1

การจดการความรชมชนในกระบวนการพฒนาหมบาน บานบางเสยบ หมท ๔ ต าบลบางสน อ าเภอปะทว จงหวดชมพร

แนวคดกระบวนการจดการความรชมชนในกระบวนการพฒนาหมบาน กระบวนการในการพฒนาชมชน หมายถง การปรบปรงการเปลยนแปลงทคอยๆ กอตว

เกดขนภายในชมชน โดยประชาชนรวมตวกนเปนกลมททกคนมสวนรวมในการคนหา เรยนร คดและตดสนใจวางแผนลงมอด าเนนการแกปญหา สนองความตองการดวยก าลงความร ความคด ความสามารถ และทรพยากรทมอยภายในชมชนเปนหลกใหญ เปนกระบวนการ “กระบวนการเรยนรเพอ กระท าการ” โดยกระบวนการพฒนาชมชน อาจแบงไดเปนขนตอน ดงน ขนตอนท ๑ การศกษาชมชน หมายถง การส ารวจและศกษาวเคราะหหาความจรงในสภาวะของ สงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม ความตองการ และปญหาใน ชมชนนน ๆ เพอทจะกอใหเกดการปรบปรงเปลยนแปลงใหดขน อนจะเปนประโยชนในการด ารงชวตของประชาชนในชมชนตอไป การศกษาชมชนมความมงหมาย ดงตอไปน

๑.เพอทราบความตองการตาง ๆ ของชมชน เพอจะไดหาทางตอบสนองความตองการ ตอไป

๒.เพอทราบปญหาตาง ๆ และไดรวมกนคดวางโครงการเพอแกไขปญหาเหลานนใหหมด ไป

๓.เพอทราบถงแหลงวชาในชมชน ทรพยากรธรรมชาต วทยากรและสถาบนตาง ๆ ของ ชมชนเพอน าสงเหลานมาใชประโยชนในการพฒนาตอไป

๔.เพอทราบถงความสมพนธระหวางหนวยงานตาง ๆ กบชมชน อนจะเปนแนวทางในการ ปรบปรงสงเสรมใหเกดความสมพนธอนดขน

๕เพอศกษาสภาวะทางเศรษฐกจสงคม สวสดภาพของสงคม ฐานะทางเศรษฐกจ การ บรโภคและอปโภค ซงจะไดหาทางบรการจดหาอปกรณและวธปรบปรงใหเหมาะสมตอไป

๖.เพอท าความเขาใจเกยวกบความเชอ เจตคต ขนมธรรมเนยมประเพณ การนนทนาการ ของประชาชนในชมชน ซงจะไดหาทางสนบสนน ปรบปรง สงเสรมใหเหมาะสมมากยงขน หลกในการศกษาชมชน ควรยดถอหลกบางประการคอ ตองศกษาตอเนองกนไปตลอดเวลา สรางความรสกและความสมพนธอนดตอผทจะศกษา เพราะมโอกาสไดขอมล ทแทจรงไดมากขน

ขนตอนท ๒ การวเคราะหปญหาชมชน การพฒนาชมชนโดยแทจรงแลวกคอ การแกไขปญหาทเกดขนในชมชนนนเอง ดงนนการวเคราะหปญหาชมชน จงเปนขนตอนส าคญอกขนตอนหนงทตองกระท า ซงโดยทวไป ปญหาชมชนม ๔ ลกษณะคอ ๑) ปญหาเกยวกบอาชพ และรายได ๒) ปญหาเกยวกบสงแวดลอม ๓) ปญหาเกยวกบโรคภยไขเจบ และ ๔) ปญหาเกยวกบการศกษาและวฒนธรรม

2

ปญหาเหลานอาจแบงออกไดเปน ๒ ประเภทคอ ๑.ปญหาทชมชนสามารถแกไขไดเองโดยไมตองขอความชวยเหลอจากภายนอกชมชน ๒.ปญหาทชมชนไมสามารถแกไขเองได ตองขอความชวยเหลอจากภายนอกชมชน ขนตอนท 3 การจดล าดบความตองการและปญหาชมชน เมอท าการวเคราะหปญหาชมชน

เรยบรอยแลวกน าปญหาเหลานนมาจดล าดบความส าคญเพอใชเปนแนวทางในการลงมอแกไขตอไป โดยการจดล าดบความตองการและปญหาชมชน มหลกในการด าเนนการ ดงน

๑.ปญหาทชมชนสวนรวม ไดรบความเดอดรอนมากทสด ถาปลอยทงไวจะกอใหเกด ปญหาอน ๆ ตดตามมา ควรเปนปญหาทมความส าคญมาก

๒. ปญหาทเมอแกไขแลวน าไปสการแกไขปญหาอน ๆ ไดงายขน ควรเปนปญหาท มความส าคญมาก

๓. ปญหาทอยในขดความสามารถของประชาชนทจะแกไขไดควรเปนปญหาทม ความส าคญมาก

ขนตอนท ๔ การวางแผนแกปญหาในลกษณะของโครงการ การวางแผนหรอการวางโครงการในงานพฒนาชมชน หมายถงกระบวนการเกยวกบ

การก าหนดวตถประสงคในการด าเนนการ บรหาร และก าหนดวถทางส าหรบปฏบตงานพฒนาชมชน เพอใหบรรลวตถประสงคทวางไว มการล าดบความคดในการด าเนนงานทจะตองปฏบตรวมกนวาควรจะท าอะไร เมอไร ใครเปนผท า ท าทไหน ท าไมจงเลอกวธด าเนนงานเชนนน ตลอดจนการฝกอบรมใหประชาชนไดเขาใจวธการจดสรร มอบหมายงานใหกบบคคลทเกยวของไดทราบบทบาทและหนาทของแตละคนแตละกลม ทงยงเปนการคาดการณวาในอนาคตควรจะด าเนนงานอยางไรไดอกดวย ซงการวางแผนโครงการในงานพฒนาชมชน มหลกการทส าคญ ดงน

๑.การวางแผนโครงการเปนผลจากการศกษาวเคราะหขอเทจจรงของสภาวะทางสงคม เศรษฐกจ ความตองการและปญหาของประชาชนในชมชนนน ๆ

๒.ตองตงอยบนพนฐานความตองการของประชาชนในชมชน โดยการด าเนนงาน ตอง เปนไปตามล าดบความส าคญของปญหาในชมชนนน ๆ อกดวย

๓.การจดล าดบความส าคญของปญหาในชมชน ตองพจารณาถงจ านวนประชาชน ผเกยวของ ความสนใจและตองการของบคคลในแตละครอบครว

๔.ตองมความสอดคลองกบคานยม ความเชอ ขอหามของประชาชนในชมชน ๕.ตองเรมจากสงทประชาชนมอยและสงทประชาชนรอยแลว ๖.วตถประสงคตองสอดคลองกบความสนใจ ความพงพอใจของประชาชนในชมชน ๗.ตองมแผนการปฏบตงานอยางเปนระบบแบบแผน ๘.ตองเปนกระบวนการทกอใหเกดการเรยนรแกผปฏบตงานไดเปนอยางด ๙.อาศยความรวมมอประสานงานในการปฏบตรวมกบองคกรตาง ๆ และผน าใน

3

ชมชน ๑๐.มการบงชใหเหนถงแนวทางในการประเมนผลไดเปนอยางด

ขนตอนท ๕ การพจารณาวธด าเนนงาน ในการด าเนนงานพฒนาชมชนนน มวธด าเนนงานอยในรปของแผนและโครงการ โดยนกพฒนาชมชนจะตองพจารณาแผนและโครงการใน ๓ ประเดนส าคญ คอ ๑) การวเคราะหองคประกอบของโครงการ (กระบวนการพฒนาหมบาน) ๒) การวเคราะหโครงการ ควรท าการวเคราะหในเรอง ความสอดคลองสมบรณ ความเปนไปได และ ความเหมาะสมและประโยชนของโครงการ และ ๓) การวเคราะหแผนปฏบตงานประกอบโครงการ

ขนตอนท ๖ การด าเนนงานพฒนาชมชน ขนตอนนเปนขนตอนทลงมอกระท า การพฒนาชมชนในภาคปฏบตการ จงมความจ าเปนอยางยงทนกพฒนาชมชน (ขาพเจา) จะตองเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการรบผดชอบใหมากทสด สวนนกพฒนาชมชนตองท าหนาทเปนผใหการสนบสนน และมภารกจทส าคญอก ๒ ประการคอ การบรหารโครงการใหด าเนนไปอยางมประสทธภาพ และ การควบคมและตดตามผลการด าเนนงาน ขนตอนท ๗ การจดการความร ทน าไปสการแบงปนแลกเปลยนความร อาจจดท าเปนเอกสาร,ฐานความร เทคโนโลยสารสนเทศ หรอกจกรรมกลมและนวตกรรม ชมชนแหงการเรยนร เวทแลกเปลยนความรเปนตน เมอไดแนวคดกระบวนงานและวางแผนล าดบขนของโครงการออกมาเปน ๕ โครงการ/๕ ขนตอนการด าเนนงาน ดงน

๑. เสรมสรางขดความสามารถของคณะกรรมการกองทนหมบาน โดยคดวาการ พฒนาทจะประสบผลส าเรจ ตองเรมพฒนาทรพยากรมนษย (คน) กอนเปนอนดบแรก โดยเรมจากกลม/หรอองคกรทส าคญในหมบาน ในทนจงเรมทพฒนาศกยภาพคณะกรรมการกองทนหมบาน

๒. การพฒนาบรหารจดการทนชมชน (กองทนหมบานบางเสยบ) เพราะกองทนหมบาน จดเปนแหลงเงนทนทส าคญในชมชน มเงนทนด าเนนการมาก มการเจรญเตบโตของเงนทน คนในชมชนสวนใหญเปนสมาชกของกองทนฯ เปนแหลงเงนกประกอบอาชพ ดอกเบยต า ฯลฯ

๓. หมบานพฒนาตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง เมอพฒนาคน พฒนาทน สงทจะท าให ชมชนเกดความเขมแขงอยางย งยน คอ การใหชมชนไดเรยนรการปฏบตตนเอง/ชมชนตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง เพอเปนภมคมกนใหกบตนเอง/ชมชน สงคมไมใหเกดความออนแอ และกจกรรมตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจะตอยอดเปนกจกรรมอนๆ ตอไปในอนาคต

๔. การพฒนาแผนชมชนทมคณภาพ เพอน าไปสการไดใชประโยชนจากแผนชมชน ก จะน าไปสการตอบสนองความตองการของชมชน น าไปสชมชนแหงความเขมแขง

๕. การจดการความรชมชนในกระบวนการพฒนาหมบาน การรวบรวมความรทไดจาก การด าเนนโครงการทงหมด กลนกรองออกมาเปนความร และรายละเอยดตางๆ ของแตละเรอง

4

ขอมลทวไป/ประวตความเปนมาของหมบาน ชอบานบางเสยบ สนนฐานวานาจะมาจากลกษณะของหมบาน ซงในสมยกอนพนทของหมบานเปนปาไมสงวนแหงชาตมไมเบญพรรณอยเปนจ านวนมาก และในหมบานมคลองทใหญมาก มน าในล าคลองทไหลลงสทะเล ดานฝงตะวนออกของหมบาน ปากคลองทน าไหลลงสทะเล ปากคลองจะมบรเวณกวางมากและคอยๆยาวเรยวจนมาถงคลอง (หมก) ในหมบาน ดวยลกษณะเชนน จงเรยกวาบานบางเฉยบ ตอมาเพยนเปนบางเสยบ คนทเขามาบกเบกหมบานชวงแรกๆ คอ นายหญต ธรรมวฒ ซงเปนชาวบานละม อ าเภอทาแซะ จงหวดชมพร ไดพาครอบครวมาบกเบกถางปา ท าไร ท านา และนายชม ครฑไชยนต เปนคนอ าเภอทาแซะ เปนลกชายของทานขนอ าเภอทาแซะ จงหวดชมพร ซงสองคนนไดมาบกเบกถางปา ท าไร ท านา และตอมานายชม ครฑไชยนต ไดมภรรยาพนเพในพนท คอนางนย อนทะเสม ซงเปนคนบานดอนตะเคยน หมท 2 ต าบลบางสน อ าเภอปะทว และสมยกอนในหมบานในล าคลองจะมจรเขมาอาศยอยเปนจ านวนมากและมชางปาลงไปอาบน าอยเปนประจ า ผใหญบานคนแรกของหมบานคอ นายไข วงแกว และไดตงชอหมบานวา บานบางเสยบ และคลองทมน าไหลลงสทะเลวาปากคลองบางเสยบจนถงทกวนน

ประวตศาลตาเนยม มเรองเลาตอๆ กนมาวาตาเนยมซงมอาชพเปนคนท าน าตาลโตนด ซงในหมบานจะมตนตาลโตนด และตนมะพราวซงใชส าหรบการท าน าตาลอยเปนจ านวนมาก และตาเนยมกจะขนตนตาลโตนด,ตนมะพราว มาท าน าตาลและน าหวานเมา และเลาลอกนวาตาเนยมเปนผทมอาคมเกงมากมความสามารถทจะขนตนตาล และตนมะพราวโดยไมตองลงมาขางลางเลย สามารถทจะไตผานแตละตนทางขางบนไดเลย เนองจากตาเนยมแกเปนคนตดสรา (น าหวานเมา) ท าใหวนหนงแกมอาการมนเมา แตกยงขนตนตาลเพอเอาน าหวาน ท าใหแกพลาดตกตนตาลลงมาตาย ท าใหชาวบานหวาดกลว จงไดชวยกนตงศาลใหตาเนยมขน

5

โดยในสมยนนมความเชอกนวาถาเปนทตายโหง วญญาณจะมความเฮยนมาก จงตงศาลใหตาเนยมและเปนทเคารพบชาของคนชาวบานบางเสยบและหมบานใกลๆ จวบจนถงทกวนน หมบานนเปนหมบานทตดชายเขา และทชายเขามตนยางนามากมาย และชาวบานไดไปเจาะตนยางนา ใหเปนรแลวเอาไฟไปเผาในรทเจาะไว เพอเอาน ามนซงมนจะมน ามนไหลออกมา เขาจงเรยกน ามนนวา น ามนชน สวนมากผทประกอบอาชพประมง จะเอาน ามนนไปทาเรอท าใหเรอไมรวซม น าเขาไมไดท าใหเรอไมรว บรเวณชายเขานเขาจะเรยกวาเขาชนหยอม (เนองจากเปนแหลงของน ามนชน) ปจจบนบรเวณนนกคอ ถ าบางเสยบ

ท าเนยบผใหญบาน หมท ๔ ต.บางสน ทผานมา ๑. นายไข วงแกว เดมเปนคนละม ต าบลนากระตาม อ าเภอทาแซะ จงหวดชมพร ไดน าครอบครวมาตงรกรากอยทบานบางเสยบ มอาชพท าไร ท านา เลยงกระบอ (ควาย) สมยนนยงมคนอาศยอยในหมบานบางเสยบไมกครอบครว และไดรบการแตงตงจากชาวบานใหเปนผใหญบานคนแรก และเมอนายไข วงแกว ไดเสยชวตลง ผใหญคนท ๒ ไดแก ๒. นายทวน อนภรมย ซงไดมาตงรกรากเปนคนแรกๆ ของหมบาน พรอมๆกบนายไข วงแกว และมอาชพท าไร ท านา เมอนายไข วงแกว เสยชวตลง ชาวบานกไดแตงตงนายทวน อนภรมย เปนผใหญบานคนท ๒ ๓. นายรอบ สพรรณพมพ เปนลกเขยของนายทวน อนภรมย ซงเมอนายรอบ สพรรณพมมเกษยณอายลง (ครบ ๖๐ ป) กไดมการเลอกตงผใหญบาน ชาวบานกไดเลอกนายแทน อนภรมย เปนผใหญบานคนท ๔ ๔. นายแทน อนภรมย เปนบตรของนายทองเปนนองของ นายทวน อนภรมย ตอมาเมอนายเทน อนภรมย ไดเกษยณอายและไมมการเลอกตง ประชาชนกไดเลอกนายเซง พฒคายนต เปนผใหญบานคนท ๕ ๕. นายเซง พฒนาคายนต เดมเปนคนต าบลทงคา อ าเภอเมอง จงหวดชมพร ตอมาไดเปนหลานเขยของนายทอง และไดเปนผชวยผใหญบานของนายเทน อนภรมย (ผใหญบานคนท ๔) ตอมาเมอนายเทน อนภมย ไดเกษยณอายลง กไดมการเลอกตงผใหญบาน นายเซง พฒนาคายนต กไดรบการรบเลอกเปนผใหญบานคนท ๕ ๖. นายสรยนต พรมวรตน เปนบตรเขยของนายเทน อนภรมย เมอนายเซง พฒนาคายนต ไดเกษยณอายลง ประชาชนกไดเลอกตงนายสรยนต พรมวรตน เปนผใหญบานคนท ๖ จนถงปจจบนน (วนรบต าแหนง วนท ๑๐ พฤศจกายน ๒๕๓๑)

การคมนาคมไปหมบาน เสนทางคมนาคมการเดนทางเขาสหมบานเปนถนนลาดยาง โดยหมบานอยหางจากอ าเภอปะทวประมาณ ๕ กโลเมตร ใชเวลาเดนทางจากหมบาน/ชมชน ไปยงอ าเภอเพยงเทยวเดยว ใชเวลาประมาณ ๑๐ นาท โดย การคมนาคมสะดวก สามารถใชการไดดตลอดป

6

อาณาเขตของหมบาน ทศเหนอ จรดหมท ๕ บานดอนกฎ และหมท ๓ บานเกาะเสมด หมท ๑ ต.ทะเลทรพย อ.ปะทว จงหวดชมพร ทศใต จรดหมท ๖ บานคอกมา ต.บางสน อ.ปะทว จงหวดชมพร ทศตะวนออก จรดหมท ๓ บานเกาะเสมด ต.ทะเลทรพย อ.ปะทว จงหวดชมพร ทศตะวนตก จรดหมท ๘ บานแหลมยาง ต.บางสน อ.ปะทว จงหวดชมพร ขนาดพนทของหมบาน ในหมบาน/ชมชนมพนททงหมดรวม ๑๐,๕๐๐ ไร พนทสวนใหญของหมบาน/ชมชนนเปนเอกสารสทธทดนประเภทโฉนด พนททงหมดของหมบาน/ชมชน แยกตามเอกสารสทธ ได ดงน ๑. ประเภทโฉนด รวมทงหมด ๑๐,๓๐๐ ไร ๒. ประเภท สทก. ๑ ก.,ส.ป.ก. ๔-๐๑ รวมทงหมด ๑๐๐ ไร ๓. ประเภท ไมมเอกสารสทธ รวมทงหมด ๑๐๐ ไร จ านวน ๓ ครวเรอน หมายเหต ขอมลจากการเกบขอมลพนฐานระดบหมบาน กชช. ๒ ค ป ๒๕๕๔

ลกษณะภมประเทศ โดยทวไปของหมบาน สภาพทางภมศาสตร โดยทวไปเปนทราบลมเหมาะส าหรบ ท าสวน,ท านา และเลยงสตว ลกณะอากาศโดยทวไปกลางวนอากาศรอนชน อณหภมสงสดประมาณ ๓๐-๓๖ องศาเซลเซยส สวนฤดฝนฝนตกตลอดเกอบตลอดป ไมคอยประสบปญหาเรองน าในการท ากน อาจประสบปญหาฝนขาดชวงในชวงฤดแลงบาง สวนฤดหนาว อณหภมจะลดต าลงไมมากนก ต าสดประมาณ ๑๖-๑๗ องศาเซลเซยส พนทโดยสวนใหญชาวบานจะประกอบอาชพหลก คอเกษตรรมสวนใหญประกอบอาชพท าสวนยางพาราสวนปาลมน ามน การท านา และเลยงสตว เชน โคเนอ เปนตน อาชพรอง คอ รบจางทวไป และคาขาย ประชาชนสวนใหญนยมสรางบานทอยอาศยเปนบานปนชนเดยว และบานสองชนครงปนครงไม สภาพคงทน นยมอยกนเปนกลม

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของหมบาน -ดน พนทสวนใหญเปนดนรวนปนทราย เหมาะสมในการปลกพช จ าพวก ยางพารา ปาลม

น ามน มะพราว เปนตน -น า สวนใหญชาวบานมกไมประสบเรองน าในการท ากน,การเพาะปลก เนองจากฝนตกตลอดป อาศยน าฝนเปนหลก และมบางบานทมบอขดสวนตว,บอน าบาดาลสวนตว การอปโภคและบรโภค มระบบน าประปาหมบาน

7

มแหลงทรพยากรธรรมชาต (น า) ดงน **คลองหมก ใชน าทางดานการท าการเกษตร **คลองทอม ใชในการอปโภคบรโภค เปนแหลงน าหลกทเปนประโยชนของประชากรหมท ๔ **คลองวงหน ใชในการอปโภค บรโภค (ใชในการบรการชวยภยแลง) **คลองใหญ ใชน าในการท าการเกษตร -มพนทสาธารณะทเปนปาชมชน พนทประมาณ ๕ ไร -มบอสาธารณะ จ านวน ๖ แหง สภาพทวไป

- ไมมโรงเรยนในชมชน - ไมมวดในชมชน แตมส านกสงฆถ าบางเสยบ - มไฟฟาใชครบทกครวเรอน - มตโทรศพทสาธารณะ จ านวน ๒ แหง ใชการไดด ๒ แหง - มโทรศพทเคลอน (โทรศพทมอถอ) ประมาณ ๙๕% ของประชากรทงหมดใน

ชมชน - มหอกระจายขาว ๒ แหง - ไมมวทยชมชน - มศนยสงเสรมการเรยนรชมชน ๑ แหง - มศาลาประชาคม ๑ แหง - มประปาใชทกครวเรอน - ในหมบาน/ชมชนน มสถานทบรการน ามนเชอเพลง (ปมน ามน,ปมหลอด)

จ านวน ๓ แหง

ขอมลงานประเพณ/ทองเทยว - งานปดทองประจ าปส านกสงฆถ าบางเสยบ เปนการใหชาวบานใน

ชมชนไดมสวนรวมในการสบทอดประเพณทางศาสนา มการปดทองหลวงป จบ,หลวงป สงฆ และมพธ แกบนประจ าป มการแสดงของมโนราห การออกรานจ าหนายสนคาตางๆ

- งานปดทองประจ าปส านกสงฆเขาสรอยทอง เปนการสบทอดประเพณ ทางศาสนา มการปดทองหลวงป จบ,หลวงป สงฆ และมพธแกบนประจ าป มการแสดงของมโนราห

8

สถานททองเทยว/โบราณสถาน/โบราณวตถ - ถ านางทอง - ถาบางเสยบ

ผมความร/ภมปญญาทองถน ดานตางๆ ในชมชน แพทยแผนไทย/สมนไพร/หมอพนบาน ไดแก -นายนโรจน นลสถลย (นวดแผนโบราณ) รายละเอยด ผลตยาสมนไพร -นายบญยง เชอสวรรณ (หมอแผนโบราณ) รายละเอยด ตมยาสมนไพร -นางนต สพรรณพม (หมอต าแย) รายละเอยด บบ-นวด ผอนรกษศลปวฒนธรรม/ประเพณทองถน ไดแก -นายสาคร สมวงค อาย ๖๒ ป อยบานเลขท ๑๕/๑ หมท ๔ ต.บางสน อ.ปะทว โทรศพท ๐๘๑-๙๗๙๑๐๘๑ รายละเอยด ปราชญชาวบาน (การเลนหนงตะลง) -นายเคลยว พรหมวรตน อาย ๗๔ ป อยบานเลขท ๑๔ หมท ๔ ต.บางสน อ.ปะทว โทรศพท ๐๘๗-๘๙๐๖๓๓๕ รายละเอยด ปราชญชาวบาน (การเลนการแสดงมโนราห) ผมความรทางดานบรหารจดการกลม/คน ไดแก -นางเรณ ถงถน รายละเอยด ประธานกลมออมทรพยเพอการผลตบานบางเสยบ -นายสมพงษ พลสวรรณ รายละเอยด ประธานกทบ.,ผน าอช.ต.บางสน (กองทนหมบานบางเสยบปจจบนไดจดทะเบยนเปนนตบคคลแลว) -นาย สรยนต พรมวรตน รายละเอยด ประธานโครงการแกไขปญหาความยากจน (โครงการกข.คจ.)

สภาพทางเศรษฐกจของหมบาน -รายไดเฉลยตอคน/ตอป/เฉลยคนละ ๕๖,๐๖๒.๐๘ บาท และไมมครวเรอนตกเกณฑจปฐ. (มรายไดต ากวา ๒๓,๐๐๐/คน/ป) ***** ขอมล การจดเกบขอมล จปฐ. ป ๒๕๕๔

9

กลมในชมชน/แหลงเงนทนในชมชน กลมออมทรพยฯ/กลมกองทน ในชมชนบานบางเสยบ ม ๕ กลม ไดแก **กลมกองทนหมบานบานบางเสยบ กอตงเมอ วนท ๒๕ มถนายน พ.ศ. ๒๕๔๔ (ไดรบเงนงบประมาณ สนบสนนจากรฐบาลในการกอตง จ านวน ๑,๐๐๐,๐๐๐ บาท) มสมาชกจ านวน ๘๙ คน มเงนทน ๑,๕๐๐,๖๐๐ บาท ปจจบนไดจดทะเบยนเปนนตบคคลแลว **เงนฝากสจจะหมบานบางเสยบ (เลม ๒ กองทนหมบาน) มเงนทน ๑,๐๕๓,๐๐๐ บาท **กลมออมทรพยเพอการผลตบานบางเสยบ มเงนทน ๑๐,๕๐๐ บาท (กอตงเมอ มกราคม ๒๕๕๔) **กลมกองทนโครงการกข.คจ. ไดรบงบประมาณกอตงเมอป ๒๕๔๐ จ านวนเงน ๒๘๐,๐๐๐ บาท จ านวนสมาชก ๑๒๖ คน **กลมณาปนกจหมบาน กอตงเมอวนท ๒๑ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๔ มจ านวนสมาชก ๑๐๘ คน มเงนทน ๑๒,๙๖๐ บาท มนายสรยนต พรมวรตน ผใหญบานเปนประธานกลมฯ **กลมโครงการปรบปรงสวนปาลม/ยางพารา กอตงเมอวนท ๕ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๔ มเงนทนด าเนนการ ๔,๓๐๐ บาท มนางเรณ ถงถน เปนประธานกลมฯ

๑. กระบวนการพฒนาแกนน าชมชน (การเพมขดความสามารถของผน าชมชน) (๑)เสรมสรางขดความสามารถของคณะกรรมการกองทนหมบานใหความส าคญกบการพฒนาศกยภาพของคนเปนอนดบแรก กอนการไปพฒนาในดานอนๆ ในชมชน เสมอนจดเรมตนของ “เศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญาทเปนทงแนวคด หลกการ และแนวทางปฏบตตน ของแตละบคคลและองคกร โดยค านงถงความพอประมาณกบศกยภาพของตนเองและ สภาวะแวดลอม ความมเหตมผลและการมภมคมกนทดในตวเอง โดยใชความรอยางถกหลกวชาการ ดวยความรอบคอบและระมดระวง ควบคไปกบการมคณธรรม ไมเบยดเบยนกน แบงปน ชวยเหลอซงกนและกน และรวมมอปรองดองกนในสงคม ซงจะชวยเสรมสรางสายใย เชอมโยงคนในภาคสวนตางๆ ของสงคมเขาดวยกน สรางสรรคพลงในทางบวก น าไปสความสามคค การพฒนาทสมดลย งยน พรอมรบตอการเปลยนแปลงภายใตกระแสโลกาภวฒนได ตวอยางภาคปฏบตทรจกกนแพรหลายตวอยางหนงของหลกเศรษฐกจพอเพยง ไดแก ทฤษฎใหม ทสงเสรมการพฒนาคน อยางเปนขนตอน โดยเรมตนจากการสรางความมนคงของคน ใหสามารถพงพาตนเอง ไดในระดบหนงกอน แลวกาวเขาสการรวมตวกนท ากจกรรมตางๆ ในรปกลม ชมชน หรอ กลมธรกจตอเนอง เพอรวมมอกนสรางสรรค และปองกนแรงกระแทกทางลบจากภายนอก สรางความเขมแขงของชมชน ดงนน เราตองสงเสรมกระบวนการเรยนร โดยเนนสรางชมชนใหเปนชมชนแหงการเรยนร หมายถง ใหคนในชมชนมกจกรรมทเกดการแลกเปลยนเรยนร แบงปนความคด ประสบการณซงกนและกน เกดการเรยนรในชมชนเปนประจ า และสามารถถายทอดความรประสบการณ เชน ในดานกระบวน การพฒนา วธการท างานทประสบผลส าเรจเพอสรางความเขมแขงและคณภาพทดของคนในชมชนตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ขอมลทเปนประโยชนทไดจากการถายทอดและสบทอดสามารถน ามาพฒนาตอยอดภม

10

ปญญาของชมชน ปรบปรงหรอน าไปประยกตใชได กระบวนการเรยนรของคนในชมชน จะน าไปสการพงตนเอง การพงตนเอง หมายถง พฤตกรรมของคนในหมบานหรอชมชน มความร ทจะคดเปน มความสามารถทจะด าเนนชวตดวยกจกรรมทครวเรอนกระท าไดดวยตวเองอยางสมดล พอประมาณ พอดในชวต คอ จดชวตใหสอดคลองกบสงตางๆ อยางเหมาะสมทงกบคน สงคม และสงแวดลอม ท าเปน แกปญหาเปน เพอสรางกจกรรมส าหรบความมนคงในชวตในปจจบนและอนาคต ไมจ าเปนตองอาศยคนอนมากเกนไป สามารถทจะคด ตดสนใจทจะกระท าการใดเพอความสขของตนเอง ครอบครว และสงคม อยางอสระ หมบานหรอชมชนจะสงเสรมการคดได คดเปน ท าเปน แกปญหารวมกนของคนในชมชน ดวยการจดกจกรรมใหเกดการเรยนรดวยตนเอง รสภาพของชมชน จากขอมลของชมชนทคนในชมชนชวยกนคนหา วเคราะห สงเคราะห ก าหนดเปาหมาย เลอกกจกรรมเพอการพฒนา ปองกนและแกปญหารวมกนของคนทงชมชน ชมชนรจกคดและด าเนนการดวยตนเอง ซงอาจขอรบความร วธการจากภายนอกได เชน กระบวนการแผนชมชน หรอกจกรรมอนทจะท าใหรคด เกดการท างานและแกไขปญหาไดดวยตนเอง กระบวนการท างานและแกไขปญหาดวยตนเอง ของคณะกรรมการกองทนหมบานบางเสยบ หมท ๔ ต าบลบางสน อ าเภอปะทว ไดมการประชมแลกเปลยนความคดเหนกน และเหนควรทจะจดกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพของคณะกรรมการกองทนฯ ใหกจกรรมดงกลาวเปนกลไกส าคญในการพฒนาประสทธภาพดานการบรหารจดการกองทนหมบานในพนทตอไป โดยจดประชมทบทวนความรและเพมพนทกษะคณะกรรมการกองทนหมบาน ในวนท ๕ กรกฎาคม ๒๕๕๔ แกนน าอบรมพฒนาศกยภาพดานการบรหารจดการ คอ ประธานกองทนหมบานบางเสยบ นายสมพงษ พลสวรรณ (ประธานกองทนหมบานระดบต าบลบางสน,ผน าอช. ต าบลบางสน) มการทบทวนระเบยบขอบงคบกองทนหมบาน การบรหารจดการกองทนหมบาน และมแผนปฏบตการสนบสนนกจกรรมของกองทนหมบาน ดงน แผนพฒนากองทนและสมาชกบานบางเสยบ (เอกสารแนบทายผนวก) - มการประชมทกวนท ๕ ของเดอน มการแลกเปลยนเรยนรเพอรบฟงปญหา และความคดเหน ของสมาชก และใหคณะกรรมการ/สมาชกน าไปปรบปรงใหเกดประโยชนแกสวนรวม - มการมอบรางวลใหกบสมาชกทปฎบตตามกฎระเบยบกองทนอยางเครงครด ในวนประชมใหญ สามญประจ าป - ใหความรตางๆ แกสมาชก อยางนอยปละ ๒ ครง และจดใหมการศกษาดงานกองทนทประสบความส าเรจอยางนอยปละ ๑ ครง เปาหมาย - เพอสรางจตส านกใหแกสมาชกกองทน รรกสามคค รจกแบงปนชวยเหลอผดอยโอกาส และมความหวงแหนทจะเปนเจาของกองทนรวมกน เพอใหกองทนบานบางเสยบพฒนาตอไปอยางย งยน - เพอพฒนาสมาชกใหมขดความสามารถทจะมาชวยบรหารกองทน โดยมคณะกรรมการทมคณภาพ มความโปรงใส บรสทธ ยตธรรมในอนาคต

11

- เพอใหสมาชกมความรวมมอ รวมใจ และมความพรอมทจะมาด าเนนงานกองทน กจกรรมการแลกเปลยนเรยนร นอกจากน าไปสการพงพาตนเองของชมชนแลว การสงเสรมการเรยนรจะชวยใหการพฒนาเกดความรวดเรวและมพลงในการท างานใหเกดการเปลยนแปลง สเปาหมายทชมชนตงไวไดอยางรวดเรว เชน การประชมรวมกนในการก าหนดพฒนาหมบาน กจกรรมเพอการแลกเปลยนประสบการณ การอบรมสรางความรใหกนและกน การท ากจกรรมเพอเพมความร ความช านาญรวมกน ผานกจกรรมหลากหลายรปแบบ เมอคนเกดการกระตน เกดการแลกเปลยนประสบการณ/ความร กจะน าไปสขน การพฒนาทนชมชน

๒. กระบวนการพฒนาทนชมชน (๒) การพฒนาบรหารจดการทนชมชน (กองทนหมบานบางเสยบ) เมอพดเรองทนชมชน กจะนกถงเรองเงนกอนเรองอน ซงทนชมชน อาจจะไมใชเรองเงนอยางเดยว เพราะมทนอนๆ ทสามารถน าใชเปนทรพยากรในการพฒนาหมบานไดส าเรจ ซงทนมหลายประเภท ไดแก ทนดานสงคม ทนกายภาพ ทนธรรมชาต ทนมนษย และทนการเงน ในขนนจะเปนกระบวนการพฒนาชมชน เนนหลกการพงตนเองในการแกไขปญหาความยากจนของประชาชนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สงเสรมในการเรยนรของชมชน เพอสรางโอกาสและรายไดของชมชน จดใหมสวสดการชมชน ทเนนการคดพงพาตนเองซงกนและกน กระบวนการนเปนเวททศกษาปญหาความตองการของคนในหมบาน เปนการศกษาใหรวาชมชนมความเดอดรอนอะไร หรอตองการอะไร เมอไดขอมลกจะมการประชมวเคราะหปญหาความตองการของชมชน เปนการน าขอมลทไดจากการศกษามารวมกนวเคราะหดวาปญหาของชาวบานจรงๆ คออะไร และใหชมชนไดชวยกนก าหนดปญหาทแทจรงดวยตนเอง โดยก าหนดแนวทางแกไขปญหา เปนการตกลงกนวาแกไขปญหาเหลานนจะตองท าอยางไร ซงพอสรปวตถประสงคของการด าเนนงานกระบวนการพฒนาทนชมชนไดดงน - เพอพฒนาคน โดยใชหลกการของกองทนหมบานเปนเครองมอในการพฒนาคนเอง และเพอนสมาชกใหมคณธรรม คอ ความเหนอกเหนใจ ความเออเฟอเผอแผ ชวยเหลอเกอกลกน จะท าใหสมาชกอยกนเปนปกแผน เพราะทกคนรหนาท มความรบผดชอบ มหลกการควบคมกนเอง การใหความสนใจดแลความเคลอนไหวของกองทนหมบาน และตรวจสอบซงกนและกนของสมาชก -เพอพฒนาเศรษฐกจของประชาชน ท าใหสมาชกมแหลงเงนทนในการกยมเงนไปประกอบอาชพและใชตามความจ าเปนของครอบครว อกทงสมาชกกองทนหมบานจะไดเรยนรการจดการกจกรรมเชงธรกจ และสามารถเพมรายไดใหกบครอบครว น ามาซงการยกระดบมาตรฐานการครองชพ และมแหลงเงนทนทย งยนในชมชน -เพอพฒนาสงคม ท าใหคนในชมชนเกดความสามคค ความยตธรรม ความเทาเทยมกนของสมาชก การเคารพความคดเหนของผอน ความรวมมอรวมใจ และความเปนอนหนงอนเดยวกนในชมชน

12

เมอเราคดพฒนาสงคม กจะตองมกจกรรมทไปสนบสนนในการท าใหสงคมเขมแขง นนกคอ เกดสวสดการชมชน เพอชวยคนในชมชน และเกดจากความคดของคนในชมชน กจกรรมจดสวสดการสมาชกกองทนหมบานบางเสยบ (เอกสารแนบทายผนวก) - ชวยเหลอเบองตน ส าหรบสมาชกและบคคลในครอบครว (ตามทะเบยนบาน) เมอมการเสยชวตรายละ ๒,๐๐๐ บาท คลอดบตรรายละ ๑,๐๐๐ บาท ผสงอาย ๗๐ ปขนไป รายละ ๕๐๐ บาท/ป - สนบสนนสถานศกษาแกบตรหลานของสมาชกทเรยนในภาคบงคบทนละ ๕๐๐ บาท/ป จ านวน ๑๐ ทน โดยใชมตของสมาชกในทประชมรวมกนพจารณา - สนบสนนคาอาหารหรอยานพาหนะแกสมาชก ยามเจบปวย ครงละ ๕๐๐ บาท พฒนาคน พฒนาทนชมชน น าไปสการขบเคลอนการด ารงชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง กจกรรมการคดพงพาตนเองและซงกนและกน ของกองทนฯ โดยเพมขดความสามารถของคณะกรรมการใหพฒนาเปนกองทนทเขมแขง และมความพรอมทจะแกไขปญหากองทนดวยความมนใจ - สนบสนนใหคณะกรรมการไดเขารวมประชมสมมนากบเครอขายในระดบต าบล/อ าเภอ/จงหวดหรอกบหนวยงานอนๆ ทเกยวของ - จดการสมมนาและศกษาดงานใหแกคณะกรรมการกบกองทนทประสบความส าเรจอยางนอยปละ ๑ ครง - สนบสนนการอบรม เรยนรใหกบคณะกรรมการมความร ความสามารถในการบรหารจดการเฉพาะดานใหถกตอง - จดสรรหนาท ใหคณะกรรมการกองทนรบผดชอบงานในแตละหนาท และใหความคดเหนแลกเปลยนกน ชวยเหลอกนเมอเกดปญหา

13

๓. การพฒนาเศรษฐกจชมชนใหเขมแขง (๓)การพฒนาหมบานตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง สรปสาระและขนตอนการด าเนนการ ขนตอนท ๑ การสรางความรความเขาใจ (ขนกอรางสรางตว) แกผน าชมชน/ชาวบาน/ชมชน ในการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ในการสรางความร ความเขาใจแกผน าชมชน/ชมชนเปนการประชมในการสรางความเขาใจ ยอมรบและน าหลกการตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในแนวทางการด ารงชวต อกทงเปนการแลกเปลยนเรยนร ซงกนและกน การประยกตหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการพฒนาหมบาน เปนกระบวนการเชงระบบ ทตองใชเวลา เพราะเปนการเปลยนความคดของคนใหเปลยนเปนวถแหงการด ารงชวต และไมใชเปนการเปลยนแปลงคนเดยว แตเปลยนวถการด ารงชวตของคนทงชมชน ซงมหลากหลาย เรมแรกไมตองเปลยนทงหมด แตขอสกสวนหนงกอนทรและเขาใจหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง วามประโยชนและความส าคญอยางไร และพรอมจะเปนก าลงส าคญในการขบเคลอนหมบานใหส าเรจ การพฒนาหมบานตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยงจะเปนการสรางความรความเขาใจ อกทงการด าเนนงานแบบคอยเปนคอยไป โดยการชกชวน แนะน า เรยนรผานกระบวนการและกจกรรมตางๆ เพอใหเกดการเรยนรและการมสวนรวมในการท างานพฒนาชมชนทองถนตนเอง จดใหมกจกรรมในการสงเสรมความร ความเขาใจ และหลกการยอมรบในหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ในรปแบบตางๆ ผานเรองราวตางๆ ดงน * การเผยแพรผานสอตางๆ ในชมชน เชน การประชมหมบาน บานบางเสยบ หมท ๔ต าบลบางสน จะประชมทกวนท ๕ ของเดอน กอนเรมประชมกจะมการประชาสมพนธเรองเศรษฐกจพอเพยงกอน แผนพบ,เอกสาร น าไปวางในทตางๆ เชน เวลามประชมหมบานกน าไปวางไวจดหนงทสะดดตาในศาลาประชาคม รานกาแฟประจ าหมบาน เปนตน เปนการสรางความร ความเขาใจทละเลก ละนอย ซมซบจนเปนการเขาใจ การเหนความส าคญ จนเกดการยอมรบ และน าไปส ลองน าไปปฏบตจรง * รณรงคกจกรรมตางๆ เพอการด ารงชวตอยางพอประมาณ เพอการพงพาตนเอง เชน การท าน ายาลางจาน น ายาซกผา แชมพ ครมนวดไวใชเองในครวเรอน การท าปยหมกชวภาพ,น าหมกชวภาพ ทดแทนการใชปยเคมในราคาสง เปนตน * รณรงคการปลกพชผกสวนครว รวกนได รบประทานพชทปลก ปลกพชทรบประทานได หรออาจแลกเปลยนกนระหวางครวเรอน ในพชผกทเราเองไมไดปลกสรางความเอออาทร เกอกลกน สรางน าใจใหเกดแกชมชน ทเหลอจากการบรโภคกน าไปขายได เกดรายไดอกสวนหนงใหแกครวเรอน * รณรงคลดตนทนในการผลต เชน ลดการใชปยเคม มาใชปยคอกหรอปยหมกชวภาพ และการเลยงสตวแบบพงพาธรรมชาต เชน การเลยงไกปลอยหากนเองตามธรรมชาต คยเขยหาอาหารเอง การเลยงหมหลม เปนตน * รณรงคการลดรายจาย เลยงสตวเปนอาหารในครวเรอน การท าของใชเพอใชเอง การท าบญชครวเรอน เพอตรวจสอบนสยการใชจายของครวเรอน การใชจายประจ าวน และลดการใชจายทไมจ าเปน

14

โดยเฉพาะเกยวกบอบายมข เชน หวยใตดน สรา บหร การพนนในรปแบบตางๆ (ไกชน,ปลากด,ไพ) เปนตน * รณรงคกจกรรมการออมในรปแบบตางๆ เชน เงนฝากสจจะประจ าหมบาน ฝากออมทรพยฯ กระปกออมสน ฝากธนาคาร เปนตน * สรางกจกรรมการเรยนร การทบทวนและเพมพนความร ในอาชพทท า มาแลกเปลยนเรยนรระหวางครวเรอนทมกจกรรมและอาชพทคลายกน เชน การปลกยางพารา,ปาลมน ามน เปนตน เพอเอาความรครวเรอนทประสบผลส าเรจในอาชพ มาเปนการพฒนา ทงระบบการผลต การลดตนทนการผลต การเพมคณภาพ ไดกอเกดเปนภมปญญาและเพมประสทธภาพ รวมถงการเรยนรปรชญา ความเปนมา คานยม รวมถงธรรมเนยมของชมชน อกทงเปนการแบงปน เอออาร ความร ความสามารถทมเพอเปนความรแกคนอน โดยไมมงหวงสงตอบแทน จะเหนไดวาในขนตอนท ๑ จะใชค าวาประชาสมพนธ/การรณรงค การแลกเปลยนเรยนร เพราะเปนกระบวนการทคอยๆ ใหชาวบานซมซบ และไมเปนการเรงรดจนเกนไป จะท าใหรสกเหมอนถกบงคบ จะขาดความสนใจและกระตอรอลนทจะด าเนนชวตตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง

ขนตอนท ๒ สงเสรมกระบวนการมสวนรวมและกระบวนการเรยนรภายในหมบาน/ชมชน ดานการจดกจกรรมการเรยนร (ขนลงมอปฏบตการ) ๑. จดกจกรรมสรางการเรยนร ในประเดนทเปนทสนใจและอยในความตองการของชมชน และเชอมโยงไปสแนวคดเศรษฐกจพอเพยงอยางตอเนอง เชน สนใจการจดท าบญชครวเรอน กแนะการจดบญชรายรบ รายจาย แบบงายๆ (ไดรบความอนเคราะหจากส านกงานตรวจบญชสหกรณฯ ในการสนบสนนบญชครวเรอน จ านวน ๕๐ เลม) ๒. จดใหมแหลงเรยนร เรองเศรษฐกจพอเพยงในชมชน เพอถายทอดใหคนในชมชนและชมชนอนๆ เขามาศกษาเรยนรและเชอมโยงเปนเครอขายเรยนรเศรษฐกจพอเพยงในชมชน เพอถายทอดใหคนในชมชนและชมชนอนๆ เขามาศกษาเรยนร และเชอมโยงเปนเครอขายการเรยนรเศรษฐกจพอเพยงในวงกวางตอไป ๓. จดเวท สบคน คนหาและถอดองคความร/ภมปญญา ทอยในตวคนทประสบความส าเรจในการน าแนวคดเศรษฐกจพอเพยงมาใชในดานตางๆ มาเปนองคความรดานตางๆ (อยในเลมแผนชมชน) ๔. จดเวทถายทอดความร/ภมปญญาทองถน และผรในชมชน แลวน ามาเชอมโยงกบความหลากหลายทางชวภาพและวฒนธรรมในชมชน เพอเปนพลงในการขยายผล และขบเคลอนการด าเนนงานเศรษฐกจพอเพยง ๕. จดเวทวเคราะหอตลกษณของชมชน เพอใหชมชนตระหนกถงคณคา มความภาคภมใจในทองถน และสรางสรรคสงดๆ มาสสงคมอยบนพนฐานของความพอเพยง (อยในเลมแผนชมชน)

15

๖. สงเสรมการสรางองคความร/ภมปญญาใหมๆ ควบคกบการฟนฟความรพนบานทผสมผสานเทคโนโลยอยางเหมาะสม และมประโยชนสอดคลองกบความตองการของชมชน โดยสนบสนนการวเคราะหสถานการณทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง วฒนธรรมและสงแวดลอมทสงผลกระทบตอชมชน แลวใหชวยกนหาวธการแกปญหาดวยการพงเองกอน กระบวนการแรกใหชวยกนหาสถานการณทสงผลกระทบตอชมชน หลงจากนนชวยกนคดหาวธการแกไขปญหา สงทไดคอแผนชมชนในการสรางภมคมกน จากสถานการณการเปลยนแปลงของสงคมทสงผลกระทบตอชมชน กจะไดขอมลและแผนเพอชมชนอยางแทจรง

ขนตอนท ๓ คนหาครวเรอนตนแบบ (ขนขยายผลภายในชมชน) เปนการคนหารวมกนของชมชน เพอเลอกครวเรอนตนแบบเศรษฐกจพอเพยงตนแบบทสามารถเปนตวอยางได จ านวน ๑๐ ครวเรอน เพอจดประกาย/สรางแกนน าทางความคด

เรยนร ใชเปน

ดจ า ท าได 0 ในชมชน/ชมชนขางเคยง 0 ขยายสต าบล/อ าเภอ

โดยครวเรอนตนแบบจะเนนกจกรรมใหญๆ ๓ ดานหลกๆ ดงน *ลดรายจาย *พงตนเอง *เนนการออม

ขยายกจกรรม

การสรางเครอขาย

ด าเนนกจกรรม

16

ครวเรอนตนแบบ ๑๐ ครวเรอน ไดแก ๑. นายนโรจน นลยสถต กจกรรมเดน ไดแก การปลกพชสมนไพร,ผลตยาสมนไพร และเปนวทยากรใหความรแกเรองสมนไพรแกชาวบานและบคคลทสนใจมการท าบญชครวเรอน ดรายรบ-รายจาย ไฟฟา น ามนเชอเพลง น าประปา ปดเมอไมใช มการเกบขยะพลาสตกเอาไวขายใชจายเงนเทาทจ าเปนหรอลด ละ เลก เชน หวยใตดน กนเหลา สบบหร ๒. นายสมพงษ พลสวรรณ กจกรรมเดน ไดแก การจดท าบญชครวเรอน การออมเงน การท าปยน าชวภาพ การปลกผกสวนครว ๓. นางเรณ ถงถน กจกรรมเดน ไดแก การท าปยชวภาพ การปลกผกสวนครว การท าบญชครวเรอน การท าน ายาลางจาน

๔. นายคมสน พฒคายน กจกรรมเดน ไดแก การท าบญชครวเรอน การเลยงไกไวกนไข (เลยงตามวธธรรมชาต) ๕. นางสงบ เทพอาวธ กจกรรมเดน ไดแก การท าน ายาลางจาน,แชมพ,น ายาซกผา ไวใชเองและแจกจายเพอนบาน

๖. นายบญญต เชอสวรรณ กจกรรมเดน ไดแก การท าน าหมกชวภาพ การปลกผกสวนครว การปลกเกษตรผสมผสาน

๗. นายบญยง เชอสวรรณ กจกรรมเดน ไดแก การปลกพชสมนไพร การท าบญชครวเรอน การเลยงหมหลม

๘. นายสเทพ สอนวสย กจกรรมเดน ไดแก การท าบญชครวเรอน การปลกพชแบบผสมผสาน การท าปยน าชวภาพ

๙. นายมารยาท เรองหรญ กจกรรมเดน ไดแก การปลกผกสวนครว การท าบญชครวเรอน การเลยงไกตามธรรมชาต ๑๐. นางสขอรา ทองภเบศร กจกรรมเดน ไดแก การท าน ายาลางจาน การท าบญชครวเรอน การท าปยน าชวภาพ

17

ลกษณะกจกรรมเศรษฐกจพอเพยงของครวเรอนตนแบบ/หมบาน สรปไดดงน หมท ๔ ต.บางสน อ.ปะทว

กจกรรม คณลกษณะ ระดบครวเรอน ระดบหมบานบางเสยบ (๑๐ คร.ตนแบบ)

๑.การลดรายจาย ๑.ปลกพช/เลยงสตวเพอบรโภค ๒.ใชปยชวภาพ สารชวภาพปองกนศตรพช

๓.ใชวตถดบในทองถนในการผลตสนคา ๔.ผลตเครองอปโภคใชเอง เชน น ายาลางจาน แชมพ ๕.ใชสมนไพรไลแมลง เชน ตะไครหอมไลยง ๖.วางแผนการเดนทาง,ทางเดยวกนไปดวยกน ๗.ประหยดไฟฟา,น าประปา,น ามนเชอเพลง ๘.ลดรายจายทไมจ าเปน เชน การซอสนคาฟ มเฟอย การเทยวเตร ใชจายจดกจกรรมตามประเพณ วฒนธรรมมากเกนความจ าเปน(งานบวช,งานแตงงาน) ๙.มการวสดทใชงานแลวมาประยกตใชใหเกดประโยชนใหม,ขยะพลาสตกแยกเกบไวขาย ๑๐.ใชจายเงนเทาทจ าเปนหรอสงไมด เชน หวยใตดน

กนเหลา สบบหร ๑๑.การรกษาสขภาพใหแขงแรงสมบรณ

๑๒.เลอกซอสนคาทคมคาประโยชน,ลดการซอของฟ มเฟอย เชน เครองส าอาง,เสอผา ซอเทาทใชได ๑๓.รกษาสงของตางๆ ใหคงอยใชในสภาพใชการไดนานๆ

๑.ปลกผก ปลกพชเลยงสตวเพอบรโภคในชมชน

๒.ท าเกษตรอนทรย เชน ท าปย และสารชวภาพใชในการเกษตร ๓.มการท าบญชครวเรอน ดรายรบ-รายจาย ๔.ท าน ายาลางจาน,ปยน าชวภาพไวใชเอง ๕.มกจกรรมรณรงค การประหยดพลงงาน เชน ไฟฟา น ามนเชอเพลง น าประปา ปดเมอไมใช ๖.ลดรายจายของชมชนทไมจ าเปน เชน การจดกจกรรมประเพณ วฒนธรรมของชมชนทฟ มเฟอยเกนความจ าเปน อาท จดมหรสพทมราคาแพง ๗.มการเกบขยะพลาสตกเอาไวขาย ๘.ใชจายเงนเทาทจ าเปนหรอลด ละ เลก เชน หวยใตดน กนเหลา สบบหร ๙.การรกษาสขภาพใหแขงแรงไมตองเสยเงนคายา ไมรบประทานใบกระทอม ไมยงเกยวกบยาเสพตด ๑๐. ไมใชเงนเสยของมประโยชน ของมยหอ เครองส าอาง,เสอผา ซอเทาทจ าเปน ๑๑.รกษาสงของตางๆ ใหคงอยใชในสภาพใชการไดนานๆ

๒.การเพมรายได ๑.ปลกพชผกสวนครวหลายชนด,รบประทานเองและจ าหนาย ๒.พฒนาอาชพใหมประสทธภาพ ๓.ใชเวลาวางใหเปนประโยชนโดยการท าอาชพเสรม

๔.ใชทดนท าการเกษตรอยางคมคา ปลกพชเสรมในพนทวาง

๑. ปลกพชผกสวนครวหลายชนด,รบประทานเองและจ าหนาย ๒.ปลกพชเสรมในพนทวาง

๓.การออม ๑.มการวางแผนการใชจายเงนเพอใหมเงนเกบออม

๒.มกจกรรมการออม เชน เปนสมาชกกลมสจจะ,กองทนหมบาน, และธนาคาร เปนตน

กจกรรมการออมทรพยเพอเกบไวเปนทนส ารองของชวต เชน ฝากสจจะ ฝากธนาคารกนสวนหนงของรายไดฝากประจ า ทกเดอน

18

กจกรรม คณลกษณะ ระดบครวเรอน ระดบหมบาน

๔.การด ารงชวต ๑.ครวเรอนปฏบตตามหลกศาสนา ๒.สมาชกครวเรอนสบทอดประเพณ วฒนธรรม และภมปญญา ๓.สมาชกมความซอสตย สจรต ขยน อดทน มคณธรรม

๔.สมาชกเลกอบายมข เชน สรา ยาเสพตด การพนน

๕.มการจดท าบญชรายรบ-รายจายครวเรอน

๖.มการวางแผนใชเงนในเดอนหนงๆ

๗.รอบรทนเหตการณ รจกฟง ด อานขาว และสงทเปนสารประโยชน

๘.รจกพอประมาณในการลงทนประกอบอาชพตามก าลงทรพยและศกยภาพตนเอง ๙.ไมกอหนโดยไมจ าเปนและเกนก าลง ๑๐.สมาชกรจกคด วเคราะหอยางมเหตผลใชหลกประชาธปไตย

๑.มแผนชมชนโดยเกดจากเวทประชาคมและคนในชมชนไดเสนอโครงการเพอพฒนาหมบาน ๒.มการบรหารจดการชมชนทด ผน ามความโปรงใส ซอสตย สจรต มคณธรรม

๓.ประชาชนยดมนในหลกศาสนา ๔.ยดหลกประชาธปไตยและการท างานแบบมสวนรวม

๕.มกฎระเบยบชมชนทใชปฏบตรวมกน

๖.มการบรหารจดการขอมลทใชปฏบตรวมกนของชมชน

๗.มกจกรรมสบทอดประเพณ วฒนธรรม ภมปญญาของคนในชมชน

๙.มกจกรรมเพอการพฒนาคณภาพชวต เชน ตอตานยาเสพตดการเสรมสรางสขภาพ

๑๐.มกจกรรมเรยนรรวมกนของชมชน การแลกเปลยนเรยนรอยเสมอ ๑๑.มเครอขายองคกรชมชนทมกจกรรมสม าเสมอ ๑๒.ชมชนมความสงบสขและมเอกลกษณทดงาม

๕.การอนรกษและใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๑.ใชทรพยากรธรรมชาตอยางคมคาและประหยด ๒.ใชสารอนทรยและชวภาพในการท าการเกษตร ๓.การบรโภคสนคาทไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม เชน โฟม สารเคมตางๆ

๔.มการก าจดขยะของเสยอยางถกวธ เชน แยกขยะ

๑.มการจดระเบยบชมชน เชน การรกษาความสะอาดทสาธารณะ การก าจดขยะ และสงมลพษทถกตอง ๒.มกจกรรมการรกษาดแลแมน า ล าคลอง และแหลงน าอนๆ

๓.มกจกรรมการอนรกษปาไมและทรพยากรธรรมชาตอนๆ

๔.แผนชมชนกจกรรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๖.การเอออาทร (การแบงปน/การชวยเหลอซงกนและกน)

๑.คนในชมชนมการชวยเหลอแบงปนกน ๒.ไดรบการสนบสนนดแลจากครวเรอนทประสบความส าเรจในการน าแนวคดเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบต (ครวเรอนตนแบบ) ๓.ครวเรอนเขารวมกจกรรมตางๆของชมชน

๑.มสวสดการชมชน หรอกจกรรมการดแลชมชน กองทนสวสดการชมชน(กทบ.) ๒.มกจกรรม เชน แลกเปลยนเรยนรในเรองตางๆ

๓.ชมชนมความรรกสามคคไมมความแตกแยก

19

การน าเศรษฐกจพอเพยงมาใชในชมชน (กจกรรมทประสบผลส าเรจตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง) จะเหนไดวาเมอบคคล หรอครวเรอน/ชมชน มวถชวตและปฏบตตนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงแลว จะสามารถลดรายจาย เพมรายได และขยายโอกาส ตลอดจนมภมคมกนทางเศรษฐกจอกดวย โดย -สรางความร ความเขาใจในปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยางถองแท -ใหคนในชมชนไดประเมนตนเองเพอใหรจกตนเอง รศกยภาพของตนเอง รปญหา หรอวกฤตทประสบอย -เกดความคด “พงตนเอง” โดยใชศกยภาพทมอยแกปญหา -ตงใจทจะใชชวต “อยอยางพงตนเอง” โดยลดความตองการ (กเลส) ใหนอยลงทสด และท าประโยชนแกสวนรวมมากขน

ดานการเงนในครวเรอน -มก าหนดการใชจายในแตละเดอนอยางคราวๆ ใหพยายามใชจาย ๓ สวน และออม ๑ สวน โดย *ควบคมการใชจายเงนของครวเรอน และวางแผนการใชจายเงนอยางรอบคอบ โดยจดท าแผนการใชจายเงนของครวเรอน *สรางวนยการใชจายเงน และออมเงนสวนทเหลอจาย ไวกบกลมการเงนในชมชน เชน ฝากเงนกบกลมออมทรพยบานบางเสยบ ,ฝากเงนสจจะของหมบาน หรอฝากเงนไวกบธนาคารใกลบาน เปนตน *ไมสรางหน ลดภาระหนสนของตนเอง หรอไมพยายามกอหนทไมกอใหเกดรายได เชน การน าเงนทกยมมาไปซอของฟมเฟอย อาทเชน โทรศพทมอถอ รถจกรยานยนต เครองใชไฟฟา เปนตน ยกเวนวาสงเหลานน จะน าไปสการสรางอาชพ การสรางรายได เชน น าโทรศพทมอถอไวตดตอการคา ซอรถจกรยานยนตเพอน าไปวงรบจางหรอสงของหารายได ซอเครองใชไฟฟา เพอน าไปประกอบอาหารจ าหนาย เปนตน *ไมใชจายฟมเฟอย และรเทาทนกระแสบรโภคนยม ยดหลก (ฉลาดซอ+ฉลาดใช) ซอตามความจ าเปน ซอของตนทนตอหนวยต า ไมยดตดกบของมยหอหรอเบรนดเนม ,ฉลาดใช คอ การรกษาขาวของเครองใชใหอยในสภาพด ประหยดคาใชจายตางๆ * พยายามทจะลด ละ เลก อบายมขตางๆ เชน หวยใตดน การเลนไกชน,ปลากด ,การพนนตางๆ ลดการสบบหร ดมสรา เหลอเพยงการสงสรรคในโอกาสพเศษเปนครงคราว

ดานปจจยสในการด ารงชวต การลดรายจายในครวเรอนบานบางเสยบ ไดท ากจกรรมเพอการบรโภคในครวเรอนเอง ท าใหครวเรอน สามารถประหยดคาใชจายในครวเรอนใหได ๑ ใน ๔ ของรายจายทงหมด ดงน - มการปลกพช/พชผกสวนครว และเลยงสตวเพอการบรโภคในครวเรอน เชน ปลกพชผกสวนครวรวกนได การปลกขาว สวนสมนไพรในบาน การเลยงไกพนธพนเมอง ปลา ไวบรโภคในครวเรอน โดยยดหลก ปลกทกอยางทกน กนทกอยางทปลก และใชทกอยางทท า ท าทกอยางทใช

20

- กจกรรมทางการเกษตรทไมท าลายสงแวดลอมครวเรอน/ชมชน ไดแก น าทฤษฏใหมมาปรบใช การท าการเกษตรแบบผสมผสาน การท าสวนผสม การน าเกษตรอนทรยและเกษตรชวภาพ พงพาการใชสารเคมใหนอยทสด ใชเทาทจ าเปน - การปลกพชสมนไพรไวรกษาโรค เชน การปลกวานหางจรเข ผกเปดแดง ตนใบชมเหดเทศ ตนฟาทะลายโจร เปนตน - การเขารวมเปนสมาชกกลมตางๆ ในชมชน เพอใหเกดการสะสมทนแลกเปลยนเรยนร สรางพลงในการตอรอง และความสามคคในชมชน เชน กลมออมทรพยเพอการผลต กลมกองทนหมบาน กลมอาชพตางๆ เปนตน

การรวมตว/การพงตนเอง - รวมกนชวยเหลอกจกรรมตางๆ ในชมชน แมสภาพสงคมของชมชนบานบางเสยบ จะมการเปลยนแปลงไปตามกระแสโลกาภวฒน แตภาพการด าเนนชวตในชมชนทยงเตมไปดวยความรก ความเอออาทร และการชวยเหลอพงพาซงกนและกนของชาวบานบางเสยบ กยงคงอย ยงมการรณรงคใหมการปลกตนไม เพอสรางความรมรนใหแกชมชน และเพอจดเปนสวนปาเฉลมพระเกยรต และเปนการอนรกษทรพยากรธรรมชาตอกทางหนง ในวนส าคญตางๆ เชน วนเฉลมพระชนมพรรษาในหลวง/พระราชน วนส าคญทางพทธศาสนา ฯลฯ จะมการพฒนาสงแวดลอม ชาวบานบางเสยบจะรวมแรง รวมใจ ในการพฒนาสงแวดลอมตางๆ ในชมชนอยางสม าเสมอ เชน การพฒนาถนนหนทาง การตดแตงกงไมสองขางทาง การปลกตนไมสองขางทาง การน ากรวด/ดน มาถมถนนทเปนหลม เปนบอ การขดลอก แมน าล าคลอง/และการก าจดวชพชในแหลงน าภายในชมชน ใหมความสะอาด และมสภาพทพรอมใชงานไดตลอดเวลา นอกจากนยงมการเกบขยะมลฝอยบรเวณชมชน ใหเปนทถกสขลกษณะ และครวเรอนกมการฝงกลบขยะทเปนขยะสดเพอเปนปยและลดปญหาการเกดมลพษในชมชนอกดวย - รวมกนสบสานวฒนธรรม ชาวบานบางเสยบ ในชมชนยงมความรกใครสามคค มการชวยเหลอกน และพ งพากน เหมอนญาตพนอง ชาวบานสวนใหญนบถอศาสนาพทธ มการสบสานวฒนธรรมอนดงามของชมชน ไดแก การท ากจกรรมวนแม กจกรรมวนสงกรานต การทอดกฐน เปนตน - รวมกนคด/แลกเปลยนเรยนร คนในชมชนบานบางเสยบ ยงรวมกนคด รวมกนวางแผนเพอจะพฒนาชมชนของตนเองใหเจรญยงขน โดยมการก าหนดแผนชมชนขนมาเปนประจ าทกป โดยแผนชมชนจดท าเปนลายลกษณอกษร/เปนรปเลม โดยเรมท าจรงๆ จง ตงแตป ๒๕๕๑ เปนตนมา เพอก าหนดปญหาของชมชนทยงไมไดรบการแกไข และหาทางเพอแกไขปญหาตางๆ ทยงมอยในชมชนใหบรรเทาลง ซงกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรระหวางกนในชมชน หากใครมโอกาสเขารบการฝกอบรมไดความรใหมๆ มากจะมาถายทอดใหเพอนๆ ชาวบานบางเสยบรบทราบในวนประชมประจ าเดอนของหมบาน และมการจดเวทประชาคมของหมบานในเรองตางๆ เพอแลกเปลยนความคด/ทศนคต และหาขอลงตว โดยยดหลกของชมชนเปนทตง และเคารพความคดของผอน มการใชเวทชาวบานเปนทแลกเปลยน

21

การน าไปใชประโยชน ๑. ครวเรอนเรมมการจดบนทกและจดท าบญชรายรบ-รายจาย มกจกรรมการพฒนาทชดเจน ชาวบานในชมชนเหนความส าคญของการท าบญชครวเรอน ทจะคมรายจาย และเหลอเงนสวนหนงไวเกบออม เพอเปนหลกความมนคงในอนาคต ๒. มการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบตไดจรง เพอลดรายจาย เชน การปลกพชผกสวนครว การท าปยหมกชวภาพ การท าน ายาลางจาน การเลยงหม,เลยงไก เปนอาชพเสรม เปนตน ๓. มการใชประโยชนจากแผนชมชน ในแผนชมชนบรรจโครงการ สอดคลองกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ในแผนชมชนเนนการพงพาตนเอง และลดการพงพาจากภายนอก เปนการด าเนนชวตสอดคลองกบแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ๔. ชมชนมการน าความรทไดรบการถายทอด จากการดงาน หรอการฝกอบรมเรองเศรษฐกจพอเพยง มาประยกตเอาความรมาปฏบต รจกดงแปลงมาเพอใชใหเหมาะกบงานประจ า หรอชวตประจ าวน เชน การท าปลกพชผสมผสาน การท าปยน าหมกชวภาพ การฝงกลบใบไมแทนการเผาเพอเปนแรธาตในดน เปนตน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

๑. เกดกระบวนการเรยนรเรองเศรษฐกจพอเพยง ชาวบานในชมชน/กลมองคกรในชมชน ทกคนในชมชนไดรบผลประโยชน ๒. เกดความร ความเขาใจและมกระแสสนบสนน เกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในหมบาน

๓. เกดการพฒนาและสรางคน ทมความรความเขาใจในหลกเศรษฐกจพอเพยง และสรางผน าทจะเปนแกนหลกในการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงจ านวนมากขน

๔. ผทเกยวของทกระดบสามารถแยกแยะไดวา อะไรเปนเศรษฐกจพอเพยงและอะไรทไมใช รวมทงสามารถขยายความเขาใจและคนหาตวอยาง ประยกตเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงทเปนรปธรรมไดในหลายรปแบบ

๕. เกดกระบวนการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงทเปนเครอขาย มการตดตามประเมนผลและแกไขปญหาทเปนระบบ

๖. คนในชมชน/กลมองคกรตางๆ ในชมชนสามารถน าเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชในการบรหารจดการใหมความโปรงใส เปนธรรม มระบบภมคมกนทด บนพนฐานของการมองคความรทถกตองและลกซง รเทาทนสถานการณ เชน รเรมมาตรการปองกนความเสยงทจะเกดขนจากการท าธรกจ ๗. มแผนชมชน เปนแนวทางในการพฒนาหมบาน การปรบปรงแผนชมชน เมอสถานการณแวดลอมของชมชนเปลยนไป มการบรหารการน าแผนชมชนไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรมและตอเนอง โดยมการประชาคม

22

๔. การขบเคลอนแผนชมชน (๔) การพฒนาแผนชมชนทมคณภาพ แผนชมชนเปนเครองมอหนงในการก าหนดทศทางการพฒนาหมบาน โดยใชขอมลของชมชน/สภาพปญหา ความตองการในชมชนในการก าหนดโครงการ หรอกจกรรมตางๆ กระบวนการแผนชมชน จงมความส าคญเปนอยางยง เพราะเปนการก าหนดทศทางการพฒนาหมบาน แผนชมชน คอ กระบวนการเรยนรและการจดการตนเองทคนในหมบาน ไดมสวนรวมในการคด และรวมก าหนดทศทางการพฒนาตนเอง การวเคราะหปญหาของหมบาน ศกยภาพของหมบาน ลทางในการพฒนาและแนวทางแกไขปญหาของหมบาน เปนการเปดโอกาสใหคนในชมชนไดรวมกนแสดงความคดเหน และรวมหาทางพฒนาหมบานอยางเปนระบบ รวมกนก าหนดกจกรรม/โครงการเพอแกไขปญหาของชมชน โดยใชขอมลครวเรอน ขอมลชมชน ศกยภาพของชมชน จดท าเปนแผนชมชนเพอใชเปนแนวทางในการพฒนาหมบาน/ชมชนของตนเองและ สอดคลองกบ ๕ ตวชวด (มาตรฐานแผนชมชน) ๑) การมสวนรวม ๒) การเรยนร ๓) การใชประโยชน ๔) รปเลมแผนชมชน ๕) สอดคลองตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ความส าคญของการท าแผนชมชน ๑. ท าใหสมาชกในหมบาน/ชมชน ไดเขามามสวนรวมในการพฒนาหมบาน โดยรวมกนคด รวมกนท า คนหาศกยภาพและพฒนาศกยภาพของชมชน ไปสการพงตนเอง โดยคนในชมชนชวยกนระบสาเหตปญหา และหาหนทางแกไขปญหากนเอง รจกการพงพาตนเอง สรางการเรยนรอยางตอเนอง เพอการพฒนาทย งยน ๒. เปนการส ารวจขอมลทงหลายทอยอยางกระจดกระจายในชมชน มาเปนขอมลของชมชน ท าใหทราบถงจดเดน จดดอย อตลกษณของหมบาน โดยใชการวเคราะหชมชนดวยเทคนค SWOT และทราบสภาพปญหาของหมบาน เพอน ามาวเคราะหถงสาเหตและหาทางแกไขปญหาของหมบานไดอยางถกตอง ๓. หมบาน/ชมชน จะไดรบทราบปญหาความตองการของหมบาน และสามารถรวมมอกน แกไขปญหา รวมทงจดท าแผนงาน/โครงการ เพอหาแหลงงบประมาณมาใชในการแกไขปญหาของหมบาน และยงอาจปรบเปลยนแนวคด พฤตกรรมในการปองกนและแกไขปญหาตางๆ ภายในหมบานดวยตนเอง ( กจกรรมทชมชนสามารถด าเนนการเอง เปนการสรางการชวยเหลอตนเองกอนไมหวงรอพงพาคนอนหรอหนวยงานอน) ตลอดจนการก าหนดอนาคตในการพฒนาหมบานไปสการพงพาตนเอง ๔. เปนการสรางพฒนาศกยภาพการเปนผน าของคนในหมบาน ตลอดจนกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร ระหวางสมาชกในหมบาน สรางความรวมมอของคนในหมบาน รวมคด รวมท า รวมรบผดชอบ ในการพฒนาและแกไขปญหาของหมบาน ๕. เปนการเสรมสรางและฝกฝนวถประชาธปไตยใหเกดขนในหมบาน/ชมชน กระบวนการเรยนรประชาธปไตยขนพนฐาน วถประชาธปไตย และการท างานรวมกนระหวางภาครฐกบภาคประชาชน

23

แนวคดกระบวนการจดท าแผนชมชน แผนชมชนทบานบางเสยบตองการ คอ การคนหาปญหาของชมชน (ขอมลของชมชน) เพอก าหนดอนาคตของชมชน มแนวทางการแกไขปญหาโดยใชระบบการมสวนรวมทกรปแบบรวมกนของชมชน เพอก าหนดรปแบบของกจกรรม / โครงการเพอแกไขปญหาของชมชน และตองรวมกนกลนกรอง ความตองการและสอดคลองของชมชน ความส าคญของแผนชมชน - พฒนาคณภาพชวตของคนในชมชน - ท าใหสงคมชมชนรจกตวเอง และพงพาตนเอง พงพาซงกนและกน - ท าใหตนเองและชมชนมการพฒนาทรพยากรธรรมชาตของชมชนใหเกดประโยชน

สงสด - เปนแผนทชมชนมสวนรวมคดรวมท า - เปนเครองมอสรางกระบวนการเรยนรของชมชน

กระบวนการจดท าแผนชมชน - เตรยมชมชน สรางความเขาใจและประชาสมพนธใหประชาชนในชมชนเขาใจและเหนประโยชนในการจดท าแผนชมชน และเขารวมกระบวนการจดท าแผนชมชน และเตรยมพนท ในการจดเวทประชาคม โดยคนในชมชนเขารวมในการประชมจดเวทประชาคม และมทมแกนน าระดบหมบานในการขบเคลอนกระบวนการชมชน ในการจดท าแผนชมชน โดยมผน าชมชน กลม/องคกรในชมชน หนวยงานภาครฐทเกยวของทท างานในชมชน (พฒนาชมชน,เกษตรต าบล,สาธารณสขต าบล,สมาชกอบต.,อบต.,กศน,ปกครอง) โดยดงภาคการพฒนารวมเปนวทยากรกระบวนการในการจดท าแผน และรวมแสดงความคดเหนและใหขอเสนอแนะ -ประชมประชาคม เตรยมขอมลวเคราะหขอมลหมบาน น าขอมล จปฐ. กชช. ๒ค และขอมลอนๆ มาประกอบการ วเคราะหปญหาเพอตกผลกขอมล เสนอแนวทางแกไข ทศทางการพฒนาหมบาน/ชมชนในอนาคต จดล าดบความส าคญ จดหมวดหมขอมล แผนงาน/โครงการ (ตามเอกสารแนบทาย) -จดเวทประชาคมจดท ารางแผนชมชน และประชาพจารณแผนชมชน และท าแผนชมชนทครอบคลมทกดาน (ดานเศรษฐกจ,สงคม,ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม,ดานความมนคง,ดานบรหารจดการ) เปนรปเลม (จดท าแผนชมชนฉบบสมบรณ) ซงแผนชมชนบานบางเสยบนน คณะกรรมการประเมนมาตรฐานแผนชมชนใหความเหนชอบและรบรองแผนพฒนาหมบานไปแลว เมอป ๒๕๕๓ และประชมปรบปรงแผนไปแลวเมอวนทวนท ๕ พฤษาคม ๒๕๕๔ -ประสานเสนอแผนและประสานแผนกบหนวยงาน/องคกรทเกยวของ เพอทศทางในการพฒนาชมชน/หมบานไปในทศทางเดยวกน และเพอขอรบการสนบสนนงบประมาณตามความตองการของชมชน -ด าเนนการตามแผนชมชน ประกอบดวย กจกรรมทชมชนด าเนนการไดเอง พงตนเองได กจกรรมทไดรบการสนบสนนจากทองถน อ าเภอ จงหวดและอนๆ และประเมนผลกจกรรมทไดด าเนนการไปแลว

24

ผลประโยชนทไดรบจากแผนชมชน ทชาวบานบางเสยบไดจากเวทน คอ ๑. คนในชมชนไดแลกเปลยนเรยนรรวมกน ๒. คนในชมชนไดเหนขอเดน ขอด โอกาส และขอจ ากดของชมชนในการพฒนาอยางมเปาหมาย ๓. คนในชมชนมชองทางในการแกไขปญหาของชมชนไดอยางเหมาะสมและครอบคลม ๔. คนในชมชนสามารถก าหนดกจกรรมทตอบสนองความตองการของชมชนได ๕. ท าใหคนในชมชนสามารถคดเปน และกลาทจะตดสนใจดวยตนเองได ๖. ชมชนสามารถวางแผนจดการกบทรพยากร หรอทนในชมชน ทงทนบคคลและทนทางสงคม ทมอยไดอยางเหมาะสม สอดคลองกบสภาพชมชน ๗. คนในชมชนสามารถรบผลประโยชนรวมกนไดอยางทวถงและเทาเทยม ๘. ความรวมมอกนของคนในชมชน จะกอใหเกดทศนคตทด เอออาทรตออนได ๙. ปลกฝงทศนคต คานยมทดใหกบลกหลาน ๑๐. สามารถหาแนวรวมในการท างานเพอพฒนาชมชนทองถนของตนเอง

ผลส าเรจของงาน (เชงปรมาณ/คณภาพ) เชงปรมาณ มการปรบปรงแผนชมชนของหมบานบางเสยบเปนประจ าทกป เปนรปเลม และ

จดสงใหหนวยงานทเกยวของในการสนบสนนงบประมาณ ไดทราบถงปญหาและความตองการของชมชน

เชงคณภาพ - การไดมาซงแผนชมชนทมคณภาพโดยประชาชนในหมบานมสวนรวมโดยใชเวท

ประชาคมในการก าหนดปญหา ตดสนใจในการแกไขปญหา วเคราะหศกยภาพของหมบานและก าหนดแนวทางการพฒนาหมบานและพฒนาอาชพอยางเปนระบบ

- ผน าชมชน/ชาวบาน บานบางเสยบ มความเขาใจในกระบวนการจดท าแผนชมชน - สงเสรมระบอบประชาธปไตยในชมชน สงเสรมการแสดงความคดเหนของคนในชมชน

การน าไปใชประโยชน -ผน าชมชน มความรความเขาใจในกระบวนการจดท าแผนชมชนและการเปนวทยากรกระบวนการ - มการปฏบตตามแผนชมชน - แผนชมชน มความสอดคลองกบแผนองคกรปกครองสวนทองถน ยทธศาสตรการพฒนาจงหวดชมพร - แผนชมชนมความคลอบคลมทกดาน สามารถตอบสนองตอความตองการของประชาชนในชมชนไดอยางแทจรง

25

อนงส าหรบโครงการน ไดเนนทมการปฏบตตามแผนชมชน แผนพงตนเองไมนอยกวารอยละ ๓๐ ไดถกน าไปใชไมนอยกวารอยละ ๑๐๐ โครงการทงหมดบานบางเสยบม ๕๖ โครงการ มแผนชมชนพงตนเองไมนอยกวารอยละ ๓๐ (ตองมโครงการไมต ากวา ๑๖.๘) แผนชมชนป ๕๔ มแผนพงตนเอง ๒๒ กจกรรม และไดด าเนนการไปแลว ไดแก -กจกรรมการประชมหมบานเปนประจ าทกเดอน เพอรบทราบขาวสาร/ปญหา/ขอคดเหนตางๆ -กจกรรมวนบ าเพญสาธารณประโยชน ในวนส าคญตางๆ เชน วนพอ,วนแม,วนส าคญทางพระพทธศาสนา เพอท ากจกรรมทชมชนพอชวยกนแกปญหาชมชน หรอท าชมชนใหดขน ไดแก ขดลอกคคลอง/ล าหวยสาธารณะ ปลกตนไม ปรบปรงพนผวจราจร (เปนหลม เปนบอ กน าหนมาถม) ตดแตงกงไมสองขางทาง -กจกรรมนาบานนามอง -กจกรรมรณรงคการทงขยะลงถง -กจกรรมปลกตนไมวนพอ,วนแม -โครงการขดลอกคคลองในวนส าคญตางๆ -โครงการคดแยกขยะไวขาย -โครงการปลกสมนไพรสวยงามมประโยชน -โครงการแบงปนท าน ายาลางจาน -โครงการปลกปาชมชน,ตนไมสองขางทาง -กจกรรมปลกผกสวนครวไวรบประทาน -กจกรรมปลกปาชมชน ปลกตนไมวนพอ วนแม สองขางทาง -กจกรรมปองกนยาเสพตดในชมชนและแจงขาวสารแกเจาหนาท -กจกรรมท าบญชครวเรอน -กจกรรมออมเงนในชมชน -โครงการท าปยน าหมกชวภาพ -โครงการถายทอดความรการเกษตรแกกน -กจกรรมลดการใชน า-ไฟ ในครวเรอนใหนอยลง -กจกรรมลด ละ เลก อบายมข ในวนเขาพรรษา -โครงการท าฝายชะลอน า -โครงการทางเดยวกนไปดวยกน -โครงการฝงกลบใบไมแทนการเผา

26

และมแผนเศรษฐกจพอเพยงไมนอยกวา ๑๕ โครงการ ซงบานบางเสยบมโครงการตางๆ ไดแก –โครงการรวสวย รวกนได -โครงการคดแยกขยะไวขาย -โครงการปลกสมนไพรสวยงามมประโยชน -โครงการแบงปนท าน ายาลางจาน -โครงการปลกปาชมชน,ตนไมสองขางทาง -กจกรรมปลกผกสวนครวไวรบประทาน -กจกรรมท าบญชครวเรอน -กจกรรมออมเงนในชมชน -โครงการท าปยน าหมกชวภาพ -โครงการถายทอดความรการเกษตรแกกน -กจกรรมลดการใชน า-ไฟ ในครวเรอนใหนอยลง -กจกรรมลด ละ เลก อบายมข ในวนเขาพรรษา -โครงการท าฝายชะลอน า -โครงการทางเดยวกนไปดวยกน -โครงการฝงกลบใบไมแทนการเผา -โครงการผลตปยชวภาพใชเองในชมชน เมอแผนชมชนหรอแนวทางแกไขปญหาทชาวบานสามารถท าไดเอง เขยนเสรจแลว กด าเนนการได ตามก าหนดเวลา ทตงไวไดเลย โดยไมตองรอ สวนแผนทของบประมาณจากรฐนน ตองรองบประมาณของรฐกอนจงจะด าเนนการได สรปแลว แผนชมชนจะเปนกระบวนการของชาวบาน เสมอนวงจรทเกดซ าๆ ในชมชน ทกๆ ป ซงจะสงผลใหชาวบานพงตนเองได และชวยเหลอเพอนบาน หรอชมชนอนตอๆ ไปในอนาคต

27

สรปและขอเสนอแนะ กระบวนการพฒนาหมบานบางเสยบ ทกกระบวนการ เปนการสรางชมชนใหสามารถเผชญวกฤตไดอยางย งยน ไมมใครสามารถสรางชมชนได คนในชมชนตองรวมกนสรางเอง โดยรวมกนท าใหเกดกระบวนการพฒนาชมชน ซงเปนกระบวนการของคนในชมชนทรวมกนตดสนใจ และก าหนดทศทางมงเปาหมายเพอแกไขปญหาของชมชน เพราะในชมชน ประชาชนทกคนตางมความคด พลงปญญา แตเราในฐานะผท างานใกลชดกบชมชน จะตองเปนผประสาน เสมอนตวเชอมในการใหทกคนเขามามสวนรวมคด ท า แกปญหา และพฒนา กจะน าไปสการพงพาตนเอง

*******************************