Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

download Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

of 28

Transcript of Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    1/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 3

    Chng 1 :

    CC BC U CS

    bt u mt cuc hnh trnh, ta khng th khng chun b hnh trang ln ng.Ton hc cng vy. Mun khm ph c ci hay v ci p ca bt ng thc lnggic, ta cn c nhng vt dng chc chn v hu dng, chnh l chng 1: Ccbc u cs.

    Chng ny tng qut nhng kin thc cbn cn c chng minh bt ng thclng gic. Theo kinh nghim c nhn ca mnh, tc gi cho rng nhng kin thc ny ly cho mt cuc hnh trnh.

    Trc ht l cc bt ng thc i s cbn ( AM GM, BCS, Jensen, Chebyshev) Tip theo l cc ng thc, bt ng thc lin quan cbn trong tam gic. Cui cngl mt snh l khc l cng cc lc trong vic chng minh bt ng thc (nh lLargare, nh l v du ca tam thc bc hai, nh l v hm tuyn tnh )

    Mc lc :1.1. Cc bt ng thc i s cbn 4

    1.1.1. Bt ng thc AM GM............................................... 4

    1.1.2. Bt ng thc BCS.. 81.1.3. Bt ng thc Jensen.... 131.1.4. Bt ng thc Chebyshev..... 16

    1.2. Cc ng thc, bt ng thc trong tam gic.. 191.2.1. ng thc... 191.2.2. Bt ng thc..... 21

    1.3. Mt s nh l khc. 221.3.1. nh l Largare ... 221.3.2. nh l v du ca tam thc bc hai.. 251.3.3. nh l v hm tuyn tnh.. 28

    1.4. Bi tp.. 29

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    2/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 4

    1.1. Cc bt ng thc i s cbn :

    1.1.1. Bt ng thc AM GM :

    Vi mi s thc khng m naaa ,...,, 21 ta lun c

    nn

    n aaan

    aaa...

    ...21

    21

    +++

    Btng thcAM GM(Arithmetic Means Geometric Means) l mt btng thcquen thuc v c ng dng rt rng ri.y l btng thc m bn c cn ghi nh rrng nht, n s l cng c hon ho cho vic chng minh cc btng thc. Sau y lhai cch chng minh btng thc ny m theo kin ch quan ca mnh, tcgi chorng l ngngn v hay nht.

    Chng minh :Cch 1 : Quy np kiu Cauchy

    Vi 1=n bt ng thc hin nhin ng. Khi 2=n bt ng thc tr thnh

    ( ) 02

    2

    212121

    +

    aaaaaa

    (ng!)

    Gi s bt ng thc ng n kn = tc l :

    kk

    k aaak

    aaa...

    ...21

    21

    +++

    Ta s chng minh n ng vi kn 2= . Tht vy ta c :

    ( ) ( ) ( )( )

    ( )( )

    kkkk

    kkkk

    kk

    kkkkkkkk

    aaaaa

    k

    aaakaaak

    k

    aaaaaa

    k

    aaaaaa

    22121

    22121

    2212122121

    ......

    ......

    ......

    2

    ......

    +

    ++

    ++++

    =

    ++++++

    +++++++

    Tip theo ta s chng minh vi 1= kn . Khi :

    ( ) 1 121121

    1121

    1121121

    1121121

    ...1...

    ...

    ............

    =

    +++

    =

    ++++

    kkk

    kk

    k kkk

    kkk

    aaakaaa

    aaak

    aaaaaakaaaaaa

    Nh vy bt ng thc c chng minh hon ton.ng thc xy ra naaa === ...21

    Cch 2 : ( ligii ca Polya )

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    3/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 5

    Gin

    aaaA

    n+++=

    ...21

    Khi bt ng thc cn chng minh tng ng vin

    n Aaaa ...21 (*)

    R rng nu Aaaa n====

    ...21 th (*) c du ng thc. Gi s chng khng bngnhau. Nh vyphi c t nht mt s, gi s l Aa 2

    tc l 21 aAa =+= AaAaaaAaaAaaaa

    2121 '' aaaa >

    nn aaaaaaaa ...''... 321321

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    4/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 6

    Li gii :

    Ta lun c : ( ) CBA cotcot =+

    1cotcotcotcotcotcot

    cotcotcot

    1cotcot

    =++

    =+

    ACCBBA

    CBA

    BA

    Khi :( ) ( ) ( )

    ( ) ( )

    3cotcotcot

    3cotcotcotcotcotcot3cotcotcot

    0cotcotcotcotcotcot

    2

    222

    ++

    =++++

    ++

    CBA

    ACCBBACBA

    ACCBBA

    Du bng xy ra khi v ch khi ABC u.

    V d 1.1.1.3.

    CMR vi mi ABCnhn v *Nn ta lun c :

    2

    1

    3tantantan

    tantantan

    ++

    ++nnnn

    CBA

    CBA

    Li gii :

    Theo AM GM ta c :

    ( ) ( )

    ( ) ( ) 21

    33

    3 3

    33

    3333tantantan3tantantan

    tantantan

    tantantan3tantantan3tantantan

    =++

    ++

    ++

    ++=++

    nnn

    nnn

    nnnnn

    CBACBA

    CBA

    CBACBACBA

    pcm.

    V d 1.1.1.4.

    Cho a,b l hai sthc tha :0coscoscoscos ++ baba

    CMR : 0coscos + ba

    Li gii :

    Ta c :

    ( )( ) 1cos1cos1

    0coscoscoscos

    ++

    ++

    ba

    baba

    Theo AM GM th :

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    5/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 7

    ( ) ( )( )( )

    0coscos

    1cos1cos12

    cos1cos1

    +

    +++++

    ba

    baba

    V d 1.1.1.5.

    Chng minh rng vi mi ABC nhn ta c :

    2

    3

    2sin

    2sin

    2sin

    2sin

    2sin

    2sin

    3

    2

    2cos

    2cos

    coscos

    2cos

    2cos

    coscos

    2cos

    2cos

    coscos+

    ++++

    ACCBBA

    AC

    AC

    CB

    CB

    BA

    BA

    Li gii :

    Ta c

    =

    =

    BABA

    BA

    BA

    AA

    A

    A

    cotcot4

    3

    2sin

    2sin

    2cos

    2cos4

    coscos4

    3

    2cot2sin

    2cos2

    cos

    Theo AM GM th :

    +

    +

    BABA

    BA

    BA

    BABA

    BA

    BA

    cotcot4

    3

    2sin

    2sin

    3

    2

    2cos

    2cos

    coscos

    2

    cotcot4

    3

    2sin

    2sin

    2cos2cos4

    coscos4

    32

    Tng t ta c :

    +

    +

    AC

    AC

    AC

    AC

    CBCB

    CB

    CB

    cotcot4

    3

    2sin2sin3

    2

    2cos

    2cos

    coscos

    cotcot4

    3

    2sin

    2sin

    3

    2

    2cos

    2cos

    coscos

    Cng v theo v cc bt ng thc trn ta c :

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    6/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 8

    ( )ACCBBAACCBBA

    AC

    AC

    CB

    CB

    BA

    BA

    cotcotcotcotcotcot

    2

    3

    2

    sin

    2

    sin

    2

    sin

    2

    sin

    2

    sin

    2

    sin

    3

    2

    2cos

    2cos

    coscos

    2cos

    2cos

    coscos

    2cos

    2cos

    coscos

    +++

    ++

    ++

    2

    3

    2sin

    2sin

    2sin

    2sin

    2sin

    2sin

    3

    2+

    ++=

    ACCBBApcm.

    Bc u ta mi ch c btng thcAM GMcng cc ng thc lnggic nnsc nh hng n cc btng thc cn hn ch. Khi ta kt hpAM GMcngBCS,Jensen hay Chebyshev th n thc s l mtv kh ng gm cho cc btng thclnggic.

    1.1.2. Bt ng thc BCS :

    Vi hai b s ( )naaa ,...,, 21 v ( )nbbb ,...,, 21 ta lun c :

    ( ) ( )( )2222

    1

    22

    2

    2

    1

    2

    2211 ......... nnnn bbbaaabababa +++++++++

    Nu nhAM GMl cnh chim u n trong vic chng minh btng thc thBCS (Bouniakovski Cauchy Schwartz) li l cnh tay phi ht sc c lc. Vi

    AM GMta lun phi ch iu kin cc bin l khng m, nhng i vi BCS ccbin khng b rng buc bi iu kin , chcn l sthc cng ng. Chng minh btng thc ny cng rtngin.

    Chng minh :

    Cch 1 :

    Xt tam thc :

    ( ) ( ) ( )22222

    11 ...)( nn bxabxabxaxf +++=

    Sau khi khai trin ta c :

    ( ) ( ) ( )22

    2

    2

    12211222

    2

    2

    1 ......2...)( nnnn bbbxbababaxaaaxf ++++++++++= Mt khc v Rxxf 0)( nn :

    ( ) ( )( ) +++++++++ 2222

    1

    22

    2

    2

    1

    2

    2211 .........0 nnnnf bbbaaabababa pcm.

    ng thc xy ran

    n

    b

    a

    b

    a

    b

    a=== ...

    2

    2

    1

    1 (quy c nu 0=ib th 0=ia )

    Cch 2 :

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    7/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 9

    S dng bt ng thc AM GM ta c :

    ( )( )2222

    1

    22

    2

    2

    1

    22

    2

    2

    1

    2

    22

    2

    2

    1

    2

    ......

    2

    ......nn

    ii

    n

    i

    n

    i

    bbbaaa

    ba

    bbb

    b

    aaa

    a

    ++++++

    +++

    ++++

    Cho i chy t 1 n n ri cng v c n bt ng thc li ta c pcm.y cng l cch chng minh ht sc ngngn m bn c nn ghi nh!

    By givi stip sc caBCS,AM GMnhc tip thm ngun sc mnh, nhh mc thm cnh, nhrng mc thm vy,pht huy hiu qu tm nh hng ca mnh.Hai btng thc ny b p bsung htrcho nhau trong vic chng minh btngthc. Chng lng long nht th, song kim hp bch cngph thnh cng nhiubi ton kh.

    Trm nghe khng bng mt thy, ta hyxtcc v d thy r iu ny.

    V d 1.1.2.1.

    CMR vi mi ,,ba ta c :

    ( )( )2

    21cossincossin

    ++++

    baba

    Li gii :

    Ta c :

    ( )( ) ( )( )

    ( ) ( )( ) ( )12cos12sin12

    1

    2

    2cos12sin

    22

    2cos1

    coscossinsincossincossin 22

    ++++=

    ++

    ++

    =

    +++=++

    abbaab

    abba

    abbaba

    Theo BCS ta c :

    ( )2cossin 22 BAxBxA ++

    p dng ( )2 ta c :

    ( ) ( ) ( ) ( ) ( )( ) ( )31112cos12sin 2222 ++=++++ baabbaabba Thay ( )3 vo ( )1 ta c :

    ( )( ) ( )( )( ) ( )41112

    1cossincossin 22 ++++++ baabba

    Ta s chng minh bt ng thc sau y vi mi a, b :

    ( )( )( ) ( )52

    11112

    12

    22

    ++++++

    babaab

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    8/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 10

    Tht vy :

    ( ) ( )( )

    ( )( )2

    211

    24111

    2

    1

    22

    15

    2222

    2222

    ++++

    ++

    +++++

    baba

    abbaba

    ab

    ( )( ) ( ) ( ) ( )62

    1111

    2222 +++

    ++ba

    ba

    Theo AM GM th ( )6 hin nhin ng ( )5 ng.T ( )1 v ( )5 suy ra vi mi ,,ba ta c :

    ( )( )2

    21cossincossin

    ++++

    baba

    ng thc xy ra khi xy ra ng thi du bng ( )1 v ( )6

    ( )

    ++=

    =

    +=

    =

    =+

    =

    Zkkab

    baarctg

    ba

    abbatg

    ba

    abba

    ba

    2121

    12cos1

    2sin

    22

    V d 1.1.2.2.

    Cho 0,, >cba v cybxa =+ cossin . CMR :

    33

    222 11sincos

    ba

    c

    bab

    y

    a

    x

    +++

    Li gii :Bt ng thc cn chng minh tng ng vi :

    ( )*cossin

    11cos1sin1

    33

    222

    33

    222

    ba

    c

    b

    y

    a

    x

    ba

    c

    bab

    y

    a

    x

    ++

    ++

    +

    Theo BCS th :

    ( ) ( )( )222

    1

    2

    2

    2

    1

    2

    2211 bbaababa +++

    vi

    ==

    ==

    bbbaab

    bya

    axa

    21

    21

    ;

    cos;sin

    ( ) ( )23322

    cossincossin

    ybxabab

    y

    a

    x++

    +

    do 033 >+ ba v ( )*cossin =+ cybxa ng pcm.

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    9/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 11

    ha

    x

    yz

    N

    Q

    P

    A

    B C

    M

    ng thc xy ra22

    2

    2

    1

    1 cossin

    b

    y

    a

    x

    b

    a

    b

    a==

    +=

    +=

    =+

    =

    33

    2

    33

    2

    22

    cos

    sin

    cossin

    cossin

    ba

    cby

    ba

    cax

    cybxa

    b

    y

    a

    x

    V d 1.1.2.3.

    CMR vi mi ABC ta c :

    R

    cbazyx

    2

    222++

    ++

    vi zyx ,, l khong cch t im M bt k nm bn trong ABC n ba cnhABCABC ,, .

    Li gii :

    Ta c :

    ( )

    ++++=++

    =++

    =++

    ++=

    cba

    cbacba

    abc

    ABC

    MCA

    ABC

    MBC

    ABC

    MAB

    MCAMBCMABABC

    h

    z

    h

    y

    h

    xhhhhhh

    h

    x

    h

    y

    h

    z

    S

    S

    S

    S

    S

    S

    SSSS

    1

    1

    Theo BCSth :

    ( )cba

    cba

    cba

    c

    c

    b

    b

    a

    a hhhh

    z

    h

    y

    h

    xhhh

    h

    zh

    h

    yh

    h

    xhzyx ++=

    ++++++=++

    m BahAchCbhCabahS cbaa sin,sin,sinsin21

    21 =====

    ( )R

    ca

    R

    bc

    R

    abAcCbBahhh

    cba222

    sinsinsin ++=++=++

    T suy ra :

    ++

    ++

    ++R

    cba

    R

    cabcabzyx

    22

    222

    pcm.

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    10/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 12

    ng thc xy ra khi v ch khi ABCzyx

    cba

    ==

    ==u v M l tm ni tip ABC .

    V d 1.1.2.4.

    Chng minh rng :

    +

    2;08sincos 4

    xxx

    Li gii :

    p dng bt ng thc BCS lin tip 2 ln ta c :

    ( ) ( )( )( )( ) ( )( )

    4

    2222222

    2224

    8sincos

    8sincos1111

    sincos11sincos

    +

    =+++

    +++

    xx

    xx

    xxxx

    ng thc xy ra khi v ch khi4

    =x .

    V d 1.1.2.5.

    Chng minh rng vi mi sthc a vx ta c

    ( ) 11

    cos2sin12

    2

    +

    +

    xaxax

    Li gii :

    Theo BCS ta c :

    ( )( ) ( ) ( ) ( )

    ( )( ) ( )

    ( ) 11

    cos2sin1

    1cos2sin1

    21421

    cossin21cos2sin1

    2

    2

    2222

    42242

    2222222

    +

    +

    ++

    ++=++=

    +++

    xaxaa

    xaxax

    xxxxx

    aaxxaxax

    pcm.

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    11/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 13

    1.1.3. Bt ng thc Jensen :

    Hm s )(xfy = lin tc trn on [ ]ba, v n im nxxx ,...,, 21 ty trn on

    [ ]ba, ta c :

    i) 0)('' >xf trong khong ( )ba, th :

    ++++++

    n

    xxxnfxfxfxf nn

    ...)(...)()( 2121

    ii) 0)(''

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    12/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 14

    V d 1.1.3.1.

    Chng minh rng vi mi ABC ta c :

    2

    33sinsinsin ++ CBA

    Li gii :

    Xt xxf sin)( = vi ( );0x

    Ta c ( );00sin)('' =

    2;00

    cos

    sin2''3

    xx

    xxf . T theo Jensen th :

    ==

    ++

    +

    +

    3

    6sin3

    3

    2223222

    CBA

    fC

    fB

    fA

    f pcm.

    ng thc xy ra khi v ch khi ABC u.

    V d 1.1.3.3.

    Chng minh rng vi mi ABC ta c :

    21

    222222

    32

    tan2

    tan2

    tan

    +

    +

    CBA

    Li gii :

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    13/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 15

    Xt ( ) ( ) 22tanxxf = vi

    2;0

    x

    Ta c ( ) ( )( ) ( ) ( ) 1221221222 tantan22tantan122' + +=+= xxxxxf

    ( ) ( )( )( ) ( )( )( ) 0tantan1122tantan112222'' 2222222 >++++= xxxxxf Theo Jensen ta c :

    =

    =

    ++

    +

    +

    2122

    36

    33

    2223222

    tg

    CBA

    fC

    fB

    fA

    f pcm.

    ng thc xy ra khi v ch khi ABC u.

    V d 1.1.3.4.

    Chng minh rng vi mi ABC ta c :3

    2

    3

    2tan

    2tan

    2tan

    2sin

    2sin

    2sin ++++++

    CBACBA

    Li gii :

    Xt ( ) xxxf tansin += vi

    2;0

    x

    Ta c ( )( )

    >

    =

    2;00

    cos

    cos1sin''

    4

    4 x

    x

    xxxf

    Khi theo Jensen th :

    +=

    +=

    ++

    +

    +

    3

    2

    3

    6tan

    6sin3

    3

    2223222

    CBA

    fC

    fB

    fA

    f pcm.

    ng thc xy ra khi v ch khi ABC u.

    V d 1.1.3.5.

    Chng minh rng vi mi ABC nhn ta c :

    ( ) ( ) ( )2

    33

    sinsinsin

    3

    2sinsinsin

    CBACBA

    Li gii :

    Ta c

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    14/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 16

    ++++

    +=++

    CBACBA

    CBACBA

    222

    222

    sinsinsinsinsinsin

    coscoscos22sinsinsin

    v2

    33sinsinsin ++ CBA

    2

    33sinsinsin2 ++

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    15/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 17

    Chng minh :

    Bng phn tch trc tip, ta c ng thc :

    ( ) ( )( ) ( )( ) 0.........1,

    21212211 =+++++++++ =

    n

    ji

    jijinnnnbbaabbbaaabababan

    V hai dy naaa ,...,, 21 v nbbb ,...,, 21 n iu cng chiu nn ) ) 0 jiji bbaa

    Nu 2 dy naaa ,...,, 21 v nbbb ,...,, 21 n iu ngc chiu th bt ng thc i

    chiu.

    V d 1.1.4.1.

    Chng minh rng vi mi ABC ta c :

    3

    ++

    ++

    cba

    cCbBaA

    Li gii :

    Khng mt tnh tng qut gi s :CBAcba

    Theo Chebyshev th :

    33

    333

    =++++++

    ++

    ++

    ++

    CBAcbacCbBaA

    cCbBaACBAcba

    ng thc xy ra khi v ch khi ABC u.

    V d 1.1.4.2.

    Cho ABC khng c gc t vA, B, Co bng radian. CMR :

    ( ) ( )

    ++++++

    C

    C

    B

    B

    A

    ACBACBA

    sinsinsinsinsinsin3

    Li gii :

    Xt ( )x

    xxf

    sin= vi

    2;0

    x

    Ta c ( )( )

    =

    2;00

    tancos'

    2

    x

    x

    xxxxf

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    16/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 18

    Vy ( )xf nghch bin trn

    2;0

    Khng mt tng qut gi s :

    C

    C

    B

    B

    A

    ACBA

    sinsinsin

    p dng bt ng thc Chebyshev ta c :

    ( ) ( )++

    ++++ CBA

    C

    C

    B

    B

    A

    ACBA sinsinsin3

    sinsinsinpcm.

    ng thc xy ra khi v ch khi ABC u.

    V d 1.1.4.3.

    Chng minh rng vi mi ABC ta c :

    3tantantan

    coscoscossinsinsin CBA

    CBACBA

    ++++

    Li gii :

    Khng mt tng qut gi s CBA

    CBA

    CBA

    coscoscos

    tantantan

    p dng Chebyshev ta c :

    3

    tantantan

    coscoscos

    sinsinsin3

    costancostancostan

    3

    coscoscos

    3

    tantantan

    CBA

    CBA

    CBA

    CCBBAACBACBA

    ++

    ++

    ++

    ++

    ++

    ++

    M ta li c CBACBA tantantantantantan =++ pcm.

    ng thc xy ra khi v ch khi ABC u.

    V d 1.1.4.4.

    Chng minh rng vi mi ABC ta c :

    ( )CBA

    CBACBA

    coscoscos

    2sin2sin2sin

    2

    3sinsinsin2

    ++

    ++++

    Li gii :

    Khng mt tng qut gi s cba

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    17/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 19

    CBA

    CBA

    coscoscos

    sinsinsin

    Khi theo Chebyshev th :

    ( )CBA

    CBACBA

    CCBBAACBACBA

    coscoscos

    2sin2sin2sin

    2

    3sinsinsin2

    3

    cossincossincossin

    3

    coscoscos

    3

    sinsinsin

    ++

    ++++

    ++

    ++

    ++

    pcm.ng thc xy ra khi v ch khi ABC u.

    1.2. Cc ng thc bt ng thc trong tam gic :

    Sau y l hu ht nhng ng thc, btng thc quen thuc trong tamgic v tronglnggic c dng trong chuyn ny hoc rt cn thit cho qu trnh hc ton cabn c. Cc bn c th dng phn ny nhmt t in nh tra cu khi cn thit.Haybn c cng c thchng minh ttc cc ktqu nhl bi tp rn luyn.Ngoi ra ticng xin nhc vi bn c rng nhng kin thc trong phn ny khi p dng vo bi tpu cn thitc chng minh li.

    1.2.1. ng thc :

    RC

    c

    B

    b

    A

    a

    2sinsinsin ===

    Cabbac

    Bcaacb

    Abccba

    cos2

    cos2

    cos2

    222

    222

    222

    +=

    +=

    +=

    AbBac

    CaAcb

    BcCba

    coscos

    coscos

    coscos

    +=

    +=

    +=

    ( ) ( ) ( )

    ( )( )( )cpbpapp

    rcprbprap

    prCBARR

    abc

    CabBcaAbc

    hchbhaS

    cba

    cba

    =

    ===

    ===

    ===

    ===

    sinsinsin24

    sin

    2

    1sin

    2

    1sin

    2

    1

    .2

    1.

    2

    1.

    2

    1

    2

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    18/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 20

    4

    22

    4

    22

    4

    22

    2222

    2222

    2222

    cbam

    bac

    m

    acbm

    c

    b

    a

    +=

    +=

    +=

    ba

    Cab

    l

    ac

    Bca

    l

    cb

    Abc

    l

    c

    b

    a

    +=

    +=

    +=

    2cos2

    2cos2

    2cos2

    ( )

    ( )

    ( )

    2sin

    2sin

    2sin4

    2tan

    2tan

    2tan

    CBAR

    Ccp

    Bbp

    Aapr

    =

    =

    =

    =

    +

    =+

    +

    =+

    +

    =+

    2tan

    2tan

    2tan

    2tan

    2tan

    2tan

    AC

    AC

    ac

    ac

    CB

    CB

    cb

    cb

    BA

    BA

    ba

    ba

    S

    cbaCBA

    S

    cbaC

    SbacB

    S

    acbA

    4cotcotcot

    4cot

    4cot

    4cot

    222

    222

    222

    222

    ++=++

    +=

    +=

    +=

    ( )( )

    ( )( )

    ( )( )ab

    bpapC

    ca

    apcpB

    bc

    cpbpA

    =

    =

    =

    2sin

    2sin

    2sin

    ( )

    ( )

    ( )ab

    cppC

    ca

    bppB

    bc

    appA

    =

    =

    =

    2cos

    2cos

    2cos

    ( )( )( )

    ( )( )

    ( )

    ( )( )

    ( )cppbpapC

    bpp

    apcpB

    appcpbpA

    =

    =

    =

    2tan

    2tan

    2tan

    ( )

    CBACBA

    R

    rCBACBA

    CBACBA

    CBACBA

    R

    pCBACBA

    coscoscos21coscoscos

    12

    sin2

    sin2

    sin41coscoscos

    coscoscos12sinsinsin

    sinsinsin42sin2sin2sin

    2cos

    2cos

    2cos4sinsinsin

    222

    222

    =++

    +=+=++

    +=++

    =++

    ==++

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    19/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 21

    1cotcotcotcotcotcot

    12

    tan2

    tan2

    tan2

    tan2

    tan2

    tan

    2cot

    2cot

    2cot

    2cot

    2cot

    2cot

    tantantantantantan

    =++

    =++

    =++

    =++

    ACCBBA

    ACCBBA

    CBACBA

    CBACBA

    ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

    ( )

    ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

    ( )

    ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

    ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

    ( )

    ( ) kCkBkAkCkBkA

    kCkBkAkCkBkA

    Ck

    Bk

    Ak

    Ck

    Bk

    Ak

    Ak

    Ck

    Ck

    Bk

    Bk

    Ak

    kAkCkCkBkBkA

    kCkBkAkCkBkA

    kCkBkAkCkBkA

    Ck

    Bk

    AkCkBkAk

    kCkBkAkCkBkA

    Ck

    Bk

    AkCkBkAk

    k

    k

    k

    k

    k

    k

    coscoscos212sinsinsin

    coscoscos211coscoscos

    212cot

    212cot

    212cot

    212cot

    212cot

    212cot

    12

    12tan2

    12tan2

    12tan2

    12tan2

    12tan2

    12tan

    1cotcotcotcotcotcot

    tantantantantantan

    coscoscos4112cos2cos2cos

    212sin

    212sin

    212sin41112cos12cos12cos

    sinsinsin412sin2sin2sin

    212cos

    212cos

    212cos4112sin12sin12sin

    1222

    222

    1

    +

    +

    +=++

    +=++

    +++=+++++

    =++++++++

    =++

    =++

    +=++

    ++++=+++++

    =++

    +++=+++++

    1.2.2. Bt ng thc :

    acbac

    cbacb

    bacba

    +

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    20/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 22

    1cotcotcot

    9tantantan

    4

    9sinsinsin

    4

    3coscoscos

    222

    222

    222

    222

    ++

    ++

    ++

    ++

    CBA

    CBA

    CBA

    CBA

    2cot

    2cot

    2cot

    12tan2tan2tan

    2sin

    2sin

    2sin

    2cos

    2cos

    2cos

    222

    222

    222

    222

    CBA

    CBA

    CBA

    CBA

    ++

    ++

    ++

    ++

    33

    1cotcotcot

    33tantantan

    8

    33sinsinsin

    8

    1coscoscos

    CBA

    CBA

    CBA

    CBA

    332

    cot2

    cot2

    cot

    33

    1

    2

    tan

    2

    tan

    2

    tan

    8

    1

    2sin

    2sin

    2sin

    8

    33

    2cos

    2cos

    2cos

    AAA

    AAA

    CBA

    CBA

    1.3. Mt s nh l khc :

    1.3.1. nh l Lagrange :

    Nu hm s ( )xfy = lin tc trn on [ ]ba ; v c o hm trn khong ( )ba ; th tn ti 1 im ( )bac ; sao cho :

    ( ) ( ) ( )( )abcfafbf = '

    Ni chung vi kin thc THPT, ta ch c cng nhn nh l ny m khng chng minh.Vchng minh ca n cn n mt skin thc ca ton cao cp. Ta chcn hiu cchdng n cng nhng iu kin i km trong cc trng hp chng minh.

    V d 1.3.1.1.

    Chng minh rng baRba

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    21/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 23

    Xt ( ) ( ) xxfxxf cos'sin == Khi theo nh l Lagrange ta c

    ( ) ( ) ( ) ( )

    abcabab

    cabafbfbac

    =

    cossinsin

    cos:;:

    pcm.

    V d 1.3.1.2.

    Vi ba

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    22/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 24

    CMR nu 0>x thxx

    xx

    +>

    ++

    +

    11

    1

    11

    1

    Li gii :

    Xt ( ) ( )( ) 0ln1ln1

    1ln >+=

    += xxxx

    xxxf

    Ta c ( ) ( )1

    1ln1ln'

    ++=

    xxxxf

    Xt ( ) ttg ln= lin tc trn [ ]1; +xx kh vi trn ( )1; +xx nn theo Lagrange th :

    ( )( )( )

    ( )

    ( ) ( ) 01

    1ln1ln'

    1

    1'

    1

    ln1ln:1;

    >+

    +=

    +>=

    +

    ++

    xxxxf

    xcg

    xx

    xxxxc

    vi > 0x ( )xf tng trn ( )+;0

    ( ) ( )

    xx

    xx

    xx

    xxxfxf

    +>

    ++

    +>

    ++>+

    +

    +

    11

    1

    11

    11ln

    1

    11ln1

    1

    1

    pcm.

    V d 1.3.1.5.

    Chng minh rng + Zn ta c :

    1

    1

    1

    1arctan

    22

    1222+

    ++

    ++ nnnnn

    Li gii :

    Xt ( ) xxf arctan= lin tc trn [ ]1; +nn

    ( )21

    1'

    xxf

    += trn ( ) ++ Znnn 1;

    Theo nh l Lagrange ta c :( ) ( )

    ( ) ( )( )

    ( )( )

    ++=

    +

    ++

    +=+=

    +

    +

    +=+

    1

    1arctan

    1

    1

    11

    1arctanarctan1arctan

    1

    1

    1

    1':1;

    22

    2

    nnc

    nn

    nnnn

    c

    nn

    nfnfcfnnc

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    23/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 25

    ( ) 111; +

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    24/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 26

    ng thc xy ra khi v ch khi :

    cbaCBAzyxBzCyx

    BzCy::sin:sin:sin::

    coscos

    sinsin==

    +=

    =

    tc zyx ,, l ba cnh ca tam gic tng ng vi ABC .

    V d 1.3.2.2.

    CMR Rx v ABC btk ta c :

    ( )CBxAx coscoscos2

    11 2 +++

    Li gii :

    Bt ng thc cn chng minh tng ng vi :

    ( )( ) ( )

    02

    sin2

    sin4

    12

    cos2

    sin4

    2sin4

    2cos

    2cos2

    cos12coscos'

    0cos22coscos2

    22

    22

    2

    2

    2

    2

    =

    =

    +=

    +=

    ++

    CBA

    CBA

    ACBCB

    ACB

    ACBxx

    Vy bt ng thc trn ng.

    ng thc xy ra khi v ch khi :

    ==

    =

    +=

    =

    CBx

    CB

    CBx cos2cos2coscos

    0

    V d 1.3.2.4.

    CMR trong mi ABC ta u c :2

    222

    2sinsinsin

    ++++

    cbaCcaBbcAab

    Li gii :

    Bt ng thc cn chng minh tng ng vi :( )

    ( ) ( )BbccbCcAb

    BbccbCcAbaa

    2cos22cos2cos'

    02cos22cos2cos2

    222

    222

    +++=

    +++++

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    25/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 27

    ( ) 02sin2sin 2 += CcAb Vy bt ng thc c chng minh xong.

    V d 1.3.2.4.

    Cho ABC btk. CMR :

    2

    3coscoscos ++ CBA

    Li gii :

    t ( )BACBCB

    CBAk ++

    =++= cos2

    cos2

    cos2coscoscos

    01

    2

    cos

    2

    cos2

    2

    cos2 2 =++

    +

    kBABABA

    Do 2

    cosBA +

    l nghim ca phng trnh :

    012

    cos22 2 =+

    kxBA

    x

    Xt ( )122

    cos' 2 +

    = kBA

    . tn ti nghim th :

    ( )

    2

    3coscoscos

    2

    31

    2cos120' 2

    ++

    CBA

    kBA

    k

    pcm.

    V d 1.3.2.5.

    CMR Ryx , ta c :

    ( )2

    3cossinsin +++ yxyx

    Li gii :

    t ( )2

    sin212

    cos2

    sin2cossinsin 2yxyxyx

    yxyxk+

    ++

    =+++=

    Khi 2

    sinyx +

    l nghim ca phng trnh :

    012

    cos22 2 =+

    kxyx

    x

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    26/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 28

    ( )

    2

    3

    0121'

    =

    k

    k

    pcm.

    1.3.3. nh l v hm tuyn tnh :

    Xt hm ( ) baxxf += xc nh trn on [ ];

    Nu( )

    ( )( )Rk

    kf

    kf

    th ( ) [ ]; xkxf .

    y l mtnh l kh hay. Trong mt s trng hp, khi m AM GM b tay,BCS u hng v iu kin th nh l v hm tuyn tnh mipht huy ht sc mnhca mnh. Mtpht biu ht sc ngin nhng li l li ra cho nhiu bi btngthc kh.

    V d 1.3.3.1.

    Cho cba ,, l nhng sthc khng m tha :

    4222 =++ cba

    CMR : 82

    1+++ abccba

    Li gii :

    Ta vit li bt ng thc cn chng minh di dng :

    082

    11 ++

    cbabc

    Xt ( ) 82

    11 ++

    = cbabcaf vi [ ]2;0a .

    Khi :

    ( ) ( )

    ( ) 08882822

    0888280 22

    =

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    27/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    The Inequalities Trigonometry 29

    V d 1.3.3.2.

    CMR cba ,, khng m ta c :

    ( )( ) ( )3297 cbaabccbacabcab +++++++

    Li gii :

    tcba

    cz

    cba

    by

    cba

    ax

    ++=

    ++=

    ++= ;; . Khi bi ton tr thnh :

    Chng minh ( ) 297 +++ xyzzxyzxy vi 1=++ zyx

    Khng mt tnh tng qut gi s { }zyxx ,,max= .

    Xt ( ) ( ) 27977 ++= yzxyzzyxf vi

    1;

    3

    1x

    Ta c :

    ( )

    ( )

  • 8/14/2019 Chuyen de Bat Dang Thuc Luong Giac (Chuong 1)

    28/28

    Trng THPT chuyn L T Trng Cn Th Bt ng thc lng gicChng 1Cc bc u cs

    1.4.5.CBA

    CBAsinsinsin8

    9cotcotcot ++

    1.4.6. CBAACCBBA

    sinsinsin82

    cos2

    cos2

    cos

    1.4.7. CBACBA sinsinsincoscoscos1 +

    1.4.8.Sbacacbcba 2

    33111 4

    ++

    ++

    +

    1.4.9. 32++cba m

    c

    m

    b

    m

    a

    1.4.10.2

    33++

    c

    m

    b

    m

    a

    m cba

    1.4.11. 2plmlmlm ccbbaa ++

    1.4.12.abcmcmbma cba

    3111222

    >++

    1.4.13. ( )( )( )8

    abccpbpap

    1.4.14. rhhh cba 9++

    1.4.15.

    +

    +

    +

    4

    3sin

    4

    3sin

    4

    3sinsinsinsin

    ACCBBACBA