Cursus natuurmanagementecopedia.be/data/documenten/natuurmanagement/inleiding_natuur... · Korte...
Transcript of Cursus natuurmanagementecopedia.be/data/documenten/natuurmanagement/inleiding_natuur... · Korte...
Natuurmanagement: Inleiding
Cursus natuurmanagement
Editie 2, 2017
Natuurmanagement: Inleiding
Wat doen we vandaag?
• Algemene info over de cursus
• Even kennis maken
• Voorkennis?
• Abiotiek – biotiek
• Ecotoop – biotoop – habitat
• Verschillende biotopen
• Beheerwerken
• Natuurbeheer en natuurstreefbeelden
• De groene sector
Natuurmanagement: Inleiding
Flipped classroom
Cursusmap en
ecopedia
Cursusmap, eigen
notities, presentatie
van lesgever en
ecopedia
Les en excursie
met lesgever
Natuurmanagement: Inleiding
Voordat je naar de les komt
• Bekijk en lees de tekst in de cursusmap
• Ga naar http://ecopedia.be/natuurmanagement
en bekijk of er één of meerdere voortrajecten zijn
voor de les
• Schrijf je vragen op
• Los de oefeningen op indien deze er zijn
Na de les: kan je de powerpoint nog eens bekijken
en het infotraject. Maar niet voor elke les zal er een
infotraject zijn.
Natuurmanagement: Inleiding
Werken met ecopedia http://www.ecopedia.be/natuurmanagement
Natuurmanagement: Inleiding
Overzichtspagina
van een traject
Korte inleiding over
het traject
Groene balk = navigatie doorheen
de pagina’s van het traject
Overzicht van de
verschillende pagina’s
van het traject.
Bij een + is er een zijsprong met
deelpagina’s. Klik op de plus om
deze te zien.
Alles openklappen in 1 keer gaat
ook met de knop onderaan
Natuurmanagement: Inleiding
Groene balk voor navigatie
Huidige webpagina Deelpagina van
huidige pagina
Vorige pagina Volgende pagina
Met deze pijl kan je
doorheen het traject
gaan
Met deze pijl kan je doorheen het traject gaan
Natuurmanagement: Inleiding
Enkele tips
• Je kan buiten een traject gaan vb. via links naar andere
pagina’s. Dit merk je door het verdwijnen van de groene
balk.
• Een quiz opent zich in een nieuw tabblad. Als de quiz
gedaan is sluit je dit tabblad en kom je zo terug in het
traject.
• Zet http://www.ecopedia.be/natuurmanagement bij je
favorieten. Zo kan je snel terug naar het overzicht van de
cursus.
• Gebruik de ctrl+ en crtl- toetsencombinatie om
webpagina’s te vergroten of te verkleinen.
Natuurmanagement: Inleiding
Nog enkele tips
• Gebruik je “terug naar vorige pagina toets” als je even uit
het traject bent om terug naar het traject te gaan.
• Ben je al lang uit het traject ga dan terug naar de
cursuspagina (die je opgeslagen hebt bij je favorieten) en
ga vandaar terug naar je traject.
• Ontdek zeker alle andere informatie die op
www.ecopdia.be staat.
• We werken nog verder aan ecopedia, dus alle tips zijn
meer dan welkom. Je kan hiervoor het contactformulier
van de website gebruiken.
Natuurmanagement: Inleiding
dinsdag 10 januari 2017 Inleiding in natuurbeheer en inleiding in de groene sector
Wim
dinsdag 17 januari 2017 Bronnen en soorten Rollin
dinsdag 31 januari 2017 Natura 2000 en heide Sarah
dinsdag 7 februari 2017 Natuurwetgeving 1 Liselot
dinsdag 14 februari 2017 Communicatieve vaardigheden 1 Jef
dinsdag 7 maart 2017 Bosbeheer 1 Martin
dinsdag 14 maart 2017 Natuurwetgeving 2 Liselot
dinsdag 21 maart 2017 Communicatieve vaardigheden 2 Jef
dinsdag 28 maart 2017 Bosbeheer 2 Martin
dinsdag 9 mei 2017 Grasland Willy
dinsdag 16 mei 2017 Excursie natuur op arme gronden Sarah
dinsdag 23 mei 2017 Moeras en water Rollin
dinsdag 6 juni 2017 Reservedag nog te bepalen
dinsdag 13 juni 2017 Veldoefening verbeteren Wim
Lessenschema Groep Mariakerke, Bourgoyen, Gent, dinsdag.
Natuurmanagement: Inleiding
Lessenschema Groep Webbekom, Diest, vrijdag.
vrijdag 13 januari 2017 Inleiding in natuurbeheer en inleiding in de groene sector
Wim
vrijdag 20 januari 2017 Natura 2000 en heide Sarah
vrijdag 27 januari 2017 Bronnen en soorten Rollin vrijdag 3 februari 2017 Natuurwetgeving 1 Liselot vrijdag 10 februari 2017 Communicatieve vaardigheden 1 Jef vrijdag 10 maart 2017 Bosbeheer 1 Martin vrijdag 17 maart 2017 Natuurwetgeving 2 Liselot vrijdag 31 maart 2017 Communicatieve vaardigheden 2 Jef vrijdag 21 april 2017 Bosbeheer 2 Martin vrijdag 5 mei 2017 Moeras en water Rollin vrijdag 12 mei 2017 Grasland Willy vrijdag 19 mei 2017 Excursie natuur op arme gronden Sarah vrijdag 9 juni 2017 Reservedag nog te bepalen vrijdag 16 juni 2017 Veldoefening verbeteren Wim
Natuurmanagement: Inleiding
Lessenschema Groep Zoniënwoud, Groenendaal, Hoeilaart, zaterdag.
zaterdag 14 januari 2017 Inleiding in natuurbeheer en inleiding in de groene sector
Wim
zaterdag 21 januari 2017 Natura 2000 en heide Sarah
zaterdag 4 februari 2017 Bronnen en soorten Rollin zaterdag 11 februari 2017 Natuurwetgeving 1 Liselot zaterdag 18 februari 2017 Communicatieve vaardigheden 1 Jef zaterdag 25 februari 2017 Bosbeheer 1 Martin zaterdag 11 maart 2017 Natuurwetgeving 2 Liselot zaterdag 18 maart 2017 Communicatieve vaardigheden 2 Jef zaterdag 25 maart 2017 Bosbeheer 2 Martin zaterdag 6 mei 2017 Grasland Willy zaterdag 13 mei 2017 Excursie natuur op arme gronden Sarah zaterdag 20 mei 2017 Moeras en water Rollin zaterdag 3 juni 2017 Reservedag nog te bepalen zaterdag 10 juni 2017 Veldoefening verbeteren Wim
Natuurmanagement: Inleiding
Lessenschema Groep Webbekom, Diest, donderdag.
donderdag 19 januari 2017 Inleiding in natuurbeheer en inleiding in de groene sector
Wim
donderdag 26 januari 2017 Natura 2000 en heide Sarah
donderdag 9 februari 2017 Bronnen en soorten Rollin donderdag 16 februari 2017 Bosbeheer 1 Martin donderdag 9 maart 2017 Natuurwetgeving 1 Liselot donderdag 16 maart 2017 Communicatieve vaardigheden 1 Jef donderdag 23 maart 2017 Natuurwetgeving 2 Liselot donderdag 30 maart 2017 Bosbeheer 2 Martin donderdag 20 april 2017 Communicatieve vaardigheden 2 Jef donderdag 27 april 2017 Grasland Willy donderdag 4 mei 2017 Excursie natuur op arme gronden Sarah donderdag 11 mei 2017 Moeras en water Rollin donderdag 15 juni 2017 Reservedag nog te bepalen donderdag 22 juni 2017 Veldoefening verbeteren Wim
Natuurmanagement: Inleiding
Lessenschema Groep Mariakerke, Bourgoyen, Gent, maandag.
maandag 23 januari 2017 Inleiding in natuurbeheer en inleiding in de groene sector
Wim
maandag 30 januari 2017 Bronnen en soorten Rollin maandag 6 februari 2017 Natura 2000 en heide Sarah
maandag 13 februari 2017 Natuurwetgeving 1 Liselot maandag 20 februari 2017 Natuurwetgeving 2 Liselot maandag 6 maart 2017 Communicatieve vaardigheden 1 Jef maandag 13 maart 2017 Bosbeheer 1 Martin maandag 20 maart 2017 Bosbeheer 2 Martin maandag 27 maart 2017 Communicatieve vaardigheden 2 Jef maandag 24 april 2017 Grasland Willy maandag 8 mei 2017 Excursie natuur op arme gronden Sarah maandag 15 mei 2017 Moeras en water Rollin maandag 19 juni 2017 Reservedag nog te bepalen maandag 26 juni 2017 Veldoefening verbeteren Wim
Natuurmanagement: Inleiding
Examen
• Cursustekst is te kennen leerstof.
• Daarnaast ook te kennen soortenlijst.
• Maken van veldoefening is verplicht.
Inschrijven kan vanaf maart en is ook nodig indien
je de cursus volgt.
Meer info op: http://www.inverde.be/cursus/2546
Natuurmanagement: Inleiding
Opleidingscheques, Betaald
educatief verlof en KMO-portefeuille • Opleidingscheques:
- voor werknemers die wonen in Vlaanderen of Brussel;
- max. € 250 per kalenderjaar , € 125 zelf betalen.
• Betaald educatief verlof:
- voor werknemers in privé-sector in Vlaams gewest;
- behouden van loon.
• KMO-portefeuille:
- zelfstandige of vrij beroep kan dit aanvragen voor zijn werknemer;
- opleiding moet betrekking hebben op kernprocessen van de
onderneming;
- een deel van de opleiding wordt gesubsidieerd;
- je dient het aan te vragen 14 dagen na de start van de opleiding.
Meer info en links op: http://www.inverde.be/opleidingen-inschrijvingen
Natuurmanagement: Inleiding
Even kennis maken
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Sarah Rousseaux
Natura 2000, heide en
excursie natuur arme gronden
Willy Verbeke
Grasland
Wim Massant
Inleiding en veldoefening,
coördinator cursus
Rollin Verlinde
Bronnen en soorten,
moeras en water
Martin Winnock
Bos
Liselot Ledene (extern)
Natuurwetgeving
Jef Raeymaekers (extern)
Communicatieve
vaardigheden
Natuurmanagement: Inleiding
Petra Detienne
Coördinator opleidingen inverde
Tom Embo
Directeur natuurinvest
Annelies Versaen
Administratie
Ine Lapierre
Administratie
Natuurmanagement: Inleiding
Waarom wil je meer weten over
natuurbeheer, natuurbeleid en
natuurwetgeving?
Natuurmanagement: Inleiding
Wat is voor jou het nut van
natuurbehoud?
Natuurmanagement: Inleiding
Leidend ambtenaar
Algemene directeur Communicatie
Strategisch beleid en projecten
IHD* programma
IHD* projecten
Sigma
Natuurinspectie
Afdeling AVES (Advies vergunning en subsidies) & Relatiebeheer
Afdeling Terreinbeheer Koepel
Afdeling Operationeel Terreinbeheer
Afdeling Staf en ondersteunende diensten
Eigen vermogen, Natuurinvest
Natuurinspecteurs
Beleidsadviseurs
Boswachters
* IHD = instandhoudingsdoelstellingen = Europese natuurdoelen voor Vlaanderen, zie les Europees beschermde natuur.
Natuurmanagement: Inleiding
Boswachter , beleidsadviseur,
natuurinspecteur, iets anders, uit
interesse.
Natuurmanagement: Inleiding
Boswachter
• Uitvoering van beheerwerken
• Resultaten hiervan opvolgen
• Preventief actie nemen
• Naleving van reglementen
Natuurmanagement: Inleiding
Beleidsadviseur
• Advies bij vergunningsaanvragen e.a.
• Deelname lokale netwerken en projecten
• Monitoring van bepaalde beschermde soorten
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurinspecteur
• Naleving van wetten en reglementen
opvolgen en indien nodig optreden
Bv. vis- en wildstroperij, illegale vogelvangst, sluikstorten,
machtigingen recreatie
Natuurmanagement: Inleiding
Abiotiek en biotiek
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
droog
nat
voedselarm voedselrijk
voedselarm voedselrijk
droog
nat
9190 en rbbppm 9190 = Eiken-Berken
rbbppm = oude Grove den
9120
9120 = Eiken-beukenbos op zure bodem
9130 en 9160
9160 = Essen-eikenbos 9130 = Eiken-Beukenbos
met Wilde hyacint
91E0_vc / 91E0_va
vc = bronbos = kwel aanwezig va = valleibos
91E0_vn
vn = ruigt Elzenbos
91E0_vm
Vm = mesotroof Elzenbroek
91E0_vo
Oligotroof Elzen-berkenbroekbos
Meer continentaal vind je 9110 = Veldbies-
Beukenbos
91E0_sf = Wilgenvloedbos, staat niet op deze figuur het is nat en voedselrijk maar wordt vooral
gekenmerkt door overstromingen van de rivier
9130, Parelgras-Beukbos vind je op plaatsen met
meer kalk in De bodem
Zwarte kader = info, deze kaders staan niet op een plaats in het schema
Op de hoogste punten vaak zure droge bodem. Hier
meestal 9120 maar indien zeer voedselarm en zuur
9190 of rbbppm
Indien vrij arm en zuur = 9120 Indien minder zure en wat rijkere
gronden 9160 of 9130. 9130 met Wilde hyacint enkel westelijk
deel van Vlaanderen 9130 parelgras enkel op plaatsen met
meer kalk in de bodem
In de vallei 91E0
Indien bronnen/ kwel = 91 E0_vc Indien vochtig = 91 E0_va Indien nat, afhankelijk van voedselrijkdom = 91E0_vn,
91E0_vm, 91E0_vo
Op de hellingen meestal wat rijker = 9160, 9130. Bovenaan
de helling heb je vaak de drogere zuurdere variant en onderaan de wat vochtige
variant (bv. met Daslook) dit is de overgang naar types
van 91E0
Natuurmanagement: Inleiding
Ecotoop / biotoop / habitat
Natuurmanagement: Inleiding
Geel = broedgebied groen = heel jaar blauw = overwinteringsgebied
Bron:http://datazone.birdlife.org/home
Natuurmanagement: Inleiding
Biotopen
Leg het verschil uit tussen:
• grasland en ruigte
• struweel en bos
Wat is een zoom en wat is een mantel?
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Bodemtextuur
Natuurmanagement: Inleiding
grondwater
Stijgen van het water tussen de
bodemdeeltjes = capillaire
opstijging
capillaire
zone
Natuurmanagement: Inleiding
Peilbuis meet de
grondwaterstand
zonder capillaire
opstijging
Natuurmanagement: Inleiding
Voedselrijkdom
• Wat is het probleem van te veel
voedingstoffen voor de natuur?
Natuurmanagement: Inleiding
Voedselrijkdom
• Stikstof (N) en fosfor (P)
• Fosfor (fosfaat) zit goed vast in de bodem
en blijft lang beschikbaar
• Te veel voedingstoffen enkele soorten
komen tot dominantie biodiversiteit daalt
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Beheeringrepen
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Waarom natuurbeheer?
Natuurmanagement: Inleiding
Ecosysteemdiensten
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurstreefbeelden
Natuurbeeld: Fase 2 grasland
dominantie Glanshaver
Natuurstreefbeeld
glanshaverhooiland
herstel-
beheer
onderhouds-
beheer
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
people
planet profit
agrobeheergroepen
Plaats de verschillende
verenigingen op de driehoek.
Probeer ook kort het verschil te
duiden tussen verenigingen die
op dezelfde positie staan
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Ondernemingen
• Economische functie van bossen: inkomen
voor
– houtproducenten door verkoop van hout
– bedrijven die producten en diensten leveren aan
bosbouwsector
– Bedrijven die het hout verder verwerken
– bos als aantrekkingspool voor recreanten en toeristen
Natuurmanagement: Inleiding
Ondernemingen
Houtkolom
geheel van economische activiteiten die deel
uitmaken van het bos en de houtproductie
vier groepen:
– Bosbouwproductie: openbaar en privé
– 1ste houtverwerking: exploitanten
– 2de houtverwerking: houtbewerkers
– Verbruik: groot- en detailhandelaars
Natuurmanagement: Inleiding
Ondernemingen
Natuurmanagement: Inleiding
snijfineer
schil – of rolfineer
Natuurmanagement: Inleiding
Ondernemingen
• 40.000 mensen tewerkgesteld
• Erg gefragmenteerde structuur, geen
verticale integratie
• Versnippering van belangenorganisaties
Natuurmanagement: Inleiding
Ondernemingen
Bosexploitatie = bosuitbating • Exploiteren = vellen en uitslepen van bomen
• Knelpunten:
– Kleine bedrijfjes, waardoor zeer versnipperd
– Grote actieradius
– Regelgeving wordt als struikelblok gezien
– Geen opvolging verzekerd
Natuurmanagement: Inleiding
Ondernemingen
• Erkenningsregeling
– Voor iedere houtkoper en exploitant werkzaam in
openbare Vlaamse bossen (> 50m³)
– Voldoen aan fiscale en sociale verplichtingen
– Kennis van materie door verplichte basisopleiding
en jaarlijkse bijscholing
– Mogelijkheid tot administratieve sanctionering
Natuurmanagement: Inleiding
Veldoefening
• Is verplicht als je wil deelnemen aan het examen.
• Maak je in groep als je deelneemt aan de cursus.
• Geef je ten laatste of voor de start van de
excursie veldoefening verbeteren.
• Indien je ze niet afgeeft voor de excursie mag je
niet deelnemen aan de excursie en geef je jou
taak af ten laatste voor het examen.
Natuurmanagement: Inleiding
Veldoefening
• In groep kunnen werken.
• Samen in groep de oefeningen maken.
• De oefeningen los je zo goed mogelijk op.
• We verbeteren de oefeningen tijdens de excursie.
• Je bent niet geslaagd voor de oefening en je moet deze opnieuw
maken voor het examen als:
- je duidelijk niet hebt meegewerkt aan de oefening, dit bekijken we
via de evaluatie van je eigen groepsleden;
- het blijkt dat je amper een inspanning hebt geleverd om de
oefening te maken;
- het blijkt dat je hebt overgeschreven.
• De oefening staat niet op punten.
Natuurmanagement: Inleiding
Veldoefening
• Samenstellen groepen en invullen
groepsleden.