Chattha Sanghayana CD -...

173
Nid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa Sa½yuttanik±yo Nid±navaggo 1. Nid±nasa½yutta½ 1. Buddhavaggo 1. Paµiccasamupp±dasutta½ 1. Eva½ (1.0243) me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati jeta- vane an±thapiº¹ikassa ±r±me. Tatra kho bhagav± bhikkh³ ±mantesi– “bhikkhavo”- ti. “Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “paµi- ccasamupp±da½ vo, bhikkhave, desess±mi; ta½ suº±tha, s±dhuka½ manasi karotha; bh±siss±m²”ti. “Eva½, bhante”ti kho te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Katamo ca, bhikkhave, paµiccasamupp±do? Avijj±paccay±, bhikkhave, saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½; viññ±ºapaccay± n±mar³pa½; n±mar³pa- paccay± sa¼±yatana½; sa¼±yatanapaccay± phasso; phassapaccay± vedan±; veda- n±paccay± taºh±; taºh±paccay± up±d±na½; up±d±napaccay± bhavo; bhavapa- ccay± j±ti; j±tipaccay± jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s± sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Aya½ vuccati, bhikkhave, paµiccasamupp±do. “Avijj±ya (1.0244) tveva asesavir±ganirodh± saªkh±ranirodho; saªkh±rani- rodh± viññ±ºanirodho; viññ±ºanirodh± n±mar³panirodho; n±mar³panirodh± sa¼±- yatananirodho; sa¼±yatananirodh± phassanirodho; phassanirodh± vedan±nirodho; vedan±nirodh± taºh±nirodho; taºh±nirodh± up±d±nanirodho; up±d±nanirodh± bhavanirodho; bhavanirodh± j±tinirodho; j±tinirodh± jar±maraºa½ sokaparideva- dukkhadomanassup±y±s± nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkha- ndhassa nirodho hot²”ti. Idamavoca bhagav±. Attaman± te bhikkh³ bhagavato bh±sita½ abhinandunti. Paµhama½. 2. Vibhaªgasutta½

Transcript of Chattha Sanghayana CD -...

Page 1: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

Nid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa Sa½yuttanik±yo Nid±navaggo 1. Nid±nasa½yutta½ 1. Buddhavaggo 1. Paµiccasamupp±dasutta½ 1. Eva½ (1.0243) me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati jeta-vane an±thapiº¹ikassa ±r±me. Tatra kho bhagav± bhikkh³ ±mantesi– “bhikkhavo”-ti. “Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “paµi-ccasamupp±da½ vo, bhikkhave, desess±mi; ta½ suº±tha, s±dhuka½ manasikarotha; bh±siss±m²”ti. “Eva½, bhante”ti kho te bhikkh³ bhagavato paccassosu½.Bhagav± etadavoca– “Katamo ca, bhikkhave, paµiccasamupp±do? Avijj±paccay±, bhikkhave,saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½; viññ±ºapaccay± n±mar³pa½; n±mar³pa-paccay± sa¼±yatana½; sa¼±yatanapaccay± phasso; phassapaccay± vedan±; veda-n±paccay± taºh±; taºh±paccay± up±d±na½; up±d±napaccay± bhavo; bhavapa-ccay± j±ti; j±tipaccay± jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s±sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Aya½vuccati, bhikkhave, paµiccasamupp±do. “Avijj±ya (1.0244) tveva asesavir±ganirodh± saªkh±ranirodho; saªkh±rani-rodh± viññ±ºanirodho; viññ±ºanirodh± n±mar³panirodho; n±mar³panirodh± sa¼±-yatananirodho; sa¼±yatananirodh± phassanirodho; phassanirodh± vedan±nirodho;vedan±nirodh± taºh±nirodho; taºh±nirodh± up±d±nanirodho; up±d±nanirodh±bhavanirodho; bhavanirodh± j±tinirodho; j±tinirodh± jar±maraºa½ sokaparideva-dukkhadomanassup±y±s± nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkha-ndhassa nirodho hot²”ti. Idamavoca bhagav±. Attaman± te bhikkh³ bhagavatobh±sita½ abhinandunti. Paµhama½. 2. Vibhaªgasutta½

Page 2: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

2. S±vatthiya½ viharati …pe… “paµiccasamupp±da½ vo, bhikkhave, dese-ss±mi vibhajiss±mi. Ta½ suº±tha, s±dhuka½ manasi karotha; bh±siss±m²”ti.“Eva½, bhante”ti kho te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Katamo ca, bhikkhave, paµiccasamupp±do? Avijj±paccay±, bhikkhave,saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½; viññ±ºapaccay± n±mar³pa½; n±mar³pa-paccay± sa¼±yatana½; sa¼±yatanapaccay± phasso; phassapaccay± vedan±; veda-n±paccay± taºh±; taºh±paccay± up±d±na½; up±d±napaccay± bhavo; bhavapa-ccay± j±ti; j±tipaccay± jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s±sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. “Katamañca, bhikkhave, jar±maraºa½? Y± tesa½ tesa½ satt±na½ tamhi tamhisattanik±ye jar± j²raºat± khaº¹icca½ p±licca½ valittacat± ±yuno sa½h±ni indri-y±na½ parip±ko; aya½ vuccati jar±. Y± tesa½ tesa½ satt±na½ tamh± tamh± satta-nik±y± cuti cavanat± bhedo antaradh±na½ maccu maraºa½ k±lakiriy±khandh±na½ bhedo ka¼evarassa nikkhepo ( ) ‚, ida½ vuccati maraºa½. Itiayañca jar±, idañca maraºa½. Ida½ vuccati, bhikkhave, jar±maraºa½. “Katam± ca, bhikkhave, j±ti? Y± tesa½ tesa½ satt±na½ tamhi tamhi sattanik±yej±ti sañj±ti okkanti nibbatti abhinibbatti khandh±na½ p±tubh±vo ±yatan±na½ paµi-l±bho. Aya½ vuccati, bhikkhave, j±ti. “Katamo (1.0245) ca, bhikkhave, bhavo? Tayo me, bhikkhave, bhav±– k±ma-bhavo, r³pabhavo, ar³pabhavo. Aya½ vuccati, bhikkhave, bhavo. “Katamañca, bhikkhave, up±d±na½? Catt±rim±ni, bhikkhave, up±d±n±ni– k±mu-p±d±na½, diµµhup±d±na½, s²labbatup±d±na½, attav±dup±d±na½. Ida½ vuccati,bhikkhave, up±d±na½. “Katam± ca, bhikkhave, taºh±? Chayime, bhikkhave, taºh±k±y±– r³pataºh±,saddataºh±, gandhataºh±, rasataºh±, phoµµhabbataºh±, dhammataºh±. Aya½vuccati, bhikkhave, taºh±. “Katam± ca, bhikkhave, vedan±? Chayime, bhikkhave, vedan±k±y±– cakkhusa-mphassaj± vedan±, sotasamphassaj± vedan±, gh±nasamphassaj± vedan±, jivh±-samphassaj± vedan±, k±yasamphassaj± vedan±, manosamphassaj± vedan±.Aya½ vuccati, bhikkhave, vedan±. “Katamo ca, bhikkhave, phasso? Chayime, bhikkhave, phassak±y±– cakkhusa-mphasso, sotasamphasso, gh±nasamphasso, jivh±samphasso, k±yasamphasso,manosamphasso. Aya½ vuccati, bhikkhave, phasso. “Katamañca, bhikkhave, sa¼±yatana½? Cakkh±yatana½, sot±yatana½, gh±n±-yatana½, jivh±yatana½, k±y±yatana½, man±yatana½– ida½ vuccati, bhikkhave,sa¼±yatana½. “Katamañca, bhikkhave, n±mar³pa½? Vedan±, saññ±, cetan±, phasso, manasi-k±ro– ida½ vuccati n±ma½. Catt±ro ca mah±bh³t±, catunnañca mah±bh³t±na½up±d±yar³pa½. Ida½ vuccati r³pa½. Iti idañca n±ma½, idañca r³pa½. Ida½vuccati, bhikkhave, n±mar³pa½. “Katamañca, bhikkhave, viññ±ºa½? Chayime, bhikkhave, viññ±ºak±y±– cakkhu-

Page 3: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

viññ±ºa½, sotaviññ±ºa½, gh±naviññ±ºa½, jivh±viññ±ºa½, k±yaviññ±ºa½, mano-viññ±ºa½. Ida½ vuccati, bhikkhave, viññ±ºa½. “Katame ca, bhikkhave, saªkh±r±? Tayome, bhikkhave, saªkh±r±– k±yasa-ªkh±ro, vac²saªkh±ro, cittasaªkh±ro. Ime vuccanti, bhikkhave, saªkh±r±. “Katam± ca, bhikkhave, avijj±? Ya½ kho, bhikkhave, dukkhe aññ±ºa½, dukkha-samudaye aññ±ºa½, dukkhanirodhe aññ±ºa½, dukkhanirodhag±miniy± paµipa-d±ya aññ±ºa½. Aya½ vuccati, bhikkhave, avijj±. “Iti (1.0246) kho, bhikkhave, avijj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay±viññ±ºa½ …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.Avijj±ya tveva asesavir±ganirodh± saªkh±ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºani-rodho …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²”ti. Dutiya½. 3. Paµipad±sutta½ 3. S±vatthiya½ viharati …pe… “micch±paµipadañca vo, bhikkhave, desess±misamm±paµipadañca. Ta½ suº±tha, s±dhuka½ manasi karotha; bh±siss±m²”ti.“Eva½ bhante”ti kho te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Katam± ca, bhikkhave, micch±paµipad±? Avijj±paccay±, bhikkhave, saªkh±r±;saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassasamudayo hoti. Aya½ vuccati, bhikkhave, micch±paµipad±. “Katam± ca, bhikkhave, samm±paµipad±? Avijj±ya tveva asesavir±ganirodh±saªkh±ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho …pe… evametassa keva-lassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. Aya½ vuccati, bhikkhave, samm±paµipa-d±”ti. Tatiya½. 4. Vipass²sutta½ 4. S±vatthiya½ viharati …pe… “vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahatosamm±sambuddhassa pubbeva sambodh± anabhisambuddhassa bodhisatta-sseva sato etadahosi– ‘kiccha½ vat±ya½ loko ±panno j±yati ca j²yati ca m²yati cacavati ca upapajjati ca. Atha ca panimassa dukkhassa nissaraºa½ nappaj±n±tijar±maraºassa. Kud±ssu n±ma imassa dukkhassa nissaraºa½ paññ±yissati jar±-maraºass±’”ti? “Atha kho bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho satijar±maraºa½ hoti, ki½paccay± jar±maraºan’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissabodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘j±tiy± kho sati jar±-maraºa½ hoti, j±tipaccay± jar±maraºan’”ti. “Atha (1.0247) kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nukho sati j±ti hoti, ki½paccay± j±t²’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassayoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘bhave kho sati j±ti hoti, bhavapa-ccay± j±t²’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho sati

Page 4: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

bhavo hoti, ki½paccay± bhavo’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassayoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘up±d±ne kho sati bhavo hoti, up±-d±napaccay± bhavo’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho satiup±d±na½ hoti, ki½paccay± up±d±nan’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhi-sattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘taºh±ya kho sati up±-d±na½ hoti, taºh±paccay± up±d±nan’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho satitaºh± hoti, ki½paccay± taºh±’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassayoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘vedan±ya kho sati taºh± hoti, veda-n±paccay± taºh±’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho sativedan± hoti, ki½paccay± vedan±’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisa-ttassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘phasse kho sati vedan±hoti, phassapaccay± vedan±’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho satiphasso hoti, ki½paccay± phasso’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisa-ttassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘sa¼±yatane kho sati phassohoti, sa¼±yatanapaccay± phasso’”ti. “Atha (1.0248) kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nukho sati sa¼±yatana½ hoti, ki½paccay± sa¼±yatanan’ti? Atha kho, bhikkhave, vipa-ssissa bodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘n±mar³pekho sati sa¼±yatana½ hoti, n±mar³papaccay± sa¼±yatanan’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho satin±mar³pa½ hoti, ki½paccay± n±mar³pan’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissabodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘viññ±ºe kho satin±mar³pa½ hoti, viññ±ºapaccay± n±mar³pan’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho sativiññ±ºa½ hoti, ki½paccay± viññ±ºan’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisa-ttassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘saªkh±resu kho sativiññ±ºa½ hoti, saªkh±rapaccay± viññ±ºan’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho satisaªkh±r± honti, ki½paccay± saªkh±r±’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisa-ttassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘avijj±ya kho sati saªkh±r±honti, avijj±paccay± saªkh±r±’”ti. “Iti hida½ avijj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe… evame-tassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. ‘Samudayo, samudayo’tikho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesucakkhu½ udap±di, ñ±ºa½ udap±di, paññ± udap±di, vijj± udap±di, ±loko udap±di. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho asatijar±maraºa½ na hoti, kissa nirodh± jar±maraºanirodho’ti? Atha kho, bhikkhave,vipassissa bodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘j±tiy±

Page 5: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

kho asati jar±maraºa½ na hoti, j±tinirodh± jar±maraºanirodho’”ti. “Atha (1.0249) kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nukho asati j±ti na hoti, kissa nirodh± j±tinirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissabodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘bhave kho asati j±tina hoti, bhavanirodh± j±tinirodho’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho asatibhavo na hoti, kissa nirodh± bhavanirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissabodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘up±d±ne kho asatibhavo na hoti, up±d±nanirodh± bhavanirodho’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho asatiup±d±na½ na hoti, kissa nirodh± up±d±nanirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipa-ssissa bodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘taºh±ya khoasati up±d±na½ na hoti, taºh±nirodh± up±d±nanirodho’”ti.

Page 6: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

taºh± na hoti, kissa nirodh± taºh±nirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissabodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘vedan±ya khoasati taºh± na hoti, vedan±nirodh± taºh±nirodho’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho asativedan± na hoti, kissa nirodh± vedan±nirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissabodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘phasse kho asativedan± na hoti, phassanirodh± vedan±nirodho’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho asatiphasso na hoti, kissa nirodh± phassanirodho’ti? Atha kho bhikkhave, vipassissabodhisattassa yoniso manasik±r± ahu (1.0250) paññ±ya abhisamayo– ‘sa¼±yatanekho asati phasso na hoti, sa¼±yatananirodh± phassanirodho’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho asatisa¼±yatana½ na hoti, kissa nirodh± sa¼±yatananirodho’ti? Atha kho, bhikkhave,vipassissa bodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘n±ma-r³pe kho asati sa¼±yatana½ na hoti, n±mar³panirodh± sa¼±yatananirodho’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho asatin±mar³pa½ na hoti, kissa nirodh± n±mar³panirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipa-ssissa bodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘viññ±ºe khoasati n±mar³pa½ na hoti, viññ±ºanirodh± n±mar³panirodho’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho asativiññ±ºa½ na hoti, kissa nirodh± viññ±ºanirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipa-ssissa bodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘saªkh±resukho asati viññ±ºa½ na hoti, saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho’”ti. “Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi– ‘kimhi nu kho asatisaªkh±r± na honti, kissa nirodh± saªkh±ranirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipa-ssissa bodhisattassa yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘avijj±ya khoasati saªkh±r± na honti, avijj±nirodh± saªkh±ranirodho’”ti. “Iti hida½ avijj±nirodh± saªkh±ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²ti. ‘Nirodho, niro-dho’ti kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesucakkhu½ udap±di, ñ±ºa½ udap±di, paññ± udap±di, vijj± udap±di, ±loko udap±di”.Catuttha½. (sattannampi buddh±na½ eva½ vitth±retabbo). 5. Sikh²sutta½ 5. Sikhissa (1.0251), bhikkhave, bhagavato arahato samm±sambuddhassa…pe…. 6. Vessabh³sutta½

Page 7: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

6. Vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato samm±sambuddhassa …pe…. 7. Kakusandhasutta½ 7. Kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato samm±sambuddhassa…pe…. 8. Koº±gamanasutta½ 8. Koº±gamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato samm±sambuddhassa…pe…. 9. Kassapasutta½ 9. Kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato samm±sambuddhassa …pe…. 10. Gotamasutta½ 10. “Pubbeva me, bhikkhave, sambodh± anabhisambuddhassa bodhisatta-sseva sato etadahosi– ‘kiccha½ vat±ya½ loko ±panno j±yati ca j²yati ca m²yati cacavati ca upapajjati ca. Atha ca panimassa dukkhassa nissaraºa½ nappaj±n±tijar±maraºassa. Kud±ssu n±ma imassa dukkhassa nissaraºa½ paññ±yissati jar±-maraºass±’”ti? “Tassa mayha½, bhikkhave, etadahosi– ‘kimhi nu kho sati jar±maraºa½ hoti,ki½paccay± jar±maraºan’ti? Tassa mayha½, bhikkhave, yoniso manasik±r± ahupaññ±ya abhisamayo– ‘j±tiy± kho sati jar±maraºa½ hoti, j±tipaccay± jar±maraºan’”-ti. “Tassa mayha½, bhikkhave, etadahosi– ‘kimhi nu kho sati j±ti hoti …pe…bhavo… up±d±na½… taºh±… vedan±… phasso… sa¼±yatana½… n±mar³pa½…viññ±ºa½… saªkh±r± honti, ki½paccay± saªkh±r±’ti? Tassa mayha½, bhikkhave(1.0252), yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘avijj±ya kho satisaªkh±r± honti, avijj±paccay± saªkh±r±’”ti. “Iti hida½ avijj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe… evame-tassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. ‘Samudayo, samudayo’tikho me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhu½ udap±di, ñ±ºa½udap±di, paññ± udap±di, vijj± udap±di, ±loko udap±di. “Tassa mayha½, bhikkhave, etadahosi– ‘kimhi nu kho asati jar±maraºa½ nahoti, kissa nirodh± jar±maraºanirodho’ti? Tassa mayha½, bhikkhave, yoniso mana-sik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘j±tiy± kho asati jar±maraºa½ na hoti, j±tini-rodh± jar±maraºanirodho’”ti. “Tassa mayha½, bhikkhave, etadahosi– ‘kimhi nu kho asati j±ti na hoti …pe…bhavo… up±d±na½… taºh±… vedan±… phasso… sa¼±yatana½… n±mar³pa½…

Page 8: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

viññ±ºa½… saªkh±r± na honti, kissa nirodh± saªkh±ranirodho’ti? Tassa mayha½,bhikkhave, yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘avijj±ya kho asatisaªkh±r± na honti, avijj±nirodh± saªkh±ranirodho’”ti. “Iti hida½ avijj±nirodh± saªkh±ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. ‘Nirodho, niro-dho’ti kho me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhu½ udap±di,ñ±ºa½ udap±di, paññ± udap±di, vijj± udap±di, ±loko udap±d²”ti. Dasamo. Buddhavaggo paµhamo. Tassudd±na½– Desan± vibhaªgapaµipad± ca, vipass² sikh² ca vessabh³; kakusandho koº±gamano kassapo, mah±sakyamuni ca gotamoti. 2. ¾h±ravaggo 1. ¾h±rasutta½ 11. Eva½ (1.0253) me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharatijetavane an±thapiº¹ikassa ±r±me …pe… etadavoca– “catt±rome, bhikkhave,±h±r± bh³t±na½ v± satt±na½ µhitiy± sambhaves²na½ v± anuggah±ya. Katamecatt±ro? Kaba¼²k±ro ‚ ±h±ro– o¼±riko v± sukhumo v±, phasso dutiyo, manosañce-tan± tatiy±, viññ±ºa½ catuttha½. Ime kho, bhikkhave, catt±ro ±h±r± bh³t±na½ v±satt±na½ µhitiy± sambhaves²na½ v± anuggah±ya”. “Ime, bhikkhave, catt±ro ±h±r± ki½nid±n± ki½samuday± ki½j±tik± ki½pabhav±?Ime catt±ro ±h±r± taºh±nid±n± taºh±samuday± taºh±j±tik± taºh±pabhav±. Taºh±c±ya½, bhikkhave, ki½nid±n± ki½samuday± ki½j±tik± ki½pabhav±? Taºh± veda-n±nid±n± vedan±samuday± vedan±j±tik± vedan±pabhav±. Vedan± c±ya½,bhikkhave, ki½nid±n± ki½samuday± ki½j±tik± ki½pabhav±? Vedan± phassani-d±n± phassasamuday± phassaj±tik± phassapabhav±. Phasso c±ya½, bhikkhave,ki½nid±no ki½samudayo ki½j±tiko ki½pabhavo? Phasso sa¼±yatananid±no sa¼±-yatanasamudayo sa¼±yatanaj±tiko sa¼±yatanapabhavo. Sa¼±yatanañcida½,bhikkhave, ki½nid±na½ ki½samudaya½ ki½j±tika½ ki½pabhava½? Sa¼±yatana½n±mar³panid±na½ n±mar³pasamudaya½ n±mar³paj±tika½ n±mar³papabhava½.N±mar³pañcida½, bhikkhave, ki½nid±na½ ki½samudaya½ ki½j±tika½ ki½pa-bhava½? N±mar³pa½ viññ±ºanid±na½ viññ±ºasamudaya½ viññ±ºaj±tika½viññ±ºapabhava½. Viññ±ºañcida½, bhikkhave, ki½nid±na½ ki½samudaya½ki½j±tika½ ki½pabhava½? Viññ±ºa½ saªkh±ranid±na½ saªkh±rasamudaya½saªkh±raj±tika½ saªkh±rapabhava½. Saªkh±r± cime, bhikkhave, ki½nid±n±

Page 9: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

ki½samuday± ki½j±tik± ki½pabhav±? Saªkh±r± avijj±nid±n± avijj±samuday± avi-jj±j±tik± avijj±pabhav±. “Iti kho, bhikkhave, avijj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe…evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Avijj±ya tveva asesa-vir±ganirodh± saªkh±ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho (1.0254) …pe…evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²”ti. Paµhama½. 2. Mo¼iyaphaggunasutta½ 12. S±vatthiya½ viharati …pe… “catt±rome, bhikkhave, ±h±r± bh³t±na½ v±satt±na½ µhitiy± sambhaves²na½ v± anuggah±ya. Katame catt±ro? Kaba¼²k±ro±h±ro– o¼±riko v± sukhumo v±, phasso dutiyo, manosañcetan± tatiy±, viññ±ºa½catuttha½. Ime kho, bhikkhave, catt±ro ±h±r± bh³t±na½ v± satt±na½ µhitiy±sambhaves²na½ v± anuggah±y±”ti. Eva½ vutte, ±yasm± mo¼iyaphagguno bhagavanta½ etadavoca– “ko nu kho,bhante, viññ±º±h±ra½ ±h±ret²”ti? “No kallo pañho”ti bhagav± avoca– “‘±h±ret²’tiaha½ na vad±mi. ‘¾h±ret²’ti c±ha½ vadeyya½, tatrassa kallo pañho– ‘ko nu kho,bhante, ±h±ret²’ti? Eva½ c±ha½ na vad±mi. Eva½ ma½ avadanta½ yo eva½puccheyya– ‘kissa nu kho, bhante, viññ±º±h±ro’ti, esa kallo pañho. Tatra kalla½veyy±karaºa½– ‘viññ±º±h±ro ±yati½ punabbhav±bhinibbattiy± paccayo, tasmi½bh³te sati sa¼±yatana½, sa¼±yatanapaccay± phasso’”ti. “Ko nu kho, bhante, phusat²”ti? “No kallo pañho”ti bhagav± avoca– “‘phusat²’tiaha½ na vad±mi. ‘Phusat²’ti c±ha½ vadeyya½, tatrassa kallo pañho– ‘ko nu kho,bhante, phusat²’ti? Eva½ c±ha½ na vad±mi. Eva½ ma½ avadanta½ yo eva½puccheyya– ‘ki½paccay± nu kho, bhante, phasso’ti, esa kallo pañho. Tatra kalla½veyy±karaºa½– ‘sa¼±yatanapaccay± phasso, phassapaccay± vedan±’”ti. “Ko nu kho, bhante, vedayat²”ti ‚? “No kallo pañho”ti bhagav± avoca– “‘vedaya-t²’ti aha½ na vad±mi. ‘Vedayat²’ti c±ha½ vadeyya½, tatrassa kallo pañho– ‘ko nukho, bhante, vedayat²’ti? Eva½ c±ha½ na vad±mi. Eva½ ma½ avadanta½ yo eva½puccheyya– ‘ki½paccay± nu kho, bhante, vedan±’ti, esa kallo pañho. Tatra kalla½veyy±karaºa½– ‘phassapaccay± vedan±, vedan±paccay± taºh±’”ti. “Ko (1.0255) nu kho, bhante, tasat²”ti ‚? “No kallo pañho”ti bhagav± avoca–“‘tasat²’ti aha½ na vad±mi. ‘Tasat²’ti c±ha½ vadeyya½, tatrassa kallo pañho– ‘konu kho, bhante, tasat²’ti? Eva½ c±ha½ na vad±mi. Eva½ ma½ avadanta½ yo eva½puccheyya– ‘ki½paccay± nu kho, bhante, taºh±’ti, esa kallo pañho. Tatra kalla½veyy±karaºa½– ‘vedan±paccay± taºh±, taºh±paccay± up±d±nan’”ti. “Ko nu kho, bhante, up±diyat²”ti? “No kallo pañho”ti bhagav± avoca– “‘up±diyat²’-ti aha½ na vad±mi. ‘Up±diyat²’ti c±ha½ vadeyya½, tatrassa kallo pañho– ‘ko nukho, bhante, up±diyat²’ti? Eva½ c±ha½ na vad±mi. Eva½ ma½ avadanta½ yoeva½ puccheyya– ‘ki½paccay± nu kho, bhante, up±d±nan’ti, esa kallo pañho.Tatra kalla½ veyy±karaºa½– ‘taºh±paccay± up±d±na½; up±d±napaccay± bhavo’-ti …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.

Page 10: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“Channa½ tveva, phagguna, phass±yatan±na½ asesavir±ganirodh± phassani-rodho; phassanirodh± vedan±nirodho; vedan±nirodh± taºh±nirodho; taºh±ni-rodh± up±d±nanirodho; up±d±nanirodh± bhavanirodho; bhavanirodh± j±tinirodho;j±tinirodh± jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s± nirujjhanti. Eva-metassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²”ti. Dutiya½. 3. Samaºabr±hmaºasutta½ 13. S±vatthiya½ viharati …pe… “ye hi keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº±v± jar±maraºa½ nappaj±nanti, jar±maraºasamudaya½ nappaj±nanti, jar±maraºa-nirodha½ nappaj±nanti, jar±maraºanirodhag±mini½ paµipada½ nappaj±nanti; j±ti½…pe… bhava½… up±d±na½… taºha½… vedana½… phassa½… sa¼±yatana½…n±mar³pa½… viññ±ºa½… saªkh±re nappaj±nanti, saªkh±rasamudaya½ nappaj±-nanti, saªkh±ranirodha½ nappaj±nanti, saªkh±ranirodhag±mini½ paµipada½

Page 11: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

nappaj±nanti, na me te, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± samaºesu v± sama-ºasammat± br±hmaºesu v± br±hmaºasammat±; na ca pana te ±yasmanto s±ma-ññattha½ v± brahmaññattha½ (1.0256) ‚ v± diµµheva dhamme saya½ abhiññ±sacchikatv± upasampajja viharanti. “Ye ca kho keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± jar±maraºa½ paj±nanti,jar±maraºasamudaya½ paj±nanti, jar±maraºanirodha½ paj±nanti, jar±maraºaniro-dhag±mini½ paµipada½ paj±nanti; j±ti½ …pe… bhava½… up±d±na½… taºha½…vedana½… phassa½… sa¼±yatana½… n±mar³pa½… viññ±ºa½… saªkh±re paj±-nanti, saªkh±rasamudaya½ paj±nanti, saªkh±ranirodha½ paj±nanti, saªkh±raniro-dhag±mini½ paµipada½ paj±nanti, te kho me, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v±samaºesu ceva samaºasammat± br±hmaºesu ca br±hmaºasammat±; te ca pan±-yasmanto s±maññatthañca brahmaññatthañca diµµheva dhamme saya½ abhiññ±sacchikatv± upasampajja viharant²”ti. Tatiya½. 4. Dutiyasamaºabr±hmaºasutta½ 14. S±vatthiya½ viharati …pe… “ye hi keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº±v± ime dhamme nappaj±nanti, imesa½ dhamm±na½ samudaya½ nappaj±nanti,imesa½ dhamm±na½ nirodha½ nappaj±nanti, imesa½ dhamm±na½ nirodhag±-mini½ paµipada½ nappaj±nanti, katame dhamme nappaj±nanti, katamesa½dhamm±na½ samudaya½ nappaj±nanti, katamesa½ dhamm±na½ nirodha½nappaj±nanti, katamesa½ dhamm±na½ nirodhag±mini½ paµipada½ nappaj±nanti”? “Jar±maraºa½ nappaj±nanti, jar±maraºasamudaya½ nappaj±nanti, jar±maraºa-nirodha½ nappaj±nanti, jar±maraºanirodhag±mini½ paµipada½ nappaj±nanti; j±ti½…pe… bhava½… up±d±na½… taºha½… vedana½… phassa½… sa¼±yatana½…n±mar³pa½… viññ±ºa½… saªkh±re nappaj±nanti, saªkh±rasamudaya½ nappaj±-nanti, saªkh±ranirodha½ nappaj±nanti, saªkh±ranirodhag±mini½ paµipada½nappaj±nanti. Ime dhamme nappaj±nanti, imesa½ dhamm±na½ samudaya½nappaj±nanti, imesa½ dhamm±na½ nirodha½ nappaj±nanti, imesa½ dhamm±na½nirodhag±mini½ paµipada½ nappaj±nanti. Na me te, bhikkhave, samaº± v±br±hmaº± v± samaºesu v± samaºasammat± br±hmaºesu v± br±hmaºasammat±,na ca pana te ±yasmanto s±maññattha½ v± brahmaññattha½ v± diµµhevadhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharanti. “Ye (1.0257) ca kho keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± ime dhammepaj±nanti, imesa½ dhamm±na½ samudaya½ paj±nanti, imesa½ dhamm±na½nirodha½ paj±nanti, imesa½ dhamm±na½ nirodhag±mini½ paµipada½ paj±nanti,katame dhamme paj±nanti, katamesa½ dhamm±na½ samudaya½ paj±nanti, kata-mesa½ dhamm±na½ nirodha½ paj±nanti, katamesa½ dhamm±na½ nirodhag±-mini½ paµipada½ paj±nanti? “Jar±maraºa½ paj±nanti, jar±maraºasamudaya½ paj±nanti, jar±maraºani-rodha½ paj±nanti, jar±maraºanirodhag±mini½ paµipada½ paj±nanti; j±ti½ …pe…bhava½… up±d±na½… taºha½… vedana½… phassa½… sa¼±yatana½… n±ma-

Page 12: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

r³pa½… viññ±ºa½… saªkh±re paj±nanti, saªkh±rasamudaya½ paj±nanti,saªkh±ranirodha½ paj±nanti, saªkh±ranirodhag±mini½ paµipada½ paj±nanti. Imedhamme paj±nanti, imesa½ dhamm±na½ samudaya½ paj±nanti, imesa½dhamm±na½ nirodha½ paj±nanti, imesa½ dhamm±na½ nirodhag±mini½ paµi-pada½ paj±nanti. Te kho me, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± samaºesuceva samaºasammat±, br±hmaºesu ca br±hmaºasammat±. Te ca pan±yasmantos±maññatthañca brahmaññatthañca diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchi-katv± upasampajja viharant²”ti. Catuttha½. 5. Kacc±nagottasutta½ 15. S±vatthiya½ viharati. Atha kho ±yasm± kacc±nagotto yena bhagav± tenupa-saªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Eka-manta½ nisinno kho ±yasm± kacc±nagotto bhagavanta½ etadavoca– “‘samm±-diµµhi samm±diµµh²’ti, bhante, vuccati. Kitt±vat± nu kho, bhante, samm±diµµhi hot²”ti? “Dvayanissito khv±ya½, kacc±na, loko yebhuyyena– atthitañceva natthitañca.Lokasamudaya½ kho, kacc±na, yath±bh³ta½ sammappaññ±ya passato y± lokenatthit± s± na hoti. Lokanirodha½ kho, kacc±na, yath±bh³ta½ sammappaññ±yapassato y± loke atthit± s± na hoti. Upayup±d±n±bhinivesavinibandho ‚ khv±ya½,kacc±na, loko yebhuyyena. Tañc±ya½ upayup±d±na½ cetaso adhiµµh±na½ abhi-nives±nusaya½ na upeti na up±diyati n±dhiµµh±ti– ‘att± me’ti. ‘Dukkhameva uppa-jjam±na½ (1.0258) uppajjati, dukkha½ nirujjham±na½ nirujjhat²’ti na kaªkhati navicikicchati aparapaccay± ñ±ºamevassa ettha hoti. Ett±vat± kho, kacc±na,samm±diµµhi hoti. “‘Sabba½ atth²’ti kho, kacc±na, ayameko anto. ‘Sabba½ natth²’ti aya½ dutiyoanto. Ete te, kacc±na, ubho ante anupagamma majjhena tath±gato dhamma½deseti– ‘avijj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe… evametassakevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Avijj±ya tveva asesavir±gani-rodh± saªkh±ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho …pe… evametassakevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²’”ti. Pañcama½. 6. Dhammakathikasutta½ 16. S±vatthiya½ …pe… atha kho aññataro bhikkhu yena bhagav± tenupasa-ªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½nisinno kho so bhikkhu bhagavanta½ etadavoca– “‘dhammakathiko dhammakathi-ko’ti, bhante, vuccati. Kitt±vat± nu kho, bhante, dhammakathiko hot²”ti? “Jar±maraºassa ce bhikkhu nibbid±ya vir±g±ya nirodh±ya dhamma½ deseti,‘dhammakathiko bhikkh³’ti ala½ vacan±ya. Jar±maraºassa ce bhikkhu nibbid±yavir±g±ya nirodh±ya paµipanno hoti, ‘dhamm±nudhammappaµipanno bhikkh³’ti ala½vacan±ya. Jar±maraºassa ce bhikkhu nibbid± vir±g± nirodh± anup±d±vimuttohoti, ‘diµµhadhammanibb±nappatto bhikkh³’ti ala½ vacan±ya.

Page 13: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“J±tiy± ce bhikkhu …pe… bhavassa ce bhikkhu… up±d±nassa ce bhikkhu…taºh±ya ce bhikkhu… vedan±ya ce bhikkhu… phassassa ce bhikkhu… sa¼±yata-nassa ce bhikkhu… n±mar³passa ce bhikkhu… viññ±ºassa ce bhikkhu… saªkh±-r±na½ ce bhikkhu… avijj±ya ce bhikkhu nibbid±ya vir±g±ya nirodh±ya dhamma½deseti, ‘dhammakathiko bhikkh³’ti ala½ vacan±ya. Avijj±ya ce bhikkhu nibbid±yavir±g±ya nirodh±ya paµipanno hoti, ‘dhamm±nudhammappaµipanno bhikkh³’ti ala½vacan±ya. Avijj±ya ce bhikkhu nibbid± vir±g± nirodh± anup±d±vimutto hoti, ‘diµµha-dhammanibb±nappatto bhikkh³’ti ala½ vacan±y±”ti. 7. Acelakassapasutta½ 17. Eva½ (1.0259) me suta½– eka½ samaya½ bhagav± r±jagahe viharati ve¼u-vane kalandakaniv±pe. Atha kho bhagav± pubbaºhasamaya½ niv±setv± pattac²-varam±d±ya r±jagaha½ piº¹±ya p±visi. Addas± kho acelo kassapo bhagavanta½d³ratova ±gacchanta½. Disv±na yena bhagav± tenupasaªkami; upasaªkamitv±bhagavat± saddhi½ sammodi. Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½ v²tis±retv± eka-manta½ aµµh±si. Ekamanta½ µhito kho acelo kassapo bhagavanta½ etadavoca–“puccheyy±ma maya½ bhavanta½ gotama½ kañcideva ‚ desa½, sace nobhava½ gotamo ok±sa½ karoti pañhassa veyy±karaº±y±”ti. “Ak±lo kho t±va, kassapa, pañhassa; antaraghara½ paviµµhamh±”ti. Dutiyampikho acelo kassapo bhagavanta½ etadavoca “puccheyy±ma maya½ bhavanta½gotama½ kañcideva desa½, sace no bhava½ gotamo ok±sa½ karoti pañhassaveyy±karaº±y±”ti. “Ak±lo kho t±va, kassapa, pañhassa; antaraghara½ paviµµha-mh±”ti. Tatiyampi kho acelo kassapo …pe… antaraghara½ paviµµhamh±ti. Eva½vutte, acelo kassapo bhagavanta½ etadavoca– “na kho pana maya½ bhavanta½gotama½ bahudeva pucchituk±m±”ti. “Puccha, kassapa, yad±kaªkhas²”ti. “Ki½ nu kho, bho gotama, ‘saya½kata½ dukkhan’ti? ‘M± heva½, kassap±’tibhagav± avoca. ‘Ki½ pana, bho gotama, para½kata½ dukkhan’ti? ‘M± heva½,kassap±’ti bhagav± avoca. ‘Ki½ nu kho, bho gotama, saya½katañca para½ka-tañca dukkhan’ti? ‘M± heva½, kassap±’ti bhagav± avoca. ‘Ki½ pana bho gotama,asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½ dukkhan’ti? ‘M± heva½,kassap±’ti bhagav± avoca. ‘Ki½ nu kho, bho gotama, natthi dukkhan’ti? ‘Na kho,kassapa, natthi dukkha½. Atthi kho, kassapa, dukkhan’ti. ‘Tena hi bhava½ gotamodukkha½ na j±n±ti, na passat²’ti. ‘Na khv±ha½, kassapa, dukkha½ na j±n±mi, napass±mi. J±n±mi khv±ha½, kassapa, dukkha½; pass±mi khv±ha½, kassapa,dukkhan’”ti. “Ki nu kho, bho gotama, ‘saya½kata½ dukkhan’ti iti puµµho sam±no ‘m± heva½,kassap±’ti vadesi. ‘Ki½ pana, bho gotama, para½kata½ dukkhan’ti iti (1.0260)puµµho sam±no ‘m± heva½, kassap±’ti vadesi. ‘Ki½ nu kho, bho gotama, saya½ka-tañca para½katañca dukkhan’ti iti puµµho sam±no ‘m± heva½, kassap±’ti vadesi.‘Ki½ pana, bho gotama, asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½dukkhan’ti iti puµµho sam±no ‘m± heva½, kassap±’ti vadesi. ‘Ki½ nu kho, bho

Page 14: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

gotama, natthi dukkhan’ti iti puµµho sam±no ‘na kho, kassapa, natthi dukkha½,atthi kho, kassapa, dukkhan’ti vadesi. ‘Tena hi bhava½ gotamo dukkha½ naj±n±ti na passat²’ti iti puµµho sam±no ‘na khv±ha½, kassapa, dukkha½ na j±n±mina pass±mi. J±n±mi khv±ha½, kassapa, dukkha½; pass±mi khv±ha½, kassapa,dukkhan’ti vadesi. ¾cikkhatu ca ‚ me, bhante, bhagav± dukkha½. Desetu ca ‚me, bhante, bhagav± dukkhan”ti. “‘So karoti so paµisa½vedayat²’ti ‚ kho, kassapa, ±dito sato ‘saya½kata½dukkhan’ti iti vada½ sassata½ eta½ pareti. ‘Añño karoti añño paµisa½vedayat²’tikho, kassapa, vedan±bhitunnassa sato ‘para½kata½ dukkhan’ti iti vada½uccheda½ eta½ pareti. Ete te, kassapa, ubho ante anupagamma majjhena tath±-gato dhamma½ deseti– ‘avijj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Avijj±yatveva asesavir±ganirodh± saªkh±ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²’”ti. Eva½ vutte, acelo kassapo bhagavanta½ etadavoca– “abhikkanta½, bhante,abhikkanta½, bhante! Seyyath±pi, bhante, nikkujjita½ v± ukkujjeyya …pe…cakkhumanto r³p±ni dakkhant²ti; evameva½ bhagavat± anekapariy±yenadhammo pak±sito. Es±ha½, bhante, bhagavanta½ saraºa½ gacch±midhammañca bhikkhusaªghañca. Labheyy±ha½, bhante, bhagavato santikepabbajja½, labheyya½ upasampadan”ti. “Yo kho, kassapa, aññatitthiyapubbo imasmi½ dhammavinaye ±kaªkhatipabbajja½, ±kaªkhati upasampada½, so catt±ro m±se parivasati. Catunna½m±s±na½ accayena ‚ (parivutthapariv±sa½) ±raddhacitt± bhikkh³ ‚ pabb±jentiupasamp±denti bhikkhubh±v±ya. Api ca may± puggalavemattat± vidit±”ti. “Sace (1.0261), bhante, aññatitthiyapubbo imasmi½ dhammavinaye ±kaªkhatipabbajja½, ±kaªkhati upasampada½, catt±ro m±se parivasati. Catunna½m±s±na½ accayena ‚ (parivutthapariv±sa½) ±raddhacitt± bhikkh³ ‚ pabb±jentiupasamp±denti bhikkhubh±v±ya. Aha½ catt±ri vass±ni parivasiss±mi, catunna½vass±na½ accayena ‚ (parivutthapariv±sa½) ±raddhacitt± bhikkh³ pabb±jentuupasamp±dentu bhikkhubh±v±y±”ti. Alattha kho acelo kassapo bhagavato santike pabbajja½, alattha upasampada½.Acir³pasampanno ca pan±yasm± kassapo eko v³pakaµµho appamatto ±t±p² pahi-tatto viharanto nacirasseva– yassatth±ya kulaputt± sammadeva ag±rasm± anag±-riya½ pabbajanti tadanuttara½– brahmacariyapariyos±na½ diµµheva dhammesaya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja vih±si. “Kh²º± j±ti vusita½ brahmaca-riya½, kata½ karaº²ya½, n±para½ itthatt±y±”ti abbhaññ±si. Aññataro ca pan±-yasm± kassapo arahata½ ahos²ti. Sattama½. 8. Timbarukasutta½ 18. S±vatthiya½ viharati. Atha kho timbaruko paribb±jako yena bhagav± tenupa-saªkami; upasaªkamitv± bhagavat± saddhi½ sammodi. Sammodan²ya½ katha½

Page 15: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

s±raº²ya½ v²tis±retv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho timbaruko pari-bb±jako bhagavanta½ etadavoca– “‘Ki½ nu kho, bho gotama, saya½kata½ sukhadukkhan’ti? ‘M± heva½, timbaru-k±’ti bhagav± avoca. ‘Ki½ pana, bho gotama, para½kata½ sukhadukkhan’ti? ‘M±heva½, timbaruk±’ti bhagav± avoca. ‘Ki½ nu kho, bho gotama, saya½katañcapara½katañca sukhadukkhan’ti? ‘M± heva½, timbaruk±’ti bhagav± avoca. ‘Ki½pana, bho gotama, asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½ sukhadu-kkhan’ti? ‘M± heva½, timbaruk±’ti bhagav± avoca. ‘Ki½ nu kho, bho gotama,natthi sukhadukkhan’ti? ‘Na kho, timbaruka, natthi sukhadukkha½; atthi kho, timba-ruka, sukhadukkhan’ti. ‘Tena hi bhava½ gotamo sukhadukkha½ na j±n±ti, napassat²’ti? ‘Na khv±ha½, timbaruka, sukhadukkha½ na j±n±mi, na pass±mi.J±n±mi khv±ha½, timbaruka, sukhadukkha½; pass±mi khv±ha½, timbaruka,sukhadukkhan’”ti. “‘Ki½ (1.0262) nu kho, bho gotama, saya½kata½ sukhadukkhan’ti iti puµµhosam±no ‘m± heva½, timbaruk±’ti vadesi. ‘Ki½ pana, bho gotama, para½kata½sukhadukkhan’ti iti puµµho sam±no ‘m± heva½, timbaruk±’ti vadesi. ‘Ki½ nu kho,bho gotama, saya½katañca para½katañca sukhadukkhan’ti iti puµµho sam±no ‘m±heva½, timbaruk±’ti vadesi. ‘Ki½ pana, bho gotama, asaya½k±ra½ apara½k±ra½adhiccasamuppanna½ sukhadukkhan’ti iti puµµho sam±no ‘m± heva½, timbaru-k±’ti vadesi. ‘Ki½ nu kho, bho gotama, natthi sukhadukkhan’ti iti puµµho sam±no‘na kho, timbaruka, natthi sukhadukkha½; atthi kho, timbaruka, sukhadukkhan’tivadesi. ‘Tena hi bhava½ gotamo sukhadukkha½ na j±n±ti, na passat²’ti iti puµµhosam±no ‘na khv±ha½, timbaruka, sukhadukkha½ na j±n±mi, na pass±mi. J±n±mikhv±ha½, timbaruka, sukhadukkha½; pass±mi khv±ha½, timbaruka, sukhadukkha-n’ti vadesi. ¾cikkhatu ca me bhava½ gotamo sukhadukkha½. Desetu ca mebhava½ gotamo sukhadukkhan”ti. “‘S± vedan±, so vedayat²’ti kho, timbaruka, ±dito sato ‘saya½kata½ sukhadu-kkhan’ti evamp±ha½ na vad±mi. ‘Aññ± vedan±, añño vedayat²’ti kho, timbaruka,vedan±bhitunnassa sato ‘para½kata½ sukhadukkhan’ti evamp±ha½ na vad±mi.Ete te, timbaruka, ubho ante anupagamma majjhena tath±gato dhamma½ deseti–‘avijj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe… evametassa keva-

Page 16: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

gotama …pe… es±ha½ bhavanta½ gotama½ saraºa½ gacch±mi dhammañcabhikkhusaªghañca. Up±saka½ ma½ bhava½ gotamo dh±retu ajjatagge p±ºu-peta½ saraºa½ gatan”ti. Aµµhama½. 9. B±lapaº¹itasutta½ 19. S±vatthiya½ viharati …pe… “avijj±n²varaºassa, bhikkhave, b±lassa taºh±yasampayuttassa evamaya½ k±yo samud±gato. Iti ayañceva k±yo bahiddh± can±mar³pa½, ittheta½ dvaya½, dvaya½ paµicca phasso sa¼ev±yatan±ni (1.0263) ‚,yehi phuµµho b±lo sukhadukkha½ paµisa½vedayati etesa½ v± aññatarena”. “Avijj±n²varaºassa, bhikkhave, paº¹itassa taºh±ya sampayuttassa evamaya½k±yo samud±gato. Iti ayañceva k±yo bahiddh± ca n±mar³pa½, ittheta½ dvaya½,dvaya½ paµicca phasso sa¼ev±yatan±ni, yehi phuµµho paº¹ito sukhadukkha½ paµi-sa½vedayati etesa½ v± aññatarena”. “Tatra, bhikkhave, ko viseso ko adhippay±so ‚ ki½ n±n±karaºa½ paº¹itassab±len±”ti? “Bhagava½m³lak± no, bhante, dhamm±, bhagava½nettik±, bhagava½-paµisaraº±. S±dhu vata, bhante, bhagavanta½yeva paµibh±tu etassa bh±sitassaattho. Bhagavato sutv± bhikkh³ dh±ressant²”ti. “Tena hi, bhikkhave, suº±tha, s±dhuka½ manasi karotha, bh±siss±m²”ti. “Eva½,bhante”ti kho te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Y±ya ca, bhikkhave, avijj±ya nivutassa b±lassa y±ya ca taºh±ya sampayu-ttassa aya½ k±yo samud±gato, s± ceva avijj± b±lassa appah²n± s± ca taºh± apari-kkh²º±. Ta½ kissa hetu? Na, bhikkhave, b±lo acari brahmacariya½ samm±dukkhakkhay±ya. Tasm± b±lo k±yassa bhed± k±y³pago hoti, so k±y³pagosam±no na parimuccati j±tiy± jar±maraºena sokehi paridevehi dukkhehi domana-ssehi up±y±sehi. Na parimuccati dukkhasm±ti vad±mi. “Y±ya ca, bhikkhave, avijj±ya nivutassa paº¹itassa y±ya ca taºh±ya sampayu-ttassa aya½ k±yo samud±gato, s± ceva avijj± paº¹itassa pah²n±, s± ca taºh± pari-kkh²º±. Ta½ kissa hetu? Acari, bhikkhave, paº¹ito brahmacariya½ samm±dukkhakkhay±ya. Tasm± paº¹ito k±yassa bhed± na k±y³pago hoti. So ak±y³-pago sam±no parimuccati j±tiy± jar±maraºena sokehi paridevehi dukkhehi doma-nassehi up±y±sehi. Parimuccati dukkhasm±ti vad±mi. Aya½ (1.0264) kho,bhikkhave, viseso, aya½ adhippay±so, ida½ n±n±karaºa½ paº¹itassa b±lenayadida½ brahmacariyav±so”ti. Navama½. 10. Paccayasutta½ 20. S±vatthiya½ viharati …pe… “paµiccasamupp±dañca vo, bhikkhave, dese-ss±mi paµiccasamuppanne ca dhamme. Ta½ suº±tha, s±dhuka½ manasi karotha,bh±siss±m²”ti. “Eva½, bhante”ti kho te bhikkh³ bhagavato paccassosu½.Bhagav± etadavoca– “Katamo ca, bhikkhave, paµiccasamupp±do? J±tipaccay±, bhikkhave, jar±ma-

Page 17: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

raºa½. Upp±d± v± tath±gat±na½ anupp±d± v± tath±gat±na½, µhit±va s± dh±tudhammaµµhitat± dhammaniy±mat± idappaccayat±. Ta½ tath±gato abhisambu-jjhati abhisameti. Abhisambujjhitv± abhisametv± ±cikkhati deseti paññ±peti paµµha-peti vivarati vibhajati utt±n²karoti. ‘Passath±’ti c±ha– ‘j±tipaccay±, bhikkhave, jar±-maraºa½’”. “Bhavapaccay±, bhikkhave, j±ti …pe… up±d±napaccay±, bhikkhave, bhavo…taºh±paccay±, bhikkhave, up±d±na½… vedan±paccay±, bhikkhave, taºh±…phassapaccay±, bhikkhave, vedan±… sa¼±yatanapaccay±, bhikkhave, phasso…n±mar³papaccay±, bhikkhave, sa¼±yatana½… viññ±ºapaccay±, bhikkhave, n±ma-r³pa½… saªkh±rapaccay±, bhikkhave, viññ±ºa½… avijj±paccay±, bhikkhave,saªkh±r± upp±d± v± tath±gat±na½ anupp±d± v± tath±gat±na½, µhit±va s± dh±tudhammaµµhitat± dhammaniy±mat± idappaccayat±. Ta½ tath±gato abhisambu-jjhati abhisameti. Abhisambujjhitv± abhisametv± ±cikkhati deseti paññ±peti paµµha-peti vivarati vibhajati utt±n²karoti. ‘Passath±’ti c±ha ‘avijj±paccay±, bhikkhave,saªkh±r±’. Iti kho, bhikkhave, y± tatra tathat± avitathat± anaññathat± idappacca-yat±– aya½ vuccati, bhikkhave, paµiccasamupp±do. “Katame ca, bhikkhave, paµiccasamuppann± dhamm±? Jar±maraºa½,bhikkhave, anicca½ saªkhata½ paµiccasamuppanna½ khayadhamma½ vaya-dhamma½ vir±gadhamma½ nirodhadhamma½. J±ti, bhikkhave, anicc± saªkhat±paµiccasamuppann± khayadhamm± vayadhamm± vir±gadhamm± nirodha-dhamm±. Bhavo, bhikkhave, anicco saªkhato paµiccasamuppanno khayadhammovayadhammo vir±gadhammo nirodhadhammo. Up±d±na½ bhikkhave …pe…taºh±, bhikkhave… vedan±, bhikkhave… phasso, bhikkhave… sa¼±yatana½,bhikkhave… n±mar³pa½, bhikkhave… viññ±ºa½ (1.0265), bhikkhave… saªkh±r±,bhikkhave… avijj±, bhikkhave, anicc± saªkhat± paµiccasamuppann± khaya-dhamm± vayadhamm± vir±gadhamm± nirodhadhamm±. Ime vuccanti, bhikkhave,paµiccasamuppann± dhamm±. “Yato kho, bhikkhave, ariyas±vakassa ‘ayañca paµiccasamupp±do, ime ca paµi-ccasamuppann± dhamm±’ yath±bh³ta½ sammappaññ±ya sudiµµh± honti, so vatapubbanta½ v± paµidh±vissati– ‘ahosi½ nu kho aha½ ‚ at²tamaddh±na½, nanu khoahosi½ at²tamaddh±na½, ki½ nu kho ahosi½ at²tamaddh±na½, katha½ nu khoahosi½ at²tamaddh±na½, ki½ hutv± ki½ ahosi½ nu kho aha½ at²tamaddh±nan’ti;aparanta½ v± upadh±vissati ‚– ‘bhaviss±mi nu kho aha½ an±gatamaddh±na½,nanu kho bhaviss±mi an±gatamaddh±na½, ki½ nu kho bhaviss±mi an±gatama-ddh±na½, katha½ nu kho bhaviss±mi an±gatamaddh±na½, ki½ hutv± ki½ bhavi-ss±mi nu kho aha½ an±gatamaddh±nan’ti; etarahi v± paccuppanna½ addh±na½ajjhatta½ katha½kath² bhavissati– ‘aha½ nu khosmi, no nu khosmi, ki½ nu khosmi,katha½ nu khosmi, aya½ nu kho satto kuto ±gato, so kuhi½ gamissat²’ti– neta½µh±na½ vijjati. Ta½ kissa hetu? Tath±hi, bhikkhave, ariyas±vakassa ayañca paµi-ccasamupp±do ime ca paµiccasamuppann± dhamm± yath±bh³ta½ sammappa-ññ±ya sudiµµh±”ti. Dasama½.

Page 18: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

¾h±ravaggo dutiyo. Tassudd±na½– ¾h±ra½ phagguno ceva, dve ca samaºabr±hmaº±; kacc±nagotto dhammakathika½, acela½ timbarukena ca; b±lapaº¹itato ceva, dasamo paccayena c±ti. 3. Dasabalavaggo 1. Dasabalasutta½ 21. S±vatthiya½ (1.0266) viharati …pe… “dasabalasamann±gato, bhikkhave,tath±gato cat³hi ca ves±rajjehi samann±gato ±sabha½ µh±na½ paµij±n±ti, pari-s±su s²han±da½ nadati, brahmacakka½ pavatteti– iti r³pa½ iti r³passa samudayoiti r³passa atthaªgamo, iti vedan± iti vedan±ya samudayo iti vedan±ya attha-ªgamo, iti saññ± iti saññ±ya samudayo iti saññ±ya atthaªgamo, iti saªkh±r± itisaªkh±r±na½ samudayo iti saªkh±r±na½ atthaªgamo, iti viññ±ºa½ iti viññ±ºassasamudayo iti viññ±ºassa atthaªgamo. Iti imasmi½ sati ida½ hoti, imassupp±d±ida½ uppajjati. Imasmi½ asati ida½ na hoti, imassa nirodh± ida½ nirujjhati.Yadida½ avijj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe… evame-tassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Avijj±ya tveva asesavir±ga-nirodh± saªkh±ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho …pe… evametassakevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²”ti. Paµhama½. 2. Dutiyadasabalasutta½ 22. S±vatthiya½ viharati …pe… “dasabalasamann±gato, bhikkhave, tath±gatocat³hi ca ves±rajjehi samann±gato ±sabha½ µh±na½ paµij±n±ti, paris±su s²ha-n±da½ nadati, brahmacakka½ pavattetti– ‘iti r³pa½ iti r³passa samudayo itir³passa atthaªgamo, iti vedan± iti vedan±ya samudayo iti vedan±ya atthaªgamo,iti saññ± iti saññ±ya samudayo iti saññ±ya atthaªgamo, iti saªkh±r± iti saªkh±-r±na½ samudayo iti saªkh±r±na½ atthaªgamo, iti viññ±ºa½ iti viññ±ºassa samu-dayo iti viññ±ºassa atthaªgamo. Iti imasmi½ sati ida½ hoti, imassupp±d± ida½uppajjati; imasmi½ asati ida½ na hoti imassa nirodh± ida½ nirujjhati. Yadida½ avi-jj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe… evametassa kevalassadukkhakkhandhassa samudayo hoti. Avijj±ya tveva asesavir±ganirodh± saªkh±ra-nirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho …pe… evametassa kevalassa dukkha-kkhandhassa nirodho hoti’”. “Eva½ sv±kkh±to, bhikkhave, may± dhammo utt±no vivaµo pak±sito chinnapilo-tiko. Eva½ sv±kkh±te kho, bhikkhave, may± dhamme utt±ne vivaµe pak±sitechinnapilotike alameva saddh±pabbajitena kulaputtena v²riya½ ±rabhitu½–

Page 19: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

‘k±ma½ taco ca nh±ru ‚ ca aµµhi (1.0267) ca avasissatu, sar²re upasussatu ‚ma½salohita½. Ya½ ta½ purisath±mena purisav²riyena purisaparakkamenapattabba½, na ta½ ap±puºitv± v²riyassa saºµh±na½ bhavissat²’”ti. “Dukkha½, bhikkhave, kus²to viharati vokiººo p±pakehi akusalehi dhammehi,mahantañca sadattha½ parih±peti. ¾raddhav²riyo ca kho, bhikkhave, sukha½ viha-rati pavivitto p±pakehi akusalehi dhammehi, mahantañca sadattha½ parip³reti.Na, bhikkhave, h²nena aggassa patti hoti. Aggena ca kho, bhikkhave, aggassapatti hoti. Maº¹apeyyamida½, bhikkhave, brahmacariya½, satth± sammukh²bh³to.Tasm±tiha, bhikkhave, v²riya½ ±rabhatha appattassa pattiy±, anadhigatassa adhi-gam±ya, asacchikatassa sacchikiriy±ya. ‘Eva½ no aya½ amh±ka½ pabbajj±avañjh± bhavissati saphal± sa-udray±. Yesañca ‚ maya½ paribhuñj±ma c²vara-piº¹ap±tasen±sana-gil±nappaccayabhesajjaparikkh±ra½ tesa½ te k±r± amhesumahapphal± bhavissanti mah±nisa½s±’ti– evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba½.Attattha½ v± hi, bhikkhave, sampassam±nena alameva appam±dena samp±detu½;parattha½ v± hi, bhikkhave, sampassam±nena alameva appam±dena samp±-detu½; ubhayattha½ v± hi, bhikkhave, sampassam±nena alameva appam±denasamp±detun”ti. Dutiya½. 3. Upanisasutta½ 23. S±vatthiya½ viharati …pe… “j±nato aha½, bhikkhave, passato ±sav±na½khaya½ vad±mi, no aj±nato no apassato. Kiñca, bhikkhave, j±nato ki½ passato±sav±na½ khayo hoti? Iti r³pa½ iti r³passa samudayo iti r³passa atthaªgamo, itivedan± …pe… iti saññ±… iti saªkh±r±… iti viññ±ºa½ iti viññ±ºassa samudayo itiviññ±ºassa atthaªgamoti. Eva½ kho, bhikkhave, j±nato eva½ passato ±sav±na½khayo hoti”. “Yampissa ta½, bhikkhave, khayasmi½ khayeññ±ºa½, tampi sa-upanisa½vad±mi, no anupanisa½. K± ca, bhikkhave, khayeñ±ºassa upanis±? ‘Vimutt²’tissavacan²ya½. Vimuttimp±ha½ ‚, bhikkhave, sa-upanisa½ vad±mi, no anupanisa½.K± ca, bhikkhave, vimuttiy± (1.0268) upanis±? ‘Vir±go’tissa vacan²ya½. Vir±ga-mp±ha½, bhikkhave, sa-upanisa½ vad±mi, no anupanisa½. K± ca, bhikkhave, vir±-gassa upanis±? ‘Nibbid±’tissa vacan²ya½. Nibbidamp±ha½, bhikkhave, sa-upa-nisa½ vad±mi, no anupanisa½. K± ca, bhikkhave, nibbid±ya upanis±? ‘Yath±bh³-tañ±ºadassanan’tissa vacan²ya½. Yath±bh³tañ±ºadassanamp±ha½, bhikkhave,sa-upanisa½ vad±mi, no anupanisa½. K± ca, bhikkhave, yath±bh³tañ±ºadassa-nassa upanis±? ‘Sam±dh²’tissa vacan²ya½. Sam±dhimp±ha½, bhikkhave, sa-upa-nisa½ vad±mi, no anupanisa½. “K± ca, bhikkhave, sam±dhissa upanis±? ‘Sukhan’tissa vacan²ya½. Sukha-mp±ha½, bhikkhave, sa-upanisa½ vad±mi, no anupanisa½. K± ca, bhikkhave,sukhassa upanis±? ‘Passaddh²’tissa vacan²ya½. Passaddhimp±ha½, bhikkhave,sa-upanisa½ vad±mi, no anupanisa½. K± ca, bhikkhave, passaddhiy± upanis±?‘P²t²’tissa vacan²ya½. P²timp±ha½, bhikkhave, sa-upanisa½ vad±mi, no anupa-

Page 20: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

nisa½. K± ca, bhikkhave, p²tiy± upanis±? ‘P±mojjan’tissa vacan²ya½. P±mojja-mp±ha½, bhikkhave, sa-upanisa½ vad±mi, no anupanisa½. K± ca, bhikkhave,p±mojjassa upanis±? ‘Saddh±’tissa vacan²ya½. Saddhamp±ha½, bhikkhave,sa-upanisa½ vad±mi, no anupanisa½. “K± ca, bhikkhave, saddh±ya upanis±? ‘Dukkhan’tissa vacan²ya½. Dukkha-mp±ha½, bhikkhave, sa-upanisa½ vad±mi, no anupanisa½. K± ca, bhikkhave,dukkhassa upanis±? ‘J±t²’tissa vacan²ya½. J±timp±ha½, bhikkhave, sa-upanisa½vad±mi, no anupanisa½. K± ca, bhikkhave, j±tiy± upanis±? ‘Bhavo’tissa vacan²ya½.Bhavamp±ha½, bhikkhave, sa-upanisa½ vad±mi, no anupanisa½. K± ca,bhikkhave, bhavassa upanis±? ‘Up±d±nan’tissa vacan²ya½. Up±d±namp±ha½,bhikkhave, sa-upanisa½ vad±mi, no anupanisa½. K± ca, bhikkhave, up±d±nassaupanis±? ‘Taºh±’tissa vacan²ya½. Taºhamp±ha½, bhikkhave, sa-upanisa½vad±mi, no anupanisa½. “K± ca, bhikkhave, taºh±ya upanis±? ‘Vedan±’tissa vacan²ya½ …pe… ‘phasso’-tissa vacan²ya½… ‘sa¼±yatanan’tissa vacan²ya½… ‘n±mar³pan’tissa vacan²ya½…‘viññ±ºan’tissa vacan²ya½… ‘saªkh±r±’tissa vacan²ya½. Saªkh±rep±ha½,bhikkhave, sa-upanise vad±mi, no anupanise. K± ca, bhikkhave, saªkh±r±na½upanis±? ‘Avijj±’tissa vacan²ya½. “Iti (1.0269) kho, bhikkhave, avijj³panis± saªkh±r±, saªkh±r³panisa½ viññ±ºa½,viññ±º³panisa½ n±mar³pa½, n±mar³p³panisa½ sa¼±yatana½, sa¼±yatan³panisophasso, phass³panis± vedan±, vedan³panis± taºh±, taºh³panisa½ up±d±na½,up±d±n³paniso bhavo, bhav³panis± j±ti, j±t³panisa½ dukkha½, dukkh³panis±saddh±, saddh³panisa½ p±mojja½, p±mojj³panis± p²ti, p²t³panis± passaddhi,passaddh³panisa½ sukha½, sukh³paniso sam±dhi, sam±dh³panisa½ yath±bh³-tañ±ºadassana½, yath±bh³tañ±ºadassan³panis± nibbid±, nibbid³paniso vir±go,vir±g³panis± vimutti, vimutt³panisa½ khayeñ±ºa½. “Seyyath±pi, bhikkhave, uparipabbate thullaphusitake deve vassante ta½udaka½ yath±ninna½ pavattam±na½ pabbatakandarapadaras±kh± parip³reti.Pabbatakandarapadaras±kh±parip³r± kusobbhe ‚ parip³renti. Kusobbh± pari-p³r± mah±sobbhe parip³renti. Mah±sobbh± parip³r± kunnadiyo parip³renti.Kunnadiyo parip³r± mah±nadiyo parip³renti. Mah±nadiyo parip³r± mah±sa-

Page 21: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“Evameva kho, bhikkhave, avijj³panis± saªkh±r±, saªkh±r³panisa½ viññ±ºa½,viññ±º³panisa½ n±mar³pa½, n±mar³p³panisa½ sa¼±yatana½, sa¼±yatan³panisophasso, phass³panis± vedan±, vedan³panis± taºh±, taºh³panisa½ up±d±na½,up±d±n³paniso bhavo, bhav³panis± j±ti, j±t³panisa½ dukkha½, dukkh³panis±saddh±, saddh³panisa½ p±mojja½, p±mojj³panis± p²ti, p²t³panis± passaddhi,passaddh³panisa½ sukha½, sukh³paniso sam±dhi, sam±dh³panisa½ yath±bh³-tañ±ºadassana½, yath±bh³tañ±ºadassan³panis± nibbid±, nibbid³paniso vir±go,vir±g³panis± vimutti, vimutt³panisa½ khayeñ±ºan”ti. Tatiya½. 4. Aññatitthiyasutta½ 24. R±jagahe viharati ve¼uvane. Atha kho ±yasm± s±riputto pubbaºhasamaya½niv±setv± pattac²varam±d±ya r±jagaha½ piº¹±ya p±visi. Atha kho ±yasmato s±ri-puttassa etadahosi– “atippago kho t±va r±jagahe piº¹±ya caritu½. Ya½n³n±ha½yena aññatitthiy±na½ paribb±jak±na½ ±r±mo tenupasaªkameyyan”ti. Atha (1.0270) kho ±yasm± s±riputto yena aññatitthiy±na½ paribb±jak±na½±r±mo tenupasaªkami; upasaªkamitv± tehi aññatitthiyehi paribb±jakehi saddhi½sammodi. Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½ v²tis±retv± ekamanta½ nis²di. Eka-manta½ nisinna½ kho ±yasmanta½ s±riputta½ te aññatitthiy± paribb±jak± etada-vocu½– “Sant±vuso, s±riputta, eke samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½dukkha½ paññapenti. Santi pan±vuso s±riputta, eke samaºabr±hmaº± kamma-v±d± para½kata½ dukkha½ paññapenti. Sant±vuso s±riputta, eke samaºabr±-hmaº± kammav±d± saya½katañca para½katañca dukkha½ paññapenti. Santipan±vuso s±riputta, eke samaºabr±hmaº± kammav±d± asaya½k±ra½ apara½-k±ra½ adhiccasamuppanna½ dukkha½ paññapenti. Idha, pan±vuso s±riputta,samaºo gotamo ki½v±d² kimakkh±y²? Katha½ by±karam±n± ca maya½ vuttav±-dino ceva samaºassa gotamassa ass±ma, na ca samaºa½ gotama½ abh³tenaabbh±cikkheyy±ma, dhammassa c±nudhamma½ by±kareyy±ma, na ca koci saha-dhammiko v±d±nup±to ‚ g±rayha½ µh±na½ ±gaccheyy±”ti? “Paµiccasamuppanna½ kho, ±vuso, dukkha½ vutta½ bhagavat±. Ki½ paµicca?Phassa½ paµicca. Iti vada½ vuttav±d² ceva bhagavato assa, na ca bhagavanta½abh³tena abbh±cikkheyya, dhammassa c±nudhamma½ by±kareyya, na ca kocisahadhammiko v±d±nup±to g±rayha½ µh±na½ ±gaccheyya. “Tatr±vuso, ye te samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½ dukkha½ pañña-penti tadapi phassapaccay±. Yepi te samaºabr±hmaº± kammav±d± para½kata½dukkha½ paññapenti tadapi phassapaccay±. Yepi te samaºabr±hmaº± kamma-v±d± saya½katañca para½katañca dukkha½ paññapenti tadapi phassapaccay±.Yepi te samaºabr±hmaº± kammav±d± asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasa-muppanna½ dukkha½ paññapenti tadapi phassapaccay±. “Tatr±vuso, ye te samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½ dukkha½ pañña-penti, te vata aññatra phass± paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjati. Yepi te

Page 22: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

samaºabr±hmaº± kammav±d± para½kata½ dukkha½ paññapenti, te vataaññatra phass± paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjati. Yepi te (1.0271) samaºa-br±hmaº± kammav±d± saya½katañca para½katañca dukkha½ paññapenti, tevata aññatra phass± paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjati. Yepi te samaºabr±-hmaº± kammav±d± asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½ dukkha½paññapenti, te vata aññatra phass± paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjat²”ti. Assosi kho ±yasm± ±nando ±yasmato s±riputtassa tehi aññatitthiyehi paribb±ja-kehi saddhi½ ima½ kath±sall±pa½. Atha kho ±yasm± ±nando r±jagahe piº¹±yacaritv± pacch±bhatta½ piº¹ap±tapaµikkanto yena bhagav± tenupasaªkami; upasa-ªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho±yasm± ±nando y±vatako ±yasmato s±riputtassa tehi aññatitthiyehi paribb±ja-kehi saddhi½ ahosi kath±sall±po ta½ sabba½ bhagavato ±rocesi. “S±dhu s±dhu, ±nanda, yath± ta½ s±riputto samm± by±karam±no by±kareyya.Paµiccasamuppanna½ kho, ±nanda, dukkha½ vutta½ may±. Ki½ paµicca?Phassa½ paµicca. Iti vada½ vuttav±d² ceva me assa, na ca ma½ abh³tena abbh±-cikkheyya, dhammassa c±nudhamma½ by±kareyya, na ca koci sahadhammikov±d±nup±to g±rayha½ µh±na½ ±gaccheyya. “Tatr±nanda, ye te samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½ dukkha½paññapenti tadapi phassapaccay±. Yepi te …pe… yepi te …pe… yepi te samaºa-br±hmaº± kammav±d± asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½dukkha½ paññapenti tadapi phassapaccay±. “Tatr±nanda, yepi te samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½ dukkha½paññapenti, te vata aññatra phass± paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjati.Yepi te …pe… yepi te …pe… yepi te samaºabr±hmaº± kammav±d± asaya½-k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½ dukkha½ paññapenti, te vataaññatra phass± paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjati. “Ekamid±ha½, ±nanda, samaya½ idheva r±jagahe vihar±mi ve¼uvane kalanda-kaniv±pe. Atha khv±ha½, ±nanda, pubbaºhasamaya½ niv±setv± pattac²varam±-d±ya r±jagaha½ piº¹±ya p±visi½. Tassa mayha½, ±nanda, etadahosi– ‘atippago (1.0kho t±va r±jagahe piº¹±ya caritu½. Ya½n³n±ha½ yena aññatitthiy±na½ paribb±ja-k±na½ ±r±mo tenupasaªkameyyan’”ti. “Atha khv±ha½, ±nanda, yena aññatitthiy±na½ paribb±jak±na½ ±r±mo tenupa-saªkami½; upasaªkamitv± tehi aññatitthiyehi paribb±jakehi saddhi½ sammodi½.Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½ v²tis±retv± ekamanta½ nis²di½. Ekamanta½nisinna½ kho ma½, ±nanda, te aññatitthiy± paribb±jak± etadavocu½– ‘Sant±vuso gotama, eke samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½ dukkha½paññapenti. Santi pan±vuso gotama, eke samaºabr±hmaº± kammav±d± para½-kata½ dukkha½ paññapenti. Sant±vuso gotama, eke samaºabr±hmaº± kamma-v±d± saya½katañca para½katañca dukkha½ paññapenti. Santi pan±vuso gotama,eke samaºabr±hmaº± kammav±d± asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamu-ppanna½ dukkha½ paññapenti. Idha no ±yasm± gotamo ki½v±d² kimakkh±y²?Katha½ by±karam±n± ca maya½ vuttav±dino ceva ±yasmato gotamassa ass±ma,

Page 23: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

na ca ±yasmanta½ gotama½ abh³tena abbh±cikkheyy±ma, dhammassa c±nu-dhamma½ by±kareyy±ma, na ca koci sahadhammiko v±d±nup±to g±rayha½µh±na½ ±gaccheyy±’”ti? “Eva½ vutt±ha½, ±nanda, te aññatitthiye paribb±jake etadavoca½– ‘paµiccasa-muppanna½ kho, ±vuso, dukkha½ vutta½ may±. Ki½ paµicca? Phassa½ paµicca.Iti vada½ vuttav±d² ceva me assa, na ca ma½ abh³tena abbh±cikkheyya,dhammassa c±nudhamma½ by±kareyya, na ca koci sahadhammiko v±d±nup±tog±rayha½ µh±na½ ±gaccheyy±’”ti. “Tatr±vuso, ye te samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½ dukkha½ pañña-penti tadapi phassapaccay±. Yepi te …pe… yepi te …pe… yepi te samaºabr±-hmaº± kammav±d± asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½ dukkha½paññapenti tadapi phassapaccay±. “Tatr±vuso, ye te samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½ dukkha½ pañña-penti, te vata aññatra phass± paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjati. Yepi te…pe… yepi te …pe… yepi te samaºabr±hmaº± kammav±d± asaya½k±ra½ apa-ra½k±ra½ adhiccasamuppanna½ dukkha½ paññapenti, te vata aññatra phass±paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjat²”ti. “Acchariya½ bhante, abbhuta½bhante (1.0273)! Yatra hi n±ma ekena padena sabbo attho vutto bhavissati. Siy±nu kho, bhante, esevattho vitth±rena vuccam±no gambh²ro ceva assa gambh²r±va-bh±so c±”ti? “Tena h±nanda, taññevettha paµibh±t³”ti. “Sace ma½, bhante, eva½puccheyyu½– ‘jar±maraºa½, ±vuso ±nanda, ki½nid±na½ ki½samudaya½ ki½j±-tika½ ki½pabhavan’ti? Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±kareyya½– ‘jar±ma-raºa½ kho, ±vuso, j±tinid±na½ j±tisamudaya½ j±tij±tika½ j±tipabhavan’ti. Eva½puµµhoha½, bhante, eva½ by±kareyya½. “Sace ma½, bhante, eva½ puccheyyu½– ‘j±ti pan±vuso ±nanda, ki½nid±n±ki½samuday± ki½j±tik± ki½pabhav±’ti? Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±ka-reyya½– ‘j±ti kho, ±vuso, bhavanid±n± bhavasamuday± bhavaj±tik± bhavappabha-v±’ti. Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±kareyya½. “Sace ma½, bhante, eva½ puccheyyu½– ‘bhavo pan±vuso ±nanda, ki½nid±noki½samudayo ki½j±tiko ki½pabhavo’ti? Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±ka-reyya½– ‘bhavo kho, ±vuso, up±d±nanid±no up±d±nasamudayo up±d±naj±tikoup±d±nappabhavo’ti. Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±kareyya½. “Sace ma½, bhante, eva½ puccheyyu½– up±d±na½ pan±vuso …pe… taºh±pan±vuso …pe… vedan± pan±vuso …pe… sace ma½, bhante, eva½ puccheyyu½–‘phasso pan±vuso ±nanda, ki½nid±no ki½samudayo ki½j±tiko ki½pabhavo’ti?Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±kareyya½– ‘phasso kho, ±vuso, sa¼±yatanani-d±no sa¼±yatanasamudayo sa¼±yatanaj±tiko sa¼±yatanappabhavo’ti. ‘Channa½-tveva, ±vuso, phass±yatan±na½ asesavir±ganirodh± phassanirodho; phassani-rodh± vedan±nirodho; vedan±nirodh± taºh±nirodho; taºh±nirodh± up±d±nani-rodho; up±d±nanirodh± bhavanirodho; bhavanirodh± j±tinirodho; j±tinirodh± jar±-maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s± nirujjhanti. Evametassa keva-

Page 24: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

lassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²’ti. Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±ka-reyyan”ti. Catuttha½. 5. Bh³mijasutta½ 25. S±vatthiya½ (1.0274) viharati. Atha kho ±yasm± bh³mijo s±yanhasamaya½paµisall±n± vuµµhito yen±yasm± s±riputto tenupasaªkami; upasaªkamitv± ±ya-smat± s±riputtena saddhi½ sammodi. Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½ v²tis±-retv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho ±yasm± bh³mijo ±yasmanta½s±riputta½ etadavoca– “Sant±vuso s±riputta, eke samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½ sukha-dukkha½ paññapenti. Santi pan±vuso s±riputta, eke samaºabr±hmaº± kamma-v±d± para½kata½ sukhadukkha½ paññapenti. Sant±vuso s±riputta, eke samaºa-br±hmaº± kammav±d± saya½katañca para½katañca sukhadukkha½ paññapenti.Santi pan±vuso s±riputta, eke samaºabr±hmaº± kammav±d± asaya½k±ra½ apa-ra½k±ra½ adhiccasamuppanna½ sukhadukkha½ paññapenti. Idha no, ±vusos±riputta, bhagav± ki½v±d² kimakkh±y², katha½ by±karam±n± ca maya½ vuttav±-dino ceva bhagavato ass±ma, na ca bhagavanta½ abh³tena abbh±cikkheyy±ma,dhammassa c±nudhamma½ by±kareyy±ma, na ca koci sahadhammiko v±d±nu-p±to g±rayha½ µh±na½ ±gaccheyy±”ti? “Paµiccasamuppanna½ kho, ±vuso, sukhadukkha½ vutta½ bhagavat±. Ki½paµicca? Phassa½ paµicca. Iti vada½ vuttav±d² ceva bhagavato assa, na ca bhaga-vanta½ abh³tena abbh±cikkheyya, dhammassa c±nudhamma½ by±kareyya, naca koci sahadhammiko v±d±nup±to g±rayha½ µh±na½ ±gaccheyya. “Tatr±vuso, ye te samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½ sukhadukkha½paññapenti, tadapi phassapaccay±. Yepi te …pe… yepi te …pe… yepi te samaºa-br±hmaº± kammav±d± asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½sukhadukkha½ paññapenti, tadapi phassapaccay±. “Tatr±vuso, ye te samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½ sukhadukkha½paññapenti, te vata aññatra phass± paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjati.Yepi te …pe. … yepi te …pe… yepi te samaºabr±hmaº± kammav±d± asaya½-k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½ sukhadukkha½ paññapenti, te vataaññatra phass± paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjat²”ti. Assosi (1.0275) kho ±yasm± ±nando ±yasmato s±riputtassa ±yasmat± bh³mi-jena saddhi½ ima½ kath±sall±pa½. Atha kho ±yasm± ±nando yena bhagav± tenu-pasaªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Eka-manta½ nisinno kho ±yasm± ±nando y±vatako ±yasmato s±riputtassa ±yasmat±bh³mijena saddhi½ ahosi kath±sall±po ta½ sabba½ bhagavato ±rocesi. “S±dhu s±dhu, ±nanda, yath± ta½ s±riputto samm± by±karam±no by±kareyya.Paµiccasamuppanna½ kho, ±nanda, sukhadukkha½ vutta½ may±. Ki½ paµicca?Phassa½ paµicca. Iti vada½ vuttav±d² ceva me assa, na ca ma½ abh³tena abbh±-cikkheyya, dhammassa c±nudhamma½ by±kareyya, na ca koci sahadhammiko

Page 25: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

v±d±nup±to g±rayha½ µh±na½ ±gaccheyya. “Tatr±nanda, ye te samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½ sukhadukkha½paññapenti tadapi phassapaccay±. Yepi te …pe… yepi te …pe… yepi te samaºa-br±hmaº± kammav±d± asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½sukhadukkha½ paññapenti tadapi phassapaccay±. “Tatr±nanda, ye te samaºabr±hmaº± kammav±d± saya½kata½ sukhadukkha½paññapenti, te vata aññatra phass± paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjati.Yepi te …pe… yepi te …pe… yepi te samaºabr±hmaº±kammav±d± asaya½-k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½ sukhadukkha½ paññapenti, te vataaññatra phass± paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjati. “K±ye v± h±nanda, sati k±yasañcetan±hetu uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½.V±c±ya v± h±nanda, sati vac²sañcetan±hetu uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½.Mane v± h±nanda, sati manosañcetan±hetu uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½avijj±paccay± ca. “S±ma½ v± ta½, ±nanda, k±yasaªkh±ra½ abhisaªkharoti, ya½paccay±ssa ‚ta½ uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½. Pare v± ta½ ‚, ±nanda, k±yasaªkh±ra½abhisaªkharonti, ya½paccay±ssa ta½ uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½. Sampa-j±no v± ta½, ±nanda, k±yasaªkh±ra½ abhisaªkharoti ya½paccay±ssa ta½ uppa-jjati ajjhatta½ sukhadukkha½. Asampaj±no (1.0276) v± ta½, ±nanda, k±yasa-ªkh±ra½ abhisaªkharoti ya½paccay±ssa ta½ uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½. “S±ma½ v± ta½, ±nanda, vac²saªkh±ra½ abhisaªkharoti ya½paccay±ssa ta½uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½. Pare v± ta½, ±nanda, vac²saªkh±ra½ abhisa-ªkharonti ya½paccay±ssa ta½ uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½. Sampaj±no v±ta½, ±nanda …pe… asampaj±no v± ta½, ±nanda, vac²saªkh±ra½ abhisaªkharotiya½paccay±ssa ta½ uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½. “S±ma½ v± ta½, ±nanda, manosaªkh±ra½ abhisaªkharoti ya½paccay±ssa ta½uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½. Pare v± ta½, ±nanda, manosaªkh±ra½ abhisa-ªkharonti ya½paccay±ssa ta½ uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½. Sampaj±no v±ta½, ±nanda …pe… asampaj±no v± ta½, ±nanda, manosaªkh±ra½ abhisaªkha-roti ya½paccay±ssa ta½ uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½. “Imesu, ±nanda, dhammesu avijj± anupatit±. Avijj±ya tveva, ±nanda,

Page 26: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

asesavir±ganirodh± so k±yo na hoti ya½paccay±ssa ta½ uppajjati ajjhatta½sukhadukkha½. S± v±c± na hoti ya½paccay±ssa ta½ uppajjati ajjhatta½ sukha-dukkha½. So mano na hoti ya½paccay±ssa ta½ uppajjati ajjhatta½ sukhadukkha½.Khetta½ ta½ na hoti …pe… vatthu ta½ na hoti …pe… ±yatana½ ta½ na hoti…pe… adhikaraºa½ ta½ na hoti ya½paccay±ssa ta½ uppajjati ajjhatta½ sukhadu-kkhan”ti. Pañcama½. 6. Upav±ºasutta½ 26. S±vatthiya½ viharati. Atha kho ±yasm± upav±ºo yena bhagav± tenupasa-ªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½nisinno kho ±yasm± upav±ºo bhagavanta½ etadavoca– “Santi, bhante, eke samaºabr±hmaº± saya½kata½ dukkha½ paññapenti.Santi pana, bhante, eke samaºabr±hmaº± para½kata½ dukkha½ paññapenti.Santi pana, bhante, eke samaºabr±hmaº± saya½katañca para½katañca dukkha½paññapenti. Santi pana, bhante, eke samaºabr±hmaº± asaya½k±ra½ apara½-k±ra½ adhiccasamuppanna½ dukkha½ paññapenti. Idha no, bhante, bhagav±ki½v±d² kimakkh±y² katha½ by±karam±n± ca maya½ vuttav±dino ceva bhagavatoass±ma, na ca bhagavanta½ abh³tena (1.0277) abbh±cikkheyy±ma, dhammassac±nudhamma½ by±kareyy±ma, na ca koci sahadhammiko v±d±nup±to g±rayha½µh±na½ ±gaccheyy±”ti? “Paµiccasamuppanna½ kho, upav±ºa, dukkha½ vutta½ may±. Ki½ paµicca?Phassa½ paµicca. Iti vada½ vuttav±d² ceva me assa, na ca ma½ abh³tena abbh±-cikkheyya, dhammassa c±nudhamma½ by±kareyya, na ca koci sahadhammikov±d±nup±to g±rayha½ µh±na½ ±gaccheyya. “Tatra, upav±ºa, ye te samaºabr±hmaº± saya½kata½ dukkha½ paññapenti,tadapi phassapaccay±. Yepi te …pe… yepi te …pe… yepi te samaºabr±hmaº±asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½ dukkha½ paññapenti tadapiphassapaccay±. “Tatra, upav±ºa, ye te samaºabr±hmaº± saya½kata½ dukkha½ paññapenti, tevata añña phass± paµisa½vedissant²ti neta½ µh±na½ vijjati. Yepi te …pe… yepi te…pe… yepi te samaºabr±hmaº± asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamu-ppanna½ dukkha½ paññapenti, te vata aññatra phass± paµisa½vedissant²ti neta½µh±na½ vijjat²”ti. Chaµµha½. 7. Paccayasutta½ 27. S±vatthiya½ viharati …pe… “avijj±paccay±, bhikkhave, saªkh±r±; saªkh±ra-paccay± viññ±ºa½ …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samu-dayo hoti. “Katamañca, bhikkhave, jar±maraºa½? Y± tesa½ tesa½ satt±na½ tamhi tamhisattanik±ye jar± j²raºat± khaº¹icca½ p±licca½ valittacat± ±yuno sa½h±ni indri-

Page 27: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

y±na½ parip±ko– aya½ vuccati jar±. Y± tesa½ tesa½ satt±na½ tamh± tamh± satta-nik±y± cuti cavanat± bhedo antaradh±na½ maccu maraºa½ k±lakiriy±khandh±na½ bhedo ka¼evarassa nikkhepo; ida½ vuccati maraºa½. Iti ayañca jar±idañca maraºa½. Ida½ vuccati, bhikkhave, jar±maraºa½. J±tisamuday± jar±mara-ºasamudayo; j±tinirodh± jar±maraºanirodho. Ayameva ariyo aµµhaªgiko maggojar±maraºanirodhag±min² paµipad±. Seyyathida½– samm±diµµhi, samm±saªkappo,samm±v±c±, samm±kammanto, samm±-±j²vo, samm±v±y±mo, samm±sati,samm±sam±dhi. “Katam± (1.0278) ca, bhikkhave, j±ti …pe… katamo ca, bhikkhave, bhavo…katamañca, bhikkhave, up±d±na½… katam± ca, bhikkhave, taºh±… katam± ca,bhikkhave, vedan±… katamo ca, bhikkhave, phasso… katamañca, bhikkhave,sa¼±yatana½… katamañca, bhikkhave, n±mar³pa½… katamañca, bhikkhave,viññ±ºa½…? “Katame ca, bhikkhave, saªkh±r±? Tayome, bhikkhave, saªkh±r±– k±yasa-ªkh±ro, vac²saªkh±ro, cittasaªkh±ro. Ime vuccanti, bhikkhave, saªkh±r±. Avijj±sa-muday± saªkh±rasamudayo; avijj±nirodh± saªkh±ranirodho. Ayameva ariyo aµµha-ªgiko maggo saªkh±ranirodhag±min² paµipad±. Seyyathida½– samm±diµµhi …pe…samm±sam±dhi. “Yato kho, bhikkhave, ariyas±vako eva½ paccaya½ paj±n±ti, eva½ paccayasa-mudaya½ paj±n±ti, eva½ paccayanirodha½ paj±n±ti, eva½ paccayanirodhag±-mini½ paµipada½ paj±n±ti. Aya½ vuccati, bhikkhave, ariyas±vako diµµhisampannoitipi, dassanasampanno itipi, ±gato ima½ saddhamma½ itipi, passati ima½saddhamma½ itipi, sekkhena ñ±ºena samann±gato itipi, sekkh±ya vijj±ya sama-nn±gato itipi, dhammasota½ sam±panno itipi, ariyo nibbedhikapañño itipi, amata-dv±ra½ ±hacca tiµµhati itip²”ti. Sattama½. 8. Bhikkhusutta½ 28. S±vatthiya½ viharati …pe… “tatra kho …pe… idha, bhikkhave, bhikkhu jar±-maraºa½ paj±n±ti, jar±maraºasamudaya½ paj±n±ti, jar±maraºanirodha½ paj±-n±ti, jar±maraºanirodhag±mini½ paµipada½ paj±n±ti, j±ti½ paj±n±ti …pe…bhava½ paj±n±ti… up±d±na½ paj±n±ti… taºha½ paj±n±ti… vedana½ paj±n±ti…phassa½ paj±n±ti… sa¼±yatana½ paj±n±ti… n±mar³pa½ paj±n±ti… viññ±ºa½paj±n±ti… saªkh±re paj±n±ti, saªkh±rasamudaya½ paj±n±ti, saªkh±ranirodha½paj±n±ti, saªkh±ranirodhag±mini½ paµipada½ paj±n±ti. “Katamañca, bhikkhave, jar±maraºa½? Y± tesa½ tesa½ satt±na½ tamhi tamhisattanik±ye jar± j²raºat± khaº¹icca½ p±licca½ valittacat± ±yuno sa½h±ni indri-y±na½ parip±ko– aya½ vuccati jar±. Y± tesa½ tesa½ satt±na½ tamh± tamh± satta-nik±y± cuti cavanat± bhedo antaradh±na½ maccu maraºa½ k±lakiriy±khandh±na½ bhedo ka¼evarassa nikkhepo; ida½ vuccati (1.0279) maraºa½. Itiaya½ ca jar± idañca maraºa½. Ida½ vuccati, bhikkhave, jar±maraºa½. J±tisamu-day± jar±maraºasamudayo; j±tinirodh± jar±maraºanirodho. Ayameva ariyo aµµha-

Page 28: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

ªgiko maggo jar±maraºanirodhag±min² paµipad±. Seyyathida½– samm±diµµhi…pe… samm±sam±dhi. “Katam± ca, bhikkhave, j±ti …pe… katamo ca, bhikkhave, bhavo… katamañca,bhikkhave, up±d±na½… vedan±… phasso… sa¼±yatana½… n±mar³pa½… viññ±-ºa½…. “Katame ca, bhikkhave, saªkh±r±? Tayome, bhikkhave, saªkh±r±– k±yasa-ªkh±ro, vac²saªkh±ro, cittasaªkh±ro. Ime vuccanti, bhikkhave, saªkh±r±. Avijj±sa-muday± saªkh±rasamudayo; avijj±nirodh± saªkh±ranirodho. Ayameva ariyo aµµha-ªgiko maggo saªkh±ranirodhag±min² paµipad±. Seyyathida½– samm±diµµhi …pe…samm±sam±dhi. “Yato kho, bhikkhave, bhikkhu eva½ jar±maraºa½ paj±n±ti, eva½ jar±maraºa-samudaya½ paj±n±ti, eva½ jar±maraºanirodha½ paj±n±ti, eva½ jar±maraºaniro-dhag±mini½ paµipada½ paj±n±ti, eva½ j±ti½ paj±n±ti …pe… bhava½… up±d±-na½… taºha½… vedana½… phassa½… sa¼±yatana½… n±mar³pa½… viññ±ºa½… saªkh±re… saªkh±rasamudaya½… saªkh±ranirodha½… eva½ saªkh±raniro-dhag±mini½ paµipada½ paj±n±ti. Aya½ vuccati, bhikkhave, bhikkhu diµµhisa-mpanno itipi, dassanasampanno itipi, ±gato ima½ saddhamma½ itipi, passatiima½ saddhamma½ itipi, sekkhena ñ±ºena samann±gato itipi, sekkh±ya vijj±yasamann±gato itipi, dhammasota½ sam±panno itipi, ariyo nibbedhikapañño itipi,amatadv±ra½ ±hacca tiµµhati itip²”ti. Aµµhama½. 9. Samaºabr±hmaºasutta½ 29. S±vatthiya½ viharati …pe… “tatra kho …pe… ye hi keci, bhikkhave,samaº± v± br±hmaº± v± jar±maraºa½ na parij±nanti, jar±maraºasamudaya½ naparij±nanti, jar±maraºanirodha½ na parij±nanti, jar±maraºanirodhag±mini½ paµi-pada½ na parij±nanti, j±ti½ na parij±nanti …pe… bhava½… up±d±na½…taºha½… vedana½… phassa½… sa¼±yatana½… n±mar³pa½… viññ±ºa½…saªkh±re… saªkh±rasamudaya½… saªkh±ranirodha½… saªkh±ranirodhag±-mini½ paµipada½ na parij±nanti. Na mete, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v±samaºesu v± samaºasammat± br±hmaºesu v± br±hmaºasammat±. Na capanete (1.0280) ±yasmanto s±maññattha½ v± brahmaññattha½ v± diµµhevadhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharanti”. “Ye ca kho keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± jar±maraºa½ parij±nanti,jar±maraºasamudaya½ parij±nanti, jar±maraºanirodha½ parij±nanti, jar±maraºa-nirodhag±mini½ paµipada½ parij±nanti, j±ti½ parij±nanti …pe… bhava½… up±d±-na½… taºha½… vedana½… phassa½… sa¼±yatana½… n±mar³pa½… viññ±-ºa½… saªkh±re parij±nanti, saªkh±rasamudaya½ parij±nanti, saªkh±ranirodha½parij±nanti, saªkh±ranirodhag±mini½ paµipada½ parij±nanti. Te kho me,bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± samaºesu ceva samaºasammat± br±hma-ºesu ca br±hmaºasammat±. Te ca pan±yasmanto s±maññatthañca brahmañña-tthañca diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharant²”ti.

Page 29: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

Navama½. 10. Dutiyasamaºabr±hmaºasutta½ 30. S±vatthiya½ viharati …pe… “tatra kho …pe… ye hi keci, bhikkhave,samaº± v± br±hmaº± v± jar±maraºa½ nappaj±nanti, jar±maraºasamudaya½nappaj±nanti, jar±maraºanirodha½ nappaj±nanti, jar±maraºanirodhag±mini½paµipada½ nappaj±nanti te vata jar±maraºa½ samatikkamma µhassant²ti neta½µh±na½ vijjati. J±ti½ nappaj±nanti …pe… bhava½… up±d±na½… taºha½… veda-na½… phassa½… sa¼±yatana½… n±mar³pa½… viññ±ºa½… saªkh±re nappaj±-nanti, saªkh±rasamudaya½ nappaj±nanti, saªkh±ranirodha½ nappaj±nanti,saªkh±ranirodhag±mini½ paµipada½ nappaj±nanti te vata saªkh±re samati-kkamma µhassant²ti neta½ µh±na½ vijjati”. “Ye ca kho keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± jar±maraºa½ paj±nanti,jar±maraºasamudaya½ paj±nanti, jar±maraºanirodha½ paj±nanti, jar±maraºaniro-dhag±mini½ paµipada½ paj±nanti te vata jar±maraºa½ samatikkamma µhassant²tiµh±nameta½ vijjati. J±ti½ paj±nanti …pe… bhava½… up±d±na½… taºha½…vedana½… phassa½… sa¼±yatana½… n±mar³pa½… viññ±ºa½… saªkh±re paj±-nanti, saªkh±rasamudaya½ paj±nanti, saªkh±ranirodha½ paj±nanti, saªkh±raniro-dhag±mini½ paµipada½ paj±nanti. Te vata saªkh±re samatikkamma µhassant²tiµh±nameta½ vijjat²”ti. Dasama½. Dasabalavaggo tatiyo. Tassudd±na½– Dve (1.0281) dasabal± upanis± ca, aññatitthiyabh³mijo; upav±ºo paccayo bhikkhu, dve ca samaºabr±hmaº±ti. 4. Ka¼±rakhattiyavaggo 1. Bh³tasutta½ 31. Eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati. Tatra kho bhagav± ±ya-smanta½ s±riputta½ ±mantesi– “vuttamida½, s±riputta, p±r±yane ‚ ajitapañhe– “Ye ca saªkh±tadhamm±se, ye ca sekkh± puth³ idha; tesa½ me nipako iriya½, puµµho pabr³hi m±ris±”ti. “Imassa nu kho, s±riputta, sa½khittena bh±sitassa katha½ vitth±rena atthodaµµhabbo”ti? Eva½ vutte, ±yasm± s±riputto tuºh² ahosi. Dutiyampi kho bhagav±±yasmanta½ s±riputta½ ±mantesi …pe… dutiyampi kho ±yasm± s±riputto tuºh²ahosi. Tatiyampi kho bhagav± ±yasmanta½ s±riputta½ ±mantesi– “vuttamida½,s±riputta, p±r±yane ajitapañhe–

Page 30: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“Ye ca saªkh±tadhamm±se, ye ca sekkh± puth³ idha; tesa½ me nipako iriya½, puµµho pabr³hi m±ris±”ti. “Imassa nu kho, s±riputta, sa½khittena bh±sitassa katha½ vitth±rena atthodaµµhabbo”ti? Tatiyampi kho ±yasm± s±riputto tuºh² ahosi. “Bh³tamidanti, s±riputta, passas²”ti? Bh³tamidanti, bhante, yath±bh³ta½sammappaññ±ya passati. Bh³tamidanti yath±bh³ta½ sammappaññ±ya disv±bh³tassa nibbid±ya vir±g±ya nirodh±ya paµipanno hoti. Tad±h±rasambhavantiyath±bh³ta½ sammappaññ±ya passati. Tad±h±rasambhavanti yath±bh³ta½sammappaññ±ya disv± ±h±rasambhavassa nibbid±ya vir±g±ya nirodh±ya paµi-panno (1.0282) hoti. Tad±h±ranirodh± ya½ bh³ta½ ta½ nirodhadhammanti yath±-bh³ta½ sammappaññ±ya passati. Tad±h±ranirodh± ya½ bh³ta½ ta½ nirodhadha-mmanti yath±bh³ta½ sammappaññ±ya disv± nirodhadhammassa nibbid±ya vir±-g±ya nirodh±ya paµipanno hoti. Eva½ kho, bhante, sekkho hoti. “Kathañca, bhante, saªkh±tadhammo hoti? Bh³tamidanti, bhante, yath±bh³ta½sammappaññ±ya passati. Bh³tamidanti yath±bh³ta½ sammappaññ±ya disv±bh³tassa nibbid± vir±g± nirodh± anup±d± vimutto hoti. Tad±h±rasambhavantiyath±bh³ta½ sammappaññ±ya passati. Tad±h±rasambhavanti yath±bh³ta½sammappaññ±ya disv± ±h±rasambhavassa nibbid± vir±g± nirodh± anup±d±vimutto hoti. Tad±h±ranirodh± ya½ bh³ta½ ta½ nirodhadhammanti yath±bh³ta½sammappaññ±ya passati. Tad±h±ranirodh± ya½ bh³ta½ ta½ nirodhadhammantiyath±bh³ta½ sammappaññ±ya disv± nirodhadhammassa nibbid± vir±g± nirodh±anup±d± vimutto hoti. Eva½ kho, bhante, saªkh±tadhammo hoti. Iti kho, bhante,ya½ ta½ vutta½ p±r±yane ajitapañhe– “Ye ca saªkh±tadhamm±se, ye ca sekkh± puth³ idha; tesa½ me nipako iriya½, puµµho pabr³hi m±ris±”ti. “Imassa khv±ha½, bhante, sa½khittena bh±sitassa eva½ vitth±rena attha½ ±j±-n±m²”ti. “S±dhu s±dhu, s±riputta, bh³tamidanti, s±riputta, yath±bh³ta½ sammappa-ññ±ya passati. Bh³tamidanti yath±bh³ta½ sammappaññ±ya disv± bh³tassa nibbi-d±ya vir±g±ya nirodh±ya paµippanno hoti. Tad±h±rasambhavanti yath±bh³ta½sammappaññ±ya passati. Tad±h±rasambhavanti yath±bh³ta½ sammappaññ±ya

Page 31: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

bh³ta½ sammappaññ±ya passati. Bh³tamidanti yath±bh³ta½ sammappaññ±yadisv± (1.0283) bh³tassa nibbid± vir±g± nirodh± anup±d± vimutto hoti. Tad±h±rasa-mbhavanti yath±bh³ta½ sammappaññ±ya passati. Tad±h±rasambhavanti yath±-bh³ta½ sammappaññ±ya disv± ±h±rasambhavassa nibbid± vir±g± nirodh± anu-p±d± vimutto hoti. Tad±h±ranirodh± ya½ bh³ta½ ta½ nirodhadhammanti yath±-bh³ta½ sammappaññ±ya passati. Tad±h±ranirodh± ya½ bh³ta½ ta½ nirodhadha-mmanti yath±bh³ta½ sammappaññ± disv± nirodhadhammassa nibbid± vir±g±nirodh± anup±d± vimutto hoti. Eva½ kho, s±riputta, saªkh±tadhammo hoti. Iti kho,s±riputta, ya½ ta½ vutta½ p±r±yane ajitapañhe– “Ye ca saªkh±tadhamm±se, ye ca sekkh± puth³ idha; tesa½ me nipako iriya½, puµµho pabr³hi m±ris±”ti. “Imassa kho s±riputta sa½khittena bh±sitassa eva½ vitth±rena attho daµµhabbo”-ti. Paµhama½. 2. Ka¼±rasutta½ 32. S±vatthiya½ viharati. Atha kho ka¼±rakhattiyo bhikkhu yen±yasm± s±riputtotenupasaªkami; upasaªkamitv± ±yasmat± s±riputtena saddhi½ sammodi.Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½ v²tis±retv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½nisinno kho ka¼±rakhattiyo bhikkhu ±yasmanta½ s±riputta½ etadavoca– “mo¼iya-phagguno, ±vuso s±riputta, bhikkhu sikkha½ paccakkh±ya h²n±y±vattoti. Na hin³na so ±yasm± imasmi½ dhammavinaye ass±samalatth±ti. Tena h±yasm± s±ri-putto imasmi½ dhammavinaye ass±sa½ patto”ti? “Na khv±ha½, ±vuso, kaªkh±m²”ti. “¾yati½, pan±vuso”ti? “Na khv±ha½, ±vuso, vicikicch±m²”ti. Atha kho ka¼±rakhattiyo bhikkhu uµµh±y±san± yena bhagav± tenupasaªkami;upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinnokho ka¼±rakhattiyo bhikkhu bhagavanta½ etadavoca– “±yasmat±, bhante, s±ripu-ttena aññ± by±kat±– ‘kh²º± j±ti, vusita½ brahmacariya½, kata½ karaº²ya½,n±para½ itthatt±y±’ti paj±n±m²”ti. Atha kho bhagav± aññatara½ bhikkhu½ ±mantesi– “ehi tva½, bhikkhu, mamavacanena s±riputta½ ±mantehi– ‘satth± ta½, ±vuso s±riputta, ±mantet²’”ti (1.0284).“Eva½, bhante”ti kho so bhikkhu bhagavato paµissutv± yen±yasm± s±riputto tenu-pasaªkami; upasaªkamitv± ±yasmanta½ s±riputta½ etadavoca– “satth± ta½,±vuso s±riputta, ±mantet²”ti. “Eva½, ±vuso”ti kho ±yasm± s±riputto tassabhikkhuno paµissutv± yena bhagav± tenupasaªkami; upasaªkamitv± bhaga-vanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinna½ kho ±yasmanta½s±riputta½ bhagav± etadavoca– “sacca½ kira tay±, s±riputta, aññ± by±kat±–‘kh²º± j±ti, vusita½ brahmacariya½, kata½ karaº²ya½, n±para½ itthatt±y±’ti paj±n±-m²”ti? “Na kho, bhante, etehi padehi etehi byañjanehi attho ‚ vutto”ti. “Yena kena-cipi, s±riputta, pariy±yena kulaputto añña½ by±karoti, atha kho by±kata½ by±ka-

Page 32: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

tato daµµhabban”ti. “Nanu ahampi, bhante, eva½ vad±mi– ‘na kho, bhante, etehipadehi etehi byañjanehi attho vutto’”ti. “Sace ta½, s±riputta, eva½ puccheyyu½– ‘katha½ j±nat± pana tay±, ±vuso s±ri-putta, katha½ passat± aññ± by±kat±– kh²º± j±ti vusita½ brahmacariya½ kata½karaº²ya½ n±para½ itthatt±y±ti paj±n±m²’ti. Eva½ puµµho tva½, s±riputta, kintiby±kareyy±s²”ti? “Sace ma½, bhante, eva½ puccheyyu½– ‘katha½ j±nat± pana tay±, ±vuso s±ri-putta, katha½ passat± aññ± by±kat±– kh²º± j±ti vusita½ brahmacariya½ kata½karaº²ya½ n±para½ itthatt±y±ti paj±n±m²’ti; eva½ puµµhoha½ ‚, bhante, eva½by±kareyya½– ‘ya½nid±n±, ±vuso, j±ti, tassa nid±nassa khay± kh²ºasmi½ kh²º±-mh²ti vidita½. Kh²º±mh²ti viditv±– kh²º±j±ti vusita½ brahmacariya½ kata½ kara-º²ya½ n±para½ itthatt±y±ti paj±n±m²’ti. Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±kare-yyan”ti. “Sace pana ta½, s±riputta, eva½ puccheyyu½– ‘j±ti pan±vuso s±riputta, ki½ni-d±n± ki½samuday± ki½j±tik± ki½pabhav±’ti? Eva½ puµµho ta½, s±riputta, kintiby±kareyy±s²”ti? “Sace ma½, bhante, eva½ puccheyyu½– ‘j±ti pan±vuso s±riputta,ki½nid±n± ki½samuday± ki½j±tik± ki½pabhav±’ti? Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½by±kareyya½– ‘j±ti kho, ±vuso, bhavanid±n± bhavasamuday± (1.0285) bhavaj±-tik± bhavappabhav±’ti. Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±kareyyan”ti. “Sace pana ta½, s±riputta, eva½ puccheyyu½– ‘bhavo pan±vuso s±riputta,ki½nid±no ki½samudayo ki½j±tiko ki½pabhavo’ti? Eva½ puµµho tva½, s±riputta,kinti by±kareyy±s²”ti? “Sace ma½, bhante, eva½ puccheyyu½– ‘bhavo pan±vusos±riputta, ki½nid±no ki½samudayo ki½j±tiko ki½pabhavo’ti? Eva½ puµµhoha½,bhante, eva½ by±kareyya½– ‘bhavo kho, ±vuso, up±d±nanid±no up±d±nasamu-dayo up±d±naj±tiko up±d±nappabhavo’ti. Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±ka-reyyan”ti. “Sace pana ta½, s±riputta, eva½ puccheyyu½– ‘up±d±na½ pan±vuso …pe…sace pana ta½, s±riputta, eva½ puccheyyu½– taºh± pan±vuso s±riputta, ki½ni-d±n± ki½samuday± ki½j±tik± ki½pabhav±’ti? Eva½ puµµho tva½, s±riputta, kintiby±kareyy±s²”ti? “Sace ma½, bhante, eva½ puccheyyu½– taºh± pan±vuso s±ri-putta, ki½nid±n± ki½samuday± ki½j±tik± ki½pabhav±’ti? Eva½ puµµhoha½, bhante,eva½ by±kareyya½– ‘taºh± kho, ±vuso, vedan±nid±n± vedan±samuday± vedan±-j±tik± vedan±pabhav±’ti. Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±kareyyan”ti. “Sace pana ta½, s±riputta, eva½ puccheyyu½– ‘katha½ j±nato pana te, ±vusos±riputta, katha½ passato y± vedan±su nand² s± na upaµµh±s²’ti. Eva½ puµµho tva½,s±riputta, kinti by±kareyy±s²”ti? “Sace ma½, bhante, eva½ puccheyyu½– ‘katha½j±nato pana te, ±vuso s±riputta, katha½ passato y± vedan±su nand² s± na upaµµh±-s²’ti eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±kareyya½– ‘tisso kho im±, ±vuso, vedan±.Katam± tisso? Sukh± vedan±, dukkh± vedan±, adukkhamasukh± vedan±. Im± kho,±vuso, tisso vedan± anicc±. Yadanicca½ ta½ dukkhanti vidita½ ‚, y± vedan±sunand² s± na upaµµh±s²’ti. Eva½, puµµhoha½, bhante, eva½ by±kareyyan”ti. “S±dhu s±dhu, s±riputta. Ayampi kho, s±riputta, pariy±yo, etasseva atthassa

Page 33: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

sa½khittena veyy±karaº±ya– ‘ya½ kiñci vedayita½ ta½ dukkhasmin’”ti. “Sace (1.0286) pana ta½, s±riputta, eva½ puccheyyu½– ‘katha½ vimokkh±pana tay±, ±vuso s±riputta, aññ± by±kat±– kh²º± j±ti vusita½ brahmacariya½kata½ karaº²ya½ n±para½ itthatt±y±ti paj±n±m²’ti? Eva½ puµµho tva½, s±riputta,kinti by±kareyy±s²”ti? “Sace ma½, bhante, eva½ puccheyyu½– ‘katha½ vimokkh±pana tay±, ±vuso s±riputta, aññ± by±kat±– kh²º± j±ti vusita½ brahmacariya½kata½ karaº²ya½ n±para½ itthatt±y±ti paj±n±m²’ti. Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½by±kareyya½– ‘ajjhatta½ vimokkh± khv±ha½, ±vuso, sabbup±d±nakkhay± tath±sato vihar±mi yath± sata½ viharanta½ ±sav± n±nussavanti, att±nañca n±vaj±n±-m²’ti. Eva½ puµµhoha½, bhante, eva½ by±kareyyan”ti. “S±dhu s±dhu, s±riputta. Ayampi kho s±riputta, pariy±yo etasseva atthassasa½khittena veyy±karaº±ya– ye ±sav± samaºena vutt± tesv±ha½ na kaªkh±mi, teme pah²n±ti na vicikicch±m²”ti. Idamavoca bhagav±. Ida½ vatv± sugato uµµh±y±-san± vih±ra½ p±visi. Tatra kho ±yasm± s±riputto acirapakkantassa bhagavato bhikkh³ ±mantesi–“pubbe appaµisa½vidita½ ma½, ±vuso, bhagav± paµhama½ pañha½ apucchi,tassa me ahosi dandh±yitatta½. Yato ca kho me, ±vuso, bhagav± paµhama½pañha½ anumodi, tassa mayha½, ±vuso, etadahosi– divasa½ cepi ma½ bhagav±etamattha½ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariy±yehi, divasa-mp±ha½ bhagavato etamattha½ by±kareyya½ aññamaññehi padehi aññama-ññehi pariy±yehi. Ratti½ cepi ma½ bhagav± etamattha½ puccheyya aññama-ññehi padehi aññamaññehi pariy±yehi, rattimp±ha½ bhagavato etamattha½by±kareyya½ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariy±yehi. Rattindiva½ ‚ cepima½ bhagav± etamattha½ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariy±-yehi, rattindivamp±ha½ bhagavato etamattha½ by±kareyya½ aññamaññehipadehi aññamaññehi pariy±yehi. Dve rattindiv±ni cepi ma½ bhagav± etamattha½puccheyya …pe… dve rattindiv±nip±ha½ bhagavato etamattha½ by±kareyya½…pe… t²ºi rattindiv±ni cepi ma½ bhagav± etamattha½ puccheyya …pe… t²ºi ratti-ndiv±nip±ha½ bhagavato etamattha½ by±kareyya½ …pe… catt±ri rattindiv±nicepi ma½ bhagav± etamattha½ puccheyya …pe… catt±ri rattindiv±nip±ha½ (1.0287bhagavato etamattha½ by±kareyya½ …pe… pañca rattindiv±ni cepi ma½bhagav± etamattha½ puccheyya …pe… pañca rattindiv±nip±ha½ bhagavato eta-mattha½ by±kareyya½ …pe… cha rattindiv±ni cepi ma½ bhagav± etamattha½puccheyya …pe… cha rattindiv±nip±ha½ bhagavato etamattha½ by±kareyya½…pe… satta rattindiv±ni cepi ma½ bhagav± etamattha½ puccheyya aññama-ññehi padehi aññamaññehi pariy±yehi, satta rattindiv±nip±ha½ bhagavato eta-mattha½ by±kareyya½ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariy±yeh²”ti. Atha kho ka¼±rakhattiyo bhikkhu uµµh±y±san± yena bhagav± tenupasaªkami;upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinnokho ka¼±rakhattiyo bhikkhu bhagavanta½ etadavoca– “±yasmat±, bhante, s±ripu-ttena s²han±do nadito– pubbe appaµisa½vidita½ ma½, ±vuso, bhagav± paµhama½pañha½ apucchi, tassa me ahosi dandh±yitatta½. Yato ca kho me, ±vuso,

Page 34: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

bhagav± paµhama½ pañha½ anumodi, tassa mayha½, ±vuso, etadahosi– divasa½cepi ma½ bhagav± etamattha½ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehipariy±yehi, divasamp±ha½ bhagavato etamattha½ by±kareyya½ aññamaññehipadehi aññamaññehi pariy±yehi; ratti½ cepi …pe… rattindiva½ cepi ma½bhagav± …pe… dve rattindiv±ni cepi ma½ bhagav± …pe… t²ºi… catt±ri…pañca… cha… satta rattindiv±ni cepi ma½ bhagav± etamattha½ puccheyya añña-maññehi padehi aññamaññehi pariy±yehi, satta rattindiv±nip±ha½ bhagavato eta-mattha½ by±kareyya½ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariy±yeh²”ti. “S± hi, bhikkhu, s±riputtassa dhammadh±tu suppaµividdh±, yass± dhammadh±-tuy± suppaµividdhatt± divasa½ cep±ha½ s±riputta½ etamattha½ puccheyya½aññamaññehi padehi aññamaññehi pariy±yehi, divasampi me s±riputto eta-mattha½ by±kareyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariy±yehi. Ratti½cep±ha½ s±riputta½ etamattha½ puccheyya½ aññamaññehi padehi aññama-ññehi pariy±yehi, rattimpi me s±riputto etamattha½ by±kareyya …pe… rattindiva½cep±ha½ s±riputta½ etamattha½ puccheyya½, rattindivampi me s±riputto eta-mattha½ by±kareyya… dve rattindiv±ni cep±ha½ s±riputta½ etamattha½puccheyya½, dve rattindiv±nipi me s±riputto etamattha½ by±kareyya… t²ºi ratti-ndiv±ni cep±ha½ s±riputta½ etamattha½ puccheyya½, t²ºi rattindiv±nipi me s±ri-putto etamattha½ (1.0288) by±kareyya… catt±ri rattindiv±ni cep±ha½ s±riputta½etamattha½ puccheyya½, catt±ri rattindiv±nipi me s±riputto etamattha½ by±kare-yya… pañca rattindiv±ni cep±ha½ s±riputta½ etamattha½ puccheyya½, pañcarattindiv±nipi me s±riputto etamattha½ by±kareyya… cha rattindiv±ni cep±ha½s±riputta½ etamattha½ puccheyya½, cha rattindiv±nipi me s±riputto etamattha½by±kareyya… satta rattindiv±ni cep±ha½ s±riputta½ etamattha½ puccheyya½aññamaññehi padehi aññamaññehi pariy±yehi, satta rattindiv±nipi me s±riputtoetamattha½ by±kareyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariy±yeh²”ti.Dutiya½. 3. ѱºavatthusutta½ 33. S±vatthiya½ …pe… “catucatt±r²sa½ vo, bhikkhave, ñ±ºavatth³ni dese-ss±mi, ta½ suº±tha, s±dhuka½ manasi karotha; bh±siss±m²”ti. “Eva½, bhante”tikho te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Katam±ni ‚, bhikkhave, catucatt±r²sa½ ñ±ºavatth³ni? Jar±maraºe ñ±ºa½,jar±maraºasamudaye ñ±ºa½, jar±maraºanirodhe ñ±ºa½, jar±maraºanirodhag±-miniy± paµipad±ya ñ±ºa½; j±tiy± ñ±ºa½, j±tisamudaye ñ±ºa½, j±tinirodhe ñ±ºa½,j±tinirodhag±miniy± paµipad±ya ñ±ºa½; bhave ñ±ºa½, bhavasamudaye ñ±ºa½,bhavanirodhe ñ±ºa½, bhavanirodhag±miniy± paµipad±ya ñ±ºa½; up±d±ne ñ±ºa½,up±d±nasamudaye ñ±ºa½, up±d±nanirodhe ñ±ºa½, up±d±nanirodhag±miniy±paµipad±ya ñ±ºa½; taºh±ya ñ±ºa½, taºh±samudaye ñ±ºa½, taºh±nirodhe ñ±ºa½,taºh±nirodhag±miniy± paµipad±ya ñ±ºa½; vedan±ya ñ±ºa½, vedan±samudayeñ±ºa½, vedan±nirodhe ñ±ºa½, vedan±nirodhag±miniy± paµipad±ya ñ±ºa½;

Page 35: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

phasse ñ±ºa½ …pe… sa¼±yatane ñ±ºa½… n±mar³pe ñ±ºa½… viññ±ºe ñ±ºa½…saªkh±resu ñ±ºa½, saªkh±rasamudaye ñ±ºa½, saªkh±ranirodhe ñ±ºa½, saªkh±-ranirodhag±miniy± paµipad±ya ñ±ºa½. Im±ni vuccanti, bhikkhave, catucatt±r²sa½ñ±ºavatth³ni. “Katamañca, bhikkhave, jar±maraºa½? Y± tesa½ tesa½ satt±na½ tamhi tamhisattanik±ye jar± j²raºat± khaº¹icca½ p±licca½ valittacat± ±yuno sa½h±ni (1.0289)indriy±na½ parip±ko, aya½ vuccati jar±. Y± tesa½ tesa½ satt±na½ tamh± tamh±sattanik±y± cuti cavanat± bhedo antaradh±na½ maccu maraºa½ k±lakiriy±khandh±na½ bhedo ka¼evarassa nikkhepo. Ida½ vuccati maraºa½. Iti ayañca jar±,idañca maraºa½; ida½ vuccati, bhikkhave, jar±maraºa½. “J±tisamuday± jar±maraºasamudayo; j±tinirodh± jar±maraºanirodho; ayamevaariyo aµµhaªgiko maggo jar±maraºanirodhag±min² paµipad±, seyyathida½– samm±-diµµhi …pe… samm±sam±dhi. “Yato kho, bhikkhave, ariyas±vako eva½ jar±maraºa½ paj±n±ti, eva½ jar±mara-ºasamudaya½ paj±n±ti, eva½ jar±maraºanirodha½ paj±n±ti, eva½ jar±maraºani-rodhag±mini½ paµipada½ paj±n±ti, idamassa dhamme ñ±ºa½. So imin±dhammena diµµhena viditena ak±likena pattena pariyog±¼hena at²t±n±gatena ya½neti. “Ye kho keci at²tamaddh±na½ samaº± v± br±hmaº± v± jar±maraºa½ abbha-ñña½su, jar±maraºasamudaya½ abbhañña½su, jar±maraºanirodha½ abbha-ñña½su, jar±maraºanirodhag±mini½ paµipada½ abbhañña½su, sabbe te eva-meva abbhañña½su, seyyath±p±ha½ etarahi. “Yepi hi keci an±gatamaddh±na½ samaº± v± br±hmaº± v± jar±maraºa½ abhij±-nissanti, jar±maraºasamudaya½ abhij±nissanti, jar±maraºanirodha½ abhij±ni-ssanti, jar±maraºanirodhag±mini½ paµipada½ abhij±nissanti, sabbe te evamevaabhij±nissanti, seyyath±p±ha½ etarah²ti. Idamassa anvaye ñ±ºa½. “Yato kho, bhikkhave, ariyas±vakassa im±ni dve ñ±º±ni parisuddh±ni hontipariyod±t±ni– dhamme ñ±ºañca anvaye ñ±ºañca. Aya½ vuccati, bhikkhave, ariya-s±vako diµµhisampanno itipi, dassanasampanno itipi, ±gato ima½ saddhamma½itipi, passati ima½ saddhamma½ itipi, sekkhena ñ±ºena samann±gato itipi,sekkh±ya vijj±ya samann±gato itipi, dhammasota½

Page 36: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

sam±panno itipi, ariyo nibbedhikapañño itipi, amatadv±ra½ ±hacca tiµµhati itip²ti. “Katam± ca, bhikkhave, j±ti …pe… katamo ca, bhikkhave, bhavo… katamañca,bhikkhave, up±d±na½… katam± ca, bhikkhave taºh±… katam± ca, bhikkhave,vedan±… katamo ca, bhikkhave, phasso… katamañca, bhikkhave, sa¼±yatana½…katamañca, bhikkhave, n±mar³pa½ (1.0290) … katamañca, bhikkhave, viññ±-ºa½… katame ca, bhikkhave, saªkh±r±? Tayome, bhikkhave, saªkh±r±– k±yasa-ªkh±ro, vac²saªkh±ro, cittasaªkh±roti. Ime vuccanti, bhikkhave, saªkh±r±. “Avijj±samuday± saªkh±rasamudayo; avijj±nirodh± saªkh±ranirodho; ayamevaariyo aµµhaªgiko maggo saªkh±ranirodhag±min² paµipad±, seyyathida½– samm±-diµµhi …pe… samm±sam±dhi. “Yato kho, bhikkhave, ariyas±vako eva½ saªkh±re paj±n±ti, eva½ saªkh±rasa-mudaya½ paj±n±ti, eva½ saªkh±ranirodha½ paj±n±ti, eva½ saªkh±ranirodhag±-mini½ paµipada½ paj±n±ti, idamassa dhamme ñ±ºa½. So imin± dhammenadiµµhena viditena ak±likena pattena pariyog±¼hena at²t±n±gatena ya½ neti. “Ye kho keci at²tamaddh±na½ samaº± v± br±hmaº± v± saªkh±re abbha-ñña½su, saªkh±rasamudaya½ abbhañña½su, saªkh±ranirodha½ abbhañña½su,saªkh±ranirodhag±mini½ paµipada½ abbhañña½su, sabbe te evameva abbha-ñña½su, seyyath±p±ha½ etarahi. “Yepi hi keci an±gatamaddh±na½ samaº± v± br±hmaº± v± saªkh±re abhij±ni-ssanti, saªkh±rasamudaya½ abhij±nissanti, saªkh±ranirodha½ abhij±nissanti,saªkh±ranirodhag±mini½ paµipada½ abhij±nissanti, sabbe te evameva abhij±ni-ssanti, seyyath±p±ha½ etarahi. Idamassa anvaye ñ±ºa½. “Yato kho, bhikkhave, ariyas±vakassa im±ni dve ñ±º±ni parisuddh±ni hontipariyod±t±ni– dhamme ñ±ºañca anvaye ñ±ºañca. Aya½ vuccati, bhikkhave, ariya-s±vako diµµhisampanno itipi, dassanasampanno itipi, ±gato ima½ saddhamma½itipi, passati ima½ saddhamma½ itipi, sekkhena ñ±ºena samann±gato itipi,sekkh±ya vijj±ya samann±gato itipi, dhammasota½ sam±panno itipi, ariyo nibbe-dhikapañño itipi, amatadv±ra½ ±hacca tiµµhati itip²”ti. Tatiya½. 4. Dutiyañ±ºavatthusutta½ 34. S±vatthiya½ viharati …pe… “sattasattari vo, bhikkhave, ñ±ºavatth³ni dese-ss±mi. Ta½ suº±tha, s±dhuka½ manasi karotha; bh±siss±m²”ti. “Eva½, bhante”tikho te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Katam±ni (1.0291), bhikkhave, sattasattari ñ±ºavatth³ni? J±tipaccay± jar±ma-raºanti ñ±ºa½; asati j±tiy± natthi jar±maraºanti ñ±ºa½; at²tampi addh±na½ j±tipa-ccay± jar±maraºanti ñ±ºa½, asati j±tiy± natthi jar±maraºanti ñ±ºa½; an±gatampiaddh±na½ j±tipaccay± jar±maraºanti ñ±ºa½, asati j±tiy± natthi jar±maraºantiñ±ºa½; yampissa ta½ dhammaµµhitiñ±ºa½ tampi khayadhamma½ vayadhamma½vir±gadhamma½ nirodhadhammanti ñ±ºa½. “Bhavapaccay± j±t²ti ñ±ºa½ …pe… up±d±napaccay± bhavoti ñ±ºa½… taºh±-paccay± up±d±nanti ñ±ºa½… vedan±paccay± taºh±ti ñ±ºa½… phassapaccay±

Page 37: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

vedan±ti ñ±ºa½… sa¼±yatanapaccay± phassoti ñ±ºa½… n±mar³papaccay± sa¼±-yatananti ñ±ºa½… viññ±ºapaccay± n±mar³panti ñ±ºa½… saªkh±rapaccay±viññ±ºanti ñ±ºa½; avijj±paccay± saªkh±r±ti ñ±ºa½, asati avijj±ya natthi saªkh±-r±ti ñ±ºa½; at²tampi addh±na½ avijj±paccay± saªkh±r±ti ñ±ºa½, asati avijj±yanatthi saªkh±r±ti ñ±ºa½; an±gatampi addh±na½ avijj±paccay± saªkh±r±ti ñ±ºa½,asati avijj±ya natthi saªkh±r±ti ñ±ºa½; yampissa ta½ dhammaµµhitiñ±ºa½ tampikhayadhamma½ vayadhamma½ vir±gadhamma½ nirodhadhammanti ñ±ºa½.Im±ni vuccanti, bhikkhave, sattasattari ñ±ºavatth³n²”ti. Catuttha½. 5. Avijj±paccayasutta½ 35. S±vatthiya½ viharati …pe… “avijj±paccay±, bhikkhave, saªkh±r±; saªkh±ra-paccay± viññ±ºa½ …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samu-dayo hot²”ti. Eva½ vutte, aññataro bhikkhu bhagavanta½ etadavoca– “‘katama½nu kho, bhante, jar±maraºa½, kassa ca panida½ jar±maraºan’ti? ‘No kallo pañho’-ti bhagav± avoca, ‘katama½ jar±maraºa½, kassa ca panida½ jar±maraºan’ti iti v±,bhikkhu, yo vadeyya, ‘añña½ jar±maraºa½ aññassa ca panida½ jar±maraºan’ti,iti v±, bhikkhu, yo vadeyya, ubhayameta½ ekattha½ byañjanameva n±na½. Ta½j²va½ ta½ sar²ranti v±, bhikkhu, diµµhiy± sati brahmacariyav±so na hoti. Añña½j²va½ añña½ sar²ranti v±, bhikkhu, diµµhiy± sati brahmacariyav±so na hoti. Ete te,bhikkhu, ubho ante anupagamma majjhena tath±gato dhamma½ deseti– ‘j±tipa-ccay± jar±maraºan’”ti. “Katam± nu kho, bhante, j±ti, kassa ca pan±ya½ j±t²”ti? “No kallo pañho”tibhagav± avoca, “‘katam± j±ti, kassa ca pan±ya½ j±t²’ti iti (1.0292) v±, bhikkhu, yovadeyya, ‘aññ± j±ti aññassa ca pan±ya½ j±t²’ti iti v±, bhikkhu, yo vadeyya, ubhaya-meta½ ekattha½ byañjanameva n±na½. Ta½ j²va½ ta½ sar²ranti v±, bhikkhu,diµµhiy± sati brahmacariyav±so na hoti. Añña½ j²va½ añña½ sar²ranti v±, bhikkhu,diµµhiy± sati brahmacariyav±so na hoti. Ete te, bhikkhu, ubho ante anupagammamajjhena tath±gato dhamma½ deseti– ‘bhavapaccay± j±t²’”ti. “Katamo nu kho, bhante, bhavo, kassa ca pan±ya½ bhavo”ti? “No kallo pañho”-ti bhagav± avoca, “‘katamo bhavo, kassa ca pan±ya½ bhavo’ti iti v±, bhikkhu, yovadeyya, ‘añño bhavo aññassa ca pan±ya½ bhavo’ti iti v±, bhikkhu, yo vadeyya,ubhayameta½ ekattha½ byañjanameva n±na½. Ta½ j²va½ ta½ sar²ranti v±,bhikkhu, diµµhiy± sati brahmacariyav±so na hoti; añña½ j²va½ añña½ sar²ranti v±,bhikkhu, diµµhiy± sati brahmacariyav±so na hoti. Ete te, bhikkhu, ubho ante anupa-gamma majjhena tath±gato dhamma½ deseti– ‘up±d±napaccay± bhavo’ti …pe…‘taºh±paccay± up±d±nanti… vedan±paccay± taºh±ti… phassapaccay± vedan±ti…sa¼±yatanapaccay± phassoti… n±mar³papaccay± sa¼±yatananti… viññ±ºapa-ccay± n±mar³panti… saªkh±rapaccay± viññ±ºan’”ti. “Katame nu kho, bhante, saªkh±r±, kassa ca panime saªkh±r±”ti? “No kallopañho”ti bhagav± avoca, “‘katame saªkh±r± kassa ca panime saªkh±r±’ti iti v±,bhikkhu, yo vadeyya, ‘aññe saªkh±r± aññassa ca panime saªkh±r±’ti iti v±,

Page 38: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

bhikkhu, yo vadeyya, ubhayameta½ ekattha½ byañjanameva n±na½. Ta½ j²va½ta½ sar²ranti v±, bhikkhu, diµµhiy± sati brahmacariyav±so na hoti; añña½ j²va½añña½ sar²ranti v±, bhikkhu, diµµhiy± sati brahmacariyav±so na hoti. Ete te,bhikkhu, ubho ante anupagamma majjhena tath±gato dhamma½ deseti– ‘avijj±pa-ccay± saªkh±r±’”ti. “Avijj±ya tveva, bhikkhu, asesavir±ganirodh± y±nissa t±ni vis³k±yik±ni visevi-t±ni vipphandit±ni k±nici k±nici. ‘Katama½ jar±maraºa½, kassa ca panida½ jar±-maraºa½’ iti v±, ‘añña½ jar±maraºa½, aññassa ca panida½ jar±maraºa½’ iti v±,‘ta½ j²va½ ta½ sar²ra½’ iti v±, ‘añña½ j²va½ añña½ sar²ra½’ iti v±. Sabb±nissat±ni pah²n±ni bhavanti ucchinnam³l±ni t±l±vatthukat±ni anabh±vaªkat±ni ±yati½anupp±dadhamm±ni. “Avijj±ya (1.0293) tveva, bhikkhu, asesavir±ganirodh± y±nissa t±ni vis³k±yi-k±ni visevit±ni vipphandit±ni k±nici k±nici. ‘Katam± j±ti, kassa ca pan±ya½ j±ti’ itiv±, ‘aññ± j±ti, aññassa ca pan±ya½ j±ti’ iti v±, ‘ta½ j²va½ ta½ sar²ra½’ iti v±, ‘añña½j²va½ añña½ sar²ra½’ iti v±. Sabb±nissa t±ni pah²n±ni bhavanti ucchinnam³l±nit±l±vatthukat±ni anabh±vaªkat±ni ±yati½ anupp±dadhamm±ni. “Avijj±ya tveva, bhikkhu, asesavir±ganirodh± y±nissa t±ni vis³k±yik±ni visevi-t±ni vipphandit±ni k±nici k±nici. Katamo bhavo …pe… katama½ up±d±na½…katam± taºh±… katam± vedan±… katamo phasso… katama½ sa¼±yatana½…katama½ n±mar³pa½… katama½ viññ±ºa½ …pe…. “Avijj±ya tveva, bhikkhu, asesavir±ganirodh± y±nissa t±ni vis³k±yik±ni visevi-t±ni vipphandit±ni k±nici k±nici. ‘Katame saªkh±r±, kassa ca panime saªkh±r±’ itiv±, ‘aññe saªkh±r±, aññassa ca panime saªkh±r±’ iti v±, ‘ta½ j²va½ ta½ sar²ra½’iti v±, ‘añña½ j²va½, añña½ sar²ra½’ iti v±. Sabb±nissa t±ni pah²n±ni bhavantiucchinnam³l±ni t±l±vatthukat±ni anabh±vaªkat±ni ±yati½ anupp±dadhamm±n²”ti.Pañcama½. 6. Dutiya-avijj±paccayasutta½ 36. S±vatthiya½ viharati …pe… “avijj±paccay±, bhikkhave, saªkh±r±; saªkh±ra-paccay± viññ±ºa½ …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samu-dayo hoti. “‘Katama½ jar±maraºa½, kassa ca panida½ jar±maraºan’ti iti v±, bhikkhave, yovadeyya, ‘añña½ jar±maraºa½, aññassa ca panida½ jar±maraºan’ti iti v±,bhikkhave, yo vadeyya, ubhayameta½ ekattha½ byañjanameva n±na½. ‘Ta½j²va½ ta½ sar²ra½’ iti v±, bhikkhave, diµµhiy± sati brahmacariyav±so na hoti.‘Añña½ j²va½ añña½ sar²ra½’ iti v±, bhikkhave, diµµhiy± sati brahmacariyav±so nahoti. Ete te, bhikkhave, ubho ante anupagamma majjhena tath±gato dhamma½deseti– ‘j±tipaccay± jar±maraºan’”ti. “Katam± (1.0294) j±ti …pe… katamo bhavo… katama½ up±d±na½… katam±taºh±… katam± vedan±… katamo phasso… katama½ sa¼±yatana½… katama½n±mar³pa½… katama½ viññ±ºa½… katame saªkh±r±, kassa ca panime saªkh±-

Page 39: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

r±ti iti v±, bhikkhave, yo vadeyya, ‘aññe saªkh±r± aññassa ca panime saªkh±r±’tiiti v±, bhikkhave, yo vadeyya, ubhayameta½ ekattha½ byañjanameva n±na½.‘Ta½ j²va½ ta½ sar²ra½’ iti v±, bhikkhave, diµµhiy± sati brahmacariyav±so na hoti.‘Añña½ j²va½ añña½ sar²ra½’ iti v±, bhikkhave, diµµhiy± sati brahmacariyav±so nahoti. Ete te, bhikkhave, ubho ante anupagamma majjhena tath±gato dhamma½deseti– ‘avijj±paccay± saªkh±r±’”ti. “Avijj±ya tveva, bhikkhave, asesavir±ganirodh± y±nissa t±ni vis³k±yik±ni visevi-t±ni vipphandit±ni k±nici k±nici. ‘Katama½ jar±maraºa½, kassa ca panida½ jar±-maraºa½’ iti v±, ‘añña½ jar±maraºa½, aññassa ca panida½ jar±maraºa½’ iti v±,‘ta½ j²va½ ta½ sar²ra½’ iti v±, ‘añña½ j²va½, añña½ sar²ra½’ iti v±. Sabb±nissat±ni pah²n±ni bhavanti ucchinnam³l±ni t±l±vatthukat±ni anabh±vaªkat±ni ±yati½anupp±dadhamm±ni. “Avijj±ya tveva, bhikkhave, asesavir±ganirodh± y±nissa t±ni vis³k±yik±ni visevi-t±ni vipphandit±ni k±nici k±nici. Katam± j±ti …pe… katamo bhavo… katama½ up±-d±na½… katam± taºh±… katam± vedan±… katamo phasso… katama½ sa¼±yata-na½… katama½ n±mar³pa½… katama½ viññ±ºa½… ‘katame saªkh±r±, kassaca panime saªkh±r±’ iti v±, ‘aññe saªkh±r±, aññassa ca panime saªkh±r±’ iti v±;‘ta½ j²va½ ta½ sar²ra½’ iti v±, ‘añña½ j²va½ añña½ sar²ra½’ iti v±. Sabb±nissat±ni pah²n±ni bhavanti ucchinnam³l±ni t±l±vatthukat±ni anabh±vaªkat±ni ±yati½anupp±dadhamm±n²”ti. Chaµµha½. 7. Natumhasutta½ 37. S±vatthiya½ viharati …pe… “n±ya½, bhikkhave, k±yo tumh±ka½ napiaññesa½. Pur±ºamida½, bhikkhave, kamma½ abhisaªkhata½ abhisañcetayita½vedaniya½ daµµhabba½”. “Tatra (1.0295) kho, bhikkhave, sutav± ariyas±vako paµiccasamupp±daññevas±dhuka½ yoniso manasi karoti– ‘iti imasmi½ sati ida½ hoti, imassupp±d± ida½uppajjati; imasmi½ asati ida½ na hoti, imassa nirodh± ida½ nirujjhati, yadida½–avijj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe… evametassa keva-lassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Avijj±ya tveva asesavir±ganirodh±saªkh±ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho …pe… evametassa keva-lassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²’”ti. Sattama½. 8. Cetan±sutta½ 38. S±vatthinid±na½. “Yañca, bhikkhave, ceteti yañca pakappeti yañca anuseti,±rammaºameta½ ‚ hoti viññ±ºassa µhitiy±. ¾rammaºe sati patiµµh± viññ±ºassahoti. Tasmi½ patiµµhite viññ±ºe vir³¼he ±yati½ punabbhav±bhinibbatti hoti. ¾yati½punabbhav±bhinibbattiy± sati ±yati½ j±ti jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadoma-nassup±y±s± sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samu-dayo hoti”.

Page 40: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“No ce, bhikkhave, ceteti no ce pakappeti, atha ce anuseti, ±rammaºameta½hoti viññ±ºassa µhitiy±. ¾rammaºe sati patiµµh± viññ±ºassa hoti. Tasmi½ patiµµhiteviññ±ºe vir³¼he ±yati½ punabbhav±bhinibbatti hoti. ¾yati½ punabbhav±bhinibba-ttiy± sati ±yati½ j±tijar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s± sambha-vanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. “Yato ca kho, bhikkhave, no ceva ceteti no ca pakappeti no ca anuseti, ±ramma-ºameta½ na hoti viññ±ºassa µhitiy±. ¾rammaºe asati patiµµh± viññ±ºassa na hoti.Tadappatiµµhite viññ±ºe avir³¼he ±yati½ punabbhav±bhinibbatti na hoti. ¾yati½punabbhav±bhinibbattiy± asati ±yati½ j±tijar±maraºa½ sokaparidevadukkhadoma-nassup±y±s± nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodhohot²”ti. Aµµhama½. 9. Dutiyacetan±sutta½ 39. S±vatthiya½ (1.0296) viharati …pe… “yañca, bhikkhave, ceteti yañca paka-ppeti yañca anuseti, ±rammaºameta½ hoti viññ±ºassa µhitiy±. ¾rammaºe satipatiµµh± viññ±ºassa hoti. Tasmi½ patiµµhite viññ±ºe vir³¼he n±mar³passa ava-kkanti hoti. N±mar³papaccay± sa¼±yatana½; sa¼±yatanapaccay± phasso; phassa-paccay± vedan± …pe… taºh±… up±d±na½… bhavo… j±ti… jar±maraºa½ soka-paridevadukkhadomanassup±y±s± sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkha-kkhandhassa samudayo hoti”. “No ce, bhikkhave, ceteti no ce pakappeti, atha ce anuseti, ±rammaºameta½hoti viññ±ºassa µhitiy±. ¾rammaºe sati patiµµh± viññ±ºassa hoti. Tasmi½ patiµµhiteviññ±ºe vir³¼he n±mar³passa avakkanti hoti. N±mar³papaccay± sa¼±yatana½…pe… evametassa

Page 41: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. “Yato ca kho, bhikkhave, no ceva ceteti no ca pakappeti no ca anuseti, ±ramma-ºameta½ na hoti viññ±ºassa µhitiy±. ¾rammaºe asati patiµµh± viññ±ºassa na hoti.Tadappatiµµhite viññ±ºe avir³¼he n±mar³passa avakkanti na hoti. N±mar³pani-rodh± sa¼±yatananirodho …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassanirodho hot²”ti. Navama½. 10. Tatiyacetan±sutta½ 40. S±vatthiya½ viharati …pe… “yañca, bhikkhave, ceteti yañca pakappetiyañca anuseti ±rammaºameta½ hoti viññ±ºassa µhitiy±. ¾rammaºe sati patiµµh±viññ±ºassa hoti. Tasmi½ patiµµhite viññ±ºe vir³¼he nati hoti. Natiy± sati ±gatigatihoti. ¾gatigatiy± sati cut³pap±to hoti. Cut³pap±te sati ±yati½ j±tijar±maraºa½sokaparidevadukkhadomanassup±y±s± sambhavanti. Evametassa kevalassadukkhakkhandhassa samudayo hoti”. “No ce, bhikkhave, ceteti no ce pakappeti atha ce anuseti, ±rammaºameta½hoti viññ±ºassa µhitiy±. ¾rammaºe sati patiµµh± viññ±ºassa hoti. Tasmi½ patiµµhiteviññ±ºe vir³¼he nati hoti. Natiy± (1.0297) sati ±gatigati hoti. ¾gatigatiy± sati cut³pa-p±to hoti. Cut³pap±te sati ±yati½ j±tijar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomana-ssup±y±s± sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayohoti. “Yato ca kho, bhikkhave, no ceva ceteti no ca pakappeti no ca anuseti, ±ramma-ºameta½ na hoti viññ±ºassa µhitiy±. ¾rammaºe asati patiµµh± viññ±ºassa na hoti.Tadappatiµµhite viññ±ºe avir³¼he nati na hoti. Natiy± asati ±gatigati na hoti. ¾gati-gatiy± asati cut³pap±to na hoti. Cut³pap±te asati ±yati½ j±ti jar±maraºa½ sokapa-ridevadukkhadomanassup±y±s± nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkha-ndhassa nirodho hot²”ti. Dasama½. Ka¼±rakhattiyavaggo catuttho. Tassudd±na½– Bh³tamida½ ka¼±rañca, duve ca ñ±ºavatth³ni; avijj±paccay± ca dve, natumh± cetan± tayoti. 5. Gahapativaggo 1. Pañcaverabhayasutta½ 41. S±vatthiya½ viharati. Atha kho an±thapiº¹iko gahapati yena bhagav± tenu-pasaªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Eka-manta½ nisinna½ kho an±thapiº¹ika½ gahapati½ bhagav± etadavoca–

Page 42: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“Yato kho, gahapati, ariyas±vakassa pañca bhay±ni ver±ni v³pasant±ni honti,cat³hi ca sot±pattiyaªgehi samann±gato hoti, ariyo cassa ñ±yo paññ±ya sudiµµhohoti suppaµividdho, so ±kaªkham±no attan±va att±na½ by±kareyya– ‘kh²ºanira-yomhi kh²ºatiracch±nayoni kh²ºapettivisayo kh²º±p±yaduggativinip±to, sot±panno-hamasmi avinip±tadhammo niyato sambodhipar±yano’”ti. “Katam±ni (1.0298) pañca bhay±ni ver±ni v³pasant±ni honti? Ya½, gahapati,p±º±tip±t² p±º±tip±tapaccay± diµµhadhammikampi bhaya½ vera½ pasavati,sampar±yikampi bhaya½ vera½ pasavati, cetasikampi dukkha½ domanassa½paµisa½vedayati, p±º±tip±t± paµiviratassa eva½ ta½ bhaya½ vera½ v³pasanta½hoti. “Ya½, gahapati, adinn±d±y² adinn±d±napaccay± diµµhadhammikampi bhaya½vera½ pasavati, sampar±yikampi bhaya½ vera½ pasavati, cetasikampi dukkha½domanassa½ paµisa½vedayati, adinn±d±n± paµiviratassa eva½ ta½ bhaya½vera½ v³pasanta½ hoti. “Ya½, gahapati, k±mesumicch±c±r² k±mesumicch±c±rapaccay± diµµhadhammi-kampi bhaya½ vera½ pasavati, sampar±yikampi bhaya½ vera½ pasavati, cetasi-kampi dukkha½ domanassa½ paµisa½vedayati, k±mesumicch±c±r± paµiviratassaeva½ ta½ bhaya½ vera½ v³pasanta½ hoti. “Ya½, gahapati, mus±v±d² mus±v±dapaccay± diµµhadhammikampi bhaya½vera½ pasavati, sampar±yikampi bhaya½ vera½ pasavati, cetasikampi dukkha½domanassa½ paµisa½vedayati, mus±v±d± paµiviratassa eva½ ta½ bhaya½ vera½v³pasanta½ hoti. “Ya½, gahapati, sur±merayamajjapam±daµµh±y² sur±merayamajjapam±daµµh±-napaccay± diµµhadhammikampi bhaya½ vera½ pasavati, sampar±yikampi bhaya½vera½ pasavati, cetasikampi dukkha½ domanassa½ paµisa½vedayati, sur±mera-yamajjapam±daµµh±n± paµiviratassa eva½ ta½ bhaya½ vera½ v³pasanta½ hoti.Im±ni pañca bhay±ni ver±ni v³pasant±ni honti. “Katamehi cat³hi sot±pattiyaªgehi samann±gato hoti? Idha, gahapati, ariyas±-vako buddhe aveccappas±dena samann±gato hoti– ‘itipi so bhagav± araha½samm±sambuddho vijj±caraºasampanno sugato lokavid³ anuttaro purisadamma-s±rathi satth± devamanuss±na½ buddho bhagav±’”ti. “Dhamme aveccappas±dena samann±gato hoti– ‘sv±kkh±to bhagavat±dhammo sandiµµhiko ak±liko ehipassiko opaneyyiko paccatta½ veditabbo viññ³h²’”-ti. “Saªghe (1.0299) aveccappas±dena samann±gato hoti– ‘suppaµipanno bhaga-vato s±vakasaªgho, ujuppaµipanno bhagavato s±vakasaªgho, ñ±yappaµipannobhagavato s±vakasaªgho, s±m²cippaµipanno bhagavato s±vakasaªgho, yadida½catt±ri purisayug±ni aµµha purisapuggal±, esa bhagavato s±vakasaªgho ±huneyyop±huneyyo dakkhiºeyyo añjalikaraº²yo anuttara½ puññakkhetta½ lokass±’”ti. “Ariyakantehi s²lehi samann±gato hoti akhaº¹ehi acchiddehi asabalehi aka-mm±sehi bhujissehi viññuppasatthehi apar±maµµhehi sam±dhisa½vattanikehi.Imehi cat³hi sot±pattiyaªgehi samann±gato hoti.

Page 43: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“Katamo cassa ariyo ñ±yo paññ±ya sudiµµho hoti suppaµividdho? Idha, gahapati,ariyas±vako paµiccasamupp±daññeva s±dhuka½ yoniso manasi karoti– ‘itiimasmi½ sati ida½ hoti, imasmi½ asati ida½ na hoti; imassupp±d± ida½ uppajjati,imassa nirodh± ida½ nirujjhati. Yadida½ avijj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapa-ccay± viññ±ºa½ …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayohoti. Avijj±ya tveva asesavir±ganirodh± saªkh±ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±-ºanirodho …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²’”ti.Ayamassa ariyo ñ±yo paññ±ya sudiµµho hoti suppaµividdho. “Yato kho, gahapati, ariyas±vakassa im±ni pañca bhay±ni ver±ni v³pasant±nihonti, imehi cat³hi sot±pattiyaªgehi samann±gato hoti, ayañcassa ariyo ñ±yopaññ±ya sudiµµho hoti suppaµividdho, so ±kaªkham±no attan±va att±na½ by±ka-reyya– ‘kh²ºanirayomhi kh²ºatiracch±nayoni kh²ºapettivisayo kh²º±p±yaduggativi-nip±to, sot±pannohamasmi avinip±tadhammo niyato sambodhipar±yano’”ti. 2. Dutiyapañcaverabhayasutta½ 42. S±vatthiya½ viharati …pe… “yato kho, bhikkhave, ariyas±vakassa pañcabhay±ni ver±ni v³pasant±ni honti, cat³hi ca sot±pattiyaªgehi samann±gato hoti,ariyo cassa ñ±yo paññ±ya sudiµµho hoti (1.0300) suppaµividdho, so ±kaªkham±noattan±va att±na½ by±kareyya– ‘kh²ºanirayomhi kh²ºatiracch±nayoni kh²ºapettivi-sayo kh²º±p±yaduggativinip±to, sot±pannohamasmi avinip±tadhammo niyatosambodhipar±yano’”ti. “Katam±ni pañca bhay±ni ver±ni v³pasant±ni honti? Ya½, bhikkhave, p±º±ti-p±t² …pe… ya½, bhikkhave, adinn±d±y² …pe… ya½, bhikkhave, k±mesumicch±-c±r²… ya½, bhikkhave, mus±v±d²… ya½, bhikkhave, sur±merayamajjapam±da-µµh±y² …pe… im±ni pañca bhay±ni ver±ni v³pasant±ni honti. “Katamehi cat³hi sot±pattiyaªgehi samann±gato hoti? Idha, bhikkhave, ariyas±-vako buddhe …pe… dhamme… saªghe… ariyakantehi s²lehi samann±gato hoti.Imehi cat³hi sot±pattiyaªgehi samann±gato hoti. “Katamo cassa ariyo ñ±yo paññ±ya sudiµµho hoti suppaµividdho? Idha,bhikkhave, ariyas±vako paµiccasamupp±daññeva s±dhuka½ yoniso manasikaroti …pe… ayamassa ariyo ñ±yo paññ±ya sudiµµho hoti suppaµividdho. “Yato kho, bhikkhave, ariyas±vakassa im±ni pañca bhay±ni ver±ni v³pasant±nihonti, imehi ca cat³hi sot±pattiyaªgehi samann±gato hoti, ayañcassa ariyo ñ±yopaññ±ya sudiµµho hoti suppaµividdho, so ±kaªkham±no attan±va att±na½ by±ka-reyya– ‘kh²ºanirayomhi kh²ºatiracch±nayoni kh²ºapettivisayo kh²º±p±yaduggativi-nip±to, sot±pannohamasmi avinip±tadhammo niyato sambodhipar±yano’”ti.Dutiya½. 3. Dukkhasutta½ 43. S±vatthiya½ viharati …pe… “dukkhassa, bhikkhave, samudayañca attha-

Page 44: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

ªgamañca desess±mi. Ta½ suº±tha, s±dhuka½ manasi karotha; bh±siss±m²”ti.“Eva½, bhante”ti kho te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Katamo ca, bhikkhave, dukkhassa samudayo? Cakkhuñca paµicca r³pe cauppajjati cakkhuviññ±ºa½. Tiººa½ saªgati phasso. Phassapaccay± vedan±; veda-n±paccay± taºh±. Aya½ kho, bhikkhave, dukkhassa samudayo. “Sotañca (1.0301) paµicca sadde ca uppajjati sotaviññ±ºa½ …pe… gh±nañcapaµicca gandhe ca …pe… jivhañca paµicca rase ca …pe… k±yañca paµiccaphoµµhabbe ca …pe… manañca paµicca dhamme ca uppajjati manoviññ±ºa½.Tiººa½ saªgati phasso. Phassapaccay± vedan±; vedan±paccay± taºh±. Aya½kho, bhikkhave, dukkhassa samudayo. “Katamo ca, bhikkhave, dukkhassa atthaªgamo? Cakkhuñca paµicca r³pe cauppajjati cakkhuviññ±ºa½. Tiººa½ saªgati phasso. Phassapaccay± vedan±; veda-n±paccay± taºh±. Tass±yeva taºh±ya asesavir±ganirodh± up±d±nanirodho; up±-d±nanirodh± bhavanirodho; bhavanirodh± j±tinirodho; j±tinirodh± jar±maraºa½sokaparidevadukkhadomanassup±y±s± nirujjhanti. Evametassa kevalassadukkhakkhandhassa nirodho hoti. Aya½ kho, bhikkhave, dukkhassa atthaªgamo. “Sotañca paµicca sadde ca uppajjati sotaviññ±ºa½ …pe… gh±nañca paµiccagandhe ca …pe… jivhañca paµicca rase ca …pe… k±yañca paµicca phoµµhabbeca …pe… manañca paµicca dhamme ca uppajjati manoviññ±ºa½. Tiººa½saªgati phasso. Phassapaccay± vedan±; vedan±paccay± taºh±. Tass±yevataºh±ya asesavir±ganirodh± up±d±nanirodho; up±d±nanirodh± bhavanirodho;bhavanirodh± j±tinirodho; j±tinirodh± jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomana-ssup±y±s± nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.Aya½ kho, bhikkhave, dukkhassa atthaªgamo”ti. Tatiya½. 4. Lokasutta½ 44. S±vatthiya½ viharati …pe… “lokassa, bhikkhave, samudayañca atthaªga-mañca desess±mi. Ta½ suº±tha, s±dhuka½ manasi karotha; bh±siss±m²”ti.“Eva½, bhante”ti kho te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Katamo ca, bhikkhave, lokassa samudayo? Cakkhuñca paµicca r³pe ca uppa-jjati cakkhuviññ±ºa½. Tiººa½ saªgati phasso. Phassapaccay± vedan±; vedan±pa-ccay± taºh±; taºh±paccay± up±d±na½; up±d±napaccay± bhavo; bhavapaccay±j±ti; j±tipaccay± jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s± sambha-vanti. Aya½ kho, bhikkhave, lokassa samudayo. “Sotañca (1.0302) paµicca sadde ca …pe… gh±nañca paµicca gandhe ca…jivhañca paµicca rase ca… k±yañca paµicca phoµµhabbe ca… manañca paµiccadhamme ca uppajjati manoviññ±ºa½. Tiººa½ saªgati phasso. Phassapaccay±vedan± …pe… j±tipaccay± jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s±sambhavanti. Aya½ kho, bhikkhave, lokassa samudayo. “Katamo ca, bhikkhave, lokassa atthaªgamo? Cakkhuñca paµicca r³pe ca uppa-jjati cakkhuviññ±ºa½. Tiººa½ saªgati phasso. Phassapaccay± vedan±; vedan±pa-

Page 45: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

ccay± taºh±. Tass±yeva taºh±ya asesavir±ganirodh± up±d±nanirodho; up±d±na-nirodh± bhavanirodho …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassanirodho hoti. Aya½ kho, bhikkhave, lokassa atthaªgamo. “Sotañca paµicca sadde ca …pe… gh±nañca paµicca gandhe ca… jivhañcapaµicca rase ca… k±yañca paµicca phoµµhabbe ca… manañca paµicca dhamme cauppajjati manoviññ±ºa½. Tiººa½ saªgati phasso. Phassapaccay± vedan±; veda-n±paccay± taºh±. Tass±yeva taºh±ya asesavir±ganirodh± up±d±nanirodho; up±-d±nanirodh± bhavanirodho …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassanirodho hoti. Aya½ kho, bhikkhave, lokassa atthaªgamo”ti. Catuttha½. 5. ѱtikasutta½ 45. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± ñ±tike viharati giñjak±vasathe.Atha kho bhagav± rahogato paµisall±no ima½ dhammapariy±ya½ abh±si– “Cakkhuñca paµicca r³pe ca uppajjati cakkhuviññ±ºa½. Tiººa½ saªgati phasso.Phassapaccay± vedan±, vedan±paccay± taºh±; taºh±paccay± up±d±na½ …pe…evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.

Page 46: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

paµicca rase ca… k±yañca paµicca phoµµhabbe ca… manañca paµicca dhamme cauppajjati manoviññ±ºa½. Tiººa½ saªgati phasso. Phassapaccay± vedan±; veda-n±paccay± taºh±; taºh±paccay± up±d±na½ …pe… evametassa kevalassadukkhakkhandhassa samudayo hoti. “Cakkhuñca (1.0303) paµicca r³pe ca uppajjati cakkhuviññ±ºa½. Tiººa½saªgati phasso. Phassapaccay± vedan±; vedan±paccay± taºh±. Tass±yevataºh±ya asesavir±ganirodh± up±d±nanirodho; up±d±nanirodh± bhavanirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. “Sotañca paµicca sadde ca …pe… manañca paµicca dhamme ca uppajjati mano-viññ±ºa½. Tiººa½ saªgati phasso. Phassapaccay± vedan±; vedan±paccay±taºh±. Tass±yeva taºh±ya asesavir±ganirodh± up±d±nanirodho; up±d±nanirodh±bhavanirodho …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²”ti. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu bhagavato upassuti ‚ µhito hoti.Addas± kho bhagav± ta½ bhikkhu½ upassuti µhita½. Disv±na ta½ bhikkhu½ etada-voca– “assosi no tva½, bhikkhu, ima½ dhammapariy±yan”ti? “Eva½, bhante”ti.“Uggaºh±hi tva½, bhikkhu, ima½ dhammapariy±ya½; pariy±puº±hi tva½, bhikkhu,ima½ dhammapariy±ya½; dh±rehi tva½, bhikkhu, ima½ dhammapariy±ya½. Attha-sa½hito aya½ ‚, bhikkhu, dhammapariy±yo ±dibrahmacariyako”ti. Pañcama½. 6. Aññatarabr±hmaºasutta½ 46. S±vatthiya½ viharati. Atha kho aññataro br±hmaºo yena bhagav± tenupasa-ªkami; upasaªkamitv± bhagavat± saddhi½ sammodi. Sammodan²ya½ katha½s±raº²ya½ v²tis±retv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho so br±hmaºobhagavanta½ etadavoca– “Ki½ nu kho, bho gotama, so karoti so paµisa½vedayat²”ti? “‘So karoti so paµi-sa½vedayat²’ti kho, br±hmaºa, ayameko anto”. “Ki½ pana, bho gotama, añño karoti, añño paµisa½vedayat²”ti? “‘Añño karoti,añño paµisa½vedayat²’ti kho, br±hmaºa, aya½ dutiyo anto. Ete te, br±hmaºa,ubho ante anupagamma majjhena tath±gato dhamma½ deseti– ‘avijj±paccay±saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe… evametassa kevalassa dukkha-kkhandhassa samudayo hoti. Avijj±ya (1.0304) tveva asesavir±ganirodh± saªkh±-ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho …pe… evametassa kevalassadukkhakkhandhassa nirodho hot²’”ti. Eva½ vutte, so br±hmaºo bhagavanta½ etadavoca– “abhikkanta½, bho gotama,abhikkanta½, bho gotama, …pe… up±saka½ ma½ bhava½ gotamo dh±retu ajja-tagge p±ºupeta½ saraºa½ gatan”ti. Chaµµha½. 7. J±ºussoºisutta½ 47. S±vatthiya½ viharati. Atha kho j±ºussoºi br±hmaºo yena bhagav± tenupa-

Page 47: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

saªkami; upasaªkamitv± bhagavat± saddhi½ …pe… ekamanta½ nisinno khoj±ºussoºi br±hmaºo bhagavanta½ etadavoca– “Ki½ nu kho, bho, gotama, sabbamatth²”ti? “‘Sabbamatth²’ti kho, br±hmaºa, aya-meko anto”. “Ki½ pana, bho gotama, sabba½ natth²”ti? “‘Sabba½ natth²’ti kho, br±hmaºa,aya½ dutiyo anto. Ete te, br±hmaºa, ubho ante anupagamma majjhena tath±gatodhamma½ deseti– ‘avijj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe…evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Avijj±ya tveva asesa-vir±ganirodh± saªkh±ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho …pe… evame-tassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²’”ti. Eva½ vutte, j±ºussoºi br±hmaºo bhagavanta½ etadavoca– “abhikkanta½ bhogotama …pe… p±ºupeta½ saraºa½ gatan”ti. Sattama½. 8. Lok±yatikasutta½ 48. S±vatthiya½ viharati. Atha kho lok±yatiko br±hmaºo yena bhagav± …pe…ekamanta½ nisinno kho lok±yatiko br±hmaºo bhagavanta½ etadavoca– “Ki½ nu kho, bho gotama, sabbamatth²”ti? “‘Sabbamatth²’ti kho, br±hmaºa,jeµµhameta½ lok±yata½”. “Ki½ (1.0305) pana, bho gotama, sabba½ natth²”ti? “‘Sabba½ natth²’ti kho,br±hmaºa, dutiyameta½ lok±yata½”. “Ki½ nu kho, bho gotama, sabbamekattan”ti? “‘Sabbamekattan’ti kho,br±hmaºa, tatiyameta½ lok±yata½”. “Ki½ pana, bho gotama, sabba½ puthuttan”ti? “‘Sabba½ puthuttan’ti kho,br±hmaºa, catutthameta½ lok±yata½”. “Ete te, br±hmaºa, ubho ante anupagamma majjhena tath±gato dhamma½deseti– ‘avijj±paccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe… evametassakevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Avijj±ya tveva asesavir±gani-rodh± saªkh±ranirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho …pe… evametassakevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²’”ti. Eva½ vutte, lok±yatiko br±hmaºo bhagavanta½ etadavoca– “abhikkanta½, bhogotama …pe… ajjatagge p±ºupeta½ saraºa½ gatan”ti. Aµµhama½. 9. Ariyas±vakasutta½ 49. S±vatthiya½ viharati …pe… “na, bhikkhave, sutavato ariyas±vakassa eva½hoti– ‘ki½ nu kho kismi½ sati ki½ hoti, kissupp±d± ki½ uppajjati? (kismi½ satisaªkh±r± honti, kismi½ sati viññ±ºa½ hoti,) ‚ kismi½ sati n±mar³pa½ hoti, kismi½sati sa¼±yatana½ hoti, kismi½ sati phasso hoti, kismi½ sati vedan± hoti, kismi½sati taºh± hoti, kismi½ sati up±d±na½ hoti, kismi½ sati bhavo hoti, kismi½ sati j±tihoti, kismi½ sati jar±maraºa½ hot²’”ti? “Atha kho, bhikkhave, sutavato ariyas±vakassa aparappaccay± ñ±ºamevettha

Page 48: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

hoti– ‘imasmi½ sati ida½ hoti, imassupp±d± ida½ uppajjati. (avijj±ya sati saªkh±r±honti; saªkh±resu sati viññ±ºa½ hoti;) ‚ viññ±ºe sati n±mar³pa½ hoti; n±mar³pesati sa¼±yatana½ hoti (1.0306); sa¼±yatane sati phasso hoti; phasse sati vedan±hoti; vedan±ya sati taºh± hoti; taºh±ya sati up±d±na½ hoti; up±d±ne sati bhavohoti; bhave sati j±ti hoti; j±tiy± sati jar±maraºa½ hot²’ti. So eva½ paj±n±ti– ‘eva-maya½ loko samudayat²’”ti. “Na, bhikkhave, sutavato ariyas±vakassa eva½ hoti– ‘ki½ nu kho kismi½ asatiki½ na hoti, kissa nirodh± ki½ nirujjhati? (kismi½ asati saªkh±r± na honti, kismi½asati viññ±ºa½ na hoti,) ‚ kismi½ asati n±mar³pa½ na hoti, kismi½ asati sa¼±ya-tana½ na hoti, kismi½ asati phasso na hoti, kismi½ asati vedan± na hoti, kismi½asati taºh± na hoti, kismi½ asati up±d±na½ na hoti, kismi½ asati bhavo na hoti,kismi½ asati j±ti na hoti, kismi½ asati jar±maraºa½ na hot²’”ti? “Atha kho, bhikkhave, sutavato ariyas±vakassa aparappaccay± ñ±ºamevetthahoti– ‘imasmi½ asati ida½ na hoti, imassa nirodh± ida½ nirujjhati. (avijj±ya asatisaªkh±r± na honti; saªkh±resu asati viññ±ºa½ na hoti;) ‚ viññ±ºe asati n±ma-r³pa½ na hoti; n±mar³pe asati sa¼±yatana½ na hoti …pe… bhavo na hoti… j±ti nahoti… j±tiy± asati jar±maraºa½ na hot²’ti. So eva½ paj±n±ti– ‘evamaya½ loko niru-jjhat²’”ti. “Yato kho, bhikkhave, ariyas±vako eva½ lokassa samudayañca atthaªgamañcayath±bh³ta½ paj±n±ti, aya½ vuccati, bhikkhave, ariyas±vako diµµhisampanno itipi…pe… amatadv±ra½ ±hacca tiµµhati itip²”ti. Navama½. 10. Dutiya-ariyas±vakasutta½ 50. S±vatthiya½ viharati …pe… “na, bhikkhave, sutavato ariyas±vakassa eva½hoti– ‘ki½ nu kho kismi½ sati ki½ hoti, kissupp±d± ki½ uppajjati? Kismi½ satisaªkh±r± honti, kismi½ sati viññ±ºa½ hoti, kismi½ sati n±mar³pa½ hoti, kismi½sati sa¼±yatana½ hoti, kismi½ sati (1.0307) phasso hoti, kismi½ sati vedan± hoti,kismi½ sati taºh± hoti, kismi½ sati up±d±na½ hoti, kismi½ sati bhavo hoti, kismi½sati j±ti hoti, kismi½ sati jar±maraºa½ hot²’”ti? “Atha kho, bhikkhave, sutavato ariyas±vakassa aparappaccay± ñ±ºamevetthahoti– ‘imasmi½ sati ida½ hoti, imassupp±d± ida½ uppajjati. Avijj±ya sati saªkh±r±honti; saªkh±resu sati viññ±ºa½ hoti; viññ±ºe sati n±mar³pa½ hoti; n±mar³pesati sa¼±yatana½ hoti; sa¼±yatane sati phasso hoti; phasse sati vedan± hoti; veda-n±ya sati taºh± hoti; taºh±ya sati up±d±na½ hoti; up±d±ne sati bhavo hoti; bhavesati j±ti hoti; j±tiy± sati jar±maraºa½ hot²’ti. So eva½ paj±n±ti– ‘evamaya½ lokosamudayat²’”ti. “Na, bhikkhave, sutavato ariyas±vakassa eva½ hoti– ‘ki½ nu kho kismi½ asatiki½ na hoti, kissa nirodh± ki½ nirujjhati? Kismi½ asati saªkh±r± na honti, kismi½asati viññ±ºa½ na hoti, kismi½ asati n±mar³pa½ na hoti, kismi½ asati sa¼±ya-tana½ na hoti, kismi½ asati phasso na hoti, kismi½ asati vedan± na hoti, kismi½asati taºh± na hoti …pe… up±d±na½… bhavo… j±ti… kismi½ asati jar±maraºa½

Page 49: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

na hot²’”ti? “Atha kho, bhikkhave, sutavato ariyas±vakassa aparappaccay± ñ±ºamevetthahoti– ‘imasmi½ asati ida½ na hoti, imassa nirodh± ida½ nirujjhati. Avijj±ya asatisaªkh±r± na honti; saªkh±resu asati viññ±ºa½ na hoti; viññ±ºe asati n±mar³pa½na hoti; n±mar³pe asati sa¼±yatana½ na hoti …pe… j±tiy± asati jar±maraºa½ nahot²’ti. So eva½ paj±n±ti– ‘evamaya½ loko nirujjhat²’”ti. “Yato kho, bhikkhave, ariyas±vako eva½ lokassa samudayañca atthaªgamañcayath±bh³ta½ paj±n±ti, aya½ vuccati, bhikkhave, ariyas±vako diµµhisampanno itipi,dassanasampanno itipi, ±gato ima½ saddhamma½ itipi, passati ima½saddhamma½ itipi, sekkhena ñ±ºena samann±gato itipi, sekkh±ya (1.0308)vijj±ya samann±gato itipi, dhammasota½ sam±panno itipi, ariyo nibbedhikapaññoitipi, amatadv±ra½ ±hacca tiµµhati itip²”ti. Dasama½. Gahapativaggo pañcamo. Tassudd±na½– Dve pañcaverabhay± vutt±, dukkha½ loko ca ñ±tika½; aññatara½ j±ºussoºi ca, lok±yatikena aµµhama½; dve ariyas±vak± vutt±, vaggo tena pavuccat²ti. 6. Dukkhavaggo 1. Pariv²ma½sanasutta½ 51. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati jetavanean±thapiº¹ikassa ±r±me. Tatra kho bhagav± bhikkh³ ±mantesi– “bhikkhavo”ti.“Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Kitt±vat± nu kho, bhikkhave, bhikkh³ pariv²ma½sam±no pariv²ma½seyyasabbaso samm± dukkhakkhay±y±”ti? “Bhagava½m³lak± no, bhante, dhamm±bhagava½nettik± bhagava½paµisaraº±. S±dhu vata, bhante, bhagavanta½yevapaµibh±tu etassa bh±sitassa attho. Bhagavato sutv± bhikkh³ dh±ressant²”ti. “Tenahi, bhikkhave, suº±tha, s±dhuka½ manasi karotha, bh±siss±m²”ti. “Eva½, bhante”-ti kho te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Idha, bhikkhave, bhikkhu pariv²ma½sam±no pariv²ma½sati– ‘ya½ kho ida½ ane-kavidha½ n±nappak±raka½ dukkha½ loke uppajjati jar±maraºa½; ida½ nu khodukkha½ ki½nid±na½ ki½samudaya½ ki½j±tika½ ki½pabhava½? Kismi½ satijar±maraºa½ hoti, kismi½ asati jar±maraºa½ na hot²’ti? So pariv²ma½sam±noeva½ paj±n±ti– ‘ya½ kho ida½ anekavidha½ n±nappak±raka½ dukkha½ lokeuppajjati (1.0309) jar±maraºa½, ida½ kho dukkha½ j±tinid±na½ j±tisamudaya½j±tij±tika½ j±tippabhava½. J±tiy± sati jar±maraºa½ hoti, j±tiy± asati jar±maraºa½na hot²’”ti.

Page 50: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“So jar±maraºañca paj±n±ti, jar±maraºasamudayañca paj±n±ti, jar±maraºaniro-dhañca paj±n±ti, y± ca jar±maraºanirodhas±ruppag±min² paµipad± tañca paj±n±ti,tath± paµipanno ca hoti anudhammac±r²; aya½ vuccati, bhikkhave, bhikkhusabbaso samm± dukkhakkhay±ya paµipanno jar±maraºanirodh±ya. “Ath±para½ pariv²ma½sam±no pariv²ma½sati– ‘j±ti pan±ya½ ki½nid±n± ki½sa-muday± ki½j±tik± ki½pabhav±, kismi½ sati j±ti hoti, kismi½ asati j±ti na hot²’ti? So

Page 51: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

pariv²ma½sam±no eva½ paj±n±ti– ‘j±ti bhavanid±n± bhavasamuday± bhavaj±tik±bhavappabhav±; bhave sati j±ti hoti, bhave asati j±ti na hot²’”ti. “So j±tiñca paj±n±ti, j±tisamudayañca paj±n±ti, j±tinirodhañca paj±n±ti, y± caj±tinirodhas±ruppag±min² paµipad± tañca paj±n±ti, tath± paµipanno ca hoti anudha-mmac±r²; aya½ vuccati, bhikkhave, bhikkhu sabbaso samm± dukkhakkhay±yapaµipanno j±tinirodh±ya. “Ath±para½ pariv²ma½sam±no pariv²ma½sati– ‘bhavo pan±ya½ ki½nid±no…pe… up±d±na½ panida½ ki½nid±na½… taºh± pan±ya½ ki½nid±n±… vedan±…phasso… sa¼±yatana½ panida½ ki½nid±na½… n±mar³pa½ panida½… viññ±ºa½panida½… saªkh±r± panime ki½nid±n± ki½samuday± ki½j±tik± ki½pabhav±;kismi½ sati saªkh±r± honti, kismi½ asati saªkh±r± na hont²’ti? So pariv²ma½sa-m±no eva½ paj±n±ti– ‘saªkh±r± avijj±nid±n± avijj±samuday± avijj±j±tik± avijj±pa-bhav±; avijj±ya sati saªkh±r± honti, avijj±ya asati saªkh±r± na hont²’”ti. “So saªkh±re ca paj±n±ti, saªkh±rasamudayañca paj±n±ti, saªkh±raniro-dhañca paj±n±ti, y± ca saªkh±ranirodhas±ruppag±min² paµipad± tañca paj±n±ti,tath± paµipanno ca hoti anudhammac±r²; aya½ vuccati, bhikkhave, bhikkhusabbaso samm± dukkhakkhay±ya paµipanno saªkh±ranirodh±ya. “Avijj±gato (1.0310) ya½, bhikkhave, purisapuggalo puñña½ ce saªkh±ra½abhisaªkharoti, puññ³paga½ hoti viññ±ºa½. Apuñña½ ce saªkh±ra½ abhisaªkha-roti, apuññ³paga½ hoti viññ±ºa½. ¾neñja½ ce saªkh±ra½ abhisaªkharoti ±neñj³-paga½ hoti viññ±ºa½. Yato kho, bhikkhave, bhikkhuno avijj± pah²n± hoti vijj±uppann±, so avijj±vir±g± vijjupp±d± neva puññ±bhisaªkh±ra½ abhisaªkharoti naapuññ±bhisaªkh±ra½ abhisaªkharoti na ±neñj±bhisaªkh±ra½ abhisaªkharoti.Anabhisaªkharonto anabhisañcetayanto na kiñci loke up±diyati; anup±diya½ naparitassati, aparitassa½ paccattaññeva parinibb±yati. ‘Kh²º± j±ti, vusita½ brahma-cariya½, kata½ karaº²ya½, n±para½ itthatt±y±’ti paj±n±ti. “So sukha½ ce vedana½ vedayati, s± anicc±ti paj±n±ti, anajjhosit±ti paj±n±ti,anabhinandit±ti paj±n±ti. Dukkha½ ce vedana½ vedayati, s± anicc±ti paj±n±ti, ana-jjhosit±ti paj±n±ti, anabhinandit±ti paj±n±ti. Adukkhamasukha½ ce vedana½ veda-yati, s± anicc±ti paj±n±ti, anajjhosit±ti paj±n±ti, anabhinandit±ti paj±n±ti. Sosukha½ ce vedana½ vedayati, visa½yutto na½ vedayati. Dukkha½ ce vedana½vedayati, visa½yutto na½ ‚ vedayati. Adukkhamasukha½ ce vedana½ vedayati,visa½yutto na½ vedayati. “So k±yapariyantika½ vedana½ vedayam±no k±yapariyantika½ vedana½ veda-y±m²ti paj±n±ti, j²vitapariyantika½ vedana½ vedayam±no j²vitapariyantika½vedana½ veday±m²ti paj±n±ti. K±yassa bhed± uddha½ j²vitapariy±d±n± idhevasabbavedayit±ni anabhinandit±ni s²t²bhavissanti, sar²r±ni avasissant²ti paj±n±ti. “Seyyath±pi, bhikkhave, puriso kumbhak±rap±k± uºha½ kumbha½ uddharitv±same bh³mibh±ge paµisisseyya ‚. Tatra y±ya½ usm± s± tattheva v³pasameyya,kapall±ni avasisseyyu½. Evameva kho, bhikkhave, bhikkhu k±yapariyantika½vedana½ vedayam±no k±yapariyantika½ vedana½ veday±m²ti paj±n±ti, j²vitapari-yantika½ vedana½ vedayam±no j²vitapariyantika½ (1.0311) vedana½ veday±m²ti

Page 52: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

paj±n±ti. K±yassa bhed± uddha½ j²vitapariy±d±n± idheva sabbavedayit±ni ana-bhinandit±ni s²t²bhavissanti, sar²r±ni avasissant²ti paj±n±ti. “Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave, api nu kho kh²º±savo bhikkhu puññ±bhisa-ªkh±ra½ v± abhisaªkhareyya apuññ±bhisaªkh±ra½ v± abhisaªkhareyya ±neñj±-bhisaªkh±ra½ v± abhisaªkhareyy±”ti? “No heta½, bhante”. “Sabbaso v± panasaªkh±resu asati, saªkh±ranirodh± api nu kho viññ±ºa½ paññ±yeth±”ti? “Noheta½, bhante”. “Sabbaso v± pana viññ±ºe asati, viññ±ºanirodh± api nu khon±mar³pa½ paññ±yeth±”ti? “No heta½, bhante”. “Sabbaso v± pana n±mar³peasati, n±mar³panirodh± api nu kho sa¼±yatana½ paññ±yeth±”ti? “No heta½,bhante”. “Sabbaso v± pana sa¼±yatane asati, sa¼±yatananirodh± api nu khophasso paññ±yeth±”ti? “No heta½, bhante”. “Sabbaso v± pana phasse asati,phassanirodh± api nu kho vedan± paññ±yeth±”ti? “No heta½, bhante”. “Sabbasov± pana vedan±ya asati, vedan±nirodh± api nu kho taºh± paññ±yeth±”ti? “Noheta½, bhante”. “Sabbaso v± pana taºh±ya asati, taºh±nirodh± api nu kho up±-d±na½ paññ±yeth±”ti? “No heta½, bhante”. “Sabbaso v± pana up±d±ne asati,up±d±nanirodh± api nu kho bhavo paññ±yeth±”ti. “No heta½, bhante”. “Sabbasov± pana bhave asati, bhavanirodh± api nu kho j±ti paññ±yeth±”ti? “No heta½,bhante”. “Sabbaso v± pana j±tiy± asati, j±tinirodh± api nu kho jar±maraºa½paññ±yeth±”ti? “No heta½, bhante”. “S±dhu s±dhu, bhikkhave, evameta½, bhikkhave, neta½ aññath±. Saddahathame ta½, bhikkhave, adhimuccatha, nikkaªkh± ettha hotha nibbicikicch±. Esevantodukkhass±”ti. Paµhama½. 2. Up±d±nasutta½ 52. S±vatthiya½ viharati …pe… “up±d±niyesu, bhikkhave, dhammesu ass±d±-nupassino viharato taºh± pava¹¹hati. Taºh±paccay± up±d±na½; up±d±napa-ccay± bhavo; bhavapaccay± j±ti; j±tipaccay± jar±maraºa½ sokaparidevadukkha-domanassup±y±s± sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassasamudayo hoti”. “Seyyath±pi (1.0312), bhikkhave, dasanna½ v± kaµµhav±h±na½ v²s±ya v±kaµµhav±h±na½ ti½s±ya v± kaµµhav±h±na½ catt±r²s±ya v± kaµµhav±h±na½ mah±-a-ggikkhandho jaleyya. Tatra puriso k±lena k±la½ sukkh±ni ceva tiº±ni pakkhipeyya,sukkh±ni ca gomay±ni pakkhipeyya, sukkh±ni ca kaµµh±ni pakkhipeyya. Evañhi so,bhikkhave, mah±-aggikkhandho tad±h±ro tadup±d±no cira½ d²ghamaddh±na½jaleyya. Evameva kho, bhikkhave, up±d±niyesu dhammesu ass±d±nupassinoviharato taºh± pava¹¹hati. Taºh±paccay± up±d±na½ …pe… evametassa keva-lassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. “Up±d±niyesu, bhikkhave, dhammesu ±d²nav±nupassino viharato taºh± niru-jjhati. Taºh±nirodh± up±d±nanirodho; up±d±nanirodh± bhavanirodho; bhavani-rodh± j±tinirodho; j±tinirodh± jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±-y±s± nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.

Page 53: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“Seyyath±pi, bhikkhave, dasanna½ v± kaµµhav±h±na½ v²s±ya v± ti½s±ya v±catt±r²s±ya v± kaµµhav±h±na½ mah±-aggikkhandho jaleyya; tatra puriso na k±lenak±la½ sukkh±ni ceva tiº±ni pakkhipeyya, na sukkh±ni ca gomay±ni pakkhipeyya,na sukkh±ni ca kaµµh±ni pakkhipeyya. Evañhi so, bhikkhave, mah±-aggikkhandhopurimassa ca up±d±nassa pariy±d±n± aññassa ca anupah±r± ‚ an±h±ro nibb±-yeyya. Evameva kho, bhikkhave, up±d±niyesu dhammesu ±d²nav±nupassino viha-rato taºh± nirujjhati, taºh±nirodh± up±d±nanirodho …pe… evametassa kevalassadukkhakkhandhassa nirodho hot²”ti. Dutiya½. 3. Sa½yojanasutta½ 53. S±vatthiya½ viharati …pe… “sa½yojaniyesu, bhikkhave, dhammesu ass±-d±nupassino viharato taºh± pava¹¹hati. Taºh±paccay± up±d±na½; up±d±napa-ccay± bhavo; bhavapaccay± j±ti; j±tipaccay± jar±maraºa½ sokaparidevadukkha-domanassup±y±s± sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassasamudayo hoti”. “Seyyath±pi (1.0313), bhikkhave, telañca paµicca vaµµiñca paµicca telappad²pojh±yeyya. Tatra puriso k±lena k±la½ tela½ ±siñceyya vaµµi½ upasa½hareyya.Evañhi so, bhikkhave, telappad²po tad±h±ro tadup±d±no cira½ d²ghamaddh±na½jaleyya. Evameva kho, bhikkhave, sa½yojaniyesu dhammesu ass±d±nupassinoviharato taºh± pava¹¹hati. Taºh±paccay± up±d±na½; up±d±napaccay± bhavo;bhavapaccay± j±ti; j±tipaccay± jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±-y±s± sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. “Sa½yojaniyesu, bhikkhave, dhammesu ±d²nav±nupassino viharato taºh± niru-jjhati. Taºh±nirodh± up±d±nanirodho; up±d±nanirodh± bhavanirodho; bhavani-rodh± j±tinirodho; j±tinirodh± jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±-y±s± nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. “Seyyath±pi, bhikkhave, telañca paµicca vaµµiñca paµicca telappad²po jh±yeyya.Tatra puriso na k±lena k±la½ tela½ ±siñceyya na vaµµi½ upasa½hareyya. Evañhiso, bhikkhave, telappad²po purimassa ca up±d±nassa pariy±d±n± aññassa ca anu-pah±r± an±h±ro nibb±yeyya. Evameva kho, bhikkhave, sa½yojaniyesudhammesu ±d²nav±nupassino viharato taºh± nirujjhati. Taºh±nirodh± up±d±nani-rodho …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²”ti. Tatiya½. 4. Dutiyasa½yojanasutta½ 54. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, telañca paµiccavaµµiñca paµicca telappad²po jh±yeyya. Tatra puriso k±lena k±la½ tela½ ±siñceyyavaµµi½ upasa½hareyya. Evañhi so, bhikkhave, telappad²po tad±h±ro tadup±d±nocira½ d²ghamaddh±na½ jaleyya. Evameva kho, bhikkhave, sa½yojaniyesudhammesu ass±d±nupassino viharato taºh± pava¹¹hati. Taºh±paccay± up±-d±na½ …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti”.

Page 54: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“Seyyath±pi (1.0314), bhikkhave, telañca paµicca vaµµiñca paµicca telappad²pojh±yeyya. Tatra puriso na k±lena k±la½ tela½ ±siñceyya na vaµµi½ upasa½ha-reyya. Evañhi so, bhikkhave, telappad²po purimassa ca up±d±nassa pariy±d±n±aññassa ca anupah±r± an±h±ro nibb±yeyya. Evameva kho, bhikkhave, sa½yoja-niyesu dhammesu ±d²nav±nupassino viharato taºh± nirujjhati. Taºh±nirodh± up±-d±nanirodho …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²”ti.Catuttha½. 5. Mah±rukkhasutta½ 55. S±vatthiya½ viharati …pe… “up±d±niyesu, bhikkhave, dhammesu ass±d±-nupassino viharato taºh± pava¹¹hati. Taºh±paccay± up±d±na½; up±d±napa-ccay± bhavo …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti”. “Seyyath±pi, bhikkhave, mah±rukkho. Tassa y±ni ceva m³l±ni adhogam±ni,y±ni ca tiriyaªgam±ni, sabb±ni t±ni uddha½ oja½ abhiharanti. Evañhi so,bhikkhave, mah±rukkho tad±h±ro tadup±d±no cira½ d²ghamaddh±na½ tiµµheyya.Evameva kho, bhikkhave, up±d±niyesu dhammesu ass±d±nupassino viharatotaºh± pava¹¹hati. Taºh±paccay± up±d±na½ …pe… evametassa kevalassadukkhakkhandhassa samudayo hoti. “Up±d±niyesu, bhikkhave, dhammesu ±d²nav±nupassino viharato taºh± niru-jjhati. Taºh±nirodh± up±d±nanirodho; up±d±nanirodh± bhavanirodho …pe… eva-metassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. “Seyyath±pi, bhikkhave, mah±rukkho. Atha puriso ±gaccheyya kudd±lapiµaka½ ‚±d±ya. So ta½ rukkha½ m³le chindeyya, m³la½ chinditv± palikhaºeyya ‚, pali-khaºitv± m³l±ni uddhareyya antamaso us²ran±¼imatt±nipi. So ta½ rukkha½khaº¹±khaº¹ika½ chindeyya, khaº¹±khaº¹ika½ chinditv± ph±leyya, ph±letv±sakalika½ sakalika½ kareyya, sakalika½ sakalika½ karitv± v±t±tape visoseyya;v±t±tape visosetv± aggin± ¹aheyya, aggin± ¹ahetv± masi½ kareyya, masi½karitv± mah±v±te v± ophuºeyya ‚ nadiy± v± s²ghasot±ya pav±heyya. Evañhi so,bhikkhave, mah±rukkho ucchinnam³lo (1.0315) assa t±l±vatthukato anabh±va½-kato ‚ ±yati½ anupp±dadhammo. Evameva kho, bhikkhave, up±d±niyesudhammesu ±d²nav±nupassino viharato taºh± nirujjhati. Taºh±nirodh± up±d±nani-rodho; up±d±nanirodh± bhavanirodho …pe… evametassa kevalassa dukkhakkha-ndhassa nirodho hot²”ti. Pañcama½. 6. Dutiyamah±rukkhasutta½ 56. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, mah±rukkho. Tassay±ni ceva m³l±ni adhogam±ni, y±ni ca tiriyaªgam±ni, sabb±ni t±ni uddha½ oja½abhiharanti. Evañhi so, bhikkhave, mah±rukkho tad±h±ro tadup±d±no cira½ d²gha-maddh±na½ tiµµheyya. Evameva kho, bhikkhave, up±d±niyesu dhammesu ass±d±-nupassino viharato taºh± pava¹¹hati. Taºh±paccay± up±d±na½ …pe… evame-

Page 55: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

tassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti”. “Seyyath±pi, bhikkhave, mah±rukkho. Atha puriso ±gaccheyya kudd±lapiµaka½±d±ya. So ta½ rukkha½ m³le chindeyya, m³le chetv± palikhaºeyya, palikhaºitv±m³l±ni uddhareyya …pe… nadiy± v± s²ghasot±ya pav±heyya. Evañhi so,bhikkhave, mah±rukkho ucchinnam³lo assa t±l±vatthukato anabh±vaªkato ±yati½anupp±dadhammo. Evameva kho, bhikkhave, up±d±niyesu dhammesu ±d²nav±nu-passino viharato taºh± nirujjhati. Taºh±nirodh± up±d±nanirodho …pe… evame-tassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²”ti. Chaµµha½. 7. Taruºarukkhasutta½ 57. S±vatthiya½ viharati …pe… “sa½yojaniyesu, bhikkhave, dhammesu ass±-d±nupassino viharato taºh± pava¹¹hati. Taºh±paccay± up±d±na½ …pe… evame-tassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti”. “Seyyath±pi, bhikkhave, taruºo rukkho. Tassa puriso k±lena k±la½ m³l±ni pali-majjeyya ‚ k±lena k±la½ pa½su½ dadeyya, k±lena k±la½ (1.0316) udaka½dadeyya. Evañhi so, bhikkhave, taruºo rukkho tad±h±ro tadup±d±no vuddhi½vir³¼hi½ vepulla½ ±pajjeyya. Evameva kho, bhikkhave, sa½yojaniyesu dhammesuass±d±nupassino viharato taºh± pava¹¹hati. Taºh±paccay± up±d±na½ …pe…evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.

Page 56: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

jjhati. Taºh±nirodh± up±d±nanirodho …pe… evametassa kevalassa dukkhakkha-ndhassa nirodho hoti. “Seyyath±pi, bhikkhave, taruºo rukkho. Atha puriso ±gaccheyya kudd±lapiµaka½±d±ya …pe… nadiy± v± s²ghasot±ya pav±heyya. Evañhi so, bhikkhave, taruºorukkho ucchinnam³lo assa t±l±vatthukato anabh±vaªkato ±yati½ anupp±da-dhammo. Evameva kho, bhikkhave, sa½yojaniyesu dhammesu ±d²nav±nupassinoviharato taºh± nirujjhati. Taºh±nirodh± up±d±nanirodho …pe… evametassa keva-lassa dukkhakkhandhassa nirodho hot²”ti. Sattama½. 8. N±mar³pasutta½ 58. S±vatthiya½ viharati …pe… “sa½yojaniyesu, bhikkhave, dhammesu ass±-d±nupassino viharato n±mar³passa avakkanti hoti. N±mar³papaccay± sa¼±ya-tana½ …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti”. “Seyyath±pi, bhikkhave, mah±rukkho. Tassa y±ni ceva m³l±ni adhogam±ni,y±ni ca tiriyaªgam±ni, sabb±ni t±ni uddha½ oja½ abhiharanti. Evañhi so,bhikkhave, mah±rukkho tad±h±ro tadup±d±no cira½ d²ghamaddh±na½ tiµµheyya.Evameva kho, bhikkhave, sa½yojaniyesu dhammesu ass±d±nupassino viharaton±mar³passa avakkanti hoti …pe…. “Sa½yojaniyesu, bhikkhave, dhammesu ±d²nav±nupassino viharato n±mar³-passa avakkanti na hoti. N±mar³panirodh± sa¼±yatananirodho …pe… evame-tassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. “Seyyath±pi (1.0317), bhikkhave, mah±rukkho. Atha puriso ±gaccheyya kudd±-lapiµaka½ ±d±ya …pe… ±yati½ anupp±dadhammo. Evameva kho, bhikkhave,sa½yojaniyesu dhammesu ±d²nav±nupassino viharato n±mar³passa avakkanti nahoti. N±mar³panirodh± sa¼±yatananirodho …pe… evametassa kevalassa dukkha-kkhandhassa nirodho hot²”ti. Aµµhama½. 9. Viññ±ºasutta½ 59. S±vatthiya½ viharati …pe… “sa½yojaniyesu, bhikkhave, dhammesu ass±-d±nupassino viharato viññ±ºassa avakkanti hoti. Viññ±ºapaccay± n±mar³pa½…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti”. “Seyyath±pi, bhikkhave, mah±rukkho. Tassa y±ni ceva m³l±ni …pe… evamevakho, bhikkhave, sa½yojaniyesu dhammesu ass±d±nupassino viharato viññ±ºassaavakkanti hoti …pe…. “Sa½yojaniyesu, bhikkhave, dhammesu ±d²nav±nupassino viharato viññ±ºassaavakkanti na hoti. Viññ±ºanirodh± n±mar³panirodho …pe… evametassa keva-lassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. “Seyyath±pi, bhikkhave, mah±rukkho. Atha puriso ±gaccheyya kudd±lapiµaka½±d±ya …pe… ±yati½ anupp±dadhammo. Evameva kho, bhikkhave, sa½yojani-

Page 57: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

yesu dhammesu ±d²nav±nupassino viharato viññ±ºassa avakkanti na hoti. Viññ±-ºassa nirodh± n±mar³panirodho …pe… evametassa kevalassa dukkhakkha-ndhassa nirodho hot²”ti. Navama½. 10. Nid±nasutta½ 60. Eka½ samaya½ bhagav± kur³su viharati kamm±sadhamma½ n±makur³na½ nigamo. Atha kho ±yasm± ±nando yena bhagav± tenupasaªkami; upasa-ªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho±yasm± ±nando bhagavanta½ etadavoca– “acchariya½, bhante, abbhuta½,bhante! Y±va gambh²ro c±ya½, bhante, paµiccasamupp±do gambh²r±vabh±so ca,atha ca pana me utt±nakutt±nako viya kh±yat²”ti. “M± (1.0318) heva½, ±nanda, m± heva½, ±nanda ‚! Gambh²ro c±ya½, ±nanda,paµiccasamupp±do gambh²r±vabh±so ca. Etassa, ±nanda, dhammassa ananu-bodh± appaµivedh± evamaya½ paj± tant±kulakaj±t± kulagaºµhikaj±t± ‚ muñjapa-bbajabh³t± ‚ ap±ya½ duggati½ vinip±ta½ sa½s±ra½ n±tivattati. “Up±d±niyesu, ±nanda, dhammesu ass±d±nupassino viharato taºh± pava-¹¹hati. Taºh±paccay± up±d±na½; up±d±napaccay± bhavo; bhavapaccay± j±ti;j±tipaccay± jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s± sambhavanti.Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. “Seyyath±pi, ±nanda, mah±rukkho. Tassa y±ni ceva m³l±ni adhogam±ni, y±nica tiriyaªgam±ni, sabb±ni t±ni uddha½ oja½ abhiharanti. Evañhi so, ±nanda,mah±rukkho tad±h±ro tadup±d±no cira½ d²ghamaddh±na½ tiµµheyya. Evamevakho, ±nanda, up±d±niyesu dhammesu ass±d±nupassino viharato taºh± pava-¹¹hati. Taºh±paccay± up±d±na½; up±d±napaccay± bhavo …pe… evametassakevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. “Up±d±niyesu, ±nanda, dhammesu ±d²nav±nupassino viharato taºh± nirujjhati.Taºh±nirodh± up±d±nanirodho; up±d±nanirodh± bhavanirodho …pe… evame-tassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. “Seyyath±pi, ±nanda, mah±rukkho. Atha puriso ±gaccheyya kudd±lapiµaka½±d±ya. So ta½ rukkha½ m³le chindeyya, m³le chetv± palikhaºeyya, palikhaºitv±m³l±ni uddhareyya antamaso us²ran±¼imatt±nipi. So ta½ rukkha½ khaº¹±kha-º¹ika½ chindeyya. Khaº¹±khaº¹ika½ chinditv± ph±leyya; ph±letv± sakalika½sakalika½ kareyya, sakalika½ sakalika½ karitv± v±t±tape visoseyya, v±t±tapevisosetv± aggin± ¹aheyya, aggin± ¹ahetv± masi½ kareyya, masi½ karitv± mah±-v±te v± ophuºeyya, nadiy± v± s²ghasot±ya pav±heyya. Evañhi so, ±nanda, mah±-rukkho ucchinnam³lo assa t±l±vatthukato anabh±vaªkato ±yati½ anupp±da-dhammo (1.0319). Evameva kho, ±nanda, up±d±niyesu dhammesu ±d²nav±nupa-ssino viharato taºh± nirujjhati. Taºh±nirodh± up±d±nanirodho; up±d±nanirodh±bhavanirodho; bhavanirodh± j±tinirodho; j±tinirodh± jar±maraºa½ sokaparideva-dukkhadomanassup±y±s± nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkha-ndhassa nirodho hot²”ti. Dasama½.

Page 58: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

Dukkhavaggo chaµµho. Tassudd±na½– Pariv²ma½sanup±d±na½, dve ca sa½yojan±ni ca; mah±rukkhena dve vutt±, taruºena ca sattama½; n±mar³pañca viññ±ºa½, nid±nena ca te das±ti. 7. Mah±vaggo 1. Assutav±sutta½ 61. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati jetavanean±thapiº¹ikassa ±r±me …pe… “assutav±, bhikkhave, puthujjano imasmi½ c±tu-mah±bh³tikasmi½ k±yasmi½ nibbindeyyapi virajjeyyapi vimucceyyapi. Ta½ kissahetu? ‚ Dissati, bhikkhave ‚, imassa c±tumah±bh³tikassa k±yassa ±cayopi apa-cayopi ±d±nampi nikkhepanampi. Tasm± tatr±ssutav± puthujjano nibbindeyyapivirajjeyyapi vimucceyyapi”. “Yañca kho eta½, bhikkhave, vuccati citta½ itipi, mano itipi, viññ±ºa½ itipi, tatr±-ssutav± puthujjano n±la½ nibbinditu½ n±la½ virajjitu½ n±la½ vimuccitu½. Ta½kissa hetu? D²gharattañheta½, bhikkhave, assutavato puthujjanassa ajjhosita½mam±yita½ par±maµµha½– ‘eta½ mama, esohamasmi, eso me att±’ti. Tasm± tatr±-ssutav± puthujjano n±la½ nibbinditu½ n±la½ virajjitu½ n±la½ vimuccitu½. “Vara½ (1.0320), bhikkhave, assutav± puthujjano ima½ c±tumah±bh³tika½k±ya½ attato upagaccheyya, na tveva citta½. Ta½ kissa hetu? Dissat±ya½,bhikkhave, c±tumah±bh³tiko k±yo ekampi vassa½ tiµµham±no dvepi vass±ni tiµµha-m±no t²ºipi vass±ni tiµµham±no catt±ripi vass±ni tiµµham±no pañcapi vass±ni tiµµha-m±no dasapi vass±ni tiµµham±no v²satipi vass±ni tiµµham±no ti½sampi vass±nitiµµham±no catt±r²sampi vass±ni tiµµham±no paññ±sampi vass±ni tiµµham±no vassa-satampi tiµµham±no, bhiyyopi tiµµham±no. “Yañca kho eta½, bhikkhave, vuccati citta½ itipi, mano itipi, viññ±ºa½ itipi, ta½rattiy± ca divasassa ca aññadeva uppajjati añña½ nirujjhati. Seyyath±pi,bhikkhave, makkaµo araññe pavane caram±no s±kha½ gaºhati, ta½ muñcitv±añña½ gaºhati, ta½ muñcitv± añña½ gaºhati; evameva kho, bhikkhave, yamida½vuccati citta½ itipi, mano itipi, viññ±ºa½ itipi, ta½ rattiy± ca divasassa ca añña-deva uppajjati añña½ nirujjhati. “Tatra, bhikkhave, sutav± ariyas±vako paµiccasamupp±da½yeva s±dhuka½yoniso manasi karoti– ‘iti imasmi½ sati ida½ hoti, imassupp±d± ida½ uppajjati;imasmi½ asati ida½ na hoti, imassa nirodh± ida½ nirujjhati– yadida½ avijj±pa-ccay± saªkh±r±; saªkh±rapaccay± viññ±ºa½ …pe… evametassa kevalassadukkhakkhandhassa samudayo hoti. Avijj±ya tveva asesavir±ganirodh± saªkh±ra-

Page 59: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

nirodho; saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodho …pe… evametassa kevalassa dukkha-kkhandhassa nirodho hot²’”ti. “Eva½ passa½, bhikkhave, sutav± ariyas±vako r³pasmimpi nibbindati, vedan±-yapi nibbindati, saññ±yapi nibbindati, saªkh±resupi nibbindati, viññ±ºasmimpinibbindati; nibbinda½ virajjati, vir±g± vimuccati, vimuttasmi½ vimuttamiti ñ±ºa½hoti. ‘Kh²º± j±ti, vusita½ brahmacariya½, kata½ karaº²ya½, n±para½ itthatt±y±’tipaj±n±t²”ti. Paµhama½. 2. Dutiya-assutav±sutta½ 62. S±vatthiya½ viharati …pe… “assutav±, bhikkhave, puthujjano imasmi½ c±tu-mah±bh³tikasmi½ k±yasmi½ nibbindeyyapi virajjeyyapi vimucceyyapi. Ta½ kissahetu? Dissati, bhikkhave, imassa c±tumah±bh³tikassa k±yassa ±cayopi (1.0321)apacayopi ±d±nampi nikkhepanampi. Tasm± tatr±ssutav± puthujjano nibbinde-yyapi virajjeyyapi vimucceyyapi. Yañca kho eta½, bhikkhave, vuccati citta½ itipi,mano itipi, viññ±ºa½ itipi, tatr±ssutav± puthujjano n±la½ nibbinditu½ n±la½ vira-jjitu½ n±la½ vimuccitu½. Ta½ kissa hetu? D²gharattañheta½, bhikkhave, assuta-vato puthujjanassa ajjhosita½ mam±yita½ par±maµµha½– ‘eta½ mama, esoha-masmi, eso me att±’ti. Tasm± tatr±ssutav± puthujjano n±la½ nibbinditu½ n±la½virajjitu½ n±la½ vimuccitu½”. “Vara½, bhikkhave, assutav± puthujjano ima½ c±tumah±bh³tika½ k±ya½ attatoupagaccheyya, na tveva citta½. Ta½ kissa hetu? Dissat±ya½, bhikkhave, c±tuma-h±bh³tiko k±yo ekampi vassa½ tiµµham±no dvepi vass±ni tiµµham±no t²ºipivass±ni tiµµham±no catt±ripi vass±ni tiµµham±no pañcapi vass±ni tiµµham±nodasapi vass±ni tiµµham±no v²satipi vass±ni tiµµham±no ti½sampi vass±ni tiµµha-m±no catt±r²sampi vass±ni tiµµham±no paññ±sampi vass±ni tiµµham±no vassasa-tampi tiµµham±no, bhiyyopi tiµµham±no. Yañca kho eta½, bhikkhave, vuccati citta½itipi, mano itipi, viññ±ºa½ itipi, ta½ rattiy± ca divasassa ca aññadeva uppajjatiañña½ nirujjhati. “Tatra, bhikkhave, sutav± ariyas±vako paµiccasamupp±da½yeva s±dhuka½yoniso manasi karoti– ‘iti imasmi½ sati ida½ hoti, imassupp±d± ida½ uppajjati;imasmi½ asati ida½ na hoti, imassa nirodh± ida½ nirujjhat²’ti. Sukhavedaniya½,bhikkhave, phassa½ paµicca uppajjati sukhavedan±. Tasseva sukhavedaniyassaphassassa nirodh± ya½ tajja½ vedayita½ sukhavedaniya½ phassa½ paµiccauppann± sukhavedan± s± nirujjhati s± v³pasammati. Dukkhavedaniya½,bhikkhave, phassa½ paµicca uppajjati dukkhavedan±. Tasseva dukkhavedani-yassa phassassa nirodh± ya½ tajja½ vedayita½ dukkhavedaniya½ phassa½paµicca uppann± dukkhavedan± s± nirujjhati s± v³pasammati. Adukkhamasukha-vedaniya½, bhikkhave, phassa½ paµicca uppajjati adukkhamasukhavedan±.Tasseva adukkhamasukhavedaniyassa phassassa nirodh± ya½ tajja½ vedayita½adukkhamasukhavedaniya½ phassa½ paµicca uppann± adukkhamasukhavedan±s± nirujjhati s± v³pasammati.

Page 60: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“Seyyath±pi (1.0322), bhikkhave, dvinna½ kaµµh±na½ saªghaµµanasamodh±n±usm± j±yati tejo abhinibbattati. Tesa½yeva dvinna½ kaµµh±na½ n±n±katavini-bbhog± ‚ y± tajj± usm± s± nirujjhati s± v³pasammati; evameva kho, bhikkhave,sukhavedaniya½ phassa½ paµicca uppajjati sukhavedan±. Tasseva sukhavedani-yassa phassassa nirodh± ya½ tajja½ vedayita½ sukhavedaniya½ phassa½paµicca uppann± sukhavedan± s± nirujjhati s± v³pasammati …pe… adukkhama-sukhavedaniya½ phassa½ paµicca uppajjati adukkhamasukhavedan±. Tassevaadukkhamasukhavedaniyassa phassassa nirodh± ya½ tajja½ vedayita½ adukkha-masukhavedaniya½ phassa½ paµicca uppann± adukkhamasukhavedan± s± niru-jjhati s± v³pasammati. “Eva½ passa½, bhikkhave, sutav± ariyas±vako phassepi nibbindati, vedan±-yapi nibbindati, saññ±yapi nibbindati, saªkh±resupi nibbindati, viññ±ºasmimpinibbindati; nibbinda½ virajjati, vir±g± vimuccati, vimuttasmi½ vimuttamiti ñ±ºa½hoti. ‘Kh²º± j±ti, vusita½ brahmacariya½, kata½ karaº²ya½, n±para½ itthatt±y±’tipaj±n±t²”ti. Dutiya½. 3. Puttama½s³pamasutta½ 63. S±vatthiya½ …pe… “catt±rome, bhikkhave, ±h±r± bh³t±na½ v± satt±na½µhitiy± sambhaves²na½ v± anuggah±ya. Katame catt±ro? Kaba¼²k±ro ±h±ro o¼±rikov± sukhumo v±, phasso dutiyo, manosañcetan± tatiy±, viññ±ºa½ catuttha½. Imekho, bhikkhave, catt±ro ±h±r± bh³t±na½ v± satt±na½ µhitiy± sambhaves²na½ v±anuggah±ya”. “Kathañca, bhikkhave, kaba¼²k±ro ±h±ro daµµhabbo? Seyyath±pi, bhikkhave, dvej±yampatik± ‚ paritta½ sambala½ ±d±ya kant±ramagga½ paµipajjeyyu½. Tesa-massa ekaputtako piyo man±po. Atha kho tesa½, bhikkhave, dvinna½ j±yampati-k±na½ kant±ragat±na½ y± paritt± sambalamatt±,

Page 61: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

s± parikkhaya½ pariy±d±na½ gaccheyya. Siy± ca nesa½ kant±r±vaseso anatiººo.Atha kho tesa½, bhikkhave, dvinna½ j±yampatik±na½ evamassa– ‘amh±ka½ khoy± paritt± sambalamatt± s± parikkh²º± pariy±diºº± ‚. Atthi (1.0323) c±ya½ kant±-r±vaseso anittiººo ‚. Ya½n³na maya½ ima½ ekaputtaka½ piya½ man±pa½vadhitv± vall³rañca soº¹ikañca karitv± puttama½s±ni kh±dant± eva½ ta½ kant±-r±vasesa½ nitthareyy±ma, m± sabbeva tayo vinassimh±’ti. Atha kho te, bhikkhave,dve j±yampatik± ta½ ekaputtaka½ piya½ man±pa½ vadhitv± vall³rañca soº¹i-kañca karitv± puttama½s±ni kh±dant± eva½ ta½ kant±r±vasesa½ nitthareyyu½.Te puttama½s±ni ceva kh±deyyu½, ure ca paµipiseyyu½– ‘kaha½, ekaputtaka,kaha½, ekaputtak±’ti. “Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave, api nu te dav±ya v± ±h±ra½ ±h±reyyu½,mad±ya v± ±h±ra½ ±h±reyyu½, maº¹an±ya v± ±h±ra½ ±h±reyyu½, vibh³san±yav± ±h±ra½ ±h±reyyun”ti? “No heta½, bhante”. “Nanu te, bhikkhave, y±vadevakant±rassa nittharaºatth±ya ±h±ra½ ±h±reyyun”ti? “Eva½, bhante”. “Evamevakhv±ha½, bhikkhave, kaba¼²k±ro ±h±ro daµµhabbo”ti vad±mi. Kaba¼²k±re,bhikkhave, ±h±re pariññ±te pañcak±maguºiko r±go pariññ±to hoti. Pañcak±magu-ºike r±ge pariññ±te natthi ta½ sa½yojana½ yena sa½yojanena sa½yutto ariyas±-vako puna ima½ loka½ ±gaccheyya. “Kathañca, bhikkhave, phass±h±ro daµµhabbo? Seyyath±pi, bhikkhave, g±v²niccamm± kuµµa½ ce ‚ niss±ya tiµµheyya. Ye kuµµanissit± p±º± te na½ kh±deyyu½.Rukkha½ ce niss±ya tiµµheyya, ye rukkhanissit± p±º± te na½ kh±deyyu½. Udaka½ce niss±ya tiµµheyya, ye udakanissit± p±º± te na½ kh±deyyu½. ¾k±sa½ ceniss±ya tiµµheyya, ye ±k±sanissit± p±º± te na½ kh±deyyu½. Ya½ yadeva hi s±,bhikkhave, g±v² niccamm± niss±ya tiµµheyya, ye tannissit± ‚ p±º± te na½kh±deyyu½. Evameva khv±ha½, bhikkhave, “phass±h±ro daµµhabbo”ti vad±mi.Phasse, bhikkhave, ±h±re pariññ±te tisso vedan± pariññ±t± honti. T²su vedan±supariññ±t±su ariyas±vakassa natthi kiñci uttarikaraº²yanti ‚ vad±mi. “Kathañca (1.0324), bhikkhave, manosañcetan±h±ro daµµhabbo? Seyyath±pi,bhikkhave, aªg±rak±su s±dhikaporis± puºº± aªg±r±na½ v²taccik±na½ v²tadh³-m±na½. Atha puriso ±gaccheyya j²vituk±mo amarituk±mo sukhak±mo dukkhappa-µik³lo. Tamena½ dve balavanto puris± n±n±b±h±su gahetv± ta½ aªg±rak±su½upaka¹¹heyyu½. Atha kho, bhikkhave, tassa purisassa ±rak±vassa cetan± ±rak±patthan± ±rak± paºidhi. Ta½ kissa hetu? Evañhi, bhikkhave, tassa purisassa hoti–‘ima½ c±ha½ aªg±rak±su½ papatiss±mi, tatonid±na½ maraºa½ v± nigacch±mimaraºamatta½ v± dukkhan’ti. Evameva khv±ha½, bhikkhave, ‘manosañcetan±-h±ro daµµhabbo’ti vad±mi. Manosañcetan±ya, bhikkhave, ±h±re pariññ±te tissotaºh± pariññ±t± honti. T²su taºh±su pariññ±t±su ariyas±vakassa natthi kiñci uttari-karaº²yanti vad±mi. “Kathañca, bhikkhave, viññ±º±h±ro daµµhabbo? Seyyath±pi, bhikkhave, cora½±guc±ri½ gahetv± rañño dasseyyu½– ‘aya½ te, deva, coro ±guc±r², imassa ya½icchasi ta½ daº¹a½ paºeh²’ti. Tamena½ r±j± eva½ vadeyya– ‘gacchatha, bho,ima½ purisa½ pubbaºhasamaya½ sattisatena hanath±’ti. Tamena½ pubbaºhasa-

Page 62: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

maya½ sattisatena haneyyu½. Atha r±j± majjhanhikasamaya½ eva½ vadeyya–‘ambho, katha½ so puriso’ti? ‘Tatheva, deva, j²vat²’ti. Tamena½ r±j± eva½vadeyya– ‘gacchatha, bho, ta½ purisa½ majjhanhikasamaya½ sattisatena hana-th±’ti. Tamena½ majjhanhikasamaya½ sattisatena haneyyu½. Atha r±j± s±yanha-samaya½ eva½ vadeyya– ‘ambho, katha½ so puriso’ti? ‘Tatheva, deva, j²vat²’ti.Tamena½ r±j± eva½ vadeyya– ‘gacchatha, bho, ta½ purisa½ s±yanhasamaya½sattisatena hanath±’ti. Tamena½ s±yanhasamaya½ sattisatena haneyyu½. Ta½ki½ maññatha, bhikkhave, api nu so puriso divasa½ t²hi sattisatehi haññam±notatonid±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½vediyeth±”ti? “Ekiss±pi, bhante,sattiy± haññam±no tatonid±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½vediyetha; kopana v±do t²hi sattisatehi haññam±no”ti! “Evameva khv±ha½, bhikkhave, viññ±º±-h±ro daµµhabboti vad±mi. Viññ±ºe, bhikkhave, ±h±re pariññ±te n±mar³pa½ pari-ññ±ta½ hoti, n±mar³pe pariññ±te ariyas±vakassa natthi kiñci uttarikaraº²yantivad±m²”ti. Tatiya½. 4. Atthir±gasutta½ 64. S±vatthiya½ (1.0325) viharati …pe… “catt±rome, bhikkhave, ±h±r±bh³t±na½ v± satt±na½ µhitiy± sambhaves²na½ v± anuggah±ya. Katame catt±ro?Kaba¼²k±ro ±h±ro o¼±riko v± sukhumo v±, phasso dutiyo, manosañcetan± tatiy±,viññ±ºa½ catuttha½. Ime kho, bhikkhave, catt±ro ±h±r± bh³t±na½ v± satt±na½µhitiy± sambhaves²na½ v± anuggah±ya”. “Kaba¼²k±re ce, bhikkhave, ±h±re atthi r±go atthi nand² atthi taºh±, patiµµhita½tattha viññ±ºa½ vir³¼ha½. Yattha patiµµhita½ viññ±ºa½ vir³¼ha½, atthi tattha n±ma-r³passa avakkanti. Yattha atthi n±mar³passa avakkanti, atthi tattha saªkh±r±na½vuddhi. Yattha atthi saªkh±r±na½ vuddhi, atthi tattha ±yati½ punabbhav±bhini-bbatti. Yattha atthi ±yati½ punabbhav±bhinibbatti, atthi tattha ±yati½ j±tijar±ma-raºa½. Yattha atthi ±yati½ j±tijar±maraºa½, sasoka½ ta½, bhikkhave, sadara½sa-up±y±santi vad±mi. “Phasse ce, bhikkhave, ±h±re …pe… manosañcetan±ya ce, bhikkhave, ±h±re…viññ±ºe ce, bhikkhave, ±h±re atthi r±go atthi nand² atthi taºh±, patiµµhita½ tatthaviññ±ºa½ vir³¼ha½. Yattha patiµµhita½ viññ±ºa½ vir³¼ha½, atthi tattha n±mar³-passa avakkanti. Yattha atthi n±mar³passa avakkanti, atthi tattha saªkh±r±na½vuddhi. Yattha atthi saªkh±r±na½ vuddhi, atthi tattha ±yati½ punabbhav±bhini-bbatti. Yattha atthi ±yati½ punabbhav±bhinibbatti, atthi tattha ±yati½ j±tijar±ma-raºa½. Yattha atthi ±yati½ j±tijar±maraºa½, sasoka½ ta½, bhikkhave, sadara½sa-up±y±santi vad±mi. “Seyyath±pi, bhikkhave, rajako v± cittak±rako v± sati rajan±ya v± l±kh±ya v±haliddiy± v± n²liy± v± mañjiµµh±ya v± suparimaµµhe v± phalake bhittiy± v± dussa-paµµe v± itthir³pa½ v± purisar³pa½ v± abhinimmineyya sabbaªgapaccaªga½; eva-meva kho, bhikkhave, kaba¼²k±re ce ±h±re atthi r±go atthi nand² atthi taºh±, pati-µµhita½ tattha viññ±ºa½ vir³¼ha½. Yattha patiµµhita½ viññ±ºa½ vir³¼ha½, atthi

Page 63: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

tattha n±mar³passa avakkanti. Yattha atthi n±mar³passa avakkanti, atthi tatthasaªkh±r±na½ vuddhi. Yattha atthi saªkh±r±na½ vuddhi, atthi tattha ±yati½ puna-bbhav±bhinibbatti. Yattha atthi ±yati½ punabbhav±bhinibbatti, atthi tattha (1.0326)±yati½ j±tijar±maraºa½. Yattha atthi ±yati½ j±tijar±maraºa½, sasoka½ ta½,bhikkhave, sadara½ sa-up±y±santi vad±mi. “Phasse ce, bhikkhave, ±h±re …pe… manosañcetan±ya ce, bhikkhave, ±h±re…viññ±ºe ce, bhikkhave, ±h±re atthi r±go atthi nand² atthi taºh±, patiµµhita½ tatthaviññ±ºa½ vir³¼ha½. Yattha patiµµhita½ viññ±ºa½ vir³¼ha½, atthi tattha n±mar³-passa avakkanti. Yattha atthi n±mar³passa avakkanti, atthi tattha saªkh±r±na½vuddhi. Yattha atthi saªkh±r±na½ vuddhi, atthi tattha ±yati½ punabbhav±bhini-bbatti. Yattha atthi ±yati½ punabbhav±bhinibbatti, atthi tattha ±yati½ j±tijar±ma-raºa½. Yattha atthi ±yati½ j±tijar±maraºa½, sasoka½ ta½, bhikkhave, sadara½sa-up±y±santi vad±mi. “Kaba¼²k±re ce, bhikkhave, ±h±re natthi r±go natthi nand² natthi taºh±, appati-µµhita½ tattha viññ±ºa½ avir³¼ha½. Yattha appatiµµhita½ viññ±ºa½ avir³¼ha½,natthi tattha n±mar³passa avakkanti. Yattha natthi n±mar³passa avakkanti,natthi tattha saªkh±r±na½ vuddhi. Yattha natthi saªkh±r±na½ vuddhi, natthi tattha±yati½ punabbhav±bhinibbatti. Yattha natthi ±yati½ punabbhav±bhinibbatti,natthi tattha ±yati½ j±tijar±maraºa½. Yattha natthi ±yati½ j±tijar±maraºa½,asoka½ ta½, bhikkhave, adara½ anup±y±santi vad±mi. “Phasse ce, bhikkhave, ±h±re …pe… manosañcetan±ya ce, bhikkhave, ±h±re…viññ±ºe ce, bhikkhave, ±h±re natthi r±go natthi nand² natthi taºh±, appatiµµhita½tattha viññ±ºa½ avir³¼ha½. Yattha appatiµµhita½ viññ±ºa½ avir³¼ha½, natthi tatthan±mar³passa avakkanti. Yattha natthi n±mar³passa avakkanti, natthi tatthasaªkh±r±na½ vuddhi. Yattha natthi saªkh±r±na½ vuddhi, natthi tattha ±yati½punabbhav±bhinibbatti. Yattha natthi ±yati½ punabbhav±bhinibbatti, natthi tattha±yati½ j±tijar±maraºa½. Yattha natthi ±yati½ j±tijar±maraºa½, asoka½ ta½,bhikkhave, adara½ anup±y±santi vad±mi. “Seyyath±pi, bhikkhave, k³µ±g±ra½ v± k³µ±g±ras±la½ v± uttar±ya v± dakkhi-º±ya v± p±c²n±ya v± v±tap±n± s³riye uggacchante v±tap±nena rasmi pavisitv±kv±ssa patiµµhit±” ‚ ti? “Pacchim±ya½, bhante, bhittiyan”ti. “Pacchim± ce,bhikkhave, bhitti n±ssa kv±ssa patiµµhit±”ti? “Pathaviya½, bhante”ti. “Pathav² ce,bhikkhave (1.0327), n±ssa kv±ssa patiµµhit±”ti? “¾pasmi½, bhante”ti. “¾po ce,bhikkhave, n±ssa kv±ssa patiµµhit±”ti? “Appatiµµhit±, bhante”ti. “Evameva kho,bhikkhave, kaba¼²k±re ce ±h±re natthi r±go natthi nand² natthi taºh± …pe…. “Phasse ce, bhikkhave, ±h±re… manosañcetan±ya ce, bhikkhave, ±h±re…viññ±ºe ce, bhikkhave, ±h±re natthi r±go natthi nand² natthi taºh±, appatiµµhita½tattha viññ±ºa½ avir³¼ha½. Yattha appatiµµhita½ viññ±ºa½ avir³¼ha½, natthi tatthan±mar³passa avakkanti. Yattha natthi n±mar³passa avakkanti, natthi tatthasaªkh±r±na½ vuddhi. Yattha natthi saªkh±r±na½ vuddhi, natthi tattha ±yati½punabbhav±bhinibbatti. Yattha natthi ±yati½ punabbhav±bhinibbatti, natthi tattha±yati½ j±tijar±maraºa½. Yattha natthi ±yati½ j±tijar±maraºa½ asoka½ ta½,

Page 64: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

bhikkhave, adara½ anup±y±santi vad±m²”ti. Catuttha½. 5. Nagarasutta½ 65. S±vatthiya½ viharati …pe… “pubbe me, bhikkhave, sambodh± anabhisa-mbuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi– ‘kicch± vat±ya½ loko ±pannoj±yati ca j²yati ca m²yati ca cavati ca upapajjati ca. Atha ca panimassa dukkhassanissaraºa½ nappaj±n±ti jar±maraºassa. Kud±ssu n±ma imassa dukkhassa nissa-raºa½ paññ±yissati jar±maraºass±’ti? Tassa mayha½, bhikkhave, etadahosi–‘kimhi nu kho sati jar±maraºa½ hoti, ki½paccay± jar±maraºan’ti? Tassa mayha½,bhikkhave, yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘j±tiy± kho sati jar±ma-raºa½ hoti, j±tipaccay± jar±maraºan’”ti. “Tassa mayha½, bhikkhave, etadahosi– ‘kimhi nu kho sati j±ti hoti …pe… bhavohoti… up±d±na½ hoti… taºh± hoti… vedan± hoti… phasso hoti… sa¼±yatana½hoti… n±mar³pa½ hoti… ki½paccay± n±mar³pan’ti? Tassa mayha½, bhikkhave,yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘viññ±ºe kho sati n±mar³pa½ hoti,viññ±ºapaccay± n±mar³pan’ti. Tassa mayha½, bhikkhave, etadahosi– ‘kimhi nukho sati viññ±ºa½ hoti, ki½paccay± viññ±ºan’ti? Tassa mayha½, bhikkhave,yoniso manasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘n±mar³pe kho sati viññ±ºa½ hoti,n±mar³papaccay± viññ±ºan’”ti. “Tassa (1.0328) mayha½, bhikkhave, etadahosi– paccud±vattati kho ida½viññ±ºa½ n±mar³pamh± na para½ gacchati. Ett±vat± j±yetha v± j²yetha v±m²yetha v± cavetha v± upapajjetha v±, yadida½ n±mar³papaccay± viññ±ºa½;viññ±ºapaccay± n±mar³pa½; n±mar³papaccay± sa¼±yatana½; sa¼±yatanapa-ccay± phasso …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayohoti. ‘Samudayo, samudayo’ti kho me, bhikkhave, pubbe ananussutesudhammesu cakkhu½ udap±di ñ±ºa½ udap±di paññ± udap±di vijj± udap±di ±lokoudap±di. “Tassa mayha½, bhikkhave, etadahosi– ‘kimhi nu kho asati, jar±maraºa½ nahoti; kissa nirodh± jar±maraºanirodho’ti? Tassa mayha½, bhikkhave, yonisomanasik±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘j±tiy± kho asati, jar±maraºa½ na hoti; j±ti-nirodh± jar±maraºanirodho’ti. Tassa mayha½, bhikkhave, etadahosi– ‘kimhi nukho asati j±ti na hoti …pe… bhavo na hoti… up±d±na½ na hoti… taºh± na hoti…vedan± na hoti… phasso na hoti… sa¼±yatana½ na hoti… n±mar³pa½ na hoti.Kissa nirodh± n±mar³panirodho’ti? Tassa mayha½, bhikkhave, yoniso manasi-k±r± ahu paññ±ya abhisamayo– ‘viññ±ºe kho asati, n±mar³pa½ na hoti; viññ±ºa-nirodh± n±mar³panirodho’”ti. “Tassa mayha½, bhikkhave, etadahosi– ‘kimhi nu kho asati viññ±ºa½ na hoti;kissa nirodh± viññ±ºanirodho’ti? Tassa mayha½, bhikkhave, yoniso manasik±r±ahu paññ±ya abhisamayo– ‘n±mar³pe kho asati, viññ±ºa½ na hoti; n±mar³pani-rodh± viññ±ºanirodho’”ti. “Tassa mayha½, bhikkhave, etadahosi– adhigato kho my±ya½ maggo bodh±ya

Page 65: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

yadida½– n±mar³panirodh± viññ±ºanirodho; viññ±ºanirodh± n±mar³panirodho;n±mar³panirodh± sa¼±yatananirodho; sa¼±yatananirodh± phassanirodho …pe…evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. ‘Nirodho, nirodho’ti khome, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhu½ udap±di ñ±ºa½ uda-p±di paññ± udap±di vijj± udap±di ±loko udap±di. “Seyyath±pi, bhikkhave, puriso araññe pavane caram±no passeyya pur±ºa½magga½ pur±ºañjasa½ pubbakehi manussehi anuy±ta½. So tamanugaccheyya (1.0Tamanugacchanto passeyya pur±ºa½ nagara½ pur±ºa½ r±jadh±ni½ pubbakehimanussehi ajjh±vuµµha½ ‚ ±r±masampanna½ vanasampanna½ pokkharaº²sa-mpanna½ uddh±pavanta½ ‚ ramaº²ya½. Atha kho so, bhikkhave, puriso raññov± r±jamah±mattassa v± ±roceyya– ‘yagghe, bhante, j±neyy±si– aha½ addasa½araññe pavane caram±no pur±ºa½ magga½ pur±ºañjasa½ pubbakehi manu-ssehi anuy±ta½ tamanugacchi½. Tamanugacchanto addasa½ pur±ºa½ nagara½pur±ºa½ r±jadh±ni½ pubbakehi manussehi ajjh±vuµµha½ ±r±masampanna½ vana-sampanna½ pokkharaº²sampanna½ uddh±pavanta½ ramaº²ya½. Ta½, bhante,nagara½ m±peh²’ti. Atha kho so, bhikkhave, r±j± v± r±jamah±matto v± ta½nagara½ m±peyya. Tadassa nagara½ aparena samayena iddhañceva ph²tañcab±hujañña½ ±kiººamanussa½ vuddhivepullappatta½. Evameva khv±ha½,bhikkhave, addasa½ pur±ºa½ magga½ pur±ºañjasa½ pubbakehi samm±sambu-ddhehi anuy±ta½. “Katamo ca so, bhikkhave, pur±ºamaggo pur±ºañjaso pubbakehi samm±sa-mbuddhehi anuy±to? Ayameva ariyo aµµhaªgiko maggo, seyyathida½– samm±-diµµhi …pe… samm±sam±dhi. Aya½ kho so, bhikkhave, pur±ºamaggo pur±ºa-ñjaso pubbakehi samm±sambuddhehi anuy±to, tamanugacchi½; tamanuga-cchanto jar±maraºa½ abbhaññ±si½; jar±maraºasamudaya½ abbhaññ±si½; jar±-maraºanirodha½ abbhaññ±si½; jar±maraºanirodhag±mini½ paµipada½ abbha-ññ±si½. Tamanugacchi½; tamanugacchanto j±ti½ abbhaññ±si½ …pe… bhava½abbhaññ±si½… up±d±na½ abbhaññ±si½… taºha½ abbhaññ±si½… vedana½abbhaññ±si½… phassa½ abbhaññ±si½… sa¼±yatana½ abbhaññ±si½… n±ma-r³pa½ abbhaññ±si½… viññ±ºa½ abbhaññ±si½. Tamanugacchi½; tamanuga-cchanto saªkh±re abbhaññ±si½; saªkh±rasamudaya½ abbhaññ±si½; saªkh±ra-

Page 66: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

Ida½ kho dukkha½ ki½nid±na½ ki½samudaya½ ki½j±tika½ ki½pabhava½, kismi½sati jar±maraºa½ hoti, kismi½ asati jar±maraºa½ na hot²’ti? So sammasam±noeva½ j±n±ti– ‘ya½ kho ida½ anekavidha½ n±nappak±raka½ dukkha½ loke uppa-jjati jar±maraºa½. Ida½ kho dukkha½ upadhinid±na½ upadhisamudaya½ upadhi-j±tika½ upadhipabhava½, upadhismi½ sati jar±maraºa½ hoti, upadhismi½ asatijar±maraºa½ na hot²’ti. So jar±maraºañca paj±n±ti jar±maraºasamudayañca paj±-n±ti jar±maraºanirodhañca paj±n±ti y± ca jar±maraºanirodhas±ruppag±min² paµi-pad± tañca paj±n±ti. Tath±paµipanno ca hoti anudhammac±r². Aya½ vuccati,bhikkhave, bhikkhu sabbaso samm± dukkhakkhay±ya paµipanno jar±maraºaniro-dh±ya. “Ath±para½ sammasam±no sammasati antara½ sammasa½– ‘upadhi pan±ya½ki½nid±no ki½samudayo ki½j±tiko ki½pabhavo, kismi½ sati upadhi hoti, kismi½asati upadhi na hot²’ti? So sammasam±no eva½ j±n±ti– ‘upadhi taºh±nid±notaºh±samudayo taºh±j±tiko taºh±pabhavo, taºh±ya sati upadhi hoti, taºh±yaasati upadhi na hot²’ti. So upadhiñca paj±n±ti upadhisamudayañca paj±n±ti upa-dhinirodhañca (1.0331) paj±n±ti y± ca upadhinirodhas±ruppag±min² paµipad±tañca paj±n±ti. Tath± paµipanno ca hoti anudhammac±r². Aya½ vuccati, bhikkhave,bhikkhu sabbaso samm± dukkhakkhay±ya paµipanno upadhinirodh±ya. “Ath±para½ sammasam±no sammasati antara½ sammasa½– ‘taºh± pan±ya½kattha uppajjam±n± uppajjati, kattha nivisam±n± nivisat²’ti? So sammasam±noeva½ j±n±ti– ya½ kho loke piyar³pa½ s±tar³pa½ etthes± taºh± uppajjam±n±uppajjati, ettha nivisam±n± nivisati. Kiñca loke piyar³pa½ s±tar³pa½? Cakkhu½loke piyar³pa½, s±tar³pa½. Etthes± taºh± uppajjam±n± uppajjati, ettha nivisa-m±n± nivisati. Sota½ loke piyar³pa½ s±tar³pa½ …pe… gh±na½ loke piyar³pa½s±tar³pa½… jivh± loke piyar³pa½ s±tar³pa½… k±yo loke piyar³pa½ s±tar³pa½…mano loke piyar³pa½ s±tar³pa½ etthes± taºh± uppajjam±n± uppajjati ettha nivisa-m±n± nivisati. “Ye hi keci, bhikkhave, at²tamaddh±na½ samaº± v± br±hmaº± v± ya½ loke piya-r³pa½ s±tar³pa½ ta½ niccato addakkhu½ sukhato addakkhu½ attato addakkhu½±rogyato addakkhu½ khemato addakkhu½. Te taºha½ va¹¹hesu½. Ye taºha½va¹¹hesu½ te upadhi½ va¹¹hesu½. Ye upadhi½ va¹¹hesu½ te dukkha½va¹¹hesu½. Ye dukkha½ va¹¹hesu½ te na parimucci½su j±tiy± jar±ya maraºenasokehi paridevehi dukkhehi domanassehi up±y±sehi, na parimucci½su dukkha-sm±ti vad±mi. “Yepi hi keci, bhikkhave, an±gatamaddh±na½ samaº± v± br±hmaº± v± ya½loke piyar³pa½ s±tar³pa½ ta½ niccato dakkhissanti ‚ sukhato dakkhissantiattato dakkhissanti ±rogyato dakkhissanti khemato dakkhissanti. Te taºha½va¹¹hissanti. Ye taºha½ va¹¹hissanti te upadhi½ va¹¹hissanti. Ye upadhi½va¹¹hissanti te dukkha½ va¹¹hissanti. Ye dukkha½ va¹¹hissanti te na parimucci-ssanti j±tiy± jar±ya maraºena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi up±y±-sehi, na parimuccissanti dukkhasm±ti vad±mi.

Page 67: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“Yepi hi keci, bhikkhave, etarahi samaº± v± br±hmaº± v± ya½ loke piyar³pa½s±tar³pa½ ta½ niccato passanti sukhato passanti attato passanti ±rogyatopassanti khemato passanti. Te taºha½ va¹¹henti (1.0332). Ye taºha½ va¹¹hentite upadhi½ va¹¹henti. Ye upadhi½ va¹¹henti te dukkha½ va¹¹henti. Ye dukkha½va¹¹henti te na parimuccanti j±tiy± jar±ya maraºena sokehi paridevehi dukkhehidomanassehi up±y±sehi, na parimuccanti dukkhasm±ti vad±mi. “Seyyath±pi, bhikkhave, ±p±n²yaka½so vaººasampanno gandhasampannorasasampanno. So ca kho visena sa½saµµho. Atha puriso ±gaccheyya ghamm±-bhitatto ghammapareto kilanto tasito pip±sito. Tamena½ eva½ vadeyyu½– ‘aya½te, ambho purisa, ±p±n²yaka½so vaººasampanno gandhasampanno rasasa-mpanno; so ca kho visena sa½saµµho. Sace ±kaªkhasi piva. Pivato hi kho ta½ch±dessati vaººenapi gandhenapi rasenapi, pivitv± ca pana tatonid±na½maraºa½ v± nigacchasi maraºamatta½ v± dukkhan’ti. So ta½ ±p±n²yaka½sa½sahas± appaµisaªkh± piveyya, nappaµinissajjeyya. So tatonid±na½ maraºa½ v±nigaccheyya maraºamatta½ v± dukkha½. Evameva kho, bhikkhave, ye hi keci at²-tamaddh±na½ samaº± v± br±hmaº± v± ya½ loke piyar³pa½ …pe… an±gatama-ddh±na½ …pe… etarahi samaº± v± br±hmaº± v± ya½ loke piyar³pa½ s±tar³pa½ta½ niccato passanti sukhato passanti attato passanti ±rogyato passanti khematopassanti, te taºha½ va¹¹henti. Ye taºha½ va¹¹henti te upadhi½ va¹¹henti. Yeupadhi½ va¹¹henti te dukkha½ va¹¹henti. Ye dukkha½ va¹¹henti te na parimu-ccanti j±tiy± jar±ya maraºena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi up±y±-sehi, na parimuccanti dukkhasm±ti vad±mi. “Ye ca kho keci, bhikkhave, at²tamaddh±na½ samaº± v± br±hmaº± v± ya½loke piyar³pa½ s±tar³pa½ ta½ aniccato addakkhu½ dukkhato addakkhu½ ana-ttato addakkhu½ rogato addakkhu½ bhayato addakkhu½, te taºha½ pajahi½su.Ye taºha½ pajahi½su te upadhi½ pajahi½su. Ye upadhi½ pajahi½su te dukkha½pajahi½su. Ye dukkha½ pajahi½su te parimucci½su j±tiy± jar±ya maraºenasokehi paridevehi dukkhehi domanassehi up±y±sehi, parimucci½su dukkhasm±tivad±mi. “Yepi hi keci, bhikkhave, an±gatamaddh±na½ samaº± v± br±hmaº± v± ya½loke piyar³pa½ s±tar³pa½ ta½ aniccato dakkhissanti dukkhato dakkhissanti ana-ttato (1.0333) dakkhissanti rogato dakkhissanti bhayato dakkhissanti, te taºha½pajahissanti. Ye taºha½ pajahissanti …pe… parimuccissanti dukkhasm±tivad±mi. “Yepi hi keci, bhikkhave, etarahi samaº± v± br±hmaº± v± ya½ loke piyar³pa½s±tar³pa½ ta½ aniccato passanti dukkhato passanti anattato passanti rogatopassanti bhayato passanti, te taºha½ pajahanti. Ye taºha½ pajahanti te upadhi½pajahanti. Ye upadhi½ pajahanti te dukkha½ pajahanti. Ye dukkha½ pajahanti teparimuccanti j±tiy± jar±ya maraºena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehiup±y±sehi, parimuccanti dukkhasm±ti vad±mi. “Seyyath±pi, bhikkhave, ±p±n²yaka½so vaººasampanno gandhasampannorasasampanno. So ca kho visena sa½saµµho. Atha puriso ±gaccheyya ghamm±-

Page 68: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

bhitatto ghammapareto kilanto tasito pip±sito. Tamena½ eva½ vadeyyu½– ‘aya½te, ambho purisa, ±p±n²yaka½so vaººasampanno gandhasampanno rasasa-mpanno so ca kho visena sa½saµµho. Sace ±kaªkhasi piva. Pivato hi kho ta½ch±dessati vaººenapi gandhenapi rasenapi; pivitv± ca pana tatonid±na½maraºa½ v± nigacchasi maraºamatta½ v± dukkhan’ti. Atha kho, bhikkhave, tassapurisassa evamassa– ‘sakk± kho me aya½ sur±pip±sit± ‚ p±n²yena v± vinetu½dadhimaº¹akena v± vinetu½ bhaµµhaloºik±ya ‚ v± vinetu½ loºasov²rakena v±vinetu½, na tvev±ha½ ta½ piveyya½, ya½ mama assa d²gharatta½ hit±ya sukh±-y±’ti. So ta½ ±p±n²yaka½sa½ paµisaªkh± na piveyya, paµinissajjeyya. So tatoni-d±na½ na maraºa½ v± nigaccheyya maraºamatta½ v± dukkha½. Evameva kho,bhikkhave, ye hi keci at²tamaddh±na½ samaº± v± br±hmaº± v± ya½ loke piya-r³pa½ s±tar³pa½ ta½ aniccato addakkhu½ dukkhato addakkhu½ anattatoaddakkhu½ rogato addakkhu½ bhayato addakkhu½, te taºha½ pajahi½su. Yetaºha½ pajahi½su te upadhi½ pajahi½su. Ye upadhi½ pajahi½su te dukkha½pajahi½su. Ye dukkha½ pajahi½su te parimucci½su j±tiy± jar±ya maraºenasokehi paridevehi dukkhehi domanassehi up±y±sehi, parimucci½su dukkhasm±tivad±mi. “Yepi (1.0334) hi keci, bhikkhave, an±gatamaddh±na½ …pe… etarahi samaº±v± br±hmaº± v± ya½ loke piyar³pa½ s±tar³pa½ ta½ aniccato passanti dukkhatopassanti anattato passanti rogato passanti bhayato passanti, te taºha½ pajahanti.Ye taºha½ pajahanti te upadhi½ pajahanti. Ye upadhi½ pajahanti te dukkha½pajahanti. Ye dukkha½ pajahanti te parimuccanti j±tiy± jar±ya maraºena sokehiparidevehi dukkhehi domanassehi up±y±sehi, parimuccanti dukkhasm±ti vad±m²”-ti. Chaµµha½. 7. Na¼akal±p²sutta½ 67. Eka½ samaya½ ±yasm± ca s±riputto ±yasm± ca mah±koµµhiko ‚ b±r±ºa-siya½ viharanti isipatane migad±ye. Atha kho ±yasm± mah±koµµhiko s±yanhasa-maya½ paµisall±n± vuµµhito yen±yasm± s±riputto tenupasaªkami; upasaªkamitv±±yasmat± s±riputtena saddhi½ sammodi. Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½ v²ti-s±retv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho ±yasm± mah±koµµhiko ±ya-smanta½ s±riputta½ etadavoca– “ki½ nu kho, ±vuso s±riputta, saya½kata½ jar±-maraºa½, para½kata½ jar±maraºa½, saya½katañca para½katañca jar±maraºa½,ud±hu asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½ jar±maraºan”ti? “Nakho, ±vuso koµµhika, saya½kata½ jar±maraºa½, na para½kata½ jar±maraºa½, nasaya½katañca para½katañca jar±maraºa½, n±pi asaya½k±ra½ apara½k±ra½adhiccasamuppanna½ jar±maraºa½. Api ca, j±tipaccay± jar±maraºan”ti. “Ki½ nu kho, ±vuso s±riputta, saya½kat± j±ti, para½kat± j±ti, saya½kat± capara½kat± ca j±ti, ud±hu asaya½k±r± apara½k±r± adhiccasamuppann± j±t²”ti?“Na kho, ±vuso koµµhika, saya½kat± j±ti, na para½kat± j±ti, na saya½kat± capara½kat± ca j±ti, n±pi asaya½k±r± apara½k±r± adhiccasamuppann± j±ti. Api ca,

Page 69: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

bhavapaccay± j±t²”ti. “Ki½ nu kho, ±vuso s±riputta, saya½kato bhavo …pe… saya½kata½ up±d±-na½… saya½kat± taºh±… saya½kat± vedan±… saya½kato phasso… saya½-kata½ sa¼±yatana½… saya½kata½ n±mar³pa½, para½kata½ n±mar³pa½, saya½-katañca para½katañca n±mar³pa½, ud±hu asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhicca-samuppanna½ n±mar³pan”ti (1.0335)? “Na kho, ±vuso koµµhika, saya½kata½n±mar³pa½, na para½kata½ n±mar³pa½, na saya½katañca para½katañca n±ma-r³pa½, n±pi asaya½k±ra½ apara½k±ra½, adhiccasamuppanna½ n±mar³pa½.Api ca, viññ±ºapaccay± n±mar³pan”ti. “Ki½ nu kho, ±vuso s±riputta, sayaªkata½ viññ±ºa½, paraªkata½ viññ±ºa½,saya½katañca para½katañca viññ±ºa½, ud±hu asaya½k±ra½ apara½k±ra½adhiccasamuppanna½ viññ±ºan”ti? “Na kho, ±vuso koµµhika, saya½kata½viññ±ºa½, na para½kata½ viññ±ºa½ na saya½katañca para½katañca viññ±ºa½,n±pi asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasamuppanna½ viññ±ºa½. Api ca, n±ma-r³papaccay± viññ±ºan”ti. “Id±neva kho maya½ ±yasmato s±riputtassa bh±sita½ eva½ ±j±n±ma– ‘nakhv±vuso koµµhika, saya½kata½ n±mar³pa½, na para½kata½ n±mar³pa½, nasaya½katañca para½katañca n±mar³pa½, n±pi asaya½k±ra½ apara½k±ra½adhiccasamuppanna½ n±mar³pa½. Api ca, viññ±ºapaccay± n±mar³pan’”ti. “Id±neva ca pana maya½ ±yasmato s±riputtassa bh±sita½ eva½ ±j±n±ma– ‘nakhv±vuso koµµhika, saya½kata½ viññ±ºa½, na para½kata½ viññ±ºa½, na saya½-katañca para½katañca viññ±ºa½, n±pi asaya½k±ra½ apara½k±ra½ adhiccasa-muppanna½ viññ±ºa½. Api ca, n±mar³papaccay± viññ±ºan’”ti. “Yath± katha½ pan±vuso s±riputta, imassa bh±sitassa attho daµµhabbo”ti?“Tenah±vuso, upama½ te kariss±mi. Upam±yapidhekacce viññ³ puris± bh±si-tassa attha½ j±nanti. Seyyath±pi, ±vuso, dve na¼akal±piyo aññamañña½ niss±yatiµµheyyu½. Evameva kho, ±vuso, n±mar³papaccay± viññ±ºa½; viññ±ºapaccay±n±mar³pa½; n±mar³papaccay± sa¼±yatana½; sa¼±yatanapaccay± phasso …pe…evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. T±sa½ ce, ±vuso,na¼akal±p²na½ eka½ ±ka¹¹heyya, ek± papateyya; apara½ ce ±ka¹¹heyya, apar±papateyya. Evameva kho, ±vuso, n±mar³panirodh± viññ±ºanirodho; viññ±ºani-rodh± n±mar³panirodho; n±mar³panirodh± sa¼±yatananirodho; sa¼±yatanani-rodh± phassanirodho …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodhohot²”ti. “Acchariya½ (1.0336), ±vuso s±riputta; abbhuta½, ±vuso s±riputta! Y±vasu-bh±sita½ cida½ ±yasmat± s±riputtena. Idañca pana maya½ ±yasmato s±ripu-ttassa bh±sita½ imehi chatti½s±ya vatth³hi anumod±ma– ‘jar±maraºassa ce,±vuso, bhikkhu nibbid±ya vir±g±ya nirodh±ya dhamma½ deseti, dhammakathikobhikkh³ti ala½ vacan±ya. Jar±maraºassa ce, ±vuso, bhikkhu nibbid±ya vir±g±yanirodh±ya paµipanno hoti, dhamm±nudhammappaµipanno bhikkh³ti ala½ vaca-n±ya. Jar±maraºassa ce, ±vuso, bhikkhu nibbid± vir±g± nirodh± anup±d± vimuttohoti, diµµhadhammanibb±nappatto bhikkh³ti ala½ vacan±ya. J±tiy± ce… bhavassace… up±d±nassa ce… taºh±ya ce… vedan±ya ce… phassassa ce… sa¼±yata-

Page 70: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

nassa ce… n±mar³passa ce… viññ±ºassa ce… saªkh±r±na½ ce… avijj±ya ce,±vuso, bhikkhu nibbid±ya vir±g±ya nirodh±ya dhamma½ deseti, dhammakathikobhikkh³ti ala½ vacan±ya. Avijj±ya ce, ±vuso, bhikkhu nibbid±ya vir±g±ya niro-dh±ya paµipanno hoti, dhamm±nudhammappaµipanno bhikkh³ti ala½ vacan±ya.Avijj±ya ce, ±vuso, bhikkhu nibbid± vir±g± nirodh± anup±d± vimutto hoti, diµµhadha-mmanibb±nappatto bhikkh³ti ala½ vacan±y±’”ti. Sattama½. 8. Kosambisutta½ 68. Eka½ samaya½ ±yasm± ca musilo ‚ ±yasm± ca paviµµho ‚ ±yasm± can±rado ±yasm± ca ±nando kosambiya½ viharanti ghosit±r±me. Atha kho ±yasm±paviµµho ±yasmanta½ musila½ etadavoca– “aññatreva, ±vuso musila, saddh±yaaññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra ±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±na-kkhantiy± atth±yasmato musilassa paccattameva ñ±ºa½– ‘j±tipaccay± jar±maraºa-n’”ti? “Aññatreva, ±vuso paviµµha, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav±aññatra ±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± ahameta½ j±n±mi aha-meta½ pass±mi– ‘j±tipaccay± jar±maraºan’”ti. “Aññatreva, ±vuso musila, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± atth±yasmato musilassa

Page 71: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

(1.0337) paccattameva ñ±ºa½– ‘bhavapaccay± j±t²ti …pe… up±d±napaccay±bhavoti… taºh±paccay± up±d±nanti… vedan±paccay± taºh±ti… phassapaccay±vedan±ti… sa¼±yatanapaccay± phassoti… n±mar³papaccay± sa¼±yatananti…viññ±ºapaccay± n±mar³panti… saªkh±rapaccay± viññ±ºanti… avijj±paccay±saªkh±r±’”ti? “Aññatreva, ±vuso paviµµha, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anu-ssav± aññatra ±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± ahameta½ j±n±miahameta½ pass±mi– ‘avijj±paccay± saªkh±r±’”ti. “Aññatreva, ±vuso musila, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± atth±yasmato musilassa paccatta-meva ñ±ºa½– ‘j±tinirodh± jar±maraºanirodho’”ti? “Aññatreva, ±vuso paviµµha,saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra ±k±raparivitakk± aññatradiµµhinijjh±nakkhantiy± ahameta½ j±n±mi ahameta½ pass±mi– ‘j±tinirodh± jar±ma-raºanirodho’”ti. “Aññatreva, ±vuso musila, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± atth±yasmato musilassa paccatta-meva ñ±ºa½– ‘bhavanirodh± j±tinirodhoti …pe… up±d±nanirodh± bhavanirodho-ti… taºh±nirodh± up±d±nanirodhoti… vedan±nirodh± taºh±nirodhoti… phassani-rodh± vedan±nirodhoti… sa¼±yatananirodh± phassanirodhoti… n±mar³panirodh±sa¼±yatananirodhoti… viññ±ºanirodh± n±mar³panirodhoti … saªkh±ranirodh±viññ±ºanirodhoti… avijj±nirodh± saªkh±ranirodho’”ti? “Aññatreva, ±vuso paviµµha,saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra ±k±raparivitakk± aññatradiµµhinijjh±nakkhantiy± ahameta½ j±n±mi ahameta½ pass±mi– ‘avijj±nirodh±saªkh±ranirodho’”ti. “Aññatreva, ±vuso musila, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± atth±yasmato musilassa paccatta-meva ñ±ºa½– ‘bhavanirodho nibb±nan’”ti? “Aññatreva, ±vuso paviµµha, saddh±yaaññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra (1.0338) ±k±raparivitakk± aññatra diµµhi-nijjh±nakkhantiy± ahameta½ j±n±mi ahameta½ pass±mi– ‘bhavanirodho nibb±nan’”-ti. “Tenah±yasm± musilo araha½ kh²º±savo”ti? Eva½ vutte, ±yasm± musilo tuºh²ahosi. Atha kho ±yasm± n±rado ±yasmanta½ paviµµha½ etadavoca– “s±dh±vusopaviµµha, aha½ eta½ pañha½ labheyya½. Ma½ eta½ pañha½ puccha. Aha½ teeta½ pañha½ by±kariss±m²”ti. “Labhat±yasm± n±rado eta½ pañha½. Pucch±-maha½ ±yasmanta½ n±rada½ eta½ pañha½. By±karotu ca me ±yasm± n±radoeta½ pañha½”. “Aññatreva, ±vuso n±rada, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± atth±yasmato n±radassa pacca-ttameva ñ±ºa½– ‘j±tipaccay± jar±maraºan’”ti? “Aññatreva, ±vuso paviµµha,saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra ±k±raparivitakk± aññatradiµµhinijjh±nakkhantiy± ahameta½ j±n±mi ahameta½ pass±mi– ‘j±tipaccay± jar±ma-raºan’”ti. “Aññatreva, ±vuso n±rada, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra

Page 72: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± atth±yasmato n±radassa pacca-ttameva ñ±ºa½– bhavapaccay± j±ti …pe… avijj±paccay± saªkh±r±”ti? “Aññatreva,±vuso paviµµha, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra ±k±raparivi-takk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± ahameta½ j±n±mi ahameta½ pass±mi– ‘avi-jj±paccay± saªkh±r±’”ti. “Aññatreva, ±vuso n±rada, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± atth±yasmato n±radassa pacca-ttameva ñ±ºa½– ‘j±tinirodh± jar±maraºanirodho’”ti? “Aññatreva, ±vuso paviµµha,saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra ±k±raparivitakk± aññatradiµµhinijjh±nakkhantiy± ahameta½ j±n±mi ahameta½ pass±mi– ‘j±tinirodh± jar±ma-raºanirodho’”ti. “Aññatreva, ±vuso n±rada, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± atth±yasmato n±radassa (1.0339)paccattameva ñ±ºa½– ‘bhavanirodh± j±tinirodhoti …pe… avijj±nirodh± saªkh±ra-nirodho’”ti? “Aññatreva, ±vuso paviµµha, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anu-ssav± aññatra ±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± ahameta½ j±n±miahameta½ pass±mi– ‘avijj±nirodh± saªkh±ranirodho’”ti. “Aññatreva, ±vuso n±rada, saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra±k±raparivitakk± aññatra diµµhinijjh±nakkhantiy± atth±yasmato n±radassa pacca-ttameva ñ±ºa½– ‘bhavanirodho nibb±nan’”ti? “Aññatreva, ±vuso paviµµha,saddh±ya aññatra ruciy± aññatra anussav± aññatra ±k±raparivitakk± aññatradiµµhinijjh±nakkhantiy± ahameta½ j±n±mi ahameta½ pass±mi– ‘bhavanirodhonibb±nan’”ti. “Tenah±yasm± n±rado araha½ kh²º±savo”ti? “‘Bhavanirodho nibb±nan’ti khome, ±vuso, yath±bh³ta½ sammappaññ±ya sudiµµha½, na camhi araha½ kh²º±-savo. Seyyath±pi, ±vuso, kant±ramagge udap±no. Tatra nevassa rajju na udakav±-rako. Atha puriso ±gaccheyya ghamm±bhitatto ghammapareto kilanto tasito pip±-sito, so ta½ udap±na½ olokeyya. Tassa ‘udakan’ti hi kho ñ±ºa½ assa, na cak±yena phusitv± vihareyya. Evameva kho, ±vuso, ‘bhavanirodho nibb±nan’ti yath±-bh³ta½ sammappaññ±ya sudiµµha½, na camhi araha½ kh²º±savo”ti. Eva½ vutte, ±yasm± ±nando ±yasmanta½ paviµµha½ etadavoca– “eva½v±d² ‚tva½, ±vuso paviµµha, ±yasmanta½ n±rada½ ki½ vades²”ti? “Eva½v±d±ha½,±vuso ±nanda, ±yasmanta½ n±rada½ na kiñci vad±mi aññatra kaly±º± aññatrakusal±”ti. Aµµhama½. 9. Upayantisutta½ 69. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati jetavanean±thapiº¹ikassa ±r±me. Tatra kho …pe… “mah±samuddo, bhikkhave, upayantomah±nadiyo upay±peti, mah±nadiyo upayantiyo kunnadiyo (1.0340) upay±penti,kunnadiyo upayantiyo mah±sobbhe upay±penti, mah±sobbh± upayant± kusobbheupay±penti. Evameva kho, bhikkhave, avijj± upayant² saªkh±re upay±peti,

Page 73: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

saªkh±r± upayant± viññ±ºa½ upay±penti, viññ±ºa½ upayanta½ n±mar³pa½ upa-y±peti, n±mar³pa½ upayanta½ sa¼±yatana½ upay±peti, sa¼±yatana½ upayanta½phassa½ upay±peti, phasso upayanto vedana½ upay±peti, vedan± upayant²taºha½ upay±peti, taºh± upayant² up±d±na½ upay±peti, up±d±na½ upayanta½bhava½ upay±peti, bhavo upayanto j±ti½ upay±peti, j±ti upayant² jar±maraºa½upay±peti. “Mah±samuddo, bhikkhave, apayanto mah±nadiyo apay±peti, mah±nadiyo apa-yantiyo kunnadiyo apay±penti, kunnadiyo apayantiyo mah±sobbhe apay±penti,mah±sobbh± apayant± kusobbhe apay±penti. Evameva kho, bhikkhave, avijj± apa-yant² saªkh±re apay±peti, saªkh±r± apayant± viññ±ºa½ apay±penti, viññ±ºa½apayanta½ n±mar³pa½ apay±peti, n±mar³pa½ apayanta½ sa¼±yatana½ apay±-peti, sa¼±yatana½ apayanta½ phassa½ apay±peti, phasso apayanto vedana½apay±peti, vedan± apayant² taºha½ apay±peti, taºh± apayant² up±d±na½ apay±-peti, up±d±na½ apayanta½ bhava½ apay±peti, bhavo apayanto j±ti½ apay±peti,j±ti apayant² jar±maraºa½ apay±pet²”ti. Navama½. 10. Susimasutta½ 70. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± r±jagahe viharati ve¼uvane kala-ndakaniv±pe. Tena kho pana samayena bhagav± sakkato hoti garukato m±nitop³jito apacito l±bh² c²vara-piº¹ap±ta-sen±sana-gil±nappaccaya-bhesajjaparikkh±-r±na½. Bhikkhusaªghopi sakkato hoti garukato m±nito p³jito apacito l±bh² c²vara-piº¹ap±ta-sen±sanagil±nappaccaya-bhesajjaparikkh±r±na½. Aññatitthiy± panaparibb±jak± asakkat± honti agarukat± am±nit± ap³jit± anapacit±, na l±bhino c²va-ra-piº¹ap±ta-sen±sanagil±nappaccaya-bhesajjaparikkh±r±na½. Tena (1.0341) kho pana samayena susimo ‚ paribb±jako r±jagahe paµivasatimahatiy± paribb±jakaparis±ya saddhi½. Atha kho susimassa paribb±jakassaparis± susima½ paribb±jaka½ etadavocu½– “ehi tva½, ±vuso susima, samaºegotame brahmacariya½ cara. Tva½ dhamma½ pariy±puºitv± amhe v±ceyy±si ‚.Ta½ maya½ dhamma½ pariy±puºitv± gih²na½ bh±siss±ma. Eva½ mayampisakkat± bhaviss±ma garukat± m±nit± p³jit± apacit± l±bhino c²vara-piº¹ap±tasen±-sana-gil±nappaccaya-bhesajjaparikkh±r±nan”ti. “Evam±vuso”ti kho susimo pari-bb±jako sak±ya paris±ya paµissuºitv± yen±yasm± ±nando tenupasaªkami; upasa-ªkamitv± ±yasmat± ±nandena saddhi½ sammodi. Sammodan²ya½ katha½ s±ra-º²ya½ v²tis±retv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho susimo paribb±jako±yasmanta½ ±nanda½ etadavoca– “icch±maha½, ±vuso ±nanda, imasmi½dhammavinaye brahmacariya½ caritun”ti. Atha kho ±yasm± ±nando susima½ paribb±jaka½ ±d±ya yena bhagav± tenupa-saªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Eka-manta½ nisinno kho ±yasm± ±nando bhagavanta½ etadavoca– “aya½, bhante,susimo paribb±jako evam±ha– ‘icch±maha½, ±vuso ±nanda, imasmi½ dhammavi-naye brahmacariya½ caritun”ti. “Tenah±nanda, susima½ pabb±jeth±”ti. Alattha

Page 74: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

kho susimo paribb±jako bhagavato santike pabbajja½, alattha upasampada½. Tena kho pana samayena sambahulehi bhikkh³hi bhagavato santike aññ±by±kat± hoti– “kh²º± j±ti, vusita½ brahmacariya½, kata½ karaº²ya½, n±para½ ittha-tt±y±ti paj±n±m±”ti. Assosi kho ±yasm± susimo– “sambahulehi kira bhikkh³hibhagavato santike aññ± by±kat±– ‘kh²º± j±ti, vusita½ brahmacariya½, kata½ kara-º²ya½, n±para½ itthatt±y±’ti paj±n±m±”ti. Atha kho ±yasm± susimo yena tebhikkh³ tenupasaªkami; upasaªkamitv± tehi bhikkh³hi saddhi½ sammodi.Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½ v²tis±retv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½nisinno kho ±yasm± susimo te bhikkh³ etadavoca– “sacca½ kir±yasmantehi (1.0342)bhagavato santike aññ± by±kat±– ‘kh²º± j±ti, vusita½ brahmacariya½, kata½ kara-º²ya½, n±para½ itthatt±y±’ti paj±n±m±”ti? “Evam±vuso”ti. “Api pana ‚ tumhe ±yasmanto eva½ j±nant± eva½ passant± anekavihita½iddhividha½ paccanubhotha– ekopi hutv± bahudh± hotha, bahudh±pi hutv± ekohotha; ±vibh±va½, tirobh±va½, tirokuµµa½ tirop±k±ra½ tiropabbata½ asajjam±n±gacchatha, seyyath±pi ±k±se; pathaviy±pi ummujjanimujja½ karotha, seyyath±piudake; udakepi abhijjam±ne gacchatha, seyyath±pi pathaviya½; ±k±sepi palla-ªkena kamatha, seyyath±pi pakkh² sakuºo; imepi candimas³riye eva½mahi-ddhike eva½mah±nubh±ve p±ºin± parimasatha parimajjatha, y±va brahmalok±pik±yena vasa½ vatteth±”ti? “No heta½, ±vuso”. “Api pana tumhe ±yasmanto eva½ j±nant± eva½ passant± dibb±ya sotadh±tuy±visuddh±ya atikkantam±nusik±ya ubho sadde suº±tha dibbe ca m±nuse ca yed³re santike c±”ti? “No heta½, ±vuso”. “Api pana tumhe ±yasmanto eva½ j±nant± eva½ passant± parasatt±na½ para-puggal±na½ cetas± ceto paricca paj±n±tha– sar±ga½ v± citta½ sar±ga½ cittantipaj±n±tha; v²tar±ga½ v± citta½ v²tar±ga½ cittanti paj±n±tha; sadosa½ v± citta½sadosa½ cittanti paj±n±tha; v²tadosa½ v± citta½ v²tadosa½ cittanti paj±n±tha;samoha½ v± citta½ samoha½ cittanti paj±n±tha; v²tamoha½ v± citta½ v²tamoha½cittanti paj±n±tha; sa½khitta½ v± citta½ sa½khitta½ cittanti paj±n±tha; vikkhitta½v± citta½ vikkhitta½ cittanti paj±n±tha; mahaggata½ v± citta½ mahaggata½cittanti paj±n±tha; amahaggata½ v± citta½ amahaggata½ cittanti paj±n±tha;sa-uttara½ v± citta½ sa-uttara½ cittanti paj±n±tha; anuttara½ v± citta½ anuttara½cittanti paj±n±tha; sam±hita½ v± citta½ sam±hita½ cittanti paj±n±tha; asam±hita½v± citta½ asam±hita½ cittanti paj±n±tha; vimutta½ v± citta½ vimutta½ cittanti paj±-n±tha (1.0343); avimutta½ v± citta½ avimutta½ cittanti paj±n±th±”ti? “No heta½,±vuso”. “Api pana tumhe ±yasmanto eva½ j±nant± eva½ passant± anekavihita½ pubbe-niv±sa½ anussaratha, seyyathida½– ekampi j±ti½ dvepi j±tiyo tissopi j±tiyo cata-ssopi j±tiyo pañcapi j±tiyo dasapi j±tiyo v²sampi j±tiyo ti½sampi j±tiyo catt±r²sampij±tiyo paññ±sampi j±tiyo j±tisatampi j±tisahassampi j±tisatasahassampi, anekepisa½vaµµakappe anekepi vivaµµakappe anekepi sa½vaµµavivaµµakappe– ‘amutr±si½eva½n±mo eva½gotto eva½vaººo evam±h±ro eva½sukhadukkhapaµisa½ved²evam±yupariyanto, so tato cuto amutra udap±di½; tatr±p±si½ eva½n±mo eva½-

Page 75: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

gotto eva½vaººo evam±h±ro eva½sukhadukkhapaµisa½ved² evam±yupariyanto,so tato cuto idh³papanno’ti. Iti s±k±ra½ sa-uddesa½ anekavihita½ pubbeniv±sa½anussarath±”ti? “No heta½, ±vuso”. “Api pana tumhe ±yasmanto eva½ j±nant± eva½ passant± dibbena cakkhun±visuddhena atikkantam±nusakena satte passatha cavam±ne upapajjam±ne h²nepaº²te suvaººe dubbaººe, sugate duggate yath±kamm³page satte paj±n±tha–‘ime vata bhonto satt± k±yaduccaritena samann±gat± vac²duccaritena samann±-gat± manoduccaritena samann±gat±, ariy±na½ upav±dak± micch±diµµhik± micch±-diµµhikammasam±d±n±, te k±yassa bhed± para½ maraº± ap±ya½ duggati½ vini-p±ta½ niraya½ upapann±; ime v± pana bhonto satt± k±yasucaritena samann±-gat± vac²sucaritena samann±gat± manosucaritena samann±gat±, ariy±na½ anu-pav±dak± samm±diµµhik± samm±diµµhikammasam±d±n± te k±yassa bhed± para½maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapann±’ti, iti dibbena cakkhun± visuddhena ati-kkantam±nusakena satte passatha cavam±ne upapajjam±ne h²ne paº²te suvaººedubbaººe, sugate duggate yath±kamm³page satte paj±n±th±”ti? “No heta½,±vuso”. “Api pana tumhe ±yasmanto eva½ j±nant± eva½ passant± ye te sant±vimokkh± atikkamma r³pe ±rupp±, te k±yena phusitv± viharath±”ti? “No heta½,±vuso”. “Ettha (1.0344) d±ni ±yasmanto idañca veyy±karaºa½ imesañca dhamm±na½asam±patti; ida½ no, ±vuso, kathan”ti? “Paññ±vimutt± kho maya½, ±vuso susim±”-ti. “Na khv±ha½ imassa ±yasmant±na½ sa½khittena bh±sitassa vitth±rena attha½±j±n±mi. S±dhu me ±yasmanto tath± bh±santu yath±ha½ imassa ±yasmant±na½sa½khittena bh±sitassa vitth±rena attha½ ±j±neyyan”ti. “¾j±neyy±si v± tva½,±vuso susima, na v± tva½ ±j±neyy±si atha kho paññ±vimutt± mayan”ti. Atha kho ±yasm± susimo uµµh±y±san± yena bhagav± tenupasaªkami; upasa-ªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho±yasm± susimo y±vatako tehi bhikkh³hi saddhi½ ahosi kath±sall±po ta½ sabba½bhagavato ±rocesi. “Pubbe kho, susima, dhammaµµhitiñ±ºa½, pacch± nibb±neñ±ºan”ti.

Page 76: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

attha½ ±j±n±mi. S±dhu me, bhante, bhagav± tath± bh±satu yath±ha½ imassa “Na khv±ha½, bhante, imassa bhagavat± ‚ sa½khittena bh±sitassa vitth±renaattha½ ±j±n±mi. S±dhu me, bhante, bhagav± tath± bh±satu yath±ha½ imassabhagavat± sa½khittena bh±sitassa vitth±rena attha½ ±j±neyyan”ti. “¾j±neyy±si v±tva½, susima, na v± tva½ ±j±neyy±si, atha kho dhammaµµhitiñ±ºa½ pubbe,pacch± nibb±ne ñ±ºa½”. “Ta½ ki½ maññasi, susima, r³pa½ nicca½ v± anicca½ v±”ti? “Anicca½, bhante”.“Ya½ pan±nicca½ dukkha½ v± ta½ sukha½ v±”ti? “Dukkha½, bhante”. “Ya½pan±nicca½ dukkha½ vipariº±madhamma½, kalla½ nu ta½ samanupassitu½–‘eta½ mama, esohamasmi, eso me att±’”ti? “No heta½, bhante”. “Vedan± nicc± v±anicc± v±”ti? “Anicc±, bhante”. “Ya½ pan±nicca½, dukkha½ v± ta½ sukha½ v±”ti?“Dukkha½, bhante”. “Ya½ pan±nicca½ dukkha½ vipariº±madhamma½, kalla½ nuta½ samanupassitu½– ‘eta½ mama, esohamasmi, eso me att±’”ti? “No heta½,bhante”. “Saññ± nicc± v± anicc± v±”ti? “Anicc±, bhante …”pe… “saªkh±r± nicc±v± anicc± v±”ti? “Anicc±, bhante”. “Ya½ pan±nicca½ dukkha½ v± ta½ sukha½ v±”-ti? “Dukkha½, bhante”. “Ya½ pan±nicca½ dukkha½ vipariº±madhamma½, kalla½nu ta½ samanupassitu½– ‘eta½ mama, esohamasmi, eso me att±’”ti? “No heta½,bhante”. “Viññ±ºa½ nicca½ v± anicca½ v±”ti? “Anicca½, bhante”. “Ya½ pan±-nicca½ (1.0345) dukkha½ v± ta½ sukha½ v±”ti? “Dukkha½, bhante”. “Ya½ pan±-nicca½ dukkha½ vipariº±madhamma½, kalla½ nu ta½ samanupassitu½– ‘eta½mama, esohamasmi, eso me att±’”ti? “No heta½, bhante”. “Tasm±tiha, susima, ya½ kiñci r³pa½ at²t±n±gatapaccuppanna½ ajjhatta½ v±bahiddh± v± o¼±rika½ v± sukhuma½ v± h²na½ v± paº²ta½ v± ya½ d³re santike v±,sabba½ r³pa½ neta½ mama nesohamasmi na meso att±ti; evameta½ yath±-bh³ta½ sammappaññ±ya daµµhabba½. Y± k±ci vedan± at²t±n±gatapaccuppann±ajjhatta½ v± bahiddh± v± o¼±rik± v± sukhum± v± h²n± v± paº²t± v± y± d³re santikev±, sabb± vedan± neta½ mama nesohamasmi na meso att±ti; evameta½ yath±-bh³ta½ sammappaññ±ya daµµhabba½. Y± k±ci saññ± …pe… ye keci saªkh±r±at²t±n±gatapaccuppann± ajjhatta½ v± bahiddh± v± o¼±rik± v± sukhum± v± h²n± v±paº²t± v± ye d³re santike v±, sabbe saªkh±r± neta½ mama nesohamasmi nameso att±ti; evameta½ yath±bh³ta½ sammappaññ±ya daµµhabba½. Ya½ kiñciviññ±ºa½ at²t±n±gatapaccuppanna½ ajjhatta½ v± bahiddh± v± o¼±rika½ v±sukhuma½ v± h²na½ v± paº²ta½ v± ya½ d³re santike v±, sabba½ viññ±ºa½ neta½mama nesohamasmi na meso att±ti; evameta½ yath±bh³ta½ sammappaññ±yadaµµhabba½. “Eva½ passa½, susima, sutav± ariyas±vako r³pasmimpi nibbindati, vedan±-yapi nibbindati, saññ±yapi nibbindati, saªkh±resupi nibbindati, viññ±ºasmimpinibbindati. Nibbinda½ virajjati, vir±g± vimuccati, vimuttasmi½ vimuttamiti ñ±ºa½hoti. ‘Kh²º± j±ti, vusita½ brahmacariya½, kata½ karaº²ya½, n±para½ itthatt±y±’tipaj±n±ti. “‘J±tipaccay± jar±maraºan’ti, susima, passas²”ti? “Eva½, bhante”. “‘Bhavapa-

Page 77: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

ccay± j±t²’ti, susima, passas²”ti? “Eva½, bhante”. “‘Up±d±napaccay± bhavo’ti,susima, passas²”ti? “Eva½, bhante”. “‘Taºh±paccay± up±d±nan’ti, susima, passa-s²”ti? “Eva½, bhante”. “Vedan±paccay± taºh±ti… phassapaccay± vedan±ti… sa¼±-yatanapaccay± phassoti… n±mar³papaccay± sa¼±yatananti… viññ±ºapaccay±n±mar³panti… saªkh±rapaccay± viññ±ºanti… avijj±paccay± saªkh±r±ti, susima,passas²”ti? “Eva½, bhante”. “‘J±tinirodh± (1.0346) jar±maraºanirodho’ti, susima, passas²”ti? “Eva½, bhante”. “‘Bhavanirodh± j±tinirodho’ti susima, passas²”ti? “Eva½, bhante”. “Up±d±nani-rodh± bhavanirodhoti… taºh±nirodh± up±d±nanirodhoti… vedan±nirodh± taºh±-nirodhoti… phassanirodh± vedan±nirodhoti… sa¼±yatananirodh± phassanirodho-ti… n±mar³panirodh± sa¼±yatananirodhoti… viññ±ºanirodh± n±mar³panirodhoti…saªkh±ranirodh± viññ±ºanirodhoti… avijj±nirodh± saªkh±ranirodhoti, susima,passas²”ti? “Eva½, bhante”. “Api pana tva½, susima, eva½ j±nanto eva½ passanto anekavihita½ iddhi-vidha½ paccanubhosi– ekopi hutv± bahudh± hosi, bahudh±pi hutv± eko hosi; ±vi-bh±va½, tirobh±va½, tirokuµµa½ tirop±k±ra½ tiropabbata½ asajjam±no gacchasi,seyyath±pi ±k±se; pathaviy±pi ummujjanimujja½ karosi, seyyath±pi udake; uda-kepi abhijjam±no gacchasi, seyyath±pi pathaviya½; ±k±sepi pallaªkena kamasi,seyyath±pi pakkh² sakuºo; imepi candimas³riye eva½mahiddhike eva½mah±nu-bh±ve p±ºin± parimasasi parimajjasi, y±va brahmalok±pi k±yena vasa½ vattes²”ti?“No heta½, bhante”. “Api pana tva½, susima, eva½ j±nanto eva½ passanto dibb±ya sotadh±tuy±visuddh±ya atikkantam±nusik±ya ubho sadde suºasi dibbe ca m±nuse ca ye d³resantike c±”ti? “No heta½, bhante”. “Api pana tva½, susima, eva½ j±nanto eva½ passanto parasatt±na½ parapu-ggal±na½ cetas± ceto paricca paj±n±si– sar±ga½ v± citta½ sar±ga½ cittanti paj±-n±si …pe… vimutta½ v± citta½ vimutta½ cittanti paj±n±s²”ti? “No heta½, bhante”. “Api pana tva½, susima, eva½ j±nanto eva½ passanto anekavihita½ pubbeni-v±sa½ anussarasi, seyyathida½– ekampi j±ti½ …pe… iti s±k±ra½ sa-uddesa½anekavihita½ pubbeniv±sa½ anussaras²”ti? “No heta½, bhante”. “Api pana tva½, susima, eva½ j±nanto eva½ passanto dibbena cakkhun± visu-ddhena atikkantam±nusakena satte passasi cavam±ne …pe… yath±kamm³pagesatte paj±n±s²”ti? “No heta½, bhante”. “Api (1.0347) pana tva½, susima, eva½ j±nanto eva½ passanto ye te sant±vimokkh± atikkamma r³pe, ±rupp± te k±yena phusitv± viharas²”ti? “No heta½,bhante”. “Ettha d±ni, susima, idañca veyy±karaºa½ imesañca dhamm±na½ asam±patti,ida½ no, susima, kathan”ti? Atha kho ±yasm± susimo bhagavato p±desu siras± nipatitv± bhagavanta½ eta-davoca– “accayo ma½, bhante, accagam± yath±b±la½ yath±m³¼ha½ yath±-aku-sala½, yv±ha½ eva½ sv±kkh±te dhammavinaye dhammatthenako pabbajito.Tassa me, bhante, bhagav± accaya½ accayato paµiggaºh±tu ±yati½ sa½var±-

Page 78: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

y±”ti. “Taggha tva½, susima, accayo accagam± yath±b±la½ yath±m³¼ha½ yath±-aku-sala½, yo tva½ eva½ sv±kkh±te dhammavinaye dhammatthenako pabbajito.Seyyath±pi, susima, cora½ ±guc±ri½ gahetv± rañño dasseyyu½– ‘aya½ te, deva,coro ±guc±r², imassa ya½ icchasi ta½ daº¹a½ paºeh²’ti. Tamena½ r±j± eva½vadeyya– ‘gacchatha, bho, ima½ purisa½ da¼h±ya rajjuy± pacch±b±ha½ g±¼haba-ndhana½ bandhitv± khuramuº¹a½ karitv± kharassarena paºavena rathiy±yarathiya½ siªgh±µakena siªgh±µaka½ parinetv± dakkhiºena dv±rena nikkh±metv±dakkhiºato nagarassa s²sa½ chindath±’ti. Tamena½ rañño puris± da¼h±ya rajjuy±pacch±b±ha½ g±¼habandhana½ bandhitv± khuramuº¹a½ karitv± kharassarenapaºavena rathiy±ya rathiya½ siªgh±µakena siªgh±µaka½ parinetv± dakkhiºenadv±rena nikkh±metv± dakkhiºato nagarassa s²sa½ chindeyyu½. Ta½ ki½maññasi, susima, api nu so puriso tatonid±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½ve-diyeth±”ti? “Eva½, bhante”. “Ya½ kho so, susima, puriso tatonid±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½vedi-yetha ‚. Y± eva½ sv±kkh±te dhammavinaye dhammatthenakassa pabbajj±, aya½tato dukkhavip±katar± ca kaµukavip±katar± ca, api ca vinip±t±ya sa½vattati. Yatoca kho tva½, susima, accaya½ accayato disv± yath±dhamma½ paµikarosi ta½ temaya½ paµiggaºh±ma. Vuddhi hes±, susima, ariyassa vinaye (1.0348) yoaccaya½ accayato disv± yath±dhamma½ paµikaroti, ±yatiñca ‚ sa½vara½ ±pajja-t²”ti. Dasama½. Mah±vaggo sattamo. Tassudd±na½– Dve assutavat± vutt±, puttama½sena c±para½; atthir±go ca nagara½, sammasa½ na¼akal±piya½; kosamb² upayanti ca, dasamo susimena c±ti ‚. 8. Samaºabr±hmaºavaggo 1. Jar±maraºasutta½ 71. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati jetavanean±thapiº¹ikassa ±r±me. Tatra kho bhagav± …pe… “ye hi keci, bhikkhave,samaº± v± br±hmaº± v± jar±maraºa½ nappaj±nanti, jar±maraºasamudaya½nappaj±nanti, jar±maraºanirodha½ nappaj±nanti, jar±maraºanirodhag±mini½paµipada½ nappaj±nanti, na me te, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± sama-ºesu v± samaºasammat± br±hmaºesu v± br±hmaºasammat±, na ca pana te ±ya-smanto s±maññattha½ v± brahmaññattha½ v± diµµheva dhamme saya½ abhiññ±sacchikatv± upasampajja viharanti.

Page 79: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“Ye ca kho keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± jar±maraºa½ paj±nanti…pe… paµipada½ paj±nanti, te kho me, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v±samaºesu ceva samaºasammat± br±hmaºesu ca br±hmaºasammat±, te ca pan±-yasmanto s±maññatthañca brahmaññatthañca diµµheva dhamme saya½ abhiññ±sacchikatv± upasampajja viharant²”ti. (suttanto eko). Paµhama½. 2-11. J±tisutt±didasaka½ 72. S±vatthiya½ (1.0349) viharati …pe… j±ti½ nappaj±nanti …pe…. (3) bhava½ nappaj±nanti …pe…. (4) up±d±na½ nappaj±nanti …pe…. (5) taºha½ nappaj±nanti …pe…. (6) vedana½ nappaj±nanti …pe…. (7) phassa½ nappaj±nanti …pe…. (8) sa¼±yatana½ nappaj±nanti …pe…. (9) n±mar³pa½ nappaj±nanti …pe…. (10) viññ±ºa½ nappaj±nanti …pe…. (11) “saªkh±re nappaj±nanti, saªkh±rasamudaya½ nappaj±nanti, saªkh±rani-rodha½ nappaj±nanti, saªkh±ranirodhag±mini½ paµipada½ nappaj±nanti …pe…saªkh±re paj±nanti …pe… saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharant²”ti.Ek±dasama½. Samaºabr±hmaºavaggo aµµhamo. Tassudd±na½– Paccayek±dasa vutt±, catusaccavibhajjan±; samaºabr±hmaºavaggo, nid±ne bhavati aµµhamo. Vaggudd±na½– Buddho ±h±ro dasabalo, ka¼±ro gahapatipañcamo; dukkhavaggo mah±vaggo, aµµhamo samaºabr±hmaºoti. 9. Antarapeyy±la½ 1. Satthusutta½ 73. S±vatthiya½ viharati …pe… “jar±maraºa½, bhikkhave, aj±nat± apassat±yath±bh³ta½ jar±maraºe yath±bh³ta½ ñ±º±ya satth± pariyesitabbo; jar±maraºa-samudaya½ aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ jar±maraºasamudaye yath±bh³ta½ (1.0ñ±º±ya satth± pariyesitabbo; jar±maraºanirodha½ aj±nat± apassat± yath±bh³ta½jar±maraºanirodhe yath±bh³ta½ ñ±º±ya satth± pariyesitabbo; jar±maraºanirodha-g±mini½ paµipada½ aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ jar±maraºanirodhag±miniy±

Page 80: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

paµipad±ya yath±bh³ta½ ñ±º±ya satth± pariyesitabbo”ti. (suttanto eko).Paµhama½. (sabbesa½ peyy±lo eva½ vitth±retabbo) 2-11. Dutiyasatthusutt±didasaka½ (2) j±ti½, bhikkhave, aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ …pe…. (3) bhava½, bhikkhave, aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ …pe…. (4) up±d±na½, bhikkhave, aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ …pe…. (5) taºha½, bhikkhave, aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ …pe…. (6) vedana½, bhikkhave, aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ …pe….

Page 81: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

(8) sa¼±yatana½, bhikkhave, aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ …pe…. (7) phassa½, bhikkhave, aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ …pe…. (8) sa¼±yatana½, bhikkhave, aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ …pe…. (9) n±mar³pa½, bhikkhave, aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ …pe…. (10) viññ±ºa½, bhikkhave, aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ …pe…. (11) “saªkh±re, bhikkhave, aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ saªkh±resu yath±-bh³ta½ ñ±º±ya satth± pariyesitabbo; saªkh±rasamudaya½ aj±nat± apassat±yath±bh³ta½ saªkh±rasamudaye yath±bh³ta½ ñ±º±ya satth± pariyesitabbo;saªkh±ranirodha½ aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ saªkh±ranirodhe yath±bh³ta½ñ±º±ya satth± pariyesitabbo; saªkh±ranirodhag±mini½ paµipada½ aj±nat± apa-ssat± yath±bh³ta½ saªkh±ranirodhag±miniy± paµipad±ya yath±bh³ta½ ñ±º±yasatth± pariyesitabbo”ti. Ek±dasama½. (sabbesa½ catusaccika½ k±tabba½). 2-12. Sikkh±sutt±dipeyy±la-ek±dasaka½ (2) “jar±maraºa½ (1.0351), bhikkhave, aj±nat± apassat± yath±bh³ta½ jar±ma-raºe yath±bh³ta½ ñ±º±ya sikkh± karaº²y±. (peyy±lo. Catusaccika½ k±tabba½). (3) jar±maraºa½, bhikkhave, aj±nat± …pe… yogo karaº²yo …pe…. (4) jar±maraºa½, bhikkhave, aj±nat± …pe… chando karaº²yo …pe…. (5) jar±maraºa½, bhikkhave, aj±nat± …pe… usso¼h² karaº²y± …pe…. (6) jar±maraºa½, bhikkhave, aj±nat± …pe… appaµiv±n² karaº²y± …pe…. (7) jar±maraºa½, bhikkhave, aj±nat± …pe… ±tappa½ karaº²ya½ …pe…. (8) jar±maraºa½, bhikkhave, aj±nat± …pe… v²riya½ karaº²ya½ …pe…. (9) jar±maraºa½, bhikkhave, aj±nat± …pe… s±tacca½ karaº²ya½ …pe…. (10) jar±maraºa½, bhikkhave, aj±nat± …pe… sati karaº²y± …pe…. (11) jar±maraºa½, bhikkhave, aj±nat± …pe… sampajañña½ karaº²ya½ …pe…. (12) jar±maraºa½, bhikkhave, aj±nat± …pe… appam±do karaº²yo …pe…. Antarapeyy±lo navamo. Tassudd±na½– Satth± sikkh± ca yogo ca, chando usso¼hipañcam²; appaµiv±ni ±tappa½, v²riya½ s±taccamuccati; sati ca sampajaññañca, appam±dena dv±das±ti. Suttant± antarapeyy±l± niµµhit±. Pare te dv±dasa honti, sutt± dvatti½sa sat±ni; catusaccena te vutt±, peyy±la-antaramhi yeti ‚.

Page 82: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

Antarapeyy±lesu udd±na½ samatta½. Nid±nasa½yutta½ samatta½. 2. Abhisamayasa½yutta½ 1. Nakhasikh±sutta½ 74. Eva½ (1.0352) me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharatijetavane an±thapiº¹ikassa ±r±me. Atha kho bhagav± paritta½ nakhasikh±ya½pa½su½ ±ropetv± bhikkh³ ±mantesi– “ta½ ki½ maññatha, bhikkhave, katama½nu kho bahutara½, yo v±ya½ ‚ may± paritto nakhasikh±ya½ pa½su ±ropito, aya½v± mah±pathav²”ti? “Etadeva, bhante, bahutara½, yadida½ mah±pathav². Appamattako bhagavat±paritto nakhasikh±ya½ pa½su ±ropito. Neva satima½ kala½ upeti na sahassima½kala½ upeti na satasahassima½ kala½ upeti mah±pathavi½ upanidh±ya bhaga-vat± paritto nakhasikh±ya½ pa½su ±ropito”ti. “Evameva kho, bhikkhave, ariyas±-vakassa diµµhisampannassa puggalassa abhisamet±vino etadeva bahutara½dukkha½ yadida½ parikkh²ºa½ pariy±diººa½; appamattaka½ avasiµµha½. Nevasatima½ kala½ upeti na sahassima½ kala½ upeti na satasahassima½ kala½upeti purima½ dukkhakkhandha½ parikkh²ºa½ pariy±diººa½ upanidh±ya yadida½sattakkhattu½paramat±. Eva½ mahatthiyo kho, bhikkhave, dhamm±bhisamayo;eva½ mahatthiyo dhammacakkhupaµil±bho”ti. Paµhama½. 2. Pokkharaº²sutta½ 75. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, pokkharaº² paññ±sayo-jan±ni ±y±mena paññ±sayojan±ni vitth±rena paññ±sayojan±ni ubbedhena, puºº±udakassa samatittik± k±kapeyy±. Tato puriso kusaggena udaka½ uddhareyya.Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave, katama½ nu kho bahutara½, ya½ v± kusaggenaudaka½ ubbhata½ ya½ v± pokkharaºiy± udakan”ti? “Etadeva, bhante, bahutara½, yadida½ pokkharaºiy± udaka½. Appamattaka½kusaggena udaka½ ubbhata½. Neva satima½ kala½ upeti (1.0353) na saha-ssima½ kala½ upeti na satasahassima½ kala½ upeti pokkharaºiy± udaka½ upa-nidh±ya kusaggena udaka½ ubbhatan”ti. “Evameva kho, bhikkhave, ariyas±va-kassa diµµhisampannassa puggalassa abhisamet±vino etadeva bahutara½dukkha½ yadida½ parikkh²ºa½ pariy±diººa½; appamattaka½ avasiµµha½. Nevasatima½ kala½ upeti na sahassima½ kala½ upeti na satasahassima½ kala½

Page 83: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

upeti purima½ dukkhakkhandha½ parikkh²ºa½ pariy±diººa½ upanidh±ya,yadida½ sattakkhattu½paramat±. Eva½ mahatthiyo kho, bhikkhave, dhamm±bhi-samayo; eva½ mahatthiyo dhammacakkhupaµil±bho”ti. Dutiya½. 3. Sambhejja-udakasutta½ 76. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, yatthim± mah±nadiyosa½sandanti samenti, seyyathida½– gaªg± yamun± aciravat² sarabh³ mah², tatopuriso dve v± t²ºi v± udakaphusit±ni uddhareyya. Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave,katama½ nu kho bahutara½, y±ni v± dve v± t²ºi v± udakaphusit±ni ubbhat±ni ya½v± sambhejja-udakan”ti? “Etadeva, bhante, bahutara½ yadida½ sambhejja-udaka½; appamattak±ni dvev± t²ºi v± udakaphusit±ni ubbhat±ni. Neva satima½ kala½ upenti na sahassima½kala½ upenti na satasahassima½ kala½ upenti sambhejja-udaka½ upanidh±yadve v± t²ºi v± udakaphusit±ni ubbhat±n²”ti. “Evameva kho, bhikkhave …pe…dhammacakkhupaµil±bho”ti. Tatiya½. 4. Dutiyasambhejja-udakasutta½ 77. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, yatthim± mah±nadiyosa½sandanti samenti, seyyathida½– gaªg± yamun± aciravat² sarabh³ mah², ta½udaka½ parikkhaya½ pariy±d±na½ gaccheyya µhapetv± dve v± t²ºi v± udakaphu-sit±ni. Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave, katama½ nu kho bahutara½, ya½ v±sambhejja-udaka½ parikkh²ºa½ pariy±diººa½ y±ni v± dve v± t²ºi v± udakaphusi-t±ni avasiµµh±n²”ti? “Etadeva, bhante, bahutara½ sambhejja-udaka½ yadida½ parikkh²ºa½ pariy±-diººa½; appamattak±ni dve v± t²ºi v± udakaphusit±ni avasiµµh±ni. Neva satima½kala½ (1.0354) upenti na sahassima½ kala½ upenti na satasahassima½ kala½upenti sambhejja-udaka½ parikkh²ºa½ pariy±diººa½ upanidh±ya dve v± t²ºi v±udakaphusit±ni avasiµµh±n²”ti. “Evameva kho, bhikkhave …pe… dhammacakkhu-paµil±bho”ti. Catuttha½. 5. Pathav²sutta½ 78. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, puriso mah±pathaviy±satta kolaµµhimattiyo gu¼ik± upanikkhipeyya. Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave,katama½ nu kho bahutara½, y± v± satta kolaµµhimattiyo gu¼ik± upanikkhitt± aya½ ‚v± mah±pathav²”ti? “Etadeva, bhante, bahutara½, yadida½ mah±pathav²; appamattik± satta kola-µµhimattiyo gu¼ik± upanikkhitt±. Neva satima½ kala½ upenti na sahassima½ kala½upenti na satasahassima½ kala½ upenti mah±pathavi½ upanidh±ya satta kola-µµhimattiyo gu¼ik± upanikkhitt±”ti. “Evameva kho, bhikkhave …pe… dhammaca-

Page 84: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

kkhupaµil±bho”ti. Pañcama½. 6. Dutiyapathav²sutta½ 79. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, mah±pathav² pari-kkhaya½ pariy±d±na½ gaccheyya, µhapetv± satta kolaµµhimattiyo gu¼ik±. Ta½ ki½maññatha, bhikkhave, katama½ nu kho bahutara½, ya½ v± mah±pathaviy± pari-kkh²ºa½ pariy±diººa½ y± v± satta kolaµµhimattiyo gu¼ik± avasiµµh±”ti? “Etadeva bhante, bahutara½, mah±pathaviy±, yadida½ parikkh²ºa½ pariy±-diººa½; appamattik± satta kolaµµhimattiyo gu¼ik± avasiµµh±. Neva satima½ kala½upenti na sahassima½ kala½ upenti na satasahassima½ kala½ upenti mah±patha-viy± parikkh²ºa½ pariy±diººa½ upanidh±ya satta kolaµµhimattiyo gu¼ik± avasiµµh±”-ti. “Evameva kho, bhikkhave …pe… dhammacakkhupaµil±bho”ti. Chaµµha½. 7. Samuddasutta½ 80. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, puriso mah±samu-ddato dve v± t²ºi v± udakaphusit±ni uddhareyya. Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave (1.03katama½ nu kho bahutara½, y±ni v± dve v± t²ºi v± udakaphusit±ni ubbhat±ni ya½v± mah±samudde udakan”ti? “Etadeva, bhante, bahutara½, yadida½ mah±samudde udaka½; appamatta-k±ni dve v± t²ºi v± udakaphusit±ni ubbhat±ni. Neva satima½ kala½ upenti na saha-ssima½ kala½ upenti na satasahassima½ kala½ upenti mah±samudde udaka½upanidh±ya dve v± t²ºi v± udakaphusit±ni ubbhat±n²”ti. “Evameva kho, bhikkhave…pe… dhammacakkhupaµil±bho”ti. Sattama½. 8. Dutiyasamuddasutta½ 81. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, mah±samuddo pari-kkhaya½ pariy±d±na½ gaccheyya, µhapetv± dve v± t²ºi v± udakaphusit±ni. Ta½ki½ maññatha, bhikkhave, katama½ nu kho bahutara½, ya½ v± mah±samuddeudaka½ parikkh²ºa½ pariy±dinna½ y±ni v± dve v± t²ºi v± udakaphusit±ni avasi-µµh±n²”ti? “Etadeva, bhante, bahutara½ mah±samudde udaka½, yadida½ parikkh²ºa½pariy±diººa½; appamattak±ni dve v± t²ºi v± udakaphusit±ni avasiµµh±ni. Nevasatima½ kala½ upenti na sahassima½ kala½ upenti na satasahassima½ kala½upenti mah±samudde udaka½ parikkh²ºa½ pariy±diººa½ upanidh±ya dve v± t²ºiv± udakaphusit±ni avasiµµh±n²”ti. “Evameva kho bhikkhave …pe… dhammaca-kkhupaµil±bho”ti. Aµµhama½. 9. Pabbatasutta½

Page 85: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

82. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, puriso himavato pabba-tar±jassa satta s±sapamattiyo p±s±ºasakkhar± upanikkhipeyya. Ta½ ki½maññatha, bhikkhave, katama½ nu kho bahutara½, y± v± satta s±sapamattiyop±s±ºasakkhar± upanikkhitt± yo v± himav± ‚ pabbatar±j±”ti? “Etadeva, bhante, bahutara½ yadida½ himav± pabbatar±j±; appamattik± sattas±sapamattiyo p±s±ºasakkhar± upanikkhitt±. Neva satima½ kala½ upenti nasahassima½ kala½ upenti (1.0356) na satasahassima½ kala½ upenti himavanta½pabbatar±j±na½ upanidh±ya satta s±sapamattiyo p±s±ºasakkhar± upanikkhi-tt±”ti. “Evameva kho …pe… dhammacakkhupaµil±bho”ti. Navama½. 10. Dutiyapabbatasutta½ 83. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, himav± pabbatar±j±parikkhaya½ pariy±d±na½ gaccheyya, µhapetv± satta s±sapamattiyo p±s±ºasa-kkhar±. Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave, katama½ nu kho bahutara½, ya½ v± hima-vato pabbatar±jassa parikkh²ºa½ pariy±diººa½ y± v± satta s±sapamattiyo p±s±-ºasakkhar± avasiµµh±”ti? “Etadeva, bhante, bahutara½ himavato pabbatar±jassa yadida½ parikkh²ºa½pariy±diººa½; appamattik± satta s±sapamattiyo p±s±ºasakkhar± avasiµµh±. Nevasatima½

Page 86: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

kala½ upenti na sahassima½ kala½ upenti na satasahassima½ kala½ upentihimavato pabbatar±jassa parikkh²ºa½ pariy±diººa½ upanidh±ya satta s±sapama-ttiyo p±s±ºasakkhar± avasiµµh±”ti. “Evameva kho, bhikkhave, ariyas±vakassa diµµhisampannassa puggalassaabhisamet±vino etadeva bahutara½ dukkha½ yadida½ parikkh²ºa½ pariy±diººa½;appamattaka½ avasiµµha½. Neva satima½ kala½ upeti na sahassima½ kala½upeti na satasahassima½ kala½ upeti purima½ dukkhakkhandha½ parikkh²ºa½pariy±diººa½ upanidh±ya yadida½ sattakkhattu½paramat±. Eva½ mahatthiyokho, bhikkhave, dhamm±bhisamayo, eva½ mahatthiyo dhammacakkhupaµil±bho”-ti. Dasama½. 11. Tatiyapabbatasutta½ 84. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, puriso sinerussapabbatar±jassa satta muggamattiyo p±s±ºasakkhar± upanikkhipeyya. Ta½ ki½maññatha, bhikkhave, katama½ nu kho bahutara½, y± v± satta muggamattiyop±s±ºasakkhar± upanikkhitt± yo v± sineru ‚ pabbatar±j±”ti? “Etadeva, bhante, bahutara½ yadida½ sineru pabbatar±j±; appamattik± sattamuggamattiyo p±s±ºasakkhar± upanikkhitt±. Neva satima½ kala½ upenti na saha-ssima½ (1.0357) kala½ upenti na satasahassima½ kala½ upenti sineru½ pabbata-r±j±na½ upanidh±ya satta muggamattiyo p±s±ºasakkhar± upanikkhitt±”ti. “Eva-meva kho, bhikkhave, ariyas±vakassa diµµhisampannassa puggalassa adhigama½upanidh±ya aññatitthiyasamaºabr±hmaºaparibb±jak±na½ adhigamo nevasatima½ kala½ upeti na sahassima½ kala½ upeti na satasahassima½ kala½upeti. Eva½ mah±dhigamo, bhikkhave, diµµhisampanno puggalo, eva½ mah±bhi-ñño”ti. Ek±dasama½. Abhisamayasa½yutta½ samatta½. Tassudd±na½– Nakhasikh± pokkharaº², sambhejja-udake ca dve; dve pathav² dve samudd±, tayo ca pabbat³pam±ti. 3. Dh±tusa½yutta½ 1. N±nattavaggo 1. Dh±tun±nattasutta½ 85. S±vatthiya½ (1.0358) viharati …pe… “dh±tun±natta½ vo, bhikkhave, dese-

Page 87: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

ss±mi. Ta½ suº±tha, s±dhuka½ manasi karotha; bh±siss±m²”ti. “Eva½, bhante”tikho te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Katamañca, bhikkhave, dh±tun±natta½? Cakkhudh±tu r³padh±tu cakkhuviññ±-ºadh±tu, sotadh±tu saddadh±tu sotaviññ±ºadh±tu, gh±nadh±tu gandhadh±tugh±naviññ±ºadh±tu, jivh±dh±tu rasadh±tu jivh±viññ±ºadh±tu, k±yadh±tu phoµµha-bbadh±tu k±yaviññ±ºadh±tu, manodh±tu dhammadh±tu manoviññ±ºadh±tu– ida½vuccati, bhikkhave, dh±tun±nattan”ti. Paµhama½. 2. Phassan±nattasutta½ 86. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tun±natta½, bhikkhave, paµicca uppajjatiphassan±natta½. Katamañca, bhikkhave, dh±tun±natta½? Cakkhudh±tu sota-dh±tu gh±nadh±tu jivh±dh±tu k±yadh±tu manodh±tu– ida½ vuccati, bhikkhave,dh±tun±natta½”. “Kathañca, bhikkhave, dh±tun±natta½ paµicca uppajjati phassan±natta½?Cakkhudh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjati cakkhusamphasso. Sotadh±tu½ paµi-cca… gh±nadh±tu½ paµicca … jivh±dh±tu½ paµicca… k±yadh±tu½ paµicca…manodh±tu½ paµicca uppajjati manosamphasso. Eva½ kho, bhikkhave, dh±tun±-natta½ paµicca uppajjati phassan±nattan”ti. Dutiya½. 3. Nophassan±nattasutta½ 87. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tun±natta½, bhikkhave, paµicca uppajjatiphassan±natta½, no phassan±natta½ paµicca uppajjati dh±tun±natta½. Kata-mañca, bhikkhave, dh±tun±natta½? Cakkhudh±tu …pe… manodh±tu– ida½vuccati, bhikkhave, dh±tun±natta½”. “Kathañca (1.0359), bhikkhave, dh±tun±natta½ paµicca uppajjati phassan±-natta½, no phassan±natta½ paµicca uppajjati dh±tun±natta½? Cakkhudh±tu½,bhikkhave, paµicca uppajjati cakkhusamphasso, no cakkhusamphassa½ paµiccauppajjati cakkhudh±tu …pe… manodh±tu½ paµicca uppajjati manosamphasso, nomanosamphassa½ paµicca uppajjati manodh±tu. Eva½ kho, bhikkhave, dh±tun±-natta½ paµicca uppajjati phassan±natta½, no phassan±natta½ paµicca uppajjatidh±tun±nattan”ti. Tatiya½. 4. Vedan±n±nattasutta½ 88. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tun±natta½, bhikkhave, paµicca uppajjatiphassan±natta½, phassan±natta½ paµicca uppajjati vedan±n±natta½. Katamañca,bhikkhave, dh±tun±natta½? Cakkhudh±tu …pe… manodh±tu– ida½ vuccati,bhikkhave, dh±tun±natta½”. “Kathañca, bhikkhave, dh±tun±natta½ paµicca uppajjati phassan±natta½,phassan±natta½ paµicca uppajjati vedan±n±natta½? Cakkhudh±tu½, bhikkhave,

Page 88: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

paµicca uppajjati cakkhusamphasso, cakkhusamphassa½ paµicca uppajjati cakkhu-samphassaj± vedan± …pe… manodh±tu½ paµicca uppajjati manosamphasso,manosamphassa½ paµicca uppajjati manosamphassaj± vedan±. Eva½ kho,bhikkhave, dh±tun±natta½ paµicca uppajjati phassan±natta½, phassan±natta½paµicca uppajjati vedan±n±nattan”ti. Catuttha½. 5. Dutiyavedan±n±nattasutta½ 89. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tun±natta½, bhikkhave, paµicca uppajjatiphassan±natta½, phassan±natta½ paµicca uppajjati vedan±n±natta½, no vedan±-n±natta½ paµicca uppajjati phassan±natta½, no phassan±natta½ paµicca uppajjatidh±tun±natta½. Katamañca, bhikkhave, dh±tun±natta½? Cakkhudh±tu …pe…manodh±tu– ida½ vuccati, bhikkhave, dh±tun±natta½”. “Kathañca, bhikkhave, dh±tun±natta½ paµicca uppajjati phassan±natta½,phassan±natta½ paµicca uppajjati vedan±n±natta½, no vedan±n±natta½ paµiccauppajjati phassan±natta½, no phassan±natta½ paµicca uppajjati dh±tun±natta½?Cakkhudh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjati cakkhusamphasso, cakkhusa-mphassa½ paµicca uppajjati cakkhusamphassaj± vedan±, no cakkhusampha-ssaja½ vedana½ paµicca uppajjati cakkhusamphasso, no cakkhusamphassa½paµicca uppajjati cakkhudh±tu …pe… manodh±tu½ paµicca uppajjati manosa-mphasso, manosamphassa½ (1.0360) paµicca uppajjati manosamphassaj±vedan±, no manosamphassaja½ vedana½ paµicca uppajjati manosamphasso, nomanosamphassa½ paµicca uppajjati manodh±tu. Eva½ kho, bhikkhave, dh±tun±-natta½ paµicca uppajjati phassan±natta½, phassan±natta½ paµicca uppajjati veda-n±n±natta½, no vedan±n±natta½ paµicca uppajjati phassan±natta½, no phassan±-natta½ paµicca uppajjati dh±tun±nattan”ti. Pañcama½. 6. B±hiradh±tun±nattasutta½ 90. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tun±natta½ vo, bhikkhave, desess±mi. Ta½suº±tha …pe… katamañca, bhikkhave, dh±tun±natta½? R³padh±tu saddadh±tugandhadh±tu rasadh±tu phoµµhabbadh±tu dhammadh±tu– ida½ vuccati, bhikkhave,dh±tun±nattan”ti. Chaµµha½. 7. Saññ±n±nattasutta½ 91. S±vatthiya½ viharati …pe… “bhadante”ti te bhikkh³ bhagavato pacca-ssosu½. Bhagav± etadavoca– “dh±tun±natta½, bhikkhave, paµicca uppajjati saññ±-n±natta½, saññ±n±natta½ paµicca uppajjati saªkappan±natta½, saªkappan±-natta½ paµicca uppajjati chandan±natta½, chandan±natta½ paµicca uppajjati pari-¼±han±natta½, pari¼±han±natta½ paµicca uppajjati pariyesan±n±natta½. Kata-mañca, bhikkhave, dh±tun±natta½? R³padh±tu …pe… dhammadh±tu– ida½

Page 89: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

vuccati, bhikkhave, dh±tun±natta½”. “Kathañca, bhikkhave, dh±tun±natta½ paµicca uppajjati saññ±n±natta½, saññ±-n±natta½ paµicca uppajjati saªkappan±natta½, saªkappan±natta½ paµicca uppa-jjati chandan±natta½, chandan±natta½ paµicca uppajjati pari¼±han±natta½, pari¼±-han±natta½ paµicca uppajjati pariyesan±n±natta½? “R³padh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjati r³pasaññ±, r³pasañña½ paµiccauppajjati r³pasaªkappo, r³pasaªkappa½ paµicca uppajjati r³pacchando, r³pa-cchanda½ paµicca uppajjati r³papari¼±ho, r³papari¼±ha½ paµicca uppajjati r³papa-riyesan± …pe… dhammadh±tu½ paµicca uppajjati dhammasaññ±, dhamma-sañña½ paµicca uppajjati dhammasaªkappo, dhammasaªkappa½ paµicca uppa-jjati dhammacchando, dhammacchanda½ paµicca uppajjati dhammapari¼±ho,dhammapari¼±ha½ paµicca uppajjati dhammapariyesan±. “Eva½, kho, bhikkhave, dh±tun±natta½ paµicca uppajjati saññ±n±natta½, saññ±-n±natta½ paµicca uppajjati saªkappan±natta½, saªkappan±natta½ paµicca uppa-jjati chandan±natta½, chandan±natta½ (1.0361) paµicca uppajjati pari¼±han±-natta½, pari¼±han±natta½ paµicca uppajjati pariyesan±n±nattan”ti. Sattama½. 8. Nopariyesan±n±nattasutta½ 92. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tun±natta½, bhikkhave, paµicca uppajjatisaññ±n±natta½, saññ±n±natta½ paµicca uppajjati saªkappan±natta½, saªkappa-n±natta½ paµicca uppajjati chandan±natta½, chandan±natta½ paµicca uppajjatipari¼±han±natta½, pari¼±han±natta½ paµicca uppajjati pariyesan±n±natta½; nopariyesan±n±natta½ paµicca uppajjati pari¼±han±natta½, no pari¼±han±natta½paµicca uppajjati chandan±natta½, no chandan±natta½ paµicca uppajjati saªkappa-n±natta½, no saªkappan±natta½ paµicca uppajjati saññ±n±natta½, no saññ±n±-natta½ paµicca uppajjati dh±tun±natta½. Katamañca, bhikkhave, dh±tun±natta½?R³padh±tu …pe… dhammadh±tu– ida½ vuccati, bhikkhave, dh±tun±natta½”. “Kathañca, bhikkhave, dh±tun±natta½ paµicca uppajjati saññ±n±natta½, saññ±-n±natta½ paµicca uppajjati …pe… pariyesan±n±natta½; no pariyesan±n±natta½paµicca uppajjati pari¼±han±natta½, no pari¼±han±natta½ paµicca uppajjati chanda-n±natta½, no chandan±natta½ paµicca uppajjati saªkappan±natta½, no saªkappa-n±natta½ paµicca uppajjati saññ±n±natta½, no saññ±n±natta½ paµicca uppajjatidh±tun±natta½? “R³padh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjati r³pasaññ± …pe… dhammadh±tu½paµicca uppajjati dhammasaññ±, dhammasañña½ paµicca uppajjati …pe…dhammapariyesan±; no dhammapariyesana½ paµicca uppajjati dhammapari¼±ho,no dhammapari¼±ha½ paµicca uppajjati dhammacchando, no dhammacchanda½paµicca uppajjati dhammasaªkappo, no dhammasaªkappa½ paµicca uppajjatidhammasaññ±, no dhammasañña½ paµicca uppajjati dhammadh±tu. “Eva½ kho, bhikkhave, dh±tun±natta½ paµicca uppajjati saññ±n±natta½, saññ±-n±natta½ paµicca uppajjati …pe… pariyesan±n±natta½; no pariyesan±n±natta½

Page 90: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

paµicca uppajjati pari¼±han±natta½, no pari¼±han±natta½ paµicca uppajjati chanda-n±natta½, no chandan±natta½ paµicca uppajjati saªkappan±natta½, no saªkappa-n±natta½ paµicca uppajjati saññ±n±natta½, no saññ±n±natta½ paµicca uppajjatidh±tun±nattan”ti. Aµµhama½. 9. B±hiraphassan±nattasutta½ 93. S±vatthiya½ (1.0362) viharati …pe… “dh±tun±natta½, bhikkhave, paµiccauppajjati saññ±n±natta½, saññ±n±natta½ paµicca uppajjati saªkappan±natta½,saªkappan±natta½ paµicca uppajjati phassan±natta½, phassan±natta½ paµiccauppajjati vedan±n±natta½, vedan±n±natta½ paµicca uppajjati chandan±natta½,chandan±natta½ paµicca uppajjati pari¼±han±natta½, pari¼±han±natta½ paµiccauppajjati pariyesan±n±natta½, pariyesan±n±natta½ paµicca uppajjati l±bhan±-natta½. Katamañca, bhikkhave, dh±tun±natta½? R³padh±tu …pe… dhamma-dh±tu– ida½ vuccati, bhikkhave, dh±tun±natta½”. “Kathañca, bhikkhave, dh±tun±natta½ paµicca uppajjati saññ±n±natta½, saññ±-n±natta½ paµicca uppajjati …pe… l±bhan±natta½? “R³padh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjati r³pasaññ±, r³pasañña½ paµiccauppajjati r³pasaªkappo, r³pasaªkappa½ paµicca uppajjati r³pasamphasso, r³pa-samphassa½ paµicca uppajjati r³pasamphassaj± vedan±, r³pasamphassaja½vedana½ paµicca uppajjati r³pacchando, r³pacchanda½ paµicca uppajjati r³papa-ri¼±ho, r³papari¼±ha½ paµicca uppajjati r³papariyesan±, r³papariyesana½ paµiccauppajjati r³pal±bho …pe… dhammadh±tu½ paµicca uppajjati dhammasaññ±,dhammasañña½ paµicca uppajjati dhammasaªkappo, dhammasaªkappa½paµicca uppajjati dhammasamphasso, dhammasamphassa½ paµicca uppajjatidhammasamphassaj± vedan±, dhammasamphassaja½ vedana½ paµicca uppa-jjati dhammacchando, dhammacchanda½ paµicca uppajjati dhammapari¼±ho,dhammapari¼±ha½ paµicca uppajjati dhammapariyesan±, dhammapariyesana½paµicca uppajjati dhammal±bho. “Eva½ kho, bhikkhave, dh±tun±natta½ paµicca uppajjati saññ±n±natta½, saññ±-n±natta½ paµicca uppajjati …pe… pariyesan±n±natta½, pariyesan±n±natta½

Page 91: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

pari¼±ha… chanda… vedan±… phassa… no saªkappan±natta½ paµicca uppajjatisaññ±n±natta½, no saññ±n±natta½ paµicca uppajjati dh±tun±natta½? “R³padh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjati r³pasaññ± …pe… dhammadh±tu½paµicca uppajjati dhammasaññ±, dhammasañña½ paµicca uppajjati …pe…dhammapariyesan±, dhammapariyesana½ paµicca uppajjati dhammal±bho; nodhammal±bha½ paµicca uppajjati dhammapariyesan±, no dhammapariyesana½paµicca uppajjati dhammapari¼±ho, no dhammapari¼±ha½ paµicca uppajjatidhammacchando, no dhammacchanda½ paµicca uppajjati dhammasamphassaj±vedan±, no dhammasamphassaja½ vedana½ paµicca uppajjati dhammasa-mphasso, no dhammasamphassa½ paµicca uppajjati dhammasaªkappo, nodhammasaªkappa½ paµicca uppajjati dhammasaññ±, no dhammasañña½ paµiccauppajjati dhammadh±tu. “Eva½ kho, bhikkhave, dh±tun±natta½ paµicca uppajjati saññ±n±natta½, saññ±-n±natta½ paµicca uppajjati …pe… saªkappa… phassa… vedan±… chanda…pari¼±ha… pariyesan±… l±bha… no l±bhan±natta½ paµicca uppajjati pariyesan±-n±natta½, no pariyesan±n±natta½ paµicca uppajjati pari¼±han±natta½, no pari¼±ha-n±natta½ paµicca uppajjati chandan±natta½, no chandan±natta½ paµicca uppa-jjati vedan±n±natta½, no vedan±n±natta½ paµicca uppajjati phassan±natta½, nophassan±natta½ paµicca uppajjati saªkappan±natta½, no saªkappan±natta½paµicca uppajjati saññ±n±natta½, no saññ±n±natta½ paµicca uppajjati dh±tun±na-ttan”ti. Dasama½. N±nattavaggo paµhamo. Tassudd±na½– Dh±tuphassañca no ceta½, vedan± apare duve; eta½ ajjhattapañcaka½, dh±tusaññañca no ceta½; phassassa apare duve, eta½ b±hirapañcakanti. 2. Dutiyavaggo 1. Sattadh±tusutta½ 95. S±vatthiya½ (1.0364) viharati …pe… “sattim±, bhikkhave, dh±tuyo. Katam±satta? ¾bh±dh±tu, subhadh±tu, ±k±s±nañc±yatanadh±tu, viññ±ºañc±yatanadh±tu,±kiñcaññ±yatanadh±tu, nevasaññ±n±saññ±yatanadh±tu, saññ±vedayitanirodha-dh±tu– im± kho, bhikkhave, satta dh±tuyo”ti. Eva½ vutte, aññataro bhikkhu bhagavanta½ etadavoca– “y± c±ya½, bhante,±bh±dh±tu y± ca subhadh±tu y± ca ±k±s±nañc±yatanadh±tu y± ca viññ±ºañc±ya-tanadh±tu y± ca ±kiñcaññ±yatanadh±tu y± ca nevasaññ±n±saññ±yatanadh±tu y±ca saññ±vedayitanirodhadh±tu– im± nu kho, bhante, dh±tuyo ki½ paµicca paññ±ya-

Page 92: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

nt²”ti? “Y±ya½, bhikkhu, ±bh±dh±tu– aya½ dh±tu andhak±ra½ paµicca paññ±yati.Y±ya½, bhikkhu, subhadh±tu– aya½ dh±tu asubha½ paµicca paññ±yati. Y±ya½,bhikkhu, ±k±s±nañc±yatanadh±tu– aya½ dh±tu r³pa½ paµicca paññ±yati. Y±ya½,bhikkhu, viññ±ºañc±yatanadh±tu– aya½ dh±tu ±k±s±nañc±yatana½ paµiccapaññ±yati. Y±ya½, bhikkhu, ±kiñcaññ±yatanadh±tu– aya½ dh±tu viññ±ºañc±ya-tana½ paµicca paññ±yati. Y±ya½, bhikkhu, nevasaññ±n±saññ±yatanadh±tu– aya½dh±tu ±kiñcaññ±yatana½ paµicca paññ±yati. Y±ya½, bhikkhu, saññ±vedayitaniro-dhadh±tu– aya½ dh±tu nirodha½ paµicca paññ±yat²”ti. “Y± c±ya½, bhante, ±bh±dh±tu y± ca subhadh±tu y± ca ±k±s±nañc±yatana-dh±tu y± ca viññ±ºañc±yatanadh±tu y± ca ±kiñcaññ±yatanadh±tu y± ca nevasa-ññ±n±saññ±yatanadh±tu y± ca saññ±vedayitanirodhadh±tu– im± nu kho, bhante,dh±tuyo katha½ sam±patti pattabb±”ti? “Y± c±ya½, bhikkhu, ±bh±dh±tu y± ca subhadh±tu y± ca ±k±s±nañc±yatana-dh±tu y± ca viññ±ºañc±yatanadh±tu y± ca ±kiñcaññ±yatanadh±tu– im± dh±tuyosaññ±sam±patti pattabb±. Y±ya½, bhikkhu, nevasaññ±n±saññ±yatanadh±tu–aya½ dh±tu saªkh±r±vasesasam±patti pattabb± (1.0365). Y±ya½, bhikkhu, saññ±-vedayitanirodhadh±tu– aya½ dh±tu nirodhasam±patti pattabb±”ti. Paµhama½. 2. Sanid±nasutta½ 96. S±vatthiya½ viharati …pe… “sanid±na½, bhikkhave, uppajjati k±mavitakko,no anid±na½; sanid±na½ uppajjati by±p±davitakko, no anid±na½; sanid±na½uppajjati vihi½s±vitakko, no anid±na½”. “Kathañca, bhikkhave, sanid±na½ uppajjati k±mavitakko, no anid±na½; sani-d±na½ uppajjati by±p±davitakko, no anid±na½; sanid±na½ uppajjati vihi½s±vi-takko, no anid±na½? K±madh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjati k±masaññ±,k±masañña½ paµicca uppajjati k±masaªkappo, k±masaªkappa½ paµicca uppa-jjati k±macchando, k±macchanda½ paµicca uppajjati k±mapari¼±ho, k±mapari-¼±ha½ paµicca uppajjati k±mapariyesan±. K±mapariyesana½, bhikkhave, pariyesa-m±no assutav± puthujjano t²hi µh±nehi micch± paµipajjati– k±yena, v±c±ya, manas±. “By±p±dadh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjati by±p±dasaññ±, by±p±dasañña½paµicca uppajjati by±p±dasaªkappo …pe… by±p±dacchando… by±p±dapari¼±ho…by±p±dapariyesan±… by±p±dapariyesana½, bhikkhave, pariyesam±no assutav±puthujjano t²hi µh±nehi micch± paµipajjati– k±yena, v±c±ya, manas±. “Vihi½s±dh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjati vihi½s±saññ±; vihi½s±sañña½paµicca uppajjati vihi½s±saªkappo …pe… vihi½s±chando… vihi½s±pari¼±ho…vihi½s±pariyesan±… vihi½s±pariyesana½, bhikkhave, pariyesam±no assutav±puthujjano t²hi µh±nehi micch± paµipajjati– k±yena, v±c±ya, manas±. “Seyyath±pi, bhikkhave, puriso ±ditta½ tiºukka½ sukkhe tiºad±ye nikkhipeyya;no ce hatthehi ca p±dehi ca khippameva nibb±peyya. Evañhi, bhikkhave, ye tiºa-kaµµhanissit± p±º± te anayabyasana½ ±pajjeyyu½. Evameva kho, bhikkhave, yo

Page 93: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

hi koci samaºo v± br±hmaºo v± uppanna½ visamagata½ sañña½ na khippamevapajahati vinodeti byant²karoti anabh±va½ (1.0366) gameti, so diµµhe ceva dhammedukkha½ viharati savigh±ta½ sa-up±y±sa½ sapari¼±ha½; k±yassa ca bhed±para½ maraº± duggati p±µikaªkh±. “Sanid±na½, bhikkhave, uppajjati nekkhammavitakko, no anid±na½; sanid±na½uppajjati aby±p±davitakko, no anid±na½; sanid±na½ uppajjati avihi½s±vitakko, noanid±na½. “Kathañca, bhikkhave, sanid±na½ uppajjati nekkhammavitakko, no anid±na½;sanid±na½ uppajjati aby±p±davitakko, no anid±na½; sanid±na½ uppajjati avihi½-s±vitakko, no anid±na½? Nekkhammadh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjatinekkhammasaññ±, nekkhammasañña½ paµicca uppajjati nekkhammasaªkappo,nekkhammasaªkappa½ paµicca uppajjati nekkhammacchando, nekkhamma-cchanda½ paµicca uppajjati nekkhammapari¼±ho, nekkhammapari¼±ha½ paµiccauppajjati nekkhammapariyesan±; nekkhammapariyesana½, bhikkhave, pariyesa-m±no sutav± ariyas±vako t²hi µh±nehi samm± paµipajjati– k±yena, v±c±ya, manas±. “Aby±p±dadh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjati aby±p±dasaññ±, aby±p±da-sañña½ paµicca uppajjati aby±p±dasaªkappo …pe… aby±p±dacchando… aby±-p±dapari¼±ho… aby±p±dapariyesan±, aby±p±dapariyesana½, bhikkhave, pariye-sam±no sutav± ariyas±vako t²hi µh±nehi samm± paµipajjati– k±yena, v±c±ya,manas±. “Avihi½s±dh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjati avihi½s±saññ±, avihi½s±sañña½paµicca uppajjati avihi½s±saªkappo, avihi½s±saªkappa½ paµicca uppajjati avihi½-s±chando, avihi½s±chanda½ paµicca uppajjati avihi½s±pari¼±ho, avihi½s±pari-¼±ha½ paµicca uppajjati avihi½s±pariyesan±; avihi½s±pariyesana½, bhikkhave,pariyesam±no sutav± ariyas±vako t²hi µh±nehi samm± paµipajjati– k±yena, v±c±ya,manas±. “Seyyath±pi, bhikkhave, puriso ±ditta½ tiºukka½ sukkhe tiºad±ye nikkhipeyya;tamena½ hatthehi ca p±dehi ca khippameva nibb±peyya. Evañhi, bhikkhave, yetiºakaµµhanissit± p±º± te na anayabyasana½ ±pajjeyyu½. Evameva kho,bhikkhave, yo hi koci samaºo v± br±hmaºo v± uppanna½ visamagata½ sañña½khippameva pajahati vinodeti byant²karoti (1.0367) anabh±va½ gameti, so diµµheceva dhamme sukha½ viharati avigh±ta½ anup±y±sa½ apari¼±ha½; k±yassa cabhed± para½ maraº± sugati p±µikaªkh±”ti. Dutiya½. 3. Giñjak±vasathasutta½ 97. Eka½ samaya½ bhagav± ñ±tike viharati giñjak±vasathe. Tatra kho bhagav±bhikkh³ ±mantesi– “bhikkhavo”ti. “Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavato pacca-ssosu½. Bhagav± etadavoca– “Dh±tu½, bhikkhave, paµicca uppajjati saññ±, uppajjati diµµhi, uppajjati vitakko”ti.Eva½ vutte, ±yasm± kacc±no ‚ bhagavanta½ etadavoca– “y±ya½, bhante, diµµhi–‘asamm±sambuddhesu samm±sambuddh±’ti, aya½ nu kho, bhante, diµµhi ki½

Page 94: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

paµicca paññ±yat²”ti? “Mahati kho es±, kacc±na, dh±tu yadida½ avijj±dh±tu. H²na½, kacc±na, dh±tu½paµicca uppajjati h²n± saññ±, h²n± diµµhi, h²no vitakko, h²n± cetan±, h²n± patthan±,h²no paºidhi, h²no puggalo, h²n± v±c±; h²na½ ±cikkhati deseti paññapeti paµµha-peti vivarati vibhajati utt±n²karoti; h²n± tassa upapatt²ti vad±mi. “Majjhima½, kacc±na, dh±tu½ paµicca uppajjati majjhim± saññ±, majjhim± diµµhi,majjhimo vitakko, majjhim± cetan±, majjhim± patthan±, majjhimo paºidhi,majjhimo puggalo, majjhim± v±c±; majjhima½ ±cikkhati deseti paññapeti paµµha-peti vivarati vibhajati utt±n²karoti; majjhim± tassa upapatt²ti vad±mi. “Paº²ta½, kacc±na, dh±tu½ paµicca uppajjati paº²t± saññ±, paº²t± diµµhi, paº²tovitakko, paº²t± cetan±, paº²t± patthan±, paº²to paºidhi, paº²to puggalo, paº²t±v±c±; paº²ta½ ±cikkhati deseti paññapeti paµµhapeti vivarati vibhajati utt±n²karoti;paº²t± tassa upapatt²ti vad±m²”ti. Tatiya½. 4. H²n±dhimuttikasutta½ 98. S±vatthiya½ (1.0368) viharati …pe… “dh±tusova ‚, bhikkhave, satt± sa½sa-ndanti samenti. H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandanti samenti;kaly±º±dhimuttik± kaly±º±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandanti samenti”. “At²tampi kho ‚, bhikkhave, addh±na½ dh±tusova ‚ satt± sa½sandi½susami½su. H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandi½su sami½su;kaly±º±dhimuttik± kaly±º±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandi½su sami½su. “An±gatampi kho ‚, bhikkhave, addh±na½ dh±tusova ‚ satt± sa½sandissantisamessanti. H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandissanti same-ssanti; kaly±º±dhimuttik± kaly±º±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandissanti same-ssanti. “Etarahipi kho ‚, bhikkhave, paccuppanna½ addh±na½ dh±tusova ‚ satt±sa½sandanti samenti. H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandantisamenti; kaly±º±dhimuttik± kaly±º±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandanti sament²”ti.Catuttha½. 5. Caªkamasutta½ 99. Eka½ samaya½ bhagav± r±jagahe viharati gijjhak³µe pabbate. Tena khopana samayena ±yasm± s±riputto sambahulehi bhikkh³hi saddhi½ bhagavatoavid³re caªkamati; ±yasm±pi kho mah±moggall±no sambahulehi bhikkh³hisaddhi½ bhagavato avid³re caªkamati; ±yasm±pi kho mah±kassapo sambahu-lehi bhikkh³hi saddhi½ bhagavato avid³re caªkamati; ±yasm±pi kho anuruddhosambahulehi bhikkh³hi saddhi½ bhagavato avid³re caªkamati; ±yasm±pi khopuººo mant±niputto sambahulehi bhikkh³hi saddhi½ bhagavato avid³re caªka-mati; ±yasm±pi kho up±li sambahulehi bhikkh³hi saddhi½ bhagavato avid³recaªkamati; ±yasm±pi kho ±nando sambahulehi bhikkh³hi saddhi½ bhagavato avi-

Page 95: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

d³re caªkamati; devadattopi kho sambahulehi bhikkh³hi saddhi½ bhagavato avi-d³re caªkamati. Atha (1.0369) kho bhagav± bhikkh³ ±mantesi– “passatha no tumhe, bhikkhave,s±riputta½ sambahulehi bhikkh³hi saddhi½ caªkamantan”ti? “Eva½, bhante”.“Sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkh³ mah±paññ±. Passatha no tumhe, bhikkhave,moggall±na½ sambahulehi bhikkh³hi saddhi½ caªkamantan”ti? “Eva½, bhante”.“Sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkh³ mahiddhik±. Passatha no tumhe, bhikkhave,kassapa½ sambahulehi bhikkh³hi saddhi½ caªkamantan”ti? “Eva½, bhante”.“Sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkh³ dhutav±d±. Passatha no tumhe, bhikkhave,anuruddha½ sambahulehi bhikkh³hi saddhi½ caªkamantan”ti? “Eva½, bhante”.“Sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkh³ dibbacakkhuk±. Passatha no tumhe,bhikkhave, puººa½ mant±niputta½ sambahulehi bhikkh³hi saddhi½ caªkamanta-n”ti? “Eva½, bhante”. “Sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkh³ dhammakathik±.Passatha no tumhe, bhikkhave, up±li½ sambahulehi bhikkh³hi saddhi½ caªkama-ntan”ti? “Eva½, bhante”. “Sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkh³ vinayadhar±.Passatha no tumhe, bhikkhave, ±nanda½ sambahulehi bhikkh³hi saddhi½ caªka-mantan”ti? “Eva½, bhante”. “Sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkh³ bahussut±.Passatha no tumhe, bhikkhave, devadatta½ sambahulehi bhikkh³hi saddhi½caªkamantan”ti? “Eva½, bhante”. “Sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkh³ p±picch±”. “Dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandanti samenti. H²n±dhimuttik± h²n±dhimu-ttikehi

Page 96: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

saddhi½ sa½sandanti samenti; kaly±º±dhimuttik± kaly±º±dhimuttikehi saddhi½sa½sandanti samenti. At²tampi kho, bhikkhave, addh±na½ dh±tusova satt± sa½sa-ndi½su sami½su. H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandi½susami½su; kaly±º±dhimuttik± kaly±º±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandi½susami½su. “An±gatampi kho, bhikkhave, addh±na½ dh±tusova satt± sa½sandissanti same-ssanti. H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandissanti samessanti;kaly±º±dhimuttik± kaly±º±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandissanti samessanti. “Etarahipi kho, bhikkhave, paccuppanna½ addh±na½ dh±tusova satt± sa½sa-ndanti samenti. H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandanti samenti;kaly±º±dhimuttik± kaly±º±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandanti sament²”ti.Pañcama½. 6. Sag±th±sutta½ 100. S±vatthiya½ (1.0370) viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sa-ndanti samenti. H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandanti samenti.At²tampi kho, bhikkhave, addh±na½ dh±tusova satt± sa½sandi½su sami½su.H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandi½su sami½su”. “An±gatampi kho, bhikkhave, addh±na½ dh±tusova satt± sa½sandissanti same-ssanti. H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandissanti samessanti. “Etarahipi kho, bhikkhave, paccuppanna½ addh±na½ dh±tusova satt± sa½sa-ndanti samenti. H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandanti samenti. “Seyyath±pi, bhikkhave, g³tho g³thena sa½sandati sameti; mutta½ muttenasa½sandati sameti; khe¼o khe¼ena sa½sandati sameti; pubbo pubbena sa½sa-ndati sameti; lohita½ lohitena sa½sandati sameti; evameva kho, bhikkhave, dh±tu-sova ‚ satt± sa½sandanti samenti. H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½sa½sandanti samenti. At²tampi kho addh±na½ …pe… an±gatampi kho addh±na½…pe… etarahipi kho paccuppanna½ addh±na½ dh±tusova satt± sa½sandantisamenti. H²n±dhimuttik± h²n±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandanti samenti. “Dh±tusova bhikkhave, satt± sa½sandanti samenti. Kaly±º±dhimuttik± kaly±º±-dhimuttikehi saddhi½ sa½sandanti samenti. At²tampi kho, bhikkhave, addh±na½dh±tusova satt± sa½sandi½su sami½su. Kaly±º±dhimuttik± kaly±º±dhimuttikehisaddhi½ sa½sandi½su sami½su. “An±gatampi kho, bhikkhave, addh±na½ …pe… etarahipi kho, bhikkhave,paccuppanna½ addh±na½ dh±tusova satt± sa½sandanti samenti. Kaly±º±dhimu-ttik± kaly±º±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandanti samenti. “Seyyath±pi, bhikkhave, kh²ra½ kh²rena sa½sandati sameti; tela½ telena sa½sa-ndati sameti; sappi sappin± sa½sandati sameti; madhu madhun± sa½sandatisameti; ph±ºita½ ph±ºitena sa½sandati sameti; evameva kho, bhikkhave, dh±tu-sova (1.0371) satt± sa½sandanti samenti. Kaly±º±dhimuttik± kaly±º±dhimutti-kehi saddhi½ sa½sandanti samenti. At²tampi kho addh±na½… an±gatampi kho

Page 97: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

addh±na½… etarahipi kho paccuppanna½ addh±na½ dh±tusova satt± sa½sa-ndanti samenti. Kaly±º±dhimuttik± kaly±º±dhimuttikehi saddhi½ sa½sandantisament²”ti. Idamavoca bhagav±. Ida½ vatv±na sugato ath±para½ etadavoca satth±– “Sa½sagg± vanatho j±to, asa½saggena chijjati; paritta½ d±rum±ruyha, yath± s²de mahaººave. “Eva½ kus²tam±gamma, s±dhuj²vipi s²dati; tasm± ta½ parivajjeyya, kus²ta½ h²nav²riya½. “Pavivittehi ariyehi, pahitattehi jh±y²hi ‚. nicca½ ±raddhav²riyehi, paº¹itehi sah±vase”ti. 7. Assaddhasa½sandanasutta½ 101. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandantisamenti. Assaddh± assaddhehi saddhi½ sa½sandanti samenti; ahirik± ahirikehisaddhi½ sa½sandanti samenti; anottappino anottapp²hi saddhi½ sa½sandantisamenti; appassut± appassutehi saddhi½ sa½sandanti samenti; kus²t± kus²tehisaddhi½ sa½sandanti samenti; muµµhassatino muµµhassat²hi saddhi½ sa½sa-ndanti samenti; duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sandanti samenti”. “At²tampi kho, bhikkhave, addh±na½ dh±tusova satt± sa½sandi½su sami½su.Assaddh± assaddhehi saddhi½ sa½sandi½su sami½su; ahirik± ahirikehi saddhi½sa½sandi½su sami½su; anottappino anottapp²hi saddhi½ sa½sandi½su sami½su;appassut± appassutehi saddhi½ sa½sandi½su sami½su; kus²t± kus²tehi saddhi½sa½sandi½su sami½su; muµµhassatino muµµhassat²hi saddhi½ sa½sandi½susami½su; duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sandi½su sami½su. “An±gatampi (1.0372) kho, bhikkhave, addh±na½ dh±tusova satt± sa½sandi-ssanti samessanti. Assaddh± assaddhehi saddhi½ sa½sandissanti samessanti;ahirik± ahirikehi saddhi½ sa½sandissanti samessanti; anottappino anottapp²hisaddhi½ …pe… appassut± appassutehi saddhi½ …pe… kus²t± kus²tehi saddhi½…pe… muµµhassatino muµµhassat²hi saddhi½ …pe… duppaññ± duppaññehisaddhi½ sa½sandissanti samessanti. “Etarahipi kho, bhikkhave, paccuppanna½ addh±na½ dh±tusova satt± sa½sa-ndanti samenti. Assaddh± assaddhehi saddhi½ sa½sandanti samenti; ahirik± ahi-rikehi saddhi½ …pe… anottappino anottapp²hi saddhi½ …pe… appassut± appa-ssutehi saddhi½ …pe… kus²t± kus²tehi saddhi½ …pe… muµµhassatino muµµhassa-t²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sandantisamenti. “Dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandanti samenti. Saddh± saddhehi saddhi½sa½sandanti samenti; hiriman± hirimanehi saddhi½ sa½sandanti samenti; otta-ppino ottapp²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; bahussut± bahussutehi saddhi½sa½sandanti samenti; ±raddhav²riy± ±raddhav²riyehi saddhi½ sa½sandantisamenti; upaµµhitassatino upaµµhitassat²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; pañña-

Page 98: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

vanto paññavantehi saddhi½ sa½sandanti samenti. At²tampi kho, bhikkhave,addh±na½ …pe… an±gatampi kho, bhikkhave …pe… etarahipi kho, bhikkhave,paccuppanna½ addh±na½ dh±tusova satt± sa½sandanti samenti. Saddh±saddhehi saddhi½ sa½sandanti samenti; paññavanto paññavantehi saddhi½sa½sandanti sament²”ti. Sattama½. 8. Assaddham³lakasutta½ 102. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandantisamenti. Assaddh± assaddhehi saddhi½ sa½sandanti samenti; ahirik± ahirikehisaddhi½ sa½sandanti samenti; duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sandantisamenti; saddh± saddhehi saddhi½ sa½sandanti samenti; hiriman± hirimanehisaddhi½ sa½sandanti samenti; paññavanto paññavantehi saddhi½ sa½sandantisamenti. At²tampi kho, bhikkhave, addh±na½ dh±tusova satt± sa½sandi½susami½su …pe… an±gatampi kho, bhikkhave, addh±na½ dh±tusova satt± sa½sa-ndissanti samessanti …pe…. “Etarahipi (1.0373) kho, bhikkhave, paccuppanna½ addh±na½ dh±tusova satt±sa½sandanti samenti. Assaddh± assaddhehi saddhi½ sa½sandanti samenti; ahi-rik± ahirikehi saddhi½ sa½sandanti samenti, duppaññ± duppaññehi saddhi½sa½sandanti samenti; saddh± saddhehi saddhi½ sa½sandanti samenti; hiriman±hirimanehi saddhi½ sa½sandanti samenti; paññavanto paññavantehi saddhi½sa½sandanti sament²ti. (1) “Dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandanti samenti. Assaddh± assaddhehisaddhi½ sa½sandanti samenti; anottappino anottapp²hi saddhi½ sa½sandantisamenti; duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sandanti samenti; saddh± saddhehisaddhi½ sa½sandanti samenti; ottappino ottapp²hi saddhi½ sa½sandantisamenti; paññavanto paññavantehi saddhi½ sa½sandanti samenti …pe… paµha-mav±ro viya vitth±retabbo. (2) “Dh±tusova, bhikkhave …pe… assaddh± assaddhehi saddhi½ sa½sandantisamenti; appassut± appassutehi saddhi½ sa½sandanti samenti; duppaññ± duppa-ññehi saddhi½ sa½sandanti samenti; saddh± saddhehi saddhi½ sa½sandantisamenti; bahussut± bahussutehi saddhi½ sa½sandanti samenti, paññavantopaññavantehi saddhi½ sa½sandanti samenti …pe…. (3) “Dh±tusova, bhikkhave …pe… assaddh± assaddhehi saddhi½ sa½sandantisamenti; kus²t± kus²tehi saddhi½ sa½sandanti samenti; duppaññ± duppaññehisaddhi½ sa½sandanti samenti; saddh± saddhehi saddhi½ sa½sandanti samenti;±raddhav²riy± ±raddhav²riyehi saddhi½ sa½sandanti samenti; paññavanto pañña-vantehi saddhi½ sa½sandanti samenti …pe…. (4) “Dh±tusova, bhikkhave …pe… assaddh± assaddhehi saddhi½ sa½sandantisamenti; muµµhassatino muµµhassat²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; duppaññ±duppaññehi saddhi½ sa½sandanti samenti; saddh± saddhehi saddhi½ sa½sa-ndanti samenti; upaµµhitassatino upaµµhitassat²hi saddhi½ sa½sandanti samenti;

Page 99: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

paññavanto paññavantehi saddhi½ sa½sandanti sament²ti …pe…. Aµµhama½. (5) 9. Ahirikam³lakasutta½ 103. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tusova …pe… ahirik± ahirikehi saddhi½sa½sandanti samenti, anottappino anottapp²hi saddhi½ sa½sandanti samenti (1.037duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sandanti samenti; hiriman± hirimanehisaddhi½ sasandanti samenti, ottappino ottapp²hi saddhi½ sa½sandanti samenti,paññavanto paññavantehi saddhi½ sa½sandanti samenti …pe…. (1) “Ahirik± ahirikehi saddhi½ sa½sandanti samenti, appassut± appassutehisaddhi½ sa½sandanti samenti, duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sandantisamenti; hiriman± hirimanehi saddhi½ sa½sandanti samenti, bahussut± bahussu-tehi saddhi½ sa½sandanti samenti, paññavanto paññavantehi saddhi½ sa½sa-ndanti samenti …pe…. (2) “Ahirik± ahirikehi saddhi½ sa½sandanti samenti, kus²t± kus²tehi saddhi½sa½sandanti samenti, duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sandanti samenti; hiri-man± hirimanehi saddhi½ sa½sandanti samenti, ±raddhav²riy± ±raddhav²riyehisaddhi½ sa½sandanti samenti, paññavanto paññavantehi saddhi½ sa½sandantisamenti …pe…. (3) “Ahirik± ahirikehi saddhi½ sa½sandanti samenti, muµµhassatino muµµhassat²hisaddhi½ sa½sandanti samenti, duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sandantisamenti; hiriman± hirimanehi saddhi½ sa½sandanti samenti, upaµµhitassatino upa-µµhitassat²hi saddhi½ sa½sandanti samenti, paññavanto paññavantehi saddhi½sa½sandanti sament²ti …pe…. Navama½. (4) 10. Anottappam³lakasutta½ 104. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandantisamenti. Anottappino anottapp²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; appassut± appa-ssutehi saddhi½ sa½sandanti samenti; duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sa-ndanti samenti; ottappino ottapp²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; bahussut±bahussutehi saddhi½ sa½sandanti samenti; paññavanto paññavantehi saddhi½sa½sandanti samenti …pe…. (1) “Anottappino anottapp²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; kus²t± kus²tehisaddhi½ sa½sandanti samenti; duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sandantisamenti; ottappino ottapp²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; ±raddhav²riy± ±ra-ddhav²riyehi saddhi½ sa½sandanti samenti; paññavanto paññavantehi saddhi½sa½sandanti samenti …pe…. (2) “Anottappino (1.0375) anottapp²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; muµµhassa-tino muµµhassat²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; duppaññ± duppaññehi saddhi½sa½sandanti samenti; ottappino ottapp²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; upaµµhi-tassatino upaµµhitassat²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; paññavanto paññava-

Page 100: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

ntehi saddhi½ sa½sandanti sament²ti …pe…. Dasama½. (3) 11. Appassutam³lakasutta½ 105. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandantisamenti. Appassut± appassutehi saddhi½ sa½sandanti samenti; kus²t± kus²tehisaddhi½ sa½sandanti samenti; duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sandantisamenti; bahussut± bahussutehi saddhi½ sa½sandanti samenti; ±raddhav²riy±±raddhav²riyehi saddhi½ sa½sandanti samenti; paññavanto paññavantehisaddhi½ sa½sandanti samenti …pe…. (1) “Appassut± appassutehi saddhi½ sa½sandanti samenti; muµµhassatino muµµha-ssat²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sa-ndanti samenti; bahussut± bahussutehi saddhi½ sa½sandanti samenti; upaµµhita-ssatino upaµµhitassat²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; paññavanto paññava-ntehi saddhi½ sa½sandanti sament²ti …pe…. Ek±dasama½. (2) 12. Kus²tam³lakasutta½ 106. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandantisamenti. Kus²t± kus²tehi saddhi½ sa½sandanti samenti; muµµhassatino muµµhassa-t²hi saddhi½ sa½sandanti

Page 101: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

samenti; duppaññ± duppaññehi saddhi½ sa½sandanti samenti; ±raddhav²riy± ±ra-ddhav²riyehi saddhi½ sa½sandanti samenti; upaµµhitassatino upaµµhitassat²hisaddhi½ sa½sandanti samenti; paññavanto paññavantehi saddhi½ sa½sandantisament²ti …pe…. Dv±dasama½. Dutiyo vaggo. Tassudd±na½– Sattim± (1.0376) sanid±nañca, giñjak±vasathena ca; h²n±dhimutti caªkama½, sag±th± assaddhasattama½. Assaddham³lak± pañca, catt±ro ahirikam³lak±; anottappam³lak± t²ºi, duve appassutena ca. Kus²ta½ ekaka½ vutta½, suttant± t²ºi pañcak±; b±v²sati vutt± sutt±, dutiyo vaggo pavuccat²ti. 3. Kammapathavaggo 1. Asam±hitasutta½ 107. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandantisamenti. Assaddh± assaddhehi saddhi½ sa½sandanti samenti; ahirik± ahirikehisaddhi½ sa½sandanti samenti; anottappino anottapp²hi saddhi½ sa½sandantisamenti; asam±hit± asam±hitehi saddhi½ sa½sandanti samenti; duppaññ± duppa-ññehi saddhi½ sa½sandanti samenti”. “Saddh± saddhehi saddhi½ sa½sandanti samenti; hiriman± hirimanehi saddhi½sa½sandanti samenti; ottappino ottapp²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; sam±-hit± sam±hitehi saddhi½ sa½sandanti samenti; paññavanto paññavantehisaddhi½ sa½sandanti sament²”ti. Paµhama½. 2. Duss²lasutta½ 108. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandantisamenti. Assaddh± assaddhehi saddhi½ sa½sandanti samenti; ahirik± ahirikehisaddhi½ sa½sandanti samenti; anottappino anottapp²hi saddhi½ sa½sandantisamenti; duss²l± duss²lehi saddhi½ sa½sandanti samenti; duppaññ± duppaññehisaddhi½ sa½sandanti samenti”. “Saddh± saddhehi saddhi½ sa½sandanti samenti; hiriman± hirimanehi saddhi½sa½sandanti samenti; ottappino ottapp²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; s²la-vanto (1.0377) s²lavantehi saddhi½ sa½sandanti samenti; paññavanto paññava-ntehi saddhi½ sa½sandanti sament²”ti. Dutiya½.

Page 102: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

3. Pañcasikkh±padasutta½ 109. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandantisamenti. P±º±tip±tino p±º±tip±t²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; adinn±d±yinoadinn±d±y²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; k±mesumicch±c±rino k±mesumi-cch±c±r²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; mus±v±dino mus±v±d²hi saddhi½sa½sandanti samenti; sur±merayamajjappam±daµµh±yino sur±merayamajjappa-m±daµµh±y²hi saddhi½ sa½sandanti samenti”. “P±º±tip±t± paµivirat± p±º±tip±t± paµiviratehi saddhi½ sa½sandanti samenti;adinn±d±n± paµivirat± adinn±d±n± paµiviratehi saddhi½ sa½sandanti samenti;k±mesumicch±c±r± paµivirat± k±mesumicch±c±r± paµiviratehi saddhi½ sa½sa-ndanti samenti; mus±v±d± paµivirat± mus±v±d± paµiviratehi saddhi½ sa½sa-ndanti samenti; sur±merayamajjappam±daµµh±n± paµivirat± sur±merayamajjappa-m±daµµh±n± paµiviratehi saddhi½ sa½sandanti sament²”ti. Tatiya½. 4. Sattakammapathasutta½ 110. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandantisamenti. P±º±tip±tino p±º±tip±t²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; adinn±d±yinoadinn±d±y²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; k±mesumicch±c±rino k±mesumi-cch±c±r²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; mus±v±dino mus±v±d²hi saddhi½sa½sandanti samenti; pisuºav±c± pisuºav±cehi saddhi½ sa½sandanti samenti;pharusav±c± pharusav±cehi saddhi½ sa½sandanti samenti; samphappal±pinosamphappal±p²hi saddhi½ sa½sandanti samenti”. “P±º±tip±t± paµivirat± …pe… adinn±d±n± paµivirat±… k±mesumicch±c±r± paµi-virat±… mus±v±d± paµivirat±… pisuº±ya v±c±ya paµivirat± pisuº±ya v±c±ya paµi-viratehi saddhi½ sa½sandanti samenti; pharus±ya v±c±ya paµivirat± pharus±yav±c±ya paµiviratehi saddhi½ sa½sandanti samenti; samphappal±p± paµivirat±samphappal±p± paµiviratehi saddhi½ sa½sandanti sament²”ti. Catuttha½. 5. Dasakammapathasutta½ 111. S±vatthiya½ (1.0378) viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sa-ndanti samenti. P±º±tip±tino p±º±tip±t²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; adinn±-d±yino …pe… k±mesumicch±c±rino… mus±v±dino… pisuºav±c±… pharusav±-c±… samphappal±pino samphappal±p²hi saddhi½ sa½sandanti samenti; abhijjh±-luno abhijjh±l³hi saddhi½ sa½sandanti samenti; by±pannacitt± by±pannacittehisaddhi½ sa½sandanti samenti; micch±diµµhik± micch±diµµhikehi saddhi½ sa½sa-ndanti samenti”. “P±º±tip±t± paµivirat± p±º±tip±t± paµiviratehi saddhi½ sa½sandanti samenti;adinn±d±n± paµivirat± …pe… k±mesumicch±c±r± paµivirat±… mus±v±d± paµivira-t±… pisuº±ya v±c±ya… pharus±ya v±c±ya… samphappal±p± paµivirat± sampha-

Page 103: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

ppal±p± paµiviratehi saddhi½ sa½sandanti samenti; anabhijjh±luno anabhijjh±l³hisaddhi½ sa½sandanti samenti; aby±pannacitt± aby±pannacittehi saddhi½ sa½sa-ndanti samenti; samm±diµµhik± samm±diµµhikehi saddhi½ sa½sandanti sament²”ti.Pañcama½. 6. Aµµhaªgikasutta½ 112. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandantisamenti. Micch±diµµhik± micch±diµµhikehi saddhi½ sa½sandanti samenti; micch±-saªkapp± …pe… micch±v±c±… micch±kammant±… micch±-±j²v±… micch±v±y±-m±… micch±satino … micch±sam±dhino micch±sam±dh²hi saddhi½ sa½sa-ndanti samenti. Samm±diµµhik± samm±diµµhikehi saddhi½ sa½sandanti samenti;samm±saªkapp± …pe… samm±v±c±… samm±kammant±… samm±-±j²v±…samm±v±y±m±… samm±satino… samm±sam±dhino samm±sam±dh²hi saddhi½sa½sandanti sament²”ti. Chaµµha½. 7. Dasaªgasutta½ 113. S±vatthiya½ viharati …pe… “dh±tusova, bhikkhave, satt± sa½sandantisamenti. Micch±diµµhik± micch±diµµhikehi saddhi½ sa½sandanti samenti; micch±-saªkapp± …pe… micch±v±c±… micch±kammant±… micch±-±j²v±… micch±v±y±-m±… micch±satino (1.0379) … micch±sam±dhino micch±sam±dh²hi saddhi½sa½sandanti samenti; micch±ñ±ºino micch±ñ±º²hi saddhi½ sa½sandantisamenti; micch±vimuttino micch±vimutt²hi saddhi½ sa½sandanti samenti”. “Samm±diµµhik± samm±diµµhikehi saddhi½ sa½sandanti samenti; samm±sa-ªkapp± …pe… samm±v±c±… samm±kammant±… samm±-±j²v±… samm±v±y±-m±… samm±satino… samm±sam±dhino… samm±ñ±ºino samm±ñ±º²hi saddhi½sa½sandanti samenti; samm±vimuttino samm±vimutt²hi saddhi½ sa½sandantisament²”ti. Sattama½. Sattanna½ suttant±na½ udd±na½– Asam±hita½ duss²la½, pañca sikkh±pad±ni ca; satta kammapath± vutt±, dasakammapathena ca; chaµµha½ aµµhaªgiko vutto, dasaªgena ca sattama½. Kammapathavaggo tatiyo. 4. Catutthavaggo 1. Catudh±tusutta½

Page 104: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

114. Eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati jetavane an±thapiº¹ikassa±r±me …pe… “catasso im±, bhikkhave, dh±tuyo. Katam± catasso? Pathav²dh±tu,±podh±tu, tejodh±tu, v±yodh±tu– im± kho, bhikkhave, catasso dh±tuyo”ti.Paµhama½. 2. Pubbesambodhasutta½ 115. S±vatthiya½ viharati …pe… “pubbeva me, bhikkhave, sambodh± anabhisa-mbuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi– ‘ko nu kho pathav²dh±tuy± ass±do,ko ±d²navo, ki½ nissaraºa½; ko ±podh±tuy± ass±do, ko ±d²navo, ki½ nissaraºa½;ko tejodh±tuy± (1.0380) ass±do, ko ±d²navo, ki½ nissaraºa½; ko v±yodh±tuy±ass±do, ko ±d²navo, ki½ nissaraºan’”ti? “Tassa mayha½, bhikkhave, etadahosi– ‘ya½ kho pathav²dh±tu½ paµicca uppa-jjati sukha½ somanassa½, aya½ pathav²dh±tuy± ass±do; ya½ ‚ pathav²dh±tuanicc± dukkh± vipariº±madhamm±, aya½ pathav²dh±tuy± ±d²navo; yo pathav²dh±-tuy± chandar±gavinayo chandar±gappah±na½, ida½ pathav²dh±tuy± nissaraºa½.Ya½ ±podh±tu½ paµicca …pe… ya½ tejodh±tu½ paµicca …pe… ya½ v±yodh±tu½paµicca uppajjati sukha½ somanassa½, aya½ v±yodh±tuy± ass±do; ya½ v±yo-dh±tu anicc± dukkh± vipariº±madhamm±, aya½ v±yodh±tuy± ±d²navo; yo v±yo-dh±tuy± chandar±gavinayo chandar±gappah±na½, ida½ v±yodh±tuy± nissaraºa½’”. “Y±vak²vañc±ha½, bhikkhave, im±sa½ catunna½ dh±t³na½ eva½ ass±dañcaass±dato ±d²navañca ±d²navato nissaraºañca nissaraºato yath±bh³ta½ na abbha-ññ±si½, neva t±v±ha½, bhikkhave, sadevake loke sam±rake sabrahmake sassa-maºabr±hmaºiy± paj±ya sadevamanuss±ya anuttara½ samm±sambodhi½ abhi-sambuddhoti ‚ paccaññ±si½. “Yato ca khv±ha½, bhikkhave, im±sa½ catunna½ dh±t³na½ eva½ ass±dañcaass±dato ±d²navañca ±d²navato nissaraºañca nissaraºato yath±bh³ta½ abbha-ññ±si½, ath±ha½, bhikkhave, sadevake loke sam±rake sabrahmake sassamaºa-br±hmaºiy± paj±ya sadevamanuss±ya anuttara½ samm±sambodhi½ abhisambu-ddhoti paccaññ±si½. ѱºañca pana me dassana½ udap±di– ‘akupp± me vimutti ‚,ayamantim± j±ti, natthi d±ni punabbhavo’”ti. Dutiya½. 3. Acari½sutta½ 116. S±vatthiya½ viharati …pe… “pathav²dh±tuy±ha½, bhikkhave, ass±dapari-yesana½ acari½, yo pathav²dh±tuy± ass±do tadajjhagama½, y±vat± pathav²dh±-tuy± ass±do paññ±ya me so sudiµµho. Pathav²dh±tuy±ha½, bhikkhave, ±d²navapa-riyesana½ acari½, yo pathav²dh±tuy± ±d²navo tadajjhagama½ (1.0381), y±vat±pathav²dh±tuy± ±d²navo paññ±ya me so sudiµµho. Pathav²dh±tuy±ha½, bhikkhave,nissaraºapariyesana½ acari½, ya½ pathav²dh±tuy± nissaraºa½ tadajjhagama½,y±vat± pathav²dh±tuy± nissaraºa½ paññ±ya me ta½ sudiµµha½”. “¾podh±tuy±ha½, bhikkhave …pe… tejodh±tuy±ha½, bhikkhave… v±yodh±tu-

Page 105: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

y±ha½, bhikkhave, ass±dapariyesana½ acari½, yo v±yodh±tuy± ass±do tadajjha-gama½, y±vat± v±yodh±tuy± ass±do paññ±ya me so sudiµµho. V±yodh±tuy±ha½,bhikkhave, ±d²navapariyesana½ acari½, yo v±yodh±tuy± ±d²navo tadajjhagama½,y±vat± v±yodh±tuy± ±d²navo paññ±ya me so sudiµµho. V±yodh±tuy±ha½,bhikkhave, nissaraºapariyesana½ acari½, ya½ v±yodh±tuy± nissaraºa½ tadajjha-gama½, y±vat± v±yodh±tuy± nissaraºa½ paññ±ya me ta½ sudiµµha½. “Y±vak²vañc±ha½, bhikkhave, im±sa½ catunna½ dh±t³na½ ass±dañca ass±-dato ±d²navañca ±d²navato nissaraºañca nissaraºato yath±bh³ta½ na abbha-ññ±si½, neva t±v±ha½, bhikkhave, sadevake loke sam±rake sabrahmake sassa-maºabr±hmaºiy± paj±ya sadevamanuss±ya anuttara½ samm±sambodhi½ abhi-sambuddhoti paccaññ±si½. “Yato ca khv±ha½, bhikkhave, im±sa½ catunna½ dh±t³na½ ass±dañca ass±-dato ±d²navañca ±d²navato nissaraºañca nissaraºato yath±bh³ta½ abbhaññ±si½,ath±ha½, bhikkhave, sadevake loke sam±rake sabrahmake sassamaºabr±hma-ºiy± paj±ya sadevamanuss±ya anuttara½ samm±sambodhi½ abhisambuddhotipaccaññ±si½. ѱºañca pana me dassana½ udap±di– ‘akupp± me vimutti, ayama-ntim± j±ti, natthi d±ni punabbhavo’”ti. Tatiya½. 4. Noceda½sutta½ 117. S±vatthiya½ viharati …pe… “no ceda½, bhikkhave, pathav²dh±tuy±ass±do abhavissa, nayida½ satt± pathav²dh±tuy± s±rajjeyyu½. Yasm± (1.0382)ca kho, bhikkhave, atthi pathav²dh±tuy± ass±do, tasm± satt± pathav²dh±tuy± s±ra-jjanti. No ceda½, bhikkhave, pathav²dh±tuy± ±d²navo abhavissa, nayida½ satt±pathav²dh±tuy± nibbindeyyu½. Yasm± ca kho, bhikkhave, atthi pathav²dh±tuy±±d²navo, tasm± satt± pathav²dh±tuy± nibbindanti. No ceda½, bhikkhave, pathav²-dh±tuy± nissaraºa½ abhavissa, nayida½ satt± pathav²dh±tuy± nissareyyu½.Yasm± ca kho, bhikkhave, atthi pathav²dh±tuy± nissaraºa½, tasm± satt± pathav²-dh±tuy± nissaranti”. “No ceda½, bhikkhave, ±podh±tuy± ass±do

Page 106: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

abhavissa …pe… no ceda½, bhikkhave, tejodh±tuy± …pe… no ceda½, bhikkhave,v±yodh±tuy± ass±do abhavissa, nayida½ satt± v±yodh±tuy± s±rajjeyyu½. Yasm±ca kho, bhikkhave, atthi v±yodh±tuy± ass±do, tasm± satt± v±yodh±tuy± s±rajjanti.No ceda½, bhikkhave, v±yodh±tuy± ±d²navo abhavissa, nayida½ satt± v±yodh±-tuy± nibbindeyyu½. Yasm± ca kho, bhikkhave, atthi v±yodh±tuy± ±d²navo, tasm±satt± v±yodh±tuy± nibbindanti. No ceda½, bhikkhave, v±yodh±tuy± nissaraºa½abhavissa, nayida½ satt± v±yodh±tuy± nissareyyu½. Yasm± ca kho, bhikkhave,atthi v±yodh±tuy± nissaraºa½, tasm± satt± v±yodh±tuy± nissaranti. “Y±vak²vañcime, bhikkhave, satt± im±sa½ catunna½ dh±t³na½ ass±dañcaass±dato ±d²navañca ±d²navato nissaraºañca nissaraºato yath±bh³ta½ na abbha-ñña½su, neva t±vime bhikkhave, satt± sadevak± lok± sam±rak± sabrahmak±sassamaºabr±hmaºiy± paj±ya sadevamanuss±ya nissaµ± visa½yutt± vippamutt±vimariy±dikatena cetas± vihari½su. “Yato ca kho, bhikkhave, satt± im±sa½ catunna½ dh±t³na½ ass±dañca ass±-dato ±d²navañca ±d²navato nissaraºañca nissaraºato yath±bh³ta½ abbha-ñña½su, atha, bhikkhave, satt± sadevak± lok± sam±rak± sabrahmak± sassamaºa-br±hmaºiy± paj±ya sadevamanuss±ya nissaµ± visa½yutt± vippamutt± vimariy±di-katena cetas± viharant²”ti. Catuttha½. 5. Ekantadukkhasutta½ 118. S±vatthiya½ (1.0383) viharati …pe… “pathav²dh±tu ce ‚ hida½,bhikkhave, ekantadukkh± abhavissa dukkh±nupatit± dukkh±vakkant± anava-kkant± sukhena, nayida½ satt± pathav²dh±tuy± s±rajjeyyu½. Yasm± ca kho,bhikkhave, pathav²dh±tu sukh± sukh±nupatit± sukh±vakkant± anavakkant±dukkhena, tasm± satt± pathav²dh±tuy± s±rajjanti”. “¾podh±tu ce hida½, bhikkhave …pe… tejodh±tu ce hida½, bhikkhave… v±yo-dh±tu ce hida½, bhikkhave, ekantadukkh± abhavissa dukkh±nupatit± dukkh±va-kkant± anavakkant± sukhena, nayida½ satt± v±yodh±tuy± s±rajjeyyu½. Yasm± cakho, bhikkhave, v±yodh±tu sukh± sukh±nupatit± sukh±vakkant± anavakkant±dukkhena, tasm± satt± v±yodh±tuy± s±rajjanti. “Pathav²dh±tu ce hida½, bhikkhave, ekantasukh± abhavissa sukh±nupatit±sukh±vakkant± anavakkant± dukkhena, nayida½ satt± pathav²dh±tuy± nibbi-ndeyyu½. Yasm± ca kho, bhikkhave, pathav²dh±tu dukkh± dukkh±nupatit± dukkh±-vakkant± anavakkant± sukhena, tasm± satt± pathav²dh±tuy± nibbindanti. “¾podh±tu ce hida½, bhikkhave …pe… tejodh±tu ce hida½, bhikkhave… v±yo-dh±tu ce hida½, bhikkhave, ekantasukh± abhavissa sukh±nupatit± sukh±vakkant±anavakkant± dukkhena, nayida½ satt± v±yodh±tuy± nibbindeyyu½. Yasm± ca kho,bhikkhave, v±yodh±tu dukkh± dukkh±nupatit± dukkh±vakkant± anavakkant±sukhena, tasm± satt± v±yodh±tuy± nibbindant²”ti. Pañcama½. 6. Abhinandasutta½

Page 107: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

119. S±vatthiya½ viharati …pe… “yo, bhikkhave, pathav²dh±tu½ abhinandati,dukkha½ so abhinandati. Yo dukkha½ abhinandati, aparimutto so dukkhasm±tivad±mi. Yo ±podh±tu½ abhinandati …pe… yo tejodh±tu½… yo v±yodh±tu½ abhi-nandati, dukkha½ so abhinandati. Yo dukkha½ abhinandati, aparimutto so dukkha-sm±ti vad±mi”. “Yo (1.0384) ca kho, bhikkhave, pathav²dh±tu½ n±bhinandati, dukkha½ son±bhinandati. Yo dukkha½ n±bhinandati, parimutto so dukkhasm±ti vad±mi. Yo±podh±tu½ …pe… yo tejodh±tu½… yo v±yodh±tu½ n±bhinandati, dukkha½ son±bhinandati. Yo dukkha½ n±bhinandati, parimutto so dukkhasm±ti vad±m²”ti.Chaµµha½. 7. Upp±dasutta½ 120. S±vatthiya½ viharati …pe… “yo, bhikkhave, pathav²dh±tuy± upp±do µhitiabhinibbatti p±tubh±vo, dukkhasseso upp±do rog±na½ µhiti jar±maraºassa p±tu-bh±vo. Yo ±podh±tuy± …pe… yo tejodh±tuy±… yo v±yodh±tuy± upp±do µhiti abhi-nibbatti p±tubh±vo, dukkhasseso upp±do rog±na½ µhiti jar±maraºassa p±tubh±vo”. “Yo ca kho, bhikkhave, pathav²dh±tuy± nirodho v³pasamo atthaªgamo, dukkha-sseso nirodho rog±na½ v³pasamo jar±maraºassa atthaªgamo. Yo ±podh±tuy±…pe… yo tejodh±tuy±… yo v±yodh±tuy± nirodho v³pasamo atthaªgamo, dukkha-sseso nirodho rog±na½ v³pasamo jar±maraºassa atthaªgamo”ti. Sattama½. 8. Samaºabr±hmaºasutta½ 121. S±vatthiya½ viharati …pe… “catasso im±, bhikkhave, dh±tuyo. Katam±catasso? Pathav²dh±tu, ±podh±tu, tejodh±tu, v±yodh±tu. Ye hi keci, bhikkhave,samaº± v± br±hmaº± v± im±sa½ catunna½ dh±t³na½ ass±dañca ±d²navañcanissaraºañca yath±bh³ta½ nappaj±nanti, na me te, bhikkhave, samaº± v±br±hmaº± v± samaºesu v± samaºasammat± br±hmaºesu v± br±hmaºasammat±;na ca pana te ±yasmanto s±maññattha½ v± brahmaññattha½ v± diµµhevadhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharanti”. “Ye ca kho keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± im±sa½ catunna½dh±t³na½ ass±dañca ±d²navañca nissaraºañca yath±bh³ta½ paj±nanti, te ca kho(1.0385) me, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± samaºesu ceva samaºasa-mmat± br±hmaºesu ca br±hmaºasammat±; te ca pan±yasmanto s±maññatthañcabrahmaññatthañca diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajjaviharant²”ti. Aµµhama½. 9. Dutiyasamaºabr±hmaºasutta½ 122. S±vatthiya½ viharati …pe… “catasso im±, bhikkhave, dh±tuyo. Katam±

Page 108: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

catasso? Pathav²dh±tu, ±podh±tu, tejodh±tu, v±yodh±tu. Ye hi keci, bhikkhave,samaº± v± br±hmaº± v± im±sa½ catunna½ dh±t³na½ samudayañca atthaªga-mañca ass±dañca ±d²navañca nissaraºañca yath±bh³ta½ nappaj±nanti …pe…paj±nanti …pe… saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharant²”ti. Navama½. 10. Tatiyasamaºabr±hmaºasutta½ 123. S±vatthiya½ viharati …pe… “ye hi keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº±v± pathav²dh±tu½ nappaj±nanti, pathav²dh±tusamudaya½ nappaj±nanti, pathav²-dh±tunirodha½ nappaj±nanti, pathav²dh±tunirodhag±mini½ paµipada½ nappaj±-nanti …pe… ±podh±tu½ nappaj±nanti… tejodh±tu½ nappaj±nanti… v±yodh±tu½nappaj±nanti, v±yodh±tusamudaya½ nappaj±nanti, v±yodh±tunirodha½ nappaj±-nanti, v±yodh±tunirodhag±mini½ paµipada½ nappaj±nanti, na me te, bhikkhave,samaº± v± br±hmaº± v± samaºesu v± samaºasammat± br±hmaºesu v± br±hma-ºasammat±; na ca pana te ±yasmanto s±maññattha½ v± brahmaññattha½ v±diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharanti”. “Ye ca kho keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± pathav²dh±tu½ paj±nanti,pathav²dh±tusamudaya½ paj±nanti, pathav²dh±tunirodha½ paj±nanti, pathav²dh±-tunirodhag±mini½ paµipada½ paj±nanti… ye ca kho keci, bhikkhave, samaº± v±br±hmaº± v± …pe… ±podh±tu½ paj±nanti… tejodh±tu½ paj±nanti… v±yodh±tu½paj±nanti, v±yodh±tusamudaya½ paj±nanti, v±yodh±tunirodha½ paj±nanti, v±yo-dh±tunirodhag±mini½ paµipada½ paj±nanti, te (1.0386) ca kho me, bhikkhave,samaº± v± br±hmaº± v± samaºesu ceva samaºasammat± br±hmaºesu cabr±hmaºasammat±; te ca pan±yasmanto s±maññatthañca brahmaññatthañcadiµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharant²”ti. Dasama½. Catuttho vaggo. Tassudd±na½– Catasso pubbe acari½, nocedañca dukkhena ca; abhinandañca upp±do, tayo samaºabr±hmaº±ti. Dh±tusa½yutta½ samatta½. 4. Anamataggasa½yutta½ 1. Paµhamavaggo 1. Tiºakaµµhasutta½

Page 109: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

124. Eva½ (1.0387) me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharatijetavane an±thapiº¹ikassa ±r±me. Tatra kho bhagav± bhikkh³ ±mantesi–“bhikkhavo”ti. “Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etada-voca– “Anamataggoya½ ‚ bhikkhave, sa½s±ro. Pubb± koµi na paññ±yati avijj±n²vara-º±na½ satt±na½ taºh±sa½yojan±na½ sandh±vata½ sa½sarata½. Seyyath±pi,bhikkhave, puriso ya½ imasmi½ jambud²pe tiºakaµµhas±kh±pal±sa½ ta½ chetv± ‚ekajjha½ sa½haritv± caturaªgula½ caturaªgula½ ghaµika½ katv± nikkhipeyya–‘aya½ me m±t±, tass± me m±tu aya½ m±t±’ti, apariy±dinn±va ‚ bhikkhave, tassapurisassa m±tum±taro assu, atha imasmi½ jambud²pe tiºakaµµhas±kh±pal±sa½parikkhaya½ pariy±d±na½ gaccheyya. Ta½ kissa hetu? Anamataggoya½,bhikkhave, sa½s±ro. Pubb± koµi na paññ±yati avijj±n²varaº±na½ satt±na½ taºh±-sa½yojan±na½ sandh±vata½ sa½sarata½. Eva½ d²gharatta½ vo, bhikkhave,dukkha½ paccanubh³ta½ tibba½ paccanubh³ta½ byasana½ paccanubh³ta½,kaµas² ‚ va¹¹hit±. Y±vañcida½, bhikkhave, alameva sabbasaªkh±resu nibbi-nditu½ ala½ virajjitu½ ala½ vimuccitun”ti. Paµhama½. 2. Pathav²sutta½ 125. S±vatthiya½ viharati …pe… “anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro.Pubb± koµi na paññ±yati avijj±n²varaº±na½ satt±na½ taºh±sa½yojan±na½sandh±vata½ sa½sarata½. Seyyath±pi, bhikkhave, puriso ima½ mah±pathavi½kolaµµhimatta½ kolaµµhimatta½ mattik±gu¼ika½ karitv± nikkhipeyya– ‘aya½ me pit±,tassa me pitu aya½ pit±’ti, apariy±dinn±va bhikkhave, tassa purisassa pitupitaroassu, ath±ya½ mah±pathav² parikkhaya½ pariy±d±na½ gaccheyya (1.0388). Ta½kissa hetu? Anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro. Pubb± koµi na paññ±yati avijj±-n²varaº±na½ satt±na½ taºh±sa½yojan±na½ sandh±vata½ sa½sarata½. Eva½d²gharatta½ vo, bhikkhave, dukkha½ paccanubh³ta½ tibba½ paccanubh³ta½byasana½ paccanubh³ta½, kaµas² va¹¹hit±. Y±vañcida½, bhikkhave, alamevasabbasaªkh±resu nibbinditu½, ala½ virajjitu½, ala½ vimuccitun”ti. Dutiya½. 3. Assusutta½ 126. S±vatthiya½ viharati …pe… “anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro.Pubb± koµi na paññ±yati avijj±n²varaº±na½ satt±na½ taºh±sa½yojan±na½sandh±vata½ sa½sarata½. Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave, katama½ nu kho bahu-tara½, ya½ v± vo imin± d²ghena addhun± sandh±vata½ sa½sarata½ aman±pasa-mpayog± man±pavippayog± kandant±na½ rodant±na½ ‚ assu passanna½ ‚paggharita½, ya½ v± cat³su mah±samuddesu udakan”ti? “Yath± kho maya½,bhante, bhagavat± dhamma½ desita½ ±j±n±ma, etadeva, bhante, bahutara½ ya½no imin± d²ghena addhun± sandh±vata½ sa½sarata½ aman±pasampayog± man±-

Page 110: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

pavippayog± kandant±na½ rodant±na½ assu passanna½ paggharita½, na tvevacat³su mah±samuddesu udakan”ti. “S±dhu s±dhu, bhikkhave, s±dhu kho me tumhe, bhikkhave, eva½ dhamma½desita½ ±j±n±tha. Etadeva, bhikkhave, bahutara½ ya½ vo imin± d²ghena addhun±sandh±vata½ sa½sarata½ aman±pasampayog± man±pavippayog± kandant±na½rodant±na½ assu passanna½ paggharita½, na tveva cat³su mah±samuddesuudaka½. D²gharatta½ vo, bhikkhave, m±tumaraºa½ paccanubh³ta½; tesa½ v±m±tumaraºa½ paccanubhont±na½ aman±pasampayog± man±pavippayog±kandant±na½ rodant±na½ assu passanna½ paggharita½, na tveva cat³su mah±-samuddesu udaka½. D²gharatta½ vo, bhikkhave, pitumaraºa½ paccanubh³ta½…pe… bh±tumaraºa½ paccanubh³ta½… bhaginimaraºa½ paccanubh³ta½…puttamaraºa½ paccanubh³ta½… dh²tumaraºa½ paccanubh³ta½… ñ±tibyasana½paccanubh³ta½… bhogabyasana½ paccanubh³ta½. D²gharatta½ vo, bhikkhave, rogabyasana½ paccanubh³ta½, tesa½ vo rogabyasana½ paccanubhont±na½aman±pasampayog± man±pavippayog± kandant±na½ rodant±na½ assupassanna½ paggharita½, na tveva cat³su mah±samuddesu udaka½. Ta½ kissahetu? Anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro (1.0389) …pe… y±vañcida½,bhikkhave, alameva sabbasaªkh±resu nibbinditu½, ala½ virajjitu½, ala½ vimucci-tun”ti. Tatiya½. 4. Kh²rasutta½ 127. S±vatthiya½ viharati …pe… “anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro.Pubb± koµi na paññ±yati avijj±n²varaº±na½ satt±na½ taºh±sa½yojan±na½sandh±vata½ sa½sarata½. Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave, katama½ nu kho bahu-tara½, ya½ v± vo imin± d²ghena addhun± sandh±vata½ sa½sarata½ m±tu-thañña½ p²ta½, ya½ v± cat³su mah±samuddesu udakan”ti? “Yath± kho maya½,bhante, bhagavat± dhamma½ desita½ ±j±n±ma, etadeva, bhante, bahutara½ ya½no imin± d²ghena addhun± sandh±vata½ sa½sarata½ m±tuthañña½ p²ta½, natveva cat³su mah±samuddesu udakan”ti. “S±dhu s±dhu, bhikkhave, s±dhu kho me tumhe, bhikkhave, eva½ dhamma½

Page 111: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

kho so bhikkhu bhagavanta½ etadavoca– “k²vad²gho nu kho, bhante, kappo”ti?“D²gho kho, bhikkhu, kappo. So na sukaro saªkh±tu½ ettak±ni vass±ni iti v±, etta-k±ni vassasat±ni iti v±, ettak±ni vassasahass±ni iti v±, ettak±ni vassasatasaha-ss±ni iti v±”ti. “Sakk± pana, bhante, upama½ k±tun”ti? “Sakk±, bhikkh³”ti bhagav± avoca.“Seyyath±pi, bhikkhu, mah±selo pabbato yojana½ ±y±mena yojana½ vitth±renayojana½ ubbedhena acchinno asusiro ekagghano. Tamena½ puriso vassasa-tassa vassasatassa accayena k±sikena vatthena (1.0390) saki½ saki½ parima-jjeyya. Khippatara½ kho so, bhikkhu, mah±selo pabbato imin± upakkamena pari-kkhaya½ pariy±d±na½ gaccheyya, na tveva kappo. Eva½ d²gho, bhikkhu, kappo.Eva½ d²gh±na½ kho, bhikkhu, kapp±na½ neko kappo sa½sito, neka½ kappa-sata½ sa½sita½, neka½ kappasahassa½ sa½sita½, neka½ kappasatasahassa½sa½sita½. Ta½ kissa hetu? Anamataggoya½, bhikkhu, sa½s±ro. Pubb± koµi…pe… y±vañcida½, bhikkhu, alameva sabbasaªkh±resu nibbinditu½, ala½ vira-jjitu½, ala½ vimuccitun”ti. Pañcama½. 6. S±sapasutta½ 129. S±vatthiya½ viharati. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagav± …pe…ekamanta½ nisinno kho so bhikkhu bhagavanta½ etadavoca– “k²vad²gho, nu kho,bhante, kappo”ti? “D²gho kho, bhikkhu, kappo. So na sukaro saªkh±tu½ ettak±nivass±ni iti v± …pe… ettak±ni vassasatasahass±ni iti v±”ti. “Sakk± pana, bhante, upama½ k±tun”ti? “Sakk±, bhikkh³”ti bhagav± avoca.“Seyyath±pi, bhikkhu, ±yasa½ nagara½ yojana½ ±y±mena yojana½ vitth±renayojana½ ubbedhena, puººa½ s±sap±na½ gu¼ik±baddha½ ‚. Tato puriso vassasa-tassa vassasatassa accayena ekameka½ s±sapa½ uddhareyya. Khippatara½kho so, bhikkhu mah±s±sapar±si imin± upakkamena parikkhaya½ pariy±d±na½gaccheyya, na tveva kappo. Eva½ d²gho kho, bhikkhu, kappo. Eva½ d²gh±na½kho, bhikkhu, kapp±na½ neko kappo sa½sito, neka½ kappasata½ sa½sita½,neka½ kappasahassa½ sa½sita½, neka½ kappasatasahassa½ sa½sita½. Ta½kissa hetu? Anamataggoya½, bhikkhu, sa½s±ro …pe… ala½ vimuccitun”ti.Chaµµha½. 7. S±vakasutta½ 130. S±vatthiya½ viharati. Atha kho sambahul± bhikkh³ yena bhagav± …pe…ekamanta½ nisinn± kho te bhikkh³ bhagavanta½ etadavocu½– “k²vabahuk± nukho, bhante, kapp± abbhat²t± atikkant±”ti? “Bahuk± kho, bhikkhave (1.0391),kapp± abbhat²t± atikkant±. Te na sukar± saªkh±tu½– ‘ettak± kapp± iti v±, ettak±nikappasat±ni iti v±, ettak±ni kappasahass±ni iti v±, ettak±ni kappasatasahass±niiti v±’”ti. “Sakk± pana, bhante, upama½ k±tun”ti? “Sakk±, bhikkhave”ti bhagav± avoca.

Page 112: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“Idhassu, bhikkhave, catt±ro s±vak± vassasat±yuk± vassasataj²vino. Te divasedivase kappasatasahassa½ kappasatasahassa½ anussareyyu½. Ananussarit±vabhikkhave, tehi kapp± assu, atha kho te catt±ro s±vak± vassasat±yuk± vassasata-j²vino vassasatassa accayena k±la½ kareyyu½. Eva½ bahuk± kho, bhikkhave,kapp± abbhat²t± atikkant±. Te na sukar± saªkh±tu½– ‘ettak± kapp± iti v±, ettak±nikappasat±ni iti v±, ettak±ni kappasahass±ni iti v±, ettak±ni kappasatasahass±niiti v±’ti. Ta½ kissa hetu? Anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro …pe… ala½ vimu-ccitun”ti. Sattama½. 8. Gaªg±sutta½ 131. R±jagahe viharati ve¼uvane. Atha kho aññataro br±hmaºo yena bhagav±tenupasaªkami; upasaªkamitv± bhagavat± saddhi½ sammodi. Sammodan²ya½katha½ s±raº²ya½ v²tis±retv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho sobr±hmaºo bhagavanta½ etadavoca– “k²vabahuk± nu kho, bho gotama, kapp±abbhat²t± atikkant±”ti? “Bahuk± kho, br±hmaºa, kapp± abbhat²t± atikkant±. Te nasukar± saªkh±tu½– ‘ettak± kapp± iti v±, ettak±ni kappasat±ni iti v±, ettak±ni kappa-sahass±ni iti v±, ettak±ni kappasatasahass±ni iti v±’”ti. “Sakk± pana, bho gotama, upama½ k±tun”ti? “Sakk±, br±hmaº±”ti bhagav±avoca. “Seyyath±pi, br±hmaºa, yato c±ya½ gaªg± nad² pabhavati yattha ca mah±-samudda½ appeti, y± etasmi½ antare v±lik± s± na sukar± saªkh±tu½– ‘ettak±v±lik± iti v±, ettak±ni v±likasat±ni iti v±, ettak±ni v±likasahass±ni iti v±, ettak±niv±likasatasahass±ni iti v±’ti. Tato bahutar± kho, br±hmaºa, kapp± abbhat²t± ati-kkant±. Te na sukar± saªkh±tu½– ‘ettak± kapp± iti (1.0392) v±, ettak±ni kappasa-t±ni iti v±, ettak±ni kappasahass±ni iti v±, ettak±ni kappasatasahass±ni iti v±’ti.Ta½ kissa hetu? Anamataggoya½, br±hmaºa, sa½s±ro. Pubb± koµi na paññ±yatiavijj±n²varaº±na½ satt±na½ taºh±sa½yojan±na½ sandh±vata½ sa½sarata½.Eva½ d²gharatta½ kho, br±hmaºa, dukkha½ paccanubh³ta½ tibba½ paccanu-bh³ta½ byasana½ paccanubh³ta½, kaµas² va¹¹hit±. Y±vañcida½, br±hmaºa, ala-meva sabbasaªkh±resu nibbinditu½, ala½ virajjitu½, ala½ vimuccitun”ti. Eva½ vutte, so br±hmaºo bhagavanta½ etadavoca– “abhikkanta½, bho gotama,abhikkanta½, bho gotama …pe… up±saka½ ma½ bhava½ gotamo dh±retu ajja-tagge p±ºupeta½ saraºa½ gatan”ti. Aµµhama½. 9. Daº¹asutta½ 132. S±vatthiya½ viharati …pe… “anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro.Pubb± koµi na paññ±yati avijj±n²varaº±na½ satt±na½ taºh±sa½yojan±na½sandh±vata½ sa½sarata½. Seyyath±pi, bhikkhave, daº¹o upariveh±sa½ khittosakimpi m³lena nipatati, sakimpi majjhena nipatati, sakimpi antena nipatati; eva-meva kho, bhikkhave, avijj±n²varaº± satt± taºh±sa½yojan± sandh±vant± sa½sa-rant± sakimpi asm± lok± para½ loka½ gacchanti, sakimpi parasm± lok± ima½

Page 113: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

loka½ ±gacchanti. Ta½ kissa hetu? Anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro …pe…ala½ vimuccitun”ti. Navama½. 10. Puggalasutta½ 133. Eka½ samaya½ bhagav± r±jagahe viharati gijjhak³µe pabbate. Tatra khobhagav± bhikkh³ ±mantesi– “bhikkhavo”ti. “Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavatopaccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro …pe… ekapuggalassa, bhikkhave,kappa½ sandh±vato sa½sarato siy± eva½ mah± aµµhikaªkalo aµµhipuñjo aµµhir±siyath±ya½ vepullo pabbato, sace sa½h±rako assa, sambhatañca na vinasseyya.Ta½ kissa hetu? Anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro …pe… ala½ vimucci-n”ti. Idamavoca (1.0393) bhagav±. Ida½ vatv±na sugato ath±para½ etadavocasatth±– “Ekassekena kappena, puggalassaµµhisañcayo; siy± pabbatasamo r±si, iti vutta½ mahesin±. “So kho pan±ya½ akkh±to, vepullo pabbato mah±; uttaro gijjhak³µassa, magadh±na½ giribbaje. “Yato ca ariyasacc±ni, sammappaññ±ya passati; dukkha½ dukkhasamupp±da½, dukkhassa ca atikkama½; ariya½ caµµhaªgika½ magga½, dukkh³pasamag±mina½. “Sa sattakkhattu½parama½, sandh±vitv±na puggalo; dukkhassantakaro hoti, sabbasa½yojanakkhay±”ti. dasama½; Paµhamo vaggo. Tassudd±na½– Tiºakaµµhañca pathav², assu kh²rañca pabbata½; s±sap± s±vak± gaªg±, daº¹o ca puggalena c±ti. 2. Dutiyavaggo 1. Duggatasutta½ 134. Eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati. Tatra kho bhagav± bhikkhu±mantesi– “bhikkhavo”ti. “Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavato paccassosu½.Bhagav± etadavoca– “anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro. Pubb± koµi napaññ±yati avijj±n²varaº±na½ satt±na½ taºh±sa½yojan±na½ sandh±vata½ sa½sa-rata½. Ya½, bhikkhave, passeyy±tha duggata½ dur³peta½ niµµhametthagantabba½– ‘amhehipi evar³pa½ paccanubh³ta½ imin± d²ghena addhun±’ti. Ta½

Page 114: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

kissa hetu …pe… y±vañcida½, bhikkhave, alameva sabbasaªkh±resu nibbinditu½ala½ virajjitu½ ala½ vimuccitun”ti. Paµhama½. 2. Sukhitasutta½ 135. S±vatthiya½ (1.0394) viharati …pe… “anamataggoya½, bhikkhave,sa½s±ro …pe… ya½, bhikkhave, passeyy±tha sukhita½ susajjita½, niµµhametthagantabba½– ‘amhehipi evar³pa½ paccanubh³ta½ imin± d²ghena addhun±’ti. Ta½kissa hetu? Anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro. Pubb± koµi na paññ±yati…pe… ala½ vimuccitun”ti. Dutiya½. 3. Ti½samattasutta½ 136. R±jagahe viharati ve¼uvane. Atha kho ti½samatt± p±veyyak± ‚ bhikkh³sabbe ±raññik± sabbe piº¹ap±tik± sabbe pa½suk³lik± sabbe tec²varik± sabbesasa½yojan± yena bhagav± tenupasaªkami½su; upasaªkamitv± bhagavanta½abhiv±detv± ekamanta½ nis²di½su. Atha kho bhagavato etadahosi– “ime khoti½samatt± p±veyyak± bhikkh³ sabbe ±raññik± sabbe piº¹ap±tik± sabbe pa½su-k³lik± sabbe tec²varik± sabbe sasa½yojan±. Ya½n³n±ha½ imesa½ tath±dhamma½ deseyya½ yath± nesa½ imasmi½yeva ±sane anup±d±ya ±savehicitt±ni vimucceyyun”ti. Atha kho bhagav± bhikkh³ ±mantesi– “bhikkhavo”ti.“Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro. Pubb± koµi na paññ±yati avijj±n²vara-º±na½ satt±na½ taºh±sa½yojan±na½ sandh±vata½ sa½sarata½. Ta½ ki½maññatha, bhikkhave, katama½ nu kho bahutara½, ya½ v± vo imin± d²ghenaaddhun± sandh±vata½ sa½sarata½ s²sacchinn±na½ lohita½ passanna½ paggha-rita½, ya½ v± cat³su mah±samuddesu udakan”ti? “Yath± kho maya½, bhante,bhagavat± dhamma½ desita½ ±j±n±ma, etadeva, bhante, bahutara½, ya½ noimin± d²ghena addhun± sandh±vata½ sa½sarata½ s²sacchinn±na½ lohita½passanna½ paggharita½, na tveva cat³su mah±samuddesu udakan”ti. “S±dhu s±dhu, bhikkhave, s±dhu kho me tumhe, bhikkhave, eva½ dhamma½desita½ ±j±n±tha. Etadeva, bhikkhave, bahutara½, ya½ vo imin± d²ghenaaddhun± sandh±vata½ sa½sarata½ s²sacchinn±na½ lohita½ passanna½ paggha-rita½, na tveva cat³su mah±samuddesu (1.0395) udaka½. D²gharatta½ vo,bhikkhave, gunna½ sata½ gobh³t±na½ s²sacchinn±na½ lohita½ passanna½paggharita½, na tveva cat³su mah±samuddesu udaka½. D²gharatta½ vo,bhikkhave, mahi½s±na½ ‚ sata½ mahi½sabh³t±na½ s²sacchinn±na½ lohita½passanna½ paggharita½ …pe… d²gharatta½ vo, bhikkhave, urabbh±na½ sata½urabbhabh³t±na½ …pe… aj±na½ sata½ ajabh³t±na½… mig±na½ sata½ miga-bh³t±na½… kukkuµ±na½ sata½ kukkuµabh³t±na½… s³kar±na½ sata½ s³kara-bh³t±na½… d²gharatta½ vo, bhikkhave, cor± g±magh±t±ti gahetv± s²sacchi-nn±na½ lohita½ passanna½ paggharita½. D²gharatta½ vo, bhikkhave, cor± p±ripa-

Page 115: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

nthik±ti gahetv± s²sacchinn±na½ lohita½ passanna½ paggharita½. D²gharatta½vo, bhikkhave, cor± p±rad±rik±ti gahetv± s²sacchinn±na½ lohita½ passanna½paggharita½, na tveva cat³su mah±samuddesu udaka½. Ta½ kissa hetu? Anama-taggoya½, bhikkhave, sa½s±ro …pe… ala½ vimuccitun”ti. “Idamavoca bhagav±. Attaman± te bhikkh³ bhagavato bh±sita½ abhinandunti.Imasmiñca pana veyy±karaºasmi½ bhaññam±ne ti½samatt±na½ p±veyyak±na½bhikkh³na½ anup±d±ya ±savehi citt±ni vimucci½s³”ti. Tatiya½. 4. M±tusutta½ 137. S±vatthiya½ viharati …pe… “anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro …pe…na so, bhikkhave, satto sulabhar³po yo nam±t±bh³tapubbo imin± d²ghenaaddhun±. Ta½ kissa hetu? Anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro …pe… ala½vimuccitun”ti. Catuttha½. 5. Pitusutta½ 138. S±vatthiya½ viharati …pe… “anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro …pe…na so, bhikkhave, satto sulabhar³po yo napit±bh³tapubbo …pe… ala½ vimuccitu-n”ti. Pañcama½. 6. Bh±tusutta½ 139. S±vatthiya½ viharati …pe… “na so, bhikkhave, satto sulabhar³po yonabh±t±bh³tapubbo …pe… ala½ vimuccitun”ti. Chaµµha½. 7. Bhaginisutta½ 140. S±vatthiya½ (1.0396) viharati …pe… “na so, bhikkhave, satto sulabhar³poyo nabhaginibh³tapubbo …pe… ala½ vimuccitun”ti. Sattama½.

Page 116: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

141. S±vatthiya½ viharati …pe… “na so, bhikkhave, satto sulabhar³po yo napu-ttabh³tapubbo …pe… ala½ vimuccitun”ti. Aµµhama½. 9. Dh²tusutta½ 142. S±vatthiya½ viharati …pe… “anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro.Pubb± koµi na paññ±yati avijj±n²varaº±na½ satt±na½ taºh±sa½yojan±na½sandh±vata½ sa½sarata½. Na so, bhikkhave, satto sulabhar³po yo na dh²t±bh³ta-pubbo imin± d²ghena addhun±. Ta½ kissa hetu? Anamataggoya½, bhikkhave,sa½s±ro. Pubb± koµi na paññ±yati avijj±n²varaº±na½ satt±na½ taºh±sa½yoja-n±na½ sandh±vata½ sa½sarata½. Eva½ d²gharatta½ vo, bhikkhave, dukkha½paccanubh³ta½ tibba½ paccanubh³ta½ byasana½ paccanubh³ta½, kaµas²va¹¹hit±. Y±vañcida½, bhikkhave, alameva sabbasaªkh±resu nibbinditu½, ala½virajjitu½, ala½ vimuccitun”ti. Navama½. 10. Vepullapabbatasutta½ 143. Eka½ samaya½ bhagav± r±jagahe viharati gijjhak³µe pabbate. Tatra khobhagav± bhikkh³ ±mantesi– “bhikkhavo”ti. “Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavatopaccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Anamataggoya½, bhikkhave, sa½s±ro. Pubb± koµi na paññ±yati avijj±n²vara-º±na½ satt±na½ taºh±sa½yojan±na½ sandh±vata½ sa½sarata½. Bh³tapubba½,bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘p±c²nava½so’tveva samaññ± udap±di.Tena kho pana, bhikkhave, samayena manuss±na½ ‘tivar±’tveva samaññ± uda-p±di. Tivar±na½, bhikkhave, manuss±na½ catt±r²sa vassasahass±ni ±yuppa-m±ºa½ ahosi. Tivar±, bhikkhave, manuss± p±c²nava½sa½ pabbata½ cat³hena±rohanti, cat³hena orohanti. Tena kho pana, bhikkhave (1.0397), samayena kaku-sandho bhagav± araha½ samm±sambuddho loke uppanno hoti. Kakusandhassa,bhikkhave, bhagavato arahato samm±sambuddhassa vidhurasañj²va½ n±mas±vakayuga½ ahosi agga½ bhaddayuga½. Passatha, bhikkhave, s± cevimassapabbatassa samaññ± antarahit±, te ca manuss± k±laªkat±, so ca bhagav± parini-bbuto. Eva½ anicc±, bhikkhave, saªkh±r±; eva½ addhuv±, bhikkhave, saªkh±r±;eva½ anass±sik±, bhikkhave, saªkh±r±. Y±vañcida½, bhikkhave, alameva sabba-saªkh±resu nibbinditu½, ala½ virajjitu½, ala½ vimuccitu½. “Bh³tapubba½, bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘vaªkako’tvevasamaññ± udap±di. Tena kho pana, bhikkhave, samayena manuss±na½ ‘rohitass±’-tveva samaññ± udap±di. Rohitass±na½, bhikkhave, manuss±na½ ti½savassasa-hass±ni ±yuppam±ºa½ ahosi. Rohitass±, bhikkhave, manuss± vaªkaka½pabbata½ t²hena ±rohanti, t²hena orohanti. Tena kho pana, bhikkhave, samayenakoº±gamano bhagav± araha½ samm±sambuddho loke uppanno hoti. Koº±gama-nassa, bhikkhave, bhagavato arahato samm±sambuddhassa bhiyyosuttara½n±ma s±vakayuga½ ahosi agga½ bhaddayuga½. Passatha, bhikkhave, s± cevi-

Page 117: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

massa pabbatassa samaññ± antarahit±, te ca manuss± k±laªkat±, so ca bhagav±parinibbuto. Eva½ anicc±, bhikkhave, saªkh±r± …pe… ala½ vimuccitu½. “Bh³tapubba½, bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘supasso’tveva ‚samaññ± udap±di. Tena kho pana, bhikkhave, samayena manuss±na½ ‘suppiy±’-tveva ‚ samaññ± udap±di. Suppiy±na½, bhikkhave, manuss±na½ v²sativassasa-hass±ni ±yuppam±ºa½ ahosi. Suppiy±, bhikkhave, manuss± supassa½ pabbata½dv²hena ±rohanti, dv²hena orohanti. Tena kho pana, bhikkhave, samayenakassapo bhagav± araha½ samm±sambuddho loke uppanno hoti. Kassapassa,bhikkhave, bhagavato arahato samm±sambuddhassa tissabh±radv±ja½ n±mas±vakayuga½ ahosi agga½ bhaddayuga½. Passatha, bhikkhave, s± cevimassapabbatassa samaññ± antarahit±, te ca manuss± k±laªkat±, so ca bhagav± parini-bbuto. Eva½ anicc±, bhikkhave, saªkh±r±; eva½ addhuv±, bhikkhave, saªkh±r±…pe… ala½ vimuccitu½. “Etarahi (1.0398) kho pana, bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘vepullo’-tveva samaññ± udap±di. Etarahi kho pana, bhikkhave, imesa½ manuss±na½‘m±gadhak±’tveva samaññ± udap±di. M±gadhak±na½, bhikkhave, manuss±na½appaka½ ±yuppam±ºa½ paritta½ lahuka½ ‚; yo cira½ j²vati so vassasata½appa½ v± bhiyyo. M±gadhak±, bhikkhave, manuss± vepulla½ pabbata½ muhu-ttena ±rohanti muhuttena orohanti. Etarahi kho pan±ha½, bhikkhave, araha½samm±sambuddho loke uppanno. Mayha½ kho pana, bhikkhave, s±riputtamogga-ll±na½ n±ma s±vakayuga½ agga½ bhaddayuga½. Bhavissati, bhikkhave, sosamayo y± ayañcevimassa pabbatassa samaññ± antaradh±yissati, ime camanuss± k±la½ karissanti, ahañca parinibb±yiss±mi. Eva½ anicc±, bhikkhave,saªkh±r±; eva½ addhuv±, bhikkhave, saªkh±r±; eva½ anass±sik±, bhikkhave,saªkh±r±. Y±vañcida½, bhikkhave, alameva sabbasaªkh±resu nibbinditu½, ala½virajjitu½, ala½ vimuccitun”ti. Idamavoca bhagav±. Ida½ vatv±na sugato ath±para½ etadavoca satth±– “P±c²nava½so tivar±na½, rohitass±na vaªkako; suppiy±na½ supassoti, m±gadh±nañca vepullo. “Anicc± vata saªkh±r±, upp±davayadhammino; uppajjitv± nirujjhanti, tesa½ v³pasamo sukho”ti. dasama½; Dutiyo vaggo. Tassudd±na½– Duggata½ sukhitañceva, ti½sa m±t±pitena ca; bh±t± bhagin² putto ca, dh²t± vepullapabbata½. Anamataggasa½yutta½ samatta½. 5. Kassapasa½yutta½

Page 118: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

1. Santuµµhasutta½ 144. S±vatthiya½ (1.0399) viharati …pe… “santuµµh±ya½ ‚, bhikkhave,kassapo itar²tarena c²varena, itar²tarac²varasantuµµhiy± ca vaººav±d²; na ca c²vara-hetu anesana½ appatir³pa½ ±pajjati; aladdh± ca c²vara½ na paritassati; laddh±ca c²vara½ agadhito ‚ amucchito anajjh±panno ±d²navadass±v² nissaraºapaññoparibhuñjati”. “Santuµµh±ya½, bhikkhave, kassapo itar²tarena piº¹ap±tena, itar²tarapiº¹ap±ta-santuµµhiy± ca vaººav±d²; na ca piº¹ap±tahetu anesana½ appatir³pa½ ±pajjati;aladdh± ca piº¹ap±ta½ na paritassati; laddh± ca piº¹ap±ta½ agadhito amucchitoanajjh±panno ±d²navadass±v² nissaraºapañño paribhuñjati. “Santuµµh±ya½, bhikkhave, kassapo itar²tarena sen±sanena, itar²tarasen±sana-santuµµhiy± ca vaººav±d²; na ca sen±sanahetu anesana½ appatir³pa½ ±pajjati;aladdh± ca sen±sana½ na paritassati; laddh± ca sen±sana½ agadhito amucchitoanajjh±panno ±d²navadass±v² nissaraºapañño paribhuñjati. “Santuµµh±ya½, bhikkhave, kassapo itar²tarena gil±nappaccayabhesajjapari-kkh±rena, itar²taragil±nappaccayabhesajjaparikkh±rasantuµµhiy± ca vaººav±d²; naca gil±nappaccayabhesajjaparikkh±rahetu anesana½ appatir³pa½ ±pajjati;aladdh± ca gil±nappaccayabhesajjaparikkh±ra½ na paritassati; laddh± ca gil±na-ppaccayabhesajjaparikkh±ra½ agadhito amucchito anajjh±panno ±d²navadass±v²nissaraºapañño paribhuñjati. “Tasm±tiha, bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘santuµµh± bhaviss±ma itar²tarenac²varena, itar²tarac²varasantuµµhiy± ca vaººav±dino; na ca c²varahetu anesana½appatir³pa½ ±pajjiss±ma; aladdh± ca c²vara½ na ca paritassiss±ma; laddh± cac²vara½ agadhit± amucchit± anajjh±pann± ±d²navadass±vino nissaraºapaññ±paribhuñjiss±ma’”. (eva½ sabba½ k±tabba½). “‘Santuµµh± (1.0400) bhaviss±ma itar²tarena piº¹ap±tena …pe… santuµµh±bhaviss±ma itar²tarena sen±sanena …pe… santuµµh± bhaviss±ma itar²tarena gil±-nappaccayabhesajjaparikkh±rena, itar²taragil±nappaccayabhesajjaparikkh±rasa-ntuµµhiy± ca vaººav±dino; na ca gil±nappaccayabhesajjaparikkh±rahetu ane-sana½ appatir³pa½ ±pajjiss±ma aladdh± ca gil±nappaccayabhesajjaparikkh±ra½na paritassiss±ma; laddh± ca gil±nappaccayabhesajjaparikkh±ra½ agadhit± amu-cchit± anajjh±pann± ±d²navadass±vino nissaraºapaññ± paribhuñjiss±m±’ti.Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba½. Kassapena v± hi vo, bhikkhave, ovadiss±miyo v± panassa ‚ kassapasadiso, ovaditehi ca pana vo tathatt±ya paµipajjitabban”-ti. Paµhama½. 2. Anottapp²sutta½ 145. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ ±yasm± ca mah±kassapo ±yasm± ca

Page 119: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

s±riputto b±r±ºasiya½ viharanti isipatane migad±ye. Atha kho ±yasm± s±riputtos±yanhasamaya½ paµisall±n± vuµµhito yen±yasm± mah±kassapo tenupasaªkami;upasaªkamitv± ±yasmat± mah±kassapena saddhi½ sammodi. Sammodan²ya½katha½ s±raº²ya½ v²tis±retv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho ±yasm±s±riputto ±yasmanta½ mah±kassapa½ etadavoca– “vuccati hida½, ±vusokassapa, an±t±p² anottapp² abhabbo sambodh±ya abhabbo nibb±n±ya abhabboanuttarassa yogakkhemassa adhigam±ya; ±t±p² ca kho ottapp² bhabbo sambo-dh±ya bhabbo nibb±n±ya bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigam±y±”ti. “Kitt±vat± nu kho, ±vuso, an±t±p² hoti anottapp² abhabbo sambodh±ya abhabbonibb±n±ya abhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigam±ya; kitt±vat± ca pan±-vuso, ±t±p² hoti ottapp² bhabbo sambodh±ya bhabbo nibb±n±ya bhabbo anutta-rassa yogakkhemassa adhigam±y±”ti? “Idh±vuso, bhikkhu ‘anuppann± mep±pak± akusal± dhamm± uppajjam±n± anatth±ya sa½vatteyyun’ti (1.0401) na±tappa½ karoti, ‘uppann± me p±pak± akusal± dhamm± appah²yam±n± anatth±yasa½vatteyyun’ti na ±tappa½ karoti, ‘anuppann± me kusal± dhamm±nuppajjam±n±anatth±ya sa½vatteyyun’ti na ±tappa½ karoti, ‘uppann± me kusal± dhamm± niru-jjham±n± anatth±ya sa½vatteyyun’ti na ±tappa½ karoti. Eva½ kho, ±vuso, an±-t±p² hoti”. “Kathañc±vuso, anottapp² hoti? Idh±vuso, bhikkhu ‘anuppann± me p±pak± aku-sal± dhamm± uppajjam±n± anatth±ya sa½vatteyyun’ti na ottappati, ‘uppann± mep±pak± akusal± dhamm± appah²yam±n± anatth±ya sa½vatteyyun’ti na ottappati,‘anuppann± me kusal± dhamm±nuppajjam±n± anatth±ya sa½vatteyyun’ti na otta-ppati, ‘uppann± me kusal± dhamm± nirujjham±n± anatth±ya sa½vatteyyun’ti naottappati. Eva½ kho, ±vuso, anottapp² hoti. Eva½ kho, ±vuso, an±t±p² anottapp²abhabbo sambodh±ya abhabbo nibb±n±ya abhabbo anuttarassa yogakkhemassaadhigam±ya. “Kathañc±vuso, ±t±p² hoti? Idh±vuso, bhikkhu ‘anuppann± me p±pak± akusal±dhamm± uppajjam±n± anatth±ya sa½vatteyyun’ti ±tappa½ karoti, ‘uppann± mep±pak± akusal± dhamm± appah²yam±n± anatth±ya sa½vatteyyun’ti ±tappa½karoti, anuppann± me kusal± dhamm± …pe… ±tappa½ karoti. Eva½ kho, ±vuso,±t±p² hoti. “Kathañc±vuso, ottapp² hoti? Idh±vuso, bhikkhu ‘anuppann± me p±pak± aku-sal± dhamm± uppajjam±n± anatth±ya sa½vatteyyun’ti ottappati, ‘uppann± mep±pak± akusal± dhamm± appah²yam±n± anatth±ya sa½vatteyyun’ti ottappati,‘anuppann± me kusal± dhamm± anuppajjam±n± anatth±ya sa½vatteyyun’tntti otta-ppati, ‘uppann± me kusal± dhamm± nirujjham±n± anatth±ya sa½vatteyyun’ti otta-ppati. Eva½ kho, ±vuso, ottapp² hoti. Eva½ kho, ±vuso, ±t±p² ottapp² bhabbosambodh±ya bhabbo nibb±n±ya bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigam±-y±”ti. Dutiya½. 3. Cand³pamasutta½

Page 120: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

146. S±vatthiya½ viharati …pe… “cand³pam±, bhikkhave, kul±ni upasaªka-matha– apakasseva k±ya½, apakassa citta½, niccanavak± kulesu appagabbh± ‚.Seyyath±pi (1.0402), bhikkhave, puriso jarudap±na½ v± olokeyya pabbatavi-sama½ v± nad²vidugga½ v±– apakasseva k±ya½, apakassa citta½; evameva kho,bhikkhave, cand³pam± kul±ni upasaªkamatha– apakasseva k±ya½, apakassacitta½, niccanavak± kulesu appagabbh±”. “Kassapo, bhikkhave, cand³pamo kul±ni upasaªkamati– apakasseva k±ya½,apakassa citta½, niccanavako kulesu appagabbho. Ta½ ki½ maññatha,bhikkhave, katha½r³po bhikkhu arahati kul±ni upasaªkamitun”ti? “Bhagava½m³-lak± no, bhante, dhamm± bhagava½nettik± bhagava½paµisaraº±. S±dhu vata,bhante, bhagavanta½yeva paµibh±tu etassa bh±sitassa attho. Bhagavato sutv±bhikkh³ dh±ressant²”ti. Atha kho bhagav± ±k±se p±ºi½ c±lesi. “Seyyath±pi, bhikkhave, aya½ ±k±sep±ºi na sajjati na gayhati na bajjhati; evameva kho, bhikkhave, yassa kassacibhikkhuno kul±ni upasaªkamato kulesu citta½ na sajjati na gayhati na bajjhati–‘labhantu l±bhak±m±, puññak±m± karontu puññ±n²’ti; yath±sakena l±bhena atta-mano hoti sumano, eva½ paresa½ l±bhena attamano hoti sumano; evar³po kho,bhikkhave, bhikkhu arahati kul±ni upasaªkamitu½. “Kassapassa, bhikkhave, kul±ni upasaªkamato kulesu citta½ na sajjati nagayhati na bajjhati– ‘labhantu l±bhak±m±, puññak±m± karontu puññ±n²’ti; yath±sa-kena l±bhena attamano hoti sumano; eva½ paresa½ l±bhena attamano hotisumano. “Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave, katha½r³passa bhikkhuno aparisuddh±dhammadesan± hoti, katha½r³passa bhikkhuno parisuddh± dhammadesan± hot²”-ti? “Bhagava½m³lak± no, bhante, dhamm± bhagava½nettik± bhagava½paµisa-raº±. S±dhu vata, bhante, bhagavanta½yeva paµibh±tu etassa bh±sitassa attho.Bhagavato sutv± bhikkh³ dh±ressant²”ti. “Tena hi, bhikkhave, suº±tha, s±dhuka½manasi karotha; bh±siss±m²”ti. “Eva½, bhante”ti kho te bhikkh³

Page 121: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Yo hi koci, bhikkhave, bhikkhu eva½citto paresa½ dhamma½ deseti– ‘aho vatame dhamma½ suºeyyu½, sutv± ca pana dhamma½ pas²deyyu½, pasann± ca (1.040me pasann±k±ra½ kareyyun’ti; evar³passa kho, bhikkhave, bhikkhuno apari-suddh± dhammadesan± hoti. “Yo ca kho, bhikkhave, bhikkhu eva½citto paresa½ dhamma½ deseti–‘sv±kkh±to bhagavat± dhammo sandiµµhiko ak±liko ehipassiko opaneyyikopaccatta½ veditabbo viññ³h²ti ‚. Aho, vata me dhamma½ suºeyyu½, sutv± capana dhamma½ ±j±neyyu½, ±j±nitv± ca pana tathatt±ya paµipajjeyyun’ti. Itidhammasudhammata½ paµicca paresa½ dhamma½ deseti, k±ruñña½ paµiccaanuddaya½ ‚ paµicca anukampa½ up±d±ya paresa½ dhamma½ deseti. Evar³-passa kho, bhikkhave, bhikkhuno parisuddh± dhammadesan± hoti. “Kassapo, bhikkhave, eva½citto paresa½ dhamma½ deseti– ‘sv±kkh±to bhaga-vat± dhammo sandiµµhiko ak±liko ehipassiko opaneyyiko paccatta½ veditabboviññ³h²ti. Aho, vata me dhamma½ suºeyyu½, sutv± ca pana dhamma½ ±j±-neyyu½, ±j±nitv± ca pana tathatt±ya paµipajjeyyun’ti. Iti dhammasudhammata½paµicca paresa½ dhamma½ deseti, k±ruñña½ paµicca anuddaya½ paµicca anu-kampa½ up±d±ya paresa½ dhamma½ deseti. Kassapena v± hi vo, bhikkhave,ovadiss±mi yo v± panassa kassapasadiso, ovaditehi ca pana vo tathatt±ya paµipa-jjitabban”ti. Tatiya½. 4. Kul³pakasutta½ 147. S±vatthiya½ viharati …pe… “ta½ ki½ maññatha, bhikkhave, katha½r³pobhikkhu arahati kul³pako hotu½, katha½r³po bhikkhu na arahati kul³pako hotun”-ti? Bhagava½m³lak± no, bhante, dhamm± …pe… bhagav± etadavoca– “Yo hi koci, bhikkhave, bhikkhu eva½citto kul±ni upasaªkamati– ‘dentuyeva me,m± n±da½su; bahukaññeva me dentu, m± thoka½; paº²taññeva me dentu, m±l³kha½; s²ghaññeva me dentu, m± dandha½; sakkaccaññeva me dentu, m± asa-kkaccan’ti. Tassa ce, bhikkhave, bhikkhuno eva½cittassa kul±ni upasaªkamatona denti, tena bhikkhu sand²yati; so tatonid±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½-vedayati. Thoka½ denti, no bahuka½ …pe… l³kha½ denti, no paº²ta½… dandha½denti, no s²gha½, tena bhikkhu sand²yati; so tatonid±na½ (1.0404) dukkha½ doma-nassa½ paµisa½vedayati. Asakkacca½ denti, no sakkacca½; tena bhikkhu sand²-yati; so tatonid±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½vedayati. Evar³po kho,bhikkhave, bhikkhu na arahati k³l³pako hotu½. “Yo ca kho, bhikkhave, bhikkhu eva½citto kul±ni upasaªkamati– ‘ta½ kutetthalabbh± parakulesu– dentuyeva me, m± n±da½su; bahukaññeva me dentu, m±thoka½; paº²taññeva me dentu, m± l³kha½; d²ghaññeva me dentu, m± dandha½;sakkaccaññeva me dentu, m± asakkaccan’ti. Tassa ce, bhikkhave, bhikkhunoeva½cittassa kul±ni upasaªkamato na denti; tena bhikkhu na sand²yati; so na tato-nid±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½vedayati. Thoka½ denti, no bahuka½;

Page 122: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

tena bhikkhu na sand²yati; so na tatonid±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½ve-dayati. L³kha½ denti, no paº²ta½; tena bhikkhu na sand²yati; so na tatonid±na½dukkha½ domanassa½ paµisa½vedayati. Dandha½ denti, no s²gha½; tenabhikkhu na sand²yati; so na tatonid±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½vedayati.Asakkacca½ denti, no sakkacca½; tena bhikkhu na sand²yati; so na tatonid±na½dukkha½ domanassa½ paµisa½vedayati. Evar³po kho, bhikkhave, bhikkhu ara-hati kul³pako hotu½. “Kassapo, bhikkhave, eva½citto kul±ni upasaªkamati– ‘ta½ kutettha labbh±parakulesu– dentuyeva me, m± n±da½su; bahukaññeva me dentu, m± thoka½;paº²taññeva me dentu, m± l³kha½; s²ghaññeva me dentu, m± dandha½; sakka-ccaññeva me dentu, m± asakkaccan’ti. Tassa ce, bhikkhave, kassapassa eva½ci-ttassa kul±ni upasaªkamato na denti; tena kassapo na sand²yati; so na tatoni-d±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½vedayati. Thoka½ denti, no bahuka½; tenakassapo na sand²yati; so na tatonid±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½veda-yati. L³kha½ denti, no paº²ta½; tena kassapo na sand²yati; so na tatonid±na½dukkha½ domanassa½ paµisa½vedayati. Dandha½ denti, no s²gha½; tenakassapo na sand²yati; so na tatonid±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½veda-yati. Asakkacca½ denti, no sakkacca½; tena kassapo na sand²yati; so na tatoni-d±na½ dukkha½ domanassa½ paµisa½vedayati. Kassapena v± hi vo, bhikkhave,ovadiss±mi yo v± panassa kassapasadiso. Ovaditehi ca pana vo tathatt±ya paµipa-jjitabban”ti. Catuttha½. 5. Jiººasutta½ 148. Eva½ (1.0405) me suta½ …pe… r±jagahe ve¼uvane. Atha kho ±yasm±mah±kassapo yena bhagav± tenupasaªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhi-v±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinna½ kho ±yasmanta½ mah±ka-ssapa½ bhagav± etadavoca– “jiººosi d±ni tva½, kassapa, garuk±ni ca te im±nis±º±ni pa½suk³l±ni nibbasan±ni. Tasm±tiha tva½, kassapa, gahapat±ni ‚ cevac²var±ni dh±rehi, nimantan±ni ca bhuñj±hi, mama ca santike vihar±h²”ti. “Aha½ kho, bhante, d²gharatta½ ±raññiko ceva ±raññikattassa ca vaººav±d²,piº¹ap±tiko ceva piº¹ap±tikattassa ca vaººav±d², pa½suk³liko ceva pa½suk³lika-ttassa ca vaººav±d², tec²variko ceva tec²varikattassa ca vaººav±d², appiccho cevaappicchat±ya ca vaººav±d², santuµµho ceva santuµµhiy± ca vaººav±d², pavivittoceva pavivekassa ca vaººav±d², asa½saµµho ceva asa½saggassa ca vaººav±d²,±raddhav²riyo ceva v²riy±rambhassa ‚ ca vaººav±d²”ti. “Ki½ ‚ pana tva½, kassapa, atthavasa½ sampassam±no d²gharatta½ ±raññikoceva ±raññikattassa ca vaººav±d², piº¹ap±tiko ceva …pe… pa½suk³liko ceva…tec²variko ceva… appiccho ceva… santuµµho ceva… pavivitto ceva… asa½saµµhoceva… ±raddhav²riyo ceva v²riy±rambhassa ca vaººav±d²”ti? “Dve khv±ha½, bhante, atthavase sampassam±no d²gharatta½ ±raññiko ceva±raññikattassa ca vaººav±d², piº¹ap±tiko ceva …pe… pa½suk³liko ceva… tec²va-

Page 123: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

riko ceva… appiccho ceva… santuµµho ceva… pavivitto ceva… asa½saµµho ceva…±raddhav²riyo ceva v²riy±rambhassa ca vaººav±d². Attano ca diµµhadhammasukha-vih±ra½ sampassam±no, pacchimañca janata½ anukampam±no– ‘appeva n±mapacchim± janat± diµµh±nugati½ ±pajjeyyu½’ ‚. ‘Ye kira te ahesu½ buddh±nubu-ddhas±vak± te d²gharatta½ ±raññik± ceva ahesu½ ±raññikattassa ca vaººav±-dino …pe… piº¹ap±tik± ceva ahesu½ (1.0406) …pe… pa½suk³lik± ceva ahe-su½… tec²varik± ceva ahesu½… appicch± ceva ahesu½… santuµµh± ceva ahe-su½… pavivitt± ceva ahesu½… asa½saµµh± ceva ahesu½… ±raddhav²riy± cevaahesu½ v²riy±rambhassa ca vaººav±dino’ti. Te tathatt±ya paµipajjissanti, tesa½ta½ bhavissati d²gharatta½ hit±ya sukh±ya. “Ime khv±ha½, bhante, dve atthavase sampassam±no d²gharatta½ ±raññikoceva ±raññikattassa ca vaººav±d², piº¹ap±tiko ceva …pe… pa½suk³liko ceva…tec²variko ceva… appiccho ceva… santuµµho ceva… pavivitto ceva… asa½saµµhoceva… ±raddhav²riyo ceva v²riy±rambhassa ca vaººav±d²”ti. “S±dhu s±dhu, kassapa. Bahujanahit±ya kira tva½, kassapa, paµipanno bahuja-nasukh±ya lok±nukamp±ya atth±ya hit±ya sukh±ya devamanuss±na½. Tasm±-tiha tva½, kassapa, s±º±ni ceva pa½suk³l±ni dh±rehi nibbasan±ni, piº¹±ya cacar±hi, araññe ca vihar±h²”ti. Pañcama½. 6. Ov±dasutta½ 149. R±jagahe ve¼uvane. Atha kho ±yasm± mah±kassapo yena bhagav± tenu-pasaªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Eka-manta½ nisinna½ kho ±yasmanta½ mah±kassapa½ bhagav± etadavoca– “ovada,kassapa, bhikkh³; karohi, kassapa, bhikkh³na½ dhammi½ katha½. Aha½ v±,kassapa, bhikkh³ ovadeyya½ tva½ v±; aha½ v± bhikkh³na½ dhammi½ katha½kareyya½ tva½ v±”ti. “Dubbac± kho, bhante, etarahi bhikkh³, dovacassakaraºehi dhammehi sama-nn±gat±, akkham±, appadakkhiºagg±hino anus±sani½. Idh±ha½, bhante,addasa½ bhaº¹añca ‚ n±ma bhikkhu½ ±nandassa saddhivih±ri½ abhijikañca ‚n±ma bhikkhu½ anuruddhassa saddhivih±ri½ aññamañña½ sutena acc±vadante–‘ehi, bhikkhu, ko bahutara½ bh±sissati, ko sundaratara½ bh±sissati, ko ciratara½bh±sissat²’”ti. Atha (1.0407) kho bhagav± aññatara½ bhikkhu½ ±mantesi– “ehi tva½, bhikkhu,mama vacanena bhaº¹añca bhikkhu½ ±nandassa saddhivih±ri½ abhijikañcabhikkhu½ anuruddhassa saddhivih±ri½ ±mantehi– ‘satth± ±yasmante ±mantet²’”ti.“Eva½, bhante”ti kho so bhikkhu bhagavato paµissutv± yena te bhikkh³ tenupasa-ªkami; upasaªkamitv± te bhikkh³ etadavoca– “satth± ±yasmante ±mantet²”ti. “Evam±vuso”ti kho te bhikkh³ tassa bhikkhuno paµissutv± yena bhagav± tenu-pasaªkami½su; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di½su.Ekamanta½ nisinne kho te bhikkh³ bhagav± etadavoca– “sacca½ kira tumhe,bhikkhave, aññamañña½ sutena acc±vadatha– ‘ehi, bhikkhu, ko bahutara½ bh±si-

Page 124: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

ssati, ko sundaratara½ bh±sissati, ko ciratara½ bh±sissat²’”ti? “Eva½, bhante”.“Ki½ nu kho me tumhe, bhikkhave, eva½ dhamma½ desita½ ±j±n±tha– ‘ethatumhe, bhikkhave, aññamañña½ sutena acc±vadatha– ehi, bhikkhu, ko bahutara½bh±sissati, ko sundaratara½ bh±sissati, ko ciratara½ bh±sissat²’”ti? “No heta½,bhante”. “No ce kira me tumhe, bhikkhave, eva½ dhamma½ desita½ ±j±n±tha,atha ki½ carahi tumhe, moghapuris±, ki½ j±nant± ki½ passant± eva½ sv±kkh±tedhammavinaye pabbajit± sam±n± aññamañña½ sutena acc±vadatha– ‘ehi,bhikkhu, ko bahutara½ bh±sissati, ko sundaratara½ bh±sissati, ko ciratara½bh±sissat²’”ti. Atha kho te bhikkh³ bhagavato p±desu siras± nipatitv± bhagavanta½ etada-vocu½– “accayo no, bhante, accagam±, yath±b±le yath±m³¼he yath±-akusale ‚,ye maya½ eva½ sv±kkh±te dhammavinaye pabbajit± sam±n± aññamañña½sutena acc±vadimha– ‘ehi, bhikkhu, ko bahutara½ bh±sissati, ko sundaratara½bh±sissati, ko ciratara½ bh±sissat²’ti. Tesa½ no, bhante, bhagav± accaya½ acca-yato paµiggaºh±tu ±yati½ sa½var±y±”ti. “Taggha tumhe, bhikkhave, accayo accagam± yath±b±le yath±m³¼he yath±-aku-sale, ye tumhe eva½ sv±kkh±te dhammavinaye pabbajit± sam±n± aññamañña½sutena acc±vadittha– ‘ehi, bhikkhu, ko bahutara½ bh±sissati, ko (1.0408) sundara-tara½ bh±sissati, ko ciratara½ bh±sissat²’ti. Yato ca kho tumhe, bhikkhave,accaya½ accayato disv± yath±dhamma½ paµikarotha, ta½ vo maya½ ‚ paµigga-ºh±ma. Vuddhi hes±, bhikkhave, ariyassa vinaye yo accaya½ accayato disv±yath±dhamma½ paµikaroti ±yatiñca sa½vara½ ±pajjat²”ti. Chaµµha½. 7. Dutiya-ov±dasutta½ 150. R±jagahe viharati ve¼uvane ‚. Atha kho ±yasm± mah±kassapo yenabhagav± tenupasaªkami …pe… ekamanta½ nisinna½ kho ±yasmanta½ mah±ka-ssapa½ bhagav± etadavoca– “ovada, kassapa, bhikkh³; karohi, kassapa,bhikkh³na½ dhammi½ katha½. Aha½ v±, kassapa, bhikkh³ ovadeyya½ tva½ v±;aha½ v± bhikkh³na½ dhammi½ katha½ kareyya½ tva½ v±”ti. “Dubbac± kho, bhante, etarahi bhikkh³, dovacassakaraºehi dhammehi sama-nn±gat± akkham± appadakkhiºagg±hino anus±sani½. Yassa kassaci, bhante,saddh± natthi kusalesu dhammesu, hir² ‚ natthi kusalesu dhammesu, ottappa½natthi kusalesu dhammesu, v²riya½ natthi kusalesu dhammesu, paññ± natthi kusa-lesu dhammesu, tassa y± ratti v± divaso v± ±gacchati ‚, h±niyeva p±µikaªkh±kusalesu dhammesu, no vuddhi. “Seyyath±pi, bhante, k±¼apakkhe candassa y± ratti v± divaso v± ±gacchati,h±yateva vaººena, h±yati maº¹alena, h±yati ±bh±ya, h±yati ±rohapariº±hena.Evameva kho, bhante, yassa kassaci saddh± natthi kusalesu dhammesu …pe…hir² natthi… ottappa½ natthi … v²riya½ natthi… paññ± natthi… kusalesudhammesu tassa y± ratti v± divaso v± ±gacchati, h±niyeva p±µikaªkh± kusalesudhammesu, no vuddhi.

Page 125: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“‘Assaddho purisapuggalo’ti, bhante, parih±nameta½; ‘ahiriko purisapuggalo’ti,bhante, parih±nameta½; ‘anottapp² purisapuggalo’ti, bhante, parih±nameta½;‘kus²to purisapuggalo’ti, bhante, parih±nameta½; ‘duppañño purisapuggalo’ti,bhante, parih±nameta½; ‘kodhano (1.0409) purisapuggalo’ti, bhante, parih±na-meta½; ‘upan±h² purisapuggalo’ti, bhante, parih±nameta½; ‘na santi bhikkh³ ov±-dak±’ti, bhante, parih±nameta½. “Yassa kassaci, bhante, saddh± atthi kusalesu dhammesu, hir² atthi kusalesudhammesu, ottappa½ atthi kusalesu dhammesu, v²riya½ atthi kusalesudhammesu, paññ± atthi kusalesu dhammesu, tassa y± ratti v± divaso v± ±ga-cchati, vuddhiyeva p±µikaªkh± kusalesu dhammesu, no parih±ni. “Seyyath±pi, bhante, juºhapakkhe candassa y± ratti v± divaso v± ±gacchati,va¹¹hateva vaººena, va¹¹hati maº¹alena, va¹¹hati ±bh±ya, va¹¹hati ±rohapari-º±hena. Evameva kho, bhante, yassa kassaci saddh± atthi kusalesu dhammesu…hir² atthi …pe… ottappa½ atthi… v²riya½ atthi… paññ± atthi kusalesu dhammesutassa y± ratti v± divaso v± ±gacchati, vuddhiyeva p±µikaªkh± kusalesu dhammesu,no parih±ni. “‘Saddho purisapuggalo’ti, bhante, aparih±nameta½; ‘hirim± purisapuggalo’ti,bhante, aparih±nameta½; ‘ottapp² purisapuggalo’ti, bhante, aparih±nameta½; ‘±ra-ddhav²riyo purisapuggalo’ti, bhante, aparih±nameta½; ‘paññav± purisapuggalo’ti,bhante, aparih±nameta½; ‘akkodhano purisapuggalo’ti, bhante, aparih±nameta½;‘anupan±h² purisapuggalo’ti, bhante, aparih±nameta½; ‘santi bhikkh³ ov±dak±’ti,bhante, aparih±nametan”ti.

Page 126: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

dhammesu …pe… hir² natthi… ottappa½ natthi… v²riya½ natthi… paññ± natthikusalesu dhammesu tassa y± ratti v± divaso v± ±gacchati, h±niyeva p±µikaªkh±kusalesu dhammesu, no vuddhi. “Seyyath±pi, kassapa, k±¼apakkhe candassa y± ratti v± divaso v± ±gacchati,h±yateva vaººena …pe… h±yati ±rohapariº±hena. Evameva kho, kassapa, yassakassaci saddh± natthi kusalesu dhammesu …pe… hir² natthi… ottappa½ natthi…v²riya½ natthi… paññ± natthi kusalesu dhammesu tassa y± ratti v± divaso v± ±ga-cchati, h±niyeva p±µikaªkh± kusalesu dhammesu, no vuddhi. ‘Assaddho purisapu-ggalo’ti, kassapa, parih±nameta½ (1.0410); ahiriko …pe… anottapp²… kus²to…duppañño… kodhano… ‘upan±h² purisapuggalo’ti, kassapa, parih±nameta½; ‘nasanti bhikkh³ ov±dak±’ti, kassapa, parih±nameta½. “Yassa kassaci, kassapa, saddh± atthi kusalesu dhammesu …pe… hir² atthi…ottappa½ atthi… v²riya½ atthi… paññ± atthi kusalesu dhammesu tassa y± ratti v±divaso v± ±gacchati, vuddhiyeva p±µikaªkh± kusalesu dhammesu, no parih±ni. “Seyyath±pi, kassapa, juºhapakkhe candassa y± ratti v± divaso v± ±gacchati,va¹¹hateva vaººena, va¹¹hati maº¹alena, va¹¹hati ±bh±ya, va¹¹hati ±rohapari-º±hena. Evameva kho, kassapa, yassa kassaci saddh± atthi kusalesu dhammesuhir² atthi… ottappa½ atthi… v²riya½ atthi… paññ± atthi kusalesu dhammesu tassay± ratti v± divaso v± ±gacchati, vuddhiyeva p±µikaªkh± kusalesu dhammesu, noparih±ni. “‘Saddho purisapuggalo’ti, kassapa, aparih±nameta½; hirim± …pe… ottapp²…±raddhav²riyo… paññav±… akkodhano… ‘anupan±h² purisapuggalo’ti, kassapa,aparih±nameta½; ‘santi bhikkh³ ov±dak±’ti, kassapa, aparih±nametan”ti.Sattama½. 8. Tatiya-ov±dasutta½ 151. R±jagahe kalandakaniv±pe ‚. Atha kho ±yasm± mah±kassapo yenabhagav± tenupasaªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½nis²di. Ekamanta½ nisinna½ kho ±yasmanta½ mah±kassapa½ bhagav± etada-voca– “ovada, kassapa, bhikkh³; karohi, kassapa, bhikkh³na½ dhammi½ katha½.Aha½ v±, kassapa, bhikkh³na½ ovadeyya½ tva½ v±; aha½ v± bhikkh³na½dhammi½ katha½ kareyya½ tva½ v±”ti. “Dubbac± kho, bhante, etarahi bhikkh³, dovacassakaraºehi dhammehi sama-nn±gat±, akkham±, appadakkhiºagg±hino anus±san²n”ti. “Tath± hi pana, kassapa,pubbe ther± bhikkh³ ±raññik± ceva ahesu½ ±raññikattassa ca vaººav±dino,piº¹ap±tik± ceva ahesu½ piº¹ap±tikattassa ca vaººav±dino (1.0411), pa½suk³-lik± ceva ahesu½ pa½suk³likattassa ca vaººav±dino, tec²varik± ceva ahesu½tec²varikattassa ca vaººav±dino, appicch± ceva ahesu½ appicchat±ya ca vaººa-v±dino, santuµµh± ceva ahesu½ santuµµhiy± ca vaººav±dino, pavivitt± ceva ahesu½pavivekassa ca vaººav±dino, asa½saµµh± ceva ahesu½ asa½saggassa ca vaººa-

Page 127: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

v±dino, ±raddhav²riy± ceva ahesu½ v²riy±rambhassa ca vaººav±dino. “Tatra yo hoti bhikkhu ±raññiko ceva ±raññikattassa ca vaººav±d², piº¹ap±tikoceva piº¹ap±tikattassa ca vaººav±d², pa½suk³liko ceva pa½suk³likattassa cavaººav±d², tec²variko ceva tec²varikattassa ca vaººav±d², appiccho ceva appiccha-t±ya ca vaººav±d², santuµµho ceva santuµµhiy± ca vaººav±d², pavivitto ceva pavive-kassa ca vaººav±d², asa½saµµho ceva asa½saggassa ca vaººav±d², ±raddhav²-riyo ceva v²riy±rambhassa ca vaººav±d², ta½ ther± bhikkh³ ±sanena nimantenti–‘ehi, bhikkhu, ko n±m±ya½ bhikkhu, bhaddako vat±ya½ bhikkhu, sikkh±k±movat±ya½ bhikkhu; ehi, bhikkhu, ida½ ±sana½ nis²d±h²’”ti. “Tatra, kassapa, nav±na½ bhikkh³na½ eva½ hoti– ‘yo kira so hoti bhikkhu ±ra-ññiko ceva ±raññikattassa ca vaººav±d², piº¹ap±tiko ceva …pe… pa½suk³likoceva… tec²variko ceva… appiccho ceva… santuµµho ceva… pavivitto ceva… asa½-saµµho ceva… ±raddhav²riyo ceva v²riy±rambhassa ca vaººav±d², ta½ ther±bhikkh³ ±sanena nimantenti– ehi, bhikkhu, ko n±m±ya½ bhikkhu, bhaddakovat±ya½ bhikkhu, sikkh±k±mo vat±ya½ bhikkhu; ehi, bhikkhu, ida½ ±sana½ nis²-d±h²’ti. Te tathatt±ya paµipajjanti; tesa½ ta½ hoti d²gharatta½ hit±ya sukh±ya. “Etarahi pana, kassapa, ther± bhikkh³ na ceva ±raññik± na ca ±raññikattassavaººav±dino, na ceva piº¹ap±tik± na ca piº¹ap±tikattassa vaººav±dino, na cevapa½suk³lik± na ca pa½suk³likattassa vaººav±dino, na ceva tec²varik± na ca tec²-varikattassa vaººav±dino, na ceva appicch± na ca appicchat±ya vaººav±dino, naceva santuµµh± na ca santuµµhiy± vaººav±dino, na ceva pavivitt± na ca pavive-kassa vaººav±dino, na ceva asa½saµµh± na ca asa½saggassa vaººav±dino, naceva ±raddhav²riy± na ca v²riy±rambhassa vaººav±dino. “Tatra (1.0412) yo hoti bhikkhu ñ±to yasass² l±bh² c²vara-piº¹ap±ta-sen±sanagi-l±nappaccayabhesajjaparikkh±r±na½ ta½ ther± bhikkh³ ±sanena nimantenti–‘ehi, bhikkhu, ko n±m±ya½ bhikkhu, bhaddako vat±ya½ bhikkhu, sabrahmac±ri-k±mo vat±ya½ bhikkhu; ehi, bhikkhu, ida½ ±sana½ nis²d±h²’”ti. “Tatra, kassapa, nav±na½ bhikkh³na½ eva½ hoti– ‘yo kira so hoti bhikkhu ñ±toyasass² l±bh² c²vara-piº¹ap±ta-sen±sana-gil±nappaccayabhesajjaparikkh±r±na½ta½ ther± bhikkh³ ±sanena nimantenti– ehi, bhikkhu, ko n±m±ya½ bhikkhu,bhaddako vat±ya½ bhikkhu, sabrahmac±rik±mo vat±ya½ bhikkhu; ehi, bhikkhu,ida½ ±sana½ nis²d±h²’ti. Te tathatt±ya paµipajjanti. Tesa½ ta½ hoti d²gharatta½ahit±ya dukkh±ya. Yañhi ta½, kassapa, samm± vadam±no vadeyya– ‘upaddut±brahmac±r² brahmac±r³paddavena abhipatthan± ‚ brahmac±r² brahmac±ri-abhi-patthanen±’ti ‚, etarahi ta½, kassapa, samm± vadam±no vadeyya– ‘upaddut±brahmac±r² brahmac±r³paddavena abhipatthan± brahmac±r² brahmac±ri-abhipa-tthanen±’”ti. Aµµhama½. 9. Jh±n±bhiññasutta½ 152. S±vatthiya½ viharati …pe… “aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi vivi-cceva k±mehi vivicca akusalehi dhammehi savitakka½ savic±ra½ vivekaja½ p²ti-

Page 128: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

sukha½ paµhama½ jh±na½ upasampajja vihar±mi. Kassapopi, bhikkhave, y±va-deva ±kaªkhati vivicceva k±mehi vivicca akusalehi dhammehi savitakka½ savi-c±ra½ vivekaja½ p²tisukha½ paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati”. “Aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi vitakkavic±r±na½ v³pasam± ajjhatta½sampas±dana½ cetaso ekodibh±va½ avitakka½ avic±ra½ sam±dhija½ p²tisukha½dutiya½ jh±na½ upasampajja vihar±mi. Kassapopi, bhikkhave, y±vadeva ±ka-ªkhati vitakkavic±r±na½ v³pasam± …pe… dutiya½ jh±na½ upasampajja viharati. “Aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi p²tiy± ca vir±g± upekkhako ca viha-r±mi sato ca sampaj±no sukhañca k±yena paµisa½vedemi, ya½ ta½ ariy± ±ci-kkhanti– ‘upekkhako satim± sukhavih±r²’ti tatiya½ jh±na½ upasampajja vihar±mi.Kassapopi, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkhati p²tiy± (1.0413) ca vir±g± upekkhakoca viharati sato ca sampaj±no, sukhañca k±yena paµisa½vedeti, ya½ ta½ ariy±±cikkhanti– ‘upekkhako satim± sukhavih±r²’ti tatiya½ jh±na½ upasampajja viha-rati. “Aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi sukhassa ca pah±n± dukkhassa capah±n± pubbeva somanassadomanass±na½ atthaªgam± adukkhamasukha½upekkh±satip±risuddhi½ catuttha½ jh±na½ upasampajja vihar±mi. Kassapopi,bhikkhave, y±vadeva ±kaªkhati sukhassa ca pah±n± …pe… catuttha½ jh±na½upasampajja viharati. “Aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi sabbaso r³pasaññ±na½ samatikkam±paµighasaññ±na½ atthaªgam± n±nattasaññ±na½ amanasik±r± ananto ±k±soti±k±s±nañc±yatana½ upasampajja vihar±mi. Kassapopi, bhikkhave, y±vadeva ±ka-ªkhati sabbaso r³pasaññ±na½ samatikkam± …pe… ±k±s±nañc±yatana½ upasa-mpajja viharati. “Aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi sabbaso ±k±s±nañc±yatana½ samati-kkamma ananta½ viññ±ºanti viññ±ºañc±yatana½ upasampajja vihar±mi. Kassa-popi, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkhati sabbaso ±k±s±nañc±yatana½ samati-kkamma ananta½ viññ±ºanti viññ±ºañc±yatana½ upasampajja viharati. “Aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi sabbaso viññ±ºañc±yatana½ samati-kkamma ‘natthi kiñc²’ti ±kiñcaññ±yatana½ upasampajja vihar±mi. Kassapopi,bhikkhave, y±vadeva ±kaªkhati …pe… ±kiñcaññ±yatana½ upasampajja viharati. “Aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi sabbaso ±kiñcaññ±yatana½ samati-kkamma nevasaññ±n±saññ±yatana½ upasampajja vihar±mi. Kassapopi,bhikkhave, y±vadeva ±kaªkhati …pe… nevasaññ±n±saññ±yatana½ upasampajjaviharati. “Aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi sabbaso nevasaññ±n±saññ±yatana½samatikkamma saññ±vedayitanirodha½ upasampajja vihar±mi. Kassapopi,bhikkhave …pe… saññ±vedayitanirodha½ upasampajja viharati. “Aha½ (1.0414), bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi anekavihita½ iddhividha½paccanubhomi– ekopi hutv± bahudh± homi, bahudh±pi hutv± eko homi; ±vibh±va½,tirobh±va½, tirokuµµa½, tirop±k±ra½, tiropabbata½, asajjam±no gacch±mi, seyya-th±pi ±k±se; pathaviy±pi ummujjanimujja½ karomi, seyyath±pi udake; udakepi

Page 129: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

abhijjam±ne gacch±mi, seyyath±pi pathaviya½; ±k±sepi pallaªkena kam±mi,seyyath±pi pakkh² sakuºo; imepi candimas³riye eva½mahiddhike eva½mah±nu-bh±ve p±ºin± parimas±mi parimajj±mi; y±va brahmalok±pi k±yena vasa½vattemi. Kassapopi, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkhati anekavihita½ iddhividha½paccanubhoti …pe… y±va brahmalok±pi k±yena vasa½ vatteti. “Aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi dibb±ya sotadh±tuy± visuddh±ya ati-kkantam±nusik±ya ubho sadde suº±mi, dibbe ca m±nuse ca, ye d³re santike ca.Kassapopi, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkhati dibb±ya sotadh±tuy± …pe… d³resantike ca. “Aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi parasatt±na½ parapuggal±na½cetas± ceto paricca paj±n±mi– sar±ga½ v± citta½ sar±ga½ cittanti paj±n±mi, v²ta-r±ga½ v± citta½ v²tar±ga½ cittanti paj±n±mi, sadosa½ v± citta½ …pe… v²tadosa½v± citta½… samoha½ v± citta½… v²tamoha½ v± citta½… sa½khitta½ v± citta½…vikkhitta½ v± citta½… mahaggata½ v± citta½… amahaggata½ v± citta½…sa-uttara½ v± citta½… anuttara½ v± citta½… sam±hita½ v± citta½… asam±hita½v± citta½… vimutta½ v± citta½… avimutta½ v± citta½ avimutta½ cittanti paj±-n±mi. Kassapopi, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkhati parasatt±na½ parapuggal±na½cetas± ceto paricca paj±n±ti– sar±ga½ v± citta½ sar±ga½ cittanti paj±n±ti …pe…avimutta½ v± citta½ avimutta½ cittanti paj±n±ti. “Aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi anekavihita½ pubbeniv±sa½ anussa-r±mi, seyyathida½– ekampi j±ti½ dvepi j±tiyo tissopi j±tiyo catassopi j±tiyopañcapi j±tiyo dasapi j±tiyo v²sampi j±tiyo ti½sampi j±tiyo catt±l²sampi j±tiyo paññ±-sampi j±tiyo j±tisatampi j±tisahassampi j±tisatasahassampi, anekepi sa½vaµµa-kappe anekepi vivaµµakappe anekepi sa½vaµµavivaµµakappe– ‘amutr±si½ eva½-n±mo eva½gotto eva½vaººo evam±h±ro eva½sukhadukkhappaµisa½ved² evam±-yupariyanto (1.0415), so tato cuto amutra udap±di½; tatr±p±si½ eva½n±mo eva½-gotto eva½vaººo evam±h±ro eva½sukhadukkhappaµisa½ved² evam±yupariyanto,so tato cuto idh³papanno’ti. Iti s±k±ra½ sa-uddesa½ anekavihita½ pubbeniv±sa½anussar±mi. Kassapopi, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkhati anekavihita½ pubbeni-v±sa½ anussarati, seyyathida½– ekampi j±ti½ …pe… iti s±k±ra½ sa-uddesa½anekavihita½ pubbeniv±sa½ anussarati. “Aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi dibbena cakkhun± visuddhena atikka-ntam±nusakena satte pass±mi cavam±ne upapajjam±ne h²ne paº²te suvaººedubbaººe, sugate duggate yath±kamm³page satte paj±n±mi– ‘ime vata, bhonto,satt± k±yaduccaritena samann±gat± vac²duccaritena samann±gat± manoduccari-tena samann±gat± ariy±na½ upav±dak± micch±diµµhik± micch±diµµhikammasam±-d±n±; te k±yassa bhed± para½ maraº± ap±ya½ duggati½ vinip±ta½ niraya½ upa-pann±, ime v± pana, bhonto, satt± k±yasucaritena samann±gat± vac²sucaritenasamann±gat± manosucaritena samann±gat± ariy±na½ anupav±dak± samm±di-µµhik± samm±diµµhikammasam±d±n±; te k±yassa bhed± para½ maraº± sugati½sagga½ loka½ upapann±’ti. Iti dibbena cakkhun± visuddhena atikkantam±nusa-kena satte pass±mi cavam±ne upapajjam±ne h²ne paº²te suvaººe dubbaººe,

Page 130: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

sugate duggate yath±kamm³page satte paj±n±mi. Kassapopi, bhikkhave, y±va-deva ±kaªkhati dibbena cakkhun± visuddhena atikkantam±nusakena sattepassati cavam±ne …pe… yath±kamm³page satte paj±n±ti. “Aha½, bhikkhave, ±sav±na½ khay± an±sava½ cetovimutti½ paññ±vimutti½diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja vihar±mi. Kassapopi,bhikkhave, ±sav±na½ khay± an±sava½ cetovimutti½ paññ±vimutti½ diµµhevadhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharat²”ti. Navama½. 10. Upassayasutta½ 153. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ ±yasm± mah±kassapo s±vatthiya½ viha-rati jetavane an±thapiº¹ikassa ±r±me. Atha kho ±yasm± ±nando pubbaºhasa-maya½ niv±setv± pattac²varam±d±ya yen±yasm± (1.0416) mah±kassapo tenupa-saªkami; upasaªkamitv± ±yasmanta½ mah±kassapa½ etadavoca– “±y±ma,bhante kassapa, yena aññataro bhikkhunupassayo tenupasaªkamiss±m±”ti.“Gaccha tva½, ±vuso ±nanda, bahukicco tva½ bahukaraº²yo”ti. Dutiyampi kho±yasm± ±nando ±yasmanta½ mah±kassapa½ etadavoca– “±y±ma, bhantekassapa, yena aññataro bhikkhunupassayo tenupasaªkamiss±m±”ti. “Gacchatva½, ±vuso ±nanda, bahukicco tva½ bahukaraº²yo”ti. Tatiyampi kho ±yasm±±nando ±yasmanta½ mah±kassapa½ etadavoca– “±y±ma, bhante kassapa, yenaaññataro bhikkhunupassayo tenupasaªkamiss±m±”ti. Atha kho ±yasm± mah±kassapo pubbaºhasamaya½ niv±setv± pattac²varam±-d±ya ±yasmat± ±nandena pacch±samaºena yena aññataro bhikkhunupassayotenupasaªkami; upasaªkamitv± paññatte ±sane nis²di. Atha kho sambahul±bhikkhuniyo yen±yasm± mah±kassapo tenupasaªkami½su; upasaªkamitv± ±ya-smanta½ mah±kassapa½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di½su. Ekamanta½nisinn± kho t± bhikkhuniyo ±yasm± mah±kassapo dhammiy± kath±ya sandassesisam±dapesi samuttejesi sampaha½sesi. Atha kho ±yasm± mah±kassapo t±bhikkhuniyo dhammiy± kath±ya

Page 131: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

sandassetv± sam±dapetv± samuttejetv± sampaha½setv± uµµh±y±san± pakk±mi. Atha kho thullatiss± bhikkhun² anattaman± anattamanav±ca½ nicch±resi– “ki½pana ayyo mah±kassapo, ayyassa ±nandassa vedehamunino sammukh±dhamma½ bh±sitabba½ maññati? Seyyath±pi n±ma s³civ±ºijako s³cik±rassasantike s³ci½ vikketabba½ maññeyya; evameva ayyo mah±kassapo ayyassa ±na-ndassa vedehamunino sammukh± dhamma½ bh±sitabba½ maññat²”ti. Assosi kho ±yasm± mah±kassapo thullatiss±ya bhikkhuniy± ima½ v±ca½bh±sam±n±ya. Atha kho ±yasm± mah±kassapo ±yasmanta½ ±nanda½ etada-voca– “ki½ nu kho, ±vuso ±nanda, aha½ s³civ±ºijako, tva½ s³cik±ro; ud±hu aha½s³cik±ro, tva½ s³civ±ºijako”ti? “Khama (1.0417), bhante kassapa, b±lo m±tug±-mo”ti. “¾gamehi tva½, ±vuso ±nanda, m± te saªgho uttari upaparikkhi”. “Ta½ ki½ maññasi, ±vuso ±nanda, api nu tva½ bhagavato sammukh± bhikkhu-saªghe upan²to– ‘aha½, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi vivicceva k±mehi viviccaakusalehi dhammehi savitakka½ savic±ra½ vivekaja½ p²tisukha½ paµhama½jh±na½ upasampajja vihar±mi. ¾nandopi, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkhati vivi-cceva k±mehi vivicca akusalehi dhammehi savitakka½ savic±ra½ vivekaja½ p²ti-sukha½ paµhama½ jh±na½ upasampajja viharat²’”ti? “No heta½, bhante”. “Aha½ kho, ±vuso, bhagavato sammukh± bhikkhusaªghe upan²to– ‘aha½,bhikkhave, y±vadeva ±kaªkh±mi vivicceva k±mehi vivicca akusalehi dhammehisavitakka½ savic±ra½ vivekaja½ p²tisukha½ paµhama½ jh±na½ upasampajja viha-r±mi. Kassapopi, bhikkhave, y±vadeva ±kaªkhati vivicceva k±mehi vivicca akusa-lehi dhammehi …pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharat²’ti …pe….(navanna½ anupubbavih±rasam±patt²na½ pañcannañca abhiññ±na½ eva½vitth±ro veditabbo.) “Ta½ ki½ maññasi, ±vuso ±nanda, api nu tva½ bhagavato sammukh± bhikkhu-saªghe upan²to– ‘aha½, bhikkhave, ±sav±na½ khay± an±sava½ cetovimutti½paññ±vimutti½ diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viha-r±mi. ¾nandopi, bhikkhave, ±sav±na½ khay± an±sava½ cetovimutti½ paññ±vi-mutti½ diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharat²’”ti?“No heta½, bhante”. “Aha½ kho, ±vuso, bhagavato sammukh± bhikkhusaªghe upan²to– ‘aha½,bhikkhave, ±sav±na½ khay± an±sava½ cetovimutti½ paññ±vimutti½ diµµhevadhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja vihar±mi. Kassapopi,bhikkhave, ±sav±na½ khay± an±sava½ cetovimutti½ paññ±vimutti½ diµµhevadhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharat²’”ti. “Sattaratana½ v±, ±vuso, n±ga½ a¹¹haµµhamaratana½ v± t±lapattik±ya ch±de-tabba½ maññeyya, yo me cha abhiññ± ch±detabba½ maññeyy±”ti. Cavittha ca pana thullatiss± bhikkhun² brahmacariyamh±ti. Dasama½. 11. C²varasutta½ 154. Eka½ (1.0418) samaya½ ±yasm± mah±kassapo r±jagahe viharati ve¼u-

Page 132: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

vane kalandakaniv±pe. Tena kho pana samayena ±yasm± ±nando dakkhiºagi-rismi½ c±rika½ carati mahat± bhikkhusaªghena saddhi½. Tena kho pana samayena ±yasmato ±nandassa ti½samatt± saddhivih±rinobhikkh³ sikkha½ paccakkh±ya h²n±y±vatt± bhavanti yebhuyyena kum±rabh³t±.Atha kho ±yasm± ±nando dakkhiºagirismi½ yath±bhiranta½ c±rika½ caritv± yenar±jagaha½ ve¼uvana½ kalandakaniv±po yen±yasm± mah±kassapo tenupasa-ªkami; upasaªkamitv± ±yasmanta½ mah±kassapa½ abhiv±detv± ekamanta½nis²di. Ekamanta½ nisinna½ kho ±yasmanta½ ±nanda½ ±yasm± mah±kassapoetadavoca– “kati nu kho, ±vuso ±nanda, atthavase paµicca bhagavat± kulesu tika-bhojana½ paññattan”ti? “Tayo kho, bhante kassapa, atthavase paµicca bhagavat± kulesu tikabhojana½paññatta½– dummaªk³na½ puggal±na½ niggah±ya pesal±na½ bhikkh³na½ph±suvih±r±ya, m± p±picch± pakkha½ niss±ya saªgha½ bhindeyyu½ ‚, kul±nu-ddayat±ya ca. Ime kho, bhante kassapa, tayo atthavase paµicca bhagavat± kulesutikabhojana½ paññattan”ti. “Atha kiñcarahi tva½, ±vuso ±nanda, imehi navehi bhikkh³hi indriyesu agutta-dv±rehi bhojane amattaññ³hi j±gariya½ ananuyuttehi saddhi½ c±rika½ carasi?Sassagh±ta½ maññe carasi, kul³pagh±ta½ maññe carasi. Olujjati ‚ kho te, ±vuso±nanda, paris±; palujjanti kho te, ±vuso, navapp±y±. Na v±ya½ kum±rako matta-maññ±s²”ti. “Api me, bhante kassapa, sirasmi½ palit±ni j±t±ni. Atha ca pana maya½ ajj±pi±yasmato mah±kassapassa kum±rakav±d± na mucc±m±”ti. “Tath± hi pana tva½,±vuso ±nanda, imehi navehi bhikkh³hi indriyesu aguttadv±rehi bhojane amatta-ññ³hi j±gariya½ ananuyuttehi saddhi½ c±rika½ carasi, sassagh±ta½ maññecarasi, kul³pagh±ta½ maññe carasi. Olujjati (1.0419) kho te, ±vuso ±nanda, paris±;palujjanti kho te, ±vuso, navapp±y±. ‚ Na v±ya½ kum±rako mattamaññ±s²”ti. Assosi kho thullanand± bhikkhun²– “ayyena kira mah±kassapena ayyo ±nandovedehamuni kum±rakav±dena apas±dito”ti. Atha kho thullanand± bhikkhun² anattaman± anattamanav±ca½ nicch±resi– “ki½pana ayyo mah±kassapo aññatitthiyapubbo sam±no ayya½ ±nanda½ vedeha-muni½ kum±rakav±dena apas±detabba½ maññat²”ti! Assosi kho ±yasm± mah±ka-ssapo thullanand±ya bhikkhuniy± ima½ v±ca½ bh±sam±n±ya. Atha kho ±yasm± mah±kassapo ±yasmanta½ ±nanda½ etadavoca– “taggh±-vuso ±nanda, thullanand±ya bhikkhuniy± sahas± appaµisaªkh± v±c± bh±sit±.Yatv±ha½, ±vuso, kesamassu½ oh±retv± k±s±y±ni vatth±ni acch±detv± ag±-rasm± anag±riya½ pabbajito, n±bhij±n±mi añña½ satth±ra½ uddisit± ‚, aññatratena bhagavat± arahat± samm±sambuddhena. Pubbe me, ±vuso, ag±rikabh³-tassa sato etadahosi– ‘samb±dho ghar±v±so raj±patho ‚, abbhok±so pabbajj±.Nayida½ sukara½ ag±ra½ ajjh±vasat± ekantaparipuººa½ ekantaparisuddha½saªkhalikhita½ brahmacariya½ caritu½. Ya½n³n±ha½ kesamassu½ oh±retv±k±s±y±ni vatth±ni acch±detv± ag±rasm± anag±riya½ pabbajeyyan’ti. So khv±ha½,±vuso, aparena samayena paµapilotik±na½ saªgh±µi½ k±retv± ‚ ye loke arahanto

Page 133: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

te uddissa kesamassu½ oh±retv± k±s±y±ni vatth±ni acch±detv± ag±rasm± anag±-riya½ pabbaji½. So eva½ pabbajito sam±no addh±namaggappaµipanno addasa½ bhagavanta½antar± ca r±jagaha½ antar± ca n±¼anda½ bahuputte cetiye nisinna½. Disv±na meetadahosi– ‘satth±rañca vat±ha½ passeyya½, bhagavantameva passeyya½; suga-tañca vat±ha½ passeyya½, bhagavantameva passeyya½; samm±sambuddhañcavat±ha½ passeyya½; bhagavantameva passeyyan’ti. So khv±ha½, ±vuso,tattheva bhagavato p±desu siras± nipatitv± bhagavanta½ etadavoca½– ‘satth± me,bhante, bhagav±, s±vakohamasmi; satth± me, bhante, bhagav±, s±vakohamasm²’-ti (1.0420). Eva½ vutte ma½, ±vuso, bhagav± etadavoca– ‘yo kho, kassapa, eva½sabbacetas± samann±gata½ s±vaka½ aj±naññeva vadeyya j±n±m²ti, apassa-ññeva vadeyya pass±m²ti, muddh±pi tassa vipateyya. Aha½ kho pana, kassapa,j±naññeva vad±mi j±n±m²ti, passaññeva vad±mi pass±m²’ti. Tasm±tiha te, kassapa, eva½ sikkhitabba½– ‘tibba½ me hirottappa½ paccupa-µµhita½ bhavissati theresu navesu majjhimes³’ti. Evañhi te, kassapa, sikkhitabba½. Tasm±tiha te, kassapa, eva½ sikkhitabba½– ‘ya½ kiñci dhamma½ suºiss±mikusal³pasa½hita½ sabba½ ta½ aµµhi½ katv± manasi karitv± sabbacetas± sama-nn±haritv± ohitasoto dhamma½ suºiss±m²’ti. Evañhi te, kassapa, sikkhitabba½. Tasm±tiha te, kassapa, eva½ sikkhitabba½– ‘s±tasahagat± ca me k±yagat±satina vijahissat²’ti. Evañhi te, kassapa, sikkhitabbanti. “Atha kho ma½, ±vuso, bhagav± imin± ov±dena ovaditv± uµµh±y±san± pakk±mi.Satt±hameva khv±ha½, ±vuso, saraºo ‚ raµµhapiº¹a½ bhuñji½”. Aµµhamiy± aññ±udap±di. “Atha kho, ±vuso, bhagav± magg± okkamma yena aññatara½ rukkham³la½tenupasaªkami. Atha khv±ha½, ±vuso, paµapilotik±na½ saªgh±µi½ catugguºa½paññapetv± bhagavanta½ etadavoca½– ‘idha, bhante, bhagav± nis²datu, ya½mamassa d²gharatta½ hit±ya sukh±y±’ti. Nis²di kho, ±vuso, bhagav± paññatte±sane. Nisajja kho ma½, ±vuso, bhagav± etadavoca– ‘muduk± kho ty±ya½,kassapa, paµapilotik±na½ saªgh±µ²’ti. ‘Paµiggaºh±tu me, bhante, bhagav± paµapilo-tik±na½ saªgh±µi½ anukampa½ up±d±y±’ti. ‘Dh±ressasi pana me tva½, kassapa,s±º±ni pa½suk³l±ni nibbasan±n²’ti. ‘Dh±ress±maha½, bhante, bhagavato s±º±nipa½suk³l±ni nibbasan±n²’ti. “So khv±ha½, ±vuso, paµapilotik±na½ saªgh±µi½bhagavato p±d±si½. Aha½ pana bhagavato s±º±ni pa½suk³l±ni nibbasan±nipaµipajji½”. “Yañhi ta½, ±vuso, samm± vadam±no vadeyya– ‘bhagavato putto orasomukhato j±to dhammajo dhammanimmito dhammad±y±do, paµiggahit±ni (1.0421) ‚s±º±ni pa½suk³l±ni nibbasan±n²’ti, mama½ ta½ samm± vadam±no vadeyya–‘bhagavato putto oraso mukhato j±to dhammajo dhammanimmito dhammad±y±do,paµiggahit±ni s±º±ni pa½suk³l±ni nibbasan±n²’”ti. “Aha½ kho, ±vuso, y±vadeva ±kaªkh±mi vivicceva k±mehi vivicca akusalehidhammehi savitakka½ savic±ra½ vivekaja½ p²tisukha½ paµhama½ jh±na½ upasa-mpajja vihar±mi. Aha½ kho, ±vuso, y±vade ±kaªkh±mi …pe… (navanna½ anupu-

Page 134: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

bbavih±rasam±pattina½ pañcannañca abhiññ±na½ eva½ vitth±ro veditabbo). “Aha½ kho, ±vuso, ±sav±na½ khay± an±sava½ cetovimutti½ paññ±vimutti½diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja vihar±mi; sattara-tana½ v±, ±vuso, n±ga½ a¹¹haµµhamaratana½ v± t±lapattik±ya ch±detabba½maññeyya, yo me cha abhiññ± ch±detabba½ maññeyy±”ti. Cavittha ca pana thullanand± bhikkhun² brahmacariyamh±ti. Ek±dasama½. 12. Para½maraºasutta½ 155. Eka½ samaya½ ±yasm± ca mah±kassapo ±yasm± ca s±riputto b±r±ºa-siya½ viharanti isipatane migad±ye. Atha kho ±yasm± s±riputto s±yanhasamaya½paµisall±n± vuµµhito yen±yasm± mah±kassapo tenupasaªkami; upasaªkamitv±±yasmat± mah±kassapena saddhi½ sammodi. Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½v²tis±retv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho ±yasm± s±riputto ±ya-smanta½ mah±kassapa½ etadavoca– “ki½ nu kho, ±vuso kassapa, hoti tath±gatopara½ maraº±”ti? “Aby±kata½ kho eta½, ±vuso, bhagavat±– ‘hoti tath±gato para½maraº±’”ti. “Ki½ pan±vuso, na hoti tath±gato para½ maraº±”ti? “Evampi kho,±vuso, aby±kata½ bhagavat±– ‘na hoti tath±gato para½ maraº±’”ti. “Ki½ nu kho,±vuso, hoti ca na ca hoti tath±gato para½ maraº±”ti? “Aby±kata½ kho eta½,±vuso, bhagavat±– ‘hoti ca na ca hoti tath±gato para½ maraº±’”ti. “Ki½ pan±vuso,neva hoti, na na hoti tath±gato para½ maraº±”ti? “Evampi kho, ±vuso, aby±kata½bhagavat±– ‘neva hoti na na hoti tath±gato (1.0422) para½ maraº±’”ti. “Kasm±ceta½, ±vuso, aby±kata½ bhagavat±”ti? “Na heta½, ±vuso, atthasa½hita½ n±di-brahmacariyaka½ na nibbid±ya na vir±g±ya na nirodh±ya na upasam±ya na abhi-ññ±ya na sambodh±ya na nibb±n±ya sa½vattati. Tasm± ta½ aby±kata½ bhagava-t±”ti. “Atha kiñcarah±vuso, by±kata½ bhagavat±”ti? “Ida½ ‘dukkhan’ti kho, ±vuso,by±kata½ bhagavat±; aya½ ‘dukkhasamudayo’ti by±kata½ bhagavat±; aya½‘dukkhanirodho’ti by±kata½ bhagavat±; aya½ ‘dukkhanirodhag±min² paµipad±’tiby±kata½ bhagavat±”ti. “Kasm± ceta½, ±vuso, by±kata½ bhagavat±”ti? “Etañhi,±vuso, atthasa½hita½ eta½ ±dibrahmacariyaka½ eta½ nibbid±ya vir±g±ya niro-dh±ya upasam±ya abhiññ±ya sambodh±ya nibb±n±ya sa½vattati. Tasm± ta½by±kata½ bhagavat±”ti. Dv±dasama½. 13. Saddhammappatir³pakasutta½ 156. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati jetavanean±thapiº¹ikassa ±r±me. Atha kho ±yasm± mah±kassapo yena bhagav± tenupa-saªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Eka-manta½ nisinno kho ±yasm± mah±kassapo bhagavanta½ etadavoca– “ko nu kho,bhante, hetu ko paccayo, yena pubbe appatar±ni ceva sikkh±pad±ni ahesu½bahutar± ca bhikkh³ aññ±ya saºµhahi½su? Ko pana, bhante, hetu ko paccayo,

Page 135: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

yenetarahi bahutar±ni ceva sikkh±pad±ni appatar± ca bhikkh³ aññ±ya saºµhaha-nt²”ti? “Evañceta½, kassapa, hoti sattesu h±yam±nesu saddhamme antaradh±ya-m±ne, bahutar±ni ceva sikkh±pad±ni honti appatar± ca bhikkh³ aññ±ya saºµha-hanti. Na t±va, kassapa, saddhammassa antaradh±na½ hoti y±va na saddhamma-ppatir³paka½ loke uppajjati. Yato ca kho, kassapa, saddhammappatir³paka½loke uppajjati, atha saddhammassa antaradh±na½ hoti”. “Seyyath±pi, kassapa, na t±va j±tar³passa antaradh±na½ hoti y±va na j±tar³pa-ppatir³paka½ loke uppajjati. Yato ca kho, kassapa, j±tar³pappatir³paka½ lokeuppajjati, atha j±tar³passa antaradh±na½ hoti. Evameva kho, kassapa, na t±vasaddhammassa antaradh±na½ hoti y±va (1.0423) na saddhammappatir³paka½loke uppajjati. Yato ca kho, kassapa, saddhammappatir³paka½ loke uppajjati,atha saddhammassa antaradh±na½ hoti. “Na kho, kassapa, pathav²dh±tu saddhamma½ antaradh±peti, na ±podh±tusaddhamma½ antaradh±peti, na tejodh±tu saddhamma½ antaradh±peti, na v±yo-dh±tu saddhamma½ antaradh±peti; atha kho idheva te uppajjanti moghapuris± yeima½ saddhamma½ antaradh±penti. Seyyath±pi, kassapa, n±v± ±dikeneva opila-vati; na kho, kassapa, eva½ saddhammassa antaradh±na½ hoti. “Pañca khome, kassapa, okkamaniy± dhamm± saddhammassa sammos±yaantaradh±n±ya sa½vattanti. Katame pañca? Idha, kassapa, bhikkh³ bhikkhuniyoup±sak± up±sik±yo satthari

Page 136: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

ag±rav± viharanti appatiss±, dhamme ag±rav± viharanti appatiss±, saªghe ag±-rav± viharanti appatiss±, sikkh±ya ag±rav± viharanti appatiss±, sam±dhismi½ ag±-rav± viharanti appatiss±– ime kho, kassapa, pañca okkamaniy± dhamm± saddha-mmassa sammos±ya antaradh±n±ya sa½vattanti. “Pañca khome, kassapa, dhamm± saddhammassa µhitiy± asammos±ya ananta-radh±n±ya sa½vattanti. Katame pañca? Idha, kassapa, bhikkh³ bhikkhuniyo up±-sak± up±sik±yo satthari sag±rav± viharanti sappatiss±, dhamme sag±rav± viha-ranti sappatiss±, saªghe sag±rav± viharanti sappatiss±, sikkh±ya sag±rav± viha-ranti sappatiss±, sam±dhismi½ sag±rav± viharanti sappatiss±– ime kho, kassapa,pañca dhamm± saddhammassa µhitiy± asammos±ya anantaradh±n±ya sa½vatta-nt²”ti. Terasama½. Kassapasa½yutta½ samatta½. Tassudd±na½– Santuµµhañca anottapp², cand³pama½ kul³paka½; jiººa½ tayo ca ov±d±, jh±n±bhiññ± upassaya½; c²vara½ para½maraºa½, saddhammappatir³pakanti. 6. L±bhasakk±rasa½yutta½ 1. Paµhamavaggo 1. D±ruºasutta½ 157. Eva½ (1.0424) me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharatijetavane an±thapiº¹ikassa ±r±me. Tatra kho bhagav± bhikkh³ ±mantesi–“bhikkhavo”ti. “Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etada-voca– “D±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko kaµuko pharuso antar±yiko anuttarassayogakkhemassa adhigam±ya. Tasm±tiha, bhikkhave, eva½ sikkhitabba½–‘uppanna½ l±bhasakk±rasiloka½ pajahiss±ma, na ca no uppanno l±bhasakk±rasi-loko citta½ pariy±d±ya µhassat²’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti.Paµhama½. 2. Ba¼isasutta½ 158. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasilokokaµuko pharuso antar±yiko anuttarassa yogakkhemassa adhigam±ya. Seyya-th±pi, bhikkhave, b±¼isiko ±misagata½ ba¼isa½ gambh²re udakarahade pakkhi-

Page 137: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

peyya. Tamena½ aññataro ±misacakkhu maccho gileyya. Evañhi so, bhikkhave,maccho gilaba¼iso b±¼isikassa anaya½ ±panno byasana½ ±panno yath±k±makara-º²yo b±¼isikassa”. “B±¼isikoti kho, bhikkhave, m±rasseta½ p±pimato adhivacana½. Ba¼isanti kho,bhikkhave, l±bhasakk±rasilokasseta½ adhivacana½. Yo hi koci, bhikkhave,bhikkhu uppanna½ l±bhasakk±rasiloka½ ass±deti nik±meti, aya½ vuccati,bhikkhave, bhikkhu gilaba¼iso m±rassa anaya½ ±panno byasana½ ±panno yath±-k±makaraº²yo p±pimato. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave (1.0425), l±bhasakk±rasi-loko kaµuko pharuso antar±yiko anuttarassa yogakkhemassa adhigam±ya. Tasm±-tiha, bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘uppanna½ l±bhasakk±rasiloka½ pajahi-ss±ma, na ca no uppanno l±bhasakk±rasiloko citta½ pariy±d±ya µhassat²’ti.Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti. Dutiya½. 3. Kummasutta½ 159. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko…pe… adhigam±ya. Bh³tapubba½, bhikkhave, aññatarasmi½ udakarahademah±kummakula½ ciraniv±si ahosi. Atha kho, bhikkhave, aññataro kummo añña-tara½ kumma½ etadavoca– ‘m± kho tva½, t±ta kumma, eta½ padesa½ agam±s²’ti.Agam±si kho, bhikkhave, so kummo ta½ padesa½. Tamena½ luddo papat±yavijjhi. Atha kho, bhikkhave, so kummo yena so kummo tenupasaªkami. Addas±kho, bhikkhave, so kummo ta½ kumma½ d³ratova ±gacchanta½. Disv±na ta½kumma½ etadavoca– ‘kacci tva½, t±ta kumma, na ta½ padesa½ agam±s²’ti? ‘Aga-m±si½ khv±ha½, t±ta kumma, ta½ padesan’ti. ‘Kacci pan±si, t±ta kumma, akkhatoanupahato’ti? ‘Akkhato khomhi, t±ta kumma, anupahato, atthi ca me ida½suttaka½ piµµhito piµµhito anubandhan’ti. ‘Tagghasi, t±ta kumma, khato, taggha upa-hato. Etena hi te, t±ta kumma, suttakena pitaro ca pit±mah± ca anaya½ ±pann±byasana½ ±pann±. Gaccha d±ni tva½, t±ta kumma, na d±ni tva½ amh±kan’”ti. “Luddoti kho, bhikkhave, m±rasseta½ p±pimato adhivacana½. Papat±ti kho,bhikkhave, l±bhasakk±rasilokasseta½ adhivacana½. Suttakanti kho, bhikkhave,nandir±gasseta½ adhivacana½. Yo hi koci, bhikkhave, bhikkhu uppanna½ l±bha-sakk±rasiloka½ ass±deti nik±meti– aya½ vuccati, bhikkhave, bhikkhu giddho papa-t±ya ‚ anaya½ ±panno byasana½ ±panno yath±k±makaraº²yo p±pimato. Eva½d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo, bhikkhave, sikkhita-bban”ti. Tatiya½. 4. D²ghalomikasutta½ 160. S±vatthiya½ (1.0426) viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasi-loko …pe… adhigam±ya. Seyyath±pi, bhikkhave, d²ghalomik± e¼ak± kaºµakaga-hana½ paviseyya. S± tatra tatra sajjeyya, tatra tatra gayheyya ‚, tatra tatrabajjheyya, tatra tatra anayabyasana½ ±pajjeyya. ‘Evameva kho, bhikkhave, idhe-

Page 138: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

kacco bhikkhu l±bhasakk±rasilokena abhibh³to pariy±diººacitto pubbaºhasa-maya½ niv±setv± pattac²varam±d±ya g±ma½ v± nigama½ v± piº¹±ya pavisati.So tatra tatra sajjati, tatra tatra gayhati, tatra tatra bajjhati, tatra tatra anayabya-sana½ ±pajjati. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhivo, bhikkhave, sikkhitabban’”ti. Catuttha½. 5. M²¼hakasutta½ 161. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko…pe… adhigam±ya. Seyyath±pi, bhikkhave, m²¼hak± g³th±d² g³thap³r± puºº±g³thassa. Purato cassa mah±g³thapuñjo. S± tena aññ± m²¼hak± atimaññeyya–‘ahamhi g³th±d² g³thap³r± puºº± g³thassa, purato ca my±ya½ mah±g³thapuñjo’-ti. Evameva kho, bhikkhave, idhekacco bhikkhu l±bhasakk±rasilokena abhibh³topariy±diººacitto pubbaºhasamaya½ niv±setv± pattac²varam±d±ya g±ma½ v±nigama½ v± piº¹±ya pavisati. So tattha bhutt±v² ca hoti y±vadattho, nimantito casv±tan±ya, piº¹ap±to cassa p³ro. So ±r±ma½ gantv± bhikkhugaºassa majjhevikatthati– ‘bhutt±v² camhi y±vadattho, nimantito camhi sv±tan±ya, piº¹ap±to camy±ya½ p³ro, l±bh² camhi c²vara-piº¹ap±ta-sen±sana-gil±nappaccaya-bhesajja-parikkh±r±na½, ime panaññe bhikkh³ appapuññ± appesakkh± na l±bhino c²vara-piº¹ap±tasen±sana-gil±nappaccaya-bhesajja-parikkh±r±nan’ti. So tena l±bhasa-kk±rasilokena abhibh³to pariy±diººacitto aññe pesale bhikkh³ atimaññati. Tañhitassa, bhikkhave, moghapurisassa hoti d²gharatta½ ahit±ya dukkh±ya. Eva½d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo bhikkhave, sikkhita-bban”ti. Pañcama½. 6. Asanisutta½ 162. S±vatthiya½ (1.0427) viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasi-loko …pe… adhigam±ya. ‚ Ka½, bhikkhave, asanivicakka½ ±gacchatu ‚,sekha½ ‚ appattam±nasa½ l±bhasakk±rasiloko anup±puº±tu” ‚. “Asanivicakkanti kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasilokasseta½ adhivacana½.Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo, bhikkhave,sikkhitabban”ti. Chaµµha½. 7. Diddhasutta½ 163. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko…pe… adhigam±ya. Ka½, bhikkhave, diddhagatena visallena sallena ‚ vijjhatu,sekha½ ‚ appattam±nasa½ l±bhasakk±rasiloko anup±puº±tu” ‚. “Sallanti kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasilokasseta½ adhivacana½. Eva½d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo, bhikkhave, sikkhita-bban”ti. Sattama½.

Page 139: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

8. Siªg±lasutta½ 164. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko…pe… adhigam±ya. Assuttha no tumhe, bhikkhave, rattiy± pacc³sasamaya½ (1.042jarasiªg±lassa ‚ vassam±nass±”ti? “Eva½, bhante”. “Eso kho, bhikkhave, jarasi-ªg±lo ukkaº¹akena ‚ n±ma rogaj±tena phuµµho neva bilagato ramati, na rukkha-m³lagato ramati, na ajjhok±sagato ramati; yena yena gacchati, yattha yatthatiµµhati, yattha yattha nis²dati, yattha yattha nipajjati; tattha tattha anayabyasana½±pajjati. Evameva kho, bhikkhave, idhekacco bhikkhu l±bhasakk±rasilokena abhi-bh³to pariy±diººacitto neva suññ±g±ragato ramati, na rukkham³lagato ramati, naajjhok±sagato ramati; yena yena gacchati, yattha yattha tiµµhati, yattha yattha nis²-dati, yattha yattha nipajjati; tattha tattha anayabyasana½ ±pajjati. Eva½ d±ruºokho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti.Aµµhama½. 9. Verambhasutta½ 165. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko…pe… adhigam±ya. Upari, bhikkhave, ±k±se verambh± ‚ n±ma v±t± v±yanti.Tattha yo pakkh² gacchati tamena½ verambh± v±t± khipanti. Tassa verambhav±ta-kkhittassa aññeneva p±d± gacchanti, aññena pakkh± gacchanti, aññena s²sa½gacchati, aññena k±yo gacchati. Evameva kho, bhikkhave, idhekacco bhikkhul±bhasakk±rasilokena abhibh³to pariy±diººacitto pubbaºhasamaya½ niv±setv±pattac²varam±d±ya g±ma½ v± nigama½ v± piº¹±ya pavisati arakkhitenevak±yena arakkhit±ya v±c±ya arakkhitena cittena, anupaµµhit±ya satiy±, asa½vutehiindriyehi. So tattha passati m±tug±ma½ dunnivattha½ v± dupp±ruta½ v±. Tassam±tug±ma½ disv± dunnivattha½ v± dupp±ruta½ v± r±go citta½ anuddha½seti. Sor±g±nuddha½sitena cittena sikkha½ paccakkh±ya h²n±y±vattati. Tassa aññec²vara½ haranti, aññe patta½ haranti, aññe nis²dana½ haranti, aññe s³cighara½haranti, verambhav±takkhittasseva sakuºassa. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave,l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti. Navama½. 10. Sag±thakasutta½ 166. S±vatthiya½ (1.0429) viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasi-loko …pe… adhigam±ya. Idh±ha½, bhikkhave, ekacca½ puggala½ pass±misakk±rena abhibh³ta½ pariy±diººacitta½, k±yassa bhed± para½ maraº± ap±ya½duggati½ vinip±ta½ niraya½ upapanna½. Idha pan±ha½, bhikkhave, ekacca½puggala½ pass±mi asakk±rena abhibh³ta½ pariy±diººacitta½, k±yassa bhed±para½ maraº± ap±ya½ duggati½ vinip±ta½ niraya½ upapanna½. Idha pan±ha½,bhikkhave, ekacca½ puggala½ pass±mi sakk±rena ca asakk±rena ca tadubha-

Page 140: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

yena abhibh³ta½ pariy±diººacitta½, k±yassa bhed± para½ maraº± ap±ya½duggati½ vinip±ta½ niraya½ upapanna½. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasa-kk±rasiloko …pe… evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti. Idamavoca bhagav±. Ida½ vatv±na sugato ath±para½ etadavoca satth±– “Yassa sakkariyam±nassa, asakk±rena c³bhaya½; sam±dhi na vikampati, appam±ºavih±rino ‚. “Ta½ jh±yina½ s±tatika½, sukhuma½ diµµhivipassaka½; up±d±nakkhay±r±ma½, ±hu sappuriso it²”ti. dasama½; Paµhamo vaggo.

Page 141: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

Tassudd±na½– D±ruºo ba¼isa½ kumma½, d²ghalomi ca m²¼haka½; asani diddha½ siªg±la½, verambhena sag±thakanti. 2. Dutiyavaggo 1. Suvaººap±tisutta½ 167. S±vatthiya½ (1.0430) viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasi-loko …pe… adhigam±ya. Idh±ha½, bhikkhave, ekacca½ puggala½ eva½ cetas±ceto paricca paj±n±mi– ‘na c±yam±yasm± suvaººap±tiy±pi r³piyacuººaparip³-r±ya hetu sampaj±namus± bh±seyy±’ti. Tamena½ pass±mi aparena samayenal±bhasakk±rasilokena abhibh³ta½ pariy±diººacitta½ sampaj±namus± bh±santa½.Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo, bhikkhave,sikkhitabban”ti. Paµhama½. 2. R³piyap±tisutta½ 168. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko…pe… idh±ha½, bhikkhave, ekacca½ puggala½ eva½ cetas± ceto paricca paj±-n±mi– ‘na c±yam±yasm± r³piyap±tiy±pi suvaººacuººaparip³r±ya hetu sampaj±na-mus± bh±seyy±’ti. Tamena½ pass±mi aparena samayena l±bhasakk±rasilokenaabhibh³ta½ pariy±diººacitta½ sampaj±namus± bh±santa½. Eva½ d±ruºo kho,bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti.Dutiya½. 3-10. Suvaººanikkhasutt±di-aµµhaka½ 169. S±vatthiya½ viharati …pe… “idh±ha½, bhikkhave, ekacca½ puggala½eva½ cetas± ceto paricca paj±n±mi– ‘na c±yam±yasm± suvaººanikkhass±pi hetu…pe… suvaººanikkhasatass±pi hetu… siªg²nikkhass±pi hetu… siªg²nikkhasata-ss±pi hetu… pathaviy±pi j±tar³paparip³r±ya hetu… ±misakiñcikkhahetupi… j²vita-hetupi… janapadakaly±ºiy±pi hetu sampaj±namus± bh±seyy±’ti. Tamena½pass±mi aparena samayena l±bhasakk±rasilokena abhibh³ta½ pariy±diººacitta½sampaj±namus± bh±santa½. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko…pe… evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti. Dasama½. Dutiyo vaggo. Tassudd±na½– Dve (1.0431) p±ti dve suvaºº± ca, siªg²hi apare duve;

Page 142: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

pathav² kiñcikkhaj²vita½, janapadakaly±ºiy± das±ti. 3. Tatiyavaggo 1. M±tug±masutta½ 170. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko…pe… na tassa, bhikkhave, m±tug±mo eko ekassa citta½ pariy±d±ya tiµµhatiyassa l±bhasakk±rasiloko citta½ pariy±d±ya tiµµhati. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave,l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti. Paµhama½. 2. Kaly±º²sutta½ 171. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko…pe… na tassa, bhikkhave, janapadakaly±º² ek± ekassa citta½ pariy±d±yatiµµhati yassa l±bhasakk±rasiloko citta½ pariy±d±ya tiµµhati. Eva½ d±ruºo kho,bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti.Dutiya½. 3. Ekaputtakasutta½ 172. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko…pe… saddh±, bhikkhave, up±sik± ekaputtaka½ piya½ man±pa½ eva½ samm±±y±cam±n± ±y±ceyya– ‘t±diso, t±ta, bhav±hi y±diso citto ca gahapati hatthako ca±¼avako’ti. Es±, bhikkhave, tul± eta½ pam±ºa½ mama s±vak±na½ up±sak±na½,yadida½ citto ca gahapati hatthako ca ±¼avako. Sace kho tva½, t±ta, ag±rasm±anag±riya½ pabbajasi; t±diso, t±ta, bhav±hi y±dis± s±riputtamoggall±n±ti. Es±,bhikkhave, tul± eta½ pam±ºa½ mama s±vak±na½ bhikkh³na½, yadida½ s±ripu-ttamoggal±n± (1.0432). M± ca kho tva½, t±ta, sekha½ appattam±nasa½ l±bhasa-kk±rasiloko anup±puº±t³ti. Tañce, bhikkhave, bhikkhu½ sekha½ appattam±-nasa½ l±bhasakk±rasiloko anup±puº±ti, so tassa hoti antar±y±ya. Eva½ d±ruºokho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti.Tatiya½. 4. Ekadh²tusutta½ 173. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko…pe… saddh± bhikkhave up±sik± eka½ dh²tara½ piya½ man±pa½ eva½ samm±±y±cam±n± ±y±ceyya– ‘t±dis±, ayye, bhav±hi y±dis± khujjuttar± ca up±sik± ve¼uka-º¹akiy± ‚ ca nandam±t±’ti. Es±, bhikkhave, tul± eta½ pam±ºa½ mama s±vik±na½up±sik±na½, yadida½ khujjuttar± ca up±sik± ve¼ukaº¹akiy± ca nandam±t±. Sace

Page 143: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

kho tva½, ayye, ag±rasm± anag±riya½ pabbajasi; t±dis±, ayye, bhav±hi y±dis±khem± ca bhikkhun² uppalavaºº± c±ti. Es±, bhikkhave, tul± eta½ pam±ºa½ mamas±vik±na½ bhikkhun²na½, yadida½ khem± ca bhikkhun² uppalavaºº± ca. M± cakho tva½, ayye, sekha½ appattam±nasa½ l±bhasakk±rasiloko anup±puº±t³ti.Ta½ ce, bhikkhave, bhikkhuni½ sekha½ appattam±nasa½ l±bhasakk±rasilokoanup±puº±ti, so tass± hoti antar±y±ya. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±-rasiloko …pe… evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti. Catuttha½. 5. Samaºabr±hmaºasutta½ 174. S±vatthiya½ viharati …pe… “ye hi keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº±v± l±bhasakk±rasilokassa ass±dañca ±d²navañca nissaraºañca yath±bh³ta½nappaj±nanti, na me te, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± samaºesu v± sama-ºasammat± br±hmaºesu v± br±hmaºasammat±, na ca pana te ±yasmant± s±ma-ññattha½ v± brahmaññattha½ v± diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv±upasampajja viharanti. Ye ca kho keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± l±bha-sakk±rasilokassa ass±dañca ±d²navañca (1.0433) nissaraºañca yath±bh³ta½paj±nanti, te ca kho me, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº± v± samaºesu cevasamaºasammat± br±hmaºesu ca br±hmaºasammat±, te ca pan±yasmanto s±ma-ññatthañca brahmaññatthañca diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upa-sampajja viharant²”ti. Pañcama½. 6. Dutiyasamaºabr±hmaºasutta½ 175. S±vatthiya½ viharati …pe… “ye hi keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº±v± l±bhasakk±rasilokassa samudayañca atthaªgamañca ass±dañca ±d²navañcanissaraºañca yath±bh³ta½ nappaj±nanti …pe… paj±nanti …pe… saya½ abhiññ±sacchikatv± upasampajja viharant²”ti. Chaµµha½. 7. Tatiyasamaºabr±hmaºasutta½ 176. S±vatthiya½ viharati …pe… “ye hi keci, bhikkhave, samaº± v± br±hmaº±v± l±bhasakk±rasiloka½ yath±bh³ta½ nappaj±nanti, l±bhasakk±rasilokasamu-daya½ nappaj±nanti, l±bhasakk±rasilokanirodha½ nappaj±nanti, l±bhasakk±rasilo-kanirodhag±mini½ paµipada½ nappaj±nanti …pe… paj±nanti …pe… saya½abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharant²”ti. Sattama½. 8. Chavisutta½ 177. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko.L±bhasakk±rasiloko, bhikkhave, chavi½ chindati, chavi½ chetv± camma½chindati, camma½ chetv± ma½sa½ chindati, ma½sa½ chetv± nh±ru½ chindati,

Page 144: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

nh±ru½ chetv± aµµhi½ chindati, aµµhi½ chetv± aµµhimiñja½ ±hacca tiµµhati. Eva½d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo bhikkhave, sikkhita-bban”ti. Aµµhama½. 9. Rajjusutta½ 178. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko.L±bhasakk±rasiloko, bhikkhave, chavi½ chindati, chavi½ chetv± camma½chindati, camma½ chetv± ma½sa½ chindati, ma½sa½ chetv± nh±ru½ chindati,nh±ru½ chetv± aµµhi½ chindati, aµµhi½ chetv± aµµhimiñja½ ±hacca tiµµhati”. “Seyyath±pi (1.0434), bhikkhave, balav± puriso da¼h±ya v±¼arajjuy± jaªgha½veµhetv± gha½seyya. S± chavi½ chindeyya, chavi½ chetv± camma½ chindeyya,camma½ chetv± ma½sa½ chindeyya, ma½sa½ chetv± nh±ru½ chindeyya,nh±ru½ chetv± aµµhi½ chindeyya, aµµhi½ chetv± aµµhimiñja½ ±hacca tiµµheyya. Eva-meva kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko chavi½ chindati, chavi½ chetv±camma½ chindati, camma½ chetv± ma½sa½ chindati, ma½sa½ chetv± nh±ru½chindati, nh±ru½ chetv± aµµhi½ chindati, aµµhi½ chetv± aµµhi½miñja½ ±haccatiµµhati. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo,bhikkhave, sikkhitabban”ti. Navama½. 10. Bhikkhusutta½ 179. S±vatthiya½ viharati …pe… “yopi so, bhikkhave, bhikkhu araha½ kh²º±-savo tassap±ha½ l±bhasakk±rasiloko antar±y±ya vad±m²”ti. Eva½ vutte, ±yasm±±nando bhagavanta½ etadavoca– “kissa pana, bhante, kh²º±savassa bhikkhunol±bhasakk±rasiloko antar±y±y±”ti? “Y± hissa s±, ±nanda, akupp± cetovimuttin±ha½ tass± l±bhasakk±rasiloka½ antar±y±ya vad±mi. Ye ca khvassa, ±nanda,appamattassa ±t±pino pahitattassa viharato diµµhadhammasukhavih±r± adhigat±tes±hamassa l±bhasakk±rasiloka½ antar±y±ya vad±mi. Eva½ d±ruºo kho,±nanda, l±bhasakk±rasiloko kaµuko pharuso antar±yiko anuttarassa yogakkhe-massa adhigam±ya. Tasm±tih±nanda, eva½ sikkhitabba½– ‘uppanna½ l±bhasa-kk±rasiloka½ pajahiss±ma, na ca no uppanno l±bhasakk±rasiloko citta½ pariy±-d±ya µhassat²’ti. Evañhi vo, ±nanda, sikkhitabban”ti. Dasama½. Tatiyo vaggo. Tassudd±na½– M±tug±mo ca kaly±º², putto ca ekadh²tu ca; samaºabr±hmaº± t²ºi, chavi rajju ca bhikkhun±ti. 4. Catutthavaggo

Page 145: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

1. Bhindisutta½ 180. S±vatthiya½ (1.0435) viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasi-loko. L±bhasakk±rasilokena abhibh³to pariy±diººacitto, bhikkhave, devadattosaªgha½ bhindi. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… sikkhi-tabban”ti. Paµhama½. 2. Kusalam³lasutta½ 181. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko.L±bhasakk±rasilokena abhibh³tassa pariy±diººacittassa, bhikkhave, devada-ttassa kusalam³la½ samucchedamagam±. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasa-kk±rasiloko …pe… sikkhitabban”ti. Dutiya½. 3. Kusaladhammasutta½ 182. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko.L±bhasakk±rasilokena abhibh³tassa pariy±diººacittassa, bhikkhave, devada-ttassa kusalo dhammo samucchedamagam±. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bha-sakk±rasiloko …pe… sikkhitabban”ti. Tatiya½. 4. Sukkadhammasutta½ 183. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko.L±bhasakk±rasilokena abhibh³tassa pariy±diººacittassa, bhikkhave, devada-ttassa sukko dhammo samucchedamagam±. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bha-sakk±rasiloko …pe… sikkhitabban”ti. Catuttha½. 5. Acirapakkantasutta½

Page 146: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

deti; evameva kho, bhikkhave, attavadh±ya devadattassa l±bhasakk±rasiloko uda-p±di, par±bhav±ya devadattassa l±bhasakk±rasiloko udap±di. “Seyyath±pi, bhikkhave, na¼o attavadh±ya phala½ deti, par±bhav±ya phala½deti; evameva kho, bhikkhave, attavadh±ya devadattassa l±bhasakk±rasiloko uda-p±di, par±bhav±ya devadattassa l±bhasakk±rasiloko udap±di. “Seyyath±pi, bhikkhave, assatar² attavadh±ya gabbha½ gaºh±ti, par±bhav±yagabbha½ gaºh±ti; evameva kho, bhikkhave, attavadh±ya devadattassa l±bhasa-kk±rasiloko udap±di, par±bhav±ya devadattassa l±bhasakk±rasiloko udap±di.Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhita-bban”ti. Idamavoca bhagav±. Ida½ vatv±na sugato ath±para½ etadavoca satth±– “Phala½ ve kadali½ hanti, phala½ ve¼u½ phala½ na¼a½; sakk±ro k±purisa½ hanti, gabbho assatari½ yath±ti”. pañcama½; 6. Pañcarathasatasutta½ 185. R±jagahe viharati ve¼uvane kalandakaniv±pe. Tena kho pana samayenadevadattassa aj±tasattukum±ro pañcahi rathasatehi s±ya½ p±ta½ (1.0437) upa-µµh±na½ gacchati, pañca ca th±lip±kasat±ni bhatt±bhih±ro abhihar²yati. Atha khosambahul± bhikkh³ yena bhagav± tenupasaªkami½su; upasaªkamitv± bhaga-vanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di½su. Ekamanta½ nisinn± kho te bhikkh³bhagavanta½ etadavocu½– “devadattassa, bhante, aj±tasattukum±ro pañcahirathasatehi s±ya½ p±ta½ upaµµh±na½ gacchati, pañca ca th±lip±kasat±ni bhatt±-bhih±ro abhihar²yat²”ti. “M±, bhikkhave, devadattassa l±bhasakk±rasiloka½ piha-yittha. Y±vak²vañca, bhikkhave, devadattassa aj±tasattukum±ro pañcahi rathasa-tehi s±ya½ p±ta½ upaµµh±na½ gamissati, pañca ca th±lip±kasat±ni bhatt±bhih±ro±har²yissati, h±niyeva, bhikkhave, devadattassa p±µikaªkh± kusalesu dhammesu,no vuddhi”. “Seyyath±pi, bhikkhave, caº¹assa kukkurassa n±s±ya pitta½ bhindeyyu½,evañhi so, bhikkhave, kukkuro bhiyyosomatt±ya caº¹ataro assa; evameva,bhikkhave, y±vak²vañca devadattassa aj±tasattukum±ro pañcahi rathasatehis±ya½ p±ta½ upaµµh±na½ gamissati, pañca ca th±lip±kasat±ni bhatt±bhih±ro ±ha-r²yissati, h±niyeva, bhikkhave, devadattassa p±µikaªkh± kusalesu dhammesu, novuddhi. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko …pe… evañhi vo,bhikkhave, sikkhitabban”ti. Chaµµha½. 7. M±tusutta½ 186. S±vatthiya½ viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasilokokaµuko pharuso antar±yiko anuttarassa yogakkhemassa adhigam±ya. Idh±ha½,bhikkhave, ekacca½ puggala½ eva½ cetas± ceto paricca paj±n±mi– ‘na c±yam±-

Page 147: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

yasm± m±tupi hetu sampaj±namus± bh±seyy±’ti. Tamena½ pass±mi aparenasamayena l±bhasakk±rasilokena abhibh³ta½ pariy±diººacitta½ sampaj±namus±bh±santa½. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasiloko kaµuko pharusoantar±yiko anuttarassa yogakkhemassa adhigam±ya. Tasm±tiha, bhikkhave,eva½ sikkhitabba½– ‘uppanna½ l±bhasakk±rasiloka½ pajahiss±ma. Na ca nouppanno l±bhasakk±rasiloko citta½ pariy±d±ya µhassat²’ti. Evañhi vo, bhikkhave,sikkhitabban”ti. Sattama½. 8-13. Pitusutt±dichakka½ 187. S±vatthiya½ (1.0438) viharati …pe… “d±ruºo, bhikkhave, l±bhasakk±rasi-loko kaµuko pharuso antar±yiko anuttarassa yogakkhemassa adhigam±ya.Idh±ha½, bhikkhave, ekacca½ puggala½ eva½ cetas± ceto paricca paj±n±mi– ‘nac±yam±yasm± pitupi hetu …pe… bh±tupi hetu… bhaginiy±pi hetu… puttassapihetu… dh²tuy±pi hetu… paj±patiy±pi hetu sampaj±namus± bh±seyy±’ti. Tamena½pass±mi aparena samayena l±bhasakk±rasilokena abhibh³ta½ pariy±diººacitta½sampaj±namus± bh±santa½. Eva½ d±ruºo kho, bhikkhave, l±bhasakk±rasilokokaµuko pharuso antar±yiko anuttarassa yogakkhemassa adhigam±ya. Tasm±tiha,bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘uppanna½ l±bhasakk±rasiloka½ pajahiss±ma,na ca no uppanno l±bhasakk±rasiloko citta½ pariy±d±ya µhassat²’ti. Evañhi vo,bhikkhave, sikkhitabban”ti. Terasama½. Catuttho vaggo. Tassudd±na½– Bhindi m³la½ duve dhamm±, pakkanta½ ratha m±tari; pit± bh±t± ca bhagin², putto dh²t± paj±pat²ti. L±bhasakk±rasa½yutta½ samatta½. 7. R±hulasa½yutta½ 1. Paµhamavaggo 1. Cakkhusutta½ 188. Eva½ (1.0439) me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharatijetavane an±thapiº¹ikassa ±r±me. Atha kho ±yasm± r±hulo yena bhagav± tenupa-saªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Eka-

Page 148: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

manta½ nisinno kho ±yasm± r±hulo bhagavanta½ etadavoca– “s±dhu me, bhante,bhagav± sa½khittena dhamma½ desetu, yamaha½ bhagavato dhamma½ sutv±eko v³pakaµµho appamatto ±t±p² pahitatto vihareyyan”ti. “Ta½ ki½ maññasi, r±hula, cakkhu½ nicca½ v± anicca½ v±”ti? “Anicca½,bhante”. “Ya½ pan±nicca½ dukkha½ v± ta½ sukha½ v±”ti? “Dukkha½, bhante”. “Ya½ pan±nicca½ dukkha½ vipariº±madhamma½, kalla½ nu ta½ samanupa-ssitu½– ‘eta½ mama, esohamasmi, eso me att±’”ti? “No heta½, bhante”. “Sota½nicca½ v± anicca½ v±”ti? “Anicca½, bhante …”pe…. “Gh±na½ nicca½ v±anicca½ v±”ti? “Anicca½, bhante …”pe… “jivh± nicc± v± anicc± v±”ti? “Anicc±,bhante …”pe… “k±yo nicco v± anicco v±”ti? “Anicco, bhante” …pe… “mano niccov± anicco v±”ti? “Anicco, bhante”. “Ya½ pan±nicca½ dukkha½ v± ta½ sukha½ v±”-ti? “Dukkha½, bhante”. “Ya½ pan±nicca½ dukkha½ vipariº±madhamma½, kalla½nu ta½ samanupassitu½– ‘eta½ mama, esohamasmi, eso me att±’”ti? “No heta½,bhante”. “Eva½ passa½, r±hula, sutav± ariyas±vako cakkhusmimpi nibbindati …pe…sotasmimpi nibbindati… gh±nasmimpi nibbindati… jivh±yapi nibbindati… k±ya-smimpi nibbindati… manasmimpi nibbindati; nibbinda½ virajjati; vir±g± vimuccati;vimuttasmi½ vimuttamiti ñ±ºa½ hoti. ‘Kh²º± j±ti, vusita½ brahmacariya½, kata½karaº²ya½, n±para½ itthatt±y±’ti paj±n±t²”ti. Paµhama½. 2. R³pasutta½ 189. S±vatthiya½ (1.0440) viharati …pe… “ta½ ki½ maññasi, r±hula, r³p± nicc±v± anicc± v±”ti? “Anicc±, bhante …”pe… sadd±… gandh±… ras±… phoµµhabb±…dhamm± nicc± v± anicc± v±ti? “Anicc±, bhante …”pe… “eva½ passa½, r±hula,sutav± ariyas±vako r³pesupi nibbindati… saddesupi nibbindati… gandhesupinibbindati… rasesupi nibbindati… phoµµhabbesupi nibbindati… dhammesupinibbindati; nibbinda½ virajjati …pe… paj±n±t²”ti. Dutiya½. 3. Viññ±ºasutta½ 190. S±vatthiya½ viharati …pe… “ta½ ki½ maññasi, r±hula, cakkhuviññ±ºa½nicca½ v± anicca½ v±”ti? “Anicca½, bhante …”pe… “sotaviññ±ºa½ …pe…gh±naviññ±ºa½… jivh±viññ±ºa½… k±yaviññ±ºa½… manoviññ±ºa½ nicca½ v±anicca½ v±”ti? “Anicca½, bhante” …pe… “eva½ passa½, r±hula, sutav± ariyas±-vako cakkhuviññ±ºasmimpi nibbindati …pe… sotaviññ±ºasmimpi nibbindati…gh±naviññ±ºasmimpi nibbindati… jivh±viññ±ºasmimpi nibbindati… k±yaviññ±ºa-smimpi nibbindati… manoviññ±ºasmimpi nibbindati; nibbinda½ virajjati …pe…paj±n±t²”ti. Tatiya½. 4. Samphassasutta½

Page 149: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

191. S±vatthiya½ viharati …pe… “ta½ ki½ maññasi, r±hula, cakkhusamphassonicco v± anicco v±”ti? “Anicco, bhante …”pe… “sotasamphasso …pe… gh±nasa-mphasso… jivh±samphasso… k±yasamphasso… manosamphasso nicco v±anicco v±”ti? “Anicco, bhante …”pe… “eva½ passa½, r±hula, sutav± ariyas±vakocakkhusamphassasmimpi nibbindati …pe… sotasamphassasmimpi nibbindati…gh±nasamphassasmimpi nibbindati… jivh±samphassasmimpi nibbindati… k±ya-samphassasmimpi nibbindati… manosamphassasmimpi nibbindati; nibbinda½virajjati …pe… paj±n±t²”ti. Catuttha½. 5. Vedan±sutta½ 192. S±vatthiya½ viharati …pe… “ta½ ki½ maññasi, r±hula, cakkhusampha-ssaj± vedan± nicc± v± anicc± v±”ti? “Anicc±, bhante …”pe… “sotasamphassaj±vedan± …pe… gh±nasamphassaj± vedan±… jivh±samphassaj± vedan±… k±ya-samphassaj± vedan±… manosamphassaj± vedan± nicc± v± anicc± v±”ti? “Anicc±(1.0441), bhante …”pe… “eva½ passa½, r±hula, sutav± ariyas±vako cakkhusa-mphassaj±ya vedan±yapi nibbindati …pe… sota… gh±na… jivh±… k±ya… mano-samphassaj±ya vedan±yapi nibbindati …pe… paj±n±t²”ti. Pañcama½. 6. Saññ±sutta½ 193. S±vatthiya½ viharati …pe… “ta½ ki½ maññasi, r±hula, r³pasaññ± nicc± v±anicc± v±”ti? “Anicc±, bhante …”pe… “saddasaññ± …pe… gandhasaññ±… rasa-saññ±… phoµµhabbasaññ±… dhammasaññ± nicc± v± anicc± v±”ti? “Anicc±,bhante …”pe… “eva½ passa½, r±hula, sutav± ariyas±vako r³pasaññ±yapi nibbi-ndati …pe… saddasaññ±yapi nibbindati… gandhasaññ±yapi nibbindati… rasasa-ññ±yapi nibbindati… phoµµhabbasaññ±yapi nibbindati… dhammasaññ±yapi nibbi-ndati …pe… paj±n±t²”ti. Chaµµha½. 7. Sañcetan±sutta½ 194. S±vatthiya½ viharati …pe… “ta½ ki½ maññasi, r±hula, r³pasañcetan±nicc± v± anicc± v±”ti? “Anicc±, bhante …”pe… “saddasañcetan± …pe… gandha-sañcetan±… rasasañcetan± … phoµµhabbasañcetan±… dhammasañcetan± nicc±v± anicc± v±”ti? “Anicc±, bhante …”pe… “eva½ passa½, r±hula, sutav± ariyas±-vako r³pasañcetan±yapi nibbindati …pe… saddasañcetan±yapi nibbindati…gandhasañcetan±yapi nibbindati… rasasañcetan±yapi nibbindati… phoµµhabbasa-ñcetan±yapi nibbindati… dhammasañcetan±yapi nibbindati …pe… paj±n±t²”ti.Sattama½. 8. Taºh±sutta½

Page 150: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

195. S±vatthiya½ viharati …pe… “ta½ ki½ maññasi, r±hula, r³pataºh± nicc± v±anicc± v±”ti? “Anicc±, bhante …”pe… “saddataºh± …pe… gandhataºh±… rasata-ºh±… phoµµhabbataºh±… dhammataºh± nicc± v± anicc± v±”ti? “Anicc±, bhante …”-pe… “eva½ passa½, r±hula, sutav± ariyas±vako r³pataºh±yapi nibbindati …pe…saddataºh±yapi nibbindati… gandhataºh±yapi nibbindati… rasataºh±yapi nibbi-ndati… phoµµhabbataºh±ya nibbindati… dhammataºh±yapi nibbindati …pe… paj±-n±t²”ti. Aµµhama½. 9. Dh±tusutta½ 196. S±vatthiya½ (1.0442) viharati …pe… “ta½ ki½ maññasi, r±hula, pathav²-dh±tu nicc± v± anicc± v±”ti? “Anicc±, bhante …”pe… “±podh±tu …pe… tejodh±-tu… v±yodh±tu… ±k±sadh±tu… viññ±ºadh±tu nicc± v± anicc± v±”ti? “Anicc±,bhante …”pe… “eva½ passa½, r±hula, sutav± ariyas±vako pathav²dh±tuy±pinibbindati …pe… ±podh±tuy±pi nibbindati… tejodh±tuy±pi nibbindati… v±yodh±tu-y±pi nibbindati… ±k±sadh±tuy±pi nibbindati… viññ±ºadh±tuy±pi nibbindati …pe…paj±n±t²”ti. Navama½. 10. Khandhasutta½ 197. S±vatthiya½ viharati …pe… “ta½ ki½ maññasi, r±hula, r³pa½ nicca½ v±anicca½ v±”ti? “Anicca½, bhante …”pe… “vedan± …pe… saññ±… saªkh±r±…viññ±ºa½ nicca½ v± anicca½ v±”ti? “Anicca½, bhante …”pe… “eva½ passa½,r±hula, sutav± ariyas±vako r³pasmimpi nibbindati …pe… vedan±yapi nibbindati…saññ±yapi nibbindati… saªkh±resupi nibbindati… viññ±ºasmimpi nibbindati;nibbinda½ virajjati; vir±g± vimuccati; vimuttasmi½ vimuttamiti ñ±ºa½ hoti. ‘Kh²º±j±ti, vusita½ brahmacariya½, kata½ karaº²ya½, n±para½ itthatt±y±’ti paj±n±t²”ti.Dasama½. Paµhamo vaggo.

Page 151: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

Cakkhu r³pañca viññ±ºa½, samphasso vedan±ya ca; saññ± sañcetan± taºh±, dh±tu khandhena te das±ti. 2. Dutiyavaggo 1. Cakkhusutta½ 198. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati. Atha kho±yasm± r±hulo yena bhagav± tenupasaªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhi-v±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinna½ kho ±yasmanta½ r±hula½ (1.0443)bhagav± etadavoca– “ta½ ki½ maññasi, r±hula, cakkhu½ nicca½ v± anicca½v±”ti? “Anicca½, bhante”. “Ya½ pan±nicca½, dukkha½ v± ta½ sukha½ v±”ti?“Dukkha½, bhante”. “Ya½ pan±nicca½ dukkha½ vipariº±madhamma½, kalla½ nuta½ samanupassitu½– ‘eta½ mama, esohamasmi, eso me att±’”ti? “No heta½,bhante”. “Sota½ …pe… gh±na½… jivh±… k±yo… mano nicco v± anicco v±”ti?“Anicco, bhante”. “Ya½ pan±nicca½, dukkha½ v± ta½ sukha½ v±”ti? “Dukkha½,bhante”. “Ya½ pan±nicca½ dukkha½ vipariº±madhamma½, kalla½ nu ta½ sama-nupassitu½– ‘eta½ mama, esohamasmi, eso me att±’”ti? “No heta½, bhante”.“Eva½ passa½, r±hula, sutav± ariyas±vako cakkhusmimpi nibbindati …pe… sota-smimpi nibbindati… gh±nasmimpi nibbindati … jivh±yapi nibbindati… k±ya-smimpi nibbindati… manasmimpi nibbindati; nibbinda½ virajjati; vir±g± vimuccati;vimuttasmi½ vimuttamiti ñ±ºa½ hoti. ‘Kh²º± j±ti, vusita½ brahmacariya½, kata½karaº²ya½, n±para½ itthatt±y±’ti paj±n±t²”ti. Etena peyy±lena dasa suttant±k±tabb±. Paµhama½. 2-10. R³p±disuttanavaka½ 199. S±vatthiya½ viharati …pe… “ta½ ki½ maññasi, r±hula, r³p± nicc± v±anicc± v±”ti? “Anicc±, bhante …”pe… sadd±… gandh±… ras±… phoµµhabb±…dhamm±…. “Cakkhuviññ±ºa½ …pe… sotaviññ±ºa½… gh±naviññ±ºa½… jivh±viññ±ºa½…k±yaviññ±ºa½… manoviññ±ºa½…. “Cakkhusamphasso …pe… sotasamphasso… gh±nasamphasso… jivh±sa-mphasso… k±yasamphasso… manosamphasso…. “Cakkhusamphassaj± vedan± …pe… sotasamphassaj± vedan±… gh±nasa-mphassaj± vedan±… jivh±samphassaj± vedan±… k±yasamphassaj± vedan±…manosamphassaj± vedan±…. “R³pasaññ± …pe… saddasaññ±… gandhasaññ±… rasasaññ±… phoµµhabbasa-ññ±… dhammasaññ±…. “R³pasañcetan± …pe… saddasañcetan±… gandhasañcetan±… rasasañceta-n±… phoµµhabbasañcetan±… dhammasañcetan±….

Page 152: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“R³pataºh± (1.0444) …pe… saddataºh±… gandhataºh±… rasataºh±…phoµµhabbataºh±… dhammataºh±…. “Pathav²dh±tu …pe… ±podh±tu… tejodh±tu… v±yodh±tu… ±k±sadh±tu …viññ±ºadh±tu…. “R³pa½ …pe… vedan±… saññ±… saªkh±r±… viññ±ºa½ nicca½ v± anicca½v±”ti? Anicca½, bhante …pe… eva½ passa½ r±hula …pe… n±para½ itthatt±y±tipaj±n±t²ti. Dasama½. 11. Anusayasutta½ 200. S±vatthiya½ viharati. Atha kho ±yasm± r±hulo yena bhagav± tenupasa-ªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½nisinno kho ±yasm± r±hulo bhagavanta½ etadavoca– “katha½ nu kho, bhante,j±nato katha½ passato imasmiñca saviññ±ºake k±ye bahiddh± ca sabbanimittesuahaªk±ramamaªk±ram±n±nusay± na hont²”ti? “Ya½ kiñci, r±hula, r³pa½ at²t±n±-gatapaccuppanna½ ajjhatta½ v± bahiddh± v± o¼±rika½ v± sukhuma½ v± h²na½ v±paº²ta½ v± ya½ d³re santike v±, sabba½ r³pa½ ‘neta½ mama, nesohamasmi, nameso att±’ti evameta½ yath±bh³ta½ sammappaññ±ya passati. Y± k±ci vedan±…pe… y± k±ci saññ±… ye keci saªkh±r±… ya½ kiñci viññ±ºa½ at²t±n±gatapaccu-ppanna½ ajjhatta½ v± bahiddh± v± o¼±rika½ v± sukhuma½ v± h²na½ v± paº²ta½v± ya½ d³re santike v±, sabba½ viññ±ºa½ ‘neta½ mama, nesohamasmi, na mesoatt±’ti evameta½ yath±bh³ta½ sammappaññ±ya passati. Eva½ kho, r±hula, j±natoeva½ passato imasmiñca saviññ±ºake k±ye bahiddh± ca sabbanimittesu ahaªk±-ramamaªk±ram±n±nusay± na hont²”ti. Ek±dasama½. 12. Apagatasutta½ 201. S±vatthinid±na½. Atha kho ±yasm± r±hulo yena bhagav± tenupasaªkami;upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinnokho ±yasm± r±hulo bhagavanta½ etadavoca– “katha½ nu kho, bhante, j±natokatha½ passato imasmi½ ca saviññ±ºake k±ye (1.0445) bahiddh± ca sabbanimi-ttesu ahaªk±ramamaªk±ram±n±pagata½ m±nasa½ hoti vidh± samatikkanta½santa½ suvimuttan”ti? “Ya½ kiñci, r±hula, r³pa½ at²t±n±gatapaccuppanna½ajjhatta½ v± bahiddh± v± o¼±rika½ v± sukhuma½ v± h²na½ v± paº²ta½ v± ya½d³re santike v± sabba½ r³pa½ ‘neta½ mama, nesohamasmi, na meso att±’ti eva-meta½ yath±bh³ta½ sammappaññ±ya disv± anup±d± vimutto hoti”. “Y± k±ci vedan± …pe… y± k±ci saññ±… ye keci saªkh±r±… ya½ kiñciviññ±ºa½ at²t±n±gatapaccuppanna½ ajjhatta½ v± bahiddh± v± o¼±rika½ v±sukhuma½ v± h²na½ v± paº²ta½ v± ya½ d³re santike v±, sabba½ viññ±ºa½‘neta½ mama, nesohamasmi, na meso att±’ti evameta½ yath±bh³ta½ sammappa-ññ±ya disv± anup±d± vimutto hoti. Eva½ kho, r±hula, j±nato eva½ passato ima-smiñca saviññ±ºake k±ye bahiddh± ca sabbanimittesu ahaªk±ramamaªk±ram±-

Page 153: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

n±pagata½ m±nasa½ hoti vidh± samatikkanta½ santa½ suvimuttan”ti. Dv±da-sama½. Dutiyo vaggo. Tassudd±na½– Cakkhu r³pañca viññ±ºa½, samphasso vedan±ya ca; saññ± sañcetan± taºh±, dh±tu khandhena te dasa; anusaya½ apagatañceva, vaggo tena pavuccat²ti. R±hulasa½yutta½ samatta½. 8. Lakkhaºasa½yutta½ 1. Paµhamavaggo 1. Aµµhisutta½ 202. Eva½ (1.0446) me suta½– eka½ samaya½ bhagav± r±jagahe viharati ve¼u-vane kalandakaniv±pe. Tena kho pana samayena ±yasm± ca lakkhaºo ±yasm±ca mah±moggall±no ‚ gijjhak³µe pabbate viharanti. Atha kho ±yasm± mah±mo-ggall±no pubbaºhasamaya½ niv±setv± pattac²varam±d±ya yen±yasm± lakkhaºotenupasaªkami; upasaªkamitv± ±yasmanta½ lakkhaºa½ etadavoca– “±y±m±vuso‚ lakkhaºa, r±jagaha½ piº¹±ya pavisiss±m±”ti. “Evam±vuso”ti kho ±yasm±lakkhaºo ±yasmato mah±moggall±nassa paccassosi. Atha kho ±yasm± mah±mo-ggall±no gijjhak³µ± pabbat± orohanto aññatarasmi½ padese sita½ p±tv±k±si. Athakho ±yasm± lakkhaºo ±yasmanta½ mah±moggall±na½ etadavoca– “ko nu kho,±vuso moggall±na, hetu ko paccayo sitassa p±tukamm±y±”ti? “Ak±lo kho, ±vusolakkhaºa, etassa pañhassa. Bhagavato ma½ santike eta½ pañha½ pucch±”ti. Atha kho ±yasm± ca lakkhaºo ±yasm± ca mah±moggall±no r±jagahe piº¹±yacaritv± pacch±bhatta½ piº¹ap±tapaµikkant± yena bhagav± tenupasaªkami½su;upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di½su. Ekamanta½nisinno kho ±yasm± lakkhaºo ±yasmanta½ mah±moggall±na½ etadavoca– “idh±-yasm± mah±moggall±no gijjhak³µ± pabbat± orohanto aññatarasmi½ padese sita½p±tv±k±si. Ko nu kho, ±vuso moggall±na, hetu ko paccayo sitassa p±tukamm±y±”-ti? “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ aµµhikasaªkhalika½veh±sa½ gacchanti½. Tamena½ gijjh±pi k±k±pi kulal±pi anupatitv± (1.0447) anu-patitv± ph±su¼antarik±hi vitudenti vitacchenti vir±jenti ‚. S± suda½ aµµassara½

Page 154: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

karoti. Tassa mayha½, ±vuso, etadahosi– ‘acchariya½ vata, bho, abbhuta½ vata,bho! Evar³popi n±ma satto bhavissati! Evar³popi n±ma yakkho bhavissati! Evar³-popi n±ma attabh±vapaµil±bho bhavissat²’”ti!! Atha kho bhagav± bhikkh³ ±mantesi– “cakkhubh³t± vata, bhikkhave, s±vak±viharanti; ñ±ºabh³t± vata, bhikkhave, s±vak± viharanti, yatra hi n±ma s±vako eva-r³pa½ ñassati v± dakkhati v± sakkhi½ v± karissati. Pubbeva me so, bhikkhave,satto diµµho ahosi, api c±ha½ na by±k±si½. Ahañceta½ ‚ by±kareyya½, pare came ‚ na saddaheyyu½. Ye me na saddaheyyu½, tesa½ ta½ assa d²gharatta½ahit±ya dukkh±ya. Eso, bhikkhave, satto imasmi½yeva r±jagahe gogh±tako ahosi.So tassa kammassa vip±kena bah³ni vass±ni bah³ni vassasat±ni bah³ni vassasa-hass±ni bah³ni vassasatasahass±ni niraye paccitv± tasseva kammassa vip±k±va-sesena evar³pa½ attabh±vapaµil±bha½ paµisa½vedayat²”ti. (sabbesa½ sutta-nt±na½ eseva peyy±lo). Paµhama½. 2. Pesisutta½ 203. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ ma½sapesi½veh±sa½ gacchanti½. Tamena½ gijjh±pi k±k±pi kulal±pi anupatitv± anupatitv±vitacchenti vir±jenti ‚. S± suda½ aµµassara½ karoti …pe… eso, bhikkhave, sattoimasmi½yeva r±jagahe gogh±tako ahosi …pe…. Dutiya½. 3. Piº¹asutta½ 204. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ ma½sapiº¹a½veh±sa½ gacchanta½. Tamena½ gijjh±pi k±k±pi kulal±pi anupatitv± anupatitv±vitacchenti vir±jenti. S± suda½ aµµassara½ karoti …pe… eso, bhikkhave, satto ima-smi½yeva r±jagahe s±kuºiko ahosi …pe…. Tatiya½. 4. Nicchavisutta½ 205. “Idh±ha½ (1.0448), ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ nicchavi½purisa½ veh±sa½ gacchanta½. Tamena½ gijjh±pi k±k±pi kulal±pi anupatitv± anu-patitv± vitacchenti vir±jenti. So suda½ aµµassara½ karoti …pe… eso, bhikkhave,satto imasmi½yeva r±jagahe orabbhiko ahosi …pe…. Catuttha½. 5. Asilomasutta½ 206. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ asiloma½ purisa½veh±sa½ gacchanta½. Tassa te as² uppatitv± uppatitv± tasseva k±ye nipatanti. Sosuda½ aµµassara½ karoti …pe… eso, bhikkhave, satto imasmi½yeva r±jagahes³kariko ahosi …pe…. Pañcama½.

Page 155: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

6. Sattisutta½ 207. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ sattiloma½purisa½ veh±sa½ gacchanta½. Tassa t± sattiyo uppatitv± uppatitv± tasseva k±yenipatanti. So suda½ aµµassara½ karoti …pe… eso, bhikkhave, satto imasmi½yevar±jagahe m±gaviko ahosi …pe…. Chaµµha½. 7. Usulomasutta½ 208. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ usuloma½purisa½ veh±sa½ gacchanta½. Tassa te us³ uppatitv± uppatitv± tasseva k±yenipatanti. So suda½ aµµassara½ karoti …pe… eso, bhikkhave, satto imasmi½yevar±jagahe k±raºiko ahosi …pe…. Sattama½. 8. S³cilomasutta½ 209. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ s³ciloma½purisa½ veh±sa½ gacchanta½. Tassa t± s³ciyo uppatitv± uppatitv± tasseva k±yenipatanti. So suda½ aµµassara½ karoti …pe… eso (1.0449), bhikkhave, satto ima-smi½yeva r±jagahe s³to ‚ ahosi …pe…. Aµµhama½. 9. Dutiyas³cilomasutta½ 210. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ s³ciloma½purisa½ veh±sa½ gacchanta½. Tassa t± s³ciyo s²se pavisitv± mukhato nikkha-manti; mukhe pavisitv± urato nikkhamanti; ure pavisitv± udarato nikkhamanti;udare pavisitv±

Page 156: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

³r³hi nikkhamanti; ³r³su pavisitv± jaªgh±hi nikkhamanti; jaªgh±su pavisitv±p±dehi nikkhamanti; so suda½ aµµassara½ karoti …pe… eso, bhikkhave, satto ima-smi½yeva r±jagahe s³cako ahosi …pe…. Navama½. 10. Kumbhaº¹asutta½ 211. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ kumbhaº¹a½purisa½ veh±sa½ gacchanta½. So gacchantopi teva aº¹e khandhe ±ropetv±gacchati. Nis²dantopi tesveva aº¹esu nis²dati. Tamena½ gijjh±pi k±k±pi kulal±pianupatitv± anupatitv± vitacchenti vir±jenti. So suda½ aµµassara½ karoti …pe…eso, bhikkhave, satto imasmi½yeva r±jagahe g±mak³µako ahosi …pe….Dasama½. Paµhamo vaggo. Tassudd±na½– Aµµhi pesi ubho g±vagh±tak±, piº¹o s±kuºiyo nicchavorabbhi; asi s³kariko sattim±gavi, usu k±raºiko s³ci s±rathi; yo ca sibbiyati s³cako hi so, aº¹abh±ri ahu g±mak³µakoti. 2. Dutiyavaggo 1. Sas²sakasutta½ 212. Eva½ (1.0450) me suta½– eka½ samaya½ r±jagahe ve¼uvane. “Idh±ha½,±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ purisa½ g³thak³pe sas²saka½nimugga½ …pe… eso, bhikkhave, satto imasmi½yeva r±jagahe p±rad±riko ahosi…pe…. Paµhama½. 2. G³thakh±dasutta½ 213. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ purisa½ g³tha-k³pe nimugga½ ubhohi hatthehi g³tha½ kh±danta½ …pe… eso, bhikkhave, sattoimasmi½yeva r±jagahe duµµhabr±hmaºo ahosi. So kassapassa samm±sambu-ddhassa p±vacane bhikkhusaªgha½ bhattena nimantetv± doºiyo ‚ g³thassap³r±petv± etadavoca– aho bhonto, y±vadattha½ bhuñjantu ceva harantu c±ti…pe…. Dutiya½.

Page 157: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

3. Nicchavitthisutta½ 214. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ nicchavi½ itthi½veh±sa½ gacchanti½. Tamena½ gijjh±pi k±k±pi kulal±pi anupatitv± anupatitv±vitacchenti vir±jenti. S± suda½ aµµassara½ karoti …pe… es±, bhikkhave, itth² ima-smi½yeva r±jagahe atic±rin² ahosi …pe…. Tatiya½. 4. Maªgulitthisutta½ 215. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ itthi½duggandha½ maªguli½ veh±sa½ gacchanti½. Tamena½ gijjh±pi k±k±pi kulal±pianupatitv± anupatitv± vitacchenti vir±jenti. S± suda½ aµµassara½ karoti …pe…es±, bhikkhave, itth² imasmi½yeva r±jagahe ikkhaºik± ahosi …pe…. Catuttha½. 5. Okilin²sutta½ 216. “Idh±ha½ (1.0451), ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ itthi½uppakka½ okilini½ okirini½ veh±sa½ gacchanti½. S± suda½ aµµassara½ karoti…pe… es±, bhikkhave, itth² kaliªgassa rañño aggamahes² ahosi. S± iss±pakat±sapatti½ aªg±rakaµ±hena okiri …pe…. Pañcama½. 6. As²sakasutta½ 217. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ as²saka½kabandha½ ‚ veh±sa½ gacchanta½. Tassa ure akkh²ni ceva honti mukhañca.Tamena½ gijjh±pi k±k±pi kulal±pi anupatitv± anupatitv± vitacchenti vir±jenti. Sosuda½ aµµassara½ karoti …pe… eso, bhikkhave, satto imasmi½yeva r±jagaheh±riko n±ma coragh±tako ahosi …pe…. Chaµµha½. 7. P±pabhikkhusutta½ 218. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ bhikkhu½veh±sa½ gacchanta½. Tassa saªgh±µipi ±ditt± sampajjalit± sajotibh³t± ‚, pattopi±ditto sampajjalito sajotibh³to, k±yabandhanampi ±ditta½ sampajjalita½ sajoti-bh³ta½, k±yopi ±ditto sampajjalito sajotibh³to. So suda½ aµµassara½ karoti …pe…eso, bhikkhave, bhikkhu kassapassa samm±sambuddhassa p±vacane p±pa-bhikkhu ahosi …pe…. Sattama½. 8. P±pabhikkhun²sutta½ 219. “Addasa½ bhikkhuni½ veh±sa½ gacchanti½. Tass± saªgh±µipi ±ditt±…pe… p±pabhikkhun² ahosi …pe…. Aµµhama½.

Page 158: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

9. P±pasikkham±nasutta½ 220. “Addasa½ (1.0452) sikkham±na½ veh±sa½ gacchanti½. Tass± saªgh±-µipi ±ditt± …pe… p±pasikkham±n± ahosi …pe…. Navama½. 10. P±pas±maºerasutta½ 221. “Addasa½ s±maºera½ veh±sa½ gacchanta½. Tassa saªgh±µipi ±ditt±…pe… p±pas±maºero ahosi …pe…. Dasama½. 11. P±pas±maºer²sutta½ 222. “Idh±ha½, ±vuso, gijjhak³µ± pabbat± orohanto addasa½ s±maºeri½veh±sa½ gacchanti½. Tass± saªgh±µipi ±ditt± sampajjalit± sajotibh³t±, pattopi±ditto sampajjalito sajotibh³to, k±yabandhanampi ±ditta½ sampajjalita½ sajoti-bh³ta½, k±yopi ±ditto sampajjalito sajotibh³to. S± suda½ aµµassara½ karoti.Tassa mayha½, ±vuso, etadahosi– ‘acchariya½ vata, bho, abbhuta½ vata, bho!Evar³popi n±ma satto bhavissati! Evar³popi n±ma yakkho bhavissati! Evar³popin±ma attabh±vapaµil±bho bhavissat²’”ti!! Atha kho bhagav± bhikkh³ ±mantesi– “cakkhubh³t± vata, bhikkhave, s±vak±viharanti; ñ±ºabh³t± vata, bhikkhave, s±vak± viharanti, yatra hi n±ma s±vako eva-r³pa½ ñassati v± dakkhati v± sakkhi½ v± karissati. Pubbeva me s±, bhikkhave,s±maºer² diµµh± ahosi. Api c±ha½ na by±k±si½. Ahañceta½ by±kareyya½, pare came na saddaheyyu½. Ye me na saddaheyyu½, tesa½ ta½ assa d²gharatta½ ahi-t±ya dukkh±ya. Es±, bhikkhave, s±maºer² kassapassa samm±sambuddhassap±vacane p±pas±maºer² ahosi. S± tassa kammassa vip±kena bah³ni vass±nibah³ni vassasat±ni bah³ni vassasahass±ni bah³ni vassasatasahass±ni nirayepaccitv± tasseva kammassa vip±k±vasesena evar³pa½ attabh±vapaµil±bha½paµisa½vedayat²”ti. Ek±dasama½. Dutiyo vaggo. Tassudd±na½– K³pe (1.0453) nimuggo hi so p±rad±riko; g³thakh±di ahu duµµhabr±hmaºo. Nicchavitthi atic±rin² ahu; maªgulitthi ahu ikkhaºitthik±. Okilini sapattaªg±rokiri; s²sacchinno ahu coragh±tako. Bhikkhu bhikkhun² sikkham±n±; s±maºero atha s±maºerik±.

Page 159: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

Kassapassa vinayasmi½ pabbajja½; p±pakamma½ kari½su t±vadeti. Lakkhaºasa½yutta½ samatta½. 9. Opammasa½yutta½ 1. K³µasutta½ 223. Eva½ (1.0454) me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharatijetavane an±thapiº¹ikassa ±r±me. Tatra kho bhagav± bhikkh³ ±mantesi–“bhikkhavo”ti. “Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etada-voca– “seyyath±pi, bhikkhave, k³µ±g±rassa y± k±ci gop±nasiyo sabb± t± k³µa-ªgam± k³µasamosaraº± k³µasamuggh±t± sabb± t± samuggh±ta½ gacchanti; eva-meva kho, bhikkhave, ye keci akusal± dhamm± sabbe te avijj±m³lak± avijj±samo-saraº± avijj±samuggh±t±, sabbe te samuggh±ta½ gacchanti. Tasm±tiha,bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘appamatt± vihariss±m±’ti. Evañhi vo, bhikkhave,sikkhitabban”ti. Paµhama½. 2. Nakhasikhasutta½ 224. S±vatthiya½ viharati. Atha kho bhagav± paritta½ nakhasikh±ya½ pa½su½±ropetv± bhikkh³ ±mantesi– “ta½ ki½ maññatha bhikkhave, katama½ nu khobahutara½, yo v±ya½ ‚ may± paritto nakhasikh±ya½ pa½su ±ropito aya½ v± ‚mah±pathav²”ti? “Etadeva, bhante, bahutara½ yadida½ mah±pathav². Appamatta-koya½ bhagavat± paritto nakhasikh±ya½ pa½su ±ropito. Saªkhampi na upeti upa-nidhimpi na upeti kalabh±gampi na upeti mah±pathavi½ upanidh±ya bhagavat±paritto nakhasikh±ya½ pa½su ±ropito”ti. “Evameva kho, bhikkhave, appak± tesatt± ye manussesu pacc±j±yanti; atha kho eteyeva bahutar± satt± ye aññatramanussehi pacc±j±yanti. Tasm±tiha, bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘appamatt±vihariss±m±’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti. Dutiya½. 3. Kulasutta½ 225. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, y±ni k±nici kul±nibahutthik±ni appapuris±ni t±ni suppadha½siy±ni honti corehi kumbhatthenakehi (1.0evameva kho, bhikkhave, yassa kassaci bhikkhuno mett±cetovimutti abh±vit± aba-hul²kat± so suppadha½siyo hoti amanussehi. Seyyath±pi, bhikkhave, y±ni k±nicikul±ni appitthik±ni bahupuris±ni t±ni duppadha½siy±ni honti corehi kumbhatthena-kehi, evameva kho, bhikkhave, yassa kassaci bhikkhuno mett±cetovimutti bh±vit±

Page 160: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

bahul²kat± so duppadha½siyo hoti amanussehi. Tasm±tiha, bhikkhave, eva½sikkhitabba½– ‘mett± no cetovimutti bh±vit± bhavissati bahul²kat± y±n²kat± vatthu-kat± anuµµhit± paricit± susam±raddh±’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti.Tatiya½. 4. Okkh±sutta½ 226. S±vatthiya½ viharati …pe… “yo, bhikkhave, pubbaºhasamaya½ okkh±-sata½ d±na½ dadeyya, yo majjhanhikasamaya½ okkh±sata½ d±na½ dadeyya, yos±yanhasamaya½ okkh±sata½ d±na½ dadeyya, yo v± pubbaºhasamaya½ anta-maso gadduhanamattampi mettacitta½ bh±veyya, yo v± majjhanhikasamaya½antamaso gadduhanamattampi mettacitta½ bh±veyya, yo v± s±yanhasamaya½antamaso gadduhanamattampi mettacitta½ bh±veyya, ida½ tato mahapphala-tara½. Tasm±tiha, bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘mett± no cetovimutti bh±vit±bhavissati bahul²kat± y±n²kat± vatthukat± anuµµhit± paricit± susam±raddh±’ti.Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti. Catuttha½. 5. Sattisutta½ 227. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, satti tiºhaphal±. Athapuriso ±gaccheyya– ‘aha½ ima½ satti½ tiºhaphala½ p±ºin± v± muµµhin± v± paµile-ºiss±mi paµikoµµiss±mi paµivaµµess±m²’ti. Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave, bhabbonu kho so puriso amu½ satti½ tiºhaphala½ p±ºin± v± muµµhin± v± paµileºetu½paµikoµµetu½ paµivaµµetun”ti? “No heta½, bhante”. “Ta½ kissa hetu”? “Asu hi,bhante, satti tiºhaphal± na sukar± p±ºin± v± muµµhin± v± paµileºetu½ paµikoµµetu½paµivaµµetu½. Y±vadeva ca pana so puriso kilamathassa vigh±tassa bh±g² ass±”ti.

Page 161: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

bh±vit± bahul²kat± y±n²kat± vatthukat± anuµµhit± paricit± susam±raddh±, tassa ceamanusso citta½ khipitabba½ maññeyya; atha kho sveva amanusso kilama-thassa vigh±tassa bh±g² assa. Tasm±tiha, bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘mett±no cetovimutti bh±vit± bhavissati bahul²kat± y±n²kat± vatthukat± anuµµhit± paricit±susam±raddh±’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti. Pañcama½. 6. Dhanuggahasutta½ 228. S±vatthiya½ viharati …pe… “seyyath±pi, bhikkhave, catt±ro da¼hadhamm±dhanuggah± susikkhit± katahatth± kat³p±san± catuddis± µhit± assu. Atha puriso±gaccheyya– ‘aha½ imesa½ catunna½ da¼hadhamm±na½ dhanuggah±na½ susi-kkhit±na½ katahatth±na½ kat³p±san±na½ catuddis± kaº¹e khitte appatiµµhitepathaviya½ gahetv± ±hariss±m²’ti. Ta½ ki½ maññatha, bhikkhave, ‘javano purisoparamena javena samann±gato’ti ala½ vacan±y±”ti? “Ekassa cepi, bhante, da¼hadhammassa dhanuggahassa susikkhitassa kataha-tthassa kat³p±sanassa kaº¹a½ khitta½ appatiµµhita½ pathaviya½ gahetv± ±ha-reyya– ‘javano puriso paramena javena samann±gato’ti ala½ vacan±ya, ko panav±do catunna½ da¼hadhamm±na½ dhanuggah±na½ susikkhit±na½ kataha-tth±na½ kat³p±san±nan”ti? “Yath± ca, bhikkhave, tassa purisassa javo, yath± ca candimas³riy±na½ javo,tato s²ghataro. Yath± ca, bhikkhave, tassa purisassa javo yath± ca candimas³ri-y±na½ javo yath± ca y± devat± candimas³riy±na½ purato dh±vanti t±sa½ deva-t±na½ javo, ( ) ‚ tato s²ghatara½ ±yusaªkh±r± khiyanti. Tasm±tiha, bhikkhave,eva½ sikkhitabba½– ‘appamatt± vihariss±m±’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba-n”ti. Chaµµha½. 7. ¾ºisutta½ 229. S±vatthiya½ (1.0457) viharati …pe… “bh³tapubba½, bhikkhave, das±ra-h±na½ ±nako ‚ n±ma mudiªgo ahosi. Tassa das±rah± ±nake ghaµite añña½ ±ºi½odahi½su. Ahu kho so, bhikkhave, samayo ya½ ±nakassa mudiªgassa por±ºa½pokkharaphalaka½ antaradh±yi. ¾ºisaªgh±µova avasissi. Evameva kho,bhikkhave, bhavissanti bhikkh³ an±gatamaddh±na½, ye te suttant± tath±gatabh±-sit± gambh²r± gambh²ratth± lokuttar± suññatappaµisa½yutt±, tesu bhaññam±nesuna suss³sissanti na sota½ odahissanti na aññ± citta½ upaµµh±pessanti na ca tedhamme uggahetabba½ pariy±puºitabba½ maññissanti”. “Ye pana te suttant± kavikat± k±veyy± cittakkhar± cittabyañjan± b±hirak± s±va-kabh±sit±, tesu bhaññam±nesu suss³sissanti, sota½ odahissanti, aññ± citta½ upa-µµh±pessanti, te ca dhamme uggahetabba½ pariy±puºitabba½ maññissanti. Eva-metesa½, bhikkhave, suttant±na½ tath±gatabh±sit±na½ gambh²r±na½ gambh²ra-tth±na½ lokuttar±na½ suññatappaµisa½yutt±na½ antaradh±na½ bhavissati.

Page 162: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

Tasm±tiha, bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘ye te suttant± tath±gatabh±sit±gambh²r± gambh²ratth± lokuttar± suññatappaµisa½yutt±, tesu bhaññam±nesususs³siss±ma, sota½ odahiss±ma, aññ± citta½ upaµµh±pess±ma, te ca dhammeuggahetabba½ pariy±puºitabba½ maññiss±m±’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhita-bban”ti. Sattama½. 8. Kaliªgarasutta½ 230. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± ves±liya½ viharati mah±vanek³µ±g±ras±l±ya½. Tatra kho bhagav± bhikkh³ ±mantesi “bhikkhavo”ti. “Bhadante”-ti te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Kaliªgar³padh±n±, bhikkhave, etarahi licchav² viharanti appamatt± ±t±pino up±-sanasmi½. Tesa½ r±j± m±gadho aj±tasattu vedehiputto na labhati ot±ra½ nalabhati ±rammaºa½. Bhavissanti, bhikkhave (1.0458), an±gatamaddh±na½licchav² sukhum±l± ‚ mudutalunahatthap±d± ‚ te muduk±su seyy±su t³labimbo-han±su ‚ y±vas³riyuggaman± seyya½ kappissanti. Tesa½ r±j± m±gadho aj±ta-sattu vedehiputto lacchati ot±ra½ lacchati ±rammaºa½. “Kaliªgar³padh±n±, bhikkhave, etarahi bhikkh³ viharanti appamatt± ±t±pinopadh±nasmi½. Tesa½ m±ro p±pim± na labhati ot±ra½ na labhati ±rammaºa½.Bhavissanti, bhikkhave, an±gatamaddh±na½ bhikkh³ sukhum± mudutalunahattha-p±d±. Te muduk±su seyy±su t³labimbohan±su y±vas³riyuggaman± seyya½kappissanti. Tesa½ m±ro p±pim± lacchati ot±ra½ lacchati ±rammaºa½. Tasm±-tiha, bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘kaliªgar³padh±n± vihariss±ma appamatt±±t±pino padh±nasmin’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti. Aµµhama½. 9. N±gasutta½ 231. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati jetavanean±thapiº¹ikassa ±r±me. Tena kho pana samayena aññataro navo bhikkhu ati-vela½ kul±ni upasaªkamati. Tamena½ bhikkh³ evam±ha½su– “m±yasm± ativela½kul±ni upasaªkam²”ti. So bhikkhu bhikkh³hi vuccam±no evam±ha– “ime hi n±mather± bhikkh³ kul±ni upasaªkamitabba½ maññissanti, kimaªga½ ‚ pan±han”ti? Atha kho sambahul± bhikkh³ yena bhagav± tenupasaªkami½su; upasaªka-mitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di½su. Ekamanta½ nisinn± khote bhikkh³ bhagavanta½ etadavocu½– “idha, bhante, aññataro navo bhikkhu ati-vela½ kul±ni upasaªkamati. Tamena½ bhikkh³ evam±ha½su– ‘m±yasm± ativela½kul±ni upasaªkam²’ti. So bhikkhu bhikkh³hi vuccam±no evam±ha– ‘ime hi n±mather± bhikkh³ kul±ni upasaªkamitabba½ maññissanti, kimaªga½ pan±han’”ti. “Bh³tapubba½ (1.0459), bhikkhave, araññ±yatane mah±saras². Ta½ n±g± upa-niss±ya viharanti. Te ta½ sarasi½ og±hetv± soº¹±ya bhisamu¼±la½ abbuhetv± ‚suvikkh±lita½ vikkh±letv± akaddama½ saªkh±ditv± ‚ ajjhoharanti. Tesa½ ta½vaºº±ya ceva hoti bal±ya ca, na ca tatonid±na½ maraºa½ v± nigacchanti maraºa-

Page 163: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

matta½ v± dukkha½. Tesa½yeva kho pana, bhikkhave, mah±n±g±na½ anusikkha-m±n± taruº± bhiªkacch±p± ta½ sarasi½ og±hetv± soº¹±ya bhisamu¼±la½ abbu-hetv± na suvikkh±lita½ vikkh±letv± sakaddama½ asaªkh±ditv± ajjhoharanti.Tesa½ ta½ neva vaºº±ya hoti na bal±ya. Tatonid±na½ maraºa½ v± nigacchantimaraºamatta½ v± dukkha½. “Evameva kho, bhikkhave, idha ther± bhikkh³ pubbaºhasamaya½ niv±setv±pattac²varam±d±ya g±ma½ v± nigama½ v± piº¹±ya pavisanti. Te tattha dhamma½bh±santi. Tesa½ gih² pasann±k±ra½ karonti. Te ta½ l±bha½ agadhit± amucchit±anajjhopann± ‚ ±d²navadass±vino nissaraºapaññ± paribhuñjanti. Tesa½ ta½vaºº±ya ceva hoti bal±ya ca, na ca tatonid±na½ maraºa½ v± nigacchanti maraºa-matta½ v± dukkha½. Tesa½yeva kho pana, bhikkhave, ther±na½ bhikkh³na½anusikkham±n± nav± bhikkh³ pubbaºhasamaya½ niv±setv± pattac²varam±d±yag±ma½ v± nigama½ v± piº¹±ya pavisanti. Te tattha dhamma½ bh±santi. Tesa½gih² pasann±k±ra½ karonti. Te ta½ l±bha½ gadhit± mucchit± ajjhopann± an±d²na-vadass±vino anissaraºapaññ± paribhuñjanti. Tesa½ ta½ neva vaºº±ya hoti nabal±ya, te tatonid±na½ maraºa½ v± nigacchanti maraºamatta½ v± dukkha½.Tasm±tiha, bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘agadhit± amucchit± anajjhopann±±d²navadass±vino nissaraºapaññ± ta½ l±bha½ paribhuñjiss±m±’ti. Evañhi vo,bhikkhave, sikkhitabban”ti. Navama½. 10. Bi¼±rasutta½ 232. S±vatthiya½ viharati. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu ativela½kulesu c±ritta½ ±pajjati. Tamena½ bhikkh³ evam±ha½su– “m±yasm± ativela½kulesu c±ritta½ ±pajj²”ti. So bhikkhu bhikkh³hi vuccam±no na viramati. Atha khosambahul± bhikkh³ yena bhagav± tenupasaªkami½su (1.0460); upasaªkamitv±bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di½su. Ekamanta½ nisinn± kho tebhikkh³ bhagavanta½ etadavocu½– “idha, bhante, aññataro bhikkhu ativela½kulesu c±ritta½ ±pajjati. Tamena½ bhikkh³ evam±ha½su– ‘m±yasm± ativela½kulesu c±ritta½ ±pajj²’ti. So bhikkhu bhikkh³hi vuccam±no na viramat²”ti. “Bh³tapubba½, bhikkhave, bi¼±ro sandhisamalasaªkaµ²re µhito ahosi mudu-m³si½ maggayam±no– ‘yad±ya½ mudum³si gocar±ya pakkamissati, tattheva na½gahetv± kh±diss±m²’ti. Atha kho so, bhikkhave, mudum³si gocar±ya pakk±mi.Tamena½ bi¼±ro gahetv± sahas± saªkh±ditv± ‚ ajjhohari. Tassa so mudum³siantampi kh±di, antaguºampi kh±di. So tatonid±na½ maraºampi nigacchi maraºa-mattampi dukkha½. “Evameva kho, bhikkhave, idhekacco bhikkhu pubbaºhasamaya½ niv±setv±pattac²varam±d±ya g±ma½ v± nigama½ v± piº¹±ya pavisati arakkhitenevak±yena arakkhit±ya v±c±ya arakkhitena cittena, anupaµµhit±ya satiy±, asa½vutehiindriyehi. So tattha passati m±tug±ma½ dunnivattha½ v± dupp±ruta½ v±. Tassam±tug±ma½ disv± dunnivattha½ v± dupp±ruta½ v± r±go citta½ anuddha½seti. Sor±g±nuddha½sena cittena maraºa½ v± nigacchati maraºamatta½ v± dukkha½.

Page 164: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

Maraºañheta½, bhikkhave, ariyassa vinaye yo sikkha½ paccakkh±ya h²n±y±va-ttati. Maraºamattañheta½, bhikkhave, dukkha½ yadida½ aññatara½ sa½kiliµµha½±patti½ ±pajjati. Yath±r³p±ya ±pattiy± vuµµh±na½ paññ±yati. Tasm±tiha,bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘rakkhiteneva k±yena rakkhit±ya v±c±ya rakkhi-tena cittena, upaµµhit±ya satiy±, sa½vutehi indriyehi g±ma½ v± nigama½ v±piº¹±ya pavisiss±m±’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti. Dasama½. 11. Siªg±lasutta½ 233. S±vatthiya½ viharati …pe… “assuttha no tumhe, bhikkhave, rattiy± pacc³-sasamaya½ jarasiªg±lassa vassam±nass±”ti? “Eva½, bhante”. “Eso kho,bhikkhave, jarasiªg±lo ukkaº¹akena n±ma rogaj±tena phuµµho. So yena (1.0461)yena icchati tena tena gacchati; yattha yattha icchati tattha tattha tiµµhati; yatthayattha icchati tattha tattha nis²dati; yattha yattha icchati tattha tattha nipajjati; s²ta-kopi na½ v±to upav±yati. S±dhu khvassa, bhikkhave, ya½ idhekacco sakyaputtiya-paµiñño evar³pampi attabh±vapaµil±bha½ paµisa½vediyetha. Tasm±tiha,bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘appamatt± vihariss±m±’ti. Evañhi vo, bhikkhave,sikkhitabban”ti. Ek±dasama½. 12. Dutiyasiªg±lasutta½ 234. S±vatthiya½ viharati …pe… “assuttha no tumhe, bhikkhave, rattiy± pacc³-sasamaya½ jarasiªg±lassa vassam±nass±”ti? “Eva½, bhante”. “Siy± kho,bhikkhave, tasmi½ jarasiªg±le y± k±ci kataññut± katavedit±, na tveva idhekaccesakyaputtiyapaµiññe siy± y± k±ci kataññut± katavedit±. Tasm±tiha, bhikkhave,eva½ sikkhitabba½– ‘kataññuno bhaviss±ma katavedino; na ca no ‚ amhesuappakampi kata½ nassissat²’ti ‚. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabban”ti. Dv±da-sama½. Opammasa½yutta½ samatta½. Tassudd±na½– K³µa½ nakhasikha½ kula½, okkh± satti dhanuggaho; ±ºi kaliªgaro n±go, bi¼±ro dve siªg±lak±ti. 10. Bhikkhusa½yutta½ 1. Kolitasutta½ 235. Eva½ (1.0462) me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharatijetavane an±thapiº¹ikassa ±r±me. Tatra kho ±yasm± mah±moggall±no bhikkh³

Page 165: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

±mantesi– “±vuso bhikkhave”ti. “¾vuso”ti kho te bhikkh³ ±yasmato mah±moggall±-nassa paccassosu½. ¾yasm± mah±moggall±no etadavoca– “idha mayha½, ±vuso, rahogatassa paµi-sall²nassa eva½ cetaso parivitakko udap±di– ‘ariyo tuºh²bh±vo, ariyo tuºh²bh±votivuccati. Katamo nu kho ariyo tuºh²bh±vo’ti? Tassa mayha½ ±vuso, etadahosi–‘idha bhikkhu vitakkavic±r±na½ v³pasam± ajjhatta½ sampas±dana½ cetaso eko-dibh±va½ avitakka½ avic±ra½ sam±dhija½ p²tisukha½ dutiya½ jh±na½ upasa-mpajja viharati. Aya½ vuccati ariyo tuºh²bh±vo’ti. So khv±ha½, ±vuso, vitakkavic±-r±na½ v³pasam± ajjhatta½ sampas±dana½ cetaso ekodibh±va½ avitakka½ avi-c±ra½ sam±dhija½ p²tisukha½ dutiya½ jh±na½ upasampajja vihari½. Tassamayha½, ±vuso, imin± vih±rena viharato vitakkasahagat± saññ± manasik±r±samud±caranti”. “Atha kho ma½, ±vuso, bhagav± iddhiy± upasaªkamitv± etadavoca– ‘mogga-ll±na, moggall±na, m±, br±hmaºa, ariya½ tuºh²bh±va½ pam±do, ariye tuºh²bh±vecitta½ saºµhapehi, ariye tuºh²bh±ve citta½ ekodibh±va½ karohi, ariye tuºh²bh±vecitta½ sam±dah±’ti. So khv±ha½, ±vuso, aparena samayena vitakkavic±r±na½v³pasam± ajjhatta½ sampas±dana½ cetaso ekodibh±va½ avitakka½ avic±ra½sam±dhija½ p²tisukha½ dutiya½ jh±na½ upasampajja vihar±mi. Yañhi ta½, ±vuso, samm± vadam±no vadeyya– ‘satth±r± anuggahito s±vako mah±bhiññata½ patto’-ti, mama½ ta½ samm± vadam±no vadeyya– ‘satth±r± anuggahito s±vako mah±-bhiññata½ patto’”ti. Paµhama½. 2. Upatissasutta½ 236. S±vatthiya½ (1.0463) viharati. Tatra kho ±yasm± s±riputto bhikkh³ ±ma-ntesi– “±vuso bhikkhave”ti. “¾vuso”ti kho te bhikkh³ ±yasmato s±riputtassa pacca-ssosu½. ¾yasm± s±riputto etadavoca–

Page 166: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

“Idha mayha½, ±vuso, rahogatassa paµisall²nassa eva½ cetaso parivitakko uda-p±di– ‘atthi nu kho ta½ kiñci lokasmi½ yassa me vipariº±maññath±bh±v± uppa-jjeyyu½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s±’ti? Tassa mayha½, ±vuso, etada-hosi– ‘natthi kho ta½ kiñci lokasmi½ yassa me vipariº±maññath±bh±v± uppa-jjeyyu½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s±’”ti. Eva½ vutte, ±yasm± ±nando ±yasmanta½ s±riputta½ etadavoca– “satthupi khote, ±vuso s±riputta, vipariº±maññath±bh±v± nuppajjeyyu½ sokaparidevadukkha-domanassup±y±s±”ti? “Satthupi kho me, ±vuso, vipariº±maññath±bh±v± nuppa-jjeyyu½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s±, api ca me evamassa– ‘mahe-sakkho vata, bho, satth± antarahito mahiddhiko mah±nubh±vo. Sace hi bhagav±cira½ d²ghamaddh±na½ tiµµheyya tadassa bahujanahit±ya bahujanasukh±ya lok±-nukamp±ya atth±ya hit±ya sukh±ya devamanuss±nan’ti. Tath± hi pan±yasmatos±riputtassa d²gharatta½ ahaªk±ramamaªk±ram±n±nusay± susam³hat±. Tasm±±yasmato s±riputtassa satthupi vipariº±maññath±bh±v± nuppajjeyyu½ sokapari-devadukkhadomanassup±y±s±”ti. Dutiya½. 3. Ghaµasutta½ 237. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati jetavanean±thapiº¹ikassa ±r±me. Tena kho pana samayena ±yasm± ca s±riputto ±yasm±ca mah±moggall±no r±jagahe viharanti ve¼uvane kalandakaniv±pe ekavih±re.Atha kho ±yasm± s±riputto s±yanhasamaya½ paµisall±n± vuµµhito yen±yasm±mah±moggall±no tenupasaªkami; upasaªkamitv± ±yasmat± mah±moggall±nenasaddhi½ sammodi. Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½ v²tis±retv± ekamanta½ (1.046nis²di. Ekamanta½ nisinno kho ±yasm± s±riputto ±yasmanta½ mah±moggall±na½etadavoca– “Vippasann±ni kho te, ±vuso moggall±na, indriy±ni; parisuddho mukhavaººopariyod±to santena n³n±yasm± mah±moggall±no ajja vih±rena vih±s²”ti. “O¼±ri-kena khv±ha½, ±vuso, ajja vih±rena vih±si½. Api ca, me ahosi dhamm² kath±”ti.“Kena saddhi½ pan±yasmato mah±moggall±nassa ahosi dhamm² kath±”ti?“Bhagavat± kho me, ±vuso, saddhi½ ahosi dhamm² kath±”ti. “D³re kho, ±vuso,bhagav± etarahi s±vatthiya½ viharati jetavane an±thapiº¹ikassa ±r±me. Ki½ nukho, ±yasm±, mah±moggall±no bhagavanta½ iddhiy± upasaªkami; ud±hubhagav± ±yasmanta½ mah±moggall±na½ iddhiy± upasaªkam²”ti? “Na khv±ha½,±vuso, bhagavanta½ iddhiy± upasaªkami½; napi ma½ bhagav± iddhiy± upasa-ªkami. Api ca, me y±vat± bhagav± ett±vat± dibbacakkhu visujjhi dibb± ca sota-dh±tu. Bhagavatopi y±vat±ha½ ett±vat± dibbacakkhu visujjhi dibb± ca sotadh±t³”-ti. “Yath±katha½ pan±yasmato mah±moggall±nassa bhagavat± saddhi½ ahosidhamm² kath±”ti? “Idh±ha½, ±vuso, bhagavanta½ etadavoca½– ‘±raddhav²riyo ±raddhav²riyoti,bhante, vuccati. Kitt±vat± nu kho, bhante, ±raddhav²riyo hot²’ti? Eva½ vutte, ma½,±vuso, bhagav± etadavoca– ‘idha, moggall±na, bhikkhu ±raddhav²riyo viharati–

Page 167: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

k±ma½ taco ca nh±ru ca aµµh² ca avasissatu, sar²re upasussatu ma½salohita½,ya½ ta½ purisath±mena purisav²riyena purisaparakkamena pattabba½ na ta½ap±puºitv± v²riyassa saºµh±na½ bhavissat²ti. Eva½ kho, moggall±na, ±raddhav²-riyo hot²’ti. Eva½ kho me, ±vuso, bhagavat± saddhi½ ahosi dhamm² kath±”ti. “Seyyath±pi, ±vuso, himavato pabbatar±jassa paritt± p±s±ºasakkhar± y±va-deva upanikkhepanamatt±ya; evameva kho maya½ ±yasmato mah±moggall±-nassa y±vadeva upanikkhepanamatt±ya. ¾yasm± hi mah±moggall±no mahi-ddhiko mah±nubh±vo ±kaªkham±no kappa½ tiµµheyy±”ti. “Seyyath±pi (1.0465), ±vuso, mahatiy± loºaghaµ±ya paritt± loºasakkhar±yay±vadeva upanikkhepanamatt±ya; evameva kho maya½ ±yasmato s±riputtassay±vadeva upanikkhepanamatt±ya. ¾yasm± hi s±riputto bhagavat± anekapariy±-yena thomito vaººito pasattho– “S±riputtova paññ±ya, s²lena upasamena ca; yopi p±raªgato bhikkhu, et±vaparamo siy±”ti. Itiha te ubho mah±n±g± aññamaññassa subh±sita½ sulapita½ samanumodi½-s³ti. Tatiya½. 4. Navasutta½ 238. S±vatthiya½ viharati. Tena kho pana samayena aññataro navo bhikkhupacch±bhatta½ piº¹ap±tapaµikkanto vih±ra½ pavisitv± appossukko tuºh²bh³tosaªkas±yati, na bhikkh³na½ veyy±vacca½ karoti c²varak±rasamaye. Atha khosambahul± bhikkh³ yena bhagav± tenupasaªkami½su; upasaªkamitv± bhaga-vanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di½su. Ekamanta½ nisinn± kho te bhikkh³bhagavanta½ etadavocu½– “idha, bhante, aññataro navo bhikkhu pacch±bhatta½piº¹ap±tapaµikkanto vih±ra½ pavisitv± appossukko tuºh²bh³to saªkas±yati, nabhikkh³na½ veyy±vacca½ karoti c²varak±rasamaye”ti. Atha kho bhagav± aññatara½ bhikkhu½ ±mantesi– “ehi tva½, bhikkhu, mamavacanena ta½ bhikkhu½ ±mantehi ‘satth± ta½, ±vuso, ±mantet²’”ti. “Eva½ bhante”-ti kho so bhikkhu bhagavato paµissutv± yena so bhikkhu tenupasaªkami; upasa-ªkamitv± ta½ bhikkhu½ etadavoca– “satth± ta½, ±vuso, ±mantet²”ti. “Evam±vuso”-ti kho so bhikkhu tassa bhikkhuno paµissutv± yena bhagav± tenupasaªkami; upa-saªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinna½kho ta½ bhikkhu½ bhagav± etadavoca– “sacca½ kira tva½, bhikkhu, pacch±-bhatta½ piº¹ap±tapaµikkanto vih±ra½ pavisitv± appossukko tuºh²bh³to saªkas±-yasi, na bhikkh³na½ veyy±vacca½ karosi c²varak±rasamaye”ti? “Ahampi kho,bhante, saka½ kicca½ karom²”ti. Atha (1.0466) kho bhagav± tassa bhikkhuno cetas± cetoparivitakkamaññ±yabhikkh³ ±mantesi– “m± kho tumhe, bhikkhave, etassa bhikkhuno ujjh±yittha. Esokho, bhikkhave, bhikkhu catunna½ jh±n±na½ ±bhicetasik±na½ diµµhadhammasu-khavih±r±na½ nik±mal±bh² akicchal±bh² akasiral±bh², yassa catth±ya kulaputt±sammadeva ag±rasm± anag±riya½ pabbajanti, tadanuttara½ brahmacariyapariyo-

Page 168: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

s±na½ diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharat²”ti. Idamavoca bhagav±. Ida½ vatv±na sugato ath±para½ etadavoca satth±– “Nayida½ sithilam±rabbha, nayida½ appena th±mas±; nibb±na½ adhigantabba½, sabbadukkhappamocana½. “Ayañca daharo bhikkhu, ayamuttamapuriso; dh±reti antima½ deha½, jetv± m±ra½ sav±hinin”ti. catuttha½; 5. Suj±tasutta½ 239. S±vatthiya½ viharati. Atha kho ±yasm± suj±to yena bhagav± tenupasa-ªkami. Addas± kho bhagav± ±yasmanta½ suj±ta½ d³ratova ±gacchanta½.Disv±na bhikkh³ ±mantesi– “ubhayenev±ya½, bhikkhave, kulaputto sobhati–yañca abhir³po dassan²yo p±s±diko param±ya vaººapokkharat±ya samann±gato,yassa catth±ya kulaputt± sammadeva ag±rasm± anag±riya½ pabbajjanti tadanu-ttara½ brahmacariyapariyos±na½ diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv±upasampajja viharat²”ti. Idamavoca bhagav± …pe… satth±– “Sobhati vat±ya½ bhikkhu, ujubh³tena cetas±; vippayutto visa½yutto, anup±d±ya nibbuto; dh±reti antima½ deha½, jetv± m±ra½ sav±hinin”ti. pañcama½; 6. Lakuº¹akabhaddiyasutta½ 240. S±vatthiya½ (1.0467) viharati. Atha kho ±yasm± lakuº¹akabhaddiyo yenabhagav± tenupasaªkami. Addas± kho bhagav± ±yasmanta½ lakuº¹akabhaddiya½d³ratova ±gacchanta½. Disv±na bhikkh³ ±mantesi– “passatha no tumhe,bhikkhave, eta½ bhikkhu½ ±gacchanta½ dubbaººa½ duddasika½ okoµimaka½bhikkh³na½ paribh³tar³pan”ti? “Eva½, bhante”. “Eso kho, bhikkhave, bhikkhumahiddhiko mah±nubh±vo, na ca s± sam±patti sulabhar³p± y± tena bhikkhun±asam±pannapubb±. Yassa catth±ya kulaputt± sammadeva ag±rasm± anag±riya½pabbajanti, tadanuttara½ brahmacariyapariyos±na½ diµµheva dhamme saya½abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharat²”ti. Idamavoca bhagav± …pe… satth±– “Ha½s± koñc± may³r± ca, hatthayo pasad± mig±; sabbe s²hassa bh±yanti, natthi k±yasmi½ tulyat±. “Evameva manussesu, daharo cepi paññav±; so hi tattha mah± hoti, neva b±lo sar²rav±”ti. chaµµha½; 7. Vis±khasutta½ 241. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± ves±liya½ viharati mah±vanek³µ±g±ras±l±ya½. Tena kho pana samayena ±yasm± vis±kho pañc±laputto upa-µµh±nas±l±ya½ bhikkh³ dhammiy± kath±ya sandasseti sam±dapeti samuttejetisampaha½seti, poriy± v±c±ya vissaµµh±ya anelagal±ya atthassa viññ±paniy± pari-

Page 169: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

y±pann±ya anissit±ya. Atha kho bhagav± s±yanhasamaya½ paµisall±n± vuµµhito yena upaµµh±nas±l±tenupasaªkami; upasaªkamitv± paññatte ±sane nis²di. Nisajja kho bhagav±bhikkh³ ±mantesi– “ko nu kho, bhikkhave, upaµµh±nas±l±ya½ bhikkh³ dhammiy±kath±ya sandasseti sam±dapeti samuttejeti sampaha½seti poriy± v±c±ya vissa-µµh±ya anelagal±ya atthassa viññ±paniy± pariy±pann±ya anissit±y±”ti? “¾yasm±,bhante, vis±kho (1.0468) pañc±laputto upaµµh±nas±l±ya½ bhikkh³ dhammiy±kath±ya sandasseti sam±dapeti samuttejeti sampaha½seti, poriy± v±c±ya vissa-µµh±ya anelagal±ya atthassa viññ±paniy± pariy±pann±ya anissit±y±”ti. Atha kho bhagav± ±yasmanta½ vis±kha½ pañc±laputta½ ±mantesi– “s±dhus±dhu, vis±kha, s±dhu kho tva½, vis±kha, bhikkh³ dhammiy± kath±ya sandassesi…pe… atthassa viññ±paniy± pariy±pann±ya anissit±y±”ti. Idamavoca bhagav±. Ida½ vatv±na sugato ath±para½ etadavoca satth±– “N±bh±sam±na½ j±nanti, missa½ b±lehi paº¹ita½; bh±sam±nañca j±nanti, desenta½ amata½ pada½. “Bh±saye jotaye dhamma½, paggaºhe isina½ dhaja½; subh±sitadhaj± isayo, dhammo hi isina½ dhajo”ti. sattama½; 8. Nandasutta½ 242. S±vatthiya½ viharati. Atha kho ±yasm± nando bhagavato m±tucch±putto±koµitapacc±koµit±ni c²var±ni p±rupitv± akkh²ni añjetv± accha½ patta½ gahetv±yena bhagav± tenupasaªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± eka-manta½ nis²di. Ekamanta½ nisinna½ kho ±yasmanta½ nanda½ bhagav± etada-voca– “na kho te ta½, nanda, patir³pa½ kulaputtassa saddh± ag±rasm± anag±-riya½ pabbajitassa, ya½ tva½ ±koµitapacc±koµit±ni c²var±ni p±rupeyy±si, akkh²nica añjeyy±si, acchañca patta½ dh±reyy±si. Eta½ kho te, nanda, patir³pa½ kulapu-ttassa saddh± ag±rasm± anag±riya½ pabbajitassa, ya½ tva½ ±raññiko ca assasi,piº¹ap±tiko ca pa½sukuliko ca k±mesu ca anapekkho vihareyy±s²”ti. Idamavocabhagav± …pe… satth±– “Kad±ha½ nanda½ passeyya½, ±rañña½ pa½suk³lika½; aññ±tuñchena y±penta½, k±mesu anapekkhinan”ti. Atha (1.0469) kho ±yasm± nando aparena samayena ±raññiko ca piº¹ap±tikoca pa½suk³liko ca k±mesu ca anapekkho vih±s²ti. Aµµhama½. 9. Tissasutta½ 243. S±vatthiya½ viharati. Atha kho ±yasm± tisso bhagavato pitucch±puttoyena bhagav± tenupasaªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± eka-manta½ nis²di dukkh² dummano ass³ni pavattayam±no. Atha kho bhagav± ±ya-smanta½ tissa½ etadavoca– “ki½ nu kho tva½, tissa, ekamanta½ nisinno dukkh²dummano ass³ni pavattayam±no”ti? “Tath± hi pana ma½, bhante, bhikkh³

Page 170: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

samant± v±c±sannitodakena ‚ sañjambharimaka½s³”ti ‚. “Tath±hi pana tva½,tissa, vatt± no ca vacanakkhamo; na kho te ta½, tissa, patir³pa½ kulaputtassasaddh± ag±rasm± anag±riya½ pabbajitassa, ya½ tva½ vatt± no ca vacana-kkhamo. Eta½ kho te, tissa, patir³pa½ kulaputtassa saddh± ag±rasm± anag±riya½pabbajitassa– ‘ya½ tva½ vatt± ca assa vacanakkhamo c±’”ti. Idamavoca bhagav±. Ida½ vatv±na sugato ath±para½ etadavoca satth±– “Ki½ nu kujjhasi m± kujjhi, akkodho tissa te vara½; kodham±namakkhavinayatthañhi, tissa brahmacariya½ vussat²”ti. navama½.

Page 171: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

10. Theran±makasutta½ 244. Eka½ samaya½ bhagav± r±jagahe viharati ve¼uvane kalandakaniv±pe.Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu theran±mako ekavih±r² ceva hoti eka-vih±rassa ca vaººav±d². So eko g±ma½ piº¹±ya pavisati eko paµikkamati ekoraho nis²dati eko caªkama½ adhiµµh±ti. Atha kho sambahul± bhikkh³ yenabhagav± tenupasaªkami½su; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± eka-manta½ nis²di½su. Ekamanta½ nisinn± kho (1.0470) te bhikkh³ bhagavanta½ eta-davocu½– “idha, bhante, aññataro bhikkhu theran±mako ekavih±r² ekavih±rassaca vaººav±d²”ti. Atha kho bhagav± aññatara½ bhikkhu½ ±mantesi– “ehi tva½, bhikkhu, mamavacanena thera½ bhikkhu½ ±mantehi– ‘satth± ta½, ±vuso thera, ±mantet²’”ti.“Eva½, bhante”ti kho so bhikkhu bhagavato paµissutv± yen±yasm± thero tenupa-saªkami; upasaªkamitv± ±yasmanta½ thera½ etadavoca– “satth± ta½, ±vusothera, ±mantet²”ti. “Evam±vuso”ti kho ±yasm± thero tassa bhikkhuno paµissutv±yena bhagav± tenupasaªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± eka-manta½ nis²di. Ekamanta½ nisinna½ kho ±yasmanta½ thera½ bhagav± etada-voca– “sacca½ kira tva½, thera, ekavih±r² ekavih±rassa ca vaººav±d²”ti? “Eva½,bhante”. “Yath± katha½ pana tva½, thera, ekavih±r² ekavih±rassa ca vaººav±-d²”ti? “Idh±ha½, bhante, eko g±ma½ piº¹±ya pavis±mi eko paµikkam±mi eko rahonis²d±mi eko caªkama½ adhiµµh±mi. Eva½ khv±ha½, bhante, ekavih±r² ekavih±-rassa ca vaººav±d²”ti. “Attheso, thera, ekavih±ro neso natth²ti vad±mi. Api ca, thera, yath± ekavih±rovitth±rena paripuººo hoti ta½ suº±hi, s±dhuka½ manasi karohi; bh±siss±m²”ti.“Eva½, bhante”ti kho …pe…. “Kathañca, thera, ekavih±ro vitth±rena paripuººohoti. Idha, thera, ya½ at²ta½ ta½ pah²na½, ya½ an±gata½ ta½ paµinissaµµha½,paccuppannesu ca attabh±vapaµil±bhesu chandar±go suppaµivin²to. Eva½ kho,thera, ekavih±ro vitth±rena paripuººo hot²”ti. Idamavoca bhagav±. Ida½ vatv±na sugato ath±para½ etadavoca satth±– “Sabb±bhibhu½ sabbavidu½ sumedha½, sabbesu dhammesu an³palitta½; sabbañjaha½ taºh±kkhaye vimutta½, tamaha½ nara½ ekavih±r²ti br³m²”ti. dasama½; 11. Mah±kappinasutta½ 245. S±vatthiya½ (1.0471) viharati. Atha kho ±yasm± mah±kappino yenabhagav± tenupasaªkami. Addas± kho bhagav± ±yasmanta½ mah±kappina½ d³ra-tova ±gacchanta½. Disv±na bhikkh³ ±mantesi– “passatha no tumhe bhikkhave,eta½ bhikkhu½ ±gacchanta½ od±taka½ tanuka½ tuªgan±sikan”ti? “Eva½,bhante”. “Eso kho, bhikkhave, bhikkhu mahiddhiko mah±nubh±vo. Na ca s± sam±-

Page 172: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

patti sulabhar³p± y± tena bhikkhun± asam±pannapubb±. Yassa catth±ya kula-putt± sammadeva ag±rasm± anag±riya½ pabbajanti tadanuttara½ brahmacariya-pariyos±na½ diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharat²”-ti. Idamavoca bhagav±. Ida½ vatv±na sugato ath±para½ etadavoca satth±– “Khattiyo seµµho janetasmi½, ye gottapaµis±rino; vijj±caraºasampanno, so seµµho devam±nuse. “Div± tapati ±dicco, rattim±bh±ti candim±; sannaddho khattiyo tapati, jh±y² tapati br±hmaºo; atha sabbamahoratti½ ‚, buddho tapati tejas±”ti. Ek±dasama½. 12. Sah±yakasutta½ 246. S±vatthiya½ viharati. Atha kho dve bhikkh³ sah±yak± ±yasmato mah±ka-ppinassa saddhivih±rino yena bhagav± tenupasaªkami½su. Addas± kho bhagav±te bhikkh³ d³ratova ±gacchante. Disv±na bhikkh³ ±mantesi– “passatha no tumhe,bhikkhave, ete bhikkh³ sah±yake ±gacchante kappinassa saddhivih±rino”ti?“Eva½, bhante”. “Ete kho te bhikkh³ mahiddhik± mah±nubh±v±. Na ca s± sam±-patti sulabhar³p±, y± tehi bhikkh³hi asam±pannapubb±. Yassa catth±ya kulaputt±sammadeva ag±rasm± anag±riya½ pabbajanti tadanuttara½ brahmacariyapariyo-s±na½ diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viharant²”ti. Idamavoca (1.0472) bhagav±. Ida½ vatv±na sugato ath±para½ etadavocasatth±– “Sah±y± vatime bhikkh³, ciraratta½ sametik±; sameti nesa½ saddhammo, dhamme buddhappavedite. “Suvin²t± kappinena, dhamme ariyappavedite; dh±renti antima½ deha½, jetv± m±ra½ sav±hinin”ti. dv±dasama½; Bhikkhusa½yutta½ samatta½. Tassudd±na½– Kolito upatisso ca, ghaµo c±pi pavuccati; navo suj±to bhaddi ca, vis±kho nando tisso ca; theran±mo ca kappino, sah±yena ca dv±das±ti. Nid±navaggo dutiyo. Tassudd±na½– Nid±n±bhisamayadh±tu, anamataggena kassapa½; sakk±rar±hulalakkhaºo, opamma-bhikkhun± vaggo. Dutiyo tena pavuccat²ti.

Page 173: Chattha Sanghayana CD - 國立臺灣大學ccbs.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/pali/Samyutta/Nidanavaggapali.pdfNid±navaggap±¼i : 1 - 1472 Namo tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa

Nid±navaggasa½yuttap±¼i niµµhit±.