Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

download Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

of 45

Transcript of Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    1/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    5

    Chng 1NG DNG CA O HM KHO ST

    V V TH CA HM S

    Bi 1: TNH N IU CA HM S1.1 TM TT L THUYT

    1. nh ngha :Gi s K l mt khong , mt on hoc mt na khong . Hm sf xc nhtrn Kc gi l

    ng bin trn K nu vi mi ( ) ( )1 2 1 2 1 2, ,x x K x x f x f x < < ;Nghch bin trn Knu vi mi ( ) ( )1 2 1 2 1 2, ,x x K x x f x f x < > .2. iu kin cn hm sn iu :Gi shm sf c o hm trn khong I

    Nu hm sf ng bin trn khong I th ( )' 0f x vi mi x I ;Nu hm sf nghch bin trn khong I th ( )' 0f x vi mi x I .3. iu kin hm sn iu :Gi s I l mt khong hoc na khong hoc mt on , f l hm s lin tctrn I v c o hm ti mi im trong ca I ( tc l im thuc I nhngkhng phi u mt ca I ) .Khi :

    Nu ( )' 0f x > vi mi x I th hm sf ng bin trn khong I ;Nu ( )' 0f x < vi mi x I th hm sf nghch bin trn khong I ;Nu ( )' 0f x = vi mi x I th hm sf khng i trn khong I .Ch :

    Nu hm sf lin tc trn ;a b v c o hm ( )' 0f x > trn khong( );a b th hm sf ng bin trn ;a b .

    Nu hm sf lin tc trn ;a b v c o hm ( )' 0f x < trn khong( );a b th hm sf nghch bin trn ;a b .

    Gi s hm sf lin tc trn on ;a b .*Nu hm sf ng bin trn khong ( );a b th n ng bin trn on

    ;a b .

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    2/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    6

    *Nu hm sf nghch bin trn khong ( );a b th n nghch bin trn on

    ;a b .

    * Nu hm sf khng i trn khong ( );a b th khng i trn on ;a b .4. nh l mrng

    Gi s hm sf c o hm trn khong I .Nu '( ) 0f x vi x I v '( ) 0f x = ch ti mt s hu hn im thucI th hm sf ng bin trn khong I ;

    Nu '( ) 0f x vi x I v '( ) 0f x = ch ti mt s hu hn im thucI th hm sf nghch bin trn khong I .

    1.2 DNG TON THNG GPDng 1 : Xt chiu bin thin ca hm s .

    Xt chiu bin thin ca hm s ( )y f x= ta thc hin cc bc sau:

    Tm tp xc

    nh D c

    a hm s

    .

    Tnh o hm ( )' 'y f x= . Tm cc gi tr ca x thuc D ( )' 0f x = hoc ( )'f x khng xc nh( ta gi l im ti hn hm s ).

    Xt du ( )' 'y f x= trn tng khong x thuc D .Da vo bng xt du v iu kin suy ra khong n iu ca hm s.V d 1: Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:

    21.

    1

    xy

    x

    +=

    2 2 12.

    2

    x xy

    x

    + =

    +

    Gii:

    21.

    1

    xy

    x

    +=

    *Hm s cho xc nh trn khong ( ) ( );1 1; + .

    *Ta c:

    ( )2

    3' 0, 1

    1y x

    x

    -= <

    *Bng bin thin:x

    1 +

    'y y 1

    +

    1

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    3/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    7

    Vy hm sng bin trn mi khong ( );1 v ( )1; + .2 2 1

    2.2

    x xy

    x

    + =

    +

    *Hm s cho xc nh trn khong ( ) ( ); 2 2; + .

    *Ta c:

    ( )

    2

    24 5' , 22

    x xy xx

    +=

    +

    5' 0

    1

    xy

    x

    = =

    =

    *Bng bin thin :x 5 2 1 + 'y 0 + + 0

    y + +

    Vy, hm sng bin trn cc khong ( )5; 2 v ( )2;1 , nghch bin trn cc

    khong ( ); 5 v ( )1; + .Nhn xt:

    * i vi hm s ( . 0)ax b

    y a ccx d

    +=

    +lun ng bin hoc lun nghch

    bin trn tng khong xc nh ca n.

    *

    i v

    i hm s

    2

    ' '

    ax bx c

    y a x b

    + +=

    + lun c t nht hai kho

    ng

    niu.

    * C hai dng hm s trn khng th lun n iu trn .

    Bi tp tng t:

    Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:

    2 11.

    1

    xy

    x

    =

    +

    2 4 32.

    2

    x xy

    x

    + +=

    +

    1

    3. 3

    x

    y x

    +

    =

    2

    34.

    1

    xy

    x=

    +

    2

    2

    4 35.

    2 2 4

    x xy

    x x

    +=

    2

    2

    2 26. 2 1

    x xy x x

    + +

    =+ +

    V d 2: Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:3 21. 3 24 26y x x x = + + 4 22. 6 8 1y x x x = + +

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    4/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    8

    Gii:3 21. 3 24 26y x x x = + +

    *Hm s cho xc nh trn .

    *Ta c : 2' 3 6 24y x x= +

    24

    ' 0 3 6 24 0

    2

    xy x x

    x

    = = + =

    =

    *Bng xt du ca 'y :

    x 4 2 + 'y 0 + 0

    + Trn khong ( )4;2 : ' 0y y> ng bin trn khong ( )4;2 ,

    + Trn mi khong ( ) ( ); 4 , 2; + : ' 0y y< nghch bin trn cc

    khong ( ); 4 , ( )2; + .Hoc ta c th trnh by :

    *Hm s cho xc nh trn .*Ta c : 2' 3 6 24y x x= +

    24

    ' 0 3 6 24 02

    xy x x

    x

    = = + =

    =

    *Bng bin thin :x 4 2 + 'y 0 + 0

    y +

    Vy, hm sng bin trn khong ( )4;2 , nghch bin trn cc khong

    ( ); 4 v ( )2; + .4 22. 6 8 1y x x x = + +

    *Hm s cho xc nh trn .

    *Ta c: 3 2' 4 12 8 4( 1) ( 2)y x x x x = + = +

    22

    ' 0 4( 1) ( 2) 01

    xy x x

    x

    = = + =

    =

    *Bng xt du:x 2 1 + 'y 0 + 0 +

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    5/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    9

    Vy,hm sng bin trn khong ( 2; ) + v nghch bin trn khong

    ( ; 2) .

    Nhn xt:* Ta thy ti 1x = th 0y = , nhng qua 'y khng i du.

    * i vi hm bc bn 4 3 2y ax bx cx dx e = + + + + lun c t nht mt

    khong ng bin v mt khong nghch bin. Do vy vi hm bc bnkhng thn iu trn .

    Bi tp tng t:

    Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:3 21. 3 2y x x= +

    3 22. 3 3 2y x x x = + + +

    4 213. 2 14

    y x x= +

    4 24. 2 3y x x= +

    5 345. 85

    y x x= + +

    5 4 21 3 36. 2 25 4 2

    y x x x x = +

    7 6 577. 9 7 12

    5

    y x x x = + +

    V d 3 : Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:21. 2y x x=

    2 32. 3y x x=

    23. 1y x x=

    24. 1 2 3 3y x x x = + + +

    Gii:21. 2y x x= .

    *Hm s cho xc nh trn mi na khong ( ); 0 2; + .

    *Ta c: ( ) ( )2

    1' , ;0 2;

    2

    xy x

    x x

    = +

    .

    Hm s khng c o hm ti cc im 0, 2x x= = .Cch 1 :

    + Trn khong ( ); 0 : ' 0y < hm s nghch bin trn khong ( ); 0 ,

    + Trn khong ( )2; + : ' 0y > hm sng bin trn khong ( )2; + .Cch 2 :

    Bng bin thin :

    x 0 2 + 'y || || +

    y

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    6/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    10

    Vy , hm s nghch bin trn khong ( );0 v ng bin trn khong ( )2; +

    2 32. 3y x x=

    *Hm s cho xc nh trn na khong ( ;3] .

    *Ta c: ( ) ( )2

    2 3

    3(2 )' , ;0 0;3

    2 3

    x xy x

    x x

    =

    .

    Hm s khng c o hm ti cc im 0, 3x x= = .

    Suy ra, trn mi khong ( ); 0 v ( )0;3 : ' 0 2y x= = Bng bin thin:

    x 0 2 3 + 'y || + 0 ||

    y

    Hm sng bin trn khong (0;2) , nghch bin trn cc khong ( ; 0) v

    (2;3) .

    23. 1y x x=

    *Hm s cho xc nh trn on 1;1 .

    *Ta c: ( )2

    2

    1 2' , 1;1

    1

    xy x

    x

    =

    Hm s khng c o hm ti cc im 1, 1x x= = .

    Trn khong ( )1;1 : 2' 0 2y x= =

    Bng bin thin:x

    1 2

    2

    2

    2 1 +

    'y || 0 + 0 ||

    y

    Hm sng bin trn khong2 2

    ;2 2

    , nghch bin trn mi khong

    21;

    2

    v2

    ;12

    .

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    7/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    11

    24. 1 2 3 3y x x x = + + +

    *Hm s cho xc nh trn .

    *Ta c:2

    2 3' 1

    3 3

    xy

    x x

    +=

    + +

    ( )

    2

    22

    3

    2' 0 3 3 2 3 1

    3 3 2 3

    xy x x x x

    x x x

    = + + = + =

    + + = +

    Bng bin thin :x 1 + 'y + 0

    y

    Hm sng bin trn khong ( ; 1) , nghch bin trn khong ( 1; ) + .

    Bi tp tng t:

    Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:

    21. 2y x x=

    22. 1 4 3y x x x = + +

    33. 3 5y x=

    3 24. 2y x x=

    ( ) 25. 4 3 6 1y x x= +

    22 36.

    3 2

    x xy

    x

    +=

    +

    2

    27.

    3

    xy

    x x

    +=

    +

    V d 4 :Xt chiu bin thin ca cc hm s sau: 2| 2 3 |y x x= Gii:

    2

    2

    2

    2 3 khi 1 3| 2 3 |

    2 3 khi 1 3

    x x x x y x x

    x x x

    = =

    + + < .

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    8/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    12

    Bng bin thin:x 1 1 3 + 'y || + 0 || +

    y

    Hm sng bin trn mi khong( 1;1) v (3; )+ , nghch bin trn mi

    khong ( ; 1) v (1;3) .

    Bi tp tng t:

    Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:21. 5 4y x x= +

    22. 3 7 6 9y x x x = + + +

    23. 1 2 5 7y x x x = + +

    2 24. 7 10y x x x = + +

    V d 5 :Xt chiu bin thin ca hm s sau: 2sin cos2y x x= + trn on 0;

    .

    Gii :

    *Hm s cho xc nh trn on 0;

    *Ta c: ( )' 2 cos 1 2 sin , 0;y x x x = .

    Trn on 0; :

    0;

    cos 0' 01

    sin2

    x

    xy

    x

    =

    = =

    5

    2 6 6x x x

    = = = .

    Bng bin thin:x

    0 6

    2

    5

    6

    'y + 0 0 + 0

    y

    Da vo bng bin thin suy ra : hm sng bin trn cc khong 0;6

    v

    5;

    2 6

    , nghch bin trn cc khong ;6 2

    v5

    ;6

    .

    Bi tp tng t:

    Xt chiu bin thin ca cc hm s sau:

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    9/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    13

    1. sin3y x= trn khong 0;3

    .

    2.cotx

    yx

    = trn khong ( )0; .

    3.

    ( )

    1 1

    sin 4 2 3 cos28 4y x x= trn khong

    0; 2

    .

    4. 3 sin 3 cos6 3

    y x x

    = + +

    trn on 0; .

    V d 6: Chng minh rng hm s = +2sin cosy x xng bin trn on

    0;

    3v nghch bin trn on

    ;3

    .

    Gii :

    *Hm s cho xc nh trn on 0;

    *Ta c: ( ) ( )= ' sin 2 cos 1 , 0;y x x x

    V ( )0; sin 0x x > nn trn ( )1

    0; : ' 0 cos2 3

    y x x

    = = = .

    + Trn khong 0;3

    : ' 0y > nn hm sng bin trn on

    0;

    3;

    + Trn khong ;3

    : ' 0y < nn hm s nghch bin trn on

    ;3

    .

    Bi tp tng t:

    1. Chng minh rng hm s ( ) ( ) ( )sin sin f x x x x x = ng bin trn

    on 0;2

    .

    2. Chng minh rng hm s cos2 2 3y x x= + nghch bin trn .

    3. Chng minh rng hm s t n2

    xy a= ng bin trn cc khong ( )0; v

    ( );2 .

    4. Chng minh rng hm s3

    cos3 2

    xy x= + ng bin trn khong 0;18

    v

    nghch bin trn khong ; .18 2

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    10/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    14

    Dng 2 : Ty theo tham sm kho st tnh n iu ca hm s .

    V d : Ty theo m kho st tnh n iu ca hm s:

    ( )3 2 3 21 1

    1 13 2

    y x m m x m x m = + + + +

    Gii:* Hm s cho xc nh trn .

    * Ta c ( )2 3' 1y x m m x m = + + v ( )2

    2 1m m =

    + 0m = th 2' 0,y x x= v ' 0y = ch ti im 0x = . Hm sng

    bin trn mi na khong ( ; 0 v )0; + . Do hm sng bin trn .

    + 1m = th ( )2

    ' 1 0,y x x= v ' 0y = ch ti im 1x = . Hm s

    ng bin trn mi na khong ( ;1 v )1; + . Do hm sng bintrn .

    + 0, 1m m khi 2' 0x m

    yx m

    ==

    =.

    Nu 0m < hoc 1m > th 2m m< Bng xt du 'y :

    x m 2m + 'y + 0 0 +

    Da vo bng xt du, suy ra hm sng bin trn cc khong ( );m v

    ( )2;m + , gim trn khong ( )2;m m .

    Nu 0 1m< < th 2m m> Bng xt du 'y :

    x 2m m + 'y + 0 0 +

    Da vo bng xt du, suy ra hm sng bin trn cc khong ( )2;m v

    ( );m + , gim trn khong ( )2;m m .

    Bi tp tluyn:

    Ty theo m kho st tnh n iu ca hm s:1. 3 2 31 1 3

    3 2y x mx m x m = + +

    2. ( ) ( )3 21 11 1 2 33 2

    y m x m x x m = + + +

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    11/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    15

    Dng 3 : Hm sn iu trn .S dng nh l viu kin cn

    Nu hm s ( )f x n iu tng trn th ( )' 0, f x x .Nu hm s ( )f x n iu gim trn th ( )' 0, f x x .V d 1 : Tm m cc hm s sau lun nghch bin trnmi khong xcnh .

    3 21.

    mx my

    x m

    + =

    + ( )22 2 3 12.

    1

    x m x m y

    x

    + + +=

    Gii :

    3 21.

    mx my

    x m

    + =

    +

    *Hm s cho xc nh trn khong ( ) ( ); ;m m + *Ta c :

    ( )

    2

    2

    2 3' ,

    m my x m

    x m

    + =

    +

    .

    Cch 1 :* Bng xt du 'y

    m 3 1 + 'y + 0 0 +

    Da vo bng xt du ta thy

    Nu 3 1m < < th ' 0y < hm s nghch bin trn mi khong ( ); m ,

    ( );m + .Cch 2 :Hm s nghch bin trn tp xc nh khi :

    ( ) ( ) 2' 0, ; ; 2 3 0 3 1y x m m m m m < + + < < <

    ( )22 2 3 1 1 22. 2

    1 1

    x m x m my x m

    x x

    + + + = = + +

    *Hm s cho xc nh trn khong ( ) ( );1 1; + .*Ta c :

    ( )2

    2 1' 2 , 1

    1

    my x

    x

    = +

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    12/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    16

    + 1

    ' 0, 12

    m y x < , do hm s nghch bin trn mi khong ( );1 ,

    ( )1; + .

    + 1

    2

    m > khi phng trnh ' 0y = c hai nghim1 2

    1x x< < hm sng

    bin trn mi khong ( )1;1x v ( )21;x , trng hp ny khng tha .

    Vy1

    2m tha mn yu cu ca bi ton.

    Bi tp tng t:

    Tm m cc hm s sau lun nghch bin trnmi khong xc nh .2 7 11

    1.1

    x m my

    x

    + =

    ( ) 21 2 32.

    3

    m x m m y

    x m

    + + =

    +

    ( ) 21 2 13.

    1

    m x xy

    x

    + +=

    +

    ( )2 2 2 14.

    3

    x m x m y

    x

    + + =

    V d 2 : Tm m cc hm s sau lun nghch bin trn .

    ( )3 21

    1. 2 2 1 3 23

    y x x m x m = + + + +

    ( )3

    2 22. ( 2) ( 2) 8 13

    xy m m x m x m = + + + +

    Gii:

    ( )3 21

    1. 2 2 1 3 23

    y x x m x m = + + + +

    * Hm s cho xc nh trn .

    * Ta c : 2' 4 2 1y x x m = + + + v c ' 2 5m = +

    * Bng xt du ' m 5

    2

    +

    ' 0 +

    5

    2m+ = th ( )=

    2

    ' 2 0y x vi mi x v ' 0y = ch ti im = 2x

    Do hm s nghch bin trn .

    52

    m+ < th < ' 0,y x . Do hm s nghch bin trn .

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    13/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    17

    5

    2m+ > th =' 0y c hai nghim ( )

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    14/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    18

    a 2 2 + ' + 0 0 +

    +Nu 2 2a < < th ' 0y > vi mi x . Hm sy ng bin trn .+Nu 2a = th ( )2' 2y x= + , ta c : ' 0 2, ' 0, 2y x y x = = > . Hmsyng bin trn mi na khong ( ; 2 v )2; + nn hm syngbin trn .+ Tng t nu 2a = . Hm syng bin trn .+Nu 2a < hoc 2a > th ' 0y = c hai nghim phn bit

    1 2,x x . Gi s

    1 2x x< . Khi hm s nghch bin trn khong ( )1 2;x x ,ng bin trn mi

    khong ( )1;x v ( )2;x + . Do 2a < hoc 2a > khng tho mn yucu bi ton .Vy hm syng bin trn khi v ch khi 2 2a .

    ( ) ( )2 3 21

    2. 1 1 3 53

    y a x a x x = + + + +

    * Hm s cho xc nh trn .

    * Ta c : ( ) ( )2 2' 1 2 1 3y a x a x = + + + v c ( )2' 2 2a a = + +

    Hm sy ng bin trn khi v ch khi ( )' 0, 1y x + Xt

    2 1 0 1a a = =

    31 ' 4 3 ' 0 1

    4a y x y x a = = + =i khng tho yu cu bi

    ton. 1 ' 3 0 1a y x a = = > = i tho mn yu cu bi ton.+ Xt

    2 1 0 1a a * Bng xt du '

    a 1 1 2 + ' 0 + 0

    + Nu 1 2a a< > th ' 0y > vi mi x . Hm syng bin trn .

    + Nu 2a = th ( )2

    ' 3 1y x= + , ta c : ' 0 1, ' 0, 1y x y x = = > . Hm

    syng bin trn mi na khong ( ); 1 ` 1;va + nn hm syng bin trn .

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    15/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    19

    + Nu 1 2, 1a a < < th ' 0y = c hai nghim phn bit1 2,x x . Gi s

    1 2x x< . Khi hm s nghch bin trn khong ( )1 2;x x ,ng bin trn mi

    khong ( )1;x v ( )2;x + . Do 1 2, 1a a < < khng tho mn yu cubi ton .

    Do hm sy ng bin trn khi v ch khi 1 2a a< .Vy vi 1 2a th hm sy ng bin trn .

    Bi tp tng t:

    Tm m cc hm s sau lun ng bin trnmi khong xc nh .

    ( )3 2 21

    1. 3 13 2

    my x x m x = +

    ( )3

    22. 2 33

    xy mx m x = + + +

    ( ) ( )3

    23. 2 1 4 1

    3

    xy m m x x = + +

    ( ) ( ) ( )3

    24. 2 2 3 5 6 23

    xy m m x m x = + +

    Ch :Phng php:

    * Hm s ( , )y f x m = tng trn ' 0 ' 0x

    y x min y

    .

    * Hm s ( , )y f x m = gim trn ' 0 ' 0x

    y x max y

    .

    Ch :

    1) Nu2

    'y ax bx c = + + th

    *

    0

    0' 0

    0

    0

    a b

    cy x

    a

    = =

    >

    *

    0

    0' 0

    0

    0

    a b

    cy x

    a

    = =

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    16/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    20

    2) Hm ng bin trn th n phi xc nh trn .

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    17/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    20

    Dng 4 : Hm sn iu trn tp con ca .

    Phng php:

    * Hm s ( , )y f x m = tng x I ' 0 min ' 0x I

    y x I y

    .

    * Hm s ( , )y f x m = gim ' 0 max ' 0x I

    x I y x I y

    .

    V d 1 : Tm m cc hm s sau

    1. 4mxyx m

    +=

    +lun nghch bin khong ( );1 .

    2. ( )3 23 1 4y x x m x m = + + + + nghch bin trn khong ( )1;1 .Gii :

    1.4mx

    yx m

    +=

    +lun nghch bin khong ( );1 .

    *Hm s cho xc nh trn khong ( );1 .*Ta c

    ( )

    2

    2

    4' ,

    my x m

    x m

    =

    +

    Hm s nghch bin trn khong ( );1 khi v ch khi( )

    ( )' 0, ;1

    ;1

    y x

    m

    <

    ( )

    2 4 0 2 2 2 22 1

    1 1;1

    m m mm

    m mm

    < < < <

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    18/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    21

    x 1 1

    ( )'g x

    ( )g x 2

    10

    Vy 10m tho yu cu bi ton .

    Cch 2 :

    ( )'' 6 6 f x x = +

    Nghim ca phng trnh ( )'' 0f x = l 1 1x = < . Do , hm s

    cho nghch bin trn khong ( )1;1 khi v ch khi ( )1

    lim 10x

    m g x

    = .

    Vy 10m tho yu cu bi ton .

    Bi tp tluyn:

    Tm m cc hm s sau:

    1.1mx

    yx m

    =

    lun nghch bin khong ( )2; + .

    2.( )

    2

    2 3

    x my

    m x m

    =

    + lun nghch bin khong ( )1;2 .

    3.2 2x m

    yx m

    =

    lun nghch bin khong ( );0 .

    4. ( )21

    3

    m x my

    x m

    +=

    +lun nghch bin khong ( )0;1 .

    V d 2 : Tm m cc hm s sau

    1. 3 22 2 1y x x mx = + ng bin trn khong ( )1; + .2. 3 2 3 2y mx x x m = + + ng bin trn khong ( )3;0 .3. ( ) ( )3 21 2 1 1

    3y mx m x m x m = + + + ng bin trn khong ( )2; + .

    Gii :

    1. 3 22 2 1y x x mx = + ng bin trn khong ( )1; + .* Hm s cho xc nh trn khong ( )1; + .*Ta c : 2' 6 4y x x m = +

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    19/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    22

    Hm s cho ng bin trn khong ( )1; + khi v ch khi

    ( )' 0, 1;y x + ( ) 26 4 , 1g x x x m x = >

    Xt hm s ( ) 26 4g x x x = lin tc trn khong ( )1; + , ta c

    ( ) ( )' 12 4 0, 1g x x x g x = > >

    ng bin trn kho

    ng ( )1;

    +

    v ( ) ( ) ( )21 1

    lim lim 6 4 2, limxx x

    g x x x g x + + +

    = = = +

    *Bng bin thin.x 1 +

    ( )'g x +

    ( )g x +

    2

    Da vo bng bin thin suy ra 2 2m m

    2. 3 2 3 2y mx x x m = + + ng bin trn khong ( )3;0 .*Hm s cho xc nh trn khong ( )3;0 .*Ta c : 2' 3 2 3y mx x = + Hm s cho ng bin trn khong ( )3;0 khi v ch khi ' 0,y

    ( )3;0x .

    Hay ( ) ( )2 22 3

    3 2 3 0, 3;0 , 3;03

    xmx x x m x

    x

    +

    Xt hm s ( ) 22 3

    3

    xg x

    x

    = lin tc trn khong ( )3;0 , ta c

    ( ) ( ) ( )2

    4

    6 18' 0, 3;0

    9

    x xg x x g x

    x

    += < nghch bin trn khong ( )3;0

    v ( ) ( )3 0

    4lim , lim

    27x xg x g x

    +

    = =

    *Bng bin thin.x 3 0

    ( )'g x

    ( )g x 4

    27

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    20/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    23

    Da vo bng bin thin suy ra4

    27m

    3. ( ) ( )3 21 2 1 13

    y mx m x m x m = + + + ng bin trn khong ( )2; + .

    *Hm s cho xc nh trn khong ( )2;+ .*Ta c : ( )2' 4 1 1y mx m x m = + + Hm sng bin trn khong ( )2; + khi v ch khi

    ( ) ( ) ( )2' 0, 2; 4 1 1 0, 2;y x mx m x m x + + + +

    ( ) ( ) ( )2 24 1

    4 1 4 1, 2; , 2;4 1

    xx x m x x m x

    x x

    + + + + + +

    + +

    Xt hm s ( ) ( )24 1

    , 2;4 1

    xg x x

    x x

    += +

    + +

    ( ) ( )( )

    ( ) ( )22

    2 2 1' 0, 2;4 1

    x xg x x g x

    x x

    + = < + + +

    nghch bin trn khong

    ( )2; + v ( ) ( )2

    9lim , lim 0

    13 xxg x g x

    + +

    = =

    Bng bin thin.x 2 +

    ( )'g x

    ( )g x

    9

    13

    0

    Vy9

    13m tho yu cu bi ton .

    Bi tp tluyn:

    Tm m cc hm s sau:

    1.( )2 1 12

    mx m x y

    x m

    + + =

    ng bin trn khong ( )1; + .

    2. ( ) ( ) ( )3 2 2

    2 7 7 2 1 2 3y x mx m m x m m = + + ng bin trn

    khong ( )2; + .

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    21/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    24

    3.3 21 ( 1) 3( 2) 1

    3y mx m x m x = + + ng bin trn khong (2; )+ .

    V d 3 : Tm m cc hm s sau :

    1. 2 6 2

    2

    mx xy

    x

    + =

    +nghch bin trn na khong )2; + .

    2. 3 2 2( 1) (2 3 2) (2 1)y x m x m m x m m = + + + ng bin trn na

    khong )1; + .Gii :

    1. 2 6 2

    2

    mx xy

    x

    + =

    +nghch bin trn na khong )2; + .

    *Hm s cho xc nh trn na khong )2; + *Ta c 2 2' 3 2( 1) (2 3 2)y x m x m m = + + Hm ng bin trn na khong )2; + . )' 0, 2;y x +

    )2 2( ) 3 2( 1) (2 3 2) 0, 2; f x x m x m m x = + + +

    V tam thc ( )f x c 2' 7 7 7 0m m m = + > nn ( )f x c hai nghim

    1 2

    1 ' 1 ';

    3 3

    m mx x

    + + + = = .

    V1 2

    x x< nn 1

    2

    ( )x x

    f xx x

    .

    Do ) 2( ) 0 2; 2 ' 5 f x x x m +

    2 2

    5 5 32

    2' (5 ) 2 6 0

    m mm

    m m m

    +

    .

    2. 3 2 2( 1) (2 3 2) (2 1)y x m x m m x m m = + + + ng bin trn na

    khong )1; + .

    *Hm s cho xc nh trn na khong )1; + *Ta c 2

    2

    4 14'

    ( 2)

    mx mx y

    x

    + +=

    +

    Hm nghch bin trn na khong [1; )+ 2( ) 4 14 0 f x mx mx = + + ,

    ) ( )1; *x + .

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    22/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    25

    Cch 1: Dng tam thc bc hai

    Nu 0m = khi ( )* khng tha mn.Nu 0m . Khi ( )f x c 24 14m m = Bng xt du m 0

    72

    +

    ' + 0 0 +

    Nu 702

    m< < th ( ) 0 f x x > , nu ( )f x c hai nghim1 2,x x th

    ( ) 0f x 1 2

    ( ; )x x x nn ( )* khng tha mn.

    Nu 0m < hoc 72

    m > . Khi ( ) 0f x = c hai nghim

    2 2

    1 2

    2 4 14 2 4 14;

    m m m m m m x x

    m m

    + =

    V 0m < hoc7

    2m > 1

    1 22

    ( ) 0x x

    x x f x x x

    <

    Do ) 22( ) 0 1; 1 3 4 14 f x x x m m m +

    2

    0 14

    55 14 0

    mm

    m m

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    23/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    26

    * Ta c : 2' 3 6y x x m = + + c ' 9 3m = i Nu 3m th ' 0,y x , khi hm s lun ng bin trn , do

    3m khng tho yu cu bi ton .

    i Nu 3m < , khi ' 0y = c hai nghim phn bit ( )1 2 1 2,x x x x < v hm s

    nghch bi

    n trong

    on 1 2;x x

    v

    i

    di 2 1l x x=

    Theo Vi-t, ta c :1 2 1 2

    2,3

    mx x x x + = =

    Hm s nghch bin trn on c di bng 1 1l =

    ( ) ( )2 2

    2 1 1 2 1 2

    4 91 4 1 4 1

    3 4x x x x x x m m = + = = = .

    Bi tp tng t:

    1. Tm tt c cc tham sm hm s 3 2 23 1y x m x x m = + + nghchbin trn on c di bng 1?.

    2. Tm tt c cc tham sm hm s 3 2 2 3 5y x m x mx m = + + + + ngbin trn on c di bng 3 ?.

    V d 5: Tm m hm s cosy x m x = + ng bin trn .Gii:

    *Hm s cho xc nh trn .* Ta c ' 1 siny m x= .Cch 1: Hm ng bin trn

    ' 0, 1 sin 0, sin 1, (1)y x m x x m x x

    * 0m = th (1) lun ng

    * 0m > th1 1

    (1) sin 1 0 1x x mm m

    < .

    * 0m < th1 1

    (1) sin 1 1 0x x R m m m

    < .

    Vy 1 1m l nhng gi tr cn tm.

    Cch 2: Hm ng bin trn ' 0y x

    1 0min ' min{1 ;1 } 0 1 1

    1 0

    my m m m

    m

    = +

    +

    .

    Bi tp tluyn:

    1. Tm m hm s ( )1 cosy x m m x = + nghch bin trn .2. Tm m hm s .sin cosy x x m x = + ng bin trn .

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    24/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    27

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    25/45

    27

    Dng 5 : Sdng tnh n iu ca hm s CM bt ng thc.

    a bt ng thc v dng ( ) ( ), ;f x M x a b .Xt hm s ( ) ( ), ;y f x x a b= . Lp bng bin thin ca hm s trn khong ( );a b .Da vo bng bin thin v kt lun.V d 1 : Vi 0;

    2x

    .Chng minh rng :

    1. sin t n 2x a x x + > 2 sin2. 1

    x

    x< <

    Gii :1. sin t n 2x a x x + >

    *Xt hm s ( ) sin t n 2 f x x a x x = + lin tc trn na khong 0;2

    .

    *Ta c : ( ) 22 21 1' cos 2 cos 2 0, 0; 2cos cos f x x x x x x

    = + > + >

    ( )f x l hm sng bin trn 0;2

    v ( ) ( )0 , f x f > 0;

    2x

    hay sin t n 2 , 0;2

    x a x x x

    + >

    (pcm).

    T bi ton trn ta c bi ton sau : Chng minh rng tam gic ABC c bagc nhn th sin sin sin tan tan tan 2A B C A B C + + + + + >

    2 sin2. 1xx

    < <

    *Vi 0x > th sin 1xx

    < (xem v d 2 )

    *Xt hm s ( ) sin xf xx

    = lin tc trn na khong 0;2

    .

    *Ta c ( ) 2.cos sin' , 0; 2x x x

    f x x x

    =

    .

    *Xt hm s ( ) . cos sing x x x x = lin trc trn on 0; 2

    v c

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    26/45

    28

    ( ) ( )' . sin 0, 0;2

    g x x x x g x

    = <

    lin tc v nghch bin trn on

    0;2

    v ta c ( ) ( )0 0, 0;2

    g x g x

    < =

    *T suy ra ( )( )

    ( )2'

    ' 0, 0; 2

    g x

    f x x f x x

    = <

    lin tc v nghch

    bin trn na khong 0;2

    , ta c ( )2

    , 0;2 2

    f x f x

    > =

    .

    Bi tp tng t:

    Chng minh rng vi mi 0;2

    x

    ta lun c:

    1. tan x x> 3

    2. tan3

    xx x> +

    3. 2sin tan 3x x x+ >

    34.

    2 cotsin

    x

    xx

    2 4

    3. cos 1 , 0;2 24 2

    x xx x

    < +

    3sin

    4. cos , 0;2

    xx x

    x

    >

    .

    Gii :

    1. sin , 0;2

    x x x

    *Xt hm s ( ) sin f x x x = lin tc trn on 0;2

    x

    *Ta c: '( ) cos 1 0 , 0;2

    f x x x

    =

    ( )f x l hm nghch bin trn

    on 0;2

    .

    Suy ra ( ) (0) 0 sin 0;2

    f x f x x x

    =

    (pcm).

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    27/45

    29

    3

    2. sin , 0;3! 2

    xx x x

    >

    *Xt hm s 3( ) sin6

    x f x x x = + lin tc trn na khong 0;

    2x

    .

    *Ta c: 2'( ) cos 1 "( ) sin 0 0;2 2

    x f x x f x x x x = + = +

    (theo

    cu 1)

    '( ) '(0) 0 0; ( ) (0) 0 0;2 2

    f x f x f x f x

    = =

    3

    sin , 0;3! 2

    xx x x

    >

    (pcm).

    2 4

    3. cos 1 , 0;

    2 24 2

    x xx x

    < +

    *Xt hm s 2 4( ) cos 12 24

    x xg x x= + lin tc trn na khong 0;

    2x

    .

    *Ta c: 3'( ) sin 0 0;6 2

    xg x x x x

    = +

    (theo cu

    2) ( ) (0) 0 0;2

    g x g x

    =

    2 4

    cos 1 , 0;2 24 2

    x x

    x x

    < + (pcm).

    3sin

    4. cos , 0;2

    xx x

    x

    >

    .

    Theo kt qu cu 2, ta c:3

    sin , 0;6 2

    xx x x

    >

    332 2 2 4 6sin sin1 1 1

    6 6 2 12 216

    x x x x x x x

    x x

    > > = +

    3 2 4 4 2sin1 (1 )

    2 24 24 9

    x x x x x

    x

    > + +

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    28/45

    30

    V

    32 2 4sin0; 1 0 1

    2 9 2 24

    x x x x x

    x

    > > +

    Mt khc, theo cu 3:2 4

    1 cos , 0;2 24 2

    x xx x

    + >

    Suy ra3sin

    cos , 0;2

    xx x

    x

    >

    (pcm).

    Nhn xt: Ta csin

    0 sin 0 1 (0; )2

    xx x x

    x

    < < < < nn

    3sin sin

    3x x

    x x

    . Do , ta c kt qu sau

    Chng minh rng: vi 3 , ta lun c:sin

    cos 0;2

    xx x

    x

    .

    Bi tp tng t:Chng minh rng :

    2 2 4

    1. 1 cos 1 , 02 2 24

    x x xx x < < +

    2

    1 12. sin 1 , 0

    6x x

    x x> >

    V d 3 : Chng minh rng2 2 2

    1 1 41 , 0;

    2sinx

    x x

    < +

    Gii :

    *

    Xt hm s 2 2

    1 1

    ( ) sinf x x x=

    lin tc trn n

    a kho

    ng 0; 2

    x

    .

    *Ta c: 3 33 3 3 3

    2 cos 2 2( cos sin )'( )

    sin sin

    x x x x f x

    x x x x

    += + = .

    Theo kt qu cu 4 - v d 2 , ta c:3

    sincos , 0;

    2

    xx x

    x

    >

    3 3cos sin 0 , 0; '( ) 0 , 0;2 2

    x x x x f x x

    + > >

    24( ) 1 , 0;2 2 f x f x

    =

    Do vy:2 2 2

    1 1 41 , 0;

    2sinx

    x x

    < +

    (pcm).

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    29/45

    31

    Bi tp tng t:

    1. Chng minh rng : ( )22

    4sin

    xx x

    < vi mi 0;2

    x

    .

    2. Chng minh rng : ( )22sin 412x

    x x x

    > + vi mi 0;2

    x

    .

    V d 4 : Vi 02

    x

    < . Chng minh rng3

    12.sin t n 22 2 2

    xx a x

    +

    + >

    Gii :

    *Ta c:1

    sin t n2.sin t n 2 sin t n 22 2 2. 2 .2 2.2

    x a xx a x x a x

    +

    + =

    Ta chng minh:

    1 3sin t n

    2 2 1 32 2 sin t n2 2

    xx a x

    x a x x +

    + 0;2

    x

    .

    *Xt hm s( )

    1 3sin t n

    2 2

    x f x x a x = + lin tc trn na khong 0;

    2

    .

    *Ta c: ( ) 3 22 2

    1 3 2 cos 3 cos 1' cos

    22.cos 2cos

    x x f x x

    x x

    += + =

    2

    2

    (cos 1) (2cos 1)0 , 0;

    22cos

    x xx

    x

    +=

    .

    ( )f x ng bin trn

    [0; )2

    1 3( ) (0) 0 sin tan

    2 2 f x f x x x = + , 0;

    2x

    (pcm).

    V d 5 : Chng minh bt ng thc sau vi mi s t nhin 1n >

    1 1 2n n

    n nn n

    n n+ + <

    Gii :

    *t ( )0;1 , *n nx n Nn

    = .

    *Bt ng thc cn chng minh l: ( )1 1 2, 0;1n nx x x+ + < *Xt hm ( ) 1 1 , [0;1)n n f x x x x = + +

    ( )( ) ( )

    ( )1 1

    1 1 1' 0, 0;1

    1 1n n

    n n

    f x x n

    x x

    = < +

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    30/45

    32

    Vy ( )f x gim trn ( )0;1 nn ( ) ( ) ( )0 2, 0;1 f x f x < = .

    V d 6:

    1.Cho 0x y z .Chng minh rng : x z y x y z z y x y z x

    + + + +

    2. Cho , , 0x y z > .Chng minh rng:4 4 4 2 2 2 2 2 2( ) ( ) ( ) ( )x y z xyz x y z xy x y yz y z zx z x + + + + + + + + + +

    Gii :

    1Cho 0x y z .Chng minh rng : x z y x y z z y x y z x

    + + + +

    0x y z

    *Xt hm s : ( ) x z y x y z f xz y x y z x

    = + + + +

    .

    *Ta c: 2 2 21 1 1 1

    '( ) ( ) ( ) ( )( ) 0, 0

    y z

    f x y z x z y yz x x x= =

    ( )f x l hm sng bin 0x ( ) ( ) 0 f x f y = pcm.

    2. Cho , , 0x y z > Chng minh rng:4 4 4 2 2 2 2 2 2( ) ( ) ( ) ( )x y z xyz x y z xy x y yz y z zx z x + + + + + + + + + + .

    Khng mt tnh tng qut ta gi s: 0x y z > .*Xt hm s

    4 4 4 2 2 2 2 2 2( ) ( ) ( ) ( ) ( ) f x x y z xyz x y z xy x y yz y z zx z x = + + + + + + + +

    *Ta c 3 2 3 3'( ) 4 3 ( ) ( ) ( ) f x x x y z xyz yz x y z y z = + + + + + + 2"( ) 12 6 ( ) 2 f x x x y z yz = + +

    "( ) 0f x > (do x y z ) 2 3 2'( ) '( ) ( ) 0f x f y z y z z y z = = nn

    ( )f x l hm sng

    bin. 4 3 2 2 2 2( ) ( ) 2 ( ) 0f x f y z z y y z z z y = + = pcm.

    V d 7:

    1. Cho , , 0a b c > . Chng minh rng: 32

    a b c

    a b b c c a + +

    + + +.

    2. Cho 0 a b c< . Chng minh rng:22 2 2 ( )

    3( )

    a b c c a

    b c c a a b a c a

    + + +

    + + + +.

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    31/45

    33

    Gii :

    1.Cho , , 0a b c > . Chng minh rng: 32

    a b c

    a b b c c a + +

    + + +

    *t , , 1b c ax y z xyz a b c

    = = = = v bt ng thc cho

    1 1 1 31 1 1 2x y z + +

    + + +.

    *Gi s 1 1z xy nn c: 1 1 2 21 1 1 1

    z

    x y xy z+ =

    + + + +

    2

    1 1 1 2 1 2 1( )

    1 1 1 1 11 1

    z tf t

    x y z z t z t + + + = + =

    + + + + ++ +

    vi

    1t z=

    *Ta c:2 2 2 2 2

    2 2 2(1 )'( ) 0

    (1 ) (1 ) (1 )

    t tf t

    t t t

    =

    + + +

    3( ) (1) , 1

    2 f t f t = pcm.

    2. Cho 0 a b c< . Chng minh rng: 22 2 2 ( )3( )

    a b c c a

    b c c a a b a c a

    + + +

    + + + +

    *t , ,1b c x xa a

    = = . Khi bt ng thc cn chng minh tr

    thnh22 2 2 4

    1 1 1

    x x x

    x x x

    + ++ +

    + + + +

    2 1 2 ( 1)1 (2 2 )1

    x x xx x

    x

    + + + + + +

    + +

    *Xt hm s 2 1 2 ( 1)( ) 1 (2 2 ), 11

    x x x f x x x x

    x

    + += + + + +

    + +

    *Ta c:2

    2(2 1) 1'( ) 2 1 2

    1 ( )

    x f x x

    x

    + = +

    + +

    2

    2 +1 2'( ) ( 1) 0, 1

    +1( )

    x f x x

    x

    =

    +

    Nh vy hm ( )f x l ng bin do 2

    1( ) ( ) 3 3 f x f

    = +

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    32/45

    34

    Nhng 32 2 2

    1 1 1'( ) 2 3 3 3 . . 3 0f

    = + = + + =

    ( ) ( ) (1) 0 f x f f = pcm.

    Bi tp tluyn:

    1.Cho hm s ( ) 2 sin t n 3 f x x a x x = +

    )a Chng minh rng hm sng bin trn na khong 0;2

    .

    )b Chng minh rng 2 sin t n 3x a x x + > vi mi 0;2

    x

    .

    2.

    )a Chng minh rng t na x x> vi mi 0;2

    x

    .

    )b Chng minh rng3

    t n3

    xa x x> + vi mi 0;

    2x

    .

    3.

    Cho hm s ( )4

    t n f x x a x

    = vi mi 0;4

    x

    )a Xt chiu bin thin ca hm s trn on 0;4

    .

    )b T

    suy ra r

    ng

    4

    t nx a x

    v

    i mi 0; 4

    x

    .

    4.Chng minh rng cc bt ng thc sau :)a sinx x< vi mi 0x >

    )b sinx x> vi mi 0x <

    )c 2

    cos 12

    xx > vi mi 0x

    )d3

    sin6

    xx x> vi mi 0x >

    )e3

    sin6

    xx x< vi mi 0x <

    )f sin t n 2x a x x + > vi mi 0;2

    x

    .

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    33/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    35

    Dng 6 : Dng n iu hm s gii v bin lun phng trnh vbt phng trnh .

    Ch 1 :

    Nu hm s ( )y f x= lun n iu nghim cch trn D ( hoc lun ng bin

    hoc lun nghch bin trn D) th s nghim ca phng trnh : ( ) f x k = s

    khng nhiu hn mt v ( ) ( ) f x f y = khi v ch khi x y= .Ch 2:

    Nu hm s ( )y f x= lun n iu nghim cch trn D ( hoc lun ng

    bin hoc lun nghch bin trn D ) v hm s ( )y g x= lun n iu nghimngoc ( hoc lun ng bin hoc lun nghch bin ) trn D, th s nghim trn

    D ca phng trnh ( ) ( ) f x g x = khng nhiu hn mt.

    Nu hm s ( )y f x= c o hm n cp n trn Dv phng trnh( )( ) 0kf x = c m nghim, khi phng trnh ( 1)( ) 0kf x = c nhiu nht l

    1m + nghim.

    V d 1 : Gii cc phng trnh

    1. 2 23 (2 9 3) (4 2)( 1 1) 0x x x x x + + + + + + + =

    2.3

    3 2 24 5 6 7 9 4x x x x x + = +

    Gii :

    1. 2 23 (2 9 3) (4 2)( 1 1) 0 (1)x x x x x + + + + + + + = Phng trnh ( ) 2 2(1) 3 (2 ( 3 ) 3) (2 1)(2 (2 1) 3) (2)x x x x + + = + + + + t 3 , 2 1, , 0u x v x u v = = + >

    Phng trnh 2 2(1) (2 3) (2 3) (3)u u v v + + = + +

    *Xt hm s 4 2( ) 2 3 f t t t t = + + lin tc trn khong ( )0; + *Ta c ( )3

    4 2

    2 3'( ) 2 0, 0

    3

    t t f t t f t

    t t

    += + > >

    +

    ng bin trn khong

    ( )0; + .

    Khi phng trnh1

    (3) ( ) ( ) 3 2 15

    f u f v u v x x x = = = + =

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    34/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    36

    Vy1

    5x = l nghim duy nht ca phng trnh.

    2.3

    3 2 24 5 6 7 9 4x x x x x + = + .

    t y =3

    27 9 4y x x= + . Khi phng trnh cho

    3 2

    2 34 5 6

    7 9 4x x x y

    x x y + =

    + =

    ( ) ( )( )

    3 23 2

    33 3 2 3

    4 5 64 5 6

    3 4 2 1 1 *

    x x x y x x x y I

    y y x x x y y x x

    + = + =

    + = + + + + = + + +

    ( )* c dng ( ) ( ) ( )1 f y f x a = +

    * Xt hm ( ) 3 , f t t t t = + *V ( ) 2' 3 1 0, f t t t = + > nn hm sng bin trn tp s thc .Khi ( ) 1a y x = +

    H ( )( )3 2 3 24 5 6 4 6 5 0 * *

    1 1

    x x x y x x xI

    y x y x

    + = + =

    = + = +

    Gii phng trnh ( )* * ta c tp nghim :1 5 1 5

    5, ,2 2

    S +

    =

    .

    V d 2 : Chng minh rng phng trnh: =22 2 11x x c nghim duy nhtGii :

    Cch 1 :

    Xt hm s 22 2y x x= lin tc trn na khong ) +2; .

    Ta c:( )

    ( )

    = > +

    5 8' 0, 2;

    2

    x xy x

    x ( )2lim lim 2 2

    x xy x x

    + +

    = = +

    Bng bin thin :x 2 +

    'y +

    y +

    0

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    35/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    37

    Da vo bng bin thin ta thy th ca hm s 22 2y x x= lun ct

    ng thng 11y = ti duy nht mt im. Do phng trnh

    =22 2 11x x c nghim duy nht .

    Cch 2:

    Xt hm s ( ) 22 2 11y f x x x = = lin tc trn na khong ) +2; .

    Ta c ( ) ( )2 11, 3 7f f= = . V ( ) ( ) ( )2 . 3 77 0 0 f f f x = < = c t nht

    mt nghim trong khong ( )2;3 .

    ( )( )

    ( ) ( )5 8

    ' 0, 2;2

    x x f x x f x

    x

    = > +

    lin tc v ng bin trn khong

    ( )2;3 .

    Vy phng trnh cho c nghim duy nht thuc khong ( )2;3 .

    V d 3 : Gii bt phng trnh sau : 5 1 3 4x x + + Gii :

    iu kin :1

    5x

    *Xt hm s ( ) 5 1 3 f x x x = + + lin tc trn na khong 1 ;5

    +

    *Ta c : ( )5 1 1'( ) 0 ,52 5 1 2 1

    f x x f x x x

    = + > >

    l hm s ng bin trn na khong 1 ;5

    +

    v (1) 4f = , khi bt phng

    trnh cho ( ) (1) 1. f x f x

    Vy bt phng trnh cho c nghim l 1x .

    V d 4 : Gii bt phng trnh sau5

    3 3 2 2 62 1

    x xx

    +

    Gii :

    iu kin:1 3

    2 2x<

    *Bt phng trnh cho 53 3 2 2 6 ( ) ( ) (*)2 1

    x x f x g x x

    + +

    *Xt hm s 5( ) 3 3 22 1

    f x x x

    = +

    lin tc trn na khong1 3;

    2 2

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    36/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    38

    *Ta c :3

    3 5 1 3'( ) 0, ; ( )

    2 23 2 ( 2 1) f x x f x

    x x

    = <

    l hm

    nghch bin trn na on1 3;

    2 2

    .

    Hm s ( ) 2 6g x x= + l hm ng bin trn v (1) (1) 8f g= = i Nu 1 ( ) (1) 8 (1) ( ) (*)x f x f g g x > < = = < ng

    i Nu 1 ( ) (1) 8 (1) ( ) (*)x f x f g g x < > = = > v nghim.

    Vy nghim ca bt phng trnh cho l:3

    12

    x .

    V d 5 : Gii bt phng trnh sau

    ( 2)(2 1) 3 6 4 ( 6)(2 1) 3 2x x x x x x + + + + +

    Gii :

    iu kin:1

    2

    x .

    Bt phng trnh cho ( )( 2 6)( 2 1 3) 4 *x x x + + +

    i Nu 2 1 3 0 5 (*)x x lun ng.i Nu 5x >

    *Xt hm s ( ) ( 2 6)( 2 1 3) f x x x x = + + + lin tc trn khong( )5;+ *Ta c:

    1 1 2 6'( ) ( )( 2 1 3) 0, 5

    2 2 2 6 2 1

    x x f x x x

    x x x

    + + += + + > >

    + +

    ( )f x ng bin trn khong ( )5;+ v (7) 4f = , do

    ( )* ( ) (7) 7 f x f x .

    Vy nghim ca bt phng trnh cho l:1

    72

    x .

    V d 6 : Gii bt phng trnh sau 3 22 3 6 16 2 3 4x x x x + + + < + Gii :

    iu kin:

    3 22 3 6 16 0

    2 4.4 0

    x x x

    xx

    + + +

    .

    Bt phng trnh cho

    ( )3 22 3 6 16 4 2 3 ( ) 2 3 *x x x x f x + + + < <

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    37/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    39

    *Xt hm s 3 2( ) 2 3 6 16 4 f x x x x x = + + + lin tc trn on2;4 .

    *Ta c: ( )23 2

    3( 1) 1'( ) 0, 2;4

    2 42 3 6 16

    x x f x x

    xx x x

    + += + >

    + + +

    ( )f x

    ng bin trn na khong ( )2;4 v (1) 2 3f = , do

    ( )* ( ) (1) 1 f x f x < < .Vy nghim ca bt phng trnh cho l: 2 1x < .

    V d 7 : Chng minh rng 4 1 0 ,x x x + > Gii :

    *Xt hm s 4( ) 1 f x x x = + lin tc trn .*Ta c 3'( ) 4 1 f x x = v

    3

    1'( ) 0

    4

    f x x = = .

    *V '( )f x i du t m sang dng khi x qua3

    1

    4, do

    3 3 3

    1 1 1min ( ) ( ) 1 0

    4 4 4 4 f x f = = + >

    Vy ( ) 0 , f x x > .

    V d 8 : Chng minh rng phng trnh : 52

    2009 0

    2

    xx

    x

    + =

    c

    ng hai nghim dng phn bit. Gii :

    *iu kin: 2x > (do 0x > ).*Xt hm s : 5

    2

    ( ) 2009

    2

    x f x x

    x

    = +

    vi 2x > .

    *Ta c 42 3

    1'( ) 5

    ( 2)

    f x x

    x

    =

    3

    2 5

    3"( ) 20 0 , 2

    ( 2)

    x f x x x

    x

    = + > >

    '( ) 0f x = c nhiu nht mt nghim ( ) 0f x = c nhiu nht l hainghim.

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    38/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    40

    M:

    2

    lim ( ) , ( 3) 0, lim ( ) ( ) 0x

    x

    f x f f x f x + +

    = + < = + = c hai nghim

    ( )1 2; 3x v 2 3x > .V d 9 : Gii h phng trnh

    1. 2 3 4 4 (1)

    2 3 4 4 (2)

    x y

    y x

    + + =+ + =

    2.( )( )

    3

    3

    2 1

    2 2

    x x y

    y y x

    + =

    + =

    3.

    3 3

    6 6

    3 3 (1)

    1 (2)

    x x y y

    x y

    =

    + =

    Gii :

    1.2 3 4 4 (1)

    2 3 4 4 (2)

    x y

    y x

    + + =

    + + =

    iu kin:

    34

    23

    42

    x

    y

    .

    Cch 1:

    Tr(1) v (2) ta c:

    ( )2 3 4 2 3 4 3x x y y + = + *Xt hm s

    ( ) 2 3 4 f t t t = + lin tc trn on

    3

    ; 42

    .

    *Ta c:/ 1 1 3( ) 0, ; 4

    22 3 2 4 f x t

    t t

    = + >

    + (3) ( ) ( )f x f y x y = = .

    Thay x y= vo (1) ,ta c:

    2 3 4 4 7 2 (2 3)(4 ) 16x x x x x + + = + + + =

    22

    39 02 2 5 12 9 11

    9 38 33 0 9

    xxx x x

    x x x

    = + + =

    + = =

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    39/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    41

    Vy h phng trnh c 2 nghim phn bit

    113

    9,3 11

    9

    xx

    yy

    ==

    = =

    .

    Cch 2:

    Tr(1) v (2) ta c:

    ( ) ( )2 3 2 3 4 4 0x y y x + + + =

    (2 3) (2 3) (4 ) (4 )0

    2 3 2 3 4 4

    x y y x

    x y y x

    + + + =

    + + + +

    ( )2 1

    ( ) 0 *2 3 2 3 4 4

    x yx y y x

    + =

    + + + + .

    V2 1

    02 3 2 3 4 4x y y x

    + >

    + + + +

    nn ( )* x y =

    Thay x y= vo (1) ,ta c:

    2 3 4 4 7 2 (2 3)(4 ) 16x x x x x + + = + + + =

    22

    39 02 2 5 12 9 11

    9 38 33 09

    xxx x x

    x x x

    = + + = + = =

    Vy h phng trnh c 2 nghim phn bit

    113

    9,3 11

    9

    xx

    yy

    ==

    = =

    .

    2.( )( )

    3

    3

    2 1

    2 2

    x x y

    y y x

    + =

    + =

    Cch 1 :

    *Xt hm s 3 2/( ) 2 ( ) 3 2 0, f t t t f t t t = + = + > .*H phng trnh trthnh ( ) (1)

    ( ) (2)

    f x y

    f y x

    =

    =.

    + Nu ( ) ( )x y f x f y y x > > > (do (1)v (2)dn n mu thun).

    + Nu ( ) ( )x y f x f y y x < < < (mu thun).

    Suy ra x y= , th vo h ta c

    ( )3 2 20 1 0 0 1 0.x x x x x v x + = + = = + >

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    40/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    42

    Vy h c nghim duy nht0

    0

    x

    y

    =

    =.

    Cch 2:Tr(1) v (2) ta c:

    3 3 2 23 3 0 ( )( 3) 0x y x y x y x y xy + = + + + = 2 23

    ( ) 3 02 4

    y yx y x x y

    + + + = =

    Thx y= vo (1) v (2) ta c: ( )3 20 1 0 0x x x x x + = + = =

    Vy h phng trnh c nghim duy nht0

    0

    x

    y

    =

    =.

    3.

    3 3

    6 6

    3 3 (1)

    1 (2)

    x x y y

    x y

    =

    + =

    T(1) v (2) suy ra 1 , 1x y

    (1) ( ) ( ) (*)f x f y =

    *Xt hm s 3( ) 3 f t t t = lin tc trn on [ 1;1] , ta c( )2'( ) 3( 1) 0 [ 1;1] f t t t f t = nghch bin trn on [ 1;1]

    *Do : (*) x y = thay vo (2) ta c nghim ca h l:

    6

    1

    2x y= = .

    V d 10 : Gii h phng trnh

    1.2

    1 1(1)

    2 1 0 (2)

    x yx y

    x xy

    =

    =

    2.3

    1 1(1)

    2 1 (2)

    x yx y

    y x

    =

    = +

    Gii :

    1.2

    1 1(1)

    2 1 0 (2)

    x yx y

    x xy

    =

    =

    iu kin: 0, 0x y . Ta c:

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    41/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    43

    1(1) ( ) 1 0 1

    .

    y x

    x yxy y

    x

    = + = =

    i y x= phng trnh 2(2) 1 0 1x x = = .

    i 1

    y x= phng trnh (2)v nghim.

    Vy h phng trnh c 2 nghim phn bit1 1;

    1 1

    x x

    y y

    = =

    = = .

    Bnh lun:

    Cch gii sau y sai:2

    1 1(1)

    2 1 0 (2)

    x yx y

    x xy

    =

    =

    .

    iu kin: 0, 0x y .*Xt hm s

    2

    /1 1( ) , \ {0} ( ) 1 0, \ {0} f t t t f t t t t

    = = + > .

    Suy ra (1) ( ) ( ) f x f y x y = = !

    Sai do hm s ( )f t n iu trn 2 khong ri nhau (c th

    ( ) ( )1 1 0f f = = ).

    2.3

    1 1(1)

    2 1 (2)

    x yx y

    y x

    =

    = +

    Cch 1:iu kin: 0, 0.x y

    1(1) 0 ( ) 1 0 1

    .

    x yx y

    x y x y xy xy y

    x

    = + = + = =

    i x y= phng trnh (2)1

    1 5.

    2

    x

    x

    =

    =

    i 1

    y x= phng trnh (2) 4 2 0.x x + + =

    Xt hm s 4 / 33

    1( ) 2 ( ) 4 1 0 .

    4 f x x x f x x x

    = + + = + = =

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    42/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    44

    3 3

    1 32 0, lim lim

    4 4 4 x xf

    +

    = > = = +

    4( ) 0, 2 0 f x x x x > + + = v nghim.

    Cch 2:iu kin: 0, 0.x y

    1(1) 0 ( ) 1 0 1

    .

    x yx y

    x y x y xy xy y

    x

    = + = + = =

    i x y= phng trnh (2)1

    1 5.

    2

    x

    x

    =

    =

    i 1

    yx

    = phng trnh (2) 4 2 0.x x + + =

    i Vi 41 2 0 2 0x x x x < + > + + > .

    i Vi 4 41 2 0x x x x x x + + > .

    Suy ra phng trnh (2)v nghim.Vy h phng trnh c 3 nghim phn bit

    1 5 1 51

    2 21 1 5 1 5

    2 2

    x xx

    yy y

    + = = =

    = + = =

    .

    Bi tp tluyn:

    1. Gii phng trnh:

    . 3 1 7 2 4a x x x + + + + = 3 3. 5 1 2 1 4b x x x + + =

    2. Gii phng trnh: ( )10 1081

    81sin cos *256

    x x+ =

    3. Gii bt phng trnh:

    ( 2)(2 1) 3 6 4 ( 6)(2 1) 3 2x x x x x x + + + + +

    4. Gii cc h phng trnh

    1.

    2

    2

    2

    2

    1 2

    12

    1

    xy

    xyz

    y

    zx

    z

    =

    =

    =

    2.

    3 2

    3 2

    3 2

    9 27 27 0

    9 27 27 09 27 27 0

    y x x

    z y yx z z

    + =

    + =

    + =

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    43/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    45

    Dng 7 : Dng n iu hm s gii v bin lun phng trnh vbt phng trnh cha tham s.

    Cho hm s ( ); 0f x m = xc nh vi mi ( )*x I Bin i ( )* v dng ( ) ( ) f x f m = Xt hm s ( )y f x= lin tc trn IDng tnh cht n iu ca hm s v kt lun.V d 1: Tm tham s thc m ptrnh 23 1x x m+ + = c nghim thc .

    Gii :

    *Xt hm s ( ) 23 1 f x x x = + + v y m= *Hm s ( ) 23 1 f x x x = + + lin tc trn .* Ta c : ( ) 2

    2 2

    3 3 1 3' 1

    3 1 3 1

    x x xf x

    x x

    + += + =

    + +

    ( ) 2 2 20

    ' 0 3 1 33 1 9

    x f x x x

    x x

    nghch bin trn na khong )0; + v

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    44/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    46

    lim ( ) 0x

    f x +

    = , nn )0 ( ) 1, 0; f x x < + .

    Vy, phng trnh ( )1 c nghim thc trn na khong )0; 0 1m + <

    V d 3: Tm tham s thc m phng trnh :

    ( ) ( ) ( )4 3 3 3 4 1 1 0, 2m x m x m + + + = c nghim thc.Gii :

    iu kin: 3 1x .

    * Phng trnh 3 3 4 1 1(2)4 3 3 1 1

    x xm

    x x

    + + + =

    + + +

    *Nhn thy rng:( ) ( )

    2 22 2 3 1

    3 1 4 12 2

    x xx x

    + + + = + =

    *Nn tn ti gc 0; , t n ; 0;12 2

    t a t

    =

    sao cho:

    2

    23 2 sin 2

    1

    tx

    t+ = =

    +v

    2

    2

    11 2 cos 2

    1

    tx

    t

    = =

    +

    ( ) ( )2

    2

    3 3 4 1 1 7 12 9, 3

    5 16 74 3 3 1 1

    x x t t m m f t

    t tx x

    + + + + += = =

    + ++ + +

    *Xt hm s: 22

    7 12 9( )

    5 16 7

    t tf t

    t t

    + +=

    + +

    lin tc trn on 0;1t

    . Ta c

    ( )( )

    2

    22

    52 8 60'( ) 0, 0;1

    5 16 7

    t t f t t f t

    t t

    = <

    + +

    nghch bin trn on [ ]0;1

    v9 7

    (0) ; (1)7 9

    f f= =

    * Suy ra phng trnh ( )2 c nghim khi phng trnh ( )3 c nghim trnon 0;1t khi v ch khi:

    7 9

    9 7m .

    V d 4: Tm tham s thc m bt phng trnh2 22 24 2x x x x m + + c nghim thc trong on 4;6 .

    Gii :

  • 8/6/2019 Chuong[1]-Bai[1] - Ung Dung Dao Ham Khao Sat - Ve Do Thi Ham So

    45/45

    Nguyn Ph Khnh Lt .

    t 2 2 24t x x= + , 4;6 0;5x t

    Bi ton trthnh tm tham s thc m bt phng trnh 2 24t t m+ c

    nghim thc 0;5t

    *Xt hm s ( ) 2 24 f t t t = + lin tc trn on 0;5 .* Ta c : ( )'( ) 2 1 0, 0;5 f t t t f t = + > lin tc v ng bin trnon 0;5

    *Vy bt phng trnh cho c nghim thc trn on 0;5 khi0;5

    max ( ) (5) 6 6t

    f t m f m m m

    Bi tp tluyn:

    1. Tm tham s thc m phng trnh : ( )1 2 1mx m x + + = c nghim

    thc trn on 0;1 .

    2. Tm tham s thc m bt phng trnh: 2 24 5 4x x x x m + + c

    nghim thc trn on 2;3 .

    Dng 8 : Dng n iu hm s chng minh h thc lng gic

    V d : Chng minh rng : nu tam gic ABC tho mn h thc1 13

    cos cos coscos cos cos 6

    A B CA B C

    + + + =+ +

    th tam gic ABC u.

    Gii :

    *t : 3cos cos cos 1 4 sin sin sin 12 2 2 2

    A B Ct A B C t = + + = + < .

    *Xt hm s ( ) 1 f t t t

    = + hm s lin tc trn na khong3

    0;2

    .

    * Ta c : ( ) ( )21 3' 1 0, 0; 2 f t t f t t

    = >

    ng bin trn na khong

    30;

    2

    ,suy ra : ( )13

    26

    f t< .

    ng thc ( ) 136

    f t = xy ra khi 3cos cos cos2

    t A B C = + + = hay tam gic

    ABC u.