Cevahirname FERİDÜDDİN ATTAR

8/7/2019 Cevahirname FERDDDN ATTAR

1/52

Cevahirname:

tlerFERDDDN ATTAR (K.S.)

www.semazen.net


2/52

NSZ

El- Hmd- lillhi Rabbil-lemiyn. Ves-saltu ves-selm al Reslin ve Resl-s-sakaleyni Muhammedin ve lihi ve evldihi ve ezvcihi ve eshabihi ve ensarihi ve muhibbihiecma'n.

Allahu Tel'nn lutfuyla evirisine muvaffak olduumuz bu eser hz..Attar'n en gzeleserlerinden bir tanesidir. Tercmesi dier nshlarla mukayese edilip bir hayli yanllardzeltilmitir.

Kitabmzn ana temas tamamen nefsin sfatlar ve ahlk Muhammediyye zerinedir.Feridddini Attar Hz. leri bu eserinde tlib-i Hak olanlara en ince ayrntsna kadar

dler vermitir.Hz. Attar bu kitab yzlerce sene evvel yazmtr. Bizler ise insanlara ve onlarn

maneviyt alemine bu fikir ve dleri tekrar kazandrmaktan Hz. Attar'n ruhaniyetini vehimmetlerini kazandmz mit ediyoruz.

Bu eserden isteyen herkes kaynak olarak faydalanabilir. nsanlarn sadece maddi vemanevi istifade etmeleri iin ve Allah rzas iin yaplm bu kitab herkesin kendi nasibinceanlamasn ve uygulamasn temenni ederiz. Tevfik ve muvaffakiyet ancak AllahuTel'dandr.

Kitabmzda olan dlerin bir z olacan dndmz Hz. Pir brahim Dsski

(k.s.)'n u dn teberrken aldk.Hz. Pir yle buyurur;"Ey beni izlemekte olan dervinm; size sesleniyorum ve sylyorum;Herhangi biri size gelir de tasvvuftan sorarsa ona hemen cevap vermeyin. Hele bu

szden te amayan dilinizle hi cevap vermeyiniz. Ta ki sizlere ilerin ask tecelli edinceyekadar.

inizden bir kimse dini emirlere tam sadakat gsterir, yapt amelde sadkati belliolursa, ite o zaman dilinden faydal eyler dklr ki, bu kelam sadakatinin meyvesidir.

Tasvvuf sadece sofi elbisesi giymek deildir. Ancak bu elbise tasvvuf nianlarndan ,alametlerinden bir tanesidir.Tasvvufun dikkat edilecek taraf odur ki insan sfat ve suret bakmndan ince ola. Yani

ahlken zarif ve kibar ola. znde her gn birbirinden stn tecelliye ere ve terakki kaydede.Sofi bir kimse tasavvufun tam manasn bulduu vakit letafet makamna vasl olmutur. Hissiolan d yn, Allahu Tel'ya yaknlk iin dnmtr. Bu hali bulan zat artk baka bir alemegemitir, ayrlk bitmitir."

Kitabmzda ki dlerin tesirini ve Hz. Attar 'n himmetlerini zerimizde maddi manevisayeban olmasn Cenab Hak'tan niyaz ederiz.

A.Toker- 2000stanbul Fulya yaynlar


3/52

FERDDDN ATTAR (K.S.)'INHL TERCEMES

Ebu Talip Mehmed Feridddin Attar Hazretleri,Hicretin 513.ylnda Nibur'dadomutur. Eczaclk ve attarlk sanat ile uramtr.

Feridddin Attar Hz. 'leri, henz tvbe etmeden ve hak yolunu bulmazdan evvel bir gnattarlk dkkanna bir dervi geldi. Hazret birka kere Allah iin bir eyler dedii haldedervi hi Ona bakmad.

Sonra dervi yle dedi;"Ey efendi sen ne biim bir adamsn?"Feridddin Attar da

"Senin olduun gibi bir adamm" dedi.Dervi ;"Sen benim olduum gibi olabilir misin?""evet olurum"

Bunun zerine dervi yannda dolatrd aatan anan bann altna koydu ve"Allah" deyip hemen orada can verdi.

Bu olay zerine Feridddin Attar'n btn hali deiti. Dkkann yama etti. Kendinidnya ilerinden men etti ve Allah yoluna girdi.

Mool istilsndan sonra, Hicri 527 ylnda esir dmtr. Kendilerini satn almakisteyen bir ok derviinin ve sevenlerinin tekliflerini geri evirmitir. Fakat bir fakirderviinin kendisini bir balya samana almak istemesi zerine. Kendisini esir alan askere;

"Ben deerimi buldum. Beni imdi sat"Demesi zerine bu garip tevazudan fkelenen Mool askeri, Hz. Attar' ehid etmitir.

Hz. Attar vefat ettiinde 114 yanda idi.Hayatna ait menkbeler iinde bizi en ok ilgilendiren menkbesi, henz ocukluk

yanda olan Hz. Mevlna Celleddini Rumi (k.s.) ile grmesidir.

Hazreti Mevlna, babas Bahaddin Veled ile birlikte, Hicri 608 ylnda Belh'denayrldktan bir mddet sonra, Nibur'a gelmiti. Sultanl ulema, oluna Feridddin Attar'nelini ptrmtr.Hz. Attar, henz 10 yanda olan bu yavrunun alnnda parlayan deha gneiniilk grte kefetmi ve babasna mjdelemitir.

Hz. Mevlna o ziyaretden sonra, Hz.Attar'n engin irfanndan feyz alm, onu ilk stadbilmitir. Mesneviyi erifinde Hz. Attar'dan da bahsetmitir.

Hz. Attar, telif eserlerinden olan Esrarnamesini Mevlna (k.s.)'ya vermitir. Hz.Mevlna o kitab daima yannda tamtr. Marifetlerin ve hakiktlarn beyannda o kitaba

uyard. Mevlna'y kandrd Attar Suya;ems elinden iti erbet doya doya...


4/52

* * *

Attar can oldu Sinayi iki gz ona;Sinayi izinden geldik Attar yoluna...

Hz. Attar, mesnevilerinde ve gazellerinde, tevhid srlar, hakiktler ve vecd hallerine okadar ok yer vermitir ki; hibir ehl-i tariktn mesnevi ve gazellerinde, tevhid srlar,hakiktler ve vecd halleri konusu bu kadar fazla derecede grlmemitir.

* * *

Ey yzn ap pazara gelen;Halk, bu tlsma giriftr eden...

Mesela yukarda ki beyti baz kimseler u ekilde erh etmilerdir;"Senin cemalin, varln zuhur eden nurudur. Bu varlk, bu taayynt suretlerin

perdesine brnp pazara gelmitir. Ta ki bir zmre bu taayynt ve suretlerin tlsmn ala.Bunlar o gizli hazinenin yzne rtlmtr.

Onlar, deiik grntler, birbirinden ayr izler dolaysyla, uzaklk, ayrlk, gaflet vegurur derdine dmlerdir.

yle bir mna dahi verilebilir;

O kemal sahibi cemalin nuru, bu mazharlarn ve gzel suretlerin yz rtsne gemitir.Bunun iin, ak belasna ve muhabbet mihnetine giriftar olmulardr. Bazs manevi akadm, bazs da suri aka..."

* * *Sensin manann srr, kalan isim;Gizli hazinesin, alem ona tlsm...Bu beytin erhi de;

"Aklar, kendi vehimlerine dalp, mauktan uzak dmlerdir. Ne akn kim olduunubilirler, ne de gnl kaptrdklarn..."

Btn alemin meyli sanadr sonsuza kadar ey h;ster bilsinler bu hali, isterse olmasnlar agh...


5/52

ALLAHU AZMN'A VG

Rahman ve Rahim olan Allah ad ile

Saysz hamd ve minnet, bir avu topraa iman veren esiz Allah'a yarar. Adem(a.s.)'n bedeninde ki ruhu fleyen, Nuh (a.s.) ' tufandan kurtaran O 'dur. Ad kavminincezasn vermek iin kahryla frtnaya emir veren O 'dur.

Ltfunu gsterince, sevgilisine (brahim a.s.) atei gl bahesi yapt.Seher vaktinde Lt kavminin altn stne eviren yine O padiahtr. O'nun tarafna bir

dman (Nemrud) ok atm, fakat bu dmann iini bitirmeye bir sivrisinek kafi gelmitir.Dman Firavunu denizde boan, mermer tann iinden Salih peygamber iin deve

kartan O 'dur.

O kudretli ve ebedi olan Allah, inayet verince Davud'un (a.s.) elindeki demir, mum gibioldu.

Sleyman'a (a.s.), mlk ve sultanlk verdi, eytan ve peri Onun mhrne (fermanna)boyun eydi.

Eyyb'un (a.s.) teninden bceklere azk verdi.Yunus'un (a.s.) bedenini bir bala lokma yapt.Zekerriy'nn (a.s.) bana testere indirdi.O her ne dilerse onu yapar. Sultanlk Ona aittir, Ondan hesap sormaya kimsenin gc

yetmez. O birine nimet ve hazine balar, tekine ac ve zahmet verir.O yle bir Rab'dir ki; hava kularna denizlerde ki bal azk yapar.Babasz ocuk sa'y (a.s.) dourtan, beikte ki yavruyu konuturan O 'dur. Yz yllk

ly (zeyir a.s.) diriltir.Bunu Allahu Tel'dan baka kim yapabilir?O yle bir yaratcdr ki amurdan sultanlar karr, yldzlarla eytanlar talar,kuru

topraktan otlar bitirir ve Gkleri de O korur,Gz ap yumuncaya kadar cihan birbirine arpar da burada sz sylemeye hi kimse

g yetiremez.Birine yz kese altn ihsan eder, beriki ekmek hasretiyle can verir. Biri sincap ve samur

krkler giyinir, teki tandurda plak yatar. O biri atlas ve seccadeler zerinde oturur. Berikibuz gibi dknlk topranda yatar. Bir tanesi bin naz ve izzatle taht zerine kurulmutur,teki yoksulluktan az ak bir halde. Gz ap yumuluncaya kadar cihan birbirine arpar,burada sz sylemeye hi kimse g yetiremez.

O yle bir Tanr' dr ki hava kularna bal azk yapar, kullarna ahlk devleti verir.Babasz ocuk (sa) dourtan beikteki yavruyu konuturan odur. Yz yllk ly (zeyr)

diriltir. Bunu Tanr' dan baka kim yapabilir? yle bir yaratcdr ki amurdan sultanlarkarr, yldzlarla eytanlar talar. Kuru topraktan otlar bitirir. Gkleri de O korur.Mlknde ortaks ve benzeri yoktur. Szlerinde es ve henk bulunmaz.ki cihann

ulusu, peygamlerin sonuncusu olan Yce Peygamber tekilerden sonra geldi. Fakat nce


6/52

gelenlerle iftihar rnei oldu. O cihana gelince dokuz felek kendisine mira, nebilerle velilerona muhta oldu. Varl lemlere rahmet getirdi.

Btn yeryz Ona mescid odu.Dostlar Hz. Ebu Bekir (r.a.) ile Hz. mer (r.a.) oldu. Parmann ucu ile Ay' iki para

etti.Biri Ona maarada yoldalk etti, dieri gerek dostlar kafilesinin sultan oldu.Hz. Osman (r.a.) ile Hz. Ali (r.a.), Ona yolda olduklar iin alemde veliler sultan oldular.Hz. Osman (r.a.), haya ve ilim hazinesi, Hz. Ali (r.a.) ilim ehrinin kaps oldu.nsanlarn en hayrls olan O Hak Peygamber (s.a.v.) ki z ve temiz amcalar Hz. Hmza

(r.a.) ile Hz. Abbas (r.a.) idi.Efendimiz (s.a.v.) 'in evlat, ashab, ensr ve tabiinlerine bizden her an sonsuz dua ve

selam olsun.O nderler ki,itihat ettiler. Hakkn rahmeti hepsinin ruhlarna erisin.

Birisi mam Ebu Hnife, O sekin peygamber mmetlerinin kandili idi. Hakkn ihsan verahmeti Onun canna yakn olsun. Tabii olanlarnn ruhlar d olsun.Dostu Kad mam Ebu Yusuf ile mam Muhammed idi. hsn ve nimet sahibi Allah,

onlardan raz olsun.Dierleri mam- dris- fii ile mam- Mlik ve mam- Zfer'dir ki onlardan

Efendimiz (s.a.v.) 'in dini kuvvet ve ziynet bulmutur.Ruhlar cennet krssnde ad olsun, din saray onlarn bilgisinden bayndr olsun.

(AMN)

NEFSN SIFATLARI

*NEFS- EMMRE (Kafirlerin ve fasklarn nefisleri)*NEFS- LEVVME (Gnahlarndan piman olan mminlerin nefisleri)*NEFS- MLHME (Alimlerin nefisleri)*NEFS- MUTMANNE (lmi ile amil olanlarn ihlas ile yapanlarn nefisleri)*NEFS- RDYYE (Veliyullahn nefisleri)

*NEFS- MERDYYE (Arifi billahlarn nefisleri)*NEFS- SFYYE (Enbiya-i kiram ve Resul-i zevil-ihtiramn nefisleri)


7/52

NEFS- EMMRE

Allah-u Tel bu nefis hakknda Kur'an- Azimn'da yle buyurmutur.

Yusuf sresi-53Meli erifi:

(Ben nefsimi tebriye etmiyorum, zira nefs ktl emredicidir)

NEFS- EMMRENN KT SIFATLARI1- RK : Allahu Tel'ya ortak koanlar ve Hak'tan gayr ilah tanyanlar.2- KFR: slam olmayanlar, slm dinini tanmayan ve kabul etmeyen.3- CEHALET: Allahu Tel'y bilmeyenler4- GAFLET: mann artlarn,cennet ve cehennemi akllarna getirmeyenler. Allah'n

azabndan korkmayanlar ve iledikleri gnahlar yanlarna kr kalacak sananlar.5- GNAH-I KEB'R: Byk gnahlar tereddt etmeden ileyen ve devamnda srar

edenler. Adam ldrenler, halkn ve yetimlerin maln yiyenler ve zin edenler, livta(Erkeklerin arasnda ki cinsi sapklk) edenler gibi...

6- KBR: Kendilerini herkesten stn grenler ve sylenen sz hak dahi olsa hakkkabul etmeyenler.

7- HIRS: Doymayan gz, kanmayan az sahibi olanlar.8- BUHL: Tamahkr olanlar,yemeyen ve yedirmeyenler, kimseye iyilik etmeyenler.9- EHVETPEREST: Nefislerinin behim (hayvani) arzularn yerine getirmek iin her

trl denati (alaklk) ileyenler, elin rz ve namusuna gz dikenler.10- GAZB: Olur olmaz her eye fkelenenler.11- HASED: Herkesin elinde olan nimetin mahvolmasn isteyenler. Bu irkin huylar ile

kendi kendilerini yakan ve ykanlar.12- HIKID: Kin besleyenler, almak iin frsat gzleyenler.

NEFS- EMMRE ehrinde yaayanlarn merebi kpek gibidir. Bir lokma iinbirbirleriyle hrlarlar, az bir bahane ile birbirlerini yrtarlar. Zinaya rabetleri bololduundan bir fahie kadn ardna bei dp, baz kereler birbirlerini kskanp helkederler. ehvet, gazab, sirkt (hrszlk), bhtn (iftira) ve iki ierek Allah'tan hikorkmazlar. Ettii gnahlara tvbe etmeyen bu ehrin insanlar surette insan, srette (ii) ise

hayvan belki.Bu ehrin dairesi gaflet ve dr (tuttuu) zulmettir. Padiahlar akl- medr. Veziri,

kuvve-i mdrike (be duyu ile alglamak) ve hissi mtereke. Vekil-i harc kuvve-i vehime ve


8/52

vesvese. Skals, buhul, garaz, cehil, kibir,hased.

Bu ehrin halk; Fsklar (gnahkrlar), mnafklar ve kfirlerdir.Bu gibi sfat sahiplerinin kibetlerinden korkulur.Nefsi emmrenin yegne ilac ve ifs kelime-i TEVHD'dir.

L LHE LLALLAH (Muhammeden Reslullah)

Bahr-i akn lezzetinden el verme dnyaya gnl,Olma sen bigneden, zira ki haktan dr olur;EYH NUREDDN kutbun nutkudur bu Azmiya,Bir mahalden, bir mahale nakleden mesrr olur..

Azmi Dede (k.s.)

NEFS- LEVVMEAllahu Tel Kur'n- Azimmn'da bu nefs hakknda yle buyurmutur;

Kyamet suresi-2

Meli erifi yledir;

NEFS- LEVVMENN KT SIFATLARI1- U'CB: badetine gvenerek kendisini herkesten yce grmek

2- FISIK : Gnahlar aikr ilemek3- CEHL : Bir ok gerekleri bilmemek4- NEVM: ok uyumak5- MEKLAT VE MERUBT-I KESRE:ok yemek ve imek.6- HIRS: htiras sahibi olmak.7- KAHR-I NEDMET:Halka ve badullha ez ve cef etmek.8- LAGVYYT:srf saylacak derecede giyinip kuanmay sevmek.

9- MUHABBET- LEBS:Bo ve faydasz szler ve lzumsuz beyanlarla ne dnya ne deahirete faydas olmayan konumalarla vaktini ldrmek.


9/52

Levvme nefsi, nefs-i emmreye ok yakn olduundan bu sfatta olanlarndaakbetinden korkulur.

Nefs-i levvmenin ilac ve ifas, LAFSA- CELL 'dir.Yani;

"YA ALLAH"Ehl-i tevhidin kulbu ar- 'ldan yce,Yek nazarda grr an, devreder mhmur olur;Bir aba-pu grnce eyleme kahr- nazar,Kibr ile me'lf olanlar, kibet makhur olur...

Azmi Dede (k.s.)

NEFS- MLHME

Allahu Tel Kur'n- Azimn'da bu nefs hakknda yle buyurmutur;

E-ems suresi-8

Meli erifi yledir;

NEFS- MLHMENN ARTLARI1- LM2- TEVZ3- TVBE

4- SABIR5- KR6- SEHVET (cmertlik)7- KANAAT8- TAHAMML (musibetlere sabr gstermek)Kimde bu sfatlar bulunursa Allah o ztn kalbine ilm-i nfi (yararl ilimler) ilham eder.

Artk o zta lazm olan bu nefsini de 'lya kartmaya almaktr.

Zira nefs-i mlhimede ilim ve emsli sfatlar varsa da , amelsizlik ve ihlsszlk korkusu

da vardr.


10/52

Bu nefsin ilac ve ifas SM- H 'dur. Yani;

"YA H"Drt kitabn manas bellidir bir elifte

Sen elifi bilmezsin bu nice okumaktrYunus Emre der hoca gerekse var bin haccaHepisinden iyice bir gnle girmektir...

Yunus Emre (k.s.)

NEFS- MUTMA'NNE

Allahu Teala Kur'an- Azimn'da nefs-i mutma'inne hakknda ylebuyurmulardr;


11/52

Eer sr ehliysen, abdestini gayb suyuyla al;Aksi halde, toprak veya ta teyemmmyle kal...

* * *Bu namaz ariflerin Rabblaryla namazdr;ayet sen de onlardansan,karay denize al...

eyhl Ekber Muhiddin-i Arabi

NEFS- RDYYE

Allahu Tel, Kur'n- Azimnda nefs-i rdiyye'yi yle buyurmulardr;


12/52

NEFS- MERDYYEAllahu Tel, Kur'an- Azimnda bu makam iin yle buyurmutur;

El- Fecr Suresi-28Meli erifi yledir;

NEFS- MERDYYE'NN SIFATLARI1- Terk-i m-siv'allah (Allah'tan gayri her eyi terk etmek)2- Vel-ltf-u bi-hlkillah (Cmle varidt -yaplan iyi ameller ve ie doanlar-

Allah'tan bilmek)3- Vet-tekarrb- ilallahi Tel (Nefsini ldrp, Allah ile dirilmesidir.)4- Vet-tefekkr fi masn'atillahi Tel (dncesi Allah iledir)5- Ver-rizay bim kasemillahi Tel (Allah'tan talebi yoktur. Razdr.)6- Ve m'rifetullahi tel hakka m'rifetih (Hakkn marifetini marifetiyle bilmek.)

Bu alt sfat amel edip de nefs-i merdiyye makamnda bulunanlar,Allah'n da yardm ilebu makamn da bir st derecesine eriirler.Bu makamn esmas "SM- KAYYUM" dur. Yani

-YA KAYYUM-

Ak iin can ba fed iden gelsin beriKezzab ile mraiye yoktur izin dnsn geri

e cihetten ieri alt trik yol vardrAki bunu alptr erbbndan haberi

Hz. Akiyyl Cerrhi

NEFS- SFYYENefsin yedinci mertebesi,Sfiyye'dir. Bu makama, NEFS- KMLE ve NEFS-

SLHA'da denir.Nefs-i Sfiyye yle bir makamdr ki, Hak Tel'nn zat ile kullar arasnda bir MAKAM-

I ESRR'dr.


13/52

Bu makamn ne tarifi ne tavsifi ne de tahrir ve takrir ile izah mmkn deildir.Tatmayan bilmez.

NEFS- SFYYE 'NN SIFATLARI

1- Tevhid2- Zt3- Tavsif4- Sfat5- Tekmil6- LezztNefs-i sfiyye'nin esmas "SM- KAHHR"'dr. Yani;

-YA KAHHR-Yedincisi safiyedir, halka ayan etmek olmazAndan geip ulamaya can hazrete kurban gerekSekizincisi budur makam aynel yakin hakkel ykinKim aksa bu meydanda gyrullahtan uryn gerek

Dokuz sfattan ieri bir sr diyen anlar isennsan adn bunda koyup mahv garkda pinhn gerekVehhb- mmi 'nin tevhidi hatrna g gelmesinBu mnay feth etmeye sfi nurdan insan gerek

Hz. Vehhb- mmi

Reslullah (sav) Efendimiz, Ebu Derda (r.a.)'dan rivayet olunan Hadis-i eriflerindeyle buyurmulardr;

(Bir kimse ahirete imansz gitmekten korkmazsa o kimse ahirete imansz ger)


14/52

BALANGI

DERVLERE NASHATEy olum; dn ki neden var oldun. Herkes kendi gamn eker yavrum. Allah seni

yoktan var etti ki Hakka ibadet edesin diye. Madem ki varsn Allah kulu ol. Hayal, vergili,cmert ol. Gnlerini yemek ve uyumakla geirme. Sabah ve akamlarn Allah zikriyle yaat.Hele sabah aydnlnda ok uyuma yavrum. Nefsini oburlua altrma.

Sana gn batarken uyumak iyi gelmez akam olmadan yatmak haramdrAllah Reslu (s.a.v.) "ikindi ile akam aras uyuyan uyand zaman akl banda ise sadaka

versin" buyurmulardr.Yavrum; sakn yalnz bana yolculuk yapma. Tek bana yolculuk sana tehlike getirir.Elini yzne koymak uursuzdur uursuz. Bilgi erenlerden ilim dersi al. Gece aynaya bakmaktahataldr. Gndz yzn grmek istersen bakabilirsin.

Evin ssz ve lo ise yannda bir yolda bulundurmalsn. Elini enenin altna koyma. Buhareket hal ehli katnda buz gibi souk der sakn katarda grdn hayvanlar arasna girmeAllah'tan mevki ve erefinin artmasn istiyorsan gece gndz duadan ayrlma cihandamrnn artmasn dilersen yr gizli gizli iyilik yap, iyilik.

Dilencilerden ekmek krntlar satn alma nk bu al veri yoksulluk getirir. Evindenrmcek alarn temizle onlarn ieride kalmas bereketi karr lsz masraf edip dekurumu olan yaran tazeleme, elinin yetie bildii eylerde darlk ekme. Madem ki talabilirim diyebiliyorsun yolda sakn aksaklk etme.

Bir gn yz suyunu kayp etmemek iin sakn, dnyada az gnah ilemee bak. Allahdaima, kt ilere ve gnahlara ynelmi olanlarn rzklarna noksanlk verir. Rzk, yalanclkyznden eksilir. Yalancnn sznde gzellik olmaz. ok uyku yoksulluk getirir yavrum. Az uyu,daha ok uyank kal. Geceleri plak yatanlarn ksmetleri eksilir.

Ayakta su dkmek hem fakirlik, hem de ok keder ve ihtiyarlk getirir. Gusletmeden bir

ey yemek irkin der. Bu hareket herkes yannda ayp saylmtr. Allah'tan nimetbekliyorsan ekmek krntlarn ayak altna dkme. Gece evini sprme, sprnty de kapnnardna atma. Baban ve anneni kendi adlaryla arrsan, Allah nimeti sana haram olur.

Her ple di kartrrsan yoksullua, ziyana urarsn. Elini asla toprak ve balklaykama, el ykamak iin temiz bir su ara. Olum; kap eiinde fazla oturma. Bu hareket rzkeksiklii getirir. Sk sk kapya dayanp durma. Daima byle huylardan uzak ol. Ayak yolundaykanyorsan bil ki vaktini boa harcyorsun.

Elbiseyi stnde iken dikmek doru deildir. Allah erenlerinden edep renmelisin.Yzn eteinle temizlersen ey dervi rzkn ok eksilir. Pazara ge git, erken dn. nkoraya gitmekten hibir fayda gremezsin. Lambay fleyerek sndrmek iyi deildir. Lambaisinin, dima gitmesine yol verme. Bakasna ait tarakla san tarama. Kendi taranlataramak daha hotur.


15/52

Ey slik bir sz diyem ki sana haktrKim iitir ol sz ol hak kulaktrGerekmez aka kef kerametKi bu aka bir tuzaktr.

Snbl Sinan (k.s.)

AKIL VE LMN ALMETLEREy aziz, akl ve bilgi sahiplerinin drt eyden uzak durmalar gerekir;Akll ve bilgili kii, iini beceriksizlere smarlamamal, deersizlere de iyilik yapmamal.

Akln varsa ktle heves etme, mademki geceksin eli bo gitme. Yumuak huylu ve aydngnll olan, bu zamanda dertsiz yaar. Dnyada herkesten ileri gemek istersen, tuz veekmek datmakta eli ak ol.

Ey oul, bu zamanda adalet gstermek istiyorsan, buyruun altnda olanlar iyi

koru. Verdii d bizzat tutan, bunu bakalarna da dinletebilir. Kendi szyle ameletmeyen kimsenin szn, bakalar da dinlemez. Ey akl sahibi: eri't kapsnda irkingzken ne varsa, onun etrafnda dolama. inin batan baa doru gittiini grmek istersende kendi isteine gre hareket etme.

Ey ok kitaplar okuyanSen mi tutarsn bana dkOkur isen Srru yanAkdan oku bir varak

Yunus Emre (k.s.)

ALLAHU TEL'YI ZKREy oul, eer adalet ve ihsanndan haberin varsa daima Allah' an. Geceyle gndz

Allah' anmakla yaat,gnlerini gafletle geirme.Allah zikri, bu ruhun gdas,bu yaral gnln merhemidir. Allah zikri, sana can yolda

olduktan sonra, nasl kk ve saray hevesinde olabilirsin?Allah' unuttuun anda eytanlayolda olursun. Ey iman ehli, Allah zikrini dilinden brakma ki iki alemde kuvvet ve erefbulasn. Zikirde nce ihls gerekir. Samimi olmayan zikir nasl drst olabilir?


16/52

Dil beytini pk idenDervii ank idenlemi lhte gidenMevl zikridir,zikri.

M. Nureddini Cerrahi (k.s.)

NEFS LE MCADELE

Nefsi ancak drt eyle terbiye etmek mmkndr. Ey aziz, syleyeyim de hatrnda tut;

Skut haneri ve alk klc ile yalnzlk mzra ve uykusuzluk silah. Kim bu silahlarkuanmamsa nefsi asla felah bulmaz. Gnln Allah ' anmaz olunca, meln eytan sana dostve yolda olur.

eytan dnyay, dnya ehline ssl gsterince, onlara yal ve tatl lokmalar gelir.Altn ve gm sevdasnda olann ceza gnnde ii pek zorlar. i, ahireti dnmektenibaret olanlar iin, Allah'tan bol ihsanlar vardr. Dnya mal, dkn olanlara, ahiret gnahtansaknanlara verilmitir. Ey karde, eytan sana dmandr, O senin boynunda ateten tomrukgrmek ister.

Yzn dnyaya evirmi olan zavall ahiret aleminden ne nasip alabilir ki ? Ey oul,Allah' anmakla megul ol, glyabani gibi halktan uzakla.

Dnyay terk, nefsin zhddr.

Ahireti terk, kalbin zhddr.Kendini terk, rhun zhddr.Terki terk de ariflerin zhddr.Hallc- Mansur (k.s.)

DERVLK ve DERVLERLE MUHABBET

Eer akln, ilmine yakn ise dervi ol, dervilerle otur.Dervilerden bakalaryla dp kalkma, elinden gelirse onlarn gybetinde bulunma.

Derviler sevgisi, cennet anahtardr. Onlarn dmanlar lanete layktr. Derviin libas,abadan baka bir ey deildir. O, murad ve boaz peinde komaz. Nefsin bana ayankoymayan yiit, Allah katna nereden yol bulabilir? Tembellikten kurtulan herkes, nefsininarzularn yenen bir sultan olur.

Allah yolunun erenleri, saray ve ba sevdasnda deillerdir. Onlarn gnlnde dert vedadan baka bir ey yoktur. stersen sarayn gklere ykselt,sonunda toprak altnda gaib

olup gideceksin. ster Rustem gibi kudret ve evketin olsun, yeri Behrm-Gr gibi mezarolacaktr. Keyhusrev gibi uzun yllar saltanat srsen de, sonunda yine bir maarann iindekalacaksn. Ey oul, ahiretten gafil olma, bu dnya varlklarna o kadar sevinme.


17/52

Cihann belalarna kar sabrl ol, nimet zamannda Allah'a kret.Hayf benim bunca geen mrme,Dervilik ne gzel sultanlk imi.Hu deyince sf verir gnlme,

Dervilik ne gzel sultanlk imi.Yunus Emre (k.s.)

DNYEV ZEVKLER TERKDnyada mr be gnden fazla deildir. Sonunu dnmeyen kimse gafildir. Dnya

zevklerinden uzaklamak, gnl sahiplerinin eteine yapmak demektir. Nefsinin zevk ve

arzular peinde koma, geici aleme sevgi balama! Akbetin lm olduktan sonra, lmaclarn ekmenin sana ne faydas var?Can, teninden gidecek kemiklerin, toprak olacaktr. Sana, cann vermekten baka are

yoktur. Gidecein yolun haydudu da, o kck nefsi emmreden bakas deildir.Gaflet uykusunda yatar uyanmazKalp gz kapal chilan oktur.Hak sz dinlemez,asla inanmaz,

i kafir d mslman oktur.Gen Abdal (k.s.)

SUSMANIN FAZLETLEREy karde! Sen hakk arayan bir karde isen, Allah buyruundan baka bir konuda azn

ama. Eer hi lmeyecek olan Allah'a dair bir bilgin varsa, azna skut mhrn vur. Olum:t dinle, kurtulu istiyorsan dilini tut. ok konuanlarn, gslerinin iindeki kalplerihastadr.

Aklllarn adeti skut, cahilin adeti unutkanlktr. Gybet ve yalanclktan ziyade skutgereklidir. Daima konumaya dkn olan insanlar, ahmaktrlar. Kardeim! Hakk vmektenbaka sz syleme. Doru sz de halk ktleme yolunda sarf etme. Dzgn sz sylemeyedkn olanlarn ne hnerleri varsa, hepsi yamaya gider. ok konumak, kalbi beden iindeldrr. O szler isterse Aden incisi olsun.

Sanatl sz sylemeye alanlar da gnllere zdrap verirler. Git dilini aznn iinehapset, haktan hibir ey bekleme. Kendi aybn grebilenlerin ruhlarnda bir kuvvetbelirir.


18/52

Erenler nazarnda sofilik satmayalarhlas ile bu aka riyy katmayalarTatl szler syle sen irinlikler eyle senSohbetlerde Yunus' hergiz unutmayalar.

Yunus Emre (k.s.)

KRN ANLAMIEy oul bunu dinlerken hatrnda tut. Drt ey, drt eyle tamam olur. Kiinin ilmi aklyla

olgunlar. Niyet de fiil ve amel ile gzelleir. Dinin, ktlklerden saknmakla kemal bulur.Nimetin de kr ile bollar.

Kulun olgunluu dinde grnr. Sanat zht, adeti ibadet olur. lim akln erginliindendoar. Senin amelsiz niyetine de kimse bakmaz. kr, nimete byk kemal verir, gafilleriyola getirir.

kretmemek, nimetin elden gitmesine sebep olur. kredenlerin kazanc da nimetbolluudur. Aklsz kii, ilimden bir fayda elde edemez. Aklszlar yannda oturmak gerekmez.Ey oul' Aklsz ilim ziyandr. lim bir ku ise, akl onun kanaddr.lim sahibi olupta ameletmeyen, akl yolundan uzaklam olur.

"krn hakikati odur ki nimeti veren itiraf edile, kalben biline, sz ile de sylene."Ablkdir Geylni (k.s.)

HAYRIN FAZLETAllah'n kahrndan gven bulmak istersen gizli sadaka ver. Hi phesiz, hayr ilemeyi

adet edinenlerin mrleri artar. Halka iyilik yapanlar, insanlarn en ereflisi bil.Halk arasnda,insanlara zararl olanlardan daha kts yoktur.

Ey din sahibi Mslman! Allah'ndan kork. Uygunsuz aklndan utan. Allah'tankorkmayanda din yoktur. Ahiret kaygs ekmeyenler de aklszdr.

Olum! manl kii isen takva ehli ol. Allah azabndan korkun, yoksa kafirsin. Takvasz

adamda iman, imansz kiide de ihsan olmaz. Hidayete ermemi kimselerde, tvbe dncesiolmad gibi tahkik ehli olmayanlarda hakk gremezler.lmi olmayanlar amelsiz bil, hilmi (yumuak huy) olmayanlar ise gerek mslman

deildirler."Alt yerde dnya sz ile megul olmak otuz senelik makbul ibadeti btl eder;Mescidde, lim meclisinde, Cenaze merasiminde, Mezarlkta, Ezan vaktinde, Kur'n

okunurken"Mevln Claleddini Rumi. (k.s.)


19/52

MSAFR ve KONUKSEVERLK

Karde, misafiri ho tut. Konuk Allah vergilerinden bir nimettir. Konuk, rzknberaberinde getirir. Sonra ev sahibinin gnahn gtrr.

Olum, sende yiitlik, akl ve idrak varsa misafirin deerini bil. Misafire kar ikraml ol.Kafir bile olsa, git hemen kapy a.

Elif okuduk trPazar eyledik gtrYaradlm severizYaradandan tr.

Yunus Emre (k.s.)

CMERTLN FAZLET

Karde,cmertlie al cmertlie ki, iddetten sonra kolaylk bulasn.Daima eli vergili ol, nk cmert cehennemlik olmaz. Cmert adamn yznde nur ve

safa vardr. nk cennette yolda Hz. Mustafa'dr. Yce Allah cennetin kapsna , burascmertler yeridir diye yazd. Cmertlerin cehennemle ii yoktur. Cimrilerin yeri de atetenbaka bir yer olamaz. Bil ki pintilerin sanat aklszlklardr. Pintiyi cehennemde eytannyolda bil.

Cimri asla cennet yz gremez. Belki de ona cennetin kokusu dahi eriemez. Adnacehennem dedikleri yer, kibirlilerle cimrilerin dura olacaktr. Olum, nsanlkla hretkazan, kibirden pintilikten uzak dur. Cmert ol, alak gnllle al ki kalbinin yz parlak aygibi olsun.

"Bir kimse nefsini feda ederek Allahu Tel'ya yaknlk kazanrsa, Allah onu nefsin

saldrsndan korur."Znnn- Mrr (k.s.)

FKENN ZARARIDrt huydan vazge ki, cehennem atei seni ok yakmasn.

Sana dnyada mr zevki lazmsa daima fke ve sertlikten sakn. Eer huyun halknahlkna uygun gelmiyorsa onlarn gidiine uyman gereklidir. Eline gemeyen eyler iingnln, kanaatten ayrma. Can kulan bu de evir. Kardeim:Devlet ve ikbale gvenme.


20/52

tnn bu szlerini aklnda tut. Kazadan kanmak fayda vermez. Karna her ne karsaraz ol.

Dostlaryla mttefik geinenler, btn gnl muradlarna ermi olurlar.

"Nefs,vldke kirlenir, zem edildike temizlenir."

Ali Havvas (k.s.)

KANAAT'N FAZLETLEROlum, her ne kadar fakirlikten daha ac bir ey yoksa da sen yine de kanaatla gein.

Her seher vakti kalk, gnahlarn tvbe et. Bugn elinde olan frsattan faydalanmaya bak.Dostlarnn arkasndan konuma, eytandan baka kimseye lanet okuma. Alemde gnlertazelendike gnahlardan tvbe etmek yolunu tut.

Allah'tan korkmayan, Allah her eyden korkutur. Elinden geldiince zavalllarndileklerini yerine getir ki, Allah da senin muradn versin. Elinde ki varlklarn hepsi iretidir.Senden geri kalacak bir ey varsa o da aclarndr. reti eyleri geri vermeli. Hi kimseyigrdn m ki, altnlarn yannda gtrsn? Ey gvenli! Dnyann kazanc nedir? Dokuz arnbez ile bir para toprak.

Allah yolunda ne verdinse, z maln odur. Geri kalan ancak cannn belasdr. HerkimAllah'n verdii az eye raz olursa, dileklerinin yargcda Allah olur. Dnya fani bir ev gibidir,

Yiitsen ondan ge. Yine bu dnya bir kprye benzer, yzn yola evirdiince zerindenamaya bak. Kpr stnde ev yapan adam akll deil, belki bir divanedir.Allah'tan zenginlik dilemek uygun dmez. nk zenginlik, iman ehline azap ve strap

getirir. Fakirlik ve dervilik , mminin ifasdr. nk o hayatta safa vardr. Mal ve evladnnazarnda gz nuru gibi, sevgili ise de manen birer dmandrlar. (Mallarnz, ocuklarnz siziniin birer fitnedir) melindeki ayeti hatrnda tut. Bu cihann mal ve mlkn rzgar farz et.Ak yolcusuna dnya varlnn faydas yoktur. Onda asla yokluk dncesi yer bulmaz.

Allah akyla gnl saf olana, bir lokma, bir hrka kafidir. Mal artrma sevdasnda olan,saadet ehli erenlerden uzak yaar. Allah erenleri, canlarn feda ettiler ama hikmet atnSreyya yldzna srattlar. Hak yolunda btn varlklarn feda etmezsen, sana gerekli olaneyleri nereden elde edebilirsin?

"Kanaat sahibi olmak, rahatlk dourur."

mam- fi (r.a.)

HAYIR LEMENN FAZLETHayr ilersen onu elinle yap. Malndan fakirlere, dervilere hisse ayr. Kendi elinle

verdiin bir aka, senden sonra verilecek yz akadan daha deerlidir. Elinle verdiin bir taze


21/52

hurma, senden sonra (ruhun iin) verilecek yz miskal altndan daha makbuldur. Baladneyden, alkla elden ayaktan dsen bile, geri dnme.

Bu dneklik, tpk kusan bir adamn dnp tekrar kusmuunu yemek istemesine benzer.Bu iren hale kim raz olur? Baba, oluna bir ey balarsa ondan geri istemesi yarar m?Olum; Mal ve altnda sevin arama. Hele birisine baladn eyden bir daha bahsetme.Dnya sevinci batan baa kederdir. Onun neesi arkasnda matem vardr. Kur'an'dan

ferahlama* emrini dinle. Dnya sevin yeri deildir. Dikkat et. Allah ok sevinlileri sevmez.Bu sz statlardan rendim. Eer Allah'n verdii nimetlerden sevinirsen bu yerinde birsevindir. Ancak dnyadan ferah ve nee aramak hatadr.

*ayetin tamamnn meli:"Karun, Musa'nn kavminden idi. srail oullarna zulmetti. Ona anahtarlarn kuvvetli ve

grbz adamlarn bile kaldramayaca kadar hazineler verdik. Kavmi Ona -ferahlanma! Allahferahlananlar sevmez- dedi. (kasas-76)

Miskin yunus dostu severim demeDostu seven aklar mlkn elden kodu

Yunus emre (k.s.)

AFYETN MANASI

Ey aziz, beldan kurtulmak iin iki eyden el ekmek gerekir. Git dnya ve nefistenelini uzak tut ki belalarn seninle bir ii olmasn.

Hrs ve tamah hastalklarna tutuldunsa sana her taraftan bela yz gsterir. Parasevdasnda olmayan kii her nerede olursa olsun selametledir. Ey oul, nefis ve dnyakaydndan kurtul ki beladan da tehlikeden de uzak kalasn. Nice kimseler var ki, zavallnefisleri yznden belaya uram, arklamtr. O nefis belasndan deil midir ki, zavallmuradsz ku gelip avcnn tuzana der.

Ey oul, gnl holuu ile yaamak istiyorsan, cihann varyla yokunu eit say. Hakknkabir ve azabndan korkusuz yaama, her mmini incitmek sevdasn gtme. Belda hikimseden yardm isteme, nk Allah'tan baka feryatlara yetien yoktur. ncittiinkimselerden zr dile ki hesap yerinde sana dman kesilmesinler. Nimetler ss Allah danyardm dileyenler, o zenginlii kanaatda bulabilirler.

Gelsin mrifet alanYoktur szmde yalan

Emmreye kul olanHayr erri seer mi?ftde (k.s.)


22/52

AKRABA ZYARETNN FAZLETLER

Git hsm ve akraban ara, onlar ziyaret etki mrn artsn. Yaknlarndan yz evirenin ,phe yok ki mrnn bereketi kaar.

Akrabasndan uzak kalanlar bir gn, bedenlerini akreplere azk ederler. Hsm veakraban kt kimselerden dahi olsa,aile ocana ilgisiz kalmaktan daha kt bir hareketyoktur. Hsmlarna yabanc kalanlarn adlar, ktlkleri yznden dillere destan olmutur.

EYTANLIK ALAMETLERDrt ey eytan iidir. Bunlar ancak Allah'a yakn olanlar bilebilir.

nsann aksrmas phesiz eytan iindendir. Burun kanamas da insana ak dmanolan eytann ilerindendir. Esnemekle, kusmak da eytan ilerindendir. Yavrum onunerrinden emin olma.

KYZLLK VASIFLARIEfendi, iki yzllerden uzak dur. Bil ki, onlarn dura cehennemdir. Mnafkta apak

alamet vardr. Bu sebeple Allah'n kahrna uramtr;Vaadleri hep yalan, hep uydurma ve kuru laftan baka bir ey olmaz. Mminlere az

yardm gsterir, emanete hyanet ederler. ki yzllerin szlerinde vefalar yoktur. Bundandolay, yzlerinde nur ve safadan eser olmaz. Mnafk gvenli bir adam sanmayn. Tohumu yeryznden yok olsun (kkne kibrit suyu).Yavrum, aman iki yzlden kendini koru. Onu ldrmekiin klcn bile.

Mnafkla yoldalk edenin yeri kuyunun dibinde olur.

MR KISALTAN ALAMETLERnsann mrn be ey ksaltr. Mademki dinliyorsun, bunlar hatrnda tut ey aziz; Bu

beten biri ihtiyarlkta muhtalk, tekilerde gariplik, uzun zaman hastalktr. Bununlaberaber llere bakanlarnda phesiz mrleri eksilir ey oul. Beincisi de dmankorkusudur. Bunlar mre ziyan verir.

nk dman korkusu ekenlerin ileri baka trl olur. Dmandan korkma, Allah'tankork ki Allah seni her eyden korusun.


23/52

MR UZATAN ALAMETLERnsann mr drt eyle uzar. Ey aziz can, bu d dinle; Birincisi gzel ses dinlemek,

ikincisi ay gibi gzel yzler seyretmek, ncs malndan canndan kaygsz yaamak. Bunlarinsann mrn arttrr.

Hele ii gnlnn isteine uygun olann, mrne bereket ker.

DORULUK VE EMANETDrt ey Hakkn kerametlerindendir. Mademki benden ders alyorsun iyi ren;birincisi

szlerinde doruluk, ikincisi emaneti korumaktr. Bunu iyi anla ; cmertlik Allah'n

kerametlerindendir. Gzn kt eylerden saknmay da Allah'n bir lutfu bil. Elindengeldike madrabaz ve muhtekirden ka. nk onlar Allah dmandrlar.

Ve bu drt meziyeti kime vermise O, ktlklerden saknan mminlerden olur. Halkyannda senin srlarn aklayan cahil ahmakla yoldalk etme. Hele vergi ve zekata maniolanlarla namazn gafletle klanlara yaklama. Byle kimselerden daima sakn ki, cihanda okzdrap ekmeyesin.

SADET ALAMETLERDnyada eyi adet edinenler cihanda bahtiyar ve talihli olurlar.Baa kalkmadan hayr ileyen,kendini Allah rahmetine layk klar. Daima bakalarn

kusurunu gren, bir gn rsvaylk iinde az aamaz olur. Her kimi uygunsuz yolda grrsenban doru yola evirmeye bak ki sevap kazanasn. Zahmet ve meakkatini halktan uzak tut.Sakn kimseye angariye ykleme.

TALHSZLK ALAMETTalihsizlik nian drt eydir. Aydn gnll isen bunlar aklnda tut; ahmaa fikir

danmak, cahile para vermek talihsizliktir. Dostlarn tlerini dinlemeyen kafasz, hakikattebir talihsizdir. Dnyadan ibret almayan bahtsz cihann nefretini kazanm olur. Ahmaklameveret eden zavally, melun eytan yolunu arm kpee dndrr.

Maln cahillere teslim eden insan nasl mesut olabilir? Ahman eline para geince bol

bol harcayarak telef eder. Ahmak, dosttan t dinlemez. Cehaleti yznden de ipini koparrgider. Ey delikanl; zamaneden ibret al ki ahmaklar srasnda saylmayasn. Akldan haberiolanlarn nazarnda bahtszlk, yolunu armak demektir.


24/52

DMAN KAZANMAK VE BORLANMAKnsan dknle uratan drt eydir. Ey hak sever, sana syleyeyim de kulak ver. ok

dman hesapsz bor, saysz i, kalabalk aile. Yazklar olsun borca batm olan o miskine ki,her an kaygdan kan imektedir. Dman ok olanlarnda daima aydn gzleri bulank olur. Hele

ok i yklenenlerin dnyada ii gc feryat ve ikayettir.

AHMAKLIIN ALAMETBil ki, ahmak kimsede alamet vardr. Birincisi Allah' anmaktan gafil yaar. kincisi

ok konuma adeti vardr. Sonra da ibadette tembeldir.Yavrum; ahmak ve cahil olma. Allah' anmaktan bir an bile vazgeme. Allah zikrinden

gafil yaayan, ahmaklndan kmaz bir yola sapmtr. Allah buyruundan asla boyun eme.Bor iin hr bir adamn eteine yapma.Olum, batl ve haksz bir adama itaat etme. Erenler akasn ahmaklara datma.

Grnr grnmez kazadan ikayet etme. Herkesi yksek tut, alak grme. Elini mahremolmayan eylere uzatma. Yetim mal tarafna da el ama. Elinden gelirse srrn dostlarnaama. O dost bizzat kendin bile olsan yine syleme. Azizim , hr ve mesut olmak istersen,idrakin varsa tamahsz yaa.

mr bahesinin gl solmadanUyan hey gzlerim gafletten uyanEcel bir gn bize devran dnmedenUyan hey gzlerim gafletten uyan

Yunus Emre (k.s.)

TAKVANIN ALAMET Takval kii de alamet vardr. Takva ehli ile hidayete ermemi insan arasnda

nasl nispet olabilir?Takval adam, kendini kt ilere srklememesi iin yaramaz yoldatansaknr. Sonra pek az yalan syler. Yalanclk yolundan kenara ekilir. Takva ehli, bir gnharama dmeyeyim diye en temiz ve helal eylerden bile pek az nasip alr.

FASIKIN ALAMET

Faskn (gnahkarn) tabiatnda trl kt huy vardr; birincisi kalbinde fesatsevgisi. kincisi, Meslei daima Allah kullarn incitmektir. ncs ise, kendini daima doruyoldan uzak tutmasdr.


25/52

BAHTYARLIIN ALAMETLERDrt ey bahtiyarlk alametidir. Bu drt nimete ermi olanlar aziz olurlar. Talihli

olmann delili soy temizliidir. Soysuzlar ta ve tahta layk deillerdir. Talihliler daima dorudnceli olurlar. Kt fikirli insan daima azap ekmeye mahkumdurlar.

Allah azabndan korkusuz yaayanlar mmin deil, mutlak kafirdirler.

SKUT VE CMERTLN ALAMETLERDrt eyden drt ey kar. Ey aziz bu nukteyi benden dinle de hatrnda tut.Skutu adet edinen emniyette yaar,bir dncesi olmaz. Sana selamet gerekse skut

et. Ancak iyiliini aklayanlar emniyet e olurlar. Yiit cmertlikle ycelik bulur. kr nimeti

arttrr. Cmertler daima ycelik bulurlar. Nimet krle bollar. Sakin ve sessiz yaayaninsan, srtna bir selamet hrkas giymi olur.

Daima gvenlikte kalmak istiyorsan, git cihan halkna iyilik yap. Her kim cmertlik vekerem huylarn adet edinirse, halk arasnda sayg grr. yilik veya ktlk yapan herkes, iyibil ki bunu kendi nefsine yapm olur. Ey karde Allah kulu ol, elinden geldiince cmert vesevgili ol. Cimrilerin miskinliinden sakn ki seni cehennem atei yakmasn.

CMRLN ALAMETLERCimride alamet vardr. Syleyeyim de hatrnda sakla. Ey dost; ilk nce dilencilerden

ok korkar. Sonra alk belasndan titrer.Yolda tandklarndan veya akrabalarndan birisine rastlarsa hemen merhaba diyerek

hzla uzaklar. Onun ekmeinden kimseye fayda yoktur. Sofrasndan da insana pek az nimetular.

KATI KALPLLK ALAMETLERKat kalplide alamet bulunur. Bunlar grnce yz evirdim. Zayflara kar sitem ve

cefa eder. Aza, oa kanaat etmez. Onlara ne kadar ok t versen de kat kalplerinde birtesir brakmaz. Utanma duygusu olmayann karsna bir dilekle gitme.

Yaamak iin dnyaya tapm kimseleri de llerle birlikte say.


26/52

YOKSULLUK VE SABRETMEEy oul fakirlik nedir bilir misin? Haberin yoksa sana anlataym. Fakir, abas altnda

yoksul yaarsa da kendini halka kar nimet sahibi gsterir. A olur, tokluktan dem vurur. Okendi dmanyla nasl dostluk edebilir.

Her ne kadar arklam,bitkin ve dermansz da olsa yine bir ibadet vaktindeyoldalarndan geri kalmaz. Yoksulluunu kimseye ama. Bu gn ki mihneti yarn da ekme. Gamekme, yarn sana can verecek olan Allah , nihayet senden bir ekmei de esirgemez. Daha nekadar karnca gibi tane tayacaksn. Erkek ise yoksullua merte katlan. Eer tevekkl zerezafer bulabilirsen Allah sana kular gibi rzk verir.

Fakir insan Allah'n kendisine verdii bir dilim mayasz ekmee bile kreder. Zenginnnde kemer gibi kvrlma ki nifaklarla dost olmayasn. Hak yolcusuna halkndedikodusundan sklmak dncesi, yrtk abadan arlanmak korkusu yoktur. an ve hretten

zevk duyan kimseyi has kul sanma, belki o baya bir adamdr. Gnlnde ss, saltanat sevdasolmadktan sonra at ve eer kaygs nereden olsun?Gnlnn yzn hava ve hevesten evirdikten sonradr ki Hakk bulduuna inanabilesin."Faki elinde hibir ey olmayan deil, dedii olandr."

Abdlkdir Geylni (k.s.)

OLGUN AKLIN DELLLERDrt ey herkes iin iyidir. Sana syleyeyim de aklnda tut Ey aziz. Birincisi iyilik

yapman, ikincisi akln bana toplamandr. ncs sabrl adamlarla dp kalkmak vesonuncusu da halka sayg gstermek grevini yerine getirmektir.

MANIN ALAMETLERBiricik yavrum, imann temeli alt eydir. Can ve gnlden dinlemek istersen bunlar sana

syleyeyim. Bu alt temelden yakn, havf ve reca tekilerde tevekkl, muhabbet vehayadr. Yakn nuru kimin ruhunda parlarsa o iman ehli ve aydn gnll olur. Cannda Havf(Allah korkusu ) olmayann iman zayf olur yavrum.

Allah korkusu ekenlerin amel defteri temiz olmasa bile korkma. Allah rahmetindenmit kesme. Allah'a tavekkl olmayann vay haline, diye alasan yeridir. KALBNDE Allahmuhabbeti olmayann amelinden dolay kazanc rzgardan baka bir ey olmaz. Ey kul, Allah'a

sevgi besle ki azabndan uzak kalasn. Kardeim: Haya imandandr. Utanmazlar eytanzmreleridir.

Ktlklerden saknan iman ehli isen, gnahtan saknanlarn dostluunu iste.


27/52

TECRD (DNYADAN EL EKME)VE

TEFRT (VARLIKTAN UMUT KESME)Sana gnl safas lazmsa tecride ekil. Dnyadan el ek, akln varsa nazar ehli ol.Olum; tecrid davadan vazgemektir. Tefritin manasn da anlataym. Senin anlayacan,

tecridin asl arzular terk etmek belki, btn zevklerden el ekmektir. Arzular ne zaman topyekn atarsan o vakit tefridde esiz bir insan olursun. Btn varlklardan umut kestiin zamanancak tefridden bir fayda grebilirsin. Btn gvenle Allah'a sarldktan sonradr ki, cannmutlak tefride ermi olsun.

Ahireti kazanmak iin dnyadan el ek. Srtndan o ssl elbiseyi soy. Saadet yzndenbu makama eriirsen tecrid ehli olursun vesselam. Git dnya balarndan kurtul, daima tekbana kal. Balarda oturmak istersen toz gibi (alak gnll) ol. Kibir , benlik, kendi fikrinibeenmek gibi bo eyler etrafnda dolanma. Kendi deerini bil, hercai olma.

Kmr oca etrafnda dolanann zerini kara bular. Attara yakn olana da gzelkokular siner.

Yavrum; iyi adamlarla d kalk. Kallelerden, kalenderlerden uzak kal. Zalim tarafnameyil gsterme azizim. Onlara uyarsan sende o blkten olursun. Ey fakir, yr, zulmehlinden uzak ka ki, keskin atete yanmayasn.

Zalimin yoldal tpk atee benzer. nk halk incitir. Sert ve dik baldr. yiinsanlar meclisinde iyi ahlkl, ktlerin yannda da kt huylu olursun. yilerle sohbet edenAllah'n has kullaryla yakn olur. Yavrum eriat yolundan ayrlma. Dala yaprsan kk debulursun. eriat yolundan dar ayak basarsan, sapknla , straba dersin.

Sapknlk yoluna giren, cehalet yznden dinsizlie doru gider. Hakk ara, batl itenuzakla, cmertlik ve insanlkla hret kazan. Doru yolu bulamayan, ahiret azabnda ebedikalr. Karde, eytann yolunda yrme ki hor ve kepaze olmayasn. Hakikat yoluna giren, gecegndz Allah korkusu iindedir.

Yavrum nefsinin arzularna uyma ki, yarn cehennem atei iinde horluk ekmeyesin.Nefsin istekleri arkasnda gitmek ahmaklk, ona bal olmak da sapknlktr. Kt nefsin ii,daima er ve fenalktr. Nefisiinle yapacan sava, en byk savatr. Yr, nefsininistemedii eyleri ara. Bundan daha uygun kulluk vazifesi yoktur. Yavrum, nefsin boaznarzulardan kesmelisin ki gerek mslmanln yzn grebilesin.

Nefis dkn nasl mslman saylabilir ki? man nasl byle bir insana yoldaolabilir? Kendini beenen Allah' gremez. Allah nuru ona nasl klavuz olabilir? Nefsinde kiputlar kr, belinden znnar kar ki, mslmanlar blnden olasn. Nefsini heveslerden gerievirebilirsen, din ve dnyaya ait dileklerine erebilirsin. Nefsinin arzularn koyuveren

mslmann yeri nasl cennet olabilir?blis, nefsinin havasna kaplm olanlarn burunlarna yular takar. Ancak nefsini

sindirebilenler, eytan meclislerinden kovabilirler. Nefsini sabr okuyla ldrdn m, eytann


28/52

yolu asla semtine uramaz. Yavrum, arap kadehini azna bulatrma! Allah'tan utan. O aterenkli suyu ime, ta bile yakan o ateten kork.

Hakkn (yapma!) dedii her eyden uzak ol, yakn geldinse ondan uzaklamaya bak.Yavrum namus ve eref istiyorsan, Allah'n yasak ettii eylerden uzaklamalsn. Allah'nnehyettii eylerin evresinde dolaanlar,onun gazabndan nasl gvenli yaaya bilirler?Gnln Allah'a yakn bulundurmak iin al ki, ayan amurdan karasn. Kalbin Allah

katnda yer bulunca , git gnlnn isteklerini haramdan koru. Sana bir makam gerekse hizmetyolunu tut, hizmete yakn ol ki mevki bulasn. Hizmet ehli olmayan mevki bulamaz. Hizmetsizkii nimetsiz kalr.

"Tecrid hkmen dnya ve ahirete ait zaman mefhumlarn unutmaktr. hal olarak dnyave ahiretten gemektir."

Abdrrhim -i Maribi (k.s.)

DOSTLUUN AFETYavru, dost sana zararl olursa yle bir dosta heves etme, vazge. Herkesin yannda,

seni aka ktleyen kimseleri dost sayma, onunla yoldalk etme. Hele sarhola asla yoldalketme. yle kimselerden kendini uzaklatr. Zekat ve sadakasn vermeyen zenginden de mrnolduka uzak dur. Seninle menfaat iin gren bir arkada, ayaklarna kapansa bile onayaklama.

Vurgunculardan da uzak dur olum. nk; onlarn dman nur saan Allah'tr. Halktanfaiz alan kimselere asla merhaba demeyesin. Hastalarn ziyaretine ura, nk; bu adet,insanlarn en hayrls olan Resulullah (s.a.v.) 'n snnetidir. Elinden gelirse susuzlar suyadoyur. Meclislerde dostlara hizmet et. Yetimlerin hal ve hatrlarn sor ki, Allah seni daimaaziz etsin.

nk; bir yetimin bir an bile alamasndan derhal Allah ar titretmeye balar. Bir yetimi alatan zalimi, cehennem sahibi kendi ateinde kebap edecektir. Hasta bir yetimisevindiren, kaps kapanm olan cenneti ak bulur. Olum; srlarn aklayan kimselerdenuzak dur. Genliinde ihtiyarla hrmet gster ki, sende bakalar tarafndan hrmet

gresin.Yoksullara yardm edersen, ok uygun olur. nk bu meziyet Allah velilerine yaraan

huylardandr. Tok karnna asla yemek yem ki, gsnn iinde ki kalbini ldrmeyesin. nsannilleti oburluktan gelir. ok yemek hastalk mayasdr. Uursuz hasuda rahat yoktur. Bahtszyalancda da vefa olmaz. Ahlkszn tvbesi nasl salam kalr? Cimrilerin vefas az olur.

ki yzlleri kendine dman bil. Onlardan ve onlarn ilerinden zntl ol. Dinin saf vekatksz bir su gibi kalmas iin daima, helal rzk iste. Haram rzk peinde koann kalbi, teniiinde tamamyla lme mahkumdur.

"Bellarn nerden geldiini bilmemek, bellarn en bydr."Cneyd-i Bdadi (k.s.)


29/52

VELLERN HUYLARIErlik nedir? Yavrum bunu iyi bil! lk nce gizli yerde Allah korkusudur. Kul gnah

ilemeden evvel, dilerse sevab gnahndan artk olur.llah velilerinin iiyle uraan, zayflara ve yoksullara iyilik eder. Allah erleri srasnda

bulunanlar, darlk zamanlarnda bile cmert olurlar. Olum; gerek erlerin meclisine gel ki,Allah nimetinden nasipler bulasn. Allah erlerinin niann tayanlar, dmann kusurlarnazlarna bile almazlar. Onlar dmanlarn mahvetmek yle dursun, bilakis halkn gamylahznl yaarlar.

Er olan, bana birok cefa ve bela gelse bile kimseden insaf beklemez. Erlik yolunaayak basanlar, nasl murad peinde koabilirler. Yavrum, nce u arzularn bir tarafa brak taondan sonra selamet yoluna ynel.

Evliyaya eri bakma, kevn-i mekan elindedir.Mlke hkm sren odur, iki cihan elindedir.Kaygusuz ider bu ilmi, okudum anladm bildim.Btn alemlerin hkm, kmil insan elindedir.

Kaygusuz Abdl (k.s.)

GAFLETDEN KURTULUAllah'ndan gafil yaama. Gafilcesine batl yoluna sapma. Bu cihan alama yeridir.

Burada glme. bret gzn a da dudan kapa. Karnca gibi hrstan her taraf dolama. tverenin tlerini can kula ile dinle. Yavrum; ocuk deilsin brak u oyunu. inde eytanaortaklk etme. Gnah ilerde kt nefse yardmc olma. mrn yaramazlklarla telef etme.

Su, fenalk getiren yerlere urama. Hak yolunda krler gibi yrme. Bir dmann var,sakn korkusuz yaama. Direksiz dam altnda oturma. Gnah ve heves yolunda at koturup dakendini eytann maskaras etme. nnde bir yolculuk var, azk hazrla. Geen mrn batan

baa bir hatrla. Olum; cehennemde ki ate halkalarn dnde yaramaz nefsi tekmelerleyere ser.Bir kere Allah azabn dn. Yanmaktan kurtulmak iin halk ile iyi gein. Her kes iin

cehennem yolundan geme zorluu vardr. Seni bu kadar tehlikeler beklerken, zevk veelencenin sras m? Zavall, nnde byk ate bekliyor. Cehennem ateinden hi korkun yokmu? Yol sarp geitlerle dolu, ykn ar. Bu arl bakalarnn yardmyla tayamazsn.nnde kyamet gn var. Allah'tan kamana imkn yoktur.

Yavrum; doru yolu tut. Mademki yolcusun, nefsinin heveslerinden vazge. Kardeim;Hakkn fermann dinle ki, Onun cennet ve rzasn bulasn. Allah buyruundan boyun bkme ki

maher gnn de azap ekmeyesin. Adn cennetinde yer bulabilmek iin Allah kullarna efkatgster. Sana Darsselam (selamet yeri) denilen cennette yer vermelerini istiyorsan fakirlergece gndz yiyecek ver.


30/52

Hastann gnln sevindirirsen, kaps kapal cenneti ak grrsn. Bu tleri yerinegetirenlere, Allah iki lemde rahmetini balar. Fakat bu vasiyeti tutmayanlar phe yok ki,Allah'tan uzak kalrlar. Ey Allah'm, hepimize rahmet kl, btn gnahlarmz yargla. Bizaciziz, ok gnahlar iledik. Fakat senden baka kimsemiz yok.

ster yanna ar, ister derghndan sr, biz kuluz, senin emrin ve hkmn ne ise onabal, ona razyz. Allah'n rahmeti bu tleri ok okuyanlarn ruhuna olsun.

KANAAT VE FAKRLKFakirlik nedir biliyor musun? Yavrum eer ondan haberin yoksa sana anlataym. Fakir,

abas altnda her ne kadar yoksul yaarsa da kendini halka zengin gsterir.A oturur, tokluktan dem vurur, dmanlarna bile dostluk eder. Ne kadar ark, zebun

ve strapl olursa olsun ibadet vaktinde yine yoldalarndan geri kalmaz. Yeis ve kederi ok,eli botur. Fakat terazide kendini temiz gsterir.

Yavrum; kendini derviler blne teslim et ki, nimet ss Allah seni korusun. Fakirlerlesohbet ve yoldalk edenler cennet sarayna yabanc kalmazlar.

Dokunma fukara frkasnn hrkasnaHer biri bir da deler, geirir arkasna.Fukara kalbine her kim dokuna

Dokuna sinesi Allah okuna.

ALLAH VERGSDrt ey insana Allah vergisidir. Bu dersi renmi olan bahtiyardr. Birincisi doru

szllk, sonra cmertlikle beraber gler yzllk. Sonuncusu da emaneti iyi korumaktr.

Gzn hyanetten korumu olmaktr. Allah bu drt nimeti kime vermise O, takva ehlikullardan olur.

SABRIN FAZLETDnyada sabrllardan olmak istersen, etinliklere katlanmaktan kanma.Bela ve felket zamannda yzn ekitirsen eer kendini sabrl kullardan sayma.

Senin sabrn ancak ikayetsiz olursa makbuldur. Kimseye Allah'tan ikayetlenme. Madem kibela vaktinde sabrl deilsin, gerek erenler katnda haline kreden kullardan saylmazsn.Dervilikten sana bir kvan gelmiyorsa Allah fakirleriyle* yaknlk iddiasnda nasl


31/52

bulunabilirsin? Senin her hareketin Allah fermanyla olsa da hizmet yznden greceinhrmet ok geni olur.

Kul hizmet yznden ebedi aleme eriirse de ancak hrmet sayesinde Allah'nakavuabilir. Hizmette bulacan hrmet gnl yattrcdr. Hizmet eden bahtiyar insandr.Yavrum, ne zaman uygunsuz iler etrafnda dolamaktan vazgeersen sana ancak o zamansabrdan laf etmek yakr. Fakat ferh ve sevinli gnler bekliyorsan, belalara sabretmekle

hibir ey kazanamazsn."ikayetini gn stste halka anlatan, Allahu Tel sabrllar defterinden siler."

HZMETN FAZLETYavrum mademki elinden geliyor, hizmet yolunu setin, murad atn eyerliyesin.

Erenler hizmetinde bulunan bir kula, felein kubbesi hizmetkar olur. Hizmete belbalayan kimse, dnya afetlerinden korunmu olur. Allah adamlar nnde hizmet edenleri,Allah devletl ve hrmetli klar. Hizmet ehline cennette yer vardr. Kyamet gn, onlar iinsorgusuz ve sualsizdir. Hizmet grenler kardelerine de efaati olurlar. Onlarn cennette kiyerleri yksektir.

Hizmet ehli ne kadar asi ve fesat da olsa, yine yz sofudan daha iyidir. Her hizmetehline Allah, orulu ve namazl kullarn sevabn verir. Hizmet urunda kemer balayan,marifet aacndan meyve yer. Cenneti erenler hizmetinde olanlara verirler. Onlara gaziler

sevab da ihsan edilir.

Hizmet-i eyhe kulluk ide grMhrem olursun esrr akaSeyyid Nesimi terk eyle resmiYandr bu cismi ate-i aka.

Seyyid Nesimi (k.s.)

GVENLMEYECEK KMSELER

Be kimsede be ey bulunmaz. Bu d kendi tnden dinle;Birincisi sultanlarda dostluk yoktur. Erenlerin bu szne inan. Alaa mrvvet gz ile

bakma. irkin huylu ycelik bulmaz. Bakalarn malna kskanlkla bakann dimana naslrahmet kokusu eriebilir. ok yalan syleyenlerde vefa bulunmaz.


32/52

Y AMELLER

Ey aziz, iman ehli olan kimse, drt eyi drt eyden temizler. nce kalbini kskanlktantemizle de kendini ondan sonra imanl bir insan say.

Dilini yalandan, gybetten sakla ki imann boa gitmesin. Gidiini riyadan kurtarrsan,iman sana nur saar. Hele karnn haram lokmadan saknrsan tam manasyla imanl kiiolursun vesselam.

te bu sfat taknanlar erefli insan olurlar. Bu vasflardan nasipsiz olanlarda zayfiman tayanlardr. Karnn haramdan temizleyemeyen kimsenin ruhu felekler tarafnaykselemez.

Amel ve hareket, riyadan temizlenemezse hasr zerinde ki naklar gibi faydasz olur.Amelinde ihls olmayan kii, cihanda has kullardan olamaz. Riyasz ve hak yolunda alanlarnii daima parlak ve gzel olur.

Eer k isen yre,sakn aldanma ayre.D brahim gibi nre,o glende yanar olmaz.

Seyyid Seyfullah (k.s.)

RYAZET BAHSYksek adam olmak istiyorsan ey oul, kendine rahat kapsn kapat. Cennet kaps

ancak, dnyada rahat kapsn kapayanlara alr. lemde Hak'tan baka bir eye gvenenkimseden daha akn kim olabilir ki? Ey karde, ululuk ve mevki hevesinden vazge. KendiniAllah kapsna yarayl kl.

Mevki peinde koan. Horlua mahkmdur. Ey karde, bu dergha yakn olmaya al.kbal ve mevki seni alakla doru gtrr, seni ense yapmaya srkler. Nefis, arzular terk

etmekle miskinleir. Cahil nefsin terbiyesi byle olur. Kalbin Allah zikriyle emniyet bulunca,senin o nefsi emmareciinde yatm olur. Kerem sahibi yaratcya gven besleyen cihanda birlokmaya kanaat eder.

Her gnlk aznla kanaat et, bunu elde edemezsen Allah'tan iste.

KURTULUUN YOLLARI

Kardeim, kurtulmulardan olmak istiyorsan eyden yz evirme;nce Allah'n kazasn grmek, sonra da ona can ve gnl den raz olmak. ncsnedir bilir misin? Cefadan uzak kalmak. Bu bahtiyarla her kim eriirse safa ehli olur. rfan,


33/52

akl ve idrak sahibi, Hak yolundan baka hibir yerde cmertlik gstermez. Riya ile bulamolan bir sadaka, nasl Allah katnda makbul olabilir? Amelin altn gibi saf olmazsa bil ki sarrafkalp akaya deer vermez.

Dnyada servet ve iktidr sahibi olursan nefsini arzularndan uzak tut.Gel ey Merkez, gelip geti o canlarSr tevhidi ele girmez bu demler.Ab- Kevser rmandan dolularer can dilden tevhid edenler.

Merkez Efendi (k.s.)

NEFS EMMRE'NN MALUBYETAkll olan bir kii Allah nimetlerine her daim kreder. Sonra da nefsine hkim olur. Eydelikanl; kendi fkesini yenebilen insan, cihanda kendini kurtarmlardan olur.nsanlarn en budalas, nefsi ve havasnn ardndan koandr. Sonra o bozuk fikirliler

sanr ki, Allah kendilerini affedecektir. Ey oul, geri dervilik ok zor bir itir. Fakatdervilikten daha ho bir i de yoktur. Dik bal nefsini emri altna alm kimse, iyi nkazanm akll kimselerden olur. Riyazetle kt nefsinin terbiyesini ver ki, seni gnahasokmasn.

Selamette kalmak isteyen kimse, btn halkn dedikodusundan yz evirir. Halkbatanbaa gaflette bil. nsan ancak cihandan gittii vakit uyanr. Seni incitenlerin zrlerini

kabul et. Mafiret bulmak istersen onu yakalama! Halk inciteni Yce Allah sevmez. Byle birhuy da zaten mmin kiiye yakmaz. Sitem ile birisinin kalbini yaralayan, o yaray kendivcudunda am olur.

Gnl incitme iinde olan bir adamn cezas, sonunda alamaktr. Ey oul, gnl incitmeyeheves etme, Allah'tan honutsuzluk kazanma. tibar bulmak istersen, halkn adn iyiliktenbaka bir ey ile anma. yilie gcn yetmiyorsa hi olmazsa ktlk yapma ve kendi kendinesaysz sitemler etme. Halkn gybetinden dilini tut ki, bir gn elini ayan balanmgrmeyesin.

Dilini gybetten korumayan kimse, Allah cezasndan kurtulmu deildir.

DEVLET BYKLERNE ZARARLI EYLER

Ey karde, drt ey var ki, padiahlara zarar verir. Padiah, herkes yannda kahkaha ileglerse phe yok ki heybetine eksiklik gelir.

yle her kimselerle dp kalkmakta padiahlarn deerini azaltr. Hele kadnlarlafazlaca halvete ekilirse, kendisini hrmetsiz bir ah mevkiine drr. Cihana hkmetmekkudretine sahip olanlar, halk incitmemek cihetine meyil gsterirler. Padiahlara adil ve keremolmak yarar, ta ki aleme bu nimetlerle sevin ve ferahlk getirsinler. Padiah bir kere zulmahengi tutturdun mu ona ne ordunun ne de hazinenin bir faydas olur.


34/52

Ama adaletli ve gle yzl olursa memlekette temel tutar. Sultan bir lekere kerem veihsanda bulunursa urunda yzlerce insan balarn ve canlarn feda ederler.

GZEL HUYLARDrt ey bykle delildir, bu meziyetlere sahip olan byk adam olur.lme kar hesapsz sayg gstermek, halka doru cevap vermek. rfan ve akl sahipleri,

ilim ve akl ehli olanlar deerli grr.Ey karde, tam akll bir insan isen, halka kar tatl dilli ol. Eki yzl, ac szl

kimselerden dostlar yz evirirler. Dmandan saknmayan sonunda ondan zarar ve cefagrr. Dman yanna yaklatrma, ondan uzakta bulunmak daha hayrldr. Daima dostlarnlabirlikte bulun, elinden gelirse dmann yzn grmemeye al.

Dostlar arasnda neeli yaa, akln varsa dmandan uzak ka. Ey oul, azk yolunu ara,

dedikodular bir kenara brak.

TEHLKEL ADETLEREy karde, drt eyde tehlike vardr. Elinden gelirse bunlardan sakn. Sultana yaknlk,

ktlerle dostluk, dnya sevgisi ve kadn dknl. Sultana yakn bulunmak yanan ateeyaklamaktr. Yaramazlarla dp kalkmak, cann lmdr.

Dnyay her ne kadar dtan, renkli ve nakl grrsen de iinde ylan gibi zehir tar.Grnte gzel ve gnl ekicidir. Fakat zehirleriyle can tehlikeye sokar. Bu nakl ylannzehiri ldrcdr. Akll insan ondan uzak durandr. ocuklar gibi sarya krmzya kaplma,kadnlar gibi renk ve kokuya aldanma. Dnya denilen afte gelin gibi sslenmi, her zamanbaka bir koca istemektedir.

Bahtiyar olan o kimsedir ki, bu ifti tek brakt, ona arkasn dnerek ten dokuzaboanma kadn verdi. nk bu afte kocasnn karsnda glen dudaklaryla sevgisunarken sonra onu di yaras ile ldren vefaszdr.

ESENLK HAL

Ey aziz, esenlii aryorsan onu drt eyde bulabilirsin. Emniyette olmak, aile saadeti,vucud sal ve feragattir. Bu nimetlerle sana bir emniyet hsl olursa, afiyet ondan bir nianolur.

Feragatli bir gnl ile beraber sa ve esen olursan, dnyada baka bir ey aramakgerekmez. Ey oul, elinden gelirse nefsinin dileklerini yerine getirme ki, nefis tuzana

dmeyesin. Nefsinin heveslerini ayaklarn altna al. Ona holand eyleri az ver. Nefis ileeytan seni yoldan evirir, kuyuya drr. Nefsin bana vur, onu daima hor tut. Elindengelirse pisliklerden uzaklatr.


35/52

Kt nefsini doyuran kimseler, onu gnah ilemekte bir kahraman yaparlar. Boazn herlezzetten uzak tut ki, her belaya, her gnaha girmeyesin. Karnn dudaklarna kadar yemek vesu ile doldurma. Hayvan gibi kendine ahr arama. Orulu deilsen eer gndzleri ok yeme.Hayvan deilsen o kadar tknma. Ey btn gece sabaha kadar uyuyan zavall, yarn yatacantopraa da bir kandil yak.

Uyku ve yemek hayvanlarn adetinden baka bir ey deildir. Uyuyanlara bu nimetten

pay yoktur. Ey oul, kalk. Uyan ki yarn ok uyuyasn. Kendinden haberin varsa -uyan-demeden yataktan frla. Bu alak dnyaya gnl balamak hatadr. Eteini ondan toplarsandaha yerinde olur. Gnln bu baya dnyaya ne balyorsun! Burada ebedi kalacak deilsin ki.Ey zavall, dn sslemee bakma. Bir ay paras gibi, iin nur olsun.

Her gzel grnen surete talip olma. Atlas ve diba sevdasnda koma. Kuru sevdalardange de Allah'a kul ol. Sana vucud sal lazmsa eski hrka da yetiir. Yn hrkay omuzla,muratsz yaamann zevkine er. Ey hrkasn srtna eken dervi, nce kalbini kibirdentemizle. Ahiret nasibi istiyorsan git o ssl elbiselerinden soyun.

Tekellfsz ol, ss saltanat isteme, rahat ve tembellii bir tarafa brak, dnyadadzenlik arama!Srtnda ssl elbisen, altnda yatacak yatan olmamasn dile. Sofu gibi yn palaslar

iin de gein. Allah sfat ile sfatlan. Yol adamna( Allah erlerine) hasr, hal yerine geer.Sonunda yast kerpiten olacak deil mi?

htiyarl etmedim kendimce ihtiyrhtiyarlk ihtiyar etti beni bi ihtiyr

Fahreddini Cerrhi (k.s.)

TALHSZLK ALAMETLER

Drt ey bedbahtlk eseridir. Cahillik, khillik (tembellik) bunlar ok zordur. Helebikeslik (kimsesizlik) ve nkeslik (bayalk) btn bu drt alamet kt talihin alametleridir.Kulluk sevdasnda koanlar phesiz ki, saadet ehli olurlar. Her kim kendi heveslerini ayaklaraltna alrsa nefisii ile savaabilir.

Cihanda yalnz uyku ve giyecek derdinde olan kimse, kyamette ateten kurtulamaz.Murat ve arzudan yz evir de Allah katna ynel. Murat srmenin sonu muratsz kalmaygerektirir. Allah adam, iyi n yapmaya alr. Ey oul, mademki Allah'n emrini ve nehyinitutuyorsun, murdar nefsin arzularna uyma. Allah'n emir ve nehiylerini Kur'an'dan dinle.Dnya sevin yeri deildir, akln bana al.

Bahtiyarlk sevdasndan vazgeenlerdir ki, aksine olarak yaamann zevkine ermiolurlar.


36/52

HIRSIN ALAMETLER

Her kim hrs ile dnya varlklarna erdiyse, phesiz ki Allah ondan honut olmamtr.Bu nefsi bir devekuu gibi farz et,ne yk tar ne de havada uabilir. U dediin zamandeveyim der, yk vursan ku olduunu syler. Nasl ki zakkum aacnn rengi gnl iei,

fakat tad ac ve kokusu ardr.Nefsi kulluk grevine arrsan tembellik eder. Fakat gnah ilemee gelince

evikleir. En iyisi bu yaramaz zindana atmak, her ne derse tersini yapmaktr. Onu kulluaboyun edirmek iin, alk ve susuzluktan baka are yoktur. Deve gibi yola gel de yk ta,kulluk ykn Allah kapsna ek. Deve kuu gibi ykten kaan kii, hayat glistannda mrnnyapraklarn dker.

Ya bu kapnn ykn canla bala ekmek ya da yorgun kpek gibi dilini tutmak gerekir.Bu arlklar tamaktan boyun bken , bol bol nefret kazanr. Madem ki nce emanet ykn

ekmeye sz vermisin,imdi de bunu tamaktan zlmeyesin. lk gnde fodullukgstermitin,onu da cahillik yznden yaptn. Ey oul, bir hareket gster, tembel olma,mademki vaktiyle evet dedin bedenini hareketsiz brakma.

Kullukta tembellik edenin kazanc, sapknlk ve dknlk olur. Yol korkulu, haydutlarpusudadr. Bir klavuz gtr ki ortada arp kalmayasn. Konacan yer uzak, ykn de ar,al ki bakalarndan geri kalmayasn. Yolda ar ykl olanlar, daima gzlerinden kanyadrrlar. Bir len var. Ykn hafiflet, yoksa yolda iinin zorlatn grrsn.

Srtndaki yk nedir ki, alak dnyann sprntleri, sen bu yzden byle aclaradknlklere uramayasn. Kulluk vaktinde rzgar gibi lgar yr, btn dnya ilerinden

syrl.Hrs brak da yorulmaGeiminde tama'a kaplmaNiin mal cem edersinKime topladn bilemezsin.

Muhibbi-l Cerrahi (k.s.)

ZENTL TERKEy oul, ban arkla ne ssleyip duruyorsun? Mmknse gnl kazan. kbali, mal, mevkii

elden kartmadka klah gibi herkesin bana konamazsn. Kendini sslemek yiitlik demekdeildir. Dnya sslerine kaplanlar canlarna kast ettiler.

Vcuda takvaadan daha gzel libas, erkek iin tekellfte bir esas yoktur. Ss peindekoan erkek cihanda yalnz rahat dkndr. O gibi kimselerin sonu muratszlktan baka birey deildir. Onlara ebedi hayattan bir nasip ve sevin yoktur. Kendini vmek eytan adetidir.

Mert olan kendini daima eksik grr. eytan -ben demden daha stnm- dedii iinkyamete kadar melun oldu.Gnl alakl yznden toprak insan olur, nur ve ate dik ballkla snp gider. blis


37/52

kibrinden dolay srld. Adem tvbesi yznden makbul oldu. Adem Allah'ndan af dilediiiin aziz oldu. eytan ise stnlk davasnda bulunduu iin dknle urad. Dane , toprakdt iin el stnde gezdirilir, baak ba ektii iin ayaklar altnda ezilir.

Yirmi dokuz heceyi okursun utan uaSen elif dersin hoca manas ne demekirYunus Emre der hoca gerekse var bin haccaHepisinden iyice bir gnle girmektir.

Yunus Emre (k.s.)

AHMAKLIIN VASIFLARI

Ahmakln drt alameti vardr. Sana syleyeyim de renesin;Kendi aybn grmeyip , bakalarnn kusurunu aramak. Gnlne cimrilik tohumu sathalde cmertlik ummak. Huyu ile halk honut etmeyen kimsenin Allah katnda hibir deeriyoktur. deti huysuzluk olann ii daima nefret kazanmaktr. Huysuz kii insandan saylmaz.

Cimrilik cehennem aacndan bir daldr. Zavall cimri de mezbaha kpeklerine benzer.Cimri nerede cennet yz grsn?O filin ayaklar altna dm bir sivrisinektir. Cimriliinpintiliinden kendini bir tarafa ek ki, ahmaklar zmresinden saylmayasn.

KURTULUEy aziz, phe yok ki kurtuluun yolu vardr. Bunlar sana syleyeyim de aklnda tut,Birincisi Allah'tan korkmak, ikincisi helal rzk aramaktr. ncs de doru yolda

yrmektir. Bu meziyete sahip olan kendini kurtarmtr. Ey delikanl alak gnllladet edersen, btn cihan seni sever. Zenginlerin ve kuvvetlilerin nnde boyun eme. Eeronlara kulluk edersen, phesiz dinin elden gider.

Para iin zengine meddahlk yapma, bu murdar ne yapacaksn? Zamane zenginleri l

insanlardr. Ey oul, llerle ne iin var? Saysz altn ve mal topla, sonra kabirde bunlarnhasretini ek!

ZKRZikir hilafsz ekilde olur. Bu sz bo bir laf zannetme. Avamn zikri ancak dil ile,

erenlerin zikri ise kalp ile olur. En yce erenlerin zikriyse sr ile olur. Zikretmeyen daima

ziyandadr. Allah'n ululuunu dile getirmeden zikir etmek bid'attr. Zikir de baka bir arttahrmettir. Her uzvun baka bir zikri vardr. Ey oul yedi aza da baka baka zikreder.Elin zikri, her zallnn yardmna ulama ki ayan zikri yaknlarn ziyaret etmektir.


38/52

Gzn zikri Allah korkusuyla ya dkmek ve Onun ayetlerini temaa etmektir. Kulak zikrini dedoru szleri dinlemek bil. Mmknse gece gndz zikre al. Kalbinin zikri, sende Allahakn dourur, al ki bu zikri elde etsin. Cehaleti yznden daima gnahta olan, Allahzikrinden ne zevk alabilir ki?

Dilin zikri Kur'an okumaktr. Bundan nasibi olmayan kimse, mflislerdendir. Daima Allahnimetlerine kret ki Allah 'da sana nimetlerini tamamyla versin. Ey oul, Allah'n hamd ve

senasn syle ki mrn batan sona berbat etmeyesin. Daima Hakk vmekten dilini ayrma kiyoksulluk ateinden kurtula bilesin. Dudan Allah zikrinden baka szlerle kprdatma, nkerenlerin ileri hep byle olmutur.

Ferhat bu gn ben oldumVarlk dan deldimirinime varmayaHer canibim yol oldu.

Niyazi Msr (k.s.)

KT HUYLAREy gzel huylu, baka drt tabiat daha vardr ki btn yaratlmlardan daha irkindir.O drtten ilki hasettir ki bir nevi kindir. Bundan sonra da ucb (kendini beenme) gelir.

ncs hm(fkesini yenememek)ve drdncs de kskanlktr.

Ey oul bu huylarn yozlarndan silkin. nk bu hareketler irkindir. indeki katklarat da altn gibi saf ol. Toprak olmadan nce, toprak gibi alak gnll ol. Hrs brak ta kanaataal. Nihayet bir gn lm dn. Daima dostlarla dp kalkmaya bak. Elinden gelirse dmanyzn hi grme.

"Her ihls sahibinin ihlsnda ki noksan ihls halini grmesidir."Mansur Betihi (k.s.)

KK AMA NEML EYLERDrt ey byk ve muteberdir. Bunlar grnte ufak, fakat ok nemlidirler.

Bunlardan biri dman, teki ate, dieri gnllere ho gelmeyen hastalk ve sonuncusu da senidonatan bilgidir.

Bunlar sana kk grnmesin. Gznde dman kk gren, bir gn onun belasndanferyat eder. Bir ate kvlcm bir kere parladn m btn alemi ondan yanm grrsn.

lim az bile olsa hor bakma. nk ilmin hesaba smayan bir deeri vardr. Azck bir

arnn bile hemen tedavisini ara, yoksa hastalk baladn m aciz kaldn anlarsn. Baarsnn ilacn aramayan kimse, mizacnn fenalamasndan korkmaldr. ey oul; bir gnayaklanmaya mecbur kalacan dnerek dman sznden daima sakn. Ufak bir atei su ile


39/52

sndrmek mmkndr, fakat alev ortal sard m eyvahlar olsun.

AAILIK SIFATLAREy oul, herkesde olan drt eyden, drt ey daha meydana gelir. natlktan rsvalk

doar, fkeye de pimanlk ilac vermez. phesiz kibirden dmanlk, tembellikten dedknlk hasl olur. Ortada bir inat peyda olursa, halk onun uursuzluundan kepaze olur.fkesine uyan cahilin kazanc, pimanlktan baka bir ey olmaz.

Kibirden ba havada olan kimsenin dostlar, sonunda kendisine dman olurlar. Her kimtembellii adet edinirse, horlukta baltay kendi ayana vurur. fkesini yenemeyen kimsesonunda ok pimanlk eker. Hele miskin ve obur kimse ise insan deil de belki kzden veeekten daha aadr.

Ehl-i tevhidin kulbu ar- 'ldan yce,Yek nazarda grr an, devreder mahmur olur;Bir aba pu grnce eyleme kahr- nazar,Kibr ile me'lf olanlar,kibet makhur olur...

Azmi Dede (k.s.)

MR AZ OLAN 4 EYEy hoca, drt eyin mr azdr. Ey gzel yzl iman ehli iyi dinle;Sultann zulm fazla srmez. Sonra, dostlarn itab az devam eder, fakat pek ho olur.

Bununla beraber kadnn gsterdii sevgiyi de yabanclarn dostluu gibi sreksiz bil. Kadn,bir zaman iin muhabbetli gibi grnse de varln azalnca azn aar. Sultan tebaasn zulmederse, hkmdarlnn mrn ksaltm olur. Sana dostlarndan gelen itablar da su stndeki yaz gibi abuk geer.

Yabanclarla yaayan, onlardan pek az dostluk grr. Karga gln kokusundan uzak

dnce blbln yoldalndan nefret duyar. Yabanclarn dostluu ok gnl skcdr. Bunuherkes bilir. Ey oul yabanc grdn zaman ondan yel gibi ka.

Aldanma azizim dnyann nakna nakkanaHazreti Adem gibi girsen hazern yanaAkibat bir gn gelirsin ol musalla tanaO karanlk gecede kendine bir dost ara bul.

Akiyyl Cerrhi (k.s.)


40/52

ELDEN IKINCA GER GELMEYEN EYLERElden ktktan sonra geri dndrlmesi mmkn olmayan eyler drttr;Anszn azdan kan bir sz, yaydan frlayan bir ok. Sylediin sz nasl geri

alabilirsin? Sonra hi kimse olmu bir kazay geri eviremez. Attn ok nasl geri dner? tebouna harcadn mr de byledir. Dnmeden sz syleyen ok pimanlk eker.Sylemediin sz daha sonra sylersin fakat sylediin bir sz nasl gizlersin?

mrn her nefesini ganimet bil. nk gittikten sonra bir daha geri dnmez. Hi kimsekazay bandan savamaz. Kazaya raz olan da fena bir harekette bulunmam olur. Selamettekalmak isteyen, azna mhr vurmaldr. mre ne kadar deer versen yeridir, nk eldengittikten sonra bir daha bulamazsn.

DRT KT HUYU MEYDANA GETRENDER HUYLAR

Drt eyden drt ey doar. Bu bahsi idraki yksek olanlardan bakas anlamaz. Bu drti kimde belirirse elinde olmayarak teki drdn de grr. Dilencilik yapan horlua urar.Dierlerini kk gren de yalnz kalr. Bir iin sonunu dnmeyen, neticede bir gn pimanlkeker. inde ihtiyatl davranmayann da gnlne arlklar ker.

Sultanla kavgaya kalkan, iini batan baa harap eder. Kt huylar yzndengeimsizlik edenler, phesiz dostlarn karrlar. Sultana kar yiitlik davas gden, malnnve cannn helak olmasn hazrlam olur. Padiaha isyan edenin de gndz karanlk geceyedner. Kibirle ba kaldranlar kurt gibi insanlardan uzak yaarlar.

"Dilediine iyilik et emiri olursun. Kim olursa olsun karsnda gani gnll ol. rneiolursun, istediinle eki esiri olursun."

ah- Veli mam- Ali (k.v.)

SAKINILACAK 4 EY

Ey oul drt ey hatadan saylr. Dinle ki sana batan baa anlataym. lki kadnlardanvefa ummaktr ki bu saf insanlar iin byk bir hatadr. Dman beslemek nasl yanl birhareket ise, kt nefsin muradn yerine getirmek de yledir. Ktlerden saknmamak nasl birhata ise yaramaz ocuklarla yoldalk da bunlardan beterdir.


41/52

ALLAH SEVGS

Drt ey Allah sevgisidir. Syleyeyim de aklnda sakla ey salam dnceli dinleyici;nce Allah buyruklarn yerine getirmek, ikincisi de ana ve babay kendinden honut

klmaktr. nc hkm eytanla savamak ve drdncs de zavalllara iyilik yapmaktr.

Mevlam senin aklarn devrn iderler h ileYolundaki sadklar cevln iderler h ileHdyi gayra meyli kes,Mevl yeter bki hevesZikrini Hakk'n her nefes ilan iderler h ile

Aziz Mahmud Hdyi (k.s.)

NAMUS VE EREFNamus ve eref be vasta ile artar. Ey idrak sahibi sana anlataym da dinle; iine

sahip ve hazr olursan itibarn artrm olursun. Cmertlikle itibar ykselir. Aklszlar isepintilikleri yznden lanet kazanrlar.

ine sahip olmayan kimse yanandan yz suyunu dkm olur. Halka kar eli vergiliolan, onlar nazarnda hrmet ve sevgisini artrr. Her vakit tahammll ve vefal ol ki yznde yz sevin gresin. Hnersizlerle dostluk ayn hatadr. Hatta onlar dman gzylebakman bile yerinde olur. Srrnn dmandan gizli kalmasn istiyorsan dostlarna da fazlaalma.

Halk yannda mahcup dmemek iin elinle koymadn eyi yerden kaldrma.

BAKALARINI AYIPLAMAKardeim; halkn ayplarn yzne vurma ki bir bakas da senin sr perdeni yrtmasn.

Gnlnn arzusuna gre i yapma ki srtna pimanlk yk yklenmesin. Ey hrmet ehli, halkndeerini bilirsen, halkta sana sayg gsterir. Efendi; mademki dilini pek uzatyorsun elini ksatut, bouna her tarafa kama.

Cihanda bir deer sahibi olmayan diri sayma, o ancak llerdendir. Kanaatten nasibiolmayan dnya mal nasl zengin edebilir. Daima Allah'tan korkanlardan olmakla beraberrahmetinden de mitli yaa. Dmanna kar ancak af ile suunu balamak yolu ile zaferbulabilirsin. Alak gnll ol. Edepli yaamaya al. Gnahtan saknanlarn dostluunu iste.

Sabr yolunu ara, kimseyi incitme ki hner alannda nam yapasn. Zamane bilginleri,

tiryaka, cahilleri de ldrc zehre benzerler. Ey hoca, halk tiryaktan ifa bulur. Fakatzehirden kim ifa bulabilir? Sabr yumuak huyluluk, bilgi gnl tiryakdr. Hrs, garaz, kin iseldrc zehirdir. Btn iyiliklerin ba halka ekmek vermek, kapy dostlara ak tutmaktr.

Ne kadar bilgin ve hner ehli olsan da yine de kendini cahillerden aa say.


42/52

AZB ksthlklar sende ayndrSen ben deme, daim hl-i eytandrAhde sabit kadem ehl-i imandrGrdn rt, grmediin syleme.

Azbi baba (k.s.)

AHMAKLIIN ALAMETLERAhmak adamn iki nian vardr. ocuklarla yoldalk, kadnlara dknlk. Yavrum,

hayatta honutsuzluk insana kt huylardan gelir. Gzel huylu olmayan l say, o diri olamaz.

Aybn yzne kar syleyen, sana karanlktan a doru yol gsterir.Sana, yol gsteren her insana kar teekkr borcunu yerine getirmek yarar. Cihanbilgelerini tan, gzel huy ile haya libas giyin. Halini iki kiiden gizleme, uzman hekimden vegerek dosttan. inin batan aa doru yrmesini istiyorsan, kendi arzularna grehareket etme olum! Elinden geliyorsa kadnlarla yoldalk etme, srrn da onlara ama.

Ey akll, eriat ve ahlk katnda beenilmeyen eylerin etrafnda asla dolama. Allah'nsana haram kld eylerden uzak dur ki, iyi ad kazanasn. Allah elbette sana rzk kapsnaacaktr. Gnln ferah tut, ok zlme. Kardeim, gle yzl, ho szl ol ki, alemdecmertlik ile nam salasn. Ey sevdal, fazla lm korkusuna kaplma, onun vakti gelince nn,

sonunu dnme.Gnln kuruntulardan temizle, elinden gelirse kalbinde kin tama. Efendi ameline ok

gvenme de gnln Allah'n rahmetine bala. Btn varlklarn en iyisi gzel huydur. Halkgzel huyu ok sever. Olum, daima alak gnll ol. erefli insanlar ssleyen ancak budur.ehvetin elinde olan zavally hr bile olsa kle say.

Eer Allah sevgililerinin gidiine uymak istersen, o gibileri kendinden uzaklatr veonlarla az gr. Bir deersizi iktidar mevkiinde grsen de, dileini ondan isteme. Bayannkapsna ayak basma, ona rastlasan da hal hatr sorma. Elinden gelirse ahman iini yoluna

koyma, ona i buyur ama, pek az oka.Vasl olmaz kimse Hakka cmleden dr olmadanKenz almaz ol gnlden, ta ki pr-nur olmadan.Sr kar ayr- dilden, ta tecelli ide HakPadiah konmaz saraya hane mamur olmadan.

emsi Sivasi (k.s.)


43/52

DMANLARDAN SAKINMAEy akl sahibi, dnyada bir dknle uramamak iin iki kimseden sakn.nce kavgac tabiatl dmandan, sonra da cahillerle dostluktan uzak dur. Kendini

dmandan uzaklatrmakla beraber cahil dostu da yanndan ayrmaya bak. Yavrum; halkakar sert konuma, onlara iddetli davranrsan senden yz evirirler. En gzel huylu kimdirbilir misin? Halka insafla hareket edip de karln istemeyen. Fakire tatl bir szsylemek, ona ipek giydirmekten daha makbul olur.

fkesini yenmek her babuun detidir. Bu ac da olsa ekerden tatldr. Cihanda halkile iyi geinmeyenin dirlii, phe yok ki ok ac eker. Kstah ve hayrsz adam, iyi bil ki stbozuk bir insandr azizim. Halkn knamasndan kurtulmak istiyorsan daima temiz insanlarlaotur.

DKNLE SEBEP OLAN HUYLARKiiye hangi huylar dknlk getirir? Anlat dersen bunlar sana syleyeyim.Birincisi arlmayan bir adamn, sinek gibi herkesin sofrasna konmaktr. arlmadan

bir kimseye misafirlie giden, halk nazarnda baya, dkn ve srgndr.kincisi de bir cahilin halkn bana khya olmasdr. Sonra daima cahil yaayan, halk ile

cenkleen adamlarn szne inanmak. Byklerden daha yukarda oturmak isteyenin dknle

uramas uzak deildir.Bir zmre ki senin szne kulak vermez, yz sznde olsa onlara syleme.Dmanlardan yardm dileme. Cihanda bundan daha beter dknlk yoktur. Mayasbozuklardan murat arama ki yzne dknlk tozu konmasn. tibarszla, tasaya,iradesizlie dmemek iin kadn ve ocuklarla oyuna girme.

DNYADA E YARAYAN ALTI EY

Cihanda alt ey ie yarar. nce tatl bir yemek bulasn.Hele dnyada uygun bir arkada, sonra efkatli bir efendi bulmak da hotur. Doru ve

hatasz syleyecein her sz dnyadan ve sana faydal olan her eyden daha iyidir. Alemdendaha deerli olan ey ise olgun akldr. Bunu byle bil ve onunla sevin. Hak dmann dosttutmak gerekmez. nk sonunda her ey Hakka dnecektir. Kimsenin kusurunu yznevurmamalsn. nk bezesiz et olmaz.(Aypsz insan olmaz)

Dilediini Allah'tan iste yavrum, hayr ve er mahluklarn elinde deildir. KullaraAllah'tan baka yardmc yoktur. Yardm Allah'tan iste, bakalarndan isteme. Her kim

Allah'n kahr ve azabndan korkarsa, phesiz ondan herkes ekinir. Dilini kt szlerdensaknanlar melun eytan emirleri altna alm olurlar.


44/52

DNYANIN VEFASIZLIICihanda kim itibar sahibi olur bilir misin? Tehlikeden korkusu olmayan. Bu devran insana

pek az vefa gsterir. Onda cefa vardr. Muhabbetle ii yoktur. Ac gnlerinde sana dertorta olan sevin gnnde de mutlaka ara. Nimet gnlerinde bir kimseye iyilik edersen Oda

mihnet gnlerinde sana yardma koar.Allah'tan bir devlet bulduun zaman onun saadeti arasnda dostlarndan ayrlma. Hele

senin iin gam ekmi olanlar sevin gnlerinde de sevin orta et.

ALLAH LM VE ERENLEREy babasnn can evlat; Allah' bulmak iin Onun hakknda bilgi edin. Gnlnde Allah

bilgisi olmayan kimse asla muradna eremedi. Allah'n bilen kimse -Bekay Fena -mertebesinde grr.

Arif olmayan, diri deildir. Allah'a yaknlk erefine de layk deildir. Mademki kendinefsini ona muhabbetinle biliyorsun, Allah' da ihsanlaryla tan. Arif, Hakk tanyan kiidir.Arif olmayan, insan cinsinden deildir. Arifin gnlnde muhabbet ve vefa vardr. Onun iiAllah'n renmek ve kretmektir.

Allah'n marifet verdii kimsenin gnlnde Hak'tan baka bir ey yoktur.Arif katnda dnyann hibir deeri yoktur. Belki kendi varl bile gznde deildir.

Marifet rtbesi, Allah'tan fani olmaktr. Fani olmayan nasl arif olabilir? Arif dnya veahiretten el ekmitir. Allah'tan baka olan her eyden uzaktr. Arifin gayesi Allah'aulamaktr. Bundan dolaydr ki O,mutlak olarak kendi benliinden gemi haldedir. Bu cihanneye benzer syleyeyim mi? nsann ryada grd eylere.

Uykudan uyandn zaman, grdn ryadan hibir ey kalmaz. Bir dirinin dp lmeside byledir. Cihandan giderken kendisi iin hi bir ey gtrmez. Her kimin iyi ameli varsa,ahiret yolunda yolda olur. Bu cihan, daima kocasnn karsnda sslenen gzel yzl birkadn bil. nsan kucanda besler ama saysz cilveler, aclar gsterir.

Bir gn kocasn uyumu bulunca phesiz hemen onun canna kast eder. Ey hner sahibi

aziz, bu aldatc sevgiliden saknmak da sana der.

TAKVANIN FAZLETLEROlum; makbul ve itibarl insan olmak istiyorsan takva yolundan ayrlma. Din yaps

takvadan bayndrlar. Fakat tamah yznden de harap olur. Takva ilminden ders alanlaraAllah 'dan baka her eyden uzaklamak yarar.

Allah korkusu takvadan doar. Takvasz yaayan kepaze olur. Takva ile kendini doruyola getiren kiinin hareketi de skutu da hep Allah iindir. Takvasz Allah'tan sevgi umanlarmuhabbette yalanc say.


45/52

TAKVA VE TVBE

Takva nedir? Giyecek, iecek ve yiyecekte haram ve pheli eyleri terk etmektir. Buvarlklar ihtiyatan ark olunca helal saylsa da takva ehli katnda gnah ve ziyandr.

Takva ilim ve amel ile beraber olunca sana ihls yarar. Ey Allah kulu; anszn bir gnahiledinse hemen tvbe et. Gnahndan dolay zr dile. Pein bir gnah meydana gelince onaveresiye tvbenin hibir faydas yoktur. leride yaamak umudu ile tvbeyi geciktirmekhatadr. nk hayat umudu botur.

MSAFR AIRLAMA

Kardeim, misafiri aziz tut ki sen de Allah 'tan izzet bulasn.

Misafirini iyi konuklayan iman ehline Allah, rahmet kapsn aar. Tabiat misafirdenholanmayan kimseden Allah da, Resulullah (s.a.v.) efendimiz de incinir. Misafire hizmet edenkul, kendisini Allah katna layk bir dereceye ykseltir. Misafiri gler yzle karlayan,Allah'tan lsz ltuflar grr. Ey ev sahibi; fazla klfetten uzak ol ki, misafirden sanaarlk gelmesin.

Misafir Allah vergilerinden bir nimettir. Ondan kanan alaklk etmi olur. Aklsznsofrasna misafir olma. Misafirin gelince de ondan gizlenme. Halktan ve ululardan misafirinkim olursa olsun, nne yiyecek getirmek gerektir. Misafire ikramda bulunan, iyi n kazanmayaalm olur. Yavrum, azdan oktan neyin varsa derviin nne koymak gerekir.

Alara Allah iin ekmek ver ki sana Adn cennetinde yer versinler. Her kim plak birvucudu giydirirse, Allah ona rahmetinden bir mjde yollar. plak bir fakire elbise vereneAllah iki alemde de yardmc olur. Yoksullarn dileini yerine getirirsen, banda ikbalden birta bulursun. Devlet ve ikballe bahtiyar olan, gizli ve aikar hayra alr.

Olum, asla cimrinin yemeini yeme. Hayatta onlarn sofrasna pek az otur. Pintininekmei hep zahmet ve meakkatle doludur. Cmertin ekmei ise nur ve k gibidir.arlmadka kimsenin sofrasna gitme. Karga gibi lae peinde koma. Alaklardan iyilikumma, onlarn damn direksiz say. Bir hayr ilediin zaman onu kendinden bilme. Her

grdne iyi gzle bak, fena grme.

BAHTSIZLIKBahtszda alamet grlr. Birinci alamet; ahmakl yznden daima haram yemesi.

tekilerde pislik ve uykudan ge kalkmakla beraber ilim adamlarndan kamasdr. Temiz vear yaamaya al. Kabir azabn dn.

Yavrum; bilgi erenlerinden kama ki seni kzgn ate yakmasn. Elinden geldii kadar hikimseye kt sz sylememekle beraber halk yannda da kendini vme. Hnerin varsa altnkesesine dm vurma. Evini ziyarete gelen olursa kapy yzne kapama.


46/52

ALLAH'TAN DLEKirkin yzlerden derdine are arama. Dileini gzel yzllerden dile. Elinden geldii

kadar sana ii den bir din kardeinin dileini yerine getir. Muradn sultandan bakasndanisteme. Bunu elde etmek istersen kapcdan bekleme.

Dmann lmnden sevinme, kimseden kimseye ikayet etme.

CENNET EHL

Her kimin mayasnda haslet varsa, phesiz cennet ehli olur. Nimet zamannda kr,bela vaktinde sabr gnl aynasna parlaklk verir. Daima gnahna tvbe eden mmini de Allahcehennem ateinden korur. Allah'ndan korkan kii gnahlarndan zr diler. Durmadan gnah

ileyen bir kulu Allah nasl cennet ehli yapar?Yavrum; daima Allah'tan mafiret dile, ktlerden ve fesatlardan ikayeti ol.

Sekiz cennet yarattn, Habibine vad ettin.Ana kfirler girmez, mminlere ne dersinYzm kara elim bo, barm yank gzm yanyet eyle Mevlm Yunus cemalini grsn.

Yunus Emre (k.s.)


47/52

MUHDDN ARAB HAZRETLERNNNASHATLER

"Bismillahirrahmanirrahim"

Muhiddin Arabi (k.s.) hazretleri yle buyurmulardr;"Devrin kutbu hari, halvet hali ancak kiinin istidd nisbetinde hasl olur.Akln afeti, daima ve yersiz bir ekime iinde bulunmasdr. slamn afeti, eitli illet ve sebeple dayanmasdr.(yani islamiyeti kabul eden birinin, baz maddi sebeplere dayanarak slm dinine

girmesidir.

Amelin afeti, nefsani bir tembelliktir. lmin afeti, nefistir. Halin afeti, ona kanp yersiz bir emniyet hissi duymaktr. rfan sahibinin afeti, aa kmasdr. Akln afeti, zulm yollarna dmesidir. Sevginin afeti, ehvet yolunu tutmasdr. Tevazunun afeti, dknlk gstermektir. Sabrn afeti, ekvadr (acelecilik).

Teslimiyetin afeti, pasif durmaktr. Zenginliin afeti, tamahtr. Azizliin afeti, bbrlenmektir. Cmertliin afeti, israftr. Kahramanln afeti, fakirliktir. Kefin afeti, onu anlatmaktr. Uymann afeti, tevil yolu aramaktr.

Edebin afeti, eitli beyan yolu aramaktr. Arkadaln afeti, ekimedir. Anlayn afeti, cihaldir. Mridin afeti, makamlara kma arzusudur. Bir eyden faydalanmann afeti, onu brakp te gemektir.(Bir bakma sabrszlk ve sebatsizliktir) Gnl alnn afeti, eitli eylere iltifattr. Fakihin afeti, keiftir.

Salikin afeti, vehimdir. Dnyann afeti, iddetli teleftir. Ahiretin afeti, istidratr.


48/52

Allah'a dua etmenin afeti, ba olmaya meyilli olmaktr. Zulmn afeti, yaylmasdr. Adaletin afeti, intikam ekline girmesidir. Bir eye bal olmann afeti, vesvesedir. Hrriyetin afeti, snrlar amaktr.

Szn afeti, noksanlktr."Gerek klara sal denildiderdi olan gelsnnderman buldumAh ile vh ile cevln iderken cnm iinde efendim cnn buldum.

* * *Emir Sultn der ne ho Pazar imi klar seyr idp gezerler imiCmlenin maksduol didr imi Hakk'a karu duran divan buldum.

Emir Sultan (k.s.)

EYTANIN KULLARA VERDVESVESELER

Allahu Tel tarafndan Resulullah (s.a.v.) Efendimize eytann gnderilmesi ve eytann

Efendimizin (s.a.v.) sorularn yantlamas, bni Abbas(r.a.)'n rivayetinde yle idi:

Efendimiz (s.a.v.) eytana yle sordu;- Halk iinde en ok kimi sevmezsin?eytan da Efendimize (s.a.v.);- Seni sevmem. Sonra ibadet eden genci, pheli eylerden saknan alimi, azalarn

kere temizleyeni, ihtiyacn kimseye sylemeyen fakiri sevmem. DediEfendimiz (s.a.v.);

- O fakirin sabrl olduunu nerden anlarsn? dedieytan;

- Allah ihtiyacn gn st ste anlatan sabrllar listesinden siler de ondan anlarm.Sonra kreden zengini sevmem dedi.

Efendimiz bunun zerine;- Sen onun kreden zengin olduunu nereden bilirsin ? dedieytan da;- Helal yoldan kazanr helal yoldan harcar, oradan bilirim . dedi.Efendimiz (s.a.v.) eytana yle buyurdu;- Arkadan kimdir?eytan;- Faiz yiyendir.


49/52

Efendimiz (s.a.v.);- Dostun kimdir?eytan

- Zina yapanlar.Efendimiz (s.a.v.):

- Kimlerle yatarsn?eytan;- Sarholarla.Efendimiz (s.a.v.);- Kimlerdir senin misafirin?eytan- Hrszlar.Efendimiz (s.a.v.);

- Elin kimdir?eytan;- SihirbazlarEfendimiz (s.a.v.);- En ok neyi seversin?eytan;- Kadnn boamak.

Efendimiz (s.a.v.);- Sevgilin kim?eytan;- Cuma namazn brakanlardr.Daha sonra Resulullah (s.a.v.) Efendimiz eytana ;- Ya lain, senin kalbini ne krar? Diye sordu.eytan da;

- Allah yolunda cihada koan atlarn kinemesi.Efendimiz (s.a.v.);- Peki senin cismini ne eritir?eytan;- Tvbe edenlerin tvbesi.Efendimiz (s.a.v.);- Peki yzn ne eritir?eytan;- Gizli sadaka.Efendimiz (s.a.v.);


50/52

- Cierini ne paralar?eytan;- Gece ve gndz Allah'a yaplan bol istifar.Efendimiz (s.a.v.);- Gzlerini ne kr eder?

eytan;Gece klnan namaz.Efendimiz (s.a.v.);- Yzn ne buruturur?eytan;- Gizli verilen sadaka.Efendimiz (s.a.v.);- Peki ban ediren nedir?

eytan;- ok cemaatle klnan namazdr.Resulullah (s.a.v.) Efendimiz daha sonra mevzuyu deitirerek "Sana gre insanlarn iyisi

kimdir?" diye sordu, eytan da " Namazn kasten brakanlardr." Diye cevap verdi ." Sana gre insanlarn en akisi kimdir?" diye sorunca Resulullah (s.a.v.) Efendimiz,

eytan "Cimrilerdir." Cevabn verdi.Resulullah (s.a.v.) Efendimizin, "Seni iinden ne alkoyar, peki?" sorusuna da eytan,

"Ulemalarn meclisi." Dedi."Yemei nasl yemeyi seversin sen?" sorusuna da eytan , "Sol elimle ve trnaklarmn

ucu ile. " diyerek cevap verdi.Resulullah (s.a.v.) Efendimiz "Sen scak rzgarlar estii ve scaklar bast zaman

ocuklarn nerede glgelendirirsin?" diye tekrar sordu ve eytan da yle cevap verdi:"nsanlarn trnaklar arasnda."

Efendimiz (s.a.v.) Efendimiz, daha sonra yine bir baka konuya geti ve eytana sordu;

"Rabbinden neler talep ettin?"eytan da u aada ki cevab vermeye balad:" Allah'tan on ey talep ettim. Onlar da unlardr:1- Allah'tan , insanlarn mallarna ve ocuklarna ortak olmay talep ettim. Allahu Teala

'da bu talebimi yerine getirdi.Ben de artk besmelesiz kesilen hayvann etine, faize ve haram karan yemee ortak

oldum. Bunlardan ben de yerim.eytandan Allah'a snlmayan maln da ortaym.

Cinsi mnasebet annda, eytandan Allah'a snmayan kimse ile hanmna ortam.O birlemeden doan ocuuna da ortam, o ocuk bize itaat eder ve szmz dinler.Her kim helal yola deil de haram ie giderse ona yoldalk eder bineine bende binerim.


51/52

2- Allahu Teala'dan bir de ev istedim. bunun zerine bana hamamlar verdi.3- Bir de mescid istedim, Pazar yerlerini verdi.4- Kendim iin bir kitap istedim, bana iir kitaplarn verdi.5- Kendime bir de ezan istedim, mezmurlar verdi.6- Yatama bir arkada istedim, sarholar verdi.

7- Bana yardmclar vermesini istedim, kaderiye mensuplarn verdi.8- Ban

Cevahirname FERİDÜDDİN ATTAR

Documents

Transcript of Cevahirname FERİDÜDDİN ATTAR