3.ÜNITE

İSLAM UYGARLIĞI

ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK

EDEBIYATI

Oğuz Türkçesi’nin Anadolu’daki İlk

Ürünleri

13. yy-14. yy

A) COŞKU VE HEYECANI DILE

GETIREN METINLER

Şiir; İlahi, Nefes, Gazel

Hazırlık Çalışmaları

Sizce şiirlerde daha çok aşk ve sevgilinin

konu olarak işlenmesinin nedenleri

nelerdir ?

Manevi konuda yazılan bir şiir

öğreticilik değeri taşıyabilir mi ?

Ötme Bülbül

İsmi Sübhan virdin mi var?

Bahçelerde yurdun mu var?

Bencileyin derdin mi var?

Garip garip ötme bülbül

Ötme bülbül ötme bülbül

Derdi derde katma bülbül

Benim derdim bana yeter,

Bir de sen dert katma bülbül.

Bilirim âşıksın güle

Gülün hâlinden kim bile.

Bahçedeki gonca güle

Dolaşıp söz atma bülbül

1. Metin

Allah ‘ı övmek ve ona

yalvarmak için yazılan

şiirlerdir.

Özel bir ezgiyle

okunur.Hecenin 7’li, 8’li, 11’li

kalıbıyla söylenir.

Yunus Emre, bu türün en

başarılı örneklerini

vermiştir.

Etkinlik

İlahinin sizde bıraktığı etkiyi sınıfta arkadaşlarınızla

paylaşınız.

Tasavvuf İnancı hakkında neler düşünüyorsunuz.

2. Metin

Güzel aşık cevrimizi

Çekemezsin demedim mi.

Bu bir rıza lokmasıdır

Yiyemezsin demedim mi.

Demedim mi, demedim mi

Gönül sana söylemedim mi

Demedim mi, demedim mi

Gönül sana söylemedim mi

Bu bir rıza lokmasıdır,

Yiyemezsin, demedim mi.

Yemeyenler kalır naçar

Gözlerinden kanlar saçar

Bu bir demdir, gelir geçer

Duyamazsın demedim mi.

Nefes

Bektaşi şairlerinin

söyledikleri tasavvufi

şiirlerdir.

Genellikle tasavvuftaki

vahdet-i vücut düşüncesini

anlatır.

Pir Sultan Abdal, bu türün

başarılı örneklerini

vermiştir.

Etkinlik

Okuduğunuz şiirin ahenk unsurlarını

belirleyiniz.

SES TEKRARLARI

UYAKLAR

ÖLÇÜ

3. METİN

Gönülüme ben didüm ki

kandesin,

Gamzesinün oklarıyla kandesin

Gisusiyle bende düşdüm dir

gönül,

Didüm ana nola çünki bendesin

N'ola öpdüm gözüme sürdüm

seni,

Sen dahi âlemde bir turvendesin

Bendesin sen bendeyim ben

tapuna,

Bendeyim ben nice ki sen

bendesin

Gözlerüm giryan ü biryândur

gönül,

Leblerüm şekker özün pür-

handesin

Gazel

Aşk yüzünden çekilen

acılar, sevgi, güzellik ve

şarap gibi konuların

işlendiği lirik şiirlerdir.

Beyit sayısı 5-15 arasında değişir.

İlk beytine “matla”, son beytine

“makta” denir.

Şairin mahlası, son bölümde yer alır.

Etkinlik

Şiirde geçen aşağıdaki kelimelerin günümüzdeki

kullanımlarını söyleyiniz.