Colloquial Amdo Tibetan Textbook 2013 安多口语

1

ཡ་ག་སར་ཚལ་ས་བསས།

The Tibetan Writing System

གསལ་བད་སམ་ཅ། 藏文 30个字母: Thirty Consonants

ཀ་ཁ་ག་ང་། ཅ་ཆ་ཇ་། ཏ་ཐ་ད་ན། པ་ཕ་བ་མ། ཙ་ཚ་ཛ་ཝ། ཞ་ཟ་འ་ཡ། ར་ལ་ཤ་ས། ཧ་ཨ།

3

དབངས་བཞ། （四个元音）: Four Vowels

གག་ག（ཨ） ཞབས་ཀ།（ཨ） འགང་བ།（ཨ） ན་ར།（ཨ）

4

འདགས་ཅན་བཞ། ཡ་ར་ལ་ཝ། 下加字: Four Subscripts

ཡ་བཏགས་བདན། ཀ་ཁ་ག་པ་ཕ་བ་མ།（这 7 个字用下加字 ཡ These 7 letters may take a ཡ

subscript.）རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་སད་ལ་ཡ་ཡག་བཏགས་ཚ་ཡ་བཏགས་ཟར། དཔར་ན། རང་གཞའ་ཡ་ག་ཀ་ཁ་ག་

པ་ཕ་བ་མ་བདན་ག་སད་ལ་ཡ་བཏགས་ཚ་ཀ་ཁ་ག་པ་ཕ་བ་མ་ཞས་འགར། དའ་ཀག་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་རང་གཞའ་ཡ་ག་རས་ལ་ཡ་

བཏགས་སར་ནས་བཀགས། དཔར་ན། ཀ་ཡག་ལ་མཚན་ན་ཀ་ཡ་བཏགས་ཀ་ཞས་བརད། འབ་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ཐག་མར་རང་

གཞའ་ཡ་་ག་བས་ནས་འག་ལ་ཡ་བཏགས་བ་དགས། དཔར་ན། ཀ་ཡག་ལ་མཚན་ན་ཐག་མར་རང་གཞའ་ཡ་ག་ཀ་བས་ནས་འག་ཏ་ཡ་

བཏགས་བས་ཚ་ཀ་ཞས་པ་ལ་བ་ཡན།

ར་བཏགས་བཅ་གས། ཀ་ཁ་ག་ཏ་ཐ་ད་པ་ཕ་བ་མ་ས་ཧ།（这 12个字用下加字 ར These 12 letters may take a

ར subscript.）རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་སད་ལ་ར་ཡག་བཏགས་ཚ་ར་བཏགས་ཟར། དཔར་ན། རང་གཞའ་ཡ་ག་ཀ་ཁ་

ག་ཏ་ཐ་ད་པ་ཕ་བ་མ་ས་ཧ་བཅས་བཅ་གས་ཀ་སད་ལ་ར་བཏགས་ཚ་ཀ་ཁ་ག་ཏ་ཐ་ད་པ་ཕ་བ་མ་ས་ཧ་ཞས་འགར། དའ་ཀག་སངས་ཀ་

རམ་པ་ན་རང་གཞའ་ཡ་ག་རས་ལ་ར་བཏགས་སར་ནས་བཀགས། དཔར་ན། ཀ་ཡག་ལ་མཚན་ན་ཀ་ར་བཏགས་ཀ་ཞས་བརད། འབ་

སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ཐག་མར་རང་གཞའ་ཡ་་ག་བས་ནས་འག་ལ་ར་བཏགས་བ་དགས། དཔར་ན། ཀ་ཡག་ལ་མཚན་ན་ཐག་མར་རང་

གཞའ་ཡ་ག་ཀ་བས་ནས་འག་ཏ་ར་བཏགས་བས་ཚ་ཀ་ཞས་པ་ལ་བ་ཡན།

ལ་བཏགས་དག ཀ་ག་བ་ཟ་ར་ས།（这 6 个字用下加字 ལ These 6 letters may take a ལ

subscript.）རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་སད་ལ་ལ་ཡག་བཏགས་ཚ་ལ་བཏགས་ཟར། དཔར་ན། རང་གཞའ་ཡ་ག་ཀ་ག་བ་

ཟ་ར་ས་བཅས་ལ་ཡ་སད་ལ་ར་བཏགས་ཚ་ཀ་ཁ་ག་ཏ་ཐ་ད་པ་ཕ་བ་མ་ས་ཧ་ཞས་འགར། དའ་ཀག་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་རང་གཞའ་ཡ་ག་

རས་ལ་ལ་བཏགས་སར་ནས་བཀགས། དཔར་ན། ཀ་ཡག་ལ་མཚན་ན་ཀ་ལ་བཏགས་ཀ་ཞས་བརད། འབ་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ཐག་མར་

རང་གཞའ་ཡ་ག་བས་ནས་འག་ལ་ལ་བཏགས་བ་དགས། དཔར་ན། ཀ་ཡག་ལ་མཚན་ན་ཐག་མར་རང་གཞའ་ཡ་ག་ཀ་བས་ནས་འག་ཏ་ལ་

ཡག་བས་ཚ་ཀ་ཞས་པ་ལ་བ་ཡན།

ཝ་བཏགས་བཅ་གས། ཀ་ཁ་ག་ཉ་ད་ཚ་ཞ་ཟ་ར་ལ་ཤ་ཧ།（这 12个字用下加字 ཝ These 12 letters may take

a ཝ subscript.）རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་སད་ལ་ཝ་ཡག་བཏགས་ཚ་ཝ་བཏགས་ཟར། དཔར་ན། རང་གཞའ་ཡ་ག་

ཀ་ཁ་ག་་ད་ཚ་ཞ་ཟ་ར་ལ་ཤ་ཧ་བཅས་བཅ་གས་ཀ་སད་ལ་ཝ་བཏགས་ཚ་ཀ་ཁ་ག་ཉ་ད་ཚ་ཞ་ཟ་ར་ལ་ཤ་ཧ་ཞས་འགར། དའ་ཀག་

སངས་ཀ་རམ་པ་ན་རང་གཞའ་ཡ་ག་དང་མཚངས། དཔར་ན། ཀ་ལ་ཀ་ཞས་བརད། འབ་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ཐག་མར་ཀ་བས་ནས་

འག་ལ་ཝ་བཏགགས་བ་དགས། དཔར་ན། ཀཡག་ལ་མཚན་ན་ཐག་མར་ཀ་ཡག་བས་ནས་འག་ཏ་ཝ་བཏགས་བས་ཚ་ཀ་ཞས་པ་ལ་བ་ཡན།

མག་ཅན་གསམ། ར་ལ་ས། 上加字: Three Superscripts

5

ར་མག་བཅ་གས། ར་ར་ར་ར་ར་ར་ར་ར་ར་ར་ར་ར། （这 12个字用上加字 ར These 12 letters may take

a ར superscript.）རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་མག་ལ་ར་ཡག་སར་ཚ་ར་མག་ཟར། དཔར་ན། རང་གཞའ་ཡ་ག་ཀ་

ག་ང་ཇ་་ཏ་ད་ན་བ་མ་ཙ་ཛ་བཅས་བཅ་གས་ཀ་མག་ལ་ར་བཏགས་ཚ་ར་ར་ར་ར་ར་ར་ར་ར་ར་ར་ར་ར་ཞས་འགར། དའ་ཀག་སངས་

ཀ་རམ་པ་ན་ར་ཡག་ག་རས་ལ་རང་གཞའ་ཡ་ག་སར་ནས་བཀགས། དཔར་ན། ར་ཡག་ལ་མཚན་ན་ར་ཀ་བཏགས་ར་ཞས་བརད། འབ་

སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ཐག་མར་ར་མགའ་མཚན་བད་རགས་བས་ནས་འག་ལ་རང་གཞ་ཡ་ག་བ་དགས། དཔར་ན། ར་ཡག་ལ་མཚན་ན་ཐག་

མར་ར་མག་བས་ནས་འག་ཏ་ཀ་ཡག་བས་ཚ་ར་ཞས་པ་ལ་བ་ཡན།

ལ་མག་བཅ། ལ་ལ་ལ་ལ་ལ་ལ་ལ་ལ་ལ་ལ། （这 10 个字用上加字 ལ These 10 letters may take a

ལ superscript.）རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་མག་ལ་ལ་ཡག་སར་ཚ་ལ་མག་ཟར། དཔར་ན། རང་གཞའ་ཡ་ག་ཀ་ག་ང་

ཅ་ཇ་ཏ་ད་པ་བ་ཧ་བཅས་བཅ་ཡ་མག་ལ་ལ་བཏགས་ཚ་ལ་ལ་ལ་ལ་ལ་ལ་ལ་ལ་ལ་ལ་ཞས་འགར། དའ་ཀག་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ལ་ཡག་ག་

རས་ལ་རང་གཞའ་ཡ་ག་སར་ནས་བཀགས། དཔར་ན། ལ་ཡག་ལ་མཚན་ན་ལ་ཀ་བཏགས་ལ་ཞས་བརད། འབ་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ཐག་

མར་ལ་མགའ་མཚན་བད་རགས་བས་ནས་འག་ལ་རང་གཞ་ཡ་ག་བ་དགས། དཔར་ན། ལ་ཡག་ལ་མཚན་ན་ཐག་མར་ལ་མག་བས་ནས་འག་

ཏ་ཀ་ཡག་བས་ཚ་ལ་ཞས་པ་ལ་བ་ཡན།

ས་མག་བཅ་གཅག ས་ས་ས་ས་ས་ས་ས་ས་ས་ས་ས།（这 11 个字用上加字 ས These 11 letters may take a

ས superscript.）རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་མག་ལ་ས་ཡག་སར་ཚ་ས་མག་ཟར། དཔར་ན། རང་གཞའ་ཡ་ག་ཀ་ག་ང་

ཅ་ཇ་ཏ་ད་པ་བ་ཧ་བཅས་བཅ་གཅག་ག་མག་ལ་ས་བཏགས་ཚ་ས་ས་ས་ས་ས་ས་ས་ས་ས་ས་ས་ཞས་འགར། དའ་ཀག་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ས་

ཡག་ག་རས་ལ་རང་གཞའ་ཡ་ག་སར་ནས་བཀགས། དཔར་ན། ས་ཡག་ལ་མཚན་ན་ས་ཀ་བཏགས་ས་ཞས་བརད། འབ་སངས་ཀ་རམ་པ་

ན་ཐག་མར་ས་མགའ་མཚན་བད་རགས་བས་ནས་འག་ལ་རང་གཞ་ཡ་ག་བ་དགས། དཔར་ན། ས་ཡག་ལ་མཚན་ན་ཐག་མར་ས་མག་བས་

ནས་འག་ཏ་ཀ་ཡག་བས་ཚ་ས་ཞས་པ་ལ་བ་ཡན།

བརགས་ཡག། 叠字 Stacked Letters

ར་མག་ཡ་བཏགས་ཅན་གསམ། ར་ར་ར།（这 3个字用上加字 ར 下加字 ཡ These 3 letters may take

both a ར superscript and a ཡ subscript.）རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་མག་ལ་ར་ཡག་

སར་རས་སད་ད་ཡ་ཡག་བཏགས་ཚ་ར་མག་ཡ་བཏགས་ཅན་ཟར། དཔར་ན། རང་གཞའ་ཡ་ག་ཀ་ག་མ་གསམ་ག་མག་ལ་ར་སར། སད་ད་

ཡ་བཏགས་ཚ་ར་ར་ར་ཞས་འགར། དའ་ཀག་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ར་ཡག་ག་རས་ལ་རང་གཞའ་ཡག་དང་ད་ནས་ཡ་བཏགས་ཡན། དཔར་

ན། ར་ཡག་ལ་མཚན་ན་ར་ཀ་བཏགས་ས་ཡ་བཏགས་ར་ཞས་བརད། འབ་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ཐག་མར་ར་མགའ་མཚན་བད་རགས་

བས། དའ་འག་ལ་རང་གཞ་ཡ་ག་བས་ནས་སད་ལ་ཡ་བཏགས་འདགས་དགས། དཔར་ན། ར་ཡག་ལ་མཚན་ན་ཐག་མར་ར་ཡག་བས། དའ་

འག་ལ་ཀ་ཡག་བས་ནས་སད་ལ་ཡ་བཏགས་ཚ་ར་ཞས་པ་ལ་བ་ཡན།

6

ས་མག་ཡ་བཏགས་ཅན་ལ་། ས་ས་ས་ས་ས།（这 5个字用上加字 ས 下加字 ཡ These 5 letters may

take both a ས superscript and a ཡ subscript.）རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་མག་

ལ་ས་ཡག་སར་རས་སད་ད་ཡ་ཡག་བཏགས་ཚ་ས་མག་ཡ་བཏགས་ཅན་ཟར། དཔར་ན། རང་གཞའ་ཡ་ག་ཀ་ག་པ་བ་མ་བཅས་ལ་ཡ་མག་

ལ་ས་སར། སད་ད་ཡ་བཏགས་ཚ་ས་ས་ས་ས་ས་ཞས་འགར། དའ་ཀག་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ས་ཡག་ག་རས་ལ་རང་གཞའ་ཡག་དང་ད་ནས་

ཡ་བཏགས་ཡན། དཔར་ན། ས་ཡག་ལ་མཚན་ན་ས་ཀ་བཏགས་ས་ཡ་བཏགས་ས་ཞས་བརད། འབ་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ཐག་མར་ས་

མགའ་མཚན་བད་རགས་བས། དའ་འག་ལ་རང་གཞ་ཡ་ག་བས་ནས་སད་ལ་ཡ་བཏགས་འདགས་དགས། དཔར་ན། ས་ཡག་ལ་མཚན་ན་

ཐག་མར་ས་ཡག་བས། དའ་འག་ལ་ཀ་ཡག་བས་ནས་སད་ལ་ཡ་བཏགས་ཚ་ས་ཞས་པ་ལ་བ་ཡན།

ས་མག་ར་བཏགས་ཅན་ལ་། ས་ས་ས་ས་ས།（这 5个字用上加字 ས 下加字 ར These 5 letters may

take both a ས superscript and a ར subscript.）རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་མག་

ལ་ས་ཡག་སར་རས་སད་ད་ར་ཡག་བཏགས་ཚ་ས་མག་ར་བཏགས་ཅན་ཟར། དཔར་ན། རང་གཞའ་ཡ་ག་ཀ་ག་པ་བ་མ་བཅས་ལ་ཡ་མག་

ལ་ས་སར། སད་ད་ར་བཏགས་ཚ་ས་ས་ས་ས་ས་ཞས་འགར། དའ་ཀག་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ས་ཡག་ག་རས་ལ་རང་གཞའ་ཡག་དང་ད་ནས་

ར་བཏགས་ཡན། དཔར་ན། ས་ཡག་ལ་མཚན་ན་ས་ཀ་བཏགས་ས་ར་བཏགས་ས་ཞས་བརད། འབ་སངས་ཀ་རམ་པ་ན་ཐག་མར་ས་

མགའ་མཚན་བད་རགས་བས། དའ་འག་ལ་རང་གཞ་ཡ་ག་བས་ནས་སད་ལ་ར་བཏགས་འདགས་དགས། དཔར་ན། ས་ཡག་ལ་མཚན་ན་

ཐག་མར་ས་ཡག་བས། དའ་འག་ལ་ཀ་ཡག་བས་ནས་སད་ལ་ར་བཏགས་ཚ་ས་ཞས་པ་ལ་བ་ཡན།

ཁ་སན་ག་ཡ་ག ཧ། （新加字）A dditional Letter ཧ་ཞས་པའ་སད་ཀ་གདངས་མཚན་བད་ལ་གསར་ཏ་ཁ་སན་

བས་པའ་ཡ་ག་ཡན།

རས་འཇག་བཅ། ག་ང་ད་ན་བ་མ་འ་ར་ལ་ས། （后加字 10个）10 Suffixes རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་རས་ས་འཇག་

པས་ན་རས་འཇག་ཟར། དར་ག་ང་ད་ན་བ་མ་འ་ར་ལ་ས་བཅས་ཡ་ག་བཅ་ཡད།

སན་འཇག་ལ་། ག་ད་བ་མ་འ། （前加字 5个）5 Prefixes རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་སན་ད་འཇག་པས་ན་སན་འཇག་

ཟར། དར་ག་ད་བ་མ་འ་བཅས་ཡ་ག་ལ་ཡད།

ཡང་འཇག་གས། ད་ས། （后后加字 2个）2 Second Suffixes རང་གཞའ་ཡ་ག་རམས་ཀ་རས་ས་འཇག་

པའ་ཡ་གའ་ག་ང་ད་ན་བ་མ་འ་ར་ལ་ས་བཅས་བཅ་ཡ་རས་ས་ཡང་བསར་འཇག་འཇག་པས་ན་ཡང་འཇག་ཟར།

མ་འཇག་པ་་ཤ། ཀ་ཁ་ཅ་ཆ་ཇ་་ཏ་ཐ་པ་ཕ་ཙ་ཚ་ཛ་ཝ་་ཞ་ཟ་ཡ་ཤ་ཧ་ཨ།（单语基 20个——无前后上下加字的语

7

基字）20 that are not used as prefixes or suffixes སན་འཇག་ལ་དང་རས་འཇག་བཅ། ཡང་འཇག་

གས་བཅད་ཕད་པའ་ཤལ་ཏ་ཀ་ཁ་ཅ་ཆ་ཇ་་ཏ་ཐ་པ་ཕ་ཙ་ཚ་ཛ་ཝ་་ཞ་ཟ་ཡ་ཤ་ཧ་ཨ་བཅས་གསལ་བད་་ཤ་ཡད་ལ། ད་རམས་ཡང་འཇག་དང་རས་འཇག ཡང་

འཇག་གང་དའང་མ་གཏགས་པས་ན་མ་འཇག་པའ་ཡ་ག་ཟར།

ཡ་གའ་གབ་ཚལ་ཐད་ཀ་ངས་འཛན། （范例）Composition of Words

བསགས།—སན་འཇག(བ) མང་གཞ(ག) མག་ཅན(ས)

འདགས་ཅན(ར) རས་འཇག(ག) ཡང་འཇག(ས)

དབངས་ཡག(གག་ག)

འབར།—སན་འཇག (འ) མང་གཞ(བ) འདགས་ཅན(ཡ)

རས་འཇག(ར) དབངས་ཡག(ན་ར)

འབངས།—སན་འཇག(འ) མང་གཞ(བ) རས་འཇག(ང)

ཡང་འཇག(ས)

8

སབ་ཚན་དང་པ། 第一课 Lesson 1

འཚམས་

འད ། Greetings问候

ཁད་བད་མ། （你好！ How are you? ）

一、 ཚག་གབ། 句子

Sentences

ཁད་བད་མ། 你好！ How are you?

ཁད་བད་མ་ཡན་ན། 你好吗？ A re you well?

9

ཞས་ག་ཧ་ག 很好。 Very well.

ང་ར་ཞས་ག་ཧ་ག 我也很好。 I’mverywell, too.

ཁའ་ཧང་ང་ཆ་མ་རད། 你的身体怎么样? How is your

health?

ཁའ་སབ་སང་ཆ་མ་རད། 你的学习怎么样? How are your

studies?

ད་ར་གཟག་མ་ལད་ཀ 不太忙。 Not too busy.

一、 ཁ་བར། 情景会话 Dialogue

1、

ཟ་བ། ཁད་བད་མ་ཡན་ན།

达娃：你好吗？

Dawa: A re you well?

བཀ་ཤས། བད་མ་ཡན། ཁད་བད་མ་ཡན་ན།

扎西：好。你呢？

Tashi: I am well. A re you well?

ཟ་བ། ང་ར་བད་མ་ཡན།

达娃：我也很好。

10

Dawa: I am also well.

2、

སལ་མ། ཚ་རང་། ཁད་བད་མ།

卓玛：才让，你好！

Drolma: Tsering, how are you?

ཚ་རང་། ཁད་བད་མ། སལ་མ།

才让：你好，卓玛。

Tsering: How are you, Drolma?

སལ་མ། ཁ་སང་ད་རང་ལས་ཕང་མ་བད་ར་མད་ལ།

卓玛：这两天身体没有什么不舒服的吧？

Drolma: Have you been unwell these days?

ཚ་རང་། མད་ཀ མད་ཀ ཞས་ཀ་བད་ག ཁའ་ཧང་ང་ཆ་མ་རད།

才让：没有，没有，很舒服，你的身体怎么样？

Tsering: No, no, very well. How is your health?

སལ་མ། ཞས་ཀ་ཧ་ཀ བཀའ་དན་ཆ།

卓玛：很好，谢谢！

Drolma: Very well, thank you.

3、

་མ། བཀ་ཤས། ད་བར་བ་བ་གང་ན་ལས་ག་ནས།

尼玛：扎西，最近在哪儿工作？

Nyima: Tashi, where are you working lately?

11

བཀ་ཤས། ད་བར་དངལ་ཁང་ན་བ་བ་ལས་ག་ཡད།

扎西：最近在银行里工作。

Tashi: I am working in a bank lately.

་མ། ཁ་སང་ད་རང་བ་བ་ཆ་མ་རད།

尼玛：这两天工作怎么样？

Nyima: How is your work these days?

བཀ་ཤས། ད་ར་གཟག་བལ་བ་ཆ་ར་མད་ཀ ཁའ་སབ་སང་ཆ་མ་རད།

扎西：不是那么忙，你的学习怎么样？

Tashi: Not too busy. How are your studies?

་མ། ད་སབ་མག་བརམས་རང་ཡན་ན་ག་ད་ར་གཟག་མ་ལད་ཀ

尼玛：是因为刚开学而不是那么忙。

Nyima: SinceIjuststarted,it’snottoobusy.

བཀ་ཤས། རན་ལན་ག་ལས་བ་ཨ་མང་ག

扎西：作业每天都很多吗？

Tashi: Do you have a lot of homework every day?

་མ། ཙག་ག་གཟག་མང་ག

尼玛：有点儿多。

Nyima: It’salittlebitmuch.

ཚག་འགལ། 注释 Notes

① ཁད་བད་མ་ཡན་ན། 你好吗？ A re you well?

12

བད་པའ་རན་ལན་ག་འཚམས་འདའ་སད་ཆ་གཟག་ཡན། ཕ་རལ་པས་ལན་འདབས་སབས་རང་ད་ཀ་ཕང་བའ་གནས་ཚལ་ལ་བལས་ནས་ང་བད་མ་ཡན་

ཞས་བཤད་ཆག རན་ལན་ད་ང་ཤས་པའ་མ་ཕན་ཚན་བར་ལ་བཀལ་དགས།是藏族日常的问候语。对方回答时按自己的身体状况来

回答，如：“我很好”等，一般用于熟人之间。

A n everyday greeting. The other person will reply, ང་བད་མ་ཡན་“Iamwell,”depending

on their physical health. This is used for general acquaintances.

②ཁད་བད་མ། 你好！ How are you?

བད་པའ་རན་ལན་ག་འཚམས་འདའ་སད་ཆ་གཟག་ཡན། ད་ན་གནས་ར་དས། ཚགས་ར་སགས་ལ་བལ་མ་དགས་པར་ས་ར་བཀལ་སད་བས་ན་ཆག ཕ་རལ་པས་ལན་འདབས་སབས་བད་

མའམ་ཡང་ན་ཁད་བད་མ་གང་རང་བཤད་ཆག 是藏族日常的问候语，任何场合、任何时间以及任何人都可以使用，

对方回答时应该要说“好”／“你好”。A n everyday greeting. It is appropriate for all

situations and people. The other person will reply, བད་མ་ “Well”orཁད་བད་མ་ “How

areyou?”

三、 ཐ་སད། 生词

Vocabulary

ཁད། 你

you

ཁད་ཆ། 你们 you(plural)

ང་། 我 I, me

ང་ཆ། 我们 we, us

ཁར་དག། 他 he, him

13

ཁར་ཆ། 他／她们 they

ཁར་གས་ཀ། 他／她俩 those two

མར་དག། 她 she, her

བད་མ། 好 well

ཚང་མ། 都 all

ཨ་ཕ། 爸爸 father, dad

ཨ་མ། 妈妈 mother, mom

དག་རན། 老师 teacher

སབ་མ། 学生 student

ཧང་ང་། 身体

body

བ་བ། 工作 work

བལ་བ། 忙 busy

བཟའ་མ། 家人 family members

ཧ་མ། 父母 parents

14

ཆད་སད་ཀ་མང་། 专名 Proper Names

ཚ་རང་། 才让 Tsering ཟ་བ།

达瓦 Dawa

བཀ་ཤས། 扎西 Tashi སལ་མ།

卓玛 Drolma

་མ། 尼玛 Nyima

四、 མང་ཚག་དང་ཚག་གབ་རས་བཤད། 词汇与句子扩展 Vocab

and Sentence Building ཁད།

བད་མ། 你好！ How are you?

ཁད་གས་ཀ།

བད་མ་ཡན་ན། 你俩好吗？ A re you two well?

15

ཁད་ཆ་ཚང་མ།

ད་བར་ཆ་མ་རད། 你们大家最近怎么样？How are you

all lately?

ཁད་ཀ་ཨ་ཕ་ར་ཨ་མ།

ཅང་ཁའ་ག་མད་ལ། 你父母的身体怎么样？A re your

parents unwell?

ཁད་ཀ་ཡའ་ག་མ་ཚང་མ།

བད་མ་སད་པ་ཡན་ན། 你的家人都好吗？ A re all your

family members well and happy?

ཁར་དག

བད་སང་ནས། 他走了吗？Did he leave?

མར་དག

ཡང་ར་ཨ་རད། 她要来吗？Is she coming?

ཁར་གས་ཀའ་

བ་བ་ཆ་མ་རད། 他俩的工作怎么样？How is their (that

pair’s)work?

ཁར་ཆ་ཚང་མའ་

ཧང་ང་ཆ་མ་རད། 他们的身体怎么样？How are all

their health?

ཁར་ག་ཕ་བ

ཁའ་ག་ན་ཆ་མ་རད། 他哥哥的病怎么样？How is his

16

brother’sillness?


① མར་དག་ཡང་ར་ཨ་རད། 她要来吗？ Is she coming?

སར་ཐན་དང་ཡང་། ཤག་གསམ་ན་དན་གཅག་དང་། ཐན་ན་འདས་པ་སན་བད་ཀ་ལས་ཚག་དང་། ཡང་ན་ད་ལ་བ་དང་མ་འངས་པ། ཤག་ན་སལ་ཚག་ག ཐན་བཏང་ཞས་པའ་བཏང་

ན་འདས་པ་སན་བད་ཀ་ཚག་གགས་དང་། ཡང་རས་ཞས་པའ་ར་ན་མ་འངས་པ་སན་བད་ཀ་ཚག་གགས་ཡན།藏语当中一般 ཐན 和 ཡང 还有 ཤག 三个字

的内容相同，用法各异。ཐན 是过去式，ཡང 是将来式和现在式，ཤག 是命令词，ཐན་བཏང་中的 བཏང་

是过去式的助词， ཡང་རས་中的 ར 是将来式的助词。In Tibetan, there are three forms of the

verb“tocome”:ཐན་ (past) ཡང་ (present and future ) and ཤག་ (imperative). The

auxiliary བཏང་ is also used with ཐན་བཏང་ to indicate past tense, and ར is used with

ཡང་རས་ to indicate future tense.

五、 སང་གཞ། 练习

Exercises

1、ཁ་བར་འཐས་ཚང་ད་གཏང་བ། Fill in the blanks for the dialogue.

1) A : ཁད་བད་མ། B:

（）

2) A 、 B: ཁད་བད་མ། C:

（）

3) ཟ་བ། ཁད་བད་མ་ཡན་ན།

17

བཀ་ཤས།（）ཁད་བད་མ་ཡན་ན།

ཟ་བ། （）ཚ་རང་བད་མ་ཡན་ན།

བཀ་ཤས།（）ང་ཆ

（）

2、 ཁར་ཡག་དང་བསན་ནས་ཁ་བར་ཡད་པ། Make a dialogue for the following

situations.

1) ཁད་ར་ཁའ་སབ་གགས་བར་ག་འཚམས་འདའ་ཁ་བར་གཟག་ཤས།

2) ཁད་ཁའ་གགས་པ་ག་ཧ་མ་གས་ར་ཐག་རས་ཀ་འཚམས་འདའ་ཁ་བར་གཟག་ཤས།

3) སབ་ཁང་ནས་དག་སབ་བར་ག་འཚམས་འདའ་ཁ་བར་གཟག་ཤས།

3、 ཡ་གའ་འདན་སངས་སང་བ། Reading practice

1) ཀག་པ་དང་འབ་བ། Read aloud and write.

བད་མ། ཨ་ཕ། ཨ་མ། དག་རན། སབ་མ། སབ་གགས། སབ་ག སབ་ཁང་། གགས་པ། ཕ་མ། ཐག བར།

2) གཤམ་ག་མང་ཚག་ས་སའ་ས་དང་དན་མཚངས་མན་བསར་བ། Compare the pronunciation and

meaning of the words in each pair.

ཡར་མར།——ཡར་མ། ལམ་པ།——ཟམ་པ།

18

ནད་པ།——དད་པ། ཁང་བ།——གང་བ།

ལག་པ།——ཐག་པ། ཆར་བ།——ཚར་བ།

3) གཤམ་གསལ་ག་ཡ་ག་འད་དག་བསར་ནས་མ་འད་སའ་ཁད་པར་ཤད། Explain the difference

between the words in each pair.

ངང——དངངས། པག——པགས།

དབ——འདབས། འདབ——འདབས།

མདང——མདངས། ནང——ནངས།

པ་ཏ་ལ།

19

སབ་ཚན་གས་པ། 第二课 Lesson 2

ཐག་འཕད། Meeting New People 相识

ཁའ་མང་ང་ཆ་ཟར་ར།（你叫什么名字？What Is Your Nam


Sentences

ངའ་མང་ང་ཚ་རང་ཟར་ར། 我叫才让。My name is Tsering.

ཁད་ང་ཤས་ན་ང་ཞས་ག་དགའ་ནས། 认识你我很高兴。I am very pleased to meet

you.

མར་དག་དག་རན་མ་རད། སབ་མ་རད། 她不是老师，她是学生。She is not a

teacher. She is a student.

ངས་ང་སད་གཟག་ཡད། 我介绍一下儿。I will introduce you.

ཁད་གང་ང་འག་ག་ནས། 你去哪儿？Where are you going?

དག་རན་་མ་ཡའ་ན་ཨ་ཡད་ག། 尼玛老师在家吗？Is Teacher Nyima at

home?

ནང་ང་ཤག 请进！Come in.

二、 ཁ་བར། 情景会话 Dialogue

20

1、

ཚ་རང་། ངའ་མང་ང་ཚ་རང་ཟར་ར། ང་ཨ་ར་ག་ཡན། ཁའ་མང་ ང་ཆ་ཟར་ནས།

才让：我叫才让，我是美国人，你叫什么名字？

Tsering: My name is Tsering. I am A merican. What is your

name?

སལ་མ། ངའ་མང་ང་སལ་མ་ཟར་ར།

卓玛：我叫卓玛。

Drolma: My name is Drolma.

ཚ་རང་། ཁད་ང་ཤས་ན་ང་ཞས་ག་དགའ་ནས།

才让：认识你我很高兴。

Tsering: I am very pleased to meet you.

སལ་མ། ཁད་ང་ཤས་ན་ང་ར་ཞས་ག་དགའ་ནས།

卓玛：认识你我也很高兴。

Drolma: I am very pleased to meet you, too.

ཚ་རང་། མར་དགའ་མང་ང་ཆ་ཟར་ན་རད། རལ་ཁབ་གང་ག་ རད།

才让：她叫什么名字？是哪国人？

Tsering: What is her name? What country is she from?

སལ་མ། མར་དགའ་མང་ང་མ་ཏག་ཟར་ན་རད། ཧ་རན་ས་ག་རད།

卓玛：她叫梅朵，是法国人。

Drolma: Her name is Metok. She is French.

ཚ་རང་། མར་དག་དག་རན་ཨ་རད།

才让：她是老师吗？

21

Tsering: Is she a teacher?

སལ་མ། མར་དག་དག་རན་མ་རད། སབ་མ་རད།

卓玛：她不是老师，是学生。

Drolma: She is not a teacher. She is a student.

2、

སལ་མ། བཀ་ཤས། ཁར་དག་ས་རད།

卓玛：扎西，他是谁？

Drolma: Tashi, who is that?

བཀ་ཤས། སལ་མ། ངས་ང་སད་གཟག་ཡད། འད་ངའ་ཕ་བ་ཡན།

扎西：卓玛，我来介绍一下，这是我哥哥。

Tashi: Drolma, I will introduce you. This is my elder

brother.

བམས་པ། ངའ་མང་ང་བམས་པ་ཟར་ར། ཁད་ང་ཤས་ན་ང་ཞས་ག་དགའ་ག།

先巴：我叫先巴，认识你我很高兴。

Jampa: My name is Jampa. I am very pleased to meet you.

སལ་མ། ཁད་ང་ཤས་ན་ང་ར་ཞས་ག་དགའ་ག

卓玛：认识你我也很高兴。

Drolma: I am very pleased to meet you, too.

བཀ་ཤས། ཁད་གང་ང་འག་ག་ནས།

扎西：你要去哪儿？

Tashi: Where are you going?

22

སལ་མ། ང་མཚ་སན་མ་རགས་སབ་ཆན་ནང་ན་འག་ག ཁད་གས་ཀ་ གང་ང་འག་ག་ནས།

卓玛：我要去青海民族大学，你俩要去哪儿？

Drolma: I am going to Qinghai Nationalities University.

Where are you two going?

བམས་པ། ང་གས་ཀ་ཚང་ཁང་ནང་ང་འག་ག

先巴：我俩要去商店。

Jampa: We two are going to the store.

སལ་མ། ཡ། བད་མ་ཤས།

卓玛：好，再见!

Drolma: Ok. Goodbye! (lit. Be well!)

བཀ་ཤས། ／བམས་པ། ཡ། བད་མ་ཤས།

扎西／先巴：好，再见！

Tashi / Jampa: Ok. Goodbye!

3、

ཚ་རང་། རན་ཟ་བ་ཡའ་ན་ཨ་ཡད་ག

扎西：达娃老师在家吗？

Tsering: Is Teacher Dawa home?

སལ་མ། ཡད་ག ཁད„„

卓玛：在。你是„„

23

Drolma: Yes, he is. You are?

ཚ་རང་། ང་རན་ཟ་བ་ག་སབ་མ་ཡན། ངའ་མང་ང་ཚ་རང་ཟར་ར། ཁད„„

才让：我是达娃老师的学生，我叫才让。你是„„

Tsering: IamTeacherDawa’sstudent.MynameisTsering.A nd

you?

སལ་མ། ངའ་མང་ང་སལ་མ་ཟར་ར། ང་རན་ཟ་བ་ག་ཞ་མ་ཡན། ནང་ང་ཤག

卓玛：我叫卓玛，我是达娃老师的女儿，进来。

Drolma: MynameisDrolma.IamTeacherDawa’sdaughter.Come

in.

ཚ་རང་། འ་ཡ། བཀའ་དན་ཆ།

才让：好的，谢谢！

Tsering: Ok, thank you.


① ཟར་ནས་དང་ཟར་ན་ཡན། ཟར་ན་གསམ་དན་གཅག རན་ལན་ད་ད་བར་འཇག དཔར་ན། ཁའ་མང་ང་ཆ་ཟར་ནས་དང་ཁའ་མང་ང་ཆ་ཟར་ན་ཡན། ཁའ་མང་ང་ཆ་ཟར་ར་ཞས་

པར་ལན་འདབས་སབས་ངའ་མང་ང་ཚ་རང་ཟར་ར་ཞས་བཤད་ན་ར་ཆག ཟར་ནས 和 ཟར་ན་ཡན། ཟར་ར་三句内容相同，用在疑问句中。

如：ཁའ་མང་ང་ཆ་ཟར་ནས་／ཁའ་མང་ང་ཆ་ཟར་ན་ཡན།／ཁའ་མང་ང་ཆ་ཟར་ར 这句话对方回答的时候可以说 “ངའ་མང་ང་ཚ་རང་ཟར་

ར”。ཟར་ནས་, ཟར་ན་ཡན་, and ཟར་ར་ can all be used for direct questions. When someone asks,

ཁའ་མང་ང་ཆ་ཟར་ར་ “What is your name?” the other person can reply, ངའ་མང་ང་ཚ་རང་ཟར་ར “My name

is Tsering.”

② ཟར་ན་རད་ཅས་པ་ཁར་དག་དང་མར་དག་སགས་ཀ་རས་ས་སར་ཆག དཔར་ན། ཁར་དགའ་མང་ང་ཆ་ཟར་ན་རད་ཅས་པ་ཕ་རལ་བས་ལན་འདབས་སབས་ཁར་དགའ་མང་ང་ཚ་

24

རང་ཟར་ན་རད་ཅས་བཤད་ཆག ཟར་ན་རད་用在他、她等第三人称的后面。如： ཁར་དགའ་མང་ང་ཆ་ཟར་ན་རད།对方回答时

可以说 ཁར་དགའ་མང་ང་ཚ་རང་ཟར་ན་རད། ཟར་ན་རད་ is used for the third person. For example: ཁར་དགའ་མང་

ང་ཆ་ཟར་ན་རད་ “What is his name?” to which one can reply, ཁར་དགའ་མང་ང་ཚ་རང་ཟར་ན་རད་ “His name

is Tsering.”

③ ཁད„„འདའ་ནང་དན་ན་ཁད་ས་ཡན་ཞས་པའ་དན་ཡན། 你是„„意思是“你是谁？” ཁད„„“You?” means

“Who are you?”

三、 ཐ་སད། 生词 New Words

མང་། 名字

name

ཟར། 叫

to be called

ང་ཤས། 认识 to know, to meet

དགའ། 高兴 happy, pleased

ཆ། 什么 what

སབ་མ། 学生 student

ས། 谁

25

who

འད། 这

this

ཕ་བ། 哥哥 elder brother

རལ་ཁབ། 国家

country

ང་སད། 介绍 introduce

འག། 去／走 to go

སང་། 去 to go

གང་། 哪儿 where

ཡའ། 家 home

ཚང་ཁང་། 商店

store

སབ་ཆན། 大学 university

ཚད་ལ། 试 to try

ལ་ཁང་། 宿舍 dormitory

26


མཚ་སན། 青海 Qinghai (Kokonor) ཨ་ར། 美国 A merican

ཧ་རན་ས། 法国 French

མཚ་སན་མ་རགས་སབ་ཆན།青海民族大学 Qinghai Nationalities University

四、མང་ཚག་དང་ཚག་གབ་རས་བཤད། 词汇与句子扩展 Vocab and Sentence

Building

ངས།

ང་སད་གཟག་ཡད། 我介绍一下。 I will introduce

[you].

ངས་ཁད།

ང་སད་གཟག་ཡད། 我给你介绍一下。 I will

introduce you.

ངས་ཁད་ཁར་དག

ང་སད་གཟག་ཡད། 我给他介绍一下你。I will

introduce you to him.

27

ངས་ཁད་ཆ། ང་སད་གཟག་ཡད། 我给你们介绍一下。 I will

introduce you (pl).

ཁས།

ང་སད་གཟག་ཤས། 你介绍一下。 Introduce [me].

ཁས་ང་།

ང་སད་གཟག་ཤས། 你给我介绍一下。Introduce me.

ཁས་ཁར་དག

ང་སད་གཟག་ཤས། 你给他介绍一下。Introduce him.

ཁས་ཚང་མ།

ང་སད་གཟག་ཤས། 你给大家介绍一下。 Introduce

everyone.

五、སང་གཞ། 练习 Exercises

1、 ཁ་བར་འཐས་ཚང་ད་གཏང་བ། Fill in the blanks in the dialogue.

1) A : སན་པ།（）

B:ངའ་མང་ང་་མ་ཟར་ར།

A : སན་པ་གན་ག་（）

28

B:ཁའ་མང་ང་ཚ་རང་ཟར་ན་རད།

2) A : མར་དག（）

B: ཡན། ངའ་ཧང་མ་ཡན།

A : མར་དགའ་（）

B: མར་དགའ་མང་ང་སལ་མ་ཟར་ན་རད།

3) A :（）

B: ཡན། ང་ཕ་གང་བའ་སབ་མ་ཡན།

A : ཁད་བལ་བ་ཨ་ཆ་ག

B:（）ཁད་བལ་བ་ཨ་ཆ་ག།

A :（）

4) A : ད་རང་ཁད་ཨ་དགའ་ག

B: （）ཁད་ཨ་དགའ་ག

A : （）

2 、དས་ལན་འདབས་པ། Answer the questions.

1) ཁས་མང་ང་ཆ་ཟར་ར།

29

2) ཁད་ཕ་ཡལ་གང་ག་ཡན།

3) ཁད་གང་ནས་ཡང་ན་ཡན།

4) ཁད་མཚ་སན་ན་ནམ་ཡང་ནས།

5) འད་ན་ཁད་གགས་པ་ཨ་ཡད།

6) ཁས་རང་ག་གགས་པ་ང་སད་གཟག་ཤས།

3 、ཁར་ཡག་དང་བསན་ནས་ཁ་བར་ཡད་པ། Write dialogues for the following

situations.

1) ཁད་ར་ཁའ་བད་ཀ་གགས་པ་ང་ཐག་རས་ཀ་ཕན་ཚན་བར་ག་འཚམས་འད་ར་མང་འད་བ་སགས་ཀ་ཁ་ བར་གཟག་ཤས།

2) ཁས་རང་ག་ན་བ་ལ་ཁར་དགའ་གགས་པ་ག་མང་། ཧང་བ་ར་བ་བ་ག་གནས་ཚལ་སགས་ཀ་སར་ནས་ཁ་ བར་གཟག་ཤས།

4 、ཡང་དང་ཡང་ད་ཀག་པ། Read several times:

ངས་ཚ་རང་ང་ཤ ཁར་དག་མཚ་སན་མ་རགས་སབ་ཆན་ག་སབ་མ་གཟག་རད། ཁར་དག་ང་ཤ་ན་ང་ ཞས་ག་དགའ་ག ཁར་དགའ་ཨ་ཕ་སན་པ་གཟག་རད། ཨ་མ་དག་རན་གཟག་རད། ཁར་གས་ཀའ་ཧང་བ་ཞས་ཀ་ཧ་ག བ་བ་ར་བལ་བ་ཆ་ག ཁར་དགའ་ཧང་མ་ར་སབ་མ་གཟག་རད། མར་དག་བལ་བ་ད་མ་གཟག་མ་ཆ་ག

5、ཡ་གའ་འདན་སངས་སང་བ།

1) ཀག་པ་དང་འབ་བ། Read aloud and write.

ད་ཁང་། ཆང་ཁང་། ཟ་ཁང་།

མགན་ཁང་། ཚང་ཁང་། ཁམ་ར།

དཔ་ཆ། འབ་དབ། ཞ་སག

སམ་སག སག་སམ། ཚག་མཛད།

རས་གར། ས་ནག ར།

30

ནར། ལག ར་མ།

གངས་ར། ར་ཐང་། ནགས་ཚལ།

མ་ཏག སན། ས།

ད་མ། ཤལ་ས། སག་ཙ།



འག།——འགར། ཡང་།——ཤག

ཧར་ཁ།——ཚར་ཁ། སབ།——སབས།

ང་འཕར།——ང་བལ། མག་ཤལ——མག་ཆ།

6、ཡང་དང་ཡང་ད་བཏན་ནས་ཚག་བསག་དགས། Recite aloud and use in a sentence.

མང་ང་།

ས་ང་ཤ།

གང་ན།

ཚང་ཁང་།

ངའ་གགས་པ།

ཟ་བ་ག་གགས་པ།

ང་སད།

31

སབ་ཚན་གསམ་པ། 第三课 Lesson 3

ལམ་འད་

བ། Directions问路

ཁད་གང་ན་བསད་ཡད་ནས།（你住在哪儿？ Where do you live?）


Sentences

ཁད་གང་ན་བསད་ཡད་ནས། 你住在哪儿？Where do you live?

32

ཕ་གང་བ་ག་སབ་མ་ག་ལ་ཁང་ནང་ན་བསད་ཡད། 住在留学生宿舍。I live in the

exchangestudents’dormitory.

ས་ག་ཨང་རགས་ད་ཡན། 门牌号是多少？What is the room number? (lit.

What is the number on the door?)

བཀ་ཤས་ཚ་རང་ག་ཡའ་གང་ན་ཡད་ནས་ན་ཨ་ཤས། 你知道扎西才让的家在哪儿吗？Do

youknowwhereTashiTsering’shomeis?

ཁད་རང་ཕབས་པར་དགའ་བས་ཞ། 欢迎你的到来。You are welcome to come.

མར་དག་རན་ད་འག་ག་ག 她经常去。She goes regularly.

རངས་འཁར་ར་གང་ནས་འདག་དག་ན་རད། 在哪儿坐车？Where do you get on the

bus?

二、 ཁ་བར། 会话 Dialogue

1、

ཟ་བ། ཁད་གང་ན་བསད་ཡད་ནས།

达娃：你住在哪儿？

Dawa: Where do you live?

བཀ་ཤས། ཕ་གང་བ་ག་སབ་མ་ག་ལ་ཁང་ནང་ན་བསད་ཡད།

扎西：住在留学生的公寓。

33

Tashi: I live in the exchange students’ dormitory.

ཟ་བ། ཐག་ཁང་ད་བ་ག ད་ཐག་ཡན།

达娃：几号楼？几楼？

Dawa: Which building? Which floor?

བཀ་ཤས། ཐག་ཁང་དང་བ་ག་སམ་ཐག་ཡན།

扎西：一号楼，三楼。

Tashi: Building 1,third floor.

ཟ་བ། ས་ག་ཨང་རགས་ད་ཡན།

达娃：门牌号是多少？

Dawa: What room number?

བཀ་ཤས། 308ཡན། ཁད་གང་ན་བསད་ཡད་ནས།

扎西： 308 号，你住在哪儿？

Tashi: Number 308. Where do you live?

ཟ་བ། ང་གངས་རན་ལམ་ག་ས་རགས་ཨང་28་པ་གཐག་ཁང་ལ་བ་ག་ས་ཐག་ག་201ན་བསད་ཡད། ཁད་རང་

ཕབས་པར་དགའ་བས་ཞ།

达娃：我住在岗尖路 28 号，5号楼二层 201号房间，欢迎你到我

家来。

Dawa: I live at 28 Ganggyen Road, building 5, 2nd floor,

number 201. You are welcome to come.

34

བཀ་ཤས། བཀའ་དན་ཆ།

扎西：谢谢。

Tashi: Thank you.

2、

དན་འགབ། ཚ་རང་བཀ་ཤས་ཚང་ག་ཡའ་གང་ན་ཡད་ནས་ན་ཨ་ཤས།

东主：你知道才让扎西的家在哪儿吗？

Dondrup: Tsering,doyouknowwhereTashi’sfamilyhomeis?

ར་ར། ངས་མ་ཤས། གཡང་མཚ་ག་ཤས་ན་རད། མར་དག་རན་ད་འག་ག་ག

多杰：我不知道，杨措经常去，她知道。

Dorje: I don’t know. Yangtso knows. She goes there

regularly.

དན་འགབ། ཡ། བཀའ་དན་ཆ། ང་འག་མར་དག་ཅག་འད།

东主：好，谢谢！我去问问她。

Dondrup: Oh, thank you. I will go and ask her.

ར་ར། འ་ཡ།

多杰：好的。

Dorje: Ok.

དན་འགབ། གཡང་མཚ། ཁས་བཀ་ཤས་ཚ་རང་ག་ཡའ་གང་ན་ཡད་ནས་ན་ཨ་ཤས།

东主：杨措，你知道扎西才让的家在哪儿吗？

Dondrup: Yangtso,doyouknowwhereTashiTsering’shome

is?

35

གཡང་མཚ། བད་སན་ཁང་ག་ཁ་གཏད་ན་ཡད་ན་རད། ཁད་ཁར་ཚང་ང་འག་ག་ནས།

杨措：在藏医院的对面。你要去他家吗？

Yangtso: It is across from the Tibetan hospital. A re you going

to his home?

དན་འགབ། འ་ལ། གནངས་ཀ་ང་ཁར་ཚང་ང་ཅག་འག་ག

东主：是的，我要去趟他家。

Dondrup: Yes.TomorrowI’mgoingtohishome.

གཡང་མཚ། ཁད་འག་མ་ཤས་ན། གནངས་ཀ་འ་གས་ཀ་མམ་པས་འག།

杨措：如果你找不到，明天我俩一起去。

Yangtso: Ifyoudon’tknowhowtogo,tomorrowwewillboth

go together.

དན་འགབ། ད་ཧ་སང་ན་རད། བཀའ་དན་ཆ།

东主：太好了，谢谢！

Dondrup: That’sgreat.Thankyou!

གཡང་མཚ། བཀའ་དན་ཞ་མ་དག

杨措：不用谢。

Yangtso: You’rewelcome.(lit.Youdon’thavetothankme.)

3、

གཡང་མཚ། མཚ་སན་མ་རགས་སབ་ཆན་གང་ན་ཡད་ན་རད།

杨措：青海民族大学在哪儿？

Yangtso: Where is Qinghai Nationalities University?

36

ཚ་སད། གང་ཁར་ཤར་ཕགས་ས་ཁལ་ག་བརད་གཅག་ལམ་ན་ཡད་ན་རད།

才吉：在城东区八一路。

Tsekyi: It’sonBayi Roadinthecity’sEastdistrict.

གཡང་མཚ། རངས་འཁར་འབབ་ཚགས་ནས་ཐག་རང་ན་ཨ་རད།

杨措：离汽车站远不远？

Yangtso: Is it far from the bus station?

ཚ་སད། ཐག་རང་ན་མ་རད། ཁད་ས་སད་རངས་འཁར་ར་བསད་ལས་འག་ན་ཨང་རགས་28པ་སད་ལ་སང་ར་ཐན་

ན་རད།

才吉：不太远，如果你要坐公交车，28 路公交车到那里。

Tsekyi: It’snotfar.If you take the public bus, bus number

28 will bring you there. [lit. you will reach there

by taking bus number 28.]

གཡང་མཚ། ས་སད་རངས་འཁར་ར་གང་ནས་འདག་དག་ན་རད།

杨措：在哪儿坐公交车？

Yangtso: Where do I get on the public bus?

ཚ་སད། འད་ནས་འདག་དག་ན་རད།

才吉：就在这儿坐。

Tsekyi: You can get on here.

གཡང་མཚ། བཀའ་དན་ཆ།

杨措：谢谢！

37

Yangtso: Thank you.

ཚ་སད། བཀའ་དན་ཞ་མ་དག

才吉：不用谢。

Tsekyi: You’rewelcome.


བསད། 住 to live

ཁང་བ། 房间 house, building

རན་ད། 经常 often, regularly

མམ་པས། 一起 together

ལམ། 路 road

ས་རགས། 门牌号 room (door) number

ཤས། 知道 to know

ཁ་གཏད། 对面 opposite

ཆ་ཤ། 怎么 how

38

འག། 走 to go

སན། 前 before, previous, in

front

གཞག 后 after, later, behind

རང་། 远 far

། 近 near

ས་ཆ། 地方 place

རངས་འཁར། 汽车 automobile, vehicle

ས་སད་རངས་འཁར། 公交车 public bus

རངས་འཁར་འབབ་ཚགས། 汽车站 bus station

ག་གཏང་རངས་འཁར། 出租车 taxi

ཆད་སད་ཀ་མང་། 专名 Proper Names གངས་རན་ལམ། 岗尖路 Ganggyen

Road

བད་སན་ཁང་། 藏医院 Tibetan Hospital གཡང་མཚ། 杨措 Yangtso

39

བརད་གཅག་ལམ། 八一路 Bayi Road གང་ཁར་ཤར་ཕགས་ས་ཁལ། 城东 thecity’sEast

district ཚ་སད། 才吉

Tsekyi

四、མང་ཚག་དང་ཚག་གབ་རས་བཤད། 词汇与句子扩展 Vocab and

Sentence Building

ར་གམ་དམར་རའ་སན་ཁང་།

གང་ན་ཡད་ན་རད། 红十字医院在哪儿？Where is

the Red Cross Hospital?

ཞན་ཧ་དཔ་ཁང་།

གང་ན་ཡད་ན་རད། 新华书店在哪儿？Where is

Xinhua Bookstore?

དཔ་མཛད་ཁང་།

གང་ན་ཡད་ན་རད། 图书馆在哪儿？Where is the

library?

གནམ་ག་འབབ་ཐང་། གང་ན་ཡད་ན་རད། 飞机场在哪儿？Where is the

airport?

40

ཁའ་ཁང་བ།

གང་ན་ཡད་ནས། 你的房子在哪儿？Where is your

house?

ཁད་ཀ་ཡའ།

གང་ན་ཡད་ནས། 你的家在哪儿？Where is your

home?

ཁད་ཀ་ཨ་ཁ་ག་ཁང་བ།

གང་ན་ཡད་ནས། 你叔叔的房子在哪儿？Where is

youruncle’shouse?

ཁད་ཆའ་དག་རན་ག་ཁང་བ།

གང་ན་ཡད་ནས། 你们老师的房子在哪儿？Where

isyourteacher’shouse?

五、 སང་གཞ། 练习 Exercises

1、 ཡང་དང་ཡང་ད་བཏན་ནས་ཚག་བསག་དགས། Recite aloud and use in a sentence.

ཟ། བལ། མམ་པས འག། འདན།

རད།

འབ། ན།

རན་ད འད།

41

བལ། རད།

དག་རན་ན སན་པ་འ་ འད གགས་པ་འ་

2、བརར་ཤ་གཅད་པ། Write a check mark next to the correct sentence and

an x next to any errors.

1) ངའ་ཕ་བ་ག་སབ་ག་ལས་ཀ་ཡད།（）

ངའ་ཕ་བ་ག་སབ་ག་ན་བ་བ་ལས་ཀ་ཡད།（）

2) རལ་སང་ར་བ་ལ་ཁང་ག་འགམ་ན་ཡད།（）

རལ་སང་ར་བ་ལ་ཁང་འགམ་ན་ཡད།（）

3) ངའ་ཟ་ཁང་ན་ཟ་མ་ཟ་ག་ཡད།（）

ངས་ཟ་ཁང་ན་ཟ་མ་ཟ་ག་ཡད།（）

4) ཁར་དག་དངལ་ཁང་ནང་ང་དས་ཚད་བརད་ཀ་ཐག་ནས་སང་།（）

ཁར་དག་དངལ་ཁང་ནང་ང་དས་ཚད་བརད་ཀ་ཐག་ནས་བད་ཐལ།（）

3 、ཁར་ཡག་དང་བསན་ནས་ཁ་བར་ཡད་པ། Write dialogues for the following

situations.

1) ཁད་ཀ་ཡའ་གང་ན་ཡད་ནས། ཁའ་ལ་ཁང་གང་ན་ཡད་ནས།

2) ཁད་ཁང་བརགས་ད་བ་ན་བསད་ཡད་ནས། ཁང་བ་ག་ཨང་རགས་ད་ཡན།

42

3) གཟའ་་མ་ག་་མ་ཁད་རན་ད་གང་ང་སང་ནས། དགང་མ་ཁས་རན་ད་ཆ་གཟག་ཡད་ཀ་ཡད། ཁས་རན་ད་འཕན་ཡག་འབ་ག་ཨ་ཡད།

4、ན་པ་དང་འབ་བ། Listen and write.

སགས་ཟམ་ཁང་དངལ་ཁང་ག་ཐག་་ན་ཡད་ཀ ང་རན་ད་ད་སང་ངས་རང་ག་ཡའ་འ་བད་ཀ་ཤ་སམ་ར་ག་མ་སར་ག་ཡད། དངལ་ཁང་ག་འགམ་ན་དཔ་བཙང་ཁང་གཟག་ཡད་ཀ ད་ཞས་ཀ་ཆ་ག དཔ་ཆ་ར་མང་ག ངས་རན་ད་ད་ནས་དཔ་ཆ་་ག་ཡད།

5、གཤམ་ག་མང་ཚག་དག་བཀལ་ནས་ཚག་བསག་དགས། Make a sentence using each of the

following phrases.

1) མམ་པས་འཐང་།

2) ས་ང་ཤ།

3) སས་ང་ཤ།

4) ན་ཚང་ཁང་།

5) མག་ན།

6) གནམ་མ།

6、ཡང་དང་ཡང་ད་འདན་པ། Practice reading these words several times.

ཁང་བ། ཁང་མག ས ལ་མག ས་ཆན། བད་སན། བད་སན་ཁང་། ཁང་བརགས། འདག་གནས། ལ་ས། ལ་ཁ། ལ་ཐལ། སས་མག དཔ་སམ། འཐན་སམ། ཙང་ཁ། བད་ཁམས།

ཙང་ཆ།

43

ར་ཆ། འབ་ཆ། ར་ཆ།

ཤ་སམ། ག་མ། ཕ་ར།

ས་བད་ཅའ། མངགས་གཏང་ཁང་། ག་གཏང་རངས་འཁར།

སབ་ཚན་བཞ་བ།第四课 Lesson 4

དངས་པ་་བ། Making a Purchase 购物

44

ཁས་ཆ་གཟག་་ན་འདད་ག （你想买什么？What do you want to buy?）


Sentences

ཁས་ཆ་གཟག་་ན་འདད་ག 你想买什么？What do you want to buy?

ཁས་ཆ་གཟག་་རས། 你要买什么？What are you going to buy?

ཀ་ཤ་ར་མ་གང་ང་སར་ད་ཡན། 苹果一斤多少钱？How much is one gyama of

apples? [1 gyama = 0.5 kg]

ར་མ་གང་ང་སར་གསམ་ར་ཞ་ལ་རད། 三块五一斤。One gyama costs 3 gor 5 zho.

ཁད་ད་གཞན་པ་ཨ་དག། 你还要别的吗？Do you need anything else?

མ་དག 不要。No.

ཁས་བ་བ་ཅག་ལས། 你尝尝。Taste it. [lit. Try the flavor.]


1、

ཚང་བ། ཁས་ཆ་གཟག་་རས།

店主：你要买什么？

Shopkeeper: What are you going to buy?

ཟ་བ། ངས་ཚ་ལ་མ་གཟག་་རས། ར་མ་གང་ང་སར་ད་ཡན།

45

达娃：我要买桔子，一斤多少钱？

Dawa: I’mgoingtobuyanorange.Howmuch per gyama?

ཚང་བ། འད་ར་མ་ད་འ་སར་བཅ་ཐམ་པ་ཡན།

店主：这种两斤十元。

Shopkeeper: These are 10 gor for two gyama.

ཟ་བ། དཀའ་སང་གཟག

达娃：太贵了。

Dawa: That’sexpensive.

ཚང་བ། གན་ན་ར་མ་གསམ་མ་སར་བཅ་ཐམ་པ་རད།

店主：那种三斤十元。

Shopkeeper: Those are three gyama for 10 gor.

ཟ་བ། ད་ཨ་ཧ་ག

达娃：这个好吃吗？

Dawa: A re these good?

ཚང་བ། ཁས་བ་བ་ཅག་ལས།

店主：你尝尝味道。

Shopkeeper: Taste one.

ཟ་བ། ཡ། ང་ར་མ་གསམ་ཚད།

达娃：好的，给我秤三斤。

Dawa: Ok, measure three gyama for me.

ཚང་བ། སར་བཅ་ཐམ་པ་རད། ད་ཁད་གཞན་པ་ཨ་དག།

店主：十元，还要别的吗？

46

Shopkeeper: That’stengor. Now do you want anything else?

ཟ་བ། ངང་ལག་ཨ་ཡད།

达娃：有香蕉吗？

Dawa: Do you have bananas?

ཚང་བ། ཡད། ཁད་ཆ་མ་གཟག་དག

店主：有，你要多少？

Shopkeeper: Yes, how many do you want?

ཟ་བ། ང་འད་ཅག་ཚད།

达娃：给我秤这个。

Dawa: Weigh this for me.

ཚང་བ། ར་མ་ད་ར་ཧང་ལ་ཡད་ཀ ཨ་ཆག་ག

店主：有两斤二两，可以吗？

Shopkeeper: It’s2gyama, 5 sang. OK?

ཟ་བ། སར་ད་རད།

达娃：多少钱？

Dawa: How much does it cost?

ཚང་བ། སར་བདན་ར་ཞ་ལ་རད། སར་བདན་ཤས།

店主：七快五，给七快钱吧。

Shopkeeper: It’s7gor, 5 zho. Give me 7.

ཟ་བ། ཡ། ཁད་སར་བཅ་སར།

达娃：好，给你十块钱。

Dawa: Ok,I’llgive you 10 gor.

47

ཚང་བ། འད། ཁད་ཕར་ར་སར་གསམ་རགས།

店主：给，找你三块钱。

Shopkeeper: Here.I’llgiveyouback3gor.

ཟ་བ། ཡ། བཀའ་དན་ཆ།

达娃：好，谢谢！

Dawa: Ok, thank you!

ཚང་བ། བཀའ་དན་ཞ་མ་དག རས་མ་ནས་དག་ན་ཡད་ན་འད་ཤག

店主：不用谢，以后还要别的到这儿来。

Shopkeeper: You’rewelcome.Ifyouneedanythinglateron,

come here.

ཟ་བ། ཡ། རས་ནས་ཐག

达娃：好，再见。

Dawa: Ok, see you later.

2、

སན་བདག ཁས་ཆ་གཟག་་ན་འདད་ག

老板：你想买什么？

Shop owner: What do you want to buy?

སལ་མ། ཚ་ཁ་ར་སར་ཁ་བཙང་ར་ཨ་ཡད།

卓玛：有盐和醋吗？

Drolma: Do you sell salt and vinegar?

སན་བདག ཡད།

老板：有。

48

Shop owner: Yes.

སལ་མ། ང་ཚ་ཁ་ཤག་ཐམ་གཅག་ར་སར་ཁ་དམ་བ་གང་བཙང་རགས།

卓玛：给我买包盐和一瓶醋吧。

Drolma: Please sell me a packet of salt and a bottle of

vinegar.

སན་བདག ཡ། འད།

老板：好的，给。

Shop owner: OK, here.

སལ་མ། སར་མ་ད་ཡན།

卓玛：多少钱？

Drolma: How much?

སན་བདག གས་ཀ་སམ་པས་སར་མ་བཞ་ར་ཞ་ལ་རད།

老板：两个总共四快五。

Shop owner: The two together come to 4 gor, 5 zho.

སལ་མ། འ་། ངའ་ལག་ན་སར་མ་ཁར་ཤག་མད་ག

卓玛：哦，我没有零钱。

Drolma: Oh,Idon’thavechange.

སན་བདག ད་སན་མད་ཀ ང་རགས་ར་ཡད།

老板：没事，我给你找零钱。

Shop owner: That’snoproblem. I can give you change.

སལ་མ། འ་། ད་ཧ་སང་ན་རད། འད།

卓玛：哦，那太好了，给。

49

Drolma: Oh,that’sgreat.Here.


གང་ར་ད་ཞས་པ་ན། གཅག་ར་གས་ཀ་དན་ཡན། ད་རན་ད་ར་མ་ར་ཁ་ཙ། དཀར་ཡལ་སགས་ཀ་གཞག་ག་བཀལ་དག།

གང་和 ད 是“一”和“二”的意思。一般用于斤或尺、碗等量词的后面。གང་ and ད་ mean “one”

and “two,” respectively. They are often used with units of measure like gyama and

amounts like “a cupful.”


དགས་མཁ། 需要 need

ཀ་ཤ། 苹果 apple

ཚ་ལ་མ། 橘子 orange

ངང་ལག 香蕉 banana

ར་མ། 斤 gyama (0.5 kg)

ཧང་། 两 sang (tael = 38 g)

ཚད། 秤 to measure

50

ཁ་ཙ། 尺子 unites of measure

སར། 元 gor (a dollar)

ཞ། 角 zho (a dime)

སར། 分 kar (a cent)

བ་བ། 味道 flavor

གཞན་པ། 别的 other, something else

སར། 给 to give

རགས། 还 to give back

དཀར་ཡལ། 碗 cup, cupful

ཁར་ཡག 环境 environment

རན་གང་། 价格 price

ཝ་ཆང་། 啤酒 beer

ཚ་ཁ། 盐

salt

སར་ཁ། 醋

51

vinegar


ཚང་བ། 售货员 shopkeeper སན་བདག 老板 shop

owner

ས་འཛམས་ཚང་ཁང་། 百货商店 department store

ཞབས་ཞ་བ། 服务员 attendant

四、 མང་ཚག་དང་ཚག་གབ་རས་བཤད། 词汇与句子扩展 Vocab and

Sentence Building

ངས་ཚ་ལ་མ།

གཟག་་ན་འདད་ག 我想买橘子。I want to buy an

orange.

ཁས་ངང་ལག

་ར་ཨ་ཡན། 你要买香蕉吗？A re you going to buy

a banana?

52

ཁར་དགས་སའ་ཏག

གཟག་་ར་རད། 他要买水果。They are going to buy

fruit.

ངའ་ཨ་མས་ས་ང་། ་རས་ཟར་ག 我妈说她要买鸡蛋。My mother says she

is going to buy eggs.


1、ཨ་མདའ་སད་ནས་སར་མ་ག་ཁ་གངས་འདན་པ། Read the price tags below according

to Amdo dialect.

9.50 90.53 25.05 35.7 3.25

1.56 100 42.57 55.55 68.88

73.37 81.84 10.01 11.99 20

2、ཚག་སག་པ། Write sentences using the following words.

1) ང་སད།

2) བལ།

3) སབ་སང་།

4) ཚང་ཁང་།

53

5) མ་ཧ།

6) འདད་ག

3、སང་ཆ་སང་བ། Fill in the blanks with the appropriate grammatical

particle.

ངའ་ཨ་ཅ་དཔ་བཙང་ཁང་（）འག་ར་མ་རད།

ཁར་དག་ད་རང་སབ་ཁད་（）ཡང་ར་མ་རད།

མར་དགའ་མག་（）སང་མ་གཟག་ཡད་ཀ

ཁར་དགའ་རབ་（）སལ་མ་ཡད་ཀ

ཁད་གང་（）འག་ག་ནས།

4、ཁ་བར་འཐས་ཚང་ད་གཏང་བ། Complete the dialogue.

1) A : ཁས་ཆ་གཟག་་རས། B:

（）

A : དམ་བ་གས་སར་བདན་རད། B:

（）

2) A : （） B:ང་ངང་ལག་ར་མ་ད་ཅག་ཚད།

A : ཡ། འད་ར་མ་ད་འ་སར་དག་རད། B:

（）

3) A : （） B: གཞན་པ་མ་དག

54

5、 ཡང་ར་ཡང་ག་ཀག་པ། Read aloud several times.

དཀར་ཡལ། དཀར་ར། ར་ས། ས་ཆན། ཆང་དཀར། རན་ཆང་། ཝ་ཆང་། ཆང་སར། སའ་ཁ། ཁ་ནག ད་བ། ཟ་ར། འཐང་ར། གན་ར། འདགས་ར། རད་ཆས།

6、འདན་པ་དང་འབ་བ། Read aloud and copy.

ང་ད་རང་ཧང་ང་སང་ངས་བད་ཡག་ག་ཚག་མཛད་གཟག་་བསམ་མ་ར་དཔ་བཙང་ཁང་གང་ན་ཡད་ནས་ན་མ་ཤས་ན་ག་་མ་ཐབ་ཐལ། ཕར་ར་ཡང་ངས་ཚ་རང་ང་དས་ར་ཁར་དགས་རངས་འཁར་འབབ་ཚགས་ན་བད་ཡག་ག་དཔ་བཙང་ཁང་མང་ན་རད་ཟར་ག

55

སབ་ཚན་ལ་བ། 第五课 Lesson 5

རངས་འཁར་ལ་འདག་པ །Taking the Bus 乘车

རངས་འཁར་བར་བ། （换车 Changing Buses）


Sentences

རངས་འཁར་འད་མ་འཁར་འབབ་ཚགས་ག་འག་ན་ཨ་རད། 这辆车到火车站吗？Does

this bus go to the train station?

ངས་པ་ས་གས་བཙང་རགས། 给我买两张票。Please sell me two tickets.

རངས་འཁར་འབབ་ཚགས་ག་ཐན་རག་བར་ད་ད་རང་འབབ་ཚགས་ད་ཡད་ན་རད། 到汽车站还有几站？

How many stops are there before we reach our bus stop?

ངས་བད་སད་ཙག་ག་གཟག་བཤད་ཤ 我会说一点儿藏语。I can speak a little

Tibetan.

བད་སན་གཏར་མཛད་གང་ང་འག་ན་རངས་འཁར་བར་དག་ན་ཨ་རད། 去藏医院要换车吗？Do you

need to change buses to go to the Tibetan medicial museum?

ལམ་གང་ནས་སང་ན་ཐག་་ན་རད། 走哪条路近？Which way is closest?

56

དང་མ་སང་ན་ཐག་་ན་རད་ད། རངས་འཁར་མང་ན་ག་རམ་པ་ཐན་ར་མ་རད། 直走比较近，但车多走得

慢。A lthough it is closest to go straight, because there

are so manyvehicles,youwon’tgettherequickly.


1、

བམས་པ། ཁ་ལ་བ། རངས་འཁར་འད་མ་འཁར་འབབ་ཚགས་ག་འག་ན་ཨ་རད།

先巴：司机师傅，这辆车去火车站吗？

Jampa: Driver, does this bus go to the train station?

ཁ་ལ་བ། འ་་་་་་རད། རངས་འཁར་ནང་ང་བད།

司机：是的，上车吧。

Drive: Yes it does. Get on the bus.

བམས་པ། ང་པ་ས་གས་བཙང་རགས། སར་ད་ཡན།

先巴：我买两张票，多少钱？

Jampa: Please sell me two tickets. How much money?

ཁ་ལ་བ། ཡ་་་་་་འད། སར་གས་རད།

司机：好的，给。两块钱。

Drive: Ok, here. Two gor.

བམས་པ། འད་་་་་་ང་སར་ལ་ཅན་མན་ན་མད་ག

先巴：给，我只有五块的，没有零钱。

57

Jampa: Here. I only have a five-gor bill.

ཁ་ལ་བ། ཡ། ངས་ཁད་སར་གསམ་ཕར་ར་རགས།

司机：好的，我给你找三块钱。

Driver: Ok,I’llgiveyouthreegor back.

བམས་པ། ཁ་ལ་བ། མ་འཁར་འབབ་ཚགས་ག་ཐན་ག་ཨ་ཡད་ག

先巴：司机师傅，火车站到了吗？

Jampa: Driver, have we reached the train station?

ཁ་ལ་བ། ད་རང་འབབ་ཚགས་གསམ་ཡད་ག ཁས་བད་སད་བཤད་ཤས་ནས།

司机：还有三站，你会说藏语吗？

Driver: There are three more stops. Do you know how to speak

Tibetan?

བམས་པ། ཙག་ག་གཟག་བཤད་ཤ།

先巴：会说一点儿。

Jampa: I can speak a little.

ཁ་ལ་བ། འ། ཁད་གས་ཀ་རལ་ཁབ་གང་ག་ཡན།

司机：哦，你俩是哪个国家的？

Driver: Oh, what country are you two from?

བམས་པ། ང་ཧ་ག་ག་ཡན། ཁར་དག་་ཧང་ག་རད།

先巴：我是法国的，他是日本的。

Jampa: I am French and he is Japanese.

ཁ་ལ་བ། འ། ཁད་ཆ་བད་ཀ་ས་ཆ་ཡང་ན་དགའ་བས་ཞ།

司机：哦，欢迎你们到藏区来！

58

Driver: Oh, welcome to Tibetan areas.

བམས་པ། བཀའ་དན་ཆ།

先巴：谢谢！

Jampa: Thank you.

ཁ་ལ་བ། མ་འཁར་འབབ་ཚགས་ག་ཐན་ཐལ།

司机：火车站已经到了。

Driver: We’vearrivedatthetrainstation.

བམས་པ། འ་ཡ། ཁ་ལ་བ་་་་་་་བཀའ་དན་ཆ། བད་མ།

先巴：好的，司机师傅，谢谢你！再见！

Jampa: Ok, driver, thank you. Goodbye!

2、

སལ་མ། ཁ་ལ་བ། ང་པ་ས་གཟག་བཙང་རགས།

卓玛：司机师傅，买张票。

Drolma: Driver, please sell me a ticket.

ཁ་ལ་བ། ཁད་གང་ང་འག་རས།

司机：你要去哪儿？

Driver: Where are you going?

སལ་མ། ང་བད་སན་གཏར་མཛད་གང་ང་འག་རས་ར། ད་འག་ན་ རངས་འཁར་བར་དག་ན་ཨ་རད།

卓玛：我要去藏药博物馆，去哪里要换车吗？

Drolma: I am going to the Tibetan medical museum, so to

go there do I need to change buses?

59

ཁ་ལ་བ། བར་དག་ན་རད།

司机：要换车。

Driver: You will have to change.

སལ་མ། གང་ནས་བར་དག་ན་རད།

卓玛：在哪儿要换车？

Drolma: Where do I change?

ཁ་ལ་བ། ནབ་ས་ནས་བརས་ནས། རངས་འཁར་ཨང་34འདག་ དག་ན་རད།

司机：在西门下车，换 34路。

Driver: You change at West Gate, and then take bus number

34.

སལ་མ། པ་ས་གཅག་ག་སར་ད་ཡན།

卓玛：一张票多少钱？

Drolma: How much is one ticket?

ཁ་ལ་བ། སར་གཅག་ཡན།

司机：一块钱。

Driver: One gor.

སལ་མ། འ་ཡ། བཀའ་དན་ཆ།

卓玛：好的，谢谢！

Drolma: Ok, thank you.

ཁ་ལ་བ། བཀའ་དན་ཞ་མ་དག།

司机：不用谢！

60

Driver: You’rewelcome.

3、

བམས་པ། ག་གཏང་རངས་འཁར།

先巴：出租车。

Jampa: Taxi!

ཁ་ལ་བ། ས་ཞབས། ཁད་གང་ང་འག་རས།

司机：先生，你要去哪儿？

Driver: Where are you going, sir?

བམས་པ། ང་ལ་ས་ལས་རལ་ར་བ་འག་རས་ར། ལམ་གང་ནས་སང་ན་ཐག་་ན་རད།

先巴：我要去南门体育馆，哪条路比较近。

Jampa: I am going to the South Gate athletic field, so which

way is closest?

ཁ་ལ་བ། དང་མ་སང་ན་ཐག་་ན་རད་ད། རངས་འཁར་མང་ན་ག་རམ་པ་ཐན་ར་མ་རད།

司机：直走比较近，但车多走得慢。

Driver: A lthough going straight is closest, because there

aresomanyvehicles,youwon’tgettherequickly.

བམས་པ། འ་ན། ལམ་གཞན་པ་ཡད་ན་རད།

先巴：那么，还有别的路吗？

Jampa: Oh in that case, is there a different way?

ཁ་ལ་བ། མར་བསད་ལམ་ནས་སང་ན་ཆག་ན་རད་ད། ཙག་ག་གཟག་བསར་ར་འག་དག་ན་རད།

司机：可以走高速路，但是有点儿绕。

61

Driver: You can go by the highway, but you have to go a little

bit round about.

བམས་པ། རམ་པ་ཐན་ཐབ་ན་བསར་དག་ན་ར་སན་མད་ཀ

先巴：绕点儿没关系。

Jampa: Ifwecangettherequickly,it’snoproblem if we

have to go a little round about.

ཁ་ལ་བ། ཡ། དས་ན་ད་མར་བསད་ལམ་ནས་འག་རའ་ཡད།

司机：好的，那我们上高速路。

Driver: Ok, in that case, we will take the highway.


བར། 换 To change

བར་ན་ཕན་ཚན་སད་ལན་གས་སར་བའ་དན། བར་ན་མ་འངས་པ། ར་ན་ད་ལ་བ། བརས་ན་འདས་པ། རས་ན་སལ་ཚག

是交换，互易、变革的意思。ར 是现在式， བར 将来式， བརས 是过去式， རས 命令词。The verb

བར་ means to change, exchange, or transfer. The forms are: བར་ (future); ར་ (present);

བརས་ (past); རས་ (imperative).


མ་འཁར། 火车 train

62

འབབ་ཚགས། 站 station, stop

པ་ས། 票 ticket

ཐན། 到 to arrive, to

reach

བད་སན། 藏药 Tibetan medicine

གཏར་མཛད་གང་། 博物馆 museum

བར། 换 to change, to

exchange

རལ་ཁབ། 国家 country

ཧ་ག 法国 France

་ཧང་། 日本 Japan

ཁ་ལ་བ། 司机 driver, captain

ནབ་ས། 西门 West Gate

འབ་དབ། 本子 copy book

མར་བསད་ལམ། 快速路

63

highway


མ་འཁར་འབབ་ཚགས།火车站 train station བད་སན་གཏར་མཛད་གང་། 藏药博物馆

Tibetan medical museum ཧ་ག 法国 France

་ཧང་། 日本 Japan


Building

རངས་འཁར་འད།

རངས་འཁར་འབབ་ཚགས་ག་འག་ན་ཨ་རད།这辆车是不是去汽车站?

Does this bus go to the bus station?

གནམ་ག་གན། གང་ང་འབབ་ར་རད། 这架飞机在哪儿降落？

Where is that plane going to land?

64

གནམ་ག་འད། གང་ང་འཕར་ར་རད། 这架飞机要飞哪

儿？ Where is this plane flying to?

མ་འཁར་འད། ལ་ས་འག་ན་ཨ་རད། 这辆火车是去拉萨的吗？

Does this train go to Lhasa?

ཁད་ལགས་ར་འ་།

ཞན་ནས་གང་ང་འག་རས། 你骑自行车要去哪儿？ Where

are you going to go by bicycle?

ཁར་དག་རངས་འཁར་ར།

བསད་ལས་གང་འག་ར་རད། 他坐汽车要去哪儿？Where is

he going by automobile?

ང་མ་འཁར་ར།

བསད་ལས་ལ་ས་འག་རས། 我要坐火车去拉萨。 I am going

to Lhasa by train.

འ་ཆ་གནམ་ག་འ།

འདག་ག་ཡལ་ཤལ་ལ་འག་རས།我们坐飞机去玉树吧？ Shall

we go to Yushu by plane?


65


1) A :ཁད་གང་ང་འག་རས། B:

（བད་སན་ཁང་།）

2) A : （ད） B: པ་ས་གཅག་ག་སར་གསམ་ར་ཞ་ལ་ཡན།

A :ཡ། ཁད་སར་བཅ་ཐམ་པ་སར། B:

（རགས།）

3) A :ད་དས་ཚད་བཅ་གས་རད། ཁར་དག་ཡང་ར་ཨ་རད།

B: （ཕལ་ཆར།）

2、ཚག་སག་པ། Use the following phrases in a sentence.

1) བད་སད་བཤད།

2) རངས་འཁར་ར་འདག

3) གན་ར་གན།

4) བར་འཕན་བསར།

5) ཁ་པར་གཏང་།

6) སར།

7) རགས།

3、སང་ཆ་སང་བ། Fill in the blanks.

1) སལ་མ་ཡའ་（）འག་ར་（）

66

2) སལ་མ་མ་འཁར་འབབ་ཚགས་（）འག་རས་ཟར་ག་ག

3) སལ་མ་（）བརན་འཕན་ན་（）ག་ག

4) སལ་མ་（）བརན་འཕན་ན་（）ར་རད།

5) ཚ་རང་（）བད་སད་（）ག་ག

6) ང་བད་སན་གཏར་མཛད་གང་ང་འག་ན་འདད་ག ཡན་ན་ར་རངས་འཁར་（）་ན་མ་ཤས།

7) （）ཆ་ཤ་འག་དག་ན་རད།

8) ཁད་ངད་ཀ་ཡའ་འ་ཡང་ན་（）

4、 Create a dialogue for the following situation.

ཁད་ར་ཁའ་གགས་པ་ག་བར་ནས་བད་སན་ཁང་ང་ཆ་ཤ་འག་དག་ནས་ན་ཁ་བར་གཟག་ཤས།

5、འདན་སངས་སང་བ། Reading practice

1) འདན་པ་དང་འབ་བ། Read aloud and copy.

གན་ར་གན། བར་འཕན་བསར། ཁ་པར་གཏང་། སབ་སང་ཡད། ཟ་མ་ཟ། ཡ་ག་འབ། གན་ར་བཀ། ཟ་མ་ལས། ལས་བ་འབ། ལས་ཀ་ལས། ག་དབངས་ལན། ཞབས་བ་རད། ག་ལན་གར་རད། གར་སང་ཆ་མད། ཁད་བཟང་ང་བཟང་། འག་ཤས་འདག་ཤས། གཅག་ག་གས་ཆད། གཅག་བཟང་གས་ཤར།



ས།——ས། ས།——ར།

67

ལག་པ།——རང་བ། ས།——ས།

སང་བ།——སང་བ། མག——མང་།

3) གཤམ་གསལ་ག་ཡ་ག་འད་དག་བསར་ནས་མ་འད་སའ་ཁད་པར་ཤད། Explain the difference

between the words in each pair.

ལག——ལགས། རས——རས།

ཤག——ཡང་། ཆ——ཆང་།

ཚར——ཚར། མ——མར།

68

སབ་ཚན་དག་པ། 第六课 Lesson 6

ཟ་ཁང་ནས་ཟ་མ་ཟ་བ། Eating at a Restaurant在饭馆

ཁས་བད་ཟས་ཟས་ཨ་མང་། （你吃过藏餐吗？ Have you eaten

Tibetan food before?）

一、 ཚག་གབ། 句子 Sentences

ཁས་བད་ཟས་ཟས་ཨ་མང་། 你吃过藏餐吗？Have you eaten Tibetan food

before?

ངས་ད་རང་མཚ་སན་ག་ལག་ཤ་ཟས་མ་མང་། 我还没吃过青海的羊肉呢？

I still have not eaten Qinghai mutton.

འ་ཆ་འག་བ་བ་ཅག་བལ། 我们去尝尝吧。Let’sgoandtasteit.

ཁས་དལ་མ་ཤ་ཟ་མ་འདམས་རགས་གནངས། 请你点菜。 Please take your time

ordering.

ཞབས་ཞ་བ། རས་རག་རགས། 服务员，结账。Waiter, the bill please.

69

[lit. A ttendant, please calculate.]

ཁད་རང་ཡང་བསར་ཕབས་པར་དགའ་བས་ཞ། 欢迎您下次光临！Please come again.


1、

ཚ་རང་། ག་ན་ཡན་ན། ལག་ཤ་ར་འཐན་ཐག་མཚ་སན་ག་ཟ་མ་མང་ཆན་ཡན་ན་རད་ཟར་ག

才让：听说青海的羊肉和面片很有名。

Tsering: IheardthatmuttonandnoodlesoupareQinghai’s

famous foods.

ལ་མ། འ། ངས་ད་རང་ཟས་མ་མང་ཨ། ཁས་བད་ཟས་ཟས་ཨ་མང་།

拉毛：是吗？我还没吃过。你吃过藏餐吗？

Lhamo: Oh!Istillhaven’thadthem.HaveyoueatenTibetan

food before?

ཚ་རང་། ངས་གཡང་ཁམ་ཟ་ཁང་ནས་བད་ཟས་ས་ཁ་གཅག་གས་གཟག་ཟས་མང་ང་།

才让：我在福瑞饭馆吃过几种藏餐。

Tsering: I ate a couple types of Tibetan food at Yangkhyim

Restaurant.

ལ་མ། བ་བ་ཆ་མ་རད།

拉毛：味道怎么样？

Lhamo: How was the taste?

70

ཚ་རང་། ངས་བལས་ན་ཞས་ག་ཞམ་ག

才让：我觉得挺好的。

Tsering: I thought it was really delicious.

ལ་མ། ཁས་ང་བད་ཟས་འགའ་ག་མང་ཅག་ཤད་དས།

拉毛：你告诉我几种藏餐的名字吧！

Lhamo: Tell me the names of some Tibetan dishes!

ཚ་རང་། ཤ་མད་ཀ་ཟ་མ་ཡན་ན། ཞ་འབས་ར། ག་འབས། ཞ། རམ་པ། འ་ཐག་སགས་མང་ག། ཤ་ཡད་ཀ་ཟ་མ་ཕ་ར་ར། ཁག་ར། ལག་ཤ སམ་ཤ མག་མག འཐན་ཐག ཤ་འབས་སགས་ད་མང་ན་རད།

才让：素食类的有：酪饭、酸奶、糌粑、奶粥等，荤菜类的有：

肉肠、血肠、羊肉、牛肉、肉包子、面片、肉炒饭等。

Tsering: For vegetarian food, there is a lot, like

yogurt-rice, droma-rice (rice with droma root),

yogurt, tsampa (barley meal), milk noodle soup, and

so on. There are many meat dishes, such as meat sausage,

blood sausage, mutton, beef, momos (dumplings),

noodle soup, meat rice

ལ་མ། ངས་ད་བར་ད་བད་ཟས་གཟག་ཟས་མ་མང་། ཁས་ང་འཁད་ན་ཆ་མ་རད།

拉毛：我至今还没吃过藏餐，你带我去怎么样？

Lhamo: I still have never eaten a Tibetan dish. How about if

you take me?

71

ཚ་རང་། ཁད་ནམ་ཁམ་པ་ཡད་ནས།

才让：你什么时候有时间？

Tsering: When are you free?

ལ་མ། ་ཤ་ཐམ་པ་ག་དགང་མ་ཁད་ཁམ་པ་ཡད་ན། འ་གས་ཀ་བད་ཟས་ཟ་ག་སང་ན་ཆ་མ་རད། ངས་མགན་ཡད།

拉毛： 20 号晚上你有时间的话，我们去吃藏餐怎么样？我请客。

Lhamo: If you are free the evening of the 20th, how about

we go eat Tibetan food? It’smytreat.[lit. I am

inviting you as a guest.

ཚ་རང་། ཡ། ད་རས་འབལ་གཏག་ཡད།

才让：好的，到时候再联系。

Tsering: Ok, we will be in touch then.

ལ་མ། ཡ། ད་རས་ཐག

拉毛：好的，到时候见！

Lhamo: Ok, see you then.

2、

ཞབས་ཞ་བ། ཁད་རང་ཕབས་པར་དགའ་བས་ཞ།

服务员：欢迎光临。

Waiter: Welcome.

ལ་མ། ཁད་ཀ་འད་ན་བད་ཟས་ཨ་ཡད།

拉毛：你们这儿有藏餐吗？

72

Lhamo: Do you have Tibetan food here?

ཞབས་ཞ་བ། ཡད། འད་ཚལ་ཐ་ཡན། ཁས་དལ་མ་ཤ་ཟ་མ་འདམས་རགས་གནངས།

服务员：有，这是菜单，请你慢慢点吧。

Waiter: Yes, this is the menu. Please take your time

ordering. [lit. Please order your food slowly.]

ལ་མ། མག་མག་སར་མ་གང་ར། ལག་ཤ་བརས་མ་སར་མ་གང་། ག་འབས་སར་མ་གང་། འཐན་ཐག་དཀར་ཡལ་ད་ཅག་འཁར་རས་ཡང་རགས།

拉毛：给我来一斤包子和一斤炒羊肉、两碗面片。

Lhamo: Please bring us one plate of momos, one plate of fried

mutton, and two bowls of noodle soup.

ཞབས་ཞ་བ། ཇ་ཆ་གཟག་འཐང་ར་ཡན།

服务员：你们喝什么茶？

Waiter: What kind of tea will you drink?

ལ་མ། ཇ་མངར་མ་ཚ་དམ་གང་འཁར་རས་ཡང་རགས།

拉毛：给我来一壶甜茶。

Lhamo: Please bring one thermos of sweet tea.

ཞབས་ཞ་བ། ཡ། ཙག་ག་གཟག་ག་ཅག་སག་རགས་གནངས།

服务员：好的，请稍等。

Waiter: Ok, please wait a little bit.

ལ་མ། ཞབས་ཞ་བ། རས་རག་རགས།

拉毛：服务员，结账。

73

Lhamo: Waiter, the bill please.

ཞབས་ཞ་བ། བསམ་པས་སར་མ་བར་ར་བཅ་ལ་རད།

服务员：共一百一十五元。

Waiter: A ll togetherit’s115gor.

ལ་མ། ཡ། འད།

拉毛：好的，给。

Lhamo: Ok, here.

ཞབས་ཞ་བ། ཁད་རང་ཡང་བསར་ཕབས་པར་དགའ་བས་ཞ།

服务员：欢迎下次光临。

Waiter: Please come again. [lit. We welcome you to come

again.]

ལ་མ། བཀའ་དན་ཆ།

拉毛：谢谢！

Lhamo: Thank you.


ཕན་ཚན་ཁ་ཆད་བད་པ། 相约 to make an

appointment

ཟས་གར། 戏剧 theater performance

74

མང་། 过 to have experienced

ལག་ཤ། 羊肉 mutton, lamb

བ་བ། 味道 taste, flavor

མཚམས་མཚམས་མ། 有时候 sometimes

ཐག 见 to meet

འཐན་ཐག 面片 noodle soup (with handmade

noodles)

ཞམ་ག 好吃 delicious

ཤ་མད་ཀ་ཟ་མ། 素食 vegetarian food

ཞ་འབས། 酪饭 yogurt-rice

ག་འབས། 蕨麻米饭 droma-rice (droma is a type of

root)

ཞ། 酸奶 yogurt

རམ་པ། 糌粑 tsampa (barley meal)

འ་ཐག 奶粥 milk noodle soup

75

ཤ་ཡད་ཀ་ཟ་མ། 荤菜 meat dishes

ཕ་ར། 肉肠 meat sausage

ཁག་ར། 血肠 blood sausage

སམ་ཤ། 牛肉 beef jerky

མག་མག 包子 momo dumplings

ཤ་འབས། 肉饭 meat-rice

ལག་ཤ་བརས་མ། 炒羊肉

friend mutton

་ཤ་ཐམ་པ། 二十 twenty

འབལ་གཏག 联系 contact

ཚལ་ཐ། 菜单 menu

སར་མ། 碟

plate, platter

ཇ་མངར་མ། 甜茶 sweet tea

ཚ་དམ། 暖瓶

thermos

76

རས་རག་རགས། 结账

the bill, please


གཡང་ཁམ་ཟ་ཁང་། 福瑞藏餐吧 Yangkhyim Restaurant


Building

འ་ཇ།

འཐང་། 喝奶茶 Drink milk

tea.

རམ་པ།

ཟ། 吃糌粑 Eat tsampa.

ཞ།

འཐང་། 吃酸奶 Eat yogurt. [lit.

Drink yogurt.]

ཤ

ཟ། 吃肉 Eat meat.

77

ནངས་ཇ།

ཨ་འཐང་། 早饭吃了没？ Have you had

breakfast?

གང་ཟས།

ཨ་ཟས། 午饭吃了没？ Have you eaten lunch?

དགང་ཇ།

འཐང་རས། 要吃晚饭吗？ A re you going to eat

dinner?

འཐན་ཐག

འཐང་་རས། 吃面片吧？ Have some noodle soup!



1) A :ཁད་མཚ་སན་ན་ཡང་ཨ་མང་།

B:

A :ཁད་མཚ་སན་ན་ཡང་ངས་ས་ཆ་གང་གང་ང་སང་མང་ང་།

B:

A :ཁད་མཚ་སན་ན་ཡང་ངས་རན་ད་རང་ག་ཡའ་འ་ཁ་པར་གཏང་ག་ཨ་ཡད།

78

B:

2) A :ཁས་བད་སད་ཀ་བརན་འཕན་ན་བལ་ག་ཨ་ཡད།

B:

A :ཁས་རན་ད་བད་ཀ་ད་ཚགས་གང་གང་ང་བལ་ག་ཡད།

B:

A :ཁས་རན་ད་བད་སད་བཤད་ཀ་ཨ་ཡད།

B:

A :ཁས་རན་ད་བད་སད་ཀ་རང་འཕན་ན་ན་ག་ཨ་ཡད།

B:

2、ཚག་སག་པ། Make sentences using the following words.

1) བད་ཟས།

2) ཁམ་པ།

3) ཁ་ཆད།

4) ཕན་ཚན།

5) ད་རས་ཐག།

6) ལག་ཤ

7) མགན་ཡད།

79

8) འཐན་ཐག


1) བད་ཀ་ཟས་གར་ཞས་ག་ཡག་ན་རད་ཟར་ག་ར་ངས་ད་རང་（）

2) ཁ་སང་ང་（）ཟ་མ་ཞས་ག་ཞམ་ག

3) ང་ད་རང་བ་བ་ཡད་ན་ག་（）གནངས་ཀ་སང་ན་ཆ་མ་རད།

4) ཁས（）ཟ་མ་འདའ་ཙག་ག་གཟག་ཁ་ཚ་ག

5) བད་ཀ་（）ཟར་ག་ར་ངས་ད་རང་ཟས་མ་མང་།

4、ཁད་ར་ཁའ་གགས་པ་ག་བར་ནས་བད་ཀ་ཟ་མ་ག་སར་ནས་ཁ་བར་གཟག་ཤས།

Create a dialoge for the following situation:

5、 བརར་ཤ་གཅད་པ། Correct the following and identify the error.

1) ངས་འབ་དབ་མ་རད་བཙའ་ནས། （） ནར་བཅས།

2) ངས་བད་ཟས་ཟས་ཨ་མང་། （） ནར་བཅས།

3) ཚ་རང་ག་ཟ་མ་ཟས་ག་ག （） ནར་བཅས།

4) ངས་བད་ཀ་ཟས་གར་ར་མ་བལས་མང་། （）ནར་བཅས།

5) ངས་ལག་ཤ་ཟ་རའ་དགའ། （）ནར་བཅས།


ཀ་ཡ—ཁང་བའ་ཀ བ་ཁ་ཏ—ས་བའ་ཁ། ག་ལངས་མ—ག་ནས། ཉ་སག—་

མ། ད་ཕག—ད་ལ། ཚ་ཁ—་མའ་ཚ་བ།

80

མག་ཡ་ཞ—རང་ལག་ཞ་བ། ཟ་ཚད—ཟ་མ། ར་ཅ—ཁང་བའ་ར་བ།

གས་ལ—ལ་ལང་། ཤ་འད—ཤ་མདག ཧ་ཧ—ཧ་གར།

81

སབ་ཚན་བདན་པ། 第七课 Lesson 7

དངལ་ཁང་ལ་འག་བ། Going to the Bank 去银行

ང་སར་མ་བར་ག་འག་རས། （我要去换钱。I’mGoingtoExchange

Money.）


Sentences

སར་མ་ཚང་མ་བཀའ་ནས་ཚར་སང་ང་།钱都花完了。I spent all my money!

82

ག་ན་ཡན་ན། ཀང་ག་དངལ་ཁང་འད་ག་ནང་ནས་མན་ན་སར་མ་བར་མ་ཐབ་ག་ཟར། 听说，除了这家中国银

行外别的地方换不了钱。I heard that you can only exchange

money at the Bank of China.

ད་སང་ངས་མ་བརས་ན་ང་སར་མ་མད། 现在不去换钱，我就没钱了。IfIdon’t go

exchangesomenow,Iwon’thaveanymoney.

ཆ་མ་གཟག་བར་དག 要换多少？How much are you exchanging?

འད་ཤ་བས་ན་ཨ་ཆག་ག 这样写可以吗？Can I write it like this?

ཁས་ཅག་རས། 请数一数。Count it.

འ་ཆ་རམ་པ་འག་རས། 我们快走吧！Let’sgoquickly.

ངས་ལག་ག་ག་རང་འགལ་སར་ལན་འཕལ་ནས་སར་མ་ལངས་ན་ཆག་ག

我可以在自动取款机上取钱。I can get money from the A TM

outside.


1、

ཟ་བ། ངའ་སར་མ་ཚང་མ་བཀའ་ནས་ཚར་སང་ན་ག ད་སང་ངས་མ་བརས་ན་ང་སར་མ་མད།

达娃：我的钱都花完了，现在不去换的话，我就没钱了。

83

Dawa: Ispentallmymoney,soifIdon’tgo exchange some

now,Iwon’thave any money.

དན་འགབ། ག་ན་ཡན་ན། ཀང་ག་དངལ་ཁང་འད་ག་ནང་ནས་མན་ན་ སར་མ་བར་མ་ཐབ་ག་ཟར།

东知：听说，除了这家中国银行外别的地方换不了钱。

Dondrup: I heard that you can only exchange money at the Bank

of China.

ཟ་བ། འ་གས་ཀ་འག་ནས་ཅག་འད་རས།

达娃：我们去问一下吧？

Dawa: Shall we go and ask?

དན་འགབ། ཡ། འག།

东知：好的，走。

Dondrup: Ok,let’sgo.

ཟ་བ། འད་ནས་སར་མ་བར་ཐབ་ན་ཨ་རད།

达娃：这里能换钱吗？

Dawa: Can we exchange money here?

ལས་གར་བ། ཐབ་ན་རད། ཁས་ཁར་ཡང་ན་ག་སར་མ་ཆ་གཟག་ཡན།

工作人员：可以，你要换什么？

Clerk: Yes you can. What kind of currency did you bring?

ཟ་བ། ཨ་རའ་སར་མ་ཡན།

达娃：美元。

Dawa: US dollars.

84

ལས་གར་བ། ཆ་མ་གཟག་བར་དག

工作人员：要换多少？

Clerk: How much are you exchanging?

ཟ་བ། ཨ་རའ་སར་ལ་བར་བར་དག ཨ་རའ་སར་གཅག་མ་དམངས་དངལ་སར་ད་བརས་ནས།

达娃：换 500美元，一美元能换多少人民币？

Dawa: I’mexchanging500USdollars.How many Renminbi is

one US dollar exchanged for?

ལས་གར་བ། སར་དག་ར་ཞ་ད་སར་གཅག་ག་བརས་ནས། ཁས་རང་ག་སར་མ་ག་ཁ་གངས་ར་མང་ཅག་འབ་རགས།

工作人员： 6 块 2，你在表上填一下儿钱数和姓名。

Clerk: Six gor, two zho, and one kar. Please write the

currency amount and your name.

ཟ་བ། འད་ཤ་བས་ན་ཨ་ཆག་ག

达娃：这样写可以吗？

Dawa: Can I write it like this?

ལས་གར་བ། ཆག་ག སར་མ་འད། ཁས་ཅག་རས།

工作人员：可以，给你钱，你数一数。

Clerk: Youcan.Here’sthemoney.Countit.

ཟ་བ། བཀའ་དན་ཆ།

达娃：谢谢！

Dawa: Thank you.

85

དན་འགབ། ད་ད་ར་ས་ར་མད་ཀ འ་གས་ཀ་རམ་པ་འག་རས།

东知：不早了，咱们快走吧。

Dondrup: It’sgetting late. [lit.It’snottooearly.]

Let’sgoquickly.

2、

ལ་མ། སལ་མ། ཁད་གང་ང་འག་ག་ནས།

拉毛：卓玛，你去哪儿？

Lhamo: Dorlma, where are you going?

སལ་མ། ང་དངལ་ཁང་ནང་ང་སར་མ་གཟག་ལན་ག་འག་ག ཁད་གང་ང་འག་ག་ནས།

卓玛：我要去银行取钱，你去哪儿？

Drolma: I’mgoingtothebanktogetsomemoney.Whereare

you going?

ལ་མ། ང་ར་དངལ་ཁང་ནང་ང་སང་ངས་ཨ་ཅ་སར་མ་གཟག་བསར་དག འ་གས་ཀ་མམ་པས་འག།

拉毛：我也去银行，给姐姐寄钱，那我们一起去吧。

Lhamo: I am also going to the bank to send some mone to my

elder sister. Let’s go together.

སལ་མ། ང་དངལ་ཁང་ནང་ང་འག་མ་དག ངས་ལག་ག་ག་རང་འགལ་སར་ལན་འཕལ་ཆས་ནས་སར་མ་ལངས་ན་ཆག་ག ཁད་སང་ང་ཤག་ར་ངས་སག་ག་འདག

卓玛：我不需要进去，我可以在外面的自动取款机上取钱，你去

吧，我等你。

Drolma: Idon’tneed to go inside the bank. I can get money

86

from the A TM outside. You go and come back, and

I will wait here.

ལ་མ། ཡ། ང་འག་བསར་ར་བཏང་ང་ཡང་།

拉毛：好的，我寄完了就出来。

Lhamo: Ok,IwillgosenditandcomebackwhenI’mdone.

ལས་གར་བ། ཁས་སར་མ་ལན་དག་ནས་ན།

工作人员：你要取钱吗？

Clerk: Do you need to withdraw money?

ལ་མ། མན། ངས་སར་མ་གཟག་བསར་དག་ར། ང་བསར་ཡལ་འབ་ས་ག་ཤག་བ་ད་ཅག་སར་རགས།

拉毛：不是，我要寄钱，给我一张单子。

Lhamo: No. I need to send some money, so please give me the

form to where I am sending it.

ལས་གར་བ། འ་། དངལ་འཇག་ཡག་ལ་ཡས། འད།

工作人员：好的，汇款单吗？给。

Clerk: Ok, the deposit slip? Here you go.

ལ་མ། རད། བཀའ་དན་ཆ།

拉毛：是，谢谢！

Lhamo: Yes. Thank you.


① ད ། 多少 How much, how many

87

ད་ལ་ཞས་པའ་དན། ཨ་མདའ་ཁ་སད་ཀ་ཁད་ནས་ད་ཡ་རས་ས་ལ་དན་ག་ཕད་ཡད་ན་ད་འགར་གན་ཡད།

是 ད་ལ་的意思。安多方言中若་ད་的后面有判位 ལ 连接词，ད་ལ་就变为 ད 。The word ད means ད་ལ་.

In Amdo dialect, when ད་ is followed by the ལ་ particle, it becomes ད.

②རས། 计数，清点数目的意思。To count

རས་ན་གངས་ཀ་རག་བའ་དན། བར་ན་མ་འངས་པ། ར་ན་ད་ལ་བ། བརས་ན་འདས་པ། རས་ན་སལ་ཚག

表示计数、清点数目。ར 是现在式， བར 将来式， བརས 是过去式，རས 命令词。The verb རས་ means

to count or to count out an amount. The forms are: ར (present); བར (future); བརས (past);

རས (imperative).


སར་མ། 钱 money, currency

བཀའ། 用 to use, to spend

དངལ་ཁང་། 银行 bank

འད། 问 to ask

ཐབ། 能 to be able

ཨ་སར། 美元 US dollars

མ་དམངས་དངལ་སར། 人民币 Renminbi

88

ལ་བར། 五百 five hundred

ཁ་གངས། 数目 amount

ཕས། 写

to write

འད་ཤ། 这样 this kind

རས། 数 to count

རམ། 快 fast, quickly

ལན། 取

to take out, withdraw

རང་འགལ་དངལ་ལན་འཕལ་ཆས། 自动取款机 A TM machine

དངལ་འཇག་ཤག་ལ། 存款单 deposit slip

སག 等 to wait

ཁ་པར་ཨང་གངས། 电话号码 telephone number


89

ཨ་སར། 美元 US dollars མ་དམངས་དངལ་སར། 人民币

Renminbi

ཀང་ག་དངལ་ཁང་། 中国银行 Bank of China ཞང་ལས་དངལ་ཁང་།

农业银行 A gricultural Bank of China འཛགས་སན་དངལ་ཁང་། 建设

银行 China Construction Bank བཟ་ཚང་དངལ་ཁང་། 工商

银行 Industrial and Commercial Bank of China

四、 མང་ཚག་དང་ཚག་གབ་རས་བཤད། 词汇与句子扩展 Vocab and Sentence

Building

ང་ཆའ་སབ་ག་ནས་ཀང་ག་དངལ་ཁང་ང་ཐག་ཙག་ག་གཟག་རང་ག ས་སད་རངས་འཁར་ར་འདག་ན་སབ་གའ་ཁ་གཏད་ན་ས་

སད་རངས་འཁར་ག་འབབ་ཚགས་གཟག་ཡད། ད་ནས་ས་སད་རངས་འཁར་ཨང་2པ་ར་102 ། 10་པ་སགས་ལ་བསད་ནས་ཧང་གང་ང་

སང་ན་རལ་ཁབ་གང་ག་སར་མ་ཡན་ཡང་བར་ཐབ།

中国银行离我们学校有点儿远，要坐公交车，在学校对面的公

共车站坐 2 路、102路、10 路等车去到湟光下车。在那可以兑换各个

国家的钱。

Although it is a little far from our school to the Bank of China, if you take the

public bus, there is a public bus stop across from the school. From there, if you take

the public bus number 2, 102, or 10, etc., to Huangguang, you can exchange currency

from any country.

90

ད་དས་ཚད་ད་ར་མད་ན་ག ཁར་དག་མ་སག་རའ་ཡད།

时间不多了，不等他了。

Becausewedon’thavemuchtimenow,wewon’twaitforhim.

འད་ཁར་དགའ་དཔ་ཆ་རད། ཁས་ཁ་ལ་ཅག་སར་རགས།

这是他的书，你转交给他吧。

This is his book. Please give it to him.

ཁས་ཁར་དགའ་ཁ་པར་ཨང་གངས་ཅག་འད་རགས།

你问问他的电话号码。

Please ask what his phone number is.

འ་གས་ཀས་ཚ་རང་ང་ཙག་ག་གཟག་སག

咱俩等一下才让吧。

We two will wait for Tsering a little bit.

ང་སང་ངས་སར་མ་གཟག་བར་དག

我要去换一些钱。

I need to go and exchange some money.

ཁད་ངས་འག་རགས་ཤས།

你跟我一起去。

91

Please come with me.



1) A :ཁད་གང་ང་འག་རས། B:

（དངལ་ཁང་།）

A : （ཆ་གཟག་ག་） B: སར་མ་བར་ག་

འག་ག

A :ཁས་ཁར་ཡང་ན་ག་ （རལ་ཁབ།） B:

（ཨ་ར།）

2) A :ཀང་ག་དངལ་ཁང་ནས་སར་མ་བར་ཐབ་ན་ཨ་རད།

B: （ཕལ་ཆར།）

2、ཚག་སག་པ། Write sentences using the word given.

1) བཀའ་ནས་ཚར།

2) སར་མ་བར།

3) འད།

4) ཕས།

92

5) རས།

6) རམ་པ།

7) སག


1) བད་ཡག་འད་（）（）མ་ཤས།

2) ངས་ཁར་དག་ཅག་（）ན་འདད་ག

3) གནངས་ཀ་མ་འག རས་གཟའ་བདན་པ་ག་་མ་（）

4) ང་（）འག་རས། （）འག་ར་མན།

5) ད་རང་ང་སབ་ཁད་（）ར་ཧང་ང་འག་རས།

4、Create a dialogue for the following situation.

ཁད་ར་ཁའ་གགས་པ་ག་བར་ནས་སར་མ་ཆ་ཤ་བར་དག་ནས་ན་ཁ་བར་བཟག་ཤས།

5、 བརར་ཤ་གཅད་པ། Correct the following and identify the error.

1) ངས་ཁ་སང་ཁད་མ་བསར་བར་འཕན།（） ནར་བཅས།

2) ང་རན་ད་དཔ་ཆ་འདན་ག་ཡད། （） ནར་བཅས།

3) ད་རང་ང་སན་ཁང་ང་སང་རས། （） ནར་བཅས།

4) ངའ་མག་ག་ས་བཀ་ག་ཡད། （）ནར་བཅས།

5) ཞ་འད་ངས་ཞ་རད། （） ནར་བཅས།

6) ང་ཁ་སང་སབ་ག་ཡང་ར་ཡན། （） ནར་བཅས།

7) གནངས་ཀ་སབ་ག་སང་ར་ཡན། （） ནར་བཅས།

8) ང་མཚ་སན་ན་མ་སང་སན་ན། （） ནར་བཅས།

9) ཁ་སང་ག་སབ་ཚན་ས་ག་ཙག་ག་གཟག།（） ནར་བཅས།

93

10) ད་འག་རམ་པ། （） ནར་བཅས།


ཟ་བ་ག་ཨ་སར་མ་དམངས་དངལ་སར་ར་བར་བསམ་མས་ཀང་ག་དངལ་ཁང་ག་ནང་ང་སང་གཟག དངལ་ཁང་ག་ལས་ས་ག་ཁར་དག་ཁས་ཁར་རས་ཡང་ན་ག་སར་མ་ཆ་གཟག་ཡན། ཆ་མ་གཟག་བར་རས། ད་རང་སར་གངས་ར་མང་ཅག་ཕས་བཟས་ན། ཁར་དགས་ར་བས་བཏང་གཟག སར་མ་བར་ག་ན་ག་སབས་བ། ཟ་བ་ག་དངལ་ཁང་ལས་ས་བལས་ནས། དགངས་པ་མ་ཚམ། ད་རང་ངས་སར་མ་ཁར་རས་ཡང་རའ་བར་སང་གཟག་བཟས་ནས་བཤད་ཙག

སབ་ཚན་བརད་པ། 第八课 Lesson 8

སགས་སད་ཁང་ལ་འག་བ། Going to the Post Offic

e 去

邮局

ང་དངས་པ་གཟག་བསར་ག་འག་རས།（我要去寄东西。I A m Going to Go Mail

94

Something.）


ང་དངས་པ་གཟག་བསར་ག་འག་རས། 我要去寄东西。 I am going to go mail

something.

དངས་པ་མགགས་མ་ཤ་ཐན་ཨ་དག 需要特快专递吗？Does the package need to

arrive quickly?

བསམ་པས་སར་ལ་བཅ་ང་ལ་རད། 一共 55元。A lltogether,it’sfifty-five

gor.

ཝ། ཁད་ཚ་རང་ཡན་ནས། 喂，你是才让吗？Hey, are you Tsering?

ཙག་ག་གཟག་མགགས་ག་ཞག 稍微快点儿。A little bit faster.

ང་བསར་ན་ག་དངས་པ་ཅག་སར་རགས། 帮我拿一下寄给我的东西。Please give me

the package that was sent to me.

ཤག་ལ་འད་ག་སང་ང་མང་གཟག་འབ་རགས། 在这个单子上签个名。Please write your

name on this slip.


1、

ཟ་བ། ལ་མ། ད་རང་ཁད་ཁམ་པ་ཨ་ཡད།

达娃：拉毛，你今天有时间吗？

95

Dawa: Lhamo, are you free today?

ལ་མ། མ་ཁམ་ར་མད། ཆ་ག་ནས།

拉毛：有时间，干嘛？

Lhamo: I’mfree.[lit.Iamnotunfree.]Whatdoyouneed?

ཟ་བ། ངས་རགས་ག་བད་སན་འད་བསར་ག་སང་ན་ཆ་མ་རད།

达娃：和我去寄藏药，可以吗？

Dawa: Could you come with me to go send this Tibetan

medicine?

ལ་མ། གང་ནས་བསར་དག་ནས།

拉毛：去哪儿寄？

Lhamo: Where do you need to go to send it? [lit. From where

do you need to send it?

ཟ་བ། སགས་སད་ཁང་ནས་བསར་དག

达娃：去邮局寄。

Dawa: I have to send it from the post office.

ལ་མ། ད་བཟས་ན་ང་ར་སང་ངས་ཡའ་འ་བད་ལ་གཟག་བསར་དག མམ་པས་འག་རས།

拉毛：正好我也要给家里寄藏袍，一起去吧。

Lhamo: In that case, I also want to go send a Tibetan robe

tomyfamily.Let’sgotogether.

ཟ་བ། ཡ། འག།

达娃：好，走吧。

96

Dawa: Ok,let’sgo.

ལས་གར་བ། ཁད་གས་ཀས་ཆ་བཟག་བསར་དག།

工作人员：你们要寄什么？

Clerk: What do you two need to send?

ཟ་བ། ངས་བད་སན་གཟག་ར། མར་དགས་བད་ལ་བཟག་བསར་དག།

达娃：我要寄藏药，她要寄藏袍。

Dawa: I need to send some Tibetan medicine and she needs

to to send a Tibetan robe.

ལས་གར་བ། དངས་པ་མགགས་མ་ཤ་ཐན་ཨ་དག

工作人员：需要特快专递吗？

Clerk: Does the package need to arrive quickly?

ཟ་བ། ཐན་དག

达娃：是的。

Dawa: Yes.

ལས་གར་བ། མར་སལ་ཤག་ལ་འད་ག་སང་ང་བསལ་ཡལ་ར། བསར་མཁན། འབལ་གཏག་ཁ་པར་སགས་ཅག་ཕས།

工作人员：在这个快递单上填一下收件人的地址和联系电话。

Clerk: Write the address, sender, contact telephone number,

etc., on this express delivery slip.

ཟ་བ། འ་ཡ། འད། སར་མ་ད་རད།

达娃：好的，给您单子，多少钱？

Dawa: Ok, here. How much does it cost?

97

ལས་གར་བ། བསམ་པས་སར་ལ་བཅ་ལ་རད།

工作人员：一共 55元。

Clerk: A lltogether,it’sfifty-five gor.

ཟ་བ། ཡ། འད། བཀའ་དན་ཆ།

达娃：好的，给，谢谢！

Dawa: Ok, here. Thank you.

ལས་གར་བ། བཀའ་དན་ཞ་དག་ན་མ་རད།

工作人员：不用谢。

Clerk: You’re welcome.

2、

དངས་སལ་བ། ཝ། ཁད་ཚ་རང་ཡན་ནས།

送货员：喂，你是才让吗？

Deliveryman: Hey, are you Tsering?

ཚ་རང་། ཡན་ཡ། ཁད་ས་རད།

才让：是的，你是„„

Tsering: Yes, I am. Who are you?

དངས་སལ་བ། ང་དངས་སལ་ས་གར་ཁང་ག་དངས་སལ་བ་གཟག་ཡན། ཁད་པ་ཅན་ནས་དངས་པ་བཟག་བསར་ཡད་ན་ག ངས་བསའ་ནས་ཡང་ཡད། ཁད་ས་ཁ་ལན་ག་ཤག

送货员：我是快递公司的，你有从北京寄来的快递，你到门口来

取吧。

Deliveryman: I am a deliveryman for the express delivery

98

company. Since there is a package for you from

Beijing, I have brought it here. Please come to the

door to receive it.

ཚ་རང་། འ་ཡ། ཙག་ག་བཟག་ག་ཅག་སག་ར། ང་རམ་པ་ཐན་ན།

才让：好的，你稍等一会儿，我马上就到。

Tsering: Ok, please wait a little, and I will come quickly.

དངས་སལ་བ། འ་ཡ། ཙག་ག་བཟག་མགགས་ག་ཞག

送货员：好的，稍微快一点啊。

Deliveryman: Ok. Please be quick.

ཚ་རང་། དངས་སལ་བ། ང་ཚ་རང་ཡན། ང་བསར་ན་ག་དངས་པ་ཅག་སར་རགས།

才让：你好，我是才让。我来取东西。

Tsering: Deliveryman, I am tsering. Please give me the

package that was sent to me.

དངས་སལ་བ་། ཤག་ལ་འད་ག་སང་ང་མང་བཟག་འབ་རགས།

送货员：请在快递单上签个字。

Deliveryman: Please write your name on this slip.

ཚ་རང་། ཡ། འད། བཀའ་དན་ཆ།

才让：好的，给，谢谢。

Tsering: Ok, here. Thank you.

དངས་སལ་བ། བཀའ་དན་ཞ་དག་ན་མ་རད།

送货员：不用谢。

99

Deliveryman: You’rewelcome.


ད་རང་། 今天 today

ཁམ་པ། 空闲 free time

ཡད། 有 to have

རགས། 帮 to help, can be added to the end of

anotherverbtomean“pleasedo

x”

བསར། 寄 to send

སང་། 去 to go

གང་ནས། 哪儿 from where, where

ཆ་ག་ནས། 干嘛 Why? What do you need?

ཆ་མ་རད། 怎么样 Howabout„?Howisitif„?

ཆ་གཟག 什么 what

100

སགས་སད་ཁང་། 邮政局 post office

ར། 也 also, and

ཡའ། 家 home, family

འག། 走 to go

ཐན། 到 to arrive

མར་སལ་ཤག་ལ། 快递单子 express delivery slip

བསའ། 送 to deliver, bring to

someone

ས། 门 door, gate

ཤག 来 come (imperative)

སར། 给 to give


དངས་སལ་ས་གར་ཁང་། 快递公司 express delivery company

101


Building

ང་ཆས་སབ་ག་ནས་སགས་སད་ཁང་ང་ཐག་ཙག་ག་གཟག་རང་ག ས་སད་རངས་འཁར་ར་འདག་ན་སབ་གའ་ཁ་གཏད་ན་ས་སད་

རངས་འཁར་ག་འབབ་ཚགས་ཡད། ད་ནས་ས་སད་རངས་འཁར་ཨང་2པ་ར་102 ། 10་པ་སགས་ག་བསད་ནས་བརད་གཅག་ལམ་མ་

སང་ན་ས་ཆ་གང་ང་ར་དངས་པ་བསར་ཐབ་ན་རད། ངས་རན་ད་ད་ནས་ཡའ་འ་གན་ར་ར། སན། དཔ་ཆ་སགས་བསར་ག་ཡད།

从我们学校到邮政局有点儿远。在学校对面的公交车站坐 2 路、

102 路、10 路车，可以到八一路邮局。在那寄东西很方便。我常在那

里给家里寄衣服、药，书等。

Although it is a little far from our school to the post office, if you take the public

bus, there is a public bus stop across from the school. From there, if you take the

public bus number 2, 102, or 10, etc., to Bayi Road, you can send things to any place.

I regularly send clothes, medicine, books, etc., to my family from there.

五、སང་གཞ། 练习 Exercises


1) A : ཟ་བ་གང་ང་བད་ཐལ། B:

102

（སབ་ཁང་།）

A : （སབ་ཁང་ནང་ང་སང་

ནས།）

B:མན། ང་ （ལ་ཁང་།）

2) A :ཁས་ཚ་རང་ག་ཧང་མ་ང་ཨ་ཤས།

B: ། ཁས་ཨ་ཤས།

A :ངས་ཤ། B:

（མང་།）

B:མར་དགའ་མང་ང་ཟ་བ་ལ་མ་ཟར་ག

3) A : （ཚང་ཁང་།） B: འག།

A : ཚང་ཁང་འད་ཨ་ཧ་ག

B: （ཧ་ག）

2、དས་ལན་འདབས་པ། Answer the questions.





103



3、ཡ་གའ་འདན་སངས་སང་བ། Reading practice.

1) ཀག་པ་དང་འབ་བ། Read aloud and copy.

ད་ཁང་། ཆང་ཁང་། ཟ་ཁང་། མགན་ཁང་། ཚང་ཁང་། ཁམ་ར། དཔ་ཆ། འབ་དབ། ཞ་སག སམ་སག སག་སམ། ཚག་མཛད།






4、ཡང་དང་ཡང་ད་བཏན་ནས་ཚག་བསག་དགས། Recite and write sentences using the

given word.

མང་ང་།

ས་ང་ཤ།

གང་ན།

104




ང་སད།

སབ་ཚན་དག་པ། 第九课 Lesson 9

ཁ་པར་གཏང་བ། Making a Phone Call 打电话

མར་དགའ་ཁ་པར་ཨ་འག་ག（她的电话能打通吗？Does her phone work?）


ངས་ཅག་བལས་ན་ཨ་ཆག 我可不可以看一下。Can I take a look?

105

འད་ག་ནང་ང་ཁ་པར་ག་བང་བ་གང་ཡན་ན་ར་ཆག་ན་ཨ་རད། 哪个手机卡都能放吗？Will any

SIM card work with this one?

ཙག་ག་གཟག་ཅག་རམ་ན་ཨ་ཆག 可不可以快一点儿。 Can you be a little

faster?

ཁས་ཨང་གངས་འད་ཆས་ནང་ནས་འདམས་ན་ཆག་ག 这些号你可以随意挑选。You can

choose from these numbers.

ཁ་པར་ར་གག་མད་ཀ 电话没电了。The phone doesn’thavepower.

[ie.,Thebattery’sdead.]

མར་དགའ་ཁ་པར་ཨ་འག་ག 她的电话能打通吗？Does her phone work?


1、

་མ། ཚང་བདག ཀ་ཤ་རགས་ཅན་ག་ཁ་པར་བཙང་ར་ཨ་ཡད།

尼玛：老板，有苹果手机吗？

Nyima: Shop owner, do you sell A pple brand phones?

ཚང་བ། ཡད། འད་ཅན་ག་འད་གསར་བ་རད།

老板：有，这些是新款。

Merchant: Yes. These are new.

་མ། ངས་ཅག་བལས་ན་ཨ་ཆག

106

尼玛：我能看看吗？

Nyima: Can I take a look?

ཚང་བ། ལས་ཆག འད །

老板：当然可以，给。

Merchant: Of course. Here.

་མ། འད་སར་མ་ད་ཡན།

尼玛：多少钱？

Nyima: How much is this?

ཚང་བ། སར་མ་སང་བཞ་ར་ལ་བར་ཡན།

老板：四千五百元。

Merchant: It is 4,500 gor.

་མ། འད་ག་ནང་ང་ཁ་པར་ག་བང་བ་གང་ཡན་ན་ར་ཆག་ན་ཨ་རད།

尼玛：这个手机什么电话卡都能用吗？

Nyima: Will any SIM card work with this one?

ཚང་བ། གག་འཕན་ག་བང་བ་མན་ན། ས་འགལ་ར་འབལ་འཕན་ག་བང་བ་གང་ཡན་ན་ར་ཆག་ན་རད།

老板：除了电信的卡以外，移动和联通的卡都可以。

Merchant: China Telecom SIM cards won’t, but China Mobile

and China Unicom SIM cards will both work.

་མ། ཁས་འད་ན་འབལ་འཕན་ག་ཁ་པར་བང་བ་ཨ་ཡད།

尼玛：你这儿有联通的电话卡吗？

Nyima: Do you have China Unicom SIM cards here?

107

ཚང་བ། ཡད། ཁས་ཨང་གངས་འད་ཆས་ནང་ནས་འདམས་ན་ཆག་ག

老板：有，这些号你可以任选。

Merchant: Yes, you can choose from these numbers.

་མ། ཡ། ང་ཨང་གངས་འད་དག

尼玛：好的，我要这个号。

Nyima: Ok, I want this number.

ཚང་བ། ཡ། ཁད་ཙག་ག་གཟག་ག་ཅག་སག

老板：好的，你稍等一会儿。

Merchant: Ok, wait a little bit.

་མ། ཙག་ག་གཟག་ཅག་རམ་ན་ཨ་ཆག

尼玛：你能稍微快一点儿吗？

Nyima: Can you be a little faster?

ཚང་བ། ཡ།

老板：好的。

Merchant: Ok.

2、

ཚ་རང་། ས་གང་འད་ག་ཁར་ཡག་ཞས་ག་ཧ་ག

才让：这个公园的环境挺好的。

Tsering: Thispublicpark’ssurroundingsareverynice.

ལ་མ། མ་ཏག་གན་ར་ང་མ་ཅག་ཡག་ག ངས་པར་གཟག་ལན་དག་ག

拉毛：那个花也挺好看的，我要照个像。

Lhamo: Those flowers are also really great. I want to take

108

a picture.

ཚ་རང་། སལ་མ་ར་ཁ་པར་ཐངས་ང་བས་འ་ཐངས།

才让：给卓玛也打个电话，叫她来。

Tsering: Call Drolma and tell her to come.

ལ་མ། འ། ངའ་ཁ་པར་ར་གག་མད་ཀ

拉毛：哎呀，我的电话没电了。

Lhamo: Oh!Myphonedoesn’thavepower.

ཚ་རང་། ཡ། དས་ན་ངས་ཁ་པར་གཏང་།

才让：好，那我打。

Tsering: Ok, in that case, I will call.

ལ་མ། འ་ཡ། ཁས་ཁ་པར་ཐངས་ར་ང་འག་ནས་སམ་ཆ་་ཡང་།

拉毛：好的，你打电话，我去买点儿饮料。

Lhamo: Ok, you call and I will go and buy drinks.

ཚ་རང་། འ་ཡ།

才让：好的。

Tsering: Ok.

ལ་མ། ཁས་ཁ་པར་བཏང་བཏང་ང་།

拉毛：你打电话了吗？

Lhamo: Did you call?

ཚ་རང་། ངས་ཁ་པར་བཏང་ང་ར་མ་འག་ག།

才让：我已经打了，但没打通。

Tsering: I called,butitdidn’tgothrough.

109

ལ་མ། བར་རགས་མད་ཀ་ནང་་་་་་་་་།

拉毛：没有信号吗？

Lhamo: Youdon’thaveasignal,or„?

ཚ་རང་། མ་རད། མར་དགའ་ཁ་པར་ག་ཁ་རབ་བས་བཞག་ཡད་ཀ

才让：不是，她的电话关机了。

Tsering: No, her phone is switched off.


① འད ། 这个 This

འད་ལ་ཞས་པའ་དན། ཨ་མདའ་ཁ་སད་ཀ་ཁད་ནས་འད་ཡ་རས་ས་ལ་དན་ག་ཕད་ཡད་ན་འད་འགར་གན་ཡད།

是 འད་ལ་的意思。安多方言中 འད་的后面若有判位 ལ 字的连接词，འད就变为 འད །

The word འད means འད་ལ་. In Amdo dialect, the word འད་ followed by a ལ་ particle becomes

འད.

②གཏང། 进行。To carry out

གཏང་ན་བད་པའ་དན། གཏང་ན་མ་འངས་པ། གཏང་ན་ད་ལ་བ། བཏང་ན་འདས་པ། ཐངས་ན་སལ་ཚག

是进行的意思。གཏང 是现在式，གཏང 是将来式，བཏང 是过去式，ཐངས 是命令词。

The word གཏང་ signifies carrying out or completing an action. The forms are: གཏང་

(future); གཏང་ (present); བཏང་ (past); ཐངས་ (imperative).


ཁ་པར། 电话

telephone

110

རགས་ཅན། 牌 brand

ལས་ཆག 可以 of course you can

འད་ཆས། 这些 these

འདམས། 选 to choose

ཁ་པར་ག་བང་བ། 电话卡 SIM card

ས་གང་། 公园 public park

ཁར་ཡག 环境 environment,

surroundings

མ་ཏག 花 flower

ང་མ། 真的 really, truly

པར་ལན། 照相 to take a photo

འད་པར། 照片 photograph

སམ་ཆ། 饮料 drinks, beverage

བར་རགས། 信号 network signal

ཁས། 洗 to wash

111

ཚད་མ། 蔬菜 vegetables

ཇ་སའ། 熬茶 to make tea

གང་ཕན། 小岛 island


ཀ་ཤ་རགས་ཅན་ག་ཁ་པར། 苹果手机 A pple cell phone ལ་ཀ་ར་ཡ། 韩国 South

Korea དབན་སད། 英语 English བད་སད། 藏语 Tibetan

གག་འཕན། 电信 China Telecom ས་འགལ། 移

动 China Mobile འབལ་འཕན། 联通 China Unicom


Building

དཔད་ཀ་ག་དས་ས་ས་གང་ནས་སའ་སང་ག་མ་ཏག་ས་ཚགས་བཀད་བཏང་ན། ས་གང་ན་དངས་གནས་མ་ཏག་ག་འཇག་རན་གཟག་ག་རགས་ག སན་ཀ་ག་དས་ས་ས་གང་ནས་སའ་ཏག་ག་འབས་བ་ས་ཚགས་ཐགས་བཏང་ན། ས་གང་ན་དངས་ནས་སའ་ཏག་ག་ཞང་ཁམས་གཟག་ག་རགས་ག

春天，公园里开满了各种各样的花，公园变成了花的海洋。秋

天，各种果子成熟了，公园变成了一个果园。

In springtime, when all sorts of flowering trees in the public park are in bloom,

the public park truly looks like a land of flowers. Whereas in autumn, when all sorts

of fruits are ripe, the public park truly looks like a heaven of fruit.

ངས་ཁད་ད་ཐག་ནས་འཕན་ཡག་བསར་ར་ཡང་།

我从网上写信寄给你。

112

I will send you a message online.

ངས་ལ་ཀ་ར་ཡ་ག་གགས་པ་འ་ཁ་པར་བཏང་ངས། བད་སད་བཤད་ལ་ར་ཁར་དགས་མ་ག་ག། ད་ནས་ངས་དབན་སད་བཤད་ལ་ར་

ཁར་དགས་ག་ག

我给韩国的朋友打了个电话，说藏语他听不懂，然后说英语他听

明白了。

I called my South Korean friend and spoke in Tibetan but he

didn’t understand. Then I spoke in English, and he

understood.

འ་ཆ་མམ་པས་པར་གཟག་ལན། 我们一起照个像。 Let’s take a photo

together.



1) A :ཁས་ཆ་གཟག་བཙའ་ག་ནས། B:

A :ཁའ་དཔ་ཆ་གསར་བ་ཨ་ཡན། B:

2) A : B:ང་མད། ཁད་འབལ་

འཕན་ག་ཁ་པར་བང་བ་ཨ་ཡད།

113

A :ཡད། B:

A :རད། འད་ཅན་ག་འད་གསར་བ་ལས་ན་རད།

3) A :པར་ཆས་འད་ས་ག་ཡན། B:

A : B:རད། ཁས་ལས། ད་རང་ས་མ་ཡན།

2、ཚག་སག་པ། Use the given word in a sentence.

1) གན་ར་ས་མ།

2) འབ་དབ་ས་མ།

3) དཔ་ཆ་ས་མ།

4) བཙའ་རགས།

5) ལས་རགས།

6) ཁར་རགས།

7) སར་མ་སད།

8) སད་རན་སད།

9) གགས་པ་བཅའ།


1) ངའ་སར་མ་（） ང་སར་མ་བར་ག་འག་ག

2) ཟ་འད་ག་ཁ་པར་ག་（）ཁས་ཨ་སད།

3) ངས་ཁར་དག་ཁ་པར་བཏང་ང་ར། མ（）གནངས་ཀ་ད་（）

4) འད་ཅན་ག་ག་（）ངས་ར་ས་ན་འདད་ག

114

4、Create a dialogue for the following situation.

ཁད་ར་ཁའ་གགས་པ་ག་བར་ནས་རང་རང་ག་པར་ཆས་ར་པར་ཆ་ཤ་ལངས་ན་ཧ་ནས་ན་ཁ་བར་གཟག་ཤས།

5、 བརར་ཤ་གཅད་པ། Correct the following and identify the error(s).

1) འད་པར་ཆས་ཧང་མ་ངའ་རད། （） ནར་བཅས།

2) འད་དཔ་ཆ་གསར་བ་རད། （） ནར་བཅས།

3) པར་ཆས་ཟ་བ་འད་རད། （） ནར་བཅས།

4) འད་གག་བརན་་ཧང་ག་རད། （）ནར་བཅས།


པར་ཆས་འད་ཚ་རང་ག་གསར་བ་ས་ན་རད། ཁ་སང་མཚ་སན་དག་ཐན་སབ་ཆན་ག་ཕ་གང་བ་ག་སབ་མ་གས་རད་ཀ་ཡང་ངས། ང་ཆས་མམ་པས་པར་ལངས་ང་། ཁར་གས་ཀས་བཤད་ཀ་ར། རས་གཟའ་བདན་པ་ག་་མ་མམ་པས་རད་ཀ་འག་ཟར་ག ད་རང་ཁར་གས་ཀ་མ་དམངས་ས་གང་ག་ནབ་ས་ནས་ང་ཆ་སག་ག་འདག་ཟར་ག ང་ཆ་འག་ཁ་འ་ཁར་གས་ཀ་ཁ་པར་གཏང་ར་ཡན།

115

སབ་ཚན་བཅ་པ།第十课 Lesson10

ཁམ་ཚང་། Home 家庭

ཁད་ཀ་ཡའ་ན་མ་ད་ཡད་ནས། （你家有几口人？How many people are

there in your household?）


ཁད་ཀ་ཡའ་ན་མ་ད་ཡད་ནས། 你家有几口人？How many people are there in

your household?

ཁད་ཀ་ཨ་མ་ག་ཆ་གཟག་ལས་ག་ནས། 你妈妈做什么工作？What does your mother

do?

ཨ་མ་ར་ངད་གས་ཀ་ཡན། 妈妈和我。My mother and me.

ངད་ཀ་ཡའ་ན་ཨ་ཕ་ར་ཨ་མ། ད་རང་ན་བ་གཟག་ཡད། 我家有爸爸、妈妈、弟弟和我。In our

home, there are Father and Mother, and also my younger

brother.

116

ཁར་དགས་དབན་ཡག་སང་ག་ཡད། 他在学英语。He is studying English.

ཁར་དགའ་རན་མ་ནད་གཡག་མ་གཟག་ཡན། 他的爱人是护士。His wife is a nurse.

ཁར་གས་ཀ་བ་ཡས་མད། 他们没有孩子。Theydon’thavechildren.


1、

ཚ་རང་། ལ་མ། ཁད་ཀ་ཡའ་ན་མ་ད་ཡད་ནས།

才让：拉毛，你家有几口人？

Tsering: Lhamo, how many people are there in your household?

ལ་མ། མ་བཞ་ཡད། ཁད་ཀ་ཡའ་ན་མ་ད་ཡད་ནས།

拉毛：有四口人，你家有几口人？

Lhamo: Four people. How many people are there in your

household?

ཚ་རང་། མ་གས་ཡད། ཨ་མ་ར་ངད་གས་ཀ་ཡན།

才让：有两口人，妈妈和我。

Tsering: Two people, my mother and me.

ལ་མ། ཁའ་ཨ་མ་ག་ཆ་གཟག་ལས་ཀ་ཡད།

拉毛：你妈妈做什么工作？

Lhamo: What does your mother do?

117

ཚ་རང་། མར་དག་དག་རན་ཡན། སབ་ག་ཆན་མ་ན་བ་བ་ལས་ཀ་ ཡད།

才让：她是老师，在大学里工作。

Tsering: She is a teacher. She works at the university.

2、

བམས་པ། བཀ་ཤས། ཁད་ཀ་ན་མ་ས་ས་ཡད།

先巴：扎西，你家有什么人？

Jampa: Tashi, who is there in your household?

བཀ་ཤས། ཨ་ཕ་ར་ཨ་མ། ད་རང་ན་བ་གཟག་ཡད།

扎西：爸爸、妈妈、弟弟和我。

Tashi: Father and Mother, and also my younger brother.

བམས་པ། ཁའ་ན་བ་སབ་མ་ཨ་ཡན།

先巴：你的弟弟是学生吗？

Jampa: Is your younger brother a student?

བཀ་ཤས། ཡན། ཁར་དགས་དབན་ཡག་སང་ག་ཡད།

扎西：是的，他在学英语。

Tashi: Yes, he is studying English.

བམས་པ། ཁའ་ཨ་མ་ག་བ་བ་ལས་ཀ་ཨ་ཡད།

先巴：你妈妈有工作吗？

Jampa: Does your mother work?

བཀ་ཤས། མར་དགས་བ་བ་ལས་ཀ་མད།

扎西：她没有工作。

Tashi: Shedoesn’twork.

118

3、

བམས་པ། ཁད་ཀ་ཡའ་ན་མ་ས་ས་ཡད།

先巴：你家有什么人？

Jampa: Who is there in your household?

བཀ་ཤས། ཨ་ཕ། ཨ་མ་ར་ཨ་ཅ་ཆ་ཡད།

扎西：有爸爸、妈妈、姐姐和我。

Tashi: Father, Mother, and my elder sister.

བམས་པ། ཁའ་ཨ་ཅ་ག་བ་བ་ལས་ཀ་ཨ་ཡད།

先巴：你姐姐上班吗？

Jampa: Does your elder sister work?

བཀ་ཤས། བ་བ་ལས་ཀ་ཡད། མར་དགས་དངལ་ཁང་ན་ལས་ཀ་ ཡད། ཁའ་ཕ་བ་ག་བ་བ་ཆ་གཟག་ལས་ཀ་ཡད།

扎西：上班，她在银行工作。你哥哥做什么工作？

Tashi: Yes, she does. She works in a bank. What does your

elder

brother do?

བམས་པ། ཁར་དག་སན་པ་ཡན།

先巴：他是医生。

Jampa: He is a doctor.

བཀ་ཤས། ཁར་དག་གན་སག་ཨ་ཡས།

扎西：他结婚了吗？

119

Tashi: Is he married?

བམས་པ། གན་སག་ཡས་བཏང་ང་། ཁར་དགའ་རན་མ་ནད་ གཡག་མ་གཟག་ཡན།

先巴：他已经结婚了，他爱人是个护士。

Jampa: He is married and his wife is a nurse.

བཀ་ཤས། ཁར་གས་ཀ་བ་ཡས་ཨ་ཡད།

扎西：他们有孩子吗？

Tashi: Do they have children?

བམས་པ། མད།

先巴：没有。

Jampa: No.


① ཁད་ཀ་ན་མ་ས་ས་ཡད། 你家有什么人？Who is there in your household?

ཁད་ཀ་ན་མ་ས་ས་ཡད་ཅས་པ་དང་ཁད་ཀ་ཡའ་ན་མ་ས་ས་ཡད་ཟར་བ་གས་དན་གཅག འདར་ཁད་ཀ་ཟར་བ་དང་ཁད་ཀ་ཡའ་ཟར་བ་གས་དན་གཅག་ཡན།

“ཁད་ཀ་ན་མ་ས་ས་ཡད”与“ཁད་ཀ་ཡའ་ན་མ་ས་ས་ཡད”意思相同。“ཁད་ཀ”与“ཁད་ཀ་ཡའ”意思相同。

The sentences ཁད་ཀ་ན་མ་ས་ས་ཡད “and ཁད་ཀ་ཡའ་ན་མ་ས་ས་ཡད་ both mean “Who is there in your

household?” The phrases ཁད་ཀ་ and ཁད་ཀ་ཡའ་ both mean “your home” or “your family.”

② ཡས། 做 To do

ཡས་དང་ཡད། ཤས་གསམ་ན་དན་གཅག ཡས་ན་འདས་པ་དང་། ཡད་ན་ད་ལ་བ་དང་མ་འངས་པ། ཤས་ན་སལ་ཚག་ག།

ཡས་和 ཡད། ཤས་三个字的意思相同。 ཡས 是过去式， ཡད 是现在式和将来式，ཤས 是命令词。

The words ཡས་, ཡད་, and ཤས་ are all forms of the verb “to do”: ཡས (past) ཡད་ (present

120

and future) and ཤས་ (imperative).


ཡད། 有

to have, to exist

མད། 没有 to not have, to not exist

གན་སག 结婚 to get married

སབ་སང་། 学习 to study, studies

དབན་ཡག 英语 English

དངལ་ཁང་། 银行 bank

རན་མ། 爱人 wife

སན་ཁང་། 医院 hospital

ནད་གཡག 护士 nurse

སབ་ཁད། 上课 class

རས་འཁར། 计算机 computer

121

ཁ་པར། 电话 telephone

ལག་ཁར་ཁ་པར། 手机 cell phone

སད་མད་ཁ་པར། 无线电话 cordless phone

བར་འཕན། 短信 text message


མཚ་སན་མ་རགས་སབ་ཆན་རལ་འབལ་ལ་གནས། 青海民族大学国际教育交流中心 Qinghai

Nationalities University International Educational Exchange

Center


122

Building

ཁད་ཀ་ཡའ་ན།

ནར་ལག་ཨ་ཡད། 你家有牛羊吗？ Does your family

have cattle and sheep?


གང་ན་ཡད་ནས། 你家在哪儿？ Where is your

home?

ཁད་ཀ་ཡའ་ན།

ནར་ལག་ད་ཡད་ནས། 你家有几只牛羊？How many

cattle and sheep does your family have?


ཆ་ཤ་འག་དག་ནས། 你家怎么走？How do you go to

your home?

ཁར་ཚང་ག་ཕ་བ།

བ་ཡས་གས་ཡད། 他的哥哥有两个孩子。His elder

brother has two children.

མར་དགའ་ན་བ།

མ་རང་རད། 她的弟弟是单身。 Her

younger brother is single.

123

ངའ་ཨ་མ།

ལ་བརད་ཅ་ཡན། 我妈妈 80 岁了。My mother is 80

years old.

ངད་ཚང་ང་།

མ་བཞ་ཡད། 我们家有四口人。My household

has four people.



1) A :（） B:གནངས་ཀ་རས་གཟའ་བཞ་བ་རད།

A :（） B:གནངས་ཀ་ཟ་དག་པ་ག་ཚས་བ་བཞ་རད།

2) A :（） B:རན་་མ་ཚང་ང་མ་བཞ་ཡད་ཀ

A : ཁར་དག་བ་ཡས་ཨ་ཡད་ཀ། B: （）

A :（） B: ཁར་དག་བ་ཡས་གཅག་ཡད་ཀ།

2、ཁར་ཡག་དང་བསན་ནས་ཁ་བར་ཡད་པ། Create a dialogue for the given situation.

1) སབ་གགས་ཕན་ཚན་ན་རང་རང་ག་ཁམ་ཚང་ང་སད་ཤས།

124

2) རང་རང་ག་སབ་སང་ཡད་ས་ར་ཆ་གཟག་སབ་ག་ན་ག་སར་ནས་ང་སད་ཤས།

3、ཁ་སང་བ། Fill in the blanks with the words provided.

ན། འབ། བལ། སབ། ཡན། འཐང་། ཡད། ཟར། མང་ང་ཆ་ ། མ་ད་ ། སབ་མ ། བད་ཡག་ ། ག་དབངས་ང་ ། ཡ་ག་ ། བརན་འཕན་ན་ ། ཇ་ །

4、ཀག་པ་དང་འབ་བ། Read aloud and copy.

ཁ་པར་གཏང་། བར་འཕན་བསར། ཁ་པར་ག་སད་རན་སད། སབ་སང་ཡད། བད་ཡག་བད་སད་སང་། སན་ཁང་ནང་ང་འག། སན་པ་སན། སན་ལན། སན་

འཐང་། སབ་ཁད་ལ་འག། སབ་ཁད་གའ། ཡའ་འ་འག། ནད་གཡག་འབད། རངསའཁར་ར་བསད། གན་སག་ཡས།

5、བསར་བ་དང་ངས་འཛན་པ། Compare and identify the words in each pair.

གཏང་།——བཏང་། འག།——སང་། ཡང་།——ཤག

སན།——བསན། བསད།——འདག ཡད།——ཡས།

ལན།——བངས། འབད།——བས། འབ།——བས།

སད།——སད། སང་།——སང་། བ།——ཕས།

125

བརསད། 语法 Grammar（1）

སར་བད་ཀ་ཡ་ག་འད་ན་དས་རབས་བདན་པ་ག་དས་ས་སབ་དཔན་ཐན་མ་མཆག་གས་བད་རལ་སང་བཙན་སམ་པ་ག་ཐགས་དགངས་ལར་འབད་པ་ཆར་བསད་ཀས་གཅག་ནས་བད་རང་ག་སད་ལ་ཞབ་འཇག་ར། གས་ནས་ར་གར་ག་ཡ་ག་ཞབ་འཇག་གནངས་ནས་

126

མཐར་བད་མ་རགས་རང་ད་ཀ་སད་ར་ཡངས་ས་མཐན་ན་ག་བད་ཡག་འད་ག་སལ་གསར་ད་བཏད་ན་རད། སབ་དཔན་མཆག་གས་བད་མད་དབས་ཁམས་གསམ་ག་སད་ཆའ་སར་སངས་ར་ཆས་ད་ལ་ཞབ་འཇག་ཡང་ཡང་ཡས་ནས་བད་ཡག་ག་བར་སད་ལ་རམ་དབ་བརད་ཀ་རམ་བཞག་ས་སམ་མཛད་ན་རད། ད་བརད་པ་ཡན་ན། རམ་དབ་དང་པ་ང་བ་ཙམ་བརད་པ་ར། རམ་དབ་གས་པ་ལས་ས་བ་བ། རམ་དབ་གསམ་པ་བད་ས། རམ་དབ་བ་དགས་ཆད། རམ་དབ་ལ་འབང་ཁངས། རམ་དབ་དག་པ་འབལ་ས། རམ་དབ་བདན་པ་གནས་གཞ། རམ་དབ་བརད་པ་འབད་ས་བཅས་ཡན་ན་རད།

公元 7世纪吐蕃王朝文臣图弥桑布扎按照国王颂赞干布的命令，

去印度学习了梵文。回来后大力研究了藏民族的语言规律和梵文文

字，发明了藏族通用的文字。他总结了语言的规律，写下了纲领性的

文法著作。著作中包括主格（原形格）、业格（受动格）、作格（拖动

格）、为格（目的格）、从格（来源格）、属格（领属格）、于格（处所

格）、呼格（呼语格）等八格。

Tibetan writing developed in the 7th century when Master Thonmi, following

the wishes of the Tibetan king Songtsen Gampo, made great efforts to study the

spoken language of Tibet and the written language of India and created a Tibetan

writing system that perfectly matched Tibet’s spoken language. Thonmi studied the

features of all three Tibetan dialects (Amdo, Central, and Khampa) in detail and

organized Tibetan grammar into eight grammatical cases: (1) the nominative, (2) the

accusitive, (3) the instrumental, (4) the dative, (4) the ablative, (6) the genetive, (7)

the locative, (8) the vocative.

འདར་རམ་དབ་དང་པ་ང་བ་ཙམ་བརད་པ་ན། ཤས་པར་བ་བའ་གནས་གང་ར་གང་ག་རང་ག་མང་མ་གཏགས་ཁད་པར་ལ་སགས་གང་ར་མ་སན་ན་ག་ང་བ་ཙམ་བརད་པ་ཟར་ན་རད། དཔར་ན། མ་ཏག་ལ་བ་ལ་མཚན་ན་མ་ཏག་རང་ག་མང་མ་གཏགས་གཞན་མ་ཏག་ད་ག་ཁད་པར་ག་དབབས་ར་ཁ་མདག་ལ་སགས་པ་གང་ར་མ་སན་པ་ལ་བ་རད། རམ་དབ་དང་པ་ཡང་ནང་གསས་ས་དབ་ན་འདད་རལ་ར་རས་གབ་གས་ཡད་ན་རད། ད་གས་ཀ་ཡན་ན་ར་མཚན་ཡད་མད་ཀ་ས་ནས་བཏགས་ན་རད། དཔར་ན། ་མ་ཟར་བ་ན་ར་མཚན་ཅ་ཡང་མད་ན་ས་ནས་མང་འདགས་མཁན་ཁར་དགའ་འདད་པ་ལར་བཏགས་ན་ག་འདད་རལ་ག་མང་ར། ་མ་ག་མང་ང་ཚ་ཟར་ཅན་ཟར་བ་ན་་མ་ག་བད་ནས་ཀ་ས་ནས་ར་མཚན་ཡད་ན་ག་བཏགས་ན་ཡན་ན་ག་རས་གབ་ཀ་མང་ཡན་ན་རད།

第一格：本体词。

藏文文法中作为一个格的本体词指的是没有格的形态、

以名词为主体的原形词，在藏文格范畴内可称之为“通格”。古代的

藏族学者一向把万事、万物命名的方式分为“随欲名”和“随立名”

127

两大类：

一、随欲名——指最初对事物命名时，不凭借理由，由命名者任

意起名，如地、水、火、风、太阳等。

二、随立名——指按照意思和原因选用基本词汇构成的新语词。

如土地、开水、火车、太阳镜等。

The first case, the nominative, is called the “essence naming case” in Tibetan

because it identifies only the name of the thing under discussion and not any special

characteristics, etc., it may have.

For instance, when you say “flower,” the only information the listener gets is the

name of a flower, but it doesn’t give us the shape or color of the flower, and so on.

There are two types of nominative words in Tibetan: assigned and derived. These

depend on whether or not there is a reason or etymology behind the word. For

instance, there is no inherent reason why the word ་མ་ should mean “sun.” The person

who first created the word merely assigned a name according to his or her own liking,

so it is called an “assigned” term. But when we refer to the sun as ཚ་ཟར་ཅན་ “the one

with hot rays ,” we are using a term for the sun that is derived from the sun’s own

properties, so this is known as a “derived” term. ལ་དན་ག་ནང་གསས་དང་པ། རམ་དབ་གས་པ་ལས་ས་བ་བ་ན། བ་བ་ག་ཡལ་གཟག་གཞར་བཟང་ངས་ད་འ་བ་བ་བས་ན་གཟག་

གཙ་བར་སན་ན་ག་རམ་དབ་འ་གས་པ་ལས་ས་བ་བ་ཟར་ན་རད། ཡག་སད་ལར་ན་ས་ར་ར་ཏ་ན་ལ་ད་ཡ་ག་བདན་པ་ལས་ས་བ་བའ་ཕད་ཡན་ལ། ད་བདན་པ་ཡང་གང་འདད་ད་བཀལ་ཆག་པ་མ་ཡན་པར་རས་འཇག་ལ་བལས་ནས་སར་དག་ན་རད། ད་ག་སར་ཚལ་ཡན་ན་ས་ག་རས་ས་ས་ར། ག་བ་ད་དག་ག་རས་ས་ཏ། ང་ད་ན་མ་ར་ལ་ག་རས་ས་ད། འ་ར་མཐའ་མད་ཀ་རས་ས་ར་ར་ར་གས་གང་རང་སར་དག་ན་རད། ན་ར་ལ་གས་ཀ་རང་དབང་ཅན་ཡན་ན་རད། ཁ་སད་ལར་ན་ཕད་ངས་ཅན་མ་ཡན་པར། ལ་དན་ག་འཇག་ཡལ་གང་ཡན་ན་ར་རས་འཇག་ག་ཡ་ག་ར་འབལ་བ་དམ་པ་ཡད་ཀ དཔར་ན་ནབ་བ་འག་ལ་བ་ལ་མཚན་ན་རས་འཇག་ག་ཡ་ག་རང་ག་ར་འད་ན་ག་ཕད་ཐབ་ན་རད། དར་མ་ཟད། ཕད་ད་བདན་པ་ད་རང་རམ་བཞ་བ་ར། བདན་པ། ད་ད། ཚ་སབས་སགས་ག་ར་ཐབ་ན་རད།

རམ་དབ་གས་པ་ལས་ས་བ་བ＝ཡལ＋ཕད＋བ་བ།

དཔར་བརད།ཤར་ར་འག། ནབ་བ་སང་།ལ་འ་འག། བང་ང་བཞར། སབ་ག་འ་སང་།ཨ་མ་འ་བན། ཤར་ཕགས་ག་སང་། ཟ་ཁང་ང་འག།བརན་འཕན་ན་བལ། མགན་པ་འ་ཇ་ལག གང་ང་འག ཚང་ཁང་ང་སང་།

位格助词共有 ས་ར་ར་ད་ན་ལ་ཏ七种形式，其中 ན་ལ 两个形式属自由格助

词，不受前一音节后加字的限制，可自由运用。其他 ས་ར་ར་ད་ཏ 五个形

式属于不自由格助词，按前一音节后加字的不同要求，分别在后加字

ས 后面用 ས，后加字 ག་བ་ད་དག 后面用 ཏ，后加字 ང་ད་ན་མ་ར་ལ六个后面用 ད，

128

后加字 འ 和无后加字的后面用 ར 或 ར。藏文文法八格中第二、第四、

第七格都用位格助词来表示。在安多口语中位格助词不一定是以上这

些位格助词，口语中前一音节后加字跟位格助词是一样的。

第二格：表示业格。

藏文文法将表示拖动者所进行的动作，或某一对象及表示进行动

作的方位地点的位格助词结构，统称为业格。如：往东走。

The Tibetan language uses a group of grammatical particles called ladon

particles to mark several grammatical situations. The first situation that uses ladon

particles is the second case, the accusative. In Tibetan, the accusative is called the

patient case because it identifies the object or patient of the action. In written Tibetan,

the particles used to mark the object are ས་, ར་, ར་, ཏ་, ན་, ལ་, and ད་, and they are used

depending on the suffix of the word they follow : words ending in a ས་ suffix take ས་,

words ending in suffixes ག་ or བ་ or second-suffix ད་དག་ take ཏ་, the suffixes ང་, ད་, ན་, མ་, ར་,

and ལ་ take ད་, and words ending in the suffixes འ་ or ར་ and words without a suffix add

ར་ or take ར. The particles ན་ and ལ་ can be used wit h any words . However, in Amdo

dialect, the particles do not follow this system . Instead, the ladon particles closely

mirror the suffix of the word they follow . For example, in ནབ་བ་འག་ “go to the west,” the

particle བ་ is used to match the suffix བ་ of ནབ་. Furthermore, these particles are also

used for the fourth and seventh cases , and conditions known as “nature” and

“timeframe,” and so on.

The accusative case = object + ladon particle + verb

Examples: ཤར་ར་འག། go to the east ནབ་བ་སང་། go to the west ལ་འ་འག། go to the south བང་ང་བཞར།

flow to the North སབ་ག་འ་སང་། go to school ཨ་མ་འ་བན། give to mother ཤར་ཕགས་ག་སང་། went to the

East ཟ་ཁང་ང་འག། go to the restaurant བརན་འཕན་ན་བལ། watch TV མགན་པ་འ་ཇ་ལག poor tea for the

guest གང་ང་འག go where? ཚང་ཁང་ང་སང་། went to the store

ལ་དན་ག་ནང་གསས་གས་པ། རམ་དབ་བདན་པ་གནས་གཞ་ན། གནས་པར་བ་བ་ག་ཆས་གཟག་གང་ན་གནས་པ་སན་པ་ལ་རམ་དབ་བདན་པ་གནས་གཞ་ཟར་ན་རད། ད་ར་རམ་དབ་གས་པ་གས་ཀས་ཕད་གཅག་ཡན། ཁ་སད་ཀ་ཁད་ནས་རམ་དབ་བདན་པའ་ཕད་ལ་

ན་ཡག་ཤས་ཆ། རམ་དབ་བདན་པ་གནས་གཞ＝གང་ན་གནས་པ＋ཕད＋གནས་བའ་ཆས＋གནས་པ་གསལ་བད་ཀ་ས།

དཔར་ན། བཞ་ཐག་ན་སབ་ཁང་ཡད། ལ་བ།

129

རམ་དབ་བདན་པ་གནས་གཞ＝གནས་བའ་ཆས＋གང་ན་གནས་པ＋ཕད＋གནས་པ་གསལ་བད་ཀ་ས། དཔར་ན།

སབ་ཁང་བཞ་ཐག་ན་ཡད། ལ་བ། དཔར་བརད། ཤར་ན་ཁང་བ་ཡད། མག་ན་ས་ཡད། སབ་ཁང་ན་སབ་མ་ཡད། སན་ཁང་ན་སན་པ་ཡད། སག་ཙ་ཐག་ན་ས་ག་ཡད། ཡའ་ན་ཨ་མ་ཡད།

第七格：表示于格。

藏文文法把表示某物依存于某地的位格助词结构称之为于格。

如：“才让在教室里”或“教室里有才让”。

The second situation that uses the ladon particles is the seventh case, the locative.

This case is called the locative because it indicates the location of an action or object.

It takes the same particles as the second case, but in Amdo dialect, the letter ན་ is used

in most situations.

The seventh case = location + particle + object located there + verb of existence:

བཞ་ཐག་ན་སབ་ཁང་ཡད། There is a classroom on the fourth floor.

The seventh case = object + location + particle + verb of existence : སབ་ཁང་བཞ་ཐག་ན་

ཡད། The classroom is on the fourth floor.

Examples: ཤར་ན་ཁང་བ་ཡད། There is a house in the east . མག་ན་ས་ཡད། There is hair on the

head. སབ་ཁང་ན་སབ་མ་ཡད། There is a student in the classrom. སན་ཁང་ན་སན་པ་ཡད། there is a doctor in

the hospital. སག་ཙ་ཐག་ན་ས་ག་ཡད། There is a pen on the table. ཡའ་ན་ཨ་མ་ཡད། Mother is at home.

སའ་བསར་སང་ད་གཞ། 综合练习题 Review Exercises


1) A 、B: དག་རན།（）

130

དག་རན:（）

2) ཟ་བ། སལ་མ། ཁད་་ལམ་（）

སལ་མ།（）བཀའ་དན་ཆ།

ཟ་བ། བཀ་ཤས་ཆ་མ་རད།

སལ་མ།（）ང་ཆ

（）

3) ཚ་རང་། ཨ་མ་ཁད་བད་མ་ཡན་ན།

ཨ་མ། （）

ཚ་རང་། ཨ་ཕ（）

ཨ་མ། ཁར་དག་ར་བད་མ་རད།


（སབ་ཁང་།）

A : （སབ་ཁང་ནང་ང་སང་

ནས།）

B:མན། ང་ （ལ་ཁང་།）

5) A :ཁས་ཚ་རང་ག་ཧང་མ་ང་ཨ་ཤས།

B: ། ཁས་ཨ་ཤས།

A :ངས་ཤ། B:

（མང་།）

131

B:མར་དགའ་མང་ང་ཟ་བ་ལ་མ་ཟར་ག

6) A : （ཚང་ཁང་།） B: འག།

A : ཚང་ཁང་འད་ཨ་ཧ་ག

B: （ཧ་ག）

2、དས་ལན་འདབས་པ། Answer the questions.







3、ཡ་གའ་འདན་སངས་སང་བ། Reading practice.

1) ཀག་པ་དང་འབ་བ། Read aloud and copy.

ད་ཁང་། ཆང་ཁང་། ཟ་ཁང་། མགན་ཁང་། ཚང་ཁང་། ཁམ་ར། དཔ་ཆ། འབ་དབ། ཞ་སག སམ་སག སག་སམ། ཚག་མཛད།


132





ཡར་མར།——ཡར་མ། ལམ་པ།——ཟམ་པ།

ནད་པ།——དད་པ། ཁང་བ།——གང་བ།

ལག་པ།——ཐག་པ། ཆར་བ།——ཚར་བ།

3) གཤམ་གསལ་ག་ཡ་ག་འད་དག་བསར་ནས་མ་འད་སའ་ཁད་པར་ཤད། Compare the words in each

pair and identify their differences.

ངང——དངངས། པག——པགས།

དབ——འདབས། འདབ——འདབས།

མདང——མདངས། ནང——ནངས།

4、ཡང་དང་ཡང་ད་བཏན་ནས་ཚག་བསག་དགས། Recite aloud and make a sentence using

the given word.

མང་ང་།

133

ས་ང་ཤ།

གང་ན།




ང་སད།

མ་ཧ་ག

ད་ར་མ་ཧ་ཀ

བལ་བ་ཆ་ག

ར་བལ་བ་ཆ་ཀ

ཚང་མ་བལ་བ་ཆ་ཀ

མ་ཆད་ཀ

ད་ར་མ་ཆད་ཀ

བང་ག་མ་ཆད་ཀ

134

སབ་ཚན་བཅ་གཅག་པ། 第十一课 Lesson

11 སབ་སང་ག་སར། My

Studies

谈学习

ད་བར་སབ་སང་ཡས་ནས་ཆ་མ་རད།（最近学得怎么样？ How Have Your

Studies Been Lately?）


ད་བར་སབ་སང་ཡས་ནས་ཆ་མ་རད། 最近学得怎么样？How Have Your Studies

Been Lately?

ས་ཁག་ར་སབ་གང་གང་ན་སབ་སང་ཡད་ག་ནས། 在哪个院系学习？What department and

college do you study in?

135

ཁས་ཆ་གཟག་སང་ག་ནས། 你在学什么？What do you study?

ཁས་སབ་སང་ག་འཆར་གཞ་བཟས་ཨ་ཡད། 你制定学习计划了吗？Have you made a

study plan?

སབ་སབས་སན་མ་བལས་ན་ཙག་ག་གཟག་ཧ་ག 比上学期好一点儿。A little better

than last term.


1、

ཚ་རང་། བམས་པ། ད་ཁས་གང་ན་སབ་སང་ཡད་ག་ནས།

才让：先巴，现在你在哪儿学习？

Tsering: Jampa, where are you studying now?

བམས་པ། ད་ངས་མཚ་སན་མ་རགས་སབ་ཆན་ན་སབ་སང་ཡད་ཀ་ ཡད།

先巴：我现在在青海民族大学学习。

Jampa: Now I am studying at Qinghai Nationalities

University.

ཚ་རང་། ས་ཁག་ར་སབ་གང་གང་ན་སབ་སང་ཡད་ག་ནས།

才让：在哪个院系学习？

Tsering: What department and college do you study in?

བམས་པ། ཕ་འབལ་ལ་གནས་ན་སབ་སང་ཡད་ཀ་ཡད།

先巴：在国教中心学习。

136

Jampa: I am studying in the foreign exchange center.

ཚ་རང་། ཁས་ཆ་གཟག་སང་ག་ནས།

才让：你在学什么？

Tsering: What do you study?

བམས་པ། ངས་བད་ཡག་ར་བད་སད་སང་ག་ཡད།

先巴：我在学藏文和藏语。

Jampa: I am studying written and spoken Tibetan.

ཚ་རང་། ཨ་དཀའ་ག

才让：难吗？

Tsering: Is it difficult?

བམས་པ། ཞས་ཀ་དཀའ་ག བད་ཡག་ག་ཡག་སད་ར་ཨ་མདའ་ཁ་ སད་བར་ན་བར་ཁད་ཆ་ན་ག མཚམས་མཚམས་མ་མག་ཁའ་ག

先巴：很难，藏文的书面语和安多口语有差别，

有的时候让人头疼。

Jampa: Very difficult. There is a big difference between

written Tibetan and spoken A mdo dialect. Sometimes

my head hurts.

ཚ་རང་། རད་ཡ། བད་ལ་ས་སད་མད་ན་ག་ཡལ་སད་གཟག་ར་ ཡག་སད་གས་ཀ་མམ་པས་སང་ན་དཀའ་ན་རད། ཧ་ལ་ཤས།

才让：是啊，藏族没有普通话，方言和书面语一起学习

有点儿难，要加油！

Tsering: Yeah, since Tibetan doesn’t have a standard

137

dialect,it’sdifficulttostudyadialectand

writing together. Work hard!

2、

དན་འགབ། བཀ་ཤས། སབ་སབས་འད་སབ་ཁད་ཨ་མང་།

东知：扎西，这个学期课多吗？

Dondrup: Tashi, this term do you have a lot of classes?

བཀ་ཤས། ད་ར་གཟག་མ་མང་།

扎西：不太多。

Tashi: Not too many.

དན་འགབ། ཁས་སབ་སང་ག་འཆར་གཞ་བཟས་ཨ་ཡད།

东知：你已经制定学习计划了吗？

Dondrup: Have you made a study plan?

བཀ་ཤས། ཡད། ས་མས་དས་ཚད་དག་ག་ཐག་ནས་ཡར་ར་ལངས་ངས་དཔ་ཆ་དས་ཚད་གཅག་ག་བལ་དག ཕ་ར་བད་ཀ་གགས་པ་ར་མམ་པས་ཨ་མདའ་སད་ཀ་ཁ་བར་ཡད་ཀ་ཡད། དགང་མ་རང་ག་ཁར་མས་སབ་སང་དས་ཚད་གས་ཡད་དག

扎西：制定了，我早上 6 点钟起床后要看一个小时的书，下午

和藏族朋友一起进行口语对话，晚上自己学习两个小时。

Tashi: Yes,Igetupatsixo’clockinthemorningand

read for an hour. In the afternoon, I have a

conversation in A mdo dialect with Tibetan friends.

138

In the evening, I study by myself for two hours.

དན་འགབ། འ། ཁད་ང་མ་ག་ཅག་ཧ་ག ཁས་འད་ཤ་སབ་སང་ཡས་ན་བད་ཡག་ར་བད་སད་ག་ཆ་ཚད་འཕལ་རས་སང་ན་ཆ་མ་རད།

东知：哦，你真厉害。你这样努力学习，藏文和藏语的

水平提高得快吗？

Dondrup: Oh, you are really good. Studying like that, how is

the improvement in the level of your written and

spoken Tibetan?

བཀ་ཤས། སབ་སབས་སན་མ་བལས་ན་ཙག་ག་གཟག་ཧ་ག

扎西：比上学期好一点儿。

Tashi: A little better than last term.


ད་བར། 最近 lately

སབ་སང་། 学习 studies

ས་ཁག 系 department

སབ་གང་། 院 college (within a

139

university)

སང་། 学 to study, to learn

འཆར་གཞ། 计划 plan

བཟས། 制定 to make

སབ་སབས་སན་མ། 上学期 last term

བལས་ན། 比 than, in comparison

བད་ཡག 藏文 written Tibetan

བད་སད། 藏语 spoken Tibetan

ཡག་སད། 书面语 written language

བར་ཁད། 差别 difference, discrepancy

སབ་ཁད། 上课 class

ས་མས། 早上 morning

ཡར་ར་ལངས། 起床 to get up

དཔ་ཆ། 书 book

དས་ཚད། 时间、小时 time, hour

140

བལ། 看 to look, to read, to

watch

ཕ་ར། 下午 afternoon

ཁ་བར། 对话 conversation,

dialogue

ང་མ། 真的 really, truly

ཆ་ཚད། 水平 level

འཕལ་རས། 发展 improvement

བཀ། 洗 to wash

སབ་ཁད་འཚགས། 上课 to convene class

སབ་ཁད་གའ། 下课 to dismiss class


མཚ་སན་མ་རགས་སབ་ཆན། 青海民族大学 Qinghai Nationalities University

141

ཕ་འབལ་ལ་གནས། 国教中心 foreign exchange center


Building

སབ་སབས་འད་ང་བད་ཡག་ར་བད་སད་ཀ་སབ་ཁད་དས་ཚད་བཅ་བཞ་འ་ཡད། དའ་ནང་ནས་དས་ཚད་བརད་ལ་ཡག་སད་ཀ་སབ་

ཁད་ར། དས་ཚད་དག་ག་ཨ་མདའ་ཁ་སད་ཀ་སབ་ཁད་ཡད། སབ་ཁད་ད་གས་ཀའ་དག་རན་མ་གཅག་ག ཡག་སད་ཀ་དག་རན་དག་རན་བཀ་ཤས་སལ་མ་ར། ཁ་སད་ཀ་དག་རན་དག་རན་ལ་མ་ཡན། ཁར་གས་ཀས་རན་ད་སབ་ཁད་ཀ་ཞར་ར་བད་ཀ་གམས་སལ་ར་རག་གནས་མང་ང་གཟག་ང་ཆ་ང་སད་ཡས་ན་ག་ང་ཆ་ཚང་མ་ཁར་གས་ཀའ་སབ་ཁད་ལ་ན་རའ་ཞས་ག་དགའ་ནས་མ་ཚད། ཁར་གས་ཀས་རན་ད་ང་ཆའ་བད་ཐང་ང་སམས་ཁར་ར་འཚ་བ་རགས་རམ་ཡས་ན་ག ང་ཆ་ཚང་མ་ཁར་གས་ཀ་ཞས་ག་དགའ།

ས་མས་རན་ལན་ག་དས་ཚད་བརད་ར་ཕད་ཀ་ག་ཐག་ནས་སབ་ཁད་འཚགས་ཀ་ཡད། ན་གང་དས་ཚད་བཅ་གས་ར་ཕད་ཀ་ག་

ཐག་ནས་སབ་ཁད་གའ་ག་ཡད། ཕ་ར་དས་ཚད་གས་ར་ཕད་ཀ་ཐག་ནས་འཚགས་གས་བཞ་ར་ཕད་ཀ་ག་ཐག་ནས་གའ་ག་ཡད།

这个学期我有藏语和藏文两门课，每周 14课时。综合课 8 课时，

安多口语 6 课时。这两门课的老师不一样，综合课的老师是扎西卓玛

老师，口语老师是拉毛老师。她们经常给我们介绍一些藏族风俗和文

化，我们喜欢听她们的课。她们还经常关心我们的身体，在生活上帮

助我们，我们很喜欢她们。

每天早上八点半开始上课，中午十二点半下课。下午两点半上课，

四点半下课。

This term I have fourteen hours of written and spoken Tibetan class. Of these,

eight hours are for written language class and six hours are for spoken Amdo dialect

142

class. The teachers for these two classes are not the same. The written language

teacher is Teacher Tashi Drolma, and the spoken language teacher is Teacher Lhamo.

In the course of our lessons, both of them often introduce us to many Tibetan customs

and culture, and so we all are very happy to lsiten to their lessons. Moreover, they

both take interest in our health and help us in our lives. We all like them both a lot.

Class usually starts at 8:30 in the morning. At noon, class lets out at 12:30. In the

afternoon, class starts at 2:30 and lets out at 4:30.



1) A : ཁད་ཆ་དས་ཚད་ད་ག་ཐག་ནས་སབ་ཁད་ཡད་ག་ནས། B:

（）

A : ཁད་ཆ་དས་ཚད་ད་ག་ཐག་ནས་སབ་ཁང་ནང་ང་འག་ག་ནས།

B:（）ད་དས་ཚད་ད་རད། A :

（）

2) A : （） B: དས་ཚད་བཅ་གས་ར་ཕད་ཀ་ག་ཐག་ནས་

གང་

ཇ་འཐང་ག A :（）

B: ང་དས་ཚད་བཅ་གས་ར་སར་མ་བཅ་ཐམ་པ་ག་ ཐག་ནས་ཇ་ཁང་ནང་ང་སང་ནས།

143

2、ཁར་ཡག་དང་བསན་ནས་ཁ་བར་ཡད་པ། Create a dialogue for the given situation.

1) ཁད་ནམ་ཡར་ར་ལངས་ཀ་ཡད། ནངས་ཇ་འཐང་ག་ཨ་ཡད། དས་ཚད་ད་ག་ཐག་ནས་ནངས་ཇ་འཐང་ནས།

2) ཁད་ནམ་སབ་ཁད་འཚགས་ག ནམ་སབ་ཁད་གའ་ག ནམ་ལ་ག

3) རས་གཟའ་དག་པ་ག་་མ་ཁད་དས་ཚད་ད་ག་ཐག་ནས་ཡར་ར་ལངས་ནས། དས་ཚད་ད་ག་ཐག་ནས་ལ་ནས།

3、 རང་ག་ན་གང་བ་ཆ་གཟག་ཡས་ནས་ན་ད་ཤད། Describe your daily schedule.

4、ཡང་ར་ཡང་ག་ཀག་པ། Read several times.

ད་རང་རས་གཟའ་དག་པ་ཡན་ན་ག་ང་ཆ་སབ་ཁད་མད། ཟ་བ་ག་དགང་མ་གག་བརན་ན་བལ་ག་འག་ཟར་ག ང་གས་ཀ་མམ་པས་བལ་ག་འག་རས། ཕ་ར་དས་ཚད་དག་ག་ཐག་ནས་ངས་ཟ་བ་ཁ་པར་བཏང་ངས་ང་གས་ཀས་ཟ་མ་ཟས་ན་ག་གཞག་ནས་མམ་པས་གག་བརན་ན་བལ་ག་འག་རས།

5、བསར་བ་དང་ངས་འཛན་པ། Compare and identify the words in each pair.

ཇ་ཁང་།——ཟ་ཁང་། ཁང་བ།——ལ་ཁང་། གག་བརན།——བརན་འཕན།

མགན་པ།——གགས་པ། ཚང་ཁང་།——ཚང་ར། མ་ཏག——སལ་ཏག

ལན་ས།——ལན་མཁན། སར་མ།——སར་ཁག དཔ་ཆ།——དཔ་ཁག

འཛན་བང་།——དངལ་བང་། སད་ཡག——སད་ཆ། ཤག་བ།——ཤག་དཀར།

144

སབ་ཚན་བཅ་གས་

པ།第十二课 Lesson 12

སན་ཁང་ད་འག་བ། Going to the Hospital去医院

ཁད་དཀའ་ལས་གཏད་བཏང་། （麻烦你了 Sorry to Bother You.）


སན་ན་ཐ་འགད་འགངས་ཤག་ལན་རགས། 先去挂号。 First please get a

registration form.

ཁད་ཆ་གཟག་མ་བད་ག 你哪儿不舒服？What’s wrong?

སན་འད་ཆ་ཤ་འཐང་དག་ནས། 这个药怎么吃？How do I take this medicine?

ཆ་གཟག་ཁའ་བཏང་ན་རད། 得了什么病？What illness did he get?

145

ཁའ་ན་ད་ཆ་མ་རད། 病情怎么样？How is your illness now?

ཧང་བ་བདག་ཤས། 照顾好身体。Take care of your health.


1、

སལ་མ། སན་གཡག་ལགས། སན་པ་ཨ་ཡད་ཀ

卓玛：护士，医生在吗？

Drolma: Nurse, is the doctor in?

སན་གཡག སན་པ་ཡད་ཀ སན་ན་ཐ་འགད་འགངས་ཤག་ལན་ རགས།

护士：医生在，先去挂号吧。

Nurse: The doctor is in. First please get a registration

form.

སལ་མ། ཡ། སར་ད་ཡན།

卓玛：好的，多少钱？

Drolma: Ok, how much is it?

སན་གཡག སར་བཅ་རད། འད་ནས་སད་ལ་ཨང་རམ་ལར་ར་འག་ རགས།

护士：十元，坐在这儿排队。

Nurse: Ten gor. Please sit here and wait for your turn.

[lit. Go in order.]

སལ་མ། ངའ་སན་ན་ད་རང་མ་ད་ཡད་ཀ

卓玛：我前面还有几个人？

146

Drolma: How many people are ahead of me?

སན་གཡག མ་ལ་ཡད་ཀ

护士：有五个人。

Nurse: There are five people.

སལ་མ། འ་ཡ། བཀའ་དན་ཆ།

卓玛：好的，谢谢。

Drolma: Ok, thank you.

སན་གཡག བཀའ་དན་ཞ་དག་ན་མ་རད།

护士：不用谢。

Nurse: You’rewelcome.

2、

སན་པ། ཁད་ཆ་གཟག་མ་བད་ག

医生：你哪儿不舒服？

Doctor: What’swrong?[lit.Howareyounotwell?]

སལ་མ། སན་པ། ངའ་ཧ་ཁའ་ནས་་མ་གས་གསམ་གཟག་འགར་སང་ང་ར། ད་རང་ར་མ་བད་ག

卓玛：医生，我的肚子已经疼了三四天了，很不舒服。

Drolma: Doctor, my stomach has been hurting for two or three

days, and it still is not better.

སན་པ། སན་མད་ཀ ཕལ་ཆར་ཟ་མ་གཟག་མ་འཕད་ཁ་རད། སང་ང་སན་འད་འཐང་ར་ད་སན་ཡད་ན་མ་རད།

医生：没事，是消化不良，吃了这个药就会没事的。

147

Doctor: Don’tworry.[lit. No problem.] Probably something

you ate did not agree with you. Go and take this

medicineandyouwon’thaveaproblem.

སལ་མ། སན་འད་ཆ་ཤ་འཐང་དག་ནས།

卓玛：这个药怎么吃？

Drolma: How do I take this medicine?

སན་པ། ནངས་དགང་གས་ཀ་འཐང་ར་ཆག་ག

医生：早晚各一次。

Doctor: You can take it both morning and evening.

སལ་མ། བཀའ་དན་ཆ། ཁད་དཀའ་ལས་གཏད་བཏང་།

卓玛：谢谢。麻烦你了。

Drolma: Thank you. Sorry to bother you.

སན་པ། བཀའ་དན་ཞ་མ་དག

医生：不客气。

Doctor: You’rewelcome.

3、

བཀ་ཤས། སལ་མ། ཟ་བ་ད་རང་སབ་ཁད་ཆ་གཟག་ག་མ་ཡང་ན་རད།

扎西：卓玛，达娃今天为什么没来上课？

Tashi: Drolma,whydidn’tDawacometoclasstoday?

སལ་མ། ཁར་དག་གཟའ་འཁར་སན་མ་ཁའ་ནས་མ་དམངས་སན་ཁང་ང་བད་སང་ན་རད།

卓玛：他上个星期病了，住进了人民医院。

148

Drolma: He was sick last week, so he went tothePeople’s

Hospital.

བཀ་ཤས། ཆ་གཟག་ཁའ་བཏང་ན་རད།

扎西：她得了什么病？

Tashi: What illness did he get?

སལ་མ། ཕལ་ཆར་ར་ལག་བང་བཏང་གཟག་ཟར་ག་ག

卓玛：可能是阑尾炎。

Drolma: Thesaidit’sprobablyappendicitis.

བཀ་ཤས། དས་ན་སབ་ཁད་གའ་ན་འ་གས་ཀ་ཁར་དག་བལ་ག་འག་རས།

扎西：那么下课后咱们去看看他吧。

Tashi: In that case, when class gets out, shall we both go

to see him?

སལ་མ། ཡ། ད་ཡད།

卓玛：好，听你的。

Drolma: Yes,let’s do that.

4、

བཀ་ཤས། ཟ་བ་ཁའ་ན་ད་ཆ་མ་རད།

扎西：达娃，现在病情怎么样？

Tashi: Dawa, how is your illness now?

ཟ་བ། ད་ཙག་ག་གཟག་ཧ་ག

达娃：现在好多了。

149

Dawa: Nowit’salittlebetter.

བཀ་ཤས། བཟའ་བཏང་ཆ་མ་རད།

扎西：饭吃得好吗？

Tashi: Can you eat and drink? [lit. How is your eating and

drinking?

ཟ་བ། ཟ་མ་ད་ར་གཟག་ཟས་ན་མ་འདད་ག

达娃：一直没什么胃口。

Dawa: Idon’twanttoeat much.

སལ་མ། ཟ་མ་ཙག་ག་ཧ་ལ་ཤ་ཟ་ནས་ཧང་བ་བདག་ཤས།

卓玛：好好吃饭，照顾好身体。

Drolma: You should eat well and take care of your health. [lit.

Take care of your body.]

ཟ་བ། ཡ།

达娃：好的。

Dawa: Ok.

བཀ་ཤས། སམས་ཁར་ད་མ་ཡད་ལ་ནད་གསས་ནས་ཧང་བ་བདག་ཤས།

扎西：不要担心，好好养病，照顾好身体。

Tashi: Don’tworry.Feelbetterandtakecareofyour

health.

150


སན་གཡག 护士 nurse

སན་པ། 医生 doctor

ཐ་འགད་འགངས་ཤག 挂号 registration form

ཨང་རམ། 顺序 order, sequence

མ་བད་ག 不舒服 I am not well.

ཧ། 胃 stomach

ཁའ། 痛 to hurt

་མ། 天

day, sun

སན་མད་ཀ 没事 It’s no

problem.

སན། 药 medicine

སན་འཐང་། 吃药 to take medicine

151

ནངས་དགང་། 早晚 morning and night

སན་ཁང་། 医院 hospital

ར་ལག 阑尾 appendicitis

བཟའ་བཏང་། 吃喝 to eat and drink

ཧང་བ། 身体 body

སམས་ཁར། 担心 to worry

ནད་གསས། 养病 to recover from an

illness


ར་གམ་དམར་རའ་སན་ཁང་། 红十字医院 Red Cross Hospital

མ་དམངས་སན་ཁང་། 人民医院 People’sHospital


Building

ད་རང་ངའ་ས་ཁའ་ནས་སབ་ག་འག་མ་ཐབ།

152

今天牙疼，不能去学校。

TodayIhaveatoothache,soIcan’tgotoschool.

ད་རང་ང་ར་གམ་དམར་རའ་སན་ཁང་ང་སན་པ་སན་ག་སང་ནས།

今天我去红十字医院看病了。

Today I went to the Red Cross Hospital to see a doctor.

ང་སན་ཁང་ང་འག་ས་ག་ལམ་འཆག་སང་གཟག

我走错了去医院的路。

I got lost on the way to the hospital.

ངས་ལམ་འག་བ་གཟག་ག་སན་ཁང་ང་འག་ས་ག་ལམ་དས་ར་ཁར་དགས་བཤད་ཁ་མ་ན་ག 我问一个路人去医

院怎么走，他没告诉我。I asked a passerby the way to the

hospital, but he couldn’t tell me.

A : ཨ་ར། མ་དམངས་སན་ཁང་ང་ཆ་ཤ་འག་དག་ན་རད

A :请问，去人民医院怎么走？

A : Excuseme,howdoesonegotothePeople’sHospital?

B: ངས་མ་ཤས། ཁས་མ་གཞན་པ་གཟག་ག་འད་རགས།

B:对不起，我不知道，你问问别人吧。

B: Idon’tknow.Pleaseasksomeoneelse.

153



1) A : （）བད་ཟས་ཟ་ས་ཡད་ན་ཨ་རད།

B: འད་ག་ཐག་་ན་ཡད་ན་མ་རད།

A : འ་ན（）B:བད་སན་ཁང་ག་ཁ་གཏད་ན་ཅག་ཡད་ན་རད།

2) A : ཁད་ཆ་གཟག་（） B: ངའ་ས་ཁའ་ག

A : ཁའ་ནས་་མ་འད་འགར་སང་། B: （）

A : ས་སན་འད་ན་གཅག་ག་ཐངས་གསམ་ར་ཐངས་མ་རར་རལ་བ་གས་རས་འཐང་ར་ད

（） B: ཡ།་བཀའ་དན་ཆ།

2、ཁར་ཡག་དང་བསན་ནས་ཁ་བར་ཡད་པ། Create a dialogue based on the given

situation.

1) ཁད་མཚ་སན་ག་སན་ཁང་གང་ག་ནང་ང་སང་མང་ནས། ད་ཆ་མ་རད།

154

2) ཁས་སན་རང་ག་རལ་ཁབ་ནས་འཁར་རས་ཡང་ནས་ན་འད་ནས་ས་ནས།

3) ཁའ་ས་ཁའ་རས་རན་ད་ཆ་གཟག་ཡས་ནས།

4) སན་པ་ག་རམ་འགར་མ་ཧ་རས་ཁས་ཆ་གཟག་ཡས་ནས།

5) ཁད་ཁའ་ནས་སན་ཁང་མ་རད་རས་ཨ་ཡད།

3、 ཁད་ར་ཁའ་གགས་པ་ག་བར་ནས་སན་ཁང་བཙལ་ག་ན་ག་སར་ག་ཁ་བར་གཟག་ཤས།


གསར་ཁ་གདགས་་མ་དགང་ནས་ཤར། ། འད་མཚར་སག་འཛམ་གང་ཡངས་ལ་འཕས། ། དད་འཇམ་པ་ལས་ལ་འབལ་མད་ཡན།

འབ་ས་ལ་དག་མ་ས་ནས་འཁངས། ། འབ་ལ་ཡག་བང་ནས་བང་མཛད་གང་། ། ཟས་མངར་མ་ཁ་ལ་འབལ་མད་ཡན། ། ར་ར་ཏག་སན་མ་ས་ནས་སས། ། ར་ནར་ལག་འཕལ་ནས་ར་ཐང་གང་། ། ཞ་འ་མ་ཁ་ལ་འབལ་མད་ཡན། །

155

སབ་ཚན་བཅ་གསམ་པ།第十三课 Lesson 13

སས་སར། My Birthday 生日

ཁའ་སས་སར་ཟ་ད་བའ་ཚས་བ་ད་ག་་མ་ཡན།（你的生日是几月几号？ When Is

Your Birthday?）

156


ད་རང་ཚས་བ་ད་རད། 今天几号？ What’sthedatetoday?

ད་རང་ཟ་དག་བ་ག་ཚས་བ་་ཤ་རད། 今天九月二十号。Today is the 20th of

September.

རས་གཟའ་བཞ་བ་ད་རང་མ་རད། ཁ་སང་རད། 今天不是星期四，昨天是星期四。Today is

not Thursday. Yesterday was.

ད་དགང་ཁས་ཆ་གཟག་ཡད་ག། 今晚你做什么？What are you doing tonight?

ཁའ་སས་སར་ཟ་ད་བ་ག་ཚས་བ་ད་ག་་མ་ཡན། 你的生日是几月几号？When is your

birthday? [lit. What day of what month is your birthday?]

འ་ཆ་ས་ར་ཁར་ཚང་ང་སང་ན་ཨ་ཆག་ག 我们上午去他家，可以吗？Can we go to his

house in the morning?


1、

ཚ་རང་། ད་རང་ཚས་བ་ད་རད།

才让：今天是几号？

Tsering: What’sthedatetoday?

157

སལ་མ། ད་རང་ཟ་དག་བ་ག་ཚས་བ་་ཤ་རད།

卓玛：今天是九月二十号。

Drolma: Today is the 20th of September.

ཚ་རང་། ད་རང་རས་གཟའ་བཞ་བ་ཨ་རད།

才让：今天是不是星期四？

Tsering: Is today Thursday?

སལ་མ། རས་གཟའ་བཞ་བ་ད་རང་མ་རད། ཁ་སང་རད།

卓玛：今天不是星期四，昨天是星期四。

Drolma: Today is not Thursday. Yesterday was.

ཚ་རང་། གནངས་ཀ་དགང་མ་ཁས་ཆ་གཟག་ཡད་དག།

才让：明天晚上你要做什么？

Tsering: What are you doing tomorrow night?

སལ་མ། ང་ད་ཞགས་གས་གགས་པ་གཟག་ག་འཕན་ཡག་གཟག་འབ་དག ཁས་ཆ་གཟག་ཡད་ཀས།

卓玛：我要上网给一个朋友写一封信，你呢？

Drolma: I have to go online to write a message to my friend.

What are you doing?

ཚ་རང་། ངས་བརན་འཕན་ན་བལ་རས།

才让：我要看电视。

Tsering: I’mgoingtowatchTV.

2、

ཟ་བ། ཁའ་སས་སར་ཟ་ད་བ་ག་ཚས་བ་ད་ག་་མ་ཡན།

达娃：你的生日是几月几号？

158

Dawa: When is your birthday?

བཀ་ཤས། ཟ་གསམ་པ་ག་ཚས་བ་བཅ་ལ་ག་་མ་ཡན། ཁའ་སས་ སར་ནམ་ཡན།

扎西：三月十五号，你的生日呢？

Tashi: On the 15th of March. When is your birthday?

ཟ་བ། ཟ་ལ་བ་ག་ཚས་བ་བཅ་བརད་ག་་མ་ཡན།

达娃：五月十八号。

Dawa: On the 18th of May.

བཀ་ཤས། ཟ་འད་ག་ཚས་བ་བཞ་ག་་མ་གཡ་སན་ག་སས་སར་ རད།

扎西：这个月的四号是尼玛玉珍的生日。

Tashi: The4thofthismonthisNyimaYudron’sbirthday.

ཟ་བ། ཚས་བ་བཞ་རས་གཟའ་ད་བ་རད།

达娃：四号是星期几？

Dawa: What day of the week is the 4th?

བཀ་ཤས། རས་གཟའ་བདན་པ་རད།

扎西：是星期天。

Tashi: Sunday.

ཟ་བ། ཁད་ཁར་ཚང་ང་འག་རས།

达娃：你要去他家吗？

Dawa: A re you going to his house?

བཀ་ཤས། འག་རས། ཁད་འག་རས།

扎西：要去，你要去吗？

Tashi: Yes. A re you going?

159

ཟ་བ། ང་ར་འག་རས།

达娃：我也要去。

Dawa: I’mgoingtoo.

བཀ་ཤས། འ་ཆ་ས་ར་སང་ན་ཨ་ཆག་ག

扎西：我们上午一起去可以吗？

Tashi: Can we go in the morning?

ཟ་བ། ཆག་ག

达娃：好的。

Dawa: Yes.

3、

ཟ་བ། ་མ་གཡ་སན་ཁའ་སས་སར་ར་བཀ་ཤས་རན་འབལ་ཞ།

达娃：尼玛玉珍，祝你生日快乐。

Dawa: Nyima Yudron, Happy Birthday! [lit. Wishing you

auspicious circumstances for your birthday.]

བཀ་ཤས། ཁའ་སས་སར་ར་རན་འབལ་ཞ། བ་བ་ཚང་མ་ཡར་ངའ་ཟ་ལར་འཕལ་བའ་བཀ་ཤས་སན་འདན་ཞ།

扎西：祝你生日快乐！事业有成！

Tashi: Happy Birthday! May all your activities increase

like the waxing moon! [lit. Offering you auspicious

prayers and wishes that all your activities may

increase like the waxing moon.]

160

་མ་གཡ་སན། བཀའ་དན་ཆ། ཁད་གས་ཀ་འད་ནས་སག་ར་ངས་ཇ་ ལག

尼玛玉珍：谢谢，请坐，我去倒茶。

Nyima Yudron: Thankyou.PleasesitandI’llpouryoutea.

ཟ་བ། ཡ། བཀའ་དན་ཆ།

达娃：好的，谢谢。

Dawa: Ok, thank you.

་མ་གཡ་སན། ཁད་གས་ཀས་སང་ཟས་འད་ཟ་ར་ང་འག་ལག་ཤ་ཚད།

尼玛玉珍：你们先吃点蛋糕，我去煮羊肉。

Nyima Yudron: Youtwoeatthiscake,andI’llgocook

mutton.

ཚ་རང་། འ་། ད་ད་ཞས་ཀ་ཧ་ག ང་ལག་ཤ་ཟ་རའ་ད་དགའ་ན་ རད། བཀའ་དན་ཆ།

才让：哦，太好了，我很喜欢吃羊肉，谢谢。

Tsering: Oh, this is really great. I really like eating

mutton. Thank you.


ད། 几 how much, how many

161

རས་གཟའ། 星期 day of the week

དགང་མ། 晚上 evening, night

ཡད། 做 to do

སས་སར། 生日 birthday

ས་ར། 上午 morning

ཕ་ར། 下午 afternoon

བརན་འཕན། 电视 TV

དཔ་ཆ། 书 book

ག་དབངས། 音乐 song

འཕན་ཡག 信 message, letter

ཆང་ཁང་། 酒吧 bar

ལ། 岁／年 year, age

རན་འབལ་ཞ། 祝福 auspicious wishes

ཇ། 茶 tea

162

འཐང་། 喝 to drink

དགང་ཚགས། 晚会 party

དཔ་མཛད་ཁང་། 图书馆 library

ཁར་ཚང་། 他家 his home, his house

ཇ་ལག 倒茶

to pour tea

སང་ཟས། 蛋糕 cake

ལག་ཤ 羊肉

mutton

ཤ་ཚད། 煮肉 to cook meat


་མ་གཡ་སན། 尼玛玉珍 Nyima Yudron

163


Building

གཟའ་འཁར་འད་ག་རས་གཟའ་ལ་བ་ག་་མ་ངའ་གགས་པ་ག་སས་སར་ཡན། ཁར་དག་ད་ལ་ལ་ར་གཅག་རད། ཕ་ར་ང་ཁའ་སས་

སར་ར་རན་འབལ་ཞ་ག་འག་ག

这周五是我朋友的生日，他今年 21岁，下午我要去祝贺他的生日。

ThisFridayismyfriend’sbrithday.This year, he is

twenty-one years old. In the afternoon, I have to go wish

wish him happy birthday.

གནངས་ཀ་ན་ཟ་དག་བ་ག་ཚས་པ་གས་ར་རས་གཟའ་ལ་བ་རད།

明天是九月二号，星期二。

TomorrowisSeptember2,andit’sFriday.



1) A : གནངས་ཀ་རས་གཟའ་ད་བ་རད། B:

（）

164

A : （） B: ངས་བརན་འཕན་ན་

བལས་ནས་འདག་རས།

2) A : གཟའ་འཁར་འད་ག་རས་གཟའ་གསམ་པ་ཚས་བ་ད་བ་རད།

B:（）

A : ཁད་ཁམ་ར་འག་རས། B: （）ང་ཁ་སང་ད་རང་ཁམ་པ་མད།

3) A : གཟའ་འཁར་འད་ག་རས་གཟའ་གསམ་པ་ག་དགང་མ་ཁས་ཆ་གཟག་ཡད་ག

B:（）ཁས་ཆ་གཟག་ཡད་ག A :

（）


situation.

1) སབ་གགས་ཕན་ཚན་ན་རང་རང་ག་སས་སར་ང་སད་ཡད་དག།

2) གཤམ་ག་བ་བ་འད་དག་ཁས་ནམ་གཟག་ག་ལས་ག་ན་ག་དས་ཚད་ང་སད་ཤས། དཔ་ཆ་བལ་བ། བརན་འཕན་ན་བལ་བ། ག་དབངས་ང་ན་པ།

འཕན་ཡག་འབ་བ། ད་ཞགས་པ། ལས་རལ་སང་བ།

3、ཡང་དང་ཡང་ད་ཀག་པ། Read several times.

ད་རང་རས་གཟའ་བདན་པ་ཡན་ན་ག ངས་དཔ་ཆ་མ་བལས། ས་ར་ང་ར་ཧང་ང་སང་ནས། ཕ་ར་ང་ངའ་གགས་པ་བལ་ག་སངས་ནས། དགང་མ་ངས་འཕན་ཡག་གཟག་འབ་དག།

4、ཀག་པ་དང་འབ་བ། Read aloud and copy.

165

ལས་རལ། ལང་ལ། རང་ར་ས་ལ། དཔ་ཆ། དཔ་མཛད་ཁང་། ད་ར། བརན་འཕན། ག་དབངས། ཞབས་བ། བལ། ན། འབ།

5、ཡང་དང་ཡང་ད་བཏན་ནས་ཚག་བསག་དགས། Recite each word and use in a sentence.

ཆ་གཟག་ཡད་ག

ཆ་གཟག་་ག

ཁར་དགའ་སས་སར།

ངའ་ལ་ཁང་།

གནངས་ཀ་ཕ་ར།

ད་དགང་།

ག་དབངས་ང་ན།

བརན་འཕན་ན་བལ།

འཕན་ཡག་འབ།

དཔ་མཛད་ཁང་།

166

སབ་ཚན་བཅ་བཞ་པ། 第十四课 Lesson 14

བད་ལ་་བ། Buying T

ibetan Clo

thes 买藏袍

ངས་བད་ལ་གཟག་ས་ན་འདད་ག （我想买件藏袍 I Want to Buy a

167

Tibetan Dress.）


ངས་བད་ལ་གཟག་ས་ན་འདད་ག 我想买件藏袍。I want to buy a Tibetan

dress.

ད་རང་བད་ཚགས་རད། 今天是藏乡会。Today is the Tibetan festival.

མ་ཞས་ཀ་མང་ན་རད། 人挺多的。There are really a lot of people.

ངས་བད་ལ་གན་ན་ཅག་བལ། 我看一下那件藏袍。I’mgoingtolookatthat

Tibetan dress.

བད་ལ་འད་ཅག་གན་ནས་བལས་ན་ཨ་ཆག 我可不可以试穿这件藏袍。Can I try this

Tibetan dress on?

བད་ལ་འད་ཙག་ག་གཟག་ཆང་སང་གཟག 这件藏袍有点小。This Tibetan dress is a

little bit small.

ད་རང་ཚ་བ་ཆ་ན་ག རས་ལ་གན་ན་ཧ་ར་རད། 今天有点热，适合穿单衣。Today is hot,

soit’sbetter to wear a cloth dress.


1、

ཚང་བ། ཁས་ཆ་གཟག་་ན་འདད་ག

168

老板：你想买什么？

Merchant: What do you want to buy?

སལ་མ། ངས་བད་ལ་གཟག་ས་ན་འདད་ག་ར། གན་ན་ཅག་ བལས་ན་ཨ་ཆག

卓玛：我想买件藏袍，可不可以看看那件？

Drolma: I want to buy a Tibetan dress, and can I look at that

one?

ཚང་བ། ལས་ཆག

老板：当然可以。

Merchant: Yes of course.

སལ་མ། ངས་འད་ཅག་གན་ནས་བལས་ན་ཨ་ཆག

卓玛：我可不可以试穿一下儿。

Drolma: Can I try this on?

ཚང་བ། ལས་ཆག

老板：当然可以。

Merchant: Yes, of course.

སལ་མ། འད་ཙག་ག་གཟག་ཆང་སང་གཟག འད་བལས་ན་ཆ་ གཟག་ཨ་ཡད།

卓玛：这件有点儿小，有大的吗？

Drolma: This is a little bit small. Do you have one bigger than

it?

ཚང་བ། དག་པའ་བད་ཚགས་ཐན་ག་ན་ག་བད་ལ་འད་མན་ན་ད་ བཙང་ངས་ཚར་སང་ང་།

老板：快到六月藏乡会了，衣服都卖完了。

169

Merchant: SincetheJuneTibetanfestivaliscomingup,I’ve

sold all the other Tibetan dresses.

སལ་མ། ཡ། དས་ན་ང་འག་གཞན་པ་ཅག་བལ། བཀའ་དན་ཆ།

卓玛：是吗？那我再看看。谢谢！

Drolma: Oh,inthatcase,I’llgolookelsewhere.Thankyou.

ཚང་བ། བཀའ་དན་ཞ་མ་དག

老板：不用谢!

Merchant: You’rewelcome.

2、

ལ་མ། ཨ་ཅ། ཁད་ད་རང་དག་པའ་བད་ཚགས་ག་འག་རས།

拉毛：姐姐，你今天要去六月藏乡会吗？

Lhamo: Elder sister, are you going to the June Tibetan

festival today?

མཚ་མ། ལས་འག། ད་རང་ཟ་ལང་གང་ཁར་ན་ཡད་ན་ག་བད་ཚང་ མ་འཚགས་ག་ན་རད།

措毛：当然要去，今天全西宁的藏族人都聚在一起。

Tsomo: Yes, for sure. Today all the Tibetans in Xining are

going to the festival.

ལ་མ། འ་ན། ཁས་བད་ལ་གན་རས།

拉毛：那么，你要穿藏袍吗？

170

Lhamo: Well, are you going to wear Tibetan clothes?

མཚ་མ། གན་རས།

措毛：要穿。

Tsomo: Yes.

ལ་མ། ཁས་ཕག་ལ་གན་རས་ནང་རས་ལ་གན་རས།

拉毛：你要穿氆氇衣还是布衣？

Lhamo: A re you going to wear a wool dress or a cloth

dress?

མཚ་མ། ད་རང་ཚ་བ་ཆ་ན་ག རས་ལ་གན་ན་ཧ་ར་རད།

措毛：今天天气热，穿布衣好一点儿。

Tsomo: Today is hot,soit’sbettertowearaclothdress.

ལ་མ། ཡ། ངས་མག་གཟག་བཀ་འ་བཏང་ང་མམ་པས་འག་འ།

拉毛：好的，我洗完头后咱们一起走吧。

Lhamo: Ok,whenI’mdonewashingmyhair,let’sgo.

མཚ་མ། ཡ། རམ་མ་ཐངས།

措毛：好的，快点儿。

Tsomo: Ok. Be quick.


། 买，购买的意思。To buy

་ན་རན་སད་ནས་དངས་པ་ཚར་ལན་པའ་དན། ་ན་མ་འངས་པ་ར་ད་ལ་བ། ས་ན་འདས་པ་ར་སལ་ཚག

是付钱后，换回物品。是现在式和将来式， ས 是过去式和命令词。

171

The verb ་ means to pay a price in exchange for an object. The forms are:

་ (future and present); ས་ (past and imperative).


བད་ལ། 藏袍 Tibetan dress or

robe

རས་ལ། 单衣，单层布衣 cloth dress

(cotton)

ཕག་ལ། 氆氇衣 wool or felt dress

ཚར་ལ། 羔羊皮袍 sheepskin dress

སད་ལ། 上衣 upper garment

ཚར་ཞ། 羔皮帽 sheepskin hat

ཝ་ཞ། 狐皮帽 fox fur hat

172

བད་ཚགས། 藏乡会 Tibetan festival

འཚགས། 聚 to gather

ཆག 可以 to be permissable

ལས་ཆག 当然可以 of course you can

བལས་ན། 比 than, in comparisson

ཚར། 完 to finish

མག་བཀ། 洗头 towashone’shair

རམ་མ་ཐངས། 快一点 be quick

དགན་པ། 寺院 monastery

ཅ་ལག 东西 things

ས་མ་ས་ཚགས། 各种各样 all

sorts of


བད་མའ་ཁམ་ར། 藏家街 Tibetan market

173

ཟ་ལང་གང་ཁར། 西宁市 Xining City མཚ་མ། 措毛 Tsomo


Building

ཟ་ལང་གང་ཁར་ག་རངས་འཁར་འབབ་ཚགས་ན་བད་མའ་ཁམ་ར་ཡད་ཀ ད་ན་བད་ཀ་ཅ་ལག་མང་ང་བཙང་ར་ཡད་ནས་མ་ཚད། ད་རང་བད་ལ་ར་ས་མ་ས་ཚགས་བཙང་ར་ཡད་ཀ

西宁市汽车站附近有个藏家街，那里不但有很多藏族家用的东

西，而且还有各种各样的藏袍。

There is a Tibetan market at the Xining City bus station. There are

not only a lot of Tibetan things for sale, but there are also all sorts of

Tibetan clothes for sale.

A :ཁས་ཆ་གཟག་་རས། A ：你要买什么？A : What are you going to buy?

B:འད་ན་ཚར་ལ་ར་ཕག་ལ་བཙང་ར་ཨ་ཡད། 这里有羔羊皮袍和氆氇衣吗？ Do you

have sheepskin robes and wool robes for sale here?

A :ཡད། 有。 Yes.

B: འ་ན། ཚར་ཞ་ཨ་ཡད། 也有羔皮帽吗？ Well, do you have

sheepskin hats?

A :ཡད། 有。 Yes.

174


1、བརར་ཤ་གཅད་པ། Correct the following and identify the error(s).

1) ཁད་ཆ་གཟག་ས་ན་འདད་ག （） ནར་བཅས།

2) བད་ལ་འད་སར་ད་ཡན། （） ནར་བཅས།

3) ད་རང་ང་བད་མའ་ཁམ་འག་རས།（） ནར་བཅས།

4) ཟ་ལང་གང་ཁར་ནས་བད་མའ་ཁམ་གཟག་ཡད།（）ནར་བཅས།

5) བད་ལ་འད་རས་ལ་རད། （） ནར་བཅས།

6) ང་རས་ལ་གས་ཡད། （） ནར་བཅས།

7) སབ་ག་སབ་མ་ཡད། （） ནར་བཅས།

8) སབ་མ་སབ་ག་ཡད། （） ནར་བཅས།

9) ངས་ཟ་མ་ཟ་ག་འག་ར་མན། （） ནར་བཅས།

10) ང་ཟ་མ་ཟ་རས། （） ནར་བཅས།


1) ཚར་ལ།

2) རས་ལ།

3) ཝ་ཞ།

4) བད་མའ་ཁམ།

175

5) བད་ཚགས།

6) ཅ་ལག

7) ས་མ་ས་ཚགས།


1) བད་ལ་འད་ག་གང་（）གན་ས་ག ངས་གན་་རས།

2) ང་རན་ད་བལ་བ་（）ན་ག ད་རང་ར་ཁམ་པ་མད།

3) ད་རང་སབ་ཁད་མད་ན་ག འ་ཆ་（）

4) གནངས་ཀ་རས་གཟའ་་མ་ཡན་ན་ག ང་（）

5) ཝ་ཞ་འད་（）འད་ད་ཚད་རད།

4、 Create a dialogue for the given situation.

ཁད་ར་ཁའ་སབ་གགས་བར་ནས་གན་ར་་ག་ན་ག་ཁ་བར་གཟག་བས་ནས་ཤད།

5、འདན་པ་དང་ལན་འདབས་པ། Read the passage aloud and answer the following

questions.

ང་ལ་གསར་ག་སབས་བ་གན་རའ་ག་ཚར་ལ་ར་ཕག་ལ་མན་ན་ད་རང་། དག་པ་ག་བད་ ཚགས་ཀ་སབས་བ་གན་རའ་ག་རས་ལ་ར་གསམ་ཡད། བད་ལ་ན་ང་མཚན་ནས་བཤད་ན་ཧ་མས་ཡང་མས་ནས་གན་ན་ག་ལ་བ་ཡན་ན་ག ང་བད་ལ་གན་རའ་ཞས་ཀ་དགའ། ཡན་ན་ར་དས་རན་སབས་བད་རའ་ག་ཆད་ལ། ངས་བད་ལ་དས་ཆན་ག་སབས་བ་མན་ན་རན་གན་ཡད་ཀ་མད། ད་བ།

1) “ང”ཟར་ག་ན་ག་མ་ད་བད་ལ་ད་ཡད་ག།

2) ཁ་བད་ལ་གན་རའ་ཨ་དགའ་ག།

3) ཁ་བད་ལ་གན་རའ་དགའ་ན་ར་རན་གན་ཡད་ཀ་མད་ན་ག་ར་མཚན་ཆ་གཟག་རད།

4) བད་ལ་ན་ཁ་མཚན་ནས་བཤད་ན་ཆ་གཟག་རད།

176

སབ་ཚན་བཅ་ལ་པ། 第十五课

Lesson 15 ཕབས་བས།

Receiving

Guests 迎接

དགའ་བས་ཞ།（欢迎你。 Welcome.）


177

ཚག་ག་གཟག་ར་མ་ཆད་ག 一点儿也不累。I’mnotevenalittletired.

ཁད་ཐངས་དང་བ་མཚ་ཁ་ཡང་ན་ཡན་ན། 你是第一次来青海湖吗？Is this your

first time coming to the lake?

ང་སན་ཆད་ཐངས་མ་གཅག་ག་ཡང་མང་ང་། 我以前来过一次。 I came here once

before.

འད་འབག་པ་ས་ཆ་ས་གར་རད། 这是牧区的黑帐篷。This is a nomad tent.

ཁར་དགས་ཁད་བད་མ་ཡན་ན་ཟར་ག་ག 他在问候您。Heisaskingifyou’rewell.

ད་དགང་འད་ནས་དགང་ཇ་འཐང་། 今晚在这儿吃晚饭。 Eat dinner here

tonight.


1、

བམས་པ། ཚ་རང་། ཁད་ཐན་བཏང་ནས།

先巴：才让，来了吗？

Jampa: Tsering, here you are. [lit. Have you arrived?]

ཚ་རང་། འ་ལ། ང་ཐན་བཏང་ང་། ཁད་ང་ལན་ག་ཡང་ན་བཀའ་དན་ཆ།

才让：是的，我来了，非常感谢你来接我。

178

Tsering: Yes. Here I am. Thank you for coming to pick me up.

བམས་པ། བཀའ་དན་ཞ་དག་ན་མ་རད། ལམ་ནས་དཀའ་ལས་ མང་བཏང་ང་། ཨ་ཆད་ཀ

先巴：不用谢，路上辛苦了，累吗？

Jampa: You’rewelcome.Didyouhavetroubleontheroad?

A re you tired?

ཚ་རང་། སན་མད་ཀ། ཙག་ག་གཟག་ར་མ་ཆད་ཀ

才让：没关系，一点儿也不累。

Tsering: Nottoobad.I’mnotevenalittletired.

བམས་པ། དས་ན་ད་ཧ་ག རངས་འཁར་ལག་ག་ན་ཡད། ངས་ཁད་འཁད་ལ་མཚ་སན་པ་ཁ་འཁར་ག་འག།

先巴：好的，车在后面，我带你去青海湖转转。

Jampa: That’sgood.Thecarisoutside.I’lltakeyouto

go see Lake Kokonor.

ཚ་རང་། ང་ད་རང་ཕ་རལ་ག་གགས་པ་གས་ཡད།

才让：我还有两个外国朋友。

Tsering: I have two foreign friends with me.

བམས་པ། ཁར་གས་ཀ་ར་འཁད་ད་འ་ཆ་ཚང་མ་མམ་པས་འག།

先巴：带上他们一起去吧。

Jampa: Let’sbringthembothandwe’llallgotogether.

ཚ་རང་། ཡ། བཀའ་དན་ཆ།

才让：好的，谢谢！

Tsering: Ok, thanks!

179

2、

དན་འགབ། ཚ་རང་། ཁད་མཚ་ཁ་ཡང་ན་དགའ་བས་ཞ།

东知：才让，欢迎你到青海湖！

Dondrup: Tsering, welcome to Lake Kokonor.

ཚ་རང་། བཀའ་དན་ཆ།

才让：谢谢！

Tsering: Thanks.

དན་འགབ། ཁད་མཚ་སན་ན་ནམ་ཡང་ནས།

东知：你什么时候来青海的？

Dondrup: When did you arrive in Qinghai?

ཚ་རང་། ང་ད་རང་ཡང་ནས།

才让：我今天来的。

Tsering: I came today.

དན་འགབ། ལམ་ནས་དཀའ་ལས་མ་མང་ང་།

东知：路上辛苦吗？

Dondrup: Youdidn’thavetroubleontheroad?

ཚ་རང་། མ་མང་།

才让：不辛苦。

Tsering: No.

དན་འགབ། ཁད་ཐངས་དང་བ་མཚ་ཁ་ཡང་ན་ཡན་ན།

东知：你是第一次来青海湖，对吗？

Dondrup: Is this your first time coming to Lake Kokonor?

180

ཚ་རང་། མན། ང་སན་ཆད་ཐངས་མ་གཅག་ག་ཡང་མང་ང་།

才让：不是，我以前来过一次。

Tsering: No. I came here once before.

དན་འགབ། འ་། འད་གས་ཀ་གང་ནས་ཡན་ནས།

东知：哦，这两位是哪国人？

Dondrup: Hey, where are these two from?

ཚ་རང་། འད་གས་ཀ་ཕ་རལ་ག་རད། ཁར་གས་ཀས་ཁད་བད་མ་ཡན་ན་ཟར་ག་ག

才让：他们是外国人，他们在问“你好吗?”

Tsering: They are from foreign countries. They are both asking

ifyou’rewell.

དན་འགབ། ཡ། ཁད་གས་ཀ་བད་ཀ་ས་ཆ་ཡང་ན་དགའ་བས་ཞ།འད་འབག་པ་ས་ཆ་ག་ས་གར་རད།ད་དགང་འ་ཆ་འདའ་ནང་ནས་འདག་ག་དགང་ཇ་འཐང་།

东知：我很好，谢谢。欢迎你们到藏区来。这是牧区的

牦牛帐篷，今晚我们在这儿吃晚饭。

Dondrup: Yes. I welcome you both to Tibetan areas. This is

anomadtent.Tonightwe’llstayhereandeat

dinner.

ཚ་རང་། ཡ། ད་ད་ཧ་ག

才让：好，很不错。

Tsering: Ok,that’sgood.

དན་འགབ། ཡ། བམས་པ། ཁར་ཆ་འཁད་ད་ནང་ང་འག།

181

东知：好，先巴，带他们进去吧。

Dondrup: Ok, Jampa, bring them and go inside.

བམས་པ། འ་ཡ།

先巴: 好的。

Jampa: Ok.


དགའ་བས་ཞ། 欢迎

welcome

མ་ཆད་ཀ 不累 I’mnottired.

ཐངས་དང་བ། 第一次 first time

མཚ་ཁ། 青海湖 Lake Kokonor

སན་ཆད། 以前 before, previously

འབག་པ་ས་ཆ། 牧区 nomadic areas

རང་བ་ས་ཆ། 农区 farming areas

ས་གར། 黑帐篷 tent (made of black yak

182

hair)

རས་གར། 布帐篷，布幕 cloth tent (made of canvas)

ད་དགང་། 今晚 tonight, this evening

དགང་ཇ། 晚饭 dinner

བཀའ་དན་ཆ། 谢谢 Thank you.

བཀའ་དན་ཞ་མ་དག 不用客气 You’rewelcome.

སན་མད་ཀ 没事 No problem.

གགས་པ། 朋友 friend

འ་ཆ། 我们 we

ཚང་མ། 都 all


རངས་འཁར་ར་གནད་ཀ 晕车 I am carsick.

ཚག་གཅག 一句 one word

བསར། 寄 to send

འབར། 收到 to arrive

183


མཚ་སན་པ། 青海湖 Lake Kokonor ཕ་རལ། 外国 foreign

countries


Building

ང་ད་རང་ལམ་ནས་རངས་འཁར་ར་མ་གནད་ཐལ། 我今天在路上没有晕车。 Today I

didn’tgetcarsickontheroad.

ངས་ཁད་བསར་ན་ག་ཡ་ག་ཨ་འབར།我寄给你的信收到了吗？Did the letter I

sent you arrive?

ང་མཚ་སན་ན་ཡང་དས་བད་སད་ཚག་གཅག་ར་བཤད་མ་ཤས།我到青海时一句藏话也不会说。

184

When I came to Qinghai,Ididn’tknowhowtospeakevenone

word of Tibetan.

A : ཁར་དག་རངས་འཁར་ར་གནད་ན་ཨ་རད། 他晕车吗？Does he get carsick?

B: ཁར་དག་མཚམས་མཚམས་མ་གནད་ན་རད། 他有时候晕车。He sometimes gets carsick.



1) A : ཁད་མཚ་སན་ན་ （） B: མང་ང་།

A : ཁད་ཐངས་མ（） B:ང་ཐངས་མ་

（）

2) A : དཔ་ཆ་འད་སབ་ཚན་ད་ཡད་ག B: （）

A : ད་རང་ག་འད་སབ་ཚན་ད་བ་རད། B: （）

A : （） B: ང་་མ་གཅག་ག་སབ་ཁད་གས་ཡད།


situation.

185

1) ཁད་བད་ཀ་ས་ཆ་གང་གང་སང་མང་ང་། ས་ཆ་ད་ག་འཚ་བ་ཆ་མ་རད།

2) ཁའ་ཁང་བ་ཁང་བརགས་ད་ཡད་ག ཁད་ད་ཐག་ན་བསད་ཡད་ནས།

3) ཁད་རན་ད་ལ་སར་ར་འག་རའ་ཨ་དགའ།

4) ཁས་འབག་པ་ག་ས་གར་རགས་ཨ་མང་།

5) ཁད་ར་ནར་ལག་གསམ་འཚ་རའ་ཨ་དགའ།

3、 ཁད་མཚ་སན་ན་ཡང་ངས་སས་ཆ་ཤ་ས་ལན་ཡས་ནས་སབ་ག་ཡང་ནས་ན་རང་ག་སབ་གགས་ཚང་མ་ཅག་ཤད་ད།


ཤང་ར། ལགས་ར། འཕལ་ར། ག མཚ་ག ཀ་ག གནམ་ག རངས་འཁར། མ་འཁར། འགལ་འཁར། འཇམ་འཁར། འགམ་འགལ་ཡ་བད་ཧ་ཅང་མང་། ལ་ལ་མགགས་ཤང་ལ་ལ་དལ། ལ་ལ་ཕགས་ཀས་དད་ནས་འག ། ཕལ་ཆར་ར་སམ་ཤགས་ལ་བརན།

5、འབ་བ་དང་འདན་པ། Copy and read aloud.

ཤ་སམ་ན་བད་རགས་ས་ཁལ་ད་ཁད་ཆས་ལན་པའ་དམར་ཟས་ཀ་རགས་ཤག་ཡན། ལ་མཇག་ཏ་ནམ་ཟ་ཇ་འཁག་ཏ་སང་བ་དང་བསན་ནས་མ་རམས་ཀ་སམ་ལག་ག་ཤ་གཤར་མ་བས་ཏ་སར་ཁ་གཡང་ཞང་དའ་ཕ་ལར་ཟས་ན་ཆག བསལ་སམ་བས་པའ་ཤ་སམ་ལ་ཕ་ཕང་གསད་པའ་ནས་པ་ལན་ལ། བ་བའང་ཤན་ཏ་ཞམ་པས་བད་རགས་མ་དམངས་ཆས་དགའ་བའ་ཟས་རགས་ཤག་ཡན། ར་དགས་ག་མང་། ཤ་བ། རང་། རང་། ག་བ། འབང་། གནའ། ར་བ། གཙད། བས་ར། གང་ཆན། སའ། བ་བ། གང་། སག ཡས། འབག སལ། ར། ལག སལ། བ། ཁ། ཕག ང་ཆ་ག་མད་དབས་ས་མཐ་ན་ར་དགས་ཞས་ཀ་མང་ང་གཟག་ཡད། ར་དགས་འ་ཆ་མ་ག་རགས་ཀ་གགས་པ་ཡན་ན་ག། འ་ཆས་ར་སས་སག་ཆགས་ག་སང་སབ་ཡད་དག་ན་རད།

186

བར་སད ། 语法

Grammar

(2)

ལ་དན་ག་ནང་གསས་གསམ་པ། རམ་དབ་བཞ་བ་དགས་ཆད་ན། ཡལ་གང་ཞག་ག་བ་བ་ཆ་གཟག་བས་པ་ཙམ་སན་པ་མན་པར། གཙ་བ་གང་ག་ཆད་ད་བ་བ་བས་པ་ལ་དན་ག་ནས་པས་སན་པ་ཞག་ལ་རམ་དབ་བཞ་བ་དགས་ཆད་ཟར་བ་ཡན། དཔར་ན། ས་བན་འདབས་པར་སང་། ར་མ་སབ་ཏ་འག། ལས་ཕང་བད་ཐང་ད་སང་བརར་ཡད། ཁ་ཟས་ས་འབས་ས་ལ་བའ། ། དགས་ཆད་གསལ་བད་ཀ་ས་དན་ད། སད་ད། ཕར་ད། ཆད་ད་སར་ཆག་པ་ཡན། རམ་དབ་གས་པ་ལས་ས་བ་བ་ར་བཞ་བ་དགས་ཆད་ཀ་ཁད་པར་ན། སད་ཆ་བཤད་ག་ན་ག་སབས་བ་ར་གང་ང་འག་ར་ཆ་གཟག་ག་འག་ཟར་བ་གས་མ་འད་བ་བཞན་ད། ལན་འདབས་ག་ན་ག་སབས་བ་ར་ར་མག་འ་འག་ར་ལག་འཚ་ག་འག་ཟར་བ་གས་མ་འད་བ་བཞན་ན། ། སམ་ཚག བ་ཡལ་གསལ་བར་མ་སན་པར། ། གང་ག་ཆད་ད་བ་བ་ཞག །

187

བས་པ་གཙ་བར་ག་ནས་པ། ། རམ་དབ་བཞ་བ་དགས་ཆད་ཡན། །

第四格：为格。

不论动词及物与否，藏文文法把表示动作行为所要达到的目的位

格助词称为“为格”。如：去学习。

The third situation that takes ladon particles is the fourth case, the dative. This

case does not merely identify an action being down to an object—it indicates the

reason or beneficiary of the action, and therefore in Tibetan it is called the “reason and

purpose case.” Example sentences: ས་བན་འདབས་པར་སང་། He went to sow seeds . ར་མ་སབ་ཏ་འག། Go

to learn drawing . ལས་ཕང་བད་ཐང་ད་སང་བརར་ཡད། Exercise for physical health . ཁ་ཟས་ས་འབས་ས། Buy

rice for food . In order to specifiy the reason or purpose of the action , you ca n add

phrases like སད་ད་, ཕར་ད་, and ཆད་ད་, which all mean “in order to.”

The difference between the second and fourth cases (accusitive and dative ) is

similar to the difference between saying where you are going and why you are going .

The respectiv e answers are likewise different : “I am going to the top of the

mountain,” versus “I am going to herd sheep.”

Memorizing this summary verse can help you remember the main features of the

dative case: བ་ཡལ་གསལ་བར་མ་སན་པར། ། གང་ག་ཆད་ད་བ་བ་ཞག །

བས་པ་གཙ་བར་ག་ནས་པ། ། རམ་དབ་བཞ་བ་དགས་ཆད་ཡན། ། ལ་དན་ག་ནང་གསས་བཞ་བ། ད་ད་ན་ཡལ་གང་ག་ལས་ར་བ་བ་ང་བ་གཅག་ཏ་ལ་དན་ག་སན་པའ་ཚག་ལ་ད་ད་ཟར་བ་ཡན།

དཔར་ན། དམར་པར་གར་ལ་བར་མཚན་ན། དམར་པ་ན་ཡལ་ཡན་པ་དང་གར་ན་བ་བ་ཡན། དས་ན་གར་བའ་བ་བ་དམར་པ་ལས་ལགས་ས་མད་ལ། དམར་པ་ཡང་གར་བ་ད་ལས་ལགས་ས་སན་ར་མད་པར་དམར་པའ་ང་བ་གར་བས་ན། བ་བ་དང་ཡལ་གས་ང་བ་གཅག་ཏ་གར་བ་ཡན། དཔར་ན། བད་ཡག་རམས་ར་ཡག་ཏ་བསར། བདན་པར་ངས། འད་ད་གསལ། དངས་མར་གར། ཤས་ས་བཅག ཇ་འཇམ་ལ་སང་ཞས་པ་ལ་བ། སམ་ཚག བ་བ་དང་ན་བ་བའ་ཡལ། ། ཐ་དད་མད་པར་སན་པ་ལ། ། ད་ད་ཅས་པར་བརད་པ་ཡན།

同体业格。

藏文文法中表示某一事物变成为另一事物，使两者在动作行为变

化的结果上具有“同一体”性质。位格助词的这种用法，藏文文法里

称为“同体业格”。如：把藏文译成汉文。

The fourth situation that takes ladon particles is adverbial phrases. In Tibetan this

188

is called “nature” because the ladon is used to indidcate that the object has the same

nature as the action being performed on or by it. For instance, དམར་པར་གར་ “become red,”

where “red” is the object and “become” is the action . There is no action of becoming

other than becoming red, and the red does not indicate anything other than the

becoming. Thus, the action and object share the same nature.

Example sentences: བད་ཡག་རམས་ར་ཡག་ཏ་བསར། Translate Tibetan into Chinese . བདན་པར་ངས། Be

sure of the truth . འད་ད་གསལ། Shine as light . དངས་མར་གར། Grow clear . ཤས་ས་བཅག

Make him know. ཇ་འཇམ་ལ་སང་། Grow softer.

Memorize the following summary verse: བ་བ་དང་ན་བ་བའ་ཡལ། ། ཐ་དད་མད་པར་སན་པ་ལ། ། ད་ད་ཅས་པར་བརད་པ་ཡན།

ལ་དན་ག་ནང་གསས་ལ་བ། ཚ་སབས་ན་བ་བ་བས་ཟན་པའ་དས་ར། ད་ལ་བད་བཞན་པའ་དས། མ་འངས་པར་བད་པར་འགར་བའ་དས་གང་ཡན་རང་། གཙ་བ་ལ་དན་ག་ནས་པས་དས་ཁ་ན་སན་པ་ལ་ཚ་སབས་ཟར་བ་ཡན། དཔར་ན། ཞགས་པར་མལ་ལས་ལངས། ན་གང་ཡལ་ད་ལག སབ་ཐན་དང་པར་སད་ཡག་བསབས་ལ་བ།

ཚ་སབས=དས+ལ+གཞ+བ་བ། ཚ་སབས=དས+ལ+བ་བ།

དཔར་ན། རན་ད་སབ་སང་བད། ས་མར་ལངས་ལ་བ། སམ་ཚག འདས་དང་མ་འངས་ད་ལ་བའ། ། བ་བ་བས་དང་བད་འགར་དང་། ། བད་པའ་དས་སབས་སན་པ་ལ། ། དས་དང་ཚ་སབས་ཞས་པར་བརད། །

时间状语。

七个位格助词用于表示时间的名词或名词性的短语之后组成特

定的结构，表示动作行为发生的时间。如：太阳出来时去上学。

The five situation where ladon particles are used is to indicate the time of action,

whether it be past and completed, presently understay, or yet to occur in the future. In

Tibetan, ladon phrases that chiefly indicate timeframe are known as “timeframe.”

Example sentences: ཞགས་པར་མལ་ལས་ལངས། Get o ut of bed in the morning . ན་གང་ཡལ་ད་ལག Go

home at noon. སབ་ཐན་དང་པར་སད་ཡག་བསབས་ Learn written language during first period.

Timeframe = time + ladon + action

For example: རན་ད་སབ་སང་བད། Study regularly. ས་མར་ལངས། Get up in the morning.

ལ་དན་དང་འབལ་བའ་སང་གཞ། （练习）Exercises with Ladon particles

1 、གཤམ་ག་དཔར་བརད་ངས་འཛན་བས། Indentify the following grammatical

189

situations.

གཟགས་ལ་བལ།（） གཟགས་ས་བལ།（）

མཐ་སང་ན་ནར་ལག་མང་།（） སམ་ན་ཇ་འཐང་།（）

ར་ལ་ར་བན།（） ར་ལ་དག་བན།（）

ཀང་ག་ན་མ་རགས་ང་དག་ཡད།（）ནགས་ཚལ་ན་ར་དགས་གནས།（）

ལགས་ན་འབས་ཟ།（） ་མ་ཤར་བ་ན་སབ་ག་སང་།

（）

2、Write three sentences for each of the five situations in which

ladon particles are used.

ལ་དན་ལ་ནང་གསས་ཀ་འཇག་ཡལ་ལ་ཡད་པ་གང་། ད་ར་ར་ལ་དཔར་བརད་གསམ་ར་ཞག



1) དག་རན། : ཡ། ཚ་རང་། ད་རང་ཁས་རང་ག་སབ་གགས་ཚང་མ་སབ་སབས་འདའ་རང་ག་

སབ་སང་ག་འཆར་གཞ་གཟག་ཤད་ད།

ཚ་རང་།:（）

2) ་མ། བཀ་ཤས། ག་ན་ཡན་ན་ཁད（） བཀ་ཤས། འ་ལ། ང་དས་འཁག་བང་བཏང་གཟག

190

་མ། ད（）

བཀ་ཤས།（）བཀའ་དན་ཆ།

3) ཚ་རང་། ད་རང་སལ་མ་ག་སས་སར་ཡན་ན་ག འ་ཆས་རན་འབལ་ཞ་བའ་ག་ དབངས་གཟག་བངས་ན་ཆ་མ་རད།

གགས་པ་ཚང་མ། （）

ཚ་རང་། ཁའ་སས་སར་ར་（）

སལ་མ། ཁད་ཆ་ཚང་མ་（）


（བད་མའ་ཁམ།）

A : （ཆ་གཟག་ག）

B:ཁར་དག （བད་ལ）

5) A :ཁད་མཚ་སན་ན་ཡང་ན་དགའ་བས་ཞ།

B: །

A :ཁད་སན་ཆད་མཚ་སན་ན་ཡང་ཨ་མང་། B:

（མ་མང་།）

A :ཁད་གང་ང་སང་ན་འདད་ན་ང་ཤད་ད། ངས་ཁད་འཁད།

B: །

2、 དས་ལན་འདབས་པ། Answer the questions.

191

1) ཁས་རང་ག་སབ་སང་ག་འཆར་གཞ་ལར་ར་་མ་ར་རར་སབ་སང་ཆ་ཤ་ཡད་ག་ཡད།

2) ཁས་བད་ཡག་སབ་སང་བས་པའ་མང་ཚར་གཟག་ཕས།

3) ཁད་མཚ་སན་ན་ཡང་ནས་སན་ཁང་ང་སས་ཨ་མང་། ཆ་གཟག་ཁའ་བཏང་ནས།

4) ཁས་བད་ལ་གན་ཨ་ཤས།

5) ཁད་མཚ་སན་པ་ཁ་སང་ཨ་མང་། ཆ་མ་རད།

3 、གཤམ་ག་དཔར་བརད་ངས་འཛན་བས། Indentify the following grammatical

situations.

གངས་ར།（） གངས་ར་འ་བལ།（）

གངས་ར་བད་ན་ཡད།（） ན་གང་ག་དས་ས་གངས་ར་འ་བལ།

（）

གངས་ར་དཀར་པ་འ་གར།（）ནབ་ཕགས་ན་གངས་ར་ཡད།（）

ཨ་མ་གངས་སར་ར་སང་།（）ང་གངས་ཐག་ལ་འགས།（）

དས་འཁག་ལ་སན་འཐང་ །（） ར །（）

192

སབ་ཚན་བཅ་དག་པ། 第十六课 Lesson 16

ལ་སར་ད་འག་བ། Going on a Trip 去旅游

ལ་སར་ར་འག།（去旅游 Going on a Trip）


Sentences

གཟའ་མཇག་ག་ཅག་ག་ལ་སར་ར་འག་རས། 周末去哪儿旅游吧？Shall we go on a

193

trip somewhere this weekend?

དའ་ན་མ་ཆ་གཟག་ག་་མ་ཡན་ན་རད།那一天是什么日子？What occasion is that

day?

དས་ཆན་ད་ནང་བའ་དས་ཆན་བཞ་ག་ནང་ནས་གཅག་ཡན་ན་རད།

这个节日是佛教四大节日之一。This holiday is one of the four

Buddhist holidays.

གཞག་ནས་རམ་བཞན་ར་བསད་ཡས་ནས་ག་ཚང་བཞར་འཕལ་རས་བང་ན་རད།后来逐步扩建，发展成为

有四个僧院的格鲁派的一大寺庙。Later, it gradually grew and

developed into four monastic colleges.


1、

ལ་མ། བམས་པ། གཟའ་མཇག་ག་ཅག་ག་ལ་སར་ར་འག་རས།

拉毛：先巴，周末去哪儿旅游吧？

Lhamo: Jampa, shall we go on a trip somewhere this

weekend?

བམས་པ། རས་གཟའ་དག་པ་བད་རས་ཀ་བཞ་བའ་བཅ་ལ་ཡན་ ན་ག ས་འབམ་དགན་པ་འ་སང་ན་ཆ་མ་རད།

先巴：星期六是藏历的四月十五日，去塔尔寺怎么样?

194

Jampa: Saturday is the 15th day (full moon) of the 4th

Tibetan month, so how about we go to Kumbum

Monastery?

ལ་མ། དའ་ན་མ་ཆ་གཟག་ག་་མ་ཡན་ན་རད།

拉毛：那一天是什么日子？

Lhamo: What occasion is that day? [lit. What day is that

day?]

བམས་པ། དའ་་མ་ན་སན་པ་ཐབ་པའ་དབང་པ་ལམས་ས་བཞགས་པ་དང་། མངན་པར་སངས་རས་པ་དང་། ས་མ་ངན་ལས་འདའ་བ་ས་སངས་རས་ཀ་མཛད་པ་གསམ་བསན་པའ་དས་ཆན་ཡན་ན་རད། དས་ཆན་ད་ནང་བའ་དས་ཆན་བཞ་ག་ནང་ནས་གཅག་ཡན་ན་རད།

先巴：那一天是释迦牟尼诞辰、正觉和涅槃三大行迹的纪念日，

是佛教四大节日之一。

Jampa: That day is the anniversary of three of the

Buddha’s deeds—entering his mother’s womb,

coming to enlightenment, and passing into nirvana.

This holiday is one of the four Buddhist holidays.

ལ་མ། འ། དས་ན་དས་ཆན་གཞན་གསམ་པ་གང་གང་ཡན་ན་ རད།

拉毛：哦，那么其他的三个节日是什么？

Lhamo: Oh, what are the other three holidays?

བམས་པ། གཞན་གསམ་པ་ཡན་ན། ཧར་ཟ་གས་པའ་ཡར་ང་ལ་ཆ་འཕལ་དས་ཆན་དང་། དག་པའ་དག་ལ་ཆས་

195

འཁར་བསར་བའ་དས་ཆན། དག་བའ་ར་གས་ལ་ལ་ལས་བབས་པའ་དས་ཆན་གསམ་ཡན་ན་རད།

先巴：其他的三个节日是：二月十五神变节，六月六日说法节，

九月二十二日回降节。

Jamp: The other three are the Holiday of Miracles on the

full moon of the 2nd Tibetan month, the Holiday of

Teaching the Dharma on the 6th day of the 6th Tibetan

month, and the Holiday of Returning from the God

Realms on the 22nd day of the 9th Tibetan month.

ལ་མ། འ་ན། ཁས་ང་ས་འབམ་དགན་པ་ག་ལ་རས་ཉང་ཉང་ གཟག་བཤད་ན་ཨ་ཆག

拉毛：那么，你可不可以给我讲讲塔尔寺的历史？

Lhamo: Well, could you tell me a little bit about the history

of Kumbum Monastery?

བམས་པ། ས་འབམ་དགན་པ་ན་མཚ་སན་ཞང་ཆན་ཧང་ཀང་རང་ན་ཡད་ན་ག་དག་ལགས་པའ་དགན་ཆན་ཞག་རད། ས་ལ་

1588ལར་ཏ་ལའ་བ་མ་ས་ཕང་གསམ་པ་བསད་ནམས་ར་མཚའ་ཞལ་བཀད་ལར། ར་ཙང་ཁ་པ་བ་བཟང་གགས་པ་

འཁངས་སར་འདལ་བ་ཆས་ར་འད་ཟར་ར་མཚས་ཕག་བཏབ་པ་དང་། གཞག་ནས་རམ་བཞན་ར་བསད་ཡས་ནས་ག་ཚང་བཞར་འཕལ་རས་བང་ན་རད།

先巴：塔尔寺位于青海省湟中县境内。1588 年按照第三世达赖

索南嘉措倡议，持律法师光海为保护宗喀巴降生之地而

修建，后来逐步扩建，发展成为有四个僧院的格鲁派一

大寺庙。

196

Jampa: Kumbum Monastery is a Geluk monastery in Qinghai

Province’sHuangzhongcounty.A ccording to the

third Dalai Lama, Sonam Gyatso, it was founded in

1588 on the birthplace of Je Tsongkhapa Lozang

Drakpa by Dulwa Choje Ozer Gyatso. Later, it

gradually grew and developed into four monastic

colleges.

ལ་མ། འ་ན། ས་འབམ་དགན་པ་ན་བད་རགས་ཀ་ག་བ་མན་ན་གཞན་པ་ག་ག་བ་ཡད་ན་ཨ་རད།

拉毛：塔尔寺除了藏族僧人以外，有没有其他民族的僧人？

Lhamo: Well, aside from Tibetan monks, are there other

monks at Kumbum monastery?

བམས་པ། བད་རགས་ཀ་ག་བ་མན་ན་ད་རང་། ཧར་རགས།ར་རགས། སག་པ་སགས་ཀ་ག་བ་ར་ཡད་ན་རད།

先巴：除了藏族的僧人外，还有土族、蒙古族和汉族等民族的

僧人。

Jampa: A side from Tibetan monks, there are also Tu,

Chinese, Mongol, and other monks.

ལ་མ། དགང་མ་ད་ནས་བསད་ན་ཆ་མ་རད།

拉毛：晚上住在那儿可以吗？

197

Lhamo: Can we spend the night there?

བམས་པ། ཆག་ག ངས་འདག་ས་བཙའ།

先巴：可以，我去找宾馆。

Jampa: Yes,I’llfindaplacetostay.

2、

དན་འགབ། ཚ་རང་། གནང་ང་བན་བཏང་ན་ཁས་ཆ་གཟག་ཡད་ རས་ཡད།

东知：才让，放假后你打算做什么？

Dondrup: Tsering, what are you planning to do during vacation?

ཚ་རང་། ང་ཕལ་ཆར་ཏན་ཧང་ང་ལ་སར་ར་འག་རས་ཡད། ཁས„

才让：我打算去敦煌旅游，你呢？

Tsering: I am probably planning to go visit Dunhuang. You?

དན་འགབ། ངས་ད་རང་མ་ཤས་ཀ ཁད་ཏན་ཧང་ང་ཆ་གཟག་ག་ སང་ན་འདད་བཏང་ཐལ།

东知：我还不知道，你为什么想去敦煌？

Dondrup: Istilldon’tknow.Whatmadeyouwanttogoto

Dunhuang?

ཚ་རང་། ངས་་སན་ཏན་ཧང་ང་འབལ་བ་ཡད་ན་ག་དཔ་ཆ་གཟག་ག་བལས་ར། ཏན་ཧང་རག་གནས་ང་མ་ཡ་ མཚན་རད།

才让：我最近看了与敦煌有关的书，敦煌文化真神奇。

Tsering: I read a book about Dunhuang previously, and

Dunhaung’scultureistrulyamazing.

198

དན་འགབ། ཁས་ང་ཏན་ཧང་རག་གནས་ཙག་ག་གཟག་ང་སད་ ཡས་ན་ཆ་མ་རད།

东知：你可不可以给我介绍一下敦煌文化？

Dondrup: How about you give me a short introduction to

Dunhuang culture?

ཚ་རང་། མཁས་པ་ལ་ལ་ག་བཤད་ན། ཏན་ཧང་ཟར་ག་ན་བད་སད་ཀ་སང་ཁང་ཟར་ག་ན་ག་ས་བསར་རད་ཟར་ག ཏན་ཧང་ག་བག་ཕག་ཡན་ན་ས་ལ་༣༣༦ལར་བརས་ན་རད། ཏན་ཧང་རག་གནས་ཡན་ན་ལ་མང་ང་རང་ང་མ་རགས་མང་པ་ག་བསན་ན་ག་རག་གནས་འད་སང་ལན་པ་ཞག་ཡན་ན་རད། ད་ག་ནང་ན་སན་ཆད་ཀ་བད་ཡག་ར། ར་ཡག་ག་ཡ་ག་མ་གཏགས་ད་རང་ར་མ་ག་ས་རལ་ར་ཡད་ན་ག ང་ཞས་ཀ་སང་ན་འདད་ག

才让：有些学者认为，敦煌是藏语“སང་ཁང”(千洞)的音译。敦煌

洞窟开凿于公元 336 年。敦煌文化是经过多民族长期共同

建立的灿烂、丰富的文化。现在保留有古藏文、古汉文等

的古代文字，此外还有绘画艺术。所以我非常想去。

Tsering: Somescholarssaythat“Dunhuang”isacorruption

of the Tibetan name སང་ཁང་ (one thousand caves ).

Dunhaung’s caves were carved in the year 336.

Dunhuang’s culture is a culture of a thousand lights

that was established over the course of many years

by many ethnic groups. Not only does it have old

Tibetan manuscripts and Chinese manuscripts, there

199

are also paintings. I really want to go.

དན་འགབ། འ། ད་མ་གཟག་ཡན་ན་འ་གས་ཀ་མམ་པས་སང་ན་ཆ་མ་རད།

东知：哦，真的吗？我们可不可以一起去？

Dondrup: Hey,ifthat’sthe case, how about we go together?

ཚ་རང་། ད་ད་ཧ་ག གནང་ང་བན་ན་མམ་པས་འག

才让：可以啊，放假后我们一起去。

Tsering: That’sgreat.Let’sgotogetherduring vacation.


① ཏན་ཧང་ན་ཀན་སའ་ཞང་ཆན་ཏང་ཧང་གང་ཁར་ག་ཁངས་ས་གནས་ཤང་། ས་ལ་336ག་ལར་བརས། ས་ལ་997ལར་ས་བརབ།

1900ལའ་ཟ་5པའ་ཚས་26ན་ས་ཕས། ཏན་ཧང་རག་གནས་བད་དང་འབལ་བའ་མ་རགས་གཞན་དག་ག་ལ་རས་དང་རག་གནས་ལ་ཞབ་འཇག་བད་

པའ་ཡག་ཆ་གལ་ཆན་ཞག་ཡན། 敦煌在甘肃省敦煌市境内，敦煌洞窟开凿于公元 336 年，

公元 997年封洞。1900年 5月 26日被发现。敦煌文化是研究藏族与其他民

族的历史和文化的重要资料之一。Dunhuang is part of Dunhuang city in

Gansu Province. It was carved in the year 336 and sealed in the year

997. On May 26, 1900, it was reopened and Dunhuang culture has

important manuscripts for the study of the history and culture of Tibet

and related ethnic groups.


གཟའ་མཇག 周末

200

weekend

ལ་སར། 旅游 trip, tour

བད་རས། 藏历 Tibetan calendar

སན་པ་ཐབ་པའ་དབང་པ། 释迦牟尼 Buddha Shakyamuni

དས་ཆན། 节日 holiday

ནང་བ། 佛教 Buddhist

ལ་རས། 历史 history

དག་ལགས་པ། 格鲁派 Geluk (a Buddhist

sect)

འཁངས། 诞生 to be born

ཕག་བཏབ། 修建 to found, to

establish

རམ་བཞན། 逐步 gradually, step by

step

201

ར་བསད། 扩建 to expand, to grow

ག་ཚང་། 僧院 monastic college

འཕལ་རས། 发展 to develop

ག་བ། 和尚 monk

འདག་ས། 住宿 place to stay

རག་གནས། 文化 culture

ཡ་མཚན། 神奇 amazing

མཁས་པ། 学者 scholar

ལ་ལ། 有些 some

སང་ཁང་། 千洞 a thousand caves

ས་བསར། 音译 to translate

བག་ཕག 洞 cave

བརས། 挖 to carve, to

excavate

202


ས་འབམ་དགན་པ། 塔尔寺 Kumbum Monastery

ཧང་ཀང་རང་། 湟中县 Huangzhong county

ཀན་སའ་ཞང་ཆན། 甘肃省 Gansu Province

ཏན་ཧང་གང་ཁར། 敦煌市 Dunhuang city


Building

ང་དབར་གནང་བན་ན། ཅག་ག་ལ་སར་ར་སང་ན་འདད་ག་ར་གང་ང་སང་ན་ཧ་ནས་ན་མ་ཤས་ཀ བད་ཀ་ས་ཆ་ནས་གནམ་གཤས་

འགར་བ་ཆ་ན་ག་ཞས་ཀ་སག་ག

暑假到了我想去旅游，可不知道去哪儿好。想去牧区，但是担心

那儿的天气变化太大。

During summer vacation, I want to go on a trip somewhere,

butIdon’tknowwhereisbesttogo.I’mreallyafraid

203

that the weather in Tibetan areas can change a lot.

A :ཁད་ཁམ་པ་ཡད་ན་འ་ཆ་མམ་པས་མཚ་ཁ་ལ་ག་མ་ཏག་ག་ལ་ག་སང་ན་ཆ་མ་རད།

A ：你有时间我们一起去青海湖看羊羔花怎么样？

A : When you have free time, how about we go together to see

the lugu flowers at Lake Kokonor?

B:ད་ད་ཞས་ཀ་ཧ་ག ངས་པར་ཆས་འཁར་ར་འག།

B：好啊，我带相机去。

B:That’sgreat.I’llbringmycameraandgo.

A :ཡ། ད་རང་བརན་ལན་འཕལ་ཆས་ར་འཁར་ར་འག།

A :好的，再带上摄像机。

A : Ok. Bring your video camera, too, and go.



1) A :ཁད་ར་དགས་ཁང་ང་སང་ཨ་མང་།

204

B:

A :ཁས་ར་དགས་ཁང་ནས་ར་དགས་གང་གང་རགས་ནས།

B:

A :ཁད་ཆས་དགའ་ན་ག་ར་དགས་གང་ཡན།

B:

2) A :ཁད་ཟ་ལང་གང་ཁར་ག་ལ་རའ་སང་ང་སང་ཨ་མང་།

B:

A :ད་ཆ་ཤ་འག་དག་ག

B:

A :ཁས་བལས་ན་ལ་རའ་སང་ས་ཆ་སད་པ་གཟག་ཨ་རད།

B:

A :ལ་རའ་སང་ན་མ་ཏག་ར་ལན་ཤང་གང་གང་ཡད་ག

B:


205

1) ནམ་ཟ།

2) ལགས་ར།

3) ལམ་བར།

4) ནམ་ཚད།

5) ཆ་ཤ།

6) ཆ་ག་ནས།

7) ལམ་འགམ།

8) སན།


（）འདག

（）ཞན།

（）འག།

（）གཏང་།

（）བལ།

（）ན།

（）འབ།

（）ཟ།

（）འཐང་།

（）ལས།

4、 ཁད་གང་ང་ལ་སར་ར་སང་ནས་ན་ཁས་རང་ག་གགས་པ་ཅག་ཤད།

5 、གཤམ་ག་ཡ་ག་རམས་གཟགས་དང་ས་འད་མན་ལ་ལས། Compare the pronunciation and

206


བང—འབང་། གར—འགར། བན—འབན། ཕར—འཕར། ག—འག། བང—འབང་། ས—དག

འཁལ—འཕལ། བ—ག། འབ—འབ། གང—བངས—ལངས། ཀག—གག—སག

6 、གཤམ་ག་མང་ཚག་རམས་ཚག་བརར་ད་འདན་ཤས་པ་བད་དགས། Spell the words aloud in

Tibetan style.

ར་ས ར་ཆ། དག་རན། ངལ་རལ། བརན་པ། ལགས་ར། ལགས་ཐབ། ཀ་ལམ། མཐ་སང་། སན་ཐན། སན་ཟ། ས་ར། ལ་ས། སན་པ། ཡད་སན།

207

སབ་ཚན་བཅ་བདན་པ། 第十七课 Lesson 17

འཚ་བའ་གམས་སལ། Customs 生活习俗

བད་ཀ་འཚ་བའ་གམས་སལ།（藏族生活习俗 Tibetan Customs）


ཁད་བད་ཀ་ས་ཆ་ཡང་ངས་ལ་ད་འགར་སང་ནས།

你在藏区呆了几年了？

How many years have you spent in Tibetan areas?

ཁས་བད་ཀ་འཚ་བའ་གམས་སལ་ཨ་ཤས།

你知道藏族的生活习俗吗？

Do you know Tibetan customs?

ཁ་དག་ག་ཆ་ནས་དཀར་ར་བར་མཐང་ཆ་ག 颜色上崇尚白色。For colors, they

value white a lot.

དས་བཀ་ཤས་པ་ར་ལད་མད་པ་མཚན་ག 那个象征着吉祥和纯洁。It represents

auspiciousness and stainlessness.

208

འག་ཤས་བ་ནས་བ་འཁབ་ཤས་ར་སད་ཆ་བཤད་ཤས་པ་ནས་ག་ལན་ཤས། 会走路就会跳舞，会说话

就会唱歌。They can dance as soon as they can walk, and they

can sing as soon as they can talk.


1、

ཚ་རང་། བམས་པ། ཁད་བད་ཀ་ས་ཆ་ཡང་ངས་ལ་ད་འགར་སང་ནས།

才让：先巴，你在藏区呆了几年了？

Tsering: Jampa, how many years have you spent in Tibetan

areas? lit. How many year have you spent since coming

to Tibetan areas?

བམས་པ། ང་བད་ཀ་ས་ཆ་ཡང་ངས་ལ་གསམ་འགར་སང་ང་།

先巴：我到藏区已经三年了。

Jampa: I’vebeeninTibetanareasthreeyears.

ཚ་རང་། འ་ན་ཁད་བད་ཀ་ཁམ་ཚང་ང་སང་ཨ་མང་།

才让：那么，你去过藏族人家吗？

Tsering: In that case, have you been to a Tibetan home?

བམས་པ། སང་མང་ང་། ང་དབར་དགན་གནང་ག་སབས་བ་གགས་པ་ར་མམ་པས་བད་ཀ་ཁམ་ཚང་སང་ནས།

先巴：去过，暑寒假时我跟我的朋友一起去过。

Jampa: Yes, I have. During summer and winter vacations, I

209

went to Tibetan homes with my friends.

ཚ་རང་། ཁས་བད་ཀ་འཚ་བའ་གམས་སལ་ཨ་ཤས།

才让：你知道藏族的生活习俗吗？

Tsering: Do you know Tibetan customs?

བམས་པ། ངས་ཙག་ག་གཟག་མན་ན་མ་ཤས། གན་ར་ག་ཆ་ནས་རན་ལན་ག་ར་ལ་གན་ཡད་ག དས་ཆན་ག་སབས་བ་བད་ལ་གན་དག་ག ཟ་ར་ཡན་ན་ཤ་ར་རམ་པ། ག་ར། ཐག་པ། ཚད་མ་སགས་ཡད་ག འཐང་ར་ཡན་ན་འ་ཇ་ར་ཞ། ད་ར་སགས་ཡད་ནས་མ་ཚད། ད་རང་བད་རང་ས་ནས་སས་ན་ག་སའ་སའ་བ་མག་ར། སལ་དམར། ཆང་བ་ལ། སར་ཀ རན་འབམ་སགས་སའ་ཏག་ག་རགས་ར་མང་ག

先巴：我只知道一点点。平时常穿西服，节日的时候穿藏袍。常

吃肉和糌粑、馍馍、包子等。喝奶茶、酸奶、酪浆等。还

有藏区本地生长的草莓、枸杞、酸果、核桃、葡萄等水果。

Jampa: I only know a little. For clothing, they normally

wear Western clothes, but for holidays they wear

Tibetan clothes. For food, they have meat, tsampa,

bread, noodle soup, vegetables, etc. For drinks, they

have milk tea, yogurt, and buttermilk, etc., and on

top of these there are also many fruits that grow in

Tibetan areas, such as strawberries, goji berries,

pears, walnuts, and grapes.

ཚ་རང་། འ། ད་མ་གཏགས་ད་ཨ་ཡད་ཀ

210

才让：哦，还有没有别的？

Tsering: Oh, is there anything else?

བམས་པ། ཁ་དག་ག་ཆ་ནས་དཀར་ར་བར་མཐང་ཆ་ག དས་བཀ་ཤས་པ་ར་ལད་མད་པ་མཚན་ག

先巴：藏族人喜爱白色，白色象征着吉祥和纯洁。

Jampa: For colors, they value white a lot, because it

represents auspiciousness and stainlessness.

ཚ་རང་། ག་ན་ཡན་ན་བད་ཀ་མ་ཚང་མ་འགལ་བ་ཧ་ན་རད་ཟར་ན་བདན་ན་ཨ་རད།

才让：听说藏族人都好客，对吗？

Tsering: I heard that Tibetan people are all hospitable. Is

that true?

བམས་པ། ད་ད་ང་མ་རད། འགལ་བ་ཧ་ནས་མ་ཚད་བར་ སམས་ར་ཞས་ག་ལན་ག

先巴：那是真的，不但好客而且非常的热情。

Jampa: That is really true. On top of being hospitable,

they are also really kind.

ཚ་རང་། ད་རང་འག་ཤས་བ་ནས་བ་འཁབ་ཤས་ར་སད་ཆ་བཤད་ཤས་པ་ནས་ག་ལན་ཤས་ཟར་ག་ན་ཨ་བདན་ན་རད།

才让：还说孩子会走路就会跳舞，会说话就会唱歌，对吗？

Tsering: I also heard that they can dance as soon as they

can walk and they can sing as soon as they can talk.

Is that true?

211

བམས་པ། དས་ཆན་ག་སབས་བ་ཐན་བཏང་ན་ག་མ་ལན་ན་ར་བ་མ་འཁབ་ན་གཅག་ར་མད་ཀ ང་མ་ག་གར་ག་ར་མཚ་ཟར་ག་ན་ད་རད་ཡ།

先巴：对，节日的时候没有不唱歌不跳舞的，那真是个歌舞的

海洋。

Jampa: When the holidays arrive, there is not a single

personwhodoesn’tsingasonganddanceadance.

It’sreallywhat’scalled“asea of song and

dance.”


འཚ་བ། 生活

life

གམས་སལ། 习俗 customs

ས་ཆ། 地方 place, area

ཁམ་ཚང་། 家庭 home

དབར་གནང་། 暑假 summer vacation

དགན་གནང་། 寒假 winter vacation

212

སབས་བ། 时候 time, occasion


གན་ར། 穿的 clothes

ར་ལ། 西服 Western dress

བད་ལ། 藏袍 Tibetan dress

དས་ཆན། 节日 holiday

ཟ་ར། 吃的 food

འཐང་ར། 喝的 drink

ད་ར། 酪浆 buttermilk

སའ་སའ་བ་མག། 草莓 strawberry

སལ་དམར། 枸橘 goji berry

ཆང་བ་ལ། 酸果 pear

སར་ཀ། 核桃 walnut

རན་འབམ། 葡萄 grape

ཁ་དག 颜色 color

213

བར་མཐང་། 尊爱 to value, to prefer

བཀ་ཤས་པ། 吉祥 auspicious

ལད་མད་པ། 纯洁 stainless, unpolluted

ག་ན་ཡན་ན། 听说 Ihaveheard„

འགལ་བ། 客人 guest

བར་སམས། 热情 kindness

བ་འཁབ། 跳舞 to dance

སད་ཆ། 话 talk, speech

བཤད། 说 to talk

ག་ལན། 唱歌 to sing

ག་གར། 歌舞 song and dance

ར་མཚ། 海洋 ocean, sea


ག་གར་ག་ར་མཚ། 歌舞的海洋 a sea of song and dance

214


Building

ང་བད་ཀ་ས་ཆ་མ་སང་ན་ག་སན་ན། བད་ན་ག་གར་ག་ར་མཚ་ཡན་ན་རད་ཟར་ན་ག་ན་མ་གཏགས་ང་མ་ག་ད་མ་གཟག་ཡན་ན་མ་ཤས། ང་ན་ནང་ངའ་བད་ཀ་གགས་པ་ར་མམ་པས་དགན་གནང་ག་སབས་བ་ཁར་ཚང་ང་སང་ངས་ལ་གསར་རལ་སབས་ད་གཟད་ག་གར་ག་ར་མཚ་ཟར་ག་ན་ངག་རན་གཟག་མན་ན་ཤས་ནས།

我没去藏区之前，只是听说过藏区是歌舞的海洋，不知是不

是真的。去年寒假，我跟藏族朋友一起去他家过年，那时才明白歌舞

的海洋不是个传说。

Before I went to Tibetan areas, I had merely heard that Tibet

is a sea of song and dance, but I did not know if this was really

true or not. Last year, I went with my Tibetan friend during

winter break to his home. When the New Year was celebrated, I

finally understood that the so-called“seaofsonganddance”

was not just a saying.

ས་ཆ་གང་ག་མ་ཡན་ན་ར་ད་རང་ག་གམས་སལ་གཟག་ཡད་ན་ག འ་ཆས་ཕན་ཚན་ག་གམས་སལ་ར་རག་གནས་ལ་བར་བཀར་ཡས་ནས། འཛམ་གང་ཤར་ནབ་ག་བར་ར་མཛའ་མཐན་ག་ཟམ་ཆན་གཟག་འཛགས་རའ་འབད་པ་ཡད་དག་ན་རད།

无论是哪个地方的人，都有自己的风俗习惯。因此，我们要

尊重各自的风俗文化和习惯，为建立东西方的友谊之桥而努力。

215

No matter what place someone is from, they have their own

customs.Weshouldworkhardtovalueeachother’scustomsand

cultures and thus build a great bridge of friendship between

East and West.



A : ཁད་ཆ་མཚ་སན་ན་ནམ་ཡང་ནས། B: （）

A : དས་ན་ལ་ད་འགར་སང་གཟག་ར། B: （）

A : མཚ་སན་ན་བད་རགས་རང་སང་ཁལ་ད་ཡད་ནས་ན་ཨ་ཤས།

B:

（

）

A : ཁད་ཆ་བད་ཀ་ཁམ་ཚང་ང་སང་ཨ་མང་།

216

B: （）


situation.

1) རང་རང་ག་ཤས་ན་ག་བད་ཀ་འཚ་བའ་གམས་སལ་ཕན་ཚན་ན་ང་སད་ཤས།

2) ཁད་དས་ཆན་ག་སབས་བ་བད་ཀ་ས་ཆ་སང་ཨ་མང་། ཆ་མ་རད།

3) རང་ག་ཤས་ན་ག་དས་ཆན་གཟག་ང་སད་ཤས།

4) རང་རང་ག་རལ་ཁབ་ར་མ་རགས་ཀ་འཚ་བའ་གམས་སལ་ཕན་ཚན་ན་ང་སད་ཤས།

5) ཕན་ཚན་ག་བར་ན་བར་བཀར་མད་ན་ཆ་མ་གཟག་ཡན་ར་རད།

3、མ་རགས་ར་གམས་སལ་ག་ཐད་ནས་ཕན་ཚན་ན་ཁ་བར་གཟག་ཤས།


1) བད་ཀ་མ་ཚང་མ་འགལ་བ་ཧ་ནས་མ་ཚད་བར་སམས་ར་ལན་ག།

2) འག་ཤས་བ་ནས་བ་འཁབ་ཤས་ར་སད་ཆ་བཤད་ཤས་པ་ནས་ག་ལན་ཤས།

3) དས་ཆན་ག་སབས་བ་ཐན་བཏང་ན་ག་མ་ལན་ན་ར་བ་མ་འཁབ་ན་གཅག་ར་མད་ཀ ང་མ་ག་གར་ག་ར་མཚ་ཟར་ག་ན་ད་རད་ཡ།

4) ས་ཆ་གང་ག་མ་ཡན་ན་ར་ད་རང་ག་གམས་སལ་གཟག་ཡད་ན་ག འ་ཆས་ཕན་ཚན་ག་གམས་སལ་ར་རག་གནས་ལ་བར་བཀར་ཡས་ནས། འཛམ་གང་ཤར་ནབ་ག་བར་ར་མཛའ་མཐན་ག་ཟམ་ཆན་གཟག་འཛགས་རའ་འབད་པ་ཡད་དག་ན་རད།

217

སབ་ཚན་བཅ་བརད་པ། 第十八课 Lesson 18

ས་ལན།

Receiving

Guests 接待

ཁད་དཀའ་ལས་གཏད་བཏང་།（麻烦你了 Sorry to Bother You.）


218

རང་ག་སང་ང་ལས་ར་ཧ་ར་རད། 自己去看比较好。It would be good if you

went and looked yourself.

ཁད་དཀའ་ལས་གཏད་བཏང་། 麻烦你了。Sorry to bother you.

ད་འདག་ས་ཨ་ཧ་ག 那个宾馆怎么样？Is it a good place to stay?

བཞ་མད་གན་ནས་གཡས་ས་བསག 在那个十字路口往右拐。 A t that

intersection, turn right.

གཏའ་མ་སར་ས་བར། 押金二百。A 200 gor deposit.


1、

བམས་པ། ཨ་ར། འད་ག་ཐག་་ན་མགན་ཁང་ཡད་ན་ཨ་རད།

先巴：请问，这附近有宾馆吗？

Jampa: Excuse me, is there a hotel near here?

ཚ་རང་། ཡད་ན་རད། ཁས་འད་ནས་དང་མ་སང་ར་གཡས་ཕགས་ས་ན་སམས་བད་མགན་ཁང་ཡད་ན་རད།

才让：有，你直走，往右拐有个舒心宾馆。

Tsering: Yes, from here go straight, and the Contentment Hotel

will be on the right.

219

བམས་པ། ད་འདག་ས་ཨ་ཧ་ག

先巴：那个宾馆怎么样？

Jampa: Is it a good place to stay?

ཚ་རང་། ད་ད་ངས་མ་ཤས། རང་ག་སང་ང་ལས་ར་ཧ་ར་རད།

才让：不知道，你自己去看看比较好。

Tsering: Idon’tknow.Itwouldbegoodifyouwentandlooked

yourself.

བམས་པ། འ་ཡ། བཀའ་དན་ཆ། འད་ག་ཐག་་ན་དངལ་ཁང་ཡད་ན་ཨ་རད།

先巴：好的，谢谢！附近有银行吗？

Jampa: Ok, thank you. Is there a bank near here?

ཚ་རང་། ཡད་ན་རད། བཞ་མད་གན་ནས་གཡས་ས་བསག་ར་ཞང་ལས་དངལ་ཁང་གཟག་ཡད། ད་ག་ཁ་གཏད་ན་ཀང་ ག་དངལ་ཁང་གཟག་ར་ཡད།

才让：有，在那个十字路口往右拐，有个农业银行。对面也有个

中国银行。

Tsering: Yes. A t that intersection turn right, and there is

an A gricultural Bank of China. A cross from that

there is a Bank of China.

བམས་པ། འ་ཡ། ང་མ་ག་བཀའ་དན་ཆ། ཁད་དཀའ་ལས་གཏད་ བཏང་།

先巴：好，真的很感谢你。麻烦你了。

Jampa: Ok, thank you very much. Sorry to bother you.

ཚ་རང་། བཀའ་དན་ཞ་མ་དག

220

才让：不用谢.

Tsering: You’rewelcome.

2、

བམས་པ། སན་བདག འད་ན་ལ་ཁ་གཅག་ཅན་ག་ཁང་བ་ཨ་ཡད།

先巴：老板，这里有单间吗？

Jampa: Owner, do you have single rooms here?

སན་བདག ཁད་སར་བཏང་ག་ཁང་བ་དག་ནས་ན། ཚད་ལན་ག་ ཁང་བ་དག་ནས།

老板：你要普通间还是标准间？

Owner: Do you want a basic room? Or do you want a standard

room?

བམས་པ། ང་ཚད་ལན་ག་ཁང་བ་གས་དག

先巴：我要两个标准间。

Jampa: I want two standard rooms.

སན་བདག ཁང་བ་གཅག་ག་ན་གཅག་ག་སར་བར་ར་ལ་བཅ་རད། ཁང་བ་གས་སར་སམ་བར་ར་གཏའ་མ་སར་ས་བར། བསམ་པས་སར་ལ་བར་རད།

老板：一间房一天 150 元，两间房 300 元，押金是 200 元，总

共 500 元。

Owner: One room is 150 gor per night. Two rooms will be 300

gor with a 200 gor deposit. A ll together, 500 gor.

221

བམས་པ། ཡ། འད།

先巴：好的，给。

Jampa: Ok, here.

སན་བདག ད་རང་ཁའ་ཐང་ཐང་ལག་ཁར་བན་ད་ཐ་འགད་ཡད་དག་ན་རད།

老板：给我看一下你的身份证，住宿需要登记。

Owner: A lso, give me your identity card. I need to do the

registration.

བམས་པ། འ་ཡ། འད།

先巴：好的，给。

Jampa: Ok, here.

སན་བདག འད། འད་ཁའ་གཏའ་མ་ག་འཛན་བང་ར། འད་ཁང་བ་ག་ལ་མག་རད།

老板：请拿好，这是押金票和钥匙。

Owner: Here. This is your deposit receipt and these are

the room keys.

བམས་པ། འ་ཡ། བཀའ་དན་ཆ།

先巴：好的，谢谢！

Jampa: Ok, thanks.

སན་བདག བཀའ་དན་ཞ་དག་ན་མ་རད། ཁད་དག་ན་ཡད་ན་ཐད་ཀར་འད་ཁ་པར་ཐངས་ར་ཆག

老板：不用谢，你需要什么可以打电话。

Owner: You’rewelcome.Ifyouneedsomething,youcancall

here directly.

222

བམས་པ། འ་ཡ།

先巴：好的。

Jampa: Ok.


ཨ་ར། 喂 hey, Excuse me.

དང་མ་སང་། 直走 Go straight.

གཡས་ས། 右面 the right side

བཞ་མད། 十字路口 intersection

བསག 拐 to turn

ཁ་གཏད། 对面 opposite, across

from

དཀའ་ལས་གཏད་བཏང་། 麻烦了 Sorry to bother you.

སན་བདག 老板 owner

223

ལ་ཁ། 床 bed

ལ་ཁ་གཅག་ཅན་ག་ཁང་བ། 单人间 single room

སར་བཏང་ག་ཁང་བ། 普通间 basic room

ཚད་ལན་ག་ཁང་བ། 标准间 standard room

གཏའ་མ། 押金 deposit

ཐབ་ཐང་ལག་ཁར། 身份证 identity card

ཐ་འགད། 登记 registration

འཛན་བང་། 票 receipt

ལ་མག 钥匙 key

ཐད་ཀར། 直接 directly


སམས་བད་མགན་ཁང་། 舒心宾馆 Contentment Hotel

224


Building

འད་ག་ཐག་་ན་མགན་ཁང་ཡད་ན་ཨ་རད། 这个附近有宾馆吗？Is there a hotel

near here?

ཟ་ཁང་། 饭馆 restaurant ཇ་ཁང་། 茶馆 tea house སན་ཁང་། 医

院 hospital དཔ་བཙང་ཁང་། 书店 bookstore སད་རན་སད་ས། 交话

费的地方 placetopayone’stelephonebill

ཁད་སར་བཏང་ག་ཁང་བ་དག་ནས་ན། བད་ལ། 藏袍 Tibetan dress ར་ལ། 西服

ཚད་ལན་ག་ཁང་བ་དག་ནས། Western dress

你要普通间还是要标间？ འ་ཇ། 奶茶 milk tea ཁ་ཧ། 咖啡

coffee

Do you want a basic room? བད་སན། 藏药 Tibetan medicine

225

Or do you want a standard ར་སན། 中药 Chinese medicine

room?

ཁང་བ་ག་ནང་ནས་ད་ཞགས་ཨ་ཐབ། 房间里能上网吗？Can you go online in the

room?

ནངས་ཇ་ཨ་ཡད། 有没有早餐？Is there breakfast?

དས་ཚད་ར་བཞ་འ་ཆ་ཁལ་ཨ་ཡད། 有没有 24 小时热水？Is there hot water 24

hours a day?

ཁང་བ་ག་ནང་ནས་ཐག་རང་ང་ཁ་པར་བཏང་ན་ཨ་ཆག 房间里能打长途电话吗？Can one

make long-distance phone calls in the room?

གང་ཁར་ནང་ཁལ་ར་མན་ན་ཁ་པར་བཏང་ཐབ་ན་མ་རད། 只能打市话。You can only make

calls within the city.



226

1) A : （）མགན་ཁང་ཡད་ན་ཨ་རད།

B: འད་ག་ཐག་་ན་ཡད་ན་མ་རད།

A : འ་ན（）

B: གངས་རན་ལམ་ན་ད་མགན་ཁང་མང་ན་རད།

2) A :（）

B: ང་མགན་ཁང་ང་འདག་བསམ་ནས་ར་ར་སད་མ་ཤས་ན་ག་བར་མ་འཕད་ག

A : ཨ་ཁ། དས་ན་ངས་ཁད་ལ་ཙ་ཡད་རགས་ཡད་དས།

B: （）

A : ཁད་ཁང་བ་ཆ་ཅན་ག་དག་ཟར་ག་ག

B:（）


situation.

1) ཁད་ཟ་ལང་ག་མགན་ཁང་གང་ག་ནང་ང་སང་མང་ནས། ད་ཆ་མ་རད།

2) ཁས་བལས་ན་མཚ་སན་ག་མགན་ཁང་ར་ཁའ་ཕ་ཡལ་ག་མགན་ཁང་གས་གས་གང་ཧ་ག

3) ཁས་བལས་ན་མགན་ཁང་གཟག་ག་ཆས་གཙ་བ་ཆ་གཟག་རད།

4) མགན་ཁང་ག་ཞབས་ཞ་བ་ག་རམ་འགར་མ་ཧ་རས་ཁས་ཆ་གཟག་ཡས་ནས།

227

5) ཁད་རན་ད་མགན་ཁང་ག་ཁང་བ་གང་ཅན་ག་ག་ནང་ནས་བསད་ནས།

3、ཁད་ར་ཁའ་གགས་པ་ག་བར་ནས་མགན་ཁང་བཙལ་ག་ན་ག་སར་ག་ཁ་བར་གཟག་ཤས།

4、ཁ་སད་ཀ་འབལ་འདས། A Colloquial Conversation

རག་མཚ། བཀ་ཤས། ཁས་ང་ཆ་བད་རགས་ག་མ་གངས་ཆ་མ་གཟག་ཡད་ནས་ནས་ནང་ ཨ་ཤས།

བཀ་ཤས། བད་རགས་ག་མ་གངས་ཕལ་ཆར་ཁ་ཚ་540ཙམ་ཡད་ན་རད། ད་ཡང་བད་

ལངས་ར་མཚ་སན། ས་ཁན། ཀན་སའ། ཡན་ནན་བཅས་ལངས་ཞང་ལ་ར་ ཁབ་ཡད་ན་རད།

རག་མཚ། རད་ཡ། བད་རགས་འཚ་སད་བད་ས་ག་ས་ར་ཆ་ན་ག་དབང་གས། དབས་སད་ དང་ཨམ་སད། ཁམས་སད་བཅས་ཡལ་སད་ཆན་པ་གསམ་ཡད་ན་རད།

བཀ་ཤས། རད་ཡ། ཡལ་སད་ཆན་པ་གསམ་ད་གས་ཡད་ན་ར་། ཡག་ཐག་ནས་ཕན་ ཚན་ལ་བར་འཕད་པ་ན་རད། ད་ཡན་ན་ག་ར་མཚན་ག འ་ཆས་ནམ་ཡན་ན་ར་ ཡག་སད་བཤད་རའ་སང་བརར་ཡད་དག་ན་རད།

རག་མཚ། རད་ཡ། བད་ཀ་ཁ་སད་གཅག་གར་ཡང་རའ་ག་ཆད་ལ། འ་ཆས་ནམ་ཡན་ན་ ར་ཡག་སད་བཤད་རའ་སང་བ་ཡས་ན་འགག་ག་ཡ།

228

སབ་ཚན་བཅ་དག་པ།第十九课 Lesson 19

རན་ཤས་ང་སད། A n Introduction to General Knowledge 常识简介

ཕགས་རགས་ཀ་ལ་གངས་བར་ཚལ། 牛羊马的年算法 How to Count the A ge

of Livestock

རའ་སར། 马 Horses

ར་ན་འབག་པ་རམས་ག་འཚ་རན་གལ་ཆན་བཟག་རད། འབག་པའ་ས་ཆ་ནས་འགལ་བཞད་ག་ལམ་མ་བད་ན་རན་ག། རངས་འཁར་སགས་འཁར་བསད་བད་མ་ཐབ་ག། ད་ག་རན་ག་རན་པར་ར་ཞན་ནས་ཡར་མར་ར་འག་དག་ན་རད། འབག་པ་རམས་ག་བཤད་སལ་ལ་སག་ཤར་ར་བཟག་ཡན་ན་འཇག་རན་འད་ནས་མད་མ་རང་བའ་ར་རས་གལ་ཆན་ག་ཡད་ལ། དང་བ་ཡན་ན་ར་བཟག་དགས་ལ་ར་མད་ན་ར་ལང་མང་པ་འག་མ་ཐབ་ཟར། གས་པ་ཡན་ན་བའ་བཟག་དག་ལ་བའ་མད་ན་ཇག་ག་འག་ས་མད་ག། རན་པར་འབག་པ་ཆ་ར་ལ་ཞས་ག་དགའ་ལ་ར་ག་སར་ག་ར་རགས་ཡང་ས་མ་ས་ཚགས་ཡད་ག། དའ་ནང་ནས་རན་པར་ར་ག་ན་ར་རགས་ར་ར་རད་ས་ལ་ཟར་ག་ན་ད་རད། ར་རགས་ག་གམ་རགས་ར་བང་རགས་ག་རགས་གས་ཡད་ག། ད་ས་བ་ར་ས་ཁལ་གཅག་མམ་དག་འདས་ནས་ར་ཚང་མ་ར་ཁག་འགའ་བཀར་ནས་རགས་རས། ར་ག་ར་ར་ནས་ར་ཨང་དང་བ་ར་གས་བ། གསམ་འབའ་གསམ་བདམས་ནས་ཨར་དག་ར་ཁག་བཟག་བཟས་ནས་དའ་ནང་ག་ཨང་དང་པ་ར་གས་པ། གསམ་འབའ་སགས་ལ་དགའ་རགས་སར་ག་ག ར་རད་ས་ལ་ཟར་བ་སས་པ་ས་མ་མ་བདན་ར་སགས་ཀས་ས་ན་ཡད་ན་ག་ས་ལ་ད་དབག་པས་འཕག་རད་བས། སས་དམགས་ཡལ་ག་ས་ལ་ཐན་མན་སགས་འགན་བསར་བད་དགས། ར་རགས་འད་བད་ལ་དར་བའ་ལ་རས་ཧ་ཅང་རང་ན་རད། །

229

ནར་ག་སར། 牛 Cattle

ནར་འད་ཡང་བད་ཀ་ས་ཆ་ནས་གཙ་བ་འབག་པ་རམས་ཀ་འཚ་བའ་རན་གལ་ཆན་བཟག་ག་གར་ན་རད། ཡན་ནའང་། ནར་ག་སང་ནས་ཐན་ན་ག་ཐན་རས་ད་བད་གཅག་པ་མ་ཡན་པར་འཛམ་གང་ཡངས་གས་བད་སང་གཏང་ག་ག འབག་པ་རམས་གས་ནར་ག་བཏང་བའ་ལ་སམས་ནས་འབད་ཀ་བད་ལ། དའ་ལས་སང་ག་རད་པ་དང་ཁའ་ལ་སགས་བཀལ་ནས་འཐག་ས་ར་དང་ཐག་པ། སད་པ་སགས་བཟ་བད་ཡད་ན་རད། ད་མན་ལ་གཅག་ག་དས་ཚགས་བཞ་བ་ཁད་པར་མད་ལ་འབའ་རགས་བཞས་ནས་འ་མ་འཐང་བཞན་ཡད། དབར་ཁ་ཐན་ན་འ་མ་བགས་ནས་མར་གསར་བ་ལན་བཞན་ཡད་ལ། འ་མ་བགས་ནས་མར་བངས་རས་ག་དར་ཁ་བསལ་ནས་ཆར་ར་ལན་ན་རད། དར་རའ་ནང་ནས་ཆར་བ་བངས་ཚར་རས་ཆར་ཁ་ལག་ཡད་ལ་ད་ཕགས་ཟག་ལ་ལད་ག་ཡད། ནར་ཤ་ན་ཧ་ཅང་མངར་བཅད་ཆ་བས་ཟས་མཆག་མཆག་ཏ་གར་བ་ཞག་རད། འབག་པ་རམས་ག་རན་པར་ནར་ཤ་བཙས་ནས་ཟ་བཞན་ཡད་ལ། ཤ་སམས་ནས་ཟས་ན་ལག་ཏ་ར་ཞམ་པ་བཟག་རད། འབག་པ་ཆ་གཙ་བས་ནས་བད་རགས་ཆས་འགལ་བཞད་སབས་དངས་རགས་ཡད་ཚད་གཡག་ག་རབ་ལ་བཀལ་ནས་འག་དགས་ན།

ལག་ག་སར། 羊 Sheep

ལག་ཡང་འབག་པ་གཙ་བ་བས་ནས་བད་ཁལ་ག་འཚ་བའ་རན་ས་གལ་ཆན་བཟག་ཡན་ན་རད། འན་ཀང་། ལག་ན་འབག་པ་ས་ཆའ་ཐན་སད་གལ་ཆན་གས་ག་གཅག་རད། འབག་པའ་ཁམ་ཚང་གཅག་ལ་མ་མཐར་ཡང་ལག་བར་དང་ས་བརད་མད་པ་སད་ཀ་མ་རད།

230

ལག་འཚ་སང་བད་སངས་ད་ཕགས་ཟག་གཞན་འཚ་སང་བད་སངས་དང་ཙ་ག་བཟག་འད་ན་མ་རད། ལག་འད་དས་ཚགས་བཞ་བ་འཚ་སང་བད་སངས་མ་འད་ན་རན་ག་ས་བ་ཡངས་ལ་ནར་ལག་འཚ་སང་བད་སའ་དབར་ས་དང་སན་ས། དགན་ས། དཔད་ས་སགས་ཡད་ན་རད། དབར་འག་ཚགས་མ་ཐག་ར་མ་ར་སར་ནས་དཔད་ས་ར་དགན་སའ་ནང་ལ་ར་གསར་བ་སས་ག་འཇག་སལ་ཡད་ལ། སབས་འདར་ནར་ལག་དད་ནས་་མ་གས་གསམ་མཚམས་ག་ར་གསང་ར་གསང་ལ་འག་ག་ཡད། ད་ལ་འབག་པའ་ར་བཀལ་ཟར་ལར་དབར་སར་བསར་ཡང་ཟར། ད་ནས་ཤ་ཤད་ཙ་ག་བཟག་རས་ནས་དབར་འག་ཚགས་སབས་རབ་ནས་བལ་འབག་དགས་ལ། ན་གཅག་ལ་ས་བ་ཡངས་ཀ་སས་ཕ་མ་འགའ་མམ་རབ་ཀས་ཁམ་ཚང་གཅག་ག་བལ་འབག་ནས་ཚར་ག་ཡད། དའ་རས་བལ་གཡག་ལ་བཀལ་ནས་གང་ས་ནང་ལ་ཚང་ནས་བཙང་ག་འག་དགས། སན་ཁ་ཐན་ན་ར་སན་ས་སར་དགས་ལ་དགན་འག་ཚགས་རས་ས་ཁལ་ད་ས་ཞག་ལ་སར་ནས་དགན་གཏང་དགས། །

ཕ་རས་མ་རད་ཀ་མང་། Paternal and Maternal Clan Names

ཕ་དང་ཨ་ཁའ་སར། 父亲和叔叔 Father and Uncles

ཕ་ཡ་ཕ་ལ་ཨ་མས་དང་། །（爷爷 paternal grandfather） ཨ་མས་ཕ་ལ་ཡང་མས་ཟར། །

（曾祖父 great-grandfather）

ཕ་ཡ་སན་ལ་ཨ་ཁ་དང་། །（叔叔 paternal uncle） ཨ་མའ་ཕ་ལ་ས་བ་དང་། །（老爷

maternal grandfather）

མ་ཡ་མང་བར་ཨ་ཞང་དང་། །（舅舅 maternal uncle） ཁ་བའ་ཕ་ལ་སག་པ་དང་། །（公公

wife’sfather-in-law）

ཆང་མའ་ཕ་ལ་གས་པའ། །（岳父 husband’sfather-in-law）

མ་དང་ས་མའ་སར། 母亲和嫂子 Mother and A unts

231

ཨ་ཕའ་མ་ལ་ཨ་ཕ་དང་། །（奶奶 paternal grandmother） ཨ་མའ་མ་ལ་ར་མ་ཟར། །

（姥姥 maternal grandmother）

ཕ་ཡ་སང་མར་སད་མ་དང་། །（姑姑 paternal aunt） མ་ཡ་སན་ལ་སད་མ་ཟར། །（姨妈

maternal aunt）

ཁ་བའ་མ་ལ་སག་མ་དང་། །（婆婆 wife’smother-in-law） ཆང་མའ་མ་ལ་གས་མ་ཟར། །

（岳母 husband’smother-in-law）

ཕ་བའ་ཆང་མར་ས་མ་དང་། །(嫂子 sister-in-law) བ་ཡ་ཆང་མར་མནའ་མའ། །（儿媳

妇 daughter-in-law）

མང་སང་ག་སར། 兄弟姐妹 Brothers and Sisters

མང་བ་ཆ་བར་ཕ་བ་དང་། །（哥哥 elder brother） མང་བ་ཆང་བར་ན་བ་ཟར། །（弟弟

younger brother）

ཨ་ཆའ་མང་ལ་གཅན་མ་དང་། །（姐姐 elder sister）སང་མ་ཆང་བར་གཅང་མ་ཟར། །（妹妹

younger sister）

ཚའ་ཚ་ཐག་ག་མང་། 子孙 Descendents

སན་ག་བ་ལ་ཚ་བ་དང་། །（侄子 fraternal nephew） སན་ག་བ་མར་ཚ་མ་ཟར། །（侄女

232

fraternal neice）

སང་མའ་བ་ལ་སག་ཚ་དང་། །（外甥 sororal nephew）སང་མའ་བ་མར་སག་མར་ཟར། །（外

甥女 sororal neice）

བ་ཡ་བ་ལ་ཚའ་དང་། །（孙子 grandson ）ཚའའ་བ་ལ་ཡང་ཚ་ཟར། །（重孙

great-grandson）

233

སབ་ཚན་་ཤ་པ།第二十课 Lesson 20

རན་ཤས་ང་སད། A n Introduction to folklore 常

识简

介

ཀ་བ།

ཀ་བ་ན་བད་རགས་ལ་མཚན་ན་ཁམ་འཁས་མཚན་བད་ཀ་རག་གནས་མཚན་རགས་ཤག་ཡན་ལ། མ་རམས་ཀས་སར་བཏང་ད་ཀ་བ་དང་ཐབ་ཀར་ཁམ་ལ་གནས་སའ་གཞ་ཡན་པར་བཤད། འབག་ཁལ་ད་ས་ནག་ནང་སར་བཏང་ད་ཕ་རད་དང་མ་རད་མཚན་པའ་ཀ་བ་གས་ཡད་ད། ངག་རན་ད་ཕ་རད་མཚན་པའ་ཀ་བར་སར་ཀ་སགས་བང་ན་དས་ཁམ་འད་དང་གནས་དའ་་གཞ་བདག་བར་འགལ་བར་ལང་བར་མཚན་པས། དས་ལར་དར་བསང་མཆད་བད་པ་དང་གཞན་ག་ཆ་ག་སགས་སབ་ནས་བཀག་དང་བར་ཆད་སལ་དགས་པ་དང་། གལ་ཏ་མ་རད་མཚན་པའ་ཀ་བར་སར་ཀ་སགས་བང་ན་ཁམ་དས་བད་མད་ཚར་འགག་མཐན་མན་པའ་འགལ་རན་སགས་བང་བ་མཚན་པས་རན་ལན་ག་འཚ་བའ་ཁད་ད་མམ་འཇག་དང་བཅས་སར་དས་ལར་བས་ཏ་འགལ་བ་སལ་བ་དང་འཆམ་མཐན་ག་འཚ་བ་ཞག་བསན་དགས།

柱子

柱子是藏族人家象征家道的文化符号，人们一般认为柱子和炉灶

是家神栖息的场所。因此，在柱子上多供奉有青稞、哈达、抛石兜等

许多生产用具或生活资料的吉祥物。在牧区、黑帐篷里一般分别有代

表父性和母性的两根柱子。据说，如果父性柱子出现裂痕现象，表示

这家同当地神灵之间出现隔阂，需要及时进行供祭或其他仪式以求和

谐；如果母性柱子出现裂纹，则代表家中婆媳妯娌中出现懒散或不和

睦现象，需在平时生活中引起注意并及时改正，以求恢复和谐状态。

Columns

The column is a Tibetan cultural symbol that represents a

234

Tibetan family’s wealth and fortune. Columns and the hearth

are said to be places where the family deities reside.

In herding areas, there are usually two columns in a tent,

representing the paternal side and the maternal side of the

family. A ccording to oral tradition, if the paternal column

cracks, it suggests there is some estrangement between the

family and the local deity. The family then needs to make

purifying smoke offerings or perform other rituals to clear

away obstacles. If the maternal column cracks, it suggests

there is disharmony between the women of the family. The family

then needs to correct this in the course of daily life to clear

away the disharmony and regain a life of harmony.

235

ཁ་བཏགས། ཁ་བཏགས་ན་བད་མ་རགས་ཀས་གནའ་ནས་བཀལ་སད་བས་པའ་གས་སལ་ག་མཁ་ཆས་ཡན་ལ་འཇལ་སར་དང་ཆས་ལགས་ཀ་ཆ་ག་

གན་སག་པ། གཤན་ཆས། ལ་སར་རལ་བ་དང་གཞན་རང་ལས་རན་པ་དང་མཐ་བའ་མ་ལ་བར་བཀར་མཚན་པའ་ཆད་ད་བཀལ་སད་བད་བཞན་ཡད། བད་རགས་ན་མདག་དཀར་པ་ལ་བར་མཐང་ཆ་བའ་མ་རགས་ཤག་ཡན་ཕན་ཁ་དག་ཡང་ཐག་མར་མདག་དཀར་པ་ཡན་ལ། རས་ས་མ་རགས་དང་ས་ཆ་གཞན་བར་འབལ་འདས་བང་བ་དང་བསན་ནས་རམ་གས་ཁ་དག་ས་ལའ་ཁ་བཏགས་དར་བ་མ་ཟད། མ་རགས་གཞན་ག་བཀ་ཤས་པའ་ར་མ་སགས་ཀང་བཀལ་ཡད་པ་མང་ས། དཔར་ན། ར་གར་ནས་འཆད་ཡང་བའ་བཀ་ཤས་རགས་བརད་དང་ར་ནག་ནས་དར་ཡང་བའ་ར་ནག་ལགས་ར་སགས་མཚན་པའ་ར་མ་མང་ང་། ། ཁ་བཏགས་ཀ་དར་ཚལ་བཤད་རན་མང་ཡང་ཅང་བདན་ཤས་ཆ་བའ་བཤད་ཚལ་ན་རང་འབག་ག་དཔལ་འབར་ག་གཙ་བར་གར་བའ་བད་རགས་ན་གདད་མའ་དས་ནས་ཕན་ཚན་བར་ལག་བལ་ཕལ་བའ་སལ་ཡད་ལ་དས་རབས་ཀ་འགར་ལག་དང་བསན་ནས་བཀལ་སད་ཀ་རན་ཐང་ད་ལགས་སས་འད་རམ་བཞན་གས་ལགས་རག་གནས་མཐའ་གཅག་ཏ་མཚན་བད་ཁ་བཏགས་ཀ་སས་ཀ་ལ་འགར་ལག་བང་ས་དར་ཁབ་ཏ་བང་།

哈达

哈达是藏族自古使用的礼仪用品，多在拜佛、祭祀、婚丧、拜年

以及对长辈和贵宾表示尊敬等方面使用。由于藏族是尚白的民族，最

初的哈达也只用白色，随着后来同各民族地区的文化交流，渐渐出现

了五色哈达，并融入了其他民族的吉祥图案，如从印度传来的八瑞吉

祥符号，中原传来的长城图案等等。哈达的起源众说纷纭，其中较为

贴切的说法是：作为以游牧兼农业为主体经济的藏族，自上古时期就

有了相互赠送羊毛的习俗，随着时代的变迁，这种具有使用价值的礼

236

品渐渐被纯粹的礼仪文化代替，哈达的质料被改变，一直延续到今天。

Kataks (White Silk Scarves)

Kataks have been used by the Tibetan people since ancient

times to show respect during religious worship and rituals, for

weddings and funerals, and on the New Year. They are also used

to show respect to one’selders and superiors. Since Tibetans

are a people that greatly values the color white, originally

kataks were white. Later, as contacts with other peoples and

places developed, gradually kataks in all five colors appeared

and they ofted incorporated auspicious motifs of other peoples.

For example, there are many designs such as the eight auspicious

symbols motif that originated in India and the Great Wall motif

from China. There are many accounts that tell about the origin

of kataks, but the account that seems to have the most truth

in it is this: the Tibetan people (whose wealth depended on

237

farming and herding) had an ancient custom of giving each other

sheeps wool. A s the times changed, this gift with a tangible

value was gradually replaced by the katak, representing a

culture of courtesy. The materials used for kataks have changed

as the custom has spread.

ཅ་ན། བད་རགས་ས་ཁལ་ད་ཅ་ན་ལ་སར་བཏང་ཕར་ཆ་ཆང་སགས་ཡད་ལ། བཀལ་སད་ཀ་ཁབ་ར་ཆ་ས་ཇ་འཐང་བད། རམ་པ་བར་བད་

ཡན་ལ། ཟས་རགས་ས་ཚགས་བཞག་ཆག་པ་དང་། མཛས་མས་ལན་ཞང་ཡང་པ། བཀལ་བད་ལ་ཆག་དཀའ་བ། འཁར་བད་བ་བཅས་ཀ་ཁད་ཆས་ཡད་པར་མ་ཟད། ར་ཆ་ན་རང་བང་ག་ས་དངས་ཡན་ལ། ཇ་སགས་འཐང་སབས་ད་ཞམ་ལ། ཤང་ས་མང་ར་ཆ་ལས་གབ་པའ་ཅ་ན་ལ་དག་སལ་ག་ནས་པ་ཡད།

木碗

藏族地区的木碗一般分为大小碗、盖碗、套碗、木碗等等，其用

途广泛，可供喝茶，拌糌粑，存放食品、香料、佐料等。其质地特点

美观、轻巧、适用、不易碎、携带方便。由于材质为天然植物，故饮

茶时香味更浓。一般来说，杂木碗还具有防毒的优点。

Wooden bowls

238

In Tibetan areas there are wooden bowls of all sizes. They

are used for drinking tea, making tsampa, and storing food

stuffs. Wooden bowls are beautiful, light, useful, sturdy, and

portable. Moreover, since wood is a natural material, it gives

a good taste to the tea or other beverage. Wooden bowls made

from various types of wood also have the ability to counteract

poison.

ཆ་སམ། བད་ལགས་ཀ་ཆ་སམ་མང་ཆ་བར་བརས་མའ་ལག་རལ་དང་ཚན་རས་ཡད་ལ། ར་ཆ་ན་གཙ་བ་ཤང་རགས་ས་ཚགས་ལས་གབ་པ་

ཞག་ཡན། བཟ་རལ་ག་ཕགས་ནས་གཙ་བ་བས་ཏ་ལ་ལར་རང་ངས་ཀ་མདག་སར་བཞག་བད་པ་དང་། ལ་ལར་ཚན་རས་གཏང་བཞན་ཡད། བད་ལགས་ཀ་ཆ་སམ་ལ་སར་བཏང་ད་རམ་པ་༤ནས་༥ཡད་ད། རམ་པ་དང་པར་སས་ལགས་པའ་དངལ་ཕར་དང་ར་ཕར་སགས་ར་ཆན་རགས་ཀ་བཏང་སད་འཇག་ལ། རམ་པ་གས་པ་དང་གསམ་པར་ས་ང་སགས་སལ་སད་ས་ཚགས་འཇག་ཅང་། རམ་པ་ཆས་འག་མར་ཐབ་ཆས་ས་ཚགས་འཇག ཆ་སམ་ག་ཆས་ཐག་སར་ཐང་ག་དང་ས་འད་བཤམས་ཡད། ལ་ར་བཞན་དས་ཆན་ག་སབས་ས་མཆད་རས་གསར་བ་བཤམས་ཏ། ཡལ་ལ་གཞ་བདག་སགས་ལ་འདས་སང་ལ་ཟར་མགན་སབས་གནང་བར་ཐགས་ར་ཞ་བ་དང་མ་འངས་པའ་ལ་ཟའ་གགས་དང་བར་ཆད་སལ་བར་སབས་འཇག་ཞ་དགས་ས། །

橱柜

藏式橱柜大多采用雕刻工艺和彩绘图案，在用材上基材为实木锯

材和实木板材。在制造工艺方面，以榫接为主，有些选择原色，有些

239

则采用油漆饰面。藏族橱柜一般分为四至五层，第一层摆放各种精美

的银碗、瓷碗等贵重餐具。第二至三层摆放各种厨具，最底一层摆放

大件灶具。橱柜的顶部供奉有各种唐卡或佛像，每至年节都要进行丰

富的供品更新，向神灵酬谢往年的护佑，祈愿来年的丰登。

Cabinets

Most Tibetan cabinets are carved and painted. They are

mostly made from different types of wood. A s for decorations,

some retain the original color of the wood, while others are

painted. Tibetan cabinets are have four or five shelves.

Different silver or porcelain bowls and other expensive bowls

are palced on the top shelf. Pots and pans, such as copper pots,

are placed on the second and third shelves. The lowest shelf

holds various kitchen utensils. Tangka paintings and Buddha

statues are placed in the top portion of the cabinet. During

the annual festival, new offerings are set out to express

gratitude to the local deities for their protection during the

240

past year and to pray for their protection in clearing

hindrences and obstacles in the coming year.

འ་ཟ། འ་ཟ་ན་འབག་པ་མང་ཚགས་ཀས་འ་མ་འཇག་བད་ཀ་སད་ཡན་ལ། བད་ཁལ་ག་འ་ཟ་ལ་ཆ་ཆང་ས་ཚགས་ཡད་པ་དང་། འ་ཟ་ད་

ཤང་ལས་གབ་ཅང་ཤང་བར་ག་ཚགས་དམ་པའ་ཆད་ད་ཤང་ལས་ཟ་དཀས་ཀས་དམ་པ་བསམ་ཡད། གཞན་ཟངས་ཀ་ཟ་དཀས་དང་དར་ར་མ་ས་ཚགས་བཀད་པ་སགས་ཡད། འདར་བཀལ་སད་རན་ཐང་བ་ལག་ཏ་ལན་ལ་མཛས་མས་དད་པའང་ཡན།

乳桶

乳桶，即奶桶。是许多游牧民族用来盛奶的用具。藏族的乳桶大

小各异，其外围有几圈木箍，用来锁紧木桶的缝隙。也有用铜箍或

箍刻花纹的铜箍来围木桶的，不仅有使用功能，而且具有装饰效果。

Milk Pail

Milk pails are containers used by nomads to hold milk. There

are all different sizes of milk pails in Tibetan regions. The

pails are made of wood and held together by bands of wood used

241

to close up gaps between the wooden planks. There are also pails

with copper bands and bands engraved with different desgins.

These pails are both extremely practical and beautiful.

ས་སན། ས་སན་ན་ས་ཡ་ཆ་ཆང་ལར་བཟས་ཡད་ཅང་། ས་ཡས་ར་རབ་ལ་ར་མ་བཟ་བའ་ཆད་ད་བཞག་པ་ཡན། དའ་ར་ཆ་ལ་ལག་བལ་བས་

ཏ་གས་ཀས་བཏམ་ཡད། ལ་ལ་བལ་གདན་ཐད་ཀར་ད་བཞག་པའང་ཡད།

鞍垫

马鞍与马脊之间有一厚垫，其形状与马鞍相匹配。它是用来防止

马鞍对马脊造成直接摩擦，这种衬垫便是鞍垫。鞍垫内一般装有羊毛，

外层用布料缝制，也可加放羊毛毯。

Saddle Pad

242

A saddle pad is made to the dimensions of the saddle and

is used to prevent the saddle from making sores on the horse’s

back. It is usually made from sheeps wool covered in cloth. Some

people just use a wool pad (without a cloth cover).

ལབ་ཙ།

ལབ་ཙ་ན་ལ་མགའ་ག་ག་དང་ར་ར། ས་མཚམས་སགས་ས་ར་སངས་དང་ས་སངས་ཀས་བསན་ཡད། དའ་སང་ད་མདའ་ག་མདང་གསམ་སགས་མཚན་ཆའ་རགས་དང་དར་ལག་སགས་བཏགས་ཡད། བད་ཁལ་ད་ལབ་ཙ་བསད་པའ་སལ་ན་ས་མ་ནས་དར་ཡད་ད་ལབ་ཙ་ཞས་པའ་ཡག་་ངས་ནས་བལས་ན་ར་ར་ལ་ག་ནས་མད། འན་ཀང་འདའ་མཚན་དན་ན་ར་ཆ་ཞང་གཏང་ཟབ་པ་ཞག་ཡན།

拉则

“拉则”是常出现在山口、山坡、主峰、边界等处用石、土石所

堆砌的石堆。上面插有长竹竿、长箭、长木棍、长矛、经幡等。藏区

“拉则”的风俗源远流长。从藏文字面意义看，“拉则”是“山顶”

之意。但其中蕴含的意义却复杂深刻。关于“拉则”的产生有多种解

释，一般认为是对山神的祭祀，从构成“拉则”的武器性质来看，是

古人对战神的供奉，希望山神能够以战神的形象来祛除一切妖魔鬼

怪，抵挡各种病害灾难。这是藏族人民对平安、吉祥生活的美好寄托。

243

Latse cairns

Latse are constructed by piling up stones and earth at

mountain passes, on mountain peak, or at borders. The custom

of venerating latse in Tibetan areas goes back to ancient times.

The term latse literally can be understood as meaning

“mountainpeak.” However the meaning it conveys is vast and

profound.

ས་སད། ས་སད་ན་མ་རམས་ཀས་འདམ་བག་བཟས་ཏ་ལས་སན་བས་པའ་སད་ཅག་ས། ་མ་སམ་རས་མ་ར་བསག་ཅང་ས་མ་བཏང་ནས་

གབ་པ་ཞག་ཡན། ཁ་རབ་རག་གནས་ཀ་ས་སད་ལ་བརག་ཚ་བད་རགས་ཀ་ར་ཆས་ལས་བཟ་ལ་ལ་ང་སང་ཕག་ད་མའ་ལ་རས་ཡད་པ་ཤས་ཐབ། འད་ལ་ར་ནག་དང་ར་ཁ། ར་དཀར་སགས་རགས་མང་ཞང་མང་ཤས་ད་ཆས་ལགས་བ་འགལ་ད་བཀལ་སད་བད་བཞན་ཡད།

陶器

244

人们把粘土加水混和后，制成各种器物，等到干燥后再经火焙烧，

使之产生质的变化，就形成了陶器。根据卡诺文化与卡约文化出土的

陶器来看，藏族的制陶业至少有五千年以上的历史，种类包括粗砂陶、

黑陶、灰陶、白陶、彩陶等，成品主要用于生活用品及宗教活动。根

据具体用途，可分为陶壶、陶罐、陶盘等等。

Earthenware pots

Earthenware are vessles made from working clay into

different shapes. A fter drying them in the sun, they are heated

in fire to harden. By examining pots from the Kharob culture,

we can see that Tibetans have 5,000 years of ceramic history.

There are many types of Tibetan pottery, such as black pottery,

multicolored pottery, and white pottery, the majority of which

is used in religious activities.

སབ་ཚན་འད་ན་《གསལ་བད་སམ་ཅའ་ཁ་དཔ》ལས་བདམས་པ་ཡན།

这篇课文选于

《三十个字母的故事》

Thislessonisexcerptedfrom“StoriesofThirty

Consonants.”

245

བར་སད།语法

Grammar (3)

རམ་དབ་དག་པ་འབལ་ས། འབལ་བའ་ཆས་གང་ཞག་འབལ་གཞ་གང་ཞག་དང་འབལ་བར་སན་པ་ཞག་ལ་བ། ཕད། ག་ཀ་ག་འ་ཡ། མང་མཐའ་སར་ཚལ། ད་བ་ས་ཀ། ག་ང་ག ན་མ་ར་ལའ་རས་ས་ག། འ་དང་མཐའ་མད་འ་དང་ཡ།

དཔར་ན། མཆག་ག་ས་ལས། གསང་ག་བདད་ར། ཁད་ཀ་ལག་པ། རབ་ཀ་ཁར་བ། ཟས་ཀ་བཅད། མདན་ག་གཙང་བ། ཟམ་ག་ཀ་བ། མཁར་ག་ཚང་ཟག བལ་ག་གདན་ཆ། ངའ་དཔ་ཆ། ང་ཡ་དཔ་སམ།

第六格：属格助词。

属格助词有 ག་ཀ་ག་འ་ཡ 五个变体形式，根据前一音节后加字的不同

要求，分别在后加字 ན་མ་ར་ལ 四个后面用 ག，ད་བ་ས 后面用 ཀ，ག་ང 后面用 ག，

后加字 འ 和无后加字的后面用 འ 或 ཡ。属格助词用在名词、代词、名

词性短语之后组成属格助词结构，放在另一名词之前做定语，表示与

中心词之间的修饰、领属和复指关系。如：我的书。你的手等。相当

于汉语中的结构助词“的”。

The sixth case, the genetive, is called the “linking particle” in Tibetan because it

indicates what something is connected to. It can generally be translated as “of” or the

246

possessive “’s,” and it can also be used to link adjectives to nouns.

The particles used to mark this are ག་, ཀ་, ག་, འ་, and ཡ་.

The are used as follows : ཀ་ after suffixes ད་, བ་, and ས་; ག་ after suffixes ག་ and ང་; ག་ after

suffixes ན་, མ་, ར་, and ལ་; and འ་ or ཡ་ after the suffix འ་ and words without suffixes.

Examples: མཆག་ག་ས་ལས། a supreme body གསང་ག་བདད་ར། nectar of speech ཁད་ཀ་ལག་པ།

your hand རབ་ཀ་ཁར་བ། load on your back ཟས་ཀ་བཅད། the nutrition of food མདན་ག་གཙང་

བ། the river in front ཟམ་ག་ཀ་བ། the bridge’s pillar མཁར་ག་ཚང་ཟག the town’s merchandise

བལ་ག་གདན་ཆ། a woolen mat ངའ་དཔ་ཆ། my book ང་ཡ་དཔ་སམ། my bookshelf

རམ་དབ་གསམ་པ་བད་ས། ཚག་ཕད་ག་ཀ་ག་འ་ཡ་ལ་བའ་མཐར་ས་ཡག་སར་བས་གས་ཀས་གས་འས་ཡས་ཞས་གབ་པ་ད་ན་བད་པ་པ་གང་རང་ཞག་གས་དངས་ཤགས་ཅ་རགས་ལ་བ་བ་ཞག་བས་པར་སན་པ་ལ་བད་ས་ཟར་ར། །

ག་ཀ་སགས་མཐར་ས་སར་བའ། ། རམ་དབ་གསམ་པ་བད་པ་ན། ། བད་པ་པ་ཞག་ར་བཟང་ནས། ། ད་ཡས་བ་བ་བས་པ་ཞག ། དངས་སམ་ཤགས་ལ་སན་པས་ན། ། འབལ་བའ་དན་དང་ཁད་པར་ཆ། །

ཐབ་ཐང་ག་སར་ཚལ་འབལ་སའ་སབས་དང་མཐན། དཔར་ན།

ཆང་གས་མས་ཏ་སག་གས་ཟས། ཡབ་ཀས་གསངས་ཏ་སས་ཀས་གསན། ཁད་ཀས་ཁང་ལ་བསད་ཚག་འབལ། དད་ཀས་དས། ཁབ་ཀས་བཙམ། ཆར་གས་བན། ཟས་ཀས་འགངས། རལ་གས་བཏན། གཏམ་གས་བཀག ཀན་གས་བསགས། ཁ་ཡས་བཤད། ལག་པས་བས། ལ་བ།

རམ་དབ་གསམ་པ་ར་དག་པ་ག་ཕད་ལ་ལ་བ་གང་ཡན་ན་ར་ཁ་སད་ཀ་ཁད་ནས་“ག”འཇག་ཆ་ག དཔར་ན།

འད་ཚ་རང་ག་ཟ་མ་རད། ལ་བ་དང་། འད་ཚ་རང་ག་ཟས་ན་རད། ལ་བའ། །

第三格：作格助词。

作格助词是直接与动词的施受关系相联系的一种格助词。作格

助词也有五个变体形式，也是属格助词的五个变体形式后加了 ས，即

གས་ཀས་གས་འས་ཡས。其添加和连接规则基本上与属格助词相同。如：用手写，

扎西说等。

在安多口语中作格助词和属格助词的五个变体形式都用 ག 来代

替。

The third case, the instrumental, uses the five genetive particles (ག་ཀ་ག་འ་ཡ་) with an

247

added ས་ suffix: གས་, ཀས་, གས་, འས་, and ཡས་. In Tibetan this case is called the “agentive

particle” because it marks the agent of an action being performed either directly or

indirectly on an object. It can often be translated as “by” or “with” or it can be used to

mark the subject of a transitive verb. Memorize the summary verse: ག་ཀ་སགས་མཐར་ས་སར་བའ། ། རམ་དབ་གསམ་པ་བད་པ་ན། །

བད་པ་པ་ཞག་ར་བཟང་ནས། ། ད་ཡས་བ་བ་བས་པ་ཞག ། དངས་སམ་ཤགས་ལ་སན་པས་ན། ། འབལ་བའ་དན་དང་ཁད་པར་ཆ། །

The instrumental particles follow the same suffixes as the genetive particles.

Examples: ཆང་གས་མས་ཏ་སག་གས་ཟས། made drunk by beer and eaten by a tiger ཡབ་ཀས་

གསངས་ཏ་སས་ཀས་གསན། The father spo ke and the son listened . ཁད་ཀས་ཁང་ལ་བསད་ཚག་འབལ། You ofer

him words of praise . དད་ཀས་དས། warmed by warmth ཁབ་ཀས་བཙམ། sewn with a needle

ཆར་གས་བན། scattered by the rain ཟས་ཀས་འགངས། satiated by food རལ་གས་བཏན། discovered by

skill གཏམ་གས་བཀག caught by words ཀན་གས་བསགས། praised by all ཁ་ཡས་བཤད། spoken with

the mouth ལག་པས་བས། written by hand.

In spoken Tibetan, ག་ mostly replaces all the other genetive and instrumental

particles. For instance, འད་ཚ་རང་ག་ཟ་མ་རད། and འད་ཚ་རང་ག་ཟས་ན་རད།

རམ་དབ་ལ་བ་འབང་ཁངས་བཤད་པ། སར་ཚག་ཕད་ནས་ལས་གས་ན་ཆས་གང་རང་ཞག་གཞ་གང་ལས་འབང་བའ་ཁངས་སན་པ་ལ་འཇག་པས་རམ་དབ་ལ་བ་འབང་ཁངས་ཟར། ད་ཡང་ནས་ལས་གས་ན་འབང་ཁངས་དངས་ལ་འཇག་པར་མ་ཟད། མང་པ་རམས་ལས་དགར་བ་དང་སད་པའ་དན་ལའང་འཇག་ག །

རམ་དབ་ལ་བ་འབང་ཁངས་ན། ། ནས་ལས་གས་ན་ཆས་གང་ཞག ། གང་ལས་བང་བར་སན་པ་དང་། ། མང་པ་རམས་ལས་དགར་བ་དང་། ། སད་པའ་དན་ལའང་འཇག་པ་ཡན་ན། །

འབང་ཁངས་དངས་ལ་འཇག་པ་དཔར་ན། གནམ་ནས་ཆར་བབས། ར་མཚ་ལས་ནར་བ་བངས། ཤར་ཕགས་ནས་་མ་ཤར།

བ་མ་ལས་འ་མ་བཞས། དགར་བ་སན་པའ་དན་ལ་འཇག་པ་དཔར་ན།

ཤང་ག་ནང་ནས་ཙན་དན་རན་ཐང་ཆ། ཤས་ཡན་ཅན་ག་ནང་ནས་དག་རན་མཆག བ་བའ་ནང་ནས་ཐས་པ་བད་པ་མཆག ལས་ཀ་ནང་ནས་དམངས་དན་གར་བ་ལགས། ཚ་རང་ལས་ཟ་བ་ལ་ཆང་། བང་བ་ལས་ར་མགགས།

སད་པའ་དན་ལ་འཇག་པ་དཔར་ན། པ་ཅན་ནས་ལ་སའ་བར། ཚས་གཅག་ནས་བཅའ་བར། མག་ནས་མཇག་ག་བར།

第五格：从格助词。

从格助词有 ནས、ལས 两个形式，添加和连接时不受后加字的限制，

属自由虚词类。两者在功能上既有共同的用法，也有各自不同的用法。

248

(一）表示来源出处。ནས 或 ལས 用在名词、名词性短语之后，组成

从格结构，在句中表示事物产生的源由、出处和来自方向等意义的状

语。如：从牛身上挤奶。天上降甘露等。

(二）表示比较关系。

1.ནས 表示同类比较。如：木材中檀木最贵。

2.ལས 表示非同类比较。如：马比驴跑得快。

（三）表示起止。如：从北京到拉萨。

The fifth case, the ablative, uses the particles ནས་ and ལས་ to indicate the source

from which something has arisen, and thus it is called in Tibetan the “source” case . In

addition to marking the true source of something , ནས་ and ལས་ can also indicate a

selection of a few from within a set of many or a n inclusion of all members in a set. It

can most often be translate d as “from .” The particle ལས་ is also used to mark a

comparisson and in that context can generally be translated as “than .” Here is the

summary verse: རམ་དབ་ལ་བ་འབང་ཁངས་ན། ། ནས་ལས་གས་ན་ཆས་གང་ཞག ། གང་ལས་བང་བར་སན་པ་དང་། ། མང་པ་རམས་ལས་དགར་བ་དང་། ། སད་པའ་དན་ལའང་འཇག་པ་ཡན་ན། །

Examples of indicating source or origin: གནམ་ནས་ཆར་བབས། Rain falls from the sky.

ར་མཚ་ལས་ནར་བ་བངས། A jewel is drawn from the sea. ཤར་ཕགས་ནས་་མ་ཤར། The sun rises from the

eastern direction. བ་མ་ལས་འ་མ་བཞས། Draw milk from the cow.

Examples of indicating a selection : ཤང་ག་ནང་ནས་ཙན་དན་རན་ཐང་ཆ། Of all woods ,

sandalwood is the most valuable . ཤས་ཡན་ཅན་ག་ནང་ནས་དག་རན་མཆག Among learned people ,

teachers are supreme. བ་བའ་ནང་ནས་ཐས་པ་བད་པ་མཆག Of all activities, studying is supreme .

ལས་ཀ་ནང་ནས་དམངས་དན་གར་བ་ལགས། Among actions, workings for the good of the people is best .

ཚ་རང་ལས་ཟ་བ་ལ་ཆང་། Dawa is younger than Tsering . བང་བ་ལས་ར་མགགས། A horse is faster than a

donkey.

Examples of indicating an inclusion : པ་ཅན་ནས་ལ་སའ་བར། from Beijing to Lhasa ཚས་

གཅག་ནས་བཅའ་བར། from the first through the tenth མག་ནས་མཇག་ག་བར། from head to he.

རམ་དབ་བརད་པ་འབད་ས། ཡལ་མཆག་དམན་བར་གསམ་གང་རང་འབད་པའ་ཚག་ཏ་སན་བད་ཀ་ངག་ལ་འབད་ས་ཟར། ཀ་དང་ཀ་ཡ་

249

ཝ་ཡ་སགས་བད་པ་གསལ་བད་ཀ་ཡ་ག་རམས་ན་ཕལ་ཆར་མང་ག་ཐག་མར་སར་ཞང་། སབས་འགར་མང་མཐའ་སར་བའམ། ཐག་མཐའ་གས་ཀར་སར་བའང་ཡད།

བད་པ་གསལ་བར་བད་པའ་ས། ། ཀ་དང་ཀ་ཡ་ཝ་ཡ་སགས། ། ཕལ་ཆར་མང་ག་ཐག་མར་སར། ། སབས་འགར་མང་མཐར་སར་བའམ། ། ཐག་མཐའ་གས་ས་སར་ཡང་རང་། །

ད་ཡང་སབ་དཔན་དང་རལ་པ་སགས་ཡལ་མཐ་བ་ལ་ཀ་དང་། རང་དང་མམ་པའ་སབ་གགས་སམ་མཐན་གགས་ལ་ཀ་ཡ་དང་ཝ་ཡ་སགས་ཅ་རགས་སར་རང་ང་། ། མང་ག་ཐག་མར་ཀ་དང་ཀ་ཡ་སགས་སར་བ་ལ་དཔར་ན།

ཀ་སབ་དཔན་ཆན་མ་ཚར་གསན་དང་། ཀ་ཡ་ན་ཅག་སང་ག་གགས། ཤས་བར་སང་བ་ལད་མད་ཀས། ཝ་ཡ་ཁད་ད་གང་ད་འག ། ཝ་ཡ་མར་བར་འདར་ཤག་ཅག

ཐག་མཐའ་གས་ཀར་སར་བ་ལ་དཔར་ན། ཀ་ཀ་གནས་བཅས་ཐགས་རད་ཕག་པའ་བཤས་གན་ལགས། གནས་མཆག་གཞན་ད་མ་གཤགས་འད་ར་བཞགས་ཤག་ཀ།

ཀ་ཡ་སབ་གགས་དམ་པ་ལགས། ཕ་བཤལ་ལ་ལ་སངས་ཤག་ཀ།

གཞན། ཁ་སད་ག་ཁད་ནས་འབད་ས་འ་འཇག་ན་ད་རང་“ཨ་ར”ར་“ཨ”“ཨ་ར”སགས་ར་ཡད་ན་རད།

第八格：呼格。

藏文文法把表示和别人打招呼的一种独立成分叫做呼格。常与

指人的名词一起用在句首做呼语。表示呼格的词，书面语里有 ཀ། ཀ་ཡ། ཝ་

ཡ 等。其中 ཀ 有尊称的意思，用于上级和长辈；ཀ་ཡ 和 ཝ་ཡ 用于平等关

系的人之间。在口语中还有 ཨ་ར། ཨ། ཨ་ར 等。如：喂，朋友。

The eighth case, the vocative, refers to exclamations used to call out to others

of higher, equal, or lower status in direct address. In written Tibetan, the most

common exclamations are ཀ་, ཀ་ཡ་, and ཝ་ཡ་ and they are generally placed in front of the

name of the person addressed. In rare cases they are placed after th e name, but in both

cases they serve as vocatives. The summary verse:

བད་པ་གསལ་བར་བད་པའ་ས། ། ཀ་དང་ཀ་ཡ་ཝ་ཡ་སགས། །

ཕལ་ཆར་མང་ག་ཐག་མར་སར། ། སབས་འགར་མང་མཐར་སར་བའམ། །

ཐག་མཐའ་གས་ས་སར་ཡང་རང་། །

The exclamation ཀ་ is used for one’s superiors , such as professors and rulers ,

and so on. For one’s peers, like classmates and friends, one uses either ཀ་ཡ་ or ཝ་ཡ་.

Examples with the exclamation preceding the name:

ཀ་སབ་དཔན་ཆན་མ་ཚར་གསན་དང་། Professor, please listen. ཀ་ཡ་ན་ཅག་སང་ག་གགས། ཤས་བར་སང་བ་ལད་མད་ཀས། O,

listen, bosom friend! Train in knowledge without letting up . ཝ་ཡ་ཁད་ད་གང་ད་འག ། Hey,

250

where are you two going? ཝ་ཡ་མར་བར་འདར་ཤག་ཅག Hey, come here quickly.

Examples with the exclamation preceding and following the name:

ཀ་ཀ་གནས་བཅས་ཐགས་རད་ཕག་པའ་བཤས་གན་ལགས། གནས་མཆག་གཞན་ད་མ་གཤགས་འད་ར་བཞགས་ཤག་ཀ། O, o friend rich

whose heart is rich in the ten sciences , do not go elsewhere but stay here , o! ཀ་ཡ་སབ་

གགས་དམ་པ་ལགས། ཕ་བཤལ་ལ་ལ་སངས་ཤག་ཀ། O excellent classmate , give up procrastination and

laziness, o!

Additionally, these vocatives are used in spoken Amdo dialect, and there are also

exclamations such as ཨ་ར་, ཨ་, and ཨ་ར་.



1) A : ཀ་ཤ་འད་ང་མ་ཅག་ཞམ་ག （）

B: འགམ་ག་（）

A : ར་མ་གང་ང་（）

B:སར（）

2) A : ལ་མ་ཁ་པར་བཏང་བཏང་ང་།

B: （）

A : （）

251

B: མདང་དགང་ཁ་པར་བཏང་ནས།

A : མར་དགས་ནམ་འག་རའ་ག་དས་ཚད་ཤས་ནས།

B:ཤས་ན་རད།

A : （）

B: སལ་མ་ག་མར་དག་བཤད་ན་རད།

2、ཁར་ཡག་དང་བསན་ནས་ཁ་བར་ཡད་པ། Create a dialogue based on the give n

situation.

1) ཁད་གནམ་ག་འབབ་ཐང་ར་ཡང་ན་མ་འཁར་འབབ་ཚགས་ག་རང་ག་གགས་པ་ལན་ག་སང་ཨ་མང་། མང་ན་ཁས་དའ་སར་ནས་ཁ་བར་གཟག་ཤས།

2) ཁད་གང་ནས་ཡང་ནས། ཆ་ཤ་ཡང་ནས།

3) ཁད་ཆ་གཟག་ག་མཚ་སན་ན་ཡང་ནས།

4) ཁས་ཆ་གཟག་ག་བད་ཡག་ར་བད་སད་སང་ག་ནས།

3、Explain to the class how and why you came to Qinghai.

ཁད་མཚ་སན་ན་ཆ་ཤ་ཡང་ནས། ཆ་གཟག་ག་ཡང་ནས་ན་དའ་སར་ག་སབ་གགས་ཚང་མ་ང་སད་གཟག་ཤས།


ཁམ་ཚང་། དཔ་ཁལ། དཔད་ཀ འབར་བ། ཁན་པ། གང་ངར། དན་ཅན། ཕ་བང་། འབ་ཆ། ཨ་མ། མདན་དང་། སན་མ། ཕང་བ། གག་ཆས། གན་པ། བང་དར། བསམ་བ། བན་ཆན། ཟས་གར། ཟ་བ། ས་བ། ས་སག སན་ཆད། ཀ་ཡ། ཁ་ཏ། ད་ཕག ཞ་མ། གས་ལ། ཧ་ཤང་།

5、ངས་འཛན་པ། Indentify the given words.

སལ་ཏག ཀ་ཤ། ་ཏ། རན་འབམ། ཨ་མ།

252

ཁམ་བ ཚ་ལ་མ། སར་ཀ ངང་ལག ཁམ་བ་རག་ཤ

ན་བར་ཚལ། ད་རང་། སང་ན། གནངས་ན། གཞས་ན། དག་ན། བཅ་ན། སང་ལ། གནངས་ལ།

དག་ལ། བཅ་ལ། བཞ་ནང་། དག་ནང་། བཅ་ནང་། ཁ་དག སན་པ། སར་པ། དཀར་པ། དམར་པ།

ནག་པ། ས་བ། ལང་ཁ། ག་ཁ། ས་ནག དམར་སག སག་པ། ངར་སག

Colloquial Amdo Tibetan Textbook 2013 安多口语

Documents

Transcript of Colloquial Amdo Tibetan Textbook 2013 安多口语