CHÖÔNG 11 - daophatngaynay.com€¦ · Web viewSư xuất gia lúc còn nhỏ với Hưng...

LUAÄT HOÏC TINH YEÁU

1

Luaät hoïc tinh yeáu

2

VIEÄN NGHIEÂN CÖÙU PHAÄT HOÏC VIEÄT NAMHT. Thích Phöôùc Sôn

LUAÄT HOÏC TINH YEÁUDL 2006 – PL 2550

NHAØ XUAÁT BAÛN PHÖÔNG ÑOÂNG

3


4

Chương 1

GIỚI BẢN CỦA TỲ-KHEO

I. KHÁI QUÁT VỀ GIỚI LUẬT1. Dẫn nhập

Trải qua 80 năm có mặt trên cõi đời, thực hiện hoài bão độ sinh viên mãn, cuối cùng đức Thế Tôn đã thị hiện Niết-bàn. Khi hay tin Phật nhập diệt, tôn giả Đại Ca-diếp (Mahà-kassapa) liền tức tốc dẫn đồ chúng về thành Câu-thi (Kusinàrà) để đảnh lễ bậc Đạo sư lần cuối cùng. Trên đường về, có nhiều Tỳ-kheo không cầm được nỗi đau thương than khóc, vật vã. Bấy giờ Tỳ-kheo Bạt-nan-đà (Upananđa) bảo họ im lặng, và nói: “Vị Trưởng lão ấy (chỉ đức Phật) khi còn sanh tiền thường bảo chúng ta nên làm như thế này, không nên làm như thế kia, nên học những điều này, không nên học những điều kia, thực là phiền phức. Bọn chúng ta ngày nay mới thoát khỏi nỗi khổ cực ấy, tùy ý muốn làm gì thì làm, không còn ai kiềm chế, ngăn cản nữa. Thế thì vì sao các thầy lại thương tiếc, than khóc?”

Nghe lời phát biểu vô ý thức của Tỳ-kheo Bạt-nan-đà, tôn giả Đại Ca-diếp rất bức xúc, nghĩ rằng đức Thế Tôn vừa mới từ giã cõi đời mà đã có những đệ tử manh động không muốn tuân thủù những lời Ngài dạy, thì về sau này, kỷ cương của Tăng chúng sẽ ra sao!

Do vậy, sau khi lo xong việc trà-tỳ đức Thế Tôn, tôn giả Đại Ca-diếp bèn triệu tập đại hội kết tập Pháp tạng ngay trong mùa an cư năm ấy. Đại hội này mở tại

5


thành Vương Xá, với 500 vị A-la-hán (Arahant) tham dự, tôn giả Ưu-ba-li (Upali) kết tập Luật tạng, tôn giả A-nan (Anandà) kết tập Kinh tạng. Luật tạng được đọc lại rồi đại chúng chung quyết, đến 80 lần mới hoàn thành, cho nên đặt tên là bộ Bát Thập Tụng Luật. Trong khi kết tập, toàn thể đại hội đã nhất trí giữ nguyên những gì do Phật chế định và những gì Phật không chế định thì không được tùy tiện đặt ra. Tuy nhiên, Tăng chúng có thể tùy theo hoàn cảnh, địa phương và thời đại mà linh động áp dụng những giới điều nhỏ nhiệm do Phật đã chế.

Theo lịch sử Phó Pháp Tạng thì sự kế thừa chánh pháp của Phật, làm Tổ sư thứ nhất là tôn giả Đại Ca-diếp, thứ hai tôn giả A-nan, thứ ba tôn giả Mạt-điền-địa, thứ tư Thương-na-hòa-tu, thứ năm Ưu-ba-cúc-đa. Tương truyền Ưu-ba-cúc-đa có 5 người đồ đệ xuất sắc tách riêng ra lập thành 5 bộ phái, rồi dùng bộ Bát Thập Tụng Luật châm chước theo quan điểm của mình soạn ra 5 bộ luật sau:

1. ĐÀM-VÔ-ĐỨC BỘ (Dharmagupta) có Tứ Phần Luật.2. TÁT-BÀ-ĐA BỘ (Sarvàstivàda) có Thập Tụng Luật.3. CA-DIẾP-DI BỘ (Kasyapiya) có Giải Thoát Luật.4. DI-SA-TẮC BỘ (Mahisasaka) có Ngũ Phần Luật.5. BÀ-TA-PHÚ-LA BỘ (Vatsiputriya) có Ma Ha

Tăng Kỳ Luật.Đàm-vô-đức là từ phiên âm của chữ Phạn nêu

trên và được dịch là Pháp tạng bộ, Pháp hộ bộ, Pháp mật bộ. Tát-bà-đa cũng là từ phiên âm và được dịch nghĩa là Thuyết nhất thiết hữu bộ, nói tắt là Hữu bộ.

6

Chöông I: Giôùi baûn cuûa Tyø-kheo

Ca-diếp-di bộ là từ phiên âm và được dịch nghĩa là Ẩm Quang Bộ, Thiện Tuế bộ. Di-sa-tắc là từ phiên âm, được dịch nghĩa là Hoá Địa bộ, Chánh Địa bộ. Bà-ta-phú-la là từ phiên âm, được dịch nghĩa là Độc Tử bộ.

Về nguyên nhân khiến Luật tạng bị chia thành 5 bộ có các thuyết đề cập đến như sau:

1/. Xuất Tam Tạng Ký Tập, quyển 3 chép: Khi Phật còn tại thế, có một trưởng giả nằm mộng thấy một tấm vải trắng, bỗng nhiên bị xé thành 5 mảnh. Trưởng giả giật mình thức dậy, bèn đi đến Phật hỏi về nguyên do giấc mộng. Phật giải thích rằng đó là điều biểu thị sau khi Phật diệt độ, Luật tạng sẽ chia thành 5 bộ.

2/. Phiên Dịch Danh Nghĩa Tập, quyển 4 chép: Sau khi Phật thành đạo 38 năm, một hôm đức Phật đến Vương cung thọ trai do Quốc vương cúng dường. Lúc ăn xong, Phật bảo La-hầu-la rửa bát. Vì sơ ý, La-hầu-la để bát rơi, vỡ thành 5 mảnh. Thấy thế, các Tỳ-kheo hỏi Phật về điềm gở ấy, Phật giải thích rằng sau khi Phật nhập diệt trong vòng 200 năm, các Tỳ-kheo sẽ chia Luật thành 5 bộ. Về sau quả nhiên 5 đệ tử của Ưu-ba-cúc-đa chia Đại tạng Luật của Như Lai thành 5 bộ.

2. Luật tạng được truyền dịch sang Hán văn

Giới luật bắt đầu truyền sang Trung Quốc từ đời Tam Quốc, triều Tào Ngụy Năm Gia Bình thứ hai (250), Đàm-ma-ca-la người Trung Thiên Trúc tới ở chùa Bạch Mã tại Lạc Dương, dịch Tăng-kỳ Giới Tâm và Tứ Phần Yết-ma.

7


Ngoài ra, các bộ Quảng luật khác được lần lượt phiên dịch theo thời gian sau:

2.1. Các bộ quảng Luật1. THẬP TỤNG LUẬT: Lần đầu do Cưu-ma-la-

thập dịch từ năm Hoằng Thỉ thứ 6 đến năm thứ 8 (404-406) đời Diêu Tần, được 58 quyển, nhưng chưa xong. Sau đó, Tỳ-ma-la-xoa tiếp tục dịch hoàn thành, gồm 61 quyển.

2. TỨ PHẦN LUẬT: Do Phật-đà-da-xá và Trúc-Phật-niệm dịch từ năm Hoằng Thỉ thứ 12 đến năm thứ 15 (410-413) đời Diêu Tần, gồm 60 quyển.

3. MA-HA-TĂNG-KỲ LUẬT: Do Phật-đà-bạt-đà-la và Pháp Hiển dịch năm Nghĩa Hy thứ 14 (418) đời Đông Tấn, gồm 40 quyển.

4. NGŨ PHẦN LUẬT: Do Phật-đà-thập và Trí Thắng dịch vào năm Cảnh Bình thứ nhất (423) đời Lưu Tống, gồm 30 quyển.

5. GIẢI THOÁT GIỚI KINH: (chỉ có Giới bổn của Tỳ-kheo): Do Phất-nhã Lưu-chi dịch, vào đời Nguyên Ngụy, ước chừng vào khoảng (538-544), gồm có 1 quyển.

6. CĂN BẢN THUYẾT NHẤT THIẾT HỮU BỘ TỲ-NẠI-DA: Do Tam Tạng Nghĩa Tịnh dịch vào đời Đường, từ năm Cửu Thị thứ nhất triều Võ Tắc Thiên đến năm Cảnh Vân thứ 2 triều vua Duệ Tông (700-711), gồm 50 quyển. (Nguyên bản của bộ này cùng một gốc với Thập Tụng luật nhưng được soạn lại).

8


Đó là những bộ Luật chính. Ngoài ra, còn có những bộ Luận dùng để giải thích các bộ Quảng Luật nêu trên, và được kể tên như sau:

2.2. Năm bộ luận của Luật1. TỲ-NI MẪU KINH: Gồm 8 quyển.2. MA-ĐẮC-LẶC-GIÀ: Gọi đầy đủ là Tát-bà-đa bộ

Tỳ-ni Ma-đắc-lặc-già, 10 quyển do Tăng-già-bạt-ma đời Lưu Tống dịch.

Hai bộ luận này căn cứ Tân Tát-bà-đa luật mà giải thích.

3. THIỆN KIẾN LUẬN: Còn được gọi là Thiện Kiến Luật Tỳ-bà-sa, 18 quyển do Tăng-già-bạt-đà-la dịch đời Tiêu Tề, giải thích Luật Tứ Phần.

4. TÁT-BÀ-ĐA LUẬN: Còn gọi là Tát-bà-đa Tỳ-ni-Tỳ-bà-sa 9 quyển, mất tên người dịch. Luận này giải thích Luật Thập Tụng.

5. MINH LIỄU LUẬN: Vốn gọi là Luật Nhị Thập Nhị Minh Liễu Luận, 1 quyển, do Chân Đế đời Trần dịch. Luận này giải thích giới luật thuộc Chánh Lượng bộ.Chánh lượng bộ xuất phát từ Độc Tử Bộ và Độc Tử bộ thuộc Thượng Toạ bộ (Luật Tăng Kỳ).

3. Phân tích nội dung Luật bộ3.1. Nội dung Luật Tứ Phần

Bộ luật này được chia làm 4 phần sau đây: - Phần thứ nhất: Giới thiệu luật của T?-kheo từ

Ba-la-di đến Chúng học pháp.

9


- Phần thứ hai : Từ giới Ba-la-di của T?-kheo đến hết giới của Ni và các Kiền-độ Thọ giới, Thuyết giới, An cư, Tự tứ.

- Phần thứ ba: Kiền-độ Tự tứ tiếp theo cho đến pháp Kiền-độ, gồm có 14 vấn đề.

- Phần thứ tư: Từ Kiền-độ phòng xá đến Tỳ-ni Tăng nhất, gồm 6 vấn đề.

Về các Kiền-độ gồm có 20 mục được xếp theo thứ tự như sau:

1. Thọ giới Kiền-độ: Thuyết minh việc thọ giới.2. Thuyết giới Kiền-độ: Thuyết minh nghi thức

tụng giới.3. An cư Kiền-độ: Thuyết minh ý nghĩa về việc An

cư.4. Tự tứ Kiền-độ: Nói về ý nghĩa tác pháp Tự tứ.5. Bì cách Kiền-độ: Nói về cách thức dùng giày dép

bằng da.6. Y Kiền-độ: Nói về cách thức may và mặc y.7. Dược Kiền-độ: Nói về thuốc chữa bệnh.8. Ca-hi-na Kiền-độ: Nói về cách thọ và xả y công

đức.9. Câu-thiểm-di Kiền-độ: Nói về việc các Tỳ-kheo

tại Câu-thiểm-di đấu tranh nhau và về việc cử tội, sám hối.

10. Chiêm-ba Kiền-độ: Nói về việc Yết-ma đúng pháp và phi pháp.

11. Ha trách Kiền-độ: Nói về 7 trường hợp ha trách.

10


12. Nhân Kiền-độ: Nói về các việc liên quan đến tội Tăng tàn.

13. Phú tàng Kiền-độ: Nói về việc che giấu tội và cách xử phạt.

14. Già Kiền-độ: Nói về việc ngăn cản người cử tội.

15. Phá Tăng Kiền-độ: Nói về việc phá Tăng.16. Diệt tránh Kiền-độ: Nói về 7 pháp dập tắt sự

tranh đấu.17. Ni Kiền-độ: Nói về sinh hoạt của Ni chúng.18. Pháp Kiền-độ: Nói về oan nghi, pháp thức của

Tỳ-kheo.19. Phòng Kiền-độ: Nói về việc sửa sang tu bổ

phòng xá.20. Tạp Kiền-độ: Thuyết minh xen lẫn các Kiền-độ,

cuối cùng nói về cách giữ các giới lớn nhỏ.

Từ 20 Kiền-độ kể trên, Luật sư Đạo Tuyên đã sắp xếp lại thành 10 Kiền-độ hay 10 thiên trong quyển San Bổ Tùy Cơ Yết-ma như sau:

Thiên 1: Nói về pháp Yết-ma thành hay không thành.

Thiên 2: Nói về kết, giải mọi cương giới.Thiên 3: Nói về pháp thọ các giới pháp. Thiên 4: Nói về y, thuốc, thọ trì, thuyết tịnh.Thiên 5: Nói về các thể thức thuyết giới.Thiên 6: Nói về các chúng An cư. Thiên 7: Nói về các thể thức Tự tứ

11


Thiên 8: Nói về cách chia vật d?ng của Tỳ-kheo viên tịch.

Thiên 9: Nói về thể thức sám hối các tội.Thiên 10: Nói về việc duy trì Phật Pháp.

3.2. Nội dung Luật tạng Pàli (P?li-Vin?ya-pitaka)

Tạng này gồm 5 tập, từ tập 1 đến tập 5, thuộc Nam truyền Đại tạng kinh và được chia thành 3 bộ phận:

1/. Kinh Phân biệt (Suttavibhanga): Giải thích về giới điều của Tỳ-kheo và được chia thành 2 loại:

1. Tỳ-kheo phân biệt (Bhikkhu-Vibhanga): Giải thích 227 giới của Tỳ-kheo. 2. Tỳ-kheo-ni phân biệt (Bhikkhuni-Vibhanga): Giải thích 311 giới của Tỳ-kheo-ni.2/. Kiền-độ (Khandhaka): Trình bày bao quát về

các sinh hoạt của Tăng đoàn, được chia thành 2 loại: 2/1. Đại phẩm (Mahavagga): Gồm 10 Kiền-độ

như sau: 1. Đại Kiền-độ (Mahà-Khandhaka): Thọ giới.2. Bố-tát Kiền-độ (Uposatha-Khandhaka): Bố-tát.3. Vũ an cư Kiền-độ (Vassupanayika-

Khandhaka): An cư.4. Tự tứ Kiền-độ (Pavàrana-Khandhaka): Tự tứ.5. Bì cách Kiền-độ (Camma-Khandhaka): Giày da.6. Dược Kiền-độ (Bhesajja-Khandhaka): Thuốc.7. Ca-hi-na Kiền-độ (Kathina-Khandhaka): Y công

đức.

12


8. Y Kiền-độ (Civara-Khandhaka): Y.9. Chiêm-ba Kiền-độ (Campà-Khandhaka): Về

những việc rắc rối xảy ra tại Chiêm-ba.10. Câu-thiểm-di Kiền-độ (Kosambi-Khandhaka):

Những việc rắc rối tại Câu-thiểm-di.2/2. Tiểu phẩm (Cullavagga): Gồm 12 Kiền-độ: 1. Yết-ma Kiền-độ (Kamma-Khandhaka): Yết-ma.2. Biệt trú Kiền-độ (Pàsivàsika-Khandhaka): Biệt

trú.

3. Phú tàng Kiền-độ (Samuccaya-Khandhaka): Phú tàng.

4. Diệt tránh Kiền-độ (Samatha-Khandhaka): Dập tắt tranh chấp.

5. Tạp sự Kiền-độ (Khuddavatthu-Khandhaka): Tạp sự.

6. Phòng xá Kiền-độ (Senàsana-Khandhaka): Phòng xá.

7. Phá Tăng Kiền-độ (Sanghabhedaka-Khandhaka): Phá Tăng.

8. Oai nghi Kiền-độ (Vatta-Khandhaka): Oai nghi.

9. Già Bố-tát Kiền-độ (Patimakhathapana-Khandhaka): Ngăn Bố-tát.

1O. T?-kheo-ni Kiền-độ (Bhikkhuni- Khandhaka): Nói v? Ni gi?i.

11. Ngũ bách nhân Kiền-độ (Pancasatika-Khandhaka): 500 người kết tập pháp tạng.

13


12. Thất bách nhân Kiền-độ (Sattasatika-Khandhaka): 700 người kết tập pháp tạng.

3/. Phụ tùy (Parivàra): Gồm có 19 chương, là những điều giáo hoá liên hệ đến 2 bộ phận trên.

II. LỊCH SỬ TRUYỀN THỪA LUẬT TỨ PHẦN1. Việc xiểån dương Luật Tứ Phần tại

Trung QuốcGiáo pháp của Phật bao hàm Tam vô lậu học

Giới, Định, Tuệ nhưng Giới là cơ sở của Tam học; nếu chẳng trì giới thì sự tiến lên con đường giải thoát trở thành không tưởng. Vì thế, tất cả đệ tử của Phật đều phải trì Giới. Song chỗ sâu cạn có sai khác, cho nên trong các đại đệ tử chỉ có trưởng lão Ưu-ba-li được Phật khen là người trì giới đệ nhất.

Kế thừa truyền thống này, khi Luật điển truyền sang Trung Quốc và được phiên dịch đầy đủ, các Luật sư bèn chuyên tâm nghiên cứu Luật tạng, mà chủ yếu là bộä Luật Tứ Phần. Theo lịch sử ghi lại, thì sự hoằng truyền Luật Tứ Phần bắt đầu từ thời Nguyên Ngụy do Luật sư Pháp Chánh, Pháp Chánh truyền xuống Pháp Thời, Pháp Thời truyền xuống Pháp Thông, Pháp Thông truyền xuống Đạo Phú, Đạo Phú truyền xuống Tuệ Quang. Đệ tử của Tuệ Quang có Đạo Vân, Đạo Huy, rồi lần lượt truyền xuống đến Đạo Tuyên gồm có chính phái và bàng phái như bản đồ sau đây:

1. Pháp Chánh

2. Pháp Thời

14


3. Pháp Thông

4. Đạo Phú

5. Tuệ Quang

Đạo Huy 6. Đạo Vân

Đạo Lạc, Đàm Ẩn, Hồng Lý Hồng Tuân 7. Đạo HồngPháp Thượng Hồng Uyên 8. Trí ThủPháp Nguyện Pháp Lệ

Tuệ Mẫn, Đạo Thế 9. Đạo Tuyên

Theo sơ đồ trên đây, thì Tổ Đạo Tuyên ở vị trí thứ 9 trong 9 vị Tổ sư của Luật Tứ Phần, nhưng vì Ngài có công lớn trong việc hoằng dương Luật học và để lại những công trình soạn thuật, chú thích rất có giá trị về bộ Luật này nên người đời sau suy tôn Ngài là Tổ thứ nhất của Tứ Phần Luật.

Sau đây là sơ lược tiểu sử của một số vị Tổ sư tiêu biểu kể trên.

1. Luật sư TUỆ QUANGNgài họ Dương, người Định Châu, năm 13 tuổi

theo cha đến Lạc Dương, rồi ngày mồng 8 tháng tư đến thọ tam quy với Thiền sư Phật Đà. Phật Đà thấy mặt Quang chiếu ra ánh sáng, lấy làm kỳ dị, nghĩ rằng người này hẳn có tiết tháo khác thường, nên khuyến khích Quang ở lại chùa và bảo tụng kinh. Quang cầm kinh xem qua cảm thấy như đã học từ

15


trước, nên thông hiểu nghĩa lý dễ dàng. Đến mùa hạ năm này, Phật Đà độ cho xuất gia. Quang đem những điều đã hiểu biết trong kinh ra giảng cho đại chúng, lời lẽ tao nhã, ý nghĩa súc tích, nên người bấy giờ gọi ông là Thánh Sa-di. Mỗi khi nhận được vật bố thí, Quang liền đem cho người khác. Tính tình ông thanh cao, không câu chấp tiểu tiết và bỏ ngoài tai tất cả những sự khen chê, được mất. Mọi người ai cũng cho ông là bậc Pháp khí. Phật Đà nói: “Ông Sa-di này là bậc phi thường. Nếu thọ Đại giới nên cho học Luật trước, vì Luật là nền tảng, nếu không phải là người trí thì không chịu phụng hành. Kẻ nào ban đầu ỷ y vào Kinh Luận, thì ắt xem thường Giới Luật, đó là tà kiến, là nguyên nhân làm chướng ngại đạo lý”.

Sau đó, ông trở về quê hương, thọ giới Cụ-túc, rồi chuyên tâm học Luật. Đến mùa hạ thứ tư, Quang đem Luật Tăng Kỳ ra giảng cho đại chúng, lại dành thì giờ học nhiều thứ khác. Phật Đà gọi về, nhắc nhở: “Ta độ con là hy vọng con hướng về chỗ cốt tủy, vì sao lại để tâm đến văn chương, ngôn ngữ của thế gian? Nay ta thấy thần khí của con đã thành tựu, có thể làm bậc Pháp sư cao minh. Các việc khác không phải là bổn phận của con thì để tâm vướng bận làm gì?”. Nhân đó, Quang cảm động rơi nước mắt, bèn đem sở học của mình soạn sớ thích những điểm căn bản của bộ Luật Tứ Phần và các kinh Hoa Nghiêm, Niết-bàn, Duy-ma, Thập Địa, Địa Trì v.v… Các triều thần nhà Tề và các bậc danh hiền đương thời đều kính trọng và xem Ngài như bậc Thánh.

Ngài viên tịch tại chùa Đại Giác ở Nghiệp Thành, hưởng thọ 70 tuổi. Những kinh sách đã soạn thuật gồm có: Tứ Phần Luật Sớ và các kinh Thắng Man, Di Giáo,

16


Nhân Vương, Bát Nhã v.v... đều có sớ thích. (Tục Cao Tăng Truyện, quyển 21, Đ.50, tr.607b).

2. Luật sư TRÍ THỦ (576-635)Sư họ Hoàng Phủ, người An Định (Cam Túc), sinh

vào đời Tùy. Lúc trẻ, Sư xuất gia với Trí Mân, chùa Vân Môn tại Tương Châu, rồi thọ giới năm 22 tuổi. Sau khi thọ giới, không biết mình có đắc giới hay không, Sư bèn đến trước tháp Phật cầu xin được hiển chứng và được Phật sờ đầu khích lệ, Sư rất mãn nguyện. Về sau, Sư theo học luật với Luật sư Đạo Hồng, bạn đồng học hơn 700 người mà không ai hơn được Sư. Năm chưa đầy 30 tuổi, Sư đã bắt đầu giảng Luật, hạnh đức cao khiết, tâm trí thông mẫn, nên được mọi người đều ca ngợi. Lúc bấy giờ, sư Hồng Tuyên hoằng truyền Luật Tứ Phần, đạo tục đều theo học, nhưng văn luật không được rõ ràng. Do đó, Sư bèn trước tác Ngũ Bộ Khu Phân Sao và Tứ Phần Luật Sớ, làm rõ những điểm các tiền bối chưa giải thích, khiến ai cũng hiểu được. Từ đó, Sư càng được khen ngợi, chính bản thân Hồng Tuân xem Sư như người đồng hàng, và khuyên đại chúng theo học Sư. Sư xây một ngôi tháp tại gò núi ở Vân Môn Tương Châu, để kỷ niệm nơi xuất gia thọ giới của mình. Năm Trinh Quán thứ 8, đời vua Thái Tông, Thái Mục Hoàng hậu xây chùa Hoằng Phúc tại Trường An, cung thỉnh chư Tăng hữu đức về an trú và sắc phong Sư chức Tăng Cương.

Sư thị tịch vào tháng tư, năm Trinh Quán thứ 9 (635), hưởng thọ 69 tuổi. Người đời xem Sư là Tổ thứ 8 của Tứ phần Luật tông. Đệ tử có Đạo Tuyên, Đạo Thế, Tuệ Mẫn, Đạo Hưng, Trí Hưng v.v... Về trước tác, trừ Ngũ Bộ Khu Phân Sao 21 quyển và Tứ Phần Luật Sớ 20 quyển, còn có Xuất Yếu Luật Nghi Cương Mục

17


Chương 1 quyển, Tiểu A-di-đà kinh sao 2 quyển. (PQĐTĐ, tr.502a).

3.- Luật sư PHÁP LỆ (569-635) Sư họ Lý, sinh quán Triệu Châu (Hà Bắc Triệu

huyện), người đời Đường. Năm 15 tuổi, Sư xuất gia với Thiền sư Linh Tục, chùa Diễn Không. Sau khi thọ giới, Sư theo Tĩnh Hồng, nghiên cứu Luật Tứ Phần, rồi soạn các chú thích. Vài năm sau, Sư theo Luật sư Hồng Uyên, nghe giảng Luật học, nghiên cứu đến chỗ nguồn gốc. Nhân thời thế tao loạn, Sư ẩn cư nghiên cứu áo nghĩa của Luật bộ, do đó, đạt được yếu lý, bèn mở khóa giảng về luật Tứ Phần. Học trò các nơi vân tập về học rất đông, khai ngộ cũng rất nhiều.

Tháng 10 năm Trinh Quán thứ 9 (635), Sư viên tịch, hưởng thọ 67 tuổi. Tác phẩm của Sư gồm có:

1. Tứ phần Luật sớ.2. Yết-ma sớ.3. Xả Sám Nghi Khinh Trọng Sự. Sư được người bấy giờ tôn xưng là Tổ của

Tướng Bộ tông. Đệ tử có: Minh Đạo, Đàm Quang, Đạo Thành. (Tục Cao Tăng Truyện, quyển 22; PQĐTĐ, tr.3433c).

4.- Luật sư ĐẠO TUYÊN (596-667) Sư họ Tiền, quê quán Đan Hồ (hay Trường

Thành). Mẹ Sư nằm mộng thấy mặt trăng rơi vào lòng, bèn hoài thai Sư. Bà lại nằm mộng thấy một vị Phạm Tăng (sư Ấn Độ) bảo: “Cái thai hài nhi bà đang mang là hậu thân của Luật sư Tăng Hựu đời Lương đó”.

18


Sư ở trong thai 12 tháng, chào đời nhằm ngày mồng 8 tháng tư, năm 596. Lúc mới 9 tuổi, Sư đã làm được thi phú, năm 16 tuổi học Luật với sư Trí Quân, rất chuyên tinh trì giới, tu học hết sức chăm chỉ. Vào khoảng năm Đại Nghiệp (605-616) đời Tùy, Sư thọ giới Cụ-túc với Luật sư Trí Thủ. Sau khi thọ giới, Sư vào núi Chung Nam, cất một cái cốc ẩn tu, chuyên trì giới luật, người ta gọi nơi này là chùa Bạch Tuyền, có muông thú đến thuần phục và kỳ hoa dị thảo mọc đầy xung quanh.

Sư kết bạn thân với bậc xử sĩ là Tôn Tư Mạo. Về sau, Sư đến chùa Tây Minh soạn các sách: Pháp Môn Văn Ký, Quảng Hoằng Minh Tập, Tục Cao Tăng Truyện, Tam Bảo Lục, Yết-ma Giới Sớ, Hành Sự Sao, Nghĩa Sao v.v..., tất cả hơn 220 quyển. Có một vị Phạm Tăng ca ngợi Sư là: “Sau khi Phật diệt độ, sư là người xiển dương Giới Luật bậc nhất, khiến cho tượng pháp trụ lâu đời”.

Sư viên tịch ngày 3 tháng 10, năm Càn Phong thứ 2 (667), thọ 72 tuổi, 52 tuổi hạ. Môn nhân xây tháp phụng thờ, và được ban Thụy là Trừng Chiếu. Đệ tử của Sư hơn 1.000 người. Bài bia nơi tháp của Sư có câu: “Sự trì luật của Đạo Tuyên vang danh đến Thiên Trúc (Ấn Độ); tác phẩm của Sư văn chương mỹ lệ, thiên hạ đều thán phục”.

Tác phẩm của Sư để lại gồm có: - Tứ Phần Luật San Phồn Bổ Khuyết Hành Sự

Sao, 12 quyển. - Giới Bản Sớ, 6 quyển. - Thập Tỳ-ni Nghĩa, 6 quyển. - Nghĩa Sao, 6 quyển.

19


- Yết-ma Sớ, 3 quyển. Năm bộ này được xem là 5 bộ Luật học có giá trị

lớn. Ngoài ra, còn có các bộ: - Đại Đường Nội Điển Lục, 10 quyển (Mục lục

Chỉnh Lý Kinh Điển) - Cổ Kim Phật Đạo Luận Hành, 4 quyển.- Quảng Hoằng Minh Tập, 30 quyển (nhằm

tuyên dương Phật giáo).- Tục Cao Tăng Truyện, (10 quyển).- Thích Thị Lược Phổ. - Thích Ca Phương Chí. - Tam Bảo Cảm Thông Lục v.v... (PQĐTĐ,

tr.5637b)

5. Luật sư HOÀI TỐ (637-707)Sư họ Phạm, quê ở Kinh Triệu (Tây An Thiểm

Tây), sinh vào đời Đường, từ bé đã thông minh khác thường và có khí độ rộng lớn. Năm 12 tuổi, Sư đến đảnh lễ Huyền Trang xin xuất gia, theo nghiệp Kinh Luận. Nhưng sau khi thọ giới lại theo Đạo Tuyên tập học Luật Tứ Phần Hành Sự Sao. Về sau, còn theo môn hạ của Pháp Lệ là Đạo Thành, học Tứ Phần Luật Sớ. Do đó, Sư soạn ra bộ Tứ Phần Luật Khai Tông Ký, tách biệt với Tứ Phần Luật Sớ của Pháp Lệ, và xướng lập thành một tông phái riêng gọi là Đông Tháp Luật tông. Tông phái của Sư cùng với Tướng Bộ tông của Pháp Lệ và Nam Sơn tông của Đạo Tuyên được xem là 3 tông lớn của Luật học thời bấy giờ.

Đến năm Cảnh Long thứ nhất (707), Sư viên tịch, thọ 74 tuổi. Những trước tác của Sư gồm có:

20


- Câu-xá Luận Sớ.- Di Giáo Kinh Sớ. - Tứ Phần Tỳ-kheo Giới Bổn Sớ.- Tăng Yết-ma. - Ni Yết-ma.

6. Luật sư TÚ (Châu Tú)(Khoảng cuối thế kỷ thứ 7)

Những đệ tử nổi tiếng của Đạo Tuyên như Đại Từ, Văn Cương, Danh Khác, Châu Tú, Linh Ngạc, Dung Tế, Trí Nhân và các đệ tử thọ giới như Hoằng Cảnh, Đạo Ngạn, Hoài Tố thì Châu Tú (hay Tú Luật Sư) là người kế thừa chính thức.

Sư người Tế An, Luật sư đời Đường, năm sinh và mất không rõ. Sư xuất gia lúc còn nhỏ với Hưng Luật sư tại Thục Quận và chẳng bao lâu tinh thông Luật học. Sau khi thọ Cụ-túc, Sư theo Nam Sơn Đạo Tuyên chuyên tâm học luật trải qua 16 năm, thường dùng bộ Luật Sớ của Trí Thủ làm cơ sở rồi tổng hợp các thuyết khác, tạo thành một thuyết thống nhất. Về sau, Sư vân du đến các miền Quảng Châu và An Châu.

Sư thị tịch tại chùa Thập Lực, An Châu, thọ hơn 70 tuổi đời, được tôn là Tổ thứ hai của Nam Sơn Luật tông. Trước tác của Sư có Hành Trì Sao Ký, và đệ tử tâm đắc có Luật sư Trinh Cố v.v...

Có chỗ nói môn hạ của Đạo Tuyên có Châu luật sư, Tú luật sư 2 người. Châu luật sư được tôn là Tổ thứ 2 của Nam Sơn Luật tông, nhưng sự tích của 2 vị này đều không rõ ràng (PQĐTĐ, tr.2985b).

21


Nối tiếp Châu Tú, Nam Sơn Luật tông truyền thừa theo thứ tự sau: Đạo Hoằng, Tỉnh Cung, Huệ Chánh, Huyền Sướng, Nguyên Biểu, Thủ Ngôn, Nguyên Giải, Pháp Vinh, Xử Hằng, Trạch Ngộ, Duẫn Kham, Trạch Kỳ, Nguyên Chiếu, Trí Giao (hoặc lập Đạo Tiêu), Chuẩn Nhất, Pháp Chánh, Pháp Cửu, Diệu Liên, Hành Cư, tất cả gồm 21 vị. Tông này truyền dần xuống đến cuối đờêi nhà Nguyên thì Luật tông suy vi, sự truyền thừa không rõ.

Nhưng đến cuối đời nhà Minh có các Đại đức hoằng Luật tiếp nhau xuất hiện, như: Liên Trì, Ngẫu Ích, Hoằng Tán, Nguyên Hiền.... đều có trước thuật để lại. Đồng thời với Đại sư Liên Trì có Luật sư Như Hinh, Cổ Tâm. Cổ Tâm truyền xuống Tịch Quang, Tịch Quang có đệ tử nổi tiếng là Kiến Nguyệt (Độc Thể) và Hương Tuyết.

Từ sau Kiến Nguyệt và Hương Tuyết, suốt triều nhà Thanh 210 năm, Luật tông lại suy vi hơn nữa. Thế nhưng, gần đây có Đại sư Hoằng Nhất và Từ Chu chuyên hoằng giới luật, nên Luật học có phần nào khởi sắc trở lại.

Về phương diện Luật điển từ đời Nam Tống trở đi, các tác phẩm bị mất mát hầu như gần hết. Cuối triều Minh, các Đại đức tuy có hoằng Luật mà không được rực rỡ như trước. Thế nhưng, những tác phẩm Luật học đã bị mất mát kể trên, ngày nay còn được bảo tồn khá tốt tại Nhật Bản. Đó là một điều hết sức may mắn.

Sau đây, chúng ta lại trình bày tiểu sử của vài vị Luật sư tiêu biểu vừa đề cập ở trên.

7. Luật sư LIÊN TRÌ - CHÂU HOẰNG (1532-1612).

22


Sư họ Trầm, tự Phật Tuệ, hiệu Liên Trì, quê ở Khang Châu, thuộc đời Minh. Thuở nhỏ Sư học Nho, nổi tiếng thông minh, năm 17 tuổi thi đậu Chư Sinh. Vì chịu ảnh hưởng của những người láng giềng nên Sư hướng tâm đến Tịnh Độ, viết 4 chữ “Sanh tử đại sự” lên bàn để tự cảnh tỉnh. Vào tuổi trung niên, sư quy y Phật giáo, thế phát với Vô Nhân Tánh Thiên, tại Tây Sơn. Sau đó, Sư đến chùa Chiêu Khánh thọ giới Cụ-túc với Thiền sư Vô Trần, rồi đi du phương tham học nhiều nơi.

Năm Long Khánh thứ 5 (1571), Sư vào núi Vân Thê tại Khang Châu, ở một ngôi chùa hoang phế trong núi, tinh tấn niệm Phật tam muội. Nghe danh tiếng của Sư, Tăng Ni xa gần tìm đến tham học đông đảo, khiến nơi này thành một tùng lâm quy mô.

Năm Vạn Lịch thứ 12 (1584), Sư soạn 3 quyển Vãng Sanh tập. Năm 30 tuổi, soạn một quyển Lăng Nghiêm Mô Phạm Ký. Thời bấy giờ, việc thọ giới bị cấm chế, Sư đã tùy nghi bảo giới tử sắm đủ 3 y đến trước điện Phật để Sư chứng minh cho thọ giới. Sư còn chế định Thủy Lục Nghi Văn và Du Già Niệm Khẩu Pháp để tế độ nỗi khổ của cõi u minh; đồng thời cho đào hồ phóng sanh ở trong và ngoài thành; lại soạn tập Giới Sát Phóng Sinh Văn để răn bảo những kẻ hay sát sinh hại vật.

Sư đặc biệt chú trọng pháp môn Tịnh Độ, thống trách những kẻ cuồng Tăng, tận lực xiển dương Thiền Tịnh kiêm tu, đạo phong hưng thịnh một thời. Các sĩ Đại phu như Tống Ứng Xương, Lục Quang Tổ, Phùng Mộng Trinh v.v... đều thọ ân giáo hóa của Sư. Lúc tuổi

23


già, bệnh phát sinh, Sư lại càng tinh tấn tu Tịnh Độ, làm ra 32 điều “Chẳng lành” để tự cảnh tỉnh và cảnh tỉnh mọi người, lại viết 3 điều đáng tiếc và 10 điều đáng thống trách để đôn đốc đồ chúng.

Năm Vạn Lịch 40 (có thuyết nói năm 43), Sư thị tịch, thọ 82 tuổi. Người bấy giờ gọi Sư là Hòa thượng Vân Thê hay Đại sư Liên Trì. Sư cùng với Tử Bá, Hám Sơn, Ngẩu Ích được xưng tụng là 4 vị Đại Cao Tăng của đời Minh. Những trước tác của sư gồm có:

- Thiền Quang Sách Tấn. - Phạm Võng Giới Sớ Phát Aån.- A-di-đà kinh Sớ Sao.- Hoa Nghiêm Kinh Cảm Ứng Lược Ký.

Và các thứ khác hơn 30 loại. Về sau, Vương Vũ Xuân đã kết tập các tác phẩm của sư thành Vân Thê Pháp Vựng, gồm 40 quyển. (PQĐTĐ, tr.4789b)

8. Luật sư NGẪU ÍCH – TRÍ HÚC (1599-1655) Sư người đời Minh, tên Trí Húc, tự Ngẫu Ích, lại

tự đặt hiệu là Bát Bất Đạo Nhân, còn gọi là Linh Phong (nơi Sư trác tích). Lúc đầu Sư học Nho, soạn sách Tịch Phật Luận (bài bác đạo Phật) mấy chục thiên. Nhưng năm 17 tuổi, nhân đọc sách Tự Tri Lục và Trúc Song Tùy Bút của Đại sư Liên Trì, Sư bèn đem sách Tịch Phật Luận của mình ra đốt. Nhân 3 lần nằm mộng thấy ĐaÏi sư Hám Sơn đang ở Tào Khê, nên Sư đến xin xuất gia với Tuyết Phong đệ tử của Hám Sơn. Ít lâu sau, Sư đến các đạo tràng nghe giảng, nhưng thấy 2 tông Tánh (Hoa Nghiêm), Tướng (Duy Thức) có mâu thuẫn nhau, Sư suy nghĩ: Phật pháp đâu có 2 loại? Từ đó Sư vào

24


núi Kính Sơn tham thiền, nhờ vậy thấu triệt được nghĩa lý của 2 tông Tánh Tướng. Nhân thấy Luật học suy vi, Sư quyết tâm xiển dương Giới Luật, soạn sách Tỳ-ni Thập Yếu. Trong lúc đang phân vân chưa biết nên theo tông nào, Sư bèn đến trước Phật rút thẻ để định hướng. Và chọn được tông Thiên Thai. Do đó, Sư dốc tâm nghiên cứu giáo nghĩa rồi cực lực hoằng dương tông này bằng cách chú thích các Kinh Luận. Năm 56 tuổi, Sư nằm dưỡng bệnh tại Linh Phong, soạn Tây Trai Tịnh Độ Thi, đồng thời chỉnh lý lại 5 bộ sách về Tịnh Độ và đặt tên là Tịnh Độ Thập Yếu. Sau khi khỏi bệnh, Sư soạn thêm hai bộ sách khác là Duyệt Tạng Tri Tân và Pháp Hải Quan Lan. Đến tháng 10, bệnh tái phát, Sư để lại di chúc và làm bài kệ Cầu Sinh Tịnh Độ.

Tháng Giêng, năm Thuận Trị thứ 12 (1655). Sư ngồi kiết già trên giường, đưa tay chỉ về cõi Tây Pbương thị tịch, hưởng dương 57 tuổi, và 34 pháp lạp. Sư là người nghiêm cẩn, tinh chuyên, lìa bỏ danh lợi, kiên trì giữ giới, hoằng dương Luật tạng, sinh bình lấy việc đọc Tam Tạng và trước thuật làm sự nghiệp. Sư học tất cả giáo nghĩa của các tông Pháp Tướng, Thiền, Luật, Hoa Nghiêm, Thiên Thai và Tịnh Độ, nhưng chú trọng nhất tông Thiên Thai và chủ trương Phật, Nho, Đạo tam giáo nhất trí. Phạm vi nghiên cứu của Sư rất rộng nhưng kiến giải về tông Thiên Thai là độc đáo nhất. Sư đề xướng Thiền, Tịnh, Giáo và Luật đều chung một đường và lấy việc niệm Phật cầu sinh Tịnh Độ làm trọng tâm.

Sau khi Sư thị tịch, đệ tử Thành Thời tôn thụy hiệu là Thỉ Nhâït Đại Sư. Người đời bấy giờ gọi sư là

25


Linh Phong Ngẫu Ích Đại Sư, người sau suy tôn làm Tổ thứ 9 của tông Tịnh Độ.

Các đệ tử của sư có: Chiếu Nam, Linh Thịnh, Tính Đán, Đẳng Từ v.v... về trước tác khá nhiều, gồm có:

- Lăng Nghiêm Kinh Huyền Nghĩa, 2 quyền. - Lăng Nghiêm Kinh Văn Cú, 10 quyển.- A-di-đà Phật Yếu Giải, 1 quyển. - Kim Cương Kinh Phá Không Luận, 1 quyển.- Phạm Võng Kinh Hợp Chú, 7 quyển. - Trùng trị Tỳ-ni Sự Nghĩa Tập Yếu, 17 quyển.- Tướng Tông Bát Yếu Trực Giải, 8 quyển. - Duyệt Tạng Tri Tân, 48 quyển.- Chu Dịch Thiền Giải, 10 quyển.- Tứ Thư Ngẫu Ích Giải, 4 quyển.

Tất cả gồm hơn 40 bộ. Đệ tử của sư là Thành Thời biên tập di văn của Sư đề là Ngẫu Ích Đại Sư Tông Luận, gồm 10 quyển. (PQĐTĐ, tr.5019a)

9.- Luật sư HOẰNG TÁN (1611-1685). Sư họ Châu, tự Tại Tham, quê ở Tân Hội Quảng

Đông, sinh vào cuối đời Minh, đầu Thanh, thuộc Thiền phái Tào Động. Tuổi trẻ học Nho, có kiến thức rộng, lịch lãm, và có tài văn chương. Lúc tuổi trưởng thành, Sư được bổ làm Giáo học tại huyện nhà. Sau khi nhà Thanh làm chủ Trung Quốc, Sư bèn xuất gia, nghiên cứu Thiền pháp, tham yết Đạo Khâu ở Đỉnh Hồ và nhận được ấn chứng. Bình sinh, Sư đặc biệt chú trọng đến những vấn đề thực tiễn, dốc lòng làm

26


tròn bổn phận, tuy tinh tường Thiền học, nhưng thấy phong khí tùng lâm nặng tính phù hoa, không thật, nên rất đau lòng; do đó, không hề mở miệng nói về Thiền đạo một lời nào mà chỉ dốc sức hoằng truyền luật nghi, đề cao giới hạnh, lấy việc hoằng luật làm nhiệm vụ.

Sư thị tịch vào năm Khang Hy thứ 14 (1685), hưởng thọ 75 tuổi. Những trước tác của sư gồm có:

- Đỉnh Hồ Sơn Mộc Cư Tại Tham Thiền Sát Cảo, 5 quyển.

- Thất Câu Chi Phật Mẫu Sở Thuyết Chuẩn Đề Đà La Ni Kinh Hội Thích, 3 quyển.

- Tâm Linh Luận.- Tứ Phần Giới Bổn Như Thích, 12 quyển.- Quy Giới Yếu Tập, 3 quyển. - Bát Quan Trai Pháp. - Lễ Phật Nghi Thức v.v...Tất cả khoảng 10 bộ (PQĐTĐ, tr. 1926b)

10. Luật sư HOẰNG NHẤT (1880-1942)Sư họ Lý, tên Quảng Hầu, hiệu Thúc Đồng, là một

bậc danh Tăng trùng hưng Luật học của phái Nam Sơn tại Đài Loan. Sư còn có tên là Thành Hề, tự là Tích Sương, tính tình tao nhã, điềm đạm, có sở trường về thư hoạ và điêu khắc. Năm 26 tuổi, Sư sang Nhật Bản, vào học trường Thượng Dã Mỹ Thuật, chuyên nghiên cứu âm nhạc, sáng lập Xuân Liễu Kịch Xã, là bậc tiền khu vận động tân kịch của Trung Quốc. Sau khi về

27


nước Sư dạy tại trường Công Nghiệp Chuyên Môn và làm chủ bút tạp chí Thái Bình Dương.

Năm Dân Quốc thứ 7 (1918) Sư được 39 tuổi, thấy cuộc thế vô thường, Sư bèn đem tất cả sách vở, họa phẩm v.v... tặng cho người khác, niêm phong những tấm điêu khắc quý giá, rồi đến chùa Đại Từ tại Khang Châu xin xuất gia với Thiền sư Liễu Ngộ. Sau đó Sư đến chùa Linh Ẩn thọ giới Cụ túc, được pháp danh là Diễn Âm, hiệu Hoằng Nhất. Thấy Tăng sĩ thường bị người đời hủy nhục do không giữ Giới Luật, vì thế Sư rất xót xa nên phát nguyện suốt đời chuyên nghiên cứu về Giới pháp. Ban đầu, Sư học luật của Hữu Bộ (Thập Tụng), nhưng về sau chuyên hoằng dương Nam Sơn Luật tông, thường đi chân không, trơ trọi một mình vân du khắp nơi để giảng Kinh, hoằng pháp.

Năm Dân Quốc thứ 25, Sư về an trú tại chùa Phổ Tế, đóng cửa đọc Đại Tạng Kinh. Về già, Sư tự đặt hiệu là Vãn Tinh Lão Nhân, lại có hiệu là Nhị Nhất Lão Nhân. Tháng 10, năm Dân Quốc 31 (1942) Sư thị tịch tại dưỡng lão viện ở Tấn Giang, Ôn Lăng, thọ 63 tuổi đời, 24 hạ lạp.

Bình sinh Sư rất ngưỡng mộ Đại sư Ấn Quang, noi gương Ấn Quang không thu nhận đồ chúng, cũng không sinh hoạt theo lối các chùa mà chỉ dùng cách viết chữ để kết duyên với mọi người. Nếp sống thanh khiết, đạm bạc, cô độc, mô phạm của Sư có ảnh hưởng rất lớn trong giới Phật giáo Dân Quốc từ ấy đến nay. Những trước tác của Sư gồm có:

- Di-đà Nghĩa Sớ triết Lục.

28


- Tứ Phần Luật Tỳ-kheo Giới Tướng Biểu Ký.- Thanh Lương Ca Tập. - Hoa nghiêm Liên Tập. - Giới Bản Yết-ma Tùy Giảng Biệt Lục.- Tứ Phần Hàm Chú Giới Bản Giảng Nghĩa.- Nam Sơn ĐaÏo Tổ Lược Phổ.

Hiện nay các tác phẩm của sư đã được kết tập thành Hoằng Nhất Đại Sư Pháp Tập, và được tàng trữ tại nơi thờ tự Sư. (PQĐTĐ, tr.1919b)

11. Luật sư TỪ CHU (1877-1958) Sư họ Lương, pháp danh Phổ Hải, quê ở Tùy

Huyện, Hồ Bắc. Sư xuất gia năm 33 tuổi. Sau khi thọ giới, Sư giữ Luật tinh nghiêm, thực hành Tịnh Độ, tu quán pháp giới, chú tâm xiển dương Giới Luật, sự hoằng hóa của Sư rất rộng rãi.

Tháng Giêng, năm Dân Quốc 47 (1958), Sư thị tịch, thọ 81 tuổi đời, 48 Tăng lạp, trước tác của Sư để lại gồm có:

- Tỳ-ni Tác Trì Yếu Lục.- Bồ-tát Giới Bản Sớ.- Đại Thừa Khởi Tín Luận Thuật Ký.- Phổ Hiền Hạnh Nguyện Phẩm Thân Văn Ký.

(PQĐTĐ, tr.5800b).

2. Việc xiển dương Luật học tại Việt NamVấn đề truyền thừa Luật tông ở Việt Nam không rõ

manh mối. Trái lại, sự truyền thừa Thiền tông thì khá quy mô, nhất là vào thời đại nhà Lý và đầu nhà Trần. Thế

29


nhưng, từ cuối đời Trần trở đi, Thiền tông nói riêng và Phật giáo nói chung rơi vào tình trạng suy trầm, tuy có một số vị Cao Tăng quan tâm đến công tác hoằng pháp, lo việc trước thuật nhưng không được khởi sắc lắm. Qua những công trình của các bậc tôn túc để lại, ở đây chúng tôi chỉ ghi nhận những cống hiến liên quan đến Giới Luật mà thôi. Còn phần tiểu sử của các Ngài vị nào muốn rõ, xin xem các cuốn sử Phật giáo Việt Nam.

1. Thiền sư HƯƠNG HẢI (1628-1715) có: Giải Sa-di Giới Luật.

2. Thiền sư PHÁP CHUYÊN (Luật Truyền, Diệu Nghiêm) (1726-1798)

- Quy Sơn Cảnh Sách Cú Thích Lược Ký.- Tỳ-ni Oai Nghi Sa-di Cảnh Sách Ấn Chú Yếu

Lược.- Tỳ-ni Nhật Dụng Thiết Yếu Phát Ẩn Âm Chú. - Sa-di Luật Nghi Yếu Lược Tăng Chú.- Sự Nghĩa Luật Yếu Lược.

Các tác phẩm trên, một số đã in, số còn lại là những bản thảo lưu trữ tại chùa Từ Quang Phú Yên, nhưng bị trận hỏa hoạn năm 1929 thiêu hủy tất cả. (theo Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong, Nguyễn Hiền Đức – xuất bản 1995, tập 2, tr.14)

3. Thiền sư TOÀN NHẬT (viên tịch khoảng đầu thế kỷ 19: 1831-1835) có: Sa-di Oai Nghi Tăng Chú Giải Ngụy Tự Tiểu Thiên.

4. Thiền sư CHÁNH THÀNH (1872-1949).

- Tứ phần như thích (dịch)

30


- Bồ-tát Giới Kinh. - Tỳ-kheo Giới Kinh. - Sa-di Sớ. - Tỳ-ni Hương Nhũ. Hầu bết đều là bản thảo.

5. Thiền sư TRÍ HẢI (Bích Liên) (1876-1950)

- Quy Sơn Cảch Sách, dịch Nôm.

6. Thiền sư HUYỀN Ýù (1891-1951).

- Sa-di Luật Diễn Nghĩa

7. Thiền sư TUỆ TẠNG (1889-1959)

- Kinh Phạm Võng Giải.- Sa-di Luật.

8. Thiền sư KHÁNH ANH (1895-1961)

- Tại Gia Cư Sĩ Luật.

9. Thiền sư THIỆN HÒA (1907-1978)

- Giới Đàn Tăng.

- Tỳ-kheo Giới Kinh.

10. Thiền sư BỬU CHƠN (1911-1979)

- Tứ Thanh Tịnh Giới.

11. Thiền sư TRÍ HẢI (Thanh Thao) (1906-1979)

- Nghi Thức Thọ Tam Quy.- Sa-di Luật (Dịch), 2 tập.

12. Thiền sư HỘ TÔNG (1893-1981)

31


- Luật Xuất Gia, 2 quyển

13. Thiền sư TRÍ THỦ (1909-1984)- Nghi thức truyền Giới Tại Gia và Bồ-tát Thập

Thiện.- Luật Tỳ-kheo.- Yết-ma Yếu Chỉ.- Tứ Phần Hiệp Chú, 2 quyển.

14. Thiền sư HÀNH TRỤ (1904-1984)

- Sa-di Luật Giải.- Quy Sơn Cảnh Sách. - Tứ Phần Giới Bổn Như Thích. - Phạm Võng Bồ Tát Giới.- Tỳ-kheo Giới Kinh. '

15. Thiền sư GIỚI NGHIÊM (1921-1984)

- Luật Tạng Pàli.

16. Thiền sư BÌNH MINH (1924-1988)

- Yết-ma Chỉ Nam (dịch).

17. Thiền sư THIỆN CHƠN (1914-1992).

- Luật Tứ Phần Hiệp Chú.- Luật tứ phần Tỳ-kheo-ni Lược Ký.- Tỳ-ni Hương Nhũ.

18. Thiền sư ĐÔN HẬU (1905-1992).

- Cách Thức Sám Hối Các Tội Đã Phạm.- Luật Tứ Phần Tỳ-kheo-ni Sao.

32


Ở đây chỉ nêu một số trước tác phiên dịch về luật học của những vị đã viên tịch. Ngoài ra, những vị còn hiện hữu, nếu có những tác phẩm Luật học có giá trị sẽ được ghi nhận ở phần tư liệu tham khảo.

33

Chương 2

CÁC PHÁP YẾT-MA

I. KHÁI QUÁT VỀ YẾT-MA.1. Định nghĩa Yết-ma

Yết-ma là phiên âm từ Karma của tiếng Phạn, Hán dịch là nghiệp, hành động hay tác pháp; nói cho đủ là tác pháp biện sự, nghĩa là lập thủ tục để giải quyết một sự việc. Yếu tố căn bản để thành tựu Yết-ma là Tăng phải hòa hợp và thanh tịnh.

2. Phân loại Yết-ma.Nói tổng quát thì Yết-ma có 3 trường hợp: tâm

niệm, đối thủ và tăng pháp.

- Tâm niệm là tự mình nghĩ và nói thành lời mà không cần có người khác nghe. Về nguyên tắc của Yết-ma đòi hỏi phải biểu hiện bằng lời nói. Trường hợp này áp dụng cho những Tỳ-kheo sống độc cư.

- Đối thủ là mình nói cho 1 hay 2 người khác nghe. Trường hợp này áp dụng giữa 2 hay 3 Tỳ-kheo, vì chưa đủ túc số tăng.

- Tăng pháp là pháp Yết-ma áp dụng cho tăng số từ 4 người trở lên, được chia làm 3 loại: đơn bạch, bạch nhị và bạch tứ.

34

Chöông II: Caùc phaùp Yeát-ma

a. Đơn bạïch: chỉ một lần tác bạch giữa tăng thì Yết-ma thành tựu. Nghĩa là chỉ cần công bố 1 lần. Theo quyển Yết-ma Chỉ Nam quy định đơn bạch có 44 pháp.

b. Bạch nhị: 1 lần tác bạch và 1 lần Yết-ma. Nghĩa là 1 lần tuyên bố và 1 lần lấy biểu quyết. Yết-ma Chỉ Nam quy định có 76 pháp.

c. Bạch tứ: 1 lần tác bạch và 3 lần Yết-ma. Nghĩa là 1 lần tuyên bố và 3 lần lấy biểu quyết. Yết-ma Chỉ Nam quy định có 39 pháp.

3. Những yếu tố cần thiết cho pháp Yết-ma.

Muốn thực hiện pháp Yết-ma cần phải hội đủ 3 yếu tố mới hợp quy: nhân, pháp và sự.

a. NHÂN: tức là người hay nhân cách. Nghĩa là những người đó phải đủ tư cách pháp nhân của một Tỳ-kheo hợp pháp, và túc số phải phù hợp cho từng pháp Yết-ma. Túc số này được quy định như sau:

- Tăng gồm 4 người: đây là túc số tối thiểu trong sinh hoạt thông thường như thuyết giới.

- Tăng gồm 5 người: đây là túc số tối thiểu cho việc Yết-ma Tự tứ; ngoài ra túc số này cũng có thể truyền giới Cụ túc tại những địa phương mà ở đó số Tỳ-kheo quá ít.

- Tăng gồm 10 người: đây là túc số cần thiết để truyền giới Cụ túc.

- Tăng gồm 20 người: túc số cần thiết để xuất tội Tăng tàn và tất cả các pháp Yết-ma khác. Trên túc số 20 có thể thực hiện bất cứ pháp Yết-ma nào.

35


Khi thực hiện các pháp Yết-ma thì số người thừa không phạm, nhưng số người thiếu sẽ phạm luật.

b. PHÁP: tức những nguyên tắc, những thủ tục... đã được quy định như trường hợp nào đơn bạch, trường hợp nào bạch nhị...

c. SỰ: tức sự vật cụ thể hay sự việc diễn tiến. Ví dụ kết đại giới thì phải có những tiêu tướng rõ rệt, đúng pháp, và diễn tiến công việc theo thứ lớp, không được lộn xộn.

4. Các giai đoạn tiến hành Yết-ma. Quá trình của Yết-ma diễn tiến theo 3 giai đoạn:

gia hành, căn bản và hậu khởi.Gia hành hay còn gọi là tiền phương tiện, Căn

bản tức trọng tâm hay chính thức Yết-ma, và hậu khởi, chỉ giai đoạn kết thúc.

Tất cả các loại Yết-ma, từ đơn bạch cho tới bạch tứ, đều có tiền phương tiện tương đối giống nhau.

Sau khi Tăng đã tập hợp trong tinh thần thanh tịnh và hòa hợp, một Tỳ-kheo Thượng tọa đại diện Tăng tác pháp Yết-ma, bắt đầu hỏi; 'một Tỳ-kheo khác gọi là Duy-na, cũng đại diện Tăng trả lời. Hỏi và đáp diễn ra như sau:

Hỏi: Tăng đã họp chưa? Đáp: Tăng đã họp (vấn đáp1)Hỏi: Hòa hợp không?Đáp: Hòa hợp (vấn đáp 2) Hỏi: Người chưa thọ Cụ túc đã ra chưa?

36


Đáp: Đã ra (vấn đáp 3) Hỏi: Các Tỳ-kheo không đến có gởi dục và thanh

tịnh không?.

Đáp: Không có người gởi dục (nếu có thì đáp là “có” và bước ra thuyết dục) (vấn đáp 4)

Hỏi: Tăng nay tập họp để làm gì?

Đáp: (nói Tăng sự) Yết-ma (vấn đáp 5)

Vấn đáp 1 nhằm xác nhận sự tập họp của Tăng là đúng thời gian quy định.

Vấn đáp 2 nhằm xác định yếu tính của Tăng, tức sự hòa hợp.

Vấn đáp 3 nhằm xác định thành phần hay tư cách pháp nhân của Tăng.

Vấn đáp 4 có một vài thay đổi tùy theo loại Yết-ma, sẽ nói rõ ở sau.

Vấn đáp 5 nhằm xác định mục đích của pháp Yết-ma.

Trên đây là thể thức tổng quát về tiền phương tiện. Nhưng pháp Yết-ma có đơn, có kép khác nhau. Ví dụ trường hợp giải và kết đại giới hay tiểu giới, thì sau khi tác tiền phương tiện để Yết-ma giải giới, lại cần có tiền pbương tiện khác, để kết giới, đó gọi là Yết-ma đơn. Nghĩa là một tiền phương tiện cho một pháp Yết-ma duy nhất. Trái lại Yết-ma đơn là Yết-ma kép. Nghĩa là một tiền phương tiện chung cho Yết-ma kế tiếp sau. Ví dụ, trường hợp Tự tứ, tác pháp chủ yếu là đơn bạch Yết-ma, nhưng nếu Tăng quá đông cần

37


phải kiểm điểm Tăng số, thì cần có thêm bạch nhị Yết-ma để sai người hành xá la (phát thẻ), hoặc cần có người nhận sự Tự tứ của các Tỳ-kheo, thì lại thêm bạch nhị Yết-ma để sai người nhận sự Tự tứ. Tuy vậy trong vấn đáp 5, câu trả lời vẫn phải nói là: Yết-ma Tự tứ. Đây gọi là Yết-ma kép.

Có trường hợp nhất định đơn, như Yết-ma kết và giải các giới.

Có trường hợp nhất định kép, như Yết-ma truyền giới Cụ túc.

Có trường hợp bất định như Yết-ma Tự tứ…

5. Các yếu tố để thành tựu Yết-ma.Tổng quát có 4 yếu tố căn bản để Yết-ma được

thành tựu, đó là:

- Nhân thành tựu: người tham dự phải đủ tư cách pháp nhân.

- Tăng thành tựu: túc số tăng phải đúng theo quy định cho mỗi pháp yết ma.

- Giới thành tựu: ở trong cương giới đã được quy định.

- Pháp thành tựu: các thủ tục tiến hành đúng pháp.

Ngoài ra còn có trường hợp cộng và bất cộng khác nhau.

38


Cộng nghĩa là cả hai bộ Tăng và Ni cùng tác pháp chung. Nhưng trong túc số Tỳ-kheo Tăng không thể kể Tỳ-kheo-ni vào cho đủ số, và ngược lạïi cũng vậy.

Bất cộng là Tỳ-kheo Tăng và Tỳ-kheo-ni không được tác pháp chung.

6. Già Yết-ma.Tăng pháp Yết-ma đòi hỏi sự nhất trí tuyệt đối

không có trường hợp đa số áp đảo thiểu số. Do đó, khi Tăng tác pháp, nếu có người đủ tư cách pháp lý nói lên lời phủ nhận sự tác pháp ấy, thì Yết-ma bất thành.

Hai trường hợp được Già Yết-ma:

a. Tỳ-kheo thanh tịnh được kể trong Tăng số có quyền Già Yết-ma.

b. Người không được kể trong Tăng số, nhưng có quyền Già Yết-ma. Đó là trường hợp giới tử xin thọ giới Cụ túc, nhưng nửa chừng thối chí, xin không thọ giới nữa thì sự Yết-ma truyền giới phải hủy bỏ.

Hai trường hợp không được Già Yết-ma.

a. Người được kể trong Tăng số, nhưng không có quyền Già Yết-ma. Đó là trường hợp các Tỳ-kheo đang là đối tượng của Yết-ma ha trách, tẫn xuất, y chỉ, không cho đến nhà bạch y…

b. Người không được kể trong Tăng số và không được quyền Già Yết-ma. Đó là trường hợp những Tỳ-kheo đã mất quyền Tỳ-kheo, và những người khác không liên quan đến pháp Yết-ma đó.

39


7. Phi tướng của Yết-ma.Để Yết-ma được thành tựu cần phải thực hiện

đúng thể thức và quy tắc dựa trên 3 yếu tố cơ bản là nhân, pháp và sự, như đã nói trên. Nếu tiến hành không đúng thể thức và lộn xộn thì thành ra phi pháp hay phi tướng. Phi tướng tổng quát gồm 7 trường hợp:

a. Phi pháp phi Tỳ-ni: sai cách thức và sai số lượng. Nghĩa là đáng lý đơn bạch lại bạch nhị...; đáng lý phải tập họp đủ 10 người lại tập họp chỉ có 5 người.

b. Phi pháp biệt chúng: phi pháp như trên. Biệt chúng là sự tập họp không đồng bộ, những người vắng mặt không gởi dục đúng pháp.

c. Phi pháp hòa hợp: Tăng tuy hòa hợp, tập họp đúng quy định nhưng các thủ tục tiến bành không đúng pháp.

d. Như pháp biệt chúng: tiến hành đúng thể thức, nhưng Tăng không hòa hợp.

e. Pháp tương tự biệt chúng: các loại Yết-ma đơn bạch, bạch nhị hay bạch tứ được áp dụng đúng quy định, nhưng tiến hành lộn xộn, và Tăng không hòa hợp.

f. Pháp tương tự hòa hợp: pháp tương tự như trên, và hòa hợp tức Tăng hòa hợp.

g. Giaø baát chæ: Yeát-ma bò ngaên caûn ñuùng phaùp maø khoâng chòu ñình chæ, vaãn tieán haønh.

Ví duï veà phi töôùng cuûa moät buoåi thuyeát giôùi:

40


Nhaân phi: trong buoåi thuyeát giôùi coù ngöôøi khoâng ñuû tö caùch phaùp nhaân tham döï.

Phaùp phi: ñaùng baïch nhò maø laïi baïch töù; tuùc soá baét buoäc phaûi 10 maø chæ coù 5.

Söï phi: tieán haønh loän xoän khoâng coù thöù lôùp vaø thieáu soùt. Khoâng gaëp naïn duyeân maø ruùt ngaén thuyeát giôùi.

Nhaân, phaùp phi: nghóa nhö ñaõ noùi treân.

Nhaân, söï phi: (nt)Phaùp, söï phi: (nt). Nhaân, phaùp söï phi: (nt)

II. THIEÁT LAÄP CÖÔNG GIÔÙITieáng Phaïn laø Sīma, Haùn dòch laø

Cöông giôùi; nghóa laø ñöôøng ranh phaân chia hai khu vöïc khaùc nhau.

Treân nguyeân taéc moãi Taêng ñoaøn soáng vaø sinh hoaït caàn phaûi quy ñònh 1 cöông giôùi roõ raøng. Trong phaïm vi cöông giôùi aáy caùc Tyø-kheo coù quyeàn lôïi vaø nghóa vuï chung. Moät Tyø-kheo giôø phuùt tröôùc ôû khu vöïc naøy thì höôûng quyeàn lôïi vaø nghóa vuï cuûa khu vöïc naøy, nhöng giôø phuùt sau sang qua moät khu vöïc khaùc thì trôû thaønh thaønh vieân cuûa khu vöïc aáy. Tuy

41


moãi Taêng ñoaøn laø moät coäng ñoàng ñoäc laäp vaø töï trò, nhöng vì caùc Taêng ñoaøn ñeàu aùpï duïng chung 1 loaïi giôùi luaät, neân chuùng vaãn ñöôïc xem nhö 1 taäp theå thoáng nhaát.

1. Caùc loaïi cöông giôùiCoù hai loaïi cöông giôùi: Cöông giôùi töï

nhieân vaø cöông giôùi phaùp ñònh. Cöông giôùi töï nhieân aùp duïng cho nhöõng Taêng ñoaøn di chuyeån hay du cö vaø cöông giôùi phaùp ñònh aùp duïng cho nhöõng Taêng ñoaøn coá ñònh hay ñònh cö.

1.1. Cöông giôùi töï nhieân.Cöông giôùi töï nhieân ñöôïc chia thaønh 4

loaïi: 1/ Giôùi tuï laïc: tuï laïc chæ cho taát

caû nhöõng nôi coù nhaø ôû cuûa daân chuùng. Giôùi naøy goàm coù hai:

- Tuï laïc coù ñöôøng ranh roõ raøng: töùc tuï laïc coù ñöôøng ranh khieán coù theå phaân bieät ñöôïc phaïm vi beân trong vaø beân ngoaøi cuûa tuï laïc, hoaëc phaân bieät ñöôïc tuï laïc naøy vôùi tuï laïc khaùc.

- Tuï laïc khoâng coù ñöôøng ranh roõ raøng: phaïm vi cuûa tuï laïc naøy roäng toái ña khoaûng hôn 100m. Ma-ha Taêng Kyø Luaät qui ñònh: 5 khuyûu tay laø 1 cung, 7 cung laø khoaûng caùch ñeå troàng moät caây xoaøi,

42


trong phaïm vi 7 caây xoaøi coù theå taùc Yeát-ma. Theo caùch tính cuûa AÁn Ñoä ngaøy xöa 1 khuyûu tay khoaûng 0m45, nhö vaäy ta coù: 5 khuyûu (5 x 0m45 = 2m25); 7 cung (7 x 2m25 = 15m75); 7 caây xoaøi 7 x 15m75 = 110m25.

2/ Giôùi A-lan-nhaõ: Tieáng Phaïn laø aranya, Haùn phieân aâm laø A-lan-nhaõ, dòch nghóa laø khoâng nhaøn xöù hay voâ söï xöù, chæ cho nhöõng khu röøng vaéng hay nhöõng nôi khoâng coù daân cö. Giôùi naøy goàm coù hai:

- Choã khoâng nguy hieåm: Giôùi naøy ñöôïc quy ñònh roäng 1 caâu-loâ-xaù töùc khoaûng 4000 khuyûu tay, hay 1800m (caùch tính thöù hai laø 8000 khuyûu tay – 3600m).

- Choã nguy hieåm: Töùc coù caùc naïn coïp, sö töû, truøng ñoäc, troäm, giaëc...

Giôùi naøy ñöôïc quy ñònh trong voøng 7 baøn-ñaø (abhantara). Moãi baøn ñaø khoaûng 12m00. Do ñoù, 7 baøn-ñaø laø: 7 x 12m = 84m.

3/ Giôùi ñöôøng boä: Töùc giôùi töï nhieân trong luùc ñi ñöôøng. Moät taäp theå Tyø-kheo töø 4 ngöôøi trôû leân, trong luùc ñi ñöôøng coù theå laøm phaùp Yeát-ma trong voøng 600 boä.

4/ Giôùi ñöôøng thuûy: Töùc cöông giôùi ñöôïc quy ñònh trong luùc ñang ñi treân taøu, thuyeàn…, phaïm vi naøy ñöôïc tính baèng

43


caùch cho 1 ngöôøi coù söùc khoûe nhaát laáy caùt hay nöôùc neùm ra 4 phía, tôùi choã naøo thì choã ñoù ñöôïc xem laø ñöôøng ranh giôùi.

Taêng ñoaøn coù theå thöïc hieän caùc phaùp Yeát-ma trong phaïm vi caùc cöông giôùi töï nhieân treân ñaây maø khoâng caàn phaûi keát tieåu giôùi.

1.2. Cöông giôùi phaùp ñònh.Cöông giôùi phaùp ñònh laø cöông giôùi

ñöôïc aán ñònh baèng thuû tuïc Yeát-ma. Loaïi cöông giôùi naøy thoâng thöôøng coù hai, cöông giôùi chính vaø cöông giôùi phuï hay cöông giôùi bieät xuaát.

1/ Cöông giôùi chính. Cöông giôùi baét buoäc phaûi coù, ñoù laø

Ñaïi giôùi vaø Giôùi tröôøng.a. Ñaïi giôùi: Trong baát cöù nôi naøo coù 1 ñoaøn theå

Taêng chuùng töø 4 ngöôøi trôû leân, ñeàu phaûi aán ñònh nhöõng ñöôøng ranh bao quanh. ÔÛ trong ranh giôùi ñoù, Taêng chuùng soáng chung hoøa hôïp, cuøng chia seû nhöõng quyeàn lôïi vaø nghóa vuï treân tinh thaàn daân chuû vaø bình ñaúng. Ñeå thieát laäp nhöõng ñöôøng ranh ñöôïc roõ raøng cuï theå caàn phaûi coù nhöõng coät moác goïi chung laø tieâu töôùng. Caùc vaät ñöôïc duøng laøm tieâu töôùng phaûi coù tính caùch kieân coá, laâu daøi.

44


Taêng coù cöông giôùi cuûa Taêng, Ni coù cöông giôùi cuûa Ni, Taêng Ni khoâng ñöôïc thieát laäp chung moät cöông giôùi. Nhöng cöông giôùi cuûa Taêng vaø Ni coù theå aán ñònh truøng leân nhau, maø cöông giôùi cuûa moãi beân vaãn khoâng maát hieäu löïc.

Phaïm vi ñaïi giôùi cuûa Taêng roäng toái ña laø 10 caâu-loâ-xaù, töùc khoaûng 18km hoaëc coù choã noùi roäng 20 caâu-loâ-xaù, töùc 36km. Phaïm vi ñaïi giôùi cuûa Ni roäng toái ña laø 1 caâu-loâ-xaù, töùc khoaûng 1km8.

Thoâng thöôøng moãi ñaïi giôùi ñeàu coù giôùi tröôøng, nhöng ñoâi khi coù ñaïi giôùi khoâng coù giôùi tröôøng. Ñoù laø tröôøng hôïp hai ñaïi giôùi ôû gaàn beân nhau, Taêng ñoàng yù cuøng sinh hoaït chung trong 1 giôùi tröôøng, giôùi tröôøng naøy ñaët ôû 1 beân naøo ñoù tuøy theo thuaän tieän.

Maëc duø giôùi tröôøng naèm trong phaïm vi cuûa ñaïi giôùi, nhöng noù phaûi taùch bieät vôùi ñaïi giôùi baèng khoaûng caùch toái thieåu laø 1m. Vuøng naøy goïi laø vuøng phi giôùi hay trung gian. Nhö vaäy, theo thöù töï, tröôùc heát aán ñònh ñöôøng ranh cuûa giôùi tröôøng. Tieáp theo aán ñònh ñöôøng ranh beân trong cuûa ñaïi giôùi - caùch ñöôøng ranh cuûa giôùi tröôøng 1m. Sau cuøng môùi aán ñònh ñöôøng ranh beân ngoaøi cuûa ñaïi giôùi. Ñaïi giôùi naøo khoâng coù giôùi tröôøng thì chæ aán ñònh moät ñöôøng ranh beân ngoaøi maø thoâi.

45


Trong phaïm vi cuûa ñaïi giôùi, caùc Sa-di vaø tònh nhaân coù theå cuøng soáng chung, nhöng khoâng ñöôïc keå laø thaønh vieân cuûa Taêng ñoaøn, neân quyeàn lôïi vaø nghóa vuï khoâng gioáng nhö caùc Tyø-kheo.

b. Giôùi tröôøng (hay Thuyeát giôùi ñöôøng) Giôùi tröôøng laø moät hoäi tröôøng hay

moät khu ñaát naèm trong phaïm vi cuûa ñaïi giôùi, nhöng taùch bieät vôùi ñaïi giôùi, ñöôïc duøng laøm nôi sinh hoaït chung cho caùc Tyø-kheo (hoaëc thöôøng kyø, hoaëc baát thöôøng). Phaïm vi giôùi tröôøng nhoû nhaát phaûi dung chöùa ñöôïc 21 ngöôøi maø khoaûng caùch sao cho ngöôøi naøy duoãi caùnh tay ra thì ñaàu ngoùn giöõa chaïm vaøo thaân ngöôøi kia. Con soá 21 laø soá Tyø-kheo khi laøm Yeát-ma xuaát toäi Taêng-taøn (20 Tyø-kheo thanh tònh vaø 1 Tyø-kheo phaïm toäi).

Trong moãi truù xöù chæ ñöôïc thieát laäp 1 giôùi tröôøng maø thoâi.

Khi keát vaø giaûi giôùi tröôøng, Taêng phaûi ôû trong phaïm vi cuûa giôùi tröôøng. Cuõng vaäy, khi keát vaø giaûi ñaïi giôùi, Taêng phaûi ôû trong phaïm vi cuûa ñaïi giôùi, nghóa laø phaûi ra ngoaøi giôùi tröôøng vaø vuøng phi giôùi trung gian.

2/ Cöông giôùi phuï (cöông giôùi bieät xuaát)

46


Caùc cöông giôùi phuï goàm coù tieåu giôùi, giôùi phaùp lôïi nhò ñoàng, giôùi phaùp ñoàng lôïi bieät, giôùi phaùp bieät lôïi ñoàng, giôùi khoâng lìa y, giôùi tònh truø vaø tònh khoá.

a. Tieåu giôùi: Tieåu giôùi laø moät hình thöùc giôùi

tröôøng baát thöôøng, taïm thôøi vaø chæ ñöôïc thieát laäp ôû beân ngoaøi phaïm vi cuûa ñaïi giôùi. Moät khi coù söï vieäc baát thöôøng xaûy ra trong moät nhoùm Tyø-kheo maø khoâng lieân quan ñeán toaøn theå Tyø-kheo trong truù xöù, nhoùm ngöôøi naøy muoán giaûi quyeát vieäc ñoù nhöng khoâng theå taäp hoïp taïi giôùi tröôøng, vì sôï caùc Tyø-kheo khaùc caûn trôû trong luùc hoï laøm Yeát-ma. Do theá hoï coù theå daãn nhau ra ngoaøi ñaïi giôùi, keát tieåu giôùi ñeå laøm Yeát-ma. Phaïm vi cuûa tieåu giôùi nhoû nhaát laø 4 ngöôøi ngoài thaønh moät ñöôøng thaúng, vaø neáu töø 5 ngöôøi trôû leân thì ngoài thaønh voøng troøn, maø phaàn löng cuûa hoï ñöôïc coi laø ñöôøng ranh chung cuûa cöông giôùi. Sau khi Taêng söï hoaøn taát, hoï phaûi giaûi toûa tieåu giôùi môùi ñöôïc ra ñi.

b. Giôùi phaùp lôïi coäng ñoàng. Phaùp lôïi coäng ñoàng nghóa laø cuøng

thuyeát giôùi chung vaø cuøng höôûng chung lôïi döôõng.

47


Trong tröôøng hôïp coù hai truù xöù cuûa Taêng ôû gaàn nhau vôùi hai cöông giôùi bieät laäp, söï qua laïi khoâng bò trôû ngaïi, khoaûng caùch giöõa hai truù xöù khoâng quaù ba do-tuaàn (moãi do-tuaàn baèng 6500m) hai beân muoán thoáng chaát sinh hoaït vaø quyeàn lôïi vaät chaát, hoï phaûi keát giôùi goïi laø giôùi phaùp lôïi coäng ñoàng. Muoán vaäy, tröôùc heát moãi beân phaûi töï giaûi ñaïi giôùi cuûa mình. Sau ñoù, toaøn theå Taêng caû hai beân taäp hoïp veà 1 choã ñeå laøm Yeát-ma keát giôùi.

Hai truù xöù baây giôø cuøng thuyeát giôùi chung neân chæ caàn moät giôùi tröôøng. Giôùi tröôøng naøy ñaët beân naøo laø tuyø theo söï thoûa thuaän chung. Beân naøo ñöôïc ñaët giôùi tröôøng thì beân ñoù ñöôïc thieát laäp caùc ñöôøng ranh tröôùc.

Sau khi xöôùng tieâu töôùng, laøm Yeát-ma keát giôùi tröôøng, toaøn theå Taêng phaûi ra khoûi giôùi tröôøng vaø vuøng phi giôùi, ñeán ñòa phaän cuûa ñaïi giôùi (coù giôùi tröôøng), xöôùng caùc tieâu töôùng beân trong cuûa ñaïi giôùi. Keá ñoù xöôùng tieâu töôùng beân ngoaøi cuûa ñaïi giôùi. Tieáp ñeán, xöôùng tieâu töôùng aán ñònh ñöôøng ranh beân ngoaøi cuûa ñaïi giôùi beân kia (ñaïi giôùi naøy khoâng coù giôùi tröôøng neân khoâng coù ranh giôùi beân trong). Sau ñoù laøm Yeát-ma keát giôùi phaùp lôïi nhò ñoàng.

48


Trong tröôøng hôïp naøy, Taêng cuûa hai truù xöù vaãn soáng trong hai phaïm vi ñaïi giôùi khaùc nhau, chæ thoáng nhaát veà maët thuyeát giôùi vaø lôïi döôõng.

c. Giôùi phaùp ñoàng lôïi bieät.Thuyeát giôùi chung nhöng lôïi döôõng

rieâng. Theå thöùc keát giôùi naøy gioáng nhö keát giôùi phaùp lôïi coäng ñoàng, chæ khaùc noäi dung caùc lôøi baïch Yeát-ma maø thoâi.

d. Giôùi phaùp bieät lôïi ñoàng.Thuyeát giôùi rieâng, nhöng lôïi döôõng

chung.Trong tröôøng hôïp naøy, giôùi tröôøng cuûa

hai truù xöù vaãn giöõ nguyeân, chæ giaûi vaø keát laïi ñaïi giôùi. Ñeå keát giôùi naøy, Taêng cuûa moãi beân phaûi laøm Yeát-ma giaûi ñaïi giôùi maø khoâng giaûi giôùi tröôøng. Sau ñoù, taäp hoïp veà moät choã, keát laïi ñaïi giôùi maø khoâng phaûi xöôùng tieâu töôùng, vì caùc ñöôøng ranh vaø tieâu töôùng cuûa 2 truù xöù vaãn giöõ nguyeân.

e. Giôùi khoâng lìa y. Theo tinh thaàn chung cuûa caùc boä luaät

thì Tyø-kheo ñi ñaâu phaûi ñem theo ba y vaø baùt beân mình nhö chim mang theo ñoâi caùnh. Nhöng coù nhieàu tröôøng hôïp khoâng theå luoân luoân mang theo y beân mình, neân phaûi aán ñònh cöông giôùi cuûa y. Neáu Tyø-kheo ôû

49


ngoaøi cöông giôùi cuûa y, qua moät ñeâm, khi aùnh saùng ban mai xuaát hieän seõ phaïm xaû-ñoïa, y aáy phaûi xaû tröôùc Taêng. Thoâng thöôøng phaïm vi cöông giôùi cuûa y ñoàng nhaát vôùi phaïm vi cuûa ñaïi giôùi, nhöng tröø ra nhaø cuûa daân vaø xung quanh nhaø. Xung quanh nhaø ñöôïc tính baèng caùch, baûo moät ngöôøi coù söùc khoûe trung bình, ñöùng töø heø nhaø neùm ra moät hoøn ñaù, ñaù rôi ñeán ñaâu thì laáy ñoù laøm ranh giôùi.

Sau khi keát giôùi cuûa y, neáu daân chuùng dôøi nhaø ñi nôi khaùc thì khoaûng neàn troáng ñoù giôø ñaây thaønh ra giôùi cuûa y. Traùi laïi, neáu coù ngöôøi naøo môùi ñeán caát nhaø treân khoaûng ñaát troáng thì ngoâi nhaø vaø xung quanh nhaø aáy giôø ñaây khoâng thuoäc veà giôùi cuûa y nöõa.

Phaïm vi cöông giôùi cuûa y cuõng coù theå bao truøm caû hai truù xöù, töùc hai ñaïi giôùi khaùc nhau, vôùi ñieàu kieän söï qua laïi khoâng gaëp trôû ngaïi bôûi soâng, suoái coù nöôùc chaûy maïnh.

Cöông giôùi cuûa y phaûi keát sau ñaïi giôùi, vaø giaûi tröôùc ñaïi giôùi. Nhöng neáu ñaõ giaûi ñaïi giôùi roài thì khoûi caàn giaûi giôùi cuûa y, vì cöông giôùi aáy ñaõ heát hieäu löïc.

f. Giôùi Tònh truø (tònh ñòa)

50


Tònh truø hay tònh ñòa laø choã hay khoaûng ñaát duøng ñeå ñun naáu, noùi chung laø nhaø beáp cuûa töï vieän.

Theo luaät, Tyø-kheo khoâng ñöôïc naáu vaø chöùa thöùc aên trong giaø lam. Do tröôøng hôïp moät Tyø-kheo bò beänh nhôø ngöôøi trong thaønh naáu chaùo, nhöng vì hoâm aáy cöûa thaønh ñoùng sôùm khoâng vaøo laáy chaùo ñöôïc, neân ñeâm aáy vò Tyø-kheo meänh chung. Nhaân ñaây, Phaät cho pheùp keát tònh truø trong phaïm vi giaø lam ñeå giaûi quyeát nhöõng tröôøng hôïp baát traéc.

Tònh truø tuy naèm trong phaïm vi ñaïi giôùi, nhöng khoâng ñöôïc xem nhö thuoäc phaïm vi cuûa ñaïi giôùi. Do ñoù, cuõøng phaûi ñaët ra ngoaøi cöông giôùi cuûa y. Khi keát vaø giaûi tònh truø, Taêng phaûi ra ngoaøi phaïm vi aáy, nhöng vaãn ôû trong ñaïi giôùi.

Taêng coù theå duøng moät phoøng naøo thuaän tieän trong phaïm vi giaø lam ñeå keát laøm tònh truø, nhöng khoâng ñöôïc laáy phoøng cuûa thaày Tyø-kheo ñi vaéng.

Treân ñaây, noùi veà loaïi tònh truø phaùp ñònh, ngoaøi ra coøn coù ba loaïi tònh truø töï nhieân, nhö sau:

- Ñaøn vieät tònh: Giaø lam do ñaøn vieät taïo laäp maø chöa hieán cuùng cho Taêng.

51


- Vieän töôùng baát chu tònh: Giaø lam khoâng coù haøng raøo, töôøng ngaên roõ raøng.

- Xöù phaàn tònh: Khi laøm giaø lam ñaøn vieät ñaõ quy ñònh tònh truø tröôùc.

Ñeå baûo trì caùc vaät duïng vaø thöïc phaåm cuûa Taêng, Taêng thöôøng keát theâm giôùi tònh khoá (kho chöùa cuûa töï vieän). Nhöng thoâng thöôøng caùc giaø lam hay keát chung tònh truø vaø tònh khoá laøm moät.

2. Theå thöùc keát vaø giaûi caùc cöông giôùi

Theå thöùc tieán haønh keát vaø giaûi caùc cöông giôùi töông ñoái gioáng nhau, goàm vieäc taùc tieàn phöông tieän, xöôùng giôùi töôùng vaø baïch nhò Yeát-ma. Ñaëc bieät, khi keát giôùi khoâng ai ñöôïc pheùp vaéng maët vì baát cöù lyù do gì, do ñoù, khoâng coù vieäc gôûi duïc.

2.1. Keát vaø giaûi giôùi tröôøng 1/ Keát giôùi tröôøng.(a) Tieàn phöông tieän

Yeát-ma sö hoûi: Taêng ñaõ hoïp chöa? Duy na ñaùp: Taêng ñaõ hoïp. Hoûi: Hoøa hôïp khoâng? Ñaùp: Hoøa hôïp.

52


Hoûi: Ngöôøi chöa thoï Cuï tuùc ñaõ ra chöa?.

Ñaùp: Ñaõ ra (hoaëc ñaùp: trong ñaây khoâng coù ngöôøi chöa thoï Cuï tuùc)

Hoûi: Taêng hay taäp hoïp ñeå laøm gì? Ñaùp: Yeát-ma keát giôùi tröôøng(b) Xöôùng giôùi töôùng: Moät Tyø-kheo cöïu truù ñöôïc Taêng chæ

ñònh tröôùc, böôùc ra leã Taêng moät leã, chaép tay baïch:

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng, toâi Tyø-kheo (töï xöng teân) nay vì Taêng xöôùng caùc tieâu töôùng 4 phöông cuûa giôùi tröôøng: Töø goùc Ñoâng Nam cuûa truù xöù naøy, laáy (noùi teân vaät duïng laøm tieâu töôùng) laøm neâu. Töø ñaây veà höôùng Taây, ñeán goùc Taây Nam, laáy (...) laøm neâu. Töø ñaây veà höôùng Baéc, ñeán goùc Taây Baéc, laáy (...) laøm neâu. Töø ñaây ñi veà höôùng Ñoâng, ñeán goùc Ñoâng Baéc, laáy (...) laøm neâu. Töø ñaây trôû laïi höôùng Nam, ñeán goùc Ñoâng Nam, laáy (...) laøm neâu. Ñoù laø moät voøng caùc tieâu töôùng ngoaøi cuûa giôùi tröôøng.

(c) Baïch Yeát-maYeát-ma sö baïch: Kính baïch Ñaïi ñöùc

Taêng. Vò Tyø-kheo soáng laâu truù xöù naøy ñaõ xöôùng xong caùc tieâu töôùng boán phöông cuûa giôùi tröôøng. Neáu thôøi gian

53


thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay laáy phaïm vi caùc tieâu töôùng 4 phöông naøy keát laøm giôùi tröôøng. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Vò Tyø-kheo soáng laâu truù xöù naøy ñaõ xöôùng caùc tieâu töôùng 4 phöông cuûa giôùi tröôøng. Taêng nay laáy phaïm vi caùc tieâu töôùng naøy keát laøm giôùi tröôøng. Caùc Ñaïi ñöùc naøo chaáp thuaän thì im laëng. Ai khoâng chaáp thuaän haõy noùi.

Taát caû ñeàu im laëng nhö vaäy chöùng toû Taêng ñaõ chaáp thuaän laáy phaïm vi caùc tieâu töôùng 4 phöông naøy keát laøm giôùi tröôøng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

2/ Giaûi giôùi tröôøng sau khi ñaõ giaûi ñaïi giôùi.

(a) Tieàn phöông tieän: (nhö treân, chæ söûa ñoåi nhöõng choã caàn thieát cho thích hôïp).

(b) Baïch Yeát-ma: Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng, Taêng nay taäp hôïp nôi ñaây ñeå giaûi giôùi tröôøng. Caùc Ñaïi ñöùc naøo chaáp thuaän Taêng nay giaûi giôùi tröôøng thì im laëng, ai khoâng chaáp thuaän haõy noùi. Taát caû ñeàu im laëng, nhö vaäy chöùng toû Taêng nay ñaõ chaáp thuaän giaûi giôùi tröôøng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

2.2. Keát vaø giaûi tònh truø (tònh ñòa)

1/ Keát tònh truø.

54


Trong khi keát tònh truø chö Taêng ñeàu phaûi ra ngoaøi phaïm vi naøy.

(a). Tieàn phöông tieän: (nhö treân, chæ söûa ñoåi nhöõng gì caàn bieát)

(b). Xöôùng giôùi töôùng: Tyø-kheo xöôùng giôùi töôùng baïch: Kính

baïch Ñaïi ñöùc Taêng, neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi taêng, Taêng nay laáy (ñòa ñieåm) keát laøm tònh truø. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng, nay Taêng laáy (ñòa ñieåm) keát laøm tònh truø. Caùc Ñaïi ñöùc naøo chaáp thuaän thì im laëng. Ai khoâng chaáp thuaän haõy noùi.

Taát caû ñeàu im laëng, nhö vaâïy chöùng toû Taêng ñaõ chaáp thuaän laáy (ñòa ñieåm) keát laøm tònh truø. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

2/ Giaûi tònh truø (tònh ñòa) (a). Tieàn phöông tieän: (nhö treân, chæ

ñoåi caùc töø cho phuø hôïp vôùi ñoái töôïng taùc phaùp)

(b). Baïch Yeát-ma: Kính baïch Ñaïi ñöùc taêng, neáu thôøi gian

thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay giaûi tònh truø (noùi ñòa ñieåm). Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng, taêng nay giaûi tònh truø (noùi ñòa ñieåm), caùc Ñaïi ñöùc naøo

55


chaáp thuaän Taêng giaûi tònh truø (noùi ñòa ñieåm) thì im laëng, ai khoâng chaáp thuaän haõy noùi.

Taát caû ñeàu im laëng, nhö vaäy chöùng toû Taêng ñaõ chaáp thuaän giaûi tònh truø. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Theå thöùc tieán haønh keát vaø giaûi tònh khoá (kho taøng) gioáng nhö tònh truø, chæ thay ñoåi caùc töø cho phuø hôïp vôùi ñoái töôïng taùc phaùp.

2.3. Keát vaø giaûi ñaïi giôùi coù giôùi tröôøng.

1/ Keát ñaïi giôùi coù giôùi tröôøng.(a). Tieàn phöông tieän: (nhö treân, chæ

thay ñoåi caùc töø cho phuø hôïp vôùi ñoái töôïng taùc phaùp).

(b). Xöôùng giôùi töôùng: Moät Tyø-kheo cöïu truù, ñöôïc Taêng chæ

ñònh tröôùc, böôùc ra leã Taêng moät leã, chaép tay baïch:

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng, Toâi Tyø-kheo (töï xöng teân) soáng laâu trong truù xöù naøy, nay vì Taêng xin xöôùng caùc tieâu töôùng beân trong. Töø goùc Ñoâng Nam caùc ñöôøng ranh cuûa giôùi tröôøng (noùi roõ khoaûng caùch), laáy (noùi tieâu töôùng) laøm neâu. Töø ñaây ñi veà höôùng taây, ñeán goùc Taây Nam, laáy (,..). laøm neâu. Töø ñaây ñi veà höôùng Baéc, ñeán

56


goùc Taây Baéc laáy (...) laøm neâu. Töø ñaây ñi veà höôùng Ñoâng, ñeán goùc Ñoâng Baéc, laáy (...) laøm neâu. Töø ñaây ñi veà höôùng Nam, trôû laïi goùc Ñoâng Nam, laáy (...) laøm neâu.

Tieáp theo xin xöôùng giôùi töôùng beân ngoaøi. Töø goùc Ñoâng Nam cuûa truù xöù naøy, laáy (…) laøm neâu. Töø ñaây ñi veà höôùng Taây, ñeán goùc Taây Nam laáy (.. . ) laøm neâu. Töø ñaây ñi veà höôùng Baéc, ñeán goùc Taây Baéc, laáy (…) laøm neâu. Töø ñaây ñi veà höôùng Ñoâng, ñeán goùc Ñoâng Baéc, laáy (...) laøm neâu. Töø ñaây ñi veà höôùng Nam, trôû laïi goùc Ñoâng Nam, laáy (...) laøm neâu.

Nhö vaäy, toâi ñaõ xöôùng xong hai voøng beân trong vaø beân ngoaøi cuûa ñaïi giôùi.

(c). Baïch Yeát-ma:Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Vò Tyø-kheo

soáng laâu truù xöù naøy ñaõ xöôùng xong caùc tieâu töôùng boán phöông beân trong vaø beân ngoaøi cuûa ñaïi giôùi. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay laáy phaïm vi caùc tieâu töôùng 4 phöông naøy keát laøm ñaïi giôùi, cuøng soáng chung, cuøng thuyeát giôùi. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Vò Tyø-kheo soáng laâu truù xöù naøy ñaõ xöôùng xong caùc tieâu töôùng 4 phöông cuûa ñaïi giôùi. Taêng nay laáy phaïm vi caùc tieâu töôùng 4 phöông naøy keát laøm ñaïi giôùi, cuøng soáng chung, cuøng

57


thuyeát giôùi. Caùc Ñaïi ñöùc naøo chaáp thuaän thì im laëng, ai khoâng chaáp thuaän haõy noùi.

Taát caû ñeàu im laëng, nhö vaäy chöùng toû Taêng ñaõ chaáp thuaän laáy phaïm vi caùc tieâu töôùng 4 phöông naøy keát laøm ñaïi giôùi, cuøng soáng chung, cuøng thuyeát giôùi. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Chuù yù: Neáu Tyø-kheo cöïu truù tröôùc ñoù ñaõ höôùng daãn chö Taêng ñi thò saùt hieän tröôøng caùc tieâu töôùng vaø ñöôøng ranh roài thì khi xöôùng tieâu töôùng ñöùng moät choã tröôùc Taêng maø xöôùng.

Neáu tröôøng hôïp Taêng chöa ñi thò saùt ñòa hình (vì phaïm vi ñaïi giôùi nhoû) thì Tyø-kheo cöïu truù phaûi thaân haønh ñi tôùi tieâu töôùng giôùi thieäu ñeå Taêng bieát roõ.

Sau khi Taêng taäp hoïp ñoâng ñuû (khoâng ai ñöôïc pheùp vaéng maët vì baát cöù lyù do gì), vò naøy böôùc ra ñaûnh leã Taêng moät leã roài baïch: “Ngaøy hoâm nay keát ñaïi giôùi, kính thænh ñaïi Taêng thaân haønh thò saùt hieän tröôøng ñeå bieát roõ caùc tieâu töôùng vaø caùc ñöôøng ranh bao quanh ñaïi giôùi ñeå tieän taùc phaùp”. Sau khi thò saùt xong, Taêng taäp hoïp veà moät choã ñeå tieán haønh tieàn phöông tieän.

Neáu ñaïi giôùi khoâng coù giôùi tröôøng thì chæ thieát laäp caùc tieâu töôùng voøng ngoaøi cuûa ñaïi giôùi chöù khoâng coù voøng trong.

58


Ngoaøi ra caùc thuû tuïc gioáng nhö ñaïi giôùi coù giôùi tröôøng.

2/ Giaûi ñaïi giôùi coù giôùi tröôøng.Thuû tuïc tieán haønh gioáng nhö giaûi giôùi

tröôøng (xem tröôùc)2.4. Keát vaø giaûi giôùi khoâng

maát y trong moät truù xöù.Keát giôùi khoâng maát y ñeå Tyø-kheo coù

theå lìa y nguû, maø khoâng phaïm xaû ñoïa.1/ Keát giôùi:(a) Tieàn phöông tieän: (nhö thoâng leä) (b). Baïch Yeát-ma:Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Neáu thôøi gian

thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay chaáp thuaän laáy phaïm vi truù xöù cuøng soáng chung, cuøng thuyeát giôùi naøy, tröø xoùm vaø xung quanh xoùm, keát giôùi khoâng maát y. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng, Taêng nay laáy phaïm vi cuûa truù xöù cuøng soáng chung, cuøng thuyeát giôùi naøy, tröø xoùm vaø xung quanh xoùm, keát giôùi khoâng maát y. Caùc Ñaïi ñöùc naøo chaáp thuaän thì im laëng, ai khoâng chaáp thuaän haõy noùi.

Taát caû ñeàu im laëng, nhö vaäy chöùng toû Taêng ñaõ chaáp thuaän laáy phaïm vi cuûa truù xöù cuøng soáng chung, cuøng thuyeát giôùi naøy,

59


tröø xoùm vaø xung quanh xoùm, keát laøm giôùi khoâng maát y. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

2/ Giaûi giôùi:Theo thuû tuïc thoâng thöôøng chæ söûa

ñoåi lôøi vaên cho thích hôïp.2.5. Keát vaø giaûi giôùùi khoâng lìa

y thoâng hai truù xöù.1/ Keát giôùi. (a). Tieàn phöông tieän: (theo thoâng leä) (b). Baïch Yeát-ma: Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Neáu thôøi gian

thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay chaáp thuaän laáy phaïm vi töø (noùi teân truù xöù) ñeán (truù xöù), tröø xoùm vaø xung quanh xoùm, keát giôùi khoâng lìa y. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Taêng nay laáy phaïm vi töø (truù xöù) ñeán (truù xöù), tröø xoùm vaø xung quanh xoùm, keát giôùi khoâng lìa y. Caùc Ñaïi ñöùc naøo chaáp thuaän thì im laëng, ai khoâng chaáp thuaän thì haõy noùi.

Taát caû ñeàu im laëng, nhö vaäy chöùng toû Taêng ñaõ chaáp thuaän laáy phaïm vi töø (...) ñeán (...), tröø xoùm vaø xung quanh xoùm, keát laøm giôùi khoâng lìa y. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

2/ Giaûi giôùi:Theo thuû tuïc thoâng thöôøng chæ söûa

ñoåi lôøi vaên cho thích hôïp.

60


2.6. Keát vaø giaûi tieåu giôùi (duøng ñeå thuyeát giôùi, thoï giôùi, töï töù )

1/ Keát giôùi: (a). Tieàn phöông tieän. (b). Baïch Yeát-ma: Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Neáu thôøi gian

thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay chaáp thuaän laáy phaïm vi caùc Tyø-kheo ñang taäp hoïp ôû ñaây laøm tieåu giôùi. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng, Taêng nay laáy phaïm vi caùc Tyø-kheo ñang taäp hoïp ôû ñaây keát laøm tieåu giôùi. Caùc Ñaïi ñöùc naøo chaáp thuaän thì im laëng, ai khoâng chaáp thuaän haõy noùi.

Taát caû ñeàu im laëng, nhö vaäy chöùng toû Taêng ñaõ chaáp thuaän laáy phaïm vi caùc Tyø-kheo ñang taäp hoïp ôû ñaây keát laøm tieåu giôùi. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

2/ Giaûi giôùi: (a). Tieàn phöông tieän. (b). Baïch Yeát-ma: Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Neáu thôøi gian

thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay giaûi tieåu giôùi trong phaïm vi caùc Tyø-kheo ñang taäp hoïp ôû ñaây. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

61


Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng: Taêng nay giaûi tieåu giôùi trong phaïm vi caùc Tyø-kheo ñang taäp hoïp ôû ñaây. Caùc Ñaïi ñöùc naøo chaáp thuaän thì im laëng, ai khoâng chaáp thuaän haõy noùi.

Taát caû ñeàu im laëng, nhö vaäy chöùng toû Taêng ñaõ chaáp thuaän giaûi tieåu giôùi trong phaïm vi caùc Tyø-kheo ñang taäp hoïp ôû ñaây. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

III. TRUYEÀN GIÔÙI, THOÏ GIÔÙI1. Böôùc ñaàu xuaát gia1.1. Thaønh phaàn ñeä töû cuûa

Phaät.Thoâng thöôøng caùc ñeä töû cuûa Phaät

ñöôïc chia laøm 7 chuùng nhö sau: 1. Chuùng Tyø-kheo; 2. Chuùng Tyø-kheo-ni; 3. Chuùng Thöùc-xoa-ma-na; 4. Chuùng Sa-di; 5. Chuùng Sa-di-ni; 6. Chuùng Öu-baø-taéc, 7. Chuùng Öu-baø-di.

Muïc ñích cöùu caùnh cuûa haøng ñeä töû Phaät laø giaùc ngoä vaø giaûi thoaùt maø muoán giaûi thoaùt thì phaûi laáy giôùi luaät laøm caên baûn. Do ñoù, coù vaøi nguyeân taéc toång quaùt lieân quan ñeán giôùi luaät, chuùng ta caàn löu yù:

- Theo luaät quy ñònh khoâng bao giôø cho pheùp baát cöù ngöôøi naøo töï thoï giôùi phaùp (ngoaïi tröø quan ñieåm cuûa ñaïo Boà-taùt).

62


- Haøng ñeä töû Phaät laáy giôùi phaùp ñeå phaân bieät toân ti. Moät ngöôøi cö só taïi gia duø trình ñoä tu hoïc cao ñeán ñaâu cuõng khoâng ñöôïc ôû treân vò trí cuûa ngöôøi xuaát gia.

- Giôùi theå voâ bieåu hay voâ taùc ñöôïc xem laø baûn chaát toàn taïi cuûa giôùi phaùp. Giôùi theå naøy ñöôïc thaønh töïu do ba ñieàu kieän khi thoï giôùi: 1. Giôùi töû chí thaønh; 2. Giôùi sö thanh tònh; 3. Giôùi ñaøn trang nghieâm.

- Moät thaønh vieân cuûa ñeä töû Phaät tieán hay thoaùi khoâng phaûi chæ ñöa ñeán thaønh hay baïi rieâng caù nhaân vò aáy, maø coøn lieân quan ñeán söï thònh suy cuûa ñaïo phaùp.

1.2. Tö caùch laøm thaày.Moät Tyø-kheo muoán laøm thaày, thu

nhaän ñeä töû phaûi ñuû 5 ñieàu kieän sau ñaây: 1. Phaûi ñuû 10 tuoåi haï; 2. Phaûi am töôøng giôùi luaät, bieát roõ caùc tröôøng hôïp trì phaïm vaø khinh troïng; 3. Phaûi coù kieán thöùc vaên hoùa toång quaùt. 4. Phaûi coù kinh nghieäm tu taäp ñeå höôùng daãn ñeä töû coù keát quaû; 5. Phaûi coù chaùnh kieán ñeå ñoaïn tröø taø kieán cho ñeä töû (Taêng Chi Boä Kinh III B, 73-79).

Ngoaøi ra, kinh naøy coøn ñeå caäp ñeán 7 ñieàu kieän nhö sau: 1. Bieát coù phaïm; 2. Bieát khoâng phaïm; 3. Bieát phaïm nheï; 4. Bieát

63


phaïm naëng; 5. Ñaày ñuû uy nghi chaùnh haïnh; 6. Chöùng ñaéc töù thieàn; 7. Ñoaïn tröø caùc laäu hoaëc, giaùc ngoä giaûi thoaùt. (nhö treân III A, 136).

Taïi nhieàu nôi khaùc, Phaät coøn daïy: nuoâi ñeä töû maø khoâng bieát daïy doã ñeå hoï laøm toån thöông ñeán ñaïo phaùp thì toäi loãi coøn naëng hôn moät ngöôøi ñoà teå saùt sinh. Vì ngöôøi ñoà teå gaây nghieäp aùc chæ laøm haïi ñeán baûn thaân mình, coøn moät ngöôøi xuaát gia maø laøm traùi giaùo phaùp seõ khieán cho chaùnh phaùp vì theá maø dieät vong.

1.3. Yeát-ma suùc chuùng.Yeát-ma suùc chuùng laø theå thöùc Yeát-

ma ñeå chaáp nhaän moät Tyø-kheo ñöôïc pheùp thu nhaän ñeä töû xuaát gia truyeàn giôùi Sa-di vaø Cuï tuùc.

Luaät quy ñònh moät Tyø-kheo ñöôïc 10 haï ñaày ñuû ñieàu kieän laøm thaày, muoán nuoâi daïy ñeä töû thì phaûi xin pheùp Taêng. Neáu chöa ñöôïc Taêng cho pheùp maø moät Tyø-kheo töï tieän thu nhaän ñeä töû vaø truyeàn trao giôùi phaùp thì ñoù laø haønh vi phi phaùp.

Tyø-kheo muoán ñoä ngöôøi xuaát gia, phaûi leã thænh chö Taêng Yeát-ma cho pheùp. Sau khi Taêng taäp hoïp, vò naøy böôùc ra leã Taêng moät leã, quyø xuoáng chaép tay baïch:

Baïch Ñaïi ñöùc Taêng, toâi Tyø-kheo,........ nay xin Taêng ñöôïc ñoä ngöôøi xuaát gia,

64


truyeàn giôùi Cuï tuùc. Kính mong Taêng cho pheùp toâi ñöôïc ñoä ngöôøi, truyeàn giôùi Cuï tuùc. Töø maãn coá (baïch 3 laàn).

Sau khi Taêng nghieäm xeùt, neáu thaáy vò aáy ñuû ñieàu kieän, thì Taêng tieán haønh Yeát-ma cho pheùp suùc chuùng.

Yeát-ma sö baïch: Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng, Tyø-kheo,........

nay thænh caàu Taêng cho pheùp ñoä ngöôøi xuaát gia, truyeàn giôùi Cuï tuùc. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, mong Taêng chaáp thuaän cho pheùp Tyø-kheo… ñöôïc ñoä ngöôøi xuaát gia, truyeàn giôùi Cuï tuùc. Caùc Ñaïi ñöùc naøo chaáp thuaän thì im laëng, ai khoâng chaáp thuaän, haõy noùi.

Taát caû ñeàu im laëng, nhö vaäy chöùng toû ñaõ chaáp thuaän cho Tyø-kheo… ñöôïc ñoä ngöôøi xuaát gia, truyeàn giôùi Cuï tuùc. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

1.4. Theá phaùt xuaát gia, thoï giôùi Sa-di

a. Duyeân khôûi hình thaønh chuùng Sa-di.

Trong giai ñoaïn ñaàu, ñöùc Phaät chöa quy ñònh roõ soá tuoåi toái thieåu ñeå thoï giôùi Tyø-kheo, nhöng veà sau, vì nhoùm thieáu nieân 17 ngöôøi, ñeä töû cuûa Toân giaû Muïc-kieàn-lieân (Ñ.23, tr.15 a) chöa ñuû 20 tuoåi, thoï giôùi Cuï tuùc roài maø khoâng ñuû söùc kham nhaãn

65


neáp soáng Tyø-kheo, khoâng chòu ñöïng noåi vieäc khoâng aên phi thôøi, neân ban ñeâm keâu khoùc. Do ñoù, Phaät cheá ñònh tuoåi toái thieåu ñeå thoï giôùi Cuï tuùc laø 20 tuoåi (Ñ.22, 679a). Vaø moät ngöôøi muoán xuaát gia thoï giôùi Cuï tuùc caàn phaûi traûi qua moät giai ñoaïn chuaån bò, ñoù laø thöïc haønh neáp soáng Sa-di.

Sa-di laø caáp baäc ñaàu tieân cuûa giôùi xuaát gia. Thaønh phaàn naøy ñöôïc chia thaønh ba haïng:

_ Töø 7 ñeán 13 tuoåi goïi laø Khu oâ Sa-di, nghóa laø Sa-di coù phaän söï ñuoåi quaï cho chuùng Taêng.

_ Töø 14 ñeán 19 tuoåi goïi laø ÖÙng phaùp Sa-di, nghóa laø Sa-di ñuùng phaùp.

_ Töø 20 ñeán 70 tuoåi goïi laø Danh töï Sa-di hay hình ñoàng Sa-di, nghóa laø Sa-di treân danh nghóa hay hình thöùc gioáng nhö Sa-di.

Theo thoâng leä, khi moät ngöôøi ñöôïc thaày cho caïo toùc xuaát gia, phaûi thoï trì tam quy nguõ giôùi, laøm ngöôøi taäp söï trong thôøi gian ba thaùng, sau ñoù môùi thoï giôùi Sa-di. Maëc duø Luaät taïng khoâng quy ñònh nhöng ñieàu naøy ñaõ trôû thaønh moät truyeàn thoáng caàn thieát. Ngöôøi thoï giôùi Sa-di ñaàu tieân laø La-haàu-la, vaø Toân giaû Xaù-lôïi-phaát laøm Hoøa thöôïng truyeàn giôùi, Toân giaû Muïc-kieàn-lieân laøm A-xaø-leâ. (Ñ.22, tr.575).

66


b. Theå thöùc thænh thaày truyeàn giôùi, thoï tam quy vaø thoï giôùi Sa-di.

* Thænh Hoøa Thöôïng: Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm, con (noùi teân

hay phaùp danh) nay thænh Ñaïi ñöùc laøm Hoøa thöôïng truyeàn 10 giôùi. Nguyeän Ñaïi ñöùc vì con laøm Hoøa thöôïng truyeàn 10 giôùi, con nöông Ñaïi ñöùc maø ñöôïc thoï giôùi Sa-di. Cuùi xin thöông xoùt. (3 laàn)

* Thænh A-xaø-leâ: (nhö treân chæ thay ñoåi nhöõng tieáng caàn thieát)

Vò Yeát-ma baïch Taêng: Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng! Giôùi töû (noùi

teân hay phaùp danh giôùi töû) nay caàu xin xuaát gia theo Tyø-kheo (phaùp danh). Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng chaáp thuaän cho………… xuaát gia. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

* Thoï tam quy.(Theo Tuøy Cô Yeát-ma cuûa Ñaïo Tuyeân

thì phaûi hoûi caùc giaø naïn tröôùc khi truyeàn thoï Tam quy).

Con ……… quy y Phaät, quy y Phaùp, quy y Taêng. Con nay theo Phaät xuaát gia, Hoøa thöôïng cuûa con laø (……), Ñöùc Nhö Lai, baäc chí chaân ñaúng Chaùnh giaùc laø Theá Toân cuûa con. (3 laàn)

67


* Thoï 10 giôùi Sa-di.Hoøa thöôïng hoûi:1- Troïn ñôøi khoâng saùt sanh, ñaây laø

giôùi cuûa Sa-di, ngöôi coù theå thoï trì ñöôïc khoâng?

Giôùi töû ñaùp: - Moâ Phaät, ñöôïc. 2- Troïn ñôøi khoâng troäm caép. (nt)Giôùi töû ñaùp: - Moâ Phaät, ñöôïc. 3- Troïn ñôøi khoâng daâm duïc. (nt)- Moâ Phaät, ñöôïc. 4- Troïn ñôøi khoâng noùi doái. (nt)- Moâ Phaät, ñöôïc. 5- Troïn ñôøi khoâng uoáng röôïu. (nt) - Moâ Phaät, ñöôïc. 6- Troïn ñôøi khoâng duøng caùc thöù trang

söùc, khoâng thoa öôùp höông thôm, trang ñieåm phaán son nhö theá tuïc. (nt)

- Moâ Phaät, ñöôïc. 7- Troïn ñôøi khoâng ñaøn ca nhaûy muùa

vaø ñi xem nghe. (nt)- Moâ Phaät, ñöôïc. 8- Troïn ñôøi khoâng ngoài treân giöôøng

gheá cao roäng, ñeïp ñeõ. (nt)- Moâ Phaät, ñöôïc.

68


9- Troïn ñôøi khoâng aên phi thôøi. (nt) - Moâ Phaät, ñöôïc. 10- Troïn ñôøi khoâng caàm naém vaø caát

giöõ vaøng baïc, chaâu baùu, tieàn cuûa (nt)- Moâ Phaät, ñöôïc. Ñaây laø 10 giôùi cuûa Sa-di, suoát ñôøi

khoâng ñöôïc huûy phaïm.Ghi chuù: Trong boä Tuøy Cô Yeát-ma cuûa Ñaïo

Tuyeân theâm vaøo phaàn baïch Taêng, vaø boä Taêng Yeát-ma cuûa Hoaøi Toá theâm vaøo vieäc thænh Hoøa thöôïng vaø A-xaø-leâ: Nhöõng vieäc laøm naøy coát taêng theâm taàm möùc quan troïng cuûa vieäc thoï giôùi Sa-di, cho neân coù theå tuøy nghi chaâm chöôùc. Ngoaøi ra, vieäc hoûi caùc giaø naïn ñoái vôùi Sa-di Khu oâ vaø ÖÙng phaùp xeùt ra coù nhöõng ñieàu chöa thích hôïp, nhöng ñoái vôùi Sa-di Hình ñoàng coù theå aùp duïng, tuy khoâng hoaøn toaøn baét buoäc.

1.5. Ngoaïi ñaïo xuaát gia. Giai ñoaïn ñaàu Phaät chöa quy ñònh chaët

cheõ vieäc ngoaïi ñaïo xuaát gia, nhöng do tröôøng hôïp moät ngoaïi ñaïo teân laø Boá-taùt, sau khi xuaát gia ñaõ gaây ra raéc roái trong haøng nguõ Taêng chuùng neân Phaät môùi ñaët

69


ra nhöõng ñieàu kieän caàn thieát veà vaán ñeà naøy.

OÂng Boá-taùt laø moät ngoaïi ñaïo, gioûi bieän luaän, nhöng khi tranh luaän vôùi Toân giaû Xaù-lôïi-phaát, oâng thua cuoäc, do theá sinh loøng caûm phuïc, quyeát ñònh tìm ñeán Taêng ñoaøn xin xuaát gia. Nhöng khi ñeán Taêng giaø lam, thaáy Baït-nan-ñaø coù nhieàu baïn tri thöùc oâng beøn xin laøm ñeä töû Baït-naïn-ñaø, Baït-nan-ñaø lieàn cho xuaát gia thoï giôùi Cuï tuùc. Sau ñoù, Boá-taùt hoûi nghóa lyù cuûa Luaät nghi, Baït-nan-ñaø giaûi ñaùp khoâng thoâng, neân Boá-taùt boû tu, trôû veà ñaïo cuõ.

Phaät nghe ñöôïc chuyeän naøy beøn cheá ñònh, ngoaïi ñaïo muoán xuaát gia laøm Tyø-kheo phaûi traûi qua thôøi gian thöû thaùch ôû chung vôùi Taêng chuùng boán thaùng. Thôøi gian aáy, neáu oâng nghe ngöôøi ta chæ trích ñaïo cuõ cuûa mình maø khoâng noåi giaän, nghe ca ngôïi ñaïo Phaät maø hoan hyû, thì chöùng toû oâng ñaõ döùt khoaùt tö töôûng, quyeát chí xuaát gia, Taêng coù theå cho oâng thoï giôùi Cuï tuùc.

Laïi moät tröôøng hôïp khaùc: oâng Öu-ba-ly laø ñeä töû xuaát saéc cuûa Ni-kieàn-thaân-töû (khoâng phaûi tröôûng laõo Öu-ba-ly chuyeân veà giôùi luaät), sau khi tìm ñeán tranh luaän vôùi Phaät, bò Phaät chinh phuïc, OÂng lieàn quyeát ñònh caûi giaùo theo Phaät. Maëc duø

70


vieäc caûi giaùo cuûa oâng gaëp nhieàu traéc trôû, nhöng nhôø uy tín vaø söï khoân ngoan, oâng ñaõ daøn xeáp moïi vieäc khaù oån thoaû. Hôn nöõa, ñöùc Phaät cuõng khuyeân oâng phaûi ñoái xöû töû teá vôùi thaày troø Ni-kieàn-thaân-töû, maëc duø oâng ñaõ laø ñeä töû cuûa Phaät.

Nghieân cöùu lòch söû Phaät giaùo AÁn Ñoä, chuùng ta thaáy sau Phaät Nieát-baøn khoaûng 100 naêm, Phaät giaùo baét ñaàu phaân hoùa thaønh nhieàu boä phaùi, maø nguyeân nhaân chính laø do söï traø troän cuûa ngoaïi ñaïo gaây neân.

Trong lòch söû nöôùc ta, nhöõng söï vieäc töông töï nhö theá ít thaáy xaûy ra, vì tình traïng toân giaùo cuûa nöôùc ta khoâng quaù phöùc taïp nhö AÁn Ñoä. Hôn nöõa, nhaân daân ta laïi coù khuynh höôùng hoøa ñoàng toân giaùo vôùi quan nieäm Tam giaùo ñoàng nguyeân, neân vaán ñeà ngoaïi ñaïo xuaát gia theo Phaät giaùo töông ñoái ít raéc roái.

Theo luaät Töù phaàn quy ñònh, moät ngöôøi ngoaïi ñaïo muoán xuaát gia tröôùc heát phaûi cho hoï thoï Tam quy nguõ giôùi. Vaên taùc baïch nhö sau:

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Con (noùi teân) nguyeân laø ngoaïi ñaïo, nay xin quy y Phaät, quy y Phaùp, quy y Taêng, xuaát gia theo Ñöùc

71


Theá Toân, Ñöùc Nhö Lai Chí Chaân Ñaúng Chaùnh Giaùc laø thaày cuûa con (noùi 3 laàn).

Tieáp theo taùc baïch xin boán thaùng soáng chung:

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Con (noùi teân), nguyeân laø ngoaïi ñaïo ñaõ xuaát gia, nay thænh caàu Taêng cho boán thaùng soáng chung. Mong Taêng töø maãn cho con boán thaùng soáng chung (noùi 3 laàn).

Taùc baïch xong, lui ra ngoaøi ñöùng chôø taïi choã coù theå thaáy maø khoâng nghe roõ Taêng ñang baøn baïc. Baáy giôø vò Yeát-ma baïch Taêng:

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. (noùi teân) nguyeân laø ngoaïi ñaïo ñaõ xuaát gia, nay thænh caàu Taêng cho boán thaùng soáng chung. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, mong Taêng chaáp thuaän cho vò aáy boán thaùng soáng chung. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. (noùi teân) nguyeân laø ngoaïi ñaïo ñaõ xuaát gia, nay thænh caàu Taêng cho boán thaùng soáng chung. Caùc Ñaïi ñöùc naøo chaáp thuaän thì im laëng. Ai khoâng chaáp thuaän haõy noùi.

Taát caû ñeàu im laëng, nhö vaäy chöùng toû Taêng ñaõ chaáp thuaän cho vò aáy boán thaùng soáng chung. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

72


Trong boán thaùng thöû thaùch, ngöôøi naøy vaãn phuïc söùc nhö ngoaïi ñaïo, nhöng vieäc chaáp taùc thì nhö moät Sa-di.

Sau boán thaùng, neáu thaáy vò aáy ñaõ nhu thuaän, Taêng coù theå trao giôùi Sa-di. Traùi laïi, neáu thaáy chöa ñöôïc nhu thuaän, Taêng seõ baïch nhò Yeát-ma gia haïn theâm boán thaùng soáng chung nöõa.

Theå thöùc treân ñaây laø theo luaät Thaäp Tuïng (Ñ.23, tr.1031b).

2. Toång quaùt veà giôùi Cuï tuùc.2.1. YÙ nghóa cuûa giôùi Cuï tuùc.

Tieáng Phaïn Upasampadaø, Haùn dòch laø giôùi Cuï tuùc, hoaëc dòch laø Caän vieân. Cuï tuùc nghóa laø thaønh töïu troïn veïn; caän vieân nghóa laø gaàn ñeán Nieát-baøn vieân maõn. Giôùi naøy ñöôïc goïi laø Cuï tuùc vì bao goàm boán yeáu toá:

a- Giôùi thanh tònh: Nhöõng giôùi ñieàu ñöa ñeán thanh tònh an laïc. Nguyeân tieáng Phaïn laø Pratimoksa ñöôïc phieân aâm laø Ba-la-ñeà-moäc-xoa, dòch nghóa laø bieät giaûi thoaùt, hay bieät bieïât giaûi thoaùt; töùc laø giöõ ñöôïc ñieàu khoaûn naøo thì giaûi thoaùt ñöôïc phaïm vi ñoù.

b- Caên thanh tònh: Hoä trì caùc caên, tieát ñoä trong söï aên uoáng. Khi caùc caên

73


tieáp xuùc vôùi caùc traàn phaûi luoân luoân caûnh giaùc, khoâng ñeå cho caùc caên bò nhieãm oâ.

c- Maïng thanh tònh: Nuoâi maïng soáng baèng nhöõng ñieàu kieän chaân chính; töùc laø soáng theo boán söï cuùng döôøng chaùnh phaùp. Noùi caùch khaùc laø soáng theo boán thaùnh haïnh ñeå ñoái trò caên beänh tham duïc: 1. Maëc y phaán taûo: ñoái trò caên beänh saéc duïc (ham meâ saéc ñeïp); 2. Soáng baèng khaát thöïc: ñoái trò caên beänh thöïc duïc (ham meâ aên uoáng); 3. Nguû döôùi goác caây: ñoái trò caên beänh thuøy duïc (ham meâ nguû nghæ); 4. Thaân taâm tòch tónh: ñoái trò caên beänh taøi duïc (ham meâ cuûa caûi).

d- Nieäm thanh tònh: luoân giöõ chaùnh nieäm tænh giaùc. Khi aên bieát mình ñang aên, khi nguû bieát mình ñang nguû, khi ñi tôùi ñi lui, bieát roõ vieäc mình ñang laøm, khoâng ñeå cho nhöõng taø nieäm xen vaøo.

2.2. Vaán ñeà ñaéc giôùi: Theo caùc nhaø giaûi thích luaät cuûa phaùi

Tyø-baø-sa thì coù 10 tröôøng hôïp ñaéc giôùi Cuï tuùc nhö sau:

a. Töï nhieân ñaéùc giôùi: chæ cho nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät cuûa ñöùc Phaät vaø caùc vò Ñoäc giaùc.

74


b. Kieán ñeá ñaéc giôùi: chæ cho nhöõng vò chöùng ñaéc töù thaùnh ñeá thaønh töïu thaùnh ñaïo, nhö nhoùm toân giaû Kieàu-traàn-nhö.

c. Do Phaät aán chöùng, hay coøn goïi laø Thieän lai Tyø-kheo: ñaây laø tröôøng hôïp ñaéc giôùi tröïc tieáp do chính ñöùc Phaät truyeàn cho, nhö Toân giaû Da-xaù.

d. Do xaùc nhaän Phaät laø Ñaïi Sö: ñaây chæ cho tröôøng hôïp Toân giaû Ñaïi Ca-dieáp, khi gaëp ñöùc Theá Toân, oâng tuyeân boá: “Ñaây laø baäc Ñaïi Sö cuûa toâi”.

e. Do kheùo traû lôøi: ñaây laø tröôøng hôïp ñaëc bieät cuûa Toâ-ñaø-di ñaõ kheùo traû lôøi caâu hoûi cuûa Phaät khi môùi 7 tuoåi. Phaät hoûi: “Nhaø con ôû ñaâu?” Toâ-ñaø-di ñaùp: “Ba coõi khoâng ñaâu laø nhaø”. Do theá, Phaät khieán Taêng baïch Yeát-ma cho oâng thoï giôùi Cuï tuùc.

f. Do thoï taùm kính phaùp: chæ cho tröôøng hôïp baø Kieàu-ñaøm-di.

g. Do gôûi Ñaïi dieän thoï giôùi: tröôøng hôïp Ni Phaùp Döõ, vì noåi tieáng ñeïp nhaát trong xöù, neân khi coâ saép ñi thoï giôùi, caùc thanh nieân ñònh ñoùn ñöôøng baét coùc. Do theá, Phaät cho pheùp coâ gôûi ñaïi dieän ñeán thoï giôùi, roài trôû veà truyeàn laïi (trong tröôøng hôïp chaùnh phaùp Yeát-ma).

75


h. Thoï giôùi theo thuû tuïc ñaëc bieät: nhöõng nôi bieân ñòa coù ít Tyø-kheo, chæ caàn naêm Tyø-kheo truyeàn giôùi cuõng hôïp leä.

i. Thoï giôùi ñuùng thuû tuïc luaät ñònh: daønh cho moïi tröôøng hôïp, coù ñuû 10 Giôùi sö truyeàn giôùi.

j. Töï noùi ba laàn quy y Tam baûo: tröôøng hôïp naøy aùp duïng tröôùc khi Phaät quy ñònh phaùp Yeát-ma truyeàn giôùi.

k. Ngaøy nay chæ coù tröôøng hôïp baïch töù Yeát-ma truyeàn giôùi Cuï tuùc laø hôïp quy caùch, ngoaøi ra caùc tröôøng hôïp khaùc chæ xaûy ra trong thôøi ñöùc Phaät coøn taïi theá maø thoâi.

2.3. Ñieàu kieän cuûa giôùi töû:Theo luaät quy ñònh, moät giôùi töû muoán

thoï giôùi Cuï tuùc phaûi laø ngöôøi coù 6 caên (maét, tai, muõi, löôõi, thaân, yù) ñaày ñuû. Ñaây laø ñieàu kieän chung, chuû yeáu, töø xöa tôùi nay caùc boä phaùi ñeàu nhaát trí chaáp haønh. Nhöõng ñieàu kieän naøy bao goàm cuï theå trong 13 giaø naïn vaø 15 khinh giaø hay chöôùng naïn. Ngoaøi ra, neáu giôùi töû quaù ñoâng vaø phöùc taïp thì tröôùc luùc truyeàn giôùi caàn môû moät cuoäc thi tuyeån, ñeå loaïi bôùt nhöõng giôùi töû thieáu caùc ñieàu kieän caàn thieát.

76


2.4. Tö caùch cuûa giôùi sö:Nhöõng ñöùc taùnh caàn thieát cuûa Giôùi

sö truyeàn giôùi ñaõ ñeà caäp trong muïc tö caùch laøm thaày. ÔÛ ñaây nhaán maïnh veà tö caùch cuûa Hoøa thöôïng truyeàn giôùi. Töø Hoøa thöôïng laø phaùt xuaát töø tieáng Phaïn Upaødhyaøya. Noù ñöôïc phieân aâm gaàn ñuùng laø OÂ-ba-ñaø-da hay Öu-ba-ñaø-da vaø ñöôïc dòch laø Löïc sanh hay Thaân giaùo sö. Löïc sanh nghóa laø coù ñaïo löïc laøm cho ñeä töû phaùt sanh trí tueä. Thaân giaùo sö nghóa laø baäc Toân sö thöôøng thaân caän daïy doã ñeä töû.

Coù ba haïng Hoøa thöôïng ñöôïc keå ñeán laø: 1. Hoøa thöôïng theá ñoä: cho caïo toùc xuaát gia vaø truyeàn giôùi Sa-di; 2. Hoøa thöôïng truyeàn giôùi: Hoøa thöôïng truyeàn giôùi Cuï tuùc; 3. Hoøa thöôïng y chæ: Hoøa thöôïng truyeàn daïy Kinh Luaät, höôùng daãn tu hoïc.

Theo luaät ñònh, moãi naêm Hoøa thöôïng chæ ñöôïc nuoâi daïy moät Sa-di vaø truyeàn giôùi Cuï tuùc cho moät ngöôøi. Tuy nhieân, ñieàu naøy ñöôïc aùp duïng raát uyeån chuyeån. Bôûi vì ngaøy nay caùc Phaät Hoïc Vieän coù Ban Giaùm Vieän vaø Ban Giaûng Huaán cuøng chia seû coâng taùc giaùo duïc Taêng chuùng. Do ñoù, moät Hoøa thöôïng coù theå nuoâi nhieàu ñeä töû cuøng moät luùc, vaø moãi laàn

77


coù theå truyeàn giôùi cho nhieàu giôùi töû. Tuy theá, vieäc daïy doã ñeä töû thoâng hieåu Kinh Luaät ñöôïc xem laø traùch nhieäm raát khaån thieát maø ngöôøi laøm thaày khoâng ñöôïc cheånh maûng. Nhöõng ai khoâng chu toaøn troïng traùch aáy ñöôïc xem laø ngöôøi ñaéc toäi voùi Phaät Phaùp.

2.5. Caùc ñieàu kieän caàn thieát ñeå Yeát-ma thaønh töïu.

Muoán Yeát-ma truyeàn giôùi ñöôïc thaønh töïu caàn phaûi coù boán ñieàu kieän sau ñaây:

a. Giôùi thaønh töïu: Taát caû caùc phaùp Yeát-ma cuûa Taêng ñeàu phaûi thöïc hieän trong phaïm vi cöông giôùi ñaõ ñöôïc aán ñònh. Phaïm vi naøy laø giôùi tröôøng hay tieåu giôùi. Neáu giôùi tröôøng laø chaùnh ñieän cuûa giaø lam, thì phaûi duøng taám maøn che tröôùc ñieän Phaät, ñeå phaân bieät giöõa Phaät vaø Taêng. Vì coâng vieäc truyeàn giôùi laø coâng vieäc cuûa Taêng, do Taêng chuû trì.

b. Taêng thaønh töïu: Theo luaät ñònh, tuùc soá Taêng ñeå taùc phaùp Yeát-ma truyeàn giôùi Cuï tuùc laø 10 Tyø-kheo thanh tònh. Tuy nhieân, nhöõng nôi bieân ñòa soá Tyø-kheo quaù ít, coù theå chaâm chöôùc cho pheùp naêm Tyø-kheo thanh tònh truyeàn giôùi cuõng vaãn hôïp leä.

c. Yeát-ma thaønh töïu: Töùc phaùp thaønh töïu nhö ñaõ noùi ôû chöông Yeát-ma. Treân

78


nguyeân taéc, moãi laàn taùc phaùp chæ moät giôùi töû. Nhöng tröôøng hôïp ñaëc bieät coù theå cho pheùp toái ña ba giôùi töû. Luaät khoâng cho pheùp boán giôùi töû taùc phaùp moät laàn. Vì boán ngöôøi ñaõ thaønh Taêng soá; maø Taêng thì khoâng theå taùc phaùp Yeát-ma vôùi Taêng.

d. Söï thaønh töïu: Giôùi töû khoâng phaïm caùc chöôùng naïn. Nguyeân tieáng Phaïn laø Antaørayika-dharma, Haùn dòch laø Giaø naïn, chöôùng phaùp hay chöôùng ñaïo phaùp. Nghóa laø nhöõng ñieàu laøm trôû ngaïi giôùi töû treân con ñöôøng chöùng ñaéc Thaùnh quaû.

Giaø naïn naøy goàm 13 khoaûn, lieät keâ nhö sau:

1- Phaïm bieân toäi: töùc ngöôøi ñaõ thoï giôùi Cuï tuùc maø phaïm moät trong boán toäi Ba-la-di.

2- Phaù tònh haïnh cuûa Tyø-kheo-ni: chæ cho ngöôøi tröôùc khi xuaát gia ñaõ coù laàn phaïm haïnh baát tònh vôùi Tyø-kheo-ni.

3- Taëc truù: chæ cho ngöôøi chöa thoï giôùi phaùp maø khoaùc aùo caø-sa, len loûi vaøo haøng nguõ Taêng chuùng, tham döï caùc vieäc thuyeát giôùi, Töï töù.

4- Phaù noäi ngoaïi ñaïo: ngöôøi ngoaïi ñaïo xuaát gia thoï Cuï tuùc, roài trôû veà ngoaïi ñaïo, sau laïi ñeán xin xuaát gia laàn nöõa.

79


5- 9. Nhöõng ngöôøi phaïm toäi nguõ nghòch.

10- Hoaøng moân (baát naêng nam): nhöõng ngöôøi naøy goàm coù naêm loaïi: a.- Sanh Hoaøng moân: sinh ra ñaõ bò beänh, nam caên khoâng phaùt trieån; b.- Kieàn Hoaøng moân: bò thieán; c.- Ñoá Hoaøng moân: khi thaáy nam nöõ giao hoan, sinh taâm ganh tò, nam caên trôû neân baát löïc; d.- Bieán Hoaøng moân: cô quan sinh duïc gaëp nam bieán thaønh nöõ caên, gaëp nöõ bieán thaønh nam caên; ñ.- Baùn Hoaøng moân: nöûa thaùng coù taùc duïng, nöûa thaùng khoâng taùc duïng.

11- Phi nhaân: chæ cho loaøi quyû thaàn, A-tu-la.

12- Suùc sinh: roàng hay raén thaàn bieán ra hình ngöôøi.

13- Nhò hình: coù caû hai caên nam nöõNgoaøi ra coøn ñeà caäp ñeán 15 khinh

giaø, hay khinh naïn nhö sau: 1- Khoâng bieát teân mình.2- Khoâng bieát teân hieäu Hoøa thöôïng

Boån sö.3- Tuoåi chöa ñuû 20.4- Y baùt khoâng ñuû.

Tröôøng hôïp phaïm nguõ nghòch: Trong toäi phaù hoaø hôïp Taêng thì chæ coù phaù phaùp luaân Taêng môùi thaønh giaø toäi, coøn phaù Yeát-ma Taêng khoâng keå laø giaø toäi.

80

5- Cha meï chöa cho pheùp xuaát gia.6- Maéc nôï ngöôøi khaùc. 7- Laøm ñaày tôù keû khaùc. 8- Quan vieân taïi chöùc. 9- Khoâng phaûi laø ñaøn oâng.10- Bò beänh huûi.11- Bò beänh ung thö. 12- Bò beänh gheû muû. 13- Bò beänh ñoäng kinh. 14- Bò beänh lao phoåi.15- Bò beänh ñieân cuoàng.Caùc khinh naïn naøy Nam toâng vaø Baéc

toâng töông ñoái gioáng nhau.3. Tieán haønh taùc phaùp

Theo Luaät cheá tuùc soá Taêng ñeå Yeát-ma truyeàn giôùi Cuï tuùc laø 10 Tyø-kheo (taïi nhöõng nôi bieân ñòa tuùc soá coù theå laø 5 ngöôøi), nhöng neáu nhieàu hôn cuõng khoâng traùi luaät. Do ñoù, theo truyeàn thoáng, taïi caùc giôùi ñaøn thöôøng coù moät hoaëc hai vò ñieån leã, cuõng goïi laø daãn thænh, phuï traùch coâng vieäc höôùng daãn giôùi töû thoï giôùi. Maëc duø theo ñuùng luaät thì söï höôùng daãn naøy thuoäc veà vò giaùo thoï ñaûm traùch.

81

3.1. Thænh giôùi söThoâng thöôøng thaày ñieån leã höôùng

daãn caùc giôùi töû hoïc thuoäc theå thöùc thænh caàu giôùi sö ñeå hoï töï laøm laáy.

Tröôùc heát laø thænh Hoøa thöôïng. Caùc giôùi töû ñeán tröôùc Hoøa thöôïng ñaûnh leã 1 laïy, quyø xuoáng baïch:

Kính baïch Ñaïi ñöùc (Hoøa Thöôïng …), con phaùp danh laø (... . ) nay kính thænh Ñaïi ñöùc laøm Hoøa thöôïng. Con nöông theo Ñaïi ñöùc maø ñöôïc thoï giôùi Cuï tuùc. Cuùi mong thöông xoùt con (3 laàn).

Hoøa thöôïng ñaùp: Laønh thay, vaäy caùc ngöôi haõy chí

thaønh, thanh tònh, chôù coù buoâng lung.Giôùi töû noùi: Y giaùo phuïng haønh.(3

laàn)Thænh Yeát-ma vaø Giaùo thoï sö theo theå

thöùc treân ñaây, chæ thay ñoåi nhöõng gì caàn thieát. Vieäc thænh caùc toân chöùng trong Luaät khoâng thaáy ghi, nhöng neáu coù caøng toát.

3.2. Yeát-ma sai Giaùo thoï.Thaày Yeát-ma hoûi, moät trong caùc vò

toân chöùng hoaëc thaày ñieån leã ñaùp: - Taêng ñaõ hoïp chöa? - Taêng ñaõ hoïp.

82

- Hoøa hôïp khoâng? - Hoøa hôïp. - Ngöôøi chöa thoï giôùi Cuï tuùc ñaõ ra

chöa? - Ñaõ ra.- Taêng nay taäp hoïp ñeå laøm gì? - Yeát-ma truyeàn giôùi Cuï tuùc. (Moät tieàn phöông tieän naøy chung cho

taát caû caùc Yeát-ma tieáp theo).Thaày Yeát-ma tieáp: Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Nay coù Sa-di

(phaùp danh) caàu xin thoï giôùi Cuï tuùc vôùi Hoøa thöôïng (phaùp hieäu), neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, xin Taêng chaáp thuaän Tyø-kheo (...) laøm Giaùo thoï. Ñaây laø lôøi taùc baïch. (thuoäc ñôn baïch)

3.3. Giaùo giôùi giôùi töû.Thaày giaùo thoï daãn giôùi töû ñeán choã

khuaát giôùi tröôøng, ngoài treân moät chieác gheá, tröôùc coù keâ baøn. Giôùi töû daâng leân 3 y, baùt vaø toïa cuï. Thaày giaùo thoï ñöa ra töøng caùi vaø hoûi:

Ñaây laø An-ñaø-hoäi, ñaây laø Uaát-ña-la-taêng, ñaây laø Taêng-giaø-leâ, ñaây laø baùt, ñaây laø toïa cuï. Ba y, baùt vaø toïa cuï naøy coù phaûi laø cuûa ngöôi khoâng?

Giôùi töû ñaùp: Baïch, phaûi.

83

Giaùo thoï noùi: Naøy (keâu phaùp danh giôùi töû), haõy laéng nghe. Laùt nöõa ta seõ höôùng daãn ngöôi ñeán choã cao toät. Luùc naøy laø thôøi gian caàn phaûi chí thaønh, thôøi gian caàn phaûi chaân thaät. Nhöõng ñieàu ta saép hoûi ngöôi ñaây, laùt nöõa Taêng cuõng seõ hoûi nhö vaäy. Nhöõng gì coù thaät haõy traû lôøi laø coù, nhöõng gì khoâng coù haõy traû lôøi khoâng coù; ñöøng boái roái, ñöøng khieáp sôï.

Thaày Giaùo thoï hoûi caùc giaø naïn: 1- Ngöôi coù phaïm bieân toäi khoâng?

Giôùi töø ñaùp: - Baïch, khoâng.

2- Ngöôi coù phaù tònh haïnh cuûa Tyø-kheo-ni khoâng?- Baïch, khoâng.

3- Ngöôi coù phaûi laø taëc truù khoâng? - Baïch, khoâng.

4- Ngöôi coù phaûi laø keû phaù noäi ngoaïi ñaïo khoâng?- Baïch, khoâng.

5- Ngöôi coù gieát cha khoâng?- Baïch, khoâng.

- Choã cao toät: vì trong caùc coõi Trôøi, Ngöôøi, Ma, Phaïm, Sa-moân, Baø-la-moân thì Tyø-kheo laø cao caû hôn heát, neân noùi laø choã cao toät.

84

6- Ngöôi coù gieát meï khoâng?- Baïch, khoâng.

7- Ngöôi coù gieát A-la-haùn khoâng? - Baïch, khoâng.

8- Ngöôi coù phaù hoøa hôïp Taêng khoâng? - Baïch, khoâng.

9- Ngöôi coù gaây thöông tích Phaät vôùi aùc yù khoâng? - Baïch, khoâng.

10- Ngöôi coù phaûi laø baát naêng nam khoâng?- Baïch, khoâng.

11- Ngöôi coù phaûi laø phi nhaân khoâng?- Baïch, khoâng.

12- Ngöôi coù phaûi laø suùc sanh khoâng? - Baïch, khoâng.

13- Ngöôi coù phaûi laø nhò hình khoâng?- Baïch, khoâng.

Tieáp theo hoûi caùc khinh naïn: 1- Phaùp danh ngöôi laø gì?

- Con phaùp danh laø.. . 2- Hoøa thöôïng cuûa ngöôi hieäu gì?

- Hoøa thöôïng cuûa con hieäu, thöôïng.. . haï..

85

3- Tuoåi ñuû 20 chöa?- Baïch, daï ñuû.

4- Y, baùt coù ñuû khoâng? - Baïch, coù ñuû.

5--Cha meï ñaõ cho pheùp chöa?- Baïch, ñaõ cho pheùp.

6. Ngöôi coù phaûi laø ngöôøi troán nôï khoâng?

- Baïch, khoâng. 7- Ngöôi coù phaûi laø ngöôøi ñaày tôù

troán chuû khoâng?- Baïch, khoâng.

8- Ngöôi coù phaûi laø quan vieân taïi chöùc khoâng?- Baïch, khoâng.

9- Ngöôi coù phaûi laø tröôïng phu (ñaøn oâng) khoâng? - Baïch, phaûi.

10- – 15. Ñaøn oâng coù caùc beänh sau ñaây: huûi, ung thö, gheû muû, ñoäng kinh, lao phoåi, ñieân cuoàng, ngöôi coù maéc caùc chöùng beänh aáy khoâng? - Baïch, khoâng.

- Tröôïng phu: nhòn chòu ñöôïc laïnh, noùng, gioù, möa, ñoùi, khaùt, giöõ giôùi, ngaøy aên moät böõa; chòu ñöôïc lôøi aùc, ñoäc truøng. Ñoù laø 10 ñieàu cuûa tröôïng phu.

86

Giaùo thoï nhaéc nhôû caùc giôùi töû: Laùt nöõa ñaây Taêng cuõng seõ hoûi ngöôi vaø ngöôi cuõng phaûi traû lôøi ñuùng nhö vaäy.

3.4. Baïch Taêng daãn giôùi töû vaøo.

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng, Sa-di (... ) caàu thoï giôùi Cuï tuùc vôùi Hoøa thöôïng (.. . ), toâi ñaõ giaùo giôùi xong. Neáu thôøi gian thích hôïp vôùi Taêng, Taêng chaáp thuaän, toâi seõ goïi Sa-di (... ) vaøo.

Thaày Yeát-ma noùi: Neáu thanh tònh haõy cho vaøo.

3.5. Giôùi töû baïch Taêng xin giôùi.Giôùi töû ñem y baùt vaøo ñeå treân baøn

ñaõ keâ saün ñaûnh leã giôùi sö ba laïy, quyø xuoáng baïch:

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng, con Sa-di (... ) caàu thoï giôùi Cuï tuùc vôùi Hoøa thöôïng (...), nay xin Taêng ñöôïc thoï giôùi Cuï tuùc vôùi Hoøa thöôïng (...), cuùi xin Taêng ruû loøng thöông xoùt ñöa con leân choã cao toät (noùi 3 laàn).

3.6. Yeát-ma hoûi caùc chöôùng phaùp.

Thaày Yeát-ma baïch: Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Sa-di (... ) naøy caàu thoï giôùi Cuï tuùc vôùi Hoøa Thöôïng (... ), nay caàu xin Taêng ñöôïc thoï Cuï tuùc vôùi Hoøa thöôïng (... ). Neáu

87

thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng chaáp thuaän, toâi seõ hoûi caùc chöôùng phaùp.

Giôùi töû daâng y baùt cuûa mình leân cho thaày Yeát-ma xem. Xem xong, thaày Yeát-ma hoûi:

- Ñaây laø An-ñaø-hoäi, ñaây laø Uaát-ña-la-taêng, ñaây laø Taêng-giaø-leâ, ñaây laø baùt, ñaây laø toïa cuï. Ba y, baùt vaø toïïa cuï naøy coù phaûi cuûa ngöôi khoâng?

Giôùi töû ñaùp: - Baïch, phaûi.Thaày Yeát-ma noùi: - Naøy (keâu phaùp danh giôùi töû) haõy

laéng nghe. Luùc naøy laø thôøi gian caàn phaûi trung thöïc. Nhöõng ñieàu ta saép hoûi ngöôi ñaây, ñieàu naøo coù thaät haõy traû lôøi coù, ñieàu naøo khoâng coù haõy traû lôøi laø khoâng coù.

(Hoûi nhö Giaùo thoï sö ñaõ hoûi ôû treân muïc ba)

3.7. Hoøa thöôïng khai ñaïo giôùi töû.

Naøy caùc giôùi töû, chuùng sanh trong saùu ñöôøng phaàn nhieàu bò chöôùng duyeân khoâng theå laõnh thoï giôùi phaùp, chæ coù loaøi ngöôøi môùi coù theå thoï trì. Nhöng, neáu bò caùc chöôùng naïn thì cuõng khoâng thoï ñöôïc. Nay caùc vò may maén khoâng coù caùc

88

chöôùng naïn. Vaäy haõy phaùt taâm cao thöôïng, treân caàu Phaät ñaïo, döôùi cöùu ñoä chuùng sanh, khieán cho hoï thoaùt khoûi ba ñöôøng aùc, cuøng chöùng quaû Boà-ñeà.

Giôùi phaùp naøy laø goác cuûa taát caû ñieàu laønh, laø chaùnh nhaân höôùng ñeán tam thöøa, laø maïng maïch khieán cho Phaät phaùp toàn taïi laâu daøi. Chæ coù ñaïo Phaät môùi coù giôùi phaùp cao quyù naøy, ngoaøi ra, caùc ñaïo khaùc khoâng theå coù. Ñaây laø cô hoäi hy höõu ñoái vôùi caùc vò. Vaäy caùc vò phaûi phaùt taâm chí thaønh, khaùt ngöôõng maø laõ¸nh thoï.

Giôùi töû ñaùp: Y giaùo phuïng haønh. (3 laàn)

3.8. Baïch töù Yeát-ma truyeàn giôùi Cuï tuùc.

Thaày Yeát-ma baïch Taêng: Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Sa-di (...) naøy

caàu thoï giôùi vôùi Hoøa thöôïng)…, nay xin Taêng ñöôïc thoï Cuï tuùc. Ñaõ töï noùi laø thanh tònh, khoâng coù caùc chöôùng phaùp, tuoåi ñuû 20, y baùt ñeàu ñuû. Neáu thôøi gian thích hôïp vôùi Taêng, Taêng chaáp thuaän cho thoï giôùi Cuï tuùc vôùi Hoøa thuôïng (…). Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Sa –di (…) naøy caàu thoï Cuï tuùc vôùi Hoøa thöôïng (…). Nay xin

89

Taêng ñöôïc thoï Cuï tuùc. Ñaõ töï noùi laø thanh tònh, khoâng coù caùc chöôùng phaùp, tuoåi ñuû 20, y baùt ñeàu ñuû. Caùc Ñaïi ñöùc naøo chaáp thuaän cho Sa- di (…) thoï Cuï tuùc vôùi Hoøa thöôïng (…) thì im laëng. Ai khoâng chaáp thuaän haõy noùi.

Ñaây laø Yeát-ma laàn thöù nhaát.(tieáp theo laàn thöù 2 vaø thöù 3 nhö

treân)Taát caû ñeàu im laëng, nhö vaäy chöùng

toû Taêng ñaõ chaáp thuaän cho Sa-di (…) thoï Cuï tuùc vôùi Hoøa thöôïng (.. .). Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

3.9. Truyeàn phaùp töù khí. Töù khí laø 4 Ba-la-di hay 4 troïng caám.

Chöõ phaïn paørajika, Haùn aâm laø Ba-la-di, dòch nghóa laø ñoaï, khí hoaëc tha thaéng. Nghóa laø Tyø-kheo phaïm 1 trong 4 ñieàu naøy thì seõ ñoïa laïc, coi nhö ñaõ vöùt boû, bò keû khaùc hôn mình.

Hoøa thöôïng hay Giôùi sö noùi: Naøy caùc giôùi töû, Ñöùc Nhö Lai chí chaân

Ñaúng chaùnh giaùc ñaõ noùi boán phaùp Ba-la-di, neáu Tyø-kheo phaïm moät trong boán phaùp naøy thì khoâng coøn laø Sa-moân, khoâng phaûi laø Thích töû nöõa.

90

- Thöù nhaát: Tyø-kheo khoâng ñöôïc haønh phaùp daâm duïc, laøm haïnh baát tònh, cho ñeán cuøng vôùi loaøi taät. Tyø-kheo naøo haønh phaùp daâm duïc, laøm haïnh baát tònh, ngöôøi ñoù khoâng coøn laø Sa-moân, khoâng phaûi laø Thích töû. Ñöùc Theá Toân ví ngöôøi ñoù nhö keû ñaõ bò chaët ñaàu, khoâng theå soáng ñöôïc nöõa. Cuõng vaäy, neáu Tyø-kheo phaïm phaùp Ba-la-di naøy thì phaåm chaát Tyø-kheo khoâng theå phuïc hoài ñöôïc nöõa.

Theá neân, Tyø-kheo phaûi thoï trì phaùp naøy suoát ñôøi khoâng huûy phaïm, caùc vò coù theå giöõ ñöôïc khoâng?

Ñaùp: - Moâ Phaät giöõ ñöôïc.- Thöù hai: Ty- kheo khoâng ñöôïc coá yù

laáy vaät khoâng cho duø laø moät coïng coû. Neáu Tyø-kheo laáy troäm vaät trò giaù töø 5 tieàn trôû leân, töï mình laáy hoaêïc baûo ngöôøi khaùc laáy, töï mình phaù hoaëc baûo ngöôøi khaùc phaù, töï mình chaët hoaëc baûo ngöôøi khaùc chaët, hoaëc ñoát, hoaëc choân, hoaëc huûy hoaïi maøu saéc, thì khoâng coøn laø Sa-moân, khoâng phaûi laø Thích töû, cuõng nhö caây ña-la bò chaët ñöùt loõi khoâng theå sinh tröôûng ñöôïc nöõa. Cuõng vaäy, Tyø-kheo phaïm phaùp Ba-la-di naøy, phaåm chaát Tyø-kheo khoâng theå phuïc hoài ñöôïc nöõa.

91


Ñaùp: - Moâ Phaät, giöõ ñöôïc.- Thöù ba: Tyø-kheo khoâng ñöôïc coá yù

gieát haïi maïng soáng, duø laø moät con kieán. Tyø-kheo naøo coá yù töï tay mình caàm dao gieát ngöôøi hay ñöa dao cho ngöôøi khaùc gieát, hoaëc xuùi giuïc ngöôøi ta töï saùt, ñöa thuoác ñoäc cho ngöôøi, hoaëc laøm cho ngöôøi truïy thai, hoaëc gieát ngöôøi baèng chuù thuaät... Ngöôøi aáy khoâng coøn laø Sa-moân, khoâng phaûi laø Thích töû, nhö caây kim ñaõ söùt loã, khoâng coøn duøng ñöôïc nöõa. Cuõng vaäy, Tyø-kheo phaïm phaùp Ba-la-di naøy thì phaåm chaát Tyø-kheo khoâng theå phuïc hoài ñöôïc nöõa.


Ñaùp: - Moâ Phaät, giöõ ñöôïc.- Thöù tö: Tyø-kheo khoâng ñöôïc noùi doái,

duø noùi doái maø chôi. Neáu Tyø-kheo töï mình khoâng thöïc chöùng ñaéc maø noùi raèng: “Toâi ñaõ chöùng ñaéc phaùp thöôïng nhaân, ñaéc thieàn, ñaéc ñònh, ñaéc töù khoâng ñònh, ñaéc quaû Tu-ñaø-hoaøn, Tö-ñaø-haøm, A-na-haøm, A-la-haùn, ñaõ giaûi thoaùt, trôøi, roàng, quyû thaàn

92

ñeán cuùng döôøng toâi”, thì ngöôøi aáy khoâng coøn laø Sa-moân, khoâng phaûi laø Thích töû, nhö taûng ñaù lôùn bò vôõ laøm hai khoâng coøn dính laïi ñöôïc nöõa. Cuõng vaäy, Tyø-kheo phaïm phaùp Ba-la-di naøy thì phaåm chaát Tyø-kheo khoâng theå phuïc hoài ñöôïc nöõa.


Ñaùp: Moâ Phaät, giöõ ñöôïc. 3.10. Truyeàn phaùp töù y

Töù y töùc laø boán choã nöông töïa caên baûn cho ñôøi soáng cuûa moãi Tyø-kheo, cuõng goïi laø boán thaùnh chuûng.

Hoøa thöôïng hay giôùi sö noùi: Naøy giôùi töû, Ñöùc Nhö Lai baäc Chí

Chaân Ñaúng Chaùnh Giaùc ñaõ noùi boán phaùp sôû y, Tyø-kheo y theo ñaây maø xuaát gia, thoï giôùi Cuï tuùc, thaønh phaåm chaát Tyø-kheo.

- Thöù nhaát: Tyø-kheo soáng y treân y phaán taûo maø thoï giôùi Cuï tuùc, thaønh phaåm chaát Tyø-kheo. Ngöôi phaûi troïn ñôøi thoï trì. Tröôøng hôïp ñaëc bieät ñöôïc pheùp thoï duïng y do ñaøn vieät cuùng döôøng, y ñaõ ñöôïc caét roïc hay huûy hoaïi maøu saéc.

- Thöù hai: Tyø-kheo soáng y treân söï khaát thöïc maø thoï giôùi Cuï tuùc thaønh phaåm chaát Tyø-kheo. Ngöôøi phaûi troïn ñôøi thoï trì.

93

Tröôøng hôïp ñaëc bieät ñöôïc thoï duïng laø Taêng sai thoï thöïc, hay ñaøn vieät cung caáp caùc böõa aên ñònh kyø moãi thaùng vaøo caùc ngaøy moàng moät, moàng taùm, ngaøy raèm hoaëc caùc böõa aên thöôøng cuûa Taêng, hay ñöôïc ñaøn vieät môøi.

- Thöù ba: Tyø-kheo soáng y nôi goác caây maø nguû nghæ, thoï giôùi Cuï tuùc, thaønh phaåm chaát Tyø-kheo. Ngöôi phaûi troïn ñôøi thoï trì. Tröôøng hôïp ñaëc bieät ñöôïc thoï duïng laø moät caên phoøng rieâng bieät, moät ngoâi nhaø noùc nhoïn, moät caên phoøng nhoû, moät hang ñaù hay hai caên phoøng coù chung moät cöûa.

- Thöù tö: Tyø-kheo soáng y nôi caùc loaïi thuoác ñaõ cheá bieán maø xuaát gia, thoï giôùi Cuï tuùc, thaønh phaåm chaát Tyø-kheo. Ngöôi phaûi troïn ñôøøi thoï trì. Tröôøng hôïp ñaëc bieät ñöôïc thoï duïng laø toâ, sanh toâ, daàu, ñöôøng pheøn vaø maät.

3.11. Giaùo giôùi giôùi töû.Naøy taân Tyø-kheo, vieäc thoï giôùi cuûa

ngöôi ñaõ xong, baïch töù Yeát-ma phaùp thaønh töïu, xöù sôû thaønh töïu, Hoøa thöôïng nhö phaùp, A-xaø-leâ nhö phaùp, chuùng Taêng ñaày ñuû tuùc soá. Vaäy ngöôi phaûi kheùo thoï trì giôùi phaùp, khuyeán hoùa moïi ngöôøi laøm vieäc phöôùc thieän, nhö cuùng döôøng Phaät, Phaùp, Taêng, Hoøa thöôïng, A-xaø-leâ. Taát caû nhöõng gì caùc Ngaøi ñaõ daïy nhö phaùp thì

94

khoâng ñöôïc traùi nghòch. Ngöôi phaûi sieâng naêng hoïc hoûi, ñoïc tuïng kinh ñieån, noã löïc ñeå chöùng ñaéc caùc quaû vò Tu-ñaø-hoaøn, Tö-ñaø-haøm, A-na-haøm, A-la-haùn thì sô taâm xuaát gia cuûa ngöôi môùi khoâng uoång phí, keát quaû môùi vieân maõn. Coøn nhöõng ñieàu naøo ngöôi chöa bieát thì haõy thöa hoûi Hoøa thöôïng, A-xaø-leâ.

(Nhöõng tieát muïc chính trong nghi thöùc thoï giôùi ñeán ñaây laø hoaøn taát. Ngoaøi ra, vieäc xaû vaø thoï y baùt, vieäc xin y chæ, coù theå xem trong Yeát-ma yeáu chæ).

4. Ni xuaát gia vaø thoï giôùi4.1. Vaán ñeà Thöùc-xoa-ma-na.

Böôùc ñaàu nöõ giôùi xuaát gia laøm Sa-di-ni, veà theå thöùc vaø tuoåi taùc töông töï nhö Sa-di, ñaõ ñöôïc ñeà caäp ôû treân. Nhöng ñaëc bieät, Sa-di-ni muoán thoï giôùi Cuï tuùc phaûi traûi qua hai naêm thoï hoïc saùu phaùp Thöùc-xoa-ma-na, tröôùc khi thoï Tyø-kheo-ni. Thöùc-xoa-ma-na laø dòch aâm tieáng phaïn (Siksamaønaø) vaø dòch nghóa laø chaùnh hoïc, nghóa laø ngöôøi nöõ ñang hoïc taäp caùc hoïc xöù cuûa Tyø-kheo ni.

a. Giôùi phaùp cuûa Thöùc-xoa-ma-na. Caùc hoïc phaùp maø Thöùc-xoa-ma-na

phaûi thoï trì trong 2 naêm, goàm coù saùu phaùp: 1. Khoâng saùt sanh; 2. Khoâng troäm caép; 3. Khoâng daâm duïc, 4. Khoâng noùi doái;

95

5. Khoâng uoáng röôïu; 6. Khoâng aên phi thôøi (chi tieát, xem trong Yeát-ma yeáu chæ).

Ngoaøi saùu phaùp keå treân, coøn coù 18 tuyø phaùp caàn phaûi hoïc, nhö ñöôïc noùi roõ trong Ni Luaät.

Trong luùc Thöùc-xoa-ma-na thoï trì saùu hoïc phaùp treân ñaây neáu vi phaïm nghieâm troïng 1 trong 4 phaùp ñaàu töông ñöông vôùi Ba-la-di seõ bò ñuoåi haún ra khoûi Ni chuùng. Neáu vi phaïm ít nghieâm troïng hôn seõ phaûi thoï hoïc laïi töø ñaàu, nghóa laø baét ñaàu tính laïi töø ngaøy thöù nhöùt cho tôùi hai naêm, coøn thôøi gian tröôùc khi phaïm hoaøn toaøn xoùa boû.

b. Haïn tuoåi ñeå thoï Thöùc-xoa-ma-na.

Choã ñeà caäp ñeán ñoä tuoåi naøy laø giôùi Ba-daät-ñeà 125 cuûa Tyø-kheo-ni: “Neáu Tyø-kheo-ni ñoä cho ngöôøi nöõ 10 tuoåi ñaõ coù choàng, thì phaûi cho hai naêm hoïc giôùi, ñeán khi ñuû 12 tuoåi, cho hoï thoï giôùi Cuï tuùc. Neáu chöa ñuû 12 tuoåi maø cho thoï giôùi Cuï tuùc, phaïm Ba-daät-ñeà.”

Luaät Töù Phaàn vieát: “Ngöôøi nöõ 10 tuoåi ñaõ coù choàng vaø ngöôøi nöõ 18 tuoåi coøn ñoàng trinh ñeàu cho hai naêm hoïc giôùi.”

(Töù phaàn luaät, Ñ.22, quyeån 28, tr 759a)

96

Luaät Nguõ Phaàn vieát: “Ngöôøi nöõ ñoàng trinh 18 tuoåi vaø ngöôøi nöõ ñaõ coù choàng 10 tuoåi, ñeàu cho hai naêm boïc giôùi, ñuû 20 tuoåi vaø 12 tuoåi, môùi cho thoï giôùi Cuï tuùc”. (Di sa taéc Yeát-ma baûn, Ñ. 22, tr. 218b - 1 quyeån)

Ñaïi aùi ñaïo Cuø-ñaøm-di hoûi Phaät: “Ngöôøi nöõ ñaõ coù choàng tuoåi chöa ñuû 20, coù theå thoï giôùi Cuï tuùc ñöôïc khoâng?”.

Phaät ñaùp: “Ñöôïc” (Ma ha taêng kyø luaät, Ñ. 22, tr. 535c).

Theo tinh thaàn chung cuûa caùc boä luaät treân ñaây thì ngöôøi nöõ ñoàng trinh ñuû 18 tuoåi neân cho hai naêm thoï hoïc Thöùc-xoa-ma-na, khi ñuû 20 tuoåi seõ cho thoï giôùi Cuï tuùc. Nhöng neáu ngöôøi nöõ 10 tuoåi ñaõ laáy choàng thì cuõng cho hai naêm hoïc giôùi, khi ñuû 12 tuoåi seõ cho thoï giôùi Cuï tuùc. Quan ñieåm cuûa Phaùp sö Thaùnh Nghieâm trong saùch “Giôùi luaät hoïc cöông yeáu” vaø Ni sö Phaät Oaùnh trong saùch “Töù phaàn Tyø-kheo-ni giôùi boån chuù giaûi” ñeàu nhaát trí veà ñieåm naøy.

Theo caùc boä luaät, cho Sa-di-ni hai naêm thoï trì phaùp Thöùc-xoa-ma-na laø khoaûng thôøi gian caàn thieát ñeå hoïc taäp ñaày ñuû caùc hoïc xöù cuûa Tyø-kheo-ni. Nhöng, Thaäp Tuïng Luaät thì noùi thôøi gian hai naêm laø ñeå

97

traùnh tröôøng hôïp coù thai maø khoâng bieát ñeán khi thoï giôùi Cuï tuùc roài môùi phaùt hieän.

4.2. Nhöõng dò bieät giöõa Ni vaø Taêng trong vieäc xuaát gia thoï giôùi.

- Ni phaûi ñuû 12 tuoåi haï môùi ñöôïc laøm thaày, ñoä ngöôøi xuaát gia truyeàn giôùi Cuï tuùc; Taêng phaûi ñuû 10 tuoåi haï.

- Ni chæ xuaát gia 1 laàn, khi hoaøn tuïc khoâng ñöôïc xuaát gia trôû laïi; Taêng ñöôïc xuaát gia toái ña 7 laàn.

- Ni khi thoï giôùi Cuï tuùc coù hai tröôøng hôïp: neáu laø ñoàng nöõ tuoåi phaûi ñuû 20, neáu ngöôøêi nöõ 10 tuoåi ñaõ coù choàng, tuoåi phaûi ñuû 12; Taêng nhaát ñònh phaûi ñuû 20 tuoåi.

- Ni khi thoï giôùi Cuï tuùc phaûi traûi qua hai giai ñoaïn: baûn boä Yeát-ma vaø chaùnh phaùp Yeát-ma; Taêng chæ 1 giai ñoaïn Yeát-ma.

- Trong soá giôùi sö chaùnh phaùp Yeát-ma phaûi ñuû 20 ngöôøi: 10 Tyø-kheo vaø 10 Tyø-kheo-ni; Taêng chæ caàn 10 Tyø-kheo.

- Trong soá 10 Tyø-kheo Giôùi sö naøy, 1 vò laøm Yeát-ma coøn caùc vò khaùc laøm toân chöùng, khoâng coù Hoøa thöôïng truyeàn giôùi, vì Hoøa thöôïng truyeàn giôùi thuoäc veà Tyø-kheo-ni.

98

- Trong soá 13 giaø naïn coù nhöõng ñieåm gioáng vaø khaùc nhau:

Tyø-kheo Tyø-kheo-ni

1. Ngöôi coù phaïm bieân toäi khoâng?

1. Ngöôi coù töøng thoï giôùi Tyø-kheo-ni chöa?

2. Ngöôi coù phaù tònh haïnh Tyø- kheo-ni khoâng?

- Khoâng coù

3. Ngöôi coù phaûi laø keû taëc truù? - Gioáng nhau

4. Ngöôi coù phaù noäi ngoaïi ñaïo khoâng? - Khoâng coù

5 > 9. Caùc toäi nguõ nghòch. - Gioáng nhau.

10. Ngöôi coù phaûi laø Hoaøng moân khoâng?

- Khoâng coù.

11 > 13. Phi nhaân, suùc sinh, nhò hình - Gioáng nhau.

- Phaàn lôùn 15 khinh naïn cuûa Tyø-kheo-ni gioáng nhö Tyø-kheo chæ theâm moät ít veà caùc chöùng beänh, vaø khi chaùnh phaùp Yeát-ma coøn hoûi theâm hai caâu: 1.- Ngöôi ñaõ hoïc giôùi chöa? 2.- Hoïc giôùi coù thanh tònh khoâng?

Ñieåm naøy lieân quan ñeán giaø naïn thöù nhaát.

99

- Ni coù ñeán 8 giôùi Ba-la-di (4 giôùi ñaàu gioáng nhö giôùi cuûa Taêng).

- Ngoaøi nhöõng ñieåm dò bieät keå treân, coøn 1 yeáu toá ñaëc bieät nöõa cuûa Ni giôùi maø Taêng khoâng coù, ñoù laø 8 Kính phaùp. Noäi dung nhö sau:

1- Tyø-kheo-ni duø 100 tuoåi haï maø khi thaáy Tyø-kheo, duø môùi thoï giôùi, cuõng phaûi ñöùng daäy chaøo ñoùn, thaêm hoûi, môøi ngoài.

2- Tyø-kheo-ni khoâng ñöôïc traùch maéng Tyø- kheo.

3- Tyø-kheo-ni khoâng ñöôïc cöû toäi Tyø-kheo.

4- Thöùc-xoa phaûi ñeán Tyø-kheo thænh caàu thoï ñaïi giôùi sau 2 naêm hoïc phaùp.

5- Tyø-kheo-ni neáu phaïm Taêng taøn, phaûi ñeán hai boä Taêng, nöûa thaùng laøm phaùp yù hæ.

6- Tyø-kheo-ni phaûi ñeán Tyø-kheo caàu giaùo thoï trong dòp Boá-taùt moãi nöûa thaùng.

7- Tyø-kheo-ni khoâng ñöôïc kieát haï an cö taïi nhöõng nôi khoâng coù Tyø-kheo.

8- Ty-kheo-ni an cö xong phaûi ñeán Tyø-kheo caàu ba vieäc Töï töù (thaáy, nghe vaø nghi).

GHI CHUÙ:

100

Theå thöùc thöïc hieän vaø caùc chi tieát lieân quan ñeán vieäc Ni xuaát gia vaø thoï giôùi, xem theâm Yeát-ma Yeáu Chæ.

IV. BOÁ-TAÙT TUÏNG GIÔÙI1. Duyeân khôûi veà söï Boá-taùt.

Theo truyeàn thoáng AÁn Ñoä, vaøo thôøi ñöùc Phaät (cuõng nhö tröôùc ñoù), tu só cuûa caùc toân giaùo thöôøng taäp hoïp sinh hoaït haèng thaùng vaøo caùc ngaøy 8, 14, 15, 23, 29 vaø 30 ñeå hoïc taäp kinh luaät vaø saùch taán nhau tu hoïc. Vua Taàn-baø-sa-la troâng thaáy khoâng khí sinh hoaït cuûa hoï coù nhieàu yù nghóa neân suy nghó: “Neáu chuùng Tyø-kheo ñeä töû cuûa Phaät cuõng sinh hoaït nhö theá thì seõ ñem laïi nhieàu lôïi ích cho caùc Phaät töû taïi gia.” Do ñoù, oâng ñích thaân ñeán trình baøy vôùi Phaät, vaø Phaät chaáp nhaän yù kieán cuûa oâng. Theá roái, Phaät taäp hoïp caùc Tyø-kheo, quy ñònh cöù moãi thaùng chuùng Tyø-kheo phaûi thöïc haønh leã Boá-taùt hai laàn vaøo ngaøy 15 vaø 30 hoaëc 29 neáu thaùng thieáu.

Boá-taùt laø töø dòch aâm khoâng ñaày ñuû cuûa tieáng phaïn Uposatha, coù nghóa laø “ngaøy trai”, ngaøy phuïng söï, ngaøy kieâng cöõ v. v…; noùi caùch khaùc, laø thöïc haønh söï “tröôûng tònh” hay “tröôûng thieän”, nghóa laø nuoâi lôùn söï thanh tònh hay nuoâi lôùn thieän phaùp.

101

Ban ñaàu, khi Boá-taùt chæ ñoïc tuïng giôùi boån moät caùch toång quaùt, noäi dung aáy ñöôïc toùm löôïc baèng baøi keä: “Chö aùc maïc taùc, chuùng thieän phuïng haønh, töï tònh kyø yù, thò chö Phaät giaùo”. Sau ñoù, moãi laàn Boá-taùt, tuïng laïi ñaày ñuû caùc giôùi maø Phaät ñaõ cheá. Caùc giôùi naøy daàn daàn ñöôïc keát taäp hoaøn chænh goàm 5 thieân vaø 7 tuï nhö hieän nay. Cuï theå, Tyø-kheo Nam toâng goàm coù 227 giôùi, Tyø-kheo-ni Nam toâng goàm 311 giôùi. Tyø-kheo Baéc toâng goàm coù 250 giôùi vaø Tyø-kheo-ni Baéc toâng goàm 348 giôùi.

2. Vaán ñeà saùm hoái tröôùc khi Boá-taùt.

Luaät ñònh vieäc saùm hoái ñöôïc tieán haønh tröôùc ñònh kyø thuyeát giôùi 1 ngaøy (töùc ngaøy: 14, 29 hoaëc 28 thaùng thieáu). Tyø-kheo naøo phaïm toäi, phaûi saùm hoái cho thanh tònh tröôùc khi Boá-taùt. Vì khi Boá-taùt nhöõng Tyø-kheo phaïm toäi maø chöa saùm hoái thì khoâng ñöôïc tuïng giôùi, cuõng khoâng ñöôïc nghe tuïng giôùi. Ngöôøi phaïm toäi phaûi höôùng ñeán 1 ngöôøi thanh tònh noùi roõ toäi danh mình phaïm maø xin saùm hoái. Trong moät truù xöù, neáu toaøn theå Taêng chuùng ñeàu phaïm toäi, thì phaûi thænh moät Tyø-kheo thanh tònh ôû moät truù xöù khaùc ñeán taùc phaùp saùm hoái giuùp. Neáu khoâng thænh ñöôïc, Taêng sai 2 hay 3 Tyø-kheo sang moät truù xöù khaùc coù

102

Tyø-kheo thanh tònh xin taùc phaùp saùm hoái. Sau khi saùm hoái caùc Tyø-kheo aáy ñöôïc xem laø ngöôøi thanh tònh, seõ trôû veà taùc phaùp saùm hoái cho caùc Tyø-kheo khaùc. Tröôøng hôïp khoâng thænh ñöôïc, cuõng khoâng sai ñi saùm hoái ñöôïc, thì Taêng chuùng taïi truù xöù aáy phaûi taùc phaùp saùm hoái taäp theå, sau ñoù môùi Boá-taùt.

3. Trieån haïn thuyeát giôùi. Neáu vaøo nhöõng ngaøy thuyeát giôùi

ñònh kyø (töùc 15 vaø 30 hoaëc 29 neáu thaùng thieáu) maø gaëp nhöõng söï baát traéc khoâng theå thuyeát giôùi ñöôïc, thì Taêng coù theå dôøi laïi nhöõng ngaøy sau, töø ngaøy moàng 1 ñeán ngaøy 13, vaø 16 ñeán 28 hay 27 thaùng thieáu (caùch ngaøy thuyeát giôùi kyø sau 1 ngaøy). Thôøi gian naøy goïi laø trung gian thuyeát giôùi. Trong moät tröôøng hôïp khaùc, Taêng chuùng taïi moät truù xöù coù ñònh kyø thuyeát giôùi vaøo ngaøy 15, nhöng neáu hay tin coù moät nhoùm Tyø-kheo khaùch ñang coù söï baát hoøa muoán ñeán ñoù Boá-taùt, thì caùc Tyø-kheo chuû coù theå Boá-taùt tröôùc moät ngaøy, töùc ngaøy 14. Neáu chöa chuaån bò kòp maø caùc Tyø-kheo khaùch ñaõ ñeán, thì Taêng thöôøng truù neân dôøi ngaøy Boá-taùt ñeå traùnh söï luïc ñuïc coù theå xaûy ra. Luaät cho pheùp coù theå dôøi ngaøy Boá-taùt toái ña ñeán hai laàn. Neáu ñeán haïn choùt laàn trieån haïn thöù hai maø nhoùm khaùch Taêng kia vaãn chöa chòu ra

103

ñi, thì Taêng thöôøng truù caàn aùp duïng luaät cöôõng böùc nhoùm khaùch Taêng aáy cuøng hoøa hôïp thuyeát giôùi.

4. Nhöõng quy ñònh lieân quan ñeán Tyø-kheo khaùch.

Taïi moät truù xöù, trong moät ngaøy khoâng ñöôïc Boá-taùt hai laàn. Caùc Tyø-kheo thöôøng truù sau khi Boá-taùt xong, neáu coù vieäc caàn rôøi khoûi truù xöù, phaûi laøm daáu, hoaëc daën ngöôøi ôû laïi tin cho khaùch Taêng bieát laø nôi ñaây ñaõ Boá-taùt roài, ñeå traùnh tröôøng hôïp Tyø-kheo khaùch ñeán ñaây Boá-taùt moät laàn nöõa.

Khi hai nhoùm Tyø-kheo döï ñònh cuøng Boá-taùt taïi moät choã, Tyø-kheo chuû ñònh Boá-taùt ngaøy 14, Tyø-kheo khaùch muoán Boá-taùt ngaøy 15, thì seõ giaûi quyeát theo phöông thöùc: chuû ñoâng, khaùch ít, thì khaùch tuøy chuû; khaùch ñoâng, chuû ít thì chuû tuyø khaùch.

Trong tröôøng hôïp nhoùm Tyø-kheo khaùch vöøa ñeán moät truù xöù maø nhoùm Tyø-kheo chuû ñaõ Boá-taùt xong, thì caùc Tyø-kheo khaùch phaûi baïch vôùi Tyø-kheo chuû raèng mình thanh tònh, neáu nhoùm khaùch ít hôn chuû. Traùi laïi, neáu nhoùm khaùch Taêng ñoâng hôn, hoaëc baèng nhoùm Tyø-kheo chuû thì hoï coù quyeàn yeâu caàu thuyeát laïi töø

104

baøi töïa giôùi kinh ñeán heát. Nhöng chæ tuïng giôùi chöù khoâng taùc phaùp Yeát-ma.

5. Thuyeát giôùi cho Sa-di.Sa-di tuy chöa phaûi laø moät thaønh vieân

chính thöùc cuûa Taêng ñoaøn, nhöng vì ñaõ laø ngöôøi xuaát gia neân caùc phaän söï nhö thuyeát giôùi, an cö, Töï töù, Sa-di caàn phaûi chaáp haønh nghieâm tuùc. Khi nghe hieäu kieàn chuøy hoïp Taêng thuyeát giôùi, caùc Sa-di cuõng phaûi vaân taäp taïi giôùi tröôøng. Sau khi ñaûnh leã chuùng Taêng ba laïy, hoï ñöôïc vò Thöôïng toïa nhaéc nhôû, khích leä, vaø hoûi kieåm tra 10 giôùi Sa-di. Khi hoûi, neáu ai vi phaïm, phaûi thaønh taâm saùm hoái cho thanh tònh.

Cuoái cuøng, Thöôïng toïa giaùo giôùi: “Naøy caùc Sa-di, thaân ngöôøi khoù ñöôïc, giôùi phaùp khoù gaëp, thôøi giôø qua mau, ñaïo nghieäp khoù thaønh töïu. Caùc ngöôi phaûi giöõ gìn thaân, khaåu, yù thanh tònh, sieâng hoïc hoûi Kinh, Luaät, Luaän, caån thaän chôù buoâng lung.” Daïy roài baûo hoï lui ra khoûi giôùi tröôøng, ñeán tröôùc ñieän Phaät hoaëc moät nôi naøo thuaän tieän, cuøng nhau ñoïc tuïng giôùi kinh cuûa Sa-di.

6. Ngöôøi chöa thoï Cuï tuùc khoâng ñöôïc nghe tuïng giôùùi

Luùc caùc Tyø-kheo Boá-taùt thuyeát giôùi nhöõng ngöôøi chöa thoï giôùi Cuï tuùc (keå

105

caû Sa-di) phaûi ra khoûi giôùi tröôøng, khoâng ñöôïc pheùp tham döï. Vì baáy giôø laø luùc tuïng giôùi Tyø-kheo tuïng nhöõng ñieàu chæ lieân quan ñeán caùc Tyø-kheo, caùc chuùng khaùc khoâng coù traùch nhieäm phaûi gìn giöõ. Do ñoù hoï khoâng ñöôïc tham döï. Söï kieän naøy coù lieân quan ñeán moät caâu trong luaät Sa-di laø “Baát ñaéc ñaïo thính Ñaïi Sa-moân thuyeát giôùi” (khoâng ñöôïc nghe leùn Ñaïi Sa-moân thuyeát giôùi). Vieäc caám Sa-di nghe leùn khi Tyø-kheo thuyeát giôùi laø ñieàu caàn thieát vaø raát chính ñaùng. Nhöng ñieàu ñaùng tieác laø xöa nay coù moät soá ít ngöôøi ngoä nhaän, roài suy dieãn raèng luaät caám Sa-di (vaø caùc chuùng khaùc) xem giôùi boån cuûa Tyø-kheo. Thaäm chí coøn baûo raèng nhöõng ngöôøi chöa thoï giôùi Cụ-tuùc neáu ñoïc hoaëc tìm hieåu giôùi boån cuûa Tyø-kheo thì sau naøy seõ khoâng ñöôïc thoï giôùi Cuï tuùc. Ñoù laø söï hieåu laàm raát traùi vôùi tinh thaàn cuûa ñaïo trí tueä, chaân chính vaø coâng truyeàn. Muïc ñích giôùi luaät cuûa Phaät cheá laø nhaèm ngaên ñieàu aùc, phaùt trieån thieän haïnh, daét daãn chuùng sinh ñeán beán bôø giaûi thoaùt. Theá neân, baát cöù ai muoán tìm hieåu baát cöù loaïi giôùi luaät naøo, vôùi muïc ñích höôùng thöôïng, caàu giaûi thoaùt, thì khoâng nhöõng khoâng ñöôïc ngaên caám, maø coøn phaûi khuyeán khích vaø coå vuõ nöõa laø khaùc. Chính trong luaät Sa-di ñaõ noùi roõ ñieåm naøy: “Neáu

106

muoán bieát roäng phaûi xem toaøn boä Luaät taïng” (Nhöôïc nhaïo quaûng laõm, töï ñöông duyeät Luaät taïng toaøn thö).

7. Tröôøng hôïp Ni chuùng caàu thaày Giaùo thoï.

Khi Phaät coøn taïi theá, vieäc giaùo huaán Tyø-kheo-ni laø traùch nhieäm Phaät giao cho caùc Tyø-kheo. Vaø vieäc Ni chuùng sai ngöôøi sang Tyø-kheo Taêng caàu thænh thaày giaùo thoï cuõng laø moät trong taùm Kính phaùp maø Phaät cheá cho caùc Tyø-kheo-ni phaûi tuaân haønh.

Saép ñeán ngaøy Boá-taùt, Ni chuùng neân taùc phaùp baïch nhò Yeát-ma sai moät Tyø-kheo-ni, ñoàng thôøi sai rieâng 1 hay 2 coâ nöõa, cuøng sang chuøa Taêng caàu thaày giaùo thoï. Caùc coâ coù theå ñeán chuøa Taêng nhôø thaày chaáp söï thænh giuùp hoaëc thaân haønh ñeán caàu thænh vaøo giôø chuùng Taêng Boá-taùt. Taêng seõ cöùu xeùt, neáu tröôùc ñoù ñaõ coù Tyø-kheo thöôøng sang giaùo thoï Ni chuùng, thì Taêng neân sai vò aáy ñi. Hoaëc laø Ni chuùng caàu thænh ñích danh Tyø-kheo naøo, thì Taêng neân ñeà cöû vò aáy, neáu ñuû ñieàu kieän. Neáu khoâng thuoäc trong hai tröôøng hôïp naøy, thaày Yeát-ma phaûi hoûi trong Taêng chuùng, xem ai coù theå ñaûm traùch coâng taùc aáy, ñeå cöû ñi. Ngöôøi ñöôïc Taêng ñeà cöû giaùo thoï Ni phaûi ñuû 10 ñieàu kieän: 1. Ñuû 20 tuoåi haï; 2. Giôùi luaät veïn toaøn; 3.

107

Kieán thöùc roäng raõi; 4. Thoâng suoát hai boä Luaät (Tyø-kheo vaø Tyø-kheo-ni); 5. Quyeát ñoaùn raønh maïch caùc vaán ñeà lieân quan ñeán giôùi luaät; 6. Xuaát thaân töø moät gia ñình neà neáp; 7. Dung nghi ñoan chính; 8. Thuyeát phaùp gioûi; 9. Coù khaû naêng thuyeát phaùp khieán moïi ngöôøi hoan hyû; 10. Chöa töøng phaïm caùc giôùi quan troïng.

Sau khi hoûi, neáu trong Taêng chuùng khoâng ai coù theå ñaûm traùch vieäc aáy, thì Thöôïng toïa Yeát-ma seõ toùm taét truyeàn daïy vò söù giaû Ni nhö sau: Trong Taêng ñaây khoâng ai coù theå sang tröïc tieáp giaùo giôùi Ni chuùng, nhöng Taêng coù lôøi nhaéc nhôû Ni chuùng laø haõy sieâng naêng haønh ñaïo, cuøng nhau hoøa hôïp, thanh tònh, y theo giôùi luaät maø haønh trì. Caån thaän chôù buoâng lung.

Ngaøy xöa vieäc giaùo duïc Taêng Ni chöa ñöôïc toå chöùc, neân moãi kyø Boá-taùt, Ni chuùng sai ngöôøi sang ñaïi Taêng thænh caàu giaùo thoï laø ñieàu taát nhieân. Nhöng ngaøy nay coâng taùc giaùo duïc Taêng Ni ñöôïc toå chöùc töông ñoái chaët cheõ, vaø Ni chuùng thöôøng xuyeân hoïc taäp kinh luaät; do ñoù vieäc Ni chuùng caàu thaày giaùo thoï khoâng coøn coù tính chaát thöïc tieãn, maø chæ laø moät nghi thöùc truyeàn thoáng theo Luaät ñònh. Tuy nhieân, ñaây laø moät trong taùm Kính phaùp maø Phaät ñaõ cheá ñònh raát coù yù nghóa,

108

thieát töôûng Ni chuùng neân vaâng haønh thaùnh giaùo, coá gaéng duy trì truyeàn thoáng toát ñeïp naøy ñeå chaùnh phaùp caøng ngaøy caøng ñöôïc xöông minh.

8. Vaán ñeà gôûi duïc vaø thuyeát tònh.

Tinh thaàn cô baûn cuûa Taêng laø thanh tònh vaø hoøa hôïp. Do ñoù, vaøo ngaøy Boá-taùt, toaøn theå Taêng chuùng taïi moät truù xöù phaûi taäp hoïp ñaày ñuû ñeå traùnh tình traïng bieät chuùng vaø phaù Taêng. Nhöng neáu coù Tyø-kheo naøo vì duyeân söï ñaëc bieät nhö duyeân söï bò beänh hoaëc ñang chaêm soùc ngöôøi beänh… khoâng theå ñeán döï ñöôïc, thì coù quyeàn gôûi duïc vaø thuyeát tònh. Gôûi duïc nghóa laø gôûi yù muoán cuûa mình ñeán Taêng, töùc laø baøy toû raèng mình seõ chaáp haønh moïi quyeát ñònh cuûa Taêng trong ngaøy Boá-taùt. Thuyeát tònh laø nhôø ngöôøi trình leân Taêng raèng mình thanh tònh, khoâng phaïm loãi, coù ñuû tö caùch phaùp nhaân laø moät thaønh vieân cuûa Taêng ñoaøn. Haøng Thöôïng toïa coù theå nhaän duïc, hoaëc khoâng nhaän neáu mình khoâng muoán. Nhöng caùc Tyø-kheo khaùc khoâng ñöôïc quyeàn töø choái söï gôûi duïc cuûa nhöõng Tyø-kheo vaéng maët coù lyù do chính ñaùng. Moät ngöôøi coù theå nhaän duïc töø moät ngöôøi cho ñeán nhieàu ngöôøi, khoâng haïn cheá soá löôïng. Sau khi nhaän duïc, ngöôøi nhaän duïc neáu coù duyeân söï phaûi ra khoûi truù xöù, coù theå

109

chuyeån söï gôûi duïc aáy cho moät Tyø-kheo khaùc.

Gôûi duïc khi Boá-taùt thì noùi: “Gôûi duïc vaø thanh tònh”. Gôûi duïc khi Töï töù thì noùi: “Gôûi duïc töï töù”. Gôûi duïc khi laøm caùc Taêng söï khaùc thì noùi: “ Gôûi duïc Yeát-ma”.

9. Tröôøng hôïp Tyø-kheo maéc beänh cuoàng si

Neáu coù Tyø-kheo naøo maéc beänh cuoàng si, khi Taêng Boá-taùt hoaëc nhôù vaø ñeán döï, hoaëc khoâng nhôù vaø khoâng ñeán döï, thì Taêng phaûi taùc phaùp Yeát-ma xaùc nhaän vò aáy maéc beänh cuoàng si. Khi Taêng ñaõ taùc Yeát-ma coâng nhaän beänh cuoàng si roài, thì luùc Boáá-taùt vò aáy ñeán döï hay khoâng ñeán döï ñeàu khoâng phaïm toäi bieät chuùng. Ñeán khi naøo laønh beänh, Taêng seõ taùc phaùp coâng nhaän vò aáy heát beänh cuoàng si, ñeå vò aáy trôû laïi sinh hoaït bình thöôøng nhö caùc Tyø-kheo khaùc.

10. Linh ñoäng thuyeát giôùi khi gaëp naïn duyeân.

Trong tröôøng hôïp ñeán ngaøy Boá- taùt maø gaëp nhöõng söï baát traéc xaûy ra, nhö bò 8 naïn: 1. Do vua chuùa; 2. Do giaëc cöôùp, 3. Do nöôùc, 4. Do löûa; 5. Do beänh; 6. Do ngöôøi; 7. Do ma quyû hay do aùc thuù; 8. Hoaëc Taêng chuùng coù söï tranh chaáp, hoaëc ñang gaëp luùc coâng vieäc nhoïc nhaèn, nôi Boá-taùt chaät choäi khoâng ñuû choã, bò möa baõo laøm trôû

110

ngaïi... thì Phaät cho pheùp thuyeát giôùi toùm löôïc.

Sau ñaây laø naêm theå thöùc thuyeát giôùi:

1. Thuyeát giôùi ñaày ñuû töø ñaàu ñeán cuoái.

2. Thuyeát giôùi toùm löôïc töø baøi töïa giôùi kinh ñeán 2 phaùp Baát ñònh roài keát thuùc.

3. Thuyeát töø baøi töïa ñeán phaùp Taêng taøn roài keát thuùc.

4. Thuyeát töø baøi töïa ñeán phaùp Ba-la-di roài keát thuùc.

5. Chæ noùi baøi töïa giôùi kinh roài keát thuùc.

Ngoaøi ra, Luaät Ma-ha-taêng-kyø coøn cho pheùp, neáu naïn duyeân ñeán quaù gaáp, löôïc thuyeát cuõng khoâng ñuû thì giôø, thì coù theå noùi: Baïch chö Ñaïi ñöùc, hoâm nay laø ngaøy raèm, Boá-taùt, moãi ngöôøi neân giöõ gìn thaân khaåu yù thanh tònh, caån thaän chôù buoâng lung. Roài töï yù giaûi taùn.

V. AN CÖ VAØ TÖÏ TÖÙ1. An cö1.1. Lyù do An cö.

Theo luaät Töù phaàn thì nguyeân nhaân Phaät cheá ñònh söï an cö laø do nhoùm saùu

111

thaày Tyø-kheo (luïc quaàn Tyø-kheo) thöôøng du haønh trong nhaân gian baát cöù muøa naøo, nhaát laø vaøo muøa möa, hoï daãm ñaïp cheát voâ soá coân truøng. Caùc cö só thaáy theá than phieàn. Ñöùc Phaät hay bieát vieäc aáy, Ngaøi khieån traùch nhoùm saùu thaày Tyø-kheo, vaø cheá ñònh haèng naêm caùc Tyø-kheo phaûi an cö ba thaùng vaøo muøa möa, ñeå traùnh tình traïng laøm thöông toån sinh maïng cuûa chuùng sinh, vaø ñeå coù cô hoäi thuùc lieãm thaân taâm, tònh tu ba nghieäp.

1.2. Thôøi gian An cö.Theo truyeàn thoáng Baéc truyeàn thì kieát

haï ngaøy 16 thaùng tö aâm lòch laø tieàn an cö, kieát haï töø 17 thaùng tö ñeán 16 thaùng naêm (haïn choùt) laø haäu an cö. Neáu trong chuùng vöøa coù tieàn an cö vaø haäu an cö thì ñeàu laøm leã giaûi haï vaøo ngaøy 15 thaùng 7 aâm lịch. Nhöng nhöõng ngöôøi haäu an cö phaûi tieáp tuïc tu hoïc ñuû ba thaùng môùi ñöôïc rôøi khoûi truù xöù. Neáu gaëp nhöõng naêm coù caùc thaùng 4, 5 vaø 6 nhuaàn thì phaûi dôøi ngaøy nhaäp haï laïi moät thaùng nghóa laø laáy 15 thaùng 7 laøm chuaån, tính ngöôïc leân ñuû ba thaùng.

Theo truyeàn thoáng cuûa Nam toâng thì kieát haï ngaøy 16 thaùng 6 aâm lòch vaø giaûi haï ngaøy 15 thaùng 9 aâm lòch.

Ñeå thuaän tieän cho vieäc tu hoïc, luaät quy ñònh taïi nôi an cö caàn coù 5 ñieàu kieän:

112

1. Khoâng quaù xa xoùm laøng; 2. Khoâng quaù gaàn xoùm laøng; 3. Khoâng coù caùc loaïi ñoäc truøng, aùc thuù quaáy phaù; 4. Coù thaày ñeå y chæ; 5. Coù phöông tieän töù söï cuùng döôøng töông ñoái thuaän lôïi.

1.3. Taùc phaùp An cö.Thoâng thöôøng caùc luaät sö Trung Hoa

quy ñònh thaønh hai theå thöùc taùc baïch An cö, nhöng luaät baûn thì khoâng phaân bieät vieäc naøy.

a. Taùc phaùp cuûa haøng Thöôïng toïa.

Theo luaät ñònh vò thieàn chuû hay vò Thöôïng toïa luaät sö y chæ cuûa ñaïi chuùng phaûi taùc baïch An cö tröôùc nhaát, sau ñoù môùi nhaän söï taùc baïch cuûa ñaïi chuùng. Ñaàu tieân vò Thöôïng toïa taùc phaùp ñoái thuû vôùi moät vò Thöôïng toïa gaàn ngang haøng vôùi mình. Caû hai vò cuøng ñöùng, hoaëc cuøng quyø. Vaên baïch nhö sau:

Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm. Toâi Tyø-kheo... nay y Taêng giaø lam... An cö ba thaùng ñaàu muøa haï (noùi ba laàn)

Sau khi vò luaät sö taùc phaùp xong, caùc vò Thöôïng toïa khaùc theo thöù töï töø lôùn tôùi nhoû, taùc phaùp vôùi vò Thöôïng toïa luaät sö y chæ aáy.

b. Taùc phaùp cuûa ñaïi chuùng.

113

Ñaïi chuùng cuõng theo thöù töï töø lôùn tôùi nhoû tuaàn töï taùc phaùp. Thaày Tyø-kheo lôùn nhaát böôùc ra ñaûnh leã vò luaät sö y chæ 1 laïy, roài quyø baïch:

(Lôøi taùc baïch nhö treân). Thöôïng toaï noùi: Vaäy haõy caån thaän

chôù buoâng lung.Ñaùp: Y giaùo phuïng haønh. Hoûi: Thaày y chæ vò luaät sö naøo ñeå an

cö?Ñaùp: Y chæ (noùi hieäu vò luaät sö y chæ)

ñeå an cö.Thöôïng toaï baûo: Vaäy coù ñieàu gì nghi

ngôø neân ñeán hoûi vò aáy.Ñaùp: Kính vaâng. Xong, leã ba laïy roài lui ra. Tyø-kheo-ni, Thöùc-xoa-ma-na, Sa-di, Sa-di-

ni cuõng taùc phaùp nhö treân, nhöng ñoåi caùc töø xöng hoâ cho thích hôïp. Ngoaøi ra coøn coù theå thöùc taâm nieäm An cö.

c. Taâm nieäm An cö. Trong tröôøng hôïp soáng ñoäc cö (ôû

rieâng moät mình) khoâng coù ngöôøi ñeå y chæ, Tyø-kheo ñöôïc pheùp taâm nieäm An cö. Khi taùc phaùp taâm nieäm, thaày Tyø-kheo maëc y phuïc chænh teà, ñeán tröôùc baøn

114

Phaät ñaûùnh leã, roài quyø baïch thaønh tieáng (khoâng ñöôïc noùi thaàm) nhö sau:

Con Tyø-kheo... nay y (noùi teân truù xöù) An cö 3 thaùng ñaàu muøa hạ. (noùi 3 laàn)

Tyø-kheo-ni phaûi nöông töïa Tyø-kheo ñeå An cö, khoâng ñöôïc pheùp soáng rieâng, neân khoâng coù phaùp taâm nieäm An cö.

1.4. Ra ngoaøi cöông giôùi. Trong thôøi gian An cö caùc Tyø-kheo phaûi

an truù trong cöông giôùi noã löïc tu hoïc, nhöng neáu coù duyeân söï ñaëc bieät coù theå xin pheùp ra ngoaøi cöông giôùi.

a. Ra ngoaøi cöông giôùi töø 7 ngaøy trôû xuoáng.

Neáu coù duyeân söï caàn ra ngoaøi cöông giôùi trong voøng 7 ngaøy trôû laïi, Tyø-kheo phaûi taùc phaùp thoï nhaät- xin moät soá ngaøy pheùp tröôùc khi ñi. Ñaây laø phaùp ñoái thuû, khoâng phaûi baïch Taêng, maø chæ baïch vôùi moät Tyø-kheo laø ñuû. Neáu thôøi gian 7 ngaøy maø coâng vieäc chöa xong thì phaûi trôû veà xin pheùp theâm baèng phaùp “taøn daï”, nghóa laø nhöõng ñeâm coøn laïi. Vaên baïch nhö sau:

Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm. Toâi Tyø-kheo... ñaõ thoï phaùp ra ngoaøi giôùi 7 ngaøy, nay ñaõ heát haïn, nhöng coâng vieäc chöa xong, coøn caàn ñeán (chöøng aáy) ngaøy nöõa. Kính mong Ñaïi ñöùc chöùng tri.

115

b. Ra ngoaøi cöông giôùi treân 7 ngaøy.

Neáu coù vieäc caàn ra ngoaøi cöông giôùi treân 7 ngaøy Tyø-kheo phaûi baïch Taêng xin pheùp vaø thôøi haïn xin pheùp toái ña laø 40 ngaøy (treân 40 ngaøy coi nhö maát haï).

Thaày Yeát-ma baïch Taêng.Kích baïch Ñaïi ñöùc Taêng. Neáu thôøi gian

thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay chaáp thuaän cho Tyø-kheo... vì duyeân söï… ñöôïc pheùp ra ngoaøi cöông giôùi trong voøng 10 ngaøy, sau ñoù seõ trôû veà tieáp tuïc an cö. Caùc Ñaïi ñöùc naøo chaáp thuaän vieäc aáy thì im laëng. Ai khoâng chaáp thuaän haõy noùi.

Taát caû ñeàu im laëng, nhö vaäy chöùng toû Taêng ñaõ chaáp thuaän cho Tyø-kheo… vì duyeân söï ñöôïc pheùp ra ngoaøi cöông giôùi trong voøng 10 ngaøy, sau ñoù trôû veà tieáp tuïc An cö. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Ngoaøi ra coù caùc ñieåm caàn löu yù sau ñaây:

- Neáu ñang An-cö maø Tyø-kheo boãng nhieân ra khoûi giôùi khoâng cho bieát lyù do thì coi nhö maát haï.

- Tyø-kheo-ni khoâng ñöôïc ra ngoaøi giôùi quaù 07 ngaøy

- Neáu taïi truù xöù ñang an cö coù 8 naïn sau ñaây xaûy ra thì Tyø-kheo ñöôïc ra khoûi cöông giôùi maø khoâng bò maát haï: 1. Nguy

116

hieåm ñeán phaïm haïnh; 2. Nguy hieåm vì coù kho taøng; 3. Quæ phaù hoaïi; 4. Raén ñoäc; 5. Thuù döõ, 6. giaëc cöôùp; 7. Thieáu caùc thöù nhu duïng; 8. Taêng ñang coù söï chia reõ. (Töù phaàn Luaät quyeån 37, Ñ.22, tr.834a)

2. Töï töù2.1. YÙ nghóa Töï töù

Tieáng Phaïn Pravaøranaø ñöôïc phieân aâm laø Baùt-hoøa-la vaø dòch nghóa laø Töï töù, thænh thænh hay tuyø yù. Nghóa laø thænh caàu ngöôøi khaùc chæ cho nhöõng loãi laàm maø mình ñaõ vaáp phaûi trong ba tröôøng hôïp: hoaëc thaáy, hoaëc nghe, hoaëc nghi. Neáu töï mình nhaän thaáy coù loãi, seõ thaønh taâm saùm hoái ñeå ñöôïc thanh tònh. Muïc ñích cuûa vieäc Töï töù cuõng gioáng nhö Thuyeát giôùi, ñoù laø bieåu hieän söï thanh tònh vaø hoøa hôïp cuûa Taêng chuùng. Cho neân Töï töù laø moät hình thöùc: Thuyeát giôùi khoâng ñoïc giôùi boån. Nhöng khaùc ôû choã laø Thuyeát giôùi thöïc hieän nöûa thaùng moät laàn, coøn Töï töù thöïc hieän moãi naêm moät laàn, vaøo ngaøy cuoái cuûa 3 thaùng an cö, töùc ngaøy 15 traêng troøn theo lòch Trung Quoác, hay ngaøy 30 cuoái thaùng theo lòch AÁn Ñoä.

a. Vaán ñeà tuùc soá Taêng.Khi thuyeát giôùi, tuùc soá Taêng toái

thieåu laø 4 Tyø-kheo, nhöng khi Töï töù, tuùc

117

soá Taêng toái thieåu phaûi laø 5 Tyø-kheo. Vì khi moät trong 5 Tyø-kheo baïch Töï töù thì soá coøøn laïi chæ coù 4 ngöôøi, ñaây laø tuùc soá toái thieåu ñeå thöïc hieän phaùp Yeát-ma. Do ñoù, khi Töï töù maø soá ngöôøi hieän dieän töø 4 vò trôû xuoáng ñeán 2 vò, thì chæ ñöôïc pheùp ñoái thuû Töï töù. Coøn neáu chæ coù moät Tyø-kheo thì seõ taâm nieäm Töï töù.

b. Vaán ñeà gôûi duïc.Trong khi Töï töù, neáu Tyø-kheo naøo coù

duyeân söï nhö phaùp thì ñöôïc pheùp gôûi duïc nhö luùc Thuyeát giôùi. Nhöng khi thuyeát giôùi thì noùi “Gôûi duïc thanh tònh”, coøn luùc Töï töù thì noùi “Gôûi duïc Töï töù”. Ñoù laø ñieåm khaùc nhau giöõa hai tröôøng hôïp gôûi duïc.

2.2. Taùc phaùp Töï töù Khi chuùng Taêng An cö 3 thaùng hoaøn

maõn, nghóa laø ñuû 90 ngaøy, seõ thöïc hieän vieäc Töï töù. Nhöõng Tyø-kheo haäu An cö cuõng ñöôïc Töï töù chung moät laàn vôùi caùc Tyø-kheo tieàn An cö, nhöng phaûi ñôïi heát thôøi haïn 3 thaùng môùi ñöôïc pheùp rôøi khoûi truù xöù.

a. Vaán ñeà saùm hoái. Cuõng nhö luùc Thuyeát giôùi, tröôùc khi

Töï töù, caùc Tyø-kheo caàn phaûi saùm hoái cho ba nghieäp thanh tònh. Vieäc laøm naøy phaûi thöïc hieän tröôùc Töï töù moät ngaøy, ñeå

118

taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho ngaøy Töï töù ñöôïc tieán haønh moät caùch vieân maõn. b. Ni chuùng sai ngöôøi thænh giaùo giôùi Töï töù.

Vieäc Ni chuùng cöû ngöôøi ñeán Ñaïi Taêng caàu xin giaùo giôùi 3 söï Töï töù laø moät trong 8 Kính phaùp cuûa Tyø-kheo-ni. Choã khaùc nhau giöõa vieäc caàu giaùo giôùi trong ngaøy tuïng giôùi vaø caàu giaùo giôùi trong ngaøy Töï töù laø: Khi caàu giaùo giôùi trong dòp tuïng giôùi, söù giaû Ni coù theå chuùc thænh, nghóa laø nhôø moät Tyø-kheo xin giuùp khi Taêng taùc phaùp Thuyeát giôùi; traùi laïi, khi caàu thænh giaùo giôùi Töï töù, thì söù giaû Ni baét buoäc phaûi thaân haønh ñeán tröôùc ñaïi Taêng taùc baïch caàu xin. (vaên taùc baïch, xin xem Yeát-ma Yeáu Chæ).

c. Yeát-ma Töï töù.Yeát-ma Töï töù laø noùi toång quaùt, trong

ñaây goàm 2 theå thöùc chuû yeáu: 1/ Baïch nhò sai ngöôøi nhaän Töï töù; 2/ Ñôn baïch chính thöùc Töï töù. Vieäc tröôùc nhaát caàn tieán haønh laø:

(1). Tieàn phöông tieän.Sau khi Taêng ñaõ taäp hoïp ñaày ñuû trong

giôùi tröôøng, Thöôïng toïa hoûi: - Taêng ñaõ taäp hoïp chöa?Duy na ñaùp:

119

- Taêng ñaõ taäp hoïp.- Hoøa hôïp khoâng?- Hoøa hôïp. - Ngöôøi chöa thoï giôùi Cuï tuùc ñaõ ra

chöa?- Ñaõ ra. - Caùc Tyø-kheo khoâng ñeán coù gôûi duïc

Töï töù kkoâng?Vieäc Gôûi duïc, Nhaän duïc vaø Thuyeát

duïc ñeàu gioáng nhö khi Thuyeát giôùi, chæ khaùc laø ôû ñaây noùi “Gôûi duïc Töï töù” thay vì noùi: “Gôûi duïc thanh tònh”.

Thöôïng toaï hoûi tieáp: - Coù ai sai Tyø-kheo-ni ñeán thænh giaùo

giôùi Töï töù khoâng?Neáu coù thì Duy na ñaùp: “Coù”, vaø cho

goïi söù giaû Ni vaøo. Söù giaû vaøo ñaûnh leã Ñaïi Taêng, taùc baïch caàu xin. Thöôïng toaï giaùo giôùi khích leä, roài cho hoï lui ra, ñoaïn, hoûi tieáp:

- Taêng nay hoøa hôïp ñeå laøm gì? - Yeát-ma Töï töù. (2). Yeát-ma sai ngöôøi nhaän Töï töù. Caên cöù theo caùc boä quaûng luaät thì

ñeán ngaøy Töï töù, moãi Tyø-kheo phaûi thænh caàu Taêng chæ giaùo nhöõng sai phaïm maø

120

mình ñaõ vaáp phaûi trong ba thaùng An cö. Nhöng ñeå thuaän tieän cho vieäc taùc phaùp, caùc boä Yeát-ma coøn qui ñònh vieäc Taêng laøm Yeát-ma sai ngöôøi nhaän Töï töù. Ngöôøi naøy phaûi hoäi ñuû 5 ñöùc tính: 1. Khoâng yeâu; 2. Khoâng gheùt; 3. Khoâng sôï seät; 4. Khoâng ngu doát; 5. Bieát ai Töï töù roài, ai chöa Töï töù.

(3). Chính thöùc Töï töù.Theo nguyeân taéc, vò Thöôïng toïa Thieàn

chuû Töï töù tröôùc nhaát, tieáp ñeán, caùc vò thoï sai Töï töù, roài laàn löôït ñeán caùc Tyø-kheo khaùc. Ngöôøi Töï töù rôøi khoûi choã ngoài, ñaûnh leã ngöôøi nhaän Töï töù moät leã, roài noùi:

Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm. Hoâm nay chuùng Taêng Töï töù. Toâi Tyø-kheo (...) cuõng Töï töù. Neáu thaáy, nghe hoaëc nghi toâi coù toäi, kính xin Ñaïi ñöùc thöông töôûng chæ baûo. Neáu toâi thaáy coù toäi, seõ nhö phaùp saùm hoái. (noùi 3 laàn)

Ngöôøi nhaän Töï töù noùi: - Toát. Ngöôøi Töï töù ñaùp: - Xin vaâng.Caùc Tyø-kheo tuaàn töï töø lôùn ñeán nhoû

noùi Töï töù nhö treân cho ñeán ngöôøi cuoái cuøng.

121

(4). Töï töù vaén taét.Neáu khi baét ñaàu Töï töù maø gaëp moät

trong 8 naïn thì Taêng coù theå Töï töù vaén taét. Taùm naïn ñoù laø: 1. Naïn vua chuùa; 2. Naïn giaëc cöôùp; 3. Naïn löûa; 4. Naïn nöôùc; 5. Naïn beänh; 6. Naïn ngöôøi; 7. Naïn phi nhaân; 8. Naïn ñoäc truøng.

Hoaëc gaëp tröôøng hôïp Taêng chuùng ñoâng maø choã ngoài chaät heïp, hoaëc bò trôøi möa nhaø doät, hoaëc Taêng chuùng coù söï tranh chaáp ñeàu ñöôïc pheùp Töï töù giaûn löôïc. Thay vì moät ngöôøi noùi Töï töù 3 laàn thì coù theå ñoàng loaït noùi Töï töù 3 laàn. Thaäm chí, neáu tai naïn xaûy ra quaù gaáp, thì Taêng coù theå ñoàng baïch noùi Töï töù 2 laàn hoaëc 1 laàn. Trong tröôøng hôïp naøy phaûi ñöôïc Thöôïng toïa tuyeân boá lyù do roài môùi thöïc hieän.

(5). Ñoái thuû Töï töù.Nhö ñaõ noùi ôû treân, neáu Taêng khoâng

ñuû tuùc soá 5 ngöôøi ñeå laøm Yeát-ma Taêng phaùp Töï töù maø chæ coù 4, 3, hoaëc 2 ngöôøi, thì seõ thöïc hieän phaùp ñoái thuû Töï töù. Nghóa laø moät ngöôøi noùi 3 laàn Töï töù vôùi nhöõng ngöôøi khaùc nhö sau: “Caùc Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm. Hoâm nay laø ngaøy chuùng Taêng Töï töù, toâi Tyø-kheo (…) thanh tònh”. (3 laàn).

(6). Taâm nieäm Töï töù.

122

Trong tröôøng bôïp Tyø-kheo soáng ñoäc cö, khoâng coù nhöõng Tyø-kheo khaùc ñeå caàu xin Töï töù thì phaûi y phuïc chænh teà, taâm nieäm, mieäng noùi thaønh lôøi 3 laàn Töï töù nhö sau: “Hoâm nay laø ngaøy chuùng Taêng Töï töù, con Tyø-kheo (... ) thanh tònh”. (3 laàn)

d. Trieån haïn ngaøy Töï töù.Thoâng thöôøng, caùc Tyø-kheo An cö xong

ba thaùng, töùc 90 ngaøy phaûi taùc phaùp Töï töù. Nhöng neáu vì moät trong hai lyù do sau ñaây thì Taêng coù theå hoøa hôïp tuyeân boá keùo daøi theâm moät thaùng nöõa, vaø thôøi gian toái ña laø 4 thaùng.

(1) Trieån haïn Töï töù ñeå tieán tu. Neáu ñeán ngaøy Töï töù maø Taêng ñang

tu hoïc tieán boä laïi nhaän ñöôïc töù söï cuùng döôøng ñaày ñuû, thuaän lôïi, thì Taêng coù theå hoøa hôïp tuyeân boá keùo daøi theâm thôøi gian tu taäp haàu ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû myõ maõn. Thôøi gian taêng theâm naøy nhieàu nhaát laø moät thaùng. Khi ñaùo haïn, Taêng seõ laøm leã Töï töù. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi tieàn An cö, neáu theâm moät thaùng thì thôøi gian choùt seõ laø 15 thaùng 8; ñoái vôùi nhöõng ngöôøi haäu An cö, neáu theâm moät thaùng, thì thôøi haïn cuoái cuøng seõ laø 15 thaùng 9.

(2) Trieån haïn Töï töù do Taêng baát hoøa.Trong tröôøng hôïp ñeán ngaøy Töï töù maø

Taêng ñang coù söï tranh chaáp, hoaëc coù

123

nhöõng Tyø-kheo khaùch ñeán gaây ra tình traïng baát hoøa khieán Taêng khoù thöïc hieän vieäc Töï töù, thì vò Thieàn chuû coù theå tuyeân boá keùo daøi theâm moät hoaëc 2 kyø Boá-taùt. Neáu heát thôøi gian trieån haïn toái ña laø moät thaùng maø Taêng vaãn chöa hoøa hôïp, hoaëc caùc Tyø-kheo khaùch chöa ñi, thì phaûi cöôõng böùc caùc Tyø-kheo hieáu söï aáy hoøa hôïp Töï töù. Neáu khoâng theå cöôõng böùc, thì caùc Tyø-kheo thanh tònh phaûi cuøng nhau ra ngoaøi cöông giôùi, keát tieåu giôùi ñeå Töï töù.

e. Vaán ñeà ngaên Töï töù.Trong khi Töï töù, neáu coù ngöôøi naøo

muoán ngaên ngöôøi khaùc Töï töù thì phaûi hoäi ñuû 5 ñöùc: 1. Noùi ñuùng luùc, khoâng noùi phi thôøi; 2. Bieát vieäc ñoù coù thaät, khoâng phaûi hö doái; 3. Noùi vì lôïi ích, khoâng phaûi voâ ích; 4. Noùi nhaõ nhaën, khoâng thoâ loã; 5. Noùi vôùi töø taâm, khoâng phaûi vôùi aùc yù.

Neáu vò naøy ngaên ngöôøi khaùc Töï töù vì nhöõng chöùng cöù phaïm toäi xaùc thöïc, chaúng haïn toá caùo ngöôøi kia phaïm toäi Ba-la-di, thì Taêng phaûi dieät taãn roài môùi Töï töù. Hoaëc toá caùo ngöôøi kia phaïm toäi Taêng taøn, thì Taêng phaûi laøm Yeát-ma keát toäi Ba-lôïi-baø-sa, hoaëc Baûn nhaät trò, hoaëc Ma-na-ñoûa, hoaëc xuaát toäi cho keû phaïm toäi xong, roài môùi Töï töù.

124

Traùi laïi neáu ngöôøi ngaên TöÏ töù maø thaân, khaåu, yù khoâng thanh tònh, thieáu trí, khoâng bieát hoûi ñaùp, thì Taêng neân noùi vôùi thaày: “Tröôûng laõo haõy thoâi ñi, khoâng neân gaây ra söï ñaáu tranh”. Theá roài, Taêng cöù tieán haønh Töï töù maø khoâng caàn ñeå yù ñeán yù kieán cuûa oâng ta.

Luaät coøn quy ñònh: Ngöôøi ñang beänh cuõng khoâng ñöôïc ngaên ngöôøi khoâng beänh Töï töù. Vaø ngöôøi khoâng beänh cuõng khoâng ñöôïc ngaên ngöôøi beänh Töï töù.

Hôn nöõa, neáu taïi moät truù xöù naøo khi Töï töù khoâng phaùt hieän ñöôïc keû phaïm toäi, ñeán khi Töï töù xong môùi phaùt hieän, thì khoâng neân khui laïi toäi cuûa ngöôøi aáy. Neáu ai sinh söï thì theo luaät maø trò. (Töù Phaàn Luaät, quyeån 38, Ñ.22, tr.837-841)

VI. TAÏP SÖÏ1. Y Ca-thi-na1.1. Nguyeân nhaân Phaät cheá Y Ca-

thi-na.Sau 3 thaùng An cö, moät soá Tyø-kheo töø

caùc nôi veà Xaù veä thaêm vieáng ñöùc Theá Toân. Treân ñöôøng ñi, hoï gaëp phaûi nhöõng côn möa daàm, ñöôøng saù laày loäi, ba y bò öôùt suõng, neân khi ñeán nôi, taát caû ñeàu aåm öôùt vaø meät moûi. Sau khi trao ñoåi nhöõng lôøi thaêm hoûi, ñöùc Phaät bieát roõ tình caûnh vaát vaû cuûa hoï, Ngaøi beøn cheá

125

ñònh, töø nay trôû ñi caùc Tyø-kheoï ñöôïc pheùp thoï y Ca-thi-na sau ngaøy Töï töù. Caùc boä luaät ñeàu nhaát trí ñieåm naøy, rieâng luaät Nguõ phaàn coøn noùi roõ tröôøng hôïp Tröôûng laõo A-na-luaät, vì tuoåi giaø söùc yeáu, mang ba y ñi ñöôøng xa, gaëp trôøi möa öôùt neân caøng meät nhoïc, do ñoù maø Phaät cho pheùp caùc Tyø-kheo ñöôïc thoï y Ca-thi-na. Vì thoï y Ca-thi-na seõ höôûng ñöôïc moät soá quyeàn lôïi ñaëc bieät.

1.2. Ñònh nghóa Y Ca-thi-na.Ca-thi-na hay Ca-hi-na laø phieân aâm töø

chöõ Phaïn Kathina, dòch nghóa Coâng ñöùc y hay Thöôûng thieän y, töùc chieác y chöùa nhieàu coâng ñöùc, chieác y töôûng thöôûng nhöõng vieäc thieän. YÙù noùi traûi qua ba thaùng An cö, caùc Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni ñaõ noã löïc tu hoïc, gaët haùi ñöôïc nhieàu keát quaû toát ñeïp, neân xöùng ñaùng ñöôïc töôûng thöôûng moät soá quyeàn lôïi nhaát ñònh. Veà hình thöùc, luaät cho pheùp duøng y Taêng-giaø-leâ, Uaát-ña-la-taêng hay An-ñaø-hoäi ñeå laøm y Ca-thi-na ñeàu ñöôïc caû.

1.3. Lôïi ích cuûa Y Ca-thi-naTrong thôøi gian thoï trì y Ca-thi-na, caùc

Tyø-kheo ñöôïc höôûng naêm quyeàn lôïi nhö sau:

1- Suùc tröôøng y: ñöôïc caát giöõ vaûi, y dö, quaù 10 ngaøy maø khoâng phaïm toäi.

126

2- Ly y tuùc: ñöôïc rôøi y nguû moät choã khaùc (ngaøy thöôøng Phaät cheá Tyø-kheo phaûi ñem theo ba y vaø baùt beân mình nhö chim coù ñoâi caùnh, khoâng ñöôïc lìa y nguû moät nôi khaùc).

3- Bieät chuùng thöïc: ñöôïc aên rieâng chuùng (bình thöôøng Phaät khoâng cho pheùp caùc Tyø-kheo töø boán ngöôøi trôû leân taùch ra khoûi chuùng, ñi khaát thöïc veà aên rieâng).

4- Trieån chuyeån thöïc: ñöôïc pheùp thoï trai nhieàu laàn, taïi nhieàu choã tröôùc giôø ngoï.

5- Tröôùc hoaëc sau böõa aên taùch rieâng ñi vaøo xoùm maø khoâng caàn baùo cho caùc Tyø-kheo khaùc bieát. (töø luùc bình minh ñeán khi aên laø tröôùc böõa aên, töø khi aên xong ñeán bình minh hoâm sau laø sau böõa aên. Phaät cheá ñònh tröôùc giôø aên caùc Tyø-kheo khoâng ñöôïc ñi vaøo laøng maø khoâng baùo cho nhöõng ngöôøi khaùc bieát).

1.4. Thôøi gian hieäu löïc cuûa Y Ca-thi-na.

a. Thôøi gian taùc phaùp Yeát-ma ñeå thoï trì:

Thôøi gian naøy keå töø 16 thaùng 7 aâm lòch ñeán 15 thaùng 8 aâm lòch. Neáu y ñònh laøm Ca-thi-na ñaõ coù saün, chuùng Taêng neân taùc phaùp thoï trì ngay trong ngaøy 16

127

thaùng 7. Neáu chöa coù, Taêng chuùng coù theå chôø ñôïi thí chuû cuùng döôøng cho ñeán haïn choùt 15 thaùng 8. Trong khoaûng thôøi gian naøy, ngaøy naøo nhaän ñöôïc y thì taùc phaùp thoï trì vaøo ngaøy aáy.

b. Thôøi gian hieäu löïc cuûa y: Theo luaät Töù phaàn hieäu löïc cuûa y Ca-

thi-na keå töø ngaøy 16 thaùng 7 ñeán 15 thaùng 12 aâm lòch, töùc thôøi gian naêm thaùng. Nhöng theo luaät Nguõ phaàn, hieäu löïc aáy chæ coù 4 thaùng, töùc ñeán 15 thaùng 11 aâm lòch laø haïn choùt.

c. Thôøi gian may y.Neáu khoâng coù y maø coù vaûi ñònh laøm

y Ca-hi-na thì vaûi aáy phaûi may xong vaø thoï trì trong moät ngaøy. Neáu moät ngöôøi may khoâng kòp thì Taêng sai nhieàu ngöôøi hôïp söùc cuøng may.

ÔÛ ñaây cuõng caàn noùi theâm, luaät ñònh moãi naêm vaøo thaùng Ca-ñeà töùc töø 16/7 aâl ñeán 15/8 aâl, caùc Tyø-kheo ñöôïc quyeàn saém theâm y maø khoâng phaïïm luaät. Nhöng, neáu coù thoï trì y Ca-thi-na thì thôøi gian phaùp ñònh naøy keùo daøi ñeán naêm thaùng, töùc töø 16/7 ñeán 15/12 aâl. Ngoaøi thôøi gian aáy, Tyø-kheo coù ñuû 3 y khoâng ñöôïc saém theâm - Neáu tieàn An cö ñöôïc thoï y Ca-thi-na töø ngaøy 16/7 15/11 thì xaû. - Neáu haäu An cö thì thoï y Ca-thi-na ngaøy 16/8 vaø xaû 15/12 (Luaät nguõ phaàn. Ñ.22, tr. 153c)

128

y khaùc, neáu thí chuû coù cuùng döôøng y môùi thì trong voøng 10 ngaøy phaûi ñem tònh thí (ñem cho ngöôøi khaùc töôïng tröng, töùc hôïp thöùc hoaù quyeàn sôû höõu cuûa mình).

1.5. Ngöôøi giöõ y Ca-thi-na caàn coù 5 ñöùc tính.

Veà giaù trò tinh thaàn cuûa y thì moïi Tyø-kheo ñeàu ñöôïc quyeàn bình ñaúng höôûng thuï nhö nhau, nhöng vieäc baûo quaûn chæ giao cho moät Tyø-kheo coù ñuû 5 ñöùc tính nhö sau:

1- Khoâng thieân vò (khoâng yeâu rieâng ai) 2- Khoâng giaän döõ. 3- Khoâng si meâ. 4- Khoâng sôï haõi. 5- Bieát theå thöùc thoï Ca-thi-na. Naêm ñöùc tính naøy töông töï nhö naêm

ñöùc tính cuûa ngöôøi thoï Töï töù, chæ hôi khaùc ôû ñieåm thöù naêm laø ngöôøi thoï Töï töù thì bieát ai Töï töù roài, ai chöa Töï töù.

Sau khi Taêng Yeát-ma sai moät Tyø-kheo coù naêm ñöùc tính keå treân giöõ y coâng ñöùc, vò naøy coù boån phaän ñem y caát ôû moät choã cao raùo, raéc hoa leân treân cuùng döôøng vaø baûo quaûn caån thaän cho ñeán 15/12. Ñeán ngaøy cuoái, hoaëc Taêng taùc phaùp tuyeân boá chaám döùt hieäu löïc cuûa y, hoaëc khoâng taùc phaùp tuyeân boá thì ñöông nhieân y cuõng heát hieäu löïc. Theo

129

tinh thaàn chung cuûa caùc boä luaät thì sau khi y heát hieäu löïc, thaày Tyø-kheo laâu nay coù traùch nhieäm baûo quaûn maëc nhieân ñöôïc söû duïng y aáy. Nhöng, theo luaät Thieän Kieán, sau khi y heát hieäu löïc, Taêng seõ ñem cho Tyø-kheo naøo maëc y raùch. Neáu nhieàu Tyø-kheo maëc y raùch thì cho Tyø-kheo giaø nhaát. Neáu khoâng coù ngöôøi giaø thì cho ngöôøi nhieàu tuoåi haï chöù khoâng ñöôïc cho ngöôøi thieáu phaåm chaát.

1.6. Nhöõng ngöôøi khoâng ñöôïc höôûng quyeàn lôïi cuûa y Ca-thi-na.

a. Naêm tröôøng hôïp theo luaät Thaäp tuïng:

1- Ngöôøi khoâng coù tuoåi haï (vì khi nhaäp haï, vò aáy laø Sa-di, ñeán giöõa muøa haï môùi thoï giôùi Cuï tuùc, neân chöa ñuû tuoåi haï).

2- Ngöôøi phaù An cö (An cö khoâng ñuùng quy ñònh).

3- Ngöôøi haäu An cö (theo truyeàn thoáng Baéc truyeàn thoï An cö töø ngaøy 17/4 ñeán 16/5 AÂl laø haäu an cö. Theo truyeàn thoáng Nam toâng thoï An cö töø ngaøy 17/6 ñeán 16/7 AÂl laø haäu An cö).

4- Ngöôøi bò taãn (vì phaïm giôùi luaät neân Taêng Yeát-ma keát toäi. Taãn coù ba thöù: 1. Dieät taãn: vónh vieãn cho ra khoûi

130

Taêng ñoaøn; 2. Khu taãn: môøi ra khoûi Taêng ñoaøn moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh; 3. Maëc taãn: Taêng chuùng khoâng giao thieäp vôùi ngöôøi phaïm toäi).

5- Ngöôøi bieät truù (do phaïm giôùi; chö Taêng cho ôû rieâng taïi moät choã).

b. Möôøi moät tröôøng hôïp theo Haønh Söï Sao Tö Trì Kyù (Ñ.40, tr. 252a): 1-Ngöôøi vaéng maët luùc Yeát-ma thoï trì y Ca-thi-na.

2- Ngöôøi coù naïn, töùc bò chính quyeàn hay giaëc baét ñi.

3- Ngöôøi khoâng coù ñaïi y, töùc khoâng coù y Taêng-giaø-leâ.

4- Ngöôøi thuoäc truù xöù khaùc.5- Ngöôøi trung vaø haäu an cö. 6- Ngöôøiù phaù haï (phaù An cö). 7- Ngöôøi khoâng ñoàng kieát giôùi, töùc

Tyø-kheo thuoäc truù xöù khaùc cuøng sinh hoaït thuyeát giôùi chung maø khoâng cuøng chia seû quyeàn lôïi, neân khoâng ñöôïc höôûng caùc quyeàn lôïi veà y vaät.

8- Ngöôøi phaïm toäi Taêng taøn. 9- Ngöôøi ñang haønh bieät truù.10- Ngöôøi hoïc hoái, töùc Tyø-kheo phaïm

Ba-la-di (toäi naëng) maø thaønh thaät phaùt loà, khaån thieát xin ñöôïc tieáp tuïc tu hoïc thì

131

Taêng khoâng dieät taãn maø cho thoï trì 35 phaùp ñeå saùm hoái suoát ñôøi.

11- Ngöôøi bò taãn.Toùm laïi, Luaät Töù Phaàn vaø Thaäp Tuïng

khoâng chaáp nhaän ngöôøi haäu An cö höôûng quyeàn lôïi cuûa y Ca-thi-na, nhöng luaät Ma-ha-taêng-kyø thì chaáp nhaän vieäc naøy. Luaät naøy noùi: Neáu caû chuùng ñeàu haäu An cö, thì ñeán ngaøy 16 thaùng 8 vaãn ñöôïc thoï y coâng ñöùc, nhöng thôøi baïn choùt heát hieäu löïc cuõng vaãn laø 15 thaùng 12.

1.7. Y Ca-thi-na maát hieäu löïc trong caùc tröôøng hôïp.

a. Chín tröôøng hôïp theo luaät Nam toâng: (Goàm chung caû tröôøng hôïp y heát hieäu

löïc vaø tröôøng hôïp ngöôøi khoâng ñöôïc höôûng quyeàn lôïi cuûa y):

1- Cho ngöôøi khaùc. 2- Bò troäm cöôùp laáy maát 3- Baïn thaân laáy ñi. 4- Bò thoaùi hoùa, phaïm giôùi toäi. 5- Hoaøn tuïc. 6- Vieân tòch. 7- Bieán ñoåi giôùi tính.

_Luaät Nguõ phaàn cuõng chaáp nhaän ngöôøi haäu An cö ñöôïc höôûng coâng ñöùc cuûa y Ca-thi-na, nhöng chæ coù 4 thaùng. (Ñ.22, tr.153c)

132

8- Hoøa hôïp cuøng xaû (Yeát-ma tuyeân boá chaám döùt hieäu löïc cuûa y)

9- Bò hö raùch. b. Taùm tröôøng hôïp theo luaät Nguõ

phaàn (Ñ:22, tr. 153c): 1- Thôøi caùnh: thôøi gian hieäu löïc cuûa y chaám döùt, töùc 15/11 aâl. 2- Thaát y: y bò maát. 3- Vaên thaát: khi ra ngoaøi ñaïi giôùi maø

nghe tin y ñaõ bò maát.4- Vieãn khöù: rôøi khoûi cöông giôùi di

chuyeån ñeán 1 nôi khaùc.5- Voïng ñoaïn: rôøi khoûi cöông giôùi tìm y, nhöng ñeán ñoù khoâng coù y.6- Y xuaát giôùi: vì 1 lyù do naøo ñoù maø phaûi ñem y ra ngoaøi cöông giôùi. 7- Nhaân xuaát giôùi: ñang ôû ngoaøi cöông giôùi maø hay tin Taêng ñaõ tuyeân boá chaám döùt hieäu löïc cuûa y.8- Baïch nhò Yeát-ma xaû: Taêng taùc Yeát-ma tuyeân boá chaám döùt hieäu löïc cuûa y.

1.8. Tröôøng hôïp khoâng bieát caùch thoï y Ca-thi-na.

Neáu taïi 1 truù xöù coù töø 5 Tyø-kheo trôû leân maø khoâng moät ai bieát taùc phaùp thoï y coâng ñöùc thì caùc Tyø-kheo naøy coù theå ñi

133

ñeán moät truù xöù khaùc thænh moät Tyø-kheo thoâng luaät veà taùc phaùp Yeát-ma ñeå thoï trì. Vò Tyø-kheo khaùch naøy tuy ñöôïc quyeàn taùc phaùp Yeát-ma, nhöng khoâng coù quyeàn höôûng lôïi ích cuûa y coâng ñöùc aáy. Quyeàn lôïi naøy hoaøn toaøn thuoäc veà caùc Tyø-kheo taïi truù xöù ñoù maø thoâi.

Toùm laïi, treân ñaây ñaõ trình baøy veà nguyeân nhaân, yù nghóa, giaù trò hieäu löïc... vaø nhöõng gì lieân quan ñeán y Ca-thi-na theo caû hai truyeàn thoáng Baéc vaø Nam toâng. Nhöng ngaøy nay Nam toâng vaãn coøn giöõ ñöôïc truyeàn thoáng thoï trì y Ca-thi-na naøy moät caùch toát ñeïp, maø Baéc phöông thì haàu nhö raát ít ñeå yù ñeán, hoaëc ñaõ thaát truyeàn töø laâu. (theo Phaùp sö Thaùnh Nghieâm).

Ghi chuù: Caùc chi tieát vaø theå thöùc thoï trì y Ca-thi-na xin xem Yeát-ma Yeáu Chæ.

2. Phaân vaät2.1. Phaân loaïi Taêng vaät.

Nhöõng vaät sôû höõu cuûa Taêng chuùng noùi chung, thoâng thöôøng chia laøm boán loaïi:

1/ Thöôøng truù thöôøng truù: vaät thöôøng truù cuûa Taêng chuùng thöôøng truù, töùc laø baát ñoäng saûn cuûa Taêng chuùng thöôøng truù (hay Taêng chuùng taïi truù xöù).

134

2/ Thaäp phöông thöôøng truù: vaät thöôøng truù cuûa Taêng chuùng thaäp phöông (hay boán phöông), töùc laø baát ñoäng saûn cuûa Taêng chuùng thaäp phöông.

3/ Hieän tieàn hieän tieàn: vaät hieän tieàn cuûa Taêng chuùng hieän tieàn, töùc laø ñoäng saûn cuûa Taêng chuùng hieän tieàn.

4/ Thaäp phöông hieän tieàn: vaät hieän tieàn cuûa Taêng chuùng thaäp phöông, töùc laø ñoäng saûn cuûa Taêng chuùng thaäp phöông.

Baát ñoäng saûn laø nhöõng taøi saûn coá ñònh, hoaëc khoâng thuaän tieän di chuyeån ñi nôi khaùc. Ñoäng saûn laø nhöõng vaät nheï coù theå ñem ñi nôi khaùc deã daøng, töùc laø nhöõng vaät thöôøng duøng haèng ngaøy cuûa chö Taêng.

Treân ñaây laø vaät sôû höõu cuûa Taêng chuùng noùi chung, coøn vaät sôû höõu cuûa Taêng chuùng thaäp phöông thì ñaïi khaùi luaät chia laøm naêm loaïi: 1. Ruoäng ñaát; 2. Phoøng oác; 3. Vaät thieát duïng; 4. Caây coái; 5. Hoa quaû.

2.2. Nguoàn goác cuûa Taêng vaät. Nhöõng taøi saûn cuûa Taêng chuùng sôû

höõu laø do hai nguoàn goác:1/ Vaät do 7 chuùng cuùng döôøng.

135

Baûy chuùng töùc laø chuùng Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Sa-di, sa-di-ni, Thöùc-xoa-ma-na, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di. Tuøy theo nguyeän voïng cuûa ngöôøi cuùng döôøng maø xöû lyù nhö sau:

(l) Neáu hoï cuùng döôøng cho Tam baûo ñoäng saûn hay baát ñoäng saûn thì taøi saûn aáy chia laøm ba phaàn, Taêng ñöôïc moät phaàn.

(2). Neáu hoï cuùng döôøng cho hai boä Taêng (Taêng boä vaø Ni boä), thì taøi saûn aáy chia laø hai phaàn, khoâng keå nhaân soá (ví duï Taêng chuùng coù 50 ngöôøi, Ni chuùng chæ coù 1 Sa-di-ni thì cuõng chia laøm 2 phaàn baèng nhau, Ni chuùng nhaän moät phaàn. Hoaëc traùi laïi cuõng theá).

(3). Neáu hoï cuùng döôøng cho Taêng chuùng thaäp phöông, thì taøi saûn aáy thuoäc Taêng chuùng thaäp phöông.

(4). Neáu hoï cuùng döôøng cho Taêng chuùng hieän tieàn, thì taøi saûn aáy thuoäc Taêng chuùng hieän tieàn.

(5). Neáu hoï cuùng döôøng cho töøng caù nhaân, thì taøi saûn aáy thuoäc veà caù nhaân.

Caùc vaät ñöôïc cuùng döôøng cho Taêng, Taêng phaûi ñem chia ñeàu cho caùc Tyø-kheo. Ngöôøi ñang bò Taêng taùc Yeâát-ma trò phaït vaãn ñöôïc höôûng moät phaàn. Phaàn naøy neân ñeå döôùi ñaát, hoï töï ñeán laáy hoaëc sai tònh nhaân ñem cho. Neáu Taêng hoøa hôïp thì

136

coù theå chia ñeàu cho caû Sa-di vaø tònh nhaân; hoaëc cho Sa-di ½, tònh nhaân 1/3 hay ¼. Traùi laïi, neáu Taêng khoâng ñoàng yù thì khoâng ñöôïc cho. (Quan ñieåm cuûa caùc boä Luaät khoâng nhaát trí trong vaán ñeà naøy; ño ñoù, coù theå tuøy nghi xöû lyù).

2/ Vaät do naêm chuùng xuaát gia qua ñôøi ñeå laïi.Caùch xöû lyù nhö sau:(l) Neáu ngöôøi qua ñôøi laø Tyø-kheo, Tyø-

kheo-ni thì taøi saûn ñeå laïi do Taêng chuùng xöû lyù.

(2) Neáu ngöôøi qua ñôøi laø Sa-di, Sa-di-ni, Thöùc-xoa-ma-na thì taøi saûn ñeå laïi do boån sö xöû lyù. Tröôøng hôïp khoâng coù boån sö thì Taêng chuùng xöû lyù.

(3). Neáu ngöôøi qua ñôøi laø ngöôøi maø Taêng ñaõ Yeát-ma dieät taãn (cho ra khoûi Taêng ñoaøn), thì taøi saûn ñeå laïi thuoäc veà thaân quyeán, khoâng thuoäc cuûa Taêng.

THEÅ THÖÙC PHAÂN CHIA.Nhöõng taøi saûn cuûa ngöôøi quaù coá ñeå

laïi tröôùc khi Taêng ñem phaân chia neân trích moät ít cho nhöõng ngöôøi ñöôïc öu tieân sau ñaây:

(1)- Ngöôøi nuoâi beänh: (Neáu ngöôøi nuoâi beänh coù 5 ñöùc tính sau ñaây: 1. Cho beänh nhaân aên uoáng ñuùng luùc; 2. Chuøi

137

röûa, doïn deïp nhöõng vaät baát tònh cuûa ngöôøi beänh moät caùch vui veû; 3. Nuoâi beänh vì tình thöông, khoâng coù yù vuï lôïi; 4. Bieát phöông phaùp chaêm soùc ñeå beänh nhaân choùng khoûi; 5. Coù theå thuyeát phaùp laøm cho beänh nhaân sinh taâm hoan hyû).

(2)- Boån sö (Thaày cuûa ngöôøi quaù coá).(3)- Ngöôøi ñaàu tieân phaùt giaùc ngöôøi

cheát. (trong tröôøng hôïp ngöôøi cheát ñoät ngoät, hoaëc ôû nôi khoâng ngöôøi, neáu hai ngöôøi cuøng thaáy moät luùc thì maët ngöôøi cheát quay veà phía ngöôøi naøo, ngöôøi aáy seõ ñöôïc öu tieân).

(4)- Ngöôøi thieáu nhöõng vaät duïng töông töï nhö vaät duïng maø ngöôøi cheát ñeå laïi.

Sau khi töôûng thöôûng cho nhöõng ngöôøi ñöôïc quyeàn öu tieân, caùc vaät coøn laïi seõ ñem chia ñeàu cho chuùng Taêng. Neáu khaùch Taêng töø nôi khaùc ñeán gaëp luùc ñang Yeát-ma phaân vaät vaãn ñöôïc höôûng moät phaàn, nhöng ñeán sau luùc Yeát-ma thì khoâng coù.

Ngoaøi ra, coøn nhieàu quan ñieåm khaùc cuõng caàn löu yù:

(l). Ngöôøi cheát taïi truù xöù A maø taøi saûn ñeå truù xöù B, kyù thaùc cho moät Tyø-kheo ôû truù xöù C, thì taøi saûn aáy thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa Taêng truù xöù C.

138

(2). Neáu ngöôøi cheát di chuùc raèng thaày ñaõ cho ai möôïn vaät gì ñoù, thì Taêng phaûi ñoøi veà, hoaëc laø thaày ñaõ maéc nôï ai, thì phaûi baùn nhöõng di vaät cuûa thaày ñeå traû nôï. Neáu luùc sinh tieàn thaày ñaõ höùa cho ai vaät gì thì neân ñem vaät aáy cho hoï. Nhöng neáu thaày di chuùc raèng: “Sau khi toâi cheát, ñem vaät naøy cho ngöôøi naøy, vaät noï cho ngöôøi kia...”, thì lôøi di chuùc aáy xem nhö khoâng coù giaù trò, Taêng ñöôïc troïn quyeàn xöû lyù caùc taøi saûn aáy.

Moät soá chi tieát trong caùc vaán ñeà treân ñaây coù leõ ngaøy nay khoâng coøn thích hôïp nöõa, do ñoù, khi thöïc hieän caàn uyeån chuyeån aùp duïng cho phuø hôïp vôùi thöïc teá vaø nhöõng phong tuïc cuûa töøng ñòa phöông.

Ghi chuù: Caùc chi tieát vaø theå thöùc thöïc hieän söï phaân vaät, xin xem Yeát-ma Yeáu Chæ.

139

Chöông 3

THEÅ THÖÙC SAÙM HOÁI VAØ TRÖØNG PHAÏT

I. PHAÏM TOÄI VAØ SAÙM HOÁI1. Khaùi quaùt veà nguõ thieân

thaát tuïTrong 250 giôùi ñieàu cuûa Tyø-kheo bao

goàm coù 8 coät, 5 thieân, 7 tuï vaø 6 loaïi quaû baùo, lieät keâ nhö ñoà bieåu döôùi ñaây: 8 coät 5 thieân 7 tuï 6 quaû

4. Ba-la-di Ba-la-di Ba-la-di Dieãm nhieät ñòa nguïc 13. Taêng taøn Taêng taøn Taêng taøn Ñaïi khieáu ñòa nguïc2. Baát ñònh Thaâu-lan-giaù Khieáu hoaùn ñòa nguïc 30. Xaû ñoïa Ba-daät ñeà Ba-daät ñeà Chuùng hôïp ñòa nguïc 90. Ñôn ñoïa 4. Hoái quaù Ñeà-xaù-ni Ñeà-xaù-ni Haéc thaèng ñòa nguïc

100. Chuùng hoïc AÙc taùc Ñoät-caùt-la Ñaúng hoaït ñòa nguïc

7. Dieät traùnh AÙc thuyeát

141


Treân ñaây toaøn laø nhöõng danh töø chuyeân moân vöøa ñöôïc dòch aâm, vöøa ñöôïc dòch nghóa, neân caàn phaûi giaûi thích nhö sau:

(1). Ba-la-di, tieáng Phaïn laø Paøraøjika, coøn ñöôïc dòch aâm laø Ba-la-thò-ca, nghóa laø toäi khí (boû ra ngoaøi Phaät phaùp), toäi ñoaïn ñaàu (nhö ngöôøi bò chaët ñaàu, khoâng theå duøng thuoác cöùu chöõa ñöôïc nöõa).

(2). Taêng-giaø-baø-thi-sa, tieáng Phaïn laø Samghaø-vasesa (Sangha-disesa) dòch laø Taêng taøn, nghóa laø keû bò troïng thöông ñoái vôùi Tònh phaùp cuûa Taêng giaø nhöng vaãn coøn coù theå duøng phöông phaùp saùm hoái ñeå cöùa chöõa ñöôïc.

(3). Baát ñònh (Aniyata), loaïi naøy khoâng phaûi phaïm moät toäi danh naøo nhaát ñònh, coù theå phaïm Ba-la-di, Taêng taøn hoaëc Ba-daät-ñeà, neân goïi laø Baát ñònh.

(4). Ni-taùt-kyø-ba-daät-ñeà, tieáng Phaïn laø Nissaggiya Paøyattika (Nissaggiya Paøycittiya) ñaây laø moät tieáng Phaïn hoãn hôïp. Ni-taùt-kyø nghóa laø xaû boû taát caû; Ba-daät-ñeà nghóa laø ñoïa. Hôïp caû 2 goïi laø Xaû ñoïa. Toäi naøy laø do caát giöõ nhöõng vaät duïng maø mình khoâng ñöôïc pheùp caát giöõ. Tröôùc heát phaûi ñem nhöõng vaät aáy ra giöõa Taêng thí xaû, sau ñoù môùi saùm hoái toäi Ba-daät-ñeà.

142

Chöông III: Theå thöùc saùm hoái vaø tröøng phaït

(5). Ba-daät-ñeà, tieáng Phaïn laø Paøyattika (P: Paøcittiya) coøn ñöôïc dòch laø Ba-daät-ñeå-ca, Ba-daï-ñeà, nghóa laø toäi phaûi ñoïa ñòa nguïc. Vì phaïm toäi naøy khoâng coù vaät ñeå xaû boû, neân thoâng thöôøng goïi laø Ñôn ñoïa.

(6). Ba-la-ñeà-ñeà-xaù-ni, tieáng Phaïn laø Praøti-desaniya (P. Patidesaniya), coøn ñöôïc dòch laø Ba-la-xaù-ni hay goïi taét laø Ñeà-xaù-ni, yù nghóa cuûa noù laø höôùng veà moät ngöôøi khaùc saùm hoái, neân goïi laø Höôùng bæ hoái.

(7). Thi-sa-ca-la-ni, tieáng Phaïn laø Siksaø-kaørani (Sekkhiyavatta), coøn ñöôïc dòch laø Thöùc-xoa-ca-la-ni coù nghóa laø moân hoïc, neân thoâng thöôøng goïi laø Öng ñöông hoïc hay Chuùng hoïc phaùp.

(8). Dieät traùnh (P. Adhikarana Samattha). Trong Taêng ñoaøn, khi coù söï tranh chaáp veà moät vaán ñeà gì ñeán noãi phaùt sinh nhöõng yù kieán baát ñoàng, chia laøm 2 phe ñoái laäp nhau, thì phaûi duøng ñeán phaùp Dieät traùnh ñeå giaûi quyeát. Nghóa laø duøng phaùp Yeát-ma, laáy yù kieán cuûa ña soá laøm yù kieán chung quyeát.

(9). Thaâu-lan-giaù, tieáng Phaïn Sthuølaøtyaya (Thullaccaya) dòch laø Ñaïi chöôùng thieän ñaïo, ñaïi toäi, thoâ aùc, thoâ quaù v.v…, hoaëc goïi laø phaïm toäi naëng, oâ

143


tröôïc. Chuû yeáu laø do phaïm toäi Ba-la-di hoaëc Taêng taøn maø chöa hoaøn toaøn ñaày ñuû. Noù goàm 2 loaïi: Neáu töø moät toäi khaùc maø phaùt sinh thì goïi laø Tuøng sinh Thaâu-lan-giaù, neáu noù phaùt sinh moät caùch ñoäc laäp thì goïi laø Ñoäc ñaàu Thaâu-lan-giaù.

(10). Ñoät-caùt-la, tieáng Phaïn laø Duskrta (Dukkata), coøn ñöôïc dòch laø Ñoät-saét-cô-lyù-ña, Ñoät-taát-caùc-laät-ña, ñoäc-kha-ña v.v... ÔÛ ñaây goàm coù 2 loaïi toäi danh laø aùc taùc, thuoäc thaân nghieäp vaø aùc thuyeát, thuoäc khaåu nghieäp. Toäi naøy laø do nhöõng sô xuaát, nhöõng loãi nhoû thuoäc cöû chæ, ngoân ngöõ, phaïm vi cuûa noù raát roäng, neân trong giôùi baûn goïi laø Chuùng hoïc giôùi.

Ñoái vôùi 4 toäi Ba-la-di, söï saùm hoái khoâng giaûi quyeát ñöôïc gì, vì caùc toäi naøy thuoäc veà taùnh toäi. Saùm hoái chæ tröø ñöôïc giaø toäi, coøn taùnh toäi thì phaûi chòu quaû baùo.

Trong caùc giôùi cuûa Tyø-kheo, coù nhieàu giôùi taùnh toäi vaø giaø toäi gioáng nhau, cuõng coù moät soá giôùi chæ coù giaø toäi. Coù taùnh toäi töùc coù giaø toäi, nhöng coù giaø toäi chöa chaéc ñaõ coù taùnh toäi. Coù moät soá giôùi goàm caû 2 toäi, coù moät soá giôùi chæ coù moät toäi, ñaïi khaùi phaïm giôùi daâm, troäm, saùt, voïng, huûy baùng v.v... thì phaïm moät laàn caû 2 toäi: taùnh vaø giaø, coøn

144


phaïm caùc giôùi veà oai nghi thì chæ thuoäc giaø toäi maø thoâi.

So saùnh 5 thieân vôùi nguõ hình (luaät phaùp cuûa Trung Quoác ñôøi nhaø Tuøy)

- Thieân Ba-la-di = toäi Töû (töû hình).- Thieân Taêng taøn = toäi Löu (ñaøy ñi xa).- Thieân Ba-daät-ñeà = toäi Ñoà (khoå sai).- Thieân Ñeà-xaù-ni = toäi Tröôïng (ñaùnh baèng

gaäy).- Thieân Phaùp chuùng hoïc = toäi Si (ñaùnh

baèng roi). * Thôøi gian thoï quaû baùo taïi caùc coõi ñòa nguïc: Dieãm nhieät ñòa nguïc 16.000 naêm = 92160 öùc naêm (coõi trôøi Tha hoùa) (coõi nhaân gian)Ñaïi haøo khieáu ñòa nguïc 8.000... Hoùa laïc = 23.040 öùc naêmHaøo khieáu ñịa nguïc 4.000... Ñaâu suaát = 5.760 öùc naêmChuùng hôïp ñòa nguïïc 2.000... Dieäm ma = 1.440 öùc naêmHaéc thaèng ñia nguïc 1.000... Ñao lôïi = 360 öùc naêm

145


Ñaúng hoaït ñòa nguïc 500... Töù thieân vöông = 90 öùc naêm

Soá ngöôøi thoï saùm thuoäc caùc toäi phaïmTeân toäi Phaùp saùm Soá ngöôøi1. Ba-la-di Döõ hoïc Ba-la-di 20 ngöôøi2. Taêngtaøn Saùm Taêng taøn 20 ngöôøi3. Thaâu-lan-giaù Thaâu- lan-giaù 4 ngöôøi4. Ba-daät-ñeà Ba-daät-ñeà 3 ngöôøi5. Hoái quaù phaùp Hoái quaù phaùp 1 ngöôøi6. Ñoät-caùt-la Ñoät-caùt-la töï traùch taâm

2. Saùm hoái toäi Ba-la-diNgöôøi phaïm toäi Ba-la-di coù 3 tröôøng hôïp

xöû trí: 2.1. Tröôøng hôïp phaïm toäi maø

che giaáu.Neáu Tyø-kheo phaïm toäi Ba-la-di maø che

giaáu, khoâng phaùt loà, thì Taêng phaûi taùc phaùp öùc nieäm. Khi Tyø-kheo ñaõ töï xaùc nhaän toäi traïng, Taêng seõ baïch töù Yeát-ma dieät taãn.

Taùc tieàn phöông tieän.Thaày Yeát-ma hoûi vaø Duy na ñaùp:- Taêng ñaõ taäp hoïp chöa?

146


- Taêng ñaõ taäp hoïp.- Hoøa hôïp khoâng? - Hoøa hôïp- Ngöôøi chöa thoï Cuï tuùc ñaõ ra chöa? - Trong ñaây khoâng coù ngöôøi chöa thoï

giôùi Cuï tuùc.- Nhöõng Tyø-kheo khoâng ñeán coù gôûi

duïc Yeát-ma khoâng? - Khoâng coù ngöôøi vaéng maët.- Taêng nay hoøa hôïp ñeå laøm gì?- Ñeå laøm Yeát-ma ñuoåi ngöôøi phaïm

toäi Ba-la-di.Thaày Yeát-ma goïi ngöôøi phaïm toäi vaøo

laøm leã Taêng, roài baûo: “Toäi cuûa thaày ñaõ phaïm khoâng theå saùm hoái. Vì ai phaïm toäi aáy, ví nhö ngöôøi ñaõ bò chaët ñaàu khoâng theå soáng laïi ñöôïc. Neáu thaày doác loøng muoán söûa ñoåi thì neân tìm nôi nuùi röøng thanh vaéng, ngaøy ñeâm tinh caàn trì tuïng leã baùi, chí thaønh saùm hoái, theà khoâng taùi phaïm. Neáu caûm ñöôïc chö Phaät vaø Boà-taùt gia hoä, phoùng haøo quang, hieän töôùng toát cho thaáy, thì ñôøi naøy tuy khoâng ñöôïc trôû laïi laøm Tyø-kheo thanh tònh, nhöng coù theå chuyeån ñöôïc khoå baùo naëng nôi coõi ñòa nguïc, thaønh quaû baùo nheï trong hieän taïi".

Phaùp baïch töù Yeát-ma ñuoåi haún.

147


Thaày Yeát-ma baïch:- Ñaïi ñöùc Taêng xin laéng nghe! Tyø-

kheo ( ) naøy phaïm toäi Ba-la-di. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay baèng loøng cho Tyø-kheo ( ) phaïm toäi Ba-la-di phaùp Yeát-ma ñuoåi haún, khoâng ñöôïc ôû chung, khoâng ñöôïc laøm vieäc chung. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Ñaïi ñöùc Taêng xin laéng nghe! Tyø-kheo ( ) naøy phaïm toäi Ba-la-di, Taêng nay cho Tyø-kheo ( ) phaïm toäi Ba-la-di phaùp Yeát-ma ñuoåi haún, khoâng ñöôïc ôû chung, khoâng ñöôïc laøm vieäc chung, caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng cho Tyø-kheo ( ) phaïm toäi Ba-la-di phaùp Yeát-ma ñuoåi haún, khoâng ñöôïc ôû chung, khoâng ñöôïc laøm vieäc chung thì im laëng; ai khoâng baèng loøng haõy noùi (noùi 3 laàn).

Taêng ñaõ baèng loøng cho Tyø-kheo ( ) phaïm toäi Ba-la-di phaùp Yeát-ma ñuoåi haún, khoâng ôû chung, khoâng laøm vieäc chung, vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

2.2. Tröôøng hôïp phaïm toäi maø phaùt loà.

Luaät daïy: Neáu Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni phaïm toäi Ba-la-di maø hoaøn toaøn khoâng coù yù che giaáu, saùm hoái nhö phaùp, thì Taêng neân laøm phaùp Yeát-ma cho ngöôøi aáy giôùi Ba-la-di, baûo hoï ñeán tröôùc Taêng ñaûnh leã, quyø goái chaép tay, caàu xin nhö sau:

148


- Baïch Ñaïi ñöùc Taêng! Con Tyø-kheo ( ) phaïm toäi Ba-la-di, hoaøn toaøn khoâng coù taâm che daáu. Nay theo Taêng xin giôùi Ba-la-di. Nguyeän mong Taêng cho con Tyø-kheo ( ) giôùi Ba-la-di. Xin töø maãn cho. (3 laàn)

Taùc tieàn phöông tieän (nhö thoâng leä chæ thay ñoåi nhöõng choã caàn thieát).

Baïch töù Yeát-ma: - Ñaïi ñöùc Taêng xin laéng nghe! Tyø-kheo

( ) naøy phaïm toäi Ba-la-di, khoâng coù taâm che giaáu, nay theo Taêng xin giôùi Ba-la-di. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay cho Tyø-kheo ( ) giôùi Ba-la-di. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Ñaïi ñöùc Taêng xin laéng nghe! Tyø-kheo ( ) naøy phaïm toäi Ba-la-di, khoâng coù taâm che giaáu, nay theo Taêng xin giôùi Ba-la-di. Caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng cho Tyø-kheo ( ) giôùi Ba-la-di, thì im laëng; ai khoâng baèng loøng haõy noùi (3 laàn).

Taêng ñaõ baèng loøng cho Tyø-kheo ( ) giôùi Ba-la-di, vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Sau khi Yeát-ma xong, thaày Yeát-ma trao cho ngöôøi thoï hoïc 35 phaùp sau ñaây, baét phaûi giöõ gìn suoát ñôøi:

- 5 phaùp lieân quan ñeán tö caùch laøm thaày.

149


1. Khoâng ñöôïc truyeàn giôùi Cuï tuùc cho ngöôøi.

2. Khoâng ñöôïc cho ngöôøi y chæ.3. Khoâng ñöôïc nuoâi Sa-di. 4. Khoâng ñöôïc giaùo giôùi Tyø-kheo-ni.5. Duø ñöôïc Taêng sai cuõng khoâng neân

ñeán giaùo giôùi (1).- 5 phaùp lieân quan ñeán Taêng.1. Khoâng ñöôïc thuyeát giôùi cho Taêng

nghe (thuyeát giôùi moãi nöûa thaùng) 2. Khoâng ñöôïc vaán ñaùp Tyø-ni trong

chuùng Taêng.3. Khoâng ñöôïc nhaän laøm Tri söï do

Taêng sai. 4. Khoâng ñöôïc nhaän laøm ngöôøi xöû

ñoaùn vieäc ôû nôi khaùc do Taêng sai. 5. Khoâng ñöôïc nhaän laøm ngöôøi ñaïi

dieän cho Taêng.- 5 phaùp töï thuùc lieãm chính mình.1. Khoâng ñöôïc saùng sôùm vaøo trong

laøng, chieàu toái môùi veà.2. Phaûi gaàn guõi caùc Tyø-kheo.

1 (1) – Nghóa laø tröôùc ñaây ñaõ ñöôïc Taêng sai ñi giaùo giôùi, nhöng nay khoâng ñöôïc ñi nöõa.

150


3. Khoâng ñöôïc gaàn guõi ngoaïi ñaïo vaø cö só.

4. Phaûi thuaän theo phaùp cuûa Tyø-kheo.5. Khoâng ñöôïc noùi chuyeän theá tuïc.- 5 phaùp lieân quan ñeán luaät nghi.1. Khoâng ñöôïc daïy Luaät cho chuùng,

nhöng neáu khoâng coù ai daïy ñöôïc thì cho pheùp daïy. (dạy Luật cho ngöôøi khaùc)

2. Khoâng ñöôïc taùi phaïm toäi naøy. 3. Khoâng ñöôïc phaïm toäi töông töï hay

toäi tuøng sinh, hoaëc naëng hôn toäi naøy (2).

4. Khoâng ñöôïc chæ trích vieäc Taêng laøm phaùp Yeát-ma.

5. Khoâng ñöôïc chæ trích ngöôøi laøm Yeát-ma.

- 5 phaùp lieân quan ñeán söï phuïc vuï.1. Khoâng ñöôïc ñeå Tyø-kheo thanh tònh

traûi toøa cho mình ngoài. 2. Khoâng ñöôïc ñeå Tyø-kheo thanh tònh

muùc nöôùc cho mình röûa chaân.

2 (2) – Töông töï: 3 toäi Ba-la-di khaùc.Tuøng sinh: Töùc loaïi toäi Thaâu-lan-giaù cuûa Ba-la-di.Naëng hôn: Töùc toäi nghòch hay phaù phaïm haïnh ngöôøi khaùc.

151


3. Khoâng ñöôïc ñeå Tyø-kheo thanh tònh roùt nöôùc cho mình uoáng.

4. Khoâng ñöôïc ñeå Tyø-kheo thanh tònh lau giaøy cho mình.

5. Khoâng ñöôïc ñeå Tyø-kheo thanh tònh xoa boùp thaân theå cuûa mình.

- 5 phaùp thuoäc veà leã ñoä.1. Khoâng ñöôïc nhaän söï leã baùi cuûa

Tyø-kheo thanh tònh.2. Khoâng ñöôïc nhaän söï ñöa röôùc cuûa

Tyø-kheo thanh tònh.3. Khoâng ñöôïc nhaän söï chaøo hoûi cuûa

Tyø-kheo thanh tònh.4. Khoâng ñöôïc ñeå Tyø-kheo thanh tònh

caàm giöõ y cuûa mình.5. Khoâng ñöôïc ñeà Tyø-kheo thanh tònh

caàm giöõ baùt cuûa mình.- 5 phaùp thuoäc veà kieàm cheá.1. Khoâng ñöôïc cöû toäi Tyø-kheo thanh

tònh hoaëc öùc nieäm, hoaëc töï ngoân trò.

2. Khoâng ñöôïc laøm nhaân chöùng vieäc cuûa ngöôøi khaùc.

3. Khoâng ñöôïc ngaên Tyø-kheo thanh tònh tuïng giôùi.

4. Khoâng ñöôïc ngaên Tyø-kheo thanh tònh Töï töù.

152


5. Khoâng ñöôïc tranh chaáp vôùi Tyø-kheo thanh tònh. (1)

Ngoaøi ra, ñoái vôùi sinh hoaït cuûa Taêng chuùng coù nhöõng ñieàu kieän lieân quan ñeán ngöôøi naøy nhö sau:

- Khi chuùng Taêng Boá-taùt tuïng giôùi, ngöôøi naøy ñeán döï hay khoâng ñeán, Taêng chuùng khoâng phaïm toäi bieät chuùng.

- Ngöôøi naøy ñöôïc pheùp tham döï 2 phaùp Yeát-ma Boá-taùt vaø Töï töù, nhöng khoâng ñöôïc tính vaøo tuùc soá cuûa Taêng.

- Khi Taêng Yeát-ma Boá-taùt caàn tuùc soá toái thieåu 4 Tyø-kheo thanh tònh, maø chæ coù 3 vò vaø vò hoïc phaùp naøy thì khoâng ñöôïc laøm Taêng phaùp Yeát-ma maø chæ ñoái thuû Boá-taùt maø thoâi. Ngoaøi ra, taát caû caùc phaùp Yeát-ma khaùc cuûa Taêng, ngöôøi naøy ñeàu khoâng ñöôïc pheùp tham döï.

- Ngöôøi ñöôïc trao giôùi Ba-la-di naøy phaûi ngoài sau taát caû caùc Tyø-kheo vaø tröôùc taát caû Sa-di. Ngöôøi naøy khoâng ñöôïc nguû cuøng phoøng vôùi Tyø-kheo hay Sa-di quaù 3 ñeâm.

- Neáu Taêng chuùng nghi ngôø moät Tyø-kheo phaïm giôùi Ba-la-di maø chöa coù theå xaùc ñònh ñöôïc, thì haõy baûo hoï tònh toïa trong phoøng, höôùng daãn hoï thieàn quaùn. Neáu giôùi theå cuûa hoï khoâng bò oâ nhieãm, thì hoï 1(1) – Luaät Truøng Trò vaø Huyeàn Ty.

153


seõ vaøo ñöôïc Ñònh. Ngöôïc laïi, neáu giôùi theå ñaõ bò phaù vôõ thì hoï khoâng theå coù ñöôïc ñònh taâm. Nhôø ñoù maø Taêng chuùng coù theå quyeát ñoaùn ñöôïc söï phaïm toäi.

2.3. Tröôøng hôïp taùi phaïm.Neáu vò naøy taùi phaïm toäi Ba-la-di thì

Taêng phaûi taùc Yeát-ma ñuoåi haún. Theå thöùc thöïc hieän nhö sau:

Taùc tieàn phöông tieän nhö thoâng leä (chæ thay ñoåi nhöõng choã caàn thieát).

Baïch töù Yeát-ma: Ñaïi ñöùc Taêng xin laéng nghe! Tyø-kheo

( ) naøy phaïm toäi Ba-la-di, khoâng coù yù che giaáu, ñaõ theo Taêng xin giôùi Ba-la-di. Taêng ñaõ cho Tyø-kheo ( ) giôùi Ba-la-di. Trong thôøi gian hoïc phaùp Hoïc hoái, Tyø-kheo ( ) naøy ñaõ taùi phaïm toäi Ba-la-di. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay cho Tyø-kheo ( ) taùi phaïm toäi Ba-la-di naøy phaùp Yeát-ma ñuoåi haún, khoâng ñöôïc ôû chung, khoâng ñöôïc laøm vieäc chung. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Baïch Ñaïi ñöùc Taêng! Tyø-kheo ( ) naøy phaïm toäi Ba-la-di, khoâng coù yù che giaáu, ñaõ theo Taêng xin giôùi Ba-la-di. Taêng ñaõ cho Tyø-kheo ( ) giôùi Ba-la-di. Trong thôøi gian thoï phaùp Hoïc hoái, Tyø-kheo ( ) naøy taùi phaïm toäi Ba-la-di. Taêng nay cho Tyø-kheo taùi phaïm toäi Ba-la-di naøy phaùp Yeát-ma ñuoåi haún,

154


khoâng ñöôïc ôû chung, khoâng ñöôïc laøm vieäc chung. Caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng Taêng cho Tyø-kheo ( ) taùi phaïm Ba-la-di, phaùp Yeát-ma ñuoåi haún thì im laëng; ai khoâng baèng loøng haõy noùi. (3 laàn)

Taêng ñaõ baèng loøng cho Tyø-kheo ( ) taùi phaïm toäi Ba-la-di phaùp Yeát-ma ñuoåi haún, khoâng ñöôïc ôû chung, khoâng ñöôïc laøm vieäc chung, vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Yeát-ma xong, laáy laïi y baùt, roài baûo hoï rôøi khoûi truù xöù.

Ghi chuù:- Vò Tyø-kheo phaïm Ba-la-di veà giôùi

daâm laø Nan-ñeà, ñöôïc ñöùc Phaät ban cho phaùp Hoïc hoái. Moät hoâm, Tyø-kheo Nan-ñeà ñang ngoài thieàn döôùi goác caây, boãng nhieân ma Ba-tuaàn hoùa laøm 1 coâ gaùi ñeïp, ñeán quyeán ruõ, phaù hoaïi söï tu thieàn cuûa Toân giaû. Toân giaû troâng thaáy noù beøn khôûi taâm say ñaém, ñöùng daäy ñeán gaàn noù. Noù lieàn luøi xa. Toân giaû theo noù ñeán choã xaùc moät con ngöïa cheát, coâ gaùi aáy lieàn bieán maát. Vì löûa duïc voïng ñang boác maïnh, Toân giaû khoâng theå kieàm cheá ñöôïc, lieàn haønh daâm vôùi töû thi con ngöïa. Sau khi thoûa maõn duïc voïng, Toân giaû caûm thaáy raát aân haän, lieàn ñi ñeán Theá Toân, phaùt loà toäi loãi vöøa roài, vaø xin Theá Toân ban

155


cho Toân giaû ñöôïc pheùp hoïc laïi nhöõng phaùp hoïc cuûa Tyø-kheo (YMCN, trang 37).

- Tröôøng hôïp Tyø-kheo neáu khôûi taâm tham laáy troäm vaät trò giaù 5 tieàn, nhöng khi laáy xong, lieàn hoái haän, ñem vaät aáy traû laïi choã cuõ, roài thaønh khaån phaùt loà, xin ñöôïc hoïc phaùp Ba-la-di, thì Taêng coù theå ban phaùp Ba-la-di cho thaày.

- Veà giôùi Ñaïi voïng ngöõ. Neáu nhaân cô hoäi coù ngöôøi khen mình tu haønh ñaéc ñaïo, lieàn khôûi taâm cao höùng noùi voïng ngöõ raèng ñaõ chöùng ñöôïc phaùp Thöôïng nhaân. Nhöng lieàn sau ñoù hoái haän, phaùt loà, xin phaùp hoïc hoái thì coù theå ban cho phaùp hoïc hoái.

- Veà giôùi ñoaïn nhaân maïng. Theo tinh thaàn chung cuûa Luaät taïng thì ñaõ saùt haïi maïng ngöôøi, duø khoâng coù taâm che giaáu, cuõng khoâng theå khai cho thoï phaùp hoïc hoái.

3. Saùm hoái toäi Taêng taøn3.1. Ñònh nghóa khaùi quaùt (1 )

Nguyeân chöõ Sanskrit laø Sanghaøvasena vaø chöõ Paøli laø Sanghadisesa ñöôïc phieân aâm laø Taêng-giaø-baø-thi-sa, vaø ñöôïc ñònh nghóa laø Taêng taøn hay coøn goïi laø Taêng sô taøn, Chuùng dö, Chuùng quyeát ñoaùn. Loaïi toäi naøy ñöôïc xem laø toäi naëng, chæ keùm

156


toäi Ba-la-di maø thoâi. Ngöôøi phaïm toäi naøy neáu phaùt loà vôùi moät Tyø-kheo thanh tònh ngay sau khi phaïm, thì Taêng seõ cho thi haønh phaùp Ma-na-ñoûa, roài sau ñoù cho xuaát toäi. Traùi laïi, neáu phaïm maø che giaáu thì Taêng seõ cho phaùp Yeát-ma phuù taøng, töùc laø haønh phaùp bieät truù. Bieät truù töùc laø ôû phoøng rieâng nhöng cuøng sinh hoaït chung vôùi Taêng chuùng, vaø phaûi chaáp haønh moïi vieäc khoù nhoïc maø Taêng chuùng phaân coâng.

3.2. Haønh phuù taøng hay haønh bieät truù.

Ngöôøi phaïm toäi Taêng taøn maø coá yù che giaáu (phuù taøng) khoâng chòu phaùt loà ngay khi phaïm toäi, traûi qua moät thôøi gian môùi phaùt loà, hoaëc ñöôïc Taêng chuùng phaùt hieän, thì Taêng seõ cho phaùp Yeát-ma phuù taøng. Phaùp Yeát-ma naøy ñöôïc thöïc hieän vôùi Taêng soá laø 4 Tyø-kheo thanh tònh.

Trong thôøi gian haønh phaùp bieät truù naøy phaûi chaáp haønh 35 phaùp haïn cheá nhö ñaõ ñöôïc trình baøy trong giôùi hoïc hoái thuoäc thieân toäi Ba-la-di. Ñoàng thôøi phaûi thöïc hieän 8 yeáu toá khaùc, nhö sau:

1. Khi ñeán chuøa khaùc phaûi baïch vôùi Taêng chuùng taïi ñoù bieát laø mình ñang haønh phuù taøng.

157

2. Khi coù Tyø-kheo khaùch ñeán chuøa thì phaûi baïch cho hoï bieát.

3. Khi ñi ra ngoaøi truù xöù, gaëp caùc Tyø-kheo phaûi baïch cho hoï bieát.

4. Luùc ôû taïi chuøa, gaëp Tyø-kheo ñi kinh haønh, phaûi baïch.

5. Luùc ñau oám phaûi nhôø ngöôøi tin caäy baïch cho Taêng bieát.

6. Khoâng ñöôïc nguû chung phoøng vôùi 2, 3 Tyø-kheo khaùc.

7. Khoâng ñöôïc ôû taïi truù xöù khoâng coù Tyø-kheo.

8. Moãi nöûa thaùng tuïng giôùi phaûi baïch vôùi Taêng.

Neáu khoâng thöïc hieän moät trong 8 ñieàu treân ñaây thì ngaøy haønh bieät truù aáy bò huûy boû, phaïm theâm toäi Ñoät-caùt-la, neân phaùp naøy goïi laø thaát daï (maát ñeâm); nghóa laø troïn ngaøy ñeâm 24 giôø haønh bieät truù aáy khoâng ñöôïc tính.

Ngöôøi ñang haønh bieät truù, neáu hay tin coù Tyø-kheo khaùch khoâng ñaùng tin caäy saép ñeán truù xöù mình, vì sôï hoå theïn khi phaûi trình baùo, thì coù theå baùo cho moät Tyø-kheo bieát raèng mình taïm ñình chæ thi haønh phaùp bieät truù. Sau ñoù, khi thôøi gian thích hôïp, seõ ñeán moät Tyø-kheo thanh tònh, xin tieáp tuïc haønh bieät truù trôû laïi. Trong tröôøng hôïp coù duyeân söï phaûi ñi xa, neân xin

158

nghæ phaùp bieät truù maø ñi, ñeán luùc trôû veà seõ xin tieáp tuïc trôû laïi.

Trong thôøi gian haønh phuù taøng coù 2 tröôøng hôïp xaûy ra: 1. Taùi phaùt loà; 2. Taùi phaïm.

1/ Taùi phaùt loà:Trong khi ñang haønh phuù taøng maø

taùi phaùt loà hoaëc moät toäi, hoaëc nhieàu toäi vôùi nhöõng soá ngaøy khaùc nhau, thì Taêng seõ caên cöù toäi naøo nhieàu ngaøy nhaát laáy ñoù laøm tieâu bieåu chung cho caùc toäi, coäng vôùi soá ngaøy coøn laïi cuûa toäi tröôùc, cho phaùp Yeát-ma bieät truù. Ví duï phaùt loà moät luùc 3 toäi: toäi a che giaáu 10 ngaøy, toäi b che giaáu 20 ngaøy vaø toäi c che giaáu 30 ngaøy, thì seõ laáy soá 30 ngaøy laøm tieâu bieåu. Ñoàng thôøi soá ngaøy cuûa toäi tröôùc coøn laïi 5 ngaøy, thì baáy giôø cho haønh bieät truù vôùi soá ngaøy: 30 + 5 = 35 ngaøy.

2/ Taùi phaïm Neáu ngöôøi ñang haønh bieät truù maø

taùi phaïm thì coù 2 tröôøng hôïp xaûy ra: a. Phaùt loà ngay sau khi phaïm; b. Che giaáu.

a. Phaùt loà ngay sau khi phaïm (nghóa laø khoâng ñeå qua caùch ñeâm): Taêng seõ cho tieáp tuïc haønh soá ngaøy bieät truù coøn dang dôû cho ñeán heát, roài môùi cho phaùp Yeát-ma Ma-na-ñoûa.

159

b. Che giaáu: neáu trong khi ñang haønh bieät truù maø taùi phaïm toäi cuõ roài che giaáu, sau ñoù hoaëc töï phaùt loà hoaëc bò Taêng chuùng phaùt hieän, thì soá ngaøy ñaõ haønh bieät truù cuûa toäi tröôùc coi nhö bò huûy boû. Do ñoù, phaûi haønh laïi toaøn boä soá ngaøy cuûa toäi tröôùc coäng vôùi soá ngaøy che giaáu sau khi taùi phaïm. Tröôøng hôïp naøy goïi laø hoaïi phuù taøng baûn nhaät trò.

Ngöôøi phaïm toäi trong khi thi haønh phaùp phuù taøng maø khoâng taùi phaùt loà, khoâng taùi phaïm, chaáp haønh nghieâm chænh 35 phaùp haïn cheá vaø 8 phaùp hoã trôï, thì luùc thi haønh xong seõ ñeán xin Taêng ban cho mình phaùp Yeát-ma Ma-na-ñoûa.

3.3. Haønh Ma-na-ñoûa.Ma-na-ñoûa laø töø dòch aâm cuûa tieáng

Phaïn Maønaøpya vaø tieáng Paøli Maønatta, ñöôïc dòch nghóa laø duyeät chuùng yù, töùc laøm cho taâm yù chuùng Taêng vui thích, hay yù hæ, nghóa laø laøm cho taâm yù hoan hyû. Phaùp naøy phaûi thi haønh trong thôøi gian 6 hoâm maø danh töø Luaät goïi laø luïc daï Ma-na-ñoûa. Trong thôøi gian thi haønh phaùp Ma-na-ñoûa naøy vaãn tieáp tuïc chaáp haønh 35 phaùp haïn cheá, coøn 8 phaùp hoã trôï thì chæ giaûi toûa ñieàu thöù 6, laø ñöôïc nguû cuøng phoøng vôùi 2, 3 Tyø-kheo khaùc.

160

Tuùc soá Taêng ñeå thöïc hieän phaùp Yeát-ma Ma-na-ñoûa naøy laø 4 Tyø-kheo thanh tònh. Trong khi haønh phaùp Ma-na-ñoûa coù theå phaùt sinh hai tröôøng hôïp: 1. Taùi phaùt loà; 2. Taùi phaïm.

1/ Taùi phaùt loà: Neáu trong luùc haønh Ma-na-ñoûa maø taùi phaùt loà moät toäi phaïm tröôùc ñaõ che giaáu bao nhieâu ngaøy, thì Taêng baét ñình chæ phaùp Ma-na-ñoûa, roài cho phaùp Yeát-ma phuù taøng baét haønh bieät truù soá ngaøy ñaõ che giaáu. Sau khi thi haønh xong, Taêng seõ cho phaùp Ma-na-ñoûa trôû laïi. Khoaûng naøy coù hai thuyeát: moät thuyeát cho raèng phaûi haønh 6 ñeâm Ma-na-ñoûa cuûa toäi phaùt loà sau, coäng vôùi soá ñeâm coøn laïi cuûa toäi tröôùc. Thuyeát thöù hai cho raèng goäp chung hai khoaûn toäi tröôùc sau chæ haønh 6 ñeâm Ma-na-ñoûa laø ñuû. Thuyeát naøy thöôøng ñöôïc chaáp nhaän hôn.

2/ Taùi phaïm: Neáu ñang haønh Ma-na-ñoûa maø taùi phaïm thì coù theå daãn ñeán moät trong 2 tröôøng hôïp: a. Phaùt loà ngay sau khi phaïm; b. Che giaáu.

a. Phaùt loà ngay khi phaïm: tröôøng hôïp naøy Taêng seõ cho haønh 6 ñeâm Ma-na-ñoûa cuûa toäi taùi phaïm, coäng vôùi soá ñeâm coøn laïi cuûa toäi tröôùc.

b. Che giaáu: neáu ngöôøi ñang haønh Ma-na-ñoûa maø taùi phaïm toäi cuõ roài che giaáu,

161

sau ñoù hoaëc töï phaùt loà, hoaëc bò phaùt hieän, thì Taêng baét ñình chæ Ma-na-ñoûa, cho phaùp Yeát-ma phuù taøng, phaït bieät truù soá ngaøy ñaõ che giaáu. Sau khi haønh xong bieät truù, Taêng seõ baét haønh 6 ñeâm Ma-na-ñoûa cuûa toäi taùi phaïm, coäng vôùi toaøn boä 6 ñeâm Ma-na-ñoûa cuûa toäi tröôùc, thaønh 12 ñeâm. Ñaây goïi laø Hoaïi Ma-na-ñoûa baûn nhaät trò. Nghóa laø khi ñang haønh Ma-na-ñoûa maø taùi phaïm neân soá ngaøy ñaõ laøm aáy bò huûy boû, phaûi laøm laïi toaøn boä soá ngaøy cuõ.

3.4. Xuaát toäi hay giaûi toäi Ngöôøi phaïm toäi Taêng taøn sau khi

hoaøn taát caùc coâng ñoaïn bieät truù (neáu coù phuù taøng) vaø Ma-na-ñoûa, seõ ñeán giöõa Taêng xin phaùp Yeát-ma xuaát toäi. Ñeå thöïc hieän phaùp Yeát-ma naøy tuùc soá Taêng phaûi ñuû 20 Tyø-kheo thanh tònh, 20 ngöôøi laø con soá toái thieåu, nhieàu hôn thì khoâng sao (caùc phaùp baïch Yeát-ma xin xem Yeát-ma Chæ nam).

Sau khi ñöôïc Taêng laøm Yeát-ma xuaát toäi thì ñoàng thôøi cuõng giaûi toûa luoân 35 phaùp haïn cheá vaø 8 phaùp hoã trôï. Thaày Tyø-kheo naøy ñöông nhieân phuïc hoài phaåm chaát Tyø-kheo, ñöôïc xem laø moät Tyø-kheo thanh tònh.

162

Trong tröôøng hôïp ngöôøi phaïm toäi haønh xong Ma-na-ñoûa, Taêng chöa laøm phaùp Yeát-ma xuaát toäi maø qua ñôøi, thì Phaät daïy raèng ngöôøi aáy cuõng ñöôïc xem laø thanh tònh. (Taêng giaø taùc trì yeáu taäp, Hoaèng Xuyeân, tr. 271)

3.5. So saùnh caùch xöû trò giöõa Taêng vaø Ni

Soá giôùi Taêng taøn cuûa Tyø-kheo-ni laø 17 vaø soá giôùi Taêng taøn cöûa Tyø-kheo laø 13 giôùi. Trong 9 giôùi ñaàu heã laøm laø phaïm, coøn 4 giôùi sau phaûi ñeán laàn can giaùn thöù ba maø khoâng boû môùi goïi laø phaïm. Tuy goïi laø ba laàn can giaùn, nhöng cuï theå ñeán 9 laàn: ba laàn can giaùn ôû choã vaéng, ba laàn can giaùn ôû choã nhieàu ngöôøi vaø ba laàn can giaùn ôû giöõa chuùng Taêng. Neáu sau ba laàn khuyeân can giöõa chuùng Taêng maø khoâng töø boû, môùi thöïc söï phaïm toäi Taêng taøn. Baûng so saùnh theå thöùc xöû trò giöõa Taêng vaø Ni:

TAÊNG NI1 Taêng coù phaùp Bieät

truù1’

Ni khoâng coù phaùp naøy, duø coù che giaáu hay khoâng.

2 Soá ngaøy haønh Ma-na-ñoûa = 6 ngaøy

2’

Soá ngaøy Ma-na-ñoûa= 15 ngaøy, vaø phaûi haønh giöõa 2 boä Taêng vaø Ni.

163

3 Tuùc soá laøm Yeát-ma Ma-na-ñoûa = 4 ngöôøi

3’

Tuùc soá laø 8 ngöôøi= 4 Tyø-kheo vaø 4 Tyø-kheo-ni.

4 Tuùc soá laøm Yeát-ma xuaát toäi = 20 ngöôøi

4’

Tuùc soá laø 40 ngöôøi= 20 Tyø-kheo vaø 20 Tyø-kheo ni

Ghi chuù:1. Toäi tuøng sinh: (l) - Ngöôøi phaïm toäi Taêng taøn maø

khoâng phaùt loà ngay ñeå traûi qua moät ñeâm thì phaïm theâm moät toäi Ñoät-caùt-la Kinh daï phuù taøng, nghóa laø che giaáu qua moät ñeâm. Ñeán ñeâm keá tieáp cuõng khoâng phaùt loà, seõ phaïm theâm toäi Ñoät-caùt-la Tuøy daï trieån chuyeån phuù taøng, nghóa laø che giaáu lieân tuïc ñeâm naøy qua ñeâm khaùc. Toäi Ñoät-caùt-la naøy seõ chòu khoå trong ñòa nguïc Ñaúng hoaït thôøi gian 90.000.000 naêm. Ñoù laø soá naêm thoï baùo cuûa moät toäi; neáu toäi caøng nhieàu thì thôøi gian thoï baùo caøng taêng.

(2) - Ngöôøi phaïm toäi thì khoâng ñöôïc nghe Taêng tuïng giôùi, neáu nghe tuïng thì phaïm moät toäi Ñoät-caùt-la.

(3) - Khi Taêng tuïng giôùi hoûi 3 laàn “coù thanh tònh khoâng?” maø khoâng chòu ñöùng daäy phaùt loà thì phaïm theâm moät toäi Ñoät-caùt-la im laëng voïng ngöõ.

164

(4) - Khi Taêng tuïng giôùi, mình ñeán treã, muoán ñöôïc tham döï beøn töï noùi mình thanh tònh, thì phaïm moät toäi Ba-daät-ñeà coá yù voïng ngöõ.

(5) - Khi ñoái thuû tuïng giôùi vôùi 1, 2 Tyø-kheo khaùc, töï noùi mình thanh tònh, phaïm moät toäi Ba-daät-ñeà coá yù voïng ngöõ.

(6) - Khi Taêng Töï töù, töï noùi mình thanh tònh, phaïm moät toäi Ba-daät-ñeà coá yù voïng ngöõ.

(7) - Khi ñoái thuû Töï töù, töï noùi mình thanh tònh, phaïm moät toäi Ba-daät-ñeà coá yù voïng ngöõ.

(8) - Khi taâm nieäm tuïng giôùi, töï noùi mình thanh tònh, phaïm moät toäi Ñoät-caùt-la.

(9) - Khi taâm nieäm Töï töù, töï noùi mình thanh tònh, phaïm moät toäi Ñoät-caùt-la.

(10) - Baûn thaân mình khoâng thanh tònh maø tuïng giôùi cho Taêng, phaïm moät toäi Ñoät-caùt-la.

(11) - Baûn thaân mình khoâng thanh tònh maø nhaän söï saùm hoái cuûa ngöôøi khaùc, phaïm moät toäi Ñoät-caùt-la.

Nhöõng toäi phaïm keå treân goàm coù 4 phaåm Tuøng sinh Ba-daät-ñeà, 6 phaåm Tuøng sinh Ñoät-caùt-la vaø moät toäi caên baûn Taêng taøn, toäi lôùn toäi nhoû goàm 11 phaåm. Neáu traûi qua ñeâm ñaàu che giaáu (Kinh daï phuù

165

taøng), ñeâm keá tieáp laïi che giaáu (Trieån chuyeån phuù taøng) seõ thaønh ra taát caû 33 phaåm toäi.

ÔÛ treân, tuy ñöôïc lieät keâ thaønh 11 khoaûn, nhöng khoâng phaûi phaïm ñuû taát caû; Ví duï: neáu ñaõ tham döï tuïng giôùi vôùi Taêng thì seõ khoâng coù ñoái thuû vaø taâm nieäm tuïng giôùi. Do vaäy, ngöôøi laøm Yeát-ma phaûi tuøy tröôøng hôïp maø hoûi.

2. Moät soá quan ñieåm côûi môû- Trong baøi töïa Luaät Thaäp Tuïng vieát:

Coù 6 tröôøng hôïp sau ñaây khi phaïm toäi Taêng taøn, neáu phaán phaùt duõng maõnh töï traùch taâm, thaønh khaån saùm hoái, thì coù theå ñöôïc xem laø thanh tònh, khoâng ñoïa aùc ñaïo. Ñoù laø: 1. Baäc Thöôïng toïa coù uy danh; 2. Baäc toân tuùc coù tieáng ñöùc haïnh; 3. Ngöôøi caû hoå theïn; 4. Ngöôøi ñang laâm beänh; 5. Taêng khoâng ñuû tuùc soá ñeå laøm caùc phaùp Yeát-ma; 6. Taêng chuùng khoâng thanh tònh. (daãn theo Truøng Trò Tyø-ni Söï Nghóa Taäp Yeáu, Ngaãu Ích)

- Luaät Nhieáp ñeà caäp: Coù 6 haïng ngöôøi khi phaïm caùc lôøi giaùo huaán (Chuùng giaùo: Taêng taøn), chæ caàn saùm hoái vôùi moät Tyø-kheo thanh tònh, thì toäi coù theå tieâu tröø. Ñoù laø: 1. Ngöôøi thoï trì taïng Kinh; 2. Ngöôøi thoï trì taïng Luaät; 3. Ngöôøi thoï trì taïng Luaän; 4. Ngöôøi caû hoå theïn; 5. Vò Thöôïng toïa

166

cao tuoåi nhaát trong chuùng; 6. Ngöôøi coù phöôùc ñöùc lôùn.

Saùu haïng ngöôøi naøy neáu bò trò phaït seõ daãn ñeán haäu quaû khoâng toát ñoái vôùi ñaïi chuùng. Do ñoù, neáu phaïm toäi maø hoï quyeát taâm saùm hoái, thì toäi coù theå tröø ñöôïc.

3. Caùc tröôøng hôïp hoaøn tuïc.1. Xaû giôùi laøm cö só.2. Xaû giôùi Cuï tuùc, laøm Sa-di.3. Bò ñieân loaïn. 4. Bò beänh taâm thaàn. 5. Bò beänh traàm kha.6. Bò Taêng cöû toäi “Coù toäi maø khoâng

thaáy toäi”. 7. Bò Taêng cöû toäi “Coù toäi maø khoâng

saùm hoái”.8. Bò Taêng cöû toäi “Khoâng chòu töø boû

aùc kieán”.4. Caùc tröôøng hôïp truy phaït. Neáu ngöôøi phaïm toäi ñang haønh phaùp

phuù taøng (Bieät truù) hay Ma-na-ñoûa maø xaû giôùi, hoaëc bò taãn, hoaëc bò ñieân cuoàng, sau ñoù hoaëc ñöôïc giaûi taãn, hoaëc laønh beänh, hoaëc thoï Ñaïi giôùi ôû laïi, thì vaãn phaûi thi haønh ñaày ñuû caùc phaùp dôû dang tröôùc, roài môùi cho xuaát toäi.

167

a. Tröôøng hôïp phaùt loà hoaëc che giaáu: Neáu Tyø-kheo phaïm 2 toäi Taêng taøn maø moät toäi phaùt loà, moät toäi che giaáu roài xaû giôùi hoaøn tuïc; veà sau xuaát gia thoï Ñaïi giôùi trôû laïi, toäi phaùt loà tröôùc laïi phaùt loà, toäi che giaáu tröôùc laïi che giaáu, thì neân xöû trí: Toäi tröôùc sau ñeàu phaùt loà cho phaùp Yeát-ma Ma-na-ñoûa; toäi tröôùc sau ñeàu che giaáu cho phaùp Bieät truù soá ngaøy ñaõ che giaáu.

b. Tröôøng hôïp nhôù hoaëc khoâng nhôù: Neáu ngöôøi phaïm toäi maø nhôù soá toäi phaïm vaø nhôù soá ngaøy, hoaëc khoâng nhôù soá toäi phaïm nhöng nhôù soá ngaøy, thì tuøy theo soá ngaøy nhôù ñöôïc maø cho phaùp Yeát-ma phuù taøng. Neáu nhôù soá toäi phaïm maø khoâng nhôù soá ngaøy, hoaëc khoâng nhôù toäi phaïm cuõng khoâng nhôù soá ngaøy, thì neân tính soá ngaøy töø luùc thanh tònh trôû laïi maø cho Yeát-ma phuù taøng.

c. Tröôøng hôïp nghi: Neáu ngöôøi phaïm toäi Taêng taøn maø nghi laø toäi Thaâu-lan-giaù, Ba-daät-ñeà v.v..., roài che giaáu, thì ñoù khoâng phaûi laø che giaáu. Tröôøng hôïp naøy neân baûo ngöôøi aáy saùm hoái toäi Ñoät-caùt-la tuøng sinh, saùm hoái xong, cho phaùp Yeát-ma Ma-na-ñoûa.

d. Tröôøng hôïp bieát: Neáu ngöôøi phaïm toäi Taêng taøn maø bieát ñoù laø Taêng taøn,

168

roài che giaáu, ñoù môùi goïi laø che giaáu (phuù taøng). Tröôøng hôïp naøy neân baûo ngöôøi aáy saùm hoái toäi Ñoät-caùt-la tuøng sinh; sau khi saùm hoái xong, cho phaùp Yeát-ma phuù taøng.

Noùi chung, trong 4 tröôøng hôïp treân, moãi tröôøng hôïp goàm 4 khía caïnh maø danh töø chuyeân moân goïi laø Töù cuù, vaø toång coäng goàm coù 16 khía caïnh, nhö ñoà bieåu toùm taét sau ñaây:

16 Tröôøng hôïp sau khi tu laïi 1.Tröôùc sau ñeàu che giaáu 2. Tröôùc che giaáu sau phaùt loà 3. Tröôùc phaùt loà sau che giaáu 4. Tröôùc sau ñeàu phaùt loà 5. Tröôùc sau ñeàu nhôù 6. Tröôùc nhôù sau queân 7. Tröôùc queân sau nhôù 8. Tröôùc sau ñeàu queân 9. Tröôùc sau ñeàu nghi 10. Tröôùc nghi sau khoâng nghi11. Tröôùc khoâng nghi sau nghi 12. Tröôùc sau ñeàu khoâng nghi 13. Tröôùc sau ñeàu bieát 14. Tröôùc bieát sau khoâng bieát 15. Tröôùc khoâng bieát sau bieát 16. Tröôùc sau ñeàu khoâng bieát

(Luaät Huyeàn Ty – tr.452)

169

Tuøy theo che giaáu maø cho Phuù taøng

Cho Ma-na-ñoûa

Tuøy theo choã nhôù maø cho Phuù taøng

Tuøy theo khoâng nghi maø cho Phuù taøng

Tuøy theo choã bieát maø cho Phuù taøng

4. Saùm hoái toäi Thaâu-lan-giaù4.1. Ñònh nghóa vaø phaân loaïi:

Sau hai thieân toäi Ba-la-di vaø Taêng taøn laø toäi Thaâu-lan-giaù. Toäi naøy chuû yeáu phaùt sinh laø do phaïm 2 thieân toäi treân maø chöa ñaày ñuû. Thaâu-lan-giaù laø caùch phieân aâm cuûa tieáng Paøli Thullaccaya, vaø tieáng Phaïn Sthuølaøtyaya. Ngoaøi caùch phieân aâm treân, coøn coù nhöõng caùch phieân aâm khaùc laø: Thaâu-lan-giaù-da, Thaâu-la-giaù, Thoå-la-giaù, Toát-thoå-la-ñeå-daõ. Ñoàng thôøi ñöôïc dòch nghóa laø: Thoâ toäi; troïng toäi; thoâ aùc; thoâ quaù; ñaïi toäi; ñaïi chöôùng thieän ñaïo v.v...

Toäi naøy ñöôïc chia thaønh 2 loaïi: a. Ñoäc ñaàu; b. Tuøng sinh.

a. Ñoäc ñaàu, hay coøn goïi laø quaû ñaàu; töï taùnh; caên baûn; cöùu caùnh; quaû lan; chaùnh toäi; dó toaïi toäi.

b. Tuøng sinh, hay coøn goïi laø phöông tieän; nhaân lan; vò toaïi toäi.

Moãi khoaûn toäi treân ñeàu ñöôïc chia thaønh 3 baäc:

(1). Thöôïng phaåm; (2). Trung phaåm; (3). Haï phaåm.

Nhö treân ñaõ noùi: Toäi Thaâu-lan-giaù phaùt sinh töø 2 toäi Ba-la-di vaø Taêng taøn maø chöa ñaày ñuû. Do ñoù, ta coù theå laäp sô ñoà ñeå trình baøy cho deã hieåu nhö sau:

170

Thaâu-lan-giaù döôùi möùc Ba-la-di döôùi möùc Taêng taøn1 .Thöôïng phaåm = baäc (1) 2. Trung phaåm = baäc (2) = baäc (1)3 .Haï phaåm = baäc (3) = baäc (2)

Ñoàng thôøi chuùng ñöôïc trình baøy cuï theå:

(1). a. Thöôïng phaåm ñoäc ñaàu goàm coù: chuû xöôùng phaù phaùp luaân Taêng; troäm laáy 4 tieàn; troäm vaät cuûa thöôøng truï; gieát loaøi phi nhaân...

(1). b. Thöôïng phaåm tuøng sinh goàm coù: muoán phaïm giôùi daâm, 2 caên tieáp xuùc maø nam caên chöa vaøo trong nöõ caên; muoán troäm 5 tieàn maø laáy chöa ñuû soá, ñònh gieát ngöôøi maø ngöôøi chöa cheát; ñònh noùi mình chöùng thaùnh quaû maø noùi khoâng roõ, ngöôøi nghe khoâng hieåu...

(2). a. Trung phaåm ñoäc ñaàu goàm coù: ñònh phaù Yeát-ma Taêng; ñoàng loõa phaù phaùp luaân Taêng; troäm 3 tieàn hay 2 tieàn...

(2). b. Trung phaåm tuøng sinh goàm coù: hai thaân keà nhau maø nam caên chöa vaøo trong nöõ caên; muoán laáy 5 tieàn nhöng chæ rôø maø chöa laáy, hoaëc laáy ít hôn 5 tieàn vaø chöa ñem ñi; ñònh gieát ngöôøi maø ngöôøi kia chöa bò haïi...

171

(3). a. Haï phaåm ñoäc ñaàu goàm coù: aùc taâm huûy baùng Taêng; caïo loâng 3 choã: naùch, ñaïi tieän vaø tieåu tieän; ñeå khoûa thaân; mang da ngöôøi; duøng baùt baèng ñaù (vì baùt naøy daønh cho Phaät duøng); aên maùu thòt soáng...

(3). b. Haï phaåm tuøng sinh goàm coù: nhaän laøm mai moái, ñeán noùi vôùi nhaø kia maø khoâng trôû veà baùo laïi; ñònh laøm phoøng lôùn, phoøng nhoû nhöng chöa laøm; ñònh huûy baùng Taêng, nhöng chöa noùi lieàn töø boû; phaù Taêng vaø ngoan coá, nhöng khi Taêng vöøa baïch Yeát-ma lieàn töø boû...

4.2. Theå thöùc saùm hoái.1/ Theå thöùc baïch Taêng ñeå xin

saùm hoái.Sau khi Taêng taäp hoïp, ngöôøi phaïm toäi

ñeán tröôùc Taêng, quyø goái taùc baïch nhö sau:

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe, toâi Tyø-kheo (noùi teân) phaïm toäi Thaâu-lan-giaù (noùi teân toäi), nay ñeán tröôùc Taêng caàu xin saùm hoái; kính mong ñaïi Taêng cho toâi Tyø-kheo (...) saùm hoái, xin töø bi thöông xoùt. (xin 3 laàn)

Vò Thöôïng toïa baûo: - Thaày ñaõ 3 laàn caàu xin, vaø Taêng

chuùng ñaõ maëc nhieân chuaån thuaän; vaäy

172

tröôùc heát thaày haõy thiûnh moät vò laøm saùm chuû ñeå thaày saùm hoái.

Ngöôøi phaïm toäi tuøy nghi ñeán tröôùc vò naøo maø mình kính meán nhaát, laïy moät laïy, quyø goái chaép tay caàu thænh nhö sau:

- Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm, toâi Tyø-kheo (noùi teân), nay xin thænh Ñaïi ñöùc nhaän laøm saùm chuû toäi Thaâu-lan-giaù. Xin töø bi thöông xoùt. (noùi 3 laàn).

2/ Theå thöùc baïch Taêng ñeå nhaän saùm hoái:

Vò Ñaïi ñöùc naøy nhaän lôøi roài, lieàn phaûi baïch Taêng.

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe, Tyø-kheo (noùi teân) phaïm toäi Thaâulan-giaù (noùi teân toäi), nay ñeán tröôùc ñaïi Taêng xin saùm hoái, neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng baèng loøng cho toâi Tyø-kheo (...) laøm saùm chuû cho Tyø-kheo (…) thì toâi seõ nhaän.

Vị Thöôïng toïa ñaùp: Ñöôïc laém.Khi Taêng ñaõ chuaån thuaän, ngöôøi thoï

saùm neân ñaûnh leã Taêng moät laïy, roài môùi nhaän ngöôøi kia saùm hoái. Nhöng neáu trong chuùng khoâng coù vò Thöôïng toïa naøo lôùn hôn mình thì khoûi ñaûnh leã, maø baûo ngöôøi kia ñeán tröôùc mình, quyø goái chaép tay, roài hoûi caùc chi tieát:

173

- Töø khi thaày phaïm toäi ñeán nay ñaõ traûi qua bao nhieâu ngaøy thaùng? Khi vöøa phaïm toäi, thaày ñaõ töøng ñeán tröôùc moät Tyø-kheo thanh tònh naøo ñeå phaùt loà chöa?

Neáu ñaùp ñaõ phaùt loà töùc laø khoâng coù toäi phuù taøng, neáu noùi chöa phaùt loà töùc laø ñaõ maéc caùc toäi phuù taøng, lieàn hoûi tieáp:

- Leõ ra khi vöøa phaïm toäi thaày phaûi ñeán tröôùc vò Tyø-kheo thanh tònh ñeå phaùt loà saùm hoái; nhöng vì khoâng phaùt loà ñeå ñeán hoâm sau neân sinh ra moät toäi Ñoät-caùt-la, do kinh haï phuù taøng (che giaáu qua moät ñeâm).

Theá roài, ñeán ngaøy keá tieáp laïi khoâng phaùt loà neân sinh theâm moät toäi Ñoät-caùt-la tuøy daï trieån chuyeån phuù taøng (che daáu lieân tuïc qua ñeâm sau). Ñaõ che giaáu taát nhieân khoâng thanh tònh, neân khoâng ñöôïc nghe tuïng giôùi, theá maø thaày laïi nghe Taêng thuyeát giôùi, cho neân phaïm theâm moät toäi Ñoät-caùt-la.

Hôn nöõa, khi Taêng tuïng ñeán giôùi aáy (giôùi ñaõ phaïm), hoûi 3 laàn coù thanh tònh khoâng, ñaùng leõ thaày phaûi ñöùng daäy phaùt loà, neáu nhö sôï laøm naùo loaïn, thì thaày coù theå noùi kheõ vôùi ngöôøi ngoài beân caïnh raèng: “Toâi phaïm toäi aáy, ñôïi khi tuïng giôùi xong, toâi seõ phaùt loà”. Theá nhöng, thaày

174

khoâng laøm nhö vaäy, neân phaïm theâm moät toäi Ñoät-caùt-la vì im laëng voïng ngöõ.

Hai toäi Ñoät-caùt-la treân leõ ra thaày phaûi phaùt loà ngay, nhöng vì khoâng phaùt loà neân töø 2 toäi naøy sinh theâm 2 toäi Ñoät-caùt-la kinh daï phuù taøng vaø tuøy daï trieån chuyeån phuù taøng.

Sau khi nghe trình baøy xong, vò saùm chuû keát luaän:

- Caên cöù theo nhöõng gì thaày ñaõ trình baøy thì thaày ñaõ phaïm 8 toäi nhoû: hai toäi Tuøng sinh (Nghe tuïng giôùi vaø im laëng voïng ngöõ) vaø 6 toäi phuù taøng. Vaäy thaày phaûi thænh moät vò saùm chuû ñeán choã vaéng ñeå saùm hoái caùc toäi nhoû, xong roài môùi trôû vaøo giöõa chuùng saùm hoái toäi chính (Thaâu-lan-giaù).

3/ Theå thöùc saùm hoái tieåu toäi tuøng sinh.

Ngöôøi phaïm toäi sau khi nghe daïy, coù theå thænh ngay vò aáy hoaëc moät vò khaùc laøm saùm chuû ñeå saùm hoái caùc tieåu toäi tuøng sinh. Vaø sau khi caàu thænh, vò kia ñaõ ñoàng yù, beøn ñem nhau ñeán choã vaéng, quyø goái chaép tay, taùc baïch saùm hoái nhö sau:

- Ñaïi ñöùc nhaáùt taâm thöông töôûng, toâi Tyø-kheo... phaïm toäi Ñoät-caùt-la vì nghe

175

thuyeát giôùi vaø im laëng voïng ngöõ. Nay toâi ñeán tröôùc Ñaïi ñöùc xin phaùt loà saùm hoái, khoâng daùm taùi phaïm. Nguyeän xin Ñaïi ñöùc chöùng nhaän toâi laø ngöôøi thanh tònh, giôùi thaân ñaày ñuû, thanh tònh Boá-taùt. (noùi 1 laàn)

Vò saùm chuû baûo: “Thaày haõy töï traùch mình vaø quyết taâm söûa ñoåi”.

Ñaùp: “Xin vaâng”. Vò saùm chuû trôû laïi trong chuùng, tuyeân

boá: “Toâi ñaõ nhaän söï saùm hoái cuûa ngöôøi kia xong roài”.

Thöôïng toïa noùi: “Toát laém”.Vò saùm chuû laïi baûo ngöôøi phaïm toäi:

“Baây giôø thaày haõy saùm hoái toäi caên baûn Thaâu-lan-giaù”.

4/ Chính thöùc saùm hoái Thöôïng phaåm Thaâu-lan-giaù.

Ngöôøi phaïm toäi ñeán tröôùc vò saùm chuû quyø goái chaép tay taùc baïch:

- Ñaïi ñöùc nhaát taâm thöông töôûng, toâi Tyø-kheo... phaïm toäi Thaâu-lan-giaù..., nay ñeán tröôùc Ñaïi ñöùc phaùt loà saùm hoái, khoâng daùm che giaáu; vì saùm hoái thì ñöôïc an laïc, khoâng saùm hoái thì khoâng an laïc. Kính xin Ñaïi ñöùc chöùng nhaän toâi ñaõ thanh tònh, giôùi thaân ñaày ñuû, thanh tònh Boá-taùt. (noùi 3 laàn)

176

Vò saùm chuû noùi: “Thaày haõy töï traùch laáy mình, maø quyeát taâm söûa ñoåi”.

Ngöôøi phaïm toäi ñaùp: Xin vaâng, roài laïy moät laïy, quyø goái chaép tay, laéng nghe Thöôïng toïa giaùo huaán.

Baáy giôø, vò Thöôïng toïa giaùo huaán: - Hoâm nay, Taêng chuùng thanh tònh

nhoùm hoïp tuaân theo söï cheá ñònh cuûa Phaät maø taùc phaùp saùm hoái cho thaày ñaõ xong. Nhöng e raèng söï phaùt taâm cuûa thaày chöa ñöôïc thaønh thaät thì khoâng theå saïch heát toäi loãi. Vaäy, muoán saïch heát toäi loãi, thaày phaûi vaän duïng loøng chí thaønh ñaûnh leã thieân Phaät (ngaøn vò Phaät) ñeå saùm hoái, vaø trì nieäm thaàn chuù trong moät thôøi gian. Nhôø coâng ñöùc leã baùi tuïng nieäm aáy maø toäi tröôùc ñöôïc tieâu tröø, toäi sau khoâng phaùt sinh, vaø thaày phaûi laäp nguyeän kieân coá raèng: “Thaø boû thaân maïng chöù khoâng bao giôø taùi phaïm”.

Ngöôøi phaïm toäi ñaùp: Y giaùo phuïng haønh, roài ñaàu thaønh ñaûnh leã ñaïi chuùng 3 laïy.

5/ Theå thöùc saùm hoái Trung phaåm Thaâu-lan-giaù.

Toäi trung phaåm naøy chæ saùm hoái vôùi 4 Tyø-kheo. Do ñoù, neáu trong cöông giôùi coù soá Tyø-kheo nhieàu hôn 4 ngöôøi, thì chæ thænh 4 ngöôøi ra ngoaøi cöông giôùi ñeå saùm

177

hoái. Vì, neáu saùm hoái rieâng vôùi 4 ngöôøi naøy trong truù xöù, thì Taêng phaïm toäi bieät chuùng. Neáu taïi truù xöù chæ coù 4 Tyø-kheo thì coù theå taùc phaùp saùm hoái ngay trong truù xöù. Trong soá 4 ngöôøi aáy, moät ngöôøi laøm saùm chuû, coøn laïi 3 ngöôøi, neân khoâng theå aùp duïng Taêng phaùp Yeát-ma maø chæ aùp duïng phaùp ñoái thuû saùm hoái.

Neáu tröôøng hôïp trong truù xöù chæ coù 3 ngöôøi cuõng coù theå thöïc hieän phaùp saùm hoái naøy. Veà theå thöùc thænh vò saùm chuû, taùc baïch saùm hoái vaø lôøi giaùo huaán cuûa Thöôïng toïa thì cuõng töông töï nhö trong phaùp saùm Thöôïng phaåm ôû treân.

6/ Theå thöùc saùm hoái haï phaåm Thaâu-lan-giaù.

Ngöôøi phaïm toäi naøy phaûi saùm hoái vôùi moät Tyø-kheo thanh tònh, chæ tröø vieäc baïch Taêng xin saùm hoái, ngoaøi ra caùc vieäc coøn laïi gioáng nhö tröôùc. Trong Tyø-ni Maãu noùi: “Neáu Thöôïng toïa saùm hoái tröôùc Haï toïa, thì phaûi thöïc hieän 4 vieäc:

1. Traät vai aùo beân phaûi.2. Côûi boû giaøy deùp.3. Chaép tay cung kính. 4. Trình baøy toäi mình ñaõ phaïm.

Coøn Haï toïa saùm hoái tröôùc Thöôïng toïa thì theâm moät vieäc quyø goái nöõa. Theá nhöng, Töù Phaàn Luaät thì baûo: “Khi Thöôïng

178

toïa saùm hoái tröôùc Haï toïa cuõng phaûi thöïc hieän caùc vieäc keå treân, chæ tröø vieäc ñaûnh leã saùt döôùi chaân”.

5. Saùm hoái toäi Xaû ñoïa

Tieáp sau thieân toäi Thaâu-lan-giaù thöù 3, baây giôø ñeà caäp ñeán thieân toäi thöù 4. Trong thieân naøy goàm coù 2 phaàn: toäi Xaû ñoïa vaø toäi Ñôn ñoïa.

Tröôùc heát haõy noùi veà toäi Xaû ñoïa. Tieáng Phaïn Nissaggiya-paøyattika ñöôïc phieân aâm laø Ni-taùt-kyø-ba-daät-ñeà. Ni-taùt-kyø nghóa laø xaû boû taát caû; Ba-daät-ñeà nghóa laø Ñoïa. Ngöôøi phaïm toäi naøy laø do caát giöõ nhöõng vaät traùi quy ñònh, theá neân, tröôùc heát phaûi mang vaät aáy ra thí xaû giöõa chuùng Taêng, roài saùm hoái toäi Ñoïa. Neáu phaïm toäi naøy maø khoâng saùm hoái seõ ñoïa vaøo ñòa nguïc Chuùng hôïp, chòu khoå hai ngaøn naêm, töùc laø khoaûng 144.000.000 naêm ôû coõi nhaân gian.

Chöõ Xaû ôû ñaây goàm coù 3 nghóa: 1. Xaû taøi: Xaû boû taøi vaät ñaõ phaïm

ñeå tröø caùi duyeân phaïm toäi; 2. Xaû taâm: xaû boû taâm tham luyeán ñoái vôùi vaät ñeå lìa caùi nhaân gaây toäi; 3. Xaû toäi: saùm hoái ñuùng phaùp seõ döùt tröø ñöôïc toäi loãi.

179

Ngöôøi phaïm toäi naøy tröôùc heát phaûi ñem vaät ñaõ phaïm ra xaû giöõa chuùng Taêng roài thænh moät Tyø-kheo thanh tònh laøm chuû saùm, ñeå saùm hoái toäi loãi ñaõ phaïm ngay giöõa chuùng Taêng. Do ñoù, phaùp saùm hoái naøy goïi laø Chuùng phaùp ñoái thuû. Tuy nhieân, neáu taïi moät truù xöù chæ coù 4, 3 hoaëc 2 Tyø-kheo, thì cuõng coù theå saùm hoái ñöôïc, nhöng phaûi saùm hoái vôùi söï hieän dieän cuûa taát caû, chöù khoâng ñöôïc saùm hoái bieät chuùng.

Luaät quy ñònh, trong 30 ñieàu naøy, neáu phaïm ñieàu 11 (duøng tô taèm laøm ngoïa cuï) thì phaûi töï tay caét vuïn tô taèm, troän laãn vôùi ñaát deûo, roài treùt vaøo töôøng. Neáu phaïm ñieàu 18 (caát giöõ vaøng baïc) vaø ñieàu 19 (mua baùn baûo vaät), thì neân xaû cho cö só coù ñaïo taâm, chöù khoâng ñöôïc xaû giöõa chuùng Taêng, roài saùm hoái vôùi moät ngöôøi ôû ngoaøi ñaïi giôùi (truù xöù). Ngoaøi ra, neáu phaïm 27 giôùi coøn laïi, thì phaûi xaû vaø saùm hoái ôû giöõa chuùng Taêng.

5.1. Theå thöùc xaû vaät vaø saùm hoái

Ngöôøi phaïm toäi ñem vaät ñaõ phaïm ra giöõa chuùng Taêng, quyø goái, chaép tay, baïch:

180

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Toâi Tyø-kheo... coá chöùa y dö, phaïm toäi Xaû ñoïa. Nay xin xaû cho chuùng Taêng. (noùi 1 laàn)

1/ Theå thöùc xin Taêng ñeå saùm hoái.Sau khi xaû vaät xong, ngöôøi naøy laïi

tieáp tuïc xin Taêng saùm hoái.- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Toâi Tyø-

kheo... coá chöùa y dö, phaïm toäi Xaû ñoïa. Y aáy ñaõ xaû cho Taêng; nay coù (bao nhieâu) toäi Ba-daät-deà, xin ñeán tröôùc Taêng caàn caàu saùm hoái, mong Taêng cho toâi Tyø-kheo... saùm hoái. Xin haõy töø bi laân maãn. (xin 3 laàn)

Vò laøm Yeát-ma baûo: “Chuùng Taêng khoâng noùi gì töùc laø ñaõ maëc nhieân chaáp nhaän, vaäy thaày haõy thænh moät vò laøm chuû saùm, ñeå saùm hoái toäi phaïm”

2/ Theå thöùc thænh vò chuû saùm hoái.

Ngöôøi phaïm toäi lieàn ñeán tröôùc moät Tyø-kheo laøm leã, quyø goái, chaép tay, thænh nhö sau:

- Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm! Toâi Tyø-kheo... nay kính thænh Ñaïi ñöùc laøm chuû saùm hoái toäi Ba-daät-ñeà; xin Ñaïi ñöùc vì toâi laøm chuû saùm hoái toäi Ba-daät-deà. Mong Ñaïi ñöùc töø bi laân maãn. (xin 3 laàn)

181

3/ Theå thöùc xin Taêng ñeå laøm chuû saùm.

Vò Tyø-kheo ñöôïc thænh phaûi baïch vôùi Taêng nhö sau:

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Vò Tyø-kheo... coá chöùa y dö, phaïm toäi Xaû ñoïa. Y aáy ñaõ xaû cho Taêng; trong ñaây phaïm (bao nhieâu) toäi Xaû ñoïa. Nay theo Taêng xin saùm hoái. Neáu Taêng baèng loøng cho toâi laøm chuû saùm ñeå thaày aáy saùm hoái, thì toâi seõ nhaän. (noùi 1 laàn)

Sau khi Taêng ñaõ ñoàng yù, vò chuû saùm phaûi rôøi toøa, ñeán ñaûnh leã Thöôïng toïa 1 laïy. Nhöng neáu khoâng coù ai lôùn hôn mình, thì khoûi phaûi leã, maø baûo ngöôøi kia quyø goái, chaép tay tröôùc mình, roài hoûi caùc khoaûn: ñaõ phaïm toäi töø bao laâu; coù phaùt loà hay che giaáu; coù söû duïng vaät ñaõ phaïm hay khoâng vaø coù nghe Taêng tuïng giôùi hay khoâng v.v…; goàm coù 5 phaåm Ba-daät-ñeà, 7 phaåm Ñoät-caùt-la ñöôïc toùm taét nhö sau:

1. Chöùa vaät dö, phaïm caên baûn Ba-daät-ñeà.

2. Khi Taêng tuïng giôùi, töï noùi mình thanh tònh, phaïm Ba-daät-ñeà.

3. Khi ñoái thuû tuïng giôùi, töï noùi mình thanh tònh, phaïm Ba-daät-ñeà.

4. Khi Taêng Töï-töù, töï noùi mình thanh tònh, phaïm Ba-daät-ñeà.

182

5. Khi ñoái thuû töï-töù, töï noùi mình thanh tònh, phaïm Ba-ñaät-ñeà.

6. Töï mình coù toäi maø tuïng giôùi cho Taêng, phaïm Ñoät-caùt-la.

7. Töï mình coù toäi maø nghe Taêng tuïng giôùi, phaïm Ñoät-caùt-la.

8. Khi Taêng tuïng giôùi, 3 laàn hoûi maø im laëng voïng ngöõ, phaïm toäi Ñoät-caùt-la.

9. Khi taâm nieäm tuïng giôùi, töï noùi mình thanh tònh, phaïm Ñoät-caùt-la.

10. Khi taâm nieäm Töï töù, töï noùi mình thanh tònh, phaïm Ñoät-caùt-la.

11. Töï mình coù toäi maø nhaän ngöôøi khaùc saùm hoái, phaïm Ñoät-caùt-la.

12. Söû duïng vaät ñaõ vi phaïm, phaïm Ñoät-caùt-la.

(Töù Phaàn Giôùi Boån Nhö thích, Hoaèng Taùn soaïn, Thiùch Haønh Truï dòch, tr. 246)

Ngöôøi phaïm toäi neáu che giaáu, thì ngoaøi toäi caên baûn Ba-daät-ñeà coøn phaïm theâm moät hoaëc nhieàu toäi Ba-daät-ñeà vaø Ñoät-caùt-la tuøng sinh treân ñaây. Do ñoù, phaûi thænh moät vò saùm chuû khaùc, hoaëc thænh vò vöøa roài, ñi ñeán choã vaéng ñeå saùm hoái caùc toäi tuøng sinh Ñoät-caùt-la vaø Ba-daät-ñeà.

4/ Saùm hoái toäi tuøng sinh Ñoät-caùt-la

183

Ngöôøi phaïm toäi quyø goái, chaép tay baïch saùm hoái nhö sau:

- Ñaïi ñöùc nhaát taâm thöông töôûng! Toâi Tyø-kheo... phaïm toäi söû duïng vaät baát tònh, nghe Taêng thuyeát giôùi vaø im laëng voïng ngöõ (coù bao nhieâu toäi tuøng sinh Ñoät-caùt-la keå ra heát) goàm coù (baáy nhieâu) toäi.

Nay ñeán tröôùc Ñaïi ñöùc phaùt loà saùm hoái, khoâng daùm taùi phaïm, nguyeän xin Ñaïi ñöùc chöùng nhaän raèng toâi thanh tònh, giôùi thaân ñaày ñuû, thanh tònh Boá-taùt. (noùi 1 laàn)

Ngöôøi thoï saùm baûo: “Thaày haõy töï traùch laáy mình maø sinh taâm töø boû”.

Ngöôøi phaïm toäi ñaùp: “Xin vaâng”.Roài saùm hoái tieáp toäi tuøng sinh Ba-

ñaät-ñeà, neáu nhö coù phaïm.5/ Saùm hoái toäi tuøng sinh Ba-ñaät-

ñeà.Ngöôøi phaïm toäi baïch saùm hoái nhö sau: Ñaïi ñöùc nhaát taâm thöông töôûng! toâi

Tyø-kheo... coá phaïm toäi Ba-daät-ñeà do im laëng voïng ngöõ v.v..., khoâng nhôù soá löôïng laø bao nhieâu (neáu nhôù soá löôïng thì phaûi neâu ra roõ raøng). Nay ñeán tröôùc Ñaïi ñöùc phaùt loà khoâng daùm che giaáu, saùm hoái thì ñöôïc an laïc, khoâng saùm hoái thì khoâng an laïc, bieát

184

mình phaïm toäi, nay ñaõ phaùt loà, khoâng daùm taùi phaïm. Kính xin Ñaïi ñöùc chöùng nhaän raèng toâi ñaõ thanh tònh, giôùi thaân ñaày ñuû, thanh tònh Boá-taùt. (noùi 3 laàn)

Ngöôøi thoï saùm baûo: “ Thaày haõy töï traùch laáy mình maø sinh taâm töø boû”.

Ngöôøi saùm hoái ñaùp: “Xin vaâng”. Sau khi saùm hoái xong, caû hai ngöôøi

cuøng vaøo trong Taêng, ngöôøi thoï saùm tuyeân boá: “Toâi ñaõ nhaän söï saùm hoái caùc toäi tuøng sinh cuûa ngöôøi kia roài”.

Vò Thöôïng toïa baûo: “Toát laém”. 6/ Saùm hoái toäi caên baûn Ba-daät-

deàBaáy giôø ngöôøi phaïm toäi quyø goái,

chaép tay baïch saùm hoái nhö sau: - Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm! Toâi Tyø-

kheo... coá chöùa y dö quaù 10 ngaøy, phaïm toäi Xaû ñoïa. Y naøy ñaõ xaû cho Taêng. Trong ñaây coù (bao nhieâu) toäi Ba-daät-ñeà, nay höôùng ñeán Ñaïi ñöùc phaùt loà saùm hoái, khoâng daùm che giaáu, saùm hoái thì ñöôïc an laïc, khoâng saùm hoái thì khoâng an laïc, bieát mình phaïm toäi nay ñaõ phaùt loà khoâng daùm taùi phaïm. Kính xin Ñaïi ñöùc chöùng nhaän raèng toâi ñaõ thanh tònh, giôùi thaân ñaày ñuû, thanh tònh Boá-taùt. (noùi 3laàn)

185

Ngöôøi thoï saùm baûo: “Thaày haõy töï traùch mình maø sinh taâm töø boû”.

Ngöôøi saùm hoái ñaùp: “Xin vaâng”, ñoaïn leã taï Thöôïng toïa roài lui ra.

5.2. Theå thöùc traû laïi vaätVaät dö thöøa chuû yeáu coù 5 thöù: 1. Vaûi caát giöõ trong voøng moät thaùng. 2. Y do thí chuû vì vieäc gaáp maø cuùng

döôøng. 3. Baùt dö thöøa, ngoaøi caùi maø Luaät

cho pheùp.4. Loaïi thuoác 7 ngaøy coøn thöøa.5. Chieác y dö, ngoaøi ba caùi luaät ñònh.Treân nguyeân taéc, caùc vaät ñaõ phaïm,

sau khi xaû giöõa chuùng Taêng, seõ thaønh tònh vaät (vaät khoâng coù loãi), vaø Taêng neân ñeå caùch moät hoâm, taùc phaùp hoaøn laïi chuû cuõ. Nhöng neáu chieác y phaïm trong tröôøng hôïp nguû caùch ly vôùi y, thì sau khi ngöôøi phaïm toäi saùm hoái xong, seõ ñöôïc trao ngay taïi ñoù. Vì neáu ñeå qua caùch ñeâm thì ngöôøi naøy seõ phaïm toäi thieáu y. Trong tröôøng hôïp thöù hai, neáu ngöôøi naøy coù coâng vieäc phaûi rôøi khoûi truù xöù gaáp, vaø Taêng chuùng ñoâng ñuùc, taäp hôïp khoù khaên, thì vaät phaïm kia cuõng ñöôïc trao laïi ngay luùc aáy. Ngoaøi hai tröôøng hôïp naøy, caùc tröôøng hôïp khaùc phaûi ñeå caùch ñeâm môùi trao laïi. Vì, neáu trao ngay

186

laïi, thì vaät phaïm tröôùc vaø vaät nhaän sau seõ coù thôøi gian lieân tuïc, nhö vaäy traùi vôùi Luaät ñònh.

Nhöng theo Luaät Sö Hoaèng Xuyeân, trong Taêng Giaø Taùc Trì Yeáu Taäp, trang 312, thì chæ tröø 5 vaät keå treân vaø caùc ñieàu caát giöõ vaøng baïc, mua baùn baûo vaät, duøng tô taèm laøm ngoïa cuï, ngoaøi ra caùc vaät thuoäc 22 giôùi khaùc töø ly y tuùc cho ñeán giôùi bieån thuû Taêng vaät, ñeàu neân trao ngay taïi luùc aáy.

1/ Theå thöùc trao laïi vaät ngay khi aáy: Vò saùm chuû hai tay caàm y, baïch nhö

sau: Baïch Ñaïi ñöùc Taêng, Tyø-kheo... naøy coá

chöùa y dö quaù 10 ngaøy, phaïm toäi Xaû ñoïa. Y naøy ñaõ xaû cho chuùng Taêng. Neáu Taêng baèng loøng, thì giôø ñaây ñem y naøy traû laïi cho Tyø-kheo… ñaây laø lôøi taùc baïch.

Baïch Ñaïi ñöùc Taêng! Tyø-kheo... naøy coá chöùa y dö quaù 10 ngaøy, phaïm toäi Xaû ñoïa. Y aáy ñaõ xaû cho chuùng Taêng. Taêng nay ñem y aáy traû laïi cho Tyø-kheo… caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng Taêng nay ñem y aáy traû laïi cho Tyø-kheo... thì im laëng; ai khoâng baèng loøng thì noùi.

Taêng ñaõ baèng loøng traû y laïi cho Tyø-kheo..., vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

187

2/ Theå thöùc ñeå qua ñeâm trao laïi vaät: Neáu nhö khoâng coù nhaân duyeân ñaëc

bieät thì 5 vaät keå treân phaûi ñeå traûi qua ñeâm môùi trao laïi. Nhöng khi taäp hoïp Taêng, neáu taùc phaùp taïi giôùi tröôøng thì khoâng caàn phaûi thuyeát duïc. Nghóa laø khoâng caàn phaûi taäp hoïp toaøn boä Taêng maø chæ taäp hoïp moät soá ngöôøi vaãn ñöôïc. Theå thöùc nhö ñaõ trình baøy ôû treân.

3/ Theå thöùc trao laïi baùt: Neáu caùi baùt cuûa thaày Tyø-kheo söû

duïng, chöa haøn ñuû 5 choã, maø vì chuoäng ñeïp, saém theâm baùt môùi, thì caùi baùt naøy sau khi xaû giöõa chuùng Taêng, Taêng baét buoäc phaûi ñeå hoâm sau môùi hoaøn laïi.

Luaät Taêng Kyø noùi: Sau khi aán ñònh ngaøy giôø hoaøn laïi baùt, phaûi thoâng baùo cho moïi ngöôøi mang theo caùi baùt mình ñang söû duïng luùc ñeán taäp hoïp.

Khi Taêng taäp hoïp xong, laïi cöû moät ngöôøi ñi ñöa baùt. Ngöôøi naøy tröôùc heát caàm caùi baùt ñaõ phaïm aáy ñeán daâng cho Thöôïng toïa. Neáu ngaøi thích ñoåi, thì xin laïi caùi baùt cuõ cuûa ngaøi, ñem ñeán Trung toïa ñoåi tieáp. Cöù theá laàn löôït cho ñeán caùi baùt cuoái cuøng cuûa ngöôøi thaáp haï nhaát. Sau ñoù ñem caùi baùt naøy trao cho ngöôøi ñaõ phaïm toäi, baét phaûi giöõ gìn cho ñeán troïn ñôøi, khoâng ñöôïc söû duïng, khoâng ñöôïc tònh thí vaø

188

khoâng ñöôïc laøm vôõ. Hoaëc giaû, Taêng chuùng khoâng ai muoán ñoåi caùi baùt aáy, thì cuoái cuøng baùt aáy cuõng ñöôïc trao laïi cho chuû cuõ vaø baét phaûi giöõ gìn nhö treân.

6. Saùm hoái toäi Ba-daät-ñeàSaùm hoái toäi naøy chuû yeáu gioáng nhö

saùm hoái toäi Ni-taùt-kyø Ba-daät-ñeà, chæ khaùc nhau laø khoâng coù taøi vaät ñeå xaû boû. Khi saùm hoái thì thænh moät Tyø-kheo thanh tònh, roài ñoái thuû saùm hoái ngay trong truù xöù (giôùi noäi) maø khoâng phaïm toäi bieät chuùng.

Vò Tyø-kheo caàu saùm hoái phaûi ñeán tröôùc moät Tyø-kheo thanh tònh laøm leã 3 laïy, chaép tay, quyø goái thænh nhö sau:

- Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm! Toâi Tyø-kheo (moã giaùp) coá yù voïng ngöõ (giôùi thöù nhaát cuûa Ba-daät-ñeà), phaïm toäi Ba-daät-ñeà. Nay xin thænh Ñaïi ñöùc laøm chuû saùm hoái, mong Ñaïi ñöùc vì toâi laøm chuû saùm hoái. Xin thöông xoùt toâi (3 laàn).

Vò saùm chuû ñaùp: “Toát”.Vò kia noùi: “Xin vaâng”. Roài laïy 1 laïy.Neáu vò thoï saùm laø Thöôïng toïa, hoaëc

laø Sö tröôûng thì neân baûo: “Cho pheùp oâng saùm hoái”.

189

6.1. Theå thöùc thaåm saùt caùc toäi tuøng sinh

Ngöôøi xin saùm hoái laïy vò chuû saùm 1 laïy, roài chaép tay quyø xuoáng. Vò saùm chuû baét ñaàu hoûi: “Thaày phaïm toäi aáy ñeán nay ñaõ bao laâu roài? Ñaõ töøng höôùng ñeán ngöôøi khaùc phaùt loà chöa?”

(Neáu ñaùp coù phaùt loà thì khoâng phaïm toäi phuù taøng. Neáu ñaùp chöa phaùt loà töùc laø coù toäi phuù taøng. Ñaùp xong, laïi hoûi tieáp).

Sau khi thaày phaïm toäi naøy roài coù nghe Taêng thuyeát giôùi vaøo moãi nöûa thaùng hay khoâng?

(Neáu ñaùp “coù” thì neân baûo ): - Sau khi thaày phaïm toäi naøy, leõ ra

phaûi höôùng ñeán thaày Tyø-kheo thanh tònh phaùt loà saùm hoái, nhöng vì khoâng saùm hoái ñeå traûi qua 1 ñeâm, neân töø toäi Ba-daät-ñeà naøy phaùt sinh 1 toäi Ñoät-caùt-la phuù taøng. Hoâm sau, leõ ra phaûi phaùt loà, thaày khoâng phaùt loà neân laàn löôït traûi qua 1 ñeâm, do ñoù maéc theâm 1 toäi Ñoät-caùt-la phuù taøng. Thaày phaïm toäi maø che giaáu khoâng chòu phaùt loà thì baûn thaân khoâng thanh tònh, khoâng neân nghe giôùi, theá maø thaày laïi nghe giôùi, neân laïi phaïm theâm moät toäi Ñoät-caùt-la do nghe Taêng thuyeát giôùi. Toäi

190

naøy laïi cuõng khoâng phaùt loà, roài traûi qua moät ñeâm che giaáu, tieáp theo ñeâm sau laàn löôït che giaáu, theá laø maéc phaûi hai toäi tuøng sinh. Luaät daïy: “Khi Taêng thuyeát giôùi, traûi qua 3 laàn hoûi, ngöôøi naøo nhôù bieát mình coù toäi maø khoâng phaùt loà thì phaïm Ñoät-caùt-la”. Thaày ñaõ nghe Taêng thuyeát giôùi, tuïng ñeán giôùi aáy (töùc laø giôùi ñaõ phaïm), laïi hoûi ñeán 3 laàn “coù thanh tònh hay khoâng?”, leõ ra phaûi phaùt loà, maø vì khoâng phaùt loà neân phaïm toäi Ñoät-caùt-la khi Taêng thuyeát giôùi maø im laëng voïng ngöõ. Toäi naøy laïi cuõng khoâng phaùt loà, traûi qua ñeâm che giaáu, roài laàn löôït ñeâm keá tieáp che giaáu, neân maéc phaûi hai toäi tuøng sanh”.

Moãi moãi hoûi xong, thaåm ñònh coù hay khoâng, tuøy ñaùp nhieàu hay ít, coù (bao nhieâu) toäi tuøng sanh, lieàn baûo:

Caên cöù vaøo nhöõng ñieàu thaày ñaõ noùi thì goàm chung coù 8 toäi nhoû: Moät laø nghe giôùi, phaïm 1 Ñoät-caùt-la. Hai laø im laëng voïng ngöõ, phaïm 1 Ñoät-caùt-la. Hai phaåm toäi naøy moãi toäi ñeàu coù traûi qua ñeâm, roài ñeâm keá tieáp che giaáu, vaø 2 phaåm che giaáu toäi caên baûn Ba-daät-ñeà, cho neân goïi laø 8 phaåm tieåu toäi. Tröôùc ñaây thaày thænh laøm chuû saùm hoái toäi Ba-daät-ñeà, nay thaày phaûi thænh rieâng toâi laøm chuû saùm hoái toäi Ñoät-caùt-la. Tröôùc heát phaûi

191

saùm hoái toäi nhoû cho xong, sau ñoù môùi saùm hoái toäi Ba-daät-ñeà.

6.2. Theå thöùc thænh vò chuû saùm toäi Ñoät-caùt-la

Ngöôøi xin saùm hoái laøm leã moät laïy, roài chaép tay, quyø xuoáng, thænh nhö sau:

- Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm! Toâi Tyø-kheo (moã giaùp), nay xin thænh Ñaïi ñöùc laøm chuû leã saùm hoái toäi Ñoät-caùt-la. Kính mong Ñaïi ñöùc vì toâi laøm chuû leã saùm hoái toäi Ñoät-caùt-la. Xin thöông xoùt toâi. (3 laàn)

Vò thoï saùm noùi: “ Toát laém.”Ngöôøi saùm hoái noùi: “Xin vaâng”, roài

laïy 1 laïy.6.3. Theå thöùc saùm hoái toäi

Tuøng sanh Ñoät-caùt-laNgöôøi phaïm toäi quyø goái, chaép tay

baïch:- Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm! Toâi Tyø-

kheo (moã giaùp), coá voïng ngöõ (ngoaøi ra, tuøy theo toäi phaïm, teân toäi, chuûng loaïi maø keâ khai rieâng ra), phaïm toäi Ba-daät-ñeà, traûi qua moät ñeâm che giaáu, roài qua ñeâm keá tieáp laïi laàn löôït che giaáu, ñoàng thôøi nghe Taêng thuyeát giôùi, vaø im laëng voïng ngöõ, phaïm toäi Ñoät-caùt-la. Traûi qua ñeâm laïi che giaáu, tieáp theo ñeâm sau laïi che giaáu, phaïm theâm toäi Ñoät-caùt-la, khoâng nhôù soá löôïng (neáu chæ coù moät laàn thì

192

khoâng caàn duøng caâu “khoâng nhôù soá löôïng” maø chæ noùi):

Nay höôùng ñeán Ñaïi ñöùc phaùt loà saùm hoái, khoâng daùm laøm nöõa. Kính mong Ñaïi ñöùc chöùng minh cho toâi.(3 laàn)

Vò chuû saùm baûo: “Haõy töï traùch taâm thaày maø sinh nhaøm chaùn”.

Ñaùp: “Xin vaâng”, roài laïy 1 laïy.6.4. Chính thöùc saùm hoái toäi

caên baûn Ba-daät-ñeÀNgöôøi saùm hoái quyø goái, chaép tay,

taùc baïch nhö sau: Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm! Toâi Tyø-kheo

(moã giaùp), coá voïng ngöõ, phaïm (bao nhieâu) toäi Ba-daät-ñeà (neáu nhieàu quaù khoâng nhôù soá thì ñoåi hai chöõ “bao nhieâu” thaønh ra nhieàu toäi ).

Nay höôùng ñeán Ñaïi ñöùc phaùt loà saùm hoái, khoâng daùm che giaáu. Saùm hoái thì ñöôïc an laïc, khoâng saùm hoái thì khoâng an laïc, nhôù nhöõng toäi ñaõ phaïm xin phaùt loà, ñaõ bieát khoâng daùm che giaáu nöõa. Mong Ñaïi ñöùc nhôù cho toâi thanh tònh, giôùi thaân ñaày ñuû, thanh tònh Boá-taùt (öùc ngaõ thanh tònh, giôùi thaân Cuï tuùc, thanh tònh boá taùt). (noùi 3 laàn).

193

Vò saùm chuû baûo: “Haõy töï traùch taâm thaày maø sinh nhaøm chaùn”.

Ñaùp: “Xin vaâng”, roài laïy 1 laïy.(Taêng giaø taùc trì yeáu taäp, trang 323 -

333)7. Saùm hoái toäi Ba-la-ñeà Ñeà-

xaù-niBa-la-ñeà-ñeà-xaù-ni laø phieân aâm cuûa

chöõ (Paøli) Patidesaniya, dòch nghóa laø Höôùng bæ hoái, Tyø-kheo goàm 4 phaùp, Tyø-kheo-ni coù 8 phaùp. Toäi naøy laø do vaán ñeà aên uoáng maø taêng tröôûng loøng tham laøm hoûng loøng tín kính cuûa thí chuû, cho neân Phaät ngaên caám. Caên baûn Luaät Nhieáp noùi: Taïi moät truù xöù, hieän coù bao nhieâu Tyø-kheo, thì ñeàu phaûi ñoái dieän trình baøy rieâng vôùi töøng ngöôøi, khoâng gioáng nhö caùc toäi khaùc, neân goïi laø Höôùng bæ hoái (höôùng ñeán ngöôøi kia saùm hoái). Khi phaïm toäi naøy, thì phaûi baøy toû ngay, khoâng ñöôïc dieân trì.

Caên cöù Luaät Taêng Kyø, Thaäp Tuïng vaø Töù Phaàn, khi phaïm toäi naøy, phaûi höôùng ñeán moät ngöôøi, noùi leân moät laàn söï hoái loãi, toäi lieàn ñöôïc tieâu tröø.

7.1. Phaân bieät töôùng cuûa toäi.Neáu Tyø-kheo khoâng beänh maø töï tay

nhaän thöùc aên cuûa Tyø-kheo-ni khoâng phaûi

194

baø con; hoaëc taïi nhaø cö só, aên thöùc aên do Tyø-kheo-ni trao cho; hoaëc khoâng beänh maø nhaän thöùc aên cuûa ngöôøi hoïc gia; hoaëc ôû A-lan-nhaõ khoâng beänh maø töï tay nhaän thöùc aên cuûa thí chuû ñeå aên, thì thaønh toäi. Trong 4 phaùp naøy, neáu nhaän thöùc aên do Tyø-kheo-ni trao cho, maø khoâng coù Tyø-kheo naøo khuyeán caùo, thì thaønh phaïm toäi. Nhöõng Tyø-kheo naøy ñeàu phaûi höôùng vaøo nhau maø noùi lôøi saùm hoái (nghóa laø ngöôøi phaïm toäi höôùng vaøo ngöôøi cuøng aên vôùi mình maø noùi lôøi hoái loãi), thì toäi môùi tieâu tröø. Ngoaøi ra, 3 phaùp kia chæ caàn höôùng ñeán moät Tyø-kheo noùi lôøi saùm hoái, thì toäi ñöôïc tieâu tröø.

7.2. Theå thöùc thænh vò chuû saùm hoái toäi Ñeà-xaù-ni

Ngöôøi xin saùm hoái phaûi ñeán moät Tyø-kheo thanh tònh, ñaûnh leã 3 laïy, quyø goái, chaép tay, xin nhö sau:

Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm! Toâi Tyø-kheo (moã giaùp), khoâng beänh maø ôû taïi thoân xoùm kia, töï tay nhaän thöùc aên cuûa Tyø-kheo-ni khoâng phaûi baø con ñeå aên, (ngoaøi ra tuøy theo choã phaïm maø keå ra töøng loaïi teân rieâng...) phaïm toäi Ba-la-ñeà-ñeà-xaù-ni. Nay kính thænh Ñaïi ñöùc laøm chuû saùm hoái, mong Ñaïi ñöùc vì toâi laøm chuû saùm hoái. Xin thöông xoùt. (3 laàn).

Saùm hoái chuû ñaùp: “Toát”.

195

Ngöôøi aáy noùi: “Xin vaâng”. Roài laïy moät laïy.

Neáu ngöôøi thoï saùm laø Thöôïng toïa, hoaëc Sö tröôûng, thì neân noùi: “Cho pheùp thaày saùm hoái”.

Theo Caên Baûn Luaät Nhieáp thì khi phaïm toäi naøy phaûi trình baøy ngay, khoâng ñöôïc ñeå laâu, khoâng gioáng nhö nhöõng toäi khaùc, neân khoâng coù caùc toäi phuù taøng. Hôn nöõa, trong San Boå Yeát Ma vaø Haønh Söï Sao ñeàu khoâng coù ñeà caäp ñeán vieäc saùm hoái tieåu toäi phuù taøng.

7.3. Theå thöùc saùm hoái chínhNgöôøi xin saùm hoái, quyø tröôùc vò saùm

chuû chaép tay, chí thaønh xaû toäi:Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm! Toâi Tyø-kheo

(moã giaùp) khoâng beänh maø ôû taïi thoân xoùm coá yù töï tay nhaän laáy thöùc aên cuûa Tyø-kheo-ni khoâng phaûi baø con ñeå aên, phaïm toäi Ba-la-ñeà-ñeà-xaù-ni, phaïm phaùp ñaùng quôû traùch, leõ ra khoâng neân laøm. Nay höôùng ñeán Ñaïi ñöùc xin saùm hoái.(noùi 3 laàn)

Saùm hoái chuû hoûi: “Thaày coù thaáy toäi khoâng?”.

Ngöôøi saùm hoái ñaùp: “Coù thaáy”.- Caån thaän chôù coù taùi phaïm. - Xin thaønh kính ghi nhaän.

196

(Laïy 1 laïy roài trôû veà vò trí)8. Saùm hoái toäi Ñoät-caùt-la

Tröôøng hôïp phaïm toäi Ñoät-caùt-la coù hai loaïi khoâng gioáng nhau.

Kinh Tyø-ni Maãu noùi: “Neáu coá yù laøm thì ñoái dieän saùm hoái vôùi moät ngöôøi. Neáu laøm vì laàm lôõ thì töï traùch taâm saùm hoái”.

8.1. Theå thöùc thænh vò chuû saùm hoái

Ngöôøi xin saùm hoái, tuøy yù ñeán moät Tyø-kheo thanh tònh, laøm leã, quyø goái chaép tay, thænh nhö sau:

Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm! Toâi Tyø-kheo (moã giaùp), coá yù maëc Taêng-giaø-leâ khoâng teà chænh, phaïm toäi Ñoät-caùt-la. Nay xin thænh Ñaïi ñöùc laøm chuû saùm hoái, mong Ñaïi ñöùc vì toâi laøm chuû saùm hoái. Xin thöông xoùt (3 laàn).

Saùm hoái chuû noùi: “Toát”. Ngöôøi xin saùm hoái noùi: “Xin vaâng”, roài laïy 1 laïy.

Neáu sau khi phaïm roài che giaáu, hoaëc moät ngaøy hoaëc nhieàu ngaøy môùi saùm hoái thì neân thaåm xeùt caùc toäi tuøng sanh, goàm 5 phaåm, hoaëc ñuû hoaëc khoâng ñuû, caùc vieäc khoâng nhaát ñònh, tuøy phaïm maø noùi. Neáu coù, tröôùc heát saùm hoái toäi tuøng sinh

197

roài ñeán caên baûn. Caùch thöùc saùm hoái, töông töï nhö saùm toäi Ba-daät-ñeà. Neáu khoâng che giaáu thì thænh vò chuû saùm roài, lieàn saùm hoái toäi caên baûn.

8.2. Pheùp saùm hoái toäi do coá yùNgöôøi xin saùm hoái, laïi phaûi ñoái dieään vôùi vò chuû saùm, quyø goái chaép tay, chí thaønh xaû toäi: Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm! Toâi Tyø-kheo

(moã giaùp), coá yù maëc y Taêng-giaø-leâ khoâng teà chænh, phaïm toäi Ñoät-caùt-la. Nay höôùng ñeán Ñaïi ñöùc phaùt loà saùm hoái, khoâng daùm laøm laïi, mong Ñaïi ñöùc chöùng minh cho. (noùi 1 laàn)

Vò saùm chuû baûo: “Thaày haõy töï traùch laáy mình maø sinh taâm töø boû”.

Ngöôøi saùm hoái noùi: “Xin vaâng”.ÔÛ ñaây chæ caên cöù vaøo giôùi thöù 2

trong 100 giôùi chuùng hoïc, ngoaøi ra neáu phaïm caùc giôùi khaùc thì caùch saùm hoái gioáng nhö treân, chæ coù teân toäi laø khaùc thoâi.

Neáu phaù An cö, thì noùi: “Coá phaù An cö, phaïm toäi Ñoät-caùt-la. Nay höôùng ñeán Ñaïi ñöùc phaùt loà saùm hoái, v.v.. .”

Ngöôøi phaù An cö, duø coù saùm hoái cuõng khoâng ñöôïc tuoåi haï, khoâng ñöôïc y coâng ñöùc, chæ khi meänh chung khoûi sa vaøo

198

ñòa nguïc; neáu nhö khoâng saùm hoái thì meänh chung seõ rôi vaøo ñòa nguïc.

8.3. Saùm hoái toäi do voâ yùNeáu voâ yù laøm thì phaùp saùm hoái

khoâng caàn ñoái dieän vôùi ngöôøi khaùc, maø chæ töï traùch taâm mình. Neáu khoâng laøm nöõa, thì toäi lieàn tieâu dieät. Ngöôøi phaïm toäi phaûi söûa soaïn ñaày ñuû oai nghi, taâm sinh taøm quyù, mieäng noùi nhö sau:

Toâi Tyø-kheo (moã giaùp), sô yù maëc y Taêng-giaø-leâ khoâng teà chænh, phaïm toäi Ñoät-caùt-la, toâi nay töï traùch taâm maø hoái loãi. (noùi 1 laàn).

II. VI PHAÏM VAØ TRÖØNG PHAÏT1. Phaùp Yeát-ma khieån traùch

Söï kieän phaïm toäi xaûy ra nhö sau: Luùc baáy giôø Phaät ñang ôû taïi nöôùc

Xaù-veä, coù hai Tyø-kheo Trí Tueä vaø Loâ-eâ-na, öa ñaáu tranh, maéng chöûi nhau, mieäng vung ra ñao kieám, chæ trích laãn nhau. Neáu coù nhöõng Tyø-kheo khaùc cuõng öa ñaáu tranh nhö theá thì hoï lieàn ñeán khuyeân: “Caùc thaày haõy noã löïc, chôù ñeå thua boïn kia. Caùc thaày laø haïng nghe nhieàu coù trí tueä, cuûa caûi cuõng nhieàu hôn boïn kia, laïi coù ñoâng baïn beø tri thöùc. Chuùng toâi seõ laøm baïn vôùi caùc thaày”. Do ñoù, trong Taêng chuùng chöa coù söï tranh chaáp thì

199

xaûy ra tranh chaáp; ñaõ coù tranh chaáp thì khoâng theå daäp taét. Baáy giôø coù caùc Tyø-kheo thieåu duïc, tri tuùc, nghieâm trì giôùi luaät, khieån traùch hai Tyø-kheo kia, roài ñi ñeán baïch vôùi Theá Toân. Theá Toân beøn cho taäp hoïp caùc Tyø-kheo, roài khieån traùch hai Tyø-kheo aáy: “Caùc ngöôi laøm nhöõng vieäc sai traùi, chaúng hôïp oai nghi, chaúng phaûi phaùp Sa-moân, chaúng phaûi tònh haïnh, chaúng phaûi haïnh tuøy thuaän, laøm nhöõng vieäc khoâng neân laøm. Vì sao hai ngöôøi laïi ñaáu tranh, maéng chöûi nhau nhö theá?”. Roài Theá Toân baûo caùc Tyø-kheo baïch töù Yeát-ma khieån traùch hai Tyø-kheo aáy qua thuû tuïc: taäp hoïp Taêng, taùc cöû (neâu toäi); taùc cöû xong, taùc ức nieäm (baûo hoï haõy nhôù laïi toäi cuûa mình); taùc öùc nieäm xong, môùi keát toäi (döõ toäi).

Thaày Yeát-ma baïch Taêng nhö sau: - Baïch Ñaïi ñöùc Taêng! Tyø-kheo Trí Tueä

vaø Loâ-eâ-na hay ñaáu tranh, maéng chöûi nhau. Neáu coù Tyø-kheo naøo xích mích vôùi ngöôøi khaùc thì hoï ñeán khuyeân raèng: “Caùc thaày laø haïng ña vaên trí tueä, cuûa caûi cuõng nhieàu hôn boïn hoï, laïi coù ñoâng baïn beø tri thöùc. Chuùng toâi seõ laøm baïn vôùi caùc thaày”. Do ñoù, khieán Taêng chöa coù söï tranh chaáp thì sinh ra tranh chaáp, ñaõ coù tranh chaáp thì khoâng theå daäp taét. Thuaän theo Taêng thôøi ñaõ ñeán, xin Taêng baèng

200

loøng cho Tyø-kheo… phaùp Yeát-ma khieån traùch. Sau naøy neáu coøn ñaáu tranh, maéng chöûi nhau nöõa, thì Taêng seõ trò toäi naëng hôn. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Baïch Ñaïi ñöùc Taêng! Tyø-kheo Trí Tueä vaø Loâ-eâ-na hay ñaáu tranh, maéng chöûi nhau. Neáu coù Tyø-kheo naøo xích mích vôùi ngöôøi khaùc thì hoï ñeán khuyeân raèng: “Caùc thaày laø haïng ña vaên trí tueä, cuûa caûi cuõng nhieàu hôn boïn hoï, laïi coù ñoâng baïn beø tri thöùc. Chuùng toâi seõ laøm baïn vôùi caùc thaày”. Do ñoù, khieán Taêng chöa coù söï tranh chaáp thì sinh ra tranh chaáp, ñaõ coù tranh chaáp thì khoâng theå daäp taét. Thuaän theo Taêng thôøi ñaõ ñeán, xin Taêng baèng loøng cho Tyø-kheo... phaùp Yeát-ma khieån traùch. Sau naøy neáu coøn ñaáu tranh, maéng chöûi nhau nöõa, thì Taêng seõ trò toäi naëng hôn. Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng vieäc Taêng cho Tyø-kheo... phaùp Yeát-ma khieån traùch, thì im laëng; ai khoâng baèng loøng haõy noùi. (3 laàn)

Taêng ñaõ baèng loøng cho Tyø-kheo... phaùp Yeát-ma khieån traùch, vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Sau khi keát toäi, hai Tyø-kheo aáy phaûi thi haønh 35 vieäc, töø vieäc thöù nhaát: “khoâng ñöôïc truyeàn ñaïi giôùi cho ngöôøi”, cho ñeán vieäc 35: “khoâng ñöôïc tranh chaáp vôùi Tyø-

201

kheo thanh tònh”, nhö tröôøng hôïp ngöôøi hoïc hoái.

Neáu sau ñoù hoï aên naên hoái caûi, khoâng gaây goå nhau nöõa, thì coù theå xin Taêng laøm Yeát-ma giaûi tröø phaùp khieån traùch, vaø Taêng seõ baïch töù Yeát-ma giaûi tröø phaùp khieån traùch cho hoï.

Traùi laïi neáu hoï khoâng chaám döùt gaây goå nhau, thì Taêng seõ cho phaùp Yeát-ma xaû trí (vöùt boû ra ngoaøi Taêng ñoaøn). (Caên Baûn Ni Ñaø Na).

Hoaëc giaû hoï phaïm naêm phaùp sau ñaây thì Taêng cuõng khoâng cho giaûi tröø phaùp Yeát-ma khieån traùch:

1. Döïa theá löïc vua chuùa.2. Döïa theá löïc caùc quan. 3. Döïa theá löïc keû khaùc. 4. Döïa theá löïc ngoaïi ñaïo. 5. Döïa theá löïc Taêng ñoaøn.(Caên Baûn Baùch Nhaát Yeát Ma)

2. Phaùp Yeát-ma taãn xuaátLuùc baáy giôø taïi nöôùc Ky-ly-na, coù hai

Tyø-kheo cöïu truù teân A-thaáp-ty vaø Phuù-na-baø-ta, coù nhöõng haønh vi baát haûo, laøm hoen oá nhaø ngöôøi, ai cuõng thaáy, ai cuõng nghe. Hoï töï troàng hoa vaø khuyeân ngöôøi khaùc troàng hoa, roài haùi hoa keát thaønh

202

traøng, ñem taëng caùc nhaø baïch y. Hoï soáng chung ñuïng vôùi nam nöõ cö só, cuøng ngoài moät giöôøng, aên moät baùt, uoáng moät ly, ca muùa, cöôøi ñuøa. Hoaëc chôi caùc thöù nhaïc cuï, hoaëc ngöôøi khaùc troåi nhaïc, hoï lieàn hoøa theo; hoaëc thoåi saùo, thoåi tuø vaø, ñaùnh troáng; hoaëc giaû tieáng chim coâng, chim haïc; hoaëc chaïy, hoaëc giaû vôø ñi khaäp khieãng; hoaëc huyùt saùo, hoaëc laøm troø heà. Baáy giôø coù caùc Tyø-kheo töø nöôùc Giaø-thi du haønh ñeán nöôùc Ky-ly-na. Saùng sôùm, hoï maëc y caàm baùt vaøo thaønh khaát thöïc, ñi ñöùng coù oai nghi thöù töï, nghieâm trang, teà chænh, maét ngoù thaúng phía tröôùc khoâng lieác ngoù hai beân. Caùc cö só thaáy theá lieàn baûo nhau: “Ñaây laø nhöõng ngöôøi naøo maø maét ñaêm ñaêm phía tröôùc, khoâng ngoù qua ngoù laïi hai beân, khoâng coù veû thaân thieän, khoâng chaøo hoûi an uûi ai caû, raát maát caûm tình. Chuùng ta khoâng neân cuùng döôøng nhöõng ngöôøi naøy maø chæ cuùng döôøng hai Tyø-kheo A-thaáp-ty vaø Phuù-na-baø-ta cuûa chuùng ta maø thoâi”. Do ñoù, hai Tyø-kheo naøy ñöôïc thöùc cuùng döôøng deã daøng. Caùc Tyø-kheo nöôùc Giaø-thi suy nghó: “Caùc Tyø-kheo kyø cöïu naøy coù nhöõng haønh vi baát haûo, xa rôøi caùc Tyø-kheo toát, laøm nhöõng vieäc xaáu thaäm chí coøn laøm söù giaû cho ngöôøi”. Nghó theá roài, hoï beøn veà trình leân Theá Toân. Theá Toân lieàn cho goïi hai Tyø-kheo aáy ñeán khieån traùch, roài baûo caùc Tyø-kheo baïch töù Yeát-

203

ma khu taãn hai Tyø-kheo aáy. (Töù Phaàn Luaät, Ñ 22 tr 890b-891b).

Theå thöùc baïch Yeát-ma nhö sau: - Ñaïi ñöùc Taêng, xin laéng nghe! Tyø-

kheo... naøy, ôû thoân xoùm (...), laøm hoen oá nhaø ngöôøi, laøm haïnh xaáu. Laøm hoen oá nhaø ngöôøi ai cuõng thaáy cuõng nghe, laøm haïnh xaáu ai cuõng thaáy cuõng nghe. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay cho Tyø-kheo.. phaùp Yeát-ma taãn xuaát, khieån traùch nhö sau: “Thaày laøm hoen oá nhaø ngöôøi, laøm haïnh xaáu. Laøm hoen oá nhaø ngöôøi ai cuõng thaáy cuõng nghe, laøm haïnh xaáu ai cuõng thaáy cuõng nghe. Thaày neân rôøi khoûi nôi naøy, khoâng neân ôû ñaây nöõa”. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Ñaïi ñöùc Taêng, xin laéng nghe! Tyø-kheo... naøy, ôû thoân xoùm (...), laøm hoen oá nhaø ngöôøi, laøm haïnh xaáu. Laøm hoen oá nhaø ngöôøi ai cuõng thaáy cuõng nghe, laøm haïnh xaáu ai cuõng thaáy cuõng nghe. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay cho Tyø-kheo... phaùp Yeát-ma taãn xuaát, khieån traùch nhö sau: “Thaày laøm hoen oá nhaø ngöôøi, laøm haïnh xaáu. Laøm hoen oá nhaø ngöôøi, ai cuõng thaáy cuõng nghe, laøm haïnh xaáu ai cuõng thaáy cuõng nghe. Thaày neân rôøi khoûi nôi naøy, khoâng neân ôû ñaây nöõa”. Caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng cho Tyø-kheo… naøy phaùp Yeát-ma taãn xuaát thì

204

im laëng; ai khoâng baèng loøng haõy noùi. Ñaây laø Yeát-ma laàn thöù nhaát. (laàn thöù hai, thöù ba cuõng noùi nhö theá).

- Taêng ñaõ baèng loøng cho Tyø-kheo… phaùp Yeát-ma taãn xuaát, vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Sau khi taêng ñaõ cho phaùp Yeát-ma taãn xuaát, vò naøy phaûi tuaân haønh 35 phaùp nhö ngöôøi hoïc hoái. Luaät Taêng Kyø coøn baûo: “Sau khi laøm phaùp Yeát-ma, phaûi cho ngöôøi naøy ôû beân ngoaøi giaø lam”.

Luaän Tyø-baø-sa noùi: “Laøm hoen oá nhaø ngöôøi töùc laø laøm nhöõng vieäc xaáu, phaù hoaïi loøng tín kính cuûa ngöôøi khaùc. Ngöôøi taïi gia ñem cuûa caûi cuûa mình cuùng döôøng Tam baûo laø ñeå gieo troàng thieän caên, caàu ñöôïc phöôùc baùo. Neáu ngöôøi xuaát gia ñem cuûa tín thí cho laïi ngöôøi taïi gia töùc laø laøm maát lôïi ích cuûa hoï, khieán loøng tín kính cuûa hoï ñoái vôùi Tam baûo bò thöông toån, ñoàng thôøi coøn laøm cho nhöõng ngöôøi xuaát gia khaùc maát caùc thöù lôïi döôõng”.

Ngöôøi bò taãn xuaát, neáu bieát aên naên hoái caûi, tuøy thuaän chuùng Taêng, khoâng daùm traùi nghòch, thì Taêng seõ baïch töù Yeát-ma giaûi phaùp taãn xuaát. Nhöng theo Luaät Nhieáp, neáu phaïm 20 vieäc sau ñaây thì khoâng cho giaûi phaùp taãn xuaát:

205

1. ÔÛ trong Taêng chuùng, khoâng sieâng naêng, khoâng toû veû cung kính.

2. ÔÛ trong Taêng chuùng, khoâng bieát khieâm toán, vaãn giöõ tính ngaïo maïn.

3. ÔÛ ngoaøi Taêng chuùng, khoâng phuïc tuøng phaùp trò phaït.

4. ÔÛ ngoaøi Taêng chuùng, toû ra ngang böôùng, khoâng bieát cung kính.

5. Khoâng caàu ñöôïc giaûi tröø phaùp dieät taãn, khoâng saùm hoái loãi laàm.

6. Hoaëc caäy theá nhaø vua.7. Hoaëc caäy theá quan toøa8. Hoaëc nöông töïa ngoaïi ñaïo.9. Hoaëc nöông nhôø ngöôøi coù theá löïc.10. Khoâng nöông töïa chuùng Taêng.11. Maëc aùo nhö ngöôøi theá tuïc.12. Maëc aùo ngoaïi ñaïo.13. Nöông nhôø ngoaïi ñaïo maø soáng.14. Laøm nhöõng vieäc khoâng ñaùng

laøm.15. Khoâng tu taäp nhöõng giôùi luaät cuûa

Tyø-kheo.16. Hoaëc maéng Tyø-kheo.17. Hoaëc coù khi giaän döõ ñoái vôùi Tyø-

kheo.18. Hoaëc laø nguyeàn ruûa Tyø-kheo

206

19. Hoaëc laøm cho chuùng Taêng maát lôïi.

20. Hoaëc khoâng muoán ôû chung vôùi chuùng Taêng.3. Phaùp Yeát-ma y chæ

Luùc ñöùc Theá Toân ñang ôû nöôùc Xaù-veä, coù Tyø-kheo Taêng Soâ, ngu si, khoâng bieát pheùp taéc, phaïm nhieàu loãi laàm, thöôøng ôû chung vôùi caùc ngöôøi baïch y, khoâng tuaân theo giôùi luaät. Phaät bieát ñöôïc vieäc ñoù beøn khieån traùch Tyø-kheo Taêng Soâ, roài baûo chuùng Taêng baïch töù Yeát-ma, cho Taêng Soâ phaùp y chæ.

Thaày Yeát-ma taùc baïch: - Ñaïi ñöùc Taêng xin laéng nghe! Tỳ kheo...

naøy ngu si, khoâng bieát pheùp taéc, phaïm nhieàu laàm loãi, cuøng ôû chung vôùi caùc cö só, khoâng tuaân theo giôùi luaät. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay baèng loøng cho Tyø-kheo... phaùp Yeát-ma y chæ. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Ñaïi ñöùc Taêng xin laéng nghe! Tyø-kheo... naøy ngu si, khoâng bieát pheùp taéc, phaïm nhieàu laàm loãi, cuøng ôû chung vôùi caùc cö só, khoâng tuaân theo giôùi luaät, Taêng nay cho Tyø-kheo... phaùp Yeát-ma y chæ, caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng vieäc Taêng cho Tyø-kheo... phaùp Yeát-ma y chæ thì im laëng, ai

207

khoâng baèng loøng thì haõy noùi. Ñaây laø Yeát-ma laàn thöù nhaát (laàn thöù 2, thöù 3 cuõng noùi nhö theá).

Taêng ñaõ baèng loøng cho Tyø-kheo... phaùp Yeát-ma y chæ, vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Sau khi Taêng taùc phaùp Yeát-ma, vò naøy phaûi y chæ thaày Tyø-kheo ña vaên, trí tueä, coù ñöùc, maø nghieâm trì giôùi luaät, noã löïc tu hoïc, khoâng ñöôïc buoâng lung. Laïi phaûi tuaân haønh 35 phaùp nhö ngöôøi hoïc hoái.

Neáu moät thôøi gian sau, vò naøy bieát aên naên hoái caûi, tuøy thuaän chuùng Taêng, tu hoïc tieán boä, Taêng seõ laøm Yeát-ma giaûi phaùp y chæ cho thaày. [Taêng Kyø taäp III, tr. 419, 423, 439] [taäp IV, tr. 168]

4. Phaùp Yeát-ma caám ñeán nhaø cö só

(Yeát-ma phaùt hæ)Nguyeân nhaân söï vieäc xaûy ra nhö sau: Baáy giôø ñöùc Theá Toân ñang ôû taïi

nöôùc Xaù-veä, hai Toân giaû Xaù-lôïi-phaát vaø Muïc-kieàn-lieân höôùng daãn 500 Tyø-kheo töø nöôùc Giaø-thi du haønh ñeán Maät Laâm, vaø ñang cö truù taïi vöôøn A-ma-leâ. Cö só Chaát-ña-la hay tin aáy, lieàn ñeán vieáng thaêm, ñöôïc hai Toân giaû thuyeát phaùp khai thò khieán oâng raát hoan hyû. Do ñoù, oâng cung

208

thænh hai Toân giaû vaø Taêng chuùng hoâm sau ñeán nhaø oâng thoï trai. Ñöôïc hai ngaøi chaáp thuaän, oâng lieàn veà nhaø chuaån bò böõa côm cuùng döôøng. Khi aáy, moät vò Tyø-kheo cöïu truù taïi vöôøn A-ma-leâ laø Thieän Phaùp, suy nghó: “Ta haõy ñeán nhaø cö só Chaát-ña-la, xem caùch thöùc oâng cuùng döôøng thöùc aên cho Tyø-kheo khaùch vaø Tyø-kheo chuû khaùc nhau nhö theá naøo”. Theá roài, thaày ñi ñeán ñoù, vaøo thaúng trong beáp, thaáy toaøn nhöõng thöùc aên thöôïng haûo haïng, beøn noåi xuøng, noùi vôùi cö só Chaát-ña-la: “Trong caùc thöùc aåm thöïc maø cö só söûa soaïn cuùng döôøng so vôùi caùc thöùc aên thöôïng haïng cuûa theá gian thì chaúng thua keùm chuùt naøo, chæ tieác laø thieáu hoà ma teå (xaùc meø eùp: thöùc aên toài) maø thoâi”.

Cö só lieàn noùi: “Tröôûng laõo Thieän Phaùp, thaày töøng gìn giöõ kho baùu chaùnh phaùp nhö caên, löïc, giaùc yù, thieàn ñònh, chaùnh thoï, maø sao laïi noùi nhöõng lôøi thoâ bæ nhö theá! Toâi ñaõ chuaån bò nhöõng thöùc aên myõ dieäu nhö theá naøy thì coøn duøng hoà ma teå laøm chi nöõa? Toâi xin neâu moät ví duï, ngöôøi coù trí khi nghe ví duï seõ töï hieåu laáy: ví nhö taïi moät nöôùc kia khoâng coù gaø. Roài coù ngöôøi ñem ñeán baùn moät con gaø maùi. Con gaø naøy, vì khoâng coù gaø coà, neân raäp vôùi moät con quaï, roài ñeû tröùng, nôû ra gaø con. Nhöng gaø con naøy khoâng keâu ñöôïc tieáng gaø, cuõng khoâng keâu ñöôïc tieáng quaï; do

209

ñoù, neân goïi laø gaø quaï. Cuõng nhö theá ñoù Thieän Phaùp, thaày ñaõ gìn giöõ kho baùu chaùnh phaùp nhö caên, löïc maø laïi noùi nhöõng lôøi thoâ bæ thì chaúng khaùc gì con gaø quaï kia”.

Thieän Phaùp giaän döõ traùch: “Cö só ñaõ maéng toâi, toâi ñi veà ñaây”.

Cö só noùi: “Ñaïi ñöùc Thieän Phaùp! Toâi khoâng noùi aùc, cuõng khoâng coù maéng, Ñaïi ñöùc neân vui veû soáng taïi Maät Laâm naøy, toâi seõ cung caáp y phuïc, ngoïa cuï, thöùc aên, thuoác men cho Ñaïi ñöùc. Ñaïi ñöùc ñöøng ñi ñaâu caû; coù ñi ñaâu roài cuõng trôû veà ñaây thoâi. Neáu Ñaïi ñöùc coù ñeán choã ñöùc Theá Toân, thì xin haõy trình baøy trung thöïc nhöõng gì xaûy ra giöõa toâi vaø Ñaïi ñöùc.”

Thieän Phaùp giaän döõ, töø bieät cö só, ñi ñeán choã Theá Toân, trình baøy ñaày ñuû söï kieän vöøa roài leân Theá Toân. Theá Toân beøn duøng nhieàu phöông tieän khieån traùch Thieän Phaùp, roài baûo chuùng Tyø-kheo baïch töù Yeát-ma, ngaên khoâng cho Thieän Phaùp ñeán nhaø cö só Chaát-ña-la nöõa.

Theå thöùc baïch töù Yeát-ma nhö sau: - Ñaïi ñöùc Taêng xin laéng nghe! Cö só

(Chaát-ña-la) kia laø ngöôøi ñaøn vieät coù loøng tin, thöôøng öa boá thí, cuùng döôøng chö Taêng. Theá maø Tyø-kheo (Thieän Phaùp) duøng lôøi haï tieän, maï lî oâng. Neáu thôøi

210

gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay baèng loøng laøm Yeát-ma caám Tyø-kheo (Thieän Phaùp) ñeán nhaø cö só. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Ñaïi ñöùc Taêng xin laéng nghe! Cö só (Chaát-ña-la) kia laø ngöôøi ñaøn vieät coù loøng tin, thöôøng öa boá thí, cuùng döôøng chö Taêng. Theá maø Tyø-kheo (Thieän Phaùp) duøng lôøi haï tieän, maï lî oâng. Taêng nay baèng loøng laøm Yeát-ma caám Tyø-kheo (Thieän Phaùp) ñeán nhaø cö só. Caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng vieäc Taêng laøm Yeát-ma caám Tyø-kheo (Thieän Phaùp) ñeán nhaø cö só thì im laëng; ai khoâng baèng loøng haõy noùi. Ñaây laø Yeát-ma laàn thöù nhaát. (laàn thöù 2, laàn thöù 3 cuõng noùi nhö theá).

- Taêng ñaõ baèng loøng laøm Yeát-ma caám Tyø-kheo (Thieän Phaùp) ñeán nhaø cö só, vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Taêng laøm phaùp Yeát-ma naøy vôùi ñieàu kieän ngöôøi cö só coù 5 phaùp sau ñaây:

1. Bieát cung kính cha.2. Bieát cumg kính meï.3. Bieát toân kính Sa-moân.4. Bieát toân kính Baø-la-moân.5. Giöõ gìn kieân coá nhöõng vieäc caàn

phaûi giöõ gìn.Neáu cö só traùi vôùi 5 phaùp treân, thì

Taêng seõ khoâng laøm yeát ma ngaên Tyø-

211

kheo. Hôn nöõa, phaùp Yeát-ma naøy laø daønh cho nhöõng Tyø-kheo phaïm 10 phaùp sau ñaây:

1. Duøng lôøi aùc ñoäc maéng cö só.2. Duøng phöông tieän laøm cho nhaø cö só

giaûm suùt ñaïo taâm.3. Laøm cho hoï thaát lôïi. 4. Laøm cho hoï maát choã ôû.5. Laøm cho nhaø cö só naùo loaïn.6. Huûy baùng Phaät tröôùc maët cö só.7. Huûy baùng Phaùp tröôùc maët cö só.8. Huûy baùng Taêng tröôùc maët cö só.9. Maéng cö só baèng nhöõng lôøi haï tieän.10. Höùa vôùi cö só moät ñieàu gì ñoù maø

khoâng thöïc hieän.Tyø-kheo bò Taêng cho phaùp Yeát-ma

naøy phaûi tuaân thuû 35 phaùp nhö ngöôøi hoïc hoái.

Tieáp ñeán, Taêng seõ sai moät Tyø-kheo coù ñuû 8 phaùp sau ñaây, ñöa Tyø-kheo Thieän Phaùp ñeán nhaø cö só Chaát-ña-la ñeå saùm hoái:

1. Ña vaên.2. Noùi naêng kheùo leùo.3. Hieåu roõ vieäc mình laøm.4. Hieåu ñöôïc yù ngöôøi khaùc.5. Chòu laéng nghe lôøi ngöôøi khaùc trình

baøy.

212

6. Coù theå ghi nhôù ñöôïc söï vieäc.7. Khoâng coù khuyeát ñieåm.8. Hieåu roõ yù nghóa lôøi noùi thieän hay

aùc.(Töù phaàn Luaät, Ñ22 tr. 893a.)Toân giaû A-nan coù ñuû 8 phaùp aáy neân

ñöôïc Taêng baïch nhò Yeát-ma sai daãn Thieän Phaùp ñi saùm hoái. Khi ñeán nôi, toân giaû A-nan noùi vôùi cö só nhö sau ñeå saùm hoái: “Taêng ñaõ traùch phaït Tyø-kheo Thieän Phaùp roài”.

Neáu cö só chaáp nhaän cho saùm hoái thì toát; neáu khoâng chaáp nhaän thì phaûi daãn Tyø-kheo kia ñeán choã maø cö só maét thaáy, tai khoâng nghe, baûo phaûi saùm hoái nhö phaùp. Roài trôû laïi noùi vôùi cö só nhö sau ñeå saùm hoái: “Thaày Tyø-kheo kia tröôùc ñaây phaïm toäi, nay saùm hoái xong, toäi ñaõ tröø dieät”.

Neáu oâng ta cho saùm hoái thì toát, baèng khoâng chòu, thì ngöôøi phaïm toäi phaûi thaân haønh ñeán saùm hoái vôùi cö só.

Trong tröôøng hôïp cö só aáy vaãn khoâng chòu nhaän saùm hoái, thì chuùng Taêng neân baûo vò Tyø-kheo kia dôøi ñi nôi khaùc. Neáu thaày khoâng ñi thì sau naøy xaûy ra ñieàu gì raéc roái, Taêng seõ khoâng chòu traùch nhieäm. Nhöng may maén laø trong tröôøng hôïp vöøa roài cö só Chaát-ña-la ñaõ thuaän tình

213

cho saùm hoái, vaø Tyø-kheo Thieän Phaùp cuõng aên naên hoái loãi, tuøy thuaän chuùng Taêng, khoâng daùm traùi nghòch. Roài ít laâu sau ñoù, thaày ñeán xin Taêng giaûi Yeát-ma cho mình. Do ñoù, Taêng ñaõ ñoàng yù yeâu caàu cuûa thaày, tieán haønh giaûi phaùp Yeát-ma.

Thaày Yeát-ma baïch Taêng nhö sau: - Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Taêng

ñaõ laøm Yeát-ma caám Tyø-kheo… naøy ñeán nhaø cö só. Tyø-kheo naøy ñaõ tuøy thuaän chuùng Taêng, khoâng daùm traùi nghòch. Nay theo Taêng xin giaûi Yeát-ma caám ñeán nhaø cö só. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay giaûi phaùp Yeát-ma caám ñeán nhaø cö só. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Taêng ñaõ laøm Yeát-ma caám Tyø-kheo... naøy ñeán nhaø cö só. Tyø-kheo naøy ñaõ tuøy thuaän chuùng Taêng, khoâng daùm traùi nghòch. Nay theo Taêng xin giaûi Yeát-ma caám ñeán nhaø cö só. Caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng Taêng giaûi phaùp Yeát-ma caám ñeán nhaø cö só cho Tyø-kheo... thì im laëng; ai khoâng baèng loøng haõy noùi. Ñaây laø Yeát-ma laàn thöù nhaát (laàn thöù 2, laàn thöù 3 cuõng theá).

Taêng ñaõ baèng loøng giaûi phaùp Yeát-ma caám Tyø-kheo... ñeán nhaø cö só vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

214

5. Phaùp Yeát-ma cöû toäi khoâng nhaän toäi

Luùc baáy giôø Tyø-kheo Xieån-ñaø phaïm toäi, caùc Tyø-kheo khaùc baûo thaày: “Thaày phaïm toäi, vaäy coù thaáy khoâng?”. Xieån-ñaø ñaùp: “Toâi khoâng thaáy”

Caùc Tyø-kheo thieåu duïc, tri tuùc khieån traùch Xieån-ñaø roài ñi ñeán trình leân Theá Toân. Theá Toân duøng voâ soá phöông tieän khieån traùch Xieån-ñaø, roài baûo caùc Tyø-kheo baïch töù Yeát-ma, keát toäi Tyø-kheo Xieån-ñaø coù toäi maø khoâng thaáy toäi. Thuû tuïc tieán haønh nhö sau: Taäp hoïp Taêng roài neâu leân toäi (taùc cöû); neâu toäi roài baûo vò aáy nhôù laïi (taùc öùc nieäm); baûo nhôù laïi roài môùi keát toäi (döõ toäi).

Thaày Yeát-ma taùc baïch vôùi Taêng: - Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Tyø-kheo

Xieån-ñaø naøy phaïm toäi. Caùc Tyø-kheo khaùc hoûi: “Thaày phaïm toäi vaäy coù thaáy khoâng?” Xieån-ñaø ñaùp: “Toâi khoâng thaáy”. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay cho Tyø-kheo... phaùp Yeát-ma cöû toäi khoâng thaáy toäi. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Tyø-kheo Xieån-ñaø naøy phaïm toäi. Caùc Tyø-kheo khaùc hoûi: “Thaày phaïm toäi vaäy coù thaáy khoâng?” Xieån-ñaø ñaùp: “Toâi khoâng thaáy”. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng,

215

Taêng nay cho Tyø-kheo… phaùp Yeát-ma cöû toäi khoâng thaáy toäi. Caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng Taêng laøm Yeát-ma keát toäi Xieån-ñaø khoâng thaáy toäi thì im laëng; ai khoâng baèng loøng haõy noùi. Ñaây laø Yeát-ma laàn thöù nhaát. (laàn thöù 2, thöù 3 cuõng theá).

- Taêng ñaõ baèng loøng laøm Yeát-ma keát toäi Tyø-kheo Xieån-ñaø khoâng thaáy toäi, vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Sau khi Taêng laøm Yeát-ma, vò naøy phaûi tuaân haønh 35 phaùp nhö ngöôøi hoïc hoái. Neáu ngöôøi naøy bieát aên naên hoái caûi, tuøy thuaän chuùng Taêng, thì Taêng seõ laøm Yeát-ma giaûi toäi.

6. Phaùp Yeát-ma cöû toäi, coù toäi maø khoâng saùm hoái

Baáy giôø Tyø-kheo Xieån-ñaø phaïm toäi, caùc Tyø-kheo baûo: “Thaày coù toäi, phaûi saùm hoái.” Xieån-ñaø ñaùp: “Toâi khoâng saùm hoái”. Caùc Tyø-kheo beøn ñem vieäc aáy baïch leân ñöùc Theá Toân. Theá Toân khieån traùch Xieån-ñaø, roài baûo caùc Tyø-kheo baïch töù yeát ma cöû toäi Xieàn-ñaø coù toäi maø khoâng saùm hoái. Moïi thuû tuïc dieãn tieán nhö tröôøng hôïp cöû toäi khoâng thaáy toäi. Sau ñoù, neáu vò naøy aên naên hoái loãi, muoán ñöôïc giaûi toäi, thì coù theå xin Taêng phaùp

216

Yeát-ma giaûi toäi vaøo caùc dòp Taêng thoï trai hoaëc Boá-taùt.

7. Phaùp Yeát-ma khuyeân ngöôøi boû aùc kieán

Luùc baáy giôø Tyø-kheo A-lôïi-tra sinh ra aùc kieán nhö sau: “Theo toâi hieåu yù nghóa phaùp do Phaät thuyeát giaûng, thì phaïm daâm duïc khoâng phaûi laø phaùp chöôùng ñaïo”.

Caùc Tyø-kheo nghe A-lôïi-tra sinh aùc kieán nhö theá, lieàn ñeán chaát vaán thaày. A-lôïi-tra beøn xaùc nhaän kieán giaûi cuûa mình laø nhö vaä. Caùc Tyø-kheo beøn khuyeán caùo A-lôïi-tra: “Naøy A-lôïi-tra! Thaày chôù noùi nhö theá. Chôù huûy baùng Theá Toân. Huûy baùng Theá Toân laø khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy. Ngaøi ñaõ duøng voâ soá phöông tieän chæ roõ caùch ñoaïn tröø daâm duïc, dieät tröø caùc yù nghó veà daâm duïc, daäp taét söùc noùng cuûa duïc, vöôït qua söï troùi buoäc cuûa aùi nhieãm. Theá Toân ñaõ duøng nhieàu ví duï ñeå noùi veà duïc: duïc gioáng nhö haàm löûa lôùn, nhö boù ñuoác coû khoâ, nhö traùi chín treân caây, nhö vaät möôïn taïm, nhö mieáng xöông khoâ, nhö cuïc thòt, nhö nhöõng gì ñaõ thaáy trong moäng, nhö daãm treân muõi dao nhoïn, nhö caùi noài ñöïng ñaày nöôùc ñeå ngoaøi naéng gaét, nhö raén ñoäc, nhö löôõi ñao ñang muùa, nhö muõi kích nhoïn. Chính ñöùc Theá Toân ñaõ noùi nhö vaäy. Naøy A-lôïi-tra! Ñöùc

217

Nhö Lai ñaõ daïy: “Ñoaïn duïc, xa lìa caáu ueá, ñieàu phuïc khaùt aùi, dieät tröø hang oå cuûa duïc, rôøi boû moïi troùi buoäc, aùi heát Nieát-baøn”. Theá thì vì sao thaày laïi baûo raèng haønh daâm khoâng phaûi laø phaùp chöôùng ñaïo?”. Maëc duø caùc Tyø-kheo ñaõ aân caàn khuyeân baûo A-lôïi-tra nhö vaäy, nhöng thaày vaãn kieân trì chaáp chaët aùc kieán, vaø khaúng ñònh raèng: “Ñoù môùi laø ñieàu chaân thaät, ngoaøi ra ñeàu hö voïng”. Caùc Tyø-kheo khoâng bieát phaûi laøm sao, beøn ñem vieäc aáy ñeán trình leân ñöùc Theá Toân. Theá Toân beøn cho goïi A-lôïi-tra ñeán khieån traùch, roài baûo chuùng Taêng töø nay veà sau, neáu coù Tyø-kheo naøo khôûi leân aùc kieán thì tröôùc heát sai moät Tyø-kheo thanh tònh ñeán khuyeân can: “Naøy Ñaïi ñöùc, Ñaïi ñöùc khoâng neân khoâng nghe lôøi khuyeân can. Ñaïi ñöùc haõy nghe lôøi khuyeân can. Ñaïi ñöùc phaûi nhö phaùp khuyeân can caùc Tyø-kheo. Caùc Tyø-kheo cuõng nhö phaùp khuyeân can Ñaïi ñöùc. Haøng ñeä töû cuûa Phaät phaûi khuyeân caên laãn nhau, chæ baûo laãn nhau, saùm hoái vôùi nhau, môùi taêng theâm lôïi ích. Ñaïi ñöùc neân boû vieäc aáy ñi, ñöøng ñeå Taêng khieån traùch, maø phaïm toäi naëng”.

Can nhö theá maø boû thì toát, neáu khoâng boû, thì phaûi taäp hoïp Taêng ñeå khuyeân can.

Theå thöùc baïch Yeát-ma nhö sau:

218

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Tyø-kheo (moã giaùp) coù aùc kieán, khoâng nghe lôøi ngöôøi khaùc. Caùc Tyø-kheo duøng giôùi luaät ñeå daïy baûo maø khoâng chòu nghe lôøi, laïi coøn noùi vôùi caùc Tyø-kheo raèng: “Caùc Ñaïi ñöùc ñöøng baûo toâi toát hay xaáu. Toâi cuõng khoâng baûo caùc Ñaïi ñöùc toát hay xaáu. Xin caùc Ñaïi ñöùc haõy thoâi ñi, ñöøng khuyeân baûo toâi laøm chi”. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng haõy khuyeân vò Tyø-kheo... naøy nhö sau: “Thaày khoâng neân khoâng nghe lôøi khuyeân can maø neân nghe lôøi. Thaày neân nhö phaùp khuyeân can caùc Tyø-kheo. Caùc Tyø-kheo cuõng nhö phaùp khuyeân can thaày. Haøng ñeä töû Phaät phaûi khuyeân can laãn nhau, chæ baûo laãn nhau, saùm hoái nhau, môùi taêng theâm lôïi ích.” Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Taùc baïch xong, thaày Yeát-ma laïi baûo: - Naøy Ñaïi ñöùc! Toâi ñaõ taùc baïch xong,

coøn 3 laàn Yeát-ma nöõa. Ñaïi ñöùc neân boû vieäc ñoù ñi, ñöøng ñeå Taêng khieån traùch maø theâm toäi naëng.

Neáu nghe lôøi thì toát, baèng khoâng nghe lôøi, thì baïch Yeát-ma laàn thöù nhaát:

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Tyø-kheo… naøy coù aùc kieán khoâng chòu nghe lôøi khuyeân can. Caùc Tyø-kheo duøng giôùi luaät nhö phaùp daïy baûo maø khoâng nghe lôøi, laïi coøn noùi vôùi caùc Tyø-kheo: “Caùc Ñaïi ñöùc chôù baûo toâi toát hay xaáu. Toâi

219

cuõng khoâng baûo caùc Ñaïi ñöùc toát hay xaáu. Caùc Ñaïi ñöùc haõy thoâi ñi, chôù baûo toâi laøm chi”. Taêng nay khuyeân vò Tyø-kheo... naøy boû vieäc aáy, nhö sau: “Thaày khoâng neân khoâng nghe lôøi, maø neân nghe lôøi. Thaày neân nhö phaùp khuyeân can caùc Tyø-kheo. Caùc Tyø-kheo cuõng phaûi nhö phaùp khuyeân can thaày. Haøng ñeä töû cuûa Phaät coù khuyeân can laãn nhau, chæ baûo laãn nhau, saùm hoái laãn nhau, môùi taêng theâm lôïi ích”. Caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng ñeå Taêng khuyeân can vò Tyø-kheo… boû vieäc aáy thì im laëng; ai khoâng baèng loøng haõy noùi”. Ñaây laø Yeát-ma laàn thöù nhaát.

Baïch Yeát-ma laàn thöù nhaát xong, neân baûo:

- Naøy Ñaïi ñöùc! Toâi ñaõ baïch Yeát-ma laàn thöù nhaát xong, coøn hai laàn Yeát-ma nöõa Ñaïi ñöùc neân boû vieäc aáy ñi, chôù ñeå Taêng khieån traùch maø maéc toäi naëng.

Neáu vaâng lôøi thì toát, baèng khoâng vaâng lôøi thì baïch Yeát-ma laàn thöù hai nhö treân: Xong hai laàn Yeát-ma laïi baûo:

- Naøy Ñaïi ñöùc! Toâi ñaõ baïch Yeát-ma laàn thöù hai xong, coøn moät laàn Yeát-ma nöõa. Ñaïi ñöùc neân boû vieäc aáy ñi, chôù ñeå Taêng khieån traùch maø theâm toäi naëng.

220

Neáu vaâng lôøi thì toát, baèng khoâng vaâng lôøi, thì baïch Yeát-ma laàn thöù ba nhö treân, roài keát luaän:

- Taêng ñaõ khuyeân vò Tyø-kheo... boû vieäc aáy xong, vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Khi Yeát-ma xong maø boû thì phaïm 6 toäi Ñoät-caùt-la (vì ñaõ ñöôïc khuyeân can ôû choã vaéng 3 laàn, vaø khuyeân can ôû choã nhieàu ngöôøi 3 laàn), vaø 4 toäi Thaâu-lan-giaù, (vì ñeå traûi qua 1 laàn baïch vaø 3 laàn Yeát-ma ôû giöõa chuùng Taêng). Taêng Yeát-ma xong maø khoâng boû thì phaïm toäi Taêng taøn.

Luaät Taêng Kyø noùi: “Ñoái vôùi ngöôøi coù aùc kieán naøy, Taêng chuùng khoâng neân soáng chung, khoâng neân cuøng noùi chuyeän, cuøng aên chung, cuøng laøm vieäc Phaät, Phaùp, Taêng, khoâng cuøng Boá taùt, töï töù vaø laøm caùc phaùp Yeát-ma. Coù theå môøi ngoaïi ñaïo ngoài, chöù khoâng môøi ngöôøi bò cöû toäi naøy ngoài. Neáu ngöôøi naøy bò beänh thì Taêng chuùng khoâng neân chaêm soùc, maø chæ nhôø ñaøn vieät hoaëc thaân nhaân cuûa vò aáy ñeán chaêm soùc. Neáu vò aáy cheát thì khoâng neân duøng höông hoa, thöùc aên uoáng cuùng döôøng töû thi. Taêng cuõng khoâng neân chia y baùt, khoâng neân duøng leã hoûa thieâu, maø neân laáy y baùt buoäc vaøo coå, ñaët töû thi leân giöôøng, khieâng ra ngoaøi giaø lam, roài tuyeân caùo raèng: “Vieäc cuûa chuùng

221

Taêng ñaõ thanh tònh. Khoâng neân khôûi aùc taâm ñoái vôùi Tyø-kheo aùc kieán naøy.” Sôû dó laøm nhö vaäy laø ñeå ngöôøi sau ñöøng baét chöôùc thoùi aùc kieán aáy. Neáu tröôøng hôïp muïc ñoàng hay ngöôøi ñoán cuûi nhaët ñöôïc y baùt cuûa ngöôøi aáy ñem ñeán cuùng döôøng, thì chuùng Taêng coù theå nhaän laáy, vì xem nhö ñoù laø tònh vaät do hoï cuùng döôøng. [Taêng kyø, taäp III,tr 294]

8. Phaùp Yeát-ma can ngöôøi phaù Taêng

Baûn chaát cuûa Taêng laø thanh tònh vaø hoøa hôïp, neân khi Taêng khoâng coøn hoøa hôïp, chia thaønh nhoùm rieâng, sinh hoaït vaø laøm phaùp Yeát-ma rieâng, thì goïi laø phaù hoøa hôïp Taêng. Söï phaù hoøa hôïp Taêng goàm coù 18 yeáu toá nhö sau:

1. Nhö phaùp maø baûo laø phi phaùp. 2. Phi phaùp maø baûo laø nhö phaùp. 3. Ñuùng luaät maø cho raèng khoâng

ñuùng luaät.4. Khoâng ñuùng luaät maø cho raèng

ñuùng luaät.5. Phaïm toäi maø cho raèng khoâng

phaïm.6. Khoâng phaïm toäi maø cho raèng

phaïm.7. Toäi nheï maø cho raèng toäi naëng.

222

8. Toäi naëng maø cho raèng toäi nheï.9. Toäi coù theå saùm hoái maø cho raèng

khoâng theå saùm hoái.10. Toäi khoâng theå saùm hoái maø cho

raèng coù theå saùm hoái.11. Toäi thoâ aùc maø cho raèng khoâng

thoâ aùc.12. Toäi khoâng thoâ aùc maø cho raèng

thoâ aùc.13.Vieäc neân laøm maø cho raèng khoâng

neân laøm.14.Vieäc khoâng neân laøm maø cho raèng

neân laøm.15.Phaät coù cheá ñònh maø cho raèng

Phaät khoâng cheá ñònh.16.Phaät khoâng cheá ñònh maø cho raèng

Phaät coù cheá ñònh.17.Phaät coù daïy maø cho raèng Phaät

khoâng daïy.18. Phaät khoâng daïy maø cho raèng Phaät

coù daïy.(Töù Phaàn Luaät, Ñ 22, tr. 883a.)Chung quy, vieäc phaù Taêng bao goàm

trong 2 tröôøng hôïp: 1. Phaù Yeát-ma Taêng.2. Phaù Phaùp luaân Taêng.

223

Tröôøng hôïp phaù Yeát-ma Taêng laø trong moät truù xöù coù ít nhaát 8 Tyø-kheo, chia laøm hai nhoùm, laøm Yeát-ma rieâng, sinh hoaït rieâng, ñoù goïi laø phaù Yeát-ma Taêng. Phaù Yeát-ma Taêng, Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni ñeàu coù theå phaù ñöôïc, vaø trong quaù khöù, hieän taïi, cuõng nhö töông lai ñeàu coù theå phaù. Traùi laïi, phaù Phaùp luaân Taêng, ít nhaát phaûi coù 9 Tyø-kheo nhö phaùp, chia laøm hai nhoùm, moät nhoùm 5 ngöôøi, moät nhoùm 4 ngöôøi. Trong nhoùm 5 ngöôøi, coù moät ngöôøi töï xöng laø Phaät, ñoái laäp vôùi ñöùc Phaät, ñeà xöôùng moät giaùo phaùp hay phaùp luaân khaùc vôùi phaùp luaân cuûa Phaät, vaø cho ñoù laø con ñöôøng chôn chaùnh höôùng ñeán Nieát-baøn, roài 4 ngöôøi kia phuï hoïa theo. Phaùp luaân cuûa Phaät chæ cho 8 thaùnh ñaïo, töùc laø 8 con ñöôøng chính höôùng ñeán 4 quaû Sa-moân.

Phaù Phaùp luaân Taêng phaûi laø Tyø-kheo nhö phaùp ôû trong cuøng cöông giôùi hay ngoaøi cöông giôùi ñeàu coù theå phaù, vaø chæ coù moät tröôøng hôïp duy nhaát xaûy ra vaøo thôøi ñöùc Phaät, do Ñeà-baø-ñaït-ña ñeà xöôùng. Tyø-kheo-ni khoâng theå phaù phaùp luaân Taêng. Luaät Thaäp Tuïng thuaät laïi vieäc Ñeà-baø-ñaït-ña phaù Phaùp luaân Taêng nhö sau: Ñieàu-ñaït (Ñeà-baø-ñaït-da) xuaát gia vôùi thieän taâm, trong 12 naêm ñaàu tu haønh tinh taán, nhöng sau ñoù öa tu pheùp thaàn thoâng, pheá boû chaùnh ñaïo. OÂng muoán ñaûo chaùnh Phaät, ñeå giaønh quyeàn laõnh ñaïo

224

chuùng Tyø-kheo, beøn caáu keát vôùi vua A-xaø-theá, xuùi vua saùt haïi phuï vöông ñeå cöôùp ngoâi, coøn oâng laät ñoå Phaät ñeå laøm laõnh tuï. Moät hoâm, oâng baøn baïc vôùi 4 ngöôøi ñeä töû laø Cuï-giaø-leâ, Caøn-ñaø-phieâu, Ca-löu-la-ñeà-xaù vaø Tam-vaên-ñaït-ña, roài cuøng nhau ñeán thöa vôùi Phaät: “Baïch Theá Toân! Theá Toân tuoåi taùc ñaõ cao, neân giao chuùng Taêng laïi cho con. Theá Toân chæ caàn höôûng thoï phaùp laïc hieän taïi, ñeå chuùng Taêng cho con laõnh ñaïo”.

Phaät daïy: “Naøy Ñieàu-ñaït! Xaù-lôïi-phaát vaø Muïc-kieàn-lieân, coù ñaïi trí tueä thaàn thoâng nhö theá, maø ta coøn khoâng giao chuùng Taêng cho hoï thay, huoáng gì ngöôi laø ngöôøi ngu, laø thaây cheát, maø ta laïi ñem Taêng chuùng giao cho ngöôi hay sao?” Bò ñöùc Phaät baùc boû yù ñoà ñen toái cuûa mình, Ñieàu-ñaït beøn baøn vôùi 4 ñeä töû taâm phuùc nhö sau: “Ta vôùi caùc ngöôi haõy cuøng nhau phaù hoøa hôïp Taêng, hoaïi phaùp luaân cuûa Sa-moân Cuø-ñaøm. Laøm ñöôïc nhö theá chuùng ta seõ noåi tieáng laø ngöôøi ñaõ phaù hoøa hôïp Taêng vaø hoaïi phaùp luaân”.

Ñaõ raép taâm nhö theá, Ñieàu-ñaït lieàn xöôùng xuaát 5 ñieàu phi phaùp:

1. Tyø-kheo suoát ñôøi maëc y phaán taûo.

225

2. Tyø-kheo suoát ñôøi soáng theo haïnh khaát thöïc.

3. Tyø-kheo suoát ñôøi chæ aên moãi ngaøy moät böõa.

4. Tyø-kheo suoát ñôøi nguû döôùi khoaûng ñaát troáng.

5. Tyø-kheo suoát ñôøi khoâng aên thòt. (Ñ23, tr.259a)Luaät daïy: Khi bieát coù moät nhoùm Tyø-

kheo muoán phaù Taêng, thì Taêng neân sai moät Tyø-kheo thaân tình vôùi nhoùm ngöôøi aáy ñeán khuyeân can hoï. Neáu khuyeân can khoâng ñöôïc, thì sai 2, 3 Tyø-kheo ñeán khuyeân can. Neáu 2, 3 ngöôøi khuyeân can cuõng khoâng coù keát quaû, thì phaûi hoïp Taêng, baïch töù Yeát-ma khuyeân can. (theå thöùc töông töï nhö caùc phaùp Yeát-ma tröôùc )

Thaày Yeát-ma baïch: - Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Tyø-kheo

(moã giaùp) naøy muoán duøng phöông tieän phaù hoøa hôïp Taêng, kieân trì khoâng boû. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay laøm Yeát-ma khuyeân thaày boû vieäc aáy nhö sau: “Naøy Tyø-kheo... thaày ñöøng neân phaù hoøa hôïp Taêng, kieân trì khoâng boû. Naøy Tyø-kheo... thaày neân cuøng chuùng Taêng hoøa hôïp, hoan hyû khoâng tranh caõi, nhö söõa hoøa vôùi nöôùc, soáng an

226

laïc trong Phaät phaùp”. Ñaây laø lôøi taùc baïch. (Taùc baïch roài thaày Yeát-ma neân khuyeân ngöôøi aáy) Naøy Ñaïi ñöùc! Toâi ñaõ taùc baïch xong, coøn 3 laàn Yeát-ma nöõa, thaày neân boû vieäc aáy, ñöøng ñeå Taêng laøm Yeát-ma maø theâm toäi naëng.

Noùi nhö theá roài, neáu nghe lôøi thì toát, neáu khoâng nghe lôøi thì baïch Yeát-ma laàn thöù nhaát:

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Tyø-kheo... naøy muoán duøng phöông tieän phaù hoøa hôïp Taêng, kieân trì khoâng boû. Taêng nay khuyeân can boû vieäc aáy: “Naøy Tyø-kheo... thaày ñöøng phaù hoøa hôïp Taêng, kieân trì khoâng boû. Thaày neân cuøng chuùng Taêng hoøa hôïp, hoan hyû, khoâng tranh caõi, nhö söõa hoøa vôùi nöôùc, soáng an laïc trong Phaät phaùp”.

- Caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng vieäc Taêng laøm Yeát-ma khuyeân Tyø-kheo... boû vieäc aáy thì im laëng; ai khoâng baèng loøng haõy noùi. Ñaây laø Yeát-ma laàn thöù nhaát.

Laøm yeát ma nhö theá roài, neân can ngöôøi aáy raèng:

- Naøy Ñaïi ñöùc! Toâi ñaõ baïch Yeát-ma laàn thöù nhaát xong, coøn hai laàn Yeát-ma nöõa. Thaày neân boû vieäc aáy, ñöøng ñeå Taêng laøm Yeát-ma maø theâm toäi naëng.

227

Neáu nghe lôøi thì toát. Neáu khoâng nghe lôøi thì Yeát-ma laàn thöù 2 nhö treân. Xong 2 laàn Yeát-ma neân khuyeân:

- Naøy Ñaïi ñöùc! Toâi ñaõ baïch Yeát-ma laàn thöù 2 xong roài, coøn moät laàn Yeát-ma nöõa, thaày neân töø boû vieäc aáy, ñöøng ñeå Taêng laøm Yeát-ma maø theâm toäi naëng.

Neáu boû thì toát, baèng khoâng boû thì baïch Yeát-ma laàn thöù 3 nhö treân roài keát luaän:

- Taêng ñaõ baèng loøng laøm Yeát-ma khuyeân Tyø-kheo... boû vieäc aáy xong, vì im laëng, toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Trong phaùp khuyeân can naøy, neáu baïch laàn ñaàu chöa xong maø boû thì phaïm toäi Ñoät-caùt-la. Neáu baïch xong môùi boû thì phaïm toäi Thaâu-lan-giaù nheï. Neáu moät laàn baïch vaø moät laàn Yeát-ma xong maø boû, thì phaïm hai toäi Thaâu-lan-giaù nheï. Neáu 1 laàn taùc baïch vaø 2 laàn Yeát-ma xong maø boû thì phaïm 3 toäi Thaàu-lan-giaù naëng. Neáu 3 laàn Yeát-ma xong maø khoâng boû, thì phaïm toäi Taêng taøn. Neáu hoaøn toaøn chöa baïch, vaø khoâng boû, thì chæ phaïm toäi Ñoät-caùt-la.

(Tyø-ni Taùc Trì Tuïc Thích, Tuïc Taïng kinh, taäp 65, tr. 292-294).

9. Phaùp Yeát-ma khieån traùch ñeä töû

228

Neáu coù ñeä töû khoâng tuaân theo pheùp taéc cuûa thieàn moân, khoâng phuïng söï Hoøa thöôïng, A-xaø-leâ, khoâng bieát hoå theïn, khoâng nghe lôøi daïy baûo, laøm nhöõng vieäc traùi oai nghi, khoâng cung kính, böôùng bænh cöùng ñaàu, keát baïn vôùi keû aùc; öa ñeán nhaø phuï nöõ, thieáu nöõ, Hoaøng moân; hoaëc ñeán tinh xaù cuûa Tyø-kheo-ni, Thöùc-xoa-ma-na, Sa-di-ni, thì Hoøa thöôïng, A-xaø-leâ phaûi laøm Yeát-ma khieån traùch. Phaùp Yeát-ma naøy tuaàn töï laøm 3 vieäc:

1. Goïi ñeä töû ñeán tröôùc maët. 2. Neâu ra loãi laàm, baét hoï phaûi thöøa

nhaän.3. Caân nhaéc loãi laàm ñeå khieån traùch

ñuùng möùc.Khi ñeä töû coù loãi, thaày phaûi daïy baûo

heát loøng, khoâng neân vì tình thöông maø boû qua khoâng noùi ñeán; hoaëc laø khi ñeä töû coù loãi nheï maø noåi giaän khieån traùch moät caùch gay gaét. Laøm nhö theá laø cö xöû khoâng thích ñaùng. Ngöôøi treân ñaõ töï coi thöôøng mình thì pheùp moâ phaïm khoâng ñöôïc tuaân thuû, ngöôøi döôùi seõ baát bình, vieäc phuïng söï seõ cheånh maûng. Theá neân phaûi xöû söï thích ñaùng, möøng giaän ñuùng luùc, theo ñuùng luaät maø daïy doã quôû traùch, ñoù môùi goïi laø ngöôøi höôùng daãn gioûi.

Khi khieån traùch coù 5 caùch noùi:

229

1. Nay toâi khieån traùch oâng, oâng haõy ñi ñi.

2. OÂng ñöøng vaøo phoøng toâi.3. OÂng ñöøng laøm thò giaû cho toâi nöõa.4. OÂng ñöøng ñeán choã toâi nöõa.5. Toâi khoâng noùi chuyeän vôùi oâng. Ñoù laø caùch Hoøa thöôïng khieån traùch

ñeä töû.Ngöôøi ñeä töû sau khi bò khieån traùch thì

moãi ngaøy 3 laàn: saùng, tröa vaø chieàu phaûi ñeán Hoøa thöôïng, A-xaø-leâ saùm hoái. Caùch saùm hoái phaûi laøm laø boû giaøy deùp, ñeå traàn vai aùo beân phaûi, chaân phaûi quyø xuoáng ñaát, chaép tay noùi lôøi saùm hoái:

- Kính baïch Hoøa thöôïng, con… nay xin saùm hoái, khoâng daùm taùi phaïm nöõa. (noùi 3 laàn).

Neáu cho saùm hoái thì toát, baèng khoâng cho thì moãi ngaøy phaûi ñeán saùm hoái 3 laàn nhö theá. Neáu ñaõ laøm nhö vaäy maø thaày vaãn khoâng cho, thì phaûi nhuùng nhöôøng tuøy thuaän, tìm moïi phöông tieän ñeå söûa ñoåi loãi laàm. Theá nhöng neáu ñaõ nhuùng nhöôøng tuøy thuaän, maø thaày vaãn khoâng nhaän söï saùm hoái, thì Taêng seõ theo ñuùng phaùp maø trò thaày.

Neáu ñeä töû bò trò phaït, chöa saùm hoái, maø thaày laïi nhaän söï cung caáp vaø nhaän

230

laøm ngöôøi y chæ, thì ñoù laø vieäc phi phaùp, caàn phaûi trò phaït thaày.

Luaät Thaäp Tuïng noùi: “Neáu ñeä töû coù 5 ñieàu:

1. Khoâng thöông (thaày).2. Khoâng kính.3. Khoâng hoå.4. Khoâng theïn.5. Öa ñeán nhöõng nôi khoâng ñaùng ñeán maø Hoøa thöôïng khoâng raên daïy, thì Hoøa thöôïng maéc toäi”.

10. Phaùp khuyeân vaø ñuoåi Sa-di taø kieán

Phaùp Yeát-ma naøy chia laøm hai giai ñoaïn: Tröôùc heát, khuyeân Sa-di aáy boû aùc kieán, neáu khuyeân khoâng coù keát quaû thì Taêng seõ laøm Yeát-ma ñuoåi haún. Phaùp Yeát-ma naøy khoâng cho ñöông söï coù maët.

Baáy giôø coù 2 Sa-di Yeát-ma vaø Ma-haàu-ca, cuøng laøm haïnh baát tònh (ñoàng tính luyeán aùi), vaø töï baûo nhau: “Boïn chuùng ta töøng theo Phaät nghe phaùp, chuùng ta hieåu raèng, vieäc haønh daâm duïc khoâng phaûi laø phaùp chöôùng ñaïo”. Caùc Tyø-kheo nghe theá, beøn khieån traùch 2 Sa-di aáy, roài baïch leân Theá Toân (Töù Phaàn luaät, Ñ22, tr. 683c.).

231

Luaät Caên Baûn laïi neâu moät tröôøng hôïp khaùc:

Hai Sa-di Lôïi Thích vaø Tröôøng Ñaïi cuøng soáng chung vôùi caùc Tyø-kheo. Trong soá caùc Tyø-kheo coù ngöôøi ñuøa côït, vuoát ve hai Sa-di. Sau ñoù, hoï hoái haän veà haønh vi baát tònh cuûa mình, neân noã löïc tu taäp, vaø chöùng quaû A-la-haùn, coù thaàn thoâng töï taïi bay treân hö khoâng. Hai Sa-di thaáy theá, neân cho raèng söï haønh daâm duïc khoâng phaûi laø phaùp chöôùng ñaïo. Maëc duø ñöôïc caùc Tyø-kheo khuyeán caùo raèng söï suy nghó cuûa hoï laø aùc kieán, nhöng caùc Sa-di vaãn coá tröng baèng chöùng sai laàm cuûa mình. (Luaät Caên Baûn, Ñ 23, tr. 841b).

Khi söï kieän treân ñöôïc trình leân Theá Toân, Theá Toân lieàn daïy caùc Tyø-kheo baïch töù Yeát-ma khuyeân can hai Sa-di kia boû aùc kieán aáy.

Theå thöùc baïch Yeát-ma nhö sau: - Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Caùc Sa-

di naøy töï baûo nhau: “Theo choã chuùng ta nghe phaùp maø Theá toân giaûng daïy, thì vieäc haønh daâm duïc khoâng phaûi laø phaùp chöôùng ñaïo”. Taêng nay khuyeân caùc Sa-di naøy boû vieäc aáy nhö sau: “Naøy caùc Sa-di, caùc ngöôi chôù phæ baùng Theá Toân, phæ baùng Theá Toân laø vieäc baát thieän. Ñöùc Theá Toân khoâng baûo nhö theá. Theá Toân

232

ñaõ duøng voâ soá phöông tieän daïy raèng daâm duïc laø phaùp chöôùmg ñaïo”. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Caùc Sa-di naøy töï baûo nhau: “Theo choã chuùng ta nghe phaùp maø Theá toân giaûng daïy, thì vieäc haønh daâm duïc khoâng phaûi laø phaùp chöôùng ñaïo”. Taêng nay khuyeân caùc Sa-di naøy boû vieäc aáy nhö sau: “Naøy caùc Sa-di, caùc ngöôi chôù phæ baùng Theá Toân, phæ baùng Theá Toân laø vieäc baát thieän. Ñöùc Theá Toân khoâng baûo nhö theá. Theá Toân ñaõ duøng voâ soá phöông tieän daïy raèng daâm duïc laø phaùp chuôùng ñaïo”. Caùc Ñaïi ñöùc naøo ñoàng yù vieäc Taêng khieån traùch nhöõng Sa-di naøy boû aùc kieán thì im laëng, ai khoâng ñoàng yù haõy noùi. Ñaây laø Yeát-ma laàn thöù nhaát. (laàn thöù 2, laàn thöù 3 cuõng theá).

- Taêng ñaõ ñoàng yù khieån traùch caùc Sa-di naøy, vì im laëng; toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Theo luaät, söï khuyeân can Sa-di boû aùc kieán naøy khoâng gioáng vôùi theå thöùc khuyeân can Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni. Vì khi khuyeân can Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni thì phaûi tuaàn töï khuyeân can ñeán 3 giai ñoaïn.

Neáu Taêng ñaõ ba laàn Yeát-ma xong maø Sa-di khoâng boû aùc kieán, thì seõ laøm Yeát-ma ñuoåi haún.

Theå thöùc baïch Yeát-ma nhö sau:

233

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Caùc Sa-di naøy ñaõ ñöôïc Taêng khuyeán caùo boû aùc kieán, maø ngoan coá khoâng boû. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay cho caùc Sa-di naøy phaùp Yeát-ma ñuoåi haún, baûo nhö sau: “Naøy caùc Sa-di, töø nay trôû ñi, caùc ngöôi khoâng ñöôïc noùi: Phaät laø ñöùc Theá Toân cuûa con, khoâng ñöôïc ñi theo caùc Tyø-kheo khaùc. Nhöõng Sa-di khaùc ñöôïc nguû chung phoøng vôùi Tyø-kheo hai ñeâm, ba ñeâm, nhöng caùc ngöôi thì khoâng ñöôïc. Caùc ngöôi haõy rôøi khoûi ñaây, ñi nôi khaùc, khoâng ñöôïc ôû ñaây nöõa”. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Caùc Sa-di naøy ñaõ ñöôïc Taêng khuyeán caùo boû aùc kieán, maø ngoan coá khoâng boû. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay cho caùc Sa-di naøy phaùp Yeát-ma ñuoåi haún, baûo nhö sau: “Naøy caùc Sa-di, töø nay trôû ñi, caùc ngöôi khoâng ñöôïc noùi: Phaät laø ñöùc Theá Toân cuûa con, khoâng ñöôïc ñi theo caùc Tyø-kheo khaùc. Nhöõng Sa-di khaùc ñöôïc nguû chung phoøng vôùi Tyø-kheo hai ñeâm, ba ñeâm, nhöng caùc ngöôi thì khoâng ñöôïc. Caùc ngöôi haõy rôøi khoûi ñaây, ñi nôi khaùc, khoâng ñöôïc ôû ñaây nöõa”. Caùc Ñaïi ñöùc naøo ñoàng yù vieäc Taêng cho nhöõng Sa-di naøy phaùp Yeát-ma ñuoåi haún thì im laëng; ai khoâng ñoàng yù haõy noùi. Ñaây laø Yeát-ma laàn thöù nhaát, (laàn thöù 2, laàn thöù 3 cuõng theá).

234

- Taêng ñaõ ñoàng yù cho caùc Sa-di naøy phaùp Yeát-ma ñuoåi haún, vì im laëng; toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Laøm Yeát-ma xong, phaûi ñuoåi nhöõng Sa-di aáy ra khoûi giaø lam. Caùc Tyø-kheo khoâng ñöôïc chöùa chaáp. Trong tröôøng hôïp Sa-di phaïm 4 troïng giôùi thì neân laøm Yeát-ma ñuoåi haún. Ngoaøi ra, neáu phaïm caùc toäi khaùc thì tuøy theo naëng nheï hoaëc khuyeân daïy, hoaëc ñuoåi haún. Theå thöùc Yeát-ma döïa theo treân ñaây, chæ thay ñoåi nhöõng choã caàn thieát.

11. Phaùp Yeát-ma can Tyø-kheo-ni theo Tyø-kheo phaïm toäi

Luùc baáy giôø Tyø-kheo Xieån-ñaø bò Taêng cöû toäi, nhöng thaày khoâng tuøy thuaän chuùng Taêng vaø chuùng Taêng cuõng chöa giaûi phaùp cöû toäi. Theá maø Tyø-kheo-ni UÙùy Thöù laïi saên soùc haàu haï Xieån-ñaø. Caùc Tyø-kheo-ni can coâ khoâng ñöôïc laøm nhö theá, nhöng UÙy Thöù baûo raèng Tyø-kheo Xieån-ñaø laø anh coâ, neân coâ phaûi coù boån phaän cuùng döôøng, chaêm soùc. Caùc Tyø-kheo-ni lieàn ñem vieäc ñoù baïch vôùi caùc Tyø-kheo. Caùc Tyø-kheo baïch leân Theá Toân, Theá Toân cho goïi UÙy Thöù ñeán khieån traùch, roài daïy caùc Tyø-kheo-ni baïch töù Yeát-ma, cho coâ UÙy Thöù phaùp khieån traùch. Theå thöùc taùc baïch nhö sau:

235

- Xin Ñaïi ñöùc Ni Taêng laéng nghe! Tyø-kheo-ni (moã giaùp) naøy bieát Tyø-kheo (moã giaùp) kia ñaõ bò Taêng cöû toäi nhö phaùp, nhö luaät, nhö lôøi Phaät daïy, maø khoâng tuøy thuaän, khoâng saùm hoái. Do ñoù, Taêng chöa cho pheùp ôû chung, theá maø coâ naøy tuøy thuaän Tyø-kheo aáy. Caùc Tyø-kheo-ni ñaõ baûo raèng: “Tyø-kheo aáy ñaõ bò Taêng cöû toäi nhö phaùp, nhö luaät, nhö lôøi Phaät daïy, maø khoâng tuøy thuaän, khoâng saùm hoái. Do ñoù, Taêng chöa cho pheùp ôû chung. Coâ khoâng ñöôïc tuøy thuaän”, theá maø coâ naøy vaãn ngoan coá tuøy thuaän. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Ni Taêng, Ni Taêng nay cho coâ naøy phaùp Yeát-ma khieån traùch, baûo phaûi boû vieäc aáy: “Naøy sö coâ! Tyø-kheo aáy ñaõ bò Taêng cöû toäi nhö phaùp, nhö luaät, nhö lôøi Phaät daïy, maø khoâng tuøy thuaän, khoâng saùm hoái. Do ñoù, Taêng chöa cho pheùp ôû chung. Sö coâ khoâng neân tuøy thuaän”. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Taùc baïch xong, vò Yeát-ma neân baûo: - Coâ neân bieát, toâi ñaõ baïch xong, coøn

3 laàn Yeát-ma nöõa, coâ neân boû vieäc aáy, ñöøng ñeå Ni Taêng cöû toäi maø theâm toäi naëng.

Neáu coâ aáy nghe lôøi khuyeân baûo thì toát, baèng khoâng nghe lôøi khuyeân baûo, thì phaûi laøm Yeát-ma laàn thöù nhaát:

236

- Xin Ñaïi ñöùc Ni Taêng laéng nghe! Tyø-kheo-ni (moã giaùp) naøy bieát Tyø-kheo (moã giaùp) kia ñaõ bò Taêng cöû toäi nhö phaùp, nhö luaät, nhö lôøi Phaät daïy, maø khoâng tuøy thuaän, khoâng saùm hoái. Do ñoù, Taêng chöa cho pheùp ôû chung, theá maø coâ naøy tuøy thuaän Tyø-kheo aáy. Caùc Tyø-kheo-ni ñaõ baûo coâ raèng: “Tyø-kheo aáy ñaõ bò Taêng cöû toäi nhö phaùp, nhö luaät, nhö lôøi Phaät daïy, maø khoâng tuøy thuaän, khoâng saùm hoái. Do ñoù, Taêng chöa cho pheùp ôû chung. Coâ khoâng ñöôïc tuøy thuaän”, theá maø coâ vaãn ngoan coá tuøy thuaän.Ni Taêng nay cho coâ naøy phaùp Yeát-ma khieån traùch baûo phaûi boû vieäc aáy: “Naøy sö coâ! Tyø-kheo aáy ñaõ bò Taêng cöû toäi nhö phaùp, nhö luaät, nhö lôøi Phaät daïy, maø khoâng tuøy thuaän, khoâng saùm hoái. Do ñoù, Taêng chöa cho pheùp ôû chung. Sö coâ khoâng neân tuøy thuaän”. Caùc Ñaïi ñöùc Ni Taêng naøo baèng loøng vieäc Ni Taêng cho Tyø-kheo-ni naøy phaùp Yeát-ma khieån traùch baûo phaûi boû vieäc aáy thì im laëng, ai khoâng baèng loøng haõy noùi. Ñaây laø Yeát-ma laàn thöù nhaát.

Laøm Yeát-ma laàn thöù nhaát xong neân baûo:

- Naøy coâ! Toâi ñaõ baïch Yeát-ma laàn thöù nhaát xong, coøn hai laàn Yeát-ma nöõa. Coâ neân boû vieäc aáy, chôù ñeå Ni Taêng cöû toäi maø theâm toäi naëng.

237

Neáu coâ aáy nghe lôøi thì toát, baèng khoâng nghe lôøi, thì tieáp tuïc laøm Yeát-ma laàn thöù hai. Hai laàn Yeát-ma xong laïi baûo:

- Coâ neân bieát, toâi ñaõ baïch hai laàn Yeát-ma xong, coøn 1 laàn Yeát-ma nöõa. Coâ neân boû vieäc aáy, ñöøng ñeå Ni Taêng cöû toäi maø theâm toäi naëng.

Neáu coâ aáy nghe lôøi thì toát, baèng khoâng nghe lôøi, thì laøm Yeát-ma laàn thöù 3 nhö treân, roài keát luaän:

- Ni Taêng ñaõ baèng loøng laøm Yeát-ma khieån traùch Tyø-kheo-ni naøy khieán phaûi boû vieäc aáy xong, vì im laëng; toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Phaùp khieån traùch treân ñaây, neáu baïch chöa xong maø boû thì phaïm moät toäi Ñoät-caùt-la. Neáu baïch xong môùi boû thì phaïm moät toäi Thaâu-lan-giaù nheï. Neáu qua 1 laàn baïch vaø 1 laàn Yeát-ma xong môùi boû thì phaïm 2 toäi Thaâu-lan-giaù nheï. Neáu qua moät laàn taùc baïch vaø 2 laàn Yeát-ma xong môùi boû thì phaïm 3 toäi Thaâu-lan-giaù naëng. Neáu 3 laàn Yeát-ma xong maø khoâng boû thì phaïm toäi Ba-la-di.

Neáu tröôùc khi chöa baïch thì taát caû nhöõng ai tuøy thuaän thaày Tyø-kheo bò cöû toäi aáy ñeàu phaïm Ñoät-caùt-la. Neáu khi taùc phaùp maø coù Tyø-kheo baûo: “ñöøng boû”, thì ngöôøi naøy phaïm Thaâu-lan-giaù. Neáu khi

238

chöa taùc phaùp maø khuyeân “ñöøng boû”, thì ngöôøi naøy phaïm toäi Ñoät-caùt-la. Tyø-kheo-ni cuõng theá.

(Tyø-ni Taùc Trì Tuïc Thích, Tuïc Taïng kinh 65, tr.299-300)

12. Phaùp Yeát-ma caûnh caùo Tyø-kheo cuûa Ni chuùng

Phaät cheá phaùp thöù nhaát trong 8 Kính phaùp cuûa Tyø-kheo-ni laø: “Tyø-kheo-ni duø 100 tuoåi maø khi thaáy Tyø-kheo môùi thoï giôùi cuõng phaûi ñöùng daäy leã baùi, traûi toøa, môøi ngoài. Phaùp naøy phaûi cung kính toân troïng gìn giöõ suoát ñôøi, khoâng ñöôïc vi phaïm.” Nhöng Phaät cuõng daïy: “Neáu coù Tyø-kheo ñaùnh maéng Tyø-kheo-ni, hoaëc thoùa maï hoaëc neùm hoa, taït nöôùc, hoaëc noùi nhöõng lôøi thoâ bæ, traù nguïy khuyeán duï, thì cho pheùp Tyø-kheo-ni baïch nhò Yeát-ma taùc phaùp khoâng leã kính”. Theå thöùc taùc baïch nhö sau:

- Xin Ñaïi ñöùc Ni Taêng laéng nghe! Tyø-kheo (moã giaùp) naøy ñaùnh maéng Tyø-kheo-ni, thaäm chí duøng nhöõng lôøi traù nguïy khuyeán duï. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Ni Taêng, Ni Taêng nay laøm Yeát-ma khoâng leã baùi Tyø-kheo naøy. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Xin Ñaïi ñöùc Ni Taêng laéng nghe! Tyø-kheo (moã giaùp) naøy ñaùnh maéng Tyø-kheo-

239

ni, thaäm chí duøng nhöõng lôøi traù nguïy khuyeán duï. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Ni Taêng, Ni Taêng nay laøm Yeát-ma khoâng leã baùi. Ñaïi ñöùc Ni naøo baèng loøng Ni Taêng laøm Yeát-ma khoâng leã baùi Tyø-kheo... thì im laëng, ai khoâng baèng loøng haõy noùi.

- Ni Taêng ñaõ baèng loøng laøm Yeát-ma khoâng leã baùi Tyø-kheo... vì im laëng; toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Phaùp Yeát-ma naøy keát cuõng nhö giaûi, ñeàu khoâng coù söï hieän dieän cuûa bò caùo.

Neáu thaày Tyø-kheo naøy, sau ñoù aên naên hoái caûi, tuøy thuaän Tyø-kheo-ni, khoâng daùm traùi nghòch, thì coù theå ñeán chuøa Ni, leã ñoä chaép tay xin giaûi phaùp Yeát-ma nhö sau: “Tröôùc ñaây vì voâ trí, toâi ñaõ xuùc phaïm quyù Sö coâ, töø nay trôû ñi toâi höùa seõ khoâng taùi phaïm nöõa, xin caùc Sö coâ giaûi phaùp Yeát-ma cho toâi”.

Ni chuùng neáu xeùt thaáy ñuùng nhö lôøi trình baøy cuûa thaày, thì seõ giaûi phaùp Yeát-ma khoâng leã kính.

Theå thöùc baïch Yeát-ma nhö sau: - Xin Ñaïi ñöùc Ni Taêng laéng nghe! Tyø-

kheo (moãi giaùp) naøy ñaõ ñöôïc Ni chuùng laøm phaùp Yeát-ma khoâng leã kính, sau ñoù ñaõ tuøy thuaän Tyø-kheo-ni, khoâng daùm traùi

240

nghòch. Nay ñeán Ni chuùng xin giaûi phaùp Yeát-ma khoâng leã kính. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Ni chuùng, Ni chuùng giaûi phaùp Yeát-ma khoâng leã kính. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Xin Ñaïi ñöùc Ni Taêng laéng nghe! Tyø-kheo (moãi giaùp) naøy ñaõ ñöôïc Ni chuùng laøm phaùp Yeát-ma khoâng leã kính, sau ñoù ñaõ tuøy thuaän Tyø-kheo-ni, khoâng daùm traùi nghòch. Nay ñeán Ni chuùng xin giaûi phaùp Yeát-ma khoâng leã kính. Ni chuùng nay giaûi phaùp Yeát-ma khoâng leã kính cho Tyø-kheo... naøy. Ñaïi ñöùc Ni naøo baèng loøng ñeå Ni chuùng giaûi phaùp Yeát-ma khoâng leã kính cho Tyø-kheo... naøy thì im laëng, ai khoâng baèng loøng haõy noùi.

- Ni chuùng ñaõ baèng loøng giaûi phaùp Yeát-ma khoâng leã kính cho Tyø-kheo... naøy, vì im laëng; toâi ghi nhaän nhö vaäy.

13. Phaùp Yeát-ma phuù baùt (taåy chay)

Nguyeân nhaân söï vieäc goàm coù 3 xuaát xöù:

1/ Töù Phaàn: Tyø-kheo Töø Ñòa vì baát maõn Tyø-kheo Ñaïp-baø Ma-la-töû (Dabba-Malaputta), cho raèng Toân giaû aáy chia phoøng cho mình khoâng coâng baèng, neân xuùi baïn thaân laø cö só Ñaïi Ly-xa vu caùo

241

Ñaïp-baø phaïm toäi Ba-la-di. Ñaïi Ly-xa nghe lôøi Töø Ñòa, ñôïi khi Phaät vaø chuùng Taêng taäp hoïp, lieàn ñeán vu khoáng Tyø-kheo Ñaïp-baø xaâm phaïm vôï oâng. Phaät lieàn hoûi Ñaïp-baø coù ñuùng theá khoâng. Ñaïp-baø baïch: “Baïch Theá Toân, con töø luùc sinh ra cho ñeán ngaøy nay, duø trong giaác chieâm bao cuõng chöa töøng töôûng ñeán söï daâm duïc, huoáng nöõa laø khi tænh”. Do theá, Phaät beøn baûo caùc Tyø-kheo gaïn hoûi Ñaïi Ly-xa. Ñaïi Ly-xa thaønh khaån thöa raèng ñoù laø do Tyø-kheo Töø Ñòa xuùi oâng vu caùo. Do ñoù, Phaät baûo caùc Tyø-kheo baïch nhò Yeát-ma cho cö só Ly-xa phaùp phuù baùt, Taêng chuùng khoâng ñöôïc qua laïi tieáp xuùc vôùi Ñaïi Ly-xa nöõa.

2/ Taêng Kyø: Öu-baø-taéc Phaùp Döï thöôøng thænh chö Taêng ñeán nhaø thoï trai. Moãi laàn chö Taêng ñeán, oâng ñem nghóa lyù trong kinh ñieån ra hoûi, vò naøo traû lôøi khoâng troâi chaûy, oâng cheâ bai vaø toû veû khinh thöôøng ra maët. Vì theá chuùng Taêng khoâng muoán ñeán nhaø cö só Phaùp Döï nöõa. Phaät bieát ñöôïc vieäc ñoù, lieàn cho pheùp Taêng chuùng laøm phaùp Yeát-ma phuù baùt ñoái vôùi gia ñình Phaùp Döï.

3/ Baùch Nhaát Yeát-ma (Ñ.24, tr.492b): Cö só Laät Coâ Tyø Thieän Hieàn, vì bò aùc tri thöùc meâ hoaëc, vu caùo Tyø-kheo Thaät Löïc phaïm toäi Ba-la-di. Caùc Tyø-kheo lieàn baïch leân Theá Toân. Theá Toân daïy caùc Tyø-kheo

242

ñôn baïch Yeát-ma cho cö só Thieän Hieàn phaùp phuù baùt.

Tröôùc khi laøm phaùp Yeát-ma naøy, Taêng chuùng phaûi thaåm xeùt, neáu gia ñình cö só aáy coù 5 söï kieän sau ñaây, thì Taêng seõ thöïc hieän phaùp Yeát-ma:

1. Baát hieáu vôùi cha.2. Baát hieáu vôùi meï.3. Khoâng kính troïng Sa-moân.4. Khoâng kính troïng Baø-la-moân.5. Khoâng cung phuïng Tyø-kheo.Neáu traùi laïi 5 vieäc treân thì khoâng neân

laøm Yeát-ma phuù baùt. Hoaëc gia ñình naøo coù 10 phaùp sau ñaây cuõng neân laøm Yeát-ma phuù baùt:

1. Maéng chöûi, huûy baùng Tyø-kheo.2. Laøm cho Tyø-kheo bò toån haïi.3. Laøm cho Tyø-kheo maát lôïi ích.4. Laøm cho Tyø-kheo khoâng coù choã ôû.5. Ñaáu tranh, gaây roái loaïn chuùng Tyø-

kheo.6.7.8. Noùi xaáu Phaät, phaùp, Taêng

tröôùc maët Tyø-kheo.9. Vu khoáng Tyø-kheo phaïm haïnh baát

tònh.10. Xaâm phaïm ñeán Tyø-kheo-ni.

243

Theå thöùc taùc baïch nhö sau: - Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Cö só

(moã giaùp) naøy vu khoáng Tyø-kheo thanh tònh (moã giaùp) phaïm toäi Ba-la-di voâ caên cöù. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay cho cö só... phaùp Yeát-ma phuù baùt, khoâng qua laïi gia ñình aáy nöõa. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Cö só (moã giaùp) naøy vu khoáng Tyø-kheo thanh tònh (moã giaùp) phaïm toäi Ba-la-di voâ caên cöù. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay cho cö só... phaùp Yeát-ma phuù baùt; khoâng qua laïi gia ñình aáy nöõa. Caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng vieäc Taêng laøm Yeát-ma phuù baùt khoâng qua laïi gia ñình aáy nöõa thì im laëng, ai khoâng baèng loøng haõy noùi.

Taêng ñaõ baèng loøng cho cö só... phaùp Yeát-ma phuù baùt, vì im laëng, toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Sau khi Taêng laøm Yeát-ma xong, lieàn cöû moät söù giaû ñeán baùo cho gia ñình aáy bieát raèng Taêng ñaõ laøm Yeát-ma phuù baùt ñoái vôùi gia ñình oâng. Söù giaû do Taêng sai caàn coù 8 ñöùc tính nhö sau:

1. Coù theå nghe: Khi ñöôïc Taêng sai baûo uûy thaùc, nghe roõ, ghi nhôù khoâng sai soùt.

2. Coù theå noùi: Ñoái vôùi caùc baäc trí thöùc khoâng heà khieáp sôï.

244

3. Töï hieåu ñöôïc vaán ñeà: Töï mình laõnh hoäi ñöôïc söï vieäc, khoâng caàn ngöôøi khaùc chæ baûo.

4. Coù theå laøm cho ngöôøi khaùc hieåu: Bieát ngöôøi ta muoán gì noùi ra hôïp vôùi yù hoï.

5. Coù theå nhaän lôøi chæ baûo cuûa ngöôøi: Bieát laõnh hoäi nhöõng lôøi noùi coù ích, khoâng noùi nhöõng lôøi toån haïi.

6. Coù theå ghi nhôù: Thoâng suoát söï vieäc vaø nghóa lyù, kheùo hoä trì giôùi luaät.

7. Khoâng laàm laãn: Trình baøy chính xaùc, khoâng noùi loän xoän.

8. Phaân bieät ñöôïc vieäc phaûi traùi: Khi bò chaát vaán khoâng boái roái, trình baøy khieán ngöôøi ta hoan hyû.

(Tyø-ni Taùc Trì Tuïc Thích, Tuïc Taïng 65, tr.306).

Neáu cö só naøy, sau ñoù aên naên saùm hoái, tuøy thuaän chuùng Taêng, khoâng daùm traùi nghòch, thì coù theå ñeán chuùng Taêng xin giaûi phaùp Yeát-ma phuù baùt, vaø Taêng seõ laøm Yeát-ma nhö sau:

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Vöøa roài Taêng ñaõ cho cö só... phaùp Yeát-ma phuù

245

baùt, khoâng qua laïi gia ñình aáy nöõa. Nay cö só aáy ñaõ tuøy thuaän chuùng Taêng, khoâng daùm traùi nghòch, ñeán xin Taêng giaûi phaùp Yeát-ma phuù baùt. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay giaûi phaùp Yeát-ma phuù baùt cho cö só... vaø ñi laïi nhö tröôùc. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Vöøa roài Taêng ñaõ cho cö só... phaùp Yeát-ma phuù baùt, khoâng qua laïi gia ñình aáy nöõa. Nay cö só aáy ñaõ tuøy thuaän chuùng Taêng, khoâng daùm traùi nghòch, ñeán xin Taêng giaûi phaùp Yeát-ma phuù baùt. Caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng Taêng giaûi phaùp Yeát-ma phuù baùt cho cö só... vaø ñi laïi nhö tröôùc thì im laëng, ai khoâng baèng loøng thì noùi.

- Taêng ñaõ baèng loøng giaûi phaùp Yeát-ma phuù baùt cho cö só vaø ñi laïi nhö tröôùc, vì im laëng, toâi ghi nhaän nhö vaäy.

(Taêng kyø IV, tr. 51)14. Phaùp Yeát-ma coâng nhaän

hoïc gia(Ñaây thuoäc veà loaïi Yeát-ma baûo veä)

Töø hoïc gia laø chæ cho gia ñình caû hai vôï choàng ñeàu ñaõ kieán ñeá, töùc ñaõ chöùng ñaéc thaùnh quaû töø Döï Löu ñeán Baát Hoaøn. Xuaát xöù cuûa phaùp Yeát-ma naøy moãi boä neâu moät gia ñình khaùc nhau, nhöng ñeàu laø

246

caùc thaùnh ñeä töû taïi gia noåi tieáng thôøi ñöùc Phaät. Theo Caên Baûn Thuyeát Nhaát Thieát Höõu Boä Tyø-naïi-da Baùch Nhaát Yeát-ma (Ñ.24, tr.475) thì ñaây laø gia ñình tröôûng giaû Sö Töû. Sau khi nghe Phaät thuyeát phaùp, hoï ñaõ ñoaïn tröø phieàn naõo, chöùng quaû Döï Löu ngay taïi choã. Do ñoù, ñoái vôùi Tam baûo hoï phaùt khôûi loøng tònh tín saâu xa, thöôøng ñem taøi saûn ñeán cuùng döôøng, ñeán noãi gia caûnh trôû neân khaùnh kieät, neân bò caùc ngöôøi theá tuïc cheâ bai. Vì theá, ñöùc Phaät baûo caùc Tyø-kheo taùc phaùp Yeát-ma hoïc gia, ngaên khoâng cho caùc Tyø-kheo ñeán nhaø tröôûng giaû Sö Töû nöõa. Theå thöùc baïch Yeát-ma nhö sau:

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Coù moät gia ñình cö só ôû taïi..., caû hai vôï choàng ñeàu ñaõ thaønh töïu tònh tín, laø ñeä töû Phaät, taøi saûn bò khaùnh taän. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay taùc phaùp Yeát-ma xaùc nhaän ñoù laø hoïc gia. Caùc Tyø-kheo khoâng ai ñöôïc ñeán gia ñình aáy ñeå nhaän thöùc aên. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Coù moät gia ñình cö só ôû taïi..., caû hai vôï choàng ñeàu ñaõ thaønh töïu tònh tín, laø ñeä töû Phaät, taøi saûn bò khaùnh taän. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay taùc phaùp Yeát-ma xaùc nhaän ñoù laø hoïc gia. Caùc Tyø-kheo khoâng ai ñöôïc ñeán gia ñình aáy ñeå nhaän

247

thöùc aên. Caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng vieäc Taêng taùc Yeát-ma xaùc nhaän cö só aáy laø hoïc gia thì im laëng, ai khoâng baèng loøng haõy noùi.

Taêng ñaõ baèng loøng taùc Yeát-ma xaùc nhaän cö só aáy laø hoïc gia, vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Neáu qua moät thôøi gian, gia ñình aáy laøm aên phaùt ñaït, ñôøi soáng trôû neân sung tuùc, thì hoï coù theå ñeán thænh caàu chö Taêng giaûi phaùp Yeát-ma hoïc gia baèng caùch taùc baïch nhö sau:

- Kính baïch Ñaïi ñöùc Taêng! Con laø... coù nieàm tin kieân coá thuaàn thaønh ñoái vôùi Tam baûo, thöôøng ñem taøi saûn boá thí cuùng döôøng nhöõng ngöôøi ñeán xin, khoâng heà hoái tieác. Do nhaân duyeân aáy maø taøi saûn trôû neân khaùnh kieät, daãn ñeán baàn cuøng. Ñaïi ñöùc Taêng vì theá thöông töôûng, taùc phaùp Yeát-ma hoïc gia ñoái vôùi gia ñình con, khieán Thaùnh chuùng khoâng ñeán nhaø con. Hieän nay, taøi saûn cuûa con ñaõ sung tuùc trôû laïi. Con ñeán thænh caàu chö Taêng giaûi phaùp Yeát-ma hoïc gia cho gia ñình con. Ngöôõng mong Ñaïi ñöùc Taêng töø bi höùa khaû. (baïch 3 laàn)

Neáu xeùt thaáy ñuùng nhö lôøi trình baøy cuûa gia chuû thì Taêng seõ laøm Yeát-ma giaûi phaùp hoïc gia, baèng caùch taùc baïch nhö sau:

248

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Coù moät gia ñình cö só ôû taïi... caû hai vôï choàng ñeàu ñaõ thaønh töïu tònh tín, laø ñeä töû Phaät. Do nhieät tình boá thí cuøng döôøng, neân gia saûn cuûa hoï trôû neân khaùnh kieät. Vì theá, tröôùc ñaây Taêng ñaõ taùc phaùp Yeát-ma hoïc gia cho gia ñình aáy. Nay gia ñình aáy taøi vaät ñaõ sung tuùc nhö tröôùc, neân ñeán thænh caàu Taêng giaûi phaùp Yeát-ma hoïc gia. Neáu thôøi gian thích hôïp ñoái vôùi Taêng, Taêng nay giaûi phaùp Yeát-ma hoïc gia cho gia ñình aáy. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Coù moät gia ñình cö só ôû taïi... caû hai vôï choàng ñeàu ñaõ thaønh töïu tònh tín, laø ñeä töû Phaät. Do nhieät tình boá thí cuùng döôøng, neân gia saûn cuûa hoï trôû neân khaùnh kieät. Vì theá, tröôùc ñaây Taêng ñaõ taùc phaùp Yeát-ma hoïc gia cho gia ñình aáy. Nay gia ñình aáy taøi vaät ñaõ sung tuùc nhö tröôùc, neân ñeán thænh caàu Taêng giaûi phaùp Yeát-ma hoïc gia. Taêng nay giaûi phaùp Yeát-ma hoïc gia cho gia ñình aáy. Caùc Ñaïi ñöùc naøo baèng loøng vieäc Taêng giaûi phaùp Yeát-ma hoïc gia thì im laëng, ai khoâng baèng loøng haõy noùi.

- Taêng ñaõ baèng loøng giaûi phaùp Yeát-ma hoïc gia cho cö só aáy, vì im laëng. Toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Phaùp Yeát-ma naøy khoâng ñöôïc thöïc hieän khi coù söï hieän dieän cuûa ñoái töôïng

249

Yeát-ma. Sau khi Taêng giaûi phaùp Yeát-ma xong, caùc Tyø-kheo seõ ñi laïi gia ñình aáy thoï nhaän thöùc aên nhö tröôùc.

(Tyø-ni Taùc Trì Tuïc Thích, Chaâu Hoaèng, Tuïc Taïng 65, tr.290).

250

Chöông 4

GIÔÙI BOÀ-TAÙT

I. KINH ÑIEÅN CAÊN BAÛN CUÛA GIÔÙI BOÀ-TAÙT

Nhöõng Kinh ñieån lieân quan ñeán giôùi phaùp maø Boà-taùt phaûi thoï trì ñöôïc ñeà caäp trong saùu baûn sau ñaây:

1. Boà-Taùt Anh Laïc Baûn Nghieäp Kinh

2. Phaïm Voõng Kinh Boà-Taùt Giôùi Baûn

3. Du-Giaø Sö Ñòa Luaän Boà-Taùt Giôùi Baûn

4. Boà-Taùt Ñòa Trì Kinh5. Boà-Taùt Thieän Giôùi Kinh6. Öu-Baø-Taéc Giôùi KinhSau ñaây laø toùm löôïc noäi dung cuûa

phaàn Giôùi kinh trong caùc baûn Kinh treân. 1. Boà-taùt anh laïc baûn nghieäp

kinhKinh naøy ôû trong Ñaïi Chính Taïng, taäp

24, kyù hieäu 1485, do Truùc Phaät Nieäm ñôøi

252

Chöông IV: Giôùi Boà-taùt

Dieâu Taàn dòch khoaûng naêm (376-378), goàm hai quyeån, taùm phaåm. Noäi dung kinh noùi veà 52 thöù baäc cuûa Boà-taùt. Anh laïc baûn nghieäp laø loái duïng ngöõ theo heä thoáng Kinh Hoa Nghieâm, cho neân giaùo töôùng cuûa kinh naøy vôùi kinh Hoa Nghieäm phuø hôïp nhau raát nhieàu choã. Vì duøng 52 ñòa vò cuûa Boà-taùt laø: Thaäp Tín, Thaäp Truï, Thaäp Haïnh, Thaäp Hoài Höôùng, Thaäp Ñòa, Voâ Caáu Ñòa vaø Ñaúng Giaùc Ñòa maø coù teân goïi nhö vaäy. ÔÛ phaàn baøi töïa cuûa phaåm Ñaïi Chuùng Thoï Hoïc noùi veà tam tuï tònh giôùi nhö sau:

- Duøng 84.000 phaùp moân laäp ra Nhieáp Thieän Phaùp Giôùi.

- Duøng töø bi hyû xaû, 4 voâ löôïng taâm laäp ra Nhieáp Chuùng Sinh Giôùi. (Nhieâu Ích Höõu Tình Giôùi).

- Duøng 10 Ba-la-di laäp ra Nhieáp Luaät Nghi Giôùi (10 Ba-la-di naøy vôùi 10 troïng giôùi cuûa kinh Phaïm Voõng gioáng nhau).

Baûn kinh naøy ngoaøi aûnh höôûng cuûa Kinh Hoa Nghieâm coøn chòu aûnh höôûng cuûa kinh Phaïm Voõng khaù naëng; vì noäi dung cuûa Tam tuï tònh giôùi thuoäc giôùi Ñaïi thöøa. Ñaëc bieät laø giôùi Boà-taùt coù phaùp thoï maø khoâng coù phaùp boû, moät laàn thoï laø vónh vieãn khoâng maát, duø phaïm

253


giôùi Ba-la-di cuõng khoâng maát giôùi theå. Vì chuû tröông giôùi laáy taâm laøm theå.

Khi khaûo cöùu baûn kinh naøy thì taïi AÁn Ñoä khoâng coù caên cöù lòch söû thaät söï. Moïi thöù kinh luaät taïi Trung Quoác töø “Phaùp Kinh Luïc” trôû ñi ñeàu cheùp laø do Truùc Phaät Nieäm ñôøi Dieâu Taàn dòch; nhöng trong phaàn dòch kinh thuoäc “Xuaát Tam Taïng kyù taäp” thì khoâng thaáy teân cuûa noù, maø thaáy ghi trong phaàn Thaát dòch taïp kinh luïc (nhöõng kinh luïc taïp loaïi maát teân ngöôøi dòch). Lòch Ñaïi Tam Baûo Kyù noùi raèng ngoaøi baûn dòch cuûa Truùc Phaät Nieäm coøn coù baûn dòch cuûa Trí Nghieâm ñôøi Toáng. Theá nhöng, caùc hoïc giaû hieän ñaïi caên cöù tính chaát khoâng xaùc ñònh veà dòch giaû vaø noäi dung cuûa kinh ñeå kieåm tra thì cho raèng baûn kinh naøy do ngöôøi Trung Quoác bieân soaïn. (PQÑTÑ, tr.5227a).

2. Phaïm Voõng kinh Boà-taùt giôùi baûn

Kinh naøy ôû trong Ñaïi Chaùnh Taïng taäp 24, kyù hieäu 1484, töông truyeàn do Cöu-ma-la-thaäp (344-413) ñôøi Haäu Taàn dòch (nhöng chöa coù gì chaéc chaén), goàm 2 quyeån, thuyeát minh veà caáp baäc tu haønh cuûa Boà-taùt vaø giôùi töôùng cuûa 10 giôùi troïng vaø 48 giôùi khinh. Theo baøi töïa cuûa kinh naøy do Taêng Trieäu vieát thì nguyeân baûn ñaày ñuû goàm 61 phaåm, 112 quyeån maø baûn naøy laø phaåm thöù 10 cuûa boä ñoù. Vì giaùo phaùp

254


cuûa chö Phaät truøng truøng voâ taän, duøng ñeå trang nghieâm phaùp thaân maø khoâng chöôùng ngaïi nhau gioáng nhö maïng löôùi cuûa Phaïm Thieân vöông, do ñoù neân kinh naøy coù teân laø kinh Phaïm Voõng.

Quyeån thöôïng trình baøy vieäc ñöùc Phaät Thích Ca tieáp ñoä ñaïi chuùng taïi coõi thieàn thöù tö khieán hoï trôû veà cung Kim Cöông Quang Minh ôû theá giôùi Lieân Hoa Taïng, baèng caùch ñöa thính chuùng ñeán tröôùc ñöùc Loâ-Xaù-Na hoûi veà nhaân haïnh cuûa Boà-taùt, roài ñöùc Loâ-Xaù-Na noùi roäng veà 10 phaùt thuù, 10 taâm tröôûng döôõng, 10 taâm kim cöông vaø 40 phaùp moân cuûa Thaäp-ñòa.

Quyeån haï trình baøy veà 10 giôùi troïng vaø 48 giôùi khinh cuûa Boà-taùt, döïa theo söï chæ daïy cuûa ñöùc Thích Ca ngay döôùi coäi Boà ñeà taïi theá giôùi Ta-baø naøy.

Kinh naøy ñöôïc xem laø thuoäc quyeån kinh ñeä nhaát noùi veà giôùi luaät cuûa Ñaïi thöøa, ñöôïc giôùi Phaät giaùo Trung Quoác, Nhaät Baûn vaø Vieät Nam troïng thò. Vò taêng Nhaät Baûn laø Toái Tröøng caên cöù vaøo noäi dung cuûa kinh cho raèng noù coù lieân quan ñeán giôùi luaät ôû thôøi ñieåm maø noù xuaát hieän. Giôùi cuûa kinh naøy khaùc vôùi giôùi cuûa Tieåu thöøa, vì khoâng phaân bieät taïi gia, xuaát gia, chuû tröông caên cöù vaøo giôùi coäng thoâng cuûa chuùng sinh, laáy vieäc töï giaùc veà Phaät tính laøm cô sôû.

255


Baûn kinh naøy ñöôïc xem laø thuoäc heä thoáng cuûa Kinh Hoa Nghieâm. Tuy nhieân veà noäi dung coøn ñöôïc daãn duïng töø nhieàu kinh khaùc. Do ñoù, caùc hoïc giaû suy ñònh raèng noù khoâng phaûi ñöôïc dòch töø Phaïn vaên maø do ngöôøi Trung Quoác bieân soaïn vaøo khoaûng cuoái ñôøi Löu Toáng. Xöa nay baûn kinh naøy ñöôïc thònh haønh nhaát laø quyeån haï, vaø goïi laø Phaïm Voõng Boà-taùt Giôùi Kinh, Boà-taùt Giôùi Baûn v.v… Veà sôù giaûi coù raát nhieàu, nhöng caùc baûn sau ñaây laø chuû yeáu:

1. Boà-taùt giôùi nghóa sôù, 2 quyeån, do Trí Khaûi ñôøi Tuøy soaïn.

2. Boà-taùt giôùi sôù, 3 quyeån, do Minh Khoaùng ñôøi Ñöôøng soaïn ñeå boå sung boä sôù giaûi cuûa Trí Khaûi.

3. Phaïm Voõng Kinh Boà-taùt giôùi baûn sôù, 6 quyeån, do Phaùp Taïng ñôøi Ñöôøng soaïn.

4. Boà-taùt giôùi baûn sôù, 3 quyeån, do Nghóa Tòch, ngöôøi Taân La (Trieàu Tieân) thuaät.

(PQÑTÑ, tr.4642c-3c)3. Du-giaø sö ñòa luaän Boà-taùt

giôùi baûnGiôùi baûn naøy ñöôïc goïi goïn laø Boà-

taùt giôùi baûn, naèm trong Ñaïi Chính Taïng, taäp 24, vôùi kyù hieäu 1501, do Phaùp sö

256


Huyeàn Trang (600-664) dòch. Giôùi baûn naøy thuoäc quyeån 40 vaø 41 cuûa boä Du-giaø Sö ñòa luaän, goàm 100 quyeån, cuõng do Huyeàn Trang dòch vaø ñöôïc ñöa vaøo Ñaïi Chính Taïng taäp 30. Noäi dung cuûa Giôùi baûn naøy trình baøy 4 giôùi Tha Thaéng (Ba-la-di) vaø 3 giôùi khinh; laáy Tam tuï tònh giôùi laøm cô sôû; tuy cuõng goàm chung caû ñaïo tuïc, nhöng tröôùc heát phaûi laø 7 chuùng ñeä töû thuoäc Tieåu thöøa ñaõ thoï giôùi traûi qua moät thôøi gian khoâng vi phaïm, thì môùi ñöôïc thoï giôùi naøy. Theá neân, ñaây thuoäc veà loaïi Tieäm giôùi.

4. Boà-taùt ñòa trì kinhGiôùi baûn cuûa boä kinh naøy coù teân laø

Boà-taùt Giôùi baûn, goàm 1 quyeån ôû trong Ñaïi Chính Taïng, kyù hieäu 1500, do Ñaøm Voâ Saám (385-433) ñôøi Baéc Löông dòch. Giôùi baûn naøy thuoäc veà quyeån 4 trong boä Boà-taùt Ñòa Trì Kinh goàm 10 quyeån, do Ñaøm Voâ Saám dòch, ñöôïc ñöa vaøo Ñaïi Chính Taïng taäp 30. Noäi dung cuûa Giôùi baûn trình baøy giôùi vaên cuûa Boà-taùt goàm 4 giôùi Ba-la-di vaø 41 giôùi khinh. Töông truyeàn boä Boà-taùt Ñòa Trì Kinh do ñöùc Di-laëc thuyeát, luaän sö Voâ Tröôùc cheùp, nhöng ngöôøi Taây Taïng cho raèng ñaây laø taùc phaåm cuûa Voâ Tröôùc.

5. Boà-taùt thieän giôùi kinhBaûn kinh naøy goàm 2 baûn, ñeàu do

Caàu-na-baït-ma (367-431) ñôøi Löu Toáng dòch vaø ñöôïc ñöa vaøo Ñaïi Chính Taïng taäp 30.

257


Baûn ñaàu goàm 9 quyeån, kyù hieäu laø 1582, goàm phaàn Baøi töïa, Chaùnh toâng vaø phaàn Löu thoâng. Baûn hai goàm 1 quyeån, kyù hieäu laø 1583, ñöôïc ruùt ra töø quyeån 4 vaø 5 cuûa boä 9 quyeån; noäi dung trình baøy veà 8 giôùi troïng vaø 46 giôùi Ñoät-caùt-la (giôùi khinh) cuûa Boà-taùt; nghóa laø chæ coù phaàn Chaùnh toâng.

Baûn 9 quyeån naøy ñöôïc sao ra töø Boà-taùt Ñòa trong Du-giaø Sö Ñòa Luaän, vaø ñöôïc chænh lyù thaønh theå taøi cuûa kinh.

6. Öu-baø-taéc giôùi kinhBaûn kinh naøy tieáng Phaïn laø Upaøsaka-

sìla-sutra, goàm 7 quyeån, 28 phaåm, do Ñaøm Voâ Saám ñôøi Baéc Löông dòch naêm 426, ñöôïc ñöa vaøo Ñaïi Chính Taïng taäp 24, kyù hieäu laø 1488. Ngoaøi ra, noù coøn coù teân laø Thieän Sanh Kinh Öu-baø-taéc Giôùi baûn. Phaät vì tröôûng giaû Thieän Sanh maø noùi veà Tam quy nguõ giôùi cbo haøng Ñaïi thöøa taïi gia coù nieàm tin. Noäi dung thuyeát minh veà phaùt taâm, laäp nguyeän, tu haønh, trì giôùi, tinh taán, thieàn ñònh, trí hueä v.v... Ñaëc bieät taïi phaåm Thoï Trì, tröø vieäc thuyeát minh veà naêm giôùi cuûa taïi gia Boà-taùt, coøn ñeà caäp ñeán 6 phaùp, 28 thaát yù coù lieân quan ñeán giôùi phaùp Ñaïi thöøa 10 troïng, 48 khinh cuûa kinh Phaïm Voõng. Baûn kinh naøy coù daãn nhieàu teân kinh luaät neân ñòa vò cuûa noù

258


khaù ñaëc bieät, ñöôïc ngöôøi Trung Quoác raát troïng thò. (PQÑTÑ, tr.6409c).

Maáy ñieåm caàn ghi nhaän: - Neáu phaân bieät veà phöông dieän ñoán

tieäm thì Kinh Anh Laïc (soá 1), Phaïm Voõng (soá 2) thuoäc veà ñoán giôùi; Kinh Du-giaø (soá 3), Ñòa Trì (soá 4), Thieän Giôùi (soá 5) vaø Öu-baø-taéc (soá 6) thuoäc veà tieäm giôùi.

- Hai Kinh Anh Laïc, Phaïm Voõng ñeàu coù nguoàn goác töø heä thoáng Kinh Hoa Nghieâm vaø ñöôïc caùc hoïc giaû suy ñònh laø do ngöôøi Trung Quoác bieân soaïn.

- Ba Kinh Du-giaø, Ñòa Trì vaø Thieän Giôùi ñeàu baát nguoàn töø luaän Du-giaø Sö Ñòa, cuøng chung moät nguyeân baûn, nhöng khaùc baûn dòch, do ñoù, coù tính caùch ñaïi ñoàng tieåu dò.

- Phaïm Voõng giôùi baûn coù veû khaét khe phieàn toaùi hôn, ngöôøi thoï roài phaûi tuyeät ñoái y giaùo phuïng haønh, tuaân thuû nghieâm chænh giôùi troïng cuõng nhö giôùi khinh; coøn Du-giaø giôùi baûn coù veû phöông tieän quyeàn xaûo hôn, duø nhieãm oâ cuõng chöa phaûi ñaõ phaïm.

- Taïi Trung Quoác, Phaïm Voõng giôùi baûn toû ra thònh haønh; coøn taïi Taây taïng thì chæ duøng Du-giaø giôùi baûn.

259


- Öu-baø-taéc giôùi thuoäc giôùi Ñaïi thöøa cuûa ngöôøi taïi gia chöù chöa haún laø giôùi Boà-taùt.

II. NOÄI DUNG CAÙC GIÔÙI BAÛNA. Giôùi baûn Phaïm Voõng

10 Giôùi troïng1. Khoâng ñöôïc taøn saùt:Laø Phaät töû thì phaûi khôûi taâm töø bi

che chôû vaø cöùu giuùp taát caû moïi loaøi, tuyeät ñoái khoâng ñöôïc duøng baát cöù phöông tieän gì ñeå taøn saùt hay baûo ngöôøi taøn saùt baát cöù moät sinh vaät naøo.

2. Khoâng ñöôïc troäm cöôùp:Laø Phaät töû thì phaûi phaùt taâm töø bi

khuyeân ngöôøi laøm phöôùc, cho neân khoâng ñöôïc töï mình troäm cöôùp hay baûo ngöôøi troäm cöôùp baát cöù moät vaät gì cuûa baát cöù ai, duø vaät nhoû nhieäm nhö caây kim ngoïn coû cuõng khoâng ñöôïc coá yù troäm cöôùp.

3. Khoâng ñöôïc daâm duïc:Laø Phaät töû thì phaûi phaùt taâm töø bi

cöùu ñoä taát caû, cho neân khoâng ñöôïc töï mình daâm duïc hay baûo ngöôøi daâm duïc vôùi baát cöù nöõ nhaân naøo, thaäm chí ñoái vôùi

260


thieân nöõ hay gioáng caùi naøo trong loaøi vaät cuõng ñeàu khoâng ñöôïc coá yù daâm duïc.

4. Khoâng ñöôïc voïng ngöõ:Laø Phaät töû thì phaûi phaùt ngoân chaân

chính vaø khuyeân ngöôøi noùi lôøi chaân chính, cho neân tuyeät ñoái khoâng ñöôïc töï mình voïng ngöõ hay baûo ngöôøi voïng ngöõ vôùi baát cöù phöông caùch naøo.

5. Khoâng ñöôïc buoân röôïu:Laø Phaät töû thì phaûi laøm cho chuùng

sinh phaùt sinh trí tueä, cho neân khoâng ñöôïc töï mình mua baùn röôïu hay baûo ngöôøi mua baùn röôïu, vì röôïu laø nhaân toá gaây ra moïi thöù toäi loãi.

6. Khoâng ñöôïc noùi xaáu ñoàng ñaïo:Laø Phaät töû thì khoâng löôïc noùi xaáu

nhöõng ngöôøi ñoàng ñaïo; khi nghe nhöõng keû aùc taâm trong haøng nguõ ngoaïi ñaïo vaø nhò thöøa coâng kích nhöõng sai traùi trong toå chöùc Phaät giaùo coøn phaûi sinh taâm töø bi giaùo hoùa hoï töø boû aùc taâm, huoáng gì laïi töï mình böôi moùc nhöõng loãi laàm cuûa ngöôøi ñoàng ñaïo, duø xuaát gia hay taïi gia.

7. Khoâng ñöôïc khen mình cheâ ngöôøi:

Laø Phaät töû thì leõ ra phaûi thay theá heát thaûy chuùng sinh chòu laáy nhöõng söï

261


phæ baùng vaø tuûi nhuïc, vieäc xaáu thì nhaän veà cho mình, vieäc toát thì daønh cho ngöôøi khaùc, theá neân, khoâng ñöôïc töï taùn döông mình maø phæ baùng ngöôøi khaùc.

8. Khoâng ñöôïc tieác laãn taøi, phaùp: Laø Phaät töû thì khi gaëp baát cöù ngöôøi

ngheøo thieáu naøo ñeán caàu xin, cuõng phaûi tuøy theo nhu caàu cuûa hoï maø cung caáp nhöõng thöù mình coù; hoaëc coù ai ñeán caàu xin nghe phaùp cuõng phaûi giaûng giaûi cho hoï hieåu; theá neân, khoâng ñöôïc töï mình tieác laãn taøi, phaùp hay baûo ngöôøi tieác laãn taøi phaùp maø khoâng chòu phaùt taâm boá thí.

9. Khoâng ñöôïc giaän döõ khoâng nguoâi:

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc giaän döõ hay baûo ngöôøi giaän döõ maø phaûi sinh taâm töø bi khoan dung ñoái vôùi taát caû chuùng sinh, nhaát laø nhöõng keû ñaõ xuùc phaïm mình; khi hoï bieát aên naên caàu xin saùm hoái, thì khoâng ñöôïc maéng chöûi, ñaùnh ñaäp hay cöï tuyeät söï hoái loãi cuûa hoï.

10. Khoâng ñöôïc phæ baùng Tam baûo:

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc töï mình phæ baùng hay baûo ngöôøi phæ baùng Tam baûo; khi nghe keû ngoaïi ñaïo hay ngöôøi aùc taâm buoâng lôøi phæ baùng ñöùc Phaät thì caûm thaáy nhö tim mình bò 300 muõi kieám ñaâm vaøo, huoáng gì laïi töï mieäng mình thoát ra lôøi phæ baùng.

262


Neáu Phaät töû phaïm moät trong möôøi ñieàu treân töùc laø phaïm toäi Ba-la-di cuûa Boà-taùt.

48 Giôùi khinh1. Khoâng ñöôïc baát kính vôùi thaày

baïn.Neáu Phaät töû saép nhaän ñòa vò quoác

vöông, ñaïi thaàn thì neân thoï giôùi Boà-taùt; khi thoï giôùi roài phaûi sinh taâm cung kính toân troïng caùc baäc toân tuùc giaùo phaåm; khi troâng thaáy caùc ngaøi phaûi ñöùng daäy tieáp ñoùn, chaøo hoûi leã ñoä, chöù khoâng ñöôïc sinh taâm kieâu caêng voâ leã.

2. Khoâng ñöôïc uoáng caùc thöù röôïu. Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc uoáng röôïu

hoaëc môøi ngöôøi khaùc uoáng, vì röôïu laø nguyeân nhaân phaùt sinh voâ soá loãi laàm, do ñoù, baát cöù loaïi röôïu gì cuõng khoâng ñöôïc uoáng.

3. Khoâng ñöôïc aên caùc thöù thòtLaø Phaät töû thì khoâng ñöôïc aên thòt

cuûa baát cöù loaïi sinh vaät naøo, vì aên thòt thì laøm hoûng maát haït gioáng töø bi, khieán sinh vaät troâng thaáy ñeàu khieáp sôï boû chaïy.

4. Khoâng ñöôïc aên ñoà cay noàng.Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc aên 5 thöù

cay noàng laø toûi, kieäu, haønh, neùn vaø heï.

263


5. Khoâng ñöôïc khoâng khuyeân ngöôøi saùm hoái.

Laø Phaät töû thì khi thaáy ngöôøi ñoàng giôùi phaïm toäi, phaûi khuyeân baûo hoï thaønh taâm saùm hoái, chöù khoâng ñöôïc laøm ngô tröôùc toäi loãi cuûa hoï.

6. Khoâng ñöôïc khoâng caàu chaùnh phaùp.

Laø Phaät töû thì khi troâng thaáy caùc vò phaùp sö tinh thoâng giaùo phaùp Ñaïi thöøa ñi ñeán, phaûi ñöùng daäy cung kính ñoùn tieáp leã baùi, cung caáp caùc thöù caàn thieát, ñoàng thôøi cung thænh vò phaùp sö aáy thuyeát phaùp cho mình nghe moãi ngaøy 3 laàn.

7. Khoâng ñöôïc khoâng ñi nghe phaùp.Laø Phaät töû thì khi bieát nôi naøo coù vò

phaùp sö thuyeát giaûng kinh ñieån, giôùi phaùp, ñeàu phaûi ñeán nghe vaø tieáp thu moät caùch thaønh kính.

8. Khoâng ñöôïc phaûn laïi giôùi phaùp Ñaïi thöøa.

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc phaûn boäi giaùo phaùp Ñaïi thöøa, cho raèng giaùo phaùp aáy khoâng do Phaät thuyeát, roài thoï trì nhöõng kinh luaät cuûa Nhò thöøa, ngoaïi ñaïo aùc kieán, vôùi noäi dung phuû nhaän Phaät tính.

264


9. Khoâng ñöôïc khoâng giuùp ñôõ ngöôøi beänh.

Laø Phaät töû thì khi thaáy baát cöù ngöôøi beänh naøo cuõng phaûi heát loøng chaêm soùc nhö phuïng söï chính ñöùc Phaät, nhaát laø khi cha meï, sö tröôûng ñau oám laïi caøng phaûi doác loøng chöõa trò; vì trong caùc ñaùm ruoäng phöôùc thì söï chaêm soùc ngöôøi beänh laø ñaùm ruoäng phöôùc toát nhaát.

10. Khoâng ñöôïc taøng tröõ duïng cuï saùt sinh.

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc taøng tröõ baát cöù duïng cuï gì coù theå duøng ñeå saùt haïi sinh vaät, vì leõ Phaät töû Boà-taùt thì ñoái vôùi keû saùt haïi cha meï mình, cuõng khoâng ñöôïc gieát laïi ñeå traû thuø, huoáng chi laïi taøng tröõ nhöõng vaät duøng ñeå saùt haïi caùc sinh vaät voâ toäi.

11. Khoâng ñöôïc laøm keû chuû möu gaây chieán.

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc vì lôïi loäc hay vì aùc yù maø laøm söù thaàn lieân minh quaân söï, gaây ra chieán tranh, laøm toån haïi sinh meänh cuûa ñoàng loaïi.

12. Khoâng ñöôïc buoân baùn taøn nhaãn.

265


Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc coá yù buoân baùn ngöôøi, suùc vaät vaø caùc duïng cuï ma chay.

13. Khoâng ñöôïc voâ côù phæ baùng ngöôøi khaùc.

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc vu khoáng nhöõng ngöôøi hieàn löông nhaân ñöùc, nhöõng vò phaùp sö, Hoøa thöôïng v.v... raèng hoï phaïm 7 toäi nghòch, 10 giôùi naëng moät caùch voâ côù.

14. Khoâng ñöôïc thieâu ñoát böøa baõi.

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc sinh taâm taøn aùc phoùng hoûa ñoát chaùy nuùi röøng, ñoàng noäi, ñeán noãi löûa chaùy lan ñeán thaønh aáp, xoùm laøng, nhaø cöûa vaø caây coái cuûa daân chuùng.

15. Khoâng ñöôïc chæ daïy sai leäch.Laø Phaät töû thì phaûi höôùng daãn, chæ

daïy kinh luaät Ñaïi thöøa cho baát cöù ai caàn ñeán, chöù khoâng ñöôïc chæ daïy cho hoï kinh luaät cuûa Nhò thöøa vaø hoïc thuyeát cuûa ngoaïi ñaïo taø kieán.

16. Khoâng ñöôïc noùi phaùp roái loaïn.

Laø Phaät töû thì phaûi hoïc taäp thaáu ñaùo kinh giôùi cuûa Ñaïi thöøa, roài ñem

266


thuyeát giaûng cho nhöõng ai caàn ñeán moät caùch chính xaùc, chöù tuyeät ñoái khoâng ñöôïc vì tham lôïi maø giaûng giaûi roái loaïn, sai laïc kinh ñieån vaø giôùi phaùp cuûa Ñaïi thöøa.

17. Khoâng ñöôïc yû theá ham caàu.Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc vì lôïi loäc,

danh voïng maø thaân caän giôùi quyeàn quí, roài caäy theá löïc cuûa hoï, yeâu saùch, chieám ñoaït taøi saûn cuûa ngöôøi khaùc moät caùch ngang ngöôïc.

18. Khoâng ñöôïc muø môø laøm thaày.Laø Phaät töû thì phaûi thoï trì, hoïc hoûi

giôùi phaùp cuûa Boà-taùt cho thoâng suoát, chöù khoâng ñöôïc muø môø maø laøm phaùp sö truyeàn giôùi cho ngöôøi khaùc.

19. Khoâng ñöôïc huûy baùng ngöôøi coù giôùi ñöùc.

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc sinh taâm xaáu aùc phæ baùng, vu khoáng nhöõng vò Tyø-kheo coù giôùi ñöùc moät caùch voâ côù.

20. Khoâng ñöôïc khoâng phoùng sinh vaø laøm phöôùc.

Laø Phaät töû thì phaûi thöïc hieän phoùng sinh vaø khuyeán khích moïi ngöôøi phoùng sinh, ñoàng thôøi phaûi xem hai giôùi nam, nöõ nhö cha meï cuûa chính mình, nhaát laø khi cha meï, anh em qua ñôøi, phaûi cung thænh phaùp sö

267


thuyeát giaûng kinh giôùi Boà-taùt, ñeå taïo phöôùc laønh caàu cho hoï ñöôïc sieâu sinh.

21. Khoâng ñöôïc giaän döõ baùo thuø.Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc traû thuø

ñoái vôùi nhöõng keû ñaõ gaây hoïa cho mình, vì leõ, taøn saùt söï soáng laø traùi vôùi ñaïo hieáu sinh cuûa Boà-taùt; nhaát laø nhöõng Boà-taùt xuaát gia thì caøng phaûi theå hieän taâm ñaïi bi xoùa boû moïi oaùn thuø.

22. Khoâng ñöôïc kieâu caêng khoâng hoïc.

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc töï thò thoâng minh, giaøu sang, ñòa vò, tuoåi taùc, roài khinh thöôøng nhöõng vò phaùp sö ngheøo heøn, thaáp keùm, nhoû tuoåi, vì theá khoâng chòu ñeán thoï giaùo, maëc duø hoï coù ñuû taøi ñöùc xöùng ñaùng ñeå daïy baûo mình.

23. Thoï giôùi phaûi ñuùng quy ñònh, khoâng ñöôïc khoâng truyeàn kinh giôùi.

Laø Phaät töû, sau khi Phaät Nieát-baøn, muoán thoï giôùi Boà-taát, maø trong voøng ngaøn daëm khoâng coù vò phaùp sö truyeàn giôùi, thì coù theå saùm hoái cho ñeán khi naøo thaáy ñöôïc töôùng toát, roài töï thoï giôùi tröôùc töôïng Phaät, Boà-taùt laø ñaéc giôùi. Neáu khoâng thaáy ñöôïc töôùng toát thì coù thoï cuõng khoâng ñaéc giôùi. Nhöng, neáu thoï tröôùc vò phaùp sö, thì thoï laø ñaéc giôùi, vì do

268


söï keá thöøa lieân tuïc. Hôn nöõa, neáu laø phaùp sö thì khoâng ñöôïc töï cho mình thoâng hieåu kinh luaät, thaân caän keû quyeàn quí, roài khinh khi nhöõng ngöôøi tha thieát caàu hoïc, khoâng chòu giaûi ñaùp nhöõng thaéc maéc cuûa hoï.

24. Khoâng ñöôïc hoïc caùc saùch khaùc

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc boû giaùo phaùp cao quí cuûa Ñaïi thöøa maø hoïc taäp saùch vôû phuû nhaän Phaät taùnh cuûa Nhò thöøa, ngoaïi ñaïo vaø nhöõng luaän thuyeát theá tuïc taïp nhaïp khaùc.

25. Khoâng ñöôïc laïm duïng gaây roái.Laø Phaät töû, sau khi Phaät Nieát-baøn,

neáu coù traùch nhieäm ñieàu haønh caùc phaùp söï vaø nhöõng cô sôû cuûa giaùo hoäi, thì phaûi kheùo leùo hoøa giaûi moïi söï maâu thuaãn vaø giöõ gìn chu ñaùo caùc vaät duïng cuûa Tam baûo.

26. Khoâng ñöôïc khoâng ñaõi khaùch Taêng chu ñaùo.

Laø Phaät töû ñaõ thoï giôùi Tyø-kheo Boà-taùt, khi thaáy nhöõng khaùch Taêng töø xa ñeán thì phaûi ñoùn röôùc, tieáp ñaõi nieàm nôû, aân caàn, cung caáp cho hoï nhöõng nhu yeáu caàn thieát. Neáu coù thí chuû cuùng döôøng

269


chuùng Taêng thì phaûi cuùng döôøng caùc vò khaùch Taêng bình ñaúng nhö nhöõng Tyø-kheo cöïu truù.

27. Khoâng ñöôïc thoï thænh rieâng bieät.

Laø Phaät töû thì tuyeät ñoái khoâng ñöôïc laáy nhöõng lôïi döôõng maø thí chuû cuùng döôøng (cho Taêng) laøm cuûa mình, vì nhöõng lôïi döôõng aáy laø cuûa chö Taêng möôøi phöông.

28. Khoâng ñöôïc thænh Taêng rieâng bieät

Laø Phaät töû, duø xuaát gia hay taïi gia Boà-taùt, khi muoán thænh chö Taêng ñeå cuùng döôøng caàu phöôùc, thì phaûi thænh chö Taêng theo thöù töï maø thaày tri söï ñaõ saép xeáp, chöù khoâng ñöôïc thænh rieâng, vì thænh rieâng laø neà neáp cuûa ngoaïi ñaïo. Hôn nöõa, neáu thænh rieâng thì duø thænh 500 vò Thaùnh Taêng cuõng khoâng baèng thænh moät vò Taêng phaøm phu theo thöù töï.

29. Khoâng ñöôïc soáng baèng taø maïng.

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc vì vuï lôïi, taøn aùc maø laøm ngheà maïi daâm, coi töôùng, toát xaáu, ñoaùn moäng laønh döõ, laøm caùc chuù thuaät vaø pha cheá thuoác

270


ñoäc v.v..., vì laøm nhöõng vieäc aáy thì traùi vôùi ñaïo töø bi cuûa Boà-taùt.

30. Khoâng ñöôïc laøm nhöõng vieäc ñieân ñaûo.

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc sinh taâm baát kính phæ baùng Tam baûo, noùi toát laøm xaáu, taâm lyù ñaûo ñieân, phaù trai phaïm giôùi, khoâng tuaân thuû giôùi luaät Phaät cheá.

31. Khoâng ñöôïc khoâng cöùu khoâng chuoäc.

Laø Phaät töû soáng trong thôøi maït phaùp ñaày nhöõng nhieãu nhöông, neáu thaáy haøng ngoaïi ñaïo hay keû taøn aùc ñem baùn caùc tranh töôïng Phaät vaø Boà taùt, baùn caùc kinh luaät, hoaëc ñem baùn nhöõng ngöôøi xuaát gia ñeå laøm toâi ñoøi cho quan laïi, thì phaûi phaùt taâm töø bi, tìm moïi phöông tieän mua laïi caùc tranh töôïng Phaät, Boà-taùt vaø chuoäc laïi caùc Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni ñaõ bò baùn.

32. Khoâng ñöôïc laøm toån haïi chuùng sinh.

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc caát giöõ dao gaäy, cung teân, mua baùn gian laän, döïa theá keû caàm quyeàn cöôùp ñoaït taøi saûn cuûa ngöôøi, cuõng khoâng ñöôïc duøng taâm aùc ñoäc phaù hoaïi söï thaønh coâng cuûa keû khaùc, vaø nuoâi caùc loaïi suùc vaät nhö choàn heo meøo choù.

271


33. Khoâng ñöôïc taø taâm laøm quaáyLaø Phaät töû thì khoâng ñöôïc sinh taâm

taøn nhaãn xem nam nöõ ñaáu söùc, khoâng ñöôïc xem nghe ca muùa, khoâng ñöôïc côø baïc, boùi toaùn vaø laøm lieân laïc cho giaëc.

34. Khoâng ñöôïc rôøi taâm Boà-ñeàLaø Phaät töû thì phaûi nghieâm trì giôùi

phaùp ñaõ laõnh thoï, ngaøy ñeâm 6 thôøi ñeàu ñoïc tuïng, nhö giöõ chieác phao khi bôi qua bieån caû, vaø tuyeät ñoái khoâng moät giaây phuùt naøo rôøi khoûi taâm Boà-ñeà.

35. Khoâng ñöôïc khoâng phaùt ñaïi nguyeän

Laø Phaät töû thì phaûi phaùt nguyeän hieáu thuaän vôùi cha meï, sö tröôûng, Tam baûo; nguyeän gaëp ñöôïc baäc phaùp sö cao minh, nguyeän kieân trì gìn giöõ giaùo phaùp cuûa Phaät duø phaûi maát maïng.

36. Khoâng ñöôïc khoâng phaùt ñaïi theä

Laø Phaät töû thì phaûi phaùt theä roäng lôùn, kieân trì giöõ giôùi phaùp cuûa chö Phaät, thaø boû thaân maïng, quyeát khoâng ñem caùi thaân phaù giôùi maø thoï duïng 4 söï cuùng döôøng cuûa thí chuû; thaø huûy hoaïi 6 caên, chöù quyeát khoâng ñeå cho 6 caên ñaém tröôùc 6 traàn maø vaãn ngang nhieân höôûng thoï thí chuû cuùng döôøng; ñoàng thôøi theà

272


nguyeän laøm cho taát caû chuùng sinh ñeàu thaønh Phaät ñaïo.

37. Khoâng ñöôïc khoâng haønh ñaàu-ñaø vaø Boá-taùt haèng thaùng.

Laø Phaät töû thì moãi naêm phaûi thöïc haønh ñaàu-ñaø trong hai kyø muøa ñoâng vaø muøa haï; duø ñi baát cöù nôi ñaâu cuõng phaûi mang theo 18 vaät duïng caàn thieát beân mình, vaø khoâng ñöôïc maïo hieåm ñi ñeán nhöõng nôi coù tai naïn nguy hieåm, haèng thaùng phaûi thöïc hieän Boá-taùt 2 1aàn, ñoïc tuïng 10 giôùi troïng vaø 48 giôùi khinh.

38. Khoâng ñöôïc ngoài khoâng thöù töï.

Laø Phaät töû thì phaûi ngoài ñöùng coù thöù töï ñuùng vôùi chaùnh phaùp, nghóa laø ai thoï giôùi tröôùc thì ngoài tröôùc, ai thoï giôùi sau thì ngoài sau, chöù khoâng keå laø giaø hay treû; tuyeät ñoái khoâng ñöôïc ngoài hoãn loaïn nhö nhöõng keû ngoaïi ñaïo ngu si.

39. Khoâng ñöôïc khoâng laøm lôïi laïc.Laø Phaät töû thì phaûi khuyeán hoùa

moïi ngöôøi xaây döïng chuøa thaùp, kieán thieát Taêng xaù; trong nhöõng luùc gaëp hoaïn naïn ñau oám, hay khi nhöõng ngöôøi thaân nhö cha meï, sö tröôûng v.v... qua ñôøi,

273


neân trì tuïng, dieãn giaûng kinh luaät Ñaïi thöøa ñeå caàu phöôùc.

40. Khoâng ñöôïc choïn löïa truyeàn giôùi

Laø Phaät töû thì khi cho ngöôøi thoï giôùi Boà-taùt khoâng ñöôïc choïn löïa, vì töø chö thieân caùc coõi trôøi Saéc giôùi, Duïc giôùi cho ñeán loaøi ngöôøi, thaäm chí caû quyû thaàn heã ai nghe hieåu ñöôïc tieáng noùi cuûa giôùi sö Boà-taùt thì ñeàu coù theå thoï giôùi Boà-taùt; ngoaïi tröø nhöõng keû phaïm 7 toäi nghòch, vì nhöõng ngöôøi naøy duø coù thoï cuõng khoâng ñaéc giôùi. Khi truyeàn giôùi roài giôùi sö phaûi daïy giôùi töû maëc phaùp y baèng maøu saéc pha taïp (hoaïi saéc). Ngöôøi xuaát gia khi ñaõ thoï giôùi Boà-taùt thì khoâng ñöôïc laïy baát cöù ai duø laø cha meï hay quoác vöông.

41. Khoâng ñöôïc vì tham lôïi maø laøm thaày.

Laø phaùp sö Boà-taùt thì phaûi hieåu theå thöùc trao truyeàn giôùi phaùp Boà-taùt, khoâng ñöôïc cho ngöôøi phaïm 7 toäi nghòch thoï giôùi. Khi giôùi töû thoï giôùi maø phaïm 10 giôùi naëng thì giôùi sö phaûi daïy hoï saùm hoái tröôùc hình töôïng Phaät vaø Boà-taùt cho ñeán khi naøo thaáy ñöôïc töôùng toát nhö thaáy Phaät ñeán sôø treân ñaàu, thaáy aùnh saùng hay hoa sen thì toäi loãi môùi tieâu tan. Neáu nhö khoâng

274


thaáy ñöôïc töôùng toát thì phaûi thoï laïi giôùi phaùp. Neáu phaïm 48 giôùi nheï thì ñoái thuû saùm hoái vôùi moät vò ñoàng phaùp thanh tònh, toäi seõ tan bieán. Nhöng neáu phaïm 7 toäi nghòch thì duø coù saùm hoái cuõng khoâng coù hieäu quaû. Laø phaùp sö thì phaûi am töôøng caùc vaán ñeà treân, chöù khoâng ñöôïc tham danh lôïi maø laøm thaày moät caùch muø môø.

42. Khoâng ñöôïc noùi giôùi cho keû aùc.

Laø Phaät töû thì khoâng ñöôïc noùi giôùi phaùp cao quyù cuûa chö Phaät cho nhöõng keû chöa thoï giôùi Boà-taùt, cho haøng ngoaïi ñaïo vaø nhöõng ngöôøi aùc, nhöõng keû phuû nhaän Phaät tính, ngoaïi tröø quoác vöông.

43. Khoâng ñöôïc coá yù phaïm giôùi.Neáu Phaät töû ñaõ laõnh thoï giôùi phaùp

cuûa chö Phaät maø coá yù huûy phaïm thì khoâng ñöôïc nhaän moïi vaät hieán cuùng cuûa thí chuû. Khi ngöôøi naøy ñi ñeán ñaâu thì boïn quæ seõ queùt daáu chaân cho maát, vaø seõ bò ngöôøi ñôøi leân aùn laø teân ñaïo taëc trong Phaät phaùp.

44. Khoâng ñöôïc khoâng troïng kinh luaät.

Laø Phaät töû thì phaûi traân troïng kinh luaät Ñaïi thöøa, phaûi duøng nhöõng phöông

275


tieän toát nhaát ñeå ghi cheùp vaø caát giöõ vaøo trong hoäp baèng thaát baûo.

45. Khoâng ñöôïc khoâng giaùo hoùa ngöôøi vaø vaät.

Laø Phaät töû thì phaûi phaùt taâm ñaïi bi, khi thaáy baát cöù ai ñeàu neân khuyeân thoï laõnh 3 quy y vaø 10 giôùi phaùp; hoaëc khi thaáy loaøi caàm thuù thì khuyeân chuùng phaùt taâm boà-ñeà.

46. Khoâng ñöôïc thuyeát phaùp traùi pheùp taéc.

Ngöôøi xuaát gia thoï giôùi Boà-taùt khi ñi truyeàn giaùo thì phaûi giöõ ñuùng theå thöùc toân quyù cuûa moät vò phaùp sö, khoâng ñöôïc ñöùng thuyeát phaùp cho thính chuùng ngoài nghe.

47. Khoâng ñöôïc khoáng cheá Phaät giaùo.

Neáu quoác vöông, thaùi töû, ñaïi thaàn v.v... ñaõ ñem ñöùc tin thanh tònh laõnh thoï giôùi phaùp cao quyù cuûa chö Phaät thì khoâng ñöôïc yû thò quyeàn quyù cao sang maø phaù hoaïi chaùnh phaùp cuûa Nhö Lai baèng caùch ñaët ra nhöõng quy ñònh kieàm cheá 4 chuùng ñeä töû cuûa Phaät xuaát gia haønh ñaïo, hoaëc khoâng cho xaây chuøa ñuùc töôïng, truyeàn baù kinh luaät; hoaëc ñaët ra chöùc thoáng quaûn ñeå cheá ngöï Taêng chuùng, laäp soå

276


hoä tòch ñeå kieåm tra chö Taêng; hoaëc ñeå cho Tyø-kheo Boà-taùt ñöùng döôùi ñaát maø baïch y cö só laïi ngoài treân toøa cao, traùi vôùi toân ti traät töï theo tinh thaàn cuûa giôùi phaùp.

48. Khoâng ñöôïc phaù hoaïi ñaïo phaùp.

Laø Phaät töû ñaõ coù haûo taâm xuaát gia thì khoâng ñöôïc döïa daãm theá löïc cuûa vua quan, xuyeân taïc giôùi phaùp cuûa Phaät, baét eùp nhöõng ngöôøi xuaát gia phaûi laøm coâng cuï cho chính quyeàn. Neáu laøm nhö theá thì ñoù laø con vi truøng trong thaân sö töû aên thòt sö töû, laø ngöôøi Phaät töû phaù hoaïi Phaät phaùp chöù khoâng phaûi ngoaïi ñaïo ma vöông naøo phaù hoaïi Phaät phaùp. Ngöôøi ñaõ laõnh thoï giôùi phaùp cuûa chö Phaät thì phaûi heát loøng gìn giöõ, khi thaáy keû aùc phaù hoaïi Phaät phaùp thì mình töï caûm thaáy nhö bò traêm ngaøn muõi kim ñaâm vaøo tim mình; huoáng gì laïi ñang taâm huøa theo keû aùc ñeå laøm baêng hoaïi Phaät phaùp.

(Baûng toùm taét naøy döïa vaøo Boà-taùt giôùi Phaïm Voõng cuûa HT. Trí Quang, xb.1994)

B. Giôùi baûn Du-giaø4 Giôùi troïng

277


1. Vì tham caàu lôïi döôõng maø khen mình cheâ ngöôøi thì phaïm toäi Tha thaéng (Ba-la-di).

2. Gaëp ngöôøi xin tieàn, xin phaùp maø khoâng boá thí, thì phaïm toäi Tha thaéng.

3. Vì giaän döõ ñaùnh ngöôøi bò thöông, coù ngöôøi can maø khoâng nghe, thì phaïm toäi Tha thaéng.

4. Huûy baùng giaùo phaùp Boà-taùt, ñeà xöôùng giaùo lyù môùi, thì phaïm toäi Tha thaéng.

43 Giôùi khinh1. Khoâng cuùng döôøng Tam baûo, thì

phaïm Khinh toäi.2. Tham danh lôïi, thì phaïm Khinh toäi.3. Khinh ngöôøi ñoàng phaùp, thì phaïm

Khinh toäi.4. Ngöôøi môøi cuùng döôøng maø khoâng

ñeán, thì phaïm khinh toäi.5. Khoâng nhaän vaät do ngöôøi boá thí, thì

phaïm Khinh toäi.6. Khoâng thí phaùp cho ngöôøi caàu xin,

thì phaïm Khinh toäi.7. Khoâng laøm lôïi ích cho ngöôøi, thì

phaïm Khinh toäi.8. Cuøng hoïc chung vôùi Thanh Vaên, thì

phaïm Khinh toäi.

278


9. Vì phöông tieän lôïi tha, ñöôïc laøm caùc nghòch haïnh:

(1) Tröøng trò ngöôøi aùc ñeå cöùu ñoä hoï. (2) Ñoaït laïi vaät cuûa keû cöôùp, ñeå hoï

khoûi ñoïa ñòa nguïc.(3) Coù theå haønh daâm vôùi ngöôøi nöõ,

ñeå caûm hoùa hoï.(4) Coù theå noùi voïng ngöõ, ñeå cöùu

ngöôøi khoûi ñoïa laïc.(5) Coù theå noùi lôøi ly giaùn, ñeå cöùu

ngöôøi khoûi quaû khoå.(6) Coù theå noùi lôøi thoâ aùc, ñeå laøm

lôïi cho ngöôøi.(7) Coù theå noùi theâu deät, ñeå daãn

ngöôøi vaøo ñöôøng thieän.10. Neáu cöôøi noùi muùa may laøm troø

cöôøi cho thieân haï, thì phaïm Khinh toäi. 11. Neáu noùi: “Chaùn Nieát-baøn, khoâng

caàn ñoaïn phieàn naõo”, thì phaïm Khinh toäi.12. Noùi ñieân ñaûo phaùp Boà-taùt, thì

phaïm Khinh toäi.13. Khoâng cöùu giuùp ngöôøi bò khoán

khoå, thì phaïm Khinh toäi.14. Neáu ñaùnh maéng laïi keû ñaùnh

maéng mình, thì phaïm Khinh toäi.

279


15. Khoâng tha thöù ngöôøi xaâm phaïm mình, thì phaïm Khinh toäi.

16. Khoâng nhaän ngöôøi khaùc saùm hoái, thì phaïm Khinh toäi.

17. Giaän hôøn ngöôøi khaùc maø khoâng nguoâi, thì phaïm Khinh toäi.

18. Tham cuûa boá thí, aùi nhieãm ñoà chuùng, thì phaïm Khinh toäi.

19. Löôøi bieáng, meâ nguû, thì phaïm Khinh toäi.

20. Noùi nhaûm nhí maát thì giôø, thì phaïm Khinh toäi.

21. Kieâu caêng khoâng caàu thaày daïy, thì phaïm Khinh toäi.

22. Khoâng boû tham duïc, thì phaïm Khinh toäi.

23. Tham ñaém thieàn vò cho laø coâng ñöùc, thì phaïm Khinh toäi.

24. Neáu noùi: “Boà-taùt khoâng neân hoïc phaùp Tieåu thöøa”, thì phaïm Khinh toäi.

25. Boû taïng Boà-taùt, hoïc taïng Thanh vaên, thì phaïm Khinh toäi.

26. Boû noäi ñieån, hoïc ngoaïi ñieån, thì phaïm Khinh toäi.

280


27. Ñam meâ nghieân cöùu dò luaän, ngoaïi ñaïo, thì phaïm Khinh toäi.

28.Phaät phaùp thaäm thaâm khoâng tin maø huûy baùng, thì phaïm Khinh toäi.

29.Duø giaùo phaùp khoù hieåu, khoù tin cuõng khoâng ñöôïc huûy baùng; neáu huûy baùng thì phaïm Khinh toäi.

30. Vì saân si khen mình, cheâ ngöôøi, thì phaïm Khinh toäi.

31. Kieâu caêng khoâng chòu ñi nghe phaùp, thì phaïm Khinh toäi.

32. Khinh thöôøng, cheâ bai phaùp sö, thì phaïm Khinh toäi.

33. Vì oaùn haän, khoâng giuùp ñôõ baïn, thì phaïm Khinh toäi.

34. Giaän döõ khoâng giuùp ngöôøi beänh, thì phaïm Khinh toäi.

35. Vì giaän maø noùi ñieân ñaûo giaùo phaùp cho ngöôøi muoán nghe, thì phaïm Khinh toäi.

36. Khoâng bieát tri aân, baùo aân, thì phaïm Khinh toäi.

37. Thaáy chuùng sinh gaëp naïn maø khoâng giaûi cöùu, thì phaïm Khinh toäi.

281


38. Coù ngöôøi ñeán xin tieàn, thöùc aên maø khoâng cho, thì phaïm Khinh toäi.

39. Nuoâi Taêng chuùng maø khoâng caáp döôõng, thì phaïm Khinh toäi.

40. Vì giaän döõ maø khoâng giaùo hoùa ngöôøi khaùc, thì phaïm Khinh toäi.

41. Khoâng taùn thaùn ngöôøi taøi ñöùc, thì phaïm Khinh toäi.

42. Khoâng trò phaït keû ñaùng trò phaït, thì phaïm Khinh toäi.

43. Coù thaàn tuùc maø khoâng duøng ñeå nhieáp phuïc keû aùc, thì phaïm Khinh toäi.

(Toùm taét Du-giaø Giôùi baûn (Boà-taùt Giôùi baûn), No.1501, Ñ.24, tr.1110b)

C. Giôùi baûn Öu-baø-taéc Saùu giôùi troïng

1. Töø thaân naøy ñeán thaân thaønh Phaät, trong thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc saùt sinh.

2. Töø thaân naøy ñeán thaân thaønh Phaät, trong thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc troäm caép.

3. Töø thaân naøy ñeán thaân thaønh Phaät, trong thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc taø daâm.

282


4. Töø thaân naøy ñeán thaân thaønh Phaät, trong thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc noùi doái.

5. Töø thaân naøy ñeán thaân thaønh Phaät, trong thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc noùi loãi cuûa ngöôøi taïi gia vaø ngöôøi xuaát gia.

6. Töø thaân naøy ñeán thaân thaønh Phaät, trong thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc baùn röôïu, naáu röôïu.

28 Giôùi khinh1. Khoâng cuùng döôøng cha meï, sö

tröôûng, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

2. Say ñaém röôïu cheø, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

3. Coá yù gôùm gheâ khoâng chaêm soùc ngöôøi beänh khoå, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

4. Khi gaëp ngöôøi haønh khaát, khoâng nhieàu thì ít, phaûi tuøy taâm maø boá thí, neáu ñeå hoï ñi veà tay khoâng, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

5. Neáu thaáy Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Tröôûng laõo, baäc Toân ñöùc, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di v.v... khoâng ñöùng daäy nghinh tieáp, leã baùi hoûi thaêm, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

283


6. Neáu thaáy Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di huûy phaïm giôùi ñaõ thoï, sinh taâm kieâu maïn, roài noùi raèng: “Ta hôn nhöõng ngöôøi kia, nhöõng ngöôøi kia khoâng baèng ta”, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

7. Trong moãi thaùng coù saùu ngaøy trai, neáu khoâng ñi thoï Baùt quan trai giôùi, khoâng cuùng döôøng Tam baûo, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

8. Trong khoaûng 40 daëm, coù nôi thuyeát phaùp, maø khoâng ñeán nghe, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

9. Thoï duïng vaät cuûa thöôøng truï Taêng nhö: ngoïa cuï, giöôøng, toøa ngoài, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

10. Nghi trong nöôùc coù vi truøng, nhöng vaãn tuøy tieän duøng, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

11.Khoâng coù baïn maø vaãn moät mình ñi vaøo nhöõng nôi hieåm naïn, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

12.Moät mình nguû laïi taïi chuøa Ni, neáu laø Öu-baø-taéc, hoaëc chuøa Taêng, neáu laø Öu-baø-di, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

13.Vì cuûa caûi, thaân maïng maø ñaùnh maéng ngöôøi giuùp vieäc, treû con haàu haï,

284


hoaëc ngöôøi ngoaøi..., ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

14.Neáu ñem thöùc aên dö thöøa daâng cuùng Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, hoaëc cung caáp cho ngöôøi ñoàng giôùi, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

15. Neáu nuoâi (nhöõng loaøi vaät aên thòt) nhö meøo, choàn..., ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

16. Khi coù caùc loaøi vaät nhö voi, ngöïa, traâu, deâ, löøa, laïc ñaø v.v... maø khoâng laøm pheùp tònh thí cho nhöõng ngöôøi chöa thoï giôùi, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

17. Neáu khoâng saém caùc thöù y baùt, tích tröôïng, ngoïa cuï (ñeå phoøng khi caàn cuùng döôøng cho vò xuaát gia thoï Boà-taùt giôùi), ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

18.Neáu vì nuoâi thaân maïng maø phaûi laøm ruoäng, nhöng khoâng tìm nöôùc trong (ñeå töôùi) vaø ñaát ruoäng cuõ (ñeå troàng troït), ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

19. Neáu vì nuoâi thaân maïng maø môû tieäm buoân baùn haøng hoùa, thì khi ñaõ thoûa thuaän giaù caû vôùi ai roài, khoâng ñöôïc ñem baùn cho ngöôøi traû giaù cao hôn. Caân ñaáu duøng ñeå caân ño haøng hoùa phaûi ñuùng möùc ñaõ ñònh töø tröôùc; neáu caân ñaáu khoâng ñuùng möùc, phaûi söûa chöõa laïi cho

285


ñuùng möùc. Neáu khoâng nhö vaäy, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

20. Neáu haønh duïc taïi choã khoâng thích hôïp, khoâng ñuùng luùc, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

21. Neáu buoân baùn maø ñaåy giaù leân xuoáng, mua reû, baùn ñaét, gian laän troán thueá, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

22. Traùi phaïm luaät phaùp nhaø nöôùc, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

23. Neáu coù luùa môùi, hoa traùi, döa rau caùc thöù ñaàu muøa, khoâng cuùng döôøng Tam baûo maø thoï duïng tröôùc, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

24. Neáu chuùng Taêng khoâng chaáp thuaän maø vaãn töï mình thuyeát phaùp, taùn thaùn quan ñieåm rieâng cuûa mình, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

25. Treân ñöôøng ñi maø daønh ñi tröôùc Tyø-kheo, Sa-di, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

26. Khi doïn thöùc aên ôû giöõa Taêng chuùng, maø thieân vò thaày mình löïa choïn caùc thöù ngon daâng nhieàu hôn caùc vò khaùc, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

27. Neáu nuoâi taèm, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

286


28. Treân ñöôøng ñi gaëp ngöôøi beänh taät maø khoâng döøng laïi chaêm soùc, laøm caùc phöông tieän, daën baûo nhöõng ngöôøi taïi choã giuùp ñôõ, laïi thaûn nhieân boû ñi, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

III. KHÔÛI NGUYEÂN CUÛA GIÔÙI PHAÙP BOÀ-TAÙT

Taïi AÁn Ñoä, giôùi phaùp Boà-taùt hình thaønh töø luùc naøo vaø caùch thöùc thoï nhö theá naøo thì khoâng laøm sao tra cöùu ñöôïc. Nhöng giôùi Boà-taùt ñöôïc truyeàn sang Trung Hoa thì coù hai xuaát xöù:

1. Giôùi Boà-taùt Phaïm Voõng cuûa ngaøi Cöu-ma-la-thaäp:

Theo truyeàn thuyeát, ñöùc Phaät Thích-ca truyeàn cho ngaøi Di-laëc, ngaøi Di-laëc laàn löôït truyeàn xuoáng cho hôn 20 vò Boà-taùt, roài phaùp sö La-thaäp ñem giôùi phaùp naøy truyeàn sang Trung Hoa. Laàn ñaàu tieân, caùc Sa-moân Tueä Dung, Ñaïo Töôøng v.v... hôn 800 ngöôøi thænh phaùp sö La-thaäp truyeàn cho giôùi phaùp naøy.

2. Ñòa Trì Giôùi Boån cuûa Tam taïng Ñaøm Voâ Saám:

Theo Löông Cao Taêng Truyeän, khi Ñaøm Voâ Saám ñeán Trung Quoác, coù Sa-moân Ñaïo Taán (hay Phaùp Taán), Tröông Dòch tha thieát

287


thænh caàu Ngaøi truyeàn cho giôùi Boà-taùt. Ngaøi baûo hoï thaønh taâm Saùm hoái vaø hoï ñaõ chí thaønh saùm boái, do ñoù, moäng thaáy ñöùc Phaät Thích-ca vaø caùc Ñaïi só truyeàn giôùi Boà-taùt cho mình. Hoâm sau, Taán cuøng hôn 10 ngöôøi khaùc ñeán choã Saám töôøng thuaät laïi giaác moäng, khi vöøa troâng thaáy hoï, Saám bieát laø hoï ñaõ caûm ñöôïc giôùi, beøn daãn ñeán tröôùc töôïng Phaät, noùi giôùi töôùng cho hoï nghe. Roài sau ñoù, Saám phieân dòch Ñòa Trì Giôùi Baûn, laøm cô sôû cho giôùi Boà-taùt. Theo giôùi baûn naøy thì phaùp Boà-taùt töø Boà-taùt Lieân Hoa Taïng laàn löôït truyeàn xuoáng hôn 30 vò Boà-taùt roài ñeán Trung Quoác.

IV. ÑIEÀU KIEÄN TRUYEÀN THOÏ GIÔÙI BOÀ-TAÙT

1. Ñieàu kieän cuûa giôùi töûGiôùi töû muoán thoï giôùi Boà-taùt phaûi

coù hai ñieàu kieän chuû yeáu sau ñaây: 1.1. Phaûi coù caùi thieän ñeå caûm

giôùi: Theo Boà-taùt Giôùi Boån Sôù cuûa phaùp

sö Nghóa Tòch thì ngöôøi muoán thoï giôùi Boà-taùt phaûi coù 10 thaéng haïnh nhö sau:

(1) Sinh taâm tha thieát ñoái vôùi Voâ thöôïng Boà-ñeà.

288


(2) Suoát ñôøi lìa aùc tri thöùc, gaàn thieän tri thöùc.

(3) Suoát ñôøi hoái loãi, tuøy hyû khuyeán thænh Phaät phaùp, hoài höôùng chuùng sanh, taêng tröôûng Phaät ñaïo.

(4) Suoát ñôøi ñem heát naêng löïc cuùng döôøng Tam baûo.

(5) Suoát ñôøi bieân cheùp ñoïc tuïng kinh ñieån Phöông Ñaúng, vì ngöôøi giaûng giaûi.

(6) Sinh loøng thöông xoùt, tuøy söùc cöùu giuùp nhöõng ngöôøi coâ ñoäc, ngheøo khoå, vi phaïm phaùp luaät.

(7) Suoát ñôøi tinh taán caàn caàu Phaät ñaïo.

(8) Khi ôû trong traàn lao nguõ duïc coù phieàn naõo phaùt sinh, phaûi tìm caùch khaéc phuïc.

(9) Khi taâm caàu Voâ thöôïng Boà-ñeà bò lui suït hay khi taâm sinh tham ñaém phaùp Tieåu thöøa, phaûi tìm caùch tröø dieät.

(10) Xaû boû ñöôïc taát caû vaät sôû höõu, khoâng tieác caû thaân maïng.

1.2. Khoâng coù caùi aùc laøm chöôùng giôùi:

Chuû yeáu laø 3 loaïi: Phieàn naõo chöôùng; nghieäp chöôùng vaø baùo chöôùng.

1/ Phieàn naõo chöôùng goàm boán thöù:

289


a) Phoùng daät: do phoùng daät thaønh taùnh, taïm thôøi khoù söûa ñoåi, vì theá khoâng thoï giôùi ñöôïc.

b) Khoâng tha thieát: Töï mình khoâng quyeát taâm vaø theo baïn xaáu, khoâng mong moûi vieäc thoï giôùi.

c) Bò ngöôøi khaùc raøng buoäc: Hoaëc bò baäc Toân tröôûng, choàng, chuû nhaân, vua, giaëc, oan gia caâu thuùc, neân thaân taâm chaúng ñöôïc töï do, vì theá khoâng ñöôïc thoï giôùi.

d) Sinh hoaït cuøng khoán: Luoân luoân bò söï sinh hoaït chi phoái, lo laéng, vì theá khoâng raûnh nghó ñeán thoï giôùi.

2/ Nghieäp chöôùng coù hai thöù: a) Phaïm 7 toäi nghòch: Laøm thaân Phaät

ra maùu; gieát cha; gieát meï; gieát Hoøa thöôïng; gieát A-xaø-leâ; phaù phaùp luaân Taêng; gieát Thaùnh nhaân (La-haùn cuûa Tieåu thöøa vaø haøng Thaäp Ñòa Boà-taùt trôû leân cuûa Ñaïi thöøa).

b) Phaïm 10 giôùi troïng: Töùc phaïm10 giôùi troïng theo Kinh Anh Laïc vaø Phaïm Voõng.

3/ Baùo chöôùng coù 4 thöù: a) Ñòa nguïc.b) Ngaï quyû.

290


c) Suùc sinh - khoâng hieåu ñöôïc lôøi cuûa Phaùp sö.

d) Sinh Baéc-caâu-loâ-chaâu, ngöôøi baåm tính haï lieät khoâng tin nhaân quaû, yù chí baïc nhöôïc.

2. Ñieàu kieän cuûa phaùp söGiôùi Boà Taùt voán laø giôùi “Ñaïo Tuïc

Thoâng haønh” (ngöôøi xuaát gia vaø taïi gia cuøng thoï nhö nhau) vaø coù nhieàu thöù, neân ñieàu kieän cuûa Giôùi sö cuõng coù nhöõng quan ñieåm baát ñoàng. Quan ñieåm cuûa kinh Anh Laïc laø roäng raõi hôn heát, kinh naøy cho raèng: “Vaán ñeà Giôùi sö thì vôï choàng, luïc thaân ñeàu coù theå laøm thaày truyeàn giôùi cho nhau ñöôïc caû”. Nhöng Giôùi boån Phaïm Voõng do ngaøi La Thaäp truyeàn thì noùi: “Thaày phaûi laø ngöôøi xuaát gia ñaày ñuû 5 ñöùc” nhö sau:

1) Kieân trì tònh giôùi.2) Ñuû 10 giôùi laïp. 3) Hieåu roäng Luaät taïng. 4) Coù coâng phu tu thieàn.5) Coù trí tueä saâu, bieän taøi voâ ngaïi.Laïi coøn coù 4 ñöùc khaùc: 1) Ñoàng phaùp Boà-taùt: bieåu thò khoâng

phaûi laø ngöôøi hoïc phaùp Tieåu Thöøa.

291


2) Ñaõ phaùt ñaïi nguyeân: bieåu thò khoâng phaûi laø ngöôøi chöa phaùt taâm Boà-ñeà.

3) Coù trí coù löïc: bieåu thò ñoái vôùi vaên nghóa cuûa kinh luaät hieåu ñöôïc, giöõ ñöôïc.

4) Coù khaû naêng trao truyeàn: bieåu thò coù khaû naêng duøng ngoân ngöõ ñeå thuyeát phaùp roõ raøng khieán ngöôøi deã hieåu, nhôø theá hoï khai môû ñöôïc taâm trí.

Ñoù laø nhöõng ñieàu kieän cuûa Giôùi sö, coøn veà soá löôïng cuûa giôùi sö thì caùc boä giôùi baûn cuõng khoâng ñöôïc nhaát trí. Trong Kinh Ñòa Trì vaø Anh Laïc ñeàu noùi chæ coù moät giôùi sö..

Trong Nghóa Sôù cuûa Phaïm Voõng cuõng chæ noùi coù moät giới sư. Nhö vaäy, quan ñieåm cho raèng chæ coù moät giôùi sö thì ñöôïc nhieàu söï ñoàng tình hôn. Vaû laïi, giôùi sö laø ngöôøi giöõ vai troø trung gian höôùng daãn giôùi töû thoï giôùi, coøn giôùi sö chính thöùc cuûa giôùi Boà-taùt vaãn laø chö Phaät vaø chö Boà-taùt, maëc duø chæ hieän höõu qua hình töôïng.

V. THEÅ THÖÙC THOÏ GIÔÙI BOÀ TAÙTVaán ñeà thoï giôùi Boà-taùt theo Kinh Anh

Laïc goàm coù 3 möùc ñoä: “Thöôïng phaåm giôùi: thoï tröôùc söï hieän dieän cuûa Phaät

292


vaø Boà-taùt; Trung phaåm giôùi: Sau khi Phaät, Boà-taùt dieät ñoä, trong voøng nghìn daëm coù ngöôøi ñaõ thoï giôùi Boà-taùt, phaûi ñeán ñaûnh leã, thænh vò aáy truyeàn giôùi cho mình, noùi nhö sau: “Kính thænh Ñaïi Toân giaû laøm thaày truyeàn giôùi cho con”; Haï phaåm giôùi: Sau khi Phaät dieät ñoä, trong voøng nghìn daëm khoâng coù phaùp sö, ñöôïc pheùp ôû tröôùc hình töôïng Phaät, Boà-taùt quyø goái chaép tay töï theä thoï giôùi.

Ñoù laø 3 möùc ñoä thoï giôùi; nhöng ngaøy nay caùch Phaät ñaõ xa, chæ coøn duy trì 2 theå thöùc thoï giôùi laø töï theä thoï giôùi vaø thoï giôùi vôùi phaùp sö. Ñieàu giôùi khinh thöù 23 cuûa Phaïm Voõng noùi: “Sau khi Phaät dieät ñoä, ngöôøi haûo taâm muoán thoï giôùi Boà-taùt maø trong voøng nghìn daëm khoâng coù phaùp sö ñeå truyeàn giôùi, thì coù theå saùm hoái tröôùc hình töôïng Phaät, Boà-taùt töø 7 ngaøy trôû leân cho ñeán khi naøo thaáy ñöôïc haûo töôùng, nhö thaáy Phaät sôø tay treân ñaàu v.v..., roài töï theä thoï giôùi tröôùc hình töôïng Phaät, Boà-taùt, lieàn ñaéc giôùi. Nhöng neáu thoï giôùi tröôùc vò phaùp sö ñaõ thoï giôùi Boà-taùt, thì khoâng caàn thaáy haûo töôùng, heã thoï laø ñaéc giôùi. Vì vò phaùp sö aáy ñaõ ñöôïc sö sö truyeàn thoï, laïi nhôø taâm toân kính cuûa giôùi töû neân ñaéc giôùi”.

293


Giôùi Boà-taùt khaùc vôùi giôùi Tyø-kheo laø coù theå thoï töøng phaàn hay toaøn boä, coøn giôùi Tyø-kheo thì baét buoäc phaûi thoï taát caû moät laàn.

1. Theå thöùc töï theä thoï giôùiVeà theå thöùc naøy, Ñaïi sö Hoaèng Nhaát

ñaõ döïa vaøo Kinh Anh Laïc soaïn ra nhö sau: 1.1. Leã kính Tam Baûo:

- Nhaát taâm ñaûnh leã quaù khöù theá taän quaù khöù teá nhaát thieát chö Phaät.

- Nhaát taâm ñaûnh leã vò lai theá taän vò lai teá nhaát thieát chö Phaät.

- Nhaát taâm ñaûnh leã hieän taïi theá taän hieän taïi teá nhaát thieát chö Phaät.

- Nhaát taâm ñaûnh leã quaù khöù theá taän quaù khöù teá nhaát thieát toân Phaùp.

- Nhaát taâm ñaûnh leã vò lai theá taän vò lai teá nhaát thieát toân Phaùp.

- Nhaát taâm ñaûnh leã hieän taïi theá taän hieän taïi teá nhaát thieát toân Phaùp.

- Nhaát taâm ñaûnh leã quaù khöù theá taän quaù khöù teá nhöùt thieát hieàn Thaùnh Taêng.

- Nhaát taâm ñaûnh leã vò lai theá taän vò lai teá nhaát thieát hieàn thaùnh Taêng.

294


- Nhaát taâm ñaûnh leã hieän taïi theá taän hieän taïi teá nhaát thieát hieàn thaùnh Taêng.

1.2. Thoï töù y (Töù baát hoaïi tín).- Töø nay ñeán taän vò lai teá, con

nguyeän ñem thaân quy y Phaät, quy y phaùp, quy y Taêng, quy y giôùi phaùp (noùi 3 laàn).

1.3. Saùm hoái 3 nghieäp- Neáu hieän taïi, thaân, khaåu, yù taïo 10

ñieàu aùc, thì nguyeän cho ñeán cuøng taän ñôøi vò lai khoâng sinh khôûi nöõa.

- Neáu trong töông lai, thaân, khaåu, yù taïo 10 ñieàu aùc, thì nguyeän cho ñeán cuøng taän ñôøi vò lai khoâng sinh khôûi nöõa.

- Neáu trong quaù khöù, taïo 10 ñieàu aùc, thì nguyeän cho ñeán cuøng taän ñôøi vò lai khoâng sinh khôûi nöõa.

Saùm hoái nhö vaäy roài, ba nghieäp thanh tònh nhö löu ly, trong ngoaøi ñeàu chieáu saùng (noùi 3 laàn).

1.4. Phaùt boán theä nguyeän lôùn. - Chuùng sinh voâ bieân theä nguyeän

ñoä.- Phieàn naõo voâ taän theä nguyeän

ñoaïn.

295


- Phaùp moân voâ löôïng theä nguyeän hoïc.

- Phaät ñaïo voâ thöôïng theä nguyeän thaønh.

1.5. Töï theä thoï naêm troïng giôùi.- Töø nay cho ñeán khi thaønh Phaät, trong

khoaûng thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc coá yù saùt sinh. Neáu phaïm thì khoâng phaûi haïnh Boà-taùt, maát 42 phaùp Hieàn thaùnh; coù theå giöõ ñöôïc khoâng? (töï ñaùp): Ñöôïc.

- Töø nay cho ñeán khi thaønh Phaät, trong khoaûng thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc coá yù voïng ngöõ. Neáu phaïm thì khoâng phaûi laø haïnh Boà-taùt, maát 42 phaùp Hieàn thaùnh; coù theå giöõ ñöôïc khoâng? (töï ñaùp): Ñöôïc.

- Töø nay cho ñeán khi thaønh Phaät, trong khoaûng thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc coá yù taø daâm. Neáu phaïm thì khoâng phaûi laø haïnh Boà-taùt, maát 42 phaùp Hieàn thaùnh; coù theå giöõ ñöôïc khoâng? (töï ñaùp): Ñöôïc.

- Töø nay cho ñeán khi thaønh Phaät, trong khoaûng thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc coá yù troäm cöôùp. Neáu phaïm thì khoâng phaûi laø haïnh Boà-taùt, maát 42 phaùp Hieàn thaùnh; coù theå giöõ ñöôïc khoâng? (töï ñaùp): Ñöôïc.

- Töø nay cho ñeán khi thaønh Phaät, trong khoaûng thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc coá yù baùn röôïu. Neáu phaïm thì khoâng phaûi laø

296


haïnh Boà-taùt, maát 42 phaùp Hieàn thaùnh; coù theå giöõ ñöôïc khoâng? (töï ñaùp): Ñöôïc.

1.6. Taùn thaùn giôùi ñöùc.Thoï giôùi roài vöôït qua töù ma, thoaùt

khoûi noãi khoå trong 3 coõi, ñôøi ñôøi khoâng maát giôùi naøy, thöôøng theo ngöôøi haønh trì cho ñeán khi thaønh Phaät.

1.7. Hoài höôùng.Tuïng “Thoï giôùi coâng ñöùc thuø thaèng

haïnh...” roài tuïng 3 quy y vaø hoài höôùng.2. Theå thöùc thoï giôùi vôùi

Phaùp sö.(Xem phaàn phuï luïc: Nghi thöùc truyeàn giôùi Boà-taùt taïi gia)

VI. THEÅ THÖÙC SAÙM HOÁITheo Boà-taùt giôùi Yeát-ma vaên thuoäc

Du-giaø thì ngöôøi phaïm toäi chia laøm 3 baäc, thöôïng, trung vaø haï. Baäc thöôïng thì khoâng theå saùm hoái, phaûi thoï giôùi laïi, baäc trung vaø haï môùi coù theå saùm hoái, ñöôïc trình baøy nhö sau:

1. Neáu Boà-taùt phaïm Thöôïng phaåm trieàn, töùc thöôøng thöôøng phaïm 4 tha thaéng (Ba-la-di) maø khoâng hoå theïn, coøn sinh öa thích cho laø coâng ñöùc thì xem nhö maát giôùi, phaûi thoï laïi.

297


2. Neáu Boà-taùt phaïm Trung phaåm trieàn, töùc voâ tình phaïm boán tha thaéng, lieàn sinh taâm taøm quyù thì coù theå saùm hoái vôùi 3 ngöôøi trôû leân, saùm hoái xong ñöôïc xem laø thanh tònh.

3. Neáu Boà-taùt phaïm Haï phaåm trieàn, töùc phaïm 4 tha thaéng nheï vaø caùc giôùi khinh thì coù theå ñoái thuû saùm hoái vôùi moät ngöôøi, lieàn ñöôïc thanh tònh.

(Boà-taùt Giôùi Yeát-ma vaên Ñ.24, tr.1106).

Theo Boà-taùt Phaïm Voõng, giôùi khinh thöù 41 trình baøy veà hai theå thöùc saùm boái nhö sau:

1/ Neáu ngöôøi phaïm möôøi giôùi troïng thì phaûi ngaøy ñeâm 6 thôøi leã baùi chö Phaät cho ñeán khi thaáy haûo töôùng nhö Phaät ñeán xoa treân ñaàu, thaáy haøo quang cuûa Phaät, thaáy hoa sen, hoaëc caùc töôùng kyø laï khaùc thì toäi ñöôïc tieâu dieät. Nhöng, neáu khoâng thaáy ñöôïc haûo töôùng thì phaûi thoï giôùi laïi.

2/ Neáu phaïm 48 giôùi khinh thì ñoái thuû saùm hoái vôùi moät ngöôøi, toäi lieàn tieâu dieät. (Phaïm Voõng kinh Loâ-xaù-na Phaät thuyeát Boà-taùt Taâm ñòa Giôùi phaåm ñeä thaäp, quyeån haï, Ñ.24, tr.1008c). Ngöôøi nhaän söï saùm hoái, toát nhaát laø chuùng Boà-taùt thanh tònh, ñoàng phaùp; neáu nhö

298


khoâng coù Boà-taùt thì saùm hoái vôùi Tyø-kheo Tieåu thöøa cuõng ñöôïc. Ngoaøi ra, neáu phaïm giôùi nheï maø khoâng gaëp ngöôøi thanh tònh ñeå saùm hoái, thì töï traùch taâm saùm hoái cuõng ñöôïc.

1. Tröôøng hôïp xaû giôùi hay maát giôùi

Theo Boà-taùt giôùi Yeát-ma vaên thì coù 2 nguyeân nhaân laøm cho xaû giôùi hay maát giôùi:

1) Xaû boû taâm boà ñeà, töùc taâm caàu Voâ thöôïng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc.

2) Phaïm thöôïng phaåm trieàn (nhö treân ñaõ noùi) thì coi nhö ñaõ xaû giôùi, phaûi thoï laïi; vì tröôøng hôïp naøy saùm hoái khoâng coù hieäu quaû.

Ngoaøi ra, neáu phaïm 1 trong 7 toäi nghòch thì ñöông nhieân maát giôùi; trong tröôøng hôïp naøy khoâng theå saùm hoái cho tieâu toäi vaø cuõng khoâng ñöôïc thoï giôùi laïi.

Giôùi Boà-taùt khi ñaõ thoï roài thì vónh vieãn khoâng maát, duø taùi sinh baát cöù ôû ñaâu, ngoaïi tröø phaïm 7 toäi nghòch. Neáu kieáp lai sinh, gaëp baäc thieän tri thöùc, lieàn phaùt taâm boà-ñeà thoï giôùi phaùp Boà-taùt, thì ñoù laø thoï laïi, chöù giôùi theå xöa kia vaãn khoâng maát.

299


2. Theå thöùc boá-taùtPhaät töû sau khi ñaõ thoï giôùi Boà-taùt

phaûi thöïc hieän vieäc boá taùt moãi thaùng hai laàn nhö giôùi Tyø-kheo. Khi Boá-taùt, moät ngöôøi ñoïc laïi 10 giôùi troïng vaø 48 giôùi khinh, tröôùc hình töôïng Phaät, Boà-taùt, coøn nhöõng ngöôøi khaùc ngoài kính caån laéng nghe. Ñoàng thôøi, khoâng cho nhöõng ngöôøi chöa thoï giôùi Boà-taùt vaø nhöõng ngöôøi phaïm toäi maø chöa saùm hoái tham döï.

Boà-taùt neáu khoâng tuïng giôùi moãi nöûa thaùng thì phaïm toäi khinh caáu. Boà-taùt taïi gia neáu khoâng coù tònh thaát rieâng maø trong voøng moät do tuaàn (10km-15 km) coù töï vieän Boá-taùt, thì phaûi ñeán ñoù tham döï. Tuy nhieân, neáu trong nhaø huyeân naùo vaø trong voøng moät do tuaàn khoâng coù töï vieän laøm leã Boá-taùt thì khoâng Boá-taùt maø khoâng phaïm toäi.

Ngoaøi ra, vaán ñeà toân ti traät töï cuõng caàn phaûi bieát. Neáu laø Boà-taùt Tyø-kheo thì phaûi caên cöù vaøo giôùi laïp cuûa Tyø-kheo ñeå saép xeáp theo thöù töï. Vì giôùi Tyø-kheo môùi ñích thöïc laø neàn taûng duy trì Phaät phaùp vaø haøng Tyø-kheo môùi laø chuùng Trung toân coù ñuû tö caùch ñeå chuû trì caùc phaùp söï. Neáu Boà-taùt taïi gia thì caên cöù vaøo ngaøy giôø thoï giôùi Boà-taùt maø saép xeáp thöù töï.

300


VII. SO SAÙNH GIÔÙI TYØ-KHEO VAØ GIÔÙI BOÀ-TAÙT

1. a. Giôùi Tyø-kheo coù lòch söû thöïc söï, do Phaät cheá ñònh.

b. Giôùi Boà-taùt coù tính caùch huyeàn söû, bò caùc hoïc giaû suy ñònh laø saûn phaåm cuûa ngöôøi Trung Quoác.

2. a.Chæ daønh cho ngöôøi xuaát gia.b. Ñaïo tuïc thoâng haønh giôùi: ngöôøi

xuaát gia vaø taïi gia ñeàu thoï trì nhö nhau.3. a.Chæ daønh cho loaøi ngöôøi.

b. Danh cho moïi loaøi chuùng sanh töø coõi trôøi Saéc giôùi trôû xuoáng, heã ai hieåu ñöôïc lôøi noùi cuûa Phaùp sö ñeàu coù theå thoï giôùi, chæ tröø nhöõng keû phaïm 7 toäi nghòch.

4. a. Chuû yeáu nhaèm muïc ñích töï giaùc.b.Chuû yeáu nhaèm muïc ñích giaùc tha,

lôïi tha laø chính.5. a. Ñöôïc cheá ñònh daàn daàn, nghóa laø

“Tuøy phaïm tuøy cheá” (phaïm vaán ñeà gì cheá giôùi vaán ñeà ñoù) b.Ñöôïc cheá ñònh moät laàn ñaày ñuû taát caû caùc giôùi.

6. a.Thoï moät laàn phaûi ñuû toaøn boä caùc giôùi.

301


b.Coù theå thoï toaøn phaàn hoaëc thoï töøng phaàn, tuøy theo khaû naêng.

7. a.Chæ coù moät caùch thoï giôùi.b.Coù 2 caùch thoï giôùi: Thoï giôùi vôùi

Phaùp sö hoaëc töï theä thoï giôùi.8. a.Giôùi sö chính thöùc laø Taêng, do

Taêng chuû trì. b.Giôùi sö chính thöùc laø chö Phaät, chö

Boà-taùt, vò Phaùp sö chæ giöõ vai troø trung gian, höôùng daãn.

9. a. Giôùi sö phaûi laø vò Tyø-kheo 10 haï trôû leân.

b. Giôùi sö hoaëc laø vò Tyø-kheo Boà-taùt, hoaëc laø moät cö só ñaõ thoï giôùi Boà-taùt.

10. a. Giaø naïn cuûa giôùi töû: 13 giaø naïn vaø 15 khinh naïn.

b. Giaø naïn cuûa giôùi töû: goàm 7 toäi nghòch (ngoaøi 5 toäi nghòch nhö Tyø-kheo coøn theâm 2 toäi nöõa laø: gieát Hoøa thöôïng, gieát A-xaø-leâ).

11. a. Coù phaùp Yeát-mab. Khoâng coù phaùp Yeát-ma.

12. a. Heã phaïm 4 Ba-la-di thì khoâng theå saùm hoái vaø coù saùm hoái cuõng khoâng theå trôû laïi thanh tònh.

b. Phaïm troïng giôùi (töông ñöông giôùi Ba-la-di) vaãn coù theå saùm hoái ñeå dieät toäi.

302


13. a. Giôùi Tyø-kheo chæ coù hieäu löïc trong moät kieáp.

b. Giôùi Boà-taùt khi ñaõ thoï trì vónh vieãn khoâng maát giôùi, duø taùi sinh ôû ñaâu, ngoaïi tröø phaïm 7 toäi nghòch, phaïm thöôïng phaåm troïng giôùi vaø boû taâm Boà-ñeà.

14. a. Chöa phaân bieät giöõa Tieåu thöøa vaø Ñaïi thöøa.

b. Ñaõ phaân bieät Tieåu thöøa vaø Ñaïi thöøa: Caùc giôùi khinh 8, 15, 24 noùi: “Khoâng ñöôïc phaûn laïi giaùo phaùp cuûa Ñaïi thöøa maø hoïc taäp giaùo phaùp cuûa Tieåu thöøa”.

15. a. Giôùi Tyø-kheo laø neàn taûng ñeå duy trì maïng maïch Phaät giaùo vaø laø caên cöù ñeå thieát laäp toân ti traät töï.

b. Giôùi Boà-taùt nhaèm hoã trôï ñaéc löïc söù meänh hoaèng döông chaùnh phaùp hoùa ñoä chuùng sanh.

303

PHAÀN PHUÏ LUÏC

Phuï luïc 1

GIÔÙI BAÛN CUÛA ÑAÏI TYØ-KHEO THUOÄC LUAÄT MA-HA-TAÊNG-KYØ

(Ñ 22, tr. 549A)Tam Taïng Phaät-ñaø-baït-ñaø-la (Buddha-

bhadra) ngöôøi Thieân Truùc dòch (töø Phaïn sang Haùn) vaøo ñôøi Ñoâng Taán (415-419). Thích Phöôùc Sôn dòch töø Haùn sang Vieät.

Saùu phaùp caàn ghi nhôù:1. Phaûi bieát soá ngaøy trong thaùng, nhö

ngaøy moàng moät, moàng hai, cho ñeán ngaøy 14, 15, hoaëc thaùng ñuû hay thaùng thieáu, ñeàu phaûi bieát.

2. Saùng sôùm phaûi tính toaùn vieäc thí thöïc: “Neáu hoâm nay ñöôïc thöùc aên thì ta neân cuùng döôøng cho thaày A; neáu thaày A khoâng baèng loøng nhaän thì ta seõ aên” (noùi 3 laàn nhö vaäy).

3. Haèng ngaøy phaûi ghi nhôù veà soá haï laïp cuûa mình laø bao nhieâu.

4. Phaûi ghi nhôù soá y maø mình phaûi gìn giöõ vaø soá y maø mình ñaõ tònh thí.

305

5. Phaûi nhôù laø khoâng ñöôïc aên vôùi moät chuùng rieâng (moät nhoùm ngöôøi rieâng ngoaøi chuùng Taêng).

6. Phaûi nhôù laø mình coù beänh hay khoâng coù beänh.

Vò Yeát-ma baét ñaàu noùi:- Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Moät

thaùng cuûa muøa Ñoâng ñaõ troâi qua, thieáu moät ñeâm, nhöng thöøa moät ñeâm ñoái vôùi 3 thaùng coøn laïi. Söï giaø cheát ñaõ ñeán gaàn, Phaät phaùp saép huûy dieät. Caùc Ñaïi ñöùc vì söï ñaït ñaïo caàn phaûi moät loøng tinh taán. Vì sao vaäy? Vì chö Phaät nhôø moät loøng tinh taán maø ñaït ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc, huoáng gì laø caùc phaùp trôï ñaïo khaùc.

Nhöõng ngöôøi chöa thoï giôùi Cuï tuùc ñaõ ra roài, vaäy Taêng nay hoäi hoïp tröôùc heát laø ñeå laøm gì?

- (Moät ngöôøi ñaùp:) Ñeå Boá-taùt tuïng giôùi.

Caùc Ñaïi ñöùc naøo khoâng ñeán thì Tyø-kheo (nhaän duïc cuûa hoï) haõy trình baøy söï gôûi duïc vaø thanh tònh (cuûa hoï vôùi ñaïi chuùng).

Coù ai nhaän söï chuùc thænh cuûa Tyø-kheo-ni khoâng?

306

Phaàn phuï luïc

(Neáu khoâng thì ñaùp): Khoâng coù Tyø-kheo-ni chuùc thænh.

Chaép ñoâi baøn tay laïi,Ñaûnh leã ñöùc Theá ToânGiôø toâi saép tuïng giôùi,Taêng haõy laéng loøng nghe.Duø cho phaïm toäi nhoû,Phaûi cöïc kyø lo sôï.(549b) Coù toäi quyeát saùm hoái, Veà sau ñöøng taùi phaïm.Taâm nhö ngöïa ruoåi dong,Phoùng daät khoù kieàm cheá.Phaät daïy giöõ giôùi haïnh,Nhö naém daây cöông chaéc.Lôøi naøy töø kim khaåu,Ngöôøi thieän caàn phaûi tin.Loøng tin nhö ngöïa thuaàn,Phaù ñöôïc quaân phieàn naõo.Neáu ai chaúng vaâng lôøi,Cuõng khoâng öa thích giôùi.Ngöôøi aáy nhö ngöïa chöùng,Cheát trong quaân phieàn naõo.Ngöôøi giöõ giôùi kieân coá,Nhö traâu mao giöõ ñuoâi.Coät taâm khoâng phoùng daät,Nhö khæ bò xích xieàng.Ngaøy ñeâm thöôøng tinh taán,

307


Caàu trí hueä chaân thaät,Thì ñôøi soáng ngöôøi naøy, Soáng trong söï thanh tònh.

Xin Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe! Hoâm nay laø ngaøy raèm, Boá-taùt tuïng giôùi. Neáu thôøi gian cuûa Taêng ñaõ ñeán, thì Taêng haõy nhaát taâm laéng nghe, cuøng nhau Boá-taùt tuïng giôùi. Ñaây laø lôøi taùc baïch.

Thöa caùc Ñaïi ñöùc! Hoâm nay laø ngaøy Boá-taùt tuïng giôùi. Taêng haõy nhaát taâm laéng nghe. Neáu ai coù toäi thì phaûi phaùt loà, khoâng coù toäi thì im laëng. Vì im laëng maø bieát caùc Ñaïi ñöùc thanh tònh; nhö moät Tyø-kheo ñöôïc ai hoûi ñieàu gì thì phaûi nhö thaät traû lôøi. Cuõng vaäy, Tyø-kheo naøo ôû trong chuùng sau khi ñöôïc hoûi ba laàn, nhôù bieát mình coù toäi maø khoâng phaùt loà thì phaïm toäi coá yù voïng ngöõ. Thöa caùc Ñaïi ñöùc! Phaät daïy, coá yù voïng ngöõ laø phaùp chöôùng ñaïo. Theá neân, Tyø-kheo naøo muoán ñöôïc thanh tònh thì khi nhôù mình coù toäi caàn phaûi phaùt loà. Vì phaùt loà thì an oån, khoâng phaùt loà thì toäi caøng theâm naëng.

Thöa caùc Ñaïi ñöùc, toâi ñaõ tuïng xong baøi töïa cuûa giôùi kinh, giôø xin hoûi caùc Ñaïi ñöùc trong ñaây coù thanh tònh khoâng? (hoûi ba laàn nhö vaäy).

308

Phaàn phuï luïc

Vì caùc Ñaïi ñöùc trong ñaây thanh tònh neân im laëng, vieäc naøy toâi ghi nhaän nhö vaäy.

GIÔÙI BA-LA-DIThöa caùc Ñaïi ñöùc, ñaây laø 4 giôùi Ba-la-

di cöù moãi nöûa thaùng ñoïc moät laàn vaøo dòp tuïng giôùi.

1. Neáu Tyø-kheo ñaõ thoï giôùi Cuï tuùc ôû giöõa chuùng Taêng hoøa hôïp, khoâng traû giôùi, giôùi sa suùt, khoâng rôøi khoûi Taêng ñoaøn maø haønh daâm vôùi ngöôøi khaùc, thaäm chí vôùi caû loaøi suùc sinh, thì Tyø-kheo aáy phaïm toäi Ba-la-di, khoâng ñöôïc soáng chung (vôùi Taêng chuùng).

(549c) Baáy giôø Phaät an truù taïi thaønh Tyø-xaù-li (Vesali), nhaèm ngaøy 27 thaùng 11 cuûa muøa Ñoâng, naêm thöù naêm sau khi thaønh Phaät. Sau böõa côm, Ngaøi ngoài quay maët veà höôùng Ñoâng, luùc boùng xeá ñoä moät ngöôøi röôõi, vì Tröôûng laõo Da-xaù con cuûa Ca-lan-ñaø (Yasa-Kalandaka-putta) maø cheá ra giôùi naøy.

Nhöõng gì Phaät ñaõ cheá thì phaûi tuøy thuaän chaáp haønh. Ñoù goïi laø phaùp tuøy thuaän.

2. Neáu Tyø-kheo laáy troäm vaät cuûa ngöôøi khaùc trong thoân xoùm hay choã ñaát troáng, roài tuøy theo vaät laáy troäm maø nhaø

309


vua hoaëc baét, hoaëc gieát, hoaëc troùi, hoaëc truïc xuaát, khieån traùch: “OÂi, keû nam töû! Ngöôi laø quaân troäm cöôùp, laø keû ngu si”, thì Tyø-kheo aên troäm aáy phaïm toäi Ba-la-di, khoâng ñöôïc soáng chung vôùi Taêng chuùng.

Baáy giôø Phaät an truù taïi thaønh Vöông Xaù, vaøo ngaøy moàng möôøi thaùng möôøi cuûa muøa Ñoâng, naêm thöù saùu sau khi thaønh ñaïo. Sau böõa aên, Ngaøi ngoài quay maët veà höôùng Ñoâng, luùc boùng chieàu ñoä moät ngöôøi röôõi, vì Tröôûng laõo Ñaït-nò-giaø (Dhaniya) con cuûa ngöôøi thôï goám - coù vieäc lieân quan ñeán vua Bình-sa (Bimbisara) vaø Tyø-kheo maëc y phaán taûo - maø cheá ra giôùi naøy. Nhöõng gì Phaät ñaõ cheá thì phaûi tuøy thuaän chaáp haønh. Ñoù goïi laø phaùp tuøy thuaän.

3. Neáu Tyø-kheo töï tay mình gieát ngöôøi, hoaëc ñi tìm dao ñöa cho ngöôøi ta töï saùt, khuyeán khích cheát, ca ngôïi söï cheát, noùi: “OÂi! Laøm ngöôøi soáng maø khoán khoå thì thaø cheát coøn toát hôn”, trong taâm suy nghó tìm ñuû moïi caùch ca ngôïi raèng cheát laø khoaùi traù, nhaân ñoù maø ngöôøi kia cheát chöù khoâng coù lyù do naøo khaùc, thì Tyø-kheo aáy phaïm toäi Ba-la-di, khoâng ñöôïc soáng chung vôùi Taêng chuùng.

Baáy giôø, Phaät an truù taïi thaønh Tyø-xaù-li (Vesali), vaøo ngaøy 24 thaùng 10 cuûa

310

Phaàn phuï luïc

muøa Ñoâng, naêm thöù saùu sau khi thaønh Phaät. Tröôùc böõa aên, Ngaøi ngoài quay maët veà höôùng Baéc, luùc boùng maët trôøi ñoä moät ngöôøi röôõi, vì caùc Tyø-kheo nuoâi beänh lieân quan ñeán vieäc Loäc Tröôïng (Miga-Dandika) ngoaïi ñaïo (saùt haïi caùc Tyø-kheo) maø cheá ra giôùi naøy. Nhöõng gì Phaät ñaõ cheá thì phaûi tuøy thuaän chaáp haønh. Ñoù goïi laø phaùp tuøy thuaän.

4. Neáu Tyø-kheo chöa bieát, chöa thaáy maø töï xöng raèng: “Toâi ñaõ ñöôïc thaùnh phaùp hôn ngöôøi, coù tri kieán thuø thaéng, toâi bieát nhö vaäy, thaáy nhö vaäy”, sau ñoù, hoaëc bò kieåm tra, hoaëc khoâng bò kieåm tra veà vieäc phaïm toäi, maø vì muoán mình thanh tònh neân noùi nhö sau: “Thöa Tröôûng laõo, toâi khoâng bieát maø noùi raèng bieât, khoâng thaáy maø noùi raèng thaáy, ñoù laø nhöõng lôøi hö doái khoâng thaät”, thì Tyø-kheo naøy phaïm toäi Ba-la-di, khoâng ñöôïc soáng chung vôùi Taêng chuùng, tröø Taêng thöôïng maïn.

Baáy giôø, Phaät an truù taïi thaønh Xaù Veä (Saøvatthi), vaøo ngaøy 13 thaùng 11 cuûa muøa Ñoâng, naêm thöù saùu sau khi thaønh Phaät. Sau böõa aên, Ngaøi ngoài quay maët veà höôùng Ñoâng, luùc boùng chieàu ñoä 3 ngöôøi röôõi, vì caùc Tyø-kheo ôû thoân xoùm vaø caùc Tyø-kheo taêng thöôïng maïn maø cheá ra giôùi naøy. Nhöõng gì Phaät ñaõ cheá thì phaûi tuøy thuaän chaáp haønh. Ñoù goïi laø phaùp tuøy thuaän.

311


Thöa caùc Ñaïi ñöùc, toâi ñaõ tuïng xong 4 giôùi Ba-la-di, giôø ñaây xin hoûi caùc Ñaïi ñöùc trong ñaây coù thanh tònh khoâng? (3 laàn)

Vì caùc Ñaïi ñöùc trong ñaây thanh tònh neân im laëng, toâi ghi nhaän vieäc naøy nhö vaäy.

Thöa caùc Ñaïi ñöùc, sau ñaây laø 13 giôùi Taêng-giaø-baø-thi-sa (Sanghadisesa), cöù moãi nöûa thaùng, nöûa thaùng ñoïc laïi moät laàn vaøo dòp tuïng giôùi.

1. Neáu Tyø-kheo coá yù laøm xuaát tinh - ngoaïi tröø trong giaác moäng - thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

2. Neáu Tyø-kheo, bò taâm daâm duïc kích thích, beøn duøng thaân mình coï xaùt vôùi thaân ngöôøi nöõ, hoaëc naém tay, hoaëc naém toùc, hoaëc naém caùc boä phaän khaùc nôi cô theå cuûa hoï coï xaùt ñeå tìm laïc thuù, thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

3. Neáu Tyø-kheo bò taâm daâm duïc kích thích, neân noùi vôùi ngöôøi nöõ baèng nhöõng lôøi baån thæu, baûo hoï tuøy thuaän haønh daâm vôùi mình nhö boïn nam nöõ treû tuoåi, thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

4. Neáu Tyø-kheo, vì duïc taâm kích thích, ôû tröôùc ngöôøi nöõ khen ngôïi vieäc hoï töï hieán thaân cho mình, noùi raèng: “Naøy chò (hay em), neáu chò hieán daâng söï daâm duïc cho vò Sa-moân giöõ giôùi thanh tònh, haønh

312

Phaàn phuï luïc

thieän phaùp, tu phaïm haïnh nhö toâi, ñoù laø söï daâng hieán baäc nhaát”, thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

5. Neáu Tyø-kheo nhaän laøm söù giaû ñeå taùc hôïp cho nam nöõ thaønh vôï choàng, hay tö thoâng vôùi nhau trong choác laùt, thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

6. Neáu Tyø-kheo töï ñi xin vaät lieäu veà laøm phoøng, khoâng coù thaân chuû giuùp ñôõ thì phaûi truø tính laøm phoøng chieàu daøi 12 gang tay Phaät, chieàu roäng 7 gang tay Phaät. Ñoàng thôøi phaûi môøi caùc Tyø-kheo ñeán chæ choã laøm phoøng, nôi aáy khoâng coù tai naïn, khoâng coù phöông haïi. Neáu Tyø-kheo töï ñi xin vaät lieäu veà laøm phoøng, khoâng coù thaân chuû giuùp ñôõ, maø laøm choã coù tai naïn, coù phöông haïi, cuõng khoâng môøi caùc Tyø-kheo ñeán chæ choã ñeå laøm phoøng, laïi laøm quaù quy ñònh, thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

7. Neáu Tyø-kheo muoán laøm phoøng lôùn coù thaân chuû giuùp ñôõ, cuõng phaûi daãn caùc Tyø-kheo ñeán chæ choã ñeå laøm phoøng, nôi aáy khoâng coù tai naïn, khoâng coù phöông haïi. Neáu Tyø-kheo laøm phoøng lôùn coù thaân chuû giuùp ñôõ maø laøm ôû choã coù tai naïn, coù phöông haïi, cuõng khoâng môøi caùc Tyø-kheo ñeán chæ choã laøm phoøng, thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

313


8. Neáu Tyø-kheo vì töùc giaän khoâng vui maø vu khoáng Tyø-kheo thanh tònh voâ toäi laø phaïm toäi Ba-la-di moät caùch voâ caên cöù, muoán phaù hoaïi haïnh thanh tònh cuûa Tyø-kheo aáy, roài sau ñoù hoaëc bò kieåm tra, hoaëc khoâng bò kieåm tra, Tyø-kheo naøy beøn noùi raèng: “Vieäc aáy khoâng coù caên cöù, vì töùc giaän neân toâi noùi (nhö vaäy)”, thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

9. Neáu Tyø-kheo vì töùc giaän khoâng vui, roài duøng moät vieäc nhoû thuoäc lónh vöïc khaùc khoâng phaûi Ba-la-di ñeå vu caùo Tyø-kheo khaùc phaïm toäi Ba-la-di, nhaèm phaù hoaïi phaïm haïnh cuûa vò aáy, roài sau ñoù, hoaëc bò kieåm tra, hoaëc khoâng bò kieåm tra, beøn noùi: “Vì töùc giaän neân toâi ñem moät vieäc nhoû thuoäc lónh vöïc khaùc ñeå vu caùo”, thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

10. Neáu Tyø-kheo vì muoán phaù söï hoøa hôïp cuûa Taêng, neân coá gaéng tìm moïi caùch ñeå phaù vieäc cuûa Taêng, gaây neân tranh chaáp laãn nhau, thì caùc Tyø-kheo neân can giaùn raèng: “Tröôûng laõo ñöøng vì muïc ñích phaù söï hoøa hôïp cuûa Taêng maø tìm ñuû moïi caùch ñeå gaây ra tranh chaáp laãn nhau. Tröôûng laõo neân hôïp taùc vôùi Taêng (cuøng laøm vieäc vôùi Taêng). Vì sao vaäy? Vì Taêng coù hoøa hôïp, hoan hyû khoâng tranh chaáp, gioáng nhö nöôùc hoøa vôùi söõa, cuøng hoïc moät giaùo phaùp, ñieàu gì ñuùng phaùp thì baûo laø ñuùng phaùp moät caùch roõ raøng, thì

314

Phaàn phuï luïc

môùi soáng an laïc”. Khi can giaùn nhö vaäy maø boû thì toát, neáu khoâng boû thì phaûi can giaùn ñeán laàn thöù hai, thöù ba. Baáy giôø boû thì toát, neáu khoâng boû, thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

11. Neáu moät, hai, hoaëc nhieàu Tyø-kheo ñoàng yù töông trôï Tyø-kheo khaùc, cuøng noùi, cuøng yù kieán muoán phaù söï hoøa hôïp cuûa chuùng Taêng, luùc aáy coù caùc Tyø-kheo can giaùn, roài vò Tyø-kheo ñoàng loõa naøy noùi: “Tröởng laõo, ñöøng noùi vieäc toát xaáu cuûa Tyø-kheo aáy. Vì sao vaäy? Vì vò aáy laø Tyø-kheo noùi ñuùng phaùp, noùi ñuùng luaät. Nhöõng gì vò aáy thaáy vaø noùi ra ñeàu coù theå chaáp nhaän ñöôïc. Chuùng toâi cuõng coù theå chaáp nhaän. Vò Tyø-kheo aáy bieát môùi noùi, chöù khoâng phaûi khoâng bieát maø noùi”, thì caùc Tyø-kheo neân can giaùn raèng: “Tröôûng laõo ñöøng noùi raèng vò Tyø-kheo ñoù noùi ñuùng phaùp, noùi ñuùng luaät. Vì sao vaäy? Vì vò naøy khoâng phaûi laø Tyø-kheo noùi ñuùng phaùp, noùi ñuùng luaät. Naøy Tröôûng laõo, thaày ñöøng hoã trôï vieäc phaù Taêng maø phaûi vui veû hoã trôï vieäc Taêng hoøa hôïp. Vì sao vaäy? Vì Taêng coù hoøa hôïp, hoan hyû, khoâng tranh chaáp nhau, nhö nöôùc hoøa vôùi söõa, cuøng hoïc moät giaùo phaùp, ñieàu gì ñuùng phaùp thì baûo laø ñuùng phaùp moät caùch roõ raøng, thì môùi soáng an laïc”. Khi can giaùn nhö vaäy maø boû thì toát, neáu

315


khoâng boû thì neân can giaùn ñeán laàn thöù hai, thöù ba. Baáy giôø neáu boû vieäc aáy thì toát, neáu khoâng boû thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

12. Neáu coù Tyø-kheo noùi naêng ngang ngaïnh, roài ñöôïc caùc Tyø-kheo cuøng soáng chung trong giôùi phaùp chæ baûo ñuùng phaùp, ñuùng luaät maø laïi ngoan coá noùi raèng: “Tröôûng laõo, thaày ñöøng noùi veà vieäc toát xaáu cuûa toâi. Toâi cuõng khoâng noùi veà vieäc toát xaáu cuûa thaày”, thì caùc Tyø-kheo neân can giaùn raèng: “Tröôûng laõo, khi caùc Tyø-kheo cuøng soáng chung trong giaùo phaùp chæ baûo ñuùng phaùp, ñuùng luaät, thì thaày khoâng neân khoâng coâng nhaän, maø traùi laïi thaày cuõng phaûi chæ baûo caùc Tyø-kheo khaùc ñuùng phaùp, ñuùng luaät. Vì sao vaäy? Vì caùc ñeä töû cuûa ñöùc Nhö Lai coù chæ baûo laãn nhau, can giaùn laãn nhau, cuøng xuaát toäi cho nhau, thì thieän phaùp môùi taêng tröôûng”. Khi can giaùn nhö vaäy maø boû thì toát, neáu khoâng boû thì neân can giaùn ñeán laàn thöù hai, thöù ba. Baáy giôø, neáu boû vieäc aáy thì toát; neáu khoâng boû, thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

13. Neáu Tyø-kheo soáng nöông töïa vaøo thaønh aáp xoùm laøng maø laøm hoen oá nhaø ngöôøi ta, laøm nhöõng vieäc xaáu, laøm hoen oá nhaø ngöôøi ta ai cuõng thaáy cuõng nghe, laøm nhöõng vieäc xaáu ai cuõng thaáy cuõng

316

Phaàn phuï luïc

nghe, thì caùc Tyø-kheo neân can giaùn raèng: “Tröôûng laõo, thaày ñaõ laøm hoen oá nhaø ngöôøi ta, laøm nhöõng vieäc xaáu; laøm hoen oá nhaø ngöôøi ta ai cuõng thaáy cuõng nghe, laøm nhöõng vieäc xaáu ai cuõng thaáy cuõng nghe, thaày haõy ñi ñi, khoâng neân ôû ñaây nöõa”. Neáu khi aáy Tyø-kheo naøy noùi: “Taêng thieân vò, thuø haän, sôï haõi vaø ngu si. Vì sao vaäy? Vì coù caùc Tyø-kheo ñoàng toäi nhö vaäy, maø coù ngöôøi bò ñuoåi, coù ngöôøi khoâng bò ñuoåi”, thì caùc Tyø-kheo neân can giaùn raèng: “Naøy Tröôûng laõo, thaày ñöøng noùi raèng: “Taêng thieân vò, thuø haän, sôï haõi vaø ngu si. Coù caùc Tyø-kheo ñoàng toäi nhö nhau maø coù ngöôøi bò ñuoåi, coù ngöôøi khoâng bò ñuoåi”. Vì sao vaäy? Vì Taêng khoâng thieân vò, thuø haän, sôï haõi vaø ngu si. Naøy Tröôûng laõo, thaày ñaõ laøm hoen oá nhaø ngöôøi ta, laøm nhöõng vieäc xaáu, laøm hoen oá nhaø ngöôøi ta ai cuõng thaáy cuõng nghe, laøm nhöõng vieäc xaáu ai cuõng thaáy cuõng nghe. Thaày haõy ñi ñi, ñöøng ôû ñaây nöõa”. Khi can giaùn nhö vaäy maø boû thì toát, neáu khoâng boû thì can giaùn ñeán laàn thöù hai, thöù ba. Baáy giôø, neáu boû vieäc aáy thì toát, neáu khoâng boû thì phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa.

Naøy caùc Ñaïi ñöùc, toâi ñaõ tuïng xong 13 phaùp Taêng-giaø-baø-thi-sa. Chín phaùp ñaàu heã laøm laø phaïm toäi, coøn boán phaùp sau phaûi ñeán ba laàn can giaùn maø khoâng boû

317


môùi coù toäi. Neáu Tyø-kheo phaïm moät toäi naøo, thì tuøy theo thôøi gian che giaáu, (Taêng) neân cho haønh phaùp Ba-lôïi-baø-sa (bieät truù). Khi haønh phaùp Ba-lôïi-baø-sa xong, phaûi haønh phaùp Ma-na-ñoûa (yù hyû) saùu ngaøy, saùu ñeâm giöõa Taêng. Khi haønh phaùp Ma-na-ñoûa xong, phaûi xuaát toäi ôû giöõa 20 vò Taêng. Neáu Taêng khoâng ñuû 20 ngöôøi, thì toäi cuûa Tyø-kheo aáy khoâng ñöôïc giaûi tröø maø caùc Tyø-kheo khaùc coøn bò khieån traùch. Vieäc ñoù theo nguyeân taéc laø nhö vaäy.

Nay xin hoûi caùc Ñaïi ñöùc, ôû trong ñaây coù thanh tònh khoâng? (hoûi 3 laàn)

Vì caùc Ñaïi ñöùc ôû trong ñaây thanh tònh neân im laëng, toâi ghi nhaän vieäc naøy laø nhö vaäy.

(Heát 13 vieäc)Thöa caùc Ñaïi ñöùc, ñaây laø hai phaùp

Baát ñònh cöù moãi nöûa thaùng, nöûa thaùng ñoïc moät laàn vaøo dòp tuïng giôùi.

1. Neáu Tyø-kheo ngoài moät mình vôùi ngöôøi nöõ ôû choã che khuaát, choã coù theå haønh daâm ñöôïc, roài moät Öu-baø-di ñaùng tin caäy trình baøy laïi chính xaùc moät trong ba phaùp: hoaëc Ba-la-di, hoaëc Taêng-giaø-baø-thi-sa, hoaëc Ba-daät-ñeà; ñoàng thôøi vò Tyø-kheo aáy töï noùi: “Toâi ngoài choã aáy”, thì Taêng neân caên cöù vaøo lôøi trình baøy chính xaùc

318

Phaàn phuï luïc

cuûa Öu-baø-di ñaùng tin caäy kia maø tröøng trò vò Tyø-kheo aáy moät trong ba phaùp: hoaëc Ba-la-di, hoaëc Taêng-giaø-baø-thi-sa, hoaëc Ba-daät-ñeà. Ñaây laø phaùp Baát ñònh thöù nhaát.

2. (551a) Neáu Tyø-kheo ngoài moät mình vôùi ngöôøi nöõ ôû choã troáng traûi, khoâng theå haønh daâm ñöôïc, roài coù moät Öu-baø-di ñaùng tin caäy trình baøy laïi ñuùng söï thaät moät trong hai phaùp: hoaëc Taêng-giaø-baø-thi-sa, hoaëc Ba-daät-ñeà, ñoàng thôøi vò Tyø-kheo aáy töï noùi: “Toâi ngoài choã aáy”, thì Taêng neân tuøy theo lôøi trình baøy ñuùng söï thaät cuûa Öu-baø-di ñaùng tin caäy aáy maø trò phaït thích ñaùng moät trong hai phaùp: hoaëc Taêng-giaø-baø-thi-sa, hoaëc Ba-daät-ñeà. Ñaây laø phaùp Baát ñònh thöù hai.

Naøy caùc Ñaïi ñöùc, toâi ñaõ tuïng xong hai phaùp Baát ñònh, giôø xin hoûi caùc Ñaïi ñöùc ôû trong ñaây coù thanh tònh khoâng? (3 laàn)

Vì caùc Ñaïi ñöùc ôû trong daây thanh tònh neân im laëng, toâi ghi nhaän vieäc naøy laø nhö vaäy.

(Heát hai phaùp Baát ñònh).Thöa caùc Ñaïi ñöùc, ñaây laø 30 phaùp Ni-

taùt-kì-ba-daï-ñeà cöù moãi nöûa thaùng, nöûa thaùng ñoïc laïi moät laàn vaøo dòp tuïng giôùi:

319


1. Neáu thôøi gian saém y ñaõ heát, y Ca-thi-na cuõng ñaõ xaû maø Tyø-kheo nhaän ñöôïc y thöøa (ngoaøi 3 caùi phaùp ñònh) thì ñöôïc pheùp caát giöõ trong voøng 10 ngaøy. Neáu caát giöõ quaù thôøi gian aáy thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

2. Neáu thôøi gian saém y ñaõ heát, y Ca-thi-na cuõng ñaõ xaû, maø Tyø-kheo rôøi moät trong 3 y nguû taïi choã khaùc, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà, ngoaïi tröø Taêng Yeát-ma cho pheùp.

3. Neáu thôøi gian saém y ñaõ heát, y Ca-thi-na cuõng ñaõ xaû, khi aáy ñöôïc vaûi phi thôøi maø Tyø-kheo caàn duøng thì neân laáy, roài töùc toác may thaønh y ñeå maëc. Neáu chöa ñuû maø coù choã hy voïng (tìm ñöôïc theâm) thì ñöôïc pheùp caát trong voøng moät thaùng, ñeå ñôïi cho ñuû. Neáu quaù thôøi gian aáy thì duø ñuû hay khoâng ñuû ñeàu phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

4. Neáu Tyø-kheo laáy y cuûa Tyø-kheo-ni khoâng phaûi thaân quyeán, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà, ngoaïi tröø trao ñoåi.

5. Neáu Tyø-kheo sai Tyø-kheo-ni khoâng phaûi thaân quyeán giaët y cuõ, hoaëc nhuoäm, hoaëc ñaäp giuõ, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

6. Neáu Tyø-kheo theo cö só hay vôï cö só khoâng phaûi thaân quyeán xin y, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà, ngoaïi tröø tröôøng hôïp

320

Phaàn phuï luïc

ñaëc bieät. Tröôøng hôïp ñaëc bieät laø tröôøng hôïp bò maát y.

7. Neáu Tyø-kheo bò maát y thì khi aáy ñöôïc theo cö só hay vôï cö só khoâng phaûi thaân quyeán xin y. Neáu hoï cho moät caùch haøo phoùng thì ñöôïc laáy toái ña laø hai caùi (y treân vaø y döôùi). Neáu laáy quaù giôùi haïn thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

8. Neáu cö só hay vôï cö só chuaån bò giaù tieàn saém y cuùng cho Tyø-kheo moã giaùp, roài töï nhuû: “Ta chuaån bò soá tieàn nhö theá ñeå mua y nhö theá cuùng cho Tyø-kheo moã giaùp” maø khoâng cho Tyø-kheo aáy bieát (551b), nhöng khi nghe ñöôïc tin, Tyø-kheo aáy beøn ñeán nhaø cö só khuyeân: “Laønh thay cö só! OÂng (baø) haõy duøng soá tieàn saém y nhö theá mua chieác y maøu saéc nhö theá cho toâi”, thì khi ñöôïc y, phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

9. Neáu cö só, vôï cö só vì Tyø-kheo, moãi ngöôøi chuaån bò moät soá tieàn saém y nhö theá, roài baøn nhau: “Chuùng ta chuaån bò soá tieàn saém y nhö theá ñeå mua chieác y nhö theá cho Tyø-kheo moã giaùp”, maø khoâng cho Tyø-kheo aáy bieát (551b), nhöng khi nghe ñöôïc tin, Tyø-kheo aáy beøn ñeán nhaø cö só, khuyeân: “Laønh thay caùc cö só! Moãi ngöôøi haõy chuaån bò tieàn saém y nhö theá, roài cuøng chung laïi mua moät chieác y maøu saéc

321


nhö theá cho toâi”, thì khi ñöôïc y phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

10.Neáu vua hay ñaïi thaàn sai söù giaû ñem tieàn saém y ñeán cuùng cho Tyø-kheo, vaø noùi: “Soá tieàn saém y naøy laø cuûa vua, cuûa ñaïi thaàn (moã giaùp) ñöa ñeán cho Toân giaû, xin Toân giaû nhaän cho”, thì baáy giôø, Tyø-kheo neân noùi: “Toâi khoâng ñöôïc nhaän tieàn saém y. Neáu ñöa y thích hôïp thì toâi môùi nhaän ñöôïc”. Roài söù giaû hoûi: “Toân giaû coù ngöôøi giuùp vieäc khoâng?”, maø Tyø-kheo thaáy caàn y, thì neân chæ ngöôøi laøm vöôøn, hoaëc Öu-baø-taéc cho söù giaû, vaø noùi: “Ngöôøi ñoù thöôøng hay giuùp vieäc cho Tyø-kheo”. Söù giaû khi aáy neân ñeán ngöôøi ñoù khuyeán duï: “Laønh thay vò chaáp söï! Nhôø oâng nhaän soá tieàn saém y naøy ñeå mua y nhö theá cho Tyø-kheo moã giaùp. Khi naøo Tyø-kheo aáy ñeán laáy y, thì oâng ñöa giuùp cho”. Gôûi gaém xong, söù giaû neân trôû laïi choã Tyø-kheo, noùi: “Toâi ñaõ khuyeán duï ngöôøi giuùp vieäc maø toân giaû ñaõ chæ saém y giuùp roài, khi naøo caàn y, thì ñeán ñoù laáy”. Theá thì khi caàn y, Tyø-kheo neân ñeán choã ngöôøi giuùp vieäc noùi: “Toâi caàn y, toâi caàn y”, laàn thöù hai, thöù ba cuõng noùi nhö theá. Neáu ñöôïc y thì toát, neáu khoâng ñöôïc thì laàn thöù tö, thöù naêm, thöù saùu neân ñeán ñöùng im laëng tröôùc ngöôøi giuùp vieäc. Neáu ñöôïc thì toát, neáu khoâng ñöôïc maø ñeán ñoøi quaù giôùi haïn aáy, thì khi ñöôïc y phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà. Trong tröôøng hôïp khoâng laáy

322

Phaàn phuï luïc

ñöôïc, thì Tyø-kheo hoaëc töï ñi, hoaëc nhôø ngöôøi khaùc ñeán choã ngöôøi xuaát tieàn saém y, noùi: “OÂng (baø) ñaõ vì Tyø-kheo moã giaùp ñöa tieàn saém y, nhöng chung cuïc Tyø-kheo aáy khoâng laáy ñöôïc soá tieàn saém y do oâng cuùng, vaäy xin baùo cho oâng bieát, ñöøng ñeå maát tieàn”. Vaán ñeà naøy nguyeân taéc laø nhö vaäy. (heát 10 vieäc)

11. Neáu Tyø-kheo duøng loâng deâ toaøn maøu ñen laøm phu cuï môùi thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

12.Neáu Tyø-kheo laøm phu cuï môùi thì neân duøng hai phaàn loâng deâ thuaàn maøu ñen, moät phaàn maøu traéng vaø moät phaàn maøu laãn loän. Neáu quaù soá phaàn aáy thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

13.Neáu Tyø-kheo duøng tô taèm troän vôùi loâng deâ thuaàn maøu ñen laøm phu cuï môùi thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

14.(551c) Neáu Tyø-kheo laøm phu cuï môùi thì neân söû duïng ñeán 6 naêm. Neáu phu cuï chöa ñuû 6 naêm maø boû, hoaëc khoâng boû, laøm phu cuï môùi thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø Taêng Yeát-ma cho pheùp.

15.Neáu Tyø-kheo laøm phu cuï hay toïa cuï môùi thì neân duøng moät mieáng phu cuï cuõ chöøng moät gang tay Phaät may choàng leân phu cuï môùi ñeå cho hoaïi saéc. Neáu khoâng duøng moät mieáng cuõ may choàng leân phu

323


cuï hay toïa cuï môùi thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

16.Neáu Tyø-kheo ñi ñöôøng ñöôïc loâng deâ maø mình thaáy caàn, thì coù theå laáy mang ñi trong voøng 3 do tuaàn. Neáu mang ñi quaù giôùi haïn aáy, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

17. Neáu Tyø-kheo sai Tyø-kheo-ni khoâng phaûi thaân quyeán giaët, nhuoäm, chaûi loâng deâ, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

18.Neáu Tyø-kheo töï tay caàm vaøng, baïc, hoaëc sai ngöôøi khaùc caàm saêm soi vôùi taâm tham luyeán, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

19.Neáu Tyø-kheo mua baùn caùc thöù haøng hoùa thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

20.Neáu Tyø-kheo mua baùn ñoåi chaùc caùc loaïi vaøng, baïc, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà. (Heát 20 giôùi).

21.Neáu Tyø-kheo coù baùt thöøa (ngoaøi caùi phaùp ñònh) thì ñöôïc caát trong 10 hoâm. Neáu caát quaù 10 hoâm, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

22. Neáu Tyø-kheo duøng baùt chöa vaù ñuû naêm choã, maø vì thích ñeïp, xin baùt môùi, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà. Caùi baùt naøy phaûi xaû giöõa chuùng Taêng. Roài Taêng neân ñem caùi baùt keùm nhaát ñöa cho ngöôøi aáy, noùi: “Tröôûng laõo! Thaày phaûi söû duïng caùi

324

Phaàn phuï luïc

baùt naøy cho ñeán khi vôõ”. Vieäc naøy nguyeân taéc laø nhö vaäy.

23.Neáu Tyø-kheo bò beänh caàn uoáng söõa chua, daàu, maät, ñöôøng pheøn, söõa töôi vaø môõ, thì neân nhaän moät laàn ñeå uoáng 7 ngaøy. Neáu quaù 7 ngaøy maø nhöõng thöù coøn thöøa khoâng boû, vaãn cöù uoáng, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

24.Neáu Tyø-kheo cho y cho Tyø-kheo khaùc, roài sau ñoù töùc giaän khoâng vui, hoaëc töï mình, hoaëc sai ngöôøi ñoïat laïi y aáy, thì khi ñöôïc y, phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

25.Trong voøng moät thaùng cuoái muøa xuaân, Tyø-kheo neân tìm vaûi may aùo taém möa, roài trong nöûa thaùng coøn laïi neân may thaønh aùo ñeå duøng. Neáu chöa ñeán thôøi gian ñoù maø ñi tìm vaûi may aùo taém möa roài may thaønh aùo ñeå duøng, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

26.Neáu Tyø-kheo töï ñi xin chæ sôïi, roài nhôø thôï deät khoâng phaûi baø con deät thaønh vaûi, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

27.(552a) Neáu cö só hay vôï cö só sai thôï deät deät vaûi ñeå may y cho Tyø-kheo, nhöng Tyø-kheo tröôùc ñoù khoâng ñöôïc môøi, maø vì thích ñeïp, neân ñeán khuyeân thôï deät: “Laønh thay cö só! Taám vaûi naøy deät cho toâi ñoù. OÂng neân deät cho thaät ñeïp, daøy, daøi vaø roäng, roài toâi seõ traû coâng cho oâng baèng

325


tieàn hoaëc baèng thöïc phaåm”, thì khi nhaän ñöôïc vaûi, phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

28.Neáu coøn 10 hoâm nöõa môùi ñeán ngaøy Töï töù, maø thí chuû cuùng döôøng y caáp thôøi, thì Tyø-kheo naøo caàn duøng ñöôïc pheùp nhaän, roài caát cho ñeán thôøi gian cuûa y. Neáu caát quaù thôøi gian aáy thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà.

29.Neáu Tyø-kheo soáng taïi A-luyeän-nhaõ trong ba thaùng haï, chöa ñeán thaùng cuoái muøa haï maø gaëp nhöõng vieäc ñaùng nghi ngôø lo sôï thì coù theå gôûi moät trong ba y taïi nhaø daân, soáng caùch ly vôùi y trong 6 hoâm. Neáu quaù 6 hoâm thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø Taêng Yeát-ma cho pheùp.

30.Neáu Tyø-kheo bieát vaät ñoù thí chuû ñònh cuùng cho Taêng, maø vaän ñoäng hoï cuùng cho mình, thì phaïm toäi Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà. (Heát 30 vieäc)

Thöa caùc Ñaïi ñöùc, toâi ñaõ tuïng xong 30 phaùp Ni-taùt-kì-ba-daï-ñeà, giôø xin hoûi caùc Ñaïi ñöùc ôû trong ñaây coù thanh tònh khoâng? (hoûi 3 laàn)

Vì caùc Ñaïi ñöùc ôû trong ñaây thanh tònh neân im laëng; toâi ghi nhaän vieäc naøy nhö vaäy.

326

Phaàn phuï luïc

Thöa caùc Ñaïi ñöùc! Ñaây laø 92 phaùp Ba-daï-ñeà cöù moãi nöûa thaùng, nöûa thaùng ñoïc laïi moät laàn vaøo dòp tuïng giôùi.

1. Neáu Tyø-kheo bieát maø coá yù noùi doái thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

2. Neáu Tyø-kheo ñem chuûng toäc töôùng maïo cuûa Tyø-kheo khaùc ra chaâm choïc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

3. Neáu Tyø-kheo noùi 2 löôõi thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

4. Neáu Tyø-kheo bieát Taêng ñaõ daäp taét söï tranh chaáp ñuùng nhö phaùp, nhö luaät maø muoán laøm phaùt sinh trôû laïi, noùi: “Vieäc Yeát-ma naøy chöa xong, phaûi laøm laïi”, laøm nhö vaäy laø nhaèm gaây roái chöù khoâng gì khaùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

5. Neáu Tyø-kheo thuyeát phaùp cho ngöôøi nöõ quaù 5, 6 lôøi, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø coù ngöôøi ñaøn oâng trí thöùc tham döï.

6. Neáu Tyø-kheo daïy ngöôøi chöa thoï giôùi Cuï tuùc ñoïc nhöõng caâu, nhöõng baøi phaùp, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

7. Neáu Tyø-kheo noùi vôùi ngöôøi chöa thoï giôùi Cuï tuùc raèng mình ñaõ ñöôïc phaùp hôn ngöôøi nhö sau: “Toâi bieát nhö vaäy, thaáy nhö vaäy”, thì duø noùi thaät cuõng phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

327


8. Neáu Tyø-kheo bieát toäi thoâ aùc cuûa Tyø-kheo khaùc maø ñem noùi vôùi ngöôøi chöa thoï giôùi Cuï tuùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø Taêng Yeát-ma cho pheùp.

9. (552b) Neáu Tyø-kheo naøo luùc ñaàu ñaõ ñoàng yù ñem vaät duøng ñeå chia cho Taêng cho ngöôøi khaùc, nhöng sau ñoù ngaên caûn, noùi: “Tröôûng laõo, thaày coù yù thieân vò neân ñem vaät cuûa Taêng cho ngöôøi aáy”, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

10. Neáu vaøo dòp tuïng giôùi cuûa moãi nöûa thaùng maø Tyø-kheo naøo noùi: “Tröôûng laõo, thaày tuïng laøm chi ba caùi giôùi laët vaët aáy khieán cho caùc Tyø-kheo sinh ra nghi ngôø, hoái haän!”, noùi nhö theá laø nhaèm khinh cheâ giôùi luaät chöù khoâng gì khaùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà. (Heát 10 vieäc)

11. Neáu Tyø-kheo huûy hoïai maàm soáng cuûa caây, phaù hoûng choã ôû cuûa quyû, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

12. Neáu Tyø-kheo noùi nhöõng vaán ñeà khaùc laøm naõo loaïn ngöôøi khaùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

13. Neáu Tyø-kheo cheâ traùch chöùc söï cuûa Taêng, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

14. Neáu Tyø-kheo töï mình hay sai ngöôøi khaùc ñem baøy bieän giöôøng naèm, gheá ngoài, meàn goái ôû choã ñaát troáng nôi truù xöù cuûa Taêng, roài luùc ra ñi khoâng töï mình

328

Phaàn phuï luïc

caát hay sai ngöôøi ñem caát, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

15. Neáu Tyø-kheo töï mình hay sai ngöôøi khaùc traûi giöôøng neäm trong phoøng cuûa chuùng Taêng, roài luùc ra ñi khoâng töï mình hay sai ngöôøi khaùc ñem caát, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

16. Neáu Tyø-kheo vì töùc giaän khoâng vui maø töï mình hay sai ngöôøi loâi Tyø-kheo khaùc ra khoûi phoøng cuûa Taêng, duø chæ noùi: “OÂng haõy ñi ñi!”, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

17. Neáu Tyø-kheo bieát trong phoøng cuûa Taêng ñaõ coù Tyø-kheo khaùc traûi giöôøng neäm tröôùc roài, mình ñeán sau cuõng traûi ñoà ñaïc ra, vôùi yù ñònh laøm nhieãu loaïn, ñeå ngöôøi kia boû ñi chöù khoâng coù gì khaùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

18. Neáu Tyø-kheo ñaët giöôøng coù chaân nhoïn treân laàu, treân gaùc cuûa Taêng ñeå ngoài, hoaëc naèm, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

19. Neáu Tyø-kheo bieát nöôùc coù sinh truøng maø töï mình hoaëc sai ngöôøi ñem töôùi treân coû, treân ñaát, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

20. Neáu Tyø-kheo töï kinh doanh laøm phoøng lôùn coù cöûa lôùn, cöûa soå, thì neân laøm ôû choã ñaát ít coû, roài sai ngöôøi lôïp chöøng 3 lôùp laø vöøa. Neáu lôïp quaù 3 lôùp, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà. (heát 20 vieäc)

329


21. Neáu Tyø-kheo naøo khoâng ñöôïc Taêng sai maø töï ñi giaùo giôùi Tyø-kheo-ni, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

22. Neáu Tyø-kheo naøo ñöôïc Taêng sai ñi giaùo giôùi Tyø-kheo-ni maø ôû laïi töø luùc maët trôøi laën cho ñeán tröôùc bình minh hoâm sau, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

23. Neáu Tyø-kheo naøo ñeán truù xöù cuûa Ni giaùo giôùi maø khoâng baïch vôùi thieän Tyø-kheo, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø tröôøng hôïp ñaëc bieät. Tröôøng hôïp ñaëc bieät laø khi bò beänh.

24. Neáu Tyø-kheo noùi vôùi Tyø-kheo khaùc: “Tröôûng laõo vì vieäc aên uoáng maø giaùo giôùi Tyø-kheo-ni”, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

25. Neáu Tyø-kheo ngoài vôùi moät Tyø-kheo-ni ôû choã troáng vaéng, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

26. (552c) Neáu Tyø-kheo heïn ñi chung ñöôøng vôùi Tyø-kheo-ni, duø chæ ñi qua moät laøng, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

27. Neáu Tyø-kheo heïn ñi chung thuyeàn vôùi Tyø-kheo-ni, ngöôïc doøng hay xuoâi doøng, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø ñi ñoø ngang qua soâng.

330

Phaàn phuï luïc

28. Neáu Tyø-kheo cho y cho Tyø-kheo-ni khoâng phaûi thaân quyeán, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

29. Neáu Tyø-kheo may y cho Tyø-kheo-ni khoâng phaûi thaân quyeán, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

30. Neáu Tyø-kheo bieát böõa aên aáy do Tyø-kheo-ni vaän ñoäng môùi coù, maø aên, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

31. Neáu gia ñình naøo chæ cuùng döôøng moät böõa aên maø Tyø-kheo khoâng beänh aên hôn moät böõa, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

32. Neáu Tyø-kheo aên nhieàu choã (trong ngaøy), thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø khi coù beänh, khi saém y.

33. Neáu Tyø-kheo aên no roài, rôøi khoûi choã ngoài, khoâng laøm pheùp taøn thöïc maø aên laïi, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

34. Neáu Tyø-kheo naøo bieát vò Tyø-kheo khaùc aên no roài, rôøi khoûi choã ngoài, khoâng laøm pheùp taøn thöïc, maø muoán laøm naõo loaïn, neân môøi: “Tröôûng laõo, haõy aên moùn naøy”, roài vò aáy aên, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

35. Neáu thöùc aên ngöôøi ta khoâng cho, thì Tyø-kheo khoâng ñöôïc laáy boû vaøo mieäng. Neáu boû vaøo mieäng, thì phaïm toäi

331


Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø nöôùc vaø taêm xæa raêng.

36. Neáu Tyø-kheo aên phi thôøi, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

37. Neáu Tyø-kheo ñeå daønh thöùc aên maø aên, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

38. Neáu Tyø-kheo ñeán nhaø baïch y, maø hoï cuùng döôøng baùnh buùn moät caùch haøo phoùng, thì neân nhaän chöøng ba baùt, roài ra ngoaøi cuøng aên vôùi Tyø-kheo khoâng beänh. Neáu nhaän quaù soá aáy vaø khoâng cuøng aên vôùi ngöôøi khaùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

39. Neáu Tyø-kheo khoâng beänh maø vì muoán söôùng thaân ñi xin caùc thöùc myõ vò nhö söõa töôi, söõa chua, söõa ñoùng vaùng, daàu, maät, ñöôøng pheøn, caù, thòt ñeå aên, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

40. Neáu Tyø-kheo aên vôùi moät nhoùm rieâng, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø khi beänh, khi saém y, khi ñi ñöôøng, khi ôû treân thuyeàn, khi ñaïi chuùng ñaïi hoäi, khi ngoaïi ñaïo boá thí aåm thöïc. (Heát 40 vieäc).

41. Neáu Tyø-kheo khoâng beänh maø vì baûn thaân, hoaëc töï mình, hoaëc sai ngöôøi ñoát coû, caây, phaân boø, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø coù lyù do chính ñaùng.

42. Neáu Tyø-kheo nguû chung moät phoøng vôùi ngöôøi chöa thoï giôùi Cuï tuùc quaù 3 ñeâm, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

332

Phaàn phuï luïc

43. Neáu Tyø-kheo gôûi duïc yeát ma roài, sau ñoù töùc giaän khoâng vui, noùi theá naøy: “Toâi khoâng gôûi duïc (veà vieäc) khoâng toát aáy. Phaùp Yeát-ma ñoù khoâng thaønh töïu. Toâi khoâng gôûi duïc trong tröôøng hôïp naøy”, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

44. Neáu Tyø-kheo noùi vôùi Tyø-kheo khaùc: “Tröôûng laõo, thaày ñi vôùi toâi vaøo xoùm laøng, tôùi nhaø kia, roài toâi seõ ñöa hoaëc baûo ngöôøi khaùc ñöa thöùc aên cho thaày”, nhöng sau ñoù muoán ñuoåi ngöôøi aáy ñi, beøn noùi: “OÂng haõy ñi ñi, toâi ngoài vôùi oâng khoâng vui, toâi ngoài moät mình vui hôn”, laøm nhö theá (laø ñeå cho ngöôøi kia maát aên chöù khoâng coù gì khaùc), thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

45. Neáu Tyø-kheo noùi theá naøy: “Tröôûng laõo, toâi bieát ñöùc Theá Toân noùi veà phaùp chöôùng ngaïi ñaïo, nhöng khi thöïc haønh phaùp aáy thì khoâng coù gì laø chöôùng ngaïi heát”, thì caùc Tyø-kheo neân khuyeân can raèng: “Tröôûng laõo! Thaày ñöøng huûy baùng ñöùc Theá Toân. Huûy baùng ñöùc Theá Toân laø khoâng toát. Ñöùc Theá Toân khoâng noùi nhö theá. Ñöùc Theá Toân noùi phaùp chöôùng ngaïi ñaïo thì quaû thöïc laø chöôùng ngaïi ñaïo. Thaày haõy boû vieäc aùc naøy ñi”. Khi khuyeân can nhö theá maø vaãn kieân trì khoâng boû thì neân khuyeân can ñeán laàn thöù hai, thöù ba (cho boû vieäc aáy). Neáu boû thì toát, neáu

333


khoâng boû, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà. Taêng neân laøm Yeát-ma cöû toäi Tyø-kheo aáy.

46. Neáu Tyø-kheo bieát Tyø-kheo khaùc khoâng boû aùc kieán, Taêng ñaõ laøm Yeát-ma cöû toäi ñuùng phaùp, ñuùng luaät, nhöng vò aáy chöa laøm ñuùng phaùp, ñuùng luaät maø cuøng aên chung, ôû chung moät phoøng, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

47. Neáu Sa-di noùi theá naøy: “Ñöùc Nhö Lai noùi raèng daâm duïc laø phaùp chöôùng ngaïi ñaïo, nhöng toâi bieát raèng khi thöïc hieän daâm duïc khoâng phaûi laø chöôùng ngaïi ñaïo”, thì caùc Tyø-kheo neân khuyeân can raèng: “Naøy Sa-di kia, ngöôi chôù huûy baùng Theá Toân. Huûy baùng Theá Toân laø khoâng toát. Ñöùc Theá Toân khoâng noùi nhö theá. Ñöùc Theá Toân noùi raèng daâm duïc quaû thaät laø phaùp chöôùng ñaïo. Ngöôi haõy boû vieäc aùc naøy ñi”. Khi khuyeân can nhö vaäy maø kieân trì khoâng boû thì neân khuyeân can ñeán laàn thöù hai, thöù ba. Neáu boû thì toát, neáu khoâng boû thì phaûi ñuoåi ñi, noùi: “Töø nay veà sau, ngöôi khoâng ñöôïc noùi raèng Phaät laø thaày cuûa toâi, cuõng khoâng ñöôïc nguû vôùi Tyø-kheo 3 ñeâm. Ngöôi ñi ñi, khoâng ñöôïc ôû ñaây nöõa”. Neáu Tyø-kheo bieát Sa di khoâng boû aùc kieán, bò ñuoåi ñi, chöa laøm ñuùng phaùp maø duï doã ñem veà nuoâi döôõng, cuøng aên chung, soáng chung, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

334

Phaàn phuï luïc

48. Neáu Tyø-kheo ñöôïc y môùi thì neân duøng 3 maøu: xanh, ñen, moäc lan, hoaëc moät trong 3 maøu nhuoäm cho hoaïi saéc. Neáu khoâng laøm cho hoaïi saéc maø maëc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

49. Neáu Tyø-kheo töï mình, hoaëc baûo ngöôøi laáy nhöõng vaät baùu hoaëc nhöõng baûo vaät coù giaù trò taïi truù xöù cuûa Taêng, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø töï laáy caát ñôïi chuû ñeán tìm maø traû laïi.

50. Neáu Tyø-kheo chöa ñuû nöûa thaùng maø taém moät laàn thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø trong hai thaùng röôõi ñaëc bieät, töùc moät thaùng röôõi cuoái muøa xuaân, moät thaùng ñaàu muøa haï, vaø nhöõng khi trôøi noùng, khi beänh, khi gioù, khi möa, khi laøm vieäc vaø khi ñi ñöôøng. (Heát 50 vieäc)

51. (553a) Neáu Tyø-kheo bieát nöôùc coù sinh truøng maø uoáng thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

52. Neáu Tyø-kheo töï tay ñöa thöùc aên cho nam nöõ ñaïo só loõa theå thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

53. Neáu Tyø-kheo bieát nôi ñoù laø choã ñeå haønh daâm cuûa nhaø mình thoï trai, maø ngoài, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

54. Neáu Tyø-kheo bieát nôi ñoù laø choã kín ñaùo cuûa nhaø mình thoï trai, maø ngoài, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

335


55. Neáu Tyø-kheo xem quaân só xuaát traän thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

56. Neáu Tyø-kheo coù lyù do chính ñaùng thì ñöôïc ñeán ôû laïi trong quaân traïi 3 ñeâm. Neáu ôû quaù 3 ñeâm thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

57. Neáu Tyø-kheo coù lyù do chính ñaùng thì ñöôïc ôû laïi trong quaân traïi 3 ñeâm. Nhöng neáu xem quaân só xuaát traän, phaát côø, nghinh chieán, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

58. Neáu Tyø-kheo giaän döõ khoâng vui, ñaùnh Tyø-kheo khaùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

59. Neáu Tyø-kheo töùc giaän khoâng vui dô tay doïa ñaùnh Tyø-kheo khaùc thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

60. Neáu Tyø-kheo bieát Tyø-kheo khaùc phaïm toäi thoâ aùc maø che giaáu, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà. (Heát 60 vieäc).

61. Neáu Tyø-kheo coá yù saùt haïi maïng soáng cuûa suùc sinh thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

62. Neáu Tyø-kheo coá yù laøm cho Tyø-kheo khaùc sinh hoang mang, nghi ngôø, khoâng vui trong giaây laùt, nhaèm ñeå chôi ñuøa chöù khoâng coù gì khaùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

63. Neáu Tyø-kheo ñaõ tònh thí y cho 5 chuùng (xuaát gia), sau ñoù coøn laáy duøng, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

64. Neáu Tyø-kheo vì chôi ñuøa maø töï mình hoaëc sai ngöôøi ñem giaáu y, baùt, toïa

336

Phaàn phuï luïc

cuï, oáng ñöïng kim cuûa Tyø-kheo khaùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

65. Neáu Tyø-kheo laøm cho Tyø-kheo khaùc sôï haõi, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

66. Neáu Tyø-kheo ñuøa giôõn trong nöôùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

67. Neáu Tyø-kheo duøng tay chæ choû nhau, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

68. Neáu Tyø-kheo heïn öôùc cuøng ñi chung ñöôøng vôùi ngöôøi nöõ, duø chæ ñi qua moät laøng, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

69. Neáu Tyø-kheo cuøng nguû chung moät nhaø vôùi ngöôøi nöõ, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

70. Neáu Tyø-kheo ngoài moät mình vôùi ngöôøi nöõ ôû choã kín ñaùo, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà. (heát 70 vieäc).

71. Neáu Tyø-kheo bieát ngöôøi kia chöa ñuû 20 tuoåi maø cho thoï giôùi Cuï tuùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà. Ngöôøi aáy ñaõ khoâng ñöôïc goïi laø thoï giôùi Cuï tuùc, maø caùc Tyø-kheo coøn ñaùng bò khieån traùch.

72. Neáu Tyø-kheo bieát nhöõng keû aáy laø quaân troäm cöôùp maø heïn ñi chung ñöôøng vôùi chuùng, duø chæ ñi qua moät laøng, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

73. (553c) Neáu Tyø-kheo töï tay ñaøo ñaát, hoaëc chæ baûo ngöôøi khaùc, noùi: “Ñaøo choã ñaát naøy”, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

337


74. Neáu coù thí chuû xin cuùng döôøng cho Tyø-kheo 4 thaùng thì Tyø-kheo ñöôïc nhaän. Nhöng neáu nhaän quaù thôøi gian aáy, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø hoï môøi laïi, hay môøi laâu daøi.

75. Neáu Tyø-kheo ñöôïc caùc Tyø-kheo khuyeân: “Tröôûng laõo, thaày phaûi hoïc, ñöøng phaïm 5 thieân toäi”, maø noùi: “Toâi khoâng nghe lôøi thaày. Neáu coù vò Tröôûng laõo naøo caùc caên tòch tònh, nghe nhieàu, giöõ giôùi, hieåu roäng thì toâi seõ theo hoïc hoûi, vaø vò aáy coù chæ baûo ñieàu gì thì toâi seõ tuaân haønh”, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø tröôøng hôïp ñaëc bieät laø khi vò Tyø-kheo aáy muoán ñöôïc lôïi ích cuûa chaùnh phaùp vaø muoán hoûi Tyø-kheo khaùc.

76. Neáu Tyø-kheo uoáng caùc thöù röôïu thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

77. Neáu Tyø-kheo khinh thöôøng Tyø-kheo khaùc thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

78. Khi caùc Tyø-kheo tranh caõi nhau maø Tyø-kheo naøo ñöùng im laëng laéng nghe, vôùi suy nghó: “Hoï coù noùi ñieàu gì ta haõy ghi nhôù”, chæ vì muïc ñích nhö theá chöù khoâng coù gì khaùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

79. Khi Taêng hoïp giaûi quyeát coâng vieäc maø Tyø-kheo naøo khoâng gôûi duïc, ñöùng

338

Phaàn phuï luïc

daäy boû ñi khoâng baïch vôùi Taêng thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

80. Neáu Tyø-kheo ôû nôi A-luyeän-nhaõ ñi vaøo thoân xoùm luùc phi thôøi maø khoâng baïch vôùi thieän Tyø-kheo thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø coù vieäc gaáp. (Heát 80 vieäc)

81. Neáu Tyø-kheo aên ôû cuøng moät choã vôùi Tyø-kheo khaùc maø tröôùc böõa aên, sau böõa aên khoâng baïch vôùi thieän Tyø-kheo, ñi ñeán nôi khaùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà; ngoaïi tröø thôøi gian cuûa y.

82. Neáu Tyø-kheo ñi vaøo cung vua khi phu nhaân (cuûa vua) chöa caát baûo vaät, duø chæ böôùc vaøo khoûi cöûa, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

83. Neáu Tyø-kheo ñuïc khoeùt xöông, raêng, söøng laøm oáng ñöïng kim thì phaûi phaù boû roài saùm hoái toäi Ba-daï-ñeà.

84. Neáu Tyø-kheo laøm chaân giöôøng thì phaûi laøm cao chöøng 8 ngoùn tay Phaät, tröø choã tra vaøo thaønh giöôøng. Neáu cao quaù möùc aáy thì phaûi caét boû (roài saùm hoái) toäi Ba-daï-ñeà.

85. Neáu Tyø-kheo duøng boâng vaûi laøm neäm ñeå ngoài hoaëc naèm, thì phaûi moi boû roài saùm hoái toäi Ba-daï-ñeà.

86. Neáu Tyø-kheo laøm toïa cuï thì phaûi laøm ñuùng möùc quy ñònh: chieàu daøi 2 gang

339


tay Phaät, chieàu roäng moät gang tay röôõi, roài may theâm (moãi chieàu) moät gang tay röôõi. Neáu laøm quaù möùc quy ñònh thì phaûi caét boû roài saùm hoái toäi Ba-daï-ñeà.

87. Neáu Tyø-kheo may aùo che gheû thì phaûi may chieàu daøi 4 gang tay Phaät, chieàu roäng 2 gang tay. (554a) Neáu quaù möùc quy ñònh thì phaûi caét boû roài saùm hoái toäi Ba-daï-ñeà.

88. Neáu Tyø-kheo may aùo taém möa thì phaûi may chieàu daøi 6 gang tay Phaät, chieàu roäng 2 gang tay röôõi. Neáu may quaù giôùi haïn thì phaûi caét boû roài saùm hoái toäi Ba-daï-ñeà.

89. Neáu Tyø-kheo may y thì phaûi may theo kích thöôùc y cuûa ñöùc Nhö Lai. Y cuûa Nhö Lai chieàu daøi 9 gang tay Phaät, chieàu roäng 6 gang tay Phaät. Neáu may quaù giôùi haïn aáy thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

90. Neáu Tyø-kheo vì töùc giaän khoâng vui maø voâ côù vu khoáng Tyø-kheo khaùc phaïm toäi Taêng-giaø-baø-thi-sa, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

91. Neáu Tyø-kheo bieát vaät ñoù thí chuû ñònh cuùng cho Taêng, maø vaän ñoäng cuùng cho ngöôøi khaùc, thì phaïm toäi Ba-daï-ñeà.

92. Khi Taêng tuïng giôùi vaøo moãi nöûa thaùng maø Tyø-kheo naøo noùi raèng: “Tröôûng laõo, nay toâi môùi bieát phaùp aáy ñöôïc ñöa

340

Phaàn phuï luïc

vaøo giôùi kinh ñeå ñoïc vaøo dòp tuïng giôùi cuûa moãi nöûa thaùng”, nhöng caùc Tyø-kheo bieát Tyø-kheo aáy khoâng nhöõng ñaõ ngoài trong choã tuïng giôùi 2, 3 laàn maø coøn nhieàu hôn nöõa, thì Tyø-kheo aáy khoâng theå laáy lyù do khoâng bieát ñeå maø chaïy toäi. Khi aáy Taêng phaûi tuøy theo vò aáy phaïm toäi naøo maø trò toäi aáy ñuùng phaùp, ñoàng thôøi neân khieån traùch: “Tröôûng laõo, thaày ñaõ ñeå maát lôïi ích. Khi tuïng giôùi vaøo moãi nöûa thaùng, thaày khoâng toân troïng, khoâng chuù taâm laéng tai nghe giôùi”. Khieån traùch xong, Tyø-kheo aáy phaïm toäi Ba-daï-ñeà. (Heát 92 vieäc)

Thöa caùc Ñaïi ñöùc, toâi ñaõ tuïng xong 92 phaùp Ba-daï-ñeà. Giôø xin hoûi caùc Ñaïi ñöùc trong ñaây coù thanh tònh khoâng? (hoûi 3 laàn).

Vì caùc Ñaïi ñöùc trong ñaây thanh tònh neân im laëng; vieäc naøy toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Thöa caùc Ñaïi ñöùc, ñaây laø 4 phaùp Ba-la-ñeà-ñeà-xaù-ni cöù moãi nöûa thaùng, nöûa thaùng ñoïc moät laàn vaøo dòp tuïng giôùi.

1. Neáu Tyø-kheo ôû A-luyeän-nhaõ khoâng coù beänh, khoâng thoâng tri tröôùc (vôùi ngöôøi beân ngoaøi), ngöôøi beân ngoaøi khoâng hay bieát maø ôû ngay trong truù xöù nhaän laáy thöùc aên, roài nhai, hoaëc nuoát, thì

341


phaûi ñeán Tyø-kheo khaùc hoái loãi raèng: “Thöa Tröôûng laõo, toâi phaïm toäi ñaùng khieån traùch”. Ñaây laø caùch hoái quaù.

2. Neáu Tyø-kheo khoâng beänh maø nhaän laáy thöùc aên cuûa Tyø-kheo-ni khoâng phaûi baø con taïi nhaø baïch y, thì phaûi ñeán Tyø-kheo khaùc saùm hoái raèng: “Thöa Tröôûng laõo, toâi phaïm toäi ñaùng khieån traùch”. Ñaây laø caùch hoái quaù.

3. Neáu Tyø-kheo ñöôïc baïch y môøi ñeán nhaø thoï trai, maø khi aáy coù Tyø-kheo-ni ñöùng tröôùc (baøn aên) chæ baûo (baïch y), noùi: “Haõy böng côm cho Tyø-kheo naøy, böng canh cho Tyø-kheo kia, hoaëc doïn caù, doïn thòt v.v…”, thì caùc (554b) Tyø-kheo neân noùi vôùi Tyø-kheo-ni aáy raèng: “Naøy chò em, haõy ñöùng yeân trong choác laùt, ñôïi caùc Tyø-kheo aên xong ñaõ”. Neáu khoâng coù moät Tyø-kheo naøo khieån traùch Tyø-kheo-ni aáy, thì caùc Tyø-kheo phaûi ñeán Tyø-kheo khaùc saùm hoái raèng: “Thöa Tröôûng laõo, toâi phaïm toäi ñaùng khieån traùch”. Ñaây laø caùch hoái quaù.

4. Neáu coù hoïc gia naøo Taêng ñaõ laøm phaùp Yeát-ma hoïc gia, maø Tyø-kheo naøo khoâng ñöôïc môøi tröôùc laïi ñeán ñoù töï tay nhaän laáy thöùc aên roài nhai hoaëc aên, thì Tyø-kheo aáy phaûi ñeán Tyø-kheo khaùc saùm hoái raèng: “Thöa Tröôûng laõo, toâi phaïm toäi

342

Phaàn phuï luïc

ñaùng khieån traùch”. Ñaây laø caùch hoái quaù.

Thöa caùc Ñaïi ñöùc, toâi ñaõ tuïng xong 4 phaùp Ba-la-ñeà-ñeà-xaù-ni. Giôø xin hoûi caùc Ñaïi ñöùc trong ñaây coù thanh tònh khoâng? (hoûi 3 laàn)


Thöa caùc Ñaïi ñöùc, ñaây laø caùc phaùp chuùng hoïc cöù nöûa thaùng, nöûa thaùng ñoïc moät laàn vaøo dòp tuïng giôùi.

1. Caàn phaûi hoïc: maëc noäi y teà chænh.2. Caàn phaûi hoïc: maëc 3 y teà chænh.3. Caàn phaûi hoïc: kheùo che thaân kín

ñaùo khi vaøo nhaø baïch y.4. Caàn phaûi hoïc: nhìn thaúng phía tröôùc

khi vaøo nhaø baïch y.5. Caàn phaûi hoïc: noùi nhoû nheï khi vaøo

nhaø baïch y.6. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc cöôøi khi

vaøo nhaø baïch y.7. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc truøm

ñaàu khi vaøo nhaø baïch y.8. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc laät traùi

y khi vaøo nhaø baïch y.

343


9. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ñi nhoùn goùt khi vaøo nhaø baïch y.

10. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc choáng naïnh khi vaøo nhaø baïch y. (10 vieäc)

11. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ñi laéc lö caùi thaân khi vaøo nhaø baïch y.

12. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc luùc laéc caùi ñaàu khi vaøo nhaø baïch y.

13. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ñaùnh ñaøng xa khi vaøo nhaø baïch y.

14. Caàn phaûi hoïc: che thaân kín ñaùo khi ngoài trong nhaø baïch y.

15. Caàn phaûi hoïc: nhìn thaúng phía tröôùc khi ngoài trong nhaø baïch y.

16. Caàn phaûi hoïc: noùi nhoû nheï khi ngoài trong nhaø baïch y.

17. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc cöôøi khi ngoài trong nhaø baïch y.

18. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc truøm ñaàu khi ngoài trong nhaø baïch y.

19. (554c) Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc laät traùi y khi ngoài trong nhaø baïch y.

20. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ngoài boù goái trong nhaø baïch y (20 vieäc).

21. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ngoài treùo chaân trong nhaø baïch y.

344

Phaàn phuï luïc

22. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ngoài choáng naïnh trong nhaø baïch y.

23. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc muùa maùy tay chaân khi ngoài trong nhaø baïch y.

24. Caàn phaûi hoïc: chuù taâm khi nhaän thöùc aên.

25. Caàn phaûi hoïc: aên côm vaø canh baèng nhau.

26. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc moi xung quanh baùt maø aên.

27. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ngaäm côm buùng maù maø aên.

28. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc le löôõi maø aên.

29. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc aên côm lôùn mieáng.

30. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc haû mieäng chôø côm maø aên. (30 vieäc)

31. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc choïn thöùc aên maø aên.

32. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc caén moät nöûa moùn aên maø aên.

33. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ngaäm côm maø noùi.

34. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc duøng tay veùt baùt maø aên.

35. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc lieám tay maø aên.

345


36. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc muùt ngoùn tay maø aên.

37. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc nhai thöùc aên ra tieáng.

38. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc huùt thöùc aên maø aên.

39. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc nuoát nguyeân veïn thöùc aên.

40. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc laøm ñoå thaùo côm trong khi aên. (40 vieäc)

41. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc vung tay khi aên.

42. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ngoù thöùc aên trong baùt cuûa ngöôøi beân caïnh vôùi taâm so saùnh.

43. Caàn phaûi hoïc: chuù taâm nhìn vaøo baùt maø aên.

44. Caàn phaûi hoïc: khi khoâng beänh khoâng ñöôïc ñoøi thöùc aên ngon cho mình.

45. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc laáy côm phuû treân canh ñeå mong ñöôïc theâm canh nöõa.

46. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc duøng tay dô baån caàm baùt ñöïng côm.

47. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ñem thöùc aên thöøa trong baùt ñoå xuoáng ñaát.

346

Phaàn phuï luïc

48. (555a) Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ñöùng thuyeát phaùp cho ngöôøi ngoài nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

49. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ngoài thuyeát phaùp cho ngöôøi naèm nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

50. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ngoài döôùi thaáp thuyeát phaùp cho ngöôøi ngoài treân giöôøng cao nghe, ngoaïi tröø khi beänh. (50 vieäc)

51. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc thuyeát phaùp cho ngöôøi mang giaøy da nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

52. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc thuyeát phaùp cho ngöôøi mang guoác nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

53. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc thuyeát phaùp cho ngöôøi truøm ñaàu nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

54. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc thuyeát phaùp cho ngöôøi quaán ñaàu nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

55. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc thuyeát phaùp cho ngöôøi ngoài choøm hoûm boù goái nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

56. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc thuyeát phaùp cho ngöôøi ñöùng nhoùn goùt nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

347


57. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc thuyeát phaùp cho ngöôøi caàm ñao nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

58. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc thuyeát phaùp cho ngöôøi caàm cung teân nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

59. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc thuyeát phaùp cho ngöôøi caàm gaäy nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

60. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc thuyeát phaùp cho ngöôøi caàm duø nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

61. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ñi sau thuyeát phaùp cho ngöôøi ñi tröôùc mình nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

62. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc thuyeát phaùp cho ngöôøi ngoài treân ngöïa, treân xe nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

63. Caàn phaûi hoïc: mình ôû ngoaøi leà ñöôøng, khoâng ñöôïc thuyeát phaùp cho ngöôøi ôû giöõa ñöôøng nghe, ngoaïi tröø khi beänh.

64. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ñaïi tieåu tieän vaø khaïc nhoå treân coû töôi, ngoaïi tröø khi beänh.

65. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ñaïi tieåu tieän vaø khaïc nhoå trong nöôùc, ngoaïi tröø khi beänh.

348

Phaàn phuï luïc

66. Caàn phaûi hoïc: khoâng ñöôïc ñöùng ñaïi tieåu tieän, ngoaïi tröø khi beänh.

(Heát 66 phaùp chuùng hoïc)Thöa caùc Ñaïi ñöùc, toâi ñaõ tuïng xong

caùc phaùp chuùng hoïc, giôø xin hoûi caùc Ñaïi ñöùc trong ñaây coù thanh tònh khoâng? (hoûi 3 laàn)


Thöa caùc Ñaïi ñöùc, ñaây laø 7 phaùp Dieät traùnh cöù moãi nöûa thaùng, nöûa thaùng ñoïc moät laàn vaøo dòp tuïng giôùi.

1. Tuøy theo vieäc naøo, tuøy theo ngöôøi naøo neân cho phaùp Tyø-ni Hieän tieàn, thì cho phaùp Tyø-ni Hieän tieàn.

2. Ngöôøi naøo neân cho phaùp Tyø-ni ÖÙc nieäm, thì cho phaùp Tyø-ni ÖÙc nieäm.

3. (555b) Ngöôøi naøo neân cho phaùp Tyø-ni Baát si, thì cho phaùp Tyø-ni Baát si.

4. Ngöôøi naøo neân cho phaùp Tyø-ni Töï ngoân trò, thì cho phaùp Tyø-ni Töï ngoân trò.

5. Ngöôøi naøo neân cho phaùp Tyø-ni Mích toäi töôùng thì cho phaùp Tyø-ni Mích toäi töôùng.

349


6. Ngöôøi naøo neân cho phaùp Tyø-ni Ña nhôn mích toäi töôùng, thì cho phaùp Tyø-ni Ña nhôn mích toäi töôùng.

7. Ngöôøi naøo neân cho phaùp Tyø-ni Nhö thaûo phuù ñòa, thì cho phaùp Tyø-ni Nhö thaûo phuù ñòa.

(Heát 7 phaùp Dieät traùnh)Thöa caùc Ñaïi ñöùc, toâi ñaõ tuïng xong 7

phaùp Dieät traùnh, giôø xin hoûi caùc Ñaïi ñöùc trong ñaây coù thanh tònh khoâng? (hoûi 3 laàn)


Thöa caùc Ñaïi ñöùc, ñaây laø phaùp tuøy thuaän cöù moãi nöûa thaùng, nöûa thaùng ñoïc moät laàn vaøo dòp tuïng giôùi. Tuøy thuaän haønh trì phaùp naøy töùc laø tuøy thuaän hai boä Tyø-ni vaäy.

Thöa caùc Ñaïi ñöùc, toâi ñaõ tuïng xong phaùp tuøy thuaän, giôø xin hoûi caùc Ñaïi ñöùc trong ñaây coù thanh tònh khoâng? (hoûi 3 laàn)


Thöa caùc Ñaïi ñöùc, toâi ñaõ tuïng baøi töïa cuûa giôùi kinh, ñaõ tuïng 4 phaùp Ba-la-di, ñaõ tuïng 13 phaùp Taêng-giaø-baø-thi-sa, ñaõ tuïng 2 phaùp Baát ñònh, ñaõ tuïng 30 phaùp Ni-taùt-

350

Phaàn phuï luïc

kì-Ba-daï-ñeà, ñaõ tuïng 92 phaùp Ba-daï-ñeà, ñaõ tuïng 4 phaùp Ba-la-ñeà-ñeà-xaù-ni, ñaõ tuïng caùc phaùp chuùng hoïc, ñaõ tuïng 7 phaùp Dieät traùnh, ñaõ tuïng phaùp tuøy thuaän. Ñoù laø giôùi luaät cuûa ñöùc Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Bieán Tri ñöôïc ñöa vaøo trong giôùi kinh. Phaùp naøy laø phaùp Tuøy thuaän, taát caû ñeàu phaûi hoïc, khoâng ñöôïc vi phaïm.

Phaät daïy (veà 7 baøi keä cuûa 7 ñöùc Phaät):

1. Ñöùc Tyø-baø-thi Nhö Lai, ÖÙng Cuùng Chaùnh Bieán Tri, vì chuùng Taêng tòch tónh, maø noùi giôùi toùm taét nhö sau:

“Nhaãn nhuïc ñaïo baäc nhaát, Nieát-baøn ñích toái thöôïng.Xuaát gia naõo haïi ngöôøi, Khoâng ñaùng goïi Sa-moân”.

2. Ñöùc Thi-khí Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Bieán Tri, vì chuùng Taêng tòch tónh maø noùi giôùi toùm taét nhö sau:

“Cuõng nhö ngöôøi saùng maét,Traùnh ñöôïc ñöôøng nguy hieåm.Baäc thoâng minh trong ñôøi, Traùnh xa moïi ñieàu aùc”.

351


3. Ñöùc Tyø-dieäp-baø Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Bieán Tri, vì chuùng Taêng tòch tónh maø noùi giôùi toùm taét nhö sau:

“Khoâng bôùi moùc, taät ñoá,Tuaân haønh caùc hoïc giôùi,AÊn uoáng coù ñieàu ñoä,Thöôøng ôû choã thanh vaéng.Taâm tònh vui tinh taán,Laø lôøi chö Phaät daïy”.

4. Ñöùc Caâu-löu-toân Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Bieán Tri, vì chuùng Taêng tòch tónh maø noùi giôùi toùm taét nhö sau:

“Tyø-kheo vaøo xoùm laøng,Nhö ong ñi tìm hoaHuùt maät roài bay ñi,Chaúng haïi gì höông saéc.Khoâng phaù hoaïi vieäc ngöôøi,Khoâng xem laøm hay khoâng; Chæ xeùt haønh vi mình,Coù toát hay khoâng toát”.

5. Ñöùc Caâu-na-haøm-maâu-ni Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Bieán Tri, vì chuùng Taêng tòch tónh maø noùi giôùi toùm taét nhö sau:

“Muoán taâm mình toát chôù buoâng lung,

352

Phaàn phuï luïc

Thieän phaùp Thaùnh nhaân luoân gaéng hoïc.

Nhöõng ngöôøi trí tueä taâm chuyeân chuù,

Phieàn naõo öu saàu ñoaïn tuyeät ngay”.6. Ñöùc Ca-dieáp Nhö Lai ÖÙng Cuùng

Chaùnh Bieán Tri, vì chuùng Taêng tòch tónh maø noùi giôùi toùm taét nhö sau:

“Chôù laøm moïi ñieàu aùc,Tuaân haønh caùc haïnh laønh,Giöõ taâm chí trong saïch,Laø lôøi chö Phaät daïy”.

7. Ñöùc Thích-ca-maâu-ni Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Bieán Tri, vì chuùng Taêng tòch tónh maø noùi giôùi toùm taét nhö sau:

“Laønh thay phoøng hoä thaân,Kheùo giöõ gìn lôøi noùi.Laønh thay phoøng hoä taâm,Taát caû ñeàu kheùo giöõ.Tyø-kheo giöõ taát caû,Seõ xa lìa thoáng khoå.Tyø-kheo giöõ mieäng yù,Giöõ thaân khoâng laøm aùc,Ba nghieäp ñeàu thanh tònh, Chaéc chaén ñöôïc Thaùnh quaû.

353


Ai ñaùnh maéng mình, khoâng traû ñuõa.

Ai oaùn haän ta vaãn töï nhieân.Vôùi ngöôøi saân haän, loøng thanh

thaûnMaëc ai laøm aùc, ta khoâng laøm.Baûy ñöùc Phaät Theá Toân, Thöôøng cöùu ñoä theá gian,(556a) Töøng thuyeát giôùi kinh naøy,Giôø toâi ñaõ tuïng xong.Chö Phaät vaø ñeä töû,Ñeàu toân kính giôùi naøy.Vöøa toân kính giôùi kinh,Vöøa kính troïng laãn nhau,Ai ñaày ñuû taøm quyù,Seõ ñöôïc ñaïo voâ vi”.

Toâi ñaõ tuïng xong giôùi kinh. Taêng ñaõ nhaát taâm Boá-taùt hoaøn maõn. Sau ñaây laø toùm taét giôùi Ma-ha-taêng-kyø:

“Giöõ thaân mieäng trong saïch,Nhieáp taâm luoân ghi nhôù.Nghe nhieàu trí hueä sinh,Ñeàu laáy giôùi laøm goác.Giôùi laø kho chaâu baùu,Cuõng laø baûy thaùnh taøi.Giôùi laø vò thuyeàn tröôûng,

354

Phaàn phuï luïc

Cheøo qua bieån sinh töû.Giôùi laø ao nöôùc trong,Taåy röûa moïi phieàn naõo.Giôùi laø thuaät voâ uùy,Tieâu tröø caùc ñoäc haïi.Giôùi laø ngöôøi baïn laønh,Daét mình qua neûo aùc.Giôùi laø vò cam loà,Chö Thaùnh ñeàu nhôø giôùi.Giöõ giôùi taâm baát ñoäng,Chuyeân tinh khoâng phoùng daät.Khoâng huûy hoaïi giôùi töôùng,Taâm cuõng khoâng taø vaïy,Môùi goïi laø tònh giôùi.Ñöôïc chö Phaät taùn döông.Theá neân haõy hoan hyû, Giöõ giôùi thaân thanh tònh”.

Giôùi baûn cuûa Ñaïi Tyø-kheo thuoäc Luaät Ma-ha-taêng-kyø ñeán ñaây laø heát.

355


Phuï luïc 2ÑOÁI CHIEÁU CAÙC BOÄ LUAÄT (LUAÄT TÖÙ

PHAÀN)A. TÖÙ PHAÀN – NGUÕ PHAÀN – PĀLI

TÖÙ PHAÀN NGUÕ PHAÀN PĀLIPhaàn

Phaùp (Kieàn ñoä)

Phaàn Phaùp (Kieàn ñoä)

Vagga Khandhaka

I 1. Töù Ba-la-di2. Thaäp tam

taêng taøn3. Nhò baát

ñònh4. Tam thaäp

xaû ñoïa5. Cöûu thaäp

ñôn ñeà6. Töù ñeà xaù

ni7. Thöùc xoa ca la ni

I 1.Ba-la-di phaùp

2.Taêng taøn phaùp

3.Baát ñònh phaùp

4.Xaû ñoïa phaùp

5.Ñoïa phaùp6.Hoái quaù7.Chuùng hoïc

phaùp8. Thaát dieät

traùnh phaùp

Sutta-vibhaṅga

1.Pārājika2.Saṅghādises

a3.Aniyata4.Nissaggiya5.Pācittiya6.Pātidesaniya7. Sekhiyā

dhammā8. Satta

adhikaraṇa-samathā dhammā

II 1. Ba-la-di phaùp

2. Taêng taøn phaùp

3. Xaû ñoïa phaùp

4. Ñôn ñeà phaùp

5. Thoï giôùi kieàn ñoä

II

III

1. Ni luaät Ba-la-di phaùp2. Ni luaät taêng taøn phaùp3. Ni luaät xaû ñoïa phaùp4. Ni luaät

ñoïa phaùp5. Ni luaät hoái quaù phaùp6. Ni luaät

chuùng hoïc

Bhikkhu-ni-vibhaṅga

Mahā-vagga

1. Pārājika2. Saṅghādisesa3. Nissaggiya4. Pācittiya5. Pātidesaniya7. Ekhyā dhammā8. Satta adhikaraṇa-

samathā dhammā

1.

356

Phaàn phuï luïc

6. Thuyeát giôùi kieàn ñoä

7. An cö kieàn ñoä

8. Töï töù kieàn ñoä (1)

1. Thoï giôùi phaùp

2. Boá taùt phaùp

3. An cö phaùp

4. Töï töù phaùp

Mahākkhandhaka2. Uposatha3. Vassupanāyika4. Pavārana

III 1.Töï töù kieàn ñoä haï (II)

2.Bì caùch kieàn ñoä

3.Y kieán4.Döôïc kieàn

ñoä

5. Ca hi na y kieàn ñoä

6.Caâu thieåm di kieàn ñoä

7. Chieâm ba kieàn ñoä

8.Ha traùch kieàn ñoä

9.Nhaân kieàn ñoä

10. Phuù taøng kieàn ñoä

11. Giaø kieàn ñoä

12. Phaù taêng kieàn ñoä

13. Dieät traùnh kieàn ñoä

14. Tyø kheo ni kieàn ñoä

15. Phaùp kieàn ñoä

III

(IV)

VVV

(IV)VV

6. Bì caùch phaùp5. Y phaùp7. Döôïc phaùp8. Thöïc phaùp9. Ca-thi-na y phaùp2. Yeát ma phaùpnt.nt.

6. Bieät truù phaùp 5. Giaø boá taùt phaùp 1. Phaù taêng phaùp 1. Dieät traùnh phaùp 8. Tyø-kheo ni phaùp4. Oai nghi phaùp

Cūla-V

5. Camma8. Cīvara6. Bhesajja……7. Kaṭhina10. Kosambaka9. Campaeyya1. Kammant2. Pārivāsika9. Pātimokkhaṭṭha-pana7. Samghabheda4. Samatha10. Bhikkhuni8. Vatta

IV 1. Phoøng xaù V 2. Ngoïa cuï 6.Senāsanak

357


kieàn ñoä2. Taïp kieàn ñoä3. Taäp phaùp

Tyø-kheo nguõ baùch

4. Thaát baùch taäp phaùp Tyø-ni

5. Ñieàu ñoä6. Tyø-ni taêng nhaát

phaùp3. Taïp phaùp9. Nguõ baùch taäp phaùp

10. Thaát baùch taäp phaùp7. Ñieàu phuïc phaùp

khandhaka5. Khuddakavatthu11. Pañcasatika

12. Sattasatika

358

Phaàn phuï luïc

B. PHẠN BẢN - THẬP TỤNG - TỨ PHẦNMūlasarvāstivāda Thập tụng Tụng Tứ phần Phần

Bhaiṣạyavastu 6. Y dược Pháp IV 4. Dược kiền độ IIICīvaravastu 7. Y Pháp IV 3. Y Kiền độ IIIKaṭhinavastu 1. Ca-thi-na-y V 5. Ca-thi-na kiền độ III

Ko’sambakavastu 2. Câu-xá-di pháp V 6. Câu-thiêm-di kiền độ

III

Karmavastu 3. Chiêm-ba pháp V 7. Chiêm-ba kiền độ IIIPāṇḍulohitavastu 4. Bàn-trà Lộ-già pháp V 8. Ha trách kiền độ IIIPudgalavastu 5. Tăng tàn hối pháp V 9. Nhân kiền độ IIIPārivāsikavastu 5. Tăng tàn hối pháp V 10. Phú tàng kiền độ IIIPoṣadhasthāpanavastu 6. Già pháp V 11. Già kiền độ III

‘Sayanāsanavastu 7. Ngọa cụ pháp V 1. Phòng xá kiền độ IVPravrajyāvastu 1. Thọ cụ túc giới pháp IV 5. Thọ giới kiền độ IIPoṣadhavastu 2. Bố tát pháp IV 6. Thuyết giới kiền độ IIPravāraṇāvastu 3. Tự tứ pháp IV 8. Tự tứ kiền độ II

Varṣavastu 4. An cư pháp IV 7. An cư kiền độ II &III

Carmavastu 5. Bì cách pháp IV 2. Bì cách pháp IIISaṅghabhedavastu 8. Tránh sự pháp V 12. Phá tăng kiền độ III

359


II. ĐỐI CHIẾU NỘI DUNG CÁC BỘA. ĐỐI CHIẾU THIÊN TỤ1. THIÊN TỤ TỲ-KHEO

I. Ba-la-di, II. Tăng-già-bà-thi-sa, III. Bất định, IV. Ni-tát-kì, V. Ba-dật-đề, VI. Ba-la-đề đề-xá-ni, VII. Chúng học pháp, VIII. Diệt tránh.

I II III IV V VI VII VIII TổngTứ phần 4 13 2 30 90 4 100 7 250Ngũ phần 4 13 2 30 91 4 100 7 251Tăng kỳ 4 13 2 30 92 4 66 7 218Thập tụng A* 4 13 2 30 90 4 107 7 257

B** 4 13 2 30 90 4 113 7 263Căn bản 4 13 2 30 90 4 99 7 249Giải thoát 4 13 2 30 90 4 96 7 246Tyø-nại-da 4 13 2 30 90 4 113 7 263Ưu-ba-li vấn 4 13 30 92 4 72 215Pāli 4 13 2 30 92 4 75 7 227Sarvāstivāda 4 13 2 30 90 4 113 7 263Mūlasarvāstivāda 4 13 2 30 90 4 108 7 258So sor thar pa 4 13 2 30 90 4 108 7 258

* Thaäp tuïng Quaûng luaät* Thaäp tuïng giôùi baûn

360

Phaàn phuï luïc

2. THIÊN TỤ TỲ-KHEO-NI

I. Ba-la-di, II. Tăng-già-bà-thi-sa, III. Ni-tát-kì, IV. Ba-dật-đề, V. Ba-la-đề đề-xá-ni, VI. Chúng học pháp, VII. Diệt tránh.

I II III IV V VI Va! TổngTứ phần 8 17 30 178 8 100 7 348

Ngũ phần 8 17 30 210* 8 100 7 373**

Tăng kỳ 8 19 30 141 8 77 7 290

Thập tụng 8 17 30 178 8 106 7 354Căn bản 8 20 30 180 11 99 7 257Pāli 8 17 30 166 8 75 7 311

* Giới bổn: 210; Quảng luật: 207

** Giới bổn: 373; Quảng luật: 370

361


B. ĐỐI CHIẾU HỌC XỨ1. HỌC XỨ TỲ-KHEO

TP: Tứ phần, NP: Ngũ phần, TK: Tăng kỳ, TT: Thập tụng, CB: Căn bản, PL: Pāli

I. BA-LA-DI…………………… TP NP TK TT CB PL1. Bất tịnh hạnh 1 1 1 1 1 12. Bất dữ thủ 2 2 2 2 2 23. Đoạn nhân mạng 3 3 3 3 3 34. Đại vọng ngữ 4 4 4 4 4 4Tổng số 4 4 4 4 4 4

362

Phaàn phuï luïc

II. TĂNG-GIÀ-BÀ-THI-SA…………………… TP NP TK TT CB PL1. Cố ý tiết tinh 1 1 1 1 1 12. Xúc phạm nữ nhân 2 2 2 2 2 23. Nói lời thô tục 3 3 3 3 3 34. Yêu sách cúng dường 4 4 4 4 4 45. Mai mối 5 5 5 5 5 56. Lập thất nhỏ 6 6 6 6 6 67. Cất chùa lớn 7 7 7 7 7 78. vô căn báng 8 8 8 8 8 89. Già căn báng 9 9 9 9 9 910. Phá tăng 10 10 10 10 10 1011. Tùy thuận phá tăng 11 11 11 11 11 1112. Ô tha gia 12 13 13 12 12 1313. Ác tánh bất thọ nhân ngữ 13 12 12 13 13 12Tổng số 13 13 13 13 13 13

363


III. BẤT ĐỊNH…………………… TP NP TK TT CB PLĐiều 1 1 1 1 1 1 1Điều 2 2 2 2 2 2 2Tổng số 2 2 2 2 2 2

364

Phaàn phuï luïc

IV. NI-TÁT-KỲ-BA-DẬT-ĐỀ…………………… TP NP TK TT CB PL

1. Súc trường y 1 1 1 1 1 12. Ngủ lìa y 2 2 2 2 2 23. Chờ y một tháng 3 3 3 3 3 34. Nhận y phi thân lý ni 4 4 4 4 4 45. Nhờ phi thân lý ni

giặt y cũ 5 5 5 5 5 5

6. Xin y nơi nhà phi thân lý 6 6 6 6 6 6

7. Nhận y quá phần 7 7 7 7 7 78.Khuyên cư sĩ tăng giá

y 8 8 8 8 8 8

9. Khuyên hai nhà tăng giá y 9 9 9 9 9 9

10. Yêu sách giá y quá hạn 10 10 10 10 10 10

11. Ngọa cụ bằng tơ tằm 11 21 13 11 11 11

12. Ngọa cụ toàn đen 12 12 11 12 12 1213. Ngọa cụ quá bẩn 13 23 12 13 13 1314. Ngọa cụ dưới sáu

năm 14 14 14 14 14 14

15. Ngọa cụ không hoại sắc 15 25 15 15 15 15

16. Quảy lông dê 16 26 16 16 16 1617. Nhờ chảy lông dê 17 27 17 17 17 1718. Cầm giữ vàng bạc 18 30 18 18 18 1819. Kinh doanh tài bảo 19 28 20 19 19 1920. Buôn bán 20 29 19 20 20 2021. Chứa bát dư 21 20 21 21 21 2122. Đổi bát mới 22 19 22 22 22 2223. Xin chỉ sợi 23 11 26 23 23 2624. Chỉ dẫn thợ dệt 24 12 27 24 24 2725. Đoạt lại y 25 13 24 25 25 25

365


26. Thuốc bảy ngày 26 15 23 30 30 2327. Y tắm mưa 27 17 25 28 28 2428. Y cấp thí 28 18 28 26* 26 2829. A-lan-nhã gặp nạn

lìa y 29 16 29 27** 27 29

30.Xoay tăng vật về mình 30 14 30 29 29 30

Tổng số 30 30 30 30 30 30

* Giới bổn: 26; Quảng luật: 27

** Giới bổn: 27; Quảng luật: 26

366

Phaàn phuï luïc

V. BA-DẬT-ĐỀ……………………………. TP NP TK TT CB PL1. Cố ý vọng ngữ 1 1 1 1 1 12. Mắng nhiếc 2 2 2 2 2 23. Nói ly gián 3 3 3 3 3 34. Ngủ chung buồng người nữ 4 56 69 65 65 65. Ngủ chung buồng người

chưa thọ cụ 5 7 42 54 54 5

6. Đọc kinh chung 6 6 6 6 6 47. Nói thô tội 7 9 8 8 7 98. Nói pháp thượng nhân 8 8 7 7 8 89. Thuyết pháp quá năm lời 9 4 5 5 5 710. Đào phá đất 10 59 73 73 73 1011. Phá hoại thực vật 11 11 11 11 11 1112. Nói quanh 12 12 12 13 13 1213. Nói xấu tăng sai 13 13 13 12 12 1314. Trải tọa cụ tăng không cất 14 14 14 14 14 1415. Trải ngọa cụ trong phòng

tăng 15 15 15 15 15 15

16. Chen lấn chỗ ngủ 16 17 17 17 17 1617. Đuổi tỳ-kheo ra ngoài 17 16 16 16 16 1718. Ghế ngồi không vững 18 18 18 18 18 1819. Dùng nước có trùng 19 20 19 19 19 2020. Cất nhà lớn 20 19 20 20 20 1921. Giáo giới ni không được

tăng sai21 21 21 21 21 21

22. Giáo thọ ni sau mặt trời lặn 22 22 22 22 22 2223. Giáo thọ ni vì lợi dưỡng 23 24 24 23 23 2424. Cho y cho Tỳ-kheo ni 24 26 28 26 24 2525. May y cho Tỳ-kheo ni 25 27 29 27 25 2626. Ngồi với Tỳ-kheo ni ở

chỗ khuất26 25 25 28 29 30

27. Hẹn đi chung đường với Tỳ-kheo ni

27 28 26 24 26 27

28. Đi chung thuyền với tỳ- 28 29 27 25 27 28

367


kheo ni29. Thức ăn do tỳ-kheo ni

chuyển hóa29 30 30 30 30 29

30.Đi chung đường với người nữ

30 33 31 32 32 31

31. Lữ quán một bữa ăn 31 33 31 32 32 3132. Triển chuyển thực 32 31 32 31 31 3333. Biệt chúng thực 33 32 40 36 36 3234. Nhận quá ba bát 34 34 39 33 33 3435. Dự thực pháp 35 35 33 34 34 3536. Mời người túc thực 36 36 34 35 35 3637. Phi thời thực 37 38 36 37 37 3738. Thức ăn cách đêm 38 39 37 38 38 3839. Bỏ vào miệng vật không

được cho39 37 35 39 39 30

40. Yêu sách mỹ thực 40 41 39 40 40 3941. Cho ngoại đạo ăn 41 40 52 44 44 4142. Trước sau bữa ăn đi đến

nhà khác không báo42 82 81 81 81 46

43. Ngồi trong nhà đang có ăn 43 * 54 42 42 4344. Ngồi với người nữ ở chỗ

khuất44 42 70 42 42 44

45. Ngồi một mình với nữ tại chỗ trống

45 44 * 29 * 45

46. Đuổi đi không cho thức ăn 46 76 44 51 51 4247. Thuốc bốn tháng 47 62 74 74 74 4748. Xem quân trận 48 45 55 45 45 4849. Ngủ lại trong quân 49 46 56 46 46 4950. Xem quân đội chiến đấu 50 47 57 47 47 5051. Uống rượu 51 57 76 79 79 5152. Đùa giỡn trong nước 52 55 66 64 64 5353. Thọc cù nôn 53 54 67 63 63 5254. Bất kính 54 58 77 78 78 5455. Dọa nhát tỳ-kheo 55 73 65 66 66 55

368

Phaàn phuï luïc

56. Nửa tháng tắm 56 70 50 60 60 5757. Đốt lửa 57 68 41 52 52 5658. Giấu vật dụng của tỳ-kheo 58 78 64 67 67 6059. Tự tiện dùng y không hỏi

chủ59 81 63 68 68 59

60. Hoại sắc y mới 60 77 48 59 58 5861. Đoạn sinh mạng 61 51 61 61 61 6162. Uống nước có trùng 62 20 51 41 41 6263. Cố gieo nghi hối 63 52 62 62 62 7764. Che giấu thô tội 64 74 50 50 50 6465.Truyền cụ túc người chưa

đủ 2065 61 71 72 72 65

66. Khơi lại tránh sự 66 5 4 4 4 6367. Đi chung với cướp 67 66 72 71 71 6668. Kiên trì ác kiến 68 48 45 55 55 6869. Hỗ trợ tỳ-kheo bị xả trí 69 49 46 56 56 6970. Bao che sa-di bị đuổi 70 50 47 57 57 7071. Không chịu học giới 71 63 75 75 75 7172. Khinh chê học giới 72 10 10 10 10 7273. Vô tri học giới 73 64 92 83 83 7374. Phủ nhận yết ma 74 80 9 9 9 8175. Không dữ dục 75 53 79 77 77 8076. Dữ dục rồi hối 76 79 43 53 53 79

77. Nghe lén đấu tranh 77 60 78 76 76 7878. Sân đánh tỳ-kheo 78 71 58 48 48 7479. Nhá đánh tỳ-kheo 79 72 59 49 49 7580. Vu khống tăng tàn 80 75 90 69 69 7681. Thâm nhập vương cung 81 65 82 82 82 8382. Cầm nắm bảo vật 82 69 49 58 58 8483. Phi thời vào xóm 83 83 80 80 80 8584. Giường cao quá lượng 84 85 85 85 85 8785. Đệm bông 85 84 86 86 86 8886. Ông đựng kim 86 86 83 84 84 86

369


87. Ni-sư-đàn quá lượng 87 87 86 89 87 8988. Phú sang y 88 88 87 88 88 9089. Áo tắm mưa 89 89 88 87 89 9190. Lượng y Như Lai 90 90 89 90 90 92Tổng số 90 91 92 90 90 92

VI. DIỆT TRÁNH……………………………. TP NP TK TT CB PL

1. Hiện tiền 1 1 1 1 1 1

2. Ức niệm 2 2 2 2 2 2

3. Bất si 3 3 3 3 3 3

4. Tự ngôn trị 4 5 4 4 6 4

5. Mích tội tướng 5 4 5 5 4 6

6. Đa nhân ngữ 6 6 6 6 5 5

7. Như thảo phủ địa 7 7 7 7 7 7

370

Phaàn phuï luïc

2. HỌC XỨ TỲ-KHEO NII. BA-LA-DIa. Thông giới (như Tỳ-kheo): 1-4b. Bất cộng giới:

Tứ phần Pāli5. Ma xúc 56. Bát sự 87. Phú tàng trọng tội 68. Tùy thuận bị xử 7

II. TĂNG-GIÀ-BÀ-THI-SA

Tứ phần Pāli1. Mai mối* 12. Vô căn báng* 23. Giả căn báng* 34. Tố tụng 45. Độ nữ tặc 56. Tự ý giải tội 77. Độc hành 68. Nhận của nam nhiễm 89. Tán trợ ni khất thực bất chính 910. Phá hòa hiệp tăng* 1011. Tùy thuận phá tăng* 1112. Ô tha gia* 1213. Ác tánh bất thọ gián ngữ* 1314. Tương thân tương trợ ác hành 1615. Tán trợ ác hành 1716. Dọa bỏ đạo 1417. Vu tăng thiên vị 15

371


III. NI-TÁT-KỲc. Thông giới: 1 – 18 (như tỳ-kheo)d. Bất cộng giới: 19 – 30

Tứ phần Pāli19. Caàn vaät naøy laïi ñoøi vaät kia 4 & 520. Laïm duïng vaät Taêng 6 & 821. Laïm duïng vaät töï mình xin cho Taêng

7

22. Laïm duïng vaät duïng ñaøn vieät 1023. Laïm duïng vaät ñaøn vieät cuùng cho Taêng

7 & 9

24. Chöùa baùt dö 125. Ñoà duøng coù maøu saéc *26. Höùa cho Tyø-kheo-ni y beänh (*)27. Y phi thôøi 228. Ñoåi y roài ñoaït laïi 329. Xin y naëng 1130. Xin y nheï 12

(*) Cf. pā. 47IV. BA-DAÄT-ÑEÀ

Tứ phần Pāli70. Aên toûi 171. Caïo loâng ba choã 272. Taåy tònh quaù phaàn 573. Hoà giao 474. Cuøng voã 375. Haàu quaït nöôùc Tyø-kheo ñang aên

6

76. Xin nguõ coác soáng 777. Ñaïi tieåu tieän treân coû töôi 978. Ñoå ñaïi tieåu tieän ngoaøi ñöôøng 879. Xem nghe ca muùa 1080. Noùi chuyeän vôùi nam choã khuaát

12

372

Phaàn phuï luïc

81. Ñi vôùi ngöôøi nam choã khuaát 1282. Thì thaàm vôùi nam maø khoâng ñoàng baïn

14

83. Ñi khoâng noùi vôùi chuû nhaø 1584. Ngoài treân giöôøng khoâng hoûi chuû nhaø

16

85. Töï tieän traûi choã ngoài nghæ khoâng hoûi chuû

17

86. Cuøng ngöôøi nam trong nhaø toái 1187. Thuaät lôøi nghe khoâng roõ 1888. Theà thoát 1989. Ñaám ngöïc khoùc 2090. Hai ngöôøi naèm chung giöôøng 3191. Chung neäm chaên 3292. Coá yù gaây phieàn 3393. Khoâng chaêm soùc ni soáng chung beänh

34

94. Ñuoåi ni an cö ra khoûi phoøng 3595. Du haønh suoát boán muøa 3996. An cö xong khoâng ñi 4097. Du haønh bieân giôùi maát an ninh

38

98. Du haønh trong quoác giôùi khoâng an ninh

37

99. Thaân caän cö só 36100. Du laõm cung vua 41101. Loä hình taém soâng 21102. Y taém quaù löôïng 22103. May y quaù naêm ngaøy 23104. Quaù naêm ngaøy khoâng xem taêng-giaø-leâ

24

105. Caûn trôû cuùng y cho Taêng 26106. Laáy y cuûa ngöôøi khaùc maëc 27107. Cho baïch y, ngoaïi ñaïo y sa-moân

28

108. Ngaên Taêng chia y 29

373


109. Mong Taêng khoâng xuaát y ca-thi-na

30

110. Ngaên Taêng xuaát y ca-thi-na 30111. Khoâng vì ngöôøi daäp taét traùnh söï

45

112. Cho baïch y ngoaïi ñaïo thöùc aên

46

113. Laøm ngöôøi sai khieán cho baïch y

44

114. Töï tay quay sôïi 43115. Ngoài naèm treân giöờng baïch y 42116. Taù tuùc khoâng töø bieät chuû *117. Hoïc chuù thuaät theá tuïc 49118. Daïy ngöôøi chuù thuaät 50119. Ñoä nöõ ñang coù thai 61120. Ñoä phuï nöõ ñang cho buù 62121. Ñoä ñoàng nöõ chöa ñuû hai möôi

71

122. Ñoä ñoàng nöõ khoâng hai naêm hoïc giôùi

72

123. Ñoä sa-di-ni khoâng cho saùu phaùp

63

124. Truyeàn Cuï tuùc Taêng chöa thuaän

64

125. Thaäp nhò taèng giaù 65126. Ñoä nöõ taèng giaù khoâng baïch Taêng

67

127. Cho ngöôøi nhö vaäy thoï Cuï tuùc

70

128. Ñoä ñeä töû khoâng daïy hoïc giôùi

68

129. Khoâng coù hai naêm theo Hoøa thöôïng ni

69

130. Ñoä hoïc phaùp ni khoâng baïch Taêng

73

131. Chöa ñuû 12 haï maø ñoä ngöôøi 74

374

Phaàn phuï luïc

132. Taêng chöa cho pheùp maø ñoä ngöôøi

75

133. Cheâ Taêng coù thieân vò 76134. Ñoä ngöôøi cha meï phu chuû khoâng ñoàng yù

80

135. Ñoä nöõ ñang meâ luyeán ngöôøi nam

79

136. Sau hai naêm hoïc giôùi khoâng trao Cuï tuùc

78

137. Nhaän y maø khoâng trao giôùi Cuï tuùc

77

138. Moät naêm ñoä hai ngöôøi 82, 83139. Caùch ñeâm chaùnh phaùp Yeát-ma

*

140. Khoâng ñeán nhaän giaùo thoï 58141. Nöûa thaùng khoâng caàu Taêng giaùo thoï

59

142. Töï töù tröôùc hai boä Taêng 57143. An cö nôi khoâng coù Tyø-kheo 56144. Ñoät nhaäp chuøa Tyø-kheo 51145. Maï lî Tyø-kheo 52146. Maï lî ni chuùng 53147. Nhôø ñaøn oâng moå naën nhoït 60148. Boäi öôùc thænh thöïc 54149. Taät ñoá veà gia ñình 55150. Thoa boät höông 88151. Xöùc daàu vöøng (meø) 89152. Sai Tyø-kheo-ni xoa boùp 90153. Sai Thöùc-xoa-ma-na xoa boùp 91154. Sai Sa-si-ni xoa boùp 92155. Sai phuï nöõ baïch y xoa boùp 93156. Maëc vaùy loùt 86157. Chöùa ñoà trang söùc 87158. Mang giaøy deùp, caàm duø 84159. Ngoài xe coä ñi ñöôøng 85160. Vaøo thoân khoâng maëc taêng- 96

375


kyø-chi161. Xaåm toái ñeán nhaø cö só *162. Môû cöûa taêng-giaø-lam ñi ra luùc xaåm toái

*

163. Môû cöûa taêng-giaø-lam ñi ra luùc maët trôøi laën

*

164. Khoâng tieàn haäu an cö *165. Trao Cuï tuùc ngöôøi nöõ beänh nhò ñaïo

*

166. Trao Cuï tuùc ngöôøi hai hình *167. Trao Cuï tuùc ngöôøi hai ñöôøng hieäp laïi

*

168. Trao Cuï tuùc cho ngöôøi maéc nôï

*

169. Hoïc kyõ thuaät cuûa theá tuïc taø maïng

49*

170. Daïy baïch y chuù thuaät cuûa theá tuïc

*

171. Bò ñuoåi maø khoâng ñi *172. Hoûi nghóa Tyø-kheo khoâng xin pheùp

95

173. Gaây phieàn phöùc keû ôû tröôùc ngöôøi ñeán sau

33

174. Xaây thaùp trong taêng-giaø-lam coù tyø-kheo

*

175. Khoâng leã baùi tyø-kheo môùi thoï giôùi

*

176. Ñi uoán eùo laøm duyeân *177. Trang ñieåm höông thôm 87*178. Sai nöõ ngoaïi ñaïo xoa höoâng 93

V. BA-LA-ÑEÀ-ÑEÀ-XAÙ-NI

Töù phaàn Pāli1. Xin bô 12. Xin daàu 2

376

Phaàn phuï luïc

3. Xin maät 34. Xin maät mía 45. Xin söõa 76. Xin söõa ñoâng 87. Xin caù 58. Xin thòt 6

(Luật Tứ Phần, HT. Thích Đổng Minh dịch, NXB Tổng Hợp TPHCM, 2006, tr. 55-76.)

Phuï luïc 3

NGHI THÖÙC TRUYEÀN GIÔÙI BOÀ-TAÙT TAÏI GIA

(Trích töø “Nghi thöùc truyeàn giôùi vaø Boá-taùt...”, HT. Thích Trí Thuû, in naêm 1974, töø trang 16 -> trang 45)

A. PHAÀN MÔÛ ÑAÀUChung vôùi Boà-taùt xuaát gia. Nhöng luùc

truyeàn giôùi, Boà-taùt taïi gia ñöôïc truyeàn

377


tröôùc, Boà-taùt xuaát gia ñöôïc truyeàn sau hoaëc ngöôïc laïi, hoaëc Giôùi sö ñöôïc phaân laøm hai ban, moät ban truyeàn giôùi xuaát gia, vaø moät ban truyeàn giôùi taïi gia, taïi chaùnh ñieän (XG) vaø taïi giaûng ñöôøng (TG).

I. TAÏI NHAØ PHÖÔNG TRÖÔÏNG HOAËC TAÏI TAÊNG ÑÖÔØNG:

Leã Thænh Sö1. Vò daãn thænh: Sau khi khai 3 tieáng

chuoâng baûo chuùng baùo hieäu giôø truyeàn giôùi baét ñaàu, khoaûng 10 phuùt, vò daãn thænh ñaùnh ba hoài khaùnh vaø 4 tieáng, xöôùng raèng:

- Cung thænh chö Toân ñöùc an toïa.- Chö giôùi töû caàu thoï Boà-taùt giôùi töïu

ban. (xuaát gia tröôùc taïi gia sau).2. Ñaïi dieän giôùi töû taùc baïch caàu

thænh Giôùi sö: Nam moâ Boån sö Thích-ca Maâu-ni Phaät. Ngöôõng baïch chö Toân ñöùc, chuùng con

coù duyeân söï xin ñaàu thaønh ñaûnh leã taùc baïch (Taát caû ñoàng leã moät laïy, quyø baïch):

Ngöôõng baïch chö Toân ñöùc, chuùng con laø... baáy laâu coù loøng khaùt ngöôõng Giôùi phaùp Boà-taùt, hoâm nay gaëp ñuû duyeân laønh, chuùng con thaønh taâm ñaûnh leã thænh chö Toân ñöùc, khoâng quaûn lao nhoïc,

378

Phaàn phuï luïc

ñaêng ñaøn truyeàn cho chuùng con Giôùi phaùp Boà-taùt ( xuaát gia vaø taïi gia). Cuùi xin chö Toân ñöùc ai maãn höùa khaû ñeå chuùng con ñöôïc aân trieâm coâng ñöùc. (Baïch 3 laàn).

3. Lôøi höùa khaû cuûa Giôùi sö: Laønh thay, ñeå truyeàn thöøa söï nghieäp

cuûa ñöùc Phaät, chö Toân ñöùc hieän tieàn ñeàu hoan hyû höùa khaû.

4. Ñaïi dieän giôùi töû baïch: Nam moâ Boån sö Thích-ca Maâu-ni Phaät: Treân chö Toân ñöùc ñaõ töø bi höùa khaû

cho roài, chuùng con xin ñaàu thaønh ñaûnh leã cuùng döôøng tam baùi. (ñoàng leã 3 laïy)

5. Thænh chö Toân ñöùc leân Toå ñöôøng:

Daãn thænh xöôùng: - Chö giôùi töû xuaát ban.- Cung thænh chö Toân ñöùc teà ngheä Toå

ñöôøng.(Ñoaøn cung thænh goàm coù taøn, loïng,

beâ tích, khaùnh phaùp hieäu, nguõ aâm v.v... daãn ñaàu, giôùi töû quyø hai haøng töø Taêng ñöôøng ñeán Toå ñöôøng).

II. TAÏI TOÅ ÑÖÔØNG: 1. Giôùi sö vaø giôùi töû leã Toå:

379


Daãn thænh xöôùng: - Cung thænh chö Toân ñöùc laäp ban,

nieâm höông caùo Toå. (Nieâm höông xong xöôùng leã Toå):

- Nhaát taâm ñaûnh leã Taây Thieân Ñoâng Ñoä Vieät Nam Lòch Ñaïi chö vò Toå sö Hoøa thöôïng tam baùi.

- Cung thænh chö Toân ñöùc phaân laäp löôõng ban.

- Chö giôùi töû Boà-taùt töïu ban.- Nhaát taâm ñaûnh leã Taây Thieân Ñoâng

Ñoä Vieät Nam Lòch Ñaïi chö vò Toå sö Hoøa thöôïng tam baùi: (giôùi töû ñoàng leã)

2. Thænh chö Giôùi sö leân chaùnh ñieän:

- Chö giôùi töû thoái ban. (giôùi töû vaø ñoaøn cung nghinh Giôùi sö leân chaùnh ñieän)

- Cung thænh chö Toân ñöùc teà ngheä Tam baûo tieàn.

III. TAÏI CHAÙNH ÑIEÄN:1. Leã nieâm höông, baïch Phaät:Daãn thænh xöôùng:- Cung thænh chö Toân ñöùc laäp ban.- Chö giôùi töû töïu ban.- Chö giôùi töû! Hoà quyø, hieäp chöôûng.

380

Phaàn phuï luïc

- Khôûi Baùt nhaõ chung coå.- Cung thænh Giôùi sö nieâm höông, baïch

Phaät, caàu gia bò.2. Giôùi sö ñaûnh leã: (giôùi töû vaãn

quyø) Sau khi Giôùi sö nieâm höông, daãn thænh xöôùng leã:

- Nhaát taâm ñaûnh leã, taän hö khoâng bieán phaùp giôùi, quaù hieän vò lai thaäp phöông thöôøng truï chö Phaät. (1 laïy)

(Ñaïi chuùng ñoàng laïy, neáu choã roäng, khoâng thì chæ xaù)

- Nhaát taâm ñaûnh leã, taän hö khoâng bieán phaùp giôùi, quaù hieän vò lai thaäp phöông thöôøng truï toân Phaùp. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã, taän hö khoâng bieán phaùp giôùi, quaù hieän vò lai thaäp phöông thöôøng truï Hieàn Thaùnh Taêng. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã, ñaïo traøng Giaùo chuû Boån sö Thíc-ca Maâu-ni Phaät. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Phaïm Voõng Giaùo chuû Loâ-xaù-na Phaät. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Thieân hoa Ñaøi thöôïng Thieân baùch öùc hoùa thaân Thích-ca Maâu-ni Phaät. (1 laïy)

381


- Nhaát taâm ñaûnh leã ñöông hoäi ñaïo traøng nhaát thieát chö Phaät. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Ñaïi Trí Vaên Thuø Sö Lôïi Boà-taùt. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Ñaïi Haïnh Phoå Hieàn Vöông Boà-taùt. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Ñaïi Töø Di Laëc Boà-taùt. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Boån Toân Ñòa Taïng Vöông Boà-taùt Ma-ha-taùt. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Chö vò Hoä Phaùp Boà-taùt. (1 laïy)

3. Taùn höông: A-xaø-leâ cöû taùn: Nhaát traàn taøi nhieät, haûi taïng vieân

thaâu, haø sa chö Phaät hieän mao ñaàu, xöù xöù tieän quy löu, höông aùi sô phuø, taâm ñòa giôùi chaâu löu.

Nam moâ Höông Vaân Caùi Boà-taùt Ma-ha-taùt.

4. Thænh chö Toân ñöùc thaêng toøa:Daãn thænh xöôùng: - Chö giôùi töû! Hoà quyø, hieäp chöôûng. Daãn thænh quyø phía höõu, phía ñeå

chuoâng gia trì, quay maët vaøo giöõa, chaép tay, xöôùng raèng:

Nhaát chuù chieân ñaøn höông

382

Phaàn phuï luïc

Cöû khôûi bieán thaäp phöôngThænh sö ñaêng baûo toïaBænh phaùp quaûng tuyeân döông.

(Giôùi sö thaêng toøa. Coù theå chia thaønh 2 ban, neáu giôùi töû ñoâng. Moät ban ôû taïi chaùnh ñieän truyeàn giôùi Boà-taùt xuaát gia. Moät ban khaùc ñöôïc cung thænh ra giaûng ñöôøng truyeàn giôùi Boà-taùt taïi gia).

Daãn thænh ñöùng leân, xöôùng: - Chö giôùi töû! Khôûi thaân, chí thaønh

ñaûnh leã tam baùi.- Chö giôùi töû xuaát ban. Vò daãn thænh trôû veà choã ngoài cuøng

ngoài nhö chö Toân ñöùc.B. PHAÀN TRUYEÀN GIÔÙI BOÀ-TAÙT:I. KHAI LUAÄT KEÄ: Giôùi sö chuû ñaøn ñöùng daäy, caàm thuû

lö, cöû tuïng: Nguyeän thöû höông hoa vaânBieán maõn thaäp phöông giôùiNhaát thieát chö Phaät ñoäVoâ löôïng höông trang nghieâmCuï tuùc Boà-taùt ñaïoThaønh töïu Nhö Lai höông.

Nam moâ Boån sö Thích-ca Maâu-ni Phaät.

383


Khai Luaät keä:Voâ thöôïng thaäm thaâm Tyø-ni phaùpBaùch thieân vaïn kieáp nan tao ngoäNgaõ kim kieán vaên ñaéc thoï trìNguyeän giaûi Nhö Lai Tyø-ni nghóa.

Giôùi sö chuû ñaøn ñeå thuû lö xuoáng baøn, ngoài kieát giaø an toïa.

II. HOÏP TAÊNG, KIEÁT TIEÅU GIÔÙI:1. Hoïp Taêng: Yeát-ma A-xaø-leâ voã

thuû xích, hoûi raèng: - Ñaïi ñöùc Taêng ñaõ hoïp ñoâng ñuû chöa? - Taêng ñaõ hoïp (daãn thænh ñaùp).- Hoøa hieäp khoâng? - Hoøa hieäp.- Ngöôøi chöa thoï giôùi Boà-taùt ñaõ ra

chöa? - Ñaõ ra.- Caùc Tyø-kheo khoâng ñeán hoïp, coù

thuyeát duïc khoâng.- Khoâng- Taêng hoäi hoïp ñeå laøm gì? - Vì ngöôøi haûo taâm, Yeát-ma truyeàn

Boà-taùt Ñaïi giôùi.

384

Phaàn phuï luïc

2. Kieát tieåu giôùi: (Neáu gaëp choã chöa kieát giôùi. Choã ñaõ kieát giôùi roài thì khoâng caàn). Yeát-ma A-xaø-leâ baïch raèng:

- Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe, Taêng nay hoïp moät choã, kieát tieåu giôùi, neáu Taêng phaûi thôøi maø ñeán, Taêng thuaän cho, kieát Tieåu giôùi, baïch nhö theá, taùc baïch coù thaønh khoâng?

- Thaønh (chuùng Taêng ñoàng ñaùp) - Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe, Taêng nay

hoäi hoïp moät choã kieát Tieåu giôùi, caùc Tröôûng laõo baèng loøng thì im laëng, ai khoâng baèng loøng thì noùi. Yeát-ma coù thaønh khoâng?

- Thaønh (chuùng Taêng ñoàng ñaùp)- Taêng ñaõ baèng loøng kieát Tieåu giôùi

xong. Taêng baèng loøng cho neân im laëng, vieäc naøy toâi ghi nhaän nhö vaäy. (Taát caû ñoàng chaép tay, cuùi ñaàu xaù).

III. TRUYEÀN GIÔÙI BOÀ-TAÙT TAÏI GIA:1. Giôùi töû töïu ban, ñaûnh leã:Daãn thænh ñaùnh khaùnh, xöôùng: - Giôùi töû caàu thoï giôùi Boà-taùt taïi gia

töïu ban.(nam phía traùi, nöõ phía phaûi)

385


- Caùc giôùi töû haõy nghe toâi xöôùng vaø theo moãi tieáng chuoâng, chí thaønh ñaûnh leã.

- Nhaát taâm ñaûnh leã, taän hö khoâng bieán phaùp giôùi, quaù hieän vò lai thaäp phöông thöôøng truï chö Phaät. (1 laïy)

(Ñaïi chuùng ñoàng laïy, neáu choã roäng, khoâng thì chæ xaù)

- Nhaát taâm ñaûnh leã, taän hö khoâng bieán phaùp giôùi, quaù hieän vò lai thaäp phöông thöôøng truï toân Phaùp. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã, taän hö khoâng bieán phaùp giôùi, quaù hieän vò lai thaäp phöông thöôøng truï Hieàn Thaùnh Taêng. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã, ñaïo traøng Giaùo chuû Boån sö Thích-ca Maâu-ni Phaät. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Phaïm Voõng Giaùo chuû Loâ-xaù-na Phaät. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Thieân hoa Ñaøi thöôïng Thieân baùch öùc Hoùa thaân Thích-ca Maâu-ni Phaät. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã ñöông hoäi ñaïo traøng nhaát thieát chö Phaät. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Ñaïi Haïnh Phoå Hieàn Vöông Boà-taùt. (1 laïy)

386

Phaàn phuï luïc

- Nhaát taâm ñaûnh leã Ñaïi Töø Di Laëc Boà-taùt. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Boån Toân Ñòa Taïng Vöông Boà-taùt Ma-ha-taùt. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã ñöông hoäi ñaïo traøng chö toân Boà-taùt. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Lòch ñaïi chö vò Toå sö Boà-taùt ( 1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã A-xaø-leâ Hoøa thöôïng. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Yeát-ma A-xaø-leâ. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã Giaùo thoï A-xaø-leâ. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã thaát vò Toân Chöùng sö. (1 laïy)

- Nhaát taâm ñaûnh leã hieän tieàn chö toân Hoøa thöôïng, Thöôïng toïa, Ñaïi ñöùc Taêng giaø. ( 1 laïy)

2. Höôùng daãn giôùi töû thænh sö: Daãn thænh xöôùng vaø höôùng daãn:- Chö giôùi töû, hoà quyø, hieäp chöôûng.- Caùc giôùi töû, caùc vò ñaõ nhaát taâm

ñaûnh leã chö Phaät, chö Boà-taùt, chö Toå vaø Lieät vò Giôùi sö. Giôø naøy, ñeå khoûi bôõ ngôõ

387


trong khi noùi lôøi taùc baïch caàn caàu ñöôïc truyeàn trao Ñaïi giôùi Boà-taùt, caùc giôùi töû haõy noùi laëp laïi theo lôøi toâi höôùng daãn sau ñaây:

- Ñaïi ñöùc nhaát taâm nieäm, ñeä töû phaùp danh laø… caàu xin Ñaïi ñöùc truyeàn trao cho taát caû tònh giôùi Boà-taùt. Cuùi xin Ñaïi ñöùc khoâng vì meät nhoïc, thöông töôûng, höùa khaû lôøi thænh caàu cuûa chuùng con. (Baïch 3 laàn, theo tieáng khaùnh, 3 laàn cuùi ñaàu leã baùi).

Giôùi sö ñaùp raèng: - Laønh thay! Chö Toân ñöùc ñeàu hoan hyû

höùa khaû.3. Khai ñaïo giôùi töû:Giaùo thoï sö daïy baûo raèng: - Naøy caùc Giôùi töû! Neân bieát raèng

theo tieáng Phaïn, Giôùi ñöôïc goïi laø Ba-la-ñeà-moäc-xoa, dòch laø Baûo giaûi thoaùt, coù nghóa laø giôùi thöôøng baûo hoä ngöôøi tu haønh, giaûi thoaùt sinh töû, ñaït ñeán voâ thöôïng Boà ñeà. Bôûi theá, Giôùi laø vò Ñaïo sö cuûa quaû vò toái thöôïng Boà aàeà, laø ñöôøng taét vaøo Voâ thöôïng Ñaïi Nieát-baøn. Quaù khöù chö Phaät nhôø giôùi maø thaønh ñaïo. Hieän taïi chö Phaät laáy giôùi ñeå ñoä sinh. Vò lai ngöôøi tu haønh seõ nhôø giôùi maø ñöôïc giaûi thoaùt. Giôùi laø neàn taûng cuûa thieàn

388

Phaàn phuï luïc

ñònh vaø trí tueä. Muoân ñöùc trang nghieâm, giôùi laø caên baûn. Vì theá, kinh coù noùi raèng: Giôùi nhö vò löông y hay trò ba ñoäc tham, saân, si. Giôùi nhö thuyeàn beø ñöa ngöôøi qua beå khoå. Giôùi nhö chuoãi anh laïc ñeå trang nghieâm Phaùp thaân. Nhöng giôùi naøy coù ba thöù: moät laø giôùi taïi gia laø 5 giôùi vaø 8 giôùi; hai laø giôùi xuaát gia laø 10 giôùi vaø 250 giôùi, ba laø Ñaïo tuïc thoâng haønh giôùi laø Boà-taùt tam tuï tònh giôùi, laø giôùi maø caùc Phaät töû saép laõnh thoï.

Theá naøo laø Tam tuï tònh giôùi? 1. Nhieáp luaät nghi giôùi: Khoâng laøm

caùc ñieàu aùc, ñeå caàu chöùng Phaùp thaân.2. Nhieáp thieän phaùp giôùi: Laøm moïi

vieäc laønh, ñeå caàu chöùng Baùo thaân.3. Nhieâu ích höõu tình giôùi: Laøm lôïi

ích cho heát thaûy chuùng sinh, ñeå caàu chöùng Hoùa thaân.

Giôùi theå tuy moät, nhöng vì nhaân duyeân cuûa caùc haøng xuaát gia vaø taïi gia khoâng gioáng nhau neân söï haønh trì do ñoù coù khaùc. Töùc laø phaân bieät coù xuaát gia Boà-taùt vaø taïi gia Boà-taùt giôùi.

Giôùi phaùp taïi gia Boà-taùt naøy do ñöùc Thích Toân vì thöông töôûng caùc haøng taïi gia bò nhieàu traàn duyeân troùi buoäc, nhöng ñaõ doõng maõnh phaùt Boà-ñeà taâm, caàu thaønh

389


Phaät ñaïo, hoä trì chaùnh phaùp vónh vieãn tröôøng toàn, giaùo hoùa chuùng sinh, tu haønh thieän nghieäp, neân Ngaøi ñaõ phöông tieän khai thò trong kinh Öu-baø-taéc giôùi.

Giôùi phaùp naøy chính laø caên boån cuûa heát thaûy thieän phaùp. Neáu ai thaønh töïu ñöôïc giôùi phaùp nhö vaäy, chaúng nhöõng seõ chöùng ñaéc Tu-ñaø-hoaøn quaû cho ñeán A-na-haøm quaû, maø coøn seõ daãn ñeán Boà-taùt ñaïo. Neáu ai phaù giôùi naøy, seõ ñoïa laïc trong ba aùc ñaïo.

Giôùi phaùp naøy laø baát khaû tö nghì. Vì sao vaäy? Vì ngöôøi ñaõ thoï giôùi phaùp naøy tuy laø taïi gia höôûng thoï nguõ duïc maø khoâng bò chöôùng ngaïi caùc Thaùnh ñaïo.

- Caùc giôùi töû! Caùc ngöôi coù phaûi vì thöông töôûng heát thaûy chuùng sinh maø caàu thoï giôùi phaùp naøy chaêng?

Giôùi töû ñaùp: - Baïch Hoøa thöôïng, chính phaûi.

4. Hoûi veà giaø naïn: Veà caùc giaø naïn, Giaùo thoï sö laïi hoûi

tieáp raèng: - Caùc giôùi töû! Ñeå ñöôïc thoï giôùi Boà-

taùt, caùc giôùi töû phaûi laø ngöôøi khoâng coù 7 toäi chöôùng. Baây giôø toâi hoûi caùc vò, caùc vò cöù nhö söï thaät maø ñaùp.

390

Phaàn phuï luïc

1. Nay Phaät khoâng coøn ôû ñôøi, nhöng nhöõng haønh ñoäng moi khoeùt töôïng Phaät, phaù chuøa, hoaïi thaùp, ñeàu gioáng vôùi toäi laøm thaân Phaät ra maùu. Phaät töû coù phaïm toäi naøy khoâng?

- Moâ Phaät, khoâng. (Giôùi töû ñaùp). 2. Phaät töû coù gieát cha khoâng?

- Moâ Phaät, khoâng.3. Phaät töû coù gieát meï khoâng?

- Moâ Phaät, khoâng.4. Phaät töû coù gieát Hoøa thöôïng

khoâng? - Moâ Phaät, khoâng.

5. Phaät töû coù gieát A-la-haùn khoâng? - Moâ Phaät, khoâng.

6. Phaät töû coù phaù Yeát-ma Taêng khoâng?

- Moâ Phaät, khoâng.7. Phaät töû coù gieát Thaùnh Taêng

khoâng? - Moâ Phaät, khoâng.

Daãn thænh xöôùng:- Khôûi thaân ñaûnh leã tam baùi. (Giôùi töû

leã 3 laïy)

391


Hoà quyø, hieäp chöôûng. 5. Giôùi sö thænh Phaät vaø Boà-taùt

laøm Thaäp sö:Giôùi sö höôùng daãn giôùi töû thænh Phaät

vaø Boà-taùt laøm Thaäp sö, ñeå caàu giôùi. Giôùi sö daïy raèng:

Caùc giôùi töû! Caùc vị ñaõ khoâng coù caùc giaø naïn, töùc caùc vò coù theå thoï laõnh giôùi Boà-taùt. Baây giôø, caùc vò phaûi heát loøng caàu thænh Phaät Thích-ca laøm Hoøa thöôïng, Boà-taùt Vaên Thuø vaø Di Laëc laøm A-xaø-leâ, möôøi phöông Nhö Lai laø Toân chöùng sö, möôøi phöông Boà-taùt laø baïn löõ ñoàng hoïc. Caùc vò haõy nhaát taâm laëp laïi theo lôøi toâi höôùng daãn ñeå caàu thænh.

- Ñeä töû phaùp danh laø... nhaát taâm phuïng thænh, ñöùc Thích-ca Nhö Lai, vì con laøm Hoøa thöôïng. Con nöông theo Hoøa thöôïng, ñeå ñöôïc thoï giôùi taïi gia Boà-taùt, xin thöông xoùt chuùng con. (3 laàn thænh, 3 laàn cuùi ñaàu xaù).

- Ñeä töû phaùp danh laø... nhaát taâm phuïng thænh Vaên Thuø Sö Lôïi Boà-taùt vì con laøm Yeát-ma A-xaø-leâ. Con nöông töïa theo A-xaø-leâ ñeå ñöôïc thoï giôùi taïi gia Boà-taùt, xin thöông xoùt chuùng con. (3 laàn thænh, 3 laàn cuùi ñaàu xaù)

- Ñeä töû phaùp danh laø... nhaát taâm phuïng thænh Di Laëc Boà-taùt vì con laøm

392

Phaàn phuï luïc

Giaùo thoï A-xaø-leâ, con nöông theo A-xaø-leâ ñeå ñöôïc thoï giôùi taïi gia Boà-taùt, xin thöông xoùt chuùng con. (3 laàn thænh, 3 laàn cuùi ñaàu xaù)

- Ñeä töû phaùp danh laø:.. nhaát taâm phuïng thænh thaäp phöông Nhö Lai, vì con laøm Toân chöùng. Con nöông theo caùc ñöùc Nhö Lai ñeå ñöôïc thoï giôùi taïi gia Boà-taùt, xin thöông xoùt chuùng con. (3 laàn thænh, 3 laàn cuùi ñaàu xaù)

- Ñeä töû phaùp danh laø... nhaát taâm phuïng thænh thaäp phöông chö ñaïi Boà-taùt, vì con laøm baïn löõ ñoàng hoïc, con nöông theo caùc Boà-taùt ñeå ñöôïc giôùi taïi gia Boà-taùt xin thöông xoùt chuùng con. (3 laàn thænh, 3 laàn cuùi ñaàu xaù)

Höôùng daãn giôùi töû, Daãn thænh xöôùng:

- Khôûi thaân ñaûnh leã chö Phaät, chö Boà-taùt tam baùi.

- Hoà quyø, hieäp chöôûng. 6. Daãn sö thay giôùi töû baïch xin

giôùiHöôùng daãn giôùi töû thænh, Daãn sö daïy

raèng: - Caùc giôùi töû, nay toâi höôùng daãn caùc

vò caàu xin giôùi Boà-taùt taïi gia. Caùc vò haõy laëp laïi theo lôøi toâi noùi:

393


- Chuùng con phaùp danh laø... thaønh taâm caàu xin chö Ñaïi ñöùc thöông xoùt trao cho chuùng con taát caû tònh giôùi Boà-taùt taïi gia. (3 laàn thænh, 3 laàn cuùi ñaàu xaù)

- Laønh thay! Hieän tieàn chö Toân ñöùc ñeàu höùa khaû. (lôøi ñaùp cuûa Giôùi sö)

7. Khuyeân phaùt Boà ñeà taâm: Giôùi sö baûo raèng:

- Caùc giôùi töû! Caùc vò muoán caàn caàu giôùi phaùp, haõy chuyeân taâm, thaønh kính höôùng veà caûnh giôùi thanh tònh, chôù coù voïng töôûng ñeán caûnh khaùc. Haõy khôûi taâm suy nghó nhö theá naøy: Toâi nay khoâng bao laâu seõ ñöôïc ñaïi coâng ñöùc taïng khoâng löôøng, khoâng cuøng, khoâng coù coâng ñöùc naøo hôn giôùi phaùp naøy.

- Caùc giôùi töû! Caùc vò neân bieát, muoán thoï giôùi Boà-taùt caàn phaûi phaùt Boà-ñeà taâm. Taâm Boà-ñeà laø taâm ñaïi ñaïo. Theá naøo goïi laø taâm ñaïi ñaïo? Nghóa laø taâm thaät roäng lôùn, treân caàu Phaät ñaïo, döôùi hoùa ñoä taát caû chuùng sinh, ñoù laø ñaïi ñaïo taâm, töùc laø Phaät taâm. Vì muoán caàu Phaät ñaïo haøng Boà-taùt phaùt taâm khoâng haïn löôïng, phuïng thôø cuùng döôøng khoâng nhöõng chæ moät ñöùc Phaät, hai ñöùc Phaät maø cho ñeán traêm ngaøn ñöùc Phaät ôû khaép möôøi phöông voâ taän theá giôùi, hö khoâng giôùi, ñeå caàu nhaát thieát trí, thaønh töïu khoâng löôøng traêm ngaøn phaùp moân. Laïi vì

394

Phaàn phuï luïc

cöùu ñoä chuùng sinh, haøng Boà-taùt phaùt taâm khoâng haïn löôïng, khoâng nhöõng chæ ñoä chuùng sinh trong moät theá giôùi, hai theá giôùi maø cho ñeán ñoä thoaùt taát caû chuùng sinh khaép 10 phöông voâ taän phaùp giôùi, hö khoâng giôùi. Ñoù laø hai muïc ñích maø Boà-taùt phaùt taâm Boà-ñeà. Ngöôøi phaùt aâm vaø laäp nguyeän nhö theá chính laø Boà-taùt. Trong giôø phuùt trang nghieâm vaø thanh tònh naøy, caùc vò ñaõ phaùt taâm nhö theá chöa?

Giôùi töø ñaùp: Moâ Phaät ñaõ phaùt.Giôùi sö laïi daïy raèng: Caùc giôùi töû! Boà-taùt chæ môùi phaùt

taâm Boà-ñeà thoâi maø ñaõ coù caên laønh, coâng ñöùc khoâng haïn löôïng. Vì sao? Vì Boà-taùt naøy khoâng döùt chuûng taùnh Nhö Lai. Vì do phaùt taâm maø haønh Boà-taùt ñöôïc taát caû chö Phaät trong ba ñôøi thöôøng nhôù töôûng, hoä nieäm, vaø seõ ñöôïc Voâ thöôïng Boà-ñeà cuûa taát caû chö Phaät trong ba ñôøi, ñoàng thôøi cuõng ñöôïc nhaäp vaøo theå taùnh bình ñaúng nhö taát caû chö Phaät. Bôûi theá, ngay luùc phaùt taâm Boà-ñeà, lieàn ñöôïc taát caû Nhö Lai khen ngôïi, lieàn ñöôïc tröø dieät taát caû thoáng khoå trong caùc aùc ñaïo, lieàn coù theå seõ ñöôïc thanh tònh quoác ñoä Phaät, vaø ñöôïc chuûng taùnh Phaät, roài ñaây caùc Phaät töû seõ ôû trong caùc theá giôùi, seõ thò hieän laøm Phaät.

395


Caùc giôùi töû! Caùc vò coù phaûi laø Boà-taùt khoâng?

Giôùi töû ñaùp: Moâ Phaät, phaûi.Giôùi sö laïi hoûi tieáp: - Caùc giôùi töû ñaõ nguyeän phaùt taâm

Boà-ñeà chöa? Giôùi töû ñaùp: Moâ Phaät, ñaõ phaùt taâm

Boà-ñeà. (cuùi ñaàu xaù)8. Gaïn hoûi pheùp thoï giôùi. Giôùi sö

hoûi raèng:Caùc giôùi töû! Haõy laéng nghe toâi hoûi.

Trong giôø phuùt trang nghieâm thanh tònh naøy, caùc vò muoán nöông nôi toâi ñeå thoï taát caû hoïc xöù cuûa Boà-taùt, thoï laõnh taát caû tònh giôùi cuûa Boà-taùt; ñoù laø Nhieáp luaät nghi giôùi, Nhieáp thieän phaùp giôùi vaø Nhieâu ích höõu tình giôùi. Hoïc xöù nhö theá, tònh giôùi nhö theá, quaù khöù taát caû Boà-taùt ñeàu ñaõ ñaày ñuû; vò lai taát caû Boà-taùt ñeàu seõ ñaày ñuû; hieän taïi taát caû Boà-taùt ñang coù ñaày ñuû. Hoïc xöù naøy, tònh giôùi naøy, quaù khöù taát caû Boà-taùt ñaõ hoïc; vò lai taát caû Boà-taùt seõ hoïc; hieän taïi taát caû Boà-taùt ñang hoïc. Caùc vò coù theå thoï trì ñöôïc khoâng?

Giôùi töû ñaùp: Moâ Phaät, thoï ñöôïc (3 laàn hoûi ñaùp, 3 laàn ñaùnh khaùnh khaáu thuû)

9. Thoï 4 tín taâm thaát hoaïi:

396

Phaàn phuï luïc

Giôùi sö daïy baûo raèng: Caùc giôùi töû! Trong giôø phuùt naøy, caùc

vò coøn phaûi thoï 4 ñieàu tin kieân coá, kinh goïi laø “Töù baát hoaïi tín”. Caùc vò haõy laëp laïi theo lôøi toâi höôùng daãn, vaø haõy chí thaønh laõnh thoï.

Ñeä töû phaùp danh laø... töø thaân naøy cho ñeán thaân cuøng toät ñôøi vò lai, nguyeän quy y Phaät, quy y Phaùp, quy y Taêng, quy y chaùnh phaùp giôùi. (3 laàn laëp laïi, 3 laàn cuùi ñaàu xaù)

10. Saùm hoái toäi trong ba ñôøi:Giôùi sö daïy baûo raèng: Caùc giôùi töû! Caùc vò ñaõ thoï 4 ñöùc tin

kieân coá roài. Giôø naøy tröôùc Tam baûo, caùc vò neân saùm hoái toäi loãi trong ba ñôøi, caùc vò haõy laëp laïi lôøi toâi noùi:

Ñeä töû phaùp danh laø... neáu trong quaù khöù, thaân, khaåu, yù ñaõ taïo möôøi ñieàu aùc, thì hoâm nay nguyeän cuøng taän ñôøi vò lai, khoâng bao giôø sinh khôûi, taùi phaïm. (3 laàn laëp laïi, 3 laàn cuùi ñaàu xaù).

Ñeä töû phaùp danh laø... neáu trong ñôøi hieän taïi, thaân, khaåu, yù ñaõ taïo möôøi ñieàu aùc, thì hoâm nay nguyeän cuøng taän ñôøi vò lai, khoâng bao giôø sinh khôûi. (3 laàn laëp laïi, 3 laàn cuùi ñaàu xaù).

Ñeä töû phaùp danh laø... neáu trong ñôøi vò lai, thaân, khaåu, yù ñaõ taïo möôøi ñieàu aùc, thì hoâm nay nguyeän cuøng taän ñôøi vò lai,

397


khoâng bao giôø sinh khôûi, taùi phaïm. (3 laàn laëp laïi, 3 laàn cuùi ñaàu xaù).

Giôùi sö laïi daïy tieáp: Caùc giôùi töû! Caùc vò phaûi doác loøng

caàu saùm hoái caùc toäi loãi. Haõy laëp laïi lôøi toâi höôùng daãn:

Xöa con ñaõ taïo caùc aùc nghieäpÑeàu do voâ thæ tham, saân, siTöø thaân mieäng yù phaùt sinh raTaát caû con nay xin saùm hoái.

Nam moâ Caàu Saùm Hoái Boà-taùt Ma-ha-taùt. (3 laàn cuùi ñaàu xaù)

Daãn thænh xöôùng: - Khôûi thaân, chí thaønh ñaûnh leã Tam baûo tam baùi.

- Hoà quyø, hieäp chöôûng.11. Khuyeân phaùt nguyeän roäng

lôùn:Giôùi sö khuyeân daïy raèng: Caùc giôùi töû! Caùc vò ñaõ saùm hoái roài,

3 nghieäp thanh tònh, nhö bình löu ly trong saïch, trong ngoaøi saùng choùi. Baây giôø, caùc vò neân ñoái vôùi boán chaân lyù khoå, taäp, dieät, ñaïo phaùt 4 lôøi theä nguyeän roäng lôùn.

Theá naøo laø khoå ñeá? Khoå laø caùc thöù quaû baùo maø taát caû chuùng sinh trong

398

Phaàn phuï luïc

luïc ñaïo ñeàu phaûi gaùnh chòu. Boà-taùt thaáy theá lieàn phaùt nguyeän cöùu ñoä taát caû chuùng sinh thoaùt ly khoå quaû. Töùc laø chuùng sinh voâ bieân theä nguyeän ñoä.

Theá naøo laø taäp ñeá? Taäp laø nhöõng phieàn naõo voïng töôûng maø taát caû chuùng sinh ñaõ tích luõy töø voâ thuûy kieáp ñeán nay, chieâu caûm voâ löôïng khoå quaû ôû vò lai, xoay vaàn trong ba coõi, khoâng heïn ngaøy ra khoûi. Boà-taùt thaáy theá lieàn phaùt nguyeän cöùu ñoä taát caû chuùng sinh, baèng caùch tröø dieät taát caû phieàn naõo nghieäp caûm. Töùc laø phieàn naõo voâ taän theä nguyeän ñoaïn.

Theá naøo laø dieät ñeá? Ñaây laø Nieát-baøn vaéng laëng. Taát caû chuùng sinh vì khoâng bieát tu haønh theo chaùnh phaùp, neân khoâng chöùng ñöôïc Nieát-baøn khoâng sinh khoâng dieät cuûa chö Phaät Nhö Lai. Boà-taùt thaáy theá, lieàn phaùt nguyeän choùng thaønh Phaät ñaïo ñeå hoùa ñoä chuùng sinh. Töùc laø Phaät ñaïo voâ thöôïng theä nguyeän thaønh.

Theá naøo laø ñaïo ñeá? Ñaây laø con ñöôøng, laø phöông phaùp tu nhaân chaân chính ñeå ñöôïc giaûi thoaùt. Taát caû chuùng sinh vì khoâng bieát tu taäp chaùnh phaùp, cho neân phaûi troâi laên trong saùu ñöôøng, khoâng theå naøo ñöôïc an laïc, töï taïi. Boà-taùt thaáy theá, lieàn tuyeân döông voâ löôïng phaùp moân ñeå giaùo hoùa chuùng sinh tu

399


hoïc. Töùc laø phaùp moân voâ löôïng theä nguyeän hoïc.

Boán chaân lyù maø toâi vöøa trình baøy, laø nôi nöông töïa cho boán theä nguyeän roäng lôùn.

Caùc giôùi töû phaûi nhaát taâm phaùt 4 lôøi nguyeän roäng lôùn, baèng caùch laëp laïi theo lôøi toâi höôùng daãn:

Ñeä töû phaùp danh laø... doác loøng phaùt nguyeän: chuùng sanh khoâng soá löôïng, theà nguyeän ñeàu ñoä thoaùt; phieàn naõo khoâng cuøng taän, theà nguyeän ñeàu döùt saïch; phaùp moân khoâng soá keå, theà nguyeän ñeàu tu hoïc; Phaät ñaïo khoâng gì hôn, theà nguyeän ñeàu vieân thaønh.

(Chuùng sinh voâ bieân theä nguyeän ñoäPhieàn naõo voâ taän theä nguyeän ñoaïnPhaùp moân voâ löôïng theä nguyeän hoïcPhaät ñaïo voâ thöôïng theä nguyeän

thaønh)Nam moâ Ñaïi Haïnh Phoå Hieàn Vöông Boà-

taùt(3 laàn ñoïc, 3 laàn cuùi ñaàu xaù)12. Khaûi baïch phaùp Yeát-ma: Giôùi

sö daïy baûo:Caùc giôùi töû! Caùc vò ñaõ phaùt nguyeän

roäng lôùn roài, toâi nay vì caùc vò maø khaûi baïch Tam baûo chöùng minh cho caùc vò thoï

400

Phaàn phuï luïc

giôùi. Vaäy caùc vò neân nhaát taâm laéng nghe ñeå yù suy nghó kyõ.

Neân bieát raèng: Baïch Yeát-ma laàn thöù nhaát roài, giôùi phaùp toát laønh to lôùn trong möôøi phöông theá giôùi, do naêng löïc taâm nghieäp caûm caùch cuûa quyù vò maø thaûy ñeàu chaán ñoäng. Baïch Yeát-ma laàn thöù hai roài, phaùp giôùi toát laønh to lôùn trong möôøi phöông theá giôùi, nhö maây, nhö loïng, che treân ñaûnh caùc vò. Baïch Yeát-ma laàn thöù ba xong, phaùp giôùi toát laønh to lôùn trong möôøi phöông theá giôùi, töø ñaûnh moân quyù vò chaûy vaøo trong thaân taâm caùc vò. Caùc vò seõ ñöôïc chaùnh baùo toát ñeïp, ñaày ñuû, cuøng toät ñôøi vò lai, haèng tieáp noái laøm gioáng Phaät.

Ñaây laø giôùi theå voâ taùc, ñaïo phaùp voâ laäu, do choã cô caûm taêng thöôïng thieän taâm cuûa quyù vò maø thaønh töïu. Bôûi theá, caùc vò phaûi chí thaønh cuùi ñaàu thoï laõnh.

13. Chính thöùc baïch Yeát-ma:Giôùi töû vaãn quyø nhö cuõ. Giôùi sö ñeán

tröôùc töôïng Phaät quaùn töôûng thaäp phöông Tam baûo, caàm ba neùn höông, quyø baïch raèng:

Ngöôõng baïch chö Phaät, chö Boà-taùt trong möôøi phöông voâ bieân theá giôùi. Trong ñaïo traøng naøy, caùc Phaät töû ñaõ ba laàn caàu xin Giôùi sö chuùng con cho thoï giôùi Boà-taùt taïi gia. Con ñaõ taùc chöùng cho caùc giôùi töû. Cuùi

401


xin chö Phaät, chö Boà-taùt, chö Hieàn Thaùnh trong möôøi phöông phaùp giôùi, töø bi chöùng giaùm cho caùc giôùi töû taïi ñaïo traøng naøy ñöôïc thoï giôùi Boà-taùt taïi gia.

(3 laàn baïch, 3 laàn cuùi ñaàu xaù)14. Daën baûo beàn giöõ giôùi phaùp:Sau khi baïch Phaät xong trôû veà choã,

Giôùi sö daën baûo giôùi töû raèng:- Caùc giôùi töû! Töø tröôùc ñeán nay, chö

Toân ñöùc ñaõ cung ñoái tröôùc chö Phaät, chö Boà-taùt, ñaõ ba laàn baïch Yeát-ma.

ÔÛ trong Thaùnh chuùng, ñöùc Thích-ca coù daën baûo nhö theá naøy: Ñaïi chuùng haõy laéng nghe, ôû trong theá giôùi Ta-baø naøy coõi nöôùc Vieät Nam naøy, coù Phaät töû phaùp danh laø… caàu thoï tònh giôùi Boà-taùt. Vì Phaät töû naøy khoâng thaày, toâi raát xoùt thöông, xin ñöùng laøm thaày. Trong giôø phuùt naøy, möôøi phöông caùc ñöùc Nhö Lai nghó töôûng caùc vò laø con, caùc Ñaïi Boà-taùt nghó töôûng caùc vò laø em. Nhôø loøng töø bi thöông töôûng cuûa chö Phaät, chö Boà-taùt, töø nay cho ñeán veà sau, caùc vò seõ ñöôïc taêng tröôûng coâng ñöùc, thieän caên khoâng bao giôø maát. Caùc vò haõy tinh chuyeân nhôù nghó beàn giöõ khoâng phaïm, ñeå giôùi theå troøn ñaày, troïn khoâng luøi suït, cho ñeán ngaøy chöùng quaû Boà-ñeà, thaønh töïu 32 töôùng toát, 80 veû ñeïp. Caùc vò coù ñaày ñuû

402

Phaàn phuï luïc

taát caû chuûng trí thaàn thoâng dieäu duïng, voâ löôïng phaùp moân, ñeå ñi khaép trong möôøi phöông roäng ñoä chuùng sinh, loøng khoâng moûi meät.

Daãn thænh xöôùng raèng:- Khaáu thuû, (giôùi töû cuùi ñaàu xaù)15. Truyeàn 6 troïng phaùp:Ñeå truyeàn 6 troïng phaùp, Giôùi sö daïy

raèng: Caùc giôùi töû! Haõy laéng nghe cho kyõ,

Boà-taùt taïi gia coù 6 troïng phaùp, neáu ngöôøi naøo thoï giôùi roài maø phaïm laø khoâng phaûi haïnh Boà-taùt, seõ maát 42 quaû vò Hieàn Thaùnh. Caùc vò haõy laéng nghe vaø laõnh thoï:

1. Töø thaân naøy ñeán thaân thaønh Phaät, trong thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc saùt sinh. Caùc Phaät töû giöõ ñöôïc khoâng?

- Moâ Phaät, giöõ ñöôïc. (giôùi töû ñaùp, cuùi ñaàu xaù)

2. Töø thaân naøy ñeán thaân thaønh Phaät, trong thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc troäm caép. Caùc Phaät töû giöõ ñöôïc khoâng?


403


3. Töø thaân naøy ñeán thaân thaønh Phaät, trong thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc taø daâm. Caùc Phaät töû giöõ ñöôïc khoâng?


4. Töø thaân naøy ñeán thaân thaønh Phaät, trong thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc noùi doái. Caùc Phaät töû giöõ ñöôïc khoâng?


5. Töø thaân naøy ñeán thaân thaønh Phaät, trong thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc noùi loãi cuûa ngöôøi taïi gia vaø ngöôøi xuaát gia. Caùc Phaät töû giöõ ñöôïc khoâng?


6. Töø thaân naøy ñeán thaân thaønh Phaät, trong thôøi gian aáy, khoâng ñöôïc baùn röôïu, naáu röôïu. Caùc Phaät töû giöõ ñöôïc khoâng?


16. Khuyeân hoïc vaø giöõ 28 giôùi khinh:

Giôùi sö truyeàn daïy: Caùc giôùi töû! Vöøa roài, toâi ñaõ trao cho

caùc Phaät töû 6 troïng phaùp. Coøn 28 toäi thaát

404

Phaàn phuï luïc

yù, caùc Phaät töû phaûi hoïc môùi bieát vaø giöõ gìn khoâng phaïm. Tieáp theo ñaây, toâi noùi veà 28 toäi thaát yù naøy, caùc Phaät töû haõy laéng nghe.

1. Khoâng cuùng döôøng cha meï, sö tröôûng, ñoù laø Boà taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

2. Say ñaém röôïu cheø, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

3. Coá yù gôùm gheâ khoâng chaêm soùc ngöôøi beänh khoå, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

4. Gaëp ngöôøi haønh khaát, khoâng nhieàu thì ít, phaûi tuøy taâm maø boá thí, neáu ñeå ngöôøi haønh khaát veà khoâng, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

5. Neáu thaáy Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Tröôûng laõo, baäc Toân ñöùc, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di v.v… khoâng ñöùng daäy nghinh tieáp, leã baùi hoûi thaêm, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

6. Neáu thaáy Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di huûy phaïm giôùi ñaõ thoï, sinh taâm kieâu maïn, roài noùi raèng: “Ta hôn nhöõng ngöôøi kia, ngöôøi kia khoâng baèng ta”, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

7. Trong moãi thaùng coù saùu ngaøy trai, neáu khoâng ñi thoï Baùt quan trai giôùi, khoâng

405


cuùng döôøng Tam baûo, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

8. Trong khoaûng 40 daëm, coù nôi thuyeát phaùp, maø khoâng ñeán nghe, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

9. Thoï duïng vaät cuûa thöôøng truï Taêng nhö: ngoïa cuï, giöôøng, toøa ngoài, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

10. Nghi trong nöôùc coù vi truøng, nhöng vaãn tuøy tieän duøng, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

11. Khoâng coù baïn maø vaãn moät mình ñi vaøo nhöõng nôi hieåm naïn, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

12. Moät mình nguû laïi taïi chuøa Ni, neáu laø Öu-baø-taéc, hoaëc chuøa Taêng, neáu laø Öu-baø-di, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

13. Vì cuûa caûi, thaân maïng maø ñaùnh maéng ngöôøi giuùp vieäc, treû con haàu haï, hoaëc ngöôøi ngoaøi… ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

14. Neáu ñem thöùc aên dö thöøa daâng cuùng Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, hoaëc cung caáp cho ngöôøi ñoàng giôùi, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

406

Phaàn phuï luïc

15. Neáu nuoâi (nhöõng loaøi aên thòt) nhö meøo, choàn… ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

16. Coù caùc loaøi vaät nhö voi, ngöïa, traâu, deâ, löøa, laïc ñaø v.v… neáu khoâng laøm pheùp tònh thí cho nhöõng ngöôøi chöa thoï giôùi, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

17. Neáu khoâng saém caát caùc thöù y baùt, tích tröôïng, ngoïa cuï (ñeå phoøng khi caàn cuùng döôøng cho vò xuaát gia thoï Boà-taùt giôùi), ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

18. Neáu vì nuoâi thaân maïng maø phaûi laøm ruoäng, nhöng khoâng tìm nöôùc trong (ñeå töôùi) vaø ñaát ruoäng cuõ (ñeå troàng troït), ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

19. Neáu vì nuoâi thaân maïng maø môû tieäm buoân baùn haøng hoùa, thì khi ñaõ thoûa thuaän giaù caû vôùi ai roài, khoâng ñöôïc ñem baùn cho ngöôøi traû giaù cao hôn. Caân ñaáu duøng ñeå caân ño haøng hoùa phaûi ñuùng möùc ñaõ ñònh töø tröôùc; neáu caân ñaáu khoâng ñuùng möùc, phaûi söûa chöõa laïi cho ñuùng möùc. Neáu khoâng nhö vaäy, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

407


20. Neáu khoâng phaûi choã, khoâng phaûi thôøi maø haønh duïc, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

21. Neáu vì buoân baùn maø ñaåy giaù leân xuoáng, mua reû, baùn ñaét, gian laän troán thueá, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

22. Traùi phaïm luaät phaùp nhaø nöôùc, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

23. Neáu coù luùa môùi, hoa traùi, döa rau caùc thöù ñaàu muøa, khoâng cuùng döôøng Tam baûo maø thoï duïng tröôùc, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

24. Neáu chuùng Taêng khoâng chaáp thuaän maø vaãn töï mình thuyeát phaùp, taùn thaùn quan ñieåm rieâng cuûa mình, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

25. Treân ñöôøng ñi maø giaønh ñi tröôùc Tyø-kheo, Sa-di, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

26. Sau khi doïn thöùc aên ôû giöõa Taêng chuùng, neáu vì thieân vò thaày mình maø löïa choïn caùc thöù ngon laønh daâng cho nhieàu hôn caùc vò khaùc, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

27. Neáu nuoâi taèm, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

408

Phaàn phuï luïc

28. Treân ñöôøng ñi gaëp ngöôøi beänh taät maø khoâng döøng laïi chaêm soùc, laøm caùc phöông tieän, daën baûo nhöõng ngöôøi taïi choã giuùp ñôõ, laïi thaûn nhieân boû ñi, ñoù laø Boà-taùt taïi gia phaïm toäi thaát yù.

Caùc giôùi töû! Sau khi ñaõ thoï giôùi Boà-taùt taïi gia roài, maø phaïm moät trong 28 toäi thaát yù treân ñaây, thì giôùi theå seõ khoâng coøn ñöôïc vöõng vaøng, trôû thaønh baát tònh, bò chöôùng ngaïi. Vaäy caùc ngöôøi phaûi caån thaän maø haønh trì.

Giôùi töû ñaùp: - Y giaùo phuïng haønh. (3 laàn)

17. Lôïi ích cuûa giôùi Boà-taùt:Giôùi sö noùi lôïi ích cuûa giôùi Boà-taùt vaø

khuyeân giôùi töû nghieâm trì. Giôùi sö daïy baûo raèng:

Caùc giôùi töû! Vöøa roài, toâi ñaõ truyeàn cho caùc Phaät töû 6 giôùi troïng vaø 28 toäi thaát yù.

Caùc Phaät töû neân bieát raèng: Giôùi Boà-taùt laø giôùi naëng veà phaàn lôïi tha. Haøng Boà-taùt luoân luoân queân mình vì ngöôøi, thay ngöôøi khaùc chòu khoå, nhaän caùi vui cuûa ngöôøi khaùc laøm caùi vui cuûa mình. Nhaân ñaõ cao thöôïng, roäng lôùn nhö theá, cho neân keát quaû cuõng thaät toát ñeïp voâ bieân. Bôûi theá, kinh coøn goïi giôùi cuûa Boà-taùt laø giôùi

409


voâ taän taïng, nghóa laø trong giôùi coù haøm chöùa caùc coâng ñöùc raát lôùn lao, khoâng cuøng taän, caùc giôùi khaùc khoâng theå saùnh kòp. Giôùi Boà-taùt giuùp ngöôøi qua khoûi beán meâ, vöôït ra ngoaøi sinh töû. Töø ñôøi naøy ñeán ñôøi khaùc giôùi thöôøng hoã trôï ngöôøi tu haønh, theo ngöôøi tu haønh cho ñeán ngaøy thaønh Phaät. Ngöôøi thoï giôùi Boà-taùt töùc laø ñaõ tham döï vaøo ñòa vò Phaät ñaø.

Vaäy caùc Phaät töû haõy noã löïc, tinh taán haønh trì, caån thaän chôù buoâng lung.

(caâu choùt, Giôùi sö noùi 3 laàn, ñeå giôùi töû ñaùp 3 laàn)

Giôùi töû ñoàng thanh ñaùp raèng:- Y giaùo phuïng haønh. (3 laàn)Giôùi sö laïi tieáp raèng:- Caùc giôùi töû ñaõ nguyeän y giaùo

phuïng haønh, vaäy haõy ñöùng daäy leã taï Tam baûo.

Daãn thænh xöôùng:- Nhaát taâm ñaûnh leã taän hö khoâng

bieán phaùp giôùi, quaù hieän vò lai, chö Phaät, toân Phaùp, Hieàn Thaùnh Taêng Thöôøng truï Tam baûo, tam baùi.

C. CUÙNG HÖÔNG: (neáu coù)Daãn thænh xöôùng:

410

Phaàn phuï luïc

- Hoà quyø, hieäp chöôûng. (Giôùi töû ñoàng quyø)

Vaøi lôøi khai ñaïo Giôùi töû veà leã cuùng höông, Giôùi sö daïy raèng:

Caùc giôùi töû! Caùc ngöôøi ñaõ phaùt taâm Boà ñeà, thoï giôùi Boà-taùt taïi gia, chí caàu Phaät thöøa, nguyeän haønh Boà-taùt ñaïo, aáy laø laøm nhöõng vieäc khoù laøm, cho neân töø ñaây cho ñeán taän vò lai, treân vì Phaät ñaïo, döôùi vì heát thaûy chuùng sinh, khoâng bao giôø ñöôïc thoái yù khieáp nhöôïc, khoâng bao giôø tieác nuoái caùi gì, duø caû thaân maïng cuûa mình. Nhö Boà-taùt Ñòa Taïng nguyeän maõi maõi ôû choán u ñoà ñeå hoùa ñoä chuùng sinh aùc nghieäp. Nhö Boà-taùt Döôïc Vöông töï ñoát chaùy thaân mình treân ñeå cuùng döôøng chö Phaät vaø chaùnh phaùp, döôùi ñeå roïi saùng chuùng sinh trong choã toái taêm. Caùc haïnh nguyeän Ñaïi huøng Ñaïi löïc aáy, ñöùc hy sinh voâ uùy aáy, caùc ngöôøi phaûi töø nay cho ñeán cuøng taän vò lai luoân luoân noi theo maø hoïc taäp vaø haønh trì.

Nay ñeå phaùt döông chí nguyeän cao vôøi aáy, caùc ngöôøi caàn ñoái tröôùc Tam baûo töï ñoát leân moät phaàn nhoû cuûa thaân theå ñeå chöùng minh yù chí Ñaïi huøng cuûa ngöôøi ñaõ thoï Boà-taùt giôùi.

Ñoái tröôùc Tam baûo, caùc Phaät töû ñaõ phaùt taâm cuùng höông, vaäy haõy duõng

411


maõnh leân vaø chí thaønh nieäm Phaät caàu gia hoä.

Daãn thænh xöôùng: - Khôûi thaân, chí thaønh ñaûnh leã Tam

baûo, tam baùi.- Chö giôùi töû kieát giaø an toïa.- Cung thænh chö Toân ñöùc hoä höông

taán ñaøn.Leã cuùng höông baét ñaàu, Giôùi sö cuøng

Ñaïi chuùng höôùng veà Tam baûo nhaát taâm nieäm Phaät. Giôùi sö cöû tuïng.

A Di Ñaø Phaät thaân kim saéc…D. HOÀI HÖÔÙNGSau khi hoaøn taát leã cuùng höông. Giôùi

sö cuøng Ñaïi chuùng höôùng veà Tam baûo, tuïng hoài höôùng:

- Ma ha baùt nhaõ ba la maät ña ………………

- Thieân A-tu-la döôïc-xoa ………………- Thoï giôùi coâng ñöùc thuø thaéng haïnh

………………- Tam töï quy ………………E. GIÔÙI TÖÛ LEÃ TAÏ Sau ba töï quy, Giôùi sö vaãn an toïa, Giôùi

töû leã taï.Daãn thænh xöôùng:

412

Phaàn phuï luïc

- Nhaát taâm ñaûnh leã, taän hö khoâng bieán phaùp giôùi, quaù hieän vò lai, thaäp phöông Thöôøng truï Tam baûo, tam baùi.

- Nhaát taâm ñaûnh leã, Ta baø theá giôùi Boån sö Thích-ca Maâu-ni Phaät, tam baùi.

- Nhaát taâm ñaûnh leã, Vaên Thuø Sö Lôïi Boà-taùt, tam baùi.

- Nhaát taâm ñaûnh leã, Di Laëc Boà-taùt, tam baùi.

- Nhaát taâm ñaûnh leã, Thaäp phöông Nhö Lai, tam baùi.

- Nhaát taâm ñaûnh leã, Thaäp phöông chö Ñaïi Boà-taùt, tam baùi.

- Nhaát taâm ñaûnh leã, Ñaéc giôùi Hoøa thöôïng, tam baùi.

- Nhaát taâm ñaûnh leã, Lieät vò A-xaø-leâ, tam baùi.

- Nhaát taâm ñaûnh leã, hieän tieàn chö vò Ñaïi ñöùc Taêng giaø, tam baùi.

- Giôùi töû thoaùi ban. (ra xeáp haøng ñôïi tieãn chö Toân ñöùc)

G. GIAÛI TIEÅU GIÔÙI: (neáu coù kieát giôùi)

I. Hoïp Taêng: (nhö phaàn kieát tieåu giôùi) II. Giaûi Tieåu giôùi:

413


Vò Yeát-ma baïch raèng: Ñaïi ñöùc Taêng laéng nghe, Taêng nay hoïp

ñeå giaûi tieåu giôùi, neáu Taêng phaûi thôøi maø ñeán, Taêng thuaän cho giaûi tieåu giôùi, baïch nhö theá, taùc baïch coù thaønh khoâng?

- Thaønh (chuùng ñoàng ñaùp)- Taêng ñaõ baèng loøng giaûi Tieåu giôùi

neân im laëng, vieäc aáy toâi ghi nhaän nhö vaäy.

Nguyeän dó thöû coâng ñöùc ………………Hoøa nam Thaùnh chuùng.H. THÆNH GIÔÙI SÖ VEÀ TOÅ ÑÖÔØNG,

TAÏ TOÅ, VEÀ TÒNH PHOØNG AN NGHÆ: Daãn thænh xöôùng: - Cung thænh chö Toân ñöùc thoái ban, hoài

ngheä Toå ñöôøng.

414

Phaàn phuï luïc

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

1. Ñaïi Chính taïng caùc taäp 22-24 (Phaàn giôùi luaät).

2. Tuïc taïng kinh taäp 65, Tyø-ni taùc trì tuïc thích (Luaät sö Chaâu Hoaèng soaïn).

3. Luaät toâng khaùi thuaät caäp kyø thaønh laäp…, nhieàu taùc giaû, Ñaøi Baéc, 1978.

4. Luaät toâng tö töôûng luaän taäp, nhieàu taùc giaû, Ñaøi Baéc, 1979.

5. HT. Thích Trí Thuû, Yeát-ma yeáu chæ, Tröôøng Cao caáp…,1991.

6. HT. Thích Trí Thuû, Töù phaàn hieäp chuù, Tröôøng Cao caáp…,1991.

7. HT. Thích Trí Thuû, Toaøn taäp Taâm Nhö Trí Thuû, Nxb:Tp.HCM, 2002.

8. HT. Thích Trí Quang, Tyø-kheo giôùi, Nxb: Tp.HCM, 1994.

9. HT. Thích Trí Quang, Tyø-kheo-ni giôùi, Nxb: Tp.HCM, 1994.

10. HT. Thích Trí Quang, Boà-taùt giôùi, Nxb: Tp.HCM, 1994.

11. HT. Thích Trí Quang, Sa-di giôùi vaø Sa-di-ni giôùi, Nxb: Tp.HCM, 1994.

12. HT. Thích Thieän Sieâu, Cöông yeáu giôùi luaät, Vieän Nghieân cöùu PHVN, 1996.

415


13. HT. Thích Thieän Hoøa, Giôùi ñaøn Taêng, Nxb: Tp.HCM, 1991.

14. HT. Thích Thanh Kieåm, Luaät hoïc ñaïi cöông, Thaønh hoäi Phaät giaùo Tp.HCM, 1991.

15. HT. Thích Haønh Truï, Luaät Töù phaàn giôùi boån nhö thích, S. 1967.

16. HT. Thích Ñoân Haäu, Caùch thöùc saùm hoái caùc toäi phaïm giôùi, GHTGTP xb. 1961.

17. HT. Thích Ñoân Haäu, Töù Phaàn Tyø-kheo-ni sao (dòch), Giaùo hoäi PGVN xb. 1986 .

18. HT. Thích Ñoãng Minh, Luaät Bí-soâ (Caên baûn), [caûo baûn], 1998.

19. HT. Thích Ñoãng Minh, Luaät Bí-soâ-ni (Caên baûn), [caûo baûn], 1998.

20. HT. Thích Ñoãng Minh, Taâm Haïnh, Baùch nhaát Yeát-ma (dòch), [caûo baûn], 1990.

21. HT. Thích Ñoãng Minh, Luaät Nguõ phaàn (dòch), [caûo baûn], 1997.

22. HT. Thích Ñoãng Minh, Truøng trò Tyø-ni… (dòch), Nxb Toân giaùo, 2006.

23. HT. Thích Ñoãng Minh, Luaät Töù phaàn (dòch), Nxb Toång hôïp, Tp HCM. 2006.

24. HT. Thích Ñoãng Minh, Luaät Tyø-kheo sôù nghóa (dòch), [caûo baûn], 1994.

25. HT. Thích Ñoãng Minh, Nghi truyeàn giôùi (soaïn), [caûo baûn], 1999.

416

Phaàn phuï luïc

26. HT. Thích Thieän Chôn, Luaät Töù phaàn boån giôùi Tyø-kheo-ni löôïc kyù, aán toáng, Pl.2513.

27. HT. Thích Bình Minh, Yeát-ma chæ nam (dòch), Thaønh hoäi Phaät giaùo, 1991.

28. Phaùp sö Thích Thaùnh Nghieâm, Giôùi luaät hoïc cöông yeáu, Ñaøi Baéc, 1990.

29. Luaät sö Hoaèng Xuyeân, Taêng-giaø taùc trì yeáu taäp, Ñaøi Baéc, 1990.

30. Tyø-kheo Thích Phöôùc Sôn, Luaät Ma-ha-taêng-kyø (dòch), Nxb Toân giaùo, 2003.

31. Tyø-kheo Hoä Toâng, Luaät xuaát gia, S. 1966.

32. Tyø-kheo Giôùi Nghieâm, Luaät taïng Paøli.33. Tyø-kheo Böûu Chôn, Töù Thanh tònh giôùi,

S. 1970.34. Tyø-kheo Giaùc Giôùi, Luaät nghi toång

quaùt, 1985.35. Bhikkhu Indacanda (Tröông Ñình Duõng),

Taïng Luaät Phaät giaùo Nguyeân thuûy (dòch), Nxb Toân giaùo, 2005.

36. Tyø-kheo Thích Taâm Haïnh, Tyø-kheo giôùi töôùng bieåu kyù (dòch), 1996.

37. Tyø-kheo Thích Taâm Haïnh, Chuù giaûi luaät Thieän kieán [caûo baûn], 2.543.

38. Tyø-kheo-ni Theå Thanh, Luaät Töù phaàn TKN giôùi boån löôïc kyù, Tröôøng Cao caáp.., 1991.

417


39. Thích nöõ Tueä Ñaêng, Giôùi luaät hoïc cöông yeáu (dòch), Thaønh hoäi PG, 2000.

418

MUÏC LUÏCChöông 1: GIÔÙI BAÛN CUÛA TYØ-KHEO

I. KHAÙI QUAÙT VEÀ GIÔÙI LUAÄT.......................51. Daãn nhaäp................................................52. Luaät taïng ñöôïc truyeàn dòch sang Haùn vaên...............................................................8

2.1. Caùc boä quaûng Luaät........................92.2. Naêm boä luaän cuûa Luaät...............10

3. Phaân tích noäi dung Luaät boä...............113.1. Noäi dung Luaät Töù Phaàn................113.2. Noäi dung Luaät taïng Paøli ...............13

II. LÒCH SÖÛ TRUYEÀN THÖØA LUAÄT TÖÙ PHAÀN........................................................................16

1. Vieäc xieåån döông Luaät Töù Phaàn taïi TQ.................................................................162. Vieäc xieån döông Luaät hoïc taïi Vieät Nam..............................................................35

Chöông 2: CAÙC PHAÙP YEÁT-MAI. KHAÙI QUAÙT VEÀ YEÁT-MA...........................39

1. Ñònh nghóa Yeát-ma................................392. Phaân loaïi Yeát-ma..................................393. Nhöõng yeáu toá caàn thieát cho phaùp Yeát-ma........................................................404. Caùc giai ñoaïn tieán haønh Yeát-ma.......415. Caùc yeáu toá ñeå thaønh töïu Yeát-ma.. 446. Giaø Yeát-ma............................................457. Phi töôùng cuûa Yeát-ma.........................46

II. THIEÁT LAÄP CÖÔNG GIÔÙI............................471. Caùc loaïi cöông giôùi...............................48

1.1. Cöông giôùi töï nhieân........................48

419

1.2. Cöông giôùi phaùp ñònh.....................502. Theå thöùc keát vaø giaûi caùc cöông giôùi.....................................................................57

2.1. Keát vaø giaûi giôùi tröôøng...............582.2. Keát vaø giaûi tònh truø (tònh ñòa)....602.3. Keát vaø giaûi ñaïi giôùi coù giôùi tröôøng.......................................................612.4. Keát vaø giaûi giôùi khoâng maát y trong….......................................................642.5. Keát vaø giaûi giôùùi khoâng lìa y thoâng….....................................................652.6. Keát vaø giaûi tieåu giôùi… ...............66

III. TRUYEÀN GIÔÙI, THOÏ GIÔÙI.........................671. Böôùc ñaàu xuaát gia...............................67

1.1. Thaønh phaàn ñeä töû cuûa Phaät......671.2. Tö caùch laøm thaày...........................681.3. Yeát-ma suùc chuùng..........................691.4. Theá phaùt xuaát gia, thoï giôùi Sa-di 701.5. Ngoaïi ñaïo xuaát gia..........................74

2. Toång quaùt veà giôùi Cuï tuùc................772.1. YÙ nghóa cuûa giôùi Cuï tuùc.............772.2. Vaán ñeà ñaéc giôùi:...........................792.3. Ñieàu kieän cuûa giôùi töû:.................802.4. Tö caùch cuûa giôùi sö:.......................812.5. Caùc ñieàu kieän caàn thieát ñeå Yeát-ma…...........................................................82

3. Tieán haønh taùc phaùp...........................853.1. Thænh giôùi sö....................................853.2. Yeát-ma sai Giaùo thoï........................863.3. Giaùo giôùi giôùi töû...........................873.4. Baïch Taêng daãn giôùi töû vaøo........90

420

Phaàn phuï luïc

3.5. Giôùi töû baïch Taêng xin giôùi...........913.6. Yeát-ma hoûi caùc chöôùng phaùp.....913.7. Hoøa thöôïng khai ñaïo giôùi töû.........923.8. Baïch töù Yeát-ma truyeàn giôùi Cuï tuùc............................................................923.9. Truyeàn phaùp töù khí........................933.10. Truyeàn phaùp töù y.........................963.11. Giaùo giôùi giôùi töû.........................97

4. Ni xuaát gia vaø thoï giôùi........................984.1. Vaán ñeà Thöùc-xoa-ma-na................984.2. Nhöõng dò bieät giöõa Ni vaø Taêng…..................................................................100

IV. BOÁ-TAÙT TUÏNG GIÔÙI..............................1031. Duyeân khôûi veà söï Boá-taùt...............1032. Vaán ñeà saùm hoái tröôùc khi Boá-taùt....................................................................1043. Trieån haïn thuyeát giôùi.......................1054. Nhöõng quy ñònh lieân quan ñeán Tyø-kheo…........................................................1065. Thuyeát giôùi cho Sa-di..........................1076. Ngöôøi chöa thoï Cuï tuùc khoâng ñöôïc nghe…........................................................1077. Tröôøng hôïp Ni chuùng caàu thaày Giaùo thoï.............................................................1098. Vaán ñeà gôûi duïc vaø thuyeát tònh.....1109. Tröôøng hôïp Tyø-kheo maéc beänh cuoàng si.................................................................11110. Linh ñoäng thuyeát giôùi khi gaëp naïn duyeân.......................................................112

V. AN CÖ VAØ TÖÏ TÖÙ....................................1131. An cö......................................................113

421


1.1. Lyù do An cö......................................1131.2. Thôøi gian An cö................................1131.3. Taùc phaùp An cö..............................1141.4. Ra ngoaøi cöông giôùi.......................116

2. Töï töù....................................................1182.1. YÙ nghóa Töï töù...............................1182.2. Taùc phaùp Töï töù...........................119

VI. TAÏP SÖÏ....................................................1261. Y Ca-thi-na..............................................126

1.1. Nguyeân nhaân Phaät cheá Y Ca-thi-na..................................................................1261.2. Ñònh nghóa Y Ca-thi-na....................1271.3. Lôïi ích cuûa Y Ca-thi-na....................1271.4. Thôøi gian hieäu löïc cuûa Y Ca-thi-na..................................................................1281.5. Ngöôøi giöõ y Ca-thi-na caàn coù 5 ñöùc tính...........................................................1291.6. Nhöõng ngöôøi khoâng ñöôïc höôûng…..................................................................1301.7. Y Ca-thi-na maát hieäu löïc trong…...1331.8. Tröôøng hôïp khoâng bieát caùch thoï y…............................................................134

2. Phaân vaät.............................................1352.1. Phaân loaïi Taêng vaät......................1352.2. Nguoàn goác cuûa Taêng vaät..........136

Chöông 3: THEÅ THÖÙC SAÙM HOÁI VAØ TRÖØNG PHAÏT

I. PHAÏM TOÄI VAØ SAÙM HOÁI........................1411. Khaùi quaùt veà nguõ thieân thaát tuï...1412. Saùm hoái toäi Ba-la-di..........................145

422

Phaàn phuï luïc

2.1. Tröôøng hôïp phaïm toäi maø che giaáu..................................................................1452.2. Tröôøng hôïp phaïm toäi maø phaùt loà..................................................................1482.3. Tröôøng hôïp taùi phaïm...................153

3. Saùm hoái toäi Taêng taøn.....................1553.1. Ñònh nghóa khaùi quaùt ( )................1553.2. Haønh phuù taøng hay haønh bieät truù..........................................................1563.3. Haønh Ma-na-ñoûa............................1593.4. Xuaát toäi hay giaûi toäi...................1613.5. So saùnh caùch xöû trò giöõa Taêng vaø Ni..............................................................161

4. Saùm hoái toäi Thaâu-lan-giaù...............1684.1. Ñònh nghóa vaø phaân loaïi:.............1684.2. Theå thöùc saùm hoái.......................170

5. Saùm hoái toäi Xaû ñoïa.........................1765.1. Theå thöùc xaû vaät vaø saùm hoái. 1785.2. Theå thöùc traû laïi vaät...................183

6. Saùm hoái toäi Ba-daät-ñeà...................1856.1. Theå thöùc thaåm saùt caùc toäi tuøng sinh..........................................................1866.2. Theå thöùc thænh vò chuû saùm toäi….................................................................1886.3. Theå thöùc saùm hoái toäi Tuøng sanh…......................................................1886.4. Chính thöùc saùm hoái toäi caên baûn….................................................................189

7. Saùm hoái toäi Ba-la-ñeà Ñeà-xaù-ni.....1907.1. Phaân bieät töôùng cuûa toäi...........191

423


7.2. Theå thöùc thænh vò chuû saùm hoái toäi…........................................................1917.3. Theå thöùc saùm hoái chính.............192

8. Saùm hoái toäi Ñoät-caùt-la...................1938.1. Theå thöùc thænh vò chuû saùm hoái.................................................................1938.2. Pheùp saùm hoái toäi do coá yù.......1948.3. Saùm hoái toäi do voâ yù..................194

II. VI PHAÏM VAØ TRÖØNG PHAÏT......................1951. Phaùp Yeát-ma khieån traùch................1952. Phaùp Yeát-ma taãn xuaát.....................1983. Phaùp Yeát-ma y chæ............................2024. Phaùp Yeát-ma caám ñeán nhaø cö só. .2035. Phaùp Yeát-ma cöû toäi khoâng nhaän toäi...................................................................2096. Phaùp Yeát-ma cöû toäi, coù toäi maø khoâng…....................................................2117. Phaùp Yeát-ma khuyeân ngöôøi boû aùc kieán...........................................................2118. Phaùp Yeát-ma can ngöôøi phaù Taêng. 2169. Phaùp Yeát-ma khieån traùch ñeä töû. . .22210. Phaùp khuyeân vaø ñuoåi Sa-di taø kieán...................................................................22411. Phaùp Yeát-ma can Tyø-kheo-ni theo…22812. Phaùp Yeát-ma caûnh caùo Tyø-kheo cuûa Ni….............................................................23113. Phaùp Yeát-ma phuù baùt (taåy chay).23314. Phaùp Yeát-ma coâng nhaän hoïc gia. .238

Chöông 4: GIÔÙI BOÀ-TAÙTI. KINH ÑIEÅN CAÊN BAÛN CUÛA GIÔÙI BOÀ-TAÙT......................................................................243

1. Boà-taùt anh laïc baûn nghieäp kinh......243

424

Phaàn phuï luïc

2. Phaïm Voõng kinh Boà-taùt giôùi baûn. .2453. Du-giaø sö ñòa luaän Boà-taùt giôùi baûn...................................................................2474. Boà-taùt ñòa trì kinh...............................2485. Boà-taùt thieän giôùi kinh......................2486. Öu-baø-taéc giôùi kinh...........................249

II. NOÄI DUNG CAÙC GIÔÙI BAÛN.....................250A. Giôùi baûn Phaïm Voõng........................250B. Giôùi baûn Du-giaø.................................266C. Giôùi baûn Öu-baø-taéc.........................271

III. KHÔÛI NGUYEÂN CUÛA GIÔÙI PHAÙP BOÀ-TAÙT......................................................................275

1. Giôùi Boà-taùt Phaïm Voõng cuûa ngaøi Cöu-ma…....................................................2752. Ñòa Trì Giôùi Boån cuûa Tam taïng….....276

IV. ÑIEÀU KIEÄN TRUYEÀN THOÏ GIÔÙI BOÀ-TAÙT......................................................................276

1. Ñieàu kieän cuûa giôùi töû.....................2761.1. Phaûi coù caùi thieän ñeå caûm giôùi:.................................................................2771.2. Khoâng coù caùi aùc laøm chöôùng giôùi:........................................................278

2. Ñieàu kieän cuûa phaùp sö....................279V. THEÅ THÖÙC THOÏ GIÔÙI BOÀ TAÙT..............280

1. Theå thöùc töï theä thoï giôùi.................2821.1. Leã kính Tam Baûo:...........................2821.2. Thoï töù y (Töù baát hoaïi tín)..........2831.3. Saùm hoái 3 nghieäp........................2831.4. Phaùt boán theä nguyeän lôùn........2831.5. Töï theä thoï naêm troïng giôùi.........2841.6. Taùn thaùn giôùi ñöùc.......................2841.7. Hoài höôùng......................................285

425


2. Theå thöùc thoï giôùi vôùi Phaùp sö.......285VI. THEÅ THÖÙC SAÙM HOÁI............................285

1. Tröôøng hôïp xaû giôùi hay maát giôùi. .2862. Theå thöùc boá-taùt...............................287

VII. SO SAÙNH GIÔÙI TYØ-KHEO VAØ GIÔÙI BOÀ-TAÙT..............................................................288

PHAÀN PHUÏ LUÏCPhuï luïc 1: GIÔÙI BAÛN CUÛA ÑAÏI TYØ-KHEO THUOÄC….......................................................291Phuï luïc 2: ÑOÁI CHIEÁU CAÙC BOÄ LUAÄT…....340Phuï luïc 3: NGHI THÖÙC TRUYEÀN GIÔÙI BOÀ-TAÙT…............................................................360TAØI LIEÄU THAM KHAÛO................................395

MUÏC LUÏC......................................................................399

426

CHÖÔNG 11 - daophatngaynay.com€¦ · Web viewSư xuất gia lúc còn nhỏ với Hưng...

Documents

Transcript of CHÖÔNG 11 - daophatngaynay.com€¦ · Web viewSư xuất gia lúc còn nhỏ với Hưng...