ADMIN

Typewritten text

Chia sẻ ebook : Chiasemoi.com

Tênsách:XửThếTríTuệToànThư-ThuậtNóiChuyện

Chủbiên:DiệcQuân

Dịchgiả:TrầnThắngMinh

Thểloại:Tâmlý-Giáodục

Nhàxuấtbản:VănHóaThôngTin

Nămxuấtbản:2005

Sốtrang:536

Kíchthước:13x19cm

Trọnglượng:440g

Hìnhthứcbìa:Bìamềm

Giábìa:48.000VNĐ

–––––––––––-

MụcLục

LờinóiđầuPhầnI-ĐiĐườngVòngChương1:BấtNgờMởLốiĐiRiêngChương2:KhéoĐặtCâuHỏiĐưaVàoTròngChương3:KhéoVíVonNóiLíLẽChương4:HãyLùiĐểTiếnChương5:VậnDụngConSốĐểNóiLíLẽChương6:KhéoDùngConSốĐểHùngBiệnChương7:SựUyênBácCủaViệcXoaTrướcĐánhSauPhầnII-ỨngĐốiNhanhTríChương1:ChuyểnĐềTàiCâuChuyệnChương2:GióChiềuNàoCheChiềuĐấyChương 3: Giữ Thể Diện Bằng Cách Tự Cười NhạoMình

(TựTrào)Chương4:GánGhépĐểTránhGặpChuyệnKhóXửChương5:LấyĐạoCủaNgườiĐểTrịLạiNgườiChương6:DùngLờiNóiHoangĐườngTạmThíchỨngChương7:HiểuRõKỹXảoCủaLốiNóiDốiChương8:ĐặtVàoChỗChếtMàVẫnSốngChương9:ChuyểnPhépPhảnChứngThoátKhỏiCảnhKhó

XửPhầnIII-ChiếnThuậtĐánhVàoTâmLýChương1:TìnhCảmThậtSựPhảiPhùHợpVớiHoànCảnh

TươngỨng

Chương2:TấnCôngKhôngBằngKhéoKhíchChương3:LờiNóiPhảiTrúngVàoĐiểmMấuChốtChương4:TìmSựTươngĐồngBằngCáchQuanTâmĐến

NhữngSởThíchCủaNgườiKhácChương5:HọcVấnUyênThâmVềĐịnhThếTâmLýChương6:HưTrươngThanhThếĐểTạoÁpLựcChương 7: Dựa Vào Những Điều Không Có Để TạoMâu

ThuẫnGiảChương8:HìnhThứcĐộcĐáoTạoẤnTượngSâuPhầnIV-SángSuốtGiữMìnhChương1:CóThểKhéoLéoVậnDụngNhữngLờiNóiMơ

HồChương2:NỊNHChương3:KhôngNênTuỳTiệnChạmVẩyRồngChương4:ÁpĐảoĐốiPhươngTrướcLàSáchLượcHayChương5:ĐiềuTraDòHỏiTâmTưNgườiKhácChương6:PhảiCóÝĐềPhòngNgườiKhácChương7:KhôngBịMắcHoạTừMiệngPhầnV-SựKỳẢoCủaNgônNgữChương1: SựTuyệtDiệuCủaCáchDùngĐồngÂmKhác

NghĩaChương2:XâyDựngVàPhòngTránhNhữngCáiBẫyTrong

NgônNgữChương 3: Khéo Dùng Nghĩa Khác Nhau Và Cách Ngừng

NgắtCâuChương 4: Phép Loại Suy Đối Ngẫu Thể Hiện Tác Dụng

ThầnKìChương5:CâuChữTùyNgườiMàTáchHayHợp

Lờinóiđầu

Cácbàivănvàcáctácphẩmbànvềnghệthuậtxửthếcóthểthấyrấtnhiềutrongsửsách,hếtsứcphongphúđadạng,nênchúngtôithấykhôngcầnthiếtphảiphứctạphoávấnđề,songcómộtchuyệnvẫnthúcđẩychúngtôi,khiếnchúngtôiđànhphảiviếtcuốnsáchnày.

Nơiđầusônglànơisóngtogiólớn.Trongthếgiannày,chẳngcóconđườngnàolàdễđicả.Trên thếgiới này, cóngườinhờmiệng lưỡimàkiếmđượcmiếngăn, song cũng cóngườivìmiệnglưỡimàchịuthiệtthòi.

Tìmhiểukĩnguyênnhâncủađiềuđómớithấyđúngnhưmộtcâutụcngữđãnóilà:“Kẻkhôngbiếtănnóithìnóivộinóivàng.Kẻcótàiănnóithìnghĩkỹrồimớinói.”

Chỉmộtchữ”nghĩ”thôiđãbiểuđạtmộtcáchsâusắcsựliênhệvôcùngkhắngkhítgiữalờinóivà trí tuệ.“NghệThuậtnóichuyện”chínhlàmuốnthôngquakinhnghiệmthựctiễncácbậckìtàihùngbiệnsắcsảo,thaothaobấttuyệtđểphântíchkĩlưỡngtrítuệvàkĩxảovậndụngngônngữsắcbéncủahọ,từđócungcấpchobạnđọcmộtsốcáchkếthợphàihoàgiữatrítuệvàngônngữ.

Cuốn“NghệThuậtnóichuyện”khôngphảilànhữngthuyếtgiáolíluậnsâuxakhóhiểu,mànóchútrọngđếnviệcthôngquanhữngvídụthựctiễnsinhđộng,dễhiểuđiểnhìnhđểthểhiệnđiềuquantrọngcủangônngữtrítuệ.Tínhtrítuệ,sựthúvị,tínhthựctiễnchínhlànhữngđặcđiểmmàcuốn“NghệThuậtnóichuyện”cốgắngthểhiện,songliệucóthểthựcsựđạtđượcđiềuđóhaykhôngcònchờvàosựđánhgiácủađộcgiả.Ởđâychúngtôicũngkhôngdámnóinhiềuhơnnữa.

Sựrađờicủacuốn“NghệThuậtnóichuyện”đượchoànthànhtrêncơsởrấtnhiềuthànhquảnghiêncứutrongvàngoàinướcmàchúngtôiđãthamkhảo.

Cuốicùng,tựđáylòngmình,xinkínhchúccácvịđộcgiảkhiđọccuốn“NghệThuậtnóichuyện”trởthànhnhữngbậcnhânsĩthànhcôngcótàiănnóiphunchâunhảngọc,biếttậndụngnghệthuậtănnóiđếnmứcnhuầnnhuyễnvàđầythuyếtphục.

Ngày6tháng6năm1999.CácTácGiả

PhầnI-ĐiĐườngVòng

Tụcngữnói:“Liệucơmgắpmắm”,câunóinàyrấtcóýnghĩa,ýmuốnnóilàdùlàmbấtcứviệcgìcũngđềuphảiquansátđốitượng.Thựcra,nóichuyệncũngnhưvậy.Đốivớinhữngngườikhácnhaucũngphảidùngnhữngcáchnóichuyệnhaycáckĩxảonóichuyệnkhácnhau.Nộidungphần“Điđườngvòng”giới thiệu lànênkhuyênnhủnhữngngườiluônkiêngkỵlạicốchấpbảothủ,khăngkhănggiữýkiếncủamìnhnhưthếnàođểbạnđạtđượcmụcđích.Phầnnàychochúngtathấycầnphảihọctậpmộtsốchiếnthuật“đánhdukích” trongbinhpháp, tức làbỏcách tấncôngmạnhmẽ trực tiếp, lựachọnphươngthức vu hồi, tung ra nhữngđội kị binh từ cánh bên, từ sau lưng hay từ nhữngphươnghướngkhônglườngtrướcđược,đểđạtđượcmụcđíchgiaotiếp.

Chương1:BấtNgờMởLốiĐiRiêng

Điểmđặcbiệttrongchiếnlược“xuấtkìbấtý”làởchỗnórấtmớimẻ,ngườibìnhthườngkhómàdựđoántrước.

Sựvậndụngcủaphươngphápnàycócơsởvữngchắclàphảibiếtmìnhbiếtngười,cũngcónghĩalàcầnphảicósựhiểubiếttươngđốivềcácmặtcủađốitượngnóichuyện,biếtđượcđốiphươngthíchgì.Dướiđây,xinđơncửramộtvàivídụđểchứngninh.

ĐiêuBộtdựngcơđồqualờinhụcmạ

ĐiêuBột làmộtđại thầnnổi tiếngởnướcTềthờiXuânThuChiếnQuốc, trướckhi trởthànhbậcgiàusang,ôngchỉlàmộttiểulạibìnhthường.Ôngluônbuồnkhổvìkhôngpháthuyđượctàinăngcủamình.Mặcdùnóilàngườitàigặpbấthạnh,songôngkhônghềsasútýchí,luônsẵnsàngtưthếchờđợicơhộitrổhếttàinghệ.

Cuốicùngcơhộicũngđãđến.Lúcđó,danhtướngnướcTềlàĐiềnĐơndonhiềulầnlậpđượcchiếncôngnênđượcvuaTềphonglàmAnBìnhQuân.CũngchínhvìĐiềnĐơnbiếtkínhtrọngcácbậckẻsĩ,hiềntài,tínhtìnhkhiêmtốnnênmọingườiđềurấtsùngkínhông.NhưngĐiêuBộtthìkhông,ôngvẫnkháchẳnmọingười,tỏrachẳnggiốngaiđểgợisựchúýcủaĐiềnĐơn.ThếlàôngliềncốýphỉbángĐiềnĐơntrướcmặtmọingười:“ĐiềnĐơncũngchỉlàmộtkẻtiểunhânmàthôi,saođángđượcmọingườisùngkínhnhưvậy?”Đươngnhiên,ôngbiếtrằngconngườikhiêmtốnnhưĐiềnĐơnsẽkhônglàmkhódễchoông,ôngcũngbiếtrõnhấtđịnhĐiềnĐơnsẽchúýđếnlờinóicủaông.

QuảnhiênsaukhiAnBìnhQuânĐiềnĐơnđượcbiếtcóngườiphỉbángmình, liềnsaingườiđimờikẻnóixấulàĐiêuBộtđến,cònmởtiệckhoảnđãiĐiêuBột.Sauđó,ĐiềnĐơnhếtsứcthànhkhẩnthỉnhgiáoĐiêuBột:“Xintiênsinhhãychỉrõnhữngkhuyếtđiểmcủatađểtasửachữa.Đượcnhưvậytarấtcámơn.”VàrồichínhnhữnglờicủaĐiêuBộtcàngkhiếnôngcảmthấybấtngờ.ĐiêuBộtđãnóinhưsau:“MặcdùchócủaĐạoChíchsủabừacảQuangThuấnsángsuốt,songkhôngphảiconchóchorằngQuangThuấnhènmọncònĐạoChíchcaoquý,màvìbảntínhcủaconchólàsủabấtcứai,trừchủnó.VínhưTrươngTamlàngườicóđạođức,LíTứlàkẻthiếuđạođức,songnếuTrươngTamvàLíTứđánhnhau,chócủaLíTứchắcchắnsẽlaovàocắnTrươngTamchứkhôngbaogiờcắnLíTứ.Thếnhưngnếuconchónàyrờixakẻvôđạođứcđểtrởthànhchócủangườihiềnđức,thìconchónàykhôngchỉđicắnchânngườikhácđơngiảnnhưthếnữa.”

LẽnàoĐiềnĐơnkhônghiểurõđạolítronglờinóicủaĐiêuBột.Lậptức,ĐiêuBộtđượcĐiềnĐơncoilàtâmphúccủamình;tiếncửlênTềTươngVươngvàđãđượcTềTương

Vươngtrọngdụng.

RõràngĐiêuBộtđãnhờhànhđộngmắngchửinàymàđạtđượcmụcđíchcủamình.

ƯuMạnhđóngkịch

ƯuMạnhlàmột trọngthầncủaSởTrangVươngthờiChiếnQuốc.CólầnƯuMạnhrangoàithànhthămbạnbè,trênđườngđibỗnggặpcontraicủaTônThúcNgao,mộtvịlệnhquânđãquácố,ông thấyngườicon traiđó rách rưới,gánhmộtgánhcủivàochợbán.TronglòngƯuMạnhkhôngkhỏibuồnbãxótxa.TônThúcNgao,ngườiđảmnhiệmchứclệnhquântrướckia,chỉvìdốchếttâmlựclomọiviệcchonướcSởquávấtvảnênmắcbệnh,phảirờibỏcõitrầnquásớm.Saukhiôngchếtđi,muôndânđềurơilệ,SởVươngcũngđaubuồnkhócthầm.Nhưnghiệnnay,contraicủaTônThúcNgaolạisốngkhổsởnhưvậy,thậtkhôngcôngbằng.ƯuMạnhcảmthấycầnphảilàmgìđóchoconcháucủaTônThúcNgao.

Saukhitrởvềkinhthành,ƯuMạnhliềnsaingườimaymộtbộáomũmàtrướcđâyTônThúcNgao thườngmặc, rồi ôngmặcvào, dành thời giannghiên cứuvềgiọngnói, nétmặt,nụcườivàdángvẻnămxưacủaTônThúcNgao.

Mộtbuổitối,SởVươngmởtiệckhoảnđãicácquânthần.Khiquanvănquanvõđangcườinói râmran,vôcùngvuivẻ thìbỗngnhiêncóngườikinhhãihét lên:“LệnhquânTônThúcNgao đến kìa!”Mọi người định thần lại nhìn, quả nhiên “TônThúcNgao” đangbướcchầmchậmđếnchỗSởTrangVương.SởVươngcũngcảmthấyngườivừađếnđúnglàTônThúcNgao.Một lát sau,TônThúcNgaođến trướcmặtSởTrangVương, cungkínhhànhlễquânthầntrướcSởVươngvàchúcphúcSởVương:“ThầnTônThúcNgaokínhchúcđạivươngvạnthọvôcương”.

SởTrangVươngvộiđứngdậy,nắmlấytayTônThúcNgao,vừakhócvừacườinói:“Tônáikhanh,xinhãyđứnglên,thìrakhanhvẫncònsống,khanhđãlàmtachẳngmuốnsốngnữa.”Cácquanlạithấyvậy,ainấycũngrấtxúcđộng.

ƯuMạnhthấySởTrangVươngquảthậtđãcoimìnhlàTônThúcNgao,liềnvộivãnói:“Thưađạivương,thầnlàƯuMạnhthầnđếnđâyđểdiễnkịchchongườixem?”

SaukhiSởTrangVươngtỉnhtáolại,ôngliềnhỏiƯuMạnhvìsaomuốnhoátrangthànhTônThúcNgao,ƯuMạnhtrảlờirằng:“Bẩmđạivương,TônThúcNgaovìsựhưngthịnhcủanướcSởđãhếtlòngtậntuỵ,hisinhvìhậuthế.Songđạivươngthậtchóngquên.ôngtachếtđi,ngườiđãquênhẳnôngấyrồi.Vợconôngtahiệnnaycảnhngộthậtthêlương,ngàynàocũnglênnúikiếmcủibán,sốngquangàyđoạntháng.”

TiếpđóƯuMạnhhátlên:“Thamquannênlàm,tiềnđầyxâu,thócđầykho.Quan thanh liêm không nên làm, con cháu đói, áo quần rách rưới, kiếm củi sống quangày.”

SởTrangVươngcóvẻáynáyhổthẹn,ôngnóivớiƯuMạnh:“Dụngýcủaáikhanhnayquảnhânđãhiểu.Quảnhânđãbiếtmìnhsairồi?”

ThếlàSởTrangVươnglậptứcchotriệukiếncontraicủaTônThúcNgao,giữanhtalạikinhthànhlàmquanvàphongchomộttoàthànhấp.NhưngcontraicủaTônThúcNgaolạituântheodingôncủacha,khéoléocảmtạvàtừchốiýtốtcủaSởTrangVương,anhchỉxinSởTrangVươngbanchomìnhmộtmảnhđấthoangđểđưamẹgiàvàngườinhàđếnkhaihoangtrồnglúa.

Cóthểnói,việcƯuMạnhđóngkịchđểxinbanthưởngchocontraicủaTônThúcNgaokhiếnmọingườibấtngờ:MộtlàđãtrựctiếpxinthưởngchocontraicủaTônThấtNgao,ngườikháccóthểsẽlấylídolàcontraicủaôngtakhôngcócônglaonênkhôngđượcbổnglộcđểtừchối.Hai là,quaviệcmôphỏnggiọngnói,nétmặtcủaTônThúcNgao,ôngđãgợilạisựnhớnhungcủaSởVươngvớiTônThúcNgaođểđạtđượcmụcđíchlàxinchocontraicủaTônThúcNgao.ƯuMạnhđãrấthiểuquyluật“yêunhauyêucảtôngtihọhàng”.Cóthểthấy,quảlàƯuMạnhđãthôngquahaiđiềuđómàbấtngờtấncông,dựavàosựhiểubiếtcủaôngvớiSởvươngmàđạtđượcmụcđíchcủamình.

ThànhCátTưHãnkhéođuangựa

ThànhCátTưHãn,conngườicảđờiđượcôngtrờiưuáikhôngphảilàmộtkẻvõbiềnmàlàmộtthiêntàiquânsựmưulượcvàrấtgiỏidùngquânkị.Tưchấtthiênbẩmđánhbấtngờcủaôngđượcthểhiệnkháđầyđủtrongcâuchuyệnđuangựadướiđây.

Vàomộtngàynăm1174Côngnguyên, trêncaonguyênMôngCổbaola tươiđẹpđangdiễnracuộcđuangựarấtđặcbiệt:tayđuanàođếnđíchcuốicùngmớiđượcthưởng.ĐâylàmộtcuộcđuangựalạlùngdochacủaTưHãntổchứcđểchúcmừngthắnglợilớntrongmộttrậnchiếnmàônggiànhđược.

Cáctayđua,ainấyđềucưỡingựarấtchậmchạp,cuộcđuađãdiễnrađượcmộtlúc,tayđuaxanhấtcũngchỉvừaquavạchxuấtphát,ngườicưỡigầnnhấtvẫncòntrênvạchxuấtphát,cóngườicònlùilạisauvạchxuấtphát.Thấymặttrờiđãngảvềtâymàcuộcđuakhócóthểkếtthúcđược,nhữngngườiđếnxemđềukhôngkiênnhẫnđượcnữa,chacủaThànhCátTưHãncũnghốihậnlẽrakhôngnênmởcuộcđuađộcđáonày.Songlờicủabậcđạitrượngphuđãnóirakhôngthểdễdàngthayđổi.Phải làmthếnàođểnhanhchóngkết thúccuộcđua lạ lùng lãngphí thờigiannày?ChacủaThànhCátTưHãnhỏiýkiếnkhắpcácquầnthầnsongvẫnkhôngcóđượckếsáchnào.ChaThànhCátTưHãnđànhphảisaingườitruyềnchỉdụ:“Aicócáchnào

nhanhchóngkết thúccuộcđuangựasẽđượctrọngthưởngnhưngvẫnkhôngđượcthayđổiđiềukiện từ trướccủacuộcđua -ngườinàocưỡingựachậmnhấtmớigiànhchiếnthắng.”

Mọingườiđềuvắtócsuynghĩsongvẫnchưatìmrakếsáchnàohay.ĐâungờThànhCátTưHãnlúcđómới12tuổiđãbiếtchuyệnvềcuộcthinày.Cậuhếtsứcnhanhtríđãnghĩramộtkế.Cậu liềnđến trướcmặt chanóidiệukế: “Phụvương,đểnhanhchóngkết thúccuộcthinàyđơngiảnngườichỉcầnchocáckỵsĩđổingựachonhaulàđược.”

ChaThànhCátTưHãnrấtmừng,ônglậptứctruyềnlệnhtheonhưkếcủaThànhCátTưHãn, chocácđấu sĩđổingựachonhau,TrươngTamcưỡingựacủaLíTứ,LíTứcưỡingựa củaVươngNgũ,VươngNgũ cưỡi ngựa củaTrầnLục,…Song sự thắngbại củacuộcđualạitínhtheoconngựa.Nhưvậymỗikỵsĩđềumuốnconngựacủangườikhácmàmìnhđangcưỡisẽphinhanhnhấtđểkhôngthểgiànhphầnthắng,cònngựacủamìnhrớt lạiphíasau, từđómàgiànhthắnglợi.Nhưvậyđãphátanđượccụcdiệnbếtắclúctrướcvàrấtnhanhchóngcuộcđuangựađượckếtthúc.

ThànhCátTưHãnđãdựavàochiếnlượcđánhbấtngờcủamìnhmàliêntiếpgiànhđượcthắnglợitronglĩnhvựcquânsự,nhữngthắnglợinàylàcơsởvữngchắcchoviệclậpnênvươngtriềuĐạiNguyên.

TôTầnkhéonóiđoạtlạithànhtrì

TôTầnlàmộtnhàhoạtđộngchínhtrịnổitiếngthờiChiếnQuốc,làmộtnhânvậttiêubiểucủanhữngngười tunghoànhngangdọc.VàonămYênChiêuVương thứnhất,ôngđếnnướcYên,phụcvụchoYênChiêuVương,vềsau,ôngnhiềulầnđượccửđếnnướcTề,giảvờxinphụcvụTềvương,thựcchấtlàgiánđiệpchonướcYên.

Cólần,khiTôTầntừnướcTềtrởvềnướcYên,đúnglúcquânTềđếntấncôngnướcYênvớiquymôlớnvàđãchiếmđược10thànhtrìcủanướcYên.YênVươnghỏiTôTầncóthểđòiđược10toàthànhtrìđólạikhông?TôTầnlậptứcnhậnlờiđingay.

ThànhtrìđãbịquânTềchiếmmất,bâygiờđòilạimàchẳngcóđiềukiệngì,điềunàyđâuphảilàdễdàng.SaumộthồisuynghĩcuốicùngTôTầnđãtìmramộtkếsáchvẹntoàn,sauđóôngnhậnlờiđếnnướcTề.KhigặpmặtTềVươnglúcthìôngváimấychặptỏýchúcmừng, lúc thìông lạingẩng lênnhìn trời,vôcùng lo lắng.TềVươngđã rấtngạcnhiêntrướchànhđộngbấtngờcủaông,hỏi:“Ngươilúcvuilúcbuồn,lúcthìchúcmừnglúcthìđaukhổ,rốicuộclàcóýgì?”

TôTần trả lời rằng:“Lầnnàyđạivươngmởrộng lãnh thổ,quả làrấtđángchúcmừng.ThếnhưngsinhmệnhcủanướcTềcũngkếtthúcởđây.”

TềVươngcảmthấyrấtkinhngạctrướclờinóibấtngờcủaông,liềnhỏilạiôngta:“Tạisaotakhôngthấycótaihoạdiệtvonggì?”TôTầnkhôngtrảlời:“Xinbệhạchophépthầnđượcnói,thầnnghenóidùngườicóđóithoithópcònchúthơitàncũngkhôngbaogiờănhạtôđầu(mộtloạicỏđộc),bởivìnếuăncàngnhiềuthìcũngchếtcàngnhanh.MặcdùhiệnnaynướcYêncònyếunhỏ,songYênVươnglạilàcơnrểcủaTầnVương,vậymàđạivươnglạiđoạt10toàthànhcủanướcYên,đếngiờvẫnchưatraotrả,từnayvềsau,ngườiđãtrởthànhkẻthùcủanướcTầnhùngmạnhrồi.Bởivìđánhchóphảingómặtchủ,huốnghồYênVươnglạilàconrểTầnVương.XemrangườichỉgiànhđượcmónlợinhỏnhưngđãđốiđịchvớinướcTần,đóchẳngphảilàcũngnguxuẩnnhưkẻđóikhátănhạtôđầuđósao?Hơnnữa,nếuđạivươngvẫntiếptụcchiếmnhữngthànhtrìnàythìsẽkhiếnchomộtnướcYênyếuớtcũngđứngdậyphảnkháng,đếnlúcđóthìnướcTềcólợiíchgìđây?”

TềVươngnghexong,mặtmàybiếnsắc,vộihỏi:“Vậyquảnhânnênlàmthếnào?”

TôTầnthấysắpđạtđượcmụcđích,bènnóitiếp:“Thầnnghenóicácbậcthánhnhânthờixưaluônbiếtchuyểnhoạthànhphúc,biếnthấtbạithànhthànhcông.Thầnnghĩkếhiệnnaytốtnhấtlàtrảlại10toàthànhtrìđóchonướcYên,cửngườisangnhậnlỗivớiTầnVương.Nhưvậy,nhấtđịnhTầnVươngsẽvôcùngvuimừngtựnhiênsẽthathứchonướcTề.Hơnnữa,nướcYênkhôngmấtchútsứclựcnàomàcóthểthuvề10toàthànhtrì,họcũngsẽhếtsứcvuimừngvàvôcùngcảmơnânđứccủađạivương.Thếlà,đạivươngvàTúcĐịchđãgạtbỏđượcmốihiềmkhíchcũ,lạihữuhảovớinhau,kếtgiaođượcvớibạnmới,saođạivươngkhôngvuivẻthựchiệnđi?Đạivươngcóđượchaingườibạn,danhtiếngvềmộtvịvuanhânnghĩasẽtruyềnkhắpthiênhạ,lúcđó,nếuđạivươngbanbốlệnhtrongthiênhạ,thìlàmgìcókẻnàodámkhôngtuânlệnhngười?”

TềVươngcảmthấylờicủaTôTầnrấtcólí,thếlàôngliềntraotrảtoànbộ10toàthànhchonướcYên.TôTầnđãhoànthànhnhiệmvụYênVươnggiaochomộtcáchthuậnlợi.

Thôngquahànhđộngbấtngờthoắtvuithoắtbuồn,vừachúcmừngvừađaukhổ,ngaytừđầu,TôTầnđãthuhútsựchúýcủaTềVương,điềukhiếnsựchúýcủaTềVương,ôngđãdưaramộtđiềukiện tâmlívôcùngvữngchắcđểsaunàyôngbàn luậnchuyện lợihạiđượcmấtvàcácbiệnphápgiảiquyếtvớiTềVương,khiếnchoTềVươngphải“ngoanngoãn”đitheodòngsuynghĩcủamình,rồibấtngờđãmắclừaTôTần.

Naponeongiảvờtạođốithủ

Khivậndụnglốiđánhbấtngờ,điểmmấuchốttrongchiếnlượcđiđườngvòngchínhlàphảidùngphươngphápkhiếnđốiphươngkhônglườngtrướcđược,làmchođốiphươngkhôngtàinàongănnổi,nhưvậytamớicóthểđạtđượcmụcđíchcủamình.

Cóthểnói,Naponeonlàmộtthiêntàiquânsự,chiếnthuật“đánhdukích”củaôngluônkhiếnngườikhácphảitrầmtrồkhenngợi,sauđâyxinhãyxemmộtcâuchuyệnviếtvềNaponeon.

Mộthôm, cácbậcnhân sĩ nổi tiếngnướcPhápđã tập trung tại toà thị chínhParis, lớntiếngbànluậnvềnhữngsựviệckìlạtrongxãhộithượnglưu.Làmộtnhânvậtlàmmưalàmgiótronggiớiquânsự,Naponeonhếtsứcsôinối,từnghànhđộngtừnglờinóicủaôngtađềuđượccácthânsĩcácthụcnữvôcùngquantâm.

Bỗngnhiên,Naponeongiơlyrượusâmpanhlên,hướngvềcácvịkháchquýhỏiđầythâmý:“Hiệnnay,PhápđangđánhvớiliênquânNga,Áo,cácvịthửđoánxemailàviêntướngdũngmãnh,đamưutúctrínhấttrongquânđộinướcÁo,kẻnàosẽlàđịchthủmạnhnhấtcủanướcta.Vịnàonóiđúng,tôixinchịuphạthếtcốcsâm-panhnày.”

Mọingườisuyđoánmộtlúc,songchẳngaiđoánđúng.Cuốicùng,Naponeonmỉmcườinói:“Đểtôinóichocácvịbiết,ngườiđóProvelatướnglĩnhquânđộiÁo,ôngtacóthểđượcxemlàmộtthiêntàiquânsựvănthaovõlược.Chỉcóôngtamớixứnglàđốithủcủachúngta.Mặcdùcácvịkhôngnóiđúngtênngườiđó,songtôivẫnrấtthíchuốnglisâmpanhnày.”

NhữnglờinóitrongbuổitiệcrấtnhanhchóngđượcgiánđiệpbáocáovớihoàngđếnướcÁo.VuanướcÁorấtvuimừng,tronglòngngầmđoán:NếuchẳngphảilàlờinóimàtayNaponeonđóbuộtrasaukhiuốngrượuthìerằngtađãmaimộtmộttướnglĩnhthiêntài,nhấtđịnhphảitrọngdụngtướngquânProvelamớiđược.

TrongcuộcchiếntranhPháp-Áosaunày,Provela,vịtướngđảmnhiệmtrọngtráchcùngtoànbộ quân tinh nhuệ nướcÁodo ông cầmđầu, đã trở thành tù binh củaNaponeon.ProvelađãvôcùngủêthấtvọnghỏiNaponeon:“Khôngbiếtaiđãbảovớihoàngđếcủachúng tôi trọng dụng tôi, nếu không, tôi đâu có trở thành tù binh của tướng quân?”.“Ngườiđólàtôi”,Naponeonmỉmcườitrảlời:“Provela,thựcraanhđâucóxứnglàđốithủcủaNaponeonta.Mặcdùanhbấttài,songkẻbấttàihơnchínhlàvuacủacácanh.Tôicốýngợicaanh,ôngtalạigửigắmtoànbộhivọngvàoanh.Hoàngđếcủacácanhquảlàngudốtchẳngaibằng.”

TuyệtchiêuxinviệccủaDouglas

Trongcuộcsốnghiệnthực,nhữngvídụvềviệcdựavàotuyệtchiêu“đánhbấtngờ”đểgiànhthắnglợicóthểnóilàkểrakhônghết.CáimàDouglasđãdựavàolốiđánhbấtngờđểgiànhlấychínhlàlờimờicủatoàbáovốnđầyắpnhântài.

Douglassắptốtnghiệpđạihọc,anhđangphảiđốimặtvớiáplựctìmviệclàm.Tìmmộtcôngviệcbìnhthườngđãkhó,anhtalạimuốnvàomộttoàbáođãrấtđôngnhântài-điều

nàyđâucóthểcoilàdễdàng?

Anhtađãnghĩrấtnhiềuvàthấyrằngkhôngthểđixinviệcnhưlệthườngđược,khôngthểchỉđưasơyếulílịch,nóivàicâu,nếungườitakhôngcầnthìthôi.Nhấtđịnhphảikhiếnchotoàbáotiếpnhậnmình.Thếlà,anhđãnghĩramộtbiệnpháptuyệtvời.

Hômđó,Douglasbướcvàophònglàmviệccủagiámđốctoàbáo;ngườimàanhngưỡngmộđãlâu.Anhtacườitítmắthỏivịgiámđốc:“Ngàigiámđốc,ởđâycácôngcócầnmộtngườibiêndịchgiỏikhông?Tôiđãtốtnghiệpđạihọc,hơnnữatôiđãtừnglàmbiêndịchcho tờ học báo của trườngđại học 3 năm rồi”.Anhvừa nói vừa đưa ra tài liệu chứngminh,đồngthờicònrútramộtsốtạpchídoanhchủbiêntừtậptàiliệuđemtheomình.

Giámđốcđưamắtnhìnanhta,sauđóchậmrãinói:“Ởđâychúngtôiđãđủnhânviênrồi,không cần biên dịch viên”. “Vậy thì phóng viên vậy?Khi học đại học, tôi đã từng cónhiềubài trênnhữngbáo chí quan trọng.”Anh tavội đưa ramột sấpbáođãđược cắt.“Phóngviênchúngtôicũngcóquánhiềurồi.”Vịgiámđốcmỉmcườitừchối.“Vậycòncôngnhânsắpchữthìsao?”“Cũngkhôngcần.Chúngtôikhôngthiếungười.Ngàynàocũngcóngườiđếntìmtôixinviệc,thậtbựcmìnhquá”.Vẻmặtvịgiámđốctrởnênngạomạn.

Bỗngnhiên,Douglasbậtcười,vịgiámđốcnhìnanh tađầy thắcmắc,chỉ thấyDouglasvẫnđangtiếptụclấyracáigìđó“Thưangàigiámđốc,nhấtđịnhcácngàisẽcầncáinày.”Nóixong,Douglas lôimộtmảnhgỗ từ trongba lô ra, trênmảnhgỗcóviết6 chữ lớn:“Tạmthờikhôngtuyểnnhânviên.”

Vịgiámđốcbấtgiácngỡngàng,tronglòngthầmnghĩ:“Anhchàngnàyđầuócthậtphongphú.Quảthựcnhữngngườiđếnđâyxinviệckhiếnmìnhmệtbùcảđầu,làmmìnhphảitrảlời phát mệt ra, quả thật mình cần tấm gỗ này.” Thế là ông giám đốc vui vẻ nói vớiDouglas:“Anhbạntrẻ,anhthậtthôngminh,xemratoàbáocònthiếumộtnhântàinhưanh.Anhđãđượcchọnvào”.

Douglasvuimừngnói:“Ngàigiámđốc,ngàymai,tôisẽlàmmộttấmbiểnquảngcáolớnnhưvầy, treo trêncửa toàbáo.Nhưvậy thìchẳngbaogiờcóngườiđếnđây làmphiềnngàinữa.”

Giámđốcgậtđầutỏýkhenngợi.

Chương2:KhéoĐặtCâuHỏiĐưaVàoTròng

Nếumuốnthuyếtphụcnhữngngườingudốt,chậmchạp,cốchấp,bảothủthìkhôngđượcápdụngbiệnphápcứngrắnmànênkhéoléođặtramộtsốvấnđề.Trướchếthãylàmrốiloạnđộihìnhthếtrậncủahọ,sauđómớicóthểgiảiquyếtvũtrangtâmlícủađốiphương.Thựcra,nhữngngườicốchấpbảothủđóthườnglànhữngngườihaynói“không”,vìthếnếu thuyết phục anh ta, trước hết để cho anh ta thoải mái trong lòng, khi anh ta nói“không”thìtưtưởngđãngầmbắcmộtcâycầunốivớitừ“có”.Vìvậynênđưaramộtsốvấnđềđểbanđầuđốiphươngchorằngkhôngcógìquantrọngcả,khiếnanhtahìnhthànhtrạngtháiphảnxạtrảlờilà“có”.

MichelangelokhéohỏikhóGiáohoàng

MichelangelolàmộtbậcthầynghệthuậtnổitiếngởItali.Mộtlần,ôngđãnhậnlờimờicủaGiáohoàngđếnđạisảnhcủatoàthánhvẽmộtbứctranhsơndầulớn(AdamvàEva).Michelangelovôcùngcoi thườngnhữnggiáo lí tôngiáo,ôngquyếtđịnhsẽgâykhódễchoGiáohoàng,thếlàôngliềnđưaramộtsốcâuhỏiđểGiáohoàngtrảlời.

“AdamlàdoThượngđếsángtạoraphảikhông?”Michelangelohỏi.

“Đúngvậy”,Giáohoàngtrảlời:“Trongkinhthánhcũngnóinhưvậy.”

“CóphảiThượngđếdựatheohìnhtượngcủamìnhmàsángtạoraAdam?”Michelangelolạihỏi.

“Đúng”,Giáohoàngtrảlời.

“Cóphải loài người doAdamvàEva sinh ra không?”Michelangelo vẫn tiếp tục điềmnhiênhỏi.

“Đúngvậy”,Giáohoàngkiênnhẫntrảlời.

“Loàingườicórốnphảikhông?”Michelangelovẫnhỏitiếp.

“Đúngvậy”,Giáohoàngkhônghiểutạisaomộtbậcthầynghệthuậtlạicónhiềucâuhỏinhư vậy, điều khiến ông không thể lường được chính là câu hỏi kì quái dưới đây củaMichelangelo.

“VậyAdamcórốnkhông?”

Giáohoànglíulưỡinóikhôngralời,ôngkhôngbiếtnêntrảlờithếnào.Vấnđềnàythựckhótrảlời.Theocáchnóitrong“kinhthánh”,bởiloàingườidoAdamvàEvasinhra,loàingườicórốnthìôngtổAdamcủahọchắcchắncũngsẽcó.NhưngnếunhưAdamcórốn thìThượngĐếcũngphảicórốn.BởivìAdamđược tạora theohìnhtượngcủaThượngĐế.Nhưngnhưvậythìxuấthiệnmộtmâuthuẫn:Thượngđếcầnrốnđểlàmgì?Thượngđếlàđứcchúatốicaotạoramuônloài,lẽnàoônglạidomộtvậtnàođómangthaisinhrasao?SongnếuchorằngAdamcórốnmàThượngĐếkhôngcóthìđiềunàyđãtráivớigiáolíCơĐốclàThượngđếtạoraAdamtheohìnhtượngchínhmình,đâylàđiềumàgiáolíđạoCơĐốckhôngthểnàothathứđược.NhữngcâuhỏikhéocủaMichelangelođãđưaGiáohoàngđếnchỗtiếnthoáilưỡngnan.“MộtbậcGiáohoàngnhưôngmàkhôngthểtrảlờicâuhỏi:“Adamcórốnkhông?”củatôithìlàmsaotôicóthểvẽbứctranhsơndầu“AdamvàEva”được.Xemrachỉcòncáchtìmmộtbộquầnáođểchephủbứctượngđóthôi.”

Ngườibánhàngphátancụcdiệnbếtắcbằngcáchkhéođặtcâuhỏidẫndắt

Trongcáchoạtđộngbuônbánthươngmại,biệnphápđượcvậndụngnhiềunhấtchínhlàcáchkhéoléođưaracâuhỏidụđốiphươngvàotròng.Nóichung,mộtngườibánhàngthôngminhkhi giới thiệu sảnphẩmcủamình sẽ luônvừanói vềý tưởng chủđạo củamìnhvừađưa racâuhỏi,đểdẫndắtkháchhàng, tìmcáchđểđốiphương trả lờikhẳngđịnh,từđódụkháchhàngđưaraquyếtđịnhcólợichongườibánhàng.

Tronglầnhộiđàmvớigiámđốc,ngườibánhàngđãápdụngbiệnphápđưaracâuhỏiđểdẫndắtđốiphươngnhưsau:

Ngườibánhàng:Tôichorằngphảikinhdoanhđúngcáchmớikiếmđượclợinhuận,theoôngđiềuđóđúngkhông?

Giámđốc:Đúng,rõràngkinhdoanhlàquantrọngnhất.

Ngườibánhàng:Mộtsốsángkiếncủacácchuyêngiaphảichăngcũngcóíchđểgiànhlợinhuận?

Giámđốc:Anhnóirấtđúng.Quảthựclàsángkiếncủacácchuyêngiacó thểđemđếnkhoảndoanhlợi.

Ngườibánhàng:Khôngbiết làđềnghị lần trướccủa chúng tôi cógiúp íchgìvớiông

không?

Giámđốc:Quảlàgiúpíchchúngtôirấtnhiều,xincámơncácanh!

Ngườibánhàng:Ôngthậtkháchsáoquá,việcđưaranhữngýkiếncólợichokháchhàngcũnglàtráchnhiệmcủachúngtôi.Khôngbiếtôngcóchorằngđổimớikĩthuậtcũngcólợichoviệctiêuthụhànghoákhông?

Giámđốc:Anhnóirấtđúng.Cóthểthấylàrấtcólợi.

Ngườibánhàng:Nếunhưchúngtôitiếptụcnângcaochấtlượngsảnphẩm,cảitiếnbaobìthìcólợichoviệctiêuthụtrênthịtrườngkhông?

Giámđốc:Điềunàythìkhỏicầnphảinóicũngrõlàcó!

Thôngquanhữngcâuhỏidẫndắtnày,ngườibánhàngđãkhiếnkháchhàngchọnmuasảnphẩmcủamìnhthậtlàđơngiản.Đươngnhiên,nhữngngườisángsuốtchỉcầnxemqualàbiếtngaycáchnàythíchhợpvậndụngchonhữngbạnhàngcũ.

Đốivớinhữngbạnhàngcũhiểusaivềsảnphẩmcủamìnhthìcũngcóthểvậndụngcáchhỏidẫndắtnày,tuyệtđốikhôngnênhỏingayvàovấnđềchínhđểkhỏidẫnđếncụcdiệnbếtắc.Trongvídụđiểnhìnhdướiđây,ngườibánhàngđãvậndụngthànhcôngphươngthứcnàyđểthoátkhỏicụcdiệnbếtắc.

Mộtlần,mộtnhânviênbánhàngcủacôngtythiếtbịđiệnđãtìmgặpmộtbạnhàngcũđểgiớithiệunhữngđộngcơđiệnkiểumới.Khivừađếnđơnvịđó,vịtổngcôngtrìnhsưcủađơnvịnàyđãtráchngườibánhàng:“Anhcóbiếtlàtôikhônghàilòngvớisảnphẩmcủacácanhđưaralầntrướckhông,anhcònmuốnchúngtôimắclừalầnnữasao?”

Thì ra, đơnvị này cho rằngnhữngmô tơmàhọmua trước đây đã phát nhiệt quá tiêuchuẩnbìnhthường.Ngườibánhàngbiếtrằngnếuchỉ tranhluậnđơnthuầnlàkhônghềvượt quá tiêu chuẩn thì khôngđược, vì vậy anh ta quyết định đưa câu hỏi dẫn dắt đốiphươngđểkhiếnđốiphươngtrảlờilà“đúng”.Thếlàanhliềncốýnói:“Đúng,tôicóthểhiểuđượcsuynghĩcủacácanh.Nếunhưtôiđãmuanhữngmôtơphátnhiệtquálớn,chắcchắntôicũngsẽmuốntrảlạihàng,tôitinlàanhcũngnghĩnhưvậy?”

“Đươngnhiênrồi”.Câutrả lờicủavị tổngcôngtrìnhsưkhôngnằmngoàidựđoáncủangườibánhàng.

“Ồmôtơthìcóthểphátnhiệtnhưnganhkhôngmuốnlượngnhiệtcủanóvượtquátiêuchuẩnquyđịnhcủahiệphộiđiệncôngtoànquốc,đúngkhông?”

“Anhnóirấtđúng.”Tổngcôngtrìnhsưđáp.

Ngườibánhànglạihỏi:“Theotiêuchuẩn,nhiệtmôtơcóthểcaohơn72”sovớinhiệtđộtrongphòng,tôinóikhôngsaichứ?”

“Quảđúngvậy”,vịtổngcôngtrìnhsưtrảlời,“nhưngsốmôtơanhbánlầntrướcđãcaohơnrấtnhiều.”

Ngườibánhàngkhônghềcóbấtcứphảnbácgì,anhvẫntiếptụcnóitiếp:“Nhiệtđộbêntrongphânxưởngcủacácanhlàbaonhiêu.”

“Khoảng75độ”,vịtổngcôngtrìnhsưtrảlời,dườngnhưcóchútthắcmắcngườibánhànghỏiđiềunàyđểlàmgì?

Ngườibánhàngtiếptụcnói:“Nhiệtđộtrongphânxưởnglà75độcộngthêm72độchênhlệchcầncó,tổngcộnglà147độ”.Nếunhưanhnhúngtayvàotrongnước,liệutayanhcóbịbỏngkhông?”

Vịtổngcôngtrìnhsưđànhphảigậtđầunóiđúng.

Ngườibánhàngtiếptụcanủianhta:“Anhyêntâm,nhữngmôtơđóphátnhiệtlàhoàntoànbìnhthường.”

Tựnhiên,saukhixoábỏhếtvũtrangtâmlícủangườitổngcôngtrìnhsư,việcbuônbánnhữngmôtơmớinàycũngrấtdễdàng.

Trươngtướngquânđãbộcbạchnỗilòng

Phươngphápquanhcovòngvocònbaogồmcáchnóivòngvobênngoài,nóiđinóilạinhữngđiềugầnvớitưtưởngchủđề,đểcóthểdẫndắtđốiphươngtiếnsâuvàotrong,xoábỏ tâm lí đềphòngcảnhgiác.XinmờihãyxemôngTrươngTửCátvậndụngphươngphápnàynhưthếnàođểbiếtđượcnộitâmsâukíncủatướngquânTrươngTrịTrung.

Đầumùahènăm1945,TânCươngởvàothếbịtấncôngcảtronglẫnngoài,tìnhhìnhvôcùngnghiêmtrọng.ChuThiệuLương, trưởng tư lệnhchiếnkhu8pheQuốcDânĐảngtrấngiữởĐịnhHoá(naylàthànhphốUrumuxi)đãcấpbáochoTưởngGiớiThạchxincứuviện.TưởngGiớiThạch liền lệnhcho tướngquânTrươngTrịTrungđếngiúpChuThiệuLương.ThếlàtướngquânTrươngTrịTrungtừTrùngKhánhphảibayvềĐịnhHoá.TrươngTửCát,mộtnhânviênthâncậncủatướngquânTrươngTrịTrungvôcùngquan

tâmđếntâmtrạngphứctạpcủaTrươngTrịTrung.NhưngTrươngTrịTrungluônrấtkínđáo,trênđườngchỉlặnglẽtrầmngâm.Nhưvậy,làmthếnàomớicóthểkhiếnôngtamởlờiđây?Chỉcóthểthôngqualờinóicủaôngthìmớisuyđoánđượcnhữngtâmtưtìnhcảmtrongcõilòngông,TrươngTửCátđãsửdụngbiệnphápquanhcovòngvonày,cuốicùngđãkhiếnôngbộcbạchnỗilòng,mởđượccánhcửatâmhồnluônkhépkíncủaông.

Vừabắtđầunóichuyện,TrươngTửCátliềntrựctiếphỏinhữngcâuthămdòtâmtrạngphứctạpcủaTrươngtướngquân.

Trươngtướngquânkhôngtrả lời, (xemranếuhỏi trực tiếp thìkhôngxong) liềnhỏi lạiTrươngTửCát:“Anhmuốntìmhiểutâmlícủatôi?”

TrươngTửCáttrảlờirằng:“Khôngphảitôiđãnóivềhoàibãolớnlaocủamìnhhaysao?Saunàytôisẽviếtcuốn.“TruyệnvềtướngquânTrươngVănBạch”(thayđổigócđộrấttựnhiên,khôngđểlạichútvếttíchnàohết).Vìvậy,tôicầntìmhiểucõilòngtướngquânlúcnày,điềunàyquảrấtcógiátrịđốivớitôi.”

“Đángtiếclàtrongbộnãocủatôikhôngcóđượcnhiềutếbàovănvẻnhưanh.”Trươngtướngquânchẳngmảymayrungđộng,ôngvẫnkhôngmuốngiãibàysuynghĩcủamình.

“Thếnhưngởbêncạnhônglâunhưvậy,tôihiểurằngônglàngườirấthiểuvềvănhọc.Ôngđãđọcrấtnhiềucácsáchcổ,tìnhcảmdạtdào,rấtcótìnhngười.Tronglúcnàyđâyhẳnôngđangxúcđộnglắm.”

“Anhđãbiếthếtrồivậycònhỏitôilàmgìnữa?”

TrươngTrịTrungvẫnkhôngchútmềmlòng.Dườngnhưcuộctròchuyệnkhómàđisâuhơnnữa.SongTrươngTửCátđãcócáchứngphócủamình.

“Vậyhãychotôiđượcđoánthửtâmtrạngcủaônglúcnày.(Từchỗhỏivềtâmtrạngđãchuyểnsanggócđộdựđoántâmtrạng.ÔngkhôngsợTrươngTrịTrungkhôngchúýlắngnghemàTrươngTrị Trung sẽ rất tòmò, cũngmuốn xemông ta đoán có đúng không.ChiêunàycủaTrươngTửCátquảnhiênrấthữuhiệu.)

“Ông cứ nói bừa?”Mặc dù ngoàimiệng TrươngTrị Trung nói vậy song haimắt nhìnthẳngTrươngTửCátdườngnhưđangcổvũôngtađoán.

TrươngTửCát liềntiệnmồmnóiluôn(dườngnhưôngđãcóýnhưvậy):KhimáybaybayquaNgọcMôn,nhấtđịnhlàôngsẽsuynghĩrấtnhiều.Nhấtđịnhlàôngsẽnghĩtừkhimởcõiđếnnay,tổtiêncủachúngtađãtừngcưỡilạcđàchởtheotơlụa,điquaconđườngnàyđếnphươngTây.Nhấtđịnhôngsẽnghĩtừsựsầmuấtvànáonhiệtcủaconđườngtơlụa,nhấtđịnhôngsẽnghĩtớicuộcviễnchinhcủaThànhCátTưHãn.”

“Hoàntoànngượclại, tôiđâucónghĩtớinhữngđiềuđó!”.Mọingườiđềucóthóiquennày,khicóngườihiểusaivềbảnthânmìnhthìluônkhôngkìmnénnổimànóithẳngra.TrươngTrịTrungcũngkhôngngoạilệ.Nhưvậykhôngchỉphủđịnhcáchnóicủangườikhácmà tựmìnhđãbộc lộbản thân.Quảnhiên,TrươngTrịTrungkhôngchịunổinói:“Bâygiờlàlúcnào,tìnhhìnhnhưthếnào.Thờiđiểmnàynguyngậpcấpbáchthếnào,thờigianđâumàtôinghĩđếnchuyệnđó.”

TrươngTửCátlàmravẻbỗngnhiênchợtnhớra,nói:“Ồ,chắcchắnlàôngphảinghĩvậychứ.Ôngởtrênmáybay,nhìnxuốngphíadưới,chắcchắnôngsẽquansátkỹlưỡngdãyTrườngThànhngoằnngoèomềmmạivànhữngdãynúinhấpnhô,trùngđiệp.Nhấtđịnhông sẽ cảm thấy đất đai tổ quốc từ trên cao nhìn xuống giống như làmột hình địa đồkhổnglồđanghiệnratrướcmắt.Tạiđây,tạimộtvùngNgọcMônnày,trênmôhìnhđịađồđãxuấthiệnmộtkhenứtsâuthẳm…””

Bỗng nhiên, Trương Trị Trung không đủ kiên nhẫn nữa nên ngắt lời Trương Tử Cát:“Nhữngkẻ thưsinhnhưcácôngchỉ thích tỉa tót từngcâuchữ,songkhônghềbiếtđếnthựctế,môhìnhlàgì,khenứtlàgì?Chỉlàkhenứtthôi,cácôngthìbiếtcáigì.Cácôngnênbiếtrằngbâygiờtìnhhìnhrấtnguyhiểm,sắpphảirờiđirồi!”Đếnđây,Trươngtướngquânđãhoàntoànthamgiavàocâuchuyện,bộcbạchhếttâmtư,nóiratoànbộsuynghĩcủamìnhchoTrươngTửCát.

SaxthuyếtphụcTổngtrưởngMĩ

Điểmmấuchốtcủacáchnóiquanhcovòngvèochínhlàphảixoayquanhchủđềchính,cáchnóiquanhcochính làphụcvụchoviệchiểubiết rõhơnchủđề tư tưởng.Nếucứvòngđivònglạimàxarờichủđềthìsẽkhôngthểthuđượchiệuquảcầnthiết.XinhãyxemSaxđãvậndụngphươngphápnàyđểthuyếtphụcTổngthốngRoosevelt.

SaukhiHitlerlêncầmquyền,hắnđãđiêncuồngđẩymạnhthựchiệnchủnghĩaphátxít,chuẩnbịphátđộngcuộcchiếntranhxâmlượcsangcácnướckhácvàbắttayvàonghiêncứuchếtạovũkhíhạtnhânđểgiếthạitànkhốcnhândântrongnước,đặcbiệtcuộcbứchạitànsátngườiDoTháivôcùngdãman.RấtnhiềunhàkhoahọcngườiDoTháiđãphảisốnglưuvongởMĩ.TrongsốnhữngnhàkhoahọcsốnglưuvongnàycómộtnhàkhoahọcđãtừngnghiêncứuvũkhíhạtnhânởĐức.ÔngcùngcácđồngnghiệpđãthảoluậnvớinhaulàquyếtkhôngtiếtlộbấtcứtintứcgìvềsựbiếnđổicủacáchạtnhânchoHitler.Đồngthời,ôngcònđộngviênnhàvậtlíhọcvĩđạiEinsteinviếtthưchoTổngthốngMĩRoosevelt, đề nghị Tổng thống Rosevelt coi trọng công tác nghiên cứu chế tạo bomnguyêntử.

SongphảilàmthếnàođểbứcthưnàychuyểnđượcđếntaytổngthốngRooseveltmàlạithuyếtphụcđượcôngchấpnhậnđềnghịnày?Mọingườiđềunhấttrícửbạnthâncủatổng

thốnglàAlexsanderSax.

Saxchuyểnbức thưcủaEinsteinchoTổng thốngRoosevelt, sauđóông tuyênđọcgiácthưcủacácnhàkhoahọcchoTổng thống.VịTổng thốngkhônghiểunhữngphân tíchkhoahọctrúctrắcđónênôngchẳngcóchúthứngthúnàovớiđềnghịcủanhómEinstein.DùSaxcứnóithaothaobấttuyệtsongTổngthốngvẫnkhôngchútrungđộngthậmchícòntừchốikhéolà:“Nhữngđiềuôngnóiquảthậtrấtthúvị,songtôichorằngnếuchínhphủhiệnnaythamdựvàonhữngchuyệnnàythìesớmphảibếmạcthôi.”

Đươngnhiên,câutrảlờicủaTổngthốngkhiếnSaxthấtvọng.Đểxinlỗi,TổngthốngđãmờiSaxngàyhômsaucùngđếnănsángvớimình.

Phải làmthếnàomớicóthểkhiếnTổngthốngRoosevelt thựcsựcoi trọngbứcthưcủaEinstein?Saxđãlaotâmkhổtứtrongsuốtmộtđêm.Cuốicùng,nhữnghoalửanhanhtríđãxuấthiệntrongđầuông.

Buổisángngàyhômsau,SaxnhậnlờimờiđếnnhàTrắngcùngănsángvớiTổngthốngRoosevelt.Khôngngờ,vừagặpông,Tổngthốngđãnói:“HômnayôngkhôngđượcnóivớitôivềbứcthưcủaEinstein,dùchỉmộtcâutôicũngkhôngmuốnnghe.”

“Được,mộtcâutôicũngkhôngnói.Songtôinóivềkếtcụctronglịchsửđượckhông?”Saxhỏi.

“Chuyệnđóthìkhôngcóvấnđềgì.”Roosevelttrảlời.

“Được,vậy tôinóimộtchútvề lịchsửnhé.”Saxnói tiếp“Trongsuốtcuộcchiến tranhgiữaAnhvàPháp,Nalponeonđệnhấtcầmquyềntạiđạilụcchâuâuđãliêntiếpthấtbạiởtrênbiển.Vàolúcnày,mộtnhàphátminhtrẻtuổingườiMĩtênlàFultonđếntrướcmặtvịhoàngđếPhápđềnghịônghãychochặtbỏcộtbuồmtrênchiếnhạmPháp,tháocáccánhbuồmxuống,lắpthêmmáyhơinước,thaycáctấmgỗtrênchiếnhạmbằngcáctấmthép.AnhtacònnóinhưvậysẽlàmtăngsứcđấucủahảiquânPháp.SonghoàngđếNaponeonlạichorằngsángkiếncủaFultonchỉ là tròđùa,chỉ làchuyệnhoangđườngvớvẩnmàthôi.Ôngluôntinchắcnếutàuthiếucánhbuồmthìkhôngthểchạyđược,nếuthaynhữngtấmgỗbằngnhữngtấmthépthì tàusẽchìmmất.Vìthế,ôngchongườiđuổiFultonđi.ThưaTổngthống,nếulúcđóNaponeonsuynghĩnghiêmtúcvềsángkiếncủaFultonthìôngnghĩkếtquảsẽnhưthếnào?Ôngcótinrằnglịchsửthếgiớithếkỉ19sẽđượcviếtlạikhông?”NóixongSaxnhìnthẳngTổngthốngbằngmắtchờđợi.

Tổng thốngRoosevelt im lặngmột lúc, sau đó đứng dậy, nắm lấy tay của Sax và nói:“Ngàyhômnaynênđượccoilàngàythắnglợicủaông.”

Thếlàvàotháng7năm1945,thếgiớimớixuấthiệntiếngnổcủaquảbomnguyêntửđầu

tiên.

PhươngphápmàSaxsửdụngchínhlàcáchquanhcovòngvo.BởivìnếunóithẳngthìRooseveltkhôngthấyhứngthú(đặcbiệtRooseveltrấtghétnhữngphântíchkhoahọckhóhiểutrúctrắc).Vìvậy,Saxphảichuyểnsangđềtàilịchsử,nóiđếnvấnđềRoosevelthứngthú.SongphảilàmthếnàođểxoayquanhđượcchủđềcủamìnhlàkhuyênRooseveltcoitrọng lá thưcủaEinstein?Khinóivề lịchsử lạiphải tỏ racó trìnhđộ,khôngđượcnóinănglanman,nóiđinóilạimàmấtchúývàphươnghướngcủamình.Vìthế,SaxđãlaotâmkhổtứnghĩramộtcâuchuyệnlịchsửtươngtựnhưtrườnghợpcủamìnhđangthuyếtphụcRoosevelt,từđó,RooseveltđãcósựchuyểnbiếntừtâmtrạngchánghétbứcthưcủaEinsteinsangchấpnhậnýkiếncủanhómEinstein.Saxđãđạtđượcmụcđíchthuyếtphụccủamình.

Thầygiáonóikhiêukhíchhọcsinh

Phươngphápquanhcovòngvocũngyêucầumọingườiphảivậndụngthủđoạnnóicạnhkhoé,mớiđầuthì“lượnlờhaibên”,sauđómớichuyểnsangchủđềchính,khiếnngườikháckhôngđểý,ngoanngoãntiếpthuquanđiểmcủamình.MộtvịhọcgiảnổitiếngcủaNhậtlàôngĐaHồđãgiớithiệuphươngphápcạnhkhoénày.Ôngnói,đốivớimộtngườikhóbịthuyếtphụcthìnêntiếnhànhkhuyênnhủanhtavớimộtchủđềtươngtự.Làmnhưvậycóthểđạtđượckếtquảmộtmũitênbắntrúnghaiđích.Ôngđưaravídụdướiđây:

TrongmộttrườnghọcnọcómộthọctròArấthư,bêncạnhcậuluôncó20đứabạnđượccảtrườngcôngnhậncũnglàmộtgiuộcdốtnátkémcỏichỉthíchsinhsựgâychuyện.Alàkẻcầmđầucủachúng.Cảbọnnàyluônsinhsựtrongvườntrường,thầygiáonhiềulầnkhuyênbảosongvẫnkhôngthayđổi,thậmchímộtsốngườinhàcủagiáoviênbịchúngtrảthù,dườngnhưnhàtrườnghoàntoànbótayvớichúng.

Họckìmới lạibắtđầu.Mộtgiáoviênrấtcókinhnghiệmphụtráchhọcsinhđượcđiềuđếntrường.Khiôngvừađến,nhàtrườngliềnđểôngphụtráchhọcsinhA.Saukhigiáoviênnàycẩnthậnxemxéttìnhhình,ôngđãchọnmộtsáchlượchoàntoànkhácvớicácgiáoviêntrước,cónghĩalàôngkhôngtrựctiếpbắtđầutừhọcsinhAmàôngbắtđầuvớinhữngđứabạnthâncủahọcsinhAlàhọcsinhB,họcsinhC,hivọngsẽcảmhoáchúng.Thếlà, thầygiáotìmđếnvànóivớihọcsinhA:“Bấtkểnhữngviệcgìemđãlàmthầykhôngmuốn truycứunữa.Dùsao thầycũngnghĩkhácvàemvốnbướngbỉnhcốchấpnhưvậy,thầycũngkhôngmuốnuổngcôngvôíchvớiem.SongnhữngđứabạnthânB,Ccủaem thìkhác,chúngnóvẫncó tương lai, emkhông thểquản lí tương lai củachúngđược,emthaotúngcácbạnấylàkhôngđúng.Thầymuốnnhờemhãykhuyênchúngnóthayđổichínhmình,sốnglàmngườitốtkhichúngcòncóthểbiếtdừngcươngtrướcvựcthẳm,quayđầulạilàbờ…”

Nghe xong những lời này của thầy giáo, học sinhA cảm thấy thầy giáo vẫn coi trọng

mình,đãhiểunănglựccủamìnhchonênmớimongmìnhgiúpđỡ.Thếlàcậuliềnđồngýngay.Quảthật,emAđãthuyếtphụcemB,Crờixakhỏinhómcủacậu.

Ngườigiáoviênnàyđãbiết cáchvậndụngnghệ thuật nói chuyệnquanhcovòngvèo.ThầyđãthấyrằngđốivớimộthọcsinhkhóthuyếtphụcnhưhọcsinhA,tốtnhấthãylượnvòngquanhrồitấncôngvàochínhhạtnhântừnhiềuphía,nhiềumặt.Nhưvậy,mộtmặtđốiphươngsẽkhôngcảmthấybị tổn thươngchútgì, từđósẽkhôngsinhra tâmlíđốinghịchvàtưtưởngchốngđối,mặtkhácquaviệcđảmnhậnvaitròđikhuyênnhủ,ngườiđósẽhiểuđượclídovàmặttốtcủaviệcthayđổitháiđộhànhvi,tạođượccơsởchoviệcthay đổi thái độ của mình. Hơn nữa, trong quá trình đảm nhiệm vai trò của người đikhuyênnhủvàđãthànhcôngtrongviệckhuyênbảokẻkhácthayđổitháiđộvàhànhvi,anhtasẽphảinhìnlạibảnthânmình,đểcầuhoàvàgiữsựđồngnhấtvớiđốitượngđượckhuyênnhủcủaanhta.

Phươngphápkhuyênnhủquanhcovòngvèonàyđượcvậndụngrộngrãitrongcuộcsốnghiệnthực.Nhữngvídụvềmặtnàyquảlàkểrakhônghết.Sauđâyxinđượcđưaramộtvídụ.

Mộtnhânviênvănphòngcủamộtcôngtycàngngàycàngkhôngđilàmđúnggiờ,vìthếmàảnhhưởngđếndoanhthucủacôngty.Quaquátrìnhđiềutra,giámđốccôngtyđãpháthiệnravấnđềchínhởchỗngườitrưởngphòng.Bởivìngườitrưởngphòngđóluônquảnlí lỏng lẻocácnhânviêndướiquyền,chínhanh tacũng rấthayphân tán.Giámđốcđãtừngnóichuyệntrựctiếpvớianhta,yêucầuanhtaphảibiếtlàmgương,làmngườilãnhđạotốt.Người trưởngphòngdùngoàimiệngnói là“vâng”nhưngsauđóvẫnynguyênnhưcũ,chẳnghềcóchútthayđổigì.Vịgiámđốcmuốnuốnnắnhànhvicủangườitrưởngphòng,thếlàôngliềnmờiđếnmộtvịcốvấncótàiquảnlýnhânsự.Khinóichuyệnvớingườitrưởngphòng,vịcốvấnnói:“Tôibiếtrằnggiámđốcđãtừngnóichuyệnvớianh,songquanđiểmcủatôivàgiámđốccóphầnkhácbiệt.Tôichorằngvấnđềcủaphònganhkhôngphảilàởanh,anhkhônghềcóthóiquenđimuộnvềsớm.Vấnđềchínhnằmởcácnhânviêncủaanh,chủyếulàhọthườngxuyênđếnmuộntừđóhiệuquảkinhtếchưacao.Tôimuốnnhờanhhãychúýnhiềuđếnnhữngnhânviênđimuộnđó,đểtránhgiámđốccócáinhìnkhôngtốtvềanh.”

Nghệthuậtnóichuyệnmàvịcốvấnnàyápdụngchínhlàcáchquanhcovòngvo.Ôngrấthiểuđặctínhcủanhữngkẻtựdotuỳtiện,khôngbiếtđếntráchnhiệmlàgì.Ôngthấyrằngđốivớinhữngngườinàythìkhôngnêntấncôngtrựctiếpmànênthayđổigócđộ,nêntìmcáchkhiếnnhữngngườinàychúýtừnhữngngườicónhữngkhuyếtđiểmgiốngmình,sauđómớicóthểkhiếnhọsửachữasailầmcủamình.CáchlàmcủavịcốvấnnàyhoàntoàngiốngvớicáchmàôngĐaHồgiớithiệutừtrước.

Chúng ta cũngbiết trongxãhộiđang tồn tại rất nhiềukẻ sống tựdo tuỳ tiện,vô tráchnhiệm, hơn nữa, trong số họ rất ít người có ý thức, luôn viện nhiều lí do để đẩy tráchnhiệmchongườikháchòngchegiấukhuyếtđiểmcủamình.Thếnên,nếumuốnthuyếtphụchọ sửachữakhuyếtđiểmcủamình thìphảibiết lợidụngkhuyếtđiểmcủanhững

ngườicócùngthóixấuvớihọ,khiếnchohọrơivàotìnhhuốngphảitựsửamình.Nhưvậyhọmớicóthểbỗngnhiêntỉnhngộđược.

Thayđổigócđộcóhiệuquảbấtngờ

Cáchquanhcocũngvậy,cáchvòngvèocũngvậy,điềuquantrọngnhấtlàphảichọnđúnggócđộ,sauđómớitriểnkhaiđềtàinóichuyệncủabạntừgócđộnày,đạtđếnmụcđíchmàbạnmuốn.Sauđâychúngtasẽbànđếnvấnđềlựachọngócđộchođúng.

TôThứđãlàmmộtbàithơnhưsau:

“HoànhkhánthànhlĩnhtắcthànhphongViễncậncaođêcácbấtđồng.Bắtthuậtsơnchânnhimục,Chỉduyênthântạithửsơntrung.”(BàiđềsơnLâmBích)

Ôngmuốnquabàithơnàynóivớimọingườikhiquansátcácsựvậtcầnphảichọnđúnggócđộ.Vậythìtạisaokhinóichuyệnlạikhôngnhưvậy.Chỉkhinàochọnđúnggócđộthìmớicóthể“nhângiảkiếnnhân,trígiảkiếntrí”(ngườinhânthấythếgọilànhân,ngườitríthấythếgọilàtrí).

Vềphươngpháp lựachọngócđộnói chuyệncó thểnóivôcùngđadạng.Sauđâyxinđượcgiớithiệutómtắtvàiloại.

1.Nóingược

Chúngtađềubiếtrằngcórấtnhiềuhìnhthứcthểhiệnngônngữđểbiểuđạtmộtnộidungý nghĩa nào đó.Ví dụ nhưmuốnbiểu đạt ý sau: “Anh ta khôngphải làmột họcsinh.”thìcórấtnhiềuphươngthứcbiểuđạtnhư:Anhtalàmộtcôngnhân,anhtalàmộtgiáoviên,anhtalàmộtđầubếp….

Gócđộnóingượcnàyđượcvậndụnghợplíthìnócóthểgiúpbạnbiểuđạtýmìnhmuốnnóicànguyểnchuyển.đồngthờilàmtăngthêmmàusắchàihướcvàchâmbiếm.Xinhãyxemcâuchuyệndướiđây.

Thờixưa,cómộtngườitênlàNguỵChuPhụ,saukhilàmxongmộtbàithơ,ôngliềnđắcýgửichongườibạnthânlàTrầnÁđánhgiá.TrầnÁvừaxemđãthấytrongđócóhaicâuthơchép lại thơcổ,ông liềnchấtvấnngayNguỵChuPhụ, songNguỵChuPhụkhôngthừanhận,kếtquảlàhaingườiđềukhôngvuivẻ.

Chẳngbaolâu,NguỵChuPhụlạichogửimộtbàithơđếnTrầnÁđểthểhiệnsựbấtmãnvớiTrầnÁ.Trongbàithơcóviết:

“Khôngcódụngtâmgọilà“bãothực”,saokhônglàmmộtbàithơkhácđi.Vănchươngphầnlớnlàsaochép,tôibịngườitanóilàăncắpthơ.”

TrầnÁthấyngườibạnmìnhvẫnkhăngkhăngbảothủ,thếlàôngcũnglàmmộtbàithơtheovầncủabàithơkiađểkhuyênrănNguỵChuPhụnhậnralỗilầm.Trongbàithơ,TrầnÁcóviết:

“Đểthêmhiềnnhânnênthêmtội.Khôngdámnóianhthíchtrộmthơ.Chỉhậncổnhânquágiảohoạt,đãtrộmthơanhtừngàyxưa.”

ĐọcxongthơcủaTrầnÁ,NguỵChuPhụvôcùngxấuhổvàgiậngiữ.

ỞđâyphươngphápmàTrầnÁvậndụnglàcáchnóingược.Ôngkhôngnói:“Anhăncắpthơcủangườixưa”mànói“ngườixưaăncắpthơcủaanh”,dườngnhưanhlàngườivôtình, song ít ra cũngcómộtchútđiểmchung, thơcủaanhvà thơcủangườixưagiốngnhau.Sự thựcnàykhông thểphủnhận,dùanhcónguỵbiện thếnàocũngkhôngđược.Saukhiđãđổigócđộ,lờinóithểhiệnsựchâmbiếmrấtrõràng.

Nóingượckhôngnhữnglàmtăngsựchâmbiếmtronglờinóimàcònkhiếncholờinóicàngthêmhàihước,cócátính, luônkhiếnchođốiphươngphảivuivẻchấpnhậnquanđiểmcủabạnmàsửachữasailầm.Sauđâylàmộtvídụđiểnhình.

Mộthômcómộtngườikháchđangăncơmtrongnhàhàng,vìtrongcơmcórấtnhiềuhạtsạn,anhtaphảinhổcáchạtsạnlênbàn.Ôngchủquáncảmthấyvôcùngáynáy,thếlàôngliềnchạyđếnhỏiđầyquantâm:“Toànlàsạnphảikhôngạ?”Ngườikháchmỉmcườiđầythôngcảm:“Không,cũngcócảcơmnữa.”

Ýcủangườikháchvàôngchủthểhiệnvềcơbảnlàgiốngnhau,chỉcóđiềukhácnhauởgócđộmàthôi.Mộtngườibắtđầutừgócđộhạtsạn,mộtngườilàgócđộhạtcơm.Ôngchủquáncơmđãnóithẳngcònngườikháchthìnóingược.Sựhàihướccủaôngtacũngđãảnhhưởngsâusắcđếnôngchủkhiếnsaunàyôngtaphảichúýđếnvấnđềphụcvụcủamình.

2.Cáchchuyểntrọngtâm

Phươngphápnàychủyếudùngđểchuyểnýchínhcầnbiểuđạttừvịtrínổibậtđượcnhấnmạnhsangvịtríngầmẩnkhôngđượcnhấnmạnh.Sởdĩphảilàmcáchchuyểnnàylà

bởivì“trọngtâm”đượcnhấnmạnhkhônghềcólợichongườinóichuyện.Xinhãyxemvídụdướiđây.

Trongmộtphânxưởngnọ,cóhainhânviênđang làmviệcbỗngnhiên thèmhút thuốc.Theoquyđịnh,trongkhilàmviệcthìkhôngđượchútthuốc.Mộtngườitrongsốhọhỏiviênquảnđốc:“Trongkhilàmviệctôicóthểhútthuốckhông?”Kếtquảlàđãbịngườiquảnđốcphêbình.Cònngườikia thìhỏi:“Thưaông, trongkhi tôihút thuốctôicóthểlàmviệckhông?”Ngườiquảnđốcthấycâuhỏicủaanhtacóphầnđặcbiệt,ôngliềnbấtngờđápứnglờixinphépcủaanhta.

Cảhai nhânviênđềuhỏi vìmuốn thoả cơn thèm thuốc.Rõ ràng thông tin chínhđượcnhấnmạnh là “hút thuốc” của người thứ nhất không hề thay đổi góc độ nói chuyện, ýchínhmàanhnhấnmạnhvẫn là “hút thuốc”, còn làmviệc chỉ là hànhvi thứyếu.Hútthuốckhilàmviệclàtráivớiquyđịnhcủanhàmáynênviệcanhtabịphêbìnhlàđươngnhiên.Trọngtâmlờinóicủangườithứhaiđãcósựchuyểndịch.Gócđộanhtalựachọntươngđốikínđáo,ýchủyếuđượcnhấnmạnhtronglờinóilà“làmviệc”,“hútthuốc”chỉlàhànhvithứyếu.Làmviệclàtráchnhiệmcủacácnhânviên,khihútthuốcvẫnkhôngquênphảitiếptụccôngviệc,cótinhthầntậntuỵvớicôngviệcnhưvậy,thìquảnđốcsaocóthểkhôngchophépđượcchứ.

Đươngnhiên, sự lựa chọngócđộkhông cómộtkiểumẫu cốđịnhnào, cũng chẳng cóphươngphápnàolàtốtnhất,tấtcảđềuphảicăncứvàonộidunghoàncảnhnóichuyện.Tuyệtđốikhôngnênmiễncưỡngvậndụngmộtphươngphápnàođó,nhưvậythìcựckìsailầm.Cầnnhớrằng,trênđờinày“chỉcónguyêntắctốtnhất,khôngcóphươngpháptốtnhất”.Hãynắmchắcnguyêntắclựachọngócđộ,hãylựachọnnhữngphươngphápnóithíchhợpdựatheonộidungvàhoàncảnhnóichuyện,tấtcảnhữngđiềuđósẽcóthểgiúpbạnthànhcôngtrongsựnghiệp.

Chương3:KhéoVíVonNóiLíLẽ

Vậndụngphépvívonđểnói lí lẽ, hình tượng sinhđộng,nộidung sâu sắc, sức thuyếtphụcmạnhmẽ,làmộtphươngthứckhuyênnhủthườngdùng.Phươngphápkhéovívoncóhaitrườnghợpsau:

Thứnhấtlàcáchvívontrựctiếp,tứclàkhôngnhữngnóiravậtđượcvívonmàcònchỉđíchdanhđạolíkhivívon.

Thứhailàcáchvívonngầm,tứclàchỉnóiravậtđểvívon,màkhôngtrựctiếpnóirađạolíbaohàmtrongđó,dùngphươngthứcámthịđểđốiphươngtựhiểu.

Đươngnhiên,vậndụngcáchvívonnóilílàgiúpchođốiphươngmởrộngtầmnhìn.Bởivìmộtsốngườisuynghĩhẹphòi,thườngchỉhạnchếtầmsuynghĩtạimộtđiểm,thườngđivàongõcụt.Muốncứuthoáthọrakhỏingõcụtthìcáchtốtnhấtlàdùngcáchvívonđưaramộtsựvậtkhácđểđốichiếu,làmanhtamởrộngtầmmắt.Nếuchỉđơnthuầntuỳviệcmàxét,haychỉphântíchsailầmcủabảnthânsựvậtthìluônkhiếnngườitarơivàotình trạng “anhkhôngnói tôi cũnghiểu, anh càngnói tôi càngmơhồvà sẽ khôngđạtđượcmụcđíchcứungườirakhỏingõcụt”.Thếnhưngdùlàvívontrựctiếphayvívonngầm,luônphảitiếnhànhsosánhgiữasựvậtnàyvớisựvậtkia,sựsosánhnàychủyếubao hàm hai loại: loại suy và so sánh.Hai phép so sánh này có thể làm đơn giản hoánhữngđạolísâusắccaosiêu.

Biểuhiệucủacửahàngmũ

Vàonhữngnămđầucủathếkỉ18,cácđạibiểucủa13nướcthuộcđịaBắcMĩcùngtậptrung lại bàn bạc về vấn đề độc lập củaBắcMĩ. Các vị đại biểu nhất trí cử Franklin,JeffersonvàAdamsphụtráchkhởithảo“Tuyênngônđộclập”songquyềnquyếtđịnhlàdoJefferson,mộtngườitàihoalỗilạc,chấpbútkhởithảo.

Jefferson-conngười tàihoahơnngườinàykhông thíchngườikhácxétnétbìnhphẩmnhữnggìôngấyviết.Saukhikhởithảobản“Tuyênngôn”,ôngđưabảnthảochomộtuỷbanthẩmtra,cònmìnhđứngngoàiyênlặngđợihồiâm.Chờrấtlâumàkhôngthấycókếtquả,ôngcóphầnmấtbìnhtĩnh,thỉnhthoảnghếtđứnglênlạingồixuống.ÔngFranklin,mộtngườixưanayvẫnvữngvàngcẩntrọngsợrằngôngtasẽvìquábịkíchđộngmàlàmviệcgìđókhiếnngườikháckhôngvuinênliềnkểchoôngtanghemộtcâuchuyện:“Biểnhiệucủamộtcửahàngbánmũ”.

Cómộtanhbạn trẻsaukhikết thúc3nămhọcviệc trongmộtcửahàngmũ liềnquyếtđịnhsẽmởmộtcửahàngmũ,anhcảmthấycầnphảicómộtbiểuhiệnnổibật.Thếlàanhđãtựtaythiếtkếramộttấmbiển.Trênbiểnhiệucóviết:“CửahàngmũJohnThompson,sảnxuấtvàbáncácloạimũbằngtiềnmặt”,anhcònvẽmộtchiếcmũởdướihàngchữtrêntấmbiểnđó.Trướckhichínhthứcbướcvàosảnxuất,anhđãvôcùngđắcýmờibạnbèđếnthưởngthức“kiệttác”củamình.

Thếnhưngcómộtngườibạnsaukhixemxongđãnóikhôngchútkháchsáo:“Cụm‘cửahàngmũ’vàcụm‘báncáckiểumũ’ởphíasaubịtrùnglặpvềngữnghĩa,anhnênbỏđi”.Mộtngườibạnkhácthìnóitừsảnxuấtcóthểkhôngcầnphảiviếtvàobởivìkháchhàngkhônghềquantâmlàdoaisảnxuất,chỉcầnmũcóchấtlượngtốt,kiểudángthíchhợpthìtựnhiênhọsẽmua.Cònmộtanhbạnkháccũnggópýthẳnglàhaichữ“tiềnmặt”cũnglàthừa,bởivìtrênthịtrườnghàngngàynóichungquengiaodịchbằngtiềnmặtchứkhônglưuhànhtròbánchịu,kháchhàngđếnmuamũchắcchắnsẽtrảtiềnmặtrồi.Nhưvậy,saukhicắtchữnọ,cắtchữkia,chỉcònlạinhữngchữ“JohnThompson-báncácloạimũ”vàảnhchiếcmũbêndưới.

Songvẫncònmộtanhbạnkhônghàilòng,anhtachỉrõ:“Chẳngaihivọngrằngcậusẽchokhônghọmũcả,giữnhữngchữnàylạicótácdụnggì?Anhtađềnghịhãybỏchữ“báncácloạimũ”,bởivìrõràngphíadướicóvẽmộtchiếcmũ,kháchhàngđềuhiểurằngchiếcmũđượcvẽkialàđạidiệnchocáckiểumũchứhọkhôngngốcnghếchđếnnỗichorằngcửahàngnàychỉbánriêngloạimũđó.

Cuốicùng,trêntấmbiểnbắtmắtđóchỉcònlạidòngchữ:“JohnThompson”vàmộtchiếcmũđượcvẽởphíadưới.Nhìntấmbiểnnàychẳngcònainóikhôngđẹpnữa.

NghexongcâuchuyệnmàôngFranklinkể,Jefferson,conngườixưanayvốntựphụvànônnóngđãdầnbìnhtĩnhtrởlại.

Bảnthảo“tuyênngôn”đãđượcmọingườicânnhắcđắnđotừngcâutừngchữtrởthànhmộtvănkiệnlịchsửbấthủ,lờilờichâungọcđượcmuônngườitruyềntụng.

Ởđây,cáchmàFranklinvậndụnglàcáchvívonngầm,thôngquacâuchuyệnmọingườicân nhắc sửa chữa tấmbiển cửa hàngmũ, ông đã khéo léo tiến hành so sánh với việcJeffersonkhôngmuốnngườikháctiếnhànhbìnhluậnthêmbớtbàiviếtcủaông.ChẳnglẽmộtngườitàitríhơnngườinhưJefersonlạikhônghiểudụngýsâusắcnàycủaFranklin?Dođó,Franklincũngkhôngcầnphảitrựctiếpnóirõđạolímàchỉdùngcáchámthị,nhắcnhởmộtchútlàđược.Quảnhiênđãcómộthiệuquảtuyệtvời:Jeffersondầnđãbìnhtĩnhtrởlại,tựnhiên,ôngđãchấpnhậnsựsoimóivàbìnhphẩmcủangườikhácvớibảnthảocủaông,cuốicùngdẫnđếnsựrađờicủamộtvănkiệnlịchsửbấthủ.

CáchvívonkhéoléocủaTrangTử

Mọingườiđềugọicáchvívonđặcsắclàgiavịcủanghệthuậtnóichuyện.Phươngphápnàycóthểchuyểnhoátẻnhạtthànhsinhđộng,chuyểnhoásựtrừutượngsâusắcthànhcụthểrõràng.Khinóichuyệnvớingườikhácluônphảithểhiệnrõquanđiểmcủamình,nếunóikhôngvănvẻthìkhómàhấpdẫnngườikhác.Cònnhưthôngquaphépvívonđểtiếnhànhsosánhnhữngđiềutươngtựvớisựvậtthìsẽluônluônthuđượchiệuquảmĩmãn.TrangTửlàngườivívonhạngbậcthầy,ôngluôndùnghìnhthứcvívonđểbácbỏnhữnglờilẽsaitráicủađốiphương,hoặclàkhéoléothểhiệnýmình,hoặclànóithẳngchỉbảođốiphương.Chúngtacùngxemcácvídụtiêubiểusauđây.

SaukhibạncủaTrangTửlàHuệThilênlàmtướngquânnướcNguỵ,cólầnTrangTửđãđếnthămôngta.KhivừađếnnướcNguỵđãcóngườinóivớiHuệThirằng:“TrangTửtàicaohọcrộng,lầnnàyôngtađếnnướcNguỵ,chỉeôngtamuốnthayônglàmtướngquốcnướcNguỵthôi.Ôngphảihếtsứccẩnthậnđấy!”HuệThinghexongcảmthấybịđedoạ,thếlàlậptứclệnhchobinhsĩlùngbắtTrangTử.TrangTửsaukhibiếtchuyệnđãvôcùngtứcgiận,liềnchủđộnggặpHuệThivànóivớiôngta:“Khôngbiếttiênsinhđãnghequachưa, ở Phương Nam có một loài chim đẹp tên là Phượng Hoàng, nó bắt đầu bay từPhươngNamrồiđếnBắcHải.Trênđườngđinóchỉđậu trêncâyngôđồng,chỉănbúpmăngvàchỉuốngnướcCamTuyền.Cómộtconcúmèobắtđượcmộtconchuột.Trongkhinóđangsaysưahứngthúănthịtconchuột,trôngthấyconPhượngHoàngbayqua,nóliềnngẩngđầulênhétvớiPhượngHoàng:“Đừngcóđếncướpthịtchuộtcủatao!”.Thưatiênsinhtônkính,khôngbiếtôngcóđịnhhétlênvớitôinhưvậykhông?”HuệThinghexong,vôcùngxấuhổđãluônmiệngxinlỗiTrangTử.

QuảthựccáchvívonnàycủaTrangTửthậtcaosiêu,cótácdụngmộtmũitênbắntrúnghaiđích:mộtlàđãkhéoléothểhiệnýmìnhhoàntoànthờơvớingôitướngquốchailàtiếnhànhchâmbiếmsâucaylòngdạhẹphòicủaHuệThi.CáchmàTrangTửđãdùngởđâylàvívonngầm:ailàchimphượnghoàng,ailàchimcú,chỉcầnnghequalàhiểurangay.SongTrangTửkhônghềchỉ rõchủđề:ôngkhôngnêngầmlênvới tôibởivì tôikhôngcóýgìvớingôivịtướngquốccủaông.TrangTửchỉnóibónggióámthị.Bâygiờchúngtahãyxemcâuchuyện“gõchậumàhát”củaTrangTử.

SaukhivợcủaTrangTửquađời,rấtnhiềubạnbèđãđếnphủcủaôngđểphúngviếng.CảHuệThicũngđến.ÔngtathấyTrangTửđangngồixổmtrênmặtđất,vừagõchậu,vừacahátvuivẻ.ÔngtachorằnghànhvinàycủaTrangTửhoàntoànkhôngphùhợpvớikhôngkhítưởngniệm.ThếlàôngliềnđếntrướcmặtTrangTửđểhỏirõnguyênnhân.HuệThinói:“Bàấyvàôngđãsốngvớinhaungầnấynăm,đãsinhconđẻcáichoônggiờđâybàấyđãchếtrồi,ôngkhôngkhócthìthôi,lạicòngõchậucahát,ôngkhôngthấythậtlàquáđángsao?”

TrangTửtrảlời:“Hoàntoànkhôngphảinhưlờiôngnóiđâu.Khibàấyvừarađi,tôicũngvôcùngđaulòng.Nhưngnghĩkĩ,tôithấysựđaubuồnđóhoàntoànlàthừa.Bởivìbàấyvốnkhôngcósinhmệnh.Bàấykhôngnhữngkhôngcósinhmệnhmàcònkhôngcóhìnhthể.Bàấythậmchíkhôngcóhìnhthểmàcònkhôngcóhơithở.Bàấychẳngqualúcmờ

mờảoảo,tronglúcnhưẩnhiệnđộtnhiênbiếnhoámàthànhhơithở,sauđótừhơithởmàthànhhìnhthể,sinhmệnh,bâygiờlạibiếnthànhtửvong.Sựbiếnhoáchếtđisốnglạinàycũnggiốngnhưsựvậnhànhcủabốnmùaxuânhạthuđông,hoàntoàntheoquyluậtcủatựnhiên.Bàấynhẹnhàngyênnghỉtronglòngđất,nếunhưtôiđứngbêncạnhkhóclócthảmthiết,nhưvậychẳngphảilàđãkhônghiểuđượcquyluậtcủasinhmệnhhaysao?Vìvậytôikhôngđaubuồnkhóclócthêmnữa.”

Ởđây,TrangTửđãdùngcáchvívontrựctiếp,ôngđãsosánhsựsốngchếtcủaconngườivớisựbiếnhoácủavạnvật,điềunàyđượccoilàbảntínhcủatựnhiên.Thôngquasựvívontinhtếnày,ôngđãnhẹnhàngnêuraquyluậtsốngchếtcủaconngười,khiếnchođốiphươngbỗngnhiênhiểurõchânlícủasinhmệnh.

NhữngcáchvívontinhtếcủaTrangTửquảthựcnhiềukhôngkểxiết.Sauđâyxinđưarahaivídụđểmọingườicùngthưởngthức.

Trongcuốn“TrangTử-XuânThu”cóghilạimộtcâuchuyệnTrangTửkhôngmuốngiúpđỡnướcSở.GiốngnhưLãoTử,TrangTửcũngthíchsựyêntĩnh,vôvi,ôngmuốnsốngungdungnhànhạ,cămghétnhững lễ tiết lôi thôiphiềnphứcchốnquan trường.Trongcuốn“XuânThu”cóghi:“MộthômTrangTửđangcâucábênsôngBộcThuỷ.SởVươngbiết,liềnchongườiđimờiTrangTửđếngiúpnướcSởvàsai2ngườinóilạivớiTrangTửrằng:“SởVươngtôihivọngcóthểphóthácviệcnướcSởchoTrangTử.”TrangTửnghexong,liềnnóivớihaingườiđólà:“TôinghenóiSởVươngcómộtconrùathần,đãchếtmấynghìnnămrồi.SởVươnglạiđặtchúngởtrongchậutrúc,dùngvảibọclạichôndướimiếuđường.Xinhỏicácanh,conrùathầnnàymuốnchếtđểlạixươngcốtđượcngườitagiữgìnhaylàsốngđểkéolêcáiđuôibòtrongđámbùnlầy?”Haingườiđồngthanhnói:“Đươngnhiênmuốnsốngkéolêcáiđuôibòtrongđámbùnlầy.”TrangTửnóitiếp:“Tôicũngvậy,tôicũngthàđượckéolêcáiđuôibòtrongđámbùnlầygiốngnhưconrùađó.”

NhữnglờinàycủaTrangTửđãthểhiệnđầyđủsựthôngminhcủaông.Thôngquacáchvívontinhtế,chỉmộtvàilời,ôngđãthểhiệnđượcýchínhcủamìnhlàkhôngmuốngiúpSở,lạivừanóirõđượcnguyênnhân:Thàlàmconrùakéolêcáiđuôibòtrongđámbùnlầychứkhôngmuốnlàmconrùađượcchôntrongmiếuđường.ỞđâyđãngầmẩnýconrùadùđượcgìngiữtrongSởcungrốtcụclạikhôngcótựdo.

Trongcuốn“TrangTử-Thuyếtkiếm”cóghilạicâuchuyệnTrangTửluậnbànvềkiếmđể cứunướcTriệu:TriệuVănVương rất thích kiếm thuật và có rất nhiều kiếmkhách,nhữngkiếmkháchnàysuốtngàyđâmchém,đánhnhaukịchliệttrướcmặtVănVương.VănVươngcảngàychỉcoiviệcthưởngthứccáckiếmkháchđánhlẫnnhaulàmtròvui,hoàntoànthờơvớichínhsự.Cứnhưvậybanămsau,nướcTriệungàymộtsuyyếu.TháitửnướcTriệu lo lắng, lòngnhưlửađốt.Cậutriệu tậpcác thuộchạ,nói:“Nếuaicó thểthuyếtphụcđượcVănVươngkhôngsùngbáibọnkiếmkhách,thìsẽđượcthưởng1000lạngvàng.”CácthuộchạđềugiớithiệuTrangTử.TháitửlậptứccửngườiđimờiTrangTửvàmuốnbanchoông1000lạngvàng.TrangTửkhôngmuốnnhậnvàngbạc,songvẫnnhậnlờikhuyênnhủVănVương.TháitửkiênquyếtmuốnTrangTửnhậnsốvàngđónên

TrangTửnóivớicậu:“Nếutôiđikhuyênđạivươngmàlờinóicủatôitráivớitâmýđạivương,nhưvậytôisẽbịchémchết.Tôicầnvàngbạcđểlàmgì?Nếunhưtôithuyếtphụcđượcđạivương,hoànthànhnhiệmvụtháitửgiaocho,thìlúcđótrênnướcTriệunàytôimuốncócáigìmàkhôngđượcđây?”

Tháitửnói:“Lờicủatiênsinhrấtcólí.Songnhữngngườimàphụvươngtamuốngặpchỉlàbọnkiếmkhách.”

TrangTửnói:“Khôngsao.Tôirấttinhthôngkiếmthuật.”

Tháitửnói:“Nhữngkẻkiếmkháchmàphụvươngtamuốngặpđềulànhữngkẻđầubùtócrối,tóctairũrượi,chỉthíchđánhnhau.”TrangTửnói:“Tôicóthểhoátrangnhưvậyđểđigặpđạivương.”

Sau đó Trang Tử hoá trang thànhmột kiếm khách cùng với thái tử vào yết kiến VănVương.

VănVươnghỏi:“Nhàngươicóchỉgiáogìtamàđượctháitửdẫnđếngặp?”

TrangTửnói:“Tôinghenóiđạivươngthíchkiếmthuật,nêntôimuốnmượnkiếmthuậtđếnbáikiếnđạivương.”

VănVươnghỏi:“Trìnhđộkiếmthuậtcủangươinhưthếnào?”

TrangTửtrảlời:“Thầncóthểdùngkiếmđâmchếtmộtngườitrongvòng10bước,trongvòng1000dặmkhôngcóaiđịchđượcvớithần.”

VănVươngrấtvui,nói:“Nhưvậynhấtđịnhnhàngươikhôngcóđịchthủtrongthiênhạ.”

TrangTửnói:“Thầnchorằngtrongkhimúakiếmhãycốbộclộrađiểmyếucủamìnhvớiđịch thủ, để địch thủ thừa cơ xông vào, sau đó tamới ra tay thì có thể đâm trúng đốiphươngtrước.Thầnxinđượcbiểudiễnchobệhạxem.”

VănVươngnói:“Vộigì,vộigì,ngươinênvềphòngnghỉngơitrước,chờtasắpxếpcuộcsotàirồitasẽmờingươitới.”

ThếlàVănVươngchocáckiếmkháchđọsứcmấyhôm,chọntrongsốđónămngườigiỏinhất,đểbọnhọchờđấukiếmvớiTrangTử.SauđóVănVươngchomờiTrangTửđếnvànóivớiông:“Hômnay,mờingươitớiđấukiếmcùngcáckiếmkhách”.

TrangTửđáp:“Vâng,thầnchờđợingàynàyđãlâulắmrồi”.

VănVươnglạihỏi:“Loạikiếmmàngươisửdụngdàingắncóthíchhợpkhông?”

TrangTửnói:“Đốivớithần,kiếmdàihayngắnđềukhôngquantrọng.Songthầncóbaloạikiếm,tuỳýđạivươngchọn,xinđạivươngchothầngiớithiệutómtắtvề3loạikiếmđó.”

Đạivươngnói:“Cứnóiđi,làbaloạikiếmnàovậy?”

TrangTửTrảlời:“Thầncókiếmthiêntử,kiếmchưhầuvàkiếmthứnhân.”VănVươnghỏi:“Kiếmthiêntửlàgì?”

TrangTửđáp:“Kiếmthiêntử,dùngthànhđáYênCốclàmmũikiếm,dùngnúiTháiSơnlàmlưỡikiếm,dùngđáNgụylàmsóngkiếm,lấytriềunhàChuvànướcTốnglàmmiệngkiếm,dùngnướcHàn,nướcNguỵlàmchuôikiếm,lấyTứdilàmđồtrangsức,lấyTứthờiđểbổsung,lấyBộtHảiquấnquanhchuôikiếm,lấynúiHoànSơnlàmdâyđeo,lấyNgũHànhlàmphéptắcdùngkiếm,lấyluậtpháplàmcăncứxemcóthểsửdụngthanhkiếmnàyhaykhông.ThanhkiếmnàydựavàokhíNhậtNguyệtđểkhởiđộng,vàotiếtxuânhạthìnêncấtnóđi,đếntiếtthuđôngmớidùngđến.Khisửdụngthanhkiếmnày,nếuđâmđằngtrước,đâmlêntrên,chémxuốngdướithìđềukhôngthểngănnổi.Trêncóthểchémđứtmâytrôi,dướicóthểchémráchngangnềnđất.Nếudùngthanhkiếmnàythìcóthểkhiếnchưhầuquythuận,thiênhạphụctùng.Đâychínhlàkiếmcủathiêntử.”

VănVươngnghexongvôcùngxúcđộng,hỏitiếp:“Thếnàogọilàkiếmchưhầu?”

TrangTửđáp:“Kiếmchưhầu,dùngcác tướng trídũng làmmũikiếm, lấyngườichínhtrựcliêmkhiết làmlưỡikiếm,dùngngườitàigiỏihiềnlươnglàmsóngkiếm,lấyngườitrung thành làmmiệngkiếm.Thanhkiếmnàynếuđâmđằng trước,đâm lên trên,chémxuốngdướithìđềukhôngthểngăncảnnổi.Nếudùngloạikiếmnàythìcóthểgâychấnđộngnhưsấmsét,khắpnơinơichẳngcókẻnàodámkhôngnghemệnhlệnhcủanónênphảituântheoquyphục.Đâychínhlàkiếmchưhầu.”

VănVươnghỏi:“Vậythếnàogọilàkiếmthứnhân?”

TrangTửđáp:“Nhữngkiếmkháchdùngkiếmthứnhânđềulànhữngkẻđầubùtócrối,râu tócmọc rũ rượichỉ thích trợnmắtvàcãinhauvơvẩn.Nhữngkiếmkháchsửdụngkiếmthứnhânchẳngcógìkháccongàchọitrênbãiđấu.Mộtkhibịđâmchết,thìchẳngcótácdụnggì.Hiệnnayđạivươngcòncóvươngvịmàlạithíchkiếmthứnhân,thầntrộmthấyvôcùngxótxachobệhạ.”

VănVươngnghexongnói:“Nhữnglờicủaôngđềurấtcóýnghĩa.”

ThếlàVănVươngtừđókhôngngồixemcáckiếmkháchđâmchémlẫnnhaunữa.

Ởđây,TrangTửcũngđãvậndụngphépvívon,ônglấykiếmthiêntửsovớiviệcđạisựtrongthiênhạ,lấykiếmchưhầulàmchínhsựtrongnước,cònkiếmthứnhânchỉnhưlàtròvuicủaloạigàchọi,chósăn.Đồngthời,ôngđểchoVănVươngchọnloạikiếmnào,chẳnglẽVănVươngdámchọnloạikiếmthứnhândùngđâmchémcốtlấyvuihaysao?Như vậy, Trang Tử đã khéo léo thuyết phục được TriệuVănVương, khiến TriệuVănVươngtừchỗhamthíchđâmchémchovuibỗngnhiên tỉnhngộ, từđóchuyên tâmvớiquốcsựchấnhưngnướcTriệu.Vìvậy,cóthểnói,quaviệcluậnbànvềkiếm,TrangTửđãcứucảnướcTriệu.

LưuThiệuĐườngkhéovívonthuyếtphụcmọingười

ÔngLưuThiệuĐường,mộtnhàvănnổitiếngcũngrấtthíchdùngcáchvívonđộcđáođểkhaithácmạchsuynghĩcủangườikhác.Đặcbiệt,ôngrấtthíchdùngcáchvívonđểmởrộngsuynghĩcủanhữngthanhniêncótưtưởngthiênkiến.Sauđâylàcâuchuyệnkhéoléovívonđểthuyếtphụcngườikháccủaông.

Mộtlần,saukhiLưuThiệuĐườnglênbáocáo,bảnbáocáođặcsắccủaôngđượcvỗtaygiòngiã.Khibáocáoxong,mọingườivẫncảmthấydườngnhưýcònchưahết,yêucầuôngởlạimộtchútđểđượcnêucâuhỏi.MặcdùrấtbậnsongLưuThiệuĐườngvẫnđápứngsựthỉnhcầucủamọingười,đồngýtrảlờicáccâuhỏi.

Cómộtthanhniênlậptứcđứngdậy,đưaralờichấtvấn:“ChẳngphảiđảngCộngsảnrấtvĩđại,quangvinhchuẩnxácvàđánhđâuthắngđósao?VậytạisaophảingănchặnphêphánpháiHiệnĐạivàchủnghĩavậtchất?”

ÔngLưukhôngtrựctiếptrảlờianhtaquaysanghỏimọingười:“Cácbạnthấytôikhoẻhaykhông?”

“Khoẻ.”Mọingườiđồngthanhtrảlời.

ÔngLưulạihỏi:“Vậysaotôikhôngănconruồi?”

Mọingườinghexong,đềugậtđầucôngnhậnvàdùngtrongvỗtaynhiệtliệtđểtrảlời.

Thôngquacáchvívon,tinhtế,tứclàvípháiHiệnĐạivàchủnghĩavậtchấtvớiconruồi,ông đã khéo léo biểu đạt ý ôngmuốn nói: “Việc đảngCộngSản vĩ đại quang vinh và

chuẩnxácngănchặn,phêphánpháihiệnđạivàchủnghĩavậtchấtcũngnhưmộtngườikhoẻmạnhnhưngkhôngănconruồiconnhặng”.Cáchnóivívonxácđángnhưvậytựnhiêncóthểthuyếtphụclòngngười.

MặcTửkhéoléovívonsosánhđểdạyhọctrò

MặcTửlàngườiLỗcuốithờiXuânThu,ônglàmộtnhàtưtưởng,nhàgiáodụcvànhàkhoahọcvĩđạicủađờiTiênTần.

MặcTửđặcbiệtchútrọngvậndụngsựvívonđểdạybảohọctrò,vìôngchorằngnếulấycáchgiảdụđểnóilýlẽcũnggiốngnhưtrựcquan,ýnghĩacủanóchỉcầnnghequalàhiểungay.SauđâylàvídụvềhaicâuchuyệnMặcTửđãkhéovívonđểdạyhọctrò.

MặcTử cómột học trò tên làCanhTrụTử rất thôngminhvàhiếuhọc, songMặcTửthườngphêbìnhanh ta rấtnghiêmkhắc.Có lúc sựphêbìnhnghiêmkhắccủaMặcTửkhiếnanhtacảmthấymấtthểdiện,khôngngẩngđầulênđược.

Cólần,CanhTrụTửđãkhôngkìmnổi,hỏithầygiáo:“Thưathầy,thầythíchphêbìnhemnhưvậy,chẳnglẽemkhôngcóđiểmnàohơnngườikhácsao?”

MặcTửvuivẻnhẹnhàngmờianhtahãyngồixuốngđã,sauđóchậmrãigiảnggiảichoanhta:“CanhTrụTử,tahỏiem,nếunhưtamuốnlênnúiTháiHàngbằngxekéosứctrâuhoặcngựa.Emchorằngđixetrâukéohaylàxengựakéothìtốt?”

CanhTrụTửtrảlờirằng:“Đươngnhiênxengựakéotốthơn.”

MặcTrụTửlạihỏi:“Tạisaoxengựakéolạitốt?”

CanhTrụTửtrảlời:“Rấtđơngiản.Vìnếudùngxengựa,ngựacóthểchạymỗilúcmộtnhanh,đixetrâucótácdụnggì,dùcóquấtchếtthìnóvẫncứchậmrìrì.”

MặcTửmỉmcười,nhẹnhàngnóivớiCanhTrụTử:“Emà,trongconmắtcủathầygiáo,emcũnggiốngnhưmộtconngựatốt,thầycóquấtem,thúcemcũngchỉlàmuốnemchạymỗilúcmộtnhanhthôi.”

CanhTrụTửbỗngnhiêntỉnhngộ.

Mộtlầnkhác,họctròcủaMặcTửlàTửCầmhỏiông:“Thưathầy,theothầynóinhiềulờicótốthaykhông?”

MặcTửkhôngtrựctiếptrảlờicâuhỏicủaTửCầnmàchỉnóivớianhta:“Khôngbiếtemcóchúýhaykhông,conếchởtrongaochuôm,từsángđếntốicứkêuuômuôm,kêuđếnnỗimồmkhôlưỡicứngsongcóaiđểýđếnnóđâu?Conruồitronghốphânsuấtngàyvovoveve,kêuhăngsaynhưvậymàcóaimuốnngheđâu?Thếnhưngcongàtrốnggáybáovàobuổisángsớmkia,chỉmộthồigáydài,mọingườitrongthiênhạđềutỉnhgiấc,nhanhchóngthứcdậy!”

TửCầngậtđầu,anhđãhiểuđạolímàthầygiảng:Nóinhiềuđâucótácdụnggì,vàolúcquantrọngchỉcần1,2câulàđủrồi.

MặcTửđãápdụngcáchvívon,ônglấysựkhácbiệtgiữatrâuvàngựađểnóivềnguyênnhânôngthườngxuyênphêbìnhCanhTrụTử,ônglấysựkhácbiệtgiữaconếch,conruồivớicongàtrốngđểnêurõđạolínóilắmlàvôích.Phươngphápnóilílẽbằngcáchvívonnàykhiến cho tư tưởng lí luận càngđơngiảndễhiểu, ngaycảnhững thuyếtgiáo rỗngtuếchcũngkhôngthểsosánhđượcvớiphươngphápnày.

Câuchuyệnvềhaitêncướp

HugolàmộtnhàvănnổitiếngcủaPhápởthếkỉ19.Rấtnhiềutácphẩmvănhọccủaôngđãnổiliếngkhắpthếgiới.Conngườilỗilạctrênvănđànthếgiớinàyrấtgiỏivívonđểnóilílẽ.ÔngđãvínhữngviệcmànướcAnh,nướcPhápđãlàmởTrungQuốc-lửathiêuvườnViênMinh-làhànhvicủabọntrộmcướp,ôngđãvạchtrầnvàcôngkíchbộmặtbọnxâmlượcAnh,Pháp.Câuchuyệnnhưsau:

Vàothờikìđếquốcđệnhị,đểtiếnhànhcuộcchiếntranhthựcdân,nướcPhápđãnhiềulầnxâm lượcTrungQuốc,đóngmộtvai vô cùngnhụcnhã.Đểđànápphong tràogiảiphóngdântộcởTrungQuốc,Anh,PhápcùngnhautiếnhànhcuộcchiếntranhnhaphiếnđểxâmlượcTrungQuốclầnthứhai,hànhvicủaquânxâmlượchếtsứcdãman,khiếnmọingườiphẫnnộ.ĐặcbiệtlàsaukhichúngnhảyvàovườnViênMinh,ngôivườn“vạnviên chi viên”, chúngđánh, đập, cướp, các thủđoạndãmancủa chúngkhôngchỗnàokhôngthấy.Cuốicùng,chúngđãphónghoảđốtcháyvườnViênMinh,phạmvàotộiáctàytrời.ThếnhưngcómộtthượnguýnướcAnhlênlàButlerđãviếtthưchoHugovàonăm1861,viênthượnguýnàychorằng“cuộcviễnchinhnàyvừadanhgiávừacaođẹp”,“làmộtvinhdựđểnướcMĩvànướcPhápcùnghưởng”.Ông tamongmuốnđượcbiết“mứcđộcangợi”củaHugovớilầnthắnglợinàycủanướcAnhvàPháp.ÔngHugo,mộtngườivốncămhận tộtđộđốivới tộiác tày trờinày trong lịchsử loàingười (đốtvườnViênMinh),khiphảiđốimặtvớiviên thượnguýnày,mộtngườicó tầmnhìnnôngcạnnày,sựphẫnnộcủaônglêntớiđỉnhđiểm.Ôngcảmthấycầnphảivạchrõchântướngchonhữngkẻvôtrinhưngtựđắckiabiết.Thếlàôngquyếtđịnhdùngthủphápvéovon,cốgắngthểhiệnđạolíđómộtcáchđơngiảndễhiểu.Ngày25tháng11,Hugođãnénniềmcămtứckhắccốtghitâmđểviếtchoviênthượnguýmộtbứcthư.Mộtđoạnnộidungbứcthưnhưsau:

“Ởmộtgóccủa thếgiớicómộtkì tích,kì tíchnàyđượcgọi làvườnViênMinh.Nghệthuậtcóhaicộinguồn: tư tưởng-nósảnsinhranghệthuậtchâuâu;ảo tưởng-nósảnsinh ra nghệ thuật phươngĐông.VườnViênMinh, ở vị trí nghệ thuật ảo tưởng cũnggiốngnhưmiếuthầnPactênôngnằmởvịtrínghệthuậtlítưởng.Tấtcảnhữnggìcóthểnảysinhtrongtrítưởngtượngcủamộtdântộcdườngnhưhơnngườiđóđềuđặtởđây.NókhônggiốngnhưmiếuthầnPactênông,bởinólàmộttácphẩmhiếmcó,cómộtkhônghai,nólàmôhìnhkhổnglồcủatưởngtượngnếunhưnóitưởngtượngcũngnhưmộtmôhình.Xinhãytuỳýnghĩramộtkiếntrúckiểugìđókhómiêutả,mộtthứgiốngnhưcungtrăng,đóchínhlàvườnViênMinh.Xinhãydùngđácẩmthạch,ngọcthạch,đồngđenvàsứđểkiếntạomộtkhungcảnhtrongmơ,đặtnócốđịnhtrênmộtcáikhunglàmbằnggỗtùng,nạmchâungọcởbênngoàinó,phủtơlụalênnó,chianơinàylàthánhđiện,chianơikialàhậucung,chianơikháclàthànhluỹ,ởbêntrongthìxếpđặtthầntiên,yêuma,rồitrángmen,giátvàng,tômàunênnó,chocáckiếntrúcsưtạora1001cảnhtiêntrong1001đêm,đặtthêmcácvườnhoa,aohồ,suốinước,thiênnga,khổngtước.Tómlại,xinhãytưởngtượngranhữnghangđácóhìnhtượngmiếumạovàcungđiệntrongtrítưởngtượngcủaconngườikhiếnngườitarốimắt.Đâychínhlàtoàkiếntrúctolớnnày.Sánglậpratoàviênlâmnàyđãphảitrảgiáhaithếhệlaođộng.Toàviênlâmcóquymôtolớnnhưmộtthànhtrìđượcxâydựngquanhiềuthếkỉnàyrốtcuộclàlàmrađểchoai?Chonhândân.Bởivìsựtrôiđicủathờigianđềuthuộcvềnhânloại.Nhữngnhànghệthuật,cácthinhânvànhàtriếthọccũngđềubiếtđếnvườnViênMinh,Voltairecũngđãnóivềnó.XưanayngườitaluônđặtđềnPactênôngcủaHilạp,kimtựthápởAiCập,đấutrườngColosseoởRoma,nhàthờĐứcbàởParis,vườnViênMinhcủaphươngĐôngcóvịtríngangnhau.NếunhưkhôngthểtậnmắtnhìnvườnViênMinh,thìngườitacóthểthấynótrongmơ.Đâylàmộtkiệttáctrướcđâychưatừngcókhiếnngườitakinhngạc,giốngnhưdánghìnhvănminhchâuámờmờảoảotrongánhmặttrờivàchântrờivănminhchâuâunhấpnhôtrùngđiệp.

Nhưngkìtíchnàygiờđãkhôngcònnữa.

Mộthôm,cóhai têncướpxôngvàovườnViênMinh,một têntrắngtrợncướpbóc,cònmột tênphónghoảđốtcháy.Xemra,bọncướpchính làkẻchiến thắng.TrậncướpbóctheoquymôlớnởvườnViênMinhđãhoànthành,tangvậtđượchaikẻchiếnthắngđóphânchia.TrongtấtcảnhữngviệcnàyđềuhiệnlêncáitênElkin,cáitênnàykhiếnngườitaliêntưởngđếnPactênông.NhưngsovớinhữngsựviệcxảyraởđềnPactênông,ởvườnViênMinh,chúngratayhếtsứctoàndiệnvàtriệtđể,dườngnhưkhôngsótlạimộtviênngóinào.Gomtấtcảkhobáutrongcácnhàthờmàchúngtacócũngkhôngthểsánhđượcvớinhàbảo tàngphươngĐông lấp lánhkìdiệunày.Ởđókhôngchỉcónhữngkiệt tácnghệ thuậtmàcòncórấtnhiềuchếphẩmbằngvàngbạc.Quả làmộtsảnnghiệpvĩđạiphongphú,mộttàisảndotrờibancho.Mộtkẻthìnhétđầytúi,cònmộtkẻthìchấtđầyhòm.Sauđó,bọnchúngcầmtaynhaucườihahảquayvềchâuâu.Đâychínhlàhaicâuchuyệnvềhaitêncướp.

NgườichâuÂuchúngtaxưanayluôntựcoilàngườivănminhvàluôncoingườiTrungQuốc làkẻmanrợ.Đâychính lànhữnghànhđộngcủangườivănminhvớikẻmanrợ.

Trướclịchsử,haitêncướpnày-mộttênlàPháp,còntênkialàAnh.Songtôimuốnđưaramộtkhángnghịđồngthờicảmơnanhđãchotôicơhộikhángnghị,nhữngtộiácmàkẻthốngtrịđãphạmphảikhôngthểđổlỗichokẻbịthốngtrị,chínhphủcókhicũnglàbọncướp,songnhândânthìchẳngbaogiờnhưvậy.

ĐếquốcPhápđãgiànhđượcmộtnửatangvậttrongthắnglợinày,bâygiờnóngâythơđếnmứcngỡchínhmìnhlàchủnhânthậtvậy;nóđãcướpnhữngđồcổrựcrỡcủavườnViênMinh.TôihivọngmộtngàynàođónướcPhápcóthểtrútđượcgánhnặng,rửasạchtộiác,đemnhữngtangvậtnàytrảchochủnhânthậtsựcủachúnglàTrungQuốc.

Thưaông,đâychínhlàmứcđộtánthưởngcủatôiđốivớicuộcviễnchinhTrungQuốc.”

Thôngquacáchvívonvôcùngxácđáng,tứclàhànhđộngcủaAnh,PhápởvườnViênMinhđượccoilà“thắnglợivẻvang”màAnhPhápcùnghưởngchẳngquachỉlà“tộiác”củakẻthốngtrịphạmphải,là“nhữnghànhvicủangườivănminhvớikẻmanrợ”,ôngđãvạchtrầnbộmặtxấuxacủakẻxâmlượcluôntựđắcý.

Chósănvàthợsăn

MặcdùcóngườilàmthơchếgiễuLưuBangrằng:“LưuHạng(LưuBang,HạngVũ)đềulàkẻvôhọc.”Cốnhiên,LưuBangkhôngđượchọchànhnhiềunhưmưusĩthủhạ,songônglạicómộttàinăngnổibậtnhất,đóchínhlàôngbiếtdùngngười,cũnggiốngnhưtàibiếtchọntướngnhưHànTín.Nhữngphươngphápdùngngườicủaôngvôcùngđadạng.Vậndụngcáchvívonđểgiảngđạolívớicácthuộchạcũnglàmộttrongnhữngphươngphápthườngdùngcủaông.Xincácbạnhãyxemcâuchuyệndướiđây:

SaukhiLưuBangphonghầuchoTúcHà,HànTín,mộtsốngườilậpđượcchútcônglaodưới trướngkhôngphục,đặcbiệthọcòn thì thầm:“Chúng tôicông laohiếnhách,hơnnữa,nhữngchiếncôngcủachúngtôiđềumangvềquanhữnglầnliềuchết“chínphầnchếtmộtphầnsống”tronglànmưatênbãođạn,cònxưanayTúcHàđâucóđíchthânxôngphatrậnđịa.Hơnnữa,đếnlàmmộtthừatướngdướimộtngười trênmuônngườichẳngphảianhtađãdựavàomiệnglưỡiđósao?”

SaukhinhữnglờinóibựctứcđótruyềntaiLưuBang,LưuBangcảmthấycầnphảicócâutrảlờichonhữngkẻđóThếlàôngtriệutậpquầnthầnvàhỏi:“Cácngươiđãthấycảnhđisănchưa?”

“Thấyrồi.”-Chúngthầnđồngthanhtrảlời.

LưuBangnói:“Tamuốncácngươibiếtrằng:kẻbắtđượcnhữngconmồiluônlànhữngconchó săn sải chân truyđuổi, songchỉhuynhữngconchó sănđó lại là thợ săn.Các

ngươinói,cônglaocủachósănvàcônglaocủacácthợsăn-bênnàolớnhơn?”

“Đươngnhiênlàcônglaocủathợsăn”.Quầnthầntrảlời.

“Cácngươinóirấtđúng,côngcủachósănsaocóthểsánhnganghàngvớicônglaocủathợsăn.Songtanghenóicókẻthườngxuyênđặtđiềusaulưng,luônsosánhcônglaocủaTúcthừatướng.Nhữngkẻnàyđãquênrằngmìnhchỉlàthânphậnchósăntrongbãisăn,khôngbiếtTúcthừatướngchínhlàthợsănchỉhuyđuổitìmconmồi.Cácngươixem,tanóiđúngkhông?”

Quầnthầnnghexonglờigiảithíchsâusắcnàymớitâmphụckhẩuphục.

Vậndụngcáchnóivívontrongcuộcthihùngbiện

Bởivìvívonkhôngnhữngcóthểgiúptanóirõquanđiểmcủamìnhmộtcáchsinhđộnghìnhtượngmàcòncóthểvạchtrầnnhữngsai lầmtrongquanđiểmcủađốiphương.Vìthế,cáchvívonđượcápdụng tươngđối rộng rãi trongphong tràobiện luậnphát triểnhiệnnay.Vídụnhư, trong trậnchungkếtcuộc thihùngbiệngiữacác trườngđạihọcởchâuánăm1986,khingườihùngbiệnLýKhôicủađộiđạihọcBắcKinhđãđưaraquanđiểm“Pháttriểnngànhdulịch,lợibấtcậphại”làmluậnchứng,anhđãlấymộtvídụrấtxácđángvềmốiquanhệgiữangànhdulịchvàsựpháttriểncủanềnkinhtếthếgiới:

“Sựthịnhsuycủangànhdulịchhoàntoànphụthuộcvàosựpháttriểnlênhayxuốngcủanềnkinhtếthếgiới.Giảdụ,nếunềnkinhtếthếgiớihắthơimộtcáithìngànhdulịchsẽbịcảmcúm,thậmchíbịviêmphổi….”

Cáchvívonvừakhéoléovừaxácđángnàykhôngnhữnggiúpanhtacóthểnóiraquanđiểmcủađộimìnhmộtcáchhìnhtượng,màcònkhiếnchotàiănnóicủaanhtathêmhàihước,giànhđượccảmtìnhcủathínhgiả.

Khôngnhữngvậy,vívoncònlàmộtvũkhíđắclựcđểbácbỏquanđiểmcủađốiphương.VídụnhưtrongcuộcthihùngbiệncủasinhviêntạiQuảngChâunăm1989,ngườihùngbiệncủađộiđạihọcTrungSơnlàLaVũkhibácbỏquanđiểm“Muốnpháttriểngiáodụctrướchếtphảinângcaokinhphígiáodục.”Anhđãxuấtkhẩuthànhchươngkhéoléovívonnhưsau:“Thưacácbạn,sựpháttriểnvànhữngxungđộngcủasựnghiệpgiáodụcnướctakhiếnchomọingườiphảikhâmphục,songcácbạnđãphạmphảimộtsailầmhếtsứcấutrĩkhờkhạo,cácbạnđãkhôngđưaramộtphươngpháphợplíđểgiảiquyếttriệtđểvấnđềgiáodụcnướctamàchỉlogiảiquyếtchắpvátheokiểu‘ngứađâugãiđấy’.Ngoàira,tôimuốnhỏiđộibạnrằng:đốivớimộtbệnhnhânbệnhtậtđầymình,tiêuhoákhôngtốt,cơquandinhdưỡngkhôngtốt,nếunhưcácbạnkhôngchữabệnhchoanhtatrướcmàchỉmộtmựcchoanhtauống‘canhnhânsâm’,‘hoànthậptoànđạibổ’thìanhtacóthểtiêuhoáđược

không?”

Phépvívonnàyquảrấtcósứcthuyếtphục,nóvừachỉranhữngsailầmtrongquanđiểmcủađốiphươngmộtcáchsinhđộng,đồngthờinócònđặtnềnmóngvữngchãiđể triểnkhailuậnchứngchoquanđiểmcủabảnthânsaunày.

Trongvòngđấu loạicuộc thihùngbiệngiữacác trườngđạihọcchâuánăm1986,anhVươngLôicủađộiđạihọcBắcKinhkhiphảnbácquanđiểm“Chủnghĩabảohộthươngmạikhông thểkìmhãm”củađốiphương,cũngđãvívonmộtcáchhình tượngvàsinhđộng:

“Thưacácbạn,tôibỗngnhớracâuchuyệnngụngôn“thầybóixemvoi”,sờvàomũivoithìchorằngconvoilàmộtcáiốngcaosu,sờvàocáibụngvoithìchorằngvoilàmộtbứctường, thấynhữngmâu thuẫn thươngmại thì cho rằngchủnghĩabảohộkhônghềkìmhãm.Tôichorằngđiềuđórấtphiếndiện.”

Cáchvívonkhéoléonàyrõràngđãgiángmộtđònmạnhvàoquanđiểmcủađốiphương.

Chương4:HãyLùiĐểTiến

Ngườixưa từngnói:“Xíchcốchikhuấtdĩ vị thândã”cónghĩa lànếunhưconngườimuốnđạtđượcmụctiêucủamìnhnhanhhơnthìnênlùitrướcmộtbước,lùichínhlàđểtiếnnhanhhơn.Sách lược lùiđể tiếnnàynóichungđượcápdụng trongnhững trườnghợpbảnthânkhôngcónhữngưuthếtuyệtđốiđểthắngđốiphương.Tuynhiên,khivậndụngphươngphápnàycầnphảicónhữnghisinhnhấtđịnh,nhữngcâunhư“bỏxegiữtướng”,“khôngbắt sói đểgiữđứacon”, chính là thểhiệnđạo lí này.Trong rấtnhiềutrườnghợp,gặpnhữngđốithủmạnhhơnmình,nếunhưcứtrựctiếptấncôngthìcứnhưlấytrứngchọivớiđá,ắtsẽthấtbại.Lúcđónêndùngsáchlượclùiđểtiến(lùimộtbướcđểtiếnbabước).

ChẳnghạnnhưNhiệmChươngthờiChiếnQuốcđãhiểurấtsâusắcđạo lý“lùimộtbướcđểtiếnbabước”này.Trong“ChiếnQuốcsách-Nguỵsách”cóghilại.“TríBáyêucầuNguỵHằngTửcắtnhượnglãnhthổ.NguỵHằngTửkhôngmuốnđápứngyêucầucủaông ta, songvì sợTríBá lực lượngmạnhhơnnên trong lòngôngvôcùngmâu thuẫn.NhiệmChươngsaukhibiếtchuyệnliềnvàogặpNguỵHằngTửnói:“ThầnnghĩlàngàihãyđápứngyêucầucủaTríBá,nênchohắnmộtítđấtđai.”

NguỵHằngTửnói:“Tạisao?Hắnvôcớsáchnhiễuđòiđấtđaicủatanhưvậy,ngươibảosaotacóthểcamtâmchứ?Takhôngbiếttạisaongươilạibảotađồngýcắtđấtđaichohắn?”

NhiệmChương trả lời:“Thầnchorằngcâunói: ‘Nếumuốnpháhoạinónhấtđịnhphảinhânnhượngnótrước,nếumuốnchiếmđoạtnóthìnênchonónếmthửchútlợilộctrước’củaChuNhưnglàrấtcólí.Chúngtađồngýchohắnđấtđaichínhlàchohắncơhộitựchuốclấydiệtvong.Ngườinghĩxem,saukhichúngtachohắnđất,saukhihắnnếmđượcmónlợicướpđượcnày,lòngthamsẽngàymộtlớn,đểthoảmãnlòngthamđó,chắcchắnhắnsẽcóthùhậnvớingườitrongthiênhạ.Hơnnữa,nếungườicắtđấtchohắn,hắnsẽtrởnênngàymộtkiêungạongangngược.Mộtkhihắn trởnênhốngháchngangngược, tựchokhôngaibằngmình,hắnsẽcoi thườngkẻđịch, lúcđóhắnsẽdần tiếnđếnsựdiệtvong.Ngườinói,chúngtacónênđồngýchohắnđấtđaikhông?”

Nghexongnhững lờicủaNhiệmChương,NguỵHằngTửvuivẻđápứngyêucầusáchnhiễucủaTríBá.

TríBávôcùngvuimừng,quảnhiênhắnlạitiếptụcđòilấyđấtđaicủanhữngngườikhácnhưnướcTriệu….NướcTriệukhôngđồngý.TríBángượngquáhoágiậnliềntứctốcđemquânđibaovây,tấncôngthànhTấnDươngcủanướcTriệu.

Lúcnày,NguỵHằngTửpháingườiđếnnướcHàn,khuyênvuanướcHànhãyliênminhvớinướcTriệu,HànVươngxưanayvốnsợTríBánênđươngnhiênđồngý,thếlànướcHàn,NguỵởbênngoàithànhcùngvớinướcTriệuởtrongthànhliênhợpgiápcôngTríBá,rấtnhanhchóngtiêudiệtđượcTríBá.

TrầnBình-mộtngười“chuyệnđạisựkhônghồđồ”,ngườiđãtừng“lụcxuấtkìkế”giúpLưuBangbìnhđịnhthiênhạ,cũnglàmộtcaothủdùngsáchlược“lùimộtbướctiếnbabước.”Chínhlàdựavàotuyệtchiêunày,ôngđãcóthểkéodàichúthơitàncủamìnhkhiLữHậubịmấtuylực,cuốicùngôngđãquaymũigiáolại,quétsạchthếlựccủagiatộchọLữ,khôiphụcvươngtriềuLưuHán.TrầnBìnhđãápdụngcáchlùiđểtiếnnhưthếnào?Bạnsẽhiểuđượcđiềuđóquacâuchuyệndướiđây:

SaukhiLưuBangquađời,LữHậutiếptụcnắmchínhquyền.ViệcbàlàmđầutiênlàmởrộngthếlựcgiatộchọLữ,khiếnchothếlựchọLưusuyyếudần.Vìvậy,LữHậumuốnphongngườihọLữlàmvươngnhưngsợquầnthầnkhôngphụcnênbàquyếtđịnhtriệutậpcácvịđạithầnđểthămdòxemngườikhôngphụclàai,đểsaunàysẽtìmmọicáchdiệttrừ.

TảthừatướngVươngLăng,ngườimột lòngtrungthànhvớiLưuBangvốncótínhtìnhnóngnảy,ôngđãthẳngthừngcangiánLữHậu:

“Thầnthấyrằngviệcnàykhôngthoảđáng,CaoTổđãtừnggiếtconBạchMãănthềvớimọingườirằng:“KhôngcóngườihọLưuthìkhôngaiđượcđứngđầuthiênhạ.Dovậy,thầnchorằngkhôngnênphongngườihọLữlàmvương.”

Nhắclạinhữnglời thềcủaLưuBangdườngnhưlà lờicủađạolíchínhnghĩa,songLữHậuđâucómuốnnghe,tronglòngbàđãghinhớcáitênVươngLăng.Songbàvẫnlàmravẻmuốnnghenhữngýkiếnkhác, thế làLữHậuliềnnóivớiTảthừatướngvàTháiuýChuBột:

“Ýkiếncủahaikhanhthấythếnào?”

“KhiCaoTổcònsống,ngườiđãphongngườihọLưulàmvương.Hiệnnay,tháihậulâmtriều nắm quyền, việc phong người họ Lữ làm vương cũng là chuyện hợp tình hợp líthôi?”

LữHậunghexonggiảbộnói:“Haivịáikhanhđãnóinhưvậy thì tanghĩviệcnàycứquyếtnhưthếđi.KhôngbiếtVươngthừatướngcònmuốnnóigìnữakhông?”

Đươngnhiên,Vươngthừatướngkhôngdámnóithêmgìnữa.

Sauđó,VươngLăngtráchbọnTrầnBìnhvàChuBột:“KhicắtmáuănthềvớiCaoTổ,

lúcđóchẳngphảicácôngcũngởđósao?CaoTổvừabănghà,thithểcònchưalạnhmàcácôngđãnhấttrítánthànhvớichủtrươngphongvươngchongườihọLữcủaLữHậu.Rốtcuộccácôngcóýgìvậy?CácôngcóxứngvớiCaoTổởtrêntrờikhông?”

TrầnBìnhvàChuBột không trực tiếp trả lời câu hỏi củaVươngLăngmà chỉ nói vớiVươngLăngđầyhàmý:

“Vềmặt thẳngthắndânglờicangián thìchúngtôikhôngbằngcáchạ.SongvềmặtanđịnhnhàHán,kéodàihuyếtmạchhọLưuchotriềunhàHánthìchúngtôimạnhhơnôngnhiều.”

VươngLăngkhôngrõtronglònghọnghĩgì,songcũngngheranhữngngầmýcủahọnênôngchỉbiếtmangmốinghingờbựctứcbỏvề.

LữHậukhôngthểthathứchoVươngLăng,kẻđãlàmtráichủtrươngcủabà,thếlàliềnkiếm cớ giángVươngLăng làm thái phó của nhà vua trẻ (thày của thái tử), đồng thờithăngTrầnBìnhlênlàmTảthừatướng.Đươngnhiên,LữHậucũngkhônghoàntoànyêntâmvềTrầnBình,bàthườngcửngườiđếntheodõitừnglờinói,nhấtcửnhấtđộngcủaTrầnBình.LẽnàoTrầnBìnhlạikhônghiểudiễnbiếntronglòngLữHậu?ôngliềnravẻngày ngày chìm đắm trong ca hát và săn bắn, suốt ngày chỉ biết uống rượu tấu nhạc,khôngthíchgiảiquyếtviệcchínhsự.

Saukhibiếtđượcnhữngđiềuđó,LữHậucuốicùngđãrấtyêntâm,tronglòngthầmnghĩ:“TrầnBìnhkhôngđángđểtaphảilolắng.GiangsơncủahọLữsaunàysẽvữngnhưnúiTháiSơnrồi!”

ThếnhưngkhiLữHậuvừachếtđi,TrầnBìnhliềnhợplựcvớitháiuýChuBộtcùngnhautiêudiệtgiatộchọLữ,khôiphụcthiênhạnhàhọLưu.

SáchlượclùimộtbướctiếnbabướccủaTrầnBìnhcóthểnóilàđượcvậndụngvôcùngkhéoléovàxácđáng.Khilàmbấtcứviệcgìđềuphảinắmrõtìnhhình“ngườibiếtthờithếmớilàtuấnkiệt”,biếtrõcáigìkhôngnênlàmmàcứlàmthìchỉlàmộtkẻbịthịtbấttàivôdụng.TrầnBìnhđãthấyrõởthờiđạichuyênchếcủaLữHậuthẳngthắnkhuyêncanlàđiềukhôngthể,việcconngườikhăngkhănglàmtheoýmình-LữHậu-mờihọđếnđểbànchuyệnphongvươngchongườihọLữchẳngquachỉlàvẻbềngoàimàthôi.Nếumuốndiệt trừ thế lựchọLữ trong thờikìLữHậuđộc tàichuyênchế làhoàn toànkhôngthể,chỉcó thể trôngchờvào tương lai.Vì thế, trướchếtnênbiếtnhượngbộkhicần,giảvờđồngtình,đợithờicơtrongtươnglaichínmuồithìcùngnhautiêudiệtlàtốtnhất.Tầmnhìnxatrôngrộnglùimộtbướctiếnbabướcnàycóthểcoilàmộtchiêubàituyệtdiệu.

Trongquátrìnhlùimộtbướctiếnbabước,cóthểphảinhượngbộmộtchút,thậmchílàphảihisinhphầnnào,cókhiđiềunàylàrấtcầnthiếtnhưngườibiếtđánhcờđềuhiểurõ

đạolí“Bỏxegiữtướng”.Làmbấtcứviệcgìđềuphảitrảmộtgiánhấtđịnh.Songcáigiáphảitrảhaysựhisinhvônghĩacóthểtránhđượcthìphảicốhếtsứcđểtránh.Nhưngvìđạicục,có lúckhôngđược tiếcsựhisinh tấtyếuôngCẩuTứcđãhiểurất rõvềđạo lítuyệtdiệunày,ôngđãápdụngsáchlượclùimộtbướctiếnbabướcvôcùngthànhthạo.Vídụsauđâychínhlàmộtbằngchứngcụthể.

TấnHiếnCôngmuốnđiquanướcNguđểtấncôngnướcQuắc,songphảilàmthếnàomớicóthểkhiếnnướcNguchonướcTấnmượnđường?CẩuTứcđãhiếnkế,nói:“TốtnhấtđạivươnghãytặngbảongọcThùyCúc,tuấnmãKhuấtĐịachonướcNgu.Nhưvậy,họsẽchophépquântađiqualãnhthổnướchọ.”

“Khôngđược, tuyệtđốikhôngđược.BảongọcThuỳCúcvà tuấnmãKhuấtĐịađều lànhữngđồvậtquýnhấtcủanướcTấnchúngta.Ngươibảoquảnhânsaocóthểchođiđượcchứ?”

“LẽnàođoạtđượcnướcQuắclạikhôngbằngmấtđimộtviênngọcvàmộtconngựa?”

TấnHiếnCônglàngườithôngminh,saukhicânnhắcnặngnhẹ,ôngcảmthấylờicủaCẩuTứcrấtcólí,thếlàliềngậtđầu:“Được,vậylàmtheoýnhàngươi.”

ThếlàTấnHiếnCôngliềnpháiCẩuTứcđemngọcThuỳCúcvàngựaKhuấtĐịadângchonướcNguvàyêucầunướcNguchoquânTấnđiqualãnhthổ.

NướcNgucũngcóngườihiểuđượcsựlợihạicủaviệcchoquânTấnmượnđườngngaytừđầu,CungChiKì-đãhếtsứccanngănvuanướcNgu“ĐạivươngchớnênchoquânTấnmượnđường.Ngườinênnhớrằng:hainướcNguvàQuắcgắnbóvớinhaunhưmôivớirăng,sôngliềnkề.NếuchoquânTấnmượnđường,saukhichúngtiêudiệtnướcQuắcthìchúngtacũngsẽvôcùngnguyhiểm….Đạivương,ngườihãysuynghĩđếnquyluậtmôihởrănglạnh.”

SongNguvươngvìmónlợikiamàmấtkhôn,ôngđâucónghelờicủaCungChiKì.

SaukhiquânTấnmượnđườngnướcNguđãtấncôngnướcQuắcvớithếnhưchẻtre,trênđườngthắngtrậntrởvềhọđãtiêudiệtluônnướcNgu,ngọcThuỳCúcvàngựaKhuấtĐịalạivềvớiTấnHiếnCôngnguyênvẹnkhôngchúttổnthấtgì.

Nhưvậy,CẩuTứcđãkhuyênTấnHiếnCôngnhượngbộlùimộtbướcđểtiếnlênbabước,đemquântiêudiệthainướcQuắc,Ngu.

Trongcuộcsốnghiệnthực,nhữngvídụvềápdụngphươngpháplùimộtbướcđểtiếnbabướcnhằmthuyếtphụcđốiphươngthànhcôngcóthểnóilànhiềukhôngkểxiết.

Hàngngày,chúngtathườnggặpnhữngkẻchỉthích“hátngượcgiọng”,khibạnnóicóthìanhtalạinóikhông,anhtachẳngcómụctiêugìrõràng,chỉluônphảnđốivàphảnđối.Muốnthuyếtphụcnhữngngườinày,nếunhưnóithẳngchỉkhiếncảhaicùngthươngtổn.Trongtrườnghợpnày,trướchếtnênthulạiýkiếncủamình,thậmchíphủđịnhchủtrươngcủamình,giảvờtánđồngchủtrươngcủađốiphương,nhânlúcphântíchnhữngnguyênnhânchínhxáctrongchủtrươngcủađốiphương,bạnhãyđưaranhữngphầnkhôngchínhxáctrongchủtrươngcủađốiphương,mộtlàlàmchođốiphươngmấtđimụctiêucôngkích,dẫnđếnrối loạncách thức làmviệc,hai làkhiếnchođốiphươngnhậnrasai lầmtrongquanđiểmcủaanh ta-nhữngsai lầmnàyđãđượccheđậy trongkhiđốiphươngphản đối quan điểm của bạn. Ví dụ như bạn muốn mở một cánh cửa sổ, ngoài dùngphươngphápcủanhàvănLỗTấnra,tứclàchủtrươngmởcảcửasổtrênmáinhà,bạncóthểsửdụngphươngpháplùimộtbướctiếnbabướcsauđây.

Nếunhưkhibạnnóimuốnmởmộtcánhcửasổ,anhtaphảnđối,trướchếtbạnnênđồngývớiýanhta,đồngthờilớntiếngkhenngợiquanđiểmcủaanhta,vídụnhưnóilà:“Tôivốnchỉchorằngmởcửasổcóthểlàmkhôngkhítronglànhsongtôikhôngnghĩđếnmặttốtcủaviệcđóngtấtcảcáccửasổ,ítnhấtlàruồimuỗikhôngvàođược,dùcónóngmộtchútnhưngchỉcầnkhôngcónhữngconruồiđángghétlàtốtrồi.”Khibạnnóivậyanhtacảm thấyhơinóng rồi,có thểanh ta sẽnói:“Nhưngmàanhnóiđúngđấy, rõ ràngcănphòngnàyhơinóng,theotôihaylàmởcửasổrađi?”Bạnnêntiếptụclà:“Cóthểruồimuỗisẽbayvàomàlạikhôngcóvỉđậpruồi!”Cóthểanhtasẽbuộtmiệngnóirằng:“Còncómấychiếcvỉđậpruồiđâynày.Cũngchẳngcómấymuỗiđâu!”Nhưvậyđươngnhiênbạnđạtđượcmụcđíchcủamình.

Còncómộtcâuchuyệnnhưsau:

TrươngYênvàVươngHồngsắpsửakếthôn,haingườiđangvuivẻsungsướngchuẩnbịhônlễ.Songkhinghĩđếnvấnđềlễphụcsẽmặctronghônlễ,TrươngYêncảmthấyvôcùngbuồnkhổ.BởivìTrươngYênlàmộtcôgáitheopháihiệnđại,côchỉmuốnmặcáocướimàutrắngtinh,nắmtayngườimìnhyêuđitrêntấmthảmđỏ.SongmẹcủaVươngHồnglạirất truyềnthống,bàchorằngcongáikhikếthônnênmặcáodàitruyềnthốngcủaTrungQuốcthìmớitrangtrọng.VươngHồngbịkẹtgiữahaingườiphụnữnàykhôngbiếtlàmthếnàomớiphải.CũngmayTrươngYênthôngminhđãnghĩracáchcủachínhmình.

Mộthôm,TrươngYênnóivớimẹchồngtươnglai:“Convốnnghĩkhicửhànhhônlễnênmặcváycưới,songsaukhinghelờimẹnói,concảmthấymặcáodàimàmẹnóicũngrấtđẹp.”

Trướctháiđộthayđổicủacôcondâutươnglai,bàmẹchồngtươnglaicảmthấykhócóthểtinđược.Đứacondâuvốnrấtcókiếngiảinàyhômnaysaolạivậy,phảichănglàcóphầnmiễncưỡngquá!Ồ,haylàmìnhkhôngnêncốchấpnhưvậy,hãykệchonóquyếtđịnh.Saumộthồisuynghĩ,mẹchồngtươnglailiềnnóivớicondâutươnglai:

“Quả thựcmẹ thấy rằng congáiTrungQuốc chúng tamặc áodài truyền thốngkhi cửhànhhônlễtrôngrấtđẹp.Nhưngnếuconthấymặcváycướilàđẹp,cũngkhônghẳnlàsaiđâu,bởivìchúngtaaicũngmongmuốnmìnhtrôngthậtxinhđẹptrongbuổihônlễ.Nếuconthấymặcváycướilàđẹpthìconcứmặcđi!”

Cuốicùngcôdâunàyđãđạtđượcmụcđíchcủamìnhmặcváycướitrắngtinhtrongbuổihônlễ.

Cómộtchàngtraiđãvậndụngphươngpháplùimộtbướcđểđếnbabướcnàyđểthuyếtphụcthànhcôngbạngáicủamìnhbỏđicáchnghĩquáphôtrươngxaxỉtrongbuổihônlễ.Nộidungcâuchuyệnnhưsau:

Cómộtđôitraigáisaumộtthờigiantựdoyêuđươngđãquyếtđịnhtrởthànhbạnđờicủanhau.Nhưngtrongkhibànbạcchuẩnbịchođámcưới,chàngtraitronglòngkhôngđồngývớichủtrươngcủacôgái,tứclànhấtđịnhphảitổchứcthậtphôtrương,danhgiá.Chàngtraihiểuđượcthựclựckinhtếcủamình,tronglòngkhôngmuốnlàmcáiviệcsĩdiệnhãoấy.Songanhcũnghiểurõtínhcáchcủabạngái,nếunhưkiênquyếtphủđịnhquanđiểmcủacôthìchỉkhiếncôkhôngvui.Thếlàanhcốgắngápdụngsáchlược“lùimộtbướcđểtiếnbabước”,thuyếtphụcthànhcôngbạngáicủamìnhbỏđiquanđiểmđó.

Mộtlần,anhđếntìmbạngái,haingườibànbạcchuyệnhônlễ.Chàngtrainói:“Đámcướisắptớirồi,anhmuốnbànbạcvớiemmộtchút,xemnênlàmthếnàomớitốtmớikhiếnemhàilòng.”

Côgáinói:“Chúngtađãbànbạcchuyệnnày từ lâurồi.Mọingườiđềunói,kếthôn làviệcđạisựhàngđầucủaconngười,cảđờichỉcómộtlần,emchorằng,cầnphảimờibạnbèthânhữuđếnuốngrượumừng.Ngoàira,cònphảilãnhđạotrongcơquan,emđãtínhquarồi,ítnhấtphảichuẩnbị18mâmcỗ.”

Chàngtraiphụhoạtheo:“18mâmcỗ,cũnggầnbằngcủaanh,chấtlượngcủacácmâmkhôngthểquátồiđược,nếukhôngthìchúngtabiếtchuivàođâu?Embảoanhnóiđúngkhông?”

Côgáinói:“Đúng, theo tiêuchuẩnhiệnnay,nếumộtmâmkhôngquá150 tệ thì là tồi,ngoàiracòncóthuốclá,bánhkẹovàbaothứlinhtinhkhácnữa,tổngcộngítnhấtkhoảng200tệmỗimâm.”

Chàngtrainói:“3600tệnàytuyệtđốikhôngthểgiảmbớtđược.”

Dườngnhưcôgáinhớrađiềugì:“Đồdùngtrongnhàthìthếnào?Khôngthểđểphòngngủcủachúngtaquásơsàiđược?”

Chàngtrailạiphụhoạtheo:“Đúng,phòngtânhônphảicónhữngđồđạcsangmộtchút,nhữngbạnbèthânthíchđếnuốngrượumừngnhấtđịnhsẽđếnxemphòngcủachúngta,chúngtaquyếtkhôngthểđểhọcoithường.Hệthốngđồđạcbằnggỗdumàuđỏmàanhvàemthấytronghàngđồgỗlầntrướcemthấythếnào?Bâygiờđangthịnhhànhkiểuđồđạcgỗdu,nhữngđồđạcđókhoảng6000tệmộtchiếc,songtrongphòngtânhônmàcónóchắcchắnsẽrấtđẹpvàsangtrọng.”

Côgáilạinói:“Chỉđồđạckhôngthôivẫnchưađủ,cònphảiđặtmuanhữngthiếtbịđồđiệncầnthiếtnữanhưtivimàu,đầuđĩa,máygiặtcũngcầnnữachứ?”

Chàngtraitrảlời:“Nhữngthứnàykhôngthểthiếuđược,nếukhôngsaocóthểgọilàgiađìnhhiệnđạiđược?Nhữngthứnàycólẽkhoảng8000lệlàđủ.”

Côgáilạinói:“Chúngtacònphảimaymấybộquầnáonữa,lầntrướcVươngPhươngkếthôn,trongbữatiệccôấyđãthay3bộquầnáo.”

Chàngtrainói:“Đươngnhiêncầnphảimaymấybộquầnáothậtđứngđắn.Tụcngữnói:“Phật đẹp vì áo cà sa, người đẹp vì quần áo.”Nếu như hômđó, chúng ta ănmặc quáxuềnhxoàngthìsaocóthểnhìnngườikhácđược.Khoảnchiphí3000tệnàykhôngthểthiếuđược:Cộng thêmnhững thứkhácnữa, anh thấy cầnphải chuẩnbị thêm3000 tệ.Nhưvậy,đámcướicủachúngtanếukhôngcó20000tệthìkhôngtổchứcnổi.Songvềtiềnbạclàcóchútvấnđề,phảiđivay15000tệ,vìhiệnnaytrongtayanhchỉcó5000tệ,đâylàsốtiềnanhtíchgópđượcqua5năm,mỗinămanhchỉdànhdụmđượcnhiềunhấtlà1000tệ,cứcholàsauđámcướimìnhsẽchitiêutiếtkiệmmộtchút,songnếutiểubảorađời,sợlà500tệcũngkhôngdànhdụmnổi.15000tệkiaanhkhôngbiếtđếnnămnàomớicóthểtrảhết.Nhưngcũngkhôngquantrọng,chỉcầnemhàilòng,chỉcầnanhvayđược,nhấtđịnhanhsẽtổchứcđámcướithậtlinhđình,danhgiá,quálắmsaunàyanhsẽthắtlưngbuộcbụngvậy.”

Côgáiimlặngmộtlúcrồinóivớibạntrai:“Nếuphảiravẻsĩdiệnhãonhưvậy,tốthơnlàcósaolàmvậy.Việcgìphảiđivayngườitanhiềutiềnnhưthế.Emkhôngmuốnnếmcảnhsốngmắcnợ.”

Chàngtraiđãkhéoléolùimộtbướcđểtiếnbabước,mớiđầuđồngývớichủtrươngcủabạngái,tứclàđámcướiphảithậtlinhđình,xaxỉ,sauđógiúpbạngáitínhcáigiáphảitrảchosựphôtrươngđó.Sauđámcướiphảithắtlưngbuộcbụngđểtrảnợkhiếncôgáinhậnrađiểmkhônghợplítrongchủtrươngcủamình,từđómàthayđổiýmuốnbanđầu.

Thủthuật“lùimộtbướcđểtiếnbabước”cũngđượcápdụngrộngrãitrênthươngtrường.Vídụ,LiênXôcũmuốnmuamộtmiếngđấtởbờbắc trườngđảocủaMĩchuẩnbịxâydựngmộttrungtâmgiảitríchonhânviênđạisứđóngtạiMĩ.Giácủamảnhđấtlúcđótrênthịtrườngkhoảngtừ350nghìnđến500nghìnđôlaMĩ.BáogiábanđầucủaLiênXôlúc

đórấtthấpchỉ125nghìnđôlaMĩ.HọyêucầuđàmphánbímậtvớiMĩvànóirằnghọchấpnhậntrảsốtiềnnhấtđịnhđểgiànhđượcquyềnlựachọnđộcquyềntrongthờihạnmộtnăm.Trongquátrìnhhaibênbànbạc,bênMĩnóirằngbáogiá125nghìnđôlalàquáthấp,vềvấnđềnày,LiênXôcũngkhôngphủnhận,songhọnóicóthểtăngthêmmộtcáchhợplí.

SaukhicóđượccâutrảlờinàycủaLiênXô,đểtiệnchoviệcthànhhợpđồng,phíaMĩđãphảihạgiábántừ420nghìnđôlaxuốngcòn360nghìnđôla,songphíaLiênXôvẫnchorằngsựnhượngbộ60nghìnđôlanàylàbiểuhiệnsựrộngrãi,màcoisựnhượngbộcủaMĩlàmềmyếu,đángkhinh.Vìthếbọnhọkhôngcómộtnhượngbộnàocả.Mãilâusau,phíaLiênXômớităngthêmmộtchút,tăngmứcbáogiátừ125nghìnđôlađến133nghìnđôla.

Vềsau,mặcdùhaibênvẫntiếptụcbànbạcsongkhônghềtiếntriển,chođếnkhisắpsửachấmdứt,báogiácủaLiênXôvẫnlà133nghìnđôla.Nhưngkhisắpđếnngàykếtthúc,báogiácủaphíaLiênXôbắtđầutăngdầnlên.

Khicáchthờihạnkếtthúc10ngày,báogiátăngđến145nghìnđôla.Khicòncáchthờihạnkếtthúc5ngày,báogiátăngđến164nghìnđôla.Khicòncách3ngày,báogiátănglên176nghìnđô la.Khicòncách1ngày,báogiá tăngđến182nghìnđô la.Vàongàychấmdứtthươnglượng,báogiácủaLiênXôlà197nghìnđôla.

NgườithôngminhchỉcầnnhìnqualàbiếtngaymộtloạtnhượngbộnàycủangườiLiênXôchẳngquachỉlàhànhđộngcótínhtượngtrưng.NgườiMĩcũngkhônghivọngLiênXôsẽmuamảnhđấtnàyvìkhoảngcách360nghìnvà197nghìnđôlaquảthựcquálớn.Saungàykếtthúcthươnglượng,họchuẩnbịcôngkhaibánhạgiámảnhđấtnày.Nhưngngaytrướckhihọquyếtđịnhbánhạgiá,ngườiLiênXôlạitìmđến,tỏrathựcsựmuốnmuavànóisẽchấpnhậntăngbáogiávớimứclớn.Thếlàhaibênngồilạicùngthươnglượng,phíaLiênXônóimuốnxongthủtụcvớimức316nghìnđôla.NgườiMĩlúcnàyđangtrongthờikìkhókhănnênđànhliềunghiếnrăngkíhợpđồngvớingườiLiênXô.

Cóthểthấy,ngườiLiênXôrấtbiếtcáchápdụngsáchlượclùimộtbướcđểtiếnbabước,thông qua hàng loạt những nhượng bộ để dụ nướcMĩ đưa ra sự nhượng bộ khổng lồ.Trong cuộc chiến nhượngbộ này, kẻ được lợi chính là ngườiLiênXô chứ không phảingườiMĩ.

NgườiNhậtBảncũngrấtthíchápdụngsáchlượcnhượngbộlùiđểtiếnnày.ChúngtađãbiếttrongnhữngnămgầnđâyNhậtvàMĩkhôngngừngcónhữngcuộcchiếnvềthươngmại,mỗilầnđàmphánluônkếtthúcbằngsựnhượngbộcủaNhậtBản.TưởngnhưngườiNhật đã bị thiệt lớn, song quả thật, kẻ được lợi vẫn là ngườiNhật.Bởi vì ngườiNhậtthườngdùngchiếnlượcnhượngbộ.Vídụnhư,khiNhậtvàMĩtraođổivềcácvấnđềcóliênquanđếnthươngmại,mặcdùtháiđộcủaMĩrấtcứngrắn,điềukiệnhàkhắc,ngườiNhậtkhómàchấpnhậnnổi,songngườiNhậtcũngcócáchđểđốiphóvớingườiMĩđể

phávỡcụcdiệnbế tắckhiđàmphán.NgườiNhật luônápdụngchiến lượcnhượngbộ,songhọ luôngiữvữngnguyên tắc,đó lànhượngbộnhưngkhôngđượcảnhhưởngđếntìnhhìnhthươngmại.Vìvậy,họluôndùngnhữnghạngmụcthươngmạicỡnhỏnhưhoaquả,thuỷsảnđểnhượngbộvớimứcđộlớn.Sựnhượngbộnàykhôngchỉphávỡcụcdiệnbếtắckhiđàmphánmàcònkhiếnkẻđịchmấtcơhộiphíatrước.

Trong khi đàm phán thương mại, tỏ ra nhượng bộ bề ngoài là rất cần thiết, cần phảinhượngbộvớimứcđộlớnnhữnghạngmụckhôngcógìquantrọng.Nhưvậy,đốiphươngcũngkhôngtiệnđưarayêucầungặtnghèohơn.Vídụnhư,nếuđốiphươngcảmthấykhókhănkhiphảiđốiphóvớimộtkhoảntiềnlớn,lúcnàybạnnênlàmravẻkhôngbiếtnênlàmthếnào,miễncưỡngđồngýchohọchútthờigianhoàhoãnđểđốiphươngthấyđượcsự nhượng bộ của bạn, đương nhiên, trong một số vấn đề khác, đối phương sẽ phảinhượngbộvớibạn.

Sáchlượcnhượngbộkhiđàmphánthươngmạicólẽviếtđượcthànhvăn.Songcầnphảinắmmộtsố“nguyêntắcnhượngbộ”cơbản,ngoàinguyêntắckhôngảnhhưởngđếntìnhhình thươngmạimàngườiNhậtđưaraở trên,chuyêngiađàmphán thươngmạingườiAnh,ôngBillScottcònđưaranguyêntắcđàmphánnhượngbộ“bìnhđẳngbềnvững”.Nguyêntắc“bìnhđẳngbềnvững”chủyếubaogồmmấyýsau:

1Mứcđộnhượngbộcủamộtbênvềcơbảnphảitươngđồngvớibênkia.

2.Sựnhượngbộcủahaibênnêntiếnhànhđồngthời,nếunhưsaukhibạnđãnhượngbộtrướcmàđốiphươngvẫnkhôngđưarasựnhượngbộtươngứng,nhưvậybạnkhôngthểnhượngbộtiếpnữa.

3.Đểphávỡcụcdiệnbếtắckhiđàmphán,dùđưaramộtsốnhượngbộthíchhợplàcầnthiếtsongsựnhượngbộnàylàđểgiànhđượclợiíchcơbảnchophíamình.

4.Mứcđộnhượngbộphảithíchhợp,khôngcầnquánhiều,quánhanh,cũngkhôngđượcquáít,nênbiếtdừnglạiđúnglúc.

5.Phảitìmcáchđểđốiphươnghiểurõsựnhượngbộcủamìnhlànhượngbộvôcùngtolớn.

6.Nêndànhchođốiphươngsựnhượngbộthíchhợpvàgửigắmmộtkìvọnglớn.

Nhữngnguyêntắcnhượngbộvềcơbảngiốngnhau,songcáchnhượngbộthìmuônhìnhvạntrạng.Đươngnhiên,nhữngphươngphápnhượngbộđượcthayđổitheosựkhácbiệtcủanộidungđàmphán,nênphântíchcụthểnhữngvấnđềcụthể,chứkhôngnêncốravẻcứngnhắc.Bâygiờchúngtahãyxemvídụthựctếdướiđây:

Tháng5năm1973,côKeluntai-đạidiệnthươngmạicủaLiênXôởNaUyvàmộtthươngnhânởNaUyđãtiếnhànhđàmphánvềthủtụcLiênXômuacálầmcủaNaUy.TrướckhiđàmpháncùngKeluntai,thươngnhânNaUyđãnắmđượcmộtthôngtinquantrọng:ởLiênXôđặcbiệthiếmcálầm,họcầnnhậpkhẩumộtlượnglớncálầmđểcungứngchothịtrường.ThếlàcácthươngnhânNaUyliềnlợidụngtâmlícầnthiếtnhậpkhẩucálầmcủangườiLiênXôđểragiárấtđắt.

Saukhihaibênbànbạc,Keluntai trốmắtngạcnhiên trướccáigiáquácaomà thươngnhânNaUyđưara.Đươngnhiên,côbiếtrõngườiNaUylợidụngtâmlícầngấpcácủangườiLiênXônêncốýmởrộnglòngtham.Thếlàcuộcđàmpháncủahaibênrơivàocụcdiệnbếtắc.

Tronglầnđàmphánlầnsau,đểphávỡcụcdiệnbếtắc,Keluntaiđãchủđộngnhượngbộtrước.CônóivớithươngnhânNaUy:“Tôiđồngývớicáigiáanhđưara,nhưngvìcấptrêncủatôikhôngtraochotôiquyềnđượckíhợpđồngvớicáigiácaonhưvậynênnếucấptrêncủatôikhôngphêchuẩngiácảnày,thìtôichỉcóthểdùngtiềnlươngcủamìnhđểchi trảchokhoảnđó.Song lươngcủa tôi rất ítỏi,sợ làsẽphải trảcảđời.Nếucácanhkhôngcóýkiếngìkhác,xinhãylàmthủtụcđi.”LầnnàythìđếnlượtNaUyphảitrốmắtngạcnhiên.Cuốicùng,thươngnhânNaUyphảinhượngbộ,haibênkýhợpđồngthànhcông.

PhươngphápnhượngbộcủaKeluntaicóthểnóilàhếtsứcđiêuluyện.Mộtmặt,côđãđưaranhữngnhượngbộlớn,chấpnhậnkíhợpđồngvớigiácaovàxinngườiNaUyđápứngmộtyêucầunhỏ:Nếucấptrênkhôngphêchuẩnmứcgiánày,thìxinhãychấpnhậnyêucầucủacôlàđượctrảgópbằngtiềnlươnghằngtháng.ThươngnhânNaUysaodámmạohiểmnhưvậy?Cuốicùnganhtacũngđưaranhượngbộđểkýđượchợpđồng.Keluntaiđãdùngsựnhượngbộbềngoàinàyđểgiànhđượcsựnhượngbộ thựcchấtcủa thươngnhânNaUy,nghệthuậtđàmpháncủacôtaquảlàvôcùngcaosiêu.

MộtvídụkháclànhàtỉphúngườiMĩHowarHughesmuốnmuamộtchiếcmáybay,ôngđãtừngđàmphánvớingườiđạidiệncủamộtnhàmáychếtạomáybaycỡlớn.Trongquátrìnhđàmphán,ôngHughesđãđưara36yêucầu.Doônghaynóngnảy,hấptấp,tínhtìnhcổquái,cuộcđàmpháncủahaibênđãrơivàotìnhhìnhbếtắc.

Saunày,ôngHughesđãcửđạidiệncủamìnhtiếnhànhđàmphánvớiđốiphương.ĐiềukhiếnôngHugheskhôngngờtớilàngườiđạidiệncủaôngđãgiànhđượcthắnglợilớn.AnhtacóthểgiànhđượchaiđiềukhoảntrongsốnhữngyêucầucủaôngHughes,trongđóbaogồm11yêucầumàôngHughesmuốnđạtđược.

ÔngHughes vuimừnghỏi người đại diện củamình làm thế nàomà có thể thoả thuậnthuậnlợinhưvậy.Ngườiđạidiệnnóivớiông:“Thưangài,điềunàykhôngkhó.Mỗikhitôivàhọkhôngnhấttrívớinhau,tôiliềnhỏihọ:‘Rốtcuộccácanhmuốntôigiảiquyếtvấnđềnàykhông?HaylàmuốncùnggiảiquyếtvớiôngHughes’.Kếtquảlàhọđãchấp

nhậnyêucầucủatôi.”

Sách lược nhượng bộ của người đại diện này cơ bản hoàn toàn giống với sách lượcnhượngbộcủaKeluntai,tứclàkhéoléonóivớiđốiphương:Cấptrêncủatôikhôngchotôiquyềnđượckíkếtvớigiánày,nếucácanhthựcsựmuốnbuônbánthànhcôngthìhãynhượngbộđi.

Chương5:VậnDụngConSốĐểNóiLíLẽ

Consốcómộtsứchấpdẫnthầnkì.Bởivìtrênthếgiớicórấtnhiềurấtnhiềungườiđềuchỉ tinvàoconsố.Thếnên, trong lờinóicủabạnnênápdụngnhữngconsốmộtcáchthíchhợp,nhưvậy,sứcthuyếtphụcvàkhảnăngtruyềncảmtronglờinóicủabạnsẽcàngmạnhmẽhơn.

Chínhvìmọingườiđềucótâmlítinvàoconsốchonêntrênthếgiớihiệnnaynhữngcôngty“khảosátthịtrường”chuyêncungcấpchomọingườinhữngconsốđãmọcnênnhưnấmsaucơnmưa.Vậndụngconsốcóthểlàmlayđộnglòngngười,ngaycảnhàchínhtrịhọcnổitiếngcủaAnhDistryđãphânloạivềconsốnhưsau:“Cóbaloạilờinóidối,tứclànóidốiđơnthuần,lờinóidốikhiếnngườitacămghétvàconsố.”Coiconsốlàmộtlờinóidối chưachắcđãxácđáng song sức thuyếtphụccủanhữngcon số làmột sự thựckhôngnghingờgìnữa.

Ngườinhânviênkhéodùngconsốđểkhẳngđịnhsựantoàn

Trướcđây,máybaycủacácnướctrênthếgiớiliêntiếpxảyratainạn,nhưngtainạntrênkhôngkhiếnchomọingườihếtsứckinhhãi.Đặcbiệt,điềuđócóảnhhưởngrấtlớnvớinhữngngườithườngxuyênranướcngoàikinhdoanhbuônbán.

Mộtlần,cómộtthươngnhântrongkhimuavémáybayởcôngtyhàngkhôngđãhỏinhânviêncôngtylà:“Cólẽtôilàngườichỉcầntiềnchứkhôngcầntínhmệnh,khitôiđịnhranướcngoàilàmăn,vợvàcongáitôiđềumuốntôiđixelửavìđimáybaydễbịtainạn.Songtôicảmthấyđixelửaquáchậm.Nóithực,tôicũngrấtlođimáybaygặptainạn,biếtđâuhômnàođótôisẽgặpthật,vậythìchếtchắcrồi.Nhưngtôihivọnglàsẽgặpmay,dùvẫnvôcùnglosợ.Mỗilầnsaukhixuốngmáybay,tôiluônthầmnóilà:Cảmơntrờiđấtđãphùhộchoconđượcbìnhansuốtchặngđường.”

Ngườinhânviênnàycóvẻkhôngđồngtình:“Thưaông,ôngnóinghiêmtrọngquá.Cóthểvìmáybayxảyratainạnlàchuyệnkhôngbìnhthườnglắm,dovậymộtkhicóvụtainạnnàolàlàmkinhđộngđếnhànhkhách.Thựcra,hệsốantoàncủamáybaylàcaonhấttrongtấtcảcácphươngtiệngiaothông,tỉlệmáybayxảyrasựcốsovớitỉlệtrúngsổxốcònkémxa,dườngnhưchưađến1%.”

“Xổsốkìnàochẳngcóngười trúng,chẳng lẽmáybaychuyếnnàocũngxảyra tainạnsao?”

“Khôngthểcóchuyệnđóđược.Trongmấynămđầu,xácsuấtvềsựcốtrênmáybaygầnnhưlàconsốkhông.Nóithậtvớiông,tỉlệmáybaygặptainạnchưađếnmộtphầntỉ.”

Ngườinhânviêngiảithíchvớingườithươngnhânđầytựtin.

Người nhân viên đã dùng con số để chứngminh và thế là cảm giác bất an của ngườithươngnhânbỗngnhiênhoàntoànbiếnmất.

KennedykhéoléophảnbácTruman

Việckhéoléovậndụngnhữngconsốcóthểlàmtăngsứcthuyếtphụctrongquanđiểmcủamình,đồngthờicóthểbácbỏmộtcáchhiệuquảsailầmcủađốiphương.KennedyđãkhéoléovậndụngnhữngconsốđểtiếnhànhphảnđốiviệcTrumanratranhcửchứcTổngthốngbằnglídovềvấnđềtuổitácvàkinhnghiệmcủaôngta,từđómàKennedygiànhđượcngôivịTổngthống.Nộidungcơbảncủacâuchuyệnđónhưsau:

Năm 1960, JohnKennedy tranh cử chức Tổng thốngMĩ đã vấp phải sự phản đối củaTruman,vàongày2tháng7,Trumanđãlênphátbiểu.Trongbàiphátbiểucủamình,ôngdùngnhữngcâuchữđanhthépđểcôngkíchđạihộiđạibiểutoànquốccủađảngdânchủ,ôngnóiđólà“Mộtcơcấuđãcósựsắpđặttừtrước…lừagạtmọingười...hoàntoànbịmộtứngcửviênthaotúng”,ôngcòncôngkíchnhữngngườiủnghộKennedyrằng:bọnhọđãtăngáplựcchongườibầucửkhiếnchocácđạibiểunghiêngvềbênKennedy.ThậmchíTrumancòncôngkhainêuvấnđềKennedykhôngđủkinhnghiệm,ôngnóingaytrướcmặtKennedyrằng:“Thưangàithượngnghịsĩ(Kennedy),cóphảiôngkhẳngđịnhlàđãchuẩnbịđầyđủđểquảnlíđấtnướcnàyhayđấtnướcnàyđãchuẩnbịđầyđủđểđónôngnắmgiữchứcTổngthống,....Chúngtôicầnmộtngườitrưởngthànhvàcókinhnghiệm.Tôicóthểkhuyênônghãykiênnhẫnchờđợiđượckhông?”TronglờinóicủaTrumanthểhiện rõsựcoi thườngKennedy,cho rằngông tacònquá trẻ,chưađủkinhnghiệm,nóichunglàkhôngthểđảmnhiệmchứcTổngthống.

KennedyđãkhéoléođưaranhữngconsốđểphảnđốiquanđiểmchorằngôngkhôngđủkinhnghiệmcủaTruman trởnên thấtbại thảmhại.XinhãyxemKennedyđãphảnbácTrumannhưthếnào?

Kennedyđãcốýnhắclạiquãngthờigian18nămbảnthâncốnghiếnchotổquốc,thểhiệnlàsẵnsàngđểchođảngvànhànướclàmngườigiámđịnhkinhnghiệmvànănglựccôngtáccủamình.Ôngcònnói:

“Nếunhưngườitacònchorằngđảmnhiệmmộtchứcvụquantrọngquabầucửtrongsuất14nămmàvẫncòncoi làchưacókinhnghiệm,vậy, theoýkiếnôngTruman,trong10ngườichỉcó3ngườiđượcxemlàcókinhnghiệmphongphú,trongsốtoànbộcácTổngthốngMĩchỉmộtsốítngườicókinhnghiệmphongphú,cácTổngthốngMĩtrongthếkỉ

nàybaogồmôngWilson,Franklin,RooseveltvàcảTổngthốngTrumanthìđềulànhữngTổngthốngchưacókinhnghiệmrồi.Nếunhưlấytiêuchuẩnlàtuổitácchứkhôngphảikinhnghiệm thì tất cảnhữngngườidưới44 tuổiđềukhôngđủ tiêuchuẩngiữchứcvụđượcmọingườitincậyvàphụtráchchỉhuy.CũngcónghĩalàJeffersonkhôngnênviếtbản“tuyênngônđộclập”,Washingtonkhôngnênchỉhuyquânđại lục,MadisonkhôngnênđịnhraHiếnphápnướcMĩ,thậmchícảChristopherColumbuscũngkhôngnênpháthiệnrachâuMĩ.”

Kennedytiếptụcnói:

“Ởmộtđấtnướccònnontrẻnhưnướcta,trongtìnhhìnhquốchộivàthủphủcácbangđềucóngườitrẻtuổinhậmchức,cáccửtriđềucóquyềnbầunhữngngườitrẻtuổicótinhlựcvàsứcsốngmạnhmẽđếnNhàTrắngnhậmchức.TôivàôngNixonhiệnđều40tuổi,hơnnữacảhaichúng tôiđềucùng thamgiaquốchội, trongquákhứcòncó6vịTổngthống(vàrấtnhiềungườiđượcđềcửchứcTổngthống)cũngđềunhậmchứckhi40tuổi.Mặcdùtrongnăm1960,phầnlớnnhữngngườilãnhđạochínhtrênthếgiớiđềusinhraởthếkỉ trướcvàđượcgiáodụcởmột thờiđạikhác,nhưngai dámkhẳngđịnhhọ thànhcôngnhưthếnàotrongviệcthayđổivậnmệnhcủathếgiới.Nhữngnướcmớitrỗidậyởchâuáđềuchọn lựanhữngngười trẻ tuổibiếtvứtbỏnhữngkhẩuhiệu,ảo tưởngvàsựnghingờcũkĩ.”

CuốicùngKennedythuyếttrìnhhùnghồn:

“Bởivìcầnphảigiànhlấymộtthếgiớimới:Mộtthếgiớihoàbìnhvàthânthiện,mộtthếgiớiđầyắphivọng,giàucóvànoấm.TôimuốnđưanướcMĩvàthếgiớinàytrước.ôngTrumanđãhỏiphảichăngtôichorằngmìnhđãchuẩnbịxongrồi.ĐiềunàykhiếntôinhớtớiAbrahamLincoln100nămtrước,lúcđóôngấycònchưalàTốngthống,saukhiôngbịnhữngchínhkháchvâyđánh,ôngđãviếtnhưsau:‘Tôithấycơnbãođãtớirồi.TôibiếtđâylàýchỉcủaThượngĐế,nếunhưThượngĐếchỉramộtvịtrí,mộtcôngviệcchotôi,tôitinrằngtôiđãchuẩnbịxong.’Hômnay,tôimuốnnóivớiôngrằng,nếunhưngườidâncủađấtnướcnàybầucửtôilàmTổngthống,tôitinrằngtôiđãchuẩnbịxong.”

Trongđoạnvănnày,KennedyđãvậndụngconsốđểphảnbácquanđiểmcủaTrumantừhaimặt.Đầutiên,ôngtrựctiếpbácbỏquanđiểmcủaTruman,nêurakinhnghiệm18nămcôngtác,14nămđảmnhiệmchứcvụquantrọngcủamình.ôngcònchỉrõ,nếunhưdựavàotiêuchuẩnkinhnghiệm,thìtrongsốnhữngTổngthốngMĩchỉcó3ngườiđượccoilàcókinhnghiệm,cóthểnóilàchẳngcómấy,ngaycảchínhôngTrumancũngkhôngđượccoilàvịTổngthốngcókinhnghiệm.Tiếpđó,KennedylạibácbỏquanđiểmcủaTrumantừphía sau,ôngchỉ rõ,mặcdùnhữngngười lãnhđạochính trên thếgiớiđềucao tuổi,songhọ cũngkhông có công tíchgì trong lĩnhvực thayđổi vậnmệnh thếgiới.ÝôngmuốnnóiquanđiểmngườinhiềutuổiđảmnhiệmchứcvụlãnhđạonhànướcmàTrumanchủtrươngkhônghẳnđúngđắn.Nhưvậymặttrướcmặtsau,cảhaimặtkếthợpcùngvớicáchvậndụngconsốhợplíđãkhiếnchoquanđiểmcủaTrumanlộđầykẽhở.

HứaQuánkhuyêncankhôngxâydựngđàiTrungThiên

Tổtiêncủachúngtacũngrấtthíchmượnconsốđểnóilílẽ.HứaQuánthờiChiếnQuốclàmộtngườinổitiếngtrongsốđó.XinmờicácbạnhãyxemcâuchuyệnôngkhéoléovậndụngcácconsốđểkhuyêncanNguỵVươngxâydựngđàiTrungThiên.

Vào thờiChiếnQuốc,NguỵVươngmuốn xây dựng đài TrungThiên, ông liền ban bốmệnhlệnh:“Nếucóaicanngănthìgiếtngaymiễnbàn.”

Mộthôm,HứaQuánmangtheodâythừng,đòngánh,cáigầu,xẻngsắtvàocungyếtkiếnNguỵVương.ôngnóivớiNguỵVương:“ThầnnghenóiđạivươngmuốnxâydựngđàiTrungThiên.Thầnmuốngópmộtphầnsứclựcchođạivương.”

NguỵVươnghỏi:“Nhàngươithấpbénhưvậythìgópsứccáigìchứ?”

HứaQuántrảlời:.“Mặcdùthầnkhôngkhoẻmạnhgì,songthầncóthểbànbạccùngbệhạnênxâydựngnhưthếnào?”

NguỵVươngnghexongvôcùnghứngthú,thếlàliềnnói:“Ngươinóithửxemnào.”

HứaQuántrảlời:“Thầnđượcbiếtkhoảngcáchgiữatrờiđấtlà15000dặm,hiệnnayđạivươngmuốnxâymộttoàđàicaogiữatrời,tứclàcaokhoảng7500dặm.Toàđàicaonhưvậythìchuvimóngkhoảng5000dặm,nếukhôngthìđàisẽkhôngvữngchắc,nhưngdùtoànbộlãnhthổcủađạivươngcũngkhôngđủđểxâymóng.Nếuđạivươngmuốnxâytoàđàinày,trướchếtphảixuấtbinhchinhphạtcácnướcchưhầu,chiếmlĩnhtoànbộđấtđaicủahọ.Songdùcónhưvậythìvẫntồntạivấnđềkhôngđủđấtđểxâymóng.Vìvậy,cầnphảiđiđánhchiếmcácnướcởnhữngvùngxaxôi,saukhicóđượcdiệntíchkhoảng8000dặm thì mới có chỗ để xâymóng. Hơn nữa, muốn xây toà đài này phải tập trung đủnguyênliệuxâydựngvàthậtnhiềunhâncông,trongnhàkhocũngphảidựtrữđủlươngthực,nếumuốnkiếmđủnguyênliệuxâyđựng,nhâncôngxâydựngvàlươngthựcerằngphải tínhbằngconsốtrămtriệu.Màngoàichuvi8000dặmra,cònphảiquyđịnhdiệntíchtrồnghoamàuđểcungcấpchongườixâyđàiăn.PhảiđủnhữngđiềukiệnđómớicóthểtiếnhànhxâydựngđàiTrungThiên.”

NguỵVươngnghexongyênlặngkhôngnóigì.CuốicùngôngđãbỏýđịnhxâyđàiTrungThiên.

ThôngquahàngloạtcácconsốtrongcácđiềukiệncầnthiếtđểxâydựngđàiTrungThiênmàHứaQuándự tínhchoNguỵVương,HứaQuánđãnóivôcùnghình tượngvà trựcquansựhoangđường,khôngthiếtthực-trongviệcxâydựngtoàđài.Cuốicùng,ôngđãkhiếnchoNguỵVươngphảitừbỏýđịnhbanđầu.

TrácVănQuânkhéokhuyênchồng

ViệctàinữTâyHánlàTrácVănQuânkhéodùngconsốđểkhuyênlangquâncóthểcoilàtuyệttác.

TrácVănQuân làmột tài nữ nổi tiếng thời TâyHán, vìmột tình yêu thiêng liêng, côkhôngđểýđếnviệcmọingườitráchcứ,lénthànhthânvớiTưMãTươngNhư,mởquầybánrượumàkhônghềhốihận.Mớiđầuhaivợchồngrấttôntrọngnhau,tìnhcảmđằmthắm, sống những ngày vô cùng hạnh phúc.Nhưng về sau,TưMãTươngNhư ra làmquan,tìnhcảmđốivớiTrácVănQuânngàycànglạnhnhạt.Từláthưchỉcó13chữ:“Mộthaibabốnnămsáubảytámchínmườitrămnghìnvạn”màTưMãTươngNhưviếtchomình,TrácVănQuânđãhiểuTưMãTươngNhưđãthaylòngđổidạ.CôloTươngNhưxamặtcách lòng thì tìnhnhưmâykhói.Thế làcônhưhoá thânvào13chữmàTươngNhưviếtchomìnhrồiviếtmộtbứcthưkhuyênchồngtìnhsâunghĩanặng,chứađầyaioán:“Saumộtngàychiacách,haibêncùngmongnhớ.Dùnóilàđibabốnngày,ngờđâulà5,6năm.Đànbảydâythiếpkhôngbuồnđánh,sáchbáthànhcũngchẳngmuốnxem,bẻgãycảthếcửuliênhoàn,10dặmtrườngđìnhtrôngmònconmắt.Trămnhớ,ngànthương,oántráchchànghàngvạnlần.Hàngngànhàngvạnlờinóirakhônghết.Chánngántrămphầnđứngdựa lan can, tếtTrùngDương lên lầu trôngbóngnhạn.Tháng8TrungThungườiđikhôngtrởvề.Cuốitháng7đốtnếnchâmhươngkhấnhỏitrờixanh.Thángsáumùanóngnựcmàlòngthiếpgiálạnh.Tháng5câythạchlựuhồngnhưthắplửa,baotrậnmưaràorơixuốngnhànhhoa,tháng4PhêBachưavàng,thiếpmuốnsoigươngmàtronglòngrốibời,lolắng.Tháng3hoađàotrôitheodòngnước,cánhdiềuphiêuduthánghaiđãđứtdây.Langquânôi,nhữngmongkiếpsaunhữngmongchànglàphậngáithiếplàphậntrai.”

Trongbức thưkhuyên chồng cómột khônghai này củaTrácVănQuân cóhai điềukìdiệu,mộtlànàngđãkhéoléodùng13baconsốtrongbứcthưcủachồng,quađónêulêntâmsựcủamình,bàytỏnỗiniềmaioánđốivớingườichồngphụbạc.Hailànàngvívontinhtế,trongđókhôngcólờinàolàtrựctiếpkhuyênchồngcả.TưMãTươngNhưsaukhiđọcxongbứcthưkhóclócaioánnàycủavợ,ôngđãvôcùngxúcđộngvàhốihậntrướctìnhcảmsâunặngcủavợmình.

Khéo vận dụng con số sẽ giúp bạn đàm phán thươngmạithànhcông

Trong khi đàmphán thươngmại, chỉ những con số xác thực, những số liệu chính xác,phéplogicchặtchẽvàsáchlượctâmlítàitìnhmớicóthểkhiếnđốiphươngthậtlòngtinphục.Nhữngcáchlàmhòngdựaquyềnthếépngười,ngangngượcvôlí,xửtrítheocảmtínhsẽluôndẫnđếnđàmphánthấtbại.

TrongmộtcuộcđàmphánthươngmạivớiphíaNhật,vìphíaTrungQuốcđãkhéoléovậndụngnhữngconsốchínhxácvàcáckĩxảođàmphánkhác,cuốicùngkhiếnchophíaNhậtphảinhượngbộ,từđócuộcđàmphánđãthànhcông.Sauđâyxingiớithiệukháiquátvềnộidungcơbảncủacuộcđàmphánđó.

Ngày8tháng9năm1987,haibênTrungNhậtđãtiếnhànhđàmphánbồithườngtạiBắcKinhvềchấtlượngxehàngloạiFP418doNhậtsảnxuấtmàTrungQuốcđãnhậpkhẩu.

Khicuộcđàmphánbắtđầu.haibênrấttừtốnlịchsự,chuyệntròvuivẻ,bầukhôngkhídườngnhưrấtthoảimái.Thếnhưng,đàngsaukhôngkhíthânthiện.thoảimáiđó,tronglònghaibênvôcùngcăngthảng.Bởivì,nhữngconsốđưarabànbạckhôngphảilà100,200màlànhữngconsốkhổnglồhàngmấytrămtriệu,mấytỉ.

ĐạidiệncủaTrungQuốchiểurõtráchnhiệmmìnhphảigánhvác.Trướckhiđàmphán,họđãtiếnhànhđiềutrarấttỉmỉchặtchẽđểcóthểbiếtrõthựclựccủa2bên,họđãtiếnhànhđưaracácluậnchứngcótínhkhảthitrongphươngánđàmphán,vìvậycóthểnói,đạidiệnbênTrungQuốcđãchuẩnbịkĩlưỡng,tínhtoánrấtkĩcàng.Trướchết,đạidiệnphíaTrungQuốcđãđưaranhữngphảnánhcủacácvùngvềchấtlượngxehàngloạiFP418củaNhật.Songhọchỉgiươngcungchứkhôngbắn,họkhônghềđềcậpđếnsốtiềnbồithường.ĐạidiệnphíabênNhậtbiếtrõkhôngthểnétránhvấnđềchấtlượngcủaloạixenày,songbiệnphápmàhọdùnglà:lảngtránhviệchệtrọng,tìmviệcthứyếu,nhưlàsămlốpbịhở,kínhchắngióbịvỡ,mạchđiệnhỏng,gãyđinhbulông….

ĐạidiệnphíaTrungQuốcphảnkíchlạisáchlượclảngtránhtrọngtâmcủaphíaNhậtvàlầnlượtvạchtrầncácvấnđềnhỏmàbênkiađưara:“Đạidiệncủaquýcôngtyđềuđãtớihiệntrườngvàtựđiềutracơbảnrồi.QuagiámđịnhcủacácchuyêngiangànhThươngkiểmvàngànhchấtlượngkĩthuật,đinhbulôngkhôngphảibịgãymàbịmòn,trênkhungkhôngphảixuấthiệnvếtrạnmàlàkhehở,chỗnứtgãy.Khungxebịgãykhôngthểdùngnhữngtừ“cómộtsố”hay“ngẫunhiên”đượcmàphảidùngsốlượngtỉlệđểdiễnđạtmớichínhxác.”

TrướcđònđầuđánhmạnhmàđạidiệnbênTrungQuốcđưara,đạidiệnphíaNhậtBảnaicũngcảmthấykinhhãi,họkhôngngờđạidiệnbênTrungQuốclạitínhnhanhnhưvậy,liềnvộivàngnóichữa:“Mongquývịthôngcảm,vềtỉlệkhungxebịgãy,quảthựcchúngtôivẫnchưathốngkê”

“PhảichăngquýcôngtychưacóđượcýkiếnnhấttríđốivớivấnđềchấtlượngxehàngloạiFP418?”ĐạidiệnphíaTrungQuốchỏi.

“Nênnóirằngchúngtôinghiêncứuchưakĩvềtìnhhìnhthựctếcủanướccácbạn….”

“Chúngtôichorằng,trongkhithiếtkếloạixenày,quýcôngtynênsuynghĩtớitìnhhình

thựctếởTrungQuốc,bởivìchuyếnhàngnàylàsảnxuấtchoTrungQuốc.Cònnhưtìnhhìnhcơbảnvềđường sánướcchúng tôi thì cácvịđềuđãxemxét tạihiện trường rồi.CáchnóichorằngvìđườngsáTrungQuốckhông tốtnêndẫnđếnxuấthiệnvấnđềvềchấtlượngxelàkhôngthểchấpnhậnđược”.

PhíaNhậtcẩnthậnđềphòng,phíaTrungQuốcthìápsátdầndần,khôngchođốiphươngcókhoảngtrốngđểtiệntiếnthoái.Khôngkhíbuổiđàmphánmỗilúcmộtcăngthẳng.

Bỗngnhiên,phíaNhậtđưaraýkiếntráingượcvềmứcđộtổnhạicủaloạixenày:“Khônghềtổnhạiđếnmứcnhưcácvịđãnói.Đốivớichúngtôi,điềunàytrướcđâychưatừngxảyra,chúngtôicảmthấykhôngthểhiểuđược.”

Đúnglúcđó,đạidiệnbênTrungQuốcđưaragiấychứngnhậnkiểmtrahànghoá:“Đâylàkết luậncủacơquancôngchứngThươngkiểm,còncócảảnhmàbộThươngkiểmđãchụplại,nếunhưcácvị…”

“Xincácvịđừnghiểulầm,chúngtôikhônghềnghingờkếtluậnmàcơquancôngchứngkiểmtrahànghoáđưara,chúngtôichỉmuốnnói là liệunướccácvịcóthểnhượngbộmộtchútđượckhông?Nếukhôngthìchúngtôikhôngthểtiếptụcbànbạc.”

NhưvậycuốicùnghọđãkhiếnphíaNhậtBảnphảithừanhậnvấnđềchấtlượngxehànglàlídobộphậnthiếtkếvàsảnxuấtcủaNhậtgâyra,dođó,cáncântrênbànđàmphánđãnghiêngvềphíaTrungQuốc.TrungQuốcđãgiànhthếchủđộng.

MộtđạidiệncủaphíaTrungQuốccósởtrườngvềquảnlívàthốngkêkinhtế,ôngcũngrấttinhthôngviệctínhtoán.Ôngbiếtrõtrongkhiđàmphánnghiệpvụkĩthuậtkhôngthểdựavàođạikhái,càngkhôngthểdựavàocảmtínhvàliềulĩnhđượcmàphảicócăncứkhoahọc, tính toánchínhxácmới có thểkhiếnđốiphương thực lòng tinphục.Vì thế,trướckhiđàmphánôngđãxemrấtnhiềutưliệutrongvàngoàinước.Trongcuốnsổghichépcủaông,bêncạnhcácconsốđòibồithườngcóchichítcácconsốÁrập,nhữngconsốnàykếttụbaotâmhuyếtcủaông.Căncứvàosựchuẩnbịkĩlưỡngnày,đạidiệncủaTrungQuốcnhẹnhàngđưaracâuhỏichođốiphương:“Chiphíthànhphẩmquýcôngtyphảitrảchotừngchiếcxelàbaonhiêu.Tổngsốtấtcảlàbaonhiêu?”

“Mỗichiếclà100nghìnyênNhật,tổngcộnglà584triệuyên.”

TiếpđóphíaNhậtlạihỏi:“Báogiácủabêncácvịlàbaonhiêu?”

“Mỗichiếclà160nghìnyênNhật,tổngcộnglà934400nghìnyên.”

“Cácvịdựavàođâumàbáogiánhưvậy?”ĐạidiệnphíaNhậtlạihỏi.

ĐạidiệnphíaTrungQuốcbìnhtĩnhbáotừngđơngiácáclinhkiệnmàxebịhỏngvànênsửachữabảodưỡngnhư thếnào,giờcôngbỏra làbaonhiêu…CuốicùnghọnóivớiphíaNhật:“Chiphíhoànchỉnhmàchúng tôiđưa rakhôngcaochútnào.Nếunhưquýcôngtycảmthấykhônghợplícóthểcửnhânviênđếnduytu.Nhưngnhưvậyerằnghaophícủaquýcôngtycòngấpmấylầnconsốnày.”

Đốivớiphéptínhnày,phíaNhậtchẳngcóýkiếnnàokhác,chỉxinbênTrungQuốc:“Liệucóthểgiảmmộtchútđượckhông?”

“Đểthểhiệnthànhýcủachúngtôi,chúngtôicóthểnghĩđếnviệcgiảmxuốngmộtchút.Quýcôngtyđịnhtrảmỗichiếcbaonhiêu?”

“120nghìnyênNhật.”

“134nghìnyênđượckhông?”

“Được”

PhíaNhậtnhưbắtđượcvàngvộiđồngýngaylậptức.

BênNhậtđãphảibỏratổngcộng782560nghìnyêntiềnchiphíduytu.

Song,vấnđềmàhaibêntranhluậnnhiềunhấtvẫnlàsốtiềnbồithườnggiántiếptổnthấtvềkinh tế.Vìcon sốnày lên tớimấy tỉyên,haibênchắcchắnsẽkhôngbênnàochịunhườngbênnào.

KhibànvềkhoảnChiphítổnthấtnày,đạidiệnphíaNhậtcũngápdụngchiếnthuậtbáogiálầnlượt:Mỗikhibáoxongmộtlầnthìluônngừnglại,quansátphảnứngcủađạidiệnphíaTrungQuốc,dườngnhưrahiệuvớibênkialàmỗimộtsốtiềnmàhọđưarakhôngthểthayđổiđượcnữa.ĐạidiệnphíaNhậtBảnnóihọsẽđồngýtrả100triệuyên.

ĐạidiệnbênTrungQuốccânnhắcđắnđocẩnthậntừngbáogiácủaphíaNhậtvàtìmranhữngtừngữkhôngchínhxáctrongsốđónhư“khoảng”,“dựđoán”vàthấyđượctrongđócóvấnđề.Dựavàolídocủamình,đạidiệnphíaTrungQuốcsaukhilầnluậnbáogiátừnghạngmục,cuốicùnghọđưaraconsố1tỉyêntiềnbồithườngnhữngtổnthấtkinhtếgiántiếp.

ĐạidiệnphíaNhậtsaukhinghexongconsốnàythìtrốmắtkinhngạc,mộtlúcsaumớinói:“Quảthựcsốchênhlệnhquálớn,quảlàquálớn.Sốtiềnmàcácvịđưaraquácao,nếukhôngnhượngbộthìchúngtôisẽbịphásảnmất.”

ThếlàhaibênTrungNhậttiếnhànhtrậnchiếngiằngcoliêntụcvềbáogiá,épgiá.Cảhaibênkhôngaichịunhườngai,đànhphảitạmngừngđàmphán.Hômđó,đạidiệnphíaNhậtBảnnhậnđượccúđiệnthoạitừBắcKinhđếntổngcôngtymậtđàmvớingườichỉđạocủacôngtyhàngtiếngđồnghồ.

Saukhicuộcđàmphánbắtđầulại,trướctiênlàmộtcuộctọachiếnkịchliệtsauđócảhaibênlặngyênkhôngnói,cuộcđàmphánbỗngnhiêntrầmhẳn.CuốicùngvẫnlàđạidiệnphíaTrungQuốcphátancụcdiệnbếtắc:“Nếuquýcôngtyquảthậtcóthànhýmuốnđàmphánthìhainênđưaranhượngbộhợplí.”

“Côngtychúngtôiđồngýtrả400triệuyên,đâylàmứcbồithườngcaonhấtmàchúngtôichấpnhậntrả.”

“Chúngtôihivọngquýcôngtysẽphảitrảítnhấtlà600triệuyên.”

Mặcdùcuộcđàmphánđãxuấthiệnkhảnăngchuyểnbiến,songvẫncònchênhlệch200triệuyên.Cuốicùng,saunhiềulầngiằngcođãxuấthiệnconsốmàhaibênđềuchấpnhậnđược:500triệuyên.

Ngoài hai lần đã đạt được thoả thuận nêu trên, đại diện bênTrungQuốc còn tìm cáchkhiếnNhậtBảnphảichịutráchnhiệmbakhoảnsau:

1XácnhậntoànbộxehàngloạiFP418bánchoTrungQuốclàsảnphẩmkhôngđạttiêuchuẩn,đồngýtrảlạitoànbộvàđổiloạixemới.

2.Xemớicầnphảithiếtkếthửnghiệmlại,chếtạotốtnhấtvàmờicácchuyêngiaTrungQuốcđếnthửnghiệm,kiểmtra.

3.Trướckhichếtạoloạixe,phảitiếnhànhbảodưỡngcẩnthậnnhữngxecũđểtiếptụcsửdụng.

NhậtBảnphảicungcấpcácbộphậnbảodưỡngvàcôngcụbảodưỡngxe.Đếnđây,cuộcđàmphánđòibồi thường lớnnàyđãkết thúc,phần thắng thuộcvềphíaTrungQuốc.

Trongcuộcđàmphánnày,đạidiệnphíaTrungQuốcđãdựavàosựthực,tỉlệchínhxác,kếtluậncôngchứngcủacơquanthươngkiểm,nhữngtínhtoánkỹthuậtchuẩnxácvàbáogiá cókhoahọckhiếnđại điệnphíaNhậtBản tâmphụckhẩuphục, từđóđặtmộtnềnmóngvữngchắcdẫnđếnthắnglợitronglầnđàmphán.

Chương6:KhéoDùngConSốĐểHùngBiện

Trongkhibiện luận,khéo léodùngcáccon sốcó thể làm tăng sức thuyếtphụcvàkhảnăngtruyềncảmquanđiểmcủamình.Vídụ, trongcuộcthihùngbiệntheolờimờicủasinhviêncủacáctrườngđạihọcởTrungQuốclầnthứnhất,cómộtchủđềbiệnluậnnhưsau:“Nguycơsinhtháicóthểhuỷdiệtloàingười.”ĐộiđạihọcKhoahọckĩthuậtTrungQuốcđãkhéoléovậndụngcácconsốđểlớntiếngđồngtìnhủnghộtínhkhảnăng“huỷdiệtloàingoài”.

Theothốngkêtrêntưliệu,mỗinămtoànthếgiớicógần27triệuhectađồngruộngđangdầnbịsamạchoá,trongđócó6triệuhectađấtđaiđãbiếnhànhsamạc,ngaycảđáybiểncũngngàymộtbịsamạchoá,xinhỏiđộibạnrằng,đấtđaiđangbịănmònmộtlượnglớnnhưvậythìtráiđấtcóthểchịuđựngbaolâunữa?Xinhỏitiếplànếumấtđichỗdựavềđấtđai, liệuconngườicó thểđảmbảođượcsựsinh tồnvàphát triểncủamìnhkhông?Chúngtahãyxemmứcđộnghiêmtrọngdocôngnăngcủasinhtháibịpháhuỷgâynên.Theothốngkê,hàngnămtrênthếgiớicógần20triệuharừngbịchặtphábừabãi,điềunàyđãgâynênhiệuứngnhàkínhcó tính toàncầu.Từnhữngnăm…đếnnay, cái tin“mùahènóngđếnchếtngười”từlâuđãkhôngcònmớimẻnữa.

TheoIPPCtứcUỷbanchuyêngiámsátsựbiếnđổikhíhậucủachínhphủgầnđâychobiết:“NồngđộkhítrongphòngấmnhưCO2…đếntrướcnăm2050sẽtănggấpđôimứchiệnnay,đólàcònchưatínhđếnlượngCO2thảirađangngàymộttăngcùngvớivấnđềdânsốngàymộtđông.Nếucácbạnkhôngdámnhìnthẳngvàonguycơnghiêmtrọngnày,lẽnàoconngườitrêntráiđấtchếthếtmộtlầnthìmớithừanhậnđiểmchẳnglànhnày.”Chúng ta cùng xem tiếpmức độ cân bằng củamôi trường sinh thái bị huỷ hoại. Theothốngkê,mỗinămtrênthếgiớicógần50000loàisinhvậtđangdầnbịtiêudiệtsạch,lớngấp10lầntiêudiệttựnhiên-Xinhỏicácbạn,trênthếgiớiliệusẽcònbaonhiêuloàisinhvậtchịuđượcsựbópnghẹt tànkhốcnhưvậy?Điều tôimuốnnhắcnhởđộibạn là,nếuphânchiatừgócđộkhoahọc,trongthếgiớitựnhiên,loàingườiđượcxếpvàoloạiđộngvậtcóxươngsống,độngvậtcóvúbộlinhtrưởng,làmộttrongcácloàisinhvậttrênthếgiới.Khimàloàisinhvậttrênthếgiớiđềubịtiêudiệthết,liệuconngườicòncókhảnăngđộclậpsinhtồntrênthếgiớinữakhông?”

ĐộiđạihọcKhoahọckĩthuậtTrungQuốcđãliệtkêranhữngsốliệuchínhxácvàsựthậthiểnnhiên,rõràngkhiếnchomọingườicảmthấy“nguycơsinhthái”cókhảnăng“huỷdiệtloàingười”.SongđộiphảnbiệnlàđạihọcVũHánkhôngchịukém,họcũngliệtkêrarấtnhiềusựthựcvàsốliệuđểkhiếnmọingườitinngayrằngnguycơsinhtháichẳngquachỉlàmộttrongrấtnhiềuvấnđềsinhratrongquátrìnhpháttriểncủaloàingười.Vấnđềnàychắcchắnsẽđượcgiảiquyếttrongquátrìnhnhânloạipháttriển.Họđãđưaranhữnglídocủamìnhnhưsau:

“Thứ nhất, việc áp dụng các thành tựu khoa học kĩ thuật hiện đại có thể làm tái sinhphươngthứcsảnxuấtvẫnđangdầnpháttriển.Khôngcầnphảinhắcđếntrongngànhcôngnghiệp bảo vệmôi trường của Nhật Bản có hơn 200 công ty được khen ngợi là “sảnnghiệpngôisao”,cũngkhôngcầnphảinhắcđếncôngty“Race”ởĐứctừlâuđãnghiêncứuraloạixehơicóthểthuhồidùnglạitoànbộkhíthải,càngkhôngcầnphảinhắcđếnngànhbảovệmôitrườngcủanướctamặcdùvừamớibắtđầusonggiátrịsảnlượnghàngnămđãđạtđượctrên3tỉđôlaMĩ,chỉcầnnóiđếnngànhnôngnghiệpnhữngngườinôngdânThượngHảimộtmặtcóthểgiảmbớtvấnđềônhiễmtrongthànhphố,mặtkhácđãđẩymạnhviệctrồngrauxanhởnôngthôn.Hãynhìnkĩ thuậtmới,cuộcsốngmớiđangxuấthiệnbêncạnhchúngta,vìsaođộibạncònphảiđauxótthanrằngloàingườisắpbịhuỷdiệtchứ?Thứhai,nhữngthànhquảmàconngườixửlínguycơsinhtháicóthểnóilàđâuđâucũng thấy.LấyvídụnhưTrungQuốcchúng ta,kể từkhicoiviệcbảovệmôitrườnglàquốcsáchhàngđầuchotớinay,nướctađãbanbố4bộluậtbảovệmôitrường,231 tiêuchuẩnvềmôi trường.Đồngthờicònxâydựnghơn2000 trạmđođạcgiámsátmôitrường,cóhơn40000km2khubảotồnđộngvậtquýhiếm.ĐiềuđểchúngtatựhàonhấtlàhệthốngrừngphònghộởphíaBắchiệnnaycótới4480kmchiềudài,đượcđánhgiá là:“Côngtrìnhsinh tháiđứngđầu thếgiới.”Trướchàng loạtnhữngthành tựuđángmừngnhưvậy,độibạnkhôngnênquárunsợtrướcnguynan,việcgìphảihoảnghếtlolắngchứ!”

Lờihùngbiệnđĩnhđạchùnghồncủađốiphươngcùngvớihàngloạtcácconsốvàdữliệukhiếnchomọingườitrànđầyniềmtinvàhivọngvềtươnglainhânloại.Đâychínhlàsứclôicuốnkìlạcủanhữngconsố.

Trongkhibiện luậnhaydiễngiảng,khuyênnhủ,nếuchỉđơngiản liệtkêracácconsốchínhlàquacácconsốchínhlàquacáchvậndụngconsốcóthểlàmchoýtưởngmìnhmuốnbiểuđạt càng thêmhình tượng,cụ thể, tăng sức thuyếtphục, truyềncảm.Đểđạtđượcmụcđíchnày,trongkhibiệnluận,việcvậndụngkhéoléovàbiếnđổicácconsốlàmộtđiềurấtcầnthiết.Xinhãyxemvídụsauđây.

TrongthờikìchiếntranhxâmlượcTrungQuốc,NhậtBảnđãphạmphảimột tộiác tầytrờitạiTrungQuốc.HaibàntayxâmlượccủaNhậtBảnnhuốmđầymáutươicủanhândânTrungQuốc.Thếnhưng,mộtsốphầntửchủnghĩaquânphiệtNhậtBảnđếnnayvẫnthườngnguỵbiệnchoviệcnày,hòngchelịchsử,chốibỏtráchnhiệmcủahànhvitộilỗiđó.Vìvây,cómộtngườiTrungQuốcđãphẫnnộđưaravídụvềcáccuộctànsátđẫmmáulạiNamKinhcủaquânxâmlượcNhậtBản:

“Trongvònghơnmộtthángdiễnrahànhvimanrợđó,quânxâmlượcNhậtBảnhungbạođãtànsát300000ngườiTrungQuốctạiNamKinh:300000ngườikhixếpthànhluỹcóthểnốitừHàngChâuđếnNamKinh.Thithểcủa300000ngườicóthểchấtthành2toàkháchsạnKimLăngcao37tầng,máucủa300000ngườicóđến1200tấn.”

Saukhibiếnđổicácconsố,uylựccủaviệcphảnbácmỗilúcmộttăng.Nếunóicáchkháclà:“TrongcuộctànsátđẫmmáucủaquânxâmlượcNhậtBảntạiNamKinh,chúngđã

giết chết300000ngườiTrungQuốcquả làđộcácvônhânđạo, rấtnhẫn tâm.”Mặcdùcũngbiểuđạtnộidungnhưvậy,songuylựcphảnbácđãgiảmđirấtnhiều.Tạisaovậy?Bởivìmặcdùngườithứhaiđãliệtkêramộtsốconsố.Songngườitakhócảmnhậnmộtcáchsinhđộnghìnhtượngđượcconsố300000nàycónghĩalàbaonhiêu.Cònngườithứnhấtđã tiếnhànhbiếnđổi thànhđộdài:Có thểnối liền từHàngChâuđếnNamKinh,khiếnmọingườiphảitặclưỡikinhhãi.Sauđó,anhtalạiđổithànhđộcaovàthểtích,cóthểchấtthànhhaikháchsạnKimLăngcaonhấtNamKinh,khiếnngườitacảmnhậnmộtcáchsâusắchànhvitànbạochưatừngcócủaquânxâmlượcNhậtBản,cuốicùnglạiđổithànhlượngmáutươikhiếnngườitathấykinhsợ:1200tấn.MáucủamỗingườichỉcómấynghìnCCđiềunàytựnhiênphảinghĩ1200tấnlàbaonhiêuCC,nócòntỏrahìnhtượnghơncảcáchsosáchchungchunglà“máuchảythànhsông”.Quacáchbiếnđổinày,tộiáctàytrờicủabọnxâmlượcNhậtđãbịvạchtrầnchântướng.

Trongcáccuộcthihùngbiệnhaycuộcsốngthựctế,cácvídụvậndụngcáchbiếnđổicácconsốđểgiànhthắnglợicóthểnóilàkểrakhônghết.Vídụnhư,ởnướcMĩtrướckhiquyếtđịnhxâydựngcôngtrìnhthuỷlợiNiagraFallsđãcórấtnhiềungườiphảnđối,họđãđưararấtnhiềulídonóirằngkhôngnênxâydựngcôngtrìnhthuỷlợinày.Songngườiquyếtđịnhdựánnàyquacáchvậndụngcácconsố,biếnđổicácconsốmộtcáchsinhđộng,hìnhtượng,khiếnchochủtrươngcủamìnhtăngthêmsứcthuyếtphục,vàcuốicùngđãthuyếtphụcthànhcôngnhữngngườiphảnđốiđó.Xinhãyxemngườiquyếtđịnhdựánnàyđãkhéoléobiếnđổicácconsốnhưthếnào:

“Chúngtôiđượcbiếttrongnướchiệncómấytriệungườidânphảisốngrấtkhổcực,bởivìhọkhôngđủchấtdinhdưỡng,trôngrấttiềutuỵ,thậmchícóngườicònthiếucảbộtmìănchođỡđói.ThếnhưngthànhphốNiagaraFallstrongmỗigiờvôhìnhchungđãtiêuhaomứcnănglượnglươngđương250000chiếcbánhmì.Chúngtacóthểtưởngtượngrằngmỗimột tiếng có 600000 quả trứng gà cao hơn cả vách núi, trở thànhmột chiếc bánhtrứngkhổnglồnhưmộttráinúi,sauđórơivàodòngnướcchảyxiết.Đâyquảlàsựlãngphí khủngkhiếp làmngười ta kinhngạcbiết bao.Tại sao chúng ta không tậndụngnóchứ?”

Nhưvậy,thôngquaviệckhéoléobiếnđổicácconsố,ngườiquyếtsáchđãbiếnđổimứcnănglượngkhổnglồvôhìnhphảitiêuphítrongmỗitiếngđồnghồởNiagaraFallsthành250000chiếcbánhmì,lạidùnghàngvạnquảtrứnggàkhiếnchonhữngngườiphảnđốicảmnhậnmộtcáchsâusắclợiíchtolớncủaviệcxâydựngcôngtrìnhthuỷlợinày,cuốicùngđãkhiếnhọtâmphụckhẩuphục.Rõràngnhữngngườiquyếtsáchđóđãđạtđượcmụcđíchcủamình,bởivì,từđóvềsau,họkhôngbaogiờnghethấymộtlờiphảnđốinào.

Vậndụngcáchbiếnđổicácconsốcũngphảichúýphântíchnhữngconsốnàothíchhợpđểbiếnđổi,nếubiếnđổituỳtiệnthìchỉ“chữalợnlànhthànhlợnquè”thôi!Nóichungnhữngconsốthíchhợpchoviệcbiếnđổichủyếugồmcó3loại:

Thứnhấtlànhữngconsốrấtlớn.Cónhữngconsốdùrấtlớnsongnếukhôngbiếnđổithìchưachắcngườitađãýthứcđượcquymôtolớncủanó.Nhưngnếuchỉcầnbiếnđổinó,

lậptứcngườitasẽnhậnthứcmộtcáchhìnhtượngđượcmứcđộlớncủanó.Vídụnhư1tỉ133triệuUSDrốtcục lớnđếnmứcnào,mộtngườibìnhthườngkhóbiết rõđượcSongnếuchuyểnđổinhưsau.“Chiếntranhvùngvịnhđãhaotổn1tỉ133triệuđôlaMĩ,khoảntiềnkhổng lồnàyđủđểsởkếhoạch lương thực thếgiớicủaLiênHợpQuốcđầu tưvàviệntrợtrongsuốt200nămchocácnướcđangpháttriểnthuộcthếgiớithứba,haotổncủacuộcchiếntranhnàytươngđươngvớicácthunhậptrongmộtnămcủa40nướcchâuPhi,mộtnửasốnợchưatrảhiệnnaycủacácnướcchâuPhi,tươngđươngvớisốtiềncủa1000lầnviệntrợkhẩncấpcủatổchứcUNESCOcho12triệuphụnữvàtrẻem6nướcchâuPhi,tươngđươngvớitoànbộsốchiphíquânsựcủaIrắctrongvòng10nămtrởlạiđây, tươngđươngvới tổngsố tiềnviện trợphát triển trongvòng65chocácnướcchâuPhi.”“5lầntươngđươngvới”,“mộtlầnđủđể”,6lầnbiếnđổinàyđãchomọingườimộtấntượngcụthểvềhàmnghĩacủaconsố1tỉ133triệuUSD.

Thứhailànhữngconsốrấtnhỏ.Cónhữngconsốvôcùngnhỏ,rấtkhócảmnhậnđượctrongcuộcsống,nếutakhôngbiếnđổithìsẽkhôngthểbiếtđượcrốtcụcnónhỏtớimứcnào.Mọingườiđềubiếtphântửlàrấtnhỏ,songkhônghềbiếtnónhỏtớimứcnào.Vìvậy,cóngườiđãbiếnđổiconsố,khiếnchocảmgiácphântửnhỏbécủamọingườitrởlênrất cụ thể,hình tượng, cóấn tượngsâu sắc.Anh tađãchuyểnđổinhưsau: “Quả thực,phântửrấtnhỏ,500nghìnchođến1triệuphântửxếplầnlượtsátnhautheokiểuconrắnbòcũngchỉrộngbằngđườngkínhcủamộtsợitóc.”Thậtlàhìnhtượng,thậtlàcụthể.

Thứbalànhữngconsốcầnđượcnhấnmạnhđặcbiệt.MọingườiđềubiếtThượngHảilànơixecộđôngđúctấpnậpnhấtởTrungQuốc.Cóngườiđãdùngcáchbiếnđổicácconsốđểnhấnmạnhđặcbiệtsựđôngđúccủaxecộ:“Đườngđikhó,đườngđikhó,khôngnơinàokhóbằngThượngHải.ThượngHải,mộtvùngđượcgọilàđôthịlớnởphươngĐông,diệntíchchiếmhữumặtđườngbìnhquânđầungườichỉchiếm2m2,Vàogiờtantầmcaođiểm,trêncácvebuýtcôngcộngmỗim2cóđến13ngườiđứng.Bànchâncủa1ngườilớnlà 540cm2 , không biết là họ đã đứng như thế nào, e rằng ngay cả nhà đại số họcHualuogengcũngkhônggiảinổibài toán sốhọcquákhónày.”Quacáchbiếnđổinày,mứcđộđôngđúctrênxechỉcầnnghĩqualàhiểuđượcngay.

Songcòncầnphảichúýmộtsốbíquyếtbiếnđổiconsố.

Thứnhấtphảichúýliênhệvớicácsựvậtmàmọingườiquenthuộcđểbiếnđổi.Vídụ,mộtngườiđã lấysựvậtmàmọingườiđềubiếtnhưhồĐộngĐình,núiTháiSơn,sôngTrườngGiangđểbiếnđổiconsố1tỉdâncủaTrungQuốcnhưsau:Theoướctính,cảnướccó1tỉ100triệungười,nhưvậyhồĐộngĐìnhrộng800dặmchỉnhưmộtbátnướcuống22ngàylàhết,ngọnnúiTháiSơnnguyngasừngsữngcũngchỉnhưmộtcáibánhbaoăn16ngàylàhết.Nếunhư1tỉ100triệungườinàycùnghámiệngxếphànglầnlượtthìcóthểxếpthành10hàngdàivenbờsôngTrườngGiangcóchiềudài6300kmsuốttừđầunguồntớicửasông.CáchbiếnđổinàykhiếnchongườikhácbấtgiáckinhngạctrướcsốdânđôngđúcnhưvậycủaTrungQuốc,vàsẽcảmnhậnsâusắcđượctínhtấtyếutrongviệcthựchiệnquốcsáchsinhđẻcókếhoạch.

Thứhai,cầnphảicốgắngbiếnđổitừnhiềuphươngdiệnnhưđộdài,độrộng,độcao,thểtích….Vídụ,cáchbiếnđổiconsố30vạnngườibịquânNhật thảmsátcũngđượctiếnhànhtừnhiềuphươngdiệnnhưtrườngđộ,caođộ,thểtích.Cáchbiếnđổisốdân1tỉ100triệunóichungcũngnhưvậy.Thứba,cầnphảinêu raquá trìnhbiếnđổiđểchongườikhác thêmtinphục.Vídụ,cóngườitrongquátrìnhbiếnđổiconsốkhổnglồcủadânsốTrungQuốcđãtạothànhmộtđedoạđốivớikhảnăngchấpnhậnmộtnềnkinhtế,đãnêuraquátrìnhtínhtoáncủamìnhkhiếnmọingườilolắngchínhlàxuthếnàyvẫnđangphát triểnkhôngngừng.ỞTrungQuốcđạilục,nămtrước(tứclànăm1988)mỗiphúttăngthêm29người.Mỗigiờtăngthêm1740người,mỗingàytăngthêm41760người,mỗinămtăngthêm15240000ngườitươngđươngvớisốdâncủaItalia.Theoướctính,mỗingườihàngnămdùnghết200kglương thực.Sốdânmới tăng trongcảnướcTrungQuốcmỗinămsẽdùnghếthơn100triệukglươngthực.Nếumỗingườihàngnămdùng2mvảithìsốdântăngnàytrongcảnướcmỗinămcầnhơn30triệum2vải…

Trongđoạnvănnày,consốvềlượngngườimớităngthêmcủaTrungQuốcmỗiphút,mỗigiờ,mỗingày,mỗinămcùngvớimứctiêuhaokhổnglồcủadânsốmớiphátsinhnàyđềuđượcnêuraquátrìnhtínhtoánkhiếnmọingườitinphục.

Chương7:SựUyênBácCủaViệcXoaTrướcĐánhSau

Mọingườiđềubiếtviênthuốcđắngsởdĩbênngoàiđượcbọcmột lớpđườnglàđểchomọingườidễuống.Bởivìuốngthuốcvịđắngsẽkhôngcólợichomiệng.Cũngnhưvậy,nhữnglờinóithảngkhónghecũngkhôngcólợichohànhđộng.Vìthế,muốnđạtđượcmụcđínhgiao tiếpcủamình, chúng tacầnphải rút rabàihọc từvídụ thuốcđắngbọcđường.Vìthế,trướckhikhuyênnhủhayphêbìnhngườikhác,chúngtanêndànhchohọnhữngtừngữtốtđẹp,đểchongườitanếmđược“vịngònngọt”trướcsauđómớiđưaranhữnglờikhuyênnhủ,tựnhiênđốiphươngsẽdễdàngchấpnhận.Đâychínhlànghệthuậtnóichuyện“xoatrướcđánhsau.”

Cómộtvịlãnhđạocótàichỉhuyngườikhácrấtbiếtvậndụngnghệthuậtnóichuyệnxoatrướcđánhsau.Trướckhiphêbìnhhaychỉrakhuyếtđiểmcủangườikhác,họluônnóinhữnglờikhenngợitrướcđểtạorabầukhôngkhíthânthiết,khiếnchođốiphươngyêntâm,nghiêmtúclắngnghelờikhuyêncủahọ.Bởivìnhữngngườilãnhđạonàybiếtrõ,nếunhưvừamớibắtđầuđãtỏvẻnghiêmkhắc,ngônngữrấtnghiêmkhắc,thìđốiphươngsẽ có phản ứngmang tính phản xạ tự nhiên bảo vềmình, thậm chí sinh ra tâm lí đốinghịch.Chodùbạncókhuyênnhủthếnàocũngchẳngcótácdụnggì,anhtasẽcoilờibạnnhưgióthoảngngoàitaihayvàotaitráirataiphải,hoàntoànkhôngghinhớchútgì,sựkhuyênnhủcủabạnsẽthấtbại.Vìthế,nắmvữngnghệthuậtnóichuyệnxoatrướcđánhsaulàrấtquantrọng.Nếubạnlàmộtngườilãnhđạo,bạnnênsửdụngnhữngtừngữsauđâyđểkhuyênnhủđốitượng.

“XXBảnbáocáocủaanhđưalêntôiđãxemkĩmộtlượtrồi.Quảthựctrongbảnbáocáocủaanhđãnêurakhôngítđiểmquantrọng,điềuđóchothấyanhđãbỏnhiềucôngsứcchobảnbáocáonày.Chẳngquacònmộtđiềulà…”

“XXTừkhianhvàocơquanchođếnnay,biểuhiệncủaanhluônrấttốt.Sựcốgắngcủaanh, tinh thần tận tuỵcủaanh,mọingười trêndưới trongcơquanđềucangợi,songcómộtđiềunàyhivọnganhcóthểcảitiến…”

“XXBàivănmàanhviếttôiđãxemrồi,ấntượngcủatôivớibàiviếtnàyrấttốt,hànhvăncủaanhrấtlưuloát,ngônngữrấtsúctích,nhữngvấnđềanhtrìnhbàyrấtsâusắc,songcómộtđiềuhivọngsaunàyanhsẽsửamộtchút,tôichorằng,đólà…”

“XX,trướcđâymọiviệcanhlàmrấttốt,nhưngrốtcụclầnnàylàvìsaovậy?”

Nhữngtừngữnàyluônkhiếnđốiphươngdễdàngchấpnhận.ChúngtahãyxemmộtvídụtiêubiểuvềtổngthốngMĩCoolidgeđãkhéoléovậndụngcáchxoatrướcđánhsau.

Tổng thống trướccủaMĩ ,CalvinCoolidge, trong thờikìnhậmchức (1921 -1929)đãtừngnóivớinữthưkícủamình:“Bộquầnáocômặchômnayrấtđẹp,côlàmộtcôgáinhiệt tình, rất có tương lai.”Tổng thốngCoolidge tínhcách trầm lặng ítnói,đây là lờikhenngợilầnđầutiêntrongđờiôngvớicôthưkí.Đốivớicôthưkí,dườngnhưđiềunàyquábấtngờ,lậptứccôcảmthấyrấtngạcnhiên,haimáđỏbừng.TổngthốngCoolidgenóitiếp.“Đượcrồi,đừngsữngsờởđó,tôinóinhưvậylàchỉmuốncôvui,hivọngrằngsaunàykhiđánhmáycônênlưuýmộtchútđếndấucâu.”

CáchnóichuyệnnàycủaTổngthốngCoolidgedùkhôngthậthàmsúc,dùhơicóphầnlộliễumộtchút,songnguyêntắctâmlímàôngvậndụngchínhlàmọingườitrướckhinghenhữngviệckhôngvui,họluônthíchnghenhữnglờikhenngợiưuđiểmcủamình,cáchvừađấmvừaxoanhưvậythìđốiphươngsẽrấtdễtiếpthu.Nếunhưchỉđánhmàkhôngxoathìđốiphươngsẽchobạncốtìnhhạthấpanhta,từđósinhratâmtrạngkhôngvui.BiệnphápxoatrướcđánhsaucủaTổngthốngCoolidgedùkhôngthậtkínđáosongvẫnđángđểchúngtahọctập.Nhưngchúngtaphảichúývậndụngkínđáomộtchút,nhưvậythìhiệuquảsẽtốthơn.Xinhãyxemvídụrấthàmsúcsauđây:

Cómộtgiáoviênmuốnkhuyênnhủhọctròcủamìnhsửachữabỏthóiquenhọclệch,ôngtađãnóivớihọcsinhcủamìnhnhưsau:“Kếtquảhọctậpcủaemtrongkìnàyđãcótiếnbộ,thầyrấtmừngchoem.Nếunhưhọckìsauemtiếptụccốgắnghọctập,thầynghĩrằngkếtquảmôntiếngAnhcủaemsẽcũngtốtnhưcácmônkhác.”

Nhưvậyhọcsinhsẽvuivẻ tiếp thu lờikhenngợicủa thầygiáo,bởivì thầykhôngnóithẳngranhữngthấtbạicủacậu.Songthầygiáođãnhắcnhởcậumộtcáchkínđáo,giántiếpvấnđềtồntạitrongmôntiếngAnh.Chắcchắnsaunàycậusẽchúýhơntronghọctập.

Trongcuộcsốnghàngngàycũngcóthểvậndụngcáchxoatrướcđánhsau;vậndụngkhéoléophươngphápnàycóthểhoágiảimâuthuẫn,giảiquyếtcáctranhchấp.Câuchuyệnsauđâyđãthểhiệnrõnộidungnày:

Trênmộtchuyếnxebuýt,nhânviênphụcvụkhiđóngcửaxeđãkẹtvàomộthànhkhách,songbảnthânvẫnkhôngnhậnlỗi,cómộtthanhniênthấycảnhbấtbìnhliềnxôngtớihỏingườiphụcvụ:“Anhlàmcáigìđểkiếmănvậy?Nếukhôngthíchlàmthìhãyvềnhàmàômconchoxong.”

Miệngcủangườinhânviênbỗngnhiênsắcnhưdao,dườngnhưđịnhkhoekhoangtàiănnóicủamình,anhtathấykhôngnhữngkhôngchịuthuamàlạicãinhauvớingườithanhniên.

Lúcđó,trênxecómộtbáccôngnhântrôngthấyphùhiệutrướcngựcchàngtrai,dườngnhưôngnhớrađiềugì,liềnđứngbậtdậy,vỗvàovaicủachàngtrainói:“Anhnóinhỏmột

chút,anhlàmôngvuasửaxecònchưađủsao,cònmuốnlàmôngvuacãilộnư?”

Chỉmộtcâunóicủađãlàmchàngtraisữngsờ:“Bác,cháu,cháuquảkhôngquenbác!”

“Anhkhôngbiếttôinhưngtôilạibiếtanh,mỗilầnđiquanhàmáycủaanh,tôiđềutrôngthấybứchìnhanhđangđứngởcổngnhàmáytrênngựccócàimộtbônghoađỏ”.

Chàngtraixấuhổmặtđỏbừng.

Báccôngnhânnói.“Từsaukhôngnêncãinhaunữa,đâykhôngphảicáchđểgiảiquyếtvấnđề.”

Cuộccãinhauđãđượcdẹpnhưvậy.

Báccôngnhânrấthiểutâmlíconngười,trướchếtbáckhenchàngtrailàtấmgươngmẫumựctrongnhàmáy,(khôngbiếtchàngcóphảilàmẫumựcthậtkhông),khiếnchohìnhtượngcủachàngtraitrởnêntốtđẹp.(đươngnhiên,chàngtraicũngkhôngthểkiênquyếtphủnhậnmìnhlàtấmgươngtrongnhàmáyngaytrướcmặtbaongườilạ)Chàngtraisẽkhôngtiệnlàmcáiviệctráingượcvới“hìnhtượngtốtđẹp”củamình.Tựnhiêncuộccãinhauđượcdẹpyên.

Ngườixưacũngbiếtcáchxoatrướcđánhsauđểhoágiảinhữngmâuthuẫn,xinhãyxemcâuchuyệndướiđây:

Cólần,TầnThuỷHoàngvìmộtcâuchuyệnmàcócuộctranhluậnkịchliệtvớiđạithầnTrungKì, song vẫn không giành được phần thắngmà người chiến thắng TrungKì đãkhuyệnhkhoạngbỏđikhônghềnóimộtlờikháchsáonào.ConngườivốnhiếuthắngnhưTầnThuỷHoàng cảm thấymấtmặt, tự nhiên hầmhầm tức giận.TầnThuỷHoàngnổitiếnglàngườithôbạotànnhẫn,ôngmuốngiếtchếtmộtthầndânnhưgiếtchếtmộtconkiếnvậy.Vìthế,rấtnhiềuđạithầnđềulosợtoátmồhôichoTrungKì.Lúcnày,mộtviênquanmuốncứuTrungKì, lập tứcđếnngayđểhoàgiải.ÔngnóivớiTầnThuỷHoàng:“TrungKìvốnlàkẻngangngược,tínhkhíluônngangngạnhnhưvậy,maymàôngtagặpmộtminhquânđộ lượngnhưbệhạ,nếunhưgặpnhững tênbạochúanhưKế,Trụ. thìchắcchắnđãbịchémđầurồi.”

TầnThuỷHoàngnghexong, trong lòngrấtsungsướng,vàcũngkhônghềđểbụngcâuchuyệnlúcnãy.Cáikhéoléotàitìnhtronglờinóicủavịđạithầnnàylàởchỗôngđãvậndụngkhéoléocáchxoatrướcđánhsau,trướckhicơnthịnhnộcủaTầnThuỷHoàngcònchưanổra,ôngđãđitrướcmộtbước,dùngcáchkhenngợitângbốcTầnThuỷHoànglàminhquân.NếunhưTầnThuỷHoàngnghetheolờitângbốc,nhưvậylòngcủaôngphảiđộlượng.Ngượclại,nếunhưônglàngườihẹphòi,độngmộttílàtrấnápkẻkhác,lạmdụngquyềnlực,thìđókhôngphảilàmộtminhquânmàlàbạochúa.Nhưvậy,ôngđãđưa

TầnthuỷHoàngvàochỗtiếnthoáilưỡngnan,đãkìmnénhữuhiệutrạngtháitứcgiậncủaTầnThuỷHoàng,khiếnTầnthuỷHoàngphảitỏtháiđộbaodungvàthathứchotộihỗnxượcthấtlễcủaTrungKì.

PhầnII-ỨngĐốiNhanhTrí

Mỗingườitrongchúngtađềumongmuốnđượcngườikháctôntrọngvàtánthưởngmàkhôngmuốnbịxúcphạm,cưỡngép.

Nhưngtrongcuộcsống,mỗingườiđềucónhữngmốiquanhệphứctạp,khócóthểtránhkhỏinhữngsựviệckhôngvuixảyravớibảnthân.Vậythì,làmthếnàocóthểthoátkhỏinhữngtìnhcảnhcóthểlàmtabốirốivàkhóxửnhưvậy?

Vậndụngngônngữkhéoléochínhlàmộttrongnhữngbiệnpháptốtnhấtđểgiảiquyếtvấnđềnày.Cổnhâncócâu.“Mộtlờinóiđánggiángànvàng,cóthểsaikhiếnđượccảmộtđạoquân.”Ngườicótàiănnóithườngbiếtdùng“batấclưỡi”củamìnhđểứngđốimộtcáchlinhhoạt,tìmranhữngkẽhởđểbiệnluận,từđócóthểthoátkhỏitìnhthếkhóxửmàvẫngiữđượcthểdiện.Điềunàycũngthểhiệnsựnhanhtrí trướctìnhhuốngbấtngờvàkhảnăngvậndụngngônngữcủamỗingười.

Chương1:ChuyểnĐềTàiCâuChuyện

Tronggiaotiếphàngngày,chúngtahaygặpphảimộtsốvấnđềkhiếnbạnlúngtúng.Vídụnhưvấnđềvềquốcgia,bímậtcơquan,thunhậpcánhânhaynhữngvấnđềriêngtưkhác. Khi gặp phải những câu hỏi như vậy, nếu chúng ta trả lờimột cách qua loa là:“Khôngthểnóichoanhbiếtđược”hoặc“khôngthểbáocáo”thìmộtmặtvừacóthểsẽkhiếnngườiđặtcâuhỏicảmthấythấtvọng,khônghàilòng,mặtkháccóthểlàmtổnhạiđếnhìnhảnhkhiêmnhườngcủabạntraicũngnhưnétduyêndáng,tếnhịcủabạngái.

Vậychúng tanênứngđốinhư thếnào trướcnhữngvấnđềphức tạpvàkhóxửmà lạikhôngthểkhôngtrảlờinhưvậy?Xinbạnđừnglo,chỉcầnbiếtkhéoléo“chuyểnchủđề”mộtchútlàchúngtacóthểthoátkhỏitìnhcảnhnàyngaythôi.

Cáigọilà“chuyểnchủđề”chínhlàmộtnghệthuậtngônngữkhingườinàođógặpphảimộtcâuhỏikhótrảlờitrựctiếpbiếtláivấnđềsangmộthướngkhácvàthayvàođómộtvấnđềkhác.Đâycũngchínhlàmộtnghệthuật“uốnlưỡibảylầntrướckhinói.”Đươngnhiên,trongmỗitìnhhuốngkhácnhaucũngsẽcónhữngcách“hoánchuyển”khácnhau.Nhưngnhìnchung,từmốiquanhệgiữacácchủđềkhiđượcthaythếchonhau,chúngtacóthểphânlàmhailoạichínhlà“hoánchuyểngần”và“hoánchuyểnxa.”

Hoánchuyểngần.

“Hoánchuyểngần”chínhlàchỉchủđềsaukhi“chuyểnđổi”sẽcónộidunggầngiốngvớichủđềcũ,chẳngquachỉlàsựmởrộnghaythuhẹpphạmvimàthôi.Nhìnchung,chodùhaichủđềkhônggiốngnhauhoàntoànnhưngvẫncómốiliênhệnhấtđịnh.Cácbạncóthểxemvídụdướiđây:

CómộttờbáođãđăngcâuchuyệnvềmộtngườiMĩsaukhiđếnthămnơiởcũcủachủtịchMaoTrạchĐôngđãdùngcơmtạimộtquánăngầnđó.Tàinấuăncủabàchủđãkhiếnchovịkháchkhenngợihếtlời.Nhưngsaukhitándươngmộthồi,vịkháchnọđộtngộthỏi:“NếunhưMaoChủTịchcòntạithế,liệuôngấycóchophépbàmởtiệmănkhông?”

Câuhỏinàythậtkhótrảlời.Nếunhưtrảlờilà“Có”thìsẽkhôngphùhợpvớithựctế,cònnếunóilà“Không”thìsẽphầnnàohạthấphìnhảnhMaoChủtịch,mànếukhôngtrảlờithìsẽlàmchovịkháchkiathấtvọng.Nhưngthậtlàmaymắn,bàchủquánchỉthoángmộtchútsuytưđãnhanhchóngtrảlời:“NếunhưkhôngcóMaoChủtịchthìtôiđãchếtđóitừlâurồi,đâucònnghĩđếnchuyệnmởquáncơmđượcnữa?”

Câu trả lờicủabà thậtkhônkhéo.Bàđã rấtnhanh tríchuyểnchủđềcâuhỏi sangmộthướngkhác,dùngảnhhưởngcủacônglaovĩđạisánglậprađấtnướcTrungHoacủaMaoTrạchĐôngđốivớicuộcsốnghiệntạicủamìnhđểtrảlờivịkhách.Điềunàyvừakhôngcóýcoithườngkháchlạivừacóthểgìngiữđượchìnhảnhcaođẹpcủavị lãnhđạotốicao.

LạinhưtiếngtămcủadiễnviênCủngLợiđãnổinhưcồnsaukhinhậnvaichínhtrongbộphim“Caolươngđỏ”.Khi“Caolươngđỏ”lầnđầuđượccôngchiếutạiHồngKông,cómộtvịnhàbáođãhỏiCủngLợirằng:“Côđánhgiánhưthếnàovềdungnhancủamình?”ViệctựnhậnxétvềdungnhanthậtkhóđốivớiCủngLợi.Bởilẽchodùcôcótựnhậnlàmình“đẹp”hay“khôngđẹp”thìcũngcóthểdẫnđếnnhữngphiềnphức.NhưngCủngLợiđãrấtnhanhtrí trả lờirằng:“Tôicảmthấymìnhcómộthàmrăngrấtđẹp.Chúngngayngắn,thẳnghàngvàđềutămtắp.”ĐiềumàvịnhàbáokiamuốnCủngLợitrảlờilà“sựđánhgiávềsắcđẹpcủamình.”Vậymàcôđãkhéoléoláichủđềsangmộthướngkhácđólà“đánhgiávềvẻđẹpcủahàmrăng”.“Răngđẹp”đươngnhiêncũngcómộtmốiquanhệnhấtđịnhnàođóvới“tướngmạođẹp”.Chỉcóđiềulàphạmvicủavấnđềmàcôtrảlờihẹphơnrấtnhiềusovớiyêucầucủanhàbáokia.Tuyvậy,điềuđóđãgiúpchocôkhônglàmchovịnhàbáođóthấtvọng,đồngthờicũngtránhđượcvấnđềtếnhịđólàđánhgiátrựctiếpvềsắcđẹpcủamình.

Nghệthuật“hoánchuyểngần”cũnghayđượcsửdụngtrongquátrìnhtốtụngphápluật.Cómộtcâuchuyệnnhưthếnày:

Mộtnhânviênphụcvụtrênmộtđoàntàunọtrongkhiphụcvụđãnảysinhmâuthuẫnvớimộtvịhànhkhách.Trongkhicãicọ,ngườihànhkháchđãcónhững lời lẽbấtnhãxúcphạmđếnnhânviênphụcvụđó.Anhnàynổixunglênvàhànhhungvịhànhkháchtrongtoaăn.Haibêntrongkhigiằngco,vịkháchđãbịngãvàochỗnốigiữahaitoaxevàbịvỡđầu chảymáu dẫn đến trọng thương.Viện kiểm sát đã khởi tố anh ta vì tội “cố ý gâythươngtích.”Tạiphiêntoà,luậtsưbiệnhộchonhânviênđómuốndựavàoviệcanhtađánhngườilàcólídochínhđángđểbàochữachothânchủcủamìnhtrắngán.Tạilầnxửthứba,luậtsưtronglúcđuốilýđãđộtnhiênhỏicôngtốviênrằng:“Xinhỏingàicôngtố,nếunhưcóngườilàmnhụcngàitrướcmặtbàndânthiênhạthìngàisẽlàmthếnào?”

Câuhỏinàythậthócbúa.Nếunhưtrảlờigiốngnhưbịcáolàratayhànhhungđánhngườithìkhôngđược.Mànếutrảlời làkhôngcóphảnứnggì thìcũngkhôngthoảđáng.Nếunhưcâuhỏicủavịluậtsưmàkhôngcósựliênhệđếnbảnánthìsẽlàmchomọingườikhôngthoảmãn.

Vậyphảitrảlờisaođây?Chỉthấyvịcôngtốkiathoángđămchiêurồiungdungtrảlờirằng:“Trongcuộcsốnghàngngày,việcmộtngườibịxúcphạmcũnglàđiềuthườngxảyra.Vậyngườibịxúcphạmnênxửtríthếnàođây?Điềunàycóquanhệmậtthiếtđếntuổitác,trìnhđộhọcvấnvàsựgiáodụccủamỗingười.Mộtsốngườicóthểnhẫnnhụcmàbỏqua,mộtsốkhôngthểcamchịumuốndạychongườikiamộtbàihọc,sốkháclạitựcho

mìnhlàthanhcaokhôngthèmđếmxỉagìđếnviệcđó,cũngcómộtsốsẽgiốngnhưbịcáomànổigiậnđùngđùngra tayhànhhung.Đốivớinhữngngườikhácnhausẽcónhữngcáchxửtríkhácnhau.Xinhỏiluậtsưbàochữa,việccôngtốviênxửtrínhưthếnàokhibịxúcphạmcómối liênhệ tấtyếunàođếnhànhviphạmtộicủabịcáohaykhông?Hơnnữa,làmsaolạicóthểtừmộtcôngtốviênhaymộtngườinàođósẽhànhđộngnhưthếnàokhibịxúcphạmmàsuyđoándượcrằngbịcáođánhngườilàvôtộiđược?Vảlại,việcbịcáođánhngườithựcsựlàcónguyênnhâncủanó,nhưngđóchỉđơnthuầnlàmộttìnhtiết cần đượcxét tới để giảmnhẹhìnhphạt chứ tuyệt đối không thể phủnhậnhànhviphạmtộicủabịcáođược.”

Vềviệcluậtsưbàochữahỏirằngcôngtốviênkhibịxúcphạmthìcóchịucamtâmmàlàmngơhaykhông,côngtốviênđiềmtĩnhtrảlờinhưvậy.Côngtốviênđãkhôngtrựctiếptrảlờivấnđề“Cóchịuđượckhibịngườitalăngnhụckhông?”màđãkhéoléoláicâutrảlờithành“ngườitanênxửtrínhưthếnàokhibịxúcphạmvànhữngbiểuhiệnkhácnhaukhigặpphảinhữngtìnhhuốngkhóxửđó,ôngcũngmuốnnhấnmạnhrằngbịlăngmạ tuyệtđốikhôngphải làđiềukiệnđầyđủđểcó thểhànhhungngườikhác, lại càngkhôngthểcứbịxúcphạmlànhấtđịnhphảihànhhung.Dovậy,khôngthểkếtluậnrằngđánhđậpngườikhác là có lý, là vô tội được”.Câu trả lời thật đơngiảnnhưngdãgiảiquyếtđượcmọivấnđề.Nóvừachặtchẽ lại rấthợptình,hợplý,giúpchocôngtốviênkhôngchỉthoátkhỏitìnhthếbấtlợimàcònbácbỏquanđiểmcủaluậtsưbàochữa,đồngthờilạicótácdụngtuyêntruyềnphápluậtvàgiáodụcquầnchúngnhândân.

Hoánchuyểnxa.

“Hoánchuyểnxa”làchỉmộtvấnđềsaukhiđượcchuyểnđổithìsẽcónộidungkhácxavớivấnđềđượcyêucầutrảlời,thậmchígiữahaivấnđềkhônghềcómộtchútliênhệnàocả.

Dạotrước,cómộtvịtiênsinhkhôngđứngđắntrôngthấymộtthiếuphụvừaômmộtđứatrẻtronglòng,vừacõngtrênlưngmộtđứabébènnảysinhtàýmuốnchọcghẹo.Anhtahỏingườithiếuphụbằngmộtcâuhỏiđầyẩnýrằng:“Chịà,haidứabénày,đứanàolàcủa“tiênsinh”vậy?”

Côgáinọthấyanhtathậtsựkhôngcóýtốtthìcũngnhanhtrítrảlờirằng:‘“Tiênsinh”hay“hậusinh”thìđềulàcontôicả.’

Câutrảlờithôngminhđãlàmchovị“tiênsinh”kiangượngchíncảngườimàkhôngnóiđượccâunào.

Ởđâyvịtiênsinhkhôngđứngđắncủachúngtadùngtừnghivấn“đứanào”đểđặtcâuhỏi,ýmuốnngườithiếuphụlà“đứabétrêntayhayđứabéđượccõngtrênlưng,đứanàolàconôngta.”Nhưngbởivìtừ“tiênsinh”lạicóthểđượchiểuthànhhainghĩa,vừacó

nghĩalà“ôngta”vừacóthểhiểulà“sinhratrước”.Nếunhưngườithiếuphụchỉcăncứvàonghĩađượchàmýtrongcâuhỏicủangườiđànôngđểtrảlờithìcoinhưđãbịôngtađưavàotròng,sẽcảmthấyrấtxấuhổnhưngcôđãrấtthôngminhliêntưởngđếnmộtkhíacạnhkhác,mởrộngphạmvicủatừ“đứanào”đểtrảlờicâuhỏi“đứatrẻlàconcủaai”bằngmộtcâutrảlờikhônkhéo“sinhtrướchaysinhsauthìđềulàconcủatôicả.”Côgáiđãlàmchoýnghĩacủacâutrảlờicủamìnhcóphầnkhácđisovớiýnghĩacủacâuhỏicủavịtiênsinhkia,thậmchíhoàntoàntươngphản.Nhờcáchxửlíthôngminhnàycủangườithiếuphụmàcôkhôngnhữngkhôngbịmắcbẫycủaôngtamàngượclạicònchơichoôngtamộtvố,thậtđúnglà“gậyôngđậplưngông”.

Trongcuộcsốnghàngngày,ứngdụngcủabiệnpháp“hoánchuyểnxa”nàycũngđượcsửdụngmộtcáchrộngrãi.Cóngườicònđặtchonómộttêngọilà“chiếnthuậtsaobăng”.Đâycũnglàmộtcáchlàmxaonhãngsựchúýcủangườikhác.

Vídụ,khimộtđứatrẻnằngnặcđòimẹnómuamộtmónđồchơi.Vậy,ngườimẹnênlàmthếnàođây?Nênđápứngngayyêucầucủađứabé(điềunàythìbàmẹkhôngmuốn)haylàgiảcâmđiếckhôngtrảlời(điềunàylạicóthểkhiếnđứatrẻthấtvọngkhóclócrấtđángthương)haylàđánhlừanómàbảorằngsẽđimuangaychonórồicuốicùnglạikhôngmuanữa?(cáchnàykhônghaybởivì“chớnênnóidốivớitrẻcon”.Cóthểhômnaybạngạtchúng, liệubạncóchắcrằngngàymaichúngsẽkhông lừagạtbạn.)Mộtngườimẹthôngminhsẽbiếtcáchkhôngtrảlờitrựctiếpvàovấnđềmàđứabéhỏivàsẽtìmcáchlàmsaonhãngsựchúýcủanó.Vídụnhưcóthểnóivớinórằng:“Ồ,connhìnkìa,saobăngđẹpchưa!”Điềunàysẽlàmchođứatrẻnổitínhtòmòmàngẩngđầulêntrời,nhấtthờicóthểkhiếnchonóquênmấtđòihỏicủamình.Cóngườigọiphươngpháplàmsaonhãngsựchúýcủangườikhácnàylà“chiếnthuậtsaobăng.”

“Chiếnthuậtsaobăng”nàyvẫncóđiểmgầngiốngvớiphươngpháp“hoánchuyểngần”,nếubiếtvậndụngmộtcáchlinhhoạtthìcóthểgiúpchúngtathoátkhỏitìnhhuốngkhóxử.Vídụ,cónhàdoanhnghiệpcủamộtcôngtynọ,trongtìnhhìnhbấtđồnggiữathợvàchủđangdiễnrarấtcăngthẳng,dộtnhiênnóimộtcâuvớiđạidiệnphíacôngđoàn:“Thưaông, giọng nói của ông quả thực rất kêu, rất dễ nghe đó.”Câu nói này khiến cho bầukhôngkhícuộcđàmphánhoàntoànthayđổi,đạidiệncủaphíacôngđoànlúngtúngnhìnnhau,khôngbiếtnênnóithếnàomớiphải.

Từsựphânbiệthìnhthứcbiểuđạtngônngữ,tathấycáchchuyểnđổivấnđềcóhailoại:chuyểnđổitrựctiếpvàchuyểnđổigiántiếp.

Chuyểnđổitrựctiếp.

Cáchchuyểnđổivấnđề(hayđềtài)nàylàtrựctiếpchuyểnsangvấnđềhoàntoànmớisovớivấnđềcủađốiphương,trongđókhôngdùnglờinóidàidòngđểdẫndắt,nótạoracảmgiácđốilậpdứtkhoát,mạchlạc,thôngthườngđểthểhiệnmộtcáchtrảlờicứngrắn.

Vídụ,cựuthủtướngAnhtrongkhiđangtiếnhànhdiễnthuyếttranhcử,độtnhiêncókẻpháđámcố tìnhngắt lờiông tavàhét lên:“Đồcứtđái,đồrácrưởi.”Mọingườichẳngthèmđếmxỉađếnlờihắn,nhưngWilsonvẫncứlàWilson,đứngtrướctìnhhuốngkhóxửnhưvậyvẫnbình tĩnh,kiềmchếđượcbản thân, chỉnhìnhắnmỉmcườivàôn tồnnói:“Quýngàikhôngcầnphảinóngvội,sauđâytasẽđềcậpngayđếncáivấnđềbẩnthỉumàngàivừanêura.”Cáikẻpháđámđóđỏmặttíataikhinghethấycâunóihàihướcnhưngcũngđầyýchâmchọcđónêncâmlặngkhôngnóiđượclờinào.

Cựu thủ tướngAnhWinstonChurchill rất haydùng cáchnàyđểgiải quyết những tìnhhuốngkhóxử.Nghenói,saukhiôngtarờibỏĐảngBảoThủ,gianhậpĐảngTựDo,mộtngườiphụnữphảnđốiôngđãnóivớiông:“NgàiWinstonChurchill,ngàicóhaiđiểmmàtôikhôngthích.”

“Haiđiểmnàokhiếnphunhânkhôngthích?”ÔngWinstonChurchillhỏi.

“Đólàchínhsáchmớimàngàithihànhvàbộrâucủangài.”

“Xinđừngđểýđến,”Winstontrảlờirấtlịchsự,“bàcóthểsẽkhôngcòncơhộiđểtiếpxúcvớibấtkìđiểmnàotrongsốđónữađâu.”

Cáchchuyểnđổivấnđềkhéoléonhưvậy,vừatỏrahàihước,vừacóthểphảnkíchthẳnglạilờichỉtríchcủaquýbàđó.

Cólúc,trongmộtvàitrườnghợpgiaotiếp,đốidiệnvớinhữngcâutrảlời,vậndụngbiệnpháp chuyển đổi trực tiếp sẽ rất quan trọng.Ví dụ:Một lần, tuỳ viên của đại sứ quánTrungQuốctạiPhápthamdựbuổiyếntiệcvàkhiêuvũcùngmộtcôgáiParis.Trongkhikhiêuvũ,côgáiđộtnhiênhỏi:“GiữaphụnữPhápvàphụnữTrungQuốc,ngàithíchphụnữnướcnàohơn?”Câuhỏiđộtngộtnhưvâyquảthựcrấtkhótrảlời,nếunhưnóithíchphụnữTrungQuốchơnthìkhôngtránhkhỏimấtđiphéplịchsựngoạigiao,cònnếunóithíchphụnữPháphơnthìbảnthânmìnhlàngườiTrungQuốc,cũnglạicàngkhôngđược.Nhưngngười tuỳviên thôngminhđósaukhisuynghĩmột lúcđã lịchsự trả lờicôgáirằng:“Tấtcảphụnữthíchtôithìtôiđềuthíchcả.”

Câutrảlờinàythậttàitình,vừathoátkhỏiphạmvimàcôgáiđặtra,lạivừađạtđượcmụcđíchchínhlàquayvềthựcchấtvấnđềmàđốiphươnghỏi.

NhàthơlớncủanướcNgaPuskincũngđãsửdụngcáchchuyểnđổitrựctiếpđểthoátkhỏitìnhhuốngkhóxử.Mộtlần,Puskinmờimộtphụnữxinhđẹpkhiêuvũthìcôtakiêungạonói:“Tôikhông thểkhiêuvũvớimộtđứa trẻ.”Lòng tự trọngcủaPuskinbịxâmphạmnhưngôngkhônghềtứcgiậnmàcònlịchsựkhomngườicúichàongườiphụnữxinhđẹpđóvàmỉmcườinói:“Thànhthậtxinlỗi,tôikhôngbiếtbàđangmangthai,”nóixongôngliềnđingay.Ngườiphụnữxinhđẹpđóđỏmặtxấuhổ,khôngbiếtnóithểnàochophải.

Chuyểnđổivòngvo

Cáchchuyểnđổinàytrướckhichuyểnsangvấnđềmớivòngvomộthồi,nóinhữnglờicótínhdẫndắt,sauđómớichuyểnvấnđề,nhẹnhàngđốiđáplại.Nótạochongườitacảmgiácchuyểnngoặtnhẹnhàngkínđáo,ývịsâuxa,thểhiệnphongcáchbiểuđạt“giấudaotrongáo”.Vídụ,trướckhitrúngcửTổngthốngMĩ,FranklinRooseveltđãtừnggiữmộtchứcvụquantrọngtronglựclượnghảiquânMĩ.Mộthôm,mộtngườibạnhỏiôngvềkế hoạch xây dựng căn cứ tàu ngầmhạt nhân tạimột hòn đảo nhỏ trên biển. FranklinRooseveltbènnhìnbốnphía,sauđóhỏinhỏngườibạn:

“Anhcóthểgiữbímậtkhông?”

Ngườibạntrảlời:“Đươngnhiênlàcóthể.”

“Tôicũngvậy,”Franklinmỉmcườinhìnngườibạn.

Đốidiệnvớicâuhỏitòmòcủangườibạn,nếukhôngtrảlờisẽảnhhưởngđếntìnhbạnbè,cònnếutrảlờithìviphạmkỉluậtquânđội.Làmthếnàobâygiờ?NgàiFranklinRooseveltnhanhtrí,hàihướcđãkhônkhéochuyểnvấnđềkhiếnvừakhônglàmphậtlòngbạn,vừakhôngviphạmkỉluậtquânđội,đúnglàmộtmũitêntrúnghaiđích.

Lạicómộtlần,vàonăm1945,khiFranklinRooseveltđảmnhiệmchứcTổngthốngnhiệmkìthứtưliêntiếp,mộtphóngviênđếnphỏngvấn,Franklinbàytỏcảmtưởngvềbốnlầnliên liếpđảmnhậncươngvịTổng thống.Franklinkhông trả lờingaymàmờivịphóngviênnọănmộtmiếngbánhquy.Ngườiphóngviênnọcảmthấyngạcnhiênnhưngrấtvuivẻănmộtmiếng.Tiếpđó,Tổngthốnglạimỉmcườimờianhtaăntiếpmộtmiếngnữa.AnhtacảmthấykhócóthểtừchốiđượcthịnhtìnhcủaTổngthốngnêntiếptụcăn.Khianhtavừaănxong,đangđịnhtiếnhànhphỏngvấn,khôngngờTổngthốnglạimờianhtaăntiếpmiếngthứba.Anhtatuytrongbụngkhôngmuốnănnhưngvẫnmiễncưỡngăn.

Tuyvậy,Franklinvẫnmờianhtaănthêmmộtmiếngnữa.Anhnhàbáonàyvộivànggiảithíchrằnganhtakhôngthểănthêmđượcnữa…

Lúcđó,Franklinmớimỉmcườivànóivớianhnhàbáo:“Bâygiờ,anhkhôngmuốnhỏitôivềbốnlầnliêntiếpnhậmchứcnữaà,bởivìnhưanhthấyrồiđấy!”

Thựcra,FranklinkhôngmuốnnóithẳngvớianhnhàbáocảmtưởngcủamìnhvềbốnlầnliêntiếpgiữchứcTổngthống.Nếunóirấtvuiđểmọingườikhỏinghingờthìcónghĩalàôngrấtđammêquyền lựcchính trị,nếunói làkhôngvui thìmọingườichorằngđó lànhữnglờinóikhôngthật,lànguỵbiện,giảtạo,chỉgâyphảncảmchomọingười.Duychỉ

còncáchnóiláiđinhưngcóđiềunóiláilạicóchútđặcbiệt:mờinhàbáoănbánh,songvẫnnóinêncảmtưởngcủaôngvềbốnlầnliêntiếplàmTổngthống:lầnđầutiênnhậmchứcthìrấtvui,lầnthứhaicảmthấyrấtvinhdự,lầnthứbacảmthấykhócóthểtừchối,lầnthứtưlạithấymiễncưỡng.Cáchtrảlờinàycủaôngtuykhácsovớicáchtrảlờianhbạnthămdòtintứchảiquânởtrênnhưngcótácdụngkìdiệunhưnhau.

DanhhàiTriệuBảnSơncủaTrungQuốccũnggiỏicáchnóiláiđểgỡthếbíchomình.Vídụ,tạimộtcuộcliênhoannhỏ,trongsốnhữngngườiđếndựcómộtcôgáihỏiTriệuBảnSơn:“Nghenóitrongsốcácdanhhàicảnướcthìtiềncátxêcủaônglàcaonhất,mỗilầnđòimộtvạnđồngcóđúngkhông?”CâuhỏinàylàmchoTriệuBảnSơnthấyrấtkhóxử.Nếutrảlờiđúngthìsẽkhônghay,nếungượclạitrảlờilàkhôngthìlàlừadốikhángiả.Gặpphảinhữngcâuhỏikhónhưvậy,kĩnăngdẫndắtcâuchuyệnnóiláicủaTriệuBảnSơnđãđưaracâutrảlờilàmcôgáirấtthoảmãn.

TriệuBảnSơnnói:“Câuhỏicủaquýcôđộtngộtquá,xinhỏiquýcôlàmởcơquannào?”

Côgáitrảlời:“Tôilàmởcôngtysảnxuấtvàkinhdoanhđồđiện.”

TriệuBảnSơnlạihỏi:“Côngtycủacôkinhdoanhnhữngsảnphẩmgì?”

“Côngtychúngtôikinhdoanhtivi,đầuVCD,đàicát-xét”

“Thếcôngtycôbánmộtcáitivikhoảngbaonhiêutiền?”

Côgáiđáp:“Khoảngba,bốnngàntệ.”

“Vậythìcóngườitrảba,bốntrămtệthìcáccôcóbánkhông?”

“Đươngnhiênlàkhôngrồi,vìgiácủahànghoálàdogiátrịcủanóquyếtđịnh.”

“Cônóiđúng,giátrịcủadiễnviênlàdokhángiảquyếtđịnh.”

TriệuBảnSơnbiếnđổicâuhỏicủacôgáilàcóphải“mỗilầnTriệuBảnSơnbiểudiễnđòitrảhơnmộtvạntệkhông”thànhcâuchuyện“diễnviênthuđượcbaonhiêutiềncátxêkhibiểudiễnlàdocáigìquyếtđịnh?”Trướclúclộralàtảnglờcâuhỏicủacôgái,ôngđãcốýgáclạicâuhỏicủacômàchuyệntròvớicôvềnhữngđiềutưởngnhưkhôngliênquan,saukhidẫnđắtcâuchuyệnmangtínhsosánh,cuốicùngTriệuBảnSơnkhiếnchủđềcâuchuyệnlộrõ.

Theocáchnày,vừatránhđượctrảlờitrựcdiệnvừakhônggâychođốiphươngấntượng“ôngnóigà,bànóivịt”,làmchokhôngkhíbuổiliênhoanvuivẻthoảimáilạthường.Nếu

nhưôngTriệuBảoSơnkhôngtrảlờiláiđisẽlàmchokhôngkhíbuổiliênhoanthêmcăngthẳng,thậmchíphảidừnglại.

Chương2:GióChiềuNàoCheChiềuĐấy

Cáigọi làgióchiềunàochechiềuđấychính là tìm ranguyênnhânđểgiải thích trongnhữnglúclâmvàothếbí.Cáchnàyrấtcóíchtrongnhữnglúcgặpbốirốidonóinănglỡlời.

CócâuchuyệnrằngtrongthờikỳDânQuốc,mộtôngchỉhuyđãtriệutậpthuộchạđểtậphuấn.Ôngtanói“vănmặcchisĩ”thành“vănhắcchisĩ”làmchomọingườingồiởdướicườichếgiễu.Anh thưkíđứngđằngsauông tanóinhỏvớiông:“Đạinhân,vừaxongngàinóinhầmchữ“mặc”trong“vănmặcchisĩ”thành“hắc”,chonênhọcườingài”.Nhàquânphiệtphảnứnglạirấtnhanh:“Tôikhôngbiếtcácanhcườicáigì,cóphảicườitôinói“vănmặcchisĩ”thành“vănhắcchisĩ”không?Cácanhtưởngtôikhôngbiếtcácanhlà“vănmặcchisĩ”à?Đólàtôichêcácanh,cóýgiúpcácanhbỏđichữThổ,tôihivọngcácanhđềucóphongcách‘vănmặcchisĩ’”

Vịchỉhuynàytuykhôngbiết“vănmặc”nhưngrấtgiỏimệnhlệnh,câunóinàygiảithíchrấtđànghoàngchocâunóihớcủaông,nghethấycóvẻrấtcólí,vìthếđãgiúpôngthoátkhỏithếbí.

Xinhãyxemcâuchuyện“nữhọcsinhgiảithíchtamcương”dướiđây:

Trong cuộc tranh tài về trí tuệ, người dẫn chương trình hỏi: “Tam cương” trong “Tamcươngngũthường”làgì?

Mộtnữhọcsinhnhanhnhẩuliềntrảlời:“Thầnviquâncương,tửviphụcương,thêviphụcương.”

Câutrảlờicủacôlàmđảolộnhếtmốiquanhệgiữabangười,làmchocảhộitrườngcườilớn.Côhọcsinhnàylậptứcýthứcđượclờimìnhđãlỡlời,nhưngcôhọcsinhrấtnhanhtrínày liền tiện thểbổsung luôn:“Tôikhôngbiếtcógìđángcười.Cái tôinói là“Tamcương”mới,chẳnglẽtôinóisaisao?”

Ngườidẫnchươngtrìnhcũngtintheovànói:“Mờibạngiảithích“Tamcương”mớiđócủabạn.”

Nữhọcsinhnàymớithongthảtrảlời:“Vâng,chúngtađềubiết,bâygiờđấtnướctalàgiađìnhcủadânlàmchủ,nhândânlàmchủnhân,cònnhữngngườilãnhđạobấtkểchứctođếnđâuđềulàđầytớcủanhândân.Điềunàyháchẳngphảilà“thầnviquâncương”sao?Chúngtacũngbiếtrằnghiệnnay,nướctathựchiệnkếhoạchhoágiađìnhchophépmột

cặpvợchồngchỉđượcsinhmộtcon,chonênnhữngđứatrẻbâygiờcàngtrởthànhnhữnghoàngđếnhỏ,côngchúanhỏtrongnhà.Điềunàyháchẳngphải“tửviphụcương”sao?Hơnnữa,cũngchẳnggiấugiếmgì,trongrấtnhiềugiađình,địavịcủangườivợcaohơnchồng rấtnhiều“vợquảnchặt”, “người chồngcứngnhắc”ởđâucũngcó.Điềunàyháchẳngphải“thêviphụcương”sao?”

Lờinóichưadứt,mọingườiđềuvỗtayhoannghênhkhảnăngứngbiếnvàtàiănnóicủacônữsinhnày.Côđãbiệnhộchosựlỡlờicủamìnhbằngcách“gióchiềunàochechiềuấy”,khôngnhữngtựthoátkhỏithếbímàcònlàmchokhôngkhícủacuộcthitrởnênsôinổi.

MộtnhàvănnướcAnhlàDickenscũngđãtừngdùngcáchnóihàihước“gióchiềunàochechiềuấy”đểtựthoátkhỏithếbí.

Cómộthôm,nhàvănnổitiếngngườiAnhnàyđangngồicâucáởbờsông,độtnhiêncómộtngườilạđiđếntrướcmặtôngtahỏi:“Sao,ôngngồiđâycâucáà?”

Dicskenkhôngsuynghĩmànóiluôn:“Đúngvậy,hômnaythậtxuixẻo,câumãimàchẳngđượcconcánào.Nhưngvàogiờnàyhômqua,cũngởđâytôicâuđượcmườilămconcá.”

Ngườilạmặtnói:“Thậtsao?Hômquaôngcâuđượcnhiềunhỉ!”

Sauđóngườilạmặthỏi:“Ôngcóbiếttôilàaikhông?Tôilàngườichuyênkiểmsoátviệccâucáởđây,ôngcóbiếtkhông?Đoạnsôngnàycấmcâucáđấy!”

Nóirồi,anhtalấytừtrongtúiramộttờphiếuđịnhphạttiền.

Dickensýthứcđượcrằngvừađãlỡlời,liềnnóivớingườilạmặt:“Nàyanhđừngvội,tôihỏianh,anhcóbiếttôilàaikhông?”

Ngườilạmặtnhìnônglắcđầu.

“TôichínhlànhàvănDickens,anhkhôngthểphạttôi.Anhbiếtđấy,nhữngcâuchuyệngiảtưởngchínhlàtácphẩmcủatôiđấy.”

Gặpphảinhàvănlớnnhưvậy,ngườilạmặtphảilàmthếnào?Đànhphảiđểôngtađi.

Còncómộtthầygiáogiảngdạyvềbiểudiễn, tronglúcgiảngbàikhôngkiềmchếđượcnóira.“Đànôngchúngtagiốngnhưngóntaycái”,ônggiơcaongóntaycái lên.“Cònnhưphụnữlạigiốngnhưngóntayút”,ôngtalạigiơngóntayútra.Ýnghĩatrọngnamkhinhnữcủaôngtalàrấtrõràng.Vìvậy,lờiôngtavừadứt,cảhộitrườngliềnxìxàođặc

biệtlàcácthínhgiảnữkịchliệtphảnđốicáchsosánhcủaôngta.

Vịgiáosưnàycũngýthứcđượclàmìnhnóilỡlời.Tuynhiên,giáosưrốtcuộcvẫnlàmộtgiáosư,biếtcáchphảixử línhư thếnào trong tìnhhuốngnày,chỉcầnquacáchông tathongthảnóilàbiết:“Thưacáccô,cácbà,mọingườiđềubiếtngóntaycáithìtokhoẻ,cònngóntayútthìnhỏnhắn,linhhoạt,đángyêu,khôngbiếttrongsốcácquývịởđâycóaimuốnthayđổi?”

Chỉvớicâunóinhẹnhàngđó,vịgiáosưnàyđãkhéoléolàmdịuđisựbấtbìnhcủacáccô,còncáccôthìnhìnnhaumàcười.

Cólúc,nhiềungườilạicốýnóiquálên,làmchongườikháctứcgiậnrồisauđómớikhéoléogiảithíchnguyênnhânvìsaonóivậy,vừadậptắtđượcsựphẫnnộcủamọingười,đạtđượcmụcđíchgiễucợtngườikhác.Xinhãyxemcâuchuyện“ĐườngBáHổchếgiễutênđịachủ”:

ĐườngBáHổlàmột tài tửphonglưunổi tiếng,có tínhcáchrấtphóngkhoáng, thườngdùngnhữnglờihoamỹđểchếgiễunhữngtênđịachủlắmtiền.Mộtlần,mộtlãođịachủlàmlễmừngthọchomẹcủamình.ĐườngBáHổrấtghéttênđịachủbấtnhânnày,vốnkhônghềmuốnđi,nhưnglạichợtnghĩ:“Saokhôngnhâncơhộinàyđểchơitênđịachủmộtvố?”Thếlàôngliềnnhậnlờiđi.Lãođịachủrấtkhoáichí.

Đếnhômmừngthọ,ngườiđếnchúcthọđôngnườmnượp.ĐườngBáHổcũngđến, lãođịa chủ rất lịch sự, cung kính, sau đómờiĐườngBáHổ vẽ chân dung chomẹmình.ĐườngBáHổchẳngmấychốcđãvẽxong,mọingườiđềukhenngợi,lãođịachủrấthàilòng.Tạisaokhônghàilòngcơchứ?Bàmẹởtrongtranhrấttựnhiên,bêncạnhcòncócâyđào,lạimangcảkhôngkhíchúcthọnữa.ĐườngBáHổnghelờicatụngtándươngxongliềnnóivớilão:“Tôicònmuốnđềmộtbàithơ.”

Lãomừngquávộiđồngý.

Đường BáHổ vui vẻ cầm bút viết một câu lên bức tranh: “Bà lão này không phải làngười.”

Mọingườiđềukinhngạc,cònlãođịachủtứcđếntáixámmặtmày,dámlàmnhụcmẹcủamộtđịachủnhưtatrongdịpnhưthếnày,ĐườngBáHổ,ngươithậtquángôngcuồng,quávôlễ,đangđịnhnổixungnhưngthấyĐườngBáHổlạiviếttiếpmộtcâu:

“BàlàNamHảiQuanThếâm.”

Mọingườiđềutánthành,lãođịachủtronglòngcũngdịulại,sosánhmẹlãovớiQuanThếâmBồTátđạitừđạibithìlãokhôngvuisaođược.Đángtiếclàtâmtrạngvuivẻnàycủa

lãochẳngduytrìđượcbaolâuthìlạibịĐườngBáHổviếttiếpmộtcâunữa,giậntímtáikhóbìnhtĩnhlại.ThìraĐườngBáHổlạiviếtmộtcâu:“Sinhthằngcontrailàtêntrộm.”

“Vừaxongchửimẹ ta,giờ lạingangnhiên làmnhục ta,đâychẳngphải là“khôngbiếtphép tắc”sao?Hômnaynhấtđịnhphảidạycho tên tài tử thối thakiamộtbàihọcmớiđược.”NhưngvừanhìnthấycâuthơcuốicùngcủaĐườngBáHổlà:

“Ăntrộmđàođếntặngmẫuthân.”

“Đâychẳngphảirõrànglàcangợitấmlònghiếuthảocủatasao?Xemratađãtráchsaianhtarồi.”Lãonghĩthầm.

ĐợilúcĐườngBáHổlàmthơxong,lãođịachủvôcùngcảmtạ,vộibiếurấtnhiềubạcchoBáHổ,BáHổcườicườivànhậnlấy.

ĐườngBáHổdùngcáchnói“gióchiềunàochechiềuấy”,vừachếnhạođượclãođịachủ,lạikhônglàmmìnhrơivàothếbí,khảnăngnóiláiđicủaôngthậtlàcaosiêu.

ÔngMoushizhisuSanmu,ngườikiệtxuấtcủaphebảo thủởNhậtBảncó lúccũnggặpphảivấnđềkhóxử,nhưngnhanhtrívàkhảnăngứngbiếnrấtgiỏicủaôngđãgiúpôngthayđổiđượccụcdiện.

Mộtlần,mộtđoànđạibiểuphụnữđếnthămông,tronglúcnóichuyện,mộtvịđạibiểuđãhỏiôngmộtcâurấtthiếulịchsự:“ÔngSanmu,nhấtcửnhấtđộngcủaôngđềuảnhhưởngđếnquốcgiađạisự ,nhưngôngvớihainữgiúpviệc lạiqua lại rất thân thiết, thế làvìsao?”BímậtđờitưcủaSanmusớmđãcôngkhai.Câuhỏinàythậtkhótrảlời,liệucóliênquanđếnđạođứclàmngườicủaôngkhông?NhưngnhữngcâuhỏikiểunàykhôngthểlàmkhóchoSanmu, chỉ ngheông taungdung trả lời là biết: “Nhữngđiềuquý cônóikhônghoàntoànđúng,thựcratôicóquanhệqualạimậtthiếtvớikhôngchỉhaicôgáimàvớicảhaicôgáikia.”

Câutrảlờicủaôngbỗngchốclàmchovịkháchkiasữngsờ.KìthựcSanmuđãgióchiềunàoxoaychiềuấy,cốýnóichovịkháchđónghe,bởi lẽôngcómột lídovôcùngxácđáng:“Nămngườiphụnữấylúccòntrẻđềuđãtừngquantâmchămsóctôi,bâygiờhọđềuđãgiàcảrồi!Côthửnóixem,lẽnàotôilạikhôngquantâmđếnhọcảvềvậtchấtlẫntinhthầnư?”

Đứngtrướcmộtngườitrọngtìnhtrọngnghĩanhưthế,vịkháchđókhôngnhữngkhôngchỉtríchôngđượcnữamàngượclạicònvôcùngkínhtrọngnhâncáchcaođẹpcủaSanmu.ĐồngthờicònthaySanmuthanhminh,cảichính,rằngcáigọilàtinđồnkiađơnthuầnchỉlàsựbịađặt,vukhốnglàmhạingườitốtmàthôi?

Nhàngônngữ,nhàvăn,nhàviếttiểuthuyếtvõhiệpđươngđạirấtnổitiếngởTrungQuốc:KimDung(bútdanhSátLươngNhấtPhố),trongcáctiểuthuyếtvõhiệpcủamìnhđãchochúngtathấynhữngvídụđặcsắcvềtínhcáchnóidựatheoýngườikhác.Xinhãyxemmộttríchđoạntừcuốn“ThiênLongBátBộ”:

BaoBấtĐồnglàkẻthíchđùavàcũngrấthaydựavàolờinóicủađốiphươngmàchâmchọc.KhingheTiếtMộHoanói:“HàmCốcBátHữu”- támngườibọnhọhôihámrấthợpnhau.

BaoBấtĐồngliềncốýdùngmũingửingửi,sauđónói:“Sâuxalắm!Thâmthuýlắm!!?”CẩuĐộcthấyvậycườirằng:“ChẳngphảilàDiKinhđãviết:“Đồngtâmchingôn,kìácnhư lan” (Dịchnghĩa: lờinóicủakẻ triâmvớinhau thì sựhuyềndiệucủanónhưhoalan).Hôithốicũnglàthơmtho,họcvấncủalãohuynhquảlàkémquá!”

BaoBấtĐồngnghexong,cungkínhđáp:“Lờicủalãohuynhhươngvịnhưrắm!”

CẩuĐộcchỉvìtứcgiận,bấtmãnvớitháiđộvôlễcủaBaoBátĐồng,muốnnhâncơhộilàmnhụcBaoBátĐồngnênmớinóirằng:“Đồngtâmchingôn,kìáonhưlan,hôi thốicũnglàthơm.”NàongờBaoBátĐồngchẳnghềtranhluận,chỉdựavàolờinóicủaCẩuĐộc“gióchiềunàoxoaychiềuấy”.CẩuĐộcđãnóithốilàthơm,vậythìrắmcũngthơm.Chonên “lời của lãohuynh thơmnhư rắm?” là hiểnnhiên.CẩuĐộckhông cònnói gìđượcnữa,đànhgượngcườimặtmàyméoxệch.

Trongcuộcsốngthườngngày,khéoléovậndụngcáchnói:“gióchiềunàoxoaychiềuấy”thườngdễdàngkhiếnngườitabốirối,khóxử.

Cómột thầy giáo trong lúc giảng bài trên lớp, chẳngmay thắt lưng quần bị tụt và rơixuốngđất,làmchobọnhọcsinhbưngmiệngcười,xìxàokhôngngớt.Khithấysơxuấtcủamình,thầygiáokhônghềlúngtúng,xấuhổ,chỉmỉmcườirồinói:“Cuộcbìnhchọngiáoviênnămnay,cácemđừngquênthầynhé,nhớbỏphiếuchothầyđấy!”

Trongkhihọcsinhcònngơngáckhônghiểugì,thầygiáoliềnnóitiếp:“Thầyvìcácemmàquênănquênngủđểchuẩnbịbài,giảngbàinênmớigầygò,võvàng,tiềutuỵ.Chẳngphải làbâygiờ thầymớigầyđếnnỗi thắt lưngcũngchẳngchặtđượcmàvẫnđứngđâygiảngbàichocácemsao,nhưthếthầyvẫncònchưaphảilàxuấtsắcư?”

Thắtlưngbịtuột,đấylàsựthậtkhôngthểphủnhận,nhưngcũngchínhtừvídụnàycóthểthấyrằngkhiđốidiệnhaygặpphải tìnhhuốngkhóxử,nếukhôngkhéoléođưavấnđềchệchđitừnguyênnhânbịtuộtthắtlưngấymàlồngvàomộtcâuchuyện.Đemviệcmìnhsơxuấtđểtuộtthắtlưnggiảithíchthànhdomìnhmảimêmiệtmàitruyềnthụkiếnthứcchohọcsinhnênmệtmỏi,gầymòn.Nhưthếrấtthuyếtphụcngườinghe.Vịthầygiáonàyquảlàrấtthôngminh,nhanhtrí,ngônngữlạisắcsảo,chặtchẽ,khiếnmìnhdễdàngthoátkhỏi tìnhhuống tương tựnhư thế,đặcbiệt làkhibịngườikháccôngkích, châmchọc,

ngườithôngminhkhôngbaogiờsasầmmặtmàyvàcótháiđộđốiđầu,gaygắt.Làmnhưvậythườngchỉthêmdầuvàolửa,khiếnchocụcdiệncàngxấuđi.Ngườithôngminhbaogiờcũngđónnhận,khẳngđịnhsựchêtráchcủađốiphương,làmchođốiphươngkhôngcòncảmgiác,tháiđộđốiđầunữarồisauđómớidùnglílẽ,cácnguyênnhânkhácđểgiảithích,làmdịuđimâuthuẫnvàtránhkhỏitìnhtrạngbịmắckẹt.

Vídụ,cómộtthầygiáodạytiếngAnhthườngxuyênphêbìnhmộthọcsinhlàmbàiquaquýt,khôngcẩnthậnnênkhiếnhọcsinhđócảmthấybấtmãn.Mộtlần,trongkhigiảngbài,dosơxuấtnênthầygiáocómộtlỗisaivềngữphápvàngaylúcđóbịchínhhọcsinhkiapháthiệnra.Thậthiếmkhigặpcơhộitrảđũatốtđếnthếnênhọcsinhnàyvộivàngđứnglênchỉralỗisaicủathầy.Gặpphảitìnhhuốngnhưvậysongngườithầykhônghềtỏra lúng túngmàvẫnrấtđiềmtĩnh,ôn tồnnói:“Ô,empháthiện thậtchínhxác,saoemkháclạikhôngpháthiệnra?Haylàtronggiờlênlớpcácemngủgật?”

Đượcthầykhenngợi,bỗngchốchọcsinhđócảmthấykhôngcònbấtmãnnữa.Lúcnày,thầygiáomớithừacơnóitiếp:“Nhữnglỗinhưvậyrấtdễmắc,cácemphảinênhọctậpbạnmớiđược.”Rồithầygiáolạitiếptụcgiảngbài.

Phảinói,vị thầygiáonàyđãrấtkhéo léovậndụngnghệ thuậtnói“gióchiềunàoxoaychiềuấy”,ởvàotìnhhuốngnhưthế,nhữngcâuchữcủathầythậtkínkẽ,chặtchẽ.Trongnhiều trườnghợp,đặcbiệtkhibịngườikhácdựa trênnhữngcăncứ,sựviệccó thậtđểcôngkích,chếgiễubạn,nếubạnhoàntoànphủđịnhhaygiảcâmgiảđiếckhôngbiếtgìđềukhôngphảilàbiệnpháptốiưu.Nếubạncóthểvẫndựavàochínhsựthựcđómàđưaranhữnglílẽkhiếnchođốiphươngkhôngngờtới,nhưthếmớilàtrítuệ,ứngbiếngiỏi.Đâycũnglàmộtloạinghệthuậtsửdụngphươngpháp“xuôidòngmàđẩythuyền”khinóichuyện.

ThờiXuânThuChiếnQuốc,danhthầnnướcTềlàTềánAnhđisứnướcSở.SởVươngđãrất nhiều lần bày kế làmnhụcÁnAnhnhưngkhông thành, lần này lại nghĩ ramột kếkhiếnÁnAnhphảibịnhục.KhiSởVươngbàyyếntiệcchiêudãiÁnphutửthìcómấyvệbinhdẫntheomộtkẻphạmtộiđingangqua.SởVươngvẫylạirồicốýhỏi:

“Tộiphạmlàngườinướcnào?”

“LàngườinướcTề,”vệbinhđáp.

“Đãphạmtộigì?”Sởvươnghỏi.

“Tộiăntrộm,”vệbinhlạiđáp.

Nghethế,SởvươngliềnquaysangchấtvấnÁnAnh:“LẽnàongườinướcTềrấtthíchăntrộm?”

ÁnTửbiếtđâulàdoSởvươngcốýsắpđặtđểchếgiễumìnhnênliềnđứngdậy,làmravẻthật thà, cung kính đáp: “Thần nghe nói, giống quýt trồng ở NamGiang thì rất ngọt,nhưngkhi trồngởBắcGiang thìbiến thànhchua.Đó làvì saovậy?Làvì thổnhưỡngkhônggiốngnhau.NgườinướcTềởnướcTềkhôngăntrộmnhưngđếnnướcSởthìlạithíchăn trộm.Đóchẳngqua làdo thổnhưỡngnướcSởchứcócanhệgìđếnnướcTềđâu.”

Sởvươngkhôngthểnóigìhơnđược,cuốicùngđànhcườimàrằng:“Tavốndĩmuốntrêuđùa,phỉbángnhàngươi,ngờđâulạibịnhàngườichêcườilại.”

Từđó,SởvươngvôcùngcungkínhđốivớiÁnAnh.

Cáchnói“xuôidòngmàđẩy thuyền”khôngchỉhữudụngkhibản thânbạn lỡ lời,nhỡmiệngmàdẫnđếnlúngtúng,bốirối,khôngbiếtxửtrírasaomàcònrấthữudụngtrongtrườnghợpbạnnóisaihoặclàmsaimộtviệcgì.Cólúcnókhôngchỉgiúpbạnthoátkhỏikhốncảnhmàcònkhiếnchođốiphươngbịđẩyvàochỗkhônglốithoát.

Câuchuyệnnóiliềuvàsúngsăn

Ngàyxửangàyxưa,cóhaitêntrộm,cứđêmkhuyathanhvắnglạimòvàonhàngườitaăntrộm.Khôngmay,cólầnlàmkinhđộngđếnchủnhà.Ôngchủnhàliềnnhổmdậy,cònbàchủnhàthìsợđếnnỗikhôngbiếtphảilàmgìcả“Bâygiờmàliềuthìkhôngxong,hơnnữalạikhôngcóaitrợgiúp,”ôngchủnhàthầmnghĩ,“làmthếnàobâygiờ?”Songchínhtronglúcnguycấplạithànhkhônngoan,ôngchủnhàliềnquaysangbàvợcốýnóito:“Bàmauđemsúngsănlạichotôi.”

Bàvợkhônghiểuýnênthựcthàđáp:“Súnghơiởđâucơ?”

“Treoởtrêntường,”ôngchồnglạinói.

Trongtìnhhuốngkhẩncấpnhưthế,nếuôngchủnhàvàbàvợcứtranhnhaucãimãivềviệctrongnhàcóhaykhôngcósúngsănthìbọntrộmsẽbiếttỏnglàkhôngcó,chúngsẽcàng ngang nhiên, càng sẵn gan ăn trộmmà làm liều, chỉ sợ hai bên xảy ra xô xát thìtươngquanlựclượngsẽkhácnhauxa.Nhưngôngchủnhàrấtnhanhtrí,ôngkhôngtranhcãihayphảnbáclạimàchỉnóivớibàvợngốcnghếch:“Nóiliều?Phải,phảirồibàhãymaumangnólạiđây,nócònmạnhhơncảsúngsăncơ!”

Haitêntrộmlấpsaucánhcửahốthoảng:“Ốimẹôi!Súngsănđãcựclợihạirồimàcòn“nóiliều”lợihạihơncảsúngsăn?Phảichuồngấpthôi!”

Nghĩrồibèntranhnhauchạy,vừachạyvừabảonhau:“Chạymauđi?Cẩnthậnđừngđểbịbắntrúng.”

Ôngchủnhàđãkhéoléosửdụngcáchnóinàyđểcứumìnhthoátrakhỏisựnguyhiểm,sựđedoạcủabọntrộmcắp.

NhàphêbìnhkịchnổitiếngcủaTrungQuốc,nữdiễnviênTânPhụngHàcũngđãápdụngphươngpháp:“thuậndòngxuôithuyền”tronggiaotiếp,rấtkhéoléoxửtríđểkhônglàmngườikhácphảibốirối.

Mộtlần,TânPhụngHàtổchứcbữatiệc“kínhlão”mờirấtnhiềuvịtiềnbốitronggiớivănsĩđếndự,nhưTềBạchThạch,LãoXá,MaiLanPhương…TềBạchThạchđãrấtcaotuổirồi,ôngđượccôhộlýcủamìnhlàNgũĐạiThuỷđưađến,TềBạchThạchsaukhingồixuốngliềnkéotayTânPhụngHàvànhìnchằmchằmvàocô.NgũĐạiThuỷsợrằngnhưthếsẽlàmTânPhụngHàbốirối,nênnóikhẽvớiTềBạchThạch:“Ôngcứnhìnmãivàongườitalàmgìthế!”

TềBạchThạchcảmthấykhôngvui:“Tôiđãtừngnàytuổirồi,tạisaolạikhôngthểnhìncôấy,côấyquảthựcrấtxinhđẹp.”Nóirồi,mặtTềBạchThạchđỏlênvìtứcgiận.ChỉmộtcâunóicủaNgũĐạiThuỷnhưngđãlàmTềBạchThạchrấtgiận,mọingườiởđóđềucảm thấy căng thẳng.Trong tìnhhuốngnhư thế, nếuxử sựkhôngkhéo sẽ làmchoTềBạchThạchcànggiậnhơnvàbữa tiệcchưabắtđầumàđã tàn.SongTânPhụngHà làngười khôn khéo, biết ăn biết nói, cô chỉ nhẹ nhàng dùngmột câu nóimà đủ phá tankhôngkhí căng thẳng,nặngnề.TânPhụngHà tươi cườinóivớiTềBạchThạch: “Bácxem,cháulàdiễnviên,cháukhôngngạingườikhácnhìn.”

LờicủaTânPhụngHàvừakhôngngượcvớiýcủaNgũĐạiThuỷmàcũngkhôngtráivớitâmýcủaTềBạchThạch,trongchốclátchuyểngiậnthànhvui,khôngkhíbuổitiệcbỗngchốcđãsôinổitrởlại.Theosựđềnghịcủamọingười,TânPhụngHàngaytạichỗbáiTềBạchThạchlàmchanuôi,khiếnchoTềBạchThạchvôcùngvuivẻ,nóicườisảngkhoái!

Cólúckhigiaotiếpxãgiaocótínhnghithức,khôngkhỏicónhữngsaisót.Nhữnglúcấyrấtcầnkhảnăngứngbiếnnhanhnhẹn,thôngminh,trítuệđểmìnhkhôngbịmắckẹt.HãyxemcựutổngthốngMĩLincolnđãgiúpphunhâncủamìnhnhưthếnàotrongtìnhhuốngtươngtựnhưthế.

Ngày5-10-1986,nhạcgiađộc tấupi-a-nônổi tiếngHorowezibiểudiễn tạinhàTrắng.Buổibiểudiễnkếtthúc,tổngthốngLincolnbướclênsânkhấunóilờicảmơn.Độtnhiên,phunhânNancytronglúcchỉnhsửaváyáo,chẳngmaybịvấpngãvàogiỏhoađặtdướibục.CảLincolnvàvợđềucảmthấyhếtsứcbốirối.Đợichovợmìnhquayvềchỗngồixong,tổngthốngLincolnliềnnóivớivợ.“Nancy?Chẳngphảilàchúngtađãnhấttrívớinhau rồi sao. Chỉ khi nào anh phát biểu không được tốt, không đượcmọi người hoannghênhthìemmớilàmthếchoanhbiếtsao?”CâunóihómhỉnhmàkhôihàicủaLincoln

vừa thể hiện rằng lời phát biểu của ông không phải là không được mọi người hoannghênh,vừagiúpchovợôngthoátkhỏimộttìnhhuốngngượngngập.

Chúngtahẳncũngbiết, trongnhữngcuộcvậnđộngtranhcửởnướcngoài,cácứngcửviên thườngphao tinvukhốnghãmhại lẫnnhau.Đặcbiệt là những tinđồnvề cácvụscandaltìnhái.Nếubạncàngcốphủnhận,cốgiảithích,bạncàngthậtthậtthàthàthìcóthểlạicảngbịhiểulầm.Ngườitasẽcàngtinrằngtinđồnlàcóthật,lúcđógiảthànhthậtvàbạnkhómàcảichínhđược.Nhữngvịchínhkháchsángsuốtthườngcócáchứngphóhợplí.Tổngthốngnhiệmkì thứhaicủaMĩ-JohnAdams-đãứngphómộtcáchkhônkhéotinđồnthấtthiệtvềvụbêbốitìnháigiángxuốngđầuông.

Năm1980, JohnAdams tranhcử tổng thống,khiđó còn rất nhiều tinđồn rằngôngcóquanhệtìnháibấtchính.PhunhâncủaônglàAbigailAdamsrấtlolắngtrướcnhữngtinđồnấy,lolắngnhưthếsẽlàmbạihoạiđạođứcxãhội.

Mộtlần,Adamsđangdiễnthuyếttranhcửởmộtthịtrấn.BỗngmộtthànhviêncủađảngCộngHoàđãthôbạongắt lờiôngvàtốcáoôngđãtừngphái tướngPinckneyđiMĩđểchọnbốncôgáiđẹp làmngười tình.Hai côchoPinckneyvàhai côchochínhAdams.Nghexong,Adamsliềnbậtcườitorồitrảlời:

“NếuđúnglàthậtthìhẳnlàtướngquânPinckneyđãgiấutôi,địnhmộtmìnhđộcchiếmcả.Saubuổidiễn thuyếtnày, tôiphảiđihỏiôngtamớiđược!Tạisao lạimộtmìnhômtrọncảbốncôgáiđẹp?”

Mọingườicómặtởđóđềucườiồlên,chỉcầnmộtcâunóinhưthếđãlàmchosựviệctưởngnhưcóthểlàmkhóAdamsấyđượcgiảiquyếtdễdàng.Adamsthựcsựlàmộtnhânvậtthôngminh,trítuệ.Cũngchỉlàtôidựavàolờinóicủaanhmàthôi,anhnóicóthìlàcó,chỉcóđiềutôiphảinóirõmộtđiểm,tôikhônghềcócôgáinàocả,dođóđúnglàdotướngquânPinckneyđãgiấugiếmtôimàđộcchiếmcảbốncô.Nhưthếtựnhiênsựbịađặtđó,khôngcầnphảilêntiếngthanhminh,cảichínhmàcũngtựtiêutan.Ápdụngcáchnàyquảlàcóhiệuquảhơnrấtnhiềusovớiviệccứmộtmựcthanhminh,giảithích.

Chương3:GiữThểDiệnBằngCáchTựCườiNhạoMình(TựTrào)

Xétýnghĩabềngoài,tựtràolàmộtkiểutràolộng,nhưngtựtràomộtcáchcónghệthuậtphảinênnóilàmộtkỹxảovậndụngngônngữ.

Ngườichồngkhéoléotrảlờivợ

Mộtngườivợrấtkhôngvừaývớichồngcủamình,lúcnàocũngchỉtríchchồngmọithứ,thườngnóirằngngườichồngvềmặtnàymặtkiađềukhôngbằngmình.Nhưngmộtngườichồng thôngminh khôngmuốn cãi vã lằng nhằng với vợ củamình thì chỉ nói với vợ:“Những điều emnói đều rất đúng, có nhiều điểm anh không bằng em, nhưng cũng cónhữngđiểmemkhôngbằnganhđược.”

Ngườivợkhôngtin,hỏimộtcáchgiễucợt:“Tôicóđiểmgìkhôngbằnganh?”

“Emkhôngđượctứcgiậncơ!”Ngườichồngcốýnói.

“Đượcanhnóitôicóđiểmgìkhôngbằnganhnào,anhnóiđi!”

Nóikhôngtứcgiậnsaogiọngcứoangoangvậy.Nếungườichồngnóiđiểmkhôngtốterằngsẽxảyra trậncãivãđauđầunhứcócgiữahaivợchồng.Nhưng,mộtcâunóinhẹnhàngcủangườichồngsẽđượctránhđượctrậncãivãđó.Bạnđoánxemngườichồngnàysẽnóigì.Đóchínhlà:

“Ngườimàanhtìmđượcgiỏihơnngườimàemtìmthấy.”

“Anhchỉkhéonóithôi!”Ngườivợchuyểngiậnthànhvui.

Còncóchuyệnnhưthếnày:

Haivợchồngtreomộtbứctranhtrangtrí.Chồnghỏivợ:“Treođượcchưa?”,vợtrả lời“Treođượcrồi.”Saukhitreoxong,chồngxuốngnhìncảmthấyvẫnchưađược,liềntráchvợ:“Emthìviệcgìcũngkhôngđểý,qualoađạikhái.Anhlạilàngườitheođuổicáihoànmỹ.”

Ngườivợliềncungkínhđáp:“Anhnóisaomàđúngthế,nếukhônganhlàmsaomàcướiem,emcũngđồngýlấyanh,nhỉ?”

Cáchđáplờikhéoléo,khôngnhữngcôngkíchđượcsựchỉtríchcủachồngmàcòntạoramộtbầukhôngkhíthậthàihước.Ngườichồnglúcđócũngcảmthấymìnhđãlỡlờivộivàngtỏýxinlỗibằngcáchcườitrừ.

Tựtrào(tựcười)cũnggiốngnhưchọccười.Trênthựctế,tràolộngcũngchỉlàmộtkiểutựcười,tứclàthôngquatựcườiđểthoátkhỏitìnhthếkhóxửcủamình.

Tựcườirõrànglàdùngngônngữhàihướcchếgiễuchínhmìnhđểthoáthiểm.Xinhãyxemvídụdướiđây:

Churchilltựtràođểthoáthiểm

ThủtướngAnh,ôngChurchillcócáchgiảitríriêng,trongmộtngàybấtkểlàlúcnào,chỉcầndừngcôngviệclàôngthíchngậmmộtđiếuxìgàrấtlớnvànghỉngơitrongbồntắmtorộng.GiữađạichiếnthứII,cómộtlầnôngdẫnđầumộtđoànđạibiểuđếnthămnướcMỹ,yêucầutổngthốngMỹRooseveltviệntrợvềquânsựvàcùngvớitổngthốngMỹnghiêncứuvấnđềcùngnhaukhôngkíchphátxítĐức.SaukhicùngvớitổngthốngMỹbànbạcxongcôngviệcquan trọng, thủ tướngChurchillbènngậmđiếuxìgà lớnđếnnghỉngơitrongbồntắm.NhưngtổngthốngRooseveltngaysauđócóviệcquantrọngcầnbànvớithủtướngAnhbèngõcửaphòngtắm.

“Rađinào,rađinào.”Ônglớntiếnggọi.

ÔngRooseveltvừamởcửara,nhìnthấythủtướngChurchillvớicáibụnglộratrênmặtnước.ÔngChurchillnhìnthấymìnhtướngmạolớnvộivàngđánhtrốnglảng:

“ÔngRoosevelthãynhìn,làthủtướngthậtnhưngchẳngchegiấuôngcáigìà!”

Nóirồicảhaiđềucườivang.Khôngcòndodự,cảhaicùngtắmtrần.

Cònđây,bạnhãyxemcâuchuyệnvềngườikỹsưdùngcáchtựtràođểthoáthiểm.

Ngườikỹsưkhônkhéothoáthiểm

MộtđoànđạibiểuchuyênngànhcủaTrungQuốcnhậnlờimờiđếnthamquancôngtyliêndoanhgangthépởÁo.Đoànnàydướisựchỉdẫnnhiệttìnhcủangườichủhiếukháchđã

thamquancơcấutiêntiếntrongnhàmáy,sauđóđếnphòngtiếpđãitrưngbàycácnghiêncứuthiếtkếvànghengườikỹsưgiớithiệu:

“Thưacácông,cácbà,đầutiênchophépchúngtôichiếuhìnhtrêntiviđểgiớithiệutìnhhìnhcủacôngtychúngtôi”.Nóixong,ngườikỹsưnàybènbấmnútnhưngrất lâuvẫnkhôngchiếuhìnhđược.Nhữngkỹsưkhácởtrongphòngđềunhìnnhaukhôngbiếtlàmcáchnào.

Bỗngnhiên,mộtcôgáivộivàngchạyđến,côlolắnghỏi:“Ởđâucócháy?”“Cháyhả?”Anhkỹsưhốthoảng,“Chúngtôiđangchuẩnbịchiếuhìnhlêntivi”.

Côgáibènđigầnđếnbànđiềukhiển,nhìncôngtắcrồinhúnvainói:“Thưacácvị,vừarồicácvịmởcôngtắchoảhoạn,bêncạnhmớilàcôngtắcbậtchiếuhìnhlêntivi”.

Tìnhhìnhlúcđóthậtkhóxử,đặcbiệtlàlạixảyratrướcnhữngngườinướcngoài.

Lúcnày,câunói“khéotrống”củangườikỹsưđãgiảithoátđượctìnhhìnhđó.Chỉthấyngườikỹsưkhẽnhúnvai,rồinói:“Hừm,thếmàvẫncoichúngtôilàkỹsư.Hãyxem,tấtcảchúngtôivẫnkhôngbằngmộtcôgái.”

Lờinói lầnnàycủaanh tađãgâycườicho tấtcảmọingười.Đươngnhiên, trong tiếngcườiấyhọcũngđãthoáthiểm.

Đứngtrướcmộtngườicóchútgâykhódễchobạn,nếuvậndụngcáchtựtràokhéoléosẽcóthểkhiếnđốiphươnggieogióthìgặtbãovàrơivàohoàncảnhvôcùngkhóxử.Xinhãyxemvídụdướiđây:

Chúhềvàkhángiả

Cómộtlần,mộtvaihềxiếcđộngvậtnổitiếngngườiNgaDurop,trongmộtlầnnghỉdiễnxuất,cómộtvịkhángiảngạomạnđiđếnbêncạnhanhtavàhỏimộtcáchmỉamai:

“Ônghề,mọingườirấthoannghênhôngphảikhông?”

“Đúngvậy.”Duroptrảlời.

“Nếumuốnnhậnđượcsựhoannghênhchàođóncủamọingườitrongchươngtrìnhxiếcđộngvậtthìvaihềcầnmộtvẻđầnđộnvàcáimặtxấuxí,cóphảikhông?”

“Anhnóirấtđúng,”Duroptrảlời.“Nếunhưtôicómộtkhuônmặtgiốngnhưcủaôngthìnhấtđịnhtôisẽkiếmđượcmứclươnggấpđôihiệnnay.”

Trướcmộtkhángiảngạomạngâykhódễchomình(xỉvảôngvừaxấuxívừanguđần),Duropđãvậndụngcáchtựtrào(mìnhchưađạtđếnđộxấuxícủangườikhángiảđó),vàgánmộtcáchđúngmứcviệcxỉnhụccủangườikhángiảấyvớiôngtakhiếnchovịkhángiảđótựthấymấthứng.

Đốivớimộtsốngườivôýtựkhiếnmìnhkhóxửvàcònvôtìnhtạoratìnhhuốngkhóxử,vậndụngcáchtựtràocóthểgiúpngườikhácthoáthiểm.Xinhãyxemvídụdướiđây:

ViệctựgiễucủaTiểuTrần

Mộtlần,TiểuTrầnđếntiệmăncơm,ngườiphụcvụkhimangthứcănrakhôngcẩnthậnđãlàmbắnthứcănlênáokhoácngoàicủaanhta.TiểuTrầnnhìnthấybộdạnglolắngcủacôphụcvụliềnnóimộtcáchhómhỉnh:“Côhãynhìnxem,tôiđãtobéolắmrồi,mỡtrêncơthểtôicũngđủrồi,bâygiờcôcònđểtôiănthêmcủangườikhác,tôiănlàmsaomàtiêuđượchả?”

Tronglúcđangrấtkhóxửnghethấyvịkháchnóivậyngườiphụcvụkhôngkìmnổivuivẻvộivàngxinlỗi,đồngthờingaylậptứctìmcáchtạlỗi.

Niaodaitelờihaythoáthiểm

Lại ví dụ, ôngNiaodaite, vị tướngquân tên tuổi lẫy lừngngườiĐức là người hói đầu.Trongmộtbuổilễchiêuđãimộtbinhsĩtrẻkhimờirượukhôngcẩnthậnđãlàmbắnrượulênđầucủatướngquân.Khôngkhíphòngtiệcthậtkhóxử.Nhưngvịtướngquânnàylạimỉmcườinóivớibinhsĩtrẻđangkhôngcócáchnàothoátkhỏitìnhhuốngkhókhănnày:“Ôi,anhbạn,cậuchorằngloạirượunàytrịbệnhrấthiệuquảhaysao?”

Mọingười trongbuổi lễ lập tứchiểu raý tướngquânnóichàng trainàyvìmuốnchữabệnh hói đầu nênmới tưới rượu lên đầu ông.Thế là cả phòng tiệc cười vang lên, bầukhôngkhíkhóxửấybỗngbiếnmấthẳn.Chàng trai trẻ cũngcảmđộnghướngvềphíatướngquânmỉmcười.

Vậndụngcáchnói tự tràonàysẽgiúpngườikhác thoátđượccảnhkhóxử,đây làbiểuhiệncủasựtudưỡng.Chỉcónhữngngườihiểubiếtkhiđốiđãivớingườikhácmớicóthểvậndụngđượcnhuầnnhuyễn,thoảimái,tựnhiên.Dovậy,nếumuốnvậndụngcáchnóitựtràonàymộtcáchthíchhợpthìnhấtđịnhphảibắtđầutudưỡngbảnthânmộtcáchnghiêmtúc.

Sựkếthợpgiữatựtràovàtràolộngcàngcóthểkhiếnchongườivớirắptâmgâyrakhóxửsẽphảigieogióthìgặtbão.MộtvịbộtrưởngngoạigiaocủaLiênXôcũđãvậndụngcáchnóinàyđểlàmchomộtngườigâykhódễchoôngphảinếmtrảisựlợihạicủanó.Câuchuyệnlànhưthếnày:

Câutrảlờicủanhàngoạigiao

BộtrưởngbộngoạigiaoLiênXôcũVejinskixuấtthântừmộtgiađìnhquýtộcvàlàmộtnhàngoạigiaonổitiếnggiỏibiệnbạch.MộtlầntạiđạihộiLHQ,mộtnhàngoạigiaonổitiếngpháicôngđảngAnhđãkhiêukhíchông:“Ôngxuấtthântrongmộtgiađìnhquýtộc,còntổtiêncủatôilànhữngngườicôngnhânmỏ.Ôngnóixem,hoàncảnhhaichúngtaaicóthểđạidiệnchogiaicấpcôngnhân?”

Trướcnhữnglờikhiêukhíchvôlễcủanhàngoạigiaopháicôngđảng,ôngVejinskihoàntoànkhôngnổigiận,ôngrấtbìnhtĩnhđưamắtnhìnđốiphươngrồichỉnóimộtcâu:“Cảhaichúngtađềulàkẻphảnbội.”

Ngaylúcđó,cảhộitrườnglặngnhưtờđểđợimọingườilýgiảihàmnghĩasâusắccủacâunóinày,rồitrongnháymắtnổratràngpháotayvangdộikhắphộitrường.

CáchmàôngVejinskivậndụngtrongđólàphươngphápkếthợpgiữatràolộngvàtựtràođiểnhình.Mộtmặttựgiễumìnhlà“kẻphảnbội”,làkẻphảnbộiphecánhquýtộc,điềunàychứngminhđượcmình làđạibiểugiai cấpcôngnhân, cònmặtkia là chọckẻđốiphươnglàkẻphảnbội,làkẻphảnbộicủagiaicấpcôngnhân(nhữngngườilãnhđạopháicôngđảngđềulànhữngkẻcôngnhânquýtộc).Nhưvậyđốiphươnghiệnrarõrànglàkhôngthểđạidiệnchogiaicấpcôngnhân.Mộtcâunóinàykhôngchỉtrảlờirõvấnđềngườinàomớiđíchthựcđạibiểuchogiaicấpcôngnhânmàcònchỉrõnguyênnhân.Câunóihàmnghĩasâusắcnàycùngvớisựứngbiếnlinhhoạtnhưvậylàmsaokhôngkhiếnmọingườivỗtaytándương?Tựnhiên,nhàngoạigiaopháicôngđảngrơivàocảnhkhóxử,trôngkhốnđốntộtbậc.

Chương4:GánGhépĐểTránhGặpChuyệnKhóXử

Trongnhữnghoàncảnhnhấtđịnh,cólúcmọingườisẽgặpphảivấnđềkhóngoàiýmuốnvà rơi vào cảnh khó xử.Với những vấn đề khó trả lời này bạn nhất định không đượcbuôngxuôi,phảihiểubảnchấtvấnđề,suyrộngvấnđềvànêntìmcáchgiảiquyết.Vídụnhư,làmcáchnàođểchuyểnvấnđềkhónàychođốiphươngtrảlời,đểđốiphươngkhóứngphó, từđókhiếnmìnhkhéo léo thoáthiểm.Sách lượcnhưvậy trongquânsựcũngthườngdùng,đólàcáchchuyểncôngthànhthủ.

Chúngtađềubiết,cáccâuhỏicủavuachúarấtkhótrảlời,chỉcóchútkhôngphùhợpvớitâmýcủacácngàithìcũngcóthểrơiđầu.

Dođó,ngàyxưacócâunói:“Thânvuanhưthânvớihổ”.Nhữngcậnthầncủanhàvuachỉcóứngđốilinhhoạtmớicóthểtránhđượctaihoạ.Tuytrảlờinhữngcâuhỏicủanhàvualàviệcvôcùngkhónhưngtronglịchsửđãcókhôngítngườitrảlờimộtcáchkhéoléocâuhỏicủacácngài,bởivìhọđãkhéoléoxingántộivấnđềkhó.Xinđơncửmộtvàivídụ:

LưuDungkhéoléotrảlờiCànLong

ĐạithầnđờiThanhlàLưuDungrấtđatài,giỏiứngbiếnbằnglời,làmộtngườitàigiỏinổitiếngthờivuaCànLong.HoàngđếCànLongrấtphụctàicủaông,nhưngcólúccũngđưavấnđềkhóđể“thử“ông.Mộthôm,CànLonghỏiLưuDung:

“Áikhanh,‘Trunghiếu’,haitừnàygiảithíchnhưthếnào?”

“Cáigọilà“trung”cũngchínhlàvuamuốnthầnchết,thầnkhôngthểkhôngchết;cáigọilà“hiếu”chínhlàchamuốnconchết,conkhôngthểcãilời.”LưuDưnglậptứctrảlời.

HoàngđếCànLongmỉmcười,lậptứcnói:“Tavớitưcáchlàvua,lệnhchokhanhlậptứcđichết!”

Vừanghe,LưuDungtronglòngthầmkêukhổ,biếtmìnhđãrơivàotròngcủađấngvạntuế.Đầumàyôngkhẽnhíulại,trảlờivớichútmiễncưỡng:“Thầntuânchỉ.”Nóirồiquayngườiđi.

“Khanhđịnhđichếtthếnào!”CànLonggọivớitheoLưuDung.

“Nhảysông!”LưuDungđáp.

“Được,khanhđiđi?”.SaukhiLưuDungđi,CànLongdõitheobóngdángcủaLưuDungxadần, tronglòngthầmcười tựđắcvàmuốnxemLưuDungsẽ thốtra lờinóivuinào.LưuDungcũngbiếthoàngđếhoàntoànkhôngcóýmuốnmìnhchết,chẳngquachỉmuốnđemmìnhralàmtròcườikhiếnmìnhkhóxửmàthôi.Làmthếnàogiảiquyếtvấnđềkhónàyđây,nhảysôngsẽlàmcảmìnhướtsũng,trôngsẽkhốnđốnvôcùng,háchẳngphảikhiếnhoàngđếvuicườiđósao?Nếukhôngnhảysôngthìlàkhángchỉ.Làmsaocóthểnghĩracáchvẹntoànđây?VừacóthểkhôngnhảysôngmàkhôngđểCànLongcảmthấyLưuDungkhángchỉ?Khiđếnbờsông,bỗngnhiênmộtkếsáchhiệnratrongđầuông.Chỉnhìn ông ở bên bờ sông làmmột động tácmuốn nhảy sông, tuy nhiên ông hoàn toànkhôngnhảyxuốngsông.Thoắtmộtcáiđãchạytrởlại.HoàngđếCànLongđềunhìnthấytoànbộ,đợiLưuDungquaytrởlại,CànLonghỏiông:

“LưuDung.trẫmnóilàkhanhđichết,tạisaovẫnchưađichết,phảichănglàchữ“trung”trongkhanhkhôngcònnữa?”

“Thầnkhôngdám.”LưuDungbìnhtĩnhtrảlời,“thầnđếnbênsông,khiđangmuốnnhảyxuống sông, khôngngờcómộtngười từdòng sôngxuất hiện, thầnvừanhìn chợt thấyngườiđóchẳngphảilàKhuấtNguyênđạiphunướcSởhaysao?KhuấtNguyênnóivớithần.“LưuDung,ngươisairồi!NămđóSởvươnglàhônquân.Takhôngthểkhôngchết,ta lấycáichếtđểbáoquốc?Nhưngngàynayhoàngthượngthánhminhnhưvậy,ngươinhảysôngtựtử,cốtđểvớtdanhlà trungthầnháchẳngphảikhiếnhoàngthượnggiốngnhưtộidanh“hônquân”sao?ThầnnghĩcặnkẽthấylờinóicủaKhuấtđạiphurấtcóđạolý,thầncamchịulàkẻbấttrungchứkhôngthểđểhoàngthượngmắcvàotộidanhbứctửtrungthần?Bâygiờthầnđànhquaytrởlạinghehoàngthượngxửtội.”

CànLongngherồicườithậtlớn:“Đúnglàmiệnglưỡisắcnhọncủakẻlừabịp,trẫmphụckhanhrồi.”

SaukhiLưuDungchuyểnvấnđềkhóxửsangchoCànLong,bảnthânôngđãthoáthiểm,bởivìhoàngđếchỉmuốnthửôngchứkhôngmuốnthànhhônquân.DođóLưuDungđãthoátkhỏimộtcửaải.

ĐôngPhươngSócnóiđùarượutrườngsinh

ĐôngPhươngSócthờiTâyHántronglúcsinhtửđãthôngquachuyểnđổivấnđềkhóxửmàthoáthiểm.Duyêncớcủacâuchuyệnlànhưthếnày:

HánVũĐếhyvọngđượctrườngsinhbấttử,vìvậyđãhoangphítiềncủađểtìmthuốctiênđankìdiệu.Mộthômcómộtvịphươngsĩ(ngườicầutiênluyệnđan)dângchoHánVũĐếmộthũrượuvàhàmhồnóilà‘rượutiên’,cònnóixằngxiênlànếuuốngrượunày

vàosẽcóthểtrườngsinhbấttử.HánVũĐếliềnđemloại“rượutiên”cóthểkhiếnconngườitrườngsinhbấttửnàycấtgiấukỹ.CònĐôngPhươngSóctìmcáchlấyrượuvuivẻuống.

SaukhiHánVũĐếbiếtchuyệnđãnổicơnthịnhnộvàquáttháoralệnhtảhữucácquanquânđemĐôngPhươngSócrachémđầu.ĐôngPhươngSócchỉcườilớnkhôngngớt.

HánVũĐếquáthỏi:“ĐôngPhươngSóc,ngươichếtđếnnơirồimàvẫncòncườinỗigì?”

ĐôngPhươngSóctrảlời:“Ngườiphươngsỹnóirượunàycóthểkhiếnconngườitrườngsinhbấttử,nếuloạirượunàythậtsựkhiếnconngườitrườngsinhbấttử,hoàngthượngsẽchẳngcócáchnàogiếtnổithần,nếunhưbệhạgiếtthầnrồithìrượunàylàgiả,nếuhoàngthượngvìrượutiênnàymàgiếtthầnthìchẳngphảingườitrongthiênhạsẽkhinhbỉvàcườichêsao?”

VũHánĐếngừnghỏi,cảmthấylờinóicủaĐôngPhươngSóccólý.NếurượunàylàthậtthìcũngkhônggiếtđượcĐôngPhươngSóc,vànếungượclạilàrượugiảthiquảthậtvìhũrượugiảmàgiếthắnthìngườitrongthiênhạsẽkhinhbỉchêcười.Dođó,hoàngđếđãmiễntộichoĐôngPhươngSóc.

TrácHoàngkhéoléocứuNhâmToạ

DuHoàngthờiChiếnQuốcvậndụngcáchgánghépvấnđềkhóxửgiúpNhâmToạthoáthiểm.

VàothờiChiếnQuốc,nướcNguỵđãthôntínhTrungSơn,NguỵVănHầuphongphầnđấtmớicướpđoạtđượcnàychocontraimình.

Mộthôm,NguỵVănHầuhỏiquầnthần:“Talàmộtvịvuanhưthếnào?”

“Nhânquân”(bậcquântử).Rấtnhiềungườiđềutrả lờinhưvậy.Duycóđại thầnNhâmToạtỏýkhác:“SaukhibệhạcóđượcTrungSơn,bệhạđãkhôngphongđấtchotiểuđệcủabệhạmàlạiphongđấtchocontraimình,nhưvậycóthểnóilà“nhânquân”sao?”

Nguỵvươngngherồigiậntímmặt,NhâmToạthấythếvộivàngđira.Nguỵvươngcàngkhôngvừaý,lúcđókhôngkhícảđạiđiệnthậtcăngthẳng,trầmhẳnxuống.Mộtlátsau,NguỵvươngchỉTrácHoànghãytrảlờixemrốtcụcthìvualàmộtvịhoàngđếnhưthếnào.

TrácHoàngtrảlời:“Thầnnghenói,nếubệhạnhânhậu,thìcóđạithầnbộctrực.Vừarồi

NhâmToạnóirấtthẳngthắn,dựavàođiềunàythầnchorằngbệhạlàvịvuanhânhậu.”

NguỵVănHầunghexongvừathẹnvừavui,vộivànggọiTrácHoàngmờiNhâmToạđếnvàđíchthânhạđườngđếntiếp.

CâutrảlờicủaTrácHoàngthậtkhéoléo,khiếnNguỵvươngkhóxử.SuytínhsựthẳngthắncủaNhâmToạ,thìmìnhsẽkhôngxứnglàvịvuanhânhậucònnếubỏquathìthựctếcóáynáykhôngcamlòng.Cuốicùngtựnhiênchỉcóthểlà“haicáilợichọncáilợinhiềuhơn,haicáihạichọncáihạiítnhất”,vàthathứchoviệccủaNhâmToạ.

Còncómộtngườithôngminhthếnày,anhtasửdụngcáchchuyểnbiếnvấnđềkhókhiếnmọingườingơngác,mắtmởtonhìntiềnđánhbạccủamìnhbịngườikháccầmđimất.ĐâylàcâuchuyệnthôngminhcủaôngSitners.

Sitnersthôngminh

ÔngSitnerslàngườiTháiLan,đãtừnglàmquanchứctrongcungđiệnTháiLan.Bởivìôngthôngminhgiỏiứngbiến,đamưutúctrínênđượcvuasủngái,điềunàyđãkhiếncácquanviênkhácrấtbấtmãn.

Cómộtngày,trướckhilêntriều,mộtvịquanhỏiông:“Nghenói,ôngrấtthôngminh,cóthểnhìnthấutâmtưngườikhác,tôihỏiông,ôngcóthểđoánlòngtôiđangnghĩgìnào?”

Sitnersmỉmcườinóivớiviênquan:“Tôicóthểquansátthấyđượcnộitâmcủamỗingườicácvị,bấtluậnmọingườisuynghĩtínhtoángìtôiđềubiếtđược.”

Cácđạithầntrongđiệnđềucảmthấyôngnóilờikhôngcógiớihạn,nêntoàntâmhợplựctrừngphạtôngmộttrận.

Thếlàhọthươnglượngđánhcuộcvớiông,nếunhưôngđoánđượcchínhxáctâmtưcủamỗingườithìmỗingườithuasẽđưaôngmộtthỏibạc;cònnếungượclạithìthuavàphảiđưachomỗingườimộtthỏibạc.Đồngthờiviệcđánhcuộcnàyphảimờihoàngthượnglàm chứng, họmuốn để ông xấu hổ trướcmặt hoàng thượng và nhờ vậymuốn hoàngthượngkhôngcòntínnhiệmvàcoitrọngông.

Ngườithôngminhnhưôngsaolạikhôngbiếtýđồcủahọ,nhưngôngđãchấpnhậnđiềukiệncủahọ.Việcđánhcuộcnàyđượcsựânchuẩncủahoàngthượng.Lúcđánhcuộcbắtđầu,tấtcảcácvịđạithầnđềugiụcôngmaunóiratâmtưcủahọ.Ôngliếcnhìncácđạithầnmộtlượtrồibìnhthảnnói:

“Điềunghĩtronglòngcủacácvịđangngồilàgìtôiđãrõ.Lúcnàycácvịđềunghĩ:Tưtưởngcủatôirấtkiênđịnh,cảđờicủađờitôiđềuphảitrungthànhvớihoàngthượng,mãimãisẽkhôngphảnbội,khôngmưuphản.Từsâuthẳmtronglòngmọingườiphảichănglàcótâmtưvàtâmniệmnhưvậy?Vịnàokhôngcótâmtưvàtâmniệmnhưvậyxinlậptứcđứngra,tôinguyệnnhậnthuavàbịtrừngphạt!”

Cácquanđại thầnnghe thếđềunhìnnhau,cứnghọngkhôngcó lờinàođểđốiđáp lại,khôngaidámđứngra,đànhnhậnthua.

Sitnersđãrất thôngminhchuyểnvấnđềkhóxửkhiếncácđại thầncómiệngmàchẳngbiệnbạchđược,lẽnàohọcógannóiôngđoánsai,tứclàhọmuốnphảnbộihoàngthượng,cómưuđồ tạophản?Tuy lúcnàyhọkhôngnghĩviệcgì trung thànhvớihoàng thượngnhưnghọcàngkhôngdám trướcmặthoàng thượngnói ramưuđồ tạophản.Dođóhọđànhnhậnthua,rốtcụclàthuamộtthỏibạc,nếukhôngthìmấtmạngvàtínhmệnhcủacảnhàcũngrấtnguyhiểm,chỉcókẻngungốcmớimuốnlàmnhưvậyđúngkhông?

Cáchchuyểnviệckhóxửnàysangmộtngườitráingượckhácthìởtrongcuộcthihùngbiệncũngthườngvậndụng,saunàysẽphảinóiđến.

Ngườidânlaođộngtríóccầncùcũngcórấtnhiềucâuchuyệnvềvậndụngcáchgánvấnđềkhóxửnày.Xinhãyxemcâuchuyệnđượckểradướiđây.

Nôngphuvàquốcvương

Trướcđâycóvịquốcvươngkhoáclácrằngđãnghetấtcảcáccâuchuyệntrênkhắpthếgiannày.Đểphôtrươngmình“biếtnhiềuhiểurộng”,quốcvươngđãbanramộtđạochiếuthị,nếunhưngàythườngcóthểkểmộtcâuchuyệnmàquốcvươngchưatừngnghequathìsẽđượclấycôngchúađộcnhấtcủangàivàcònthưởngnghìnlượngvàng.

Tintứctruyềnđi,ngàyngàythườngcórấtnhiềungườikểcâuchuyệnchoquốcvương,nhưngquốcvươngmỗikhinghexongmộtcâuchuyệnđềulắcđầuvànói:“Ồ,đãnghequalâurồi”,mọingườiđềuchẳngbiếtlàmcáchnào.

Quốcvươngnhìnngườinôngphuănmặcráchrướithìkhôngmuốnđểý,nhưngkhôngthểkhôngtỏvẻnhẫnnạiđểnghe.Ngườinôngphubìnhtĩnhkể:

Ngàyxửangàyxưađãlâurồi,tổtiêncủabệhạnợtổtiêncủatiểunhânmộttúitiềnlớn,đếntaychacủabệhạthìtiềnlãicủatúitiềnnàytănglênrấtnhiềuvànợcàngnhiềuthêm,đếnbệhạ,bệhạkhôngnhữngnợtiềntiểunhânnhiềuhơnchacủangàimàcònnợtiểunhânmộtngườicongái?”

Ngườinôngphukểxong,vẻmặtrạngrỡhỏi:“Bệhạ,câuchuyệnnàyngàiđãnghechưa?”Quốcvươngmặtbiếnsắctứcgiận.Nhưnglờihứacủaquốcvươngthìnhànhàđềubiếtrõ,vàđểduytrì“Uyvongvàchữtín”củamình,quốcvươngđànhphảigảcongáiđộcnhấtchongườinôngphuvàthưởngchoanhmộtngànlượngvàng.

Ngườinôngphukhéoléovậndụngcáchgánvấnđềkhóxửkhiếnquốcvươngngậmbồhònchẳngdámkêuca,cónỗikhổmàchẳngdámnói.Ngườinôngphubiếttrướcđâyaicũngkểnhữngcâuchuyệnmàquốcvươngchưatừngnghequa,nhưngvìuyquyềncủaquốcvươngnênkhiquốcvươngphủnhậnthìchẳngdámphảnbác.Cáchduynhấtlàphảikhiếnquốcvươngkhôngthểnóilà“đãtừngnghequa”,bởithếcầnchuyểnvấnđềkhóxửsangquốcvươngkhiếnngàikhôngcócáchnàotrảlời.Câuhỏikhócủangườinôngphuthậtkhéoléo,nếunhưquốcvươngđãtừngnghenóiquacâuchuyệnnàythìtứclàthừanhậnnợngườinôngphumộttúitiềnvàmộtcôcongái,chodùthừanhậnthìdanhtiếngcũngkhôngtốt.Làmsaomànợlạikhôngtrả,hèngìngườinôngdânnghèonhưvậy,hoáralàcómộttúi tiềnởchỗquốcvương!Cònnếunhưnói“chưanghequa”,quốcvươngcũngphảigảcongáivàphảiđưachongườinôngphumộttúivànglớnbởivìquốcvươngcôngbốtrêncáothịrấtrõràngnếunhưaikểmộtcâuchuyệnmàquốcvươngchưatừngnghequathìquốcvươngsẽgảcongáichovàtặngchomộttúivànglớn.Giấytrắngmựcđenkhôngthểthayđổi,dùthếnàothìcongáivàtiềnvàngphennàycũngmấtmàcònmấtmặtnữa,nếunóimìnhchưanghequathìthuậntheolòngngười,hơnnữachứngminhuyphongvàchữtíncủaquốcvươngnóimộtlàmột.”

XinhãyxemIso,biểutượngcủatrítuệHiLạpcổđãchuyểnvấnđềkhóxửkhéoléonhưthếnàođểgiúpchủcủamìnhthoáthiểm.

Isotrítuệcứuchủ

IsolàmộtngườinôlệcủaHyLạpcổ,anhtacựckỳthôngminh,ứngbiếnlinhhoạt,giỏihùngbiện.CómộtlầnngườichủcủaIsosayrượunóingôngcuồnglàcóthểuốngmộtcáicạncảnướcbiển.Lúcđó, rấtnhiềungườigiễucợtanh ta là loạnngôn,anh tanổigiậnmangcảgiasảncủamình(baogồmnhữngngườinôlệmàanhtacó)đểcácượcnhiềungườitựnhiênhivọng,đâychẳngphảilàtựnhiênđượchưởnglộclớnsao?Ailạicóthểuốngcạnnướcbiểncơchứ?

Ngàyhômsau,khingườichủcủaIsotỉnhlại,thấymìnhđãlỡlời,tronglòngrấttứcgiận,thếlàhếtrồi,toànbộgiatàicủamìnhlậptứcthuộcvềngườikhác.

NhưngviệcchủcủaIsođánhcuộcvớingườikhácsớmđãđồnầmcảlên,mọingườitrongthànhphốđềubiếtvàdồnđếnbênbờbiểnmuốntậnmắtxemanhtalàmthếnàouốngcạnnướcbiển.Lúcnàyngườichủchịubótaykhôngcócáchgì,đànhphảicầucứuIsothôngminhcứugiúp.Isochợtnghĩrachochủnhânmộtdiệukế,ngườichủvừamừngvừalo,vuiđếnđiêncuồngvộivànglaotớibờbiển,mọingườiđãđợilâuởbênbờbiển,Isođã

đếntừlúcnào.

“Mộtmiệng uống sạch biển lớn; tôi hôm nay đến đâymuốn uống cạn nghìn biển lớn.Nhưngnướcbiểnmà tôiuốngkhôngphải lànướcsông,mọingườixemhiệngiờnướcsôngkhôngngừngchảyrabiểnlớn,nhưthếthìkhôngthểuốngđược.Nếunhưaicóthểtáchnướcsôngvànướcbiểnthìtôiđảmbảocóthểuốngsạchnướcbiển!”

Nhưngmà,cóaiphânchiađượcnướcbiểnvànướcsôngđây?Vậythìcuộccácượcnàykhôngđượcrồi.

Thựctế,chủnhâncủaIsođangđứngtrướctìnhtrạngkhuynhgiabạisản,vớimộtcâuhỏigánkhéoléo“phânnướcsôngvànướcbiển”,kếtquảlàkhiếnngườichủhồisinh,hoágiảinguyhiểm.ĐiềunàythểhiệnrõtrítuệcủangườidânlaođộngHyLạpcổ.

Trongmộtsốcuộcbiệnluậncũngđãthôngquavậndụngcáchgánvấnđềkhóxửsangđốiphươngkhiếnmình thoát hiểm.Cómột sốvấnđềkhóquả thật tuyệt diệu, anh chuyểnsangtôi,aicũngkhôngcócáchgiảiquyết,cuốicùngtựnhiênđánhphảibỏqua.Xinhãyxemvídụvụánkỳlạchưagiảiquyếthàngngànnămnay.

Thầytròđấutríởtoàán

PudagelaslàmộtngườiHyLạpcổrấtkhéoléoứngbiếnlinhhoạt,giỏibiệnluận,ngườinàyhọccó5nămmàcâutừsắcnhọnnhiềungườikhôngđốiđápnổi.LúcđócómộtvịthanhniêntrẻlàErtilescũngrấtgiỏiănnói,linhhoạtkhéoléo.ErtilessớmhâmmộdanhtiếngcủaPudagelas, thỉnhcầuôngdạymìnhhọcphápluật.Ertilesvìgiacảnhbầnhàn,khôngđủhọcphíđểtrảnênanhtađưaralờithỉnhcầuthầy,trướctiênhãychophépanhtatrảmộtnửahọcphí,nửacònlạiđợisaukhihọcthànhtài,thắngvụkiệnđầutiênsẽtrảnốt.Nhưvậymớichứngminhanhtaquảthựcnhậnđượcthầygiáocótàidạyhọc,cònnếunhưliêntiếpkhôngthắngcácvụkiệnthìtứclàthầyđãkhôngtậntâmtậnlực,thầygiáogiỏichỉlàhưdanh.Dođónửahọcphícònlạikhôngchỉkhôngnêntrảmànửahọcphítrướccũngcóchútoanuổng.PudagelassaukhinghelýdotừchốicủaErtilestronglòngnghĩngườithanhniênnàycótâmý,vẫnchưavàocửanhàmìnhđãbắtđầuchơitròbịp,kíchmìnhmộtlòngdạyanhta,lạicònmượncớnợhọcphí.Chẳngqualờinóirarồi,tấtnhiênđệtửsốngtinhnhanh,tựnhiêncũngsẽlàđứatrẻđángdạydỗ,tudưỡngrồicũngsẽbớtđượcnhiều.Dựavàobảnlĩnhcủatavàsựtinhnhanhcủanó,chỉcầnnócótâmmuốnhọcsaolạilonósẽkhôngthànhtài?Saunàynếunócóthểhùngbiệntronggiớiluậtphápthìmìnhcũngcóchútrạngdanh.DođóPudagelasbènđápứnglờithỉnhcầucủaanhta.

Từđóvềsau,Pu,Erhaingườitrởthànhthầytrò.Mộtngườichuyêntâmdạy,mộtngườihọcchămchỉ,khôngquảnsángtốingàyđêmđềuhọcsuốt.Cuốicùngmộtngày,thầygọitròđếnvànói:“Nhữnggìmàtahọcđềuđãtruyềnlạichongươi.Từgiờtrởđingươiđãcóthểtunghoànhthiênhạ,lậptrườngdạyhọc,saunàynếunhưcókiệntụnggìhãycốgắng

vậndụngnhữngđiềuđãhọc.Chúcngươimãđáothànhcông.”

Tiễnhọctròđixong,Pudagelasởnhàđợihọctròbáotinvui,ngồiđợihọctròtrởvềmangtheonửahọcphícònlạivàbáitạơngiáodạycủathầy.Aingờngàyquangày,thángtiếptháng,chẳngthấytintứcgìtừhọctrò.Hoárahọctròđãsinhtínhxảotrá,lạinghĩmượncơhộinàyđểtínhtoánvớithầy,dođóhắncốýrútvềnhàchẳngthamgiakiệntụnggìcốtđểthầynhìnthấynhằmtừđóănkhôngphầnhọcphí,nhưngvẫnkhôngthểtráchcứhọctrò.Saukhingườithầynhìnthấudụngýcủatrò,tronglòngrấttứcgiận,chuyệnhọcănkhôngmấynămhọcphíkiachỉlàchuyệnnhỏ,tinđồnmàtruyềnđithìthậtchẳngbiếtlàmcáchnào,háchẳngphảilàtiếngtămbấylâubịbôinhọư?

Padagelasnghĩtớinghĩluiđộtnhiênnhíulôngmàylại,lòngnghĩ,hắntốtvậyđâucóngờlại lấybản lĩnhcủamìnhđể tính toánvới thầy,nếu takhôngcócáchxử língươi thì tacũnguổngphílàthầy.Ngươiởnhàmàkhôngkiệncáogiúpngườikhácthìtalàmthếnàođượcngươi.Nhưngnếunhưtatìmđếnnhàngươikiệntụngthìngươitrốnnổikhông?Nếutađếntoàántốcáongươiquỵtnợhọcphí,xemngươicòncóthểnóidốiđểtrốntránh,rồinóilớn“Được,cáithằngđángchếtnày,hãyđợiđấy?”.

VàthếlàđơnkiệucủaPudagelasđãkhiếnErtilesphảiratoà.Ertileskhôngmuốnnhưngchẳngcócáchnàođànhphảiđếnquan toàáncùngvới thầygiáođốichứng trướccôngđường,Putagelasđạtđượcbướcthứnhất.

Phiêntoàbắtđầu,haithầytròtranhcãikịchliệt.Ngườithầy,ôngPutagelasbèntriểnkhaithếcôngépngườiquáigở,thuậtlạiđầuđuôitranhchấpgiữathầyvàtrò,sauđótrìnhbàymộtcáchhùnghồnluậnđiểmcủamìnhvàthỉnhcầucôngtố.Ôngnói:

“Nếunhưtoàánphántôithắng,Ertilesphảitrảchotôinửahọcphínếukhôngthìchínhanhlàcoithườngsựtônnghiêmcủaphápluật.NếunhưtoàánphántôithuakiệnthìcónghĩalàErtilestheohọctôi,đâylàvụkiệnđầutiênanhtathắngnêncàngphảitrảchotôinửahọcphíkia,bởivìđây làđiềuchúng tôi sớmđãgiaohẹn.Nói tóm lại,chodù toàngàyhômnayphánquyếtnhưthếnàothìErtilesđềuphảitrảchotôimộtnửahọcphí.”

Pudagelasnóixong,nhấtđịnhđợiquantoàđưaraphánquyếtkhiếnmìnhhàilòng.Quantoà cũng cảm thấy lời nói củaPadagelas có lý bèn nói vớiErtiles: “Ngươi còn điều gìmuốnkểranữakhông?”

ĐâungờtrảlờicủaErtilescũngrấtcódũngkhí,sovớithầycủamìnhchẳnghềthuakém.Anhtanói:

“Tôikhôngcóýkiếngìkhácđốivớisựthậtmàthầytôivừanói,nhưngđốivớilờibàncaokiếnnày thì tôikhông tán thành.Tôicho rằng:nếunhư toàphán tôi thắngkiện thìthầycủatôi,ôngPudagelas,khôngthểđòihọcphícủatôi.Nếukhôngôngtasẽlàngườichốngđốilệnhcủatoàán;nếunhưtoàánphántôithuakiệnthìtứclàôngtahoàntoàn

khôngdạy tôiđiềugì, cómỗivụkiệnnhonhỏnàycũngkhôngcãi thắng.Nhưvậy, tựnhiêntôikhôngcónghĩavụnộpchoôngtahọcphí.Điềunàycũnglàchủýtrongquyướctrảhọcphícủachúngtôi,cóghiphảiquyđịnhchiahọcphíralàmhailần.Thửnghĩxem,làthầygiáonếunhưchưadạyhọcsinhtàigìthìthậmchíđốivớinửahọcphíthulầntrướcấyông cũngnên thấyxấuhổ.Ông saovẫnmuốnhọc trò trả nửahọcphí còn lại chứ?Quantoàđạinhân,đâychínhlàđiềutôimuốnnói,tôinóiđúnghaysainào?”

Điềunàykhiếnquantoàthậtkhóxử,quantoàvòđầubứttainghĩrấtlâu,cảmthấyphánaithắngcũngđềukhôngđược,phánaithuacũngchảđúng.Cuốicùng,khôngđưarađượcphánquyếtchínhxác.Dođóvụánnàytrởthànhvụánchưathểgiảiquyết.

Chương5:LấyĐạoCủaNgườiĐểTrịLạiNgười

Cáchlấyđạocủangườiđểtrịlạingườichủyếulànhằmvàosailầmtrongquanđiểmcủađốiphương,trướctiêncốýkhẳngđịnhquanđiểmcủađốiphương,sauđólấycáiđólàmkhởiđiểmđể tiếnhànhsuyluậnlogicphùhợp,kếtquảsuyluậnrakết luậnhếtsứcsailầm,quanđiểmnhưvậycủađốiphươngkhôngdễđánhhạ,dođóvậndụngcáchnàyđểthoáthiểm.Nhưngcáchnàyrấtnguyhiểm,nênthậntrọng.

Cáchlấyđạocủangườitrịlạingườithườnglàlấycâuhỏicủađốiphươnglàmmụctiêu,lấysailầmtrịsailầm,lấydốitrátrịdốitrá.Cónghĩalà,khiđốiphươngđưaramộtvấnđềkhiếnbạnkhótrảlờihoặckhivấnđềbạnkhôngmuốntrảlời,bạnkhôngthểkhôngthừacơđưaramộtvấnđềkhiếnđốiphươngkhótrảlời,dùngvấntrịvấn,khiếnđốiphươngkhóxử,nhưvậyđốiphươngmệtmỏivìphảiứngphóvớivấnđềkhócủabạn,bạnsẽthoátđượcviệckhókhănkhiphảitrảlờivấnđềkhócủađốiphương,từđósẽgiúpbạnchuyểntừthếbịđộngsangchủđộng.

CâutrảlờicủaPhilips

PhilipsngườichủnghĩagiảiphóngnôlệcủaMỹthườngđiđếncácnơidiễnthuyết lưuđộng,mộtlầncóngườimụcsưđếntừbangKentuckychốngthếlựcgiảiphóngnôlệrấtkịch liệtđãhỏikhóông:“Ngàicó tri thứcvềgiảiphóngngườidađen,ngườidađenởchâuPhirấtnhiều,vìsaongàikhôngđếnđó?”Nếumuốntrả lời trực tiếpnguyênnhânthựctếthìrấtkhó.Dovậy,ôngcũngđãhỏimụcsưmộtcâu:“Ônglàmụcsư,chắcchắncótrithứcvềgiảiphónglinhhồn.Ởđịangụclinhhồnrấtnhiều,tạisaoôngkhôngxuốngđịangục?”Vậylàngườimụcsưcảmthấyrấtkhóứngđáp,Philipstựnhiênlạithoátđượccảnhkhóxửcủaviệctrảlờicâuhỏikhóvàchuyểnsangnắmthếchủđộng.

LãoTăngkhéoléolàmkhóTấtThuPhàm

ĐờiThanhcómộtngườitêngọiTấtThuPhàmhùngbiệnrấtgiỏi,ănnóikhéoléo,thíchhỏinhữngcâukỳquáikhiếnngườikháctrởtaykhôngkịp.Nhữngcâuhỏiđóđềurấtkhótrảlời,ngườibịhỏilâmvàocảnhkhốnđốnkhiếnanhtarấtvui.Tuynhiên,cómộtngày,anhtabịngườikhácdùngcách“lấyđộctrịđộc”,hỏichoimbặtvàkhôngnóiralời,xấuhổvôcùng.Hômđóanhtahỏimộtlãotăng:“Xinhỏiđạisưđãđọcqua“Pháphoakinh”chưa?”

Lãotăngmỉmcườiđáp:“Đọcquarồi.”

TấtThuPhàmlạihỏi:“Xinhỏiđạisư,cóthểbiếtmộtbộ‘Pháphoakinh’cóbaonhiêutừ‘AdiđàPhật’?‘Tứthư’cóbaonhiêumụcnhỏ?”

Lãotăngsuynghĩrồicườitrảlời:

-Xưanayvốnđãhiểuhếtcácbộ,cònmộtbộthìkhôngcầnbiết.

CâuhỏicủaTấtThuPhàmlàcâuhỏikìquáiđẩyngườikhácvàochỗbếtắc,mặcdùngườithuộclàulàuerằngcũngkhôngthểtổngkếtđượctrongđórốtcụccóbaonhiêuchữ“Adiđà phật”, câuhỏi này tự nhiênkhó trả lời, nhưngnếu trực tiếp nói “khôngbiết” thì sẽchứngminhmìnhbịmấtmặtrồi,tựbộclộnguđần.Thếlàlãotăngbènkhéoléotạomộtvấnđềkhótươngtựphảncôngđốiphương,lấyvấntrịvấn,nhưvậymìnhvừathoátđượchiểm,vừacóthểlàmkhóđốiphương.

GiaCátKhắcdùngquáilạtrịquáilạ

GiaCátKhắc làconcảcủaGiaCátCẩn,khicònnhỏôngcựckìcó tàibiện luận.Mộthôm,mộtconchimônglãođậuởtrướcđiện,TônQuyềnhỏiGiaCátKhắc:“Đâylàconchimgì?”GiaCátKhắctrảlời:“Đâylàconchimônglão”.TrươngChiêulúcđóởbêncạnhchorằngGiaCátKhắclấychimđểcườiôngtagiàbènxúigiục:“GiaCátKhắclừabệhạ,chưanghenóicóconchimtênlà“ônglão”,vậyôngtacóthểtìmra“conchimbàlão”không?”

Chimônglãovốnchỉtênmộtloàichimchứhoàntoànkhôngchỉgiớitínhriêngbiệtcủachim, TrươngChiêu bắt bẻGiaCátKhắc phải tìm ra chim bà lão, đây là câu hỏi đầyhoangđường.Nếunhưtrựctiếptrảlời“cóthể”hoặc“khôngthể”đềukhiếnmìnhrơivàocảnhkhóxử.NhưngGiaCátKhắcvẫntuổitrẻsángsuốt,rấtnhanhdùngđạocủangườitrịlạichínhngười,đưaramộtcâuhỏikìquặcchođốiphương:“Cóconchimgọilàvẹtmẹ,mờiôngtìmravẹtbố!”

Gia Cát Khắc hỏi rất tự nhiên, ngắn gọn, mọi người trong điện đều vỗ tay thích thú.TrươngChiêuLâmvàothếbíluônmiệngnóiđánhtrốnglấp:“Hậusinhkhảuý.”

Trongkhinói chuyện,nếunhưđốiphươngđưa ra câuhỏikỳ lạhoangđườngmà theocáchthôngthườngtrảlời trựctiếpthìkhónhịpnhànghiệuquả,lúcnày,nênlấylờinóicủađốiphươnglàmcơsở,nghĩramộtcâuhỏicũngkìquặctươngtự,dùngcáikỳquặctrịcáikỳquặc, lấycáidối lừa trịdối lừa.Đươngnhiên,cáchnàyđặcbiệtphảicóhaikhảnăngtưduycựcnhạy,đồngthờicòncầnphảicókhảnăngứngbiếnkhéoléolinhhoạt,nếukhông,việclấykìquặctrịkỳquặc,dùnglừadốitrịlừadốichỉlàcâunóisáorỗng.

XảoCô

Ngàyxưa,cómộtngườiphụnữtêngọilàXảoCô,rấtthôngminh,sắpxếpcôngviệcnhàđâurađấy.Bốchồngcô,TrươngLãoHánmỗikhivuivẻliềnviếtmấychữlớnlêncổng:“Vạnsựbấtcầunhân.”KhitriphủlãogiađiquanhàTrươngLãoHánnhìnthấymấychữthếtronglòngrấttứcgiận.Ôngnghĩ,đâychẳngphảilàcốtìnhkhôngcoitriphủlãogialàgìtrongmắthọsao?Ngươinóingươikhôngcầungười,tamuốnngươiđếncầuta.ThếlàtriphủchongườibắtTrươngLãoHánđếnvànóivớiôngta:“Ngươinóilớnnhưvậythiếtnghĩngươirấtcóbảnlĩnh.Đượcrồi,tahạnchongươibangàylàmchotabathứ:Mộtlàcondêbốsinh,dầutướiđẫmbiểnlớnvàvảicheđenmặt trời.Nếukhôngtìmđượcthìngươimắctộilừaquan,xemngươisaunàycònnóilớnkhôngnào!”

TrươngLãoHánbuồnbãtrởvềnhàkểvớiXảoCô.Xảocônói:“Bốhãyyêntâm,việcnàyđểconứngphó!”

Quabangàybiếttriphủđến,vừabướcvàocửađãhétlên:“TrươngLãoĐầumaurađây!”

XảoCôvộivàngnóira:“Bẩmtriphủđạinhân,chacủaconkhôngcóởnhà.”

“Không có nhà? Chạy trốn hả? Hừm, chạy được không, hoà thượng chẳng chạy khỏimiếu?”

XảoCôtrảlờinói:“Triphủđạinhân,chaconkhôngchạytrốnmàlàđisinhcon.”

“Nóihồđồ!Trênthếgiannàychỉcóđànbàsinhcon,đâucóđànôngsinhconbaogiờ.”

“Tấtnhiênđànôngkhôngsinhcon,vìsaolạiphảiđitìmdêcondodêbốsinhrachứ?”

Triphủđạinhânchẳngnóiđượcgìchỉnói:“Thôiđượcviệcnàykhôngbắtngươilàm,thếcòndầutướiđẫmbiểnlớnthìsao?”

XảoCônói:“Bẩm,quanhãylàmcạnnướcbiểnrồiconlậptứctưới.”

“Ngươigiễubảnquansao?Biểnlớnnhưvậysaocóthểtátcạnđượcđịnhlàmbảnquantứcgiậnhaysao?”

“Dânnữkhôngdám,chỉlàkhôngtátcạnbiển,dầuđâucótướiđược”XảoCôtrảlời.

Mặttriphủđỏlênxấuhổvàtứcgiậnnói:“Việcnàycũngkhôngcầnngươilàmnữa,thế

cònvảichekíntrờiđâu?”

XảoCôhỏi:“Xinhỏitriphủđạinhân,trờirộngbaonhiêu?”

Triphủnói:“Chưaaicóthểđonênaibiếttrờirộngbaonhiêu?”

XảoCônói:“Tấtnhiênkhôngbiếttrờirộngbaonhiêulàmsaocònbắtchúngtôixévảichetrời?”

Triphủchẳngnóiđượcgì,hầmhầmbỏđi.

XảoCôđãnhằmvàoquantriphủđưaracâuhỏihoangđườngmàkhiếntriphủđươngnhiênbịphảnbáckhôngcấtlênlời.

Câuchuyệnthươngnhân

Lần nọ, cómột vị thương nhân nhà quê gửi 500 trâu cho người bạn kinh doanh trongthànhphố.Ngườibạnnàyđãmangtrâubánlấytiềnvàcốýrắcmộtítphânchuộtvàochỗsừngđãbánđi.Không lâusaungười thươngnhânnhàquêđến lấy trâu.Ngườibạn lấpliếm nói: “Không may rồi. Trâu bị chuột ăn rồi, anh xem, chỗ này còn rất nhiều cứtchuột?”Ngườithươngnhânnhàquêbiếtbạnmuốnquỵtnợnhưngchưavạchtrầnngaymàbìnhthảnnói:“Thôibỏđi,lũchuộtnàythậtđángchết.”Nhìnthấycontraicủangườibạn,ngườithươngnhânnhàquêcốýnóitomuốnđếnsôngtrongthànhphốđểbơi,đứacontraingườibạncũngmuốntheo,dođó,anhtacũngmangnóđicùng.Nhưnganhtahoàntoànkhôngmangnóđibơiởbờsôngmàgửiđếnnhàmộtngườibạnkhácrồinóivớingườibạnđóđừngđểnóchạytrốn,anhtacầnđếnnó.

Sauđóngườithươngnhânnhàquêmộtmìnhđếnchỗngườibạnthànhphố,nóirằngthằngbéđãbịbắt.Anhtatỏvẻđaulòng,vạnlờixinlỗivànóivớingườibạnlàđangbơicùngnóởsôngthìmộtconchimdiềuhâubayđếnmangnóđimất.

Ngườibạnnói:“Ngươinóibậy,chimdiềuhâukhôngthểthatrẻcontừtrongnước.”

Ngườithươngnhânnhàquêbiệngiảiđâylàviệccóthật.Nóiquanóilại,ngườithươngnhânthànhphốbỗngnổigiậntómlấybạnđếnkiệnquan.Ngườibạnbìnhtĩnh:“Đithìđi”.

Ngườithươngnhânthànhphốbẩmbáotrướcvớiquantriphủ:“Ngườinàymangconcủaconđibơi,khitrởvềlạinóiconcủaconbịdiềuhâuthađimất,rõrànglàlừagạt.Xinđạinhânminhxétchocon.”

Triphủđạinhânquáthỏingườithươngnhânnhàquê:“Ngươihãythútộiđi?”

Ngườithươngnhânnhàquênói:“Tôihoàntoànkhôngbắtcontraicủaanhtađiđâucả.Contraianhtaquảthậtbịchimdiềuhâuthađimất.”

“Nóiláo,chimdiềuhâusaocóthểthatrẻcontừtrongnước.”

Ngườithươngnhânnhàquêbìnhtĩnhnói:“Đạinhân,tôixinthỉnhgiáongài,nếunhưdiềuhâukhôngthađượctrẻconthìchuộtcóthểăncảtrâukhông?”

Vậy là người thương nhân đem câu chuyện kể cho tri phủ đại nhân. Cuối cùng ngườithươngnhânnhàquênói:“Nếunhưchuộtcóthểăncảcontrâuthìsaodiềuhâulạikhôngthanổiđứatrẻ.Xinđạinhânminhxétchotiểudân.”

Nghenói,vịtriphủđạinhânnàycótấmlòngbồtát,trongthánhđườngxửántấtnhiênlàgươngsángtreocao,phánquyếtcôngminh,ôngngâmđọchaicâuthơvàđâycũngchínhlàlờiphánquyếtkếtthúcvụánnày:

Câuthứnhất:Lấyđộctrịmưukếhay,dùngđạocủangườitrịlạingười;Nếunhưchuộtcóthểăntrâuthìdiềuhâucóthểthađứatrẻ.

Câuthứhai:Lấymắtđốimắt,răngđốirăng,mìnhmạnhtấtcókẻmạnhhơn;Ngườimấttrâutrảmiếngconcủakẻlấytrâu,ngườimấtconlạitrảmiếngngườimấttrâu.

Ngườibạnkhéoléophảnbáclạichànglười

Cómộtchànglườimượnphòngtrọnhàbạn,sángsớmngườibạngấpchănthaychoanhta.Chàngnói:“Chiềucònngủ,bâygiờđâucầngấpchăn?”

Ăncơmxongngườibạnvộirửabát.Anhtanói:“Bữasaulạiăn,bâygiờđâucầnphảirửabát”.Tốiđến,ngườibạnkhuyênanhtarửachân,chànglườinói:“Rửarồilạibẩn,bâygiờđâucầnrửa?”Xemđiệubộnóinănghùnghồn,tựđắccủaanhta,ngườibạnvừatứcvừacười,tronglòngnghĩquyếttâmdạyanhtamộtbàihọc,xemanhtacòndámkhôngsửatậtlườiđókhông.

Ngàyhômsau,ngườibạnchỉlấycơmchomình,khônglấycơmchochànglười,anhtalạihỏi:“Cơmcủatôiđâu?”Ngườibạnnói:“Ănrồilạiđói,anhđâucầnănnữahả?”

Khiđingủ,ngườibạnchỉquantâmđếnchỗngủcủamìnhmàkhôngquantâmđếnchỗngủcủaanhta.Chànglườibựctức:“Tôingủởđâu?”

Ngườibạnnhãnhặnnói:“Sánglạiphảitỉnhdậyanhcầngìngủ?”

Chànglườibiệngiải:“Đánhchínhlàkhôngđánh”.

Sauđâylàmộtcâuchuyệnvề“Đánhchínhlàkhôngđánh”.

Trướcđây,cómộtngườitênlàKhưuLăngđidạoởchùa.Cáchoàthượngtrongchùanhìnthấyanhtarấtbủnxỉnthìlạnhnhạtvớianhta.Đúnglúcnàycómộtviênquanđịaphươngđếnthămchùa.Lãohoàthượngthấythếvuivẻnhiệttìnhchiêuđãivịquanviênnày.HọchẳngquantâmđếnKhưuLăng.KhưuLăngrấtkhôngvừaý.Đợisaukhivịquannàyrờikhỏi,KhưuLănghỏilãohoàthượng:“Vìsaolạicungkínhvớingườilàmquancòncứthờơvớitôi?”

“Ngươikhônghiểuà?”Hoàthượngvộibiệnbạchnói:“Quyđịnhcủacửaphậtchúngtôicungkínhchínhlàkhôngcungkính,khôngcungkínhchínhlàcungkính.”

Khưu Lăng nghe thấy thế, cười thật lớn rồi bỗng nhiên luồn cây gậy lên đầu lão hoàthượngđánhcholãotaômđầukêurên.ĐợimọingườibắtKhưuLănglại,lãohoàthượnghỏi:“Vìsaongươiđánhngười?”

KhưuLăngnghiêmtúcnói:“Ôngnóicungkínhlàkhôngcungkính,khôngcungkínhlàcungkính.Vậy,tôinóiđánhônglàkhôngđánh,khôngđánhmớilàđánh.”

Hoàthượngcảmthấyxấuhổchẳngnóiđượcgì.

HànhvicủaKhưuLăngquákíchđộngnhưngnhưvậydườngnhưanhtađãsuyluậnlogictheolãohoàthượng,đãbộclộrasựlừadối,lấpliếmcủalãohoàthượngvàđạtđượcmụcđíchgiáohuấnlãohoàthượng.

SựphảnháccủaBellkery

CómộtvịthamnghịviệnMỹhỏiBellkerynhàlogichọcngườiMỹ:“TấtcảnhữngngườithuộcĐảngCộngSảnđềucôngkíchtôi,ngàicôngkíchtôinênngàicũnglàngườiCộngSản.”

Logiccủaôngthamnghịviệnrấtdễnhậnrabịsai,nhữngnhàlogichọchoàntoànkhôngtranh luậnvớiôngvềcâusuy luận logichình thứcsai lầm,màphảnbácsuy luậnhìnhthứcđó.

“Suyluậncủaôngthựctếlàrấtdiệukì!Vềlogicthìnógiốngnhưsuyluậndướiđây.Tấtcảcácconthiênngađềuănbắpcải,ôngthamnghịviệncũngănbắpcảichonênôngthamnghịviệnlàconthiênnga.”

Lờinàyvừadứt,thamnghịviệnlúngtúngđỏmặttíatai.

LuậtsưLaKhônkhéobiệnhộthắngkiện.

Giữathậpkỷ,ởHồngKôngxảyramộtvụkiện,ngườithươngnhânMỹWillsđếncôngtytúidaMậuLongđặthàng,tỉgiáUSDHồngKông/USDMỹ.Hợpđồngviếtrõmộtthánglấyhàng,đếnhạngiaohàngkhôngđúngtheosốlượngvàchấtlượngthìbênbánphảibồithườngtổnthất50%.GiámđốccôngtyMậuLonglàLaPhùngXánkhigiaohàng,Willsnói:“Lớptrongcủatúidacóvậtliệugỗkhôngthểtínhlàvída”,dođó,anhtakiệnđếntoàán,yêucầuphảibồithường50%.Willsnóinăngbừabãi, từngữvượtqualuânthườngđạolý,nhưngtoàánHồngKông-AnhnghiêngvềphíaWills,ýđồphánPhùngXántộilừađảo,luậtsưLaVănCẩmbiệnhộchobịcáoPhùngXán.

LuậtsưLaVănCẩmlấytừtrongtúiramộtchiếcđồnghồvàngrồihỏiquantoà:“Thưaquantoà,đâylàđồnghồgì?”

Mộtvịquan toànói:“Đây làchiếcđồnghồvàngnhãnhiệuLondon.Nhưngcáinàycóliênquangìđếnvụánchứ?”

LaVănCẩmkiêntrìnói:“Cóliênquan,xinhỏi:Đâylàđồnghồvàng,việcbánnókhôngcóainghingờ,phảikhông?Nhưngxinhỏilinhkiệnbêntrongcủachiếcđồnghồnàycóphảiđềuchếratừvàngkhông?”

Quantoàlúcnàycảmthấycó“cáitròng”trongđó.KhiđóLaVănCẩmđãnói:“Tấtnhiênkhôngphủđịnhlinhkiệnbêntrongđồnghồvàngnhưngkhôngthểlàdùngvàngchếtạo,vụántúidacủacôngtyMậuLonghiểnnhiênlànguyêncáovôlýgâyrối,ýđồlừađảomàthôi.”

QuantoàchămchúlắngnghevàchẳngcònlờichấtvấnnàochỉcònbiếtphánWillstộivucáovàphạtkhoảntiền5000tệHồngKông.

Luậtsưđãdùngđạocủangườiđểtrịngười,khéoléodựatheologiccủaWillsđểđưarasuyluậntươngtự,khiếnchosailầmtrongsuyluậncủaWillshoàntoànrõràngtrướcmọingười.

Uốngsữavàhuyếtthống

Nhàngoạigiao tiềnnhiệmCanadaChesterRondingxuất thânởTươngPhànHồBắc -TrungQuốc và lớn lên từ sữa ngườimẹTrungQuốc. Sau này ông cùng bốmẹ trở vềTrungQuốc,trongsựnghiệpôngcóhoàibãolớn.Khiôngthamgiabầucửvàonghịviệnhộicủatỉnh,pháiphảnđốiđãmoimóctìmmưutínhkếthuthậpcáctàiliệuliênquanđếnôngđểbôinhọ,hạthấpông.

Trongmộtlầnbiệnluậntranhcử,phephảnđốiôngđãnắmbắtđượcviệcôngxuấtthânởTrungQuốc,viếtmộtđoạnvănvàchỉ tríchông:“ÔnguốngsữangườiTrungQuốclớnlên,trongngườiôngnhấtđịnhcóhuyếtthốngTrungQuốc.”Họchorằngmìnhđãphátramộtquảpháohạngnặngvàbướcđếnkhoáclênông.

Rondingđứngtrướcnhữnglờinóivôlễxấuxađãbìnhthảnđáplời:“Cácngươiuốngsữabòlớnlênvậycácngươitrênmìnhchẳngphảimanghuyếtthốngcủabòsao?”

Ôngvừanóixongmọingườivỗtayràorào.Pháiphảnđốibịphảnbáctớimứcđỏmặttíatairơivàocảnhvôcùngkhóxử.

Tronglầntranhcửnày,ôngđãthắngcử.

Trướcnhữngcâuhỏihoangđườngcủađốiphương,cáchứngbiếnlinhhoạtcủaRondingcũnglàdùngđạocủangườitrịlạingười,dựatheosuyluậnhoangđườngdồnđốiphươngvàochântường.Điềunàychứngminhtínhhoangđườngtrongsuyluậncủađốiphươngtừđókhiếnchođốiphươngrơivàothếbịđộng.

NhạcTrụkhéoléokhuyênthầy

DoanhKhưuTửlàmộtthầygiáomởtrườngtưthục.Ôngkhôngbằnglòngvớinềngiáodục triềuNguyênnhưngchẳngcócáchnào thoái thácdođósuốtngàymượnrượugiảisầu,rấttiêucựcvàkhôngchútâmquảngiáođốivớinhữnghọctròconnhàgiàutheohọcmình.Ôngthườngngủgậtởhọcđường.Nhữngđứatrẻconnhàgiàutựnhiênkhôngvuinhưngchẳngdámýkiếngì.Duychỉcómộtđứacóýkiến,ngườichínhlàKhưuTrụ-họcgiảnổitiếngtriềuNguyên.BởivìKhưuTrụkhônggiốngnhưnhữngđứahọctròconnhàgiàucókhônghamhọchành,ôngthôngminhhiếuhọcmàthầylạikhôngcótráchnhiệmvậythìsaokhôngcóýkiếnchứ.ĐừngcoithườngKhưuTrụnhỏtuổi,conngườianhtarấtthôngminhđấy.TrướckhibáithầyDoanhKhưuTử,anhđãnghenóiquaDoanhKhưuTửrấtuyênbácnhiềutài,dạyhọcchomọingười.Nhưngbâygiờôngtatrởthànhngườitiêucựcnhưthếnàychắcchắnlàcónguyênnhânnàokhác.Anhcảmthấynênphảigiúpthầy,khiếnthầytỉnhlạivàchămchỉ“truyềnđạo,thụnghiệp,giảitoảnỗinghihoặc”,tránhviệchọctròhiểunhầm.

Cómộthôm,lênlớphọcchữ,DoanhKhưuTửsaukhiđểhọcsinhviếtchữtheochữdánđãdựavàoánthưngủgật.Tronglễđườngloạncảlên,KhưuTrụnhândịpcácbạnđồngmônđangnáoloạnliềnnhẹnhàngđitớibênbụcgiảngvàlaythầyđangngủgậttỉnhlạirồithấpgiọnghỏithầy:“Thầyđãgiànhưvậymàphảingủgậtư?”

DoanhKhưuTửđanglúcngủnêntấtnhiênbịngườikháclaytỉnhdậythìmơmơmàngmàng,hồilâumớitỉnhhẳn.ÔngnhìnKhưuTrụtỏvẻthầnbí:“Trướctiêntađigặpthánhhiềntiêncổsauđócùnghọtruyềnthụđạolýcủatachocácngườitronggiấcmộng.Chonên,mỗilầntalênlớpđềungủgật.”

Nóixongbèn lắc lưđầungâmngacâu thơ:“Háicúchaigiậudưới,nhởnnhơnhìnnúibắc.”

“Thầyđọcsairồi,đúngphảilà:Háicúcràophíađông,nhởnnhơnhìnnúiNamcơ.”

KhưuTrụsửalạiđọc:“Mênhmôngnhânthế,ngànvạnchúngsinh,nhântàbấtphân,saocóthểphânĐôngTâyNamBắc.”

DoanhKhưuTửxúcđộngngâmdài.

KhưuTrụbiếttrongmộngthìthầynóirấtlungtung,cònnguyêndoDoanhKhưuTửlàmviệchồđồthìanhtachưahiểu.Nhưngđểthầysửađượccáitậtlênlớpngủgậtnênanhtađãnghĩđinghĩlạicuốicùngtìmramộtcách.Ngàyhômsaulênlớp,khiDoanhKhưuTửđangchămchúdạyhọctròcâuthơcủaLýThái Bạch: “Thế gian chuyện vui chơi cũng vậy, xưa nay vạn sự như nước chảy vềđông…”.BỗngnhiênpháthiệnKhưuTrụđangngủgật.ThếlàônglớntiếngquátKhưuTrụ: “Gỗmục vô dụng”.KhưuTrụ liền đứng bật dậy biện giải: “Tiên sinh, thầy tráchnhầmrồi,trònhưthếlàđanghọc!”

“Ngươi rõ ràng là đang ngủ gật còn xảo trá biện bạch thật là vô cùng xấu xa.”DoanhKhưuTửcàngtứcgiận.

“Thưa thầy, trước tiên tròđếngặp thánhhiền tiên cổ rồi giốngnhư thầy cũngbái kiếnthánhhiềntiêncổởtrongmộng.”

DoanhKhưuTửcóýgâykhódễchoKhưuTrụ,thếlàhỏianhta:“Cácvịthầntiênđãdạychongươiđiềugìởtrongmộng.”

KhưuTrụungdungnói:“Trògặpcácvị thần tiênđềuhỏihọ:Thầycủa tròdườngnhưngàynàocũngbáikiếncácvị,cácvịđềugiảngchothầyđạolígì?,nhưnghọđềutrảlờihọtừtrướctớinaychưatừnggặpthầycủangươi?”

DoanhKhưuTửnghexongđỏmặtvìxấuhổ,ôngchắcchắnkhôngngờrằngngườihọctròthânhìnhbénhỏgiỏigiangnàycóthểdùngđạocủangườitrịlạingười,nhìnthấusailầmcủamình.Từđóngườithầynàysửatậtxấulênlớpngủgật,chuyêntâmtoànlựcbồidưỡngKhưuTrụ.

“Cảmcúmcũngcaothượngsao?”

ÔngHullchop,nhàvănNganổitiếngcómộtlầnnhậnlờimờiđếnthamgiahộiâmnhạc.DiễnxuấtchưalâuHullchopliềnngủgật.Lúcnày,bàchủcảmthấyrấtkỳlạbènđẩyônghỏi:“Thưangài,ngàikhôngthíchâmnhạchaysao?”

Ônglắcđầuđáp:“Loạiâmnhạcnàyđơngiảntuỳtiệncógìhaymànghechứ?”

Bàchủkinhngạc:“Ôngnóicáigìvậy,diễn tấu trongkhúcnhạcnàyđều làkhúcnhạcđangthịnhhành!”

Hullchopphảnđốihỏi:“Lẽnàocứlưuhànhđôngtâylàcaothượngsao?”

Bàchủbựctứchỏi:“Thứkhôngcaothượngsaocóthểlưuhànhđược?”

Nghecâunóinày,ônghómhỉnhnóivớibàchủ:“Vậythì,bệnhcảmcúmlưuhànhcũnglàcaothượngà!”

Bàchủbịphảnbáctớimứcchẳngnóiđượcgì,khóxửvôcùng.

Trướckiếngiảisailầmcủabàchủ,Hullchopchỉnóinhẹnhàngsuyluậntheologicđóthìđãkhiếnsựhoangđườngtrongquanđiểmcủabàchủlậptứchiệnrõ.Bàchủtấtnhiênlàkhóxửvôcùng.

Xinhãyxemvídụdướiđây:

Phánquanmượngiầy

Mộthôm,giầycủaPhánquantrongđiệnDiêmVươngbịhỏng,thếlàPhánquannhậphồnvàomạngmộtngườithợdaởdươnggiansửagiầy,ôngnóivớingườithợda:“Tađưachongươihaiđồngbạctrướclàmtiềnđặtcọc,phiềnngươilàmchotađôigiầymới,đợingươilàmxonggiầytasẽđưanốtbạc,đượckhông?”

Ngườithợdanói:“Đượcạ.”

Sauvàingày,Phánquanđếnlấygiầy,ngườithợdanói:“Tiềnđặtcọcmấyhômtrướcmuaốnggiầy,nhưngvẫnchưacóđếgiầy,quamấyhômnữaquaylạilấygiầy.”

Rồimấyhômnữa,Phánquanđếnlấygiầy,thợdanói:“Chưaxongđế,vàihômnữađến.”

Phánquanđiđilạilạibaonhiêulầnnhưngngườithợdađềunói:“Chưaxongđế.”

Mộtngày,PhánquancầuDiêmVươngdẫnhồnngườithợdaxuốngâmty.DiêmVươngnói:“Ngườithợgiàynàybìnhthườngđềulừangườikháclấytiền,thậtđángghét,đưavạcdầura.”

NgườithợgiầynhìnthấyphánquanlàmgiầyđứngbêncạnhDiêmVươngbènkêucứuthảmthiết:“Phánquanlãogia,hãynghĩcáchcứutôi.”

Phánquannói:“Cáivạcdầunàykhôngcóđáy,bỏngươivàođó,ngươicóthểtrèorađượcmà!”

Cómộtđêmápmặtvàovạcdầu,ngườithợdavộivàngsờsờmómóbốnphíavàvộinóivớiphánquan:“Cóđáycóđáy.”

Phánquanđilạicạnhvànói:“Tấtnhiênlàcóđáy,vậysaokhônglàmgiầychota.”

ChiêunàycủaPhánquanlàlấyđạocủangườitrịlạingườithậtkỳdiệu,xemngườithợgiầycòndámlừabịpkháchhaykhông?

Chương6:DùngLờiNóiHoangĐườngTạmThíchỨng

Thànhthực,trungthành,chínhtrựcvốnđượccoilàđứccaođẹp,cònlừagạt,nóidốidễbịngườikháchiểulàkẻkhôngcóđạođức.Nhưngnếuvứtbỏhoàncảnhcụthểmànóirằngnóidốiđềulàkhôngđạođứcthìđólàquanđiểmphiếndiện.

Sugeladi,triếtnhânHyLạpcổđãbácbỏquanđiểmcoitấtcảmọilờinóidối(kểcảnóidốithiệný)làhànhvivôđạođứcmàkhôngcầnxétđếnđiềukiện,hoàncảnhcụthể.ÔngcùngvớiErsideđãtừngcóđoạnđốithoạivềchuyệnlừabịp(nóidối)nhưsau:

Sugeladi:Lừabịplàchínhnghĩađúngkhông?

Erside:Khôngđúng.

Sugeladi:Giảnhưcómộtvịtướngquânnhìnthấychíkhíquânsĩmìnhsasútbènlừahọnói:“Việnbinhsắptới,hãydũngcảmtiếnvềphíatrước!”,dođóđãgiànhtoànthắng,đâylàchínhnghĩahaykhôngchínhnghĩa?

Erside:Đâylàchínhnghĩa.

Sugeladi:Trẻconmắcbệnh,khóchouốngthuốc,bốmẹnói:“Thuốcrấtngọt.”Trẻconuốngcứuđượcmạng.Đâycóphảilàchínhnghĩahaykhông?

Erside:Đâylàchínhnghĩa.

Sugeladi:Vừarồiôngchẳngphảiđãnóilừabịplàkhôngchínhđáng,saogiờlạinóinólàchínhđáng?

Erside:…Việcnày…(đỏmặttíatai,chẳngnóilênlời)

Quảthực,thànhthực,chânthựclàđạođứctốtđẹp,nhưngnếucoihếtthảylừabịp,nóidốilàkhôngcóđạođứcthìquảlàvõđoán.Tómlại,đốivớiviệcnóidốiphảiphântíchcụthểcácvấnđềchứkhôngthểđánhđồngnhưnhau.Nhữnglờinóidốiđượcsuytínhkỹcàngđểgiăngbẫylừangườilừacủathìđươngnhiênlàvôđạođức.Cònmộtsốlờinóidốikhácvẫnlàchânlý,làchínhđáng,thấutìnhđạtlý,đểtránhtổnhạiđếnngườikhácthìbạnnóithửxemnóidối“đầythiệný”nhưvậycóvôđạođứchaykhông?

Nhưngmà,thờikhắcthíchhợpđểnóidốikhôngthểkhôngchúý,bởivìlờinóidốinàycókhisẽkhiếnquanhệgiữahaingườitrởnênxacách.Khônkhéosẽkhiếnmọiviệcdễdànggiảiquyết.Chỉcóđiều,docáinhìnlệchlạccủamọingườiđốivớiviệcnóidốinênmớiđảkích,chỉ tríchnó,đươngnhiênđiềunàycóliênquanđếnnhữngkhuyếtđiểmcủachínhviệcnóidối.Nhưngngườinóidốikhóđượcmọingườitin,câuchuyệnđồngthoạichúngtađãđọchồinhỏ“Sóiđếnrồi”sẽgiúptahiểurõlýlẽnày.Nhưnglúcthíchhợpđểnóidốilàvấnđềkhác.TôĐại,emTôTần,nhàsáchlượcnổitiếngthờiXuânThuChiếnQuốcđãnhằmvàocâunóidốingườinghekhônglọttaicủavuaYênmànóimộtđoạnkhiếnngườikháctỉnhngộ.

NgườiChuthườngkhôngcoitrọngbàmối.Bởivìbàmốiởgiađìnhbênnamhaybênnữđềunóihay;đếnbênnhàtraithìnóicôgáixinhđẹpcònđếnbênnhàgáithìnóichàngtraitàigiỏi.Vìnhữngbàmốinàykhôngbaogiờnóithật,đềuthíchbahoatuỳtiện,nóinăngxằngbậydođómọingườikhôngtínnhiệm,khôngcoitrọngbàmối.

NhưngtheophongtụctậpquánngườiChu,khôngcóngườitrunggianlàmmốithìkhôngthểcướigả.Congáinếukhôngcóngườilàmmốithìđếngiàcũngkhônglấychồng.Dođó, theo phong tục vùng đất này, không cho phép con gái dễ dàng ra ngoài. Nếu nhưkhôngcóngười làmmối lái thìnhữngcôgáinàysẽvìđợiởkhuêphòng thâmsâumàthànhbàcô.Chonên,nếunhưmuốncongáithuậnlợigảđithìcũngchỉcónhờcậybàmối.Mọiviệckháccũngvậy,nếunhưkhônghiểuchiến lược lợi thế thìviệc sẽkhôngthànhđược.Khôngbiếtthuậndòngđẩythuyềnthìkhócóđượcthànhcông.Dođó,cóthểkhiếnngườikhácngồimàhưởng thànhcôngcũngchỉcókẻ lừabịpgiỏi lừagạtngườikhác.ChẳngtráchanhcủaTôĐạikhichỉtríchYênChiêuCônglàkẻlừangườilấycủa,đãnóimộtcáchhùnghồnđầylílẽ:“Chínhvìtôilàngườilừabịpchonênmớicóích.”Tuylờinóinàykhôngthiênlệchnhưngvẫnhàmchứahailớpnghĩatrongđó.Đặcbiệtlàtrongđời sốngchính trị, ngoạigiao, cómột sốđiềubímật thìkhôngnênnói thật, vậndụngkỹxảonóidốicaosiêukhôngchỉcó thể tăngthêmtínhhómhỉnh,màcòncó thểkhiếnmìnhthoátkhỏicảnhkhóxử.

Nhàchính trịgianổi tiếngngườiMỹở thếkỷ17 làHenryWotonđã từngchỉ ra rằng:“Cácnhàngoại giao là chỉ nhữngngười chính trực chuyênnói dối được cử sangnướcngoài.”Câunóinàycólílẽnhấtđịnh,trướcmộtsốvấnđềcóliênquanđếncơmậttrọngyếucủaquốcgiathìnhàngoạigiaotrítuệ,giỏiứngbiếnđóđềusẽứngđốibằngnhữnglờinóidốibaybướm.

Sựdídỏmcủanhàngoạigiao

Mộtlầntrongtiệcchiêuđãiphóngviênnướcngoài,mộtvịphóngviêntintứccủaquốcgia phươngTây từng hỏiTrầnNghị bộ trưởng bộNgoại giao khi đó củaTrungQuốc:“Gầnđây,TrungQuốcđểđánhhạnướcMỹđãchếtạomáybaytrinhsáttrênkhông,xinhỏivũkhídùnglàgì?Làlựuđạnphảikhông?”

Đốivớivấnđềliênquanđếncơmậtquốcphòng,TrầnNghịhoàntoànkhôngqualoatắctráchbằngngôntừngoạigiao“Khôngthểbáocáo”,màrấtdídỏmđưahaitaylênkhôngtrunglàmmộtđộngtácsauđóvạchmấycáirồiýnhịnói:“Thưavịnhàbáo,chúngtôidùng tređâm thủngnó!”,một câunóiđãkhiếnmọingườiđềucười.Nguyên soáiTrầnNghịđãtrảlờikhéoléobằnglờinóidốidídỏmmàvịnhàbáođãđưara.

LưuBangnóidốicứutínhmệnh

HánCaoTổLưuBangdùngnhữnglờinóidốikhéoléolừabịpBáVươngHạngVũtừđótựmìnhđãthoátđượctìnhthếnguyhiểm.ĐâylàcâunóikhiLưuBangđiđếnHồngMônYến.Lúcnày,LưuBangvàHạngVũphânchiahaituyếnđườngdọcHảiNam,HảiBắctấn côngquânTần.LưuBanggiảđánh,đầu tiên chiếmcửa ải cònHạngVũ triểnkhaiđánhtrựcdiện,tuyđánhtanthếlựcquânTần,nhưngkéodàilàmmấtcơhộiđoạtcửaải.CònSởVươngđãtừngnóitrước,aivàocửaảitrướcsẽlàvua.Lẽra,LưuBangnênlàvuaxưngbánhưnglúcđóthếlựckhôngđịchnổiHạngVũ.HạngVũcũngtứcgiậnLưuBangvàoảitrước,muốngiếtchếtnhưngcònmuốntậnmắtxemLưuBangđốimặtvớiđạihoạnày.Đúnglúcđó,TếphụcủaHạngVũlàHạngBábanđêmchạyđếndoanhtrạicủaLưuBang,hẹnriêngngườibạn tốtTrươngLương trốnchạykhỏidoanh trạiLưuBang.LưuBangthừacơgặpHạngBávàbàytỏnỗilòng:“Ta,ngườithìgiữ,khônghềdámtơtưởnggì.Dinhphủniêmphongchờtướngquân.Chonên,đốcthúctướnglĩnhgiữải,ngănchặncướpbóc.Ngàyđêmmongđợitướngquân,đâucóýphản?Chỉsợlờinóikhôngbàytỏhếttấmlòngta.”LưuBanglúcđóquyếtđịnhđếnHồngMônbáitạHạngVũ.Hômsau,LưuBang cùng các tuỳ tùngTrươngTrường, PhanXá đến bái tạHạngVũ và nói vớiHạngVũ:“Thầnvàcác tướngquânhợpsức tấncôngTần, tướngquânđánhchiếmHảiBắc,VậnĐiếm,HảiNam,thầnkhôngthểtựvàoNhânQuantrướcđểpháTần,tấtcảđềuphảinhờvàotướngquânđó.Hômnaycólờitiểunhânkhiếntìnhcảmgiữatướngquânvàthầncóvếtnứt.”LưuBangxưngthầntạtội,chegiấuýđịnhcủamình,lờinóicủaôngđềulàquỷquáilừangườinhưngnghedườngnhưchânthật,tìnhýrõràng,cảmđộngđầytâmhuyết khiếnHạngVũ có lòng thương xót thả LưuBang. LưuBang bằng cách nói dốiHạngVũvớilờilẽkhéoléo,lờingontiếngngọtđãdễdàngkhiếnmìnhthoátcảnhnguyhiểm,cóthểthấysựcaosiêucủanghệthuậtnóidối.

LâmĐạiNgọclờilẽkhéoléothoátkhỏicảnhkhóxử

Cómộtlần,BảoNgọcchợtnhìntrântrânvàocánhtaymềmmạitrắngnõncủaBảoThoa,vừađúnglúcbịĐạiNgọcđangbướcvàocửabắtgặp.BảoThoaliếcnhìnĐạiNgọcđangđứngởchỗgiólùanơingưỡngcửa,liềnhỏicôsaolạiphảiđứngởchỗgiólùa?ĐạiNgọcnhanhnhẹncườivàtrảlời:“Chỉvìnghethấytrêntrờicómộttiếngkêulớn,rangoàinhìnxemhoáralàconchimNhạn.”BảoThoahỏi:“ChimNhạnởđâu?Tacũngmuốnxem?”ĐạiNgọcnói:“Tôivừađira,nóđãphạchmộtcáirồibaymất.”NóirồivẫyvẫycáikhănmặtvềphíamặtBảoNgọckhiếnanhtachộtdạ.

Từđoạntrênchúngtacóthểthấysựthôngminh,nhanhnhẹn,linhhoạtvàsắcsảocủaĐạiNgọc.Khicôấynhìnthấymànkịchmàcôkhôngmuốnnhìnthấyấy,tronglòngcôkhôngvui,tìnhcảmyêughétlẫnlộncóthểthấyrõ,khiếncôkhôngnóinổilêncâu,vẻmặtbiếnsắc.Nhưngcôkhôngvạchtrầnđiềuđótạichỗ,vìnhưvậyvôcùngkhóxử.Côlạibahoanóidốirấttựnhiên,khôngcóchỗsơhởtứclàgiữlạichútthểdiệnchoBảoNgọc,qualoatắctráchkhôngrõràngchínhlàhiệuquảtốttrongđó,cònchâmbiếmBảoNgọcchỉnhìnthấychịmàquên“chimNhạn”củaemgái,hiểu tìnhcảm trong lòng,quả là tâmđầuýhợp.ChúngtahãyxemlạicâunóidốicủaNguyNgọc:

ĐạiNgọcmột lầnđếnthămNgọcẨn, thấyBảoNgọccũngởđóbènbuônglờinói“Tađếnthậtkhôngđúnglúc.”Câunóinàyđầyvẻmỉamaichâmbiếm.ĐạiNgọctựthấylỡlờibènlậptứcnóilấpliếm,giảithích.ĐạiNgọccườinói:“Sớmbiếtanhđếnthìtôisẽkhôngđến.”BảoNgọccàngkhônghiểu.ĐạiNgọccườinói: “Lúc thì tất cả cùngđến, lúc thìchẳngcóaiđến,hômnayanhđến,maitôiđến,nhưthếđanxenchẳngphảingàynàocũngcóngườiđếnhaysao?Vừakhôngvắngvẻlạnhlẽo,vừachẳngồnàonáoloạn.”Nhưvậy,ĐạiNgọckhéodùng lờinóidối,nhẹnhàngníukéo lờinói lạivớinhau,giảnggiải tớiđườngtơkẽtóccuốicùngthoátđượccảnhkhóxử.

Trongcáctìnhhuốngvôcùngkhẩncấp,mộtsốlờinóidốilinhhoạtthíchứngvớihoàncảnhthườngcóthểgiúpbạnbiếnnguythànhyên.Xinhãyxemcâuchuyệndângian:

Lờinóidốicủathỏ.

Vuasưtửquyếtđịnhgấu,khỉ,thỏlàđạithầncủanó,bốnloàichúngtuầndutrongrừng.Rấtnhanh,vuasưtửquátchúng,muốnănthịtchúng,nhưngmuốnănthịtcácvịđạithầnmàmìnhđãđịnhraấythìphảitìmcớ.Thếlàsưtửnóivớichúng:

“Cácvịđạithần,cácngươiđãkhôngítngàydướichânta,bâygiờtamuốnkiểmnghiệmcácngươimộtchút,xemcácngươilàmquancaocóbiếnchấthaykhông.”Nóixong,vuasưtửbènmởrộngmiệngvàmuốngấunóixemtrongmiệngsưtửbốcramùivịgì.Sưtửlàloàiđộngvậtănthịt, trongmiệngbốcrađươngnhiênlàmùitanh.Gấutathànhthựcnói:

“Đạivương,mùivịtrongmiệngngàirấtkhóngửi.”

Sưtửnghenóivậytứcgiậnđùngđùng:“Ngươidámbôinhọđạivương,ngươiphạmtộivôđạo,nênxửtửhình.”

Nóixongsưtửvồlấygấucắnchếtvàănthịt.Khỉtậnmắtnhìnthấygấunhưvậy,tronglòngnghĩ:cáchthoátmạngduynhấtchỉcódựavàotângbốc,nịnhnọt,thếlàkhỉtavộivàngtrảlời:

“Đạivương,trongmiệngngàiphátramùivịrấtthơmạ.”

Sưtửtứcgiậnquát:“Ngươilàkẻluônnịnhnọt,bợđỡ!Taănthịt,aicũngđềubiếttrongmiệngtabốcramùivịchỉcóthểlàthối,tanh.Nếulàkhôngtrungthực,chỉthíchnịnhbợđềulàmốihoạcủaquốcgia,tuyệtđốikhôngthểgiữlại”.Nóirồisưtửhámiệngđỏlòmănthịtkhỉ.Saucùng,sưtửhỏithỏ:“Thỏthôngminh,rốtcụcthìtrongmiệngtacómùigì?”

Thỏtrảlời:“Đạivương,thậtlàxinlỗi,thầnbịtrúnggió,mũitắcmấtrồi,bệhạchothầnnghỉvàihôm,đợibệnhkhỏithầnsẽnói.Bởivìchỉđếnlúcđó,mũithầnmớicóthểdùng,mớicóthểnóitrongmiệngngàiphátramùigì.”

Khỉvàthỏđềunóidối,nhưngkếtcụcsaochẳnggiốngnhau?Điềunàycóliênquanđếnkỹxảonóidối,caominh,kỹxảođótựnhiênkhôngsơhở,khiếnđốiphươngcảmthấycólý.Nếunhưnóidốimàbịđốiphươnglậtlạithìrấtnguyhiểm.Dođó,trướccảnhnguyhiểm,chỉcókhéoléonóidốimớicóthểứngphótựnhiên,xinhãyxemcầuchuyệnTrácBiệtLâmkhéoléothoáthiểmdướiđây.

SựứngbiếnlinhhoạtcủaTrácBiệtLâm

Mộtđêm tối,đại sưhàikịchnổi tiếngMỹ làTrácBiệtLâmmang theomột túi tiềnvềnước,khiquamộtđoạnđườngbỗnggặpcướp.TrácBiệtLâmnhìnmũisúngtốiomomcủatêncướpmàkhônghềhoảngloạn,ôngnóivớitêncướp:“Đạivương,tôitinngàichỉmuốntiềncủatôi,còntôichỉmuốnmạngmình,trênngườitôicóchúttiềnnhưngkhôngphảilàcủatôi,chonêntôinguyệnđưachongài,nhưngtôimuốntrướctiênngàigiúptôibắnhaiphátsúng lênmũcủa tôi, tôi trởvềdễdàngănnói.Nhưvậy, tốtcảcho tôi lẫnngài,tôikhôngtinngàivìchúttiềnmàlấymạngngườikhácđúngkhông?”

Têncướpnghexong,chẳngnóigì,bắn“bằngbằng”haiphátlênmũcủaông.TrácBiệtLâmlạicầuxinbắnhaiphátvàogấuquầncủaông:“Nhưvậymớiđúngsựthực,ngườikháckhôngthểkhôngtin.”

KẻcườngđạonéngiậnkéogấuquầncủaTrácBiệtLâmbắn“bằngbằng”mấyphát.TrácBiệtLâmlạinói“xinhãybắnthủngmấylỗvàogấutayáocủatôi?”Kẻcườngđạochửi:“Mẹmày,ngươiđúnglàgantiểuquỷ?”

Nóixong,kẻcướpbópcònhưngkhôngthấyđạnnổ.TrácBiệtLâmvừanhìnbiếtđạnđãhếtbènchạynhưbay.

TrácBiệtLâmcóthểnóilàmộtcaothủlừangười,ôngbiếtphảnkhánghoặclậptứcbỏ

chạykhôngíchgìchocôngviệc,cóthểsẽdẫnđếntainạncànglớn.Dođó,ôngđãkhéoléolợidụngtâmlýđểthoáthiểm.

Côgáikhéoléothoátkhỏisựquấynhiễu

Trongcuộcsốnghàngngày,dùngnhữnglờinóidốiđểthoátkhỏitìnhhìnhkhókhăncórấtnhiều,vídụnhư:mộthômcómộtcôgáiđẹpđitrênđường,phíasaucôcómộtchàngthanhniênănchơibámchặttheocô.Côgáiquayđầulạihỏiđầyvẻthắcmắc:“Vìsaoanhtheotôisuốtvậy?”

Chàngtraixúcđộngnói:“Emrấtđẹp,anhyêuem,anhthậtsựyêuem.”

Đốivớikiểuxinyêudọcđườngnày,cáccôgáiTrungQuốckhôngchấpnhậnnổi,côgáixinhđẹpđócũngvậy.Cảmthấyngườithanhniênnàyquáliềulĩnhnhưngkhôngthểchỉtríchanhta,nênthoátkhỏicụcdiệnkhóxửnàynhưthếnào?Côgáixinhđẹpcảmđộngmộttílàcườirấttươinói:“Cảmơn,nhưngmàtôiđếnnhàtrẻđóncontôi!”

Chàngtraitrợntrònmắt,đỏmặttíatai,xấuhổchuồnmất.

Côgáikhéoléovậndụnglờinóidối(kỳthựccôchưacócon)khiếnchochàngtraitrẻliềulĩnhthấykhóxửvàbỏchạy,côgáiấymớilinhhoạtlàmsao?

Chương7:HiểuRõKỹXảoCủaLốiNóiDối

Ngườinóidốiphùhợpvớihoàncảnhcóthểkhiếnmìnhthoátkhỏicảnhkhóxử.Vìthếmọingườicũngnêncónhữnghiểubiếtcơbảnvềnhữnglờinóidối.Đặcbiệtlàđốivớinhữnglờinóidốiđểlừabịp,tínhnguyhạilớn,tínhlừabịprấtmạnhcầnduytrìsựcảnhgiáccaođộ.Nếukhông,tasẽbịlừabịp,gâytổnthấtkhôngcầnthiếtchochínhmình.

Cómộtsốphươngphápcơbảnphânbiệtlờinóidốikhông?Có.Bấtkỳlờinóidốilừadốicócăncứ,nghecóhaynhưthếnàothìnóđềutuyệtđốikhôngthểkhôngcósaisótvàkẽhở.Nắmvữngmộtsốcáchphânbiệt lờinóidốicóthểkhiếnchúngta“biếtngười,biếtmặt,biếtcảtâm”,từđótrongcuộcsốnggiaotiếpchiếmthếchủđộng.

Dướiđâyxingiớithiệumấycáchphânbiệtlờinóidối:

1.Quansátdángvẻconngười

Dángvẻconngườixuấtpháttừsâuthẳmtrongýthứcnêncóthểrấtchânthực.Nóphảnảnhsâusắcthếgiớinộitâmcủamộtconngười.Thôngthường,giữalờinóivàýnghĩcòncókhoảngcách rấtxa,nhưngkhigiấugiếmnhữngđiều từ tậnđáy lòng thìkhôngkhónhậnrakẽhởtừdángvẻconngười.Vínhư,trẻconkhinóidốisẽdùngtaychemiệng.Bởivìýthứctiềmẩntrongnólàmuốndừnglờinóidốitừmiệngbậtra.Saukhilớnlên,tưthếnàytrởnênchắtlọcvàđượcẩngiấu.Rấtnhiềungườitrưởngthànhdùngtiếnghogiảđểchegiấuđitưthếchemiệng,cònmộtsốngườitrưởngthànhlạidùngngóncáiấnvàomátheophảnứngbảnnăng,hoặcdùngtayxoatrán,hoặcánhmắtchuyểnđộngnhẹnhàng,nếunhưbạnchămchúnhìnanhtathìanhtarấtcóthểsẽdichuyểnánhmắtquanơikhác.

Dángvẻnóidốicủanữgiới thườnggặplàdùngtayvânvêsợi tócmai,bởiý thứcbảnnăngmuốnvứtbỏcáchnghĩkhông tốtsangmộtbên.Lạivídụnhư,bạnđếnnhàđồngnghiệphoặcnhàbạnbè,nếunhưhọnhiềulầnnhìnđồnghồ:Bạnchắcchắnkhôngtinanhtabàytỏsựhoannghênhbạn,thựcralúcnàytronglònghọcảmthấybạnđanglàmphiềnhọ,chỉlàsợtổnthươngthểdiệnmớikhôngnóiramiệng;khibạncáotừ,chodùanhtatỏranhiệttìnhmờibạnởlạinhưngbạnthấyanhtachầmchậmđứnglênvàánhmắthướngracổng,đâylàdángvẻhyvọngbạnravềđấy.Lúcđóbạnhãykiênquyếtrờikhỏivàđừngđểnhữnglờingonngọtcủachủnhàníuchânbạn.Mộtngườikhinóidốicảngườisẽhiệnradángvẻkhôngnhịpnhàng,vídụnhưvẻmặtbiểulộkhôngtựnhiên,thuhẹphaymởrộngconngươi,trántoátmồhôi,máđỏửng,chớpmắtnhiềulầnvàđongđưa…Ngườinóidốiýthứcbảnnăngmuốngiấugiếmdángvẻbềngoài,lợidụngđiểmnày,phíacảnhsátkhitraxéthỏiđềudựavàonơiánhmạnhđểngôn

ngữthânthểlộra.Nhưvậycóthểthôngquangônngữthânthểxemcóphảihọđangnóidốihaykhông.

Nghềnghiệp củamỗi người thườngđể lại dấuvết trên thân thể, vì vậynó có thể giúpchúng tahiểuđược thânphận thật sựcủaanh ta.Vídụnhưngườimàisắt thìngón tayvuôngvắn,diễnviênmúataymềmdẻo,ngườiláixethìhaitayđềucóchaidầy,ngườitiếpthịthìphầnlớngặpaicũngcười…Cómộtkẻlừagạttựxưnglàthiếutácủaphihànhđoànvàlừanhânviênphihànhđoànhơn10vạnđồng;nhưngcuốicùngrơivàotayngườicôngangià.Ngườicôngangiànàynhìnthấyđượctưcáchcủamộtkẻlừabịpthôngquadángvẻcủaanhta.Ôngnói:“Thôngthường,mặtmũingườiphihànhđềubịphơirahơiđenđen,nhưngcổthìkhôngbịđen,hơnnữaphảiđeokínhbảohộnênxungquanhmắtvàmặtmũicủangườiphihànhthìmứcđộđencósựkhácbiệt.Kẻlừabịpnàydatrắngtrẻo,nhưthếsaogiấuđượcta?”Kiểuquansát tỉmỉdángvẻđoánchắcchắnđượcthânphậncủangườikhácnhưthếnàycólílẽkhoahọcnhấtđịnh,thậtxứngđángđượcchúngtasuynghĩ.

2.Nghiềnngẫmphánđoántháiđộvàlờilẽkhinóichuyện

Tốcđộ,giọngđiệu,khẩukhícủađốiphươngkhinóichuyệnẩngiấuluồngthôngtinthứhaivôcùngphongphú.Nếunhưchúngtacóthểlưutâmchúývénmàngcheởtầngngoàicủanó,nhưvậychúng ta có thểdễdànghiểu rõhơn thếgiớinội tâmcủangườikhác.Thôngthường,nếunhưđốiphươngbắtđầunóichậm,giọngnói,âmthanhto,vangnhưngkhiliênquanđếnmộtvấnđềthìđộtnhiênnóinăngtăngtốcđộ,hạthấpgiọng,nhưvậytrongmườiphầnthìcótớitámphầnlàlừadối.Bởivìtrongtiềmthứcngườinàonóiđốithìítnhiềutronglòngcũngthấpthỏmlolắng,hyvọngtránhgiảtìmthậtđểlừagạtđốiphương.Dođóchúngtôimuốnbạnchúýlắngnghe,chămchúnghiềnngẫmđoánđượctháiđộvàlờinóicủađốiphươngkhinóichuyệnthìdễdàngtìmrasơhở.Đặcbiệtlàlúcanhtađangúpúpmởmở,nóilấplửngmộtvấnđềnàođó.Bạnsẽphảicẩnthậnbởivìanhtacóđiềugìđómuốngiấubạn,muốnlừadốibạn.Nếubạnlàngườitinhtườngthìkhôngthểkhôngnắmbắtmộtsốtừquantrọngtrongvấnđềanhtađangúpúpmởmở,vàđưaramộtsốcâuhỏiđểhiểurõlờinóidốiđó,kẻnóidốisẽlộrachỗsơhởcủamìnhnênbịthấtbại.

3.Giăngbẫy

Bấtcứlờinóidốinàođềukhôngthểkhôngcóchútsơhở,chỉcầnbạnsuynghĩlậpramộtsốcáibẫysẽkhiếnngườinóidốikhôngđềphòngđểlộsơhở.XinhãyxemcâuchuyệncủavịtổngthốngđầutiêncủaMỹlàWashingtonkhicòntrẻ:

Cómộtlần,ngườihàngxómăntrộmcủaanhtamộtconngựa.Washingtoncùngmộtvịcảnhsátđếnthôncủangườihàngxómấytìm,ngườiđóchốiphăngkhôngtrảlạicònhùng

hồntuyênbốđólàconngựacủamình.Trướclờinóixảotrácủađốiphương,Washingtonmệtmỏivớilílẽcủaanhtabènđếnbênconngựadùnghaitaychehaimắtngựavànóivớihàngxóm.“Nếunhưconngựanàylàcủaanh,vậythì,xinhãynóichotôimắtnàocủaconngựabịmù?”

“Mắtphải.”Ngườihàngxómnói.

Washingtonbỏtayra,haimắttráiphảicủaconngựađềukhônghềbịmù.

“Ôitôinhớnhầmrồi.”

“Washington,xinhãymangngựavề.”

Washingtonđãkhéoléogiăngbẫy,đólàmắtngựamù,nếuquảthựclàchủcủaconngựathìcóthểđoánchắcthậtgiảcủavấnđềnày.Nhưngngườihàngxómvìkhôngchúýtìnhtrạng mắt ngựa nên trả lời bừa, đã thừa nhận mệnh đề nêu sẵn trong câu hỏi củaWashington,tứclàcómộtmắtngựabịmù,dođóđãlộrasơhở,bởivìhaimắtngựađềutốtcảvàkhôngbịmù.Cũngcóthểlợidụngtâmlý,ýthứcbảnnăngcủangườikhácđểgiăngbẫy,xinhãyxemvídụdướiđây.

Haingườikiện tụngđến toàánkiện.Nguyêncáonóibịcáomượnvàngcủaanh tamàkhôngtrả,bịcáokhôngthừanhậnviệcnàyvàkiênquyếtnói:“Hômnaylàlầnđầutiêntôigặpanhta,từtrướctớinaychưacùnganhtalàmviệc,chưatừnggiaolưuvớianhta”.

Việcnàykhôngcóngườikháclàmchứng,cũngkhôngcóchứngcứ.Quantoàsuynghĩrồihỏinguyêncáo:“Anhmuốnanhta trả lạivàng,vậylúcđóanhchoanhtamượnởchỗnào?”

“Ởbênmộtcâynhỏphíangoàithành.”

Quantoànói:“Lúcđócóaicóthểchứngminhkhông?”

“Khôngcó,quantoàđạinhân,lúcđóchỉcócáicâynhỏ,khôngainhìnthấytôichoanhtamượnvàng.”

Quantoànói:“Được,phiềnngươilạiđiđếnđómộtchuyến,manghailácủacâyđóđếnđây,lácâyđósẽchotabiếtrõsựthật.”

Thếlànguyêncáođiháilácâymangvề.Bịcáobịgiữlạitoàán,quantoàchẳngnóigìvới anh ta, lại tiếp tục thẩmvấnvụ ánkhác, bị cáođó say sưaxemquan toà thẩmán.

Đúnglúcmộtvụánkhácthẩmlýđiđếncaotrào,phápquanđộtnhiênquaysangbịcáothẩmánnhẹnhànghỏi:“Anhtahiệngiờđangđiđếncâynhỏkiachưa?”

“Theotôi,chưađến,cònmộtđoạnđườngnữa!”Bịcáotrảlời.

Phápquanvỗđánh“ầm”mộtcáixuốngbàn:“Ngươiquỵtnợkhôngtrảmàchẳngxấuhổ,đồtiểunhân,cònkhôngnóisựthậtrachotasao?Nếumuốnchốicãi,đểtađánhchomộttrậnxemđánhchếtcónóirakhông?”

Bịcáođànhphảinóithậtsựtình.

Phápquanthôngminhthừadịpbịcáosơhởkhôngđềphòngđãkhéoléolợidụngtâmlýbảnnăngđưaramộtvấnđềcóbẫytrongđókhiếnlờinóidốicủakẻquỵtnợấyhoàntoànbịphơibày.

4.Suyluậnlogic

Cóngườinóidốirất“caosiêu“,khócóthểnhậnthấyvấnđềgìquavẻmặt.Muốnkiểmtrangườiđónóithậthaygiảcóthểsửđụngcáchsuyluậnlogic,bởivìsựsuyluậnlogicchặtchẽlàmộttrongnhữngtuyệtchiêuđểthấyrõnhữnglờinóidối.Xinhãyxemvụviệcghichéptrongcuốn“Tăngthêmnguồntrithứcrộnglớn”củaPhùngMộngLong.

Triệu Tam, thương khách vùng Triều Châu thuê thuyền của Trương Triều chuẩn bị rangoàilàmănbuônbán.Đếnngàyhẹnđó,TriệuTamsángsớmđãlênthuyềnnhưngsaukhitrờisángrõTrươngTriềuđếncổngTriệugiagõcửahỏi:“Tamnương,Tamgiavìsaovẫnchưatới?”

TriệuTamnươngmởcửakinhngạchỏi:“Ôngnhàtôi trờichưasángđãđirồi,saocònchưalênthuyềnchứ?”

Họbènchianhauđitìm,tìmrấtlâumàchưathấybènđếnquanphủbáo.Quanphủhoàinghi làTamnươngvàngườikháctưthôngmưugiếtchồng,Tamnươngkiênquyếtphủnhận.VụánrấtlâumàkhôngthểgiảiquyếtnênđãbáođếnĐạilýtự.ỞĐạilýtự,quanthẩmánDươngMỗđãphântíchtỉmỉ,dườngnhưđãhiểulậptứccửngườiđưaTrươngTriềuđến,yêucầuanhtakểlạitìnhhìnhmộtlượt.DươngMỗsaukhinghexongliềnlớntiếngquát:

“TrươngTriều!NgươiđếnTriệugiagõcửa,nếunhưkhôngbiếtTriệuTamvắngnhàthìkhigõcửasẽgọitênTriệuTam,nhưngởđâyngươikhônggọiTriệuTammàgọitênvợanhta,rõrànglàngươibiếttrướcTriệuTamkhôngcónhà,TriệuTammấttíchchắcchắncóliênquanđếnngươi?HãymauđemviệcngươimưuhạiTriệuTamrakểlạiđểtránh

tanxươngnátthịt.”

TrươngTriềucuốicùngphảinhậntội,hoárabuổisánghômđó,TriệuTamlênthuyềncủaTrươngTriều,hắnnhìnthấyanhtamangrấtnhiềutiềnnênnảylòngthamđãđẩyTriệuTamxuốngsôngvàcướptiềncủaanhta.Vụnghiánnàylâurồikhôngkếtthúc,cuốicùngthìnướcchảyđámòn.

TổngthốngLincolnnổitiếngnhấttronglịchsửMỹkhihànhnghềluậtsưđãvậndụngsuyluậnlogicnênnhìnthấuđượclờinóidốicủamộtnhânchứng.Câuchuyệnlàthếnày:

Lincolnkhilàmluậtsưcómộtlầnbiếtđượccontraicủabạnmìnhbịvulàmưuhạingườicướpcủavàđãxétxửlầnđầulàcótội.Ôngvớitưcáchlàluậtsưcủabịcáođếntoàánđểxemxétlạiloànbộvụán.Ôngbiếtđượcmấuchốtcủavụánnàylạinằmởphíanguyêncáo,nhânchứngthềrằnganh tađãnhìn thấyrõràng toànbộquá trìnhmàbịcáodùngsúngbắnchếtngườivàongày18tháng10dướiánhtrăng.ViệcnàyLincolnmuốnthẩmvấnlại.Tronglời thề lầnphúc thẩmrấthaynày,cómộtđoạnhội thoạidướiđây.Lincoln trướctiênhỏinhânchứng:“Anhthềlànhìnrõanhta?”

Nhânchứngđáp:“Tôithềlàđãnhìnrõ.”

Lincolnhỏi:“Anhởtrongđámcỏcònanhtaởdướigốccâycổthụ,hainơicáchnhau20,30m,anhcóthểnhìnrõkhông?”

Nhânchứngđáp:“Nhìnrấtrõ,bởivìtrăngrấtsáng.”

Lincolnhỏi:“Anhcóchắcchắnlànhìnrõquầnáocủaanhtakhông?”

Nhânchứngđáp:“Tôichắcchắnlàtôinhìnrõcảmặtanhta,bởivìtrăngchiếusángrõmặtcủaanhta.”

Lincolnhỏi:“Anhcóchắcchắnlúcđólà11giờkhông?”

Nhânchứngđáp:“Tôicóthểkhẳngđịnh,bởivìkhitôitrởvềnhànhìnđồnghồthìlúcđólà11giờ15phút”.

Lincolnhỏiđếnđóbènquayngườilạivớibốnvịchủtoạ:“Tôikhôngthểkhôngnóivớimọingườirằng,tấtcảnhữngđiềumàvịnhânchứngnóihoàntoànlàlờinóidối.Anhtamộtmựcnói11giờtốingày18-10dướiánhtrăngđãnhìnrõmặtbịcáo.Chúngtađềubiếtngày18-10 làngày trăngkhuyết,11giờ tối trăngđãxuốngnúi,đâucóánh trăngchứ?Hơnnữa,cólẽthờigianmàanhtanhớkhôngphảilàchínhxác,thờigiansớmhơn

mộtchút.Nhưnglúcđóánhtrăngtừhướngtâychiếusangđông,đámcỏởphíađông,câyởphíatây,nếunhưmặtbịcáohướngvềđámcỏthìkhôngthểcóánhtrăngchiếuvào.”

Mọingườiimlặnglắngnghe,rồinhấtloạtvỗtayhoanhô.Vịnhânchứngthậtngungốc.Lincolnđãvậndụngsuyluậnlogicchặtchẽ,phântíchtỉmỉvàđãchứngminhnhữnglờinóicủanhânchứnglàgiảdối,ôngđãgiảithoátđượcchothânchủcủamình.

Cóthểthấy,suyluậnlogicchặtchẽcólợichoviệcnhìnthấunhữnglờinóidối.CóngườiđãthổiphồngnóivớiAddison:“Tôiđãphátminhramộtloạidungdịchcóthểhoàtancácloạivậtchất.Chúngtahợptácxâynhàmáyđi.”Addisonlậptứcchỉralờinóihồđồcủađốiphương:“Xinhỏi,loạidungdịchđódùngcáigìđựngvậy?”Nhưvậy,mâuthuẫntronglờinóicủakẻlừabịptựnhiênlộrõ.Nhữngngườitruyềngiáođềunói:“Thượngđếvạnnăng.”Mộtcậuthanhniênthôngminhđãhỏi:“Thượngđếcóthểtạoraviênđámàôngtakhôngthểnhấcnổikhông?”Ngườitruyềngiáoháhốcmồmtrảlờicóthểtạora,nhưngThượngđếkhôngthểnhấcnổitảngđánày;nếutrảlờilàkhôngthểthìThượngđếkhôngphảilàvạnnăng.Tómlại,chodùlàtrảlờithếnàothìThượngđếcũngchẳnglàvạnnăng.Ngườithanhniênđãkhéoléovậndụnglýluận“nhịnan”(cáchtrảlờithếnàocũngkhó)tronglogicđểchứngminhcâunói“Thượngđếlàvạnnăng”làlờinóidốilừa.

Chương8:ĐặtVàoChỗChếtMàVẫnSống

ĐạitướngHànTíndướithờiLưuBang,rấtgiỏidùngbinhtácchiến.CómộtlầnHànTíndẫnđầumấyvạnbinhmãcủaHánVươngLưuBangtácchiếnvớiquânHạngVũnhiềugấpmấy lầnquânmình.Trướcsựcôngkíchkịch liệt củaquânđịch,HànTín lệnhchoquânđộigiãnquânđánhbênsườn.Khiđangluiđếnbờmộtconsông,HànTínđểquânsĩđemlươngthựcđốtđivàmangnồi,bátmâmđậpvỡlàmđắmthuyềnởbờsông.Binhsỹbịrơivàocảnhtuyệtvọngthìlòngdũngcảmtănglên,phấnđấugiếtđịch,cuốicùngđãđạithắngquânHạngVũ,đâylàbinhphápnổitiếngtrongquânsự;pháđậpdìmthuyền,thếtrậnsinhtửhoặcnóirằngđặtvàochỗchếtmàvẫnsống,hoặcnóirằngbinhthươngtấtthắng.

Khinóichuyện,cólúccũngbịdồnvàochântường;lúcnày,đốimặtvớithếtấncôngdồnépcủađốiphương,buộcphảicốgắnghếtmìnhmớicóthểtìmralốithoát,khôngbịthấtbại.Muốncóthểtrongthờikhắcquantrọngnhấtấykhiếnmìnhđứngđượcvàochỗchiếnthắngtấtnhiênmìnhphảicóluậncứđầysứcmạnh,hoặcphảicóthẻbàivuabanđểépđốiphương khiến đối phương phải thoả hiệp.Xin hãy xem ví dụ “ĐườngDuy không làmnhụcsứmạng”nổitiếngdướiđây:

ĐườngDuykhônglàmnhụcsứmạng

ThờiChiếnQuốc,cácnướccùngtranhhùngxưngbánênchiếntranhliênmiên.Đểmìnhchiếnthắngtrongcuộctranhhùngnày,cácnướcchưhầuđềulôikéohàngloạtcácvịquanthầngiỏitínhmưubàykế.

Mộthôm,TầnVươngcửngườiđinóivớiAnLăngQuânlàTầnVươngnguyệnđổi500mđấtlấyAnLăng.AnLăngQuânlờilẽnhẹnhàngtừchối:“ƠnđạivươngchiếucốnguyệndùngvùngđấtlớnđổilấyAnLăngnhonhỏcủathầnthậtlàtốt.Nhưng,vùngđấtcủathầnlàdotổtiêntruyềnlạicho,thầnkhôngdámtựtiệnđổi,xinđạivươngxátội”TầnVươngsaukhibiếtchuyệnrấtkhôngvui.ĐểthuyếtphụcTầnVương,AnLăngQuâncửĐườngDuyđisứsangTần.ĐườngDuyđếnTầntrướctiênbáikiếnTầnVương,TầnVươngrấtngạomạnnóivớiĐườngDuy:“Tadùng500mđấtđểđổilấyAnLăng,AnLăngQuânđãcựtuyệtta,đâylàđạolígì?HơnnữanướcTầnđãtiêudiệtnướcHàn,Nguỵ,AnLăngchỉcóchuvi50msaotồntạinổi,điềunàylàbởiôngtalàngườicẩnthận,chonêntakhôngđểbụng.GiờđâytadùnglớngấpmườilầnđểđổilấyAnLăngvậymàôngtalạiđingượclạiýta,đâyđúnglàcoithườngtarồi.”

Xemra,đâychínhlàquyluật“nướcyếukhôngngoạigiao, lựclượnglàtấtcả”đãsớmthịnhhànhtừthờixưa.CáilogiclựclượngmạnhmàvuaTầnvậndụnglàlogiccườngđạo

trầntrụi:Talựclượnglớn,ngươiphảinghetheo,tamuốnđổithìngươiphảiđổi.Kỳthựclàdùngchữ“đổi”,chẳngquađểnghelọt tai, trênthựctế là lấymạnhépyếu.HãyxemĐườngDuytrảlờinhưthếnào.“Không,khôngthểlànhưvậy.ĐấtAnLăngQuânlàkếthừatừtổtiên,muốnmãimãigiữgìnnó,cóđổi1000mcũngkhôngdámđổihơnnữachỉlà500m?”

Câutrảlờirấtbìnhthườngđãnóirõnguyênnhân.TầnVươngkiêungạongheđâucólọttai?Dođó,TầnVươngbịkhéoléocựtuyệtkhôngkhỏitứcgiận,trắngtrợnuyhiếpbằngvũlựcnói:“Ngươiđãnghequathiêntửnổigiậnthìnhưthếnàochưa?”

“Thầnchưatừngnghequa.”ĐườngDuyđáp.

TầnVươngnói:“Thiêntửkhinổigiậnsẽkhiếntrămdặmđầurơi,máuchảynghìnmét.”

Cuộcnóichuyệnđếnđâydườngnhưkhôngcònđườngthoáilui,nếukhôngmuốnchuốclấycáichếtthìphảichịukhuấtphụcdướisựuyhiếpvũlựctrắngtrợncủaTầnVươngvàđápứngviệcđổiAnLăng.NhưngĐườngDuythìkhông,ôngmuốnlâmvàochỗchếtđểtìmsựsốngnênnói:“Đạivươngđãtừngnghenóivềsựtứcgiậncủanhữngngườidânbìnhthườngchưa?”

TầnVươngchẳngmảymaysuynghĩnói:“Nhữngngườidânmặcquầnáobìnhthườngấytứcgiận,chẳngqualàbaymấtmũ,taykhôngchântrần,đâmđầuxuốngđấtthôi.”

ĐườngDuynóivớiTầnVương:“Đóchẳngqua làsựgiậngiữcủamộtngườidânbìnhthường, không phải là sự tức giận củamột nhân sỹ.Đại vương đã từng nghe qua, khiChuyênThếcôngkhaihànhthíchNgôVươngLiêuthìHuệTinhlướtquatrăngsáng,khinhiếpchínhlàNghiêmTrọngTửgiếtHànKhôi,cầuvồngtrắngxuyênquamặttrời.Khithíchkháchmuốngiếtcon traicủaNgôVươngLiêuKhánhHỷ,conchimưngxanđậuxuống trướcđiện.Bavịđó lànhânsỹáovải,cơn thịnhnộdângđầy trong lònghọcònchưaphátra,hômqualàdấubáohiệutrước,bâygiờthêmthầnsẽthànhngườithứtưrồi.Nếunhưcácnhânsỹáovảiđónổigiận,thithểgụcngãchỉcóhaichiếc,máuchảykhôngquánămbước,nhưngngườikhắpthiênhạđềumặcáotang.Bâygiờđãđếnlúcrồi?”

Nóixong,ĐườngDuyrútbaokiếm,nhảylên.

Hoára,ĐườngDuyvớithẻbàivuabandùngkhisốngchếttronggangtấc,lấycáichếtđểliềumạngvớiTầnVương,xemTầnVươngbạongượccóbiếtđiềuhơnkhông?Khôngthểépngườiquámứcnhưvậy!

Quảnhiên,chíkhíngangngượccủaTầnVươngnhụthẳn,TầnVươngsợđếnthấtsắc,quỳxuốngvái lạyvàvội vàngxin lỗiĐườngDuy. “Xinmờiôngngồi.Tôiđã rõ rồi,Hán,NguỵhainướcđósởdĩdiệtvongcònAnLăngtuychỉcó50mvẫntồntạilàdocóngài

à?”

Xinhãyxemcâuchuyệntrong“Tảtruyện,Chiêucôngnămthứ5”

SứgiảcủaNgôđếnSở

NămthứnămđờiLỗChiêuCông,đạiquânSởLinhVươngchinhphạtNgô,NgôVươngpháiemtraiQuyếtDođếnkhaoquânSở,ýNgôVươnglàtrướclễsaubinh,khôngmuốnbỏquadùmộttiahivọnghoàbình.NhưngkhiQuyếtDovừađếndoanhtrạiquânSởđãbị bắt giữ, SởVương lập tứcmuốn giếtQuyếtDo để tế trống. Trước khi tế trống, SởVươngcườilớnhỏiQuyếtDo:“Cácngươilầnnàyđến,đãxembóiquachưa?”

“Thựcsựbóiqua.”QuyếtDotrảlời.

“Bóimaymắnkhông?”SởVươnghỏi.

“Làmaymắn.”

“Ha,ha,ha,thậtlàbuồncười,chếtđếnnơirồimàvẫncònnóimaymắn,ngươixem,ngaycả con rùa của cácngươi cũngkhông linhnghiệm,maymắnư?Đầungươi lập tức rơixuốngđất,chúngtadùngmáucủangươitếtrống.Đợisaukhitếtrốngxongtasẽgiếtcácngươikhôngcònmộtmảnhgiáp.”SởVươngnói.

Tronglúcngàncântreosợitóccóthểcứumìnhchỉcódựavàomiệngbatấclưỡi,hoặclàngồiđợichết,hoặclàvẫntìmthấysựsốngtrongchỗchết,cóthẻ“bàivuaban”nhấtđịnhkhiếnSởVươngthuhồimệnhlệnh,nếukhôngthìlàmsaođứngtrướcSởVươngmànóimaymắnđây?

Ôngtatựcólílẽriêng:“Xinđạivươngnghethầngiảithích.Chúngtôinghenóiquýquốcmuốndùngbinhởtệquốcđểgiữrùabóihỏi.BồTừnói:“NếuđếnkhaoquânđốiphươngtrướctiênxemtháiđộSởVương,sauđócóthểchuẩnbị.BồTửnóirấtcólínếunhưđạivươngdùnglễđãisứthầnchúngtôimàlơilỏngquânbị,đấtnướcsẽdiệtvong.Giờđâyđạivươngmuốnchémđầusứthần,muốnlấymáutôitếtrống.Nhưthế,nhấtđịnhnướctôisẽtăngcườngquânbị,đấtnướctôituylựclượngmỏngyếu,nhưngsaukhicósựchuẩnbịđầyđủđấtnướctôicòncóthểkhiếnquýquânbiếtkhóphảilui.Điềunàylẽnàochẳngphảilàquẻbóiđạicátsao?”

SởVươngcảmthấy lờinóicủaQuyếtDorấtcó lí, thế lànhẫnnạingheQuyếtDonói:“Hơnnữa,chúngtôiphảibói,vẫnlàxãtắcnướcNgôannguy,chứkhôngphảilàsựsốngchếtcủasứgiả.Chếtđimộtvịsứgiảkhiếnchocảnướcvữngnhưthành,mọingườiđồnglòng,dođómàquốcgiađượcbảotoàn,điềunàylẽnàokhôngphảilàmộtcôngdụnglớn

nhấtcủaquẻbóimaymắn?Nhưngnóithựclàquẻmayhayquẻxung,aicóthểxácđịnhchắcchắnnótrongmộthoàncảnhđây.Nếunóivềviệcquýquốc,nămnayquýquốcvàTấnđạichiếnởThanhBáo,trướcviệcnàybóilàmaymắnmàsauđólạiđạibại.Nhưngtrậnchiếnlầnthứhaicủaquýquốcsaunàylạiđạithắng.Nhưvậycácngàinênđánhgiáquẻ bói của các ngài như thế nào? Các ngài cho rằng nó linh nghiệm hay không linhnghiệm?Vớilílẽnhưvậy,rùabóicủanướcNgôtacũngkhôngchắcchắntrongtrậnchiếnnàyứngnghiệmhaykhông.”

SởVươngsaolạikhôngngheratiếngđànlạcdâycủaQuyếtDođây?QuyếtDo,ngươichẳngphảilànóita“giếtngươiđisẽtăngýchíchiếnđấucủaNgôquốc,mặcdùlầnnàychinh phạt nước Ngô đại thắng thì khó đảm bảo sau này không bị bại trong tay họ.”NhưngmàQuyếtDo,ngươinóirấtđúngvàcólý.

QuyếtDokhôngbỏ lỡ thờicơnói tiếp:“Mộtngườichết thìsẽ rasao,chẳngaibiếtcả.Thầnchếtrồisẽchẳngcócảmgiácgì,mangmáucủathầntrátlêntrốngcủacácngàithìchẳngcótácdụnggì.Nếunhưthầnchếtmàvẫncòncóchútcảmgiácthìthầnnhấtđịnhsẽkhiếnchotrốngchiếncủacácngàikhiđánhchẳngkêulênđược.”

SởVươngđắnđotrướccâunóicủaQuyếtDo,cảmthấyrấtcólý,vàcàngcảmthấychinhphạtNgôlàquáliềulĩnh,nhâncụcdiệngiờđâycóthểthayđổithìthảchoanhta.

NhưvậyQuyếtDonhờbatấclưỡi,làmmộttrậnsốngchết,vậndụngtrílựcđểluiquânSở,khiếnNgôSởhainướcthoátkhỏicảnhbinhđao.

GiaongọcbíchvềTriệu

ThờikỳChiếnQuốc,danhthầnnổi tiếngnướcTriệuLạnTươngNhưcóthểnói làmộtngườithấycáichếtkhônghềrunsợ, làmộtcaothủđặtvàochỗchếtmàvẫnsống.KhiTriệu quốc có được viên ngọcHoàThị có giá trị liên thành và việc này bị TầnChiêuvươngbiếtđược,vuaTầnpháisứthầnđếnTriệuquốcyêucầulấymườilămthànhtrìđổilấyHoàThịngọc.TriệuHuệVănvươngvàcácđạithầnđềuchorằngTầnvươngkhôngthể lấymười lăm thành trì đổi lấyHoà ThịNgọc và cảm thấy tự đắc về bảo bối này.Nhưngvìkhiếpsợ lực lượngmạnhcủaTầnquốcnênquyếtđịnhcửmột sứ thầnmangHòaThịngọcđếnTầnQuốc,tuỳcơhànhsự.Dođó,LạnTươngNhưtiếpmệnhđisứsangTầnquốc.

LạnTươngNhưsaukhiđiđếnTầnquốc,TầnChiêuvươngcậymạnhépyếukhôngcoisứthầnlàgìtrongmắt.Tầnvươngcốýđóntiếpsứthầnkhôngđúnglễnghimàcònởtrướng-nơidiễntrò-tiếpnhậnLạnTươngNhư,tháiđộthậtnghiêmkhắc.LạnTươngNhưtuyrấttứcgiậnnhưngvẫnnhẫnnạidângngọcchoTầnvương.Tầnvươngsaukhinhậnngọc,nhìnsămsoirồitruyềnchocácmỹnữbêncạnhxemvàcườilớn,khônghềnóiđếnviệcđổithànhtrìlấyngọc.LạnTươngNhưrấtbiếtnếutrướcmộtTầnvươngngangngượcthì

việcthỉnhcầuôngtaraânlàviệckhôngthể,duychỉcóởthếtrậnsốngchếtmớicóthểkhiếnmìnhđặtvàochỗchếtmàsốngvàkhông làmnhụcsứmệnh.Dođó,LạnTươngNhưnghĩkếtronglòng,dầnbướcđếntrướcnóivớiTầnvương:“Trênngọccótỳvết,xinhãyđể thầnchỉchođạivươngxem.”Tầnvươngkhôngbiếtđó làmưukế, tiện tayđưangọc lạichoLạnTươngNhư.TươngNhưđónngọcrồi luixuống tứcgiậnnóivớiTầnvương:“TầnvươngmuốncóđượcngọcthìcửngườiđếnbáotinchoTriệuvương.”Triệuvươngmờicácquầnthầnđếnthươngnghị,mọingườiđềunói:“Tầnvươnglòngtham,lạiỷvàothếmạnh,muốnbằngmộtcâunóisáorỗngđểđổilấyHòaThịngọcerằngkhôngđược.”Mọi người thươngnghị đều khôngmuốnmangngọc choTầnvương.Thần chorằngnhữngngườibìnhthườngđềukhôngthểlườnggạt,huốnghồlàvuacủamộtnước?Hơnnữa, thần cho rằngvì ngọcmàkhiến chocảmộtnướcmạnhkhôngvui thì khôngđược.ThếlàTriệuvươngtraigiớinămngày,bảothầnmangngọcđíchthântặngchođạivương.Điềunàylàvìsaođây?Làvìtôntrọnguyvongcủađạiquốcmàthểhiệnsựkínhtrọng.SaukhibềtôiđếnnướcTần,đạivươngchỉtrongcungđiệnbìnhthườngtiếpthầnmàkhôngchúýlễnghi,tháiđộrấtngạomạn;cóđượcngọctuỳýđưachomỹnhânxem,lấyđóđể trêuđùa thần.Thần thấyđạivươngkhôngcó thànhýđổi thành trì choTriệuquốc,chonênthầnmớimangngọcvề.NếunhưĐạivươngnhấtđịnhmuốnépthầnthìhômnay,đầucủathầnvàngọcsẽcùngvỡvụn!”

ĐểmọingườithấyđượcTầnvươngépôngta,ôngtasẽlậptứcđâmđầu.“Cáchđưavàothếtrậnsốngchết,Tầnvươngchẳngphảilàmuốnđượcngọcsao?VậytalấyngọcđểépTầnvươngkhiếnhắnkhôngdámhànhđộngthiêusuynghĩ,bởibiếtlàhắnsợđánhchuộtvỡchĩnh!”

Quảnhiên, tuyệt chiêucủaông rấthiệuquả.Tầnvương thật sự sợLạnTươngNhưvàngọccùngmất,LạnTươngNhưmấtthìkhôngsao,nhưngviênngọcđángquýđómàmấtthìthậtđángtiếc.Dođó,Tầnvươngvộivàngsửađổitháiđộ,sắcmặtvuivẻnóivớiLạnTươngNhưđâucầnphảinhưvậyvàlậptứcchongườimangbảnđồtới,chỉramườilămthànhtrìtrênbảnđồchoTriệuquốc.TươngNhưtronglòngđãrõ,đâychẳngqualàTầnvươngmuốncóngọcmàđùagiỡnmà thôi.LạnTươngNhưđểgiữTầnvươngnênđãkhônglàmcăngsựviệc,thếlàhoàntoànkhôngnóithẳngđậpvỡmàthayđổisáchlược.ÔngnóivớiTầnvương:“HoàThịlàbảobốimọingườiđềubiết,Triệuvươngvìsợđạivươngnênkhôngdámkhôngdâng.Triệuvươngkhidângngọcđãtraigiớinămngày.Bâygiờđạivươngcũngcầntraigiớinămngày,đồngthờiphảicửhànhchínđạilễtiếpđónsứquanthìthầnmớidámdângngọc”.Tầnvươngsuynghĩmộtlát,biếtkhôngthểđoạtbằngsứcmạnh,nhưngchẳngbiếtlàmsaođànhphảiđápứngyêucầucủaTươngNhư,vàxếpđặtôngvàonhà,tiếpđónquansứcaocấp.

TươngNhưdựliệuchodùTầnvươngtraigiớinămngày,chắcchắnsaukhicóđượcHoàThịngọcsẽchốivàcựtuyệtgiaothànhchoTriệu-Vương.Dođó,TươngNhưbímậtcửngườithủhạđicùngcảitranggiốngngườidânnướcTầngiấuHoàThịngọctrongbụngbímậttheođườngnhỏtrốnvềnước,giaochoTriệuvương.

Cuốicùng,TươngNhưnghĩcáchkhiếnTầnvươngkhôngkhépôngvàotội lừavua,và

bìnhyênquaytrởvềTriệu.TươngNhưcuốicùngkhônglàmnhụcsứmạng“giaongọcvềTriệu”

Bímậttrúngcửcủabinhsỹ

Nghệthuậtnóivậndụngthếtrậnsốngchếtthườngcóthểmangđếnhiệuquảkhôngngờ.MộtbinhsĩcủaMỹđãdùngcáchnàyđểđánhbạianhhùngchiếntranhtranhcửquốchộicùngvớianhta.Thắnglợidựtínhnàyhoàntoànkhôngphảilànóimòmàlàsựthựcvôcùngchínhxác.SauchiếntranhNamBắcMỹ,mộtngườibinhsĩbìnhthườngJohnErontrongnộichiếnđãtranhcửnghịviệnquốchộiMỹvớivịtướngquânanhhùngTak.VềđịavịvàthànhtíchthìJonhEronnàykhôngsánhđượcvớitướngquân.Nhưngqualầndiễnthuyếttranhcử,ngườibinhsĩđãgiànhthắnglợi,hãyxemtrậnchiếnbằnglờinóicủahaingườinhưthếnào:

Vị tướngquâncông tíchnổi tiếngđã từngba lần lànghịviệnquốchộikhidiễn thuyếttranhcửđãnói:“Cònnhớvàomộtbuổitốimườibảynămtrướcđây,tôiđãtừngdẫnquânchiếnđấukịchliệtởnúi:Saukhitrảiquatrậnđấukịchliệt,tôiởtrongrừngnúingủcảmộtbuổitối.Nếunhưmọingườichưaquênthìlầnđórấtgiankhổ,xinmọingườiđừngquênnỗivấtvảkhókhănkhiđó.Ăngiónằmsươngmàtạorađượcnhiềuchiếncông.”Tướngcôngđãđưarachiếntíchcủamình,muốnnhândântintưởngmình,quảnhiêngâyxúcđộngvànhậnđượctràngvỗtayhoannghênh.

Ngườibinhsỹbiếtthànhtíchvàđịavịkhôngbằngtướngquân,lẽnàolạinhưvậymàđầuhàng sao?Không, nhất định phải vào thế trận sống chết, tướng quân chẳng phải là cóchiếncôngsao,nhưngchiếncôngngài từđâu ravậy?Nếu rờixanhữngngườibinhsỹdũngcảmởtuyếntrướcthìngàicólậpchiếncôngkhông?TướngquânthậtsựkhôngbằngNapoleontrênnúiAlpestựkhoekhoangsựvĩđại,nếunhưôngtarờibinhsĩsaumìnhthìcònnói“caohơnnúiAlpes”,đâychắcchắnlàlờinóiloạnngôn.Tướngcôngvìsaochỉnóichiếncôngcủamìnhmàkhôngnóiđếnbinhsỹphíasaumình?Đúng,tôihiệngiờởthếkémngài.Saukhisuynghĩchắcchắn,vịquânsỹphátbiểu:

“Thưađồngbào,tướngquânTaknóikhôngsai;quảthựctrongtrậnchiếnđấulầnđóôngđãlậpđượckỳcông.Tôilúcđóchỉlàmộtkẻvôdanhtiểutốt,thủhạdướicủaôngta.Tôicũngđãcùngvớiôngtavàosinhratử,xungvàotrận.Nhưng,khiôngtađangngủyêntrongđámcây,tôivẫnphảivũtrangđầyđủđứngởhoangmạcnếmđủgiórétsươnglạnh,bảovệôngtangủyên.”

Vịbinhsỹvừanóira lậptứcđượcnhândânvỗtaynhiệt liệt.Ngườidânbầucửđươngnhiênthíchtưtưởngcủangườibinhsỹ.Vịtướngquântuykhổnhưngvẫncònđượcngủyêntrongđámcây,vịbinhsỹnàyphảiđứngbảovệôngta.Nếunóibuổichiềuchiếnđấuhômđóthì“côngtích”củangườibinhsỹlớnhơnvịtướngquânrấtnhiều.Dođó,nhữngngườibầucửchuyểnsangủnghộngườibinhsỹvàcuốicùngđểanhtatoạinguyệnvào

làmnghịsĩQuốchội.

MãDầnSơđọganlờinói

NhàgiáodụcnổitiếngTrungQuốc,ôngMãDầnSơcũngđãtừngvậndụngcácthếtrậnsốngchếtđọgan:

Tháng11-1930,đúnglúcđảngQuốcDânphátđộngđêmtrướccaotràophảncộnglầnthứhai.Mộthôm,“hộigiáodụcviênchứcXungHoá”tronglầnquốckhánhtrọngthểđãtổchức“Tuần toạđàm”vàmờiMãDầnSơgiảngvề“Vấnđềkinh tế thờichiến”.Cảhộitrườngngồiyênlặng,MãDầnSơbướclênbụcgiảngvànói:“Cácanhemđãmangcontraicongáiđếnđây,hômnaytôisẽgiảngthuyếtchocácbạnmộtvàiđiềutừđáylòng!Để kháng chiến, bao nhiêu người ở tiền tuyến hy sinh, những văn nhân chúng ta cũngkhôngđángtiếcnếuchếtởhậuphương.”

Thếtrậnsốngchếtnàyđãrõràng,khiếncảhội trườngđềurấtkinhngạc,vàcũngkhiếnchođặcvụcủaQuốcDânĐảngtronghộitrườngtrònmắt.Sauđó,MãDầnSơdùngcáctàiliệuđãrõràngchứngminhhànhđộngxấuxacủaTứđạigiatộc“lợidụngquyềnthếvétcủacảicủaquốcgiavàmanggửirangânhàngnướcngoài.”MãtiênsinhđãlớntiếngkêugọimọingườitừKhổngTrườngHy,TổngTửVănbắtđầutrưngthu“thuếtàisảntạmthời”,vàyêucầunhữngtàisảnbấtnghĩacủanhữngnhàgiàucóđótrưngthulàmkinhphíkhángNhật.Vừalúcđó,hộitrườngcókẻgâyrối,MãDầnSơvẫnlớntiếng,khônghềrunsợ:“Tưởnguỷviênmuốntôiđếngặpôngta,vìsaoôngtakhôngđếngặptôihả?ởNamKinh,tôiđãdạyanhta,lẽnàohọcsinhthìkhônggặpđượcthầysao?Anhtakhôngdámđếngặptachínhlàanhtasợchủtrươngcủata.Cóngườinóianhtalà“anhhùngdântộc”,xemranhiềulắmcũngchỉlàmột“anhhùnggiatộc”.Bởivìanhtabảovệgiatộcthânthíchcủamình,gâynguyhạichoquốcgiadântộc.Cảnhsáttronghộitrường,ônghiếnbinh,cácngàibắttôihả?Vậyhãynhẫnnạimộtchút,đợitôigiảngxongsẽđưataychịutrói.”

MãDầnSơtrướcquốcnạnvàcảnhchínhphủQuốcDânĐảngphảnđộng,ôngđãkhôngtiếctínhmạngcủamình,đãsửdụngthếtrậnsốngchếtchỉtríchhànhvivàmưuđồxấuxacủaTứđạigia tộcvơvétcủacải trongcảnhquốcnạn,ôngđã thểhiệnphongcáchconngườicáchmạngcaoquý.

Vậndụngcáchvàothếtrậnsốngchếtcầnphảipháthuysựthôngminh,tàitríđặcbiệtcủabảnthânmớicóthểtìmraconđườngcủamìnhtừtrongngõcụt,mới“đặtvàochỗchếtmàsống”.HànTínlàthuỷtổcủaphươngphápvàothếtrậnsốngchết,tựnhiênkhéoléothoátđượctrongthếtrậnsốngchếtđó.

HànTínkhéoléođápLưuBang

Mộtlần,CaoTổLưuBangvàHoàiDươngHầuHànTínnóichuyệnphiếm,thảoluậnvềvấnđềbảnlĩnhcủatướnglĩnh.LưuBanghỏiHànTín:

“Tàinăngcủatacóthểchỉhuybaonhiêuquân?”

“Bệhạnhiềunhấtcóthểchỉhuymườivạnbinhmã.”HànTínđáp.

“Ngươicóthểchỉhuybaonhiêuquânhả?”LưuBanghỏi.

“Sốbinhmãmàthầnchỉhuycàngnhiềucàngtốt.”HànTínđáp.

LưuBangngherấtkhôngvuithếlàlạihỏi:“Nếulànhưvậythìngươisaomàtrởthànhbộhạcủatađược?”

HànTínnhanhnhạyđáp:“Bệhạkhônggiỏivềdẫnquânnhưnglạigiỏivềlãnhđạo.ĐóchínhlànguyênnhânmàHànTíntrởthànhthuộchạcủabệhạ,hơnnữatàinăngcủabệhạlàtrờisinh,ngườithườngkhôngthểlàmđược.”

HànTíngiỏivềdùngbinh,nhiềulầnpháđịch,lậpnhiềuchiếncônghiểnháchchovươngtriềuLưu.Dođó,ôngrấttựphụ,tựngạovềcôngtích,vớitấmlòngnhưvậythìkhótránhcólúcsẽbộclộkhôngởtrướcmặthoàngthượng.Giờthìkhông,vớivấnđềtàinăngdẫnquân,HànTínnóiđểlộ,mộtcâuphảnvấncủaLưuBangthìsẽdồnHànTínvàođườngcùng,ngươigiảithíchsaođây,ngươichỉhuybinhmãnhưvậysaolạilàmthuộchạcủata.NhưngHànTínchínhlàHànTín,binhphápthếtrậnsốngchếtrấtthànhthục,nênnónglòngnói:“Bệhạgiỏilãnhđạođạitướng”,“Tàinăngnàymớilàtrờisinh”chẳngphảilànóiđượcLưuBanghàilòng,bớtgiậnmàthoáthiểm.

KỷVânkhéoléogiảithích“giảđầutử”

VịhọcsĩviệnhànlâmthờivuaCànLongcókhảnănghùngbiện,nhưngcómộtlầndolỡlời,suýtnữabịhoàngđếCànLongxửtử,nhưngôngvàosinhratửcuốicùngđặtvàochỗchếtmàsống.

Giữamùahè,KỷVânngườibéonêncổáođểtrầnlưng,đểbímtóclênđỉnhđầu,dựavàoánđọcsách(bốnkhotoànsách),bỗngnhiênhoàngđếCànLongđiđếnviện.Ôngmặcáokhôngkịpbèntrốnvàodướián,kéovảibànlại,muốnđợihoàngthượngđirồithìsẽchuira.AingờhoàngđếCànLongnhìnthấy.CànLongngồixuống,tỏýtráiphảiyêntĩnh.KỷVânkhôngthấyđộngtĩnhgìvànóngquákhôngchịunổibènthòđầurahỏi:“Lãođầutử(lãogià)đirồihả?”

CâunóiđólàmCànLongnổigiận:“KỷVân,ngươithậtvôlễ,cáigì,lãođầutử?Ngươidựavàocáigìmàgọitalàlãogià,giảithíchkhôngđượctasẽxửtử.”

KỷVânlúcnàyquảthậtbịdồnđếnchântường;cơhộiduynhấtchỉcóthếvàothếtrậnsinhtử,nhấtđịnhphảinắmchắccơhội.KỷVânrốtcuộcvẫnlàKỷVân,đạinạnlâmđầudựavàomiệnglưỡinhạybénkhéoléo.

Lãođầutử(lãogià),mấytừnàylàđạigiacôngnhận,thầnkhôngđặtra.Chophépthầnnói:“Hoàngđếxưngvạntuế,háchẳngphảinóilãosao?Hoàngđếđứngcaonhấtnướcháchẳngphảilàđầusao?Hoàngđếlàthiêntửháchẳngphảilàtửsao?Lãođầutử,batừnàylàgọitắt.”

CànLongnghexong,khôngkìmđượccườilớnbènchuyểngiậnthànhvuinói:“ĐúnglàKỷVângiỏihùngbiện,TôTần,TrươngNghisống lạicũngkhông thểbằng, trẫmchịungươirồi?”

KỷVânnhờmiệnglưỡisắcnhọnđãcứuđượctínhmạng.

Chương9:ChuyểnPhépPhảnChứngThoátKhỏiCảnhKhóXử

Khi câunói củađối phươngquávõđoánkhiếnbạn rơi vào cảnhvô cùngkhóxử, bạnkhôngthểvậndụngphươngphápchuyểnphépphảnchứng,tứclàtrướctiêngiảthiếtquanđiểmcủađốiphươnglàđúng,sauđódẫnquanđiểmấyvàohoàncảnhđốilậpgaygắtvớiquyềnuy,danhgiahoặccôngchúng,nhưvậycóthểkhiếnchosuyluậnphánđoáncủađốiphươngbịđánhphủđầu.

HùngHướngHuykhéoléotrảlờinguyênsoáiAnh.

Tháng5-1960,vịnguyênsoáilụcquânnướcAnhđượcmọingườicangợilà“Cáogiảohoạt”đếnthămTrungHoa.Trướctiên,ôngđithămmấythànhphố,trongđócóthànhcổLạcDươngnổitiếng.

Mộtbuổitối,saukhidùngcơmtối,cácnhânviêntuỳtùngvànguyênsoáiđiđếnnơidiễnkịch.Nhữngnhânviêntuỳtùngcùngônglậptứctiếnvào.Lúcđó,trongkịchtrườngđangdiễnkịchvui(MộcQuếAnhvainguyênsoái),nhânviênđicùngvộivàngliênhệvớikịchtrường,thỉnhcầukịchtrườngsắpxếpchỗngồi,phiêndịchtìnhtiếtvàlờihátchonguyênsoái.Tronglúcnghỉ,ôngrờikịchtrườngtrởlạikháchsạn,nóivớingườicùngđivềcảmtưởngsaukhixem.Ôngnói:“Diễnxuấtkhônghay,saolạiđểmộtcôgáiđóngvainguyênsoáichứ?”NgườicùngđilàHùngHướngHuygiảithíchvớiông:“ĐâylàkịchnổitiếngcủaTrungQuốc,dânchúngrấtyêuthích.”

Nguyênsoáinói:“Nhữngngườicongáiđẹplàmnamnguyênsoáithìkhôngphảilàngườiđànôngđíchthực;ngườicongáiđẹplàmnữnguyênsoáithìchẳngphảilàngườiphụnữđíchthực.”

HùngHướngHuyvẫnnhẫnnạigiảithíchvớinguyênsoái:“TronghồngquânTrungQuốccónữchiếnsỹ.Hiệngiờtrongquângiảiphóngcũngcótướngquânnữ.”

Nguyênsoáinói:“Tôirấtkínhtrọngvàkhâmphụcđốivớihồngquânvàquângiảiphóng,khôngbiếtcòncónữtướngquân,điềunàylàmtổnhạitiếngtămcủaquângiảiphóng.”

HùngHướngHuylậptứcphảnbácnói:“NữhoàngAnhcũnglànữ.Nhưngtheothểchếcủacácngài,nữhoànglàtổngtưlệnhbộđộivũtrangvànguyênthủquốcgia.”

Nguyênsoáingơngác,lậptứckhônghérăngnửalời.

Saonguyênsoáikhônghérăngnóivậy?Nếunhưkiêntrìquanđiểmcủamìnhthìôngsẽvứtbỏchứctổngtưlệnhbộđộivũtrangcủanữhoàng.HùngHướngHuykhéoléochuyểnvấnđềsangnữhoàngAnhkhiếnquanđiểmcủavịnguyênsoáivàsựviệcnữhoànglàmtổng tư lệnhbộđộivũ trangmâu thuẫnnghiêm trọngvớinhau.Nhưvậy,HùngHướngHuykhéoléophêbìnhquanđiểmcủanguyênsoái.

Xinhãyxemvídụdướiđây.

“Bảyquântử”toàánviếtlờiluậnbiện.

Thậpkỷ30,nhândânTrungQuốcđứngtrướcnạnxâmlượccủachủnghĩađếquốcNhậtBản,một số trí sĩ yêu nước dưới sự lãnh đạo của đảngCộngSản đã bắt đầu suy nghĩchuẩnbịthànhlậptổchứcCứuquốcđểvậnđộnghàngvạnngườithamgiakhángNhật.ChínhphủQuốcDânĐảngvôcùnghoảngsợđãcốgắngdùngmọithủđoạnhònglunglạcđểgiànhquyềnlãnhđạohộiCứuquốc,saunhiềulầnbịsựcựtuyệtcủaThẩmQuânNho,lãnhtụhộiCứuquốcđãchuyểnsangxửdụngbiệnpháptrấnáp,đêmngày22-11-1936đãbắtgiữbảyngườilàThẩmQuânNho,ChươngNãiKhí,SaThiênLý,ChâuThaoPhấn,LýCôngBộc,NgọcTạoThời,SửLương.Đâychínhlàsựkiện“bảyquântử”chấnđộngtrongvàngoàinước.Saukhivụánxảyra,chínhphủQuốcDânĐảngđãápbứckhiếnphongtràokhángnghịcuộntràotrêntoànquốc.Bịápbức,đổivụbắtbímậtthànhcôngkhaithẩmán,mưuđồmượnđiềunàynhằmđưarakếtluậnphảnđốichínhphủđảngCộngSảnLiênHợp,đểtrấnápnhânsỹtiếnbộyêunước.Trêntoàán,bảyquântửnàylời lẽnghiêmtúc,tiếnhànhđốiđápđấulờivớinhânviênthẩmphán.Dướiđâylàmộtsốđoạnđặcsắc:

ThẩmphánTrường:“KhángNhậtcứunướcchẳngphảilàkhẩuhiệucủađảngCộngSảnsao?”

ThẩmQuânNho:“ĐảngCộngSảnăncơm,chúngtôicũngăncơm,lẽnàođảngCộngSảnkhángNhậtthìchúngtôilạikhôngkhángNhậtsao?LờicủathẩmphánTrường,chúngtôikhôngrõ.”

ThẩmphánTrường:“Vậythì,ôngđồngýkhẩuhiệukhángNhậtđểthốngnhấtcủađảngCộngSản?”

ThẩmQuânNho:“TôinghĩkhángNhậtđểthốngnhấtthìmỗingườidânnướctađềuđồngý.Nếu như nói vì đảngCộng Sản khángNhật, chúng tôi sẽ yêu cầu nói không khángNhật;đảngCộngSảnnóimuốnthốngnhất,chúngtôisẽphảinóikhôngthốngnhất,cáchnóinhưvậythìbịcáotôiđâykhônghiểu.”

ChâuThaoPhấn:“ChúngtôiđánhđiệnbáomờiTrươngHọcLươngkhángNhật,bảnkhởitốnóichúngtôicấukết,binhbiến;chúngtôiphátđiệnbáonhưvậychochínhphủquốcdân,vìsaokhôngnóichúngtôicấukếtvớichínhphủquốcdân?ĐảngCộngSảnviếttincôngkhaichochúngtôi,bảnkhởi tốnóichúngtôicôngkhaivớiđảngCộngSản,đảngCộngSản cũng báo tin công khai choTưởnguỷ viên trưởng vàQuốcDânĐảng, phảichănglàuỷviêntrưởngTưởngvàQuốcDânđảngcũngcấukếtvớiđảngCộngSảnsao?”

Ngườikiểmsát:“Bởivìcácngươigửi tinbáochoTrươnghọcLươnggâyrabinhbiếnTâyAn,gửiđiệnbáochoQuốcDânđảnghoàntoànchẳngcóbinhbiếngì?”

SửLương:“Vídụmộtcửahàngbándao,ngườimuadaođitháiraucũngcóthểđigiếtngười,ýcủangườikiểmsoátcóphảilàngườiđimuadaogiếtngườithìcửahàngdaochịutráchnhiệmđúngkhông.”

“Bảyquân tử”khéo léo tránhđượcmốiquanhệgiữahộiCứuquốcvàđảngCộngSản,khiếnviệckhángNhậtcứuquốclàkhôngcótộitrởthànhchủđềbiệnluậnởtoàán,nắmbắtđượcchỗsơhởcủađốiphươngvàchuyểnphépphảnchứngđểphảnbác.Đồngthờisửdụngcácphươngphápứngđốikhácnhưlảngtránh,phỏngvấn,trảlờicácvấnđềlúcđócủathẩmphánmộtcáchcólý,cólợiđúngcách.Khốngchếchắcchắnởthếchủđộng.

Dướisựủnghộcủanhândântrêntoànquốc,nhândânkhiđóđãépbuộctoàánphảituyênbốtrắngánđốivớivụkhởitố“Bảyquântử”(vàongày26/1/1936).

Phépphảnchứngtrongcuộcthihùngbiện.

Phươngphápchuyểnphảnchứngnàythườngvậndụngtrongcáccuộcthihùngbiện.Vídụ, trongcuộc thihùngbiệnvề“tư tưởngNhogia lànhân tố thúcđẩychủyếusự tăngtrưởngkinhtếnhanhchóngcủabốnconrồngchâuÁ”tronghộithilầnhùngbiệnchâuálầnhai,đãcóđoạnthếnày.

Bênphảnbiện:LýtưởnggiátrịcủatưtưởngNhogiacóthểcứuchữamộtvàicănbệnhxãhội,nhưngnókhôngthểthúcđẩytốcđộtăngtrưởngkinhtế,nócũngkhôngcóchứcnăngkinhtế,đâycũnglàmộtsựthậtkhôngthểtranhcãi.

Bên chính luận:Các ông cho rằng tư tưởngNho gia không có tác dụng thúc đẩy tăngtrưởngkinhtế,đâycũngđãlàviệckhôngthểtranhcãi,đãlàviệckhôngthểtranhcãithìhômnaychúngtaởđâylàmgì?Khôngcầnbiệnbạch.

Bênchínhluậnquảthựcgiỏinắmbắtcơhội,lợidụngkhiđốiphươngnóiracâunóivõđoán.“Sựthựckhôngthếtranhcãi”đãkhéoléovậndụngcáchchuyểnphépphảnchứng

đặtbênphảnbiệnvàocáchđốilậpmạnhmẽvớingườilàmchủcuộcthihùngbiện.Đãlà“sựthựckhôngthểtranhcãi”ngườilàmchủấylạiđưaramộtđềhùngbiệnnhưvậy,họchẳngphảilàkhôngcótrìnhđộhaysao?

Chiêunàyquảthậtlàlợihại.

Lạivídụtrongcuộcthihùngbiệnvề“Noấmlàđiềukiệncầnthiếtkhinóiđếnđạođức.”ỞcuộcthihùngbiệnQuốctếlầnthứnhất,cólờihùngbiệnthếnày:

Bênchínhluận:Đốivớiquanđiểmcủaphíachúngtôi,đốiphươngchưacósựbácbỏnàochonênviệcđịnhnghĩacủaphíachúngtôiđãchấpnhậnrồi.

Bênphảnbiện:Luậnđiểmcủaphíacácngàikhôngphảitựnóichấpnhậnlàchấpnhận,nếukhôngcònphêphánchúngtôilàmgì?

Bênchínhluậncólẽđãvuimừngsớmrồi,rốtcụckhônggiữđượcđãnóiranhữngcâuvõđoán.BịbạnhọclàKhươngPhongbênphảnbiệnnắmđượcthóp,bạnhọcKhươngPhongnhẹnhàngvớinhữngchiêuchuyểnphépphảnchứngkhiếnbênchínhbiệnrơivàocảnhkhó.Đãnóithànhlậpthìthànhlập,vậyôngcócoinhữngngườibìnhbiệnấytrongmắtkhông?Chỉmộtlátđãđặtbênchínhbiệnvàotìnhhìnhđốilậpmạnhvớingườibìnhphán.

Lạivídụ,trongbuổihùngbiệnvề“nhântínhbảnthiện”củacuộcthihùngbiệnQuốctếlầnthứnhất,cólờihùngbiệnthếnày:

Bênphảnbiện:TônTửcũngnói:“Cáigọilàthiệnsaunhữngthóiquensailầmtrútđầytai”,đónghĩalàgìvậy?Xinhãytrảlờiđi.

Bênchínhluận:TônTửnóisairồi!….

Bênphảndiện:BạnnóiTônTửnóisaithìnóisaihả?VậythìcòncầnnhiềuvịNhogialàmgì?

BênphảnbiệnđộiPhúcĐándựavàocáchnóiquávõđoáncủađộiĐạihọcĐàiLoan“TônTửnóisairồi”vớithánhnhânxưa.ÝnóichínhlàđãnóiTônTửnóisaithìlànóisai.ĐâycũngchínhlànóiTônTửkhôngbằngbạn?Quảthựclànhưvậysao?

HiệutrưởngTạpcốphảnbácgiáosưAnh.

Điềuquantrọngnhấtkhivậndụngcáchnóichuyểnphảnchứnglàtiếtlộtoànbộnhữngthứtồntạitrênluậncứcủađốiphương,miệngtránhviệcthực,xinhãyxemcâuchuyện

dướiđây,chúngtahãyxemhiệutrưởngTạpkhéoléophảnbácgiáosưAnhnhưthếnào.

Saunhữngnăm30,trườngđạihọcHánNômmờimộtvịgiáosưAnhđếngiảngdạy,ônghiệutrưởngTạpBảnĐôngđóntiếprấtchuđáo,đểcámơnvịgiáosưkhôngquảnmệtmỏivượtngàndặmđến.Nhưngtrongbuổitiệcnày,vịgiáosưnhìnthấyphònghộinghịcũnátvàbànbámbụi,lạiliêntưởngđếnthiếtbịthínghiệmsơsàiđãnhìnthấykhithamquan,mộtkhidânglên“tínhtựhào”dântộcthìđắcýmàquênnênnóithiếuthiệncảm:

“ChỗnàygọilàtrườngđạihọctốtnhấtởĐôngNamsao?LạinằmởcáihuyệnnhỏcủaGiaNhịà?NhữngthiếtbịởđâyquảthậtkhôngbằngtrườngtiểuhọcởnướcAnh.”

HiệutrưởngTạpcốgắngnéngiận,giảithíchchođốiphươngrấtcólễnghĩa:“Trongthờikỳkhángchiến,vìráchnátnênnaysơsài,nhưngchấtlượngdạyhọcthìđạihọcHạMônlàrấtnghiêm.”

GiáosưAnhđượcđằngchânlânđằngđầunói:“NướctôiđiđầuphongtràoâuMỹ,pháttriểnkhoahọckỹthuật.TệquốccóthánhthơByron,thánhkịchcóShakespear,ôngtổcủasinhvậthọchiệnđạiDarwin,ôngtổvậtlýcơhọcNewton.Chaoôi,TrungQuốcrộnglớn,vậnnướcđếnnơi,làmsaogọilànước“địalinhnhânkiệt,vậthoathiênbảo”được?”

HiệutrưởngTạptứcgiậnnói:“Thưagiáosư,ngàiđừngquênLýBạchcủaTrungQuốcvàĐỗPhủnhưngôisaosángvềtrítuệ,nướcAnhkhiđóvẫncònởthếkỷmêmuộitốităm.ThờiLý,TrungQuốcđãviết“Bản thảocươngmục”, lúcđó,chẳngbiếtDarwinvàchamẹ,cảđờiôngcụcònđangởphươngnào!”GiáosưngườiAnhkhôngchịubị“làmkhó”,giậndữgầmlên:“Hiệutrưởng,xinhãynhớ,đạihọckhoahọccôngnghệWorcestervàđạihọcStandfordđãtạorahọcthứcvàtàinăngcủaông?”

HiệutrưởngTạpkhẽcườinói:“Giáosư,tôinóichongàibiết,nềnvănminhTrungHoađãtừngchấnđộngcảthếgiới,khôngcóbốnphátminhcủaTrungQuốcxaxưathìsẽkhôngthểcócuộccáchmạngtưsảnhiệnđạicủađếquốc”

GiáosưAnhmiệngcâmnhưhếnchẳngnóiđượclờinào.

ĐốivớinhữnglờinóicủavịgiáosưAnhtổnhạiđếnsựtônnghiêmcủadântộcTrungHoa,hiệutrưởngTạpđãcómộttrậnhùngbiệnkịchliệt, thôngquasựthựcquálớnđó,ôngđãlàmlộrõchỗsailệchtrongquanđiểmcủagiáosưAnh,phêbìnhphảnbácnhữngngôntừvutộicủaôngta,dođóđãbảovệđượctônnghiêmcủadântộcTrungHoa.

Trongquátrìnhbiệnluận,ôngcònsửdụngphépchuyểnphảnchứngmộtcáchkhéoléo,sửdụngnhữngluậncứcủađốiphươngvàđãcóđượcnhữngkếtluậncólợichomình,từđótấncôngđốiphương.Vídụ,trongcuộchùngbiện“nhântínhbảnthiện”quốctếlầnthứnhất,trậnquyếtđấuđãcónhữngđoạnbiệnluậnthếnày.

Bênchínhbiện:Tôimuốnhỏiđốiphương,trongnhântínhvốnác,tạisaochúngtaphảicầnphápluật,vìsaophảicầnchếđộtrừngtrị?

Bênphảnbiện:Đúng.Đâykhôngkhớpvớiquanđiểm luậnchứngphíachúng tôi!Nếunhưnhântínhđềuthiệnthìcòncầnđếnphạmphápvàphápluậtlàmgì?

Sởdĩbênchínhluậnđưaraviệctrongcuộcsốngtồntạiphápluậtvàchếđộtrịphạtlàmcăncứlàcơsởchonhữngsuynghĩthếnày:Nếunhưmọingườiđềutínhácthìsẽkhôngthểxâydựngphápluậtđểhạnchếcáiác,sẽkhôngthểlậprachếđộchốngcáiác.Trongthựctếcòntồntạichếđộphápluậtthìnhântínhkhôngphảilàvốnác.Lấyđóđểđảkíchquanđiểmnhântínhvốnáccủabênphảndiện.Nhưngbênphảnbiệnđãlấyluậncứnàylàmphépchuyểnđổicólợichomình:Nếunhưnhântínhđềulàthiệnthìkhôngnhấtthiếtlậpraphápluậtvàchếđộtrịphạt:Trongthựctếđãtồntạiphápluậtvàchếđộtrịphạtchonênkhôngphảilànhântínhvốnthiện.Đâychínhlàlấynóđểcôngkíchgâymâuthuẫnvớichínhnó,khiếnđốiphươngquayngượcsúnglạichĩachínhmình.Vậndụngphươngphápnàylàđònđánhtrímạngvàolậpluậncủađốiphương.

Trongbiệnluậnvề“nhântínhbảnthiện”,bênphảnbiệnnhiềulầnsửdụngphépchuyểnphản chứng này để phản bác bên chính biện, từ đó giúpmình đứng vào thế chủ động.Dướiđâylàmộtđoạnbiệnluậnmàbênphảnbiệnsửdụngphépchuyểnphảnchứngđểphảnđốiquanđiểmcủabênchínhbiện.

Đểuốnnắnnhântínhác,mọingườikhôngchỉchếđịnhbằngphápluậtđểngănchặnbạolực,dùngcácchuẩnmựcđạođứcđểgiảm thiểu tranhchấp,xâydựngchínhphủđểxửphạtsựphảnnghịch,vàkiêntrinhkhởixướngđểphảnđốiýnghĩavàhànhđộngsailầm,biêntậpcáccâuchuyệnđồngthoạiđểnguyềnrủasựvongơnbộinghĩa,quảthậtlàđãdốchếttâmsức,vắtkiệttâmtrí.Cònbênđốiphươngvẫnkiêntrìnhântínhvốnthiện,đưaranhiềuvídụvềconngườicócóđạođức,cógiáodục?Ngoàiratôirấtđaulòngphảihỏiđốiphương:Nếunhưnhântínhvốnthiện,vậythìchúngtacầnphápluậtđạođức,quytắcgiao thông làmgì?Nếunhưnóinhân tínhvốn thiện thìcòncósự tudưỡngcủamỗicánhânvàsựgiáodụccủaxãhộikhông?

Chúngtađềubiếtcâunóinổitiếng:“nhângiảkiếnnhân,trígiảkiếntrí”,(ngườinhânđứcthìsẽthấyđượcnhânđức,ngườicótrítuệsẽthấyđượctrítuệ),đốivớicùngmộtsựvật,gócđộquansátkhônggiốngnhau,câunói“nhìnngangthànhdãynúi,nghiênglạilàđỉnhnúi,xagầncaothấpchẳnggiốngnhau”làchỉýnày.Dựatrêncơsởnày,đốivớiviệcđốiphươngđưaravídụvềcùngmộtsựvật,chúngtacũngcóthểsửdụngđểphảnbácđốiphươngtừgócđộkhác,xinhãyxemlílẽbiệnluậntrongcuộchùngbiệnvềviệc“giatăngtỷlệlyhônlàbiểuhiệnxãhộivănminh”củacácsinhviênhùngbiệnởcáctrườngđạihọcnổitiếngTrungQuốclầnthứnhất:

Bênphảnbiện:Tiêuchívănminhlàsựhàihoàvàổnđịnhtổngthểcủasựpháttriểnxã

hộiloàingườivànhântính,chứkhôngphảilàsựgiatăngcủatỉlệlyhôn.Giađìnhlàtếbàocủaxãhội,sựổnđịnhtươngđốicủanólàsựđảmbảovănminhxãhộivàpháttriển.Chonêntừtrướcđếnnaytronglịchsử,chưacómộtchínhphủnàokhởixướngtăngtỉlệlyhôn.Phíabạnhùngbiệnđưaravídụ,chúngtahãyxemtổngthốngMỹCarterkhitranhcửđãnói:“Nếunhưtôi trúngcử,việcđầutiênlàmuốntriệutậphộinghịgiađìnhNhàTrắnggiảmtỉlệlyhôn.”Đốivớiviệcnàycácbạnnêngiảithíchnhưthếnào?

Bênchínhluận:Đúng,giađìnhlàtếbàocủaxãhội,nhưngxãhộilànhmạnhthìphảicótếbàokhoẻmạnh,đểgiải thểmộttếbàođãchết,đểtáisinhmộttếbàosauthìcầnrótsựsốngmớivàodathịtcủaxãhội,đâyđúnglàconđườngthiếtyếuđểduytrìsựổnđịnhcủaxãhội.

Vềvấnđềtăngtỉlệlyhôn,bênphảnbiệnchorằnggiađìnhlàtếbàokhôcủaxãhộivàtăngtỉlệlyhônkhôngcólợichosựổnđịnh.Nhưngbênchínhluậnlạinhìnởgócđộkháctứclàlyhôncóthểkhiếntếbàochếtđượcgiải thể,xuấtpháttừgócđộnày,đưarakếtluận ly hôn có thể duy trì ổn định xã hội, từ đó có sức phản bác quan điểm của đốiphương.

Từgócđộkhácnhaucủacùngmộtsựvật,cóthểđưarakếtluậnkhácnhau,vìvậyvớinhữngsựvậtgiốngnhau,tiếnhànhsosánhcóthểđưarakếtluậnkhônggiốngnhau.Điềunàycũngchínhlànói:lấycácsựvậtkhácnhauđểsosánhthìsosánhởgócđộlựachọnkhônggiốngnhau,vàcũngcóthểcóđượccáckếtluậnkhácnhau.

Xinhãyxemđoạnthoạitrong“Thuyếtuyển-thiệnthuyết”củaLưuHướng.

Phảnbáccủathựckhách(kẻtheođómăntàn)

Mộtlần,MạnhThườngQuântiếncửmộtthựckháchchoTềvương,nhưngmãibanămrồimàthựckháchđóvẫnkhôngđượcTềvươngdùng.ThựckháchđórấtkhôngvuiquayvềtráchMạnhThườngQuânnói:“ÔngtiếncửtôichoTềvươngnhưngbanămrồimàchưađượcTềvươngdùng,khôngbiếtlàvìsao,vìdoônghaylàdotôi?”

MạnhThườngQuân trả lời:“Tôicónghequakimcó thểđưachỉxuyênquavảinhưngkhôngthểkéochặtchỉ,ngườilàmmốicóthểthúcđẩyhônnhânthànhcôngchứkhôngthểkhiếnvợchồngânái.Chắcchắnlàôngchẳngcótàicángì,saocóthểquaylạitráchcứtôichứ?”

Thựckháchphảnbác.“Khôngđúng!Tôiđãnghequa,PhongThịvàHànThịcóhaiconchóchạyrấtnhanh,nếuvừanhìnthấythỏmàlậptứcchỉchochóbiếtthìchẳngcóconthỏnàochạythoát;nếunhưnhìnthấythỏmớithảchórathìkhôngthểđếngầnđược.Điềunàyhoàntoànkhôngphảivìchókhôngcótàimàlànguyênnhântừngườidắtchó?”

MạnhThườngQuânnói: “Khôngđúng!Trướcđâycómộtngười têngọiKỷLươngđãchết trongchiếntranh,vợcủaanhtavôcùngđaukhổ,hướngvềtrườngthànhkhóclóckhiếnchântườngcũnglởravàtườngthànhbịđổ.Tìnhcảmtronglòngngườiquântửcóthểkhiếnchomọivậtbênngoàicảmđộng,đấtcũngcóthểthểhiệnlòngtrung,hơnnữađâylạilàmộtôngvuaănngũcốc?”

Thựckháchliềnphảnbác:“Khôngđúng,tôinhìnthấyloàichimnhỏtiêuliêunàylàmtổtrên lau sậy, dùng lông để xây tổ,mặc dù đôi tay của người phụ nữ khéo léo thì cũngkhôngthểtạorakiếntrúchoànthiệnnhưthế.Nhưnggiólớnthổi,lausậybịđứt,tổbịvỡ,chimconchết,điềunàylàvìsao?Điềunàylàvìcâylausậymàtổdựavàoấykhôngchắcchắn.Còncáobịconngườitấncông,chuộtbịmọingườidùngkhóihun,nhưngtôichưabaogiờnhìn thấycáo,chuột trêncâyđỗbịđánh,bịđốt.Vìsaovậy?Đây làvìnguyênnhâncóchỗdựa!”

MạnhThườngQuânthấythựckháchcólýbènmộtlầnnữatiếncửanhtavớiTềvương.Tềvươngbènđểthựckháchđólàmtướngquốc.

MạnhThườngQuân lấyquanhệkimvàchỉ,ngườimối láivàvợchồng,ngườiphụnữkhócvàtườngthànhlởđểnóirõnguyênnhânvìsaongườithựckháchchưađượcvuaTềtrọngdụngbênmình.Thựckháchlạilấygócđộquanhệgiữathỏvàchó,tổchimvàlausậy,cáo,chuộtvàcâyđỗđểnóirõnguyênnhânvìsaoanhtachưađượcTềvươngdùngvàvẫnởbênMạnhThườngQuân.Sựphảnbácnàycósứcthuyếtphục.Dođó,ngaycảMạnhThườngQuâncũngcảmthấymìnhsai,khôngphảingườithựckháchkhôngnhẫnnạimàsựtiếncửkhôngcósứcthuyếtphục,dođólầntiếncửlại,thựckháchđãđượcTềvươngtrọngdụng.

Vậndụngphépchuyểnphảnchứngcóthểcósứcphảnbáccáccăncứphápluật,điềuước,khôngđưaraquanđiểmphủđịnhmànóiquảquyếtcóthểtiếnhànhđốivớimỗimộtsựvậtcủađốiphương.

ĐôđốcPhùngphẫnnộvớingườinướcngoài

Vàonhữngnămđầu thếkỷ20,PhùngNgọcTườngnhậnchứcđôđốcquân tỉnhThiểmTây.Mộthôm,AnderyvàmộtvịngườiAnhGowslincùngđoànđiềutracổvậtchâuácủaMỹđãtựđếnnúiNamsănbắnvàbắnchếthaiconbòquý.HọrấttựđắctrởlạiTâyAnđểgặpPhùngNgọcTường.ĐôđốcPhùnggặphọtrongphòng.HọrấtđắcýkểlạithuhoạchcủacuộcđisănđểđôđốcPhùngkhenngợitàisănbắncủahọ.Đôđốcvừanghevừanhíumàylại.Rồiđôđốchỏi:“CácngươiđếnnúiNamsănbắnđãgặpgỡai?Cácngươiđãlĩnhgiấyphépchưa?”

Haingườinướcngoàithậtngỗngược,chẳngcoiđôđốcPhùngragì,họrấtngạomạnnói:

“Thứchúngtôisănlàbòvôchủchonênkhôngdùnggiấythôngbáocủaaicả!”ĐôđốcPhùngvừanghecàngtứcgiậnphảnbácnói:“CuốinúiNamlàvùngđấtcủatỉnhThiểmTây,bòhoanglàvậttronglãnhthổnướctôi,saolạilàvôchủ?Cácôngkhôngthôngbáotựýđisăn,hànhviđingượcluậtphápnàycácôngđãbiếtchưa.”

Họkhôngphụcliềnbiệngiải:“LầnnàychúngtôiđếnThiểmTây,trênhộchiếumàquýôngđãphátchochúngtôirõràngviếtchophépmangtheosúngsăn,cóthểthấychúngtôibắnthúđãcósựphêchuẩncủaquýquốc.Saolạilàtựýsănbắn?”

ĐôđốcPhùnglậptứchỏi:“Chophépôngmangtheosúngsănlàchophépôngsănbắnsao?Nếu là chophépôngmang theo súng lục thì phải chăngcácôngmuốn tuỳýgiếtngườiởTrungQuốc?”

VịkháchngườiMỹbiếtkhôngthểnóiđượcnênimlặng,cònvịkháchngườiAnhthìxảobiện:“TôiởTrungQuốcmườilămnăm,nhữngnơimàtôiđếnchưatừngkhôngchophéptôisănbắn!Hơnnữa,phápluậtTrungQuốckhôngcóđiềuluậtkhôngchophépsănbắn.”

“TrongphápluậtTrungQuốckhôngcóđiềuluậtkhôngchophépngườinướcngoàiđisănbắn,lẽnàocóđiềuluậtchophépngườinướcngoàisănbắnsao?”PhùngNgọcTườnghỏi.“Mườilămnămtrước,ôngđềukhônggặpcácvịchứctướccấmđisăn,đólàcácôngđãngủ.BâygiờtôilàquanchứcđịaphươngởThiểmTây,chưangủ.Tôilãnhnhiệmvụbảovệlãnhthổvàchủquyềnmànhândângiaophó,tôikhôngthểkhôngcấm!”

Thếlàhaivịkháchnướcngoàichẳngnóiđượcgì,chỉcúiđầunhậntộivàthỉnhcầubỏquachohọmộtlần,saunàysẽkhôngviphạm.

Nhữngngườinướcngoàiđãdựavàođiềukhoảnkhôngcấmđisăntrongphápluậtđểkếtluậnchophépsănbắn,đôđốcPhùngtừđiềukhoảnkhôngchophépđisăntrongphápluậtđểđưaracấmđisăn,từđócósứcphảnbácnhữngngườinướcngoàingangngược,khiếnhọphảicúiđầunhậntội.