Contents / İçindekilerContents / İçindekiler Peter Neumann, Aslı Özkırım THE COLOSS NETWORK...

Contents / İçindekiler

Peter Neumann, Aslı Özkırım

THE COLOSS NETWORKPREVENTION OF HONEYBEE COLONY LOSSES 5-9

James D. Ellis, Vincent Dietermann, Peter Neumann

THE COLOSS BEEBOOK, A MANUAL OF HONEYBEE RESEARCH METHODSCOLOSS BEEBOOK: BALARISI ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ EL KİTABI 11-12

Baldwyn Torto

COLONY COLLAPSE DISORDER: MYTH OR REALITY IN AFRICA?KOLONİ ÇÖKÜŞ SENDROMU: AFRİKA’DA MİT Mİ GERÇEK Mİ? 13

Robert Brodschneider, RudolfMoosbeckhofer, Karl Crailsheim

PRELIMINARY RESULTS OF HONEY BEE COLONY LOSSES IN AUSTRIA 2010/2011AVUSTURYA’DA 2010/2011 YILLARINDA BAL ARISI KOLONİ KAYIPLARININ ÖN SONUÇLARI 14-15

Ralph Büchler, Stefan Berg, Malgorzata Bienkowska, Beata Panasiuk, Yves Le Conte, Cecilia Costa, Winfried Dyrba,Maria Bouga, Fani Hatjina, Leonidas Charistos, Plamen Petrov, Evgeniya Ivanova, Nikola Kezic, Seppo Korpela,Per Kryger, Hermann Pechhacker, Aleksandar Uzunov, Jerzy Wilde

PRELIMINARY RESULTS OF THE INTERNATIONAL GENOTYPE-ENVIRONMENT INTERACTION EXPERIMENT OF WG 4ULUSLARARASI WG 4 GENOTİP-ÇEVRE ETKİLEŞİMLERİ DENEYİNİN ÖN SONUÇLARI 16-17

Norman L. Carreck, David Aston

HONEY BEE WINTER LOSSES IN ENGLAND, 2007-10İNGİLTERE’DE BALARISI KOLONİ KAYIPLARI, 2007-10 18

Marie - Pierre Chauzat, Drajnudel P., Devaux N., Gauthier A., Faucon J.P.

VARROOSIS DIAGNOSIS THROUGH BROOD SYMPTOMS AND MITE COUNTSLARVAL SEMPTOMLAR VE AKAR SAYIMI İLE VARROOSİS TANISI 19-20

Mary F. Coffey, John Breen

DETECTION OF PYRETHROID RESISTANT MITES IN IRELANDİRLANDA’DAKİ PYRETHROİD DİRENÇLİ AKARLARIN TESPİTİ 21-22

Karl Crailsheim, Ales Gregorc, Jozef J.M. van der Steen, Robert Brodschneider

PROGRESS REPORT WG3: VITALITY OF HONEY BEES AND IN-VITRO REARINGGELİŞME RAPORU WG3: BAL ARILARININ YAŞAMI VE İN-VİTRO YETİŞTİRİLMESİ 23

Bjørn Dahle, Henning Sørum, Giles Budge, Jørn E. Weideman

HOW TO GET RID OF EFB IN NORWAYNORVEÇ’TE EFB İLE NASIL MÜCADELE EDİLİR 24-25

Anna Gajda, Grażyna Topolska

THE COURSE OF NOSEMA CERANAE INFECTION IN POLANDNOSEMA CERANAE ENFEKSİYONUNUN POLONYA’DAKİ GİDİŞATI 26-27

Dariusz Gerula, Paweł Węgrzynowicz, Małgorzata Bieńkowska, Beata Panasiuk, Wojciech Skowronek

INFLUENCE OF GENETIC VARIABILITY OF BEE WORKERS ON VITALITY OF BEE COLONIES-PRELIMINARY RESULTSİŞÇİ ARILARDAKİ GENETİK ÇEŞİTLİLİĞİN ARI KOLONİLERİNİN HAYATTA KALMASI ÜZERİNE ETKİSİ-ÖN SONUÇLAR 28-29Ales Gregorc, Jasna Kralj

A CASE STUDY OF ACUTE TOXICITY IN HONEYBEE COLONIES INDUCED BY ACARICIDE COUMAPHOSAKARİSİT KAUMAFOS İLE İNDÜKLENEN AKUT TOKSİSİTE ÇALIŞMASI 30-31

Konstantinos M. Kasiotis, Leonidas Charistos, Nikos Emmanouil, Fani Hatjina

IMIDACLOPRID RESIDUES ON HONEYBEE, HONEY AND POLLEN FROM COLONIES PLACED ON COTTON FIELDSPAMUK TARLALARINA YERLEŞTİRİLEN KOLONİLERDEKİ ARI, BAL VE POLENDE İMİDACLOPRİD KALINTILARI 32-33

Violeta Santrac

AFB AND EFB - EARLY DETECTION BEE BROOD DISEASE, MONITORING SURVEY 2010 IN REPUBLIC OF SREPSKA, BIHAFB VE EFB – YAVRU ARI HASTALIĞI ERKEN TEŞHİSİ, SREPSKA CUMHURİYETİ 2010 İZLEME ANKETİ, BİH 34-35

Victoria Soroker, Nor Chejanovsky, Joseph Kamer, Ilya Zeidman, Aksana Kelogin, Saadia Rene, Hadassah Rivkin, Anna Litovsky, Dorit Avni, Amotz Hezron, Boris Yakobson, Hillary Voet, Yossi Slabezki, Haim Efrat

EVALUATION OF COLONY LOSSES İN ISRAEL 2008-20112008-2011 İSRAİLDEKİ KOLONİ KAYIPLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 36-37

Jozef van der Steen, Bram Cornelissen, P. Hendrickx, C. Hok Ahin

VITALITY OF HONEY BEE COLONIES AS A RESULT OF POLLEN DIVERSITY AND PREVALENCE OF NOSEMA SPP., DWV AND ABPVPOLEN ÇEŞİTLİLİĞİ VE NOSEMA SPP., DWV VE ABPV PREVELANSI SONUCUNDA BAL ARISI KOLONİLERİNDE CANLILIK 38-39

Romee van der Zee, Leonard Pisa

VARROA TREATMENT IN THE NETHERLANDS 2007-2010HOLLANDA’DA 2007-2010 YILLARI ARASINDA VARROA TEDAVİSİ 40

Dennis van Engelsdorp, The Bee Informed Partnership

THE BEE INFORMED PARTNERSHIPARI BİLGİ ORTAKLIĞI 41-42

Geoff Williams, Robert Sieber, Jean-Daniel Charrière

WINTER COLONY LOSSES IN SWITZERLAND: JUST ABOVE NORMAL FOR 2010/11?İSVİÇRE’DE KIŞ KOLONİ KAYIPLARI: 2010/11’DE NORMALİN ÜSTÜNDE Mİ? 43-44

Aygün Yalçınkaya, Elif Güzerin, Erkay Fuat Özgör, Aslı Özkırım

THE EFFECT OF HERBAL TOXICITY OF RHODODENDRON PLANTS ON COLONY LOSSESKOLONİ KAYIPLARINDA RHODODENDRON BİTKİLERİNİN BİTKİSEL TOKSİK ETKİSİ 45-46

Aslı Özkırım, Aygün Yalçınkaya, Erkay Fuat Özgör, Elif Güzerin, Bahri Yılmaz

COLONY LOSSES IN TURKEY 2010-2011TÜRKİYE’DE 2010-2011 YILLARINDAKİ KOLONİ KAYIPLARI 47

MELLIFERARESEARCH ARTICLE

5

The COLOSS NETWORK

“Prevention of Honeybee Colony Losses”

Ascribing a definitive cause to losses has also been made much more difficult because of differing pathogen virulence and different host susceptibility in different regions, and different methods used by scientists in previous surveys and experiments. In order to eliminate this latter variability, an inter-national standardisation of methods is urgently required (Nguyen et al., 2010). Moreover, the complex interactions between individual drivers of colony mortality and the high number of interacting factors easily exceed the research facilities of individual bee laboratories or even entire countries. Thus, efforts by individual countries to reveal the drivers of colony losses are probably doomed. The international COLOSS network (Prevention of honey bee COlony LOSSes) has therefore been created to coordinate efforts to explain and prevent large scale losses of honey bee colonies at a global scale (Figs 1 and 2).

Peter Neumann1,2 • Aslı Özkırım3,4

1 Swiss Bee Research Centre, Agroscope Liebefeld-Posieux Research Station ALP, CH-3033 Bern, Switzerland.2 Department of Zoology and Entomology, Rhodes University, Grahamstown 6140, South Africa3 Hacettepe University Department of Biology Bee Health Laboratory, 06800 Beytepe-Ankara, Turkey4 Hacettepe University Bee and Bee Products Research and Application Center, 06800 Beytepe-Ankara, Turkey

Figure 1. The global COLOSS network (“Prevention of honey bee COLony LOSSes”, consisting of 203 indivi-dual members from 52 countries (= grey areas).


6

Figure 2. Structure of the COLOSS network. Organizational matters are addressed by an executive core gro-up. The four working groups (WG) concentrate on different aspects relevant for honey bee colony losses. WG 1 focuses on monitoring and diagnosis which are crucial to obtain reliable field data on losses, comparable bet-ween countries and years (Nguyen et al., 2010). WGs 2-4 address in detail factors governing honey bee health at both individual and colony level (see Meixner et al., 2010 for WG4). Co-operation across working groups is fundamental to address the interactions between factors driving mortality (e.g. between pathogens and pestici-des for WGs 2 and 3).

For that purpose, international standards will be developed for monitoring and research in the form of an online BEE BOOK, analogous to the RED BOOK of the Drosophila community (Lindsley and Zimm, 1992). Only this will enable collaborative large scale international research efforts to identify the underlying factors and mechanisms, such as global ring tests conducted to ensure common practic-es across diagnostic laboratories. These efforts appear critical for the development of adequate emer-gency measures and sustainable management strategies. The COLOSS network does not directly fund research, but aims to coordinate national research activities across Europe and worldwide (Fig. 4). COLOSS comprises all three groups of stakeholders; scientists, beekeepers and industry with the aim of complementing rather than duplicating research approaches, and to create transnational synergies. Initiatives to obtain sustainable support for the network are in preparation. Networking is facilitated through conferences and scientific exchange programmes, but more importantly also through a large series of workshops for extension specialists and apiculturists. Only if we succeed in bridging the gap between bee science and apiculture will we achieve sustainable progress in the prevention of colony losses at a global scale. For these reasons, this Coloss Issue of the Mellifera addresses the subject of colony losses and share the abstracts of the latest Coloss meeting in Belgrade.


7

COLOSS GRUBU

Bal Arısı Koloni Kayıplarının Önlenmesi

Peter Neumann1,2 • Aslı Özkırım3,4

1 İsviçre Arı Araştırma Merkezi, Agroscope Liebefeld-Posieux Research Station ALP, CH-3033 Bern, İsviçre2 Rhodes Üniversitesi Zooloji ve Entomoloji Bölümü, , Grahamstown 6140, South Africa3 Hacettepe Üniversitesi, Biyoloji Bölümü Arı sağlığı Lab, 06800 Beytepe-Ankara, Türkiye4 Hacettepe Üniversitesi Arı ve Arı Ürünleri AraştırmaMerkezi , 06800 Beytepe-Ankara, Türkiye

Önceki araştırmalar ve deneylerde bilim adamları tarafından kullanılan farklı metotlar, farklı bölge-lerde farklı konak duyarlılığı ve farklı patojen virulansından dolayı kayıplar için kesin bir neden bulmak çok daha zor hale getirilmiştir. Bu sonradan gelen değişkenliği ortadan kaldırmak için ac-ilen bir uluslararası standardizasyon yöntemleri gereklidir (Nguyen ve ark., 2010). Ayrıca, koloni ölümlerinin bireysel nedenleri ve çok sayıda etkileşen faktörler arasındaki kompleks etkileşimler bi-reysel arı laboratuvarlarının hatta tüm dünyanın araştırma faaliyetlerini aşmaktadır. Böylece, koloni kayıplarının nedenlerini ortaya çıkarmak için ülkelerin gösterdiği çabalar muhtemelen başarısızlığa mahkumdur. Bu nedenle uluslararası COLOSS grubu (Bal Arısı Koloni Kayıplarının Önlenmesi ) küresel ölçekte bal arısı kolonilerinin büyük ölçekli kayıplarını önlemek ve açıklamak için sarf edilen çabaları koordine etmek için yaratılmıştır (Şekil 1 ve 2).

Şekil 1. Küresel COLOSS Grubu ( ‘Bal Arısı Koloni Kayıplarının Önlenmesi’ 52 ülkeden 203 üye oluşturmak-tadır (= gri alanlar).


8

Şekil 2. COLOSS grubunun yapısı. Örgütsel konular yönetici bir çekirdek grup tarafından ele alınmıştır. Dört çalışma grubu (WG), bal arısı koloni kayıpları ile ilgili farklı yönlere odaklanmıştır. WG 1, kayıplarda ülkeler ve yıllar arasında karşılaştırılabilir ve güvenilir alan verisi elde etmek için çok önemli olan izleme ve tanı odaklıdır (Nguyen ve ark., 2010). WG2-4 bireysel ve koloni düzeyinde bal arısı sağlığını yöneten ayrıntı-lı faktörleri ele almaktadır (Bkz. WG4 için Meixner ve ark., 2010). WG’ler arası işbirliği ile ölüme itici faktör-ler (WG2 ve WG3 için pestisitler ve patojenler arasındaki gibi) arasındaki etkileşimleri ele almak esastır.

Bu amaçla, uluslararası standartlar, Drosophila RED BOOK benzeri bir online BEEBOOK şeklinde izleme ve araştırma için geliştirilmiş olacaktır (Lindsley ve Zimm, 1992). Sadece tanı laboratuvarları arasında ortak uygulamalar sağlamak için yürütülen küresel ring testleri gibi altta ya-tan faktörler ve mekanizmaları belirlemek için işbirliğine dayalı büyük ölçekli uluslararası araştırma çabaları sağlayacaktır. Bu çabalar yeterli acil önlemler geliştirilmesi ve sürdürülebilir yönetim strate-jileri için kritik görünmektedir. COLOSS grubu doğrudan fon araştırması değil, Avrupa ve dün-ya genelinde ulusal araştırma faaliyetlerini koordine etmeyi amaçlamaktadır. COLOSS üç grup paydaştan oluşmaktadır; Uluslararası sinerji yaratmak ve çoğaltıcı yerine tamamlayıcı araştırma yaklaşımları amacı ile Bilim adamları, Arıcılar ve Endüstri. Grup için sürdürülebilir bir destek al-mak için yeni girişimler hazırlık aşamasındadır. Grup çalışmaları , konferans ve bilimsel değişim programları aracılığıyla, ama daha önemlisi de konu ile ilgili uzmanların ve arıcılık alanında çalışan kişi sayısının arttırılması amacıyla daha da değerlendi. Eğer arı bilimi ve arıcılık arasındaki boşluğu


9

doldurmayı başarırsak koloni kayıplarının önlenmesi, küresel ölçekte sürdürülebilir bir ilerleme elde edecektir. Bu nedenlerden dolayı Mellifera Dergisi Coloss sayısı koloni kayıpları konusunu ele al-makta ve son olarak Belgrad’da gerçekleştirilen COLOSS toplantısı kitapçığında yer alan özetleri yayınlayarak sizlerle paylaşmaktadır.


11

THE COLOSS BEEBOOK, A MANUAL OF HONEYBEE RESEARCH METHODS

COLOSS BEEBOOK: BALARISI ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ EL KİTABI

James D. Ellis* • Vincent Dietermann • Peter Neumann

Summary: During the COLOSS workshop New Molecular Tools organised in Bern in May 2009, the COLOSS membership decided to work toward interna-tionally recognised methods in honeybee research. We believe such standar-dization will allow comparison between data on honey bees being generated in various labs internationally and permit us to better understand the prob-lem of bee losses globally. From the Bern discussions the concept of an onli-ne working platform dedicated to the creation of the BEEBOOK, a manual of honeybee research methods modeled after the widely used book Drosophila: A Practical Approach emerged the BEEBOOK will be edited by a 3 member team who solicited senior authors for each proposed BEEBOOK chapter. The senior authors are in the process of choosing a team of individuals who are in-timately familiar with the subject matter of a given topic. Once all authors of a given section have completed writing the section, the senior author will be responsible for submitting the final version via the online platform. The BEE-BOOK editors will send the chapters to referees for peer review, much like a refereed manuscript. The reviewed sections will be returned to the senior aut-hors for correction. Once appropriate corrections are made, a section then will be accepted as a completed for the BEEBOOK and published online in their respective chapter. After all chapters are received and published online, they will be assembled into a hard copy of the book which will be made avai-lable through a solicited publisher. Upon completion, we believe that the BE-EBOOK will be a reference tool used by honeybee and other researchers glo-bally. We anticipate the inclusion of the following chapters/subject material in the BEEBOOK: (1) hoarding cage protocols, (2) in vitro rearing of bees, (3) molecular techniques, (4) chemical ecology protocols, (5) biochemical proto-cols, (6) toxicology protocols, (7) behavioral protocols, (8) estimating colony strength parameters, (9) equalizing colonies for field research, (10) miscella-neous laboratory techniques, (11) GIS technology and honey bees, (12) estima-ting colony losses, (13) techniques associated with bee pests/pathogens (inclu-ding American foulbrood, European foulbrood, nosema, varroa, viruses, fun-gi, endosymbionts, small hive beetles, tracheal mites, and tropilaelaps), (14) instrumental insemination of honey bee queens, (15) queen production, (16)

11-21:11-12 (2011) HARUM

MELLIFERA 12

* Department of Entomology and Nematology, University of Florida, Bldg 970 Natural Area Dr., PO Box 110620, Gainesville, FL, USA 32611-0620, +1 352 273 3924 e-mail:[email protected]

characterization of breeding populations and ecotypes, and (17) other topics as identified by the senior authors and editorial team. Keywords: Mice; propolis; MDA; biochemical parameters.Özet: Mayıs 2009’da Bern’de düzenlenen Yeni Moleküler Araçlar adlı CO-LOSS semineri boyunca, COLOSS üyeleri balarısı araştırmasında uluslar arası düzeyde tanınmış metotlarla çalışmayı kararlaştırdılar. Yapılacak stan-dardizasyon ile, farklı laboratuvarlarda bal arıları ile ilgili edinilen bilgile-rin uluslararası seviyede karşılaştırılmalarının sağlanabileceği ve küresel olarak arı kayıplarındaki problemin daha iyi anlaşılabileceği düşünülmekte-dir. Bern’de yapılan görüşmeler sırasında, yaygın olarak kullanılan bir kay-nak olarak “Drosophila: Uygulamalı Yaklaşım”’dan sonra, bal arıları ile ilgi-li araştırma metodlarını içeren bir el kitabının, ARI KİTABI’nın yazılması için internet tabanlı bir çalışma platformunun oluşturulması fikri ortaya çıkmış-tır. ARI KİTABI her teklif edilmiş ARI KİTABI bölümü için istenen kıdemli ya-zarların bulunduğu üç üye grubu tarafından düzenlenecektir. Kıdemli yazar-lar, verilen başlıkların konu maddelerini iyi bilen kişilerin grubunu seçmek-ten sorumludurlar. Tüm yazarlar verilen bölümleri yazma işini bitirir bitirmez kıdemli yazar internet tabanında son versiyonun gönderilmesiyle yükümlü-dür. ARI KİTABI yazarları bölümlerinin gözden geçirme için hakemlere gön-dereceklerdir. Gözden geçirilmiş bölümler doğrulama için kıdemli yazarlara geri gönderilecektir. Uygun düzeltmeler yapılır yapılmaz bölüm ARI KİTABI için tamamlanmış kabul edilecek ve kendi bölümlerini internet üzerinden ya-yınlayacaklardır. Tüm bölümler alındıktan ve internet üzerinden yayınlandık-tan sonra basımının uygun olarak yapılabilmesi için kitabın yazılı çıktısı alı-nacaktır. Bal Arısı Araştırma Yöntemleri El Kitabı’nın tamamlanması ile daha sonraki çalışmalara referans olacağına inanılmaktadır. ARI KİTABI’ nın ta-kip eden bölüm/konuları içermesi planlanmaktadır: (1) Kafes deneyi proto-kolleri, (2)Arıların in vitro yetiştirilmesi, (3) Moleküler teknikler, (4) Kimyasal ekoloji protokolleri, (5) Biyokimyasal protokoller, (6) Toksikoloji protokolle-ri, (7) Davranış protokolleri, (8) Koloni gücü tahmini parametreleri, (9) Alan araştırmaları için kolonilerin dengelenmesi, (10) Çeşitli laboratuvar teknikle-ri, (11) GIS teknolojisi ve bal arıları, (12) Koloni kayıplarının tahmini, (13) Arı pestleri/patojenleri (Amerikan yavru çürüklüğü, Avrupa yavru çürüklüğü, no-sema, varroa, virüsler, funguslar, endosimbiyontlar, küçük kovan böcekleri, trakeal akarlar ve tropilaelaps dahil) ile ilişkili teknikler, (14) Kraliçe arıları-nın suni tohumlanması, (15) Ana arı üretimi, (16) Popülasyonların ve ekotip-lerin ıslah edilmesinin karakterizasyonu, ve (17) Kıdemli yazarlar ve editoryal ekip tarafından belirlenmiş diğer başlıklar.

Anahtar Kelimeler: Fare; propolis; MDA; biyokimyasal değerler.


13 11-21:13 (2011) HARUM

COLONY COLLAPSE DISORDER: MYTH OR REALITY IN AFRICA?

KOLONİ ÇÖKÜŞ SENDROMU: AFRİKA’DA MİT Mİ GERÇEK Mİ?

Baldwyn Torto*Summary: Globally, honeybees contribute to food production through crop pollination, and ecosystem services for biodiversity conservation, as well as income for millions of people. Recent years has seen a decline in honeybee co-lonies in the developed world, a phenomenon caused by various factors re-ferred to as ‘Colony Collapse Disorder’ These factors include pests, disea-ses, pesticide exposure, and stresses of modern beekeeping practices such as migratory beekeeping. The question is how much of this decline has occurred in the developing world, in particular Africa, where beekeeping is predomi-nantly practiced by small-holder farming communities using traditional hives. This presentation will discuss what we know and what we need to know abo-ut bee health in Africa, with special reference to Kenya, in order to determi-ne whether colony collapse disorder has or is yet to occur in this part of the world.

Özet: Bal arıları tozlaşmada üstlendikleri görev ile küresel tarımda oldukça etkin bir değere sahipken, ekosistemdeki biyoçeşitliliğin korunmasında da bü-yük rol üstlenmektedir. Tüm bunların yanında milyonlarca insan için de gelir kaynağıdır. Son yıllarda, gelişmiş ülkelerdeki bal arısı kolonilerinde bir düşüş gerçekleşmektedir; bu fenomene “Koloni Çöküş Sendromu” olarak da bah-sedilen birçok faktör neden olmaktadır. Bu faktörler ilaçların, hastalıkları, pestisit maruziyetlerini ve gezgin arıcılık gibi modern arıcılık uygulamaların-dan doğan stresleri içermektedir. Çalışmanın amacı gelişen dünyada, özellik-le arıcılığın baskın olarak küçük çiftçi topluluklar tarafından, geleneksel ko-vanlarla yapılan Afrika’da, bu düşüşlerin ne kadar olacağıdır. Bu çalışmada Koloni çöküş sendromunun dünyanın bu bölümünde var olup olmadığını ka-rarlaştırmak için Afrika’da, özellikle Kenya’da, arı sağlığı hakkında ne bildi-ğimizi ve neyi bilmemiz gerektiğini tartışacağız.

* International Centre of Insect Physiology&Ecology (ICIPE) e-mail:[email protected]


14 11-21:14-15 (2011) HARUM

PRELIMINARY RESULTS OF HONEY BEE COLONY LOSSES IN AUSTRIA 2010/2011

AVUSTURYA’DA 2010/2011 YILLARINDA BAL ARISI KOLONİ KAYIPLARININ ÖN SONUÇLARI

Robert Brodschneider* • RudolfMoosbeckhofer • Karl Crailsheim*

Summary: Since 2007/2008 we survey the winter losses of honeybee colonies in Austria, distributing the COLOSS questionnaire on meetings, via the inter-net and a beekeeping journal. So far, losses were between 9.3 and 16.2%, with remarkable differences among regions and years. The latest figures show that 24,451 beekeepers in Austria kept 307,303 colonies in 2010. This is more than reported in previous years, because for the first time the 60.000 colonies kept by 248 professional beekeepers are also included. Up to now (May, 13th), we received 353 questionnaires representing 9394 colonies. The total loss from this sample population was 15.8% (95% confidenceinterval: 12.0-19.6%). Aga-in, some regions suffered total losses of up to 27.1% whereas others experien-ced lower losses (10.5%). According to the beekeepers, 6.1% of all surveyed colonies ‘disappeared’ without dead bees in the colony, a symptom indicating any form of depopulation syndrome. Winter losses made up the majority of co-lony losses in our surveyed period: Of 7648 colonies kept by 334 operations in summer, a total loss of 2.2% (95% confidenceinterval: 0.6-3.8%) was repor-ted by beekeepers. The number of colonies lost can be compensated by bee-keepers to maintain the population size of honeybee colonies in Austria. Still, some operations and also regions experienced losses that require considerab-le efforts for compensation. We will present this data at the working group 1 workshop and also at the COLOSS conference in Belgrade.

Özet: 2007/2008’den beri Avusturya’da internet ve arıcılık yayınları yolu ile toplantılarda COLOSS anketini dağıtarak bal arısı kolonilerindeki kış ka-yıplarını gözlemliyoruz. Şu ana kadar kayıplar bölgeler ve yıllar arasında dikkate değer farklılıklar %9.3 ile 16.2 arasındaydı. En son kayıtlara göre Avusturya’da 2010 yılında 24,451 arıcı, 307,303 koloniye sahiptir. Bu, ön-ceki yıllardaki kayıtlara göre daha fazladır. Bunun nedeni, 248 profesyonel arıcının sahip oldukları 60.00 koloni kayıtlara dahil edilmiştir. Şimdiye ka-dar (13 Mayıs ) 9394 koloniyi temsil eden 353 anket aldık. Bu örnek popü-lasyonun toplam kaybı %15.8’dir (%95 güven aralığı: %12.0-19.6). Bazı böl-gelerde %27.1’in üstünde toplam kayıp gözlenirken diğerlerindeki kayıplar daha düşüktür (%10.5). Arıcılara göre, gözlemlenen tüm kolonilerin %6.1’i


15

* Department of Zoology, Karl-Franzens University Graz, Universitätsplatz 2, A-8010 Graz, Austria. e-mail: [email protected]

depopülasyon sendromunun herhangi bir formunu gösteren semptom olan ko-lonide ölü arılar olmadan ortadan kaybolmuştur. Kış kayıpları bizim gözlem periyodlarımızda koloni kayıplarının aslını oluşturmaktadır: yazın 7648 kolo-ni, 334 operasyon ile tutulmuştur, %2.2’nin toplam kayıpları (%95 güven ara-lığı: %0.6-3.8) arıcılar tarafından rapor edilmiştir. Koloni kayıplarının sayı-sı Avusturya’da bal arısı kolonilerinin popülasyon büyüklüğünü korumak için arıcılar tarafından telafi edilebilir. Halen bazı operasyonlar ve kayıplarla de-neyimli bölgeler telafi için gerekli çabayı gerektirmektedir. Biz Belgrad’da Çalışma grubu 1 semineri ve ayrıca COLOSS konferansında bu veriyi suna-cağız.


16 11-21:16-17 (2011) HARUM

PRELIMINARY RESULTS OF THE INTERNATIONAL GENOTYPE-ENVIRONMENT INTERACTION

EXPERIMENT OF WG 4

WG 4 ULUSLARARASI GENOTİP-ÇEVRE ETKİLEŞİMLERİ DENEYİNİN ÖN SONUÇLARI

Ralph Büchler* • Stefan Berg • Malgorzata Bienkowska • Beata Panasiuk • Yves Le Conte • Cecilia Costa • Winfried Dyrba • Maria Bouga • Fani Hatjina • Leonidas

Charistos • Plamen Petrov • Evgeniya Ivanova • Nikola Kezic • Seppo Korpela • Per Kryger • Hermann Pechhacker • Aleksandar Uzunov • Jerzy Wilde

Summary: The international experiment to estimate the importance of genotype-environment interactions on honeybee vitality and colony losses was started in July 2009 with 621 colonies, involving 18 strains of European honeybees in 16 test locations spread all over Europe. The common test protocol considers colony survival, bee population in au-tumn, spring and summer, productivity, swarming, gentleness, hygienic beha-vior and the infestation with Varroa, Nosema and viruses. No chemical treat-ments against Varroa and diseases were applied since 2010. In most test api-aries, all brood combs were withdrawn once during season in order to reduce the level of Varroa infestation.23,8 % of the colonies were lost until the end of May 2010 and another 16,2 % were lost until the end of January 2011. Besides problems with the queens (23,1%), most losses were linked with symptoms of Varroa disease (25,6%), Nosema or defecation (7,9%) or weakness and robbery (5,8%). No clear symptoms were observed in 32,6 % of the cases.The data analysis shows a strong influence of the test location on the strength of the colonies at all control intervals. However, we can also observe highly significant differences between the different strains and highly significant in-teractions between genotype and environment. Regarding the Varroa infestation of bee samples, significant effects of the lo-cation, but not of the genetic origin have been observed. However, in the case of Nosema infection, the test environment, the genotype, and interactions bet-ween them all show highly significant effects.The tested genotypes clearly differ in their honey productivity, gentleness and swarming tendency which can at least partially be explained as a consequen-ce of different breeding intensity for these classical selection characters. Ho-wever, it is important to note that even regarding these characters highly sig-nificant genotype – environment interactions can be observed.To sum up our primary results, we can state a high relevance of interactions between honeybee genotypes and different environmental conditions within

17

* Erlenstrasse 9, 35274 Kirchhain, Germany, phone: ++49 6422 940613 e-mail:[email protected],

Europe. Obviously, the genetic adaption of honeybees to a specific environ-ment influences its population dynamics, health status, and productivity. Con-sequently, the conservation of European honey bee diversity and the support of local breeding activities should be pushed forward.

Özet: Bal arılarının yaşam kaliteleri ve koloni kayıplarındaki genotip-çevre etkileşimlerinin önemine ilişkin uluslararası deneyler 2009 yılının Temmuz ayında 621 koloni, 18 Avrupa ırkı ile Avrupa içerisinde 16 farklı test bölgesin-de başlatılmıştır.Genel test protokolü koloninin hayatta kalma başarısı, arı populasyonun son-bahar, ilkbahar ve yaz mevsimlerindeki durumu, verimliliği, oğul verme, uy-sallık, hijyenik davranışlar ve Varroa, Nosema ve virüslerle enfekte olma du-rumlarının araştırılmasını içermektedir. 2010 senesine kadar Varroa ve has-talıklara karşı hiçbir kimyasal muamele uygulaması yapılmamıştır. Pek çok test alanında, bütün kovanlar mevsim süresince bir kez olmak üzere Varroa enfeksiyonun önüne geçebilmek adına kapatılmışlardır.Kolonilerin %23,8’i 2010 yılının Mayıs ayı sonuna kadar, geriye kalanların %16,2’i ise 2011 yılının Ocak sonuna kadar kaybedilmiştir. Kraliçe ile ilgi-li problemler (%23,1) yanında kayıpların pek çoğu Varroa hastalığı (%25,6), Nosema ya da defekasyon (%7,9) , güçsüzlük ve yağmalama (%5,8) ile ilintili-dir. Vakaların %32,6’sında ise herhangi bir semptoma rastlanmamıştır. Data analizleri sonucunda test alanlarının bulunduğu yerler ile kolonilerin gücü arasında oldukça önemli etkileşimler olduğu bulunmuştur. Aynı zaman-da farklı ırkların oldukça farklı etkileşimler içinde olduğu, genotip ve çevre et-kileşimlerinin de oldukça ilintili olduğu sonuçlarına varılmıştır.Varroa enfeksiyonları olan arı örneklerinde, arılıkların bulundukları yerlerin önemi açıkça ortadayken, genetik köken ile enfeksiyon ilişkisi ortaya konama-mıştır. Ancak Nosema enfeksiyonlarında test alanı, genotip ve bu parametre-lerin kendi içindeki etkileşimleri oldukça belirgindir.Test edilen genotiplerin bal üretimi, uysallık ve oğul verme eğilimleri arasın-daki farklılıklar, bu karakterlerin doğal seleksiyon sürecinde önemli karakter-ler olmasından kaynaklanmaktadır. Bu karakterlerin genotip-çevre etkileşim-leri ile olan bağlantısı da unutulmamalıdır.Çalışmamızın ön sonuçlarını özetleyecek olursak, bal arısı genotipleri ve Av-rupa kıtası içerisindeki farklı çevresel koşulların birbirleriyle etkileşimleri ol-dukça yoğun bir şekilde gözlenmektedir. Hiç şüphe yoktur ki, arı ırklarının genetik olarak belirli bir bölgeye adapte olması, bu ırkların populasyon dina-miklerini, sağlık durumlarını ve verimliliklerini etkilemektedir. Sonuç olarak, Avrupa bal arısı ırklarının çeşitliliğinin korunması ve lokal üretimlere yönelik aktivitelerin desteklenmelidir.


18 11-21:18 (2011) HARUM

HONEY BEE WINTER LOSSES IN ENGLAND, 2007-10

İNGİLTERE’DE BALARISI KOLONİ KAYIPLARI, 2007-10

Norman L Carreck* • David Aston

Summary: Recent media coverage on honeybee colony losses, especially tho-se attributed to ‘Colony Collapse Disorder’ in the USA, has focussed attenti-on on colony losses elsewhere. Many countries, including the UK, lacked hard data on what ‘normal’ colony losses, particularly those which occur in win-ter. This made it difficult to assess whether ‘abnormal’ losses were occurring. Consequently, in 2008 the British Beekeepers Association, which represents some 20,000 amateur beekeepers, mainly in England, began an annual survey of a random sample of its members. The survey questions intended to allow the calculation of winter losses included those Standard questions developed by Working Group 1 ‘monitoring and diagnosis’ of the international COLOSS (Prevention of COLonyLOSSes) network, but also covered treatments used against the parasitic mite Varroa destructor. The results of four years surveys will be discussed, together with other data collected by the Food and Environ-ment Research Agency National Bee Unit (NBU), the UK government agency responsible for honeybee health in England and Wales, and other sources.

Özet: Özellikle A.B.D’de ‘Koloni Çöküş Sendromu’ şeklinde nitelendirilen, bal arısı koloni kayıpları üzerine basındaki son haberler, farklı yerlerdeki ko-loni kayıpları üzerine dikkat çekmektedir. Birleşik Krallık dahil pek çok ülke, özellikle kış aylarında ortaya çıkan ‘normal’ koloni kayıplarının ne olduğu-na dair tam bir bilgiye sahip değildir. Bu durum ‘anormal’ kayıpların olup olmadığının değerlendirilmesini güçleştirmektedir. Bu nedenle, 2008 yılında 20.000 amatör arıcıyı temsil eden İngiliz Arı Yetiştiricileri Birliği, özellikle İngiltere’de, üyelerinden rastgele örneklemelerle tek yıllık bir anket başlat-mıştır. Kış kayıplarının hesaplanmasına olanak vermek amacıyla tasarlanan anket soruları uluslararası COLOSS (Prevention of Colony Losses –Koloni kayıplarının önlenmesi) iletişim ağındaki Çalışma Grubu 1 tarafından geliş-tirilen ‘izleme ve teşhis’ standart sorularıdır. Bu kapsamdaki tedaviler aynı zamanda parazitik akar Varroa destructor’a karşı da kullanılmıştır. Dört yıl-lık anketlerin sonuçları Gıda ve Çevre Araştırma Kurumu Ulusal Arı Ünite-si (NBU), İngiltere ve Galler’deki balarısı sağlığından sorumlu devlet kurum-ları ve diğer kaynaklar tarafından toplanan verilerle birlikte ele alınacaktır.

* International Bee Research Association, 16, North Road, Cardiff, CF10 3DY, UK. Tel: +44 (01273) 872587 e-mail: [email protected]


19 11-21:19-20 (2011) HARUM

VARROOSIS DIAGNOSIS THROUGH BROOD SYMPTOMS AND MITE COUNTS

LARVAL SEMPTOMLAR VE AKAR SAYIMI İLE VARROOSİS TANISI

Chauzat MP* • Drajnudel P • Devaux N • Gauthier A • Faucon JP

Summary: The parasitic mite Varroa destructor Anderson&Trueman (Acari: Varroidae) is the most detrimental pest of the honeybee Apis mellifera. Adult female mites are phoreticand feed on adult worker and drone bees. They lea-ve their adult hosts to invade brood cells occupied by mature bee larvae just before worker bees seal the cells with wax. Colonies infested by V. Destructor will eventually suffer delete rious effects. It is observed that the honey bee bro-od exhibit typical damage symptoms, such as scattered brood nest and cripp-led bees when the varroosis is at later stage of development. The aim of this work was to evaluate the brood symptoms in correlation with mite detection on adult bees and on sticky boards. We compared three groups of eight colonies. Different modalities were applied to the groups: untreated group (control), Apivar®-treated group, and over-treated group. Four comp-lete visits occurred between October 2009 and April 2010. At each visit, adult bees were sample from each colony. Varroa were dislodged from bees by was-hing the bees with alcohol. Honeybee population was evaluated on each co-lony frame. Symptoms on brood and on adult bees were recorded. Varroas were counted on sticky boards every two weeks to look at the natural fall for the control group or falls due to acaricide treatments for the two other groups.

Özet: Parazitik akar olan Varroa destructor Anderson&Trueman (Acari: Var-roidae), bal arısı Apis mellifera’ya en çok zarar veren zararlıdır. Olgun dişi akarlar gezicidir, yetişkin işçi ve erkek arılar üzerinde beslenirler. Akarlar işçi arılar yavru gözleri balmumu ile kapatmadan hemen önce yetişkin konağını bırakıp olgun arı larvalarının bulunduğu gözleri işgal ederler. V.destructor ile dolu olan koloniler zararlı etkilerle sıklıkla etkilenecektir. Bal arısı yavruları Varroosis’in ileri gelişim aşamalarında dağınık larva gözleri ve sakat arılar gibi tipik zarar semptomları gösterdiği gözlenmiştir. Bu çalışmanın amacı yetişkin arılarda ve yapışkan levhalarda akar tespiti ile larval semptomlar arasındaki korelasyonu değerlendirmektir. Sekiz koloninin üç grubu karşılaştırılmıştır. Farklı yöntemler gruplara uygulanmıştır: Kont-rol grubu (uygulama yapılmamış), Apivar uygulanmış grup ve fazla tedavi ya-pılmış grup. Dört tamamlanmış ziyaret Ekim 2009 ile Nisan 2010 arasında


20

yapılmıştır. Her ziyarette yetişkin arılar her koloniden örneklenmiştir. Varroa akarları alkol ile yıkanarak arılardan alınmıştır. Bal arısı popülasyonu her koloni çerçevesinde değerlendirilmiştir. Larva ve yetişkinlerdeki semptomla-rı kaydedilmiştir. Yapışkan levhalara yapışan varroa’lar sayılmıştır ve her iki haftada bir kontrol grubundaki doğal düşüşlere bakarak veya diğer iki grup için akarisit uygulamasına bağlı olarak düşüşler sayılmıştır.

* French Agency for Food, Environment and occupational Health Safe (ANSES), Unit of Honey Bee Pathology, 10T, Route des Chappes, BP 111, 06902, Sophia Antipolis cedex, FRANCE

e-mail: [email protected] Tel: +44 (01273) 872587


21 11-21:21-22 (2011) HARUM

DETECTION OF PYRETHROID RESISTANT MITES IN IRELAND

İRLANDA’DAKİ PYRETHROİD DİRENÇLİ AKARLARIN TESPİTİ

Mary F Coffey* • John BreenSummary: Varroa destructor, an ectoparasite of the honeybee was first iden-tified in Ireland in the late 1990s. For the past 13 years, beekeepers have been using Bayvarol, a chemical insecticide almost exclusively to control the Var-roa mite. In August 2010, the Department of Agriculture Food and Fisheries carried out a pilot survey to determine the efficacy of the Bayvarol and to es-tablish if resistance was developing. Preliminary data confirms the presence of resistant mites, but their geographical distribution has not been documen-ted. As part of the present Apicultural Research programme, we aim to mo-nitor the spread of resistant mite using proteomic analysis. This method of-fers the possibility of examining the protein profile of an organism and sequ-encing the amino acid constituents of individual proteins. Previous work has been employed to examine and identify the proteins secreted by a mite of hu-mans, Demodex folliculorum. Proteins will be extracted from flumethrin sen-sitive and resistant mites and resolved by 2-Dimensional electrophoresis. Pro-genesis software will be employed to identify changes in the expression of key proteins. These will be excised from gels, trypsin digested and analysed by LC/MS. The identity of proteins will be established and those showing altered exp-ression in Varroa will be sequenced in order to establish if point mutations are responsible for resistance. As resistance is developing in Ireland, it is crucial to identify alternative tre-atments which are effective and reliable under Irish conditions. At present, the only alternative product to pyrethroids (Bayvarol) is Apiguard. Howe-ver, the efficacy of Apiguard gradually decreases below 15°C and in Ireland in late Autumn daily ambient temperatures regularly drops below this thres-hold. Thus, research is on-going with the aim of developing an integrated pest management system which is both effective against the Varroa mite and which can be incorporated in to Irish legislative system

Özet: Bir balarısı ektoparaziti olan Varroa destructor ilk olarak 1990 sonla-rında İrlanda’da tespit edilmiştir. Son 13 yıldır arı yetiştiricileri, Varrao’ya karşı özellikle etkili bir kimyasal insektisit olan Bayvarol kullanmaktaydılar. Ağustos 2010’da Tarım Gıda ve Balıkçılık Bakanlığı, Bayvarol’un etkinliği-ni belirlemek ve Bayvarol’a karşı herhangi bir direnç gelişip gelişmediğini


22

* University of Limerick, Dept of Life Sciences, Ireland e-mail:[email protected]

saptamak amacıyla pilot bir araştırma başlattı. Elde edilen ilk veriler direnç-li Varroa’ların varlığını doğrulamış ancak coğrafi dağılımı hakkında belge niteliğinde bir bulgu oluşturulmamıştır. Mevcut arıcılık araştırma programı-nın bir parçası olarak bizim amacımız, proteomik analizini kullanarak direnç-li Varroa’ların yayılışını izlemektir. Bu metot, bir organizmanın protein profi-lini inceleme ve her bir proteinin aminoasit dizilimini çıkarma imkanı sunar. Daha önce yapılan bir çalışmada, Demodex folliculorum adında bir insan akarının salgıladığı proteinler incelenmiş ve tanımlanmıştır. Proteinler flu-methrin duyarlı ve dirençli akarlardan ekstrakte edilip 2 boyutlu elektroforez-de yürütülecektir. Progenesis yazılımı anahtar proteinlerin ifadesindeki deği-şiklikleri belirlemede kullanılacaktır. Bu proteinler jelden çıkarılacak, tripsin ile parçalanacak ve LC/MS ile analiz edilecektir. Böylelikle proteinlerin kim-likleri belirlenecek ve Varroa’daki farklılaşmış proteinlerin dizilimi ortaya çı-karılarak dirençten sorumlu olan mutasyon noktaları belirlenecektir.İrlanda’da gelişen direnç kadar, İrlanda koşulları altında etkin ve güvenilir alternatif tedaviler belirlemek de çok önemlidir. Şu anda, Pyrethroid (Bayva-rol) için tek alternatif ürün Apiguard’dır. Ancak, Apiguard’ın etkinliği 15 ° C altında azalmaya başlar ve İrlanda’da geç sonbaharda günlük sıcaklıklar mütemadiyen bu eşiğin altına düşer. Bu yüzden, bu araştırmanın amacı hem Varroa’ya karşı etkili hem de İrlanda yaşam sistemine dahil entegre bir zarar-lı yönetim sistemi geliştirmektir.


23 11-21:23 (2011) HARUM

PROGRESS REPORT WG3: VITALITY OF HONEY BEES AND IN-VITRO REARING

WG3: GELİŞME RAPORU BAL ARILARININ YAŞAMI VE İN-VİTRO YETİŞTİRİLMESİ

Karl Crailsheim* • AlesGregorc • Jozef J.M. van der Steen • Robert Brodschneider

Summary: One of the potent tools in investigating the impact of environmen-tal stress on honeybees is the in-vitro rearing of larvae. Young larvae are re-moved from the colony and can be treated with various doses of pesticides, ot-her substances from the environment, pathogens or can be exposed to physical stressors. The application of this method was previously discussed in a work-shop in Austria (2010) and also mediated in a short-term-scientific-mission (STSM). In November 2011, a follow-up workshop will be held in France. Another topic of interest of work group (WG) 3 is honeybee colony vitality, which was addressed at workshop in Wageningen (Netherlands) in June/July 2011. Here the establishment and validation of methods to assess honeybee vi-tality and health at individual and colony level was discussed. One aim is the development of a “toolkit” to determine the colony vitality as result of parasite infestation, feed / environment, diseases and (chronic) exposure to pesticides. A further cooperation project about influence of electromagnetic fields on the development of honeybees is started.

Özet: Çevresel stres faktörlerinin bal arıları üzerindeki etkisini araştırmak için kullanılan etkili yöntemlerden biri larvaların deney ortamında yetişti-rilmesidir. Koloniden alınan genç larvalar değişik dozlardaki pestisitler ile tedavi edilebilir, diğer çevresel faktörlere, patojenlere ve/veya fiziksel stres kaynaklarına maruz bırakılabilirler. Bu metodun uygulanması, 2010 yılında Avusturya’da düzenlenen bir çalıştayda tartışılmış ve kısa dönem bilimsel gö-reve (STSM) aracılık etmiştir. Uygulamayı takip eden diğer çalıştay Kasım 2011 de Fransa’da yapılacaktır. Çalışma grubu 3’ün (WG3) diğer ana başlığı ise 2011 Haziran veya Temmuz ayında Wagenin’de yapılan çalıştayın da konu-su olan bal arısı kolonilerinin verimidir. Burada bireysel ve koloni düzeyinde bal arısı canlılığı ve sağlığı için kullanılacak yöntemler tartışılmıştır. Amaç-lardan biri; parazit enfestasyonunun sonucu olarak çevresel hastalıklara ve pestisitlere maruziyetin koloni canlılığı üzerindeki etkisini ölçebilecek yeni bir kit geliştirmektir. Ayrıca elektromanyetik sahaların bal arısı gelişimine etkisi-ni tespit üzerine bir projeye yakın zamanda başlanmıştır.

* Department of Zoology, Karl-Franzens University Graz, Universitätsplatz 2, A-8010 Graz, Austria e-mail:[email protected]


24 11-21:24-25 (2011) HARUM

HOW TO GET RID OF EFB IN NORWAY

NORVEÇ’TE EFB İLE NASIL MÜCADELE EDİLİR

Bjørn Dahle* • Henning Sørum • Giles Budge • Jørn E Weideman

Summary: Until 2010 the last verified incidence of European foulbrood ca-used by the bacteria Melissococcus plutonius’in Norway dates back to 1980 when it was found in one apiary. EFB is listed as a notifiable disease in Nor-way and suspicion of EFB should be reported to the Norwegian Food safety Authority. In July 2010 EFB was suspected in several apiaries and samples analyzed at the Norwegian school of veterinary science verified the presence of M. Plutonius in the samples. The goal of the strategy chosen to fight the di-sease has been to eradicate M. Plutonius in Norwegian apiaries. Testing posi-tive for M. plutoniusin or more colonies/apiariesentails destruction of all co-lonies and destruction/disinfection of all beekeeping equipment. In 2010 about 3000 colonies belonging to 45 beekeepers were destroyed. Economical com-pensation paid to the beekeepers for the sanitation in 2010 was about 1000-1.500 000 €. In 2011, by May 11, M. Plutonius has been found in the apiaries of 8 beekeepers. These 8 beekeepers have about 400 colonies and areal loca-ted with in the area of the out break in 2010. In 2010 colonies were inspected for clinical symptoms and a brood comb were sent for analyses using a stan-dard PCR technique on larvae. In 2011 a more sensitive PCR on wax debris has been used which allows sampling on the levels of apiaries. Whether the strategy to minimize the distribution and prevalence of EFB is successful or not will be known within the next few years. It is not known whether M. Plu-tonius in Norway belong to the same clone, or if several genetically different strains are involved. A number of Norwegian M. Plutonius is lates will be se-quenced and provide answer on this question. The virulence of the Norwegi-an M. Plutonius strain (s) will be evaluated and compared with other high and low virulent strains.

Özet: Norveç’te etkeni Melissococcus plutonus olan Avrupa yavru çürüklü-ğünün 1980 yılında ilk kez bir arılıkta gözlenmesinin ardından 2010 yılına kadar bir daha karşılaşılmamıştır. Avrupa yavru çürüklüğü, Norveç’te Nor-veç Besin Güvenliği Otoritelerine bildirilmesi gereken hastalıklardan biri ola-rak listelenmiştir. 2010 yılında Temmuz ayında EFB birçok arılıkta gözlen-miş ve bu arılıklardan alınan örneklerin analizi sonucunda, Norveç Veteri-nerlik Fakültesi örneklerde Melissococcus plutonus varlığını onaylamıştır. EFB ile savaşta seçilen stratejide, M. plutonus’u Norveç arılıklarından sö-küp atmak hedeflenmektedir. 2010 yılında 45 arıcıya ait yaklaşık 3000 koloni


25

* Norwegian Beekeepers Association&Norwegian School of VeterinaryScience ,Dyrskuev. 20, NO 2040, Norway e-mail:[email protected]

yok edilmiştir.2010 yılında arıcılara EFB’nin önlenmesi amacıyla 1.500.000 avro ödenek ayrılmıştır. 2011 Mayıs ayında sadece sekiz arıcının arılığında M. plutonus’a rastlanmıştır. Bu sekiz arıcının, hepsi 2010 yılında EFB’nin ya-yılım gösterdiği alanda bulunan yaklaşık 400 kolonisi vardır. 2010 yılında ko-loniler klinik semptomlar açısından incelenmiş ve yavru gözlerinden alınan örnekler larva üzerinden standart PCR yöntemiyle analiz edilmiştir. 2011 yı-lında, arılıklardan alınan bal mumu döküntüleri daha duyarlı bir yöntem olan qPCR tekniğiyle incelenmiştir. EFB prevalansını düşürmek için yapılan bu ça-lışmaların başarılı olup olamayacağı önümüzdeki günlerde ortaya çıkacaktır. Norveç’te gözlenen M. plutonus ’un aynı klon mu yoksa genetik olarak fark-lı dizilere sahip bir klon olup olmadığı bilinmemektedir. Bu sorunun cevabını bulmak için Norveç M. plutonus izolatlarına sekans analizi yapılacaktır. Ay-rıca Norveç izolatlarının virulansı diğer yüksek ve düşük virulans zincirleriy-le karşılaştırılacaktır.


26 11-21:26-27 (2011) HARUM

THE COURSE OF NOSEMA CERANAE INFECTION IN POLAND

NOSEMA CERANAE ENFEKSİYONUNUN POLONYA’DAKİ DURUMU

Anna Gajda • Grażyna Topolska*

Summary: Nosema ceranae is known to infect bees in most European countri-es, as well as most countries outside Europe. The disease pattern itself seems to vary greatly depending on climatic differences. For instance, while in Spa-in N. Ceranae causes most of the bee losses, in Sweden it does not seem to be a serious problem. In this study we wish to determine the pattern of the dise-ase in Polish climatic conditions. In the experimental apiary at WULS we are observing colonies with pure N. ceranae infection, which seems to be on going since at least 2007. We are also examining bees from two other apiaries with mixed Nosema infections (N. ceranae infection predominates over N. apis in-fection). The examination in both cases is done using PCR methods (to estab-lish Nosema species) and also light microscopy (spore counts and percenta-ge of infected bees). To date (4 years since we confirmed N. ceranae infecti-on in the WULS apiary), most of the colonies are stil alive and with confirmed presence of N. ceranae. This differs greatly from the situation in Spain, where most of the infected colonies die by the end of these cond year of infection. The examination of two additional apiaries (outside WULS) showed that in 33% of the colonies in which in 2009 N. apis or N. apis + N. ceranae were detected, in 2010 only N. ceranae was found. In 2009, in the outside apiaries, the mixed infections were more common (detected in 63% of colonies), whereas, in 2010, mixed infections were found in only 20% of examined colonies. In 50% of the colonies free of Nosema in 2009, in 2010 N. ceranae or N. apis + N. ceranae appeared. Investigation of dead bees collected from the hive bottom boards at the end of two winters (2009/2010 and 2010/2011) suggests, that in 64% of the colonies the level of infection increased, while in 26% it decreased and in 9% it did not change. However, the investigations carried out at the National Ve-terinary Institute in Pulawy, of dead bee samples from Polish apiaries whe-re the losses exceeded 10%, has not yet revealed any correlation between bee losses and the level of Nosema infections in honeybees.

Özet: Nosema ceranae’nın, birçok Avrupa ülkesinde bal arılarınıda, Avrupa dışındaki ülkelerde olduğu kadar etkilediği bilinmektedir. Bu hastalığın ken-dini göstermesi iklimsel farklılıklara bağlı olarak değişiklik gösterebilmekte-dir. Örneğin, N. ceranae İspanya’daki arı kayıplarının çoğundan sorumluy-ken, İsveç’te böyle ciddi bir probleme yol açmamaktadır. Bu çalışmadaki ama-cımız, hastalığın Polonya’nın iklimsel şartlarındaki durumunu tanımlamaktır.


27

* Warsaw University of Life Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, Ciszewskiego 8, 02-786 Warsaw, Poland e-mail:[email protected]

WULS’taki deneysel kolonilerde 2007 yılından beri devam eden bir enfeksi-yon gibi görünen saf Nosema infeksiyonlu kolonileri gözlemledik. Ayrıca iki farklı arılıktan aldığımız arılar üzerinde karışık Nosema infeksiyonlarını de-nedik (N. ceranae infeksiyonu N. apis infeksiyonuna predominanttır). Her iki durumda da yapılan deneyde Nosema türlerinin tespiti için PCR methodu kul-lanıldı ve ışık mikroskobuyla Nosema spor sayımı yapılarak arılardaki infek-siyon yüzdesi belirlendi. Dört yıl önce WULS arılıklarında Nosema ceranae infeksiyonunun varlığını onayladığımızdan beri Nosema ceranae infeksiyon-lu kolonilerin birçoğu hala hayattadır. İspanya’daki Nosema ceranae infeksi-yonlu koloniler ise infeksiyonun ikinci yılının sonunda ölmektedir. WULS dı-şındaki iki ek arılıkta 2009 yılında kolonilerin %33’ünde Nosema apis veya Nosema apis +Nosema ceranae tespit edilmişken; 2010 yılında sadece Nose-ma ceranae bulunmuştur. 2009 yılında ek arılıklarda karışık infeksiyon daha yaygın iken (infeksiyon gözlenen kolonilerin %63’ünde) 2010 yılında bu oran sadece %20’dir. 2009 yılında Noseama’sız olan kolonilerin %50’sinde 2010 yılında Nosema ceranae veya Nosema ceranae+ Nosema apis ortaya çıkmış-tır. İki kış sonunda (2009/2010 ve 2010/2011) kovan tabanından toplanan ölü arıların incelenmesiyle kolonilerin %64’ünde infeksiyon seviyesi artarken %26’sında azalmış ve %9’unda da hiçbir değişiklik olmamıştır. Bu verilere rağmen Pulawy’deki ulusal veterinerlik enstitüsü, arı kayıplarının %10’u geç-mediği Polonya arılıklarından toplanan ölü arı örnekleri ile arı kayıpları ile bal arılarındaki Nosema infeksiyonu arasında bir bağlantının henüz kurula-mayacağını söylemektedir.


28 11-21:28-29 (2011) HARUM

INFLUENCE OF GENETIC VARIABILITY OF BEE WORKERS ON VITALITY OF BEE COLONIES-

PRELIMINARY RESULTS

İŞÇİ ARILARDAKİ GENETİK ÇEŞİTLİLİĞİN ARI KOLONİLERİNİN HAYATTA KALMASI ÜZERİNE ETKİSİ-ÖN SONUÇLAR

Dariusz Gerula* • Paweł Węgrzynowicz • Małgorzata Bieńkowska • Beata Panasiuk • Wojciech Skowronek

Summary: The aim of the research was to determine the influence of gene-tic variability of workerbees in bee colonies on their productivity and vitality. Three lines of Carniolan bees were used in the study. Experimental queens were bred from single Cariolan queen. Drones for semen collection were ta-ken from 30 different colonies of all three breeding lines. Queens were instru-mentally inseminated. Experimental queens were inseminated with semen col-lected from drones from a single colony (SCS-Single colony semen) or with mi-xed semen collected from several colonies - (MS-Mixed semen). Queens, from both experimental groups, were introduced in to colonies in two apiaries “S” and “W”, differing in abundance and the date of flow. In 2009, total of 102 colonies were prepared for winter. SCS colonies were stronger after the first winter, while after these cond winter they were weaker in comparison to MS colonies. There were no differences stated between the number of colonies and the degree of infestation with Nosema spp in both experimental groups in both years. No indication was found that the degree of infestation of bees was re-lated to the losses of colonies. Autumn infestation with Varroa destructor was slightly lower in the MS group. Hygienic behavior test was performed in June. Bees from SCS group cleaned slightly more cells (average 44%) than MS colo-nies -41%. Measurements of brood was performed in each colony every 3 we-eks‟ time starting from mid-May. MS colonies had more brood than SCS gro-up. Colonies from the MS group produced more honey (mean11.8 kg), compa-red with SCS group-10.3 kg however in “W” apiary MS colonies stored 20% more honey than SCS colonies.

Özet: Bu çalışmanın amacı arı kolonilerindeki işçi arıların genetik çeşitliliği-nin onların üretkenliği ve canlılığı üzerine etkisini tanımlamaktır. Bu çalışma-da Karniol arılardan üç soy kullanılmıştır ve deneysel kraliçeler tek karniol kraliçe ile melezlenmiştir. Her üç soy için 30 farklı arılıktaki erkek arılardan semen toplanmıştır. Kraliçeler toplanan semenlerle ya tek koloniden toplanan semen ile (SCS) ya da birçok koloniden karışık olarak toplanan semen ile (MS)


29

* Research Institute of Horticulture, Apiculture Division, Kazimierska 2, 24-100 Puławy, Poland e-mail:[email protected]

döllenmiştir. İki deney grubundaki kraliçe de ‘S’ ve ‘W’ olarak isimlendirilen iki arılığa sokulmuştur. 2009 yılında kış için toplamda 102 koloni hazırlanmış-tır. SCS kolonileri ilk kışın ardından daha kuvvetli olurken ikinci kıştan sonra MS kolonilerine göre zayıflamışlardır. Her iki deney grubunun koloni sayısın-da ve Nosema spp. infeksiyon derecelerinde herhangi bir farklılık gözlenme-miştir. Koloni kayıpları infestasyon derecesi arasında herhangi bir bağ bulun-mamıştır. Sonbahardaki Varroa destructor enfestasyonu MS grubunda daha düşük seviyede gözlenmiştir. Hijyenik davranış testi Haziran ayında yapılmış ve SCS grubundaki arıların MS grubundakilere göre yavru gözlerini daha te-miz tuttukları saptanmıştır (%44’e %41 oranında).MS grubundaki koloniler ortalama 11.8 kg bal üreterek ortalama 10.3 kg bal üreten SCS kolonilerinden daha fazla bal verimine sahip iken; W arılığında MS kolonilerinin SCS koloni-leri ile karşılaştırıldığında %20 daha fazla balı içerdiği belirlenmiştir. Larva ölümlerinin Mayıs sayımı ortasında başlayarak her hafta her koloni için ya-pılmış ve sonuç olarak MS kolonilerinde daha çok yavru olduğu saptanmıştır.


30 11-21:30-31 (2011) HARUM

A CASE STUDY OF ACUTE TOXICITY IN HONEYBEE COLONIES INDUCED BY ACARICIDE COUMAPHOS

AKARİSİT KAUMAFOS İLE İNDÜKLENEN AKUT TOKSİSİTE ÇALIŞMASI

Ales Gregorc* • Jasna Kralj

Summary: Abnormal bee behavior was observed 4 hours after coumaphos CheckMite+ strips had been inserted between two brood frames in each co-lony. Bees started to leave the hives, flew extensively around the hives, cluste-red on the front hive wall and dropped down in the grass. Workers also gathe-red there in smaller clusters and were dying in the surrounding of the treated hives with extended wings, and curved, shortened and tremored abdomens. Bees were also clustering on the back hive doors and walls in the innerside of the hives. Brood combs in the lower hive compartment were scared, and dead workers were found on the hive bottom board. Treated colonies were reduced for approximately 1/3 of adult bees. Workers were sampled from the bottom board, brood and honey compartment sand grass in front of the hives. Weper formed GC analyses, and quantify coumaphos by gas chromatography- elect-ron capture detection (GC-ECD) with the limit quantification (LOQ) of 30 ppb. Coumaphos was found in workers sampled in brood compartment, ho-ney compartment and in front of the hives at the levels of 1771, 606 and 514 ppb (μg/kg) respectively, which did not exceed the oral dose LD50. Neverthe-less, it would be possible that some bees were exposed to much higher pestici-de doses, as miticides do not distribute evenly within the bee colony. Bees can receive 3.2 μg of coumaphos in colonies treated with Checkmite+ (Haarmann et al., 2002) and in the previous study we showed that 2 μg of coumaphos al-ready affects food transfer (trophallaxis), foraging activity, homing and lear-ning ability of workers which could interfere with colony fitness. The interac-tions between pesticides used for crop protection and mite stresses are likely contributing factors. This supports a hypothesis that no factor alone is theo-retically responsible for the dramatic worker mortality of Checkmite+ treated honey bee colonies. Pesticide treatments can induce toxic effects in honeybee colonies and reduce bee population. Application of acaricides in honeybee co-lonies should thus be applied with a great consideration.

Özet: Her kolonideki iki damızlık çerçeve arasına kaumafos Checkmite+ şe-ritlerinin yerleştirilmesini takip eden dört saat içerisinde arılarda anormal davranışlar gözlenmiştir. Arılar kovandan ayrılmaya başlamış, yaygın bir şe-kilde kovan etrafında uçmuşlar, kovanın ön duvarında kümelenmişler ve çim-lerin üzerine düşmüşlerdir. İşçi arılarda orada küçük kümeler halinde toplan-mışlardır. İlaca maruz bırakılan kovanların etrafında genişleyen kanatlarıyla


31

* Agricultural Institute of Slovenia, Hacquetova 17, 1000 Ljubljana, Slovenia phone No. +386-1-2805150 e- mail: [email protected]

ve kıvrılan, kısalan, titreyen abdomenleriyle arılar ölmüştür. Aynı şekilde arı-lar kovanın arka kapısında ve iç kısımdaki duvarlarda da kümelenmişlerdir. Alt kovan bölümünde korkmuş damızlık arılar ve kovanın en alt kısmında öl-müş işçi arılar bulunmuştur. Tedavi edilen kolonilerdeki yetişkin arıların yak-laşık olarak 1/3’i azalmıştır. İşçiler kovanın taban kısmından, yavru ve bal kıs-mıyla kovan önündeki çimlerden örneklenmiştir. GC analizi gerçekleştirilmiş ve kaumafos değerleri Gaz Kromatografi-Elektron Yakalama Detektörü (GC-ECD) kullanılarak 30 ppb sınırlı ölçüm (LOQ) ile belirtilmiştir. Kaumafos yav-ru bölümünden, bal bölümünden ve kovanın ön kısmından örneklenen işçiler-de sırasıyla 1771, 606 ve 514 ppb (µg /kg) oranlarında bulunmuştur. Bu seviye-ler oral doz LD50 seviyesini aşmamaktadır. Fakat bazı arıların oldukça yük-sek pestisit dozlarına maruz kalmaları mümkün olabilir. Çünkü mitisidler ko-loni içinde eşit şekilde dağılmamaktadır. Checkmite+ ile tedavi edilen kolo-nilerde arılar 3.2 µg kaumafos alabilmekte (Haarmann et.al., 2002) ve önce-ki çalışmada kaumafosun 2 µg’ının işçi arılarda koloninin sağlığıyla bağlantı-lı olan gıda transferini, yiyecek arama aktivitesini, uçma ve öğrenme yetene-ği gibi özellikleri etkilediğini göstermiştik. Bitki koruma için kullanılan pesti-sitler ve mite stresi arasındaki etkileşim muhtemelen bu duruma katkıda bulu-nan faktörlerdir. Bu teorik olarak hiçbir faktör tek başına Checkmite+ ile teda-vi edilen kolonilerde dramatik işçi ölüm oranı için sorumlu değildir, hipotezini desteklemektedir. Pestisit tedavisi balarısı kolonilerinde toksik etkileri indük-leyebilir ve arı popülasyonunu azaltabilmektedir. Bu nedenle bal arısı koloni-lerindeki akarisitlerin uygulaması özen gösterilerek yapılmalıdır.


32 11-21:32-33 (2011) HARUM

IMIDACLOPRID RESIDUES ON HONEYBEE, HONEY AND POLLEN FROM COLONIES PLACED ON

COTTON FIELDS

PAMUK TARLALARINA YERLEŞTİRİLEN KOLONİLERDEKİ ARI, BAL VE POLENDE İMİDACLOPRİD KALINTILARI

Konstantinos M. Kasiotis • Leonidas Charistos • Nikos Emmanouil • Fani Hatjina*

Summary: Imidacloprid is one of theneo-nicotinoid substancess hown to have detrimental effects on honeybee seven after their exposure to sub-lethal doses. Honeybees foraging on fields like cotton, that are derived from seeds dressed in imidacloprid, take sub-lethal doses of imidacloprid in amounts of 2-7 ppb. In order to determine there sidual prevalence of imidacloprid on the bee tis-sue, honey and pollen, a number of honey bee colonies were placed in treated cotton fields, as well as in non treated fields. The determination of imidaclop-rid was achieved by Liquid Chromatography coupled to Mass Spectrometry operating in tandem mode (HPLC-ESI-MS/MS). Extraction and clean up were based on a modified QuEChERS method, involving Solid Phase Extraction (SPE) step for the purification of analyte from the matrix (bee, honey, pollen) interference. Briefly two transitions were selected; one for the identification (256 to 175 amu) and one for quantification (256 to 209 amu) of imidacloprid. The Limit of Detection (LOD) of the analytical method was 1.26 ng/g. Imidac-loprid was not found on the bees tissues, honey and polen from untreated fi-elds, however, it was detected in the amounts of 8.79 ng/g in honeybee tissue, 5.68 ng/g in pollen and 7.42 ng/g in honey.

Özet: İmidokloprid, arılar üzerinde sub-lethal dozlarda bile yok edici etki-ye sahip olan neo-nikotinoid maddelerden biridir. Bal arıları, pamuk tarla-sı gibi tohumları imidokloprid kaplı tarlalarda yayıldıklarında yaklaşık 2-7 ppb imidoklopridi sub-lethal olarak alırlar. Arı dokularında, bal ve polen-de imidoklopridin kalıntılarının dağılımını saptamak amacıyla birçok koloni ilaçlanmış ve ilaçlanmamış pamuk tarlalarına yerleştirilmiştir. İmidoklopri-din tespiti LC-MS tandem modunda yapılmıştır (HPLC-ESI-MS/MS). Ekstrak-siyon ve temizleme, analitin matriksten (arı,bal,polen) saflaştırılması aşama-sını kapsayan solid faz ekstraksiyonu içeren modifiye edilmiş QuEChERS me-toduyla yapılmıştır. Biri tanımlama (256-175 amu) diğeri de ölçümü (256-209 amu) için olmak üzere iki geçiş seçilmiştir. Analitik yöntemin tespit limiti 1,26 ng/g’dır. İlaçlanmamış tarlalardaki arıların dokularında, bal ve polenlerinde


33

* HellenicInstitute of Apiculture (N.AG.RE.F.), N. Moudania, 63 200, Greece Tel: +302373091297, Fax: +302373091676 e-mail:[email protected]

imidoklopride rastlanmamıştır. Ancak ilaçlanmış pamuk tarlalarına ilaçlama-dan 45 gün sonra yerleştirilen arıların dokularında 8,79 ng/g, poleninde 5,68 ng/g ve balında da 7,42 ng/g imidokloprid bulunmuştur.


34 11-21:34-35 (2011) HARUM

AFB AND EFB - EARLY DETECTION BEE BROOD DISEASE, MONITORING SURVEY 2010 IN REPUBLIC

OF SREPSKA, BIH

AFB VE EFB – YAVRU ARI HASTALIĞI ERKEN TEŞHİSİ, SREPSKA CUMHURİYETİ 2010 İZLEME ANKETİ, BİH

Violeta Santrac*

Summary: During the period from March till November 2010 in voluntary program for early control American foul brood we tested 1053 honey brood samples. We used Celle method for early detection AFB spores. We find that from tested samples we registry spores of Paenibacillus larvae in 6,74% samples. What did surprise us was that with same method is possible to isolate easily B. alvei, which is declared as secondary microbiot in EFB dise-ase. We find them more frequently than AFB in 11,2% samples. The question that we want understand is about two things: First, we faced that this method have some limitations, in some cases when is clinical form of AFB present in a particular hive we did not find spore at detective level from them. What can be reason for that? Second, if it is accepted, today’s opinion that EFB is complicated with B. alvei, can we use that indicator as a valuable mar-ker for EFB presence in hive. If we cannot do that, what is the reason that we do not have that bacterium in other hives? Those issues about host parasite relation in hive homeostas is and health sta-tus have to be discussed. Clinical case definition for EFB is still not recog-nized world wide and we have to research real role of different biota in that complex. Viral load at brood level is good starting point to know more.

Özet: 2010 yılı Mart ayından Kasım ayına kadar olan periyottaki gönüllü programda Amerikan Yavru Çürüklüğünün erken kontrolü için 1053 yavru çürüklüğü örneği test edilmiştir. AFB sporlarının erken teşhisi için Celle me-todu kullanılmıştır.Test edilen örneklerden %6,74’ünde Paenibacillus larvaesporları bulun-muştur. Aynı metot ile EFB hastalığında ikincil mikrobiyot olarak bildirilen B.alvei’nin kolayca izole edilmesinin mümkün olması bizim için sürpriz olmuş-tur. Bunlara örneklerin %11,2 sinde AFB den daha sık rastlanmıştır.İki şey hakkında anlamak istediğimiz sorun:ilk olarak, bu metot bazı sınırlılıklara sahip, AFB’nin klinik formunun bulun-duğu zamanlarda belirli kovanlarda belirleyici seviyelerde spora rastlanılma-mıştır. Bunun sebebi ne olabilir?


35

* Veterinary Institute of Republic of Serpska, Bosnia and Herzegovina, Tel: 00387 65 263064 e-mail: [email protected]

İkinci olarak, bugünün görüşü EFB’nin B.alvei ile komplike olduğu kabul edi-lirse, bu indikatörü kovanda EFB varlığı için geçerli işaret olarak kullanabil-memizin mümkün olup olmadığıdır. Bunu yapamazsak da, diğer kovanlarda bu bakteriye rastlanmamasının sebebi ne olabilir? Kovan iç dengesi ve sağlık durumunda konakçı parazit ilişkisi tartışılmalıdır. Dünya çapında EFB için klinik vaka tanımı hala tanımlanmamıştır ve biz bu kompleks içindeki farklı bi-otaların gerçek rolünü araştırmalıyız. Daha fazla bilmek için yavru seviyesin-deki viral yük iyi bir başlangıç noktasıdır.


36 11-21:21-36-37 (2011) HARUM

EVALUATION OF COLONY LOSSES IN ISRAEL 2008-2011

2008-2011 İSRAİLDEKİ KOLONİ KAYIPLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Victoria Soroker* • Nor Chejanovsky • Joseph Kamer • Ilya Zeidman • Aksana Kelogin • Saadia Rene • Hadassah Rivkin • Anna Litovsky • Dorit Avni • Amotz Hezron • Boris

Yakobson • Hillary Voet • Yossi Slabezki • Haim Efrat

Summary: Since 2008 we implement two approaches to evaluate the local le-vels of the colony losses in order to characterize the potential causal factors that include: 1. A survey, among beekeepers and, 2. Regular monitoring of specific hives during the year. Detailed questionnaires were distributed among the beekeepers in 2008, 2009 and in 2010 and are planned for 2011. In 2010 two questionnaires were han-ded, one dedicated to evaluate winter losses using a level 1 questionnaire de-veloped by COLOSS working group 1, and a detailed questionnaire to evalua-te annual losses. In addition, hive monitoring was conducted in 2009 and 2010 and included about 110 hive seach. While, in 2010, theem phasis was on the-im pact of Varroa infestation on the out break of diseases and colony collapse, in 2011 it is on the impact of Nosema evaluating 6 sites with 250 hives in total. Over the years, our survey data, represented 34-50% of total colonies but only 9-15% of the beekeepers and indicated that the over all level of colony los-ses was below 20%. It appears that the high levels of losses (above 40%) ocur among small beekeepers (with operation size below 100 hives) and are not as-sociated with migration or pollination services. In the 2011 survey we plan to use improved questionnaires (for winter and annual loss evaluation) based on the conclusions of working group 1. Hive-monitoring in 2010 indicated that increase in Varroa levels was accom-panied by higher virus incidence, in particular Deformed wing virus and Var-roa destructor virus-1, followed by brood and adult disease and subsequent collapse of the hives. Another important factor observed was infection with Nosema that developed towards autumn. We hope that this year experiments will clarify the role of this pathogen in colony losses.

Özet: 2008 yılından bu yana, potansiyel faktörleri karakterize etmek ve ye-rel düzeydeki koloni kayıplarını değerlendirmek amacıyla iki yaklaşım uygulanmıştır:


37

* Institute of PlantProtection, Israel e-mail: [email protected]

1-Arıcılar arasında bir anket ve2-Belirli kovanların yıl boyunca düzenli olarak izlenmesiAyrıntılı anketler 2008, 2009 ve 2010 yıllarında arıcılar arasında dağıtılmış ve 2011 yılı için planlanmıştır. 2010 yılında iki anket uygulanmıştır, biri CO-LOSS çalışma grubu 1 tarafından geliştirilen birinci seviye anket kullanıla-rak kış kayıplarının değerlendirilmesiyle alakalıdır ve detaylı anket yıllık ka-yıpları değerlendirmek için kullanılmıştır. Ayrıca 2009 ve 2010 yıllarında her biri yaklaşık olarak 110 kovan içeren kovan izleme çalışmaları yürütülmüştür. 2010 yılında, salgın hastalıklarla ve koloni çöküşleriyle patlak veren Varroa istilası etkisi üzerinde durulmuştur. 2011 yılında ise toplamda 250 kovan ile altı alanın değerlendirilmesiyle Nosema etkisi vurgulanmıştır. Çalışma süresince elde edilen anket verileri, toplam koloni varlığının %34-50’sini, arıcıların %9-15’ini temsil etmektedir ve genel koloni kayıplarının %20’nin altında olduğunu göstermiştir. Yüksek düzeydeki kayıplar (% 40 üze-ri) küçük arıcılar arasında (çalışma alanı 100 kovandan az) olmaktadır ve göç ya da tozlaşma servisleriyle ilişkili değildir. 2011 yılındaki araştırmada çalış-ma grubu 1’in sonuçlarına göre geliştirilmiş anket (kış ve yıllık kayıp değer-lendirmesi için) kullanmayı planlamaktayız.2010 yılında kovan izleme, Varroa seviyesinde artış, yavru ve yetişkin hastalı-ğı ve sonradan kovan çöküşünün takip ettiği deforme kanat virüsü ve Varroa yıkıcı virüs-1 olmak üzere yüksek virüs insidansı eşliğinde görülmüştür. Göz-lenen diğer önemli faktör sonbahara doğru gelişen Nosema enfeksiyonun or-taya çıkışıdır. Umuyoruz ki bu yılki deneyler koloni kayıplarındaki bu patoje-nin rolünü netleştirecektir.


38 11-21:38-39 (2011) HARUM

VITALITY OF HONEY BEE COLONIES AS A RESULT OF POLLEN DIVERSITY AND PREVALENCE OF

NOSEMA SPP., DWV AND ABPV

POLEN ÇEŞİTLİLİĞİ VE NOSEMA SPP., DWV VE ABPV PREVELANSI SONUCUNDA BAL ARISI KOLONİLERİNDE CANLILIK

Jozef van der Steen* • B. Cornelissen • P. Hendrickx • C. Hok AhinSummary: To assess the impact of pollen diversity on the vitality of honeybee colonies, 10 colonies were places in a region having high diversity of pollen and 10 colonies having low pollen diversity. The test period was May – Sep-tember 2011. The vitality parameters of the honeybee colonies were: mean co-lony hemolymph vitellogenin, number of bees, number of sealed brood cells and prevalence of DWV, ABPV and Nosema spp. The outcome of the study was: - Pollen diversity differed significantly between the regions; - Higher pollen diversity in spring resulted in a higher fraction of mean colony vitellogenin in spring; - A higher mean colony fraction hemolymph in June results in significant more sealed brood in July; -In September, the colonies in the region having a high pollen diversity had significant more bees and less sealed brood than the colonies in the low pollen diversity region, showing that the transition from summer to winter populati-on in the high pollen diversity are a started earlier; - In all colonies DWV and Nosema ceranae were prevalent; - In colonies having a relative high vitellogenin fraction more N. ceranae spo-res and ABPV were detected.

Özet: Polen çeşitliliğinin, bal arısı kolonilerinin canlılığı üzerine etkisini de-ğerlendirmek amacıyla, 10 koloni polen çeşitliliği fazla olan ve 10 koloni de polen çeşitliliği düşük olan alanlara yerleştirilmiştir. Test süresi Mayıs-Eylül 2011 arasıdır. Bal arısı kolonilerinin canlılık parametreleri ortalama koloni hemolenf vitellogenini, arı sayısı, kapalı yavru göz sayısı ve DWV, HBPV ile Nosema spp.’nin prevelansıdır. Çalışmanın sonuçları şu şekildedir.-Polen çeşitliliği bölgeler arasında anlamlı bir farklılık göstermektedir,-Bahar aylarındaki yüksek polen çeşitliliği, baharda ortalama koloni vitello-geninin daha yüksek oranda olması ile sonuçlanmıştır.-Eylül’de, yüksek polen çeşitliliği olan bölgedeki kolonilerde diğer kolonilere göre belirgin oranda daha fazla arı ve daha az kapalı yavru gözü olduğu tespit


39

* Wageningen UR, Plant Research International, P.O. Box 69, 6700 AB Wageningen, The Netherlands, +31317481331 e-mail: [email protected]

edilmiştir. Yaz populasyonundan kış populasyonuna geçiş yüksek polen çeşitli-liği olan alanlarda daha erken başlamıştır.-Bütün kolonilerde DWV ve N. ceranae yaygındır.-Görece yüksek vitellogenin oranı içeren kolonilerde daha fazla N. ceranae ve ABPV tespit edilmiştir.


40 11-21:40 (2011) HARUM

* Netherlands Centre for Bee Research, +(31)515521107 e-mail:[email protected]

VARROA TREATMENT IN THE NETHERLANDS 2007-2010

HOLLANDA’DA 2007-2010 YILLARI ARASINDA VARROA TEDAVİSİ

Romee van der Zee* • Leonard PisaSummary: Beginning at 2007 monthly data on Varroa treatment were collec-ted from Dutch beekeepers as part of the yearly Monitor Winter losses. Since the identity of the beekeepers is known, comparison should be made betwe-en the years concerning the association between winter losses and the effec-tiveness of the Varroa treatment. The Varroa strategies were evaluated with a time model. A strong association was found between the month of treatment and winter losses two winters later. This is explained as timely treatment in year 1 results in low mite loads in spring of year 2 with the effect of lower los-ses in the following winter.

Özet: 2007 yılının başlangıcında kış kayıplarını izlemek için Alman arıcılar-dan Varroa tedavileri ile ilgili aylık veriler toplanmaya başlanmıştır. Arıcıla-rın kimlikleri bilindiğinden kış kayıpları ve Varroa tedavisi ile ilgili yıllar ara-sındaki karşılaştırmalar da yapılabilmiştir. Varroa ile ilgili uygulanan strate-jiler bir zaman modeli ile değerlendirilmiştir. Tedavi uygulanan ay ile kış ka-yıplarının yaşandığı yılın iki yıl sonrası arasında önemli bir ilişkinin varlığı saptanmıştır. Bu durum birinci yılda yapılan zamanında tedaviyle akarların bahar döneminde azalması, ikinci yılda da bu duruma paralel görece az kış kaybının oluşumu ile açıklanabilir.


41 11-21:41-42 (2011) HARUM

THE BEE INFORMED PARTNERSHIP

ARI BİLGİ ORTAKLIĞI

Dennis van Engelsdorp* • The Bee Informed Partnership

Summary: The Bee Informed Partnership is an extension Project that ende-avours to decrease the number of managed honeybee colonies that die over the winter. Since the winter of 2006 – 2007, over wintering colonies in the US have died in large numbers. Affected beekeepers span the entire spectrum of the industry: migratory beekeepers to stationary beekeepers; and commercial beekeepers, part-time beekeepers, to back yard beekeepers. Migratory and stationary be-ekeepers alike have, on average, lost 30% or more of their over wintering co-lonies over the last several years. These losses are unsustainable. If they con-tinue, they threaten not only the livelihoods of beekeepers who manage bees, but the livelihood of farmers who require bees to pollinate their crops. This project will adapt the tools developed by human epidemiologists to study complex human diseases (such as cancer or heart disease) to study honey bee colony health. However, this Project will be slightly different than traditional “community health” initiatives in a couple of important ways: 1. Its focus will be to identify management practices that keep colonies alive (rather than just looking for factors that increase the risk of mortality) 2. Findings will be shared rapidly, transparently, and in ways that will enable beekeepers to make informed individualized decisionsAt it score, the Bee Informed Partnership is motivated by the conviction that beekeepers, when presented with beekeeper-derived data that objectively shows which management practices worked and which did not, will adopt the more successful practices.

Özet: Arı Bilgi Ortaklığı (BIP), kış boyunca ölen bal arısı kolonilerinin sayıla-rını azaltmayı amaçlayan genişletilmiş bir projedir.2006-2007 kışından beri, ABD’deki kışlatılmış kolonilerinde çok sayıda ölüm-ler görülmektedir. Etkilenen arıcılar endüstrinin tüm spektrumuna yayılmış-tır: Gezginci arıcılardan sabit arıcılara; ve ticari arıcılar, yarı zamanlı arıcı-lardan bahçe arıcılarına. Gezginci ve sabit arıcılar son birkaç yıl içinde kendi kışlatma kolonilerinin ortalama %30 veya daha fazlasını kaybetmiştir. Bu ka-yıplar sürdürülemez. Eğer devam ederse yalnız arıcıların geçimi değil ürün-lerini tozlaştıran arılara gereksinim duyan çiftçilerin geçimi de tehlike altına girecektir.


42

* Penn State, 501 ASI Building, University Park, PA 16802 e-mail:[email protected]

Bu projede bal arısı koloni sağlığı için kompleks insan hastalıkları (kanser ve kalp hastalıkları gibi) ile çalışan insan epidemiyolojistleri tarafından geliştiri-len araçlar kullanılacaktır. Ancak bu projenin geleneksel ‘toplum sağlığı’ gi-rişiminden birkaç önemli farkı olacaktır:1. Projenin odağı kolonileri canlı tutmak için yönetim uygulamalarını tanımla-mak olacaktır (ölüm riskinin artışı gibi faktörlere bakmak yerine).2. Bulgular hızlı ve tüm açıklığıyla paylaşılacak ve bu durum arıcıların birey-sel olarak verecekleri kararlarda etkili olacaktır.Temel olarak, “Arı Bilgi Ortaklığı “arıcıların görüşlerinden güç almaktadır ve arıcılardan elde edilen veriler arıcılık tekniklerinin işlerliğini işlevselliğini ve böylelikle daha başarılı yöntemler geliştirilebilmektedir. hangisinin çalış-tığını ve hangisinin çalışmadığını göstermekte ve böylece daha başarılı yön-temler sunmaktadır.


43 11-21:43-44 (2011) HARUM

WINTER COLONY LOSSES IN SWITZERLAND: JUST ABOVE NORMAL FOR 2010/11?

İSVİÇRE’DE KIŞ KOLONİ KAYIPLARI: 2010/11’DE NORMALİN ÜSTÜNDE Mİ?

Geoff Williams* • Robert Sieber • Jean-Daniel Charrière

Summary: Inspring 2011, Swiss beekeepers were asked to participate in the COLOSS colony losses questionnaire for a 3rd consecutive year. In total, 852 beekeepers (~5 % of beekeepers in thecountry) managing 16,852 colonies in 1,114 apiaries responded, an increase from 650 beekeeper respondents the previous year.Between 1 October 2010 and 1 April 2011, mean colony losses among respon-dents was 14.4 % (between 9 and 36 %, depending on canton), with an addi-tional 5.0 % of colonies described as too weak in spring to developing to pro-ductive colonies for summer. Neither bee race managed, apiary elevation, nor timing of Varroa destructor summer treatment affected colony mortality; ho-wever, fewer colonies treated with oxalic acid and Bayvarol® died compa-red to those that received a thymol-based treatment or none at all, and colo-nies treated in November survived best compared to those treated during ot-her winter months.Colony losses for there porting period were below the previous five year ave-rage of ~19 %, but above 5 and 10 % previously considered as ‘normal’ befo-re and after V. destructor introduction to Switzerland, respectively.

Özet: 2011 ilkbaharında, İsviçreli arıcılar Coloss koloni kayıpları anketinin üçüncüsüne katılmak üzere davet edilmişlerdir. Bir önceki yıl 650 (ülkedeki arıcıların yaklaşık %5’i) olan katılımcı sayısı artarak 852 (16852 koloniye sa-hip 1114 arılıktan oluşan)’ye ulaşmıştır.1 Ekim 2010 ve 1 Nisan 2011 tarihleri arasında anketi cevaplayanlardan kolo-ni kayıp oranı %14,4 olarak tespit edilmiştir. İlkbaharda yaz için verimli kolo-ni geliştiremeyecek kadar zayıf olduğu tespit edilen (%9-36 oranında bölgele-re bağlı olarak) kolonilerden ayrıca ek olarak %5 kayıp görülmüştür.Ne kullanılan arı ırkı ve arılık rakımı ne de V. destructor yaz tedavisinin za-manlaması koloni ölüm oranını etkilememiştir; ancak oksalik asit ve Bayvarol ile tedavi edilenlerde Tymol ile tedavi edilen ve hiç tedavi edilmeyenlere göre ölüm oranının daha düşük olduğu görülmüştür. Ayrıca kasım ayında tedavi edilenler diğer kış aylarında tedavi edilenlere göre daha çok hayatta kalma


44

yüzdesine sahiptirler. Rapor edilen dönemdeki koloni kayıpları önceki beş yıl-lın ortalaması olan %19’dan daha düşüktür; ancak V. destructor İsviçre’ye girmeden önce %5 ve sonrasında %10 üzeri kayıp normal kabul edilmektedir.

* Swiss Bee Research Centre, Agroscope Liebefeld-PosieuxResearch Station,ALP, Schwarzenburgstrasse 161, 3003 Bern, Switzerland; +41 (0) 79 437 93 40

e-mail:[email protected]


45 11-21:45-46 (2011) HARUM

THE EFFECT OF HERBAL TOXICITY OF RHODODENDRON PLANTS ON COLONY LOSSES

KOLONİ KAYIPLARINDA RHODODENDRON BİTKİLERİNİN BİTKİSEL TOKSİK ETKİSİ

Aygün Yalçınkaya • Elif Güzerin • Erkay Fuat Özgör • Aslı Özkırım*

Summary: In the last few years, colony losses has attracted great attention as a global problem in all over the world. There are lots of factors considered as causes of colony losses: new pathogens and pathogen interactions eg. Nosema ceranae, viruses and Varroa and other pathogen co-infections; and also pes-ticides eg. Neo nicotinoids. Although, there are many collaborative investiga-tions for finding causes of colony losses under the Coloss-Cost Action, some pieces of the puzzle are stil missing. Honeybees forage on a variety of plant species throughout their life. It is well documented that the plants attractive-ness for bees is correlated with the sugar content of the nectar or the nutriti-ve value of pollen. Herbal toxicity is one of the unconsidered causes of losses. There are many reports of toxic nectar. Most of these studies are focused on honeybees or humans poisoned by honey made from nectar of specific plant. Presence of allelo chemicals especially alkaloids in nectar and polen cause to-xic effect for the bees. We have frequently detected nectar poisoning from the last year in some of the samples that are taken from collapsed colonies. Rho-dodendron pollens were found dominantly in the intestines of those bees by microscopic investigation. There are five different Rhododendron species in Turkey: R. ponticum, R. luteum, R. caucasicum, R. smimovii, R. ungernii. Ho-ney produced from Rhododendron ponticum are called ‘Mad Honey’ becau-se of the grayanotoxin that found in the nectar of this plant. This plant grows in the Black Sea Region especially on the mountains. Rhododendron honey is very valuable medically because of its trace elements and phenolic compo-unds contents. There are a lot of researches about toxic effect of this honey to humans. But no paper about the toxic effect of the Rhododendron nectar to the bees is reported. It is known that locally adaptive bees are not affected from Rhododendron nectar and can produce mad honey. On the other hand, colony losses have been occurred in new introduced honeybees to this area for the lack of adaptation to the toxin. As the new introduced colonies are the result of migratory beekeeping movement, toxic nectar producing plants should be considered especially countries where the migratory beekeeping is common. In case especially at the high temperature, climatic change causes the toxin to become more intense because of the evaporation of the water in the nectar content. The high intension might affect the local bees as well.


46

Özet: Son yıllarda, koloni kayıpları küresel bir problem olarak tüm dünyanın ilgisini çekmektedir. Nosema ceranae, virüsler gibi yeni patojenler ve Var-roa ile diğer patojenlerin etkileşimleri gibi patojen etkileşimleri ile pestisitler örn: Neo nicotinoidler gibi birçok etken koloni kayıplarının etkenleri arasın-da göz önünde bulundurulmaktadır. Ayrıca, koloni kayıplarının sebebini bul-mak amacıyla Coloss-Cost Action kapsamında birçok ortak araştırma sürdü-rülmektedir; ancak bulmacanın bazı parçaları hala eksiktir. Bal arıları ya-şam sürelerince birçok bitkiden polen ve nektar toplamaktadır. Bitkilerin arı-lar için çekiciliğinin nektardaki şeker içeriği ve polenin besleyiciliği ile doğ-ru orantılı olduğu bilinmektedir. Ancak bitkisel zehirlenme koloni kayıpları-nın sebepleri arasında çok dikkate alınmamaktadır. Toksik nektarla ilgili bir-çok rapor bulunmaktadır. Ancak çalışmaların çoğu, spesifik bir bitkinin nek-tarından yapılan balın arıları ve insanları zehirlemesi üzerinedir. Nektar ve polen de allokimyasalların özellikle alkoloidlerin bulunması arılar üzerinde toksik etkiye sebep olmaktadır. Geçen sezonda çöken kolonilerden alınan ör-neklerin bazılarında nektar zehirlenmesine sıklıkla rastlanılmıştır. Mikrosko-pik incelemede, bu arıların bağırsaklarında bol miktarda Rhododendron bit-kisinin polenleri bulunmuştur. Türkiye’de beş farklı Rhododendron türü bu-lunmaktadır. Bunlar; R. ponticum, R. luteum, R. caucasicum, R. smimovii ve R. ungernii’dir. R. ponticum’dan üretilen, bitkinin nektarında bulunan graya-notoksinden dolayı bal ‘deli bal’ olarak adlandırılmaktadır. Bu bitki özellikle Karadeniz Bölgesi’ndeki dağlarda yetişmektedir. Rhododendron balı içerdi-ği iz elementler ve fenolik bileşiklerden dolayı tıbbi olarak çok değerlidir. Bu balın insanlara olan toksik etkisiyle ilgili birçok çalışma bulunmaktadır. An-cak, Rhododendron nektarının arılar üzerine toksik etkisi üzerine rapor edil-miş herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Yerel olarak bu bitkiye uyum sağ-lamış arıların bu bitkiden etkilenmediği ve deli bal ürettikleri bilinmektedir. Diğer taraftan, bu alana yeni getirilen arılarda, toksine karşı adaptasyon ol-mamasından dolayı koloni kayıpları meydana gelmektedir. Gezginci arıcılığın yaygın olduğu ülkelerde, toksik nektar üreten bitkiler göz önünde bulundurul-malıdır; Özellikle sıcaklığın yüksek olduğu durumlarda, buharlaşmanın art-masıyla toksin nektarda daha yoğun halde bulunmaktadır. Sonuç olarak, yük-sek yoğunluk yerel arıları da etkileyebilmektedir.

* Hacettepe University Department of Biology Bee Health Laboratory 06800 Ankara/TURKEY e-mail: [email protected]


47 11-21:47 (2011) HARUM

* Hacettepe University Department of Biology Bee Health Laboratory, 06800 Ankara/TURKEY e-mail: [email protected]

COLONY LOSSES IN TURKEY 2010-2011

TÜRKİYE’DE 2010-2011 YILLARINDAKİ KOLONİ KAYIPLARI

Aslı Özkırım* • Aygün Yalçınkaya • Erkay Fuat Özgör • Elif Güzerin • Bahri Yılmaz

Summary: From March to the end of April we have conducted a web based survey on colony losses in the different regions of Turkey 2010-2011. The qu-estionnaire is based on the basic COLOSS questionnaire that was the result of the meeting in WG1 in Amsterdam January 2010. Data from the survey will be processed during the first week of June and re-sults presented at the meeting in Belgrade

Özet: 2010-2011 yıllarında Mart ayından Nisanın sonuna kadar Türkiye’nin farklı bölgelerinde koloni kayıpları üzerine web temelli anket yapılmıştır. Bu çalışma Ocak 2010’da Amsterdam’da gerçekleştirilen Çalışma Grubu 1 top-lantısının sonucunda oluşturulan temel COLOSS anketini temel almıştır. Anket ile verilerin alınması Haziran ayının ilk haftasına kadar sürecek ve so-nuçlar Belgrad toplantısında sunulacaktır.

MELLIFERA Instruction to Authors MELLIFERA publishes original research papers with also regarding to scienctific notes about apitherapy, bee bread, bee venom, bumble bee, comparative morphology, corbiculate and non-corbiculate bees, ethology, general beekeeping, genetics, honey and honey bee diseases, hive, melitopalynology, nectar plants, phylogeny, pollination, pollen, propolis, queen bee, royal jelly, wasps concerning [Hymenoptera] taxonomy, wax and zoogeography. Large papers are welcome. Manuscript preparation Papers are in English (U.K.) with an English summary ("Abstract") and a Turkish summary ("Özet") (9pt-Times (New Roman); No more than 10 lines). If the authors provide the English summary only, the Turkish one will be proposed by the editing board. Five English keywords are given. The first page must include: the TITLE (24pt-Times (New Roman)); the author(s) name(s) with their first name(s), followed by their detailed addresses, if possible with their email addresses (by default, the first author is considered as the corresponding author; if this is not the case, it must be specified); a short running title, not longer than 35 characters (11pt-Times (New Roman)). Manuscripts should be divided into precise sections: Introduction, Material and Methods, Results, Discussion, Acknowledgements, References. The text, as well as references, tables and legends, should be double spaced with upper, lower and lateral margins of 2.5cm. All pages must be numbered. The text should be in Times (New Roman) 11pt, left justified, without indentation. Names of genera, species and subspecies must be in italics. The tables should not duplicate the data given in the text. They should be provided on separate pages after the References, with the legend at the top. The tables and figures are numbered in numerals, abbreviated in the text (e.g.: "fig. 1"; "fig. 1-3"; "tab. 1"; "tab. 2-4"). High quality pictures are to be scanned with a minimal resolution of 600 dpi (1200 dpi preferred), final size. They are presented in their final size (8 or 16.5 x 21.0 cm) and organized by their authors, with all the annotations and figure numbers. All the illustrations organized in plates must be numbered in the order of their citation in the text. The legends of the figures should be short but fully understandable without reading the main text; they must be given on a separate page after the tables. The figures are submitted in TIFF, AI (line drawings, pictures) or EPS (vectorial) formats. JPEG files are usable only if their compression is very low. Taxonomy should abide by the recommendations of the latest version of the International Code of Zoological Nomenclature. For new taxa and names, the abbreviations to be used are n. sp., n. g., n. comb. as in Recommendation 16A of the ICZN (1999). The author name and description date must be given for each taxon at its first mention except Linnaeus whom must be abbreviated by L. Dates should be given in Roman letters for months. Like 12-V-1998. Telegraphic style may be used for taxa descriptions; abbreviations should be defined clearly. References should be given as in the following examples: "Rasmont said (Rasmont 1988)"; "As written by Rasmont (1988)"; "(Sorkun 1983; Rasmont 1988; Aytekin 2001)"; "(Sorkun et al. 2004)". Only published papers or papers accepted for publication ("in press") can be included in the references list. Unpublished references must be cited as "pers. com." (oral communication) or "in lit." (letter or unpublished material). The references must be identified as in the following examples: Book: Sorkun K. 2008. Türkiye’nin Nektarl Bitkileri, Polenleri ve Ballar. Palme Yaynlar 462. Ankara. 337 p. Thesis: Aytekin A.M. 2002. İç Anadolu Bölgesi Apidae (Hymenoptera) Familyas Üzerinde Sistematik Araştrmalar ile Sorunlu Gruplarda Morfometrik ve Biyokimyasal Yöntemlerin Uygulanmas. Ph. D. Thesis. Hacettepe University. Ankara. 188 p. Proceedings: Özkrm A., Keskin N., Kürkçüoğlu M., Başer K.H.C. 2007. Screening Alternative Antibiotics-Essential Oils from Seseli spp. Against Paenibacillus larvae subsp. larvae Strains Isolated From The Different Regions Turkey. 40th Apimondia International Apicultural Congress. 9-14 September 2007. Melbourne, AUSTRALIA. Apiacta (2007) 13:51-53. Paper with several authors: Rasmont P., Aytekin A.M. and Kaçar M.S. 2008. Ousting of the Common Redstart (Aves: Turdidae: Phoenicurus phoenicurus) From Its Nests by the Bumblebee Bombus niveatus vorticosus (Hymenoptera: Apidae). Annales de la Société Entomologique de France, 44 (2), 251-255. Manuscript submission In a first step, the paper is submitted exclusively through email. The e-submitted file should be in PDF format with all figures. The text only should be sent in DOC, PDF or RTF format. All the files are to be sent to the Editor-in-Chief ([email protected]). The file names must comply to the following format:

MELLIFERA_Author1 _year.DOC With, if necessary, the accessory files: MELLIFERA_Author1 _year_tab.PDF, MELLIFERA_Author1 _year_figs_1.PDF etc.

The authors receive an email acknowledgment of receipt. If this acknowledgment of receipt is not received within two weeks, the authors are advised to contact the Editor-in-Chief. The paper is submitted to review by two referees. Thereafter, the final decision of acceptance, revision or rejection is taken by the Editorial board. Manuscripts which do not comply with the present instructions are returned to the authors for revision. In case of final acceptance, the final version is to be sent by email or mailed on CD-ROM to the Editing board, together with all original illustrations and annexes. Authors can request the PDF file to be available free of charge. Yazım kurallarının Türkçesini http://www.harum.hacettepe.edu.tr/melliferaweb/index.htm adresinde bulabilirsiniz.

Contents / İçindekilerContents / İçindekiler Peter Neumann, Aslı Özkırım THE COLOSS NETWORK...

Documents

Transcript of Contents / İçindekilerContents / İçindekiler Peter Neumann, Aslı Özkırım THE COLOSS NETWORK...