Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada...

92
Cud grecki Wroclaw, 5 marca 2014 Cud grecki

Transcript of Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada...

Page 1: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Cud grecki

Wrocław, 5 marca 2014

Cud grecki

Page 2: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Wykształcenie podstawowe

Spośród wielu twierdzeń i faktów pochodzących ze starożytnejGrecji w szkole na lekcjach matematyki pojawiają się:

Twierdzenie Talesa

Twierdzenie Pitagorasa

Sito Eratostenesa

Wzór Herona

Księżyce Hipokratesa

Równanie diofantyczne

„Eureka” Archimedesa — a co z jego matematyką ?! (A N G)

Znaczenie twierdzeń Talesa i Pitagorasa

Cud grecki

Page 3: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Wykształcenie podstawowe

Spośród wielu twierdzeń i faktów pochodzących ze starożytnejGrecji w szkole na lekcjach matematyki pojawiają się:

Twierdzenie Talesa

Twierdzenie Pitagorasa

Sito Eratostenesa

Wzór Herona

Księżyce Hipokratesa

Równanie diofantyczne

„Eureka” Archimedesa — a co z jego matematyką ?! (A N G)

Znaczenie twierdzeń Talesa i Pitagorasa

Cud grecki

Page 4: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Wykształcenie podstawowe

Spośród wielu twierdzeń i faktów pochodzących ze starożytnejGrecji w szkole na lekcjach matematyki pojawiają się:

Twierdzenie Talesa

Twierdzenie Pitagorasa

Sito Eratostenesa

Wzór Herona

Księżyce Hipokratesa

Równanie diofantyczne

„Eureka” Archimedesa — a co z jego matematyką ?! (A N G)

Znaczenie twierdzeń Talesa i Pitagorasa

Cud grecki

Page 5: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Wykształcenie podstawowe

Spośród wielu twierdzeń i faktów pochodzących ze starożytnejGrecji w szkole na lekcjach matematyki pojawiają się:

Twierdzenie Talesa

Twierdzenie Pitagorasa

Sito Eratostenesa

Wzór Herona

Księżyce Hipokratesa

Równanie diofantyczne

„Eureka” Archimedesa — a co z jego matematyką ?! (A N G)

Znaczenie twierdzeń Talesa i Pitagorasa

Cud grecki

Page 6: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Wykształcenie podstawowe

Spośród wielu twierdzeń i faktów pochodzących ze starożytnejGrecji w szkole na lekcjach matematyki pojawiają się:

Twierdzenie Talesa

Twierdzenie Pitagorasa

Sito Eratostenesa

Wzór Herona

Księżyce Hipokratesa

Równanie diofantyczne

„Eureka” Archimedesa — a co z jego matematyką ?! (A N G)

Znaczenie twierdzeń Talesa i Pitagorasa

Cud grecki

Page 7: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Wykształcenie podstawowe

Spośród wielu twierdzeń i faktów pochodzących ze starożytnejGrecji w szkole na lekcjach matematyki pojawiają się:

Twierdzenie Talesa

Twierdzenie Pitagorasa

Sito Eratostenesa

Wzór Herona

Księżyce Hipokratesa

Równanie diofantyczne

„Eureka” Archimedesa — a co z jego matematyką ?! (A N G)

Znaczenie twierdzeń Talesa i Pitagorasa

Cud grecki

Page 8: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Wykształcenie podstawowe

Spośród wielu twierdzeń i faktów pochodzących ze starożytnejGrecji w szkole na lekcjach matematyki pojawiają się:

Twierdzenie Talesa

Twierdzenie Pitagorasa

Sito Eratostenesa

Wzór Herona

Księżyce Hipokratesa

Równanie diofantyczne

„Eureka” Archimedesa — a co z jego matematyką ?! (A N G)

Znaczenie twierdzeń Talesa i Pitagorasa

Cud grecki

Page 9: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Wykształcenie podstawowe

Spośród wielu twierdzeń i faktów pochodzących ze starożytnejGrecji w szkole na lekcjach matematyki pojawiają się:

Twierdzenie Talesa

Twierdzenie Pitagorasa

Sito Eratostenesa

Wzór Herona

Księżyce Hipokratesa

Równanie diofantyczne

„Eureka” Archimedesa — a co z jego matematyką ?! (A N G)

Znaczenie twierdzeń Talesa i Pitagorasa

Cud grecki

Page 10: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Trzy zagadnienia starożytności

Starożytni Grecy pozostawili nam trzy klasyczne problemykonstrukcyjne (za pomocą liniału i cyrkla!), których nie potrafilirozwiązać:

Kwadratura koła

Trysekcja kąta

Podwojenie sześcianu

Co dziś wiemy o tych konstrukcjach?

Cud grecki

Page 11: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Trzy zagadnienia starożytności

Starożytni Grecy pozostawili nam trzy klasyczne problemykonstrukcyjne (za pomocą liniału i cyrkla!), których nie potrafilirozwiązać:

Kwadratura koła

Trysekcja kąta

Podwojenie sześcianu

Co dziś wiemy o tych konstrukcjach?

Cud grecki

Page 12: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Trzy zagadnienia starożytności

Starożytni Grecy pozostawili nam trzy klasyczne problemykonstrukcyjne (za pomocą liniału i cyrkla!), których nie potrafilirozwiązać:

Kwadratura koła

Trysekcja kąta

Podwojenie sześcianu

Co dziś wiemy o tych konstrukcjach?

Cud grecki

Page 13: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Trzy zagadnienia starożytności

Starożytni Grecy pozostawili nam trzy klasyczne problemykonstrukcyjne (za pomocą liniału i cyrkla!), których nie potrafilirozwiązać:

Kwadratura koła

Trysekcja kąta

Podwojenie sześcianu

Co dziś wiemy o tych konstrukcjach?

Cud grecki

Page 14: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd Grecy?

Północ — Południe w starożytności i dziś

Około -2000 przybywają nad Morze Egejskie pewne ludyindoeuropejskie, zwące się Achajami

Przybysze to barbarzyńcy, niszczą osady i podbijają miejscowylud, który nazwali Pelazgami

Od kultury kreteńskiej uczą się żeglowania i np. pisma

Około roku -1100 nadchodza inne plemiona helleńskie —Dorowie (rzekomo jeszcze gorsi)

Około -1180 wojna trojańska

IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja

Cud grecki

Page 15: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd Grecy?

Północ — Południe w starożytności i dziś

Około -2000 przybywają nad Morze Egejskie pewne ludyindoeuropejskie, zwące się Achajami

Przybysze to barbarzyńcy, niszczą osady i podbijają miejscowylud, który nazwali Pelazgami

Od kultury kreteńskiej uczą się żeglowania i np. pisma

Około roku -1100 nadchodza inne plemiona helleńskie —Dorowie (rzekomo jeszcze gorsi)

Około -1180 wojna trojańska

IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja

Cud grecki

Page 16: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd Grecy?

Północ — Południe w starożytności i dziś

Około -2000 przybywają nad Morze Egejskie pewne ludyindoeuropejskie, zwące się Achajami

Przybysze to barbarzyńcy, niszczą osady i podbijają miejscowylud, który nazwali Pelazgami

Od kultury kreteńskiej uczą się żeglowania i np. pisma

Około roku -1100 nadchodza inne plemiona helleńskie —Dorowie (rzekomo jeszcze gorsi)

Około -1180 wojna trojańska

IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja

Cud grecki

Page 17: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd Grecy?

Północ — Południe w starożytności i dziś

Około -2000 przybywają nad Morze Egejskie pewne ludyindoeuropejskie, zwące się Achajami

Przybysze to barbarzyńcy, niszczą osady i podbijają miejscowylud, który nazwali Pelazgami

Od kultury kreteńskiej uczą się żeglowania i np. pisma

Około roku -1100 nadchodza inne plemiona helleńskie —Dorowie (rzekomo jeszcze gorsi)

Około -1180 wojna trojańska

IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja

Cud grecki

Page 18: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd Grecy?

Północ — Południe w starożytności i dziś

Około -2000 przybywają nad Morze Egejskie pewne ludyindoeuropejskie, zwące się Achajami

Przybysze to barbarzyńcy, niszczą osady i podbijają miejscowylud, który nazwali Pelazgami

Od kultury kreteńskiej uczą się żeglowania i np. pisma

Około roku -1100 nadchodza inne plemiona helleńskie —Dorowie (rzekomo jeszcze gorsi)

Około -1180 wojna trojańska

IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja

Cud grecki

Page 19: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd Grecy?

Północ — Południe w starożytności i dziś

Około -2000 przybywają nad Morze Egejskie pewne ludyindoeuropejskie, zwące się Achajami

Przybysze to barbarzyńcy, niszczą osady i podbijają miejscowylud, który nazwali Pelazgami

Od kultury kreteńskiej uczą się żeglowania i np. pisma

Około roku -1100 nadchodza inne plemiona helleńskie —Dorowie (rzekomo jeszcze gorsi)

Około -1180 wojna trojańska

IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja

Cud grecki

Page 20: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Starożytna Grecja

Cud grecki

Page 21: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Starożytna Grecja

Cud grecki

Page 22: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd nauka grecka

Około VII w. zaczynają się intensywne kontakty handlowe Grekówz Egiptem. Przy okazji następuje intensywna wymiana idei. Egiptodwiedzają:

Tales z Miletu (640 - 546)?

Pitagoras (Samos - Krotona) (580 - 500)?

Platon (Ateny) (427 - 347)

Demokryt z Abdery (460 - 370)

Eudoksos z Knidos (408 - 355)

Cud grecki

Page 23: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd nauka grecka

Około VII w. zaczynają się intensywne kontakty handlowe Grekówz Egiptem. Przy okazji następuje intensywna wymiana idei. Egiptodwiedzają:

Tales z Miletu (640 - 546)?

Pitagoras (Samos - Krotona) (580 - 500)?

Platon (Ateny) (427 - 347)

Demokryt z Abdery (460 - 370)

Eudoksos z Knidos (408 - 355)

Cud grecki

Page 24: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd nauka grecka

Około VII w. zaczynają się intensywne kontakty handlowe Grekówz Egiptem. Przy okazji następuje intensywna wymiana idei. Egiptodwiedzają:

Tales z Miletu (640 - 546)?

Pitagoras (Samos - Krotona) (580 - 500)?

Platon (Ateny) (427 - 347)

Demokryt z Abdery (460 - 370)

Eudoksos z Knidos (408 - 355)

Cud grecki

Page 25: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd nauka grecka

Około VII w. zaczynają się intensywne kontakty handlowe Grekówz Egiptem. Przy okazji następuje intensywna wymiana idei. Egiptodwiedzają:

Tales z Miletu (640 - 546)?

Pitagoras (Samos - Krotona) (580 - 500)?

Platon (Ateny) (427 - 347)

Demokryt z Abdery (460 - 370)

Eudoksos z Knidos (408 - 355)

Cud grecki

Page 26: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd nauka grecka

Około VII w. zaczynają się intensywne kontakty handlowe Grekówz Egiptem. Przy okazji następuje intensywna wymiana idei. Egiptodwiedzają:

Tales z Miletu (640 - 546)?

Pitagoras (Samos - Krotona) (580 - 500)?

Platon (Ateny) (427 - 347)

Demokryt z Abdery (460 - 370)

Eudoksos z Knidos (408 - 355)

Cud grecki

Page 27: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd znamy fakty i anegdoty o tych ludziach?

Żyjący w III wieku (500 - 800 lat po opisywanym okresie) DiogenesLaertios napisał Żywoty i poglądy słynnych filozofów.

Tales w Egipcie zadziwił kapłanów, gdy zmierzył wysokośćpiramidy, mierząc jej cień w chwili, gdy cień ciała ludzkiegoma długość równą wysokości ciała. Potrafił też z oddalizmierzyć wielkość okrętów (zastosowania!).

Zauważył, że kąt wpisany oparty na średnicy okręgu jestprosty.

Szkoła jońska: Anaksymenes, Anaksymander, Anaksagoras -siedząc w więzieniu pracował nad kwadraturą koła.

Przykład anegdoty: pewnego razu Tales, prowadzony przezstarą służąca, wyszedł obserwować gwiazdy, wpadł do dołu iuskarżał sie na to. Staruszka odparła: „Ty, Talesie, nie mogącdostrzec tego, co jest pod nogami, chciałbyś poznać to, cojest na niebie!”

Cud grecki

Page 28: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd znamy fakty i anegdoty o tych ludziach?

Żyjący w III wieku (500 - 800 lat po opisywanym okresie) DiogenesLaertios napisał Żywoty i poglądy słynnych filozofów.

Tales w Egipcie zadziwił kapłanów, gdy zmierzył wysokośćpiramidy, mierząc jej cień w chwili, gdy cień ciała ludzkiegoma długość równą wysokości ciała. Potrafił też z oddalizmierzyć wielkość okrętów (zastosowania!).

Zauważył, że kąt wpisany oparty na średnicy okręgu jestprosty.

Szkoła jońska: Anaksymenes, Anaksymander, Anaksagoras -siedząc w więzieniu pracował nad kwadraturą koła.

Przykład anegdoty: pewnego razu Tales, prowadzony przezstarą służąca, wyszedł obserwować gwiazdy, wpadł do dołu iuskarżał sie na to. Staruszka odparła: „Ty, Talesie, nie mogącdostrzec tego, co jest pod nogami, chciałbyś poznać to, cojest na niebie!”

Cud grecki

Page 29: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd znamy fakty i anegdoty o tych ludziach?

Żyjący w III wieku (500 - 800 lat po opisywanym okresie) DiogenesLaertios napisał Żywoty i poglądy słynnych filozofów.

Tales w Egipcie zadziwił kapłanów, gdy zmierzył wysokośćpiramidy, mierząc jej cień w chwili, gdy cień ciała ludzkiegoma długość równą wysokości ciała. Potrafił też z oddalizmierzyć wielkość okrętów (zastosowania!).

Zauważył, że kąt wpisany oparty na średnicy okręgu jestprosty.

Szkoła jońska: Anaksymenes, Anaksymander, Anaksagoras -siedząc w więzieniu pracował nad kwadraturą koła.

Przykład anegdoty: pewnego razu Tales, prowadzony przezstarą służąca, wyszedł obserwować gwiazdy, wpadł do dołu iuskarżał sie na to. Staruszka odparła: „Ty, Talesie, nie mogącdostrzec tego, co jest pod nogami, chciałbyś poznać to, cojest na niebie!”

Cud grecki

Page 30: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd znamy fakty i anegdoty o tych ludziach?

Żyjący w III wieku (500 - 800 lat po opisywanym okresie) DiogenesLaertios napisał Żywoty i poglądy słynnych filozofów.

Tales w Egipcie zadziwił kapłanów, gdy zmierzył wysokośćpiramidy, mierząc jej cień w chwili, gdy cień ciała ludzkiegoma długość równą wysokości ciała. Potrafił też z oddalizmierzyć wielkość okrętów (zastosowania!).

Zauważył, że kąt wpisany oparty na średnicy okręgu jestprosty.

Szkoła jońska: Anaksymenes, Anaksymander, Anaksagoras -siedząc w więzieniu pracował nad kwadraturą koła.

Przykład anegdoty: pewnego razu Tales, prowadzony przezstarą służąca, wyszedł obserwować gwiazdy, wpadł do dołu iuskarżał sie na to. Staruszka odparła: „Ty, Talesie, nie mogącdostrzec tego, co jest pod nogami, chciałbyś poznać to, cojest na niebie!”

Cud grecki

Page 31: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Pitagorejczycy

Pitagoras urodził się na Samos ok. -580 roku. Odwiedził Talesa,potem spędził wiele czasu w Egipcie, a może i w Babilonii.

W Krotonie (południe Włoch) założył bractwo (około 300 młodychludzi), wyników dociekań nie wolno było ogłaszać osobompostronnym.

Pitagorejczycy twierdzili, że wszystko jest liczbą. Odkryli, żedobrze współbrzmią dźwięki, gdy długości strun mają się, jak 1:2,2:3 czy 3:4 (dostajemy konsonans). Natomiast stosunek 4:5 dajedysonans. Uwaga: skrócenie struny do połowy daje dźwięk ooktawę wyższy.

Pitagorejczycy przysięgali na pewien symbol (tetraktys) — trójkątzłożony z 10 kropek. Stąd zapewne waga, jaka przywiązywali doliczb trójkątnych.

Cud grecki

Page 32: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Pitagorejczycy

Według nich wszechświat jest pewną harmonią, którą chcieli opisać(stosunkami liczb naturalnych). Do dziś używamy wyrażenia„harmonia sfer”.

Odkrycie niewymierności√

2 wykazało więc „fundamentalny błądw budowie wszechświata”, było szokiem i utrzymywane było wścisłej tajemnicy.

Liczby trójkątne (kwadraty, pięciokątne, itd) i ich znaczenie dlapitagorejczyków.

Twierdzenie Pitagorasa i „trójki pitagorejskie”: 3, 4, 5 lub 5, 12,13 itd.

Złoty podział, złoty prostokąt i liczba Φ (skrót dla uczczeniaFidiasza).

Cud grecki

Page 33: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Sofiści

Sofiści = mądrzy ludzie.

Pojawili się w Atenach po roku -480 (bitwa z Persami podSalaminą). Ateny, przewodzące lidze państw-miast kwitłygospodarczo i sofiści stali się pierwszymi nauczycielami, którzy zaswą pracę otrzymywali wynagrodzenie.

Głównie zajmowali się próbami rozwiązań trzech „klasycznychproblemów konstrukcyjnych”. Np. do tego miała prowadzićkwadratura księżyców Hipokratesa.

Zajmowali się paradoksami Zenona z Elei.

Przypomnijmy też paradoks Epimenidesa z Krety, który powiedział:Kreteńczycy zawsze kłamią.

Cud grecki

Page 34: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Księżyce Hipokratesa

Hipokrates z Chios - matematyk, nie mylić z Hipokratesem z Kos -„ojcem medycyny”.

Cud grecki

Page 35: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Sokrates i Platon

Sokrates (Ateny, 469-399) nauczał na ulicach Aten, zaczepiającnapotkanych ludzi - często zamożnych i wpływowych - i rozmawiałz nimi o ważnych dla życia społecznego sprawach np. czym jestsprawiedliwość lub dobro.

Sam twierdził „Wiem, że nic nie wiem”.

To nie mogło się dobrze skończyć. Proces opisany jest przezPlatona w „Obronie Sokratesa”.

Cud grecki

Page 36: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Platon

Platon urodził się w roku 427 i otrzymał imię Aristokles.

Był zapaśnikiem, po serii zwycięstw w zapasach ze względu naszerokie bary nazwano go Platonem (platys = szeroki)

Grecki ideał wychowania: kalos - kagatos czyli piękny i dobry

W wieku 20 lat został uczniem Sokratesa, po śmierci mistrza10 lat przebywał w Egipcie, a po powrocie do Aten założył wgaju poświęconemu Akademosowi szkołę, zwaną z tejprzyczyny akademią

Był filozofem i zajął się jednym z najważniejszych zagadnieńfilozofii:

w jaki sposób byty istnieją? Ontologia = teoria bytu

Alegoria jaskini (Państwo, 7, 514a-517a)

Cud grecki

Page 37: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Platon

Platon urodził się w roku 427 i otrzymał imię Aristokles.

Był zapaśnikiem, po serii zwycięstw w zapasach ze względu naszerokie bary nazwano go Platonem (platys = szeroki)

Grecki ideał wychowania: kalos - kagatos czyli piękny i dobry

W wieku 20 lat został uczniem Sokratesa, po śmierci mistrza10 lat przebywał w Egipcie, a po powrocie do Aten założył wgaju poświęconemu Akademosowi szkołę, zwaną z tejprzyczyny akademią

Był filozofem i zajął się jednym z najważniejszych zagadnieńfilozofii:

w jaki sposób byty istnieją? Ontologia = teoria bytu

Alegoria jaskini (Państwo, 7, 514a-517a)

Cud grecki

Page 38: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Platon

Platon urodził się w roku 427 i otrzymał imię Aristokles.

Był zapaśnikiem, po serii zwycięstw w zapasach ze względu naszerokie bary nazwano go Platonem (platys = szeroki)

Grecki ideał wychowania: kalos - kagatos czyli piękny i dobry

W wieku 20 lat został uczniem Sokratesa, po śmierci mistrza10 lat przebywał w Egipcie, a po powrocie do Aten założył wgaju poświęconemu Akademosowi szkołę, zwaną z tejprzyczyny akademią

Był filozofem i zajął się jednym z najważniejszych zagadnieńfilozofii:

w jaki sposób byty istnieją? Ontologia = teoria bytu

Alegoria jaskini (Państwo, 7, 514a-517a)

Cud grecki

Page 39: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Platon

Platon urodził się w roku 427 i otrzymał imię Aristokles.

Był zapaśnikiem, po serii zwycięstw w zapasach ze względu naszerokie bary nazwano go Platonem (platys = szeroki)

Grecki ideał wychowania: kalos - kagatos czyli piękny i dobry

W wieku 20 lat został uczniem Sokratesa, po śmierci mistrza10 lat przebywał w Egipcie, a po powrocie do Aten założył wgaju poświęconemu Akademosowi szkołę, zwaną z tejprzyczyny akademią

Był filozofem i zajął się jednym z najważniejszych zagadnieńfilozofii:

w jaki sposób byty istnieją? Ontologia = teoria bytu

Alegoria jaskini (Państwo, 7, 514a-517a)

Cud grecki

Page 40: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Platon

Platon urodził się w roku 427 i otrzymał imię Aristokles.

Był zapaśnikiem, po serii zwycięstw w zapasach ze względu naszerokie bary nazwano go Platonem (platys = szeroki)

Grecki ideał wychowania: kalos - kagatos czyli piękny i dobry

W wieku 20 lat został uczniem Sokratesa, po śmierci mistrza10 lat przebywał w Egipcie, a po powrocie do Aten założył wgaju poświęconemu Akademosowi szkołę, zwaną z tejprzyczyny akademią

Był filozofem i zajął się jednym z najważniejszych zagadnieńfilozofii:

w jaki sposób byty istnieją? Ontologia = teoria bytu

Alegoria jaskini (Państwo, 7, 514a-517a)

Cud grecki

Page 41: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Platon

Platon urodził się w roku 427 i otrzymał imię Aristokles.

Był zapaśnikiem, po serii zwycięstw w zapasach ze względu naszerokie bary nazwano go Platonem (platys = szeroki)

Grecki ideał wychowania: kalos - kagatos czyli piękny i dobry

W wieku 20 lat został uczniem Sokratesa, po śmierci mistrza10 lat przebywał w Egipcie, a po powrocie do Aten założył wgaju poświęconemu Akademosowi szkołę, zwaną z tejprzyczyny akademią

Był filozofem i zajął się jednym z najważniejszych zagadnieńfilozofii:

w jaki sposób byty istnieją? Ontologia = teoria bytu

Alegoria jaskini (Państwo, 7, 514a-517a)

Cud grecki

Page 42: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Idee Platona

Coś, co „jest” powinno być stałe, wieczne i niezmienne, bo jak ująłto Parmenides „Byt jest, a niebytu nie ma”.ks. Tischner: Być może stąd taki niezwykły rozkwit matematykigreckiej.

Platon: prawdziwy wieczny byt to „idee”, natomiast rzeczymaterialne to tylko odbicie idei (cienie prawdziwych przedmiotów).

Stąd idealizm.

Platon podał też definicję człowieka:

Człowiek jest to istota żywa, dwunożna, nieopierzona.

Diogenes (cynik, ten od beczki) oskubał koguta i zaniósł doszkoły Platona mówiąc: Oto jest człowiek Platona.

Odtąd do definicji dodawano słowa „o szerokich pazurach”.(str. 331 Laertios)

Cud grecki

Page 43: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Idee Platona

Coś, co „jest” powinno być stałe, wieczne i niezmienne, bo jak ująłto Parmenides „Byt jest, a niebytu nie ma”.ks. Tischner: Być może stąd taki niezwykły rozkwit matematykigreckiej.

Platon: prawdziwy wieczny byt to „idee”, natomiast rzeczymaterialne to tylko odbicie idei (cienie prawdziwych przedmiotów).

Stąd idealizm.

Platon podał też definicję człowieka:

Człowiek jest to istota żywa, dwunożna, nieopierzona.

Diogenes (cynik, ten od beczki) oskubał koguta i zaniósł doszkoły Platona mówiąc: Oto jest człowiek Platona.

Odtąd do definicji dodawano słowa „o szerokich pazurach”.(str. 331 Laertios)

Cud grecki

Page 44: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Idee Platona

Coś, co „jest” powinno być stałe, wieczne i niezmienne, bo jak ująłto Parmenides „Byt jest, a niebytu nie ma”.ks. Tischner: Być może stąd taki niezwykły rozkwit matematykigreckiej.

Platon: prawdziwy wieczny byt to „idee”, natomiast rzeczymaterialne to tylko odbicie idei (cienie prawdziwych przedmiotów).

Stąd idealizm.

Platon podał też definicję człowieka:

Człowiek jest to istota żywa, dwunożna, nieopierzona.

Diogenes (cynik, ten od beczki) oskubał koguta i zaniósł doszkoły Platona mówiąc: Oto jest człowiek Platona.

Odtąd do definicji dodawano słowa „o szerokich pazurach”.(str. 331 Laertios)

Cud grecki

Page 45: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Idee Platona

Coś, co „jest” powinno być stałe, wieczne i niezmienne, bo jak ująłto Parmenides „Byt jest, a niebytu nie ma”.ks. Tischner: Być może stąd taki niezwykły rozkwit matematykigreckiej.

Platon: prawdziwy wieczny byt to „idee”, natomiast rzeczymaterialne to tylko odbicie idei (cienie prawdziwych przedmiotów).

Stąd idealizm.

Platon podał też definicję człowieka:

Człowiek jest to istota żywa, dwunożna, nieopierzona.

Diogenes (cynik, ten od beczki) oskubał koguta i zaniósł doszkoły Platona mówiąc: Oto jest człowiek Platona.

Odtąd do definicji dodawano słowa „o szerokich pazurach”.(str. 331 Laertios)

Cud grecki

Page 46: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Idee Platona

Coś, co „jest” powinno być stałe, wieczne i niezmienne, bo jak ująłto Parmenides „Byt jest, a niebytu nie ma”.ks. Tischner: Być może stąd taki niezwykły rozkwit matematykigreckiej.

Platon: prawdziwy wieczny byt to „idee”, natomiast rzeczymaterialne to tylko odbicie idei (cienie prawdziwych przedmiotów).

Stąd idealizm.

Platon podał też definicję człowieka:

Człowiek jest to istota żywa, dwunożna, nieopierzona.

Diogenes (cynik, ten od beczki) oskubał koguta i zaniósł doszkoły Platona mówiąc: Oto jest człowiek Platona.

Odtąd do definicji dodawano słowa „o szerokich pazurach”.(str. 331 Laertios)

Cud grecki

Page 47: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Wpływ Platona na matematykę

Platon wprowadził definicje w matematyce, np. punkt to począteklinii albo linia niepodzielna. Linia to długość bez szerokości.

Aksjomaty, np. wielkości równe odjęte od równych dają w wynikuwielkości równe.

Platon zainicjował rozwój stereometrii (bryły platońskie towielościany foremne). Cztery wielościany obrazowały cztery żywioły(dialog Timaios): ziemia - sześcian, powietrze - ośmiościan, woda -dwudziestościan i ogień - czworościan. Dwunastościan foremnyodpowiadał strukturze wszechświata.

Dozwolone są wyłącznie konstrukcje geometryczne za pomocącyrkla i liniału, gdyż tylko okrąg i prosta mogą się ślizgać po sobie.Dozwolona jest jedynie nieskończoność potencjalna, ale nieaktualna.

Przekonania te wywarły ogromny wpływ na Euklidesa.

Cud grecki

Page 48: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Nauczyciel - uczeń

Wpływ wybitnych nauczycieli na uczniów pokazuje następującyprzykład:

Sokrates

Platon

Arystoteles

Aleksander Wielki

miasto Aleksandria

Cud grecki

Page 49: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Nauczyciel - uczeń

Wpływ wybitnych nauczycieli na uczniów pokazuje następującyprzykład:

Sokrates

Platon

Arystoteles

Aleksander Wielki

miasto Aleksandria

Cud grecki

Page 50: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Nauczyciel - uczeń

Wpływ wybitnych nauczycieli na uczniów pokazuje następującyprzykład:

Sokrates

Platon

Arystoteles

Aleksander Wielki

miasto Aleksandria

Cud grecki

Page 51: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Nauczyciel - uczeń

Wpływ wybitnych nauczycieli na uczniów pokazuje następującyprzykład:

Sokrates

Platon

Arystoteles

Aleksander Wielki

miasto Aleksandria

Cud grecki

Page 52: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Nauczyciel - uczeń

Wpływ wybitnych nauczycieli na uczniów pokazuje następującyprzykład:

Sokrates

Platon

Arystoteles

Aleksander Wielki

miasto Aleksandria

Cud grecki

Page 53: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Arystoteles ze Stagiry (384 - 322)

Uczeń Platona, ale przeciwstawił się idealizmowi swegonauczyciela. Będąc lekarzem zauważył, że, w przeciwieństwie dopoglądów Platona, małe dzieci nie mają pamięci idealnego świata.Rodzą się jako „tabula rasa” czyli czysta tablica, a wiedzęzdobywają poprzez doświadczenia.

Należy uporządkować sposób wyciągania wniosków z doświadczeń,aby dochodzić do prawdziwych stwierdzeń — trzeba wiedzieć,które myśli są adekwatne do rzeczywistości, a które nie.

W tym celu należało stworzyć naukę o myśleniu. I Arystotelesstworzył logikę, którą nazywał analityką, bo dla niegologika=dialektyka czyli sztuka prowadzenia dyskusji.

Cud grecki

Page 54: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Arystoteles ze Stagiry (384 - 322)

Ponieważ był metojkiem (nie-Ateńczykiem), więc nie mógł kupićziemi w Atenach.

Na obrzeżach Aten istniał gimnazjon przy świątyni ApollinaLykeiosa (wilczego).

Przy tym gimnazjonie Arystoteles założył własną szkołę, zwanąLykeion (stąd dzisiejsze liceum).

Uczniów nazywano perypatetykami, bo w zwyczaju mielispacerowanie w czasie dysput filozoficznych.

Cud grecki

Page 55: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Arystoteles ze Stagiry (384 - 322)

System filozoficzny Arystotelesa:

Forma i materia (albo: istota i istnienie).

Ulubiony przykład filozofów — jednorożec, łatwo wyobrazićsobie formę (istotę, ideę) jednorożca, ale jednorożce nieistnieją.

Tomasz z Akwinu (1225 - 1274, dominikanin). JHWH = ten,który JEST. Zatem istotą Boga jest istnienie.

Tomizm i neotomizm.

Problem uniwersaliów (powszechników): idealizm, realizm,nominalizm, reizm, solipsyzm,...

Można zaryzykować stwierdzenie, że większość matematykówto platonicy.

Dowód: nowe fakty w matematyce odkrywamy.

Cud grecki

Page 56: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Arystoteles ze Stagiry (384 - 322)

System filozoficzny Arystotelesa:

Forma i materia (albo: istota i istnienie).

Ulubiony przykład filozofów — jednorożec, łatwo wyobrazićsobie formę (istotę, ideę) jednorożca, ale jednorożce nieistnieją.

Tomasz z Akwinu (1225 - 1274, dominikanin). JHWH = ten,który JEST. Zatem istotą Boga jest istnienie.

Tomizm i neotomizm.

Problem uniwersaliów (powszechników): idealizm, realizm,nominalizm, reizm, solipsyzm,...

Można zaryzykować stwierdzenie, że większość matematykówto platonicy.

Dowód: nowe fakty w matematyce odkrywamy.

Cud grecki

Page 57: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Arystoteles ze Stagiry (384 - 322)

System filozoficzny Arystotelesa:

Forma i materia (albo: istota i istnienie).

Ulubiony przykład filozofów — jednorożec, łatwo wyobrazićsobie formę (istotę, ideę) jednorożca, ale jednorożce nieistnieją.

Tomasz z Akwinu (1225 - 1274, dominikanin). JHWH = ten,który JEST. Zatem istotą Boga jest istnienie.

Tomizm i neotomizm.

Problem uniwersaliów (powszechników): idealizm, realizm,nominalizm, reizm, solipsyzm,...

Można zaryzykować stwierdzenie, że większość matematykówto platonicy.

Dowód: nowe fakty w matematyce odkrywamy.

Cud grecki

Page 58: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Arystoteles ze Stagiry (384 - 322)

System filozoficzny Arystotelesa:

Forma i materia (albo: istota i istnienie).

Ulubiony przykład filozofów — jednorożec, łatwo wyobrazićsobie formę (istotę, ideę) jednorożca, ale jednorożce nieistnieją.

Tomasz z Akwinu (1225 - 1274, dominikanin). JHWH = ten,który JEST. Zatem istotą Boga jest istnienie.

Tomizm i neotomizm.

Problem uniwersaliów (powszechników): idealizm, realizm,nominalizm, reizm, solipsyzm,...

Można zaryzykować stwierdzenie, że większość matematykówto platonicy.

Dowód: nowe fakty w matematyce odkrywamy.

Cud grecki

Page 59: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Arystoteles ze Stagiry (384 - 322)

System filozoficzny Arystotelesa:

Forma i materia (albo: istota i istnienie).

Ulubiony przykład filozofów — jednorożec, łatwo wyobrazićsobie formę (istotę, ideę) jednorożca, ale jednorożce nieistnieją.

Tomasz z Akwinu (1225 - 1274, dominikanin). JHWH = ten,który JEST. Zatem istotą Boga jest istnienie.

Tomizm i neotomizm.

Problem uniwersaliów (powszechników): idealizm, realizm,nominalizm, reizm, solipsyzm,...

Można zaryzykować stwierdzenie, że większość matematykówto platonicy.

Dowód: nowe fakty w matematyce odkrywamy.

Cud grecki

Page 60: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Arystoteles ze Stagiry (384 - 322)

System filozoficzny Arystotelesa:

Forma i materia (albo: istota i istnienie).

Ulubiony przykład filozofów — jednorożec, łatwo wyobrazićsobie formę (istotę, ideę) jednorożca, ale jednorożce nieistnieją.

Tomasz z Akwinu (1225 - 1274, dominikanin). JHWH = ten,który JEST. Zatem istotą Boga jest istnienie.

Tomizm i neotomizm.

Problem uniwersaliów (powszechników): idealizm, realizm,nominalizm, reizm, solipsyzm,...

Można zaryzykować stwierdzenie, że większość matematykówto platonicy.

Dowód: nowe fakty w matematyce odkrywamy.

Cud grecki

Page 61: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Arystoteles ze Stagiry (384 - 322)

System filozoficzny Arystotelesa:

Forma i materia (albo: istota i istnienie).

Ulubiony przykład filozofów — jednorożec, łatwo wyobrazićsobie formę (istotę, ideę) jednorożca, ale jednorożce nieistnieją.

Tomasz z Akwinu (1225 - 1274, dominikanin). JHWH = ten,który JEST. Zatem istotą Boga jest istnienie.

Tomizm i neotomizm.

Problem uniwersaliów (powszechników): idealizm, realizm,nominalizm, reizm, solipsyzm,...

Można zaryzykować stwierdzenie, że większość matematykówto platonicy.

Dowód: nowe fakty w matematyce odkrywamy.

Cud grecki

Page 62: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Popatrzmy chronologicznie na greckich matematyków:

Zenon z Elei (ok. -450): paradoksy: Achilles i żółw, lecącastrzała.

Hipokrates z Chios (-440)Platon (Akademia, rok -387)Eudoksos z Knidos (ok. -360): teoria proporcji, metodawyczerpywaniaEuklides z Aleksandrii (ok. -300): Στωιχεια czyli ElementyArystarch z Samos (-270) odległość z Ziemi do Księżyca iSłońcaArchimedes ( -287 do -212): O walcu i kuli, najsłynniejszypalimpsest, „Trzoda Heliosa”. (Annals Probab. 1986)Eratostenes z Cyreny (-230): obwód Ziemi, „odsiewanie” liczbpierwszychApoloniusz z Pergi (-225): Stożkowe (koniki), nazwy — elipsa,parabola, hiperbola

Cud grecki

Page 63: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Popatrzmy chronologicznie na greckich matematyków:

Zenon z Elei (ok. -450): paradoksy: Achilles i żółw, lecącastrzała.Hipokrates z Chios (-440)

Platon (Akademia, rok -387)Eudoksos z Knidos (ok. -360): teoria proporcji, metodawyczerpywaniaEuklides z Aleksandrii (ok. -300): Στωιχεια czyli ElementyArystarch z Samos (-270) odległość z Ziemi do Księżyca iSłońcaArchimedes ( -287 do -212): O walcu i kuli, najsłynniejszypalimpsest, „Trzoda Heliosa”. (Annals Probab. 1986)Eratostenes z Cyreny (-230): obwód Ziemi, „odsiewanie” liczbpierwszychApoloniusz z Pergi (-225): Stożkowe (koniki), nazwy — elipsa,parabola, hiperbola

Cud grecki

Page 64: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Popatrzmy chronologicznie na greckich matematyków:

Zenon z Elei (ok. -450): paradoksy: Achilles i żółw, lecącastrzała.Hipokrates z Chios (-440)Platon (Akademia, rok -387)

Eudoksos z Knidos (ok. -360): teoria proporcji, metodawyczerpywaniaEuklides z Aleksandrii (ok. -300): Στωιχεια czyli ElementyArystarch z Samos (-270) odległość z Ziemi do Księżyca iSłońcaArchimedes ( -287 do -212): O walcu i kuli, najsłynniejszypalimpsest, „Trzoda Heliosa”. (Annals Probab. 1986)Eratostenes z Cyreny (-230): obwód Ziemi, „odsiewanie” liczbpierwszychApoloniusz z Pergi (-225): Stożkowe (koniki), nazwy — elipsa,parabola, hiperbola

Cud grecki

Page 65: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Popatrzmy chronologicznie na greckich matematyków:

Zenon z Elei (ok. -450): paradoksy: Achilles i żółw, lecącastrzała.Hipokrates z Chios (-440)Platon (Akademia, rok -387)Eudoksos z Knidos (ok. -360): teoria proporcji, metodawyczerpywania

Euklides z Aleksandrii (ok. -300): Στωιχεια czyli ElementyArystarch z Samos (-270) odległość z Ziemi do Księżyca iSłońcaArchimedes ( -287 do -212): O walcu i kuli, najsłynniejszypalimpsest, „Trzoda Heliosa”. (Annals Probab. 1986)Eratostenes z Cyreny (-230): obwód Ziemi, „odsiewanie” liczbpierwszychApoloniusz z Pergi (-225): Stożkowe (koniki), nazwy — elipsa,parabola, hiperbola

Cud grecki

Page 66: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Popatrzmy chronologicznie na greckich matematyków:

Zenon z Elei (ok. -450): paradoksy: Achilles i żółw, lecącastrzała.Hipokrates z Chios (-440)Platon (Akademia, rok -387)Eudoksos z Knidos (ok. -360): teoria proporcji, metodawyczerpywaniaEuklides z Aleksandrii (ok. -300): Στωιχεια czyli Elementy

Arystarch z Samos (-270) odległość z Ziemi do Księżyca iSłońcaArchimedes ( -287 do -212): O walcu i kuli, najsłynniejszypalimpsest, „Trzoda Heliosa”. (Annals Probab. 1986)Eratostenes z Cyreny (-230): obwód Ziemi, „odsiewanie” liczbpierwszychApoloniusz z Pergi (-225): Stożkowe (koniki), nazwy — elipsa,parabola, hiperbola

Cud grecki

Page 67: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Popatrzmy chronologicznie na greckich matematyków:

Zenon z Elei (ok. -450): paradoksy: Achilles i żółw, lecącastrzała.Hipokrates z Chios (-440)Platon (Akademia, rok -387)Eudoksos z Knidos (ok. -360): teoria proporcji, metodawyczerpywaniaEuklides z Aleksandrii (ok. -300): Στωιχεια czyli ElementyArystarch z Samos (-270) odległość z Ziemi do Księżyca iSłońca

Archimedes ( -287 do -212): O walcu i kuli, najsłynniejszypalimpsest, „Trzoda Heliosa”. (Annals Probab. 1986)Eratostenes z Cyreny (-230): obwód Ziemi, „odsiewanie” liczbpierwszychApoloniusz z Pergi (-225): Stożkowe (koniki), nazwy — elipsa,parabola, hiperbola

Cud grecki

Page 68: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Popatrzmy chronologicznie na greckich matematyków:

Zenon z Elei (ok. -450): paradoksy: Achilles i żółw, lecącastrzała.Hipokrates z Chios (-440)Platon (Akademia, rok -387)Eudoksos z Knidos (ok. -360): teoria proporcji, metodawyczerpywaniaEuklides z Aleksandrii (ok. -300): Στωιχεια czyli ElementyArystarch z Samos (-270) odległość z Ziemi do Księżyca iSłońcaArchimedes ( -287 do -212): O walcu i kuli, najsłynniejszypalimpsest, „Trzoda Heliosa”. (Annals Probab. 1986)

Eratostenes z Cyreny (-230): obwód Ziemi, „odsiewanie” liczbpierwszychApoloniusz z Pergi (-225): Stożkowe (koniki), nazwy — elipsa,parabola, hiperbola

Cud grecki

Page 69: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Popatrzmy chronologicznie na greckich matematyków:

Zenon z Elei (ok. -450): paradoksy: Achilles i żółw, lecącastrzała.Hipokrates z Chios (-440)Platon (Akademia, rok -387)Eudoksos z Knidos (ok. -360): teoria proporcji, metodawyczerpywaniaEuklides z Aleksandrii (ok. -300): Στωιχεια czyli ElementyArystarch z Samos (-270) odległość z Ziemi do Księżyca iSłońcaArchimedes ( -287 do -212): O walcu i kuli, najsłynniejszypalimpsest, „Trzoda Heliosa”. (Annals Probab. 1986)Eratostenes z Cyreny (-230): obwód Ziemi, „odsiewanie” liczbpierwszych

Apoloniusz z Pergi (-225): Stożkowe (koniki), nazwy — elipsa,parabola, hiperbola

Cud grecki

Page 70: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Popatrzmy chronologicznie na greckich matematyków:

Zenon z Elei (ok. -450): paradoksy: Achilles i żółw, lecącastrzała.Hipokrates z Chios (-440)Platon (Akademia, rok -387)Eudoksos z Knidos (ok. -360): teoria proporcji, metodawyczerpywaniaEuklides z Aleksandrii (ok. -300): Στωιχεια czyli ElementyArystarch z Samos (-270) odległość z Ziemi do Księżyca iSłońcaArchimedes ( -287 do -212): O walcu i kuli, najsłynniejszypalimpsest, „Trzoda Heliosa”. (Annals Probab. 1986)Eratostenes z Cyreny (-230): obwód Ziemi, „odsiewanie” liczbpierwszychApoloniusz z Pergi (-225): Stożkowe (koniki), nazwy — elipsa,parabola, hiperbola

Cud grecki

Page 71: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Hipparch (-127) precesja równonocy

Heron z Aleksandrii (+60) pola i objetości

Klaudiusz Ptolemeusz (150) Almagest astronomia i geometria,pierwsze tablice sinusów

Diofantos z Aleksandrii (250 ?? (-150 do +300) Arytmetyka

Pappus z Aleksandrii (340)

Teon z Aleksandrii (390) wydaje Elementy Euklidesa, odtąd tobędzie tekst kanoniczny

Hypatia (400) (córka Teona) komentarze do Diofantosa iApoloniusza

Cud grecki

Page 72: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Hipparch (-127) precesja równonocy

Heron z Aleksandrii (+60) pola i objetości

Klaudiusz Ptolemeusz (150) Almagest astronomia i geometria,pierwsze tablice sinusów

Diofantos z Aleksandrii (250 ?? (-150 do +300) Arytmetyka

Pappus z Aleksandrii (340)

Teon z Aleksandrii (390) wydaje Elementy Euklidesa, odtąd tobędzie tekst kanoniczny

Hypatia (400) (córka Teona) komentarze do Diofantosa iApoloniusza

Cud grecki

Page 73: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Hipparch (-127) precesja równonocy

Heron z Aleksandrii (+60) pola i objetości

Klaudiusz Ptolemeusz (150) Almagest astronomia i geometria,pierwsze tablice sinusów

Diofantos z Aleksandrii (250 ?? (-150 do +300) Arytmetyka

Pappus z Aleksandrii (340)

Teon z Aleksandrii (390) wydaje Elementy Euklidesa, odtąd tobędzie tekst kanoniczny

Hypatia (400) (córka Teona) komentarze do Diofantosa iApoloniusza

Cud grecki

Page 74: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Hipparch (-127) precesja równonocy

Heron z Aleksandrii (+60) pola i objetości

Klaudiusz Ptolemeusz (150) Almagest astronomia i geometria,pierwsze tablice sinusów

Diofantos z Aleksandrii (250 ?? (-150 do +300) Arytmetyka

Pappus z Aleksandrii (340)

Teon z Aleksandrii (390) wydaje Elementy Euklidesa, odtąd tobędzie tekst kanoniczny

Hypatia (400) (córka Teona) komentarze do Diofantosa iApoloniusza

Cud grecki

Page 75: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Hipparch (-127) precesja równonocy

Heron z Aleksandrii (+60) pola i objetości

Klaudiusz Ptolemeusz (150) Almagest astronomia i geometria,pierwsze tablice sinusów

Diofantos z Aleksandrii (250 ?? (-150 do +300) Arytmetyka

Pappus z Aleksandrii (340)

Teon z Aleksandrii (390) wydaje Elementy Euklidesa, odtąd tobędzie tekst kanoniczny

Hypatia (400) (córka Teona) komentarze do Diofantosa iApoloniusza

Cud grecki

Page 76: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Hipparch (-127) precesja równonocy

Heron z Aleksandrii (+60) pola i objetości

Klaudiusz Ptolemeusz (150) Almagest astronomia i geometria,pierwsze tablice sinusów

Diofantos z Aleksandrii (250 ?? (-150 do +300) Arytmetyka

Pappus z Aleksandrii (340)

Teon z Aleksandrii (390) wydaje Elementy Euklidesa, odtąd tobędzie tekst kanoniczny

Hypatia (400) (córka Teona) komentarze do Diofantosa iApoloniusza

Cud grecki

Page 77: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Matematyka grecka

Hipparch (-127) precesja równonocy

Heron z Aleksandrii (+60) pola i objetości

Klaudiusz Ptolemeusz (150) Almagest astronomia i geometria,pierwsze tablice sinusów

Diofantos z Aleksandrii (250 ?? (-150 do +300) Arytmetyka

Pappus z Aleksandrii (340)

Teon z Aleksandrii (390) wydaje Elementy Euklidesa, odtąd tobędzie tekst kanoniczny

Hypatia (400) (córka Teona) komentarze do Diofantosa iApoloniusza

Cud grecki

Page 78: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Skąd Aleksandria?

Aleksander Macedoński zakłada w dniu 7 kwietnia roku -332 namiejscu miejscowości Rhakotis nowe miasto, nazwane jegoimieniem, zaprojektowane przez architekta Dejnokratesa, znanego zprzebudowy Efezu.

Od roku -311 stolica dynastii Ptolemeuszów (pierwszym byłPtolemeusz Soter). Za czasów rzymskich miasto milionowe, drugiepo Rzymie w imperium.

Wzniesiono: pałac królewski, Bibliotekę Aleksandryjską, Muzeion(przybytek muz), latarnię morską w Faros itd.

Cud grecki

Page 79: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Książki czyli Zwoje

W Aleksandrii działały:

Muzeion = instytut naukowo-badawczy

biblioteka = główna Brucheion dostępna tylko dla badaczy iSerapeion dla wszystkich (przy świątyni Serapisa)

Każdy, kto wjeżdżał do Aleksandrii z książką, albo musiał jąodprzedać, albo zostawić do skopiowania.

Kopiowano szybko: Septuaginta, za czasów Ptolemeusza IIFiladelfosa (syna Sotera), ok. roku -270

Biblioteka płonęła co najmniej 2 razy.

Przestała istnieć w roku 642, gdy Aleksandrię zdobyliArabowie (Omar I: Albo te księgi zawierają ...)

Cud grecki

Page 80: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Książki czyli Zwoje

W Aleksandrii działały:

Muzeion = instytut naukowo-badawczy

biblioteka = główna Brucheion dostępna tylko dla badaczy iSerapeion dla wszystkich (przy świątyni Serapisa)

Każdy, kto wjeżdżał do Aleksandrii z książką, albo musiał jąodprzedać, albo zostawić do skopiowania.

Kopiowano szybko: Septuaginta, za czasów Ptolemeusza IIFiladelfosa (syna Sotera), ok. roku -270

Biblioteka płonęła co najmniej 2 razy.

Przestała istnieć w roku 642, gdy Aleksandrię zdobyliArabowie (Omar I: Albo te księgi zawierają ...)

Cud grecki

Page 81: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Książki czyli Zwoje

W Aleksandrii działały:

Muzeion = instytut naukowo-badawczy

biblioteka = główna Brucheion dostępna tylko dla badaczy iSerapeion dla wszystkich (przy świątyni Serapisa)

Każdy, kto wjeżdżał do Aleksandrii z książką, albo musiał jąodprzedać, albo zostawić do skopiowania.

Kopiowano szybko: Septuaginta, za czasów Ptolemeusza IIFiladelfosa (syna Sotera), ok. roku -270

Biblioteka płonęła co najmniej 2 razy.

Przestała istnieć w roku 642, gdy Aleksandrię zdobyliArabowie (Omar I: Albo te księgi zawierają ...)

Cud grecki

Page 82: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Książki czyli Zwoje

W Aleksandrii działały:

Muzeion = instytut naukowo-badawczy

biblioteka = główna Brucheion dostępna tylko dla badaczy iSerapeion dla wszystkich (przy świątyni Serapisa)

Każdy, kto wjeżdżał do Aleksandrii z książką, albo musiał jąodprzedać, albo zostawić do skopiowania.

Kopiowano szybko: Septuaginta, za czasów Ptolemeusza IIFiladelfosa (syna Sotera), ok. roku -270

Biblioteka płonęła co najmniej 2 razy.

Przestała istnieć w roku 642, gdy Aleksandrię zdobyliArabowie (Omar I: Albo te księgi zawierają ...)

Cud grecki

Page 83: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Książki czyli Zwoje

W Aleksandrii działały:

Muzeion = instytut naukowo-badawczy

biblioteka = główna Brucheion dostępna tylko dla badaczy iSerapeion dla wszystkich (przy świątyni Serapisa)

Każdy, kto wjeżdżał do Aleksandrii z książką, albo musiał jąodprzedać, albo zostawić do skopiowania.

Kopiowano szybko: Septuaginta, za czasów Ptolemeusza IIFiladelfosa (syna Sotera), ok. roku -270

Biblioteka płonęła co najmniej 2 razy.

Przestała istnieć w roku 642, gdy Aleksandrię zdobyliArabowie (Omar I: Albo te księgi zawierają ...)

Cud grecki

Page 84: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Książki czyli Zwoje

W Aleksandrii działały:

Muzeion = instytut naukowo-badawczy

biblioteka = główna Brucheion dostępna tylko dla badaczy iSerapeion dla wszystkich (przy świątyni Serapisa)

Każdy, kto wjeżdżał do Aleksandrii z książką, albo musiał jąodprzedać, albo zostawić do skopiowania.

Kopiowano szybko: Septuaginta, za czasów Ptolemeusza IIFiladelfosa (syna Sotera), ok. roku -270

Biblioteka płonęła co najmniej 2 razy.

Przestała istnieć w roku 642, gdy Aleksandrię zdobyliArabowie (Omar I: Albo te księgi zawierają ...)

Cud grecki

Page 85: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Arytmetyka Diofantosa

Zawierała 13 ksiąg, zachowało się 6 po grecku i 4 po arabsku.Rozwiązuje równania, nawet niektóre trzeciego stopnia. Dziśrównaniem diofantycznym nazywamy równanie w liczbachcałkowitych.

Według legendy na grobie Diofantosa był napis:

Tu jest grobowiec, w którym złożono prochy Diofantosa. Przezjedną szóstą jego życia Bóg obdarzył go młodością, przez dalszą,dwunastą część życia jego policzki były pokryte brodą. Po siódmejdalszej części życia doświadczył szczęścia małżeńskiego, w któregopiątym roku został ojcem syna. Nieszczęśliwie syn żył tylko połowęlat ojca, który pozostał w smutku przez cztery ostatnie lata swegożycia. Przechodniu, oblicz długość jego życia!

Cud grecki

Page 86: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Fermat i Arytmetyka Diofantosa

W roku 1621 ukazało się łacińskie wydanie Arytmetyki. Około roku1630 czytał je Fermat i na jednej ze stron zrobił notatkę. W roku1670 syn Fermata wydał Arytmetykę wraz z komentarzami swegoojca. Oto najsłynniejsza strona tego wydania:

Cud grecki

Page 87: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Fermat i Arytmetyka Diofantosa

... cuius rei demonstrationem mirabilem sane detexi. Hanc marginisexiguitas non caperet.

Cud grecki

Page 88: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Archimedes

Znamy kilka jego prac, m.in. O walcu i kuli, O kwadraturzeparaboli czy Metoda.

Ponieważ studiował w Aleksandrii, a Eratostenes był jegoprzyjacielem, więc w Aleksandrii znano jego prace. Nie były onejednak tak znane, jak Elementy Euklidesa.

Poprzez tłumaczenia arabskie lub oryginały (z Konstantynopola),niektóre dzieła Archimedesa dotarły do Europy (np. wydane w1544 O walcu i kuli).

Cud grecki

Page 89: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Archimedes

W roku 1773 niemiecki dramaturg Gottlob Lessing odkrył wpewnej bibliotece manuskrypt, zawierający zadanie w formiewiersza, złożonego z 22 dystychów elegijnych, przypuszczalnienapisane przez Archimedesa około roku -250 i przesłane w liścieEratostenesowi. Zaczynały się tak:„Jeśliś pilny i mądry, o cudzoziemcze, określ mnogość stadaHeliosa,które dawno temu pasło się na trinakijskich polach Sycylii.”

„Archimedes’ Cattle Problem”

Cud grecki

Page 90: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Archimedes i najsłynniejszy palimpsest świata

W roku 1906 duński językoznawca J.L. Heiberg odkrył wKonstantynopolu pewien palimpsest.

Po I wojnie światowej zniknął, odnalazł się w 1998 roku na aukcjiw Christies w Nowym Jorku. Od 1998 restaurowano go w muzeumw Baltimore. I odczytano:

http://www.archimedespalimpsest.org/

Cała książka:

http://books.google.com/books?id= zX8OG3QoF4C&printsec=frontcover#v=onepage&q=&f=false

Cud grecki

Page 91: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Elementy Euklidesa

Cud grecki

Page 92: Cud grecki - prac.im.pwr.edu.plprac.im.pwr.edu.pl/~zak/Cud_grecki.pdf · IX wiek - Homer — Iliada i Odyseja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki. Starożytna Grecja Cud grecki.

Elementy

Napisane około roku -300, do roku 1900 były obowiązującympodręcznikiem niemal w całej Europie. Liczba wydań mniejszatylko od Biblii.

Materiały np. External Links na stronie

http://en.wikipedia.org/wiki/Euclid’s Elements

Cud grecki