Cultuur Pakket

BplusC in het basisonderwijs

2015 | 2016

taal & media, muziek, dans, toneel, beeldende kunst, cultureel erfgoed

BplusC in het basisonderwijs 15|16 2

Colofon

Deze publicatie is een uitgave van BplusC.

Inhoud: afdeling OnderwijsEindredactie en vormgeving: afdeling CommunicatieDrukwerk: Puntgaaf drukwerkOplage: 450 exemplaren

Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. Wijzigingen voorbehouden. Zie actuele informatie op www.BplusC.nl.

BronvermeldingAlle foto’s zijn gemaakt door BplusC, met uitzondering van:

voorzijde rechts onder titel: SBO de Vliegerp. 36 Garage TDI/ STT produkties, Knarsp. 37 Vincent van den Hoogen, Bram de Goeijp. 38 Sanne Zweije en Vera van Wolferen, Floris Heuerp. 39 Max Tak, Inez de Bruijn en Elien van den Hoekp. 40 Noa Verhofstad, Theater Terrap. 41 Harro van Lien/ STT produkties, Floris Heuerp. 42 Cultuureducatiegroepp. 48 LAFV (kinderboekenfeest 2014)achterzijde rechts onder informatieblok: PRAE

BplusC heeft zich ingespannen om de personen op de foto’s te achterhalen ter goedkeuring voor plaatsing. Mocht u beeldmateriaal tegenkomen dat volgens u niet geplaatst had mogen worden dan verzoeken wij u dat te melden via [email protected].

Jaaragenda 15|16 2015

woensdag 16 septemberThema-avond Kinderboekenweek

woensdag 17 t/m zondag 18 oktoberKinderboekenweek

zondag 11 oktoberKinderboeken feest

woensdag 4 novemberBijeenkomst Netwerk Cultuureducatie

donderdag 19 novemberThema-avond Met dyslexie naar het voortgezet onderwijs

september t/m november Nationale Voorleeswedstrijd (op school)inschrijven schoolkampioen voor 1 december

2 november 2015 t/m 29 januari 2016Deelname aan de Monitor van de Biblitheek op school

2016woensdag 13 januariInspiratiemiddag Nationale Voorleesdagen

woensdag 27 januari t/m zaterdag 6 februariNationale Voorleesdagen

woensdag 6 aprilBijeenkomst Netwerk Cultuureducatie

maandag 2 t/m woendag 18 meiStemperiode Nederlandse Kinderjury 2016

Informatie en inschrijven www.BplusC.nl

afdeling Onderwijs [email protected]

0900 23 23 000

BplusC in het onderwijs| BplusC.nl 3

Volg BplusC ook op

Welkom

Voor u ligt de brochure BplusC in het onderwijs 2015-2016, vol projecten en producten voor groep 1 t/m 8, van muziek tot taal & media en van beeldende kunst tot dans. U vindt ze onder Cultuur Pakket (Ba-sis, Plus en Flex), Cultuur

Vrij, Bibliotheek en OnderwijsKansen. Ook kunt u samen met BplusC werken aan kwaliteit met schoolbrede ondersteuning en scholing voor leerkrachten en teams.

Kunst, cultuur en kennis zijn de drie pijlers van BplusC. Ons hart en onze kracht ligt in het ontwikkelen, samenstellen en organiseren van een totaalpakket cultuureducatie, leesbe-vordering en mediawijsheid. Hiervoor maken wij ons, samen met u, nu en in de toekomst sterk. Wij vinden het belangrijk om alle kinderen in Leiden en omgeving, ongeacht afkomst, achtergrond, geslacht, godsdienst of mogelijkheden, in con-tact te brengen met kunst, cultuur en kennis. En waar kan dat beter dan in het onderwijs, waar ieder kind gelijke kansen krijgt om zich te ontplooien via culturele en artistieke acti-viteiten?

Cultuureducatie anno 2015BplusC heeft in haar CultuurPakketten een serieuze vernieu-wingsslag gemaakt. Alle projecten zijn ontwikkeld volgens actuele eisen, richtlijnen en theorieën op het gebied van cultuureducatie. Het landelijk leerplankader Kunstzinnige oriëntatie van Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO), Cultuur in de Spiegel, de 21e-eeuwse vaardigheden en het Referen-tiekader Cultuureducatie Holland Rijnland vormen tezamen de voedingsbodem voor onze projecten. Ook heeft BplusC de inhoud van de nieuwe projecten afgestemd op andere vakken als taal, rekenen en geschiedenis. Wij gaan in school-jaar 2015-2016 van start met de nieuwe Cultuur Pakketten.

Het schooljaar 2015-2016 staat bij BplusC in het teken van samenwerking en contact. Daarom komen wij graag bij u langs. Hoe ervaart u de nieuwe Cultuur Pakketten? Wat ver-wacht u de komende jaren van ons? De medewerkers van de afdeling Onderwijs horen graag hoe het bij u op school gaat en denken graag met u mee. Binnenkort nemen wij contact met u op voor het plannen van een bezoek aan uw school.

Zelf contact opnemen? Op pagina 51 vindt u de contact-gegevens van de afdeling.

Een inspirerend schooljaar toegewenst!

Willem van MoortVoorzitter raad van bestuur BplusC

BplusC in het basisonderwijs 15|16 3

Vroegboekkorting!Ervaar de meerwaarde van een Cultuur Plus-project.Kies de Plus-versie van een project en ontvang € 10

korting op de meerprijs (€ 30 i.p.v. € 40 per project) bij inschrijving voor 29 juni 2015.

Inhoudsopgave

Groep 1 en 2 4- Cultuur Pakket 4- Cultuur Vrij 6- Lezen en mediawijsheid 7- OnderwijsKansen 8




Schoolvoorstellingen 36

Werken aan kwaliteit 42- scholing voor leerkrachten en teams 42- schoolbrede ondersteuning 46

Voorwaarden en uitgangspunten 48

Contact: medewerkers en adressen 51

Cultuur PakketBasis | Plus | Flex

Dansend door weer en windHet boek De Paraplu van Ingrid en Dieter Schubert is het vertrekpunt van deze winderige, zonnige, natte, warme reis. De kinderen gaan al dansend het weer ervaren en de omgeving verkennen. Ze dansen in de wind, hoog op de wolken, in de warme jungle, onder water en in de sneeuw. Intussen tikt de tijd door: de zon gaat onder, de maan komt op. De wind blaast hen steeds verder, maar ze komen gelukkig weer veilig thuis.

In het Plus-project presenteren de kinderen in kleine groepjes de dansjes die ze hebben geoefend aan elkaar. De vakleerkracht stimuleert hen en werkt aan hun zelfvertrouwen. De stukjes dans verbeelden samen de reis van de paraplu uit het boek.

Kleuters ontdekken de wereld door te ervaren. Dansend door weer en wind is een zintuiglijk en associatief project. Het begrip tijd krijgt betekenis met woorden als nu, straks, morgen, middag, avond en nacht. Met bewegingen van wind, water en bomen beelden de kinderen de omgeving uit. Ook weerelementen als regen, zon en sneeuw komen terug als bewegingen in de stukjes dans.

Discipline dans, taal & mediaLeerlijn Ik en de wereld, Tijd, KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1 uurCultuur Plus 2 lessen van 45 minutenDocent Nathalie SormaniVoorbereiding optioneel: De paraplu voorlezenBenodigdheden speelzaal/ gymzaal

Bij ons in de straatBeleef het boek Bij ons in de straat van Koos Meinderts en Annette Fienieg. Beweeg en speel mee met de muziek!

In de straat woont een bont gezelschap mensen in allerlei huizen. De kinderen gaan de karakteristieke personages uit het boek verbinden aan verschillende soorten muziek en bewegingen. De vakleerkracht speelt op diverse muziekinstrumenten en blaast zo nog meer leven in de personages en hun huizen.

In het Plus-project tekenen de kinderen, terwijl ze naar muziek luisteren, verschillende soorten mensen, huizen, kleuren of bewegingen. De tekeningen zijn de inspiratiebron voor de tweede les, waarin de kinderen hun eigen muziek bij deze teke-ningen maken en dit aan elkaar laten horen als mini-presentatie.

Kleuters verkennen de wereld vanuit hun eigen straat en hun eigen buurt. Ze leren steeds meer mensen kennen die elk een eigen karakter hebben. Ze krijgen ook oog voor binnen- en buitenkanten van gebouwen. Daarnaast zijn ze goed in het bedenken van nieuwe vormen en ervaringen door hun sterke voorstellingsvermogen (zelfverbeelding). Dit komt in Bij ons in de straat volop aan bod.

Discipline muziek, taal & mediaLeerlijn Ik en de wereld, KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1 uurCultuur Plus 2 lessen van 45 minutenDocent Judien LuinenburgBenodigdheden speellokaal/ gymzaal, stoel, tafeltje, cd-speler, matten en/of hoepels Plus: 2 à 3 grote vellen papier (A3) per kind, wascokrijt in diverse kleuren

Groep 1 en 2

Groep 1 en 2 4

Stoute hond! Stout of braaf zijn, dat is een keuze. De kinderen denken op basis van het prentenboek Stoute hond! na over deze keuze. Wat zou jij doen? Welke emoties komen erbij kijken? Zou het ook anders kunnen aflopen?

Het onderwerp braaf of stout past binnen de belevingswereld van kleuters. Ze zijn gevoelig voor routines en ‘hoe dingen horen te gaan’. Spelen met deze vaste gedragingen zorgt voor spanning en humor. Het betrekken van geluiden, mimiek, gebaren en bewegingen bij het voorlezen en verbeelden van het verhaal helpt de kinderen bij het verwerken van informatie op een talig niveau.

optie toneelOp basis van hun eigen associaties en herinneringen bij braaf of stout zijn, beelden de kinderen stout en braaf gedrag uit in verschillende situaties. Bij het toneelspelen gebruikt de vakleerkracht begrippen als voor, achter, begin, midden en einde om de beginnende geletterdheid te stimuleren. Dit doet ze ook door woorden te plakken op kinderen of attributen tijdens het spel.

In het Plus-project werken de kinderen zelf een korte scène uit, onder leiding van de vakleerkracht. Deze scène presenteren ze aan elkaar. De kinderen reageren op elkaars spel.

Discipline toneel, taal & mediaLeerlijn Taal en rekenen, KunstLocatie op schoolCultuur Basis 2 lessen van 30 minuten per halve klasCultuur Plus 2 lessen van 45 minuten per halve klasDocent Roos Marie van der WerffVoorbereiding optioneel: Stoute hond! voorlezenBenodigdheden speellokaal/ gymzaal

optie beeldende kunstOp basis van hun eigen associaties en herinneringen bij braaf of stout zijn, gaan de kinderen beeldend aan de slag. Ze koppelen kleuren aan emoties. Met verfrollers en karton maken ze een achtergrond waarbij de ene helft ‘braaf’ en de andere helft ‘stout’ voorstelt. Daarna plakken en stempelen ze afbeeldingen en woorden uit het verhaal op deze achtergrond. Tellen komt zijdelings aan bod.

In het Plus-project vormen ze met letters de woorden ja en nee. Ook leren ze hoe je smileys met verschillende gezichtsuitdrukkingen kunt tekenen. Deze krijgen ook een plek op de achtergrond van het werk. De vakleerkracht speelt bij deze extra activiteiten in op de beginnende geletterdheid.

Discipline beeldende kunst, taal & mediaLeerlijn Kunst (Plus: Taal en rekenen)Locatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1 uurCultuur Plus 1 les van 1,5 uurDocent Margriet BlomVoorbereiding tafels in groepjes zetten, optioneel: Stoute hond! voorlezen Benodigdheden veel verschillende kleuren plakkaatverf, lijm, onderleggers ter bescherming tafels, kleding die vies mag worden/schorten

Hollen of stilstaan met FietFiet wil rennen van Bibi Dumon Tak vertelt het verhaal van een struisvogel die het liefst de hele dag wil rennen. Totdat de wind opsteekt, die het Fiet zo goed als onmogelijk maakt om door te rennen. Wat ze ook probeert, het lukt niet. Rennen hoort snel te gaan, maar Fiet komt maar traag vooruit.

De kinderen maken op basis van dit verhaal kennis met verschillende soorten muziek. Tempo – het verschil tussen snel en langzaam – staat centraal. De kinderen gaan bewegen op muziek, zowel live gespeeld door de vakleerkracht als van cd. Ook maken ze zelf langzame en snelle muziek met hun stem, hun lijf en met instrumenten. Kortom: een echte ‘doe’-les, waarin actie en rust elkaar op een natuurlijke manier afwisselen.

In het Plus-project werken de kinderen, onder begeleiding van de vakleerkracht, aan een mini-presentatie voor elkaar. Hierin komen het verhaal over Fiet en de muziek uit de les bij elkaar.

Kinderen uit groep 1 en 2 ontdekken de wereld door te ervaren. Begrippen als langzaam en snel krijgen betekenis door deze zelf te ervaren. Ze ontwikkelen een besef van tijd: dingen kunnen lang of kort duren. Ook leren ze dat de beleving daarvan verschillend kan zijn.

Discipline muziek, taal & mediaLeerlijn Tijd, Taal en rekenen, KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1 uurCultuur Plus 2 lessen van 45 minutenDocent Judien LuinenburgVoorbereiding optioneel: Fiet wil rennen voorlezenBenodigdheden speellokaal/ gymzaal, cd-speler, stoel, tafeltje

Groep 1 en 2 5

Cultuur VrijHiho zoekt een vriendHiho is een vrolijk en eigenwijs paard. Hij zoekt een vriend. Als hij een fles met een briefje in het water gooit begint een groot avontuur. Waar komt deze fles allemaal terecht?

De vakleerkracht neemt de kinderen mee door het verhaal met poppenspel en gaat actief met hen aan de slag met muziek en dans. De kinderen komen zo op allerlei bijzondere plekken. Ze zingen, spelen op eenvoudige instrumenten en dansen met bijzondere materialen.

Op een speelse manier maken de kinderen kennis met muziek in uiteenlopende stijlen en sferen. Dit project sluit goed aan bij het thema wereldmuziek of reizen door de ruimte. In overleg is het mogelijk de les op een dergelijk thema aan te passen.

Discipline muziek, dansLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1 uurPrijs € 75Docent Judien LuinenburgVoorbereiding tafels en stoelen aan de kant zettenBenodigdheden cd-speler, leeg klaslokaal

RuimtedansHoewel het thema ruimte misschien niet het meest voor de hand liggende thema voor kleuters is, blijkt het in de praktijk enorm aan te spreken. Want welk kind is niet onder de indruk van een raket die helemaal naar de maan gaat? En welk kind heeft niet gefantaseerd over mannetjes op de maan of met verbazing naar de sterren in de hemel gekeken?

In deze les staat dansbeleving centraal. Door middel van dans en expressie ontdekken de kinderen dat ze met hun lichaam van alles kunnen laten zien. Hoe dans je op de maan? Kun je licht en sprankelend dansen als een ster? Hoe danst een ruimtewezen? Ze gaan bewegen op muziek en leren beweging te gebruiken om gevoelens en ervaringen uit te drukken.

Voorafgaand aan de les krijgt de groepsleerkracht een lesbrief om het thema ruimte voor te bereiden. Naast een verhaal over Varkentje Jan die een raket maakt en naar de ruimte gaat is er een poster met afbeeldingen van dit verhaal bij. Hierdoor leren de kinderen vooraf de betekenis van woorden als planeten, raket en ruimte en gaan ze. goed voorbereid de dansles over ruimte in.

Ruimtedans stimuleert de taalontwikkeling van kinderen en het bewegen op muziek. Het vergroot de woordenschat, ze ontwikkelen plezier in (voor)lezen en leren zich uit met dans.

Discipline dans, taal & mediaLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1 uurPrijs € 75Docent Kirsten MieogLesmateriaal lesbrief met poster en verhaalBenodigdheden cd-speler, speellokaal/ gymzaal

SuperheldenIedereen heeft wel een eigen held. Wie is jouw held en wat kan jouw held voor bijzonders? Kan jouw held vliegen of praten met dieren? Hoe ziet jouw held er uit en wat doet hij allemaal?

In het project Superhelden staan de bijzondere krachten van helden centraal. De kinderen leren toneelspelen door in de huid van superhelden te kruipen. Hoe beeld je dit uit? De vakleerkracht toneel gaat hierop in. Daarnaast stimuleert ze de fantasie en verbeeldingskracht van de kinderen aan de hand van een bijzondere koffer. Hierin zitten verschillende heldenkostuums. De kinderen mogen zijn wie ze willen zijn: zich inleven in de helden is het uitgangspunt.

Door toneel te spelen met materialen leren de kinderen spelenderwijs kennismaken met de begrippen wie, wat en waar. Verbeeldingskracht staat bij het toneelspel centraal.

Discipline toneelLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 30 minuten per halve klasPrijs € 75Docent Roos Marie van der WerffBenodigdheden cd-speler, speellokaal/ gymzaal

Van zonnebloemen tot sterrenhemelDe schilderijen van Vincent van Gogh spreken kinderen bijzonder aan. Vooral de vrolijk gekleurde werken met afbeeldingen van zonnebloemen, sterren en korenvelden zijn zeer toegankelijk.

In Van zonnebloemen tot sterrenhemel gaan de kinderen niet alleen dansen of beeldend aan de slag, maar maken ze ook kennis met het werk en leven van de beroemde Nederlandse schilder Vincent van Gogh.

optie beeldende kunstDe vakleerkracht beeldende kunst vertelt de kinderen over Vincent van Gogh en laat daarbij voorbeelden van zijn werk zien. Samen met de kinderen bespreekt en onderzoekt ze zijn werkmethode. Daarna gaan de kinderen gezamenlijk werken aan een eigen versie van het beroemde schilderij De sterrenhemel. De kinderen werken ook op de manier waarop hij dat deed: met plakkaatverf. Dit houdt in dat de verf dik op het papier komt te liggen en de beweging van de penselen in de verf is terug te zien.

De kinderen maken het schilderij niet zomaar: ze maken een enorm lange versie van misschien wel tien meter. Na afloop van het project kan het in de gang of aula van de school hangen, zodat de hele school kan meegenieten van dit bijzondere kunstwerk van de kinderen.

Discipline beeldende kunstLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1 uurPrijs € 75 + € 2 per leerling (materiaal)Docent Brigitte van ArkBenodigdheden kwasten en penselen, potjes voor water

Groep 1 en 2

Groep 1 en 2 6

optie dansDe vakleerkracht dans vertelt eerst iets over Vincent van Gogh en zijn werk. Met deze inspiratie op zak gaan de kinderen aan de slag met dans en dansimprovisatie. Hoe beweegt het koren in het korenveld? Hoe dans je als een stralende ster? Wat voor gevoel krijg je bij verschillende schilderijen van Vincent van Gogh en hoe dans je dat gevoel? Door de schilderijen om te zetten in dans leren de kinderen hun ervaringen uit te drukken met hun eigen lichaam.

Discipline dansLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1 uurPrijs € 75Docent Nathalie SormaniBenodigdheden cd-speler, speellokaal/ gymzaal

Aadje PiraatjeAadje Piraatje is bij kinderen erg geliefd door het gelijknamige liedje en de boeken met vrolijke verhalen over hoe Aadje opgroeit op zee. Het zijn verhalen met onderwerpen die dichtbij de belevingswereld van kleuters liggen: zwemles, iets niet lusten, mama missen, een huisdier willen en geen zin hebben om in bad te gaan. Alle verhalen zijn geschreven op rijm.

In de eerste les maken de kinderen kennis met de verhalen over Aadje. De leesconsulent leest het verhaal interactief voor. In een spelvorm en met behulp van meegebrachte attributen kunnen de kinderen zich nog meer inleven in het verhaal.

Tijdens de tweede les gaan de kinderen dansen op het liedje van Aadje Piraatje en op andere piratenmuziek. In deze les staat dansbeleving centraal. Door middel van dans en expressie ontdekken de kinderen dat ze met hun lichaam van alles kunnen laten zien. Hoe beweegt een piraat, hoe zwem je op het droge, ben je een stoere of een bange piraat?

Dit project stimuleert de taalontwikkeling bij kinderen, breidt hun woordenschat uit en vergroot het plezier in (voor)lezen. Bovendien leren de kinderen beweging te gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken.

Discipline taal & media, dansLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 30 minuten en 1 les van 1 uurPrijs € 95Docent leesconsulent en Nathalie SormaniBenodigdheden cd-speler, speellokaal/ gymzaal

Lezen en mediawijsheidHet MuizenhuisHet Muizenhuis is de titel van een prentenboek over de muisjes Sam en Julia. Ze wonen allebei in het Muizenhuis, waar nog veel meer muizenfamilies wonen. Sam is verlegen en Julia een echte durfal. Samen beleven ze allerlei avonturen.

Het prentenboek met sfeervolle kleurenfoto’s biedt veel fantasiemogelijkheden voor de kinderen. Tijdens de introductieles krijgen ze een kijkje in het leven van de muisjes Sam en Julia aan de hand van het originele illustratiemateriaal uit het boek. Ook een echt muizenhuis ontbreekt niet. Dit mogen de kinderen hierna zelf inrichten. Zo kunnen ze kennismaken en spelen met Sam en Julia.

Deze introductieles kan de start zijn van een project dat een langere tijd duurt. Met het muizenhuis in de klas en aan de hand van de lesbrief gaat het verhaal echt leven. In de lesbrief staan verschillende suggesties om bijvoorbeeld met ouderbetrokkenheid aan de slag te gaan of het originele muizenhuis te bezoeken. Neem hiervoor een kijkje op de website www.hetmuizenhuis.nl.

Dit project stimuleert de taalontwikkeling van kinderen. Het vergroot hun woordenschat en ontwikkelt hun plezier in (voor)lezen.

Discipline taal & mediaLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 30 minutenPrijs € 45Docent leesconsulentLesmateriaal muizenhuis (4 weken in de klas), lesbrief

KamishibaiEen Kamishibai is een houten vertelkast van veertig bij vijftig centimeter en komt oorspronkelijk uit Japan. Als de leesconsulent de Kamishibai op een tafel zet en de luiken opent, wordt de aandacht van de kinderen vanzelf naar het theater getrokken.

In overleg met de school kiest de leesconsulent een verhaal om met de Kamishibai voor te lezen. Dit verhaal kan aansluiten bij een projectthema of methode als Piramide, Schatkist, Ik & Co of Bas.

Het doel van dit project is om bij kinderen de taalontwikkeling te stimuleren. De kinderen maken kennis met illustraties en leren er gaandeweg van te genieten. Ook leren ze om tekst en beeld met elkaar te combineren tot één verhaal.

Discipline taal & mediaLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 30 minuten Prijs € 17,50Docent leesconsulentBenodigdheden lage tafel en stoel

Groep 1 en 2 7

Boek een iPadBij Boek een iPad staat een (prenten)boek centraal. Dit boek is onderdeel van een leskist, samen met een iPad met geïnstalleerde apps die aansluiten bij het boek, speel- en werksuggesties en tastbare materialen om het boek na te spelen of aanschouwelijk te maken.

In overleg met de leerkracht kiest de leesconsulent een titel voor de leskist. Dit kan aansluiten bij een projectthema of methode als Piramide, Schatkist, Ik & Co of Bas. Dit product draagt bij aan leesplezier, mediawijsheid en de woordenschat.

Discipline taal & mediaLocatie op schoolLesmateriaal leskist met (prenten)boek, iPad, lesbrief en materialen (4 weken in de klas)Prijs € 25Benodigdheden lage tafel en stoel

OnderwijsKansenVoorleeskoffer Een Voorleeskoffer bevat een prentenboek of voorleesboek met attributen. De materialen zijn heel geschikt ter ondersteuning van het interactief voorlezen. Daarnaast kunnen ze gebruikt worden bij een verteltafel of tentoonstelling. De kinderen kunnen het verhaal naspelen en beleven. Veel attributen zijn speciaal gemaakt door Leidse kunstenaars.

Een Voorleeskoffer heeft als doel de woordenschat van kinderen te vergroten. Doordat de kinderen het verhaal naspelen gebruiken ze de woorden uit het verhaal ook in die context. Zo blijven de nieuwe woorden hangen.

Kijk voor meer titels bij Ziezo op pagina 10. Deze titels zijn eveneens te leen als Voorleeskoffer (een boek met attributen).

Discipline taal & mediaLocatie op schoolPrijs gratis (OK), € 15 (niet OK school)Lesmateriaal boek met attributen

Voor groep 1 themaAnton kan toveren grootteBoekenbroek kledingDag! welkomEen haan gaat op wereldreis tellenIk wil de maan grootteIk wil die kleding/kleur en vormDe kleertjes van Jules kledingKlein wit visje wordt groot grootteKnoop het in je slurf tellenKom uit het ei, kleintje lente

Groep 1 en 2

Groep 1 en 2 8

Lieve, stoute Beer Baboen kledingLassa doet boodschappen kleur en vormLassa heeft dorst eten en drinkenLassa is jarig tellenMuis kledingNellie en Cezar Dik en dun... ruimteOver een kleine mol die wil … grootteDe schoenen van mama kleding/kleur en vormToet toet , daar gaan we! verkeer/zomerVan top tot teen ruimteWat eten we vandaag? eten en drinkenWat nu, Olivier? herfstWaar is Dikkie Dik? huis

Voor groep 1 en 2 themaAadje piraatje waterHet allermooiste ei lente/grootteBeer houdt een zomerpicknick eten/zomer/mensenBeer is ziek ziek en gezondHet beertje Pippeloentje gedichtenBij ons in de straat mensen/huis/tellen/ kunstDe Boekenfabriek kunstBo en Babs in de wind herfstBoer Boris lente/tellenBout en Moertje mensenBorre en de nachtzwarte kat emotiesDottie’s eieren lenteDottie’s kuikens tellen/lenteEend op de fiets verkeerEend waar is je autosleutel? verkeerEendje in de regen waterEn nu lekker slapen, Sam! emotiesEr was eens een muisje… tellenEr was eens een vosje… zomer/huis/mensen/ verkeer/kunstFiet wil rennen herfstFoeksia de miniheks Gekke buren huis/mensenGoed zo Kleine Beer grootteDe grote rode bus verkeerDe Gruffalo ruimte/grootteIJsbeer in de tropen grootteIk voel een voet ruimteIk wil een hond Ik zou wel een kindje lusten eten en drinkenKato & Ko gaan picknicken water/eten en drinkenKikker emotiesKikker en de horizon grootteKikker is Kikker emotiesKlein-Mannetje heeft geen huis huisDe koe die een ei legde lenteDe koningin die niet kon kiezen kunst Koosje maakt muziek kunstDe lievelingstrui kledingDe lievelingstrui van Muis kleding/herfstHet luie lieveheersbeestje grootte/kleur en vormMalmok waterMannetje Jas kleding/huisDe mooiste vis van de zee waterEen muisje kan geen optocht zijn tellenNaar het strand zomer/verkeer

Nandi’s kip tellenNandi’s verrassing kleur en vorm/ eten en drinkenOma konijn komt op bezoek verkeerDe opruim-spin lentePaul is jarig tellenPieperdepiep groottePlons! water/zomerRaf ruimte/ grootteRikki ruimteDe rommelige reus kledingSamen kunnen we alles huis/mensenSinterklaas (Dematons) SintSteensoep eten en drinkenTien kleine rubbereendjes tellenHoe Tito zijn neus kwijtspeelde kleur en vormTim op de tegels vervoerToen Sjoerd naar de dierentuin spelenTrompet voor olifant kunstHet vreemde ei lente/grootteWaar is mijn sok? kledingWessel wil helpen huisZig Zag gaat kamperen grootte/zomerZwaan wil een fiets verkeer

Voor groep 2 themaAgent en Boef en de tekenstreken kunstAnnabella gaat verhuizen huisBalotje op vakantie zomerCoco of het kleine zwarte jurkje kleding/kunstDat komt er nou van lenteEen buur voor Vos en Haas huisGewoon Fien kunst/kledingJamela’s jurk kledingKarel Klus bouwt een auto verkeerLotje grootte/emotiesNoten herfstDe prinses met de lange haren grootteSchattig grootteSchatkast (NOT) Was ik maar groot grootte/ruimte

hAPPje kinderboekhAPPje kinderboek is een koffer met een iPad met daarop een selectie actuele apps voor kinderen. Van sommige apps is het boek toegevoegd. Achtergrondinformatie en lesideeën helpen u op weg.

Deze koffer biedt kinderboeken op een andere manier aan. Het doel hiervan is het bevorderen van mediawijsheid. Kinderen leren op een andere manier luisteren naar, kijken naar en spelen met een boek. Daarnaast vergroten ze hun woordenschat en ontdekken ze welk digitaal interactief (prenten)boek ze leuk vinden.

Discipline taal & mediaDoelgroep alleen OK schoolLocatie op schoolPrijs gratisLesmateriaal iPad, boeken en achtergrondinformatie

Groep 1 en 2 9

Kamishibai met vertelplatenEen Kamishibai is een houten vertelkast van veertig bij vijftig centimeter en komt oorspronkelijk uit Japan. Als de verteller de Kamishibai op een tafel zet en de luiken opent, wordt de aandacht van de kinderen vanzelf naar het theater getrokken. De groepsleerkracht schuift de vertelplaten in de Kamishibai en vertelt bij iedere plaat een verhaal. Ook kunnen de kinderen het verhaal vertellen of hun eigen tekeningen in de Kamishibai stoppen.

De vertelplaten stimuleren de taalontwikkeling en het kijken naar illustraties.

Discipline taal & mediaLocatie op schoolPrijs gratis (OK), € 10 (niet OK school)Lesmateriaal Kamishibai (vertelkast), vertelplaten en boek

Voor groep 1 themaAnna eet graag fruit eten en drinkenAnna en haar lieve mama mensenAnna in het verkeer verkeerAnton kan toveren grootteBeertje Bruin, wat zie je daar? kleur en vormDaar ben ik dan huisDat ben jij, Kiki! grootte Ik ben al groter dan gisteren huisJapie en Leo lapslap ziek en gezondKlein wit visje wordt groot grootte/waterLekker lange slierten lentePas op voor Wilde Wesley verkeerPieper-de-piep groottePlets plets plats herfstDe schoenen van mama kledingTellen met muis Jelle tellenWat gaat Sinan doen huisWat ga jij doen huisWat nu, Olivier? herfstDe Wiebelbillenboogie huis/ kunstZoek herfst

Voor groep 1 en 2 themaBang Mannetje emotiesDrie dappere paardjes emotiesFiet wil rennen herfstEen grote ezel grootteEn nu lekker slapen, Sam! emotiesIk nam mijn kikker mee... bibliotheekIk wil de maan grootteIk zou wel een kindje lusten eten en drinkenKikker is bang emotiesKikker is kikker ruimteKikker is verliefd emotiesKleine Kangoeroe grootteKleine muis zoekt een huis huis/grootte/ruimteOphelia ziek en gezondOver een kleine mol... kleur en vormRaf reizenRidder Rikki grootteRikki en de tuin van opa lenteZóveel tellen

Voor groep 2 themaHet begin van de zee waterHopeloos verliefd emotiesOnder water, boven water waterSpaghetti met dropveters eten en drinkenVera water/grootteDe verre reis naar heel dichtbij anders zijn

Ziezo Bij Ziezo staat één titel van een prentenboek centraal, zowel op school als thuis.. De leskist bevat meerdere exemplaren van hetzelfde boek, zodat alle kinderen uit de klas een exemplaar van het boek mee naar huis kunnen nemen. Het is de bedoeling dat de ouders het prentenboek ook thuis voorlezen. In de prentenboeken zitten interactieve vragen voor een gesprek tussen kind en ouder. De leskist bevat attributen. Deze zijn met ruimte voor fantasie gemaakt door Leidse kunstenaars. Meerdere kinderen kunnen tegelijkertijd spelen met de materialen. Ziezo is ook te leen als Voorleeskoffer (één boek met attributen), zie pagina 8.

Het doel van Ziezo is het lezen bij jonge kinderen te bevorderen en de woordenschat te verrijken. De kinderen ontdekken dat een prentenboek naspelen en beleven leuk is. De betrokkenheid van ouders bij het lezen wordt gestimuleerd doordat het prentenboek ook thuis voorgelezen kan worden.

Discipline taal & mediaLocatie op school en thuisPrijs gratis (OK), € 15 (niet OK school)Lesmateriaal 20 tot 30 exemplaren van 1 titel met attributen

Voor groep 1 themaDat ben jij, Kiki huis/tellen/mensenHet dekentje van Deesje huis/kleur en vormDie daar is... ’begrippenfeest’ begrippen/aanwijsboekDe eend van Jules kledingDe kleuren van Elmer kleur en vorm/kunst Kleine kangoeroe ruimte/grootteKom nou, Bommes water/lenteWaar is Dribbel? huisWat hoort konijn? ruimteWie?/ Wat? kunstZa-za’s babybroertje grootte/huis/kleding

Voor groep 1 en 2 themaEendje in de regen waterEen hapje maan grootteKleine Ezel en jarig Jakkie tellenKleine muis zoekt een huis huis/grootte/ruimteKlop, klop wie is daar? huisKrrrr...okodil! emotiesMet tien in bed huis/tellenNederland (Dematons) zomerNog 100 nachtjes slapen tellen/kledingRupsje Nooitgenoeg eten en drinkenWelterusten … Kleine Beer huisDe Wiebelbillenboogie huis/ kunstWij gaan op berenjacht verkeerWil je mijn vriendje zijn? grootteZeb grootteZóveel tellen

Groep 1 en 2

Groep 1 en 2 10

Kim komt logeren Kim, een grote stoffen pop, zit bij de deur van de klas met een prentenboek en een rugzak met logeerspullen. Ze gaat iedere dag bij een ander kind in de klas logeren. Kim kan alleen slapen als het prentenboek thuis wordt voorgelezen.

De prentenboeken zijn geselecteerd op korte voorleestekst, humor en interactie. Het doel van Kim komt logeren is het ontwikkelen van de taalvaardigheid van kinderen. Ook stimuleert het ouders om thuis voor te lezen. Ouders en kinderen die het nog niet gewend zijn kunnen zo kennismaken met een voorleesritueel.

Kim (de pop) is ook inzetbaar bij andere titels naar keuze.

Discipline taal & mediaLocatie op school en thuisPrijs gratis (OK), € 5 (niet OK school)Lesmateriaal boek met pop en logeerspullen

Voor groep 1 themaAnnabella gaat verhuizen huisGoeiemorgen Sam kledingDe grote rode bus verkeerKarel mensenKip en Pim voorlezenKleine ezel en het boebeest grootte/emotiesOma konijn komt op bezoek verkeerWat nu, Olivier? herfst

Voor groep 1 en 2 themaBout en Moertje mensenEn nu lekker slapen, Sam! emotiesGoed zo, Kleine Beer verkeerKleine Ezel en de oppas grootteDe kleine grote kameleon mensenDe kriebelsjaal van kleine Uil kledingKwaak, Bommes! Kwaak! waterStadsmuis en Veldmuis

Voor groep 2 themaDe Gruffalo grootteKikker is bedroefd emotiesLotje grootte/emotiesSchattig grootte/ruimteWas ik maar groot grootte/ruimte

Prentenboek TopTienUit het overstelpende aanbod van prentenboeken maakt een jury van jeugdbibliothecarissen ieder jaar een selectie: de Prentenboek TopTien. Tijdens de Nationale Voorleesdagen wordt hieruit het Prentenboek van het Jaar gekozen.

Elk jaar selecteert de jury een nieuwe Prentenboek TopTien. Het belangrijkste criterium is dat het boek voldoende aanknopingspunten biedt voor interactie met peuters en kleuters en voor verwerking in hun spel. Natuurlijk zijn een goed verhaal en aantrekkelijke illustraties ook leidend bij de keuze.

Hoewel er dus elk jaar tien nieuwe titels gepresenteerd worden, kunt u ook een andere selectie prentenboeken kiezen.

Bijvoorbeeeld uit de Prentenboek TopTien van vorig jaar.

Discipline taal & mediaLocatie op school Prijs gratis (OK), € 12,50 (niet OK school)Lesmateriaal boeken uit de Prentenboek TopTien

Themacollectie (zoals Piramide)Een Themacollectie bestaat uit verschillende boeken en dient als ondersteuning van methodes als Piramide, Schatkist, Bas, Ik en Co. U kunt per thema boeken bestellen. Het is ook mogelijk om per kwartaal (drie à vier thema’s) of per half jaar (zes à zeven thema’s) te bestellen, dat scheelt ophaaltijd of bezorgkosten.

Discipline taal & mediaDoelgroep alleen OK schoolLocatie op schoolPrijs gratisLesmateriaal ca. 15 boeken per thema

Voorbeelden van thema’swelkom op school feest lente/Pasenruimte Sinterklaas groottemensen Kerstmis kunstkleur en vorm winter verkeereten en drinken tellen waterherfst ziek en gezond zomer huis kleding

Groep 1 en 2 11


De NotenkrakerAan de hand van het muzikale sprookje De Notenkraker van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski ervaren de kinderen dat muziek en dans een verhaal kunnen uitdrukken. Ze bekijken twee filmfragmenten van de Russische Dans uit het stuk en spelen een meespeelpartituur op eenvoudige instrumenten (schudeitjes, sambaballen, claves, beatrings). Daarna gaan ze bewegen op de muziek en meezingen. De kinderen maken ook een tekening, terwijl ze naar de muziek luisteren. Welke sfeer of gevoel roept de muziek op? Welke kleuren of vormen passen daar goed bij?

In het Plus-project volgen de kinderen ook een dansles. Ze krijgen korte improvisatieopdrachten, een opdracht waarbij ze moeten samenwerken en een individuele opdracht. Tot slot studeren ze een choreografie in op de muziek van De Notenkraker.

Kinderen van deze leeftijd krijgen een bredere blik op de wereld. Ze leren dat kunstenaars verhalen, dans en muziek maken en dat zij dat zelf ook kunnen. Ze worden zich bewust van de emoties of ideeën die dans en muziek kunnen uitdrukken.

Discipline muziek, dansLeerlijn KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 2 lessen van 1 uurDocent Benjamin Boers (muziek) Plus: Francine van der Kamp (dans)Benodigdheden digibord, Plus: speellokaal/ gymzaal

Zoals het klokje thuis tikt...De kinderen krijgen aan de hand van beelden geluidsmateriaal een kijkje in de geschiedenis en de vormgeving van de klok: wat is de functie, hoe zagen en zien klokken eruit, wat voor types zijn er (koekoeksklok, wijzerplaat, geschreven woorden, digitale klok), waar vind je klokken (op straat, op de kerk, in de klas, polshorloge, mobiel, op de computer), hoe klinkt een klok? Een groepsgesprek helpt de kinderen om vormgeving te verbinden met de tijd en gebeurtenissen van de dag. Vervolgens gaan ze een wijzerplaatklok maken die ze kunnen gebruiken bij het leren klokkijken.

De kinderen tekenen hun zelfontworpen klok met Oost-Indische Inkt en een penseel op een lichtzakje. De vakleerkracht besteedt veel aandacht aan de coördinatie van het met penseel tekenen. Met een prikpen worden (decoratieve) gaatjes geprikt. De wijzers kunnen draaien, zodat de kinderen de klok op school kunnen gebruiken. Bij een verjaardag of speciale gebeurtenis op school kunnen de lichtzakjes worden ‘aangestoken’, zodat er een prachtig schimmenspel ontstaat. Voor meermalig gebruik.

In het Plus-project maken de kinderen een driedimensionale koekoeksklok van een klein kartonnen doosje en diverse materialen zoals verf, schuimrubber, ijzerdraad en klei. De klok heeft een vogeltje, een slinger en draaiende wijzers.

Discipline beeldende kunstLeerlijn Taal en rekenen, Tijd, KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 1 les van 2 uurDocent Tineke JacobsVoorbereiding tekening maken van klok van thuis, extra hulpouders regelen (1 op 10),

Groep 3 en 4

Groep 3 en 4 12

tafels in groepjes van 4 à 6 zetten en afdekken met kranten Plus: klein materiaal verzamelen: gewichtje slinger klok (bijv. knikkers, ijzerwaren), doosjes kosteloos materiaal ca. 11 x 18 x 4 cmBenodigdheden o.a. kleding die vies mag worden/schorten, digibord, werktafel (complete lijstje volgt)

Coco of het kleine zwarte jurkjeHet prentenboek Coco of het kleine zwarte jurkje van Annemarie van Haeringen vertelt over het leven van Coco Chanel (1883-1971). Het leest als een sprookje, mede dankzij de tekeningen.De kleine Coco groeit op in een weeshuis, waar ze hard moet werken. Ze leert er naaien en borduren. Als ze het weeshuis verlaat, ontpopt ze zich tot een beroemde modeontwerper.

Geïnspireerd door het verhaal zetten de kinderen de eerste stap van het mode ontwerpen: het maken van een eigen sfeerplaat. Voor hun collage kunnen ze gebruikmaken van tijdschriften, gekleurd papier en stukjes stof. Ter afsluiting bekijken ze elkaars werk. Er is aandacht voor verschillen in ontwerp, vormgeving en presentatie.

In het Plus-project verbinden de kinderen ook woorden en begrippen aan de sfeer, de kleuren en het gevoel (structuur) van textiel. Zoals: stoer, vrolijk, lief, fijntjes of lomp.

Kinderen in groep 3 en 4 beseffen dat ze iemand zijn en dat de ander anders is. Ze krijgen oog voor verschillende culturen, stijlen en smaken. De kinderen hebben meestal een sterke zelfverbeelding, die ze kunnen gebruiken om eigen werelden, verhalen, vormen en objecten te creëren. Coco of het kleine zwarte jurkje is een kennismaking met de begrippen stijl en sfeer, waaraan ze een persoonlijke invulling leren geven.

Discipline beeldende kunst, taal & mediaLeerlijn Kunst, Plus: Taal en rekenenLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 1 les van 2 uurDocent Marie Mattijssen Benodigdheden lijm, schaar, 1 vel wit A3 papier per leerling, standaard tekenmaterialen, digibord of beamer (met USB-poort en internet)

Speel je eigen ‘stomme film’Pas na 1927 werd het technisch mogelijk om een geluidsfilm te maken waarin beeld en geluid samen komen. Hoe maak je het verhaal van een film duidelijk als er niet in gesproken wordt? Hoe speel je dan als acteur? Op basis van enkele filmpjes over de Dikke en de Dunne maken de kinderen (nader) kennis met het fenomeen stomme film.

Zodra de kinderen in de gaten krijgen wat de kenmerken van dit genre toneelspel zijn, gaan ze grappige verhalen van vroeger vertalen naar een hedendaagse komische situatie. Inspiratie halen ze uit hun eigen leefwereld. De kinderen hebben meestal een sterke zelfverbeelding, die ze kunnen gebruiken om een eigen wereld of eigen verhalen te creëren. De nadruk ligt op fysiek theater, zonder tekst.

Als je emoties, uitdrukkingen, handelingen en bewegingen enorm uitvergroot, krijg je slapstick. Als je het goed doet, kun je van je stoel vallen van het lachen!

In het Plus-project komen alle kinderen aan het einde bij elkaar en presenteren ze in kleine groepjes wat ze hebben geoefend.

Kinderen van deze leeftijd kunnen situaties uit de media vormgeven in toneelspel en een verband leggen tussen een personage en een verhaal. Ze leren daarbij onderscheid maken tussen iemand anders spelen en zichzelf. Door toneel te spelen leren ze over zichzelf, de ander en hun omgeving.

Discipline toneelLeerlijn Tijd, KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 45 minuten per halve klasCultuur Plus 1 les van 45 minuten per halve klas en 1 eindpresentatie van 30 minuten met de hele klasDocent Roos Marie van der WerffBenodigdheden digibord, speelzaal/ gymzaal

De baas van NederlandHoe fantastisch zou het zijn om voor één dag de baas van Nederland te zijn! In dit project mag het, en zijn de kinderen om de beurt de regisseur: de andere kinderen doen voor heel even precies wat jij wilt. De kinderen spelen een aantal situaties na, waarin mensen verschillende rollen hebben. Hoe gedraagt een koningin zich? Hoe reageert de lakei? Moet je altijd doen wat een buurjongen jou vraagt en luister je altijd naar de juf? De kinderen ervaren zo wat het verschil is tussen de baas zijn en de baas spelen, en het verschil tussen een hoge en lage status.

In het Plus-project komt er eerst een leesconsulent in de klas, die de kinderen kennis laat maken met verschillende ‘bazen’ uit prentenboeken. Aan de hand van de platen gaan ze dieper in op de begrippen baas, gezagsdrager (koning, politieagent, arts, brandweerman, juf ) en regels.

Op deze leeftijd kijken kinderen al iets verder dan de eigen directe omgeving. Ze worden zich bewust van het begrip land (Nederland). In diverse situaties ervaren ze dat er regels zijn en gezagsdragers. Ook ervaren ze onderling dat iemand de baas kan spelen. In De baas van Nederland verkennen de kinderen hun leefwereld door middel van toneelspel. Ze zijn zich bewust van het verschil tussen toneelspelen en natuurlijk spel. Het verschil tussen spel en werkelijkheid moet nog wel steeds goed worden aangegeven.

Discipline toneel, Plus: taal & mediaLeerlijn Ik en de wereld, KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 45 minuten per halve klasCultuur Plus 1 les van 30 minuten met de hele klas en 1 les van 45 minuten per halve klasDocent Marijke van Bemmel (toneel) Plus: leesconsulent (taal & media)Voorbereiding Plus: groepjes maken van 4 à 5 kinderenBenodigdheden speelzaal/gymzaal Plus: pen en papier, grote vellen papier, stiften in meerdere kleuren

Groep 3 en 4 13

Letters leren dansenLeren lezen en schrijven staat volop in de schijnwerpers in groep 3 en 4. Niet alleen op school, maar overal zie je letters en woorden. Welke letters en woorden heb je al geleerd? Welke zie je om je heen? Hoe ziet een letter eruit? En hoe klinken ze?

Op basis van een boek over het alfabet kijken de kinderen met de vakleerkracht naar de vorm en de klank van letters. Sommige letters klinken bijvoorbeeld hard, andere zacht. Sommige letters zijn sierlijk, andere rechttoe rechtaan. Hoe kun je daar een beweging van maken?

In het Plus-project gaan de kinderen na het dansen van letters over op muziek maken met letters. Letterklanken vormen samen een spannend muziekstuk dat ze met elkaar kunnen laten horen. Daarna schrijven ze ook zelf een muziekstuk op basis van letters.

Kinderen van deze leeftijd zijn op school voornamelijk bezig met leren lezen, schrijven en rekenen. Dit gebeurt vooral cognitief (verbaal-linguïstisch). Met dit project worden kinderen op een andere (lichamelijk-kinesthetische) manier aan-gesproken. Op een fysieke manier leren lezen en schrijven ondersteunt het leerproces. Kinderen activeren om woorden en letters om hen heen te herkennen ook. Sommige kinderen leren hierdoor zelfs gemakkelijker lezen en schrijven. Bovendien ontdekken ze dat niet alleen taal een middel is om te communiceren, maar dans (en muziek) ook!

Discipline dans, taal & media, Plus: muziekLeerlijn Taal en rekenenLocatie op schoolCultuur Basis 2 lessen van 45 minutenCultuur Plus 1 les van 45 minuten en 1 les van 75 minutenDocent Nathalie SormaniBenodigdheden speellokaal/ gymzaal, cd-speler met aansluiting voor iPod (indien beschikbaar) Plus: digibord of beamer, potloden, gummen

Toneel in de klas | Ridder FlorianRidder Florian is de hoofdpersoon in het gelijknamige boek van Marjet Huiberts. In dit boek beleeft hij spannende avonturen met een roversbende, een pestkop, een draak, een heks en een jonkvrouwe. Hij houdt zelfs een toernooi. Maar eigenlijk is Ridder Florian helemaal niet zo’n held. Hij probeert op zijn manier met angst om te gaan.

In deze les leren de kinderen spelen en theatraal vormgeven met de verhalen uit het boek als leidraad. De vakleerkracht neemt verschillende attributen mee, bijvoorbeeld van een ridder of spullen en kleding uit de kamer van een oude toverkol. Op deze manier ervaren de kinderen op hun niveau wat er zoal komt kijken bij het maken van een theatervoorstelling.

In een klein groepje werken ze samen aan een kort verhaal. De vakleerkracht stimuleert de kinderen om de taal van het boek (op rijm) te gebruiken bij het spelen. Dit stimuleert de ontwikkeling van het spontane spreken en vergroot hun woordenschat. Ook gaan de kinderen rijmen op woorden uit het boek.

In Cultuur Plus presenteren de groepen de verschillende korte verhalen aan elkaar. Samen met de vakleerkracht reflecteren de kinderen op het spel.

Discipline toneelLeerlijn Taal en rekenen, KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uur (klassen <20), 2 lessen van 45 minuten per halve klas (klassen >20)Cultuur Plus 1 les van 2 uur (klassen <20), 2 lessen van 45 minuten per halve klas (klassen >20)Docent vakleerkracht van Jeugdtheaterschool Leiden e.o. (zie p. 50)Voorbereiding lesbrief behandelenBenodigdheden speellokaal/ gymzaal, cd-speler

Groep 3 en 4

Groep 3 en 4 14

Cultuur VrijVan zonnebloemen tot sterrenhemelDe schilderijen van Vincent van Gogh spreken kinderen bijzonder aan. Vooral de vrolijk gekleurde werken met afbeeldingen van zonnebloemen, sterren en korenvelden zijn zeer toegankelijk. In Van zonnebloemen tot sterrenhemel gaan de kinderen niet alleen dansen of beeldend aan de slag, maar maken ze ook kennis met het werk en leven van de beroemde Nederlandse schilder Vincent van Gogh.

optie beeldende kunstDe vakleerkracht beeldende kunst vertelt de kinderen over Vincent van Gogh en laat daarbij voorbeelden van zijn werk zien. Samen met de kinderen bespreekt en onderzoekt ze zijn werkmethode. Daarna gaan de kinderen gezamenlijk werken aan een eigen versie van het beroemde schilderij De sterrenhemel. De kinderen werken ook op de manier waarop hij dat deed: met plakkaatverf. Dit houdt in dat de verf dik op het papier komt te liggen en de beweging van de penselen in de verf is terug te zien.

De kinderen maken het schilderij niet zomaar: ze maken een enorm lange versie van misschien wel tien meter. Na afloop van het project kan het in de gang of aula van de school hangen, zodat de hele school kan meegenieten van dit bijzondere kunstwerk van de kinderen.

Discipline beeldende kunstLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1 uurPrijs € 75 + € 2 per leerling (materiaal)Docent Brigitte van ArkBenodigdheden kwasten en penselen, potjes voor water

optie dansDe vakleerkracht dans vertelt eerst iets over Vincent van Gogh en zijn werk. Met deze inspiratie op zak gaan de kinderen aan de slag met dans en dansimprovisatie. Hoe beweegt het koren in het korenveld? Hoe dans je als een stralende ster? Wat voor gevoel krijg je bij verschillende schilderijen van Vincent van Gogh en hoe dans je dat gevoel? Door de schilderijen om te zetten in dans leren de kinderen hun ervaringen uit te drukken met hun eigen lichaam.

Discipline dansLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1 uurPrijs € 75Docent Nathalie SormaniBenodigdheden cd-speler, speellokaal/ gymzaal

Latina, de vlucht van de condorIn dit project neemt de vakleerkracht muziek de kinderen aan de hand van een verhaal mee naar het uitgestrekte Andes-gebergte in Zuid-Amerika. Daar woont een bijzondere vogel, de condor. Bij de indianen is dit een machtige en magische vogel.Op een afwisselende en sprankelende manier maken de kinderen kennis met een heel ander deel van de wereld door muziek en beweging. Ze leren een eenvoudig lied in het Quechua (taal uit de Incatijd), in het Spaans en eventueel in een Nederlandse vertaling. Ze spelen op authentieke instrumenten, (panfluit en chajcha’s) en ze leren de Boliviaanse tinku dansen.

Discipline muziek, dansLocatie op schoolLessen/duur 2 lessen van 1 uurPrijs € 145Docent Judien LuinenburgBenodigdheden cd-speler, lokaal (tafels/stoelen aan de kant)

Groep 3 en 4 15

De oberDit project gaat uit van het boek Een ober van niks van Tjibbe Veldkamp. Het is een vrolijk boek over een ober die er een knoeiboel van maakt. Een meisje helpt hem door middel van een truc. De illustraties zijn kleurig en humoristisch. De kleurvoering maakt dit prentenboek heel bijzonder. Het is een geestig geheel en relativerend qua strekking: het is maar hoe je tegen de dingen aankijkt.

In de eerste les maken de kinderen kennis met het verhaal. De leesconsulent leest het verhaal interactief voor, de prenten worden gertoond op het digitale schoolbord. In een spelvorm en met behulp van meegebrachte attributen kunnen de kinderen zich nog meer inleven in het verhaal en hun woordenschat actief vergroten.

De tweede les is een toneelles die gebaseerd is op het boek. De onhandigheid van de ober biedt veel inspiratie voor het genre slapstick, wat leidt tot grappige scenes. Het thema komt door het gebruik van attributen, zoals een dienblad en een menukaart, nog meer tot leven.

Discipline taal & media, toneelLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 30 minuten en 1 les van 75 minutenPrijs € 112,50Docent leesconsulent en Roos Marie van der WerffBenodigdheden digibord, speellokaal/ gymzaal

SprookjestoneelSprookjes spreken al generaties lang kinderen aan: alle ingrediënten voor een spannend verhaal zijn aanwezig, zoals een held(in), een slechterik, strijd, liefde en magie. De verhalen zijn eeuwenoud maar blijven relevant. Dit komt doordat de thema’s universeel zijn.

Sprookjestoneel start met een gesprek over sprookjes, sprookjesfiguren en de karakters van deze figuren. Hierna gaan de kinderen een minivoorstelling instuderen aan de hand van een bekend sprookjesverhaal. In dit project leren de kinderen zich inleven in de karakters uit sprookjes en deze uit te beelden.

Discipline toneel, taal & mediaLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 2 uurPrijs € 140Docent Roos Marie van der WerffBenodigdheden cd-speler, speellokaal/ gymzaal

Lezen en mediawijsheidBoek een iPadBij Boek een iPad staat een (prenten)boek centraal. Dit boek is onderdeel van een leskist, samen met een iPad met geïnstalleerde apps die aansluiten bij het boek, speel- en werksuggesties en tastbare materialen om het boek na te spelen of aanschouwelijk te maken.

In overleg met de leerkracht kiest de leesconsulent een titel voor de leskist. Dit kan aansluiten bij een projectthema of methode als Piramide, Schatkist, Ik & Co of Bas. Dit product draagt bij aan leesplezier, mediawijsheid en de woordenschat.

Discipline taal & mediaLocatie op schoolLesmateriaal leskist met (prenten)boek, iPad, lesbrief en materialen (4 weken in de klas)Prijs € 25Benodigdheden lage tafel en stoel

De schatkistLeesplezier is een van de belangrijkste factoren om van kinderen goede lezers te maken. Tijdens deze les maken de kinderen op een avontuurlijke manier kennis met de bibliotheek.

De kinderen ontmoeten een piraat in de bibliotheek. Deze piraat heeft geen schip meer en mag in de bibliotheek wonen. Daarom weet hij nu heel veel van boeken. Daar gaat hij de kinderen dan ook wat over vertellen: wat betekenen de stickers op de boeken in de bibliotheek, wat voor materialen kun je lenen en hoe kun je een boek lenen?

Maar de piraat heeft ook hulp nodig van de klas. Hij begrijpt namelijk nog niet zo goed op welke plek de verschillende boeken in de kast staan. In tweetallen voeren de kinderen opdrachten uit. Voor iedere goede opdracht krijgen ze een letter. De in totaal negen letters vormen het woord ‘schatkist’. De schatkist is verstopt in de bibliotheek en de kinderen krijgen uit de kist een bedankje van de piraat. Ook de lievelingsboeken van de piraat zijn opgeborgen in de schatkist en daar leest hij een stukje uit voor. De kinderen mogen deze boeken lenen en mee naar school nemen.

Discipline taal & mediaLocatie locatie Nieuwstraat, Het Gebouw, Merenwijk of StevenshofLessen/duur 1 les van 1 uurPrijs € 40Docent leesconsulentVoorbereiding vertel de kinderen dat ze een rondleiding krijgen in de bibliotheek (en dus NIET over een schatkistspel met piraat)Benodigdheden hulp van de groepsleerkracht en/ of een ouder gewenst

Groep 3 en 4

Groep 3 en 4 16

OnderwijskansenVoorleeskofferEen Voorleeskoffer bevat een prentenboek of voorleesboek met attributen. De materialen zijn heel geschikt ter ondersteuning van het interactief voorlezen. Daarnaast kunnen ze gebruikt worden bij een verteltafel of tentoonstelling. De kinderen kunnen het verhaal naspelen en beleven. Veel attributen bij de Voorleeskoffer zijn speciaal gemaakt door Leidse kunstenaars.

Een Voorleeskoffer heeft als doel de woordenschat van kinderen te vergroten. Doordat de kinderen het verhaal naspelen gebruiken ze de woorden uit het verhaal ook in die context. Zo blijven de nieuwe woorden hangen.

Discipline taal & mediaLocatie op schoolPrijs gratis (OK), € 15 (niet OK school)Lesmateriaal boek met attributen

Voor groep 3 en 4 themaAgent en Boef en de tekenstreken kunstHet allermooiste ei lenteDe Boekenfabriek kunstBorre en de nachtzwarte kat emotiesEen buur voor Vos en Haas huisCoco of het kleine zwarte jurkje kleding/kunstEend op de fiets verkeerDat komt er nou van lenteGekke buren huis/mensenGewoon Fien kunst/kledingDe Gruffalo ruimte/grootteJamela’s jurk kleding

Karel Klus bouwt een auto verkeerKato & Ko gaan picknicken water/eten en drinkenKikker emotiesKikker is Kikker emotiesDe koningin die niet kon kiezen kunstKoosje maakt muziek kunstLotje grootte/emotiesMalmok waterDe mooiste vis van de zee waterNederland (Dematons) zomerNoten herfstPiepkleine muis wonen/zomer/kunstDe prinses met de lange haren grootteSchattig grootteSamen kunnen we alles huis/mensenSchatkast (NOT) Sinterklaas (Dematons) SintTim op de tegels verkeerTrompet voor olifant kunstWas ik maar groot grootte/ruimteZwaan wil een fiets verkeer

Niveau lezen collectieDe Niveau lezen collectie bevat leesboeken voor beginnende lezers, maatjes lezen, tutorlezen e.d. U kunt ze zelf uitzoeken tijdens de openingsuren. Een aanvraag doen kan ook.

Discipline taal & media Doelgroep alleen OK schoolLocatie schoolPrijs gratisLesmateriaal 2 boeken per kind per niveauleesgroep (totaal

ca. 50 exemplaren per groep

Groep 3 en 4 17

BoekPlusHet lesmateriaal van BoekPlus bestaat, zoals de titel al verraadt, uit meer dan alleen een boek. Een luisterboek en/of een dvd en/of games zijn ook terug te vinden in onderstaande koffers.

BoekPlus is samengesteld om de woordenschat van kinderen te vergroten, leesvaardigheid te ondersteunen en leesplezier te bevorderen.

Discipline taal & mediaDoelgroep alleen OK schoolLocatie schoolPrijs gratis Lesmateriaal boeken, luisterboeken en/of dvd en/of games

Voor groep 3 en 4 Jubelientje Peter Pan Pettson & Findus Voorleesfeest op dvd Het zakmes

Voor groep 4 Dolfje WeerwolfjeDe Giraffestraat Heksje Lily Mees Kees Mijn opa de bankrover Minoes Otje Pippi Langkous

Kamishibai met vertelplaten Een Kamishibai is een houten vertelkast van veertig bij vijftig centimeter en komt oorspronkelijk uit Japan. Als de verteller de Kamishibai op een tafel zet en de luiken opent, wordt de aandacht van de kinderen vanzelf naar het theater getrokken. De groepsleerkracht schuift de vertelplaten in de Kamishibai en vertelt bij iedere plaat een verhaal. Ook kunnen de kinderen het verhaal vertellen of hun eigen tekeningen in de Kamishibai stoppen.

De vertelplaten stimuleren de taalontwikkeling en het kijken naar illustraties.Discipline taal & mediaLocatie op schoolPrijs gratis (OK), € 10 (niet OK school)Lesmateriaal Kamishibai (vertelkast), vertelplaten, boek

Voor groep 3 themaKikker is kikker ruimteDe verre reis naar heel dichtbij anders zijn

Voor groep 3 en 4 themaBaby kraai kunstHet begin van de zee waterHoe Anansi de ogen van de koning opende sprookjesHopeloos verliefd emotiesKikker is verliefd emotiesOnder water, boven water waterSpaghetti met dropveters kleur en vorm/ eten en drinkenVera water/grootte

Groep 3 en 4

Groep 3 en 4 18

Kim komt logeren Kim, een grote stoffen pop, zit bij de deur van de klas met een prentenboek en een rugzak met logeerspullen. Ze gaat iedere dag bij een ander kind in de klas logeren. Kim kan alleen slapen als het prentenboek thuis wordt voorgelezen. De prenten-boeken zijn geselecteerd op korte voorleestekst, humor en interactie. Het doel van Kim komt logeren is het ontwikkelen van de taalvaardigheid van kinderen. Ook stimuleert het ouders om thuis voor te lezen. Ouders en kinderen die het nog niet gewend zijn kunnen zo kennismaken met een voorleesritueel.

Kim (de pop) is ook inzetbaar bij andere titels naar keuze.

Discipline taal & mediaLocatie op school en thuisPrijs gratis (OK), € 5 (niet OK school)Lesmateriaal boek met pop en logeerspullen

Voor groep 3 themaDe Gruffalo grootteKikker is bedroefd emotieLotje grootte/emotieSchattig grootte/ruimteWas ik maar groot grootte/ruimteWat staat daar? tellen

Voor groep 3 en 4 themaBetoverd door jou fantasie/waterDekselse Diederik kattenkwaadDe vuurtoren familie/ water

hAPPje kinderboek hAPPje kinderboek is een koffer met een iPad met daarop een selectie actuele Apps voor kinderen. Van sommige Apps is het boek toegevoegd. Achtergrondinformatie en lesideeën helpen u op weg. Deze koffer biedt kinderboeken op een andere manier aan. Het doel hiervan is het bevorderen van mediawijsheid. Kinderen leren op een andere manier luisteren naar, kijken naar en spelen met een boek. Daarnaast vergroten ze hun woordenschat en ontdekken ze welk digitaal interactief (prenten)boek ze leuk vinden.

Discipline taal & mediaDoelgroep alleen OK schoolLocatie schoolPrijs gratisPeriode in overleg het hele schooljaarLesmateriaal iPad, boeken en achtergrondinformatie

Themacollectie (zoals Piramide)Een Themacollectie bestaat uit verschillende boeken en dient als ondersteuning van methodes als Piramide, Schatkist, Bas, Ik en Co.

U kunt per thema boeken bestellen. Het is ook mogelijk om per kwartaal (drie à vier thema ’s) of per half jaar (zes à zeven thema’s) te bestellen, dat scheelt ophaaltijd of bezorgkosten.Discipline taal & mediaDoelgroep alleen OK schoolLocatie op schoolPrijs gratisLesmateriaal ca. 15 boeken per thema

Voorbeelden van thema’swelkom op school feest lente/Pasenruimte Sinterklaas groottemensen Kerstmis kunstkleur en vorm winter verkeereten en drinken tellen waterherfst ziek en gezond zomer huis kleding

Groep 3 en 4 19

Een vak apart | toneel versus dansOp een dag komt er een nieuwe buurman in de straat wonen. Hij komt uit een ver land. Zijn argwanende buurvrouw gluurt door het raam. Wat doet hij raar! Hij springt, huppelt en draait. “Buurman!”, roept buurvrouw. Buurman rolt en hopt naar buurvrouw en maakt een sierlijke buiging. Buurvrouw ergert zich. Waarom praat hij niet zoals normale buurmannen? Buurvrouw wil niets met hem te maken hebben!

Een vak apart gaat over de manier waarop mensen met elkaar kunnen (mis)communiceren. In deze minivoorstelling zoeken een danser en een actrice elk vanuit hun eigen idioom contact met elkaar. Ze begrijpen elkaar niet, maar zij zou juist zijn heimwee weg kunnen nemen en hij haar eenzaamheid. Vinden ze een manier om de kloof tussen hen te overbruggen?

Na de minivoorstelling krijgt de ene helft een dansles en de andere toneelles rond het thema communicatie. De kinderen ervaren niet alleen hoe het is om toneel te spelen of te dansen, maar ook hoe het is om acteur of danser (van beroep) te zijn.

Het Plus-project wordt afgesloten met een presentatie van de twee groepen. Hierbij gaan de dansers en acteurs samenwerken.

Discipline toneel, dansLeerlijn KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 1 les van 2 uurDocent Roos Marie van der Werff (toneel) en Javed Scannell (dans)Voorbereiding inschrijven per 2 klassen, kinderen verdelen in 2 groepen (toneel of dans)Benodigdheden speellokaal/ gymzaal van minimaal 8 x 8 m en leeggeruimd lokaal


Europa, sport en volksliedIn de vorm van een quiz raden de kinderen welk volkslied bij welk Europees land hoort. Ze benoemen de muzikale kenmerken en verschillen van deze liederen. Op boomwhackers (gekleurde plastic buizen) spelen ze vervolgens het Wilhelmus en het Europees volkslied. Boomwhackers zijn aansprekende instrumenten, waarmee je snel met elkaar een muziekstuk kunt spelen. De kinderen lezen de noten in een eenvoudige partituur. Ieder draagt zijn steentje bij aan het geheel. Ze zingen ook nog één of twee Europese volksliederen. De vakleerkracht geeft zangtips over adem, houding en stemgebruik.

In het Plus-project leren de kinderen ook een tekst schrijven op de melodie van het Europees volkslied. Als afsluiting presenteren ze deze liedteksten aan elkaar.

Kinderen uit groep 5 en 6 krijgen meer belangstelling voor de wereld om hen heen. Ze worden zich bewust van het begrip Europa. Ze zien sportevenementen op tv en spelen zelf ook weleens een wedstrijd of toernooi.

Discipline muziek, taal & mediaLeerlijn Ik en de wereld, KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 1 les van 2 uurDocent Marleen Everink (o.v.)Voorbereiding kaart van Europa bekijken: welke landen horen bij Europa?Benodigdheden digibord met internet en geluid

Groep 5 en 6

Groep 5 en 6 20

Na het schrijversbezoek gaan de kinderen in het Basis-project met de vakleerkracht toneel fragmenten in een ‘still’ zetten, met bijbehorende emoties en dramatische momenten.

In de Plus-les gaan de kinderen eerst in groepjes een verhaal bedenken. Ze schrijven een korte toneeltekst over de vraag: Wat als ik in die tijd leefde? Daarna verdelen ze de rollen: er is een verteller en er zijn acteurs. De verteller neemt je mee in het verhaal, de acteurs spelen toneel en nemen de dialogen voor hun rekening.

Kinderen uit groep 5 en 6 halen hun inspiratie graag uit onderwerpen die buiten hun directe omgeving liggen, zoals informatie uit het journaal, van internet of uit het verleden. Ze kunnen daarnaast werken met talige spelopdrachten en laten zich graag uitdagen om zelf teksten te schrijven. Dit komt aan bod in het Plus-project.

Discipline taal & media, toneel Leerlijn Taal en rekenen, Tijd, KunstLocatie Nieuwstraat, Het Gebouw of op school indien logistiek mogelijkCultuur Basis 2 lessen van 45 minutenCultuur Plus 1 les van 45 minuten en 1 les van 75 minutenDocent schrijver en Roos Marie van der WerffVoorbereiding klas indelen in groepjes (4 à 5 kinderen), die goed kunnen samenwerkenBenodigdheden indien op school: klaslokaal en speellokaal/ gymzaal Plus: pennen en papier

Dans de tafelrapErvaar de tafels van vermenigvuldiging aan den lijve met Dans de tafelrap. Dit project start met het aanleren van een rap over de tafels. Daarna komen de kinderen in beweging met een stoere dans op deze rap. Door het ritme van de taal (de rap) en het ritme van de bewegingen (de dans) worden ze gestimuleerd om de systematiek van de tafels te doorgronden en zich deze eigen te maken.

In het Plus-project krijgen de kinderen ook les van een echte rapper. Hij begeleidt hen om de raps uit de dansles naar een hoger niveau te tillen. Aan het eind presenteren de kinderen hun raps aan elkaar.

Kinderen zijn in groep 5 bezig met het leren van de tafels. In groep 6 wordt dit verder geoefend en ingeslepen. Dit gebeurt vooral cognitief (logisch-mathematisch). Met dit project worden kinderen op een andere (lichamelijk-kinetische en muzikaal-ritmische) manier aangesproken. Op een fysieke manier leren rekenen ondersteunt het leerproces. Sommige kinderen leren de tafels hierdoor zelfs gemakkelijker.

Discipline dans, muziekLeerlijn Taal en rekenen, Plus: KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 2 lessen van 45 minutenDocent Annalee Duppen (dans) Plus: Simon Rijsdam (muziek)Voorbereiding (niet al te makkelijke) tafel kiezen en oefenenBenodigdheden speellokaal/ gymzaal

ToneelschrijversOntmoet een toneelschrijver en verdiep je daarna in toneelteksten met de leesconsulent of vakleerkracht toneel.

De schrijver vertelt over het maken van toneelteksten en over zijn of haar boeken. In het Basis-project gaan de kinderen daarna in duo’s toneellezen. De leesconsulent introduceert de boekenserie Toneellezen, de personages, geeft tips voor het lezen van dialogen en begeleidt de kinderen om het zo levendig mogelijk te maken voor de luisteraar.

In het Plus-project gaat een vakleerkracht toneel met de kinderen toneelspelen, op basis van teksten uit de serie Toneellezen. Ze besteedt aandacht aan het uit je hoofd leren van een script, het uitdrukken van emoties, het geven van betekenis en zeggingskracht aan een scène. De kinderen oefenen samen en presenteren hun scène in duo’s of trio’s aan elkaar.

In Toneelschrijvers maken de kinderen op basis van de serie Toneellezen kennis met toneelteksten. De boeken uit deze serie zijn spannend, humoristisch en toegankelijk geschreven door ervaren scriptschrijvers. De verhalen zijn rijk geïllustreerd en hebben een duidelijke opmaak. Toneellezen is een vorm van samenlezen waarbij twee lezers elkaar afwisselen. Het bevordert vloeiend en expressief lezen, stimuleert creativiteit en woordenschatontwikkeling en geeft leesplezier.

Het taalbegrip en het begrijpend lezen is bij kinderen van groep 5 en 6 over het algemeen op een niveau dat ze kunnen beginnen met spelen op basis van een vaste toneeltekst. Ze denken meer na over sociale normen en rollen en welk gedrag daarbij hoort.

Discipline taal & media, Plus: toneelLeerlijn Taal en rekenen, KunstLocatie Nieuwstraat, Het Gebouw of op school indien logistiek mogelijkCultuur Basis 2 lessen van 45 minutenCultuur Plus 1 les van 45 minuten en 1 les van 75 minutenDocent schrijver Basis: leesconsulent (taal & media) Plus: Roos Marie van der Werff (toneel)Lesmateriaal toneeltekstenVoorbereiding toneelteksten lezen, klas indelen in groepjes (3 kinderen), die goed kunnen samenwerkenBenodigdheden indien op school: klaslokaal Plus: speellokaal/ gymzaal

Schrijvers van de Ronde TafelOntmoet een van de Schrijvers van de Ronde Tafel! Duik daarna dieper in zijn of haar verhalen met de vakleerkracht toneel.

De schrijver is een van de twintig Schrijvers van de Ronde Tafel. Zij komen regelmatig bij elkaar. Het liefst op een plaats die iets met geschiedenis te maken heeft. Ze schrijven verhalen over personen die lang geleden leefden. Bijvoorbeeld over Berend uit de boeken van Martine Letterie. Hierin lees je over het leven op een kasteel in de middeleeuwen. Of over Willem van Oranje of Anne Frank in de boeken van Arend van Dam Dam, waarin hij nogveel meer oude helden tot leven wekt.

Groep 5 en 6 21

beluisteren, ruiken, proeven en voelen. In het Plus-project gaan de kinderen daarna met twee vakleerkrachten zelf in groepjes aan de slag: zij onderzoeken, schrijven en maken iets als aandenken aan de betreffende historische periode.

Discipline cultureel erfgoedLeerlijn Tijd, Ik en de wereldLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 1 les van 2 uurDocent vakleerkracht(en) van PRAE (zie p. 50)Lesmateriaal lesbriefVoorbereiding voorbereidende les geven (gewenst), historische periode kiezen, klaslokaal inrichten met stoelen in kringBenodigdheden digibord

Toneel in de klas | machinesIn deze les komen de kinderen op een speelse manier in aanraking met techniek. De machine vormt hierbij het uitgangspunt. Uit welke onderdelen bestaat een machine? Hoe schuift het in elkaar? Hoe ontstaat beweging? Aan de hand van spelopdrachten ervaren de kinderen dit aan den lijve.

De kinderen gaan met elkaar een grote machine uitbeelden, waarbij elk onderdeel een bepaalde functie heeft. Voor de eindopdracht ontwerpen ze in groepjes een machine waarbij ze gestimuleerd worden om samen te werken op het gebied van functie en vormgeving. Die eindopdracht presenteren de kinderen aan elkaar.

In het Plus-project reflecteert de vakleerkracht samen met de kinderen uitgebreid op de eindopdracht. Daarna krijgen ze tijd om de eindopdracht op basis van de verbeterpunten aan te passen. Deze verbeterde machine wordt opnieuw gepre-senteerd, waardoor de kinderen van elkaar leren.

Discipline toneelLeerlijn Natuur en techniek, KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uur (klassen <20), 2 lessen van 45 minuten per halve klas (klassen >20)Cultuur Plus 1 les van 2 uur (klassen <20), 2 lessen van 45 minuten per halve klas (klassen >20)Docent vakleerkracht van Jeugdtheaterschool Leiden e.o. (zie p. 50)Voorbereiding lesbrief behandelenBenodigdheden speellokaal/ gymzaal, cd-speler

Hollandse meesters | van Nederland naar Frankrijk met Van GoghWist je dat een schilderij van Vincent van Gogh evenveel kost als een vliegtuig? (34 miljoen euro).Aan de hand van de schilderijen van deze wereldberoemde Nederlandse schilder gaan de kinderen op reis van Nederland naar Frankrijk. Ze bekijken hoe Van Gogh zich als schilder ontwikkelde door de jaren heen: van de donkere Nederlandse huiskamer met de aardappeleters naar de arbeiders op de zonnige Franse korenvelden. Hoe verbeeldde hij het leven in die tijd? Wat maakt zijn schilderijen uniek? Welke kleuren gebruikte hij? Op basis van foto’s die gelijkenissen vertonen met de schilderijen van Van Gogh staat de vakleerkracht stil bij het verschil tussen werkelijkheid en verbeelding, wat vooral zichtbaar is in de schilderstijl en kleurkeuze van Van Gogh.

Op basis van een foto uit de omgeving van de kinderen gaan ze vervolgens zelf aan de slag met het schilderen van een molen, kerkje, brug, zonnebloemen, sterrenhemel of landschap met arbeiders, geïnspireerd op de stijl van Van Gogh. Wat voor kleuren kiezen ze? Licht of donker? Welke schildertechniek?

In het Plus-project gaan de kinderen de foto in zowel een donkere als een lichte variant uitwerken. De vakleerkracht besteedt aandacht aan het contrast tussen een lichte en een donkere verbeelding van hetzelfde onderwerp.

Kinderen uit groep 5 en 6 gaan steeds bewuster materialen, technieken en beeldaspecten hanteren. Ze ontdekken dat schilderen een andere werkwijze vraagt dan tekenen en dat ze in een schilderij vormen kunnen opbouwen uit kleurvlekken. Beeldbeschouwingsactiviteiten met aandacht voor de rol van beeldaspecten en de mogelijkheden van materialen en technieken kan hen erg stimuleren bij hun eigen werk.

Discipline beedende kunst (schilderen)Leerlijn Kunst, Tijd, Ik en de wereldLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 1 les van 2 uurDocent Brigitte van ArkVoorbereiding tafels in groepjes van 4 à 5 zettenBenodigdheden plakkaatverf (wit, zwart, blauw, geel en rood), 1 kwast per kind, 1 waterbakje per groepje, 1 palet (eierdoos of plastic bordje) per duo, kranten om tafels te beschermen, kleding die vies mag worden/ schorten

Levende geschiedenis | prehistorie, Romeinse tijd of middeleeuwen Breng de geschiedenis tot leven in de klas. Er is keuze uit de periodes prehistorie (jagers en boeren), Romeinse tijd (Grieken en Romeinen) of middeleeuwen (steden en staten). Al in de tijd van de jagers en boeren woonden er mensen in Leiden, de Romeinen hebben er een stoer fort gebouwd en in de middeleeuwen was onze stad wereldberoemd om het Leidse laken.

Gekleed in historisch kostuum en aan de hand van replica’s en echte archeologische vondsten uit Leiden, vertelt de vakleerkracht over deze perioden uit de geschiedenis. De kinderen kunnen het verleden van hun stad bekijken,

Groep 5 en 6

Groep 5 en 6 22

Docent Marleen EverinkVoorbereiding verzamelen van bruikbaar afvalmateriaal (flesjes, pakjes, verpakkingsmateriaal, rietjes, papiertjes, glaswerk)Benodigdheden afvalmateriaal, aanwezigheid groepsleerkracht, eventueel 1 of 2 hulpouders

Salve CapoeiraWat is capoeira? Is het dans, vechtsport, acrobatiek of misschien wel alles tegelijk? Waar komt het vandaan? Waarom is het lange tijd verboden geweest om capoeira te beoefenen? Ontdek de rijke cultuur achter de capoeira en maak kennis met een (voor de meesten) onbekende cultuuruiting uit Brazilië die haar wortels heeft in Afrika.

De capoeiristas vertellen over de oorsprong van capoeira, de muziek, de traditionele muziekinstrumenten, de slavernij en Brazilië. Na een korte pauze gaan de kinderen daarna zelf een aantal capoeirabewegingen oefenen zoals de ginga. Muziek neemt een grote plaats in bij capoeira. De kinderen leren dan ook een traditioneel capoeiraliedje in het Portugees.

Salve Capoeira prikkelt de nieuwsgierigheid naar andere landen in de wereld. Het leert de kinderen meer over de achter-gronden van de capoeira en laat het hen aan den lijve ervaren door aan de slag te gaan met de bewegingen, dans en muziek.

Discipline dans, muziekLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 2 uur (incl. korte pauze)Prijs € 260Docent vakleerkracht dansBenodigdheden speellokaal/ gymzaal

Afrikaans slagwerkHanden uit de mouwen! Leer met zijn allen swingende ritmes te trommelen. Afrikaanse percussie staat in dit project centraal. De kinderen maken kennis met de djembé en krin, twee verschillende Afrikaanse trommels. Ze gaan spelenderwijs aan de slag met verschillende ritmes.

Naast een beknopte achtergrondinformatie over de oorsprong van de muziek is dit project vooral gericht op doen.

Discipline muziekLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 45 minuten (klassen < 20) of 2 lessen van 45 minuten per halve klas (klassen > 20)Prijs € 75 (1 les) | € 110 (2 lessen) + € 15 per dag (reiskosten)Docent Oke SeneBenodigdheden klaslokaal (tafels aan de kant, stoelen in U-vorm)

Cultuur Vrij Stad- en parkjuttenOp straat is veel materiaal te vinden waar je mooie werkstukken van kan maken. In dit project gaan de kinderen stad- en parkjutten en de materialen die ze vinden nieuw leven inblazen. Voorafgaand aan de les geeft de groepsleerkracht de klas de opdracht om in het park, op straat en thuis te zoeken naar touwtjes, elastiekjes, oude knopen, papiertjes, stukjes blik, onderdelen van kapot speelgoed en rommeltjes waarvan je misschien niet meer ziet wat het geweest is.

In de les toont de vakleerkracht een aantal voorbeelden van kunst dat met afvalmateriaal is gemaakt. Ook kijken de kinderen naar voorbeelden van kunstwerken uit het Surrealisme. Ze gaan aan de slag met verschillende materialen zonder dat ze van tevoren een vast idee hebben. De kinderen spreken hun eigen creativiteit aan. Zo ontstaat er gaandeweg een surrealistisch (afval)kunstwerk. Stad- en parkjutten maakt kinderen bewust van het feit dat je met kosteloos materiaal mooie werkstukken kunt maken. Ze ontdekken dat je kunt jutten en hoe je vervolgens van ‘niets’ iets kunt maken.

Discipline beeldende kunstLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1,5 uurPrijs € 110 + € 2 per leerling (materiaal)Docent Tineke Jacobs Voorbereiding tafels (beschermen) in groepjes van 5 zetten, kleine afvalmaterialen/onderdelen van kapot speelgoed op straat/park/thuis verzamelenBenodigdheden digibord, werktafel, scharen, lijm, tijdschriften, nietmachines, A4 papier, puntenslijpers, touw, kleding die vies mag worden/ schorten

Trash art | percussie concertIn Trash art | percussie concert gaat de vakleerkracht muziek met de kinderen aan de slag rond het thema ‘geen afval maar een nieuwe start’. De kinderen leren met allerlei restmaterialen een ‘percussie concert’ maken. Het door de kinderen verzameld afval krijgt zo een tweede leven.

Voorafgaand aan de les geeft de groepsleerkracht de klas de opdracht om flesjes, pakjes, verpakkingsmateriaal, rietjes, papiertjes en glaswerk te verzamelen.

De les start met een korte kennismaking met afvalkunst, ook wel aangeduid met de hippe term ‘trash art’. Dan gaan de kinderen met afvalmateriaal ritmisch leren musiceren. Wat kan je met een lege fles? Welke klank heeft een plastic zak? De vakleerkracht begeleidt hen hierbij en studeert een concert met de kinderen in. Het resultaat is een percussie concert op afvalmaterialen dat de kinderen kunnen presenteren aan de hele school. Dit project maakt de kinderen ervan bewust dat je afvalmaterialen kunt recyclen, wat je ervan kunt maken en dat je dus van niets ‘iets’ kun maken.

Discipline muziekLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1 uurPrijs € 75

Groep 5 en 6 23

In dit project gaan twee boswachters uit het sprookjesbos in protest. Niemand fantaseert meer en nu zijn alle sprookjesfiguren uit het bos verdwenen. Ze stappen de klas binnen en vragen om hulp. De kinderen gaan met elkaar op zoek naar de sprookjesfiguren en spelen zomaar opeens een rol in een fantastisch avontuur. Terwijl ze bezig zijn leren ze ook nog een heleboel over sprookjes en over theater.

Spelplezier is het uitgangspunt van dit project, waarbij creativiteit en verbeeldingskracht door middel van uitdagende spelopdrachten gestimuleerd worden.

Discipline toneelLocatie op schoolLessen/ duur 1 les van 1,5 uurPeriode oktober t/m mei, dinsdag, donderdag, vrijdagPrijs € 195 + € 57 per dag (reiskosten)Docent 2 vakleerkrachten Jeugdtheaterhuis (zie p. 50)Benodigdheden speellokaal/ gymzaal, aanwezigheid van de groepsleerkracht (gewenst)

MusicalexperienceMusicalexperience is actief, muzikaal en theatraal. Tijdens deze les gaan de kinderen aan de slag met de drie theaterdisciplines die bij musical horen: zingen, dansen en acteren. De kinderen leren een liedje met bijbehorende dans uit een bekende musical. Daarnaast gaan zij een scène of personage uit die musical uitbeelden. Denk bijvoorbeeld aan de weesjongens van Oliver Twist, de sprookjessfeer van Belle en het Beest of de highschoolperikelen van Grease.

Discipline muziek, dans, toneelLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 2 uurPeriode januari t/m juniPrijs € 140Docent Roosmarijn van LintBenodigdheden cd-speler, speellokaal/ gymzaal

Streetdance/ Urban danceDit is een spetterende les rond urban dansstijlen zoals streetdance, hiphop en house. Urban dance staat voor energie, coole moves en vette beats. In korte tijd leren de kinderen een dansroutine aan die helemaal van deze tijd is. Een laag-drempelige kennismaking met dans met de nadruk op doen.

Discipline dansLocatie op schoolLessen/ duur 1 les van 1 uurPrijs € 75Docent Kirsten RemmersVoorbereiding kinderen in makkelijke kleding en op sokken of gymschoenenBenodigdheden speellokaal/ gymzaal

IJdelheid kent geen tijd | kleding en uiterlijk in het verledenVan berenvel tot suckenie: wat droegen mensen vroeger, waar maakten ze hun kleren van, hoe droegen ze hun haar? En gingen ze wel eens in bad? De kinderen reizen van de steentijd tot aan de middeleeuwen en vertellen, verkleden en verzorgen zichzelf zoals de mensen dat vroeger deden. Aan het einde van de les geven ze een modeshow door alle tijden!

Discipline cultureel erfgoedLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1,5 uurPrijs € 120Docent vakleerkracht van PRAE (zie p. 50)Lesmateriaal lesbriefVoorbereiding voorbereidende les geven (gewenst), klaslokaal inrichten stoelen in kring Benodigdheden digibord

Er was eens…! Het begin van een sprookje is altijd spannend, avontuurlijk, mooi, griezelig of stoer. Wie kent ze niet: de avonturen van Assepoester, IJzeren Hans en de Gouden Gans! Maar weten de kinderen ook wie deze sprookjes bedacht heeft en waarom ze vroeger verteld werden? Weten ze ook dat sommige verhalen al heel oud zijn en ooit in verre landen bedacht zijn? En wat zou er gebeuren als sprookjesfiguren uit verschillende verhalen elkaar tegen zouden komen in het bos, de herberg of in een kasteel?

Groep 5 en 6

Groep 5 en 6 24

Dit project biedt een goede basis voor een periode waarin kinderen aan een werkstuk of spreekbeurt moeten werken. In twee lessen leren de kinderen informatie te zoeken (zowel op internet als in de bibliotheek), kritisch te kijken naar (alle) media en te selecteren in het enorme aanbod aan informatie.

Discipline taal & mediaLocatie locatie Nieuwstraat, Het Gebouw, LeiderdorpLessen/duur 2 lessen van 45 minutenPrijs € 60Docent mediacoach Voorbereiding klas in groepjes van 4 kinderen indelen

Schrijver gezochtOntmoet een schrijver en ontdek hoe een boek tot stand komt! Schrijver gezocht is een leesbevorderende ontmoeting voor de bovenbouw. De kinderen maken niet alleen kennis met een schrijver maar lezen ook zo veel mogelijk boeken, ter voorbereiding op het schrijversbezoek. De klas krijgt hiervoor een kist met boeken van de schrijver. Voor de leerkracht is er een begeleidende lesbrief over het voorbereiden van een boekbespreking en het verzamelen van informatie over schrijvers op internet.

Discipline taal & mediaLocatie bibliotheeklocatie of op school (wijkafhankelijk)Lessen/duur 1 schrijversbezoek van 45 minutenPrijs € 80Periode februari t/m mei 2016Lesmateriaal krat met boeken van de schrijver en lesbrief (6 weken in de klas)Voorbereiding ophalen krat in bibliotheeklocatie

Lezen en mediawijsheidMediawijs | televisie, internet en sociale mediaInternet en televisie zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. Alles kun je opzoeken op het internet. Zelfs je sociale leven onderhoud je via de sociale media. Maar wat is nu echt en wat is nep? En hoe gedraag je je op het internet?

Het is belangrijk kinderen mediawijs te maken. Mediawijsheid is de verzameling competenties die een mens - groot en klein - nodig heeft om actief, kritisch én bewust deel te kunnen nemen aan onze moderne mediasamenleving. Omdat niet alle competenties in twee lessen te vangen zijn, bepaalt de mediacoach in overleg met de leerkracht met welk mediawijze thema de kinderen aan de slag gaan: televisie, internet of sociale media.

Discipline taal & mediaLocatie locatie Nieuwstraat, Het Gebouw, LeiderdorpLessen/duur 2 lessen van 45 minutenPrijs € 60Docent mediacoachVoorbereiding klas in groepjes van 4 kinderen indelen

Mediawijs | informatievaardighedenInformatie zoeken, vinden, beoordelen en verwerken zijn belangrijke vaardigheden voor een verdere schoolcarrière. Hoe formuleer je een goede zoekvraag? Wat staat er precies in de tekst? Van wie is de informatie afkomstig? En wat als er niets op internet te vinden is?

Groep 5 en 6 25

Fantaseer een fabelFabels lijken op het eerste gezicht grappige korte verhaaltjes over dieren, maar er zit altijd een verborgen, serieuze boodschap of waarschuwing in. Dit project stimuleert de taalontwikkeling van kinderen, vergroot het plezier in lezen en schrijven en geeft verhaalinzicht.

In de eerste les leest de leesconsulent een aantal fabels voor. De kinderen leren een fabel en diens boodschap herkennen. Zoals een fabel over vriendschap of liegen. Dan krijgen ze de opdracht zelf een fabel te bedenken. Welke boodschap of waarschuwing willen ze in het verhaal kwijt? Welke dieren worden de hoofdpersonages? Tijdens de tweede les staat het schrijven van een fabel centraal. De boodschap of waarschuwing en de hoofdpersonages die ze hebben gekozen, krijgen een rol in hun eigen verhaal. De leesconsulent begeleidt het schrijfproces.

In de uitgebreide versie van Fantaseer een fabel maken de kinderen op basis van hun beeld bij de verhalen een tekening. Door voorlezen en tekenen te combineren, luisteren de kinderen met meer aandacht en blijft het verhaal beter hangen. Het illustreren van hun eigen verhaal zet hen aan het denken over de essentie (de moraal).

Discipline taal & mediaLocatie op schoolLessen/duur 2 lessen van 45 minuten of 2 lessen van 1 uurPrijs € 60 of € 80Docent leesconsulentVoorbereiding klas in groepjes van ca. 4 kinderen indelen

LeesbacilEen kist met circa veertig actuele boeken komt in de klas. De boeken zijn vermoedelijk besmet met het leesvirus. Het leesvirus zorgt ervoor dat kinderen niet meer kunnen stoppen met lezen.

Bij de start brengt de leesconsulent de kist naar de school en verzorgt een ludieke introductie in de groep. Daarna slaan de kinderen aan het lezen. Na zes weken mailt de groepsleerkracht de titels van de drie meest besmette boeken naar de leesconsulent van BplusC. De groep krijgt een van deze boeken cadeau. In de kist zitten ook vijf kerntitels, speciaal geselecteerd door de leesconsulenten. Bij deze titels is een aparte lesbrief gemaakt en een quiz voor op het digibord.

Leesbacil is een project om kinderen aan het lezen te krijgen. De leesattitude wordt grotendeels in groep 5 bepaald: het is dus belangrijk het leesplezier bij deze kinderen te stimuleren.

Discipline taal & mediaDoelgroep alleen groep 5Locatie op schoolLessen/duur 2 lessen van ca. 25 minutenPrijs € 42,50, inclusief 1 boek cadeauDocent leesconsulentLesmateriaal krat met 40 boeken, lesbriefBenodigdheden digibord, computer met internetverbinding

Groep 5 en 6

Groep 5 en 6 26

OnderwijskansenNiveau lezen collectieNiveau lezen collectie bevat leesboeken voor beginnende lezers, maatjes lezen, tutorlezen e.d. U kunt ze zelf uitzoeken tijdens de openingsuren. Een aanvraag doen kan ook.


ca. 50 exemplaren per groep)

Collectie schakelklasCollectie schakelklas is een taalstimulerende collectie op maat voor Internationale klassen en schakelklassen. Deze kunt u inzetten bij verschillende leesactiviteiten, maar ook bij wereldoriëntatie.

Discipline taal & mediaDoelgroep alleen OK schoolLocatie schoolPrijs gratisPeriode in overleg het hele schooljaarLesmateriaal ca. 15 tot 25 boeken per thema

BoekPlusHet lesmateriaal van BoekPlus bestaat, zoals de titel al verraadt, uit meer dan alleen een boek. Een luisterboek en/of een dvd en/of games zijn ook terug te vinden in onderstaande koffers.BoekPlus is samengesteld om de woordenschat van kinderen te vergroten, leesvaardigheid te ondersteunen en leesplezier te bevorderen.


Voor groep 5De GiraffestraatMijn opa de bankroverPippi Langkous

Voor groep 5 en 6 Charlotte’s webDe fantastische meneer Vos Iep De indiaanKameleonKnetter KruimeltjeLang leve de koninginLepelMees KeesMinoesNim’s eiland OtjeRonja de roversdochterTsatsiki

Voor groep 6 Brief voor de koningMarikenMatildaSjakie en de chocoladefabriekDe tasjesdief

Groep 5 en 6 27

Cultuur Pakket Basis | Plus | Flex

Op dans kun je rekenenGa de uitdaging aan om al dansend rekenvraagstukken op te lossen. Bijvoorbeeld op het gebied van ruimte, lengte, oppervlakte, inhoud en temperatuur. Vergroot je ruimtelijk inzicht door middel van dansbewegingen in de ruimte. Maak kennis met het begrip beats per minute (bpm) en bereken het tempo van de muziek door middel van timen, delen en vermenigvuldigen. De kinderen ontdekken in dit project dat tempo veel invloed heeft op het karakter van een dans.

In het Plus-project duiken de kinderen dieper in het begrip beats per minute. Ze schatten de snelheid van hun dans en passen rekenstrategieën toe om de werkelijke snelheid te achterhalen.

Kinderen in groep 7 en 8 kunnen onzeker worden over hun lichaam en geremd zijn in het zich uiten door middel van dans. Dans gekoppeld aan uitdagende rekenopdrachten biedt een veilige context en structuur. De fysieke uitdaging ondersteunt tevens de rekenvaardigheid, die normaal gesproken vooral cognitief benaderd wordt. Bij sommige kinderen gaat rekenen hen op deze manier zelfs gemakkelijker af.

Discipline dans (muziek)Leerlijn Taal en rekenenLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 2 lessen van 1 uurDocent Kirsten MieogBenodigdheden speellokaal/ gymzaal

Een vak apart|toneel versus dansOp een dag komt er een nieuwe buurman in de straat wonen. Hij komt uit een ver land. Zijn argwanende buurvrouw gluurt door het raam. Wat doet hij raar! Hij springt, huppelt en draait. “Buurman!”, roept buurvrouw. Buurman rolt en hopt naar buurvrouw en maakt een sierlijke buiging. Buurvrouw ergert zich. Waarom praat hij niet zoals normale buurmannen? Buurvrouw wil niets met hem te maken hebben!

Een vak apart gaat over de manier waarop mensen met elkaar kunnen (mis)communiceren. In deze minivoorstelling zoeken een danser en een actrice elk vanuit hun eigen idioom contact met elkaar. Ze begrijpen elkaar niet, maar zij zou juist zijn heimwee weg kunnen nemen en hij haar eenzaamheid. Vinden ze een manier om de kloof tussen hen te overbruggen?

Na de minivoorstelling krijgt de ene helft een dansles en de andere toneelles rond het thema communicatie. De kinderen ervaren niet alleen hoe het is om toneel te spelen of te dansen, maar ook hoe het is om acteur of danser (van beroep) te zijn.

Het Plus-project wordt afgesloten met een presentatie van de twee groepen. Hierbij gaan de dansers en acteurs samenwerken.

Discipline toneel, dansLeerlijn KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 1 les van 2 uurDocent Roos Marie van der Werff (toneel) en Javed Scannell (dans)Voorbereiding inschrijven per 2 klassen, kinderen verdelen in 2 groepen (toneel of dans)Benodigdheden speellokaal/ gymzaal van minimaal 8 x 8 m en leeggeruimd lokaal

Groep 7 en 8

Groep 7 en 8 28

Wereldschrijvers|Rechten van het KindOntmoet een Wereldschrijver en duik daarna dieper in zijn of haar verhalen met de vakleerkracht toneel.

Wereldschrijvers kunnen veel vertellen over hoe het is om kind te zijn in landen over de hele wereld. Ze weten ook veel over de Rechten van het Kind. Tijdens het schrijversbezoek leren de kinderen van alles over kinderrechten, de boeken van de schrijver en hoe de verhalen tot stand zijn gekomen. Na dit bezoek gaan ze in het Basis-project in groepjes een sketch maken over een van de Rechten. Hoe kun je dit op een grappige manier in een kort toneelstukje duidelijk maken? De vakleerkracht toneel begeleidt hen hierbij.

In het Plus-project nemen de kinderen hun sketch op video op. Terug in de klas reflecteren ze, onder begeleiding van de vakleerkracht, op de sketches en het maakproces, op basis van de filmpjes.

Kinderen uit groep 7 en 8 weten meestal wel globaal wat Unicef doet. Ze hebben ook weleens gehoord van de Rechten van het Kind. Ze werken graag met een onderwerp, waarin ze zichzelf kunnen spiegelen en ze hebben vaak behoefte aan een podium voor hun persoonlijke ideeën. Hun eigen inbreng krijgt in Wereldschrijvers dan ook de ruimte.

Discipline taal & media, toneelLeerlijn Ik en de wereld, Taal en rekenen, KunstLocatie Nieuwstraat, Het Gebouw of op school (indien logistiek mogelijk)Cultuur Basis 2 lessen van 45 minutenCultuur Plus 1 les van 45 minuten en 1 les van 75 minutenDocent schrijver en Roos Marie van der WerffLesmateriaal lesbrief en inspiratiegidsVoorbereiding Rechten van het Kind voorbespreken, kinderen in groepjes van 4 à 5 indelenBenodigdheden indien op school: klaslokaal, speellokaal/ gymzaal Plus: pennen en papier, digibord of beamer

Djembé en krinOnder leiding van een inspirerende en enthousiaste Senegalese master drummer, die al meer dan twintig jaar in Nederland woont, verkennen de kinderen de muziek van West-Afrika. Met passie, humor en expertise brengt hij de opzwepende ritmes uit zijn vaderland over op de groep. Uiteraard laat hij de kinderen ook kennismaken met ritmes uit Guinee en Mali.

De kinderen ontwikkelen spelenderwijs gevoel voor ritme en samenspel. Dit doen ze op djembé en krin, een Afrikaans percussie-instrument dat nu vooral wordt gebruikt als begeleiding van de djembé. Vroeger werd de krin ook veel gebruikt als communicatiemiddel om gecodeerde berichten te versturen tussen dorpen.

In het Plus-project werken de kinderen toe naar een korte presentatie. De ingestudeerde ritmes leren ze met overtuiging aan elkaar presenteren in een gezamenlijke projectafsluiting.

Kinderen in groep 7 en 8 gaan steeds meer waarde hechten aan de eigen muziekcultuur. Desondanks is muziek uit de ‘grote’ wereld een geschikte inspiratiebron voor projecten: hun blik op

de wereld en interesse in andere stijlen, genres en culturen verruimen zich ook. Daarnaast kunnen groepsinvloed en zelfkritiek kinderen van deze leeftijd belemmeren om zich creatief te uiten. Het bespelen van de djembé bevordert het zelfvertrouwen en versterkt de groepsband. Dit speelt in op het groeiende bewustzijn van wat anderen van hen vinden.

Discipline muziek Leerlijn Ik en de wereld, KunstLocatie op schoolCultuur Basis 2 lessen van 45 minuten per halve klasCultuur Plus 2 lessen van 45 minuten per halve klas, 1 presentatie van 30 minuten (hele klas)Docent Oké SeneBenodigdheden speellokaal/ gymzaal/ aula, 2 banken, 11 stoelen

Typografie en letterkunstHaiku’s zijn korte gedichten die gaan over seizoenen, dieren of het weer. De kinderen starten door in korte tijd een haiku te schrijven onder begeleiding van de vakleerkracht beeldende kunst. Vervolgens gaan ze aan de slag met typografie. Wat is typografie en hoe is dit door de jaren heen gebruikt? Hoe ontwerp je letters? Hoe integreer je typografie en beeld?

In dit project maken de kinderen niet gewoon een afbeelding bij een tekst, maar ze maken de tekst onderdeel van de afbeelding of de afbeelding onderdeel van de tekst. De vakleerkracht stimuleert hen goed na te denken over de verbeelding van cruciale elementen uit de tekst, over de vormgeving van de tekst zelf en de compositie op een vel papier. Aan het einde reflecteren ze op het maakproces, hun keuzes en het resultaat.

In het Plus-project leren de kinderen de letters en illustraties verder te integreren in een 3D-tekening.

Kinderen van deze leeftijd gaan steeds bewuster materialen, technieken en beeldaspecten hanteren en krijgen steeds meer oog voor de communicatieve functie van beelden. Ook hun denken wordt conceptueler. Typografie en letterkunst daagt hen uit om goed na te denken over de boodschap en de verbeelding van hun tekst.

Discipline beeldende kunst, taal & mediaLeerlijn Kunst, Taal en rekenenLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 1 les van 2 uurDocent Brigitte van ArkBenodigdheden potloden, kladpapier, linialen en gummen digibord of beamer (met USB-ingang)

Bericht aan de toekomst |levende klassenfotoEen klassenfoto is een bijzonder document, dat vooral leuk is voor later. Maar op een foto staat iedereen stil en hoor je niemands stem. In dit project blazen de kinderen leven in een klassenfoto. Ze maken een korte film voor later, waarin zij een bericht aan zichzelf of klasgenootjes in de toekomst sturen.De kinderen maken kort kennis met de videoapparatuur. Waarom staat een camera op een statief, hoe hanteer je een

Groep 7 en 8 29

geluidshengel? Daarna ontwikkelen de kinderen in groepjes met een specifieke taak het concept en het plan van aanpak voor de film. Voorwaarde is dat de film in één ‘take’ wordt opgenomen.

Dan nemen de kinderen de levende klassenfoto op met een professionele video-opnameset. Ze richten de filmset in en zijn verantwoordelijk voor camera, geluid, licht, regie, mise-en-scène en timing. En dan is het: ‘3, 2, 1... Actie!’ Na afloop kunnen de kinderen het eindproduct (korte film) direct bekijken op het digibord.

In het Plus-project gaan de kinderen voorafgaand aan de filmles hun eigen toekomstverwachtingen en -wensen vormgeven. Naar aanleiding van het boek Keepvogel en kijkvogel maken ze met gekleurde vellen papier, tekst en tekeningen een weergave van hun toekomst, in de stijl van Mondriaan.

Technische vaardigheden en interesse en inzicht in technische principes nemen bij kinderen van deze leeftijd steeds meer toe. In dit project leren de kinderen diverse aspecten van het maken van een videofilm en deze in de praktijk toepassen. Ze ervaren hierbij hoe belangrijk het is om samen te werken en taken te verdelen. Daarnaast staan zij stil bij hun eigen leven in de toekomst en verwoorden of verbeelden dit.

Discipline beeldende kunst (film), Plus: taal & mediaLeerlijn Tijd, KunstLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 1 les van 30 minuten en 1 les van 1,5 uurDocent Casper Sikken (beeldende kunst), Plus: leesconsulent (taal & media)Lesmateriaal lesbriefVoorbereiding tafels in ruime u-vorm zetten, klas indelen in 5 groepen, Basis: voorbereidende les uit lesbrief gevenBenodigdheden stiften en vellen papier, vrij lokaal/ruimte om apparatuur te testen (half uur voor aanvang les) Plus: scharen, lijm, nietmachines

Levende geschiedenis | prehistorie, Romeinse tijd of middeleeuwenBreng de geschiedenis tot leven in de klas. Er is keuze uit de periodes prehistorie (jagers en boeren), Romeinse tijd (Grieken en Romeinen) of middeleeuwen (steden en staten). Al in de prehistorie woonden er mensen in Leiden, de Romeinen hebben er een stoer fort gebouwd en in de middeleeuwen was onze stad wereldberoemd om het Leidse laken.

Gekleed in historisch kostuum en aan de hand van replica’s en echte archeologische vondsten uit Leiden, vertelt de vakleerkracht over deze perioden uit de geschiedenis. De kinderen kunnen het verleden van hun stad bekijken, beluisteren, ruiken, proeven en voelen.

In het Plus-project gaan de kinderen daarna met twee vakleerkrachten zelf in groepjes aan de slag: zij onderzoeken, schrijven en maken iets als aandenken aan de betreffende historische periode.

Discipline cultureel erfgoedLeerlijn TijdLocatie op schoolCultuur Basis 1 les van 1,5 uurCultuur Plus 1 les van 2 uurDocent vakleerkracht(en) van PRAE (zie p. 50)Lesmateriaal lesbriefVoorbereiding voorbereidende les geven (gewenst), historische periode kiezen, klaslokaal inrichten met stoelen in kringBenodigdheden digibord

Groep 7 en 8

Groep 7 en 8 30

Cultuur VrijTrash art | percussie concertIn Trash art | percussie concert gaat de vakleerkracht muziek met de kinderen aan de slag rond het thema ‘geen afval maar een nieuwe start’. De kinderen leren met allerlei restmaterialen een ‘percussie concert’ maken. Het door de kinderen verzameld afval krijgt zo een tweede leven.Voorafgaand aan de les geeft de groepsleerkracht de klas de opdracht om flesjes, pakjes, verpakkingsmateriaal, rietjes, papiertjes en glaswerk te verzamelen.

De les start met een korte kennismaking met afvalkunst, ook wel aangeduid met de hippe term ‘trash art’. Dan gaan de kinderen met afvalmateriaal ritmisch leren musiceren. Wat kan je met een lege fles? Welke klank heeft een plastic zak? De vakleerkracht begeleidt hen hierbij en studeert een concert met de kinderen in. Het resultaat is een percussie concert op afvalmaterialen dat de kinderen kunnen presenteren aan de hele school.

Dit project maakt de kinderen ervan bewust dat je afvalmaterialen kunt recyclen, wat je ervan kunt maken en dat je dus van niets ‘iets’ kun maken.

Discipline muziekLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1 uurPrijs € 75Docent Marleen EverinkVoorbereiding verzamelen van bruikbaar afvalmateriaal (flesjes, pakjes, verpakkingsmateriaal, rietjes, papiertjes, glaswerk)Benodigdheden afvalmateriaal, aanwezigheid groepsleerkracht, eventueel 1 of 2 hulpouders

Stad- en parkjuttenOp straat is veel materiaal te vinden waar je mooie werkstukken van kan maken. In dit project gaan de kinderen stad- en parkjutten en de materialen die ze vinden nieuw leven inblazen.

Voorafgaand aan de les geeft de groepsleerkracht de klas de opdracht om in het park, op straat en thuis te zoeken naar touwtjes, elastiekjes, oude knopen, papiertjes, stukjes blik, onderdelen van kapot speelgoed en rommeltjes waarvan je misschien niet meer ziet wat het geweest is.

In de les toont de vakleerkracht een aantal voorbeelden van kunst dat met afvalmateriaal is gemaakt. Ook kijken de kinderen naar voorbeelden van kunstwerken uit het Surrealisme. Ze gaan aan de slag met verschillende materialen zonder dat ze van te voren een vast idee hebben. Zo ontstaat er gaandeweg een surrealistisch (afval) kunstwerk. De kinderen spreken hun eigen creativiteit aan en leren van niets ‘iets’ te maken. Ze worden zich bewust van het feit dat je met kosteloos materiaal mooie werkstukken kunt maken, dat je kunt jutten en van ‘niets’ iets kunt maken.

Discipline beeldende kunstLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1,5 uurPrijs € 110 + € 2 per leerling (materiaal)Docent Tineke Jacobs Voorbereiding kleding die vies mag worden aandoen, kinderen en tafels in groepjes van 5 indelen en klaarzetten, bescherming op tafels (kranten of plastic zeil), ieder kind verzamelt kleine afvalmaterialen/onderdelen van kapot speelgoed van straat/park/thuisBenodigdheden digibord, scharen, lijm, tijdschriften, touw nietmachines, A4 papier, puntenslijpers

Groep 7 en 8 31

Afrikaans slagwerkHanden uit de mouwen! Leer met zijn allen swingende ritmes te trommelen. Afrikaanse percussie staat in dit project centraal. De kinderen maken kennis met de djembé en krin, twee verschillende Afrikaanse trommels. Ze gaan spelenderwijs aan de slag met verschillende ritmes. Naast een beknopte achtergrondinformatie over de oorsprong van de muziek is dit project vooral gericht op doen.

Discipline muziekLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 45 minuten (klassen < 20) of 2 lessen van 45 minuten per halve klas (klassen > 20)Prijs € 75 (1 les) | € 110 (2 lessen) + € 15 per dag (reiskosten)Docent Oke SeneBenodigdheden klaslokaal (tafels aan de kant, stoelen in U-vorm)

Salve CapoeiraWat is capoeira? Is het dans, vechtsport, acrobatiek of misschien wel alles tegelijk? Waar komt het vandaan? Waarom is het lange tijd verboden geweest om capoeira te beoefenen? Ontdek de rijke cultuur achter de capoeira en maak kennis met een (voor de meesten) onbekende cultuuruiting uit Brazilië die haar wortels heeft in Afrika.

De capoeiristas vertellen over de oorsprong van capoeira, de muziek, de traditionele muziekinstrumenten, de slavernij en Brazilië. Na een korte pauze gaan de kinderen daarna zelf een aantal capoeirabewegingen oefenen zoals de ginga. Muziek neemt een grote plaats in bij capoeira. De kinderen leren dan ook een traditioneel capoeiraliedje in het Portugees.

Salve Capoeira prikkelt de nieuwsgierigheid over andere landen in de wereld. Dit project leert de kinderen meer over de achtergronden van de capoeira, maar laat het hen ook aan den lijve ervaren door aan de slag te gaan met de bewegingen, dans en muziek.

Discipline dans, muziekLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 2 uur (incl. korte pauze)Prijs € 260Docent vakleerkracht dansBenodigdheden speellokaal/ gymzaal

Streetdance/UrbanDit is een spetterende les rond urban dansstijlen zoals streetdance, hiphop en house. Urban dance staat voor energie, coole moves en vette beats. In korte tijd leren de kinderen een dansroutine aan die helemaal van deze tijd is. Een laagdrempelige kennismaking met dans met de nadruk op doen.

Discipline dansLocatie op schoolLessen/ duur 1 les van 1 uurPrijs € 75Docent Kirsten RemmersVoorbereiding kinderen in makkelijke kleding, op sokken of gymschoenenBenodigdheden speellokaal/ gymzaal

MusicalexperienceMusicalexperience is actief, muzikaal en theatraal. Tijdens deze les gaan de kinderen aan de slag met de drie theaterdisciplines die bij musical horen: zingen, dansen en acteren. De kinderen leren een liedje met bijbehorende dans uit een bekende musical. Daarnaast gaan zij een scène of personage uit die musical uitbeelden. Denk bijvoorbeeld aan de weesjongens van Oliver Twist, de sprookjessfeer van Belle en het Beest of de highschoolperikelen van Grease.

Discipline muziek, dans, toneelLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 2 uurPeriode januari t/m juniPrijs € 140Docent Roosmarijn van LintBenodigdheden cd-speler, speellokaal/ gymzaal

ZelfportretWat is een portret? En wat is dan een zelfportret? Hoe kun je weten of iets een zelfportret is of een ‘gewoon’ portret?

In gesprek met de kinderen diept de vakleerkracht beeldende kunst eerst de betekenis van het begrip zelfportret uit. Vervolgens maken de kinderen onder begeleiding van de vakleerkracht een portretfoto van elkaar, recht van voren. Tijdens een korte pauze van vijftien minuten print de vakleerkacht de foto’s uit en doen de kinderen met de groepsleerkracht even iets anders

Na het uitprinten van de foto’s gaat de les verder. Op de prints is slechts de helft van het gezicht te zien. De kinderen krijgen de opdracht om op de andere helft van het papier met potlood hun gezicht bij te tekenen. De vakleerkracht geeft praktische en creatieve tips.

Discipline beeldende kunstLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1,5 uurPrijs € 110Docent Barbra VerbijLesmateriaal lesbrief over zelfportretten in de kunst, met voorbeeldfoto’sBenodigdheden printer, tekenpapier en -materialen (o.a. potloden, puntenslijper en gum)

Beweging in foto’sIn Beweging in foto’s gaan de kinderen aan de slag met het fotograferen van bewegingen. De vakleerkracht fotografie legt uit hoe je dat doet. De kinderen leren wat de invloed is van verschillende standpunten en effecten, zoals kikvors, vogelvlucht, sluitertijd, op het maken van foto’s. Daarna splitst de klas zich op. De ene helft krijgt (meer) uitleg over het fototoestel en gaat fotograferen. De andere helft gaat dansen met de vakleerkracht dans.

De dansles staat in het teken van fotografie. Dat betekent dat er aandacht is voor sprongen, draaien, poses en mimiek. Zodra de fotogroep de techniek onder de knie heeft, gaan ze de dansers fotograferen. Hierna wisselen de kinderen van discipline: de fotografiegroep gaat dansen en de dansgroep leert de techniek van het fotograferen – en fotografeert vervolgens de dansers.

Groep 7 en 8

Groep 7 en 8 32

Aan het eind van de les bekijken de kinderen de resultaten (foto’s). De digitale foto’s blijven als aandenken op school.

Discipline dans, beeldende kunst (fotografie)Locatie op schoolLessen/duur 1 les van 2 uurPrijs € 260Docent Barbra Verbij (beeldende kunst ) en Kirsten Mieog (dans)Benodigdheden speellokaal/ gymzaal

Soap, van cliffhangers en close-upsDe gebeurtenissen in een soap zijn een overdreven variant van het dagelijks leven. In soaps kunnen mensen herrijzen uit de dood, dertig keer opnieuw met elkaar trouwen, compleet veranderen van uiterlijk en nog veel meer. Daarom is het juist zo leuk om naar te kijken. Wie kijkt er niet naar SpangaS? Nog leuker is het om het na te spelen.

Acteren in een soap is een vak apart. In deze les ervaren de kinderen dat aan den lijve. Vooral de gepijnigde blikken recht in de camera aan het eind van een sleutelscène vergen oefening. Soap, van cliffhangers en close-ups is een hilarische maar ook leerzame toneelles, met een vleugje mediawijsheid.

Discipline toneel, taal & mediaLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1,5 uurPrijs € 110Docent Roos Marie van der WerffBenodigdheden cd-speler, speellokaal/ gymzaal

Leids Laken | een langdradig verhaal?In de middeleeuwen was Leiden wereldberoemd om het Leids laken. Wat was dat dan? Hoe maak je het? Twee middeleeuwse textielwerksters vertellen er alles over. Daarna gaan de kinderen zelf aan de slag met wol wassen, vlaken, tezen, pluizen, kaarden, spinnen en weven: alle stapjes voor de productie van het Leids laken. Aan het einde van de les worden de weefsels gekeurd en krijgen ze een lakenloodje, net als in de middeleeuwen!

Discipline cultureel erfgoedLocatie schoolLessen/duur 1 les van 2 uurPrijs € 180Docent 2 vakleerkrachten van PRAE (zie p. 50)Lesmateriaal lesbriefVoorbereiding voorbereidende les geven is gewenst, klaslokaal inrichten met tafels in 5 groepjesBenodigdheden kraan, digibord, bij voorkeur 3 hulpouders

Het Papier | van niets naar iets!In dit project leren de kinderen de basisprincipes van het poppenspel. Samenwerken, ontdekken, fantasie en creativiteit staan centraal. Met rollen inpakpapier en tape maken de kinderen in kleine groepjes van ‘niets’ (papier en tape) ‘iets’ (de pop). Als de pop klaar is leren ze deze bespelen. Hoe ademt jouw pop? Wat voor karakter heeft hij? Hoe beweegt hij?

Om de pop te bespelen moeten de kinderen heel goed samenwerken. De één bespeelt de voeten, de ander het hoofd en een hand, een derde bespeelt de heup en de andere hand.

Samen laten de kinderen zien of de pop verdrietig, vrolijk, teleurgesteld of verliefd is. Ze ontdekken hoe ze de pop zo kunnen bespelen dat het levensecht lijkt. Elk groepje krijgt een eigen opdracht. Daardoor is het leuk om naar elkaar te kijken en van elkaar te leren. Onder leiding van de vakleerkracht (finalist in het SBS6-programma Popster!) reflecteren de kinderen samen na elke opdracht en kijken of de basisprincipes van het poppenspel overeind zijn gebleven.

Discipline toneelLocatie op schoolLessen/duur 1 les van 1 of 1 les van 2 uurPrijs € 80 of € 155 + € 20 per dag (reiskosten)Docent Dennis de GrootBenodigdheden speellokaal/ gymzaal/ aula

Er was eens…! Het begin van een sprookje is altijd spannend, avontuurlijk, mooi, griezelig of stoer. Wie kent ze niet: de avonturen van Assepoester, IJzeren Hans en de Gouden Gans! Maar weten de kinderen ook wie deze sprookjes bedacht heeft en waarom ze vroeger verteld werden? Weten ze ook dat sommige verhalen al heel oud zijn en ooit in verre landen bedacht zijn? En wat zou er gebeuren als sprookjesfiguren uit verschillende verhalen elkaar tegen zouden komen in het bos, de herberg of in een kasteel?

In dit project gaan twee boswachters uit het sprookjesbos in protest. Niemand fantaseert meer en nu zijn alle sprookjesfiguren uit het bos verdwenen. Ze stappen de klas binnen en vragen om hulp. De kinderen gaan met elkaar op zoek naar de sprookjesfiguren en spelen zomaar opeens een rol in een fantastisch avontuur. Terwijl ze bezig zijn, leren ze ook nog een heleboel over sprookjes en over theater.

Spelplezier is het uitgangspunt van dit project, waarbij creativiteit en verbeeldingskracht door middel van uitdagende spelopdrachten gestimuleerd worden.

Discipline toneelLocatie op schoolLessen/ duur 1 les van 1,5 uurPeriode oktober t/m mei, dinsdag, donderdag, vrijdagPrijs € 195 + € 57 per dag (reiskosten)Docent 2 vakleerkrachten Jeugdtheaterhuis (zie p. 50)Benodigdheden gymzaal/ speellokaal, aanwezigheid groepsleerkracht (gewenst)

Groep 7 en 8 33

Lezen en mediawijsheidSchrijver gezochtOntmoet een schrijver en ontdek hoe een boek tot stand komt!

Schrijver gezocht is een leesbevorderende ontmoeting voor de bovenbouw. De kinderen maken niet alleen kennis met een schrijver maar lezen zij ook zoveel mogelijk boeken, ter voorbereiding op het schrijversbezoek. De klas krijgt hiervoor een kist met boeken van de schrijver. Voor de leerkracht is er een begeleidende lesbrief over het voorbereiden van een boekbespreking en het verzamelen van informatie over schrijvers op internet.

Discipline taal & mediaLocatie bibliotheeklocatie of op school (wijkafhankelijk)Lessen/duur 1 schrijversbezoek van 45 minutenPrijs € 80Periode februari t/m mei 2016Lesmateriaal krat met boeken van de schrijver en lesbrief (6 weken in de klas)Voorbereiding ophalen krat in bibliotheeklocatie

Fantaseer een fabelFabels lijken op het eerste gezicht grappige korte verhaaltjes over dieren, maar er zit altijd een verborgen, serieuze boodschap of waarschuwing in. Dit project stimuleert de taalontwikkeling van kinderen, vergroot het plezier in lezen en schrijven en geeft verhaalinzicht.

In de eerste les leest de leesconsulent een aantal fabels voor. De kinderen leren een fabel herkennen en de boodschap uit een verhaal halen. Zoals een fabel over vriendschap of over liegen. Dan krijgen ze de opdracht zelf een fabel te bedenken. Welke boodschap of waarschuwing willen ze in het verhaal kwijt? Welke dieren worden de hoofdpersonages?

Tijdens de tweede les staat het schrijven van een fabel centraal. De boodschap of waarschuwing en de hoofdpersonages die ze hebben gekozen, krijgen een rol in hun eigen verhaal. De leesconsulent begeleidt het schrijfproces.

In de uitgebreide versie van Fantaseer een fabel maken de kinderen op basis van hun beeld bij de verhalen, een tekening. Door voorlezen en tekenen te combineren, luisteren de kinderen met meer aandacht en blijft het verhaal beter hangen. Het illustreren van hun eigen verhaal zet hen aan het denken over de essentie (de moraal).

Discipline taal & mediaLocatie op schoolLessen/duur 2 lessen van 45 minuten of 2 lessen van 1 uurPrijs € 60 of € 80Docent leesconsulentVoorbereiding klas in groepjes van ca. 4 kinderen indelen

Mediawijs | televisie, internet en sociale mediaInternet en televisie zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. Alles kun je opzoeken op het internet. Zelfs je sociale leven onderhoud je via de sociale media. Maar wat is nu echt en wat is nep? En hoe gedraag je je op het internet?

Het is belangrijk kinderen mediawijs te maken. Mediawijsheid is de verzameling competenties die een mens - groot en klein - nodig heeft om actief, kritisch én bewust deel te kunnen nemen aan onze moderne mediasamenleving.

Omdat niet alle competenties in twee lessen te vangen zijn, bepaalt de mediacoach in overleg met de leerkracht met welk mediawijze thema de kinderen aan de slag gaan: televisie, internet of sociale media.

Discipline taal & mediaLocatie locatie Nieuwstraat, Het Gebouw of LeiderdorpLessen/duur 2 lessen van 45 minutenPrijs € 60Docent mediacoachVoorbereiding klas in groepjes van 4 kinderen indelen

Mediawijs | informatievaardighedenInformatie zoeken, vinden, beoordelen en verwerken zijn belangrijke vaardigheden voor een verdere schoolcarrière. Hoe formuleer je een goede zoekvraag? Wat staat er precies in de tekst? Van wie is de informatie afkomstig? En wat als er niets op internet te vinden is?

Dit project biedt een goede basis voor een periode waarin kinderen aan een werkstuk of spreekbeurt moeten werken. In twee lessen leren de kinderen informatie te zoeken (zowel op internet als in de bibliotheek), kritisch te kijken naar (alle) media en te selecteren in het enorme aanbod aan informatie.

Discipline taal & mediaLocatie locatie Nieuwstraat, Het Gebouw of LeiderdorpLessen/duur 2 lessen van 45 minutenPrijs € 60Docent mediacoach Voorbereiding klas in groepjes van 4 kinderen indelen

Groep 7 en 8

Groep 7 en 8 34

OnderwijskansenNiveau lezen collectieNiveau lezen collectie bevat leesboeken voor beginnende lezers, maatjes lezen, tutorlezen e.d. U kunt ze zelf uitzoeken tijdens de openingsuren. Een aanvraag doen kan ook.


ca. 50 exemplaren per groep)

Collectie schakelklasCollectie schakelklas is een taalstimulerende collectie op maat voor Internationale klassen en schakelklassen. Deze kunt u inzetten bij verschillende leesactiviteiten, maar ook bij wereldoriëntatie.

Discipline taal & mediaDoelgroep alleen OK schoolLocatie schoolPrijs gratisPeriode in overleg het hele schooljaarLesmateriaal ca. 15 tot 25 boeken per thema

BoekPlusHet lesmateriaal van BoekPlus bestaat, zoals de titel al verraadt, uit meer dan alleen een boek. Een luisterboek en/of een dvd en/of games zijn ook terug te vinden in onderstaande koffers.

BoekPlus is samengesteld om de woordenschat van kinderen te vergroten, leesvaardigheid te ondersteunen en leesplezier te bevorderen.


Voor groep 7 Brief voor de koningCharlotte’s webKruimeltjeLang leve de koninginLeven van een loserMatildaRonja de roversdochter

Voor groep 7 en 8 Briefgeheim Gaten Harry Potter en de Steen der wijzen Harry Potter en de Geheime kamer Hoe overleef ik…Hoe overleef ik mezelf/mijn eerste zoen MarikenMax en de maximonstersMeester van de zwarte molen Narnia

Oorlogswinter PollekeSjakie en de chocoladefabriekSpiderwick chronicleTien torens diepTimboektoe De tasjesdief

Voor groep 8 Achtste groepers huilen niet AfblijvenBrugklasDe jongen in de gestreepte pyjama Koning van KatorenKruistocht in spijkerbroek

Groep 7 en 8 35

Maarten Mus vliegt er op uit

De jonge mus Maarten woont op een moderne boerderij, in een nestje onder het schuurtje van de boer. Hij heeft zijn vader, Herman Mus, verloren aan een havik. Om zijn moeder te troos-ten, wil Maarten roze bloemblaadjes van de Victoria Amazonica plukken om hun sombere nest op te fleuren. Maar deze lelie, de mooiste bloem van de wereld, bloeit maar één nacht in de tien jaar en dan ook nog heel ver weg in Zuid-Amerika. Niemand weet precies hoe je er komt.

Maarten Mus vliegt er op uit is een spannende, beeldende vertelling over dapper zijn en de wereld ontdekken. In de voor-stelling zien we hoe Maarten de wereld over vliegt op zoek naar de zeldzame bloem. Hij is bang om te verdwalen. Hoe vind je dan de weg weer terug? Troosten is een van de andere thema’s.

Voor dit eigentijdse dierenverhaal gebruiken de twee spelers tra-ditionele middelen: een flanelbord, vertelraam, toverlantaarn en overheadprojector. In 2009 genoten kleuters van de Leidse basis-scholen al volop van Maarten Mus. Daarna ging de voorstelling op wereldtournee naar Taiwan, China, Zuid-Afrika en Curaçao.

Discipline beeldend theaterDoelgroep groep 1 t/m 3Locatie Morskring, Mareland, Lorentz, ArcadeLessen/duur 1 voorstellingsbezoek van ca. 45 minutenPeriode dinsdag 2 en 9 februari 2016,

woensdag 3 en 10 februari 2016Gezelschap Garage TDILesmateriaal lesbriefVoorbereiding zitplaatsen tribunegewijs opbouwen, hulp bij in- en uitladen (gastschool), vervoer naar locatie organiseren (bezoekende school)Benodigdheden besloten ruimte (leeg en schoon), verduistering gewenst, speelvlak 5 x 4 x 2,75 m, 1 stopcontact (16A) in nabijheid van speelvlak, kleedruimte met spiegel en kraan

De Wenteltoren

Een jongen staat met een basketbal bij de flat te wachten tot iemand met hem wil spelen. Alle bewoners verkeren in hun eigen wereld. De jongen vraagt zich af waar ze zo druk mee zijn. Dan krijgen we een kijkje in de flat en zien we wat hen bezighoudt. Mamut bakt de hele dag pizza’s in zijn houtoven, een Fransman doet de was, de man met het keeshondje, dat over de bal van de jongen plaste, zit aan een roze breiwerkje, iemand traint voor de Tour de France en een vrouw met een hoofddoek soldeert van alles aan elkaar. Op een nacht gebeurt er iets wonderlijks: de torenflat valt omver. Niemand kan er meer uit. Via kastdeuren en vloerluiken lukt het de bewoners om een weg naar elkaar toe te vinden. Wie zijn die buren eigenlijk, waarom hebben ze elkaar niet eerder opgezocht? En hoe krijgen ze de flat weer rechtop?

De Wenteltoren is een beeldende poppentheatervoorstelling. Over (voor)oordelen, eerste indrukken en nieuwsgierigheid naar elkaar. Je buur is misschien heel anders dan je, van de buitenkant gezien, had gedacht. Knars vertelt eigentijdse verhalen in een collage van beeld en geluid. Mensen en hun dagelijkse bezigheden vormen de inspiratie van het gezelschap. Het poppenspel is rustig, met veel aandacht voor details.

Discipline poppentheaterDoelgroep groep 3 t/m 5Locatie Arcade, Lorentz, ZwaluwLessen/duur 1 voorstellingsbezoek van ca. 50 minutenPeriode maandag 14 t/m woensdag 16 maart 2016Gezelschap theatergroep KnarsLesmateriaal lesbriefVoorbereiding zitplaatsen tribunegewijs opbouwen, hulp bij in- en uitladen (gastschool), vervoer naar locatie organiseren (bezoekende school)Benodigdheden besloten ruimte (leeg en schoon), verduistering zeer gewenst, speelvlak 5 x 4 x 3 m, 2 vrije stroomgroepen (16A), kleedruimte met spiegel


Schoolvoorstellingen

Clowns kado

Op het podium staat een groot cadeau. Dan verschijnen twee clowns ten tonele: een witte clown en een mimeclown. De een is een deftige meneer, wit geschminkt met een rood plukje haar. Hij speelt muziek. De ander, met de rode neus, maakt de grappen. Voordat het cadeau wordt uitgepakt, zijn we heel wat clownsgrappen verder met onder andere een muzikale vuilnisbak, een levende bezem en de mooiste zeepbel. Clowns kado gaat over verstand en misverstand, over clownsproblemen en -oplossingen. De twee clowns kijken met verwondering door een vergrootglas naar de wereld om hen heen alsof ze voor een lachspiegel staan. Kinderen leren emoties en gezichtsuitdrukkingen herkennen bij zichzelf en anderen, als je bijvoorbeeld ruzie hebt of verliefd bent. Er zit veel muziek in de voorstelling van marimba, klokkenspel, vibrafoon, djembé en accordeon. De acteurs spelen twee versies van de voorstelling: voor de onder- en bovenbouw.

Arno Huibers maakt beeldende voorstellingen in binnen- en buitenland. Hij onderscheidt zich van de traditionele circusclown (te grote kleding, schmink, doet alles ‘verkeerd’) door subtiele en poëtische humor. Zijn voorstellingen zijn vrijwel non-verbaal en hebben een kleurrijk, visueel karakter. In 2012 speelde Huibers De glimlach en de bom in Leiden.

Discipline mimetheater met muziekDoelgroep groep 1 t/m 8Locatie MerenwijkschoolLessen/duur 1 voorstellingsbezoek van ca. 60 minutenPeriode dinsdag 15 maart 2016Gezelschap Arno Huibers TheaterproductiesLesmateriaal lesbriefVoorbereiding zitplaatsen tribunegewijs opbouwen, hulp bij in- en uitladen, rookmelders uit (gastschool), vervoer organiseren (bezoekende school)Benodigdheden speelvlak 7 x 7 x 3,2 m, 2 stopcontacten, 1 verlengsnoer, 1 vrije stroomgroep (16A)

Freddie en de Worstenkoning

Freddie wacht in het asiel op een nieuw baasje. Maar niemand wil hem, want hij is druk en ongehoorzaam. Freddie verlangt naar worst en naar zijn oude, vertrouwde baas. Dan komt Bibi, een woeste kleuter. Zij wil Freddie graag hebben! Freddie is dolblij en besluit heel braaf te zijn. Op een dag neemt Bibi Freddie mee naar slagerij de Worstenkoning. Daar kan Freddie zich niet langer inhouden. Samen met Bibi zet hij de hele slagerij op z’n kop. Het gevolg: Freddie moet terug naar het asiel. Bibi en Freddie halen alles uit de kast om dit te voorkomen.

Theater Gnaffel maakt eigenzinnige, poëtische voorstellingen, waarin mensgrote poppen op magische wijze tot leven komen. De poppen staan naast de acteurs op het toneel als gelijk-waardige personages. Terugkerende thema’s in de voor-stellingen zijn nieuwsgierigheid en verwondering, je eigen plek veroveren tegen de stroom in, omgaan met onverdraagzaamheid en onverschilligheid. Gnaffel ontving een Zilveren Krekel en tweemaal een Gouden Krekel voor meest indrukwekkende jeugdtheaterproductie. Het gezelschap stond in 2012 op de Leidse planken met Nachtverhaal, naar het boek van Paul Biegel.

Naast de voorstelling verschijnen er Freddie-verhalen op internet, een spel voor de tablet en een voorleesapp. Freddie en de Worstenkoning is daarmee een transmediaal project, in samenwerking met StoryBasedMedia. Alle media samen maken de verhaalwereld van Freddie compleet.

Discipline beeldend theater met poppenDoelgroep groep 3 t/m 5Locatie Theater Ins BlauLessen/duur 1 voorstellingsbezoek van 50 minutenPeriode maandag 4 en dinsdag 5 april 2016Gezelschap Theater GnaffelLesmateriaal voorleesapp, website en tabletspel (o.v.)Voorbereiding theaterbezoek voorbereiden, vervoer/ begeleiding naar locatie organiseren


Het geheim van de nachtegaal

Dong, een oude man, is boos op alles en iedereen. Tot er een nachtegaal verschijnt die prachtig zingt. De nachtegaal roept herinneringen op aan Dongs verleden, waarin hij danste en liefhad. Dong vangt de nachtegaal in de hoop haar schoonheid te kunnen vasthouden en de herinneringen niet kwijt te raken. Hij is gelukkig, maar de nachtegaal helaas niet…

In een levensgroot pop-up boek komt dit verhaal uit het oude China tot leven. Het boek heeft bladzijden van twee bij drie meter groot, waarin Het geheim van de nachtegaal zich ontvouwt. De vier verschillende decors (bladzijden) worden gevuld met projecties en toneelspel. De voorstelling gaat over schoonheid en troost of over de troost van schoonheid. Dong leert afscheid nemen en loslaten. Je kunt bang zijn om iets te verliezen, maar als je iets ‘kooit’, verliest het daarmee ook zijn schoonheid.

Sanne Zweije maakt poëtische voorstellingen, waarin taal, beeld, muziek en fysiek spel elkaar afwisselen. Ze liet zich voor dit stuk inspireren door beeldend kunstenares Sue Blackwell en het bekende sprookje De Chinese nachtegaal van Hans Christian Andersen.

Discipline beeldend theater met muziekDoelgroep groep 3 t/m 5Locatie Theater Ins BlauLessen/duur 1 voorstellingsbezoek van ca. 55 minutenPeriode dinsdag 3 november 2015Gezelschap Sanne Zweije/STIPLesmateriaal ja, inhoud n.n.b.Voorbereiding theaterbezoek voorbereiden, vervoer/ begeleiding naar locatie organiseren

Hoeveel zou de wereld wegen?

Tussen geheimzinnig gereedschap en gekke apparaten woont een meisje in haar schuurtje. Of eigenlijk dat van haar vader. Die knutselde daar aan een geheim, maar verdween naar (n)ergens.

Op een dag komt er spontaan en ongevraagd bezoek, zomaar uit de kast in het schuurtje. Het is een man met weinig geduld. Hij komt een pakketje bezorgen, met een antwoord op haar vraag. Welke vraag, dat weet alleen het meisje. Toch? Eén ding is zeker: ze mag het pakketje pas openmaken als ze weet wat haar vraag is. Om uit te leggen hoe het werkt, vertelt de man over andere pakketjes die hij heeft bezorgd. Met antwoorden op vragen als: Hoeveel weegt de wereld? Kan een zeepaard galopperen? Waarom is het zo verdrietig als moeders huilen?Ongemerkt leert het meisje wat verdwijnen is. Waar nergens be-gint en wat vergeten is. Langzaam maar zeker begint haar te da-gen welke vraag haar pakketje zal beantwoorden. De grote vraag is: maakt ze het open? Of is het soms beter om iets niet te weten?

Hoeveel zou de wereld wegen? is een muzikale voorstelling, speels, grappig en associatief. De nonchalante manier van doen van de man werkt op de lachspieren. Onlogisch wordt ineens logisch. In een creatief decor vol met ‘ouderwetse’ spullen doet theatergroep Fien waarin ze het beste is: vragen stellen en filosoferen. In de wereld is zoveel te ontdekken en er is altijd meer te vragen dan te vertellen. En als niemand het antwoord weet op wat je vraagt, dan verzin je dat toch gewoon zelf?

Discipline theater met muziekDoelgroep groep 3 t/m 5Locatie Theater Ins BlauLessen/duur 1 voorstellingsbezoek van ca. 50 minutenPeriode maandag 11 en dinsdag 12 april 2016Gezelschap Theatergroep FienLesmateriaal lesbriefVoorbereiding theaterbezoek voorbereiden, vervoer/ begeleiding naar locatie organiseren


Pudding Tarzan

Iwan is klein en dun en heeft geen stevige spierballen. Daarom loopt hij iedere dag nogal wat klappen op. De andere jongens op school gieten water in zijn broek of sluiten hem op in de wc. Ze geven hem de bijnaam Pudding Tarzan. Iwans vader roept dat Iwan niets kan en een grote slapjanus is. En dat hij nu eindelijk eens een kerel moet worden.

Op een dag komt Iwan een heks tegen. Van haar mag hij een wens doen. Hij wenst dat al zijn wensen uitkomen – en dat gebeurt. Iwan is met zijn enorme spierballen ineens alle jongens de baas. Hij kan plotseling ook geweldig goed fietsen en met voetballen maakt hij alle goals. Thuis laat hij zijn vader zien dat hij helemaal geen slapjanus is. “De pot op met Tarzan”, zegt Iwan en hij pakt zijn vader op en hangt hem aan een tak in een boom. Iwan heeft de dag van zijn leven, maar de volgende ochtend is de betovering uitgewerkt. Iwan is weer de Iwan die hij altijd al was. Of is er misschien toch iets veranderd?

Pudding Tarzan is gebaseerd op het gelijknamige boek van Ole Lund Kirkegaard en gaat over pesten. De kracht van theater-gezelschap MaxTak is dat de spelers zowel acteur als muzikant zijn. De livemuziek met bluegrass-invloeden is gecomponeerd door Helge Slikker, die een Gouden Kalf won voor zijn sound-track voor de jeugdfilm Kauwboy. Simon van der Geest, bekend van Spinder (Gouden Griffel 2013), schreef de toneeltekst en liedteksten. In 2012 speelde MaxTak Ik ben een held in Leiden.

Discipline muziektheaterDoelgroep groep 3 t/m 5Locatie Theater Ins BlauLessen/duur 1 voorstellingsbezoek van ca. 60 minutenPeriode dinsdag 2 februari 2016Gezelschap MaxTakLesmateriaal lesbriefVoorbereiding theaterbezoek voorbereiden, vervoer/ begeleiding naar locatie organiseren

Hotel Perdu

Aan het einde van de weg staat Hotel Perdu. Het is er een komen en gaan van bizarre personages: een eenzame linkerschoen hupt onhandig naar binnen, de jongen die altijd wordt overgeslagen houdt de deur open voor een overbodig geworden typemachine. In de lobby slaat de receptionist zijn arm om een gekrompen trui en checkt hem in. Hotel Perdu is een troostrijke plek voor iedereen die iets uit te zoeken heeft. Verdwaalde gasten kunnen zich melden bij de receptionist die elke taal spreekt en elk verdriet verstaat. Hotel Perdu is een plek voor iedereen die zich weleens verloren voelt. Voor afgedankte spullen (een kriebeltrui, een ouderwetse radio, een weggegooid idee), maar ook voor personen die de weg kwijt zijn. Hotel Perdu is een beeldende voorstelling, ontroerend en grappig tegelijk. Ze brengt een ode aan imperfectie en kwetsbaarheid. Het is niet erg als iets niet helemaal goed is of als je het even niet meer weet. Door je te verdiepen in het lot van de wonderlijke gasten kun je ze beter begrijpen. Wat hebben ze nodig om hun leven weer op te pikken?

De kinderjury van de Zapp Theaterprijs riep Hotel Perdu uit tot ‘leukste voorstelling van 2014’. Vooral de muziek, de kostuums en het decor vielen in de smaak. Het Houten Huis ontving daar-naast de Zilveren Krekel voor meest indrukwekkende productie. De jury roemt de ‘rijke fantasie, glorieuze beelden, woordeloze poëzie en wonderschone (live)muziek.’ Het Houten Huis is in Leiden bekend van de voorstellingen Beet! en Altijd weer.

Discipline beeldend muziektheaterDoelgroep groep 4 t/m 8Locatie Leidse SchouwburgLessen/duur 1 voorstellingsbezoek van ca. 55 minutenPeriode maandag 18 april 2016Gezelschap Het Houten HuisLesmateriaal lesbrief met suggesties, schrijfopdracht, spelVoorbereiding theaterbezoek voorbereiden, vervoer/ begeleiding naar locatie organiseren


Alice in Wonderland

‘Lieve Alice, deze voorstelling is voor jou. Omdat je nog in het land van half-geloven bent. En omdat je nooit met minder genoegen neemt. De tijd is aan jouw kant en je hebt de gebruiksaanwijzing van Wonderland in je hoofd. Kom mee in onze kreeftenquadrille, in onze eindeloze dans.’

Vreemder en vreemder wordt het leven voor Alice. Eerst is ze moeder en dan opeens weer kind, terwijl ze echt niet meer in sprookjes gelooft. Achtervolgd door de rode koningin en moe van het aardig doen, valt Alice in slaap. Alice komt in een wonderlijke speelgoedwereld waar niets is wat het lijkt. En waar huilen niet helpt. De volwassen Alice valt in het konijnenhol – en daarmee terug in de tijd. Natuurlijk zijn daar de feestbeesten, de angsthazen en die onmogelijke tweeling, maar ook nog meer Alicen, jong en oud.

In Alice in Wonderland wordt eeuwig feest gevierd en uitbundig gedanst. Gezelschap Maas neemt het publiek mee in een vrolijke wereld vol goocheltoeren en bijzondere special effects. In dit dromerige spektakel gaan theater en dans hand in hand. Regisseur Moniek Merkx maakte eerder o.a. de succesvolle en veelgeprezen bewerking van Hector Malots Alleen op de wereld, die in 2014 Leiden aandeed. Een jaar eerder zagen basisschoolleerlingen Peter Pan was hier van Maas.

Discipline theater met dansDoelgroep groep 6 t/m 8Locatie Leidse SchouwburgLessen/duur 1 voorstellingsbezoek van ca. 90 minutenPeriode donderdag 4 en vrijdag 5 februari 2016Gezelschap Maas theater en dansLesmateriaal ja, inhoud n.n.b.Voorbereiding theaterbezoek voorbereiden, vervoer/ begeleiding naar locatie organiseren.

Koning Arthur

Het Engelse volk verlangt al jaren naar een koning. Volgens een legende kan er in het land pas iemand gekroond worden, wanneer het hem lukt om een betoverd zwaard uit een rots los te trekken. Veel dappere ridders hebben dit geprobeerd, maar het is niemand gelukt. Wanneer de jonge schildknaap Arthur het betoverde zwaard moeiteloos uit de steen trekt, begint een groot avontuur. Met hulp van de tovenaar Merlijn en de ridders van de ronde tafel zou Arthur weleens de grootste koning kunnen worden die Engeland ooit heeft gekend...

Deze avontuurlijke musical vertelt de wereldberoemde, magische legende van koning Arthur, met dappere ridders, tovenaars en prinsessen. De voorstelling ademt de sfeer van Keltische legenden, met bijvoorbeeld mist boven de heide. Het is een sprookjesachtig en fantasievol geheel.

Theater Terra maakt visueel theater met veel humor en poëzie. De spelers maken gebruik van poppen en objecten. Theater Terra is vooral bekend van de Kikker-musicals en speelde in 2015 Ali Baba en de 40 rovers in Leiden. Het gezelschap bewees hiermee wederom dat poppenspel zelfs kinderen uit de bovenbouw met gemak van begin tot eind weet te boeien. De muziek in Koning Arthur is gecomponeerd door Fons Merkies en Floris Verbeij. Merkies schrijft vaak muziek voor Nederlandse films en tv-series, zoals Alles is familie en Flikken Maastricht.

Discipline musicalDoelgroep groep 6 t/m 8Locatie Leidse SchouwburgLessen/duur 1 voorstellingsbezoek van ca. 75 minutenPeriode donderdag 10 en vrijdag 11 maart 2016Gezelschap Theater TerraLesmateriaal n.n.b.Voorbereiding theaterbezoek voorbereiden, vervoer/ begeleiding naar locatie organiseren


De verdwaalde Viking

Thomas is tien en woont in Zwartbult, een klein dorpje verscholen in het riet aan een brede rivier. Orde en rust staan hoog in het vaandel bij de burgemeester van Zwartbult. Een dik boek vol regels houdt het dorp stevig in de greep. Tot op een warme lentedag zwarte wolken over het dorp drijven. Over de rivier vaart een boot met een Viking aan boord. Hij stapt uit, loopt een verlaten moerashuisje in en… blijft. Thomas gloeit van opwinding, maar het dorp wordt bang. Wat moet die engerd hier? Waarom zit-ie in dat moerashuisje? Als die rare Viking maar met zijn poten van onze geheimen afblijft; burgemeester, houd je mond daarover!

De verdwaalde Viking is een mysterieuze, spannende vertelvoorstelling met veel humor. Het verhaal gaat over vertrouwen en vooroordelen. Waarom is het dorp bang voor mensen uit een andere cultuur, met andere gebruiken en gewoontes? Moeten vreemdelingen zich altijd aanpassen?

De voorstelling is een mooie mix tussen taal en mimiek. De erg goed acterende Harro van Lien krijgt de kinderen regelmatig aan het lachen en weet ze te boeien tot het einde. De muziekfragmenten sluiten naadloos aan bij de verschillende scènes. De verdwaalde Viking is verteltheater met nét dat beetje meer!

Discipline verteltheater Doelgroep groep 6 t/m 8Locatie Het Leidse VolkshuisLessen/duur 1 voorstellingsbezoek van ca. 50 minutenPeriode dinsdag 22 maart 2016Gezelschap Harro van LienLesmateriaal lesbriefVoorbereiding theaterbezoek voorbereiden, vervoer/ begeleiding naar locatie organiseren

Kaspar H.

Duitsland, 1828. Vanuit het niets duikt er een jongen op in Neurenberg. Hij loopt vreemd en herhaalt steeds één zin, op een lijzige, zangerige toon: ‘Ik wil een ruiter zijn, zoals mijn vader was.’ Wie hij is en hoe hij daar terecht is gekomen, is niet duidelijk. Want hij zegt niks anders dan die ene zin. Toch zijn er een heleboel mensen die precies denken te weten wat het verhaal van Kaspar H. is. Maar niemand is het met elkaar eens! ‘Hij is opgevoed door wolven!’ ‘Nee, hij is eigenlijk een prins!’ ‘Jullie zitten er allebei naast, hij is gewoon een leugenaar!’

In deze voorstelling onderzoeken Nochem & Van Luyn de werkelijke loop van het verhaal over Kaspar Hauser, een jongen die echt heeft bestaan. Met diverse muziekinstrumenten (gitaar, cello, toetsen) ontrafelen de twee spelers het raadsel van een jongen waarover meer meningen bestaan dan feiten. Kaspar H. gaat over wat er gebeurt als je niet meer weet welk verhaal het dichtst bij de werkelijkheid in de buurt komt. De voorstelling eindigt met de suggestie dat Kaspar H. een structurele leugenaar was, die gebruikmaakte van de nieuws-gierigheid van mensen over zijn herkomst, om te profiteren van hun zorg en aandacht. Kaspar komt in meer stadsverhalen voor. Op het moment dat mensen genoeg van hem kregen, reisde hij waarschijnlijk door om zichzelf elders weer in scène te zetten.

Bram van Oers en Marc Nochem zingen het verhaal in een sim-pel decor met verschillende attributen. Ze kruipen in de huid van meerdere karakters. De muziek komt uit de tijd van Kaspar H.

Discipline muzikaal verteltheater Doelgroep groep 6 t/m 8Locatie Het Leidse VolkshuisLessen/duur 1 voorstellingsbezoek van ca. 55 minutenPeriode dinsdag 17 november 2015Gezelschap Nochem & Van LuynLesmateriaal lesbriefVoorbereiding theaterbezoek voorbereiden, vervoer/ begeleiding naar locatie organiseren


Weken aan kwaliteit

Scholing leerkrachten en teamsThema-avond | KinderboekenweekDe 61ste editie van de Kinderboekenweek vindt plaats van 7 t/m 18 oktober 2015. Het thema is: natuur, wetenschap en techniek. Onder het motto raar, maar waar! is er deze week van alles te doen in het hele land. Ter voorbereiding en inspiratie op de Kinderboekenweek organiseert BplusC met partners (bibliotheken uit de regio en jeugdboekhandel Silvester) elk jaar de Thema-avond | Kinderboekenweek.

Dit jaar zijn de schrijvers Jan Paul Schutten en Simon van der Geest te gast. Simon van der Geest is de schrijver van het Kinderboekenweekgeschenk 2015. Hij won tweemaal een Gouden Griffel: in 2013 voor zijn jeugdroman Spinder en in 2011 voor zijn Odysseebewerking Dissus. Ook zijn er weer workshops, aangeklede boekenkramen en krijgen deelnemers lessuggesties mee naar huis.

Discipline taal & mediaDoelgroep leerkrachtenLocatie bibliotheeklocatie NieuwstraatPrijs € 20 (inclusief consumptie en lesbrief )Periode woensdag 16 september 2015, 19.30 tot 22.00 uurDocent leesconsulenten, mediacoaches en vakleerkrachten (BplusC, bibliotheken uit regio)Lesmateriaal lesbrief CPNB

Inspiratiefestival | Nationale Voorleesdagen 2016

Laat de Nationale Voorleesdagen leven op school, bij kinderen en hun ouders, en kom naar het inspiratiefestival van BplusC. Dit festival staat geheel in het teken van de Nationale Voorleesdagen die van woensdag 27 januari t/m zaterdag 6 februari 2016 in heel Nederland plaatsvinden. BplusC organiseert samen met partners (JES Rijnland, jeugdboekhandel Silvester, SPL, SKL, Smallsteps, basisschool De Singel en Naturalis Biodiversity Center) een middag ter inspiratie en voorbereiding op deze dagen.

Professionals die werken met peuters en kleuters krijgen volop ideeën voor het organiseren van activiteiten ‘in eigen huis’ tijdens de Nationale Voorleesdagen. Beleef de Prentenboek TopTien en neem een inspiratiepakket mee naar huis.

In december 2015 ontvangen scholen de uitnodiging met het volledig programma per post en is alles na te lezen op www.BplusC.nl.

Discipline taal & mediaDoelgroep leerkrachten onderbouw (pedagogisch medewerkers en andere professionals)Locatie nog niet bekendPrijs € 10 (incl. consumptie en inspiratiepakket)Periode woensdag 13 januari 2016, 14.00 tot 16.00 uurDocent leesconsulenten BplusC en partners uit Leiden en Leiderdorp Lesmateriaal inspiratiepakket

Werken aan kwaliteit

Werken aan kwaliteit 42

Thema-avond | Met dyslexie naar het voortgezet onderwijs

De schoolkeuze voor kinderen in groep 7 en 8 is een belangrijke gebeurtenis: laat staan als je ook nog eens dyslexie hebt. Om juist deze groep kinderen goed te helpen kiezen organiseert BplusC een thema-avond voor hun ouders en leerkrachten.

Machteld Blekkenhorst, NVO Orthopedagoog-Generalist, spreekt vanuit haar ruime ervaring op het gebied van diagnostiek en begeleiding van kinderen met dyslexie in het voortgezet onderwijs en is jarenlang expert op het gebied van dyslexie.

Discipline taal & mediaDoelgroep leerkrachten bovenbouw en ouders van kinderen met dyslexie in groep 7 of 8Locatie locatie NieuwstraatPrijs € 7,50 (ter plekke voldoen, vooraf inschrijven noodzakelijk)Periode donderdag 19 november 2015, 19.00 tot 20.45 uurDocent Machteld Blekkenhorst van OnderwijsAdvies

Cursus Open BoekZonder aandacht voor leesbevordering missen technisch lezen en begrijpend lezen een belangrijke stimulans. Leesbeleving en leesinteresse vormen samen de term leesbevordering. Samen zijn zij een noodzakelijk begin. De taak van een leescoördinator is erop gericht meer eenheid in het leesonderwijs te brengen vanuit het perspectief van de leesbevordering. Samen met een goed functionerende schoolbibliotheek, met zowel fictie als non-fictie, is dit de spil waar het leesonderwijs om draait.

De cursus Open Boek schoolt leerkrachten tot leescoördinator op hun school. Als op iedere school twee leerkrachten deze taak uitvoeren, werkt dit het meest efficiënt.

De cursus bestaat uit vier studiebijeenkomsten, afgewisseld met huiswerkopdrachten. De slotopdracht van de cursus betreft een leesplan om leesbevordering op school naar een hoger niveau te tillen. De leescoördinatoren kunnen zich na afloop van de cursus aansluiten bij het netwerk van leescoördinatoren.

Discipline taal & media Doelgroep leerkrachtenLocatie diverse bibliotheeklocaties van BplusC en Jeugdboekhandel SilvesterLessen/duur 4 bijeenkomsten van 3 uur en 1 terugkomdagPrijs € 300 (incl. lesmateriaal)Periode woensdag 10 februari, 2, 16 en 30 maart, 20 april 2016 van 14.00 tot 17.00 uurDocent Liselotte DessauvagieLesmateriaal lesmap, handboek OpenBoek en informatieve artikelenBenodigdheden 15 uur zelfstudie en opdrachten

Cursus Interne Cultuurcoördinator Word de specialist voor cultuureducatie in jouw school of culturele instelling! Zie je kansen om cultuur en onderwijs beter op elkaar te laten aansluiten? Wil je een stimulerende en coördinerende rol op je nemen? Dan is de cursus Interne Cultuurcoördinator iets voor jou!

Een Interne Cultuurcoördinator (icc’er) is een deskundige die op school of binnen een culturele instelling het cultuurbeleid ontwikkelt en (mede) uitvoert.

Tijdens de cursus werk je in zeven bijeenkomsten aan een beleidsplan voor je eigen school of culturele instelling, het vergroten van je kennis van en inzicht in cultuureducatie, het creëren van draagvlak bij je collega’s, team en directie, inzicht in het aanbod van culturele instellingen en het uitwisselen van ervaringen met andere cursisten.

Na afloop van de cursus ontvang je een door het ministerie van OCW erkend certificaat Coördinator Cultuureducatie. Uniek aan de cursus is dat deze zowel voor leerkrachten als voor medewerkers van culturele instellingen en freelancers geschikt is. Ook wordt deze cursus gevalideerd door het beroepsregister voor leraren.

Discipline cultuureducatieDoelgroep leerkrachten (en professionals cultuureducatie uit Holland Rijnland)Locatie diverse culturele instellingen in LeidenLessen/duur 7 bijeenkomsten van 3 uur en 1 presentatie op schoolPrijs € 585, incl. lesmateriaalPeriode woensdag 14 oktober en 25 november 2015, 13 januari, 10 februari, 16 maart, 13 april en 18 mei 2016, 13.30 tot 16.30 uurDocent specialist cultuureducatie van Hogeschool Leiden (zie p. 50)Lesmateriaal lesmap met informatieve artikelenBenodigdheden 21 uur zelfstudie en opdrachten

Teamuitje of ‘inspiratie boost’Op zoek naar een leuk uitje met het team? Of wil je inspiratie opdoen met elkaar? Ga dan samen met collega’s op een creatieve manier aan de slag. Alles op het gebied van beeldende kunst, dans, muziek, toneel, taal & media en cultureel erfgoed is mogelijk., ook op maat!

Denk bijvoorbeeld aan een workshop Afrikaans Slagwerk, Musicalexperience (met zang, dans en acteren) of Supersoaker Graffiti. Of ontmoet een kinderboekenschrijver in het echt. Maak met het team een levensgroot schilderij voor op school. Of laat ons weten welk project op school centraal komt te staan en wij verzorgen een creatieve inspiratiemiddag ter voorbereiding hierop.

Kijk ook eens bij Uw project in de schijnwerpers, zie pagina 46)

Discipline taal & media, muziek, dans, toneel, beeldende kunst, cultureel erfgoedDoelgroep teamLocatie op school of locatie van BplusCLessen/ duur in overleg


Prijs vanaf € 65 per uur (excl. evt. ontwikkelingskosten en materiaal)Periode in overlegDocent afhankelijk van vraag

Bijeenkomsten Netwerk CultuureducatieBlijf op de hoogte van actuele ontwikkelingen op het gebied van cultuureducatie door onze informatieve en inspirerende netwerkbijeenkomsten. Bouw tegelijkertijd een netwerk op met anderen die actief zijn in de onderwijs- of cultuursector.

De bijeenkomsten van het Netwerk Cultuureducatie Holland Rijnland bieden inspiratie en informatie aan medewerkers uit het basisonderwijs en het culturele veld. Ook is er ruimte voor uitwisseling. Steeds staat er een nieuw thema centraal. Dit wordt gekozen op basis van de actualiteit en de wensen van deelnemers. Denk aan cultuureducatieve workshops, presentaties over overheidsbeleid en aansprekende praktijkvoorbeelden. Elke bijeenkomst is 'los' te bezoeken

BplusC organiseert, ondersteunt en voedt samen met Cultuureducatiegroep het netwerk door twee bijeenkomsten per jaar te organiseren. Ook onderhoudt zij een digitaal netwerk op LinkedIn. Doel van het netwerk is het stimuleren van de samenwerking tussen het primair onderwijs en de cultuursector in Holland Rijnland.

Discipline cultuureducatieDoelgroep leerkrachten (en professionals cultuureducatie uit Holland Rijnland)Locatie culturele instelling of school in LeidenLessen/duur 1 bijeenkomst van 3 uur per halfjaarPrijs gratis (1ste persoon school die deelneemt aan Cultuur Pakket), € 12,50 (2de persoon via Cultuur Pakket), € 25 (geen Cultuur Pakket)Periode woensdag 4 november 2015 en 6 april 2016 van 13.30 tot 16.30 uurDocent 2 specialisten cultuureducatie BplusC, Cultuureducatiegroep, e.a.Lesmateriaal lesbrieven en/of inhoudelijke artikelen

Dansen met de klasOntdek hoe leuk en waardevol het is om te dansen met je klas! In deze concrete cursus leer je de basiskneepjes van dansen met je klas én waarom verbeelden in dans bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen.

In deze cursus neemt de dansdocent je in korte opdrachten mee door de danswereld. Ze laat je het creatieve proces letterlijk aan den lijve ondervinden. Je oriënteert je op verschillende stijlen in dans. Ook onderzoek je hoe de danselementen tijd, ruimte en kracht kunt gebruiken in (dans)lessen met je klas. Je leert korte dansfragmenten vormgeven en uitvoeren. Ook leer je hoe je de link met andere lessen of met gebeurtenissen uit het leven van jouw kinderen kunt leggen.

Sommige kinderen hebben moeite met vakken als taal en rekenen. Dans geeft hen niet alleen de kans te tonen wat ze (wel) kunnen, maar biedt hen ook de mogelijkheid zich te uiten op een manier die bij hen past. Voor andere kinderen is dans een manier om in beweging te

komen en zich beter te voelen in hun lijf. Je uiten en in beweging komen: juist dat kan de motor van leren zijn. Deze cursus laat je ervaren dat danseducatie niet ingewikkeld is!

Discipline dansDoelgroep team, leerkrachtenLocatie op school of locatie van BplusCLessen/ duur 5 lessen van 1 uur Prijs € 75 p.p.Periode team: data in overleg, leerkrachten: woensdag, start bij voldoende deelnemersDocent Kirsten Mieog

Integreer muziek in de klasTussen twee lessen in zoeken de kinderen vaak even ontspanning bij elkaar. Kinderen hebben dit nodig als verwerkingstijd. Zo kunnen zij zich weer openstellen voor een nieuw onderwerp. Soms duurt dit langer dan gewenst, omdat de aandacht zich verplaatst naar iets heel anders dan de les. Het is als leerkracht dan hard werken om hen weer ‘bij de les’ te krijgen.

Ontdek hoe muzikale intermezzo’s kinderen helpen bij het leren! In deze concrete cursus krijg je handvatten om met korte muzikale onderbrekingen een positieve leeromgeving te creëren in je klas. Het is tegelijkertijd een opstap om meer met muziek te doen. Zeker als je gaat merken dat het werkt!

Deze cursus laat je kennismaken met muzikale intermezzo's en geeft je tips en handigheidjes om muziek te integreren in de dagelijkse lespraktijk. Na deze cursus kun je kinderen op muzikale wijze helpen vlot te schakelen tussen de lessen om opnieuw geconcentreerd te kunnen luisteren en werken. Het geeft plezier en biedt ontspanning. Deze cursus laat je bovendien zelf ervaren dat muziekeducatie niet heel ingewikkeld hoeft te zijn. Iedere leerkracht kan het een plek geven in zijn of haar klas.

Discipline muziekDoelgroep team, leerkrachtenLocatie op school of locatie van BplusCLessen/ duur 5 lessen van 1 uur Prijs € 75 p.p.Periode team: data in overleg, leerkrachten: woensdagmiddag, start bij voldoende deelnemersDocent vakleerkracht muziek


Werken aan kwaliteit

Schoolbrede ondersteuningSchoolabonnementHet hele schooljaar voorzien van voldoende boeken en andere media voor alle klassen? Kom ze zelf of met de klas boeken uitzoeken bij onze bibliotheken of in de bibliobus! Met het Schoolabonnement kunt u de eigen collectie steeds aanvullen. Zo krijgt u een dynamische collectie in eigen huis.

Discipline taal & mediaLocatie bibliotheeklocaties en bibliobusLessen/duur optioneel: 1 les van 30 minuten ter introductie door leesconsulent (€ 12,50 per klas)Prijs € 60 (1-100 kinderen) € 90 (101-200 kinderen) € 150 (201-300 kinderen) € 180 (301-400 kinderen) € 210 (401-500 kinderen) € 250 (501-600 kinderen) € 280 (601-700 kinderen) € 320 (701-800 kinderen) € 360 (801-900 kinderen) € 420 (901-1000 kinderen)Voorwaarden 2 objecten per kind of leerkracht (Leiden), 30 objecten per groep (Leiderdorp), leen-termijn van 6 weken, reguliere te-laat-vergoedingen, 1 bibliotheekpas per groep, bibliotheekpas staat op naam van de instelling en blijft in de bibliotheek, leerkracht is verantwoordelijk voor geleende materialen

Collectie | van project- tot wisselcollectie Of de school nu boeken zoekt voor een specifiek project, haar eigen collectie wil aanvullen of boeken nodig heeft ter illustratie van bijvoorbeeld geschiedenis- of aardrijkskunde-thema’s: BplusC kan het regelen.

Een Projectcollectie bevat informatieve en verhalende boeken over een thema naar keuze. Op basis van dit thema stelt een leesconsulent van BplusC een leskist samen met een gevarieerde inhoud. Dit kunnen boeken zijn, maar in overleg ook audiovisuele media of illustrerende voorwerpen. Denk bijvoorbeeld aan de Canon van Nederland of de Kinder-boekenweek. Ook thema’s als seizoenen, kunst, beroepen en andere culturen zijn zeer geschikt voor een projectcollectie. Wisselcollecties zijn omvangrijker en omvatten meerdere thema’s. Deze kunnen de eigen schoolcollectie aanvullen: genoeg te lezen voor alle kinderen (omvang) en elkaar jaar genoeg nieuwe titels om te lezen (nieuw aanbod).

Discipline taal & mediaLocatie op school Lessen/duur 4 weken te leenPrijs klein: € 12,50 (met Abonnement) € 17,50 (zonder Abonnement) groot: € 20 (met Abonnement) € 25 (zonder Abonnement) wissel: prijs op aanvraag, afhankelijk van omvang eigen collectie Lesmateriaal klein: 10 boeken en/of multimedia groot: 25 boeken en/of multimedia wissel: aantal boeken en/of multimedia afhankelijk van omvang eigen collectie Voorbereiding leskist ophalen bij bibliotheeklocatie of halen en brengen (meerprijs € 5 per rit)



Werken aan kwaliteitLeesconsulent | collectie- en leesplanadvies, begeleiding en lessen op maat

De leesconsulenten van BplusC zijn gespecialiseerd in taalontwikkeling, leesbevordering en mediawijsheid. Zij kunnen de school adviseren en begeleiden. Ook kan de school hen inschakelen voor lessen op maat of een begeleid bezoek aan de bibliotheek. Denk hierbij aan het beoordelen en bijstellen van het jaarlijks leesplan van de school. Of collectieadvies, voor het onderhouden van een (fysiek en inhoudelijk) aantrekkelijke collectie voor de kinderen. Of aan workshops als introductie van een projectweek, boekenweek of een mediawijze week.

Discipline taal & media Locatie op schoolLessen/duur in overlegPrijs vanaf € 40 per uurDocent leesconsulent

Ouderbijeenkomsten De leesconsulenten en mediacoaches van BplusC kunnen Ouderbijeenkomsten voor scholen invullen. Denk bijvoorbeeld aan onderwerpen als mediawijsheid, leesbevordering en leesplezier, dyslexie, interactief voorlezen, de nieuwste kinderboeken of de Makkelijk Lezen Plek (voor kinderen met leesproblemen). Het doel en thema kan de school in overleg kiezen.

Discipline taal & media Locatie school of in een bibliotheeklocatie van BplusCLessen/duur 1 bijeenkomst tenzij anders afgesprokenPrijs vanaf € 40 per uurDocent leesconsulent of mediacoach

Muziek het jaar rondMuziekonderzoek is 'hot'. Wetenschappers hebben stijgende belangstelling voor de invloed van muziek op de hersenen. Hun voorlopige conclusie: zingen en musiceren ondersteunt de ontwikkeling van sleutelvaardigheden als luisteren en lezen en stimuleert de emotionele intelligentie. Reden te meer om muziek een vaste plek te geven in het lesprogramma op school! Schakel een vakleerkracht muziek in en uw kinderen krijgen structureel muziekles van een vakleerkracht muziek in de klas.

Discipline muziekLocatie op school Lessen/duur 10, 20 of 40 lessen per schooljaarPrijs vanaf € 65 per uurDocent vakleerkracht muziek

Muziek met kop en staartMuziek is een belangrijk onderdeel van onze cultuur. Kinderen in aanraking brengen met muziek is daarom waardevol. Maar muziek is meer dan dat. Zingen en muziek maken is een instrument voor de ontwikkeling van jonge hersenen. In combinatie met een andere kunstdiscipline wordt het zelfs nog waardevoller - en leuker!

In een korte periode werken de kinderen aan een project muziek in combinatie met toneel, dans, taal & media of beeldende kunst. Hierbij werken ze onder leiding van twee of

meer vakleerkrachten naar een eindpresentatie of bepaald eindresultaat toe.

Discipline muziek en andere disciplineLocatie op school Lessen/duur 2 tot 8 lessen Prijs vanaf € 65 per uurDocent vakleerkracht muziek en toneel, dans, taal & media of beeldende kunst

Vakleerkracht op schoolDe vakleerkrachten van BplusC leveren in overleg met de school producten en projecten op maat. Dit kan op het gebied van muziek, dans, toneel en beeldende kunst. Deze bieden ondersteuning en/of inspiratie voor de dagelijkse vakken op school. Ook is het mogelijk om in overleg bij deze vakken aan te sluiten. Een Vakleerkracht kan voor een korte periode of langdurig lessen verzorgen op school.

Discipline dans, muziek, toneel, beeldende kunst Locatie op school Lessen/duur in overlegPrijs vanaf € 65 per uurDocent vakleerkracht muziek, dans, toneel, beeldende kunst en/of cultureel erfgoed

Uw project in de schijnwerpersStaat uw school dit schooljaar voor een langere periode in het teken van een project? Haal inspiratie en vakmanschap in huis bij BplusC!

In een oriënterend gesprek met de directeur en/of projectgroep zetten we op een rij hoe de school het best ondersteund kan worden. De vakleerkrachten van BplusC komen vervolgens in de projectperiode op school muziek, dans, toneel en/of beeldende kunst verzorgen.

Kijk ook eens bij Teamuitje of 'inspiratie-boost' (zie pagina 44).

Discipline muziek, dans, toneel, beeldende kunst Locatie op school Lessen/duur in overlegPrijs vanaf € 65 per uur, excl. evt. ontwikkelingskostenDocent vakleerkracht muziek, dans, toneel, beeldende kunst en/of cultureel erfgoed

Cultuureducatie met kwaliteit in Holland Rijnland

BplusC, Cultuureducatiegroep en Kunstgebouw bieden gezamenlijk een scholingsprogramma voor basisscholen en culturele instellingen. De bijeenkomsten van het Netwerk Cultuureducatie, de cursus Interne Cultuurcoördinator, Integreer muziek in de klas en Dansen met de klas zijn hier voorbeelden van. Alle scholingsmogelijkheden hebben als doel om cultuureducatie binnen het primair onderwijs en de cultuursector te versterken.

Het scholingsprogramma is ontwikkeld binnen het programma Cultuureducatie met kwaliteit. De rijksoverheid wil met dit landelijke programma kwalitatief goede cultuureducatie een vaste plek geven in het primair onderwijs. In regio Holland Rijnland draait een vierjarig project waarin basisscholen, gemeenten en culturele instellingen intensief samenwerken. Professionalsering en deskundigheids-bevordering in het primair onderwijs en de cultuursector vormen tezamen een van de pijlers van het plan.

Wilt u het totale scholingsprogramma bekijken? Lees dan verder op www.BplusC.nl.

De Bibliotheek op schoolMet de Bibliotheek op school werken onderwijs, gemeente en bibliotheek structureel en opbrengstgericht samen aan aantoonbaar betere lees-, taal-, informatie- en mediavaardigheden van kinderen. Gezamenlijk zetten we in op leesplezier, want dat zorgt voor meer lezen. En meer lezen, betekent: beter in taal!

De Bibliotheek op school bestaat uit verschillende, flexibel in te zetten modules. De school kan deze modules los afnemen of gecombineerd.

De Monitor is een landelijk meetinstrument dat scholen inzicht geeft in leesgedrag, leesomgeving en leesplezier van hun kinderen en opbrengstgericht werken ondersteunt. De Monitor bestaat uit digitale vragenlijsten voor kinderen uit groep 4 t/m 8, voor leerkrachten (van alle klassen) en voor lees-/mediaconsulenten. De bibliotheek analyseert de scores van de vragenlijsten. Op basis hiervan krijgt de school advies voor het verbeteren van het leen- en leesgedrag van kinderen, hun leesmotivatie en het leesbevorderende gedrag van leerkrachten. De school en bibliotheek maken samen afspraken over de invulling van het leesbevorderingsbeleid.

De leesconsulent begeleidt de leescoördinator van de school bij de uitvoering een lees- en mediaplan, geeft collectie- en leesplanadvies en presenteert de resultaten van de Monitor aan het team.

De collectie is belangrijk voor de Bibliotheek op school. Idealiter heeft elke school een omvangrijke, gevarieerde en actuele collectie boeken en andere media voor alle groepen. Na inventarisatie van de huidige schoolcollectie en afhankelijk van het budget geeft de leesconsulent advies voor de aanschaf van nieuwe titels of bijvoorbeeld een project- of wisselcollectie.

Kohaschool is een digitaal portaal/ bibliotheeksysteem voor de Bibliotheek op school. Kinderen kunnen met deze software zelfstandig zoeken naar boeken en andere media uit de schoolbibliotheek. De zoekresultaten zijn afgestemd op de leeftijd en het leesniveau van de kinderen. Ze ontdekken niet alleen leuke boeken, maar ook betrouwbare informatie op internet die relevant is voor spreekbeurten, werkstukken of projecten. Het geeft leerkrachten tevens inzicht in het leesgedrag: hoeveel leent een kind, welke genres leest het? Hierdoor kan de leerkracht gericht tips geven aan een kind en inspelen op wat leeft in de klas.

Bent u benieuwd naar de mogelijkheden? Neem dan contact met ons op via [email protected].

Cultuur PakketGeef cultuureducatie een vaste plek geven in het schoolprogramma en neem een Cultuur Pakket. De school kan kiezen voor Cultuur Basis, Plus of Flex.

Met Cultuur Basis en Plus bezoeken de groepen 4 en 7 elk schooljaar een professionele theatervoorstelling in de Leidse Schouwburg, theater Ins Blau, Het Leidse Volkshuis of (op vezoek) op school. De andere groepen kiezen een project van een, anderhalf of twee uur waarbij zij op school bezoek krijgen van een vakleerkracht toneel, dans, muziek, beeldende kunst, cultureel erfgoed en/of taal & media. Met Cultuur Flex kan de school zelf kiezen of de groepen naar een theatervoorstelling gaan en/of een project op school krijgen.

Om een indruk te krijgen van de inhoud kijkt u onder Cultuur Pakket: hier staan de projecten van dit schooljaar beschreven. In Schoolvoorstellingen staan de voorstellingen van dit schooljaar uitgelicht.

Bent u benieuwd naar de mogelijkheden? Neem dan contact met ons op via [email protected].


Voorwaarden en uitgangspunten

VoorwaardenAlgemeenAlles wordt geleverd onder de voorwaarden die bij de betreffende projecten, producten e.d. beschreven staan.

Inschrijven voor Cultuur Vrij, Bibliotheek, OnderwijsKansen en Scholing en ondersteuning kan het hele schooljaar, m.u.v. scholing met een specifieke startdatum en mits het maximum aantal scholen of deelnemers nog niet bereikt is.

De school (of deelnemer) krijgt vooraf bericht van BplusC of aangevraagde producten, projecten e.d. beschikbaar zijn in de gewenste periode en/of deze doorgaan. BplusC neemt contact op met de school (of deelnemer) voor het maken van afspraken en stuurt hiervan een bevestiging. De school (of deelnemer) kan eventuele wijzigingen binnen een week doorgeven aan BplusC. Daarna staan de afspraken vast.

Als de school (of deelnemer) meer dan een maand van tevoren een afspraak wil wijzigen, dan is dat alleen mogelijk in overleg met BplusC (zie voor contactgegevens pagina 51). Is deze periode verstreken dan zijn wijzigingen niet meer mogelijk. Komt de school (of deelnemer) de gemaakte afspraken niet na of ziet de school (of deelnemer) alsnog van projecten, producten e.d. af, dan dient de school het volledige bedrag te betalen. Bij Cultuur Pakketten is geen restitutie mogelijk.

BplusC gaat ervan uit dat alle betrokken partijen zorgdragen voor een goede uitvoering van projecten e.d. en een goede levering en retournering van producten. De school is aansprakelijk wanneer er tijdens de uitvoering of leenperiode spullen zoekraken of kapot gaan.

BplusC gaat ervan uit dat de groepsleerkracht aanwezig is bij de uitvoering van projecten, m.u.v. lessen waarbij de groep gesplitst wordt. Een positieve, actieve houding van de groepsleerkracht draagt bij aan het plezier dat de kinderen aan het project beleven. Een ondersteunende houding ten opzichte van de vakleerkracht draagt bij aan het slagen van het project.

Specifiek voor Cultuur Pakketten Op de projecten en voorstellingen onder Cultuur Pakket zijn de voorwaarden van toepassing die in het contract tussen de school en BplusC staan.

De uiterste inschrijfdatum van projecten is maandag 29 juni 2015. De uiterste inschrijfdatum voor voorstellingen is reeds verstreken. Als u Cultuur Basis of Plus heeft, schrijft u de klassen die geen voorstelling bezoeken in voor een project. Als u Cultuur Flex heeft, kunt u kiezen welke groepen u inschrijft voor een project.

BplusC heeft op basis van de wensen van de scholen voorstellingen ingekocht en de scholen ingedeeld. De data en tijden staan vast en kunnen dus niet meer verzet worden. Als de school op de geplande datum en/of tijd verhinderd is, dient deze zo snel mogelijk contact op te nemen met BplusC. Afhankelijk van het moment van melding en de mogelijkheden van andere scholen, kan BplusC proberen een alternatief voorstellingsbezoek te organiseren.

In het hoofdstuk Schoolvoorstellingen staan de beschrijvingen van de voorstellingen. BplusC stelt de school op de hoogte welke voorstellingen, speeldata en -locaties BplusC voor u geselecteerd heeft in een brief bij deze brochure. De cultuurcoördinator van de school ontvangt dit bovendien ook in een email.


Specifiek voor OnderwijsKansen (OK) Scholen die willen investeren in lees- en taalonderwijs kunnen gebruik maken van de producten die staan beschreven onder OnderwijsKansen in de hoofdstukken voor groep 1 t/m 8. Scholen met relatief veel ‘doelgroepkinderen’ (OK scholen*) kunnen hier gratis gebruik van maken. Andere scholen betalen een kleine vergoeding.

OK producten zijn allereerst bedoeld voor OK scholen: zij hebben daarom voorrang bij aanvragen. OK producten zijn twee maanden te leen, met uitzondering van het product Themacollectie. Hierbij overlegt BplusC met de school over de leentermijn.

De school is in principe zelf verantwoordelijk voor het vervoer van OK producten van en naar bibliotheeklocaties van BplusC. Tegen betaling van € 5 per rit kan BplusC de producten ook halen en brengen.

De producten passen binnen een speciale regeling van de gemeente Leiden. Vanwege de expertise op het gebied van taal- en leesbevordering vormt BplusC een vaste partner binnen dit OnderwijsKansenplan.

Lees meer over het OnderwijsKansenbeleid van de Gemeente Leiden op www.leiden.nl/onderwijskansen.

*OK scholenAnne Frank PacellischoolApollo De SingelDaltonschool Leiden De SleutelbloemDe Dukdalf De SpringplankEr Riseleh TeldersschoolJoppensz De ViersprongHet Kompas ZijlwijkschoolLucas van Leyden ZwaluwMerenwijkschool

UitgangspuntenLeerlijnen Cultuur Pakketten

Alle projecten van de Cultuur Pakketten zijn vanaf dit schooljaar onderdeel van een of meerdere leerlijnen. Deze leerlijnen hebben cultuureducatie, leesbevordering of mediawijsheid als basis. Daarbij richten wij ons op betekenisvol leren en geloven we in verbindingen met andere leergebieden. Voor de onderwerpen van de projecten lieten wij ons inspireren door steeds een ander leergebied. Het Leerplankader Kunstzinnige oriëntatie van Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO), Cultuur in de Spiegel, de 21e-eeuwse vaardigheden en het Referentiekader Cultuureducatie Holland Rijnland vormen samen het fundament.

De leerlijn Taal en rekenen richt zich vooral op lees- en reken-plezier. Leerdoelen als jezelf uit kunnen drukken met je lichaam en met taal, klankonderscheiding, gericht luisteren, je bewegen in de ruimte, ritmegevoel en specifieke activiteiten die het automatiseringsproces van lezen en rekenen ondersteunen vind je in deze leerlijn terug. We werken vanuit de gedachte van meervoudige intelligenties. De leerlijn Ik en de wereld gaat over de kinderen zelf en de wereld waarin ze leven. Het gaat ook over hoe kinderen hun eigen leven en wereld ervaren en hoe anderen dat doen. Betekenis geven is een centraal begrip. We sluiten daarmee aan op vakken als aardrijkskunde, burgerschapsvorming, staats-inrichting en geestelijke stromingen. Onderwerpen die terug-komen zijn: wonen, weer, bestuur, bevolking, zingeving en verkeer. We verkennen de eigen straat, bezoeken de eigen stad, ontdekken Nederland, Europa en tenslotte de rest van de wereld.

In de leerlijn Kunst draait alles om muziek, dans, beeldende kunst en toneel. Het creatief proces, een creatief onderwerp, verbeeldingskracht, beleven, jezelf uiten en reflecteren zijn enkele ingrediënten van deze leerlijn. Kunst is altijd doel, nooit middel. Het laat kinderen kennismaken met kunstenaars, muzikanten, schrijvers, dansers of acteurs en brengt hen in aanraking met muziekinstrumenten, beeldende kunstwerken en theatervoorstellingen. Zelf beleven en zelf doen staat centraal. De leerlijn Tijd staat in het teken van heden, verleden en toekomst. Denk aan leerdoelen als: je oriënteren in de tijd, (historisch) tijdsbesef ontwikkelen, begrippen van tijds-aanduiding en – indeling doorgronden en kennismaken met historische bronnen en personen. De Canon van Nederland en de 10 tijdvakken van De Rooy bieden inspiratie, vooral daar waar onderwerpen betrekking hebben op kunst, media of erfgoed dat nog altijd actueel is of zichtbaar in onze regio.

In de leerlijn Natuur en techniek draait het om nieuws-gierigheid, inventiviteit en onderzoekend leren. Leerdoelen als ontwerpen met oog voor functionaliteit en vormgeving en onderzoeken van verscheidenheid en vind je in deze leerlijn terug. Alles wat leeft, natuurkundige verschijnselen en technische snufjes uit de directe leefomgeving van de kinderen krijgen een plek in deze leerlijn. Daarbij draait het om de vorm, functie, werking, eigenschappen, context van deze levende en ‘dode’ dingen.


Hier staan wij voorCultuuronderwijs ontwikkelt het cultureel zelfbewustzijn bij kinderen. Het gaat over vragen als: ‘Wie ben ik?’ en ‘Wie ben ik ten opzichte van anderen?’ Kinderen leren reflecteren (reageren) op zichzelf en anderen, op hun cultuur. Ze leren wat cultuur voor hen betekent en hoe ze er een eigen betekenis aan kunnen geven. Maar ze leren ook om met respect, verantwoordelijkheid en veerkracht met elkaar om te gaan. Met zorg voor en waardering van hun leefomgeving. Kinderen staan niet los van anderen of hun omgeving: ze zijn onderdeel van een geheel.

In de vernieuwde projecten van de Cultuur Pakketten is deze context van kinderen dan ook altijd het vertrekpunt. Van daaruit werken we aan een bijzondere ervaring of nieuwe ontdekking. Zo prikkelen we bij kinderen de levenslust en de wil om te leren – en hopen we ook op uw school bij te dragen aan de culturele levensloop van ieder kind!


Theater Ins Blau is een vlakkevloertheater in het centrum van Leiden. In 2012 opende het theater zijn deuren. Het compacte theater biedt met zijn paarse pluche en strakke decor een mooie plek voor schoolvoorstellingen in het kader van de Cultuur Pakketten van BplusC.

JES Rijnland (Jeugd en Samenleving Rijnland) is in 2006 opgericht als reactie op de privatisering van de Leidse Schoolbegeleidingsdienst. JES richt zich op het vergroten van kansen voor kinderen uit sociaal economisch kwetsbare gezinnen. JES werkt met BplusC aan de VoorleesExpress in Leiden en Leiderdorp.

Jeugdboekhandel Silvester is een kinderboekenspecialist in Leiden met een grote collectie verhalende boeken (fictie) en informatieve boeken (non-fictie). Silvester is medeorganisator van de cursus Open Boek en draagt bij aan activiteiten tijdens de Kinderboekenweek en Nationale Voorleesdagen.

Zo werken wij samenDe projecten, producten, voorstellingen, scholings- en ondersteuningsmogelijkheden zijn met zorg samengesteld en ontwikkeld door BplusC. Onze ontwikkelaars, programmeurs, vakleerkrachten, leesconsulenten en mediacoaches hebben hun best gedaan een zo compleet mogelijk, evenwichtig programma neer te zetten. U kunt altijd contact met hen opnemen voor advies, om te sparren, een idee te opperen of uw ervaring te delen. Betrokkenheid en samenwerking met scholen helpt ons het programma relevant, haalbaar, interessant en kwalitatief sterk te maken. In de omslag vindt u de contactgegevens.

Wij werken ook samen met (culturele) partners uit Leiden.

PRAE is in 2007 in het leven geroepen en is bekend van de projecten Archeologie in de klas die zij in samenwerking met het Archeologisch Centrum van Leiden uitvoerden. Sinds 2012 gaan zij zelf op pad en hebben zij een plek in ons programma. Ze combineren archeologie en spel om het verleden boeiend en spannend te maken voor alle leeftijden.

Jeugdtheaterschool Leiden e.o. biedt naast buitenschoolse toneelcursussen voor kinderen en jongeren van 5 tot 18 jaar ook schoolprojecten aan. Hierin is niet alleen aandacht voor artistieke doelen, maar met name ook voor taalontwikkeling en sociale vaardigheden. Sinds 2003 is het project Toneel in de klas opgenomen in ons programma.

Jeugdtheaterhuis Zuid-Holland organiseert buitenschoolse theatercursussen voor kinderen en jongeren. Ook biedt de theaterschool schoolprojecten aan. Sinds 2009 zijn deze in ons programma opgenomen. Spelplezier is het uitgangspunt van de projecten. Door middel van uitdagende spelopdrachten stimuleren de vakleerkrachten de creativiteit en verbeeldings-kracht van kinderen.

Hogeschool Leiden leidt studenten op voor functies binnen o.a. het onderwijs (educatie). De hogeschool stelt de student centraal. Het onderwijs is competentiegericht, biedt keuzevrijheid en uitdaging. Hogeschool Leiden is zijdelings betrokken bij Cultuureducatie met kwaliteit in Holland Rijnland.

Cultuureducatiegroep is in 2001 begonnen onder de naam Museumgroep Leiden en biedt o.a. educatieve programma’s voor basisscholen en voortgezet onderwijs in Leiden en omgeving. Cultuureducatiegroep wil kwaliteit in cultuur-educatie realiseren en borgen. Cultuureducatiegroep werkt net als BplusC aan Cultuureducatie met kwaliteit in Holland Rijnland.

Kunstgebouw bestaat sinds 1995 en helpt basisscholen, gemeenten en culturele instellingen in Zuid-Holland om hun professionaliteit op het gebied van cultuureducatie te vergroten. Dit doet Kunstgebouw in de vorm van trainingen, netwerken en cultuureducatieve programma’s. Kunstgebouw werkt net als BplusC aan Cultuureducatie met kwaliteit in Holland Rijnland.

De Leidse Schouwburg is het oudste theater van Nederland. In 1705 opende het theater zijn deuren. Deze schouwburg is door zijn rode pluche en gouden ornamenten een fantastisch decor voor schoolvoorstellingen in het kader van de Cultuur Pakketten van BplusC.

Budget nodig?Via de Prestatiebox ontvangt de school vanaf komend schooljaar € 11,50* per leerling voor cultuureducatie. Daarnaast kan de school een (extra) ouderbijdrage vragen, een sponsoractie starten of fondsen aanschrijven voor subsidie. Een feestelijke afsluiting van een cultuurproject kan ook voor extra inkomsten zorgen. Denk bijvoorbeeld aan een creatieve markt om de werkstukken van de kinderen te verkopen of een optreden waarvoor toegangskaartjes verkocht worden.

Voor scholing en professionalisering van leerkrachten ontvangt de school via de Prestatiebox € 32,04 per leerling per jaar. Ook kan de school een lerarenbeurs aanvragen voor een bachelor- of masteropleiding. De beurs bestaat uit een subsidie voor de leerkracht (voor studie- en reiskosten) en een subsidie voor de werkgever (voor het verlenen van studieverlof en het aanstellen van een vervanger). Aanvragen kan nog tot 1 juli 2015.

Activiteiten en materialen voor leesbevordering en mediawijsheid kan de school betalen uit de reguliere Lumpsum. Voor een leerling uit het speciaal onderwijs is er € 30,73 voor taal en rekenen beschikbaar in de Prestatiebox. Ook het project School aan Zet trekt gelden uit voor kernvakken als taal en rekenen. Daarnaast is het mogelijk om bij boekhandels (zoals Jeugdboekhandel Silvester) boeken aan te schaffen met 5% korting. Het Partnerprogramma van uitgeverij Zwijsen biedt de mogelijkheid te sparen voor extra tegoed als ouders materialen aanschaffen in de webshop. Tenslotte kunnen Leidse scholen met OnderwijsKansen profiel gratis gebruik maken van producten uit de OnderwijsKansen Bibliotheek – voor andere scholen kan dat tegen een kleine vergoeding.

* Het oude bedrag van € 10,90 is per 2014-2015 geïndexeerd en opnieuw vastgesteld op € 11,26 en is nu verhoogd tot € 11,50.

Volg BplusC ook op

Groep 1 en 2 pagina’s noteren

- Cultuur Pakket

- Cultuur vrij

- Bibliotheek

- OnderwijsKansen

Groep 3 en 4

- Cultuur Pakket

- Cultuur vrij

- Bibliotheek

- OnderwijsKansen

Groep 5 en 6

- Cultuur Pakket

- Cultuur vrij

- Bibliotheek

- OnderwijsKansen

Groep 7 en 8

- Cultuur Pakket

- Cultuur vrij

- Bibliotheek

- OnderwijsKansen

Medewerkers

Vivian Treurniet Algemeen coördinator onderwijs [email protected] 071 516 85 06

Sara Lisa Verbrugge Coördinator muziek, dans, toneel en beeldende kunst [email protected] 071 516 85 14

Saskia Heijnen Coördinator taal & media [email protected] 071 516 85 17

Ursula Gallert Onderwijssecretariaat [email protected] 071 516 85 38

Marie Mattijssen & Loes Schwenke OnderwijsKansen Bibliotheek [email protected] 071 516 85 46

Algemeen0900 23 23 [email protected]

Voor alle kinderenBplusC zet zich in om het leven van alle inwoners van de regio Leiden actief te verrijken met kunst, cultuur en kennis. Kinderen (en volwassenen) stimuleren om zich te ontwikkelen tot actieve, zelfstandige, creatieve, kritische en genuanceerde mensen in onze complexer wordende samenleving is wat wij voor ogen hebben. Dit is soms een hele speurtocht. Er is zoveel mogelijk. Daarom is BplusC in het onderwijs ook graag uw gids!


plaatsen met bibliotheek plaatsen zonder bibliotheek

Hier zijn wij actief

Adressen

BibliothekenLocatie Het Gebouw Arubapad 42315 VA Leiden

Locatie LeiderdorpVan Diepeningenlaan 1102352 KA Leiderdorp

Locatie MerenwijkRosmolen 42317 SJ Leiden

Locatie NieuwstraatNieuwstraat 42312 KB Leiden

Locatie StevenshofTrix Terwindtstraat 62331 GW Leiden

BibliobusStandplaats MeerburgZaanstraat ma 15.30 – 17.00 uur

Standplaats Leiden Zuid-OostDe Laat de Kanterstraat (hoek Cobetstraat)di 15.30 – 17.00 uur

Standplaats Leiden Zuid-WestEd van Beinumstraat (bij ID College)wo 15.00 – 16.30 uur vr 15.30 – 17.00 uur

Standplaats MorskwartierRobijnstraat (tegenover Koraalstraat)wo 13.00 – 14.30 uur

Standplaats HoutkwartierAntonie Duyklaando 15.30 – 17.00 uur

Afdeling OnderwijsLocatie NieuwstraatNieuwstraat 42312 KB Leiden

OnderwijsKansen BibliotheekLocatie Nieuwstraat Nieuwstraat 4 2312 KB Leidenma en wo 13.30 – 17.00 uur en na telefonische afspraak

Speelplekken schoolvoorstellingenLocatie Het Leidse Volkshuis (BplusC)Apothekersdijk 33a, 2312 DD Leiden

Theater Ins Blau Haagweg 6, 2311 AA Leiden

Leidse Schouwburg Oude Vest 43, 2312 XS Leiden

[email protected]

www.BplusC.nl

0900 23 23 000

Cultuur Pakket

Documents

Transcript of Cultuur Pakket