Công ty Hóa Ch t Xây D ng Ph ng Namvietnam12h.com/pdf/27-trung-that-sau.pdfĐoạ n cổ. Thực...

Trung thất sau Là một ống dài hẹp, chứa nhiều thành phần quan trọng nối liền 3 phần

cổ ngực - bụng như thực quản, động mạch chủ ngực, hệ tĩnh mạch

đơn, ống ngực, dây thần kinh lang thang phải và trái (thần kinh X), dây

thần kinh hoành, hạch thần kinh giao cảm.

1. Thân giao cảm trái 2. Đốt sống ngực VIII 3. Tĩnh mạch bán đơn 4. Động mạch chủ ngực 5. Thực quản 6. Màng phổi 7. Cân nội ngực 8. Thần kinh hoành 9. Động mạch hoành 10. Động mạch phổi 11. Xoang chếch 12. Tĩnh mạch đơn lớn

Hình 1.49. Thiết đồ cắt ngang đốt sống ngực VIII (qua trung thất)

Các thành phần của trung thất sau Thực quản (œsophagus) Là một ống cơ dẹt, tiếp theo hầu, ngang đốt sống cổ 6 đến đốt

sống ngực XI Thực quản từ ngực chui qua lỗ thực quản của cơ hoành

xuống bụng tiếp nối với dạ dày bởi lỗ tâm vị. Nửa trên thực quản dẹt

theo chiều trước sau, nửa dưới hơi tròn. Dài 25 cm, đường kính 2,2

cm từ cổ xuống bụng có 3 chỗ hẹp lần lượt từ trên xuống. Ở trên

ứng với sụn nhẫn, giữa ứng với quai động mạch chủ, dưới ứng với lỗ

thực quản của cơ hoành. Mặt trong thực quản, nhẵn màu hồng nhạt,

chỗ nối dạ dày có van tâm vị thực quản. Thực quản chia làm 4 đoạn

liên quan:

Công ty Hóa Chất Xây Dựng Phương Nam

http://vietnam12h.com

• Đoạn cổ. Thực quản liên quan với: - Ở phía trước: trên liên quan với khí quản (khí quản hơi lệch sang phải so với thực quản) và dây thần kinh quặt ngược X trái, được bọc trong bao cân gọi là bao tạng cổ. - Ở sau là cân cổ sâu. - Ở hai bên liên quan với thùy bên tuyến giáp, bó mạch cảnh,

riêng bên phải liên quan với dây thần kinh quặt ngược X phải (đi phía

trước thực quản).

• Đoạn ngực: - Ở trước liên quan với khí quản, chỗ chia đôi của khí quản,

phế quản gốc trái, với các động mạch phế quản và động mạch phổi

trái. Dưới phế quản gốc trái, thực quản tiếp giáp với túi cùng

Haller của màng ngoài tim qua túi cùng này liên quan với tâm nhĩ trái.

- Ở sau: thực quản chạy sát mặt trước cột sống, khi tới đốt

sống ngực IV liên quan (từ phải sang trái) tính mạch đơn lớn, ống

ngực, động mạch chủ ngực.



- Hai bên từ đốt sống Truy trở xuống, thực quản tiếp giáp với

phổi, màng phổi và 2 dây thần kinh X, lúc đầu 2 dây X đi dọc 2 bên,

xuống dưới dây X phải đi ra sau, dây X trái đi ra mặt trước thực quản.

• Đoạn cơ hoành: Thực quản cùng với hai dây thần kinh lang thang (dây XI chui qua lỗ

thực quản của cơ hoành xuống bụng.

• Đoạn bụng: Đoạn này dài 2 cm, ở trước qua phúc mạc liên quan với mặt sau gan,

mặt sau áp sát vào cột trụ trái của cơ hoành và liên quan với động

mạnh chủ bụng.

Hệ tĩnh mạch đơn Gồm có một thân chung là tĩnh mạch đơn lớn hai tĩnh mạch đơn

nhỏ. Hệ tĩnh mạch đơn có thể coi là cầu nối giữa hệ tĩnh mạch chủ

trên và hệ tĩnh mạch chủ dưới.



• Tĩnh mạch đơn lớn (v. azygos) Được cấu tạo bởi 2 rễ: - Rễ ngoài do tĩnh mạch liên sườn XII và tĩnh mạch thắt lưng bên phải. - Rễ trong là một nhánh tách từ mật sau tĩnh mạch chủ dưới

hoặc ở mặt sau tĩnh mạch thận phải.

Cả 2 rễ trên hợp thành tĩnh mạch đơn lớn, đi dọc theo bờ phải thực

quản, khi tới ngang đốt sống ngực IV thì cong ra trước thành quai tĩnh

mạch đơn lớn, tới đổ vào mặt sau tĩnh mạch chủ trên.

Trên đường đi của tĩnh mạch đơn lớn nó nhận máu của các tĩnh

mạch liên sườn bên phải, tĩnh mạch thực quản tĩnh mạch màng ngoài

tim và 2 tĩnh mạch bán đơn (hay tĩnh mạch đơn nhỏ).

• Tĩnh mạch đơn nhỏ trên hay bán đơn trên (v. hemiazygos superior) Do 6 hoặc 7 tĩnh mạch liên sườn trái trên tạo thành, chạy từ trên

xuống dưới ngang đốt sống ngực 6, thì cong sang phải đổ vào tĩnh

mạch đơn lớn.

1. Tĩnh mạch dưới đòn phải 2. Tĩnh mạch cảnh trong 3. Tĩnh mạch cánh tay đầu 4. Tĩnh mạch chủ trên 5. Tĩnh mạch đơn nhỏ trên 6. Các tĩnh mạch gian sườn 7. Tĩnh mạch đơn nhỏ dưới 8. Tĩnh mạch thắt lưng 9. Tĩnh mạch sinh dục 10. Tĩnh mạch thận phải 11. Tĩnh mạch chủ dưới 12. Tĩnh mạch đơn lớn

Hình 1.51. Sơ đồ hệ tĩnh mạch đơn



• Tĩnh mạch đơn nhỏ dưới hay bán đơn dưới (v. hemiazygos inferior) Do 2 rễ giống như tĩnh mạch đơn lớn, nhận 5 - 6 tĩnh mạch liên sườn

trái dưới, lên trên đến xương sườn 7, cong sang phải đổ vào tĩnh mạch

đơn lớn.

Ống ngực (ductus thoracalis) Là ống bạch huyết to nhất cơ thể, thu nhận hầu hết bạch huyết của cơ

thể, trừ nửa phải của đầu, cổ, ngực, chi trên bên phải (do ống BH phải

đổ về TM dưới đòn phải.

Ống ngực dài khoảng 20 cm, đường kính 3 mm, bắt đầu từ chỗ

phình ở ngang mức đốt sống thắt lưng I hay đốt sống ngực XII. Nếu

bắt nguồn từ vùng bụng thì đoạn

đầu phình to gọi là bể bạch huyết Pecquet bể này do 2 thân bạch

huyết đổ vào; 2 thân thắt lưng nhận bạch huyết toàn bộ các tạng tiêu

hoá nằm trong ổ bụng.

• Liên quan đoạn bụng Ống ngực nằm ở bên phải động mạch chủ ngực và trước trụ phải cơ hoành. • Liên quan đoạn ngực Ống ngực đi ở sườn phải của động mạch chủ đi chếch lên trên hơi sang

trái. nằm hoàn toàn ở bên trái tĩnh mạch đơn lớn, nằm trước các tĩnh

mạch liên sườn phải và 2 tĩnh mạch bán đơn.

• Liên quan đoạn cổ Ống ngực quặt ra trước thành 1 quai. Quai này đi trên đỉnh phổi từ sau

ra trước vòng lên trên quai động mạch dưới đòn trái tới đổ vào tĩnh

mạch dưới đòn trái hoặc đổ vào ngã 3 tĩnh mạch Pirogoff ở nền cổ.



1. Thân bạch huyết phải 2. TM cánh tay đầu phải 3. TM cánh tay đầu trái 4. TM cánh trong 5. TM dưới đòn trái 6. Cột sống 7. Ống ngực 8. TM bán đơn 9. Thân thắt lưng trái 10. TM chi dưới 11. Thân thắt lưng phải 12. Bể bạch huyết Pecquet 13. Xương sườn 14. TM chủ trên 15. TM dưới đòn Hình 1.52. Sơ đồ ống ngực

Hai dây thần kinh lang thang (dây thần kinh X) • Dây thần kinh lang thang phải hay dây X phải (n. vngus dexter) Từ vùng cổ xuống dây X phải bắt chéo phía trước động mạch dưới

đòn phải rồi đi ở bên phải khí quản, ở phía trong quai tĩnh mạch đơn

lớn, phía sau cuống phổi phải, thần kinh đi dọc bờ phải thực quản rồi

chạy ra sau.

• Dây thần kinh lang thang trái hay dây X trái (n. vagus sinister) Từ vùng cổ xuống dây X trái bắt chéo phía trước ngoài quai động

mạch chủ ở trung thất trước, đi vào trung thất sau ở sau cuống phổi

trái, chạy theo bờ trái thực quản rồi chạy ra trước.

Chuỗi hạch giao cảm cạnh sống



Ở trung thất sau còn có các hạch giao cảm, chúng xếp thành 2

chuỗi hạch nằm dọc 2 bên cột sống.

Xương sườn VI Xương sườn VII Xương sườn VIII Bó mạch thần kinh hoành Xương sườn IX Xương sườn X Dây tạng bé Cơ hoành Thận Động mạch thận Hạch chủ thận Hạch đám rối thận tạng Dãy tạng lớn Thực quản Động mạch chủ ngực Hình 1.53. Sơ đồ cấu tạo các dây thần kinh tạng

Quai động mạch chủ và động mạch chủ ngực Từ trung thất, cong lên trên sang trái và ra sau, tới sườn trái Truy. Trên

đường đi động mạch tách các nhánh: động mạch vành, thân tay đầu,

cảnh chung trái, dưới đòn trái.



1. Động mạch dưới đòn trái 2. Động mạch cảnh gốc trái 3. Than động mạch cánh tay đầu 4. Quai động mạch chủ 5. Động mạch phế quản 6. Động mạch liên sườn Hình 1.54. Các nhánh ở ngực của động mạch chủ ngực

Động mạch chủ ngực từ DIV tới cơ hoành, dọc sườn trái cột sống và

tách ra: động mạch phế quản, động mạch trung thất, các nhánh thực quản và các động mạch liên sườn (4 - 12).

Qua cơ hoành, động mạch chủ ngực đổi tên thành động mạch chủ bụng tiếp tục đi xuống. Liên quan các thành phần trong trung thất sau Vì trung thất sau là một ống hẹp nên các thành phần nằm trong trung

thất sau có mối liên quan mật thiết với nhau. Một khối u của trung

thất sau có thể chèn ép vào tất cả các thành phần này gây ra các rối

loạn chức năng do chèn ép. Nếu lấy thực quản làm mốc thì liên quan

các thành phần trong trung thất sau gồm có:

- Phía trước trên thực quản là khí phế quản, trước dưới thực

quản là tâm nhĩ trái và xoang chếch màng ngoài tim. Khi tâm nhĩ trái

phì đại (giãn) đè vào mặt trước thực quản gây khó nuốt và có thể

phát hiện bằng chụp X-quang ngực từ phía bên sau khi cho bệnh

nhân uống thuốc cản quang.

- Phía sau thực quản: ở giữa là ống ngực, bên trái là động mạch

chủ ngực và các tĩnh mạch bán đơn; bên phải là tĩnh mạch đơn. Sau

nữa và ở xa 2 bên sườn cột sống là chuỗi hạch giao cảm ngực.

- Hai bên thực quản là 2 dây thần kinh lang thang nhưng xuống



dưới thì dây trái lấn ra trước, dây phải đi ra sau thực quản.

Tất cả các hành phần trên được bao bọc bởi một tổ chức tế bào liên

kết mỡ dày mỏng tuz chỗ. Tổ chức này liên tiếp với tổ chức liên kết ở

nền cổ, trung thất trước và tổ chức dưới phúc mạc, các áp xe ở trung

thất sau có thể lan tới các vùng lân cận đó.

Ngoài ra còn có các hạch bạch huyết nằm rải rác trong trung thất

sau, khi các hạch viêm sưng to hoặc một khối u trong trung thất có thể

gây chèn ép vào các thành phần trong trung thất sau gây hội chứng

trung thất (khó nuốt, khó thở, phù nền cổ và phần trên ngực.).



Công ty Hóa Ch t Xây D ng Ph ng Namvietnam12h.com/pdf/27-trung-that-sau.pdfĐoạ n cổ. Thực...

Documents

Transcript of Công ty Hóa Ch t Xây D ng Ph ng Namvietnam12h.com/pdf/27-trung-that-sau.pdfĐoạ n cổ. Thực...