cultureal pages 313

ﺩﺭ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﯾﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﺳﻤﺎﻋﯿﻞﻧﻮﺭﯼﻋﻼﺀ ﺗﻬﯿﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﯿﻢ: ﺍﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﻧﻮﺭﯼ ﻋﻼﺀ۲۷ ﺑﻘﯿﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪ ﭼﻨﺪﯼ ﭘﻴﺶ ﺩﻭﺳﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺩﻟﯽ ﭘﺮ ﺧﻮﻥ ﺑﺮﺍﻳﻢ ﻧﺎﻣﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﮐﻪ ﺑﻪ ﺯﻋﻢ«ﺭﻣﺰ ﭘﻴﺮﻭﺯﯼ ﺍﺳﻼﻣﻴﺴﺖﻫﺎ» ﺑﻮﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﯽﺷﺪ، ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ«ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ» ﺍﻭ ﺩﺭ ﺷﻌﺎﺭﻣﺎ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻭﺣﺪﺕ ﻭﺍﻗﻌﯽ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ» ۷۲ ﺟﻨﮓ» ﻣﯽﺑﺮﻳﻢ ﻭﺿﻊ ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻮﺍﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ. ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﮐﻨﺎﺭ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﺣﻘﻴﻘﺘﯽ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺎ ﺭﺍ« ﻣﻠﺖ ﺩﻳﺪﻡ ﮐﻪ ﺩﻭﺳﺖ«. ﺍﺯ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪﭘﺮﺩﺍﺯﯼ ﺧﺎﺭﺝ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﻣﻦ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﭘﻴﭽﻴﺪﻥ ﻧﺴﺨﻪﺍﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ، ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻥ ﻣﻦ، ﻫﻤﻪ ﺑﺪﺑﺨﺘﯽﻫﺎﯼ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻫﻴﭻ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﯼ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﻭ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺩﺍﺭﻭﯼ ﺧﻮﺵ ﻇﺎﻫﺮ« ﻧﺴﺨﻪ ﮐﻼﺳﻴﮏ» ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺍﻣﺮﯼﻣﺮﺑﻮﻁﺑﻪﺍﻋﺼﺎﺭ ﺧﺸﻦﺗﺎﺭﻳﺦﻣﺎﻗﺒﻞﻣﺪﺭﻥﻣﯽﺩﺍﻧﻢ« ﻭﺣﺪﺕ» ﻭ ﺍﺣﺘﺮﺍﺯ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺭﻣﺰ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺪﺭﻥ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﮐﻨﻢ. ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮ، ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﯽﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﺗﺎﻥ ﺑﻴﺎﻭﺭﻡ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﺮﺩﻣﯽ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﮑﻮﻩ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﻭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﻭﺣﺪﺕ ﮐﺮﺩﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ. ﻣﺎ، ﻣﺜﻼ، ﺑﺮﺗﺮﯼ ﻭﺭﺯﺵ ﮐﺸﺘﯽﻣﺎﻥ ﺑﺮ ﻭﺭﺯﺵ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺮﻗﻪ، ﮐﻪ ﻓﻠﺞ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﮐﺎﺭ ﺗﻴﻤﯽ ﺍﺳﺖ، ﻣﯽﺩﺍﻧﻴﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﯽﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﮏ ﺻﻒ ﻳﮑﭙﺎﺭﭼﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺷﻤﻨﺶ« ﻣﻠﺘﯽ۷۲» ﻣﯽﭘﻨﺪﺍﺭﻳﻢ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﻣﯽ ﺳﺮﺍﯾﻴﻢ. ﻳﻌﻨﯽ، ﺩﺭ ﻋﻤﻖ ﺫﻫﻦﻣﺎﻥ، ﻣﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻳﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻳﻢ ﮐﻪ، ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﻭﺣﺪﺕ، ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺳﺮﮔﺮﻡ ﺟﻨﮕﻨﺪ. ﺩﻭﺳﺖ ﻣﻦ، ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ، ﺑﻪ ﺑﻴﺘﯽ ﺍﺯ ﺣﺎﻓﻆ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ، ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻮﻳﺪ: ﺟﻨﮓ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻭ ﺩﻭ ﻣﻠﺖ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﻋﺬﺭ ﺑﻨﻪ ﭼـﻮﻥ ﻧﺪﻳﺪﻧﺪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺭﻩ ﺍﻓـﺴﺎﻧﻪ ﺯﺩﻧـﺪ ﺗﺎﻣﻞ ﮐﻨﻴﻢ. ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ، ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺧﻮﺍﻫﻢ ﮐﻪ ﻧﺨﺴﺖ«ﺩﺭﺩ ﻣﺸﺘﺮﮎ» ﺑﻴﺎﯾﻴﺪ ﻟﺤﻈﺎﺗﯽ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ،«ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻭ ﺩﻭ ﭘﺎﺭﮔﯽﺷﺎﻥ» ،«ﻣﻠﺖ» ﺑﺮ ﺍﺟﺰﺍﺀ ﭼﻬﺎﺭﮔﺎﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﮏ ﺑﻴﺖ ﺣﺎﻓﻆ ﺩﻗﺖ ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺳﺖ. ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮﻝ«ﺭﺍﻩ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ» ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ«ﺣﻘﻴﻘﺖ» ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﻧﺪﻳﺪﻥ ﺭﺍ ﻳﺎﻓﺖ ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﻫﺮﮐﺲ ﺑﻪ ﻇﻦ ﺧﻮﺩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩﺍﺵ«ﺣﻘﻴﻘﺖ» ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽﮔﻮﻳﺪ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﯽﺷﺪ ﺑﺮﻣﯽﺧﺎﺳﺖ( ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪﻣﻌﻨﯽﮔﺮﻭﻩﻫﺎﺳﺖ) ﺍﻓﺴﺎﻧﻪﺑﺎﻓﯽﻧﻤﯽﮐﺮﺩﻭﺩﺭﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥﻣﻠﺖﻫﺎ ﻭ ﻭﺣﺪﺕ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻣﯽﺷﺪ.«ﺣﻘﻴﻘﺖ» ﺑﺎﻓﯽ،ﻣﺤﺘﺎﺝﻳﮏ« ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ» ﭘﺲﺩﻳﺪﮔﺎﻩﮐﻼﺳﻴﮏﻣﯽﮔﻮﻳﺪﮐﻪﻣﺎ،ﺑﺮﺍﯼﺧﺮﻭﺝﺍﺯﺭﻭﻧﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ. ﺍﻧﻌﮑﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺟﻮﺍﻣﻌﯽ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ ﺩﻳﻨﯽ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﮐﻨﻴﻢ.ﺍﺻﻼﻣﮕﺮ ﻧﻪﺍﻳﻦ ﮐﻪﺍﺳﻼﻡﺑﺮﺍﯼﺑﺮﺍﻓﮑﻨﺪﻥﺍﻳﻦﻫﻤﻪﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽﻣﺸﺎﻫﺪﻩﻣﯽ ﺳﺮ ﺩﺍﺩ، ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﻫﻴﭻ«ﻻ ﺍﻟﻪ ﺍﻻ ﺍﷲ» ﻭ ﻣﺤﻮﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﮏ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭﺍﺣﺪ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺷﻌﺎﺭ ﺧﺪﺍﯾﯽ ﻧﻴﺴﺖ، ﺟﺰ ﺍﷲ؛ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﮐﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﻣﻠﺖﻫﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﭼﻴﺰﯼ ﻭﺍﺣﺪ ﻭ ﻳﮑﭙﺎﺭﭼﻪ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﻣﻠﻴﺖ« ﺍﻣﺖ»، ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ؟ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ، ﺍﺳﻼﻡ، ﻻﺍﻗﻞ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺗﺌﻮﺭﻳﮏ« ﺍﻣﺖ» ﺑﻪ ﻧﺎﻡﯼ ﺑﺮ ﺷﻤﺮﺩ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺍﻣﺮ ﺗﻔﺮﻗﻪﺍﻧﮕﻴﺰﯼ ﺩﺭ«ﺣﻘﻴﻘﺖ» ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺷﺘﻘﺎﻕﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﯼ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﯽﮐﻨﺪ.« ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ» ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻥ ﻣﺎﻫﻴﺘﯽﻭﺍﻋﺘﺼﻤﻮﺍ» ﺷﻌﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﺁﺷﮑﺎﺭﺗﺮ ﺍﺳﺖ. ﺣﺪﻳﺚ ﻧﺒﻮﯼ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﮐﻪ« ﺭﻳﺴﻤﺎﻥ ﻣﺤﮑﻢ» ﻭ ﻣﺮﺍﺩﺵ ﺍﺯ«! ﺑﻪ ﺭﻳﺴﻤﺎﻥ ﻣﺤﮑﻢ ﭼﻨﮓ ﺑﻴﺎﻧﺪﺍﺯﻳﺪ» ﮐﻪ ﻳﻌﻨﯽ«! ﺑﻪﺣﺒﻞ ﺍﻟﻤﺘﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﻓﻆ ﻫﻢ ﻣﯽﮔﻮﻳﺪ. ﻭ ﭘﺸﺖ ﺑﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻫﻢ ﻳﮏ ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺎﮐﻴﺪﯼ«ﺣﻘﻴﻘﺖ» ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻥ«!ﻣﺘﻔﺮﻕ ﻧﺸﻮﻳﺪ» ﮐﻪ ﻳﻌﻨﯽ«!ﻭ ﻻ ﺗﻔﺮﻗﻮﺍ»: ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻮﻳﺪﻻﺯﻣﻪ ﻭﺣﺪﺕ، ﻭ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ»: ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﯽﺑﻴﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺣﺎﻓﻆ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻳﮏ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ. ﺍﻣﺎ، ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻦ، ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮﻝ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ« ﺍﺯ ﺗﻔﺮﻕ، ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺭﻳﺴﻤﺎﻧﯽ ﻣﺤﮑﻢ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺘﯽ ﻣﻨﺒﺴﻂ ﺍﺳﺖ ﮐﺠﺎﯼ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﮐﺎﺭ ﻧﮑﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﻟﺤﻈﻪﺍﯼ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺧﻮﺩﯼ ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ ﺣﺎﺻﻠﺶ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺯﻣﺎﻧﻪ ﭼﻴﺰﯼ ﺟﺰ ﺩﺭﺩ ﻭ ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﯽ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻡ. ﮐﺎﻓﯽ ﺍﺳﺖ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻴﺎﻧﺪﺍﺯﻳﻢ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻫﻤﻪ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻭ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﻭ ﺍﻳﺪﯾﻮﻟﻮﮊﯼﻫﺎ ﺗﺎ ﺩﺭﻳﺎﺑﻴﻢ ﮐﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺩﻳﻨﯽ ﻣﯽﮔﻮﻳﺪ ﭘﻴﺪﺍ ﮐﻨﺪ ﻭ، ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭼﻨﮓ« ﺭﻳﺴﻤﺎﻥ ﻣﺤﮑﻢ» ﻫﺮﮔﺮ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﺍﻓﮑﻨﺪﻥ ﺑﺮ ﺁﻥ، ﺑﺮ ﺭﻭﻧﺪ ﺷﺎﺧﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﺷﺪﻥ ﻭ ﻣﺘﻔﺮﻕ ﺷﺪﻥ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺗﯽ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺑﺮﺳﺪ. ﺩﺭ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺻﺪﻕ ﺳﺨﻦ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ.« ﻣﻠﺖ۷۲ ﺟﻨﮓ» ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ، ﻫﻤﻴﻦ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﺘﺢ، ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻢ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﯽ« ﻣﻠﺖ۷۲» ﻣﯽﮔﻮﻳﻨﺪ ﺣﺎﻓﻆ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻣﯽ ﺯﻳﺴﺖ. ﺩﺭ۵۴۸ ۴۷۹ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﯼ ﺍﺷﻌﺮﯼ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﯼ ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ« ﺍﻟﻤﻠﻞ ﻭ ﺍﻟﻨﺤﻞ» ﻧﺎﻡ ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺍﻭ«ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺩﻳﺎﻥ» ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﮐﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﻠﻞ ﺟﻤﻊ ﻣﻠﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ، ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺁﻥﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﻣﺮﻭﺯﯼ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻃﻼﻕ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺏ(ﻳﺎ ﺩﻭﻟﺖ / ﻣﻠﺖ) ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻳﮏ ﮐﺸﻮﺭ ﺳﺎﻟﯽ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ۵۰۰ ﻳﻌﻨﯽ) ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﯽﺑﻴﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﻗﺮﻥ ﭘﻨﺠﻢ ﻫﺠﺮﯼ۷۲ ﺍﺳﻼﻡ ﻻﺍﻗﻞ ﺑﻪ( ﺩﻋﻮﺕ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ«ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺗﻔﺮﻗﻪ» «ﻭﺣﺪﺕ ﮐﻠﻤﻪ» ﮐﻪ ﺍﻣﺘﺶ ﺭﺍ ﻣﺆﮐﺪﺍ ﺑﻪ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﻫﺮ ﮐﺠﺎ«ﻭﺍﺟﺐ ﺍﻟﻘﺘﻞ» «ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ» ﺷﺎﺧﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻫﺮ ﺷﺎﺧﻪ ﺁﻥ ﺩﻳﮕﺮﯼ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺳﺘﺶ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺧﻮﻥﻫﺎﯼ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﯼ ﺑﺮ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﻋﻴﻦ ﻫﻤﻴﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﯽﮐﻨﻴﻢ. ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺩﺭﯼ ﺑﻪ ﺗﺨﺘﻪﺍﯼ ﺑﺨﻮﺭﺩ ﻭ ﭼﻨﺎﻥ ﻭﺣﺪﺗﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮﺩ، ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﺵ«ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺗﻔﺮﻗﻪ» ﺟﺰ ﺧﺴﺮﺍﻥ ﻧﻴﺴﺖ. ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺍﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﻫﻴﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺩﻭ ﭘﺎﻳﻪ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﻗﻴﻖﺗﺮﯼ ﺑﻴﺎﻓﮑﻨﻴﻢ. ﻧﺨﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ، ﺑﺮ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺫﻫﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﺗﺼﻮﺭ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺼﻮﺭ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﻴﺴﺖ. ﺍﻳﻦ ﻳﮑﯽ ﻳﺎﺭﯼ ﺭﺳﺎﻥ ﺗﺠﺴﻢ ﺁﻥ ﺩﻳﮕﺮﯼ ﺍﺳﺖ؛ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺭﺍ«ﺩﻭ ﭘﺎﻳﻪ» ﺗﺼﻮﺭ ﺷﺐ ﺩﺭﮎ ﺭﻭﺯ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺎ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﻭ ﺩﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﻢ« ﺁﻧﺘﯽ ﺗﺰ» «ﺗﺰ» ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﮕﻠﯽ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻴﻢ ﻭ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺭﺍ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﯽﻳﺎﺑﻴﻢ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭ ﻗﻄﺐ ﻳﮏ ﻧﻮﺳﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﻭﻧﺪ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗﺮﯼ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﺩ. ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺎ، ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺣﺎﻓﻆ، ﮐﺎﺭﺧﺎﻧﻪﺍﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ؛ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺭﮎ« ﺗﻐﻴﻴﺮ» ﻭﺣﺪﺕ ﻭ» ﮐﻪ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ) ﺩﻭﮔﺎﻧﮕﯽﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ، ﭼﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺣﺖ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ( ﻋﻮﺽ ﮐﻨﻴﻢ« ﮐﺜﺮﺕ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﻴﻢ. ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﮑﺘﻪﺍﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺣﺮﮐﺖ ﺍﺯ ﮐﺜﺮﺕ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﻣﯽﺑﺮﺩ. ﺑﺪﻭﻥ ﺻﺮﻑ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﻭ ﺑﺎ ﺭﻫﺎ ﮐﺮﺩﻥ ﺍﻣﻮﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺧﻮﺩ، ﮐﺜﺮﺕ ﻏﺎﻟﺐ ﺍﺳﺖ ﻭ ﮐﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ، ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻣﺎ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮐﺜﺮﺕ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﺷﻮﺩ ﻧﺎﭼﺎﺭﻳﻢ ﭼﻴﺰﻫﺎﯼ ﺯﻳﺎﺩﯼ ﺭﺍ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﮐﻨﻴﻢ. ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ، ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺗﻐﻴﻴﺮ، ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻻﺯﻣﻪ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﻬﻢﺭﻳﺨﺘﮕﯽ ﻭﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ، ﺑﻪ ﻃﻮﺭﯼ ﮐﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﮐﺜﺮﺕ ﻧﻈﻢ ﻣﺘﻌﺎﺩﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ ﻭ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺳﺮ ﺟﺎﯼ ﺧﻮﺩﺵ ﺣﺮﮐﺖ ﺍﺯ ﮐﺜﺮﺕ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﺩﺍﻧﺴﺖ. ﻣﺜﻼ، ﻫﺮ«ﺷﺮﻁ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﻭ ﻣﮑﺎﻧﯽ» ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﻣﻠﺖ۷۲ ﺟﻨﮓ ﻓﺮﻭﻍ ﺭﺍ ﺍﺯ ﮐﯽ ﻣﯽﺷﻨﺎﺧﺘﯿﺪ؟* ۳۴ ۳۳ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ: ﻣﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﺳﺎﻝﻫﺎﯼ ﺩﺭ ﻣﻨﺰﻝ ﺧﺎﻧﻢ ﻓﺨﺮﯼ ﻧﺎﺻﺮﯼ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻤﯽ ﺍﻫﻞ ﺫﻭﻕ ﻭ ﻓﻬﻤﯿﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﺩﺍﺷﺘﯿﻢ. ﻣﺎﻫﯽ ﯾﮏ ﺷﺪﯾﻢﻭﻏﺎﻟﺒﺎﻣﻦ ﻭﻓﺮﻭﻍﻭ ﺧﺎﻧﻢ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺁﻧﺠﺎﺟﻤﻊ ﻣﯽ ﻟﻌﺒﺖ ﻭﺍﻻ ﻭ ﺧﺎﻧﻢ ﺭﺧﺸﺎ ﻭ... ﺑﻮﺩﯾﻢ. ﮔﺎﻩ ﻧﺎﺩﺭﭘﻮﺭ ﻭ ﻣﺸﯿﺮﯼ ﻫﻢ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺳﺎﺯ ﻭ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺩﺍﺷﺘﯿﻢ، ﺷﻌﺮ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﯽﺷﺪ، ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺍﺩﺑﯽ ﺭﺩ ﻭ ﺑﺪﻝ ﻣﯽﺷﺪ. ﺍﯾﻦ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﻃﻮﻝ ﮐﺸﯿﺪ. ﻓﺮﻭﻍ ﺗﺎﺯﻩ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﯽﺧﻮﺍﻧﺪ، ﺷﻌﺮ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻫﻢ ﺭﺍ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ. ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺷﻮﻫﺮﺵ« ﺍﺳﯿﺮ» ﻃﻼﻕ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﭼﻨﺪﯼ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﯽ ﺭﻭﺣﯽ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺑﯿﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺍﺑﯿﺪ. ﺑﻌﺪ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺩﻭﺭﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﯾﻢ ﻭ ﻓﺮﻭﻍ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﺮﺩ. ﺍﻣﺎ ﺩﯾﮕﺮ ﺣﺎﻝ ﻭ ﻫﻮﺍﯼ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﺜﻞ ﻗﺒﻞ ﻧﺒﻮﺩ. ﺍﯾﻦ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﯾﺎﻓﺖ.۳۸ ۳۷ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﺳﺎﻝﻫﺎﯼ ﺁﯾﺎ ﺑﻌﺪ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ﺭﺍ ﻣﯽﺩﯾﺪﯾﺪ؟* ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ: ﻣﯽﺩﺍﻧﯿﺪ ﻓﺮﻭﻍ ﺧﺼﯿﺼﻪ ﺫﺍﺗﯽﺍﺵ ﯾﮏ ﺟﻮﺭ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮﯼ ﺑﻮﺩ. ﯾﮏ ﺷﺐ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺭﻧﺠﯿﺪﻡ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺩﯾﮕﺮ ﮐﻨﺎﺭ ﮐﺸﯿﺪﻡ. ﭼﺮﺍ ﺭﻧﺠﯿﺪﯾﺪ؟* ﺳﯿﻤﯿﻦﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ:ﺑﻬﺘﺮﺍﺳﺖﯾﺎﺩﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮑﻨﯿﻢ. ﻣﻦ ﻓﺮﻭﻍ ﺭﺍ ﺧﯿﻠﯽ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ، ﻫﻨﻮﺯ ﻓﮑﺮ ﻧﻤﯽﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻩ. ﺍﻭ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺯﻧﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺷﻌﺮ ﺍﻭ ﺷﻌﺮ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪﺍﯼ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﻓﺮﻭﻍ ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ.* ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ: ﺷﻌﺮﻫﺎﯼ ﺍﻭﻟﯿﻪ ﻓﺮﻭﻍ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﺎﯼﻧﯿﻤﺎﯾﯽﺍﺳﺖ.ﻣﻦ، ﻓﺮﻭﻍ ﺗﺮﺩﯾﺪ ﺩﺭﻗﺎﻟﺐﺩﻭﺑﯿﺘﯽ ﻓﺮﺧﺰﺍﺩ، ﻧﺎﺩﺭ ﭘﻮﺭ، ﻓﺮﯾﺪﻭﻥ ﻣﺸﯿﺮﯼ ﻭ ﻧﺼﺮﺕ ﺭﺣﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺩﻭﺑﯿﺘﯽﻫﺎﯼ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻧﯿﻤﺎﯾﯽ ﮐﺎﺭﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﮐﺮﺩﯾﻢ ﻭ ﺑﻌﺪ ﻫﺮﮐﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺷﯿﻮﻩﺍﯼ ﺭﻭﯼ ﺁﻭﺭﺩﯾﻢ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺍﯾﻦ ﺩﻭﺑﯿﺘﯽﻫﺎ ﺑﺎ ﻏﺰﻝ ﻫﻢ ﺳﺮ ﻭ ﮐﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻢ. ﻣﻦ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﺩﻭﺑﯿﺘﯽﻫﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﮐﺮﺩﻡ ﻭ ﻓﺮﻭﻍ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺩﻭﺑﯿﺘﯽﻫﺎﯼ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪﺍﺵ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺩﮐﺘﺮ ﻣﺠﺎﺑﯽ ﺑﺴﯿﺎﺭﺗﻨﺎﻧﻪﺑﻮﺩﺷﺮﻭﻉﮐﺮﺩﻭﺧﯿﻠﯽﻫﻢ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮﺩ. ﺗﺎ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﺍﯾﻦ ﺟﻮﺭ ﺷﻌﺮ ﻣﯽﮔﻔﺘﯿﻢ. ﺑﻌﺪ ﻣﻦ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺑﻪ ﻏﺰﻝ ﻭ ﻓﺮﻭﻍ ﺭﻓﺖ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﺷﻌﺮ ﻧﯿﻤﺎﯾﯽ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺭﻓﺖ ﺳﺮﺍﻍ ﻭﺯﻥﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﻋﻤﺪﺍ ﺁﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﺨﺪﻭﺵ ﻣﯽﮐﺮﺩ ﻭ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻋﻤﺮﺵ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺑﻮﺩ، ﻓﺮﺻﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﯿﺎﻓﺖ، ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﻓﺮﺻﺖ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﮐﺎﺭﻫﺎﯼ ﺩﺭﺧﺸﺎﻧﯽ ﮐﺮﺩ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻭﯾﮋﮔﯽ ﺷﻌﺮ ﻓﺮﻭﻍ ﭼﻪ* ﻫﺴﺖ ﻭ ﺳﯿﺮ ﺗﮑﺎﻣﻠﯽ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺍﻭ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ؟ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ: ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ ﺷﻌﺮ ﻓﺮﺧﺰﺍﺩ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻗﻮﯼ ﻭ ﺻﺪﺍﻗﺘﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥﻫﺎﺗﻮﻟﺪﯼ» ﻫﺴﺖ. ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭﯼ ﮐﺎﺭ، ﺷﻌﺮﻫﺎﯼ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺷﯿﻮﻩ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺁﻥ ﻧﻮﺍﻗﺼﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ« ﺩﯾﮕﺮ ﮐﺎﺭﻫﺎﯼ ﺍﻭﻟﯿﻪ ﻓﺮﻭﻍ ﮔﺎﻩ ﺩﯾﺪﻩ ﻣﯽﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﻭﺟﻪ ﺍﯾﻤﺎﻥ» ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﯾﺪﻩ ﻧﻤﯽ« ﺗﻮﻟﺪﯼ ﺩﯾﮕﺮ» ﺩﺭ ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﻢ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻭﺯﻥ ﺭﺍ« ﺑﯿﺎﻭﺭﯾﻢ ﺑﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﻓﺼﻞ ﺳﺮﺩ ﺭﻫﺎ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺷﯿﻮﻩ ﻫﻢ ﻋﻮﺽ ﺷﺪﻩ، ﯾﻌﻨﯽ ﺩﺭ ﺑﻨﺪ ﺁﻥ ﺗﺼﻮﯾﺮﻫﺎﯼ ﭘﯽ ﺩﺭ ﭘﯽ ﻭ ﮔﺮﺍﯾﺶ ﺑﻪ ﺯﯾﺒﺎﯾﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪﻭﺭﺯﯼ ﺩﺭ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﭘﯿﺪﺍ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﻭ ﯾﮏ ﮔﺴﺴﺘﮕﯽ ﺗﻔﮑﺮ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺩﯾﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻭﻗﺘﯽ ﻓﺮﻭﻍ ﻭﺯﻥ ﺭﺍ ﮐﻨﺎﺭ* ﺩﺭ» ﺁﻥ ﻣﺜﻼ ﺍﺯ ﻗﺒﻞ ﯾﺎ ﺍﺳﺖ ﻣﯽﮔﺬﺍﺭﺩ ﻣﻮﻓﻖﺗﺮ؟« ﺗﻮﻟﺪﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ: ﺩﺭ ﮐﺎﺭﻫﺎﯼ ﺍﻭﻟﯿﻪ ﻓﺮﻭﻍ ﺩﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ. ﯾﮑﯽ ﺍﯾﻦ ﮐﻪ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺳﺎﺩﻩ ﻭ ﺭﻭﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺁﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺷﻌﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﺭﺍ ﺑﮕﯿﺮﺩ. ﻫﻤﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﻣﺸﯿﺮﯼ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ﻭ ﺍﯾﻦ ﮐﺮﺩ. ﺳﺎﺩﮔﯽ ﻭ ﺭﻭﺍﻧﯽ ﻫﺮ ﺟﻮﺭ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩﺍﯼ ﺭﺍ ﺟﺬﺏ ﻣﯽ ﺑﻌﺪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻗﻮﯼﺍﯼ ﮐﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﻓﺮﻭﻍ ﻭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﯾﻦﻫﺎ ﺁﻥ ﺟﺴﺎﺭﺗﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻓﺎﺵ ﮐﺮﺩﻥ ﻋﻮﺍﻃﻒ ﺯﻧﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺧﺮﺝ ﻣﯽﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺷﻌﺮﻫﺎﯾﺶ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﮑﻨﺪ، ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺠﯿﺐ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺁﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﺷﻌﺮﺵ ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﻣﯽﮐﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺗﺶ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮﺩ. ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻣﻦ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﮕﻮﯾﻢ ﮐﻪ ﺷﻬﺮﺕ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻤﺎﻣﯿﺖ ﺷﻌﺮﺵ ﺑﻮﺩ، ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮﺍﯼ ﺟﺴﺎﺭﺕ ﻭ ﺑﯽﭘﺮﻭﺍﯾﯽ ﺍﻭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻌﻀﯽﻫﺎ ﺳﻌﯽ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ ﺍﯾﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﯼ ﯾﮏ ﻧﻮﻉ ﮔﺴﺴﺖ ﺍﺯ ﺳﻨﺖﻫﺎﯼ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎ ﮔﯿﺮ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻃﻮﺭ ﻫﻢ ﺑﻮﺩ.«ﺩﺭ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺑﯿﺎﻭﺭﯾﻢ» ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﺭﺍ* ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﺪ؟«ﺗﻮﻟﺪﯼ ﺩﯾﮕﺮ» ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ: ﻧﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﺯﻫﻢ« ﺗﻮﻟﺪﯼ ﺩﯾﮕﺮ» ﻣﯽﺑﯿﻨﻢ. ﺩﺭ ﺁﻥ ﺟﻨﺒﻪ ﺍﺣﺴﺎﺳﯽ ﻫﺴﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﯽ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﻫﻢ ﺗﻦ ﮐﻨﺎﺭ ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﻧﮑﺮﺩﻩ، ﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﮐﻠﯽ ﺗﻦ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻪ ﺗﻔﮑﺮ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ. ﺍﯾﻦ ﺗﻔﮑﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺒﻞﺗﺮ ﻫﻢ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺩﯾﺪ، ﺍﻣﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻓﮑﺮ ﻧﺎﭘﺨﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﻭﻟﯽ ﻓﺮﻭﻍ ﮐﻢ ﮐﻢ ﺑﻪ ﺗﻔﮑﺮﯼ«ﺗﻮﻟﺪﯼ ﺩﯾﮕﺮ» ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﯽﺭﺳﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺩﺭﺩﻫﺎﯼ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺶ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺳﻄﺤﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﻗﺸﺮﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺴﺖ ﻓﮑﺮ ﺑﮑﻨﺪ. ﺩﺭﺍﯾﻦﮐﺘﺎﺏﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪﻓﻠﺴﻔﻪﻭ ﻣﺎﻭﺭﺍﻟﻄﺒﯿﻌﻪﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺭﮔﻪﻫﺎﯾﯽ ﺩﺭ ﺷﻌﺮﺵ ﺩﯾﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺗﺎ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.«ﺗﻮﻟﺪﯼ ﺩﯾﮕﺮ» ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺑﯿﺎﻭﺭﯾﻢ ﺑﻪ» ﺁﻥ ﮔﺴﺴﺖ ﻓﮑﺮﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ* ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ؟« ﺁﻏﺎﺯ ﻓﺼﻞ ﺳﺮﺩ ﺳﯿﻤﯿﻦﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ:ﮔﺴﺴﺖﺗﻔﮑﺮﺩﺭﺷﻌﺮﻓﺮﻭﻍﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﻭﻗﺘﯽ ﻓﺮﻭﻍ ﺑﺎ ﺩﻭﺭﺑﯿﻦ ﻭ ﻓﯿﻠﻤﺒﺮﺩﺍﺭﯼ ﻭ ﻋﮑﺲ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪ ﺷﻌﺮﺵ ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺎﯾﻪ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺖ. ﺷﻤﺎ ﻭﻗﺘﯽ ﺩﻭﺭﺑﯿﻦ ﺩﺳﺘﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﯿﻠﻢ ﻣﯽﮔﯿﺮﯾﺪ. ﺣﺘﯽ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﯽ ﻫﻢ ﺑﺨﻮﺍﻫﯿﺪ ﻓﯿﻠﻤﺒﺮﺩﺍﺭﯼ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﮑﻪﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﯽﺩﺍﺭﯾﺪ ﺑﻌﺪ ﺍﯾﻦﻫﺎ ﺭﺍ ﮐﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻣﯽﮔﺬﺍﺭﯾﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﺑﻂ ﻣﯽﺩﻫﯿﺪ. ﺍﯾﻦ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﻫﻢ ﮔﺴﺴﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺗﻔﮑﺮ ﻓﺮﻭﻍ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺍﺳﺖ. ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺣﺴﻦﺍﺵ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪﺍﯼ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺩﺭ ﺑﻨﺪ ﺩﻭﻡ ﺷﻌﺮﺭﺍﺟﻊﺑﻪﻣﺴﺎﻟﻪﺩﯾﮕﺮﯼﺻﺤﺒﺖﻣﯽﮐﻨﺪﻭﺩﺭﺑﻨﺪ ﺳﻮﻡﺑﺎﺯﺗﻔﮑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭﺑﻌﺪﺩﺭﺁﺧﺮ ﺑﺎﯾﮏﭘﯿﻮﻧﺪ ﻇﺮﯾﻔﯽ ﺍﺯ ﺗﻔﮑﺮ ﺁﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻭﺻﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ.« ﺗﻮﻟﺪﯼ ﺩﯾﮕﺮ» ﺷﻤﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﯾﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﻭﻍ ﺩﺭ* ﺑﯿﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺵ ﻭ ﺗﻨﺶ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﻣﯽﺁﯾﺪ ﻭ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﺭﺍ ﻣﯽ ﺑﻪﻧﻈﺮﻣﯽﺭﺳﺪﺩﺭ ﺑﻌﻀﯽﺷﻌﺮﻫﺎ ﺳﯿﺎﺳﯽﻣﯽﺍﻧﺪﯾﺸﺪ ﻭ ﻣﯽﺑﯿﻨﺪ. ﺁﯾﺎ ﻓﺮﻭﻍ ﺑﻪ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﻢ ﮔﺮﺍﯾﺶ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ؟ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﻫﺮ ﺷﺎﻋﺮ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ: ﻫﺮﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺧﻮﺩﺵ ﺳﺮﻭﮐﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ، ﯾﮏ ﺟﻮﺭ ﭼﭗﮔﺮﺍﯾﯽ ﭘﯿﺪﺍ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺁﺯﺍﺩﯼﺧﻮﺍﻫﯽ. ﻓﺮﻭﻍ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﭼﭗﮔﺮﺍ ﻧﺒﻮﺩ، ﻭﻟﯽ ﺩﺍﺷﺖ ﻣﯽﺭﻓﺖ ﻣﺎﯾﻪﺍﺵ ﺭﺍ ﭘﯿﺪﺍ ﺑﮑﻨﺪ ﻭ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﻧﻮﻋﯽ ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻮﺩ. ﺍﻭ ﺑﻪ ﮐﻠﯽ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﻫﺎ ﻧﺸﺪ، ﺍﻣﺎ ﭘﺎ ﺑﻪ ﺍﻗﻠﯿﻢﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﻭ ﻣﮑﺎﻥﻫﺎﯼ ﺗﺎﺯﻩﺗﺮﯼ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ ﭼﺸﻤﺶ ﺑﻪ ﺭﻭﯼ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺩﯾﮕﺮﮔﻮﻧﯽ ﺑﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺟﺰ ﺧﻮﺩﺵ ﻭ ﻣﻌﺸﻮﻗﺶ ﺩﻧﯿﺎ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺯﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﭼﻄﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺩﮔﯽ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺑﻪ ﺷﻌﺮ ﻓﺮﻭﻍ* ﺟﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﻨﺪ ﻭﻟﯽ ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺳﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﮔﺎﻩ ﺳﺒﺐ ﺍﻓﺖ ﺁﻥ ﻣﯽﺷﻮﺩ؟ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ: ﺯﺑﺎﻥ ﺳﺎﺩﻩ ﺍﮔﺮ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ، ﻟﺰﻭﻣﺎ ﺷﻌﺮ ﺭﺍ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻧﻤﯽﺁﻭﺭﺩ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮ ﻗﺪﺭ ﮐﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻪ ﻟﻐﺖ ﺑﺎﺷﺪ، ﺳﻄﺢ ﺗﻔﮑﺮ ﺍﻭ ﻫﻢ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﯽﺭﻭﺩ.ﻣﺎﺑﺎﻟﻐﺖ ﻓﮑﺮﻣﯽﮐﻨﯿﻢﻭ ﻭﻗﺘﯽﻓﮑﺮﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﻟﻐﺎﺕ ﺭﺍ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ ﻭ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻣﯽﮔﺬﺍﺭﯾﻢ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺗﻔﮑﺮﺷﮑﻞﺑﮕﯿﺮﺩ.ﻣﻦﻣﻨﮑﺮﻧﯿﺴﺘﻢﮐﻪﻣﺴﻠﻂﺑﻮﺩﻥ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮﺩﻥ ﺑﻪ ﻟﻐﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺭﺍ ﻭﺍﻻﺗﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﻭﻟﯽ ﻟﺰﻭﻣﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺍﯾﻦ ﻃﻮﺭ ﻧﯿﺴﺖ. ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪﻫﻢﺷﮑﻠﯽﺩﺍﺭﺩﻣﺜﻼﻭﻗﺘﯽﻓﺮﻭﻍﻣﯽﮔﻮﯾﺪﮐﻪ ﻣﺜﻞ ﺗﮑﻪ ﯾﺨﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧﻢ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻗﯿﺎﻧﻮﺱ ﺭﻫﺎ ﺷﺪﻩﺍﻡ ﻭ ﺷﻮﻡ،ﭘﺸﺘﺶﯾﮏ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺗﮑﻪ ﺗﮑﻪ ﺷﺪﻥ ﺭﺍ ﭘﺬﯾﺮﺍ ﻣﯽ ﺍﺳﺖ. ﺍﻭ ﺍﺯ ﺭﺍﺯ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﺍﻭﻟﯿﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﻭﻗﺘﯽ ﺩﻧﯿﺎ ﻣﯽﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﯿﺎﯾﺪ ﺁﻥ ﭼﯿﺰ ﺗﮑﻪ ﺗﮑﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻫﻤﻪ ﺳﺘﺎﺭﻩ ﻭ ﮐﻬﮑﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪ. ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﯾﻦ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺑﻪ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺩﺭ ﮐﻼﻡ ﻓﺮﻭﻍ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﮔﻮﯾﺪ ﺗﮑﻪ ﺗﮑﻪ ﺷﺪﻥ ﺭﺍﺯﯼ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ، ﻭﻟﯽ ﻭﻗﺘﯽ ﻣﯽ ﮐﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﺷﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﺗﻔﮑﺮﺵ ﺑﺮ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ ﺑﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﭘﯿﺪﺍﯾﺶ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﮐﻨﺪ. ﺍﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺯﯾﺎﺩ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮﺩﻥ ﺑﻪ ﻟﻐﺎﺕ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﯽ ﻧﻤﯽﺧﻮﺍﻫﺪ ﻭﻟﯽ ﯾﮏ ﺟﻮﺭ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻣﯽﺧﻮﺍﻫﺪ. ﺫﻫﻨﯽ ﻣﯽﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺭﺍ ﺑﮕﯿﺮﺩ، ﺷﻤﯽ ﻣﯽﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺯﯾﺎﺩ ﺗﻔﮑﺮ ﮐﻨﺪ، ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺭﺍ ﺩﺭﯾﺎﺑﺪ. ﺍﯾﻦ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺷﻢ ﺫﻫﻨﯽ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﻍ ﺧﯿﻠﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﻭ ﺷﻬﻮﺩﯼ ﺑﻮﺩ. ﺭﺍ ﺩﻭﺭﻩ ﮔﺬﺭ ﺑﺪﺍﻧﯿﻢ،« ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺑﯿﺎﻭﺭﯾﻢ» ﺍﮔﺮ* ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﯿﻢ ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﭼﻪ ﺩﻭﺭﻩﺍﯼ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺩﻭﺭﻩﺍﯼ ﺑﺪﺍﻧﯿﻢ؟ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ: ﺑﻠﻪ ﺩﻭﺭﻩ ﮔﺬﺭ ﮐﻼﻡ ﺩﺭﺳﺘﯽ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺭﻩ. ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﯿﻢ ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ ﺩﻭﺭﻩ ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﯽﻫﺪﻑ ﺑﻮﺩﻥ ﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮﯼ ﮐﻪ ﻫﺪﻑ ﻣﺸﺨﺺ ﻓﺮﻭﻍ«ﺗﻮﻟﺪﯼ ﺩﯾﮕﺮ» ﻭ ﻣﻄﻤﺌﻨﯽ ﭘﯿﺪﺍ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺩﺭ ﺑﻪ« ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺑﯿﺎﻭﺭﯾﻢ» ﻫﻨﻮﺯ ﺳﺮﮔﺮﺩﺍﻥ ﺍﺳﺖ، ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﯾﮏ ﺟﺎﯾﯽ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﮐﻪ ﺭﻭﯼ ﯾﮏ ﺟﻬﺖ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺍﻓﺮﺍﺩ، ﺷﮑﻞ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺩ، ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ، ﺑﻪ ﺩﻧﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ ﻭ.. ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.« ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺑﯿﺎﻭﺭﯾﻢ ﺑﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﻓﺼﻞ ﺳﺮﺩ» ﺷﻌﺮﻫﺎﯼ* ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺭﯾﺪ؟ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺷﻌﺮﻫﺎﯼ ﺧﻮﺑﯽ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ؟ ﺳﯿﻤﯿﻦﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ:ﭼﺮﺍﺷﻌﺮﻫﺎﯼﺧﻮﺑﯽﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﻓﮑﺮ ﺑﻪ ﺗﮑﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﺗﮑﻪ ﺩﺭ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺍﯾﻦ ﻫﺴﺖ. ﻫﻨﻮﺯ ﻭﺯﻥ ﻧﯿﻤﺎﯾﯽ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ«ﺗﻮﻟﺪﯼ ﺩﯾﮕﺮ» ﺩﺭ ﻧﮑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺟﺴﺘﻪ ﻭ ﮔﺮﯾﺨﺘﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﺟﺎﻫﺎ ﺧﺪﺷﻪﻫﺎﯼ ﻭﺯﻧﯽ ﺩﺍﺭﺩ. ﻭﻟﯽ ﺍﯾﻦ ﺧﺪﺷﻪﻫﺎﯼ ﻭﺯﻧﯽ ﺧﯿﻠﯽ«ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺑﯿﺎﻭﺭﯾﻢ ﺑﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﻓﺼﻞ ﺳﺮﺩ» ﺩﺭ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﻭﺯﻧﯽ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﮑﻪ ﺗﮑﻪ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺷﻌﺮ ﻓﺮﻭﻍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ؟ ﻫﺮ ﭼﻪ* ﮐﻪ ﺩﺭ ﻧﯿﺴﺖ ﺍﺧﻮﺍﻥ ﺷﻌﺮ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻫﺴﺖ ﻣﺜﻞ ﺫﻫﻦ ﻣﯽ ﭘﯿﭽﺪ. ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ: ﺍﺧﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺷﮑﺴﺘﻦ ﺍﻭﺯﺍﻥ ﻋﺮﻭﺿﯽ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﯿﻤﺎ ﻣﺤﺘﺎﻁﺗﺮ ﺑﻮﺩ. ﺍﺧﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﺳﺎﺯ ﻭ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻮﺩ ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﺗﺎﺭ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺯﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺩﻟﯿﻞ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻗﺎﻓﯿﻪﻫﺎﯼ ﺟﻮﺭ ﺑﻪ ﺟﻮﺭ ﺧﯿﻠﯽ ﻗﺸﻨﮓ ﭘﯿﺎﺩﻩ ﻣﯽﮐﺮﺩ. ﺷﻌﺮ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﻫﻢ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺩﺍﺭﺩ، ﻣﻨﺘﻬﺎ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺁﻥ ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺳﻤﻔﻮﻧﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻗﯿﻖ ﻭ ﺣﺴﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﯿﺰﺍﻥﺩﺍﺭ ﻧﯿﺴﺖ. ﻣﻮﺳﯿﻘﯽﺍﯼ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻃﺒﯿﻌﺖﮐﻠﻤﺎﺕﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪﻩ.ﮐﻠﻤﺎﺗﯽﮐﻪﺻﯿﻘﻞﯾﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﭘﺎﮐﯿﺰﻩ ﻭ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺧﻮﺵ ﻧﻮﺍ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﮐﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻣﯽﻧﺸﺎﻧﺪ ﻭ ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﮐﻪ ﻭﺯﻥ ﻋﺮﻭﺿﯽ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﯿﻢ ﯾﮏ ﮐﻠﻤﻪ ﺭﺍ ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﺑﮑﻨﯿﻢ. ﻭﻟﯽ ﻓﺮﻭﻍ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺁﺧﺮﺵ ﺍﯾﻦ ﺟﻮﺭ ﮐﺎﺭ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﻭﺯﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻤﯽﯾﺎﺑﺪ، ﻭﻟﯽ ﺭﺍﺣﺖ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﻮﺍﻟﯽ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺧﻮﺩﺵ ﺩﻟﻨﻮﺍﺯ ﺍﺳﺖ. ﺧﺎﻧﻢ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﮐﺪﺍﻡ ﺷﻌﺮ ﻓﺮﻭﻍ ﺭﺍ* ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﯾﺪ؟ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ: ﺷﻌﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺁﯾﻨﻪ ﮔﺮﯾﻪ ﺭﺍ ﺧﯿﻠﯽ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ.«ﻭﻫﻢ ﺳﺒﺰ» ﻣﯽﮐﺮﺩﻡ ﮐﻪﺷﻌﺮﺑﺴﯿﺎﺭﻣﺤﮑﻤﯽﻫﻢﻫﺴﺖ،«ﻣﻌﺸﻮﻕﻣﻦ» ﻣﺜﻨﻮﯼ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪﺍﺵ ﺭﺍ ﺧﯿﻠﯽ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ. ﻣﻦ ﺍﺯ ﺷﻌﺮﻫﺎﯼ ﻓﺮﻭﻍ ﻟﺬﺕ ﻣﯽﺑﺮﻡ ﺍﺯ ﺑﻌﻀﯽﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻌﻀﯽﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ. ﻓﺮﻭﻍ ﺷﻌﺮ ﺑﺪ ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻢ ﺩﺍﺭﺩ. ﺑﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻌﺮﻫﺎﯼ ﻓﺮﻭﻍ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ* ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﭼﺎﭖ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺁﻥ ﺷﻌﺮﻫﺎﯼ ﺧﻮﺩﺍﻓﺸﺎﮔﺮﺍﻧﻪ ﭼﺎﭖﻫﺎ ﺣﺬﻑ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ«ﺗﻨﺎﻧﻪ» ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺷﺪﻩ، ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺕ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﻓﺮﻭﻍ ﺷﺪ. ﭼﻄﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺴﻞ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﺮﻭﻍ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﯾﻦ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﻋﺰﯾﺰ ﻣﯽﺩﺍﺭﺩ؟ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ: ﻣﺘﺎﺳﻔﻢ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﯾﻢ ﮐﺎﺭ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﺘﻔﮑﺮﺍﻥ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻫﯿﭻ ﺷﺎﻋﺮ ﻭ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﻭ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪﻭﺭﺯﯼ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﮐﺎﺭﺵ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﯿﻎ ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻣﺎ ﮐﺘﺎﺏﻫﺎﯼ ﭼﺎﭖ ﻗﺪﯾﻢ ﻓﺮﻭﻍ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ. ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺪﺗﺎ ﺍﺯ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ، ﺍﻣﺎ ﺑﻘﯿﻪﺍﺵ ﻫﺴﺖ. ﺍﺻﻼ ﺷﯿﻮﻩ ﻻﺩﻥ ﭘﺎﺭﺳﯽ ﮔﻔﺖ ﻭﮔﻮ ﺑﺎ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﭼﻬﻠﻤﯿﻦ ﺳﺎﻝ ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ ﻓﺮﻭﻍ ﮔﺴﺴﺖ ﻓﺮﻭﻍ ﺍﺯ ﺳﻨﺖﻫﺎﯼ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﮔﯿـﺮ۳۲ ﺑﻘﯿﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪ180 Iranians, Vol. 11, No. 313, Friday, March 2, 2007 ۱۳۸۵ ﺍﺳﻔﻨﺪ۱۱ ، ﺟﻤﻌﻪ۳۱۳ ﺳﺎﻝ ﯾﺎﺯﺩﻫﻢ، ﺷﻤﺎﺭﻩ، ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ۱۸

Transcript of cultureal pages 313

Page 1: cultureal pages 313

فرهنگ قلمرو درهفته یادداشت

اسماعیلنوریعالء تنظیم: و تهیه

عالء نوری اسماعیل

بقیه در صفحه ۲۷

نامه فرستاده برايم خون پر دلی با که پيش دوستی چندیزعم به که ايران، در اسالميستها» «رمز پيروزی تکرار از پس بودکه بود نوشته میشد، خالصه خمينی هم» با «همه شعار او درو در تفرقه به سر نرسيده ايم واقعی وحدت يک «ما تا زمانی که بهاين«جنگ۷۲ ما بايد ماند. بر همينمنوالخواهد میبريموضعرا ما می تواند دنبالآن حقيقتیباشيمکه و بگذاريم کنار را ملت»دوست که ديدم برساند.» و به وحدت کند خارج افسانهپردازی ازهمه گمان من، به اتفاقا، منمشغول پيچيدننسخهایاست کهاعتقادی هيچ من که چرا میشود. ناشی آن از ما بدبختیهایظاهر خوش داروی به توسل و ندارم کالسيک» «نسخه اين به«وحدت»راامریمربوطبهاعصار خشنتاريخماقبلمدرنمیدانمتلقی میکنم. مدرن جهان به ورود رمز را آن از عاقالنه احتراز و

مردمیهستيمهميشه ما يادتانبياورمکه به شروعمیکنمکه اينجا از برایتوضيحايننظر،شکوهکنندهاز وجود تفرقهدربين خودمانونداشتنامکان وحدتکردندر مورد مسایلمختلف.کار کننده فلج که تفرقه، اين از ناشی را فوتبالمان ورزش بر کشتیمان ورزش برتری ما، مثال،دشمنش آنچه برابر صف يکپارچه در يک مورد ناتوانیمان در ايجاد و در میدانيم است، تيمی«۷۲ ملتی» يکمجموعه را خود ما عمقذهنمان، يعنی، در میسرایيم. میپنداريمداستانهاراستا همين در من، دوست جنگند. سرگرم هم با همواره وحدت، نداشتن علت به که، يافتهايم

میگويد: که آنجا بود، شده متوسل شيراز حافظ از بيتی به که، بودعذر بنه را دو ملت همه و جنگ هفتادزدنـد افـسانه چـوننديدندحقيقتره

نخست میخواهمکه شما از برایاينکار، تاملکنيم. اين«دردمشترک» لحظاتیبر بيایيدپارگیشان»، از«ملت»، «هفتاد ودو اجزاءچهارگانه اينتک بيتحافظدقتکنيد که عبارتند براين فرمول آنچه گرفتن است. افسانه» پيش «راه نتيجه و در نديدن «حقيقت» از خود ناشی کهدربارهاش خود ظن هرکس به وقت آن يافت را «حقيقت» میشد اگر است که آن میگويد ما بهافسانهبافینمیکردودرنتيجه تفرقه از ميانملتها(که در اينجا بهمعنیگروههاست)برمیخاست

میشد. جانشين تفرقه وحدت وپسديدگاهکالسيکمیگويدکهما،برایخروجازروند«افسانه»بافی،محتاجيک«حقيقت»بهصورت پذيرفتهاند اينبينش دينیرا تربيتاسالمیجوامعیکه در انعکاساينباور را هستيم.اين کهاسالمبرایبرافکندناينهمهگوناگونی شعارهای مختلفیمشاهدهمی کنيم.اصالمگر نههيچ که اين معنی به داد، سر اهللا» اال «ال اله که شعار بود واحد ساختن يک حقيقت محور وازملتهایگوناگون چيزیواحدويکپارچه ازطريقاينمفهومکوشيدتا اهللا؛ و خدایینيست،جزمليت از فراتر را «امت» سطح تئوريک، در الاقل اسالم، مقام، اين در آورد؟ نام «امت» بوجود بهدر تفرقهانگيزی هر امر که شمرد بر «حقيقت»ی را آن و داد قرار ديگر اشتقاقها و نژاد و زبان و

پيدا می کند. «افسانه»ای آن ماهيتی برابر«واعتصموا که میدهد دستور ما به نبوی حديث است. آشکارتر هم اين از ديگر اسالم شعار«ريسمان محکم» ريسمانمحکمچنگبياندازيد!»و مرادشاز يعنی «به بهحبل المتين!»کهجمله تاکيدی هم يک فرمان اين بند پشت و میگويد. هم حافظ که همان «حقيقت» است هم

نشويد!» «متفرق يعنی که تفرقوا!» «و ال که میگويد: هستمی گويند:«الزمهوحدت،واجتناب بهما را میبينيمکه اسالموحافظهردويکچيز اينجا تاهيچ در فرمول اين من، بهنظر اما، است». منبسط حقيقتی و محکم ريسمانی يافتن تفرق، ازاگرهملحظهایموفقشدهکهخودیبنمايدحاصلشبرایمردمانزمانه و نکرده کجایتاريخکاربپردازم. جداگانه صورتی به دو موضوع اين به است است. بهتر نبوده بدبختی و درد جز چيزی

انسان که دريابيم تا و ايدیولوژیها مذاهب اديان و تاريخ همه به بياندازيم نگاهی است کافیطريق چنگ از و، کند پيدا را کهحديث دينیمیگويد استآن«ريسمانمحکم» هرگر نتوانستهدر وحدتی پايدار برسد. به و شدن پيروز شود و متفرق شاخه شدن شاخه بر روند بر آن، افکندن

است. من نشانه صدق سخن ملت» «جنگ۷۲ عبارت همين راستا، اينشهرستانی ابوالقاسم بن محمد ابوالفتح، از را «۷۲ ملت» اصطالح اين حافظ میگويند۴۷۹ و ۵۴۸ می زيست. در های سال بين و بود اشعری علمای از که است گرفته خراسانینام دارد النحل» و «الملل او مشهور کتاب و میبرند نام اديان» «عالم عنوان به او از فرهنگ هادر ملل جمعملتاستو، است. نوشتهشده ديناسالم در که درباره شاخههایگوناگون موجودمجموعه به معنی زمان ما و در میشد پيروان آنها گفته به و هم و شريعت به دين هم گذشته،نگاهی به کتاب شده است. با اطالق کلمه امروزی مفهوم با ملت) / دولت کشور (يا يک افرادپيامبر اسالم مرگ از سالی گذشته (يعنی۵۰۰ هجری پنجم آخر قرن که در می بينيم شهرستانی ۷۲ به الاقل اسالم بود) کرده دعوت تفرقه» از «پرهيز و کلمه» «وحدت به مؤکدا امتش را کههر کجا و القتل» دانسته «واجب و از دين» را «خارج ديگری آن شاخه و هر شده شاخه تقسيمعين است. ريخته زمين بر گستردهای را به صورت ديگر مسلمانان خونهای رسيده دستش که

میکنيم. مشاهده نيز اديان ساير تاريخ در را واقعيت هميننتيجهاش شود، حاصل وحدتی چنان و بخورد تختهای به دری اگر که گفتم حال عين درتفرقه» و «وحدت پايه دو اين مفهوم به که دهيد اجازه اين نکته توضيح برای نيست. خسران جزبدون وحدت تصور انسان، ذهن ساختمان بنياد بر که، اين نخست بيافکنيم. دقيقتری نگاهبدون که همانگونه است؛ ديگری آن تجسم رسان ياری يکی اين نيست. ممکن تفرقه تصوررا پايه» «دو تصور اين اگر که اين ديگر دو و بود. نخواهد ممکن ما برای روز درک شب تصورکنيم نگاه تز» و «آنتی «تز» همچون را تفرقه و وحدت و دهيم هگلی قرار تحليل دستگاه درکه حکايت میکنند گسترده تری روند از نوسان يک قطب دو به عنوان نيز دو اين میيابيم که درآنبرایدرک در می کند؛ و تغيير کارخانهایاستکه قولحافظ، به دارد. جهانما، نام «تغيير»و «وحدت با را آن باشد بهتر شايد در زبان فلسفی (که تفرقه و وحدت همچون دوگانگیهاییدر حوزه چه و طبيعت چه در ساحت تغيير، بر حاکم است به قوانين الزم کنيم) عوض کثرت»

زندگی اجتماعیتوجه کنيم.که است آن میتوان گفت وحدت به کثرت حرکت از و تغيير مورد در نکتهای که نخستينغالب کثرت خود، حال به عالم امور کردن با رها و انرژی صرف بدون میبرد. انرژی کار اينشود ناچاريم وحدت به کثرت تبديل به معطوف ما اراده که اين محض به اما کم هزينه، و است

کنيم. هزينه را زيادی چيزهایوضع موجود بهمريختگی به وحدت رسيدن الزمه نخستين تغيير، حوزه در حال، عين درخودش جای چيز سر و هيچ بدهد دست از را خود متعادل نظم عالم کثرت طوری که به است،هر مثال، دانست. وحدت به کثرت از حرکت مکانی» و زمانی «شرط میتوان را اين نباشد.

ملت ۷۲ جنگ

از کی می شناختید؟ را فروغ *حدودسالهای۳۳ و ۳۴ ما سیمینبهبهانی:ذوق اهل خانمی فخری ناصری که خانم منزل دریک داشتیم. ماهی ماهانه جلسات فهمیده بود ومرتبه آنجاجمع می شدیموغالبامن وفروغو خانمو نادرپور گاه رخشا و... بودیم. خانم و واال لعبتشعر داشتیم، ساز و موسیقی بودند. هم مشیری

میشد. بدل رد و ادبی میشد، اخبار خواندهفروغ دوسالطولکشید. اینجلساتحدودتازه کتاب میخواند، شعر جلسات در این همبعد از شوهرش مدتی بود. کرده «اسیر» را منتشرو کرد و چندی ناراحتی روحی پیدا گرفت طالقدورهم جمعشدیم بعددوباره بیمارستان خوابید.دیگر میکرد. اما شرکت جلسات هم در فروغ وهوای جلسات مثل قبل نبود. اینجلسات حالو

۳۷ و ۳۸ ادامه یافت. سالهای حدود تامیدیدید؟ را همدیگر بعد آیا *

خصیصه فروغ میدانید بهبهانی: سیمیناو از شب یک بود. پرخاشگری جور یک ذاتیاش

دیگر کنار کشیدم. بعد به از آن رنجیدم ورنجیدید؟ چرا *

سیمینبهبهانی:بهتراستیادگذشتهنکنیم.نمیکنم فکر هنوز خیلیدوستدارم، را منفروغاو بودوشعر خواهد زنده همیشه واقعا او مرده. که

است. جاودانهای و خوب بسیار شعربگویید. فروغ اشعار از *

فروغ بدون اولیه شعرهای سیمین بهبهانی:تردید درقالبدوبیتی هاینیماییاست.من، فروغفرخزاد، نادر پور،فریدونمشیریو نصرت رحمانیآغاز نیماییکارمانرا دوبیتیهایبههمپیوسته باالبته شیوه ای رویآوردیم. هرکدام به بعد و کردیمکار و سر هم غزل با دوبیتیها این کنار در منفروغ و شروع کردم دوبیتیها با این من داشتم.قول دکتر به که عاشقانهاش با دوبیتی های هممجابی بسیارتنانهبودشروعکردوخیلیهم موفقمن می گفتیم. بعد شعر جور این تا مدتها بود.نیمایی شعر به طرف رفت و فروغ غزل به برگشتموزنهایی که خودش سراغ رفت هم بعد از آن وعمرش هم بعد و میکرد مخدوش را آنها عمدادر همان فرصت کوتاه بود، فرصتکافینیافت،اما

کرد. کارهای درخشانی کوتاهفروغ چه شعر ویژگی مهمترین شما * به نظر

است؟ چگونه او اشعار تکاملی سیر و هستفرخزاد شعر خصوصیت بهبهانی: سیمینآنها در که و صداقتی است قوی احساس همان«تولدی شعرهای استواری کار، در ولی هست.در که نواقصی و آن دارد شیوه دیگری واقعا دیگر»وجه هیچ به دیده میشد فروغ گاه اولیه کارهایکتاب«ایمان نمی شود. در «تولدیدیگر» دیده دررا تقریبا وزن میبینیم سرد» فصل آغاز بیاوریم بهبند آن شده، یعنی در عوض و شیوه هم رها کردهو نیست گرایش به زیبایی در پی و پی تصویرهایمیشودو پیدا حالتاندیشهورزیدرشعرها بیشتر

میشود. دیده هم در آنجا تفکر گسستگی یککنار را وزن فروغ وقتی شما نظر به *«در آن مثال از قبل یا است میگذارد موفقتر

تولدیدیگر»؟دو فروغ کارهای اولیه بهبهانی: در سیمینشعرها که این یکی داشت. وجود موفقیت عاملبرخورد اولین در خواننده و بود روان و ساده بسیارهمان بگیرد. را دارد شعر که آنچه میتوانستاین و مشیری هم هست که در شعر خصوصیتیسادگیوروانیهرجورخوانندهایراجذبمی کرد.برای عاملی بود داشت که احساس قویای بعددر که جسارتی آن اینها بر و عالوه توفیق فروغو به میداد خرج به خود زنانه عواطف فاش کردنشعرهایش همه که در اصرار داشت مستمر طوررا به آنها و برایمردمعجیببود بکند، را این کاربسیار شهرتش و در متمایل میکرد شعرش طرف

او شهرت که بگویم نمیتوانم من واقعا بود. موثرو جسارت برای بیشتر بود، شعرش تمامیت برایرا این سعی میکردند بعضیها بود و او بیپرواییپا و سنت های دست از گسست یک نوع پای به

بود. هم این طور بگذارند که گیرایمانبیاوریم» «در را فکر احساسبه از * گذر

میبینید؟دیگر» «تولدی در نه بهبهانی: سیمینبازهم «تولدی دیگر» درستاستکه در میبینم.هم شعرها در بعضی و احساسی هست جنبه آنتن کنار ولی در نکرده، رها را کلی تن به هنوزدو کتاب قبلتر در تفکر را هم هست. این تفکرولی است. ناپخته فکر آنجا اما دید، میتوان همتفکری به کم کم دیگر» فروغ «تولدی کتاب دراجتماعش دردهای و مردم زندگی به که میرسدمختلف قشرهای بین که سطحی اختالف به و

جامعه هست فکر بکند.اینکتابراجع بهفلسفهو ماورالطبیعهفکر درتا میشود که دیده شعرش در رگههایی میکند و

است. نبوده دیگر» «تولدی از قبلبیاوریم به «ایمان در که فکری * آن گسست

چگونه است؟ میبینید سرد» آغاز فصلسیمینبهبهانی:گسستتفکردرشعرفروغبهفیلمبرداری دوربین و فروغ با از وقتی است. ناچارگرفت. را شدشعرشهمهمانمایه وعکسآشناصحنههای از است دستتان دوربین وقتی شماهم داستانی از اگر حتی میگیرید. فیلم مختلفبر را مختلف تکههای کنید فیلمبرداری بخواهیدهم به میگذارید و هم کنار را اینها میدارید بعدگسسته هم می دهید. این صحنهها همه از ربطبه همین ترتیب اینشعرها هستند. تفکر فروغدربه راجع یعنی هست هم حسناش اتفاقا است.دوم در بند بالفاصله و میکند صحبت مسالهایشعرراجعبهمسالهدیگریصحبتمیکندودربندسومبازتفکر تغییرمیکند وبعددرآخر بایکپیوند

وصل می کند. هم به را آنها از تفکر ظریفی«تولدیدیگر» فروغ در کردید که اشاره * شمامی بیند و از خودشوتنش بیرون میآیدو بیرون رابهنظرمیرسددر بعضیشعرها سیاسیمیاندیشدپیدا گرایش سوسیالیسم به فروغ آیا میبیند. و

کرده بود؟و نویسنده و شاعر هر بهبهانی: سیمینیک دارد ، سروکار خودش اجتماع با هرکسی کهآزادیخواهی. البته و میکند پیدا چپگرایی جورداشت می رفت ولی نبود، چپگرا به شدت فروغشدن جدا نوعی کار این و بکند پیدا را مایه اشرها گذشته کلی از به او خودش بود. گذشته ازمکانهایتازه تری و اقلیم هایدیگر به پا اما نشد،باز دیگرگونی اندیشه روی به چشمش و گذاشترا هم دنیا خودش و معشوقش جز که شده بود

باشد. داشته نظر زیر* چطور است که سادگی کلمات به شعر فروغ شعر در ساده کلمات همین ولی میدهند جان

میشود؟ گاه سبب افت آن دیگرانآن در اندیشه اگر ساده زبان بهبهانی: سیمینقدرکه البتههر پاییننمیآورد. را شعر لزوما باشد،باالتر شاعرمسلط به لغتباشد،سطحتفکر او هممیرود.مابالغت فکرمیکنیمو وقتیفکرمیکنیمآن تا کنار هممیگذاریم و در هم پشتسر لغاتراتفکرشکلبگیرد.منمنکرنیستمکهمسلطبودنواالتر اندیشه را لغاتالزم زبانومسلطبودنبه بهخود نیست. طور این همیشه لزوما ولی میکند،اندیشههمشکلیداردمثالوقتیفروغمیگویدکهو شدهام اقیانوسرها در مثلتکهیخیمیمانمکهمی شوم،پشتشیک اندیشه پذیرا تکهتکه شدنرادنیا که وقتی انفجار اولیه میگوید از راز او است.و شد تکه تکه چیز آن بیاید وجود به می خواستممکن شد. پیدا آن از کهکشان و ستاره همه ایننبوده فروغ کالم در صراحت به اندیشه این استولی وقتیمی گویدتکهتکهشدن رازیاست باشد،که شاید میکند، منعکس را وجود وحدت کهآن به جهان و پیدایش آغاز به بر میگردد تفکرش

اشاره می کند. اینمساله زیادمسلط بودنبه لغاتذهنی میخواهد. الهام جور یک ولی نمیخواهدمیخواهد شمی را بگیرد، مطالب که میخواهددریابد. را مطالب کند، تفکر زیاد که آن بدون کهشدید فروغ خیلی در ذهنی شم این دریافت و این

بود. شهودی وبدانیم، گذر دوره بیاوریم» را «ایمان * اگردورهای چه به دورهای چه از گذر میتوانیم

بدانیم؟درستی کالم دوره گذر سیمین بهبهانی: بلهدوره از اینباره.میتوانیمبگوییمدورهگذر استدرمشخص هدف که شاعری به بودن بیهدف شاعرفروغ دیگر» «تولدی میکند. در پیدا مطمئنی وبه «ایمان بیاوریم» در ولی سرگردان است، هنوزکه مستقیم جهت یک روی که رسیده جایی یکبه دارد، که زندگی افراد، شکل جامعه، به بیشترمتمرکز و.. در آن متولد شده دنیایی که به محیط،

است. شدهفصلسرد» به آغاز * شعرهای«ایمان بیاوریمخوبی شعرهای شما نظر به ندارید؟ دوست را

نیستند؟سیمینبهبهانی:چراشعرهایخوبیهستند.اندیشه و فکر تکه به تکه کتاب این اشعار در

هست.رها را نیمایی وزن هنوز دیگر» «تولدی درگریخته بعضی جاها و جسته نکرده است، البتهوزنی خدشههای این ولی دارد. وزنی خدشههایخیلی سرد» فصل آغاز به بیاوریم «ایمان درتکه را آن و رسیده وزنی انفجار به و شده بیشتر

است. کرده تکهچه هر چگونه است؟ شعر فروغ * موسیقیکه در نیست اخوان شعر موسیقی هست مثل

پیچد. می ذهناوزان شکستن در اخوان بهبهانی: سیمینساز با اخوان بود. محتاطتر نیما خود از عروضیبه و می زد هم تار گاهی و بود موسیقی آشنا وآوردن خودش با شعر در را دلیل موسیقی همینبهجورخیلیقشنگپیادهمیکرد. قافیههایجورموسیقی آن منتها دارد، موسیقی هم شعر شاملوحساب و دقیق و است سمفونی موسیقی مثلکه از هست موسیقیای نیست. میزاندار شده وطبیعتکلمات گرفتهشده.کلماتیکه صیقلیافتهکنار است را نوا خوش و شده درخشان پاکیزه و وبا هم شاملو شعر در می بینیم که و مینشاند همکلمه را یک ندارد نمیتوانیم عروضی وزن این کهبهجا بکنیم.ولیفروغدرکتابآخرش اینجور جاولی نمییابد، در گاهیاوقات وزنرا نمیکندو کارایجاد خواندن در مشکلی و میشود خوانده راحت

است. دلنواز خودش کلمات توالی و نمیشودرا فروغ شعر کدام خودتان بهبهانی * خانم

دارید؟ دوستآینه گریه در روز تمام شعر سیمین بهبهانی:دارم. دوست خیلی را سبز» «وهم میکردم«معشوقمن»کهشعربسیارمحکمیهمهست،از من دارم. دوست خیلی را عاشقانهاش مثنویاز و بعضیها بیشتر میبرم از فروغ لذت شعرهای

دارد. کم بد خیلی شعر کمتر. فروغ بعضیهابا همیشه فروغ انقالب شعرهای از بعد *خودافشاگرانه آن شعرهای و شده چاپ سانسورچاپها حذف همه در «تنانه» شما به قول وشعرها نوع این که معتقدید هم شما شده،است چطور شد. فروغ رسیدن شهرت به سبباین شعرها بدون را فروغ انقالب پس از نسل که

میدارد؟ عزیزکار بگویم که متاسفم بهبهانی: سیمیندر این متفکران و نویسندگان و تمام شاعرانو نویسنده و هیچ شاعر شده و سانسور سالهاسانسور کارش دچار تیغ اندیشهورزی نیست کهدر فروغ قدیم چاپ کتابهای اما باشد. نشدهازشعرها موجوداست.ممکناستچندتا خانههابقیهاشهست.اصالشیوه اما باشد، سانسورشده

پارسی الدن

فروغ خاموشی سال چهلمین مناسبت به بهبهانی سیمین با وگو گفت

از فروغ گسستپاگیـر و دست سنتهای

بقیه در صفحه ۳۲

180Iranians, Vol. 11, No. 313, Friday, March 2, 2007 ۱۱ اسفند ۱۳۸۵ جمعه ،۳۱۳ شماره یازدهم، ۱۸ ایرانیان، سال

Page 2: cultureal pages 313

رهآوردگشت

و گذار در

وبالگهامختصر و کوتاه گزیده های

بقیه در صفحه ۳۲

نبوت ختمحامد حاج

خاتم وآله، علیه صلىاهللا اسالم، پیامبرمتعالپیامبرى خداوند او از بعد استو انبیاءقیام تا و ابد تا اسالم دین فرستاد و نخواهدو هرکس بود جهانیان خواهد قیامت دینپیامبرى ادعاى (ص) رسول حضرت از بعدغیر از هر حکمى و دجال است و کند دروغگوشود تمام بر مردم جهان عرضه اسالم احکامپیامبران قبل طرف از که آن چه باطل است،طرفبشر، چونحکم از چه و اسالم باشد، ازممکننیست احکام برترى داردو تمام بر خدا

بیاورد. را آن بتواند بهتر از بشرى عقل کهبنیهاشم» کوچه «اطراف وبالگ

دو و بیست و صدنویس شبانه

«سالمآقایمحترم،میبخشیدکهمزاحمدیدم آخه هستین؟ وکیل شما شدم. شما۱۵ یا ۱۶ می خونین...» قانون کتاب دارینطالییش بلند و الغر. موهای قد بود، سالهچشمانش پای گودی بود. بسته اسبی دم راچاک سینههاینحیفش را توی چشممیزد.تابستانیش پیراهن شکاف از زحمت هزار باورزشی قرمز کفشهای بود. انداخته بیرونفیلتر بدون سیگار یک داشت. پا به کهنهایروی باالتر، و انگشتانش میسوخت میانماژیکسیاه،درشت وپر رنگ ساعد دستش با

دو» و و بیست : «صد بود نوشتهو داشت تاخیر ساعت نیم بروکسل، قطارنبود. انداختن جای سوزن قطار ایستگاه درو مسافر این همه وجود که با کردم تعجبدیده؟ خودکار را عنوانکتابم توریست، چطوررا کتاب و کتابم گذاشتم میان را دفترچه ام ونیستم وکیل که توضیح دادم زانوهایم. رویکمکش خوشحال میشوم کردم که اضافه وزل چشمانم به تردید کرد، لحظه یک کنم.خیلی خواهش یک می تونم «جناب، زد:نگاه دستانش شما بکنم؟» به از محترمانهمیلرزید. انگار سالهاستکههمین کردم...گفتم: «حتما.. میلرزند. ممتد آرام و طورشد سرخ و من کرد، کمی بفرمایین..» منداشته سکس من با دارید «دوست پرسید: و

میشه ۱۵ یورو». برای۱۰ دقیقه. باشید؟ساعدش، روی کردم، نگاه دستانش بهاز جای پر بود بیست و دو، صد و کنار عدد

تزریق...بود» ابر پشت ماه بود، «شب وبالگ

که...؟ آمده پیشخزه

شوید خسته که حال، به تا آمده پیشمیانشان از که نمیشود دیوارها، سختی ازبا نمیشود که اشیاء، پابرجایی از شد، ردجسمتان، سنگینی از و داد، حرکتشان نگاهکه همین وقت ها، از وقتی نمیگذارد کهشوید؟ بلند زمین از سبک و آرام خواستیدباز خاطرههای بد، که حال، به آمده تا پیشفلج تانکند،حالزندگیتان،چیزینباشدکهآیندههای دور،زیرغبارهایتیره میخواهید،وفراهم نکند؟ برایتان دلخوشی مسموم، هیچدشنام نه بتوانید که به حال، تا آمده پیشبسته، چشمهای با نه و بخندید، نه دهید،رسیدن فرا آرام، آبی، نیلوفر برگهای رویبارانرا،به بادرا، و لحظههایناگزیر طوفانرا،ولی بنشینید ؟میدانمکه پیشآمده، انتظار بقیه در صفحه ۴۱

«آخرین روزهاییک عمر محنتخیز» عنوانپدرش از بهار مهرداد یاد زنده آخرین خاطرهو صد مناسبت به که است، بهار ملکالشعرایشده منتشر بلندآوازه اینشاعر بیستمینسالروزخاطرات این از تکه هایی میخوانید آنچه است.کرده منتشر را آن «پارس» خبرگزاری که است

است.آسودگی را در عمر آخر هم، پدرم روی برروحیبهسر می برد، گرچه تمامشب چراغکوچکاتاقشبررویمیزروشنبود،گرچههرشبازدرداما تببهخواب نمیرفت، تنگی نفسو از سینه،روشنی شگفتیدر چهرهداشت. دلشراضی بود.از می کرد، پرستاریش او اتاق در شب ها که مادرمشب نیمههای گاهی میگریست، پدرم نالههایهمه میدویدند، میشدند، چراغها روشن همهدردهایکوبنده ای تبهایسختو از چونپدرم

میبرد. رنجوضع از که بود، پدرم دارو پر از همیشه او میزکه این از خبر داشت بیش کم و خانواده مالیبود، متاسف کرد تهیه او برای باید دارو همه اینمیکرد که فکر نمیگفتیم، چیزی او به اما مااین کمک بار وقت آن و کرد دولت کمک خواهدکمک اما کمخواهدساخت. را کمرشکنخرجهااززندگیش هنگامیبهاورسید که بیش از یکماهیادممیآید،بهطرز زندگیفردوسیبه بود. نماندهاو دارند. یکدیگر شباهت بزرگ به مردان عجیبیهمچون مدح صاحبانقدرترانگفته بود محکوممن نیز چون راهملترا انتخاب پدر بهعذاب شد،

آمد. دچار سرنوشت این به بود کردهماه ها رزمآرا او بکنند. به هم حتینمیخواستندهمانکمک اندکرارجال حتی شود. مطرح وزرا هیات در مساله این نگذاشت و گذشتفرهنگینیزکهصاحبمنصبی بودندبااینکار مخالفتمیکردند.آنوقترا عقبمیانداختند. رسید،کسانیکهتصویبالیحه نوبتبهرجال دیگربه حال رجال وگرنه دل شد، فوق مبلغ تصویب مسایل باعث تنها بعضیصلح» «جمعیت بر رهبری پدرم از که نمیسوزد. آنان ملت خادمین

را او شر زودتر میخواستند گویا داشتند واهمهوادار را او مالی فشار تحت در که این کنند،یا کمانتخاب که را راهی پدرم اما نمایند. استعفا بهمنفعتی جایی اگر تا نبود مزدوری راه بود، کردهفراموشکند. پدرم، بیشتر باشد،تکیهگاه اولی راپیام در و کرد انتخاب را ملت آزادی و صلح راهاین راه را نباشم چه و باشم «چه خود گفت که

است». و پرامید چون راست بپیمایید،نخواهد دیری دیگر که می دانست پدرمبام لب بر «آفتاب عمرش میدانست که پایید؛عزیزش، ملت، فرزندان که است». میدانست

دید. نخواهد رااز انبوهی میتینگهای صلح او وقتی برایاست. سخنمیگفتم افسوسمیخوردکه نبودهبرای امسال «بهار بود: گفته قهرمان به روزیمشکل پیمودن آن که میماند مانند کوهی منیک از بود، او نتوانست بیش مشکل هم است».

را بپیماید. آن سومفرو رفت، قبل از وفات به اغما یک هفته ازتحمل تاب اندامش نبود، جای بر حواسش نداشت، بهخوابرفت، غذایش را سنگینیخودبا گیالس، مادر غم را آن شیر بود. و رقیق سوپتنها زدهامبهدهانشمی ریخت،سخننمیگفت.چشم با میدید، همه را همه چیز را چشمانشاندوه. آنچشمهایپرحسرتو با دنبالمیکرد،ریخته بود. بلندش پیشانی بر موهای ژولیدهاشداشت، سر را بر کوچکش و سفید رنگ شبکالهحکایت مبارزه پر زندگی یک از که چینهایینفسبهسختی میآراست، پیشانیشرا میکرد،

میآمد. بر سینهاش ازقاشق با را آن پسمادرم غذا از از جایحرکت نمیکرد، سرانجامدیگرچیز سرانجام هیچ بدانید که است اندوهبار چقدر گلویش میریخت. دراز را استبداد ضد فریادهای گلویی که روزی نمیرفت. پائین او گلوی ازآواز به را او بهای گران و ناب قصاید که گلویی بود، فرستاده بیرون سینه

خاموش باید را در موقعی که «خاموشیمعلم اشیاء همه می گیرم. یاد دریا از باشم بودهانسانند.شما هممثل من باشید. خیلیحرفهابایدمحکم رامی بایستشنید. فقطعقاید خودرا

داشت.» نگاهآستارا، بهمن ۱۳۰۹ از سوم مورخ [نامه[۴۲۲ «نامهها»،

کثرتگرایی به اعتقاد مجسم نمونه نیماکه است کیمیایی واقع به این و است عقیدتییعنی زندگیفرهنگیمان بسیار کمداشتهایم. درفهم کردن و داشتن دیگران درد از از مایهای پسچهها، و و چه و خوب دیدن و دیدن دیگران رنجدارای باشی. آرام و ساکن دریای مانند «باید تازهبهتر معنی به گوش داشتن دو ولی گوش». دو

نیست. شنیدنسخنواحدآواز شنیدن یک گوش برای نیما، گفته بههرنابحق و «شنیدن برای یکی و درست حق ومیداندکه ناهمواری»است، چوناینحداقل راپیدا معنی که با «ناحق» است مقابله در «حق»میکندوزیبامی شود. یعنی بایدبرای«نادرستهاکهمردممی گویندراجع بههرچیزوهرکس،حتیآن تو»گوشیبرایشنیدنداشتو راجعبهخوددل با مثلخود نیما، باید«مثل بسیطزمین، رارا. یعنیآماده تحویل بگیریهمهحرفها گشادهدستور دهد تو به خام تو «شاگردجوان و باشی تااست روشن نباشی». چنین یا باشی چنان کهسلیقه با و تنها باشی. هیچ کس چنین باید چرا

نمیکند». خود، زندگی خودپسندی وبا نگرشی آنوقت مقایسهبکنیدایننگرشرافکر و همه و میزند سیلی و میدوزد که لبمدرنتر است و بندهای تازهتر پوزه ذکرش ابداعباشند و میخواهند، نگفته که آنچه را تا دیگرانوارد اندیشه خدشهای عرصه یکهساالری در بهجای به انسانخوار و مدت ابد حاکمان نیاید.انتقادستیزی انتقادگریزیو خود،گمانمی کنید

لب سکه همین دیگر روی ایرانیها، ما اکثریتداشتن دوزی پوزه بند کارخانه و کارگاه و دوختن

نیست!از کثرتگرایی باور به این دیدگاه و این اما، ونمیدهد. هم نرفته است؛ شعار در نیما دستصنفی هر در «باید دیگر مینویسد: جای درزیبایی هر بتوانید قضاوت کند و بتواند ذوق شما«درک عمده، مساله دریابید.» لذت به را صنفیاز عهده اگر و چیز» همه در ورود و توانایی استدیگر، به عبارت اگر بر نمیآیید، کاری چنینذهنبستهای داشتهباشید«شماذی نفوذبزرگینخواهیدشد.»و ادامهمیدهدکه اگرمرتکببدی

ندارد اهمیتی نمیشوم،مثل بدی از «من ولیمی برم» لذت شیطانرا «خوب بدی حتی ومییابم»و،ازآنگذشته،یک از بافی مغلق «از خالف سلیقه بر سبکخود هملذتمیبرم» و،«درواقع،بهجایگویندهپرواز اما می شوم واقع آن«کالغ و باز: میکنم.»بهمن که هستم زاغینمیتواند او را شهیدکند

و نگاه میکنم.» بهمن زیبایی عظمت و به اماکمبودهای همه که با نیز هست خاطر همین به«اسبابکیفمنخیلی میگوید: مادیزندگی،

مهیاست.»«کیف» فقط کثرتگرا برای نیما نه نگرشتوانایینیزهست،چونتردیدی منشاء بلکه داردنیست.» توانایی توانایی نکردن، که «قبول نداردجایدیگران به فرد بتواندخود را ایناستکه درکم البته کند. نگاه آنها چشم دریچه از و بگذارداز تنها بکنند اگر هم چنین که کسانی نیستندچشم هم که می کنند نگاه کسانی چشم دریچهایشاناند ومثلهم مینگرند؛ ولینیما میگوید:«بتوانیم باید، نداریم» قبول را آنها کار «اگر

کار خود میبرند، از آنها که آنها حظی را مثل«شما اگر نمی دهد: هم تخفیف و برده باشیم.»«درکارخودتان هم که بدانید ندارید» را این هنرسپس گریز و ندارید»؛ تمام و تام چندان قدرتشاعر جماعت ندارد که تعجبی شاعر و میزند بهبراینیما،کهشاعرشاعراناست،گروهیویژه اندمخاطب همین رو، از و، مسئولیت بیشتر باشاعرشرانصیحت میکند:«این قدرخودپسند،و ازخودراضینباشید.»وقتیشاعر نتواند مغروردیگران کار قدر و یا نتواند شود جدا خود از موقتا«برای است که عجز نشانه نیما، نظر بداند، به را

است.» شما... .عیب و مناعتقاد و واقعگراییعرصه در کثرتگرایی بهجای دیگری اندیشه درپیدا برجستهتری نمودبراینیما،شاعر میکند.عملی اعتقاد بدون بودنبهکثرتگراییغیرممکنشاعر اگر یعنی است.یعنی، نباشد»، «ایننداشته باز اندیشهایخود «در پوست باشد،بسیار خودی رفته، فروپیدا وجود او خطرناکدرراه «در دیگر، آمد پی هر از گذشته که، میکند»کس هیچ چون می ماند»؛ کور خود هنر و کمالراچنانچههست«نمیشناسد».آنگاه،برایاینپیش نیاید،میافزاید: تفاهموسوء تعبیر کهسوءرا بشناسد»، خوبی که نیست من این «مقصودآنمهمتر،«هرسلیقه از بلکه«خوبوبد»و، نه،و دهد»؛ تمیز بتواند باید را خود مخالف ذوق ونهازدیدوسبکخویش،بلکه لطفکارهرکسراداردبفهمد».پس،مهماعتقاد به «در سبکیکه

است. «طبایع دیگر» وجودمیزند و دست کهن شعرای مقایسه او بهدارا زیبایی خود را اینها از میگوید: «هر کدامدر مهمتر، از آن نیست. قابل انکار که هستند»

عرصه اندیشه در و کثرت گرایی نیما

نیمابهیکهساالریدرعرصهاندیشهمیتازدچراوقت ومی نویسد

خود راتلفمیکنید کهدیگرینیزحتماسلیقه

شماراداشتهباشد؟

که بسا «چه برسد، درک این به کسی که صورتیبهرهنیزمی یابد».هرچیزبایددرحدخودشناختهمی توانم قدری به میدهد. که من نمونه و شود.روستایی ترانه یک که «از بیاورم فرود را خودبا ذوق روستایی نفر یک که ببرم کیف همان قدر

کیف میبرد.» خود احساسات ساده ودر ساالری یکه به مجددا دیگر، در جایوقت خود چرا و مینویسد میتازد عرصه اندیشهشما سلیقه حتما نیز دیگری که میکنید تلف رارا شما شخصیت دیگری این آیا باشد؟ داشته رادر که چیزهایی و زندگی آیا «بهعالوه، هم دارد؟و، است؟» بوده هم او برای بود، شما برای آنمقوله، به همین میگردد بر دیگر، باز جای دردیدن و داشتن زمین پایی بر و غرورگریزی یعنیهمین به هست، و که صورتی به آن چیز همهمعنی است بی خیلی «حقیقتا خاطر میگوید:خود جز به باشیم که قدر خودپسند آن ما اگر

نبینیم.» رامیدهد دست به روایتی دیگر، نامه ای درکه این بر صحت دارد یا خیر؛ مبنی نمیدانم کهمطالعه سرگرم گوناگون دفعات در را نیما کسینهایت و در میبیند پراکندهای نوشتههای بسیارمیخواهدچرایش رابداند.دلیل جستجوگرینیمابهاین صورت جلوهگرمیشودکه:«شاعر باید ازهرواقع گرا نیما که و البته خوشه ای بردارد.» خرمنتمام نمیگویم «من میکند: اضافه هست، همو بیشتر»؛ خوشه چند گاه می گویم اما را، خرمنادامهمیدهدکهوقتی چنین کردیمتازهشقالقمررهنمود و میکردهاند». هم «قدما نکردهایم:و فلسفهصنعت... «استتیکبخوانیدو می دهد:چه هر مارکس و دیگران مثل هگل کتابهای در

است.» به ادبیات و راجع میشود یافتوچهسخنبدیهیومهمیمی گویدنیما،کههمه با در پیوند و شاعری که درباره شعر فقط نه«آیا می گوید: که آنجا است، صادق نیز حوزههاو بودن طبیعی که امروز شاعر دارید شک هم بازکاردیگران نگشتن،یکنوع پیرامون طرز هیچدرانسان یاوهسراییو حماقتوخودپسندی استو

می کشاند؟» کریهی و هولناک قهقرای به رو رارهنمودهای وضعیت، این از اجتناب براینیستند: بردار روشناند و تفسیر و مشخص نیمااین افتاد.»و بعد بهکار «بایدنخستایمانآورد وبرای نوعیاستخوانترکاندناست افتادن کار بهبگیریم؟» «چرا فرا میگویید: و اما «فراگرفتن».باز من «بخوانید، است: آسان خیلی پاسخشرا ما چیز «هیچ چون، بخوانید» میکنم: تکراربر «زیاده ملت ما خواندن». نمیدهد، جز نجات

دارد.» احتیاج کار این به میکنید تصور آنچهتا داریم خواندن که نکنیم فراموش البتهخواندن:«خواندنکسیراکسنمیکند.مطلبکردن.» را طبق فهم کار فهمیدن است و عمدهکار کنید و«در برطبق آنچهمی خوانیدکار شماکنید، خواهید دانست دقت آنچه خوانده اید، واگر که است روشن ناگفته میگویم.» چه مننخوانید.» که بهتر همان میخوانید، «سرسریغلط فهمیدن، «غلط است: معلوم هم دلیلش

است.» کردن عملبه مجددا پرتو، ش. به معروفش نامه در اوبسیاری برخالف رجوع میکند و مقوله همینانحصاری ما که خود را متولیان اندیشمندان ازبه سینه رد «دست میگوید: حقیقت می دانندهیچکسنمی توانگذاشت»ودلیلشهمطبیعتااین استکه«هیچاثرییکدستنیست»واز آناست، کج انگشتش یک که آدم بسا ای گذشته،بخشی در شکی نیست.» او [که] بودن آدم «درنکته همین بر صورت این به نامه، این از دیگرو مطلق بهطور «در هنر چیزی که میکند تاکیدبه که نیما، بدیهی است وجود ندارد» و قطعیکارهای کثرتگرائی در برای را ترتیب، راه این

سیف احمد نوشته

ملکالشعرای بهار زندگی آخرین روزهایبهار مهرداد پسرش، زبان از

هیچچیـزازگلویپـردرداو پاییننمی رفت؛

گلوییکهروزیفریادهایسینه از را استبداد ضدبیـرونفرستادهبود

بقیه در صفحه ۳۲

190Iranians, Vol. 11, No. 313, Friday, March 2, 2007 ۱۱ اسفند ۱۳۸۵ جمعه ،۳۱۳ شماره یازدهم، ۱۹ ایرانیان، سال

Page 3: cultureal pages 313

فرهنگ قلمرو دریک زن از نگاه

میرزادگی شکوه

داشت نتوان نگه پیر دم به را ماداشت نتوان نگه دلگیر خانه دربود زنجیر چو زلف سر که را آن

داشت * نتوان زنجیر نگه به خانه در

که با این این شعر ایران. ادبیات بزرگ از مهستی، زن است*شعری پژواک فریاد زنانی همواره اما پیش سروده شده ها قرنبوده و مشغول مردساالری با مبارزه به تاریخ سراسر در کهرا پیر» «دم مصححین اغلب که حال دیدهام عین در هستند.این مفهوم شعر به دلیل می کنم فکر من تیر» گذاشتهاند اما «دم

بیمعناست. بقیه در صفحه ۳۳ بقیه در صفحه ۳۵ ترکیب

نظری با داوری ارتباط در اساسا من راستش زمینه در که تجربهای چند دارم. منفی بسیاراثبات من به پیش از بیش داشتم سینما داوریشالوده و یک داوری مورد در تفکر غلطما که کرداست در اینموردحاکم بسیارنادرستی که فلسفی وجود پوزیتیویستیکهدرباره داوری وتفکرکهنه ومیکشاند به بنبست داردبیشترماجرای داوری را

میکند. سوءتفاهم از پر واثبات گرایانه نگرش به اعتقادی مطلقا منمعتقد وجه هیچ به و ندارم داوری درباره

و درباره خدا جز نیستمـ هیچ داوریی معصومینـ و عینی معلومات دارایمتن شناخت و مطلق گویی آن در که باشدسلیقهوکاراکتر هیچگونه ذهنیآنآدمومیلیونهاو روانی ویژگی که کدیرا او استتیکی گرایشاتدر میدهد دخالتی شکل باشد. نداشته داوریاش

چیزی منفکرمی کنم داوری محصول همهآن این و می گذرد ما ذهنی فیلتر از ناگزیر به که استکرده کسب خوبی معلومات هم هرچقدر فیلتریک ذهن فردی ساختار جز نیست باشد، چیزیبازتاب خاصی شیوه جهان به ساختار این در کهچیزی که آن ارتباط با در به ویژه و پیدا میکندمعلومات مثلسینما، هنریخاص، یکرشته درحد در ما معلومات باشیم و این کرده کسب عالیباشد ما اطالع محصول و کامل مطلق، به نزدیکحیاتفردی ما در که چیزی به برمیخوریم باز همآمیخته فردی این حیات دارد و سکنی حقیقت درعاطفی ما که و نام گرایش روحی به است با چیزیعینیت از وجه هیچ به و ماست فردیت محصول

نیست. برخوردارعبور میکند. ما ذهنیت از واقع کار در جنسبرای است. فردی و ذهنی امر یک داوری پسدرجه یک رشته صاحبنظر نفر دو مثال اگر شماو داوری در هم باز باشید، ادبیات رشته یا سینمابا انتخابهایمختلفی روبهرو خواهید انتخاب آثارارزشمندتر و پررنگ تر را اثر آن از جنبه یک و شد.به این میکنید. پیدا گرایش آن به جلوه میدهیدخود ذات در داوری که هستم معتقد من ترتیب

است. فردی امر یکداوری با مورد شعر در تفاوت داوری مورد در

پدیده اساسا شعر که بگویم باید سینما دربارههم، حالتها بهترین در ما، است. داوری ناپذیری یک کیفیت چگونه هستیمکه این مشکلروبرو بادو بین تبدیل کنیم و نمره یک یک کمیت و به راو خاصی کیفیات ویژه هریک شاعر که یا دو شعردیگری از را یکی قایل شویم که نمره هایی دارندکه هریک به را، نفر چند آرای و مجموعه برتر کندو فردی روحی و با کیفیت خودشان دالیل خاصیک به تبدیل دارند، ارتباط شعر یک با خودشانهم با میتواند که کنیم اندازهگیری قابل کمیت مشکل این شود. جمعداوری شعر فقط مشکلمشکل بلکه نیست. فجرکل طور به شعر داوریداوری مشکل ولی است.این مشکالت به همه فجراضافه هم دیگری مشکل

میکند.یعنی، ما اگر با «دیدقبل کنیم نگاه سیاسی»ناممکن پایههای اینکه ازبود مساله به دهیم قرار توجه مورد را شعر داوریمیپردازیم. وقتی آدمها و گروهها نبود برخی وباشیم عادل اگر مجادالتی بشویم چنین این واردنباشیم نگرشها جناحها و از این هیچکدام جزو وداوری امر که و دستهای گروه هر که میبینیممسلما در بگیرد عهده به سال ها این برای شعر راداوری پدیدارشناختی و شناسانه وجود های پایهمداخلهخواهدکرد.مثالاگریک شاعر ازنسلدههاین در باشد قرار پسانیمایی، شعر گرایش با ،۷۰بر عواملی بنا کند آیا، را انتخاب دهه شاعرانی سهکه کرد خواهد انتخاب را شاعرانی برشمردم، کهرا او داوری» «شعریـ تفکر از این جدا نیروهایی

دانست؟ افتاده خواهند پیش پا داوری یکیعنیبحث درارتباطبایکبرداشت سیاسی،ازقضیه نادیدهگرفته پیشباعثاین میشودکه اصل شناخت ارتباطبا بهیکسطحی نگریدر ما شودوـ شعریحاالرا مسالهبرسیم.هردستهازگرایشات برگزینید پسانیماییـ شاعراننیمایییاشاملویییاکه بدهید تشکیل را شاعران این از گروه یک وبخواهندبهامرداوریبپردازندمطمئناانتخابهاییبههماندالیل وجود شناسانه، خواهندکردکه،بناخودشانهستوحتما منبعثازوضعیتوجودی

گرفت. اعتراض قرار خواهد مورد

«لژیون دونور»یک جایزه دولتی است ! همشعر فجر» «جشنواره بین المللی داوران از یکی میر احسان، احمد با و گو گفت

اینخطرناکاستپشت یک داوری کهروشنفکرانهبهشاعر

اجازهندهیممثال برایامامخمینی شعربگوید

ماه ۲۳ بهمن فجر شعر بینالمللی جشنواره اولیناعالم مراسمی برگزیدگانش را جاری طی سالکلید زمانی از جشنواره ای چنین برگزاری کرد.فرهنگ وزیر هرندی، صفار حسین محمد که خوردشعر متولی چون که اعالم کرد اسالمی، ارشاد وشعر جشنواره برگزاری با باید ندارد دولتیبحث های از پس و بشود! آن به بیشتری توجهاولین دبیر عنوان به قزوه علیرضا فراوان، اما انتخاب شد. فجر شعر جشنواره بینالمللی مستقل شاعران داوران، هیات نام اعالم از پستحریم را آن جشنواره این خواندن «دولتی» بادیوار که میرسد نظر به بدینسان، کردند. جمهوری دولت و مستقل شاعران بین بیاعتمادیچنین که برگزاری باشد آن ضخیمتر از اسالمی

ببرد. بین از را آن جشنوارهای پایگاه اینترنتی «رادیو مجتبی پورمحسن، دراحسان، میر وگویی دارد با، احمد گفت زمانه»،و فجر شعر بینالمللی جشنواره داوران از یکیکه میراحسان، مینویسد: «احمد او معرفی درنقد روی را فعالیتهایش ۷۰ خورشیدی دهه از

از امروز شعر اهالی از بسیاری شاید بود. ۵۰ شاعری آوانگارد دهه در کرد متمرکز سینماییاو ۵۰ آثار اوایل دهه در باشند، اما نداشته چندانی اطالع شعر زمینه در احسان میر سوابق یا سینا، محمد نام میشد. چاپ «فردوسی» و «تماشا» مجالت در «راحا محمد سینا» با ناممجله شعر صفحه مسئول عال، نوری اسماعیل که شد شنیده بیشتر زمانی احسان، میر هماناز و نامید مطرح سال و جوان شاعران دیگر، جوان شاعر چهار همراه را به او «فردوسی»،مقالهای با نوشتن با میر احسان احمد اما برد. نام شعر تصویر شاعر عنوان به میر احساندر است.» حجم شعر شاعر و نیست تصویر شعر شاعر که کرد عنوان یهودا»، «من، عنوانشاید توجه میخوانید. مجتبی پورمحسن پرسشهای به او را پاسخهای از اینجا بخشهایی

کند. روشن را شاعران اعتراض دلیل او عقاید به

بگذار جهان را با هم حرکت دهیم!صلح. آزادی و ستایشگر برابری، و مردان زنان همه شادباش به

برخیازما سالگشتهای جهانیراتنهادرارتباط بانامهای ظاهری شانعنوان وسیله ای برایتبلیغاتسیاسی آنها به گاهیهم از میشناسیموروزهایی این از کدام هر در که حالی در میکنیم. استفاده ایدیولوژیک یاروزهایجهانی شدهاندگوهرینهفته به دالیلتاریخیو اجتماعیجزو که

است. سیاسی و تبلیغات ایدیولوژی هر برتر از و فراتر که استگروههایمختلفمی کوشند جهانیزناستکه روز اینروزها از یکیکنند. به امریخاصمنحصر اشارههایآنرا و تاریخی معنا دالیل ارایه بااز گروهی رسمی جلسه سالگشت اولین این روز که معتقدند برخی مثال،زنانجهاناست کهبرای طلبحقوقبرابر اجتماعی درهشتممارچ۱۸۴۸ اساس بر روز این که معتقدند هم عدهای بودند؛ شده جمع نیویورک درسوسیالیستها در ۱۹۱۰ در جلسه سال در که شده برگزیده پیشنهادیسازمانمللمتحد را کپنهاکدادهشد.همچنین، در قرنگذشته آن روزبهعنوانروز جهانیزنتعیینکردهوبهرسمیتشناختهاست. اما،بهنظرواشاره هایاین من،معنااین از روزبسیارگستردهتراکنون و است «سوابق»دلیل این تنها به روز اینیادآور که دارد اهمیتوتالشهای تمامیرنجهاطول در که است زنانیدست به برای قرنهاآزادی آوردنحق برابری ومتحمل را آنها خویشمیلیونها ند؛ ا شدهعادی و ساده زن میلیونآنها تصویر ما اکنون کهزنانی نام و چهره ها در را

چندمیبینیم؛البته و پرآوازه زنانیالیزابت استثنایی چون سوزان. استنتون، کدیدیگری که پرآوازه زنان ... و کالرا زتکین و مات، لوکرشیا آنتونی، بی.زنان این که اما نتیجهای نبوده است. خوشبختانه کم هم تعدادشانکه است بذرهایی ثمره واقع در پیشرفته) کشورهای در (حداقل گرفتهاندمعنای که اگر و کاشتهاند. تاریخ طول تمام در بیشمار و ناشناس زنانیبه هجدهم قرن از که قرنهای گذشته همانی نبوده در برابری و آزادیبردگان که کالسیکی مفاهیم همان با همواره زنان اما تعریف شده، بعدنتیجه، در آزادیخودشانتالشمیکردند تالشکردهاند و، برایبرابری وزنان آزادی موضوع طور رسمی قرن نوزدهم زنان به در که نبوده تصادفی

مطرح کرده اند. بردگان کنار آزادی در راعظیم اعتصابی و اعتراض با تزاری روسیه در که زنانی به ما اگر یاتاریخنویسان که باشد باید یادمان میکنیم افتخار شدند صلح طالبشناسایی باستان و در یونان از سوی زنان جنگ را باز علیه اعتراض اولیندر بود. شده سکس» مطرح «اعتصاب صورت به اعتراضی که کردهاند؛پایان به جنگ را که وقتی تا بودند گفته همسرانشان زنان به مورد آنبود وسیلهای تنها زمان این آن شاید در خبری نیست. همخوابگی از نبریددست به در وسیله همین بردن کار به با آن ها اما میشناختند زنها کهتوجه داشت آن به باید که جالبی نکته شدند. موفق خود آوردن خواستخاطر نمایندگان به شدند که اقدامشان را زنان حاضر آن که نه است اینگناهیبزرگمی شناختند را همسر امتناعزنانازهمخوابگیبا مذهبیکهکه تزار اپوزیسیون حرف که به شدند روسی حاضر زنان نه و کنند متوقفسیاسی کند تا نتیجهای برگزار دیگر زمانی و روز اعتصاب را در میخواستاین هم و باستانی زنان هم آن دادند. باشد گوش داشته را آنان دلخواهکه بایستند؛ جنگ مقابل هیوالی رسیده که وقت آن میدانستند که زنان

شدند. هم موفق و ایستادندکل زندگی بر که طور بشری همان مهم تاریخ وقایع که نیست تردیدیاز دین جدایی است. اثر گذاشته نیز زنان بر زندگی میگذارد، اثر انسانهاحکومت درقرنشانزدهمو استقاللآموزشوپرورشبه طوریقینپایهاولیه

صنعتی انقالب می رود. شمار به مذهبی تبعیضهای بار زیر از آزادی زنانزنانبه اجتماعو نشاندادن بهطورقطع مهمترین لحظهشروعبرایورود

است. آنها بوده مانده پنهان اما طبیعی و همسانیهای لیاقت هااثراتزیادی بیستم نوزدهمو تکتک انقالب هایقرن هایهجدهموو جنبشها و انقالب ها اما همه این وقایع داشته است زنان زندگی برمشروطیت خودمان، انقالب مثل آن، بومی شکل های در حتی نیز،نظر به یعنی، کند. پیدا خود زنان تحقق حضور بدون که نمیتوانستهمبنی باشد زنانمنتیداشته سر انقالبینمی تواند بر هیچجنبشو من،زنان این خود حقوق کردیم. بلکه صاحب شما را بودیم که که ما این برآن در که اصالحاتی همه با ـ جهان پیشرفت در مردها، مثل بودهاند کهبودهاند. سهیم و شریک ـ رساند امروز به آغازین روزهای از را بشر و شدتحول سیر باشد حتما نداشته توجه ساده و روشن این اصل به کسی اگر

است. نگرفته جدی را بشراست که پوستری شد ساخته قرن بیستم اوایل پوسترهاییکه یکی ازجهان کردن بلند در میخواهد زنی میبینید: حاضر مطلب پیشانی برحرکت هم را با جهان «بگذار میگوید: او به حتما و سهیم شود مرد باآن وقت میتوانیم باشیم داشته اعتقاد مسالهای به چنین اگر دهیم.»ببینیمعلت و افکنده نگاهیبهجنبه هایظاهریروزهاینام گذاریشدهو چرا میدهند زنان دست زن به روز جهانی نام به که گلی شاخه این

چگونه بوده است.گذشته سال نیز من این روز بسیار نوشته شده و تاریخچه مورد دربرای فقط امسال، نتیجه در دادم. توضیح مفصل طور به ستون این دردر اشاره می کنم: این روز ارتباط با موضوع تاریخی در به چند یادآوری،کنگره در زنان از جلسه بزرگ متشکل یک بار اولین ۱۹۴۸ برای سالرا موتور که او ـ استنتون کدی الیزابت جلسه این در آمریکا تشکیل شد.آخر در و کردند سخنرانی انتونی بی سوزان و ـ میدانند زنان جنبش هایاینقطعنامه در کرد. انتشار پیدا امضای زنانحاضر قطعنامهایبه کنگرهحق رای با در ارتباط خصوص به مردان با حقوق مساوی زنان خواستارو سو این در پراکنده تظاهرات ساله ۱۸۵۷ هر سال تا سال این از شدند.

میشد. برگزار اروپا و آمریکا سوی آنشد؛ شهرهای آمریکا برپا بیشتر سال۱۸۵۷ تظاهراتی سراسری در درمساوی، حق رای، حق دستمزد حق آوردن برای به دست این تظاهراتاین جریانزنها در آموزشمساوی، تساویهایاقتصادیو اجتماعیبود.وضعیت ارتباط با در خصوص به و کارگر، زنان بد وضعیت ارتباط با درتظاهراتزدند. درسال۱۸۶۹ الیزابت کودکانکارگر،دستبه ناهنجار کار(زنان «سافرج» گروه مات، لوکرشیا و آنتونی، بی سوزان استنتون، کدیزودی به که دادند تشکیل را سوسیالیست) تا گرفته مذهبی از حقطلبدرسراسر جهان تشکیالتی پیدا کرد.درهشتممارسسال۱۹۰۸ تظاهرات شیکاگو در همتزنان«سافرج» برگزار شد، با سراسر آمریکا و عظیمیدرشدند. در زخمی کارگر زنان از عدهای و رسید پلیس شدید دخالت کار بهزنان بود، واقع آن در مارچ هشتم که هفتهای در و بعد، سال مارچ ماه

ریختند. خیابانها به آمریکا ایاالت همه در تقریباحدود که کپنهاک، شهر زنان در کنفرانس جریان در ،۱۹۱۰ سال درزن کالرا زتکین، خانم داشتند، شرکت آن در دنیا کشور ۱۰۰ زن از ۱۷تبدیلبهجنبشیسیاسی سوسیالیستیکهدوستنداشت جنبش زنان راشود. این تعیین جهانی زن» «روز نام به که روزی کرد کند، پیشنهادجهانی روز به عنوان مارچ نوزدهم روز که شد قرار شد و تصویب پیشنهاد

شود. انتخاب زنو دانمارک، آلمان در استرالیا، در ۱۹ مارچ زن جهانی سال۱۹۱۱ روز در(توجه داشتند در آن شرکت و مرد که یک میلیون زن شد برگزار سوییسروز در مردها ابتدا همان از جهان پیشرفته کشورهای در که باشید داشتهرای، حضور حق زنان تظاهرات این در داشتند). فعال شرکتی جهانی زنبه دادن پایان و دیدن، تعلیم حق حق تعطیالت، حق کار، در اجتماع،همچنان آمریکا در اما شدند. خواستار را کار در جنسیتی تبعیضهایدر آن آمریکا ایاالت اکثر برگزار شد که زنان مارچ زن هشتم جهانی روز

شرکتداشتند.از زن جهانی روز عنوان به مارچ هشتم روز ،۱۹۱۳ سال در باالخره، و

شناخته شد. رسمیت به زنان جنبشهای و گروهها سوی همه

اولند! مردان هم دختران ارکستر در

در را زیبایی» «بهار قطعه دختران» «ارکستر که خواندم خبرها درفکر که چرا خوشحالم کرد خبر این خواندن ابتدا کرده است. اجرا تهرانآن خود ارکستری از میتوانند اما ندارند خواندن اجازه کردم اگرچه زنهابعد ولی بخوانند. آن در جمعی دسته هم گروهی حتما و باشند داشتههمه رهبر ارکستر تا گرفته خواننده از که دیدم خواندم خبر را تمام کهخواندن را جمعی دسته نقش همان معمول طبق زنها و مرد هستندطور باید به سازشان هم صدای حتما که میزنند احتماال سازی و دارند

دستهجمعیباشد!

200Iranians, Vol. 11, No. 313, Friday, March 2, 2007 ۱۱ اسفند ۱۳۸۵ جمعه ،۳۱۳ شماره یازدهم، ۲۰ ایرانیان، سال

Page 4: cultureal pages 313

خبر در فرهنگ

بقیه در صفحه ۳۴ بقیه در صفحه ۳۲

ششسال پساز درگذشتاحمد شاملو شاعر،ایرانی،دستور محقق،روزنامهنگارونویسندهنامدارعنوان با تازه تصحیحی ویرایش و با او فارسی زبانتوسط فارسی» زبان دستور در نشانهها و «نامهانظارت انتشارات «مروارید» وکمک «دفترحفظ و

است. شده منتشر شاملو» آثار نشر برزبان دستور در نشانهها و «نامها کتاب

کتابهای از که فارسی»،دهه اخیر یک نایاب طیسال در شاملو را بوده،زندان ۱۳۳۳ خورشیدیدرقصد و نوشته تهران قصردستور مرور، به تا داشتهدفتر سه در را فارسی زبانمورد حرف و فعل اسم،این اما دهد قرار بررسیدفتر نگارش به تنها تالش

است. شده منتهی اسمکه «اسم»، دفتربه مجموعه تنها بدینساندستور از رسیده ساماناز خود است، شاملو زباناضافه، اسم، بخش چهارتشکیل ضمیر و صفت

سال در آن چاپ نخستین نوبت در که میشودگم شده چاپخانه ۱۳۴۳ بخش مربوطبهضمیر دردر آن تاریخ از پس سالها شاملو که با این و است.در دومین نوبتچاپهمدرسال قیدحیاتبوداماکتاب اضافه نشد ۱۳۷۵ بخش مربوط بهضمیر بهویرایشتازه وساماندهیجدیدمنتشر مطالببا و

شد، به امیداینکهیکجلدکتابمتممهم به آنشاملو بیماری اوجگیری با که اتفاقی شود؛ اضافه«کتاب فرهنگنامه بر او شبانهروزی وقت صرف و

نیافت. دادن رخ مجال هرگز کوچه»بار این زبان شاملو، ماندن دستور ناتمام باویرایش ششسالپسازدرگذشت او اینکتابباوتصحیحی مجدد، برایاولینباربا عنوان «نامهازبان دستور در نشانهها وشده بازار روانه فارسی»کتاب، میدهد نشان کهزبان است بخشی ازدستور

نه همه آن. وو ها م نا » ب کتابه توجه با نشانهها...»،اندازه و سطرها زیاد فاصلهکتابی متن، درشت نسبتاسادهخوان و حجم کمتصمیم شاملو که استزبان بنیاد آن در داشته فارسیرابه شکلیخالصه،علمیوآسانبرایخواننده

کند. روایتدستور کامل نگارشمانده اما ناکام زبان گرچهنشان فارسی در دستور زبان اسم دفتر همینتسلط فارسی بر حد چه تا شاملو که میدهداین مجموعه گرفتن سرانجام صورت و در داشتهزبان فارسی خدمت به کتاب با این چه حد تاتسلطمثالزدنیاش نویسنده، با است. میکرده

روشنفکران، نویسندگان،شاعران، هنرمندان،ایران! آزاده مردم

از صرفنظر بیان، و اندیشه قلم، آزادیقومیت،زبان،مذهب،جنسیت،طبقهوباورهایما انسان هاست. همه انکارناپذیر حق سیاسی،بیرحم تیغ کشورمان، تاریخ دوره های همه درسانسوروحذففرهنگیرا همراهباهمهتنگناها،بر موجود بیامان تهدیدهای و محدودیتهااحساس فرهنگی، شکوفایی و رشد راه سرابعاد سانسور ما، کشور در روزها �این کردهایم.برای تازه ای ترفند هردم و است یافته وسیعتریو اندیشه قلمرو در بیش تر، قیمومت و نظارتتوقیف کار میرود. به اطالعات آزاد جریان قطعاعمال و روزنامهها بستن و نشریات و کتابهانگرشتمامت خواهحاکم وجلوگیریازدسترسیاینترنتی و اطالعرسانی پایگاههای از بسیاری بهدارد. نویسانهمچنان ادامه وبالگ آزار تعقیب وحذف آثار بر حاکم سیاست بنای این، گذشته ازو «یارانه ای» و دستوری آثار تحمیل و خالقعرصه هایادب در خواستحاکمیت، منطبقباو موسیقی تاتر، کتاب، سینما، همچون هنر، و

نقاشی است.در دموکراتیک روش و راه هیچگونه نبودروایتهای برابر در مانعی همواره حاکمیت،مترجمان شاعران، نویسندگان، اندیشمندانهبا که است بوده پژوهشگرانی و هنرمندان ورا اجتماعی و انسانی واقعیتهای هوشمندی،

کردهاند. تصویر جامعه درما، کشور در سانسور گسترش روزها، اینسبب را گستردهای فرهنگی و اجتماعی بحرانبار به فراوانی و معنوی مادی زیانهای و شدهدست اندرکاران همه سرنوشت که است آورده

تاثیر تحت را پژوهش و هنر و ادب عرصههایاست. داده قرار

میتوان بهمهمترینپیآمدهایاعمال سانسوراشاره کرد: ترتیب این به حذف فرهنگی و

پس چه و چه پیش به هرشکل، سانسور ۱ـ پدیدهای ضدخالقیتاست. نمایش آثار، و نشر ازیعنی ممیزی رویمیدهد، ما آن چهدرکشور اماکه نادر است پدیده ای نشر، از پیش توقیف اثر و

ندارد. وجود جهان جای هیج درانزوایفکری سانسورسببسرخوردگیو ۲ـ ویژهجوانان نویسندگانوهنرمندانبه بسیاریازشدهاست.وقتیتاریخوفرهنگملتیاینچنینبیگانگی خود از برود، ملت دچار سانسور تیغ زیرخودکامگان سلطه زیر جامعه فرهنگ و میشود

میگیرد. قرارنویسندگان کالسیکما آثار این میان، ـ در ٣چنان است. نمانده امان در سانسور آسیب از نیزموالنا، بزرگانیچونخیام، آثار کهچاپهایتازهسبب زاکانیبه عبید فردوسیو حافظ، سعدی،سانسورموجب رویگردانیهمسایگان پارسیزبانتلخدرباره دیگر است. این تجربه از اینآثارشده ما

تکرار میشود. نیز ایران های رایج زبانبه منحصر تنها سانسور زیانبار پیامد ۴ ـبلکه نابودیزندگی اقتصادی توقفنشر نمیشودرا در فرهنگی عرصه های اندرکاران همه دست

دارد. پیحذف سانسور شوم پیامدهای از یکی ۵ ـکار این است. نشر گردونه از مستقل ناشراننشر در سالم رقابت به جبرانناپذیری آسیب های

است. آورده وارد کتابکه پیشتر آثاری نشر مجوز باطل کردن ۶ ـ

مستقل نویسندگان و هنرمندان گزارشآثار فرهنگی و حذف درباره سانسور

اسالمی تازه جمهوری ترفندهایاندیشه در حوزه قیمومت بیشتر برای

زبان فارسی انتشار دستورشاملو احمد ناتمام

عاشق زبان شیدایی به «مردی را شاملو خودمیکند معرفی خویش» مادری

محمد قوام

بقیه در صفحه ۳۴

صادق هدایت ادبی اهدای جایزهاعطای مراسم گذشته هفته ایران، دانشجویان خبرگزاری بهگزارشتندیس مدنی نسرین دوره، در این برگزار شد. هدایت صادق ادبی جایزهمرضیه به تقدیر و لوح كرد دریافت داستان «مرده شور» برای را هدایتو جنگلها» همه «وسوسه داستانهای برای بارسقیان آراز و جوكار

شد. اهدا «غریبه»داشت برومند برعهده احترام آن را اجرای كه این جایزه مراسم درخواند، را خون» قطره «سه و كور» «بوف از تكههایی بخشهایی در وـ دانشگاه استاد ـ كاشف ایرجكور موضوع «بوف سخنانی با درمیان «در گفت: مدرنیته»، وتنها ایران، روشنفكران نسلهاییکروشنفكر ایرانیدر مقامفردیطردشدهازطبقهبندیروشنفكرانبهدلیل آنهم میشود، ظاهرواقعیت از انتقادیاش آگاهیبه نسبت بدبینانهاش گرایش وآنروشنفكر، و انواعایدیولوژیها،بیشک است. هدایت صادقمیاننویسندگانایرانی هدایتدرنظر از حال این با بود، مدرن ترینمساله صرفا مدرنیته هدایت،عقالنیتعلمییا تقلیدیخالصازارزشهایغربینبود.شایدهمیناز زدن هدایت باز اصلی سر دلیلمشغولیتدرفعالیت هایسیاسیباشد؛ كسیكهتغییرسریع جهانزمان با تجربه این تغییر را و دید را

حالدرآمیخت.»را سایه» با «گفتوگو فیلم كه سینایی خسرو مراسم، ادامه درهدایت اینكه كمتر به اشاره با است، ساخته صادق هدایت درباره داستاننویس این درباره بودهایم، او مجذوب بیشتر و شناختهایم رازمان این و در به پاریس رفت بود كه ۲۴ ساله ای جوان «هدایت گفت:بهجای بر او را زیادی آثار كه روبهرو شد، فرانسوی فرهنگ مدرنیته و بانباید نوشتههایش توسط فقط را هدایت این كه بیان با وی گذاشت.»و نقاشی جمله از دیگر هنرها با او و آشنایی عالقهمندی به شناخت،

كرد. اشاره موسیقیبا موزارت والس قطعه از نواختن چهار پیش و ادامه، در سیناییتحصیل فرانسه در هدایت زمانیكه والس ها «این شد: یاد آور آكاردئون،كه میشدند در كافه رستورانها نواخته و رایج بودند بسیار میكرد،رامی شنیدهاست.»سپسكیكاووسیاكیدهداستان آنها هدایتحتماشعر پیانو نواختن با مهرداد پازوكی خواند و را هدایت «تاریکخانه»سرایید. داستاننویس این درباره را ثالث اخوان مهدی نمناک» «جادهو میرعباسی كاوه كاشیگر، جایزه شامل مدیا این داوران هیات بیانیهشده بود آن اشاره در كه شد خوانده قدیمی نیز توسط حسین قدیمیاز بین ۱۰۳ یادشده داوران ۶۵۰ اثر رسیده، از میان اولیه از داوری پسیكی نهایت در كه برگزیدند را سپس ۱۰ عنوان و ۲۷ داستان ابتدا اثر،

تقدیر. برنده لوح دیگر داستان دو و تندیس شد برندهاتفاق چند از ـ هدایت صادق برادرزاده ـ هدایت جهانگیر پایان، درو با سایه» فیلم «گفتوگو ساخت جمله هدایت، از به صادق مربوطاهدای جایزهها را گفت. هدایت» سخن «یک صدسالگی چاپ كتاب

داشت. برعهده نویسمعاصر قصه امیرحسنچهلتن، هم

كیانیان رضا روایت به فردین» و «ناصرو «بازیگری در و فردین» «ناصر ایران، گزارش خبرگزاری «كار» بنا برسرشناسسینما، بازیگر كیانیانـ تازهترینكتابهایرضا اسامی قاب»ـ هستندكه در اینهفته درفرهنگسرای«ارسباران» وتلویزیونایران تئاتر

رونماییشده اند. (هنر)رضاكیانیاندرگفتوگوباخبرنگار«ایلنا»گفتهاست:«كتاب«ناصرزنده من با بلند و گوی گفت دو آن در كه كتابی است فردین» عنوان و

ملک ناصر و فردین علی محمد یادو كتاب آن آمده است مطیعی درمنتشر شده «مشكی» توسط نشرقاب» در «بازیگری كتاب است.شش و گو با ۱۱ گفت مجموعه همبرجسته فیلمبردار پنج و تدوینگرمعتقدم من است. ایران سینمایاین بازیگری آموزش از بخشی كهبداند چگونه باید بازیگر كه استدر این و بگیرد؛ قرار دوربین مقابلبایدبداندكهدر حالیاستكهبازیگرتدوینیکفیلمچه اتفاقیمیافتد؛گفت در و در این كتاب من بنابراینبزرگان تدوین از برخی با گویی كه و

حال در پرداختهام. موضوعات این به داده ام انجام سینما كارگردان ودر كه هستم بازیگری درباره دیگری مقاالت نوشتن مشغول نیز حاضربهصورتكتابمنتشرخواهمكرد.»پبهگزارش نیز را نزدیکآنها آیندهتئاتر، و كارگردان محمدی، نویسنده مراسم بابک در این خبرگزاری، اینسخن فلسفه با بازیگری رابطه درباره پژوهشگر، دوز، خیمه محسن وكتابهای كیانیان رضا از نیز از این پیش که است ذكر به الزم گفتند.بازی»(نقش «تحلیلبازیگری»و«شعبده ، (انتشارات نیال) «بازیگری»

است. شده منتشر نگار) و

فیلمها نمایش نوروزی در بحراننزدیکشدننوروز۱۳۸۶ انجمنسینماداراندرخواستاضافهسهم بایکی كوثری، جهانگیر است. را کرده فیلمها فروش محل از ۱۰ درصدیاستکه : خبرگزاری«فارس»گفته به اینمورد در از تهیهکنندگانفیلم

سهم اضافه ۱۰ درصد «درخواستازسویسینمادارهامنطقینیستاكراننوروزی اینقضیهمتاسفانه وابهام قرار در را آن و زده به هم رافیلم كنندگان تهیه ما است. دادهمشكالت تا به دلیل بودیم درصددفراوانیكهفراروی تولیدوجوددارد،را فروشی بلیت سهم از ۵۵ درصدرا ۴۵ درصد و تهیهكنندهها برایاختصاصدهیم، برایسینمادارهاداران سینما اخیر واكنشهای امادست پیش نشان میدهدكه آن هادر این نیفتند. و پس گرفتهاند تامعنوی مادی و بار است که حالیفیلم پخش و تولید مخارج كلیه وپخش كننده و تهیهكننده برعهده

سینما در ورودی سالن كه بلیتی حتی و پرداخت هزینه تبلیغات است.بلیت در حالیكه سینمادارها،مینشینند، ماست، عهده بر پارهمیشودپارهمی كنند،پول نقدازمخاطبمیگیرندوبهصاحب فیلمنسیهپرداختنقد پرداخت از بعد دو ماه ما تحویل میدهند كه به را چكی و میكننداینهیاهویتبلیغاتیوتاكتیكیدرصددبرآمدهاند با سینمادارها میشود.هر منصفانه نیست. به وجه هیچ به آنها كار كه كنند را خنثی فكر ما تااكراننوروزی اقدامسینمادارها، برنامه شرایطفعلی، متاسفانه در حالوفیلمی هیچ نشود، روشن قضیه این تكلیف وقتی تا كه چرا همزده، به را

شد.» اكران نوروزی نخواهد روانه

۱۳۸۶ سال در سینما بودجهدر ایران، ۱۳۸۶ سینمای سال بودجه «ایرنا»، خبرگزاری گزارش بهتخصصی نگاه از «فارغ فجر و فیلم پنجمین جشنواره و بیست گرم گرمااسالمی شورای در مجلس كشور عمومی بودجه در قالب واقعگرایانه» وبه افزایش نسبت ۱۰ میلیارد ریال با سینما آتی سال بودجه شد. تصویب

است. شده تصویب ریال ۲۱۰میلیارد مبلغ ۱۳۸۵با سالبه اشاره با میدهد، ادامه عتابآمیز لحنی با را خبر این که «ایرنا»داشت جایی فستیوالی هر در که ایران سینمای گذشته خوش سالهایمینویسد: «سینما یكیاز مهمترین ابزارهای فرهنگی وهنری كشوراستاکنون و دادند فرهنگی» «سفیر لقب آن به دولتمردان خود اتفاقا كهپرسشها این اسالمی حیات نظام جمهوری از دهه سه گذشت از پساست؟ جایگاهی چه دارای كه این حوزه است مطرح صاحبنظران برایاعتقاد صنعت ـ هنر این به كشور پولی نظام گیرندگان تصمیم اساسا آیادارند؟سینمایی كه قراراست«امید،هویتوواقعیت» را درقابسینمایـ به فرهنگ ایرانی با اتكا را فاخر آثار و عرضه و تولید جستجو كند ملیبا می كند، دنبال مخاطب ایرانی نیاز خواست و به پرداخت و اسالمیو تلویزیون همچون قدرتمندی رقیبان با رقابت توان اندک بودجه اینرا خارجی فیلمهای قاچاق گسترده بازار و ماهوارهای متعدد شبكههایدر را عمومی از بودجه یک درصد در حدود این حوزه همچنان و ندارداز فرهنگ سهم ناچیز بخش ها و سایر بودجه با مروری بر دارد. اختیارسازمانها عمرانی بودجه از درصد نیم ناباورانه حذف و كشور كل بودجهدولتمردان بیتوجهی و بیتفاوتی شائبه هنری، آثار خرید برای نهادها و

میشود. تقویت عرصه این بهباردیگر بایدبهنویسندگان«ایرنا»گفتحتماوقتیکهقرارشدسینمابرایبودجهاشخواهند فرهنگیحکومتاسالمی باشد فکری هم سفیرسینمایاینحکومتحکمقابدستمال کهنهایرا حال حاضر در کرد.

از تاریخ مصرفش گذشته است. دارد کهخبرگزاری«ایرنا» همچنینبامسرتفراواناطالعدادهاست کهشبكهبا مستند فیلمی پخش با گذشته هفته انگلیس سراسری تلویزیون چهاربه بینندگانش ایران» میانمردم عاشورا مضمون«عمقفرهنگكربالودارند، بهتر را ایران به فكر حمله نظامی كه آنها که است اعالم كرده

ببینند. را فیلم این ابتدا استاست كاوشی كه مستند این ابتدای «در خبرگزاری، این گزارش بهدر آن تبعات مردم ایران و زندگی در عاشورا فرهنگ شهادت و میراث درامام شهادت است که تاكید شده آنان، زندگی روزمره تفكر و شكلگیریصورت و در داده اخیر شكل ۱۴قرن در را ایرانیان مرگ و زندگی حسین،اینفرهنگقرارخواهدگرفت. تحتتاثیر تاسالها ایرانغربنیز به تجاوزبررسی عشقو عالقه ایرانیان ایران» اصلیفیلم «روزی روزگاریدر محورزایر چند دیدگاه زندگیو دید زاویه فرهنگشهادتاز شهیدانو ساالر بهخاستگاه و شخصیت فرهنگی دارای كدام هر كه كربال بود عازم ایرانی

اجتماعی متفاوتی بودند.عراقتصمیم فرقهایو تروریستدر وجودخطرحمالت عناصر آنانبااینافرادمردمیان سالیاستكهدر بروندیكیاز به اینسفر بودند، گرفتهداشتن وجود با و عازم جبهه جنگتحمیلی عراق شده جوانیداوطلبانهشوق طریق از مذهبی انگیزههای سالها از پس غیرمذهبی، خانوادهایاین ویدر و خانواده انتخاب اینمرد كرده است. وی بروز سفر به كربالدرحسین عشق به امام شود داده كه نشان بود گرفته آن رو صورت از فیلم

دارد. نیز ریشه مذهبی كمتر خانوادههای در فرهنگ شهادت و (ع)عشق نیز از اصفهان زورخانه اهل یک مرشد فیلم این بخشی از درانقالباسالمیومشكالتشدر عمیقخود بهحضرتامامحسین (ع) واین پهلویسخنگفت. انقالبودورهحكومتخودكامه سال هایقبلاز

كوثری جهانگیر

كیانیان رضا

210Iranians, Vol. 11, No. 313, Friday, March 2, 2007 ۱۱ اسفند ۱۳۸۵ جمعه ،۳۱۳ شماره یازدهم، ۲۱ ایرانیان، سال

Page 5: cultureal pages 313

بقیه در صفحه ۴۱

۱۸ صفحه از بقیهنيروهای پاسدار و خاص نظمی اجتماعی دارایبايد يا وحدت خواستاران حال است. نظم آنعالما يا درهم ريختناينوضعبنشينندو منتظرعينحال، در پريشانکنند و، ايننظم را عامدا وازکارکردعواملابقا کننده نظمجلوگيرینمايند.برای «مبارزه دومی را اجتماعی، اين دانش درسر درد پر و بردار هزينه که میخوانند تغيير»اجتماعی، به و طبيعی تحول ناموس است امابه رسيدن راه می کند که گريزناپذير، حکم طرزیعالم «نظم» همريختگی در سرمنزل از وحدت

کثرتبگذرد.تامينکننده انرژیالزمبرایدرهمريختن اماچيزی جز وحدت سوی به جنبش و نظم موجودنيست جنبش» به مومنان و همباوران «جامعهمحوری آرمان نخست بر سر يک اجزاءاش کههدايت جنبش برای سپس و کنند توافق میو نافذ، يک رهبری متمرکز، جستجوی به خود

می پردازند. آشنا راهوجود که در کسی که است آن ديگر ماجرا راهخودهمميلبهتغييردرراستایوحدترامیيابدمحور ديگران را در حول که توان آن را دارد هم ودر توفيق از پس آورد، گرد ملموس آرمانهاییکليد مومنان» و همباوران «جامعه آفرينشيا المتين»، «حبل اين جا آن در بزند. را حرکتو رهبری. هم است و ريسماناستوار، همعقيدهانرژی از قابل اتکا منبعی راه افتاد به که جنبش

آمد. خواهد بهوجودنيرویی وحدت کننده به سوی حرکت نيرویيک يعنی میتواند هست، آفرين هم گفتماندرسطح مجموعهبهم پيوسته فکری/ عقيدتی رااين حال، عين در بگستراند. جامعه از وسيعینيرو، بنابرطبيعت وهدف خود،نهادشکن است.دارند کارکرد در اوضاع عادی اجتماعی نهادهایو کثرتند؛ مثال، موضوع تسلط تفرقه حاصل وتسلط حکومتهای مدرن. قوا» در «تفکيکنهادهای میشود موجب که است تفکيک ايندادگستری و قانونگذاری و مديريت جداگانهنظام دارای خود ظل در يک هر و آيند بهوجودبرای نهادهای فرعیبيشماریشوند. مبارزه و ها

بينمی برد از را بيننهادها ايننظم وحدتهمهنهادشکنیمیکند. و

تسلط وحدت، سوی به حرکت الزمه پس،مرج و هرج نوعی و است عادی غير وضعيتقابل جنبش رهبری بوسيله که میکند ايجاد رامرجبه بیاينکنترل،هرجو کنترلکردنباشد.تجزيههایعميقسيستم و درهمشکستننظمبهوحدتآرزویی نمی تواندجنبشرا و میانجامد

برساند. خودووحدت و تمرکز اگرجنبش پيروز شود حال،نظم کهن سازند، ممکن را بنيانی کلمه اتحادیشکننده میدهد نظمی شبه به خود را جایمحکم ريسمان به زدن چنگ با می کوشد کهسيستم کامل درهم شکستگی از کلمه، وحدت

جلوگيریکند.پيروزی لحظاتیاز در اينهمه،وحدتتنها بااندک، گذشت زمانی از پس میيابد و، تحققکه قدرتمندی روند دست به را خود است ناچاردارد نام شدن» عادی «روند اجتماعی علوم درجامعهای هيچ و سيستمی هيچ که چرا بسپارد.درهمريختگینهادينوسازمانیراتحملنمیکنددر پای سازمانها از و نهادها فقدان اين در وکه وحدتی آن به رسيدن از پس يعنی، میآيد.بالفاصله است، کرده پريشان را قبلی نظم همهبر را خود اجتماعی نهادهای پيدايش ضرورتاين در میکند. تحميل مدار جنبش وحدتعقيدتی ايدئولوژيک / آن مجموعهذهنی/ راستا،وحدتی و انسجام دارای جنبش دوران در کهتعبير می رسيدبهمجموعهایمبهمو بنظر يگانهو اهداف تفاوت و میشوند مبدل پذير تفسير وتفرقه منافعگروههایمختلفموجبشروعروندنام «فرقهگرائی» میگردد؛همان چيزیکهازآنباگام در به گام و پله به پله جامعه ياد میکنيم.که چيزی میشود و همان تفرقه میافتد مسيردنيای۷۲ ملتی بود: اسالمعهدشهرستانیشدهخون و مسلمانی با هم میجنگيدند عين در که

میريختند. را يکديگرایدرنگبر تدريجی،شايدلحظه اينسير درهمچون خاصی اجتماعی پديده سرگذشت رویما اغلب سازد. روشنتر را مطلب و مذهب دينبهکار زمينه اين در که مختلفی الفاظ تفاوت بهايمان مفاهيمی همچون و آگاه نيستيم میبریم

دارای همه برايمان و مکتب مذهب و دين وواقعيت، معنایواحدی هستند. حال آنکه، درتفرقه سير از خاص مرحلهای نام اينان از يک هراين می شود. در محسوب شکستن وحدت و«ايمان» در حوزه اصلی معموال وحدت زمينه،عمومی از پذيرش باشد که عبارت میدهد رخاست کسی مومن و واحد»؛ امر يک «حقانيتجایی برای خويش پذيرندگان در حلقه جامعه کهمسلمانان از که قرآن تعريفی باشد. مثال، داشتهيعنی «يؤمنونبالغيب»؛ میدهدعبارتاستازاست. از اين مسلمان بود مومن هرکس به غيبشايد بنگريم می بينيم تاريخ که به وسيع ديدگاهدر که آن گونه بودهاند، «مسلمان» آدميان اکثرموسی که وقتی پيامبر و شبان، موسای داستانغيب عالم در خدایی با که را شبانی میخواهدکه تو میگويد نمايد شماتت میکند نياز راز وهمان اين شدی». کافر ناشده مسلمان «خودکه است. در برگيرندهای منتشر و و ايمانی اسالم

دارد. اشاره مورد مولویپله يک بلند اين مقام که از اين محض به امارهبری به پذيرش را خود ايمان بيایيم و پایينعالمغيباست سنجاق کسیکه مدعیارتباطباواحد شخص يک کنيم که فقط قبول و کنيمبرقرار عالم با آن را ما میتواند ارتباط که استخوانده و رسول پيامبر معموال که (شخصی کندمیشوداما،درواقع،راهنماورهبرمومناناست)وقت ايمان خود را به سوی مرحله «دين» آنبايستيممیبينيمکه که اينسکو در کشاندهايم.«وحدتايمانی»ما به«کثرت دينی»تبديلشدهمومنمسلمان است،حالمومنيهودیداريمو

مسيحی و زرتشتی و بهائی. وگسترش و ابقا برای کنند ظهور که اديان وبهزودی و اجتماعی اند قدرت به نيازمند خوديک در میشوند. سياسی برخوردهای صحنهمختلف اجتماعی طبقات و واحد گروهها دينداخل يک نتيجه، در در و، قدرت دارند چشم بهمیآيند. وجود فرقههای گوناگونی به معين دينسنی و شيعه و دشمنی بين شقاق اسالم درو آنچه است. گرفته به خود زدنی صورتی مثالمرگ محمدبن پنجماز پايانسده شهرستانی درعبداهللامیبيندهمه تفرقات وتکهتکهشدنهاییصورت محمدی واحد دين داخل در که است

گرفته است.نمیشود. جا ختم به همين داستان اماروند دچار همان برسد قدرت به که فرقه هرکرده تکه تکه دين را عادیسازی میشود کهعادیسازی روند در فرقه، يک بار اين اما بود.جهانداری اند الزمه که آفرينی هایی نهاد و اموردل فرقه مثال، از مذاهبمختلفمیدهد. تنبهشيعهمذاهبپنج امامی وهفتامامیو۱۲ امامی دين يک و ايمان همگی اهل يک که میزنند سرخويش کار بردن راه روش در اما فرقه اند يک وو راه رفتن معنی به «ذهب» ريشه (=مذهب، ازدر شده اند. تقسيم گوناگون مذاهب به حرکت)شدنهای پاره تکه امکان نيز مذاهب اين دل«مکتبی» وجوددارد.مثالدردلتشيع۱۲ امامی داريم، را اخباری و اجتهادی فقهی مکتبهایبه که را احصائی شيخ احمد رابع رکن نظريه ياتا سعدی، قول به و، میانجامد شيخيه پيدايش ۷۲ جنگ همان به رسيدهای داده ای، چرخ کله

حافظ شيرازی. و شيخ شهرستانی ملتکه گرفت نتيجه میتوان گفتم که اينها ازدر تصور که پايدار»ی «وحدت اصطالح اساسادرون از «اصطالح داشته، يک وجود کالسيکبيرونی و واقعی جلوه نمیتواند و است متضاد»در واقعيتآنچه هستوجود کثرت داشته باشد.وجود هم مشکلی اگر و است تفرق و گوناگونی وداشته باشد نمیتوان برای حلآنبه وحدت گذراوحدتی، چنين که چرا شد متوسل شکننده وبعدی تفرق شود، خود سرمنشا حاصل اگر حتی

بود. خواهديافتن درمانی کار اينجاست کهفکرمی کنمدرمسير به کردن رو اجتماعی، بحران های مورد درآرام و جان جای آن که راحت به اغلب وحدتهزينهبردار و بحران آفرين خود باشد بحران کنندهودرهم ريزنده است. کسیکه برای رساندن جامعهدر میپيچد وحدترا نسخه رفاه بهخوشبختیو

می کند. آلوده سم به را جامعه غذای واقعجهان است که موضوع همين اشراف به بامتمدن، عاقبتبهاين نتيجه رسيدهکهراه درمان«ريسمان به زدن چنگ اجتماعی بحرانهایاعالم اين که«خداییجزخدای محکم وحدت»واسالم صدر شعارهای نيست و ندارد» وجود منکرده درمان مسلمين وحدت امر در را دردی نه

قرار آن تندباد معرض در که جوامعی برای نه وداشته همراه به خود با آسايشی و رفاه گرفتهاند ۷۲» ميان «جنگ» مفهوم خود واقع، در است.خوشبختی و به است مفهومی افسانهزده ملت»

هيچاجتماعینمیانجامد.بهتر حل راه که است دريافته متمدن جهانکه تفرق کوشش برای برانداختن کثرت و در نهاست نهفته آن کنترل و شناختن رسميت به دررا خود اصلی همه اقدامات دليل، همين به و،بنياد پذيرش کثرت بر که آرزوی وحدت بر نهمتمدن عالم اين مفاهيم برخی از به است؛ نهاده

نگاهکنيم.سخن می گويیم پلوراليسم از که ما هنگامیاز میکنيم. اشاره کثرت اصالت به واقع درفارسی در را پلوراليسم که هست نيز رو هميننکته اما می کنيم. ترجمه مداری» «کثرت بهبی مجموعهای را در اين کثرت که است آن دراز و نمیخواهيم بیسامان و نظم و پيکر و درنوعی نظم به آن داخل در تا میکوشيم همان رومفيد مفهوم که اينجاست برسيم. مفيد و پايداربر را نظم می خواهيم اگر میشود. خلق ديگریهمگانی شراکت کار اين الزمه کنيم غالب کثرتوتوافقبرسر واحدهایمتکثردرآفرينش آننظم،تصور اين دل از است. آنگاه، آن کثرت مدار اصولمیشود. امروزيندموکراسیزاده مفهوم استکهدموکراسیهم،همچونپلوراليسم،برمدارپذيرشدنبال به گوناگونیعقايد و نظراتمیگردد و هرگزنيست.دستگاههایمديريتجامعه وحدتکلمهمیشوند و مطلق) انتخاب (و نه نسبی» با «آراءنمايندگان مردم به تصويب قوانين با آراء نسبیتصوری کنيد که «نسبيت»خود توجه میرسند.چرا که اقليت است، کثرتمداری زائيده از درونـ کهبهصورتیدموکراتيک میپذيردکهنظراکثريت

غالب باشد. بعدی انتخابات تا ـ اعالم شدهمفاهيم اين از يک هيچ تحقق همچنينو مذهب دين و جدایی قاطع بدون اعمال مدرنشدن يکی نيست. ممکن حکومت از ايدیولوژیبهاتالفانرژیبرایرسيدن اينمکاتبآرمانی تنهاگريز کثرت و میانجامد کلمه اجباری وحدت بهجامه در کوتاه مدتی برای را اجتماعی ناپذيرآن بر که آن بدون میپوشاند، دلشکن وحدتی

ملت ۷۲ جنگ270Iranians, Vol. 11, No. 313, Friday, March 2, 2007 ۱۱ اسفند ۱۳۸۵ جمعه ،۳۱۳ شماره یازدهم، ۲۷ ایرانیان، سال

Page 6: cultureal pages 313

۱۹ صفحه از ۱۸بقیه صفحه از بقیه

۱۹ صفحه از بقیه

با هنر پیوند در مقوله دو البته هنری می گشاید.[هنر] «قطعی، رابطه نیما، به گفته قطعیاند.خود «خصایص و مقوله دوم است» زندگی با

اوست. محصول دوره است که هنرمند»همین و تبصره» «تعریف در رساله باالخره ونیما گیری موضع میکند. پیدا ادامه داستانتفسیر و تعبیر و راستتر می شود سر و تر روشنعجیبوغریبالزمندارد:«آنچهمی نویسم، همهآن به به فهم من که هست و چیزهایی نیست آنفقطآنچیزهاییاستکه بلکه توفیقیافتهام»،پذیر امکان من برای نوشتن بوسیله آن «ابرازچیزهایی آنها که میدهد ادامه و است.» بودهآن مهمتر، از و، بفهمم» که «توانسته ام هستندرا خود فهمیدههای توانستهام فهمیدهام، «اگر

بیاورم.» به زبان دیگران برایکل» «عقل نیما، برای که می کنیم مشاهدهدرست و و بگوید راست جا همه و که همیشهتمام وکمال بداند،وجود را به وهر چیز همهچیزبه ندارد. درهمینحدیکهمی توانفهمیده ها رادیگرانمنتقلکرد،مراحلمتفاوتیوجودداردکهاست این اساسی رسید ولی مهم و خواهم آن بهتعبدی و مذهب مثابه به را قضاوتی «هیچ که

کند.» رسوخ شما نگذارید در و نپذیریددانستهها بین هست تفاوتی اول، مرحله درکه چه آن بین سپس، و هست. که چه آن وچه و آن است شده حاصل توفیق فهم آن بهامکانپذیر دیگران برای کردنش بازگو و بیان کهنیما که راستاست در همین هم باز و است. بودهاین با میکند که تعریف صورتی به «دانا» را آدمخوان هم و میآید کثرتگرایی جور در به اعتقادکه است کسی «دانا» نیما، برای یعنی، است.

بپرسد». هم و بداند «همکه میدهد نشان زندگی روزه هر تجربهممکن اندیشه عرصه در یکه ساالری مدافعاننیست که تردیدی ولی ندانند یا بدانند است و ساخت با پرسش، چون نمی پرسند. معموالو تناقض در تضاد ساالران یکه عقیدتی ساختارخویش، از غیر ساالران یکه میگیرد. قراردیده به که دیگرانی و دیگرانند دیدن از ناتوان

تا ندارند وجود جماعت این برای نمی آیند،پاسخگویاحتمالیپرسشیاحتمالیباشند.ریشهکورذهنییکهساالراننیزهمینمحدودیت دیدگاهآنهاست.چیزیرانمی بینندتادربارهشاندانشی

آورده باشند. به دست نیزبه اعتقاد با توام خردگرایی وجوه از یکی کثرت گرایینیماهمیناستکهمیداندهمهچیزراتنهاهمگان میدانند.بههمین سببمینویسد«از بهعالوه، و، میکنم» مشق هنوز «من کهمیکنم کنید، فکر تصور که کوتاهنظرتر آدمهاییکهبهرهایبگیرم».دلیلشهمروشناستچون،مملو را احاطه کرده است وبد، آنچه ما «خوبکه است نگرش همین و با هستند.» بهره ای ازبه نبیند رو خود را عیب کسی که قول نیما به

تکاملنمی رود.کرد. رها همین جا نمیتوان را داستان ولیبه هرکس باشد، نیما که رودخانه، این از بایدنیما بنوشد. اعتقاد خویش جرعهای استطاعتدیگر نامه ای و در ندارد خالء وجود در تکامل بهشما گفتهام، شما برای بارها «گویا مینویسد:زمان است الزم است و وجود آورده به زمان راشناخت مکان، کنار در پس را بشناسید.» خودو این شناختنها شناختزمان نیز ضروریاست.که این برای نمیآید. دست به و مفت ارزانشناخت بر نتیجه ای مطلوب بهدستآید، عالوهبردباری» و «کارداشتن به سر مکان، و زمان

است. الزم همروشن ناگفته نیما، کثرتطلبی و خردگرائیو خودش به دارد او نگرش در ریشه که استدر را چیز همه دارد دوست برش. و دور دنیایبهجلو بر آن،همیشه حال حرکتببیندو،عالوهدر و است رفتن پیش دلنگران دائم مینگرد.کمال به نمیهراسد. باورش هیچ چیز از راه اینو است و تمام که هست، تام آن چه هر پذیریهم هست خاطر همین به نیست. شوخی بردارکنونیرا عاری هنر کهدر جاییمینویسدکه«اگرمنکر تکامل عیب بدانی»پس، نسبتبه آینده ازتکاملشده ایبایدنقصی شدهای،وچون«منکربا که میدانیم نیما، و نبینی». قدیم هنر در همفرهنگی مقولههای به نسبت ایستا دیدگاه این

ندارد. میانهاینترنتی «پیشرو» پایگاه برگرفته از

در... کثرتگرایی و نیما

بود. خوانده رسااشک قطره دو بود، رنگ تیره انگشتانشدوست را زندگی میدرخشید، چشمانش دردیده هایشگشوده آندمیکه دیگر در میداشت.بود،گلیکه نخستینگلتازهشکفتهشده نشد.

داشت. را دیدارش آرزوی او

بهار مهرداد دربارهفرزند ،۱۳۰۸ مهر دهم متولد بهار، مهردادتحصیالت او است. بهار الشعرای ملک پنجمجمشید دبستان در را دبیرستانی و ابتداییپایان به البرز دبیرستانهای فیروز بهرام و و جمدر دانشگاه تهران، ادبیات در دانشکده رسانید.علت به ولی نوشت؛ نام فارسی ادبیات رشته از تحصیلی، دوم سال در سیاسی، فعالیتهای

شد. اخراج دانشگاهسیاسی فعالیتهای به را سال چهار سپس،سال۱۳۳۴ بهار در تا گذرانید، زندان به افتادن وبر بنا آزاد شد. بهسر رسیدندوران زندان، پسازراه دانشگاه زمان، توانست دوباره به آن مقرراتلیسانس دوره تحصیالت ،۱۳۳۶ در سال یابد واز ۱۳۳۷ بعد سال پایان در رسانید. پایان به را

ادامه برای توانست پارتیبازیها، و دویدنهاپایان ازپاییز۱۳۳۸ تا تحصیلبهانگلیسرود.آنجاآفریقایی مدرسه زبان هایشرقی و در پاییز۱۳۴۴،دریافت لیسانس را فوق کرد. مدرک تحصیلرساله دکترای خویش کار به سال هم و دو کردو بازگشت تهران علل مختلف به به اما پرداخت؛دانشگاه تهران را از دکترای خویش سالها بعد

دریافت داشت.دانشگاهها در او استخدام با هرگز «ساواک»حقالتدریسی صورت به تنها او و نکرد موافقتبقیه و پرداخت تدریس به تهران دانشگاه درمرکزی گذراند. کارمندی ساده بانک را به زندگیمهردادبهار،پس ازچند سالبیماری،در۲۲ آبان ۱۳۷۳ درگذشت. واژهنامه«بندهش، بندهش»، در «پژوهشی ایران»، اساطیر در «جستاری«فرهنگ تاریخ»، «از اسطوره تا ایران»، اساطیر«فرنبغ «مانی»، آسیایی»، «ادیان ایران»، جمشید»، «تخت کتاب بر مقدمه ای دادگی»،رسالهایباعنوان «سخنیچند دربارهشاهنامه»،مانوی» ادبیات گفتوگوها، و «گزیده مقاالتجمشیدشاه داستانهایکودکان: جلد)، دو (در«واژهنامه دیوسفید»، و رستم و بستور ومهرداد آثار از اشکانیان»، و زاداسپرم گزیدههای

بهارهستند.

ملکالشعرای بهار زندگی آخرین روزهای

مردم آنها و فروغخودشجذابیتدارد روال کار وفروغ واقعا این را همبگویم که دوستدارند. باید رانمی آید، خوشم مظلوم کلمه از شده، واقع مظلومو قضا مرگ همین دیده، را روزگار ستم فروغ امادر۳۳ که حق او در قدریفروغ ستمعجیبیبودهواقعا بمیرد. و بیفتد شکفتگی دوران در و سالگیبکند. میتوانست که کارها چه است. وحشتناکرا مردم کافی نداد فرصت او زندگی به که همینبکنند. به او پیدا خاصی میکند که محبت وادار

بخواهید که دارید خاطرهای فروغ از آیا *نقلکنید؟

بیشتر اما دارم خاطره زیاد بهبهانی: سیمینباشند. خودم برای که می خواهد دلم

ما هردوی می خورم. افسوس خیلی گاهینمیکردیم فکر هیچ به روزگار خیلیجوانبودیموقدر این قدر و قضا که تیغ نمیکردیم فکر هیچ وباشدکه چنانحادثهایرا برایفروغپیش بیرحمهم با فروغ خیلی و خوب اخالق من ولی بیاورد.اهل و سازگار و مردمآمیز بسیار من داشت. فرقو آزرده من از کسی نمیخواست دلم و بودم مداراگاهی و بیپروا بود بسیار فروغ بشود ولی ناراحتکه بود بیرحم میشد. گاه رفتارش طوری اوقاتکار او این در می داد. آزار شکنجه قدر به طرف راکه این برای روانی وجود داشت مساله یک هممردمفناتیکو خشک مغزبه شدت بافروغمشکلداشتند.نمیخواستنددخترشانشعرهایفروغرابخواندو پشتشبدمی گفتند.گاهیاوقات کهفروغآزرده وخشمگین بودخشم خودشرا بیمحابا بروز

بود. با او حق هم و شاید میدادروی فروغ سینمایی کار که کردید اشاره *چیز دیگری از این جز آیا گذاشت، او تاثیر شعر

پذیرفت؟ تاثیر همبا معاشرت گفته ام، بارها بهبهانی: سیمینعظیمی فکری تحول فروغ در گلستان ابراهیمتجربه با آورد.گلستانیک نویسندهپخته، بهوجودبه مسلط و خودش زمان در دنیا ادبیات از آگاه وبود. این نابغه ای خودش زمان در و سینما فیلم وکه چشمان آشنایی برایفروغمانند دریچه ایبود

کرد. دنیا باز به روی را اوسی» بی اینترنتی «بی از پایگاه برگرفته

از... فروغ گسستانقالبایران مرشدسالمندكهدر جمعزایران بود،حسین امام راه ادامه و شهادت فرهنگ ثمره راكرد اعالم نیز دیگر زایر پیرمرد یک (ع) دانست.استعمارگران دست در اخیر سده دو در ایران كهبه عاشورا قیام از الهام با اسالمی انقالب و بوده

است. داده وابستگی خاتمه وضعیت آنادامه اینمستندباصادقآهنگران، ازنوحه درخوانان سالهایدفاعمقدس،نیزمصاحبه شدهودرخاللگفت وگوباویصحنههاییاز نوحهخوانیآهنگراندرجبهه های نبرد پخشگردیدهاست.دراشتیاق كه زائران با و هنگامی پایانی فیلم بخشامامحسینمیرسند، نشانداده كربالو بارگاه بهسوگواری روز، چند از پس چگونه كه میشود

جشنی به شعبان تبدیل مناسبت نیمه به آنانمیشود. تبدیل كربال در شهر باورنكردنی

تهیهكنندگاناینمستندسعیكردهاندفلسفهصورت به را ظهور وی و زمان (ع) امام غیبتفیلمهمچنین اینفیلم معرفی كنند. در در گذراارض كل عاشورا و یوم «كل حدیث استناد به باعبارات مذهبی که اینگونه كربال»اعالممیشودمیراث به ایرانیان الیزال عشق دلیل میتواند بهحسین برای بسیج مردم علیه متجاوزان امام

بهكار گرفته شود.»۹۰دقیقهای این مستند «ایرنا» مینویسدکهسرشناس كارگردان كوین سیم، كارگردانی بهانگلیسی،وتوسطشركتفیلمسازی«مایاویژن»شعبهای لندن بگویید هم باز است. شده تولید

نیست! قم از

خبر در فرهنگ۲۱ صفحه از بقیه

Cell: (703) 568 - 4000Tel: (703) 979 -6772 • Fax: (703) 642- 0997

E.mail: [email protected]

SAM HOSSEINI PHD, GRI

Fairfax Realty

مجمتع زمین، مغازه، مطب، اجاره منزل، فروش، خرید،را بوسیله منزل دخلواهتان ملک یا مسکونی، و اداریمبلغ خرید دالر هر یکصد هزار قبال در و بخرید ما

فرمائید. دریافت ما از نقدی پاداش دالر هزاراینجانب مبلغ ده هزار دالر است، یکمیلیون شما خریداری ملک اگر (یعنی

شما تقدیم خواهم منود) دالر به

Buy your next home by me and receive $1,000 for every $100,000 (of Purchase Price)s

(that means $10,000 for a million dollar Purchase Price)

می باشد: فروش آماده اینجانب بوسیله زیـر امالکدالر حمام ٢٦٥/٠٠٠ یک خواب، اطاق دو الکساندریا، لندمارک در آپارمتاندالر حمام ٦٩٩/٠٠٠ سه چهار اطاق خواب، آرلینگنت، نقطه منزل مسکونی در بهترین

حمام کامل سه خواب، اطاق پنج فالزچرچ، اناندل در منزل مسکونیدالر ٧٦٥/٠٠٠ و یک دستشوئی

٦ درصد بهجای و برسانید وسیله ما بفروش خود را به منزل و هرگونه امالکبپردازید درصد ٤/٥ فقط فروش، کمیسیون

Sell your property by me and save up to 1.5%

حسینی سام٢٠ سال مشاور واقعی شما

امالک و فروش خرید در

ملکی خدمات

می منایم تضمین را منزل وام مناسبترین تهیه برای تسهیالت الزم کلیه

امور کلیه در سرویس بهترین بافروش، خرید، ملکی: معامالت

اجاره و سرمایه گذاریعزیزان شما خدمت در

هومن فوالدوند گویا و دخی

Cell: (703) 402.4679 هومن Cell: (703) 945.8899 دخی

Office: (703) 938.6070 Fax: (703) 281.0715Email: [email protected]

Voice Mail: (703) 319.1002 x 233 هومن x 226 دخی

320Iranians, Vol. 11, No. 313, Friday, March 2, 2007 ۱۱ اسفند ۱۳۸۵ جمعه ،۳۱۳ شماره یازدهم، ۳۲ ایرانیان، سال

Page 7: cultureal pages 313

۲۰ صفحه از بقیهاین میکنیم فکر ما که است این اشتباهاست. داوری قوت و ضعف به مربوط اعتراضهادلیل به استکه درک سطحی اینیک من نظر بهقطعیت عدم و محدودیتهای داوری نشناختن نیروی و انسان ذهن ساختار که آنچه دخالت و آنرایج شده. غلط درک این است داوری تعبیر درمشکالت مشکل، این علیرغم که گفت میشودمشکلافزودهمیشود. این دیگریهمهستکهبه بسته ایدیولوژیکرا فضای یک برایمثالاگر شمامشکل این به کنید حاکم شعر انتخاب در پیش ازکه کرده اید اضافه را جدیدی مشکل بنیادینرا بیشتر وبیشتردرمعرضیک شما کماکانداوری

داد. خواهد و سستتر قرار محدودتر تلقی به بنا همیشه خواستیم که مثل اینجا تا مامحدود با یک ادراک سطحی که هست و تب یکپدیدارشناسی را داوری این و نکنیم نگاه قضیه بهحتی که بپذیریم این مساله را و کنیم؛ جدیتریاین شاعران از که این شود مسئول داور یک اگرانتخاب این کند انتخاب را نفر یک ۳۰ سالجز نخواهد بود چیزی خودش ماهیت کماکان درو عینیت. قطعیت نوع هر فاقد و فرد انتخاب یکیعنی دوم این عامل پذیرفتیم مساله را این وقتیجمله از که را، داوری تهدیدکننده عوامل افزایش دولتی است، را نگره یک و یک نگره ایدیولوژیکایدیولوژیکبهصورت نگرهسویه آنگاه بپذیریم، همیعنیبه هیچوجه هر داوریعملمیکند. در نهاددر بتواند یک داور که نیست قابل قبول من برایما اگر منتها کند. داوری خودش جهانبینی خالءتصور ایدیولوژی ارتباطبادخالت مختلفیدر مراتب کنیماینمراتب مختلفمربوطبه همانایدیولوژیعنوان به بازتری جهانبینی شما اگر یعنی است.امر جهان نگری این باشید و در داشته انسان یکهنری اثر یک داوری برای که باشد این ضرورییا ساختاری توانهای درباره تسلط با بتوانیدمساله این و کنید داوری اثر آن فرمال فرایندهایایدئولوژیک و کهسویههایمضمونی آنچیزی از راشما صورت آن در کنید، جدا است شاعر یکبه بازتری نگاه توانسته اید جهان نگریتان برطبق

باشید. داشته اثر آنداوران جمع در مدیحهسرا شاعرانی میگویید

داوران از شما منظور نمیدانم من هستند؟مدیحهسرا کیست. آقایجورکشیا آقای کالهییااسامییکتعدادی منکهمدیحهسرایینکردهایم.شاعران به عنوان باباچاهی کتاب داوران در این ازاست. صرف حضور آمده هم دوره این مطرح جریانهای به توجه متضمن میتواند همینهادر ما نباشد. هم میتواند باشد، شعر مستقلتراین به داشتیم مصاحبه این در منطقیایکه روندبه آیا که هستیم این به قایل ما که رسیدیم نتیجهصدق درست داوری به ایدیولوژیها ارتباط مفهوم که نه؟نکتهدوممسالهمداخلهدولتاست یا کنیم طور به اگر یعنی منفیاست. امر هنر درهرحالدرشاعر دولتمداخلهکند و تعیینکندکهچه واقعی انتخابنشودنتیجهاش انتخابشودوچهشاعری اینمیشودکهشاعرانیکهدلخواهحکومتهستندداوریفاقد اگر ایناتفاقبیفتد این انتخابشوند.

وصالحیتیاست. مشروعیت هرگونهایران جامعهایمثل در ایناستکه دیگر نکتهاگرواقعگرا باشیدوازآدم هایی نباشیدکهصرفا شمابخواهید خوانی مخالف و اپوزیسیون نگاه یک باکسب کنید، اعتبار خود برای دولت در مقابل کهجامعه در این که دارید جامعهای که شما میدانیدجمله امور از و امور از وسیعی بخش در دولت ذاتاهیچوجهنمیتوانیم فرهنگیمداخلهمیکند.ما به مثل جشنوارهای بگیریم. نادیده را پدیده اینحتی است؛ دولتی جشنواره یک فیلم جشنوارهآنهایی و هستند دولتی هم ها دانشگاه برخیسیاستهای چهارچوب در نیستند دولتی که همدر که بپذیریم باید یعنی ما میکنند. کار دولتمداخله دولت ما فرهنگی زندگی از مهمی بخشـ چیزی هر که در است این مساله دیگر می کند.وجود نهاد دولتی یک صورت به ـ که جشنوارهاییا نه؟ دخالت میدهد خودش را دولت نظر دارد آیابه مهرجوییوابسته آقای شما فکرمیکنید،مثال،ایران در دولت پس است وابسته اگر است؟ دولتو استکیارستمی قرار اگر خیلیخوبیاست. چیزایراندولت مهرجوییوکیمیاییبهصرفاینکهدردولتی است سینماگر سهیم برنامهریزی سینما دردر دولت که میشود این نتیجه و... شوند معرفی

شمار بیاید. به مترقی پدیده ایران یکاست. ولی موجود نیست شرایط ایده آل این

شرایط علیرغم این و است شرایط واقعی یعنیمیتواند فیلم داوری اسم به مستقلی پدیدهنشانی که جا هر بگیرد. یعنی شما انجام بالنسبه متاسفانه ایران در که میبینید، دولت حضور ازکه کنید فکر نباید است، همهگیری پدیدهزندگی تعطیلمیشود. در چنینساختاری، برایکه هم دارید نگار» را شما مجله «فیلم مثال ،ولی وزارت ارشاد. نظر تحت مجلهای است یکاست. مجالت خصوصی پیشروتر از بسیاری ازچند که هر میبینیم فرهنگی این پدیدههای دردولت هستند،اما نظارت تحت جاهایی ناگزیر دراست. امکان پذیر آنها در هم داوری مستقل امر ۳۰ این در که شاعرانی بگوییم ما که این مگربودند انقالب اسالمی نام به چیزی سال مدافعان درک یک هم این میگویم من شوند. اعدام بایدکه است این درکغلط یعنی اگر است. فاشیستیزندگیکند بایدطبقایدیولوژیمن میگویدشاعرنظر من، به است، متحجر وشعر بگویدیکپدیدهداوری یک پشت ما که است این آن از خطرناکترروشنفکرانه بهشاعر اجازه ندهیم کهمثالبرایامام

خمینی شعر بگوید.وجود انسان اسم به میگویم پدیدهای منضمنا دارد. هم خاص جهاننگری یک که داردتعیینکیفیت دخالت دادنسالیقایدیولوژیکدراست. مذموم بسیار پدیده یک اثر یک هنری آقای شعر بگویم مثال باشم که یعنی من باید قادراین آدم با عقاید من ولی شاهکار است مودب یکزاویه یک از نظر من به یعنی اینکه نیستم. موافقروشنفکرانهویکداوریشبهروشنفکرانهکهتحتدر که و استبدادی بافت دیکتاتوری همان تاثیرشاعران اصطالح دارد ریشه ما در و دارد رواج ایراناین ایندرستنیست. مطرحمیشود. سرا مدیحه من زیبایی باشد شعر اگر میخوانم که من شعری

زیباست. میگویم هر گرداننده سازمان هر در عینحال، باالخره را داوری هیات خودش سلیقه اساس بر جایزهایهیچ «کارنامه » موسسه میکند. مثال، انتخابانتخاب داوری به را دامغانی معلم آقای وقتبه بنا هم خصوصی بخش در یعنی، میکند؟میشود مگر میکنند. انتخاب را داوری دیدگاهی این مشکل کرد؟ حذف را تفکر و دیدگاه اینبخش یک به عنوان ندهید من اجازه به که است

کنم. دایر خودم را جایزه بخش خصوصیدر دولتی هیچ دارد. را وضع همین هم دولتیک دارم آرزو من نیست. همه برای دولت جهان ها امحاء پیدا کنند. دولت در کره زمین همه روزبه ما که کند پیدا پیشرفت جامعه قدر آن یعنی برقرار را عمومی نظم بتوانیم بهتری شیوههایبرایبرقراری پدیده هایی هستندکه دولتها کنیم.وجود به دیگر جریان یک از ممانعت و جریان یکفعالیتهایی سری جای دنیا یک همه در میآیند.همه جای در میدهند. انجام دولتها هستند که«لژیون هستند. دولتی جوایز سری یک دنیابه بزرگترین که است دولتی یک جایزه دونور»حال هر به هنرمندان دنیا میدهند. و فیلمسازهاو فرهنگی مناسبات در واقعی پدیده یک دولترا خودش انتخابهای که است جامعه طبقاتیکه است بحث این میکند. منافع خودش به بناجامعه ایمثل یک نهادی در ممکناستکه در آیافرهنگی صورت بهعنوان یکانتخاب ایران انتخابی من باشد؟ دولت کادر از مستقل نسبتا که بگیردنوع این بایکوت و تحریم و میدانم ممکن را اینومحصولیکدرکعقب کامالمنفی فعالیتها راخصوصی ایدیولوژیکمیدانم.بخش وکهنه ماندهمثل نهادی یک بدهد. را خودش جایزه میتواندمن بدهد. را خودش جایزه میتواند فجر جشنوارهکه این جای به جوان شاعر یک که حرف این باگناه کرده دیگریبرودجبههرفتهپس کار دنبال هراستمخالفم.کسیهمکهشعرجنگنگفته،گناهکه هم این و غلط است طرز فکر این است. نکردهگفته شاهکار پس شعرجنگ گفته اینشاعرچون اینطرف به مدام منمی گویمچرا همغلطاست.موضع نمیتوانیم یک چرا طرف میغلتیم؟ آن وبه داوری اگر که باشیم؟ درست داشته متعادل واعتقاد داریم و خودمان اعتماد زیبایی شناختی در داستان یک و اثر یک که کنیم فکر میتوانیمباشد. شاهکار هم و شود نوشته با جنگ ارتباط نویس رمان یا شاعر کنیم که یک باور میتوانیم ماتفکر این بیافریند. شاهکار می تواند مسلمانطرفدار نویسی چون داستان که است فاشیستی اسمانقالب اسالمیاست چیزیبه یا اسالمی تفکر

است. مدیحهسرایی به محکوم پسبودن، بهانهخودی به تفکریکه بهراستیچهادبیات و حوزه هنر اندیش نیروهای دیگر تمام

رسمیت به ادیب و عنوان شاعر به را شعر ویک در تا میکرد تالش مدام و نمی شناخت کند نفی را آنها بیشتر چه هر تضادآمیز چالش و نویسندگان و آن شاعران در که تفکری چه وایدیولوژیک اختالف این معرض در هنرمندانیکهبه متعلق که حاد تنش یک تجربه به بنا بودندمختلف اقشار و طبقات دوران انقالب و رویاروییادامه را آنمنشآشتیناپذیر مختلفبود، افکار بایک با که نبودند حاضر خود خودبه و میدادندوفاداری خودشانـ مدعای به بنا و بینشعادالنهمسلمان شاعران شعر به ـ شعر زیباییشناسی بهپدیدههایی را این پدیدهها دوی هر من بنگرند،داوری این که برای این شرط من و میدانم منفیپذیرفتماینبودکهدر بینشاعراناینسهدهه، رااز خارج که انتخاب کنم حق دارم را شاعرانی منمورد داوری شعرشان ایدیولوژیک نوع داوری هراین ندارم. کاری هم دیگر داوران به بگیرد. قراربه نظر من پذیرش این و شد شرط من پذیرفتهیک از ما که یعنی این مهمی بود. خیلی اتفاقکه اجازه نمیدهد اختناقآور دود سم و تودهای ازمحیط به آزاد و طبیعی آدمهای عنوان به شماباشید، واقعگرایانهتری داشته زندگیخودتان نگاهسری یک دنبال به صورت، این غیر در شویم. رهاکه میشود برداشته گام متحجر و بسته تفکراتاز فضای واقعی نهادن پارهای کنار نتیجه همیشهدر تقابل آن با هنری است که و و شعری ادبیشاملو شعری از داور که وقتی که مثال این است.توان و همان با میخواند فالح... یا احمدی یاشاعری مثل از شعری که بخواند وسعت نظری

میخواند. را مودب یا امینپورادعاهایی این تا بیفتد اتفاق باید پدیده اینخودشان درون در روشنفکری پوشش یک با کهنبودنرا روشنفکر روشنفکریو ورشکستگیضدیعنی کنند. تغییر بتوانند طیتاریخحملکردهاندو متن به من که باشد این نمیتواند شما مدعایحق هیچ وجه و به دارم متن کار ارزش های یکدوستداشته چیزیرا دیگرانبگویمچه به ندارمبرویم عمل در و باشند. نداشته دوست یا باشندآدم مثال این که ایدیولوژیک داوری یک دنبالاستیا... استیا شمس لنگرودی حافظموسوی پذیرش اینداوری انگیزه مندر پسبداست. تنها

بردارد. جلو به گام یک مسیر این که بود این

است! دولتی جایزه یک هم دونور» «لژیون

زحل عارف زاده و همکاران

Zoe Arefzadeh & Associates

موفق ترین مشاور ایرانی شرکت Long & Foster در ایالت ویرجینیا با خرید و فروش ٤٩ باب ملک مسکونی و جتاری به ارزش بیش از ٢٠ میلیون دالر در سال ٢٠٠٥ آماده بکارگیری برای امالک فروش و خرید امور در ختصص و جتربه هموطنان ارجمند و کلیه فارسی زبانان گرامی می باشد.

کار را به کاردان بسپارید...

.Associate Broker Licenced in VA & MD, GRI, ABR.Long & Foster Master’s Club.NVAR Top Producer & Multi Million Dollars Sales Club

Direct: 703 - 433 - 7423Cell: 571 - 239 - [email protected]

On the web at:

www.zoezone.net

330Iranians, Vol. 11, No. 313, Friday, March 2, 2007 ۱۱ اسفند ۱۳۸۵ جمعه ،۳۱۳ شماره یازدهم، ۳۳ ایرانیان، سال

Page 8: cultureal pages 313

۲۱ صفحه از بقیه ۲۱ صفحه از بقیه

خوشمزه غذاهای انواع تهیه در درخشان سابقه سال ها با استفاده با کیترینگ، فوق العاده سرویس عرضه و ایرانی کاربردن به نیز و خود آشپز ساله ۳۵ سابقه و جتربه از بهترین و تازه ترین مواد غذایی، آماده پذیرایی در مهمانی ها،

گردهمایی ها، مجالس و جشن های مختلف می باشد. لطفا برای سفارش با شماره تلفن زیر متاس حاصل فرمائید.

کیترینگ پردایز

Paradise Catering301.907.7500

تشدید از دیگری کردهاند، نشانه دریافت مجوزبیسابقهحذف فرهنگیاست.

آورندگان پدید بر عرصه که شرایطی در ۷ـ است، همه شده مستقل تنگ آثار فرهنگیو چاپ دولتی هزینههای کمک و امکاناتحاکمیت آثار مقبول اختیار صاحبان در نشر

میگیرد. قرارحقوق جهانی اعالمیه ۱۹ با ماده هم آوا ماو عقیده آزادی حق فردی هر باوریم: این بر بشرکه کسی آن است مستلزم حق و این بیان داردباشد نگرانینداشته و بیم داشتنعقایدخود ازافکار، و اطالعات انتشار و دریافت کسب و در وبدون مالحظات و بیان ممکن تمام وسایل به

باشد. آزاد مرزیمحو خواستار متن این کنندگان امضا ماو و شرط همه اشکال سانسور بی قید و کاملهستیم. هنری و فرهنگی عرصههای در حذففعاالنعرصه ی خواهاناقدامات جدی همه ماسانسور با مقابله برای اندیشه، و فرهنگ

هستیم.ـ پور آقایی فرزانه ـ آذرهوشنگ غالمرضاـ احمدی ـ پگاه احمدی ـ بابک آبیز علیرضاـ روحی اصغری حسن ـ محمد محمود استادـ میترا افسرـرحمانامینیـثمیالامیرابراهیمیمحمد افشارـ حسین – امیری ناتاشا – الیاتی– ایرانلو ـ علی ـ ابولقاسم ایرانی ابراهیمی تقیعلیاکبر امینی اسکوییـ نزیه عبداله ابریشمیــ ارشدی کبوتر ـ امینی شاهرخ ـ امینی یاشار –بردایی فالمک ـ هاشم بناپور پذیرـ اصالح بهمنبی فتح اله ـ بهنام علیرضا – سیمین بهبهانی ــ علی باباچاهی باباییـ پرویز کاوه بویریـ ـ نیازـ ـ فانوس بهادروند اسد بهرنگی بایرام ـ جاللـ پورصفر کامران – پوری احمد ـ پوریاوری فروغـ پالسچی ـ هژیر پورجعفر ـ بزرگ پورصفر علیعلیرضا ثقفیـاسماعیلجعفری–کامران جمالیتن ـ چهل حسن ـ امیر جهانشاهی جاهد ـ حسین ـ حاجیزاده فرخنده ـ چمنی فریدونحلبچه مریوان مریم حسین زادهـ ـ حسینخانیاحمد ـ حمیدی بهمن حکیمی ـ محسن ای ــ ای انور خامه – حضرتی – حسن حیدربیگی

غالمرضا ـ خردمند جواد محمد ـ خدیوی مهینرضا ـ خلیلی محمد ـ خلیلی مهیار پورـ خواجهنجفدریابندری علیاشرف درویشیانـ خندانـمهکامه ـ ذکایی عبدالرحمن ـ درفشی مظفر ــ رضائیان محمد ـ روبین قاسم ـ زاده رحیممریم داناییـ رئیس علیرضا ـ رئیس نیا رحیمـ زرافشان ناصر ـ اسماعیل رها ـ دانایی رئیسزندیـ فرشتهساریـمحمد علیسپانلو محمدـ زاده سرحدی فاطمه ـ سالمی ـ غالمحسینناهیدسرشگیـعنایتسمیعیـحسینسناپورعلی محمد – دهی سه فرامرز ـ سیدی سحر ـشریفی فرج اله حسن شکاری ـ یکتا ـ شاکری– شعاعی شهال ـ لنگرودی شمس – محمدـ انوش شیرزادی اصغر علی ـ شهرام شیداییـ صانعی حسن علی صالحی – –سید صالحیـ دوست صفاری حسین ـ خیاط صداقتی علیـ رضا فرزانه طاهری نیلوفر ضیاـ هاله صفرزادهـ هوشنگعاشورزاده–مسعودعاشوریـ عابدـعلیعبدالهی عباسیـ –ریرا داریوشعبادالهیــ اسداله عمادی آسیه عزیزی ـ پروانه عزیزی –ـ فرنود ـ رعنا ـ پوران فرخ زاد غبرایی مهدیـ فتحی مرتضی ـ فتحی احمد ـ پور فرهاد لیلیناهید ـ ایرج کابلیـ منیژه کازرانی ـ قائد محمدـ کهربایی فاطمه ـ کسرائیان نصراله ـ کبیریمحمد محمد مبشری ـ محمد الشایی ـ فریدهـ عباس محمودی صوفیا ـ محمدی ـ سایر علیمجید مددیـمحمد ـسیاوش مختاریـ مخبرـ مرتضوی حسن ـ مرادی رضا ـ مرادی رئوفاقبال بیگیـ معصوم اکبر ـ اله مسلمیان نصرتـ موسایی بهزاد ـ معتقدی محمود ـ معتضدیموسوی موسویـ ناهید موسویـ گراناز نسترنمهاجرـ مهران مهاجر حافظ موسویـ فیروزه ــ دوست میهن محسن ـ زادگان مهدی اصغر ـنجفیـمنیژه رضا فاطمه میالنیـمحمد نبویـ نجمعراقیـحمیدنعمتالهیـعلیاکبرنقیپورنهایی عطا نوذریـ محبوبه ـحسنعلینوذریـنیکوییـ حسین ورجانی صفورا نیریـ سعید ـوحیدی ناصر ـ وحدتی ناصر ـ وفامهر مرضیه ـیگانه پیمان ـ یزدانجو پیام ـ پناه یزدان حمید ـ

یونسی ابراهیم ـدارد... ادامه امضاها

... قیمومت برای اسالمی جمهوری تازه ترفندهای

ازبخشهای زیبا نظم ادبیاتفارسی، و نثر آثار برآسانتر فهم برای نیز ایران کالسیک ادبیات ازکه زمینهساز است کرده کتاب استفاده مباحثبه مخاطبانش را بیشتر عالقهمندی و آشنایی

میکند. فراهم فارسی ادبیاتکه گونهای مقدمه کتاب، در اوایل در شاملوسالهای گذشته متن مصاحبههای وی در ازشیدایی به «مردی را خود شده، استخراج در و می کند معرفی خویش» مادری زبان عاشقطول در که است زبانی میگوید فارسی وصفشادیخود و رنج پرمایه، ملتی قرنها، و قرنهااست پیوندی ترکیبی و زبانی سروده و بدان راراه اندیشه و کالم قلمرو در معجزتی هر به کهشد، وارد فارسی در که عربی «حتی میدهد:الزم که را مفهوم ماند، مشتی فارسی زبان نفع خودش مصادره به عربی زبان از داشتزبانی که دست نداد، از ساختارش را کرد امادر تازهای عظیم ظرفیتهای نیز پیرانهسری درچیزی با برخورد آن، با برخوردم و می یابم آن

است.» مقدسمیگوید: شاملو مقدمهواره، این ادامه دراواخر کمتر این دلیل است که همین «شاید بهقدسی معبد این در معتقدم که زیرا مینویسمهمیشه انسان داشت و حضور قلب باید تنها

ندارد.» قلب حضورکتاب پیشگفتار در شاملو، فرزند سیاوش،مورد در پدرش مداوم دلنگرانی های که میگویدبه که داشت آن بر را او نگارش آیین و رسم الخطروش و شیوه و اصالح خط و تغییر موضوع دوهم منظور همین به کند، فکر بیشتر نوشتنفارسی، زبان دستور بر عالوه تا داشته تالشتدوین فارسی خط برای حفظ تازهتری قواعد

کند.خط بودن تصویری موضوع بر عالوه شاملواشتباه خوانش آن، اصالح با ارتباط در فارسی«اصالح به واژگانی، فاصله رعایت و نوشتار در و داشت اعتقاد فارسی» خط ساختاریو مشکل رسمالخط توجه به دو تا با بود تالشو تنظیم تدوین، به اقدام فارسی، آییننگارشکند نظراتش با عنوان دستور خط فارسی چاپ

در که مشکالت زیادی فرزندش، گفته به اما،نگذاشت بود، شده آورده وجود به برایش زندگی

آرزویش برسد. به نتیجه تادرمدت میرسدکه شاملو به نظر اینهمه بابخش توانسته ۱۳۳۳ در سال زندانش زمان زبان دستور آموزههایش در ساختار از مهمی

بیاورد. کاغذ روی به انتشار قصد به را فارسینشانهها...»، و «نامها کتاب در شاملو،معرفی خواننده به را بیصدا حروف و اصواتالفبای به که را عربی حروف مختص کرده،اصوات با همراه و جداگانه شده، اضافه فارسیبا را آن اقسام و همزه داده، توضیح آنهانقطهگذاری عالیم نشانداده، مثالهایمتعددپایان در تفصیلتوضیحداده و به وجمله بندی راهرفصل،تمرینهاییبرایفهمبهترمطالببرای

است. نظر گرفته خوانندگانش درکوتاه ترین از نشانه گذاری» که یکی «دفترشایدبتوان یکیازوجوه بخشهایکتاب استراتمایزکتابنیمهتمامشاملوبادیگردستورزبانهاکه نشانهگذاری به چندانی اهمیت که دانستنمیدهند. فارسی است در زبان معاصر مبحثیو تفریط افراط به دفتر، این مقدمه شاملو، دراشاره نشانهها از استفاده نویسندگاندر از برخیوقتگذرانی پس به جای که از این نوشته و کردهباحلجدولکلماتمتقاطع،جمالت پرویرگولسازندهشان، کردنعناصر جابهجا با را، کتابها«یقین و درآورید ممکن صورت فصیحترین بهیکی درجه ویراستار ماه باشیدظرفچند داشته

میآیید!» در آب ازخواننده برای گرچه نشانهها...» و «نامهابرای میرسد نظر به اما شده نوشته بزرگسالتالیف در قراردادن الگو و کودکان آموزشنمونه عنوان نیز به آموزشی مدارس کتابهای

مفید باشد. میتواند گویا کوتاه وزبان شناس اگرچه میگویدکه خود شاملوآگاهی نیازمند شعر سرودن علت به اما نیستبه را موضوع همین فارسی بوده و زبان مقوله اززبان به کند، تا می سفارش جوان هم شاعرانعنوانوسیله ای مصرفی که میتوان«پدرش به

نکنند! نگاه درآورد» راسی» بی اینترنتی «بی از پایگاه برگرفته

شاملو احمد ناتمام زبان فارسی انتشار دستور

فوت غیرسیگاری و سیگاری افراد مغز بافت رویسیگاریها مغز ایجاد تغییراتی در از شده،حاكیموارد فرد برخی در كه است حالی در بود. اینترک را مصرف سیگار پیش سالها سیگاری

بود. كرده«اموری» دانشگاه از كوهار مایكل بهگفتهتغییرات می دهد نشان تحقیق این آتالنتا، ایجاد انسان مغز در مدت طوالنی اثر با شیمیاییمیشود، به طوریكه تغییرات شیمیایی به تنهاییرا مخدر مواد اعتیاد به فیزیولوژیكی برای اساس

ایجادمی كند.به «نیدا» موسسه آمریكایی تحقیقاتی گروهمیزان آنزیمهای مجری آن، بروس هوپ، رهبریتجزیه مورد را مغزی نورون های درون شده یافتكمک نورون ها به اینآنزیم ها دادند. تحلیلقرار وپیام شیمیایی انتقال از سیگنالهای تا میكند

استفادهكنند.آنزیمها این از زیادی میزان محققان گفته بهخود سیگار كه افرادی و سیگاری افراد خون در

است. داشته وجود كرده اند ترک رابر انجام شده آزمایشات در گفته هوپ، بهرویحیواناتو تزریق مواد مخدری مانندهروئینآنها مغز در تغییراتی چنین آنها به كوكائین و

ایجاد شده بود.تحقیقات اساس بر كه است حالی در ایندر مشابهی تغییرات آمریكایی دانشمندان اخیربودند سیگاری قبال كه آن هایی افراد سیگاری و

است. شده مشاهده نیزبهاعتقادكارشناسان،مصرفنیكوتینسیگار

آور است. اعتیاد هروئین دستكم بهاندازه

خبر کمان رنگین۲۹ صفحه از بقیه

تسلیتشیـرازینیا احمد فرهیخته، شاعر دوست

محترم خانواده و شما به را گرامیتان برادر فقدانبزرگوار دوست آن غم در را خود و می گوییم تسلیت

میدانیم. شریک

هاشمی، امامی مهدی آگهی، دکتر مهندس علی آزادی، امیـر دکترپرویـزی، محمود مهندس بـهادر، پرویز بیپروا، ابراهیـم دکتریاسری ناصر غفاری، زردشت شهاب، فرخ دکتر حسینی، هاشم دکتر

«ایـرانیـان» مورد و برگزیده نشریه ایرانی، جامعه اطمینانمیشود منتشر جمعهها

340Iranians, Vol. 11, No. 313, Friday, March 2, 2007 ۱۱ اسفند ۱۳۸۵ جمعه ،۳۱۳ شماره یازدهم، ۳۴ ایرانیان، سال

Page 9: cultureal pages 313

۲۰ صفحه از بقیهرا درسفری اینخوانندهها چندیپیش یکیازگفتکه بود دیدم. نکتهجالبیرا آمده آمریکا به کهچرا که گفت میدانید او نشنیده بودم. وقت آن تاکردند را ممنوع زنها خواندن از انقالب اول پسوبعدگفتنددستهجمعیخواندنشانعیبیندارد؟بخواهی،چون منطقیدرکارهای گفتمراستشراچرا. فکر کنم نمیتوانم ندارد جماعت وجود اینصدای شنیدن اسالم در است؛ ساده خیلی گفتتشیع. گفت در اسالم، در نه است. گفتم زنحرامبههرحالبرایماشنیدنصدایزنحراماستامانشنود پس کسی را زنها صدای که شود اگر قراربریزندو«مرگبر» خیابانها در را چهطوریزنهاآندیدندکهدسته باد»بگویند؟پسبهتر «زنده و

کنند. مشروع اعالم را خواندن زنان جمعیکه: کرد اضافه همچنین دختر جوان ایننفع به آنها شرعی حل راه همین از هم ما «ودیدم امروز اما کردیم.» استفاده خودمان خواندنزرنگ کنیم که فکر خیالی است خوش چقدربه میدان زنها آوردن با واقع، در هستیم. آن ها،خبرگزاریهای از دسته آن به هم خواندن» «کرمردمانشانبگویند زنان به خارجی کهمیخواهندرا برای زنها هم و میدهند خوراک ایران آزادندخیابان به خودشان تظاهرات و نوحهخوانی هاآنها را به دل راحت خواندن و هم داغ میکشندهیات در همچنان را زنها هم و میگذارند،جالبی است. نگاه میدارند. روش سیاهی لشگراینروش رامی تواننددرخیلیچیزهاداشته باشند.و محمد شرکت با اهواز زنان کشتی گروه مثالتهران دختران شنای گروه حسن، و صادق و پرویزگروه تقی، و محمد و حسین و سیامک حضور باو و... رضا احمد و هنرنمایی رقصنده با دخترانورزشی، متنوع و مختلف گروه های طور همینگروه اسمش فقط سیاسی که حتی هنری، و

زنان است.بپرسیم آیتاهللاها علتاتخاذ اینروشرا از اگرزنان به محبت دین «اسالم که گفت البد خواهندبکشند.» زحمت زنها که نمیخواهد و است«اركستر بود که این خبر حال، انتهای عین درهم عمومی اجراهای زودی به دختران موسیقی

بدینسان، عالقهمندانمیتوانند داشت.» خواهداجراها این در طی را مردان هنرمندمان هنرنمایی

نیزببینند.

شامپانزه؟ یا باشيم برابرهفتهگذشتهدوخبر جالب شبیهبههمدیدم؛این که بر سی»، مبنی بی از «بی بود یکی خبریتواناییهایزناندر ساختن مطالعه جدیدیدربارهبازوی و زور اگرچه زنان که میدهد نشان اسلحهخود برای مغز از در گذشته اما ندارند مردان رابه یا کنند شکار بتوانند که ساختن سالحهایی

میکردهاند. استفاده بروند دشمن جنگمحققان اینمطلبرا از طریقمطالعه زندگیشامپانزههادرسنگالکشفکردهاند.مادههایاینمیرود انسانبه شمار از اجدادمحترم که حیوان،که انساندارد،هنوز قابلانکاری با وشباهتغیربه آنها خود میسازند. استوسایلشکار را هنوزطور مرتبمشغولساختنوسایلیهستندکه بهوارد راحتی به پیکار یا شکار وقت در آنها کمکاز فقط بدبخت حالی که نرهای در شوند کارزاربا نیزههای مادهها می گیرند. مدد بازوی خود زورپرتابراحتوبیدردسر با کوچکیکهمی سازندیا

دهند. قرار هدف را دیگران سنگ خطرتر کم ومربوط به سرزمین خودمان بعدی خبر ومیشد.هفتهگذشتهدرکاوشهایباستانشناسیعقاب، چشم چون آثاری در کنار برازجان، شهرطالیی، جام طال، نیم و کیلو عقاب، سه بالکوچکو وسالحهای مختلف،خنجر مجسمههاکشندهای به زهر آغشته که پیدا شده هم ظریفیاستوکاوشگرانگفتهانداینخنجرمورداستفادهزنان دوران آن در حتما است. میگرفته قرار زناندر تا بودهاند ساخته را شیمیداناینمادهکشندهباشند. داشته دفاعی وسیله قلدر مردان مقابل

زنان نه ما در حال حاضر که شکر خدا راداریم کردن تیز چوب و انداختن سنگ به نیازیهمین است در برابری خوبی زهر. نه ساختن واین که کشورهایی است در البته منظورم دیگر.کند خیر را به عاقبت مردانی هست. خدا برابریمردان یا و شامپانزهها مثل میخواهند هنوز کهخود بازوی زور مدد به فقط نابرابری دوران

حکومت کنند.

یک زن از نگاه

خدمات پزشکی شامل:چک آپ کامل، تشخیص و معاجله فشار خون، مرض قند، کنترل وزن، کلسترول، میگرن و بیماری های

کلیوی، پوستی، گوارشی، ریوی، آرتروز، تشخیص و پیشگیری سرطان های سینه، پروستات، روده بزرگ

و مموگرام، افسردگی، پریشانی و ناتوانی جنسی.

Phone: (703) 768 0006 (703) 768 0007Fax: (703) 768 0915

Belle Haven Medical Building 1451 Belle Haven Road, Suite 320, Alexandria, VA 22307

دکتر ناصر طهماسبی پزشک خانواده

منتخب اداره مهاجرت آمریکا(برای اجنام آزمایش های مربوط به دریافت گرین کارت)

Ahmad Ellini, M.D, F.A.A.P. Pediatrics and Adolescent Aledicine

Clinical Assistant Professor, Georgetown University Assistant Proffssor of Pediatries, University of Virginia

اکثر بیمه های درمانی پذیرفته می شود، Medicaid و Amerigroup, Anthem Health Keeper Plus از جمله

Annandale Pediatric Associates, LTD. 7501 Little River Tnpk, Suite 202

Annandale, VA 22003

Tel: 703.256.7200

متخصص کودکان و نوجوانان عضو آکادمی طب اطفال آمریکا

استادیار بالینی دانشگاه جورج تاون استادیار بالینی دانشگاه ویرجینیا

دکتر احمد علّینی

اجتماعی و سیاسی خبرهای۹ صفحه از بقیه

350Iranians, Vol. 11, No. 313, Friday, March 2, 2007 ۱۱ اسفند ۱۳۸۵ جمعه ،۳۱۳ شماره یازدهم، ۳۵ ایرانیان، سال

هم دیگری بحث «البته داد: ادامه شیرزادزمینه كه این بر مبنی شد مطرح زمان همان درراخودمانتعیینكنیم تا اروپا گفت وگویخودبااسرائیلكه و صلح اعراب و مثالبحثحقوق بشرایجاد داخلی وفاق خصوص این در نمی توانیم مابه را نباشد؛ بنابراینموضوع بحث موضوع كنیم

انرژیهسته ایكشاندیم.»ابتدا از هستهای «انرژی گفت: شیرزاد انرژی شعار با و داشت وفاق ایجاد پتانسیلشد، این وفاق ایجاد حق مسلم ماست هسته ای

كند؟» پیدا ادامه میتواند كی تا وفاق این امااین وفاق جریان در «اگر گفت: در پایان ویاما امتیازمیگرفتیمخوببود مذاكرهمیكردیمووفاق را همچنان این نمیتوان كار را نكردیم. ایناین وفاق راه اگر در كه مطمئن باشید ادامه داد.باشدمردم هزینهدهند،دیگر انرژیهستهای قرار

كند.» تودهای ایجاد بسیج نخواهد بود قادر

که برای بهبود روابطیتیره شده است؟

به نژاد احمدیسفر سعودی عربستان

میکندمحموداحمدینژاد،رییسجمهوریاسالمیکشور سودان قرار از رسمی از دیدار ایران پسراهی آفریقایی، کشور این به سفر پایان در است

عربستانسعودیشود.سیدمحمدحسینی،سفیرجمهوریاسالمیعربستان سعودیبه خبرگزاریجمهوری ایراندراست بهزودیبه اسالمیگفته کهاحمدی نژادقرارتحوالت اهم و درباره عربستانسعودیسفر کندمنطقه وجهاناسالموهمچنین گسترشروابطسعودی سران با خاورمیانه اوضاع و دوجانبه

کند. وگو گفتعربستان به احمدینژاد سفر زمان ویسعودیرااعالمنکردهامامنابعیدرمیانمقاماتشنبه را سفر این زمان ایران اسالمی جمهوریاین سفر که افزودهاند و کرده مارچ) اعالم (سوم

بود. خواهد روزه دوماههای نخستین در احمدینژاد محمودعربستان به سفری نیز خویش جمهوری ریاستنشستفوقالعاده سران شرکتدر سعودی برایدولت هایعضوسازمان کنفرانساسالمیداشت

نیز به جا آورد. را طی آن حج عمره کهاینبار سفراوبهعربستانسعودیدر شرایطیحوادث اثر بر کشور روابط دو که میشود اعالمدچار فلسطینی و سرزمینهای لبنان عراق،

است. تیرگیهاییشدهمیان فرقه ای درگیری وارد عراق که زمانی ازمقامات شده، مذهب سنی و شیعه گروههایحکومت نقش از انتقاد در اظهاراتی سعودیو کرده عراق در ایران جمهوری اسالمی شیعیدر شیعه جبههای به ظهور نسبت آنها از برخیلبنانارکان آنباشند عراقو ایران، خاورمیانه که

دادهاند. هشداراز سعودی عربستان و ایران دیگر، سوی ازبازیگران خارجی عمده در صحنه سیاسی لبنانوفلسطینانداماازگروههاییپشتیبانیمیکنندکهدارندوگاهدرموضع یکدیگر خطمشیمتفاوتبا

می گیرند. قرار یکدیگر با مخالف و رقیبروابط که است شده باعث مسایل اینسعودی عربستان و ایران اسالمی جمهوریاز خاتمی محمد جمهوری ریاست زمان در کهبود صمیمیتی یافته و گرمی و خارج شده تیرگی

تیرگیگراید. بهعمده متحد که سعودیها اینها، کنار درجمهوری مناقشه از خاورمیانهاند در آمریکاو میکنند نگرانی ابراز آمریکا و ایران اسالمیو کرده ایران حمله به آمریکا دارند که آن بیمبه که بحرانی کند؛ تازه بحرانی وارد را خاورمیانهاز زیادی زیان نیز سعودی عربستان آگاهان، گواه

دید. خواهد آن

بشر حقوق دیده بانخواستار توقف محاکمه

برای تجمعکنندگانشد زنان حقوق

جمهوری قضائیه قوه از بشر حقوق دیدهبانتعقیب تا سریعا است ایران خواسته اسالمی این در زنان حقوق فعاالن از شماری کیفریقانونی از حق گروه این گفته به که را کشوربودند، کرده استفاده صلحآمیز تجمع برای خود

متوقفکند.این بی سی» «بی خبری گزارش سرویس بهدر آمریکاست، آن مقر که بشر مدافع حقوق گروهاسالمی جمهوری قضائیه قوه که است داده خبرپنجتناز مارچ، محاکمه یکشنبه، چهار ایرانروزتجمعی در که «با شرکت با این اتهام را زنان اینامنیتملیاقدامکردهاند»برگزار غیرقانونیعلیه

کرد. خواهدبرای زنان حقوق مدافع زنان از شماری دوازدهم ایران، در قوانینتبعیضآمیز اعتراضبههفت میدان در گذشته سال (۲۲ خرداد) جونپلیسبه هم مداخله با تیر تهرانتجمعکردندکهخوردوهمچنینآنهاموردضربوشتمماموران

گرفتند. قرار زن پلیساردالن، پروین خراسانی، احمدی نوشینسوسنطهماسبی،شهالانتصاریو فریباداوودیمهاجر،فعاالندستگیرشدههستندکهبهخاطربه نیروی انتظامی از تجمع این پلیس با برخورد

مراجعقضائیشکایتکرده اند.جمهوری مراجع قضائی انتظامی و نیرویاز جلوگیری و پلیس مداخله علت ایران اسالمیآن اعالم شدن برگزار مجوز بدون را ادامه تجمعشکایت که وکالت عبادی اما شیرین کردهاندتجمع با برخورد گرفته، عهده به را کنندگان

غیرقانونیمیداند. کنندگانرا

Page 10: cultureal pages 313

قبل شماره جدول حل

افقی

عمودی

شماره این جدول

۲۶ صفحه از بقیه

۲۷ صفحه از بقیه

١ ٥ ١ ٤ ١ ٣ ١ ٢ ١ ١ ١ ٠ ٩ ٨ ٧ ٦ ٥ ٤ ٣ ٢ ١ ١ ٢ ٣ ٤

٥ ٦ ٧ ٨ ٩

١ ٠ ١ ١ ١ ٢ ١ ٣ ١ ٤١ ٥

١ ٥ ١ ٤ ١ ٣ ١ ٢ ١ ١ ١ ٠ ٩ ٨ ٧ ٦ ٥ ٤ ٣ ٢ ١ ١ ٢ ٣ ٤

٥ ٦ ٧ ٨ ٩

١ ٠ ١ ١ ١ ٢ ١ ٣ ١ ٤١ ٥

نج

د

ک

و

نن

و

ر

ر

اا

ا ا

اود

ر

ر

ر ر

ر

ک

ک

ن

ن

ن

د

ن

ن

ن

ن

ن

ن

ا

ا

ا

ا

ر

ر

ر

ر

د

د ا ا

ا

و

و

و

هه

ا

ا

ا

ا ا

اس

ر

ر

و

ی

ق

د

ن

ن ن

ن

ط

ب

ب

ب

ا

اا

ا

رک

ر

ره

ه

هه

ه

مم

ر

ه

ف

خی

ی

ییی

جس

د

می

یی

و

و

و

و

س فم

م

م

ت

ا

ا

ا

ا

ات

ک

ک

بص

لن

ت

م

م س

ن

د

شز

ل

ز

ز

غ

چ

ن

ررشگنشاو

ریورس

رکب کوگ اس

سس للق

انمل

س

ق

رردنرا سسگ

لل لهیو ژ

ت

پایتخت ـ کرد اعتماد نمیتوان قولش به ۱ ـآفریقاییتانزانیا. کشور

توجه ـ ندارد شبیه و نظیر ـ صبور پیامبر ۲ـ داشتن. اهتمام و

مرغی ـ جبهه در سرباز جان پناه ـ پیروزی ۳ـ خود به دو پای روی و پرواز از قدرت است عاری

میرود. راه قائم صورتـمبهوتدرعرصه پارو باالمیرود! پولش از ـ ۴

نفس خسته. شطرنجـ دل در و از پیاده ـ پاداش است بیخبر ۵ ـ

حرف. تکرار یک ـ ساختمان مینشیندـ مایعات هستی بخش از ـ تازی نفی ـ ۶آلمانیقرن۱۸ کهسعیکرد دانشمند فیلسوفو

درآورد. جدید صورتی به را یهودی آیینآب ـ و تعجب حیرت ـ از سال ماهی ۷ ـ

گندیده و کثیف.با که از بنیاسراییل ـ قومی دالر ـ از اجزاء ۸دینرویبرتافتند یکمدعیپیامبریاز پیرویاز

گندزدا. مادهای ـزنده و زیستن آچار ـ از اقسام ـ شیر قند ۹ ـ

بودن.اقتصادی و مسایل در کمونیسم ۱۰ ـ دیدگاهطاقت شرعی ـ مجازات ـ سیاسی اجتماعی و

توان. وو دلتنگی ـ گردش ـ سوم نت ـ ۱۱

افسردگی.از جزایر ـ یکی تیل و ـ نقطه سخن یاوه ۱۲ ـ

اطلس. اقیانوس در کوچک آنتیل هایمشتاق و راغب درون کتاب - عشاق از ۱۳ـ

بزدلی. و ترس ـعشیره از شاخهای گیاهیـ داروی نوعی ۱۴ـ

بالکن. مهتابی و ـدانههایگردوخوراکی با گیاهییکساله ۱۵ـ

شمالی. شهرهای از ـ

از جملهفضالومولفانمشهور خطهکرمان ـ ۱و ـ رحمت ایرانیان» بیداری «تاریخ نویسنده

برکت. مهربانی وزمین بایر و ـ فرزندان ـ ۲ ـ سمبل پاریس

از آبادی. دورداشتن ـ پشتگرمی ـ شاه رضا ۳ ـ تبعیدگاه

خرما. موش

برای ظرفی ـ هنگام و وقت ـ پروردگار ۴ ـدارنده. و صاحب پساوند ـ لباس شستشوی

لب، دو میان از آوایی ـ تشنهلب رویای ۵ ــ آن که بترسد. هشپلک

مرز سیاستپیشه ـ توقف کشتی محل ۶ ـسوداگر! و

رتبه ـ پایه و ـ اهمیت با ـ غیر ۷ ـ بیگانه ووزن. در واحدی

نمایش پرده بیندو فاصله ـ مایعاتفرار از ۸ـ روس. جنگی هواپیمای ـ

بزرگی ـعالمت مفعولبیواسطهـعظمت و ۹با اسب! وانت بار ـ یک پهلوان ـ

زاری گریه و ـ فرنگستان! مجلس شورای ۱۰ـ شیون. و

مباح. ـ ملت یک رسوم و آداب ـ نفرین ـ ۱۱ـ آهنگرـ دریا! ـ سیلی ۱۲ـ پاداش کلوخانداز

حرففاصلهانداز.ناگزیر و ـ ـ نوعی کفش زاری و ۱۳ ـ عجز

ناعالج.

ـ همین راست! بنمود تو عکس آن که ۱۴ ـتن پوش. ـ حاال

قرن فالسفه از بزرگترین ـ حاشیه مقابل ـ ۱۵روانشناسی». «اصول ۱۹ نویسنده

باشد. آمده فایقمدرندر کشوری پيدايشجامعه نظر من، بهمیشود ممکن زمانی تنها نيز ما کشور همچونموقتی امری که وحدت بپذيريم تک تک کهواقعيتی کثرت حال آن که می شود محسوبکه، است حرف آن اين است. معنای هميشگیحل راه جوامع، وحدت تاريخ زمانی از هيچ درآن به جای بايد و ما مشکالت نيست رفع عاقالنهکثرت انسانمدارانه کار آمد و درجستجوی«ادارهبهعنوانبنيادیترين تفرق»باشيمووجودآنرا و

بپذيريم. وضرورت ها واقعيتهاکارآمد اداره من، به نظر صورت، اين در وجز نيست چيزی هم کثرت انسانمدارانه وبه اتکاء با تنها که کثرت» دموکراتيک «پذيرشسکوالريسم و دموکراسی پلوالريسم، اصل سه

ممکنمی شود.شايدکسانیبخواهند به تضادیکهدرفرمولسر توافقبر و پذيرش و دارد اشاره کرده باالوجودکرده تعبير وحدت نوعی به نيز را فوق اصل سه

کنند. کشف را درونی تضادی مزبور سخن در وبرایرفعهرگونه چنينتضادیواقعيتندارد. اماکه تنها وحدت بگويم باشد شبهه، شايد بهترممکن ومفيددرحوزهعملاجتماعیوحدت نظرکه همانگونه پذيرشدموکراتيککثرتاست. درتوافق می کنندکه با دونظرمختلفـ دوشخصـبرایيکديگر جهان را اما همموافق نباشند نظر باپذيرش زمينه در میتوانيم نيز ما نکنند، تنگنظر وحدت يکديگر با پلوراليسم و کثرت اصالتفهرست را از وحدت و تصور کالسيک کنيم پيدا

بزنيم. خود خط درمانهای اجتماعی«اعتصامبهحبلمتين و اجتنابازتفرق»بهنمی انجامد ظاهری و اجباری وحدت جز چيزیهزار در شهرستانی که میشود همان حاصل وهم با که ۷۲ ملتی بود: آن شاهد پيش سال

میجنگند!هم کنار را ملتی ۷۲ اما متمدن جهان و تساهل با که، بنشاند می تواند و است نشاندهپذيرشحقوق يکديگر،درمسيرتحقق آرمانهایاجتماعیمعطوفبه خوشبختیو رفاهوکامرواییمتعلق به را کلمه وحدت و میدارند بر بشر گام

میدانند. خود تاريخ توحش دوران

ملت ۷۲ جنگ

حرفی نمیزنم. خوب، بسیار اگر میگویید نه...پاتینه» «ال وبالگ

قصه من! سوم اسفند ودانش مهرزاد

است. خان رضا کودتای سالگرد اسفند سومتاریخوسرنوشتایرانیانتاثیرفراوانی اینواقعهدریک را از ما اجتماعی/سیاسی و موقعیت داشتقجری استبداد ساخت. منتقل دیگر فازی به فازمدرنیسم باستانگرایی و از به ترکیبی را جایشبه تجدد و سنت و گسست داد پهلوی تحمیلیعیانساخت. شکلیدیگرپسازمشروطهخودرادیگری اتفاقات روز سوم اسفند این در بگذریم...۳۵ سال همین ها آن از یکی . است افتاده همغور می کنم که چه آن در چه که هر پیش رخ دادبه کرد استنباط میتوان وقوعش از فلسفهایداشتمکه اینجسارترا اگر نتیجهاینمی رسم.چیزی اولین قطعا کنم، پرسش الوهیت درگاه ازبود، این رویداد وقوع می پرسیدم حکمت کهاز چه هر و نمی ارزد تفابلیسهم به رویدادیکهزمانشسپری میشود،بیهودگیثمرات آنرویداد

میسازد. عیان خود را بیشتر و بیشتراسفند سوم سحرگاه در پیش سال ۳۵در بود، سوگواری محرم با ایام مقارن که ،۱۳۵۰همچشم سراپا تقصیر بیمارستانفرح، اینبندهمحرم، قضیه به خاطر همین گشود! جهان بهرا ،نامم خواندند اذان گوشم در که آن از پسبرای نیز و شناسنامه، در اما گذاشتند؛ حسینخطاب،نامممهرزادشد.مرحومپدرممیخواستبکنید عجب فکرش را فرهنگ بگذارد؛ اسمم راتقدیر خب اما دانش، فرهنگ میشد: اسمی

بود! دیگری چیز

۱۹ صفحه از بقیه

و گذار... رهآورد گشت

۲۲ ماه می سال در را فورد هریسن شرکت باحال در همین و گذارد نمایش خواهد ۲۰۰۸ بهفیلم «مسابقه وارنرطیاعالمیهای اطالعدادکهدهندهسرعت»ـبهسازندگیبرادرانواشووسکی۲۳ می به در یعنی بعد روز را ـ («متریکس ها»)دو فیلم کههیچیکاز هنوز آورد. اکران درخواهدسر بر یکدیگر علیه استودیوها جنگ نشده آماده

است! شده هم زمان آنها آغاز نمایش

کمیک نقش و کروز تامتام کروزبههمراه شایدباورشسخت باشدامابیستم قرن فاکس استودیوی برای استیلر بن The) هاردی» «مردان عنوان با کمدی یک درظاهر جوان کارآگاه دو نقش به (Hardy Menفیلم (سازنده شان لوی فیلم را شد... خواهند۲۳۲ میلیون موزه» که در «شبی آخر استیلرباره در این میسازد. او فروش داشته است) دالربسازیم حادثهای کمدی یک «میخواهیم گفت:دو بار اسمیت ولی این خانم مایه های آقا و در

میگیرند.» قرار هم کنار در برادر

دنیای سینما

بهپرسهزنیبپردازد.او اینکصاحبرستورانیاستنامهمسرش«ادرین»کهدلخوشیاشایناست باپیروزیهای از مشتریانعکسبیاندازدو کهفقطبادرطولپیشرفت قهرمانیهایشبگوید... و دیرینهبا جا یک مهمی مطرح نمیشود. مساله داستان،و ندارد و پیوندی ارتباط او چندان با که ـ پسرشمربیاش [برت ـ ودر جای دیگر با معلوم نیستچرا

مسایلی درگیر که «راکیها»] بازمانده تنها یانگپر را فیلم قصه نیمی بیشتر از است، بیاهمیتدر احساسی یا کنجکاوی اصال بی آن که می کندتا باالخرهشخصیتتازهای وارد آورد مخاطبپدیدبزرگ پسر یک مادر که تنها زنی می شود. داستانبه خود رستوران در را زن «راکی» و است بیکارهعشقیبینشان وچون رویش نشده میگمارد کاردر کسالتباری سراشیبی به فیلم کند، ایجادمیغلتدوهرلحظهروبهقهقرامیرودطوریکهبهاین نظرمیرسداستالون خودشهم نمیدانستهباداستانبی قصهچهکندوعاقبتالبد بهقصد ایجاداوجداستانتنبه برگزارییک مسابقهمهیجبکسجهان سیاه قهرمان با ـ اول «راکی» سبک به ـاستالون که حواس است پر واضح میدهد.خب،بایستیمتوجهمضامینفیلمموفقنخستباشدشروع همان روش «راکی» رو باز به همین به وکنار دویدن وزنه برداری، با می کند. تمرین بهتخم خوردن بکس، کیسه به کوبیدن مشت دریا،که با سگی البته هم این بار بعد و مرغ های خامبه را خود ریزش باران زیر میکشد، در دنبال بهباالیپلههایساختمانمعروففیالدلفیامیرساندآنجا همچنانبا موسیقی زیبای«بیل کانتی» [اماجا که این حالی در بود شاداب و استالون جوانبکس صحنه است]. فرسودگی و پیری سنین دربا است اصلی «راکی» در مشابه صحنه یادآور همفیلم اول صحنه ای هیجانانگیز که در تفاوت اینو هیجان کمترین فعلی فیلم در و بود تاثیرگذار و

نمیگذارد. باقی خود از اثریتمام همچون آغازـ ـ با صحنه گورستان فیلمفیلم شروع مانند به استالون که جایی میشود.این بی اختیار و میگذارد پا بدانجا گلی دسته بامزار به قاعدتا او که میآورد ما ذهن به را تصور

است. آمده «راکی»

فیلم نقد۲۶ صفحه از بقیه

بازيگران فيلم توبیمگواير، کرستن دانستونامزدهای نام خواندن از پس «اسپايدرمن»ناممايکلآرنت اريژينال، بخشبهترينفيلمنامهبه را کوچک» سانشاين «ميس نويس فيلمنامه

کردند. عنوان برنده اين بخش اعالماين از پس تراوالتا جان و لطيفه کوئينتوسط ترانه بهترين نامزد بخش ترانههای کهاتريجخواننده مليسا نام شد، خوانندگانآناجرا«حقيقت فيلم از برخيزم» خواب از «بايد ترانهکردند. اعالم بخش اين برنده عنوان به را تلخ»

تدوين بهترين اسکار برنده نام وينسلت کيتتدوينگر اسکونمارکر، تلما را جايزه اين خواند. را«از فيلم برای اسکورسيزی مارتين هميشگیاسکار سومين دريافت کرد. اين رفته» دستفيلم را که هر سه است اين تدوينگر پر سابقه

است. اسکورسيزیساخته

در... لبخندها و اشکها۲۵ صفحه از بقیه

استوديوهای برای نامزدی، رقابت جريان دردی» وی نسخه «دی فرستادن با فيلمسازیآگهیهايی دادن يا با اعضای آکادمی برای فيلمهانسبت عنوان«برایمالحظهشما»توجه آنها را با

جلبمیکنند. خود فيلم بهفيلم يک تاکنون که اسکاری تعداد بيشترين«بن هور»، فيلم سه ۱۱ جايزه است. برده استبازگشت حلقهها: «خداوندگار و «تايتانيک»شدهاند. اسکار ۱۱ جايزه برنده يک هر پادشاه»

ايو» و«تايتانيک» درباره فيلمهای«همه چيزاين بودندو نامزددريافت جايزه هريکدر۱۴ رشته

میشود. محسوب رکورد يک خود نوع درهم ارغوانی رنگ و عطف نقطه فيلمهایحتی اما اسکار بودهاند نامزد ۱۱ رشته در هريک

يکاسکار هم نگرفتند.تاريخ اسکار کاترين هیپبورنموفقترينستارهفاصلهسال های۱۹۳۴ تا ۱۹۸۲ هشت در او است.بهترينبازيگری شد اسکار دريافتجايزه بار نامزد

را گرفت. جايزه اين چهار بار وجايزه اسکار اعطای مراسم اين سالها طی

نشده است. جنجال برگزار و بدون بحثدختر يک براندو مارلون ۱۹۷۳ سال درکند اعالم تا مراسم فرستاد به را سرخپوست«پدرخوانده» فيلم برای اسکار دريافت از او که

خودداریمیکند.اعالم اينکهمربی تام هنکسبا درسال۱۹۹۴برابر در را بوده،اووحضار بازيگریاشهمجنسگرا

کرد. دوربينهایتلويزيونغافلگيرجايزه اعطای به تصميم ۱۹۹۹ در سال وفعاليت عمر يک خاطر به الياکازان به اسکارکه شد مواجه کسانی اعتراض با سينمايیاش،کميته برابر در چپگرايان عليه او شهادت ادایرا ميالدی ۵۰ دهه در آمريکايی ضد فعاليتهای

خوشنداشتند.

۲۵ صفحه از بقیهزمان... گذر در اسکار

سویه به یک و بسنجیم سویه همه بدش، نیک وو اروپا از که را چه آن هر ستایش به و نرویم قاضیازهرآنچهرا کهازسرزمین غرببرخاستهو انزجارآن پیآمدهای و ایران تاریخ ننشینیم. است، ماآن است گستردهتر از بسی ما، فردای برای امروز وبه اشاره یا با و از کتابی اعتبار جمله ای به کهو شماریم پلید را همه فرمانروایی، خونریزانه رفتاربه خویش آگاهی تاریخ از را ایران آینده رستگاری

کنیم. آغاز «پلیدی»ها اینمن در بخشهای رشته سر دراز دارد و ایناین که در جنبههایی یکایک به این نوشته، آتیخواهم کردم، آن ها اشاره گذرا به گونهای به جا

پرداخت.دارد ادامه

... بررسیهای یک سویه۱۷ صفحه از بقیه

410Iranians, Vol. 11, No. 313, Friday, March 2, 2007 ۱۱ اسفند ۱۳۸۵ جمعه ،۳۱۳ شماره یازدهم، ۴۱ ایرانیان، سال