CVOpen juni 2012
-
Upload
anja-de-zeeuw -
Category
Documents
-
view
224 -
download
0
description
Transcript of CVOpen juni 2012
8 C VOpen Juni 2012
Ton Roelofs, onderwijsdirecteur van PENTA college CSG, vroeg
twee jaar geleden aan professor Wim Veen: ‘Welke apparaten
hebben we nodig om verder te komen met het moderner maken
van ons onderwijs?’ Deze – inmiddels emeritus – hoogleraar
educatie en technologie aan de TU Delft1 gaf een antwoord
waardoor de school niet met nieuwe hardware, maar met
een visie aan de gang ging: ‘Gaandeweg digitaliseren.’
Een jaar geleden is de school deze weg ingeslagen. Een belang-
rijke rol hierbij speelt Floris Leurink, afgestudeerd technisch
bestuurskundige van de TU Delft, en bij PENTA werkzaam als
freelancer vanuit zijn bedrijf Fsharp. Hij is adviseur van de school-
leiding, en procesbegeleider en ondersteuner voor de docenten.
Model ‘Vier in balans’Het model ‘Vier in balans’ van Kennisnet is voor PENTA het uit-
gangspunt, met vier voorwaarden om digitalisering te laten slagen:
visie, deskundigheid, digitale leermiddelen en ICT-infrastructuur.
Op bijna alle vestigingen draait inmiddels een wifi-netwerk met
voldoende capaciteit. Niet alleen daarin is geïnvesteerd, maar
ook in de ‘cloud’, het virtuele domein van de school. De focus kan
zodoende liggen op de ontwikkeling van de andere drie aspecten.
Op PENTA wordt ook wel de term blended learning gebruikt voor
de digitale vernieuwing. Ton: ‘Daarmee bedoelen we de combinatie
van didactiek door de docent en de techniek. Sommige zaken zullen
immers alleen face-to-face goed behandeld kunnen worden, andere
met behulp van de computer. We willen deze ontwikkeling bewust
niet “ICT in het onderwijs” noemen. Het gaat om de didactiek!
De computer en internet maken de docent niet overbodig, maar
dankzij deze middelen kunnen docenten doen waar ze goed in
zijn: goede leerroutes maken voor kinderen. Dat is hun beroep!’
1 Wim Veen is schrijver van ‘Homo zappiens – opgroeien,
leven en werken in een digitaal tijdperk’.
Evolutie, geen revolutie‘Door de docent zelf centraal te stellen en alleen een visie
met kaders te formuleren, omzeilt PENTA de gevaren van
een top down- of bottom up-benadering. De directie beantwoordt
de “wat”-vraag (wat moet er geleerd worden?); de docent
beantwoordt de “hoe”-vraag. Dit vergt een omslag in de houding
van de docenten: ze zijn echt zelf aan zet. Ze kunnen projecten
indienen voor hun vak. Als iets succesvol blijkt en veelbelovend
voor andere vakken, schalen we het op. Onze insteek is dus
evidence based en evolutionair, niet revolutionair. Bovendien
willen we niet meegaan met hypes. Maar wat hypes overleeft,
maakt een kans. Zo voorkomen we wildgroei en ongewenste
standaardisering – “allemaal een iPad”. De schoolleiding
bewaakt de onderwijskwaliteit en de beheersbaarheid.’
« Als iets succesvol blijkt en veelbelovend voor
andere vakken, schalen we het op. »
Floris noemt een paar van de gestelde kaders: ‘Maak zoveel
mogelijk gebruik van open standaarden.’ En: ‘Kies webbased
leermiddelen die onafhankelijk zijn van access devices (apparaten).
Anytime, anywhere is het devies. Daarom is Wordpress bijvoorbeeld
zo geschikt. Hiervoor hoeft geen app te worden gedownload, het is
makkelijk binnen te halen op een smartphone, tablet of computer.’
Vragen in Google DocsAardrijkskundedocent Peter Doeleman op de vestiging Jacob van
Liesveldt heeft de smaak al te pakken. Zijn leerlingen communiceren
met elkaar en met hem via een weblog, gemaakt in Wordpress
(www.bluetomatoes.nl).
PENTA-docenten gaan digitaal
Geen nieuwe hardware, maar een visie
PENTA college CSG zet over de hele linie in op digitale didactiek. Iedere docent
wordt door de schoolleiding uitgedaagd om haar of zijn vak te vernieuwen met
behulp van digitale media. Zo respecteert de school de professionele ruimte
van docenten, en hoeft de directie de wijsheid niet in pacht te hebben, stelt
onderwijsdirecteur Ton Roelofs.
9 C VOpen Juni 2012
Peter heeft het werkboek voor 4-atheneum aan de kant geschoven
en zet voortaan zijn vragen in Google Docs. De leerlingen werken in
groepjes samen aan de antwoorden, ze becommentariëren elkaars
werk, en gaan daardoor dieper op de stof in dan voorheen.
Activerende didactiek, met andere woorden. Omdat elke leerling
teksten produceert met een eigen kleur, kan de docent bovendien
zien wie wat doet. ‘Deze vernieuwing zit dus in de didactiek, en niet
in het apparaat’, zegt Ton. Een ander voorbeeld is docent Engels
Kevin Schuck, die een Wordpress-site opzette voor zijn tweetalige
vwo-leerlingen: www.digitalanguage.org (met één ‘l’).
« Leerlingen communiceren met elkaar
en met de docent via een weblog. »
Nog een voorbeeld: wiskundedocenten van verschillende
vestigingen ontwikkelden een rekenmodule in het software-
programma Moodle. Ze zetten toetsen en extra oefenmateriaal in
deze module waarmee PENTA-leerlingen hun rekenvaardigheid
testen en vergroten. De schoolleiding gaat dit rekenprogramma
verbreden naar alle vestigingen.
Yammer
Tijdens een proefseminar in april presenteerden zo’n twintig
docenten hun digitale project aan elkaar. Het is de bedoeling dat op
12 juni een soortgelijk seminar met een groep van vijftig docenten
plaatsvindt. Er is zeker sprake van een olievlekwerking dankzij
de PENTA Academie, het interne scholingsplatform. Daar kunnen
docenten een module digitale didactiek volgen, gegeven door Floris.
Hij laat de docenten kennismaken met de uitgangspunten voor
digitale didactiek, begeleidt hun onderzoek naar de mogelijkheden
voor hun eigen vak, leert hen werken met de templates in de
ontwikkelomgeving Xerte, en helpt hen oefenen met sociale media
als Facebook en Twitter. ‘De belangstelling voor deze module is
groot’, vertelt Ton, ‘ze telt telkens het grootste aantal deelnemers.’
Via een speciaal intern communicatieplatform, Yammer, overleggen
de PENTA-docenten over hun digitaliseringsproblemen en wisselen
ze kennis uit.
CultuuromslagDigitalisering van het onderwijs vergt andere competenties van
docenten, stellen Floris en Ton. ‘De docent moet een visie hebben
op leren, kennis van de mogelijkheden, ondernemingszin en
reflecterend vermogen.’ Liever dan in ‘oud papier’ (schoolboeken)
investeert PENTA in de deskundigheidsbevordering van de
docenten. Door bezig te zijn met de didactische vernieuwing van
hun vak worden deze professioneler, gemotiveerder en creatiever,
gelooft Ton. ‘We zijn dus niet alleen bezig met vakken digitaliseren,
maar met een cultuuromslag.’ Het overheidsbeleid en maat-
schappelijke trends stimuleren deze ontwikkelingen. Denk aan
de inrichting van Wikiwijs. Verder hebben grote organisaties
communicatieafdelingen die hun informatie geordend aanbieden.
Op de sites van het ministerie van Financiën en van kranten als
The Financial Times staat veel informatie die bij economielessen te
gebruiken is, weet Ton, zelf vroeger actief geweest als economie-
leraar. ‘Dankzij Twitter heb je deze bronnen onder je vingertoppen.’
Kritisch kijken naar VO Content‘Voorlopig zien we boeken als een belangrijke verschijningsvorm,
maar ze kosten veel geld. En vooral op werkboeken is didactisch
veel aan te merken: leerlingen ervaren invuloefeningen bijvoorbeeld
als saai. We merken dat uitgevers op zoek zijn naar nieuwe
verdienmodellen.’ Ook een digitale leermiddelenbank als VO Content
– een project van de VO-raad – beoordeelt PENTA kritisch op het
onderliggende didactische model. Is er niet te veel sprake van
geprogrammeerde instructie? Docenten van PENTA hebben een grote
stem in het beslissen of PENTA gaat deelnemen aan VO Content,
vertelt Ton.
Floris gaat verder: ‘Ook de elektronische leeromgeving wordt nu als
statisch ervaren, met de vaste indeling van mappen aan de linkerkant.
We onderzoeken wat we kunnen afdekken met behulp van web
2.0-toepassingen. Die hebben een modernere look and feel en zijn
interactiever, met hyperlinks en tags. Misschien stapt PENTA wel
over op een eigen elo.’
[Anja de Zeeuw]
Meer informatie over de projecten op PENTA: http://digitaal.penta.nl
Meer informatie over ‘Vier in balans’ op www.kennisnet.nl
E-learning consultant Floris Leurink geeft een workshop over digitale didactiek aan docenten.
Tablets voor leerlingen die meedoen in een pilot van aardrijkskunde -docent Peter Doeleman op de vestiging Jacob van Liesveldt.