Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
-
Upload
dang-nguyen -
Category
Documents
-
view
217 -
download
0
Transcript of Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
1/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
5
Chng 1NG DNG CA O HM KHO ST
V V TH CA HM S
Bi 1: TNH N IU CA HM S1.1 TM TT L THUYT
1. nh ngha :Gi s K l mt khong , mt on hoc mt na khong . Hm sf xc nhtrn Kc gi l
ng bin trn K nu vi mi ( ) ( )1 2 1 2 1 2, ,x x K x x f x f x < < ;Nghch bin trn Knu vi mi ( ) ( )1 2 1 2 1 2, ,x x K x x f x f x < > .2. iu kin cn hm sn iu :Gi shm sf c o hm trn khong I
Nu hm sf ng bin trn khong I th ( )' 0f x vi mi x I ;Nu hm sf nghch bin trn khong I th ( )' 0f x vi mi x I .3. iu kin hm sn iu :Gi s I l mt khong hoc na khong hoc mt on , f l hm s lin tctrn I v c o hm ti mi im trong ca I ( tc l im thuc I nhngkhng phi u mt ca I ) .Khi :
Nu ( )' 0f x > vi mi x I th hm sf ng bin trn khong I ;Nu ( )' 0f x < vi mi x I th hm sf nghch bin trn khong I ;Nu ( )' 0f x = vi mi x I th hm sf khng i trn khong I .Ch :
Nu hm sf lin tc trn ;a b v c o hm ( )' 0f x > trn khong( );a b th hm sf ng bin trn ;a b .
Nu hm sf lin tc trn ;a b v c o hm ( )' 0f x < trn khong( );a b th hm sf nghch bin trn ;a b .
Gi s hm sf lin tc trn on ;a b .*Nu hm sf ng bin trn khong ( );a b th n ng bin trn on
;a b .
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
2/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
6
*Nu hm sf nghch bin trn khong ( );a b th n nghch bin trn on
;a b .
* Nu hm sf khng i trn khong ( );a b th khng i trn on ;a b .4. nh l mrng
Gi s hm sf c o hm trn khong I .Nu '( ) 0f x vi x I v '( ) 0f x = ch ti mt s hu hn im thucI th hm sf ng bin trn khong I ;
Nu '( ) 0f x vi x I v '( ) 0f x = ch ti mt s hu hn im thucI th hm sf nghch bin trn khong I .
1.2 DNG TON THNG GPDng 1 : Xt chiu bin thin ca hm s .
Xt chiu bin thin ca hm s ( )y f x= ta thc hin cc bc sau:
Tm tp xc
nh D c
a hm s
.
Tnh o hm ( )' 'y f x= . Tm cc gi tr ca x thuc D ( )' 0f x = hoc ( )'f x khng xc nh( ta gi l im ti hn hm s ).
Xt du ( )' 'y f x= trn tng khong x thuc D .Da vo bng xt du v iu kin suy ra khong n iu ca hm s.V d 1: Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:
21.
1
xy
x
+=
2 2 12.
2
x xy
x
+ =
+
Gii:
21.
1
xy
x
+=
*Hm s cho xc nh trn khong ( ) ( );1 1; + .
*Ta c:
( )2
3' 0, 1
1y x
x
-= <
*Bng bin thin:x
1 +
'y y 1
+
1
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
3/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
7
Vy hm sng bin trn mi khong ( );1 v ( )1; + .2 2 1
2.2
x xy
x
+ =
+
*Hm s cho xc nh trn khong ( ) ( ); 2 2; + .
*Ta c:
( )
2
24 5' , 22
x xy xx
+=
+
5' 0
1
xy
x
= =
=
*Bng bin thin :x 5 2 1 + 'y 0 + + 0
y + +
Vy, hm sng bin trn cc khong ( )5; 2 v ( )2;1 , nghch bin trn cc
khong ( ); 5 v ( )1; + .Nhn xt:
* i vi hm s ( . 0)ax b
y a ccx d
+=
+lun ng bin hoc lun nghch
bin trn tng khong xc nh ca n.
*
i v
i hm s
2
' '
ax bx c
y a x b
+ +=
+ lun c t nht hai kho
ng
niu.
* C hai dng hm s trn khng th lun n iu trn .
Bi tp tng t:
Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:
2 11.
1
xy
x
=
+
2 4 32.
2
x xy
x
+ +=
+
1
3. 3
x
y x
+
=
2
34.
1
xy
x=
+
2
2
4 35.
2 2 4
x xy
x x
+=
2
2
2 26. 2 1
x xy x x
+ +
=+ +
V d 2: Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:3 21. 3 24 26y x x x = + + 4 22. 6 8 1y x x x = + +
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
4/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
8
Gii:3 21. 3 24 26y x x x = + +
*Hm s cho xc nh trn .
*Ta c : 2' 3 6 24y x x= +
24
' 0 3 6 24 0
2
xy x x
x
= = + =
=
*Bng xt du ca 'y :
x 4 2 + 'y 0 + 0
+ Trn khong ( )4;2 : ' 0y y> ng bin trn khong ( )4;2 ,
+ Trn mi khong ( ) ( ); 4 , 2; + : ' 0y y< nghch bin trn cc
khong ( ); 4 , ( )2; + .Hoc ta c th trnh by :
*Hm s cho xc nh trn .*Ta c : 2' 3 6 24y x x= +
24
' 0 3 6 24 02
xy x x
x
= = + =
=
*Bng bin thin :x 4 2 + 'y 0 + 0
y +
Vy, hm sng bin trn khong ( )4;2 , nghch bin trn cc khong
( ); 4 v ( )2; + .4 22. 6 8 1y x x x = + +
*Hm s cho xc nh trn .
*Ta c: 3 2' 4 12 8 4( 1) ( 2)y x x x x = + = +
22
' 0 4( 1) ( 2) 01
xy x x
x
= = + =
=
*Bng xt du:x 2 1 + 'y 0 + 0 +
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
5/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
9
Vy,hm sng bin trn khong ( 2; ) + v nghch bin trn khong
( ; 2) .
Nhn xt:* Ta thy ti 1x = th 0y = , nhng qua 'y khng i du.
* i vi hm bc bn 4 3 2y ax bx cx dx e = + + + + lun c t nht mt
khong ng bin v mt khong nghch bin. Do vy vi hm bc bnkhng thn iu trn .
Bi tp tng t:
Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:3 21. 3 2y x x= +
3 22. 3 3 2y x x x = + + +
4 213. 2 14
y x x= +
4 24. 2 3y x x= +
5 345. 85
y x x= + +
5 4 21 3 36. 2 25 4 2
y x x x x = +
7 6 577. 9 7 12
5
y x x x = + +
V d 3 : Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:21. 2y x x=
2 32. 3y x x=
23. 1y x x=
24. 1 2 3 3y x x x = + + +
Gii:21. 2y x x= .
*Hm s cho xc nh trn mi na khong ( ); 0 2; + .
*Ta c: ( ) ( )2
1' , ;0 2;
2
xy x
x x
= +
.
Hm s khng c o hm ti cc im 0, 2x x= = .Cch 1 :
+ Trn khong ( ); 0 : ' 0y < hm s nghch bin trn khong ( ); 0 ,
+ Trn khong ( )2; + : ' 0y > hm sng bin trn khong ( )2; + .Cch 2 :
Bng bin thin :
x 0 2 + 'y || || +
y
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
6/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
10
Vy , hm s nghch bin trn khong ( );0 v ng bin trn khong ( )2; +
2 32. 3y x x=
*Hm s cho xc nh trn na khong ( ;3] .
*Ta c: ( ) ( )2
2 3
3(2 )' , ;0 0;3
2 3
x xy x
x x
=
.
Hm s khng c o hm ti cc im 0, 3x x= = .
Suy ra, trn mi khong ( ); 0 v ( )0;3 : ' 0 2y x= = Bng bin thin:
x 0 2 3 + 'y || + 0 ||
y
Hm sng bin trn khong (0;2) , nghch bin trn cc khong ( ; 0) v
(2;3) .
23. 1y x x=
*Hm s cho xc nh trn on 1;1 .
*Ta c: ( )2
2
1 2' , 1;1
1
xy x
x
=
Hm s khng c o hm ti cc im 1, 1x x= = .
Trn khong ( )1;1 : 2' 0 2y x= =
Bng bin thin:x
1 2
2
2
2 1 +
'y || 0 + 0 ||
y
Hm sng bin trn khong2 2
;2 2
, nghch bin trn mi khong
21;
2
v2
;12
.
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
7/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
11
24. 1 2 3 3y x x x = + + +
*Hm s cho xc nh trn .
*Ta c:2
2 3' 1
3 3
xy
x x
+=
+ +
( )
2
22
3
2' 0 3 3 2 3 1
3 3 2 3
xy x x x x
x x x
= + + = + =
+ + = +
Bng bin thin :x 1 + 'y + 0
y
Hm sng bin trn khong ( ; 1) , nghch bin trn khong ( 1; ) + .
Bi tp tng t:
Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:
21. 2y x x=
22. 1 4 3y x x x = + +
33. 3 5y x=
3 24. 2y x x=
( ) 25. 4 3 6 1y x x= +
22 36.
3 2
x xy
x
+=
+
2
27.
3
xy
x x
+=
+
V d 4 :Xt chiu bin thin ca cc hm s sau: 2| 2 3 |y x x= Gii:
2
2
2
2 3 khi 1 3| 2 3 |
2 3 khi 1 3
x x x x y x x
x x x
= =
+ + < .
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
8/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
12
Bng bin thin:x 1 1 3 + 'y || + 0 || +
y
Hm sng bin trn mi khong( 1;1) v (3; )+ , nghch bin trn mi
khong ( ; 1) v (1;3) .
Bi tp tng t:
Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:21. 5 4y x x= +
22. 3 7 6 9y x x x = + + +
23. 1 2 5 7y x x x = + +
2 24. 7 10y x x x = + +
V d 5 :Xt chiu bin thin ca hm s sau: 2sin cos2y x x= + trn on 0;
.
Gii :
*Hm s cho xc nh trn on 0;
*Ta c: ( )' 2 cos 1 2 sin , 0;y x x x = .
Trn on 0; :
0;
cos 0' 01
sin2
x
xy
x
=
= =
5
2 6 6x x x
= = = .
Bng bin thin:x
0 6
2
5
6
'y + 0 0 + 0
y
Da vo bng bin thin suy ra : hm sng bin trn cc khong 0;6
v
5;
2 6
, nghch bin trn cc khong ;6 2
v5
;6
.
Bi tp tng t:
Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
9/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
13
1. sin3y x= trn khong 0;3
.
2.cotx
yx
= trn khong ( )0; .
3.
( )
1 1
sin 4 2 3 cos28 4y x x= trn khong
0; 2
.
4. 3 sin 3 cos6 3
y x x
= + +
trn on 0; .
V d 6: Chng minh rng hm s = +2sin cosy x xng bin trn on
0;
3v nghch bin trn on
;3
.
Gii :
*Hm s cho xc nh trn on 0;
*Ta c: ( ) ( )= ' sin 2 cos 1 , 0;y x x x
V ( )0; sin 0x x > nn trn ( )1
0; : ' 0 cos2 3
y x x
= = = .
+ Trn khong 0;3
: ' 0y > nn hm sng bin trn on
0;
3;
+ Trn khong ;3
: ' 0y < nn hm s nghch bin trn on
;3
.
Bi tp tng t:
1. Chng minh rng hm s ( ) ( ) ( )sin sin f x x x x x = ng bin trn
on 0;2
.
2. Chng minh rng hm s cos2 2 3y x x= + nghch bin trn .
3. Chng minh rng hm s t n2
xy a= ng bin trn cc khong ( )0; v
( );2 .
4. Chng minh rng hm s3
cos3 2
xy x= + ng bin trn khong 0;18
v
nghch bin trn khong ; .18 2
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
10/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
14
Dng 2 : Ty theo tham sm kho st tnh n iu ca hm s .
V d : Ty theo m kho st tnh n iu ca hm s:
( )3 2 3 21 1
1 13 2
y x m m x m x m = + + + +
Gii:* Hm s cho xc nh trn .
* Ta c ( )2 3' 1y x m m x m = + + v ( )2
2 1m m =
+ 0m = th 2' 0,y x x= v ' 0y = ch ti im 0x = . Hm sng
bin trn mi na khong ( ; 0 v )0; + . Do hm sng bin trn .
+ 1m = th ( )2
' 1 0,y x x= v ' 0y = ch ti im 1x = . Hm s
ng bin trn mi na khong ( ;1 v )1; + . Do hm sng bintrn .
+ 0, 1m m khi 2' 0x m
yx m
==
=.
Nu 0m < hoc 1m > th 2m m< Bng xt du 'y :
x m 2m + 'y + 0 0 +
Da vo bng xt du, suy ra hm sng bin trn cc khong ( );m v
( )2;m + , gim trn khong ( )2;m m .
Nu 0 1m< < th 2m m> Bng xt du 'y :
x 2m m + 'y + 0 0 +
Da vo bng xt du, suy ra hm sng bin trn cc khong ( )2;m v
( );m + , gim trn khong ( )2;m m .
Bi tp tluyn:
Ty theo m kho st tnh n iu ca hm s:1. 3 2 31 1 3
3 2y x mx m x m = + +
2. ( ) ( )3 21 11 1 2 33 2
y m x m x x m = + + +
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
11/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
15
Dng 3 : Hm sn iu trn .S dng nh l viu kin cn
Nu hm s ( )f x n iu tng trn th ( )' 0, f x x .Nu hm s ( )f x n iu gim trn th ( )' 0, f x x .V d 1 : Tm m cc hm s sau lun nghch bin trnmi khong xcnh .
3 21.
mx my
x m
+ =
+ ( )22 2 3 12.
1
x m x m y
x
+ + +=
Gii :
3 21.
mx my
x m
+ =
+
*Hm s cho xc nh trn khong ( ) ( ); ;m m + *Ta c :
( )
2
2
2 3' ,
m my x m
x m
+ =
+
.
Cch 1 :* Bng xt du 'y
m 3 1 + 'y + 0 0 +
Da vo bng xt du ta thy
Nu 3 1m < < th ' 0y < hm s nghch bin trn mi khong ( ); m ,
( );m + .Cch 2 :Hm s nghch bin trn tp xc nh khi :
( ) ( ) 2' 0, ; ; 2 3 0 3 1y x m m m m m < + + < < <
( )22 2 3 1 1 22. 2
1 1
x m x m my x m
x x
+ + + = = + +
*Hm s cho xc nh trn khong ( ) ( );1 1; + .*Ta c :
( )2
2 1' 2 , 1
1
my x
x
= +
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
12/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
16
+ 1
' 0, 12
m y x < , do hm s nghch bin trn mi khong ( );1 ,
( )1; + .
+ 1
2
m > khi phng trnh ' 0y = c hai nghim1 2
1x x< < hm sng
bin trn mi khong ( )1;1x v ( )21;x , trng hp ny khng tha .
Vy1
2m tha mn yu cu ca bi ton.
Bi tp tng t:
Tm m cc hm s sau lun nghch bin trnmi khong xc nh .2 7 11
1.1
x m my
x
+ =
( ) 21 2 32.
3
m x m m y
x m
+ + =
+
( ) 21 2 13.
1
m x xy
x
+ +=
+
( )2 2 2 14.
3
x m x m y
x
+ + =
V d 2 : Tm m cc hm s sau lun nghch bin trn .
( )3 21
1. 2 2 1 3 23
y x x m x m = + + + +
( )3
2 22. ( 2) ( 2) 8 13
xy m m x m x m = + + + +
Gii:
( )3 21
1. 2 2 1 3 23
y x x m x m = + + + +
* Hm s cho xc nh trn .
* Ta c : 2' 4 2 1y x x m = + + + v c ' 2 5m = +
* Bng xt du ' m 5
2
+
' 0 +
5
2m+ = th ( )=
2
' 2 0y x vi mi x v ' 0y = ch ti im = 2x
Do hm s nghch bin trn .
52
m+ < th < ' 0,y x . Do hm s nghch bin trn .
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
13/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
17
5
2m+ > th =' 0y c hai nghim ( )
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
14/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
18
a 2 2 + ' + 0 0 +
+Nu 2 2a < < th ' 0y > vi mi x . Hm sy ng bin trn .+Nu 2a = th ( )2' 2y x= + , ta c : ' 0 2, ' 0, 2y x y x = = > . Hmsyng bin trn mi na khong ( ; 2 v )2; + nn hm syngbin trn .+ Tng t nu 2a = . Hm syng bin trn .+Nu 2a < hoc 2a > th ' 0y = c hai nghim phn bit
1 2,x x . Gi s
1 2x x< . Khi hm s nghch bin trn khong ( )1 2;x x ,ng bin trn mi
khong ( )1;x v ( )2;x + . Do 2a < hoc 2a > khng tho mn yucu bi ton .Vy hm syng bin trn khi v ch khi 2 2a .
( ) ( )2 3 21
2. 1 1 3 53
y a x a x x = + + + +
* Hm s cho xc nh trn .
* Ta c : ( ) ( )2 2' 1 2 1 3y a x a x = + + + v c ( )2' 2 2a a = + +
Hm sy ng bin trn khi v ch khi ( )' 0, 1y x + Xt
2 1 0 1a a = =
31 ' 4 3 ' 0 1
4a y x y x a = = + =i khng tho yu cu bi
ton. 1 ' 3 0 1a y x a = = > = i tho mn yu cu bi ton.+ Xt
2 1 0 1a a * Bng xt du '
a 1 1 2 + ' 0 + 0
+ Nu 1 2a a< > th ' 0y > vi mi x . Hm syng bin trn .
+ Nu 2a = th ( )2
' 3 1y x= + , ta c : ' 0 1, ' 0, 1y x y x = = > . Hm
syng bin trn mi na khong ( ); 1 ` 1;va + nn hm syng bin trn .
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
15/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
19
+ Nu 1 2, 1a a < < th ' 0y = c hai nghim phn bit1 2,x x . Gi s
1 2x x< . Khi hm s nghch bin trn khong ( )1 2;x x ,ng bin trn mi
khong ( )1;x v ( )2;x + . Do 1 2, 1a a < < khng tho mn yu cubi ton .
Do hm sy ng bin trn khi v ch khi 1 2a a< .Vy vi 1 2a th hm sy ng bin trn .
Bi tp tng t:
Tm m cc hm s sau lun ng bin trnmi khong xc nh .
( )3 2 21
1. 3 13 2
my x x m x = +
( )3
22. 2 33
xy mx m x = + + +
( ) ( )3
23. 2 1 4 1
3
xy m m x x = + +
( ) ( ) ( )3
24. 2 2 3 5 6 23
xy m m x m x = + +
Ch :Phng php:
* Hm s ( , )y f x m = tng trn ' 0 ' 0x
y x min y
.
* Hm s ( , )y f x m = gim trn ' 0 ' 0x
y x max y
.
Ch :
1) Nu2
'y ax bx c = + + th
*
0
0' 0
0
0
a b
cy x
a
= =
>
*
0
0' 0
0
0
a b
cy x
a
= =
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
16/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
20
2) Hm ng bin trn th n phi xc nh trn .
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
17/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
20
Dng 4 : Hm sn iu trn tp con ca .
Phng php:
* Hm s ( , )y f x m = tng x I ' 0 min ' 0x I
y x I y
.
* Hm s ( , )y f x m = gim ' 0 max ' 0x I
x I y x I y
.
V d 1 : Tm m cc hm s sau
1. 4mxyx m
+=
+lun nghch bin khong ( );1 .
2. ( )3 23 1 4y x x m x m = + + + + nghch bin trn khong ( )1;1 .Gii :
1.4mx
yx m
+=
+lun nghch bin khong ( );1 .
*Hm s cho xc nh trn khong ( );1 .*Ta c
( )
2
2
4' ,
my x m
x m
=
+
Hm s nghch bin trn khong ( );1 khi v ch khi( )
( )' 0, ;1
;1
y x
m
<
( )
2 4 0 2 2 2 22 1
1 1;1
m m mm
m mm
< < < <
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
18/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
21
x 1 1
( )'g x
( )g x 2
10
Vy 10m tho yu cu bi ton .
Cch 2 :
( )'' 6 6 f x x = +
Nghim ca phng trnh ( )'' 0f x = l 1 1x = < . Do , hm s
cho nghch bin trn khong ( )1;1 khi v ch khi ( )1
lim 10x
m g x
= .
Vy 10m tho yu cu bi ton .
Bi tp tluyn:
Tm m cc hm s sau:
1.1mx
yx m
=
lun nghch bin khong ( )2; + .
2.( )
2
2 3
x my
m x m
=
+ lun nghch bin khong ( )1;2 .
3.2 2x m
yx m
=
lun nghch bin khong ( );0 .
4. ( )21
3
m x my
x m
+=
+lun nghch bin khong ( )0;1 .
V d 2 : Tm m cc hm s sau
1. 3 22 2 1y x x mx = + ng bin trn khong ( )1; + .2. 3 2 3 2y mx x x m = + + ng bin trn khong ( )3;0 .3. ( ) ( )3 21 2 1 1
3y mx m x m x m = + + + ng bin trn khong ( )2; + .
Gii :
1. 3 22 2 1y x x mx = + ng bin trn khong ( )1; + .* Hm s cho xc nh trn khong ( )1; + .*Ta c : 2' 6 4y x x m = +
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
19/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
22
Hm s cho ng bin trn khong ( )1; + khi v ch khi
( )' 0, 1;y x + ( ) 26 4 , 1g x x x m x = >
Xt hm s ( ) 26 4g x x x = lin tc trn khong ( )1; + , ta c
( ) ( )' 12 4 0, 1g x x x g x = > >
ng bin trn kho
ng ( )1;
+
v ( ) ( ) ( )21 1
lim lim 6 4 2, limxx x
g x x x g x + + +
= = = +
*Bng bin thin.x 1 +
( )'g x +
( )g x +
2
Da vo bng bin thin suy ra 2 2m m
2. 3 2 3 2y mx x x m = + + ng bin trn khong ( )3;0 .*Hm s cho xc nh trn khong ( )3;0 .*Ta c : 2' 3 2 3y mx x = + Hm s cho ng bin trn khong ( )3;0 khi v ch khi ' 0,y
( )3;0x .
Hay ( ) ( )2 22 3
3 2 3 0, 3;0 , 3;03
xmx x x m x
x
+
Xt hm s ( ) 22 3
3
xg x
x
= lin tc trn khong ( )3;0 , ta c
( ) ( ) ( )2
4
6 18' 0, 3;0
9
x xg x x g x
x
+= < nghch bin trn khong ( )3;0
v ( ) ( )3 0
4lim , lim
27x xg x g x
+
= =
*Bng bin thin.x 3 0
( )'g x
( )g x 4
27
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
20/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
23
Da vo bng bin thin suy ra4
27m
3. ( ) ( )3 21 2 1 13
y mx m x m x m = + + + ng bin trn khong ( )2; + .
*Hm s cho xc nh trn khong ( )2;+ .*Ta c : ( )2' 4 1 1y mx m x m = + + Hm sng bin trn khong ( )2; + khi v ch khi
( ) ( ) ( )2' 0, 2; 4 1 1 0, 2;y x mx m x m x + + + +
( ) ( ) ( )2 24 1
4 1 4 1, 2; , 2;4 1
xx x m x x m x
x x
+ + + + + +
+ +
Xt hm s ( ) ( )24 1
, 2;4 1
xg x x
x x
+= +
+ +
( ) ( )( )
( ) ( )22
2 2 1' 0, 2;4 1
x xg x x g x
x x
+ = < + + +
nghch bin trn khong
( )2; + v ( ) ( )2
9lim , lim 0
13 xxg x g x
+ +
= =
Bng bin thin.x 2 +
( )'g x
( )g x
9
13
0
Vy9
13m tho yu cu bi ton .
Bi tp tluyn:
Tm m cc hm s sau:
1.( )2 1 12
mx m x y
x m
+ + =
ng bin trn khong ( )1; + .
2. ( ) ( ) ( )3 2 2
2 7 7 2 1 2 3y x mx m m x m m = + + ng bin trn
khong ( )2; + .
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
21/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
24
3.3 21 ( 1) 3( 2) 1
3y mx m x m x = + + ng bin trn khong (2; )+ .
V d 3 : Tm m cc hm s sau :
1. 2 6 2
2
mx xy
x
+ =
+nghch bin trn na khong )2; + .
2. 3 2 2( 1) (2 3 2) (2 1)y x m x m m x m m = + + + ng bin trn na
khong )1; + .Gii :
1. 2 6 2
2
mx xy
x
+ =
+nghch bin trn na khong )2; + .
*Hm s cho xc nh trn na khong )2; + *Ta c 2 2' 3 2( 1) (2 3 2)y x m x m m = + + Hm ng bin trn na khong )2; + . )' 0, 2;y x +
)2 2( ) 3 2( 1) (2 3 2) 0, 2; f x x m x m m x = + + +
V tam thc ( )f x c 2' 7 7 7 0m m m = + > nn ( )f x c hai nghim
1 2
1 ' 1 ';
3 3
m mx x
+ + + = = .
V1 2
x x< nn 1
2
( )x x
f xx x
.
Do ) 2( ) 0 2; 2 ' 5 f x x x m +
2 2
5 5 32
2' (5 ) 2 6 0
m mm
m m m
+
.
2. 3 2 2( 1) (2 3 2) (2 1)y x m x m m x m m = + + + ng bin trn na
khong )1; + .
*Hm s cho xc nh trn na khong )1; + *Ta c 2
2
4 14'
( 2)
mx mx y
x
+ +=
+
Hm nghch bin trn na khong [1; )+ 2( ) 4 14 0 f x mx mx = + + ,
) ( )1; *x + .
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
22/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
25
Cch 1: Dng tam thc bc hai
Nu 0m = khi ( )* khng tha mn.Nu 0m . Khi ( )f x c 24 14m m = Bng xt du m 0
72
+
' + 0 0 +
Nu 702
m< < th ( ) 0 f x x > , nu ( )f x c hai nghim1 2,x x th
( ) 0f x 1 2
( ; )x x x nn ( )* khng tha mn.
Nu 0m < hoc 72
m > . Khi ( ) 0f x = c hai nghim
2 2
1 2
2 4 14 2 4 14;
m m m m m m x x
m m
+ =
V 0m < hoc7
2m > 1
1 22
( ) 0x x
x x f x x x
<
Do ) 22( ) 0 1; 1 3 4 14 f x x x m m m +
2
0 14
55 14 0
mm
m m
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
23/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
26
* Ta c : 2' 3 6y x x m = + + c ' 9 3m = i Nu 3m th ' 0,y x , khi hm s lun ng bin trn , do
3m khng tho yu cu bi ton .
i Nu 3m < , khi ' 0y = c hai nghim phn bit ( )1 2 1 2,x x x x < v hm s
nghch bi
n trong
on 1 2;x x
v
i
di 2 1l x x=
Theo Vi-t, ta c :1 2 1 2
2,3
mx x x x + = =
Hm s nghch bin trn on c di bng 1 1l =
( ) ( )2 2
2 1 1 2 1 2
4 91 4 1 4 1
3 4x x x x x x m m = + = = = .
Bi tp tng t:
1. Tm tt c cc tham sm hm s 3 2 23 1y x m x x m = + + nghchbin trn on c di bng 1?.
2. Tm tt c cc tham sm hm s 3 2 2 3 5y x m x mx m = + + + + ngbin trn on c di bng 3 ?.
V d 5: Tm m hm s cosy x m x = + ng bin trn .Gii:
*Hm s cho xc nh trn .* Ta c ' 1 siny m x= .Cch 1: Hm ng bin trn
' 0, 1 sin 0, sin 1, (1)y x m x x m x x
* 0m = th (1) lun ng
* 0m > th1 1
(1) sin 1 0 1x x mm m
< .
* 0m < th1 1
(1) sin 1 1 0x x R m m m
< .
Vy 1 1m l nhng gi tr cn tm.
Cch 2: Hm ng bin trn ' 0y x
1 0min ' min{1 ;1 } 0 1 1
1 0
my m m m
m
= +
+
.
Bi tp tluyn:
1. Tm m hm s ( )1 cosy x m m x = + nghch bin trn .2. Tm m hm s .sin cosy x x m x = + ng bin trn .
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
24/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
27
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
25/45
27
Dng 5 : Sdng tnh n iu ca hm s CM bt ng thc.
a bt ng thc v dng ( ) ( ), ;f x M x a b .Xt hm s ( ) ( ), ;y f x x a b= . Lp bng bin thin ca hm s trn khong ( );a b .Da vo bng bin thin v kt lun.V d 1 : Vi 0;
2x
.Chng minh rng :
1. sin t n 2x a x x + > 2 sin2. 1
x
x< <
Gii :1. sin t n 2x a x x + >
*Xt hm s ( ) sin t n 2 f x x a x x = + lin tc trn na khong 0;2
.
*Ta c : ( ) 22 21 1' cos 2 cos 2 0, 0; 2cos cos f x x x x x x
= + > + >
( )f x l hm sng bin trn 0;2
v ( ) ( )0 , f x f > 0;
2x
hay sin t n 2 , 0;2
x a x x x
+ >
(pcm).
T bi ton trn ta c bi ton sau : Chng minh rng tam gic ABC c bagc nhn th sin sin sin tan tan tan 2A B C A B C + + + + + >
2 sin2. 1xx
< <
*Vi 0x > th sin 1xx
< (xem v d 2 )
*Xt hm s ( ) sin xf xx
= lin tc trn na khong 0;2
.
*Ta c ( ) 2.cos sin' , 0; 2x x x
f x x x
=
.
*Xt hm s ( ) . cos sing x x x x = lin trc trn on 0; 2
v c
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
26/45
28
( ) ( )' . sin 0, 0;2
g x x x x g x
= <
lin tc v nghch bin trn on
0;2
v ta c ( ) ( )0 0, 0;2
g x g x
< =
*T suy ra ( )( )
( )2'
' 0, 0; 2
g x
f x x f x x
= <
lin tc v nghch
bin trn na khong 0;2
, ta c ( )2
, 0;2 2
f x f x
> =
.
Bi tp tng t:
Chng minh rng vi mi 0;2
x
ta lun c:
1. tan x x> 3
2. tan3
xx x> +
3. 2sin tan 3x x x+ >
34.
2 cotsin
x
xx
2 4
3. cos 1 , 0;2 24 2
x xx x
< +
3sin
4. cos , 0;2
xx x
x
>
.
Gii :
1. sin , 0;2
x x x
*Xt hm s ( ) sin f x x x = lin tc trn on 0;2
x
*Ta c: '( ) cos 1 0 , 0;2
f x x x
=
( )f x l hm nghch bin trn
on 0;2
.
Suy ra ( ) (0) 0 sin 0;2
f x f x x x
=
(pcm).
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
27/45
29
3
2. sin , 0;3! 2
xx x x
>
*Xt hm s 3( ) sin6
x f x x x = + lin tc trn na khong 0;
2x
.
*Ta c: 2'( ) cos 1 "( ) sin 0 0;2 2
x f x x f x x x x = + = +
(theo
cu 1)
'( ) '(0) 0 0; ( ) (0) 0 0;2 2
f x f x f x f x
= =
3
sin , 0;3! 2
xx x x
>
(pcm).
2 4
3. cos 1 , 0;
2 24 2
x xx x
< +
*Xt hm s 2 4( ) cos 12 24
x xg x x= + lin tc trn na khong 0;
2x
.
*Ta c: 3'( ) sin 0 0;6 2
xg x x x x
= +
(theo cu
2) ( ) (0) 0 0;2
g x g x
=
2 4
cos 1 , 0;2 24 2
x x
x x
< + (pcm).
3sin
4. cos , 0;2
xx x
x
>
.
Theo kt qu cu 2, ta c:3
sin , 0;6 2
xx x x
>
332 2 2 4 6sin sin1 1 1
6 6 2 12 216
x x x x x x x
x x
> > = +
3 2 4 4 2sin1 (1 )
2 24 24 9
x x x x x
x
> + +
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
28/45
30
V
32 2 4sin0; 1 0 1
2 9 2 24
x x x x x
x
> > +
Mt khc, theo cu 3:2 4
1 cos , 0;2 24 2
x xx x
+ >
Suy ra3sin
cos , 0;2
xx x
x
>
(pcm).
Nhn xt: Ta csin
0 sin 0 1 (0; )2
xx x x
x
< < < < nn
3sin sin
3x x
x x
. Do , ta c kt qu sau
Chng minh rng: vi 3 , ta lun c:sin
cos 0;2
xx x
x
.
Bi tp tng t:Chng minh rng :
2 2 4
1. 1 cos 1 , 02 2 24
x x xx x < < +
2
1 12. sin 1 , 0
6x x
x x> >
V d 3 : Chng minh rng2 2 2
1 1 41 , 0;
2sinx
x x
< +
Gii :
*
Xt hm s 2 2
1 1
( ) sinf x x x=
lin tc trn n
a kho
ng 0; 2
x
.
*Ta c: 3 33 3 3 3
2 cos 2 2( cos sin )'( )
sin sin
x x x x f x
x x x x
+= + = .
Theo kt qu cu 4 - v d 2 , ta c:3
sincos , 0;
2
xx x
x
>
3 3cos sin 0 , 0; '( ) 0 , 0;2 2
x x x x f x x
+ > >
24( ) 1 , 0;2 2 f x f x
=
Do vy:2 2 2
1 1 41 , 0;
2sinx
x x
< +
(pcm).
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
29/45
31
Bi tp tng t:
1. Chng minh rng : ( )22
4sin
xx x
< vi mi 0;2
x
.
2. Chng minh rng : ( )22sin 412x
x x x
> + vi mi 0;2
x
.
V d 4 : Vi 02
x
< . Chng minh rng3
12.sin t n 22 2 2
xx a x
+
+ >
Gii :
*Ta c:1
sin t n2.sin t n 2 sin t n 22 2 2. 2 .2 2.2
x a xx a x x a x
+
+ =
Ta chng minh:
1 3sin t n
2 2 1 32 2 sin t n2 2
xx a x
x a x x +
+ 0;2
x
.
*Xt hm s( )
1 3sin t n
2 2
x f x x a x = + lin tc trn na khong 0;
2
.
*Ta c: ( ) 3 22 2
1 3 2 cos 3 cos 1' cos
22.cos 2cos
x x f x x
x x
+= + =
2
2
(cos 1) (2cos 1)0 , 0;
22cos
x xx
x
+=
.
( )f x ng bin trn
[0; )2
1 3( ) (0) 0 sin tan
2 2 f x f x x x = + , 0;
2x
(pcm).
V d 5 : Chng minh bt ng thc sau vi mi s t nhin 1n >
1 1 2n n
n nn n
n n+ + <
Gii :
*t ( )0;1 , *n nx n Nn
= .
*Bt ng thc cn chng minh l: ( )1 1 2, 0;1n nx x x+ + < *Xt hm ( ) 1 1 , [0;1)n n f x x x x = + +
( )( ) ( )
( )1 1
1 1 1' 0, 0;1
1 1n n
n n
f x x n
x x
= < +
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
30/45
32
Vy ( )f x gim trn ( )0;1 nn ( ) ( ) ( )0 2, 0;1 f x f x < = .
V d 6:
1.Cho 0x y z .Chng minh rng : x z y x y z z y x y z x
+ + + +
2. Cho , , 0x y z > .Chng minh rng:4 4 4 2 2 2 2 2 2( ) ( ) ( ) ( )x y z xyz x y z xy x y yz y z zx z x + + + + + + + + + +
Gii :
1Cho 0x y z .Chng minh rng : x z y x y z z y x y z x
+ + + +
0x y z
*Xt hm s : ( ) x z y x y z f xz y x y z x
= + + + +
.
*Ta c: 2 2 21 1 1 1
'( ) ( ) ( ) ( )( ) 0, 0
y z
f x y z x z y yz x x x= =
( )f x l hm sng bin 0x ( ) ( ) 0 f x f y = pcm.
2. Cho , , 0x y z > Chng minh rng:4 4 4 2 2 2 2 2 2( ) ( ) ( ) ( )x y z xyz x y z xy x y yz y z zx z x + + + + + + + + + + .
Khng mt tnh tng qut ta gi s: 0x y z > .*Xt hm s
4 4 4 2 2 2 2 2 2( ) ( ) ( ) ( ) ( ) f x x y z xyz x y z xy x y yz y z zx z x = + + + + + + + +
*Ta c 3 2 3 3'( ) 4 3 ( ) ( ) ( ) f x x x y z xyz yz x y z y z = + + + + + + 2"( ) 12 6 ( ) 2 f x x x y z yz = + +
"( ) 0f x > (do x y z ) 2 3 2'( ) '( ) ( ) 0f x f y z y z z y z = = nn
( )f x l hm sng
bin. 4 3 2 2 2 2( ) ( ) 2 ( ) 0f x f y z z y y z z z y = + = pcm.
V d 7:
1. Cho , , 0a b c > . Chng minh rng: 32
a b c
a b b c c a + +
+ + +.
2. Cho 0 a b c< . Chng minh rng:22 2 2 ( )
3( )
a b c c a
b c c a a b a c a
+ + +
+ + + +.
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
31/45
33
Gii :
1.Cho , , 0a b c > . Chng minh rng: 32
a b c
a b b c c a + +
+ + +
*t , , 1b c ax y z xyz a b c
= = = = v bt ng thc cho
1 1 1 31 1 1 2x y z + +
+ + +.
*Gi s 1 1z xy nn c: 1 1 2 21 1 1 1
z
x y xy z+ =
+ + + +
2
1 1 1 2 1 2 1( )
1 1 1 1 11 1
z tf t
x y z z t z t + + + = + =
+ + + + ++ +
vi
1t z=
*Ta c:2 2 2 2 2
2 2 2(1 )'( ) 0
(1 ) (1 ) (1 )
t tf t
t t t
=
+ + +
3( ) (1) , 1
2 f t f t = pcm.
2. Cho 0 a b c< . Chng minh rng: 22 2 2 ( )3( )
a b c c a
b c c a a b a c a
+ + +
+ + + +
*t , ,1b c x xa a
= = . Khi bt ng thc cn chng minh tr
thnh22 2 2 4
1 1 1
x x x
x x x
+ ++ +
+ + + +
2 1 2 ( 1)1 (2 2 )1
x x xx x
x
+ + + + + +
+ +
*Xt hm s 2 1 2 ( 1)( ) 1 (2 2 ), 11
x x x f x x x x
x
+ += + + + +
+ +
*Ta c:2
2(2 1) 1'( ) 2 1 2
1 ( )
x f x x
x
+ = +
+ +
2
2 +1 2'( ) ( 1) 0, 1
+1( )
x f x x
x
=
+
Nh vy hm ( )f x l ng bin do 2
1( ) ( ) 3 3 f x f
= +
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
32/45
34
Nhng 32 2 2
1 1 1'( ) 2 3 3 3 . . 3 0f
= + = + + =
( ) ( ) (1) 0 f x f f = pcm.
Bi tp tluyn:
1.Cho hm s ( ) 2 sin t n 3 f x x a x x = +
)a Chng minh rng hm sng bin trn na khong 0;2
.
)b Chng minh rng 2 sin t n 3x a x x + > vi mi 0;2
x
.
2.
)a Chng minh rng t na x x> vi mi 0;2
x
.
)b Chng minh rng3
t n3
xa x x> + vi mi 0;
2x
.
3.
Cho hm s ( )4
t n f x x a x
= vi mi 0;4
x
)a Xt chiu bin thin ca hm s trn on 0;4
.
)b T
suy ra r
ng
4
t nx a x
v
i mi 0; 4
x
.
4.Chng minh rng cc bt ng thc sau :)a sinx x< vi mi 0x >
)b sinx x> vi mi 0x <
)c 2
cos 12
xx > vi mi 0x
)d3
sin6
xx x> vi mi 0x >
)e3
sin6
xx x< vi mi 0x <
)f sin t n 2x a x x + > vi mi 0;2
x
.
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
33/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
35
Dng 6 : Dng n iu hm s gii v bin lun phng trnh vbt phng trnh .
Ch 1 :
Nu hm s ( )y f x= lun n iu nghim cch trn D ( hoc lun ng bin
hoc lun nghch bin trn D) th s nghim ca phng trnh : ( ) f x k = s
khng nhiu hn mt v ( ) ( ) f x f y = khi v ch khi x y= .Ch 2:
Nu hm s ( )y f x= lun n iu nghim cch trn D ( hoc lun ng
bin hoc lun nghch bin trn D ) v hm s ( )y g x= lun n iu nghimngoc ( hoc lun ng bin hoc lun nghch bin ) trn D, th s nghim trn
D ca phng trnh ( ) ( ) f x g x = khng nhiu hn mt.
Nu hm s ( )y f x= c o hm n cp n trn Dv phng trnh( )( ) 0kf x = c m nghim, khi phng trnh ( 1)( ) 0kf x = c nhiu nht l
1m + nghim.
V d 1 : Gii cc phng trnh
1. 2 23 (2 9 3) (4 2)( 1 1) 0x x x x x + + + + + + + =
2.3
3 2 24 5 6 7 9 4x x x x x + = +
Gii :
1. 2 23 (2 9 3) (4 2)( 1 1) 0 (1)x x x x x + + + + + + + = Phng trnh ( ) 2 2(1) 3 (2 ( 3 ) 3) (2 1)(2 (2 1) 3) (2)x x x x + + = + + + + t 3 , 2 1, , 0u x v x u v = = + >
Phng trnh 2 2(1) (2 3) (2 3) (3)u u v v + + = + +
*Xt hm s 4 2( ) 2 3 f t t t t = + + lin tc trn khong ( )0; + *Ta c ( )3
4 2
2 3'( ) 2 0, 0
3
t t f t t f t
t t
+= + > >
+
ng bin trn khong
( )0; + .
Khi phng trnh1
(3) ( ) ( ) 3 2 15
f u f v u v x x x = = = + =
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
34/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
36
Vy1
5x = l nghim duy nht ca phng trnh.
2.3
3 2 24 5 6 7 9 4x x x x x + = + .
t y =3
27 9 4y x x= + . Khi phng trnh cho
3 2
2 34 5 6
7 9 4x x x y
x x y + =
+ =
( ) ( )( )
3 23 2
33 3 2 3
4 5 64 5 6
3 4 2 1 1 *
x x x y x x x y I
y y x x x y y x x
+ = + =
+ = + + + + = + + +
( )* c dng ( ) ( ) ( )1 f y f x a = +
* Xt hm ( ) 3 , f t t t t = + *V ( ) 2' 3 1 0, f t t t = + > nn hm sng bin trn tp s thc .Khi ( ) 1a y x = +
H ( )( )3 2 3 24 5 6 4 6 5 0 * *
1 1
x x x y x x xI
y x y x
+ = + =
= + = +
Gii phng trnh ( )* * ta c tp nghim :1 5 1 5
5, ,2 2
S +
=
.
V d 2 : Chng minh rng phng trnh: =22 2 11x x c nghim duy nhtGii :
Cch 1 :
Xt hm s 22 2y x x= lin tc trn na khong ) +2; .
Ta c:( )
( )
= > +
5 8' 0, 2;
2
x xy x
x ( )2lim lim 2 2
x xy x x
+ +
= = +
Bng bin thin :x 2 +
'y +
y +
0
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
35/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
37
Da vo bng bin thin ta thy th ca hm s 22 2y x x= lun ct
ng thng 11y = ti duy nht mt im. Do phng trnh
=22 2 11x x c nghim duy nht .
Cch 2:
Xt hm s ( ) 22 2 11y f x x x = = lin tc trn na khong ) +2; .
Ta c ( ) ( )2 11, 3 7f f= = . V ( ) ( ) ( )2 . 3 77 0 0 f f f x = < = c t nht
mt nghim trong khong ( )2;3 .
( )( )
( ) ( )5 8
' 0, 2;2
x x f x x f x
x
= > +
lin tc v ng bin trn khong
( )2;3 .
Vy phng trnh cho c nghim duy nht thuc khong ( )2;3 .
V d 3 : Gii bt phng trnh sau : 5 1 3 4x x + + Gii :
iu kin :1
5x
*Xt hm s ( ) 5 1 3 f x x x = + + lin tc trn na khong 1 ;5
+
*Ta c : ( )5 1 1'( ) 0 ,52 5 1 2 1
f x x f x x x
= + > >
l hm s ng bin trn na khong 1 ;5
+
v (1) 4f = , khi bt phng
trnh cho ( ) (1) 1. f x f x
Vy bt phng trnh cho c nghim l 1x .
V d 4 : Gii bt phng trnh sau5
3 3 2 2 62 1
x xx
+
Gii :
iu kin:1 3
2 2x<
*Bt phng trnh cho 53 3 2 2 6 ( ) ( ) (*)2 1
x x f x g x x
+ +
*Xt hm s 5( ) 3 3 22 1
f x x x
= +
lin tc trn na khong1 3;
2 2
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
36/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
38
*Ta c :3
3 5 1 3'( ) 0, ; ( )
2 23 2 ( 2 1) f x x f x
x x
= <
l hm
nghch bin trn na on1 3;
2 2
.
Hm s ( ) 2 6g x x= + l hm ng bin trn v (1) (1) 8f g= = i Nu 1 ( ) (1) 8 (1) ( ) (*)x f x f g g x > < = = < ng
i Nu 1 ( ) (1) 8 (1) ( ) (*)x f x f g g x < > = = > v nghim.
Vy nghim ca bt phng trnh cho l:3
12
x .
V d 5 : Gii bt phng trnh sau
( 2)(2 1) 3 6 4 ( 6)(2 1) 3 2x x x x x x + + + + +
Gii :
iu kin:1
2
x .
Bt phng trnh cho ( )( 2 6)( 2 1 3) 4 *x x x + + +
i Nu 2 1 3 0 5 (*)x x lun ng.i Nu 5x >
*Xt hm s ( ) ( 2 6)( 2 1 3) f x x x x = + + + lin tc trn khong( )5;+ *Ta c:
1 1 2 6'( ) ( )( 2 1 3) 0, 5
2 2 2 6 2 1
x x f x x x
x x x
+ + += + + > >
+ +
( )f x ng bin trn khong ( )5;+ v (7) 4f = , do
( )* ( ) (7) 7 f x f x .
Vy nghim ca bt phng trnh cho l:1
72
x .
V d 6 : Gii bt phng trnh sau 3 22 3 6 16 2 3 4x x x x + + + < + Gii :
iu kin:
3 22 3 6 16 0
2 4.4 0
x x x
xx
+ + +
.
Bt phng trnh cho
( )3 22 3 6 16 4 2 3 ( ) 2 3 *x x x x f x + + + < <
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
37/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
39
*Xt hm s 3 2( ) 2 3 6 16 4 f x x x x x = + + + lin tc trn on2;4 .
*Ta c: ( )23 2
3( 1) 1'( ) 0, 2;4
2 42 3 6 16
x x f x x
xx x x
+ += + >
+ + +
( )f x
ng bin trn na khong ( )2;4 v (1) 2 3f = , do
( )* ( ) (1) 1 f x f x < < .Vy nghim ca bt phng trnh cho l: 2 1x < .
V d 7 : Chng minh rng 4 1 0 ,x x x + > Gii :
*Xt hm s 4( ) 1 f x x x = + lin tc trn .*Ta c 3'( ) 4 1 f x x = v
3
1'( ) 0
4
f x x = = .
*V '( )f x i du t m sang dng khi x qua3
1
4, do
3 3 3
1 1 1min ( ) ( ) 1 0
4 4 4 4 f x f = = + >
Vy ( ) 0 , f x x > .
V d 8 : Chng minh rng phng trnh : 52
2009 0
2
xx
x
+ =
c
ng hai nghim dng phn bit. Gii :
*iu kin: 2x > (do 0x > ).*Xt hm s : 5
2
( ) 2009
2
x f x x
x
= +
vi 2x > .
*Ta c 42 3
1'( ) 5
( 2)
f x x
x
=
3
2 5
3"( ) 20 0 , 2
( 2)
x f x x x
x
= + > >
'( ) 0f x = c nhiu nht mt nghim ( ) 0f x = c nhiu nht l hainghim.
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
38/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
40
M:
2
lim ( ) , ( 3) 0, lim ( ) ( ) 0x
x
f x f f x f x + +
= + < = + = c hai nghim
( )1 2; 3x v 2 3x > .V d 9 : Gii h phng trnh
1. 2 3 4 4 (1)
2 3 4 4 (2)
x y
y x
+ + =+ + =
2.( )( )
3
3
2 1
2 2
x x y
y y x
+ =
+ =
3.
3 3
6 6
3 3 (1)
1 (2)
x x y y
x y
=
+ =
Gii :
1.2 3 4 4 (1)
2 3 4 4 (2)
x y
y x
+ + =
+ + =
iu kin:
34
23
42
x
y
.
Cch 1:
Tr(1) v (2) ta c:
( )2 3 4 2 3 4 3x x y y + = + *Xt hm s
( ) 2 3 4 f t t t = + lin tc trn on
3
; 42
.
*Ta c:/ 1 1 3( ) 0, ; 4
22 3 2 4 f x t
t t
= + >
+ (3) ( ) ( )f x f y x y = = .
Thay x y= vo (1) ,ta c:
2 3 4 4 7 2 (2 3)(4 ) 16x x x x x + + = + + + =
22
39 02 2 5 12 9 11
9 38 33 0 9
xxx x x
x x x
= + + =
+ = =
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
39/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
41
Vy h phng trnh c 2 nghim phn bit
113
9,3 11
9
xx
yy
==
= =
.
Cch 2:
Tr(1) v (2) ta c:
( ) ( )2 3 2 3 4 4 0x y y x + + + =
(2 3) (2 3) (4 ) (4 )0
2 3 2 3 4 4
x y y x
x y y x
+ + + =
+ + + +
( )2 1
( ) 0 *2 3 2 3 4 4
x yx y y x
+ =
+ + + + .
V2 1
02 3 2 3 4 4x y y x
+ >
+ + + +
nn ( )* x y =
Thay x y= vo (1) ,ta c:
2 3 4 4 7 2 (2 3)(4 ) 16x x x x x + + = + + + =
22
39 02 2 5 12 9 11
9 38 33 09
xxx x x
x x x
= + + = + = =
Vy h phng trnh c 2 nghim phn bit
113
9,3 11
9
xx
yy
==
= =
.
2.( )( )
3
3
2 1
2 2
x x y
y y x
+ =
+ =
Cch 1 :
*Xt hm s 3 2/( ) 2 ( ) 3 2 0, f t t t f t t t = + = + > .*H phng trnh trthnh ( ) (1)
( ) (2)
f x y
f y x
=
=.
+ Nu ( ) ( )x y f x f y y x > > > (do (1)v (2)dn n mu thun).
+ Nu ( ) ( )x y f x f y y x < < < (mu thun).
Suy ra x y= , th vo h ta c
( )3 2 20 1 0 0 1 0.x x x x x v x + = + = = + >
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
40/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
42
Vy h c nghim duy nht0
0
x
y
=
=.
Cch 2:Tr(1) v (2) ta c:
3 3 2 23 3 0 ( )( 3) 0x y x y x y x y xy + = + + + = 2 23
( ) 3 02 4
y yx y x x y
+ + + = =
Thx y= vo (1) v (2) ta c: ( )3 20 1 0 0x x x x x + = + = =
Vy h phng trnh c nghim duy nht0
0
x
y
=
=.
3.
3 3
6 6
3 3 (1)
1 (2)
x x y y
x y
=
+ =
T(1) v (2) suy ra 1 , 1x y
(1) ( ) ( ) (*)f x f y =
*Xt hm s 3( ) 3 f t t t = lin tc trn on [ 1;1] , ta c( )2'( ) 3( 1) 0 [ 1;1] f t t t f t = nghch bin trn on [ 1;1]
*Do : (*) x y = thay vo (2) ta c nghim ca h l:
6
1
2x y= = .
V d 10 : Gii h phng trnh
1.2
1 1(1)
2 1 0 (2)
x yx y
x xy
=
=
2.3
1 1(1)
2 1 (2)
x yx y
y x
=
= +
Gii :
1.2
1 1(1)
2 1 0 (2)
x yx y
x xy
=
=
iu kin: 0, 0x y . Ta c:
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
41/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
43
1(1) ( ) 1 0 1
.
y x
x yxy y
x
= + = =
i y x= phng trnh 2(2) 1 0 1x x = = .
i 1
y x= phng trnh (2)v nghim.
Vy h phng trnh c 2 nghim phn bit1 1;
1 1
x x
y y
= =
= = .
Bnh lun:
Cch gii sau y sai:2
1 1(1)
2 1 0 (2)
x yx y
x xy
=
=
.
iu kin: 0, 0x y .*Xt hm s
2
/1 1( ) , \ {0} ( ) 1 0, \ {0} f t t t f t t t t
= = + > .
Suy ra (1) ( ) ( ) f x f y x y = = !
Sai do hm s ( )f t n iu trn 2 khong ri nhau (c th
( ) ( )1 1 0f f = = ).
2.3
1 1(1)
2 1 (2)
x yx y
y x
=
= +
Cch 1:iu kin: 0, 0.x y
1(1) 0 ( ) 1 0 1
.
x yx y
x y x y xy xy y
x
= + = + = =
i x y= phng trnh (2)1
1 5.
2
x
x
=
=
i 1
y x= phng trnh (2) 4 2 0.x x + + =
Xt hm s 4 / 33
1( ) 2 ( ) 4 1 0 .
4 f x x x f x x x
= + + = + = =
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
42/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
44
3 3
1 32 0, lim lim
4 4 4 x xf
+
= > = = +
4( ) 0, 2 0 f x x x x > + + = v nghim.
Cch 2:iu kin: 0, 0.x y
1(1) 0 ( ) 1 0 1
.
x yx y
x y x y xy xy y
x
= + = + = =
i x y= phng trnh (2)1
1 5.
2
x
x
=
=
i 1
yx
= phng trnh (2) 4 2 0.x x + + =
i Vi 41 2 0 2 0x x x x < + > + + > .
i Vi 4 41 2 0x x x x x x + + > .
Suy ra phng trnh (2)v nghim.Vy h phng trnh c 3 nghim phn bit
1 5 1 51
2 21 1 5 1 5
2 2
x xx
yy y
+ = = =
= + = =
.
Bi tp tluyn:
1. Gii phng trnh:
. 3 1 7 2 4a x x x + + + + = 3 3. 5 1 2 1 4b x x x + + =
2. Gii phng trnh: ( )10 1081
81sin cos *256
x x+ =
3. Gii bt phng trnh:
( 2)(2 1) 3 6 4 ( 6)(2 1) 3 2x x x x x x + + + + +
4. Gii cc h phng trnh
1.
2
2
2
2
1 2
12
1
xy
xyz
y
zx
z
=
=
=
2.
3 2
3 2
3 2
9 27 27 0
9 27 27 09 27 27 0
y x x
z y yx z z
+ =
+ =
+ =
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
43/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
45
Dng 7 : Dng n iu hm s gii v bin lun phng trnh vbt phng trnh cha tham s.
Cho hm s ( ); 0f x m = xc nh vi mi ( )*x I Bin i ( )* v dng ( ) ( ) f x f m = Xt hm s ( )y f x= lin tc trn IDng tnh cht n iu ca hm s v kt lun.V d 1: Tm tham s thc m ptrnh 23 1x x m+ + = c nghim thc .
Gii :
*Xt hm s ( ) 23 1 f x x x = + + v y m= *Hm s ( ) 23 1 f x x x = + + lin tc trn .* Ta c : ( ) 2
2 2
3 3 1 3' 1
3 1 3 1
x x xf x
x x
+ += + =
+ +
( ) 2 2 20
' 0 3 1 33 1 9
x f x x x
x x
nghch bin trn na khong )0; + v
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
44/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
46
lim ( ) 0x
f x +
= , nn )0 ( ) 1, 0; f x x < + .
Vy, phng trnh ( )1 c nghim thc trn na khong )0; 0 1m + <
V d 3: Tm tham s thc m phng trnh :
( ) ( ) ( )4 3 3 3 4 1 1 0, 2m x m x m + + + = c nghim thc.Gii :
iu kin: 3 1x .
* Phng trnh 3 3 4 1 1(2)4 3 3 1 1
x xm
x x
+ + + =
+ + +
*Nhn thy rng:( ) ( )
2 22 2 3 1
3 1 4 12 2
x xx x
+ + + = + =
*Nn tn ti gc 0; , t n ; 0;12 2
t a t
=
sao cho:
2
23 2 sin 2
1
tx
t+ = =
+v
2
2
11 2 cos 2
1
tx
t
= =
+
( ) ( )2
2
3 3 4 1 1 7 12 9, 3
5 16 74 3 3 1 1
x x t t m m f t
t tx x
+ + + + += = =
+ ++ + +
*Xt hm s: 22
7 12 9( )
5 16 7
t tf t
t t
+ +=
+ +
lin tc trn on 0;1t
. Ta c
( )( )
2
22
52 8 60'( ) 0, 0;1
5 16 7
t t f t t f t
t t
= <
+ +
nghch bin trn on [ ]0;1
v9 7
(0) ; (1)7 9
f f= =
* Suy ra phng trnh ( )2 c nghim khi phng trnh ( )3 c nghim trnon 0;1t khi v ch khi:
7 9
9 7m .
V d 4: Tm tham s thc m bt phng trnh2 22 24 2x x x x m + + c nghim thc trong on 4;6 .
Gii :
-
8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So
45/45
Nguyn Ph Khnh Lt .
t 2 2 24t x x= + , 4;6 0;5x t
Bi ton trthnh tm tham s thc m bt phng trnh 2 24t t m+ c
nghim thc 0;5t
*Xt hm s ( ) 2 24 f t t t = + lin tc trn on 0;5 .* Ta c : ( )'( ) 2 1 0, 0;5 f t t t f t = + > lin tc v ng bin trnon 0;5
*Vy bt phng trnh cho c nghim thc trn on 0;5 khi0;5
max ( ) (5) 6 6t
f t m f m m m
Bi tp tluyn:
1. Tm tham s thc m phng trnh : ( )1 2 1mx m x + + = c nghim
thc trn on 0;1 .
2. Tm tham s thc m bt phng trnh: 2 24 5 4x x x x m + + c
nghim thc trn on 2;3 .
Dng 8 : Dng n iu hm s chng minh h thc lng gic
V d : Chng minh rng : nu tam gic ABC tho mn h thc1 13
cos cos coscos cos cos 6
A B CA B C
+ + + =+ +
th tam gic ABC u.
Gii :
*t : 3cos cos cos 1 4 sin sin sin 12 2 2 2
A B Ct A B C t = + + = + < .
*Xt hm s ( ) 1 f t t t
= + hm s lin tc trn na khong3
0;2
.
* Ta c : ( ) ( )21 3' 1 0, 0; 2 f t t f t t
= >
ng bin trn na khong
30;
2
,suy ra : ( )13
26
f t< .
ng thc ( ) 136
f t = xy ra khi 3cos cos cos2
t A B C = + + = hay tam gic
ABC u.