MAGAZINE

วารสารสวนสัตว์เชียงใหม ่ปีที่ 1 ฉบับที่ 12 วันที่ 15 พฤศจิกายน 2557

บรรณาธิการ

เดือนแรกแห่งการเริ่มต้นเทศกาลท่องเที่ยว เปิดประเดิมกันด้วยลอยกระทงแบบชุ่มฉ่ำา ฝนตกตลอดทั้ง 3 วัน ช่วย

ทำาให้ลอยกระทงปีนี้ถึงแม้จะมีน้ำาน้อยแต่ก็มีน้ำาเต็มตลิ่งได้ทันตามเพลงที่เคยร้องกันมาตั้งแต่เด็กๆนอกจากเทศกาลท่องเที่ยว

ตามประเพณีที่เริ่มต้นขึ้น ยังมีดอกไม้ฤดูหนาวที่เริ่มแข่งกันบาน ไม่ว่าจะเป็นกาสะลอง ที่จะเริ่มออกดอกประมาณปลายเดือน

กันยายนจนถึงหน้าหนาวประมาณเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนธันวาคมดอกสีขาวเต็มต้นส่งกลิ่นหอมไปทั่วนอกจากนี้ยังมีทุ่ง

ดอกบัวตองทุ่งดอกเก๊กฮวยดอกลิลลี่ มากมายละลานตาทั่วจังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดต่างๆที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวในภาค

เหนือสามารถวางแผนแวะเวียนมาเที่ยวชมได้ตลอดหน้าหนาวนี้หรือจะแวะมาที่สวนสัตว์เชียงใหม่ได้ชมทั้งสวนสวยและสัตว์

ต่างๆมากมายพร้อมกันในคราวเดียวได้เลยนะคะ

2

กรรณิการ์จันทรังษี

ทีมงานบรรณาธิการ

4

สารบัญ

สรรหามาเล่า

ลอย..ลอย..ลอยกระทง 4

ของดีในสวนสัตว์เชียงใหม่

ข่าวลูกสัตว์เกิดใหม่ 6

เรื่องเด่น เดือนนี้

การประชุมวิชาการประจำาปีสมาคมสวนสัตว์10

เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ครั้งที่22

ชุมนุมนักเขียน

นักเขียนฉบับนี้ 11

3

สรรหามาเล่า | ลอย..ลอย..ลอยกระทง

4

เพิ่งผ่านพ้นกันมาหมาดๆ กับเทศกาลท่องเที่ยวระดับโลกของประเทศไทย ก็คือเทศกาลลอยกระทง ที่มีที่มายาวนาน

เที่ยวสนุกกันแล้วมาเรียนรู้และเข้าใจในประเพณีไทยและความเป็นมาของเทศกาลลอยกระทงกันหน่อยนะคะ

ลอยกระทงเป็นประเพณีที่สำาคัญ และสืบทอดกันมาอย่างยาวนาน โดยสันนิษฐานว่า เป็นประเพณีดั้งเดิมของอินเดีย ต่อมาได้

แพร่ขยายไปยังท้องถิ่นต่างๆได้แก่เขมรพม่าลาวและไทย

ในประเทศไทยไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดได้ว่ามีประเพณีลอยกระทงตั้งแต่เมื่อใด แต่สันนิษฐานว่ามีมาตั้งแต่กรุงสุโขทัย

ซึ่งเป็นพระราชพิธีหนึ่งเรียกว่า “พระราพิธีจองเปรียงชักโคม” ซึ่งเป็นการปฏิบัติเพื่อบูชาพระเจ้าทั้ง 3 คือ พระอิศวร พระ

นารายณ์ พระพรหม ซึ่งเป็นพิธีของพราหมณ์ โดยได้ถือว่า วันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำาเดือน 12 ซึ่งจะตรงกับช่วงเวลาราวปลายเดือน

ตุลาคมถึงปลายเดือนพฤศจิกายนเป็นวันลอยกระทง

สรรหามาเล่า | ลอย..ลอย..ลอยกระทง

5

ทำาไมกระทงส่วนใหญ่เป็นรูปดอกบัว?

ในหนังสือตำารับท้าวศรีจุฬาลักษณ์หรือตำานานนางนพมาศซึ่งเป็นพระสนมเอกของพระมหาธรรมราชาลิไทยหรือ

พระร่วงแห่งกรุงสุโขทัยได้กล่าวถึงวันเพ็ญเดือนสิบสองว่าเป็นเวลาเสด็จประพาสลำาน้ำาตามพระราชพิธีในเวลากลางคืนและได้

มีรับสั่งให้บรรดาพระสนมนางในทั้งหลายตกแต่งกระทงประดับดอกไม้ธูปเทียนนำาไปลอยน้ำาหน้าพระที่นั่งในคราวนั้นท้าวศรี

จุฬาลักษณ์พระสนมเอกได้คิดประดิษฐ์กระทงเป็นรูปดอกบัวกมุทด้วยเห็นว่าเป็นดอกบัวพิเศษที่บานเวลากลางคืนเพียงปีละ

ครั้งตรงกับช่วงเวลาเสด็จประพาสลำาน้ำาซึ่งเมื่อพระร่วงเจ้าได้ทอดพระเนตรเห็นก็รับสั่งถามถึงความหมายนางก็ได้ทูลอธิบาย

จนเป็นที่พอพระราชหฤทัยพระองค์จึงมีพระราชดำารัสว่า

“แต่นี้สืบไปเบื้องหน้าโดยลำาดับกษัตริย์ในสยามประเทศถึงกาลกำาหนดนักขัตฤกษ์วันเพ็ญเดือน12ให้นำาโคมลอยเป็นรูป

ดอกบัวอุทิศสักการะบูชาพระพุทธบาทนัมมทานทีตราบเท่ากัลปาวสาน”

สรุปเหตุผลของการลอยกระทงในประเทศไทย

1.เพื่อขอขมาพระแม่คงคาเพราะได้อาศัยน้ำาท่านกินใช้และทิ้งสิ่งปฏิกูล

2.เพื่อสักการะรอยพระพุทธบาทนัมมทานทีซึ่งพระพุทธเจ้าทรงประทับรอยพระบาทไว้บนหาดทรายที่แม่น้ำานัมมทานทีใน

ประเทศอินเดีย

3.เพื่อลอยทุกข์โศกโรคภัยและสิ่งไม่ดีคล้ายพิธีลอยบาปของพราหมณ์

4.เพื่อบูชาพระอุปคุตซึ่งตามตำานานเล่าว่าเป็นพระมหาเถระรูปหนึ่งที่มีอิทธิฤทธิ์มากสามารถปราบพญามารได้

ได้เรียนรู้และเข้าใจเกี่ยวกับความเป็นมาของประเพณีไทยโบราณที่เริ่มต้นด้วยเมล็ดพันธุ์แห่งความงดงามและจะเติบโตฝังราก

ลึกไปยังรุ่นลูกหลานให้สืบสานความสวยงามของประเพณีลอยกระทงต่อไปตราบเท่ากัลปวสานดังเช่นพระราชดำารัสของ

พระมหาธรรมราชาลิไทยหรือพระร่วงได้เรียนรู้และเข้าใจเกี่ยวกับความเป็นมาของประเพณีไทยโบราณที่เริ่มต้นด้วยเมล็ดพันธุ์

แห่งความงดงามและจะเติบโตฝังรากลึกไปยังรุ่นลูกหลานให้สืบสานความสวยงามของประเพณีลอยกระทงต่อไป

ตราบเท่ากัลปวสานดังเช่นพระราชดำารัสของพระมหาธรรมราชาลิไทยหรือพระร่วง

ที่มาข้อมูล

www.dmc.th/pages/top_of_week/วันลอยกระทง

www.patongbeachthailand.com/thai/21_13/352.shtml

www.campus.snook.com/910912/ลอยกระทง-วันลอยกระทง-ประเพณีลอยกระทง

www.province.m-culture.go.th/sakonnakhon/krathong.html

กระทง-วันลอยกระทง-ประเพณีลอยกระทง

www.province.m-culture.go.th/sakonnakhon/krathong.html เรียบเรียงโดยสพญ.กรรณิการ์จันทรังษี

ของดีในสวนสัตว์เชียงใหม่ | ข่าวลูกสัตว์เกิดใหม่

6

สวนสัตว์เชียงใหม่ยินดีต้อนรับทุกท่านเข้าสู่บรรยากาศช่วงฤดูต้นหนาวนี้ด้วยสัตว์นานาชนิดและไม้ดอกนานสายพันธุ์และยัง

มีเหล่าลูกสัตว์เกิดใหม่เช่นลูกสิงโตน้อยของแม่มาช่ากับพ่อลูกหินเจ้าเลโอกับเจ้าสิงห์สัตว์ที่มาไกลจากดินแดนออสเตเลียลูก

น้อยโคอาล่าของแม่น้ำาปิงกับพ่อไบอันนอกจากนี้ยังมีลูกจิงโจ้น้อยลูกแกะน้อยขนขาวปุกปุยสัตว์สัญชาติไทยก็มาแรงไม่แพ้กัน

ลูกน้อยของลิงไทย5สายพันธุ์นอกจากนี้ยังมีลูกน้อยของนาคเล็กเล็บสั้นที่ได้ฉายาว่าเป็นสัตว์เล็กที่ว่ายน้ำาเก่งที่สุดด้วยอย่าลืม

มาชมกับความน่ารักของเหล่าลูกสัตว์ที่สวนสัตว์เชียงใหม่นะค่ะ

สิงโตจัดอยู่ในไฟลัมสัตว์มีกระดูกสันหลังชั้นสัตว์

เลี้ยงลูกด้วยนมซึ่งเป็นวงศ์เดียวกับแมวสิงโตมีชื่อ

วิทยาศาสตร์ว่า

Pantheraleoมีขนาดลำาตัวใหญ่พื้นลำาตัวสีน้ำาตาล

ไม่มีลายตัวผู้เมื่อโตเต็มที่จะมีขนสร้อยคอยาวขน

ปลายหางเป็นพู่ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงส่วนใหญ่ใช้

เวลาในการพักผ่อนออกล่าเหยื่อเมื่อหิวใน

ตอนกลางคืนตัวที่ล่าเหยื่อเป็นตัวเมียผสมพันธุ์ได้

ตลอดทั้งปีเมื่อตัวผู้มีอายุ4ปีและตัวเมียอายุ3ปี

ตั้งท้องนาน100วันตกลูกครั้งละ3-5ตัวอายุ

ยืน30-40ปีปัจจุบันในสวนสัตว์เชียงใหม่มีจำานวน

สิงโตอยู่

3ตัวและสมาชิกใหม่อีก2ตัวโคอาล่าเป็นสัตว์ในกลุ่มจำาพวกจิงโจ้ตัวเมียจะ

มีกระเป๋าหน้าท้องสำาหรับให้ลูกอ่อนอาศัยอยู่จาก

การที่มีลักษณะรูปร่างหน้าตาคล้ายสัตว์ในตระกูล

หมีจึงทำาให้คนส่วนมากเรียกโคอาล่าว่าหมีโคอาล่า

สำาหรับลูกโคอาล่าที่ผสมพันธุ์ได้ในสวนสัตว์เชียงใหม่

มีทั้งหมด6ตัวประกอบด้วยเคนเพศผู้เชียงม่วน

ปรองดองน้ำาปิงและเวียงพิงค์เพศเมียส่วนตัวที่เกิด

ใหม่ล่าสุดยังไม่ทราบเพศและรอการตั้งชื่ออยากเป็น

ทางการ

สำาหรับโคอาล่าที่อยู่ในสวนสัตว์เชียงใหม่เป็นความ

ร่วมมือระหว่างองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทยใน

พระบรมราชูปถัมภ์กับสวนสัตว์ทารองก้าและสวน

สัตว์เวสเทอร์นเพลนประเทศออสเตรเลียโดยได้

นำาโคอาล่าจำานวน4ตัวคือฟูลล่าไบรอันซิมป์สัน

และโคโค่ให้คนไทยในวาระฉลองสิริราชสมบัติครบ

60ปีเมื่อปีพ.ศ2549ตั้งแต่วันที่22พฤศจิกายน

2549

ของดีในสวนสัตว์เชียงใหม่ | ข่าวลูกสัตว์เกิดใหม่

7

ลูกนกกระตั๊วเล็กหงอนเหลือง

ลูกปาก้า

ลูกแกะ

เรื่องเด่น เดือนนี้ | การประชุมวิชาการประจำ ปีสมาคมสวนสัตว์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ครั้งที่ 22

8

การประชุมวิชาการประจำาปีสมาคมสวนสัตว์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ครั้งที่22

22thSEAZAAnnualConference2014

ระหว่างวันที่25-29ตุลาคม2557

ณสวนสัตว์ไทเปกรุงไทเปประเทศไต้หวัน

สมาคมสวนสัตว์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้หรือSEAZA:TheSouthEastAsianZoosAssociationหมายถึงกลุ่ม

ของสวนสัตว์และสถานจัดแสดงสัตว์น้ำาต่างๆในประเทศของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีวิสัยทัศน์คือสวนสัตว์สมาชิกต้อง

ใช้ประโยชน์จากสัตว์ของตนเองเพื่อวัตถุประสงค์หลักคือการให้ความรู้การศึกษาแก่ประชาชนและให้ความสำาคัญเร่ง

ด่วนในการอนุรักษ์สัตว์ป่าโดยสมาชิกคือสวนสัตว์ต่างๆของประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้แก่ไทย

มาเลเซียสิงคโปร์อินโดนีเซียฟิลิปปินส์เวียดนามและมีสวนสัตว์ในประเทศสมาชิกสมทบได้แก่ญี่ปุ่นเกาหลีใต้

ฮ่องกงและไต้หวันเป็นต้นซึ่งได้จัดให้มีการประชุมและนำาเสนอผลงานการดำาเนินงานของแต่ละสวนสัตว์เป็นประจำา

ทุกปีเพื่อเปิดโอกาสให้สวนสัตว์สมาชิกได้ประชุมหาแนวทางการดำาเนินงานอนุรักษ์วิจัยร่วมกันและพัฒนาความร่วม

มือของสวนสัตว์ที่เป็นสมาชิกSEAZAรวมไปถึงการนำาเสนอผลงานทางวิชาการเพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์และ

พัฒนาการดำาเนินงานสวนสัตว์ต่อไปโดยในประเทศไทยสวนสัตว์ขององค์การสวนสัตว์ทั้ง8สวนสัตว์ได้เป็นสมาชิกของ

สมาคมสวนสัตว์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้หรือSEAZAด้วย

ผู้เขียน

นส.รุ่งลาวัลย์แสงสุริย์นักวิทยาศาสตร์สวนสัตว์4

เรื่องเด่น เดือนนี้ | การประชุมวิชาการประจำ ปีสมาคมสวนสัตว์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ครั้งที่ 22

9

ในการประชุมวิชาการประจำาปีสมาคมสวนสัตว์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ครั้งที่2222thSEAZAAnnualCon-

ference2014ได้จัดขึ้นระหว่างวันที่25-29ตุลาคม2557ณสวนสัตว์ไทเปกรุงไทเปประเทศไต้หวันโดยมีแนวคิด

หลักคือOnePlanApproachคือการอนุรักษ์ที่มีจุดหมายร่วมกันเป็นหนึ่งเดียวหมายถึงการร่วมมือกันของสวนสัตว์

สมาชิกในการอนุรักษ์วิจัยสัตว์ป่าที่จะมีแนวทางและดำาเนินงานร่วมกันในครั้งนี้มีผู้เข้าร่วมมากกว่า200คนจาก21

ประเทศมีการนำาเสนอผลงานภาคบรรยาย52เรื่องและภาคโปสเตอร์อีก21เรื่องโดยสวนสัตว์เชียงใหม่มีการนำาเสนอ

ผลงานจำานวน3เรื่องโดยแบ่งเป็นรูปแบบบรรยายจำานวน1เรื่องได้แก่

การอนุรักษ์และศึกษาชีววิทยาของกบทูดในพื้นที่ธรรมชาติของสวนสัตว์เชียงใหม่ConservationandBiol-

ogystudyofMalayanGiantFrog(Limnonectesblythii)inNaturalHabitatinChiangMaiZoo

และรูปแบบโปสเตอร์จำานวน2เรื่องได้แก่

การเลี้ยงชะมดเช็ดจากโครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำาริสู่ภาคเกษตรกรรมSmallIndianCivet

propagationfromhermajestythequeen’sdemonstratedfarmtoagriculturalsector

การปล่อยกวางผาคืนสู่ธรรมชาติณดอยม่อนเลี่ยมเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่เลา-แม่แสะจ.เชียงใหม่GoralRe-

introductionAtMae-LaoMae-SaeWildlifeSanctuary,ChiangMaiProvince

ผู้เขียน

นส.รุ่งลาวัลย์แสงสุริย์นักวิทยาศาสตร์สวนสัตว์4

10

เรื่องเด่น เดือนนี้ | การประชุมวิชาการประจำ ปีสมาคมสวนสัตว์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ครั้งที่ 22

ผู้เข้าร่วมประชุม

ผู้เขียน

นส.รุ่งลาวัลย์แสงสุริย์นักวิทยาศาสตร์สวนสัตว์4

4

ชุมนุมนักเขียน | นักเขียนฉบับนี้

11

ออกแบบวารสาร

นายภูดิศเนตาสิทธิ์|เจ้าหน้าที่สิทธิประโยชน์(สารสนเทศ-ไอที)

บรรณาธิการ

สรรหามาเล่า : นกกระเรียน

ของดีในสวนสัตว์เชียงใหม่ : ศูนย์อนุรักษ์ วิจัย และแหล่งเรียนรู้สัตว์วงศ์

ชะมด

เรื่องเด่น เดือนนี้ : งานวันเกิด อายุครบ 13 ปี หมีแพนด้าหลินฮุ่ย

สพญ.กรรณิการ์จันทรังษี|หัวหน้างานอนุรักษ์

4

MAGAZINE

www.chiangmaizoo.com