Από την επικαιρότητα στη σχολική τάξη

«Θύελλα αντιδράσεων προκάλεσε η είδηση του θανάτου δύο

φοιτητών στη Λάρισα, πιθανότατα λόγω εισπνοής μονοξειδίου του

άνθρακα από το αυτοσχέδιο μαγκάλι που είχαν ανάψει. Τρεις

ακόμη νεαροί νοσηλεύονται διασωληνωμένοι σε Μονάδα

Εντατικής Θεραπείας και υποβάλλονται σε ιατρικές

εξετάσεις.» Από

δελτίο ειδήσεων

Το μονοξείδιο του άνθρακα είναι ένα αέριο το οποίο μπορεί εύκολα να

δημιουργηθεί στα σπίτια που θερμαίνονται με την καύση οργανικών

υλικών (ξύλων, κάρβουνου). Είναι προϊόν της ατελούς καύσης του άνθρακα και σε περιπτώσεις κακής συντήρησης των απαγωγών των αερίων ή κάποιων διαρροών σε αυτούς είναι πιθανόν να

διοχετευτεί μέσα στο χώρο που διαμένουν οι κάτοικοι και να

δημιουργηθούν δυσάρεστα προβλήματα.

Πολλές περιπτώσεις δηλητηριάσεων έχουν συμβεί σε κλειστά γκαράζ και συνεργεία, όταν αφήνεται σε λειτουργία η μηχανή των αυτοκινήτων. Στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι κάθε χρόνο

κατά μέσον όρο 500 άτομα χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας του.

Λίγη χημεία

Το μόριο του μονοξειδίου του άνθρακα αποτελείται από ένα άτομο

άνθρακα και ένα άτομο οξυγόνου, συνδεμένα με ένα (συνολικά) τριπλό

δεσμό (-:C ≡ O:+). Είναι ο απλούστερος οξάνθρακας (δηλαδή ένωση που

αποτελείται μόνο από άνθρακα και οξυγόνο).

Το μονοξείδιο του άνθρακα παράγεται από μερική οξείδωση ανθρακούχων ενώσεων ή και άνθρακα. Παράγεται όταν δεν υπάρχει

αρκετό οξυγόνο για να παραχθεί διοξείδιο του άνθρακα (CO2), όπως

συμβαίνει όταν λειτουργεί καυστήρας ή μηχανή εσωτερικής καύσης σε κλειστό χώρο. Με την παρουσία οξυγόνου, το

μονοξείδιο του άνθρακα μπορεί να καεί, δίνοντας μια γαλάζια φλόγα και

παράγοντας διοξείδιο του άνθρακα.

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα κάντε κλικ

πάνω στα μπλε γράμματαΑν θέλετε να μάθετε

περισσότερα κάντε κλικ πάνω στα μπλε γράμματα

Η αιμοσφαιρίνη, που βρίσκεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια, μεταφέρει το Ο2 από τους πνεύμονες προς τους ιστούς και από

εκεί παραλαμβάνει το CO2, ως προϊόν των βιοχημικών "καύσεων" και το μεταφέρει προς τους πνεύμονες, απ' όπου αποβάλλεται με

την εκπνοή. Οι συνδέσεις του O2 και του CO2 με την αιμοσφαιρίνη είναι "χαλαρές". Το CO συνδέεται "σταθερά" με την αιμοσφαιρίνη στερώντας της την ικανότητα να μεταφέρει το Ο2

και το CO2

Το μονοξείδιο στο αίμα

Δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα

Τα συμπτώματα της ήπιας οξείας δηλητηρίασης περιλαμβάνουν ζάλη, σύγχυση, πονοκέφαλο, ίλιγγο και συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της κοινής γρίπης. Η

έκθεση σε μεγαλύτερες ποσότητες μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική τοξικότητα του κεντρικού νευρικού

συστήματος και της καρδιάς, ακόμη και στο θάνατο. Μετά από οξεία δηλητηρίαση, εμφανίζονται συχνά

μακροπρόθεσμες συνέπειες. Το μονοξείδιο του άνθρακα μπορεί επίσης να έχει σοβαρές επιπτώσεις στο έμβρυο

μιας εγκυμονούσης γυναίκας. Η χρόνια έκθεση σε χαμηλά επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα μπορεί να οδηγήσει σε

κατάθλιψη, σύγχυση, και απώλεια μνήμης.

Πίνακες με στοιχεία για τα επίπεδα του μονοξειδίου στην ατμόσφαιρα και τα αποτελέσματά τους.

Ανιχνευτές μονοξειδίου

• .

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα κάντε κλικ πάνω

στα μπλε γράμματα

Η έκλυση μονοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου σε ανθρακωρυχεία πάντοτε ήταν και είναι ο

εφιάλτης των ανθρακωρύχων, τόσο λόγω της τοξικότητάς τους, όσο και για τον κίνδυνο

καταστροφικών εκρήξεων. Τα καναρίνια λόγω της μεγάλης τους ευαισθησίας προς τα αέρια αυτά,

ήταν οι ζωντανοί ανιχνευτές τοξικής ατμόσφαιρας στα ανθρακωρυχεία μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα. Σήμερα έχουν βέβαια τα καναρίνια έχουν

αντικατασταθεί με χημικούς ανιχνευτές (σε κονκάρδες) και με ηλεκτρονικούς ανιχνευτές CO

που ειδοποιούν για την παρουσία των αερίων αυτών με ηχητικά σήματα και οπτικά σήματα

Λίγη ιστορία

                                                                                                     

Λέγεται ότι δύο Βυζαντινοί αυτοκράτορες, ο Ιουλιανός ο "Παραβάτης" (332-363)

(αριστερά) και στη συνέχεια ο διάδοχός του ο Ιωβιανός (331-364) (δεξιά), πιθανώς υπήρξαν θύματα δηλητηρίασης από CO. Στον δεύτερο

η δηλητηρίαση αυτή στοίχισε τη ζωή του.

Tο 1940, το μονοξείδιο του άνθρακα των καυσαερίων ειδικά διασκευασμένων αυτοκινήτων (των περίφημων "Gaswagen") χρησιμοποιήθηκε από το ναζιστικό καθεστώς της Γερμανίας στα πλαίσια της ευγονικής εκστρατείας για την ομαδική "ευθανασία" χιλιάδων εκ γενετής ανάπηρων, πνευματικά καθυστερημένων και ψυχασθενών ατόμων.

Μια λιγότερο γνωστή εφαρμογή του μονοξειδίου του άνθρακα

Το μονοξείδιο του άνθρακα χρησιμοποιείται ως υλικό συσκευασίας "τροποποιημένης ατμόσφαιρας" στις ΗΠΑ για φρέσκα κρέατα (βοδινό, χοιρινό) και ψάρια. Απλά, τα κάνει να φαίνονται πιο φρέσκα απ' ό,τι μπορεί να είναι. Το CO συνδέεται με τη μυοσφαιρίνη τους και παρέχει καρβοξυμυοσφαιρίνη η οποία προσδίδει στο κρέας ένα λαμπρό κερασέρυθρο χρώμα. Για να αναπτυχθεί αυτό το χρώμα αρκεί μια περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε CO 0,4 έως 0,5%.Το χρώμα αυτό διατηρείται πολύ περισσότερο απ' όσο στα κρέατα που συσκευάζονται στην κανονική ατμόσφαιρα. Αν και το 2002 η τεχνολογία αυτή χαρακτηρίστηκε από την Διεύθυνση Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ως GRAS (generally recognized as safe: "γενικά αναγνωριζόμενη ως ασφαλής"), υπήρξαν δικαιολογημένοι φόβοι ότι η πρακτική αυτή θα μπορούσε να καλύψει τυχόν αλλοιώσεις του κρέατος. 'Ετσι, ζητήθηκε να αναγράφεται η χρήση αυτή του CO στην ετικέτα του τροφίμου και να θεωρηθεί το CO ως χρωστικό πρόσθετο. Ωστόσο, το θέμα αυτό αυτό δεν φαίνεται να προχώρησε. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η χρήση αυτή του μονοξειδίου του άνθρακα για τον σκοπό αυτό απαγορεύεται σε πολλές χώρες, όπως στον Καναδά, στην Ιαπωνία και στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση

Και τα δύο κρέατα είναι εξίσου φρέσκα. Ωστόσο,

το αριστερό υπέστη επεξεργασία με CO

!!!!!!!Προστασία από το CO!!!!!!!• Τα «παλιά χρόνια» για να μη κινδυνεύουν από

τις αναθυμιάσεις του CO από τα μαγκάλια, έβαζαν μέσα στα αναμμένα κάρβουνα ένα κομμάτι σίδερο, ή την "μασιά" ή παλιόκαρφα.

• Η χημεία «συμφωνεί» διότι: Fe2O3(s) + 3CO(g) >>> 2Fe(s) + 3CO2(g) Η σκουριά (και όχι ο καθαρός σίδηρος) αντιδρούν

με το μονοξείδιο και παράγεται το διοξείδιο του άνθρακα (που δεν είναι δηλητηριώδες..αλλά ασφυξιογόνο).

Το υλικό βρέθηκε στα site:

• http://www.chem.uoa.gr/chemicals/chem_carbonmonoxide.htm

• http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BE%CE%B5%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%BF_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CF%81%CE%B1%CE%BA%CE%B1