บทท 7 การบญชกจการอตสาหกรรม

กจการอตสาหกรรม ถอเปนการประกอบธรกจรปแบบหนงทมความแตกตางไปจากกจการซอมาขายไป โดยลกษณะการด าเนนงานของกจการอตสาหกรรมจะตองเรมจากการจดหาวตถดบ แลวน ามาผานขบวนการแปรสภาพ โดยตองอาศยแรงงานคน และเครองจกร ซงท าใหเกดคาใชจายในการผลต จนกระทงไดสนคาส าเรจรปทพรอมจะจ าหนายตอไป ในขณะทกจการซอมาขายไปจะด าเนนธรกจโดยซอสนคาทผานกระบวนการแปรสภาพเรยบรอยแลวหรอทเรยกวาสนคาส าเรจรปและน ามาขายใหกบผซอไดทนท ดงนน ในการด าเนนงานของกจการอตสาหกรรมจะมขนตอนการจดเตรยมสนคาส าเรจรปพรอมขายซบซอนมากกวากจการซอมาขายไป สงผลใหการค านวณตนทนสนคาทขายออกไปของกจการอตสาหกรรมจงมความซบซอนตามไปดวย รวมถงความหมายของสนคาคงเหลอกจะมความแตกตางไปดวยเชนกน ซงจะกลาวถงในรายละเอยดตอไป

ความแตกตางในการจดท าตนทนขายของกจการอตสาหกรรมและกจการซอมาขายไป ในการจดท าตนทนขายของกจการอตสาหกรรมจะแตกตางจากการจดท าตนทนขายของกจการซอมาขายไป โดยในสวนทเปนรายการซอสนคากจะเปลยนเปนตนทนการผลตสนคาส าเรจรปแทน โดยจะเหนไดจากตางรางตอไปน

กจการซอมาขายไป กจการอตสาหกรรม ตนทนขายประกอบดวย ตนทนขายประกอบดวย สนคาคงเหลอตนงวด xxx สนคาคงเหลอตนงวด xxx บวก ซอสทธ xxx บวก ตนทนการผลตสนคาส าเรจรป xxx ตนทนสนคามไวเพอขาย xxx ตนทนสนคามไวเพอขาย xxx หก สนคาคงเหลอปลายงวด xxx หก สนคาคงเหลอปลายงวด xxx ตนทนขาย xxx ตนทนขาย xxx

238

องคประกอบของตนทนการผลต องคประกอบของตนทนการผลตสนคาของกจการอตสาหกรรมจะประกอบดวย 3 สวนหลก ดงน 1. วตถดบทางตรง (direct materials) หมายถง วตถดบทถอเปนสวนประกอบหลกทถกน ามาเขากระบวนการผลตเพอแปรสภาพเปนสนคาส าเรจรป เชน โรงงานผลตเสอผาส าเรจรป วตถดบทางตรงจะหมายถงเนอผา แตสวนทเปนกระดม และดาย ซงไมถอเปนสวนประกอบหลกของสนคาส าเรจรปนนจะถอเปนวตถดบทางออมซงจะจดอยในสวนของคาใชจายในการผลต นอกจากนในการค านวณหาตนทนวตถดบทางตรงทคดเขาเปนตนทนในการผลตสนคาตอหนงหนวยยงสามารถท าไดงายกวา ในขณะทการค านวณหาตนทนวตถดบทางออมเขาเปนตนทนการผลตสนคาตอหนงหนวยจะท าไดยากกวา

2. คาแรงงานทางตรง (direct labour) หมายถง คาแรงงานทจายใหกบพนกงานหรอเจาหนาททท าหนาทผลตสนคาส าเรจรปนน ๆ เชน โรงงานผลตเสอผาส าเรจรปคาแรงงงานทางตรงจะหมายถงคาจางหรอเงนเดอนทจายใหกบพนกงานทท าหนาทผลตเสอผาส าเรจรป ในขณะทคาจางหรอเงนเดอนทจายใหกบพนกงานทท าหนาทควบคมคนงาน พนกงานรกษาความปลอดภย และพนกงานท าความสะอาดในโรงงานจะถอเปนคาแรงงานทางออม ซงจะจดอยในสวนของคาใชจายในการผลต นอกจากนในการค านวณหาตนทนแรงงานทางตรงทคดเขาเปนตนทนในการผลตสนคาตอหนงหนวยยงสามารถท าไดงายกวา ในขณะทการค านวณหาตนทนแรงงานทางออมเขาเปนตนทนการผลตสนคาตอหนงหนวยจะท าไดยากกวา

3. คาใชจายในการผลต (manufacturing overhead) หมายถง คาใชจายตางๆ ทนอกเหนอ จากคาวตถดบทางตรง และคาแรงงานทางตรง ทถกใชไปเกยวกบการผลตสนคา เชน วตถดบทางออม คาแรงงานทางออม คาวสดโรงงานใชไป คาเสอมราคาโรงงาน คาเสอมราคาเครองจกร คาเบยประกนภยโรงงาน และคาใชจายเบดเตลดโรงงาน เปนตน ซงคาใชจายเหลานอาจเรยกอกชอ

หนงวาคาโสหยการผลต ดงนนเมอน าคาวตถดบทางตรง คาแรงงานทางตรง และคาใชจายในการผลตทไดใชไปในการผลต มารวมกนกจะไดตนทนการผลตทงสน ตนทนการผลตทงสน = คาวตถดบทางตรงทใช + คาแรงงานทางตรงทใช + คาใชจายในการผลต

239

ภายหลงจากไดจ านวนตนทนการผลตทงสนแลว และน ามาบวกดวยสนคาระหวางผลตตนงวด และหกดวยสนคาระหวางผลตปลายงวด กจะไดตนทนผลตสนคาส าเรจรป โดยสนคาระหวางผลตจะหมายถง สนคาทอยในระหวางกระบวนการผลตทยงไมเสรจสมบรณ

ตนทนผลตสนคาส าเรจรป = ตนทนการผลตทงสน + สนคาระหวางผลตตนงวด – สนคาระหวางผลตปลายงวด

ตอไปนเปนตางรางสรปการจดท าตนทนการผลตสนคาส าเรจรป

ตนทนการผลตสนคาส าเรจรปประกอบดวย

สวนท 1 วตถดบทางตรงใชไป วตถดบทางตรงคงเหลอตนงวด xxx บวก ซอวตถดบทางตรงสทธ ซอ xxx บวก คาขนสงเขา xxx รวม xxx หก สงคน xxx สวนลดรบ xxx xxx xxx วตถดบทางตรงมไวเพอใชในการผลต xxx หก วตถดบทางตรงคงเหลอปลายงวด xxx xxx

สวนท 2 คาแรงงานทางตรง xxx สวนท 3 คาใชจายในการผลต

วตถดบทางออม xxx คาแรงงานทางออม xxx คาสาธารณปโภคโรงงาน xxx วสดโรงงานใชไป xxx คาเสอมราคาโรงงาน xxx คาเสอมราคาเครองจกร xxx คาเบยประกนภยโรงงาน xxx คาใชจายเบดเตลดโรงงาน xxx xxx

ตนทนการผลตทงสน xxx

240

สวนท 4 บวก สนคาระหวางผลตตนงวด xxx

รวม xxx หก สนคาระหวางผลตปลายงวด xxx

ตนทนผลตสนคาส าเรจรป xxx สนคาคงเหลอ ในกจการซอมาขายไปสนคาคงเหลอ (inventory) จะหมายถง สนคาส าเรจรปทกจการซอมาแตยงไมไดมการจ าหนายออกไปและยงคงอยกบกจการ แตถาเปนกจการอตสาหกรรม สนคาส าเรจรปจะหมายถงสงเหลาน คอ 1. สนคาส าเรจรป (finished goods) หมายถง สนคาทผานกระบวนการผลตเพอแปรสภาพเรยบรอยแลว และพรอมทจะน าออกจ าหนาย 2. สนคาระหวางผลต (work in process) หมายถง สนคาทอยระหวางกระบวนการผลตเพอแปรสภาพ และยงไมพรอมทจะน าออกจ าหนาย 3. วตถดบ (raw material) หมายถง สงทเปนสวนประกอบหลกทจะถกน าเขา กระบวนการผลตเพอแปรสภาพ เพอใหไดสนคาส าเรจรป 4. วสดโรงงานคงเหลอ (factory supplies) หมายถง วสดสนเปลองทใชเปนสวนหนงในการผลตสนคา แตไมใชสวนประกอบหลก เชน กระดม และ ดาย เปนตน วงจรการบนทกบญชของกจการอตสาหกรรม ในการบนทกบญชของกจการอตสาหกรรมจะมลกษณะใกลเคยงกบกจการซอมาขายไป ไมวาจะเปนรายการขายสนคา หรอคาใชจายในการด าเนนงานทเกดขน แตจะมสวนทแตกตางกนบางในสวนทเกยวกบรายการตนทน โดยถาเปนกจการซอมาขายไป จะเปนการบนทกรายการเกยวกบตนทนสนคาทซอมาเพอขาย แตถาเปนกจการอตสาหกรรมจะตองบนทกรายการเกยวกบตนทนการผลตสนคาส าเรจรป ซงวงจรในการบนทกบญชเกยวกบกจการอตสาหกรรมสามารถแบงออกไดเปน 5 ขนตอนใหญ ๆ ไดดงน 1. ขนตอนการรวบรวมปจจยการผลต ซงจะประกอบดวยรายการตอไปน 1.1 รายการจดซอวตถดบทางตรง 1.2 รายการจายคาแรงงานทางตรง 1.3 รายการจายคาใชจายในการผลต

241

2. ขนตอนการน าปจจยการผลตเขากระบวนการผลต 3. ขนตอนการผลตเสรจและไดสนคาส าเรจรปพรอมขาย 4. ขนตอนการจ าหนายสนคาส าเรจรป 5. ขนตอนการปดบญชตอนสนงวด วธการบนทกบญชของกจการอตสาหกรรม การบนทกบญชของกจการอตสาหกรรมสามารถท าได 2 วธ คอ 1. วธบนทกสนคาคงเหลอแบบตอเนอง (perpetual inventory system) เปนวธการบนทกบญชทกจการจะตองบนทกรายการเกยวกบการโอนปจจยการผลตคดเขาสนคาระหวางผลต และบนทกโอนสนคาระหวางผลตเขาตนทนสนคาส าเรจรปเมอผลตเสรจ รวมถงบนทกโอนตนทนสนคาส าเรจรปเขาตนทนขายเมอมการขายสนคา ซงการบนทกบญชตามวธนจะท าใหทราบถงการเคลอนไหวของบญชวตถดบ สนคาระหวางผลต และสนคาส าเรจรปอยตลอดเวลา 2. วธบนทกสนคาคงเหลอแบบสนงวด (periodic inventory system) เปนวธการบนทกบญชตรวจนบสนคาคงเหลอเมอวนสนงวด

การบนทกบญชของทง 2 วธ ตามขนตอนของวงจรการบนทกบญช สามารถสรปไดดงน Perpetual Inventory System Periodic Inventory System

1. ขนตอนการรวบรวมปจจยการผลต

1.1 ซอวตถดบทางตรง และจายคาขนสงเขา เดบต วตถดบทางตรง (ซอ + คาขนสงเขา) xxx เครดต เงนสด หรอเจาหนการคา xxx

เดบต ซอวตถดบทางตรง xxx เครดต เงนสด หรอเจาหนการคา xxx เดบต คาขนสงเขา xxx เครดต เงนสด xxx

1.2 สงคนวตถดบ จายช าระหนคาวตถดบ และไดรบสวนลด เดบต เจาหนการคา xxx เครดต เงนสด xxx วตถดบทางตรง (สงคน+สวนลด) xxx

เดบต เจาหนการคา xxx เครดต สงคนวตถดบ xxx สวนลดรบ xxx เงนสด xxx

1.3 จายคาแรงงานทางตรง เดบต คาแรงงานทางตรง xxx เครดต เงนสด xxx

เดบต คาแรงงานทางตรง xxx เครดต เงนสด xxx

1.4 เมอจายคาใชจายในการผลต เดบต คมยอดคาใชจายในการผลต xxx เครดต เงนสด หรอเจาหนการคา xxx คาใชจายคางจาย xxx

เดบต คาใชจายในการผลตตาง ๆ xxx เครดต เงนสด หรอเจาหนการคา xxx คาใชจายคางจาย xxx

242

Perpetual Inventory System Periodic Inventory System

1.5 เมอซอวสดโรงาน เดบต วสดโรงงาน xxx เครดต เงนสด หรอเจาหนการคา xxx

เดบต วสดโรงงาน xxx เครดต เงนสด หรอเจาหนการคา xxx

1.6 เมอเบกใชวสดทางโรงงาน เดบต คมยอดคาใชจายในการผลต xxx เครดต วสดโรงงาน xxx

ไมมการบนทกบญช แตตอนสนงวดจะมการตรวจนบหาวสดโรงงานคงเหลอเพอค านวณหาวสดโรงงานใชไปและโอนเขาเปนตนทนการผลต

2. ขนตอนการน าปจจยการผลตเขากระบวนการผลต และคดเขางาน

2.1 โอนตนทนการผลตเขาบญชงานระหวางท า เดบต สนคาระหวางผลต xxx เครดต วตถดบทางตรง(ใชไป) xxx คาแรงงานทางตรง xxx คมยอดคาใชจายในการผลต xxx

ไมมการบนทกบญช

3. ขนตอนการผลตเสรจและไดสนคาส าเรจรปพรอมขาย

3.1 โอนงานระหวางท าเขาบญชตนทนสนคาส าเรจรป เดบต สนคาส าเรจรป xxx เครดต สนคาระหวางผลต xxx

ไมมการบนทกบญช

4. ขนตอนการจ าหนายสนคาส าเรจรป

4.1 ขายสนคา เดบต เงนสด หรอลกหนการคา xxx เครดต ขายสนคา xxx

เดบต เงนสด หรอลกหนการคา xxx เครดต ขาย xxx

4.2 บนทกตนขาย เดบต ตนทนขาย xxx เครดต สนคาส าเรจรป xxx

ไมมการบนทกบญช

5. ขนตอนการปดบญชตอนสนงวด 5.1 โอนปดบญชรายไดเขาบญชก าไรขาดทน เดบต ขายสนคา xxx เครดต ก าไรขาดทน xxx

5.1 บนทกบญชสนคาระหวางผลต และวตถดบทางตรงคงเหลอปลายงวด โอนปดสงคนวตถดบ สวนลดรบ เขาบญชตนทนผลต เดบต สนคาระหวางผลต (ปลายงวด) xxx วตถดบทางตรง (ปลายงวด) xxx สงคนวตถดบ xxx สวนลดรบ xxx เครดต ตนทนการผลต xxx

243

Perpetual Inventory System Periodic Inventory System 5.2 โอนปดบญชรบคนสนคา สวนลดจาย ตนทนขาย และคาใชจายในการขายและบรหาร เขาบญชก าไรขาดทน เดบต ก าไรขาดทน xxx เครดต รบคนสนคา xxx สวนลดจาย xxx ตนทนขาย xxx คาใชจายในการขายและบรหารตางๆ xxx

5.2 โอนปดบญชสนคาระหวางผลต และวตถดบคงเหลอตนงวด ซอวตถดบ คาขนสงเขา คาแรงงานทางตรง และคาใชจายในการผลต เขาตนทนการผลต เดบต ตนทนการผลต xxx เครดต สนคาระหวางผลต (ตนงวด) xxx วตถดบทางตรง (ตนงวด) xxx ซอวตถดบ xxx คาขนสงเขา xxx คาแรงงานทางตรง xxx คาใชจายในการผลตตาง ๆ xxx

5.3 โอนปดบญชก าไรขาดทน เขาบญชก าไรสะสม กรณก าไร เดบต ก าไรขาดทน xxx เครดต ก าไรสะสม xxx กรณขาดทน เดบต ก าไรสะสม xxx เครดต ก าไรขาดทน xxx

5.3 บนทกบญชสนคาส าเรจรปคงเหลอปลายงวด โอนปดบญชขายสนคา เขาก าไรขาดทน เดบต สนคาส าเรจรป (ปลายงวด) xxx ขายสนคา xxx เครดต ก าไรขาดทน xxx

5.4 โอนปดบญชสนคาส าเรจรปตนงวด รบคน สวนลดจาย ตนทนการผลต และคาใชจายในการขายและบรหารตาง ๆ เขาบญชก าไรขาดทน เดบต ก าไรขาดทน xxx เครดต สนคาส าเรจรป (ตนงวด) xxx รบคน xxx สวนลดจาย xxx ตนทนการผลต xxx คาใชจาย ตางๆ xxx

5.5 โอนปดบญชก าไรขาดทน เขาบญชก าไรสะสม กรณก าไร เดบต ก าไรขาดทน xxx เครดต ก าไรสะสม xxx กรณขาดทน เดบต ก าไรสะสม xxx เครดต ก าไรขาดทน xxx

244

ตวอยางการบนทกบญช บรษท บานจน จ ากด มรายการ สนทรพย หนสน และสวนของผถอหน คงเหลอ เพยงวนท 31 ธนวาคม 2547 ดงน เงนสด 800,000 เงนฝากธนาคาร 1,300,000 ลกหนการคา 500,000 คาเผอหนสงสยจะสญ (7,000) สนคาส าเรจรป 1,500,000 สนคาระหวางผลต 600,000 วตถดบทางตรง 300,000 วสดโรงงาน 50,000 ทดน 2,500,000 อาคารโรงงาน 1,500,000 คาเสอมราคาสะสม-อาคารโรงงาน (300,000) เครองจกรและอปกรณ 1,000,000 คาเสอมราคาสะสม-เครองจกรและอปกรณ (100,000) เครองใชส านกงาน 80,000 คาเสอมราคาสะสม-เครองใชส านกงาน (8,000) เจาหนการคา 400,000 เงนกยมระยะยาว 2,000,000 ทนเรอนหน 5,900,000 ก าไรสะสม 1,415,000 9,715,000 9,715,000 ในระหวางป 2547 มรายการคาเกดขน ดงน 1. ซอวตถดบทางตรงเปนเงนเชอ 1,800,000 บาท จายคาขนสงเขา 7,000 บาท 2. สงคนวตถดบทางตรงเปนเงน 5,000 บาท จายช าระหน 1,200,000 บาท และไดรบสวนลด 60,000 บาท 3. จายเงนเดอนใหกบพนกงานในโรงงาน 420,000 บาท 4. ซอวสดโรงงานเปนเงนสด 30,000 บาท

245

5. จายคาใชจายในการผลตเปนเงนสด คาเบยประกนภยโรงงาน 14,000 บาท เงนเดอนเจาหนาทควบคมพนกงานในโรงงาน 50,000 บาท คาสาธารณปโภคโรงงาน 10,000 บาท คาใชจายเบดเตลดโรงงาน 6,000 บาท 6. เบกวสดโรงงาน 6,000 บาท เพอใชในการผลต 7. รายการปรบปรง ณ วนสนป มดงน 7.1 ลกหนคาดวาจะเปนหนสงสยจะสญ 5% ของยอดลกหนคงเหลอ 7.2 คดคาเสอมราคาสนทรพยดงตอไปน อาคารโรงงาน 150,000 เครองจกรและอปกรณ 100,000 เครองใชส านกงาน 8,000 7.3 คาเบยประกนภยโรงงานถอเปนคาใชจายงวดนจ านวน 7,000 บาท 7.4 ดอกเบยคางจาย 25,000 บาท คาสาธารณปโภคโรงงานคางจาย 3,000 บาท 8. เบกวตถดบทางตรง 2,000,000 บาท เพอใชในการผลต รวมถงโอนคาแรงงานทางตรงและคาใชจายในการผลต เขาตนทนการผลต 9. ขายสนคาเปนเงนเชอ 6,000,000 บาท เงนสด 2,000,000 บาท โดยมตนทนขาย 4,000,000 บาท 10. รบคนสนคาจากลกหน 100,000 บาท โดยมตนทน 50,000 บาท รบช าระหนจากลกหนการคา 6,200,000 บาท โดยใหสวนลด 80,000 บาท 11. จายคาใชจายในการขายเปนเงนสด 70,000 บาท 12. จายคาใชจายในการบรหารเปนเงนสด เงนเดอนพนกงานทวไป 40,000 บาท 13. ณ วนสนป รายการสนคาคงเหลอประกอบดวย วตถดบทางตรงคงเหลอ 42,000 บาท สนคาระหวางผลตคงเหลอ 300,000 บาท สนคาส าเรจรปคงเหลอ 599,000 บาท วสดโรงงานคงเหลอ 74,000 บาท

246

การบนทกบญชในสมดรายวนทวไป ดงน

Perpetual Inventory System Periodic Inventory System

1. ซอวตถดบทางตรงเปนเงนเชอ 1,800,000 บาท จายคาขนสงเขา 7,000 บาท เดบต วตถดบทางตรง (ซอ + คาขนสงเขา) 1,807,000 เครดต เจาหนการคา 1,800,000 เงนสด 7,000

เดบต ซอวตถดบทางตรง 1,800,000 เครดต เจาหนการคา 1,800,000 เดบต คาขนสงเขา 7,000 เครดต เงนสด 7,000

2. สงคนวตถดบทางตรงเปนเงน 5,000 บาท จายช าระหน 1,200,000 บาท ดวยเงนฝากธนาคาร และไดรบสวนลด 60,000 บาท เดบต เจาหนการคา 1,265,000 เครดต เงนฝากธนาคาร 1,200,000 วตถดบทางตรง (สงคน+สวนลด) 65,000

เดบต เจาหนการคา 1,265,000 เครดต สงคนวตถดบ 5,000 สวนลดรบ 60,000 เงนฝากธนาคาร 1,200,000

3. จายเงนเดอนใหกบพนกงานในโรงงาน 420,000 บาท เดบต คาแรงงานทางตรง 420,000 เครดต เงนสด 420,000

เดบต คาแรงงานทางตรง 420,000 เครดต เงนสด 420,000

4. ซอวสดโรงงานเปนเงนสด 30,000 บาท เดบต วสดโรงงาน 30,000 เครดต เงนสด 30,000

เดบต วสดโรงงาน 30,000 เครดต เงนสด 30,000

5. จายคาใชจายในการผลตเปนเงนสด คาเบยประกนภยโรงงาน 14,000 บาท เงนเดอนเจาหนาทควบคมพนกงานในโรงงาน 50,000 บาท คาสาธารณปโภคโรงงาน 10,000 บาท คาใชจายเบดเตลดโรงงาน 6,000 บาท เดบต คมยอดคาใชจายในการผลต 80,000 เครดต เงนสด 80,00

เดบต คาเบยประกนภยโรงงาน 14,000 เงนเดอนเจาหนาทควบคมโรงงาน 50,000 คาสาธารณปโภคโรงงาน 10,000 คาใชจายเบดเตลดโรงงาน 6,000 เครดต เงนสด 80,000

6. เบกวสดโรงงาน 6,000 บาท เพอใชในการผลต เดบต คมยอดคาใชจายในการผลต 6,000 เครดต วสดโรงงาน 6,000

ไมบนทกบญช

7. รายการปรบปรง ณ วนสนป มดงน 7.1 ลกหนคาดวาจะเปนหนสงสยจะสญ 5% ของยอดลกหนคงเหลอ 200,000 บาท เดบต หนสงสยจะสญ 3,000 เครดต คาเผอหนสงสยจะสญ 3,000

เดบต หนสงสยจะสญ 3,000 เครดต คาเผอหนสงสยจะสญ 3,000

247

Perpetual Inventory System Periodic Inventory System

7.2 คดคาเสอมราคาสนทรพยตามอตราตอไปน อาคารโรงงาน 150,000 บาท เครองจกรและอปกรณ 100,000 บาท เครองใชส านกงาน 8,000 บาท เดบต คมยอดคาใชจายในการผลต 250,000 คาเสอมราคาเครองใชส านกงาน 8,000 เครดต คาเสอมราคาสะสมอาคารโรงงาน 150,000 คาเสอมราคาสะสมเครองจกรอปกรณ 100,000 คาเสอมราคมสะสมเครองใชส านกงาน 8,000

เดบต คาเสอมราคาอาคารโรงงาน 150,000 คาเสอมราคาเครองจกรอปกรณ 100,000 คาเสอมราคาเครองใชส านกงาน 8,000 เครดต คาเสอมราคาสะสมอาคารโรงงาน 150,000 คาเสอมราคาสะสมเครองจกรอปกรณ 100,000 คาเสอมราคมสะสมเครองใชส านกงาน 8,000

7.3 คาเบยประกนภยโรงงานถอเปนคาใชจายงวดนจ านวน 7,000 บาท เดบต คาเบยประกนภยโรงงานจายลวงหนา 7,000 เครดต คมยอดคาใชจายในการผลต 7,000

เดบต คาเบยประกนภยโรงงานจายลวงหนา 7,000 เครดต คาเบยประกนภยโรงงาน 7,000

7.4 ดอกเบยคางจาย 7,000 บาท เดบต ดอกเบยจาย 7,000 เครดต ดอกเบยคางจาย 7,000

เดบต ดอกเบยจาย 7,000 เครดต ดอกเบยคางจาย 7,000

8. เบกวตถดบทางตรง 2,000,000 บาท ใชในการผลต และโอนคาแรงงานทางตรงและคาใชจายในการผลต เขาตนทนการผลต เดบต สนคาระหวางผลต 2,749,000 เครดต วตถดบทางตรง(ใชไป) 2,000,000 คาแรงงานทางตรง 420,000 คมยอดคาใชจายในการผลต 329,000

ไมบนทกบญช

โอนงานระหวางท าเขาบญชตนทนสนคาส าเรจรป เดบต สนคาส าเรจรป 3,049,000 เครดต สนคาระหวางผลต 3,049,000

ไมบนทกบญช

9. ขายสนคาเปนเงนเชอ 6,000,000 บาท เงนสด 2,000,000 บาท โดยมตนทนขาย 4,000,000 บาท เดบต เงนสด 2,000,000 ลกหนการคา 6,000,000 เครดต ขายสนคา 8,000,000 เดบต ตนทนขาย 4,000,000 เครดต สนคาส าเรจรป 4,000,000

เดบต เงนสด 2,000,000 ลกหนการคา 6,000,000 เครดต ขายสนคา 8,000,000

10. รบคนสนคาจากลกหน 100,000 บาท โดยมตนทน 50,000 บาท รบช าระหนจากลกหนการคา 6,200,000 บาท โดยใหสวนลด 80,000 บาท เดบต รบคนสนคา 100,000 เครดต ลกหนการคา 100,000

เดบต รบคนสนคา 100,000 เครดต ลกหนการคา 100,000

เดบต สนคาส าเรจรป 50,000 เครดต ตนทนขาย 50,000 เดบต เงนสด 6,120,000 สวนลดจาย 80,000 เครดต ลกหนการคา 6,200,000

ไมบนทกบญช เดบต เงนสด 6,120,000 สวนลดจาย 80,000 เครดต ลกหนการคา 6,200,000

248

Perpetual Inventory System Periodic Inventory System 11. จายคาใชจายในการขายเปนเงนสด 70,000 บาท เดบต คาใชจายในการขาย 70,000 เครดต เงนสด 70,000

เดบต คาใชจายในการขาย 70,000 เครดต เงนสด 70,000

12. จายเงนเดอนพนกงานทวไป 40,000 บาท เดบต เงนเดอน 40,000 เครดต เงนสด 40,000

เดบต เงนเดอน 40,000 เครดต เงนสด 40,000

ปรบปรงรายการเบกใชวสดโรงงาน

ไมบนทกบญช เดบต วสดโรงงานใชไป 6,000 เครดต วสดโรงงาน 6,000

ขนตอนการปดบญชตอนสนงวด 1. โอนปดบญชรายไดเขาบญชก าไรขาดทน เดบต ขายสนคา 8,000,000 เครดต ก าไรขาดทน 8,000,000

1. บนทกบญชสนคาระหวางผลต และวตถดบทางตรงคงเหลอปลายงวด โอนปดสงคนวตถดบ สวนลดรบ เขาบญชตนทนผลต เดบต สนคาระหวางผลต (ปลายงวด) 300,000 วตถดบทางตรง (ปลายงวด) 42,000 สงคนวตถดบ 5,000 สวนลดรบ 60,000 เครดต ตนทนการผลต 407,000

2. โอนปดบญชรบคนสนคา สวนลดจาย ตนทนขาย และคาใชจายในการขายและบรหาร เขาบญชก าไรขาดทน เดบต ก าไรขาดทน 4,258,000 เครดต รบคนสนคา 100,000 สวนลดจาย 80,000 ตนทนขาย 3,950,000 คาใชจายในการขาย 70,000 เงนเดอน 40,000 คาเสอมราคาเครองใชส านกงาน 8,000

2. โอนปดบญชสนคาระหวางผลต และวตถดบคงเหลอตนงวด ซอวตถดบ คาขนสงเขา คาแรงงานทางตรง และคาใชจายในการผลต เขาตนทนการผลต เดบต ตนทนการผลต 3,456,000 เครดต สนคาระหวางผลต (ตนงวด) 600,000 วตถดบทางตรง (ตนงวด) 300,000 ซอวตถดบ 1,800,000 คาขนสงเขา 7,000 คาแรงงานทางตรง 420,000

เครดต ดอกเบยจาย 7,000 หนสงสยจะสญ 3,000

เครดต คาเบยประกนภยโรงงาน 7,000 เงนเดอนเจาหนาทควบคมโรงงาน 50,000 คาสาธารณปโภคโรงงาน 10,000 คาใชจายเบดเตลดโรงงาน 6,000 คาเสอมราคาอาคารโรงงาน 150,000 คาเสอมราคาเครองจกรอปกรณ 100,000 วสดโรงงานใชไป 6,000

249

Perpetual Inventory System Periodic Inventory System 3. โอนปดบญชก าไรขาดทน เขาบญชก าไรสะสม เดบต ก าไรขาดทน 3,742,000 เครดต ก าไรสะสม 3,742,000

3. บนทกบญชสนคาส าเรจรปคงเหลอปลายงวด โอนปดบญชขายสนคา เขาก าไรขาดทน เดบต สนคาส าเรจรป (ปลายงวด) 599,000 ขายสนคา 8,000,000 เครดต ก าไรขาดทน 8,599,000

4. โอนปดบญชสนคาส าเรจรปตนงวด รบคน สวนลดจาย ตนทนการผลต และคาใชจายในการขายและบรหารตาง ๆ เขาบญชก าไรขาดทน เดบต ก าไรขาดทน 4,857,000 เครดต สนคาส าเรจรป (ตนงวด) 1,500,000 รบคน 100,000 สวนลดจาย 80,000 ตนทนการผลต 3,049,000 คาใชจายในการขาย 70,000 เงนเดอน 40,000 หนสงสยจะสญ 3,000 คาเสอมราคาเครองใชส านกงาน 8,000 ดอกเบยจาย 7,000

5. โอนปดบญชก าไรขาดทน เขาบญชก าไรสะสม เดบต ก าไรขาดทน 3,742,000 เครดต ก าไรสะสม 3,742,000

250

การผานรายการไปยงบญชแยกประเภท

Perpetual Inventory System Periodic Inventory System เงนสด เงนสด

ยอดยกมา 800,000 วตถดบทางตรง 7,000 ยอดยกมา 800,000 คาขนสงเขา 7,000 ขายสนคา 2,000,000 คาแรงงานทางตรง 420,000 ขายสนคา 2,000,000 คาแรงงานทางตรง 420,000 ลกหนการคา 6,120,000 วสดโรงงาน 30,000 ลกหนการคา 6,120,000 วสดโรงงาน 30,000 คมยอดคชจ.ในการผลต 80,000 คาเบยประกนภย คาใชจายในการขาย 70,000 โรงงาน 14,000 เงนเดอน 40,000 เงนเดอนเจาหนาท ยอดยกไป 8,273,000 ควบคม 50,000 8,920,000 8,920,000 คาสาธารณปโภค 10,000

คชจ.เบดเตลดโรงงาน 6,000 เงนฝากธนาคาร คาใชจายในการขาย 70,000 ยอดยกมา 1,300,000 เจาหนการคา 1,200,000 เงนเดอน 40,000 ยอดยกไป 100,000 ยอดยกไป 8,273,000 1,300,000 1,300,000 8,920,000 8,920,000

ลกหนการคา เงนฝากธนาคาร

ยอดยกมาก 500,000 รบคนสนคา 100,000 ยอดยกมา 1,300,000 เจาหนการคา 1,200,000 ขายสนคา 6,000,000 เงนสด 6,120,000 ยอดยกไป 100,000 สวนลดจาย 80,000 1,300,000 1,300,000 ยอดยกไป 200,000 6,500,000 6,500,000 ลกหนการคา

ยอดยกมาก 500,000 รบคนสนคา 100,000 คาเผอหนสงสยจะสญ ขายสนคา 6,000,000 เงนสด 6,120,000 ยอดยกไป 10,000 ยอดยกมา 7,000 สวนลดจาย 80,000 คาเผอหนสงสยจะสญ 3,000 ยอดยกไป 200,000 10,000 10,000 6,500,000 6,500,000

สนคาส าเรจรป คาเผอหนสงสยจะสญ

ยอดยกมา 1,500,000 ตนทนขาย 4,000,000 ยอดยกไป 10,000 ยอดยกมา 7,000 สนคาระหวางผลต 3,049,000 ยอดยกไป 599,000 คาเผอหนสงสยจะสญ 3,000 ตนทนขาย 50,000 10,000 10,000 4,599,000 4,599,000

สนคาส าเรจรป สนคาระหวางผลต ยอดยกมา 1,500,000 ก าไรขาดทน 1,500,000 ยอดยกมา 600,000 สนคาส าเรจรป 3,049,000 ก าไรขาดทน 599,000 ยกไป 599,000 วตถดบทางตรง 2,000,000 ยอดยกไป 300,000 2,099,000 2,099,000 คาแรงงานทางตรง 420,000 คมยอดคชจ.ในการผลต 329,000 3,349,000 3,349,000

251

Perpetual Inventory System Periodic Inventory System วตถดบทางตรง สนคาระหวางผลต

ยอดยกมา 300,000 เจาหนการคา 65,000 ยอดยกมา 600,000 ตนทนผลต 600,000 เจาหนการคา 1,800,000 สนคาระหวางผลต 2,000,000 ตนทนการผลต 300,000 ยอดยกไป 300,000 เงนสด 7,000 ยอดยกไป 42,000 900,000 900,000 2,107,000 2,107,000

วตถดบทางตรง วสดโรงงาน ยอดยกมา 300,000 ตนทนการผลต 300,000 ยอดยกมา 50,000 คมยอดคชจ .ในการ

ผลต 6,000 ตนทนการผลต 42,000 ยอดยกไป 42,000

เงนสด 30,000 ยอดยกไป 74,000 342,000 342,000 80,000 80,000

วสดโรงงาน คาเบยประกนภยโรงงานจายลวงหนา ยอดยกมา 50,000 วสดโรงงานใชไป 6,000 คมยอดคชจ .ในการ

ผลต 7,000 ยอดยกไป 7,000 เงนสด 30,000 ยอดยกไป 74,000

7,000 7,000 80,000 80,000 ทดน คาเบยประกนภยโรงงานจายลวงหนา

ยอดยกมา 2,500,000 ยอดยกไป 2,500,000 คาเบยประกนภยโรงงาน

7,000 ยอดยกไป 7,000

2,500,000 2,500,000 7,000 7,000 อาคารโรงงาน ทดน

ยอดยกมา 1,500,000 ยอดยกไป 1,500,000 ยอดยกมา 2,500,000 ยอดยกไป 2,500,000 1,500,000 1,500,000 2,500,000 2,500,000

คาเสอมราคาสะสม-อาคารโรงงาน อาคารโรงงาน

ยอดยกไป 450,000 ยอดยกมา 300,000 ยอดยกมา 1,500,000 ยอดยกไป 1,500,000 คมยอดคชจ .ในการ

ผลต 150,000 1,500,000 1,500,000

450,000 450,000 คาเสอมราคาสะสม-อาคารโรงงาน

เครองจกรและอปกรณ ยอดยกไป 450,000 ยอดยกมา 300,000 ยอดยกมา 1,000,000 ยอดยกไป 1,000,000 คาเสอมราคา 1,000,000 1,000,000 -อาคารโรงงาน 150,000

450,000 450,000 คาเสอมราคาสะสม-เครองจกรและอปกรณ ยอดยกไป 200,000 ยอดยกมา 100,000 เครองจกรและอปกรณ คมยอดคชจ .ในการ

ผลต 100,000 ยอดยกมา 1,000,000 ยอดยกไป 1,000,000

200,000 200,000 1,000,000 1,000,000

252

Perpetual Inventory System Periodic Inventory System เครองใชส านกงาน คาเสอมราคาสะสม-เครองจกรและอปกรณ

ยอดยกมา 80,000 ยอดยกไป 80,000 ยอดยกไป 200,000 ยอดยกมา 100,000 80,000 80,000 คาเสอมราคาเครองจกร

-และอปกรณ 100,000 คาเสอมราคาสะสม-เครองใชส านกงาน 200,000 200,000

ยอดยกไป 16,000 ยอดยกมา 8,000 คมยอดคชจ.ในการผลต 8,000 เครองใชส านกงาน 16,000 16,000 ยอดยกมา 80,000 ยอดยกไป 80,000

80,000 80,000 เจาหนการคา เงนฝากธนาคาร 1,200,000 ยอดยกมา 400,000 คาเสอมราคาสะสม-เครองใชส านกงาน วตถดบทางตรง 65,000 วตถดบทางตรง 1,800,000 ยอดยกไป 16,000 ยอดยกมา 8,000 ยอดยกไป 935,000 คาเสอมราคา 2,200,000 2,200,000 -เครองใชส านกงาน 8,000

16,000 16,000 ดอกเบยคางจาย ยอดยกไป 7,000 ดอกเบยจาย 7,000 เจาหนการคา 7,000 7,000 เงนฝากธนาคาร 1,200,000 ยอดยกมา 400,000

สงคนวตถดบ 5,000 ซอวตถดบทางตรง 1,800,000 เงนกยมระยะยาว สวนลดรบ 60,000 ยอดยกไป 2,000,000 ยอดยกมา 2,000,000 ยอดยกไป 935,000 2,000,000 2,000,000 2,200,000 2,200,000

ทนเรอนหน ดอกเบยคางจาย ยอดยกไป 5,900,000 ยอดยกมา 5,900,000 ยอดยกไป 7,000 ดอกเบยจาย 7,000 5,900,000 5,900,000 7,000 7,000

ก าไรสะสม ทนเรอนหน

ยอดยกไป 5,157,000 ยอดยกมา 1,415,000 ยอดยกไป 5,900,000 ยอดยกมา 5,900,000 ก าไรสทธ 3,742,000 5,900,000 5,900,000 5,157,000 5,157,000

ก าไรสะสม คาแรงงานทางตรง ยอดยกไป 5,157,000 ยอดยกมา 1,415,000 เงนสด 420,000 สนคาระหวางผลต 420,000 ก าไรสทธ 3,742,000 420,000 420,000 5,157,000 5,157,000

253

Perpetual Inventory System Periodic Inventory System คมยอดคาใชจายในการผลต ซอวตถดบ

เงนสด 80,000 คาเบยประกนภยโรงงาน เงนสด 1,800,000 ตนทนผลต 1,800,000 วสดโรงงาน 6,000 จายลวงหนา 7,000 1,800,000 1,800,000 คาเสอมราคาสะสม สนคาระหวางผลต 329,000 - โรงงาน 150,000 คาขนสงเขา - เครองจกรอปกรณ 100,000 เงนสด 7,000 ตนทนผลต 7,000 336,000 336,000 7,000 7,000

ขายสนคา สงคนวตถดบ

ก าไรขาดทน 8,000,000 เงนสด 2,000,000 เงนสด 5,000 ตนทนผลต 5,000 ลกหนการคา 6,000,000 5,000 5,000 8,000,000 8,000,000

สวนลดรบ รบคนสนคา ตนทนผลต 60,000 เจาหนการคา 60,000 ลกหนการคา 100,000 ก าไรขาดทน 100,000 60,000 60,000 100,000 100,000

คาแรงงานทางตรง สวนลดจาย เงนสด 420,000 ตนทนผลต 420,000 ลกหนการคา 80,000 ก าไรขาดทน 80,000 420,000 420,000 80,000 80,000

คาเบยประกนภยโรงงาน ตนทนขาย เงนสด 14,000 คาเบยประกนภย สนคาส าเรจรป 4,000,000 สนคาส าเรจรป 5,000 -โรงงานจายลวงหนา 7,000 ก าไรขาดทน 3,950,000 ตนทนผลต 7,000 4,000,000 4,000,000 14,000 14,000

คาใชจายในการขาย เงนเดอนเจาหนาทควบคมโรงงาน

เงนสด 70,000 ก าไรขาดทน 70,000 เงนสด 50,000 ตนทนผลต 50,000 70,000 70,000 50,000 50,000

เงนเดอน คาสาธารณปโภคโรงงาน

เงนสด 40,000 ก าไรขาดทน 40,000 เงนสด 10,000 ตนทนผลต 10,000 40,000 40,000 10,000 10,000

หนสงสยจะสญ คาใชจายเบดเตลดโรงงาน

คาเผอหนสงสยจะสญ 3,000 ก าไรขาดทน 3,000 เงนสด 6,000 ตนทนผลต 6,000 3,000 3,000 6,000 6,000

254

Perpetual Inventory System Periodic Inventory System คาเสอมราคา-เครองใชส านกงาน คาเสอมราคาอาคารโรงงาน

คาเสอมราคาสะสม ก าไรขาดทน 8,000 คาเสอมราคาสะสม ตนทนผลต 150,000 -เครองใชส านกงาน 8,000 -อาคารโรงงาน 150,000 8,000 8,000 150,000 150,000

ดอกเบยจาย คาเสอมราคาเครองจกรและอปกรณ

ดอกเบยจาย 7,000 ก าไรขาดทน 7,000 คาเสอมราคาสะสม ตนทนผลต 100,000 7,000 7,000 -เครองจกรและอปกรณ 100,000

100,000 100,000 ก าไรขาดทน หนสงสยจะสญ 3,000 ขายสนคา 8,000,000 วสดโรงงานใชไป คาเสอมราคา วสดโรงงาน 6,000 ตนทนผลต 6,000 -เครองใชส านกงาน 8,000 6,000 6,000 ดอกเบยจาย 7,000 ตนทนขาย 3,950,000 ตนทนผลต รบคนสนคา 100,000 สนคาระหวางผลต 600,000 สนคาระหวางผลต 300,000 สวนลดจาย 80,000 วตถดบทางตรง 300,000 วตถดบทางตรง 42,000 คาใชจายในการขาย 70,000 ซอวตถดบทางตรง 1,800,000 สงคนวตถดบทางตรง 5,000 เงนเดอน 40,000 คาขนสงเขา 7,000 สวนลดรบ 60,000 ก าไรสะสม 3,742,000 คาแรงงานทางตรง 420,000 ก าไรขาดทน 3,049,000 8,000,000 8,000,000 คาเบยประกนภยโรงงาน 7,000 เงนเดอนเจาหนาท ควบคมโรงงาน 50,000 คาสาธารณปโภคโรงงาน 10,000 คชจ.เบดเตลดโรงงาน 6,000 คาเสอมราคา -อาคารโรงงาน 150,000 -เครองจกรและอปกรณ 100,000 วสดโรงงานใชไป 6,000 3,456,000 3,456,000 ขายสนคา ก าไรขาดทน 8,000,000 เงนสด 2,000,000 ลกหนการคา 6,000,000 8,000,000 8,000,000 รบคนสนคา ลกหนการคา 100,000 ก าไรขาดทน 100,000 100,000 100,000

255

Perpetual Inventory System Periodic Inventory System สวนลดจาย ลกหนการคา 80,000 ก าไรขาดทน 80,000 80,000 80,000 คาใชจายในการขาย เงนสด 70,000 ก าไรขาดทน 70,000 70,000 70,000 เงนเดอน เงนสด 40,000 ก าไรขาดทน 40,000 40,000 40,000 หนสงสยจะสญ คาเผอหนสงสยจะสญ 3,000 ก าไรขาดทน 3,000 3,000 3,000 คาเสอมราคาเครองใชส านกงาน คาเสอมราคาสะสม ก าไรขาดทน 8,000 -เครองใชส านกงาน 8,000 8,000 8,000 ดอกเบยจาย ดอกเบยจาย 7,000 ก าไรขาดทน 7,000 7,000 7,000 ก าไรขาดทน สนคาส าเรจรป 1,500,000 สนคาส าเรจรป 599,000 รบคนสนคา 100,000 ขายสนคา 8,000,000 สวนลดจาย 80,000 ตนทนการผลต 3,049,000 คาใชจายในการขาย 70,000 เงนเดอน 40,000 หนสงสยจะสญ 3,000 คาเสอมราคา -เครองใชส านกงาน 8,000 ดอกเบยจาย 7,000 ก าไรสะสม 3,742,000 8,599,000 8,599,000

256

การจดท ารายงานการเงน ในการจดท ารายงานการเงนของกจการอตสาหกรรมโดยทวไปจะมลกษณะใกลเคยงกบกจการซอมาขายไป คอ สวนทเปนรายงานหลกทตองจดท าจะประกอบดวย งบก าไรขาดทน งบดล เพอแสดงฐานะการเงนและผลการด าเนนงานของกจการ แตในสวนทตองจดท าเพมเตมจากกจการซอมาขายไป คอ งบตนทนผลต

งบตนทนผลต งบตนทนผลต คอ งบทจดท าขนเพอแสดงใหเหนถงตนทนทใชในการผลตสนคาส าเรจรป โดยจะประกอบดวยตนทนทเปนวตถดบทางตรง แรงงานทางตรง และคาใชจายในการผลตสนคา และเมอน ามารวมกนกจะไดตนทนการผลตทงสน

ตนทนการผลตทงสน = คาวตถดบทางตรงทใช + คาแรงงานทางตรงทใช + คาใชจายในการผลต

ภายหลงจากไดจ านวนตนทนการผลตทงสนแลว และน ามาบวกดวยสนคาระหวางผลตตน

งวด และหกดวยสนคาระหวางผลตปลายงวด กจะไดตนทนผลตสนคาส าเรจรป ซงรายละเอยดในการค านวณตนทนผลตสนคาส าเรจรปไดกลาวไวแลวในตารางสรปการจดท าตนทนผลตในขางตน

ตนทนผลตสนคาส าเรจรป = ตนทนการผลตทงสน + สนคาระหวางผลตตนงวด – สนคาระหวางผลตปลายงวด

257

ตอไปนเปนการจดท างบตนทนผลต โดยใชขอมลจากตวอยางบรษทบานจน จ ากด

บรษทบานจน จ ากด งบตนทนการผลต

ส าหรบปสนสด วนท 31 ธนวาคม 2547 วตถดบทางตรงใชไป วตถดบทางตรงคงเหลอตนงวด 300,000 ซอวตถดบทางตรงสทธ ซอวตถดบ 1,800,000 บวก คาขนสงเขา 7,000 รวม 1,807,000 หก สงคน 5,000 สวนลดรบ 60,000 65,000 1,742,000 วตถดบทางตรงมไวใชในการผลต 2,042,000 หก วตถดบทางตรงคงเหลอปลายงวด 42,000 2,000,000 คาแรงงานทางตรง 420,000 คาใชจายในการผลต คาเบยประกนภยโรงงาน 7,000 เงนเดอนเจาหนาทควบคมโรงงาน 50,000 คาสาธารณปโภคโรงงาน 10,000 คาใชจายเบดเตลดโรงงาน 6,000 คาเสอมราคาอาคารโรงงาน 150,000 คาเสอมราคาเครองอปกรณ 100,000 วสดโรงงานใชไป 6,000 329,000 ตนทนการผลตทงสน 2,749,000 บวก สนคาระหวางผลตตนงวด 600,000 รวม 3,349,000 หก สนคาระหวางผลตปลายงวด 300,000 ตนทนสนคาส าเรจรป 3,049,000

งบก าไรขาดทน งบก าไรขาดทน คอ งบทจดท าขนเพอแสดงผลการด าเนนงานของกจการในรอบบญชท ผานมา โดยงบก าไรขาดทนของกจการอตสาหกรรมจะมความแตกตางกบกจการซอมาขายไปในสวนทเปนตนทนขาย โดยรายการซอสนคากจะเปลยนเปนตนทนการผลตสนคาส าเรจรปแทน

258

ตอไปนเปนการจดท างบก าไรขาดทน โดยใชขอมลจากตวอยางบรษทบานจน จ ากด

บรษทบานจน จ ากด งบก าไรขาดทน

ส าหรบปสนสด วนท 31 ธนวาคม 2547 ขายสนคา 8,000,000 หก รบคนสนคา 100,000 สวนลดจาย 80,000 180,000 ขายสทธ 7,820,000 หก ตนทนขาย สนคาส าเรจรปคงเหลอตนงวด 1,500,000 บวก ตนทนการผลตสนคาส าเรจรป 3,049,000 สนคาทมเพอขายทงสน 4,549,000 หก สนคาส าเรจรปคงเหลอปลายงวด 599,000 3,950,000 ก าไรขนตน 3,870,000 หก คาใชจายในการด าเนนงาน คาใชจายในการขาย 70,000 คาใชจายในการบรหาร เงนเดอน 40,000 หนสงสยจะสญ 3,000 คาเสอมราคาเครองใชส านกงาน 8,000 ดอกเบยจาย 7,000 58,000 128,000 ก าไรสทธ 3,742,000 บวก ก าไรสะสมยกมาตนป 1,415,000 ก าไรสะสมสนป 5,157,000

งบดล

งบดล คองบทจดท าขนเพอแสดงฐานะการเงนของกจการ ณ วนใดวนหนง ในการจดท างบดลของกจการอตสาหกรรม จะมความแตกตางจากกจการซอมาขายไปในสวนทเปนสนคาคงเหลอ โดยสนคาคงเหลอของกจการอตสาหกรรม จะประกอบดวย สนคาส าเรจรป สนคาระหวางผลต วตถดบ และวสดโรงงาน ซงรายละเอยดไดกลาวไวแลวในขางตน

259

ตอไปนเปนการจดท างบดล โดยใชขอมลจากตวอยางบรษทบานจน จ ากด บรษทบานจน จ ากด

งบดล ณ วนท 31 ธนวาคม 2547

สนทรพย สนทรพยหมนเวยน เงนสด 8;273,000 เงนฝากธนาคาร 100,000 ลกหนการคา 200,000 หก คาเผอหนสงสย 10,000 190,000 สนคาส าเรจรป 599,000 สนคาระหวางผลต 300,000 วตถดบทางตรง 42,000 วสดโรงงาน 74,000 คาเบยประกนภยโรงงานจายลวงหนา 7,000 9,585,000 ทดน อาคาร และอปกรณ ทดน 2,500,000 อาคารโรงงาน 1,500,000 หก คาเสอมราคาสะสม-อาคารโรงงาน 450,000 1,050,000 เครองจกรและอปกรณ 1,000,000 หก คาเสอมราคาสะสม-เครองจกรและอปกรณ 200,000 800,000 เครองใชส านกงาน 80,000 หก คาเสอมราคาสะสม-เครองใชส านกงาน 16,000 64,000 4,414,000 รวมสนทรพย 13,999,000

หนสนและสวนของเจาของ หนสนหมนเวยน เจาหนการคา 935,000 ดอกเบยคางจาย 7,000 942,000 หนสนอน เงนกยมระยะยาว 2,000,000 2,942,000 สวนของผถอหน ทนเรอนหน ทนจดทะเบยนหนสามญ 5,900 หน มลคาหนละ 1,000 บาท 5,900,000 ทนหนสามญทออก 5,900 หน ช าระเตมมลคาแลว 5,900,000 ก าไรสะสม 5,157,000 11,057,000 รวมหนสนและสวนของผถอหน 13,999,000

260

กระดาษท าการ ในการจดท ากระดาษท าการของกจการอตสาหกรรมโดยทวไปจะมลกษณะใกลเคยงกบกจการซอมาขายไป แตจะมสวนทเพมเตมเขามาในสวนทเปนงบตนทนผลต ตอไปนเปนการจดท ากระดาษท าการกรณการบนทกบญชแบบ Periodic Inventory System โดยใชขอมลจากตวอยางบรษทบานจน จ ากด

บรษท บานจน จ ากด กระดาษท าการ

ส าหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 2547

ชอบญช งบทดลอง รายการปรบปรง งบตนทนผลต งบก าไรขาดทน งบดล

เดบต เครดต เดบต เครดต เดบต เครดต เดบต เครดต เดบต เครดต

เงนสด 8,273,000 8,273,000 เงนฝากธนาคาร 100,000 100,000 ลกหนการคา 200,000 200,000 คาเผอหนสงสยจะสญ 7,000 1/ 3,000 10,000 สนคาส าเรจรป 1,500,000 1,500,000 599,000 599,000 สนคาระหวางผลต 600,000 600,000 300,000 300,000 วตถดบทางตรง 300,000 300,000 42,000 42,000 วสดโรงงาน 80,000 7/ 6,000 74,000 คาเบยประกนภยโรงงาน จายลวงหนา 5/ 7,000 7,000 ทดน 2,500,000 2,500,000 อาคารโรงงาน 1,500,000 1,500,000 คาเสอมราคาสะสม -อาคารโรงงาน 300,000 2/ 150,000 450,000 เครองจกรและอปกรณ 1,000,000 1,000,000 คาเสอมราคาสะสม -เครองจกรและอปกรณ 100,000 3/ 100,000 200,000 เครองใชส านกงาน 80,000 \ 80,000 คาเสอมราคาสะสม -เครองใชส านกงาน 8,000 4/ 8,000 16,000 เจาหนการคา 935,000 935,000 ดอกเบยคางจาย 6/ 7,000 7,000 เงนกยมระยะยาว 2,000,000 2,000,000 ทนเรอนหน 5,900,000 5,900,000 ก าไรสะสม 1,415,000 1,415,000 ขายสนคา 8,000,000 8,000,000 รบคนสนคา 100,000 100,000 สวนลดจาย 80,000 80,000 ซอวตถดบทางตรง 1,800,000 1,800,000 คาขนสงเขา 7,000 7,000 สงคน 5,000 5,000 สวนลดรบ 60,000 60,000 คาแรงงานทางตรง 420,000 420,000 คาเบยประกนภยโรงงาน 14,000 5/ 7,000 7,000 เงนเดอนเจาหนาทควบคม 50,000 50,000

261

ชอบญช งบทดลอง รายการปรบปรง งบตนทนผลต งบก าไรขาดทน งบดล

เดบต เครดต เดบต เครดต เดบต เครดต เดบต เครดต เดบต เครดต คาสาธารณปโภค 10,000 10,000 คาใชจายเบดเตลดโรงงาน 6,000 6,000 คาเสอมราคาอาคารโรงงาน 2/ 150,000 150,000 คาเสอมราคาเครองอปกรณ 3/ 100,000 100,000 วสดโรงงานใชไป 7/ 6,000 6,000 คาใชจายในการขาย 70,000 70,000 เงนเดอน 40,000 40,000 หนสงสยจะสญ 1/ 3,000 3,000 คาเสอมราคา เครองใชส านกงาน 4/ 8,000 8,000 ดอกเบยจาย 6/ 7,000 7,000 18,730,000 18,730,000 281,000 281,000 3,456,000 407,000 ตนทนผลต 3,049,000 3,049,000 3,456,000 3,456,000 4,857,000 8,599,000 14,675,000 10,933,000 ก าไรสทธ 3,742,000 3,742,000

8,599,000 8,599,000 14,675,000

สรป กจการอตสาหกรรม เปนกจการทมลกษณะการด าเนนงานทเรมจากการจดหาวตถดบ แลวน ามาผานขบวนการแปรสภาพ โดยตองอาศยแรงงานคน และเครองจกร ท าใหเกดคาใชจายในการผลต จนกระทงไดสนคาส าเรจรปทพรอมจ าหนาย ซงคาใชจายทจายไปเพอใหไดมาซงสนคาส าเรจรปนจะประกอบดวยตนทนทเปนวตถดบทางตรง แรงงานทางตรง และคาใชจายในการผลตสนคา เมอน ามารวมกนกจะไดตนทนการผลตทงสน และเมอน ามาบวกดวยสนคาระหวางผลต ตนงวด และหกดวยสนคาระหวางผลตปลายงวด กจะไดตนทนผลตสนคาส าเรจรป เพอใชในการค านวณหาตนทนขายของกจการตอไป ในกจการอตสาหกรรม สนคาส าเรจรปจะหมายถง สนคาส าเรจรป สนคาระหวางผลต วตถดบ วสดโรงงานคงเหลอ ในการบนทกบญชของกจการอตสาหกรรมจะมลกษณะใกลเคยงกบกจการซอมาขายไป ไมวาจะเปนรายการขายสนคา หรอคาใชจายในการด าเนนงานทเกดขน แตจะมสวนทแตกตางกนบางในสวนทเกยวกบรายการตนทน ซงกจการอตสาหกรรมจะตองบนทกรายการเกยวกบตนทนการผลตสนคาส าเรจรปทเกดขน โดยการบนทกบญชจะท าได 2 วธ คอ วธบนทกสนคาคงเหลอแบบตอเนอง และวธบนทกสนคาคงเหลอแบบสนงวด นอกจากนกจการอตสาหกรรมจะตองจดท ารายงานการเงนเพอเปนการเปดเผยขอมลใหกบบคคลทเกยวของไดรบทราบ โดยรายงานการเงนหลก ๆ ของกจการอตสาหกรรมจะประกอบดวย งบตนทนผลตเปนงบทแสดงใหเหนถงตนทนทใชในการผลตสนคาส าเรจรป งบก าไรขาดทนเปนงบทแสดงผลการด าเนนงาน และงบดลและงบทแสดงฐานะการเงน

262

แบบฝกหดบทท 7 1. จงอธบายลกษณะของกจการอตสาหกรรม มาพอเขาใจ 2. จงบอกสวนประกอบของตนทนการผลต และตนทนผลตสนคาส าเรจรป 3. จงอธบายความหมายของวตถดบทางตรงและวตถดบทางออม 4. จงแสดงการหาวตถดบใชไป 5. จากรายการดงตอไปนใหบนทกรายการในสมดรายวนทวไป โดยวธสนงวดและวธตอเนอง 2547 ม.ค. 4 ซอวตถดบจ านวน 500,000 บาท 5 เบกวตถดบไปใชในการผลต จ านวน 200,000 บาท 14 จายคาแรงงาน 180,000 บาท ในจ านวนนมคาแรงงานทางออม 50,000 บาท 15 จายคาใชจายในการผลต จ านวน 30,000 บาท 30 จายเงนเดอนพนกงานโรงงาน 100,000 บาท 31 โอนคาใชจายในการผลต และคาแรงงานทงหมดเขางานและโอนตนทนสนคา ส าเรจรป 6. ตอไปนเปนรายการคาของกจการอตสาหกรรมบางสวน ของป 2547 ก.ย. 3 ซอวตถดบจากโรงงาน มงคล 160,000 บาท เงอนไข 2/10 , n/30 5 จายคาขนสงวตถดบทซอเมอวนท 3 จ านวน 5,000 บาท 7 สงคนวตถดบใหโรงงานมงคล 8,000 บาท 9 เบกวตถดบไปใชในการผลต จ านวน 100,000 บาท 12 จายช าระหนใหโรงงานมงคลทงหมด 20 ซอวตถดบจากโรงงาน มงคล จ านวน 80,000 บาท ดวยเงนสด 21 จายคาขนสงวตถดบทซอเมอวนท 20 จ านวน 4,000 บาท 31 เบกวตถดบไปใชในการผลตจ านวน 80,000 บาท ใหท า บนทกรายการขางตนในสมดรายวนทวไป โดยวธบญชสนงวดและวธบญชตอเนอง

263

7. ตอไปนเปนรายการคาของกจการอตสาหกรรมบางสวนของป 2547 พ.ย. 2 ซอวตถดบเปนเงนสด 100,000 บาท 4 จายคาขนสงวตถดบทซอ 3,000 บาท 5 จายคาซอมแซมเครองจกร 15,000 บาท 7 ซอวตถดบจากราน น าชย 140,000 บาท เงอนไข 2/10, n/30 9 จายคาขนสงวตถดบทซอ 2,800 บาท 15 สงคนวตถดบทซอเมอวนท 7 เนองจากผดประเภท 8,000 บาท 17 จายช าระหนทงหมดใหราน น าชย 25 จายคาไฟฟาโรงงาน 5,000 บาท 31 จายคาแรงงานทางตรง 60,000 บาท โดย หกภาษ ณ ทจาย 5% และจาย คาแรงงานทางออม 20,000 บาท ภาษ ณ ทจาย 5% กจการออกใหครงหนง ใหท า บนทกรายการขางตนในสมดรายวนทวไป โดยวธบนทกบญชสนงวดและวธบญชตอเนอง 8. ใหค านวณตนทนผลตจากยอดคงเหลอของบญชตาง ๆ ดงน วตถดบคงเหลอตนงวด 20,000 บาท ซอวตถดบระหวางงวด 300,000 บาท คาแรงงานทางตรง 500,000 บาท คาแรงงานทางออม 90,000 บาท คาวสดโรงงานใชไป 20,000 บาท เงนเดอนโรงงาน 100,000 บาท คาเบยประกนโรงงาน 40,000 บาท คาเสอมราคาเครองจกร 80,000 บาท คาใชจายเบดเตลดโรงงาน 20,000 บาท วตถดบคงเหลอสนงวด 50,000 บาท สนคาผลตเสรจมจ านวน 4,000 หนวย

264

9. ตอไปนเปนรายละเอยดเกยวกบตนทนผลตของกจการแหงหนงส าหรบป 2547 วตถดบคงเหลอตนป 140,000 บาท ซอวตถดบระหวางงวด 300,000 บาท สงคนวตถดบ 12,000 บาท คาขนสงเขา 4,000 บาท รายละเอยดเพมเตม 1. วตถดบคงเหลอตนปสงกวาวตถดบคงเหลอปลายป 30,000 บาท 2. คาแรงงานทางตรงเปนจ านวน 80% 3. คาแรงงานทางตรงรวมกบคาใชจายในการผลตเปน 60% ของตนทนผลตทงสน ใหท า 1. ค านวณหาคาแรงงานทางตรง 2. ค านวณหาคาใชจายในการผลต 3. ค านวณตนทนผลตสนคา 10. ตอไปนเปนงบทดลองของโรงงานทอเสอไทย เมอวนท 31 ธนวาคม 2547 เงนสด 100,000 ลกหน 400,000 คาเผอหนสงสญจะสญ 4,000 สนคาคงเหลอ 100,000 สนคาระหวางผลต 40,000 วตถดบ 80,000 วสดโรงงาน 30,000 วสดส านกงาน 10,000 คาเบยประกนจายลวงหนา 24,000 อาคาร 1,000,000 คาเสอมราคาสะสม-อาคาร 120,000 เครองจกร 600,000 คาเสอมราคาสะสม-เครองจกร 90,000 อปกรณส านกงาน 120,000 คาเสอมราคาสะสม-อปกรณส านกงาน 16,000 เจาหน 700,000

265

ทน 1,086,000 ขาย 1,990,000 รบคน 20,000 สวนลดจาย 14,000 ซอวตถดบ 500,000 สงคนวตถดบ 30,000 คาขนสงเขา 16,000 คาแรงงานทางตรง 380,000 เงนเดอนผควบคมงาน 70,000 คาแรงงานทางออม 120,000 คาไฟฟา 104,000 คาซอมแซมเครองจกร 40,000 คาใชจายเบดเตลดโรงงาน 30,000 เงนเดอนแผนกขาย 180,000 คาโฆษณา 15,000 เงนเดอนส านกงาน 200,000 คาใชจายเบดเตลด 10,000 ดอกเบยจาย 13,000 4,036,000 4,036,000 รายละเอยดเพมเตม มดงน 1. สนคาและวสดคงเหลอ 31 ธนวาคม 2547 มดงน สนคาส าเรจรป 70,000 บาท สนคาระหวางผลต 24,000 บาท วตถดบ 60,000 บาท วสดโรงงาน 10,000 บาท วสดส านกงาน 2,000 บาท 2. คาใชจายคางจายสนป มดงน คาแรงงานทางตรง 30,000 บาท คาแรงงานทางออม 20,000 บาท

266

3. คาใชจายลวงหนาสนปมดงน คาเบยประกนภยโรงงานจายลวงหนา 3,000 บาท คาโฆษณาจายลวงหนา 7,000 บาท 4. คาเสอมราคาสนทรพยถาวรอตรา 10% คาเผอหนสงสยจะสญ 2% องยอดลกหน ใหท า กระดาษท าการ 10 ชอง

267

เอกสารอางอง จนดา ขนทอง. (2543). การบญชส าหรบธรกจประเภทตาง ๆ. ใน เอกสารการสอนชดวชา การบญชขนตน หนวยท 9-15. (หนา 304). นนทบร . วไล วระปรย และจงจตต หลกภย. (2544). ระบบบญช. พมพครงท 18. กรงเทพฯ รงพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สภาร จลนาพนธ และยวด ไชยศร. (2544). การบญชกบการจดการการผลต. ใน เอกสารการสอน ชดวชา ประสบการณวชาชพการบญช หนวยท 1-7 . (หนา307). พมพครงท 4 นนทบร: สโขทยธรรมาธราช. อรณ อยางธารา, อรสา วระประดษฐ , ณฐพร เหลาธรรมทศน. และวภาดา ตนตประภา. (2543). บญชการเงน. พมพครงท10. กรงเทพฯ ยาลยธรรมศาตร. Cornett , Marcia Millon., & Saunders, Anthorg . (1999). Fundamentals of financial institution management. Unted States of America : McGraw-Hill.

268