Cursus Deel Afstudeertraject Introductie tot Business ... · 4.7 STAP 7 PRESENTATIE EN VERDEDIGING...

Cursus Deel

Afstudeertraject Introductie tot

Business Process Management de cursus

and IT (BPMIT)

Open Universiteit Nederland

faculteit Managementwetenschappen

faculteit Informatica

Cursusteam

ir. H.B.F. (Hans) Hofstee, auteur, Open Universiteit Nederland

prof. dr. R.J. (Rob) Kusters, auteur, Open Universiteit Nederland

Programma- en disciplineleiding

prof. dr. R.J. (Rob) Kusters, Open Universiteit Nederland

prof. dr. ir. S.M.M. (Stef) Joosten, Open Universiteit Nederland

dr. ir. K.A.M. (Karel) Lemmen, Open Universiteit Nederland

dr. ir. H.H. (Harry) Martin, Open Universiteit Nederland

dr. A.D. (Anda) Counotte-Potman, Open Universiteit Nederland

dr. H.P. (Peter) Nederlof, Open Universiteit Nederland

Algemeen coördinator afstudeertraject BPMIT en

coördinator voor de afstudeeronderwerpen van Managementwetenschappen

ir. H.B.F. (Hans) Hofstee, Open Universiteit Nederland

Coördinator voor de afstudeeronderwerpen van Informatica

dr. A.D. (Anda) Counotte-Potman, Open Universiteit Nederland

Cursus Deel

Afstudeertraject Introductie tot de cursus

Business Process

Management and IT

(BPMIT)

Productie

Open Universiteit Nederland, Heerlen Basisvormgeving

BRS maatschap van vormgevers

Amsterdam Omslag

Brigitte Schellens, Heerlen

Lay-out Margaret Vrinzen

Druk- en bindwerk

Grafisch Centrum OUNL

© 2009 Open Universiteit Nederland, Heerlen

Behoudens uitzonderingen door de Wet

gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende(n) op

het auteursrecht niets uit deze uitgave

worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopie,

microfilm of anderszins, hetgeen ook van

toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking.

Save exceptions stated by the law no part of this publication may be reproduced in

any form, by print, photoprint, microfilm

or other means, including a complete or partial transcription, without the prior

written permission of the publisher.

Derde druk maart 2010 (versie 2.1)

ISBN 978 90 358 0752 5 Cursuscode B.89.3.1.7/T.89.3.1.7

3428

Structuur van de cursus Afstudeertraject Business Process Management and IT

Deel Inhoud Bladzijde

Introductie Inleiding 1 Algemene cursusinformatie

2 Beoordelingscriteria, eindbeoordeling en begeleiding

3 Gang van zaken en overzicht van hulpmiddelen 4 Uitgebreide toelichting per stap

5 Studiebelasting

6 Ten slotte 7 Referenties

Bijlage 1 Leerdoelen

Bijlage 2 Beoordelingscriteria voor het afstudeerverslag Bijlage 3 ‘Conceptueel model’ en ‘referentiemodel’

Bijlage 4 Per stap, alle verwijzingen naar de referentieteksten in Saunders et al.

8 10

20

26 28

72

72 73

74

76 80

82

Studienet

Elektronisch ondersteunend materiaal op Studienet (htttp://studienet.ou.nl)

Tekstboek

Mark Saunders, Lewis, P M. &. Thornhill, A. (2008). Methoden en technieken van onderzoek (4e ed.). Amsterdam: Pearson Education.

Inhoud

Introductie tot de cursus

Inleiding 8

1 ALGEMENE CURSUSINFORMATIE 10

1.1 GLOBALE TYPERING 12 1.1.1 Werkwijze in hoofdlijnen 12 1.1.2 Soorten afstudeertrajecten (projecten) 12 1.1.3 Procesmodel zelfstandig onderzoek 15

1.2 INGANGSEISEN EN AAN TE TONEN COMPETENTIES 18

2 BEOORDELINGSCRITERIA, EINDBEOORDELING EN BEGELEIDING 20

2.1 BEOORDELINGSCRITERIA 20 2.2 EINDBEOORDELING 20 2.3 BEGELEIDING 21

3 GANG VAN ZAKEN EN OVERZICHT VAN HULPMIDDELEN 26

3.1 VOORDAT U START 26 3.2 ONDERSTEUNENDE MATERIALEN EN HULPMIDDELEN 26

3.2.1 Studiematerialen 26 3.2.2 Studienet 26

4 UITGEBREIDE TOELICHTING PER STAP 28

4.1 STAP 1 VOORLOPIGE OPDRACHTFORMULERING 29 4.1.1 Overzicht stap 1 29 4.1.2 Werkwijze stap 1 29 4.1.3 Omschrijving van het mijlpaaldocument van stap 1 30 4.1.4 Verwijzingen naar referentieteksten bij stap 1 31 4.1.5 Studeeraanwijzingen stap 1 31 4.1.6 Aandachtspunten voor feedback bij stap 1 32

4.2 STAP 2 LITERATUURSTUDIE 33 4.2.1 Overzicht stap 2 33 4.2.2 Werkwijze stap 2 33 4.2.3 Omschrijving van het mijlpaaldocument van stap 2 36 4.2.4 Verwijzingen naar referentieteksten bij stap 2 37 4.2.5 Studeeraanwijzingen stap 2 38 4.2.6 Aandachtspunten voor feedback bij stap 2 38

4.3 STAP 3 AANSCHERPING OPDRACHTFORMULERING 40 4.3.1 Overzicht stap 3 40 4.3.2 Werkwijze stap 3 40 4.3.3 Omschrijving van het mijlpaaldocument van stap 3 41 4.3.4 Verwijzingen naar referentieteksten bij stap 3 42 4.3.5 Studeeraanwijzingen stap 3 42 4.3.6 Aandachtspunten voor feedback bij stap 3 43

4.4 STAP 4 FORMULERING ONDERZOEKSAANPAK 44 4.4.1 Overzicht stap 4 44 4.4.2 Werkwijze stap 4 44 4.4.3 Omschrijving van het mijlpaaldocument van stap 4 47 4.4.4 Verwijzingen naar referentieteksten bij stap 4 48 4.4.5 Studeeraanwijzingen bij stap 4 51 4.4.6 Aandachtspunten voor feedback bij stap 4 52

4.5 STAP 5 UITVOERING EMPIRISCHE TOETSING 53 4.5.1 Overzicht stap 5 53 4.5.2 Werkwijze stap 5 54 4.5.3 Omschrijving van het product van stap 5 54 4.5.4 Verwijzingen naar referentieteksten bij stap 5 54 4.5.5 Studeeraanwijzingen bij stap 5 54

4.6 STAP 6 RAPPORTAGE 55 4.6.1 Overzicht stap 6 55 4.6.2 Werkwijze stap 6 55 4.6.3 Omschrijving van het mijlpaaldocument van stap 6 59 4.6.4 Verwijzingen naar referentieteksten bij stap 6 64 4.6.5 Studeeraanwijzingen bij stap 6 64 4.6.6 Aandachtspunten voor feedback bij stap 6 65

4.7 STAP 7 PRESENTATIE EN VERDEDIGING 66 4.7.1 Overzicht stap 7 66 4.7.2 Werkwijze stap 7 67 4.7.3 Omschrijving van het product van stap 7 68 4.7.4 Verwijzingen naar referentieteksten bij stap 7 68 4.7.5 Studeeraanwijzingen bij stap 7 68 4.7.6 Beoordelingscriteria bij stap 7 69

5 STUDIEBELASTING 72

6 TEN SLOTTE 72

7 REFERENTIES 73

BIJLAGE 1 LEERDOELEN 74

BIJLAGE 2 EINDBEOORDELINGSFORMULIER 76

BIJLAGE 3 ‘CONCEPTUEEL MODEL’ EN ‘REFERENTIEMODEL’ 80

BIJLAGE 4 VERWIJZINGEN PER STAP NAAR SAUNDERS ET AL. 82

Lijst met tabellen en figuren

Tabellen TABEL 1 PROCESMODEL AFSTUDEERTRAJECT BPMIT IN ZEVEN STAPPEN 16 TABEL 2 TOELICHTING PER STAP 18 TABEL 3 WEGINGSFACTOREN PER BEOORDELINGSASPECT 21 TABEL 4 OMVANGSEISEN VAN DE MIJLPAALDOCUMENTEN 23 TABEL 5 OVERZICHT RELEVANTE INHOUDELIJKE AANDACHTSPUNTEN PER MIJLPAALDOCUMENT 24 TABEL 6 RELATIE ONDERZOEKSPRODUCT EN AARD ONDERZOEKSOPTIEK 34 TABEL 7 OVERZICHT VAN EISEN DIE WE STELLEN AAN LITERATUUR 36 TABEL 8 KENMERKEN VAN GOEDE PROBLEEMSTELLINGEN 41 TABEL 9 AANDACHTSPUNTEN VOOR FEEDBACK OP HET CONCEPT-AFSTUDEERVERSLAG: INHOUD 66 TABEL 10 AANDACHTSPUNTEN VOOR FEEDBACK OP HET CONCEPT-AFSTUDEERVERSLAG: ONDERZOEKSPROCES EN UW

ONDERZOEKSHOUDING 66 TABEL 11 AANDACHTSPUNTEN VOOR FEEDBACK OP HET CONCEPT-AFSTUDEERVERSLAG: COMMUNICATIE 66

Figuren FIGUUR 1 DE EMPIRISCHE CYCLUS (BRON: 'T HART, BOEIJE & HOZ, 2005) 13 FIGUUR 2 ROL VAN CONCEPTUELE MODELLEN IN DE EMPIRISCHE CYCLUS 81

8


I N L E I D I N G

Voordat u van start gaat met de cursus met als titel Afstudeertraject

Business Process Management and IT (B89317/T89317), willen wij u in

deze introductie informeren over een aantal belangrijke zaken.

Cursus ‘zelfstandig onderzoek’ als leerftraject (begeleide zelfstudie)

We spreken in deze introductie met opzet van ‘cursus’, omdat we het

afstudeertraject benaderen als een leertraject in het doen van ‘zelfstandig

onderzoek’. U wordt in dit leertraject begeleid door een inhoudelijk

deskundig docent: uw afstudeerbegeleider.

Tijdens het afstudeertraject ontwerpt u zelfstandig een onderzoek, voert u

dit onderzoeksontwerp uit en schrijft u afsluitend een afstudeerverslag1.

De afronding van het afstudeertraject BPMIT gebeurt door het verzorgen

van een openbare presentatie en verdediging van het onderzoek en de

resultaten, en door een beoordeling van uw afstudeerverslag.

Begeleidingscom-missie

Deze beoordeling vindt plaats onder verantwoordelijkheid van een

begeleidingscommissie die minimaal bestaat uit uw afstudeerbegeleider

en een tweede begeleider. Ten minste één van de leden van de

begeleidingscommissie is hoogleraar of universitair hoofddocent.

Algemene cursusinformatie

We beginnen deze introductie met algemene cursusinformatie, zodat u

weet

waar deze cursus inhoudelijk uit bestaat.

op welke wijze wij het afstudeertraject BPMIT globaal typeren,

dat wil zeggen:

o de werkwijze op hoofdlijnen.

o soorten afstudeertrajecten die wij onderscheiden.

o hoe het procesmodel eruit ziet dat we hanteren tijdens het

zelfstandig onderzoek.

o de zeven stappen waaruit dit model is opgebouwd

beschrijven we en lichten we kort toe.

welke ingangseisen we hanteren bij de start van het

afstudeertraject BPMIT en welke competenties u met het

afstudeertraject BPMIT moet aantonen.

Beoordeling en begeleiding

Vervolgens leggen we uit hoe de beoordeling en begeleiding van het

afstudeertraject BPMIT is georganiseerd. We doen dat aan de hand van

1 Ook wel ‘scriptie’ genoemd.


9

de volgende aandachtspunten:

de beoordelingsaspecten en -criteria die we gebruiken om te

toetsen of u de vereiste competenties in voldoende mate heeft

aangetoond.

een uitleg over de eindbeoordeling.

de uitgangspunten en de werking van het door ons gehanteerde

begeleidingsmodel.

Ondersteunende cursusmaterialen en hulpmiddelen

In de daarop volgende sectie bespreken we de gang van zaken en de

onderdelen waaruit het afstudeertraject qua ondersteunende

cursusmaterialen en hulpmiddelen bestaat.

We besteden aandacht aan

de gang van zaken voordat u start en direct na de start.

de ondersteunende studiematerialen.

de rol van elektronische ondersteuning via Studienet.

Gedetailleerde toelichting en hulpmiddelen per stap

Studeeraanwijzing Met deze hands on

toelichtingen bieden we

u structuur en systematiek voor het

zelfstandig kunnen

opzetten en uitvoeren van het

onderzoeksontwerp en

de verslaglegging.

De sectie die daarop volgt is getiteld ‘Uitgebreide toelichting per stap’.

Deze is bedoeld als concrete handreiking bij uw uitwerking per stap van

het zelfstandig onderzoek. Hierin bespreken we ‘wat’ we in iedere stap in

het afstudeertraject BPMIT van u verwachten. ‘Hoe’ u dat, eventueel na

opfrissing van uw kennis met bijgeleverde referentieteksten (het

bijgeleverde tekstboek van Saunders (2008), zou kunnen aanpakken en

op welke aandachtspunten wij uw mijlpaaldocumenten

becommentariëren en beoordelen.

Ook vertellen we u welke aanvullende bronnen u verder kunt raadplegen

als opfrissing van uw kennis (Baarda, De Goede et al., 2005; Baarda and

De Goede, 2006; Verschuren and Doorewaard, 2007).

Studiebelasting en afsluiting

U wilt het afstudeertraject uiteraard met succes afsluiten en u wilt weten

hoeveel tijd u naar schatting ‘kwijt bent’ met het afstudeertraject. Dit

onderwerp komt in het onderdeel ‘Studiebelasting’ van deze introductie

aan de orde.

Na het doorlezen van deze introductie bent u voldoende geïnformeerd om

met het afstudeertraject BPMIT te kunnen beginnen.

Afstudeertraject Business Process Management and IT

10

1 Algemene cursusinformatie

De cursus met als titel Afstudeertraject Business Process Management

and IT (BPMIT), is ontwikkeld door de faculteit

Managementwetenschappen en de faculteit Informatica van de Open

Universiteit Nederland. Om organisatorische redenen schrijft u in voor

het afstudeertraject met cursuscode B.89.3.17 als u een onderzoekstopic

van de faculteit Managementwetenschappen kiest en voor T.89.3.17 bij

een onderzoekstopic van de faculteit Informatica.

De cursus vormt de afronding van de masteropleiding BPMIT en bestaat

uit vier modulen. Voor één module staat gemiddeld een studieduur van

100 á 120 uur; het afstudeertraject levert 17,2 studiepunten (ects) op.

Doel van de cursus

Het doel van deze cursus is dat u, als afstudeerder van de

masteropleiding Business Process Management and IT (BPMIT), door

het zelfstandig opzetten en uitvoeren van onderzoek kunt aantonen over

voldoende wetenschappelijke onderzoeksvaardigheid te beschikken. U

doet als het ware door het opzetten en uitvoeren van een zelfstandig

onderzoek een afsluitende ‘meesterproef’ van de masteropleiding.

De uitvoering van het afstudeertraject BPMIT bestaat uit het uitwerken

van een onderzoeksopdracht, het adequaat beschrijven van de uitwerking

en de resultaten, het houden van een voordracht hierover en het

verdedigen van het resultaat. U zult moeten aantonen dat u hierbij een

onderzoeksproces op verantwoorde wijze heeft doorlopen.

Cursusmaterialen

Het cursusmateriaal bestaat uit deze introductie, samengesteld door

docenten van de Open Universiteit Nederland. Verder is er een

ondersteunend tekstboek van Saunders et al. (Saunders, Lewis et al.,

2008) en kunt u gebruik maken van een cursussite op Studienet

(http://studienet.ou.nl).

Nederlandstalig ondersteunend tekst-boek

Het tekstboek is getiteld Methoden en technieken van onderzoek. Vierde

editie. Het materiaal dat in het tekstboek per hoofdstuk wordt

gepresenteerd is direct in een overeenkomstige stap van het

afstudeertraject BPMIT te gebruiken als referentietekst.

Saunders et al. gebruikt u als referentietekst

Studeeraanwijzing

Maak er tijdens het afstudeertraject een

goede gewoonte van

om per stap eerst de referentietekst(en),

waarnaar we verwijzen

in deze Introductie, nauwgezet te

bestuderen.

Aan de hand van

meerkeuzevragen (op

http://www.pearsoneducation.nl/saunders/)

kunt u (vooraf en/of

achteraf) voor uzelf controleren of u in

voldoende mate over

Met referentietekst bedoelen we dat Saunders c.s. beargumenteerd

beschrijft wat wijs, verstandig en aan te raden is bij de uitvoering van

onderzoeksactiviteiten in de betreffende stap van het zelfstandig

onderzoek. U krijgt in deze referentieteksten dus steeds aanwijzingen

over ‘wat’ u zou moeten doen, ‘hoe’ u dat kunt doen, ‘waarom’ u dat

volgens de auteurs het beste op ‘die en die wijze’ kunt aanpakken.

Voor de manier(en) waarop de referentietekst gebruikt kan worden

verwijzen we u naar het tekstboek van Saunders (2008).

De referentieteksten bevatten naast verhelderende figuren en schema’s,

zogenoemde kaders die nuttige checklijsten of uitgewerkte voorbeelden

kunnen bevatten. Ieder hoofdstuk sluit af met

een samenvatting,

http://www.pearsoneducation.nl/saunders/

http://www.pearsoneducation.nl/saunders/


11

de, voor de betreffende

stap, benodigde kennis beschikt.

vragen om uw kennis te toetsen,

herhalings- en dicussievragen.

voortgang van uw onderzoeksproject.

Wij raden u aan deze onderdelen ook daadwerkelijk te gebruiken, omdat

ze u kunnen helpen bij het effectief en efficiënt zelfstandig reflecteren op,

en beslissen over de hoofdpunten van de betreffende stap in uw

afstudeeronderzoek.

Premaster Academische vaardigheden

Het tekstboek is geen vervanger van de premaster Academische

vaardigheden zoals die wordt aangeboden door de Open Universiteit

Nederland. Wij gaan ervan uit dat u bij de aanvang van het

afstudeertraject in voldoende mate beschikt over relevante academische

competenties, om het afstudeertraject BPMIT zelfstandig succesvol te

kunnen afronden.

Vaak is het raadzaam (soms krijgt u dit uitdrukkelijk advies van uw

afstudeerbegeleider) dat u de referentieteksten uit het tekstboek

doorneemt, al is het maar om uw kennis op te frissen (zie ook hoofdstuk

3 Gang van zaken en overzicht van hulpmiddelen.)

Typering afstudeertraject BPMIT: zelfstandig onderzoek

Een typering van het afstudeertraject BPMIT is het volgende. Uw

basiscompetenties bestaan uit eerder verworven academische

vaardigheden (bijvoorbeeld via de hiervoor genoemde premaster of een

vrijstelling op basis van elders verworven (meta)kennis en vaardigheden)

én de domeinspecifieke kennis die u hebt verworven binnen de

masteropleiding BPMIT. In het afstudeertraject BPMIT integreert u

zelfstandig deze eerder verworven kennis en vaardigheden (metakennis

en domeinkennis) vanuit een op onderzoek gerichte houding. Tijdens het

afstudeertraject BPMIT laat u zien zelfstandig onderzoek te kunnen

opzetten, uitvoeren en daarover te kunnen rapporteren.

Research community

Het disciplinaire gebied waarbinnen het afstudeertraject BPMIT

plaatsvindt, wordt gevormd door een research community bestaande uit

onderzoekers/docenten die betrokken zijn bij de masteropleiding BPMIT.

Geen volledige vrijheid in het kiezen van een onderzoekstopic

U bent daarom niet volledig vrij in het kiezen van een onderzoekstopic.

Onderzoeksvragen zijn geformuleerd vanuit een onderzoeksprogramma

zoals gangbaar in het wetenschappelijke bedrijf. Dit garandeert dat u zult

worden begeleid door een expert op het onderwerp van onderzoek.

Inhoudelijk deskundige gesprekspartner

Dit heeft diverse voordelen. U hebt een inhoudelijk deskundige

gesprekspartner (uw afstudeerbegeleider) die ook als wetenschappelijk

rolmodel kan dienen.

U stapt als aankomend onderzoeker als het ware in een rijdende trein, en

leert de dynamiek van een onderzoekstraject kennen door er zelf aan bij

te dragen. Daarnaast kan de afstudeerbegeleider inhoudelijk de vinger

aan de pols houden en proberen te voorkomen dat u een te complexe of

niet haalbare richting inslaat die tot nodeloos tijdverlies kan leiden.

Zelfstandige uitvoering van

Dit betekent in de praktijk het uitvoeren van onderzoekstaken in een

aantal stappen. Die voert u zelfstandig uit, waarbij u wordt ondersteund


12

onderzoekstaken door aanwijzingen van uw afstudeerbegeleider, de eerder genoemde

referentieteksten en de cursussite op Studienet.

1.1 GLOBALE TYPERING

1.1.1 Werkwijze in hoofdlijnen

Onderzoeksproject, projectmanagement, mijlpaaldocumenten

Het afstudeertraject BPMIT benaderen we als een onderzoeksproject.

Het onderzoeksproject verloopt bij deze cursus volgens een aantal vaste

stappen, veelal afgesloten met een mijlpaaldocument.

We doen dit om het traject als geheel door u beheersbaar te houden (uw

eigen projectmanagement) en om u in kleinere stappen door het traject

efficiënter te kunnen begeleiden.

Onderzoek doen is geen lineair proces

Hoewel we hier spreken van ‘vaste stappen’ willen we daarmee

uitdrukkelijk niet suggereren dat een onderzoeksproces altijd op lineaire

wijze verloopt (of zou moeten verlopen). ‘Vast’ liggen alleen de

mijlpaaldocumenten die u moet inleveren en waarop u commentaar

krijgt.

Onderzoek doen is meestal een iteratief proces

U past de

mijlpaaldocumenten voor uzelf aan

Vaak zult u (vooral in de ontwerpfase van een onderzoek) via een aantal

iteratieve stappen het onderzoeksproces doorlopen, waarbij u eerder

becommentarieerde mijlpaaldocumenten voor uzelf aanpast in het licht

van uw voortschrijdend inzicht.

Dat lijkt omslachtig, maar is het zeker niet, want tegen de tijd dat u het

afstudeerverslag gaat schrijven, kunt u beschikken over de juiste

inhoudelijke basisdocumenten2 voor het schrijven van de diverse

hoofdstukken van het afstudeerverslag.

1.1.2 Soorten afstudeertrajecten (projecten)

Methodologie Onderstaand citaat hebben we overgenomen uit de cursus Academische

Vaardigheden 5 (Garssen and Van Zanten, 2006), onderdeel van de

eerdergenoemde premaster.

‘Wetenschappelijk onderzoek beoogt meer kennis te verkrijgen.

De kennisproductie verloopt volgens bepaalde regels en

voorschriften. Deze methodologie bevordert een systematische

aanpak waar objectieve resultaten uit voortkomen. Wat

wetenschap onderscheidt van niet- wetenschap, het

demarcatiecriterium, is voor velen de methodologie. Welke

maatstaven maken uit of onderzoek en kennis wetenschap of

wetenschappelijk mag worden genoemd? Dit is de

methodologie. Welke regels bepalen of een theorie aangenomen

of verworpen moet worden? De methodologie. Alleen wie deze

erkende regels voor deugdelijk onderzoek volgt, kan bijdragen

aan wetenschappelijke kennis. […].

Wetenschappelijk onderzoek verloopt in fasen. Simpel gezegd

2 Vanuit uw basisdocumenten schrijft u een nieuwe tekst: het afstudeerverslag.


13

bepaalt de onderzoeker eerst de probleemstelling, zet het plan

op, voert het onderzoek uit, evalueert de resultaten en

presenteert die (ter verspreiding en ter controle) aan

vakgenoten, het zogenaamde forum. Juist dit forum bewaakt of

de methodologie van het vakgebied juist is toegepast. We

zouden kunnen stellen dat het forum de scheidsrechter is die

bewaakt of de methodologie — de wetenschappelijke spelregels

— wordt nageleefd. Centraal […] staat Poppers

wetenschapsopvatting; in zijn methodologie dient de empirische

cyclus op een bepaalde manier te worden doorlopen: deductie

van (specifieke) hypothesen en inductie van bevindingen tot

meer algemene stellingen.’

Empirische cyclus In principe volgt u gedurende het onderzoeksproject het methodologische

model van de empirische cyclus (zie figuur 1). Kernpunten daarbij zijn

theorievorming (de blokjes ‘kennisprobleem’, ‘inductie/hypothesen’,

‘theorie’ en ‘deductie/voorspelling’) en toetsing.

Figuur 1 De empirische cyclus (bron: 't Hart, Boeije & Hoz, 2005)

Een dergelijke cyclus kan op verschillende manieren en met

verschillende ambitieniveaus doorlopen worden.

Beperkte tijd: specifieke invulling

De beperkte tijd (400 uur) en de specifieke doelstelling (het op een juiste

wijze en verantwoord doorlopen van het proces, zonder expliciet belang

te hebben bij een ‘juist’ of ‘bruikbaar’ resultaat) leidt tot een wat

specifieke invulling hiervan.

Kennisprobleem Inductie / hypothesen

Uitgangspunt bij het afstudeertraject BPMIT is de combinatie van de

blokjes ‘kennisprobleem’ en ‘inductie/hypothesen’ (Voorlopige

opdrachtformulering). Hierbij ‘stuurt’ uw afstudeerbegeleider u in de

richting van een onderzoekbaar onderzoekstopic (qua blikveld, interesse,

expertise, beschikbaarheid literatuur) dat als beginpunt voor een

literatuurstudie kan dienen.


14

Inductie hypothesen theorie deductie / voorspelling

De literatuurstudie, samen met de conclusies die daaruit getrokken

kunnen worden, vormt een belangrijk onderdeel van het afstudeertraject

BPMIT en dekt ongeveer de blokjes ‘theorie’ en ‘deductie / voorspelling’

af.

Tijdens de literatuurstudie ontwikkelt u een passend theoretisch kader dat

als basis kan dienen voor een empirische toetsing. Dit theoretisch kader

zal elementen bevatten van wat 't Hart et al. ('t Hart, Boeije et al., 2005)

onder het begrip 'theorie' schaart en dient als uitgangspunt voor de

volgende belangrijke stap in het zelfstandig onderzoek, die van de

empirische toetsing (blokje ‘toetsing’ in Figuur 1).

Empirische toetsing met verschillende doelstellingen en in verschillende vormen

Deze empirische toetsing kan verschillende doelstellingen hebben en

daarmee verschillende vormen aannemen. Een eerste doelstelling en

toetsingsvorm kan gericht zijn op theorieontwikkeling.

1. Theorieontwik-keling

Het projectkader bestaat in dit geval uit een selectie van nog niet

opgeloste theoretische problemen (de Man, 2001; Aken, van der Bij et

al., 2001b) binnen de research community.

Het kan bijvoorbeeld gaan om hiaten in de theorie, de vraag naar

generaliseerbaarheid van theorie en empirische verschijnselen die zich

anders gedragen dan de theorie voorspelt. U ontwerpt een aanvulling op

de theorie en toetst deze in de praktijk op houdbaarheid.

2. Theorietoetsing Een tweede, sterk verwante, doelstelling en toetsingsvorm is die van de

theorietoetsing. Bij theorietoetsend onderzoek toetst u bestaande

theoretische inzichten in de praktijk, stelt deze eventueel bij en/of

verfijnt deze.

Bij theorieontwikkeling en theorietoetsing gebruikt u bestaande

theoretische inzichten uit de wetenschappelijke literatuur; deze kennis

kan een belangrijke grondslag leveren voor het ontwikkelen van een

geschikte vraagstelling en voor de beantwoording ervan.

Conceptueel model Als hulpmiddel om bestaande inzichten een basis te geven voor uw

onderzoek kunt u een zogenoemd conceptueel model ontwikkelen

(Segers, 1999).

Een conceptueel model kunt u zien als een schematische voorstelling van

hoe een deel van de werkelijkheid er uit ziet. Het bevat een verzameling

kernbegrippen (variabelen) die verwijzen naar bepaalde verschijnselen uit

de werkelijkheid, en (meestal) een verzameling causale relaties, waarmee

de veronderstelde verbanden tussen de kernbegrippen is vastgelegd .

3. Toetsing van een ontwerp

De derde doelstelling en toetsingsvorm is die van een ontwerp (dat wil

zeggen een gespecificeerd model) dat u op basis van de theorie maakt.

De toepassing van dit ontwerp toetst u in de praktijk. Een mogelijke

vorm hiervan is de ontwikkeling en toetsing op toepasbaarheid van een

diagnose-instrument.

Referentiemodel

Het resultaat van de literatuurstudie is bij deze doelstelling een

zogenoemd referentiemodel, dat bijvoorbeeld gevormd wordt door


15

toetsbare uitspraken in de vorm van

normen en criteria waaraan iets moet voldoen of de functies die

iets moet vervullen binnen een groter geheel, zodat een bestaande

situatie vergeleken kan worden met een gewenste situatie

(probleemsignalering).

een verzameling (samenhangende) aandachtspunten (diagnose).

een in theorie werkend model (ontwerp).

een monitoringproces (verandergericht).

een set beoordelingscriteria (planevaluatie, procesevaluatie,

productevaluatie).

Technisch systeem Een variant hierop is het op basis van theoretische overwegingen

ontwerpen, toepassen en (daarmee) toetsen van een technisch systeem.

Hierbij kan men zowel denken aan de bedrijfskundige randvoorwaarden

(sociaal, economisch) die de implementatie van een dergelijk systeem

zullen beïnvloeden, als aan de inzet van moderne informatietechnologie

in specifieke omstandigheden (bijvoorbeeld: analyse, verbetering en/of

herontwerp van bedrijfsprocessen of werksystemen met inzet van

informatietechnologie).

De regulatieve of interventiecyclus

Deze laatste twee mogelijkheden (toetsen van een referentiemodel,

ontwerpen en toepassen van een technisch systeem) lijken misschien

meer op het resultaat van het gebruik van de regulatieve cyclus als

methodologisch hulpmiddel bij praktijkgericht onderzoek (Aken, van der

Bij et al., 2001c).

De regulatieve cyclus is opgebouwd uit de stappen probleemanalyse,

diagnose, ontwerp, interventie/verandering en evaluatie. De regulatieve

of interventiecyclus wordt gezien als een reeks van fasen die men moet

doorlopen bij het oplossen van een handelingsprobleem (bijvoorbeeld een

managementprobleem). Het is daarmee geen model voor het doen van

empirisch onderzoek (zoals de empirische cyclus dat wel is) maar vooral

een model voor problem solving (Verschuren and Doorewaard, 2007).

Afstudeeronderzoek is geen praktijkgericht onderzoek, het vertrekpunt is altijd de theorie en nooit praktijk problematiek

Belangrijk De regulatieve of interventiecyclus vertrekt, in tegenstelling tot de

empirisch cyclus, altijd vanuit praktijkproblemen. Aangezien u in het

afstudeertraject de vraagstelling echter uitsluitend en altijd vanuit de

theorie afleidt (en niet vanuit praktijkproblematiek), en de toetsing

kennis toevoegt aan die theorie(ën), kunnen we hier toch spreken van een

toepassing van de empirische cyclus.

Immers, de empirische toetsing geeft informatie over toepasbaarheid en

over de situationele factoren die deze toepasbaarheid beïnvloeden. De

toetsing voegt daardoor nieuwe kennis toe aan de bestaande theoretische

kennis over toepasbaarheid.

1.1.3 Procesmodel zelfstandig onderzoek

Tijdens het afstudeertraject BPMIT doorloopt u op een gestructureerde en

op een verantwoorde wijze een aantal stappen.


16

Procesmodel in zeven stappen

In tabel 1 geven we een overzicht van deze stappen, de geplande

studielast en het op te leveren mijlpaaldocument. Ook tonen we de

hierboven besproken relatie van deze stappen met het methodologische

model van de empirische cyclus.

Voorbereidingsstap Aan de stap 1 gaat een voorbereidingsstap vooraf, waarin u de

Introductie tot de cursus leest en u zich oriënteert op het materiaal en de

informatie die we aanbieden via de cursussite. Deze voorbereidingsstap

heeft een studielast van ongeveer 5 uur.

stap titel geplande studielast

(uur)

relatie met de empirische cy-clus (blokjes in

Figuur 1)

mijlpaaldocument

1 Voorlopige op-drachtformule-ring

20 Kennisprobleem Inductie / hy-pothesen

Rapport voorlopige opdrachtformulering

2 Literatuurstudie 140 Inductie hypo-thesen theo-rie deductie / voorspelling

Rapport literatuurstudie

3 Aanscherping opdrachtformu-lering

20

(Empirische) Toetsing (in verschillende vormen)

Rapport definitieve opdrachtformulering

4 Formulering on-derzoeksaan-pak

80 Rapport aanpak empirisch onderzoek

5 Uitvoering em-pirisch onder-zoek

70 n.v.t.

6 Rapportage 65

Evaluatie

Eindrapport afstudeertraject BPMIT (afstudeerverslag)

7 Presentatie en verdediging

5 Formele beoordeling van het zelfstandig onderzoek

Totaal 400 uur3 5

mijlpaaldocumenten

Tabel 1 Procesmodel afstudeertraject BPMIT in zeven stappen

Studiebelasting is afhankelijk van individuele academische vaardigheden en domeinkennis.

De geplande studielast is gemiddeld indicatief voor uw studiebelasting,

mits u over de juiste en voldoende academische vaardigheden én

voldoende domeinkennis beschikt (zie ook hoofdstuk 5 Studiebelasting).

Omdat er bij de Open Universiteit diverse instroom- en

vrijstellingsopties bestaan, is niet altijd te garanderen dat u volledig aan

dit ideaalbeeld qua studiebelasting zult kunnen voldoen.

In voorkomende gevallen zal het traject kunnen uitlopen. Dat kan

bijvoorbeeld gebeuren omdat u (veel) gebruik moet maken van

referentieteksten en externe bronnen op het gebied van methoden en

technieken van wetenschappelijk onderzoek.

3 Dit betreft een best case scenario. Een uitloop van 20% komt in de praktijk

regelmatig voor.


17

Monitoring van uw afstudeervoortgang

Eén keer per studiejaar gaan we na of u de maanden vóór deze peildatum

zichtbaar voortgang heeft geboekt. Indien dit niet het geval is ontvangt u

van ons een brief met het verzoek binnen enkele weken contact op te

nemen met uw afstudeerbegeleider. Wij willen in dat geval van u weten

wat uw plannen zijn wat betreft het afstudeertraject, zodat we de

komende periode beter kunnen bepalen welke begeleidingscapaciteit we

moeten reserveren. Als we binnen de genoemde termijn geen bericht van

u hebben ontvangen interpreteren wij dat als een ‘stop’ signaal en zal er

in de periode volgend op de peildatum geen begeleidingscapaciteit voor

u worden gereserveerd.

Toelichting per stap In tabel 2 geven we een globale toelichting op de afzonderlijke stappen.

Een diepgravende uitleg vindt u in hoofdstuk 4 Uitgebreide toelichting

per stap.

stap titel en omschrijving

Stap 1 Voorlopige opdrachtformulering

Omschrijving In overleg met de afstudeerbegeleider formuleert u een vraagstelling over een relevant onderzoekstopic, dat u uitwerkt in een opdrachtformulering voor het afstudeeronderzoek en een bijbehorend voorlopig plan van aanpak. In het Rapport Voorlopige Opdrachtformulering zal de nadruk dienen te liggen op de gekozen vraagstelling (onderzoeksvragen) en de opzet van de literatuurstudie.

Stap 2 Literatuurstudie

Omschrijving Tijdens de literatuurstudie bent u gericht op het beantwoorden van de in de voorlopige opdrachtformulering gestelde onderzoeksvragen. U gaat daarvoor gestructureerd informatie verzamelen in relevante en recente wetenschappelijke literatuur en deze informatie kritisch bespreken in het Rapport Literatuurstudie. Het resultaat hiervan is een passende onderzoeksoptiek (in de vorm van een conceptueel model of een referentiemodel) dat als uitgangspunt kan dienen bij de opzet van een empirische toetsing.

Stap 3 Aanscherping opdrachtformulering

Omschrijving Op basis van de literatuurstudie uit de vorige stap formuleert u een definitieve onderzoeksopdracht. Het Rapport Definitieve Opdrachtformulering moet een concrete onderzoeksdoelstelling met bijbehorende empirische onderzoeksvragen (onderzoekbare probleemstelling) bevatten voor de empirische toetsing van uw conceptuele model of referentiemodel. In feite formuleert u in dit mijlpaaldocument een in de literatuur verankerde probleemstelling voor uw afstudeeronderzoek.

Stap 4 Formulering onderzoeksaanpak

Omschrijving In deze stap ontwikkelt u een passende, gedetailleerde onderzoeksaanpak, waarin u beschrijft


18

stap titel en omschrijving

en verantwoordt welke onderzoeksmethoden(n) en technieken u gaat gebruiken voor uw empirische toetsing. In het Rapport Onderzoeksaanpak beschrijft en verantwoordt u uw keuzen en geeft u aan hoe de gekozen methoden en technieken leiden tot beantwoording van de empirische onderzoeksvragen die u heeft afgeleid uit uw probleemstelling. Bovendien beschrijft en verantwoordt u welke conclusies u kunt trekken en met welke betrouwbaarheid en reikwijdte.

Stap 5 Uitvoering empirisch onderzoek

Omschrijving In deze stap voert u de gekozen onderzoeksaanpak uit. Deze stap bestaat uit de volgende onderdelen:

de gegevensverzameling: bestaand of nieuw materiaal levert de resultaten van het onderzoek.

analyse (kwantitatief of kwalitatief) van de resultaten als antwoord op de onderzoeksvragen.

het trekken van conclusies: confrontatie van de resultaten in het licht van uw onderzoeksvragen.

het formuleren van aanbevelingen voor vervolgonderzoek, in de vorm van nieuwe onderzoeksvragen.

Stap 6 Rapportage

Omschrijving In deze stap schrijft u het afstudeerverslag. Daarbij

gebruikt u de door uzelf, op basis van de feedback van uw afstudeerbegeleider, aangepaste mijlpaaldocumenten als input voor nieuwe tekst.

Stap 7 Presentatie en verdediging

Omschrijving In deze stap verzorgt u een openbare (virtuele) presentatie van uw onderzoek voor de begeleidingscommissie en enkele collega-afstudeerders. Dit wordt gevolgd door een besloten (virtuele) verdediging van het resultaat voor de begeleidingscommissie.

Tabel 2 Toelichting per stap

1.2 INGANGSEISEN EN AAN TE TONEN COMPETENTIES

Alle mastercursus-sen en premaster Academische vaardigheden afgerond

Voor het kunnen starten met het afstudeertraject BPMIT is het vereist dat

u alle cursussen van uw masteropleiding volledig én met positief

resultaat heeft afgerond. Dit is eventueel inclusief de cursussen uit het

schakelprogramma (doorgaans de premaster Academische Vaardigheden

of de afzonderlijke cursussen op het gebied van academische

vaardigheden).

Hoofdreden

De hoofdreden voor deze eis is dat u uw afstudeeronderzoek

verantwoord moet kunnen verankeren in wetenschappelijk onderzoek

binnen het vakgebied (domeinkennis) van de masteropleiding.

Andere motieven voor deze eis zijn, dat


19

uw afstudeertraject BPMIT inhoudelijk gebaseerd moet kunnen

zijn op, of in het verlengde moet kunnen liggen van de door u

gevolgde studieroute en de daarin gemaakte keuzen.

uw afstudeertraject BPMIT dient te passen binnen één van de

inhoudelijke onderzoeksthema's die de masteropleiding BPMIT

aanbiedt.

10 á 15 uur per week beschikbaar voor uw studie

Belangrijk Verder is het belangrijk dat u gedurende circa 40 weken (zoveel mogelijk

aaneengesloten) 10 á 15 uur per week beschikbaar heeft voor het werken

aan uw afstudeertraject.

Afstudeerverslag Het afstudeertraject BPMIT resulteert in een origineel, zelfgeschreven

verslag van eigen onderzoek (afstudeerverslag) binnen één van de vaste

onderzoeksthema’s van de masteropleiding. De vaste onderzoeksthema’s

staan vermeld op de cursussite.

Aan te tonen onderzoek competenties

In het afstudeertraject BPMIT toont u aan dat u beschikt over de volgende onderzoekcompetenties.

U kunt, binnen de beperkte marges van de geboden

afstudeerbegeleiding, zelfstandig een uniek (niet eerder of voor

een andere opleiding uitgevoerd) onderzoek opzetten en

uitvoeren. Uw vertrekpunt is een relevante theoretische

vraagstelling over een onderzoekstopic binnen het gekozen

onderzoeksthema.

U kunt daarover een origineel schriftelijk verslag

(afstudeerverslag of ‘scriptie’) vervaardigen dat voldoet aan

gangbare academische standaarden.

U kunt de opzet en uitvoering van uw onderzoek en de resultaten

ervan professioneel verdedigen tegenover peers en/of andere

vakgenoten. Deze verdediging gebeurt in communicatie over en

weer tussen u, de afstudeerbegeleider, een tweede begeleider en

medeafstudeerders. Daarbij toont u zich kritisch, creatief en

constructief. Deze houding blijkt ook uit de wijze waarop u

tijdens het afstudeertraject BPMIT omgaat met de gegeven

feedback.

Leerdoelen In Bijlage 1 hebben we de leerdoelen samengevat die uit deze

competenties zijn afgeleid.

Beoordelings-criteria

Bij de afronding van het afstudeertraject BPMIT met een

afstudeerverslag, beoordeelt de begeleidingscommissie (zie 2.3

‘Begeleiding’ voor de samenstelling van deze commissie) of u de

genoemde competenties in voldoende mate hebt aangetoond.

Hiervoor hanteert de commissie uit de leerdoelen afgeleide

beoordelingscriteria.

In het volgende hoofdstuk van deze introductie bespreken we deze

criteria.


20

2 Beoordelingscriteria, eindbeoordeling en begeleiding

2.1 BEOORDELINGSCRITERIA

Voorwaarden waaraan moet zijn voldaan om te kunnen worden toegelaten tot de eindbeoordeling

Alvorens de begeleidingscommissie u tot de eindbeoordeling toelaat,

moet voldaan zijn aan de volgende voorwaarden.

Uw literatuurstudie moet zijn gebaseerd op ten minste 15

wetenschappelijke, dat wil zeggen: peer-reviewed artikelen uit

erkende internationale journals en/of conference proceedings.

U bent verplicht minimaal 2 (virtuele) eindpresentaties van

afstudeerders in de research community op actieve wijze

bijgewoond te hebben. Aankondigingen van virtuele presentaties

staan op de cursussite onder de knop ‘Community’.

U dient alle mijlpaaldocumenten in elektronische vorm (rtf-

formaat) ingeleverd te hebben.

U moet een elektronische versie (rtf-formaat) van het eindrapport

aanbieden en hierdoor instemmen met het openbaar maken van

het afstudeerverslag (overleg met uw afstudeerbegeleider over

hoe om te gaan met vertrouwelijke bijlagen).

In verband met de administratieve afhandeling dient u bovendien

een 3-tal geprinte en gebonden exemplaren van het

afstudeerverslag in te leveren bij uw afstudeerbegeleider.

Beoordelingsaspec-ten bij de eindbeoordeling

De eindbeoordeling vindt plaats op basis van een reeks uit de leerdoelen

(zie Bijlage 1) afgeleide beoordelingscriteria over de volgende aspecten

beoordelingscriteria over de inhoud

beoordelingscriteria over het onderzoeksproces en uw

onderzoekshouding

beoordelingscriteria over de communicatie tijdens het

onderzoeksproces.

Deze eindbeoordelingscriteria over de inhoud en de communicatie tijdens

het onderzoeksproces zijn alleen van toepassing op het afstudeerverslag

dat u inlevert in stap 6. De beoordelingscriteria over het

onderzoeksproces en uw onderzoekshouding zijn de resultante van alle

mijlpaaldocumenten. In Bijlage 2 hebben we per beoordelingsaspect de

door de begeleidingscommissie gehanteerde beoordelingscriteria bij

elkaar gezet, door het beoordelingsformulier op te nemen.

2.2 EINDBEOORDELING

Eén keer commentaar op het concept-afstudeerverslag

Bij het afstudeerverslag (stap 6 van het zelfstandig onderzoek) bespreekt

u een eerste concept met uw afstudeerbegeleider, die het tevens voor

commentaar voorlegt aan de meelezer.

U krijgt vervolgens één keer de kans om wijzigingen aan te brengen,

waarna u het definitieve afstudeerverslag in de eindbeoordeling inbrengt. Drie mogelijke beoordelingsresul-taten

De eindbeoordeling heeft drie mogelijke uitkomsten:

1. het geheel is voldoende, u bent klaar.

2. het geheel is onvoldoende, maar kan met een beperkte aanvulling

door u naar verwachting tot een voldoende worden omgebogen.

3. het geheel is onvoldoende, u wordt afgewezen.


21

Bij een beperkte aanvulling beoordeelt de begeleidingscommissie het

nieuwe afstudeerverslag opnieuw. Deze beoordeling heeft twee

mogelijke uitkomsten:

1. het geheel is voldoende, u bent klaar.

2. het geheel is onvoldoende, u wordt afgewezen.

Na afwijzing kan een eventuele nieuwe poging alleen plaatsvinden met

een nieuw onderzoekstopic en een nieuwe eerste begeleider.

Wegingsfactoren per beoordelingsaspect

De eindbeoordeling vindt plaats aan de hand van de in 1.3 geformuleerde

beoordelingscriteria. Hierbij past de begeleidingscommissie de volgende

weging toe:

beoordelingsaspect wegingsfactor

Beoordelingscriteria over de inhoud

70%

Beoordelingscriteria over het onderzoeksproces en uw onderzoekshouding

20%

Beoordelingscriteria over de communicatie tijdens het onderzoeksproces

10%

Tabel 3 Wegingsfactoren per beoordelingsaspect

Alle beoordelingsa-specten afzonderlijk voldoende

Ieder deelcijfer per beoordelingsaspect dient voldoende te zijn en

drukken we uit in punten met maximaal twee decimalen. Het eindcijfer

komt via weging tot stand en ronden we af op een geheel cijfer.

Als de begeleidingscommissie als eindbeoordeling tot het cijfer 9 of 10

wil besluiten, moet een aanvullend advies van een derde begeleider4

gevraagd worden. Indien de begeleidingscommissie het afstudeerverslag

als onvoldoende wil beoordelen, kan zij om een dergelijk aanvullend

advies vragen.

Afronding Op basis van het resultaat van de laatste twee stappen van het

afstudeertraject BPMIT zorgt de uitvoerend examinator (zie 2.3

‘Begeleiding’) ervoor dat het beoordelingsresultaat administratief correct

verwerkt wordt, zodat u een formeel beoordelingsresultaat vanuit

Heerlen ontvangt.

2.3 BEGELEIDING

Eerste begeleider De afstudeercoördinator van de BPMIT-opleiding wijst u een eerste

begeleider toe die inhoudelijk goed op de hoogte is van het

onderzoeksthema door daar zelf onderzoek op te doen of door alleen

afstudeerders op dat specifieke onderwerp te begeleiden.

4 In geval van een onderzoekstopic bij MW zal dat een begeleider vanuit

Informatica zijn, bij een onderzoekstopic bij Informatica zal dat een begeleider

vanuit MW zijn.


22

De eerste begeleider is vanuit de opleiding eerst betrokkene bij uw

zelfstandig onderzoek. De afstudeerbegeleider dient als vraagbaak en als

coach en zal op alle mijlpaaldocumenten die u inlevert feedback geven.

Tweede begeleider Vanuit kwaliteitsoverwegingen is bij het traject een tweede begeleider

(meelezer) betrokken. Deze bewaakt mede de kwaliteit van proces en

product. De eerste begeleider kan altijd advies vragen bij de tweede

begeleider en zal in ieder geval om commentaar vragen bij de

mijlpaaldocumenten ‘rapport Definitieve opdrachtformulering’, ‘rapport

Onderzoeksaanpak’ en ‘Afstudeerverslag’.

Ook bij de stap ‘Presentatie en verdediging’ is de tweede begeleider als

medebeoordelaar aanwezig. Er is tijdens stap 1 t/m stap 6 geen

rechtstreeks contact tussen u en de tweede begeleider, de regie van het

begeleidingsproces ligt volledig bij de eerste begeleider.

Begeleidingscom-missie

De eerste en de tweede begeleider vormen samen de

begeleidingscommissie.

In de begeleidingscommissie moet er een universitair hoofddocent of

hoogleraar opgenomen zijn. Is dat praktisch niet mogelijk dan moet de

begeleidingscommissie een gepromoveerde universitair docent bevatten

en wordt een hoogleraar toegevoegd aan de commissie als proforma

examinator. De hoogste 'in rang' in de begeleidingscommissie is

tekenbevoegd.

In speciale omstandigheden kan de begeleidingscommissie, voor

aanvullend advies, een derde begeleider aantrekken. Dit zal meestal een

lid van het dagelijks bestuur van de masteropleiding BPMIT zijn.

Deelname aan de research community

Actieve deelname aan

minimaal twee

(virtuele) bijeenkomsten is voor

studenten verplicht

Zoals eerder gezegd: u combineert het afstudeeronderzoek met het

wetenschappelijk onderzoek van docenten in de research community,

waarvan u tijdens het afstudeertraject BPMIT deel uitmaakt. Deze

community komt in ieder geval (virtueel) bij elkaar tijdens

afstudeervoordrachten (Stap 7 Presentatie en verdediging).

Actieve deelname aan minimaal twee (virtuele) bijeenkomsten is voor

studenten verplicht; deelname wordt door de begeleider administratief

vastgelegd. Wij hebben communicatiefaciliteiten via Studienet ingericht

(onder de knop ‘Community’) voor de leden van de community, zodat zij

onderling op vragen en problemen kunnen ingaan en elkaar

ondersteuning kunnen bieden.

Interuniversitaire research communities

Het onderzoek in de research community kan in een aantal gevallen

plaatsvinden in samenwerking met onderzoekers van andere

universiteiten. De medewerkers en vaak ook studenten maken aldus deel

uit van interuniversitaire research communities.

Deelname aan het wetenschappelijk debat

Deelname aan de research community garandeert dat u zich voorbereidt

op, deelneemt aan en rapporteert over het wetenschappelijk debat inzake

recente ontwikkelingen over het onderzoeksthema.

Tijdens de discussies en overleg gaat u vaak impliciet, en soms expliciet,

de confrontatie aan met de academische onzekerheden die inherent zijn

aan wetenschappelijk onderzoek.


23

Uitvoering van het afstudeertraject BPMIT is uw verantwoordelijk-heid.

Belangrijk De verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van het afstudeertraject

BPMIT ligt in principe bij u. Dit uit zich in de volgende werkwijze.

Per fase krijgt u één keer de kans een (weloverwogen) mijlpaaldocument

in te leveren. De eerste begeleider geeft (eventueel na overleg met de

tweede begeleider) feedback. Het is uw eigen verantwoordelijkheid de

gegeven feedback voor uzelf te verwerken in een aangepaste versie van

het mijlpaaldocument. De begeleider kan u vragen de aangepaste versie

mee te sturen met het mijlpaaldocument van de volgende stap; hij/zij

geeft echter alleen feedback op het nieuwe mijlpaaldocument.

Maximaal één keer commentaar per mijlpaaldocument

De feedback is in principe schriftelijk (e-mail). De feedback bespreekt u

naar behoefte (face to face, telefonisch of met behulp van andere

elektronische communicatiemiddelen) met de eerste begeleider.

Omvangseisen van de mijlpaaldocu-menten

Het is de bedoeling dat de omvang van (onderdelen van) de

mijlpaaldocumenten binnen de in tabel 4 beschreven grenzen blijft. Bij

significante overschrijding van deze grenzen kan de afstudeerbegeleider

beslissen het mijlpaaldocument niet in behandeling te nemen. Hetzelfde

kan gelden voor een aanzienlijk achterblijven van het aantal woorden ten

opzichte van de gestelde maximum eis.

De volgende eisen gelden voor de hoofdtekst (exclusief bijlagen) van het

betreffende mijlpaaldocument:

mijlpaaldocument aantal woorden pagina

indicatie (A4)

Mijlpaaldocument 1 Document voorlopige opdrachtformulering

maximaal 1.600 woorden ongeveer 4 pagina's.

Mijlpaaldocument 2 Rapport literatuurstudie

maximaal 6.000 woorden ongeveer 15 pagina's.

Mijlpaaldocument 3 Rapport definitieve opdrachtformulering

maximaal 1.200 woorden ongeveer 3 pagina’s.

Mijlpaaldocument 4 Rapport formulering onderzoeksaanpak

maximaal 6.000 woorden ongeveer 15 pagina’s.

Mijlpaaldocument 5 Eindrapport zelfstandig onderzoek: Afstudeerverslag

maximaal 16.000 woorden ongeveer 40 pagina’s

Samenvatting in het afstudeerverslag

maximaal 800 woorden ongeveer 2 pagina's.

Tabel 4 Omvangseisen van de mijlpaaldocumenten

De aandachtspun-ten voor het geven van feedback komen overeen met de beoordelingscri-teria die de begeleidingscom-

Voor het geven van commentaar gebruikt de afstudeerbegeleider

aandachtspunten die overeenkomen met de beoordelingscriteria die

gelden voor de eindbeoordeling van het afstudeerverslag (zie Bijlage 2).

Dat wil zeggen dat de aandachtspunten voor feedback verdeeld zijn over


24

missie gebruikt bij de eindbeoorde-ling.

dezelfde drie aspecten als bij de eindbeoordeling:

aandachtspunten over de inhoud.

aandachtspunten over het onderzoeksproces en uw

onderzoekshouding.

aandachtspunten over de communicatie tijdens het

onderzoeksproces.

Niet alle inhoudelijke aandachtspunten zijn bij ieder mijlpaaldocument relevant.

Niet alle inhoudelijke aandachtspunten zijn voor ieder mijlpaaldocument

relevant. De aandachtspunten over het onderzoeksproces en uw

onderzoekshouding, en over de communicatie tijdens het

onderzoeksproces zijn wél relevant voor alle mijlpaaldocumenten.

Aandachtspunten voor feedback per mijlpaaldocument

In tabel 5 geven we aan welke inhoudelijke aandachtspunten we bij de

becommentariëring van een specifiek mijlpaaldocument gebruiken.

criterium

Rap

po

rt v

oo

rlo

pig

e

op

dra

ch

tfo

rmule

rin

g

Ra

pp

ort

lite

ratu

urs

tud

ie

Rap

po

rt d

efin

itie

ve

op

dra

ch

tfo

rmule

rin

g

Rap

po

rt a

an

pa

k e

mpir

isch

on

de

rzo

ek

Afs

tude

erv

ers

lag

1. Onderzoeks-vra(a)g(en)/ probleemstelling

X X X X

2. Groei van kennis X X X 3. Omgang met weten-

schappelijke literatuur X X

4. Methode X X X X X 5. Gegevensverzameling X X 6. Analyse X X X 7. Synthese X X 8. Abstractie X X 9. Reflectie X X X X

Tabel 5 Overzicht relevante inhoudelijke aandachtspunten per

mijlpaaldocument

Gaat u met het afstudeertraject BPMIT in de juiste richting?

Het commentaar kan ook een inschatting bevatten of uw afstudeertraject

BPMIT zich op dit moment naar de mening van uw afstudeerbegeleider

al dan niet in een juiste richting ontwikkelt.

Ook kan, daar waar nodig, uw afstudeerbegeleider feedback geven over

uw onderzoeksgedrag/houding. De wijze van omgaan met feedback is

een van de beoordelingscriteria over het onderzoeksproces en uw

onderzoekshouding.

Aangepaste versie voor eigen gebruik

Zoals eerder gezegd: de afstudeerbegeleider adviseert u met klem om


25

voor eigen gebruik een, op basis van de gegeven feedback, aangepaste

versie van het mijlpaaldocument op te stellen.

De afstudeerbegeleider zal dit niet opnieuw becommentariëren. U dient

dit document zelf te bewaren en niet opnieuw in te leveren bij de

afstudeerbegeleider, tenzij hij/zij er expliciet om vraagt. Voor het kunnen

doorgaan met de volgende stap van het afstudeertraject BPMIT, is het

voldoende dat u per stap beschikt over een door de afstudeerbegeleider

becommentarieerd mijlpaaldocument.

Verwerking van de feedback is uw eigen verantwoor-delijkheid

De verwerking van de gegeven feedback in een aangepast document is

uw eigen verantwoordelijkheid.

Welke commentaar betrekken we in de eindbeoordeling?

Belangrijk Het geleverde commentaar op de mijlpaaldocumenten 1 t/m 4 over de

inhoud en over de communicatie betrekt de afstudeercommissie niet bij

de vaststelling van de eindbeoordeling. De eindbeoordeling op de

aspecten ‘inhoud’ en ‘communicatie tijdens het afstudeertraject’ vindt

uitsluitend plaats op basis van het afstudeerverslag en de presentatie en

verdediging.

De wijze waarop u reageert op, omgaat met de door de

begeleidingscommissie geleverde feedback op de mijlpaaldocumenten 1

t/m 4 en 5, betrekken we wel in de eindbeoordeling, maar alleen op het

aspect ‘onderzoeksproces en uw onderzoekshouding’.


26

3 Gang van zaken en overzicht van hulpmiddelen

3.1 VOORDAT U START

Aanmelden gaat vooraf aan inschrijven

De afstudeercoördi-nator kan u alleen een begeleider toewijzen als u zich via de cursussite heeft aangemeld voor de cursus.

Als u aan alle ingangseisen voldoet (zie 1.2), kunt u zich via de

cursussite aanmelden voor het afstudeertraject (AFSTUDEERTRAJECT

BUSINESS PROCESS MANAGEMENT AND IT (B89317) > CURSUSINFORMATIE >

ONDERZOEKSTHEMA'S, INGANGSEISEN, AANMELDING- EN INSCHRIJFPROCEDURE

EN STUDIEBELASTING > AANMELDING- EN INSCHRIJVINGSPROCEDURE.)

Zodra u een afstudeerbegeleider hebt toegewezen gekregen, heeft u

toestemming voor inschrijven (‘bestellen’), waarna u het schriftelijk

cursusmateriaal ontvangt. Vervolgens kunt u starten met stap 1 van het

afstudeertraject BPMIT.

3.2 ONDERSTEUNENDE MATERIALEN EN HULPMIDDELEN

3.2.1 Studiematerialen

Schriftelijk studiemateriaal

Studeeraanwijzing Blader het boek van Saunders c.s. door en lees/bestudeer onderdelen als u ze nodig heeft.

Het schriftelijk studiemateriaal bij deze cursus bestaat uit dit cursusboek,

de Introductie tot de cursus. Bovendien leveren wij u het tekstboek van

Saunders et al. (Saunders, Lewis et al., 2008) dat referentieteksten bevat

die u kunt gebruiken.

Referentietekst Met referentietekst bedoelen we dat Saunders c.s. beargumenteerd

beschrijft wat wijs, verstandig en aan te raden is bij de uitvoering van

onderzoeksactiviteiten in de betreffende stap van het zelfstandig

onderzoek. U krijgt in deze referentieteksten dus steeds aanwijzingen

over ‘wat’ u zou moeten doen, ‘hoe’ u dat kunt doen, ‘waarom’ u dat

volgens de auteurs het beste op ‘die en die wijze’ kunt aanpakken.

Directe links in hoofdstuk 4 met de referentietekst

Studeeraanwijzing

Maak er tijdens het

afstudeertraject een goede gewoonte van

om per stap eerst de

referentietekst(en), waarnaar we verwijzen

in deze Introductie,

nauwgezet te bestuderen.

In hoofdstuk 4 Uitgebreide toelichting per stap leggen we per stap steeds

een directe link met het tekstboek van Saunders et al., zodat u deze tekst

snel als referentietekst kunt gebruiken.

Ook de afstudeerbegeleider kan u vooraf of tijdens het commentaar op

mijlpaaldocumenten, indien dat nodig is, naar (onderdelen van) deze

referentieteksten verwijzen.

3.2.2 Studienet

Cursussite op Studienet

Op Studienet (studienet.ou.nl) hebben we voor het afstudeertraject

BPMIT (B89317) een cursussite ontwikkeld (verder genoemd ‘de

cursussite’).

Alle actuele informatie over het afstudeertraject BPMIT en aanvullende

elektronische ondersteuning vindt u op de cursussite.

Studeeraanwijzing Als u problemen

De cursussite van deze cursus is vergelijkbaar met de cursussites die op

Studienet voor andere OUNL-cursussen zijn ontwikkeld.


27

ondervindt met de techniek van Studienet dan kunt u terecht bij de ELO-serviceafdeling.

Bovendien biedt de cursussite voorbeelden van (deel)uitwerkingen per

stap een link naar afstudeerverslagen en functies voor elektronische

discussies en samenwerking.

Standaardinforma-tie via de knoppen op de cursussite

Op de cursussite vindt u de standaardinformatie via de knoppen in het

linkermenu. De functie en inhoud van de knoppen hebben we op de

cursussite toegelicht.

Tijdens de uitvoering van het afstudeeronderzoek kan de inhoud onder de

knop ‘Bronnen’ u gerichte aanvullende elektronische ondersteuning

bieden.

Alternatieve bronnen

Naast het tekstboek van Saunders et al. (Saunders, Lewis et al., 2008) dat

u als referentietekst kunt gebruiken, bestaan er uiteraard meer bronnen

die, op dezelfde manier als uitgelegd in 3.1.1, voor u als referentietekst

zouden kunnen fungeren.

Op de cursussite hebben we per stap relevante verwijzingen gemaakt naar

de volgende bronnen (onder de knop ‘Bronnen’):

verwijzingen per stap naar de onderdelen van de (waarschijnlijk

door u eerder gevolgde) premaster Academische vaardigheden.

verwijzingen per stap naar twee delen uit de Basisboekenserie

voor het vakgebied Methoden en Onderzoek van de Nederlandse

auteurs Baarda en de Goede:

o Voor kwantitatief onderzoek is dat (Baarda and De

Goede, 2006)

o Voor kwalitatief onderzoek is dat (Baarda, De Goede et

al., 2005).

Voor al deze bronnen geldt dat ze kunnen dienen als ‘opfrisser’ van al

aanwezig veronderstelde academische vaardigheden. Bovendien kunnen

de bronnen u helpen bij het grondig, dat wil zeggen: systematisch en

gestructureerd doordenken van de beslissingen die u moet nemen per

onderzoeksstap.


28

4 Uitgebreide toelichting per stap

Het afstudeertraject BPMIT wordt met vier modulen gehonoreerd. Het

eindproduct is een afstudeerverslag waarin u op een logische en

verantwoorde wijze verslag doet van uw afstudeeronderzoek.

Mijlpaaldocumen-ten als ingrediënten voor het afstudeerverslag

Om dit afstudeerverslag te kunnen maken zullen verschillende

ingrediënten nodig zijn. Om deze ingrediënten op een beheersbare

manier te verkrijgen benadert u het onderzoek als een project waarin een

bepaalde fasering in stappen wordt gehanteerd.

Zoals eerder gezegd: het afstudeertraject BPMIT is daarvoor in zeven

stappen verdeeld. Deze fasering gebruikt u om de voortgang van het

afstudeeronderzoek te plannen en te bewaken; de door uw

afstudeerbegeleider becommentarieerde mijlpaaldocumenten en uw

aangepaste versies daarvan, kunt u zien als ingrediënten voor

samenstellen van uw afstudeerverslag.

Overzicht, werkwijze, omschrijving mijlpaaldocument, verwijzingen vaar referentieteksten, studeeraanwijzing en aandachtspunten voor feedback

Studeeraanwijzingen zijn bedoeld als een hulpmiddel om een bepaalde stap uit te werken.

Per stap in het afstudeertraject BPMIT geven we u in de volgende

paragrafen steeds:

– een korte introductie over de betreffende stap.

– een werkwijze die u kunt volgen en een omschrijving van het

betreffende mijlpaaldocument.

– verwijzingen naar referentieteksten van Saunders et al.

– een studeeraanwijzing.

– de aandachtspunten voor feedback die we gebruiken in de

betreffende stap.

Alle referenties verwijzen naar het tekstboek van Saunders et al. 4e editie

(Saunders, Lewis et al., 2008). Op de cursussite zijn onder de knop

‘Bronnen’ per stap ook verwijzingen naar de in 3.2.2 genoemde

alternatieve bronnen opgenomen.

Mogelijke procedure voor het omgaan met de referentieteksten

Voor het omgaan met referentieteksten kunt u ervoor kiezen de volgende

procedure te volgen.

Aan de hand van

meerkeuzevragen (op http://www.pearsonedu

cation.nl/saunders/)


achteraf) voor uzelf

controleren of u in

voldoende mate over de, voor de betreffende

stap, benodigde kennis

beschikt.

Bepaal aan de hand van de referentietekst of uw kennis voor het

zelfstandig uitvoeren van de betreffende stap voldoende is.

Gebruik daarvoor de hulpmiddelen in de referentietekst (‘Vragen

om je kennis te toetsen’, ‘Herhalings- en discussievragen’ en de

meerkeuze-vragen op de internetsite van het boek.

Indien nodig raadpleegt u het (de) hoofdstuk(ken) uit de

referentietekst die is (zijn) aangegeven bij de betreffende stap

van het afstudeertraject. Die activiteit voert u qua tijdsbesteding

altijd parallel uit aan het afstudeertraject.

Het kan ook zijn dat uw afstudeerbegeleider u op basis van

inleverde mijlpaaldocumenten of een begeleidingscontact,

adviseert een bepaald onderdeel van de referentieteksten te

raadplegen. Ook deze activiteit voert u qua tijdsbesteding

parallel uit aan het afstudeertraject.


29

U gaat na aan welke eisen het mijlpaaldocument van de

betreffende stap volgens de opleiding moet voldoen (zie 4.

Uitgebreide toelichting per stap).

U maakt zelfstandig voor uzelf een gedetailleerd plan voor die

stap (‘wat?’, ‘hoe?’, ‘wanneer?’ en ‘waarom?’). Dit plan kan zijn

gebaseerd op aanwijzingen uit de referentietekst.

U gaat zelfstandig de betreffende onderzoeksstap uitwerken.

Deze uitwerking checkt u aan de lijst met beoordelingscriteria

voor de betreffende stap en eventueel mede aan de hand van de

in de referentietekst opgenomen checklists (of checklists uit

andere bronnen). U laat een eerste concept eventueel lezen door

een meelezer (bijvoorbeeld een vakgenoot) in uw directe

studeeromgeving.

U levert een uitwerking in als u vindt dat het resultaat volledig aan de bij

de betreffende stap geformuleerde eisen voldoet.

Verwijzingen overzicht in bijlage 4

In bijlage 4 hebben we een samenvattende tabel opgenomen met alle

koppelingen tussen de fasering van het afstudeertraject BPMIT en de

verwijzingen naar de referentietekst van Saunders et.al (Saunders, Lewis

et al., 2008).

Voorbeelden in de referentieteksten en op de cursussite

Voorbeelden kunt u aantreffen in de referentieteksten van Saunders et al.

Op de cursussite kunt u onder de knop ‘Bronnen’ ook voorbeelden

raadplegen van (onderdelen van) de uitwerking van de diverse stappen.

4.1 STAP 1 VOORLOPIGE OPDRACHTFORMULERING

4.1.1 Overzicht stap 1

mijlpaaldocument

Document voorlopige opdrachtformulering

studiebelasting

20 uur

omschrijving In overleg met de afstudeerbegeleider formuleert u een vraagstelling over een relevant onderzoekstopic, dat u uitwerkt in een opdrachtformulering voor het afstudeeronderzoek en een bijbehorend voorlopig plan van aanpak. In het Rapport Voorlopige Opdrachtformulering zal de nadruk dienen te liggen op de gekozen vraagstelling (onderzoeksvragen) en de opzet van de literatuurstudie. Omvang: maximaal 1.600 woorden

4.1.2 Werkwijze stap 1

Vraag naar relevante overzichtsartikelen of spoor deze op

Vraag aan uw afstudeerbegeleider om u te verwijzen naar een aantal voor

het gekozen afstudeerthema relevante overzichtsartikelen, of spoor deze

zelf op. Lees deze scannend door.

Neem in deze publicaties kennis van de onderzoeksvragen en -

doelstellingen, de gevolgde methoden en uitkomsten, die in de publicatie


30

centraal staan. Bekijk de mogelijke conceptuele modellen, die al dan niet

empirisch zijn/moeten (worden) getoetst, en neem kennis van het

(verwachte) resultaat van die toetsing. Inventariseer de mogelijkheden

voor verder onderzoek die auteurs in deze publicaties en/of uw

afstudeerbegeleider suggereren. Maak korte samenvattingen en

aantekeningen.

Keuze uit onderzoeksvragen

Maak in mondeling overleg met uw afstudeerbegeleider een keuze uit de

mogelijke (en/of door de begeleider aangeboden/geaccordeerde)

onderzoeksvragen waarbij u in de vorm van een vraagstelling in uw

afstudeeronderzoek (literatuurstudie en empirische toetsing) zou willen

aansluiten en beargumenteer uw keuze.

U concretiseert de gekozen vraagstelling door te formuleren wat u met

uw afstudeeronderzoek wilt bereiken. Wat is uw onderzoeksdoelstelling;

wat wilt u (inhoudelijk) bereiken en waarom (relevantie)? Welke

onderzoeksvragen wilt u beantwoorden en hoe?

Houd rekening met praktische beperkingen

Hierbij houdt u rekening met mogelijk praktische beperkingen zoals de

haalbaarheid van het afstudeeronderzoek, de beschikbare middelen en

mogelijke medewerking van anderen.

Op de empirische vragen kunt u in de stap nog slechts globaal ingaan, u

kunt en moet wel in detail aangeven welke theoretische vragen u wilt

gaan beantwoorden in de volgende stap, de literatuurstudie.

4.1.3 Omschrijving van het mijlpaaldocument van stap 1

Omschrijving mijlpaaldocument

Uw Rapport voorlopige opdrachtformulering bestaat uit een (voorlopige)

probleemstelling en daaruit ontwikkelde theoretische onderzoeksvragen

(nauwkeurig verwoord) én de empirische onderzoeksvragen (globaal

verwoord) die u tijdens het afstudeeronderzoek wilt beantwoorden.

Ook geeft u een voorlopige beschrijving (gedetailleerd voor de

literatuurstudie, globaal voor de empirische toetsing) en verantwoording

van de aanpak van die u wilt gaan volgen.

Inhoudelijke suggesties

Qua vorm en inhoud kunt u denken aan de volgende onderdelen:

1. Een Voorblad met een titel die de lading van uw voorlopige

opdrachtformulering goed dekt en uw studentgegevens.

2. Een Inhoudsopgave.

3. Een Inleiding met achtergronden (theoretisch, praktisch) op basis

van de geraadpleegde literatuur.

4. Voorlopige probleemstelling, met als aandachtspunten

o een doelstelling en vraagstelling van het afstudeeronderzoek.

Daarbij laat u zien welke theoretische - en empirische

onderzoeksvragen u wilt gaan beantwoorden en welke

onderzoeksdoelstelling u daarmee wilt bereiken.

o eerste ideeën over methoden en technieken van het empirisch

onderzoeksdeel (onderzoekstrategie, eerste ideeën over

aanpak).


31

Aanpak literatuurstudie, met als aandachtspunten

o een gerichte probleemstelling voor de literatuurstudie,

bestaande uit een doelstelling (wat wil ik bereiken?) en een

vraagstelling (welke theoretische onderzoeksvragen moet u

hiervoor beantwoorden?).

o overzicht van stappen die u kunt zetten om het doel van de

literatuurstudie te bereiken. U moet daarbij denken aan het,

per theoretische onderzoeksvraag, formuleren (en

beargumenteren) van, bijvoorbeeld:

de gegevens die u nodig heeft om de vraag te kunnen

beantwoorden.

het antwoord dat u zou kunnen geven als u deze

gegevens heeft gevonden.

welke primaire, secundaire en tertiaire bronnen u

gaat raadplegen (welk taalgebied, welke periode, ...).

op welke wijze u deze bronnen gaat ontsluiten

(welke zoektermen u gaat gebruiken, welke

zoekmethode(n), welke hulpmiddelen).

criteria voor bepaling van de relevantie van een

gevonden bron.

op welke wijze u uw resultaten gaat opslaan

(bibliografische software).

…

5. Een voorlopige realistische planning van het afstudeeronderzoek.

6. Middelen

7. Referenties: geraadpleegde wetenschappelijke literatuur volgens

het APA-5th systeem van verwijzing en bibliografievermelding.

8. Bijlagen.

4.1.4 Verwijzingen naar referentieteksten bij stap 1

U kunt ook de Studiecoach op Stu-dienet raadplegen, onderdeel Informatievaardig-heden (http://www.studiecoach.ou.nl/informatievaardigheden/index.php)

Deze referenties verwijzen naar het tekstboek van Saunders et al. 4e editie (Saunders, Lewis et al., 2008).

1. Het hoofdstuk Hoe je dit boek moet gebruiken en Voorwoord (p.

x-xv).

2. Hoofdstuk 1 De betekenis van onderzoek in het bedrijfsleven en

het management – opzet van dit boek (p. 1-13).

3. Hoofdstuk 2 Onderzoeksfilosofieën en benaderingen begrijpen

(p. 15 - 41).

4. Hoofdstuk 3 Het onderzoeksonderwerp formuleren en duidelijk

maken (p. 43 - 74).

Checklist uit Voortgang van je onderzoeksproject, p. 71-72,

om u te helpen bij het komen van onderzoeksideeën tot een

onderzoeksvoorstel in een voorlopige opdrachtformulering.

Checklist uit Kader 3.2 en het voorbeeld uit Kader 3.10.

5. Hoofdstuk 4 Een kritisch overzicht van de literatuur schrijven,

par. 4.1 t/m 4.4, (p. 75 - 93).

4.1.5 Studeeraanwijzingen stap 1

Gebruik referentieteksten

Aan de hand van

meerkeuzevragen (op Bepaal aan de hand van de referentietekst of uw kennis voor het

http://www.studiecoach.ou.nl/informatievaardigheden/index.php





32

http://www.pearsonedu


kunt u (vooraf en/of achteraf) voor uzelf

controleren of u in



beschikt.









Het kan ook zijn dat uw afstudeerbegeleider u op basis van inleverde

mijlpaaldocumenten of een begeleidingscontact, adviseert een bepaald

onderdeel van de referentieteksten te raadplegen. Ook deze activiteit

voert u qua tijdsbesteding parallel uit aan het afstudeertraject.

Aanpak stap 1 1. Ga na aan welke eisen het mijlpaaldocument van de betreffende

stap moet voldoen (zie 4.1.6).

2. Maak voor uzelf een gedetailleerd plan voor deze stap (‘wat?’,

‘hoe?’, ‘wanneer?’ en ‘waarom?’).

3. Realiseer dit plan voor deze stap in een eerste versie van het

mijlpaaldocument. Overleg tussendoor met de

afstudeerbegeleider over uw keuze uit de mogelijke (en/of door

de begeleider aangeboden/geaccordeerde) onderzoeksvragen

waarbij u in uw afstudeeronderzoek (literatuurstudie en

praktijkonderzoek) zou willen aansluiten.

4. Check deze uitwerking aan de aandachtspunten voor feedback bij

de betreffende stap (zie 4.1.6) en eventueel mede aan de hand

van de in de referentietekst opgenomen checklists (of checklists

uit andere bronnen). U laat een eerste concept eventueel lezen

door een meelezer in uw directe studeeromgeving.

5. Lever een uitwerking in bij uw afstudeerbegeleider als u vindt

dat het resultaat volledig aan de bij de betreffende stap

geformuleerde eisen voldoet.

4.1.6 Aandachtspunten voor feedback bij stap 1

Onderstaande aandachtspunten voor waardering (onvoldoende, matig,

voldoende, goed) en feedback gebruiken we om uw uitwerking van deze

stap te becommentariëren.

Aandachtspunten over de inhoud


Onderzoeksvraag

o Is de opdracht eenduidig geformuleerd?

o Is de opdracht zinvol?

o Is de opdracht verantwoord?

o Is de opdracht praktisch haalbaar?

Groei van kennis

o Is verantwoord aangegeven op welke wijze de opdracht

bijdraagt aan de groei van kennis (relevantie voor de

‘research community’)?

Methode

o Is verantwoord aangegeven op welke wijze de


33

literatuurstudie zal worden uitgevoerd?

o Is kort aangegeven welke methode bij het empirisch

onderzoek gebruikt gaat worden?

o Is de argumentatie juist en volledig?

Aandachtspunten over het onderzoeksproces en uw onderzoekshouding


Zelfstandigheid

Aandachtspunten over de communicatie tijdens het onderzoeksproces


Verslag

o Is het verslag zelfstandig te bestuderen?

o Voldoet het aan de eisen van een goed verslag?

structuur

lay-out

omvang (zie tabel 4): maximaal 1600 woorden

leesbaarheid

vermelden bronnen en vermelden instrumenten.

4.2 STAP 2 LITERATUURSTUDIE


mijlpaaldocument

Rapport literatuurstudie

studiebelasting

140 uur

omschrijving Tijdens de literatuurstudie bent u gericht op het beantwoorden van de in de voorlopige opdrachtformulering gestelde onderzoeksvragen. U gaat daarvoor gestructureerd informatie verzamelen in relevante en recente wetenschappelijke literatuur en deze informatie kritisch bespreken in het Rapport Literatuurstudie. Het resultaat hiervan is een passende onderzoeksoptiek (in de vorm van een conceptueel model of een referentiemodel) dat als uitgangspunt kan dienen bij de opzet van een empirische toetsing. Omvang: maximaal 6.000 woorden


Beantwoording theoretische onderzoeksvragen

In deze stap beantwoordt u de onderzoeksvragen van de in stap 1

geformuleerde probleemstelling voor de literatuurstudie.

Daarvoor doet u een diepteonderzoek naar de state-of-the-art kennis over

uw (voorlopige) probleemstelling. Dit zal normaliter resulteren in het

vinden van of ontwikkelen van een passende onderzoeksoptiek (een

selectie van nog niet opgeloste theoretische problemen, een conceptueel

model of een referentiemodel).


34

Toelichting begrip ‘onderzoeksoptiek’

Het begrip ‘onderzoeksoptiek’ vraagt om een nadere toelichting. Het

woord ‘optiek’ verwijst naar de manier waarop (beter gezegd: de

‘lenzen’ waarmee) u naar het object van onderzoek kijkt.

Welke selectie van nog niet opgeloste theoretische problemen gaat u

empirisch onderzoeken (theorieontwikkeling)? Welke theoretische

uitspraken (hypothesen) gaat u empirisch toetsen (theorietoetsing)?

Welke aspecten neemt u mee in uw onderzoek en welke niet? Waarmee

kunt u datgene wat u empirisch waarneemt vergelijken (referentiemodel:

diagnostisch instrument, ontwerp van een technisch systeem)?

Uitwerkingsvoorbeelden vindt u op de cursussite onder de knop

‘Bronnen’ link ‘Voorbeelden van mijlpaaldocumenten’.

Vaststellen van de aard van de onderzoeksoptiek

Bij het vaststellen van de aard van de onderzoeksoptiek gaat het om een

theoretische verdieping en verankering van het soort onderzoeksproduct

waarover u in stap 1 een voorlopige beslissing hebt genomen. De aard

van de onderzoeksoptiek bepaalt waarnaar u precies op zoek bent in de

literatuur.

We hebben de relatie tussen doelstelling en toetsingsvorm (zie 1.1.2) en

de aard van de onderzoeksoptiek in tabel 6 samengevat.

doelstelling en toetsingsvorm aard onderzoeksoptiek

1. Theorieontwikkeling

(Eigenschaps)begrippen uit de literatuur

2. Theorietoetsing

Hypothesen uit de literatuur

3. Toetsing van een ontwerp (bijvoorbeeld voor een technisch systeem)

Probleemsignalering

Aandachtspunten uit de literatuur

Diagnose Verklaringen uit de literatuur, instrumenten uit de literatuur

Ontwerp

Ontwerpmodel uit de literatuur

Interventie

Beredeneerde checklist uit de literatuur

Evaluatie

Beoordelingscriteria uit de literatuur

Tabel 6 Relatie onderzoeksproduct en aard onderzoeksoptiek

Theoretische inhoud van de onderzoeksoptiek, kritische omgang met de literatuur.

Het is van belang om te zien dat in de rechterkolom in elke cel

wetenschappelijke literatuur een belangrijke rol speelt. In de literatuur

vindt u de begrippen, de checklists, de aandachtspunten, verklaringen,

instrumenten en beoordelingscriteria die u nodig heeft om het onderzoek

voldoende theoretische inhoud te geven om een relevante empirische

toetsing te kunnen uitvoeren. Uiteraard kunt u in de literatuur ook zaken

vinden die elkaar tegenspreken of aanvullen. Belangrijk is dat u zich


35

realiseert dat het vooral gaat om ‘kritisch omgaan’ met de literatuur (zie

ook hoofdstuk 4 in Saunders et al. (2008).

Uw onderzoeksop-tiek leidt de keuze van onderzoeksmetho-den en technieken

Uw onderzoeksoptiek levert een ‘bril’ op waardoor naar de werkelijkheid

gekeken kan worden. Als zodanig kan de onderzoeksoptiek u tevens

leiden bij de keuze van de mogelijke (passende) onderzoeksmethoden die

u kunt toepassen en bij het beantwoorden van uw empirische

onderzoeksvragen.

De literatuurstudie mondt uit in een zelfstandig leesbaar document

De literatuurstudie mondt uit in een zelfstandig leesbaar document dat u

aan de afstudeerbegeleider voorlegt en bespreekt. U maakt bij de opzet

van dit document gebruik van een kritische bespreking van

gepubliceerde resultaten van wetenschappelijk onderzoek.

Dat zijn resultaten die men binnen de ‘research community’ vertrouwt

omdat ze op een verantwoorde wijze tot stand zijn gekomen en omdat

onafhankelijke deskundigen (peers) hebben aangeven dat deze

verantwoording de toets der kritiek kan doorstaan.

Ten minste 15 peer-reviewed bronnen

Een minimumeis is, dat u gebruik maakt van ten minste 15

wetenschappelijke, dat wil zeggen peer-reviewed artikelen uit erkende

wetenschappelijk internationale journals en proceedings die u

functioneel gebruikt.

Criteria voor geschikte literatuur

Tabel 7 bevat aanwijzingen voor het correct selecteren van voor

afstudeeronderzoek geschikte literatuur.

literatuurbron eisen

De literatuurbron is gepubliceerd

naspeurbaar (door iedereen terug te vinden)

refereed volgens een betrouwbaar systeem (bijvoorbeeld peer reviewed, anoniem)

Websites, interne rapporten en vrijwel alle boeken vallen hierdoor af.

De focus ligt dan op – wetenschappelijke tijdschriften,

wetenschappelijke conferentieverslagen (proceedings);

proefschriften;

afstudeerverslagen;

refereed books.

toelichting

Wetenschappelijke tijdschriften en conferentieverslagen

Bij tijdschriften en conferentieverslagen moet uit de doelstellingen van het tijdschrift blijken dat het (deels) gericht is op de wetenschappelijke gemeenschap en dat er een dubbel blind peer reviewsysteem bestaat. Raadpleeg in


36

literatuurbron eisen

geval van twijfel uw afstudeerbegeleider.

Afstudeerverslagen

Deze kan men alleen in overleg met de begeleider gebruiken. De reden hiervoor is, dat afstudeerverslagen weliswaar een verantwoord wetenschappelijk proces doorlopen, maar wat betreft de kwaliteit van het eindproduct nogal eens te lijden hebben van beperkingen in tijd.

Refereed books Deze categorie is moeilijk te vinden en te valideren. Ook voor deze categorie is overleg met de begeleider noodzakelijk.

Proefschriften Vormen een goede bron.

Tabel 7 Overzicht van eisen die we stellen aan literatuur

Niet-wetenschappelijke bronnen zijn voor het ontwikkelen van uw onderzoeksoptiek in principe niet relevant

In het tekstboek van Saunders et al. (Saunders, Lewis et al., 2008) maken de auteurs onderscheid in primaire bronnen, secundaire bronnen en tertiaire bronnen. U gebruikt de tertiaire bronnen (indexen, abstracts, catalogi, etc.) om relevante secundaire (boeken, journals) en primaire bronnen (proefschriften, proceedings, etc.) op te sporen.

Naast wetenschappelijke literatuur is er een overdaad aan andere bronnen

beschikbaar. Hier zal ongetwijfeld nuttige informatie tussen zitten. Het

gaat te ver om te stellen dat alles wat buiten de wetenschap om

gepubliceerd wordt ‘kwalitatief onder de maat’ is. Echter, het moge ook

duidelijk zijn dat er veel kaf tussen het koren zit: veel ervan is ‘onder de

maat’.

Aangezien er geen kwaliteitsfilter op dit type bronnen zit (zeker niet op

het internet) is het voor u niet goed mogelijk om een verantwoorde keuze

te maken uit deze bronnen. Vandaar de nadruk die in dit onderzoek

gelegd wordt op wetenschappelijke, dat wil zeggen verantwoorde

literatuur.

Literatuurverwijzingen in publicaties (zoals een afstudeerverslag) zijn

bedoeld om de lezers te laten weten welke publicaties zijn gebruikt. De

beschrijvingen moeten zo informatief zijn dat ze door derden eenvoudig

in een catalogus of bibliografie kunnen worden teruggevonden.

Bovendien moeten de publicaties aan de hand van de beschrijvingen goed

van elkaar onderscheiden kunnen worden. De cursussite op studienet

bevat onder de knop ‘Bronnen’ de regels die u moet hanteren.

Gebruik bibliografische software, aan te schaffen via SURFspot

We willen hier verwijzen naar bibliografische software zoals Endnote en

Reference Manager. Wij adviseren u met klem een van deze

programma’s te gebruiken (zie de cursussite onder de knop ‘Bronnen’

link ‘Literatuurstudie m.b.v. catalogi en online bestanden’, ‘Regels voor

bibliografische omschrijvingwijzen’).


Omschrijving

mijlpaaldocument Uw Rapport literatuurstudie bestaat uit een zelfstandig leesbaar rapport.

Dit dient de resultaten van deze stap te bevatten die u gaat gebruiken als

uitgangspunt voor de volgende stap (formuleren van een definitieve

opdrachtformulering).

Bovendien is dit rapport een belangrijk ingrediënt voor het

afstudeerverslag van het afstudeertraject BPMIT (bijvoorbeeld in een


37

hoofdstuk ‘theoretisch kader’).



Een Voorblad met relevante studentgegevens en met een titel die

de focus van het onderzoek helder beschrijft.

Een Inhoudsopgave.

Een Inleiding met achtergronden van de literatuurstudie.

Probleemstelling van het afstudeeronderzoek en van de

literatuurstudie, uiteengelegd in een doelstelling, (theoretische)

hoofdvragen en deelvragen.

Beschrijving en verantwoording van de gebruikte zoekstrategie,

en de selectiecriteria voor de keuze van bronnen. U moet daarbij

denken aan het, per theoretische onderzoeksvraag, beschrijven

en verantwoorden van, bijvoorbeeld:

o de gegevens die u nodig had om de vraag te kunnen

beantwoorden.

o de volledigheid van het antwoord dat u kunt geven nu u deze


o welke primaire, secundaire en tertiaire bronnen u hebt

geraadpleegd (welk taalgebied, welke periode, ...).

o op welke wijze u deze bronnen heeft ontsloten (welke

zoektermen u hebt gebruikt, welke zoekmethode(n), welke

hulpmiddelen).

o de criteria die u hebt gehanteerd voor bepaling van de

relevantie en de waarde van een gevonden bron.

o de resultaten, dat wil zeggen een overzicht van de gevonden

bronnen op relevantie en waarde, tijdsperiode, taalgebied.

o …

Resultaten van de literatuurstudie als antwoorden op de

hoofdvraag en de deelvragen afgeleid uit de probleemstelling

voor de literatuurstudie, eerder kritisch en thematisch rond

onderzoeksideeën, dan rond onderzoekers.

Conclusies: waaruit bestaat de onderzoeksoptiek? Voor

mogelijke aandachtspunten, zie Tabel 6. Wat gaat u empirisch

toetsen?

Literatuurreferenties.

Bijlagen.


Raadpleeg ook de Studiecoach op Stu-dienet, onderdeel Informatievaardig-heden (http://www.studiecoach.ou.nl/informatievaardigheden/index.php)

Deze referenties verwijzen naar het tekstboek van Saunders et al. 4e editie (Saunders, Lewis et al., 2008).

1. Hoofdstuk 4 Een kritisch overzicht van de literatuur schrijven (p.

75 t/m 119).

Checklist uit Voortgang van je onderzoeksproject, p. 115 -

116 om u te ondersteunen bij het nadenken over de opzet en

uitvoering van uw literatuurstudie.

Checklists uit Kader 4.1 (p.79), Kader 4.2 (p. 81) en Kader

4.3 (p.83).

2. Tijdens de uitvoering van uw literatuurstudie de checklists van






38

Kader 4.8 (p. 99)over het beperken van problemen met

trefwoorden en Kader 4.10 (p.109) voor de beoordeling van de

relevantie en de waarde van de gevonden literatuur voor uw

afstudeeronderzoek.



Aan de hand van meerkeuzevragen (op


cation.nl/saunders/) kunt u (vooraf en/of


controleren of u in

voldoende mate over

de, voor de betreffende stap, benodigde kennis

beschikt.










Het kan ook zijn dat uw afstudeerbegeleider u op basis van inleverde

mijlpaaldocumenten of een begeleidingscontact, adviseert een bepaald

onderdeel van de referentieteksten te raadplegen. Ook deze activiteit

voert u qua tijdsbesteding parallel uit aan het afstudeertraject.

Aanpak stap 2 . 1. Ga na aan welke eisen het mijlpaaldocument van de betreffende

stap moet voldoen (zie onder andere de aandachtspunten voor

feedback bij deze stap en tabel 6).


‘hoe?’, ‘wanneer?’ en ‘waarom?’). Vragen die u in dit plan

beantwoordt, zijn:

Wat wil ik weten?

Op welke manier kan ik aan de informatie komen?

Wat bepaalt wat de beste manier is om dit te weten te

komen?

Wat kies ik?

Hoe en wanneer ga ik het uitvoeren?


mijlpaaldocument.





door een meelezer in uw directe studeeromgeving.









39


. Aandachtspunten over de inhoud

Omgang wetenschappelijke literatuur

o Is aangetoond dat omgegaan kan worden met literatuur, dat

wil zeggen:

is er relevant materiaal gevonden en

op kritische wijze ingezet

om een resultaat te onderbouwen

of het onderzoek te versnellen?

Methode

o Is verantwoord aangegeven op welke wijze de

literatuurstudie is uitgevoerd?

Analyse

o Is het vraagstuk zorgvuldig geanalyseerd?

o Is het eventueel ontbreken van belangrijke aspecten,

tegenspraak, strijdigheden en onzekerheden verantwoord?

o Bent u voldoende kritisch op de aangetroffen ‘traditie’ (‘zo is

het nu eenmaal’), op ‘autoriteiten’ (‘hij of zij zegt het, dus

zal het wel zo zijn’) en op mate van ‘objectiviteit’ (welke

normen en waarden zitten ‘verstopt’ in uitspraken?)

Synthese

o Zijn de vragen beantwoord?

o Is een relevante theorie / raamwerk (conceptueel model,

referentiemodel) ontwikkeld dat als basis voor verder

onderzoek kan dienen?

Reflectie

o Op welke aspecten en in welke mate blijkt uit het verslag een

kritische houding van de onderzoeker.


reële kijk (opzet, resultaten en beperkingen) op het

onderzoek.


. Aandachtspunten over het onderzoeksproces en uw

onderzoekshouding

o Zelfstandigheid


. Aandachtspunten over de communicatie tijdens het onderzoeksproces

Gebruikte literatuur

o Zijn voldoende publicaties gebruikt?

o Zijn de publicaties van voldoende kwaliteit?

Verslag

o Is het verslag zelfstandig te bestuderen?

o Voldoet het aan de eisen van een goed verslag?

structuur

lay-out


leesbaarheid



40

4.3 STAP 3 AANSCHERPING OPDRACHTFORMULERING


mijlpaaldocument

Rapport definitieve opdrachtformulering

studiebelasting

20 uur

omschrijving Op basis van de literatuurstudie uit de vorige stap formuleert u een definitieve onderzoeksopdracht. Het Rapport Definitieve Opdrachtformulering moet een con-crete onderzoeksdoelstelling met bijbehorende empirische onderzoeksvragen (onderzoekbare probleemstelling) bevatten voor de empirische toetsing van uw conceptuele model of referentiemodel. In feite formuleert u in dit mijlpaaldocument een in de literatuur verankerde probleemstelling voor uw afstudeeronderzoek. Omvang: maximaal 1.200 woorden


Definitieve probleemstelling

. In deze stap ontwikkelt u op basis van de literatuurstudie uit de vorige

stap een definitieve probleemstelling voor uw praktijkonderzoek (doel-

en vraagstelling).

Zes kenmerken van goede probleemstellingen

De definitieve probleemstelling moet aan een aantal kenmerken voldoen

wilt u deze als ‘goed’ kunnen aanmerken. Wij hebben in tabel 8 de

kenmerken opgenomen die van Zanten (Van Zanten, 2006) noemt in de

premaster Academische vaardigheden.

kenmerk toelichting

1. Prominente aanwezigheid van de probleemstelling

De probleemstelling is gemakkelijk te vinden; (a) zij staat vermeld in de inhoudsopgave en (b) zij wordt aan het begin van de publicatie beschreven en geïntroduceerd.

2. Verankering in vakgebied

Op een goede manier staat uitgelegd wat het vakgebied is van de probleemstelling, en met welke theorieën en begrippen uit dat gebied de vraag te maken heeft. Als iedereen weet welke keuzes zijn gemaakt uit de beschikbare kennis en inzichten uit de betreffende vakdiscipline(s), is de probleemstelling voldoende verankerd.

3. Relevantie De reden om de vraag te stellen moet de moeite waard zijn, theoretisch […]. Als onderzoekers […] op het antwoord zitten te wachten, is er een goede reden voor het onderzoek en is de vraag relevant.

4. Precisie door vooruitblik op antwoord

Als een onderzoeker heel nauwkeurig kan omschrijven wat hij wil weten, noemen we de probleemstelling precies.


41

kenmerk toelichting […] Idealiter wordt de probleemstelling precies opgeschreven, namelijk als een volzin van het type: ‘Voor domein d geldt: uitspraak p’. Zodoende ligt van tevoren vast wat (p) de onderzoeker uiteindelijk wil beweren over het domein (d).

5. Functionaliteit: de onderzoeksstrategie blijkt uit de formulering van vraag en deelvragen

Als een onderzoeker de probleemstelling zo formuleert dat deelvragen en bijbehorende methodes op een goede manier kunnen worden afgeleid, noemen we de probleemstelling ‘functioneel’ […] De probleemstelling maakt duidelijk welke functie zal worden uitgeoefend: beschrijven, vergelijken, definiëren, evalueren, verklaren of ontwerpen. Deze manier van formuleren leidt tot een passende onderzoeksopzet.

6. Consistentie

Vraag, vakgebied, reden, beoogde precisie van het antwoord en onderzoeksstrategie vormen een logisch geheel.

Tabel 8 Kenmerken van goede probleemstellingen



. Uw Rapport definitieve opdrachtformulering bevat als hoofdingrediënt

een beargumenteerde onderzoekbare probleemstelling, die

bestaat uit een doelstelling en vraagstelling (hoofdvragen en

deelvragen) van het empirisch afstudeeronderzoek.

u expliciet baseert op de oorspronkelijke onderzoeksvragen en de

resultaten van het literatuuronderzoek.

aan de zes kenmerken van een goede probleemstelling voldoet.



Een Voorblad met relevante studentgegevens en een titel die de

lading van uw voorlopige opdrachtformulering

(probleemstelling) goed dekt.

Een Inhoudsopgave.

Een Inleiding met achtergronden (theoretisch, praktisch),

resultaat literatuurstudie.

De Probleemstelling van uw afstudeeronderzoek, bestaande uit

een doelstelling en vraagstelling van het afstudeeronderzoek

(onderzoeksvragen en onderzoeksdoelstellingen), uiteengelegd in

hoofdvragen en deelvragen.

o Beschrijving en verantwoording (Van Zanten, 2006) van

de verankering in het vakgebied.

de relevantie van de probleemstelling (reden van uw

onderzoek, doelstelling).

de precisie van de probleemstelling door het geven

van een vooruitblik op het antwoord.

een bespreking van de functionaliteit (welke type


42

onderzoeksvragen) van de probleemstelling: de

onderzoeksstrategie moet blijken uit de formulering

van de hoofd- en deelvragen.

Uit deze beschrijvingen blijkt consistentie tussen de

elementen van uw onderzoek waaraan de

probleemstelling raakt: vakgebied, doelstelling,

beoogd antwoord en onderzoeksstrategie.

1. Bepaling en beschrijving van het onderzoeksontwerp: het gaat

om een globaal onderzoeksontwerp, dit werkt u in de volgende

stap verder uit.

2. Bronnen waarover u kunt beschikken.

3. Een aangepaste planning van de resterende stappen van het

afstudeeronderzoek.

4. Conclusies.

5. Literatuurreferenties.

6. Bijlagen


Deze referenties verwijzen naar het tekstboek van Saunders et al. 4th edition.(Saunders, Lewis et al., 2008)

1. Hoofdstuk 2 Onderzoeksfilosofieën en benaderingen begrijpen

(p. 15 - 41).`

Checklist uit Voortgang van je onderzoeksproject (p. 38),

om u te helpen bij het vaststellen van uw eigen

achterliggende onderzoeksopvattingen (onderzoeksfilosofie

en bij uw opvattingen passende benaderingen).

2. Hoofdstuk 5 Een onderzoeksontwerp bepalen (p. 121-151).

Checklist uit Voortgang van je onderzoeksproject ( p. 147),

om u te helpen bij het bepalen van een passend globaal

onderzoeksontwerp.



Aan de hand van

meerkeuzevragen (op




voldoende mate over


beschikt.



















43


‘hoe?’, ‘wanneer?’ en ‘waarom?’). Vragen die u in dit plan

beantwoordt, zijn:

Wat wil ik weten?

Op welke manier kan ik aan de informatie komen?

Wat bepaalt wat de beste manier is om dit te weten te

komen?

Wat kies ik?

Hoe en wanneer ga ik het uitvoeren?


mijlpaaldocument.


de betreffende stap (zie 4.3.6) en de lijst kenmerken van goede

probleemstellingen die is opgenomen in tabel 10 (of checklists


door een meelezer in uw directe omgeving.










3. Probleemstelling

o In welke mate voldoet de probleemstelling aan het criterium

‘verankering in het vakgebied’?


‘relevantie’?


‘precisie’ door het geven van een vooruitblik op het

antwoord?


‘functionaliteit’; welke type onderzoeksvragen formuleert u:

beschrijven, vergelijken, definiëren, evalueren, verklaren of

ontwerpen?


‘consistentie’?

4. Groei van kennis

o Is verantwoord aangegeven wat de relevantie voor de

research community is?

5. Methode

o Is het onderzoeksontwerp globaal beschreven, dat wil zeggen

op welke wijze zal het empirisch onderzoek worden

uitgevoerd?

6. Reflectie

a. Op welke aspecten en in welke mate blijkt uit het verslag


44

een kritische houding van de onderzoeker?

b. Op welke aspecten en in welke mate blijkt uit het verslag

een reële kijk (opzet, resultaten en beperkingen) op het

onderzoek?



7. Zelfstandigheid


. Aandachtspunten over de communicatie tijdens het onderzoeksproces

8. Verslag

o Is het verslag zelfstandig te bestuderen

o Voldoet het aan de eisen van een goed verslag

structuur

lay-out


leesbaarheid


4.4 STAP 4 FORMULERING ONDERZOEKSAANPAK


mijlpaaldocument

Rapport formulering onderzoeksaanpak

studiebelasting

80 uur

omschrijving In deze stap ontwikkelt u een passende, gedetailleerde onderzoeksaanpak, waarin u beschrijft en verantwoordt welke onderzoeksmethoden(n) en technieken u gaat gebruiken voor uw empirische toetsing. In het Rapport Onderzoeksaanpak beschrijft en verantwoordt u uw keuzen en geeft u aan hoe de gekozen methoden en technieken leiden tot beantwoording van de empirische onderzoeksvragen die u heeft afgeleid uit uw probleemstelling. Bovendien beschrijft en verantwoordt u welke conclusies u kunt trekken en met welke betrouwbaarheid en reikwijdte. Omvang: maximaal 6.000 woorden


Onderzoeksaanpak Aan de hand van de definitieve opdrachtformulering uit de vorige stap en

de resultaten van de literatuurstudie uit stap 2, maakt u een gedetailleerde

onderzoeksaanpak. Hierin beschrijft en verantwoordt u welke

onderzoeksmethode(n) u toepast en hoe deze leiden tot beantwoording

van de empirische onderzoeksvragen.

Conceptueel onderzoeksontwerp en technisch onderzoeksontwerp

In literatuur over methoden en technieken van onderzoek wordt bij het

formuleren van een onderzoeksaanpak wel een onderscheid gemaakt

tussen conceptueel en technisch ontwerp van een onderzoek (Verschuren

and Doorewaard, 2007).


45

Conceptueel onderzoeksontwerp

Uitleg van de begrippen conceptueel en technisch onderzoeksontwerp

Het conceptuele onderzoeksontwerp heeft voor een deel betrekking op

datgene wat u in de stappen 2 en 3 van het afstudeertraject heeft

ontwikkeld.

(het kiezen of ontwikkelen van) een conceptueel model of

referentiemodel (stap 2).

uw probleemstelling van het onderzoek, bestaande uit een

doelstelling en vraagstelling, uiteengelegd in hoofd- en

deelvragen (stap 3).

uw eventuele operationalisering van de eigenschapsbegrippen

van het conceptuele model of referentiemodel zodat deze

begrippen empirisch waarneembaar zijn (onderdeel van stap 3

en/of 4).

Technisch onderzoeksontwerp

Het technisch onderzoeksontwerp gaat vooral over

de gebruikte onderzoeksstrategie, zoals: experiment, enquête,

casestudy, action research, grounded theory, etnografie,

archiefonderzoek (Saunders, Lewis et al., 2008).

– de manier(en) van gegevensverzameling, zoals: gebruik van

secundaire gegevens, of, bij primaire gegevens: een keuze uit

waarneming, semi-gestructureerde interviews, diepte- en/of

groepsinterviews, en/of vragenlijsten.

– betrouwbaarheid en validiteit (intern, extern, ecologisch), mate

van maatwerk (triangulatie).

– methoden van analyse van de gegevens: kwantitatief of

kwalitatief?

Denkstappen voor de opzet van de onderzoeksaanpak

De onderzoekseenheid is het object bij wie, waarbij of waarover gegevens worden verzameld. Onderzoekseenheden kunnen personen zijn, een groep, objecten of situaties/locaties.

U kunt het volgende stramien iteratief hanteren bij het nadenken over uw

onderzoeksaanpak.

U begint met het formuleren van de onderzoeksvragen die u uit

de onderzoeksoptiek (conceptuele model, referentiemodel) kunt

afleiden. Ga vaststellen welke vragen u daadwerkelijk gaat

stellen aan de onderzoekseenhe(i)d(en), operationaliseer de

eigenschapsbegrippen zodat ze empirisch waarneembaar zijn.

Vervolgens stelt u vast welke gegevens u bij de

onderzoekseenheid moet verzamelen, om een antwoord te

kunnen geven op de ontwikkelde onderzoeksvragen. Dan gaat u

nadenken over de wijze waarop u de gegevens gaat verzamelen;

dit leidt tot een keuze en verantwoording van

gegevensverzamelingmethoden en instrumenten.

Tegelijkertijd denkt u na over de wijze waarop u de verzamelde

gegevens gaat analyseren.

U bepaalt de mate van diepgang en de reikwijdte van uw

conclusies, ofwel: de uitspraken die u wilt gaan doen en de

verschijnselen waarvoor die uitspraken gelden.

Bekijk of u op basis van de voorgaande denkstappen onderdelen

moet aanpassen.

Doel van deze stap Doel van stap 4 is het geven van een beargumenteerd antwoord op de


46

volgende vragen. U houdt hierbij rekening met de mogelijkheden, maar

ook de randvoorwaarden en beperkingen van de door u ontwikkelde

probleemstelling. U werkt uw aanpak uit in een zogenoemd

onderzoeksontwerp, dat antwoord geeft op de vraag ‘Waar ga ik het

empirisch onderzoek doen, hoe en waarom op deze manier(en)?’

Waar gaat u de onderzoeksvragen beantwoorden: welke

gegevens gaat u bij welke onderzoekseenheden verzamelen, heeft

u toegang tot die gegevens, moet u een steekproef trekken, spelen

er ethische kwesties, hoe gaat u daarmee om?

Hoe gaat u de onderzoeksvragen beantwoorden? Dat wil zeggen

de keuze van, en beslissingen over

o een onderzoekstrategie, zoals: experiment, enquête,


archiefonderzoek (Saunders, Lewis et al., 2008), die tot

uiting komt in een onderzoeksontwerp dat past bij het

type onderzoeksvragen.

o de manier(en) van gegevensverzameling, zoals: gebruik

van secundaire gegevens, of, bij primaire gegevens: een

keuze uit waarneming, semi-gestructureerde interviews,

diepte- en/of groepsinterviews, en/of vragenlijsten.

o de betrouwbaarheid en de validiteit (intern, extern,

triangulatie) van de verzamelde gegevens.

o de methoden van analyse van de verzamelde gegevens:

kwantitatief of kwalitatief?

Waarom onderzoekt u het probleem op deze wijze en niet op een

andere? Ofwel wat is de methodologische argumentatie voor uw

beslissingen over de gekozen onderzoekstrategie?

Conceptueel onderzoeksontwerp en technisch onderzoeksontwerp, operationalisering

Het eigenschapsbegrip is het te meten kenmerk van de onderzoekseenheid

De antwoorden op deze vragen werkt u concreet uit in

een conceptueel onderzoeksontwerp, bestaande uit de

probleemstelling (doelstelling en vraagstelling) van het

onderzoek en een conceptueel model of referentiemodel, zoals

uitgewerkt in de de stappen 2 en 3.

Indien nodig voegt u in deze stap een operationalisering toe van

de eigenschapsbegrippen van het conceptueel model of

referentiemodel, zodat deze begrippen empirisch waarneembaar

zijn. Deze operationalisering kan gericht zijn op het ontwikkelen

van een topiclijst (bij kwalitatieve

gegevensverzamelingmethoden) of itemlijsten (bij kwantitatieve

gegevensverzamelingmethoden). Een methode die u daarbij kunt

gebruiken is:

definieer het eigenschapsbegrip bepaal de dimensies van het

begrip zoek naar concrete indicatoren waaraan u de betekenis

van het begrip kunt aflezen ontwikkel topics (om in interviews

op door te kunnen vragen) of items (om een vragenlijst mee te

ontwikkelen).

een technisch onderzoeksontwerp of onderzoeksaanpak,

bestaande uit een beargumenteerde keuze van een

onderzoekstrategie, een passend onderzoeksontwerp, een

overzicht van gegevensbronnen en benodigde gegevens,


47

manier(en) van gegevensverzameling en een beargumenteerde

keuze van gegevensanalysetechnieken.

een heldere methodologische argumentatie.



De vorm en inhoud van het Rapport formulering onderzoeksaanpak is

volledig afhankelijk van de keuzen die u maakt over het

onderzoeksontwerp, dat wil zeggen, over:

welke gegevens u gaat verzamelen bij welke

onderzoekseenheden; uw toegang tot die gegevens; een

steekproef trekken of niet; eventuele ethische kwesties die er

spelen.

– de onderzoekstrategie: experiment, enquête, casestudy, action

research, grounded theory, etnografie of archiefonderzoek.

– de manieren van gegevensverzameling: secundaire of primaire

gegevens, waarneming, interview of vragenlijst.

– de wijze(n) van gegevensanalyse: kwantitatief of kwalitatief.

– betrouwbaarheid en validiteit.

Hoofdingrediënten van het Rapport formulering onderzoeksaanpak

Het rapport Onderzoeksaanpak bevat de volgende hoofdingrediënten die

u zelfstandig invult, afhankelijk van de door u genomen beslissingen en

gemaakte keuzen. Een belangrijk aspect is uw expliciete verantwoording

van de genomen beslissingen.


We geven hieronder alleen een overzicht van de hoofdingrediënten van

het rapport.

Een Voorblad met relevante studentgegevens en met een titel die

de focus van het onderzoek helder beschrijft.

Een Inhoudsopgave.

Een Inleiding.

Het Onderzoeksontwerp: de wijze waarop u het onderzoek gaat

vormgeven en een verantwoording waarom u bepaalde keuzen

heeft gemaakt. Dat onderdeel zou kunnen worden gesplitst in

o een deel dat voornamelijk gaat over het conceptuele

onderzoeksontwerp (conceptueel model, referentiemodel,

probleemstelling, onderzoeksvragen, operationalisering, …)

o een deel dat gaat over het technisch onderzoeksontwerp, dat

wil zeggen, relevante, gedetailleerde beschrijving en

argumentatie over:

de gekozen onderzoekstrategie: experiment, enquête,

casestudy, action research, grounded theory,

etnografie, archiefonderzoek (Saunders, Lewis et al.,

2008)

toegang tot gegevens en eventueel ethische kwesties.

de eventuele noodzaak om een steekproef te trekken

door middel van een stochastische

steekproef.

door middel van een niet-stochastische


48

steekproef.

het eventuele gebruik van secundaire gegevens en de

beoordeling van deze secundaire gegevensbronnen.

het eventuele gebruik van primaire gegevens, de

keuze uit:

gegevens verzamelen door middel van

waarneming.

gegevens verzamelen met behulp van semi-

gestructureerde interviews, diepte- en/of

groepsinterviews.

gegevens verzamelen met behulp van

vragenlijsten.

de validiteit (de mate waarin u meet wat u beoogt te

meten) en betrouwbaarheid (de mate van

onafhankelijkheid van het toeval) van de verzamelde

gegevens.

de wijze waarop u de gegevens gaat analyseren en

eventueel te gebruiken software, dat wil zeggen:

op kwantitatieve wijze: meetniveaus

(nominaal, ordinaal, interval, ratio, continu,

discreet) en passende statistische

bewerkingen.

op kwalitatieve wijze: transcriberen van

interviews, categorieënstelsel.

een vooruitblik op de mogelijke resultaten en de

conclusie die daaruit getrokken kan worden, de

verschijnselen waarop die conclusie betrekking

heeft.

…

De planning van het onderzoek, de beschikbare bronnen

(bijvoorbeeld: de eventuele kosten die ermee gemoeid zijn).

…

Literatuurreferenties.

Bijlagen (operationaliseringtabellen, vragenlijsten,

coderingschema's, categorieënstelsels, topiclijsten, …)


Kies alleen de voor uw specifieke onderzoeksontwerp passende referentieteksten

Bij stap 4 kiest u uitsluitend die referentieteksten die bij uw keuzen wat

betreft onderzoeksmethoden en manieren van waarneming passen. U

moet, zoals hiervoor beschreven, beargumenteerd beslissingen nemen

over de volgende onderwerpen:

1. Toegang tot gegevens en onderzoeksethiek

2. Steekproeven trekken.

3. Secundaire gegevens gebruiken.

4. Primaire gegevens gebruiken.

4.1. door middel van waarneming?

4.2. met behulp van interviews?

4.3. met behulp van vragenlijsten?

5. Analyse van

5.1. kwantitatieve gegevens?


49

5.2. kwalitatieve gegevens?

Verwijzingen naar referentieteksten over deze onderwerpen volgen

hieronder.

1. Toegang tot gegevens en onderzoeksethiek

Alle in 4.4.4 genoemde referenties verwijzen naar het tekstboek van Saunders et al. 4e editie (Saunders, Lewis et al., 2008).

1. Hoofdstuk 6 Onderhandelen over toegang en onderzoeksethiek

(p. 153-194).

Checklist uit Voortgang van je onderzoeksproject, p. 189-

190, om per onderzoeksvraag te bepalen

o welke data, welke onderzoeksmethoden en

manier(en) van waarneming u wilt gaan gebruiken.

o welke problemen u hierbij kunt tegenkomen en hoe

u daarmee om kunt gaan.

o hoe u omgaat met het verkrijgen van toegang tot de

data en welke ethische vragen (kunnen) spelen.

2. Steekproeven 2. Hoofdstuk 7 Steekproeven trekken (par. 7.1, p. 195-199).

Checklist uit Voortgang van je onderzoeksproject, p. 233, om

na te gaan of u een steekproef moet trekken.

Als u besluit dat u een steekproef nodig heeft

Als u besluit dat u een steekproef nodig heeft:

3. Hoofdstuk 7 Steekproeven trekken (par. 7.2 en verder, p. 199-

239).

Checklist uit Kader 7.1 (p.201) en Schema 7.1 (p.209)

o bij stochastische steekproef: Figuur 7.3 (p.210),

beslisboom als hulpmiddel bij een keuze.

o bij niet-stochastische steekproef: Figuur 7.5 (p.222),

beslisboom als hulpmiddel bij een keuze.

Checklist uit Voortgang van je onderzoeksproject, p. 233.

3. Secundaire gegevens gebruiken

4. Hoofdstuk 8 Secundaire gegevens gebruiken (p. 241-271), als u

secundaire gegevens wilt gaan gebruiken:


268 om de geschiktheid van secundaire gegevens voor uw

afstudeeronderzoek te bepalen.

Als u besluit tot gebruik van secundaire gegevens

Als u besluit voor gebruik van secundaire gegevens:

Checklist uit Kader 8.4 (p.264-265) over het beoordelen van

secundaire gegevensbronnen.

4. Primaire gegevens gebruiken


4. 1 Primaire gegevens verzamelen: waarneming

5.1. Hoofdstuk 9 Primaire gegevens verzamelen door middel van

waarneming (p. 273-297), als u primaire gegevens wilt

verzamelen en daarbij als gegevensverzamelingsmethode

waarneming kiest.


de mate van geschiktheid van waarneming als

gegevensverzamelingsmethode te bepalen.


50

Als u besluit dat waarneming een geschikte methode is

Als u besluit dat waarneming een geschikte methode is:

Checklist uit Kader 9.5 (p. 287) over een ‘kant en klaar’

coderingschema.

4.2 Primaire gegevens verzamelen: interviews

5.2. Hoofdstuk 10 Primaire gegevens verzamelen met behulp van

semi-gestructureerde interviews, diepte- en groepsinterviews

(p. 299-339), als u primaire data wilt verzamelen en daarbij

als dataverzamelingsmethode interview kiest.

Checklist uit Voortgang van je onderzoeksproject, p. 335 om

u te helpen de mate van geschiktheid te bepalen van

interview als gegevensverzamelingsmethode.

Als u besluit dat interview een geschikte methode is

Als u besluit dat interview een geschikte methode is:

Checklist uit Kader 10.2 (p.306) over de vraag of u semi-

gestructureerde of diepte-interviews moet gebruiken.

Checklist uit Kader 10.11 (p.319) over de voorbereiding op

het houden van semi-gestructureerde of diepte-interviews.

Checklist uit Kader 10.12 (p.323) over de voor- en nadelen

van het vastleggen op een audio/video-opnameapparaat van

het interview.

Checklist uit Kader 10.13 (p.324) over hoe u de

interviewresultaten gaat vastleggen.

4.3 Primaire gegevens verzamelen: vragenlijsten

5.3. Hoofdstuk 11 Primaire gegevens verzamelen met behulp van

vragenlijsten (p. 341-394), als u primaire gegevens wilt

verzamelen en daarbij als dataverzamelingsmethode

vragenlijst kiest.


387, om u te helpen bij het nadenken over de geschiktheid en

het ontwikkelen en gebruik van vragenlijsten.

Als u besluit dat de inzet van vragenlijsten een geschikte methode is

Als u besluit dat de inzet van vragenlijsten een geschikte methode is:

Checklist uit Kader 11.7 (p.364-365) over het formuleren

van de vragen.

Checklist uit Kader 11.8 (p.369) over de volgorde van de

vragen.

Checklist uit Kader 11.10 (p.371) over de opmaak van de

vragenlijst.

Analyseren van verzamelde gegevens

6. Analyseren van verzamelde gegevens

5.1 Analyseren: kwantitatieve gegevens

6.1. Hoofdstuk 12 Kwantitatieve gegevens analyseren (p. 395-

460) als u kwantitatieve gegevens wilt analyseren.


u te helpen bij het nadenken of u over data gaat beschikken

die een kwantitatieve analyse mogelijk maken en over de

wijze waarop u data kwantitatief kunt analyseren.

Als u besluit dat u kwantitatieve analyse wilt gaan toepassen

Als u besluit dat u over gegevens gaat beschikken die u op kwantitatieve

wijze kunt analyseren:

Figuur 12.1 (p.399) over het nauwkeurigheidsniveau van


51

numerieke metingen (meetniveaus).

Checklist uit Kader 12.7 (p.411) over het ontwerp van

diagrammen en tabellen.

5.2 Analyseren: kwalitatieve gegevens

6.2. Hoofdstuk 13 Kwalitatieve gegevens analyseren (p. 461-

503), als u kwalitatieve gegevens wilt analyseren.


u te helpen bij het nadenken of u over gegevens gaat

beschikken die een kwalitatieve analyse mogelijk maken en

over de wijze waarop u gegevens kwalitatief kunt analyseren.

Als u besluit dat u kwalitatieve analyse wilt gaan toepassen

Als u besluit dat u over gegevens gaat beschikken die u op kwalitatieve

wijze kunt analyseren:

Checklist uit Kader 13.2 (p.467) over het transcriberen van

uw interviews.

4.4.5 Studeeraanwijzingen bij stap 4


Aan de hand van

meerkeuzevragen (op




voldoende mate over


beschikt.

















feedback bij deze stap (4.4.6) en tabel 6).


‘hoe?’, ‘wanneer?’ en ‘waarom?’). Controleer per

onderzoeksvraag in ieder geval of u aan onderstaande punten

voldoende aandacht heeft besteed:

welke gegevens u nodig heeft om de onderzoeksvraag te

kunnen beantwoorden.

de volledigheid van het antwoord dat u kunt geven als u deze


welke bronnen u gaat ontsluiten (personen, media,

werkelijkheid, documenten, literatuur).

op welke wijze u deze bronnen gaat ontsluiten.

op welke wijze u de gegevens gaat analyseren.

welke conclusies u kunt trekken bij welke


52

onderzoeksresultaten.

…


mijlpaaldocument.

4. Check deze uitwerking aan de aandachtspunten voor feedback

voor de betreffende stap (zie 4.4.6) en eventueel mede aan de

hand van de in de referentietekst opgenomen checklists (of

checklists uit andere bronnen). U laat een eerste concept

eventueel lezen door een meelezer (bij voorkeur een peer) in uw

studeeromgeving.










Methode

o In welke mate bevat het verslag een passende beschrijving en

verantwoording van de gekozen onderzoekstrategie

(experiment, enquête, casestudy, action research, grounded

theory, etnografie, archiefonderzoek)?

o In welke mate past de gekozen onderzoekstrategie bij de

probleemstelling?

o In welke mate levert dit een passende samenhang tussen

probleemstelling, methode, conclusies?

Gegevensverzameling


verantwoording van de volgende onderdelen van het

onderzoeksontwerp

Toegang tot gegevens en onderzoeksethiek.

Steekproeven trekken of niet?

(Eventueel) Secundaire gegevens gebruiken en de

beoordeling van deze secundaire gegevensbronnen?

(Eventueel) Primaire gegevens gebruiken, door

middel van

Waarneming

Interviews

Vragenlijsten

(Eventueel) kwaliteit van

interviewschema/vragenlijst, m.b.t.

Conceptualisering (definities, dimensies en

indicatoren),

Operationalisering (in topics of items)

Formuleringen (van topics, items en vragen).

o Betrouwbaarheid en validiteit van de verzamelde gegevens?

Analyse


53


verantwoording van de wijze waarop de onderzoeker de

gegevens gaat analyseren en eventueel daarbij te gebruiken

software?

o Indien gekozen is voor een kwantitatieve analyse: in welke

mate bevat het verslag een passende beschrijving en

verantwoording van meetniveaus (nominaal, ordinaal,

interval, ratio, continu, discreet) en passende statistische

bewerkingen?

o Indien gekozen is voor een kwalitatieve analyse: in welke

mate bevat het verslag een passende beschrijving en

verantwoording van transcriberen van interviews,

categorieënstelsel?

Abstractie

o In welke mate blijkt uit het verslag dat de onderzoeker, in

een vooruitblik op de mogelijke resultaten en de conclusie

die daaruit getrokken kan worden, abstraheert van

de verschijnselen waarop die conclusie betrekking

heeft,

gezocht heeft naar een generieke oplossing,

de resultaten terugvertaald in wetenschappelijke

termen.

Reflectie


kritische houding van de onderzoeker?


reële kijk (opzet, resultaten en beperkingen) op het

onderzoeksontwerp?



Zelfstandigheid



Verslag

o Is het verslag zelfstandig te bestuderen

o Voldoet het aan de eisen van een goed verslag:

structuur

lay-out


leesbaarheid


4.5 STAP 5 UITVOERING EMPIRISCHE TOETSING


mijlpaaldocument

geen5

studiebelasting 70 uur

5 Kies een eigen manier van vastlegging van resultaten, analyse en conclusies.


54

omschrijving In deze stap voert u de gekozen onderzoeksaanpak uit.

Deze stap bestaat uit de volgende onderdelen:

de gegevensverzameling: bestaand of nieuw materiaal levert de resultaten van het onderzoek.

analyse (kwantitatief of kwalitatief) van de resultaten als antwoord op de onderzoeksvragen.

het trekken van conclusies: confrontatie van de resultaten in het licht van uw onderzoeksvragen.

het formuleren van aanbevelingen voor vervolgonderzoek, in de vorm van nieuwe onderzoeksvragen.


In deze stap voert u zelfstandig de werkzaamheden uit zoals die

beschreven staan in het Rapport onderzoeksaanpak van stap 4.

4.5.3 Omschrijving van het product van stap 5

Het product van stap 5 kan worden samengevat als:

de verzamelde kwalitatieve of kwantitatieve gegevens: de

onderzoeksresultaten.

de uitgevoerde kwantitatieve en/of kwalitatieve analyse.

de getrokken conclusies in het licht van de onderzoeksvragen.

Hier is geen sprake van een formeel mijlpaaldocument. Bij aanwezigheid

van een adequaat plan van aanpak zal de uitvoeringsfase veelal vlot

verlopen.


Kies alleen de voor uw specifieke onderzoeksontwerp passende referentieteksten

Deze referenties verwijzen naar het tekstboek van Saunders et al. 4e editie (Saunders, Lewis et al., 2008)

Het betreft hier in principe dezelfde verwijzingen als voor stap 4. Het

verschil is dat bekend is welke beslissingen u hebt genomen en welke

keuzen u heeft gemaakt. Die heeft u beschreven en verantwoord in het

mijlpaaldocument van stap 4.

Gebruik de in stap 4 genoemde verwijzingen. We bedoelen in het

bijzonder de onderdelen van de Checklists uit Voortgang van je

onderzoeksproject die gaan over de uitvoering van het onderzoek en die

passen bij de door u gemaakte keuzen op het vlak van

gegevensverzamelingsmethode(n) en analyse van de verzamelde

gegevens.


1. Ga na aan welke eisen het ‘product’ van deze stap volgens uw

Rapport formulering onderzoeksaanpak uit stap 4 moet voldoen.

2. Realiseer het plan uit het Rapport formulering

onderzoeksaanpak.


55

3. Check de ‘producten’ eventueel aan de hand van de in de

referentietekst opgenomen checklists (of checklists uit andere

bronnen).

4. Sla de verzamelde gegevens, de uitgevoerde kwantitatieve en/of

kwalitatieve analyses en de getrokken conclusies in het licht van

de onderzoeksvragen op. U gebruikt het ‘product’ van deze stap

bij het schrijven van het onderdeel ‘Resultaten’ en ‘Conclusies’

van het afstudeerverslag.

5. Meld uw afstudeerbegeleider dat u klaar bent met deze stap en

dat u gaat starten met stap 6, het schrijven van het

afstudeerverslag.

4.6 STAP 6 RAPPORTAGE


mijlpaaldocument

Eindrapport zelfstandig onderzoek: afstudeerverslag

studiebelasting

65 uur

omschrijving In deze stap schrijft u het afstudeerverslag. Daarbij gebruikt u de door uzelf, op basis van de feedback van uw afstudeerbegeleider, aangepaste mijlpaaldocumenten als input voor nieuwe tekst. Omvang: maximaal 16.000 woorden


Belang van de rapportage

In deze voorlaatste stap van uw afstudeertraject BPMIT schrijft u uw

afstudeerverslag. De rapportage over het uitgevoerde onderzoek is van

groot belang, niet in het minst omdat het afstudeerverslag het laatste

onderdeel van uw academische opleiding is dat wij beoordelen.

Communicatie naar uw publiek

Het is bovendien de communicatie naar belanghebbenden bij uw

onderzoek (uw publiek bestaat uit uw vakgenoten).

Het gaat er bij de rapportage om dat de lezer uw boodschap begrijpt. De

lezer moet zich een helder idee kunnen vormen hoe u het onderzoek heeft

uitgevoerd en hoe valide en betrouwbaar de resultaten, conclusies en

aanbevelingen zijn. Het verslag is dus een zelfstandig leesbare

samenvatting van het gehele zelfstandig onderzoek.

Belangrijk Als u start met uw afstudeertraject is het meestal zo dat u hoopt via een

ordentelijk proces van A (uw startpunt) naar B (uw doelstelling) te

komen. Als u klaar bent met stap 5 blijkt vaak dat u in werkelijkheid via

allerlei omwegen van A (uw startpunt) uiteindelijk in C (uw resultaat)

terecht bent gekomen. Het werkelijke afstudeertraject verloopt meestal

niet via een rechte lijn, maar is eerder te karakteriseren als een soort ‘zig-

zag’ beweging naar een onderzoeksresultaat.

In stap 6 moet u proberen van deze ‘zig-zag’ beweging een ‘rechte’ lijn

te maken, door het schrijven van uw afstudeerverslag. Dit bereikt u

uiteraard niet door uw mijlpaaldocumenten achter op elkaar te leggen en


56

daar een nietje doorheen te slaan, maar door uw (becommentarieerde)

mijlpaaldocumenten als achtergrondmateriaal te gebruiken voor het

opstellen van een logisch en consistent opgebouwde, samenhangende

nieuwe tekst: de ‘rechte’ lijn van A naar C. Verwijzingen naar

mijlpaaldocumenten van eerdere stappen komen in het afstudeerverslag

uiteraard niet voor.

Iteratief proces, dus niet in één keer af

Schrijven is meestal een iteratief proces

Het schrijven is, net als onderzoeken, een proces met een sterk iteratief

karakter. Begin met de structuur en verhaallijn helder op papier te zetten.

Leg dat idee voor aan uw afstudeerbegeleider.

Probeer niet eerst één hoofdstuk perfect af te werken voordat u aan een

volgend hoofdstuk begint. Uiteindelijk gaat het er om dat het verslag als

geheel consistent, begrijpelijk en volledig is. Dit is slechts te bereiken als

u een aantal keren door het verslag heen werkt en steeds bedacht bent op

inconsistenties en hiaten en die vervolgens wegwerkt.

Schakel één of meer meelezers (vakgenoten, collega-afstudeerders) in.

Bent u op een eerste versie van het verslag ‘uitgelezen’, vallen u geen

inconsistenties meer op, geef het dan aan een meelezer uit uw omgeving

met de vraag om er kritiek op te leveren. Geef van tevoren aan wat voor

kritiek u wenst en sta open voor de gegeven kritiek. Verwerk de kritiek

in een aangepaste versie.

Mythe: wetenschappelijk teksten moeten moeilijk zijn, veel ingewikkelde termen bevatten; kortom: vooral moeilijke taal bevatten.

Heldere en duidelijke schrijfstijl gewenst

Een veel voorkomende mythe is dat een wetenschappelijk

onderzoeksverslag vooral moeilijke taal zou moeten bevatten om

geaccepteerd te worden. Niets is minder waar. Voor elk onderzoek geldt

dat het gebruik van ingewikkeld jargon de kans op het gebruik van de

onderzoeksresultaten nauwelijks vergroot.

Daarom: formuleer eenvoudig en duidelijk. Het onderzoek zelf mag

misschien complex zijn, bij de manier van schrijven staat het vermijden

van onnodige complexiteit centraal.

‘Bedrijfsblindheid’ in het eigen onderzoekstraject

Het kan voorkomen dat er op een bepaald moment, tegen het einde, een

soort ‘bedrijfsblindheid’ bij u optreedt en u zelf niet meer goed ziet wat

wel en niet begrijpelijk is.

De oplossing is opnieuw om een meelezer uit uw directe

studeeromgeving te vragen het verslag goed door te lezen en kritiek te

geven op de leesbaarheid en begrijpelijkheid van de tekst. Sta open voor

de gegeven kritiek, anders mist u kansen om het rapport te verbeteren en

loopt u het risico dat u dezelfde kritiek krijgt als van uw meelezer, maar

nu van uw begeleidingscommissie.

Doel en publiek Doel van het verslag en de doelgroep

Het doel van het verslag is het weergeven van de resultaten van

het onderzoek. Aan de wetenschappelijke eis van

controleerbaarheid moet u voldoen door het nauwkeurig verslag

doen van de gekozen aanpak van het onderzoeksproces (de

‘rechte’ lijn van A naar C).

Duidelijk moet zijn hoe u aan de gegevens bent gekomen en hoe

u van daaruit bepaalde conclusies heeft getrokken.


57

Afhankelijk van uw inschatting van wat uw publiek (dat bestaat

uit uw vakgenoten) al wel, en niet weet, laat u bepaalde zaken

meer of minder uitgebreid aan de orde komen.

Opbouw van het afstudeerverslag

Algemene opbouw van het afstudeerverslag

We geven hier alleen een algemeen overzicht en beschrijving van de vijf

hoofdtekstonderdelen die minimaal in een afstudeerverslag voor moeten

komen.

Het is aan u om op basis hiervan een passende hoofdstuk - en

paragraafindeling voor uw eigen afstudeerverslag te maken.

Advies Leg uw eigen indeling eerst voor aan uw afstudeerbegeleider alvorens u

uw verslag gaat schrijven.

1. De problematiek, probleemstelling

1. Bespreking van de problematiek die centraal staat in het

afstudeeronderzoek. Hieruit volgt een argumentatie welke kennis

nodig is om de problematiek aan te pakken en formuleert u op

basis van de literatuurstudie (theoretisch kader) de

probleemstelling, dat wil zeggen de doelstelling en vraagstelling

(identificatie van het kennistekort) van het onderzoek.

2. Beschrijving en verantwoording van de methode

2. Rapportage over en verantwoording van de onderzoeksaanpak.

Uitgaande van de probleemstelling rapporteert u hoe u het

onderzoek heeft opgezet en uitgevoerd. Het gaat om een

bespreking van het gekozen onderzoeksontwerp en de wijze

waarop de gegevens zijn verzameld en geanalyseerd.

3. Bespreking van de voor- en nadelen van de gevolgde werkwijze

3. Van belang is ook een bespreking van de voor- en nadelen van

de gevolgde werkwijze. Dat geldt niet alleen voor het

onderzoeksontwerp maar ook voor de gekozen

waarnemingsmethode(n). Welke consequenties heeft uw keuze

voor de verzamelde gegevens, de validiteit en betrouwbaarheid

van de onderzoeksresultaten en de reikwijdte van de conclusies?

Controleerbaarheid Vanwege de wetenschappelijke eis van controleerbaarheid bent u als

onderzoeker ook verplicht om (bijvoorbeeld) de precieze tekst van de

gebruikte vragenlijst in het verslag op te nemen, uiteraard in een bijlage.

Of bij een andere gegevensverzamelingmethode: het observatieprotocol,

het interviewprotocol of het handboek voor de codering van schriftelijke

bronnen. Indien dit laatste te omvangrijk zou zijn, dient u het op verzoek

van de lezers beschikbaar te stellen en dus in het verslag te vermelden

waar deze gegevens op te vragen zijn. Dat geldt ook voor de verzamelde

gegevens en het gegevensbestand. Afhankelijk van de omvang van de

methodische bespreking kunnen hiervoor een of meer hoofdstukken

nodig zijn. Vooral wanneer een wat uitgebreider rapport ontstaat, kan het

verstandig zijn om gebruik te maken van schema’s om de lezer overzicht

te bieden. Bijvoorbeeld een schema van de gevolgde stappen in het

onderzoekproces.

4. Resultaten 4. Rapportage over de resultaten van het onderzoek. In het

bijzonder de wijze waarop de gegevens zijn verwerkt en

bewerkt. Het is goed te beginnen met een globale beschrijving


58

van de gegevens. Daarna richt u de aandacht op het presenteren

van die gegevens die relevant zijn in het licht van de

probleemstelling. Ten slotte kan ook een aantal bijzonderheden

worden gerapporteerd dat niet direct op de probleemstelling

betrekking heeft.

Pas op voor saaiheid bij de presentatie van resultaten en analyses

Vooral bij de presentatie van de analyses moet u oppassen voor saaiheid.

Het voortdurend presenteren van frequentieverdelingen en tabellen is niet

alleen oninteressant, maar voor de lezer vaak ook verwarrend en komt de

leesbaarheid niet ten goede.

Als er veel materiaal te presenteren is, kan het verstandig zijn sommige

tabellen in bijlagen op te nemen. Om het lezen te vergemakkelijken en

het rapport interessant te maken, is het verstandig om gebruik te maken

van visuele weergaven in de vorm van schema’s, diagrammen, etc. Ook

hier geldt weer dat, afhankelijk van omvang, een of meer hoofdstukken

nodig kunnen zijn.

5. Conclusies, aanbevelingen, reflectie

5. Het verslag sluit u af met conclusies, aanbevelingen en een korte

reflectie op het afstudeerproduct en afstudeerproces.

Conclusies en aanbevelingen

Van uw afstudeerverslag eisen wij dat het logisch en

consistent is. Dat betekent onder meer dat u in de conclusies

en aanbevelingen logisch voortbouwt op de oorspronkelijke

probleemstelling van het onderzoek. In de conclusies geeft u

antwoorden op de uit de probleemstelling afgeleide

onderzoeksvragen. Beschrijvende vragen krijgen

beschrijvende antwoorden en verklarende vragen krijgen een

antwoord op een ‘waarom’-vraag. Om er voor te zorgen dat

het onderdeel 'conclusies en aanbevelingen' degelijk in elkaar

zit, is het verstandig om dit hoofdstuk te beginnen met een

herhaling van de onderzoeksvra(a)g(en).

Neem in de conclusies van het rapport niet allerlei zaken op

die slechts zijdelings, nauwelijks of niets met de hoofdvragen

van het onderzoek te maken hebben.

Om conclusies adequaat te trekken dient u te verwijzen naar

de relevante gegevens. Anders gezegd, conclusies dienen

gebaseerd te zijn op de verzamelde gegevens (maar geen

herhaling van die gegevens te zijn). Dat geldt ook voor de

aanbevelingen. Ook bij de aanbevelingen moet u duidelijk

laten zien hoe die in relatie staan tot het uitgevoerde

onderzoek en de conclusies.

Aanbevelingen voor vervolgonderzoek

Veel onderzoek genereert weliswaar nieuwe inzichten, maar

vaak ook veel nieuwe (onderzoeks)vragen. Het is echter al te

eenvoudig om het rapport te eindigen met de aanbeveling dat

meer onderzoek nodig is. Als u dit doet dient u ook concreet

met duidelijke onderzoeksvragen voor vervolgonderzoek te

komen.

Beperkingen: producten procesreflectie

Geen enkel onderzoek is perfect: elk onderzoek kent


59

beperkingen van de een of andere soort. Bijvoorbeeld: de

non-response is groot, de vragenlijst was toch niet helemaal

goed, er is wat mis gegaan met de verwerking, etc. In de

wetenschap is het goed gebruik om deze beperkingen niet zo

goed mogelijk te verbergen, maar daar zo eerlijk en open

mogelijk over te zijn. Zowel in de verantwoording van het

uitgevoerde onderzoek (de methodische hoofdstukken) als in

het slotonderdeel (reflectie) van het afstudeerverslag dient u

hieraan aandacht te besteden. Op die manier stelt u de

waarde van de getrokken conclusies en geformuleerde

aanbevelingen in het juiste licht.



Het afstudeerverslag moet aan een aantal materiële, inhoudelijke en

vormeisen voldoen. We bespreken hieronder de minimale eisen waaraan

uw (concept) afstudeerverslag moet voldoen om beoordeeld te kunnen

worden.

Materiële eisen

Materiële eisen

Een (concept-)afstudeerverslag dat niet volledig aan de materiële eisen

voldoet zullen we niet becommentariëren.

Inleveren in digitaal formaat: het rtf-of doc(x)-formaat is

verplicht.

Omvang (zie tabel 4): maximaal 16.000 woorden (ongeveer 40

pag’s A4), exclusief bijlagen, inclusief voorblad, inhoudsopgave

en referentielijst.

Boven-, onder en kantlijnmarges: minimaal 2,5 cm.

Letterhoogte: 12.

Regelafstand 1.

Grammaticaal correct Nederlands of Engels.

Geen bedrijfslogo’s op voorblad en/of in kop- en voetteksten.

Verwijzingen en bibliografische lijsten volgens de APA 5th

standaard.

Structuur van het afstudeerverslag

Mogelijke structuur van het afstudeerverslag

Voorblad Voorblad (kaft zonder plaatjes of logo’s) met

o Titel en eventueel ondertitel.

o Naam auteur, studentnummer.

o Datum van de presentatie.

Binnenpagina Binnenpagina met

o Naam van de masteropleiding, naam faculteit en naam

instelling.

o Namen begeleidingscommissie.

o Naam uitvoerend examinator.

Inhoudsopgave Laat uw tekstverwerker de nummering en inhoudsopgave

Inhoudsopgave

o Genummerde hoofdstukken en paragrafen met


60

automatisch voor u samenstellen

bijbehorende paginanummers.

o Maximaal drie niveaus (bijvoorbeeld: 1, 1.1, 1.1.1).

Samenvatting Dit schrijft u als laatste Samenvatting

In de samenvatting beantwoordt u de volgende vragen:

o Wat was mijn probleemstelling, welke onderzoeksvragen

heb ik in het onderzoek beantwoord en waarom waren

deze belangrijk?

o Hoe heb ik deze onderzoeksvragen beantwoord?

o Welke antwoorden op mijn onderzoeksvragen heb ik

gevonden?

o Welke conclusies trek ik als antwoorden op mijn

onderzoeksvragen?

Eisen gesteld aan de Samenvatting

Eisen waaraan de samenvatting moet voldoen:

o Zo kort mogelijk: maximaal 800 woorden (ongeveer 2

pagina’s A4).

o Het moet onafhankelijk leesbaar zijn, dus los van de rest

van het verslag, het moet de complete inhoud van uw

afstudeerverslag samenvatten.

o Het moet tegemoet komen aan de behoeften van uw

lezerspubliek (uw vakgenoten). De lezer moet

geïnformeerd worden over het onderzoeksprobleem en

de probleemstelling (doel- en vraagstelling) die in het

onderzoek centraal staat, en de methode die is gevolgd

om de probleemstelling te onderzoeken. Ook moet er een

kort overzicht in opgenomen worden van de

belangrijkste resultaten en conclusies.

Inleiding, leeswijzer Mogelijk achtergrond document: het becommentarieerde mijlpaaldocument Rapport definitieve opdrachtformulering

Inleiding

De inleiding geeft de lezer een helder idee over het centrale

onderzoeksthema en topic dat u hebt onderzocht en waarom u

vond dat het de moeite waard was om het te onderzoeken.

Het bevat een volledige beschrijving van de probleemstelling, dat

wil zeggen de onderzoeksvragen en onderzoeksdoelstelling(en).

Als het empirisch gedeelte van het onderzoek heeft

plaatsgevonden bij een specifieke organisatie is het een goed idee

om in dit onderdeel enkele details te geven over de organisatie,

zoals: geschiedenis, omvang, producten en diensten. De

onderzoekssetting kunt u het beste meer in detail beschrijven in

het onderdeel Methode van onderzoek, onderzoeksaanpak.

Sluit af met een leeswijzer waarin u de lezer door de rest van het

verslag leidt. Hierin geeft u kort enkele details van de inhoud van

ieder hoofdstuk en geeft u een overzicht van hoe uw verhaallijn

zich ontvouwt.

Literatuurstudie Mogelijk achtergrond document: het becommentarieerde mijlpaaldocument Rapport literatuurstudie

Literatuurstudie: het theoretisch kader van uw onderzoek, met

een ‘eigen’ titel die de lading van de literatuurstudie dekt.

Het hoofddoel van dit onderdeel Literatuurstudie is het

presenteren van een kritisch theoretisch kader om uw


61

afstudeeronderzoek in een bredere context te plaatsen en om te

laten zien op welke wijze uw onderzoek bijdraagt aan het werk

dat al eerder is verricht over dit onderzoeksthema en topic.

Eisen gesteld aan het onderdeel theoretisch kader

Eisen voor dit onderdeel:

o De literatuurstudie moet een heldere titel hebben die de

focus van het onderzoek aangeeft, dus niet: ‘theoretisch

kader’ zonder aanduiding waarover het gaat.

o Er moet precies in beschreven en verantwoord zijn hoe u

de literatuur heeft gezocht (hoe en waar, welke

trefwoorden) en de criteria die u hebt gebruikt om de

papers die u hebt gevonden te selecteren. Geef tevens

een analyse op basis van publicatiejaartallen, auteur(s),

journals-proceedings waarin verschenen (denk eraan:

alleen peer-reviewed papers worden geaccepteerd),

publicatietaal, land van publicatie, e.d.

o U moet starten op een algemeen niveau voordat u

inzoomt, focust op een nauwer gebied.

o U moet uw literatuurstudie thematisch organiseren rond

ideeën die spelen in het onderzoek en niet rond de

onderzoekers. Het gaat om het idee, de theorie, niet om

de onderzoeker.

o Uw argumentatie moet coherent en samenhangend zijn,

uw ideeën moeten voor de lezer logisch met elkaar

verbonden zijn.

o U moet logische (sub)paragrafen gebruiken binnen de

literatuurstudie waarmee u de lezer helpt de

literatuurstudie te volgen.

o De structuur moet de aandacht van de lezer vooral

richten op de zaken die de focus vormen van uw

onderzoek.

o De literatuurstudie moet de lezer (logisch) leiden naar de

volgende onderdelen van het afstudeerverslag.

Methode van onderzoek, onderzoeksaanpak

Mogelijk achtegrond document: het becommentarieerde mijlpaaldocument Rapport formulering onderzoeksaanpak

Methode van onderzoek, onderzoeksaanpak

Dit moet een gedetailleerd hoofdstuk zijn, waarin de lezer

voldoende informatie krijgt om zich een juist beeld te kunnen

vormen van de betrouwbaarheid en validiteit van uw resultaten.

Eisen gesteld aan het onderdeel Methoden van onderzoek

Eisen voor dit onderdeel: een relevante, gedetailleerde

beschrijving en argumentatie over

o de gekozen onderzoekstrategie: experiment, enquête,


archiefonderzoek.

o De toegang tot gegevens en eventueel ethische kwesties.

o De eventuele noodzaak om een steekproef te trekken.

door middel van een stochastische steekproef.

door middel van een niet-stochastische steekproef.

o Het eventuele gebruik van secundaire gegevens en de

beoordeling van deze secundaire gegevensbronnen.


62

o Het eventuele gebruik van primaire gegevens, de keuze

uit:

gegevens verzamelen door middel van waarneming.

gegevens verzamelen met behulp van semi-

gestructureerde interviews, diepte- en/of

groepsinterviews.

gegevens verzamelen met behulp van vragenlijsten.

o De validiteit (de mate waarin u meet wat u beoogt te

meten) en betrouwbaarheid (de mate van

onafhankelijkheid van het toeval) van de verzamelde

gegevens.

o De wijze waarop u de gegevens heeft geanalyseerd en

eventueel gebruikte software, dat wil zeggen:

op kwantitatieve wijze: meetniveaus (nominaal,

ordinaal, interval, ratio, continu, discreet) en

passende statistische bewerkingen.

op kwalitatieve wijze: transcriberen van interviews,

categorieënstelsel.

o Een vooruitblik op de mogelijke resultaten en de

conclusie die daaruit getrokken kan worden, de

verschijnselen waarop die conclusie betrekking heeft.

o in Bijlagen: indien u in de hoofdtekst verwijst naar

operationaliseringtabellen, vragenlijsten,

coderingschema's, categorieënstelsels, topiclijsten, …

Onderzoeksresulta-ten

Onderzoeksresultaten

o Het doel van dit onderdeel is om feiten te presenteren,

meningen over deze feiten horen in dit onderdeel niet

thuis.

Gebruik eventueel illustratieve tabellen en grafieken,

afbeeldingen, schema’s om feiten weer te geven, geef

letterlijke citaten van geïnterviewden of stukjes tekst die

de feiten rijkelijk illustreren. (Ver)stop dit niet in een

bijlage.

o Het doel van dit onderdeel is bovendien om het antwoord

op de onderzoeksvragen zo helder mogelijk te

communiceren. Daarvoor moet u de bevindingen in een

heldere, logische en gemakkelijk te begrijpen manier

presenteren. Bijvoorbeeld door u te laten leiden door de

uit de probleemstelling afgeleide onderzoeksvragen.



Logisch gezien, zou er voor ieder gevonden feit

(onderzoeksresultaat) ten minste één conclusie getrokken dienen

te worden.

Verwijs steeds expliciet naar het feit in uw onderzoeksresultaten,

waarop uw conclusie is gebaseerd. Dat houdt in dat het onderdeel

Conclusies en aanbevelingen minsten even lang zou moeten zijn

als het onderdeel Onderzoeksresultaten. Dat is een juiste

vuistregel. Onderzoeksresultaten die u presenteert zonder

conclusies lopen het risico dat de lezer zegt: ‘nou en?’

Dat is ook de vraag die u uzelf steeds zou moeten stellen bij


63

iedere bevinding:

o Eerst de vraag: ‘nou en?’ en nog belangrijker de vraag:

o tot op welke hoogte heb ik hiermee mijn

onderzoeksvragen beantwoord en mijn

onderzoeksdoelstellingen bereikt (de probleemstelling

beantwoord)?

Conclusies zijn oordelen en uitspraken (‘judgements’) over de

waargenomen feiten (‘facts’) in relatie tot de onderzoeksvragen

(in het licht van de theorie) en niet de feiten zelf.

Eisen gesteld aan het onderdeel Conclusies en aanbevelingen


o Geef conclusies per onderzoeksvraag, zorg dat ze sterk

verbonden zijn aan de waargenomen feiten.

o Geef aanbevelingen (voor nader onderzoek) per (cluster

van) conclusie(s). Deze aanbevelingen moeten

geformuleerd zijn als nieuwe onderzoeksvragen.

Discussie of productreflectie

Discussie ofwel productreflectie

Voeg een afsluitende paragraaf ‘Discussie’ of productreflectie

toe, waarin u de betekenis van de conclusies en aanbevelingen

bespreekt. Bijvoorbeeld ten aanzien van

o Wat betekent dit?

o Wat zijn de implicaties voor een mogelijke toepassing?

o Wat zijn de implicaties voor de huidige stand van kennis

over dit onderzoekstopic?

o Wat zijn de implicaties voor toekomstig onderzoek?

o Wat voegt dit toe aan de literatuur?

Procesreflectie Procesreflectie

In dit onderdeel reflecteert u op het onderzoeksproces.

Hierbij laat u zien wat uw leerervaringen zijn in het proces dat u

heeft doorlopen tijdens de uitvoering van het onderzoek.

o Wat is naar uw idee goed gegaan, wat kan beter, wat zou

u in de toekomst anders doen?

o Is uw beeld van wat wetenschappelijk onderzoek inhoudt

en betekent veranderd?

o Waardoor is dit beeld veranderd, hoe ziet het er nu uit?

Referenties Referenties

Hierin neemt u alleen de literatuur op waar u in uw hoofdtekst

naar verwijst.

Het gaat om functionele literatuur, die u nodig had om tot uw

probleemstelling en onderzoeksoptiek te komen. De eis is dat u

minimaal 15 ‘peer-reviewed papers’ en/of ‘conference

proceedings’ heeft geraadpleegd.

Eisen gesteld aan de Referenties


o Verplicht gebruik van het (APA 5th) auteur-jaarsysteem.

o Bibliografie eveneens opgemaakt volgens het APA 5th-


64

systeem.

o Alle bronnen voldoen aan de eis van

wetenschappelijkheid.

o De literatuurstudie mag niet (te) eenzijdig gebaseerd zijn

op één auteur/onderzoeker.

Bijlagen Bijlagen

Hierin neemt u zaken op die de hoofdtekst ondersteunen, maar

om allerlei redenen (lengte, specificiteit, uitweiding, zijpad, e.d.)

niet in de verhaallijn van hoofdtekst passen. U neemt bijlagen op

‘in volgorde van opkomst’ in de hoofdtekst.



1. Hoofdstuk 14 Je projectverslag schrijven en presenteren, p. 505-

538.

Checklist uit Voortgang van je onderzoeksproject, p. 536 om

u te helpen bij het nadenken over de hoofdaandachtspunten

bij deze stap.

Checklist uit Kader 14.3 over de inhoud van de onderdelen

van het tekstdeel Methode van onderzoek,

onderzoeksaanpak.

Checklist uit Kader 14.6 over het beoordelen van uw eerste

versie.

2. Appendix 2 Referenties over het APA-systeem.


ge Aan de hand van meerkeuzevragen (op


cation.nl/saunders/) kunt u (vooraf en/of


controleren of u in voldoende mate over

de, voor de betreffende

stap, benodigde kennis beschikt.





















mijlpaaldocument.


65





door een meelezer (bij voorkeur een vakgenoot) in uw directe

studeeromgeving.









In deze stap krijgt u

maximaal twee keer feedback.


aandachtspunten over de inhoud

1 Onderzoeksvra(a)g(en)

In welke mate maakt de formulering eenduidig, zinvol, verantwoord en praktisch haalbaar onderzoek mogelijk? 2 Groei van kennis

6. In welke mate is verantwoord op welke wijze dit werk bijdraagt aan de groei van kennis?

7. In welke mate is het afstudeerverslag relevant voor de research community? 3 Omgang wetenschappelijke literatuur

In welke mate is aangetoond dat omgegaan kan worden met wetenschappelijke literatuur. Dat wil zeggen: is er relevant materiaal gevonden en op kritische wijze ingezet om een resultaat te onderbouwen of het onderzoek te versnellen? Wordt de literatuur benut om voort te bouwen op wat al bekend is? 4 Methode

In welke mate past de gekozen onderzoekmethode bij de onderzoeksvra(a)g(en)? Bevat het afstudeerverslag een goede verantwoording van de aanpak van het uitgevoerde onderzoek? Levert dit een goede samenhang tussen onderzoeksvra(a)g(en), methode(n) en conclusies? Is het resultaat reproduceerbaar? 5 Gegevensverzameling

In welke mate is er een juiste koppeling aan doelstelling, verantwoording en toepassing? Is er sprake van een voldoende kwaliteit van interviewschema/vragenlijst m.b.t. conceptualisering, operationalisering en formuleringen? 6 Analyse

In welke mate is het vraagstuk zorgvuldig geanalyseerd? Is het eventueel ontbreken van belangrijke aspecten verantwoord? Worden statistische c.q. kwalitatieve technieken van data-analyse op correcte wijze toegepast? 7 Synthese

In welke mate is een antwoord op de onderzoeksvraag gevonden? 8 Abstractie


66

aandachtspunten over de inhoud

In welke mate heeft de onderzoeker van de praktijksituatie geabstraheerd, en gezocht naar een generieke oplossing, en zijn de resultaten terugvertaald in wetenschappelijke termen? 9 Reflectie

In welke mate blijkt uit het verslag dat de onderzoeker reflectief heeft nagedacht? Dit kan zich onder meer uiten in: 8. Een voldoende kritische houding 9. Een reële kijk (opzet, resultaten en beperkingen) 10. Gerichte aanbevelingen voor verder onderzoek dor het formuleren van

nieuwe onderzoeksvragen.

Tabel 9 Aandachtspunten voor feedback op het concept-afstudeerverslag:

inhoud



aandachtspunten over het onderzoeksproces en uw onderzoekshouding

1 Zelfstandigheid

In welke mate is het onderzoek zelfstandig uitgevoerd? (In hoeverre) was (extra) begeleiding nodig? 2 Leergedrag

In welke mate is bereidheid tot leren getoond bij het gebruik maken van de gegeven aanwijzingen? 3 Feedback

In welke mate werd de gegeven feedback op een eigen wijze verwerkt?


onderzoeksproces en uw onderzoekshouding



aandachtspunten over de communicatie tijdens het onderzoeksproces

1 Verslag

11. In welke mate is het verslag zelfstandig te lezen? 12. In welke mate voldoet het aan de eisen van een goed verslag?

o Structuur o Lay-out o Omvang (max. 16.000 woorden) o Leesbaarheid o Vermelden bronnen en vermelden instrumenten


communicatie 4.7 STAP 7 PRESENTATIE EN VERDEDIGING


Mijlpaaldocument

Formele eindbeoordeling van het zelfstandig onderzoek.

Studiebelasting

5 uur


67

Omschrijving In deze stap verzorgt u een openbare (virtuele) presentatie van uw onderzoek voor de begeleidingscommissie en enkele collega-afstudeerders. Dit wordt gevolgd door een besloten (virtuele) verdediging van het resultaat voor de begeleidingscommissie.


Openbare virtuele afstudeerzitting

Een BPMIT afstudeerzitting bestaat uit een openbare presentatie van het

afstudeeronderzoek, gevolgd door een besloten verdediging tegenover de

begeleidingscommissie.

De openbare presentatie is gericht op de leden van de research

community (collega afstudeerders en aan de community gelieerde

onderzoekers) en heeft als doel de resultaten van het onderzoek te

presenteren en te bediscussiëren. De presentatie zal 20-30 minuten duren,

gevolgd door vragen vanuit het publiek.

Verdediging in besloten virtuele zitting

Daarna zal de afstudeerder het werk verdedigen tegenover de

begeleidingscommissie tijdens een besloten ondervraging.

Hierin kunnen alle aspecten van het onderzoek aan bod komen. Deze

ondervraging zal ongeveer een half uur duren. Daarna beraadt de

begeleidingscommissie zich en komt tot een eindoordeel.

Virtuele conferentieomge-ving

Voor afstudeersessies kan men gebruikmaken van een virtuele

conferentieomgeving. Op de afstudeersite (knop ‘Community’) staat

vermeld van welke virtuele conferentieomgeving we gebruikmaken.

Tevens kondigen we daar de afstudeersessies aan, alle communityleden

worden per e-mail op de hoogte gebracht en kunnen zich aanmelden. De

ideale virtuele afstudeerzitting ziet er dan als volgt uit:

1. Van te voren is de Powerpoint-presentatie beschikbaar gesteld aan de

afstudeerbegeleider die het bestand via de community publiceert voor

de geïnteresseerden (knop ‘Community’, Communicatieruimte

Opleiding BPMIT, link ‘Bestandsuitwisseling’).

2. De afstudeerder, de begeleidingscommissie en de leden van de

research community komen samen in een virtuele conferentiekamer.

3. De afstudeerbegeleider fungeert als voorzitter en moderator van de

afstudeersessie.

4. De afstudeerder geeft een mondelinge presentatie van 20 minuten

over zijn of haar afstudeeronderzoek ondersteund door PowerPoint-

sheets.

5. Hierna bestaat er 10 minuten de mogelijkheid voor de aanwezigen

om vragen te stellen aan de afstudeerder.

6. Behalve de afstudeerder en de begeleidingscommissie verlaat hierna

iedereen de virtuele sessie.

7. De leden van de begeleidingscommissie ondervragen de afstudeerder

in een besloten sessie van maximaal 30 minuten nog eens over

zijn/haar afstudeeronderzoek.

8. De afstudeerder verlaat de virtuele ruimte, maar blijft online


68

beschikbaar, de begeleidingscommissie blijft in de virtuele ruimte en

gaat overleggen over de eindbeoordeling voor het zelfstandig

onderzoek.

9. De begeleidingscommissie nodigt de afstudeerder weer uit, terug in

de virtuele kamer en deelt hem/haar de uiteindelijke uitslag en

motivatie mee, waarna in de meeste gevallen de afstudeerder de

felicitaties van de begeleidingscommissie in ontvangst kan nemen.

10. De afstudeerzitting wordt beëindigd.

4.7.3 Omschrijving van het product van stap 7


Het product van stap 7 kan worden samengevat als een, met Powerpoint-

dia’s ondersteunde presentatie, gevolgd door een mondeling verdediging

en eindbeoordeling.



1. Hoofdstuk 14 Je projectverslag schrijven en presenteren, par.

14.7 Mondelinge presentatie van het verslag, p. 530-534.



Aan de hand van

meerkeuzevragen (op http://www.pearsonedu


kunt u (vooraf en/of achteraf) voor uzelf

controleren of u in



beschikt.















1. Ga na aan welke eisen het ‘product’ van deze stap volgens de

opleiding moet voldoen (zie onder andere de beoordelingscriteria

voor deze stap).



3. Realiseer dit plan voor deze stap (Powerpoint-presentatie).

4. Check deze uitwerking aan de beoordelingscriteria bij de

betreffende stap (zie 4.7.6) en eventueel mede aan de hand van de

in de referentietekst opgenomen checklists (of checklists uit

andere bronnen). U oefent eventueel een keer in uw directe

omgeving.


69

4.7.6 Beoordelingscriteria bij stap 7

Presentatie en verdediging

Presentatie en verdediging

Onderstaande aandachtspunten gebruiken we om uw presentatie en

verdediging te beoordelen.

Beoordelingscrite-ria presentatie

Presentatie:

o Is er een heldere structuur in de presentatie, dat wilzeggen:

inleiding, gevolgd door de kern, en een afsluiting?

o Zijn de overgangen goed verzorgd?

o Is gekozen voor een specifieke opening/introductie

(‘aandachttrekker’, volledigheid)?

o Is er sprake van juist taalgebruik (woordkeuze,

verstaanbaarheid)?

o (Is er sprake van een passende houding en expressie?)

o Is de presentatie afgestemd op de doelgroep (peers)?

o Is de kwaliteit van de sheets voldoende, wat betreft

Structuur

Tekst

Afbeeldingen

Achtergrond

o Is de presentatie voldoende enthousiasmerend (stimuleert het

communicatie over en weer met het publiek)?

o Is er voldoende aandacht voor time management (blijft

binnen de afgesproken tijd)?

o Is er sprake van voldoende overtuigingskracht (kwaliteit van

de argumentatie)?

Beoordelingscrite-ria verdediging

Verdediging

o Heeft de student laten zien een academische titel waardig te

zijn door:

een diepgaand begrip van het onderwerp te tonen?

boven de materie te staan?

de sterke en zwakke punten van de gekozen

benadering te kunnen onderkennen?

in staat te zijn tot reflectie (producten

procesreflectie) op het uitgevoerde onderzoek?

Eindbeoordeling Eindbeoordeling: afstudeerverslag, presentatie en verdediging

Onderstaande criteria gebruiken we om uw eindbeoordeling op te maken.

Hiervoor gebruikt de begeleidingscommissie een

eindbeoordelingsformulier dat in Bijlage 2 is opgenomen.

Beoordelingscrite-ria over de inhoud

Wegingsfactor 70 % Beoordelingscriteria over de inhoud


Beoordeling van de mate waarin de formulering ervan eenduidig, zinvol,

verantwoord en praktisch haalbaar onderzoek mogelijk maakt.

2 Groei van kennis


70

Beoordeling van de mate waarop is verantwoord op welke wijze

dit werk bijdraagt aan de groei van kennis.

Beoordeling van de mate waarin het afstudeerverslag relevant is

voor de research community.

3 Omgang wetenschappelijke literatuur

Beoordeling van de mate waarin is aangetoond dat omgegaan kan worden

met wetenschappelijke literatuur. Dat wil zeggen: is er relevant materiaal

gevonden en op kritische wijze ingezet om een resultaat te onderbouwen

of het onderzoek te versnellen? Wordt de literatuur benut om voort te

bouwen op wat al bekend is?

4 Methode Beoordeling van de mate waarin de gekozen onderzoekmethode bij de

onderzoeksvra(a)g(en) past. Bevat het afstudeerverslag een goede

verantwoording van de aanpak van het uitgevoerde onderzoek? Levert dit

een goede samenhang tussen onderzoeksvra(a)g(en), methode(n) en

conclusies? Is het resultaat reproduceerbaar?

5 Gegevensverzameling

Beoordeling van de mate waarin er een juiste koppeling is aan

doelstelling, verantwoording en toepassing. Is er sprake van een

voldoende kwaliteit van interviewschema/vragenlijst m.b.t.

conceptualisering, operationalisering en formuleringen?

6 Analyse

Beoordeling van de mate waarin het vraagstuk zorgvuldig is

geanalyseerd. Is het eventueel ontbreken van belangrijke aspecten

verantwoord? Worden statistische c.q. kwalitatieve technieken van data-

analyse op correcte wijze toegepast?

7 Synthese Beoordeling van de mate waarin een antwoord op de onderzoeksvraag is

gevonden.

8 Abstractie Beoordeling van de mate waarin de onderzoeker van de praktijksituatie

heeft geabstraheerd, en heeft gezocht naar een generieke oplossing; en de

mate waarin de resultaten zijn terugvertaald in wetenschappelijke termen.

10 Reflectie Beoordeling van de mate waarin blijkt uit het verslag dat de onderzoeker

reflectief heeft nagedacht.

Dit kan zich onder meer uiten in:

Een voldoende kritische houding

Een reële kijk (opzet, resultaten en beperkingen)

Gerichte aanbevelingen voor verder onderzoek door het

formuleren van nieuwe onderzoeksvragen.

Beoordelingscrite-ria over het onder-zoeksproces en de onderzoekshouding

Wegingsfactor 20 % Beoordelingscriteria over het onderzoeksproces en de

onderzoekshouding

1 Zelfstandigheid Beoordeling van de mate waarin het onderzoek zelfstandig is uitgevoerd.

(In hoeverre) was (extra) begeleiding nodig?

2 Leergedrag


71

Beoordeling van de mate waarin bereidheid tot leren is getoond bij het

gebruik maken van de gegeven aanwijzingen.

3 Feedback Beoordeling van de mate waarin de gegeven feedback op een eigen wijze

werd verwerkt.

Beoordelingscrite-ria over de communicatie

Wegingsfactor 10 % Beoordelingscriteria over de communicatie

1 Verslag Beoordeling van de mate waarin het verslag zelfstandig is te lezen.

Beoordeling van de mate waarin het verslag voldoet aan de eisen van een

goed verslag:

Wat betreft structuur.

Wat betreft lay out.

Wat betreft omvang (max. 16000 woorden).

Wat betreft leesbaarheid.

Wat betreft het vermelden van bronnen en vermelden van

instrumenten.

2 Eindpresentatie

Beoordeling van de mate waarin het werk goed werd gepresenteerd.

3 Verdediging

Beoordeling van de mate waarin het werk goed werd verdedigd.


72

5 Studiebelasting

De cursus vormt de afronding van de masteropleiding BPMIT en bestaat

uit vier modulen. Voor één module staat gemiddeld een studieduur van

100 á 120 uur; het afstudeertraject levert 17,2 studiepunten (ects) op.

De effectieve studiebelasting van het totale traject bedraagt 400 uur.

Studiebelasting als norm

We beschouwen deze studiebelasting als een norm: binnen deze

tijdsbesteding moet het in principe gebeuren.

Best case scenario We vinden het belangrijk dat u zich het volgende realiseert. Dit betreft

een best case scenario. Een uitloop van 20% komt in de praktijk

regelmatig voor.

Minimaal noodzakelijke randvoorwaarden

Met best case scenario bedoelen we dat u als afstudeerder volledig aan

alle ingangseisen (minimaal noodzakelijke randvoorwaarden) voldoet,

dat wil zeggen

u beschikt over alle academische vaardigheden die in de premaster

zijn aangeboden, van deze competenties heeft u de aangeboden

kennis en vaardigheden paraat.

u beschikt over alle benodigde domeinkennis van de

masteropleiding.

6 Ten slotte

Tot zover deze introductie. Wij wensen u een voorspoedige en

succesvolle afronding van uw studie toe!


73

7 Referenties

't Hart, H., H. Boeije, et al. (2005). Onderzoeksmethoden. Amsterdam,

Boom Onderwijs.

Aken, J. E. v., J. D. van der Bij, et al. (2001b). Oorzaak - probleem -

gevolg. Bedrijfskundige methodologie, Collegedictaat, TU/e,

Eindhoven: blz. 23-26.

Aken, J. E. v., J. D. van der Bij, et al. (2001c). Drie categorieën

wetenschap. Bedrijfskundige methodologie, Collegedictaat,

TU/e, Eindhoven: blz. 10-16.

Baarda, D. B. and M. P. M. De Goede (2006). Basisboek Methoden en

Technieken. Handleiding voor het opzetten en uitvoeren van

kwantitatief onderzoek. Groningen/Houten, Wolters-Noordhoff.

Baarda, D. B., M. P. M. De Goede, et al. (2005). Basisboek Kwalitatief

Onderzoek. Handleiding voor het opzetten en uitvoeren van

kwalitatief onderzoek. Groningen/Houten, Wolters-Noordhoff.

de Man, H. (2001). Het beschrijven van een probleem. Methoden en

technieken van bedrijfswetenschappelijk onderzoek. Heerlen,

Cursuscode B.29.2.1.1 Open Universiteit Nederland.

Garssen, A. and W. P. C. Van Zanten (2006). Academische vaardigheden

5. Onderzoek als genre en empirische cyclus. Studietaak 2

Empirische cyclus à la Popper: deductie, inductie en weerlegbare

hypothesen. Heerlen, Open Universiteit Nederland.

Saunders, M., P. Lewis, et al. (2008). Methoden en technieken van

onderzoek. Amsterdam, Pearson Education.

Segers, J. H. G. (1999). De onderzoeksstructuur: conceptueel model en

onderzoeksontwerp. Methoden voor de

maatschappijwetenschappen. Assen, Van Gorcum: hoofdstuk 1,

blz. 54-81.

Van Zanten, W. P. C. (2006). Academische vaardigheden 6. Onderzoek:

faseren en probleemstellen. Studietaak 2 Probleemstellen.

Heerlen, Open Universiteit Nederland.

Verschuren, P. J. M. and H. Doorewaard (2007). Het ontwerpen van een

onderzoek. Den Haag, Boom uitgevers.


74

Bijlage 1 Leerdoelen

Als u het afstudeertraject BPMIT heeft afgerond heeft u laten zien dat u

op het vlak van

Kennis en inzicht

kennis en inzicht heeft in

- de belangrijkste theorieën en actuele ontwikkelingen op de

terreinen van informatiemanagement; u heeft dit met name laten

zien in de literatuurstudie.

- bedrijfskundig en ontwerpgericht onderzoek; u heeft dit

aangetoond door de verantwoording uw werkwijze tijdens het

zelfstandig onderzoek.

- diagnose en ontwerp; u heeft dit aangetoond door de

verantwoording uw werkwijze tijdens het zelfstandig onderzoek.

U heeft daarbij een beheersingsgraad bereikt die het u mogelijk maakt

aan het academisch debat op masterniveau deel te nemen en daar een

originele bijdrage aan te leveren.

Toepassen van kennis en inzicht

in staat bent om

- vanuit theoretische kaders een analyse uit te voeren van

complexe management en organisatievragen of -problemen

- een bedrijfskundig onderzoek of ontwerpgericht project op te

zetten en gemaakte keuzen te onderbouwen

- zelfstandig onderzoek te doen.

U kunt deze vaardigheden toepassen in uiteenlopende settings, in relatie

tot verschillende inhouden en in samenwerking met diverse

(inhouds)deskundigen om bedrijfskundige problemen te analyseren en te

onderzoeken en/of ontwerpen voor oplossingen op te zetten en uit te

werken.

Oordeelvorming

in staat bent om

- theoretische concepten en begrippen door middel van een

onderzoek te verhelderen, te analyseren en in theoretische

domeinspecifieke kaders te positioneren

- bronnenonderzoek uit te voeren, te analyseren, te ordenen en te

interpreteren

- over de opzet, bruikbaarheid en repliceerbaarheid van eigen en al

(door anderen) uitgevoerd onderzoek een eigen standpunt te

formuleren en te onderbouwen

- kritisch te reflecteren op keuzen voor ontwerp en onderzoek,

rekening houdend met ethische en maatschappelijke implicaties

van de overwogen alternatieven.

U bent in staat afwegingen te maken en te formuleren over onderwerpen

op het terrein van management en organisatie en op basis van onvolledige

informatie te komen tot een plan van aanpak. U bent in staat om in die

afwegingen sociale en ethische verantwoordelijkheden mee te wegen.


75

Communicatie

in staat bent om mondeling en schriftelijk helder te rapporteren aan

opdrachtgevers en vakgenoten volgens daartoe geëigende formats.

U toont zich daarbij klantgericht, zakelijk, respectvol en verantwoordelijk

ten aanzien van (de belangen van) opdrachtgevers en diens cliënten.

Ook bent u in staat voor een breder publiek over de betekenis van

bedrijfskundig onderzoek en de daarmee te behalen of behaalde

resultaten te rapporteren.

Leervaardigheden6

in staat bent nieuwe ontwikkelingen kritisch te beoordelen en zelfstandig

nieuwe kennis en vaardigheden te verwerven. Daarnaast bent u in staat

uw eigen leerbehoeften te herkennen en de bronnen te vinden waarmee u

aan die behoeften kan voldoen.

6 Op het punt van leervaardigheden zijn voor de opleiding geen

tussendoelstellingen geformuleerd. Leervaardigheden behoren tot de

competenties die noodzakelijk zijn om andere doelstellingen te bereiken. Al het

leren in de opleidingen van de faculteiten Managementwetenschappen en

Informatica vindt plaats op het grensvlak van het verwerven van bestaande

kennis en het zelf ontdekken van nieuwe kennis.


76

Bijlage 2 Eindbeoordelingsformulier

Student

Naam:

Identificatienummer:

Begeleiders examinator

Eerste begeleider:

Tweede begeleider:

Derde begeleider:

Verslag

Titel

Datum:

Oordeel

Cijfer inhoud (70%)

Cijfer gedrag (20%)

Cijfer communicatie (10%)

Eindresultaat:

I: Inhoudelijke criteria commentaar en beoordeling


Beoordeling van de mate waarin de

formulering ervan eenduidig, zinvol,

verantwoord en praktisch haalbaar

onderzoek mogelijk maakt.

2 Groei van kennis

Beoordeling van de mate

waarop is verantwoord op

welke wijze dit werk

bijdraagt aan de groei van

kennis.

Beoordeling van de mate

waarin het afstudeerverslag

relevant is voor de research

community.

3 Omgang wetenschappelijke

literatuur

Beoordeling van de mate waarin is

aangetoond dat omgegaan kan

worden met wetenschappelijke

literatuur. Dat wil zeggen: is er

relevant materiaal gevonden en op

kritische wijze ingezet om een

resultaat te onderbouwen of het

onderzoek te versnellen? Wordt de

literatuur benut om voort te bouwen

op wat al bekend is?

4 Methode Beoordeling van de mate waarin de

gekozen onderzoekmethode bij de

onderzoeksvra(a)g(en) past. Bevat

het afstudeerverslag een goede


77


verantwoording van de aanpak van

het uitgevoerde onderzoek? Levert

dit een goede samenhang tussen

onderzoeksvra(a)g(en), methode(n)

en conclusies? Is het resultaat

reproduceerbaar?

5 Gegevensverzameling

Beoordeling van de mate waarin er

een juiste koppeling is aan

doelstelling, verantwoording en

toepassing. Is er sprake van een

voldoende kwaliteit van

interviewschema/vragenlijst m.b.t.

conceptualisering, operationalisering

en formuleringen?

6 Analyse

Beoordeling van de mate waarin het

vraagstuk zorgvuldig is

geanalyseerd. Is het eventueel

ontbreken van belangrijke aspecten

verantwoord? Worden statistische

c.q. kwalitatieve technieken van

data-analyse op correcte wijze

toegepast?

7 Synthese Beoordeling van de mate waarin een

antwoord op de onderzoeksvraag is

gevonden.

8 Abstractie Beoordeling van de mate waarin de

onderzoeker van de praktijksituatie

heeft geabstraheerd, en heeft

gezocht naar een generieke

oplossing; en de mate waarin de

resultaten zijn terugvertaald in

wetenschappelijke termen.

10 Reflectie Beoordeling van de mate waarin

blijkt uit het verslag dat de

onderzoeker reflectief heeft

nagedacht.

Dit kan zich onder meer uiten in:

Een voldoende kritische

houding

Een reële kijk (opzet,

resultaten en beperkingen)

Gerichte aanbevelingen

voor verder onderzoek door

het formuleren van nieuwe

onderzoeksvragen.


78


eindoordeel

(cijfer en motivatie)

II: te beoordelen aspecten over het

onderzoeksproces en de

onderzoekshouding

commentaar en beoordeling

1 Zelfstandigheid Beoordeling van de mate waarin het

onderzoek zelfstandig is uitgevoerd.

(In hoeverre) was (extra)

begeleiding nodig?

2 Leergedrag Beoordeling van de mate waarin

bereidheid tot leren is getoond bij

het gebruik maken van de gegeven

aanwijzingen.

3 Feedback Beoordeling van de mate waarin de

gegeven feedback op een eigen

wijze werd verwerkt.

eindoordeel


III: te beoordelen aspecten over de

communicatie


1 Verslag Beoordeling van de mate waarin het

verslag zelfstandig is te lezen.


verslag voldoet aan de eisen van een

goed verslag:

Wat betreft structuur.

Wat betreft lay out.

Wat betreft omvang (max.

16000 woorden).

Wat betreft leesbaarheid.

Wat betreft het vermelden

van bronnen en vermelden

van instrumenten.

2 Eindpresentatie


werk goed werd gepresenteerd.

3 Verdediging


79

III: te beoordelen aspecten over de

communicatie



werk goed werd verdedigd.

eindoordeel



80

Bijlage 3 ‘Conceptueel model’ en ‘referentiemodel’

Een conceptueel model kan velerlei vormen aannemen, maar wordt in het

empirisch onderzoek meestal gebruikt om theoretische uitspraken over te

onderzoeken verschijnselen in samenhang te plaatsen. Zie voor een

uitgebreide beschrijving de Appendix in (Verschuren and Doorewaard,

2007).

Het conceptueel model kan gezien worden als een voorstelling van de

gekozen onderzoeksoptiek. Een conceptueel model bestaat in deze visie

uit een aantal denkbeelden-vooraf over het te onderzoeken probleem

(Segers, 1999). Deze denkbeelden kunnen bestaan uit

1. de afbakening van de onderzoekseenheden of bouwstenen van

het model

2. de selectie van eigenschappen (kenmerken,

eigenschapsbegrippen) van die onderzoekseenheden of definities

van de abstracte concepten waaruit de bouwstenen van het model

zijn gevormd

3. de formulering van relaties tussen deze eigenschappen of

bouwstenen van het model (bijvoorbeeld: hypothesen/

veronderstellingen over causale verbanden tussen de

eigenschapsbegrippen of bouwstenen).

Een conceptueel model kan meerdere verschijningsvormen hebben. Het

kan bijvoorbeeld voorkomen als

een causaal model dat de relaties tussen variabelen van

onderzoekseenheden beschrijft en verklaart.

een referentiemodel, dat wil zeggen als model met een

generieke waarde voor verschillende situaties:

o als het referentiemodel verwijst naar de

werkelijkheid kan het de consensus

vertegenwoordigen in de wetenschappelijke

gemeenschap dat dit het best mogelijke model is,

gegeven de beschikbare informatie (bijvoorbeeld: ten

behoeve van de ontwikkeling van

beoordelingscriteria, aandachtspunten,

ontwerpmodellen, interventiemodellen, en

dergelijke).

o als het referentiemodel gezien wordt als ‘model om

te modelleren’, dan kan het gezien worden als een

representatie van hoe om te gaan met het beschrijven

en besturen van de werkelijkheid (bijvoorbeeld:

functionele modellen, gegevensmodellen,

procesmodellen, kennismodellen, en dergelijke).

een raamwerk dat de ondersteunende basis en structuur biedt

waarbinnen en van waaruit ideeën en modellen kunnen

groeien (bijvoorbeeld: de sociotechnische ontwerpbenadering

als raamwerk van waaruit een referentiemodel voor het

ontwerp van bedrijfsprocessen kan worden ontwikkeld).

Meerdere referentiemodellen kunnen binnen hetzelfde

raamwerk passen. Zonder een unificerend raamwerk zijn

referentiemodellen echter niet eenduidig aan elkaar te

Theoretische uitspraken in samenhang

Voorstelling van de onderzoeksoptiek

Verschijningsvor-men


81

koppelen.

etc.

De rol van conceptuele modellen in de empirische cyclus (zie 1.1.2) is als

volgt schematisch weer te geven:

Figuur 2 Rol van conceptuele modellen in de empirische cyclus


82

Bijlage 4 Per stap, alle verwijzingen naar de referentieteksten in

Saunders et al.

stappen afstudeer-traject BPMIT

Methoden en technieken van onderzoek (Saunders,

Lewis et al., 2008)

Stap 1 Voorlopige opdrachtformulering

1. Het hoofdstuk Hoe je dit boek moet

gebruiken en Voorwoord (p. x-xv).

2. Hoofdstuk 1 De betekenis van onderzoek

in het bedrijfsleven en het management –

opzet van dit boek (p. 1-13).

3. Hoofdstuk 2 Onderzoeksfilosofieën en

benaderingen begrijpen (p. 15 - 41).

4. Hoofdstuk 3 Het onderzoeksonderwerp

formuleren en duidelijk maken (p. 43 -

74).

Checklist uit Voortgang van je

onderzoeksproject, p. 71-72, om u te

helpen bij het komen van

onderzoeksideeën tot een

onderzoeksvoorstel in een voorlopige

opdrachtformulering.

Checklist uit Kader 3.2 en het

voorbeeld uit Kader 3.10.

5. Hoofdstuk 4 Een kritisch overzicht van

de literatuur schrijven, par. 4.1 t/m 4.4,

(p. 75 - 93).

stap 2 Literatuurstudie

1. Hoofdstuk 4 Een kritisch overzicht van

de literatuur schrijven (p. 75 t/m 119).


onderzoeksproject, p. 115 - 116 om u

te ondersteunen bij het nadenken

over de opzet en uitvoering van uw

literatuurstudie.

Checklists uit Kader 4.1 (p.79),

Kader 4.2 (p. 81) en Kader 4.3

(p.83).

2. Tijdens de uitvoering van uw

literatuurstudie de checklists van Kader

4.8 (p. 99)over het beperken van

problemen met trefwoorden en Kader

4.10 (p.109) voor de beoordeling van de

relevantie en de waarde van de gevonden

literatuur voor uw afstudeeronderzoek.

stap 3 Aanscherping opdrachtformulering

1. Hoofdstuk 2 Onderzoeksfilosofieën en

benaderingen begrijpen (p. 15 - 41).`


onderzoeksproject (p. 38), om u te

helpen bij het vaststellen van uw

eigen achterliggende

onderzoeksopvattingen

(onderzoeksfilosofie en bij uw


83



Lewis et al., 2008)

opvattingen passende benaderingen).

2. Hoofdstuk 5 Een onderzoeksontwerp

bepalen (p. 121-151).


onderzoeksproject ( p. 147), om u te

helpen bij het bepalen van een

passend globaal onderzoeksontwerp.

stap 4 Formulering onderzoeksaanpak

1. Hoofdstuk 6 Onderhandelen over

toegang en onderzoeksethiek (p. 153-

194).


onderzoeksproject, p. 189-190, om

per onderzoeksvraag te bepalen

o welke data, welke

onderzoeksmethoden en

manier(en) van waarneming

u wilt gaan gebruiken.

o welke problemen u hierbij

kunt tegenkomen en hoe u

daarmee om kunt gaan.

o hoe u omgaat met het

verkrijgen van toegang tot de

data en welke ethische

vragen (kunnen) spelen.

Checklists

o uit Kader 6.7 (p.169) over

toegang tot databronnen.

o uit de Kader 6.9 (p.175), 6.10

(p.177) en 6.14 (p.187) over

onderzoeksethiek.

Voorbeeld uit Kader 6.11 over de

procedure voor verkrijgen van

formele toestemming voor het

verzamelen van data bij de

onderzoekseenheid.

2. Hoofdstuk 7 Steekproeven trekken (par.

7.1, p. 195-199).


onderzoeksproject, p. 233, om na te

gaan of u een steekproef moet

trekken.

Als u besluit dat u een steekproef nodig heeft:

3. Hoofdstuk 7 Steekproeven trekken (par.

7.2 en verder, p. 199-239).

Checklist uit Kader 7.1 (p.201) en

Schema 7.1 (p.209)

o bij stochastische steekproef:

Figuur 7.3 (p.210),


84



Lewis et al., 2008)

beslisboom als hulpmiddel

bij een keuze.

o bij niet-stochastische

steekproef: Figuur 7.5

(p.222), beslisboom als

hulpmiddel bij een keuze.


onderzoeksproject, p. 233.

4. Hoofdstuk 8 Secundaire gegevens

gebruiken (p. 241-271), als u secundaire

gegevens wilt gaan gebruiken:


onderzoeksproject, p. 267-268 om de

geschiktheid van secundaire

gegevens voor uw

afstudeeronderzoek te bepalen.

Als u besluit voor gebruik van secundaire

gegevens:

Checklist uit Kader 8.4 (p.264-265)

over het beoordelen van secundaire

gegevensbronnen.


5.1 Hoofdstuk 9 Primaire gegevens

verzamelen door middel van waarneming

(p. 273-297), als u primaire gegevens wilt

verzamelen en daarbij als

gegevensverzamelingsmethode

waarneming kiest.


onderzoeksproject, p. 293, om de

mate van geschiktheid van

waarneming als

gegevensverzamelingsmethode te

bepalen.

Als u besluit dat waarneming een geschikte

methode is:

Checklist uit Kader 9.5 (p. 287) over

een ‘kant en klaar’ coderingschema.


verzamelen met behulp van semi-

gestructureerde interviews, diepte- en

groepsinterviews (p. 299-339), als u

primaire data wilt verzamelen en daarbij

als dataverzamelingsmethode interview

kiest.


onderzoeksproject, p. 335 om u te

helpen de mate van geschiktheid te


85



Lewis et al., 2008)

bepalen van interview als

gegevensverzamelingsmethode.

Als u besluit dat interview een geschikte

methode is:

Checklist uit Kader 10.2 (p.306) over

de vraag of u semi-gestructureerde of

diepte-interviews moet gebruiken.

Checklist uit Kader 10.11 (p.319)

over de voorbereiding op het houden

van semi-gestructureerde of diepte-

interviews.


over de voor- en nadelen van het

vastleggen op een audio/video-

opnameapparaat van het interview.


over hoe u de interviewresultaten

gaat vastleggen.


verzamelen met behulp van vragenlijsten

(p. 341-394), als u primaire gegevens wilt

verzamelen en daarbij als

dataverzamelingsmethode vragenlijst

kiest.


onderzoeksproject, p. 386-387, om u

te helpen bij het nadenken over de

geschiktheid en het ontwikkelen en

gebruik van vragenlijsten.

Als u besluit dat de inzet van vragenlijsten

een geschikte methode is:

Checklist uit Kader 11.7 (p.364-365)

over het formuleren van de vragen.


de volgorde van de vragen.


over de opmaak van de vragenlijst.

6. Analyseren van verzamelde gegevens

6.1 Hoofdstuk 12 Kwantitatieve gegevens

analyseren (p. 395-460) als u

kwantitatieve gegevens wilt analyseren.


onderzoeksproject, p. 455, om u te

helpen bij het nadenken of u over

data gaat beschikken die een

kwantitatieve analyse mogelijk

maken en over de wijze waarop u

data kwantitatief kunt analyseren.

Als u besluit dat u over gegevens gaat


86



Lewis et al., 2008)

beschikken die u op kwantitatieve wijze kunt

analyseren:

Figuur 12.1 (p.399) over het

nauwkeurigheidsniveau van

numerieke metingen (meetniveaus).


het ontwerp van diagrammen en

tabellen.

6.2 Hoofdstuk 13 Kwalitatieve gegevens

analyseren (p. 461-503), als u

kwalitatieve gegevens wilt analyseren.


onderzoeksproject, p. 498, om u te

helpen bij het nadenken of u over

gegevens gaat beschikken die een

kwalitatieve analyse mogelijk maken

en over de wijze waarop u gegevens

kwalitatief kunt analyseren.

Als u besluit dat u over gegevens gaat

beschikken die u op kwalitatieve wijze kunt

analyseren:


het transcriberen van uw interviews.

stap 5 Uitvoering empirisch onderzoek

Het betreft hier in principe dezelfde verwijzingen

als voor stap 4. Het verschil is dat bekend is

welke beslissingen u hebt genomen en welke

keuzen u heeft gemaakt. Die heeft u beschreven

en verantwoord in het mijlpaaldocument van stap

4. Gebruik de in stap 4 genoemde verwijzingen.

We bedoelen in het bijzonder de onderdelen van

de Checklists uit Voortgang van je

onderzoeksproject die gaan over de uitvoering

van het onderzoek en die passen bij de door u

gemaakte keuzen op het vlak van

gegevensverzamelingsmethode(n) en analyse van

de verzamelde gegevens.

stap 6 Rapportage

1. Hoofdstuk 14 Je projectverslag schrijven

en presenteren, p. 505-538.


onderzoeksproject, p. 536 om u te

helpen bij het nadenken over de

hoofdaandachtspunten bij deze stap.

Checklist uit Kader 14.3 over de

inhoud van de onderdelen van het

tekstdeel Methode van onderzoek,

onderzoeksaanpak.

Checklist uit Kader 14.6 over het

beoordelen van uw eerste versie.


87



Lewis et al., 2008)

2. Appendix 2 Referenties over het APA-

systeem.

stap 7 Presentatie en verdediging

1. Hoofdstuk 14 Je projectverslag schrijven

en presenteren, par. 14.7 Mondelinge

presentatie van het verslag, p. 530-534.

Cursus Deel Afstudeertraject Introductie tot Business ... · 4.7 STAP 7 PRESENTATIE EN VERDEDIGING...

Documents

Transcript of Cursus Deel Afstudeertraject Introductie tot Business ... · 4.7 STAP 7 PRESENTATIE EN VERDEDIGING...