Comparative word list for Iranian Languages(English/Persian template, 1500 words)

Version: 2018/06/06

prepared by Erik Anonby, Ashraf Asadi, Pegah Nikravan and otherschecked and revised by Hasan Haji-Sha’banian, Mortaza Taheri-Ardali, Mahnaz Talebi-

Dastenaee and others

This document is intended for the collection of words in Iranian languages.

It is based on: Erik Anonby and Ashraf Asadi. (2014). Bakhtiari lexicon. In: Bakhtiari studies: Phonology, text, lexicon, pp. 155–218. Studia Iranica Upsaliensis 24. Uppsala: Acta Iranica Upsaliensia.

It is originally adapted from: Keith Snider and James Roberts. (2004). Comparative African word list. Journal of West African languages 31.2, 73–122.

The word list is organized semantically according to twelve general categories:

1. Human physical being2. Human non-physical being3. Persons4. Personal interaction5. Human civilisation6. Animals7. Plants8. Environment9. Events and actions10. Quality11. Quantity12. Grammatical items

Please send any comments or suggestions to the authors at erik.anonby@carleton.ca.

1

Ref. # English Persian (orthography)

Persian(phonological)

Language:___________________

1. Human physical being

1.1 Body parts

10 body بدن badan

20 skin (of person) پوست pust

1.1.1 Head

30 head سر sar

40 forehead پیشانی pišāni

50 face صورت surat

60 eye چشم češm / čašm

70 eyebrow ابرو abru

80 eyelid پلک pelk

90 eyelash مژه može

100 pupil (of eye) مردمک mardomak

110 nose بینی دماغ، bini, damāġ

120 bridge (of nose)

بینی، تیقه یبینی باریکه ی

tiġe-ye bini, bārike-ye bini

130 ear گوش guš

140 cheek گونه gune

2

150 mouth دهان dahān

160 lip لب lab

170 tongue زبان zabān

180 tooth دندان dandān

190 molar tooth آسیاب دنداِن dandān-e āsiyāb

200 palate کام دهان، سقِف saġf-e dahān, kām

210 jaw فک fak

220 chin چانه čāne

230 neck گردن gardan

240 nape of neck

پشِتگردن، ِپسگردن

pas-e gardan, pošt-e gardan

250 throat گلو galu / gelu

260

voice box, larynx, Adam’s apple حنجره hanjere / hanjare

270 hair (of head) مو mu

280 beard ریش riš

290 hair (of body) مو mu

300 tuft, lock (of hair)

کاکل، گیسو ، فکل gisu, kākol, fokol

1.1.2 Trunk

3

310 shoulder کتف شانه، šāne, ketf

320 shoulder blade کتف ِاستخوان ostoxān-e ketf

330 chest سینه sine

340 breast پستان pestān

350 side (of body) پهلو pahlu

360 waist کمر kamar

370 navel ناف nāf

380 umbilical cord بندناف band-e nāf

390 abdomen (external) شکم šekam

400 stomach (internal) معده me’de

410 womb رحم rahem

420 back پشت pošt

430 small of back کمر kamar

440 buttock لمبر کپل، باسن، bāsan, kapal, lombar

1.1.3 Limbs

450 arm

تا دست ( شانه ازدست )مِچ

dast (az šāneh tā moč-e dast)

460 armpit بغل زیر zirbaġal

4

470 upper arm بازو bāzu

480 elbow آرنج ārenj / āranj

490 wrist مچ moč

500 hand

به( دست مچ ازپایین)

dast (az moč be pāyin)

510 fist مشت mošt

520 palm (of hand) دست کِف kaf-e dast

530 finger انگشت angošt

540 thumb شست šast

550 knuckle انگشت بندِ band-e angošt

560 fingernail ناخن nāxon

570 leg

تا پا ( ران باالی ازپا )مِچ

pā (az bālā-ye rān tā moč-e pā)

580 thigh ران rān

590 knee زانو zānu

600 shin پا ِ قلم ġalam-e pā

610 ankle پا مِچ moč-e pā

620 foot

به ( پا مِچ از پاپایین)

pā (az moč-e pā be pāyin)

630 heel پاشنه pāšne

5

640 sole پا کِف kaf-e pā

650 toe پا انگشِت angošt-e pā

1.1.4 Internal parts and products

660 bone استخوان ostoxān

670 bone marrow استخوان مغزِ maġz-e ostoxān

680 skeleton اسکلت eskelet

690 skull جمجمه jomjome

700 breastbone سینه استخواِن ostoxān-e sine

710 spine, backbone فقرات ستون sotun-e faġarāt

720 rib دنده dande

730 brain مغز maġz

740 heart (organ) قلب ġalb

750 liver جگر کبد، kabed, jegar

760 kidney کلیه koliye

770 lung شش šoš

780 intestines روده rude

790 bladder مثانه masāne

6

800 gall bladder صفرا کیسه kisesafrā

810 blood vessel, vein رگ rag

1.1.5 Bodily products

820 breath نفس nafas

83 saliva بزاق دهان، آِب āb-e dahān, bozāġ

840 blood خون xun

85 bile, gall زرداب zardāb

860 tears (n.) اشک ašk

1.2 Body processes, functions

870 blink (v.)

( هم ( بر به چشمزدن پلک زدن،

češm be (/ bar) ham zadan, pelk zadan

880 wink (eye) (v.) زدن چشمک češmak zadan

890 breathe کشیدن نفس nafas kešidan

900 yawn (v.) کشیدن خمیازه xamiyāze kešidan

910 cough (v.) کردن سرفه sorfe kardan

920 hiccough (n.) سکسکه sekseke

930 sneeze (v.) کردن عطسه atse kardan

940 shiver, tremble لرزیدن larzidan

950 perspire, sweat کردن عرق araġ kardan

7

960 (be) dizzy داشتن سرگیجه sargije dāštan

970 faint کردن غش ġaš kardan

980 sleep (v.) خوابیدن xābidan

990 dream (n.) رویا خواب، xāb, royā

1000 wake up (intr.) شدن بیدار bidār šodan

1.2.1 Senses

1010 see دیدن didan

1020 notice (v.) کردنملتفت moltafet šodan

1030 look at, watch کردن نگاه negāh kardan

1040 hear شنیدن šenidan

1050 listen

دادن، گوشکردن گوش

guš dādan, guš kardan

1060 smell (v.) کردن بو بوییدن، buyidan, bu kardan

1070 touch, feel (active) کردن لمس lams kardan

1080 taste

کردن، مزهچشیدن

maze kardan, češidan

1.2.2 Ingestion

1090 eat خوردن xordan

1100 bite (v.)

... ، به زدن گازگرفتن گاز

gāz zadan be ..., gāz gereftan

1110 chew جویدن jaʋidan

8

1120 swallow

دادن، قورتبلعیدن ġurt dādan, bal’idan

1130 choke کردن خفه xafe kardan

1140 lick

لیس زدن، زبانزدن

zabān zadan, lis zadan

1150 suck زدن مک مکیدن، makidan, mek zadan

1160 drink نوشیدن خوردن، xordan, nušidan

1.3 Body movement

1170 sit نشستن nešastan

1180

rise up, stand up (intr.)

شدن، بلندبرخاستن

boland šodan, barxāstan

1190 lie down کشیدن دراز derāz kešidan

1200 turn round (intr.) چرخیدن čarxidan

1210 walk زدن قدم ġadam zadan

1220 footstep گام قدم، ġadam, gām

1230 stumble

تلوتلو لغزیدن،خوردن

laġzidan, telaʋtelaʋ xordan

1240 limp لنگیدن langidan

1250 crawl خزیدن xazidan

1260 run دویدن daʋidan

1270 swim کردن شنا šenā kardan

9

1280 jump (v.) پریدن paridan

1290 kick زدن لگد lagad zadan

1300 stamp (with foot)

زمین به پاکوبیدن pā be zamin kubidan

1310

wave (hand as a greeting) (v.) دادن تکان دست dast tekān (/ takān)

dādan

1320

indicate, point (as with the finger)

دادن، نشانکردن اشاره

nešān dādan,ešāre kardan

1330 clap (hands)

دست زدن، کفتشویق زدن،کردن

kaf zadan, dast zadan

1340 slap (v.)

زدن، کشیدهزدن سیلی

kešide zadan, sili zadan

1.4 Body states and conditions

1.4.1 Body positions

1350 stand ایستادن istādan

1360 lean against (intr.) کردن تکیه tekye dādan

1370 bend down, stoop شدن خم xam šodan

1380

bow (as in greeting) (v.) کردن تعظیم ta’zim kardan

1390 seated نشسته nešaste

1400 squat (n.) چمباتمه čombātme

1410 kneel زدن زانو zānu zadan

1420 lying down (adj.) خوابیده xābide

10

1.4.2 Body conditions

1430 hot (of person) گرم garm

1440 hungry گرسنه gorosne

1450 sated سیر sir

1460 thirsty تشنه tešne

1470 drunk مست mast

1480 tired خسته xaste

1490 sleepy آلود‌ خواب‌‌‌‌‌‌ xābālud

1500 rest (n.) استراحت esterāhat

1510 awake, alert هوشیار hušyār

1.5 Health and disease

1520 healthy, well سالم sālem

1530 sick, ill مریض بیمار، bimār, mariz

1540 heal (tr.), cure (v.)

کردن، درماندادن شفا

darmān kardan, šafā dādan

1550 medicine دارو dāru

1560 get well, recover

شدن، خوبیافتن بهبود

xub šodan, behbud yāftan

1570 illness, disease بیماری، مرض،

مریضیmaraz, bimāri, marizi

1580 fever تب tab

11

1590 pain (n.) درد dard

1600 vomit (v.)

کردن، استفراغآوردن باال

estefrāġ kardan, bālā āʋordan

1610

stomachache, upset stomach درد دل deldard

1620 headache سردرد sardard

1630 diarrhea اسهال eshāl

1640 itch (v.)

خارش خاریدن،داشتن

xāridan, xāreš dāštan

1.6.3 Life and death

1650 life زندگی zendegi

1660 alive زنده zende

1670 pregnant باردار حامله، hāmele, bārdār

1680

labour (n.), birth pains زایمان دردِ dard-e zāyemān

1690

bear (child), give birth

زایمان زاییدن،کردن

zāyidan, zāyemān kardan

1700 born متولد motaʋaled /

moteʋaled

1710 young جوان jaʋān

1720 grow up کردن رشد rošd kardan

1730 old (not young) پیر pir

1740 die مردن mordan

12

1750 death مرگ marg

1760 dead مرده morde

2. Human non-physical being

2.1 Know, believe, teach

1770 think کردن فکر fekr kardan

1780 believe

باور کردن، باوراعتقاد داشتن،

داشتن

bāʋar kardan, bāʋar dāštan, e’teġād dāštan

1790 hope (v.)

داشتن، امیدبودن امیدوار

omid dāštan, omidʋār budan

1800 know (someone) شناختن šenāxtan

181 know (something) دانستن dānestan

1820 knowledge دانش dāneš

1830 wise آگاه عاقل، āġel, dānā

1840 intelligent باهوش bāhuš

1850 stupid احمق ahmaġ

1860 confused گیج gij

1870 learn گرفتن یاد yād gereftan

1880 teach

آموزش دادن، یاددادن

yad dādan, āmuzeš dādan

1890 show دادن نشان nešān dādan

13

1900 remember

آوردن، خاطر بهداشتن یاد به

be xāter āʋordan, be yād dāštan

1910 forget

کردن، فراموشبردن یاد از

farāmuš kardan, az yād bordan

2.2 Emotions

1920 happy, joyful خوشحال xošhāl

1930 rejoice کردن شادی šādi kardan

1940 laugh (v.) خندیدن xandidan

1950 smile (v.) زدن لبخند labxand zadan

1960 sad ناراحت غمگین، ġamgin, nārāhat

1970 cry, weep کردن گریه gerye kardan

1980 sorrow (n.) غصه اندوه، غم، ġam, anduh, ġosse

1990 shame (n.) خجالت xejālat

2000 fear (n.) خوف ترس، tars, xaʋf

2010 frighten ترساندن tarsāndan

2020 startle, surprise کردن غافلگیر ġāfelgir kardan

2030 angry عصبانی asabāni

2040 calm down کردن آرام ārām kardan

2050 proud مغرور maġrur

14

2060

respect (v.), honour (v.)

گذاشتن، احتراماحترام مورد

دادن ق رار

ehterām gozāštan, maʋred-e ehterām ġarār dādan

2070 love (v.) داشتن دوست dust dāštan

2080 hate (v.)

بودن، متنفرداشتن نفرت

motanafer / motenafer budan, nefrat dāštan

2090 despise, disdain

شمردن، حقیرکردن تحقیر

haġir šemordan, tahġir kardan

2.3 Human will

2100 want, desire (v.) خواستن xāstan

2110 decide گرفتن تصمیم tasmim gereftan

2120 choose, pick کردن انتخاب entexāb kardan

2130 hesitate

داشتن، شککردن شک

šak dāštan, šak kardan

2140 abstain

کردن، خودداریکردن پرهیز

xoddāri kardan, parhiz kardan

2150 allow, permit دادن اجازه ejāze dādan

2160 forbid

کردن، منعکردن ممنوع

man’ kardan, mamnu’ kardan

2170 prevent کردن جلوگیری jelaʋgiri kardan

2180 plan (n.) برنامه نقشه، naġše, barnāme

2190 try

کردن، سعیکردن تالش

sa’y kardan, talāš kardan

2200 succeed شدن موفق moʋafaġ šodan

15

2210 fail خوردن شکست šekast xordan

2220 pretend

کردن، وانمودکردن تظاهر

ʋānemud kardan, tazāhor kardan

2.4 Human character

2230 kind مهربان mehrbān / mehrebān

2240 generous

دسِت بخشنده،سخاوتمنددلباز،

baxšande, dast-e delbāz, sexāʋatmand

2250 honest صادق sādeġ

2260 corrupt فاسد fāsed

2270 wicked شروربدجنس، badjens, šarur

2280 fierce تندخو tondxu

2290 jealous حسود hasud

2300 shy خجالتی xejālati

2310 courageous, brave شجاع šojā’

2320 coward بزدل ترسو، tarsu, bozdel

2330 curious مشتاق konjkāʋ

2340 zealous غيرتی ġayrati

2350 lazy تنبل tambal

2360 patient بردبار صبور، sabur, bordbār

16

2370 impatient صبر بی bisabr

2380 restless, unsettled قرار بی biġarār

2390 stubborn

سرسخت،دنده یک لجوج،

sarsaxt, lajuj, yekdande

2400 reputation شهرت šohrat

2.5 Difficulty

2410 hardship, distress سختی رنج، ranj, saxti

2420 difficult سخت مشکل، moškel, saxt

2430 suffer

رنج بردن، رنجکشیدن

ranj bordan, ranj kešidan

2440 obstruct

شدن، مانعمسدود بستن،

کردنmāne’ šodan, bastan, masdud kardan

2450

stumbling block, obstruction مانع māne’

2460 danger خطر xatar

2470 problem, trouble دردسر مشکل، moškel, dard-e sar

3. Persons

2480 human being, person

شخص، انسان،آدمیزاد آدم،

ensān, šaxs, ādam, ādamizād

2490 self خویش خود، xod, xiš

2500 man (male) آقا مرد، mard, āġā

2510 woman خانم زن، zan, xānom

3.1 Stages of life

17

2520 baby طفل نوزاد، naʋzād, tefl

2530 twin دوقلو doġolu

2540 child بچه bače

2550 boy پسر pesar

2560 girl دختر doxtar

2570 adult بزرگسال bozorgsāl

2580 young man جوان مردِ mard-e jaʋān

2590 virgin باکره bākere

3.2 Blood relation

2600 relative (by blood)

قوم خویشاوند،خویش و xišāʋand, qaʋm o xiš

2610 ancestor جد jadd

2620 grandparent

یا پدربزرگمادربزرگ

pedarbozorg, mādarbozorg

2630 father پدر pedar

2640 mother مادر mādar

2650 brother برادر barādar

2660 sister خواهر xāhar

2670

father’s brother (uncle) عمو amu

18

2680

mother’s brother (uncle) دایی dāyi

2690 mother’s sister (aunt) خاله xāle

2700 father’s sister (aunt) عمه ame

2710 cousin

دختر عمو، پسردایی، پسر عمو،

پسر دایی، دخترعمه، دختر عمه،دختر خاله، پسر

خاله

pesaramu, doxtaramu, pesardāyi, doxtardāyi, pesarame, doxtarame, pesarxāle, doxtarxāle

2720 firstborn زاده نخست noxostzāde

2730 son ( پسر( فرزندِ (farzand-e) pesar

2740 daughter ( دختر( فرزندِ (farzand-e) doxtar

2750 grandchild نوه naʋe

2760 nephew

پسرخواهر،پسربرادر

pesarxāhar, pesarbarādar

277 niece دخترخواهر،

دختربرادرdoxtarxāhar, doxtarbarādar

2780 name نام اسم، esm, nām

2790 namesake اسم هم نام، هم hamnām, hamesm

3.3 Marriage relation

2800 husband شوهر šaʋhar

2810 wife خانم زن، zan, xānom

19

2820 co-wife هوو haʋu

2830 father-in-law پدرزن پدرشوهر، pedaršaʋhar,

pedarzan

2840 mother-in-law

مادرشوهر،مادرزن

mādaršaʋhar, mādarzan

2850 brother-in-law

برادرشوهر،شوهر برادرزن،

باجناق خواهر،خواهر( شوهرِ

زن)

barādaršaʋhar, barādarzan, šoharxāhar, bājenāġ (šaʋhar-e xāharzan)

2860 sister-in-law

خواهرشوهر،زن خواهرزن،

هم برادر،جاری، ( عروس

برادر خانمِشوهر)

xāharšohar, xāharzan, zanbarādar, hamarus (jāri, xānom-e barādaršohar)

2870 son-in-law داماد dāmād

2880 daughter-in-law عروس arus

2890 orphan یتیم yatim

2900

fiancé (betrothed boyfriend) ( مرد ( نامزد nāmzad (mard)

2910

fiancée (betrothed girlfriend) ( زن ( نامزد nāmzad (zan)

3.4 Relations, extended and social

2920 tribe قبیله ایل ، il, ġabile

2930 clan طایفه tāyefe

2940 family خانواده xāneʋāde

20

2950 friend دوست dust

2960 neighbour همسایه hamsāye

2970 acquaintance آشنا āšna

2980 host میزبان mizbān

2990 guest, visitor مهمان mehmān

3000

stranger (unknown person) غریبه ġaribe

3010 enemy دشمن došman

3020 traitor خائن xā’en

3030 thief دزد dozd

3.5 Professions

3040 farmer دهقان کشاورز، kešāʋarz, dehġān

3050 fisherman ماهیگیر māhigir

3060 hunter شکارچی šekārči

3070 blacksmith آهنگر āhangar

3080 potter گر کوزه kuzegar

3090 butcher (n.) قصاب ġasāb

3100 trader تاجر tājer

21

3110 soldier سرباز sarbāz

3120 midwife ماما māmā

3130 traditional healer حکیم hakim

3140 sorcerer (male) جادوگر jādugar

3150 witch (female) ( جادوگر( زِن (zan-e) jādugar

3160 fortune-teller, diviner فالگیر fālgir

4. Personal interaction

4.1 Association of persons

3170

meet (v.), encounter (v.)

کردن، مالقاتکردن، برخورد

شدن روبرو

molāġat kardan, barxord kardan, ru be ru šodan

3180 accompany

بودن، همراهکردن همراهی

hamrāh budan, hamrāhi kardan

3190 together

با باهمدیگر،یکدیگر

bā hamdigar, bā yakdigar

3200

assemble, meet together

( جمع( دورِهممالقات شدن،کردن

(daʋr-e ham) jam’ šodan

3210 invite کردن دعوت da’ʋat kardan

3220 alone تنها tanhā

3230 abandon کردن ترک tark kardan

3240 flee, run away from

کردن، فرارگریختن

farār kardan, gorixtan

22

3250 drive away (tr.) راندن rāndan

3260 avoid

کردن، دوریکردن، اجتنابکردن* پرهیز

duri kardan, ejtenāb kardan, parhiz kardan

3270 same یکسان yaksān

3280 different متفاوت مختلف، moxtalef, motafāʋet

3290 resemble

شبیه بودن، مانندبودن

mānand budan, šabih budan

3300 imitate کردن تقلید taġlid kardan

3310 befit, suit

بودن، مناسببودن، درخوربودن اندازه

monāseb budan, darxor budan, andāze budan

4.2 Speech, language

3320 language زبان zabān

3330 word کلمه لغت، loġat, kalame

3340 meaning (n.) معنا معنی، māni, ma’nā

3350 say گفتن goftan

3360 voice صدا sedā

3370 speak, talk

کردن، صحبتزدن، حرفگفتن سخن

sohbat kardan, harf zadan, soxan goftan

3380 whisper (v.) کردن پچ پچ pečpeč kardan

3390 shout (v.), cry out زدن داد dād zadan

23

3400 stutter داشتن لکنت loknat dāštan

3410 eloquent سخنور فصیح، fasih, soxanʋar

3420 silent ساکت sāket

4.2.1 Greeting

3430 greet (v.)

کردن، سالمعلیک سالمکردن

salām kardan, salāmalayk kardan

3440 call (someone)

صدا کردن، صدازدن

sedā kardan, sedā zadan

3450

say goodbye, take leave of

خداحافظیکردن xodāhāfezi kardan

4.2.2 Information and questions

3460 announce

اعالن دادن، خبراعالم کردن،

کردن

xabar dādan, e’lān kardan, e’lām kardan

3470 announcement

اعالن، خبر،اعالمیه

xabar, e’lān, e’lāmiye

3480 news اخبار خبر، xabar, axbār

3490 explain دادن توضیح taʋzih dādan

3500 advise

دادن، پندکردن نصیحت

pand dādan, nasihat kardan

3510 gossip (v.) کردن غیبت ġaybat kardan

3520 lie (n.) (falsehood) دروغ doruġ

3530 ask, request

کردن، تقاضا خواستن،

کردن درخواست

taġāzā kardan, xāstan, darxāst kardan

24

3540 plead, implore کردن التماس eltemās kardan

3550 request (n.)

تقاضا،درخواست taġāzā, darxāst

3560 answer, reply (v.)

دادن، جوابدادن پاسخ

jaʋāb dādan, pāsox dādan

3570 thank کردن تشکر tašakkor kardan

4.2.3 Promise

3580 promise (n.) قول ġaʋl

3590 oath سوگند قسم، ġasam, saʋgand

3600 swear

خوردن، قسمخوردن سوگند

ġasam xordan, saʋgand xordan

4.2.4 Strife and praise

3610 insult (v.) کردن توهین taʋhin kardan

3620 insult (n.) توهین taʋhin

3630 slander (v.) زدن تهمت tohmat zadan

3640 threaten کردن تهدید tahdid kardan

3650 grumble, complain کردن شکایت šekāyat kardan

3660 accuse کردن متهم motaham kardan

3670 deny کردن انکار enkār kardan

3680 admit (to a wrong) کردن اقرار eġrār kardan

3690 agree

بودن، موافقکردن موافقت

moʋāfeġ budan, moʋāfeġat kardan

25

3700 agreement توافق موافقت، moʋāfeġat, taʋāfoġ

3710 persuade

قانع کردن، وادارکردن

ʋādār kardan, ġāne’ kardan

3720 praise (n.) ستایش تحسین، tahsin, setāyeš

3730 congratulate گفتن تبریک tabrik goftan

3740 boast, brag

بلوف زدن، الفزدن

lāf zadan, bolof zadan

4.2.5 Discourse genres

3750 tell, recount (story)

تعریف بازگفتن،کردن

bāzgoftan, ta’rif kardan

3760 story (tale) قصه داستان، dāstān, ġese

3770 proverb

ضرب مثل،المثل masal, zarbolmasal

3780 speech, discourse

سخنرانی،گفتار سخن،

soxanrāni, soxan, goftār

3790 account (report) (n.) شرح گزارش، gozāreš, šarh

4.3 Interpersonal contact

3800 embrace, hug (v.)

در کردن، بغلگرفتن آغوش

baġal kardan, dar āġuš gereftan

3810 caress (v.) کردن نوازش naʋāzeš kardan

3820 kiss (v.) بوسیدن busidan

3830

nurse, suckle (baby) (tr.) دادن شیر šir dādan

3840 tickle (v.) دادن قلقلک ġelġelak dādan

4.4 Help and care

26

3850 help (v.) کردن کمک komak kardan

3860 protect, defend

کردن، حمایتکردن، دفاع

کردن محافظت

hemāyat kardan, defā’ kardan, mohāfezat kardan

3870 look after

کردن، مراقبتکردن مواظبت

morāġebat kardan, moʋāzebat kardan

3880 bring up (a child) کردن بزرگ bozorg kardan

4.5 Dominion and control

3890 rule over, dominate کردن حکومت hokumat kardan

3900

order (someone to do something)

دادن، دستورامر دادن، فرمان

کردن

dastur dādan, farmān dādan, amr kardan

3910 command (n.)

امر، دستور،فرمان dastur, amr, farmān

3920 duty, obligation وظیفه ʋazife

3930

send (someone to do something)

روانه فرستادن،کردن

ferestādan, raʋāne kardan

3940 serve

کردن خدمت( به( xedmat kardan (be)

3950 lead, guide (v.) کردن هدایت hedāyat kardan

3960 follow ( از ( کردن پیروی payraʋi kardan (az)

3970 obey

کردن اطاعت( از( etā’at kardan (az)

4.6 Conflict and resolution

3980 please, satisfy

کردن، خشنودکردن راضی

xošnud kardan, rāzi kardan

27

3990 disturb شدن مزاحم mozāhem šodan

4000 deceive

فریب زدن، گولدادن

gul zadan, farib dādan

4010 quarrel (v.) کردن دعوا da’ʋā kardan

4020 fight (v.)

دعوا جنگیدن،کردن

jangidan, da’ʋā kardan

4030 stab زدن چاقو čāġu zadan

4040 kill, murder

رساندن، قتل بهکشتن

be ġatl resāndan, koštan

4050 take revenge گرفتن انتقام enteġām gereftan

4060

resolve, settle (dispute)

و حل کردن، حلکردن فصل

hall kardan, hall o fasl kardan

4070 intercede, mediate کردن وساطت ʋesātat kardan

4080 appease, pacify کردن آرام ārām kardan

4.7 Crime and justice

4090 steal دزدیدن dozdidan

4100 judge (v.)

کردن، داوریکردن قضاوت

dāʋari kardan, ġezāʋat kardan

4110 law قانون ġānun

412 justiceعدل، انصاف،

عدالت ensāf, adl, edālat

4130 guilty

گناهکار،مقصر تقصیرکار،

gonāhkār, taġsirkār, moġaser

4140 innocent بیگناه bigonāh

28

4150 punish کردن تنبیه tambih kardan

4160 penalty, punishment تنبیه جریمه، jarime, tambih

4170 whip (n.) شالق šallāġ

5. Human civilisation

5.1 Settlement

4180 dwell, inhabit شدن ساکن sāken šodan

4190 inhabitant, resident اهل ساکن، sāken, ahl

4200 move away, migrate کردن مهاجرت mohājerat kardan

4210 country, ethnic area

وطن، مملکت،والیت کشور،

mamlekat, ʋatan, kešʋar, ʋelāyat

4220

frontier (of ethnic area) مرز marz

4230 town, city شهر šahr

4240 village روستا ده، deh, rustā

4250 camp, encampment اردوگاه ordugāh

4260 market (n.) بازار bāzār

5.2 Clothing and adornment of body

5.2.1 Clothing

4270

article of clothing, clothes لباس lebās

4280 wear clothes پوشیدن لباس lebās pušidan

29

4290

dress (v.), get dressed پوشیدن لباس lebās pušidan

4300 undress

کندن، لباس( تن ( از لباس

درآوردنlebās kandan, lebās (az tan) darāʋordan

4310 naked برهنه لخت، loxt, berahne

4320 hat کاله kolāh

4330 shirt پیرهن پیراهن، pirāhan / pirhan

4340 trousers شلوار šalʋār

4350 robe (man’s gown) قبا ردا، radā, ġabā

4360

dress (woman’s gown) پیرهن پیراهن، pirāhan / pirhan

4370

woman’s head covering حجاب روسری، rusari, hejāb

4380 shoe, sandal کفش kafš

5.2.2 Adornment and accessories

4390 bead تسبیح دانه ی dāne-ye tasbih,

mohre

4400

string, thread (beads) (v.)

نخ کردن، بندکردن

band kardan, nax kardan

4410 bracelet النگو دستبند، dastband, alangu

4420 necklace گردنبند gardanband

4430 ankle ring, bangle خلخال xalxāl

30

4440 ring (finger) حلقه halġe

4450 earring گوشواره gušʋāre

4460 pierce (ears)

کردن سوراخگوش surāx kardan-e guš

4470 plait, braid (hair) ( مو ( بافتن bāftan (-e mu)

4480 tattoo(s) کوبی خال xālkubi

4490 cane, walking stick

دستی، چوبعصا čubdasti, asā

5.2.3 Care for body

4500 bathe, wash oneself

کردن، حمامگرفتن دوش

hamām kardan, duš gereftan

4510

apply (ointment), besmear

زدن مالیدن،( پماد(

mālidan, zadan (-e pomād)

4520 cut (hair) مو کردِن کوتاه kutāh kardan-e mu

4530 shave (v.) تراشیدن tarāšidan

4540 razor

صورت تیِغتراشی tiġ-e surattarāši

4550 comb (n.) شانه šāne

4560

tooth stick, toothbrush مسواک mesʋāk

5.3 Food and drink

4570 food خوراک غذا، ġazā, xorāk

4580 meat گوشت gušt

4590 fat چربی čarbi

31

4600 oil روغن raʋġan

4610 soup, broth آش سوپ، sup, āš

4620 bread نان nān

4630 flour آرد ārd

4640 salt نمک namak

4650 breakfast صبحانه sobhāne

4660 evening meal شام šām

4670 feast مهمانی mehmāni

4680 leftovers اضافه غذای ġazā-ye ezāfe

4690 spoil (food) (intr.) شدن فاسد fāsed šodan

4700 mould (n.) کپک kapak

5.3.1 Drink

4710 milk (n.) شیر šir

4720 buttermilk دوغ duġ

4730 alcohol (general) الکل alkol

4740 beer آبجو ābjo

4750 wine شراب šarāb

5.4 Food preparation

32

5.4.1 Kitchen preparation

4760

prepare (food to cook)

کردن، آمادهکردن درست

āmāde kardan, dorost kardan

4770 cut (tr.) بریدن boridan

4780 cut open فتناشک šekāftan

4790 slice (v.) کردن قاچ ġāč kardan

4800 peel (v.) کندن پوست pust kandan

4810 mix (v.) کردن مخلوط maxlut kardan

4820 stir زدن هم به be ham zadan

4830 strain (food) (v.) کردن آبکش ābkeš kardan

4840 pound کوبیدن kubidan

4850 grind کردن آسیاب āsiyāb kardan

4860 knead کردن خمیر xamir kardan

4870 pluck (chicken) کندن پر par kandan

5.4.2 Cooking

4880 cook (v.) پختن poxtan

4890 roast کردن بریان beriyān kardan

4900 fry کردن سرخ sorx kardan

33

4910

bake (in oven or ashes) کردن تنوری tanuri kardan

4920 smoked دودی dudi

4930

boil (water), bubble up آمدن جوش juš āmadan

5.5 Domestic utensils and containment

5.5.1 Kitchen utensils

4940

cooking pot (earthenware)

گلی، ظروِفقابلمه دیگ،

zoruf-e geli, dig, ġāblame

4950 metal pot فلزی قابلمه ی ġāblame-ye felezi

4960 pot (for water) قابلمه ġāblame / ġābleme

4970 ladle مالقه malāġe

4980 grinding stone آسیاب سنِگ sang-e āsiyāb

4990 upper grinding stone باالیی سنِگ sang-e bālāyi

5000 lower grinding stone پاینی سنِگ sang-e pāyini

5010

pestle, pounding stick هاون دسته ی daste-ye hāʋan

5020 mortar, pounding pot هاون hāʋan

5.5.2 Eating utensils

5030 plate بشقاب bošġāb

5040 bowl کاسه kāse

5050 cup فنجان fenjān

34

5060 spoon قاشق ġāšoġ

5.5.3 Containers and containment

5070 bag کیف ساک، sāk, kif

5080 box صندوق جعبه، ja’be, sanduġ

5090 basket سبد sabad

5100 bucket, pail سطل satl

5110 goatskin پوست mašk

5120 bottle شیشه بطری، botri, šiše

5130 handle دسته daste

5140 pour ریختن rixtan

5150 spill ریختن rixtan

5160

take out (from container) آوردنبیرون birun āʋordan

5170 fill کردن پر por kardan

5180 full پر por

5190 empty خالی xāli

5200 open (adj.) باز bāz

5210 open (tr.) کردن باز bāz kardan

35

5220 close, shut (tr.) بستن bastan

5230 stop up, plug (v.) آوردن بند band āʋordan

5240 cover (v.) پوشاندن pušāndan

5250 store (up) کردن انبار ambār kardan

5260 bundle (n.) بسته دسته، daste, baste

5270 heap (n.) کپه kope

5280 heap up کردن توده tude kardan

5290 wrap up پیچیدن pičidan

5300 unwrap بسته کردِن باز bāz kardan-e baste

5310 pack (v.) کردن‌ بندی بسته bastebandi kardan

5320 strap (n.) چرمی بندِ تسمه، tasme, band-e čarmi

5330 string (n.) نخ nax

5340 rope طناب tanāb

5350 knot گره gere

5360 tie (knot) زدن گره gere zadan

5370

tie, fasten, bind (load) بستن bastan

5380 untie کردن باز bāz kardan

36

5390 tighten (tr.) کردن محکم mohkam kardan

5400 tight محکم mohkam

5410 loosen کردن شل šol kardan

5420 loose, slack شل šol

5.6 Habitation

5.6.1 Parts of a house

5430 house خانه xāne

5440 inner part of house اندرون andarun

5450 wall دیوار diʋār

5460 door در dar

5470 doorway راهرو rāhro

5480 window پنجره panjere

5490 roof سقف saġf

5500 beam, rafter سقف تیرِ tir-e saġf

5510 floor زمین کِف kaf-e zamin

5520 room اتاق otāġ

5530 kitchen آشپزخانه āšpazxāne

5540 shelf, niche, alcove طاقچه tāġče

37

5550 courtyard حیاط hayāt

5560 fence (n.) حصار hesār

5570 fence in (v.) کشیدن حصار hesār kešidan

5580 storeroom انبار ambār

5590 well (n.) چاه čāh

5600 bathing place حمام hamām

5610 latrine, toilet

توالت،دستشویی tuʋālet, dastšuyi

5620 garbage dump دانی زباله zobāledāni

5630 garden باغچه bāġče

5640 shelter (n.) سرپناه sarpanāh

5.6.2 Construction

5650 build ساختن sāxtan

5660

mark out, peg out (ground)

گذاری عالمت( زمین ( کردن

alāmatgozāri kardan (-e zamin)

5670

mud block, mud brick خشت آجر، ājor, xešt

5680 mud with chaff کاهگل kāhgel

5690 plaster (n.) گچ gač

5700 lime, whitewash آهک āhak

38

5710 paint (n.) رنگ rang

5720 ladder نردبان nardebān

5.6.3 Furniture

5730 chair صندلی sandali

5740 stool چارپایه čārpāye

5750 wickerwork سازی حصیر hasirsāzi

5760 bed خواب تخت taxt-e xāb

5770 mat پادری pādari

5780 lamp, torch دستی چراغ čerāġdasti

5790 fan (n.) بادبزن پنکه، panke, badbezan

5800 bell زنگ zang

5810 ring (bell) (v.) زدن زنگ zang zadan

5.7 Professions and work

5820 act, do کردن کار کردن، kardan, kār kardan

5830 work (n.) کار kār

5840 mend, repair کردن تعمیر ta’mir kardan

5.7.1 Smithing

5850 forge (n.) آهنگری کوره ی kure-ye āhangari

39

5860 hammer چکش čakoš

5.7.2 Pottery

5870 mould (pottery) قالب ġāleb

5880 potter’s kiln کوره kure

5.7.3 Wood work

5890 wood (substance) چوب čub

5900 cut down (tree) بریدن boridan

5910 log چوب کنده ی konde-ye čub

5920 hollow out (log)

پوک کردن، خالیکردن

xāli kardan, puk kardan

5930 axe تبر tabar

5940 chop into pieces کردن تکه تکه teketeke kardan

5950 saw (n.) اره arre

5960 saw (wood) (v.) کردن اره arre kardan

5970 plank (n.) الوار alʋār

5980 splinter, sliver (n.) چوب تراشه ی tarāše-ye čub

5990 chisel (n.) قلم ġalam

6000 nail (n.) میخ mix

5.7.4 Tailoring and weaving

40

6010 sew دوختن duxtan

6020 needle سوزن suzan

6030 thread (n.) نخ nax

6040 pocket جیب jib

6050 torn پاره pāre

6060 weave بافتن bāftan

6070 loom

کارگاه نساجی،بافتندگی

nassāji, kārgāh-e bāfandegi

6080 carpet, rug قالیفرش، farš, ġāli

6090 woven mat گلیم gelim

6100 cloth, fabric پارچه pārče

5.7.5 Domestic work

6110 rag کهنه لباس لته، late, lebās-e kohne /

lebāskohne

6120 broom جارو jāru

6130 sweep کردن جارو jāru kardan

6140 polish کردن براق barāġ kardan

6150

wash (clothes, utensils) شستن šostan

6160 draw water

آب کشیدن، آبکردن کشی

āb kešidan, ābkeši kardan

41

6170 dig کردن حفر hafr kardan

6180 rubbish آشغال āšġāl

5.8 Agriculture

5.8.1 Cultivation

6190 cultivate, farm (v.) کردن زراعت zerā’at kardan

6200 field مزرعه mazra’e

6210 boundary (of field) ( مزرعه ( مرز marz (-e mazra’e)

6220 fertile soil خیز حاصل خاِک xāk-e hāselxiz

6230 barren (land) ثمر بی bisamar

6240 sow, plant کاشتن kāštan

6250 transplant کردن نشا nešā kardan

6260 hoe (v.) زدن بیل کج kajbil zadan

6270 hoe (n.) بیل کج kajbil

6280 sickle داس dās

6290 machete, cutlass

و بزرگ کاردِقمهسنگین،

kārd-e bozorg o sangin, ġame

5.8.2 Harvest

6300 harvest season درو فصِل fasl-e deraʋ

6310 harvest (grain) (v.) کردن درو deraʋ kardan

42

6320

harvest, dig up (potatoes) آوری جمع jam’āʋari kardan

6330 pick, pluck (fruit) چیدن čidan

6340

harvest, collect (honey from hive)

آوری کردن جمعکندو ( از )عسل

jam’āʋari kardan (-e asal az kandu)

6350 threshing-floor

خرمن زمیِنکوبی zamin-e xarmankubi

6360 thresh, beat (grain) کوبیدن kubidan

6370 winnow (n.) غربال ġarbāl

6380

winnow, throw in air (grain) (v.) کردن بادافشان bādafšān kardan

6390 shell (peanuts) (v.) کردن مغز maġz kardan

6400

shuck, husk (corn) (v.)

کندن پوست)ذرت(

pust kandan (-e zorat)

5.8.3 Animal husbandry

6410

domesticate, tame (v.) کردن اهلی ahli kardan

6420

herd (cattle, sheep) (n.) گله galle

6430

herd, tend (cattle, sheep) (v.) کردن جمع jam’ kardan

6440 cattle pen گاو آغِل āġol-e gāʋ

6450

tether (sheep, goats) (v.)

با حیوانات بستِنطناب

bastan-e hayʋānāt bā tanāb

6460 feed (animals) چراندن čarāndan

6470

milk (cows, goats) (v.) دوشیدن dušidan

43

6480 castrate کردن اخته axte kardan

5.9 Hunting and fishing

5.9.1 Hunting

6490 hunt (v.) کردن شکار šekār kardan

6500 stalk (v.) کردن کمین kamin kardan

6510 chase (v.) کردن دنبال dombāl kardan

6520 track (animal) (n.) پا ردِ radd-e pā

6530 footprint (human) پا ردِ radd-e pā

6540 bow (hunting) کمان kamān

6550 arrow تیر tir

6560 poison (on arrow) سم samm

6570 head of arrow تیر نوِک nok-e tir

6580 quiver (n.) تیردان tirdān

6590 lance (spear) (n.) نیزه nayze

6600 knife چاقو čāġu

6610 club, cudgel چماق čomāġ

6620 hunting net شکار تور tur-e šekār

6630 trap (n.) تله tale

44

6640 set (trap) گذاشتن تله tale gozāštan

6650 trap (animal) (v.) انداختن تله tale andāxtan

6660 evade ( از ( زدن گریز goriz zadan (az)

6670 escape کردن فرار farār kardan

6680 wound (animal)

زخمی زدن، زخمکردن

zaxm zadan, zaxmi kardan

6690

slaughter, kill (animal for butchering)

کشتن koštan

6700 skin (animal) (v.) کندن پوست pust kandan

5.9.2 Fishing

6710 fish (v.)

گرفتن، ماهیکردن ماهیگیری

māhi gereftan, māhigiri kardan

6720 fish trap ماهیگیری ِسقف qafas-e māhigiri

6730 fishing net ماهیگیری تورِ tur-e māhigiri

6740 fishing line

ریسماِنماهیگیری rismān-e māhigiri

6750 fishhook ماهیگیری قالِب ġolāb-e māhigiri

5.10 Possessions and commerce

6760 have, possess

دارا داشتن،بودن dāštan, dārā budan

6770 need (v.)

داشتن، احتیاجداشتن نیاز

ehtiyāj dāštan, niyāz dāštan

6780 get, obtain آوردن دست به be dast āʋordan

45

6790 give دادن dādan

6800 return (tr.), give back

دادن، پسبازگرداندن

pas dādan, bāzgardāndan

6810 belongings دارایی مال، māl, dārāyi

6820 owner صاحب sāheb

6830 rich person ِ ثروتمند آدم ādam-e serʋatmand

6840 poor person ِ فقیر آدم ādam-e faġir

6850 rich ثروتمند serʋatmand

6860 poor فقیر faġir

5.10.1 Money exchange, finances

6870 money پول pul

6880 bill, receipt, tab

صورت‌حساب،رسید قبض،

surathesāb, ġabz, resid

6890

barter, exchange (of goods) (n.) معامله mo’āmele

6900 buy خریدن xaridan

6910 sell فروختن foruxtan

6920 scarce کمیاب kamyāb

6930 expensive گران gerān

6940 inexpensive ارزان arzān

46

6950 price قیمت ġaymat

6960

haggle, negotiate a price زدن چانه čāne zadan

6970 payment, installment قسط پرداختن، pardāxt, ġest

6980

pay (for goods, services, etc.) پرداختن pardāxtan

6990 gift هدیه hediye / hadiye

7000 rent (v.) کردن کرایه kerāye kardan

7010 beg (for money) کردن گدایی gedāyi kardan

7020 borrow کردن قرض ġarz kardan

7030 lend دادن قرض ġarz dādan

7040 debt

بدهی، قرض،بدهکاری

ġarz, bedehi, bedehkāri

7050 offer (v.)

کردن، پیشنهاددادن پیشنهاد

pišnahād kardan, pišnahād dādan

7060 accept, receive

دریافت پذیرفتن،کردن

paziroftan, daryāft kardan

7070 refuse

رد نپذیرفتن،کردن

napaziroftan, rad kardan

7080 tax (n.) مالیات māliyāt

7090 tribute خراج باج، bāj, xarāj

7100 inheritance ارث ers

7110 inherit بردن ارث ers bordan

47

5.11 Travel and transportation

7120 journey, trip (n.) مسافرت سفر، safar, mosāferat

7130

travel, go on a trip (v.)

( به ( کردن، سفررفتن مسافرت

safar kardan, (be) mosāferat raftan

7140 traveler مسافر mosāfer

7150 wander بودن سرگردان sargardān budan

7160 lost شده گم gomšode

7170 path, road مسیر راه، جاده، jādde, rāh, masir

7180 fork (in path)

دو راهی، دوشاخه dorāhi, došāxe

7190

crossroads, intersection چهارراه تقاطع، taġāto’, čahārrāh

7200 cross (river)

عبور رودخانه ازکردن

az rudxāne obur kardan

7210 canoe قایق ġāyeġ

7220 paddle (n.) پارو pāru

7230 capsize قایق برگشتِن bargaštan-e ġāyeġ

7240 bring آوردن āʋordan / āʋardan

7250

take (something to somewhere), carry away

برداشتن بردن، bordan, bardāštan

7260

send (something to someone) فرستادن ferestādan

48

7270 carry (in arms) کردن حمل haml kardan

7280 carry (child) on back

حمل پشت برکول کردن،

کردنbar pošt haml kardan, kul kardan

7290 carry on head

حمل سر رویبردن \ کردن

ru-ye sar haml kardan / bordan

7300 load, burden (n.) بار bār

7310 load (v.) کردن بار bār kardan

7320 unload ( بار ( کردن خالی xāli kardan (-e bār)

5.12 War

7330 war جنگ jang

7340 peace صلح solh

7350 army ارتش arteš

7360 spy (n.) جاسوس jāsus

7370 spy (v.), spy on کردن جاسوسی jāsusi kardan

7380 sword شمشیر šamšir

7390 gun تفنگ tofang

7400 shield (n.) سپر separ

7410 conquer, defeat کردن غلبه ġalabe kardan

7420 defeated خورده شکست šekastxorde

49

7430 prisoner, captive زندانی zendāni

7440 plunder (a town) کردن غارت ġārat kardan

5.13 Arts and leisure

5.13.1 Music and dance

7450 music موسیقی musiġi

7460 song

ترانه، آهنگ،سرود āhang, tarāne, sorud

7470 sing خواندن xāndan

7480 hum (v.) کردن زمزمه zemzeme kardan

7490 whistle (v.) زدن سوت sut zadan

7500 dance (n.) رقص raġs

7510 dance (v.) رقصیدن raġsidan

5.13.2 Musical instruments

7520 big(gest) drum طبل tabl

7530 small(est) drum تمبک tombak

7540 bagpipe نی nay

7550 flute فلوت folut

7560 piano, dulcimer سنتور پیانو، piyāno, santur

7570

horn (musical instrument) کرنا شیپور، šaypur, kornā

50

7580

rattle (musical instrument) (n.) جغجغه jeġjeġe

7590 play instrument

آلِت نواختِنموسیقی

naʋāxtan-e ālat-e musiġi

7600 blow (horn) دمیدن damidan

5.13.3 Arts

7610 draw (picture)

کشیدن، نقاشیکردن طراحی

naġāši kešidan, tarāhi kardan

7620 decorate کردن تزئین taz’in kardan

7630 carve کردن حک hak kardan

5.13.4 Leisure

7640 play (child) (intr.) کردن بازی bāzi kardan

7650 game بازی bāzi

7660 tobacco pipe پیپ تنباکو، چپِق čopoġ-e tambāku,

pip

7670 pipe-stem چپق چوِب čub-e čopoġ

768 water-pipe (hookah) قلیون ġalyun

7690 tobacco تنباکو tambāku

5.14 Religion and the supernatural

5.14.1 Supernatural beings

7700 God (supreme being) خدا xodā

7710 demon, evil spirit پلید روِح ruh-e palid, diʋ

51

7720

ghost (visible apparition) شبح šabah

7730

soul, spirit (of living person)

و ن،روا روحنفسن، اخ

raʋān, ruh o jān, nafs

7740

spirit (of dead person) (invisible) روح ruh

5.14.2 Religion and witchcraft

7750 pray

نماز کردن، دعاخواندن

do’ā kardan, namāz xāndan

7760 blessing خیر دعای برکت، barekat / barkat,

do’ā-ye xayr

7770 divine, prophesy (v.) کردن گویی غیب ġaybguyi kardan

7780 prophecy (n.) گویی غیب ġaybguyi

7790 vision (supernatural) رویا royā

7800 omen

آیت، \ آیه نشانه،فال

nešāne, āye / āyat, fāl

7810 witchcraft جادوگری jādugari

7820 bewitch, cast spell

کردن، افسونکردن، طلسم

کردن جادوafsun kardan, telesm kardan, jādu kardan

7830 curse (v.) کردن نفرین nefrin kardan

7840 curse (n.) لعنت نفرین، nefrin, la’nat

7850 poison (n.) سم زهر، zahr, samm

7860 poison (a person) (v.) کردن مسموم masmum kardan

52

7870 amulet, charm, fetish طلسم telesm

7880 protect by charm کردن طلسم telesm kardan

7890 mask (n.) نقاب neġāb

7900 sacrifice (v.) کردن قربانی ġorbāni kardan

7910

dwelling place of the dead (spiritual: Hell, Hades, etc.)

دنیای جهنم،مردگان

jahanam, donyā-ye mordegān

5.15 Ceremonies

7920 tradition, custom رسم سنت، sonat, rasm

7930 feast (n.) جشن jašn

7940

naming ceremony (baby)

نام ِ مراسم( نوزاد ( گزاری

marāsem-e nāmgozāri (-e naʋzād)

7950 circumcision (male) ختنه xatne

7960 coming-of-age

به شدن، بالغرسیدن بلوغ سن

bāleġ šodan, be senn-e boluġ residan

5.15.1 Marriage

7970 marry

کردن، ازدواجکردن عروسی

ezdeʋāj kardan, arusi kardan

7980

marriage (state of wedlock) ازدواج ezdeʋāj

7990 engaged, betrothed

نامزد نامزد،شده nāmzad, nāmzadšode

8000

brideprice (for bride’s family) شیربها širbahā

8010 wedding (ceremony) عروسی arusi

53

8020 bride عروس arus

8030 groom داماد dāmād

8040 polygamy چندهمسری čandhamsari

8050 adultery زنا zenā

8060 divorce (v.) گرفتن طالق talāġ gereftan

5.15.2 Funeral

8070

funeral (at occasion of death)

( مراسم(دفن خاکسپاری،

(marāsem-e) xāksepāri, dafn

8080 mourning

سوگواری،عزاداری sugʋāri, azādāri

8090

wail, ululate (at funeral) (v.) کردن شیون šiʋan kardan

8100 console, comfort (v.)

گفتن، تسلیتدادن تسلیت

tasliyat goftan, tasliyat dādan

8110 corpse جنازه جسد، jasad,  jenāze

8120 bury

خاک کردن، دفنکردن

dafn kardan, xāk kardan

8130 grave قبر ġabr

8140 cemetery قبرستان ġabrestān

6. Animals

8150 animal حیوان hayʋān

6.1 Domestic animals

6.1.1 Bovines

54

8160

ox (general term), bovine گاو gāʋ

8170 bull گاوِنر gāʋ-e nar

8180 cow (female) گاوِماده gāʋ-e māde

8190 heifer ماده گوساله ی gusāle-ye māde

8200 steer

ی گوسالهپرواری gusāle-ye parʋāri

8210 calf گوساله gusāle

8220 herd (of cattle) گله galle

6.1.2 Ovines

8230 goat بز boz

8240 he-goat, billy goat بزِنر boz-e nar

8250 she-goat, nanny goat بزِماده boz-e māde

8260 kid بزغاله bozġāle

8270 sheep گوسفند gusfand

8280 ram نر گوسفندِ gusfand-e nar

8290 ewe

گوسفندِ میش،ماده miš, gusfand-e māde

8300 lamb بره barre

8310

flock (of sheep, goats) گله galle

6.1.3 Poultry

55

8320 chicken جوجه juje

8330 rooster (cock) خروس xorus

8340 hen مرغ morġ

8350 chick جوجه juje

8360 turkey بوقلمون buġalamun

8370 duck مرغابی ، اردک ordak

6.1.4 Beasts of burden

8380 camel شتر šotor

8390 horse اسب asb

8400 mare (female horse)

اسبِ‌ ماده،مادیان

mādde, asb-e mādiyān

8410 colt کُره korre

8420 donkey االغ خر، xar, olāġ

8430 mule قاطر ġāter

6.1.5 Other

8440 pig خوک xuk

8450 dog سگ sag

8460 pup سگ‌ توله tulesag

8470 cat گربه gorbe

56

8480 kitten گربه‌ بچه bačegorbe

6.2 Mammals

8490 elephant فیل fil

8500 bear خرس xers

8510 fox روباه rubāh

8520 monkey میمون maymun

8530 wolf گرگ gorg

8540 hyena کفتار kaftār

8550 jackal شغال šoġāl

8560 antelope, gazelle آهو āhu

8570 deer گوزن gaʋazn

8580 ibex مرال marāl

6.2.1 Rodents

8590 mouse موش muš

8600 rat صحرایی موِش muš-e sahrāyi

8610 marten سمور samur

8620 hedgehog خارپشت xārpošt

8630 mole کور موش muš-e kur

57

8640 hare

خرگوِشصحرایی xarguš-e sahrāyi

8650 squirrel خرما موش mušxormā

8660 porcupine تیغی جوجه jujetiġi

8670 bat خفاش xofāš

6.2.2 Cats

8680 wild cat وحشی گربه ی gorbe-ye ʋahši

8690 leopard پلنگ palang

8700 tiger ببر babr

8710 lion شیر šir

6.2.3 Mammal parts

8720 hide (of animal) خام پوسِت pust-e xām

8730 fur خز xaz

8740 horn شاخ šāx

8750 hump (of cow) کوهان kuhān

8760 udder پستان pestān

8770 tail دم dom

8780 hoof سم som

8790 mane یال yāl

58

8800 den, lair, hole آشیانه النه، lāne, āšiyāne

6.2.4 Mammal actions

8810 bark (as dog) (v.)

کردن، واق واقکردن پارس

ʋāġʋāġ kardan, pārs kardan

8820 ruminate, chew cud کردن نشخوار nošxār kardan

6.3 Birds

8830 bird پرنده parande

884 sparrow گنجشک gonješk

885 swallow پرستو parastu

8860 starling سار sār

8870 pigeon, dove کبوتر kabutar

8880 chukar quail طوطی kabk

8890 heron کبک haʋāsil

8900 kingfisher حواصیل māhixār

8910 woodpecker ماهیخوار dārkub

8920 crow دارکوب kalāġ

8930 raven کالغ ġorāb

8940 hoopoe هدهد hodhod

8950 owl جغد joġd

59

8960 eagle, hawk عقاب oġāb

8970 falcon شاهین šāhin

8980 vulture الشخور lāšxor

6.3.1 Bird parts and things

8990 feather پر par

9000 wing بال bāl

9010 beak, bill نوک nok

9020 crest (of bird) کاکل kākol

9030 comb (of rooster) تاج tāj

9040 crop (of bird) دان چینه činedān

9050 gizzard سنگدان sangdān

9060 claw چنگال čangāl

9070 egg تخم toxm

9080 eggshell تخم پوسِت pust-e toxm

9090 yolk (of egg) تخم زرده ی zarde-ye toxm

9100 nest آشیانه النه، lāne, āšiyāne

6.3.2 Bird actions

60

9110 fly (v.) کردن پرواز parʋāz kardan

9120 land (v.), alight نشستن زمین به be zamin nešastan

9130 flap the wings زدن پر par zadan

9140

cackle (as of chicken) کردن قدقد ġodġod kardan

9150

crow (as a rooster) (v.) زدن بانگ bāng zadan

9160 peck (tr.) زدن نوک nok zadan

9170 lay (eggs) گذاشتن تخم toxm gozāštan

9180

incubate, set (on eggs)

تخم رویخوابیدن ru-ye toxm xābidan

9190 hatch

آمدن بیرون( جوجه(

birun āmadan (-e juje)

6.4 Fish

9200 fish ماهی māhi

9210 eel مارماهی mārmāhi

6.4.1 Fish parts

9220 fish bone ماهی استخواِن ostoxān-e māhi

9230 fish-scale

ماهی، فلِسپولک fals-e māhi, pulak

9240 gill آبشش ābšoš

9250 fin ماهی پره paremāhi

6.4.2 Shellfish and mollusks

61

9260 crab خرچنگ xarčang

9270 shrimp میگو maygu

9280 clam, mussel خوراکی صدِف sadaf-e

xorāki

6.5 Reptiles and amphibians

9290 snake مار mār

9300 lizard سوسمار susmār

9310 chameleon کوچک سوسمارِ susmār-e kučak

9320 gecko خانگی مارمولِک mārmulak-e xānegi

9330 crocodile تمساح temsāh

9340 frog قورباغه ġurbāġe

9350 tortoise (land) پشت الک lākpošt

9360 turtle (water) آبی پشِت الک lākpošt-e ābi

6.5.1 Reptile parts

9370 fang (of snake) نیش niš

9380 venom (of snake) سم زهر، zahr, samm

9390 shell (of turtle) الک lāk

6.5.2 Reptile actions

9400 slither (snake) خزیدن xazidan

62

9410 bite (snake) (v.) زدن نیش niš zadan

9420 crawl (lizard) خزیدن xazidan

9430 hiss (v.) کردن هیس his kardan

6.6 Insects

9440 insect حشره hašare

9450 flea کک kak

9460 louse شپش šepeš

9470 bedbug ساس sās

9480

maggot (in rotten meat) خرمگس xarmagas

9490 cockroach حمام سوسِک susk

9500 ant (small) ( کوچک ( مورچه murče (kuček)

9510 ant (large) ( بزرگ ( مورچه murče (bozorg)

9520 flying ant بال مورچه دار ی murče-ye bāldār

9530 termite موریانه muriyāne

9540 spider عنکبوت ankabut

9550 tarantula رطیل rotayl

9560 scorpion عقرب aġrab

63

9570 dung beetle

سرگین سوسِکسوسِک خور،

سرگینsusk-e sarginxor, susk-e sargin

9580 grasshopper ملخ malax

9590 cricket جیرجیرک jirjirak

9600 locust ملخ malax

9610 praying mantis آخوندک āxundak

9620 leech زالو zālu

9630 centipede صدپا sadpā

9640 millipede هزارپا hezārpā

9650 earthworm خاکی‌ ِ کرم kerm-e xāki

6.6.1 Flying insects

9660 fly (n.) مگس magas

9670 mosquito پشه paše

9680 bee زنبور zambur

9690 butterfly پروانه parʋāne

9700 moth بید bid

6.6.2 Insect things

9710 antenna شاخک šāxak

64

9720 sting (v.) گزیدن gazidan

9730 stinger حشره نیِش niš-e hašare

9740 spider’s web عنکبوت تار tār-e ankabut,

tarankabut

9750 anthill, ant nest مورچه النه ی lāne-ye murče

9760 beehive عسل کندوی kandu-ye asal

9770 beeswax, bee-bread موم mum

9780 honey عسل asal

7. Plants

7.1 Types of plants

7.1.1 Trees

9790 tree درخت deraxt

9800 oak بلوط balut

9810 poplar

تبریزی، درخِتسپیدار

deraxt-e tabrizi, sepidār

9820 willow بید درخِت deraxt-e bid

9830 juniper کوهی سروِ sarʋ-e kuhi

9840 pine جکا kāj

9850 wild fig tree

انجیر درخِتوحشی

deraxt-e anjir-e ʋahši

9860 thorn tree, acacia اقاقیا aġāġiyā

65

9870 date palm

خرما، درخِتنخل deraxt-e xormā, naxl

9880 bush بوته bute

7.1.2 Grasses

9890 grass علف alaf

9900 bamboo خیزران xizrān

9910 reed نی nay

9920 weeds

هرزه، علفهرز علِف

alafharze / alaf-e harz

7.2 Plant parts

9930 leaf برگ barg

9940 branch (of tree) شاخه šāxe

9950 trunk (of tree) تنه tane

9960 bark (of tree) درخت پوسِت pust-e deraxt

9970 sap گیاهی شیره ی šire-ye giyāhi

9980 stump کنده konde

9990 root ریشه riše

10000 bulb, tuber گل پیازِ piyāz-e gol

10010

stem, stalk (of maize, etc.) ساقه sāġe

10020 blade (of grass) برگ پهنای pahnā-ye barg

66

10030 flower گل gol

10040 bud جوانه jaʋāne

10050 shoot (new plant) جوانه jaʋāne

10060 vine مو درخت deraxt-e mo

10070 tendril پیچک ریشه ی riše-ye pičak

10080 thorn خار xār

7.3 Plant products

7.3.1 Plant product parts

10090 juice آبمیوه ābmiʋe

10100 stone, pit هسته haste

10110 cluster (grapes) خوشه xuše

10120 kernel (of maize) ذرت دانه ی dāne-ye zorat

10130 seed دانه تخم، toxm, dāne

10140 skin (of fruit) پوست pust

10150 shell (of peanut) پوست pust

10160 corn husk (n.) سبوس sabus

10170 chaff کاه سبوس، sabus, kāh

7.3.2 Fruits

67

10180 fruit میوه miʋe

10190 banana موز maʋz

10200 apple سیب sib

10210 lemon لیمو limu

10220 orange پرتقال porteġāl

10230 pear گالبی golābi

10240 peach هلو holu

10250 pomegranate انار anār

10260 quince به beh

10270 berry (mulberry) توت tut

10280 fig انجیر anjir

10290 date خرما xormā

7.3.3 Vegetables

10300 tomato فرنگی گوجه gaʋjefarangi

10310 onion پیاز piyāz

10320 garlic سیر sir

10330 pepper (green)

فلفل سبز، فلفلای دلمه

felfelsabz, felfeldolme’i

68

10340

red pepper, hot pepper قرمز فلفل felfelġermez / felfel-e

ġermez

10350 okra بامیه bāmiye

10360 eggplant بادمجان bādemjān

10370 mushroom قارچ ġarč

7.3.4 Tubers

10380 carrot هویج haʋij

10390 potato زمینی سیب sibzamini

7.3.5 Cereals

10400 maize, corn ذرت بالل، balāl, zorat

10410 wheat گندم gandom

10420 barley جو jaʋ

10430 rice برنج berenj

7.3.6 Other plant products

10440 peanut زمینی بادام bādāmzamini

10450 sesame seed کنجد konjed

10460 walnut گردو gerdu

10470 acorn بلوط balut

10480 squash seed

تخمه کدو، تخمِسفید

toxm-e kadu, toxmesefid

69

10490 coffee قهوه ġahʋe

10500 tea چای čāy

10510 cotton پنبه pambe

7.4 Plant processes

10520

grow (of plants) (intr.) کردن رشد rošd kardan

10530 sprout (v.) زدن جوانه jaʋāne zadan

10540 ripe رسیده reside

10550 ripen, become ripe شدن رسیده residan

10560 unripe نارس nāras

10570

ruined, spoiled, rotten خراب xarāb

10580

shrivelled, wrinkled (fruit) شده چروک čorukšode

10590 wither (plant) شدن پژمرده pajmorde šodan

10600 blight (n.) آفت āfat

8. Environment

8.1 Nature

8.1.1 Areas, regions

10610 world جهان دنیا، donyā, jahān

10620 place مکان جا، jā, makān

70

10630 desert صحرا sahrā, biyābān

10640 grassland علفزار alafzār

10650 forest جنگل jangal

10660 open place, clearing صحرا دشت، dašt, sahrā

10670

bush country, rural area روستایی مناطِق manāteġ-e rustāyi

8.1.2 Physical features

10680 ground, land زمین zamin

10690 mountain کوه kuh

10700

summit, highest point قله نوک، nok, ġolle

10710 cliff پرتگاه partgāh

10720 valley دره darre

10730 ditch خندق xandaġ

10740 pit گودال gaʋdāl

10750 hole سوراخ surāx

10760 crevice درز darz

10770 cave غار ġār

8.1.3 Natural things (minerals, etc.)

71

10780 rock (large) صخره saxre

10790 stone (small) سنگ sang

10800 gravel شن šen

10810 sand ماسه māse

10820 dust خاک و گرد gard o xāk

10830 dirt, soil خاک xāk

10840 clay رس‌ خاک xāk-e ros

10850 mud گل gel

10860 iron آهن āhan

10870 gold طال talā

10880 silver نقره noġre

10890 copper مس mes

10900 rust (n.) زنگ zang

8.1.4 Water related

10910 water آب āb

10920 ocean, sea دریا اقیانوس، oġyānus, daryā

10930 lake دریاچه daryāče

72

10940 pool استخر estaxr

10950 waterhole آب گودال gaʋdāl-e āb

10960 marsh مرداب باتالق، bātlāġ, mordāb

10970 spring چشمه češme

10980 waterfall آبشار ābšār

10990 brook, stream جویبار juybār

11000 river رودخانه rudxāne

11010

current (river, stream) جریان jaryān

11020 riverbed (dry) خانه رود بسترِ baster-e / bastar-e

rudxāne

11030 river bank خانه رود ساحِل sāhel-e rudxāne

11040 ford (n.) پایاب pāyāb

11050 bridge پل pol

11060 island جزیره jazire

11070 beach ساحل sāhel

11080 wave موج maʋj

11090 bubble حباب hobāb

11100 foam کف kaf

73

11110 slime (organic) لجن lajan

8.1.5 Fire related

11120 fire آتش ātaš / āteš

11130 flame شعله šo’le

11140 spark جرقه jaraġe

11150 smoke دود dud

11160 fireplace شومینه šumine

11170 firewood هیزم hizom

11180 charcoal چوب زغاِل zoġāl-e čub

11190 ashes خاکستر xākestar

8.1.6 Sky

11200 sky آسمان āsemān

11210 air (breathed) هوا haʋā

11220 cloud ابر abr

11230 rainbow کمان رنگین ranginkamān

11240 sun خورشید xoršid

11250 moon ماه māh

11260 full moon کامل ماه māh-e kāmel

74

11270 new moon نو ماه mah-e naʋ

11280 eclipse (moon) گرفتگی ماه māhgereftegi

11290 star ستاره setāre

8.1.7 Other

11300 noise, sound (n.) صدا sedā

11310 rustle (leaves) (v.) کردن خش خش xešxeš kardan

11320 squeak (wheel) (v.) کشیدن جیر جیر jirjir kardan

8.2 Weather

11330 wind (n.) باد bād

11340 dust storm خاک طوفاِن tufān-e xāk

11350 storm طوفان tufān

11360 thunder رعد ra’d

11370 lightning برق barġ

11380 rain باران bārān

11390 drizzle باران ِ نم نم namnam-e bārān

11400 hail تگرگ tagarg

11410 dew شبنم sabnam

11420 flood (n.) سیل sayl

75

11430 dry up, evaporate شدن تبخیر tabxir šodan

11440 drought, famine خشکسالی xošksāli

8.2.1 Seasons

11450 season فصل fasl

11460 spring بهار bahār

11470 summer تابستان tābestān

11480 autumn, fall پاییز pāyiz

11490 winter زمستان zemestān

8.2.2 Ambient conditions

11500 light نور nur

11510 sunshine خورشید نورِ nur-e xoršid

11520 moonlight ماه نورِ nur-e māh

11530 shadow سایه sāye

11540 darkness تاریکی tāriki

8.3 Time

11550 time زمان وقت، ʋaġt, zamān

11560 now اکنون حاال، hālā, aknun

11570 before از پیش قبل، ġabl, piš az

76

11580 after از پس بعد، ba’d, pas az

11590 early زود zud

11600 late دیر dir

11610 once باره یک بار، یک yekbār, yekbāre

11620 again باز دوباره، dobāre, bāz

11630 sometimes اوقات بعضی ba’zi aʋġāt

11640 often اغلب aġlab

11650 usually ً معموال ma’mulan

11660 always همیشه hamiše

11670 never وقت هیچ هرگز، hargez, hičʋaġt

11680 spend time, pass time گذراندن وقت ʋaġt gozarāndan

11690 wait

کشیدن، انتظاربودن منتظر

entezār kešidan, montazer budan

8.3.1 Time periods

11700 day روز ruz

11710 month ماه māh

11720 year سال sāl

11730 today امروز emruz

77

11740 yesterday دیروز diruz

11750 day before yesterday پریروز pariruz

11760 tomorrow فردا fardā

11770 day after tomorrow فردا پس pasfardā

11780 olden times قدیم زماِن zamān-e ġadim

8.3.2 Times of the day

11790

dawn (before sunrise) دم سپیده sepidedam

11800 sunrise

آفتاب، طلوِعخورشید طلوِع

tolu’-e āftāb, tolu’-e xoršid

11810 morning صبح sobh

11820 noon ظهر zohr

11830 afternoon

ظهر، از بعدعصر ba’dazzohr, asr

11840 sunset

آفتاب، غروِبخورشید غروِب

ġorub-e āftāb, ġorub-e xoršid

11850

dusk, twilight (after sunset)

غروب، از بعدو گرگ هوای

میشba’d az ġorub, haʋā-ye gorg o miš

11860 daytime روزهنگام ruzhengām

11870 night شب šab

8.4 Space and objects

11880 thing شیء چیز، čiz, šay’

78

11890 piece قطعه تکه، tekke, ġet’e

11900 top باال bālā

11910 bottom پایین pāyin

11920 front (of something) جلو jelaʋ / jolo

11930 back (of something) عقب پشت، pošt, aġab

11940 side (of something) کنار kenār

11950 middle میان وسط، ʋasat, miyān

11960 edge (n.) لبه labe

11970 point (n.) نوک nok

11980

bump (n.), protuberance آمدگی بر barāmadegi

11990 spot (n.)

و نقطه نقطه،مشخص جای

noġte, noġte ʋa jā-ye mošaxas

9. Events and actions

9.1 Movement (mostly intransitive)

12000 move (intr.)

کردن، حرکتخوردن تکان

harkat / harekat kardan, takān xordan

12010 movement حرکت harkat / harekat

12020 come آمدن āmadan

12030 go رفتن raftan

79

12040 approach (v.) شدن نزدیک nazdik šodan

12050 arrive رسیدن residan

12060 remain, stay ماندن māndan

12070 leave (place) کردن ترک tark kardan

12080 return, go back

گشتن، بربازگشتن bargaštan, bāzgaštan

12090 enter, go in شدن وارد ʋāred šodan

12100

come (or go) out, exit (v.)

شدن، خارجرفتن بیرون

xārej šodan, birun raftan

12110 ascend, go up رفتن باال bālā raftan

12120 descend, go down آمدن پایین pāyin āmadan

12130 fall (intr.) افتادن oftādan

12140

swing (v.), go back and forth خوردن تاب tāb xordan

12150 slide

خوردن، سرلغزیدن sor xordan, laġzidan

12160 roll غلتیدن ġaltidan

12170

spread (disease, fire) (intr.) شدن پخش paxš šodan

12180 burst

شدن، منفجرترکیدن

monfajer šodan, tarakidan

12190 disappear شدن ناپدید nāpadid šodan

12200 speed (n.) سرعت sor’at

80

12210 fast سریع تند، tond, sari’

12220 slow یواش آهسته، āheste, yaʋāš

12230 hurry (intr.) کردن عجله ajale kardan

9.2 Actions, events affecting matter

9.2.1 General

12240

take (something from someone) گرفتن برداشتن، bardāštan, gereftan

12250 snatch, seize

زنی قاپ ربودن،دستبرد کردن،

زدن

robudan, ġāpzani kardan, dastbord zadan

12260 catch (object in air) گرفتن gereftan

12270 pick up برداشتن bardāstan

12280 hold داشتن \ نگاه نگه negah / negāh dāštan

12290 raise, lift

کردن باال بلند ، بردن

boland kardan, bālā bordan

12300 lower (tr.) آوردن پایین pāyin āʋordan

12310 drop (tr.) انداختن andāxtan

12320 throw کردن پرتاب partāb kardan

12330 shoot (v.)

شلیک زدن، تیرکردن

tir zadan, šelik kardan

12340

knock down, knock over کوبیدن زمین به be zamin kubidan

12350 turn over (tr.) برگشتن bargaštan

81

12360 pull کشیدن kešidan

12370 drag

روی کشاندن،کشیدن زمین

kešāndan, ru-ye zamin kešidan

12380 push

فشار دادن هلدادن

hol dādan, fešār dādan

12390 steer (v.) راندن rāndan

12400 overtake, pass (tr.)

گرفتن، سبقتجلو کردن، رد

زدن

sebġat gereftan, rad kardan, jelaʋ / jolo zadan

12410 surround کردن احاطه ehāte kardan

12420 twist

پیچاندن، پیچیدن،خوردن تاب و پیچ

pičidan, pičāndan, pič o tāb xordan

12430 fold (v.) کردن تا tā kardan

12440 coil (rope) (v.) زدن حلقه halġe zadan

12450 hang up کردن آویزان āʋizān kardan

12460

spread out (maize) (tr.) کردن پخش paxš kardan

12470 stretch (tr.) کشیدن kešidan

9.2.2 Percussion

1248 hit, strikeزدن، کوبیدن،

زدن ضربهkubidan, zadan, zarbe zadan

12490 beat (someone) زدن کتک kotak zadan

1250 bump (v.), knock against به ... خوردن xordan b ...

12510 rub مالیدن mālidan

82

12520 scrape (v.)

خراشاندن، تراشیدن،

خاراندنxārāšāndan, tarāšidan, xārāndan

12530 scratch (v.)

خاراندن، خراشیدن،

دادن خراشxārāndan, xarāšidan, xarāš dādan

12540 pierce کردن سوراخ surax kardan

12550 tear (tr.) کردن پاره pāre kardan

12560 strip off (bark) کندن پوست pust kandan

12570 shake (tr.) دادن تکان tekān dādan

12580 squeeze

دادن، فشارفشرده فشردن،نشستن

fešār dādan, fešordan, fešorde nešastan

12590 crush

خرد کردن، لهکردن

leh kardan, xord kardan

9.2.3 Creation and destruction

12600 create, make

ایجاد ساختن،کردن sāxtan, ijād kardan

12610 alter, change (tr.)

دادن، تغییرکردن عوض

taġyir dādan, aʋaz kardan

12620 break (tr.)

خراب شکستن،کردن

šekastan, xarāb kardan

12630 destroy, spoil

کردن، خراباز کردن، نابود

ضایع بردن، بینکردن

xarāb kardan, nābud kardan, az bayn bordan, zāye’ kardan

12640 ruined, spoiled

فاسد، خراب،تباه شده، ویران

شدهxarāb, fāsed, ʋirānšode, tabāhšode

83

9.2.4 Association of things

12650 join, put together

وصل پیوستن،کردن

payʋastan, ʋasl kardan

12660 accumulate

هم روی گذاشتن،انباشتن

ruy-e ham gozāštan, ambāštan

12670 gather کردن جمع jam’ kardan

12680 divide, separate (tr.)

کردن، تقسیمکردن جدا

taġsim kardan, jedā / jodā kardan

12690 scatter (tr.)

کردن، پخشکردن، پراکنده

افشاندن

paxš kardan, parākande kardan, afšāndan

12700

throw away, get rid of انداختن دور dur andāxtan

9.2.5 Placement

12710 put, place, set

جای دادن، قرارکردن، گذاری

گذاشتن

ġarār dādan, jāygozāri kardan, gozāštan

12720

leave (something somewhere) گذاشتن جا jā gozāštan

12730 keep, save

نگاه \ نگهذخیره داشتن،باقی کردن،

گذاشتن

negah / negāh dāštan, zaxire kardan, bāġi gozāštan

12740 hide (tr.)

کردن، پنهانکردن قایم

penhān kardan, ġāyem kardan

12750 lose (tr.)

از کردن، گمدادن دست

gom kardan, az dast dādan

12760 look for

یا ( چیزی دنباِلگشتن،) کسی

کردن جستجو

dombāl-e čizi (yā kasi) gaštan, josteju kardan

12770 find کردن پیدا paydā kardan

84

9.2.6 Action of wind

12780 blow (of wind) (v.) وزیدن ʋazidan

12790 blow down پراندن parāndan

12800 blow away پراندن parāndan

12810 fan (v.) زدن باد bād zadan

9.2.7 Action with liquids

12820 flow

شدن، جاریبودن جاری

jāri šodan, jāri budan

12830 drip کردن چکه čekke kardan

12840 leak (v.) کردن نشت našt kardan

12850 sprinkle پاشیدن pāšidan

12860 smear (tr.) آغشتن āġeštan

12870 dip بردن فرو foru bordan

12880 soak خیساندن xisāndan

12890 wring out فشردن چالندن، čelāndan, fešordan

12900 dry out (clothes)

خشکاندن،کردن خشک

xoškāndan, xošk kardan

12910 float شناوربودن šenāʋar budan

12920 sink (v.)

ته شدن، غرقشدن نشین

ġarġ šodan, tahnešin šodan

12930 drown (intr.) شدن غرق ġarġ šodan

85

9.2.8 Action of light

12940 shine درخشیدن deraxšidan

12950 fade شدن محو mahʋ šodan

12960 bright روشن raʋšan

12970 dim (v.)

کم شدن، تیرهشدن نور

tire šodan, kamnur šodan

9.2.9 Action of heat, fire

1298v light (fire) (v.) کردن روشن raʋšan kardan

12990 quench, extinguish

کردن، خاموشنشاندن فرو

xāmuš kardan, foru nešāndan

13000 burn (intr.), blaze

شعله سوختن،شدن ور

suxtan, šo’leʋar šodan

13010 melt (intr.) شدن ذوب zaʋb šodan

9.3 Aspect

13020 begin

کردن \ شروعکردن آغاز شدن،

شدن\

šoru’ kardan / šodan, āġāz kardan / šodan

13030 beginning آغاز ِا بتدا، ebtedā, āġāz

13040 continue, resume دادن ادامه edāme dādan

13050 end (n.) پایان pāyān

13060 cease, stop کردن توقف taʋaġġof kardan

13070 finish, complete (v.)

کردن \ تمامکامل شدن،

شدن \ کردن

tamām kardan / šodan, kāmel kardan / šodan

10. Quality

86

10.1 Dimension, shape

13080 big بزرگ bozorg

13090 enlarge کردن بزرگ bozorg kardan

13100 small کوچک kučak / kuček

13110 diminish (tr.) کردنکم kam kardan

13120 high باال bālā

13130 low پایین pāyin

13140 long دراز derāz

13150 lengthen کردن دراز derāz kardan

13160 short کوتاه kutāh

13170 shorten کردن کوتاه kutāh kardan

13180 fat, thick کلفت koloft

13190 thin باریک الغر، lāġar, bārik

13200 wide عریض پهن، pahn, ariz

13210 widen

گشاد کردن، پهنعریض کردن،

کردنpahn kardan, gošād kardan, ariz kardan

13220 narrow تنگ باریک، bārik, tang

13230 deep

دار، عمق عمیق،گود ژرف،

amiġ, omġdār, žarf, gaʋd

87

13240 deepen کردن گود gaʋd kardan

13250 shallow عمق کم kamomġ

13260 flat هموار صاف، sāf, hamʋār

13270 flatten

کردن، مسطحکردن صاف

mosattah kardan, sāf kardan

13280 hollow (adj.)

گودی، گودال،تهی، میان

توخالیgaʋdāl, gaʋdi, miyāntohi, tuxāli

13290 swell (intr.) کردن باد bād kardan

13300 round مدور گرد، gerd, modaʋar

13310 straight راست مستقیم، mostaġim, rāst

13320 straighten کردن راست rāst kardan

13330 crooked کج kaj

13340

bend, crook, curve (n.) کجی خم، xam, kaji

13350 heavy سنگین sangin

13360 weight وزن ʋazn

13370 light (not heavy) سبک sabok

10.2 Feel

13380 sharp تیز tiz

13390 sharpen (knife) کردن تیز tiz kardan

88

13400

sharpen, bring to point (arrow) کردن تیز نوک noktiz kardan

13410 blunt, dull نوک بی کند، kond, binok

13420 rough زبر zebr

13430 smooth

مالیم، نرم،هموار روان،

narm, molāyem, raʋān, hamʋār

13440 make smooth

صاف کردن، نرمهموار کردن،

کردن

narm kardan, sāf kardan, hamʋār kardan

13450 hard سخت saxt

13460 harden کردن سخت saxt kardan

13470 soft نرم narm

13480 soften کردن نرم narm kardan

13490 dry خشک xošk

13500 wet

خیس، مرطوب،تر دار، نم

martub, xis, namdar, tar

13510 slippery لیز ُسر، sor, liz

13520 sticky

چسبنده،چسبناک časbande, časbnāk

13530 hot (objects) داغ dāġ

13540 cold (objects) سرد sard

10.3 Colour

13550 colour رنگ rang

89

13560 white سفید sefid

13570 black سیاه siyāh

13580 red سرخ قرمز، ġermez, sorx

13590 blue آبی ābi

13600 green سبز sabz

13610 brown ای قهوه ġahʋe’i

13620 yellow زرد zard

13630 dark (colour) پررنگ تیره، tire, porrang

13640 light (colour) روشن raʋšan

10.4 Taste and smell

13650 taste (n.) طعم مزه، maze, ta’m

13660 sweet شیرین širin

13670 sour ترش torš

13680 bitter تلخ talx

13690 odour, smell (n.) بو bu

13700 stink, smell (bad) (n.) بد بوی bu-ye bad

10.5 Ability

13710 can, be able (to) ستنتوان taʋānestan

90

13720 strong (physically) قوی، ġaʋi

13730 strength قدرت قُوَّت، ġoʋʋat, ġodrat

13740 weak ضعیف za’if

13750 great, powerful

نیرومند،مقتدر قدرتمند،

nirumand, ġodratmand, moġtader

13760 splendour, glory جالل شکوه، šokuh, jalāl

10.6 Value

13770 good خوب xub

13780 bad بد bad

13790 right, correct صحیح درست، dorost, sahih

13800 truth حقیقت راستی، rāsti, haġiġat

13810 perfect کامل kāmel

13820 wrong

نادرست، غلط،اشتباه

ġalat, nādorost, eštebāh

13830 beautiful قشنگ زیبا، zibā, ġašang

13840 ugly زشت zešt

13850 clean پاک تمیز، tamiz, pāk

13860 dirty کثیف kasif

13870 important اهمیت با مهم، mohem,

bāahammiyat

91

13880 amusing, funny بامزه خنده دار، xandedār, bāmaze

10.7 Maturity

13890 new نو جدید، jadid, naʋ

13900 old (not new) قدیمی کهنه، kohne, ġadimi

11. Quantity

11.1 Cardinal numbers

13910 one (1) یک yek

13920 two (2) دو do

13930 three (3) سه se

13940 four (4) چهار čahār

13950 five (5) پنج panj

13960 six (6) شش šeš

13970 seven (7) هفت haft

13980 eight (8) هشت hašt

13990 nine (9) نه noh

14000 ten (10) ده dah

14010 eleven (11) یازده yāzdah

14020 twelve (12) دوازده daʋāzdah

92

14030 thirteen (13) سیزده sizdah

14040 fourteen (14) چهارده čahārdah

14050 fifteen (15) پانزده pānzdah

14060 sixteen (16) شانزده šānzdah

14070 seventeen (17) هفده hefdah

14080 eighteen (18) هیجده hejdah

14090 nineteen (19) نوزده nuzdah

14100 twenty (20) بیست bist

14110 twenty-one (21) یک و بیست bist o yek

14120 twenty-two (22) دو و بیست bist o do

14130 thirty (30) سی si

14140 forty (40) چهل čehel

14150 fifty (50) پنجاه panjāh

14160 sixty (60) شصت šast

14170 seventy (70) هفتاد haftād

14180 eighty (80) هشتاد haštād

14190 ninety (90) نود naʋad

93

14200 hundred (100) صد sad

14210 two hundred (200) دویست deʋist

14220 five hundred (500) پانصد pānsad

14230 thousand (1000) هزار hezār

11.2 Ordinal numbers

14240 first اوّل aʋʋal

14250 second دوّم doʋʋom

14260 third سوّم seʋʋom

14270 last آخر āxar / āxer

11.3 Order

14280 add

جمع کردن، جمعزدن

jam’ kardan, jam’ zadan

14290 subtract, take away

تفریق کردن، کمکردن

kam kardan, tafriġ kardan

14300 increase (intr.)

پیدا افزایششدن زیاد کردن،

afzāyeš paydā kardan, ziyād šodan

14310 decrease (intr.)

پیدا کاهششدن کم کردن،

kāheš paydā kardan, kam šodan

14320 count (v.)

حساب شمردن،کردن

šemordan / šomordan, hesāb kardan

14330 arrange کردن مرتب moratab kardan

14340 equal (adj.)

یکسان، برابر،مساوی

barābar, yaksān, mosāʋi

11.4 Relative quantity

94

14350 abundant فراوان farāʋān

14360 enough کافی kāfi

14370 lack (v.) داشتن کم kam dāštan

14380 used up

شده، مصرفرفته، تحلیلاستفاده موردگرفته قرار

masraf šode, tahlil rafte, maʋred-e estefāde ġarār gerefte

11.5 Quantifiers and negation

14390 all همه hame

14400 many خیلی زیاد، ziyād, xayli

14410 few کم kam

14420 half نصف nesf

14430 whole تمام tamām

14440 everybody همه هرکس، harkas, hame

14450 everything

همه هرچیزی،چیز harčiz, hamečiz

14460 everywhere جا همه هرجا، harjā, hamejā

14470 nobody هیچکس hičkas

14480 nothing چیز هیچ hiččiz

12. Grammatical items

12.1 Pronouns

95

14490 I من man

14500 you (masc., sing.) تو to

14510 he, she (human) او u

14520 we (incl.) ما mā

14530 you (pl.) شما šomā

14540 they (human) ایشان آنها، ānhā, išān

12.2 Relationals

14550 here اینجا injā

14560 there آنجا ānjā

14570 far دور dur

14580 near نزدیک nazdik

14590 north شمال šomāl

14600 south جنوب jonub

14610 east شرق šarġ

14620 west غرب ġarb

14630 up باال bālā

14640 down پایین pāyin

96

14650 forward (direction) جلو پیش، piš, jelaʋ / jolo

14660 backward (direction) عقب aġab

14670 right (direction) راست rāst

14680 left (direction) چپ čap

14690 over, above باال bālā

14700 under, below درزیر پایین، pāyin, dar zir-e

14710 in front of, before روبروی جلو، jelaʋ-e, ruberu-ye

14720 behind پشت pošt, aġab

14730 beside کنار kenār

14740 inside داخل dāxel

14750 outside بیرون birun

14760 between بین در darbayn

14770 towards بسوی be suy-e

14780 away from از دور dur az

14790 with با bā

12.3 Demonstratives, articles

14800 this (person) این in

97

14810 that (person) آن ān

14820 some (people) برخی بعضی، ba’zi, barxi

14830 other (people) دیگر digar

12.4 Question words

14840 who? کی؟ کسی؟ چه če kasi? ki?

14850 what? چی؟ či?

14860 which (one)? کدام؟ kodām?

14870 where? کجا؟ kojā?

14880 when? وقت؟ چه کی؟ kay? če ʋaġt?

14890 why? چرا؟ čerā?

14900 how? ؟چطور četaʋr?

14910 how many? تا ؟چند čandta?

12.5 Conjunctions, adverbials, etc.

14920 and و ʋa / o

14930 if اگر agar

14940 because که چون زیرا، zirā, čun ke

14950 perhaps شاید šāyad

98

14960 really, truly ً حقیقتا واقعاً، ʋāġe’an, haġiġatan

14970 well (adv.) خوب xub

14980 only تنها فقط، faġat, tanhā

14990 yes ها آره، بله، bale, āre, hā

15000 no نخیر خیر، نه، na, xayr, naxayr

99