Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of...

46

Transcript of Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of...

Page 1: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu
Page 2: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

ChiếcÁoLặnVàConBướm

Jean-DominiqueBauby

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:

Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach

Page 3: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

TableofContentsChiếcÁoLặnVàConBướm-Jean-DominiqueBaubyLờimởđầuXelănCầunguyệnTắmBảngchữcáiHoànghậuEugénieCinecittaKháchdulịchXúcxíchThiênthầnhộmệnhBứcảnhcũMộtvụtrùnghợpnữaGiấcmơGiọngkểNgàymaymắnDấuvếtcủarắnRèmcửaParisThựcvật>Đidạo20ănmộtSănvịtChủnhậtCáctiểuthưHồngKôngThôngđiệpBảotàngGrevinAnhchàngkhoáclác"Adayinthelife"Kỳnghỉkếtthúc

Page 4: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

Chếcáolặnvàconbướmkhôngphảilàmộtcuốnsáchđượctrauchuốttớitừngcâutừngchữ,cũngkhôngphảilàmộtcuốnsáchkhiếnngườiđọccóthểrơinướcmắt.Nhưngnólàcuốnsáchkhiếnngườitacảmđộng,nhữngrungđộngtừsâutậntiềmthức,khiếnngườitaphảisuynghĩvàphảingoáiđầunhìnlại.

Jean-DominiqueBauby43tuổi,làtổngbiêntậptạpchíElle-mộttờtạpchíphụnữnổitiếngtrêntoànthếgiớiđượcpháthànhtrênhàngchụcquốcgia.Làmộtngườigiàucó,thànhđạt,ôngđãđiquarấtnhiềunơitrênthếgiới,đầuóclúcnàocũngởtrongguồngxoáycủacôngviệc,giọngnóilúcnàocũngmangâmhưởngsangsảng.Khôngaicóthểnghĩrằngmộtngàynàođóđôichânấydừngbước,khốiócấyngừngsuynghĩvềcôngviệc,vàtiếngnóiấykhôngthểcấtlên.Vậymàđiềuđólạixảyravớichínhngườiđànôngnày.

Ngàymồng8tháng12năm1995,mộttaibiếnmạchmáunãođãkhiếnJean-DominiqueBaubychìmvàocơnhônmêsâuvàtrởnêntànphếởtuổi43.Baubybịliệttoànthânvàmấtkhảnăngngônngữ.Mọihoạtđộngcủacơthểdùđơngiảnnhấtnhưănvàthởcũngcầntớisựtrợgiúpcủamáymóc.Chỉduynhấtconmắttráicủaônglàcònchuyểnđộngđược.

Vàchínhconmắtcuốicùngcòncửđộngấycùngvớibộóctựdođãtrởthànhsợidâyliênhệ,nốiôngvớicuộcsốngvànhữngngườixungquanh.Ôngđãdùngđôimắtvàbộócbaylượnnhưmộtconbướmtrongcuộchànhtrìnhtìmvềkíứccủamình.

Trínhớthoátlykhỏithânthểmàgiờđâyđãcoinhưngụctù,đượcBaubyvínhưngườilặnxuốngbiển,thânhìnhbịbótrongbộđồlặn,nhưngcặpmắtvàóctưởngtượngvẫnnhưconbướmchudukhắpnămchâubốnbiển.Conbướmấycứbaylượnmãitrongcáithếgiớicủatrínhớcủakíức.

Ngườiđọcsẽnhìnthấyởtácphẩmnàymộtgiátrịtinhthầncaođẹp.Mộtconngườitànphế,mấthếtkhảnănggiaotiếpvớithếgiớibênngoàinhưngđãcanđảmvượtlêntrênsốphận,luônlạcquanvì"Tôikhôngmấtđitấtcả,cóhaithứtôikhôngsợmấtđólàtrítưởngtượngvàkýứccủatôi.Cáichếtvớichúngtalàkhôngtránhkhỏi,chúngtanênđốimặtvớinómộtcáchthanhthảnnhất".

Chiếcáolặnvàconbướmđượcxuấtbảnvàotháng3/1997,đúngbangàytrướckhiJean-DoBaubyquađời.Cuốnsáchsauđóđãđượcdịchvàxuấtbảntrên30nước,làmxúcđộnghàngtriệungườiđọctrêntoànthếgiới.

Tháng5/1997,chỉhaithángsaukhicuốnsáchrađời,bộphimđượcchuyểnthểtừcuốnsáchcùngtêncủađạodiễnJulianSchnabelđãđượccôngchiếu,vàliêntiếpnhậnđượcnhiềugiảithưởngquốctế:giảiĐạodiễnxuấtsắcnhất(LiênhoanphimCannes2007,GiảithưởngQuảcầuvàng2008),giảiNamdiễnviênchínhxuấtsắcnhấtchodiễnviênMathieuAmalricthủvaiJean-Dominique(giảiCesar2008),đặcbiệtlàgiảiPhimnướcngoàihaynhất(GiảithưởngQuảcầuvàng2008).

LờimởđầuChiếcáolặnvàconbướmđượcviếttheomộtcáchviếtchưatừngcótừtrướcđếngiờ.Từngcâuvăn,từngtrangsáchđượchìnhthànhbằngcáchghéptừquanhữnglầnchớpmắt.VớimộthàngcácchữcáiđượcsắptheothứtựưutiênESARINTULOMDPCFBVHGJQXYXKW,côphụtáchủbútsẽchỉlầnlượtcácchữcáitrongbảngnày.Nếuđồngýchữcáinào,Jean-DoBaubynháymắtmộtlầnđểnói"đúng",2cáiđểnói"sai"vàchữcáiđósẽđượccôtrợlýghira.Cứnhưvậy,cácchữcáiđượcsắpthànhtừ,thànhcâu,thànhđoạnvàcuốicùngthànhsách.Cáchviếtkỳlạvànhọccôngròngrãsuốthaitháng(7-8/1996)đãchorađờimộtcuốnsáchvớihơn100tranggâyxúcđộngmạnhmẽtrêntoànthếgiới.

Page 5: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

°Từsautấmriđôbằngvảibịnhậycắnlàthứánhsángmàusữabáohiệungàymớiđangđếngần.Đầugốitôiđaunhức,đầucứngngắcvàthứgìđónhưthểáolặnsiếtchặtlấytoànbộcơthể.Cănphòngtừtừrakhỏibóngtốinhậpnhoạng.Tôinhìnthậtkĩcáctấmảnhcủangườithân,tranhcácconvẽ,hìnhvậnđộngviênđuaxeđạpnhỏbằngsắtmàubạcmộtngườibạngửitặngvàotrướcngàybắtđầugiảixeđạpđuaParis-RoubaixvàcáigiátreohìnhchữTđangchìarabêntrênchiếcgiườngnơitôibịđóngcứngvàotừsuốtsáuthángnaynhưmộtconốcmượnhồnnằmtrongvỏ.

TôikhôngmấtnhiềuthờigianđểnghĩxemmìnhđangởđâuvàhồitưởnglạicuộcđờimìnhđãđảolộnnhưthếnàotừthứSáungàymồngTámthángMườiHainămngoái[1].

Chođếntậnkhiấy,tôichưabaogiờbiếtđếnthânnãolàgì.Nhưngngàyhômđó,tôiđãkhámpháranóchínhlàbộphậnquantrọngtrongbộnãongười,làđườngnốiliềngiữacấutrúcnãovàtuỷsống.Taibiếnmạchmáunãohômđóđãkhiếnthânnãongừnghoạtđộng.Trướcđây,bệnhnàyđượcgọilàchứng"sunghuyếtnão"vàngườimắcbệnhđơngiảnlàquađời.Tiếnbộyhọcgiúpngườibệnhtránhđượccáichếtnhưngcuộcsốngcủahọlạigắnliềnvớihộichứngkhoátrong(hay"hộỉchứngbịnhốttrongtiềmthức")[2].

Tôiđãtrảiqua20ngàyhônmêvàvàituầnmờmịtkhônghiểugìtrướckhithựcsựnhậnramứcđộtànphácơthểcủataibiếnvừarồi.ĐếnthángGiêng,tôimớihoàntoàntỉnhtáo,trongcănphòngsố119thuộcBệnhviệnHàngHải,Berck[3].Cănphòngđangđượcchiếurọivớinhữngtiasángbìnhminhđầutiên.

Đólàmộtbuổisánghoàntoànbìnhthường.Từbảygiờsáng,tiếngchuôngtừnhàthờbắtđầuđánhdấuthờigian,cứ15phútlạicómộttiếngchuông.Sauthờigian"đìnhchiến"banđêm,haiphếquảntắcnghẽncủatôilạibắtđầuthởầmĩ.Haibàntaycoquắptrêntấmvảitrảigiườngmàuvàngkhiếntôiđauđớnmàkhôngxácđịnhđượcliệuchúngđangbịbỏngráthaylạnhcóng.Đểchốnglạichứngcứngkhớpấy,tôithựchiệncửđộngphảnxạvươnvaikhiếntayvàchânnhúcnhíchđượcvàimilimét.Thếcũngđủđểkhiếncáitayđangđaukiadịuđiđôichút.

Chiếcáolặntrởnênđỡngộtngạthơnvàtămtrítôicóthểlangthangnhưmộtcánhbướm.Cónhiềuthứđểlàm.Tôicóthểbaytrongkhônggianhaythờigian,đitớiđảoĐấtLửa[4]haytriềuđìnhcủanhàvuaMidas[5].

Tôicóthểđếnthămngườiphụnữyêudấu,luồnvàocạnhnàngvàvuốtvekhuônmặtcònđangsayngủcủanàng.TôicóthểmơmộngđếnviệcxâylâuđàixứTâyBanNha,chiếmlấyBộlôngcừuvàng,khámpháhònđảohuyềnthoạiAtlantide,thựchiệnnhữnggiấcmơtrẻnhỏhaymộngảocủangườilớn.

Thôiđừnglanman.Trướchếttôicầnnghĩđoạnmởđầuchomấycuốnsổtayduhànhtrongbấtđộngnàyđã,đểlátnữakhigặpnhânviênnhàxuấtbảncửđến,tôisẽsẵnsàngđọcchínhtảchohọchép,từngchữcáimột.Mỗicâuđượcnhàonặntrongđầutôi,bỏmộtdanhtừ,thêmmộttínhtừ.Tôihọcthuộclòngtấtcảnhữnggìtôiviết,hếtđoạnnàyđếnđoạnkhác.

Bảygiờbamươi.Côytátrongkhoatớicắtngangdòngsuynghĩcủatôi.Hàngngày,theomộtnghithứcchínhxác,côytákéorèmcửa,kiểmtralạivếtmổởkhíquảnvàốngtruyềnvàbậttivichotôixemtintức.TrênmànhìnhkhiđóđangchiếumộtbộphimhoạthìnhvềconcócnhanhnhấtmiềnTây.Nếutôiướcđượcbiếnthànhcócthìsaonhỉ?

--------------------------------1.Thờiđiểmtácgiảbịtaibiếnmạchmáunão.

Page 6: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

2.Locked-insyndrome:tìnhtrạngbệnhnhântỉnhvànhậnthứcđượcnhưngkhôngthểcửđộngvàgiaotiếpvibịliệtgầnnhưtoànbộhệthốngcơ,kểcảmắt.

3.Thànhphốvenbiển,thuộctìnhPas-de-Calais,vàvùnghànhchínhNord-Pas-de-Calais(Pháp).4.TiếngTâyBanNhalàTierradelFuego,mộtquầnđảongăncáchvớilụcđịaNamMỹbởieobiểnMagellan.5.TrongtruyềnthuyếtHyLạp,MidaslàvịvuacaitrịxứPhrygiaởCậnĐông(thuộcThồNhĩKỳngàynay),cókhảnãngbiếntấtcảmọithứthànhvàng.

Page 7: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

XelănTôichưabaogiờnhìnthấychừngấyngườimặcáoblutrắngtrongcănphòngnhỏbécủamình.Ytá,nhânviênđiềudưỡng,bácsĩliệuphápvậnđộng,bácsĩtâmlý,bácsĩliệupháplaođộng,bácsĩthầnkinh,bácsĩnộitrúvàthậmchícảtrưởngkhoa,cóvẻnhưcảbệnhviệnđềukéođếnphòngtôivậy.Khihọđẩythứdụngcụấyđếngiườngtôi,lúcđầutôitưởngsắpcómộtbệnhnhânmớichuyểnđếnnằmcùngphòng.VìnằmởBercktừnhiềutuầnnay,mỗingàynhậnthứccủatôimộtrõrànghơnnhưngtôikhôngnhậnthấycómốiliênhệnàovớichiếcxelăncả.

Chẳngaipháchoạchotôimộtbứctranhchínhxácvềtỉnhcảnhcủatôihiệngiờ,vìvậyvớinhữnggìnghengóngđược,tôitựlàmmìnhtintưởngrằngtôisẽnhanhchóngcửđộngvànóilạiđược.

Tâmtríbaynhảycủatôinghĩrahàngnghìndựđịnh:mộtcuốntiểuthuyết,cácchuyếndulịch,mộtvởkịchvàcảkinhdoanhmộtloạicocktailtráicâydotôitựphachế.Đừnghỏicôngthứclàgì,tôiquênrồi.Ngaylậptứchọmặcquầnáochotôi."ôngấysẽcảmthấytốthơn",vịbácsĩthầnkinhtrịnhtrọngnói.Saucáiáongủngắnvảinilôngvàng,đánglẽtôiđãđượchânhoanmặclạicáiáosơmikẻcarô,chiếcquầndàicũvàmộtcáiáolennàođónếunhưviệcmặcđượcchúngvàongườikhôngphảilàcảmộtcơnácmộng.Cơnácmộngthựcralàviệcthấynhữngthứquầnáobịvặn,kéoquánhiềulầnđểcốlồngvàothânthểmềmnhẽovàtrậtkhớpkhôngcònthuộcvềtôinữa,chứkhôngphảilàvìviệcmặcđồkhiếntôiđau.

Nghithứcđãcóthểbắtđầukhirốtcuộctôicũngsẵnsàng.Haianhchàngranhmãnh,chẳngnểnanggì,túmlấyvaivàchântôi,nhấcbổngkhỏigiườngvàđặttôivàoxeđẩy.Từmộtngườibệnhbìnhthường,tôiđãtrởthànhmộtkẻtànphế,nhưthểtrongcácmànđấubòtót,võsĩđấubòtậpsựđượcthăngchứcthànhvõsĩđấubòchínhthứcvìthiếungườivậy.Họkhôngvỗtayhoanhôtôinhưngcũngtỏragầnnhưvậy.Bốmẹđỡđầuđẩytôiđimộtvòngkhắptầnglầuđểxemtưthếngồiliệucógâyracáccơncothắtkhôngkiểmsoátkhông,nhưngtôivẫnngồilặng,bậnđánhgiásựkiệnpháhoạiđộtngộtviễncảnhtươnglaicủamình.HọkêchotôicáigốiđặcbiệtvàođầuvìđầutôicứlắclưnhưkiểucácphụnữchâuPhikhibỏbộthápvòngkéogiãncổhọtừnhiềunămravậy."Ônghợpvớixelănđấy!",ôngbácsĩliệupháplaođộngmỉmcườinhậnxét.Nụcườinhưthểmuốntạochocâunóiấymộtvẻnhưthểtinmừngtrongkhitrongtaitôi,chúngvanglênnhưmộtbảnán.Ngaylậptức,tôilờmờnhậnrathựctếkinhkhủng.Rõràngnhưmộtđámmâynấmnguyêntử[1],sắchơndaomáychém.Bacôđiềudưỡngđặttôinằmlạigiườngđềuđãrahết.Họlàmtôinghĩđếnnhữngtêncướptrongcácbộphimbạolực,khónhọcnhétxáccủakẻlàmphiềnvừabịchúngbắnthủngsọvàocốpxe.Chiếcxelănnằmyêntronggóc,cóvẻnhưbịbỏrơicùngvớiđámáoquầncủatôivắttrênlưngghếnhựaxanhdươngđậm.Trướckhicônhânviênvậnchiếcblutrắngcuốicùngbướcra,tôirahiệunhờcôbậtnhỏtivilênhộ.Đangchiếu"Consốvàchữcái",chươngtrìnhưathíchcủabốtôi.Từsángnay,mưakhôngngớtvàliêntụcnhỏthànhgiọttrêncửakính.

--------------------------------1.Mâyhìnhnấmdonổbomnguyêntử.

Page 8: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

CầunguyệnCuốicùngthìcúsốcphảingồixelăncũngđãhết.Mọithứđãtrởnênrõrànghơn.Tôikhôngcòntínhnhữngchuyệnviểnvôngđâuđâunữavàcóthểthảlòngmìnhtrongsựimlặngcủabạnbè,nhữngngườiđãbaobọc,quantâmtớitôitừkhitôibịtaibiến.Khôngcònlàchủđềcấmkị,chúngtôithườngxuyênnóivềhộichứngbịnhốttrongtiềmthức.Trướchết,đâylàmộtcănbệnhhiếmgặp.Xácsuấtrơivàocănbệnhkinhkhủngnàycũngngangvớixácsuấttrúngxổsốgiảiđặcbiệt.Nhưngđiềunàycũngkhônganủitôinhiềulắm.TạiBerckchỉcóhaingườimắchộichứngnày,mộthộichứngvẫncònlàchủđềgâytranhcãi.Tôitrảiquanhiềuđauđớnkhiquayđầulại,điềunàykhôngđượcdựbáotrongbảnglâmsàng.Nhưhầuhếtcáctrườnghọpsốngthựcvật,tiếntriểncủacănbệnhnàyvẫnchưasángtỏ.Ngườitachỉbiếtrằngnếucóphépmàunhiệmlàmchohệthầnkinhhoạtđộngtrởlạithìnócũngsẽdiễnravớitốcđộvôcùngchậm.Dovậy,cóthểphảinhiềunămnữatôimớicửđộnglạiđượccácngónchân.

Trongthựctế,vẫncònphảitìmcáchcảithiệndầnđườnghôhấp.Trongmộtkhoảngthờigiandài,tôihivọngcóthểquaytrởlạicáchănuốngbìnhthườngmàkhôngcầndùngtớiốngsondehaycóthểthởtựnhiênmộtchútmàkhôngcầndùngtớimáytrợthở.

Hiệntại,tôisẽlàngườihạnhphúcnhấttrênthếgiannếunhưtôicóthểdễdàngnuốtlượngnướcbọtdưthừalúcnàocũngđầytrongmiệngmình.Trongkhichờđểcócảmgiáchạnhphúcđó,tôivẫnluyệntậpđểtrượtlưỡivàosâutrongvòmhọngđểtạophảnxạnuốt.Ngoàira,tôiđưatớithanhquảnmìnhcácgóibộtthơmhaycácthẻcầunguyệndonhữngngườibạncủatôitặngsaucácchuyếndulịch.Đólàmộtbiađáởngôiđềntạơnchúamànhữngngườithâncủatôiđãxâydựngtrongnhữngchuyếnhànhhương.Khiđiquacácvùngmiền,họgọitớinhiềulinhhồnkhácnhau.Tôicốgắngsắpxếpmộtchútđámlinhhồnđôngđảoấychotrậttự.Nếuđượcbáotrướcrằngvìtôi,ngườitađãđốtvàicâynếntrongmộtnhàthờAnhhayêamộtbàikinhtrongđềnthờNêpan,tôiđãđịnhngaytrongđầumộtnguyệncầucụthểchonhữngnghilễthiêngliêngấy.TôicũnggửigắmconmắtphảidướisựbảotrợcủacáilôngđuôicògiàCamerounmuabằngngânphiếumàcôbạntặngchonhằmbảođảmtôiđượchưởnglòngnhântừcủacácvịthầnchâuPhi.TôiđặtniềmtânchocácvấnđềthínhgiáccủamìnhvàomốiquanhệtốtđẹpvớicácthầytutronggiáohộiBordeaux.Họthườngxuyênđọckinhlầntrànghạtlàmphépchotôivàthỉnhthoảngtôicũngghéquatuviệnnghenhữngđiệuhátvangvọng.KếtquảkhôngcógìđặcbiệtnhưngkhibảyanhemnhàkialầnlượtbịnhữngkẻHồigiáocuồngtíncắtcổthìtôiđautaisuốtmấyngàytròi.Tuythế,nhữngthếlựcbảovệtừtrêncaokiacũngchỉlàbờthànhbằngđấtsét,cáthayphòngtuyếnMaginot[1]khiđặtcạnhlòicầunguyệngiảndịmàcongáiCélestecủatôigửitớiChúahàngđêmtrướckhingủ.Vìchúngtôingủgầnnhưcùnglúc,khiđótôiliềnlêntàutớixứsởnhữnggiấcmơ.Lờicầuxinchechởtuyệtvờiđógiúptôitránhkhỏinhữngcuộcgặpgỡkhôngmấydễchịutrongcuộchànhtrình.

--------------------------------

1.PhòngtuyếnMaginot:đượcđặttheotênchínhtrịgiaAndréMaginot,làmộtphòngtuyếngồmcôngsựdoPhápxâydựngsuốtdọcbiêngiớivớiBi,Luxembourg,ĐứcvàItaliatrongnhữngnăm1920-1930.

Page 9: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

TắmTámgiờbamươi,chuyêngiavậnđộngtrịliệuđến.BrigittetrôngkhoẻkhoắnvàkhuônmặtcônhìnnghiênggiốnghìnhtrênđồngtiềnLaMãcổ.Côtớiđểphụchồiđámtaychânbịcứngkhớpcủatôi.Biệnphápnàycótêngọilà"dịchchuyển",nhưngthuậtngữmangtínhquânsựnàylạitrởnênkìcụckhinhìnvàosựgầygòcủađoànbinh:chỉtronghaimươingày,tôisụt30kí.Mộtkếtquảbấtngờngaycảvớichếđộănkiêngtámngàytrướckhitôibịtaibiến.Lúcđiqua,Brigittekiểmtraxemliệucóbấtkìcửđộngnàobáohiệutiếnbộhaykhông."Thửsiếttaytôixemnào,"côyêucầu.Vìthỉnhthoảngtôicũngcóảogiácngóntayđộngđậyđược,tôiliềntậptrunghếtnănglượngnhằmnghiềnnátmấyđốtngóntaycôấyra,nhưngchẳngcógìxảyra.Brigitteđặtlạibàntaytrơlìcủatôi.Thựctế,chỉcóđầutôicóthểcửđộngđượcmàthôi.Từgiờtôicóthểquaymộtgóc90độvàcóthểphóngtầmnhìntớinhữngmáinhàlọpbằngđáđencủanhàhàngxómvớiconmắttòmòcủachuộtMickeytheonhưmôtảcủaThéophile-contraitôi-vẽtrướckhitôicóthểhémiệng.Nhờluyệntập,giờmiệngtôiđãcóthểmởrađủđểnhétmộtcáiđầuvúgiảvào.Nhưlờiôngbácsĩthầnkinh:"Cầnrấtkiênnhẫn."Giờtrịliệuvậnđộngkểtthúcbằngmànmátxamặt.Brigittedichuyểncácngóntayấmnóngcủamìnhkhắpmậttôi,mộtbênmặtcằncỗiđặclạinhưthểgiấydanhưngbênkiavẫncòndâythầnkinhnêntôicóthểnhíumộtbênmày.Đườngranhgiớiđingangquamiệng,vậynêntôichỉcóthểvẽramộtnụcườinửamiệng,nhưngnhưthếlạikháphùhọpvớitâmtrạngbiếnđổicủatôi.Khoảngthờigianvệsinhcánhânnhưtắmrửasauđócũngcóthểgợichotôinhiềucảmxúckhácnhau.

Mộthôm,tôitựthấythậtbuồncườikhiđã44tuổimàvẫnđượckìcọ,quayđilậtlạivàquấntãnhưtrẻsơsinh.Nhưngtôicũngvuithíchkhiđượcquaylạithờitrẻconnhưthế.Ngàyhômsau,dườngnhưtâmtrạngxúcđộnglênđếncựcđiểm,mộtgiọtnướcmắtlănvàođámbọtcạorâuanhytávuốtlênmátôi.Mỗituầnmộtlầntắmrửanhấnchìmtôivàocảmgiácvừatuyệtvọngvừatộtcùnghạnhphúc.Ngâmmìnhtrongbồntắmtrongthờikhắcthúvịấy,nỗinhớnhungnhữnglầntắmbùnxaxỉcủacuộcsốngtrướckialạinhanhchónghiệnvề.Vớimộttáchtràhaylywhisky,mộtcuốnsáchhayhaymộtchồngbáo,tôingâmmìnhhànggiờtrongbồnvàdùngngónchânvặnvòinước.Hiếmcónhữngkhoảnhkhắckhiếntôicảmnhậnmạnhmẽvềtìnhcảnhhiệntạicủamìnhhơnlàkhithúvuiấyđượcgợilại.Cũngmay,tôikhôngcóthờigianđểkhiếnmìnhthấynặngnềhơn.Họđãmangtôicònướtlướtthướtvềlạiphòngbằngcáng,dễchịuynhưtấmváncủathầytukhổhạnhvậy.Tôicầnđượcmặcyphụctừđầuđếnchânđểsẵnsàngxuốngphòngphụchồichứcnănglúcmườigiờbamươi.Tôiđãtừchốikhôngmặckiểuquầnáochạybộxấuxígiađìnhyêucầunhưnggiờlạithấymấybộtồitànlạchậutừthờisinhviên.Cũnggiốngnhưkhitắm,nhữngchiếcáogilêcũcũngkhiếntôiđauđớnnhớlạithờixaxưatrongkýức.Chúngnhưbiểutượngvềcuộcsốngđangtiếpdiễn.Vàlàbằngchứngrằngtôivẫnmuốnlàchínhmình.Mọichuyệnrồicũngsẽtốtđẹptrởlại.

Page 10: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

BảngchữcáiTôirấtyêucácchữcáitrongbảngchữcáicủamình.Banđêm,khimọithứtốiđennhưmựcvàdấuvếtduynhấtcủasựsốnglàchấmnhỏmàuđỏphátratừđènngủcủativi,cácnguyênâmvàphụâmnhảynhóttheođiệufarandole[1]củaCharlesTrenet[2]:'TừVenise,thànhphốdiệukì,tôiđãgiữkỉniệmdịuêm..."Cácchữcáitaytrongtayđingangcănphòng,vòngquanhgiường,uốnlượntrêntường,điratậnngoàicửarồinhảyvònglại.

ESARINTULOMDPCFBVHGJQZYXKW

Đoànquânvuivẻnàycóvẻsắpnhưđượcxếplộnxộnnhưngthựcchấtkhôngphảingẫunhiênmàđãđượctínhtoánhếtsứcthôngminh.ĐâykhôngđơnthuầnchỉlàmộtbảngchữcáimàlàmộtdanhsáchvẻvangcácchữcáiđượcsắpxếptheotầnsuấtxuấthiệntrongtiếngPháp.VậylàEđitungtăngngayhàngđầuvàWchặnhậuđểkẻbộhành(K)khôngthoátrakhỏihàng.BxịmặtvìbịxếpchungmộtxóvớiVvàvìngườitahaynhầmlẫnhaichữcáinày.Jkiêungạolạingạcnhiênkhithấymìnhbịxếpxanhưvậy,trongkhinólàchữkhởiđầucủakhánhiềucâu.Gtobéocàunhàu,cảmthấybịxúcphạmkhiphảiđứngsauHmộtbậc.ChữTvàU,vốncómốiquanhệhếtsứcthântình,naynhấmnhápniềmvuikhôngbịchialìa.Nhữngchữcáivớicáchsắpxếptrênlạicólýcủanó:Chúnggiúpchoviệcgiaotiếpgiữatôivànhữngngườixungquanhdễdànghơn.

Phươngphápthựchiệnkháđơngiản.HọđưachotôitừngchữmộttrongbảngchữcáiESA...Muốnhọdừngvàghilạichữnào,tôisẽnháymắtmộtcáikhiđếnchữđó.Nhữngchữcáitiếptheocũngcùngmộtkiểunhưvậyvànếukhôngcónhầmlẫngì,chúngtôisẽnhanhchóngcómộttừhoànchỉnh,sauđólàtừngphầntrongcâubắtđầucónghĩa.Đó,đólàlýthuyết,làcáchtiếnhành,làgiảithíchchỉdẫn.Tiếptheomớiđếnthựctế,nỗiengạicủanhữngngườinàyvàsựtậntâmcủanhữngngườikhác.Khôngphảiaicũngdễdàngsửdụngbảngmậtmã-cáchngườitagọikiểudịchsuynghĩnàycủatôi.Nhữngngườiquengiảiôchữhaychơixếpchữgiỏihơnhẳn.Congáicũngxoaysởkháhơnđámcontrai.Sauvàilầnthựchành,mộtvàicôđãthuộclòngtròchơiđếnmứcchẳngthèmdùngđếnquyểnvởchítônvừagiúpghinhớtrậttựcácchữcái,vừalàtậpgiấyghilạimọilờitôinóinhưlòisấmtiêntri.

Tôicũngtựhỏivàonăm3000,cácnhàdântộchọcsẽđưarakếtluậnnàonếunhưhọtìmthấyvàliếcquacáccuốnsổnày.Họsẽthấylẫnlộntrêncùngmộttrangcáccâukiểunhư:"Côbácsĩliệuphápvậnđộngđangcóthai","Nhấtlàởchân","ĐólàAthurRimbaud",và"ĐộiPhápchơilốbịchhếtsức".Xenkêtrongđólànhữngtừngữkhôngthểhiểunổi,từsaichínhtả,thiếuchữcáivàâmtiếtlộnxộn.

Nhữngngườidễxúcđộngchóngbỏcuộcnhất.Họđọcđềuđềutừngchữcáimột,ghiđượcchănghaychớvàichữ,đếnkhinhìnlạithấytrêngiấychỉlàmộtthứkhôngđầukhôngcuối,họlạithanthở:"Mìnhchẳnglàmđượcviệcgìcả!"Nhưngcuốicùng,tôithấythoảimáivìhọcũngcótráchnhiệmthâutómlạinộidungcuộcchuyệntrò,ghilạicâuhỏivàcâutrảlờimàkhôngcầnthiếtphảilàmđilàmlại.Nhưngmấyngườihaythoáitháccònkhiếntôisợhơn.Nếutôihỏihọ:"Khoẻkhông?",họđáp"Khoẻ"vàngaylậptứcđưataychotôibắt.Cònnhữngngườichịukhóthìkhôngnhầmlẫnbaogiờ.Họtỉmỉghilạitừngchữcáivàkhôngbaogiờtìmcáchđoántrướcmộtcâutrướckhinóđượchoànthành.Mộtchữcũngkhông.Hếtsứcthậntrọng,họsêkhôngtựthêmchữ"m"vào"câynấ"chữ"ư"vào"nguyênt"và"được"vàosau"khôngthểngừng"hay"khôngthểchịuđựng"[3].Sựchậmchạpnàykhiếnquátrìnhđọcvàchépchínhtảtrởnênkhángánngẩm,nhưngítnhấtvớihọ,tacũngtránhđượclỗihiểusaiýcủanhữngngườiưavộivãmàquênkhôngkiểmtralạitrựcgiáccủamình.Tuynhiên,nhờthế,tôiđãthấyđượcchấtthơcủatròchơitrítuệnàykhimộtngàynọ,tôiyêucầukính(lunettes),ngườitanhãnhặnhỏilạitôiđangmuốnlàmgìvớimặttrăng(lune).

Page 11: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

--------------------------------1.MộtđiệunhảycủaxứProvence,Pháp.2.CharlesTrenet(1913-2001):casĩ,nhạcsĩnổitiếngngườiPháp.3.NguyênvăntiếngPháp:"le"gnon"du"champi",le"mique"quisuitTato"etle"nable"sanslequeliln'yapas

Page 12: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

HoànghậuEugénieKhôngnhiềunơitrênđấtPhápcòntiếptụcduytrìkíứcvềhoànghậuEugénienhưởđây.TrongphòngtrưngbàylớncủaBệnhviệnHànghải,mộtcănphòngrấtvangvàquákhổđếnmứcnămchiếcxeđẩyvàxelăncóthểdànhàngngangmàđi,cómộttấmcửakínhnhắcchotanhớrằngphunhâncủaNapoleonđệTamđãtừngbảotrợchonơinày.Haithứđángtòmònhấttrongbảotàngnhỏnàylàmộtbứctượngbánthânbằngcẩmthạchtrắngthểhiệntuổitrẻrựcrỡcủanữhoàngbịtruấtngôimấtnăm94tuổi,nửathếkỉsaukhiTriềuđạiThứhaikếtthúcvàbứcthưcủaviênphógaBerckkểvớigiámđốctờCorrespondantmaritime(Phóngviênhànghải)vềchuyếnthămngắnngủicủahoànggiangàymùngBốnthángNămnăm1864.Tathấyrấtrõcontàuđặcbiệtdừngbánh,mộtđoàncácphụnữtrẻtháptùngHoànghậu,chuyếndiễuhànhquaphốcủađámrướcvuivẻvàtạibệnhviện,cácbệnhnhânnhỏtuổiđượcgiớithiệuvớibậcbảotrợlừngdanhcủachúng.Vàtôiđãkhôngđểlỡdịpthểhiệnlòngtônkínhcủamìnhtrướcnhữngditíchấy.

Tôiđãđọcđiđọclạitới20lầncâuchuyệncủaôngphóga.TôinghĩmìnhđangtràtrộnvàođoànquânnhộnnhịpgồmcácvịphunhândanhgiávàngaykhiHoànghậuđitừtoànhànàysangtoànhàkiacủabệnhviện,tôiliềnđitheonhữngdảiruybăngvàngtrênmũbà,theochiếcdùbằnglụatrơnvàbướcchânmangthoảngmùinướchoaCologne.Mộtngàygiólớn,tôithậmchíđãdámtiếnlạigầnvàvùiđầuvàocácnếpgấptrênchiếcváysatanhtrắngvớinhữngsọclớnmềmmịnnhưbọtkemmátlạnhnhưsươngsớm.Ngườikhôngđẩytôiramàluồntayvàotóctôi,dịudàngnói:"Nàycon,phảikiênnhẫnchứ!"bằnggiọngTâyBanNhanhangnhácgiọngnóicủacôbácsĩthầnkinh.KhôngcònlàHoànghậuPhápnữa,NgườilàthiênthầnanủigiốngnhưthánhRita,thánhbảohộchocácsốphậnrơivàotuyệtvọng.

Tiếpđếnmộtbuổichiều,khitôiđangtâmsựbuồnbãvớibứctượngcủaNgườithìmộtkhuônmặtlạhoắcđếnxengiữaNgườivàtôi.Phảnchiếutrêncửakínhlàmộtkhuônmặtđànôngcóvẻđãtừngngâmmìnhtrongmộtthùngchấtđộcđioxin.Miệngméoxệch,mũigồghề,tóctaibùxù,cònánhmắtthìthậtghêsợ.Mộtmắtbịkhâu,mắtkiamởtonhưconngươicủaCain[1].Trongthoángchốc,tôinhìnchămchămvàođồngtửmởrộngkiamàkhôngnhậnrađóchỉlàtôimàthôi.

Mộtcơnsảngkhoáikilạxâmchiếmtôitrongkhoảnhkhắcđó.Tôikhôngchỉbịđiđày,bịliệt,câm,điếc,bịtướcbỏmọiniềmvuithúvàchỉcòntồntạinhưmộtconsứa,màtôicòntrôngthậtgớmghiếcnữa.Tôibậtcườinhưđiêndạivìcăngthẳng,kếtthúcbằngthảmhoạchồngchấtnhưngđếnphútcuối,mọingườiđãquyếtđịnhcoiđónhưmộttròđùa.NhữnglòithởthanbôngđùacủatôiđãkhiếnEugéniekinhngạctrướckhiNgườicũngbịcuốnvàocơncười.Chúngtôicườiđếnchảynướcmắt.ĐộikènthànhphốbắtđầuchoimộtđiệuvalsevàtôivuiđếnmứcsẵnsàngđứnglênmờiHoànghậuEugénienhảynếucócơhội.Chúngtôisêxoaymìnhhàngkilôméttrênsànđáhoa.Từsaunhữngsựkiệnmượnđượctừphòngtriểnlãmvàđượctưởngtượngthêmấy,tôithấydườngnhưvẻmặtHoànghậucónétgìđóranhmãnh.

--------------------------------1.ContrailớncủaAdamvàEva,phạmtộigiếtemtrailàAbel.

Page 13: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

Cinecitta[1]Nhìntừđộcao100mét,từnhữngchiếcmáybaysiêunhẹbaylượntrênbầutrờivùngbờbiểnOpale,BệnhviệnHànghảihiệnratrongmộtkhungcảnhxúcđộnglòngngười.Vớihìnhdángđồsộvàkiểucáchcùngnhữngbứctườngcaoxâybằnggạchmàuhạtdẻ,nódườngnhưbịđẩyragiữakhoảngcátnốithànhphốBerckvàmặtnướcmàughixámcủabiểnManche.Trêncaocủamặttiềnđẹpnhất,tacóthểnhìnthấydòngchữ"ThànhphốParis"nhưvẫnthườngthấytrêncáchồtắmcôngcộngvàtrườngcônglậpởthủđô.ĐượcthànhlậptừĐếchếthứHai[2],làkhônggianphụchồidànhriêngchobệnhnhânnhỏtuổi,khubệnhxáphụnàyđãbảotồnđượctínhchấtbiệtlậpcủanó.

BệnhviệnthựcchấtởtỉnhPas-de-Calais,nhưngvớibêncơquanCứutrợXãhội,nólạinằmbênbờsôngSeine[3].Nốivớinhaubằngkiểukiếntrúcthôngnhiềuphòngbấttận,cáctoànhànơiđâytạonênmộtmêcungthựcsự.KhônghiếmkhitacóthểbắtgặpmộtbệnhnhântừkhuMénardngơngáctrongkhuSorrel,tênhaibácsĩphẫuthuậtnổitiếngđượcđặttênchohaikhuchínhcủabệnhviện.Nhữngkẻbấthạnhlạcđườngnhớnnhácnhưthểđứatrẻvừalạcmẹ,runrẩytrênchiếcnạngvàthốngthiếtnhắcđinhắclại:"Tôibịlạcđường!".Theolờimấyanhkhiêngcáng,tôicũnglàmột"CongàlạctrongkhuSorrel".Tôichẳnglạcbaogiờnhưngcácanhbạnhayphảidichuyểntôithìcó.Nhữnglúcnhưthế,tôiđànhkiêncườngbámtrụtrướccảnhnhânviênmớimòmẫmtìmđường.Đócóthểlàcơhộiđểkhámphámộtxóxỉnhlạhoắc,lờmờthấynhữngkhuônmặtmớihaylânglângkhibắtgặpmùigìđótừkhubếpcủabệnhviện.Cũngnhờvậymàmộttrongsốvàilầnđầutiênđượcngồixelănvàđẩyđisaucơnhônmê,tôiđãtìnhcờthấyngọnhảiđăng.Nóxuấthiệntừsauchỗngoặttrênhànhlang,nơichúngtôiđanglạc:thanhmảnh,vữngchãi,bìnhyênvớinhữngsọcđỏtrắngnhưthểáovậnđộngviênbóngbầudục.Tôingaylậptứcđượcbiểutượnggầngũiấychechở.Hảiđăngcanhgácchothuỷthủvàcảngườibệnh-nhữngkẻđắmtàutrongcôđơn.

ChúngtôikhônglúcnàokhôngliênhệvớinhauvàtôithườngđếnthămnókhiyêucầungườitadẫntôitớiCinecitta,mộtkhuquantrọngtrongtrítưởngtượngcủatôivềbệnhviện.Cinecitta,đólàkhoảngsânluônluônvắngngườitrongkhuSorre[4].NhữngbancôngrộngrãinàyđượcmởtheohướngNamvàtừđây,cóthểthấymộtvùngrộnglớnthơmộng,quyếnrũ.DướichâncácđụncátlàmộtvàicănnhàgỗgợihìnhdungvềngôilàngmavùngFarWest[5],vềphầnbiển,cácngọnsóngtrắngđếnnỗidườngnhưtạođượchiệuứngđặcbiệttừánhnắng.

TôicóthểnhiềungàyliềnchỉởCinecitta.Ởđó,tôilàđạodiễnvĩđạinhấtcủamọithờiđại.Hướngthànhphổ,tôiquaylạilớpcảnhđầutiêncủaKhátkhaođentối[6].Trênbãibiển,tôilàmlạicáccútrượtmáyquaytrongCuộcdạochơiquáidựvàrộnghơn,tôisẽtáitạolạicơnbãocủanhữngkẻbuônlậutrongMoonfleet[7].Haytôisẽtanvàotrongkhungcảnhấyvàsêkhôngcòngìnốitôivớithếgiớinàyngoàimộtbàntaybạnbèvuốtvenhữngngóntaylạnhcóngcủatôi.TôilàPierrođiên,mặtlemluốcmựcvớichuỗithuốcnổquấnquanhđầu.Hammuốnchâmquediêmtrôinhanhnhưmộtđámmây.Vàcũngđếnlúcngàytàn,chuyếntàucuốicùngquayvềParisđưatôiquaylạiphòngbệnhcủamình.Tôichờđợimùađông.Saukhiníchthậtnhiềuquầnáo,chúngtôisẽcóthểlangthangđếnkhuya,ngắmmặttrờilặnvàhảiđăngbậtlênnhữngtiasánghivọngchiếurọiđếnchântrời.

--------------------------------1.MộtkhuquantrọngtrongtrítưởngtượngcủatácgiảvềBệnhviệnHànghải,Berck.2.TriềuđạiNapoleonIII(1852-1870).3.Trêngiấytờ,bệnhviệntrựcthuộcthànhphốParis.4.LaSoildumal(1958):phimhànhđộngtrinhthámvớisựxuấthiệncủadiễnviênMarleneDietrich.5.MiễnViễnTâynướcMỹ.

Page 14: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

6.LaChevauchéefantastique(1939):phimviễnTâyMỹ,đoạthaigiảiOscarnăm1940.7.Moonfleet(1955):phimphiêulưudoMỹdựatrêntiểuthuyếtcùngtênnổitiếngcủanhàvãnAnhJ.MeadeFalkner.

Page 15: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

KháchdulịchSauchiếntranh,Bercknhậnthêmcácnạnnhântộinghiệptrongcơntànphácuốicùngcủachứnglao,bệnhviệndầnbỏkhuynhhướngchỉtậptrungchobệnhnhi.Ngàynay,ởđâyphầnlớnmọingườidànhchoviệcchiếnđấuvớinhữngbệnhtậtdotuổitác,nhữngtànphákhôngthểngănchặntrêncơthểvàtinhthần.Nhưngbệnhcủatuổigiàchỉlàmộtphầntrongcảbứctranhcầnvẽđểcóthểhìnhdungchínhxácvềcácbệnhnhânnoinày.Cuốibứctranhsẽlà20bệnhnhânhônmêthườngtrực,nhữngconquỷtộinghiệpchìmtrongmànđêmbấttậntrướcngưỡngcửacủacáichết.Họchẳngbaogiờrờikhỏiphòng.Tấtcảbọnhọđềuýthứcđượcmìnhđangởđó.Sựhiệndiệnấyđènặngmộtcáchkỳquặclêncảtậpthể,nhưýthứcvềmộtđiềukhônglấygìlàmtốtlành.Ởphíangượclại,bêncạnhtậpđoàngiàcảkhôngngườithânthích,tathấymộtvàibệnhnhânmắcchứngbéophìcóvẻmặtnhớnnhác,nhữngngườiluônđượccácbácsỹkỳvọnggiúphọgiảmđượccácsốđoquákhổ.Chiếmđôngđảogiữabứctranhlàtiểuđoànlínhquè,nhữngkẻsốngsótquacáctainạnthểthao,tainạngiaothông,cáckiểutainạnđangquácảnhtạiBercktronglúcchờđượcbóbộthoặcthaychântaygiả.Tôigọihọlà"kháchdulịch".

Cuốicùng,đểbứctranhhoànthiện,cầntìmmộtgócđểđặtnhữngngườinhưtôivào,nhữngcongàgãycánh,vẹtmấttiếng,chimbáođiềmdữlàmtổtronghànhlangcụtnơikhoathầnkinh.Tấtnhiên,chúngtôilàmxấuđicảnhvậtnơinày.Tôibiếtquárõsựkhóchịuchúngtôigâyrakhicứcứngđờvàlặnglẽlướtquamộtvòngtrướcmặtcácbệnhnhânmaymắnhơn.

Nơitốtnhấtđểquansáthiệntượngnàylàtrongphòngtrịliệuvậnđộng,nơiđủloạibệnhnhâncầnphụchồichứcnăngcómặt.ĐólàmộtnơiThầnkìồnàovàđủmàusắc.Tronghỗnđộnnhữngnẹp,taychângiảhaymáymóctừđơngiảnđếnphứctạp,ngườitađikèmbêncạnhmộtthanhniênđeokhuyêntai-thânthểgãynáttrongmộttainạnxemáy,mộtbàcụmặcbộđồphảnquangđangtậpđitrởlạisaukhirơitừtrênthangxuốngvàmộtngườiănxinnửangườinửangợmđãtựkéođượcchânrakhỏitàuđiệnngầmmộtcáchtàitình.Toánngườinàyđangxếptheohàngmột,cửđộngtayvàchândướisựkiểmsoátlỏnglẻokhitôiđến.Banđầungườitadựngnghiêngtôilên,rồidầndầnthẳngđứng.Sángnàotôicũngđượctreonửagiờnhưvậy,trongtưthếnghiêm,gợihìnhảnhbứctượngNgườinhậnhuânchươngtrongmàncuốivởDonJuancủaMozart.Bêndưới,họcười,đùacợt,hỏihannhau.Tôicũngthíchthamgiavàokhôngkhívuivẻấynhưngngaykhitôihướngconmắtduynhấtcủamìnhvềhọ,thìtấtcả,từthanhniênđếncụgiàhayngườiănxinngaylậptứcquayđầuđivìcólẽđộtnhiênnhậnthấynhucầukhẩnthiếtlàchiêmngưỡngnútbáocháytrêntường.Chắchẳnnhững"kháchdulịch"nàylànhữngngườisợlửalắm.

Page 16: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

XúcxíchNgàynàocũngvậy,cứhếtgiờtậptreolàmộtanhchàngkhiêngcángtớimangtôirakhỏiphòngvậnđộngđểvềgiườngbệnhnhânvàchờytáđếnđặttôinằmtrởlại.Vàngàynàocũngthế,dokhivềlàđãtrưa,anhtachúctôiănngonvớivẻmặttươitỉnhvàranhmãnh,kiểunhưsắpđượcnghỉphépđếnhômsauvậy.Dĩnhiên,câuchúcănngonấychẳngkhácnàocâu"ChúcGiángsinhvuivẻ!"vàongày15thángTámhay"Chúcngủngon!"vàonhữngthờiđiểmrấttráikhoáy!Vìlẽtừtámthángnay,tôichỉcóthểnuốtvàigiọtnướcchanhvànửathìasữachua-nhữngthứnàykhilạcđườngvàokhíquảnsẽgâyramộtcơnhoầmĩ.Thửnghiệmthựcphẩm,cáchngườitacườngđiệuđặttênchobữayếntiệcấy,khôngtỏrathuyếtphụcchútnào.Nhưnghọcũngyênlòngvìtôikhôngvivậymàchếtđói.Quamộtốngdâynốitớidạdày,haihoặcbabìnhchấtlỏngnâunhạtđượctruyềnmỗingàybảođảmtôikhôngthiếucalo.Đểlàmmìnhvui,tôigợilạitrongtrínhớsốngđộngnhữngmùivị,bìnhchứacảmgiáckhôngkhinàocạnkiệt.Giờchỉcònlànghệthuậtnấunướngphầncònlạichongonlành.Tôichuẩnbịkĩnguyênliệutrongtrínhớ.Tacóthểvàobànănbấtcứgiờnào,chẳngcầnkháchsáo.Nếuởnhàhàngthìkhôngcầnđặttrước.Cònnếutôinấunướngthìkhinàocũngsẽngoncả.Thịtbònấurượuvangrấtsánh,thịtbòđônglạnhcómàutrongmờvàmónbánhmơcóvịchuavừađủ.Tuỳtâmtrạng,tôitựlấychomình12conốc,ítđưabắpcảikèmthịthoặcxúcxíchvàmộtchaigewurtztraminer[1]"mẻrượuủlâunăm"màuvàngrựchaychỉnhấmnhápmóntrứngchầnnướcsôikèmbánhmìnhúngphếtbơmặn.Thậtkhoáibiếtbao!Lòngđỏtrứngtrànvàovòmmiệngvàhọngtôitheotừngdòngấmnóng.Vàkhôngbaogiờcóvấnđềgìvềtiêuhoáởđây.Hiểnnhiênlàvìtôiđãdùngnhữngthựcphẩmtốtnhất:rautươinhất,cávừalênkhỏimặtnướcvàthịtđượcướpđúngkiểunhất.Tấtcảđềuphảiđượcchuẩnbịtheođúngnguyêntắc.Khôngnhữngthế,mộtngườibạnđãgửichotôicôngthứcchếbiếnmóndồinhỏđúngkiểuTroyesvớibaloạithịtkhácnhaubọcxoắnlạithànhdây.Tôicũngcẩnthậnnấumónănđúngmùa.Vàomùanày,tôilàmmátlưỡibằngcáckhoanhdưavàquảđỏ.Hàuvàthịtsănsẽđểđếnmùathunếukhiđótôicònthèmvìtôiđangănuốngtiếtchếhơn,haynóicáchkháclàkhổhạnh.Khimớibắtđầuthờikìnhịnăndàingày,thiếuthốnthúcđẩytôiliêntụclụclọitủthứcăntheoóctưởngtượng.Tôiănvôđộ.Hiệngiờ,tôicóthểgầnnhưtựthoảmãnvớichiếcxúcxíchbóthậtchặttheocáchthủcôngluôntreolủnglẳngtrongmộtgóctríócmình.MộtchiếcxúcxíchkiểuLyonmàuhồng,hìnhdángkhôngtheolệthường,rấtkhôvớiruộtbămto.Mỗiláttanmộtchúttrênlưỡitrướckhiđượcnhaiđểtathưởngthứchếthươngvịcủanó.Niềmvuithúnàylàmộtthứthiêngliêng,mộtlábùahộmệnhcólịchsửtừgần40nămtrước.Bàytácủaôngngoạitôikểlạirằnghồiđó,mỗikhiđếnthămôngtrongcănphòngtốitămtrênđạilộRaspail,tôilạiđòibàấychoănxúcxíchbằngmộtgiọngvòivĩnhdễthương.Bàấyrấtkhéoléotrongviệcchiềuthóithamăncủabọntrẻ.Bàđãlàmchotôimộtcâyxúcxíchvàlấyôngtôingaytrướckhiôngmất.Niềmvuicủatôikhiđượcnhậnmónquàtỉlệthuậnvớisựtứcgiậntrướcđámcướicủaôngtôivàbàytá.TôichỉcòngiữlạidungnằmdàitrongcănphòngtranhtốitranhsángvớikhuônmặtnghiêmnghịgiốnghìnhVictorHugotrênnhữngtờ500franccổmàhồiđócònđanglưuhành.Nhưngcâyxúcxích,thứkhôngănnhậpgìvớiđốngđồchơiDinkyvàđámsáchthưviệnmàuxanhthìtôinhớrõhơnrấtnhiều.

Tôiđauđớnvàhoảngsợkhibiếtrằngmìnhsẽkhôngbaogiờđượcănthứxúcxíchnàongonnhưvậynữa.

--------------------------------1.VangtrắngvùngAlsace,rấtthơm.

Page 17: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

ThiênthầnhộmệnhTấmthẻnhânviêncàitrênáoblutrắngcủaSandrineghichứcdanhcủacôlà:chuyêngiachỉnhâm,nhưngđánglẽnóphảiđượcghilàthiênthầnhộmệnhmóiđúng.Côchínhlàngườiđãlậpbảnmãgiaotiếpgiúptôikhôngbịcôlậpvớithếgiớibênngoài.Vậyđó!Nếuhầuhếtbạnbètôiđềusửdụngđượchệthốngnàysaukhihọcthìởđây,tạibệnhviện,chỉSandrinevàmộtbácsĩtâmlýsửdụngnó.Thườngthìtôichỉlàmộtthùngchứanghèonànmộtsốvẻmặt,nhấpnháymắtvàlắcđầuđểyêucầukhépcửa,dộinước,vặnnhỏtìvihayđẩycaogốilênmộtchút.Nhưngkhôngphảilúcnàongườitacũnghiểuđược.Nỗicôđơnbịcưỡngépquanhiềutuầntạochotôimộttháiđộkiêncườngnhấtđịnhvàhiểurằngnhânviênbệnhviệnchiathànhhaikiểu.PhầnlớnmọingườisẽkhônglàmđiềugìmàchưatìmcáchhiểubáohiệuSOScủatôivànhữngngườikhác,hoặchọkhôngýthứcđược,hoặcvờnhưkhôngthấycáctínhiệutuyệtvọngcủatôimàđimất.NhưkẻngudạiđángyêuvừatắtphụttrậnbóngđáBordeaux-Munichkhiđangnghỉgiữahiệpvừathưởngchotôimộtcâu"Chúcngủngon"nhanhgọn.Ngoàinhữngđiềumangtínhthựcdụngnhưthế,việckhôngthểgiaotiếpcũngkhiếntôithấynặngnềđôichút.TôicóđượccảmgiácanủihailầntrongngàykhiSandrinegõcửa,mangtớichotôimộtconsócbôngcóvẻmặtbuồnbãvàđuổihếtmộtlượtnhữngýnghĩtiêucựctrongđầutôi.Chiếcáolặnvôhìnhluônxiếtchặttôidườngnhưđỡngộtngạthơn.

Chỉnhâmlàmộtnghệthuậtcầnđượcbiếtđến.CácbạnkhôngtưởngtượngđượcmônthểdụcmàlưỡithựchiệnmộtcáchmáymócđểphátâmđượchếtcácâmtrongtiếngPháp.HiệntôiđangvấpởchữT,ngàitổngbiêntậptộinghiệpkhôngcònbiếtlàmcáchnàođểphátâmđượctênchínhtờbáocủamình[1].Nhữngngàyhuyhoàngkhigiữahaicơnho,tôiđãtìmđượchơithởvànănglượngđểphátrađượcmộtvàiâmvị.Đếnsinhnhậttôi,Sandrineđãgiúptôiphátâmthànhcôngtoànbộbảngchữcáitheocáchngườikháccóthểhiểuđược.Khôngaicóthểtặngtôimónquànàotuyệtvòihơnthế.Tôiđãnghethấy26chữcáiđượcdứtratừhưkhôngbằngmộtgiọngkhànkhànvọngvềtừxaxưa.Bàitậpmệtlửnàychotôicảmgiácmìnhlàmộtngườitiềnsửđangkhámphángônngữ.Đôikhiđiệnthoạireocắtngangcôngviệccủachúngtôi.TôitranhthủcóSandrineđểnóichuyệnvớivàingườithânquađiệnthoại,chộplấyvàimảnhvụncủacuộcsống,nhưthểngườitachộplấyconbướmvậy.Congáitôi,Célestekểcácchuyếndạochơitrênlưngchúngựaponeycủanó.Nămthángnữa,nósẽtrònchíntuổi.Bốtôigiảithíchcáckhókhăncủaôngkhinỗlựcđểđứngvữngđược.Ôngđãkiêncườngđiquanămthứ93củađờimình.Đólàhaimắtxíchđầumúttrongsợixíchtìnhcảmbaoquanhvàbảovệtôi.Tôitựhỏinhữngcuộcchuyệntròthếnàygâyhiệuứngthếnàochonhữngngườitôinóichuyệncùng.Cònvớitôi,chúngkhiếntrongtôixáođộng.Tôibiếtơnnhữngcuộcgọidịudàngấyvìtôikhôngthíchphảiđốidiệnvớinỗiimlặngmộtmình.Mộtsốngườilạikhôngchịuđượckiểuimlặngnhưthế.FlorencedịudàngsẽkhôngnóivớitôinếutrướctiêntôikhôngthởầmĩtrongốngnghemàSandrineđangápvàotaitôi."Jean-Do,anhà?"Florencelolắngởđầudâybênkia.

Cũngphảinóilàđôikhitôicũngkhôngnhậnthứcđượcrõlắm.--------------------------------

1.Jean-DominiqueBaubyvốnlàTổngbiêntậptạpchíthờitrangEllerấtnổitiếngcủaPháp.

Page 18: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

BứcảnhcũTôiđãcạorâuchobốvàolầncuốicùngtôigặpông.Đólàtuầntôibịtaibiếnmạchmáunão.HômđóbốtôithấykhóchịutrongngườinêntôiđãởlạitrongcănphòngnhỏgầnvườnTuileriestạiPariscủaông.Buổisáng,saukhiđãchuẩnbịxongxuôitáchtràsữachobố,tôibắttayvàocạođámrâuđãnhiềungàychưacạocủaôngệCảnhtượngnàykhắcsâuvàotrínhớcủatôi.Rụtcổtrongchiếcghếbànhphủdạphớtmàuđỏnơiôngthườngngồiđọcbáo,bốtôidũngcảmtháchthứccảmgiácrátkhidabịdaocạotấncông.Tôiquấnquanhcổôngmộtchiếckhănmặtlớn,trảimộtlớpdàybọtlênmặtôngvàcốgắngkhôngkíchthíchquámứcđámbiểubìbịnứttừngchỗdovởcáctĩnhmạchcon.Mệtmỏikhiếnmắtôngtrũngsâu,mũinổibậtlêngiữanhữngđườngnéthốchácnhưngvẫnkhôngmấtđichútnàovẻkiêungạothườngngàyởconngườiấyvớichùmtócbạcuốnquanhđầuvàthânhìnhcaolớn.Trongphòng,quanhchúngtôilànhữngkỉniệmvềcuộcđờiôngtạonênnhữngmớhỗnđộn.Đólàmớlộnxộncáctạpchí,đĩahátmàngàynayngườitakhôngcònnghenữa.Nhữngđồvậthỗntạpvàảnhcủacácthờikìluồntrongkhungmộtchiếcgươnglớn.Làbốtrongbộquầnáolínhthuỷnhỏđangnghịchchiếcvòngmây,trướcchiếntranhthếgiới1914,làhìnhcongáitôitámtuổimặcbộđồcưỡingựavàmộtbứcảnhđentrắngcủatôichụptrênsângônmini.Khiđó,tôi11tuổi,taibịrách,cóvẻmặtcủamộthọcsinhngoanvàtrôngngôngố,nhưngbựcmộtnỗi,tôilạilàmộtđứalườichuyênnghiệpấychứ.

Tôikếtthúcnhiệmvụthợcạobằngviệcxứcthứnướchoabốyêuthíchnhấtlênngườiông.Chúngtôichiataynhausaudóvàôngkhônghềnóichotôibiếtvềbứcthưôngxếptrongngănkéobàngiấy,ghilạinhữngýmuốncuốicùngcủaNgười.Từđó,chúngtôikhônggặpnhaunữa.TôikhôngròikhỏichốnnghỉmátởBerckvàđôichânbốtôi,ởtuổi92,cũngkhôngchophépôngbướcxuốngcácbậccầuthangoaivệnoiôngởnữa.Cảhaichúngtôiđềulànhữngkẻmắchộichứng"bịnhốt",dùtheohaicáchkhácnhau,tôimắtkẹttrongthânthểmình,cònôngmắckẹttrongcăngáctầngbanơiôngở.Giờđâyngườitaphảicạorâuchotôimỗisángvàtôithườngnghĩđếnbốmỗikhimộtytácẩnthậncạomáchotôibằnglưỡidaocũtámngàychưathay.Tôihivọngmìnhđãlàmcôngviệcthợcạocẩnthậnhơnthế.

Thỉnhthoảngbốgọichotôivàtôinghegiọngnóiấmápcủaônghơiruntrongốngnghemàngườitagiúptôiápsátvàotai.Bốnóichuyệnvớiđứacontraitrongkhibiếtquárõlànókhôngdễgìmàtrảlờiđược.Bốcũnggửichotôibứcảnhởsângônmini.Banđầutôikhônghiểutạisao.Vànóvẫncứsẽlàmộtcâuđốnếukhôngtìnhcờcóngườinảyraýđịnhlậtđằngsaubứchìnhraxem.Nhữnghìnhảnhđãlãngquênvềmộtdịpcuốituầnmùaxuânkhicảnhàđidãngoạitớimộtthịtrấnnhiềugióvàhoibuồnchợtnốitiếpnhauhiệnvềtrongtâmtrítôi.Vớinétchữxươngxươngđềuđặn,bốghiđơngiản:Berck-sur-Mer,thángTưnăm1963.

Page 19: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

MộtvụtrùnghợpnữaNếugiờcácđộcgiảcủaAlexandreDumas[1]đượchỏihọmuốnđóngvainhânvậtnàotrongcáctácphẩmcủaôngnhất,phiếubầusẽbỏchoD'ArtagnanhoặcEdmondDantèsvàkhôngaicóýđịnhviếttênNoirtierdeVillefort,mộtnhânvậtthêthảmtrongtiểuthuyếtBátướcMonte-Cristo.ĐượcDumasmôtảnhưmộtxácchếtvớiánhmắtlinhhoạt,baphầntưnhânvậtnàyđượcđẽođạcchovàomộ,mộtkẻtàntậttộtcùngchỉkhiếnngườitarunsợ.Bấtlựcvàcâmlặng,hắnnắmgiữnhữngbímậtkinhkhủngnhất.Cảcuộcđờihắnlảđitrênchiếcghếcóbánhlănvàchỉgiaotiếpđượcbằngcáchnháymắt:nháymộtlầnlàcó,hailầnlàkhông.Thựcchất,ổngNoirtiertốtbụng,nhưcôcháugáicủahắntrìumếngọi,làngườiđầutiênmắchộichứng"bịnhốt",vàlàkẻduynhấtthờiđóxuấthiệntrongvănhọc.

Ngaykhitríóctôithoátrakhỏilớpsươngmàvốnđãbịnhấnchìmtừhômbịtaibiến,tôiđãnghĩrấtnhiềuđếnôngNoirtiertốtbụng.TôivừađọclạiBátướcMonte-Cristovàthấymìnhtrongnhânvậtđángghétnhấtcủacuốnsách.Khôngphảitìnhcờmàtôiđọclạicuốnsáchấy.Màvìlẽ,lúctrướctôicódựđịnh,hẳnlàkhôngtỏratôntrọngtruyềnthốnglắm,làviếtbảnchuyểnthểhiệnđạicuốntiểuthuyết:TrảthùtấtnhiênvẫnsẽlàđộngcơđểviếtcáctìnhtiếtnhưngsựviệcsêxảyraởthờihiệnđạivàMonteCristolàmộtphụnữ.

VậylàtôiđãkhôngcóthờigianđểphạmcáitộiácchốnglạiChúatrờinhưthế.TôithíchbịtrừngphạtbằngcáchbịbiếnthànhnamtướcDanglars[2],thànhFrantzd'Epinay[2],thànhchaFaria[2]hoặc,phảiviếttấtcả10.000lầncâu"khôngđượcđùagiỡnvớicáckiệttác",hơnlàbịbiếnthànhNoirtier.Nhưngônghoàngcủavănhọcvàthầnkinhhọcđãquyếtđịnhtrừngphạttôitheocáchkhác.

Mộtvàiđêm,tôicảmgiácnhưôngNoirtiertốtbụngđangđituầntronghànhlangbệnhviện,bánhlăncũkĩcảthếkỉchưađượctragiọtdầunào.Đểxoaychuyểnquyếtđịnhcủasốphận,tôichợtnhớđếnmộtthầnthoạinổitiếngvùngScandinavia,trongđónhânchứngquantrọngnhấtlàmộtvậnđộngviênchạybộchứkhôngphảimộtkẻbạiliệt.Aimàbiếtđược.Biếtđâulạicóthểthayđổigìthìsao?

--------------------------------1.NhàvănnổitiếngngườiPháp.2.CácnhânvậttrongtiểuthuyếtBátướcMonte-Cristo.

Page 20: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

GiấcmơNhìnchung,tôikhôngnhớđượcmìnhđãmơgì.Mỗisángthứcgiấc,tôikhôngcòngiữđượcsợidâyxuyênsuốtbộphimvừachiếutrongđầu,cáchìnhảnhnhạtnhoàđikhôngsaongưngđược.VậytạisaonhữnggiấcmơhồithángMườihailạikhắcsâuchínhxácnhưthểbằngtialaservàokíứctôiđếnthế?Cóthểđólàmộtquytắccủahônmêchăng?Vìngườibịhônmêkhôngquaylạivớithựctếnêncácgiấcmơcũngkhôngthểbốchơimàtụlaivớinhauđểtạothànhmộtthứhuyễntưởngdàidằngdặcđượcchiếunhưmộtbộphimnhiềutập.Tốinay,mộttậptrongđóđượcchiếulạitrongtâmtrítôi.

Tronggiấcmơ,tuyếtđangrơitừngbônglớn.Mộtlớptuyếtdày30centimétphủlênnghĩađịaxehơimàtôivàcậubạnthânnhấtvừađingangvừarunlậpcậpvìrét.Từbangàynay,BernardvàtôicốgắngvềnướctronglúcPhápđangtêliệtdođìnhcôngdiễnrakhắpnơi.TạikhuthểthaomùađôngởÝnơichúngtôiđãthua,BernardtìmthấymộtchuyếntàuchậmchạyvềNice.Nhưngtớibiêngiới,cuộcduhànhcủachúngtôibịchặnlạidođìnhcông,chúngtôiphảixuốngđibộtrongbãotuyếtvớiđôigiàycôngsởvàchiếcáomỏngmùathu.Cảnhvậtthậtảmđạm.Mộtchiếccầucạnphíatrênnghĩađịaxekhiếnngườitanghĩđếnphíadướilànhữngchiếcxeđãrơitừđườngcaotốcbêntrênxuống,chồngchấtlênnhau.ChúngtôicóhẹnvớimộtthươnggialớnngườiÝ,ngườiđãchuyểncảtổnghànhdinhcủamìnhvàotrongthântácphẩmnghệthuậtlàchiếccộtchâncầucạnđểtránhxanhữngánhmắttòmò.CầngõvàocánhcửasắtmàuvàngvớitấmbiểnNGUYHIỂMCHẾTNGƯỜIvàcácsơđồgiảicứuchongườibịđiệngiật.Cửamở.LốivàokhiếnngườitanghĩtớikhochứahàngcủahãngđồmaysẵnSentier:Mấychiếcáovesttreotrêncọc,nhữngchồngquầndài,nhữngthùngáosơmicaođếntậntrần.Từphíađó,tôinhậnranhânviêngáccổngdữtợnkhoácáochòngđạnđangđónchúngtôivớikhẩutiểuliêntrongtay.ĐólàRadovanKaradzic,viênthủlĩnhngườiSerbia."Bạntôikhóthở",Bernardnóivớianhta.Karadzictiếnhànhmổmởkhíquảnchotôingaytrênmộtgócbàn,sauđóchúngtôibướcxuốngtầnghầmtheomộtcầuthangthuỷtinhtránglệ.Tườngphủdahổ,ghếbànhsâulòngvàánhsángdìudịukhiếncănphònglàmviệcnàycóvẻnhưởbêntrongmộthộpđêm.Bernardtraođổivớiôngchủ,mộtbảnsaocủaGianniAgnelli,ôngchủthanhlịchcủatậpđoànFIATtrongkhimộttiếpviênnóigiọngLibăngdẫntôiđếnmộtquầybarnhỏ.Lyvàchairượuởđâyđượcthaybằngcácốngnhựathảtừtrầnnhàxuốngnhưmặtnạdưỡngkhítrênmáybaythảtrongtrườnghọpkhẩncấpvậy.Ngườiphụcvụquầyrahiệubảotôichomộtốngvàomiệng.Tôilàmtheo,mộtchấtlỏngcóvịgừngbắtđầuchảyvàcảmgiácnóngbỏngxâmchiếmtôitừđầungónchânlêntớichântócểSaumộtlúc,tôimuốnngừnguốngvàtrượtxuốngmộtchútkhỏichiếcghếđẩu.Nhưngtôitiếptụcngồiđóuốngtừngngụmdàivikhôngthểcửđộngdùmộtchút.Tôinémnhữngtianhìnđiêndạivềphíangườiphụcvụhòngthuhútsựchúýcủaanhta.Nhưngđáplạitôichỉlàmộtnụcườibíẩn.Quanhtôi,cácgươngmặtvàgiọngnóitrởnênméomó,biếndạng.Bernardnóigìđónhưngtôikhônghiểunổinhữngâmthanhchậmchạpthoátrakhỏimiệnganh.Thayvào,trongtaitôivanglênbảnBolerocủaRavel[1].Họđãkhiếntôingộđộcthậtsựrồi.

Mộtkhoảngthờigiandàidằngdặcsauđó,tôithấytấtcảnhưđangchuẩnbịchiếnđấu.CôtiếpviêngiọngLibăngcõngtôitrênlưngvàkéotôilêncầuthang."Phảiđithôi,cảnhsátđangtới".Bênngoàiđêmđãxuốngvàtuyếtđãngừngrơi.MộtcơngiólạnhbuốtthổiquakhiếntôikhôngthởnổiệChiếcđènchiếuđặttrêncầuphátraluồngánhsángsụcsạogiữanhữngthânhìnhbịbỏlại.

"Đầuhàngđi,cácanhđãbịbaovây!",tiếngloatăngâmvangdội.Mọingườiđãtrốnthoátvàvớitôi,đólàkhỏiđầucủachuyếnlangthangdàibấttận.Tronggiấcmơ,tôithíchchạytrốnnhưngkhicócơhội,tôitrởnênđờđẫnkhótảvàkhôngbướcđinổi.Tôiđứngsữngnhưtượng,cừngđờ,khôngnhúcnhích.Nếucócánhcửangăncáchtôivớitựdongaytrướcmặt,tôicũngkhôngcósứcđểmởnó.Nhưngđókhôngphảilàlàđiềuduynhấttôilo.Trởthànhcontincủamộtgiáopháibíhiểm,tôisợbạnbètôicũngsêrơivàocácbẫytươngtự.Tôithửmọicáchđể

Page 21: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

báochohọ,nhưnggiấcmơhoàntoànănnhậpvớithựctếbảnthân.Tôikhôngthểthốtnổimộtlờinào.

--------------------------------1.NhàsoạnnhạcnổitiếngngườiPháp.

Page 22: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

GiọngkểTôiđãtừngcónhữnglầnthứcgiấcyênảhơnnhiều.KhiýthứctrởlạivàobuổisángcuốithángGiênghômấy,tôithấymộtngườiđànôngđangnghiêngngườibêntrênđểkhâumimắtphảicủatôivớichỉvàmộtcâykim,nhưthểngườitavámộtchiếctấtráchvậy.Mộtnỗisợvôlýxâmchiếmtôi.Nếugiảdụtaybácsĩchuyênkhoamắtnàyhứnglênvàkhâunốtmắttráicủatôi,mốiliênhệduynhấtcủatôivớibênngoài,cánhcửaduynhấtcủađịangục,cửasổtrênchiếcáolặncủatôi?Maythay,tôiđãkhôngbịnhấnchìmvàođêmtối.Hắnđãcẩnthậnxếpthứđồnghềnhỏbécủamìnhvàochiếchộpsắttâylótbông.Vàbằnggiọngcủamộtviênbiệnlýđòitrừngphạtlàmgươngmộtkẻchuyêntáiphạm,hắnnémlạimộtcâu:"Sáutháng".Mộtloạttínhiệudòhỏiphátratừconmắtlànhcủatôinhưngtaynày,dầusuốtngàysămsoitìmhiểuđồngtửngườikhác,lạikhôngbiếtcáchđọcánhmắtđượcnhưvậy.ĐúnglànguyênmẫucủakiểubácsĩTa-cóc-cần,ngạomạn,độcđoán,kiêucănglệnhchobệnhnhântámgiờđếnkhám,cònmìnhchíngiờmớicómặtvàđilúcchíngiờnămphútsaukhidànhchomỗingười45giâytrongkhoảngthờigianquýbáucủamình.Bềngoài,hắncócáiđầutròntotrênthânthểngắntrôngrõtừngkhúc.Vốnđãítcởimởvớibệnhnhânnóichung,hắnlạicàngtránhxanhữngbóngmanhưtôi.Rốtcuộctôicũngbiếtvìsaohắnbịtmắttôilạisáutháng:Mímắtkhôngcònthựchiệnđượcvaitròmànhchediđộngvàcónguycơbịloétmàngmắt.

Quanhiềutuần,tôitựhỏicólẽbệnhviệnkhôngcốtìnhdùngmộtnhânvậtdễsợnhưvậyđểlàmtăngthêmnỗinghingờngấmngầmmàđộingũcácnhânviênytếđãgieovàolòngcácbệnhnhânnằmviệndàingày.Mộtkiểuđềtàigâycười.Nếutaybácsĩnàyrađi,đâycũnglàđiềubănkhoăn,tôisẽlấycáiquáigìđểchếgiễunữađây.Mỗikhinghecâuhỏimuônthuở:"Anhcónhìnmộtthànhhaikhông?",tôisẽkhôngcònniềmvuicôđộcvàvôtộikhinghemìnhtrảlờitừđáylươngtâm:"Vâng,có,tôithấyhaithằngngốcthayvìmột".

Cũngnhưviệchítthở,tôicầnđượcxúcđộng,yêuvàngưỡngmộ.Thưtừmộtngườibạn,mộtbứctranhcủaBalthustrêntấmthiệp,mộttrangviếtcủaSaint-Simonkhiếnthờigiantrôiquacóýnghĩahơn.Nhưngđểvẫn-sốngvàkhôngchìmđắmtrongnỗinhẫnnhụcấmáp,tôivẫngiữlạimộtlượngtứcgiận,ghétbỏ,khôngquánhiềuvàkhôngquáít,nhưnồiápsuấtcóvanantoànchốngnổ.

Nào,"NồiÁpSuất",đócóthểlàtênvởkịchmộtngàynàođótôisẽviếtdựatrênnhữngtrảinghiệmcủamình.TôicũngnghĩđếnviệcđặttênnólàConmắtvàtấtnhiênlàChiếcáolặnnữa.Cácbạnđãbiếtchitiếtvàcảbốncảnhcủanórồiđấy.PhòngbệnhviệnnơingàiL.,mộtôngbốcủagiađìnhđangtrongởtuổimạnhkhoẻnhất,họccáchsốngchungvớihộichứng"bịnhốt",hậuquảcủamộttaibiếnmạchmáunãonghiêmtrọng.VởkịchkểvềcáccuộcphiêulưucủangàiL.trongvũtrụlàbệnhviệnvànhữngquanhệcủangàivớivợ,con,bạnbèvàđồngnghiệptrongmộthãngquảngcáolớnmàngàilàmộttrongnhữngngườisánglậpđãthayđổivàtiếntriểnthếnào.Làngườithamvọngvàkiêncường,chưatừngthấtbạichotớigiờphútđó,ngàiL.đãhọcđượccảmgiáctuyệtvọnglàthếnào,mọiniềmtinsụpđổvàkhámphárằngngườithânvớimìnhchỉlànhữngconngườixalạ.TacóthểtheodõithayđổichậmchạpnàyngaytừnhữnglớpkịchđầutiênnhờgiọngkểtừngoàitáitạolạinhữnglòiđộcthoạinộitâmcủangàiL.trongmọitìnhhuống.Khôngcầnphảiviếtvởkịchấynữa.Tôiđãởmàncuốirồi.Cảnhvậtchìmtrongbóngtối,chẳngcòngìngoàingọnđènhalorọisángchiếcgiườnggiữasânkhấuệBanđêm,tấtcảđềuđãngủ.ĐộtnhiênngàiL.,vẫnkhôngnhúcnhíchtừlúcmởmàn,lậtchănga,nhảyrakhỏigiường.Bóngtốtchợtbaophủvàgiọngkểvanglênlầncuối,lờiđộcthoạicủangàiL.:"Bòkhỉ!Chỉlàmộtgiấcmơ".

Page 23: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

NgàymaymắnBuổisánghômđókhỉtrờivừahửngnắng,mộtlờinguyềnácđộcđãđượcếmlêncănphòngsố119.Từhơnnửagiờnay,chiếcđồnghồbáothức,vốndùngđểbáogiờănchotôi,liêntụckêumàkhôngainghethấy.KhônggìngungốcvàkhóchịubằngcáitiếngbípbípámảnhgặmnhấmtríócngườitaẽKhôngnhữngthế,mồhôitoátralàmbongmiếngbăngdínhvònbăngmímắtphảikhiếnđámlôngmidínhkeochạmvàoconngươilàmtôiđaumắtCuốicùng,để"thêmphầnlộnglẫy",đầucắmốngtiểucủatôituộtra.Cảngườitôingậptrongnước.Tronglúcđợingườiđếncứu,tôithầmnhẩmnhonhỏcâuhátnhàmtaicũkĩcủaHenriSalvador[1]:"Nàoemyêu,khôngcógìnghiêmừọngđâu".Cònnữa,ytákiarồi.Theothóiquen,côtabậttívi.Đangquảngcáo.Mộtmạngđiệnthoại,chươngtrình"3617tỉfranc"đangđưacâuhỏi:"Bạncóđượcsinhrađểlàmgìàukhông?"

--------------------------------1.NhạcsỹkiêmcasỹngườiPháp.

Page 24: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

DấuvếtcủarắnNếucóaiđóđùavuimàhỏiliệutôicóýđịnhthựchiệnmộtchuyếnhànhhươngvềsuốithánhLourdes[1]không,tôisẽtrảlờilàtôiđãlàmrồi.Đólàvàocuốinhữngnăm70.MốiquanhệgiữatôivàJosephine[2]đangkháphứctạpvàchúngtôicốgắnggìngiữmộtchuyếnđivuivẻcùngnhau-mộttrongsốcácchuyếndulịchđượctổchứcvớiđầyrẫynhữngmầmmốngbấthoà.Đốivớinhữngngườicóýđịnhlênđườngvàobuổisángmàkhôngbiếtsẽngủđêmởđâu,cầnlựachọngiữahoặcthậtkhéoléotrongcưxửvớinhauhoặcgiảdốikhôngbiếtmệtmỏivớinhau.Josephine,cũngnhưtôi,đềuởvếthứhai.Vàtrongsuốtmộttuần,chiếcxecũkĩmàulơnhạtbỏmuitrởthànhsânkhấudiđộngvàthườngtrựccủahaivợchồng.

Từd'Ax-les-Thermes,nơitôivừahoànthànhchuyếnđixa,mởngoặclàkhôngtươngthíchchútnàovớimộtconngườihiếndângchomọithứtrừthểthaonhưtôi,đếnPhòngTìnhyêu,mộtbãibiểnnhỏởBasque,nơichúcủaJosephinesởhữumộtcănbiệtthự,chúngtôiđãđisuốtconđườngđầysónggióvàtuyệtđẹpxuyênquadãyPyrenees,đểlạisaulưngvếtchânđầynhữnglờinhư"tôi-chưa-bao-giờ-nói-thế-lúc-đầu-nhé".

Nguyêndochủyếucủamốibấthoàdễchịunàylàmộtcuốnsáchdàysáubảytrămtrang,bìađenvàđỏ,trênbìanổibậtdòngtít.DấuvếtcủarắnkểvềcácsựkiệnvàkìtíchcủaCharlesSobraj,mộtkiểuthầycúnggiữađườngcáiquan,mêhoặc,quyếnrũkháchbộhànhphươngTâyđitừBombayhayKathmanduvàsauđólàcướphọ.LịchsửvềconrắnmangnguồngốcPháp-Ânnàylàmộtcâuchuyệncóthật.Ngoàiđiềuđóra,tôichẳngthểđưathêmchitiếtnàonữachứngminhchođiềusắpnóivàđoạntómlượccủatôihoàntoàncóthểkhôngchínhxácnhưngđiềutôinhớnhấtlàquyềnlựccủalãothầycúngCharlesSobrajảnhhưởngcảđếntôi.NếusaukhiròiAndorra,tôitiếptụcưngthuậnrờimắtkhỏicuốnsáchmàchiêmngưởngcảnhvậtthìkhitớiđỉnhMidi,tôithẳngthừngtừchốixuốngxeđibộđếnđàiquansát.Đúnglàhômấy,cảđỉnhnúichìmtrongmộtlớpsươngmùdàyđặcmàuvàngnhạtkhiếntầmnhìnvàcảhứngthúđidạogiảmhẳn.NhưngJosephineđểtôilạiđóvàdằndỗibỏđisuốthaigiờđồnghồtrongđámmâymù.CóphảinàngnhấtquyếtđòiđiquaLourdeslàđểgiảibùachotôikhôngnhỉ?Vìchưatừngđếnthủphủkìdiệuấycủathếgiới,tôiđãđồngýmàkhôngýkiếncâunào.Dùsaođichăngnữa,trongcáitưtưởngbịsáchvởđầuđộccủatôi,CharlesSobrajcũngchẳngkhácgìthánhnữBernadetteSoubirous[3]vànướcsôngAdour[4]hoàlẫnvớinướcsôngGange[5].

Ngàyhômsau,saukhiđãvượtquamộtngọnđèotrongchuyếnvòngquanhnướcPhápmàriêngviệclênđỉnh,dùlàbằngôtô,cũngkhiếntôimệtlử,chúngtôitiếnvềsuốithánhLourdestrongkhôngkhínóngbứcngộtngạt.Josephinecầmlái,tôingồicạnhnàng.VàcuốnDấuvếtcủarắn,dườngnhưdàythêmvàbiếndạngđi,chễmchêtrênbăngghếsau.Từsángđếngiờ,tôikhôngdámchạmvàocuốnsáchấynữa,Josephineđãquảquyếtrằngchínhvìtôiquásaymêvớithứtruyệndângianngoạilaiấymàkhônghàohứngkhiđếnnoichốncủanàng.Đâylàmùacaođiểmchonhữngkẻhànhhươngvàthànhphốchậtkínngười.Dùvậy,tôivẫntiếnhànhcànquétmộtcáchhệthốngcáckháchsạnđểthấymìnhtoànđốidiệnvớinhữngcáinhúnvaichêbaihay"chúng-tôi-thực-sự-rất-tiếc"saumỗilầndừngchânlạiđâu.Mồhôikhiếnáotôibếtvàolưngvàhơnnữa,bóngmavềmộttrậncãicọmớiđangbaylượntrênđầuchúngtôi.Maysao,ônglaocôngcủamộtkháchsạnAnh,TâyBanNha,Balkanshaycáigìnữatôicũngchẳngbiết,báovớitôirằngmộtkháchđãđivớigiọngtrịnhtrọngcủamộtcôngchứngviênthôngbáosựkiệnquađờibấtngờcủamộtôngchúngườiMỹvớiđámcháuthừakếcủaôngta.Phải,cómộtphòng.Suýtnữatôiđãthốtlên"Đúnglàthầnkì!"vìbảnnăngkhiếntôicảmthấyởđâyngườitakhôngđùavớinhữngchuyệnnhưvậy.Thangmáyrộngquákhổ,đủvừamộtchiếcbăngca,vàchỉ10phútnữathôi,khiđitắm,tôisẽnhậnraphòngtắmđượctrangbịđểtiếpđóncảngườitàntật.

Page 25: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

TrongkhiđếnlượtJosephinetắmrửa,tôiquấnquanhmìnhđộcchiếckhăntắm,chạyngayxuốngốcđảotuyệtvờicủanhữngkẻđangchếtkhátlàquầybarmini.Đầutiên,tôiuốngmộthơihếtnửachainướckhoáng,ôichainướcơi,tasẽmãimãicảmthấycáimiệngthuỷtinhcủamitrênđôimôikhônẻcủata.Sauđó,tôichuẩnbịmộtlysâmbanhchoJosephinevàmộtlygin-tonicchomình.Xongviệcphụcvụbar,tôilénlúttiếnhànhcuộcrútluichiếnlượcvàotrongcáccuộcphiêulưucủalãothầycúngCharlesSobrajnhưngrượusâmbanh,thayvìtácdụnggâybuồnngủnhưtôidựliệu,lạikhiếnkhuynhhướngthíchdulịchcủaJosephinetrỗidậymạnhmẽ."EmmuốnđixemĐứcMẹĐồngTrinh",nàngvừalặpđilặplạivừanhảylênđầyphấnkhích.

Vậylàchúngtôitớiđiệnthánhdướibầutrờinặngnềvàuám,leolênmộthàngdàidằngdặcxelăndocáccôđiềudưỡngkhoẻmạnhđẩyđi."Mưathìtấtcảmọingườivàotrongnhàthờlớnnhé!",bàsơ,mũbayphấpphớivàtrànghạttrêntaycaogiọng,uynghimởcửachođoànngười.Tôilénlútquansátnhữngngườibệnh,taykhoèo,vẻmặttrầmtư,họtúmtụmlạivớinhaunhưmộtđámbaonhỏđựngsựsốngchấtđốnglại.Mộtngườibắtgặpánhmắttôi,tôiliềnnởnụcườinhưnganhtađáplạibằngcáchthèlưỡiravàtôithấymặtmìnhđỏbừnglênmộtcáchngungốcđếntậnmangtainhưthểtôiđãphạmlỗigìvậy.Vớiđôigiàythểthaohồng,quầnjeanhồng,áongắntayhồng,Josephinehàohứngtiếnvàogiữamộtđámngườimặcquầnáotốimàu:CácchaxứPháptronglễphụccủamìnhdườngnhưđềuhẹngặpnhautạiđây.Nànggầnnhưngâyngấtkhidànđồngcacácthầytucấtgiọngbài"HãylàMẹMadonnamàchúngconquỳdướichânngười",bàithánhcacủanàngkhicònnhỏ.Trongkhôngkhíấy,mộtngườiquansátkhôngcẩnthậncóthểtưởngmìnhđangởbêncạnhsânvậnđộngCôngviêncácHoàngtửtrongmộttrậnđấuthuộccúpchâuÂu.

ĐoànngườixếpthànhhànguốnlượndàiđếnmộtkilôméttrênbãiđấttrốngtrướclốivàohangtheonhịphátAveMariađơnđiệu.Tôichưatrôngthấycảnhxếphàngnàodàithếnàybaogiờ,cóthểngoạitrừởMatxcova,trướclăngLênin.

"Này,anhsẽkhôngxếpsaucảcáihàngdàinàyđâu!"

"Tiếcthật,"Josephineđáplại,"vinhưthếtốtchomộtngườingoạiđạonhưanhđấy".

"Chẳngtốtgìcảmàcònnguyhiểmnữa.Emthửtưởngtượngtựnhiênxuấthiệnmộtngườilànhlặnkhoẻmạnhởđâyxem.ô,mộtphépmàuvàanhtasêđượcđờngườiravìđượcngưỡngmộấychứ?"

Cókhoảng10cáiđầuquaylạinhìntôiđểxemkẻnàodámcónhữnglòiphảnChúanhưthế."Ngungốc",Josephinethởdài.Mộtcơnmưaràoậpxuốngkhiếnmọichúýkhôngcòntậptrungvàotôinữa.Ngaykhinhữnggiọtmưađầutiênvừarơi,mộtrừngôđượcgiươnglênvàmộtmùibụinóngphảngphấttrongkhôngkhí.

ChúngtôicuốntheodòngngườitớinhàthờlớndướimặtđấtJeanXXIII,mộtcănphòngkhổnglồdùnglàmchỗcầunguyệnvàtổchứclễtừsáugiờsángtớinửađêm.Cứhaihaybacuộcngườitalạithaychaxứmộtlần.TôiđọcđượctrongmộtcuốnhướngdẫndulịchlàgiangiữađượclàmbằngbêtôngnàyrộnghơncảnhàthờSaint-PierreởRomevàcókhảnăngchứakhakhámáybayloạiJumboJetẻTôiđitheoJosephinetớimộtgianphòng,nơivẫncònchỗngồitrốngbêndướimộttrongvôsốloađangtruyềnlạibuổilẻ.Tiếngdộilạinghevangvọng."VinhquangchoChúa,đấngtốicaotrêntrời,tốicaotrêntrời...trêntrời..."Từtrênbụccao,ngườingồicạnhtôi,mộtbáchànhhươngloxa,rúttừtrongbalôcặpốngnhòmchuyênnghiệpđểtheodõicáchoạtđộng.Cáctínđồkhácthìdùngloạikínhtiềmvọngtạmbợnhưloạingườitavẫndùngtrongngày14thángBảy[6]đểxemdiễuhành.BốJosephinethườngkểchotôichuyệnôngđãkhỏinghiệpbằngcáchbánnhữngđồvậtnàyởgatàuđiệnngầmnhưthếnào.Điềuđóđãkhôngngăncảnôngtrởthànhmộtgiọngnamcaotrênđàiphátthanh.Từđó,ôngcụđãsửdụngtàiraohàngvốncócủamìnhđểmiêutảcácđámcướiđếvương,cáctrậnđộng

Page 26: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

đấthaycácmànđấmbốc.Bênngoài,mưađãtạnh.Khôngkhídịumáthẳn.Josephinetuyênbố:"Đimuasắm!"Chuẩnbịchotìnhhuốngbấttrắcnày,tôiđãđểýtrướctuyếnphốlớnnơicáccửahànglưuniệmsansátnhaunhưtrongmộtkhuchợphươngĐôngvàbàyvôkểcácđồthờ.

Josephinesưutậpnàocáclọnướchoaxưa,tranhlấycảmhứngtừnôngthônvớimộthoặccảđànbò,cácđĩathứcăngiảbàytrongcửakínhcủacácnhàhàngTokyonhằmgiớithiệuthựcđơn,nóichunglàtấtcảnhữngthứvôvịnhấtnàngtìmthấyđượctronghàngloạtchuyếndulịchcủamình.Đó,giờthìlàtìnhyêusétđánhnhé.Trongcửahàngthứtư,vỉahèbêntrái,giữangổnngangtranhảnhchongườisùngđạo,móncutcut[7]ThuỵSỹvàcácđĩaphomát,mộtbứctượngbánthânđángyêugiảđáhoavớivònghàoquangnhấpnháynhưtrangtrítrêncâythôngNoeldườngnhưđangđợiJosephine.

"Đâyrồi,ĐứcMẹĐồngTrinhcủaem!"Josephinegiậmchânkêu.

"Anhmuatặngem",tôinóingaymàchưatưởngtượngsốtiềnngườibánhàngsẽbuộctôiphảitrảnếunóiđâylàbứcduynhất.Tốihômđó,chúngtôitổchứcănmừngvụtậuđượcbứctượngđặttrongphòngkháchsạndướiánhsángnhấpnháythiêngliêngphátratừnó.Bứctượnghắtbóngthànhhìnhkìquặclêntrần.

"Josephinenày,anhnghĩvềParis,chúngtasẽphảichiataynhauthôi".

"Anhnghĩemkhônghiểugìsao!"

"NhưngJo..."

Nàngthiếpđi.Nàngcónăngkhiếu,làkhirơivàohoàncảnhkhôngvui,cóthểngủyênlànhtứcthì.Độdàicáccuộcnghỉphépkhỏicuộcsốngnàycóthểlànămphúthaynhiềugiờ.Trongmộtlúc,tôiquansátvạttườngphíatrêngiườngsángrồilạitối.Cáiquỷgìcóthểkhiếnhọcăngvảimàucamlêntườngcảphòngnhưthếnhỉ?

VìJosephinevẫnngủ,tôithậntrọngmặcquầnáo,thựchiệnmộttrongnhữngthúvuiưathíchcủamình:"langthangtrongđêm".Đólàcáchtôichốnglạinhữngđiềukhóchịu:cứđithẳngchotớikhimệtnhoài.Trênđạilộ,bọnchoaichoaingườiHàLanđangầmĩnốchàngvạibialớn.Chúngđụclỗtrêncáctúiđựngrácđểchếáomưa.Nhữnghàngchấnsongnặngnềchắnlốivàohang,nhưngnhìnquavẫnthấyánhsángcủahàngtrămngọnnếnthờđangdầnlụitắt.Rấtlâusauđó,tôilangthangđếnconphốcócáccửahàngđồlưuniệm.Saulớpkínhcủacửahàngthứtư,mộtMẹMariakhácyhệtđãđượcđặtvàochỗbứctượngchúngtôimua.Tôivềlạikháchsạnsauđó,từxatôiđãthấycửasổphòngchúngtôinhấpnháytrongbóngđêm.Tôibướclêncầuthang,cẩnthậnkhônglàmngườigácđêmthứcgiấc.CuốnDấuvếtcủarắnđangđượcđặttrêngốinhưthểtrangsứctronghộpvậy."Nào,tôithìthầm,CharlesSobraj,mìnhquênhẳnmấtcuốnsách".

TôinhậnranétchữcủaJosephine.Mộtchữlớngạchngangcảtrang168.Làlờimởđầumộtbứcthưkínhaichươngcuốnsáchvàkhiếnnhữngchữtrênđókhôngsaođọcđượcnữa.

"Emyêuanh,NgốcạỗĐừnglàmJosephinecủaanhđaulòngnhé".

Maymàtôiđãđọcquahaichươngnàylâurồi.

KhitôitắtđènnhấpnháytrênbứctượngMẹĐồngTrinhthìcũnglàlúctrờibắtđầusáng.--------------------------------

1.ĐịadanhhànhhươngnổitiếngcủaPháp.2.Josephinelàvợđầutiêncủatácgiả.

Page 27: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

3.TênthậtlàMarie-BemardeSoubirous,conmộtgiađìnhnghèolàmnghềxâybộtởLondres.4.BắtnguồntừdãynúiPyrenees(Pháp).5.CòncótêngọilàsôngHằng-mộtconsônglớnlinhthiêngởẤnĐộ.6.NgàyQuốckhánhPháp.7.Cutcut:mónănnguồngốcchâuPhi,làmtừhạtmivàănkèmvớithịthoặccá,rauvànướcsốtcay.

Page 28: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

RèmcửaNgồirúmrótrongchiếcxelănSylviedomẹhaiđứacontôiđẩydọchànhlang,tôilénquansátchúng.TrongkhitôithànhmộtthứgầngiốngâmbinhnhưthếnàythìTheophilevàCelestevẫnrấthiếuđộng,nghịchngợmvàngangbướng.Tôingắmhaiđứađilại,chỉđơngiảnlàbướcđicạnhtôivớivẻtựtinchegiấunỗibuồnđangđènặngtrênđôivaibénhỏcủachúng.Theophilevừađivừadùngkhăngiấylautừngsợinướcbọtchảyxuốngtừđôimôikhépchặtcủatôi.Cửchỉvụngtrộm,nửadịudàngnửalosợnhưđứngtrướcmộtconthúkhôngbiếttrướcnósẽphảnứngnhưthếnào.Ngaykhichúngtôiđichậmlại,Celesteômsiếtlấyđầutôibằnghaicánhtaytrầncủaconbé,phủlêntrántôinhữngnụhônkêuvàlặpđilặplại:"Đâylàbốmình,đâylàbốmình!"bằnggiọngnhưđangniệmchú.Chúngtôiđangkỉniệmngàylễcácôngbố.Trướckhitôibịtaibiến,chưabaogiờchúngtôithấycầnghicáicuộchẹnbắtbuộcnàyvàolịchtrìnhcảmxúccả,nhưnggiờđây,cảnhàlạiởcùngnhausuốtngàylễnàyđểchứngnhận,rõràng,rằngmộtbảnphác,mộtcáibóng,mộtmẩucủaôngbốvẫnlàbố.Tôibịchialàmhai,mộtbênlàniềmvuiđượcthấychúngsống,cửđộng,cườihoặckhóctrongvàigiờvớibênkialànỗisợhãirằngcảnhtượngbuồnphiềnnày,bắtđầubằngchuyệncủatôi,khôngphảiđiềukiệnlýtưởngchomộtthằngbé10tuổivàconbéemtámtuổicủanóvuiđùa,ngaycảkhicảgiađìnhđãđiđếnmộtquyếtđịnhkhônngoanlàkhôngcốgắngxoadịuhoàncảnh.

ChúngtôitớiBeachClub.Đólàtêntôigọimộtcồncátnhỏmởđónnắngvàgió,nơichínhquyềnđãcólòngtốtbốtríbànghếvàô,thậmchícảgieovàibônghoakhuyvàngmọctrongcátgiữađámcỏdạinữa.Trênchiếcduthuyềnđậubênsátmépbờ,cóthểmơtớimộtbàtiênđếnbiếntấtcảxelănthànhxetrượtcátcóbuồm."Bốchơiđốchữtreocổkhông?"Theophilehỏivàtôisẽsẵnlòngtrảlờinórằngtoànthânbấttoạinhưthếnàythôiđãđủrồi,nếucáihệthốnggiaotiếpcủatôichophépnhữngcâuđốiđápcaychuanhưthế.Nétsắcsảotinhtếnhấtcùnmònđivàxẹplépđinếucầntớivàiphútđểsửasangnó.Mớiđầu,ngườitasẽkhônghiểutạisaolạiphảikhónhọcđọcchínhtảtừngchữcáimột.Nguyêntắcởđâylàtránhmọithứdídỏmkhôngđúngchỗ.Nólàmmấtđitínhsắcsảolinhhoạtcủacuộcnóichuyện,nhữngtừhayhongườitanémđinémlạinhưquảbóngđậpvàotườngrồinảylại.Tôicoisựthiếuhàihướcbắtbuộcnàylàmộttrongsốnhữngbấttiệnmàtìnhtrạngnàycủatôimanglại.

Cuốicùng,quaylạivớitròđốchữtreocổ,mônthểthaoquốcgiacủahọcsinhlớpnăm.Tôitìmđượcmộttừ,mộttừnữavàdừnglạiởtừthứba.Thựcratôichẳngcóđầuócnàođểchơicả.Mộtnỗibuồnxâmchiếmtâmtrítôi.Theophile,contraitôi,đangngoanngoãnngồikia,mặtnóchỉcáchmặttôichừng50centimét,tôi,chanó,thậmchíkhôngcócáiquyềnđơngiảnnhấtlàluồntayvàomáitócdày,nhéochiếccằmcònlôngtơ,ômsiếtlấythânthểnhỏbé,trơnnhẵnvàấmápcủanó.Nóithếnàođây?Cóquáigở,kỳdị,ghêtởmhayđángsợkhông?Độtnhiên,tooikhôngkiềmchếnổinữa.NướcmắtchảydồnxuốngvàhọngthắtlạiphátramộttiếngkhànkhànkhiếnTheophilegiậtmình.Đừngsợ,contrai,bốyêucon.Thằngbévẫncắmcúivớitròđốchữvàhoànthànhphầncủamình.Thêmhaichữcái,nóthắngvàtôithua.Trênmộtgóctranggiấy,nóđãvẽxonggiátreo,dâyvàkẻbịtửhình.

CònconbéCelestelạiđangnhàolộntrênđụncát.Tôikhôngbiếtliệucónênnhìnnhậnhiệntượngbùtrừởđâykhôngnhưngtừkhivớitôi,nhấcmộtmímắtlêncũngtươngtựnhưchơicửtạthìconbélạitrởthànhmộtdiễnviênnhàolộnthậtsự.Nótrèotường,trèocây,điquacầutrũng,lộnvòngvànhảyliêntiếpnhữngcúnguyhiểmvớisựkhéoléocủamộtconmèo.Conbéthậmchíđãthêmlàmxiếctrêndâyvàodanhsáchdàidằngdặcnhữngnghềnghiệpmànódựđịnhlàmtrongtươnglai.Bằngnhữngcúxoayminhcủamình,mầmnonnghệsĩtươnglaicủachúngtôiđãchinhphụctoànbộkhángiảởBeachClubvàbắtđầuđimộtvòngcaháttrướcnỗithấtvọnglớnlaocủaTheophile,ngườiđặcbiệtghéttấtcảnhữnggìngườitacóthểlàmđểbịhayđượcchúý.Emnócàngcởimởbaonhiêuthìthằngbénhútnhátvàkhépkínbấynhiêu.Nóghétcayghétđắngcáingàytôiyêucầuđểđượckéochuôngngàykhaigiảngởtrườnghọccủanó.KhôngthểnóitrướcTheophilesaunàycósốnghạnhphúchaykhông,nhưngchắcchắnnó

Page 29: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

sẽsốngkhépkín.

TôitựhỏilàmcáchnàomàconbéCelestecóthểlàmđượccảmộtdanhmụcnhữngbàiháttừnhữngnămsáumươinhưthế.Johnny,Sylvie,Sheila,Clo-Clo[1],FranẹoiseHardy,khôngngôisaocủathếhệvàngnàobịbỏquên.NgoàinhữngbàirấtthànhcôngvànổitiếngvànhữngkhuônsáolúcnàocũngđượcưathíchnhưchuyếntàucủaRichardAntonysuốt30nămnaychưalúcnàongừngđượchuýtsáobêntaichúngtôi,Celestecònhátnhữngbàimộtthờinổitiếngnhưngđãbịlãngquên,giờtrởlạimangtheonhữngđámmâykỷniệm.Kểtừthờitôingheđinghelạikhôngchánđĩanhạc45vòngcủaClaudeFrancoistrênmáyngheđĩatừhồitôi12tuổiđếngiờ,tôichưabaogiờphảinghelại"Côbénhàgiàutộinghiệp".Thếnhưng,khiCelestelầmrầmhát,khálạcđiệu,nhữngnhịpđầutiêncủabàihátnhàmtaiđótrởlạitrongđầutôi,chínhxáckhótưởngtượngđếntừngnốtnhạc,từngđoạnđổinhịp,từngchitiếthợpcahayphốikhí,chođếntiếngsóngvỗdồnởđoạnmởđầu.Tôithấylạichiếcvionlinnhỏ,bứcảnhcủacasĩcùngchiếcáosơmikẻsọc,vậttrướcđâydườngnhưlàmơướckhôngthểđạtđượccủatôivìmẹtôichorằngkiểuáođóthậttầmthường.Tôithậmchícònthấyhiệnratrướcmắtbuổichiềuthứnămkhitôimuađĩahátđótừbáchọtôi,mộtngườibáccóthânhìnhcaolớnnhưngrấtdịudàng,cócửahàngnhỏxíutrongtầngngầmởgaBắc,vớiđiếuthuốcngôkhônglúcnàorờinổikhoémiệng."Côđơnbiếtbaotrênbờbiển,côbénhàgiàutộinghiệp..."[2]Thờigiantrôivàmọingườiđềubiếnmất.Mẹmấtđầutiên,sauđóClo-clobịđiệngiậtchếtvàanhhọdễthương,khicôngviệckinhdoanhcódấuhiệuphásản,đãtựtử,đểlạikhổđauchođámconcáivàđộngvậtanhnuôi.Tủcủatôiđầynhữngđĩahátcóhìnháosơmicàicúccổ.Tôinhớcửahàngđĩanhỏđóđãbịmộtchủcửahàngsôcôlamualại.VìtàutớiBerckđitừgaBắc,hômnào,cóthểtôisẽnhờaiđóđiquaxemlạihộ.

"HoanhôCeleste!"Sylviekêulên."Mẹ,conchánlắmrồi",Theophilecàunhàungaylậptức.Đãnămgiờ.Chuôngnhàthờmọikhicóvẻrấthiềnhoàvớitôigiờmangvẻnhưtiếngchuôngbáotử,báođãđếngiờchiatay.Gióthổibaytungchútcát.Biểnđãlùixađếnmứcnhữngngườiđangtắmchỉcòngiốngnhưnhữngchấmnhỏởchântrời.Trướckhiquayvề,lũtrẻchạylàmnónglạichântrênbãibiển,chỉcòntôivàSylvie,imlặng,taynàngsiếtchặtlấynhữngngóntaytrơìcủatôi.Saucặpkínhđenphảnchiếumàutrờitrongsáng,nànglặnglẽkhócchocuộcđờibịvỡtoạccủamỗichúngtôi.

Mọingườitậptrunglạitrongphòngtôichonhữngbiểuhiệntìnhcảmcuốicùng."Bốơi,bốcósaokhông?"Theophilehỏi.ôngbốlàtôinghẹnhọng,bàntayrámnắngvàxươngcụtnátvụnvìphảinằmquálâutrênxelănnhưngđãcómộtngàytuyệtvời.Còncácbạntrẻ,cácbạngiữđượcgìtừnhữngchuyếnduhànhvàonỗicôđộcbấttậncủatôi?Mọingườiđãravề.XephảiđinhanhvềParis.TôisaysưangắmbứctranhCelestemangđến,bứctranhchúngtôiđãngaylậptứctreolêntường.Mộtdạngcáhaiđầuvớiđôimắtviềnlôngmixanhdươngvàvảynhiềumàu.Tuynhiên,bứchìnhđặcbiệtkhôngphảivìnhữngchitiếtấymàvìhìnhdángtổngthểcủaconcá,làmngườitabốirốivìnógiốngbiểutượngvềkýhiệuvôcùngtrongtoánhọc.Mặttrờichanhoàquaôcửasổ.Đếngiờánhnắngchóichangrọingayxuốngđầugiườngtôi.Khichiatay,tôiquáxúcđộngmàquênkhôngrahiệuchomọingườikéohộtấmrèm.Nhưngphảicómộtytánàođóvàođâytrướcgiờtậnthếchứ.

--------------------------------

1.TênthânmậtcủacasĩClaudeFrancis,namcasĩvangbóngmộtthờicủaPháp,mấtnảm39tuổivibịđiệngiật.2.Lờibàihát"PauvrePetiteRiche"(Côbénhàgiàutộinghiệp)donamcasĩClaudeFranẹoisthểhiện.

Page 30: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

ParisTôiđangrờixa.Chậmnhưngchắcchắn.Tựanhưviênthuỷthủtrênchuyếntàuđixanhìnlạibờbiểnnơimìnhđãcónhữnggiờphútvuitươibiếnmấtdần,tôicảmthấyquákhứcủamìnhđangdầnmờnhạt.Cuộcđờixưavẫncòncháytrongtôinhưngnóđangtànlụidầnthànhtrobụicủakỷniệm.

Từkhi"địnhcư"trongtấmáolặn,tôivẫncóhaichuyếnđichópnhoángtừbệnhviệnởBercktớibệnhviệnởParisđểthunhậnýkiếncủacácchuyêngiaytếhàngđầutrênthếgiới.Lầnđầutiên,tôivôcùngxúcđộngkhichiếccứuthươngtìnhcờđingangtoànhàsiêuhiệnđạinơimớiđâytôivẫncònlàmcôngviệctộilỗicủamộttổngbiêntậpmộttuầnbáophụnữnổitiếng.Banđầu,tôinhậnratoànhàcổlỗsĩbêncạnhtừthờinhữngnăm60sắpbịphánhưthôngbáotrêntấmpanôtreotường,sauđómớiđếnmặtngoàihoàntoànbằnggươngphảnchiếumâyvàmáybaybayngangnơitoànhàchúngtôilàmviệc.Ởkhoảngsânphíatrướccómộtvàikhuônmặtquenthuộc,nhữngngườingàynàotacũngđingangquatrongsuốt10nămmàkhôngthểgọirađượcmộtcáitên.Tôivặnngượccổđểquaylạinhìnxemliệucònthấygươngmặtnàoquenthuộchơnngangquasaungườiphụnữbúitócvàmộtanhchàngvạmvởmặcáochoàngxámdàikhông.Nhưngsốphậnkhôngmuốnvậy.Nhưngbiếtđâuaiđólạinhìnthấycỗtứmãcủatôitừvănphòngtầngnăm?Ngangquaquánbarđôikhivẫnvàoănmónđặcbiệttrongngày,tôirơivàigiọtnướcmắt.Tôicóthểkhóckhákínđáo.Mỗilầnnhưvậyhọnghĩvấnđềlàdomắttôithôi.

Bốnthángsau,lầnthứhaitớiParis,tôiđãgầnnhưthờơ.Trênphố,khôngkhíthángBảytrànngập,nhưngvớitôi,vẫnđanglàmùađôngthôi,cảnhsắckiachỉlàcảnhphimđượcchiếulênkínhxecứuthương.Trongđiệnảnh,ngườitagọithếnàylàmànảnhsuốt:Ôtôcủanhânvậtchínhlaotrênconđườngdẫnthẳngtớibứctườngstudio.PhươngphápnàytạonênchấtthơchocácbộphimcủaHitchcockngaytừkhinócònchưahoànthiện.ChuyếnđingangParislầnnàychẳngkhiếntôinónghaylạnh.Nhưngcũngkhôngthiếugìcả.Cácbànộitrợmặcváyhoavàđámthiếuniênđigiàytrượt.Tiếngxebuschạyầmầm.Tiếngcàunhàucủacácnhânviênchạyviệcvặttrênxescooter.QuảngtrườngNhàhátLớnbướcratừtranhDufy.Câycốilấnvàomặttiềncáckhunhàvàmộtchútbôngtrênbầutrờixanh.Khôngthiếugìcả,ngoàitôi.Tôiởngoàinhữngthứđó.

Page 31: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

Thựcvật>NgàymùngTámthángSáu,đãsáuthángtừkhicuộcsốngmớicủatôibắtđầu.Thưcácbạngửiđếnđượcdồnvàotủ,tranhthìtreotrêntườngvàvitôikhôngthểtrảlờitừngngườimột,nêntôiđãnảyraýtưởngviếtđámtàiliệumậtnàyđểkểlạinhữngngàycủatôiđãtrôiquathếnào,tiếnbộvàhivọng.Banđầu,tôikhôngmuốntinđãcóchuyệnxảyra.Trongtrạngtháinửatỉnhnửamơsauhônmê,tôinghĩmìnhsẽsớmquaylạivớinhịpsốngquaycuồngcủaParisdùvẫnsẽchốnghaicáinạng".

ĐólànhữngdòngđầutiêntrongláthưđầutiêngửitừBerckhồicuốimùaxuânkhitôiquyếtđịnhviếtchobạnbèvàngườithân.Láthưgửiđến60ngườinhậnđãgâytiếngvangnhấtđịnhvàsửachữađôichúttáchạicủatinđồn.Thựctế,thànhphố,conquỷtrămmiệngnghìntaikhôngbiếtmàcáigìcũngnóiđượcnàyđãquyếtđịnhkếtliễutôiluônrồi.TrongquánFlore,mộttrongnhữngđạibảndoanhcủagiớihọcđòiParis,nơipháttánnhữnglờiđồnácýrakhắpnơi,ngườithâncủatôiđãnghethấynhữngkẻbahoakhôngquenbiếthauháutraođổivớinhauvớivẻthamlamcủađànkềnkềnkhipháthiệnraconlinhdươngbịmổtoangbụng,"ôngbiếtB.giờchỉcònsốngthựcvậtđượcthôichưa?",mộtkẻnói-Tấtnhiên,tôibiếtmà.Thựcvật,ừ,giờchỉnhưthựcvậtđượcthôi".Từ"thựcvật"chắcphảimềmnhũnratrongmiệngcủanhữngnhàtiêntrinàyvìnóđượcnhaiđinhailạigiữahaimiếngbánhmìránphomát.vềngữđiệu,nóngụýchỉnhữngngườikémtinhtếmớikhôngbiếtlàtừnayvềsau,tôithuộcngànhbuônbánrauquảhơnlàthuộcvềxãhộiloàingười.Chúngtađangtrongthờibình.Nhữngkẻphaotinnhảmkhôngbịbắn.Nếumuốnchứngminhtiềmnăngtrítuệcủamìnhvẫnhơncâydiếpcủ,tôichỉcóthểtrôngcậyvàobảnthânmàthôi.

Vậylàsinhrachuyệnthưtừvớimọingườimàtôithựchiệntừthángnàysangthángkhác,chophéptôivẫnhoàhọpvớinhữngngườitôiyêuquý.Tộikiêungạocủatôicũngmangđếnkếtquả.Ngoàimộtsốkẻkhôngkhoannhượngvẫnbướngbỉnhimlặng,tấtcảmọingườiđềuđãhiểuhọcóthểđiquachiếcáolặnđểgặptôichodùđiềuđóđôikhidẫntôitớisátnhữngvùngđấtchưatừngkhámphá.

Tôinhậnđượcnhữngláthưtuyệtdiệu.Ngườitamởthư,mởvàđưachúngratrướcmắttôitheomộtnghithứccốđịnhtheothờigian,khiếnmỗilầnnhậnthưcódángdấpcủamộtbuổilễimlặngvàthiêngliêng.Tôitựđọccẩnthậntừnglámột.Mộtsốkhánghiêmtrọng,nóivềýnghĩacuộcsống,ưuthếcủatâmhồn,vềbíẩntrongmỗisựtồntạivàtòmòthếnào,mộthiệntượngđảongượcbềngoài,nhữngngườitôicóquanhệxãgiaolỏnglẻonhấtlạilàngườitiếnsátnhấtđếnnhữngcâuhỏitrọngyếunày.Sựhờihợtcủahọlạichegiấumộttâmhồnsâusắc.Trướcđâytôicóphảimùhayđiếchaycầnphảicóánhsángtừnỗibấthạnhmớirọisángđượcgiátrịđíchthựccủamộtngười?

Cácbứcthưkháckểvềnhữngđiềunhỏnhặtđánhdấuthờigian.Đólànhữngđoáhồngháilúchoànghôn,vẻuểoảicủamộtChủnhậtmưa,mộtđứatrẻkhóctrướckhithiếpngủ.Đượcbắtlấytừcáihàngngày,nhữngmẩunhỏcủacuộcsốngấy,nhữngmiếnghạnhphúcấykhiếntôixúcdộnghơnhếtthảy.Badònghaytámtrang,từLevantxaxôihaytừLevallois-Perret,tôigiữtấtcảchúngnhưbáuvật.Mộtngàynàođó,tôicóthểmuốndánchúngnốitiếpnhauthànhmộtdảiruybăngdàimộtkilômétphấpphớibaytronggiónhưlácờđuôinheobiểutrưngchotìnhbạn.

Lácờsẽtốngbọnkềnkền[1]raxa.--------------------------------

1.Têngọichungcủamộtnhómcácloàichimănthịtvàănxácchết.

Page 32: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

ĐidạoTrờinắngnhưđổlửa.Nhưngtôivẫnmuốnrangoài.Nhiềutuần,cókhinhiềuthángrồitôichưabướcchânrakhỏibệnhviệnđểthựchiệnnghithứcđidạodọcbờbiển.Lầncuốicùngtrờicònlàmùađông.Giólốclạnhbuốtthổicátthànhđámbaymùtrời,chỉcònvàikẻrỗihơihiếmhoiquấnmìnhtrongáokhoácdàyliêuxiêubướcngượcchiềugió.HômnaytôimuốnđượcthấyBercktrongvẻmùahè,khibãibiểnmàtôibiếtvốnvắnghoelạiđượcnóilàđôngnghẹtvàthấyđámđônguểoảicủathángBảy.Đểrađếnphố,đitừtoànhàSorrel,cầnbăngngangbabãiđỗxetrảinhựasầnsùikhiếnmôngphảitrảiquathửtháchđếnlàgiankhổ.Tôiquênbiếnmấtchặngđườngchiếnđấuvớinắpcống,ổgàvàôtôđậuvỉahèđểđượcđidạo.

Biểnđâyrồi.Dù,vántrượtcóbuồmvàmộtdãyngườitắmbiểnchắnngangđườnghoànthànhbứchìnhtrêntấmbưuthiếp.Thậtđúnglàbiểnmùadulịch,nhẹnhàngvàhiềndịu.Chẳngcógìgiốngvớikhoảngkhôngvôtậnánhmàuthéptôivẫnthườnglặngngắmtừsânhiênbệnhviện.Vậymàvẫnnhữngtiếngầmìấy,vẫnnhữnglớpsóngấy,vẫnchântrờimùsươngấy.

Chúngtôiđidọcbờbiểntrongdòngqualạitấpnậpcủakemốcquếvàđùicháyđỏ.Tôitưởngtượngcảnhmìnhkhẽquệtviênkemvanilênlớpbiểubìđỏrựcvìnắngcủamộtanhchàngtrẻtuổi.Khôngaithựcsựchúýđếntôi.XelănởBercknhannhảnchẳngkhácgìFerrariởMonte-Carlos.Đâuđâucũnggặpnhữngkẻkhốnkhổnhưtôi,trậtxươngvàhaykhạcnhổvặt.Chiềunay,ClaudevàBriceđưatôiđi.Mộtngườitôimớiquen15ngàyvàmộtngười25năm.Cảmgiácthậtlạlùngkhingheôngbạngiàkểvềmìnhchocôgáitrẻhàngngàyđếnchotôiđọcchínhtả.Tínhcáchnóngnảy,niềmđammêsáchvở,nỗihamthíchvôđộđốivớiđồănngonhaychiếcxeđỏbỏmuiđượccủatôi,tấtcảđềucótrongcâuchuyện.Giốngmộtngườikểchuyệnđangkhaiquậtnhữngtruyềnthuyếtcủamộtthếgiớiđãbịpháhuỷ."Tôikhôngthấyôngnhưvậy"Claudenói.Từgiờ,thếgiớicủatôichiađôigiữanhữngngườibiếttôitừtrướcvànhữngngườikhác.Họsẽnghĩtrướcđâytôicóthểlàngườithếnào?Tôichẳngcólấymộtbứcảnhcủamìnhtrongphòngđểchohọxem.

Chúngtôidừnglạibêntrêncầuthangrộng-đườngđilạichoquánbarbãibiểnvàmộtdãydàibuồngthayđồmàuphấn,cầuthanggợitôinhớđếnlốivàorộngrãicủagatàuđiệnPorte-d'Auteuil,khicònnhỏtôiđitừbểbơivềnhà,mắtcònnhoàvìchấtclotrongnước.BểMolitorđãbịphácáchđâyvàinămcòncầuthanggiờđãthànhđườngcụt.

"Cậumuốnvềchưa?",Bricehỏi.Tôicươngquyếtphảnđốibằngcáchlắcđầutheomọihướng.Làmgìcóchuyệnquaylạikhicònchưađạtđượcmụcđíchthựcsựcủachuyếndungoạnnày.Chúngtôiđinhanhngangquavòngquayngựagỗkiểucổvớitiếngnhạcdộithẳngvàotaitôi.ChúngtôigặpFangio,"củahiếm"củabệnhviện,cậutanổitiếngvớibiệtdanhấy.Lúcnàocũngthẳngđơnhưcônglý,Fangiokhôngngồiđược.Luônluônphảiđứnghoặcnằm,cậutadichuyểnbằngcáchnằmsấptrênchiếcxebốnbánhcậutatựvậnhànhnhanhmộtcáchđángkinhngạc.Cậutalàanhchàngtolớndađendángthểthaođangvừađođườngvừaầmĩ:"Chúý,Fangiođây!"Cậutakhôngnhậnratôi.Rốtcuộcchúngtôicũngtớiđượcđiểmcuốicủacuộchànhtrình,tậnđầukiabãi.Tôimuốnđiđếnhếtđườngkhôngphảivìmuốnkhámphácảnhvậtmớilạmàvìmuốnthoảsứchítthởthứmùibốcratừlántrạinhỏxoàngxĩnhnơicửabãi.Họđặttôidướingọngióvàtôicảmthấycánhmũimìnhrunrẩyniềmvuiđượchítlấythứmùitầmthường,nhứcđầuvàcựckikhóchịuvớiđạiđasốmọingười,"ôitrời!mộtgiọngnóiphíasautôi,mùinhưmỡkhétấy".

Nhưngtôihítmãikhôngcháncáimùikhoaitâyránnày.

Page 33: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

20ănmộtXong.Tôiđãnhớratênconngựa.NólàMithra-Grandchamp.

VincentchắcgiờđangđiquaAbbeville.NếuđiôtôtừParisthìgiờnàylàlúcchuyếnđibắtđầucóvẻlâuđây.Ngaytiếptheocaotốcvắngvẻvàcựcnhanhlàđườngquốclộhailàn,noilúcnàocũngchấtđốngcảđãydàiôtôvàxetải.

Vàothờicâuchuyệnnàyxảyra,cáchđây10năm,Vincent,tôivàmộtvàingườinữacómaymắnlạthườnglàđãlãnhđạomộttờnhậtbáo-hiệnkhôngcòntồntại.Mộtnhàcôngnghiệpsaymêbáochí,ngườisởhữutờbáođãliềucúchótphóthácđứaconmìnhchoêkíplàmviệctrẻnhấtParistrongkhiâmmưuchínhtrịvàngânhàngđentốingấmngầmmuốntướcđoạtvịtríchủbútcủaôngđãtừnăm,sáunămnay.Ôngđãdốctoànbộsốtiềncònlạivàocuộcchiếnmàkhôngđểchúngtôibiết,cũngnhưchúngtôiđãdồntâmhuyếtđếnmộtnghìnphầntrămvàotrậnđấuấy.

Vincentgiờđangđiquacácngãtư,bỏlạibêntráilàhướngđitớiRouenvàCroytoyđểđivàoconđườnghẹpdẫntớiBerckquamộtdãycáckhudâncưnhỏ.Aikhôngquensẽlạcđườngởnhữngchỗvòngvèothếnày.NhưngVincentthìkhôngvìcậuấyđãđếnthămtôinhiềulần.Màkhôngchỉcónăngkhiếuđịnhhướng,cậutacònlàmviệcđóchínhxácđếncựcđộnữa.

Vậylàchúngtôilàmviệcliêntục.Từsángsớmđếntốimuộn,cuốituầnvàđôikhicảđêmnữa,nămconngườikhôngcònýthứcđượcmệtmỏi,chiếnđấuvuivẻvớikhốilượngcôngviệccủangười.Mỗituần,Vincentnghĩrađến10ýtưởng:baxuấtsắc,nămtốtvàhaicáicònlạilàthảmhoạ.Vaitròcủatôicómộtphầnnhỏlàbuộccậutalựachọn,tráivớibảntínhthiếukiênnhẫnlúcnàocũngmuốnthấymọiđiềuhiệnratrongđầuthànhhiệnthựccủaanhchàng.

Từđâytôiđãnghetiếngcậutavặnvôlăngvàcàunhàuvềđámcầuđường.Hainămnữa,đườngcaotốcsẽbảođảmgiaothôngchoBercknhưnghiệntại,nóvẫnchỉlàmộtcôngtrườngvớiđoànôtôxếphàngdài,chậmchạp,kẹtcứngđằngsaucácxemoóccắmtrại.

Thựctế,chúngtôikhôngrờinhauphútnàocả.Sốngcùng,ăncùng,uốngcùng,ngủcùng,yêuvàmơướcbằngtờbáovàvìtờbáo.Ailàngườinảyraýtưởngđixemđuangựachiềuhômđónhỉ?Vàomộtngàychủnhậtmùađôngđẹp,xanh,lạnhvàkhô,vàchúngtôichạyxetớiVincennes[1].Khôngaiởđâylàngườihaychơicángựa,nhưngbácchuyênviếtthờiluậnvềđuangựaquýchúngtôinênmờiranhàhàngtrườngđuathiếtđãivàtraotinmật-hạtvừnghémởcánhcửathếgiớiđuangựabíẩn.CứtheođóthìchắcchắcvàbảođảmlàMithra-Grandchampsẽthắngvàvìconngựađượcđặtcượcvớitỉlệđến20ănmộtnênnóhứahẹnsẽlàmộtmónhờinhonhỏxinhxắn,hơnđứtthunhậpcủaôngbốtronggiađình.

VậylàVincentđãđếnlốivàoBerckvàcũngnhưtấtcảmọingười,đangthoángloâutựhỏikhôngbiếtcậutađếnđâylàmcáiquáigì.

Chúngtôiăntrưavuivẻtrongphòngănlớnnhôratrêntrườngđua,nơitiếpđóntừngnhómtừngnhómngườiănmặcbảnhchoẹ,ăncướp,macô,nhữngkẻbịcấmlưutrúvàcácthànhphầnxấuxakhácđềuđanghướngvềthếgiớicủanhữngbướcđuanướckiệu.Hàilòngvànonê,chúngtôihútlấyhútđểđiếuxì-gàdàitronglúcchờlượtđuathứtưtrongkhôngkhínóngbỏngnơiđủloạilýlịchtưphápnởrộnhưnấmsaumưa.

Vincentđãđếntrướcbiển,cậurẽtrái,đilênconđườngđấtlớnmàkhôngnhậnraphíasauđámđôngngườiđinghỉhèvẫnlàcảnhsắchoangvắngvàlạnhgiácủaBercktrongmùađông.

ỞVincennes,chúngtôiđãkhôngkịpđếntrướckhicuộcđuabắtđầu.Quầyđặtcượcđóngsập

Page 34: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

cửangaydướimũitrướckhitôikịprúttậptiềnmàcảbanbiêntậpgiaomangđiđặt.Dùcólệnhgiữbímật,nhưngcáitênMithra-Grandchampvẫntruyềntừnơinàysangnơikhácvàconngựađuavôdanhtiểutốtquatinđồnđãthànhmộtconvậthuyềnthoạikhiếnaicũngmuốnđặtcượcchonó.Chỉcònviệcxemvàhivọng.Vàođoạnngoặtcuốicùng,Mithra-Grandchampbắtđầubứtlên.Quakhúcngoặt,nóđãvượthơnconthứhainămthânvàphivềđíchnhưmộtgiấcmơ,trướcđốithủliềnsaugần40mét.Mộtchúphicơthựcthụ.Trongbảntinthờisựhômnay,khángiảhẳnsêthấynóhớnhởtrêntivi.

ÔtôcủaVincenttrượttrênbãiđỗxecủabệnhviện.Ánhnắngchanhoà.Tớiđây,kháchđếnthămphảiđủdũngcảmmớicóthểvượtqua,vớicổhọngthắtlại,nhữngmétcuốicùngchiacáchtôivớithếgiới:cửakínhmởtựđộng,thangmáysố7vàhànhlangnhỏkinhkhủngdẫntớiphòng119.Quacánhcửakhéphờ,ngườitachỉthấynhữngthânngườinằmliệtgiườngmàsốphậnđãvứtbỏđếnsátranhgiớicủasựsống.Nhìncảnhtượngnày,mộtsốngườithấykhóthở.Đầutiên,họsẽphảilạcmộtchútmớiđếnđượcchỗtôi,giọngnóiquảquyếthơnvàmắtbớtnhoà.Cuốicùng,khihọđến,cứnhưthợlặnphảingừngthởvậy.Tôithậmchícònbiết,đếnđây,trướcngưỡngcửanày,họkhôngcònđủmạnhmẽnữavàđãquaytrởlạiParis.

Vincentgõcửavàyênlặngbướcvào.Tôiđãquenvớiviệcthấytrongmắtngườikhácthoángchútánhsángsợhãi.Hoặc,dùsaochúngcũngkhôngcònkhiếntôirunrẩynhưtrướcnữa.Tôicốnhoẻnmộtthứtôihivọnglànụcườichàođóntừnétmặtteotópvìliệt.Vincentđáplạicáinhănnhóấybằngmộtnụhônlêntrán.Cậutachẳnghềthayđổi.Máitóchung,vẻmặtcaucó,thânhìnhbéolùnnhúnnhảytrênhaibànchântạochocậutavẻlốlăngcủamộtnhàhoạtđộngcôngđoànxứGauletớithămbạnbịtainạndongạtkhímỏ.Dángnghiêngnghiêngcúithấp,Vincentđilạinhưthểmộtvõsĩđấmbốckiểutobéonhưngyếuớt.HômMithra-Grandchampsthắng,sauvụtrễgiờ,cậutachỉbuôngmộtcâu:"Lũngu.Mìnhđúnglàngu.vềtoàsoạn,bọnchúngsẽtháorờimìnhratừngmảnhchomàxem!"ĐólàlốinóiưathíchcủaVincent.

Thậtthàmànói,tôiđãquênbiếnmấtMithra-Grandchamp.Kýứcvềcâuchuyệnnàychỉvừaquaylạitâmtrítôinhưngdấuvếtnóđểlạithìđauđớngấpđôi.Nỗinhớvềmộtquákhứđãquavàtrênhếtlàdằnvặtvềnhữnggìđãbỏlỡ.Mithra-Grandchamp,đólànhữngngườiđànbàtađãkhôngbiếtyêu,nhữngcơhộitađãkhôngbiếtnắmbắt,nhữngkhoảnhkhắchạnhphúctađãđểbayđi.Hômnay,dườngnhưsựtồntạicủatôilàmộtchuỗithấtbại.Mộtcuộcđuatabiếtrõkếtquảnhưngkhôngthểthắngcược.Àmàchúngtôicònphảixoayxởđểtrảlạihếttiềnhùnchomọingườinữachứ.

--------------------------------1.ThịtrấntrongvùngđôthịParis.

Page 35: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

SănvịtNgoàinhữngkhóchịuvốncócủahộichứng"bịnhốt",taitôicònbịkhốnkhổnghiêmtrọng.Taitráiđầycát,còntaiphảigiờphóngđạivàbópméomọiâmthanhngoàiphạmvihaimétrưỡi.Khicóchiếcmáybaynàođếnvừalượntrênbãibiểnvừachăngquảngcáochocôngviêngiảitrítrongvùng,tôicócảmtưởngnhưmàngnhĩtôiđượcghépthêmsúngmáyvàovậy.Nhưngđóchỉlàchúthuyênnáothoángquathôi.Tiếngồnthườngtrựcngoàihànhlangbệnhviệncònđiênđầuhơnnhiều.Mặcchotôiđãcốgắngkhiếnngườitahiểutaitôicóvấnđề,họvẫnkhôngbaogiờkhéphộtôicánhcửa.Gótgiàynệntrênlớpthảmnhựatrảisàn,xeđẩyvavàonhau,tiếngngườitròchuyệnlẫnvàonhau,cácêkípgọihỏinhaubằnggiọngmờichàochứngkhoánngàythanhlý,đàibậtkhôngainghevàtrênhếtlàtiếngmáyđánhbóngsànchạyđiệnnhưthểđiềmbáođịangục.Khôngnhữngthế,bệnhnhâncũngthậtkinhkhủng.Mộttrongsốhọcóthúvuilúcnàocũngngheđinghelạicùngmộtbăngcassette.Thằngbénằmcạnhtôiđượctặngmộtconvịtbôngtrangbịhệthốngbáođộngcầukì,phátratiếngnhạcchuavàsắcnhọnámảnhmỗikhicóngườibướcchânvàophòng,cónghĩalà80lầnmộtngày.Maychonólànóđãvềnhàtrướckhitôibắtđầuthựchiệnchiếndịchtiêudiệtconvịt.Tôivẫngiữkếhoạchđódướicùichỏ,aibiếtđượccácgiađìnhủêsướtmướtcóthểgâyrataihoạnàohaykhôngchứ.Tuynhiên,huânchươngdanhdựdànhchohàngxómquáthểnhấtphảithuộcvềmộtbệnhnhânnữsaukhihônmê,cácgiácquanđãđảolộnhếtcả.Bàtacắnytánữ,túmlấybộphậnkíncủacácđiềudưỡngnamvàkhôngthểyêucầuuốngnướcmàkhônghétlênnhưcháynhà.Banđầu,cáccuộcbáođộnggiảnàycũnggâynáoloạnnhưsắpđánhnhauđếnnơi,nhưngsauđóngườitacũngchántìnhcảnhấyvàmặckệbàtacathánthoảthíchbấtkểgiờnào,ngàyhayđêm.TấnkịchnàykhiếnkhoaThầnkinhcónétgìđókíchđộnggiống"tổchimcucu"vàkhihọgửibàbạncủachúngtôirangoàikêugào"Cứuvới,bọnchúngámsáttôi!",tôicócảmthấyđôichúttiếcnuối.

Nhưngtáchxakhỏinhữngồnàoấy,khitĩnhlặngđượcphụchồi,tôicóthểngheđượctiếngbướmbaytrongđầu.cầnthậtchúý,thậmchílàphảitĩnhtâmmớingheđượcvìtiếngđậpcánhcủachúnggầnnhưkhôngthểnhậnthấy.Mộthơithởmạnhcũngđủchelấpâmthanhấy.Vậynênmớithậtđángngạcnhiên.Thínhgiáccủatôikhôngtốthơnnhưngtôinghechúngngàycàngrõ.Chắctaitôithànhtaibướmmấtrồi.

Page 36: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

ChủnhậtQuacửasổ,tôithấymặtngoàicáctoànhàbằnggạchđỏsángrựclêndướinhữngtianắngđầutiên.MàugạchgiốnghệtmàucuốnngữphápHyLạpcủathầyRat,kỉniệmhồinămlớpTám.Tôichưabaogiờđủxuấtsắccầnthiếttrongviệcnghiêncứuthứngônngữnày,nhưngtôiyêuthứmàuấmvàsâumởrathếgiớihọctậpnơitagặpgỡconchócủaAlcibiade[1]vànhữngngườianhhùngcủatrậnThermopyles.Ngườibánmàugọinólà"hồngcổđại".Kháchẳnthứmàuhồngbăngdínhtronghànhlangbệnhviện.Càngkhácxamàutímhoacàởcácchâncộtvàkhuôncửatrongphòngtôi,thứmàutímkhiếnngườitaliêntưởngđếngiấygóingoàimộtchainướchoarẻtiền.

Chủnhật.Chủnhậtsẽđángsợnếubấthạnhthay,khôngcóvịkháchviếngthămnàothôngbáođếnvàkhôngcóbấtkithểloạisựkiệnnàophávỡchuỗithờigianđằngđẵnggiờnàynốigiờkiaởđây.Khôngthựchànhvậnđộng,khôngluyệntậpchỉnhâm,cũngkhônglàmviệcvớibácsĩtâmlý.Xuyênquasamạcchỉcóduynhấtmộtốcđảolàkhoảngthờigianlàmvệsinhngắnngủi,thậmchícònngắnhơnthườngngày.Nhữngngàynhưthếnày,ảnhhưởngkéodàicủabữatiệcrượutốithứBảycộngvớitâmtrạngtiếcnuốichuyếnpicnicgiađình,cuộcthibắnhaycâutômbỏlỡdophảitrựckhiếncácytárơivàotrạngtháingâyngôcơhọcvàgiờtắmrửacóvẻgiốnggiờxảthịthoặcnhúngnướchơn.Xịtgấpbaloạinướchoatốtnhấtlênngườicũngkhôngchegiấuđượcsựthậtlàchúngtabốcmùi.

Chủnhật.Nếucóngườibậthộtivithìđừngđểlỡ.Đểlàmđiềunày,cầnphảicaomưu,nếukhôngbạnsẽphảichờbahaybốntiếngtrướckhicóngườitốtbụngnàođóđếnchuyểnkênhkháchộ.Vàđôikhi,tốthơnlànêntừchốimộtchươngtrìnhthúvịnếungaysauđólàmộtvởkịchsụtsùi,mộttròchơinhạtnhẽohaymộttalk-showầmĩ.Tiếnghoanhôkhiếntaitôiđaunhức.Tôithíchsựyênlặngcủaphimtàiliệuvềnghệthuật,lịchsửhayđộngvật.Tôichỉnhìnhìnhmàkhôngbậtlờibình,nhưthểđanglặngngắmngọnlửatrại.

Chủnhật.Chuôngnhàthờtrịnhtrọngđiểmgiờ.Trêntường,quyểnlịchnhỏUỷbannhândântặngđượcxéhàngngàyđãchỉthángTám.Ngượcđờithếnào,thờigianởđâyđứngyênmộtchỗlạiđiêncuồnglaovunvútngoàikia?Trongvũtrụthuhẹpcủatôi,thìgiờnhưkéodàiravàthángnămtrôinhanhnhưchóp.TôikhôngnhớragiờđãlàthángTám.Bạnbè,phụnữ,trẻcon,tấtcảrảiráckhắpnơitheongọngiónghỉhè.Tôitrượtmìnhtheosuynghĩđếncáctrạinghỉhè,mặckệđôichútxótxanhữnghìnhảnhấygâyrachotôi.ỞAnh,mộtđámtrẻđạpxetừkhuchợvề.Nụcườisángbừngtrênkhuônmặt.Mộtvàiđứatừlâuđãđếntuổiphảilonhiềuthứ,nhưngtrênconđườnghaibênđỗquyênnởrộnày,mỗiđứatrongchúngđềucóthểtìmlạiđượcnéthồnnhiênđãđánhmất.Chiềunay,chúngsẽđivòngquanhđảobằngcanô.Độngcơnhỏsẽchiếnđấuvớiluồngnước.Aiđósẽnằmdàiphíatrướctàu,nhắmmắtvàbuôngthõngtayxuốngnướclạnh.TrongvùngMidinày,tacầnnúpbêntrongnhữngcănnhàđểtránhánhnắnggắt.Vẽđầysổcảnhnúisông.Mộtconmèocongãychântìmcácgócrâmtrongkhuvườncủachaxứ,vàxaxa,mộtđámmâyhìnhđànbòmộngbaotrùmcảvùngđầmlầy,nơitoảmùithơmcủathứrượuanítmẻđầutiên.Khắpnơigấprútsửasoạnchobuổihọpmặttạinhàđầutiên,buổigặpkhiếncácbàmẹngápdàivìmệtnhưngvớitôilạilàmộtnghithứctuyệtvờiđãbịlãngquên:bữaăntrưa.

Chủnhật.Tôichămchúnhìnchồngsáchchấtđốngdướibệcửasổ,mộtthưviệnnhỏkhávôdụngvìhômnay,chẳngaisẽđếnđọcchotôinghecả.Seneque,Zola,Chateaubriand,ValeryLarbaudởđó,chỉcáchtôimộtmét,màkhôngtàinàovớitớiđược.Mộtconruồiđenxìtớiđậutrênmũitôi.Tôivặnđầuđểlàmnóngã.Nhưngnóvẫnbámriếtlấytôi.CáctrậnđấuthờiHyLạp-LaMãtavẫnxemtrongThếvậnhộiOlympiccũngchẳngdữdộiđếnthế.Chủnhậtmà.

--------------------------------1.Nhàhùngbiện,chínhkháchthờiHyLạpcổđại.

Page 37: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

CáctiểuthưHồngKôngTôithíchdulịch.Maymắnlàquanhiềunăm,tôiđãtíchtrữđượckhakháhìnhảnh,mùivị,cảmgiácđểvẫncóthểđiđâyđóvàonhữngngàynơiđâybầutrờiuámkhôngchophéptôirangoài.Đólànhữngchuyếnlangthangkìlạ.MùikhétcủamộtquánbarởNewYork.HươngvịkhốncùngtrongkhuchợRangoon.Nhữngmẩunhỏvụnvặtcủathếgiới.ĐêmtrắngbuốtgiáởSaint-PeterbourghayánhmặttrờicháyrựckhótinởFurnaceCreektrongsamạcNevada.Tuầnnày,đặcbiệthơnmộtchút,mỗisớmbìnhminh,tôilạibayđếnHồngKông,noitổchứcthảoluậngiữacácnhàinbáocủatôitrênthếgiới.Tôivẫntiếptụcdùngtừ"báocủatôi",dùcáchnóiấyđãtrởthànhhãohuyền,nhưngtừngữsởhữunhưvậytạonênmộtsợichỉmảnhnốitôivớithếgiớiđangchuyểnđộngngoàikia.

ỞHồngKông,tôigặpchútkhókhăntrongviệctìmđườngvìkhôngnhưnhiềungườikhác,tôichưabaogiờđithamquanthànhphố.Bởicứmỗilầncódịp,tôilạicóviệcđộtxuất.Nếukhôngốmngaytrướcngàyđi,tôicũnglàmthấtlạchộchiếuhoặccầnđiviếtphóngsựởmộtnơinàođókhác.Tómlại,đủmọisựtìnhcờkhiếntôikhôngđếnđượcđó.Mộtlần,tôiđãđểchỗcủamìnhlạichoJean-PaulK,ngườitừngsốngnhiềunămtrongtùtạiBeyrouth,nhẩmđinhẩmlạidanhsáchcácvùngtrồngnholớnởBordeauxđểkhôngphátđiên.Mắtanhtalấplánhcườisaucặpkínhtrònkhimangchotôimộtchiếcđiệnthoạikhôngdây,vậtkhiếnanhtavôcùngkinhngạc.TôirấtquýJean-PaulnhưngchưabaogiờgặplạicontincủaHezbollahsauđó,hẳnlàvìxấuhổkhiđãchọnsắmvaiphụtrongthếgiớinhữngquầnvớiáotrongmộtthờikìnhưthế.Nhưnghiệngiờ,tôilàtùnhân,cònanhấylàngườitựdo.VàvìtôikhôngbiếthếtcáctoàlâuđàiởMedocnêntôisẽphảitìmmộtloạikinhcầunguyệnkháchònglấpđầynhữnggiờquátrống.Tôisẽđếmcácnướcxuấtbảnbáocủatôi.Đãcó28nướcthamgiavàoliênhọpcácquốcgiayêuthíchnórồi.

Ấymàgiờcácbạnđangởđâu,cácchịemđồngchícủatôi,nhữngđạisứkhôngmệtmỏiquảngbáchocáiFrenchtouch[1]củachúngta?Cảngàytrongphòngkháchkháchsạn,cácbạnnghiềnngẫm,traxétbằngtiếngHoa,tiếngAnh,tiếngThái,tiếngBồĐàoNha,tiếngSéc,cốgắngtrảlờicâuhỏisiêuhinhnhất:Côấy[2]làngườinhưthếnào?TôihìnhdunghiệncácbạnđangrảiráckhắpnơitrênđấtHồngKông,quanhữngconphốnhỏbánmáytínhxáchtayrựcrỡánhđènneon,lontonchạytheovếtchiếcnơconbướmcủangàiTổnggiámđốc-ngườibắttấtcảmọingườibướctheoquânlệnh.NửaSpirou[3],nửaBonaparte[4],ngàitachỉdừngbướctrướcnhữngtoànhàchọctrờicaonhất,kiêuhãnhvàkhinhthịnhìnnhưthểsắpnuốtchửngchúngvậy.

Chúngtasẽđiđâu,thưachỉhuy?NhảyxuốngxuồngbaytớiMacaođểđốtvàiđồngđôlaxuốngđịangụchaytrèolênquánbarFelixcủakháchsạnPeninsuladoôngkiếntrúcsưngườiPhápPhilippetrangtrí?Tínhíchkỷthúcđẩytôichọnđềxuấtthứhai.Vốnrấtghétbịchụpảnh,trongquánrượuxahoatrêncaoấy,tôivà10khuônmặtPariskhácđãđượcPhilippevẽchândungvàolưngghế.Tấtnhiênviệcnàyđượctiếnhànhtrướckhisốphậnbiếntôithànhthằngbùnhìnxấuxí.Tôikhôngbiếtghếinhìnhtôicóđượcnhiềungườichọnđểngồikhông,nhưngcácbạnđừngkểsựthậtchoanhbánquánđấynhé.NhữngngườinhưhọmêtínlắmvàsẽkhôngcócôgáiTrungHoaxinhxắnbénhỏmặcváyngắnnàotớingồilênghếinhìnhtôinữađâu.

--------------------------------1.DấuấnPháp.2.ĐạitừnhânxưngtrongtiếngPháplàelle,dùngđểđặttênchotạpchíElle.3.NhânvậthoạthìnhtrongsêritruyệntranhnổitiếngSpirouvàFantasiocủaPháp.4.NapoleonBonaparte.

Page 38: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

ThôngđiệpNếugóccủabệnhviệnđócóvẻgìgiốngmộttrườngtrunghọcĂnglô-XắcxôngthìnhữngkháchquencủaquáncàphêlạithuộcCâulạcbộcácnhàthơđãmấttích.Bọncongáivớiánhmắtkhóhiểu,contraixămmìnhvàđôikhiđeonhẫn.Chúngngồitrênghế,tụtậpnóichuyệnvềcáccuộcẩuđảvàxephânkhốilớn,hútthuốcláhếtđiềunàyđếnđiếukhác.Đôivaivốnđãkhomlạidườngnhưcònphảigánhthêmcâythánhgiá,kéolêsốphậnkhốnkhổmàghéquabệnhviệnnàychỉlàmộtbiếncốnốigiữatuổithơthảmhạivớitươnglaicủakẻbịsathải.Khitôingangquacănhầmámkhóicủachúng,tấtcảchợtimlặngđầykínhcẩn,nhưngtrongmắtchúng,tôikhôngthấycóchútthươngxóthaycảmthôngnàocả.

Quaôcửasổđểngỏ,"tráitimđồng"củabệnhviệnđangđập,tiếngchuônglàmrunrẩykhôngtrungbốnlầnmỗigiờ.Trênchiếcbànđầynhữngchiếccốckhônglàmộtmáyđánhchữnhỏvớitờgiấyhồngđặtlệch.Hiệngiờnóhãycòntrắngkhông,nhưngtôichắcchắnmộtngàynàođó,tôisẽviếtvàođómộtthôngđiệp.Tôisẽchờ.

Page 39: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

BảotàngGrevinĐêmnay,tôimơmàngđếnthămbảotàngGrevin.Bảotàngđãthayđổinhiều.VẫncònlốivàotheophongcáchcủaThờikỳĐẹp[1],nhữngcửakính,nhữngphòngtrưngbàyhuyềnảo.Nhữngbộsưutậpnhânvậtđươngthờiđãkhôngcòn.Trongphòngđầutiên,tôikhônglậptứcnhậnracáchìnhngườiđượctrưngbày.Vìngườimaytrangphụcđãkhoácthườngphụclênchochúngnêntôibuộcphảikiểmtratừngbứcmộtbằngcáchtưởngtượnghọtrongchiếcáoblutrắngtrướckhihiểurarằngnhữngkẻrỗiviệcmặcáophôngngắntay,mấycôgáiváyngắn,tượngbànộitrợvớixeđẩyhàng,cậuthanhniênđộimũbảohiểm,tấtcảthựcrađềulàcácytávàđiềudưỡngnamvànữcứthaynhauqualạiđầugiườngtôitừsángđếntối.Tấtcảhọđềuởđó,cứngđờtrongsáp,dịudànghaythôlỗ,nhạycảmhaythờơ,chủđộnghaylườibiếng,nhữngngườicởimởvớitôivànhữngngườichỉcoitôilàmộtbệnhnhânnhưbaobệnhnhânkhác.

Banđầu,mộtsốngườikhiếntôikinhsợ.Tôichỉthấyhọnhưnhữngkẻgácngụcnơitôiđangbịgiamgiữ,nhữngkẻgiúpthihànhmộtâmmunghêtởm.Sauđó,tôicămthùnhữngnhânviênkhiếntaytôibịvặnkhiđặttôivàoxelăn,bỏquêntôicảđêmtrướcmànhìnhvôtuyến,bỏtôitrongmộttưthếđauđớnmặcchotôiphảnđối.Trongvàiphúthayvàigiờ,tôiđãmuốngiếthọ.Rồithờigiancũngnhấnchìmnhữngcơntứcgiậnlạnhlùngnhất,họđầntrởthànhngườithâncủatôi,nhữngngườithựchiệnmộtcáchtàmtạmnhiệmvụtếnhịcủamình:dựnglạimộtchútcâythánhgiáđểnókhôngđèquáđaulênvaichúngtôi.

Tôigánchohọnhữngbiệtdanhkỳcụcchỉmìnhtôibiếtđểcóthểgọibằnggiọngvangrềnnhưsấmcủamìnhkhihọbướcvàophòng:"Hello,Mắtxanh!Xinchào,Emchã!"Hiểnnhiênhọkhôngbiếtgìvềbiệtdanhcủamình.Ngườihaynhảyquanhgiườngtôivàthỉnhthoảngđộtngộtdừngởtưthếbiểudiêncủacáctaychơirockđểhỏi"Thếnào?",làDavidBowie[2].Giáosưlàngườilàmtôicườivớibộmặttrẻcon,tócmuốitiêuvàvẻnghiêmtrọngđángyêumỗikhiphátngôncâu:"Khôngsaolàđược".RambovàTerminator[2]chắchẳnkhôngphảikiểudịudàng.TôithíchNhiệtkế[2]hơnbọnhọ,nếukhôngthườngxuyênquênrútnhiệtkếrakhỏináchtôithìhẳncôấyphảilàmộtnhânviêntậntuỵmẫumực.

NhànặnsápcủabảotàngGrevinkhôngnắmbắtthànhcôngtấtcảcáckhuônmặtđỏbừngvàxinhxắncủanhữngconngườiđãsốngởmiềnBắctừvàithếhệgiữanhữngcơngióvùngbờbiểnOpalevàmảnhđấtmàumỡPicardie,nhữngngườiluônnóitiếngđịaphươngkhihọgặpnhau.Mộtsốhầunhưkhôngcónétnàogiống.HẳncầntàinăngcủacáchoạsĩthờiTrungCổvớingòibútvẽđámđôngxứFlandressốngđộngkỳdiệumóicóthểlàmđượcđiềuấy.Nhưngnghệsĩcủachúngtathìkhông.Tuyvậy,anhtacũngđãbiếtnắmbắtmộtcáchngâythơnétduyêndángtươitrẻcủacácytáhọcviệc,cánhtaychắclẳnvàmàusonửngtrênđôimátròn.Rờikhỏiphòng,tôitựnhủmìnhyêutấtcảbọnhọ,nhữngđaophủcủatôi.

Sangphòngtiếptheo,tôingạcnhiênkhipháthiệnđólàphòngcủamìnhtrongBệnhviệnHànghải,đượclàmgiốnghệt.Nhưngkhibướclạigần,tranh,ảnh,áp-phíchlạicóvẻtạothànhnhữngmảngchắpvávớinhữngsắcmàukhôngxácđịnh,cáchbàitrígâyảogiácvềmộtkhoảngcáchnhấtđịnh,nhưchitiếttrênbứctranhtoantrườngpháiấntượng.Trêngiườngkhôngcómộtaingoàichỗtrũnggiữatấmvảitrảigiườngvàánhsángtrắngnhợtnhạtbaoquanh.Khôngkhókhăngìđểnhậnracácnhânvậtđanglốnhốhaibênchiếcgiườngbỏkhông.Họlàmộtvàithànhviêntrongđoànbảovệcựlygầntựphátmọclênquanhtôingaysaukhitôibịtaibiến.

Trênghế,Michelcẩnthậnghitiếpvàocuốnvởkháchviếngthămtoànbộnhữnggìtôinói.Anne-Marieđangcắmmộtbóhồng40bông.Bernard,mộttaycầmcuốnNhậtkýcủamộttuỳviênđạisứcủaPaulMorand,taykiaphácmộtcửchỉcủaluậtsư.Cặpkínhmắttròngọngsắtđặttrênmũicậutahoànthiệnnốtvẻngoàigiốngmộtnhàbảovệluậtphápchuyênnghiệp.Florenceghimtranhcủabọntrẻlêntấmpanôbẩnthỉu,máitócđencủacôviềnquanhnụcười

Page 40: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

rầurĩvàPatrick,dựalưngvàotường,dườngnhưđangmảimiếtsuytư.Bứctranhgầnnhưsốngđộngnàygợiramộtcảmgiácdịudàngrõrệt,mộtnỗibuồnlantoảvàmốixúcđộngnặngnềcôđặcmàtôicảmnhậnđượcmỗikhihọđến.

Tôinhữngmuốntiếptụccuộchànhtrìnhxemviệnbảotàngcòndànhchotôinhữngngạcnhiênnàokhácnữa,nhưngtronghànhlangtốităm,mộtnhânviênbảovệrọithẳngđènvàomặtkhiếntôihấpháymắt.Tỉnhdậy,mộtnữytábénhỏvớicánhtaytrònbằngxươngbằngthịtđangnghiêngngườiphíatrêntôi,taycầmđènpin:"ôngmuốnuốngthuốcngủluônbâygiờhaymộttiếngnữa?"

--------------------------------

1.MộtgiaiđoạntronglịchsửxãhộichâuÂu,kéodàitừnửacuốithếkỷ19đếntrướcChiếntranhThếgiớithứNhất:hoàbìnhvàphồnvinh.2.Biệtdanhtácgiảđặtchocácnhânviênytế,trongđóDavidBowielàtêncủamộtcasĩnhạcrocknổitiếngngườiAnh.

Page 41: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

AnhchàngkhoáclácTrênchiếcghếbăngtronglớpcấpbaởParis,nơimàimònđũngnhữngchiếcquầnjeanđầutiên,tôicómộtanhbạnhàngxómcao,mặthồnghàotênOlivier.Cậutacóthóihaybịachuyệnnhưngchínhđiềuđókhiếnviệcnóichuyệnvớianhchàngnàyrấtdễchịu.Vớicậuta,khôngviệcgìphảimuavéxemphimcả.Vìcậuluônluồncóchỗngồitốtnhấtvàkhôngbaogiờkhôngcònchỗcả.Mỗithứhai,OlivierlặnglẽđónchúngtôivớinhữngcâuchuyệnkhôngthuagìNghìnLẻMộtĐêm.NếukhôngphảicậuđichơihômchủnhậtvớiJohnnyHallydaythìcũnglàđếnLondonxemphầntiếptheocủaJamesBond,trừphikhôngaichocậutamượnchiếcHondamới.Vàothờiđó,xephânkhốilớncủaNhậtxuấthiệnởPhápvàgâykíchđộngcácsântrườnggiờrachơi.Từsángđếntối,cậubạncùnglớpphỉnhphờchúngtôibằngnhữnglờinóidốitừlinhtinhđếnnghiêmtrọng,chẳnghềedèsángtácrachuyệnmớichodùchúngmâuthuẫnvớinhữngđiềucậutanóilúctrước.Lúcmườigiờlàtrẻmồcôi,trưađãlàcontraiđộcnhấttronggiađìnhvàđếnchiềucậutacóthểpháthiệnramìnhcóbốnbàchịtrongđómộtngườilàvôđịchtrượtbăngnghệthuật,vềbốcậuta,mộtcôngchứctrunghậutrênthựctế,tuỳtheongàymàtrởthànhngườisángchếrabomnguyêntử,ôngbầucủanhómnhạcBeatleshoặcđứaconbímậtcủatướngDeGaulle.VìchínhOlivierkhôngsắpxếptưduymìnhchotrậttựnênchúngtôicũngchẳngphànnànvớicậutavềtínhvôlýcủanhữngcâuchuyệnấyửChuyệnnàoquá"khótiêu",bạnbèmớiedègópý,nhưngkhiấycậutaphảnđốiramặtvớinhữngcâu"Tôithềlàthậtmà!"đầyphẫnnộthìmọingườicũngnhanhchóngđầuhàng.

LầncuốicùngtôigặpOlivier,cậukhônglàmnghềdẫnđườngsăn,khônglàmnhânviênbímậthaycốvấncủamộtthủlĩnhHồigiáonhưtừnglênkếhoạchmàtrongquánrượu,nơitàinăngbấttậnloèthiênhạđượcvậndụnghọplý.

Tôihơitiếcvìđãkhôngcoitrọnganhchàngvìtừgiờtrởđi,tôisẽghentịvớiOliviervànghệthuậtkểchuyệncủacậuấy.Tôichưatừngnghĩmìnhcũngcóthểkểdễdàngnhưvậyngaycảkhitôiđãđangbắtđầusángtácrachomìnhhàngloạtsốphậnvinhquangthaythếchotôihiệnnay.Lúcnày,tôilàvậnđộngviênđuaxeCôngthức1.ChắcchắncácbạnđãthấytôiởvàiđườngđuaởMonzahaySilverstone.Chiếcxebíẩnmàutrắng,khôngnhãnhiệucũngkhôngbiểnsốđóchínhlàtôi.Nằmdàitrêngiường,tôimuốnnóitrongbuồngláimáybaycủamình,tôiđãngoặtcácđườngcongvớihếttốclựcvàđầutôi,nặngtrịchvìmũbảohiểm,đauđớnchúixuốngdướitácđộngcủatrọnglực.Tôicũngđóngvainhữnganhlínhquèntrongmộtsêrichươngtrìnhtivivềcáctrậnchiếnvĩđạitronglịchsử,đãthamgiachiếnđấutạiAlesia,Poitiers,Marignan,AusterlitzvàConđườngcácQuýbà[1].VìbịthươngtronglầnđổbộtạiNormandienêntôikhôngrõliệumìnhcóthamgianhảydùxuốngĐiệnBiênPhủkhông.Trongtaybácsĩtrịliệuvậnđộng,tôichỉlàmộtđấuthủlàngnhàngtrongcuộcđuaxeđạpVòngquanhnướcPháptrongmộtchặngđuabuổitối.Bácsĩgiúptôilàmdịucácbắpcơđangnổtungvìgắngsức.Nhưngbấtngờ,tôiđãbaylênđỉnhđèoTourmaletvànghetiếnghòreocủađámđôngdọcđườnglênđỉnhvàtiếngrítgiócủananhoakhixuốngdốc,vượttrướcnhữngtaysừngsỏnhấtđến15phút.

--------------------------------1.Cáctrậnchiếnlớntronglịchsử.

Page 42: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

"Adayinthelife"[1]Vậylàchúngtađãđigầnhếtquãngđường,phầncònlạichỉlàtôisẽkểlạicáingàythứSáumùngTámthángMườihainăm1995ấy,mộtngàybithảmtrongkýức.Ngaytừđầu,tôiđãmuốnkểlạinhữngthờikhắccuốicùnglàmConNgườimộtcáchtửtếcủamình,nhưnghiệntạitôiđãkhácđếnnỗimỗikhitìmcáchnhảyvàokhokỷniệm,tôilạicảmthấychoángváng.Tôikhôngcònbiếtphảinắmbắtthờigianbằngcáchnàonữa,nặngnềvàvôvọng,khôngthểtómlấynhưnhữnggiọtthuỷngânlănratừchiếcnhiệtkếvỡđôi.Từngữkhôngthểhìnhthànhđược.Nóithếnàovềthânthểmềmmạivàấmápcủangườiphụnữcao,tócnâumàtôidựavàolầncuốicùngtỉnhgiấcmàkhônghềđểtâmđến,thậmchícòncáugắt?Mọithứhômấyđềuxámxịt,nhãonhoẹtvànhẫnnhục:Bầutrời,conngười,thànhphòmệtmỏivìngànhgiaothôngđìnhcôngsuốtnhiềungày.NhưhàngtriệungườiPariskhác,Florencevàtôikhởiđầungàymớioểoải,mắtlờđờvàvẻmặtmệtmỏi,bướcthẳngvàomộtmốilằngnhằngkhógỡ.Tôimáymóclàmtấtcảcáccôngđoạnđơngiảnmàhômnayđãlàđiềuthầnkỳvớimình:cạorâu,mặcquầnáo,uốngmộtcốcsôcôla.TôiđãquyếtđịnhtừnhiềutuầntrướchômnaylàngàyđithửmẫuxemớicủamộthãngcủaĐức.Họchotôitoànquyềnsửdụngchiếcxevàtàixếtrongvòngmộtngày.Đếngiờhẹn,mộtanhchàngtrẻtuổiănmặcđúngcáchđợitôitrướccửatoànhà,tựalưngvàomộtchiếcBMWmàughixám.Từcửasổ,tôithấychiếcxekếchxùvàxahoaấy.Tôitựhỏikhôngbiếttrôngmìnhsẽrasaovớichiếcáovestcũbằngvảibòtrongcỗxesangtrọngdànhchoviênchứccấpcaoấy.Tựatránvàocửakính,tôicảmnhậnrõcáilạnh.Florencedịudàngvuốtgáytôi.Lòitạmbiệtchỉnghethoảngqua,môichúngtôichỉkhẽmấpmáy.Tôiđinhanhxuốngcácbậccầuthangvẫncònnghemùixiđánhgỗ.Đósẽlàthứmùicuốicùngcủathờixưacũ.

Ireadthenewstoday,ohboy[2].

GiữahaibảntinvềtìnhtrạnggiaothôngkinhkhủngtrênđàilàmộtbàihátcủaBeatles,"Adayinthelife".Tôiđãđịnhviếtmộtbàihát"cũ"củaBeatles,nhưngđúnglàthừalờivìbảnthuâmcuốicùngcủahọlàtừnăm1970.XuyênquarừngBoulogne,chiếcBMWlướtđinhưmộttấmthảmbay,mộttổkénêmáivàkhoáilạc.Tàixếdễchịu.Tôitrìnhbàyvớicậutakếhoạchbuổichiều:đếnđóncontraitôiởnhàmẹnócáchđây40câysốvàđưanóvềthànhphốlúcchậptối.

Hedidnotnoticethatthelightshadchanged[3]...

TừthángBảykhitôikhôngsốngtrongnhàcũcủagiađìnhnữa,tôivàcậucontraiTheophilechưacódịpnàothựcsựtròchuyệnnhưhaingườiđànôngvớinhau.Tôitínhsẽdẫnthằngbéđếnnhàhátxemkịch,sauđóđiănvàiconsòtrongmộtquánbiaởquảngtrườngClichy.Chúngtôiđãquyếtđịnhsẽởbênnhaucảcuốituầnnày.Chỉhyvọngkếhoạchsẽkhôngbịcuộcđìnhcôngngăntrở.

I'dliketoturnyouon[4].

Tôithíchbảnnhạcnàynhấtkhicảdànnhạcchoicànglúccàngmạnhvàbùngnổởnốtcuốicùng.Tựanhưmộtchiếcpianorơitừtầng60xuốngđất.PhốLevalloisđâyrồi.ChiếcBMWdừngtrướccửatoàsoạn.Tôihẹnanhláixeđónlúc3giờchiều.

Trênbànlàmviệcchỉcóduynhấtmộtlờinhắn,nhưngvôcùngnghiêmtrọng!TôiphảigọingaytứckhắcchoSimoneV.,bàcựubộtrưởngbộYtế,ngườiđànbànổitiếngnhấtnướcPhápvàngườisuốtđờiđứngởbậctrêncùngđiệnPantheon[5]tưởngtượngcủabáochúngtôi.Cuộcgọinàykhôngphảitìnhcờ.Banđầu,tôihỏikhắptoàsoạnkhônghiểuchúngtôicóthểđãnóihaylàmgìkhiếnmộtnhânvậtgầnnhưthầnthánhấyphảnứngnhưvậy."Tôichắctạibàtakhônghàilònglắmvớibứcảnhcủamìnhtrênsốvừarồi",côtrợlýcủatôinhẹnhàngthông

Page 43: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

báovấnđề.Tôikiểmtrasốbáovừanóivàthấyngaybứcảnhbịbuộctội,bứchìnhkhiếnthầntượngcủabáocóvẻbuồncườihơnlànổibật.Đóchínhlàmộttrongnhữngbíẩncủanghềnày.Mộtchủđềđượcnghiêncứusuốtnhiềutuần,lậtđigiởlạitrongtaynhữngkẻlãoluyệnnhấtnhưngkhôngainhậnthấysailầmmàmộtsinhviênthựctậpmớiđược15ngàynhìnrangay.Tôiđãphảichịuđựngmộtcơngiôngtốtrongđiệnthoại.Nhânvậtnàyluôntinrằngtoàbáoâmmưuchốnglạimìnhsuốtnhiềunămnaynêntôithậtquákhókhănđểthuyếtphụcbàtatinvàođiềungượclại,rằngchínhbàmớilàngườiđượcchúngtôitônthờ.Bìnhthườngviệcsửachữa,chắpvánàylàcủaAnne-Marie,chỉđạobiêntập,ngườiluônkiênnhẫnmộtcáchhoànhảovớicácnhânvậtnổitiếng,trongkhitôi,vềngoạigiao,lạigiốngthuyềntrưởngHaddock[6]hơnlàHenryKissinger[7].Khigácmáysau45phúttròchuyện,tôikiệtsức.

Mặcdùlịchsựmànói,họ"cóđôichútnhạtnhẽo",nhưngcácquýôngquýbàtổngbiêntậpcủatoàsoạncũngkhôngbaogiờbỏlỡmộttrongnhữngbữatrưamàGeronimo,ngàithủlĩnhdađỏ,cònđượcnhữngngườiủnghộgọilàLouisXIhayvịđạidiệnbảothủtổchứcđể"điểmlạitìnhhình".Chínhtạiđây,tầngtrêncùng,trongphòngănlớnnhấtdànhriêngchoquanchứccấpcao,chỉhuyvĩđạinhỏtừnggiọtdấuhiệuchophéptínhtoánchỉsốtìnhcảmdànhchotừngkháchmời.Giữalòngyêumếndựatrêngiọngnóimượtnhưnhungvớicâuđáptrảkhôkhanácýlàcảloạtđiệubộnhănmặtvàgãirâu.Tôikhôngnhớnhiềuvềbữaăncuốiđó,hẳnchẳngphảivìtôiđãuốngnướcthaychocốcrượucủakẻbịkếtán.Tôinhớtrongthựcđơncómónthịtbò.Cólẽchúngtôiđãmắcchứngbòđiên,chứngbệnh15nămnaykhôngđượcnhắcđến.ủbệnhđến15nămnêngiờchúngtôimớicóthờigianmànhìnnóbiểuhiện.Điểmkhóchịunhấtcủabữatrưakiểunàylàmãikhôngkếtthúc.Khitôigặplạianhláixe,bầutrờitốiđãsụpxuốngmặttiềnbằngkínhcủatoànhà.Đểtiếtkiệmthờigian,tôighéquaphònglàmviệclầnnữanhưmộttêntrộm,khôngchàotạmbiệtaicả.Bốntiếngđồnghồđãtrôiquatừlúcbắtđầubữatrưa.

"Chúngtasẽkẹtxemất".

"Tôixinlỗi".

"Ngàicótoànquyềnmà..."

Trongmộtthoáng,tôimuốndừnghếtmọithứ:huỷvénhàhát,nóivớithằngbéTheophilelùicuộchẹncủahaibốconlạiđểvềchuivàochănvớimộthộpphomáttrắngvàchơiôchữ.Nhưngtôiquyếtđịnhcưỡnglạicảmgiácmệtmỏiđangdângtrànấy.

"Chỉcầnkhôngđivàođườngcaotốclàđược.

"Xintheoýngài..."

DùđộngcơkhoẻnhưngchiếcBMWvẫnchếtcứngtrongđámđônghỗnloạntrêncầuSuresnes.ChúngtôichạydọctrườngđuaSaint-CloudrồibệnhviệnRaymond-PoincareởGarches.Mỗilầnquađây,tôikhôngthểkhôngnhớlạimộtkỷniệmtừthuởnhỏkháđentối.KhicònlàhọcsinhtrườngcấpbaCondorcetParis,tôicămghéthếtthảycácgiờthểdụcngoàitrờitrênsânvậnđộngMarcheởVaucresson[8].Mộthôm,chiếcxechởchúngtôiđãtôngthẳngvàomộtngườiđànôngđangchạyratừbệnhviện.Mộttiếngđộngkỳquặc,mộtcúphanhgấpvàngườinàychếtngaylậptức,đểlạitrênkínhxemộtvệtmáudài.Hômđócũnglàmộtbuổichiềumùađôngnhưbâygiờ.Saukhilàmxongmọithủtụcthìtrờiđãtối.MộttàixếkhácchởchúngtôiquaylạiParis.Ngồiởnửasauxe,chúngtôihát"PennyLane"vớigiọngrunrẩy.LuônluônlànhạcBeatles.KhôngbiếtđếnkhiTheophile44tuổi,thằngbésẽnhớnhữngbàihátnàonhỉ?

Saukhichạyxemộttiếngrưỡi,chúngtôicũngđếntrướcngôinhàtôiđãsốngtrongsuốt10năm.Sươngbuôngxuốngkhuvườn,nơiđãtừngvanglênbaotiếnglahét,cườiđùanắcnẻthuởcònhạnhphúc.ThằngbéTheophileđợichúngtôingoàilốivào.Nóngồitrênbalô,sẵn

Page 44: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

sàngchochuyếnđichơicuốituần.TôimuốngọichoFlorence,bạngáimớicủatôi,đểnghegiọngnàngnhưnggiờlàtốithứSáu,chắcnàngđãđilễvớibốmẹrồi.Tôisẽthửgọilạisauvởkịch.LầnduynhấttôithamdựnghithứcnàycủagiađìnhDoTháilàởMontainville,trongnhàôngbácsĩgiàngườiTunisiađãđỡđẻchohaiđứacontôi.Từlúcđónthằngbé,mọithứtrởnênthậtrờirạc.Mắttôimờđivàsuynghĩcứrốitungtrongđầu.Nhưngtôivẫnngồisauvô-lăngchiếcBMW,cốgắngtậptrungvàocácvệtmàucamtrêntấmbiểnbáo.Tôiláichậmnhưngchỉnhậnratứcthìtrongánhđènphacáckhúcquanhmàtôiđãláiquahàngnghìnlần.Tôicảmnhậnmồhôiđangnhỏgiọttrêntránvàkhiđingangquamộtchiếcôtôkhác,tôithấythànhhaichiếc.Ngayngãtưđầutiên,tôidừngxelạibênđường,lảođảorakhỏichiếcBMW.Hầunhưkhôngđứngvữngnổi,tôingồixệpxuốngghếsau,trongđầuchỉcómộtsuynghĩ:phảiquaylạilàng-nơiDiane,chịdâutôilàmytá.Trongtrạngtháigầnnhưmấtýthức,tôibảoTheophilechạyđitìmbácsĩngaykhichúngtôiđếnnhàchịấy.Vàigiâysau,Dianeđãra.Chịkiểmtrachotôitrongvòngmộtphútvàtuyênán:"Đếnbệnhviệnngay.Càngnhanhcàngtốt".Bệnhviệncáchđó15câysố.Lầnnày,tàixếkhởiđộngxenhưthểđuatốcđộ.Tôicảmthấycựckỳkỳlạ,nhưthểvừanuốtmộtviênmatuýgâyảogiácvàtựnhủrằngnhữngýnghĩtưởngtượngkiểunàykhôngcònhọpvớituổicủamìnhnữa.Khônggiâyphútnàotôithoángnghĩcólẽmìnhsắpchết.TrênđườngtừMantes,chiếcBMWkêugừgừsắclạnhvàchúngtôivượtquanguyênmộthàngbiểnbáodọcđường.Tôimuốnnóigìđókiểunhư:"Chậmtôi.Sẽtốtthôimà.Khôngcầngâytainạnđâu",nhưngkhôngâmthanhnàothoátkhỏimiệngtôivàđầutôilắclưkhôngkiểmsoátnổi.BảnnhạcsángnaycủaBeatlesquaylạitrongtrínhớ.Andasthenewswererathersad,Isawthephotograph[9].Rấtnhanhchóng,chúngtôiđãtớinơi.Trongbệnhviện,ngườitachạylungtungtừcáchướng.Họchuyểntôivớicánhtaybuônglủnglẳngvàomộtchiếcxelăn.CánhcửaxeBMWsậplạinhẹnhàng.Aiđóđãnóivớitôimộtlúcnàođó,rằngmuốnbiếtxetốt,hãynghenósậpcửanhưthếnào.Ánhđènnêôngtrênhànhlangkhiếntôiloámắt.Trongthangmáy,nhữngconngườixalạluônmiệngđộngviênvàBeatlesđãchơiđếnnốtcuốitrong"Adayinthelife".Chiếcpianorơitừtầng60.Trướckhinóvỡvụn,tôiđủthờigianchomộtsuynghĩcuốicùng.Phảihuỷđặtchỗởnhàhát.Dùsaochăngnữa,haibốconcũngsẽđếnmuộn.Tốimaiđivậy.Nhântiện,Theophileđâurồinhỉ?Vàtôichìmvàohônmê.

--------------------------------1.Mộtngàybìnhthường.2.Tôiđãđọctintứchômnay,ôichàngtrai...3.Anhtakhôngnhậnramọithứđãđổikhácrồi.4.Tôimuốnlàmcậuvui...5.CôngtrinhghidanhcácnhânvậtlịchsửvànhữngngườilàmrạngdanhchonướcPháp.6.Nhânvậttrongbộtruyệntranh"NhữngcuộcphiêulưucủaTintin",nổitiếngvớicáchcưxửtheocảmhứng.7.NhàngoạigiaotàibacủaHoaKỳdướithờitổngthốngNixon(1973-1977),đãđoạtgiảiNobelHoàBìnhnẳm1973.8.CáchParis20kmvềphíaTây.9.Tintứckhábuồn,tôiđãtrôngthấybứcảnh.

Page 45: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

KỳnghỉkếtthúcMùahèđãgầnkếtthúc.Đêmdịuđivàtôilạibắtđầuthumìnhdướilớpchănxanhlơdàyghichữ"BệnhviệnParis".Mỗingàythêmhàngloạtkhuônmặtquenthuộcquaytrởvềsaukỳnghỉ:bàthaychănđệm,bácsĩnhakhoa,anhđưathư,mộtytáđãlênchứcbàcủamộtnhócThomasnàođóvàanhchànghồithángSáuđãgãyngóntayvìthanhgiátgiường.Talạithấylạinhữngbiểuhiệncũ,thóiquencũvàngàyđầutiênmọingườiquayvềbệnhviệnsaukỳnghỉnàykhiếntôibiếtchắcmìnhđãthựcsựbắtđầumộtcuộcsốngmớiởđây,giữanhữnggiường,ghế,hànhlangnàychứkhôngphảiởbấtkỳđâukhác.

Tôiđãcóthểlàubàuđượcmộtbàihátngắnvềconkăngguru,bàithánhcađotiếnbộcủatôitrongchỉnhâm:

"Kănggurunhảylêntường,

Tườngsởthú,

Chúaơi,nócaoquá,

Chúaơi,nóđẹpquá".

Tôichỉđượcngheđồnđạivềcáccuộctáixuấtkhác:sáchmớiramắt,trườnghọckhaigiảng,dânParisvềlạithànhphố.SắptớitôisẽcònnghenhiềuhơnkhikháchdulịchvềlạiBerckvớiđầynhữngtintứckỳlạ.CóvẻTheophileđigiàybasketgótnhấpnháykhidậmxuốngsànthìphải.Giờtacóthểđitheothằngbétrongbóngtối.Tronglúcchờđợi,tôinhấmnháptuầncuốicùngcủathángTámvớitâmtrạnggầnnhưnhẹbẫngvìlầnđầutiênsaumộtthờigiandài,tôikhôngcócảmgiácđếmtừngngàykinhkhủngnhưtừđầukỳnghỉ.Cảmgiácấyrõràngđãkhiếntôibỏlởphầnlớnthờigianấy.

Chốngkhuỷutaylênchiếcbàncóbánhxenhỏbằngformicadùngthaybànlàmviệc,Claudeđọclạinhữngđoạnvănchúngtôiđãkiênnhẫnkéoratừvôđịnhcácbuổichiềutrongsuốthaithángqua.Tôirấtvuikhiđượcnghelạimộtvàitrang.Cáctrangkháclàmchúngtathấtvọng.Mộtcuốnsáchđượclàmtừnhữngthứnhưthếnàyư?Vừanghe,tôivừaquansátmấylọntócnâu,đôimánhợtnhạtquáđỗimànắngvàgiócũngchỉđủlàmlanmàuhồngnhènhẹ,đôibàntayvớitĩnhmạchdàixanhnhạtcủacôvàcảnhtượngsẽtrởthànhhìnhảnh-kỷniệmcủamộtmùahèchămchỉ.Quyểnvởxanhcôchépkínmộtmặtbằngnétchữthẳngđứngcẩnthận,hộpbúthọcsinhđựngđầybútđểthaykhicần,chồngkhăngiấysẵnsàngchonhữngcơnkhạcđờmdữdộinhấtvàchiếctúisợiđỏthỉnhthoảngcôlấyraíttiềnđimuacàphê.Quamiệngtúikhéphờ,tôithấymộtchìakhoáphòngkháchsạn,mộtvétàuđiệnngầmvàmộttờmộttrămfrancgậplàmbốn,nhưthểnhữngđồvậtmangvềtừmáydòkhônggiansaukhiđượcgửiđếnTráiĐấttìmhiểucáchsống,giaothôngvàtraođổithươngmạicủangườiTráiĐấthiệnđại.Cảnhtượngấykhiếntôilúngtúngvàngẫmnghĩ.Trongvũtrụnày,cóchìakhoánàomởđượcchiếcáolặncủatôikhông?Mộtchuyếntàuđiệnngầmkhôngcóđiểmkếtthúc?Mộtthứtiềnđủmạnhđểmualạitựdochotôi?Phảitìmởnơikhác.Tôisẽtớiđó.Berck-Plage1,thángBảy-Támnăm1996.ThịtrấnvenbiểnthuộcthànhphốBerck

Page 46: Chiec ao lan va con buom - f.libvui.comf.libvui.com/dlsm2/ChiecAoLanVaConBuom_7576b92c3c.pdfTable of Contents Chiếc Áo Lặn Và Con Bướm - Jean-Dominique Bauby Lời mở đầu

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:

Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach