CENA 5,50 ZŁ (0% VAT) STYCZEŃ 2007 1/89 -...

CENA 5,50 ZŁ (0% VAT) SSTTYYCCZZEEŃŃ 22000077 11//8899

REKLAMA

2 OPTYMALNI STYCZEŃ 2007

* Zapewniamy: fachową opiekę lekarską, prądy selek−tywne, bardzo szczegółowy cykl szkoleniowy zakoń−czony indywidualnym ustawieniem modelu żywieniado domu, masaże, gimnastykę, siłownię,saunę, rowe−ry górskie, tenis stołowy, korzystanie z pobliskich ba−senów leczniczych, wycieczki.

* Zapraszamy do naszej Restauracji, gdzie możeciePaństwo zamówić optymalne dania, kupić chleb orazciasta naszej produkcji. Możecie tu także spędzić czasw większym gronie z rodziną i przyjaciółmi!

* Służymy pomocą w leczeniu takich chorób jak: cu−krzyca, SM, neurastenia, astma oskrzelowa, chorobyserca i naczyń krwionośnych, nadciśnienie, otyłość,choroby przewodu pokarmowego, gościec postępują−cy, inne choroby zwyrodnieniowe, miażdżyce i wieleinnych.

* Oferujemy państwu fachową opiekę lekarską i pielęgniar−ską. Naszymi lekarzami optymalnymi z certyfikatamiOSBO są: dr Janina Kluczyñska, dr Marian Mandec-ki –– kardiolog, dr Urszula Brych –– specjalista chi-rurg-ortopeda, radiolog, USG, Jacek Kruszyñski ––pr¹dy selektywne, Teresa Szczepanek –– szkolenia.

ARKADIA ZDROWIA 'COLONIA" W USTRONIU-JASZOWCUMALOWNICZO PO£O¿ONEJ MIEJSCOWOŒCI UZDROWISKOWEJ W GÓRACH BESKIDU ŒL¥SKIEGO

zaprasza na wczasy lecznicze z ¯ywieniem Optymalnym wg zaleceñ dr. Jana Kwaœniewskiego

Do Pañstwa dyspozycji jest:● Siłownia ● Sauna ● Gimnastyka ● Tenis stołowy

● Rowery górskie

* Dzięki współpracy z LUKAS bankiem istnieje możli−wość wykupienia wczasów w systemie ratalnym. In−formacji udzieli Państwu recepcja Arkadii Zdrowia.

* Oferujemy turnusy w dowolnych terminach

Turnus 7-dniowy w pokojach dwuo-sobowych jednej osoby z pe³nym wy-¿ywieniem 553 z³. (doba –– 79 z³.)

Turnus 14-dniowy w pokojach dwu-osobowych jednej osoby z pe³nymwy¿ywieniem 1106 z³. (doba –– 79 z³.)

* Oferujemy równie¿ pobyty hotelowe

NOWOŒÆ !!!Jesteœmy oœrodkiem

uprawnionym doorganizowania turnusów

rehabilitacyjnych,z mo¿liwoœci¹

dofinansowania pobytu ze œrodków PFRON-u.

Cena pobytu obejmuje nocleg, wy¿ywienie, korzystanie z si³owni i gimnastyki. Dodatkowe us³ugi s¹ p³atne wed³ug aktualnego cennika.

ARKADIA ZDROWIA 'COLONIA" ul. WCZASOWA 9, 43-450 USTROÑ-JASZOWIEC, Tel./fax: +48 (033) 854-21-11, 854-21-25, 854-24-27

e-mail: [email protected] Strona int.: http://www.arkadiazdrowia.com

Zapraszamy do UstroniaZapraszamy do Ustronia

OPTYMALNE TURNUSY W PROMOCJI!!!

TYLKO TYLKO 749 z³749 z³**Cena pakietu zawiera 7 noclegów w pokoju dwuoso-bowym, pe³ne wy¿ywienie (3 posi³ki), 10 dowolnychzabiegów (do wyboru: pr¹dy selektywne, œwiat³olecz-nictwo, ok³ady borowinowe, inhalacje, masa¿e), kon-sultacje lekarsk¹, 5 dniowe szkolenie na temat ¿ywienia optymalnego, prelekcje na temat dzia³aniapr¹dów selektywnych, gimnastykê, wieczorek z ga-wêdziarzem ludowym, kulig, wycieczka.

* Iloœæ miejsc jest ograniczona. Regulamin promocji znajd¹ Pañstwo na naszej stronie internetowej

WWYYNNIIKKII KKOONNKKUURRSSUU OOOOPPPPTTTTYYYYMMMMAAAALLLLNNNNEEEE WWWWAAAAKKKKAAAACCCCJJJJEEEE 2222000000006666

Na og³oszony Konkurs Fotograficzny 'Optymalne Wakacje 2006" na-p³ynê³o bardzo du¿o ciekawych i ³adnych zdjêæ, z których prawie wszy-stkie nawi¹zywa³y bezpoœrednio lub poœrednio do tematu 'OptymalneWakacje". Decyzj¹ Jury (Prezydium ZG OSBO) I miejsce zajê³o zdjêcienades³ane przez pana Adama Kozika z Brzeszcz. GRATULUJEMY!Zwyciêzca otrzymuje bezp³atn¹ prenumeratê miesiêcznika 'OPTYMAL-NI" na ca³y 2007 rok. Kolejne miejsca - wyró¿nienia zajê³y fotografie nade-s³ane przez (wykaz alfabetyczny):❢ Zbigniewa Bastowskiego z Cairns - Australia ❢ Piotra Budnika z Poznania❢ Remigiusza Dyñskiego z Jaworzna ❢ Mieczys³awê Grygorczyk ze Szprotawy❢ Dawida Rykaczewskiego z Sosnowca❢ Norberta Szpechta z Gliwic❢ Grzegorza Trzebiatowskiego (prosimy o kontakt)❢ Wandê Tworzyd³o z Mys³owic❢ Annê Wróblewsk¹ z Warszawy❢ Norberta Wójcika (prosimy o kontakt)Wszystkim wyró¿nionym przeœlemy komplet 12 miesiêczników ze wszyst-kich miesiêcy 2006 roku. Gratulujemy! W kolejnych numerach miesiêcznika'OPTYMALNI" zaprezentujemy wszystkie wyró¿nione zdjêcia.

I miejsce

wyró¿nienie

wyró¿nienie

OPTYMALNE ŻYWIENIE - ZDROWE ŻYCIE

OD REDAKCJI

3OPTYMALNI STYCZEŃ 2007

Redaktor naczelny:Ewa Borycka-Wypuko³. Bie¿¹cy numer miesiêcznika zredagowa³ - ZESPÓ£

Informujemy Czytelników, ¿e od 5-go stycznia br.redaktor naczelny 'OPTYMALNI" pani Ewa Bo-rycka-Wypuko³ pe³niæ bêdzie dy¿ur w ka¿d¹ œrodêw godz. 8,00-15,00 w Biurze OSBO w Jaworznieul. Grunwaldzka 200. Tel. (0-32) 616 51 82. Faks(0-32) 616 63 74.

Publicystyka:dr Jan Kwaœniewski

Wspó³praca:dr n. med. Mariusz G³owackidr n. med. Kazimierz Komarskilek. med. Andrzej Garbieñlek. med. Wojciech Kanialek. med. Gra¿yna Milerskalek. med. Przemys³aw Palalek. med. Agata P³oweckalek. dent. Janina Kluczyñskamgr in¿. Józef Wasilik.

Adam Jany Teresa SzczepanekBogdan Tkocz

Konsultacja medyczna:Komisja Zdrowia ZG OSBO

Wydawca:Ogólnopolskie Stowarzyszenie Bractw Optymalnych im. ks. prof. W³odzimierza Sedlaka z siedzib¹ w Jaworznie43-600 Jaworzno, ul. Grunwaldzka 200tel. (032) 616 51 82, fax (032) 616 63 74

Konto bankowe Wydawcy:Ogólnopolskie Stowarzyszenie Bractw Optymalnych im. ks. prof. W³odzimierza Sedlaka z siedzib¹ w Jaworznie:PKO BP O/TychyNr 93 1020 2528 0000 0402 0014 3495

Druk:'Text-Art" Agencja ReklamowaJaworzno ul. Grunwaldzka 172 tel. (0-32) 751 13 743

Zdjêcie z I ok³adkia:Pani Zofia Kuzio³a.

Adres do korespondencji:43-600 Jaworzno, ul. Grunwaldzka 200

Redakcjaprzyjmuje zamówienia na zamieszczaniereklam. Cennik modu³ów reklamowych i regulamin dostêpne s¹ w siedzibie Stowa-rzyszenia. Tel. (032) 6165182, fax (032)6166374, [email protected]

Redakcja nie zwraca materia³ów nieza-mówionych, zastrzega sobie prawo reda-gowania nadsy³anych tekstów i nie odpo-wiada za treœæ zamieszczonych reklam.

Nr 1/89 (styczeń 2007)Nakład nie przekracza 15 000 egz.

Gwarancja Optymalności

W numerze m.in.:

®

Żywienie OptymalneDr Kwaśniewski odpowiada . . . . . . . . . . . . .5 Żywienia Optymalnego można łatwo się nauczyć . . . . . . . . . . . . .6-8

Warto PrzeczytaćŻywienie Optymalne przy wirusowym zapaleniu wątroby . . . .9-11Energetyczna natura ekonomii cz I . . . .18-19O tradycji Rogali Marcińskich . . . . . . . . . .24

Księga CudówJak odzyskałem zdrowie . . . . . . . . . . . . 12-13Żywienie Optymalne a chorobaLeśniowskiego-Crohna . . . . . . . . . . . . . 13-14

Z Życia StowarzyszeniaBarbórkowe spotkanie w Siemianowicach Śląskich . . . . . . . . . . . .14List otwarty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16-17

Arkadia Zdrowia 'Colonia"Osteoporoza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15-16

Lekarz RadziZnaczenie cynku w organizmie . . . . . . . . . 22

Między NamiPałac nadziei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25Przed nami jest dużo pracy . . . . . . . . .27-28

Homo OptimusBóle głowy cz. II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

Oddziały OSBOOptymalni w Łazach . . . . . . . . . . . . . . . . .29

ABC MedycynyCo nam daje tzw. myślenie pozytywne .30-31

Odpowiedzi na ListyOptymalni lekarze odpowiadają . . . . . . . .32

Kuchnia Optymalna . . . . . . . . . . . 33-34

Polecamy ArkadieAustralia - Arkadia w Cairns cz III . . . . .35-36Arkadia Zdrowia Revital . . . . . . . . . . . .37-38

70 URODZINY


Zaproszenie do Opery

Lwowskiej

70 Urodziny70 UrodzinyKochanego Pana Doktora Jana KwaśniewskiegoKochanego Pana Doktora Jana Kwaśniewskiego

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Bractw Optymalnychim. ks. prof. Włodzimierza Sedlaka ma zaszczyt

zaprosić Państwa na niezwykłą uroczystość ww ddnniiuu 1100 cczzeerrwwccaa 22000077 rrookkuu::

PPRROOGGRRAAMM uurroocczzyyssttoośśccii pprrzzeewwiidduujjee::

Rozpoczęcie o godz. 1100

1 Uroczyste otwarcie spotkania przez znakomitychkonferansjerów Artura Kalickiego z TVP 3 Lublin orazprezenterów Telewizji Lwów: Zoriany Depczak i Walerego Łazarczuka.

2 Występ chórów i Zespołów:●● Chóru "Męskość" Zarządu Weteranów Policji

z Łucka.●● Polskiego Chóru Mieszanego "ECHO" z Lwowa.●● Żeńskiego Zespołu Śpiewaczego "OSTOJA"

z Chełma.3 Życzenia Urodzinowe dla Pana Doktora - wystąpienia

licznych gości z Polski, Ukrainy, Szwajcarii, Niemiec i innych krajów.

4 Przemówienie Doktora Jana Kwaśniewskiego.5 Humoreski w wykonaniu Kapeli "Wesoły Lwów".6 Koncert Zespołu Folklorystycznego "LUBAWA"

z Lubomla7 Przerwa8 Godz. 1400 - Koncert Rozrywkowy "Strauss - Król Walca"

w wykonaniu wybitnych artystów Opery Lwowskiej.

Po Koncercie, gości przybyłych z Polski i innych krajów zapraszamyna kameralne przyjęcie do przepięknej Sali Lustrzanej Opery.Oferujemy optymalny poczęstunek i Program Artystyczny.

PPaattrroonnaatt mmeeddiiaallnnyy:: ● ● Telewizja Ukraińska Lwów● ● gościnnie Regionalna TVP 3 Lublin● ● "Gazeta Lwowska" wydawana przez

Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej.● ● "OPTYMALNI"

Bezpłatne zaproszenia będą przesyłane do Oddziałów, Bractw i Klubów OSBO.

Wszelkich informacji udziela Biuro OSBO w Jaworznie.

Organizator wycieczek na Ukrainę "Lider - Tour" z Chełma, ul. Lubelska 51

tel. 082/565-44-66 przyjmuje zamówienia na wyjazd. Program wycieczki zaprezentujemyw jednym z kolejnych numerów "OPTYMALNI".

DDoo mmiiłłeeggoo ssppoottkkaanniiaa nnaa uurroocczzyyssttoośśccii,, kkttóórraa pprrzzyynniieessiiee ddoobbrroo ddllaa

NNaarroodduu PPoollsskkiieeggoo ii UUkkrraaiińńsskkiieeggoo

– Pytanie 1: Co jest przyczyn¹ powsta-wania ostróg na piêtach i w ogóle w sto-pach? Jak to zlikwidowaæ?

– OdpowiedŸ: ostrogi kostne powstaj¹g³ównie w krêgach, ale mog¹ powsta-waæ wszêdzie tam, gdzie potrzebne jestwzmocnienie przyczepu œciêgna do ko-œci. Przyczyn¹ choroby zwyrodnienio-wej stawów jest niekorzystne od¿ywia-nie. Oczywiœcie oty³oœæ i ciê¿ka pracafizyczna mog¹ wp³ywaæ na powstawa-nie ostróg tak¿e piêtowych, ale nie mu-sz¹. Decyduje od¿ywianie. W piœmien-nictwie podanym w moich ksi¹¿kach pi-sa³em o tym, ¿e sama ciê¿ka praca niewystarcza do powstania choroby zwyro-dnieniowej, w tym ostróg. Badaczefrancuscy znaleŸli zmiany zwyrodnie-niowe stawów u 98% badanych traga-rzy, ale nie znaleŸli ani jednego przy-padku choroby zwyrodnieniowej, czypojawienia siê ostróg piêtowych w du-¿ej grupie tragarzy zatrudnionych w ha-lach paryskich, g³ównie ch³odniach,przy przenoszeniu miêsa. Nie stwierdzi-li aby przez wiele lat jakiœ tragarz pra-cuj¹cy przy noszeniu miêsa, odszed³z pracy z powodu choroby zwyrodnie-niowej stawów czy krêgos³upa. Z³eod¿ywienie powoduje szybkie starzeniesiê tkanek najgorzej ukrwionych, czylinp. uk³adu kostnego. A od¿ywianie Po-laków systematycznie pogarsza siê od40 lat. W po³owie lat 30-tych poborowiw czasie s³u¿by wojskowej roœli jeszcze3-4 cm, podczas gdy w wojskach powie-

trzno-desantowych na pocz¹tku lat 70-tych ich wzrost w czasie s³u¿by zmniej-sza³ siê œrednio ponad 1 cm. Przyczyn¹by³o przedwczesne starzenie siê chrz¹-stek miêdzykrêgowych i uk³adu kostne-go. ¯ywienie optymalne jest leczeniemprzyczynowym w chorobie zwyrodnie-niowej. Trzeba zjadaæ wiêcej kolagenu(nogi cielêce i wieprzowe, g³owizna wie-przowa, salcesony) pamiêtaj¹c przy tymo dostarczaniu produktów zawieraj¹-cych sporo witaminy C. Wystarczy 60g czarnej porzeczki na dobê aby pokryæw pe³ni zapotrzebowanie organizmu nawitaminê C. Kolagen bez witaminy C niemo¿e byæ w pe³ni wykorzystany. Trzebauzbroiæ siê w cierpliwoœæ, bowiem prze-budowa uk³adu kostnego, czy chrz¹stekzachodzi powoli. Po d³u¿szym czasieu prawie ka¿dego chorego stosuj¹cegopoprawnie ¿ywienie optymalne, dolegli-woœci spowodowane przez chorobê zwy-rodnieniow¹ ustêpuj¹. Ostrogi kostne je-œli uciskaj¹ na nerwy, miêœnie, innetkanki, mog¹ powodowaæ stan zapalny,co powoduje wystêpowanie bólu. Mo¿nawówczas stosowaæ niewielkie dawki le-ków przeciwzapalnych (np. Ibuprom)lub stosowaæ zabiegi fizykalne. Przy sta-nie zapalnym tkanek otaczaj¹cych ostro-gê piêtow¹ pomagaj¹ ultradŸwiêki lubpr¹dy selektywne PS. Pomagaj¹ szyb-ciej, jeœli na bol¹ce miejsca przyk³ada-my elektrodê dodatni¹ plus z kabla czer-wonego. Stan zapalny powoduje zakwa-szenie tkanki, Pr¹dy Selektywne rozsze-rzaj¹ naczynia têtnicze i ch³onne, a sto-sowane z bieguna dodatniego usuwaj¹z miejsca zapalenia jony dodatnie powo-duj¹ce zakwaszenie, czyli g³ównie wo-dór, co przyspiesza ustêpowanie stanuzapalnego. Przyczyny powoduj¹ceobrzêk kostki prawej, czy lewej nogi,mog¹ byæ ró¿ne. Przy stosowaniu ¿ywie-

nia optymalnego w miarê poprawnie,obrzêk powinien ust¹piæ sam. Gdyobrzêk nie powoduje bólu i nie powiêk-sza siê, mo¿na poczekaæ a¿ ust¹pi sam.Jeœli siê bêdzie utrzymywa³ d³ugo, lubjeœli siê bêdzie powiêksza³, trzeba wyko-naæ odpowiednie badania krwi, aby wy-kluczyæ powa¿n¹ chorobê.

– Pytanie 2: W literaturze ma³o poruszasiê sprawê 'wagi nale¿nej" przy obli-czaniu proporcji B:T:W.

– OdpowiedŸ: Termin 'waga nale¿na"jest pojêciem umownym pozwalaj¹cymokreœliæ jak¹ wagê ma cz³owiek i czyjest ona prawid³owa. Gdy cz³owiek jestzdrowy, szczup³y, du¿o siê rusza, nic gonie boli, to za prawid³ow¹ wagê mo¿nauznaæ tak¹ wagê, która wynosi w kg ty-le, ile wynosi w centymetrach wzrost, li-cz¹c od wysokoœci ponad 1 m. Wagamniejsza, lub wiêksza o 5 kg jest jeszczewag¹ prawid³ow¹.

– Pytanie 3: Bardzo prosimy o podaniew³aœciwych proporcji dla dzieci i m³o-dzie¿y.

– OdpowiedŸ: Najlepszym pokarmemdla oseska jest mleko matki ¿ywi¹cej siêoptymalnie. Wiem, ¿e to mleko jest bar-dzo t³uste. Odci¹gniête i postawionew szklance rozdziela siê na 'œmietanê"(oko³o 40%) i mleko. W mleku kobietz plemion pasterskich znajdowano na 1 g bia³ka a¿ 11 g t³uszczu i tylko 4 g wêglowodanów. W swoich ksi¹¿kachpoda³em jak powinno od¿ywiaæ siêdziecko w ka¿dym wieku i tam odsy³amzainteresowanych Czytelników.

Pozostaj¹c z szacunkiem Jan Kwaœniewski

ŻYWIENIE OPTYMALNE


DR KWAŚNIEWSKIODPOWIADAOdpowiedzi na pytania przekazane dr. Janowi Kwaœniewskiemupodczas I Jurajskiego Spotkania w £azach.

ŻYWIENIA OPTYMALNEGOMOŻNA ŁATWO SIĘ NAUCZYĆ¯ywienie Optymalne odkryte przez Doktora Jana Kwaœniewskiego na pewno spo-woduje przewrót w leczeniu chorych i zapobieganiu chorobom. Œwiadcz¹ o tymsetki ludzi wyleczonych z cukrzycy, nieuleczalnej dot¹d choroby i innych dot¹dnieuleczalnych chorób. Osoby ¿ywi¹ce siê optymalnie (bez b³êdów), nie choruj¹prawie na ¿adne choroby, co oznacza, ¿e cz³owiek zosta³ stworzony do ¿yciaw zdrowiu, a choruje dlatego, ¿e ¿ywi siê nieprawid³owo.

¯ywienie optymalne ustawia przemianêmaterii w organizmie na prawid³owychtorach, zgodnie z prawami NATURY cosprawia, ¿e choroby siê zatrzymuj¹ i co-faj¹.¯ywienie optymalne jest odpowiedzi¹na wystêpuj¹ce aktualnie zakwaszenieorganizmu u oko³o 50% mieszkañcówEuropy, o czym z zatroskaniem donosi-³y media.Zakwaszenie organizmu sprzyja wieluchorobom i powoduje szybkie starzeniesiê cz³owieka. Co drugi Europejczykcierpi na zakwaszenie! ¯ywienie opty-malne prawid³owo stosowane nie za-kwasza organizmu. Podstaw¹ ¿ywieniaoptymalnego s¹ jajka, t³uste miêsa, t³u-ste wêdliny, t³uste sery, t³uste ryby, ma-s³o, œmietana, s³onina, smalec oraz wa-rzywa i owoce w iloœciach limitowa-nych potrzebami organizmu.Wed³ug najnowszych badañ naukowychprzeprowadzonych metod¹ enzyma-tyczn¹ - jajka, t³uszcze, bia³y ser, nie s¹w ogóle kwasotwórcze, a umiarkowaneiloœci miêsa, podrobów, wêdlin i ryb nies¹ w stanie zakwasiæ organizmu, przyodkwaszaj¹cej funkcji warzyw i owo-ców. To czyni z ¯YWIENIA OPTY-MALNEGO - ¯YWIENIE IDEALNE.W ¿ywieniu optymalnym materia³emenergetycznym s¹ wysokowartoœciowet³uszcze, a wêglowodany pe³ni¹ funkcjê

pomocnicz¹ w przemianie materii. Wy-niki dotychczasowych obserwacji nau-kowych prowadz¹ do stwierdzenia, ¿e"Istnieje ogromna dysproporcja miêdzymo¿liwoœciami ludzkich nerek a obci¹-¿eniami jakie nak³ada na nie wysoko-bia³kowa dieta Amerykanina czy mie-szkañca innego kraju Zachodu.Zrozumienie istoty ¿ywienia optymal-nego mo¿liwe jest dopiero po przeczyta-niu choæby jednej ksi¹¿ki Doktora JanaKwaœniewskiego, najlepiej '¯ywienieOptymalne". Warto te¿ wiedzieæ, ¿ew ksi¹¿ce 'Dieta Optymalna Dieta Ide-alna" uwzglêdnione s¹ najnowsze od-krycia naukowe na temat ¿ywnoœci orazpodkreœlona jest zasada dostarczaniaorganizmowi wszystkich sk³adnikówpokarmowych we w³aœciwych iloœciach.Obecnie du¿ym utrudnieniem w stoso-waniu ¿ywienia optymalnego jest prze-twarzana i polepszana ¿ywnoœæ. Jest toproblem, z którym przyjdzie nam siêzmierzyæ w pierwszej kolejnoœci. Na ra-zie tylko rolnicy korzystaj¹ z mo¿liwo-œci ¿ywienia siê zdrow¹ ¿ywnoœci¹i osoby maj¹ce dostêp do sklepówz 'niepolepszonym" miêsem, optymal-nymi wêdlinami, wiejskimi jajkami.W zasadzie w ¿ywieniu optymalnym¿ywnoœci wysokoprzetworzonej, miêsai wêdlin z 'polepszaczami" ani jarzynnas¹czonych œrodkami chemicznymistosowaæ nie nale¿y. Walka o zdrow¹,ekologiczn¹ ¿ywnoœæ ju¿ siê zaczê³ai w du¿ej mierze od nas bêdzie zale¿a³o,jakie bêd¹ jej efekty. Je¿eli rolnicy za-poznaj¹ siê z odkryciem dr. Jana Kwa-œniewskiego i przestan¹ siê baæ chole-sterolu w jajkach, maœle, œmietanie, s³o-ninie, t³ustej wieprzowinie, czy t³ustymrosole z drobiu, to ludnoœæ rolniczaodzyska zdrowie, dobr¹ kondycjê – i dlamieszczan zdrowej ¿ywnoœci wystarczy.Warto wiedzieæ, ¿e ju¿ 10 lat temu nie-mieccy lekarze udowodnili w badaniach

naukowych, ¿e cholesterol z ¿ywnoœciwch³ania siê tylko w ograniczonym za-kresie. Prawdziwie groŸny jest choleste-rol powstaj¹cy w organizmie z nadmia-ru wêglowodanów zawartych w cukrze,m¹ce, makaronach, kaszach, pieczywie,ciastach, s³odyczach, ciasteczkach, ba-tonach, batonikach. W ¿ywieniu opty-malnym nie ma nadmiaru wêglowoda-nów. Kiedy polscy rolnicy ¿ywi¹c siêoptymalnie zaczn¹ doceniaæ wartoœæ na-turalnych witamin, to w przyzagrodo-wych ogródkach warzywno-owoco-wych nie zabraknie grz¹dek truskawek,poziomek, krzewów czarnych i czerwo-nych porzeczek, malin, agrestu, leszczy-ny, obok oczywiœcie drzew owocowych.¯ywienie optymalne mo¿emy rozpo-cz¹æ bez liczenia iloœci bia³ka, t³uszczui wêglowodanów, mo¿emy bowiem ko-rzystaæ z gotowych jad³ospisów zamie-szczonych w ksi¹¿kach dr. Jana Kwa-œniewskiego. Pamiêtaæ tylko nale¿y, abyjeœæ 'do syta", do zaspokojenia g³odu,bez przejadania siê. Osoby zdrowez nadwag¹ mog¹ wed³ug wskazañ dr.Jana Kwaœniewskiego zmniejszyæ o jed-n¹ trzeci¹ iloœæ t³uszczu w proponowa-nych jad³ospisach, co ma na celu sk³o-nienie organizmu do spalania zapasówz w³asnej tkanki t³uszczowej. Osobybardzo m³ode i chore nie powinny zrzu-caæ nadwagi bez kontroli lekarskiej.Na pocz¹tku ¿ywienia optymalnego,w fazie przestrajania przemiany materiidr Jan Kwaœniewski zaleca zjadaniewiêkszej iloœci bia³ka tj. w granicach od60 do 120 gramów dziennie, w zale¿no-œci od wieku, wzrostu, stanu zdrowia.Po przestrojeniu metabolizmu zmniej-sza siê zapotrzebowanie organizmu nabia³ko do 30-50 g dziennie, przy czym30 g mog³oby byæ iloœci¹ wystarczaj¹c¹,gdyby bia³ko pochodzi³o wy³¹czniez ¿ó³tek czy w¹tróbek. ¯ó³tka jaji podroby zawieraj¹ najbardziej warto-

ŻYWIENIE OPTYMALNE


Foto: A. JANY

œciowe bia³ka nadaj¹ce siê do regenera-cji wszystkich tkanek z tkank¹ nerwow¹w³¹cznie, podczas gdy bia³ka pochodz¹-ce z szynki czy polêdwicy s³u¿¹ g³ów-nie do regeneracji tkanek miêœniowych.Wêglowodanów spo¿ywamy œrednio0,8 g na kilogram nale¿nej wagi cia³a,ale zapotrzebowanie na wêglowodanymo¿e siê zwiêkszaæ przy du¿ej aktyw-noœci cz³owieka. Wagê nale¿n¹ cia³anaj³atwiej okreœliæ odejmuj¹c liczbê100 od wartoœci oznaczaj¹cej wzrostw centymetrach. Przyk³ad: (wzrost) 180cm - 100 = 80 + - 10%. Mno¿¹c 80 x 0,8g otrzymujemy liczbê 64 oznaczaj¹c¹iloœæ gram wêglowodanów niezbêdnychdla osoby o wzroœcie 180 cm. Przy in-tensywnej pracy zarówno fizycznej jaki umys³owej organizm potrzebuje wiê-cej wêglowodanów i potrzebê tê mo¿esygnalizowaæ bolesnymi skurczamimiêœni podudzi i wystêpowaniem cia³ketonowych w moczu. W takiej sytuacjidr Jan Kwaœniewski radzi dodaæ 15-20g wêglowodanów dziennie.Przy wyliczaniu iloœci bia³ka, t³uszczui wêglowodanów przydatne s¹ podrêcz-ne tabelki z zawartoœci¹ sk³adników po-karmowych. Mo¿na je sporz¹dziæw oparciu o tabele zamieszczonew ksi¹¿ce '¯ywienie Optymalne" ju¿przy pierwszym jej czytaniu. Podrêcznetabelki zawieszone w kuchni znakomi-cie u³atwiaj¹ poznanie sk³adu podsta-wowych produktów stosowanych w ¿y-wieniu optymalnym i komponowaniuw³asnych jad³ospisów.

W tabelkach podrêcznych warto zamie-œciæ wszystkie czêœciej stosowane w ¿y-wieniu optymalnym produkty. Orzechy,migda³y, wiórki kokosowe mo¿na do³¹-czyæ do produktów t³uszczowych, bo-wiem t³uszcz stanowi ich g³ówn¹ za-wartoœæ. Dla u³atwienia przejœcia na ¿y-wienie ze zmniejszon¹ iloœci¹ bia³ka poprzestrojeniu metabolizmu, proponuje-my kilka przyk³adowych jad³ospisówz wyliczeniem bia³ka, t³uszczu i wêglo-wodanów. Jad³ospisy opracowane s¹w oparciu o wzory i przepisy zamie-szczone w 'Ksi¹¿ce Kucharskiej" dr.Jana Kwaœniewskiego.

Przyk³ad 1.ŒNIADANIE: jajecznica zielona, chlebbiszkoptowy z mas³em, truskawki. Sk³adniki: 2 niedu¿e jajka, 4 dag mas³a,5 dag chleba biszkoptowego, 1 ³y¿kaposiekanej zielonej pietruszki, 1 ³y¿ka

posiekanego szczypiorku, 5-6 truska-wek.Po³owê mas³a przeznaczamy do chleba,na reszcie sma¿ymy jajecznicê. Tru-skawki mo¿emy polaæ ³y¿eczk¹ œmie-tanki i posypaæ szczypt¹ cukru (nieko-niecznie).Œniadanie zawiera: 18,9 g bia³ka, 54,9 gt³uszczu, 8,3 g wêglowodanów.Proporcje – 1 : 2,9 : 0,4

OBIAD: Zupa selerowa, gotowane ¿e-berka z pieczonymi jab³kami i sosem ja-b³kowym.

Sk³adniki: 10 dag obranego selera, 5 dagcebuli, 50 ml œmietany 30%, 200 mlwywaru miêsnego, 1 ³y¿eczka natki pie-truszki, 15 dag ¿eberek wieprzowych, 1 antonówka lub reneta, 25 ml przecie-ru jab³kowego.Seler i po³owê cebuli gotujemy w 100ml wywaru miêsnego, przecieramyprzez sitko, zagotowujemy ponowniei przyprawiamy œmietan¹. Zupê podaje-my w fili¿ankach, posypan¹ zielon¹ pie-truszk¹. ¯eberka gotujemy w wywarzemiêsnym z z¹bkiem czosnku. Ugotowa-ne ¿eberka i upieczone jab³ka polewa-my sosem przyrz¹dzonym z czêœci wy-

Nazwa produktuChleb biszkoptowyJajka (2 szt. = 100 g)¯ó³tka jaj (5 szt. = 100 g)Karkówka wieprzowaKura t³ustaKurczê (œrednio)Makrela wêdzonaSalceson czarnySzynka wieprzowa gotowanaSer twarogowy t³ustyW¹troba wieprzowa

¯eberka wieprzowe

Bia³ko (g)

11,212,916,313,212,214,220,712,616,417,720,411,3

T³uszcze (g)

20,011,731,918,717,02,0

15,532,018,310,14,5

21,7

Wêglowodany (g)

10,00,60,7----

0,5-

3,52,6-

A. Produkty bia³kowe (zawartoœæ w 100 gramach produktu)

Nazwa produktuBoczek surowy wieprzowyBoczek wêdzony wieprzowyMas³o extraMajonezOliwa z oliwekOlej s³onecznikowyS³onina œwie¿aSmalec wieprzowy topionyŒmietana 30%Lody optymalne

Bia³ko (g)

9,112,70,71,3--

2,40,12,23,5

T³uszcze (g)

53,047,383,279,299,699,883,799,730,035,3

Wêglowodany (g)

--

0,72,6----

3,18,7

B. Produkty t³uszczowe (zawartoœæ w 100 gramach produktu)

Nazwa produktuBrukselkaMarchewZiemniakiJab³kaTruskawkiŒliwki suszoneBu³ka pszennaChleb mieszanyCukier sto³owyM¹ka pszenna (550)

Bia³ko (g)

4,51,12,00,30,83,58,36,2-

10,9

T³uszcze (g)

0,30,20,10,60,41,21,91,1-

1,1

przyswajalne (g)

3,35,2

14,811,45,5

58,555,547,7

100,070,8

nieprzyswajalne (g)

4,43,42,12,01,69,43,04,6-

4,1

C. Produkty wêglowodanowe (zawartoœæ w 100 gramach produktu)

Wêglowodany

ŻYWIENIE OPTYMALNE


Oto przyk³ad sporz¹dzania podrêcznych tabelek:

waru miêsnego, podsma¿on¹ reszty ce-buli i przecieru jab³kowego.Obiad zawiera: 23,1 g bia³ka, 53,9g t³uszczu, 29,0 g wêglowodanów.Proporcje – 1 : 2,3 : 1,2

KOLACJA: Napój owocowy, plackiziemniaczane.Sk³adniki: jeden ziemniak (10 dag), 3¿ó³tka, bia³ko z jednego jajka, ³y¿eczkam¹ki (6 g), szczypta soli, szczypta pie-przu, 4 dag smalcu.Utarty i odciœniêty ziemniak ³¹czymydelikatnie z ¿ó³tkami, m¹k¹ i ubitym nasztywn¹ pianê bia³kiem, doprawiamysol¹ i pieprzem. Sma¿ymy na delikat-nym ogniu.Kolacja zawiera: 15,0 g bia³ka, 59,1 gt³uszczu, 21,4 g wêglowodanów.Proporcje – 1 : 3,9 : 1,4

RAZEM:Bia³ko: 18,9 + 23,1 + 15,0 = 57,0T³uszcze: 54,9 + 53,9 + 59,1 = 167,9Wêglowodany: 8,3 + 29,0 + 21,4 = 58,7Proporcje – 1 : 2,9 : 1,0

Iloœæ sk³adników w jad³ospisie nale¿ypomno¿yæ przez iloœæ osób zasiadaj¹-cych do sto³u. Zanim opanujemy sztukêpieczenia chleba biszkoptowego, mo¿e-my do œniadania podawaæ kromkê zwy-k³ego chleba pamiêtaj¹c, ¿e 5 dag chle-ba mieszanego zawiera 24,0 g wêglo-wodanów. Jajecznicê przyrz¹dzanywtedy z 3 niedu¿ych jajek. Dla osóbwysokich i dla dorastaj¹cej m³odzie¿yzwiêkszyæ w posi³kach o oko³o 1/3iloœæ produktów bia³kowych, to jest ja-jek, ¿ó³tek, miêsa, wêdlin, ryb, sera.Osoby o wysokim wzroœcie i osobybardzo aktywne ¿yciowo potrzebuj¹wiêcej wêglowodanów. Jako dodatkiwêglowodanowe mog¹ byæ wykorzy-stane œwie¿e owoce nies³odkie, suszonemorele, suszone œliwki, gorzka czekola-da, czekolada z kokosem w niedu¿ych

optymalnych iloœciach. Przy wyst¹pie-niu uczucia g³odu miêdzy posi³kami,mo¿na dodaæ trochê t³uszczu do potraw. Natomiast osoby pragn¹ce zrzuciænadwagê, mog¹ na czas odchudzaniazmniejszyæ o 1/3 iloœæ t³uszczu w pro-ponowanych jad³ospisach.Kieruj¹c siê najnowszymi spostrze¿e-niami naukowymi, fachowcy doradzaj¹piæ herbatê i inne napoje miêdzy posi³-kami. Popijanie zjadanych kêsów her-bat¹ powoduje rozcieñczenie enzymówtrawiennych. To nas mo¿e sk³aniaæ dodok³adniejszego ¿ucia i mieszania zeœlin¹ kolejnych kêsów strawy.Optymalne proporcje w ¿ywieniu naj-szybciej zrozumiemy wyliczaj¹c iloœcibia³ka, t³uszczu i wêglowodanóww prostym posi³ku. Spróbujmy to uczy-niæ na przyk³adzie œniadania sk³adaj¹-cego siê z jajecznicy z cebul¹, chlebabiszkoptowego i truskawek. Do wyli-czeñ pos³u¿my siê znanym schematem(tab 4).Aby dok³adnie oznaczyæ proporcje czy-li stosunek t³uszczu i wêglowodanówdo bia³ka, dzielimy wszystkie wartoœcitj. iloœæ bia³ka, t³uszczu i wêglowoda-nów przez iloœæ bia³ka, w naszym przy-k³adzie przez 25,9. Osoby wysokiei bardzo m³ode mog¹ zjeœæ podwójn¹porcjê chleba biszkoptowego albo przy-rz¹dziæ jajecznicê z czterech jajek. Oso-by pragn¹ce zrzuciæ nadwagê, mog¹usma¿yæ jajecznicê na 15 g, a nawet na10 g smalcu. Zanim poznamy ca³¹ wie-dzê o ¿ywieniu optymalnym, zadbajmyaby w naszych posi³kach by³o oko³o 2,5razy tyle (2,5-3,5) t³uszczu co bia³kaa wêglowodanów 50-70 g w skali dnia.Liczymy tylko wêglowodany przyswa-jalne. Truskawki w posi³ku mo¿na za-st¹piæ warzywami (rzodkiewka,ogórek, kalarepa, czarna rzodkiew, bia-³a rzodkiew, sok pomidorowy, sok mar-chwiowy) lub innymi owocami (mali-ny, jagody, porzeczki, poziomki, wi-

œnie, czereœnie, jab³ka, gruszki, œliwki,morele, brzoskwinie, ciemne winogro-na) w odpowiednich optymalnych ilo-œciach. Optymalna iloœæ warzyw lubowoców w posi³ku nie tylko dostarczawêglowodanów i witamin niezbêdnychdo spalania t³uszczu ale pe³ni te¿ funk-cjê odkwaszaj¹c¹ organizm. Pamiêtaætylko nale¿y, ¿e sk³adniki od¿ywcze le-piej przyswajaj¹ siê z warzyw duszo-nych i gotowanych ni¿ z surówek. Bar-dziej wskazane jest duszenie warzywi gotowanie na parze, bowiem gotowa-nie warzyw w wodzie powoduje znacz-ne straty minera³ów i witamin.Opieraj¹c siê na przyk³adzie wyliczeñiloœci bia³ka, t³uszczu i wêglowodanóww powy¿szym posi³ku, mo¿emy przy-rz¹dzaæ dowolne iloœci optymalnychpotraw i zestawiaæ je w ca³odzienne ja-d³ospisy. Wiele tradycyjnych posi³kówmo¿emy przekszta³ciæ w optymalne. Wa¿eniem produktów i liczeniem sk³a-dników pokarmowych nie nale¿y siêzra¿aæ, to trwa co najwy¿ej dwa tygo-dnie. Proporcji optymalnych uczymysiê przyrz¹dzaj¹c proste posi³ki.PóŸniej mo¿emy siêgn¹æ po przepisy nawykwintne dania z 'Ksi¹¿ki Kuchar-skiej" dr. Jan Kwaœniewskiego.Dla osób, którym po przestrojeniu prze-miany materii czyli po okresie korzy-stania z jad³ospisów zamieszczonychw ksi¹¿kach dr. Jana Kwaœniewskiegoopracowywanie w³asnych jad³ospisówsprawia³oby trudnoœæ, redakcja'OPTYMALNI" mo¿e zamieszczaæprzyk³ady ca³odziennych jad³ospisówz gotowymi wyliczeniami.Wiedzê o odkryciu dr. Jana Kwaœniew-skiego powinniœmy w pierwszej kolej-noœci przekazywaæ ludziom cierpi¹cymna ró¿ne schorzenia i osobom z nadwa-g¹, aby nie cierpieli niepotrzebnie. Cen-nym by³oby dotrzeæ z wiedz¹ optymal-n¹ do rodziców wychowuj¹cych dziecii przekonaæ ich, ¿e ¿ywienie optymalnenie tylko pomaga wleczeniu chorób, alete¿ usprawnia funkcjonowanie umys³u.Po prostu dzieciom ¿ywionym opty-malnie ³atwiej siê uczyæ i uzyskiwaædobre oceny z przedmiotów szkolnych.

Mgr Wanda S³awekStarszy Doradca ¯ywienia Optymalnego

Od redakcji: Treœæ powy¿szego artyku³u zosta³a

skonsultowana z dr Agat¹ P³oweck¹.

Nazwa produktuJajka 3 szt. (niedu¿e)Cebula 1 szt. (niedu¿a)Smalec wieprzowyChleb biszkoptowyTruskawki 5-6 szt.Sól kamienna, szczypta!

Bia³ko (g)

19,30,6-

5,60,4

25,91

Iloœæ (g)

15050405050

RazemProporcje

T³uszcze (g)

17,5-

40,010,0

-

67,52,6

Wêglowodany (g)

0,92,4-

5,02,7

11,00,4

Tab. 4

ŻYWIENIE OPTYMALNE


WARTO PRZECZYTAĆ


OOggóóllnnooppoollsskkiiee SSttoowwaarrzzyysszzeenniiee BBrraaccttww OOppttyymmaallnnyycchhiimm.. kkss pprrooff.. WWłłooddzziimmiieerrzzaa SSeeddllaakkaa zz ssiieeddzziibbąą ww JJaawwoorrzznniiee

z a p r a s z a lekarzy ze wszystkich krajów do udziału w

MIĘDZYNARODOWYM KONGRESIE LEKARZY do Lwowa

który odbędzie się w dniu 0099..0066..22000077 roku w Sali Konferencyjnej Korpusu TeoretycznegoLwowskiego Państwowego Uniwersytetu Medycznego we Lwowie przy ul. Piekarskiej 69.

Rozpoczęcie Kongresu o godz. 1000

Przerwa na optymalny poczęstunek 1400- 1500

Przewidywane zakończenie Kongresugodz. 1700

W KONGRESIE udział weźmie TTwwóórrccaa ŻŻyywwiieenniiaa OOppttyymmaallnneeggoo DDookkttoorr JJaann KKwwaaśśnniieewwsskkiioraz Lekarze Optymalni z Polski, Niemiec,a zaproszenie kierujemy do znanych namLekarzy Optymalnych z Francji, Szwecji,Norwegii, Wielkiej Brytanii, Austrii, Słowa-cji, Szwajcarii, Chicago, Toronto i wszyst-kich pozostałych krajów świata, gdzie mieszkają LekarzeOptymalni.

Kongres dokumentowany będzie przeztelewizje: TV Ukraina z Lwowa, TVP 3z Lublina oraz liczne gazety.

Szczegółowych informacji udzielają: ❑ w Polsce - Biuro OSBO w Jaworznie.

Tel. + 48 32 616 51 82❑ na Ukrainie - dr Oleg Ivanciv.

Tel. + 380 322 649 887.

Szczególne Zaproszenie do wzięciaudziału w Kongresie kierujemy do pol-skich lekarzy, którzy mogą i będą poma-gać lekarzom ukraińskim w praktycznej

pomocy stosowania u pacjentów Żywienia Optymalnegoi Prądów Selektywnych.

BYTOMMiejsce spotkañ: Restauracja 'Kali-mera", ul. Strzelców Bytomskich 163,pierwszy poniedzia³ek miesi¹ca. Go-dzina: 17.00. Osoba do kontaktu:Józef Jerzyk. Numer telefonu:(032)286 51 33 e-mail: [email protected] http://optymalni.org.pl/bytom/

CHOJNICE Osoba do kontaktu: Tadeusz Kawo-nowski. Numer telefonu: 0 504 950697. Arkadia przy ulicy Warszawskiej,dy¿ur raz w tygodniu.e-mail: [email protected] http://optymalni.org.pl/chojnice/

CIESZYN Miejsce spotkañ: Hotel 'Gambit", ul. Bucewicza 18, pierwszy czwartekmiesi¹ca. Godzina: 16.00. Osoba dokontaktu: Maciej Mierzejewski. Nu-mer telefonu: (033) 479 60 60, kom. 0 602 231 141

e-mail: [email protected] [email protected]://optymalni.org.pl/cieszyn/

KALETYMiejsce spotkañ: Œwietlica Œrodowi-skowa w Kaletach Drutarni, drugiczwartek ka¿dego miesi¹ca. Godzina:18.00. Osoba do kontaktu: WojciechKuder. Numer telefonu: 034 357 73 830 509 287 609 skype: WojciechKe-mail: [email protected], [email protected] http://optymalni.org.pl/kalety/

LEGNICAMiejsce spotkañ: Dom Rzemios³a, ul.Rynek 9, I p., w ka¿d¹ drug¹ sobotêmiesi¹ca. Godzina: 16.00. Osoba dokontaktu: Anna Piwnik, Barbara Ci-choszewska. Numer telefonu: (076)854 48 68, 0 605 388 752, (076) 86239 42, 721 67 10. e-mail: [email protected] http://optymalni.org.pl/legnica/

Arkadia-Legnica, ul. Karola Miarki 10,tel.: (076) 854 48 68, (076) 721 67 10,0 605 388 752

TARNOWSKIE GÓRY Miejsce spotkañ: Dom Kultury'Jubilat", ul. Litewska 22, trzeciponiedzia³ek miesi¹ca. Godzina: 17.00.Osoba do kontaktu: Janusz Wojtala.Numer telefonu: (032) 285 16 49.e-mail: [email protected] http://optymalni.org.pl/tarnowskie/

ZGORZELEC Miejsce spotkañ: Miejski DomKultury, w ka¿d¹ drug¹ niedzielêmiesi¹ca. Godzina: 14.00. Osoba dokontaktu: Daniel Ba³aga. Numertelefonu: (075) 64 910 88. e-mail: [email protected]://optymalni.org.pl/zgorzelec/

RZESZÓW Osoba do kontaktu: Zofia Wcis³o

Numer telefonu: (017) 857 43 41e-mail: [email protected]

ZIELONOGÓRSKIESTOWARZYSZENIEOPTYMALNYCHMiejsce spotkañ: Uniwersytet Œl¹ski,Al. Wojska Polskiego 69 w ka¿d¹ dru-g¹ œrodê miesi¹ca. Godz. 17.00. Oso-by do kontaktu: Irena Marciszonek 0 605 150 634. Eleonora Matlakiewicz0 68 452 54 61, 0 606 600 837e-mail: [email protected] strona internetowa:www.optymalni.zg.prv.pl

OSTROWSKIESTOWARZYSZENIEOPTYMALNYCHMiejsce spotkañ: ul. Kaliskiej 55,ka¿dy pi¹tek. Godz. 18:00. Osoba dokontaktu: Henryk Jagodziñski.tel. 0 62 734 67 55e-mail: [email protected] www.optymalniow.friko.pl

TERMINARZ SPOTKAŃ W KLUBACH OPTYMALNYCH

ŻYWIENIE OPTYMALNEPRZY WIRUSOWYM ZAPALENIUWĄTROBY

Zasady ¿ywienia optymalnegoi uk³adania jad³ospisu w schorze-niach w¹troby ze szczególnymuwzglêdnieniem wirusowego zapa-lenia w¹troby.

Od¿ywianie cz³owieka decydujeo jego zdrowiu. Zasady ¿ywienia opty-malnego opracowa³ dr Jan Kwaœniew-ski oko³o 40 lat temu. Opracowanyprzez dr. Jana Kwaœniewskiego sposób¿ywienia zapewnia prawid³owe funk-cjonowanie organizmu. Ma on na celupoprzez w³aœciwe od¿ywianie zapew-niæ jak najlepsze pokrycie potrzeb bu-dulcowych i energetycznych organi-zmu, a tak¿e ograniczyæ do minimumpowstawanie w organizmie toksycz-nych produktów przemiany materiioraz maksymamalnie usprawniæ ichwydalanie. Podstawê ¿ywienia stanowit³uszcz zwierzêcy, nastêpnie bia³koi wêglowodany. Dok³adniej dr JanKwaœniewski, jako pierwszy, poda³proporcje w jakich te podstawowe sk³a-dniki spo¿ywcze maj¹ byæ spo¿ywaneaby wszystkie komórki, tkanki i organy

by³y w sposób prawid³owy od¿ywiony,aby metabolizm, czyli wszystkie reak-cje, mog³y przebiegaæ prawid³owo z jaknajmniejszym obci¹¿eniem dla organi-zmu cz³owieka. Podana proporcjaprzedstawia siê nastêpuj¹co: na 1 gramspo¿ywanego bia³ka ma przypadaæ 2,5do 3,5 grama t³uszczu i oko³o 0,8 gramawêglowodanów na kilogram wagi na-le¿nej. Spo¿ycie bia³ka tak¿e nale¿y od-nosiæ do wagi nale¿nej. Ponadto ustala-j¹c jad³ospis dla konkretnej osoby bie-rzemy pod uwagê oprócz wagi, wzrost,

wiek, wykonywan¹ pracê i choroby, bood tego zale¿y dobór rodzaju i budowytkanki zwierzêcej. Mówi¹c konkretnieto czy lepiej w jad³ospisie uj¹æ w¹trób-kê czy stópki wieprzowe itp. Wszyst-kie produkty spo¿ywane ponad te,których spo¿ywanie uzasadniaj¹ po-trzeby organizmu, jest nie tylko niepo-trzebne, ale wrêcz szkodliwe.Białko - proteiny - to budulec. Jakiebia³ko - takie ¿ycie. Bia³kami w naszymciele s¹: enzymy, przciwcia³a, hormony,cz¹ski trasportuj¹ce, wchodz¹ tak¿ew sk³ad naszego szkieletu. Bia³ko w ¿y-wieniu cz³owieka powinno byæ najwy¿-szej jakoœci i swoim sk³adem amino-kwasów jak najbardziej zbli¿one do bu-dowy tkanki ludzkiej. Bior¹c to poduwagê najlepsze dla nas bia³ko znajdu-je siê w ¿ó³tku jaja kurzego, szpiku ko-stnym, podrobach wieprzowych, serachbia³ych i ¿ó³tych. Dla cz³owieka ¿ywi¹-cego siê optymalnie jajka powinny byænajwa¿niejszym produktem spo¿yw-czym. Bia³ko ma s³u¿yæ do budowyi odbudowy 'reperacji" wszelkichuszkodzeñ w organizmie cz³owieka. Tłuszcz zwierzêcy, którego mamy spo-¿ywaæ prawie trzy razy tyle co bia³kajest energi¹ i to najlepsz¹. T³uszczezwierzêce okreœla siê mianem 'nasyco-ne", bo s¹ one 'nasycone" wodorem.Nasycone s¹ dla nas najlepsze, bo niepotrzebuj¹ do obrony przed negatywny-mi skutkami procesu utleniania ¿ad-nych dodatkowych cz¹steczek w rodza-ju przeciwutleniaczy. Przy spalaniu t³u-szczu w organizmie powstaje energiado przeprowadzania procesów ¿ycio-wych i ciep³o potrzebne do utrzymaniatemperatury naszego cia³a. T³uszczezwierzêce maj¹ nie tylko wysok¹ war-toœæ kaloryczn¹, ale tak¿e najwy¿sz¹wartoœæ biologiczn¹, gdy¿ zawieraj¹tak¿e ca³e kompleksy enzymów, wita-min i substancji mineralnych oraz wie-le innych wa¿nych biologicznie sk³a-dników potrzebnych do ich spalenia.

WARTO PRZECZYTAĆ


...cała wiedza medyczna ma dwa

potężne słupy, na których się wspiera,

są to ćwiczenia fizycznei dietetyka...

Hipokrates

W tej sytuacji najlepsze t³uszcze to: s³onina, smalec gêsii wieprzowy, ³ój wo³owy, mas³o, œmietana i oczywiœcie¿ó³tko jaja. Faktyczna wartoœæ t³uszczów pochodz¹cychz ¿ó³tek jest (wg. badañ) cztery razy wiêksza od wartoœcit³uszczu z mas³a i œmietany i znacznie wiêksza od warto-œci biologicznej wszystkich pozosta³ych t³uszczów. Trzecim sk³adnikiem pokarmowym s¹ węglowodany,czyli cukrowce. S¹ to zwi¹zki chemiczne zawieraj¹ce 1/3wêgla i 2/3 wody. Wêglowodany, w organizmie, s¹ podob-nie jak t³uszcze tak¿e Ÿród³em energii, ale znacznie gor-szym od t³uszczów zwierzêcych. T³uszcze zwierzêce s¹ 40razy lepszym paliwem, bo o tyle szybciej s¹ pobieranez krwi wolne kwasy t³uszczowe ni¿ glukoza. Ka¿dy wê-glowodan potrzebny naszemu organizmowi mo¿e byæprzezeñ wytworzony z bia³ek lub z t³uszczów. Jednak¿e,aby nie obci¹¿aæ organizmu niepotrzebn¹ prac¹ lepiej jesttê potrzebn¹ porcjê dostarczyæ w pokarmie. Wêglowodanydzielimy na proste i z³o¿one. Wêglowodany proste to np.:cukier, miód - s¹ zbudowane z jednej lub dwóch cz¹ste-czek cukru, a wêglowodany z³o¿one, wielocukry, zawie-raj¹ wiele cz¹steczek cukru po³¹czonych w ³añcuchy np:ziemniaki, kasze, warzywa. Istotne jest to, ¿e wêglowoda-ny proste wch³aniaj¹ siê szybko i powoduj¹ szybki wzrostglukozy we krwi, tym samym zmuszaj¹ organizm do reak-cji w postaci produkcji insuliny. Organizm na gwa³townyprzyrost glukozy reaguje produkuj¹c insulinê w nadmia-rze. A nadmiar insuliny jest zawsze szkodliwy: przyspie-sza procesy starzenia siê organizmu, przyczynia siê dorozwoju mia¿d¿ycy i jest rakotwórczy. Iloœæ spo¿ywanychwêglowodanów ma bezpoœredni wp³yw na równowagêhormonaln¹ a tym samym decyduje o stanie naszego zdro-wia. Najogólniej mówi¹c ograniczenie spo¿ycia wêglowo-danów do niezbêdnej iloœci pozwala osi¹gn¹æ równowagêw organizmie. Jednak¿e najwspanialszym skutkiem ogra-niczenia iloœci spo¿ywanych wêglowodanów do minimumjest to, ¿e nie ma siê wcale ochoty na jedzenie du¿ych ilo-œci bia³ka i t³uszczu. Bardzo szybko cz³owiek czuje siê sy-ty i w sposób naturalny przestaje mieæ ochotê na jedzenie.Najlepsze w diecie ludzkiej wêglowodany to: warzywa –wszystkie kapustne, fasolka, buraczki, seler, pomidory,z owoców najlepsze dla nas s¹ owoce jagodowe: maliny,truskawki, porzeczki, je¿yny, jagody, agrest.Kieruj¹c siê zasad¹ proporcji B:T:W zawsze nale¿y pa-mietaæ, ¿e ka¿dy organizm jest inny i po okresie przebudo-wy, który zale¿nie od wieku i chorób trwa u m³odzie¿y2- 4 tygodnie, u doros³ych 2-3, a czasem i wiêcej miesiê-cy, ka¿dy organizm potrafi sam dla siebie ustaliæ optymal-n¹ proporcjê i optymaln¹ iloœæ posi³ków, bowiem zaczyna-j¹ dzia³aæ wewnêtrzne mechanizmy reguluj¹ce apetyt i po-czucie sytoœci. Starajmy siê kupowaæ produkty œwie¿e,nieprzetworzone bez ulepszaczy i konserwantów. Przyrównej wartoœci od¿ywczej kupowaæ produkt tañszy. Na-tomiast potrawy przez nas przygotowywane najlepiej gdy-by by³y proste - oszczêdzamy czas i energiê - z kolei przy-gotowane potrawy do spo¿ycia powinny byæ maksymalnieprzetworzone, a zawarte w nich sk³adniki skoncentrowa-ne. Pamiêtajmy równie¿ o ruchu. ¯ycie bez ruchu nie jest¿yciem. Ojciec medycyny, Hipokrates, ¿yj¹cy na prze³o-mie V i IV wieku p.n.e. powiedzia³:

WARTO PRZECZYTAĆ


cd na str 28

Przykład IŒniadanie B T Wjajecznica z 4-5 ¿ó³tek (100 g) 16,3 31,9 0,7na maœle (50g) 0,35 41,25 0,3pomidor - 150 g 1,5 0,3 3,9

Obiadw¹troba wieprzowa - 100 g 20,4 4,5 2,6usma¿ona na ³oju wo³owym 20 g 0,18 19,8 -buraczki ugotowane 100g 1,5 0,1 8,4

Kolacjaziemniaki ugotowane 150 g 3,0 0,15 22,2kwaœna œmietana (30% t³.) 100 g 2,2 30,0 3,1zielenina

razem 45,43 128,00 41,251 2,82 0,9

Przykład IIŒniadanieomlet z 4 -5 ¿ó³tek 16,3 31,9 0,7usma¿ony na ³oju wo³owym 40g 0,36 39,6 -powid³a œliwkowe 20g 0,2 10,6

Obiadkarkówka duszona w rêkawie 100g 16,1 22,8 kapusta czerwona (przepis KK 506) 150g 5,1 14,25 4,5ziemniaki ugotowane 100 g 2,0 0,1 14,8

Kolacjapasztetowa 50 g 5,55 11,5 -pomidor 100 g 1,0 0,2 2,6

razem 46,61 120,25 33,201 2,58 0,7

Przykład IIIŒniadanie¿ó³tka 4-5 szt. (100 g) 16,3 31,9 0,7mas³o/majonez 30 g 0,2 24,6 0,2sa³atka z ziemniaków (przepis KK 477) 1,2 7,1 7,9

Obiadwywar z koœci szpikowych 200 g 1,8 3,4 -¿eberka duszone 150 g 17,0 32,6smalec gêsi 20 g - 20,0 -marchewka duszona na w/w smalcu 1,1 0,2 5,2ziemniaki gotowane 100 g 2,0 0,1 14,8

Kolacjasalceson bia³y 4,4 8,8 -pomidor 100 g 1,0 0,0 2,6sok z buraków 150g 0,9 - 11,0

razem 45,9 128,9 42,41 2,82 0,9

KSIĘGA CUDÓWKSIĘGA CUDÓW


Ka¿dy z nas chce byæ zdrowy, wolny odbólu, cierpieñ i lekarstw, ale jednocze-œnie godzi siê z nieuchronnoœci¹ zacho-rowania. Istnieje bowiem przekonanie,¿e ka¿dy musi zachorowaæ, ¿e chorobanie wybiera, ¿e praktycznie nie ma ludzizdrowych; s¹ tylko niezbadani lub nie-dok³adnie zbadani. Czy mo¿na nie cho-rowaæ? A je¿eli choruje siê, to czy mo¿-na wyleczyæ siê bez leków? Tak, mo¿-na, dostarczaj¹c organizmowi niezbêd-ne sk³adniki pokarmowe dla prawid³o-wego funkcjonowania, w odpowiednichiloœciach i proporcjach, zgodnie z zale-ceniami dr. Jana Kwaœniewskiegoi wcale nie trzeba chorowaæ, a u ludzichorych choroba ust¹pi. Opowiem jakja odzyska³em zdrowie. Po przebytymdrugim zawale serca i wyjœciu ze szpita-la, leczy³em siê u lekarza kardiologaprzez ponad siedem lat. Prócz du¿ej ilo-œci leków, które musia³em przyjmowaæw okreœlonych godzinach, nie wolnoby³o mi spo¿ywaæ t³uszczów zwierzê-cych i jajek (tylko 1 jajo na tydzieñ),drób mog³em jeœæ po zdjêciu skórki,z roso³u i innych zup mia³em zdejmo-waæ warstwê t³uszczu, jeœæ du¿o owo-ców i warzyw, unikaæ mas³a, œmietany,s³oniny i boczku. Z t³uszczów dopu-szczalna by³a jedynie margaryna i olej.Na tej diecie wegetowa³em 7 lat dora-biaj¹c siê wrzodów ¿o³¹dka i nad¿erekdwunastnicy, du¿ego brzucha i 15 kgnadwagi. By³em bardzo s³aby, ¿y³em

w ci¹g³ym strachu, s³uchaj¹c jak serceko³acze nierównomiernie – arytmia.Nosi³em przy sobie nitroglicerynê i przynajmniejszym zak³uciu w klatce pier-siowej czeka³em kiedy przyjdzie to naj-gorsze – rozdzieraj¹cy ból nad most-kiem. Kontrole zdrowia co miesi¹c a pokilku latach co kwarta³, wykazywa³y niepoprawê zdrowia a pogorszenie. Corazczêœciej lekarz namawia³ mnie na ope-racjê by-passów a szczególnie po wyko-naniu EKG wysi³kowego. Wiedz¹c, ¿edotychczasowe leczenie nie przynosipoprawy, a ja nie wyra¿am zgody naoperacjê oœwiadczy³, ¿e nie mo¿e mnied³u¿ej leczyæ, gdy¿ i tak od kilku lat ¿y-jê na kredyt. Pozosta³ mi wybór: opera-cja lub przejœæ na ¿ywienie optymalnedr. Jana Kwaœniewskiego. Przy brakuwiedzy o ¿ywieniu optymalnym by³o todla mnie ryzykiem. Wybra³em i zasto-sowa³em ¿ywienie optymalne natych-miast po przeczytaniu ksi¹¿ki 'T³uste¯ycie". Dieta optymalna i pr¹dy selek-tywne PS pod nadzorem lekarza kardio-loga optymalnego spowodowa³y wyle-czenie nie tylko choroby wieñcowej ser-ca, ale i innych chorób i dolegliwoœcim.in.:● ust¹pi³a arytmia serca i bóle w klatce

piersiowej;● ust¹pi³y prawie ca³kowicie mia¿d¿y-

ca IIo na Io w ci¹gu trzech lat od za-stosowania diety optymalnej (na pod-stawie badania dna oka);

● wyleczy³em siê bardzo szybkoz wrzodów ¿o³¹dka i nad¿erek dwu-nastnicy, ust¹pi³a nadkwasota;

● znacznie zmniejszy³y siê szumyw uszach, ich czêstotliwoœæ i natê¿e-nie;

● poprawi³ mi siê wzrok o 4 dioprie(ju¿ czytam bez okularów);

● unormowa³o siê ciœnienie krwi do120/80 mm Hg;

● wyleczy³em siê z prostaty;● mój ciê¿ar cia³a zmniejszy³ siê o 15

kg – do wagi nale¿nej;● œpiê 5-6 godzin na dobê i jestem wy-

spany;● nie chorujê na grypê, nie szczepiê siê,

nie mam kataru, nie przeziêbiam siê;● przesta³em byæ nerwowy i trudno

mnie wyprowadziæ z równowagi,● jem dwa posi³ki dziennie o ma³ej ilo-

œci wagowej, jestem syty;● poprawi³a mi siê chêæ do ¿ycia i dzia-

³ania. Nie obci¹¿am NFZ, nie wydajêpieniêdzy na wizyty u lekarzy, spe-cjalistów, na lekarstwa i witaminy,które kiedyœ przyjmowa³em w du¿ejiloœci;

● Analizy kontrolne krwi i moczu s¹zawsze w normie, USG jest prawi-d³owe, bez ¿adnych zmian w jamiebrzusznej, wskaŸniki cholesterolu s¹wzorcowe.

Stosowanie ¿ywienia optymalnego odponad 7 lat oraz prawid³owe wszystkiewyniki i moja kondycja (przechodzêmarszem 5 km i nie mêczê siê) przecz¹forsowanej przez medycynê konwen-cjonaln¹ oraz Instytut ¯ywnoœci i ¯y-wienia tezie, ¿e dieta optymalna dr. Ja-na Kwaœniewskiego jest szkodliwa dlazdrowia. Ogromnie szkoda, ¿e instytu-cje odpowiedzialne za zdrowie ludzilekcewa¿¹ i ignoruj¹ metodê przyczy-nowego leczenia ¿ywieniem optymal-nym i zapobiegania chorobom, podczasgdy na zawa³ serca zapada rocznie 80000 osób a 100 Polaków umiera ka¿de-go dnia z powodu tej choroby. Jeszczewiêksz¹ szkodê ni¿ ignorowanie dietyoptymalnej wyrz¹dzaj¹ chorym na ró¿-ne choroby 'autorytety", strasz¹c ludzicholesterolem i mia¿d¿yc¹, jaka mo¿erzekomo powstaæ u od¿ywiaj¹cych siêoptymalnie. W 'Dzienniku Zachodnim" w dodatku'¯yj Zdrowo" z dnia 26-27 sierpnia2006 r. obok artyku³u omawiaj¹cego za-sady diety optymalnej dr. Jana Kwa-œniewskiego w rubryce Opinie Eksper-tów, prof. Wiktor Szostak pracowniknaukowy Instytutu ¯ywnoœci i ¯ywie-nia stwierdza: Ekspertyza wykonana 2lata temu wykaza³a jednoznacznie, ¿ejest to dieta niekorzystna dla zdrowia,gdy jest stosowana jako sta³y sposóbod¿ywiania, wtedy efekt mia¿d¿ycorod-ny jest przes¹dzony i po roku od¿ywia-nia siê wg za³o¿eñ dr Kwaœniewskiegozaznaczaj¹ siê w organizmie szkodliwedla zdrowia zmiany mia¿d¿ycowe

JAK ODZYSKAŁEM ZDROWIE


KSIĘGA CUDÓW

ŻYWIENIE OPTYMALNE A CHOROBALEŚNIOWSKIEGO-CROHNA

i zwiêkszona zachorowalnoœæ wœród lu-dzi j¹ stosuj¹cych, g³ównie na chorobyuk³adu kr¹¿enia. To i tak ³agodnie okre-œla pan profesor, ¿e dieta optymalna jestniekorzystna dla zdrowia gdy jest stoso-wana jako sta³y sposób od¿ywiania.Przed kilkunastu laty naukowcy Insty-tutu ¯ywnoœci i ¯ywienia twierdzili, ¿edieta ta jest wybitnie szkodliwa dlazdrowia, niezale¿nie od d³ugoœci czasujej stosowania. Pan profesor nie podajena czym polega³a ta ekspertyza, na pew-no nie badali ludzi stosuj¹cych ¿ywie-nie optymalne od kilku czy nawet odkilkudziesiêciu lat a wiêc ekspertyza tajest niewiarygodna. U optymalnychmia¿d¿yca je¿eli by³a, cofa siê i to du¿oszybciej ni¿ narasta³a. U mnie po trzech latach stosowania die-ty optymalnej zmniejszy³a siê z IIo do Io

pomimo, ¿e od siedmiu lat oprócz in-nych t³uszczów zwierzêcych zjadamka¿dego dnia 5-6 ¿ó³tek jajek, które po-siadaj¹ najwy¿sz¹ zawartoœæ choleste-rolu 1062 mg w 100 g ¿ó³tek a moje wy-niki badañ cholesterolu (jak wspomnia-³em wczeœniej) mam wzorcowe - chole-sterol ogólny 180 mg%, HDL 70 mg%,LDL 95 mg%, TS 65 mg%, OB 3, cu-kier 94 mg%. Na tej podstawie twier-dzê, ¿e ekspertyza podana przez

w/w profesora oraz inne podobne opinieo diecie optymalnej dr. Jana Kwaœniew-skiego s¹ niewiarygodne, nieprawdziwei wyrz¹dzaj¹ krzywdê choruj¹cym naró¿ne choroby oraz ludziom jeszczemo¿liwie zdrowym a zw³aszcza m³o-dym. Mia¿d¿yca i choroby z ni¹ zwi¹-zane powstaje tylko i wy³¹cznie u ludziod¿ywiaj¹cych siê wg zaleceñ Instytutu¯ywnoœci i ¯ywienia oraz medycynykonwencjonalnej. Gdyby zalecaneprzez nich od¿ywianie by³y korzystnedla zdrowia, to nie powinno przybywaælawinowo chorych, a przecie¿ jestwrêcz odwrotnie. Coraz wiêcej ludzi za-pada na ró¿ne choroby, coraz bardziejwyd³u¿a siê czas oczekiwania do spe-cjalistów, coraz bardziej boryka siêS³u¿ba Zdrowia z brakiem funduszy,coraz wiêcej ludzi chorych nie staæ nadrogie leki. A przecie¿ nic nie stoi naprzeszkodzie aby Instytut ¯ywnoœcii ¯ywienia podj¹³ wspó³pracê z dr. Ja-nem Kwaœniewskim, z OSBO, Arkadia-mi i wspólnie przeprowadzi³ badania lu-dzi stosuj¹cych od lat ¿ywienie opty-malne. Dowody na wyleczenie ludziz wielu chorób i dolegliwoœci ¿ywie-niem optymalnym znajduj¹ siê w tychplacówkach (instytucjach). Zaakcepto-wanie przez Instytut ¯ywnoœci i ¯ywie-

nia diety optymalnej zmieni³oby diame-tralnie obecn¹ sytuacjê w S³u¿bie Zdro-wia i wp³ynê³o by na polepszenie zdro-wia Narodu polskiego. Dieta optymalnamog³aby siê staæ lekarstwem XXI wie-ku.Ja, dziêki ¿ywieniu optymalnemu wyle-czy³em siê z wielu chorób i dziêki w³a-œnie tej diecie mogê siê cieszyæ zdro-wiem. Podobnie ciesz¹ siê zdrowiemi ¿yciem tysi¹ce, a nawet setki tysiêcyludzi, którzy wyleczyli siê dziêki tejdiecie z ró¿nych chorób, czêsto uzna-nych przez medycynê konwencjonaln¹za nieuleczalne. Maj¹c obecnie 80 lat, czujê siê bardzodobrze, jestem, pe³en energii i si³. Obcajest mi gnuœnoœæ i myœlenie ile mi je-szcze zosta³o czasu. Nie potrafiê sie-dzieæ bezczynnie – ponosi mnie, zawszemuszê coœ robiæ, mieæ zajêcie, zaintere-sowanie. Jednym s³owem nie odczu-wam tych lat, a wszystko to zawdziê-czam diecie optymalnej. Jeszcze razbardzo dziêkujê Panie Doktorze Kwa-œniewski za wiedzê zawart¹ w Pañskichksi¹¿kach, która pomaga ludziom zro-zumieæ faktyczne przyczyny powstawa-nie chorób i wyleczenia siê z nich.

Stanis³aw Muc z £aztel. (032) 673 43 86

Problemy zdrowotne mojego syna (17lat) zaczê³y siê 2 lata temu. Pierwszesymptomy by³y bagatelizowane przezlekarzy i t³umaczone wiekiem dojrze-wania, du¿¹ iloœci¹ nauki, ogólnymprzemêczeniem. 1,5 roku temu zosta³Ÿle zdiagnozowany (le¿a³ w szpitalu 2tygodnie) i leczony antybiotykami. Po kilkumiesiêcznym leczeniu by³a po-prawa na kilka tygodni. By³ coraz s³ab-szy, apatyczny, nie mia³ apetytu. Mia³powracaj¹ce bóle brzucha z biegunka-mi, schud³ 16 kg. Przy wzroœcie 186cm wa¿y³ 62 kg. Chodzi³am z nim doró¿nych lekarzy, ale nikt nie umia³ mupomóc. Wreszcie trafi³am do lekarki,która po 2 godzinnym wywiadziestwierdzi³a, ¿e syn musi iœæ do szpitalana badania gastrologiczne. Po przepro-wadzonych badaniach (gastroskopia,rektoskopia, USG) rozpoznano choro-

bê Leœniowskiego-Crohna z lokaliza-cj¹ w jelicie grubym, jelicie cienkim,¿o³¹dku i dwunastnicy (liczne owrzo-dzenia, obrzêk, kruchoœæ, krwawli-woœæ ca³ej b³ony œluzowej). Chorobaby³a w stanie zaawansowanym.W szpitalu dostawa³ steryd (Hydrocor-tison), antybiotyki (wyst¹pi³y objawyuboczne sterydoterapii). Do domu zo-sta³ wypisany z zaleceniem dalszej ku-racji sterydowej (ok. 6 miesiêcy) oraznastêpuj¹cymi lekami: Kalipoz, Asa-max, Controloc, bez ¿adnych zaleceñdietetycznych.Choroba Leœniowskiego-Crohna jestchorob¹ autodestrukcyjn¹, prowadz¹c¹do wyniszczenia organizmu. Leczeniefarmakologiczne nie zapewnia³o wyle-czenia. Zaczê³am szukaæ innych sposo-bów, aby pomóc synowi. W Internecienatknê³am siê na wiadomoœæ o diecie

optymalnej dr. Jana Kwaœniewskiego.Nastêpnego dnia byliœmy ju¿ umówie-ni z dr Ew¹ Kiedrowsk¹ oraz doradc¹dietetycznym Ann¹ Kazub¹. Po kon-sultacji postanowi³am wypróbowaæ ¿y-wienie optymalne. Ju¿ po 2 dniach zauwa¿yliœmy, ¿e synlepiej siê czuje, znik³y objawy ubocznesterydoterapii (obrzêki, tr¹dzik, plamyna twarzy), cera z ziemistej nabra³azdrowego wygl¹du. By³o to pierwszepotwierdzenie zdrowotnego oddzia³y-wania diety optymalnej. Od tej pory z ka¿dym dniem syn czu³siê lepiej. Po piêciu tygodniach wyzna-czony by³ termin badania kontrolnego.USG nie wykaza³o ¿adnych zmianw narz¹dach wewnêtrznych. Gastro-skopia wykaza³a jedynie w czêœciprzedodŸwiernikowej 2 owrzodzeniaw fazie gojenia i jedn¹ wynios³¹

Z praktyki Arkadii w Szczecinie.

Z ŻYCIA STOWARZYSZENIA

14

nad¿erkê. Badania krwi równie¿wykaza³y wyraŸn¹ poprawê.WskaŸnik CRP (wskazuje na stanzapalny w organizmie) 33,2 mg/dlspad³ do 15,6 mg/dl. Syn czu³ siêcoraz lepiej. Usta³y bóle brzucha,z ka¿dym dniem wygl¹da³ korzyst-niej. W po³owie sierpnia pojechali-œmy na 2 tygodnie do Miêdzywo-dzia na turnus optymalnych. Tro-skliw¹ opiekê sprawowa³a nad na-mi pani Anna Kazuba oraz dr EwaKiedrowska. Posi³ki by³y zbilanso-wane pod zapotrzebowanie syna(w domu pope³nia³am drobne b³ê-dy). Z ka¿dym dniem by³o corazlepiej, syn zacz¹³ biegaæ i chodziæna si³owniê. Kolejne badanie kontrolne by³opod koniec paŸdziernika. W bada-niu endoskopowym zaobserwowa-no ust¹pienie wczeœniejszychzmian zapalnych w górnym odcin-ku przewodu pokarmowego. Sto-pieñ aktywnoœci choroby wyniós³0 pkt. w zmodyfikowanej skaliTruelore-Wittsa. Czynnik CRP -10,4 mg/dl. Badanie USG jamybrzusznej - bez zmian chorobo-wych.Nastêpna kontrola w Przyklinicz-nej Poradni Gastrologicznej po 6tygodniach by³a tylko potwierdze-niem dobrego samopoczucia synai braku jakichkolwiek objawówchorobowych. Badanie CRP da³owynik ujemny. Po postawieniu dia-gnozy rokowania by³y z³e, lekarkapoinformowa³a nas, ¿e jest to cho-roba na ca³e ¿ycie, leczenie jestbardzo d³ugie. Przy kolejnych wi-zytach kontrolnych podziwia³aszybkie zdrowienie syna i jego wy-gl¹d, stopniowo wycofuj¹c leki.Ostatni ujemny wynik CRP oceni³ajednym s³owem 'rewelacja" i za-pyta³a co robimy, ¿e nast¹pi³a takszybka poprawa. Od momentuzdiagnozowania choroby do chwiliobecnej minê³o piêæ miesiêcy. Nadietê optymaln¹ przesz³a ca³a na-sza rodzina. Zauwa¿yliœmy du¿¹poprawê równie¿ w samopoczuciu.Wszystko to dziêki ¿ywieniu opty-malnemu. Bardzo dziêkujemy dr.Janowi Kwaœniewskiemu.

Gra¿yna Czy¿

BARBÓRKOWESPOTKANIE w SiemianowicachŚląskichBardzo mile przebiega³o spotkanie w siemianowickim Oddziale OSBO,zorganizowane przez zarz¹d tego Oddzia³u 4. grudnia z okazji tradycyjnej naŒl¹sku Barbórki.

Wysoki poziom zorganizowanego spo-tkania a tak¿e sta³y 'kalendarz" co dwu-tygodniowych spotkañ Optymalnych,w których uczestnicz¹ nie tylko cz³on-kowie OSBO, œwiadczy o prê¿noœci i si-le tego organizmu.Cykliczne spotkania s³u¿¹ przede wszy-stkim do wymiany doœwiadczeñ na te-mat diety optymalnej, b³êdów ¿ywie-niowych i dyskusji na temat prezento-wanych w 'OPTYMALNI" wartoœcimerytorycznej istotnych artyku³ów. Nicwiêc dziwnego, ¿e do Siemianowic Œl¹-skich przyje¿d¿aj¹ optymalni z RudyŒl¹skiej i Bytomia, gdzie te¿ funkcjono-wa³y Oddzia³y. Znakomita kawa i opty-malne ciasto Pani Prezes Justyny John

zachêci³y wszystkich do wspólnej zaba-wy. Barbórkowe Spotkanie by³o rów-nie¿ okazj¹ do zaprezentowania przezzaproszonych uczestników: cz³onka Za-rz¹du G³ównego Bogdana Tkoczai cz³onka Komisji Rewizyjnej OSBOJanusza Dudzikowskiego, aktualnej sy-tuacji OSBO a tak¿e planowanychprzedsiêwziêæ i mo¿liwoœci rozwojuOptymalnych. Przedstawione informa-cje w³asne, pomys³y goœci spotka³y siênie tylko z przychylnoœci¹, ale cz³onko-wie siemianowickiego Oddzia³u zapre-

zentowali swoje mo¿liwoœci, bardzociekawe pomys³y, które maj¹ du¿¹ szan-sê praktycznego zastosowania w dzia-³alnoœci statutowej. Bardzo dziêkujemy za mo¿liwoœæ ucze-stnictwa, ¿yczymy powodzenia, czeka-my na efekty, które chêtnie przeka¿emydo wszystkich Oddzia³ów, Bractwi Klubów, gdy¿ dobre i sprawdzonewzorce trzeba powielaæ.

Bogdan Tkocz, Janusz Dudzikowski

OPTYMALNI STYCZEŃ 2007

Koœæ jest ¿yw¹ i ci¹gle odnawiaj¹c¹ siêtkanka zbudowan¹ przede wszystkimz bia³ka-kolagenu i substancji mineral-nych, g³ownie fosforanu wapnia nada-j¹cego jej twardoœæ i odpornoœæ me-chaniczn¹. W organizmie ponad 99% wapniaznajduje siê w koœciach i zêbach, a po-zosta³e 1% we krwi i tkankach miêk-kich. Dlatego te¿ koœci poza funkcj¹podporow¹ pe³ni¹ rolê magazynu,z którego organizm czerpie wapñ i fo-sfor w miarê jego potrzeb.Jak wszystkie tkanki, równie¿ koœæpodlega procesom przemiany i odno-wy, zale¿nych od czynnoœci wielu in-nych narz¹dów. Zdolnoœæ przemianykoœci polega na sta³ej wymianie jejsk³adników, podczas której stara sub-stancja kostna ulega rozpadowi,a w jej miejsce odbudowywana jestnowa. Procesy te przebiegaj¹ bez za-k³óceñ dziêki skomplikowanym me-chanizmom sterowania i regulacji.Wa¿n¹ rolê w tych procesach odgry-waj¹ jelita, nerki i krew pod kierun-kiem hormonów i witamin. Przemiana sk³adników jest zadaniemwyspecjalizowanych komórek: ko-œciotwórczych (osteoblastów) i ¿er-nych, koœciogubnych (osteoklastów).Mog¹ one jednak tylko wówczas spe³-niæ swoje zadanie, gdy dostarczaniesk³adników, które maj¹ byæ wymienio-ne przebiega bez zak³óceñ. Do pro-dukcji bia³ka koœci potrzeba 19 ro¿-

nych sk³adników - aminokwasów. Je-¿eli zabraknie choæ jednego z nich lubgdy s¹ dostarczane w niedostatecznejiloœci, albo ich jakoœæ jest niewystar-czaj¹ca, komórki koœciotwórcze nie s¹w stanie tworzyæ wartoœciowej koœci.Poniewa¿ komórki ¿erne stale powo-duj¹ rozpad kostny, natychmiast do-chodzi do ubytku masy kostnej. Innympowodem niekorzystnych zmian mo¿ebyæ zaburzona równowaga miêdzyprodukcj¹ i rozpadem tkanki kostnej,gdy resorpcja koœci jest zbyt szybka,lub gdy odnowa nastêpuje zbyt wolno.W dzieciñstwie i wczesnej m³odoœci(do 35 roku ¿ycia) wystêpuje przewa-

ga tworzenia nad resorpcj¹ - nowakoœæ tworzy siê szybciej ni¿ jest ni-szczona koœæ stara. W tym okresieosi¹gana jest tzw. szczytowa masa ko-stna (maksymalna gêstoœæ i odpornoœækoœci na urazy mechaniczne).Po 35-40 r. ¿ycia proces resorpcji ko-œci zaczyna powoli przewa¿aæ nad jejtworzeniem. Zwi¹zany z wiekiem za-nik tkanki kostnej jest procesem fizjo-logicznym, jeœli tylko objêtoœæ masykostnej nie zmniejszy siê poni¿ej wy-trzyma³oœci mechanicznej koœci.Fakt, ¿e wiêkszoœæ przypadków osteo-porozy (pierwotnej) spotyka siê u ko-

biet po okresie przekwitania lub powypadniêciu czynnoœci gonad z in-nych powodów, pozwala przypisaæg³ówn¹ rolê zaburzenia funkcji hor-monów p³ciowych.W osteoporozie zwraca uwagê znacz-ny niedobór wapnia w organizmie. Poza niedoborem tego pierwiastka w po-¿ywieniu i upoœledzonym wch³ania-niem, du¿¹ rolê odgrywa zak³ócenierównowagi pomiêdzy odpowiedzi¹tkanki kostnej a regulacj¹ nerkow¹i jelitow¹, co zaburza równowagêwapniowo-fosforanow¹.Osteoporoza czêsto rozwija siê bez¿adnych objawów. Ujawniæ siê mo¿edopiero w przypadku bólu spowodo-wanego z³amaniem, najczêœciej krêgu,koœci przedramienia (w okolicy nad-garstka) lub koœci udowej (szyjka),przy czym do z³amania mo¿e dojœæbez urazu, lub pod wp³ywem ma³egourazu, który dla zdrowej koœci nie sta-nowi ¿adnego zagro¿enia.Bóle w osteoporozie dotycz¹ najczê-œciej okolicy lêdŸwiowej i miednicy.Nasilaj¹ siê przy staniu, chodzeniu.Z³amanie kompresyjne mo¿e wyzwo-liæ nieznoœny ból uniemo¿liwiaj¹cyporuszanie siê. Bolesne jest te¿ prze-wracanie siê w ³ó¿ku z boku na bok.Czasem ból spowodowany uciœniê-ciem korzeni mo¿e mieæ charakter rwykulszowej lub ramieniowej. Czêsto sami chorzy zwracaj¹ uwagêna obni¿enie wzrostu i garbienie siêpleców. Osteoporoza nie jest chorob¹zagra¿aj¹c¹ ¿yciu, ale z uwagi na mo¿-liwoœæ wyst¹pienia licznych powik³añ,ujemnie wp³ywa na samopoczucie,ogranicza wydolnoœæ chorego.W zapobieganiu osteoporozie wa¿nejest dostarczanie organizmowi z po¿y-wieniem wystarczaj¹cej iloœci sub-stancji potrzebnych do sta³ej przebu-dowy koœci. B³êdy dietetyczne i zabu-rzenia trawienia ujemnie oddzia³uj¹ na

OSTEOPOROZA OSTEOPOROZA, czyli zrzeszotnienie koœci, to powolny podstêpny proces cha-rakteryzuj¹cy siê zmniejszeniem masy kostnej i zmianami w mikroarchitektu-rze koœci (zcienczenie, przerwanie beleczek kostnych), co zwiêksza podatnoœæna z³amania. Z powodu coraz powszechniejszego wystêpowania, zaliczana jestdo grupy schorzeñ cywilizacyjnych, obok mia¿d¿ycy i cukrzycy.

Zapraszamy do CCOOLLOONNIIII

po odpoczynek i zdrowie.

4433--445500 UUSSTTRROOŃŃ--JJAASSZZOOWWIIEECC,, uull.. WWCCZZAASSOOWWAA 99

TTeell..//ffaaxx:: ++4488 ((003333)) 885544--2211--1111

ARKADIA ZDROWIA 'COLONIA"


metabolizm koœci. Dzienne zapotrze-bowanie na bia³ko wynosi 60-70 g.Z dostarczonego wapnia, które maszczególne znaczenie dla koœæca, przy-swajana jest przez organizm jedynie1%. Aby pokryæ dzienne zapotrzebo-wanie na wapñ, po¿ywienie powinnozawieraæ 1 g tego pierwiastka. Nie tyl-ko iloœæ przyjmowanych sk³adnikówjest wa¿na, ale tak¿e ich wzajemneproporcje.Dla koœci najcenniejszymi Ÿród³amibia³ka i sk³adników mineralnych s¹przetwory mleczne, sery ¿ó³te rybyœwie¿e, i wêdzone konserwy rybne, ja-ja, wywary z koœci, œciêgien, skórekwieprzowych, czyli 'optymalne zupykolagenowe". Szczególnie du¿e iloœciwapnia zawieraj¹ produkty mleczne –np. 50 g sera – pokrywa ponad po³owêdziennego zapotrzebowania na wapñ.Liczne badania kliniczne i doœwiad-

czalne wskazuj¹ na œcis³y zwi¹zekmiêdzy niedostatkiem ruchu i utrat¹substancji kostnej.Je¿eli brak swoistego bodŸca rozwojo-wego, jakim jest obci¹¿enie mecha-niczne, to komórki koœciotwórcze rea-guj¹ zmniejszon¹ produkcj¹. Dochodzido przewagi rozpadu nad budow¹, a re-zultatem jest zawsze osteoporoza.I dlatego obci¹¿enia fizycznego dosto-sowanego do stanu organizmu, którepowinno byæ kontynuowane tak¿ew wieku zaawansowanym, nie mo¿nazast¹piæ ¿adnym lekiem.

Reasumuj¹c – dieta optymalna: naj-wartoœciowsze bia³ka, t³uszcze i wê-glowodany w optymalnych propor-cjach i sta³e, dostosowane do wieku,stanu zdrowia i kondycji obci¹¿enie fi-zyczne, mo¿e zapobiec lub oddaliæwidmo osteoporozy, a w ju¿ istniej¹cej

chorobie w znacznym stopniu popra-wiæ stan osteoporotycznych koœci.

lek. med. Urszula Brych

Zapraszamy na nasze optymalne turnusy

Organizujemy turnusy rehabilita-cyjne z mo¿liwoœci¹ dofinansowania

ze œrodków PFRON.

Uwaga!!! Opiekun osoby niepe³no-sprawnej mo¿e równie¿ ubiegaæ siê

o dofinansowanie. Szczegó³owych infor-macji udziela recepcja.

ul. WCZASOWA 9, 43-450 USTROÑ-JASZOWIEC

Tel./fax: +48 (033) 854-21-11, 854-21-25, 854-24-27

e-mail: [email protected] Strona int.: http://www.arkadiazdrowia.com

ARKADIAZDROWIA

LIST OTWARTY DO OPTYMALNYCH W SPRAWIE UTWORZENIA PARTIIPOLITYCZNEJ SPO (STRONNICTWO POLSKI OPTYMALNEJ)

Od d³u¿szego ju¿ czasu nurtuje mniepowa¿ny problem naszego Ruchu. Ca-³ym sercem popieram dzia³ania Ruchuoptymalnych, ale nie mogê pogodziæ siêz 'dreptaniem w miejscu", pukaniem do'g³uchych drzwi" osób – decydentów.Na pewno ca³y Ruch Optymalnych sta-ra siê wiele zdzia³aæ i na pewno wielerobi dla osób chorych i potrzebuj¹cychpomocy, którzy o ni¹ poprosz¹. Alerzecz w tym, ¿e to ci¹g³e 'zwracaniesiê", które równie¿ opisuje Pan dr JanKwaœniewski w swoich ksi¹¿kach nie

spotyka siê z w³aœciwym odzewem. Po-za – mo¿na powiedzieæ epizodycznym –zrozumieniem tematu przez PrezesaRM Piotra Jaroszewicza i wyasygnowa-niem przez niego na cel rzeczowegozbadania ¯O i wp³ywu na zdrowie ludz-kie, konkretnych œrodków finansowych,nie uda³o siê znaleŸæ zrozumienia anipoparcia przez ¿aden kolejny rz¹d. Niezastosowano w praktyce zaproponowa-nego przez dr. Jana Kwaœniewskiegotzw. Programu Wy¿ywienia Narodu,z czego naród polski poniós³ okreœloneszkody, do dzisiaj trudno by³oby zliczyæjakie s¹ wysokie, ale z pewnoœci¹ s¹bardzo wysokie. Analizowa³em wielo-krotnie sytuacjê naszego Ruchu, jak te¿interesujê siê aktualn¹ sytuacj¹ poli-tyczn¹ w naszym kraju i s¹dzê, ¿ew obecnej sytuacji politycznej jest w tejchwili czas i miejsce dla utworzeniapartii politycznej na bazie elektoratuwszystkich ludzi, którzy zetknêli siê zezbawiennym dzia³aniem ¯O i zrozu-

mieli, jaki ma ono wp³yw na ¿ycie cz³o-wieka, nie tylko na zdrowie fizyczne,ale te¿ psychiczne. Oceniam, ¿e jest ichw Polsce grubo ponad 3 mln. Móg³byktoœ zapytaæ, co ma wspólnego ¯Oz polityk¹. Pozornie nic, ale analizuj¹cg³êbiej - ma i to du¿o. W skali pojedyn-czego cz³owieka nic albo niewiele, alew skali spo³eczeñstwa, kraju bardzowiele. Przede wszystkim: 1. Wp³yw na kszta³towanie polityki ¿y-

wieniowej kraju. Dopóki ministremzdrowia ewentualnie wiceministremzdrowia nie zostanie cz³owiek 'opty-malny" nie ma szans na wprowadze-nie programu wy¿ywienia narodui poprawy sytuacji na lepsze. Ani po-przedni minister zdrowia ani aktual-ny nie zapewniaj¹ tego zupe³nie. Ma-my doœæ wyedukowanych lekarzyoptymalnych, aby spoœród nich za-proponowaæ osobê na stanowiskoministra zdrowia. Ale kto ma to zanas zrobiæ, jeœli nie mamy w³asnej

ARKADIA ZDROWIA 'COLONIA"


Z ŻYCIA STOWARZYSZENIA


partii? Jestem bardzo ciekawy, czyobecny minister zdrowia, który napewno s³ysza³ o ¯O weŸmie ten faktpod uwagê, ¿e mo¿na by w sposóbbardzo prosty z poniesieniem stosun-kowo niskich nak³adów wreszcieprzeprowadziæ oficjalnie potwierdza-j¹ce badania, zalegalizowaæ i w spo-sób oficjalny podaæ, ¿e ¯O jest przy-czynowym leczeniem chorychi znacznie obni¿yæ koszty leczenia,wprowadziæ do szpitali i innych jed-nostek leczenia publicznego ten mo-del ¿ywienia.

2. Wp³yw na w³aœciwe wy¿ywieniedzieci w przedszkolach i szko³ach.Szeroka akcja propagandowaw szko³ach upowszechniaj¹ca i maj¹-ca popularyzowaæ ¯O, w tym poga-danki z rodzicami, wp³yw na postawêpedagogów w tym zakresie. Skutecz-na walka z takimi chorobami wœróddzieci i m³odzie¿y jak: ADHD, aler-gie, oty³oœæ, wady postawy, które sta-³y siê prawdziw¹ plag¹ wspó³czesnejrzeczywistoœci. Do tego wszystkiegopotrzebne jest jednak zatwierdzenieprzez ministra zdrowia i ministraedukacji narodowej i w tym momen-cie to ju¿ jest polityka i nie maj¹cswojego przedstawiciela w rz¹dzieRP nie mamy szansy siê przebiæ, mo-¿emy jedynie przez nastêpne lata pu-kaæ do kolejnych drzwi i liczyæ na ³a-skê i nie³askê, czy nas wpuszcz¹i wys³uchaj¹, czy zbêd¹ milczeniema kolejne pismo pójdzie a/a. Wystê-powaæ w roli cz³owieka potrzebuj¹-cego pukaj¹cego do ró¿nych drzwiprosz¹cego o wsparcie, ale wiêk-szoœæ nie chce go wpuœciæ z obawyprzed nieznanym.

3. Wp³yw na kszta³towanie gospodarkirolnej kraju, jakie ga³êzie rolnictwarozwijaæ, jak kszta³towaæ ekologicz-ne rolnictwo - to ju¿ makropolityka.

4. Wp³yw na upowszechnienie w³aœci-wego wy¿ywienia narodu, dopu-szczenie do powszechnej informacji,pokazywanie ludzi, wywiady z oso-bami wyleczonymi, informacjaw tym zakresie poprzez prasê, radioi telewizjê, a to znów polityka,wp³yw na Komitet RiTV.

5. Resocjalizacja w systemie wiêzien-nictwa, wp³yw leczenia diet¹ na pato-logie spo³eczne. By³ ju¿ podjêty te-mat resocjalizacji wœród wiêŸniów zapomoc¹ ¯O. Te wszystkie dzia³ania

w zakresie wiêziennictwa, resocjali-zacji podlegaj¹ pod resort sprawiedli-woœci.

S¹ to tylko niektóre kierunki dzia³ania,jakie widzê na chwilê obecn¹, które mo-g³yby w sposób racjonalny zmieniæ z³¹passê w temacie zdrowia i niektórychdziedzin ¿ycia publicznego. Wszystkoto, o czym wy¿ej piszê ma œcis³y zwi¹-zek z polityk¹, która ma bezpoœredniwp³yw na kreowanie opinii, a przedewszystkim pokazanie siê publicznew mediach, zainteresowanie powszech-nej opinii publicznej problemem, sku-teczne dzia³anie i potwierdzanie tegow praktyce. Moim i wielu optymalnychzdaniem, aktualnie niektóre partie poli-tyczne, maj¹ niewiele do zaoferowaniapolskiemu spo³eczeñstwu i w oparciuo puste obietnice wyborcze dosz³y dow³adzy i próbuj¹ naprawiaæ III RP. NaszRuch Optymalnych ma polskiemu spo-³eczeñstwu do zaoferowania o wielewiêcej ni¿ wiêkszoœæ aktualnie rz¹dz¹-cych partii. Dlaczego wiêc nie pokazaætego, w jaki sposób mo¿na spróbowaæuzdrowiæ Polskê? Wiem, ¿e zaraz znaj-dzie siê wielu oponentów nawet w obrê-bie Ruchu, ¿e to niedobry pomys³, ¿epoprzez politykê mo¿na coœ zepsuæw Ruchu Optymalnych. Myœlê, ¿ewrêcz przeciwnie. Tworz¹c niezale¿n¹od Ruchu partiê o wyrazistym kszta³ciei programie, nie anga¿uj¹c siê ani poprawej ani po lewej stronie sceny poli-tycznej, nawet jeœli nie uda³oby siêprzekroczyæ progu wyborczego w naj-bli¿szych wyborach, to jako legalniedzia³aj¹ca partia mo¿na wchodziæ w ko-alicje z takimi ugrupowaniami, którepopr¹ nasze idee i w ten sposób mo¿nawejœæ do parlamentu i robiæ swoje. Ca³aakcja propagandowa w trakcie tworze-nia partii spowoduje mnóstwo zapytañi du¿e zainteresowanie spo³eczeñstwa.Kim jesteœcie i kogo reprezentujecie -pozwoli³oby to zrobiæ dobr¹ robotê, bopopularyzacjê Ruchu Optymalnychi mo¿na by³oby udowodniæ w sposóbnamacalny, ¿e s¹ ludzie, którzy na tylezapoznali siê z mo¿liwoœciami RuchuOptymalnego, ¿e zdecydowali siê za³o-¿yæ w³asn¹ partiê i publicznie g³osiæswoje po¿yteczne dla kraju pogl¹dy.

Wiem, ¿e zarz¹d OSBO wystosowa³ pi-sma do Pana ministra Romana Gierty-cha, oraz do ministra sprawiedliwoœci

Zbigniewa Ziobry z informacjami na te-mat naszych idei. Myœlê, ¿e tego typudzia³ania tworz¹ dobry klimat dla spra-wy. Ja zaproponowa³em zwrócenie siêdo Oddzia³ów OSBO w ca³ej Polsceo poparcie dzia³añ do w/w ministrów,aby pokazaæ, ¿e nasza organizacja marównie¿ swoich ludzi w terenie, którzydzia³aj¹ w ca³ej Polsce i ciesz¹ siê du-¿ym poparciem miejscowych spo³ecz-noœci. Taki apel skierowany od wieluOddzia³ów OSBO w Polsce do oficjal-nych w³adz to nie to samo co jedno pi-smo od zarz¹du, bo nie tak ³atwo scho-waæ do szuflady i przemilczeæ apelw jednej sprawie od wielu organizacjina terenie ca³ego kraju. Dobrze by by³ozmobilizowaæ te¿ czêœæ m³odzie¿yoptymalnej o wystosowanie w zwi¹zkuz zaistnia³ymi tragicznymi wydarzenia-mi w szkolnictwie, Listu Otwartego dom³odzie¿y polskiej na rêce ministra Ro-mana Giertycha. Te wszystkie dzia³anias¹dzê s¹ bardzo potrzebne dla m³odegopokolenia Polaków, które coraz czêœciejnie widzi swojego miejsca w naszymkraju, wyje¿d¿aj¹ za granicê, tym sa-mym za nasze pieni¹dze siê edukuj¹c,a sprzedaj¹c swoj¹ pracê w obcym kra-ju dodatkowo nas zuba¿aj¹. Trzeba siêzainteresowaæ m³odym pokoleniem, daæim szansê, alternatywê, pokazaæ, ¿ew Polsce mo¿na te¿ zbudowaæ dobro-byt, nie w oparciu o puste s³owa, aleo s³uszne sprawdzone w ¿yciu, praktycemetody. Odbudowaæ te¿ mocno nad-szarpniêty nasz wizerunek na areniemiêdzynarodowej, a przecie¿ 'ideaoptymalna" znana jest równie¿ dalekopoza granicami naszego kraju. Na tleEuropy i Œwiata nie mamy surowcówstrategicznych takich jak ropa naftowa,gaz, metale szlachetne, ale mamy du¿ypotencja³ rolniczy, gospodarczy, du¿owykszta³conych ludzi dobrej woli. Wy-korzystajmy to.

Andrzej WankoBydgoszcz, 19.11.2006 r.

P.S. Zainteresowanych proszê o listy naadres internetowy: piotr [email protected]

Od Redakcji: Autor jest cz³onkiem Oddzia³u OSBO w Byd-goszczy, od niedawna Doradc¹ ¯.O. Treœæprzedstawionego Listu Otwartego nie jeststanowiskiem Zarz¹du G³ównego OSBO.

ENERGETYCZNA NATURAEKONOMII cz. 1

WARTO PRZECZYTAĆ


Wszystkie prawa natury, wykorzysty-wane z powodzeniem w takich naukachjak fizyka oraz chemia, nie zosta³y dotej pory zastosowane w ekonomii, któr¹z fizyk¹ czy chemi¹ ³¹czy jedynie apa-rat matematyczny - i to wszystko. Pra-wa natury rz¹dz¹ce ekonomi¹ wydaj¹siê ludziom obce i nie poznane, a prze-cie¿ s¹ one takie same, jak te, ju¿ odwieków stosowane w naukach przyro-dniczych. A bez poznania praw przyro-dy, ekonomia staje siê stekiem pogl¹-dów i tzw. modeli statystycznych, którenigdy nie sprawdzaj¹ siê w 100%, bo s¹oparte na statystyce, a nie na wiedzy.Chcia³bym Pañstwu pokazaæ inne spoj-rzenie na ekonomiê - poprzez pryzmatnajwa¿niejszego prawa natury: zasadyzachowania energii. Zasada zachowa-nia energii, najwa¿niejsze prawo fizyki,biologii i chemii, by³o formu³owane naprzestrzeni XIX wieku, znajduj¹c naj-pierw zastosowanie w mechanice, a na-stêpnie w termodynamice. Zasada za-chowania energii mówi, ¿e energia niemo¿e powstaæ z niczego lub znikn¹æ,a jedynie mo¿e zmieniæ swoj¹ postaæ,np. z energii cieplnej na mechaniczn¹.Ostatecznie prawo to jako zasadê za-chowania energii i masy sformu³owa³genialny fizyk Albert Einstein w 1905roku, dodatkowo odkrywaj¹c mo¿li-woœæ zamiany masy na energiê. Prawozachowania energii jest czymœ nowymw fizyce, bior¹c pod uwagê fakt, ¿e pra-ca Einsteina zosta³a uznana w œrodowi-sku naukowym dopiero oko³o roku1930. Ale co to wszystko ma wspólne-go z ekonomi¹? Otó¿ energia podaj¹cana nasz¹ planetê wprost ze S³oñca jestprzyczyn¹ pierwsz¹ nie tylko ¿ycia, alei wszystkich dzia³añ podejmowanychprzez organizmy ¿ywe, w trakcie ich¿ycia. Bez energii s³onecznej nie by³o-by nawet pierwotnych form ¿ycia, beznich nie by³oby po¿ywienia dla nastêp-

nych ogniw ³añcucha pokarmowego.Bez po¿ywienia nie mo¿e istnieæ praca,rozumiana jako czynnoœæ s³u¿¹ca wy-twarzaniu dóbr. Fizyczno-biologicznepodstawy ekonomii do tej pory nie zo-sta³y poznane. Ekonomia, podobnie jakmedycyna, jest oparta na ogromnej ilo-

œci ró¿norakich badañ statystycznych,które s¹ prekursorami coraz bardziejz³o¿onych teorii, co prowadzi do po-wstawania 'smogu informacyjnego"doskonale przys³aniaj¹cego jej praw-dziw¹ naturê. Tutaj warto podkreœliæ, ¿etwórca ekonomicznego liberalizmu,Szkot, Adam Smith (to od jego imieniapochodzi propaguj¹ce liberalizm Cen-trum im. Adama Smithà) jak i twórcaekonomicznego socjalizmu, Niemiec,Karol Marks, ¿yli w latach, które niepozwala³y im siê zapoznaæ z zasad¹ za-chowania energii, czyli ich 'wiedza"by³a oparta tylko i wy³¹cznie na przy-puszczeniach i obserwacjach, ale nie nawiedzy œcis³ej. Najwa¿niejsz¹ prac¹Smithà by³y 'Badania nad natur¹i przyczynami bogactwa narodów"z 1776 roku. Smith argumentuje, ¿e li-beralizm gospodarczy jest najlepszy,gdy¿ wszelkie potrzeby ludzkoœci regu-

luje tzw. 'niewidzialna rêka rynku"w oparciu o prawo popytu i poda¿y. Sy-stem marksistowski powsta³ w odpo-wiedzi na teoriê liberalizmu gospodar-czego i zbudowanego na niej kapitali-zmu. Mia³ na celu zabezpieczaæ prole-tariat przed nadmiern¹ eksploatacj¹przez klasê bur¿uazji. Jednak socjalizmMarksa nie sprawdzi³ siê w rzeczywi-stoœci, gdy¿ doprowadzi³ ca³e spo³e-czeñstwa do ubóstwa. Obecnie, poupadku 'marksizmu" propaguje siê po-wrót do liberalnej teorii Smithà, jakolekarstwa na wszelkie z³o. Czy ludzkirozum musi byæ a¿ tak ograniczony, ¿eod 1776 roku nie potrafi³ zbudowaæ lo-gicznej ekonomii opartej na wiedzy œci-s³ej? Kiedy piszê ten artyku³, libera³o-wie lobbuj¹ na rzecz wyd³u¿enia czasupracy z obecnych 48 godzin tygodnio-wo, obowi¹zuj¹cych na terenie UniiEuropejskiej. W tym Polska ¿¹da wy-d³u¿enia tego czasu do... 65 godzin ty-godniowo. Bo przecie¿ wed³ug AdamaSmithà: 'Ÿród³em bogactwa narodówjest praca". Zatem je¿eli bêdziemy ciê¿-ko pracowaæ, po 65 godzin tygodnio-wo, bêdziemy siê bogaciæ znacznieszybciej od tych, którzy pracuj¹ po 35...Czy aby na pewno?

PO CO PRACUJEMY?To na pozór banalne pytanie nie jestwcale banalne. Banalna mo¿e byæ jedy-nie odpowiedŸ, czyli 'po to, ¿eby mieæpieni¹dze", albo '¿eby utrzymaæ rodzi-nê". A dlaczego pracujemy (w wiêkszo-œci) tak ciê¿ko? Czy zastanawialiœciesiê Pañstwo dlaczego musicie praco-waæ, niekiedy po 12 godzin na dobêi wiêcej, aby siê utrzymaæ? Przecie¿mia³o byæ tak piêknie! Ka¿dy przewi-dywa³, ¿e rozwój techniki przyniesieulgê ciê¿ko pracuj¹cym, ¿e ludzie bêd¹tylko nadzorowaæ maszyny wykonuj¹-ce prace dla nich przez maksymalnie 2

Na ³amach miesiêcznika 'Optymalni" mam przyjemnoœæ przedstawiæ Pañstwu kolejny temat, który zaraz po medycynie manajwiêksze znaczenie dla funkcjonowania zarówno jednostek spo³ecznych, jak i ca³ych spo³eczeñstw. Ekonomia to nauka,która ma ogromny wp³yw na nasze ¿ycie i ich jakoœæ, nasz¹ zamo¿noœæ i stabilizacjê materialn¹, a która podobnie jakmedycyna jest "oderwana" od nauk œcis³ych, aczkolwiek prawa natury s¹ i tutaj spe³nione, bo spe³nione byæ musz¹.

CAŁY KAPITAŁ ŚWIATA

(PIENIĄDZE) POCHODZI

TYLKO I WYŁĄCZNIE

Z ROLNICTWA (UPRAW,

HODOWLI, PASTERSTWA,

POLOWAŃ, RYBOŁÓSTWA).

JEST GO TYM WIĘCEJ IM

WIĘCEJ ENERGII ROLNICY

UZYSKUJĄ Z ZIEMII.

WARTO PRZECZYTAĆ


godziny dziennie - a tu nagle z 2 zrobi-³o siê 12. I zapowiada siê ¿e bêdzie je-szcze ciê¿ej. Aby zrozumieæ te zjawiskatrzeba patrzeæ na ekonomiê poprzezpryzmat zasady zachowania energiia nie prawa popytu i poda¿y. Trzeba so-bie zadaæ pytanie: po co w ogóle praco-waæ? Wyt³umaczenie tego przy pomocywspó³czesnych, bardzo zawi³ych relacjigospodarczych jest niemo¿liwe. ¯ebyzrozumieæ to zagadnienie musimy cof-n¹æ siê do czasów pierwotnych i zacz¹æ'budowaæ" nasz¹ gospodarkê od po-cz¹tku. WyobraŸmy sobie, ¿e ¿yjemyw d¿ungli, dla uproszczenia za³ó¿my,¿e w doskona³ych warunkach, tj. niepotrzebujemy domu, aby chroniæ siêprzed zmienn¹ pogod¹ oraz drapie¿ni-kami. Do ¿ycia potrzebne jest nam tyl-ko jedzenie i nic poza tym. Aby ¿yæi nic nie robiæ, ka¿dy cz³owiek potrze-buje energii dla podtrzymania proce-sów ¿yciowych. Jest to tzw. energiaprzemiany podstawowej. Wynosi onaok. 1500 kcal na dobê i zale¿y równie¿od tego, co cz³owiek zjada. ¯eby utrzy-maæ siê przy ¿yciu, ka¿dy cz³owiek mu-si zjadaæ co najmniej te 1500 kcal nadobê. A zatem - musimy pracowaæ. Mu-simy pozyskaæ po¿ywienie. Idziemy napolowanie. Ale wymaga to od nas w³o-¿enia dodatkowej energii. Sam marszjest zu¿yciem energii, a co dopiero biegczy wspinaczka, aby upolowaæ dzikie-go zwierza. Czyli, ¿eby otrzymaæ po-karm (energiê) musimy najpierw zain-westowaæ - równie¿ energiê. Tutaj mo¿-liwe s¹ 3 przypadki:1. przemiana podstawowa + energia

zainwestowana > energia uzyskanaz polowania;

2. przemiana podstawowa + energiazainwestowana = energia uzyskanaz polowania;

3. przemiana podstawowa + energiazainwestowana < energia uzyskanaz polowania.

Nie trudno zauwa¿yæ, ¿e w pierwszymprzypadku cz³owiek zyskuje mniejenergii ni¿ zu¿ywa, co prowadzi do ry-ch³ej œmierci. W drugim natomiast ¿yje,ale zu¿ywa ca³¹ swoj¹ energiê. Cz³o-wiek jest w martwym punkcie, w sta-gnacji, bez mo¿liwoœci rozwoju. Za-tem, nie mo¿e nawet pomyœleæ o czymœwiêcej jak tylko zdobywanie pokarmu,dlatego, ¿e jeœli pomyœli, jego mózg zu-¿yje wiêcej energii i znajdzie siê

w punkcie 1, co grozi œmierci¹. Najbar-dziej komfortowy jest punkt 3, czylinadmiar energii, który mo¿na pozosta-wiæ na 'ciê¿sze czasy", lub zu¿yæ namyœlenie i produkcjê lepszych narzê-dzi. Szczególnie ta druga mo¿liwoœæjest godna uwagi, bo dziêki niej mo¿napoprawiæ efektywnoœæ polowañ, tak,aby przy najmniejszej "energii zainwe-stowanej" otrzymaæ jak najwiêcej"energii uzyskanej". Jak Pañstwo wi-dzicie ten banalny przyk³ad doprowa-dza do bardzo wa¿nej konkluzji. Bar-dzo analogicznej do podstaw ekonomii,z tym, ¿e zamiast pieni¹dza istniejeenergia. Bo pieni¹dz to energia, aleo tym póŸniej. Dodatkowo, z powy¿-szych nierównoœci wynika jeszcze je-den wniosek. ¯eby ¿yæ na 'wy¿szympoziomie energetycznym", rozumnienale¿y postêpowaæ tak, aby przemianapodstawowa by³a jak najmniejsza.Oznacza to, ¿e nale¿y zjadaæ produktyobni¿aj¹ce przemianê podstawow¹i dodatkowo nie wymagaj¹ce du¿ychnak³adów energetycznych na procesytrawienne.

W KIERUNKU GOSPODARKI SPOŁECZNEJPowy¿szy przyk³ad pokazuje, jak po-winna dzia³aæ jednostka, aby prze¿yæ,a dodatkowo jeszcze siê rozwijaæ, czylidzia³aæ tak, ¿eby uzyskiwaæ jak najwiê-cej energii przy jak najmniejszymwk³adzie w³asnej pracy. Ale cz³owieknie ¿yje samotnie, a wrêcz przy obecnejgêstoœci zaludnienia by³oby to niemo¿-liwe. WyobraŸmy sobie teraz grupê lu-dzi - ma³e spo³eczeñstwo. Aby jakiekol-wiek spo³eczeñstwo mog³o ¿yæ, musiuzyskiwaæ energiê z ziemi. WyobraŸmysobie spo³eczeñstwo, w którym ka¿dajednostka zajmuje siê czymœ innym.Niech osoba 'A" trudni siê polowa-niem, osoba 'B" jest budowniczym,a 'C" jest rzemieœlnikiem i produkujenarzêdzia. Proszê teraz zwróciæ uwagêna pierwszy wa¿ny wniosek, ¿e bezpracy osoby 'A" nie by³oby mo¿liwe¿ycie osób 'B" i 'C", gdy¿ te po prostuumar³yby z g³odu. PrzeœledŸmy dok³a-dniej tê sytuacjê, bo jest ona kluczowado poznania istoty funkcjonowania go-spodarki. Gdy teraz wprowadzimy pie-ni¹dz do naszej jak¿e prymitywnej go-spodarki (mog¹ to byæ nawet zêbyzwierz¹t, np. 1 du¿y z¹b za kilogram¿ywca), poszczególne jednostki zaczn¹

nim p³aciæ za swoje us³ugi. 'B" i 'C"bêd¹ p³aciæ 'A" za ¿ywnoœæ, 'A" za na-rzêdzia i us³ugi budowlane, itd. Co siêteraz stanie jeœli myœliwy "A" zaprze-stanie produkcji ¿ywnoœci? Wszyscycz³onkowie tego ma³ego spo³eczeñstwazaczn¹ ¿yæ z oszczêdnoœci, czyli spalaæenergiê zgromadzon¹ w swoich spi¿ar-niach oraz w tkankach w³asnych orga-nizmów. Producent ¿ywnoœci 'A" niedostanie ¿adnych pieniêdzy, bo nie bê-dzie mieæ towaru na sprzeda¿. 'B"i 'C" bêd¹ mogli przez jakiœ jeszczeczas produkowaæ dobra, a nawet jesprzedawaæ sobie za pieni¹dze, zu¿y-waj¹c przy tym wy¿ej wymienione za-pasy energii. Po wyczerpaniu zapasówenergii, nast¹pi œmieræ ca³ego spo³e-czeñstwa. Co siê stanie z wartoœci¹ pie-ni¹dza po zaprzestaniu produkcji ¿yw-noœci? Poniewa¿ na razie nie wnikamyw szczególne zachowania tego ma³egorynku, wiêc pytanie brzmi: jaka bêdziewartoœæ pieni¹dza po œmierci tego spo-³eczeñstwa? Oczywiœcie ta wartoœæ bê-dzie równa ZERO. Pieni¹dz nie bêdzienic wart, bo nie bêdzie spo³eczeñstwa,czyli nie bêdzie gospodarki. Zatemwniosek nasuwa siê jeden, ¿e po za-przestaniu produkcji ¿ywnoœci przezmyœliwego, wartoœæ pieni¹dza sukce-sywnie spada osi¹gaj¹c wartoœæ zeroz chwil¹ wyczerpania siê zapasów ener-getycznych.Teraz rozwa¿my inny przyk³ad, ¿e torzemieœlnik 'C" zaprzestaje produkcjiswoich dóbr, tj. narzêdzi. Wskutek tegomyœliwy 'A" mo¿e nadal polowaæ, aleefektywnoœæ jego polowañ nie mo¿e ro-sn¹æ (brak nowych narzêdzi i nowychtechnologii), co wiêcej bêdzie spadaæ,dlatego, ¿e posiadane przez niego na-rzêdzia bêd¹ siê zu¿ywaæ. Oznacza tomniej po¿ywienia (energii) na rynkui mniej pieniêdzy. Proszê zauwa¿yæ, ¿ew powy¿szym przyk³adzie, dzia³alnoœærzemieœlnika wp³ywa na iloœæ uzyska-nej energii przez myœliwego, ale samo-dzielna dzia³alnoœæ rzemieœlnika nieuzyskuje ¿adnej energii! To dziêki pra-cy rzemieœlnika, myœliwy mo¿e uzyski-waæ wiêcej energii z polowañ, ale totylko i wy³¹cznie myœliwy uzyskuje têenergiê.Powy¿szy tok rozumowania prowadzido najwa¿niejszego wniosku, który bê-dzie podstaw¹ do dalszych rozwa¿añ:

Ci¹g dalszy nast¹pi....

WYŻYWIENIE Po pierwsze, w ostatnich dwustu la-tach rozmno¿yliœmy siê z jednego mi-liarda do blisko siedmiu miliardówosobników nazwanych przez now-szych uczonych 'Homo sapiens sa-piens" (Cz³owiek rozumny rozumny).Po drugie, zdo³aliœmy siê wy¿ywiæ,a to by³o ju¿ trudniejsze. Nie znaczyto, ¿e zdo³amy siê wy¿ywiæ, gdy roz-mno¿ymy siê o nastêpne 7 miliardów.Wyprodukowaliœmy potrzebn¹ ¿yw-noœæ w stylu przypominaj¹cym sien-kiewiczowski opis wbijania Azji napal: 'zaczê³o siê dziaæ coœ przeciwne-go naturze".

Pierwszy gwałt– wprowadzenie na olbrzymich obsza-rach upraw jednokulturowych np. tyl-ko pszenicy albo ¿yta lub kukurydzy,ewentualnie marchwi czy jeszcze cze-goœ. Przyroda nie chce byæ tak ubogai naturalnie roœliny wystêpuj¹ w wielo-gatunkowych, dopasowanych wzaje-mnie i dostosowanych do lokalnychwarunków, zespo³ach. Rosn¹ bujnie,produkuj¹ du¿o tlenu i daj¹ warunki do¿ycia tysi¹com gatunków fauny.

Drugi gwałt – odrzucenie nawo¿enia obornikiem,kompostem a czêœciowo zielonkami,i wprowadzenie forsowania wzrostui plonu sztucznymi nawozami azoto-wymi, potasowymi, fosforowymi, ma-gnezowymi, wapniowymi i innymi. By³o to wzgardzenie us³ugamimnóstwa mikroorganizmów i drob-nych ¿yj¹tek czyli destruentów rozk³a-daj¹cych szcz¹tki organiczne na prostezwi¹zki u¿yŸniaj¹ce glebê. Przyrodanie produkuje odpadków. Chce Ona,aby wszystko co z ziemi wychodzi, doniej wraca³o. Odrzucono obornik, boprzesta³ byæ produkowany mimowzrostu hodowli. Nigdy do koñca niewiadomo, ile daæ poszczególnychsk³adników na ró¿nych obszarach.Zdarza siê groŸne dla zwierz¹t i ludziprzenawo¿enie azotem. Czêœæ nawo-zów sp³ywa z deszczem do wód po-

wierzchniowych i gruntowych prze¿y-Ÿniaj¹c je (eutrofizm).

Trzeci gwałt – zlikwidowanie na obszarze mono-kultur naturalnej roœlinnoœci, jak mie-dze, drogi polne i inne skrawki ziemiz roœlinami jednorocznymi, bylinami,krzewami i drzewami. Te oazy natury,chocia¿ drobne, by³y domem i po¿y-wieniem dla owadów têpi¹cych owadyszkodniki roœlin uprawnych. Pamiêtaj-my, ¿e owad – wróg szkodników ma

te¿ formy przejœciowe jak motyle, g¹-sienice, larwy, którym nasze wybraneroœliny nie musz¹ smakowaæ. Wspo-mniane krzewy i drzewa by³y te¿ od-skoczni¹ dla ptactwa ¿ywi¹cego siêszkodnikami roœlin uprawnych. Czy¿-by nie wszystko, co my wymyœlimy,by³o dobre?

Czwarty gwałt – wprowadzenie chemicznej walkiz przyrod¹. Gdy okaza³o siê, ¿e podsu-wanie tysi¹ckrotnej ¿ywnoœci szkodni-kom i blokowanie dostêpu ich wrogomdoprowadzi³o do eksplozyjnego roz-mno¿enia szkodników, zrezygnowali-œmy w zasadzie z mechanicznychi biologicznych metod ich zwalczania,jako metod zbyt pracoch³onnych i nawielkich monokulturach prawie nie-wykonalnych. Robi¹c dobr¹ minê do

z³ej gry, rozpoczêliœmy najwiêksz¹w historii wojnê chemiczn¹ ludzi cy-wilizowanych przeciwko przyrodzie.Sytuacja zaczê³a siê wymykaæ spodkontroli. Pobo¿ne ¿yczenie, ¿e œrodkiochrony zabij¹ szkodniki i zostawi¹ca³¹ resztê w spokoju, nie sprawdzi³osiê. Co prawda gin¹ ich corocznie mi-liardy, ale wiele prze¿ywa i odbudo-wuje populacjê. Ponadto niema³a ichczêœæ – jakby chcia³a powiedzieæ 'z³a-pa³ kozak tatarzyna, a tatarzyn za ³ebtrzyma" – uodporni³a siê trwale na tru-cizny. Chemiczne œrodki ochrony ro-œlin najbardziej uderzy³y w te owadyi ptaki, które chcia³y siê ¿ywiæ szko-dnikami. Jak wiadomo, zjadanie pora-¿onych owadów zwielokrotnia zatru-cie drapie¿nika i pokazuje mu koniecœwiata. Deszcz nieœwiadom tego cowyrabia Homo niefrasobliviensis –sp³ukuje do wód powierzchniowychi gruntowych trucizny, wzbudzaj¹cniekontrolowane reakcje pomiêdzyró¿nymi zwi¹zkami chemicznymii truj¹c wszystko, co ¿yje. Œmiertelniecierpi¹ Bogu ducha winne stworzenianp. pszczo³y. Mêczone chemikaliamiroœliny s¹ po zabiegach jeszcze bar-dziej podatne na choroby, ni¿ przed za-biegami. A straty zbiorów, mimo ci¹-g³ej chemicznej ochrony, wynosz¹ rokw rok ponad 30 procent, to jest znacz-nie wiêcej ni¿ wówczas, kiedy nie sto-sowano ani nawozów sztucznych, anichemicznej ochrony, ale stosowanoobornik oraz mechaniczne i biologicz-ne zwalczanie szkodników.

Piąty gwałt – rabunkowa eksploatacja gleby. Rolajest ograbiana z próchnicy, próchnicanie jest odtwarzana, a jeœli jest, tow niewielkim zakresie. Gleba tracistrukturê gruze³kowat¹ i przyjmujestrukturê luŸn¹ podatn¹ na erozjê wod-n¹ i wietrzn¹. Pole trzeba czasami zao-raæ. Jego powierzchnia pozostaje przezjakiœ czas – niekiedy przez szereg mie-siêcy – niezwi¹zana roœlinami.

My, jako gatunek ludzki, w naszym rozwoju wykazaliœmy siê dwoma osi¹gniêciamigodnymi wpisu do Ksiêgi Guinnessa.

DDllaacczzeeggoo aażż 9977--9988%%

ggeennóóww cczzłłoowwiieekkaa ii sszzyymmppaannssaa

ttoo ggeennyy iiddeennttyycczznnee??

WARTO PRZECZYTAĆ


RAMOWEZASADYUPORZĄDKOWANIAGOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJZa³o¿enie:Cz³owiek do d³ugiego, zdrowego i m¹-drego ¿ycia potrzebuje niewiele ¿ywno-œci liczonej w kaloriach, pod warun-kiem, ¿e bêdzie to bia³ko i t³uszcz o naj-wy¿szej wartoœci biologicznej i zacho-waniu proporcji (okreœlonych) pomiê-dzy bia³kiem a t³uszczem.

Zadanie dla Rz¹du:Tak zorganizowaæ produkcjê ¿ywnoœci,aby z ka¿dego hektara uzyskaæ jak naj-wiêcej bia³ka i t³uszczu, przy najni¿-szych nak³adach energii.

W tym celu nale¿y:1. Maksymalnie rozwin¹æ hodowlê by-

d³a mlecznego i produkcjê serów,mas³a, gêstej œmietany.

2. Zaprzestaæ produkcji ¿ywca wo³owe-go.

3. Rozwin¹æ produkcjê ¿ywca wieprzo-wego.

4. Rozwin¹æ produkcjê kur – niosek.5. Zaprzestaæ produkcji brojlerów.6. Nie bawiæ siê w produkcjê ryb.7. Maksymalnie przybli¿yæ przetwór-

stwo do producenta. Odbieraæ od nie-go produkty trwa³e, uszlachetnione,skoncentrowane. Nie woziæ wody.

8. Rozwin¹æ te ga³êzie produkcji roœlin-nej, które bezpoœrednio daj¹ koncen-traty bia³ka i t³uszczu o wartoœciprzydatnej w ¿ywieniu cz³owieka.W Warunkach polskich bêd¹ to orze-chy laskowe, orzechy w³oskie i s³o-necznik.

9. Rozwin¹æ produkcjê soi – tylko napasze.

10. Rozwin¹æ hodowlê kóz.11. Rozwin¹æ hodowlê gêsi z nastêpo-

wym ich tuczem.

12. Wiêkszoœæ bia³ka z mleka i wêglo-wodany z mleka przeznaczyæ na pa-szê dla trzody chlewnej i kur nio-sek.

Nie nale¿y produkowaæ:1. Zaprzestaæ produkcji cukru.2. Zaprzestaæ produkcji s³odzonych na-

pojów i s³odzonych przetworówowocowych.

3. Znacznie ograniczyæ produkcjê owo-ców, zaprzestaæ produkcji owocównajbardziej szkodliwych – jab³ka,gruszki.

4. Zaprzestaæ produkcji zbó¿ na celespo¿ywcze.

5. Zaprzestaæ produkcji ziemniaków,grochu i fasoli na cele spo¿ywcze.

6. Rzepak produkowaæ wy³¹cznie nacele paszowe.

7. Natychmiast przerwaæ wszelk¹ pro-dukcjê szklarniow¹ w ogóle, a pro-dukcjê kwiatów w szczególnoœci.

8. Natychmiast opró¿niæ ch³odniez produktów zawieraj¹cych g³ówniewodê. Okreœliæ procentow¹ zawar-toœæ bia³ka i t³uszczu w produkcie,poni¿ej którego przechowywanieproduktów w ch³odniach bêdzie za-bronione.

Nale¿y ustawiæ eksport i import ¿ywno-œci w taki sposób, aby sprowadzaæ wy-³¹cznie bia³ko i t³uszcz a eksportowaæwy³¹cznie bia³ko roœlinne i wêglowoda-ny. Bezwzglêdnie nale¿y przerwaæ im-port pasz.

Jan Kwaœniewski

Wówczas wiatr mo¿e j¹ rozwiewaæ,deszcz mo¿e j¹ sp³ukiwaæ na ni¿szeobszary (grzebi¹c w skrajnychprzypadkach ca³e wsie). Zdarza siê,¿e nawet mistrz pope³ni b³¹d. Ode-braliœmy glebie strukturê gruze³ko-wat¹ uodporniaj¹c¹ na erozjê. Zli-kwidowaliœmy miedze, które hamo-wa³y erozjê gleby. Do niektórychwielkich rzek sp³ywa tyle gleby, ¿edno koryta rzeki, zw³aszcza w œrod-kowym i dolnym biegu, okazuje siêbyæ wy¿ej od przyleg³ego otaczaj¹-cego terenu. Szalej¹ niszcz¹ce po-wodzie, a gleba zalega nie tam,gdzie jest potrzebna. Jeœli do tegododaæ, ¿e na wielu obszarach glebypustynniej¹, gdzie indziej ulegaj¹zawodnieniu, zasoleniu, mo¿na po-myœleæ, ¿e nasz rozwój prowadziparadoksalnie do degeneracji glebyi obni¿enia zbiorów.

Czy¿by na pytanie: 'kiedy bêdzie lepiej" by³a tylkojedna odpowiedŸ: 'ju¿ by³o"?

Na zakoñczenie chcê powiedzieæm³odym ludziom: Zachowa³emw pamiêci smak i zapach p³odówrolnictwa i hodowli spo¿ywanych70 lat temu. Obecnie jemy coœ inne-go. Chleb to nie ten chleb, mleko tonie to mleko, mas³o - nie to, miêso- nie to, jaja - nie te, kartofle i po-midory to nie s¹ prawdziwe kartoflei pomidory.

Jestem szczêœliwy na myœl, ¿e niebêdê musia³ ¿yæ w którymœ z na-stêpnych pokoleñ i – byæ mo¿e –nabywaæ na kartki i jeœæ coœ w ro-dzaju mazutu przyprawionego che-mosmakami, chemoaromatami,chemokolorami, chemostabilizato-rami a¿ do uzyskania stanu zjadli-wego.

Józef Wasilik e-mail: [email protected]

Od redakcji: Pan Józef Wasilik jest autoremksi¹¿ki pod tytu³em 'Bastard na ³o-nie Macochy".

WARTO PRZECZYTAĆ


LEKARZ RADZI


ZNACZENIE CYNKU W ORGANIZMIEWœród wielu pytañ, które otrzymujê od pacjentów ¿ywi¹cych siê optymalnie,czêsto pojawia siê i to: czy dieta optymalna zawiera wszystkie niezbêdne makro-i mikroelementy w odpowiedniej iloœci, w stosunku do zapotrzebowania nasze-go organizmu?

Do makroelementów zalicza siê: sód,potas, magnez, wapñ, fosfor, siarkêi chlor, a ich zapotrzebowanie dzienneprzekracza 100 mg. Do mikroelemen-tów nale¿¹: ¿elazo, jod, miedŸ, man-gan, kobalt, molibden, selen, chrom,fluor i cynk. Chcia³abym zatrzymaæ siêprzy cynku, który pe³ni wiele wa¿nychfunkcji fizjologicznych. Zawartoœæcynku w organizmie doros³ego cz³o-wieka o wadze ok. 70 kg wynosi 2-2,5g, z czego 57% znajduje siê w miê-œniach, 29% w koœciach, 6% w skórze,5% w w¹trobie, 1,5% w mózgu. Dzien-ne zapotrzebowanie na ten pierwiastekjest uzale¿nione od wieku i p³ci:❑ niemowlêta 5 mg/d❑ dzieci w wieku 1-10 lat 10 mg/d❑ ch³opcy (10-18 lat) i mê¿czyŸni

15 mg/d❑ dziewczynki (10-18) i kobiety

12 mg/d❑ kobiety ciê¿arne 15 mg/d❑ kobiety karmi¹ce 19 mg/d

ROLA CYNKU W ORGANIZMIECynk wchodzi w sk³ad lub aktywuje ok.300 enzymów. Jako jedyny z metaliwchodzi w sk³ad wszystkich 6 klas en-zymów: oksydoreduktaz, transferaz, hy-drolaz, liaz, ligaz i izomeraz. Spe³niarolê katalityczn¹ i strukturaln¹. Wch³a-nianie cynku przebiega w jelicie cien-kim. Du¿a zawartoœæ cynku w dieciepobudza znajduj¹ca siê w jelicie meta-lotioneinê, która zapobiega przedosta-waniu siê metali toksycznych do krwio-obiegu. Przeciêtnie z jelita wch³ania siê20-40% cynku z diety, przy czym tailoœæ wzrasta je¿eli w posi³ku wystêpu-je bia³ko zwierzêce. Najczêstsz¹ przy-czyn¹ niedoboru cynku jest z³a dieta za-wieraj¹ca du¿e iloœci kwasu fitynowe-go. Wch³anianie cynku obni¿aj¹ tak¿eszczawiany, b³onnik, fosfopeptydy , bê-

d¹ce produktem rozpadu kazeiny (z mle-ka, twarogu), jony ¿elaza, wapnia, mie-dzi i kadmu. U³atwiaj¹ zaœ proteiny, ami-nokwasy i cytryniany. Najistotniejszymzwi¹zkiem utrudniaj¹cym wch³anianiecynku jest kwas fitynowy wystêpuj¹cyw produktach roœlinnych. W œrodowiskuzasadowym fityniany tworz¹ nierozpu-szczalne kompleksy z cynkiem. Szcze-gólnie wysok¹ zawartoœæ fitynianów ma-j¹ ziarna zbó¿ i roœliny str¹czkowe.

NIEDOBÓR CYNKU - OBJAWYNiedobory cynku u cz³owieka wywo³u-j¹ objawy ze strony ró¿nych uk³adówi narz¹dów. Nale¿¹ do nich: ❑ w niedoborze powa¿nym: brak ape-

tytu a¿ do anoreksji, zmiany skórne(wysychanie skóry, zmiany martwi-cze, upoœledzenie gojenia siê ran),dystrofia paznokci, ³ysienie lub za-burzenia we wzroœcie w³osów,

❑ w niedoborze umiarkowanym: upo-œledzenie odpornoœci immunologicz-nej, zmiany ze strony uk³adu nerwo-wego – apatia, chwiejnoœæ nastroju,depresja, zaburzenia koncentracji,zwiêkszona dra¿liwoœæ, zaburzeniauczenia siê, amnezja,

❑ w niedoborze ³agodnym, dieta za-wieraj¹ca 3-4 mg/d powoduje obni-¿enie poziomu cynku we krwi.

Grupy wysokiego ryzyka niedoborucynku to dzieci, zw³aszcza niemowlêta,kobiety ciê¿arne i ludzie starsi. Niedo-bór cynku u kobiet w ci¹¿y mo¿e pro-wadziæ do nadciœnienia, poronienia,dystrofii wewn¹trzmacicznej, poroduprzedwczesnego, komplikacji typunadmierne krwawienie w czasie poro-du, urodzenie potomstwa z wadami lubmartwego. Niedobór cynku we wcze-snej ci¹¿y mo¿e prowadziæ do zaburzeñze strony uk³adu nerwowego (wodog³o-wie, kretynizm) w póŸniejszym okresieci¹¿y do objawów ze strony uk³adu ko-stnego. O istotnym znaczeniu cynkuw rozwoju cz³owieka œwiadczy faktwysokiego stê¿enia twego pierwiastkaw mleku matki, najwy¿sze bezpoœre-dnio po porodzie (8,12 mg/l), a po ok.180. dniach obni¿aj¹ce siê do 0,93mg/l.

ZAWARTOŚĆ CYNKU W PRODUKTACHZawartoœæ cynku w produktach spo-¿ywczych waha siê od 0,1 mg do 15mg/100 g produktu. Szczególnie wyso-kie jest stê¿enie cynku œwie¿ych ostry-gach – 8,3 mg, ma³¿ach – 4,2 mg, w¹-trobie wieprzowej – 4,5 mg, serzecheddar– 4 mg, miêsie wieprzowymi wo³owym – 3,1-3,8 mg, sardynkachw oleju – 2,9 mg, chlebie ¿ytnim razo-wym – 2,5 mg.Te ostatnie informacje pokazuj¹, ¿e die-ta optymalna zawiera odpowiednie ilo-œci pierwiastka œladowego jakim jestcynk. Stosuj¹c ¿ywienie optymalne niemo¿na naraziæ siê na jego niedobory,gdy¿ produkty, w których siê znajdujew du¿ych iloœciach, goszcz¹ na naszymstole codziennie.

Lek. med. Ewa £ukaszek-GwóŸdŸArkadia II Katowice(reklama na str 39)

NNiieeddoobboorryy ccyynnkkuu

mmooggąą bbyyćć

pprrzzyycczzyynnąą zzaabbuurrzzeeńń

ffuunnkkccjjoonnoowwaanniiaa

oorrggaanniizzmmuu..

Już wkrótce Ogólnopolskie Stowarzyszenie Bractw Optymalnych im. ks. prof. Włodzimierza Sedlakauzyska status organizacji pożytku publicznego. Każdy może zdecydować na co powinien byćprzeznaczony 1% podatku. Prosimy, aby podatek ten przeznaczyć na pomoc chorym, a szczególniechorym dzieciom.

Decydujmy sami, na co idą nasze podatki

czyli możliwość odpisu 1% podatku na rzeczOGÓLNOPOLSKIEGO STOWARZYSZENIA BRACTW OPTYMALNYCH

IM. KS. PROF. W£ODZIMIERZA SEDLAKA

Od pocz¹tku stycznia wszyscy rozliczamy siê z Urzêdem Skarbowym z podatku dochodowego za rok ubieg³y i okres tenkoñczy siê z koñcem kwietnia. Zgodnie z obowi¹zuj¹cymi przepisami prawa, ka¿dy podatnik ma mo¿liwoœæ przekazania 1%podatku na rzecz organizacji po¿ytku publicznego. Dlatego prosimy i zachêcamy wszystkich Optymalnych do skierowaniatego 1-go procenta podatku - na rzecz Stowarzyszenia. Dziêki temu Stowarzyszenie bêdzie mog³o uzyskane w ten sposób pieni¹dze przeznaczyæ - zgodnie z zadaniami statutowymi- na bardzo wa¿ne cele:

1) Sponsorowanie pobytu w Arkadiach i domach wczasowych z ¿ywieniem optymalnym dzieci i rodzicom tych dzieci,których choroby prowadz¹ do kalectwa, m.in. ❑ postêpuj¹cego stwardnienia rozsianego,❑ cukrzycy.

2) Na sfinansowanie czêœci badañ naukowych dot. ¿ywienia optymalnego w zakresie wskazanym przez dr. JanaKwaœniewskiego.

3) Na dofinansowanie do kosztów szkoleñ lekarzy i fizjoterapeutów na Ukrainie.

JAK PRZEKAZAĆ 1 PROCENT NA RZECZ OSBO? Po pierwsze - należy wypełnić PIT i obliczyć 1% podatku.NNaajjppiieerrww ttrrzzeebbaa oobblliicczzyyćć iillee wwyynnoossii 11%% ppooddaattkkuu nnaalleeżżnneeggoo ffiisskkuussoowwii ii wwppiissaaćć ttęę kkwwoottęę ww ooddppoowwiieeddnniiąą rruubbrryykkęę ffoorrmmuullaarrzzaa PPIITT ((3366 lluubb 3377))::❑ dla PIT-36 jest to pozycja nr 179 ❑ dla PIT-37 jest to pozycja nr 111

Po drugie - Dokładnie wypełnić dokument wpłaty. Niebawem będzie on dostępny również na stronie internetowejwww.optymalni.org.pl w Dziale "11 PPRROOCCEENNTT PPOODDAATTKKUU".

Po trzecie - Obliczoną kwotę należy wpłacić na poniższe konto OSBO w terminie składania zeznań podatkowych - czyli odstycznia ddoo kkoońńccaa kkwwiieettnniiaa 22000077 rrookkuu.

Po czwarte - wypełniony formularz PIT wysyłać do Urzędu Skarbowego. Nie dołącza się do niego kopii przelewu ani żadnychinnych dokumentów poświadczających posiadanie statusu organizacji pożytku publicznego przez OSBO.

Istotne jest, ¿e data wp³aty musi byæ przynajmniej jeden dzieñ wczeœniejsza ni¿ data z³o¿enia PIT-u. Koniecznie trzebazachowaæ pokwitowanie wp³aty - do wgl¹du organu podatkowego. W przypadku niedop³aty, Pañstwa podatek zostanie pomniejszony o wp³atê na rzecz OSBO do wysokoœci 1% podatkunale¿nego. W przypadku nadp³aty - trzeba poczekaæ na zwrot 1% podatku z Urzêdu Skarbowego.

Konto bankowe Stowarzyszenia:PKO BP S.A. O/Tychy 93 1020 2528 0000 0402 0014 3495.

Zarz¹d G³ówny OSBO

ROZLICZENIE ROCZNE


WARTO PRZECZYTAĆ


Od 1935 roku w posiad³oœci tej mieœcisiê Zgromadzenie Ksiê¿y Werbistów.Z tego Zgromadzenia wywodzi siê mi-sjonarz, s³ynny Ojciec Marian ¯elazekod trêdowatych, kandydat do pokojowejnagrody Nobla w 2002 roku. Dla Po-znania jest jeszcze inna okazja do œwiê-towania w dniu 11 listopada i w³aœnieo niej piszê. Jedna z g³ównych ulic Poznania nazwa-na zosta³a ulic¹ Œw. Marcina. Poznania-cy od kilkunastu lat œwiêtuj¹ imieninyulicy. W tym roku tradycyjnie zorgani-zowano barwny korowód, który prze-szed³ przez miasto. Na czele korowodujecha³ œw. Marcin na koniu, towarzy-szyli mu u³ani, bêbniarze, postacie naszczud³ach i klauni, a pochód zamyka³aorkiestra dêta. Podczas parady nie za-brak³o akcentów patriotycznych,w orszaku œw. Marcina jechali u³aniw mundurach 15 Pu³ku U³anów Po-znañskich, nawi¹zuj¹cych do barw na-rodowych. Korowód zatrzyma³ siêprzed poznañskim zamkiem, gdzie pre-zydent Poznania przekaza³ rycerzowiklucze miasta. Sam Marcin – zgodnie z legend¹ –podzieli³ swój 12 metrowy czerwonyp³aszcz miêdzy biednych.Z okazji imienin œw. Marcina miejscowipiekarze przygotowuj¹ tony tradycyj-nych marciñskich rogali, œcigaj¹c siêw jakoœci i iloœci wypieków. Tradycjajedzenia marciñskich rogali jest kulty-wowana w ca³ej Wielkopolsce. Tysi¹cs³odkich rogali rozdali potrzebuj¹cymbydgoscy cukiernicy. Nie zabrak³o te¿,nie najlepszych dla zdrowia, konkursówjedzenia rogali na czas.Obyczaj wypiekania rogalików ze s³od-kim nadzieniem, narodzi³ siê pod ko-niec XIX wieku w Poznaniu. ŒwiêtoMarcina obchodzono tak¿e w ca³ej Pol-sce, ³¹cz¹c je z zakoñczeniem pracw polu, przygotowywaniem zapasów na

zimê i urz¹dzonymi z tej okazji uczta-mi. Œwiêty Marcin jest patronem ¿o³nie-rzy, jeŸdŸców, sukienników, ¿ebraków,podró¿ników, wiêŸniów i kapeluszni-ków.

A co głosi stara legenda:By³o to dawno, dawno temu w czasachpogañskich, w których oddawano czeœæs³oñcu, drzewom, elfom i innym dziw-nym bo¿kom zamieszkuj¹cym tu i ów-dzie. Poznañ by³ wtedy grodem obwa-rowanym fos¹ i wysokim murem. Pew-nego dnia Ksi¹¿ê Marcin wracaj¹c z po-lowania przez nasze miasto nagle zau-

wa¿y³, ¿e jego bia³y rumak kuleje. S³u-¿¹cy obejrza³ nogê konia i zawo³a³: -Panie mój, koñ podkowê zgubi³ i st¹djego chód nierówny. Trza kowala szyb-ko odnaleŸæ i konia podkuæ na dalsz¹drogê. Szukajcie wiêc kowala woje, bosiê przed noc¹ z tego grodu nie wydo-staniemy – zawo³a³ Marcin. Szukaliwiêc w grodzie Przemys³awa kowalai nie trwa³o to d³ugo, bo kowal nieopo-dal mieszka³ i kuŸniê mia³ pod domemsamym. – Kowalu podkuj konia naprêdce, a sowicie ciê wynagrodzê, rzek³Ksi¹¿ê Marcin gdy mu kowala przed

oczy przywo³ano. Kowal wzi¹³ siê dopracy i w kilka minut rozpali³ ogieñ,a syn jego w dudy dmucha³ co nie mia-ra. Têtni³o prac¹ i kuŸnia jak zaczaro-wana œwieci³a w noc ciemn¹ jasnoœci¹p³omienia. Po jakimœ czasie koñ chodzi³paradnie przed kuŸni¹, a Ksi¹¿ê ma³o,¿e zap³aci³ kowalowi, to jeszcze jad¹cprzez miasto rozrzuca³ pieni¹dze bied-nym z radoœci, ¿e tak szybko i goœcinnieprzyjmuje siê w tym grodzie goœciwszelakich.Rano cukiernik id¹c do pracy odnalaz³na drodze podkowê. Zanim do cukiernidoszed³, nas³ucha³ siê ju¿ od przydro¿-nych biedaków o tym, co zdarzy³o siêpod wieczór i sk¹d owa podkowa po-chodzi. Skoro ta podkowa da³a tyle ra-doœci i pieniêdzy to i ja spróbujê z niejjakiœ po¿ytek zrobiæ. Powiesi³ j¹ sobienad piecem, patrz¹c na ni¹ uwa¿nie za-cz¹³ formowaæ ciasto na jej kszta³t.Piêkna podkowa mu wysz³a z ciasta.Ozdobi³ ja migda³ami i rodzynkami. Doœrodka zaœ zapakowa³ masê z bia³egomaku, jak koñ marcinowy. Posmakowa³i oniemia³ z wra¿enia. Smakowa³o to poprostu pysznie. O rogalach marciñskichg³oœno siê zrobi³o, bo cukiernik naj-pierw rozda³ ich czêœæ za darmo bieda-kom, którzy to z radoœci biegali po oko-licy i obwieszczali wszystkim o tym,jak cukiernik rogale marciñskie rozdaje.Wieœæ nios³a daleko poza mury grodus³awi¹c Ksiêcia Marcina, Poznañ i po-mys³owego cukiernika.I tak tradycja rogali marciñskich prze-trwa³a do dziœ dnia w Poznaniu przypo-minaj¹c, ¿e by³ taki dobry cz³owieko imieniu Marcin, który mimo swojegowysokiego pochodzenia ludzki by³ dlaludzi i dobry jako w³adca.

Regina Janicka

Poznań też ma swoje "pierniki", czyli o tradycji

ROGALI MARCIŃSKICH11 listopada jest dla Poznania dniem szczególnym. Data ta wi¹¿e siê z odzyska-niem przez Polskê Niepodleg³oœci, a znana postaæ maj¹ca zwi¹zek z tamtymiwydarzeniami - Roman Dmowski, mia³ piêkn¹ posiad³oœæ w moim pod poznañ-skim Chludowie.

NNiieeooddłłąącczznnyymmaattrryybbuutteemm wwiieecczzoorruu

mmaarrcciińńsskkiieeggoo bbyyłłaappiieecczzoonnaa ggęęśś..


MIĘDZY NAMI

Po hospitalizacji pacjenci czêsto nie s¹leczeni, poddaj¹ siê i nie walcz¹ z cho-rob¹. Warto wiêc zaznaczyæ, ¿e najwa¿-niejsze dzia³anie to niezw³oczne przy-st¹pienie do profesjonalnej neuroreha-bilitacji. Chorzy ze stwardnieniem roz-sianym i po udarach mózgu maja tak¹mo¿liwoœæ w Oœrodku Neurorehabilita-cyjnym w Michorzewie. Im szybciejchory poddany zostanie rehabilitacji –neurorehabilitacji, tym ³atwiej wróciæmu do sprawnoœci. Czekanie na ust¹pie-nie np. niedow³adu czy afazji powodujeefekt ca³kowicie odwrotny, a wiêc ichutrwalenie a czêsto te¿ spotêgowanie.W Neurorehabilitacyjnym Oœrodkuw Michorzewie walczymy z niepe³no-sprawnoœci¹ neurologiczn¹ komplekso-wo. Wa¿na jest nie tylko rehabilitacja fi-zyczna ale równie¿ psychiczna i spo-³eczna. Bo pacjent wraca do zdrowiaszybciej nie tylko kiedy æwiczy, alerównie¿ wtedy, a mo¿e nade wszystkowtedy kiedy ma siln¹ motywacjê. Ka¿-dy chory musi byæ te¿ traktowany indy-widualnie, bo ka¿da choroba ma ró¿nystopieñ zaawansowania. W naszymOœrodku dba o to m³ody i doœwiadczo-ny zespó³ psychologów, neurologope-dów, rehabilitantów pod nadzorem leka-rzy neurologów. Mo¿emy siê pochwaliæjednak nie tylko personelem ale tak¿ewyposa¿eniem Oœrodka oraz wprowa-dzonym tu sposobem intensywnej reha-bilitacji. Jako naprawdê nieliczni - dru-gi oœrodek w kraju, posiadamy nowo-czesny system komputerowy Reha -Com, wspomagaj¹cy naprawê uszko-dzonej czêœci mózgu. Mamy tak¿ew pe³ni wyposa¿one trzy sale rehabilita-cyjne. Dodajmy, ¿e taka rehabilitacjanie jest mo¿liwa wszêdzie, poniewa¿w Polsce nie ma wielu tego typu oœrod-

ków. Ten w Michorzewie posiada 63³ó¿ka, z czego na 45, placówka ma pod-pisany kontrakt z Narodowym Fundu-szem Zdrowia. Potrzebê profesjonalnejrehabilitacji w Michorzewie potwier-dzaj¹ jego pacjenci. Wówczas pobyt pa-cjenta ca³kowicie bezp³atny, finansowa-ny w ramach zawartej umowy z NFZtrwa od 3 do 6 tygodni. W chwili obe-cnej na pobyt w Michorzewie czekaoko³o 1200 pacjentów i w zwi¹zkuz tym czas oczekiwania na wolne ³ó¿komo¿e siêgn¹æ nawet 24 miesiêcy. Od ubieg³ego roku posiadamy drugioœrodek w £agowie – na ziemi lubu-skiej. W oœrodku tym, po³o¿onym nadjeziorem trzeœniowskim, le¿¹cym na te-renie £agowskiego Parku Krajobrazo-wego, zostan¹ uruchomione z pocz¹t-kiem roku 2007 turnusy dla pacjentów,których rehabilitacja wspomagana bê-dzie ¿ywieniem optymalnym. Z wieloletniego doœwiadczenia osóbstosuj¹cych ten model od¿ywiania,w moim zaœ przypadku z doœwiadczeniadwuletniego, wiem o niezaprzeczalnychefektach, ¿e ¿ywienie optymalne okaza-³o siê byæ leczeniem przyczynowym,w prawie wszystkich chorobach, niewy³¹czaj¹c stwardnienia rozsianegoi udaru mózgu.

Żywienie optymalne działa zawsze korzystnie.Z uwagi jednak na fakt, ¿e model ¿y-wienia optymalnego, tak istotnegow ¿yciu cz³owieka nie jest w oficjalnejmedycynie akceptowany, pobyty turnu-sowe w oœrodku w £agowie bêd¹ mog³ybyæ jedynie organizowane dla osób,które za ten pobyt zap³ac¹. Akceptacjamodelu ¿ywienia optymalnego daje za-wsze gwarancjê, ¿e po nied³ugim czasietzn. po okresie przebudowy organizmu,zaobserwujemy u siebie bardzo korzyst-ne zmiany, nie tylko zreszt¹ fizyczne(zeszczuplenie, wiêksz¹ energiê, dobresamopoczucie), ale tak¿e co jest nie-zwykle istotne, korzystne zmianyw psychice, objawiaj¹ce siê wiêksz¹ od-pornoœci¹ psychiczn¹, korzystnymizmianami w sposobie myœlenia. Uwa-¿am, ¿e raz na zawsze powinniœmyskoñczyæ z jedzeniem byle czego i bylejak i skorzystaæ z niezwykle dobregosposobu zastosowania w³aœciwej in-strukcji obs³ugi cz³owieka, jakim jest¿ywienie optymalne, po to tylko, abynie byæ posiadaczami - 'w³aœcicielami"nowych, kolejnych jednostek chorobo-wych.

Andrzej Brycki

JAK WYGRAĆ Z CHOROBĄPAŁAC NADZIEI Póki jesteœmy w pe³ni sprawni, trudnojest zrozumieæ bariery psychofizyczneosób, których dotknê³a ciê¿ka choro-ba m.in. stwardnienie rozsiane lubudar mózgu. Wtedy najczêœciej poja-wia siê bezsilnoœæ i co gorsza bezczyn-noœæ.

P.S. Autor artyku³u jest Przewodnicz¹cym Wielkopolskiego Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego i Udaru Mózgu,jest tak¿e Dyrektorem Oœrodka Neurorehabilitacyjnego w Michorzewie. Tel. 061 44-73-260, kom. 0506 708-708


HOMO OPTIMUS

BÓLE GŁOWYBóle g³owy s¹ trudnym problemem diagnostycznym i terapeutycznym. Ichdiagnostykê nale¿y przeprowadzaæ bardzo ostro¿nie, poniewa¿ w niektórychprzypadkach przyczyn¹ dolegliwoœci mog¹ byæ bardzo powa¿ne schorzenia. Naszczêœcie znakomita wiêkszoœæ bólów g³owy dotyka nas z innych powodów ni¿te, które gro¿¹ nam utrat¹ ¿ycia.

Zawsze nale¿y skorzystaæ z pilnej pora-dy lekarskiej w sytuacji, kiedy bóle g³o-wy s¹ wyj¹tkowo silne i uporczywe,kiedy towarzyszy im utrata przytomno-œci i/lub objawy neurologiczne nawetprzejœciowe. Leczenie bólów g³owy nieogranicza siê jedynie do farmakotera-pii. Czasami konieczne jest równie¿wykluczenie takich przyczyn bólówg³owy jak stany zapalne zatok, zwyro-dnienia w odcinku szyjnym krêgos³upa,schorzenia kardio- lub gastrologiczne.Nie mo¿na zastosowaæ w³aœciwej tera-pii, je¿eli nie ustalimy przyczyny. Bar-dzo czêstym, chocia¿ niedocenianympowodem tych dolegliwoœci jest nie-prawid³owe od¿ywianie. Znane s¹ po-wszechnie produkty spo¿ywcze, któremog¹ powodowaæ bóle g³owy, s¹ to np.czekolada, sery pleœniowe, czerwonewino. Obserwuj¹c pacjentów, którzyrozpoczynali ¯ywienie Optymalnecierpi¹c wczeœniej na bóle g³owy zau-wa¿y³em, ¿e w stosunkowo krótkimczasie zg³aszaj¹ poprawê lub ca³kowiteust¹pienie dolegliwoœci. W przypad-kach, w których wprowadza³em do le-czenia pr¹dy selektywne, objawy mija-³y jeszcze szybciej. Leczenie bólówg³owy obejmuje trzy aspekty: ocenêogólnego stanu zdrowia, leczenie profi-laktyczne zmierzaj¹ce do zmniejszeniaprawdopodobieñstwa wyst¹pienia obja-wów, leczenie objawowego bólu g³o-wy. Podstawowe znaczenie ma w³aœci-wa diagnostyka i co za tym idzie w³a-

œciwe rozpoznanie. Poza szczegó³o-wym wywiadem obejmuj¹cym infor-macje na temat ogólnego stanu zdro-wia, przebytych chorób, istotne s¹ in-formacje na temat charakteru bólu, jegonatê¿enia, czêstotliwoœci wystêpowa-nia, lokalizacji, okolicznoœci w jakichsiê pojawia i czasu trwania. Wa¿nymelementem ró¿nicuj¹cym s¹ objawy to-warzysz¹ce np. nudnoœci, wymioty, za-burzenia widzenia, zaburzenia rytmuserca lub rytmu oddechowego.

Wa¿ny w tym miejscu jest podzia³bólów g³owy na strukturalne i niestruk-turalne. Strukturalne to np. guz mózgu,krwiak wewn¹trzczaszkowy, ropieñmózgu inaczej mówi¹c dodatkowa, pa-tologiczna masa w przestrzeni we-wn¹trzczaszkowej. Bóle g³owy towa-rzysz¹ce guzom mózgu s¹ co prawdanieswoiste, ale rzadko maj¹ charakterizolowany, towarzysz¹ im np. napadypadaczkowe i/lub objawy ogniskowe(niedow³ady). Takie przypadki kiedydochodzi do zmiany charakteru bólui do³¹czaj¹ siê objawy dodatkowe jak tewspomniane powy¿ej, s¹ wskazaniemdo diagnostyki obrazowej (rezonansmagnetyczny lub tomografia kompute-rowa). Inne tak zwane niestrukturalneprzyczyny bólów g³owy to miêdzy in-nymi rozwarstwienie têtnic, zapaleniemózgu lub opon mózgowo-rdzenio-wych, stany zapalne naczyñ, zakrzepica¿y³ mózgu.

Dawno temu zaobserwowano, ¿e z wie-kiem bóle g³owy zdarzaj¹ siê coraz rza-dziej. Znaczna czêœæ bólów g³owy jestspowodowana ³agodnymi zaburzeniamiczynnoœciowymi np. migrenowe, typunapiêciowego lub klasterowe bóle g³o-wy. Jednak u starszych stanowi¹ one je-dynie 66% wszystkich przypadkówa u m³odych ponad 90%. U osób star-szych czêœciej zdarzaj¹ siê bóle g³owywywo³ane niedokrwieniem np. niewy-

dolnoœci¹ krêgowo podstawn¹. Maj¹one charakter napadowy i opisywane s¹przez pacjentów jako bóle têpe, czêstoz zawrotami g³owy, zaburzeniami rów-nowagi, a czasami nawet zaburzeniamiwidzenia. Szczególnie niepokoj¹ce s¹te przebiegaj¹ce z objawami neurolo-gicznymi takimi jak zaburzenia mowyi niedow³ady.

Kolejn¹ czêst¹ przyczyn¹ bólów g³owys¹ zwyrodnienia krêgos³upa w odcinkuszyjnym. Charakterystyczne objawyzlokalizowane z ty³u g³owy, zwykle na-silaj¹ce siê przy ruchach g³owy. Dia-gnozê potwierdza obecnoœæ zmianzwyrodnieniowych w badaniach obra-zowych. Bóle g³owy zlokalizowanew okolicy potylicznej powinno siê ró¿-nicowaæ z tzw. neuralgi¹ potyliczn¹spowodowan¹ uciskiem pnia nerwuw tkankach miêkkich na g³owie najczê-œciej przez bliznê pourazow¹. W przy-padku takiego rozpoznania nale¿y roz-wa¿yæ leczenie zabiegowe – blokady,przeciêcie pnia nerwu. Innym powo-dem bólów g³owy s¹ choroby p³uc,a g³ównie przewlek³a obturacyjna cho-roba p³uc.

część II

Rek

lam

a

ul. Cieszkowskiego 1/3 lok. 80C

01- 636 Warszawatel. 022 839 93 31

e-mail: [email protected]

Prowadzimy porady w zakresie:

❑ ¿ywienia optymalnego i pr¹dów selektyw-nych – dr n.med. Mariusz G³owacki - konsul-tant Centrum ¯ywienia Optymalnego

❑ neurochirurgii – dr n. med. Mariusz G³owacki,specjalista neurochirurg

❑ psychologii, neuropsychologii i psychotera-pii, rehabilitacji – konsultuj¹ pracownicy Pol-skiej Akademii Nauk

cd na str. 31

MIĘDZY NAMI

OPTYMALNI STYCZEŃ 2007 27

PRZED NAMI JESTDUŻO PRACY

Na diecie optymalnej jestem prawie 7lat. Na dietê trafi³em z powodów zdro-wotnych - mia³em m.in. bezdech noc-ny, s³abe wyniki w nauce, s³ab¹ wydol-noœæ organizmu, psuj¹ce siê zêby.Wszystkie te objawy chorobowe minê-³y i dzia³am jak trzeba, jestem w pe³nizdrowy bez korzystania z medycynykonwencjonalnej. W moim ¿yciu spotka³em wielu ludziz ró¿nych regionów kraju wykonuj¹-cych ró¿ne zawody i w zale¿noœci odzamo¿noœci regionu radzili sobie w ¿y-ciu lub nie radzili. Jak siê póŸniej oka-za³o, ró¿nica jest w obyczajach, tak jakto napisa³ dr Jan Kwaœniewski. Niedawno powiedziano w dziennikutelewizyjnym ¿e tylko 6% m³odych lu-dzi chce siê kszta³ciæ w kierunkach na-uk œcis³ych. Przed podjêciem ¿ywieniaoptymalnego ja te¿ by³em w tych 6%,ale liczy³em na to, ¿e coœ siê zmieni,choæ nie wiem dlaczego na to liczy³em.Ale mam charakter i ambicjê i nie mo-gê siê z tym pogodziæ, ¿e muszê byægorszy. Ci¹gle o tym myœla³em i napodpowiedŸ nie musia³em d³ugo cze-kaæ, gdy¿ spotka³em na swej drodze¿yciowej cz³owieka, który mi powie-dzia³ tak: szukaj tam, gdzie inni nieszukaj¹ a znajdziesz to czego inni nieznaleŸli.Po tym jak 'znalaz³em" ¿onê, szuka-³em innego ¿ywienia. Trafi³em na Ojca

Grande, a póŸniej na Dietê Optymaln¹dr. Jana Kwaœniewskiego. Dziêki za-stosowaniu tego ¿ywienia mog³emukoñczyæ Technikum, zda³em maturêdo której przygotowywa³em siê przezmiesi¹c czasu i chocia¿ ¿aden z moichnauczycieli nie wierzy³, ¿e mi siê po-wiedzie. Bêd¹c na ¿ywieniu optymalnym pod-da³em siê testom aby ustaliæ jakie mampredyspozycje umys³owe. Wysz³o, ¿emam predyspozycje do nauk œcis³ych.Jestem dowodem na to, ¿e ¿ywienieoptymalne zmienia czynnoœæ umys³una prawid³owe.Aktualnie jestem cz³onkiem zarz¹dug³ównego OSBO od lipca tego rokui muszê powiedzieæ, ¿e wspó³pracaz cz³onkami tego zarz¹du uk³ada mi siêbardzo dobrze. Na efekty wspó³pracynie trzeba by³o d³ugo czekaæ, bo jakwiadomo zgoda buduje. Postanowili-œmy ulepszyæ miesiêcznik OPTY-MALNI, rozbudowaæ znacznie sklepinternetowy, wprowadziæ ankiety,

wprowadziæ bezp³atny system og³o-szeñ na stronie internetowej Stowarzy-szenia, zorganizowaæ czat cz³onkówzarz¹du g³ównego z czytelnikami i in-nymi zainteresowanymi ¿ywieniemoptymalnym, odwiedzaæ Oddzia³yi Kluby OSBO a tak¿e Arkadie i domywczasowe z ¿ywieniem optymalnym.Chcemy opracowaæ i wdro¿yæ Pro-gram - system pomocy i rozwoju na-szej organizacji na potrzeby cz³onkówOSBO oraz wszystkich, którzy bêd¹chcieli korzystaæ z ¿ywienia optymal-nego, jakie da³ nam dr Jan Kwaœniew-ski. Chcemy pomagaæ w rozwojugmin, miast, powiatów, aby w efekcietego w ca³ym kraju mo¿na by³o wyko-rzystywaæ wiedzê dr. Jana Kwaœniew-skiego.Mimo wielu obowi¹zków, podjêliœmysiê tych zadañ, lecz chcemy, ¿ebywielu ludzi w³¹czy³o siê do przedsiê-wziêcia w rozwoju tej idei.Chcemy, abyœcie Pañstwo pomagaliw rozumnym organizowaniu naszego

Tekst ten pochodzi z wyst¹pienia (referatu) Bogdana Tkocza wyg³oszonymw dniu 23 wrzeœnia br. - podczas I JURAJSKIEGO SPOTKANIA Z DR.JANEM KWAŒNIEWSKIM W £AZACH.

IIII JJJJUUUURRRRAAAAJJJJSSSSKKKKIIIIEEEE SSSSPPPPOOOOTTTTKKKKAAAANNNNIIIIAAAAZZZZ DDDDRRRR.... JJJJAAAANNNNEEEEMMMM KKKKWWWWAAAAŒŒŒŒNNNNIIIIEEEEWWWWSSSSKKKKIIIIMMMM WWWW ££££AAAAZZZZAAAACCCCHHHH

MIĘDZY NAMI


'... ca³a wiedza medyczna ma dwa po-tê¿ne s³upy, na których siê wspiera, s¹to æwiczenia fizyczne i dietetyka..."Starajmy siê ruszaæ. Gospodarka ener-getyczna ustroju, sprawna przy spo-kojnym trybie ¿ycia, mo¿e zawieœæprzy du¿ym obci¹¿eniu wysi³kiem fi-zycznym, a zw³aszcza psychicznym.Podejmuj¹c reguralny wysi³ek fizycz-ny przygotowujemy nasaz organizmdo umiejêtnoœci nag³ego zwiêkszeniaenergii w przypadku gwa³townego za-potrzebowania na ni¹ prze serce czymózg. Na ¿ywieniu optymalnym, wy-si³ek fizyczny sprawia przyjemnoœæ.Uk³adanie jad³ospisu w schorze-niach w¹troby ze szczególnymuwzglêdnieniem wirusowego za-palenia w¹troby (z przyk³adowymjad³ospisem dla chorej na WZW ko-biety ok. 160 wzrostu, prawid³owejwagi, w œrednim wieku).

¯ywienie optymalne jest ¿ywieniemnajmniej obci¹¿aj¹cym w¹trobê. Jestleczeniem przyczynowym w leczeniuwszelkich schorzeñ w¹troby w tymwirusowego zapalenia w¹troby, którebywa tak¿e przyczyn¹ st³uszczeniaw¹troby i innych powik³añ z chorob¹nowotworow¹ w³¹cznie. Faktyczn¹przyczyn¹ tego czy ktoœ zachoruje naWZW czy nie jest jego sposób ¿ywie-nia. Przy z³ym od¿ywianiu, spada od-pornoœæ organizmu i tylko wtedy wi-

rus mo¿e siê rozwin¹æ. U dobrzeod¿ywionych ludzi nie ma takiej mo¿-liwoœci.W¹troba zatakowana wirusem powin-na byæ jak najbardziej oszczêdzana.Najbardziej oszczêdza w¹trobê ¿ywie-nie optymalne. T³uszcze nasyconeo d³ugich ³añcuchach, preferowanew ¿ywieniu optymalnym, omijaj¹ w¹-trobê i s¹ kierowne, poprzez naczyniach³onne, bezpoœrednio do krwi. W ja-d³ospisie chorego na WZW powinnozwróciæ siê szczególn¹ uwagê tak¿e nabia³ko. Im wiêcej w diecie bia³ka, tymbardziej musi pracowaæ w¹troba. Sto-sowaæ nale¿y tylko bia³ka o najwy¿-szej wartoœci biologicznej (¿ó³tka, w¹-tróbki), oczywiœcie w ograniczonejiloœci. W¹troba nie lubi cukru. Wêglo-wodany proste, je¿eli s¹ w nadmiernejiloœci musz¹ byæ przez w¹trobê prze-rabiane na t³uszcz i cholesterol a tociê¿ka praca dla chorej w¹troby. W tejsytuacji najlepsze bêd¹ warzywa ka-pustne (kapusta bia³a, czerwona, bro-ku³y, kalafior), buraczki, fasolka szpa-ragowa - oczywiœcie gotowane. Niezalecaæ m¹ki, cukru, owoców.

Zuzanna RzepeckaStarszy Doradca ¯.O.

Od Redakcji: konsultacja medyczna – dr Agata P³owecka.

pañstwa i zmiany obyczajów ¿ywie-niowych. Bez udzia³u wielu ludzi do-brej woli i dobrego serca bêdzie to nie-mo¿liwe. Stowarzyszenia szerzy te¿wiedzê Stanis³awa Staszica i ksiêdzaW³odzimierza Sedlaka. S¹ u nas do-stêpne ksi¹¿ki, których treœæ rozwiewawszelkie w¹tpliwoœci istoty ¿ycia.Szczególnie polecamy dzie³o RÓDLUDZKI.Zorganizujemy Konferencjê dla leka-rzy, doradców ¿ywienia optymalnegoi fizjoterapeutów. Prosimy Was o pod-powiedzi, których lekarzy jeszcze nieoptymalnych nale¿a³oby zaprosiæ na têKonferencjê. Niech i oni choæby pos³u-chaj¹ o tym co i jak mówi¹ lekarze

optymalni. Chcemy s³u¿yæ rad¹w podejmowaniu takich inicjatyw jakTargi Zdrowia, Dni ¯ywnoœci Ekolo-gicznej i wszystko, co przyniesie roz-wój. To spowoduje, ¿e m³odzi ludzienie bêd¹ musieli wyje¿d¿aæ z Polski dopracy w innych krajach, aby mogli ¿yægodnie. Do tego jednak TRZEBA wy-korzystaæ Wiedzê dr. Jana Kwaœniew-skiego a tak¿e korzystaæ z tego co po-zostawili nam wielcy Polacy, tacy jakStanis³aw Staszic i W³odzimierz Se-dlak. Taka praca da efekty, dziêki temuzwiêksz¹ siê wymagania wobec rz¹-dz¹cych, nie bêdzie miejsca dla pogl¹-dów. W Polsce ju¿ nie brakuje ludzidobrej woli, którzy ju¿ korzystaj¹

z wiedzy dr. Jana Kwaœniewskiego.Jest wielu emerytów optymalnych,którym trzeba tylko stworzyæ odpowie-dnie warunki do dzia³ania. Oni maj¹doœwiadczenie, oni nie bêd¹ oszukiwaælecz bêd¹ anga¿owaæ siê dla dobraswego narodu. Bêd¹ to traktowaæ jakodobrze pojêt¹ s³u¿bê dla Kraju i Naro-du. Jest szansa, ¿e spe³ni¹ siê marzeniaJana Paw³a II i ksiêdza Sedlaka o Od-nowie i Oœwieceniu oblicza naszegoNarodu i Tej Ziemi.

Bogdan Tkocz

ŻYWIENIE OPTYMALNEPRZY WIRUSOWYM ZAPALENIU WĄTROBY cd ze str 11

www.ciechocinek-arkadia.q4.pl

Hanna Suchowiecka

Dodatkowe informacje:

tel. 0~54 283 20 21tel. 0~54 416 26 07 (po 2000)

❖ Pokoje 1 i 2 osobowe

❖ ¯ywienie Optymalne

❖ Konsultacje lekarskie

❖ Pr¹dy selektywne

❖ Szkolenia w praktycznymstosowaniu pr¹dówselektywnych

PrzyjedŸ do Arkadii w Ciechocinku!

Serdecznie zapraszamy

ul. Lorentowicza 7, 87-720 Ciechocinek

tel. 0~54 283 20 21e-mail: [email protected]

WILLA OBYWATELSKA

Pragniesz zdrowia i wypoczynku?R

ekla

ma


ODDZIAŁY OSBO

OPTYMALNI W ŁAZACHpomagają sobie nawzajem

Zarz¹d naszego Oddzia³u czyni stara-nia, aby na terenie gminy £azy odtwo-rzyæ 'Arkadiê Zdrowia". Potrzebuj¹cypomocy od lekarzy optymalnych niemusieliby jeŸdziæ do Katowic lub Czê-stochowy. Prawid³owe stosowanie ¿y-wienia optymalnego pozwoli³o wielunaszym cz³onkom wyleczyæ siê z wieluchorób i dolegliwoœci. Wielu ludzi wal-czy z nadwag¹ bez skutków, a wiadomonie od dziœ, ¿e oty³oœæ jest przyczyn¹wielu chorób takich jak np. nadciœnienietêtnicze i cukrzyca. Sam tego doœwiad-czy³em. Boryka³em siê z tymi przypa-d³oœciami przez kilka lat. Gdy mi ju¿grozi³o przejœcie na insulinê, bo tabletkiju¿ nie pomaga³y - zdecydowa³em siêprzejœæ na dietê optymaln¹ dr. JanaKwaœniewskiego, do której przymierza-³em siê od pewnego czasu. Doradca ¿y-wienia optymalnego pan Stanis³aw Muczapozna³ mnie jak zachowaæ w³aœciweproporcje B:T:W, udzieli³ mi facho-wych porad, czyli instrukcji do stoso-wania ¿ywienia optymalnego i skiero-wa³ na konsultacje do dr. Przemys³awaPali, który równie¿ pouczy³ mnie jakprawid³owo stosowaæ dietê optymaln¹,zaleci³ pr¹dy selektywne i poinstruowa³jak stopniowo odstawiaæ leki, które je-szcze wtedy przyjmowa³em. Tak

podbudowany na duchu rozpocz¹³em¿ywienie optymalne. Po dwóch tygo-dniach wyniki badañ wykaza³y spadekcukru we krwi, usta³y wzdêcia i przesta-³em odczuwaæ w¹trobê. Przez pó³ rokustopniowo odstawia³em leki na nadci-œnienie i nic z³ego siê ze mn¹ nie dzia³o.Dzisiaj mam ten komfort, ¿e nie muszêbraæ ¿adnych tabletek, czujê siê dobrzei mam chêæ do ¿ycia. Ust¹pi³y bólew stawach kolanowych, a o innychdrobnych dolegliwoœciach nie wspom-nê. Wszystkich niedowiarków zapra-szam na nasze spotkania w drugi wtorekka¿dego miesi¹ca o godz. 17,00 w Miej-

skim Oœrodku Kultury i do czytania fa-chowej lektury - ksi¹¿ek autorstwa dr.Jana Kwaœniewskiego oraz miesiêczni-ka 'OPTYMALNI". Wiele osób, z którymi rozmawia³em natemat diety optymalnej, panicznie boj¹siê t³uszczów zwierzêcych - bo chole-sterol, a jajka 'mog¹ siê przejeœæ" i te¿cholesterol a nawet to, ¿e na tej diecietrzeba zjeœæ 3 kg miêsa dziennie. Nicbardziej b³êdnego. Ale nic na si³ê. Totrzeba siê przekonaæ tak jak ja. Imwczeœniej, tym lepiej.

Andrzej Szubert

W dzia³alnoœci statutowej Oddzia³u OSBO w £azach, ca³y czas wspomaganas za³o¿yciel pierwszego w Polsce 'Klubu ¯ywienia Optymalnego" in¿.Tadeusz Czop. W jednym ze sklepów prowadzona jest sprzeda¿ ró¿nychproduktów optymalnych jak: ³ój, mas³o, œmietana. Na targu w £azachmo¿emy kupiæ jajka od kur karmionych ekologiczn¹ karm¹, które maj¹wybieg na du¿ej powierzchni - oznaczone jedynk¹ (gospodarskie).

CO NAM DAJE TZW. "MYŚLENIE POZYTYWNE"czyli o przyczynach większości chorób przewlekłych.

STRES OSTRY I PRZEWLEKŁYUk³ad nerwowy cz³owieka to bardzodelikatna i skomplikowana machina.Jego zwi¹zki siêgaj¹ g³êboko do wszy-stkich narz¹dów i uk³adów. Prawid³owedzia³anie tego mechanizmu regulacji ³a-

two mo¿e byæ jednak zaburzone. W sy-tuacji stresu ostrego dochodzi do mobi-lizacji naszego organizmu. Poszczegól-ne narz¹dy zostaj¹ przestrojone na wy-¿szy, intensywniejszy poziom funkcji.Jest to sytuacja wymagaj¹ca przetrwa-nia niebezpieczeñstwa czy te¿ nag³egozagro¿enia. Organizm jako ca³oœæ, dziê-ki hormonom sterydowym kory nadner-czy i adrenalinie ³atwiej mo¿e sprostaæwyzwaniom losu, jest sprawniejszy fi-zycznie a funkcje uk³adów niepotrzeb-nych do przejœcia przez trudn¹ sytuacjê(np. uk³adu pokarmowego) s¹ wyhamo-wywane. Zupe³nie inaczej wygl¹da sy-tuacja stresu przewlek³ego.Obci¹¿enia i wyzwania cywilizacji po-woduj¹ koniecznoœæ intensywnego

dzia³ania i wspó³zawodnictwa ju¿ odnajm³odszych lat ¿ycia. To ju¿ w szkolepoddawani jesteœmy ró¿nym rygorom,uczestniczymy w ró¿nych zawodachwymagaj¹cych wzajemnej rywalizacji.Dalsza nauka, poszukiwanie pracy, dal-sze wspó³zawodnictwo, koniecznoœæzapewnienia godziwego bytu rodzi-nie…No w³aœnie – to wszystko rodzi niezwy-kle niebezpieczny mechanizm przewle-k³ego, systematycznego obci¹¿enia na-szych mechanizmów adaptacyjnych.Dochodzi do wyczerpania uk³adu ner-wowego oraz gruczo³u nadnerczy a stanœrodowiska wewnêtrznego wychodzipoza stabiln¹ homeostazê. Tak w³aœnierozpoczyna siê mechanizm wiêkszoœcichorób przewlek³ych. Bardziej œwiado-my b¹dŸ nieœwiadomy stres, napiêciewewnêtrzne prowadz¹ do nadciœnienia,mia¿d¿ycy, choroby wrzodowej prze-wodu pokarmowego czy te¿ wiêkszejsk³onnoœci do infekcji zakaŸnych. Go-rzej jest w przypadku kiedy przewlek³ystres prowadzi do depresji i braku ak-ceptacji œwiata zewnêtrznego. Prowadzito do zachwiania równowagi uk³adu im-munologicznego który dzia³a albow sposób – nadgorliwy reaguj¹c prze-ciwko w³asnym tkankom i powoduj¹cspustoszenie w mechanizmie autoagre-sji (tak powstaj¹ choroby reumatycznetkanki ³¹cznej czy wiêkszoœæ alergii,nadwra¿liwoœci na substancje chemicz-ne obecne w naszym otoczeniu) albo -w sposób niedostateczny, nie rozpozna-j¹c powstaj¹cych, zmutowanych ko-mórek nowotworowych (st¹d ju¿ tylko

W czasie œwi¹t, w czasie spokoju i wyciszenia, wiêkszoœci codziennych proble-mów, zastanówmy siê nad tym jak wp³ywa na nas stres przewlek³y. Niestety to-warzyszy on mam ju¿ od dzieciñstwa a cywilizacja naukowo-techniczna, któr¹w pocie czo³a budujemy wcale nie wydaje siê byæ takim upragnionym rajemspokoju. Nasza psychika zdaje siê oczekiwaæ czegoœ zgo³a innego ani¿eli wiecz-nej gonitwy za dobrami materialnymi w powszechnym ju¿ 'wyœcigu szczurów".

ABC MEDYCYNY


krok do rozwoju z³oœliwego guzaz przerzutami).Tak wiêc potrzeba nam generalnie wiê-cej luzu. Sztuk¹ jest ¿ycie w harmoniiz otoczeniem, akceptacja innych, opa-nowanie czy te¿ odpowiednia umiejêt-noœæ wypoczynku. Sztuk¹ jest odpo-wiednie poczucie humoru i naturalnyoptymizm którego tak brakuje w na-szym krêgu kulturowym.

EMIGRACJA NIE TYLKO ZAROBKOWASytuacja ta t³umaczy choæby niezwyk³¹popularnoœæ najnowszych kierunkówemigracji (np. Irlandii) Odpowiedni po-ziom ¿ycia kraj ten zawdziêcza nie tyl-ko odpowiedniemu wykorzystaniu fun-duszy europejskich ale te¿ niezwykleprzyjaznemu nastawieniu mieszkañców

do rzeczywistoœci. Czas biegnie tamwolniej, ludzie zachowuj¹ siê spokoj-niej, a wbrew pozorom powoduje to, i¿rzeczywiœcie, maj¹ oni mniej realnychproblemów.Na uwagê zas³uguje fakt, i¿ rzadziej ko-rzystaj¹ z us³ug lekarzy, a nawet 'kon-sumuj¹" mniej leków, za to emanuj¹optymizmem, poczuciem humoru, po-trafi¹ siê znakomicie bawiæ. Taki ¿ycio-wy optymizm przek³ada siê nie tylko nazdrowie ale równie¿ na sukces gospo-darczy. Wypada wiêc ¿yczyæ go wszyst-kim Czytelnikom jako prezentu œwi¹-tecznego pod choinkê.

dr n. med. Kazimierz Komarskichirurg, biochemik

'Polimed" Katowice

¯̄yywwiieenniiee OOppttyymmaallnneeppoodd ooppiieekk¹¹ lleekkaarrzzyy ssppeeccjjaalliissttóóww

❑ W centrum Katowic ❑ Lekarze optymalni z certyfikatami

❑ Dietetyka i pr¹dy selektywne

Lekarze optymalni:Specjalista kardiolog - Ewa TymczyñskaInternista - Ewa GwóŸdŸ, Ilona Wo³ek

Psycholog - Ma³gorzata FarnikZabiegi:

pr¹dy selektywne - Alina Szekiel (503 144 481)masa¿ leczniczy - Patryk (694 414 086)

Badania laboratoryjne: EKG, USG, ECHO,HOLTER, wizyty domowe, transport sanitarny

Katowice, ul. 3 Maja 10/1

tel.: (032) 2538876, 2587304

0503 144 481www.polimed.pl

Rek

lam

a


ABC MEDYCYNY

Wystêpuj¹ce w tych schorzenia zbytwysokie stê¿enie dwutlenku wêglai niedobór tlenu we krwi mog¹ byæprzyczyn¹ dolegliwoœci. Dodatkowobóle mog¹ wywo³ywaæ leki rozkurcza-j¹ce oskrzela i antybiotyki czêsto stoso-wane w tej chorobie. Charakterystycz-ne dla bólów g³owy zwi¹zanych z cho-robami p³uc jest ich wystêpowanie ranolub nad ranem i ustêpowanie po pew-nym czasie od wstania z ³ó¿ka. Nale¿ypamiêtaæ równie¿ o tym, ¿e szereg le-ków mo¿e powodowaæ bóle g³owy. Tebóle maj¹ charakter têpy, czasami pul-suj¹cy a ich okreœlenie sprawia trudno-œci. Czasami dobrym rozwi¹zaniem jest

odstawienie wszystkich leków, którenie s¹ bezwzglêdnie potrzebne. Nie-dawno opisano rzadko wystêpuj¹ce, alez bardzo charakterystycznym obrazemklinicznym tzw. nocne bóle g³owy. Wy-stêpuj¹ w czasie snu, s¹ zlokalizowaneobustronnie, trwaj¹ do oko³o 1 godziny,wiêkszoœæ pacjentów zg³asza nudnoœci.Ból mo¿e siê powtarzaæ kilka razyw ci¹gu nocy przerywaj¹c odpoczyneknocny. Dobrze reaguj¹ na leczenie far-makologiczne, stosowane s¹ przedewszystkim preparaty litu.

Wiêkszoœæ przyczyn bólów g³owymo¿na leczyæ przyczynowo ¯ywieniem

Optymalnym. W niektórych przypad-kach konieczne jest zastosowanie pr¹-dów selektywnych, które przyspieszaj¹uzyskanie pozytywnych efektów.Oczywiœcie wa¿ny jest odpowiedni do-bór zabiegów, chocia¿ czasami stosuje-my zabiegi diagnostycznie w celu po-twierdzenia rozpoznania. Poniewa¿ le-czenie farmakologiczne nie spe³niaoczekiwañ pacjentów, ¯ywienie Opty-malne i pr¹dy selektywne powinny byæstosowane jako wyjœciowa metoda le-czenia.

dr n. med. Mariusz G³owackiGabinet 'Homo Optimus"

BÓLE GŁOWYcd ze str. 26

OPTYMALNI LEKARZE ODPOWIADAJĄ

Szanowna Pani Tereso,

Rozumiê, ¿e Pani problemy zdrowotneograniczaj¹ siê jedynie do zaburzeñ je-litowych. Nie pisze Pani o swej prze-sz³oœci chorobowej, wnioskujê wiêc,¿e przed ¿ywieniem optymalnym cho-rób nie by³o, lub wszystkie one ust¹pi-³y. Jest rzecz¹ wyj¹tkow¹, aby na dieciedr. Kwaœniewskiego wystêpowa³y ja-kiekolwiek zaburzenia gastryczne.W praktyce dolegliwoœci ze stronyprzewodu pokarmowego ustêpuj¹w pierwszej kolejnoœci i zazwyczaj po-prawa utrzymuje siê przez ca³y czasstosowania diety. Niekiedy zdarza siê,¿e problemy jelitowe pojawiaj¹ siê pozaka¿eniu pierwotniakami lub robaka-mi, ale s¹ to przypadki rzadkie, ponie-wa¿ cz³owiek zazwyczaj przyzwyczajasiê do swoich paso¿ytów i nie stwarza-j¹ one wiêkszych problemów. Dolegli-woœci ze strony chorób paso¿ytniczychs¹ zazwyczaj ma³o nasilone i czêsto

ustêpuj¹ samoistnie, czasem cyklicznienawracaj¹. Objawy s¹ typowe: nudno-œci, bóle brzucha, brak apetytu, roz-wolnienia, czasem wzdêcia. Paso¿ytyz regu³y nie powoduj¹ zaparæ, dlategomo¿na je w Pani przypadku raczejodrzuciæ. Dla pewnoœci mo¿na wyko-naæ badanie enzymatyczne krwi naobecnoœæ antygenów przeciw GiardiaLamblia i Toxoplazmie. W przypadkugdyby badania okaza³y siê pozytywne,mo¿na choroby przeliczyæ, ale nieprzypuszczam aby mia³o to wp³yw naPani zdrowie. Spotyka siê czasem, ¿e pacjenci z za-parciami nadal maj¹ k³opoty po zasto-sowaniu diety i nie udaje siê ustaliæprzyczyny tego. Wieloletnie zaparcia(zazwyczaj u kobiet) leczone s¹ ró¿ny-mi preparatami i po pewnym czasie je-lita przestaj¹ reagowaæ na jakiekolwiekœrodki – dochodzi do utrwalonegoskurczu miêœni g³adkich jelit, czylitzw. spastycznoœci. Wystêpuje ona za-zwyczaj u osób zjadaj¹cych du¿e iloœcib³onnika, dla których sposobem prze-zwyciê¿ania zaparæ jest sta³e zwiêksza-nie jego poda¿y w diecie. W takiej sy-tuacji samo ¿ywienie optymalne mo¿enie przynieœæ spodziewanych efektówi wskazane jest zastosowanie pr¹dówselektywnych. Zastosowaæ mo¿na najpierw pr¹dyS nad jelitem grubym, a w przypadkubraku efektu powtarza siê podobn¹ se-

riê z pr¹dami O. W Pani przypadkuwydaje siê jednak, ¿e choroba mapod³o¿e nie czynnoœciowe, ale funk-cjonalne. Endoskopia wykaza³a zmia-ny w jelicie grubym, które mog¹ le¿eæu podnó¿a dolegliwoœci. Uchy³ki jelitas¹ rzecz¹ stosunkowo powszechn¹i z regu³y nie daj¹ objawów klinicz-nych. Problemy mo¿e stwarzaæ skrêce-nie esicy, które uniemo¿liwia jej prawi-d³owy rozkurcz i tym samym utrudniawypró¿nianie. Przyczyn¹ tego stanumog¹ byæ np. zrosty w jamie brzusznejpo przebytych operacjach (nie wiemczy je Pani przechodzi³a?). Niemniej mo¿na spróbowaæ pr¹dówselektywnych, a je¿eli nie dadz¹ oneefektów, to proponujê spo¿ywaæ nie-wielkie iloœci oleju. Mo¿e to byæ do-stêpny w handlu olej rycynowy. Przybraku poprawy konieczne stanie siê le-czenie farmakologiczne, jednak nie mapewnoœci czy oka¿e siê ono skuteczne.Ostatecznym rozwi¹zaniem, je¿eli za-wiod¹ wszystkie inne, mo¿e siê okazaædla Pani interwencja chirurgiczna.

Pozdrawiam

lek. med. Przemys³aw Palakonsultant medyczny

Akademii Zdrowia 'Lido".

Zwracam siê z proœb¹ do LekarzaOptymalnego i bardzo proszê o odpo-wiedŸ o ile jest to mo¿liwe. Mam 65lat od 8 lat jestem na ¿ywieniu opty-malnym jak do tej pory by³o z dobrymskutkiem.Ostatnio znalaz³am siê w szpitaluz silnymi bólami brzucha i ostrymi

zaparciami. Kolonoskopia wykaza³aEsica wyd³u¿ona s³abo podatna narozdymanie z poj. drobnymi uchy³ka-mi. W pó³ esicy obraz jak w skrêceniuw osi d³ugiej. Wianuszek paw. guz-ków krwawicowych . Po za tym b.z.Posiadam aparat do pr¹dów selek-tywnych. Czy mogê wykonaæ pr¹dy

na w/w dolegliwoœci i które?Bardzo proszê o odpowiedŸ za któr¹ju¿ z góry dziêkujê.

Teresa Z.Tarnowskie Góry

Panie Doktorze,

OdpowiedŸ

ODPOWIEDZI NA LISTY


✄KUCHNIA OPTYMALNA


CIASTO● 1,0 kg m¹ki● 0,25 kg mas³a● 0,25 kg smalcu● 0,2 l œmietany 30%● 2 szt jaja● 0,1 kg dro¿d¿y

NADZIENIE● 2,1 kg orzechy w³oskie● 0,3 kg mas³a● 0,3 kg œmietany 30%● 0,24 kg cukru pudru● 0,06 kg cukru waniliowego

ROGALIKIORZECHOWE

● 0,5 kg m¹ki wroc³awskiej● 0,25 l mleka● 0,07 kg dro¿d¿y● 0,2 kg ¿ó³tek● 0,1 kg cukru pudru● 0,20 kg mas³a● 3 g soli● aromat ● 0,1 kg rodzynek● 0,05 kg migda³ów lub orzechów

arachidowych

BABKADROŻDŻOWA

STRUCLA MAKOWACIASTO● 0,4 kg mas³a● 0,4 kg maki krupczatki● 0,4 kg ¿ó³tek● 0,08 kg dro¿d¿y

NADZIENIE● 0,3 kg maku● 0,15 kg orzechy w³oskie● 0,12 kg cukru waniliowego● 0,1 kg mas³a● 0,08 kg rodzynek● 0,15 kg jaja● 0,04 kg skórki pomarañczowej● 1 litr mleka

FFFFoooo tttt oooo zzzz kkkkssss iiii ¹¹¹¹ ¿¿¿¿kkkk iiii EEEEwwwwyyyy AAAAssss zzzz kkkk iiii eeeewwwwiiii cccc zzzz ''''KKKKuuuucccchhhhnnnn iiii aaaa PPPPoooo llll sssskkkkaaaa .... WWWWiiii eeee llll kkkkaaaa kkkkssss iiii êêêêggggaaaa sssspppp rrrr aaaawwwwddddzzzzoooonnnnyyyycccchhhh pppp rrrr zzzz eeeepppp iiii ssssóóóówwww"""" WWWWyyyyddddaaaawwwwnnnn iiii cccc ttttwwwwoooo ''''PPPPuuuubbbb llll iiii ccccaaaa tttt """"

Ciasto - zagnieœæ mas³o, rozkru-szone dro¿d¿e i ¿ó³tka, dodaæ m¹-kê, ca³oœæ krótko wymieszaæ dojednolitej masy i dobrze sch³o-dziæ. Masa makowa - mak zamo-czyæ na kilkanaœcie godzin, odce-dziæ wodê i zalaæ wrz¹cym mle-kiem, gotowaæ oko³o 1 godziny,odcedziæ i dobrze kilkakrotniezmieliæ. Stopiæ mas³o, dodaæ cu-kier waniliowy, skórkê pomarañ-czow¹, 2 czêœci zmielonych orze-chów i 1 czêœæ posiekanych orze-chów, sparzone rodzynki, mak

i ca³oœæ sma¿yæ oko³o 15 minut,wystudziæ. ¯ó³tka utrzeæ, bia³kaubiæ na sztywno i po³¹czyæ deli-katnie z ostudzon¹ mas¹ makow¹.Ciasto podzieliæ na porcje, na tak¹sam¹ iloœæ porcji podzieliæ masêmakow¹, zwin¹æ. Uformowanestrucle zawin¹æ w pergamin pozo-stawiaj¹c oko³o 1 cm luzu na wy-roœniêcie, uk³adaæ œciœle na bla-sze. Piec oko³o 1 godziny w tem-peraturze 180 stopni C. Wykoñ-czyæ wg uznania, np. bia³¹ czeko-lad¹ posypan¹ orzeszkami.

KUCHNIA OPTYMALNA


✄

Ciasto - wszystkie sk³adniki po-³¹czyæ i wymieszaæ do jednolitejmasy. Nadzienie - orzechy zmie-liæ i po³¹czyæ z pozosta³ymi sk³a-dnikami do jednolitej masy. Cia-sto rozwa³kowaæ do gruboœci 2mm, wycinaæ kwadraty o boku 6cm, nak³adaæ masê w iloœci ok60% ciê¿aru ciasta, formowaæ ro-galiki, piec w temperaturze ok.200 stopni C oko³o 25 minut.Wykoñczyæ bia³¹ czekolad¹i orzeszkami.

Skład w 100 g potrawy Białko 10,8Tłuszcz 49,4Węglowodany 33,4

Stosunek B : T : W 1 : 4,57 : 3,09

0,25 kg m¹ki sparzyæ wrz¹cymmlekiem i bardzo dok³adnie roze-trzeæ aby nie by³o grudek, przy-kryæ i ostudziæ, dodaæ rozkruszo-ne dro¿d¿e, wymieszaæ, postawiæw ciep³ym miejscu do wyroœniê-cia, ¿ó³tka ubiæ z cukrem, do za-czynu dodaæ resztê m¹ki i ubite¿ó³tka, ciasto bardzo dok³adniewyrobiæ, gdy bêdzie odstawa³ood miski dodaæ roztopione mas³o,sól i bakalie, ciasto rozwa¿yæ doforemek do 1/3 wysokoœci formy

i poczekaæ a¿ dwukrotnie zwiêk-szy objêtoœæ, piec oko³o 50 minutw temperaturze 180 stopni C.Uwagi technologiczne - tempera-tura wszystkich sk³adników po-winna byæ równa i wynosiæ oko³o22 stopni. Wykoñczyæ czekolad¹lub lukrem bia³kowym.

Skład w 100 g potrawyBiałko 4,5Tłuszcz 18,1Węglowodany 39,8

Stosunek B : T : W 1 : 2,42 : 5,35

Skład w 100 g potrawyBiałko 8,7Tłuszcz 31,4Węglowodany 23,1

Stosunek B : T : W 1 : 3,58 : 2,62

SMACZNEGO!

GGoottoowweeggoo wwyyrroobbuu ookkoołłoo 11,,44 kkgg



PRODUCENTPIECZYWA

OPTYMALNEGO

PPPPHH JJaanniiccccyy RReeggiinnaa,,DDaarriiuusszz

ul. Obornicka 41, 62-001Chludowo, tel. 061-6637049,

602-229-557;[email protected]

pprroowwaaddzziimmyy sspprrzzeeddaażżwwyyssyyłłkkoowwąą ppiieecczzyywwaa

POLECAMY ARKADIE


AUSTRALIAARKADIA W CAIRNS CZ.III

W Melbourne prze¿yliœmy piêæ zimi piêæ okresów letnich. Zim¹ by³o zim-no i mokro, latem gor¹co i sucho. Zim¹w ci¹gu nocy temperatura spada³a taknisko, ¿e rano ka³u¿e na ulicy by³y po-kryte cienk¹ warstw¹ lodu. Jak dalekaby³a rzeczywistoœæ od wyobra¿eño 'gor¹cej" Australii. Latem temperatu-ra powietrza w dzieñ dochodzi³a do46°C w cieniu. Przy tej temperaturzeruch powietrza zamiast ch³odziæ, ogrze-wa³ cia³o. Prze¿yæ te warunki mo¿naby³o jedynie w supermarketach, bo by-³y klimatyzowane.Z Polski wywioz³em pewne dolegliwo-œci jak ból w kolanie i krzy¿u. W Mel-bourne w ci¹gu piêciu lat ból w kolaniesta³ siê nieznoœny, ból w krzy¿u pozo-sta³ bez zmian. Przez wiêksz¹ czêœæ ro-ku a szczególnie zim¹ pojawia³ siê jakiœguz po zewnêtrznej stronie kolana. Gdyby³ du¿y, wprost nie mog³em stan¹æ nanogê (teraz nie pamiêtam która to by³anoga). Czasem nie mog³em dojœæ dopracy.W Polsce ¿ona nie mia³a k³opotów zestawami. W Melbourne po kilku latachpojawi³ siê u niej ból w rêce, a by³ taki,¿e jad¹c samochodem dwa razy zjecha-³a na przeciwny pas na ³agodnym za-krêcie, bo gdy chcia³a ruszyæ kierowni-c¹, ból w ramieniu uniemo¿liwi³ jej tenmanewr. Na szczêœcie nie by³o samo-chodu z naprzeciwka. Jedyn¹ rad¹ jak¹otrzyma³a od lekarza by³o, aby siê prze-prowadzi³a na pó³noc Australii gdzietemperatury zim¹ nie s¹ tak niskie a kli-mat jest ³agodny i stateczny a nie jakw Melbourne, gdzie w ci¹gu jednegodnia mo¿na prze¿yæ cztery pory roku.Po piêciu latach w Melbourne byliœmyciekawi Australii. By³ styczeñ 1987 ro-ku, mia³em urlop. Chcieliœmy zobaczyæAustraliê. Nastêpnego dnia byliœmy

w drodze a przed nami kilka tysiêcy ki-lometrów. Na pó³noc jechaliœmy droga-mi œródl¹dowymi po czym skierowali-œmy siê w stronê wybrze¿a. Przejecha-liœmy przez Brisbane i pojechaliœmydalej aby zobaczyæ co by³o za nastêp-nym zakrêtem. Tak od zakrêtu do za-krêtu dojechaliœmy do Cairns i Port Do-uglas czyli nastêpne 1800 kilometrów.Cairns by³o piêkne – góry, góry, góry...a w centrum góry i ocean. Do Port Do-uglas jedzie siê w¹sk¹ szos¹ wij¹c¹ siêmiêdzy górami a oceanem. Po prawejstronie wody oceanu w ró¿nych odcie-niach zieleni i b³êkitu a¿ po widnokr¹g,po lewej spadziste, wysokie na kilkasetmetrów góry. By³o ciep³o. Okna samo-chodu otwarte, ruch powietrza du¿y, alech³odzi³ a nie ogrzewa³ jak w Victorii.Nie pamiêtam gdzie, ale gdzieœ w oko-licach stanu Queensland zapomnia³emo bólu w kolanie z którym wyjecha³emz Melbourne. Ból ten i guz nie pojawi-³y siê a¿ do chwili powrotu do Victoriiczyli po 16 dniach. Ta wyprawa udowo-dni³a, ¿e sam klimat mo¿e wiele pomócna dolegliwoœci typu reumatycznego.Ewa lakonicznie wyrazi³a nasz¹ potrze-bê zmiany klimatu tak: 'Wolê ciep³oi mokro ni¿ zimno i mokro" – przeko-nywuj¹cy argument. Nieca³e pó³tora ro-ku póŸniej byliœmy w drodze na pó³noc.Zatrzymaliœmy siê w Brisbane, bo tumog³em znaleŸæ pracê. Po dwóch czytrzech latach Ewa przypomnia³a: 'A coz twoim kolanem?" Zapomnia³emo bólu w kolanie tak jak ona zapomnia-³a o bólu w ramieniu - znik³y.W tym samym czasie coraz wiêcejowoców i dañ warzywnych pojawia³osiê na naszym stole. Mia³o to byæ dlapoprawienia zdrowia, zmniejszenia wa-gi cia³a i obni¿enia tego 'wœciek³ego"cholesterolu, który 'raptem ni st¹d ni

zow¹d napad³ na ród ludzki". Sta³o siêodwrotnie - coraz wiêcej dolegliwoœcimêczy³o nasze cia³a i dusze i coraz wiê-cej cholesterolowych dolarów p³ynê³odo kieszeni firm farmaceutycznych.K³opot z moim krzy¿em nie zwiêksza³siê, ale dosz³y inne dolegliwoœci jak naprzyk³ad ból w szyi, który nie pozwala³mi na obrócenie g³owy do ty³u gdy po-trzebowa³em wycofaæ samochód. Mu-sia³em polegaæ na lusterkach. Ból w le-wym stawie pachwinowym nie pozwa-la³ mi podnieœæ nogi gdy chcia³em wy-myæ sobie stopê. Tak¿e nie mog³emu¿yæ prawej rêki gdy chcia³em wymyælew¹ ³opatkê. Lata mija³y, dolegliwoœciprzybywa³o. Nie poddawa³em sie, aleprzyzwyczaja³em siê do nich, wspina-³em siê z nimi w górach i na wodospa-dach. Do lekarzy nie chodzi³em. Je-szcze dziesiêæ lat mia³o min¹æ, jeszczemusia³em prze¿yæ trzy ataki serca nimus³ysza³em o doktorze Kwaœniewskimi jego Diecie Optymalnej. Czêœæ szybkoterminowych efektówzdrowotnych uzyskanych na DiecieOptymalnej opisa³em w wydaniu gru-dniowym miesiêcznika 'Optymalni".Dziœ zwrócê uwagê na kilka efektów,które nast¹pi³y po kilku latach. Nimprzejdê do efektów d³ugotrwa³ego po-zostawania na Diecie Optymalnej, po-zwolê sobie najpierw przytoczyæ efekt,który nast¹pi³ prawdopodobnie natych-miast. Nie mia³em szansy tego spraw-dziæ, bo wróci³em w góry pó³ roku porozpoczêciu Diety Optymalnej i jedno-czeœnie pó³tora roku po atakach serca(trzy w ci¹gu czterdziestu godzin). Niemog³em ryzykowaæ wczeœniejszegospotkania z górami.Có¿ to by³o? Gdy dwa lata wczeœniejwraca³em z gór po 3-5 godzinach, bola-³y mnie wszystkie miêœnie w nogach,

● CAIRNS

wokó³ bioder i w plecach. To by³ bólzmêczeniowy, który mija³ w ci¹gu na-stêpnych kilku dni. Po powrociew góry, czyli po atakach serca i pó³ ro-ku na Diecie Optymalnej, szeœæ godzinw górach nie pozostawia³o w moichmiêœniach œladu zmêczenia ani w czasiechodu ani na drugi dzieñ. Tak czujê siêzawsze po górach, z tym ¿e obecnie niejest to chodzenie po œcie¿kach leczwspinanie sie po bezdro¿ach i wodo-spadach.W sierpniu przysz³ego roku minie sie-dem lat na Diecie Optymalnej. Powy¿ejopisa³em moje k³opoty i dolegliwoœci,których naby³em przed wejœciem naDietê Optymaln¹. By³y to k³opotyz krzy¿em, szyj¹ i prawym stawem bar-kowym czy jak go tam zw¹. Krzy¿ niepozwala³ mi robiæ roboty w pozycji po-chylonej, której jest najwiêcej w ogro-dzie. Nasz ogród botaniczny za³o¿yliœmy naczterech tysi¹cach metrów kwadrato-wych. Tu by³o i ci¹gle jest du¿o ciê¿kiejpracy w pozycji pochylonej. Pracowni-ków nie mamy, sami musimy wszystkozrobiæ... i robimy. Wydolnoœæ megokrzy¿a mierzê w nastêpuj¹cy sposób:Je¿eli po ca³ym dniu pracy w ogrodziewieczorem wiozê ciê¿k¹ taczkê na gór-ny taras naszej dzia³ki a po drodze znaj-dê chwast, schylam siê i wyci¹gam bezproblemu. Ten efekt nast¹pi³ po oko³o

trzech latach na Diecie Optymalnej.Dziesiêæ lat temu, po dniu pracyw ogrodzie id¹c bez taczki czy innegociê¿aru, z przykroœci¹ zostawia³em podrodze chwasty, bo jedno wiêcej zgiê-cie mog³o spowodowaæ katastrofê.Od oko³o dwóch lat, czyli po czterechlatach na Diecie Optymalnej, gdy co-fam autem, obracam g³owê i resztê tu-³owia na siedzeniu samochodu a nie pa-trzê w lusterka. Pod prysznicemi w ka¿dej innej okolicznoœci podnoszêlew¹ nogê bez pomocy rêki i bez ¿adne-go bólu. Podobnie jest z praw¹ rêk¹,któr¹ bez bólu mogê zarzuciæ na lew¹³opatkê i umyæ sobie plecy.Podobne krótko i d³ugoterminowe osi¹-gniêcia zdrowotne na Diecie Optymal-nej maj¹ studenci Arkadii Cairns. Wa-runkiem jednak jest aby stosowaæ zale-cenia doktora Kwaœniewskiego tak jakon to poda³ i byæ wytrwa³ym a nie ocze-kiwaæ cudów typu hokus-pokus. Coprzez niewiedzê psuliœmy przez dzie-si¹tki lat, nie mo¿e siê naprawiæ w ci¹-gu kilku dni czy tygodni. Z Diet¹ Opty-maln¹ nie mo¿na przesadzaæ ani w jed-n¹ ani w drug¹ stronê, nie mo¿na byæ'œwiêtszym od papie¿a" czyli trzeba ro-biæ dok³adnie tak, jak zaleca jej twórca.Poniewa¿ ka¿dy organizm jest inny, toco pasuje jednemu, nie koniecznie bê-dzie pasowa³o innemu. Gdzieœ w swo-ich ksi¹¿kach doktor Kwaœniewski na-

pisa³, ¿e da³ nam tylko podstawy doprawid³owego ¿ywienia. Swoj¹ drogêka¿dy z nas musi odnaleŸæ sam. Czasa-mi zrobiæ to dla nas mo¿e ktoœ inny,który poprawnie zrozumia³ zaleceniaKwaœniewskiego. Tutaj podam, ¿e bar-dzo wa¿ne myœli doktor Kwaœniewskipodaje w 'T³ustym ¯yciu" na stronie58, w 'Ksi¹¿ce Kucharskiej" na stronie16 i na wszystkich stronach od strony 3do 28 oraz w trzeciej czêœci (ró¿owaok³adka) ksi¹¿ki pt. 'Odpowiedzi naListy" na stronie 141 i na wszystkichpozosta³ych stronach tej ksi¹¿ki.Nie ka¿dy kto siebie nazywa doradc¹,prawdziwie jest doradc¹. Profesor Ste-fek, wyk³adowca Wytrzyma³oœci Mate-ria³ów na Politechnice Gdañskiejmówi³ do nas tak: 'Nie szukajcie roz-wi¹zania w œci¹gawkach. Poszukajciewe w³asnych umys³ach." Tak samo jestz Diet¹ Optymaln¹ - odpowiedŸ znaj-dziecie u dr. Kwaœniewskiego i w swo-ich umys³ach, ale musicie obserwowaæreakcje w³asnego organizmu i wyci¹gaæpoprawne wnioski. Przyznajê, ¿e niezawsze bêdzie to ³atwe lub mo¿liwe.Wtedy bêdziemy potrzebowaæ doradcy.Profesor Stefek by³ wspania³ym cz³o-wiekiem, nikogo nie obla³. Moje do-œwiadczenie na Diecie Optymalnejmówi mi, ¿e doktor Kwaœniewski nieobleje nikogo.Osi¹gniêæ zdrowotnych na DiecieOptymalnej mam wiêcej. Opiszê jew cyklu pt. Arkadia w Cairns. W lutymzaœ opiszê jak rozumia³em, jaki by³ mójstosunek do zaleceñ ¿ywieniowychdoktora Kwaœniewskiego i jak stosowa-³em te zalecenia dla siebie i dla innych.Nie mia³em samych pozytywnych osi¹-gniêæ, by³y tak¿e negatywne. Jednakw tym samym czasie i na tym samymjedzeniu moja ¿ona mia³a osi¹gniêciapozytywne. By³ to nasz wzrok. Mniepogorszy³ siê, jej znacznie polepszy³.Inny przyk³ad: ja mia³em skurczew ³ydkach noc¹ nawet na stu gramachwêglowodanów na dzieñ, ¿ona nie mia-³a nawet na 20 gramach a jej matkamia³a skurcze jak ja. Rozwi¹za³em i têzagadkê i kiedyœ j¹ opiszê, a tymktórym siê spieszy, opowiem.

Zbigniew BastowskiArkadia Cairns - Australia

Tel: +61 7 4056 6381E-mail: [email protected]

Nasz dom jest ten pod niebieskim dachem. W lewo od niego widaæ nieconiebieskiego dachu gara¿u a jeszcze dalej w lewo jest dom i gara¿ naszegos¹siada. Nasz dom tonie w tropikalnej zieleni. Po prawej stronie domu widaæbia³¹ liniê p³otu drugiego s¹siada. Koniec naszej dzia³ki jest tam gdzie koñczysiê bia³a linia p³otu. Dalej jest droga a ponad ni¹ ci¹g drzew i dom po prawejstronie na wzgórzu a dooko³a góry, góry, góry... Tu jest Arkadia Cairns.

POLECAMY ARKADIE


POLECAMY ARKADIE


W dniu 11 listopada 2006 r. cz³onek Zarz¹du G³ównego OSBO Bogdan Tkoczkontynuuj¹c podjêt¹ decyzjê o odwiedzinach u optymalnych, wybra³ siê doWroc³awia do pani Renaty Poschlod.

Pani Renata przygotowa³a niespodzian-kê, gdy¿ w jej gabinecie na pana Bog-dana Tkocza czeka³ równie¿ wroc³aw-ski lekarz optymalny dr Grzegorz Kan-turski. Ju¿ na wejœciu wizyta zapowia-da³a siê interesuj¹co. Tak te¿ by³o.

– Bogdan Tkocz: Pani Renato, prowa-dzi Pani Arkadiê Zdrowia REVITALwe Wroc³awiu. Od kilku miesiêcyukazuje siê w OPTYMALNI Panireklama. Sk¹d Pani zainteresowaniemedycyn¹ i ¿ywieniem optymal-nym?

– Renata Poschlod: z zawodu jestemfizjoterapeut¹, od 1999 r. prowadzê'Szko³ê Pleców". Zawsze intereso-wa³a mnie problematyka zdrowiai jego zachowanie do póŸnej staro-œci. Od wielu lat zdawa³am sobiesprawê z wagi w³aœciwego od¿ywia-nia. Wiadomo mi, ¿e najwiêksza wy-dolnoœæ organizmu jest na ¿ywieniuoptymalnym. Tylko ten model pira-midy zdrowia gwarantuje jego za-chowanie do póŸnej staroœci. Dlate-go uwa¿am, ¿e organizm nale¿y trak-towaæ jako ca³oœæ, je¿eli chcemy d¹-¿yæ do pe³nej sprawnoœci fizyczneji duchowej organizmu, bo wiadomoprzecie¿, ¿e 'w zdrowym ciele zdro-wy duch". Musimy byæ œwiadomitych zjawisk.Chcia³a bym, ¿eby moja Arkadiamia³a Certyfikat, albowiem jej miej-

sce usytuowania jest bardzo dobre.Wroc³aw rozwija siê, ja te¿ mamszansê rozwoju i propagowania ¿y-wienia optymalnego. Liczê na pomocoptymalnych i naszego Stowarzysze-nia.

– B. T.: Jakie w tej czêœci Wroc³awiajest zainteresowanie miesiêcznikamiOPTYMALNI i ksi¹¿kami dystrybu-owanymi przez OSBO?

– R.P.: W ramach dzia³alnoœci ARKA-DII chêtnie bêdê sprzedawa³a ksi¹¿-ki i miesiêczniki OPTYMALNI. Do-brze by³oby te¿ znaleŸæ sklep,w którym by³aby sprzeda¿ ¿ywnoœcioptymalnej. We Wroc³awiu s¹ dwaOddzia³y OSBO, niema³o cz³onkówStowarzyszenia, którzy s¹ potencjal-nymi sta³ymi klientami.

– B. T.: Czy s³ysza³a Pani o konflikcieoptymalnych we Wroc³awiu?

– R.P.: Tak, wiem o tym. Nie bêdê niko-go os¹dzaæ, chcia³abym abyœmywspólnie doprowadzili do zgody

i wspólnego rozwoju. Taki cel powi-nien byæ priorytetem dla wszystkich.Powinna to byæ zgoda i rozwój. Jaskutecznie wspó³pracujê z dr. Grze-gorzem Kanturskim, ale widzimy po-trzebê wspó³pracy z innymi.

– Dr Grzegorz Kanturski: Uwa¿am,¿e lekarze, doradcy ¿ywienia opty-malnego i fizjoterapeuci powinniczêœciej spotykaæ siê, wymieniaæ do-œwiadczenia. Komisja ZdrowiaOSBO powinna to wzi¹æ pod uwagêw swoim programie dzia³ania. Ter-miny szkoleñ i konferencji powinnybyæ znane ze znacznym wyprzedze-niem czasowym.

– B. T.: Jakie rady jeszcze chcia³bydaæ nam Pan doktor ?

– Dr J.K.: Co jakiœ czas ukazuj¹ siêksi¹¿ki i ró¿ne inne informacjepodwa¿aj¹ce wiedzê dr. Jana Kwa-œniewskiego. Takie informacje nale¿yripostowaæ. Ponadto uwa¿am, ¿e dopropagowania diety optymalnej na-le¿y wykorzystaæ wszystkie autoryte-

ARKADIA ZDROWIAREVITAL

POLECAMY ARKADIE

38

ty i znane 'osobistoœci optymalne"np. by³ego piêœciarza Jerzego Kule-ja. Wiem, ¿e ludzie lubi¹ widzieæ wo-kó³ siebie takich ludzi. Oni przyci¹-gaj¹ innych. Szukajmy szans wyp³y-niêcia wiedzy dr. Jana Kwaœniew-skiego. My, lekarze pomo¿emy.

– B. T.: Co Pan sadzi o stronie interne-towej OSBO?

– Dr J.K.: Trzeba koniecznie aktuali-zowaæ informacje, na stronie g³ów-nej powinny byæ informacje o jed-nostkach chorobowych. Internaucipowinni wiedzieæ, kto za co odpo-wiada. To u³atwi komunikowaniesiê w poszczególnych sprawach.Dziêki temu informacja trafiaæ bê-dzie od razu do osób kompetentnychi u³atwi to przep³yw informacji orazszybkoœæ dzia³ania.

– B. T.: A co s¹dzi Pan o miesiêcznikuOPTYMALNI?

– Dr J.K.: Nale¿a³oby wyeksponowaækonkretn¹ jednostkê chorobow¹. Ta-kie artyku³y przyci¹gaj¹ uwagê nietylko optymalnych. Przyda³yby siête¿ nowe artyku³y dr. Jana Kwa-œniewskiego, bo ka¿dy Jego artyku³to ogrom wiedzy. Wa¿na jest przecie¿

przysz³oœæ. I jeszcze jedno: jest te-mat, na który dot¹d nie by³o infor-macji - to bóle fantomowe – ból od-czuwany w miejscu nieistniej¹cej,amputowanej koñczyny. To tematbardzo ciekawy.

Na koniec wszyscy razem stwierdzili-œmy, ¿e do rozwoju potrzeba ludzi,którzy chc¹ coœ zrobiæ dla innych z za-pa³em, motywacj¹ i poœwiêceniem. Po-trzeba jest dobrej wspó³pracy lekarzyi wszystkich cz³onków oraz zarz¹duOSBO. Tylko t¹ drog¹ dojdziemy dosukcesu. Dr Grzegorz Kanturski i paniRenata Poschlod otrzymali te¿ archi-walne miesiêczniki OPTMALNI dopropagowania ¿ywienia optymalnego.¯yczyliœmy sobie dobrej, owocnejwspó³pracy.

Bogdan Tkocz

Renata Poschlod prowadzi AkademiêZdrowia Revital. Wroc³aw ul. Pilczycka142 Tel. (0-71) 356 70 52. Doradztwo ¿y-wieniowe, ksi¹¿ki i prasa ¿.o. Konsulta-cje lekarza optymalnego. 'Szko³a Ple-ców". Zabiegi przeciwbólowe – pr¹dy se-lektywne, masa¿e.

Posiadamy jeszcze pewn¹ iloœæ nie-których archiwalnych numerów mie-siêcznika "OPTYMALNI" z 2005 r.Zainteresowanych nabyciem tychmiesiêczników nieodp³atnie, prosi-my o zamawianie listowne wysy³a-j¹c (na adres biura OSBO w Ja-worznie) znaczki pocztowe: na wy-s³anie 6 szt. miesiêcznika – znaczkiza 3,30 z³, a na wys³anie 12 szt. –znaczki za 4,80 z³.

Teraz miesiêczniki od stycznia 2006 r.do czerwca 2006 r. mo¿na kupiæ po 2z³ za egzemplarz.

Do Oddzia³ów, Bractw i KlubówOSBO numery archiwalne wysy³a-my (po ich zamówieniu)BEZP£ATNIE.

Do ARKADII i domów wczasowychz ¿ywieniem optymalnym numery ar-chiwalne wysy³amy (po ich za-mówieniu) BEZP£TANIE. P³atnajest tylko przesy³ka pocztowa: kosztwysy³ki 20-30 sztuk wynosi 13,00 z³.a koszt wysy³ki 80 egzemplarzy mie-siêcznika wynosi 19,00 z³.

Egzemplarze archiwalne wysy³amydo wyczerpania zapasów.

Zapewniamy szybk¹ realizacjê zamówieñ.

OOPPTTYYMMAALLNNIIOOPPTTYYMMAALLNNIINumery archiwalne- GRATIS!

ARKADIA II KATOWICE

Ewa £ukaszek-GwóŸdŸLekarz chorób wewnêtrznych

PRZYJMUJE:PONIEDZIA£KI: 17.00-18.00

ŒRODY: 17.00-18.00

REJESTRACJA TELEFONICZNA

PORADY LEKARSKIE Z ZAKRESU ¯YWIENIA OPTYMALNEGO

PR¥DY SELEKTYWNE

SPRZEDA¯ PUBLIKACJIOPTYMALNYCH

KATOWICE UL. FREDRY 22/11

TEL. 2029888, 0 603 953 079

OPTYMALNI STYCZEŃ 2007

Organizujemy pobyty na dowoln¹ iloœæ dni. Zapewniamy ro-dzinn¹ atmosferê – otwart¹ dla goœci kuchniê, tak¿e w trakcieprzygotowywania posi³ków i pieczenia chleba. Praktycznychrad udzielaj¹ kucharki, doœwiadczone w przygotowywaniu po-si³ków optymalnych. Mamy wy¿ywienie 3-posi³kowe dla po-cz¹tkuj¹cych i 2-posi³kowe dla zaawansowanych. Istniejemo¿liwoœæ ustalenia indywidualnego sposobu ¿ywienia.

zaprasza na wczasy optymalnezaprasza na wczasy optymalneNasze telefony: tel./fax (~33) 854 11 26; tel. (~33) 858 74 50; kom. 0603 952167

43-450 Ustroñ, ul. �ródlana 24

e-mail: rezerwacja@@pensjonat-zrodelko.plwww.pensjonat-zrodelko.pl

Zadzwoñ a wyœlemy pe³n¹ ofertê.

Pensjonat '�róde³ko"

CCCCEEEENNNNYYYYKKKKOOOONNNNKKKKUUUURRRREEEENNNNCCCCYYYYJJJJNNNNEEEE

ZZZZAAAAPPPPRRRRAAAASSSSZZZZAAAAMMMMYYYY

W programie:

● konsultacje lekarskie – dr Arkadiusz Kuna,

– dr pediatra Jacek Kuna

● pr¹dy selektywne

● codzienne wyk³ady szkoleniowe

● masa¿e

● sauna

OG

ŁOSZ

ENIA

DRO

BNE

Fizykoterapeuta Adam Matejaz D¹browy Górniczej.

Pr¹dy selektywne (dyplom nr 144)

oraz doradztwo w zakresiestosowania ¯.O. (dyplom nr 202).

Tel. 0-602 807 436lub po 1700 (032) 262 30 21.

Ponadto, w ka¿d¹ drug¹ i trzeci¹œrodê miesi¹ca w godzinach od 1700-

1800 udzielam bezp³atnie, telefoniczniepraktycznych porad z zakresu

stosowania ¿ywienia optymalnego.

Szczecin. Optymalny Janusz● doradztwo ¿ywieniowe (bogatedoœwiadczenie - 9 lat na ¯O)● pr¹dy selektywne● ¿ywnoœæ optymalna (wêdliny –KoŸminek, nabia³ – Klimeko, wy-pieki – Janiccy, jaja ekologicznei inne)● ksi¹¿ki i publikacje ¯O● lekarz optymalny● spotkania optymalnych

Tel./fax: (091) 487 43 13, 0606 24 04 74

Warszawa, ul. Lêdzka 46 (ko³o bazarku na Kole)tel. 22/8771032, 0605092928

7 dni w tygodniu: ¿ywnoœæ optymalna, wêdliny:Krotoszyn, Rolmiês, Kapecki i inne, nabia³: Klimeko,

wypieki: Janiccy,jaja: zielononó¿ki i ekologiczne

ksi¹¿ki, czasopisma.

Optymalna wdowa z Warszawy lat 54,

ryby, 161/65, wykszta³cenie wy¿sze, niezale¿na,nie pal¹ca, pozna pana bez zobowi¹zañ.

Cel - powa¿na znajomoœæ.

Tel. 0 601 492 172

REKLAMA


Cena modułu pojedynczego ogłoszenia drobnego: 3300 zzłł, modułu podwójnego: 5500 zzłł.

Ceny netto.

Emisja reklamy zleconej, ale nieopłaconej w terminie będzie wstrzymanado czasu uregulowania należności.

Wydawca

Sprzedaż książek jest prowadzona w biurze OSBO Jaworzno ul. Grunwaldzka 200

ZZaammóówwiieenniiaa mmoożżnnaa sskkłłaaddaaćć ppiisseemmnniiee lluubb tteelleeffoonniicczznniiee ppoodd nnuummeerreemm ((003322)) 66116655118822,,ffaaxx ((003322)) 66116666337744 oorraazz ww sskkllppiiee iinntteerrnneettoowwyymm wwwwww..ooppttyymmaallnnii..oorrgg..ppll..

RReeaalliizzaaccjjaa zzaammóówwiieeńń:: ddoo 1144 ddnnii oodd ddaattyy zzaammóówwiieenniiaa..

w jêzyku rosyjskimw jêzyku rosyjskim

Dieta OptymalnaDieta IdealnaMarek ChyliñskiJan Kwaœniewski

39 z³

Odpowiedzi na listy (cz. 1)

Jan Kwaœniewski

25 z³


Jan Kwaœniewski

25 z³


Jan Kwaœniewski

25 z³

Życie jest światłem

Ksi¹¿ki ks. W³odzimierz Sedlaka

30 z³

W pogoni za nieznanym

30 z³

Quo Vadis,Homo?

17 z³

Mała MonografiaBioelektroniki

17 z³

Listy do Matki

17 z³

Dieta OptymalnaJ. Kwaœniewski M. Chyliñski

39 z³

ŻywienieOptymalneJan Kwaœniewski

25 z³

Optimalnoje PitanijeJan Kwaœniewski

50 z³

KsiążkaKucharskaJan Kwaœniewski

55 z³ Ród LudzkiStanis³aw Staszic

95 z³

Bastard nałonie macochyJózef Wasilik

25 z³

19 z³

Orzech włoskiHenryk Zdyb

LeszczynaHenryk Zdyb

16 z³

Homoelectronicus

30 z³

Jak nie chorowaćJan Kwaœniewski

30 z³

Tłuste ŻycieJan Kwaœniewski

33 z³

Człowiek i GóryŚwiętokrzyskie

25 z³

Pamiętniki

30 z³

Pójdź za Mną

25 z³

Teologia Światła18 z³

Boży Kram

17 z³

W Naszej Księgarni Wysyłkowej

ŻywienieOptymalneJan Kwaœniewski

21 z³

III WYDANIE ju¿ w sprzeda¿y

30 z³

25 z³ 25 z³17 z³

w jêzyku niemieckimw jêzyku niemieckim

Optimale KostJan Kwaœniewski

85 z³

50 z³

OptimalEssenJan Kwaœniewski

50 z³

OptimalNutritionJan Kwaœniewski

50 z³Homo OptimusJan KwaœniewskiMarek Chyliñski

w jêzyku angielskimw jêzyku angielskim

OBCOJÊZYCZNE

NOWOŒCI

NOWOŒÆ

CENA 5,50 ZŁ (0% VAT) STYCZEŃ 2007 1/89 -...

Documents

Transcript of CENA 5,50 ZŁ (0% VAT) STYCZEŃ 2007 1/89 -...