CURSUS

VOORDEN-VERGUNNING

RADIOZENDAMATEURdoorFransvanVenrooij,PAoVRO

DezecursusbehandeltuitsluitenddeonderwerpengenoemdindeExameneisenRadiotechniekenVoorschriftenII,uitgegevendoorhetAgentschapTelecom,nietmeerennietminder.Voorserieusgeinteresseerdenishetmogelijkzichdezeleerstofindriemaandeneigentemaken,12cursusavondenvan2uureneenzelfdetijdaanhuiswerk.DeExameneisenRadiotechniekenVoorschriftenIIzijnletterlijkalsinhoudsopgaveindezecursusopgenomen(zievolgendepagina).DezecursusbehandelthetabsoluteminimumenispuurgerichtophetslagenvoorhetexamenvoordeN-vergunning.Wilmendieperindematerieduiken,daniserhet“CursusboekvoordeNZendvergunning”vandeVERON,geschrevendoorA.Nijveld,PAoXAB.

ExameneisenRadiotechniekenVoorschriftenIIEmmasingel1Postbus4509700ALGroningenT(050)5877444F(050)5877400

ExameneisenRadiotechniekenVoorschriftenIIwww.agentschap-telecom.nlagentschaptelecom@at-ez.nlINHOUDSOPGAVEHoofdstuk5INLEIDING2ZENDERS2Hoofdstuk115.1Blokschema’s2NATIONALEENINTERNATIONALEHoofdstuk15.2WerkingenfunctiesvandevolgendeGEBRUIKSREGELSENPROCEDURES3ELEKTRICITEITSLEER,schakelingen3ELEKTROMAGNETISMEENRADIO5.3Zendereigenschappen3THEORIE2Hoofdstuk121.1Stroomgeleiding2NATIONALEENINTERNATIONALE1.2Bronnen2Hoofdstuk6REGELGEVING31.3Radiogolven2ANTENNESENTRANSMISSIE-LIJNEN31.4Sinusvormigesignalen26.1Antennetypen31.5Audioendigitalesignalen26.2Transmissielijnen31.6Gemoduleerdesignalen21.7Vermogen2Hoofdstuk7PROPAGATIEenFREQUENTIESPECTRUMHoofdstuk23COMPONENTEN27.1Propagatie32.1Weerstand27.2Frequentiespectrum32.2Condensator22.3Spoel22.4Overigecomponenten2Hoofdstuk8METINGEN38.1Meten3Hoofdstuk38.2Meetinstrumenten3SCHAKELINGEN23.1Combinatievancomponenten23.2Filter2Hoofdstuk9STORINGENIMMUNITEIT39.1Storinginelektronischeapparatuur3Hoofdstuk49.2OorzaakvandestoringinONTVANGERS2elektronischeapparatuur34.1Uitvoering29.3Maatregelentegenstoringen34.2Blokschema’s24.3Werkingenfunctiesvandevolgendeschakelingen2Hoofdstuk10VEILIGHEID310.1Hetmenselijklichaam310.2Netvoeding3

10.3Gevaren310.4Bliksemontlading3OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken15december2004-916.v8

Aantalbladen:2van2INLEIDING-Radiogolvenalselectromagnetischegolven.3.1CombinatievancomponentenAandehandvandezeexameneisenwordt-Devoortplantingssnelheidenhet-Serie-enparallelschakelingvangetoetstofdekandidaatvoldoendekennisverbandhiervanmetdefrequentieweerstanden.heeftominaanmerkingtekomenvooreenenmetdegolflengte1.-Serie-enparallelschakelingvanamateurvergunningcategorieN.condensatoren.-Polarisatie.Deexameneisenzijnbeperkttotonder-3.2Filter1.4Sinusvormigesignalenwerpendierelevantzijnbijhetdoenvan-Seriekringenparallelkring:-Degrafischevoorstellingindetijd.technischeonderzoekingenenhetgebruik-Impedantie;-Frequentie.vanzendinrichtingen.Hierondervallenook-Frequentiekarakteristiek;-Deeenheidhertz.schakelingenmethunschema’s.Hierin-Resonantiefrequentie.kunnenzowelgeïntegreerdeschakelingen-Laagdoorlatende,hoogdoor-1.5Audioendigitalesignalenalsdiscretecomponentenvoorkomen.latende,banddoorlatendeen-Audiosignaal.Detijdenshetexamentestellenvragenbandsperrendefilters,opgebouwd-Digitaalsignaal.wordengebaseerdopdepraktischeuitpassieveelementen(alleen-Degrafischevoorstellingindetijd.toepassingvandeonderwerpendieindittoepassingenengebruik).programmawordengenoemd.1.6Gemoduleerdesignalen-Voor-ennadelenvan:a]DaarwaarbepaaldegroothedenwordenHoofdstuk4-Amplitudemodulatie;genoemd,moetdekandidaatookdeONTVANGERS-Enkelzijbandmodulatie;eenhedenkennenwaarindeze-Frequentiemodulatie.groothedenwordenuitgedrukt.Men4.1Uitvoering-Draaggolf,zijbandenenmoetookdegebruikelijkeveelvoudenen-Enkelsuperheterodyneontvanger.bandbreedte.delenvandeeenhedenkennen.-Rechtuit-ontvanger.b]Kandidatenmoetenvertrouwdzijnmet1.7Vermogendegangbaretekensymbolen.4.2Blokschema’s-Gelijkstroom-ingangsvermogen.c]Kandidatenmoetendevolgende-AM-ontvanger[A3E].

-Hf-uitgangsvermogen.wiskundigebegrippenenbewerkingen-FM-ontvanger[F3E].kunnentoepassen:-CW-ontvanger[A1A].-optellen,aftrekken,vermenigvuldigen-EZB-ontvanger[J3E].Hoofdstuk2endelen;COMPONENTEN-breuken;4.3Werkingenfunctiesvandevolgende-kwadrateren;schakelingen[alleenalsonderdeel2.1Weerstand-vierkantswortels;vaneenblokschema]-Weerstand.-omgekeerdewaarden;-Hf-versterker.-Deeenheidohm.-interpretatievanlineaireenniet--Oscillator[vastenvariabel].-Vermogendissipatie.lineairegrafieken.-Mengtrap.-Kleurcode.d]Kandidatenmoetendeformulesdieindit-Middenfrequentversterker.programmazijnopgenomenkennen,kun--Detector.2.2Condensatornentoepassen,endezeformulesookin-Zwevings-oscillator[BFO].-Capaciteitandereschrijfwijzenkunnenomzetten.-Lf-versterker.-Deeenheidfarad.-Automatischeversterkings--Gebruikvanvasteenvariabeleregeling.condensatoren:lucht,mica,Hoofdstuk1-Ruisonderdrukker[squelch](alleenkunststof-,keramischeenelektro-ELEKTRICITEITSLEER,ELEKTRO-doel).lytischecondensatoren.MAGNETISMEENRADIOTHEORIE-Voeding.2.3Spoel1.1Stroomgeleiding-Zelfinductie.-Geleider,halfgeleiderenisolator.Hoofdstuk5-Deeenheidhenry.-Stroomsterkte,spanningenZENDERSweerstand.2.4Overigecomponenten(toepassingen)-Deeenhedenampère,voltenohm.5.1Blokschema’s-Transformatoren.-DewetvanOhm-FM-zender[F3E].-Gelijkrichtdiode.-CW-zender[A1A].-Elektrischvermogen-Zenerdiode-EZB-zender[J3E].-Transistor(toepassingals-Deeenheidwatt.versterker).

-Transistor(toepassingals1.2Bronnenoscillator).-Serieschakelingvanspannings-bronnen.-Batterij.5.2WerkingenfunctiesvandevolgendeHoofdstuk3-Lichtnet.schakelingen[alleenalsonderdeelSCHAKELINGEN1.3RadiogolvenOnderdeelMinisterievanEconomischeZaken15december2004-916.v8

Aantalbladen:3van3vanhetblokschema]Hoofdstuk8metdeburen).-Mengtrap.METINGEN-Oscillator(kristalenVFO).-Scheidingstrap.8.1MetenHoofdstuk10-Stuurtrap.Hetmetenvan:VEILIGHEID-Frequentievermenigvuldiger.-Gelijk-enwisselspanningen.-Vermogensversterker.-Gelijk-enwisselstromen.10.1Hetmenselijklichaam-Uitgangsfilter[pi-filter].-Weerstand.-Degevolgenvanelektrischeschok.-Frequentiemodulator.-Gelijkstroom-enhoogfrequent--Voorzorgsmaatregelentegen-EZB-modulator.vermogen.electrischeschok.-EZB-filter.-Frequentie.-Voeding.-Resonantiefrequentie.10.2Netvoeding-Verschiltussenfase,nulenaarde5.3Zendereigenschappen8.2Meetinstrumenten[kleurcode].-Frequentiestabiliteit.Hetmetenmet:-Hetbelangvangoedeaardverbin--Hf-bandbreedte.-Universeelmeter(analoogendingen.-Zijbanden.digitaal).-Snelleentrageveiligheden,

-Uitgangsvermogen.-Staandegolfmeter.waardenvanveiligheden.-Ongewenstehf-uitstralingen.-Frequentieteller.-Harmonischen.-Absorptiefrequentiemeter.10.3Gevaren-Dipmeter.-Geladencondensatoren.-Kunstantenne[dummyload].-Hogespanningen.Hoofdstuk6ANTENNESENTRANSMISSIELIJNEN10.4BliksemontladingHoofdstuk9-Gevaar.6.1Antennetypen(alleenopbouw,STORINGENIMMUNITEIT-Bescherming.richteigenschappenenpolarisatie)-Uitvoeringvanaarding.-Halvegolfantennemetvoedingin9.1Storinginelektronischeapparatuurhetmidden.-Interferentiemethetgewenste-Antennemetvoedingaanhetsignaal(TV,VHFenomroep).Hoofdstuk11einde.-Laagfrequentdetectie.NATIONALEENINTERNATIONALE-KwartgolfverticaleantenneGEBRUIKSREGELSENPROCEDURES[groundplane].9.2Oorzaakvandestoringin-Antennemetparasitaireelektronischeapparatuur-Q-codeselementen[Yagi].-Veldsterktevandezender.-Overigecodes-Ongewensteuitstralingvande-Internationalenoodsignalen6.2Transmissielijnenzender[parasitaireuitstraling,-RoeplettersinNederland-Opbouwengebruikvanopenlijnharmonischen].-IARUaanbevelingencoaxialekabel.-Ongewenstebeïnvloedingvande-Voor-ennadelenvanopenlijnengestoordeapparatuur:coaxialekabel.-viadeantenne-ingang;Hoofdstuk12-Antenneaanpassingseenheid-viaandereaangeslotenNATIONALEENINTERNATIONALE(alleendoel).leidingen(netsnoer,REGELGEVINGAMATEURDIENSTENluidsprekersnoere.d.);AMATEURSATELLIETDIENST-doordirecteinstraling.Hoofdstuk7-ITURadioPROPAGATIEenFREQUENTIESPECTRUM9.3Maatregelentegenstoringen-CEPTaanbevelingenVoorzieningentervoorkomingen-Telecommunicatiewet7.1Propagatieopheffingvanstoringen:-AlgemeneMaatregelenvanBestuur-Ionosfeerlagenenheteffectopde-Filtereninhetamateurstation.-VoorschriftenenbeperkingenHF-propagatie.-Filterenbijdegestoorde-Deinvloedvandezonne-apparatuur.vlekkencyclusopdecommunicatie.-Ontkoppelen.-Fading.-Afscherming.-Troposfeer.-Afstandtussenzendantenneen-Deinvloedvandemeteorolo-radio-/TV-antenne.gischeomstandighedenopde

VHF/UHF-propagatie.-Vermijdenvanhetgebruikvan7.2Frequentiespectrumeindgevoedeantennes.-HF,VHF,UHFfrequentie-gebieden.-Minimumvermogen.-Goedehf-aarding.-Socialeaspecten(goederelatieOnderdeelMinisterievanEconomischeZaken15december2004-916.v8

Hoofdstuk1.Electriciteitsleer,ElectromagnetismeenRadioTheorie1.1Stroomgeleiding

-Geleider,halfgeleider,isolatorWekunnendeonsomringendestoffenindriegroepenverdelenalswekijkennaardemogelijkheidomelectrischestroomtegeleiden.1)Geleiders2)Halfgeleiders3)Isolatoren

Geleiderszijninstaatomdeelectrischestroomzeergoedtegeleiden.Voorbeeldenvangeleiderszijn:-Metalen-Electrolieten-Geioniseerdegassen

Bijmetalenzwervenertussendeatomenvanhetmetaalvrijeelectronenrond.Dezevrijeelectronenbehorenoorspronkelijktoteenatoom,maarhebbenhiernauwelijksbindingmeeenkomendusgemakkelijklos.Normaaliseenatoomelectrischneutraal,d.w.z.denegatieveladingvandeelectronencompenseertdepositieveladingindekernvanhetatoom.Verwijdertzicheenelectronvanhetatoom,danwordteenpositiveladingnietmeergecompenseerddoordenegatieveladingvanhetelectron,datzichheeftverwijderd.Hetrestantvanhetatoomisdanpositiefenerzwerftergenseennegatiefelectronrond.Deatomentrillenrondeenbepaaldeevenwichtstand.Naarmatedetemperatuurhogeriszijndetrillingenheftiger.Bijhetabsolutenulpunt,-273gradenCelcius,staatallesstilenkunnendeelectronenzichgemakkelijkdoorhetmetaalbewegen.Naarmatedetemperatuurtoeneemtendetrillingenvandeatomenhevigerworden,neemtookdeweerstandtoediedeelectronenondervindenalsdezezichineenbepaalderichtingwillenbewegen.Deelectronenbotsenmetdetrillendeatomenenwordenvanrichtingveranderd.Hoekrijgenweeenelectronineenbepaalderichtinginbeweging?Dooreenbatterijophetmetaalaantesluiten.Depositieveaansluitingvandebatterij

zuigtdenegatieveelectronenwegendenegatieveaansluitingpomptelectronenindegeleider.+en–trekkenelkaaraan,+en+stotenelkaaraf;-en-doenditook.

Electrolietenzijnoplossingenvanzout,zuuroflooginwater.Hetzout-,zuur-ofloogmolecuulsplitstzichinwaterinpositiveennegatievedeeltjes,dieweionennoemen.Bijvoorbeeld,keukenzout,NaCl,splitstzichinwaterineenpositiefnatrium-ion,+-Na,eneennegatiefchloor-ion,Cl.Dezepositiefennegatiefgeladenionenzorgenvoordegeleiding.Zijbewegenzichdoorhetelectrolietalsweereenspanningopzetten,depositieveionennaarde–pooldenegatieveionennaarde+pool.

Ingeioniseerdegassen,denaamzegthetal,hebbenweookpositieveennegatieveionen,diehetzelfdedoenalsdeionenineenelectroliet.

Bijgeleidersbeschikkenweoverergveelladingsdragers(electronenen/ofionen).Bijhalfgeleiderszijnerergweinigladingsdragers.Bijisolatorenzijnerhelemaalgeenladingsdragers.

Voorbeeldenvanhalfgeleiderszijn:-vochtighout-vochtigpapier-kunststofgevuldmetkoolstof-verontreinigdsiliciumofgermanium

Voorbeeldenvanisolatorenzijn:-glas-porcelein-bakeliet-olie-eboniet-steen-keramiek

Vrijeelectronenzorgenineenmetaalvoordegeleidingvandeelectrischestroom.Alsdevrijeelectronen,deladingsdragers,zichallemaalineenbepaalderichtingbewegensprekenwevanelectrischestroom.

-Stroomsterkte,spanningenweerstandZoalsweindevorigeparagraafalzagenwordendeelectronengehinderddoordetrillendeatomenophunwegvan–naar+.Dituitzichineenzekereweerstandvoordestroom.Dezeweerstandisvoorelkmateriaalanders(andere,zwaardereoflichtereatomen).

Voordatweverdergaanmoetenweeveneenhistorischemissertoelichten.Vroegerheeftmenafgesprokendatdestroomvan+naar–loopt,engingmenuitvanladingsdragers,diepositiefwaren.Laterblekendeladingsdragersnegatiefgeladenelectronentezijn.Infeiteloopterduseenstroomvannegatiefgeladenelectronenvan–naar+.Eendenkbeeldigestroomvanpositiefgeladendeeltjes(meteenevengroteladingalsdeelectronen,maardanpositief)heefthetzelfdeeffect.Wevolhardenindehistorischefoutenzeggendestroomlooptvan+naar-.

Omdeweerstandteoverwinnenendestroomtelatenlopen,moetenweeenkrachtuitoefenenopdeladingsdragers.Datdoenwemetbehulpvaneenelectrischespanning.

-Deeenhedenampere,voltenohmDesterktevandestroomwordtuitgedruktinAmperes,despanninginVoltsendeweerstandinOhmsEris,alswedezeeenhedentoepassen,eenrelatietussendesterktevandestroom(ofwelstroomsterkte),deelectrischespanningendeweerstand.DezerelatienoemenwedewetvanOhm.(hetschematekenlinksnaastdeRishetschematekenvooreenweerstand)

-WetvanOhmDewetvanOhmluidt:Despanningoverdeweerstandisgelijkaandestroomdoordeweerstandvermenigvuldigdmetdeweerstandswaardevandeweerstand(Denkaandeeenheden).Informule:U=I*RofI=U/RofR=U/I.

VolgensdewetvanOhmhebbenwe,a)eenspanningvan1voltovereenweerstandvan1ohmalserdoordieweerstandeenstroomlooptvan1ampereb)eenstroomvan1amperedooreenweerstandvan1ohmalseroverdieweerstandeenspanningstaatvan1voltc)eenweerstandvan1ohmalseroverdieweerstandeenspanningstaatvan1voltenerdoordieweerstandeenstroomlooptvan1ampere

-ElectrischvermogenAlsereenstroomdooreenweerstandlooptwordtdezewarm.Erwordtduselectrischeenergieomgezetinwarmte.Menzegtdan,erwordtvermogengedissipeerdindeweerstand.DitvermogenPisgelijkaandestroomIdoordeweerstandvermenigvuldigdmetdespanningUoverdeweerstand.

DusP=U*IVolgensdewetvanOhmisU=I*RvullenweditvoorUin,indeformulevoorhetvermogendanvindenwe:2P=U*I=I*R*I=IR.VolgensdewetvanOhmisI=U/RvullenweditvoorIin,indeformulevoorhetvermogendanvindenwe:2P=U*U/R=U/R.

-DeeenheidwattHetvermogenwordtuitgedruktinwatts,indienindeformulevoorhetvermogendespanninguitgedruktwordtinvolts,destroominamperesendeweerstandinohms.

Ineenweerstandwordteenvermogenvan1wattgedissipeerdalsdestroomdoordeweerstand1ampereisendespanningoverdeweerstand1voltbedraagt

Ofineenweerstandvan1ohm,waardooreenstroomvan1amperelooptwordteenvermogengedissipeerd22vanP=IR=1*1=1watt.Despanningoverdeweerstandbedraagtdanook1volt.

1.2BronnenMisschienhebjeweleensmeteenluidsprekergeexperimenteerd.Sluitjeopeenluidsprekereenbatterijaan,danmoethetjeopvallendatdeconusalleennaarvoorofnaarachterbeweegtendanstilblijftstaan.Ofdeconusnaarvoorofnaarachtergaatwordtbepaalddoorwelkeaansluitdraadvandeluidspreker,aan-geslotenisopde+enwelke

aangeslotenisaande-.Verwisselenwededradendangaatdeconusdeanderekantop.Sluitenweeentoongeneratoraanopdeluidsprekerdangaatdeconusheenenweerendatvoeljealsjedeconusvoorzichtiglichtmeteenvingeraanraakt.Hoekunnenwedatverklaren?Bijeenbatterijvloeitdestroomineenbepaalderichting.Destroomverlaatdebatterijaande+poolvloeitdoordeliudsprekernaarde–poolterugindebatterij.Erlooptdaneengelijkstroomendebatterijnoemenweeengelijkspanningsbron.Bijdetoongeneratorlooptdestroomafwisselenddeenekantopenvervolgensdeanderekantenz.Wesprekendanvaneenwisselstroomendetoongeneratoriseenwisselspanningsbron.Wekunnendusonderscheidmakentussengelijkspannings-enwisselspanningsbronnen.

-SerieschakelingvanspanningsbronnenVoorbeelden:batterij,accu.Beidebestaanuiteenserieschakelingvanmeerdereelementenofcellen.Ditdoenweomeenhogerespanningteverkrijgen,wantdespanningvaneenelementiszeldenhooggenoegomeenapparaattevoeden.

-BatterijDeelectrischespanningineenelementofcelwordtveroorzaaktdooreenchemischereactie.Despanningvaneenelementofcelhangtafvandegebruiktematerialen.Hetprincipeisaltijdhetzelfde,2metalenwaartusseneenzuurofeenzoutaanwezigis.Eenenkelelementofcelvaneenbatterijheefteenspanningvanca1,5volt,eencelvaneenloodaccuheefteenspanningvanca2volt.Accu’szijnoplaadbaar.Eenpaarschematekens:+-+-a)eenelementofcel:b)eenbatterij:Alsweeenaantalelementenopdejuistemanierinserieschakelenkrijgenweeenhogerespanning.Wemoetendande+vanheteneelementmetde–vanhetandereelementverbinden,enz.Alsweopdiemanier6cellenvan2voltinserieschakelen(zoalsbijeenauto-accu)hebbenweeenspanningvan12volt.Batterijenenaccu’sgebruikenwebijtoepassingenwaarlagespanningenaandeordezijnendieookportabelofmobielgebruiktworden.Vooranderetoepassingenmaaktmengebruikvanhetlichtnet.

-LichtnetHetlichtnetiseenwisselspanningsbron.Hetschematekenvooreenwisselspanningsbronishiernaastafgebeeld:Dewisselspanningvanhetlichtnetwordtopgewektincentralesenviakabelsentransformatoren(omdespanningteverhogenofteverlagen)naaronshuisgevoerd.Indemeterkastkomtdandenuldraadeneenfasedraadhethuisbinnen.Denuldraad(blauw)isinhettransformatorhuisjeindewijkverbondenmetaarde.Defasedraad(bruin)voerteenwisselspanningvan230volt.Vlakbijdemeterkastiseenaardelectrodeindegrondgeslagen.Hieraanisdedraadvandeveiligheidsaarde(geel/groen)verbonden.Deze230voltismeestalnietgeschiktomdeelectronicavanonzehuishoudelijkeapparatuurtevoeden.Indezeapparatenzitdanmeestaleenzogenaamdetransformatoroftrafodiedespanningophetgewensteniveaubrengteneventueelnogeengelijkrichteralsdegevraagdespanningeengelijkspanningmoetzijn.

1.3Radiogolven

-RadiogolvenalselectromagnetischegolvenRadiogolvenzijnnetalslichtelectromagnetischegolven,alleendegolflengtevanhetlichtisvele,velemalenkleineralsdegolflengtevanderadiogolven.Deantennevaneenzenderzendtduseenelectro-magnetischegolfuit.Hoemoetenweonszo’nelectromagnetischegolfvoorstellen?

Eenelectromagnetischegolf,denaamzegthetal,bestaatuiteenelectrischecomponenteneenmagnetischecomponent.Bovenstaandetekeningiseenmomentopnamevandeelectromagnetischegolfinderuimte;indezetekeningisdemagnetischecomponentaangeduidmetHendeelectrischecomponentmetE.Dezetweecomponentenstaanloodrechtopelkaarzoalsookindetekeningtezienis.HetmagnetischveldHisevenwijdigmetdez-as,hetelectrischveldEisevenwijdigmetdey-as.Degolfplantzichvoortevenwijdigaandex-asnaarrechts.Hoemoetjejeditvoorstellen?DegolfvormigeHenEveldenbewegenzichnaarrechtslangsdex-as.Inhetsnijpuntvanx-,y-enz-aswordendeHenEveldensteedsaangevuld,wantdaarstaatdeantennediederadiogolfuitstraalt.

-Devoortplantingssnelheidenhetverbandhiervanmetdefrequentieenmetdegolflengte

Eenelectromagnetischegolfplantzichinderuimtevoortmetdelichtsnelheidendieis300.000.000m/secof300.000km/sec.Datdoenradiogolvendusookwantookdatzijnelectromagnetischegolven.Watisdefrequentiefvaneenperiodieksignaal?

Defrequentiefisgelijkaanhetaantaltrilingenperseconde.Hoelangduurteentrilling?Antwoord:1/fseconden,wenoemenditookweldeperiodetijdT,dusT=1/fDegolflengteisdeafstanddiedegolfineenperiodetijdaflegt.DeperiodetijdisT=1/f;devoortplantingssnelheidc=300.000.000m/secDegolfheeftindeperiodetijdc*1/f=c/fmafgelegd,dusdegoflengte=c/fmof300.000.000/fm

-PolarisatieHetbegrippolarisatieheeftbetrekkingopdestandvanhetelectrischveldineenelectromagnetischegolf.Ishetelectrischveldvertikaalgerichtdanspreektmenvanvertikalepolarisatie.Ishetelectrischveldhorizontaalgerichtdansprektmenvanhorizontalepolarisatie.DitisvanbelangbijeenverbindingtussentweestationsopdeVHF-enhogerebanden,omdatdaardeverbindingplaatsvindtviaeendirectegolf.Zowelzend-alsontvangstantennemoetendezefdepolarisatierichtinghebben.Staandepolarisatierichtingenloodrechtopelkaardanheeftmentheoretischgeenontvangst,indepraktijkontvangtmeneensterkverzwaktsignaal.

1.4Sinusvormigesignalen

-Degrafischevoorstellingindetijd.Menkandeontwikkelingvaneengrootheid,bijvoorbeeldhetaantalinwonersinNederland,intetijdoptweemanierenweergeven:a)intabelvormb)ineengrafiekDelaatstewijzevanweergevenbiedtdirectzichtophoedeontwikkelingisgeweestengeeftookaanwelkekanthetopgaat.Wegaandezegrafischemaniervanweergeveneenstoepassenopsinusvormigesignalen,bijvoorbeeldopdespanningvanhetlichtnetofhetuitgangssignaalvaneensignaalgenerator;beidelevereneensinusvormigespanningofalsweereenweerstandopaansluiteneensinusvormigestroom.Hoezietzo’nsinusvormigsignaaleruit?Eenwisselstroomiseenperiodiekverschijnsel,datwilzeggendathetzichsteedsherhaald.Enkelebegrippen:Linksstaathetkleinstedeelvandegrafischevoorstellingvaneensinusbewegingwelkenognetpastinhetherhalen.Ditnoemenweeenperiode.Detijddieeenperiodeduurtnoemenwedeperiodetijd,aangeduidmetdeletterTDemaximaleuitwijkingnoemenwedeamplitude.

-FrequentieDefrequentiefishetaantalperiodenperseconde,dusf=1/T.-DeeenheidhertzDefrequentiewordtuitgedruktinhertz,afgekorthz.Inderadiotechniekisditeenergkleineeenheid.Daaromwerktmendaarvaakmetkhz=1000hzofMhz=1.000.000hzofGhz=1.000.000.000hz.

1.5Audioendigitalesignalen

-AudiosignaalAudiosignalenliggeninhethoorbarefrequentiegebied,datzichuitstrektvan16hztot20khz.Hetaudiosignaalzoalsbijvoorbeelddestroomdooreenluidsprekeriswelperiodiekmaarinhetalgemeennietsinusvormig.Hetisgecompliceerdervanvorm,zoalsopeenoscilloscoopzichtbaargemaaktkanworden,ziehetstroom-tijddiagraminonderstaandefiguur.Hetaudiosignaalverandertnetzoalsalleanalogesignalencontinuvanvormengrootteenkanoneindigveel

waardenaannemen.Eenzuiveresinusbevatslechteenfrequentie.Wiskundigkanmenbewijzendateennietsinusvormigperiodieksignaalisopgebouwduiteensinusvormigsignaalwaarvandefrequentiegelijkisaandefrequentievanhetperiodiekeniet-

sinusvormigesignaal(degrond-golf)endaarnaastuitveleIsinusvormigesignalenwaarvandefrequentiesveelvoudenzijnvandefrequentievanhetperiodiekeniet-sinusvormigesignaal.Dezelaatstecomponentenbepalendeklankkleurvanhetgeluiddatuitdeluidsprekerkomtennoemenweharmonischen.Ditkunnenwezichtbaarmakenmeteenspectrumanalyser,zoalstezienisophetvolgendeplaatje.Ruis,gegenereerdindeversterker,evenalsanderestoringenfreqvervormenhetsignaalenzullenhoorbaarzijnindeluidspreker.Elkecomponentvaneenelectronischeschakelinggenereertruis.Vooraldebijdragevandeingangstrapisduidelijkmerkbaaromdatdezeruisooknogeensmaximaalversterktwordt.Daarompastmeniningangstrappenruisarmecomponententoe.Ditruisenstoringsprobleemishetgrootstenadeelvaneenanaloogsignaal.Eendigitaalsignaalheeftditprobleemniet!

EenzuiversinusvormigsignaalbevatmaareenfrequentieEenperiodiekniet-sinusvormigsignaalisopgebouwduiteengrondgolfenharmonischenEenanaloogsignaalkanoneindigveelwaardenaannemeneniserggevoelig

voorruisenstoring-DigitaalsignaalHetanalogeaudiosignaal,afkomstigvaneenmicrofoonaangeslotenopdegeluidskaartvaneenPCwordtindiegeluidskaartomgezetineendigitaalsignaal.Hoegebeurtdit?Hetanalogesignaalwordteerstversterktendaninhoogtempoafgetastengemeten.Ditgebeurtineenanaloogdigitaalconverter(ADC).Elkegemetenwaardewordtvervolgensindezeanaloogdigitaalconverteromgezetineendigitaalsignaal,hierbijwordtmeestalgebruikgemaaktvanhettweetalligofbinairestelsel.

naarVersterkerA/DconverterBuffertoepassing

Microfoon

Wijzijngewendtot10tetellenengebruikendaarbijtiencijfers0,1,2,3t/m9.Bij9aangekomenbeginnenweopnieuwenonthoudendatwealeenkeertot10geteldhebben.Inhet2-talligofbinairestelseldoenwehetzelfdealleenhebbenwenumaartweecijfers,0en1;dusalswebij1aangekomenzijnbeginnenweopnieuwenonthoudendatwealeenkeertot“10”geteldhebben.10inhetbinairestelsel=2inhet10-talligstelsel.Dus10101010=1*128+0*64+1*32+0*16+1*8+0*4+1*2+0*1=170Eencijferinhetbinairesysteemnoemtmeneenbit0en1zijneenvoudigweertegevenbijvoorbeeldmetaanofuit,0voltof5voltspanningsniveau,enzStelwehebbeneenachtbitsADCwaarvandeingangsspanningmaximaal250mVbedraagtenwevindenopdeachtlijnenvandeuitgang10101010danbetekentditeeningangsspanning170mV.DemaximalespanningdiedeADCkanomzettenkomtovereenmeteendigitaaluitgangssignaalgelijkaan11111111=255enkomtovereenmet255mVopdeingang.Hetoplossendvermogen,dekleinstevariatieaandeingangdieleidttoteenveranderingaandeuitgang,is5mV.

Digitalesignalenkunnenserieelofparallelgetransporteerdworden.Serieelbetekentovereendraadkomendebitjesindetijdgezienachterelkaar,parallelbetekentelkbitjeheeftzijneigendraad(bovenstaandeADCheeftachtuitgangen)endeachtbitjeskomenindetijdgeziengelijktijdigiederovereenanderedraad.

-DegrafischevoorstellingindetijdHoezieteendigitaalsignaaleruit?Innevenstaandefiguurishetparallelbinairgetal10101010=170inhet10-talligstelsel,zowelparallelalsbitserieel,weergegeven.Menzietdatbijparalleltransportdebitje1gelijktijdigverzondenworden,bijserieeltransportgaandebitjes2achterelkaar.Waaromiseendigitaalsignaalongevoeligvoorruisen3storing?Onderstaandefiguurgeefthetantwoord.Weziendateen4binaire1watspanningsniveaubetreftligttussen2,4en5volt.Alseenbinaire1overeenkomtmet5voltmogendestoorspulsjes5maximaal2,6voltzijnvoordatmeninhetongedefinieerdegebied6komt;2,6voltiserg7veelvooreenstoor-8signaal.Eensoortge-tijdlijkeredeneringgeldtvoordebinaire0.serieel

bit87654321tijd

1.6GemoduleerdesignalenBijhetmodulerenbrengenwedeinformatiediewewillenoverzenden(spraak,muziek,data,enz)aanopdedraaggolf.Wekunnenditdoenop3manieren:a)doordeamplitudevandedraaggolfinhetritmevanhetlaagfrequentsignaal(informatie)tevarieren.DitnoemenweamplitidemodulatieenwordtindevergunningsvoorschriftenaangeduidmetA3E.b)doordefrequentievandedraaggolfinhetritmevanhetlaagfrequentsignaal(informatie)tevarieren.Dit

noemenwefrequentiemodulatieenwordtindevergunningsvoorwaardenaangeduidmetF3E.c)doordefasevandedraaggolfinhetritmevanhetlaagfrequentsignaal(informatie)tevarieren.Wegaanhiernietverderopin,wantditvaltbuitenhetexamenprogramma.

-Voor-ennadelenvan:

AmplitudemodulatieEenamplitudegemoduleerdsignaal,AMsignaal,wordtindeontvangermeteenAM-detectorgedemoduleerd.DezeAM-detectorbestaatuiteenenvoudigegelijkrichtschakeling,eendiodeeneencondensatoreneenweerstand.

VoordeelvanAmplitudeModulatie-DedetectorineenontvangeromAM-gemoduleerdesignalentedetecterenisuiterstsimpel.

Stoorsignalenenruiswordenopgeteldbijdeamplitudevanhetsignaal.AangeziendedetectorindeAM-ontvangerreageertopdeamplitude,zaldezeookopruisenstoringenreageren.

Nadeelvanamplitudemodulatie-Eenamplitudegemoduleerdsysteemisgevoeligvoorstoringenenruis.

Innevenstaandefiguuriseenhoogfrequentedraaggolfgemoduleerdmeteenlaagfrequentsignaalbestaandeuiteenenkeletoonweergegeven.HetAM-signaalkomttotstanddoormengingvanhetlaagfrequentsignaal(informatie)methethoogfrequentsignaal(draaggolf).Bijditprocesontstaannaastdedraaggolfsom-enverschilfrequenties.Eenzenderop3750khzdiemeteentoonvan800hzgemoduleerdwordt,levert:3750khz,dedraaggolf3750+0,8=3750,8khz,debovenzijband3750-0,8=3749,2khz,deonderzijband

Delaatstetweefrequentiesnoemenwedezijgolven.Wordtdedraaggolfnietmeteentoonmaarmeteenscalavansignalen(spraakofmuziek)gemoduleerddanspreektmenvanzijbandeninplaatsvanzijgolven.KijkenweeensnaarhetspectrumvanhetAM-signaal,d.w.z.wekijkenwelkefrequentieserinhetsignaalzitten,bijmodu-latiemeteenenkeletoon(links)enmetspraak(rechts)f-fff+ff-ff+oiooioooDehoogdtetoonindespraakheefteenfrequentievanongeveer3000hz.EenAM-signaalneemtdanf+3000–(f–3000)=f–f+3000+3000=6000hzinbeslag.0000Ditfrquentiebeslagnoemenwedebandbreedte.

NadelenvanAmplitudeModulatie:-DebandbreedtevaneenAM-signaalisvrijgroot-HetAM-signaalvevat2keerdezelfdeinformatie,lageenhogezijbandbevattendezelfdeinformatie.-Dedraaggolfwaar50%vandeHF-energieinzitbevathelemaalgeeninformatie

DezelaatstedrienadelenzoijnopteheffendoorgebruiktemakenvanEnkelZijBandmodulatie,eenverfijningvanAmplitudeModulatie.

EnkelZijBandmodulatieMetbehulpvaneenbalansmodulatoreneenzijbandfilterrakenwededraaggolfeneenzijbandkwijt.Eenbalansmodulatoriseenschakeling,die,alsereenfifo+fifo+fiHF-eneenLF-signaalaanwordttoegevoerdaandeBalansEZBuitgangsignalenafgeeftwaarvandefrequentiesdefo-fimodulatorfiltersom-enverschilfrequentieszijnvanhetoorspronkelijkeHF-enLF-signaal,Dusf+fenf-f(dezijbanden)0i0ifoMetbehulpvaneenzijbandfilterfilterenwedezijbanddiewewillengebruikeneruit.IndeontvangerwordtmeteenaparteoscillatordeBFOdraaggolfnagebootstenindeproductdetectorgemengdmethetsignaal.Hetresultaatishetlaagfrequentsignaal(verschilsignaal),hetsomsignaalwordtnietgebruikt.

VoordelenvanEZB-modulatiet.o.v.amplitudemodulatie-HetbandbreedtebeslagvanEZB-modulatieisdehelftvanhetbandbreedtebeslagvanAMBijEZBiserplaatsvoortweekeerzoveelzendersineenbepaaldfrequentiegebiedalsbijAM.-AlleenergiekomtterechtininhetinformatiedragendsignaalVierkeerzoveelalsbijAM.-Omdatdebandbreedteindeontvangerkleineris,ishetruisniveaulager.DatbetekentdatdeontvangergevoeligerisNadeelvanEZB

-Zenderenontvangerzijngecompliceerder,ookdedetectorindeontvangerisgecompliceerd

FrequentieModulatieBijFrequentieModulatie,FM,wordtdefrequentievanhetHF-signaalinhetritmevanhetlaagfrequentsignaalenevenredigmetdegroottevanhetlaag-frequentsignaalgevarieerdomeencentralefrequentie.DeamplitudevanhetHF-signaalblijfthierbijconstant.Ditisinonderstaandefiguurweergegeven.

VoordelenvanFMDoordatdeamplitudevanhetuitgezondenE-Mveldconstantis,isdekansopstoringinapparatuurbijdeburenbeduidendkleiner.-Kansopstoringinapparatuurbijburenveelkleiner-DebouwvaneenFMzenderisbeduidendeenvoudigeralsdebouwvaneenAMofEZBzender

NadelenvanFM-deFM-detectorindeontvangeriseentamelijkgecompliceerdeschakeling(2diodenenkeleweerstandenencondensatoreneneenspecialeMF-trafo)-DebandbreedtevaneenFMdignaalisbeduidendgroteralsdatvaneenAMofEZBsignaalBijhetFMgemoduleerdsignaalzijnerookzijbanden.InonderstaandeafbeeldingishetfrequentiespectrumvaneenFMsignaalgemoduleerdmeteenenkeletoonweergegeven.Deafstandonderlingtussendediversefrequentiesisgelijkaanf(delaagfrequenteiinformatie).TheoretischloopthetspectrumvaneenFMsignaaldoortotinhetoneindige,maardesigna-len,linksenrechtsvandecentralefrequentie,wor-denalsnelzwakker.DebandbreedtevaneenFMamateurstationmagnietgroterzijnals12khz.

-Draaggolf,zijbandenenbandbreedteDraaggolfDedraaggolfishetsignaalwaaropdelaagfrequenteinformatiedoormodulatiebevestigdwordt.BijAMenFMisdedraaggolfaanwezig,bijEZBisdedraaggolfdoelbewustonderdrukt.AMEZBFM

ZijbandenBijAMvindenweeenlageeneenhogezijband,beidebevattendezelfdeinformatie.BijEZBvindenweeenlageofeenhogezijband,dusslechtseenzijbandBijFMvindenwezowelonderalsbovendedraaggolffrequentiezijbanden.

BandbreedteBijAMbedraagtdebandbreedte6khzBijEZBbedraagtdebandbreedte3khz(indepraktijkwordenfilterstoegepastmeteendoorlaatvan2,7khz)BijFMbeperktmendebandbreedtetot12khz

1.7Vermogen

-Gelijkstroom-ingangsvermogenIneenvoedingsapparaatwordtdewisselspanningvan220Voltomgezetineenlagereofhogeregelijkspanning.Hetvermogenbijdezelageregelijkspanningisaltijdlagerdanhetvermogendatwordtopgenomenuithetlichtnet.Deomzettinggaataltijdmetverliezengepaard.Daarombestaaterhetbegripopgenomenvermogen(inditgevaldusuithetlichtnet)enhetbegripafgegevenvermogen.Stelhetopgenomenvermogenis100wattenhetafgegevenvermogen80wattdanishetrendement80%.Hetrendementisgedefinieerdals{Puit/Pin}*100%enwordtuitgedruktin%.Waarblijfthetverschil100watt–80watt=20watt?Ditverschilishetverliesdatoptreedtbijdeomzettingenkomtvrijindevormvanwarmte.

-HF-uitgangsvermogenStelwehebbeneenFM-zender.Dezezenderwordtgevoedmeteengelijkspanningvan12voltentrektdaneenstroomvan6ampere.Aandeuitganglevertdezezenderdan45watt.Hetgelijkstroom-ingangsvermogenisdan6*12=72wattHetHF-uitgangsvermogenwas45watt.Hetrendementvandezenderisdan{45/72}*100=62,5%Hetverschil72–45=27wattwordtomgezetinwarmte.HetHF-uitgangsvermogendientgemetentewordenophettijdstipdatdeomhullendevanhetHF-signaalopzijnmaximumis(PeakEnvelopePower,PEP)BijeenFM-signaalisditaltijdhetgeval.BijeenAM-ofeenEZB-signaalmoetdevermogensmeterhierspeciaalvooruirgerustzijn.

Hoofdstuk2.Componenten

2.1WeerstandWeerstandenzijnveelgebruiktecomponentenindeelectronicaenzijnvaaknodigomeenelectronischeschakelingtelatenwerken.Weerstandenzijninallerleimaten,uitvoeringenenwaardenbeschikbaar.Weerstandenbestaanmeestaluiteenkool-ofmetaalfilmlaagjedatopeenspecialemanieropeenkeramischbuisjeisaangebracht.Opdeeindenvanhetbuisjezijntweemetalendopjesgeplaatst,waaraandeaansluitdradenzijnbevestigd.Meteenlaserwordtindekool-ofmetaalfilmeenspiraalgebrand,dieuiteindelijksamenmetdediktevandelaagdewaardevandeweerstandbepaalt.Weerstandenkunnenookgemaaktzijnvanzogenaamdweerstanddraadbestaandeuitmanganine,constantaan,ofnikkeline.Debekendevolumeregelaariseenregelbareweerstand;erbestaanookinstelbareweerstanden,bedoeldomeenmaligingesteldteworden.

-WeerstandDeweerstandvaneendraadvormigegeleiderisafhankelijkvan:a)delengtevandedraad(hoelangerdedraad,hoehogerdeweerstand)b)dedoorsnedevandedraad(hoedunnerdedraad,hoehogerdeweerstand)c)hetsoortgeleider(desoortelijkeweerstand;inhethoofdstuk“Stroomgeleiding”hebbenwealgezien,datdediversegeleidersverschillendesoortelijkeweerstandenhebben)InformuleisdeweerstandR=r*l/dHierinisRdeweerstand,rdesoortelijkeweerstand,ldelengteenddedoorsnedevandedraad.

-DeeenheidohmDeeenheidohmhebbenweookalinhethoofdstuk“Stroomgeleiding”besproken.VolgensdewetvanOhmhebbenweeenweerstandvan1ohmalseroverdieweerstandeenspanningvan1voltstaatenerdoordieweerstandeenstroomlooptvan1ampere

-VermogensdissipatieHetbegripvermogensdissipatieheeftbetrekkingopdewarmtedieindeweerstandgeproduceerdwordttengevolgevandestroomdieerdoordeweerstandloopt.Ookditonderwerpisalbesprokeninhethoofdstuk“Stroomgeleiding”.Hetvermogendatineenweerstandgedissipeerdwordtisgelijkaan:2P=U*IVolgensdewetvanOhmisU=I*RDitvullenwein,dusP=IR2

VolgensdewetvanOhmisI=U/RDitvullenwein,dusP=U/RWekunnennietonbegrensdvermogendissiperenineenweerstand;danwordtdezetewarmenbrandtdezedoor.Elkeweerstandheeftwatvermogensdissipatiebetrefteengrens.Voorbeeld:wehebbeneenweerstandvan1keneenvermogenvan2watt.Watisdemaximalestroom?222P=IRdus2=I1000ofI=2/1000dusI=0,045ampere=45mA

-KleurcodeWeerstandenhebbenstandaardwaarden.DemeestgebruiktestandaardwaardenzijndewaardenuitdeE12-reeks.Dezewaardenzijn:10–12–15–18–22–27–33–39–47–56–68–82.DewaardenwordenaangegevenmetbehulpvankleurringeneeeeKleurring1234ee1cijfer2cijferVerm.factorTolerantieZwart001+1%Bruin1110+2%Rood22100Oranje331.000Geel4410.000Groen55100.000Blauw661.000.000Violet7710.000.000Grijs88100.000.000Wit991.000.000.000Goud0,1+5%Zilver0,01+10%Geen+20%

2.2CondensatorEencondensatorheeftalseigenschap,dathijeenhoeveelheidelectriciteit(lading)kanopslaanenweerafgeven.Proef:eenongeladencondensatoropladen.Watgebeurteralsikdeschakelaarsluit?UIIndebovensteschakelingisgeenweerstandaanwezigdiedestroombegrensd.DitbetekentdatdettUIcondensatormeteenoneindiggrotestroomineenaannulsecondegrenzendtijdbestekwordtopgeladen.Dus,ophetttmomentdatdeschakelaargeslotenwordtisdecondensatoronmiddelijkopdespanningEvandebatterijendestroomoneindiggroot,weergegevenmetdepijlinderechtsegrafiek.Alsereenweerstandaanwezigisinhetcircuit,zaldezedestroombegrenzen.HierdoorduurthetevenvoordatdecondensatordespanningEvandebatterijbereiktheeft.Wezien,ophetmoment,datdeschakelaarwordtgeslotendestroomonmiddelijkdewaardeE/Raannemenenvervolgensafnemenvolgens(E-U)/R.EisdespanningvandebatterijUisdespanningopdecondensator.Naarmatedeweerstandgroterisduurtditlanger.

Proef:eengeladencondensatorontladenWatgebeurternualsikdeschakelaarUIsluit.Indebovensteschakelingisgeenweerstandaanwezigdiedestroomttbegrensd.DitbetekentdatdeUIcondensatormeteenoneindiggrotestroomineenaannulgrenzendtijdbestekwordtontladen.Dus,ophetttmomentdatdeschakelaargeslotenwordt,isdecondensatoronmiddelijkopdespanning0volt.Ookhierisdestroomoneindiggroot,weergegevenmetdepijlinderechtsegrafiek.Alsereenweerstandaanwezigisinhetcircuit,zaldezedestroombegrenzen.Hierdoorduurthetevenvoordatdecondensatorgeheelontladenisendespanning0voltbereiktheeft.WezienophetmomentdatdeschakelaargeslotenwordtdestroomonmiddelijkdewaardeE/RaannemenenvervolgensafnemenvolgensU/R.Eisdespanningvandebatterijmaarookdespanningopdegeladencondensatorvoordatdeschakelaarwerdgesloten,Uisdeafnemendespanningopdecondensatornadatdeschakelaarwerdgesloten.Naarmatedeweerstandgroterisduurtditafnemenlanger.

-CapaciteitHoeveelelectrischeladingkaneencondensatoropslaan?Dithangtafvandecapaciteitvandecondensator.Decapaciteitvandecondensatorisbepalendvoordehoeveelheidlading,diedecondensatorkanopslaanbijeenbepaaldeaangelegdespanning.Decapaciteitisafhankelijkvandeconstructievandecondensator.Decondensatorbestaatuittweemetalenplatengescheidendooreenisolator,hetdielectricum.Decapaciteitwordtbepaalddoordegroottevandeplaten,deafstandtussendeplatenenhettoegepastedielectricum.AdHoegroterhetoppervlakvandeplatenhoedielectricumgroterdecapaciteit.Hoekleinerdeafstandtussendeplatenhoegroterdecapaciteit.

Materialenvoorhetdielectricumzijn:-lucht-mica-kunststof-keramischematerialen-Oxidenvanmetalen(aluminium,tantaal)

Enkelecondensatoren,vanlinksnaarrechtsvierkeramischecondensatoren,eenmicacondensator,eentantaalcondensatorentweeelectrolytischecondensatoren.

Decapaciteitmoetconstantzijn,onafhankelijkvandetemperatuurenvochtigheid.Ookmoetdecondensatoreenbepaaldemaximalespanningkunnenverdragen.Dezehangtafvandeafstandtussendeplatenenhettoegepastedielectricum.Liefstmoetdecondensatorzokleinmogelijkzijn.

-DeeenheidFaradOmcondensatorenmetbetrekkingtotdecapaciteittekunnenvergelijkenheeftmenalseenheidvoordecapaciteitdeFaradingevoerd.Dezeeenheidiserggroot,daaromheeftmentevensdeuF,denFendepFingevoerd.

1uF=1.000nF=1.000.000pF2u2==pF

Bijelectrolytischeentantaalcondensatoreniseenvandeaansluitdradenvaneen+voorzien.Dezedraadmoetopeenhogeregelijkspanningaangeslotenwordenalsdeanderedraad

Watisdeweerstandvaneencondensator.Voorgelijkstroomisdeweerstandenormhoog;kijkmaarnaardeconstructiehetiseenisolator.Hoezitdatmetwisselstroom?Gajeeenwisselspanningopeencondensatorloslaten,danziedirecteenwisselstroomlopenennaarmatedefrequentiehogerwordtzaldezestroomtoenemen.Decondensatorheeftvoorwisselstroomeenzekereweerstanddieweimpedantienoemen.

Proef:wesluitendecondensatorviaeenweerstandeneenamperemeteraanopeensignaalgenerator.Defrequentievandesignaalgeneratorvarierenwevanlaagnaarhoog.Wehoudenhierbijdespanningoverdecondensatorconstant(metbehulpvandevoltmeter),doorhet

Ruitgangssignaalvandesignaalgeneratoropteregelenalsdatnodigis.Weziendatdestroomsteedsgroterwordt!!VCFrequentieomhoog,stroomomhoogIDeimpedantieXisafhankelijkvandeccapaciteitendefrequentie.Hoegroterdecapaciteit,hoekleinerdeimpedantie.Hoehogerdefrequentie,hoekleinerdeimpedantie.f

DeimpedantieX=1/(fC)WetvanOhm:I=U/R cVoordecondensatorbetekentditI=U/X=U/{1/(2fC)=U2fC. c

Xisbehalvevandefrequentieookafhankelijkvandecapaciteitvandecondensator,dusXisafhankelijkccvandefrequentie,degroottevandeplaten,deafstandtussendeplatenenhettoegepastedielectricum..

-Gebruikvanvasteenvariabelecondensatoren:lucht-,mica-,keramische-en

electrolytischecondensatorenoVariabelecondensatorenwordentoegepastinafstemcircuitsinontvangersenzenders;hetzijndanvariabelelucht-,mica-ofkunststof-condensatoren(voorherhaaldeafstemming!).Trimmerszijnbedoeldvooreenmaligeafstemming.oMicacondensatoren(10–1000pF)wordentoegepastinsschakelingenwaarfrequentiestabiliteiteenvereisteis,zoalsoscillatorenensmallefilters.oKunststofcondensatoren(0,01–4,7uF)wordentoegepastinlfenmfcircuits.oKeramischecondensatoren(1–47000pF)wordentoegepastinhfenmfcircuitsendehelegrotewaardenookwelinlfcircuitsoElectrolytischecondensatoren(10–47000uF)wordentoegepastinvoedingenenlfeindtrappen.Voorlagewaardenenlagespanningen(tot40Volt)wordenooktantaalcondensatorentoegepast.

2.3SpoelSpoelenzijnerindiversesoorten,voorelketoepassingeenandertype.

VanlinksnaarrechtsLF-smoorspoelmetdaarondereenHF-smoorspoeltje,eenLF-potkernspoelmetdaarondereenpotkern,eenringkernspoel,eenHF-luchtspoelendrieinstelbareHF-spoeltjes

Proef:wesluitendespoelviaeenweerstandeneenamperemeteraanopeensignaalgenerator.Defrequentievandesignaalgenerator

Rvarierenwevanlaagnaarhoog.Wehoudenhierbijdespanningoverde

spoelconstant(metbehulpvandeLVvoltmeter)doorhetuitgangssignaalvanIdesignaalgeneratoromlaagteregelenalsdatnodigis.Weziendatdestroomsteedskleinerwordt!!Frequentieomhoog,stroomomlaagMetanderewoordendeweerstandvandespoelvoorwisselstroomneemtftoenaarmatedefrequentiehogerwordt.DezeweerstandvoorwisselstroomnoemenweimpedantieZ.Doenwedezemetingmetgelijkspanningdanblijktdatdeweerstandvandespoelheellaagis(R=U/I).Deweerstandstoenameheeftkennelijktemakenmethetsoortspanning(gelijkspanningofwisselspanning).DezelageweerstandduidenweaanmetdeletterRDezeweerstandwordtbepaalddoor:

a)hetmateriaal(zilver,koper,aluminiumenz)b)dedoorsnedec)delengtevandedraad.Moetenweeenspoelmakenmetveelwindingen,dusveeldraad,dangaatReengrotererolspleen.Willenwedatnietdankunnenweeenkerntoepassenvanweekijzerofferriet(staaf-ofringkern)Wekunnendanmetminderwindingenhetzelfdeeffectbereikenvoorwisselstroommaarmeteenlageregelijkstroomweerstand.

-ZelfinductieIndeimpedantieZzitookopgeslotendegelijkstroomweerstandRvandespoel.HetonderscheidtussenZenRnoemenwedereactantievandespoel(X).lOnderXlvallendusdeeigenschappendiedespoelalleenvoorwisselspanningheeft.Dezeeigenschappenwordenbepaalddoor:a)hetaantalwindingenb)delengtevandespoelc)dediametervandespoeld)hetkernmateriaale)defrequentie

DereactantieXisdusafhankelijkvan:la)defrequentiefvandewisselspanningb)deconstructievandespoel,diedezelfinductieLbepaaltDezelfinductieLwordtdusbepaaltdoor:a)hetaantalwindingenb)delengtevandespoelc)dediametervandespoeld)hetkernmateriaal

SamenvattendX=fLlDeimpedantieXisafhankelijkvandezelfinductieendefrequentie.lHoegroterdezelfinductiehoegroterdeimpedantie.Hoehogerdefrequentiehoegroterdeimpedantie.

DeimpedantieXl=2fLDewetvanOhm:I=U/RVoordespoelbetekentdit:I=U/X=U/2fL l

Xisbehalvevandefrequentieookafhankelijkvandezelfinductievandespoel,dusXisafhankelijkvanlldefrequentie,hetaantalwindingen,dediameterenlengtevandespoelenvanhetkernmateriaalindespoel

-DeeenheidhenryDezelfinductieheeftalseenheiddehenry(H).Ditiseenerggroteeenheid.BijVHFenUHFhebbenwehetovermicrohenry’s(uH)envoordelagerefrequentiesopdekortegolfhebbenwehetovermillihenry’s(mH).

2.4Overigecomponenten(toepassingen)-Transformatoren230voltiseenveeltehogespanningvoortransistorenenIC’s(9of12Volt).Eentransformatorkande230Vtotdezespanningomlaagbrengen(omlaagtransformeren).Eentransformatorkaneenspanningookomhoogtransformeren(buizenzenders)Deopbouw.

Detrafobestaatuit2ofmeerspoelenomeengeschikt20V20Vmagnetischmaterialgewikkeld.230V20V230V230V5VDespoelwaaraandespanningwordttoegevoerdheetde5Vprim.sec.prim.prim.sec.primairewikkeling.Despoelwaarvandespanningwordtsec.afgenomenheftdesecundairewikkeling.

Detransformatorheeftalseigenschapdatdespanningevenredigtoe-of

afneemtmethetaantalwindingen.Voertmeneenspanningtoeaandeprimairewikkelingdanisdespanningoverdesecundairewikkelingafhankelijkvandewikkelverhouding.

Upr:Usec=Npr:NsecofUpr/Usec=Npr/Nsec

-GelijkrichtdiodeAnodeTransistorenenIC’swerkenalleenmeteengelijkspanningalsvoedingsspanning.DusdewisselspanningdiewevandetrafohalenKathodemoetenweeerstgelijkrichten.Daarvoorgebruikenwegelijkrichter-dioden.Dediodeheeftalseigenschapdeelectrischestroomslechtsineenrichtingdoortelaten;indeandererichtingblokkeerthijdeelectrischestroom.

-ZenerdiodeDezenerdiodeiseenbijzonderediodemetdevolgendekarakteristiek.Indedoorlaatrichtingisergeenverschilmeteengewonediode.Indesperrichtinggaatdezenerdiodebijdezenerspanninggeleiden.Bijtoe-namevandestroomneemtdespanningmaarenkeletiendenvaneenIvolttoe.Wekunnendezenerdiodedusineenstabilisatieschakelinggebruiken.

ItEenvoudigestabilisatieschakelingUzUd

+ROnbelast:I2=ImaxIuUi-Belast:I<ImaxIzUu

Maximalestroom

-TransistorTransistorenzijnerinallerleisoorten

IndelingnaarmateriaalsoortogermaniumosiliciumoGalliumarsenide(toegepastbijzeerhogefrequenties)Erisookeenindelingnaartoepassing,dezeisvaakindecoderingverwerkt.

-Transistor(versterker)RcBijtransistorenspleleneraltijdtweezakendoorelkaar.R1-devoedingomdetransistortelatenwerkenC2(gelijkstroominstelling)C1R2-dewegdiedewisselstroommoetvolgenomversterktReCeteworden.

GelijkstroominstellingWisselstroomschemaRcR1R2Re-Transistor(oscillator)Eenoscillatoriseenschakelingdieeenwisselspanningopwektmeteenbepaaldefrequentie.Hoeziteenoscillatorinelkaar?Hijbestaatuit:1)versterker2)eenfrequentiebepalenddeel3)terugkoppelcircuitHoewerkteenoscillator.TerugkoppellusDoorhetinschakelenvandevoedingsspanningzalereenplotselingestijgingvanstromenenspanningenplaatsvinden.EendeelvandezeschokgolfzalviadeterugkoppellusaanhetUufrequentieepalenddeelwordentoegevoerd.DitzalopzijnbeurteenfrequentiedoorlatenfrequentieVersterkernaardeversterker.Ditsignaalwordtversterkt.bepalenddeelEendeelwordtweerteruggevoerdnaarhetfrequentiebepalenddeelenz.Tijdenshetopstartenisdeversterkinggroterdan1.Kortnahetopstartentreedtereenevenwichtssituatieopenisdeversterking1.Problemenbijoscillatoren:-Geenmooiesinus,danwordenerookhogereharmonischenopgewekt.Nastfovindenwedanook2fo,3fo,4fo,5fo,enz-Gevoeligvoortemperatuurvariaties-Gevoeligvoorvarietiesindevoedingsspanning-Mechanischnietstabile-Handeffect

Hoofdstuk3.Schakelingen3.1Combinatievancomponenten

-Serieenparallelschakelingvanweerstanden.SerieschakelingIneenserieschakelingwordendecomponentenzogeschakelddatdoordecomponentendezelfdestroomIloopt.ErgeldtdanU=U+Uof12

U=IR+IR=I(R+R)1212U=IRvCombinatievandezetwee,levertopR=R+Rv12

Parallelschakeling

IneenparallelschakelingwordendecomponentenzogeschakelddatoverdecomponentendezefdespanningUstaat.ErgeldtdanI=I+Iof12I=U/R+U/R=U(1/R+1/R)1212I=U/RvCombinatievandezetwee,levertop1/R=1/R+1/Rv12ofR=1/(1/R+1/R)=R1R2/(R1+R2)v12-SerieenparallelschakelingvancondensatorenParallelschakelingIneenparallelschakelingwordendecomponentenzogeschakelddatoverdecomponentendezelfdespanningUstaat.Overbeidecondensatorenstaatdegehelespanningvandebatterij.Beidecondensatorenwordendusgeheelopgeladen(alsofzeiederafzonderlijkmetdebatterijwordenopgeladen)Wehebbenduseentotaleladingdiepastbijdesomvandecapaciteitenvandecondensatoren.VoordebatterijlijkthetalsofdezeisaangeslotenopeencondensatormeteencapaciteitC=C+Cv12Schakelenwemeerdantweecondensatorenparallel,danisC=C+C+C+C+……….v1234Bijhetparallelschakelenvancondensatorenisdetotalecapaciteitaltijdgroterdandegrootstecapaciteit.Zokunnenwemethetparallelschakelenvanmeerderecondensatoreneengroterecapaciteitrealiseren.

SerieschakelingIneenserieschakelingwordendecomponentenzogeschakelddatdoordecomponentendezelfdestroomIloopt.Indezeschakelingmoetdespanningvandebatterijzichverdelenovertweecondensatoren.Despanningoverelkecondensatorapartzalduskleinerzijndandespanningvandebatterij.Ditbetekentdusookeenkleinereladingtenopzichtevandesituatiewaarbijdespanningoverdecondensatorgelijkis

aandespanningvandebatterij.Deladingopbeidecondensatoreniswelgelijk.Waarom?Omdatergedurendedezelfdetijddezelfdestroomdecondensatorenoplaadt.Voordebatterijlijkthetalsofdezeisaangeslotenopeencondensatorwaarvandecapaciteitkleinerisdandekleinstecapaciteitvanbeidecondensatoren..

InformuleC=1/(1/C+1/C)=CC/(C+C)v121212Wehebben3condensatorendieweinserieschakelen,elkmeteencapaciteitvan30uF.Watisdecapaciteitvandeserieschakeling?

3.2Filter

-SeriekringenparallelkringEenantenneontvangtminofmeerallesignalen,dieterplekkevandeantenneaanwezigzijn.Dezesignalenwordengevoerdnaareenafstemcircuitindeontvanger.Ditafstemcircuitmaakt,metbetrekkingtotdefrequentie,eeneersteselectie(verderopindeontvangerwordtooknoggeselecteerd).Wekunnenditdoenmeteenzogenaamdeserie-ofparallelkring.Wegebruikenaltijdeendergelijkeafgestemdekringomeenbepaaldefrequentieteselecteren;dusdoortelatenoftegentehouden.Eenseriekringlaateenbepaaldefrequentiedoor,eenparallelkringhoudtdezetegen.Eenseriekringwordtookwelzuigkring,eenparallelkringwordtsperkringgenoemd.Vaakwordtbijeenafgestemdekringeenvariabelecondensatortoegepast,hiervankunnenwedewaardeinstellenenhebbenweduseenafstembarekringgekregen.Somskomenweookweleenseenvariabelespoeltegeneneenvastecondensator.Hetresultaatishetzelfde.

Wegaandeafgestemdekringeneensonderzoeken.

ParallelkringWegebruikendevolgendetestschakeling:Wehouden,metbehulpvandevoltmeterendeinstelbaregenerator,despanningoverdekringconstant,varierendefrequentievanlaagnaarhoogenkijkennaarhetverloopvandestroom.Bijeenbepaaldefrequentieisdestroomminimaal(deweerstandofimpedantievandekringisdanhethoogst).Dezefrequentienoemenwederesonantiefrequentie.

Bijderesonantiefrequentieisdeimpedantievaneenparallelkringhethoogst(bijnaoneindig)

SeriekringWegebruikendezelfdetestschakelingmaarnumeteenseriekring.Wehoudendespanningoverdekringconstant,varierendefrequentievanlaagnaarhoogenkijkennaarhetverloopvandestroom.Bijeenbepaaldefrequentieisdestroommaximaal(deweerstandofimpedantievandeseriekringisdanhetlaagst).Dezefrequentienoemenwederesonantiefrequentie.

Bijderesonantiefrequentieisdeimpedantievaneenseriekringhetlaagst(bijna0)

-Laagdoorlatende,hoogdoorlatende,banddoorlatendeenbandsperrendefilters,opgebouwduitpassieveelementen(alleentoepassingengebruik)

FiltersmetL,CenR1)Laagdoorlaatfilter.Ditiseenfilter,datsignalentoteenbepaaldefrequentiedoorlaat.

2)Hoogdoorlaatfilter.Ditiseenfilter,datsignalenvanafeenbepaaldefrequentiedoorlaat.

3)Banddoorlaatfilter.Ditiseenfilter,datsignalenineenbepaaldfrequentiegebiedweldoorlaat.

4)Bandsperfilter,.Ditiseenfilter,datsignalenineenbepaaldfrequentiegebiednietdoorlaat

Hoekunnenweaandehandvanhetschemavaneenfilterbepalenomwelktypehetgaat?Dewerkwijzeisalsvolgt:

1)zittenerafgestemdekringenin?ja,gaverdermet2;nee,gaverdermet3.Afgestemdekringenduidenopeenbandfilter.Devraagisofheteenbanddoorlaatofeenbandsperfilteris2)isdeweerstandtussenin-enuitgangopderesonantiefrequentiehoogoflaag.Hoogdanisheteenbandsperfilter,laagdanisheteenbanddoorlaatfilter;alscontrolenog3en4.Alsheteenbandsperfilterisdanmoeten3en4metlaagbeantwoordworden.Alsheteenbanddoorlaatfilterisdanmoeten3en4methoogbeantwoordworden.

Devolgendevragenzijnbedoeld:-alscontrolebijfiltersmetafgestemdekringenomdeeerdereconclusie(bandsper-ofbanddoorlaatfilter)tecontroleren.-ombijfilterszonderafgestemdekringennategaanofheteenhoogdoorlaat-ofeenlaagdoorlaatfilterbetreft.3)isdeweerstandtussenin-enuitgangbijlagefrequentiehoogoflaag?4)isdeweerstandtusseninenuitgangbijhogefrequentiehoogoflaag?Uit3en4volgtookofhetfilteralshetgeenbandfilteriseenhoog-ofeenlaagdoorlaatfilteris.

Hoofdstuk4.Ontvangers4.1Uitvoering

-EnkelsuperheterodyneontvangerInhetN-examenvoorjaar2002isbijdeopgaven20,21en22hetschemagevoegdvaneeneenvoudigeAM-enkelsuperheterodyneontvanger(zie“750ExamenvragenvoordeNZendvergunning”vande

VERON)Alswevandezeontvangereenblokschematekenenzietdateralsvolgtuit:

Opdewerkingendefunctiesvandediverseblokkenkomenwenogterug.Deenkelsuperheterodyneontvangerheeftbelangrijkevoordelent.o.v.derechtuit-ontvangerwaarvanhieronderhetprincipeschemaenhetblokschemaisafgebeeld.

-Rechtuit-ontvangerDerechtuit-ontvangerstamtuitdebeginjarenvanderadioenisinmiddelsverdrongendoordeenkelsuper,alhoewelditontwerpzichdelaatstetijdtochweermagverheugenindebelangstellingvandezelfbouwers.Waarschijnlijkomdatdeschakelingzoeenvoudigis.Derechtuit-ontvangerheefteenaantalvervelendenadelen;deselectiviteitengevoeligheidisslechtenvarierenbeidenmetdeafstemmingvandefrequentie.Desuperlostditprobleemopdoorgebruiktemakenvaneenmiddenfrequentversterkertrap,waarvandekringenopeenvaste,relatieflage,frequentiezijnafgestemd.Doordatdefrequentievandemiddenfrequenttrapvastisingesteldisdeselectiviteitendegevoeligheidonafhankelijkvandeafstemfrequentie.Deselectiviteitishoogdoordatmenopeenlagerefrequentiegemakkelijkereensmallebandbreedtekanrealiserendanopeenhogerefrequentie.Degevoeligheidishoogdoordatmendeversterkingkanoptimaliserenvoordefrequentievandemiddenfrequenttrap

4.2Blokschemas

-AM-ontvanger

-FM-ontvanger

-CW-ontvanger

-EZB-ontvanger

4.3Werkingenfunctiesvandevolgendeschakelingen

-Hf-versterker

DeHf-versterkerdienthethoogfrequenteantennesignaal(0,1a10uV)teversterken,d.w.z.inamplitudetevergroten(eenfactor100a1000).Ookdientereenzekerevoorselectieindeversterkerplaatstevinden,d.w.z.

signalendieinfrequentierelatiefvervandeteontvangenfrequentieliggendienenverzwaktteworden.OmdittebewerkstelligenisdeHf-versterkervaakafstembaar.EenHf-versterkerheefteeningangvoorhetHf-antennesignaaleneenuitgangvoorhetversterkteHf-signaal.

-Oscillator

Eenoscillatorproduceerteenwisselspanningssignaal,inditgevaleenHf-wisselspanningssignaal.Indienmenslechtseenfrequentiewenstteontvangen,kanmeneenoscillatormeteenvastefrequentietoepassen.Eenkristalisdanvaakhetfrequentiebepalendeelement.Wilmenallefrequentieskunnenontvangenineenbepaaldebanddanmoetmengebruikmakenvaneenoscillatormeteenvariabelefrequentie.Indezeoscillatoriseenaftestemmenkringhetfrequentiebepalendeelement.Deresonantiefrequentievandezekringkangevarieerdwordendoordecapaciteitofdezelfinductievandekringtevarieren.Eenoscillatorheeftgeeningangmaarslechtseenuitgangtenbehoevevanhetopgewektewiselspanningssignaal.

-Mengtrap

Ineenmengtrapwordentweewisselspanningssignalenmetelkaargemengd.Hetresultaatiseenaantalfrequentiesaandeuitgang.Detweeoorspronkelijkefrequenties:fenfHfoscendesom-enverschilfrequentievandezetwee:f-fenf+fHfoscHfoscDemiddenfrequenttrapselekteertdeverschilfrequentief-fHfosceruit,maarditkanookalindemengtrapplaatsvindenalsaandeuitgangeenfilteraanwezigis,datopdezefrequentieisafgestemd.Eenmengtrapofmixerheeftheefttweeingangeneneenuitgang:eeningangvoorhetversterkteantennesignaal,eeningangvoorhetoscillatorsignaaleneenuitgangvoordemengproductenofalsdefilteringalplaatsheeftgevonden,hetsignaalmetdeverschilfrequentie.

-Middenfrequentversterker

DemiddenfrequentversterkerdoethetzelfdealseenHf-versterker,alleenopeenandereinhetalgemeenbeduidendlagerefrequentie,opdemiddenfrequentie.

Veelgebruiktemiddenfrequentieszijn455kHzen10,7MHz.Doordatdezefrequentierelatieflaagis,isereenhogeselectiviteitterealiseren,dienogverbeterdkanwordendoordetoepassingvaneenkristal-,mechanisch-ofkeramisch-filter.Ditfiltermoetnatuurlijkpassenbijdebandbreedtevandetoegepastemodulatie,CW:250a500Hz,EZB:2700Hz,AM:6kHzenFM:12,5of25kHz(afhankelijkvandekanaalafstandbehorendbijdetoegepastefrequentiezwaai).

Ookdeversterkingendaarmeedegevoeligheidkan,doordatdemiddenfrequentversterkeropeenvastefrequentiewerkt,geoptimaliseerdworden.

-Detector

Elkemodulatiesoortheeftzijneigendetector.

AmplitudeModulatie

DeAMdetectorisvrijsimpel;slechtseendiode,eenweerstandeneencondensator.

FrequentieModulatie

DeFM-detectorisbeduidendgecompliceerder;2dioden,eenspecialeMF-trafomet2secundairewikkelingen,waarvaneenmeteenmiddenaftakking,5weerstandenen3condensatoren.

CWenEnkelZijBandModulatie

DeproductdetectorwordtzowelvoordedetectievanEZBalsCWtoegepast.Eenproductdetectoris0pgebouwduiteenmixereneenoscillator.DeoscillatorwekteensignaalopmeteenfrequentiediepastbijdedraaggolfvanhetEZB-signaal.HetmiddenfrequentEZB-signaalwordttoegevoerdaandemixer.Hetzelfdegebeurtmethetoscillatorsignaal.Deverschilfrequentieisdanhetgewensteaudiosignaal.

-Zwevingsoscillator(BFO)

WektdeoscillatoreenvariabelefrequentieopdanheeftmeneenBFOofBeatFrequentieOscillator.MenkandandetoonhoogteinstellenvanhetCW-signaal.

-Lf-versterker

Indezeversterkerwordthetaudiosignaalopeenniveaugebracht,waarbijditsignaalkrachtiggenoegisomdeconusvandeluidsprekentebewegen.

-AutomatischeVersterkingsRegeling(AVR)

Vaakiserachterdemidenfrequentversterker,parallelaandeaudiodetector,eentweedediodeeneenafvlakschakelingaanwezigdieeengelijkspanningproducerenevenredigmethetmf-signaal.Metdezegelijkspanningwordtdeinstellingvandetransistoreninde

Hf-trapendemiddenfrequenttrapbeinvloed.Ditheeftalsresultaatdatdeversterkingafneemtalshetsignaalgroterwordt.Hiermeewordteennagenoegconstantaudiosignaalverkregen.Ditisergprettigalsersprakeisvan“fading”.Bij“fading”varieerthetantennesignaalsterk.DeAVRzorgterdanvoordatwehiernietsvanmerken.

-Ruisonderdrukker(Squelch)

Deruisonderdrukkerkijktofhetsignaalboveneenbepaalde(vaakinstelbare)drempeluitkomt.IsdithetgevaldanwordthetLf-signaalaandeLf-versterkerdoorgegeven.Isditniethetgevaldangebeurtditnietenkomterdusgeengeluiduitdeluidspreker.Hiermeevoorkomtmendateenontvangerhinderlijkstaatteruisenalsergeensignaalis.DeruisonderdrukkerismeestaltevindentussendedetectorendeLf-versterker.

-Devoeding

Devoedingzetdewisselspanningvanhetnetomingelijkspanningendiedeontvangernodigheeftomgoedtekunnenfunctioneren.Elketrapvandeontvangerwaarinactieveelementenvoorkomen(transistoren,fet’s,buizen,ic’s,opamp’senz)moetgevoedwordenmetgelijkspanningomtekunnenfunctioneren.Dezegelijkspanningenkunnenverschillendzijn,zowelwatspanning,vermogenenstabilisatiebetreft.Dusvandevoedinglopenerelectrischeverbindingennaardezeactievecomponentenomdezetevoeden.

Examenvraagstukken20,21en22,voorjaar2002,zie“750examenvragen…..”,VERON.Functiesvandeonderdelenvandeontvanger,getekendinhetbijbehorendschema.LenCvormeneenseriekring,opderesonantiefrequentiegedraagtdezekringzichalseen11kortsluiting,bijvoorbeeldvooreenstoorsignaalvanbuiten.CkoppelthetantennesignaaldoornaardeafgestemdekringendebasisvanQ,deHf-21versterkerLenCvormensamenmetCeenparallelkringdieafgestemdisopdeteontvangenfrequentie

334(filter)Cheefteengrotecapaciteitenduseenlageimpedantieopdeteontvangenfrequentie.C44voorkomtdatdebasisspanningvanQnaarmassawordtkortgesloten.1RenRstellendebasisgelijkspanninginvanQ.Dezegelijkspanningwordtnogbeinvloeddoor231deAVR-spanningRVoertdeAVR-spanningtoe,waarmeedeinstelingendaarmeedeversterkingvanQ,de11Hf-versterkerwordtbeinvloedQishethartvandeHf-versterker1RbepaaltsamenmetRenRdegelijkstroomdoordetransistorQ(gelijkstroominstelling)4231CsluitdeHf-spanningopdeemittervanQkortenfungeertalsontkoppelkondensator.71L6enC6vormeneenparallelkring(hoe?)enfilterenhetHf-signaalalvorenshetdoortegeven.ClegtdebovenkantvanLvoorwisselspanningaanmassa56CkoppelthetHf-signaaldoornaardebasisvanQ,demixer82RenRstellendebasisgelijkspanninginvanQ562RbepaaltsamenmetRenRdegelijkstroomdoordetransistorQ,gelijkstroominstelling7562Ckoppelthetoscillatorsignaalinopdeemittervandemixer7

Qishethartvandemengtrap(mixer)2LenCvormeneenbandfilterafgestemdopdemiddenfrequentie10,1110,11RenRstellendebasisgelijkspanninginvanQ8103RVoertdeAVR-spanningtoe,waarmeedeinstelingendaarmeedeversterkingvanQ,de93Mf-versterkerwordtbeinvloedClegthetknooppuntvanR,RenRvoorwisselspanningaanmassa129810Q3ishethartvandeMf-versterkerRbepaaltsamenmetRenRdegelijkstroomdoordetransistorQ,gelijkstroominstelling118103CsluitdeHf-spanningopdeemittervanQkortenfungeertalsontkoppelkondensator163LenCvormeneenbandfilterafgestemdopdemiddenfrequentie13,1513,15C,CenRvormeneenafvlakfiltervoordeAVR-spanning141712

CsluiteventueleHf-wisselspanningopdevoedingslijnkortnaarmassa,ontkoppeltde18voedingsspanningDrichtdeMf-wisselspanninggelijkenproduceertsamenmetC,CenRdeAVR-2141712gelijkspanningD,CenRvormendeAM-detector11914R13reduceertdevoedingsspanningCkoppelthetLf-signaaldoornaardebasisvanQ,deeersteLf-versterkertrap204RenRstellendebasisgelijkspanninginvanQ15163RbepaaltsamenmetRenRdegelijkstroomdoordetransistorQ,gelijkstroominst.1815163CsluitdeLf-spanningopdeemittervanQkortenfungeertalsontkoppelkondensator224QishethartvandeeersteLf-versterkertrap4R17isdecollectorweerstand,waaroverhetversterkteLf-signaal(audio)wordtafgenomenRreduceertdevoedingsspanning19CkoppelthetLf-signaaldoornaardebasisvanQ,deeindversterker235RenRstellendebasisgelijkspanninginvanQ20215RbepaaltsamenmetRenRdegelijkstroomdoordetransistorQ,gelijkstroominst2220215CsluitdeLf-spanningopdeemittervanQkortenfungeertalsontkoppelkondensator244Q5ishethartvandeeindversterkerTdezetrafopastdecollectoruitgangsimpedantieaanopdeluidsprekerimpedantie2RenRstellendebasisgelijkspanninginvanQ23246RbepaaltsamenmetRenRdegelijkstroomdoordetransistorQ,

gelijkstroominst2523246CsluitdeLf-spanningopdeemittervanQkortenfungeertalsontkoppelkondensator266Qishethartvandeoscillator6L26koppelteendeelvanhetHf-oscillatorsignaalterugnaarbasisvanQ6ClegthetknooppuntvanR,RenLvoorwisselspanningaanmassa27232426L,Cvormendeparallelkringdiedeoscillatorfrequentiebepaalt2525ClegtdeonderkantvanLvoorwisselspanningaanmassa2625Tisdevoedingstrafodiedenetspanningverlaagttoteenspanningdienagelijkrichtingen1afvlakkingbruikbaarisvoordeontvangerD3enD4zijndegelijkrichtdiodenCisdeafvlakcondensator29RenDvormeneenstabilisatieschakelingvooreentweedelagerevoedingsspanning265Cfungeertalsbuffervoorwisselendebelastingen30

Dewegdiehetsignaalvolgt:HetHf-signaalkomtbinnenviadeantenneenviaCnaardebassisvandeHf-versterker,Q,gevoerd.21(deparallelkringLCfilterthetgewenstesignaaleruit)HetdoorQversterktesignaalwordtafgenomen331vandemiddenaftakkingvanLenviaCtoegevoerdaandebasisvanQ,demixer.682Indemixerwordthetsignaal,watfrequentiebetreft,getransformeerdnaardemiddenfrequentie.ViahetbandfilterL10,C10,L11enC11komthetsignaalterchtopdebasisvanQ3,demiddenfrequentversterker.NaversterkinggaathetsignaalviahetbandfilterL,C,LenCnaardedetectorD,Cen13131515119R.HetLf-signaalwordtafgetaktvanRenviaCtoegevoerdaandebasisvan

deeersteLf-versterker-141420trap,Q.NaversterkingwordthetsignaalafgenomenvandecollectorvanQenviaCtoegevoerdaande4423basisvandeeindversterker,QNaenigevermogensversterkingwordthetsignaalviaeenuitgangstrafo5.afgenomenvandecollectorvanQentoegevoerdaandeluidspreker.5

Hoofdstuk5.Zenders5.1Blokschema’s

-FM-zender

Praktischeuitvoeringopde2m-band

Letwel:alservermenigvuldigtrappenwordentoegepast,wordtdefrequetiezwaaivandeoscillatorookvermenigvuldigd;dusalsdoordeFM-modulatorindeoscillatoreenfrequentiezwaaivaneenkHzwordtgerealiseerddanisindezezenderdezwaaiaandeuitgang4x3x1kHz=12kHz.

-CW-zender

Het“sleutelen”,datwilzeggenhet“aan”en“uit”zettenvandeoscillatorisproblematisch,omdateenoscillatornadatdezeisingeschakeldeventijd

nodigheeftomomzichopdedefinitievefrequentietestabiliseren.Daaromwordtergesleuteldindetussentrapofdriver.Het“sleutelen”kanookindePA

-EZB-zender

5.2Werkingenfunctiesvandevolgendeschakelingen(alleenalsonderdeelvanhetblokschema)

-Mengtrap

Ineenmengtrapwordentweewisselspanningssignalenmetelkaargemengd,netalsbijeensuperheterodyneontvanger.Hetresultaatiseenaantalfrequentiesaandeuitgang.Detweeoorspronkelijkefrequenties:fenfEZBoscendesom-enverschilfrequentievandezetwee:f-fenEZBoscf+fEZBoscDestuurtrapselekteertdesomfrequentief+feruit,maarditkanEZBoscookalindemengtrapplaatsvindenalsaandeuitgangeenfilteraanwezigis,datopdezefrequentieisafgestemd.Eenmengtrapofmixerheeftheefttweeingangeneneenuitgang:eeningangvoorhetEZB-signal,eeningangvoorhetoscillatorsignaaleneenuitgangvoordemengproductenofalsdefilteringalplaatsheeftgevonden,hetsignaalmetdesomfrequentie.

-Oscillator(kristalenVFO)

Eenoscillatorproduceerteenwisselspanningssignaal,inditgevaleenHf-wisselspanningssignaal,netalsbijeensuperheterodyneontvanger.Indienmenslechtseenfrequentiewenstteontvangen,kanmeneenoscillatormeteenvastefrequentietoepassen.Eenkristalisdanvaakhetfrequentiebepalendeelement.Wilmenallefrequentieskunnenontvangenineenbepaaldebanddanmoetmengebruikmakenvaneenoscillatormeteenvariabelefrequentie.Indezeoscillatoriseenaftestemmenkringhetfrequentiebepalendeelement.Deresonantiefrequentievandezekringkangevarieerdwordendoorde

capaciteitofdezelfinductievandekringtevarieren.Eenoscillatorheeftgeeningangmaarslechtseenuitgangtenbehoevevanhetopgewektewiselspanningssignaal.

-Scheidingstrap(ofbuffertrap)

Debuffertrapwordtvaaktoegepastachtereenoscillator.Debelastingvandeoscillatorwordthierdoorminderzwaarenminderwisselend.Ditkomtdefrequentiestabiliteitsterktengoede.

-Stuurtrap

Eenstuurtrapwordtvaaktoegepastachtereenfrequentievermenigvuldiger.Doorfrequentievermenigvuldigingontstaanernaasthetgewenstesignaalookallerleiongewensteproducten,o.a.harmonischen.Dezeongewensteproductenmoetenwordenweggefilterdvoorzeindevolgendetrappenversterktendoordeeindtrapuitgezondenworden.Destuurtrapzorgtvoordezefilteringenwordtdaaromvrijwelaltijdtoegepasttussendevermenigvuldigtrapendeeindtrap.

-Frequentievermenigvuldiger

Inhetalgemeenzalde,doordeoscillatorineenFM-zenderopgewektefrequentienietgelijkzijnaandezendfrequentie,maarzaldezebeduidendlagerzijn.Omdegewenstezendfrequentieteverkrijgenwordthet

oscillatorsignaalineenofmeerderefrequentievermenigvuldigtrappen,vermenigvuldigdmet2,3of4.Ditrealiseertmendoorineenversterkertrapdetransistorofdebuisopeenbepaaldemanierintestellen,zodatdezezoveelmogelijksignaalafgeeftopde,doorvermenigvuldigingvandeoscillatorfrequentieontstane,gewenstefrequentie.DezedoorvermenigvuldigingontstanegewenstefrequentiewordteraandeuitganguitgefilterdmetbehulpvaneenafgestemdekringEenvermenigvuldigingsfactorvanmeerdan4ismoeilijkterealiseren.

-Vermogensversterker

Eenstuurtrapkanmaareenrelatiefkleinvermogenleveren.

Wilmenmeervermogenproduceren,danmoetmeneenvermogensversterkertoepassen.Dezeisvoorzienvaneenofmeervermogenstransistorenofzendbuizen.EendergelijkevermogensversterkerwordtookwelPA(PowerAmplifier)genoemd

-Uitgangsfilter(Pifilter)

Een-filteriseenlaagdoorlaatfilter.HetwordtvaaktoegepastachterdePA.EenPAheeftalsnadeligeeigenschapdathijbehalveversterktookvervormd.Datbetekentdathijookhogereharmonischevanhetgewenstesignaalproduceertendiemogenwenietuitzendenvandaardetoepassingvanhet-filter.Het-filterisookinstaatomdeimpedantieaanpassingtussendeHf-powertransistorofzendbuisindeeindtrapterealiseren.

-Frequentiemodulator

Omeenfrequentiegemoduleerdsignaalteverkrijgenmoetenwedemogelijkheidhebbenomderesonantiefrequentievanhetfrequentiebepalendelementineenoscillatorteveranderen.Tegenwoordigdoetmenditmeestalmetbehulpvaneenzogenaamdevaricap.Ditiseendiodedieeenredelijkecapacitietbezitafhankelijkvandesperspanning.Ditlaatstewilzeggendatdecapaciteitgroterofkleinerisafhankelijkvandesperspanning.DezecapaciteitsdiodezetmenparallelaandecapaciteitvandeLC-kringindeoscillator.DoordesperspanningtevarierenzalnuookderesonantiefrequentievanLC-kringvarierenendaarmeedefrequentievandeoscillator.CisaanwezigomdegelijkspanninguitdeLf-versterkerteblokkeren.LdientdeHf-wisselspanninguitdeoscillatorteblokkeren.DoordedoorRtoegevoerdepositievespanningspertdevaricap,D.Ineenkristaloscillatorzetmendevaricapparallelaanhetkristal.

-EZB-modulator

EenEZBmodulatorofbalansmodulatoriseenspecialemixer.Doorzijnuitvoering(vierdiodenentweetrafootjes)ishetoscillatorsignaalnietofsterkverzwaktaanweziginhetuitgangssignaal.Hierdoorwordthetgemakkelijkerommetbehulpvaneenzijbandfilterdejuistezijbanduithetuitgangssignaaltefilteren.

-EZB-filter

HetEZB-filterisopgebouwduiteenverzamelingkwartskristallen.Hetheefteendoorlaatbandbreedtevanongeveer3kHzovereenkomendmethet

spectrumvandespraak.Decentralefrequentieisvaak455kHzof9,000MHzHetEZBfilterlaatmaareenzijbanddoor(USBofLSB),deanderezijbandwordtsterkverzwakt.

-Voeding

Waterovervoedingsapparatuurgezegdisbijontvangersgeldtinhetalgemeenookbijzenders.Bijzenderswaarindeeindtrapbuizentoegepastworden,hebbenweuiteraardtemakenmethogespanningenbijv750Volt.BijapartePA’smetbuizenkandezespanningoplopentot2,5kV.Ookheeftmenbijbuizenvaakeennegatievespanningnodigomdebuisopdejuistemanierintestellen.

5.3Zendereigenschappen

-Frequentiestabiliteita)Korteduurstabiliteit.Korteduurstabiliteitheeftbetrekkingopdematewaarindezendertijdensuitzendingeninfrequentieverloopt.Hetopwarmenvandeappartuurspeelthierbijeengroterol.DitisvooralvanbelangbijEZB-enCW-uitzendingen.Eenvariatievan100Hzbetekentdatdetoonhoogtemet100Hzverandert.BijAMenFMisditbeduidendminderproblematisch.b)Langeduurstabiliteit.Hierbijgaathetoverhetfrequentieverloopoverlangeretijd(maanden,jaren).Ditverloopwordtbepaalddoordeverouderingvancomponenten.

-Hf-bandbreedte

CW250Hztot500HzEZB3kHzAM6kHzFM12kHz

-Zijbanden

CWSlechtseentoondusookmaareenfrequentieEZBSlechtseenzijbandUSBofLSBongeveer3kHzbreed

AMTweezijbandenUSB,draaggolgenLSBtotalebandbreedteongeveer6kHzFMzijbandendietheoretischdoorlopentotinhetoneindige,maarpraktischalsnelnietmeerwaarneembaarzijn(binnen12kGz)

-Uitgangsvermogen

2P=(U)/2Rtop

-OngewensteHf-uitstraling

Hetbetrefthiersignalenditindezenderofdeontvangergegenereerdwordenendieopdeeenofanderemanierviadeantennederuimteingaan.Voorbeeldenzijn:oscillatorsignalenofharmonischenhiervan,mengproductenenz

Hetiszaakdezesignalenbijdebronaantepakkenomdathetnaeventueleversterkingextramoeitekostomervanaftegeraken.

-Harmonischen

Ookharmonischenvanhetuitgezondengewenstesinaalkunneneenprobleemvormen.Zeontstaanmeestalindeeindtrapwaarnaastversterkingookvervormingaandeordeis.Vervormingbetekenteennietzuiversinusvormigsignaatendusharmonischen.Dezekanmenmeteenlaagdoorlaatfilter,zoalshet-filter,tenietdoen.

ZieookvoorongewensteHf-uitstralingenharmonischen:artikel6“Storing”vandeAT-publikatie“Voorschriftenenbeperkingen”.

Hoofdstuk6.Antennesentransmissielijnen6.1Antennetypen(alleenopbouw,richteigenschappenenpolarisatie)

-Halvegolfantennemetvoedinginhetmidden(dipool)OpbouwZoalsdenaamalzegtisdezeantenne1/2langenwordtdezeinhetmiddengevoed.Indepraktijkisdelengte3tot5procentkorterdan1/2Destroom-enspanningsverdelingisalsaangegeveninonderstaandefiguur.

Stroomverdeling:aandeuiteindenisdestroomnul(destroomkanaandeuiteindennergensheen)eninhetmiddenmaximaal.Spanningsverdeling:Aandeuiteindenisdespanningmaximaaleninhetmiddenminimaal.Deimpedantielooptvaneenminimalewaardeinhetmiddennaareenoneindighogewaardeaandeuiteinden.Deimpedantieistebepalendooropeenbepaaldpunt,volgensdewetvanOhm,despanningdoordestroomtedelen.

Richteigenschappen.Inhethorizontallevlakishetstralingsdiagramvaneenhorizontaalopgehangendipool“achtvormig”Inhetvertikalevlak“circelvormig”.Alswededipoolvertikaalopstellenhebbenweeenrondstraler.Loodrechtopdedipoolwordtdemeesteenergieuitgezonden,evenwijdigaandedipoolisditnul.

PolarisatieDerichtingvanhetelectrischveldistevensdepolarisatierichting.Derichtingvanhetelectrischveldisevenwijdigaandedipool,dusdepolarisatierichtingisookevenwijdigaandedipool.Alsdedipoolhorizontaalgeplaatstisisdeantennehorizontaalgepolariseerd,staatdedipoolvertikaaldanisdeantennevertikaalgepolariseerd..

-AntennemetvoedingaanheteindeOpbouwHetstralendeelementis1/2lang(minus5%)ofeenveelvoudhiervan.Ditstralendeelementwordtgevoedviaeen1/4openlijn,eenbalun(1:1)eneencoaxkabel.Deimpedantieophetvoedingspuntiszeerhoog(I=0enU=zeerhoog)Aanhetbeginvande1/4openlijnisdeimpedantielaag(I=zeerhoogenU=0)

Richteigenschappen.Inhethorizontallevlakishetstralingsdiagramvaneenhorizontaalopgehangendipool“achtvormig”Inhetvertikalevlak“circelvormig.Loodrechtopdedipoolwordtdemeesteenergieuitgezonden,evenwijdigaandedipoolisditnul.

PolarisatieDerichtingvanhetelectrischveldistevensdepolarisatierichting.

Derichtingvanhetelectrischveldisevenwijdigaandedipool,dusdepolarisatierichtingisookevenwijdigaandedipool.Alsdedipoolhorizontaalgeplaatstisisdeantennehorizontaalgepolariseerd.

-Kwartgolfvertikaleantenne(groundplane)OpbouwEen1/4sprietboveneengeleidendvlak.Hetgeleidendvlakwerktelectrischalseenspiegel.Degestippeldelijnishetspiegelbeeldvandeantenne1/4sprietenvormtmetdeze1/4sprieteen vertikale1/2dipool.

Deimpedantievaneen1/2dipoolisongeveer70ohm.Deimpedantievande1/4spriettenopzichtevan hetgeleidendvlakisongeveer35ohm.Wordthetgeleidendvlakgevormddoorradialenenbuigenwedezenaarbenedendanwordtdeimpedantiegroterenmetwatexperimenterenbereikenweeenimpedantievan50ohm.

Richteigenschappen

Een1/4sprietheeftinhethorizontalevlakeencirkelvormigrichtdiagramenfungeertdusalseenrondstraler.

PolarisatieDepolarisatievaneen1/4sprietisvertikaal(waarom?)

-Antennemetparasitaireelementen(yagi).OpbouwEen1/2dipoolzendtevenveelenergienaarachterenuitalsnaarvoren.Wekunnendezeenergieverdelingbeinvloedendoorzogenaamdeparasitaireelemtenaantebrengen.Webeginnenmeteenreflectorachterdestralendedipoolteplaatsen.Dereflectorisiets,ongeveer5%,langeralsdestraler.Hiermeewordtzoalsdenaamalaangeefteengrootdeelvandenaarachterenuitgestraaldeenergienaarvorengereflecteerd.

Nukunnenwedoordirectorenaantebrengen,denaarvorenuitgestraaldeenergieverderbundelen.Directorenzijnwatkorteralsdestraler,ongeveer5%.

Doordezeparasitaireelementenaantebrengenwordtdeimpedantieinhetvoedingspuntsterkverlaagdenmoetenwemaatregelennemenomdezeimpedantieweerteverhogenzodatdewaardeweerop50ohmkomt.Vaakwordtdaneengevouwendipoolgebruiktdieopzicheenimpedantieheeftvanongeveer300ohm.

Richteigenschappen.Eenyagibundeltbijnaalleenergieineenbepaalderichting.Deopeningshoekvaneen16elementsTonna0bedraagt2x16,5.Hetisduidelijkdatditproblemenkanopleverenmethet“vinden”vanhettegenstation!

PolarisatieDepolarisatieisgelijkaandeopstellingvandestraler;isdezehorizontaaldanisdepolarisatieookhorizontaal,isdezevertikaaldaniddepolarisatieookvertikaal.

6.2Transmissielijnen

-Opbouwengebruikvanopenlijnencoaxialekabel.OpenlijnEenopenlijnisopgebouwduittweeparallellegeleiders,dieopafstandgehoudenwordendoorspreidersvanisolatiemateriaal.Hetdielectricumtussendegeleidersishoofdzakelijklucht.

Deopenlijnwordtvaakgebruiktalsafgestemdevoedingslijnbijeindgevoedeantennes,vanwegedehogeredoorslagspanning.(eenafgestemdevoedingslijnisinresonantie;bijresonatietreedtopslingeringopvandespanning)Deopenlijniselectrischenmechanischsymmetrisch.Dekarakteristiekeimpedantieligttussende200en400ohm.

CoaxialekabelEencoaxialekabelisopgebouwduittweecoaxialegeleidersmetdaartusseneendielectricummeestalvanpolytheenofeenanderehoogwaardigeverliesvrijekunststof.Decoaxialekabelwordttoegepastalsersprakeisvanlopendegolvenendeantenneaangepastisopdevoedingslijn.Dereflectieisdanminimaal.Decoaxialekabelisasymmetrischelectrischgezien.Debuitenmantelwordtmetmassa(aarde)verbonden.Dekarakteristiekeimpedantievancoaxialekabelsligttussende30en100ohm;vooronzetoepassinggebruikenweeentypemeteenkarakteristiekeimpedantievan50ohm.

-Voor-ennadelenvanopenlijnencoaxialekabel

OpenlijnCoaxialekabelhogedoorslagspanninghogekarakteristiekeimpedantie200–400ohm30–100ohmnietbeinvloeddoorvoorwerpenindebuurtstraaltniet

betertegenweersinvloedenbestand

-Antenneaanpaseenheid(alleenhetdoel)Eenantenneaanpaseenheidheeftalsdoelervoorzorgtedragendatdeenergiedieeenzenderproduceertookdoordeantennedaadwerkelijkwordtuitgezonden.Eenantenneaanpseenheidpasthetantennesysteemaanopdeuitgangvandezenderofopdecoaxialekabel,diedezendermetdeaanpaseenheidverbindt,zodatdeenergieoverdrachtoptimaalplaatsvindt.Ditwilzeggen:a)Hetcompenserenvaninductieveofcapacitievecomponentenindeimpedantieb)Hetohmsedeelindeimpedantiegelijkmakenaandeuitgangsimpedantievandezenderofaandekarakteristiekeimpedantievandecoaxkabelwelkedezendermetdeaanpaseenheidverbindt

Hoofdstuk7.PropagatieenFrequentiespectrum7.1Propagatie

-IonosfeerlagenenheteffectopdeHF-propagatie

Regelmatigkomthetvoor,datweopde20meterbandstationsuitAustralieenhetverreoostenhoren.Hoekomthetdatwedezeverrestationskunnenontvangen?Omdeaardeopzo’n75kmtot400kmhoogtebevindtzichdeionosfeer.Indeionosfeerbevindenzichelectrischgeleidendelagen,diederadiogolvenreflecterenenterugkaatsennaardeaarde.Hetaardoppervlakkaatstdezegereflecteerderadiogolvenweerterugomhoogrichtingionosfeer,endaarwordenzeweerteruggekaatstnaardeaarde,enz.Hetradiosignaalzigzagtopdezemaniertussenhetardoppervlakendeionosfeernaardeanderekantvandeaardbol,waarbijhetsignaalmeerofminderverzwaktwordt.Deverzwakkingisafhankelijkvandematevanreflectiedoordegeleidendelagen.Wordterweiniggereflecteerddanisdeverzwakkinggrootwanteengrootgedeeltevanhetsignaalgaatdandoordeionosfeerheenenverdwijntinderuimte.Deantenneheefteenbepaaldeopstraalhoek.Hoekleinerdezehoekhoemindervaakergereflecteerdhoefttewordenomdezelfdeafstandteoverbruggenenhoesterkerhetsignaalaankomtbijhettegenstation.Ofhoekleinerdeopstraalhoekhoegroterdereikwijdtevanonsstation.IndeionosfeeronderscheidenwedeD,deE,deFendeFlagen.12DeD-laagdraagtnietbijtoteengroterereikwijdteintegendeelabsorbeertoverdagsignalenop40en80meter.s’NachtsisdeD-laagnietaanwezig.DeE,FenFlagendragenwelbij12toteengroterereikwijdte,zefungerenals“spiegels”,waarbijeendeelvanhetradiosinaaldoordezelagenheengaateninhetheelalverdwijnteneendeelgereflecteerdwordtnaarhetaardoppervlak.

-DeinvloedvandezonnevlekkencyclusopdecommunicatieHoegroothetgereflecteerdedeelishangtafvanhetaantalelectrischgeladendeeltjesindeE,F1enF2.Ditaantaldeeltjesisnietconstantenvarieertmetdehoogte.Hetaantalelectrischgeladendeeltjesisonderhevigaanschommelingen,diebepaald

wordendoordezoninstraling(dagcyclusenjaarcyclus)enhetaantalzonnevlekken.S’NachtsvoegendeF1enF2zichsamentotdeF-laag.OverdagonderinvloedvandezonsplitstdeF-laagzichweerindeFenFlaag.Delagenzijndussteedsinbeweging.12

Hetaantalzonnevlekkenvertoontvanjaartotjaarschommelingenenmenonderscheidthierineen11-jarigecyclus.Vooralde10,15en20meterbandzijnsterkaandezeverschijnselenonderhevig.In1996/1997vertoondedezonneactiviteiteenminimum.Nuneemtdezonneactiviteitweertoeenwordendemogelijkhedenvoordezendamateurweergroter.

-FadingDespiegelendeE,F1enF2lagenzijnconstantinbewegingenzijnnietiedere

daghetzelfdeookvertonendezehierendaargatendiehetenemomentweeropgevuldwordenenhetanderemomentontstaan.Dezebewegingindezegeleidendelagenieerdeoorzaakvandatweverafgelegenstationssomsmetwisseldesignaalsterkteontvangen.Alsbijvoorbeeldeenradiogolftegentweeverschillendelagendieinbewegingzijngereflecteerdwordt,komenerbijdeontvangertweedezelfdesignalen,dieelkaarkunnenversterkenmaarookelkaarkunnenuitdoven.Ditverschijnselisherkenbaaralseenkortwegzakkeninderuisvaneenverafgelegenstationwaarnahetweersterkopkomt.Ditverschijnselduurtslechtskortenwesprekendanvanfading.Duurthetverschijnsellanger,urenofdagendanspreektmenvanwisselendecondities.

VoordeVHFenUHFhebbendeE,F1enF2geenbetekenis.DeVHFenUHFsignalenwordennietgereflecteerdenverdwijneninderuimte.OpdeVHFenUHFbandenmoetendeantenneselkaarkunnen“zien”.DereikwijdtevandezenderisietsverderalsdehorizonomdatdeEM-stralenietsmethetaardoppervlakmeebuigen.Dusdeantennehoogteisbelangrijk.Hoehogerhoebeter.Globaalkangesteldwordendatbijeentweekeerzohoogopgesteldeantennedereikwijdte1,4maalzogrootwordtTochzijnerinteressantemogelijkhedenvoordeVHFenUHFamateur:Meteor-scatterOokmeteorietregensveroorzakenreflectiegebiedenindeionosfeer.Alseenmeteorietverbrandtontstaateenoplichtendestaart,dieVHF-radiogolvengoedreflecteert.Delevensduurvandezestaartismaarenkelesecondentothooguitenkeletientallenseconden.Deoverbrug-bareafstandisca1800km.DegrootstemeteorietenregenisdePerseidenregenindetweedeenderdeweekvanaugustus.Doordekortereflectieduurwordendeverbindingendoorgaansgemaaktmethogesnelheid-telegrafie.AuroraDitverschijnselisgekoppeldaanhetnoorderlicht.Hetwordtveroorzaaktdoordezonnewind.Electrischgeladendeeltjeswordendoordezonuitgestotenenviahetaardmagnetischveldnaardepolenafgebogen.Indeionosfeerkomendegeladendeeltjesinbotsingmetdegasmoleculenvandezeerijleatmosfeer.Hierbijontstaatzowellicht(hetnoorderlicht)alseenwolk,meteenhogeconcentratieaanvrijeelectronen,diedeVHF-radiogolvenreflecteertEenkenmerkvandezegereflecteerdegolvenisdatzesomseenrauwsissendgeluidmeebrengen.SporadischeE(E)sIndezomerkandeE-laagopbepaaldeplaatsen,somszosterkgeioniseerd

rakendatzelfs145Mhzsignalennoggereflecteerdworden.Erkunnendanafstandentot1800kmoverbrugdworden.

-TroposfeerHetdeelvandeatmosfeerwaarinhetweerzichafspeeltheettroposfeer.Detroposfeerstrektzichuittot10kmhoogte.OokhierkunnenweinteressantemogelijkhedenvindenvoordeVHF-enUHF-amateur.

-DeinvloedvandemeteorologischeomstandighedenopdeVHF/UHF-propagatieInversieAlseenwarmeluchtlaagovereenkoudeluchtlaagschuiftendezeafdektzaldetemperatuurindeatmosfeerineersteinstantieafnemenmetdehoogtetotwedewarmeluchtlaagbereikenendaarneemtdetemperatuurweertoemetdehoogte.Ditnoemenweeeninversie.Opdeovergangvankoudnaarwarmwordenderadiogolvenvanbijvoorbeeldeentweemeterstationafgebogen.Insommigegevallenkandeafbuigingzosterkzijndatderadiogolvennadatdezeeengroteafstandafgelegdhebbenweerterugbuigennaardeaarde.Erzijndanverbindingenmogelijktot1500km.Omdatdezevoortplantingindetroposfeerplaatsvindt,noemtmendittropo-propagatie.

7.2Frequentiespectrum

-HF,VHF,UHFfrequentiegebied

Hoofdstuk8.Metingen8.1Meten

Hetmetenvan:-Gelijk-enwisselspanningen

AlgemeenMetbehulpvaneengevoeligedraaispoelmeterkunnenwezowelkleinestroompjes(bijvvan10uA)alskleinespanningen(bijvvan10mV)meten,.HetspoeltjeindedraaispoelmeterheefteengrootaantalwindingenvanzeerfijndundraadendaarmeeeenzekereweerstandRm

Opbouw

Hetspoeltjeisdraaibaarinhetveldvaneenmagneetopgesteldenwordtmetbehulpvantweespiraalveertjesineenbepaaldestandgehouden.Looptereenstroomdoorhetspoeltjedanzalhet,doorhetspoeltjeopgewektemagneetveldzichafzettentegenhetmagneetveldvandemagneetenhetspoeltjezaleenstukjedraaientotbovenbeschrevenkrachtevenwichtmaaktmetdeveerkrachtvandeveertjes.Dewijzer,diebevestigdisaanhetspoeltje,zaldaneenbepaaldeuitslagvertonen.Hoegroterdestroomdoorhetspoeltjehoegroterdeuitslagvandewijzer.

InnevenstaandefiguuriseenvervangingsschemavaneengevoeligedraaispoelmetergetekendOokhiergeldtdewetvanOhmU=IxRmUisdespanningoverdemeter,IisdestroomdoordemeterenRisdeweerstandvanmdemeter.Ditgeldtnatuurlijkookbijvolleuitslagvandewijzer;destroomendespanningzijndanmaximaal,U=IxRmaxmaxmZoalsalgezegdwekunnenmetdegevoeligedraaispoelmeterzowelstromenalsspanningenmeten.Deschaalmoetdangeijktzijninamperesofvolts.Wemoetenonshierbijrealiserendatdespanningovereencomponentstaat.Willenwebijvoorbeelddespanningmetenovereenweerstanddanmoetenwedevoltmeterparallelschakelenaandeweerstand;devoltmetermagdannietdespanningoverdeweerstandbeinvloeden,datwilzeggendatdeweerstandvandevoltmeterheelgrootmoetzijntenopzichtevandeweerstandwaardespanningoverstaat,diewewillenmeten.Wekunnenookdegevoeligheidvaneenvoltmeteraangeven:DegevoeligheidG=R/Uohmpervolt.WetenwedemaximalespanningdieeenvoltmeterkanmetenmmaxenwetenwedegevoeligheiddankunnenwedeweerstandvanhetinstrumentuitrekenenR=GxU.mmax

Vergrotenvanhetmeetbereikvandevoltmeter:StelwehebbeneenuA-metervan100uA(maximalestroom)eneenRvan100mohm.Uisdan0,01voltmaxWewillenhiermeeeengelijkspanningvan15volt(volleschaal)meten.DanmoetenwehetinstrumentvoorzienvaneenvoorschakelweerstandR;ditiseenvweerstandinseriemethetinstrumentR=15/0,0001=150.000ohm=R+RR=150.000–100=149.900ohmtotaalmvvUiteraardmoetdeschaalvanhetinstrumentwordenaangepast!!

Sluitenweeen50Hzwisselspanningvan15voltaanopditinstrumentdan

zienwegeenuitslagvandewijzer.Detraagheidvaneendraaispoelmeteriszodanigdatdezedesnellewisselingen(50xperseconde)nietkanvolgen.Omnutocheendergelijkespanningtekunnenmetengaanwedewisselspanninggelijkrichten.Indepraktijkgebeurtditmeteenkleinebrugcel.Hetmeetinstrumentisaangeslotenopde+en–klemmenvandebrugcelendevoorschakelweerstandopeenvandewisselspannings-aansluitingenvandebrugcel.Deschaalmoetnugeijktwordenvoorwisselspanning.

-Gelijk-enwisselstromenBijhetmetenvanstromenmoetenweonsrealiserendatdestroomdooreencomponentlooptWillenwebijvoorbeelddestroomwetendooreenweerstanddanmoetenwe

deamperemeterinserieschakelenmetdeweerstand;deamperemetermagdannietdestroomdoordeweerstandbeinvloeden,datwilzeggendatdeweerstandvandeamperemeterheelkleinmoetzijntenopzichtevandeweerstandwaardestroomdoorlooptdiewewillenmeten.

Vergrotenvanhetmeetbereikvandeampere-meterStelwehebbeneenuA-metervan100uA(maximalestroom)eneenRvanm100ohm.Wewillendaarmee0,5Ampere(volleschaal)meten.DanmoetenwehetinstrumentvoorzienvaneenshuntweerstandR;ditiseenweerstandsparallelaanhetinstrument.Umax=ImaxxRmU=0,0001x100=0,01dezelfdespanningmoetoverdeRstaanmaxs0,01=0,4999xRR=0,01/0,4999Risongeveer0,002ohmsss

Willenweeen50Hzwisselsstroomvan0,5amperemetenmetditinstrumentdanzienwegeenuitslagvandewijzer.Detraagheidvaneendraaispoelmeteriszodanigdatdezedesnellewisselingen(50xperseconde)nietkanvolgen.Omnutocheendergelijkestroomtekunnenmetengaanwedewisselstroomgelijkrichten.Indepraktijkgebeurtditmeteenkleinebruggelijkrichter.Hetmeetinstrumentisaangeslotenopde+en–klemmenvandebrugcelendeshuntweerstandopdewisselspannings-aansluitingenvandebrugcel.Deschaalmoetnugeijktwordenvoorwisselstroom.

-WeerstandOmeenonbekendeweerstandtemetenmakenwegebruikvan0nderstaandeschakeling.VolgensdewetvanOhmisU=IxRxRx=U/IR=1,5/0,0001=15.000ohm=15kohmxWekunnennatuurlijkookdeschaalijkendooreenaantalbekendeweerstandentemeten.Wekunnendewaardevandeweerstanddanmeteenaflezen.Ineenanalogeuniverseelmeterheeftmenditprincipetoegepastenookeenvoorzieningaangebrachtomdemeteropnultestellen.Isergeenweerstandtussendeklemmen(Rxisoneindiggroot)danlooptergeenstroom.Bijdezewijzerstandhoortdewaardeoneindig.VervangenweRdooreenkortsluitingdanisRgelijkaanxx0enmoetdewijzervolleuitslagvertonenennetniettegendeaanslagstaan.Bijdezeuitslaghoortdewaarde0.Staatdewijzertegendeaanslagdankunnenwedatmetdepotentiometercorrigeren.Westellendemeterdanop0.Deschaalvandemetermoetnunoggeijktwordenvoordewaardentussen0enoneindig.

-Gelijkstroom-enhoogfrequentvermogenGelijkstroomvermogenP=UxIInnevenstaandesituatieneemtdetranceiver2Aopbijeenvoedingsspanningvan12VHetopgenomenvermogenis12x2=24watt22P=U/R=15/1000=225/1000=0,225watt

22P=IR=(0,015)x1000=0,000225x1000=0,225watt

HoogfrequentvermogenAlswehetuitgangsvermogenvanonzezenderwillenmetensluitenwedezeaanopeenzogenaamdekunstantenne,eeninductievrijeweerstandvan50ohm,enmetendetopwaardevandespanningoverdeze2weerstand.WekunnendanhetvermogenberekenenP=(U)/(2R).topWaaromdelendoor2RinplaatsvanR?Bijdeberekeningdientmenuittegaanvandeeffectievewaardevandespanning.Wemetenechterdetopwaarde.Omdatverschiltecorrigerenmoetenweindeformuledoor2delen.-FrequentieFrequentiekunnenweoptweemanierenmeten:1)meteenafstembarekringeneendetector.

Hetprincipeisalsvolgt:viaeenkoppelspoelwordthetsignaalmetdeonbekendefrequentietoegevoerdaandeafstembarekring.Doortedraaienaandevariabelecondensatorzalopeenbepaaldmomentdeafstembarekringinresonantiekomenenenergieopnemenuithettoegevoerdesignaal.DitisteconstaterenuiteenuitslagvanhetmeetinstrumentDeafstemcondensatorisvoorzienvaneen,infrequentie,geijkteschaalenwekunnennudefrequentieaflezen.Dezemethodeisnietergnauwkeurigmaarvooreeneersteindicatiezeergeschikt.2)Doorvaneenperiodieksignaal,waarvandefrequentiegemetenmoetworden,gedurende1secondetetellenhoevaakhetsignaaleenbepaaldedrempelspanningheeftoverschreden.Dezemethodeisbeduidendnauwkeurigerenismogelijkgemaaktdoordehedendaagsedigitaletechniek.

-ResonantiefrequentieDeresonantiefrequentievaneenafgestemdekringkunnenwebepalendoordespoelvandeafgestemdekringvaneenvariabelefrequentieoscillatorindebuurttebrengenvandeafgestemdekringwaarvanwede

resonantiefrequentiewillenmeten.Alsdefrequentievandeoscillatorgelijkisaanderesonantiefrequentievandeafgestemdekring,ontrektdezekringenergieaandeoscillator.Deoscillatorzaldanminderheftigoscillerenenditwordtzichtbaargemaaktopeendraaispoelmeter.

8.2Meetinstrumenten

Hetmetenmet:-Universeelmeter(analoogendigitaal)Meteenuniverseelmeterkanmengelijkspanningenen–stromen,wisselspanningenen–stromenenweerstandenmeten.Alvorenstegaanmetendientmenhetjuistemeetbereikintestellen.Denkeraandatbijdemeetbereikenvoorhetbepalenvanstromendemetereenuiterstlageweerstandheeftendateenkleinespanningopdeklemmenalleidttotgrotestromen.Alsmenpervergissinghetinstrumentophetmetenvanstromenheeftstaanenmenprobeerteenspanninggtemetendatditmeestalheteindevanhetinstrumentinstrumentinhoudtenookschadeoplevertaandeelectronicawaaraanmenmeet.BijeendigitaleuniverseelmeterwordthetanalogesignaalmetbehulpvaneenADC(AnaloogDigitaalConvertor)omgezetineendigitaalsignaal.Eenanaloogmeetinstrumentheeftalsvoordeeldatjegemakkelijkeentrendkuntwaarnemenmeteendigitalemeterisditmoeilijker

-StaandegolfmeterEenstaandegolfmeterwordtgebruiktopeentransmissielijnwaaropeenlopende,naardeantennegaande,golfaanwezigdienttezijn.Methetinstrumentkanmendezemetenentevenskanmencontrolerenofereengereflecteerdegofaanwezigis.Isdithetgevaldankanmencorrectiesaanbrengenaandeantenneennagaanwelkeffectdezeaanpassingengehadhebben.Opdefotozijneendrietalstaandegolfmetersafgebeeld.Hetprincipeisbijdezedrieinstrumentenhetzelfdeengebasserdopderichtingskoppelaar.Hierbijwordtofdesterktevandeheengaandegolf(forward)ofdesterktevandegereflecteerdegolf(reflected)gedetecteerdenzichtbaargemaaktophetaanwijsinstrument.-FrequentietellerDezefrequentietellerisgebaseerdophettellen,hoevaakhetsignaaleenbepaaldedrempelspanningineensecondeheeftoverschreden.Dezemethodeisbeduidendnauwkeurigerenismogelijkgemaaktdoordehedendaagsedigitaletechniek.Belangrijkishierbijdathetsignaaltenopzichtevandedrempelspanningvoldoendegrootis.

Ishetsignaalkleinerdandedrempelspanningdankanhetinstrumentniettellen;ishetsignaalongeveerevengrootalsdedrempelspanningdankanruisenstoorsinalendemetingnegatiefbeinvloeden.Ditiswaarschijnlijkhetgevalalsersteedsanderewaardenvoordefrequentiewordenweergegeven

-AbsorptiefrequentiemeterOpdefotoiseen“wavemeter”voor2400-3400MHzafgebeeld.Hetapparaatisvoorzienvaneenantenne(rechtsnaasthetmeetinstrumentvoordedoos)Metdeknoprechtsnaastdedraaispoelmeterkanmendegevoeligheidinstellen.Aanderechterkantsteekteenmicrometeruithethuiswaarmeemendefrequentiekaninstellen.Dezeisaftelezenviahetvenstertje(istevensloupe)bovendeknopvoordegevoeligheid.Hetiseenpassiefinstrument;hetheeftgeenenergienodig,diewordtontrokkenaandetemetenEM-golfOokdehierinderafgebeelde“Dip-meter”heefteensschakelaarstandwaarbijdeze“Dip-meter”alsabsorptiefrequentiemeterwerkt.

-DipmeterDedipmeterbestaatuiteenoscillatormeteenexternespoelomdezetekoppelenmetdekringwaarvanderesonantiefrequentiegemetendientteworden.Inhetafgebeeldeinstrumentisdezeoscillatorondergebrachtinderondebehuizingopdevoorgrond,Hieropzitookdeexternespoelgestokendieverwisselbaarisomanderefrequentiebereikenmogelijktemaken.Deoscillatorisvoorzienvaneengeijktefrequentieschaal.Metdeknopopdeoscillatorkanmetdefrequentievarieren.Inditgevalisdeoscillatoruitgerustmeteenbuis.Alsdeoscillatoroscilleertdangebeurtditzoheftigdatdebuisroosterstroomtrekt.Dezeroosterstroomwordtgemetenmetdedraaispoelmeterophetgroterekastje.Isdeoscillatorafgestemdopderesonantiefrequentievandetemetenkring,danontrektdiekringenergieaandeoscillator,deoscillatieszijnminderheftigendaardoorzalereenkleinereroosterstroomgaanlopen.Wezienduseendipinderoosterstroom;vandaardenaam“griddip”-meter

-Kunstantenne(dummyload)Opdefotostaateenwatovergedimensioneerdekunstantenneafgebeeld.Dezebestaatuiteeninductievrijeweerstandwaardoordezedummyloadgeschiktistot1GHz.Doordatdeweerstandineenoliebadisondergebrachtwordtdewarmtesnelnaardekoelribbenafgevoerdendaardoorditdingbruikbaaristot1kW.Verderisereen20dBverzwakkeringebouwd,zodatmeteengebruikelijkevermogensmeterditgrotevermogeneventueelgemetenkanworden

Hoofdstuk9.Storingenimmuniteit

9.1Storinginelectronischeapparatuur

-Interferentiemethetgewenstesignaal(TV,VHFenomroep)Inditgevalkomthetstorendsignaalbinnenviadeantenneingangeninterfereertmethetgewenstesignaal.(elkaarversterkenenverzwakken)Dematevandestoringisafhankelijkvandesterkteendemodulatievormvanhetstorendesignaalenvarieertvangeheelwegdrukkenvanhetgewenstesignaaltoteenlichtebeinvloedingvanhetgewenstesignaal.BijTV-ontvangstkanditvarierenvaneenzwartbeeldtotvisgraatpatroneninhetgewenstebeeld.Bijdeontvangstvanaudiobetrefthethetwegdrukkenvanhetaudiosignaaltothetbeluisterenvanbeidesignalen,hetgewensteenhetstorendesignaal,waarbijhetlaatstesignaalmeestalvervormdis.DitgeldtzowelvoorhetgeluidbijTV-ontvangstalsontvangstvanFM-ofanderesignalenindeVHF-ofomroepband

-LaagfrequentdetectieElkedraadkanalsantennefungeren.Ditgeldtookvoorhetnetsnoer,luidsprekerkabels,deverbindingmetCD-speler,DVD-speler,video-recorderenz.Inextremegevallen,bijhogeveldsterkte,zullenookdesporenopdeprintplaatwaaropdeelectronicavanhetapparaatisondergebrachtrelatiefgrotespanningenoppikken.Ditlaatstenoemtmendirecteinstraling.Aldeze“ingangen”zijnnietbedoeldomHf-signalenteontvangen,maaralsdesignalengrootgenoegzijnkunnentransistoren,diodenenIC’salsdetectorgaanwerken.OntstaatereendergelijkgedetecteerdsignaalineenLf-versterkerdanzalhetgewensteenhetstoorsignaalsamenvesterktworden.Beidesignalenwordendandoorelkaarhoorbaar.IsdestorendzendereenAM-zenderdanishetstorendesignaalwoordelijkteverstaan.IshetstorendesignaalafkomstigvaneenEZB-zenderdanhoorjeeenonverstaanbaargereutelmaarwelinhetritmevandemodulatievandeEZB-zender.IsheteenCW-zenderdanhoorje“plop”geluideninhetritmewaarmeegesleuteldwordt.EenFM-zenderstoortnetzogoed,maaromdatdeamplitudeconstantisvalthetminderopenzijnerdanookminderklachten.InHf-versterkers,videoversterkersenzverandertdoordedetectievangroteHf-signalendegelijkstroom-instellingendaarmeedeversterkingvandetrappenindezeversterkers.Ditleidtnatuurlijkooktotvervormingvanhetgewenstesignaal.

9.2Oorzaakvandestoringinelectronischeapparatuur

-VeldsterktevandezenderElkeelectronischeschakelingistebeinvloeden(testoren)alsdeveldsterktemaargrootgenoegis.Apparatuurwelkenietbedoeldisomsignalenuitdeamateurbandenteontvangenentochopdergelijkesignalenreageertheeftlastvan,voordatapparaat,tehogeveldsterkte.Hetisdanzaakdeveldsterktetereducerenofervoortezorgendatdezesignalenveroorzaaktdoordehogeveldsterkteindeaangeslotenleidingennietbinnenhetapparaatkunnenkomen.

-Ongewensteuitstralingvandezender(parasitaireuitstraling,harmonischen)Isdezendernietvrijvanparasitaireuitstralingen/ofbevathetuitgangssignaalharmonischendanzalapparatuuurafgestemdopdefrequentievandezeparasitaireuitstralingofeenvandeharmonischeneenbehoorlijkekanslopengestoordteworden.Hetiszaakdezeongewensteproductenteverwijderen.

-Ongewenstebeinvloedingvandegestoordeapparatuur:

viadeantenneingangViadeantenne-ingangkanzowelparasitaireuitstraling,alsharmonischen,alseenhogeveldsterktetotstoringleidenviaandereaangeslotenleidingen(netsnoer,luidsprekersnoere.d.)Viadeandereaangeslotenleidingenkanredelijkerwijsalleendehogeveldsterktevanhetgewenstesignaalvandezenderaanleidinggeventotstoring.

doordirecteinstralingOokbijdirecteinstralingisdehogeveldsterktevanhetgewenstezender-signaaldeboosdoener

9.3MaatregelentegenstoringVoorzieningentervoorkomingenopheffingvanstoringen:

-FiltereninhetamateurstationFilterenbijhetamateurstationheeftalleenzinalshetantennesignaalvanhetamateurstationparasitaireuitstralingen/ofharmonischenbevatInhetgevaldatharmonischenvoordestoringverantwoordelijkzijniseenlaagdoorlaatfiltermeestaldeoplossingBetreftheteencombinatievanparasitaireuitstralingenharmonischendaniseenbanddoorlaatfiltermeestalafdoende.

-FilterenbijdegestoordeapparatuurInditgevalgaathetomhetreducerenvandesignaalsterkteopgepiktdoordeaangeslotenleidingen.Indezeleidingenmoetenweeenhogeimpedantierealiserenvoorhetstorendesignaalafkomstigvanhetamateurstationenwelzokortmogelijkbijhetgestoordeapparaat..a)Deantennekabelvanhetgestoordeapparaat.Afhankelijkvandefrequentiewaarophetstorendeapparaatwerktmoetenwebijhetgestoordeapparaateenhoogdoorlaat-,eenlaagdoorlaat-ofeenbandsperfilteraanbrengen.StelwehebbentemakenmetstoringopallekanalenvaneenTV(kenmerkdatdeveldsterktedeboosdoeneris).Hetstorendesignaalisafkomstigvaneenkortegolfzender.AllefrequentiesvandeTV-kanalenliggenbovendefrequentiesvandekortegolf.DefrequentiesvandeTV-kanalenmoetenwordendoorgelatendefrequentiesvandekortegolfniet,duseenhoogdoorlaatfilter.Isdestoringafkomsigvaneen23cm-zenderdanliggendefrequentiesvanalleTV-kanalenlagerdandefrequentievande23cm-zenderendangebruikenweeenlaagdoorlaatfilter.Isdestoringafkomstigvaneen70cm-zenderdanligtdefrequentievanhetstorendesignaalmiddentussendefrequentiesvandeTV-kanalenenmoetenweeenbandsperfiltergebruiken.b)DeluidsprekersnoerenvanhetgestoordeapparaatLuidsprekersnoerenvaneenstereo-instalatielijkenergopeendipool,pikkengemakkelijkeenHf-signaalopenvoerenditnaatdeeindtransistoren,diealshetsignaalgrootgenoegisalsdetectorgaanfunctioneren.OmdattevoorkomenmoetenwevoorHf-signaleneenhogeimpedantierealiserenvlakbijdeversterkeruitgang.Ditkunnenwedoendoorhetluidsprekersnoeropdieplaatsvijfkeerdooreenferrietkerntehalen.DehogeimpedantieblokkeertdanhetHf-signaalmaarlaathetaudiosignaalongemoeid.c)HetnetsnoervanhetgestoordeapparaatOokhetnetsnoerkanHf-signalenoppikkenendezeinhetapparaatbrengenwaardoorstoringontstaat.Omdittevoorkomenwikkelenwevlakbijdeplaatswaarhetnetsnoerhetapparaatingaathetnetsnoeropeenferrietstaaf.Wewikkelendestaafhelemaalvol(eenlaag).WerealiserenhiermeevoorHf-signaleneenhogeimpedantieenhetHf-signaalwordtgeblokkeerd;de230Vvoedingheefthiergeenlastvan.d)Andereleidingenaangeslotenophetgestoordeapparaat.Verbindingskabelsvoortuner,CD-,video-,DVD-apparatuur,enzverbindentweeapparatendiemogelijkgevoeligzijnvoorsterkeHf-signalendieopgepiktwordendoordeverbindingskabel.Hierkanmeneenoplossingzoekenindetoepsssingvaneenferrietkernwelke

menomdekabelkanklikken.Vaakishetdanverstandigombeideuiteindenvaneendergelijkeferrietkerntevoorzien.

-OntkoppelenLeidingenkunnennatuurlijkookontkoppeldwordenmetbehulpvancondensatoren.Ditdientechtermetaandachttegebeuren,anderskunnenernadeligeeffectenindeschakelingoptreden,zoalshetbeinvloedenvanhetaudio-ofvideosignaal.

-AfschermingBijdebouwvaneenzenderspeeltafschermingvandeverschillendetrappentenopzichtevanelkaar,maarookomtevoorkomendatallerleiindietrappenopgewekteenversterktesignalennaarbuitentredeneenbelangrijkerol.Hetontkoppelenvanleidingendieeendergelijketrapbinnengaanofverlatenisbelangrijkenhetgebruikvangoededoorvoercondensatorenwordtaanbevolen.Doetmenditnietgoed,dankanmennetzogoeddeheleafschermendebehuizingweglaten.

-Afstandtussenzendantenneenradio-/TV-antenneAlsmeneenzendantennegaatopstellendanishetverstandigdegrootstmogelijkeafstandtehoudentotantennesvoorradio-enTV-ontvangst.Designaalsterkteneemtsnelafmetdeafstandendaarkunnenweonsvoordeelmeedoen.

-VermeidenvanhetgebruikvaneindgevoedeantennesBijeindgevoedeantennestredeninhetvoedingspunthogespanningenop.Ditbetekendeengroteveldsterkte.Voedingspuntenliggeninhetalgemeenkortbijdewoonhuizenendatbetekentdatdekansopstoringgroterisdanbijeenantennedieinhetmiddengevoedwordtwaardespanninglaagisenwaarvandeeinden,waardespanninghoogis,inhetalgemeenverdervandewoonhuizenzijnverwijderd

-MinimumvermogenOokhetreducerenvanhetvermogentoteenwaardewaarbijdeverbindingnogkomfotabelverlooptbeperktdekansopstoring.OmvanHeerlennaarSittardtekomenop2misgeen400Wattnodig.

-GoedeHF-aarding

Heeftmenaardenodigalstegenpoolvoordeantennegebruikdannietderandaardevanhetnet.DezemaaktnogalwatomzwervingendoorhethuisenisvoorHfdusgeengoedeaarde.SlaeenextraaardelectrodeengebruikdezealsHf-aarde

-Socialeaspecten(goederelatiemetdeburen)Alsjegeconfronteerdwordtmetstoringindebuurtgadanmetdenodigetakttewerk.Degenediedestoringondervindtisinhetalgemeeneenleekophetgebiedvanhoogfrequenttechniekenisermeestalvanovertuigddatzijngekochtecommercieleapparatuurperfectinordeis(andershaddenzehetnietopdemarktmogenbrengenenverkopen)Zolangnietduidelijkiswatdeoorzaakvandestoringis,ishetverstandigerhetvermogentereducerentoteenniveauwaarbijgeenstoringoptreedtofalleendanuittezendenalsdegestoordeapparatuurnietgebruiktwordt.Analiseerhetprobleem;komjeernietuit,roepdehulpinvaneencollegaamateurdiegoedindezemateriezitofbenaderdefabrikantvandegestoordeapparatuur.Ganietinhetinwendigevanhetgestoordeapparaatmodificatiesaanbrengen,laatdatoveraandefabrikant.Zorgdathetprobleemopeenprofessionelewijzewordtopgelosttottevredenheidvandeeigenaarvandegestoordeapparatuur.Jebepaalthiermeehetimagovandegelicenseerdezendamateur!!

Hoofdstuk10.Veiligheid10.1Hetmenselijklichaam

-DegevolgenvanelectrischeschokOnzehersenensturenmetbehulpvankleineelectrischestroompjesviahetzenuwstelselonzespieren.Eengrotevreemdestroomkanditgevoeligesysteemontregelen,blijvendbeschadigenofinhetuiterstegevalvernielen(ditlaatstebetekenteendodelijkongeval!).Onslichaamislichaamiseengoedegeleider,hetbestaatvoorhetgrootstedeeluitwatermetdaarinallerleistoffenopgelostvoornamelijkzouten.Deweerstandvanhetonderhuidseislaagzodatalbijeenlagespanningergrotestromenkunnengaanlopen.Destroomondervindtdemeesteweerstandvandehuid,tenminstealsdezedroogis.Electrischestroomkangemakkelijktotbrandwondenleiden.

Bijeengrotestroomdoorgangbestaathetgevaardatwegeencontrolemeerhebbenoveronzespieren,dezeverkrampenenwekunnendeonderspanningstaandedraadofgereedschapnietmeerloslaten.Bijnoggroterestromenzullendegevolgenernstigerzijn:-blijvendebeschadigingaanhetlichaam(zenuwstelsel)-dedoodWisselspanningenonderde42voltenzuiveregelijkspanningonderde110voltzijnvolgensNEN1010ongevaarlijk.Welkunnendezespanningeninvochtigeomstandighedenleidentotschrikreactieseneenschrikreactiekanookweergevaarlijkesituatiesopleveren

-VoorzorgsmaatregelentegenelectrischeschokAlsmenspanningsvoerendedelenmoetaanrakendientmenervoortezorgendatergeenstroomdoorhetlichaamkanvloeienditwilzeggendatderestvanhetlichaamgeisoleerdisvananderegeleidendevoorwerpen.

Bijeindtrappendiebovendeveiligheidsspanningwordenbedrevenmoetdeantennegalvanischgescheidenzijnvandeeindtrap.Ditisoptweemanierenterealiseren:a)doorgebruiktemakenvaneengoedekoppelcondensatormeteenvoldoendhogewerkspanning

b)Metbehulpvaneeninductievekoppeling

Hetlichtnetvoertaltijdspanningtenopzichtevanaarde.Alsjeaanhetlichtnetwerktschakeldanaltijddespanningafenzorgdatgoedgeisoleerdstaat.Zorgdatjenietalleenbentalseraangevaarlijkespanningengewerktmoetworden;alserdanwatgebeurtkandeandermaatregelentreffen.Zorgervoor

datiedereenweetwaardehoofdschakelaarzit

10.2Netvoeding

-Verschiltussenfase,nulenaarde(kleurcode)Alsweeenstopcontactopenen,komenwedriedradentegen:BruinditisdespanningsdraadookwelfasegenoemdBlauwditisdenuldraadGeel/groenditisdeveiligheidsdraad

Tussendebruinespanningsdraadendeblauwenuldraadstaateenwisselspanningvanongeveer230volten50Hz.Omdatdedraadeenzekereweerstandheeftkandespanningietslagerzijn.Meestalligtdezespanningtussen216en244volt.Degeel/groeneveiligheidsdraadisaandeenekantverbondenmetdeaardelectrodevanhethuisenaandeanderekantmetdemetdemetalenkastvanhetaangeslotenapparaat.Degeel/groenedraadmagnooitgebruiktwordenomdebliksemafteleiden.

-Hetbelangvangoedeaardverbindingen.Viadegeel/groeneveiligheidsdraadwordendemetalenbehuizingenvanalleaangeslotenapparatenmetelkaarverbonden.Inhuisisdegeel/groenveiligheidsdraadverderverbondenmetdewaterleiding,degasleiding,decentraleverwarming,eventueelmetmetalenplafondsofmetalendelenvanvloerenoffunderingenmetdeaardelectrodevanhethuis.Opdezemanierkanernooiteengevaarlijkspanningsverschilontstaantussendezeobjectenalserietsmisgaatineenvandezeapparaten;bijvoorbeeldalsdeisolatievandespanningsvoerendedraadbeschadigdraakteninaanrakingkomtmetdemetalenbehuizingvanhetapparaat.Erlooptdaneen(lek)stroomviadeveiligheidsdraadnaaraarde,deaardlekschakelaardetecteertditenschakeltdespanningaf,zodatdeaangeslotenapparatenspanningsloosworden.

Ookwordtdezeaardevaakgebruiktalstegenpoolvooreenkortegolfantenne,maareenrechtstreekseverbindingmeteenaardelectrodeisbeter.Nogmaalsdeveiligheidsdraadmagnooitgebruiktwordenomdebliksemafteleiden.

-snelleentrageveiligheden,waardenvanveilighedenOpeensmeltveiligheidkomenwetwee,vooronsvanbelangzijnde,aanduidingentegen,bijvoorbeeld250Ven2A.Deaanduiding250Vheeftbetrekkingopdemaximalespanningwaarbijdezekeringgebruiktmagworden,deaanduiding2Aheeftbetrekkingopdestroomdiedezekeringnogjuistkanverdragenzonderdoortebranden.Bij100%overbelastingvanbovengenoemdezekering(dusbij4A)zaleengewonezekeringbinnen1uurdoorbranden.Bijsnellezekeringenzalineenkortertijdsbestekplaatsvinden,bijtragezekeringenineenlanger.

WaardenvanveilighedenOoksmeltveilighedenzijnslechtsineenbeperktaantalwaardenteverkrijgen:0,05–0,08–0,1–0,2–0,25–0,4–0,5–0,63–0,8–1–1,25–1,6–2–2,5–3,15–4–6,3–10

10.3Gevaren

-GeladencondensatorenZoalswebijdebehandelingvancondensatorengezienhebben,kunnencondensatorenmetelectrischeladingopgeladenworden.Dehoeveelheidladingisafhankelijkvandecapaciteitendespanningwaarmmedecondensatorwordtopgeladen.Ookbijlagespanningkaneropeen

condensatoreenbehoorlijkeladingaanwezigzijn(alsdecapaciteitmaargrootgenoegis).Kortsluitenleidtkortstondigtoteengrotestroomenmogelijkookvonkvorming.Ditkanverbrandingenschrikreactiestotgevolghebben.

-HogespanningenCondensatorenindevoedingenhethoogspanningscircuitvanzenders,eindtrappenofaudioversterkersmetbuizenkunnenonderhogespanningstaan.Hetaanrakenvaneendergelijkecondensatorkandanookzeergevaarlijkzijn.Eenontlaadweerstandvan100kohmoverdeklemmenvaneendergelijkecondensatorisdanookzeeraantebevelen

10.4Bliksemontlading

-GevaarMetbetrekkingtoteenblikseminslagkennenwetweegevaarlijkesituaties,zowelwatletsel/doodbetreftalsschadeaanapparatuura)Dedirecteblikseminslagb)Deblikseminslagindenabijheid

-BeschermingDirecteblikseminslag.Eendirecteblikseminslagisnooittevoorkomen.Wekunnenweldegevolgenvaneendirecteblikseminslagbeperkendoordeladingzosnelmogelijknaaraardetelatenwegvloeien.Alswedatnietdoenzoektdeladingzichzekereenandereongecontoleerdewegnaaraarde,mogelijkviaonzeapparatuur,waardanzekernietsvanoverblijft.Hetisdaaromookzaakombijonweerdeantennelostekoppelenvanonzeapparatuurentevensdestekkersuithetstopcontacttetrekken,ookalsdeantenne(mast)geaardis.Nogmaalsdeveiligheidsdraadmagnietgebruiktwordenomdeladingbijblikseminslagaftevoeren,dezeheefteenveeltehogeimpedantiewaardoordeladingviaallerleiaangeslotenapparatenzicheenwegzoektnaaraarde;metallegevolgenvandien.

Inslagindenabijheid.Eeninslagindenabijheidveroorzaakt:a)eensterkmagnetischvelddatin

geleidershogestromeninduceert.b)stromeninhetaardoppervlakomdeladingaftevoeren.Despanningsvalpermeterinhetaardoppervlakiszogrootdatditdedoodtengevolgekanhebben.Inhetopenveldkanmentijdenseenonweersbuihetbestegehurktgaanzittenmetbeidevoetenvlakbijelkaar.Nooitondereenboomgaanstaantijdenseenonweer.Demaatregelengenoemdbijdirecteblikseminslaghebbenookeffectbijeeninslagindenabijheid,dus!

-UitvoeringvandeaardingAlswedeantennemastaardenmetdebedoelingombijeendirecteblikseminslagdeladingzosnelmogelijkaftevoerennaaraardedandienenwedittedoendoordeantenne(mast)viaeenzokortmogelijkeverbindingmetzoweinigmogelijkbochtenvanvoldoendgrotedoorsnedemetbehulpvaneenaardelectrodeteaarden.

Voorschriftenenbeperkingen

Emmasingel1VoorschriftenenbeperkingenverbondenaanvergunningenvoorhetgebruikvanPostbus450frequentieruimtetenbehoevevanhetdoenvanonderzoekingendoor9700ALGroningenT(050)5877444F(050)5877400

www.agentschap-telecom.nlagentschaptelecom@at-ez.nlRadiozendamateurs

Artikel1Definitiesh.toegestanezendvermogen4.DevergunninghoudermaguitsluitendIndevoorschriftenenbeperkingenwordtwaardevanhetzendvermogendieradioverbindingenmakenmetverstaanonder:tijdenshetgebruikvanhetradiozendamateurs,gebruikersvana.AgentschapTelecomradiozendapparaatnietmagwordenverenigings-enonderwijsstationsAgentschapTelecomvanhetministerieoverschreden.alsmedegebruikersvananderestationsvanEconomischeZaken;diebevoegdzijnmethemb.RadioreglementArtikel2Gebruiksdoelradioverbindingentemaken.Radioreglement1979metbijlagen,1.Defrequentieruimtemaguitsluitend5.Devergunninghouderdientpassendebehorendebijdeop22december1989wordengebruiktvoorhetdoenvanmaatregelentetreffentervoorkomingteNicetotstandgekomenInternationaletechnischeonderzoekingenalsmedevanhetgebruikvanfrequentieruimteConstitutieenConventievandevoorhetuitwisselenvanberichtenvandoormiddelvanhetamateurstationdoorInternationaleTelecommunicatieUniepersoonlijkeaard.onbevoegden.(Trb.1990,12);2.Andergebruikvanfrequentieruimteis6.a.Tijdenshetgebruikvanfrequentie-c.amateurstationverboden,zoalsmetnamehet(her)ruimtedientdevergunninghouderbijéénofmeerradiozendapparatenmetdeuitzendenvan:hetamateurstationaanwezigtezijn;daarbijbehorendeantenne-inrichtingen,a.omroepprogramma’s,muziek;b.hetbepaaldeondera.isnietvangeschiktomuittezendenopéénofb.berichtenvanofvoorderden;toepassingbijgeorganiseerdemeerfrequentiebandendiezijnc.reclame;radioamateurpeilevenementen.toegewezenaandeamateurdienst;d.valseofbedrieglijkealarmeringen,d.amateurdienstnoodseinen,-oproepenof-berichten;Artikel4Roeplettersamateurdienstenamateursatellietdienste.versleuteldeinformatie.1.BijhetbeginenbijheteindevanelkealsgedefinieerdinhetRadioreglement;uitzendingdientdevergunninghoudere.klassevanuitzendingArtikel3Gebruiksvoorschriftenzijnroepletterstenminsteeenmaaluitteaanduidingbestaandeuitdriesymbolen1.Devergunninghoudermageenzenden.Isdeuitzendingopgebouwduitdierespectievelijkdemodulatievormvanamateurstationuitsluitendaanleggeneneenreekskortdurendeuitzendingen,dandedraaggolf,hettypesignaaldatdegebruikeninovereenstemmingmetdeinwordtdezereeksaangemerktalséén

draaggolfmoduleertendesoortinfor-debeschikkingbepaaldevergunnings-uitzending.matiediewordtuitgezonden,aangeven.categorieenalsbepaaldindebijlage.2.GedurendedeuitzendingdienendeDebetekenisvandesymbolenis2.DevergunninghouderdientbijhetroepletterstenminsteéénmaalperbepaaldinhetRadioreglement;gebruikvanfrequentieruimteoverlastin5minutenduidelijkherkenbaarenf.ongewenstehoogfrequenteuitstralingenhetradioverkeerzoveelmogelijktewaarneembaartewordenuitgezondeninalleuitstralingenopanderefrequentiesvoorkomen.deinformatiediewordtovergedragen.dan:3.Bijgebruikvanfrequentieruimtewaarop3.Bijdata-enbeeldoverdrachtmoetendea.dezendfrequentie;deamateurdienstmeteensecundaireroeplettersaandeontvangstzijdenab.defrequentiesdienoodzakelijkerwijsstatus(S)istoegelaten,isdedemodulatieinleesbaarschriftzichtbaarinverbandmethetmodulatieprocesinvergunninghouderverplicht:zijn.beslagwordengenomen;a.teallentijdevoorrangteverlenenaan4.Indienbijautomatischetelegrafie,data-g.zendvermogendienstenmeteenprimairestatus(P);ofbeeldoverdrachtnietaandehetdoordedirectmetdeantenne-b.eenuitzendingonmiddellijktevoorgeschrevenwijzevanidentificatieinrichtingtekoppelentrapvanhetbeëindigenindiendezestoringkanwordenvoldaan,dientderadiozendapparaatafgegevengemiddeldveroorzaaktineenradioverbindingidentificatietegeschiedendoormiddelvermogen,gerekendoveréénperiodevaneenprimairedienst.vanspraakofmorsetelegrafie.vandehoogfrequenteuitgangswissel-spanningtijdenshetmaximumvandeomhullende(PeakEnvelopePower);

OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken21oktober2004–908.v14

Aantalbladen:2van3

5.Indientijdenseengeorganiseerde3.Devergunninghouderdientaanderadiowedstrijddoormeerdereroepletterstoetevoegen:/Jvergunninghouderseengroepsstation(breukstreepJ)wordtgevormd,ishettoegestaandatdedeelnemersderoeplettersvanéénvanArtikel6Storinghengebruiken.1.Hetsignaalvanhetgebruikte6.Hetuitzendenvanroeplettersdientopradiozendapparaatmaggeenstoringofdevolgendewijzetegeschieden:belemmeringveroorzakeninhet

a.Spraak:A3E,H3E,J3E,R3E,F3Eenetherverkeereninradiozend-of

G3E;ontvangapparaten.

b.morsetelegrafie(maximalesnelheid2.Heteerstelidisnietvantoepassingvan30woordenperminuut):A1A,indien:

A2A,F1A,F2A,J2A,G1AenG2A;a.InhetRadioreglementofinhet

c.automatischetelegrafie:A1B,A2B,NationaalFrequentieplanandersis

F1B,F2BenJ2B;bepaald;

d.data-ofbeeldoverdracht:F1D,F2Denb.hetradiozend-ofontvangstapparaat

P2D;datstoringofbelemmeringondervindt,e.facsimiléenslow-scantelevisie;nietvoldoetaanhetgeentenaanzien

(SSTV):A1C,A2C,A3C,J2C,J3C,daarvanisbepaaldbijofkrachtensde

F1C,F2C,F3C,G1C,G2CenG3C;Telecommunicatiewet.

f.amateurtelevisie:A3F,C3FenF3F.3.Radiozendapparatendieopeen

7.Bijhetspellenvanderoeplettersdientbepaaldeplaatstotstoringkunnenleidengebruiktewordengemaaktvanhetofhebbengeleid,dienentenminstete

volgendespellingsalfabet:voldoenaandelimieteninonderstaande

tabelvoordeonderdrukkingvan

AAlfaNNovemberongewenstehoogfrequenteuitstralingen.

BBravoOOscar

CCharliePPapaonderdrukkingongewenste

DDeltaQQuebecuitstraling(deminstfrequentiebandstrengewaardegeldt)EEchoRRomeo

FFoxtrotSSierra9kHz-<30MHz43+10log(PEP),of50dB

GGolfTTango30MHz-110GHz43+10log(PEP),of70dB

HHotelUUniform

(PEPishetdaadwerkelijketoegepasteIIndiaVVictorzendvermogen)JJuliettWWhiskey

KKiloXX-ray

LLimaYYankee

Artikel7ToezichtMMikeZZuluDevergunningsdocumentendienenophetvestigingsadresvandevergunninghouderArtikel5Gebruiksvoorschriftenvooraanwezigtezijnenopverzoekvaneen

RadioScoutingtoezichthoudendambtenaarteworden1.Tijdensevenementendiegeorganiseerdgetoond.wordendoordewerkgroepRadio

ScoutingNederlandmagdevergunning-Artikel8WijzigingenhouderhetamateurstationlatenDevergunninghouderdientwijzigingeningebruikendoorledenvanScoutingdegegevensmetbetrekkingtotdeNederland.DevergunninghouderdientvergunningonmiddellijkschriftelijkaanzichhiervoortehebbenaangemeldbijdeAgentschapTelecomdoortegeven.werkgroep.

2.Deradioverbindingwordttotstandgebrachtenbeëindigddooreenvergunninghouderdiebevoegdisdebetreffendefrequentieruimtetegebruiken.

OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken21oktober2004–908.v14

Aantalbladen:3van3

Bijlage:Schemagebruiksbepalingen

CategorieToegestaneFrequentiebandenStatusBijzonderebepalingenvergunningzendvermogeninwatt(PEP)400135,7-137,8kHzSAlleenA1A.

4001,81-1,85MHzP

4001,85-1,88MHzS

4003,5-3,8MHzP

4007,0-7,1MHzP

40010,1-10,15MHzSAlleenA1A,F1A,G1A,J2A;geencontest.

40010,14-10,15MHzSVanaf1-1-2005:ookDATAmetmax.bandbreedte500Hz

40014,0-14,35MHzP40018,068-18,168MHzP40021,0-21,45MHzP40024,89-24,99MHzP40028,0-29,7MHzP12050,0-50,45MHzSAlleenA1AenJ3E.

3050,0-50,45MHzS

3050,45-52,0MHzSCrossband-enduplexverbindingenniettoegestaan.

400144,0-146,0MHzPA/C/F400430,0-436,0MHzP

400436,0-440,0MHzS

1201240,0-1300,0MHzS

1202320,0-2400,0MHzS

1202400,0-2450,0MHzSUitsluitendsatellietverkeer

1203400,0-3410,0MHzS

1205650,0-5850,0MHzS

12010,0-10,5GHzS

12024,0-24,05GHzP12024,05-24,25GHzS12047,0-47,2GHzP12075,5-76,0GHzPDezetoewijzingisgeldigtot2006.12076,0-77,5GHzS12077,5-78,0GHzP

12078,0-81,5GHzS120122,25-123,0GHzS120134,0-136,0GHzP120136,0-141,0GHzS120241,0248,0GHzS120248,0-250,0GHzP25144,0-146,0MHzPN25430,0-436,0MHzP

25436,0-440,0MHzS

OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken21oktober2004–908.v14

Examenregelingfrequentiegebruik

Emmasingel1

RegelingvandeStaatssecretarisvanVerkeerenWaterstaat,houdenderegelsinzakePostbus450hetafleggenvaneenvoorhetgebruikvanfrequentieruimtevereistexamen9700ALGroningen‘Examenregelingfrequentiegebruik’T(050)5877444(Staatscourant230,Regelingvan25november1998)F(050)5877400www.agentschap-telecom.nlagentschaptelecom@at-ez.nl

Hoofdstuk1.Definities1DeStaatssecretarisvanVerkeervergunningenop

volgordevanbinnenkomstenWaterstaat,ofbijwijzevanvoorrang,enhetverkrijgenHoofdstuk2.DeexamensvaneenvergunningvoorhetgebruikvanGeletopartikel11,eerstelid,onderbenc,frequentieruimtetendienstevanhetdoen§1.algemenebepalingenmetbetrekkingentweedelid,vanhetFrequentiebesluit;vanonderzoekingenalsbedoeldinartikel5totdeexamens2-12vangenoemderegeling,isvereistdatdeBesluit:kandidaatmetgoedgevolgeenexamen§2.bijzonderebepalingenmetbetrekkingheeftafgelegd.totdeexamensterverkrijgingvaneenHoofdstuk1.DefinitiesvergunningvoorhetgebruikvanArtikel3frequentieruimtetendienstevanhetdoenArtikel1Devoorzittersteltdatum,tijdstipenplaatsvanonderzoekingen13-21Indezeregelingwordtverstaanonder:vanhetexamenvast.Vandewijzevana.wet:aanmeldingvoordeelnameaanhet§3.bijzonderebepalingenmetbetrekkingTelecommunicatiewet;examenwordtmededelinggedaanindetotdeexamensterverkrijgingvaneenb.besluit:Staatscourant.certificaatvanbediening,zoalsvereistvoorFrequentiebesluit;eenvergunningvoorhetgebruikvanc.commissie:Artikel4frequentieruimtetendienstvandeexamencommissiebelastmethet1.Devergoedingvoordeelnameaaneenmaritiemeradiocommunicatie22-28afnemenvaneenexamenalsbedoeldinexamen,danweleenonderdeelvaneendezeregeling;examenwordtvoorafgaandeaanhetHoofdstuk3.Deexamencommissied.voorzitter:examenbinnendedoordevoorzittertevoorzittervandecommissieofbijbepalentermijnvoldaan.§1.algemenebepalingen29-32ontstentenisvandezede2.Natijdigevoldoeningvandeplaatsvervangendvoorzitter;verschuldigdevergoedingverzendtde§2.deexamencommissievoordee.kandidaat:voorzitteraandekandidaattenminsteamateurradiozendexamens33-36degenediezichvoordeelnemingaannegendagenvoordevastgesteldeeenexamenheeftaangemeld;datumvanhetexameneenschriftelijke§3.deexamencommissievoordef.HAREC-certificaat:uitnodigingtotdeelname.maritiemeradiocommunicatie37-40geharmoniseerdeamateurradiozend-examencertificaat(HAREC),bedoeldinArtikel5Hoofdstuk4.Slotbepalingen41-42deRecommandatieT/R61-02vandeDevergoeding,bedoeldinartikel4,eersteConférenceEuropéennedesPostesetlid,wordtnietterugbetaaldindieneenOndertekeningdesTélécommunications(CEPT);kandidaatzichterugtrekt

danwelnietopg.GMDSS:hetexamenverschijnt,tenzijbijzondereGlobalMaritimeDistressandSafetyomstandighedennaarhetoordeelvandeHistorie:System,hetwereldwijderadio-voorzitterdaartoeaanleidinggeven.DezeregelingisgewijzigdbijdecommunicatiesysteemtenbehoevevanRegelingenvan:deveiligheidvandescheepvaart.Artikel613juni2001,Stcrt.120,1.Decommissiesteltdeexameneisenvast.1oktober2001,Stcrt.214(Supplement),2.Dekandidaatwordtvoordeaanvangvan3maart2003,Stcrt.45Hoofdstuk2.Deexamenshetexameninkennisgesteldvandeexameneisen.§1.algemenebepalingenmetbetrekkingtotdeexamensArtikel71.TijdenshetexamenzijntenminstetweeArtikel2ledenvandecommissiedanweldoordeVoorhetverkrijgenvaneencertificaatvancommissieaangewezenpersonenbedieningalsbedoeldinartikel4vandeaanwezig.Regelingaanvraagentoelating

OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken1juli2001-80.806.629.v1

Aantalbladen:2van6

2.Dekandidaatlegitimeertzichopverzoek7,eerstelid,bedoeldepersonenofdoora.radiotechnischekennis;vaneenvandeinheteerstelidofnamensdevoorzitterdaarvanb.vaardigheidindebedieningvanhetbedoeldepersonen.onverwijldeenschriftelijkverslagradiozendapparaat,waaronderhet3.Dekandidaatvolgtdegegevengemaakt.seinenenopnemenvanmorsetekens,aanwijzingenmetbetrekkingtothet6.Hetverslagdienttebevatten:voorzoverzulksnodigismetbetrekkingexamen.a.hettijdstip

waaropenhetexamentothetgebruikvanhetradiozend-waarbijhetvoorvalisgeconstateerd;apparaat;Artikel8b.hettijdstipwaarophetvoorvalheeftc.kennisvandebijofkrachtensdewet1.Inafwijkingvanhetbepaaldeindezeplaatsgevonden;gestelderegels,alsmededevoor-regelingkandevoorzittereenbijzonderc.denaamvandebetrokkenkandidaat;schriftenenbeperkingendieverbondenexamenafnemenindien:d.eenduidelijkeomschrijvingvanhetzijnaanvergunningenvoorhetgebruika.degezondheidstoestandvaneenvoorval;vanfrequentieruimtetendienstevanhetkandidaathetafnemenvanhete.dedatumenhettijdstipwaarophetdoenvanonderzoekingen;examenopdewijze,bedoeldindeverslagisopgemaakt;d.kennisvandebepalingenvandeartikelen3,14,derdelid,16en18,f.dezienswijzevandekandidaat;amateur-dienstenamateur-niettoelaat;g.denaamendehandtekeningvansatellietendienstvolgensdeRadiob.eenkandidaatgedurendelangedegenediehetverslagheeftgemaakt.RegulationsvandeInternationaleUnieperiodesbuitenNederlandverblijft;7.EenafschriftvanhetverslagwordtvoorTelecommunicatie.c.eenkandidaatonvoldoendedeoverhandigddanwelzospoedigNederlandsetaalbeheerst.mogelijktoegezondenaandebetrokkenArtikel142.Tevenskandevoorzitterbesluiteneenkandidaat.Voortswordt-indienvan1.Deexamenswordenonderverdeeldindebijzonderexamenaftenemenindientoepassingskonverwijldeenafschriftvolgendecategorieën:bijzondereomstandighedennaarhetgezondennaardevoorzitter.a.RadiotechniekenVoorschriftenI;oordeelvandevoorzitterdaartoe8.Devoorzitterinformeertdebetrokkenb.RadiotechniekenVoorschriftenII;aanleidinggeven.kandidaatuiterlijktienwerkdagennadec.OpnemenenSeinenvan3.Hetbijzondereexamenwordtafgenomendatumwaarophetverslagisopgemaaktmorsetekens.doortweeledenvandecommissie.overdeverderegangvanzakenmet2.Deexameneisenvandeinheteerstelid4.Devoorzittersteltdatum,tijdstipenbetrekkingtothetgeconstateerdebedoeldecategorieënexamensliggenplaatsvanhetbijzondereexamenvast.voorval.terinzagebijhetexamensecretariaat.3.DeexamenswordengroepsgewijsArtikel9Artikel10afgenomen.1.Indieneenkandidaatzichtenaanzien1.EenkandidaatwordtbinnendertigdagenvanhetexamenaanenigbedrogheeftnahetafleggenvanhetexamendoordeArtikel15schuldiggemaaktenditvooroftijdenscommissiegeïnformeerdomtrentdeVoorhetverkrijgenvaneenvergunninghetexamenwordtontdekt,wordthemuitslagdaarvan.voorhetgebruikvanfrequentieruimtetendoordepersonenbedoeldinartikel7,2.Overde

uitslagendeinhoudvanhetdienstevanhetdoenvanonderzoekingeneerstelid,ofdoorofnamensdeexamenwordtnietgecorrespondeerd.indehieronderaangegevencategorieënisvoorzitterdedeelnameofdeverdereiniedergevalvereistdatdekandidaatisdeelnameaanhetexamenontzegd.Artikel11geslaagdvoordevolgendeexamens:2.IndieneenkandidaatineniganderVaneenbeslissingalsbedoeldinartikel9,a.voorcategorieA:deexamens,genoemdopzichtinstrijdmetbijofkrachtensdezeeerstetotenmetderdelid,kandeinartikel14,eerstelid,onderaenc;regelingvastgesteldevoorschriftenheeftkandidaatbinnendertigdageninberoepb.voorcategorieC:hetexamen,genoemdgehandeldenditvooroftijdenshetgaanbijdedirecteur-hoofdinspecteurvaninartikel14,eerstelid,ondera;examenwordtontdekt,wordthemdoordedivisieTelecomvandeInspectiec.voorcategorieN:hetexamen,genoemddepersonen,bedoeldinartikel8,eersteVerkeerenWaterstaat.inartikel14,eerstelidonderb.lid,ofdoorofnamensdevoorzitterdedeelnameofdeverderedeelnameaanArtikel12Artikel16hetexamenontzegd.Indegevallenwaarindezeregelingniet1.DeexamensRadiotechnieken3.Indiendeinheteersteoftweedelidvoorziet,beslistdevoorzitter.VoorschriftenIenIIwordenschriftelijkbedoeldehandelwijzevandekandidaatafgenomen.eerstnaafloopvanhetexamenwordt§2.bijzonderebepalingenmet2.Detijdsduurvandezeexamensistenontdekt,wordtdoorofnamensdebetrekkingtotdeexamensterminsteeenuurentenhoogstetweeuur.voorzitterhetexamenvandekandidaatverkrijgingvaneenvergunningvoorhet3.HetexamenOpnemenenSeinenvandiezichhieraanschuldigheeftgemaakt,gebruikvanfrequentieruimtetendienstemorsetekensbestaatuittweeongeldigverklaard.vanhetdoenvanonderzoekingenopneemproevengevolgddoortwee4.Indienonvoorzieneomstandighedenseinproeven.Eenkandidaatdievoordaartoeaanleidinggeven,kandoorofArtikel13beideopneemproeveneenonvoldoendenamensdevoorzitterwordenbeslotenBijdeexamensterverkrijgingvaneenheeftbehaaldkomtnietinaanmerkingdathetexamengeheelofgedeeltelijkvergunningvoorhetgebruikvanvoordeelnameaandeseinproeven.opnieuwwordtafgenomen.frequentieruimtetendienstevanhetdoen5.Indegevallen,bedoeldinheteerstetotvanonderzoekingenwordenkandidatenenmetderdelid,wordtdoordeinartikelonderworpenaaneenonderzoeknaarhun:OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken1juli2001-80.806.629.v1

Aantalbladen:3van6

Artikel17tweeexaminatorenheeftaangetoonddatArtikel221.HetexamenRadiotechniekenhij:VoordeelnameaaneenexamenvoorhetVoorschriftenIbestaatuit50vragenmeta.voldoendekennisbezitophetgebiedverkrijgenvaneencertificaatvanbediening4antwoordmogelijkheden.Hetexamenvanderadiotechniekendevoorschriftenmoetdekandidaatdeleeftijdvan16jaarismetgoedgevolgafgelegdindiendedievoordeamateurradiodienstgelden,hebbenbereikt.kandidaattenminste35vragengoedvoorzoverhetbetreftdeexamensheeftbeantwoord.RadiotechniekenVoorschriftenIofII;Artikel232.HetexamenRadiotechniekenb.voldoendevaardigheidbezitinhetBijdeexamensterverkrijgingvaneenVoorschriftenIIbestaatuit40vragenopnemenenseinenvanmorsetekens,vergunningvoorhetgebruikvanmet3antwoordmogelijkheden.Hetvoorzoverhetbetrefthetexameninhetfrequentieruimtetendienstevandeexamenismetgoedgevolgafgelegdopnemenenseinenvanmorsetekensmaritiemeradiocommunicatiewordenindiendekandidaattenminste29meteensnelheidvantwaalfwoordenperkandidatenonderworpenaaneenvragengoedheeftbeantwoord.minuut.onderzoeknaarhun:a.vaardigheidindebedieningvandeArtikel18Artikel20maritiemeradiozendapparaten;1.Zowelhetonderdeelopnemenalshet1.Indiendekandidaatisgeslaagdvooreenb.naarhunkennisvandebijofkrachtensonderdeelseinenbestaatuittweebuitenlandsamateur-examenenopdewetgestelderegels,alsmedevandeproevenvanelkmaximaalvijfminuten.gronddaarvaneen,vandebevoegdevoorschriftenenbeperkingendieNietofnietjuistopgenomenofgeseindeautoriteitverkregen,HAREC-certificaatverbondenzijnaanvergunningenvoortekensbinneneengroepvanvijfniveauArespectievelijkBkanhetgebruikvanfrequentieruimtetenopeenvolgendetekenswordenalséénoverleggen,isdekandidaatvrijgestelddienstevandemaritiemefoutgerekend.Degroepvanvijftekensvandeexamens,genoemdinartikel14,radiocommunicatie;wordtbepaaldtebeginnenmetdenietofeerstelid,onderaenc,respectievelijkc.naarhunkennisbetreffendeafwikkelingnietjuistopgenomenofgeseindevanhetexamengenoemdinartikel14,vanhetnood-,spoed-enmorsetekens.eerstelid,ondera.veiligheidsverkeer,hetopenbaar2.Eenkandidaatheefteenvoldoendevoor2.Indiendekandidaatisgeslaagd

voorverkeer,hetonderlingverkeerenheteenopneemproefindienbinnendeeenanderbuitenlandsamateur-examennautischverkeer;vastgesteldetijddeexamentekstwordtdanbedoeldinheteerstelid,ofvooreend.naarhunkennisvandebepalingenvanopgeschreveninleesbaarhandschriftenanderexameninhetopnemenenseinendemaritiemmobieledienstendemetnietmeerdanachtfouten.Devanmorsetekens,datisafgenomendoormaritiemmobielesatellietdienstalskandidaatheefteenvoldoendevoorheteenbevoegdeautoriteitendatnaarhetbedoeldindeRadioRegulationsvandeonderdeelopnemenindienéénvandeoordeelvandecommissiegelijkwaardigInternationaleUnievooropneemproevenmeteenvoldoendeisisaaneenderexamensbedoeldinTelecommunicatie.gewaardeerd.artikel14,eerstelid,geeftdevoorzitter3.FouteninhetseinschriftwordenalshemgeheelofgedeeltelijkontheffingvanArtikel24verbeterdbeschouwdindieneenéénofmeerexamensbedoeldinartikel1.Deexamenswordenonderverdeeldindekandidaatnaeengeseind14,eerstelid.Eenoverzichtvanvolgendecategorieën:vergissingsteken(minimaalachtpunten)gelijkwaardigeexamensligtbijheta.hetexamenterverkrijgingvanhetopnieuwisbegonnenmethetlaatstgoedsecretariaatvandecommissieteralgemeencertificaatmaritiemegeseindewoord.Nadegesteldeinzage.radiocommunicatie;examentijdnietgeseindetekensvandeb.hetexamenterverkrijgingvanhetteverzendentekstwordenelkalséénArtikel21beperktcertificaatmaritiemefoutgerekend.Indiendeexamensgenoemdinartikel14,radiocommunicatie;4.Eenkandidaatheefteenvoldoendevooreerstelid,onderaenc,respectievelijkhetc.hetexamenterverkrijgingvanheteenseinproefindienbinnendeexamengenoemdinartikel14,eerstelid,basiscertificaatmarifonie;vastgesteldetijddeexamentekstwordtondera,metgunstiggevolgisafgelegd,d.hetexamenterverkrijgingvandegeseindinregelmatigseinschriftenmetwordtdoordeHoofddirectiemoduleGMDSS-B.nietmeerdanachtfouten.DekandidaatTelecommunicatieenPostvanhet2.DeelnameaanhetexamenvoordeheefteenvoldoendevoorhetonderdeelMinisterievanVerkeerenWaterstaataanmoduleGMDSS-Balsmededeseinenindienéénvandeseinproevendekandidaat,opdiensverzoekentegenverkrijgingvandezemoduleisslechtsmeteenvoldoendeisgewaardeerd.eendoorhemtebetalenvergoeding,eenmogelijknadatmenisgeslaagdvoorhet5.HetexamenismetgoedgevolgafgelegdHAREC-certificaatniveauArespectievelijkexamenterverkrijgingvanhetindiendekandidaatzowelvooreenBtoegezonden.basiscertificaatmarifonie,ofeenonderdeelopnemenalsvooreendaarmeegelijkgesteldcertificaat.onderdeelseineneenvoldoendeheeft§3.bijzonderebepalingenmet3.Deexameneisenliggenterinzagebijhetbehaald.betrekkingtotdeexamensterexamensecretariaat.

verkrijgingvaneencertificaatvanArtikel19bediening,zoalsvereistvooreenArtikel25Eenkandidaat,dieheeftdeelgenomenaanvergunningvoorhetgebruikvan1.Voorzoverpraktischevaardighedendeeleenbijzonderexamenbedoeldinartikel8,frequentieruimtetendienstvandeuitmakenvanhetexamenmagdeheefthetexamenmetgoedgevolgmaritiemeradiocommunicatietermijntussenhetschriftelijkexamenenafgelegdindienhijnaarhetoordeelvanhetpraktijkgedeeltetenhoogstevijfjaarOnderdeelMinisterievanEconomischeZaken1juli2001-80.806.629.v1

Aantalbladen:4van6

bedragen.4.Indieneenopgavevaneenonderdeelhunbenoemingniethaaroorzaakvindt2.Detijdsduurvandeexamens,bedoeldinwaarinexamenwordtafgenomennietinhetambtdatzijbekleden,komtartikel24,eerstelid,bedraagt:moetwordenbeantwoordvolgenshetovereenmethetmaximumbedrag,a.hetexamenterverkrijgingvanhetsysteemvandemeerkeuzewordtaangenoemdbijdecategorie“algemeen”inalgemeencertificaatmaritiemehetoordeelvandecommissieartikel2vandeRegelingradiocommunicatie:maximaaltweeovergelatenhoeveelpuntenvandemaximumbedragenvacatiegeld1999.uurendertigminuten,welketijdalswaarderingsgraadvoorhetantwoord3.Vacatiegeldenwordentoegekendvolgtwordtverdeeldoverdekunnenwordentoegekend.DekandidaatovereenkomstighetVacatiegeldenbesluitonderdelenwaarinexamenwordtbehaalteenvoldoendevooreen1988(Stb.205).afgenomen:onderdeelvanhetexamenindienhij1°.voorschriften,proceduresentenminste60%vanhettotaalderpuntenArtikel31techniek:90minutenheeftbehaald.1.Decommissieissamengestelduitdoor2°.Engels:30minutendeMinistervanVerkeerenWaterstaat3°.aardrijkskunde:30minuten.Artikel27benoemdeleden.b.hetexamenterverkrijgingvanhet1.Devoorzitterverleent,opverzoekvan2.Deledenwordenvoorgedragendoordebeperktcertificaatmaritiemeeenkandidaat,geheelofgedeeltelijkdirecteur-hoofdinspecteurvandedivisieradiocommunicatie:maximaal90ontheffingvaneenderexamens,bedoeldinTelecomvandeInspectieVerkeerenminuten;artikel24,eerstelid,indiendezekandidaatWaterstaat.c.hetexamenterverkrijgingvanhetisgeslaagdvooreenanderexamen,welke3.Devoortedragenpersonendienenterbasiscertificaatmarifonie:maximaalisafgenomendooreenbevoegdeautoriteitzakevanéénofmeeronderwerpen,60minuten;endatnaarhetoordeelvandecommissiewaaroverhetonderzoekzichuitstrekt,d.hetexamenterverkrijgingvandegelijkwaardigisaaneenderexamens,deskundigtezijn.moduleGMDSS-B:30minuten.bedoeldinartikel24,eerstelid.4.Hetvoorzitterschapalsmedehet3.Inafwijkingvanartikel7,eerstelid,isin2.Hetverzoek,bedoeldinheteerstelid,secretariaatvandecommissiewordtgevalvanhetexamen,bedoeldinartikelwordtuiterlijk5jaarnadathetverzorgddoordedivisie

Telecomvande24,eerstelid,onderc,end,tenminstegelijkwaardigeexamenmetgoedgevolgisInspectieVerkeerenWaterstaat.eenlidvandecommissiedanweleenafgelegd,ingediend.5.Hetsecretariaatstaatonderleidingvandoordevoorzitteraangewezenpersoon3.Eenoverzichtvandergelijkeexamensdesecretaris.aanwezig,welkenamensdevoorzitterligtbijhetsecretariaatvandecommissieterverantwoordelijkisvoorhetexamen.inzage.Artikel32DeledenvandecommissiekunnenwordenArtikel26Artikel28ontslagendoordeMinistervanVerkeeren1.Debeoordelingvandekennisvande1.HetcertificaatwordtverkregendoorhetWaterstaat:kandidaatwordtvoorelkindienenvaneenverzoekenoverlegginga.opeigenverzoek;examenonderdeelafzonderlijkvandedaartoebenodigdebescheidenb.opgrondvannalatigheid.weergegevenincijfers,waaraaneenbijhetexamensecretariaatvandedivisiewaarderingwordttoegekendtussen1,0TelecomvandeInspectieVerkeeren§2.deexamencommissievoordeen10,0waarbijhetcijfer1,0delaagsteWaterstaat.amateurradiozendexamensenhetcijfer10,0dehoogstewaardering2.Ditverzoekwordtuiterlijk5jaarnadathetaangeeft.InplaatsvaneenwaarderingexamenmetgunstiggevolgisafgelegdArtikel33alsbedoeldindeeerstevolzinmagingediend.Alsinstantie,welkeisbelastmethetwordenvolstaanmetdeaanduidingafnemenvandeexamensterverkrijging“voldoende”of“onvoldoende”.vaneenvergunningvoorhetgebruikvan2.DekandidaatisvooreenexamenHoofdstuk3.Deexamen-frequentieruimtetendienstevanhetdoenbedoeld,inartikel24,eerstelid,commissievanonderzoekingen,wordtaangewezendegeslaagdalshijvoorelkvandeExamencommissievooramateurradiozend-onderdelenvanhetexamentenminste§1.algemenebepalingenexamens.hetcijfer6,0heeftbehaald.3.BijdebeoordelingvandegemaakteArtikel29Artikel34opgavenvandeonderdelenwaarinJaarlijks,vóór1mei,brengtdecommissieDeexamencommissieheeftalstaak:examenwordtafgenomen,wordt,indienaandedirecteur-hoofdinspecteurvandea.hettenminstetweemaalperjaareenopgavevolgenshetsysteemvandivisieTelecomvandeInspectieVerkeerorganiserenvanexamens,waarinmeerkeuzemoetwordenbeantwoord,enWaterstaatverslaguitvanhaarkandidatenwordenonderworpenaanslechtsvoorhetjuisteantwoordhetwerkzaamheden.eenonderzoek;daarbijbehorendeaantalpuntenvandeb.hetvaststellenvanhetresultaatvanhetdoordeexamencommissievastgesteldeArtikel30ingesteldeonderzoek,bedoeldondera.waarderingsgraadtoegekend.De1.Deledenvandecommissieontvangenkandidaatbehaalteenvoldoendevooruit‘sRijkskaseenvergoedingvanreis-Artikel35eenonderdeelvan

hetexamenindienhijenverblijfkosten.Indecommissiezijnvertegenwoordigddetenminste70%vanhettotaalderpunten2.Hetvacatiegeldvoordeleden,delandelijkeverenigingenvanradiozend-heeftbehaald.voorzitterendeplaatsvervangendamateursenbestaatuittenminste20envoorzitter,datzijontvangenvoorzovertenhoogste30leden.OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken1juli2001-80.806.629.v1

Aantalbladen:5van6

Artikel36Hoofdstuk4.Slotbepalingen

1.Decommissiebenoemtuithaarmiddeneenaantalledendie,onderArtikel41verantwoordelijkheidvandevoorzitter,Dezeregelingtreedtinwerkingmetingangbelastzijnmetdeuitvoeringvandevan15december1998.besluitenvandecommissie.2.DecommissiekanuithaarmiddenArtikel42werkgroepeninstellendie,onderDezeregelingwordtaangehaaldals:verantwoordelijkheidvandevoorzitter,Examenregelingfrequentiegebruik.belastzijnmetdeuitvoeringvanartikel34.DezeregelingzalmetdetoelichtingindeStaatscourantwordengeplaatst.§3.deexamencommissievoordemaritiemeradiocommunicatieDeStaatssecretarisvanVerkeeren

Waterstaat,

Artikel37

Alsinstantie,welkeisbelastmethetJ.M.deVries.afnemenvandeexamensterverkrijging

vaneenvergunningvoorhetgebruikvanfrequentieruimtetendienstevanmaritiemeradiocommunicatie,wordtaangewezende

Examencommissievoormaritiemeradiocommunicatie,welkeisbelastmethetafnemenvandeexamensterverkrijgingvanhetalgemeencertificaatmaritiemeradiocommunicatie,hetbeperktcertificaatmaritiemeradiocommunicatie,hetbasiscertificaatmarifonie,endemodule

GMDSS-B,voorzoverdeexamensnietonderverantwoordelijkheidvandeMinister

vanOnderwijs,CultuurenWetenschappen

vallen.

Artikel38

Decommissieheeftalstaak:

a.hettenminsteeenmaalperjaar

organiserenvanexamens,waarin

kandidatenwordenonderworpenaan

eenonderzoek;

b.hetvaststellenvanhetresultaatvanhet

ingesteldeonderzoek,bedoeldondera.

Artikel39

1.Indecommissiezijnvertegenwoordigd

instellingendiemedezorgdragenvoor

deorganisatievandeexamens.

2.Hetvoorzitterschapalsmedehet

secretariaatvandecommissiewordt

verzorgddoordedivisieTelecomvande

InspectieVerkeerenWaterstaat.Het

secretariaatstaatonderleidingvande

secretaris.

Artikel40

Decommissieisbevoegddehaar

opgelegdetaakgeheelofgedeeltelijkuitte

bestedenaanderden.

OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken1juli2001-80.806.629.v1

Aantalbladen:6van6

ToelichtingHoofdstuk1bevatdefinities.Inhoofdstuk2EenontwerpvandeonderhavigeregelingisallereersteenparagraafopgenomenisvoorgelegdaanhetPermanentOpgrondvanartikel11vanhetFrequentie-welkevantoepassingisopalleexamens.overlegorgaanpostentelecommunicatieenbesluitkunnenbijministeriëleregelingVervolgenszijnparagrafenopgenomenaanhetcollege,genoemdinartikel2vannadereregelswordengesteldwaaraandewelkebetrekkinghebbenopeenspecifiekdeWetOnafhankelijkepost-enaanvragermoetvoldoenominaanmerkingexamen.telecommunicatieautoriteit.HetPermanenttekomenvooreenvergunning.DezeeisenHoofdstuk3bevatbepalingeninzakedeoverlegorgaanpostentelecommunicatieenkunneninhoudendatdeaanvragermetexamencommissies.Ookhiervolgthetcollegehebbengeenopmerkingengoedgevolgeenvoorhetgebruikvandeallereersteenparagraafwelkebetrekkinggemaaktnaaraanleidingvanhetontwerp.gevraagdefrequentieruimte,insamenhangheeftopzoweldeexamencommissievoormethetdoelwaarvoordiefrequentieruimtedemaritiemeradiocommunicatiealsdewordtgebruikt,vereistexamenheeftexamencommissievoordeamateur-DESTAATSSECRETARISVANVERKEERafgelegd.radiozendexamensenvervolgensENWATERSTAAT,Ookkunnendezeeiseninhoudendatdeparagrafenvoordeafzonderlijkeexamen-drs.J.M.deVriesaanvragerinhetbezitmoetzijnvaneencommissies.certificaatvanbediening.Eentoelichtingopiederafzonderlijkartikel

Tenaanzienvanhetexamenenhetisnietnoodzakelijk.Veelartikelensprekenverkrijgenvaneencertificaatvanbedieningimmersvoorzich.Volstaankanwordenmetkunnenbijministeriëleregelingregelseentoelichtingopdealgemenebepalingenwordengesteld.Indeonderhavigeregelingmetbetrekkingtotdeexamens(deartikelenishieraanuitvoeringgegeven.3totenmet12).IndezeartikelenzijnondermeerVereistisdatvoorhetverkrijgenvaneenbepalingenopgenomeninzakehetbepalenvergunningtenbehoevevanhetdoenvanvandatum,tijdstipenplaatsvandeonderzoekingen(doorradiozendamateurs)examensendewijzewaaropdemetgoedgevolgeenexamenisafgelegd.vergoedingvoordeelnameaaneenIndeonderhavigeregelingistevensexamenwordtvoldaan.bepaalddatvoorhetverkrijgenvaneenVoortsisbepaalddatdeexamencommissiecertificaatvanbedieningmetgoedgevolgdeexameneisenvaststelt.Dezeeenexamenmoetzijnafgelegd.Deexameneisenvormeneenuitwerkingvanaanvragerwelkeinbezitisvaneendeinartikel13en23vandezeregelingcertificaatvanbedieningkaninaanmerkingbedoeldekennisenvaardigheden.komenvooreenvergunningvoorhetgebruikvanfrequentieruimtetenbehoeveIngevolgeartikel8kandevoorzittereenvandemaritiemeradiocommunicatie.Datbijzonderexamenafnemen.Tedenkenvaltlaatsteisbepaaldinartikel4vandebijvoorbeeldaangehandicaptekandidaten.RegelingaanvraagentoelatingAfhankelijkvandeaardvandehandicapvergunningenopvolgordevanbinnenkomstkan,tenopzichtevaneennormaalexamen,ofbijwijzevanvoorrang.afgewekenwordenvandedoordevoorzittervastgesteldedatum,tijdstipenVoorhetverkrijgenvaneenvergunningplaats.Ookbehoefteenbijzonderexamenvoorhetgebruikvanfrequentieruimtevoornietgroepsgewijsplaatstevinden.Tevensanderedoeleindendandekanhetbijzondereexamenmondelingbovengenoemde,geldtdusniethetvereisteplaatsvinden.Dekandidaatdientvoldoendedatmetgoedgevolgeenexamenisaannemelijktemakendatzijnsituatieeenafgelegd.bijzonderexamenrechtvaardigt.Ingevalvanbedrogvoor,tijdensofnahetDezeregelingkomtindeplaatsvanhetexamenwordtdekandidaatdoorofReglementamateur-radiozendexamens,namensdevoorzittervandehetReglementmaritiemeexamencommissiede(verdere)deelnameradiocommunicatie-examens,hetBesluitaanhetexamenontzegd,danwelwordthetexamencommissievooramateurradiozend-examenongeldigverklaard.Tegeneenexamens,hetBesluitexamencommissiedergelijkebeslissingkandebetrokkenvoormaritiemeradio-communicatieendekandidaatberoepinstellenbijdeDirecteur-

Beschikkingvergoedingexamen-hoofdinspecteurvandedivisieTelecom.commissiesamateurradiozendexamensenGeenberoepismogelijktegendeuitslagofmaritiemeradiocommunicatie.deinhoudvanhetexamen.Ditvolgtuitartikel8:4,ondere,vandeAlgemenewetbestuursrecht.OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken1juli2001-80.806.629.v1

Gebruiksregels,proceduresenregelgevingAmateurdienst

AfdelingVergunningenEmmasingel1Postbus4509700ALGroningenT(050)5877444

F(050)5877400www.agentschap-telecom.nlagentschaptelecom@at-ez.nl

NATIONALEENINTERNATIONALEInhoudsopgaveVoorwoordGEBRUIKSREGELSENPROCEDURES

11.NATIONALEENINTERNATIO-Dezeinformatieiseenhulpbijdestudie11.1Q-codesNALEGEBRUIKSREGELSENvandehoofdstukken11en12vande

PROCEDURES1exameneisenvoordeamateurradiozend-BetekenisvandeQ-codes:11.1Q-codes1examensRadiotechniekenVoorschriftenI

11.2Overigecodes2enII.CodeV*)BetekenisA11.3Internationalenoodsignalen2DenummeringvandehoofdstukkeninditQRKVWatisdeneembaarheidvan11.4RoeplettersinNederland2boekwerkjeisovereenkomstigdenumme-mijnsignalen?11.4.1Nationaleprefixenvoorderingvandehoofdstukkenvandeexamen-ADeneembaarheidvanuwAmateurdienst2eisen.signalenis………..11.4.2Samenstellingvanroepletters2QRMVWordtugestoord?11.4.3BuitenlandseradiozendamateursAandehieropgenomentekstenkunnenAIkwordgestoord.QRNVHeeftulastvanluchtstoringen?inNederland2geenrechtenwordenontleend.AIkheblastvanluchtstoringen.11.5IARUaanbeveling2DeofficiëletekstenzoalsopgenomenindeQROVZalikhetzendvermogeninternationaleennationaleregelgevingzijnverhogen?bepalend.AVerhoogzendvermogen.12.NATIONALEENINTERNATIO-QRPVZalikhetzendvermogenNALEREGELGEVINGAMATEUR-Devolgendeafkortingenwordengebruikt:verminderen?AVerminderzendvermogen.DIENSTENAMATEUR-QRTVZalikophouden?SATELLIETDIENST2ITUInternationalTelecommunicationAHoudop.12.1ITURadioRegulations2UnionQRVVBentubeschikbaar?12.2CEPTaanbevelingen3CEPTConférenceEuropéennedesAIkbenbeschikbaar.12.2.1Doelstelling3AdministrationsdesPostesetdes

QRXVOpwelktijdstipzultumijweerroepen?12.2.2Gebruik4TélécommunicationsAIkzalom…..uurweerroepen.12.3Telecommunicatiewet(relevanteIARUInternationalAmateurRadioQRZVDoorwiewordikgeroepen?artikelen/leden)4UnionAUwordtgeroependoor……..12.4AlgemeneMaatregelenvanHARECHarmonizedAmateurRadioQSBVVerandertdesterktevanmijnBestuur5ExaminationCertificatesignaal?

12.4.1HetFrequentiebesluit(relevanteADesterktevanuwsignaalverandert.artikelen/leden)5

QSLVWiltumijdeontvangst

12.4.2DeRegelingaanvraagentoelatingbevestigen?DevoorzittervandeExamencommissie,vergunningenopvolgordevanAIkbevestigudeontvangst.binnenkomstofbijwijzevanvoor-

QSOVKunturechtstreeksmetrang(relevanteartikelen/leden)5……………werken?

AIkkanrechtstreeksmet12.5Voorschriftenenbeperkingen5

……………werken.QSYVZalikopeenanderefrequentie

zenden?

AGaopeenanderefrequentie

zenden.

QTHVWatisuwpositie?

AMijnpositieis……………

*)V=vraagA=antwoord

OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken7april2005-942.v2

Aantalbladen:2van5

11.2OverigecodeshandwaarvanroepletterswordenneergelegdineenConventie;ditzijntoegewezen.DezeprocedureisafsprakenwaaraandelandendieBetekenisvandeoverigecodes:vastgelegdinhetroepletterbeleiddezeConventiehebbengetekend,datdoorAgentschapTelecomzichdienentehouden.CodeBetekenisnamensdeministerwordtvast-Internationaalishetfrequentie-BKEenlopendeuitzendingonderbrekengesteld.Dekandidaatwordtgeacht

gebruikvastgelegdinhet“Radio-CQAlgemeneoproepaanallestationskennistehebbenvanditbeleidreglement”.InditreglementisdeCWOnonderbrokendraaggolf(www.agentschap-telecom.nl;ziebandindelingvoorhetradiogebruikDEVan,gebruiktomderoeplettersvandocumentroepletterbeleidopgenomen,zoalsookQ-codesenhetopgeroepenenhetoproependeAmateurdienst).symbolenvandeklassenvanstationtescheidenuitzending.KUitnodigingomtezenden(over)11.4.3BuitenlandseradiozendamateursinInhunnationalewet-enregelgevingNederlandhebbendezelandendeafsprakenMSGBerichtBuitenlandseradiozendamateursvandieConventienaderuitgewerkt.PSEAlstublieftwaarvandevergunningonderdeInNederlandisvoorhetgebruikvanRSTLeesbaarheid,signaalsterkte,CEPT-aanbevelingT/R61-01valt,radiofrequentiesdebasisvastgelegdtoonkwaliteitmakentijdenshuntijdelijkverblijfinin“deTelecommunicatiewet”.DeROntvangenNederlandgebruikvanhuneigenonderliggenderegelgevingisvastge-RXOntvangerroeplettersvoorafgegaandoorPA/.legdin“hetFrequentiebesluit”eninTXZender“deRegelingaanvraagentoelatingURUwRadiozendamateursafkomstiguitvergunningen”.landenwaarvandevergunningnietUiteindelijkwordenaandevergun-11.3InternationalenoodsignalenonderdeCEPT-aanbevelingT/R61-ningdegebruiksvoorschriftenDevolgendenoodsignalenkunnen01valt,dienenbijAgentschapverbonden.inhetradioverkeerwordengebruikt:Telecomeentijdelijkevergunninginradiotelegrafie…–…(SOS);aantevragen.Wordtdevergunning12.1ITURadioRegulationsinradiotelefonie“MAYDAY”.verleend,danwordenalsroeplettersDefinitieAmateurdienstentoegewezendeeigenroeplettersAmateursatellietdienstIndienmeneennoodsignaalgevolgddoor/PA(A-,C-ofF-ArtikelS1.56ontvangt,noteertmenvanhetinvergunning)of/PD(N-vergunning).Amateurdienst:Eenradiodienstvannoodverkerendestationzomogelijk:

zelfontwikkeling,onderlingeradioge-naamenroepnaam;11.5IARUaanbevelingmeenschapentechnischeonder-hetsoortstationendepositie;BinnendeAmateurdienstzijnveelzoekingen,uitgeoefenddoorradio-opwelkefrequentieeninwelketransmissietechniekeningebruik.amateurs,datwilzeggendoormodedesignalenwerdenTeneindeeenordelijkverlopendebevoegdepersonen,diezijnontvangen;communicatieeneengoedgebruikgeïnteresseerdinderadiotechniek,welkehulpwordtverlangd.vandeamateurbandenmogelijkteuitsluitendmeteenpersoonlijkmaken,zijndoordeIARUband-oogmerkenzondergeldelijkeOngevalleninNederlandmeldtuviaplannenopgesteld.Hetdoelhiervaninteresse.hetalarmnummer112.isfrequentiebandenopeendus-ArtikelS1.57danigemanierintedelenvoorAmateursatellietdienst:Eenradio-11.4RoeplettersinNederlanddiversetransmissietechniekendatdienst,diegebruikmaaktvanradio-allegebruikersdezetechniekenstationsgeplaatstinsatellieten,voor11.4.1NationaleprefixenvoordekunnenuitoefenenmeteenminimumhetzelfdedoelalsdatvandeAmateurdienstaanonderlingestoring.Amateurdienst.AanNederlandis,opgrondvanartikel25,sectieII,§12,vandeStatusAmateurdienstenRadioRegulations,deletterserie12.NATIONALEENINTERNATIONALEAmateursatellietdienstPAAtotenmetPIZtoegewezenREGELGEVINGAMATEURDIENSTvoorhetaanduidenmetroeplettersENAMATEURSATELLIETDIENSTArtikelS25vanNederlandseradiostations,zoalsvoorscheepvaart,luchtvaartNederlandislidvandeITUwelkeHoofdstukI:DeAmateurdienstenradiozendamateurs.VoordegevestigdisinGenève.WereldwijdAmateurdienstwordtdeletterseriezijnongeveer160landenlidvan25.1:RadiocommunicatietussenPAt/mPIgebruikt.dezeinternationaleorganisatie.amateurstationsvanverschil-

Dezelandenhebbengezamenlijklendelandenistoegestaan11.4.2Samenstellingvanroeplettersafsprakengemaaktoverdetenzijdeadministratievanéén

Detoewijzingvanroeplettersmaaktverdelingenhetgebruikvandevandedesbetreffendelandeneenonderdeeluitvandefrequentieruimte.Deafsprakenzijnheeftaangegevenbezwaartevergunning.Opgrondhiervanwordthebbentegendergelijkeeenproceduregehanteerdaandecommunicatie.

OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken7april2005-942.v2

Aantalbladen:3van5

25.2:Verbindingentussenamateur-25.9A:Administratieswordenaange-*Dezecodeshebbenbetrekkingopstationsvanverschillendemoedigddenoodzakelijkeuitzendingenwaarbijdedraaggolflandenzijnbeperkttotcommu-stappentezettenomamateur-amplitudegemoduleerdwordt,nicatieeigenaanhetdoelvanstationstoetestaanzichvoorinclusiefuitzendingenwaarbijdedeamateurdienstzoalstebereidenop,entevoldoensubcarrier(hulpdraaggolf)omschreveninartikel1.56enaandecommunicatiebehoeftefrequentie-offasegemoduleerdopmerkingenvaneenpersoon-bijdeondersteuningtijdenswordt.lijkkarakter.rampen.**Indiennietbekendisoffase-dan25.2A:Verbindingentussenamateur-25.9B:Eenadministratiemagbeslui-welfrequentiemodulatiewordtstationsvanverschillendetenofzijaldanniettoestem-toegepast,wordtsymbool“F”landenmogennietgecodeerdmingverleentaaneengebruikt.zijnmethetdoelhunbetekenispersoon,aanwievergunningisteverbergen,ditgeldtnietvoorverleenddooreenandereHetTWEEDEsymbool(typestuursignalendiewordenadministratie,omeenamateur-signaaldatdedraaggolfmoduleert)uitgewisseldtussengrond-stationtebedrijventerwijldie1=éénenkelkanaalmetstationsenruimtestationsindepersoonzichtijdelijkophunniet-analogeinformatieamateursatellietdienst.grondgebiedbevindt,ditonderwaarbijgeengebruikwordt25.3:Amateurstationsmogen,uit-deconditiesenbeperkingengemaaktvaneensluitendingevalvannood-diehieraangesteldzijn.modulerendehulpdraaggolftoestandenofhulptijdens2=éénenkelkanaalmetrampen,

wordengebruikttenHoofdstukII:DeAmateur-niet-analogeinformatiebehoevevaninternationalesatellietdienstwaarbijgebruikwordtcommunicatienamensderden.gemaaktvaneenEenadministratiemaguit-25.10:Debepalingenvanhoofdstuk1modulerendehulpdraaggolfmakenofdetoepassingvanvanditartikelgelden,indien3=éénenkelkanaalmetdezebepalinggeldtvoorvantoepassing,evenzovooranalogeinformatieamateurstationsonderhundeamateursatellietdienst.rechtsbevoegdheid.25.11:Administratiesdieruimte-HetDERDEsymbool(soort25.4:Vervallen.stationsindeamateurdienstinformatiewelkeuitgezondenwordt)25.5:AdministratiesmoetenmachtigenmoetenzorgdragenA=morse-telegrafiebestemdombeslissenofeenpersoondatvoordelanceringalvol-ophetgehooropgenomentedieeenvergunningwenstomdoendegrondstationstenwordeneenamateurstationtebehoevevanhetbeheervanB=telegrafiebestemdvoorbedienenaldannietmoetdesatellietzijnopgerichtomteautomatischeontvangstaantonentebeschikkenoververzekerendatiedereernstigeC=facsimilédevaardigheidomtekstentestoringdiewordtveroorzaaktD=datatransmissiekunnenzendenenontvangendooruitzendingenvaneenE=telefonieinMorsecode.stationindeamateursatelliet-F=televisie25.6:Administratiesmoetendedienstonmiddellijkkanwordenoperationeleendetechnischebeëindigd.bekwaamheidtoetsenvan12.2CEPTaanbevelingeniederpersoondieeenamateur-ITUregio’sstationwensttebedienen.AlsErbestaaninternationaal312.2.1Doelstellingleidraadkanhierbijgebruikradioregio’s,teweten:BinnenEuropabestaateengemaaktwordenvandemeest•RegioI:EuropaenAfrika;samenwerkingsverbandophetrecenteversievanRecomman-•RegioII:Amerika;gebiedvanPostendatieITU-RM.1544.•RegioIII:Restvandewereld.Telecommunicatie,kortweg25.7:HetmaximalevermogendatTussendezeregio’szijnkleinegenoemddeCEPT.BinnendeamateurstationsmogenverschilleninhetgebruikvanhetCEPTwordenafsprakengemaaktgebruikenmoetdoordefrequentiespectrum.overallerleiradiotoepassingeninhetadministratiediehetbetreftbijzonderwaardezewordenvastgelegd.Betekenissymbolenklassenvangrensoverschrijdendwerken.25.8:AlleterzakezijndeartikelenenuitzendingImmerseenradiosignaalstoptnietbepalingenvandeConstitutie,HetEERSTEsymboolbijdegrens.DezeafsprakenwordendeConventieenvandeze(modulatievormvandedraaggolf)internationaalvastgelegdinReglementenzijnvantoepas-A=dubbelzijband*zogenoemde“Recommendations”singopamateurstations.J=enkelzijband,onderdrukte

(aanbevelingen).25.9:Tijdensuitzendingenmoetendraaggolf*amateurstationhunroeplettersF=frequentiemodulatie**metkortetussenpozenver-G=fasemodulatie**melden.OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken7april2005-942.v2

Aantalbladen:4van5

12.2.2Gebruika.OnzeMinister:OnzeMinistervan8.DevergunningwordtverleendvoorVoordeAmateurdienstzijn2EconomischeZaken;eenbijdievergunningtebepalenaanbevelingenaangenomen:w.apparaten:alleelektrischeentermijn.Devergunningkanworden1.DeT/R61-01:hierinzijnafspra-elektronischeapparatenalsmedeverlengdmeteendoorOnzekenopgenomenoverhettijdelijkuitrustingeneninstallaties,dieMinistertebepalentermijn.grensoverschrijdendgebruikvanelektrischeofelektronischeArtikel3.5amateurapparatuurenhetcomponentenbevatten;1.Eenvergunningkaninhetbelanggebruikdaarvanzonderdatii.radiozendapparaten:apparatenvaneengoedeverdelingvandaarvoorindatlandeenvergun-dienaarhunaardbestemdzijnfrequentieruimte,alsmedeinhetningmoetwordenaangevraagd.voorhetzendenofhetzendenbelangvaneenordelijkendoelmatig2.DeT/R61-02:hierinzijnafspra-enontvangenvangebruikvanfrequentieruimteonderkenopgenomenoverdeexamen-radiocommunicatiesignalen;beperkingenwordenverleend.Indieeisenenhetzogenoemdejj.elektromagnetischebelangenkunnenaaneenvergunning“HarmonizedAmateurRadiocompatibiliteit:eigenschapvanvoorschriftenwordenverbonden.Examinationcertificate”apparaten,omopbevredigende3.Bijofkrachtensalgemenemaat-(HAREC).Ditcertificaatwordtwijzeinhunelektromagnetischeregelvanbestuurkunnenregelsuitgegevenaanpersonendiehetomgevingtekunnenfunctionerenwordengesteldterzakevandenationaleexamenopbasisvanzonderzelfelektromagnetischebeperkingenwaarondereende

recommandatiemetgoedstoringenteveroorzakendievergunningkanwordenverleendengevolghebbenafgelegd.Metditontoelaatbaarzijnvooralleswatdevoorschriftendieopgrondvancertificaatkanmeneenzichindieomgevingbevindt;heteersteoftweedelidaaneenpermanentevergunninginhetvergunningkunnenwordengastlandaanvragen.HOOFDSTUK3:Frequentiebeleidverbonden.AdministratieskunnendezeenfrequentiebeheerArtikel3.7aanbevelingeninhunnationale§3.1Frequentieplanen1.EenvergunningwordtdoorOnzewetgevingverankeren.Ookniet-frequentieregisterMinisteringetrokkenindien:CEPTlandenkunnenaandezeArtikel3.1a.dehoudervandevergunningafsprakendeelnemen.1.OnzeMinisterstelt,inovereen-hieromverzoekt;stemmingmethetgevoelenvan2.EenvergunningkandoorOnzeDegebruiksbepalingenalsdeministerraadeenfrequentie-MinistervoortsslechtswordenverbondenaandeaanbevelingT/Rplanvast,datiniedergevaldeingetrokkenindien:61-01zijnalsvolgt:verdelingvanfrequentieruimtea.dehoudervandevergunning1.Tijdelijkgebruikvanamateur-overteonderscheidenbestem-nietmeervoldoetaandeaanstationsinCEPT-landenmingenalsmedeovercatego-hemgesteldeeisenomin(maximaal3maanden)isrieënvangebruikbevat.Bijaanmerkingtekomenvooreentoegestaan.algemenemaatregelvanbestuurvergunning;2.Bijmobielgebruik(toevoegingkunnennadereregelswordenc.eendoelmatiggebruikvanhetroepletters/M)enbijdraagbaargesteldtenaanzienvandefrequentiespectrumditvordert;gebruik(toevoegingroeplettersinrichtingvanhetfrequentieplan.e.degrondenwaaropde/P)vanhetamateurstation.vergunningisverleendzijn3.DebevoegdhedenzijnbeperkttotArtikel3.2vervallen,debevoegdhedeninhetlandwaar1.DoorOnzeMinisterwordteendevergunningisafgegevenendefrequentieregisterbijgehouden,HOOFDSTUK10:Randapparaten,beperkingeninhetgastland.dateenoverzichtbevatvanradiozendapparatenenoverige4.Identificatievanhetamateur-frequentieruimteswaarvoorapparatenstationinhetgastlanddoorhetkrachtensdithoofdstukuitzendenvandeeigenroep-vergunningenzijnverleend,§10.2.3RadiozendapparatenlettersvoorafgegaandoordealsmedevandeduurwaarvoorArtikel10.16landencodevanhetgastlandendezevergunningengelden.1.Deaanlegenhetgebruikvaneen/(breukstreep).2.Hetregisterligtvooreeniederradiozendapparatenisslechtskosteloosterinzageopeendoortoegestaanindienvoorhetgebruik12.3Telecommunicatiewet(relevanteOnzeMinistertebepalenplaats.ervan

aandehoudervandieartikelen/leden)radiozendapparatenopgrondvan§3.2Vergunningverleningvoorhethoofdstuk3eenvergunningvoorHOOFDSTUK1:AlgemenegebruikvanfrequentieruimtehetgebruikvanfrequentieruimteisbepalingenArtikel3.3verleend.1.Voorhetgebruikvanfrequentie-Artikel1.1ruimteiseenvergunningvereistIndezewetendedaaropberusten-vanOnzeMinisterwelkeopdebepalingenwordtverstaanonder:aanvraagkanwordenverleend.

OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken7april2005-942.v2

Aantalbladen:5van5

HOOFDSTUK15:HandhavingArtikel13a.natuurlijkepersonenvan14§15.1Algemeen1.EenvergunningwordtopaanvraagjaarenouderdiemetgoedArtikel15.3verlengd,tenzijeendoelmatigegevolghetdaartoevereisteIndiennietwordtvoldaanaandebijofordeningvanhetfrequentie-examenhebbenafgelegd;krachtensdezewetgestelderegelsspectrumzichdaartegenverzet.3.Eenvergunningalsbedoeldintenaanzienvandeaanleg,hetaan-2.BijverlengingvaneenvergunningheteerstelidvandecategorieNwezighebbenofhetgebruikvankunnendeaandevergunningwordtslechtsverleendaanradiozendapparaten,isOnzeverbondenvoorschriftenofnatuurlijkepersonenvan12jaarMinisterbevoegdomaandehouderbeperkingenwordengewijzigdenenouderdiemetgoedgevolghetvaneendesbetreffendradiozend-kunnennieuwevoorschriftenofdaartoevereisteexamenhebbenapparaateengeheelofgedeeltelijkbeperkingenaandevergunningafgelegd.zendverbodopteleggen.wordentoegevoegd.12.5Voorschriftenenbeperkingen12.4AlgemeneMaatregelenvanBestuurHOOFDSTUK3:DevergunningAlleartikelenvande“VoorschriftenArtikel16enbeperkingenalsverbondenaan12.4.1HetFrequentiebesluit(relevanteDeinhetbelangvaneengoede

vergunningenvoorhetgebruikvanartikelen/leden)verdelingalsmedeeenordelijkenfrequentieruimtetenbehoevevandoelmatiggebruikvanfrequentieruimtehetdoenvanonderzoekingenHOOFDSTUK1:Algemeneaaneenvergunningteverbindenradiozendamateurs”.bepalingenvoorschriftenenbeperkingenkunnenArtikel1slechtsbetrekkinghebbenop:a.wet:Telecommunicatiewet;b.hetdoelmatiggebruikvandeb.vergunning:vergunningalsbedoeldtoegewezenfrequentieruimte;inartikel3.3,eerstelid,vandewet.c.deaardvanderadiozendapparatenendedaarbijbehorendeantenne-HOOFDSTUK2:Besluitvormingmetinrichtingalsmedehetvermogenbetrekkingtotdeprocedurevanwaarmeemagwordenuitgezonden;vergunningverleningd.bescheidendiedevergunninghouderterbeschikkingParagraaf3procedurewaarbijmoethouden.aanvragenopvolgordevane.hetveroorzakenvanbelemmeringenbinnenkomstwordenbehandeldinhetetherverkeereninradiozend-Artikel11ofontvangapparatendoorhet1.Bijministeriëleregelingkunnengewenstesignaalvaneeneisenwordengesteldwaaraanderadiozendapparaat.aanvragermoetvoldoenominaanmerkingtekomenvooreen12.4.2DeRegelingaanvraagentoelatingvergunning.Dezeeisenkunnenvergunningenopvolgordevanslechtsinhoudendat:binnenkomstofbijwijzevana.deaanvragereenbepaaldevoorrang(relevanteartikelen/leden)leeftijdheeftbereikt;b.deaanvragermetgoedgevolgparagraaf3radiozendamateurseenvoorhetgebruikvandeArtikel6gevraagdefrequentieruimte,in1.Vergunningenvoorhetgebruiksamenhangmethetdoelwaar-vanfrequentieruimtetendienstevoordiefrequentieruimtewordtvanhetdoenvanonderzoekingengebruikt,vereistexamenheeftwordenonderverdeeldindeafgelegd;categorieënFenN,welkeArtikel12wordenonderscheidendoordeBijministeriëleregelingwordenregelsvoorelkvandezecategorieëngesteldomtrentdeindieningvandetoegewezenfrequentiebandenenaanvraagomeenvergunningendetoegestanezendvermogensomtrentdeinhoudvandeaanvragenzoalsaangegevenindebijlageendedaarbijteoverleggengegevens.behorendebijdezeregeling.Dezeregelingkanperteverlenen2.Eenvergunningalsbedoeldinvergunningverschillen.heteerstelidvandecategorieFwordtslechtsverleendaan:

OnderdeelMinisterievanEconomischeZaken7april2005-942.v2