Communiceren met kinderen met een ontwikkelingsachterstand

Hoe communiceren we?

Hoe communiceren we?

Denken we

communicatie

zender communicatiemiddel ontvanger

Zo gemakkelijk is het niet

Waarom communiceren we?

Begrijpen

Waarom communiceren we?

Begrijpen

Begrepen

worden

Waarom communiceren we?

Begrijpen

Begrepen

worden

Beïnvloeden Erbij horen

Waarom communiceren we?

Begrijpen

Begrepen

worden

Beïnvloeden Erbij horen

Gezelligheid

Veilig voelen

Elkaar begrijpen

• Ontwikkelingsniveau

… De quantummechanica is een theorie waarmee de bewegingen en het ‘gedrag’ van elementaire deeltjes, zoals elektronen, of systemen van die deeltjes, zoals atomen…

Elkaar begrijpen

• Ontwikkelingsniveau• Mogelijkheden en onmogelijkheden

Elkaar begrijpen

• Ontwikkelingsniveau• Mogelijkheden en onmogelijkheden• Behoefte en interesse

Elkaar begrijpen

• Ontwikkelingsniveau• Mogelijkheden en onmogelijkheden• Behoefte en interesse

Aandacht

Belevingswereld

Wat levert het op?

Communicatieniveau

• Vier niveaus

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau2. Presentatieniveau3. Representatieniveau4. Meta-representatieniveau

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau2. Presentatieniveau3. Representatieniveau4. Meta-representatieniveau

– Figuurlijke taalabstract

Heb je dorst?

4. Metarepresentatie

Het kind begrijpt dat achter de gebodeninformatie een andere betekenis schuilgaat

Heb je dorst?

We gaan dus drinken!

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau2. Presentatieniveau3. Representatieniveau

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau2. Presentatieniveau3. Representatieniveau

– Taal en beelden verwijzen naar concepten

Picto plakken, we gaan drinken

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau2. Presentatieniveau

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau2. Presentatieniveau

– Herkenning van bekende concepten Tafel, koekje, drinken, een

beker!

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau2. Presentatieniveau

– Herkenning van bekende concepten vanuit bekende contexten.

Tafel, koekje, drinken, een

beker!

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau2. Presentatieniveau

– Herkenning van bekende concepten vanuit bekende contexten.

– Associaties zijn nog star,

Tafel, koekje, drinken, een

beker!

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau2. Presentatieniveau

– Herkenning van bekende concepten vanuit bekende contexten.

– Associaties zijn nog star, ingesteld op vaste patronen.

Tafel, koekje, drinken, een

beker!

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau– Hier en nu

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau– Hier en nu– Geen bewuste herinneringen aan

verbanden

Leuk, warm, geluid

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau– Hier en nu– Geen bewuste herinneringen aan verbanden– De situatie wordt telkens als nieuw ervaren

Wat betekent dat?

Wat betekent dat?

• Voor het kind?

Wat betekent dat?

• Voor het kind?• Voor de groep?

Wat betekent dat?

• Voor het kind?• Voor de groep?• Voor jou als professional?

Wat betekent dat?

• Voor het kind?

– Met een lager communicatieniveau?

Wat betekent dat?

• Voor het kind?

– Met een lager communicatieniveau?– Kind kan zich moeilijk duidelijk maken en kan de wereld moeilijk begrijpen.

Wat betekent dat?

• Voor het kind?• Voor de groep?• Voor jou als professional?

Verrijk de communicatie

Wat betekent dat?

• Voor het kind?• Voor de groep?• Voor jou als professional?

Verrijk de communicatie door aan te passen aan het niveau van het kind.

Totale communicatie

Totale communicatie

= Communicatie op maat

Totale communicatie

• Basishouding

Totale communicatie

• Basishouding• Iedereen mag communiceren

Totale communicatie

• Basishouding• Iedereen mag communiceren op zijn eigen

manier

Totale communicatie

• Basishouding• Iedereen mag communiceren op zijn eigen

manier en met zijn eigen mogelijkheden

Totale communicatie

• Basishouding• Iedereen mag communiceren op zijn eigen

manier en met zijn eigen mogelijkheden• Bewust gebruik maken van allerlei

uitingsvormen

Totale communicatie

• Basishouding• Iedereen mag communiceren op zijn eigen

manier en met zijn eigen mogelijkheden• Bewust gebruik maken van allerlei

uitingsvormen tegelijkertijd

Totale communicatie

• Basishouding• Iedereen mag communiceren op zijn eigen

manier en met zijn eigen mogelijkheden• Bewust gebruik maken van allerlei

uitingsvormen tegelijkertijd en niet alleen van gesproken taal

Totale communicatie

• Basishouding• Iedereen mag communiceren op zijn eigen

manier en met zijn eigen mogelijkheden• Bewust gebruik maken van allerlei

uitingsvormen tegelijkertijd en niet alleen van gesproken taal

Totale communicatie

Hoe

Totale communicatie

• Intonatie, mimiek

Totale communicatie

• Intonatie, mimiek• Fysiek

Totale communicatie

• Intonatie, mimiek• Fysiek• Foto’s, picto’s, voorwerpen

Totale communicatie

• Intonatie, mimiek• Fysiek• Foto’s, picto’s, voorwerpen• Verbaal

Totale communicatie

• Intonatie, mimiek• Fysiek• Foto’s, picto’s, voorwerpen• (Niet teveel) Verbaal

Totale communicatie

• Intonatie, mimiek• Fysiek• Foto’s, picto’s, voorwerpen• (Niet teveel) Verbaal

Groepsregels?

Groepsregels?

• Aanpassen aan het individu?

Groepsregels?

• Aanpassen aan het individu?• Wanneer?

Groepsregels?

• Aanpassen aan het individu?• Wanneer?• en wanneer niet?

Groepsregels?• Aanpassen aan het individu?• Wanneer?

• en wanneer niet?

Hoe?

Hoe

• Aanspreken?• Eisen stellen• Wat kun je uitleggen • en wat niet?

Welke regels zijn er bij jullie?

Welke regels zijn er bij jullie?

• Hoe heilig zijn deze?

Welke regels zijn er bij jullie?

• Hoe heilig zijn deze?• Melk drinken, korstjes eten?

Welke regels zijn er bij jullie?

• Hoe heilig zijn deze?• Melk drinken, korstjes eten?• Brood snijden, met vork eten?• Aan tafel blijven zitten?

Welke regels zijn er bij jullie?

• Hoe heilig zijn deze?• Melk drinken, korstjes eten?• Brood snijden, met vork eten?• Aan tafel blijven zitten?• Slaan?

Welke regels zijn er bij jullie?

• Hoe heilig zijn deze?• Melk drinken, korstjes eten?• Brood snijden, met vork eten?• Aan tafel blijven zitten?• Slaan?

Hoe maak je het

duidelijk?

De vraag is

De vraag is

• Wat heeft het individuele kind er aan?

De vraag is

• Wat heeft het individuele kind er aan?• Waarom is deze regel nodig?

De vraag is

• Wat heeft het individuele kind er aan?• Waarom is deze regel nodig?• Moet het alle regels in een keer kennen?

Antwoord

• Wat heeft het individuele kind er aan?• Waarom is deze regel nodig?• Moet het alle regels in een keer kennen?

• Stel prioriteit.• Welke regels zijn belangrijker dan andere.

Hoe

Hoe

• beoefen je totale communicatie

Hoe

• beoefen je totale communicatie

Met kinderen met een laag communicatieniveau?

Afstemmen

• is niet altijd gemakkelijk

Ik wil hebben …

afstemmen

vaardigheden omgeving

afstemmen

vaardigheden omgeving

afstemmen

vaardigheden omgeving

Communicatieniveau

1. Sensatieniveau2. Presentatieniveau3. Representatieniveau4. Meta-representatieniveau

3. Representatieniveau

Picto plakken, we gaan drinken

Representatieniveau

Woord, picto of foto verwijzen naar voorwerp

Representatieniveau

Woord, picto of foto verwijzen naar voorwerpHet kind begrijpt dus de verborgen betekenis,

Representatieniveau

Woord, picto of foto verwijzen naar voorwerpHet kind begrijpt dus de verborgen betekenis,de ‘ver-wijzende’ of symbolische functie van het

voorwerp of de afbeelding

2. Presentatieniveau– Herkenning van bekende concepten

vanuit bekende contexten.– Associaties zijn nog star, ingesteld

op vaste patronen. Tafel, koekje, drinken, een

beker!

Presentatieniveau

Presentatieniveau

Presentatieniveau

Presentatieniveau

Presentatieniveau

Presentatieniveau

Presentatieniveau

Presentatieniveau

Presentatieniveau

Presentatieniveau

Presentatieniveau

Presentatieniveau

1. Sensatieniveau

• Lichaamsgebonden ordening door middel van sensatie

Leuk, warm, geluid

1. Sensatieniveau

• Lichaamsgebonden ordening door middel van sensatie– Hier en nu– Geen bewuste herinneringen

aan verbanden– De situatie wordt telkens

als nieuw ervaren

Leuk, warm, geluid

Aanleren communicatietechniek

Backwards chaining

Buiten spelen

Samen bij de deur picto plakken

Backwards chaining

Buiten spelen

Een meter voor de deur,

picto geven

Backwards chaining

Buiten spelen

Drie meter voor de deur

Picto geven

Backwards chaining

Buiten spelen

In de badkamer de picto geven

Backwards chaining

Buiten spelen

Overal in het gebouw

Picto geven

Nog twee

overdenkingen

Wat je eenmaal hebt gedaan

Wat je eenmaal hebt gedaan

Kun je dat altijd?

Het woord niet

Het woord niet

Het woord niet

Maakt het wel heel

interessant om het

wel te doen