Эрхлэн гаргагчийн үг Социализмын үед баячууд хөрөнгөтнүүд муу нэртэй, ард түмнийг дарлан мөлжигч гэгдэж байсан. Одоо ч тиймэрхүү ойлголттой хүн цөөнгүй. Үнэн хэрэг дээрээ баян чинээлэг хүмүүс нийгмийг хөгжүүлж, урагш нь авч явдаг жамтай. Тэдний хөрөнгө чинээ их байх тусмаа хөдөлмөр зүтгэлийг нь илтгэн харуулдаг. Хэн бага хөдөлмөрлөнө, тэр ядуу байдаг. Ядуучууд ихтэй улс орон дорой буурай л байдаг. Харин иргэд баян бол улс баян гэсэн шууд хамаарал буй. Баячууд хүн ардын хэрэгцээнд тохирсон шинэ бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн гаргаж, барилга, зам гүүрийг бүтээн босгож, бүх төрлийн үйлчилгээг үзүүлж, хөделмөрийн байрууд бий болгож, татварт өгдөг мөнгөөрөө эмнэлэг, боловсрол, нийгмийн халамжийг ивээн тэтгэж байна. Ингээд аваад үзэхэд баячуудын нийгэмд гүйцэтгэдэг үүрэг асар их билээ. хөрөнгө капитал, түүнийг голлон буй болгодог бизнесменүүдгүйгээр улс орны хөгжил, ард түмний сайн сайхан амьдралыг төсөөлөхөд хэцүү юм. Хамгийн гол нь, баячууд гэдэг маань ямар нэг тусгай, гадны хүмүүс биш. Хичээж зүтгэвэл хэн ч хөдөлмөрийнхөө өгөөмөр үр шимийг хүртэж тансаг жаргалтай амьдрах боломжтой. Хүн бүр хөрөнгөтэй чинээлэг аж төрөх эрхтэй. Үүрэгтэй ч гэж болно. Баячууд гэдэг бол нэг ёсондоо ирээдүйн бид бүхэн гэсэн үг. Баяжих нь бид бүхний зорилго, мөрөөдөл тэмцэл. Олон эх орон нэгтэн маань өнөөдөр өмч хөрөнгөтэй болж, барууны хөгжилтэй гэх улсуудын иргэдээс дутах юмгүй түвшинд хүрсэн байна. Энэ боломж бүгдэд бий. Монгол орон маань хэн бүхэнд хишиг буянаа харамгүй хайрлаж, аз жаргал бэлэглэж чадна. Гагцхүү Монголынхоо ариун хишиг буянаас татгалзахгүй л байх хэрэгтэй. Баян байх гэдэг урьдын үзэл сурталд нуршдагчилан муу муухай юм биш. Ариун цагаан хөдөлмөр зүтгэл, оюун ухааны зайлшгүй, шударга үр шим юм. Баян байх гэдэг бахархал, нэр төрийн хэрэг билээ. Монгол хүн бүр хувийн аж ахуйтан, өмч хөрөнгөтөн бийсан гэдгийг санаарай. Баян чинээлэг байх нь манай үндэсний нэг уламжлал юм шүү. Аз жаргалд хүрэхийн тулд баян чинээлэг байхуйн шатыг заавал дамжиж өнгөрдөг. Өмсөх хувцасгүй, идэх хоолгүй ч жаргалтай байж болно гэхчилэн ярьдаг нь тийм ч үнэн үг биш ээ. Үүнийг хүн бүхэн ойлгож байгаа. Тиймээс ч энэ номын хуудсуудыг сөхөн үзэгтэн. Хүмүүс аз жаргалдаа хүрэхийн тулд хэрхэн замнаж, тэмцэж, ялж байсан тухай энэ номд өгүүлнэ. Ядуу хоосон байснаа, яаж хөлгүй баян болсон тухай үлгэр шиг хэдий ч, үнэн түүхүүд таныг хүлээж байна. 20 насандаа үхлийн аюулт эмгэг туссан Рокфеллер ажиллаж тэмцсээр, өвчнөө ч мартаж, 90 насалсан. Генри Форд зохион бүтээх авьяас чадвараа сая саяын хөрөнгө болгосон. Билл Гейтс компьютерийн хоббигоо бизнестэй холбож, дэлхийн тэргүүн баян болсон. Гэтэл онцгой авьяас чадваргүй ч, хүсэл тэмүүлэл байсан учраас зорьсондоо хүрэгсэд ч буй. Тэд нар салхины энергийг ашиглаж, матар юм уу дун хорхой үржүүлж, хог новшийг дахин боловсруулж, хонины аж ахуй эрхэлж, түг түмэн аргаар баяжсан байна. 60 өгүүлэл. Энд бэлгэдэл болсон том баячуудын намтарч бий. Дунд зэргийн хөрөнгөтэй болсон бизнесмений замнал ч буй. Зарим өгүүлэлд адил төстэй үйл ажиллагаа эрхэлдэг хэсэг хүмүүсийг нэгтгэн харуулсан. Заримд нь буруу замаар будаа тээвэл юу болдог тухай ч өгүүлсэн. Та бүхэн энэ номсыг уншаад урам зориг орж, эрч хүч авах нь дамжиггүй. Мөн хэн нэгний нь намтар шууд үлгэр дууриал, туршлага сургамж ч болно. Хувь заяаныхаа жолоог гартаа атгаж, залан чиглүүлж чадсан бизнесмен хүмүүсийн тухай нэгэн номыг сэтгүүлч Ч.Мөнхбаярт захиалж бичүүлсэн минь энэ билээ. Уг ном зохиогчийн чанартай болсон тул тэргүүнд сэтгүүлчийн нэрийг тавьж хэвлүүллээ. Урьд өмнө нь "Өлсөхүйн гайхамшиг" (Пол Брэгг), "Монгол домын гайхамшиг" (Ч.Мөнхбаяр, Н.Батжаргал) номууд гарсныг уншигчид санаж байгаа байх. Энэ "Дэлхийн баячуудын гайхамшиг" ном миний эрхлэн гаргаж буй гайхамшгийн тухай цуврал номуудыи үргэлжлэл юм. Удалгүй "Инээхүйн гайхамшиг" номыг уншигч таны гар дээр тавихаар зэхэж байна.

Эцэст нь хэлэхэд, та бүхэндээ баяжигтун гэж уриалахыг хүсч байна. Хүсэл мөрөөдлөө биелүүлж аз жаргалд хүрэх үүд хаалгыг өмч хөрөнгө нээж өгөх билээ. Баян чинээлэг болох авьяас чадвар хүн бүхэнд бий юм шүү. Гагцхүү тэр авьяасаа илрүүлэн олж, хөгжүүлэн дэвжээж, баяжигтун! Номыг эрхлэн гаргагч Н.Батжаргал

АГА ХАН Баяжихыг номлодог шашны ачаар... Олон зууны тэртээ Махди Аме гэдэг араб эр лалын шашны исмаилит хэмээх урсгалыг үндэслэжээ. Уг шашин баяжихыг уриалдаг бөгөөд даган бишрэгчид нь толгойлогчдоо байнга алт эрдэнэс бэлэглэж байх учиртай. Хаана баяжих боломжтойв, түүнийг эх орноо хэмээ гэж сургадаг тул исмаилитууд сайн дураараа даян дэлхийгээр нэг тарсан юм. 20 сая исмаилитууд ерөнхийдөө чинээлэг хүмүүс агаад насанд хүрэгч дөрвөн хүний нэг нь баян худалдаачин байдаг. Ийм өвөрмөц "хаант улсын" эзэн байх гэгч нь хамгийн тааламжтай хувь тавилан мэт. Исмаилитуудын дээд имам нь Амегийн л удам байх ёстой. Хэрэв Амегийн удам болж төрсөн бол баяжихаас өөр юу ч хийхгүй байхад болно. 1957 онд IҮ Ага Ханы хүзүүнд 3 кг жинтэй, эртний хийцийн, дээд имамын зүүлтийг зүүж өгчээ. Голливудын жүжигчдийн дунд цэнгэхээс өөрийг мэдэхгүй энэ залуу ийнхүү исмаилитуудын тэргүүн болов. Имам Танзаний Дар эс Салам дахь исмаилитын ариун өргөөнд суух учиртай авач, IҮ Ага Хан уг ордонг яг тэр загвараар нь Лондонд бариулаад аж төрөв. Аж төрөв ч гэж, тэр Лондонд бараг ирдэггүй бөгөөд америкийн хамаг сайхан хүүхнүүдийг тэврэхэд л амьдралаа зориулдаг. Зөвхөн зугаа цэнгэл хөөцөлдөж байхад нь, түүнийг гэгээн хэмээн бишрэгч исмаилитууд Энэтхэг, Пакистан, Иран, Сирид борви бохисхийлгүй өөрийнх нь төлөө хөдөлмөрлөж байдаг. Жил бүр исмаилитууд эзнийгээ эрдэнэсээр жигнэх ёслол үйлдэнэ. Ингэхдээ жинлүүрийн нэг таваг дээр имам заларч, нөгөө тавган дээр жин тэнцтэл эрдэнэс овоолдог байна. 1946 онд II Ага Хан 95 кг жинтэй байсан агаад, 5 сая долларын эрдэнэстэй тэнцжээ. IҮ Ага Ханыг өөрийнх нь хүссэнээр дээд зэргийн бриллиантаар жигнэдэг болжээ. Түүнээс гадна исмаилитууд орлогынхоо 10 хувийг имамдаа өргөж байх учиртай юм. Энэхүү үнэнч шавь нар нь хоорондоо нягт уялдаатай хамтран ажиллаж, биесээ ихэд тэтгэх дэмжих тул ажил үйлс нь бүтэлтэй, ашиг орлого нь арвин байдаг. Шашин, улс төр, эдийн засгийн төвлөрсөн удирдлагатай. Эрчимтэй хөгжиж буй нэгэн хаант улс л гэсэн үг. Эсвэл хамгийн олон ажиллагсадтай компани ч гэлтэй. 111 Ага хан хамгийн ухаалаг Ага байв. Тэрбээр цэнгэж суухыг гол болголгүй, эд хөрөнгийг арвижуулдаг байлаа. Энэтхэг, Пакистаны жутын тариалан, нэхмэл сүлжмэлийн салбарт хөрөнгө оруулав. Дэлхийн үүлдэр угсаа сайтай морьдын аж ахуйд тэр ихээхэн үүрэг рольтой асан. Эгэл хүнд бол ийм нэг морь ч бөөн хөрөнгө гэсэн үг. Сардини арал дээр далайн эргээр ихээхэн газар худалдан авч. Хост Смеральдын амралтын цогцолбор байгуулав. Тансаг энэ газар зөвхөн саятнуудад үйлчилдэг бүлгээ. Гэхдээ түүний бизнес үйл ажиллагааны ихэнх хэсэг нь үнэт цаас руу чиглэдэг байсан. Санд орж ирэх мөнгө хөрөнгөөр хамгийн ашиггай акци худалдаж авах нь Ага ханы нэг хобби. Акци худалдааны талбарт бизнесийн том том мангасуудтай үзэлцэж, ялж гарах нь зүйрлэшгүй таашаалыг авчирна. Өрсөлдөгчид нь болгоомжтой, буулт хиймтгий байхад манай хүнд ямар ч эрсдэл аюултай биш. Хэмжээгүй эрхт хаан болохоор юунаас ч эмээх билээ дээ. Швейцарийн банкуудад хадгалагдаж байдаг үнэт цаас нь Ага Ханыг маш бие даасан хүн болгосон. Исмаилитууд түүнээс нүүр бурууллаа ч, санаа зовох юмгүй болсон. Гэхдээ энэ овсгоотой хүн юу гэж шавь нараасаа хөндийрөх вэ дээ. Улс төр түүний ашиг сонирхолд үйлчилсэн. Мань эр англичуудтай эв найртай байж, хамтран ажиллахыг исмаилитуудад байнга уриалж байв. Ялангуяа энэтхэгийн шавь нартаа чухалчлан ятгана. Үүний үрээр, англичууд исмаилитуудыг тал бүрээр дэмжин тэтгэж, ашиг орлогыг нь нэмэгдүүлж байлаа. Түүнээс гадна, Ага ханыг тусгайлан ивээнэ.

Мөн исламын том зүтгэлтний нэр нөлөөгөө ашиглаж, няйт лалынханд Британи бол авран хамгаалагч, итгэлтэй анд хэмээн сурталчилж асан. Энэ нь Британий Энэтхэг дэх колоничлолыг бэхжүүлэхэд хөөрхөн дэм болно. Манай хүн ч үзүүлсэн тусаа олон дахин нугалсан хариуг нэхэхээ мартахгүй. Түүний ислам хөзрөөр наадсан нь ямагт санхүүгийн ашгийн төлөө байсан юм. Пакистан улсыг бий болгох үйлсийг III Ага Хан далайцтай гэгч дэмжиж байв. Тэр нь түүнд ямар нэг ард түмний талаар бус, асар ирээдүйтэй компаний тухай асуудал мэт төсөөлөгдсөн нь үнэнтэй. Британий Энэтхэгийн мусульманчуудыг урьд нь хэзээ ч байгаагүй Пакистан улс болгож зохион байгуулах утопи мэт үзэлтнүүдийн тэргүүн эгнээнд Ага явдаг асан. Энэ асуудлаархи төлөөлөгчдийг нэг бус удаа тэргүүлэн англичуудтай хэлэлцсэн. Тэдний зорилго бүрэн биелээгүй. Зүй нь одгөө Пакистаны хүн ам 300 илүү сая байх учиртай. Гэвч Дорнод Пакистан салан тусгаарлаж, Бангладеш улс болсон ба Энэтхэг улсад үлдсэн мусульманчуудтай нийлээд 200 гаруй сая ислам хүн зорилгоос гадуур үлджээ. Зөвхөн шашны үндсэн дээр улс байгуулна гэсэн хийсвэр санаа иймд хүргэсэн аж. Пакистан улсад ч эв нэгдэл үгүй бөгөөд хэн хэнээсээ давамгайлалгүй пенжаб, пуштун, синдх, сарайк, белуж, брагуи, мухажирчуудаас хүн ам бүрдэнэ. Энэ нь ард түмний тухай бус, ашгийн тухай л бодож явсан Агад юуны нь ч хамаа байх вэ дээ. Шинээр буй болсон Пакистан улс Ага ханыг зүйл бүрээр харж үзэж, арвижуулж баяжуулсан нь л үнэн юм даг. Исмаилитын зарим том мяндагтан та юунд ингэж бизнес хөөж, биеэ зовооно вэ, бидний өргөл хангалттай бус уу гэхэд Ага хан "Бизнес хийх гэдэг чинь муу үйл биш шүү дээ. Хөдөлмөр, буяны л нэг хэлбэр. Хүн бүхэн бизнес хийх ёстой гэж би боддог. Өөрөө гар хумхин суучихаад шавь нарыгаа мөнгө ол гэж хэрхэн шаардах билээ. Харин ч та нарынхаа өргөсөн буянг арвижуулах нь миний үүрэг" гэдэг байв. Буяны тухай өгүүлэх атлаа Ага хар тамхины наймаанд багагүй орооцолдсон. Афганистан, Пакистан, Ираны опиум-бизнесд их үүрэг гүйцэтгэсэн юм. Гэхдээ исмаилитууд опиумыг нэг их хилэнцтэй зүйл гэж үздэггүй. Анхны хувилгаан багш нар нь хар тамхины тусламжтайгаар номлолоо дэлгэрүүлж байсан. Бүр дундад зуунд исмаилитууд жинхэнэ олон улсын наркомафи байсан бөгөөд баялгийн эх сурвалж нь чингэж тавигдсан. Мафийн Сири дэх голомтыг түркүүд, Персийн голомтыг монголчууд устгаснаар тэд хар тамхи наймаалахаа больсон түүхтэй. III Ага хан зөвхөн бизнес хөөсөн нэгэн байгаагүй. Урт удаан насалсан энэ эзэн Ривьерээс Флорид хүртэлх өргөн уудам нутагт хаана л баячууд хөлөг уралдуулж, ан хийж, цэнгүүн зохиож, шампан залгилнав, тэдэнд амжиж очно. Персийн хааны гүнж, Монте Карлогийн бүжигчин Тереза Мальяно, Ниццагийн дагина Ванесса Карлон, "Мисс Франц" Иветта Лябрус, дорны гуа бүсгүй Бегума Халид гээд л үзэсгэлэнт бүхэнтэй гэрлэж амжсан. 1957 онд III Ага нас барж, Египетэд түүнийг оршуулахдаа энэ орны нэг бахдам гайхамшиг болсон бунханг босгожээ. Ямар ч эх оронгүй авч, хамгийн баян хаант улсын эзэн Ага хануудын үлгэр домог мэт амьдрал үргэлжилсээр байна. ИСААК АЗИМОВ Уран зөгнөлийн хаан Дэлхийн хамгийн мэдлэгтэй хүний тоонд орох Исаак Азимов саятан билээ. Гэхдээ түүнийг бизнесмен гэж нэрлэвэл бүдүүлэг хэрэг болно. Тэрбээр 40 жилийн турш америкийн зөгнөлт уран зохиолд ноёлсон.

Түүнээс гадна шинжлэх ухааны хялбаршуулсан бүтээлийн хаан. 1990 оны 1 дүгээр сарын 2-нд 70 нас хүрэхдээ 445 ном бичиж, редакторлаж нийтлүүлсэн, 20 гаруй ном нь хэвлэлд бэлтгэгдэж байв. Азимовын ядаж ганц номны сэдэв болоогүй мэдлэгийн салбар ховор. Физик, одон орон, геологи, газарзүй, биологи, математик, түүх, кибернетик, мэдээллийн технологи, зөв хооллох ухаан, уран зохиол, библи судлал зэрэг шинжлэх ухааныг тэр сайн мэддэг билээ. Мөн хошин шог, шүлгийн ном гаргасан. 1600 хуудас, хоёр ботьтой намтраа хэвлүүлсэн. Зарим нь Азимов 110 номыг бичээгүй, редакторласан шүү дээ гэдэг. Гэвч ажлыг хийсэн шиг хийдэг Азимов маш чамбай редакторладаг нь ач холбогдлоор хэн нэгний ном бичдэгтэй тэнцэнэ. Тэгээд ч 335-ыг бол цэвэр өөрөө туурвисан байлаа. Азимовын номууд бүхэл бүтэн номын сан болно. 84 хэлээр орчуулагдаж гарсан. Нэг ном нь дунджаар 11 удаа хэвлэгдсэн. Ном болохоосоо өмнө хэсэг хэсгээрээ сонин сэтгүүл дээр гараад амжчихдаг. Түүний зохиолыг уран сайхны, баримтат кинонд ашиглаж, түүвэрт оруулж, элдэв арга хэмжээ, рекламанд хэрэглэсэн нь цөөнгүй. Редакторласан номноосоо ашгийн жинтэй хувийг авдаг. Азимов гэсэн нэртэй номонд сурталчилгаа их ирдэг. Тэр янз бүрийн шагнал авсан нь тоолж баршгүй. Энэ бүхний дүнд Исаак дэлхийн хамгийн баян зохиолчдын нэг болжээ. Хийдэг цорын ганц ажил нь бичих. Хэдий завандаа уншиж, нэвтэрхий толь мэт болсон хэрэг вэ гэж уншигч гайхаж магад. Хэргийн учир гэвэл тэр бичихдээ уншиж, уншихдаа бичдэг. Асар хурдан туурвидаг нь түүний атаархам онцлог. "Сатердей ивнинг пост" сэтгүүл өгүүллэг хүсээд тэр дороо 1600 үг авахдаа, бэлэн юм байсан биз гэж таамаглажээ. Гэвч зохиолч хоёр цагийн дотор цоо шинэ өгүүллэг бичсэн байв. Исаакийн хувьд мөнгө хөөсөндөө ч юм уу, нүд хуурч ажиллана гэж байдаггүй. Бичих дуртай, бичих бол аз жаргал гэж боддог, тэгээд л гүйцээ. Бичнэ гэдэг түүний ажил, амралт, хобби. Хааяа нэг зугаагаа гаргах гэж унших бөгөөд, тэгэхдээ зөвхөн детектив барьж авдаг, харин уран зөгнөлийг сонгодоггүй гэнэ. Мань хүн өөрөө ч цөөнгүй детектив бичсэн. Детектив бол зохиолч, уишигчийн аль алины хувьд сэтгэлгээний гимнастик болно гэж хэлсэн удаа бий. Өглөөний 7 цагт ширээний ард суугаад, унтталаа бараг хөндийрдөггүй. Гэрээс төдийлөн гардаггүй, Нью-Йоркоос өөр газар очиж үзээгүй гэхэд хилсдэхгүй. Цаасан дээр бичилгүй удсан тэр хэвлэх газар луу номоо компьютерээсээ л илгээдэг. Ажилд нь саад учрах вий гэж маш их айна. Тиймээс нэг зүйл эвдрэх юм уу, болохоо байлаа гэхэд хэрэглэх нүсэр нөөцийг бэлэн байлгадаг. Сансар огторгуйн тухайн их бичсэн тэр өндрөөс, орон зайнаас айдаг. 33-р давхарт байдаг сууцныхаа тагтан дээр огт гардаггүй. Тэгсэн атлаа өөр газар нүүж очьё гэх нь юу л бол. Ахуйн аливаа өөрчлөлтийг дурамжхан хүлээж авдаг. Хуралд оролц, шагнал, эрдмийн зэргээ ав гэсэн урилгууд татгалзсан хариугаар төгсдөг. Учир нь гэрээсээ 1 хоногоос илүү хугацаагаар явахгүй гэсэн хуультай. Мөн автомашинаас өөр унаанд суухгүй гэдэг. Энэ нь орон зайнаас айдгаас үүдсэн гэнэ. Супер зохиолчийн статус Азимовыг гаж араншинтай болгосон ч, ширээнийхээ ард л сууж байвал тэр хамгийн аз жаргалтай байдаг ажээ. Исаак Азимов зөвлөлтийн зохиолч байж болох л байсан. Смоленскоос 90 км хол орших Петровичи хотхонд төрсөн нь үнэн билээ. Америк руу яваагүй бол 445 байтугай, 40 ном хэвлүүлж чадахгүй байсан. Зөвлөлтөд 10 номоо хэвлүүлбэл дээдийн заяа гэгдэнэ. Бас шинжлэх ухааны уран зөгнөлийг үзэл сурталчид ойшоодоггүй байв. Тэгэхлээр Азимов гэдэг нэр дэлхий даяар алдарших байсан уу, үгүй юу. Исаакийн авга ах Нью-Йоркийн Брүклинд дажгүй төвхнөөд дүүгийнхээ гэр бүлийг цагаачлан ир гэж дууджээ. Энэ нь осолтой хэрэг байв. Аягүйдвэл социалист эх орноосоо урвалаа гэж яллагдаж ч мэднэ. Удаан эргэлзсэний эцэст явах шийдвэр гаргахад Исаак 3 настай байжээ. Нагацын зээллэгээр тэднийнх чихрийн дэлгүүр нээсэн нь хэвлэлийн мухлагтай байлаа. Тэндээс сонин сэтгүүл авч сонирхох гэхэд аав нь хүмүүжилд муугаар нөлөөлнө хэмээн хатуу хориглож, зөвхөн хичээлээ давтаж, танин мэдэхүйн ном уншихыг л шаардана. Хожим шинжлэх ухааны сэтгүүлийг мөн зөвшөөрчээ. Эцгийн цензүр хүүгийн оюун

ухааны хөгжилд нөлөөлсөн нь лавтай. Исаак өдгөө ч телевиз, сонинд огт анхаарал хандуулдаггүй бөгөөд зөвхөн эрдмийн сэтгүүлээр хэвлэл мэдээллийг төлөөлгөдөг. 18—тай, Колүмбийн их сургуульд сурч ахуйдаа анхны өгүүллэгээ нийтлүүлжээ. Биохимиэр мэргэжиж, Бостоны их сургуулийн багш болов. Докторын диссертаци хамгааллаа. Уран зөгнөлд зугаа гаргах маягаар хандаж байв. Гэтэл өөрийн уншигч фэнүүдтэй болсныгоо мэдээд алмайран гайхлаа. Тэдний олон тооны хүсэлт номоо гаргах бодлыг төрүүлжээ. 1950 онд хоёр боть зөгнөлөө хэвлүүлж, яггүй амжилт олов. Эрдэмтэн болно, нээлт хийнэ гэсэн эрмэлзэл Исаакийг 1958 он хүртэл лабораториос салгаагүй нь харамсалтай ч юм шиг. Химийн судалгаанд их цаг хүчээ зарсан ч санасан үр дүнд хүрсэнгүй. Улам бүр сэтгэлийг эзэмдэн буй уран зөгнөлд орьё гэж хатуу шийдэж, эртхэн ингэх минь яав хэмээн харамссан мөч нэгэн сайхан нартай өдөр тохиожээ. Азимов зөгнөлт зохиолоор л алдаршсан нэгэн. Анх роботуудыг сайн сайхнаар дүрсэлсэн хүн. Робот, компьютер нийгмийн олон тулгамдсан хурц асуудлыг шийдвэрлэнэ гэж үздэг. Түүний зохиосон роботтехникийн гурван хууль уншигчдын сэтгэлд баттай хоногшсон. 1. Робот хүнд хор хөнөөл учруулах буюу, эсвэл хүнд учрах хор хөнөөлтэй эвлэрэх ёсгүй. 2. Эхний хуультай зөрчилдөхөөс бусад тохиолдолд хүний өгсөн бүх тушаалыг биелүүлнэ. 3. Эхний болон хоёрдахь хуультай зөрчилдөхөөс бусад тохиолдолд робот өөрийгөө хамгаалах эрхтэй. 1942 онд нэгэн өгүүллэгтээ санал болгосон энэ хуулиудыг уран зөгнөлийн бүх зохиолчид хүлээн зөвшөөрчээ. Энэ л хуулиудад захирагдах роботуудыг хийх учиртай гэдэг нь термодинамикийн хуулиуд шиг л хөдөлшгүй үнэн болсон юм. 1941 онд 6 ботит Үндэс романаа эхэлжээ. Галактикийн хоёрдахь гүрний зохиолч анхны гүрний тухай бичиж буй маягаар бүтээсэн. Эхний 3 боть 1953 онд гарч дууссан. Гэтэл 30 жилийн дараа, 1983 оноос эхлэн ахин 3 боть бичиж хэвлүүлсэн юм. Үүнийгээ үргэлжлүүлэхгүй гэсэн тул Даблдэй хэвлэлийн газар зохих эрхийг Азимовоос худалдан аваад, өөр зохиолчоор дараагийн ботиудыг бичүүлж буй гэнэ. Шинжлэх ухааны уран зөгнөлийн хаан. Энэ бол Азимовын нэг л цол юм. Тэр бас шинжлэх ухааны хялбаршуулсан бүтээлийн хаан билээ. 1957 онд ЗХУ хиймэл дагуул хөөргөснөөс хойш Америкийн засгийн газар аливаа эрдэм мэдлэг дэлгэрэхийг ихэд хөхиүлэн дэмжиж, хүмүүс ч урам зоригтойгоор эзэмшиж байсан. Чингэхэд хялбаршуулмал зохиол амжилтолно гэждүгнээд, Азимов шинэ жанр луу ажил хэрэгчээр дайрав. Жилд хорь гучин хялбаршуулмал ном бичиж байсан ч удаатай. 1973 онд тэрбээр өөрийг нь бишрэн шүтэгч эмэгтэй Жанеттэй гэрлэсэн. Жанет Жеппсон мен зөгнөлт зохиолч бөгөөд хүүхдүүдэд зориулан бичдэг. 14 ном нь амжилт олсон. Авааль ханийн хувьд нөхрийнхөө бүтээл туурвилд тааламжтай бүх нөхцөлийг бүрдүүлж өгдөг. 70 насныхаа ойг даруухан тэмдэглэхдээ Азимов: -Эцэг эх маань 70 гараад өөд болсон. Тэгэхлээр миний амьдралын сүүлчийн жилүүд эхлэв бололтой. Үүнийг ухамсарласны дүнд ажил хэрэгч байдлаа нэмэгдүүлж чадна гэж бодож байна. Би ер нь сэтгэлдээ хүрэх хэмжээнд хэзээ ч ажиллаж байгаагүй гэжээ. АМИН, МАСИАС, БОКАССА Улсаа хувийн өмч болгосон дарангуйлагчид Далаад онд ТАБНУ, Уганда, Экваторын Гвиней улсуудад Бокасса, Амин, Масиас гэж гурван дарангуйлагч гарч ирсэн билээ. Бокасса хууль ёсны ерөнхийлөгч, өөрийн хамаатан Давид Даког түлхэн унагасан. Амин танкны хүчээр замаа шулуутгасан. М иасиасыг испаничууд ерөнхийлөгч болгоод явсан.

Энэ гурван хүн дорхиноо дэлхийн баячуудын эгнээнд багтсан билээ. Бокасса ТАБНУ-ын үндэсний бүх баялгийг өөрийн хувийн өмч гэж тооцсон. Амин Угандын эдийн засгийг балгас мэт болгосон. Масиас улсын санг өөрийн касс гэж үзсэн. Ингэж байж гурвуул үлгэрт гардаг шиг дороо баяжсан билээ. Амин францын Фигаро сонинд өчихдөө "Улсыг захирах нь хувийн компанийг удирдахтай адил. Компаний төлөө зүтгэснийхээ төлөө хөрөнгийг нь дураар зарцуулах эрх надад буй" гэжээ. Бокасса Францын, Амин Английн, Масиас Испанийн армид офп цер байв. Эдгээр улсууд нь гурвууланг нь дэмжиж тэтгэж байлаа. Дэмжихийн сацуу, бид л удирдахгүй бол африкчууд ийм л болж байгаа юм даа гэж сурталчилдаг байсан. Масиас 45 албан ёсны өргөмжлөлтэй байв. Улсын нэгэн тугээмэл лоозон нь "Масиасын төлөө Бурхан Экваторын Гвинейг бүтээсэн юм" хэмээнэ. Амин насан туршийн ерөнхийлөгч, фельдмаршал, олон улсын эрхийн доктор, Британий эзэнт улсыг ялан дийлэгч гэгдсэн. Бокасса улсаа үе залгамжлах хаант улс болгон тунхагласан билээ. Амин Масиас хоёр Гитлерийг, Бокасса Наполеоныг биширдэг байв. Угандын дарангуйлагч Иди Амин уг нь хөгжилтэй нэгэн офицер байжээ. Тэ'р хаана л байна, тэнд инээд баясал үүсдэг байжээ. Гэхдээ мань хүнийх ошигнол хэнийгч гомдоохооргүй эвлэгхэн. Бас Амин бор дарс яггүй хүртчихнэ. Энэ нь түүнийг бүх хүнтэй найз нөхөр болгожээ. Хамаг мөнгөө хүн дайлаад л үрчихнэ. Зарим нь, анэ гэмгүй сайн хүнийг архи л баллана гэлцэж, архичин болно доо, хөөрхий гээд гуниг царайлна. Аажимдаа тэр харьцах хүнийхээ хүрээг хумьжээ. Өөрийнх н ь цэцэрхлийг бишрэгч офицеруудтай л архидах болж. Гэхдээ ямагт л ялихгүй байдлаа ялан дийлж, хувьсгал хийж хэн болохоо харуулна гэж ярина. Түүнийг хөндлөнгийн хүмүүс архины цагаан солио туссан хэмээн таамаглаж, төдийлөн үл ойшооно. 1971 оны нэгэн өдөр Амин хамсаатан офицеруудынхаа чамтаар төрийн эргэлт хийж, ерөнхийлөгч Оботег унагажээ. Өөрийн алиа марзан, архичин согтуу багийг хуу татан хаялаа. Тэрбээр харгис хэрцгий, хязгааргүй шуналтай нэгэн байжээ, Өөрийнх ньдургүйг хүргэж байсан 500 гаруй хүний нэрсийн аль эрт бэлдчихсэн жагсаалтыг гаргаж ирээд, оботеистууд хэмээн цаазаар авав. Одоо л нэг Угандад тайван амьдарч болох боллоо гэж тэр ярьжээ. Хамгийн үнэнч фенүүдийгээ өндөр албан тушаалд тавьж байсан бегөөд тэдний олонх нь бичиг үсэггүй байв. Гагцхүү улсын эд баялгийг тонохыг л тэд мэднэ. Гэхдээ Аминыг хэрхэн гүйцэх билээ. Хурандаа цолоос фельдмаршал руу дэвшихэд хоёрхон цагийг зарцуулсан тэрбээр эдийн засаг, нийгмийн бүх салбарыг удирдах онцгой эрхийг өөртөө олгосон. Оюуны "хөрөнгө оруулалтынхаа" төлөө тэр улсын орлогын тавин хувиар шагнуулах эрхтэй гэсэн хууль гаргав. Угтавин хувь нь зуун хувь болж өссөнийг таахад түвэггүй. Хөвөн, кофе,цай, хушга, шар будааны тариаланг Иди Амин үр ашиггүй байна гэсэн нэрийн дор улсын болгов. Тодруулбал, өөрийн хувийн өмч болголоо. Ямар нэг ферм юм уу, үйлдвэрийн эзэн дээр Амины хүмүүс ирээд л "их фельдмаршалд аж ахуй чинь таалагдлаа, тийм учир азтай тавилангаа биширч, өчүүхэн өмчөө аугаа жанжиндаа өргө" гэдэгбайв. Хэрэв үгүй гэвэл оботеист гэгдэн, наад зах нь матар үржүүлгийн газрын амьд хоол болно. Эсзи мэнд үлдэхийг дээд хувь заяа хэмээсэн хөөрхий хүмүүс үй олноороо өмчөөсөө татгалзаж, Идид өргөн барьж байлаа. Амин дорхиноо дэлхийн 100 баян хүний тоонд оров. "Уганд бол Бурхнаас надад заяасан миний хувийн компани, угандчууд бол манай компаний ажилтнууд" гэж байн байн давтах боллоо. Улсыг компани гэж үзэжл удирдах ёстой гэсэн болхидуу "онол" дэвшүүлэв. Энэ бодолдоо хэт автсан Амин хүн ардыг ямар ч эрхгүй болгосон төдийгүй, өөрийн каква угсаатныг хамгийн аугаа дээд үндэстэн гэж зарлаад, бүгдийг нь "компаний удирдах местүүд"' дээр томилов. Каква бус угандчуудыг хэзээ ч удирдах ажил хийж болохгүй боолууд хэмээсэн. Нүүдэлчин карамажонгуудыг мал хариулдаг мал гэж тооцож байв.

Амин зөвхөн харгислалын гусламжаар л дэглэмээ тогтоон барьж байлаа. Үсэг бичиг үл мэдэгч түүний мэргэн ухаанд өчүүхэн төдий эргэлзсэн хэн ч гэсэн аймшигт тарчлалаар төгсөнө. Англнпн колоний армид байхдаа л тэр хэрцгийгээрээ зард гарч, Бооммлогч хоч зүүжээ. 50-иад онд Кенид гарсан бослогыг даралчаж байхдаа Иди олон хүнийг боомилж алсан байна. Хожим тэр утандын ард түмнийг боомилон. хамаг шүүсийг нь сорсон. 1979 онд Угандын өмнөд хэсэгт Амины усрэг бослого гарлаа. Тэднийг дор нь дарж, зугтсан босогчдыг мешгих нэрийн дор Танзаний нэлээд НУТГИЙГ эзлэн авчээ. Эзэлсэн нутагтаа Амин өөрийн дэглэмийг тогтоож, ард иргэдийг нь харгислан дээрэмдэв. Үунд эгдүүцсэн Танзаний арми угандын зэвсэгт хүчинд үхлийн цохилт өглөө. Уганд даяар Амины эсрэг бослого ернөж, манай хүн Англи руу зугадахаас өөр аргагүйд хүрчээ. Лондон дахь тансаг ордондоо ирээд Амин "8 жилийн дотор компаниасаа олж болох бүх ашгийг би авч чадсан. Надад харамсах юм алга. Уганд бол угаасаа явуургүй компани байсан юм. Тэгээд л дампуурлаа" гэжээ. Тэрбээр насан эцэслэтлээ Европод алт алмазан дунд хөлбөрөн жаргасан юм. 1968 онд испаничууд Экваторын Гвинейг орхин одохдоо колоний захиргааны дуулгавартай хичээнгүй албан хаагч Нгема Масиасыг ерөнхийлөгч болгоод явжээ. Масиас эелдэг зөөлөн зангаараа алдартай байв. Гэтэл энэ бяцхан улсын ерөнхийлөгч болонгуутаа дэлхийд зартай дарангуйлагч болчихдог байна шүү. Өөрийг нь бишрэн шүтээгүй хэн бүхнийг тамлан хороож байв. Онцгой жигшлийг нь төрүүлсэн нэгнийг тэр ордондоо тамлуулах агаад тарчлан зовохыг нь харж таашаал авна. Нгемаг тэргүүн болохоос өмнө Экваторын Гвинейд 300 мянган хүн аж төрж байв. Дарангуйлагч богино хугацаанд 50 мянгыг нь цаазаар авлаа. 100 мянган хүн айдас хүйдэст автан дүрвэжээ. Үлдсэн 150 мянгын 60 мянга нь шоронд сууж байв. Масиасын олон цол хэргэмийг нэрлэхдээ өчүүхэн алдаа гаргахад л улс төрийн хоригдол болоход хангалттай байв. Тэднийг Масиас хувийн боолууд болгон ашиглана. Масиас мөнхийн хутагт аугаа ерөнхиийлөгч, боловсролын гроссмейстер, ертөниийн гайхамшиг гэхчилэн 45 гуншинтай. Католик сүмүүдэд мөргөлөө "Бурхан Масиаст зориулж Экваторын Гвинейг бүтээсэн юм" гэж эхлэхийг тушаасан. Хожим бүр "Масиасаас өөр Бурхан үгүй" хэмээхийг зарлигдсан. Ард түмэн Масиаст мөргөж, түүний төлөө л ухамсарт амьдралаа зориулах ёстой гэж албан ёсны үзэл сурталд номлоно. Жил бүр Масиас 25 сая паундын цалин авч байв. Мөн улсын аж ахуйн гол үндэс болсон какао, кофе, бананы тариаланг хувийн өмч оолгожээ. Масиас улс төрийн хоригдол 60 мянган хүнээс гадна, Рио Муни мужийн 40 мянган оршин суугчийг жинхэнэ боол болгон хувиргажээ. Түүний бодлоор бол, хоёрхон мужтай энэ улсын Фернандо Погийнхон нь болохоор арай дээгүүр хүмүүс, Рио Мунигийнхан доод арьстнууд аж. Тэдгээр боолчуудад ямар ч эрх байгаагүй бөгөөд чармай нуцгзн ажиллана. Боол эзэмших ёсыг сэргээсэн нь Масиаст асар их орлого оруулж байв. Сүүлдээ бүр фернандо почуудыг ч олноор нь боолчлох болжээ. Экваторын Гвиней тэр үед Африкийн концлагерь хэмээх эрхэм сайхан алдар нэртэй байлаа. Улсынхаа хамаг мөнгийг сороод зогсолгүй, гадаадаас асар их зээл тусламжийг аваад мань хүн халаасалчихна. Төрийн албан хаагчдад цалин өгөхөө байв. Бүх кассууд хов хоосон болов. Харин Гвинейгээ асар том боолын аж ахуй болгон хувиргасан Массиас л баяжсаар. Тансаг ордондоо тэрбээр Европоос урьсан хүүхнүүд болон жүжигчид, хөгжимчидтэй өдөр шөнөгүй наргиж хэвтэнэ. Экваторчуудын дүрвэх нь улам ихэссэн тул Массиас хөвдөг бүхнийг живүүлжээ. Загасчид авто дугуйны камер үлээж холбоод тэнгист гардаг болов. 1976 онд 100 сэхээтэн улс орноо аврах төлөвлөгөө боловсруулаад түүнд бараалхжээ. Тэднийг олон едрийн турш тарчилган хөнөөсөн байна. 1979 онд ард түмний тэвчээр барагджээ. Тэртэй тэргүй гарцаагүй сүйрэл нүүрлэсэн тул тэд үхэл, тамлалаас айлгүй эрслэн босов. Зальт Масиас өөрийн үеэл дүү Мбасогод тэднийг толгойлохыг даалгав. "Ахынхаа эсрэг ч тэмцэж чадах шударга" Мбасогог боолчууд дэмжлээ. Үеэл дүү болохоор цаагуураа

хамаг баялгаа зөөж гаргахад нь ахдаа тусалж байв. Масиас мөн л үлдсэн насаа Европод цэнгэж өнгөрүүлжээ. 1965 онд Төв Африкийн БНУ-д эргэлт гарч, ерөнхийлөгч Дако амиа алдаж, сууринд нь Францын армид 23 жил зүтгэсэн, францын иргэн Жан Бедель Бокасса заларлаа. Ердөө л маргааш нь үндсэн хуулийг хүчингүй болгож, парламентыг тарааж, бүх намыг хориглов. Улсаа хэмжээгүй эрхт эзэн хаант улс болгон зарлалаа. Алмазын ордууд бол эзэн хааны хувийн өмч гэж мэдэгдэв. Хаан титмийн ёслолд тэр францын уран дархчуудаар бүтээлгэсэн 2000 бриллианттай титим, 2 тонн алтаар урласан сэнтийг авчруулав. Мөн Европоос 44 люкс мерседес, 6 лимүзин мерседес, дээд зэргийн 22 тн шампан, 150 тн дарс, мөн хамгийн цэвэр үүлдрийн 130 цасан цагаан хелөг морьд гээд л тоо томшгүй олон тансаг зүйл захиалан ирүүлжээ. Наполеоны хаан суудалд залрах ёслолоос нэг ч зүйл зөрөх ёсгүй, гэхдээ илүү тансаг сүрлэг байж болно гэж Бокасса заавардсан аж. Титмийн ёслолд 500 сая доллар үрсэн байна. Гэвч Бокасса үүнд санаа зовсонгүй. Очир эрдэнийн асар их баялаг түүний хөмрөг рүү урссаар. Шуналт дарангуйлагч эдийн засгийн бусад салбар луу ч тэмтрүүлээ сунгаж, ээлж дараалан залгиж байлаа. Улс оронд өлсгөлөн болж байхад тэр Европод бас нэгэн цайз худалдан авахаар аялж явдаг. Гадаадын одонгоор шагнуулах донтой үүнийхээ төлөө бусад улсын сайд түшмэдийг хайр найргүй өндөр үнээр хахуульддаг байлаа. Кремлийн алмазын санд харамгүй бэлэг өргөж, коммунистуудын сэтгэлийг хөдөлтөл бриллиантаар гар цайлгасныхаа дараа Зөвлелтийн одонг ч хүртжээ. Сөрөг хүчнийхэн аймшигт харгислалд өртөж байв. Тусгай ангийн цэрэг байсан, каратэ сонирхдог тэр эсэргүүцлийн хөдөлгөөний удирдагчдыг шуудайд хийж дүүжлээд дасгал сургуулиа хийнэ. Онцгой заналт дайснуудынхаа махаар амтат зоог бэлдэхийг тушаана. Хөрөг зургийг нь хүндэтгээгүй гэсэн шалтгаар бага сургуулийн нэг ангийн бүх сурагчдыг тэр ачааны машин биечлэн жолоодож, дайрч алжээ. Түүний даварсан байдалд эгдүүцсэн Франц улс сөрөг хүчний шударга тэмцлийг дэмжих нэрийн дор 3 рот десантчин илгээж, Бокассаг огцруулжээ. Францын иргэнийх нь хувьд түүнийг шүүх бүрэн эрхтэй ч тэгсэнгүй. Түүнд улс төрийн орогнол олгоно гэсэн Котдивуар улсад хүргэж өгчээ. Тэнд Бокасса дорхиноо уйдаж, удалгүй Францад очиж жаргасан төдийгүй, нэгэн хотынх нь хүндэт иргэн болжээ. ҮИЛБЕР БАЙБИ Чулуун замнал Мак Маклафлин чулуутай ажилладаг учраас тэвчээртэй хүн. Энэ чанар нь ч бизнест нь тус болно. Индиана штатын Эллетсвилл дэх Байби стоүн компанийг хамтран эзэмшдэг. Аварга дугуй хөрөө шохойн чулууны 15 тн блокийг хэрхэн зүсч бэлтгэхийг тэрбээр харж зогсоно. Залуус аа, өнөөдөр амжуулах ёстой шүү гэж хашгична. Зүсэх машин хүржигнэж түржигнэн, ус савируулсаар нэг блок дээр 3 цаг зүтгэжээ. Нүсэр диск чих дөжрөм хяхтнаж, улам ч эрчтэй эргэлдэвч чулуунд 60 см л шигдсэн ажээ. Халуун наранд усан хулгана болсон, ядарч зүдэрсэн ажилчдыг харахад ямар тамын ажил болох нь тодорхой. Байбийн зүссэн блок оүр цаанаа эзэнтэй. Нэг нь Дундад Барууны штатын хууль тогтоох хурлын барилга руу, нөгөө нь Нью Ёркийн тэнгэр баганадсан цамраг руу гэхчилэн илгээгдэнэ. 38 жил чулуутай ноцолдсон Макийн хувьд өнөөдөр л оддын цаг айсуй аж. Сүүлийн жилд 1990 оныхоос гантигийг 8 дахин, боржинг 20 дахин ихээр хэрэглэх болжээ. Шохойн чулууг их төлөв гэр бүлийн жижиг фирмүүд бэлтгэдэг болохоор тоо хэмжээг нь гаргахад түвэгтэй. Гэхдээ хэрэглээ нь хурдацтай өсч буй. Урьд нь, шүүх банк зэргийн цөөн барилгыг сүрлэг, итгэл төрүүлэхүйц болгох гэж л чулууг ашигладаг байсан. 90-ээд оноос чулуу орчин үеийн стилийн бэлгэдэл болж хувирсан юм. Филип Жонсон, Майкл Грейвс нарын архитекторуудын санал болгосон сонгомол маягийн фасад, вестибюль моодонд орсноос тэр. Чулууны тусгаарлах чадварыг ч ойшооцгоосон билээ. Мөн хуучин барилгуудыг нураахын оронд сэргээн засварлах боллоо.

Эрэлт өсөхөд фирмүүд тоног төхөөрөмжөө шинэчилж, 2, 3 дугаар ээлжээр ажиллаж, тэтгэвэрт гарагсдыг эргүүлж дуудав. Индианагийн Монро, Лоүренс тойргууд сэргэн мандлаа. Энд ялимгүй гүнд 80 км урт, 6 хүртэл км өргөн, 20 м зузаан шохойн чулууны давхарга оршдог. Тиймээс түүхий эдийн талаар огтхон ч санаа зоволтгүй. Харин ч чулууг зарах тусам, ХАА-н эдлэн газрууд ихэснэ, сайжирна. 300-350 сая жилийн өмнө Индиана штат тэнгисийн ёроол байжээ. Шохойлгийг үүсгэгч организмын үлдэгдэл чулуун давхарга болж хувирсан. Америкийн хамгийн том чулууны ордууд энд буй. Эмпаер стейтбилдинг, Рокфеллер төв, Нью Ёркийн Метрополитен урлагийн музей, Коннектикут дэх Елийн их сургууль, 14 штатын парламент, Пентагон, вашингтоны засгийн газрын орднууд гээд олон алдартай байгууллага Индиана дахь Сейлемийн ил ордын нарийн ширхэгт чулуугаар чимэгдсэн. Индиана штат тэр аяараа чулуу юм. Малын хашаа хороо, амбаар сав, худгийн хашлага, гарааш, гудамж талбай, барилга байшин бүгдийг чулуугаар барьсан байдаг. Чулуу өнгөн давхаргаас холгүй тул энд мод бут ч ургадаггүй, тариалан эрхлэх боломжгүй. Бэлчээрийн МАА, чулуу бэлтгэл л зонхилно. Индианагийн хүн бүр чулуутай ажиллаж чаддаг. Чулуучид үе удам дамжин энэүйлийг эрхэлдэг. Үилбер Байби компанидаа 4 хүүгийн хамт зүтгэнэ. Ажилтнуудын олонх нь гурван шүеэрээ хамт хөдөлмөрлөдөг. Тиймээс гэр бүлийн найрсаг сайхан уур амьсгал зонхилно. Ер нь чулуучид тайван, сэтгэлийн тэнхээтэй, ноён нуруутай, хатуужилтай хүмүүс байдаг. Чулуутайгаа адил болоо юу гэлтэй. Энэ нутгийнхан хамгийн арвин баялгаа ашиглахгүйгээр аж төрнө гэдгийг төсөөлөхгуй тул чулуучин болж,- хүнд хэцүү хөдөлмөрийг сонгодог. Үүний ач буянд ч сайн сайхан аж төрдөг. Үилбер: -Чулууг ойлгохын тулд түүнд амьдралаа зориулах хэрэгтэй. Тэгсэн цагт л чулуутай ажиллаж чадна. Миний мэдэх бүх өвөгдээдэс маань энэ ажлыг хийж байсан. Орчин үеийнхэн чулуунаас нүүр буруулах болж. Энэ нь сайн зүйлд хүргэхгүй. Хэрэв та индианагийн шохойн чулуугаар байшингаа баривал зуу зуун жил бат бөх, намбалаг >.,. йхан хэвээр байх болно. Бетон 10 жилийн дараа харахын эцэсгүй болдог. Чулуу бол цаг улирах тусам өнгө зүс засдаг. Гэхдээ элсэн чулуутийм ч онц биш хэмээн эндхийн аялаг дуудлагаар хүүрнэнэ. Вашингтоны Капитолий элсэн чулуугаар баригдсан. Түүнийг шохойн чулуугаар солих шийдвэр гарсан нь Байби стоүнид тааламжтай хэрэг болсон юм. Дашрамд, Үилбер бусад барилгын элсэн чулууг ч солихын төлөө хөөрхөн кампанит ажил өрнүүлж байгаа. Стандартын дөрвөлжин хавтан хэлбэртэй нарийн чулууг барилгын гадна талын өнгөлгөөнд ашиглана. Зузаан чулууг элдэв чммэг сийлбэрлэхэд зориулдаг. Компаний ачааллын 1/3 сэргээн засварлахад оногдоно. Эндхийн ажлын нөхцөл тэсвэрлэшгүй. Шохойн тоос бүхнийг хучиж, манан татуулна. Нүргээн, чахраан, исгэрээн, нүдээн бүгд нийлээд чих дөжрөм чимээ шуугиан. Хэн ч дуулга, чихэвч, комбинезонгүй байх нь гайхалтай. Зөвхөн шорттой зутгэцгээнэ. Тэнд ч нэг эр вашингтоны барилгад багана болох чулуунд гурив гаргахаар хичээнгүйлнэ. Энд ч нэг нь аркийн захыг бүрэх лөрвөлжин хэсгүүд хөрөөдөж, зүлгэнэ. Сийлбэрчин Аёва штатын шүүхэд зориулж чулуун навч мөчир урлана. Түүний өмнө байгаа фотонд элэгдэж мөлийсөн хуучин чимэг харагдана. Чулуу моодонд орохоос өмнө сийлбэр хийх нь мөхөж буй мэргэжилд тооцогдон байсан. Гэтэл одоо ирээдүйтэй, нэр хүндтэй ажил гэгджээ. Суралцаж буй залуус цөөнгүй үзэгдэх нь үүнийг гэрчилнэ. Пневматик хутгаар тэд бяслаг зүсэх адил хөнгөн ажиллах нь урамтай. Индианагийн сийлбэрчид Америктаа хамгийн уран. Цэиэгтэй ваар, сигар зуусан мэлхий зэрэг нарийн дүрслэл штатад хаа сайгүй тохиолдоно. Тэтгэвэрт гарсан сийлээчид булшныхаа хөшөөг урлан өрсөлддөг. Монро, Лоүренс тойргийн оршуулгын газрууд гайхамшигтай. Эцсийн уран бүтээлийн музей гэмээр. Байбийн Рид карьерт очицгооё. Хөл бөмбөгийн талбай 20 м гүнл унасан мэт талбарт олборлол хийгдэнэ. 8 өндөр багана жоорондоо ган холбоосоор нэгджээ. Холбоосонд канатан хөрөөг бэхлэнэ. Нэлээн боловсронгуй эд тул хүн хүч нэн бага шаардана. Өнөөдөр 2 ажилчин нэг канатан хөрөөгөөр амжуулж буйг урьд 48 ажмлчин, 24 хөрөөдөгч машин хийх асан.

30 метр урт, таваарын вагон шиг хэлбэртэй блокуудыг дээр татаж гаргаад ахин хөрөөднө. Гологдол блок маш их гардаг. Өнгө цэвэр бус, ан цавтай, завсар нь шавар, элс, бусад элемент орсон гээд. Арвын нэг нь л стандарт блок болдог. Тиймээс Сейлемийн ордын хаанаас нь ч ухаж болдоггүй. Ордын доторхи орд гэж бас байна. Тэдгээрээс үүссэн хэдэн мянган нүхэнд ус тогтсон нь аймшигтай харагдана. Эрэггүй, байгальгүй, дөв дөрвөлжин, амьгүй чулуун нуурууд. Чулууны ажил аль ч утгаараа хүнд бизнес. Тоос уушгинд, доргион бөөрөнд, ачаалал зүрхэнд, чимээ мэдрэлд, биеийн хүчир хедөлмөр үе мөчинд гээд л муугаар нөлөөлөхийг тоочивч баршгүй. Чих хатуурах, хараа муудах, элдэв гэмтэл авах нь хүн бүрд л тохиолдоно. Гэвч индианачууд хамгийн энгийн ажил мэргэжил л гэж үзнэ. Энэ нутгийнхан олон үеэрээ чулуунд дасан зохицож, бараг нэг хэсэг нь болжээ. Хамгийн хатуу хүтүүг ч хүмүүс нугалж чаддагийн амьд жишээ ажээ. БЕН БА ЖЕНИН Хачирхалтай хамтын ажиллагаа Карибын тэнгисийн Виргин хэмээгч бүлэг арлыг Дани улс эзэмшдэг байсан юм. 1917 онд АНУ арлуудыг 25 сая доллараар худалдаж авна гээд шахалт үзүүлэхэд европын жижиг орон зөвшөөрөхөөс өөр аргагүйд хүрчээ. Зарим даничууд эндээ үлдсэн агаад Бений гэр бүлийнхэн Америкийн иргэд болцгооожээ. Виргинд төрсөн Состенес ба Эрнандо Бен гээч ах дүү хоёрыг ирээдүйд аугаа гүрнийг донсолгох юм гэж хэн мэдлээ. Техник сонирхдог тэд эхлээд Виргиндээ телефон утасны орчин үеийн тогтолцоо буй болгож хөөрхөн баяжжээ. Анхны капиталаа буй болгохдоо эцэг Клаус Бенедиктусын загас агнуурын завийг барьцаанд тавин, мөнгө зээлж авч байсан гэдэг. Виргиний дараа Пуэрто Риког телефонжуулахаар дайрав. Өчүүхэн пүүстээ интернешнл телефон энд телеграф буюу ИТТ гэсэн тун сүртэй нэр өгчээ. Үүний учир нь хүмүүст АТТ мэтээр ойлгуулахад дөхөмтэй гэж тооцоолсон байв. Энэ хоёрын лого нь ч төстэй. АТТ бол АНУ-ын харилцаа холбоонд монопольчилсон том компани байлаа. Тэдний дэндүү гэнэн тооцоо зөвдсөн нь хачирхалтай. Үнэхээр ч албан тушаалтнууд, байгууллагууд АТТ гэж эндүүрэн зээл олгож, гэрээ байгуулж байв. Америктай сайн дураар нэгдсэн улс гэгддэг Пуэрто Рико бүхэлдээ Бен нарт утасны мөнгөө төлдөг болов. Энэ үеэс ах дүүс ТТГ-т хандаж, хамтын ажиллагааг санал болгожээ. ТТГ ч Пуэрто Рикогийн салан тусгаарлагчдын яриаг чагнах сонирхолтой байсан тул Бен нарыг төрөл бүрээр ивгээхээ амлав. 1921 онд Испаний нэгэн язгууртан Ривера тэдэнтэй танилцаж, эхорондоотэргүүнийтелефон системтэй болохыгхүсчээ. Удалгүй ИТТ-гийн салбар Компания телефоника де Эспанья хилийн чанадад буй болов. Ерөнхийлөгчөөр нь нөлоөтэй дээдэс болох Герцог Альбагсонгосон ньердөө л авилгалын нэгхэлбэрбайв. Холбооны Вестерн электрикконцерны булхайг Америкийн сенатын комисс мөрдөж байсан 1923 онд ТТГ Бенүүдэд том тус хүргэжээ. ТТГ-аас өгсөн чухал мэдээлэлд тулгуурлан ИТТ 30 сая лоллараар Вестерн электрикийн гадаад дахь салбаруудыг худалдан авч. Интернешнл стандарт электрик буюу ИСЭ нэрийн дор нэгтгэв. Үүний дараа Нью-Йоркийн Брод стритэд Бен нар 33 давхар өндөр байшинг мөн худалдан авч, гоёмсог засч тохижуулан, Х1Ү Людовикийн үеийн байдлаар янзлан, англи үйлчлэгч, франц тогоочдоор дүүргэжээ. Энэ тансаг ордонд зочилж цэнгээгүй хүн үгүй. Форд, Рокфеллер, Морган, Ротшильд гээд л бүгд айлчилсан. Бенүүдийн холбоо хэлхээ ч өргөжсөөр, зээл, хөрөнгө оруулалт, хамтын ажиллагаа хөвөрсөөр. Нэгэнтээ тэд тансаг өргөөндөө XI Пий Папыг урив. Чингэхдээ гол офисынхоо хананд папын сийлмэл хөргийг хадаж, хамба ламтанд гоёмсог алтан телефон бэлэглэсэн зэрэг нь хүндэт зочны сэтгэлийг ихэд хөдөлгөв. Пий Пап Ватиканыг болон бурхны олон шавь нарыгаа телефонжуулах захиалгыг Бенд өгөв.

Дараа нь ИТТ Европ руу давшлаа. Германы цахилгаан техникийн Сименс трест өөдөөс нь халуухан угтав. Сименсийн сүүдэрт дарагдан байсан шведийн Эрикссон, германы АЭГ, голландын Филиппс пүүсүүдтэй эвсэл байгуулан Сименстэй үзэлцлээ. Германы трест арга буюу буулт хийж, найрамдлын гэрээ оайгуулснаар ИТТ-д Европын үүд хаалга нээгдэв. Бен нар одоо хэрэггүй болсон түншүүд рүүгээ довтолж гарахад хөөрхийсийг Снменс шоолон инээлээ. АЭГ-тэй хамтран байгуулсан Штандарт электрикал текнишен компани-гаа ИТТ үнээр зодон булааж авав. Филиппс охин пүүс Лоренцийгоо худалдаж байж салахын түүс боллоо. Харин Эрикссоны хувьд бүр ч хүнд цохилтод өртөв. ИТТ- гмйн туршуулууд Эрикссон Англид маш их хууль бус ажиллагаа явуулж байсныг илчилснээр Бен нар хуучин түншээ дарамталж эхэлжээ. Швед компаний захирал Ивар Крюгер амиа хорлосон бол ИТТ акцийнх нь ихэнхийг төсөр үнээр худалдан авчээ. 1933 онд эелдэг Бен гэгдэх Эрнандо зүрхний өвчнөөр нас барж, догшин Бен гэгдэх Состенест бүр ч ширүүн авирлах боломж нээгдэв. Тэр яаран сандран нацистуудтай хамтын ажиллагаа тогтоов. Гитлерийн хүлээж авсан америкийн үйлдвэр-худалдааны хамгийн анхны төлөөлөгчид гэвэл Бен байв. Мань эрийг фюрер Герман-Америкийн бизнесийн хамтын ажиллагаанд зуучлах нэгэн гол хүн болгожээ. Тэрбээр рейхийн эрчимтэй ажиллаж байсан аж үйлдвэрээс асар их ашиг олсон юм. Цэргийн том гэмт хэрэгтэн, СС-ийн штабын гишүүн Күрт Шрёдерийг өөрийн зөвлөхөөр томилсон хэмээж, цалин нэртэй хахуулиар татан, цаадах нь ч ИТТ-д ашигтай үйл олныг бүтээж өгчээ. Түүний ачаар Бен бөмбөгдөгч онгоцны Фокке Вульф заводын акцийн гуравны нэгийг эзэмшсэн билээ. Нэг хэсэг ИТТ хамаг гадаад хөрөнгө оруулалтаа Герман руу чиглүүлж байв. Дэлхийн II дайны дараа Шрёдер Нюрнбергийн шүүхэд Бений нэрийг сэвтүүлэх юм огт хэлсэнгүй. Учир нь дуугүй байвал том харж үзнэ гэж түүнд амлажээ. Өөр нэг нацист түнш Герхард Вестрикийгээ сонин байдлаар аврав. Армийнхныг хахуульдсанаар Вестрик АНУ-ын цэргийн албан хаагч болж хувирчээ. Вестрик болон түүний дүү, хожим Эрхардын засгийн газрын сайд болсон Гюнтер нар ИТТ-г Баруун Германд хөлөө олоход нь мөн ч их тусалжээ. ТТГ ч гар хумхин суусангүй. Германыг тагнаж чагнахад нь Состенес харамгүй зүтгэж байсан гэнэ. Ингээд нацистуудтай найзалж байсан тухай хамаг баримт нь ТТГ-ын ид шидээр алга болжээ. Дайны дараа Бен зүрхний удамшилт өвчинд дарлуулж, арга буюу үйл ажиллагаагаа сулруулав. Түүнийг орлочих хүн олдохгүй байсаар, 1956 онд ИТТ америкийн том компаниуд дотор 52-р байрыг эзэлжээ. Үхсэнээс нь хойш эзэнт улс нь нурж унахыг Бен хүссэнгүй. Залгамжлагч захирлын авьяастан хайгчид урт удаан эрлийн эцэст, еврей гаралтай нягтлан бодогч Харольд Женинийг санал болгожээ. Түүнтэй ярилцаж үзээд л Бен өмнө нь хэн байгааг ойлгов. Бизнесийн суутан Женинийг хэн ч ойлгодоггүй, хүлээж авдаггүй байсан атал Бен шууд л ерөнхий захирал болгожээ. Удалгүй Состенес нас барсан аж. Женин ИТТ-д шууд л дарангуйлал тогтоов. Гадаадаас ашгийн ихэнхийг олдог байсныг өөрчилж, капиталаа Америкт төвлөрүүлэх нь ашигтай гэж үзэв. Гэхдээ 100 гаруй оронд таран ажилладаг үйлдвэрүүдээ ч худалдсангүй. Гагцхүү тэдэнд оруулдаг хөрөнгө оруулалтаа л хязгаартайболгожээ. Америкийн доголдож эхэлсэн том пүүсүүдийг уулгамч юм шиг худалдан авч, сэхээн амилуулж байв. Нэг айлын орон сууц үйлдвэрлэх Левитт компани, зочид буудлын Шератон сүлжээ, Эй Би Си телевиз, шил шавраар эдлэл хийдэг трест, талх барих газар, автомашины прокат, даатгалын нийгэмлэг, чийдэнгийн завод, усан шахуургын фабрик, авто зогсоолууд гээд л бүхнийг худалдан авч, ИТТ-гийн хуримтлалыг дор нь үгүй хийв. Өрс> дөгчид нь Женинийг галзуурсан гэж тооцож байлаа. Гэвч тэр үнэхээр суут чадвартан байв. Түүнийг ИТТ-д ирэхэд жилийн хөрөнгийн эргэлт нь 761 сая доллар, рейтинг нь 52- рт байв. 10 жилийн дараа эргэлт 9 тэрбум, рейтинг нь Женерал Моторз, Стандард ойл, Форд, Женерал электрикийн дараа 5 дугаар байрт оржээ. Жениний амжилтын нууц гэвэл Бений үр дүнтэй арга барилууд дээр өөрийн тооцоолох чадварыг нэмсэн явдал гэнэ. Үнэндээ тэр Америкийн хамгийн их тоо боддог захирал

бөгөөд дэргэдээ чадалтай математикч, нягтлан бодогчдоос бүрдсэн тооцоолох төв ажиллуулна. Далаад онд Л атин Америкийн орнууд ээлж дараалан ИТТ- г эсэргүүцэв. Женин Аргентин, Бразил, Перуд салбаруудаа дамлан худаддаж дөнгөлөө. Харин Куба сохор зоос ч өгөлгүй үйлдвэрүүдийг нь булаачихжээ. Гэвч ИТТ тэндээс үйл ажиллагаагаа бүрмөсөн шллжүүлж, зөвхөн балгас л үлдээж амжсан байв. Гэтэл Чилийн коммунист Альенде нар асуудал учрууллаа. Энд мөнгө хаях нь зөв гэж үзсэн Женин Альендегийн эсрэг эргэлт зохион байгуулахад идэвхтэй оролцов. Альенде чунаж, Пиночет Женинийг Чилийн анд нөхөр хэмээснээр асуудал арилсан юм. Иймэрхүү улс төржсөн адал явдал бол Бений л хийдэг ажил билээ. Харин Женин тархинд нь Бен амилсан мэт л ажиллах болжээ. Хамгийн гол нь тэр ИТТ-гийн акцийн ихэнхийг өөрийн болгож чадсан ажээ. СИЛЬВИО БЕРЛҮСКОНИ Миланы наймаалж Милан хотод 1936 онд Сильвио хүү банкны албан хаагч л үижигийн гэр бүлд төржээ. Гэхдээ түүний аав баян хүн байсангүй. Жирийн л нэг тоологч, бүртгэгч байв. Харин мөнгөний тухай, эздийнх ньтухай ихийг мэддэг нэгэн. Гэртээ ирээд баячуудын тансаг амьдрал, жаргал цэнгэлийн тухай мөрөөдөнгүй өгүүлнэ, Сильвиогийн ээж ч амтархан сонсч, бусад гэрий эзэгтэй нарт ярих санаатай, цээжлээд авахыг хичээнэ. Сильвиод өөр амьдрал, сайхан ертөнц байдаг юм байна гэсэн ойлголт хар багаас нь бүрэлджээ. Бас дээрээс нь эцэг би ч яахав өнгөрсөн хүн, чи л олигтой амьдрах хэрэгтэй гэж байнга үглэхийг яана. Ямар ч гэсэн онцгой байх ёстой, гайхамшигт хүрэх учиртай гэх тэмүүлэл хүүд төлөвшжээ. Аав нь түүнтэй банкчид болж тоглодог байсныг ч хэлэх үү. Балчир наснаасаа л мөнгө төгрөг хожиж сурав. Хүүхдийн хэд хэдэн тоглоомонд сайн байсан тэр хамт наадах гэсэн болгонд ямагт л хожвол төдөн лир авна гэсэн болзол тулгана. Үнэндээ мөнгө түүний хамгийн дуртай тоглоом байв. Үеийн нөхөд нь мөхөөлдөс авдаг атал тэрхуримтлуулсан зоосны гялбаандбаясна. Цэцэрлэгийн насандаа л мөнгө хүүлэгч болж хувирчээ. Сургуульд хичээнгүй, буурьтай зангаараа эрдмүүдийг түвэггүй эзэмшив. Ангийнхаа хүүхдүүдэд хуулуулах нь "бизнесийн" хөөрхөн эх суваг болохыг мэдээд гайхав. Яагаад нөхөд нь хичээлээ анхаардаггүй атлаа сүүлд нь Сильвиод мөнгө төлнө вэ? 1943 онд холбоотнууд Италийг эзэлж, фашист Мүссолиний дарангуйллыг унагалаа. Америкчууд харь гаригийнхан шиг л санагдав. Бүх юм нь шинэлэг, чамин, зөв зүйтэй мэт. Америкийн бүхэн моодонд орлоо. Балчир хүү Сильвио комиксийн ном олж аваад, түүнийг унших гэж англи хэлийг махран судлав. Нөхөддөө үзүүлж, орчуулж өгч шан хүртэнэ. Удалгүй Сильвио америк цэргүүдэд бяцхан тус хүргэж, урамшилд нь чамин зүйлс авч амташлаа. Түүнийгээ дамлаад зогсолгүй, бусад хүүхдүүдийн заруулах гэж өгсөн юмсыг өндөр үнээр борлуулна. Өсч томрох тусмаа бизнес гэдэг амархан агаад дэндүү сонирхолтой юм гэж бодох болов. Бушуу насанд хүрч, компани байгуулах эрхтэй болохсон гэж мөрөөднө. Гэвч аав ээж нь их сургуульд сурахыг шаардав. Гэр бүлсэг итали зангаараа даган зөвшөөрөхөд хүрлээ. Их сургуулийн санхүүгийн ангийг сонгосон нь мэдээж. Оюутан байхдаа баян нөхдөөрөө зээл бүтээлгэж, эцэг эхээсээ нууцаар компани байгуулав. Тэр нь зуучлах үйл эрхэлнэ гэгдсэн ч хэзээ ч, юуг ч зуучилсангүй. Хамагл хууль дүрмийг зөрчиж, мөнгө олж болох бүхэнд хуруу дүрж, дураараа дургисан компани байлаа. Гэхдээ сурлага сайтай оюутан байсныг нь мартаж болохгүй. Рекламын бизнесийн хуульзүйн асуудлуудаар дипломоо хамгаалж, оюутны шилдэг ажлын шагнал хүртэн төгсөв. Эцгийнх нь танил түүний мөрийг алгадан, банканд кассчиний ажил олж өгнө гэж амлалаа. Сильвио "Тэр кассчиний сандалд чинь өмд элэгдчихнэ. Харин би таныг аятайхан ажилд оруулж дөнгөх байх шүү" гэж даажигнаад зугтжээ. Аав нь ахмад хүнийг доромжлов гэж хилэгнэн зэмлэх гээд хүүгийнхээ ширээн дээр тавьсан

компаний ажил хэргийн хавтсыг хараад алмайрчээ. Төдөлгүй хүүдээ үйл ажиллагааны бүрэн эрх чөлөөг олгож буйгаа мэдэгдлээ. 1963 онд Сильвио Берлүскони сайн муу бүхий л аргыг хэрэглэн байж, Миланы маш ирээдүйтэй хойдхэсэгтиххэмжээний газар худалдан авч чадлаа. Милан бол Италийн бизнесийн төв, баячууд олонтой газар. Тиймээс энд газар алтны орд "-чг л үнэтэй. Хэрхэн Берлүскони үүнийг худалдан авсан бол. Түүнд шардлагатай мөнгөний 5 хувь нь ч байгаагүй гэдэг. Үнэндээ бол Сильвио эвслийн засгийн газарт гишүүд оруулсан нэгэн улс төрийн хүчний бульхайг сайтар судалж, шантаж хийжээ. Уг нам Миланд нөлөөтэй байлаа. Тиймээс, эсвэл фактуудыг гаргаж;тавина, эсвэл намд их хэмжээний хандив өгнө, гагцхүү уг газрыг миний халаасанд хий гэж шаарджээ. Намынхан Берлүсконид газар худалдсан гэсэн авч, төсөвт мөнгө ороогүй байв. Удалгүй Сильвио Милан 2 нэртэй тансаг хороолол бариуллаа. Үүний санхүүжилт бас л бизнес-улс төрийн хуйвалдаанаас үүсэлтэй. Шинэ хороолол руу баян чинээлэгчүүд уулгалан дайрч, байруудыг дор нь худалдаж авлаа. Дахиад л нэг иймийг барьж өгөөрэй дээ гэж орж чадаагүйчүүд хүслээ. Мөнгөө бүр урьдчилан төлжээ. Бүр ч орчин үеийн, дээд зэргийн тохилог Милан 3 хороолол сүндэрлэлээ. Үүний дараа бүх миланчуудыг байлдан дагуулах Наранцэцэг хэмээх супер үйлчилгээний төвийг бүтээн босголоо. Төв хичнээн их амжилт олсныг Берлүскони сүлд тэмдгээ наранцэцэг болгосон нь нотолно. Барилгын бизнес удалгүй түүнийг залхааж, уг салбарынхаа захирлаар нэгэн ухаант ажилтнаа томилж орхиод мэдээллийн зүг жолоо заллаа. Тэр хэ

ажилгүйдлийг хязгаарлах, ахмадуудад тэтгэвэр нэмэгдүүлэх, орлоготнуудад татвар бууруулахыг амлалаа. Өөрийгөө бүтээсэн хүн буюу селфмэйдменд олон нийт итгэлээ. Тэр улс орныг ч өөд татаж чадна гэлцлээ. Ийм баян хүн авилгалд өртөхгүй ч хэмээв. Эмэгтэйчүүд түүнийг сайхан эрд тооцож, сонгогчдынх нь олонх болсон нь гайхалтай. Харин зарим эрчүүд сурталчилгаанд оролцсон Вероникагийн үгийг дагасан нь мэдээж. Барууны хүч өрсөлдөгч зүүнтнүүдийг бут цохихын тулд Берлүсконид тусалж байв. Уг нь тэд "Итали, урагшаа!"-г амжилт олохгүй гэж таамагласан бололтой. Гэвч сонгуулийн дүнд Сильвиогийн нам 40 хувийн санал авчээ. Мань хүн ерөнхий сайд болно гэсэн дэндүү дэвэргэн хүслээ биелүүлэв. Улс орон түүний гарт орлоо. Албан тушаалаа бараг хаан суудал болгож дөнгөв. Амлалтынхаа заримыг биелүүлсэн ч бүгдийг бус. Харин төрийн албан хаагчдын шамшигдуулал, авилгалыг багасгана гэдгийгээ 70-80 хувьтай биелүүлсэн нь том амжилт юм. Дараагийн сонгуульд Берлүскони бут цохиулсан. Ерөнхий сайд байхдаа мань хүн хэтэрхий их хэл аманд өртжээ. Тэр нь ч аргагүй. Бусдын завшилтыг эрс бууруулсан ч, "хэмнэсэн" зүйлээ тэрбээр бүгдийг нь халаасалж байжээ. Айхавтар их өр нь ч ор мөргүй болсон нь ойлгомжтой. Италидулсын сектор хүчтэй байдаг. Хүчийг нь бууруулах талаар Кавальере багагүй анхаарч, цөөнгүй мундаг объектыг хувьчилж авсан. Энэ бүхнийхээ талаар шуугиулаад авсан хүн чинь яаж ч сонгогдох вэ дээ. Ял шийтгэл сонсоогүйгээ л их юм гэж бодох үлдсэн. Гэтэл Сильвиогийн дараа гарч ирсэн этгээдүүд ард түмэнд бүр ч таалагдаагүй. Хэсэг хугацааны дараа Берлүскони ахин ерөнхий сайд болсон юм. Тийм ээ, өнөөдөр тэр Италийн ерөнхий сайд билээ. Гэхдээ бас л завшилга, хахуулийн хэрэгт холбогджээ. Гишүүн улсуудын тэргүүн нар ээлжлэн Европын холбоог удирддаг. Харин Европарламентынхан Сильвиогийн ээлж ирэхэд хүлээн авахаас эрс татгалзаж, ширүүн эсэргүүцэл үзүүлжээ.

БОЛДҮИН, ДИКСОН, ГЭСКОЙН�Ажил олж өгдөг ажилгүйчүүд Британид� хн� амын� 10,� тнээс� дээш� хувь� ажилгй� байх� нь� энгийн� зэгдэл�билээ.� Болдин,� Диксон,� Гэскойн� гурав� ч� тэдний� хэсэг� байв.� Сэтгэлд� таарсан�х#д#лм#р� эрхлэх� найдвар� тасарсан� н#х#д� бусдад� ажил� олж� #г#х##р�шийджээ.�Ингээд�зуучлалын�компани�байгуулсан�аж.�&н##д#р�Болдин,�Диксон,�Гэскойн�британий� х#д#лм#р� зуучлалын� хэв� шинжит� товчоодын� нэг� юм."Туршлагатай�нарийн�бичиг�яаралтай�шаардагдаж�байна.�Тргэн�бичлэгийн�мэдлэгтэй,�#нд#р�хурдтай� ажилладаг,� мэргэжлийн� бичээчийг� хайж� байна.�Нэр� т#р##� эрхэмлэдэг�менежер� хэрэгтэй,� жилд� 59.000� пандийн� цалинтай,� албаны� машинтай,� оны�эцсээр�ажлын�днгээр�шагнал�олгоно...�ийм�зарлалыг�х#д#лм#рийн�агентлагийн�цонхноо� дрэн� байхыг� зэж� болно.Британий� 2600� агентлагийг� нэгтгэсэн�холбооны� дарга� Танд� Жонсон� кадр� сонгон� олж� #г#х� нь� маш� ашигтай,� хямд�зардалтай� бизнес� юм� гэж� мэдэгдэж� байна.� Тэдний� гол� зорилго� клиент�байгууллагуудад�тодорхой�боловсрол,�мэргэжил,�туршлагатай�хмсийг�санал�болгоход� оршино.Санхгийн� яам,� Х#д#лм#рийн� яамны� алинаас� ч� буцалтгй�тусламж,� татаас� авалгйгээр� тухайн� агентлагууд� з#вх#н� ##рсдийн� орлогоор�амьдардаг.� Ажил� эрэгчид� янз� брийн� йлчилгээ� злэвч,� нэг� ч� пенс�шаарддаггй.5йлчллсэн� компаниас� л� м#нг#� авдаг.� Уг� м#нг#ний� хэмжээ� нь�бизнесийн� нууц.� Шинэ� амжилтны� жилийн� цалин,� нэмэлт� т#лб#р,� шагналын�нийт� днгийн� 15� хувийг� авах� нь� тгээмэл.� Реклам,� борлуулалтын� хэлтсийн�даргын� 35� мянган� пандийн� цалин,� албаны� машинтай� местэнд� хн� олж� #гс#н�бол�компаниас�наад�зах�нь�6000�панд�авах�жишээтэй.Банк,�х#р#нг#�оруулалтын�фондод� дилер,� консультант� нийллдэг� агентлаг� маш� ирээдйтэй,� 29� настай�залууг� америкийн� банкинд� элслжээ.�Цаадахи� нь�жилд� 120�мянган�пандийн�цалин,� 100� мянган� пандийн� шагналтай� болох� аж.� Агентлаг� комиссийн� 37�мянгыг�авсан.�Иймэрх�ашигтай�ажиллахын�тулд�мэдээлэл,�чадвар�сайтай�байх�хэрэгтэй�нь� ойлгомжтой.Хэзээнээс� бохир� ажиллагаат� зарим�нь� ажил� хэрэгчээс�гар�цайлгахыг�шаардвал�яах�вэ?�"Утгагй�хэрэг.�Тийм�явдал�хуулиар�хориотой.�5л� бтэх� байдлын� талаар� Х#д#лм#рийн� яаманд� гомдол� мэдлэхэд� л� лиценз�хураагдана.� Тнээс гадна� нэр� хнд� нь� унаж,� тухайн� хнд� нэг� ч� клиент�горилогчийг�захиалахаа�болино"�гэж�Жонсон�#чиж�байна.Орлогын�эх�свэр�нь�комисси,� зардал� нь� гэвэл� багахан� юм.� Агентлагт� их� т#л#в� хоёр� консультант,�нарийн�бичиг�ажиллана.�Байрын�трээс,�телефон,�цахилгаан,�шуудангийн�зардал�нэмэгдээд� л� гйцээ.Зарим� агентлаг� тгээмэл�мэргэжлийн� твшинг� дээшллэх�нэгй� курс� зохион� байгуулдаг.� Ингэснээр� "барааных"� нь� чанар� сайжирч,�борлох� чадвар� нэмэгдэнэ.� Гэхдээ� агентлаг� ажил� горилогчийг� судлахад� гол�анхаарлаа�хандуулдаг.�Компани�руу�илгээсэн�хний�ажил�мэргэжлийн�злэлт,�намтрын� нэн� з#вийг� агентлаг� толгойгоороо� хариуцдаг� болохоор� чамбай�судлахаас� аргагй.Эгэл� хмсийн� хувьд� энэ� системийн� тусламжийг� авах� нь�тийм� ч� хэц� бус.� &#рийн� сонирхсои� ажилд� таарах� агентлагийг� каталогоос� л�олчихно.� Нэр,� хаяг,� утас,� факсын� дугаар� дргэсэн� тусгай� каталогийг�Холбооноос� нь� эрхлэн� гаргах� агаад,� товчоо� брд� худалддаг.Уг� лавлахад�товчоонуудыг�салбараар�ангилсан�буй.�М#н�хичнээн�цалинтай�ямар�ажилд�хн�хайж� буйг� ч� тоочсон.� Уран� бтээлийн� салбарыг� нээхэд� Болдин,� Диксон,�Гэскойн�тааралдана.�Эл�агентлаг�дрслэх�урлаг,�сценари,�найруулга,�дизайнаар�мэргэшсэн�хмсийг�сонирхож,�их�т#л#в�жилд�12D80�мянган�пандийн�цалин�санал� болгоно."Эхэндээ� бид� туршлагагй� байсан� нь� нэн.� Яваандаа� уран�бтээлийнхний� талаар� их� мэдлэг� � туршлага� хуримтлуулсан.� Би� уран� зохиол,�Диксон�дрслэх�урлаг,�Гэскойн�найруулгын�чиглэлээр�судалдаг.�5ний�ндсэн�

дээр�ямар�байгууллагад�хэн�хэрэгтэйг�тодорхойлно.�Ухаандаа�би�сценари�юм�уу,�цуврал� ном,� эсвэл� соиины� булан� бичих� хсэлтэй� хмстэй� уулздаг.� Тэдний�давгй� гэж�байгаа�бтээлдийг�нь� гйлгэж�харна.�Богино� зйл�бичлж�знэ.�Дараа� нь� нэлэлт� дгнэлтээ� гаргана.� Алдах� эрх� байхгй� Багахан� хугацаанд�нийг�гйцэтгэх�амаргй�ш.�Гэхдээ�бид�ажлаа�гартаа�оруулсан"�гэж�Болдин�#глж� байна.Слийн� ед� тэд� хрээгээ� тэлж,� санхгийн� салбар� луу�хэлбийжээ.� Дэлхийн� санхгийи� том� т#в� Лондоны� Ситид� ажилтан� нийллэх�болсон�аж.�Салбар�нь.�европын�х#гжил,�##рчл#н�байгуулалтын�банкны�удирдах�газрын�##д##с�харсан�байшинд,�швейцарийн�2�банк,�японы�х#р#нг#�оруулалтын�фондтой�х#рш�зэргэлдээ�оршино.�Уулзахын�#мн#�заавал�цагаа�тохирох�учиртай.�Сити�маягаар� угтаж,� эелдэг� бсгй� цувд� тайлахад� тусалж,� цай� кофений� алийг�сонгохыг� асууна.� Сэтгэл� зовж,� сандарсан� йлчллэгчийг� тайвшруулах�зорилгоор� найрсаг� байдлыг� брдлнэ.� Авьяаслаг� атлаа� брэг� номой� хмс�##рийг##� таниулж� чадахгй� явчих� нь� буй.Юуны� #мн#� боловсрол,� хаана�ажиллаж� байсныг� асууж,� товч� намтрыг� мэдэж� авна.� Ямар� ажил,� цалин� хсч�байгаа,�хотын�аль�хэсгийг�эрхэмлэхийг�м#н�лавлана.�Хэрэв�британий�иргэн�биш�бол,� оршин� суух� эрх,� Дотоод� явдлын� яамнаас� авсан� х#д#лм#р� эрхлэх�з#вш##рлийг� злэх� болно.� Европын� холбооны� орны� иргэн� бол� тэгэх�шаардлагагй.Албаны� уур� амьсгалгй,� ч#л##т� ярилцлагаар� гэр� блийн�хн�юу�хийдэг,� хэдэн� ххэдтэй,� тамхи� татдаг� эсэхийг� тодруулна.� Олон� компани�тамхичин�хнийг�авахгй�гэж�урьдчилан�мэдэгдсэн�байдаг.�Нас,�яс�ндэс,�эрл�мэндийн� талаар� асуух� хуулиар� хориотой.� Тэгш� эрх,� эс� ялгаварлах� зарчмыг�з#рчс#н� хэрэг� гэж� здэг.Товчооныхон� авч� буй� мэдээллээ� нууцална� гэдгээ� хэд�дахин� давтана.� Ийм� учраас� ч� уулзагчаас� намтар,� #рг#д#л,� тодорхойлолт�гэхчилэн�ямар�нэг�бичиг�цаас�огт�шаарддаггй.�Одоогийн�ажлаа�солих�гэж�яваа�хн�нийгээ�босс�маань�мэдэг�гэж�бодохгй�нь�лав.�Мэдээллийн�нууцлал�ажил�хайгчид� тал� брийн� ашигтай.� Агентлагууд� горилогчийн� тухай� мэдээлэл�солилцож�болохгй�агаад,�энэ�нь�эгэл�хний�боломжийг�нэмэгдлж,�зохимжтой�н#хц#л� брдлнэ.Болдин,� Диксон,� Гэскойны� санхгийн� салбарт� гуравхан�хн� ажилладаг.� Хоёр� консультант� гол� ргийг� гйцэтгэх� агаад� нарийн� бичиг�тусална.� Горилогчийн� талаар� нэлгээ� хийж,� ямар� албанд� тохирохыг�ньтогтоогоодтодорхой� местдийг� танилцуулдаг.� Ирсэн� хн� аль� нэгийг� нь� их�т#л#в�сонгодог.�Ингээд�тухайн�компани�руу�хнээ�илгээж,�цаадуул�нь�ч�хлээн�аваад,� товчоо� руу� х#лсийг� шилжлнэ.� Хссэн� ажлыг� нь� горилогчид� #гч�чадаагй�бол,�дараа�хандахаар�утсыг�нь�авч�лддэг.З#вх#н�тр�ажилд�зуучилдаг�нь� ч� бий.� Рестораны� тогооч,� тээврийн� компаний� захиалга� ихэдсэнээс� жолооч�дутах� гээд� л� тохиолдол� бишгй.� 3� хоногоос� 3� сарын� хугацаатай� местд� буй�болдог.�Зарим�овсгоолог�хмс�тр�хугацаанд�компанид�ойшоогдож,�бр�лдэх�нь� ч� ц##нгй.Гэхдээ� агентлагууд� оюуны� бичиг� сачгийн� ажил� мэргэжилд� л�анхаарал� хандуулна.� Компаниудын� захиалгаа� ч� тийм� чиглэлтэй� байдаг.� Тариа�ногоо�хураагч�юм�уу,�ачигч�авч�ажиллуулахад�агентлагийн�тусламж�хэрэггй�нь,�мэдээж�Заримдаа�йлдвэрийн�ажилчны�захиалга�товчоонд�ирнэ.�5нийг�тийм�ч�тааламжтай� хлээн� авдаггй.� Хорин� ажклчин� цуглуулахад� бамкны� л� менежер�олохоос� аргаггй� х#долм#р� зарцуулдаг� ч� унац� бага� байх� жишээтэй.Нарийн�бичиг,� тргэн� бичээч,� худалдааны� агент,� хуульч,� дээд� ангиллын� з##гч,� асрагч,�сайн� тогооч� зэрэгт� байнгын� эрэлт� хэрэгцээ� байдаг� аж.� Харин� ажилчин,� багш,�сэтглч� нарыг� захиалах� байгууллага� ховор.Зарим� хн� соиииы� зарлал� харж�ажил� олох� гэдэг.� Гэвч� энэ� нь� т#дийл#н� бтэлтэй� болдоггй.� Байгууллагад�хандсан�иргэдийн�захидал�хссэн�хариуг�авчрах�нь�юу�л�бол.�Тэдгээр�зарлалыг�агентлагуудын� мэдээлэлд� зориулсан� гэлтэй.� Дээрх� товчоонууд� сонирхсон�

зарлалынхаа� дагуу� нэмэлт� мэдээлэл� авдаг.� Тэгээд� эгэл� хмст� ажил� олж�#г#х##р�нэн�сэтгэлээс�зтгэнэ.�Учир�нь�##рсд#д�нь�ашигтай.�Байгууллагууд�ч�агентлагийн�санал�болгосон�хнийг�л�эрхэмлэнэ.� МИХАЭЛЬ БОРН�Теле дуулианы мангас Германы� жижиг� хот� Оберланштайны� нэгэн� х#лсний� байранд� ноён� Михаэль�Борн� банан� зооглон� хэвтэж� байлаа.� Амьдралынхаа� тухай� эргэцлэн� бодоход�олигтой�дурсамж�эс�орж�ирнэ.�Удаан�хийж�зсэн�ажил�нь�гэвэл�6�сар�гудамжны�х#гжимчин,�жил�гаруй�амьтны�дэлгрийн�худалдагч�байсан.�Урлагийн�авьяас�нь�#д#р�бр�пивоны�мухлагаар�т#гсч�байв.�Харин�амьтны�дэлгр�сонирхлыг�нь�татаж� байсан� ч,� тэжээлийн� самар� жимснээс� ихээхэн� гзээлж,� зардал�хэтрлдгээс� х##гдс#н.33� насыг� зооглож,� банканд� их� хэмжээний� #р� тавьсан�Борн�цаашид�хэрхэх�вэ�гэдгийг�Банантай�хамт�бодож�хэвтсэн�нь�мэдээж.�Гэтэл�тнд�бодол�т#рл##.�Телевизээр,�нэгэн�сэтглч�чухал�мэдээлэл�бэлтгэж,�тухай�брд�50�мянган�марк�авдаг�тухай�#глж�байв.�Ингээд�л�Эврика�Тэрбээр�Борн�Ризико� хэмээх� студи� байгуулна� гэж� эрх� авлаа.� "Мэргэжлээ"� солихыг�аймшиггйгээр� хссэн� залуу� сэтглч� шууд� л� контрабандистуудын� гэмт�ерт#нцр� умбан� оржээ.� Сэтглийн� теле� хавсралт� Шнигель� телевизийн�редакийг� тний� аз� сорьсон� йл� ажиллагааных� нь� р� дн� г� дуугй� байлдан�дагуулав.� 50� мянгыг� хсэхэд� 4500Dг� #гс#н� нь� жаахан� тиймэрх.Германы�боомтуудад� хууль� бус� цагаачдыг� хэрхэн� оруулж� буйг� сурвалжлагад� злжээ.�Яг�л�кинонд�гардаг�шиг�нрсэн�дороос�пидэн�хар�албаничууд�гарч�ирж�байв.�Х#лд� загасан� дундаас� ч� халуун� зунаар� хамаг� дах� дэгтийг� #мсс#н� оросууд�цухуйцгаав.� Энэ� сурвалжлага� олон� зэгчийг� цочирдуулав.� Гаалийнхан� нрс,�х#лд�загасыг�сайтар�шалгах�боллоо.Борны�ээлжит�дуулиан�нь�зн�германаас�ирдэг� хэрцгий� дээрэмчдийн� тухай� байлаа.� Слийн� ед� шуугиан� тарьсан� хэд�хэдэн� гэмт� хэргийг� тэд� йлдсэн� юм� байх.� Барууны� ерт#нц#д� ойлгомжгй�"коммунист"� аргаар� дээрмээ� хийдэг� б#г##д,� даруй� знргээ� явчихдаг� тул�илэрдэггй� ажээ.� Баг� #мсс#н� тэд� адал� явдлаа� сайрхан� ярьж,� биднийг� хэзээ� ч�барьж� чадахгй� болохоор� илэн� далангй� байгаа� юм� хэмээцгээв.� Дотнын�хмстээ� мэнд� дэвшлэх� д#х#в.� Энэ� ярилцлагыг� Шнигель� телевизийн�#рс#лд#гч�Штерн�телевиз�15�мянгаар�авлаа.�Тнээс� гадна� Штерн� сурвалжлагын� зарим� зардлыг� нь� хариуцна� хэмээлээ.�Удалгй� дэлхийн� II� дайны� ед� здэнд� оромгй� аймшигт� туршлагын� гэрч�болсон�#вг#н�нацисттай�хийсэн� ярилцлагаа� авчрав.�Амьтан�дээр�бус,� хн�дээр�вивисекци�туршлага�хийдэг�нууц�лабораторийн�тухай�#вг#н�#чжээ.�Хагас�зууны�#мн#� хийсэн� шинжилгээний� тэмдэглэлдээс� нь� олон� гар� зургийг� зллээ.�Ийнх�Борн�Герман�орныг�нямбайчуудын�диваажин�бус,�дуулианы�р�уурхай�болгож�хувиргав.�Тэр�алдар�цууг�амсав.Хэзээ�ч� сахлын�хутга�хргээгй�арзгар�хууз� сахал,� сармагчин�мэт� сэрхэг� гар,� лэмж� бие,� тогоо� мэт� гзээ,� чанга� дуу�хоолой,�бдлэг�г�яриа,�ямагт�ханхлах�тамхи,�пиво,�хоол,�х#лсний�нэр�тзрэг�нь� мань� хнээс� нийгмийн� дээд� давхаргынхан,� хадагтай� нарыг� ##рийн� газраас�ргээнэ.� Харин� телевизийнхэн,� ялангуяа� удирдах� албан� тушаалтнууд� тнийг�харангуут�бахдан�мишээдэг�байлаа.�Борн�хаалгаар�нь�шагайна�гэдэг�тэр�#дрийн�нэвтрлгийг�аварна�гэсэн�г.�Мань�хний�материал�бол�ялааг�заан�болгох�гэж�ядагсдын� глэл� бус,� жинхэнэ� баримтат� адал� явдал� юм.Д#рв#н� жилийн� турш�Борн�теле�зэгчдийг�баясгалаа.�Мансууруулах�бодис�худалдагч,� авилгал�авагч,�

к� клкс� кланыхан,� элдэв� гаж� донтнууд,� оргодол� рецидивист,� террорист,�санаанд�багтамгй�нууцыг�мэдээлэгч�гээд�л�юу�эстэй�тэр�уулзсан�гэх�вэ.�()лонх�нь� ##рийг##� далдалж,� зарим� нь� гэгээн� дрээ� тмний� хртээл�болгоно.Гамбргийн� цагдаагийн� газар� Борнд� талархал� илэрхийлэв.�сурвалжлагаас� санаа� авч,� Зн� Германд� гэмтндийг� хайснаар� и� эхээр� тэд�олсон� гэнэ.�Дээрмийн�блгийнхэн�таны�нэвтрлэгт�дэнд�буурсан�бололтой,�шуугиант�хэргдийн�нэгийг�л�йлдсэн�байна�билээ�хэмээн�нэмж�хэлжээ.Энэ�нь�таагй� байдлын� эхлэл� болов.� Борныг� эх� сурвалж� сайтай� гэж� зсэн�цагдаагийнхан,�янз�брийн�тусгай��албаиыхан�##рс#дтэй�нь�сайн�дураар�хамтран�ажиллахыг�тодорхойлон�иелдэг�бусаар�хсцгээлээ Тэр�ч�контрабаидчин,�тийм�ч�террористын�талаар��#г#хгй�юм�уу,�та�бодлоо�бидэнд�ашигтайгаар�##рчл##гй�л� байна� уу� гэлцэн�шаналгана.�М#н� ямар� нэг� хэрэг� намдсаны� дараа� Борн� гуай�танд� дуулсан� юм� бий� юу� хэмээнэ.� мэдээллийн� сурвалжийг� нууцлах�сэтглчийин� эрх� � л� манай� хнийг� хоригдохоос� аварна.� н#г##тэйгр� гэмт'�хэрэгтнийг� дарагдуулахыг� буруушаасан� зйл� ангиуд� айдас� т#рлнэ.Михаэль�хэвлэлийн�бага�хурал�хийлгэж,�Германд�хэвлэлийн�эрх�ч#л##,�ажиллах�и#хц#л�алга� гэж� мэдэгдэн.� Хайран� хнийг� баллачихлаа� гэж� телевизийихэи� хууль�сахиулагчдыг�зэмлэлээ.�Залуу�сэтглч�маань�жилд�500�мянган�маркийн�цэвэр�ашиг� олжээ.� Гамбургер� хийдэг�жижиг� газар� нээж,� ##р##� байнга� чанар�шалгах�т#дийгй,� е� е� ажилд� гар� бие� оролцоно.� Уг� нь� тний� жинхэнэ� авьяас�тогоочийн� урлагт� оршдог� мэт.� Удалгй� жижиг� газар� нь� дунд� газар� болж�#рг#жл##.� Хэн� бхэн� тнийг� сэтглчийн� ажлыг� брэн� хаясан� гэж� бодож�байтал� тиймгй� аж.� Германд� ажиллахгй� гэснээс� бус,� гадаадад� бол� злж�#г#х#д�бэлэн�байжээ.�Тайвширсны�дараа�мань�хн�ахин�дэлгэцийн�т#л##�зтгэв.�Борн� бол� сэтгл� зйн� т#р#лхийн� чадвар� гэмээр.� Аль� л� дайн� дажин,� алаан�хядаантай� халуун� цэг� р� ганцаар� одно.� Ямар� ч� дагалдагчаас,� оператороос�хртэл� татгалзана.� Аюул� тохиолдвол� ##р##� л� амь� рэгдсэн� нь� дээр� хэмээнэ.�Тнисээс�Аджир,� Грекээс� Серб� гээд� л� зогсоо� зайгй� аялна.� Хэнд� ч� ярилцлага�#г#хгй�байх�ед�нь�Ясир�Арафаттай�ч�хуучилж�амжжээ.�Сурвалжлагуудын�нэг�нь�н#г##г##с##� сонирхолтой� болсоор.�Энэ�Борны� чадварт� ер� нь� хязгаар� байна�уу.� Тэр� байнга� армийн� хувцас� #мс#х� болсон� агаад� араб� алчуур� зангидан,�мэдээллийн� фронтод� дайтна.� Питер� Арнетт� дэргэд� нь� юу� ч� биш.Бразилийн�наркомануудыг� сурвалжилсан� нь� зэгчдийн� сэтгэлд� ихэд� хоногшжээ.� Аварга�бахын�бие�цагаан�дуслаар�хучигдсан�байх�агаад�тнийг�долоосон�мансуучууд�дорхноо� трансад� нэрвэгдэж,� камерт� анхаарлаа� т#вл#рлэх� чадалгй� болох�аж.Д#рв#н�жилийн�сржигнэл�нь�Борныг�бичил�саятан�болгожээ.�Дуулианы�эзэн�маань� капиталаа� тансаг� амьдралд� эс� рнэ.� Оберланштайндаа� ##р##� нэг� урц�байсныг� эс� тооцвол� амьжиргааны� твшин� нь� зэгдэхйц� дээшлээгй.� Харин�хнсний� салбарт� х#р#нг#� оруулалт� хийснээр� орлогоо� гомдолгй� #сг#ж� байв.�Дэлхийн�сенсацийг�таниулаад�дууссан�бололтой.�Тини�сувгуудыг�баясгахаан�ч�байв.�Борныг�бишрэгч�идэр�сэтглчид�сонирхолтой�материал�авчирдаг�болсон�тул� телевизд� тнийг� гйлэх� нь� багассан.Гайтай� цагдаа� нар� л� Михаэльд�твэг� уджээ.� Наркотик� дамладгаа� ичгргй� тайлагнаж� суусан� багтай� эрхэм�тэдэнд�нэг�л�танил�санагдав.�Судлаад�звээс�уг�этгээд�жилийн�#мн#�герман�к�клкс� кланыг� ндэслэгч� болохоо� нотолж� байжээ.� Телевизийн� эл� хоёр�сурвалжлагыг�хуучин�танил�Борн�нь�хийсэн�байв.�Тэгэхлээр�цаанаа�ул�ндэстэй�гэсэн� г.� Шерлок� Холмсын� арга� мэхээр� бр� ч� лавшруулан� шинжсэн� чинь�Гюнтер�Шстер�болох�нь�тодорлоо.�Тэр�бол�наркомафиозо�ч�биш,�расист�ч�биш,�згээр� л� салгалан� тэнэж� явдаг,� орон� гэргй� мансуурагч.� Цагдаа� нарыг� очиход�тэр�смийсэн�ндээр�г#лийж�"Борн�оо,�ахиад�нэг�ярилцлага�хийцгээе,�500�марк�

#гчих"� гэжээ.Ингээд� л� супер� сэтглчийн� нэн� тх� ил� болох� нь� тэр.�Шстер�хэдэн�маркийн�бараа�харвал�Германы�канцлерийн�дрд�тоглохоос�ч�буцдаггй�аж.� Борн� хэлэх� гийг� нь� бичиж� #гд#г,� цаадахь� нь� згээр� л� уншчихдаг�байжээ.Манай� хн� архичин� тамхичнаас� брдсэн� бхэл� бтэн� сайн� дурын� уран�сайхны� хамтлаг� байгуулсан� юмсанж.� Тэд� л� д#м#г� хямд� х#лс##р� Борны�найруулсан�жжигт�тоглодог�байжээ.�Удирдагчдаа�муугй�ханддаг�тэд�нууцыг�задруулахыг�хсээгй.�Ингээд�л�4�жил�х#гжилтэй�"театралууд"� улс�орон�даяар�бужигнуулсан� ажээ.Онцгой� драматик� авьяас� шаардах� дрдэд� Борн� ##р##�тоглохоос� буцаагй.� Зарим� супер� хитддээ� видеомонтаж� ашигласныг� нь�дурдах� хэрэгтэй.� Бах� л� жинхэнэ� байсан� б#г##д� харин� мансуурах� бодис� нь�хуурамч,�ерд##�л�жирийн�с�байлаа.Хэд�хэдэн�ноцтой�зйл�ангиар�Борнд�эр�сгэн� шалгав.� Энэ� удаад� Михаэль� ##р##� дуулиант� сурвалжлагын� объект�боллоо.�&мг##л#гч� ##рийнх�нь� йлчллэгчид� сайн� талууд� буйг� дурдав.� 1� Dрт�Борн� худал� хуурмагийн� нгэлээ� ухаарч,� дахин� тийм� зйл� хийхээ� болиод� удаж�буй� гэнэ.� 2Dрт,� хурц� асуудлуудад� нийгмийн� анхаарлыг� хандуулж� чадсан� аж.�Ингэхлээр� ял� нь� тэнсэн� харгалзах� хувилбарт� шилжихээс� ##р� яах� билээ.&дг##�Борн�жижиг�хотдоо�дунд�бизнес�эрхлэн,�амар�сайхандаа�жарган�суугаа�билээ.� ВЛАДИМИР БРЫНЦАЛОВ�Бухнийг ашиг болгож хувиргана 1946� онд� Оросын� Ставрополь� хотын� Черкеск� хотод,Брынцаловын� гэр� блд�Владимир� х� т#ржээ.� Тний� эргэн� тойронд� казакууд� болон� черкесд� аж�т#рн#.�Аль�аль�нь�л�аж�ахуйч,�ажил�хэрэгч,�шийдэмгий,�сэргэлэн�хмс.�Тэр�ч�б�хэл,�энэ�хоёр�угсаатныхан�хоорондоо�#рс#лд#н#.�Казакууд�нь�черкесээс�дор�орохгй�хэмээхэд, черкесд� нь� булаан� эзлэгч� казакуудын� дээр� гарах� учиртай�гэнэ.Брынцаловынхан� хотоос� зайдуу� зусландаа� жимс,� ногоо� тарьдаг� нь� зугаа�т#дий�байв.�Харин�Владимир�дунд�сургуулийн�сурагч�байхдаа�л�зугааг�ил�р�днтэй� болгох� аргыг� ажиж� мэдэн.� Тэрбээр� хаягдсан� модон� шгээг� ашиглан�з#гийн� р� бэлджээ.� Ингээд� дампуу� ажилтай� нэгэн� Колхозоос� бл� з#гий�хулгайлан� авчран.� Эцэг� нь� "&в#г� дээдэс� маань� морь� л� хулгайлдаг� байсан.� Чи�тэднийг� давж� гарлаа.� Сайн� казак� болох�нь"� гэж� #х##рд#в.Хмст� з#гийн� бал�хэрэгтэй� ч� тэр� нь� дэлгрт� ч,� эмийн� санд� ч� байдаггй� байна.� Эхний� зун� х�сургуулийн�зардлаа�дааж,�унадаг�дугуй�аваад�зогсолгй�орон�гэрээ�ивээн�тэтгэв.�Намар�х�хотруу�явахгй,�зуслаидаа�лдэнэ,�тосгоны�сургуульд�орно�гэхэд�нь�эцэг�эх�хичнээн�гайхсан�гээ.�Аз�болж,�эмээ�нь�м#н�эрл�агаарт�баймаар�байна�гэж.Ингэж� х� з#гийчин� болжээ.� Тэрбээр� эм� зйч� болохыг� хссэн� ч,� хуваарь�олдоогй�тул�уулын�инженерийн�ангийг�1969�онд�т#гсг#в.�1973�онд�алслагдсан�колхозын� хрээнд� Пчёлка� хоршооллоо� байгуулав.� З#гийн� бал,� ц#цгий�йлдвэрлэж,�яггй�ашигтай�ажилласан�ч,�хамаг�орлогоо�##рт##�лдээж�д#нг#н#.�Энэ� нь� хээл� хахуулийн� р� дн� байлаа.� Социализмын� ед� З#вл#лт#д� далд�капитализм,� нууц� саятнууд,� сдрийн� эдийн� засаг� байсан.� Тэдний� эгнээнд�Брынцалов�эргэлзэлгй�элсэв.�Хн�шударга�х#д#лм#рл#ж,�тнийхээ�р�шимээр�сайхан�амьдрах�нь�буруу�биш�гэж�баттай�итгэсэн�байв.�Гэхдээ�бараг�л�хувьсгалт�нууц�блгэм�шиг�н#хц#лд�ажиллаж�байлаа.�Хэзээ�ч�толгой�дээр�нь�аянга�ниргэж,�20Dиос�багагй�жилийн�ял�авч�болно.�5нэндээ�тэр�з#вл#лт�засгийн�эсрэг�зэлтэн�болсон� байв.� Сайтар� судалж� байж,� коммунист� бус� бодолтнуудыг� цуглуулан�хоршоондоо�авч�ажиллуулна.�Тэднийгээ�алдчихгй,�урвуулчихгйн�тулд�байнга�х#р#нг#тний�суртал�ухуулга�хийнэ.Аймшгийн�12�жил�#нг#рч,�1985�онд�##рчл#н�байгуулалт�эхэлж,�аливаа�хувийн�#мч,�ч#л##т�х#д#лм#рийг�хлээн�з#вш##рл##.�

Эртнээс�капитал�хуримтлуулсан�байсан�Брынцалов�анхны�кооперативчдын�нэг�боллоо.� Хэд� хэдэн� сйрэх� д#хс#н� газруудыг� худалдан� авлаа.� Анхдагч� учраас�тнд�давуу�тал�байв.�&#рийн�бтээгдэхнийг�эцэст�нь�хртэл�боловсруулах�нь�хэрэгтэй� гээд� эмийн� йлдвэр,� сн� завод,� архины� цех� зэрэг� 10� нэгж� шинээр�байгуулав.� Рекетирдтэй� тэмцэх� зорилгоор� зоригт� х#вгдийг� цуглуулснаар�##р##� бараг�мафийн� толгойлогчирхуу� болчихов.Тал� нь� намаг,� лдсэн�хэсэг� нь�чулуугаар� дрсэн,� бас� хорт� могой� элбэгтэй� уужим� зэлд� газар� байдаг� байв.�Тнийг� Брынцалов� хямд� нээр� авчээ.� Намгийн� шавраар� х#рс� сайжруулалт,�бордоо� хийж,� чулуугаар� хашаа� байшин� барьж,� хорт� могойг� цуглуулан� тусгай�ферм� бариулж,� эцэст� нь� бас� асар� их� хэмжээний� тэгш� сайхан� газартай� болжээ.�Тэр� газартаа� эмийн� ургамал� тариалбал� ашигтай� гэж� зсэннь� онолоо.1989� онд�Москва�мужийн�Электрогорск�хотын�эмийн�йлдвэрийг�худалдан�аваад,�нурааж�хаяхад�нь�хэн�бхэн�гайхав.�Оронд�нь�эмDхимийн�асар�том�комбинат�бариулж,�америкийн�т#х##р#мж##р�тоноглолоо.�Буй�болсон�5�мянган�ажлын�байр�м#х#лд�унасан��хотын�насанд�хрэгчдийн�тэн�хагасыг�х#д#лм#ртэй�залгуулав.�АгробиоDАпис�гэдэг�хувь�нийллсэн�нийгэмлэг�байгуулж,�олон�нэгж� �нэмж�сгэснээр�удалгй� хот� бхэлдээ� тний� мэдэлд� орлоо.� Хамгийн� с#н#м#л� хот� хамгийн�цэцэглэсэн� газар� болж� хувирав.Орост� шилжилтийн� хнд� бэрх� цаг� е� эхэлсэн�агаад� эмийн� салбарынхан� бгд� л� Брынцалов� биднийг� авраасай� гэж� байв.�5нэхээр�ч�Владимир�зогссон�йлдвэр,�лабораториудыг�ээлж�дараалан�худалдаж�авсаар�байлаа.�Ихэнхийг�нь� нэгй� авсан� гэхэд�болох�юм.� тэрбээр�йлдвэрийг�ажиллуулсныхаа� дараа� ашгаар� нь� авсан� нээ� т#лн#� � гэж� тохиролцож� чаддаг� л�байв.1992� онд� хувь� нийллсэн� Ферейн� нийгэмлэгийг� байгуулж,� нсфтийн�мангасуудтай� эн� зэрэгцэм� аварга� байгууллага� гарч� ирэв.� Дашрамд� Ферейн�нефтьтэй�ихээхэн�холбоотой.�Нефтехимийн�том�йлдвэрд�Ферейнд�буй.Эдийн�засгийн� хямралаас� болж,� улсын� эмийн� аж� йлдвэр� брэн� дампуурсан.� Зах�зээлийн�хоосон�орон�зайг�Брындалов�асар�их�хч�чармайлт�гаргаж,�шууд�утгаар�шургаж� унатлаа� ажиллаж� байж�н#х#ж� чадсан.� Тэр�Ферейний� бтээгдэхнийг�хуурамчаар� йлдвэрлэхийн� эсрэг� тэмцэлд� орлогынхоо� 40� хувийг� хртэл�зориулж� авсан� удаатай.� Ферейнчд� нд� дэнд� их� м#нг#� зарж� байна� гэж�шмжилж� байсан� ч� гэлээ,� Брынцалов� байр� суурь� дээрээ� туйлбартай� зогсов.�Удалгй� ард� тмэнд� з#вх#н� Ферейний� эм� тариа� л� хуурамч� бус� байдаг� гэсэн�ойлголт� т#рж,� гйлгээ� олон� дахин� нэмэгдлээ.Сурталчилгааны� ач� тусыг� эрт�ойлгосон�хн�бол�тэр�юм.�Гэхдээ гадаадынхан�шиг�нэг�рэл�амандаа�хийнгт�л�хлийн�#вчно#с�салж�буйг�харуулсан�клип�хийлгэдэггй�байлаа.�&#р##�л�ярьж�орхидог� байв.�Би�ийм�эм�йлдвэрлэж�байгаа,� тийм�тийм�давуу� асуудал� гарвал�надтай�л�хариуцлага�тооцох�хэрэгтэй,�оросын�йдвэрлэлээ�дэмжээрэй,�оросууд�бид�бхнийг�чадна�ш�гээд�л�ярьдаг�байв.�Энэ�нь�олон�тмэнд�таалагдсан.Одоо�тний� йлдвэрлэлийн� цогцолборт� 100� мянган� хн� ажилладаг.� Ажиллагсдын�дундаж� цалин� 700,� хамгийн� бага� цалин� 120� доллар.� Эм� зйч,� Эша,эрдэмтэд10�мянга�хргэж�ч�авна.�Брынцалонын�эмийн�ват�улсад�жилд�10�тэрбум�рлэн�эм,�гурван�тэр�бум�тариа�йлдвэрлэж�байна.�Эмийн�салбарт�Оросдоо�Брынцалоктой�#рс#лд#х� хэн ч� байхгй� юм.Бусад� салбарт� л� гэхээс.� Учир� нь,� Владимир� м#н�банк,� даатгалын� газар,� химийи� фабрикууд,� ХААDн� нэгжд,� архины�йлдвэрдтэй.� Москва� мужийн� бх� архииы� йлдвэрийг� худалдаж� ансан� хн�гээд� бод.� Тэр� Брынцалоив� нэртэй� архи,� коньяк,� дарс� гаргасан.� Яагаад� гэвэл�архины� салбарыг� их� ирээдйтэй� гэж� зэж� буй.� &дг##� Брынцалок� архи� улсдаа�хамгийн�цэвэр�гэж�алдаршаад� �байгаа.�Тэрбээр�архи�хийхдээ�эмийн�адил�зэж,�дэнд�твэгтэй�технологиор�боловсруулдаг.Москвагийн�Нагатинская�2Dд�олон�давхар,� енд#р�х#х�барилга�Брынцаловын�амжилтын�бэлгэдэл�болон�сндэрлэж�

буй.� Оройд� нь� Ферейн� гэсэн� тод� улаан� гэрлэн� чимэг� дурайна.� Гэвч� энэ� нь�Брынцаловт�хангалттай�бус.Орос�дахь� эдийн�засаг,� зах� зээлийн�бодлого,таваар�м#нг#ний�харилцааг�тэр�их�шмжилдэг�хн.�Тиймээс�1996�онд�улс�т#рл�орж,�Оросын�социалист�намыг�байгуулсан.�Нэрээ�ОХУDын�ер#нхийл#гчид�дэвшлж�багагй� санал� авсан.� &#р##с� нь� хорь� д,� ухаантай� зэсгэлэнт� бсгй� болох�гэргий� Натальягаач� Т#рийн� Думд� дэвшлж� байсан� юм.� Тний� араас�бизнесийнхэн� эрх� ашгаа� хамгаалахын� тулд� улс� т#р� л� хошуурсан�билээ.Оросын�тэргн�баячуудын�нэг�Брынцалов�ийнх�бхнийг�ашиг�болгон�хувиргаж�чаддаг�чанараараа�амжилтад�хрчээ.� БЬЕРМАНН, ВАТИНАБЭ, ПОЛХЕМҮС�Хогийг хөрөнгө болгосон нь Жараад� оронд� хог� новшны� асуудал� хурцдаагй� байлаа.� Б##гнлээд� л� нэг�хонхорт� хаячихна,� тэгээд� гйцээ.�Шведийн� Финспонг� гэдэг� жижиг� хотын� ган�хайлуулагч� Челл� Бьерманн� ##р##� сэтгэжээ.� "Байгаль� орчныг� сйтгэгч� хогийг�багасгах� хэрэгтэй,� гэхдээ� ашигтайгаар"� гэж� бодов.� Шил,� хуванцар,� металл�сантай�зйлийг�худалдахдаа�5�центийн�барьцаа�авч�бай�гэсэн�байна.�Саваа�#г##д�5� центээ� эрглж� авч� болох� аж.� Гэвч� тнд� хн� гй.� Хамаг� барааны� нэ� 5�цеитээр� нэмэгдсэн� мэт� л� хлээн� авцгаажээ.� Хэн� ч� буцааж� тушаахгй� байх.�Хотын� гудамж� талбай� хогонд� дарагдсаар.Харин� ажилгй� эр� Ги� Полхемс� 5й�кэн�буюу�"Бид�чадна"�компанийг�байгуулж,�сан�цуглуулж�эхэлжээ.�Тэрбээр�гэр�блийн�хамт�нэг�жилийи�турш�тсэн�санаа�12�мянган�долараар�тушаасан�дн�гарчээ.�Дараагийн�жил�500�мянга,� гурав�дахь�жилээ�800�мянган�доллар�оллоо.�Энэ�бх�шил�Полхемсийн�гэр�бл,�хамаатнууд�л�цуглуулсан�юм.Тнээс�бусад�нь�биеллэхгй�байгаа�тул�хууль�хчингй�болох�т#л#втэй.�Ингэснээр�5й�Кэн�дампуурна� гэсэн� г� биш.� Штатын� засгийн� газрын� дэмжлэгтэйгээр� би� элдэв�савыг��хайлуулж�боловсруулах�йлдвэр�байгуулжээ.�Ийнх�улсдаа�анхдагчдын�нэг� боллоо.Америк� бол�жинхэнэ� хогны� орон�юм.� Эгэл� америк� хн� х#гжингй�орны�нэг�иргэнээс�2D3�дахин�их�хог�хаядаг.�Хог�боловсруулна�гэж�санах�ч�гй.�Байнга� сольдог� автомашинуудыг� нь� хртэл� дээр� дээрээс� нь� овоолоод� орхисон�байдаг.� Экологийн� зэл� � � � � 1� санааг� саяхан� болтол� коммунист� сурталтай�адилтгаж� байв.� &н##д#р� л� Америк� бага� сага� ухаарч� буй.� Тийм� болохоор� Ги�мэтийн� хувьд� гэрэлт� ирээдй� хогон� дундаас� мишээх� т#л#втэй.Японы� Кансай�Носака� аль� дивангалавт� америкийн� новштой� хутгалдсан� хн� юм.� Тэрбээр� сар�бр� АНУDыг� зорьж,� х#д##гийн� штатуудаар� хэсэн,� тавь� жараад� оны� эд� юмс�цуглуулдаг.� Оймсноос� х#рг#гч� хртэл� юу� л� бол� юуг� хамж� ирнэ.� Чингээд�Токиогийн� Харазюк� гудамжнаа� орших� хуучны� зйлсийн� захдээр� зарна.Бараг�нэгй�олж�ирсэн�бараа�нь�жилд�72�сая�ен�буюу�540�мянган�долларыг�эзэндээ�авчирдаг.� 5ний� дэргэд� замын� зардал,� буудлын� нэ,� гаалийн� татвар,� захын�хураамж�юу� ч� биш� байдаг� гэнэ.Пепси� колагийн� 1957� оны� лааз� 38� мянган� ен,�хуучны� Женерал� электрик� х#рг#гч� 250� мянган� ен,� балар� эртний� тоос� сорогч�Гвер� 60� мянган� ен� гээд� энд� байж� байна.� Хамгийн� хямд� бараа� нь� дээр� еийн�#нд#гний�хайрцаг�480�ен.�Тэр�харагдаж�байгаа�#нг#рс#н�зууны�хиймэл�цэцгийн�баглаа� 10� мянган� ен.Япончууд� хуучны� зйлийг� их� сонирхдог.� Энэ� хоббигоо�ваби� саби� гэнэ.� Байнгын� йлчллэгчид� нь� Носакад� сар� бр� (0D15� мянган� ен�буюу�75D100�доллар�лдээгээд�явна.�Дашрамд,�нихончуудын�дундаж�цалин�300�мянган� ен� юм.Каразюкд� америкчууд� ч� хааяа� нэг� зэгдэнэ.� 5рэлгэн� жуулчид�нэ�буулгана�гэхгйгээр�авахад�бэлэн�байдаг.�Гэхдээ�т#д#н�цент�ч�гэх�юм�уу,�1�D3�доллар�гэсэн�эртний�нэ�нь�бичээстэй�байвал�маш�их�уурлаж�"дамчин�минь,�

хариад� нэгй� олоод� авчихаж� чадна"� гэдэг� аж.� Харин� Носака� инээмсэглээд� л�зогсч�байна.�Тнд�сэтгэл�хангалуун�байх�ндэс�буй�билээ.� ЛАРС ВИНДХОРСТ�Тоглоом тоотпой нь дээр Ларс�Виндхорст� гэсэн� гийг� сонсоод� л� германы� улс� т#рчид� � #х##рд#ж� гардаг�байв.� Эдийн� засгийн� сайд,� парламентын� дарга,� � камцлер� бгдээрээ� л�инээмсэглэлээ�барьж�л�чадан,�эцгийн��бахархлаар�халгиж�цалгина.�Энэ�Ларсад�тэгээд� ямар� гарамгай� зйл� байгаа� юм� бэ?� Германчуудыг� бишрлэх� нь� тийм�амархан�гэж�.�Амар�ч�биш�ээ.�Залуу�ноёнтон�Виндхорст�7�оронд�хоёр�холдинг,�хорин�охин�пс�эзэмшиж�байв.�Тэр�хоёр�жилийн�дотор�100�мянган�маркийг�80�сая�болгон�хувиргасан�юм.�Ларсын�гол�зорилго�нь�гэвэл�германы�эдийн�засгийн�#мн#�Азийн�цэцэглэн�дэвжиж�буй�зах�зээл�р�зам�тавьж�#г#х�явдал.�Нутгийн�онцлогийг� мэддэггй,� � � европын� � � ихэмсэг� � зантайгаасаа� � болж,� � � хойдын�бизнесмендийн� хрч� чаддаггй� тэр� газар� луу. &#рийнх� нь� тусламжгйгээр�арабын� элсэнд� Порше� х#д#лж� чадахгй� гэж� сэтгэсэн� цорын� ганц� бизнесч� нь�Ларс�Виндхорст�биш�ээ�гэдгийг�тэмдэглэх�хэрэгтэй.�Эсвэл�бгчим�Сайгоныхон�хйтэн� герман� пивогйгээр� ангаж� хатна� ч� гэдэг� юм� уу.� Хэргийн� гол� нь�сэтгэлгээний��шинэлэгт�байгаагй�юм.�Ларс�х�Вндеркинд�байсанд�л�гайхамшиг�оршино.�Тэр�16хрэв��гй�юу�л�орчлонгийн� #нц#г� булан� брт� цацсан� псдээ� т#рлж� эхэлсэн.Германы�багачууд� дунд� сургуульд� 7Dгоос� 20� нас� хртлээ� 13жил� суралцдагийг� анхаарч�зэгтн.� Дараа� нь� хэдэн� жил� бензин� тгр� � � кафе� маркетад� зтгэнэ.� 25�насандаа� их� сургуульд� элсэх� бэлтгэлээ� � хангахын� тулд.� Товчхон� хэлэхэд� энэ�орны� том� бизнессчдийн� дундаж� нас� Брежневийн�УТТDынхны� дундажтай� адил�билээ� Е� р� иь� залуу� еийнхэн� нь� олон� тмний� санаа� бодолд� ажилгйдэл� гэмт��хэрэг� зэрэг� гндтэй� х#рш� зэргэлдээ� оршино.Ноён� Коль� яахин� тнийг�#х##рд#хгй�байх�билээ.�Канцлер�уяран�догдлож,�наранд�ц#цгийн�тос�з##лр#х�шиг�л�хайлж�эхлэв.�тний�зуслангийн�харшдаа�урьж,�удтал�ярилцан,�амралтын�#дрийг�хамт�#нг#рлсэн.�"18�настнууд�маань�тэтгэмжийн�тухай�биш,�аз�барьж�дэлхийг�дагуулах�тухай�бодож�байгаасай�гэж�би�ямагт�м#р##д#ж��ирсэнсэн"�гэж�канцлер� маань� сэтглчдэд� хэдэнтээ� давтжээ.� Тамхимы� Реемтсма� концериий�удирдагч�Людгер�Штаби� "З#вх#н�хогжим,� теннист� тоглохын� авьяас� байдаггй�юм"� гээд�Ларсын� гарыг� атга� удтал� сэгсрэв.� Бгд� л�манай� гсрманы�Билл�Гейтс�бяцхаи� Ларс� мандтугаи� гэж� байлаа.Яагаад� Ларс� хар� багаасаа� бизиесийн�ерт#нцийг� буурь� суурьтай� сонирхож� эхэлсэн� � нь� оньсого� билээ.� Нэг� л� #д#р�ангийн�багш�пь�Ларс�хичээл�дээр� ##р�юм� уншаад� сууж�байдаг� хэмээн� эцэг� эх�Виндхорстод� айлтгажээ.� Ларсын� ангийн� ххдд� ч� комикс,� эротик� сэтгл�эрглжл�байдаг.�Гавч�манай�хн�болохоор�биржийн�хэвлэлдийг�уншдаг�байж�гэнэ.�Аав�ээж�нь�гаж�сонирхолд�нь�тгшиж,�уг�зйлийг�тас�хорив.�Удалгй�х�нь� гитар� тоглож� сурч� байгааг� мэдээд� тайвширчээ.� Харин� дэмий� тайвширч.16�хрэхдээ� х� хоёр� бэлэг� хсчээ.� 1Dрт,� сургуулиа� хаяхыг� з#вш##р#х,� 2Dрт,� 100�мянган� маркийн� зээл� олж� #г#хийг� хссэн� байна.� Ам� алдсан� эцэг� яаж� ч�чадсангй.� Хий� л� м#р##� хавчив.� Х� Виндхорст� тэр� дороо� нэтэй� оёдолчинд�костюм�захиалж,�алтан�цаг�авч,�торгон�зангиа�зж,�дээд�ангиллын�лимзинийг�жолоочтой� нь� х#лсл#х� нь� тэр.� Зээлийн� буман� марк� хязгааргй� цэцэглэлтийн�гараа� боллоо.Жил� ч� болоогй� байхад� албан� ёсны� статистик� сэргэлэн� хгийн�байгуулсан� хэдэн� арван� псийн� нэрээр� нэмэгдэв.� Харин� Гамбргийн� хэвлэл�шидэт�ххдийн� тухай�мэдээллээр�баяжлаа.�Арийн�Гейтс� ажиллалаа.�Гонконг,�Герман�дахь�хоёр�холдингдолоон�оронд�хорин�салбартай�болов.М##г�ургах�адил�

бага�оврын�УЦС�Dиуд�баригдаж�байв.�Германы�бараа�цуваа�цуваагаар�Вьетнам,�Гонконг,�Хятадыг�зорино.�Азийн�хнд�суртлын�дарлал�м#лжл#г�байсан�ч,�пиво,�ёгурт� йлдвэрлэх� европын� нэт� технологиуд� тэнд� цэцэглэж,� р� ашгаа� #гч�эхэллээ.� Энэ� бхний� араас� германы� х#д##� нутгийн� жаалхгийн� жаргалтай�инээмсэглэл� салахгй� дагана.� Тэрбээр� хятадын� бизнесчид� Боннд� айлчлахад,�канцлер� Бээжинд� морилоход� замчлан� явжээ.Тний� х#р#нг#� оруулалтын�т#слд� дотор� нэр� т#ртэй� хмс,� компаниуд� байр� сууриа� эзэлсэн� байв.�Автомашины� аварга� Порше,� санхгийн� дээдэс� Саль� Оппенгеймер,� германы�гадаад� бодлогын� уран� барилгач� Ханс� Дитрих� Геншер� гээд� л� бгд� т#с#лд�дурдагдсан.Сайгоны� т#вд� 200� м� #нд#р� цамхаг� бариулж,� ажил� хэргийн� зрх�болгоно�хэмээсэн�т#с#л�ч�байлаа.�1998�онд�ашиглалтал�орох�ёстой�эл�цамхагт�нэр� бодож� олох� гэж� зовсон� ч� гй,� шууд� л� Виндхорст� Тауэр.Гэвч� саятан�жаалх�эцэг�эхнйнхээ�гэрт,�дээврийн�дорхи�"тагтаны�рэнд"�амьдарсаар�байв.�М#н�Гонконгийн�бааруудад�пэлээд� цагийг� #нг#р##н#.� Тнээс� гурав� дахин� ах� ажил� хэргийн� тншд� нь�эвгйцсэн�хэвээр�л�байсан.�&х##рд#м�хгийн�толгойг�илчихгйн�тулд�тэд�бх�л�чадлаараа� биеэ� барьж� байлаа.� Залуу� суутны� сурагч� т#рх� арилшгй� аж.�Цээжилсэн�тодорхойлолт�дуржигнуулах�адил�тод�агаад�тгдрэлгй�ярьдаг�нь�ч�тэр� л�хэвээрээ.Гонконгийн� ажил�хэргийн� т#вд�байдаг�Ларсын� товчоо� аймшигт�нэтэй� байлаа.� Сард� 40� 000� марк� т#л#н� сууна.� Даруухан� Ларс� зогсолтгй�инээмсэглэсээр�1994�онд�80�сая�долларын�эргэлт�хийжээ.�Баримт�ёсоор�бол�1996�онд�300� сая� долларын�эргэлт�хийх� сетой�байв.Орлого� арифметик�прогрессоор,�алдар� геометр� прогрессоор� #сч� байсан� тэр� гэрэлт� цаг� ед� Виндхорст� алсын�хараагй�шийдвэр�гаргажээ.�Алдааг�нь�байнга�сануулах�болсон�менежер�Хорст�феттерийгээ�халсан�байна.�Тэр�алдаа�нь�гэвэл�бяцхан�х#вн�ерд##�машин�хийж�байсанд�оршино.�Бизнесийн�оргилд�хрэх�герман��машин�дэнд�урт�замналыг�товчлохын�тулд�тэр�бхнийг�залилчихжээ.�Гомдсон�Феттер�гэр�лгээ�ч�юм�уу,�х#д#лм#рийн� биржр� биш,� нийт� Германы� хэвлэлийн� нийслэл� Гамбргр�явжээ.�Грманы�хамгийн�их�уншигддаг�7�хоног�тутмын�сэтгл�Шпигель,�Штерн�хоёрын�сурвалжлагч�нартай�уулзжээ.Сэтглчид�гонконгийн�холдингийн�бичиг�баримтыг� сонирхож� эхлэв.�Анхны� олз� гэвэл� банкны� квитанци� байлаа.�Ларсын�арван� чекийг� т#лб#рт� хлээн� аваагй� аж.� 2D53� мянган� маркийн� #чн##н� олон�нэхэмжлэх�Виндхорст�дээр�овоорсныг�илрлэв.�телефоны�пс�10.000�маркаар�ярьсныгаа� мартчихаагй� биз� гэж� сануулжээ. Сард� 4600� маркаар� трээсэлсэн�Мерседес� 600—гийнхаа� хувь� заяаг� автопрокат� 4� дэх� удаагаа� сонирхсон� аж.�Бизнес� т#вийн� зохицуулагч� 30� ам�метр� офисын� х#лс� 200�мянган�маркийг� яаж�олж�авахаа�мэдэхгйгй�болсон.�Гонконгийн�амьдардаг�байрных�нь�эзэн�сар�бр�тнээс� 11.000�марк�нэхсээр� залхаж,� слдээ�цагдаагийн� газар�ханджээ.�Бичиг�хэргийн� пс� факс,� ширээ,� бусад� элдэв� шидийн� зйл� трээсллсэн� боловч,�сарын�100�маркаа�нэг�ч�удаа�Ларсын�гарт�олж�хараагй�байна.�гэтэл�Ларс�чухам�м#нг#ний� хэргээ� л� онцгой� гялалзуулж� байсан� гэдэг ш� дээ.� Ахимаг�тншддээ� би� т#лб#рийн� салбарт� хувьсал� хийж� байгаа� гэж� дахин� дахин�сайрхдаг�байжээ.�Тний�яриагаар�бол��нэг�ч�пст�нь�микроскопын�хэмжээнд�ч�т#лб#рийн� асуудал� байх� ёсгй� гэнэ.� Виндхорст� группийн� 20� компанийн� бх�санхгийн� мэдээлэл� хуруу� инчдэхэд� л� компьютерийн� дэлгэцнээ� гарч� ирнэ.�Асуудал� байлаа� гэхэд� шеф� м#н� л� хуруу� х#д#лг##д� л� бэлнээр� � м#нг#���шилжлчихнэ.���Уг���нь���хамгийн���гол���нь�шилжлэхийн��тулд�м#нг#�##р##�байх� ёстой.� Сэтглчдийн� 11� дайралтын� дараа� Виндхорстын� тншдийн�слчийн� найдвар� унтран.� Урьд� дурьдсан� бх� гайхамшиг� уйлах� инээхийн� аль�аль�нь�багадах�тийм�нэг�залилан�байжээ.Хамгийн�трнд�эрчим�хчний�аварга�

коицерн� Феба� алмайран� гайхан.� Ларс� тус� концернд� 3� тэрбум� марк� эргэлтэд�оруулахад�нь�"тусалж",�Хятадад�Фебагаар�3�УЦС,�2�ДЦС�бариулах�гэж�байгаа�гэдгийг�нь�дуулаад�тэр�ш.�1�Dрт,�Випдхорст�##рийнх##�тухай�танилцуулснаар�л�Феба�хоёрын�хамтын�ажиллагаа��гйцэж�байв.�2Dрт,�Хятадад�цахилгаан�станц�барих� ажил� Фебагийн� ямар� ч� х#т#лб#рт� ороогй� аж.Виндхорст� Поршегийн��лидертэй� I� мин� л� ярилцсан� юм� байна.� Н#г##д#х� нь� нэгэн� х� амжилтаараа�сайрхсаныг�л�бдэг�бадаг�саналаа.�Ларс�автомашин�йлдвэрлэгч�энэ�том�пст�Хятадад� нэвтрэх� замыг� нээж� #гсн##� мэдэгдсэнийг� уншаад� Поршегийн� босс�золтой� л� сандлаасаа� ойчсонгй.Баден� Виртембергийн� ер#нхий� сайд� асан,�Еноптик�псийн�удирдагч�Лотар�Шнетийн�хувьд�гэвэл�Ларс�ерд##�л�нэг�удаа�Иегди�Менхиний�концерт�дээр�тнтэй�дайралджээ.�Ханс�Дитрих�Геншерийн�барааг� нь� ч� харж� байсангй.� Ийм� л� байдал� Ларсад,� хамтран� ажиллахыг�з#вш##рс#н,� ажиллаж� байгаа� гэхчилэн� мэдэгдэхэд� саад� болсонгй.кино�йлдвэрлэгч� Георг� Раум� Азид� пиво� исгэх� газар,� ёгуртийн� фабрик� барих� олон�захиалга� олж� авахын� т#л##� Ларсад� шаггй� х#р#нг##� итгэжээ.� Гэвч� 10� сар�#нг#р#х#д� Ларсын� супер� мэргэжилтэи� агентууд� нэг� ч� захиалга� олж� чадаагйг�сонсоод� амаа� барив.� Нэг� ч� агент� нэндээ� байгаагй� хэрэг.Ёрг� Котлевски� бх�Хятадыг� Вьетнамтай� хамт� автомашин� цэвэрлэх� хэрэгслээрээ� дргэнэ� гэж�итгээд� хамгийн� аз� жаргалтай� байв.� Виндхорст� сард� 20.000� маркийн� х#лс##р�бтээгдэхнийг� нь� вагон� вагоноор� борлуулна� гэж� амлажээ.� Хэдэн� сар�хлээсний� лост� Котлевски� эелдэг� бус� захидлуудаар� б#мб#гд#ж,� Виндхорст�дуртай�дургй�1�контейнер�захиалжээ.�Гэхдээ�т#лб#рийн�ямар�ч�баталгаа�гаргаж�#г##гй.Сайгон�дахь�200м�#нд#р�барилга�ч�Виндхорст�гэгдэх�нь�#нг#рл##.�Ларс�хотын� захиргаанаас� барилгын� з#вш##р#л� аваагй� нь� мэдээж.� Тэр� бизнесмен�болж�тогложээ.�Тоглоом�нь�тэгээд�илэрчээ.ЭЦГ�хахууль,�х#р#нг#�оруулагчдыг�мэхэлсэн,�итгэлийг� х#с#рдлсэн� зэрэг� зйл� ангиар�Ларсыг� татахаар� материал�цуглууллаа.�Гэвч�германчууд�"Ларс�Виндхорст"�гээч�сайхан�домгийг�14�хоногт�л�нс�нурам�болгосон�сэттлчдийг�нэг�их�сайшаасангй.�Энэ�домогт�итгэхийг�л�хсч� байлаа.� Хаа� сайгй� л� итгэхийг� хсч� байв.� Германд,� Хятадад,� Гонконгод,�Вьетнамд,� аль� алинд� нь.� Итгэхийг� хссэн� учраас� л� Хятад� Ларсын� амласан�х#нг#н�тэргийн�йлдвэрийг�Поршегоос�нэхжээ.�Порше�ч�сохорсон�биш,�завшив�гээч�юм� болов.� Ларсын� гэрээлсэн� барилгуудыг� босгохоор� германы� компаниуд�Азийг� зорилоо.� Ларсын� бараг� т#с#л� брд� сайн� дурын� хэрэгжлэгчид�олдов.Харин�Ларс�Виндхорст�80�сая�маркаа�аваад�ор�сураггй�алга�болжээ.�Уг�нь� тэр� м#нг#� зуучилсны� шударга� х#лс� байж� брэн� болохоор.� Слийн� еийн�мэдээгээр� бол,� ерт#нцийн� луйварчид� цугладаг� Израильд� бужигнуулж� яваа�сурагтай.� ВОЛГИН БА БУСАД�Орчин уеийн Брүтүүд Семён� х� дипломат� бэлтгэдэг� алдарт� МГИМОDд� онц� сайн� днтэй� суралцан�т#гсс#н� нь� 1980� он.� Африкийн� Нигери� улсад� томилогдсондоо� жаахан�дурамжхан�байлаа.�Онц�сурлагатан,�мэргэжлийн�дипломоос�гадна�англи,�франц�хэлний� орчуулагчийн� диплом,� дээд� зэргийн� тодорхойлолт,� шил� толь� шиг�намтартай� хнийг� ядаж� Финланд� руу� илгээчихгй� дээ.Тэрбээр� нам� засгийн�даалгавраа� л� биеллж� байвал� хсэн� ч� яахав� гэж� боддоггй� байлаа.� &рнийн�ерт#нцийг�ул�суурьтай�судалсан,�АНУDд�дадлага�хийсэн�зэрэг�ньтнийг�огт�##р�бодолтон�болгожээ.�Барууныхан�шиг�л�баян�чинээлэг�амьдрахгй�юм�бол�хэрэг�

алга�гэж�дотроо�санана.Африкийн�хамгийн�том�улсад�гадаадын�мэргэжилтнд�олон�баилаа.�Английн�харъяат�Гордон�Каррэнтай�тохиолдлоор�танилцсан�байна.�Гэвч�тэдний�гэрт�аяга�цай�уухаар,�дараа�нь�нэг�хундага�юм�амсахаар�очсон�нь�тохиолдлоор� ч� арай� биш� байлгй.� Уг� нь� тэдний� охин,� маш� сэтгэл� булаам�ховорхон� бсгй� Викторияд� татагдсан� болох� нь� ч� мэдээж� л� дээ.Вика� ч� тнд�найртайгаар� хандах� нь� лгэр� домог� мэт� гайхамшигтай� санагдана.� Гэвч� нэг� л�#д#р� тэр� бсгй� алга� болчихжээ.�Оронд� нь� лэмж� биетэй,� маш�шингэн� стэй,�бараг�#нг#гй�ндтэй�ноён�Грин� гээч�аймшигт� этгээд�буй�болов.� "Залуу�минь,�бодит�байдалдаа�буун�ирж�з.�Барууныхантай�ерхэн�н#х#рл#х�явдлыг�тань�КГБ�таашаахгй� байна.� Даруй� лгэр� жишээ� з#вл#лтийн� иргэн� болж� хувир.� Тэгээд�бидэнтэй� хамтран� ажиллавал� дээр.� Таныг� бид� эртнээс� судалсан.� Ялимгй�мэдээлэл�#гч�байх�юм�бол�здэнд�тань�ч�орж�байгаагй�урамшууллыг�олгоно�гэж� мэд.� Тусалсан� хнийг� бид� Америкруу� татаж� чадна.� Тэр� ед� л� ямар� ч�Викториятай� учрахад� эрх� ч#л##тэй� болно� доо"� хэмээв.� Гэтэл� Семён� м#с#н�ноёнтныг�барьц�алдуулж�орхилоо."Тлэлгй�яахан,�6и�з#вш##рл##.�Тэр�зэргийн�ажлыг�хийхгй�дээ�Амлалтаа�биеллж�чаддаг� улс� гэж�таныг�ч�найдаж�байна.�Адал�явдал,�аюул�ослоор�дрэн�амьдрал�надад�сонирхолтой"�1Dнд�л�оодоос�нь�дуржигнуулж� гарчээ.� Дараа� нь,� шуурхай� крс� гэж� болох� 5� удаагийн� уулзалт�Гриний� гэрт� болжээ.� Тагнуулын� захидал� бичих,� ТТГDын� цахилгааныг� радио�холбоогоор� барих,� нууц� бичгийг� шифрээр� тайлах,� бичил� цэгийг� мэдээллийг�дамжуулах,� далд� газруудыг� ашиглах� зэрэг� эрдэм� авьяаслаг� залууд� хялбархан�санагдав.Томилолт� дуусч,� Волгин�Москвадаа� буцлаа.� 7� хоногт� 2� удаа� 22� цагт�Майны�Франкфртээс�хандах�учиртай�Гриний�#гс#н�сони�транзистороос�час�час�гэсэн� содон� дохио� дуулдсанаа� эмэгтэи хний� хоолой� "зибен...� гэхэд� Семён�хичнээн� догдолсон� гээ.� � 5лгэрт� гардагйл� явдал.� Бас� хурц� тод�ирээдй.Тоонуудыг� шифрээр� тайлан� г� болгож� уншина.� "Палихын� гудамжны�26Dд�трамвайны�аьтомат�сумны�т#м#р�хайрцаг�байдаг.�Тэнд�ургасан��бутан�дунд�схний� иш� буй.� 21� цагт� очиж� аваарай.� Дотор� нь� даалгавар,� шинэ� шифр,�микрофиш�харах�т#х##р#мж,тусгай�цаас,�3000�доллар�хийсэн"�хэмээсэн�байжээ.�Даалгавар� нь� хэц� байсангй.� Гадаад� яаманд� бол� хэнд� ч� сонин� бус� энгийн�зйлс� америкчуудад� нэт� мэдээлэл� болж� хувирдаг� нь� хачирхалтай.Семён�гайхалтай� хамт� олонч,� найрсаг� зант� нэгэн� санагдах� тул� хн� бр� л� тнтэй�н#х#рл#хийг� хснэ.� &#р##� бараг� амсахгй� хэдий� ч� балгах� дуртайчуудыг� ихэд�ойлгож,�м#нг#�зээллнэ.�Сонорт�нь�яамны�нандин�"нууцууд"�цуглана,�сониуч�занг� нь� #х##рдс#н� н#х#д� чухал� баримтуудыг� злнэ.�Манай� хн� б#гжинд� нь�буй� бичил� аппаратаар� зураг� авна,� нууц� газраас� авсан� заавартай� цаасыг� стакан�усанд�хийж�юу�ч�гй�уусгана,� гадаад�руу� явуулах� захидлыг�цэгдийн�оронд�микрофиш�наана,�ойд�м##г� тхдээ�10�мянган�доллар�олно.Энэ�маягаар�3�жил�ажиллажээ.�АНУDын�ТТГDын�дэслэгч�цолыг�хртжээ.�Зуслангийн�байрны�шалан�дор� 250� мянган� доллар� нуусан� байв.� Хмс� тагнуулчид� з#вх#н� телевизийн�дэлгэцнээ� оршдог� мэт� санаж,� амарлингуй� царайлан� байхад� ингэж� суперлэж�буйдаа�Семён�маш�сэтгэл�ханамжтай.�Над�шиг� ухаантай,�чадвартай�нь�хэзээ�ч�баригдахгй� гэж� бодно.Гэхдээ� З#вл#лтийн� н#хц#лд� ийм� их� м#нг##р� юу� хийх�билээ.�Ядаж�Москвич�авчихлаа� гэхэд�м#рд#ж�м#шг##д�унана.�Илэрч�магадгй�байна,� намайг� Америк� руу� гаргаач� гэж� баашилсан� захидал� бичив.� Цаанаас�саналыг�нь�дороо�хлээж�з#вш##р#х#д�Семён�алмайрлаа.�Явах�бэлтгэлээ�хийж�эхлэв.�АНУDын�ЭСЯDнд�очиход�л�хангалттай,�тэнд�бид�чамайг�хлээж�авна,�улс�т#рийн� орогногч� маягаар� гаргана� гэж� тнд� мэдэгдсэн� байлаа.� Нэг� мэдээнд�тний�авьяас�чадлыг�баахан�магтаад,�харин�чамайг�КГБDгийн�хараанд�#ртс#н##�биднээс�трлж�мэднэ�гэж�арай�санаагй�гэсэн�аж.�5нийг�уншаад�мань�хний�

бр� хар� х#лс� чийхрав.� Элчинд� очих� #д#р� нь� болоогй� л� байлаа.� Америкт�амьдарна,�диваажингийн�жаргалд�умбана�гэх�бодол�л�тнийг�тайтгаруулна.�250�мянга�гэдэг�тэнд�ч�их�м#нг#.�Бас�дээрээс�нь�ТТГ�ивээн�тэтгэнэ...�Гэвч� тнийг� эл� х#лд� газар� явж� байхад� нь� хэсэг� хн� дайрч,� ам� хамрыг� нь�алчуураар�таглажээ.�Нэг�ухаан�ороход�тас�харанхуй,�хйтэн�камерт�хэвтэж�байв.�Бх� юм� дууслаа.� Тнийг� тамлан� Намцааж,� хамаг� нууцыг� хэллжээ.� Эх�орноосоо� урвасан� гэж� цаазаар� авчээ.Ийм� бизнес� хийгчид� З#вл#лт#д� ц##нгй�байлаа.� КГБDгийн� хурандаа,� английн� МИ6,� америкийн� ТТГDын� агент� Олег�Неньковский� тагнаж� эхлэхдээ� 3000� рубль,� 1000� панд� авчээ.� Сар� бр� 1500�доллар,�1000�пандийн�урамшилтай�байлаа.�М#н�мэдээлэл�нь�тусгай�гонорартай.�Арми,�цэргийн�техник,�улс�т#р,�КГБDгийн� � �кадрын�аппаратын�талаар�мэдээлж�байв.�1963�онд�баригдаж,�дээд�хэмжээ�СОНСЧЭЭ.Дмитрий�Поляков,�КГБDгийн�генерал,� ТТDын� агент.Военная� Мысль� нууц� сэтглийн� 100� дугаар,� зэвсэглэл,�ВьетнамынКамрань� дахь� з#вл#лтийн� цэргийн� баазын� тухай� мэдээлэл� зэргийг�дамжуулж,� Английн� БХЯDдбуй� з#вл#лтийн� тагнуулын� нэрийг� #гч,100� гаруй�мянган�доллар�авчээ.�1986�онд�илэрч�буудуулсан.Геннадий�Сметанин,�КГБDгийн�офицер.� ТТГDаас� 1� сая� доллар� хсч,� дараа� нь� 360� мянган� доллар� дээр� тохирч,�материал� худалдсан.� Тэр� нь� КГБDийн� операциуд,� агентуудын� тухай� байлаа.�1985онд� цаазаар� авахуулсан.� Адольф� Толкачёв� цэргийн� МИГйлдвэрийн�инженер.� МИГ� онгоцны� удирдлагын� электрон� тогтолцоо,� з#вл#лтийн� Стелс�сестемийн�техникийн�баримт�бичгдийг�800�мянган�рублиэр�худалдсан.�1986�онд� цаазлагдсан.� Александр� Огородник,� ГХЯDны� ажилтан.� ТТГDын� Тригон�Несвдонимотой�агент.�Олон�зуун�нууц�дипломат�цахилгааныг�дамжуулсан.���200���гаруй�� �мянган�� �доллар�� �авсан.�� � �1977���ондбаривчлахдаа�шатнаас�сэрч�амиа�хорлосон.Сергей� Фёдоренко,� жолоодлогот� пуужингийн� мэргэжилтэн.� ##рийн�салбарын�нууцыг�америкчуудад�#гч�байсан,�600�мянган�доллараар�шагнуулсан.�1990� онд� америк� руу� зугтаж� чадсан.� ТТГ� хамгааладаа� авч,� нэмж� 330� мянган�долларын�чек�#гс#н.Олег�Гордиевский,�КГБDгийн�офицер,�британий�агент.�КГБ�ийн�тагнуулын�операци,� гадаад�агентрийг�илчилж�байв.�З#вл#лт##с�1985�опд�гарч� чадсаи,� нийч� З50� мянган� панд� хулдаасалж� байсан.� &дг##� � � МИ6Dийн�ивгээлд�буй.Владимир�Резн,�КГБD�ийн�ахмад,�английн�агент.�КГБD�гийн�Европ�дахь�йл�ажиллагааг�Америкчуудад�танилцуулж�байна,�бараг�1�сая�панд�авсан.�1978� оид� Британи� руу� оргож,� МИ6� Dгийн� хамгаалалд� орсои.� Виктор� Своров�нэрээр з#вл#лт�дэглэмийн��нэн�нр�царайг�харуулсан�номууд�бичмж,�дэлхий�даяар� алдаршсан,� цаазын� эчнээ� ял� нь� хчинтэй� байгаа.Тэдэнтэй� зэрэгцээд��амсрикчууд�ч�ийм�хачирхалтай�бизнесийг�оросуудаас�дутахгй�хийж�байв.�1968�онд�З#вл#лтийи�ЭСЯDнд�ахлах�офицер�Жон�Энтони�5окер�таксигаар�иржээ.�Тэр�шифрийн�машинд�зориулсан�тухайн�сарын�нууц�тлхрийг�злж�20�мянган�доллар� авчээ. Тний� ачаар� КГЬ� америкийн� армийн� Вьетнамд� явуулах�тэнгисийи� болон� агаарын� операцийн� тухай� урьдчилан� мэдэж� байн.� 5окерт�з#нл#лтийн�флотын� хурандаа� цол�шагнажээ.� Гэвч� эхнэр� нь ТТГDд� ховлосноор�мань�хн�хурандаа�цолоо�127�жил�хоригдох�ялаар�солин.�Хадгаламжинд�нь�425�мянган�доллар�байжээ.1973�онд�Баруун�Берлин�дэх�британий�АЦХDний�элсктрон�тагнуулын� баазын� ажилтан� Жеффри� Прайм� салбарынхаа� мэдээллийг�худалдахаар�шийджээ.�1982�он�хртэл�ажиллахдаа�1,1�сая�гаруй�дойчмарк�авчээ.�Англи�руу�шилжлэгдсэнийхээ�дараа�танхайн�хэрэгт�холбогдож,�улмаар�насан�турш�танхайрах�боломжтой�болов.ТТГDын�офицер�Олдрич�Эймс�1985D1994�онд�КГБDгээс2,7� сая� доллар� авсныг� ХМТ� тогтоожээ.� Колумби� дагина� Мария� дель�Розарио�Касас�##рт##�татахын�тулд�эрсдэлтэй�алхам�руу�хэлбийжээ.�Вашингтон�дахь� КГБDгийн� т#л##л#гчид� 50� мянгыг� #гв#л� ЗХУ� дахь� ТТГDын� 3� агентын�

нэрийг�хэлж�#гн#�гэсэн�зурвас�илгээв.�Чанга�гэгч�боосон�зуутын�дэвсгэртдийг�заасан�газар�нь�орхисныг�зээд�Эймс�бр�хашгирч�орхижээ.�Гэвч�тнийг�нь�9�жилийн�л�дараа�сонссон�юм.�Тэр�325�жил�хоригдох�болжээ.� БИЛЛ ГЕЙТС�Программ хангамжийн бөмбөгдөгч Билл�Гейтс�1993�онд�жилд�тэрбум�давсан�орлоготой�ажиллах�чадвартай�болж,�Форчн� тнийг� Америкийн� гэргн� баян� гэж� зарласан� билээ.� Амжилтад�хрэхдээ� баримталсан� зарчим� нь� "Удирдагч� байх� гэхээсээ� ил� бусдыг� з#в�дагаж�чаддаг�хн�мэргэн�ухааныг�олж�чадна"�гэж�хэлсэнд�нь�оршино.�Техниктехнологийн�дэвшил�нь�шинэчлэгчдийн�цуцашгй�Х#д#лм#рийн�днд�бий� болсон� б#г##д� Гейтс� тэдний� бхий� тэргний� санааг� нэгтгэн� гарамгай�бтээлээ�буй�болгодог.�5нд�тний�хурц�ухаан,�эвлэг�чадвар�их�н#л##лс#н.�Тэр�удирдагчийнхаа�хувьд�хатуу�чанд�бодлого�явуулдаггй�агаад,�з#вх#н�техникийн�оновчтой� шийдэлд� чамбай� хандахыг� ажилтнуудаасаа� хсдэг.Гейтс� Харвардын�математикийн� факультетэд� байхдаа� компьютерийн� асуудлыг� яггй� сонирхож,�нийг� л� хамаг� ирээдй� минь� гэж� зжээ.� Программ� хангамжийн� бизнес�эрхлэхээр�шийдэж,� 1975� онд�Майкрософт� компани�байгуулав.�Улс� орон� даяар�аялан�явж,�хамтран�ажиллах�залуу�авьяастнуудыг�хайжээ.�Алтан�овоо,�туршхи�ажил� бтээлийн� брэн� эрх� ч#л##г� амласанд� нь� тэр бхий� татагдад� байсангй.�Гэхдээ� урт� удаан� аялал� нь� тний� ндийг� нээж,� маш� ихийг� ойлгуулав.� М#н�Вашингтоны�их�сургуулийн�оюутан�Пол�Алленыг�олсон�нь�азтай�хэрэг�байлаа.�Гейт� Аллен� хоёр� сайн� найзууд,� компанийг� хамтран� эзэмшигч� болов.� Сод�чадвартан� Аллен� байгаагй� бол� Гейтсийн� тавилан� хааш� эргэх� байсныг� б�мэд.Аллен� тэр� хоёр� #д#р� ш#н#гй� грийсээр� бейсик� хэлний� сайжруулсан�хувилбарыг�гаргаж�ирэв.�Биллийн�ээж�бтээгдэхнийг.�борлуулна�гэдэг�байсан�б#г##д�ИБМ,�АТ�энд�Ти� Dгийн�удирдлагаас�ч� срдэлгй�давхиж�ороод�ухуулж�гардаг� байлаа.�Персональ� компьютерийн� #рг#н� йлдвэрлэлд� орохоор�шийдсэн�ИБМ� йлдлийн� системийн� (5С)� шалгаруулалтдаа� хэний� ч� мэдэхгй� микро�компани� Майкрософтыг� урьсан� нь� ээжийн� сурталчилгааны� ач� гэлтэй. Шинэ�санааг� ажиглан� судалж� нэгтгэн� тоймлож� чаддагГейтс� Сиэтл� компьютер�Продактс� компани� ДОС� гээч� 5С� бтээгээд� амжилт� олоогйг� ашиглахаар�шийдэв.�Тнийг�худалдан� авч,� боловсронгуй�болгосон�нь�ИБМDд� таалагджээ.�Зальт�Билл�ИБМ�Dтэй�лэмж��хожоотой�гэрээ�байгуулав.5С�бтээхэд�гарсан�бх�зардлыг�ИБМ�т#лн#,�йлдвэрлэсэнРС�дээ� �з#вх#н�ДОСD�ыг�дагуулна,�борлосон�компьютер� брээс� 1Майкрософт� хувь� авна,� ДОСDыг� худалдахад� Майкрософт�брэн� эрх� ч#л##т� эдлэх� ба� нээс� ИБМ� нэг� ч� цент� авахгй� гэсэн� зйлдийг�з#вш##рлж�чаджээ.�Хожим�ИБМ�гэрээг�##рчл#хийг�хссэн�ч,�богино�хугацаанд�хчирхэгжсэн��Майкрософт�тийм�боломж�олгосонгй�й.1981�онд�бх�х#гжингй�орон�РС�йлдвэрлэх�болж,� гэхдээ�цаг�хожихын�тулд�шинэ�5С� зохиолгй,� шуудл� ДОСDыг� сонгож� байв.� Компек,� Делл,� Хьюлетт� Паккард�гээд�том�фирмд�ч�м#н�адил.�дэлхийн�компьютерийн�80�хувьд�ДОС�суугдаж,�Гейтс� тэрбумтан,� монополист� боллоо.� Х##рхий� Пол� Аллен� хэт� ачаалалтай�ажилласнаас� сулран� доройтож,� Билл� тнд� 4� тэрбумыг� #г##д� эрх,� акциас� нь�татгалзуулснаар� компаниа� ганцаар� эзэмшив.� Аллений� авьяасыг� шинэ�мэргэжилтнд�орлолоо.Гэвч�Эпел,�Некст�зэрэг�писи�##р�5СDээр�ажиллаж�байв.�ДОС� ч� хоцрогдож� эхэллээ.Гэтэл Майкрософт� 5индоз� 3.1Dийг� I� аргаж� ирлээ,�#рс#лд#гчидд##� хямд� бэлэг� барив.� 5индоз� бол� мянга� мянган� ажилтны� 10�жилийн�х#д#лм#рийн�р�дн.�Тиймдээ�ч�Гейтсийг�программ�хангамжийн�хаан�

болгож� чадлаа.1990� оны� эхээр� электрон� шуудан� болом� олон� улсын�компьютерийн�нэгдсэн�слжээ�х#гжиж�эхэллээ.�Х#гжил�дэвшлийн�манлайд�явах�нь� л� чухал� гэдэг� Гейтс� слжээ� р� дайрав.� Интернет� зэх� программ� болох�Бразерийг� хэн� сайн� бтээх� вэ� гэсэн� зарлаагй� уралдаан� #рн#л##.� Гэтэл�Майкрософтоос� #мн#� Нетскэйн� комьюникэйшн� з� комнани� Навигатор� хэмээх�давгй� бразер� бтээчихлээ.Гейтс� сайжралд� орлоо.� Спайглэн� компаний�программыг� хуулбарлахад� хрлээ.� Нэмж� шинэ� йлдлд,� вирсийн� эсрэг�программ,� ялгагдах� бусад� зйлдийг� суурилуулан,� ##рийн� болгож� авлаа.�Ийнх�Иитернет�Эксплорер�1.0�мэндэллээ.Гэвч�энэ�программ�шууд�гйлгээгээр�бол� компанид� нэг� ч� долларын� ашиг� авчраагй� юм.� Учир� нь� Майкрософт�#рс#лд#гчдийг� #ндийлг#хгй� гэсэндээ� бразерээ� 5индоз� дагуулан� нэгй�тгээж�байлаа.�Хэрэглэгчид�бусад�компаниас�бразер�авах�ямар�ч�шаардлагагй�болов.�Тэртэй�тэргй�монополь�5С�5индозтэй�хамт�хрээд�ирж�байгаа�хойно.�Ингэснээр�хмст�з#вх#н�Майкрософтын�бтээгдэхнийг�авах�хэрэгтэй�гэсэн�бодлыг�т#рлэв.�Аажимдаа�хмс�Майкрософтоос�##р�программын�компани�байдгийг�ч�мартах�д#х#в.АНУDын�Шх�Яам�шинэ�монополь�т#рс#нд�тгшиж,�Гейтсийг�Спайглэний�бтээлийг� хуулбарласан� гэж�хэрэгт� татлаа.�Гэвч� амжилт�олсонгй.�Ажлын�#в#рм#ц�арга�барилаа�цаашид�ч�Гейтс�орхиогй�юм.Удалгй�бас� нэг� монополист� алхам� хийв.� Худалдаанд� гаргасан� МС� Офис� хэмээх� багц�программ�нь�бичиг�хэргийн�бх�шаардлагыг�хангаж�байлаа.�Тнд�нь�эх�бэлдэх�5орд,� хснэгтийн� Эксел,� элдэв� танилцуулга,� чимэг� хийх� Паэр� Поинт,� вэб�сайтын�Фронт�Пэйж,�#г#гдлийн�сангийи�Аксисс,�и�мэйл�бичих,�ажлын�хуваарь�зохиох� Атлк� гээд� л� байхгй� юм� байхгй.Гейтс� Энэтхэгээс� нэлээд�компютерчийг� цагаачлуулснаар� боловсон� хчний� асуудлаа� сонирхолтой�шийдсэн.�Энэтхэг�улсын�нэгэн�засгийн�газар�гэв�гэнэт�электроникийи�тэргний�грэн� болно�хэмээгээд� уг� салбарт� асар� их� х#р#нг#� оруулсан� билээ.�Дараагийн�засгийн�газрууд�ч�хичээсээр�буй�5р�днд�нь�компыотерийн�хотхон�сндэрлэж,�олон�мянган�нарийн�мэргэжилтэн�бэлтгэгдсэн.�Тэдгээрийн�гайгйчдээс�Гейтс�хуу�хамсан.1995�оноос�эхлэн�Америкийн�шх�Майкрософтруу�довтолж�гарсан.�Эксплорер� бразерийг� 5индозэд� хавсарган� дагуулж,� нэгй� #гч� байгаа� нь�бусад� компанид� браузер� бтээх,� худалдах� боломжийг� олгохгй� байна,�монопольчлох�йлдэл�болж�байна� гэж�шх�буруутгалаа.�Эксплорер,�5индоуз�хоёрыг� салгаж,� тус� тусад� нь� зарах� хэрэгтэй� гэж� тулгав.� Гэвч� Гейтс�##рийнх##р##� зтгэсээр� буй.Компьютертэй� болгон� Майкрософтын�бтээгдэхнийг� � хэрэглэхэдглэхэд� хрдэг.� 5индоуз,� Эксплорер,� Офис� зэрэг�монополь� ирограммынхаа� ачаар� Гейтс� дэлхийн� том� баян� болсон.� &дг##� тэр�бтээгдэхнийг� нь� зй� бусаар� хувилан� ашиглаж� буйн� эсрэг� тэмцэлд� ихээхэн�хчин� чармайлтаа� зориулж� байна.� Майкрософтын� гол� ирограммууд� 300D1000�гаруй�долларын�нэтэй.�Гэтэл�х#гжингй�орнуудаас� бусдад� уг�программуудыг�нэгй� л� олшруулж� ашиглаж� байгаа.� Жишээ� нь,� Хятадад� Майкрософтын�программыг�худалдан�авсан�хн�нэг�ч�байдаггй�аж.�Хэрэв�ийм�асуудал�гйсэн�бол� Гейтс� одоогийнхоосоо� 10� дахин� баян� байж� болох� асан.� Тиймээс�Майкрософт� программаа� хувилж� олшруулах� боломжгй� болгохоор� шамдан�ажиллаж�байна.�Ххдийн�тоглоомын�асар�ирээдйтэй�зах�зээл�р�орж,�Эйж�оф�Эмиаер,�Эйж�оф�Мифоложи,�Данжн�сиж,�Райз�оф� зэрэг� супер�тоглоомууд�бтээсэн.�Тэдгээр�нь� 8� настай� балчраас,� 80� настай� буурлыг� хртэл� байлдан� дагуулсан� тоглоом�болжээ.�М#н� хардвэйрийн� #рг#н� салбарлуу� довтолж,� компьютерийн� элдэв� тоноглолыг���хийж� эхэлсэн.� 5индоуз� программ� жил� ирэх� тусам� т#г#лд#ржиж,� Профэшнил,�

Милленим�Эдишн,�Экс�Пи�зэрэг�хчтэй�салбаруудаа�гаргасан�б#г##д,�2004�онд�#рг#н� барихаар� зэхэж� байна.� Бусад� чухал� программ� нь� ч� байнга�шинэчлэгдсээр.Адоб�Макромедия,�Ай�Би�Эм,�Эйпл�зэрэг�#рс#лд#гчид�нь�м#р##�хавчихаас� ##р� аргагйд� хрэх� аж.� Гейтсийн� цорын� ганц� сонирхдог� зйл� нь�компьютер�юм.Гэртээ�хариад�компьютерийн�ерт#нцд##�л�умбана.�Тэрбээр�кибер�байшин� гээчийг� бариулсан� б#г##д� тний� эд� эс� бхэн� нь� цахим� тооцоолуурт�захирагдана.�Хаалга�нь�Гейтсийг�ирэхэд�##р##�онгойно,#р##нд�хн�ороход�л�гэрэлтэнэ,� дэлгэцэн�хануудад� ямар�ч� дрслэлийг� � � гаргаж� � � � болно,� � � � агаарын����чийгшил,� � � � дулаан,хчилт#р#гчийн� хэмжээ,� цэвэр� байдал� автоматаар�зохицуулагдана,ямар� нэг� юм� болохгй� болбол� компьютер� ##р##� ийш� тийш�утасдана,спорт�танхимдаа�ороход�нь�х#гжим�хангинана,�ор�нь�бвэйлнэ.З#вх#н�компьютер� сонирхдог� нь� тнийг� гаж� буруу� араншинтай� болгосонд� гайхах�явдалгй.�Тэр�37насандаа�программч�бсгй�Мелинда�Фремчтэй�гэрэлсэн�хэдий�ч� ганц� бие� юм� шиг� л� байдаг.� Гэргийдээ� ##рт� нь� хоол� бэлтгэхгй� байхыг�тушаасан� агаад,� гадуур� хооллох� буюу� бэлэн� зоог� сугавчлан� орж� ирнэ.�Ххддийгээ� бтэн� нэрээр� дуудаж,� ажилтандаа� хандах� мэт� харьцна.�Амралтын� #дрийг� мэдэхгй� тэр� хоногт� доод� тал� эь� 10� цаг� уйгагй�х#д#лм#рл#н#.� Ажлын� газрынханруугаа� гэр л� нь� байнга� утасдаж,� и� мэйл�явуулдаг.Гэрэлхээсээ� м#н� бараг� харьдаггй,� офистоо� хонодог� байсан.� Олон�хоног� дараалан� гурав� д#р#вх#н� цагийг� л� нойрондоо� зориулж,� заримдаа� 7� цаг�унтсанаар�эрч�хчээ�н#хчихл##�гэдэг.Их�т#л#в�нэг�зэрэг�хоёр�юм�хийж�байдаг.�Юм�уншихгйгээр�идэж�ууж�чаддаггй�б#г##д�биеийн�тамир�хийхдээ�ТВ�зэж,�компьютер� дээр� ажиллахдаа� утсаар� ярьж,� машин� барихдаа� зогсоо� зайгй� с�ууна.� Тний� машины� хойд� суудал� сний� хайрцгаар� дрч,� нэр� танартай�болсон�байдаг�ажээ.�Бас�айхавтар�яхир�зантай.�Цэцэрлэгтээ�том�мод�тариулсны�дараа,� миний� яг� заасан� газар� биш� байна� гээд� гухчхан� смDийн� зайд� ахин�суулгуулж�байжээ.�Яхир� зангаас�нь� болж�хэн�ч� дутагдлынх�нь� талаар� хэлж� эс�зрхэлнэ.� М#н� найз� н#х#дгй.Тний� удирдлагын� систем� гайхалтай.�Ажиллагсдын�бх�компьютерийг�нэг�слжээнд�холбосон.�Тэр�хэн�юу�хийж�буйг�тодорхой� харж� байх� боломжтой.� Ажилтнуудын� дэлгэцнээ� тний� гэгээн� др�гэнэт�мэлсхийн�гарч�ирж�загнадаг.�Тэдэнтэй�з#вх#н�слжээгээр�л�харьцна.�Жилд�тэрбумыг�олдог�Гейтс�иймэрх�л�хн�юм.� ЖАН ПОЛЬ ГЕТТИ�Гапцаардлмал чоно Ирланд� гаралтай� й� олон� гээгй� тариачид� Америкт� ирж,� эрч� хч,� хичээл�зтгэлээрээ� энэ� орны� х#гжил� дэвшилд� жинтэй� хувь� нэмэр� оруулсан� б#г##д�тэдний� дотор� Геттийн� гэр� бл� байсан�юм.� Эднийхэн� газаргйн� улмаас� уугуул�Ирланддаа� ахиж� дэвшиж� чадахгй� байв.� Харин� Америкт� ирээд,� амжилт� олох�хслэнгээр� жигрлэцгээжээ.Хамгийн� анхны� бизнес� хийсэн� Гетти�Миннеаполисд�"�#мг##л#гч�байснаа�олны�чиг�хандлагаас�хоцордог� 'й�зангаараа�нефтийн� наймаандоролцов.� Тэр� энэ� ажлыг� улайран� сонирхож,� ашиг� орлогоо�нэмэгдлэхийн� тел##�юунаас� ч� буцдаггй� байлаа.�Ирландынхаа� мафиудтай� ч�нягт� хамтран� ажиллаж� байв.� 5нээс� болж,� хэл� ам,� хэрэг� т#в#гт� олонтаа�холбогдсон� ч� ##рийг##� дээд� зэргээр� #мг##лж� чаддаг� тэр� уснаас� хуурай� гарч�чаддаг� байлаа.ХЖан� Поль� нь� эцгийгээ� хар� багаас� бишрэн� штэж,� алхам�брийг� нь� дууриан� #счээ.� Сурагч� байхдаа� л� тэр� сурлага� сайтнуудыг� юхион�байгуулж,� тэднээс� бх� т#рлийн� даалгаврын� гйцэтгэлийг� худалдан� авдаг�гэрээтэй� байсан� агаад� тнийгээ� сод� бус� ухаантнуудад� хуулуулж,� зардлаасаа�арав� дахин� давсан� ашиг� олно.� Илчлэгдсэн� гнийг� багш� нар� ихэд� зэмлэн�

донгодож,� харин� эцэг� нь� магтан� сайшааж,� ##рийнх##� бизнесийн� хэргийг�тайлбарлан�ярьж�#гд#г�болов.�Тэрбээр�биеэ�#мг##лж�чадах�нь�бизнест�маш�чухал�хэмээгээд,�хгээ�Английн�хамгийн� сайн� дээд� сургуульд� #мг##л#гч� Сюлгохоор� илгээлээ.� Жан� Поль�сургуулиа�муугй� т#гсг#с#н�хэдий�ч�хууль� зй�бус,� бизнесийг� судлахад�хамаг�цагаа�зориулж�байжээ.�Англиас�тэр�Оклахомын�нефтийн�орд�руу�довтлох�нь�нэн�ашигтай� гэсэн� бизнесийн� бэлэн� т#л#вл#г##г##тэй� ирэв.� Тнийгээ� аавдаа�ктилцуулахсан�гэж�олон�хоногоор�хсэн�м#р##д#ж�байсан�нь�дампууран�уналаа.�Эцэг�нь�хнд�#вчин�тусч,�хэвтэрт�орсон�байв.�Бизнесийн�тухай�огт�л�сонирхож,�гагцх�#нчин�ххддийн�тухай�л�ярина.�Иймэрх�яриаг�эх�нь�л�гаргадагсан.�Тэрбээр�нэлээн�штлэгтэй�эмэгтэй�байсан�агаад,�янз�брийн�буяны�йлсэд�м#нг#�хандивлуулахаар� ямагт�н#хрийг##� ятгаж�иржээ.�Энэ� удаа� ч� #вг#н� саятанд� яаж�ийнх� гн� гнзгий� н#л##лж� чадсаныг� б� мэд,� юутай� ч� гэсэн� тэр� з#вх#н�ххдийн�фонд�байгуулах�тухай�л�глэнэ.�Жан�Поль�эцгийгээ�элий�балай�болж�хэмээн� дгнээд,� эрл� ухаан� орох� йайгаа� гэж� найдна.� Гэвч� байдал�#рчл#гдс#нгй.� &вг#н� бх� х#р#нг##р� опчин� ххдийг� асрах� фонд� байгуулна�хэмээн�гэрээслээд�##д�болжээ.�Харин�хдээ�"Чи�м#нгийг�з#вх#н�х#д#лм#рл#ж�байж�олох�учиртай.�5нийг�л�сайн�санаж�яв"�гэж�хэлсэн�нь�#в�болж�хоцров.�Жан� Поль� энэ� хачин� явдалд� ихэд� гутран,� орь� дуу� тавин� уйлмаар� байсан� ч�Оклахомын�йлсээ�бодон�##рийг##�тайвшруулна.�Зээл�олгохыг�эхээсээ�гуйсан�ч�эс�з#вш##р#в.�Гэрээслэлд�заасныг�юрчв#л�хууль�бус�явдал,�нгэл�хилэнц�болно�гээд�огт�х#д#лс#нгй.�Жан�Полийн�хор�шар�х#д#лж,�гэрээсээ�брм#с#н�явжээ.�Ямар� ч� эмчгй� тэрбээр� гарааны� м#нг#� олох� гэж� их� л� здэрсэн� юмдаг.� Найз�н#хд##с� м#нг#� цуглуулж,� янз� брийн� буяны� байгууллага,� тусламжийн�т#слдийг� гйцээв.� Санаж� явбал� бтнэ� гэгчээр� нэгэн� провч� баян�Оклахомын�олборлолыг� нь� ивээн� тэтгэхээр� амлажээ.2жил� галзуурсан� мэт� уйгагй�х#д#лм#рл##д,� анхныхаа� сая� долларыг� олжээ.� Эхэндээ� геологийн� #р#мдл#г,�дэлбэлэлтэд�хртэл�гар�бие�оролцож,�ажилчидтайгаа�м#р�зэрэгцэн�зтгэдэг�байв.�Нефтийн�ордоосоо�#д#р�ч,�ш#н#�ч�л�холдон,�100�долларын�нэтэй��ямбий� форд� машиндаа� унтдагбайлаа.Тний� ингэж� ажиллаж� байсан� нь�Америкийн� эдийн� засгийн� агуу� хямралтын� ед� тохиожээ.� Энэ� нь� асар� их�бэрхшээлийг� учруулж� байсныг� ч� хэлэх� .� Эцэг� эхдээ� хязгааргй� гомдовч,�харин�ч�хэн�болохыгоо�злж�#г#х�хсэл�нь�улам�оволзоно.�Олсон� ашиг� орлогоо� зовхои� акци� худалдан� авахад� зориулдаг� байлаа.�Хоосрохоос�эмээсэн��хмс�акциудаа�Геттид�хямд�гэгч�худалдахдаа�хямралын�ед�гээр�яах�осэн�юм�бол�оо�гаж�гайхна.�5нэндээ�гайхахаас�ч�##р�аргагй.�Бх�монг##�хуньцаанд�зарцуулдаг�тэрбээр�уранхай�хуицастай,�#л#н�ходоодтой�яиах�тул�хачирхам�харагдана.�Тохой�цоорхой�атлаа�хамаг�зоосоо�удалгй�нэ�цэнэгй�болох� акцид� зориулж� байна� гэдэг� дэнд� гайхалтай.Харин�Жан� Поль� тэднээс�ил� алсын� хараатай.� Америк� орон� бэрхшээлтэй� учирсан� ч� тнийг� даван�туулах� гэж� тэмцэж� байв.� Эдийн� засгийн� амьдрал� ргэлжилсээр� л,� шинэ� эрч�хчийг� олсоор� л.� Тиймээс� Америкт� нефть� ч� хэрэгтэй,� х#р#нг#� оруулалт� ч�хэрэгтэй,� авсныгаа� #г#х� потенциалтай� ч� байлаа.Их� хямралын� ед� сандарч�тэвдэлгй,� ухаалаг� зоримог� алхмуудаа� хийсээр� Гетти� хч� чадал� ихт� лэмж�биетэнг� санагдуулам� болов.� Нефтийн� том� компани� Тайдуотерын� акцийг�хянахын� т#л##� анхныхаа� том� тулаанд� орлоо.� &нчин� х� хочтой� болж,� #р#вч�баячуудаас� м#нг#� цуглуулж� явсан� залуу� ингэж� #сч� дэвжих� гэж.� Бизнес�санхгийнхэн�бгд�л�шагшран�гайхавч�амжилтад�нь�л�итгэнэ.�Тэдний�л�итгэх�нь�Геттид�хамаагй�аж.�Гол�нь##р##�л�итгэж�байвал�барав.Тайдуотерийн�мэдэлд�газрын� тосны� баялаг� ордууд,� нефть� нэрэх� олон� йлдвэр,� бензин� тгээх�

газруудын� нсэр� слжээ� багтана.� Даанч� эзэн� нь� алдаатай� бодлого� явуулснаас�болж,� акциудаа� зарж,� амь� хоохойлоход� хрсэн� юмсанжээ.� Геттийн� #мн#�Рокфеллерийн� Стандард� ойл� х#нд#лс#в.� Ер� бусын� авхаалж� самбаа,� тактик,�шаргуу�чанаруудаа�дайчлан�байж�Жан�Поль�Стандардаас�дутахгй�тооны�акци�олж� авахыг� эрмэлзэнэ.� Ноён� Тайдуотерт� ятгахдаа,� з#вх#н� Стандардад� акциа�зарж�яавч�болохгй,�Рокфеллерийн�эрхшээлд�орвол�юу�ч�гй�хоцроно�ш�гэж�итглж� д#нг#в.М#н� санхгийн� мэдээ,� статистикийг� уйгагй� судалсны� эцэст�Рокфеллерийн� гэр� блийн�нэг� гишн� алдаа� хийж�болохыг� ойлгожээ.�Шууд� л�дайралтаа� хийж,� тнээс� Спартан� компаний� хянах� эрхийг� салгаж� чадлаа.�Спартан� нь� онгоцны� эд� анги� "члдвэрлэдэг� агаад,� Тайдуотерийн� даруухан� нэг�салбар�юм.�Рокфеллрд�агаарын�салбарыг�нэлэх�тал�дээр�хоцрогдмол�байсан�тул� Гетти� уг� йлдвэрийг� сонгожээ.� Удалгй� дэлхийн� II� дайны� утаа� айсуй�болоход�Спартан�Америкийн�армиас�асар�их�захиалга�авч,�нэн�хчирхэгжив.�Геттийн�авьяас�чадварыг�нэлсэн���Роял�Датч��Шелл�стандардын�эсрэг�тэмцэлд�тнийг�дэмжих�сонирхолтойгоо�илэрхийллээ.�Гетти�ч�дэмжлэгийг�нэн�ашигтай�гэрээ�болгон�хувиргаж�чадав.�5нд,�Шелл�Тайдуотерийн�акцийн�нэлээд�хэсгийг�авч,� гуравдагч� том� эзэмшигч� болох� агаад,� 10� жилийн� дараатнийгээ� Геттид�худалдах�учиртай.�16�жил�тэмцэлдсэний�эцэст,�Гетти�Рокфеллерийг�ялсан�ц##н�хний�нэг�нь,�Ганцаардмал�чоно�хочтой�Гетти�гэгдэв.�Жан�Поль�энэ�хугацаанд�з#вх#н� Тайдуотерийн� т#л##� тэмцэж� байсангй,� 20� орчим� салбарт� бизнес� йл�ажиллагаа�явуулж,�мангас�болтлоо�#сс#н�юм.�Гэхдээ�л�1950�онд�дууссан�тний�16� жилийн� тэмцэл� л� Геттийг� жинхэнэ� мангас� болгосон� билээ.Дэлхийн� дайны�дараа�Гетти�хачирхалтай�довтолгоо�хийсэн�юм.�Саудын�Араб,�Кувейт,�Иракийн�дунд�улс�т#рийн�маргааны�днд�ссэн�Дундын�бс�гэж�байв.�Бахрейн�улсаас�10�дахин�их�нутагтай�дундадын�бс�ямар�ч�улсад�л�харъяалагдана,�тэнд�хэн�ч�л�сууна.�Бсэд�нефть�олборлох�бодол�хэний�ч�санаанд�орсонгй.�Харин�Геттиийн�тлгойдт#ржээ.� Тийм� эрх� мэдэлгй� Саудын� хаанаас� 13� саядоллараар� мсфть�олборлох� концесс� худалдаж� авав.� 5нэндээ� энэ� нь� Саудын� мутгаар� дэмжин�#нг#рч�байх�т#лб#р�байлаа.�5нд�бусад�улсууд�дургйцсэн�ч,�яаж�ч�чадсангй.�Дундын� бсэд� хамгийн� тааламжтай� ажлын� н#хц#л� байв.� Энд� олборлосон�хэмжээгээ�хэнд�ч�тайлагнах�албагй,�эндхийн�засгийн�газарт�татвар�т#лн#�ч�гэж�байхгй.� Ямар� ч� бизнесийн� #рс#лд#гч� гй,� улс� т#рийн� дарамт� шахалт,� олон�нийтийн� санаа� бодол,� йлдвэрчний� эвлэл� ч� гй.� Тэр� ч� б� хэл,� хууль� гй.�Дундын� бс� Геттийн� хэмжээгй� эрхт� хаант� улс� байлаа.� Дундын� бс� Геттийн�м#р##д#л�байлаа.�Энд�дэлхийн�нефтийн�2�хувийг�олборлож�байсан�нь�нэг�чмий�хувьд�юутай�их�м#нг#�билээ.Тнээс�хойш�Гетти�"Эзэнт�улсаа"�эцэж�цуцалтгй�пргожлсээр� л� байлаа.� &#р##� английн� нэг� цайзад� амьдардаг� байв.� &вд#х##с�ихэд� айх� тул� з#вх#н� жимс� ногоо� идэж,� амандаа� хийснээ� ианал� ЗЗ� зажилж,� 7�хоногт�нэгэнтээ�мацагбарьж,�иогоор�хичээллэж,�и�морлэгээ�арчилдаг�гэнэ.�М#н�эцгийгээ� нас� барснаас� хойш,� ээж� иопон� хамаатнуудтайгаа� хэзээ� ч� эргэж�уулзаагй,�ганц�ч�г�гараагй�ажээ.� ДАНИЭЛЬ ГЮДЕВЕР�Хэл шинжээч мэргэжлээ сольсон нь Даниэль� Гюдевер� хэл� шинжээч� болохыг� м#р##дд#г� байлаа.� Сорбонны� их�сургуулийн� филологийн� факультетийг� онц� злэлттэйгээр� т#гсг#жээ.� Их�сургуульд� уран� зохиолын�багшаар�лджээ.�Гэвч� тний� судалгаа�нэг� л� р� дн�муутай�байлаа.�Бараг�7�жилийн�турш�нотлохыг�ородсон�таамаглал�нь.явуургй�байсан�аж.�Уг�нь�з#ь�зйтэй�таамаглал�байсан�бол�хэл�шинжлэлд�сенсаци�тарих�байлаа.�Амар�хялбар�сэдэв�сонгож,�богино�хугацаанд�цол�хамгаалсан�н#х#д�нь�тнийг� Бтэлгйхэн� гэж� нэрлэнэ.Тний� урагшгй� амьдралыг� � хобби� нь� л�

чимэглэнэ.� Даниэль� багаасаа� автомашин� сонирхдог� байлаа.� Сурагч� байхдаа� л�авто� инженерийн� дайтай� мэдлэг� хуримтлуулсан.� Ч#л##т� цагаа� засварын� газар�#нг#рлж,� алтан� гартай� хэмээгдэнэ.� Нэрд� гарсан� шинэ� загваруудыг�хичээнгйлэн� судлаа.Их� сургууль� тнийг� хоббигоос� нь� огтхон� ч�х#ндийрлээгй.� Бензин� тос� нэртлсэн� л!� багшийг� цэмцгэр� доктор�профессорууд� хялайж,� олон� хэлээр� зэмлэнэ.� Баян� оюутнууд� нэтэй� ганган�машинаа�мань�хнд�тр�хэрэглулж,�шалгалт�шлгээ�аргална.�Хндэт�гишн�тэр� авто� клубдээ� л� брэн� ойлголцлыг� мэдэрдэг� байв.� Т#мрийн� сэг� зэмээс�босгосон�Феррарийн�ховор�загвараараа�Гюдевер�ихэд�бахархана.�Уг�нь,�автомашины�г�хэллэгийн�судалгаа�хийсэн�бол�яг�таарах�байж.�Гэвч�30�гарсан� эрхэм� багш� эрдмийн� карьерт� ч� ахихгй,� гэр� блгй� б#г##д.� х#лсний�байранд� амьдарсан�хэвээр�байв.�Ирээдйгй� гэгдэн�их� сургуулиасаа� халагдсан�нь� эргэлт� боллоо.� Авто� клубийн� анд� нь� тнийг� х#нг#н� тэргийн� дэлгрт�ажиллууллаа.� Манай� хн� нэгдгээрт� авто� ерт#нцийг� тавьж,� хэл� шинжлэлийг�хобби� болгох� учиртай� байсныгаа� сая� л� ухаарав.� Амьдралд� нь� гарсан� энэ�##рчл#лт�Даниэлийг�шинээр�мэндэлсэн�мэт�л�болголоо.�Европын� 7� хэлийг� гаргууд� эзэмшсэн,� техникийн� #рг#н� мэдлэгтэй� авьяаслаг�худалдагч� Ситроений� тшмэдийн� анхаарлыг� татав.� Ийнх� экс� хэл� судлаач�Францын�автогигантын�борлуулалтын�албанд�ажиллах�боллоо.�Менежментийн�ухаанд�бие�даан�суралцаж�эхлэв.�Тний�#мн#�жинхэнэ�амьдралын�их�сургууль�нээгдэв.� Ситроений� йлдвэрлэл� хоцрогдсон� байснаас� болж� ашиг� орлого� тун�муутайхан� байсан� юм.� Гэвч� Гюдевер� борлуулж� д#нг#ж� л� байлаа.� Удирдлага�тнийг�хнд�байдалд�орсон�Швейцарийн�салбартаа�илгээв.�Тэндхийн�ажлыг�ч�сайжруулж� д#нг#л##.� Харин� Германы� салбар� луу� шилжлсэн� нь� залуу�борлуулагчийн�хувьд�хатуу�сорилт�байлаа.�Ситроен�герман�машинуудын�хаана�нь�ч�хрэхгй�тул�нэг�нь�ч�эс�зарагдана.�Ил� тааламжтай� н#хц#л� амласан� Ренод� ажиллах� болов.� Гэвч� Францын�автомашины�йлдвэрлэл�хуучинсаг,�хнд�сурталтай�нь�Даниэльд�таалагдсангй.�Авго�ерт#нц#д�ажилласан�шиг�ажиллая�гэвэл�Францад�л�биш�гэж�тэр�дгнэлээ.�Энэ� салбарт� Герман� улс� манлайлж� байгаа� нь� тодорхой� аж.� Харин� боловсон�хчнээр�сайтар�хангагдсан�йлдвэрдэд�нь�тоогдох�амаргй.�Тиймээс�бэлтгэлээ�базаахын�тулд�Фордын�Кёльн�дахь�салбарт�ажиллалаа.�Автомашины� аварга� мангас� Фольксвагенд� зтгэж� болмоор� санагдав.�Концернийг�эрдэмтний�дадлаар�нэгд�нэгэнгй�судалсны�эцэст�бууралтад�автсан�аваргыг� ##д� нь� татах� тодорхой� концепци� боловсрууллаа.� 5йлдвэрлэлийн�зардлыг� багасгаж,� р� ашгийг� нэмэгдлэх,� роботжуулалт,� автоматжуулалт,�компьютержлэлтийг� � #рг#н� нэвтрлэх,� экологид� нийцсэн� технологийг�эрхэмлэх,� Дорнод� Европын� зах� зээл� р� чиглэх� гэхчилэн� 25� супер� зйлийг�багтаасан,� нэг� х##рх#н� ном� бичээд� ирж.� Чадалтай� кадр� эрэлхийлж� байсан�Фольксвагений� баяссан� гэж.� Гюдеверийг� бр� ер#нхий� менежер� болгочихлоо.�Ийм� хурдан� дэвшсэн� хнийг� авто� ерт#нц#д� олох� аргагй.� Тэгээд� бас� герман�машины� йлдвэрийг� франц� хн� удирдана� гэдэг.� Юуны� #мн#� сонгодог� загвар��олхоосоо� салах� болжээ� гэж� мэдэгдэв.� Фольксвагенчууд� эмзэглэн� шаналсан� ч�з#вш##р#в.�Битл��уг�нь�концерний�бэлгэдэл.�Гэхдээ�загварыг�нь�1931�онд�Порше�зохиосон� шдээ.� Слийн� ед� Цохын� гйлгээ� эрс� унасан.� Эндхийн� н#хдийн�гаргаж� зрхлэхгй� байсан�шийдвэрийг�франц� эр� гйцэлдлж� чадлаа.� Битлээс�салснаар� йл� ажиллагааны� #рг#н� эрх� ч#л##� цэлийв.� Шинэ� Цох� бтээхийг�конструкторын� хэлтэст� даалгаснаар� бэлгэдлийн� талынхан� ч� тайвшрав.� &нд#р�шинэ� Цох� � моодны,� нэтэй� машины� нэг� билээ.Баруун� Европод� гааль� гй�болсноор� авто� бтээгдэхний� нэ� ялгй� багасч,� #рс#лд#гчдийн� тэмцэл�

ширснэ.� 5нийг� амжилттай� угтахын� тулд� 30� тэрбум� маркийн� х#р#нг#�оруулалттай� 5жилийн� т#л#вл#г##� гаргав.Заводууд� хий� зэгдэл� мэт� болж�хувирлаа.� Цехдэд� бараг� хн� гй,� тусгаарлагдсан� #р##нд� оператор� товч�дараад�л�бх�ажиллагааг�удирдана.�4�давхар�байшин�шиг�#нд#р�пресс�электрон�пультийн� тушаалд� дуулгавартай� нь� аргагй� захирагдана.� Роботууд� бх�гагнуурыг� хийж,� кузов� будаж,� угсралтыг� гйцэтгэнэ.� Техникийн� дэвшил�цомхотголд� хргээгй� юм.� Ажилчдад� оюун,� чадвар� шаардсан� рэг� оноожээ.�Ингэснээр�робот,�компьютер,�автоматжилтаар�шдээ�хртэл�зэвсэглэсэн�тэдний�бтээмж�хэд�дахин�нэмэгдэв.�йлдвэрлэлийн�#рт#г�ч�багасч,�борлуулалт�#с#в.�90Dээд�онд�экологист,�экономист�чанаруудыг�чухал�злэлт�гэж�тооцно�хэмээн�Гюдевер�тооцоолжээ.�Гольф,�Этта�загваруудад�катализатортой�дизель�х#д#лгр�суулгаж,� утааны� хорт� бодисыг� эрс� багсгалаа.�Фольксвагений�машинууд� орчин�тойронд�муу�н#л##�злэхгй�байх�талаараа�манлайлж�эхлэв.�М#н�хэмнэлттэй�загварууд� нь� алдаршив.� 120� морины� хчтэй,� цагт� 200� км� хурдаддаг�Ади� 100�100�кмDт�4,5�литр�дизель�тлш�хэрэглэдэг�аж.�Гюдеверийн�##рчл#н�байгуулалт�гээр� т#гсс#нгй.� Тэрбээр� ЗХУ� задарна,� Берлиний� хана� нурна� гэж хамгийн�трнд� мэдсэн� хний� нэг� юм.� Тиймээс йл� явдалд� эртнээс� � бэлтгэж� байсан�агаад,� 1990ондЗн� Герман,� Полын,� Ушарт� салбар� йлдвэрийнхээ� тулгын�чулууг�тавин.�М#н�Зн�Германы�Вартбург,�Трабант,�Чехийн�Шкодаг�худалдан�авлаа.� 1992� онд�Украин,�Орост� � � угсрах� заводаа� барьж� эхлэв.�Ийнх�Дорнод�Еиропын�зах�зээл�р�эрчимтэй�довтоллоо.�Хятадад�мен�хоёр�завод�барьсан�юм.�Ер� нь� Фольксвагений� жижиг� салбарууд� даян� дэлхийгээр� нэг� тарсан� байдаг.�Мост,� тормоз,� жолооны� удирдлага,� зангилаанууд� Брауншвейгээс,� хурдны�хайрцаг�Касселиэс,�мотор�Зальцгиттерээс,� дуу� намсгагч�Словениэс,� арыи�мост�Мексикээс,�гэрэл�Австриас,�дугуйны�диск�Канадаас�ирдэг.�Гюдеверийг�ирснээс�хойш�Фольксваген�х#нг#н�тэргийн�йлдвэрлэлээр�дэлхийд�4Dрт� орох� болжээ.� Жилд� концерн� 3D3,5� сая� автомашин� худалддаг.� Европод�хамгийн� олон� х#нг#н� тэрэг� борлуулдаг� фирм� бол� Фольксваген� юм.� Энд�зарагддаг�суудлын�авто�машины�15�хувь�нь�Фольксвагенийх�билээ.�Ийм� амжилтад� хргэсэн� мань� хнийг�Фольксвагений� ер#нхий� захирал� болгон�дэвшлжээ.� Хичээнгй� зан,� уйгагй� х#д#лм#р##р##� цомхотголд� орсон� багш�нэмшимгй� амжилтад� � хрчээ.� Тэр� концерний� акцийн� 20� хувийг� эзэмшдэг.�Гурван� тансаг� харштай,� хуучны� х#нг#н� тэргийн� цуглуулгатай� юм.�Вольфсбургэд� тэр� хайр� дурлалтайгаа� учирсан� агаад,� ##р##с� нь� 23� д,�зэсгэлэнт� герман� бсгй� Фридатай� гэрлэжээ."Миний� амжилтын� нууц� гэвэл�эрхэлсэн� ажлаа� нэн� � � � � голоосоо� � � сонирхдог� � � явдал� � �юм"� � � гэж� � � Гюдевер���энгийнээр� тайлбарлажээ.� Слийн� ед� Ади� 100� ТДИ� загварыг� худалдаанд�гаргаад�байна.�Энэ�машины�х#д#лгр�супер�хэмнэлт�злдгээрээ�онцлогтой.�Хурдны� замаар� давхихад� 100� кмDт� 1,5� литр� тлш� зарцуулна.� Удалгй� 1� литр�зарцуулдаг� болно.�Дизель� тлш�хорт� бодис� � � их� ялгаруулдаг.�Гэтэл�ТДИDгийн�утаанд� Европын� хамгийн� цэвэр� � � � � автомашин� болох� бензин� х#д#лгрт�Фольксваген�Гольфынхоос�дахин�бага�хорт�бодис�илэрдэг�аж.�ТДИDгийн�А5К,�нам� чимээт� чанар� нь� бензин� х#д#лгрээс� сайн� юм.� Гюдевер� ТДИ� D� г� миний�дэвшлсэн� конценцийн� хамгийн� шилдэг� биелэл� хэмээжээ.� Ийнх�Фольксваген�авто�йлдвэрлэлд�ид�хаваа�гайхуулсаар�байна.�