Cechy i właściwości metali
description
Transcript of Cechy i właściwości metali
![Page 1: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/1.jpg)
Cechy i właściwości metali
![Page 2: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/2.jpg)
Cechy metali
MetalicznyMetalicznypołyskpołysk
Dobra przewodnośćDobra przewodnośćcieplnacieplna
Na ogół dobra plastyczność iNa ogół dobra plastyczność iobrabialnośćobrabialność
Dobra przewodnośćDobra przewodnośćelektrycznaelektryczna
![Page 3: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/3.jpg)
Właściwości fizyczne metali
Temperatura topnienia; Gęstość; Ciepło właściwe; Rozszerzalność cieplna; Przewodność elektryczna; Przewodność cieplna; Właściwości magnetyczne;
![Page 4: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/4.jpg)
Podział metali ze względu na temperaturę topnienia
metale
łatwotopliwe trudnotopliwe bardzo trudnotopliwe
![Page 5: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/5.jpg)
Podział metali ze względu na gęstość
metale
lekkie ciężkie
![Page 6: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/6.jpg)
Własności mechaniczne
metali
![Page 7: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/7.jpg)
Właściwości mechaniczne
1. Wytrzymałość.
2. Udarność.
3. Twardość.
![Page 8: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/8.jpg)
Rodzaje odkształceń
rozciąganie ściskanie ścinanie
wyboczenie
zginanie skręcanie
![Page 9: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/9.jpg)
Młot Charpy’ego
oS
hHGKC
)(
![Page 10: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/10.jpg)
Twardościomierz Brinella
![Page 11: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/11.jpg)
Zasada pomiaru met. Brinella
![Page 12: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/12.jpg)
Twardościomierz Rockwella
![Page 13: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/13.jpg)
Zasada pomiaru met. Vickersa
![Page 14: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/14.jpg)
Właściwości technologiczne
![Page 15: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/15.jpg)
Próby badania plastyczności
![Page 16: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/16.jpg)
Próby badania plastyczności
![Page 17: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/17.jpg)
Próby badania plastyczności
![Page 18: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/18.jpg)
Budowa metali i stopów metali
1. Sieci krystaliczne metali
2. Zmiany stanu skupienia
3. Proces topnienia i krzepnięcia czystego metalu
4. Stopy metali
![Page 19: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/19.jpg)
Sieć płasko-centrycznaSieć płasko-centryczna
![Page 20: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/20.jpg)
Sieć przestrzennie-centryczna
![Page 21: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/21.jpg)
Sieć heksagonalna
![Page 22: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/22.jpg)
Wpływ ciśnienia i temperatury na zmiany stanu skupieniaWpływ ciśnienia i temperatury na zmiany stanu skupienia
![Page 23: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/24.jpg)
Powstawanie struktury komórkowejPowstawanie struktury komórkowej
Proces krzepnięcia rozpoczyna się od Proces krzepnięcia rozpoczyna się od pojawienia się małych kryształków pojawienia się małych kryształków zwanych zarodkami krystalizacji. zwanych zarodkami krystalizacji.
Zarodki te rozrastając się obejmują Zarodki te rozrastając się obejmują stopniowo coraz większą objętość stopniowo coraz większą objętość
substancji.substancji.
![Page 25: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/25.jpg)
Równomierne odprowadzanie Równomierne odprowadzanie ciepła powoduje że zarodki ciepła powoduje że zarodki krystalizacji rozrastają się krystalizacji rozrastają się
równomiernie we wszystkich równomiernie we wszystkich kierunkach.kierunkach.
W takim przypadku powstaje W takim przypadku powstaje
STRUKTURA STRUKTURA KOMÓRKOWAKOMÓRKOWA
![Page 26: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/26.jpg)
Narastanie kryształów Narastanie kryształów komórkowychkomórkowych
![Page 27: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/27.jpg)
Powstawanie struktury dendrytycznejPowstawanie struktury dendrytycznej
Nierównomierne odprowadzanie Nierównomierne odprowadzanie ciepła podczas procesu krzepnięcia ciepła podczas procesu krzepnięcia
substancji powoduje że zarodki substancji powoduje że zarodki krystalizacji rozrastają się krystalizacji rozrastają się
nierównomiernie i rosną w jednych nierównomiernie i rosną w jednych kierunkach szybciej a w innych kierunkach szybciej a w innych
wolniej. W takim przypadku wolniej. W takim przypadku powstajepowstaje
STRUKTURA DENDRYTYCZNASTRUKTURA DENDRYTYCZNA
![Page 28: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/28.jpg)
Narastanie kryształów Narastanie kryształów dendrytycznychdendrytycznych
![Page 29: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/29.jpg)
Stopień przechłodzeniaStopień przechłodzenia
tk –temp. krzepnięcia
tp - temp. przechłodzenia
![Page 30: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/30.jpg)
Różnica pomiędzy temperaturą krzepnięcia i temperaturą przechłodzenia nazywa sięSTOPNIEM PRZECHŁODZENIASTOPNIEM PRZECHŁODZENIA
pk tt
![Page 31: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/31.jpg)
Budowa stopów
Stopami nazywa się substancje wieloskładnikowe wykazujące własności metaliczne i powstałe z fazy ciekłej. W stanie stałym stop przybiera postać krystaliczną.
W stanie stałym mogą występować w stopach dwa rodzaje faz jednorodnych:
•roztwory stałe;
•fazy międzymetaliczne.
![Page 32: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/32.jpg)
Budowa stopów
ró żn o w ę z ło w e
m ię d zyw ę z ło w e
n a ds truk tu ra
ro z tw o ry s ta łe fa zy m ięd zym eta liczne
R o dza je fa z je d no ro dn ych
![Page 33: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/33.jpg)
Roztwory stałe
różnowęzłowe międzywęzłowe nadstruktura
Roztwory stałe powstają wówczas, gdy w skład sieci strukturalnej wchodzą przynajmniej dwa rodzaje atomów.
![Page 34: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/34.jpg)
Faza międzymetaliczna
Fazę międzymetaliczną cechuje odrębność struktury sieciowej w porównaniu z czystymi składnikami i określone pozycje atomów składników w węzłach sieci.
![Page 35: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/35.jpg)
Stal i jej rodzaje.
1. Ogólna charakterystyka stali.
2. Rodzaje stali.
3. Oznaczanie gatunków stali.
![Page 36: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/36.jpg)
Ogólna charakterystyka stali.
Stal jest to stop żelaza z węglem o zawartości węgla do dwóch procent.
![Page 37: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/37.jpg)
Rodzaje stali.
w ęglow e stopow e
stale
![Page 38: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/38.jpg)
Rodzaje stali.
zw ykłej jakości
w yższej jakości
najw yższej jakości
konstrukcyjne
płytkohartu jącesię
g łębokohartu jącesię
zgrzew alne
narzędziow e specjalne
stale w ęglow e
![Page 39: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/39.jpg)
Rodzaje stali.
na konstrukcje stalow e
sprężynow e
do ulepszania cieplnego
do naw ęglania
do azotow ania
konstrukcyjne
do pracy na zim no
do pracy na gorąco
szbkotnące
narzędziow e specjalne
stale stopow e
![Page 40: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/40.jpg)
Oznaczanie gatunków stali
Stale węglowe konstrukcyjne Stale węglowe konstrukcyjne zwykłej jakościzwykłej jakości
St 1St 1
St 2St 2
MSt 1MSt 1
St 2 SSt 2 S1818
3232
N 7N 7
N 8N 8
Stale węglowe konstrukcyjne Stale węglowe konstrukcyjne wyższej jakościwyższej jakości
Stale węglowe narzędzioweStale węglowe narzędziowe
![Page 41: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/41.jpg)
Oznaczanie gatunków staliStale stopowe konstrukcyjne. Znak tych stali składa się z liczby Stale stopowe konstrukcyjne. Znak tych stali składa się z liczby oznaczającej zawartość węgla w setnych częściach procenta i oznaczającej zawartość węgla w setnych częściach procenta i kolejnych liter wraz z cyframi oznaczającymi dodatki stopowe.kolejnych liter wraz z cyframi oznaczającymi dodatki stopowe.
G – manganG – mangan
S – krzemS – krzem
H – chromH – chrom
N – nikielN – nikiel
M – molibdenM – molibden
F – wanadF – wanad
I – aluminiumI – aluminium
T - tytanT - tytan
Przykład:
30H2G2M
Stal stopowa konstrukcyjna o zawartości węgla Stal stopowa konstrukcyjna o zawartości węgla 0,30 %, której głównymi dodatkami stopowymi są 0,30 %, której głównymi dodatkami stopowymi są chrom w ilości 2 %, mangan 2 % i molibden o chrom w ilości 2 %, mangan 2 % i molibden o zawartości poniżej 1,5 %.zawartości poniżej 1,5 %.
![Page 42: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/42.jpg)
Oznaczanie gatunków staliStale stopowe narzędziowe do pracy na zimno. Znak tych stali Stale stopowe narzędziowe do pracy na zimno. Znak tych stali składa się z litery N i kolejnych liter oznaczających dodatki stopowe.składa się z litery N i kolejnych liter oznaczających dodatki stopowe.
M – manganM – mangan
S – krzemS – krzem
C – chromC – chrom
W – wolframW – wolfram
V– wanadV– wanad
L – molibdenL – molibden
P – grupa P – grupa pierwiastków pierwiastków chrom – nikiel chrom – nikiel - wanad- wanad
Przykład:
NCWVNCWV
Stal stopowa narzędziowa do pracy na zimno Stal stopowa narzędziowa do pracy na zimno której głównymi dodatkami stopowymi są chrom, której głównymi dodatkami stopowymi są chrom, wolfram i wanad. wolfram i wanad.
![Page 43: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/43.jpg)
Oznaczanie gatunków staliStale stopowe narzędziowe do pracy na gorąco. Znak tych stali Stale stopowe narzędziowe do pracy na gorąco. Znak tych stali składa się z litery W i kolejnych liter oznaczających dodatki składa się z litery W i kolejnych liter oznaczających dodatki stopowe.stopowe.
M – manganM – mangan
S – krzemS – krzem
C – chromC – chrom
N – nikielN – nikiel
L – molibdenL – molibden
W – wolframW – wolfram
B - borB - bor
Przykład:
WCLWCL
Stal stopowa narzędziowa do pracy na gorąco Stal stopowa narzędziowa do pracy na gorąco której głównymi dodatkami stopowymi są chrom której głównymi dodatkami stopowymi są chrom i molibdeni molibden
![Page 44: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/44.jpg)
Oznaczanie gatunków staliStale stopowe narzędziowe do szybkotnące. Znak tych stali składa Stale stopowe narzędziowe do szybkotnące. Znak tych stali składa się z litery S i litery oznaczającej głowny dodatek stopowy.się z litery S i litery oznaczającej głowny dodatek stopowy.
M – manganM – mangan
S – krzemS – krzem
C – chromC – chrom
N – nikielN – nikiel
L – molibdenL – molibden
W – wolframW – wolfram
B - borB - bor
Przykład:
SW18SW18
Stal stopowa narzędziowa do szybkotnąca której Stal stopowa narzędziowa do szybkotnąca której głównym dodatkiem stopowym jest wolfram w głównym dodatkiem stopowym jest wolfram w ilości ok. 18 %ilości ok. 18 %
![Page 45: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/45.jpg)
Stopy miedzi.
1. Ogólna charakterystyka miedzi.
2. Stopy miedzi.
![Page 46: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/46.jpg)
1. Ogólna charakterystyka miedzi.
•Barwa czerwono-złota;•Dobra przewodność cieplna i elektryczna;
![Page 47: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/47.jpg)
METODY BADANIA BUDOWY
METALI
I
STOPÓW
![Page 48: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/48.jpg)
Własności metali i stopów zależą od ich budowy wewnętrznej. Nauka, która zajmuje się opisem budowy metali i stopów, nazywa się metalografią. Badania mające na celu określenie budowy dzielimy na:
-makroskopowe
-mikroskopowe
-badania rentgenowskie strukturalne
![Page 49: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/49.jpg)
Badania makroskopowe polegają na obserwacji przedmiotu gołym, nieuzbrojonym okiem.
Badania te wykonuje się w celu wykrycia:Wad materiału(pęcherze gazowe, pęknięcia itp.)
Niejednorodności budowy spowodowanej obróbką plastyczną.
Niejednorodności składu chemicznego, zwanej segregacją.
![Page 50: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/50.jpg)
Albo określenia:
Rozłożenia zanieczyszczeń w metalu.
Sposobu wykonania przedmiotów
Prawidłowości wykonania wykonania spoin i połączeń zgrzewanych
![Page 51: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/51.jpg)
Za pomocą tej próby można określić rozmieszczenie siarczków w stali.Kwas siarkowy, działając na siarczki żelaza i siarczki manganu zawarte w stali, powoduje reakcje
FeS+H2SO4 = FeSO4+H2S
MnS+H2SO4 = MnSO4+H2S
Rozkład siarczków w nicie stalowym
![Page 52: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/52.jpg)
Badania te wykonuje się w celu określenia struktury metali i stopów pod powiększeniem 100-900krotnym.
Za pomocą mikroskopu optycznego można określić strukturę metalu, wielkość ziarn,zawartość zanieczyszczeń oraz jakiej obróbce metal był poddawany.
![Page 53: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/53.jpg)
Wewnętrzne wady metali wykrywa się metodami:
radiograficzną, magnetyczną, ultradźwiękową.
Metoda radiograficzna – prześwietlenie przedmiotu promieniami X lub gamma.
Źródłem promieni X jest lampa rentgenowska.
1-katoda,2-przesłona 3-anoda,4-strumień elektronów,5-promieniowanie
![Page 54: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/54.jpg)
Zasada badań radiograficznych:
1- źródło promieniowania,2-badany przedmiot
3-stopień zaczernienia kliszy
Wady uwidocznione są na kliszy w postaci plam.Na ich podstawie można wnioskować o wielkości i położeniu wady.
![Page 55: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/55.jpg)
Metoda ultradźwiękowa umożliwia wykrycie wad występujących w metalach w postaci pęcherzy, pęknięć itp. Polega na obserwowaniu (na oscyloskopie) zaburzeń fali ultradźwiękowej.
![Page 56: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/56.jpg)
Paliwa, oleje i smary
![Page 57: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/57.jpg)
Paliwa
le kk ie(b e n zyn o w e)
c ię żk ie(o le je n ap ę do w e)
g a zo w e
p a liw a
![Page 58: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/58.jpg)
Właściwości paliw
d u ża w arto ść o p a ło w a
d o b ra lo tno ść i p rężn o ść p ar
n ie p ow in n y w ytw arza ć osa d ów
p o w inn y um o żliw ia ć b e zde to na cyjne spa la n ie
n ie p o w in n y za w ie rać za n ieczyszcze ń an i w o dy
p o w inn y b yć o d po rn e n a za m a rza n ie i ro zw a rs tw ia n ie
n ie p o w in n y w yka zyw a ć skło n n o ść i d o ro zk ła du
w ła śc iw o śc ip a liw
![Page 59: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/59.jpg)
Właściwości paliw ciężkich
d u ża w arto ść o p a ło w a
d o bra za p ło n no ść
w ła śc iw a le p ko ść
m a ła sk ło nn o ść d o ko ksow a n ia i tw o rzen ia po p io łu
o d p orn o ść n a n iskie tem p e ra tu ry
w ła śc iw o śc ip a liw c ię żk ich
![Page 60: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/60.jpg)
Obróbka cieplnaHartowanieOdpuszczanieWyżarzanie
![Page 61: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/61.jpg)
![Page 62: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/62.jpg)
Hartowanie
1) Ogólna charakterystyka hartowania2) Rodzaje hartowania
![Page 63: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/63.jpg)
Zakres temperatur wygrzewania podczas hartowania
![Page 64: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/64.jpg)
Rodzaje hartowania
Pow ierzchniow e Z ogrzew aniemna w skroś
Hartow anie
![Page 65: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/65.jpg)
Rodzaje hartowaniaTytuł schematu
Hartowaniepowierzchniowe
Gazowe
Indukcyjne
Kąpielowe
![Page 66: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/66.jpg)
Rodzaje hartowania z ogrzewaniem na wskroś
Tytuł schematu
Hartowaniez ogrz. na wskroś
Zwykłe
Stopniowe
Z przemianąizotermiczną
![Page 67: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/67.jpg)
![Page 68: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/68.jpg)
WyżarzanieWyżarzanie
1) Ogólna charakterystyka wyżarzania2) Rodzaje wyżarzania
![Page 69: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/69.jpg)
Ogólna charakterystyka Ogólna charakterystyka wyżarzaniawyżarzania
Wyżarzanie jest zabiegiem Wyżarzanie jest zabiegiem cieplnym polegającym na cieplnym polegającym na
nagrzaniu stopu do odpowiedniej nagrzaniu stopu do odpowiedniej temperatury wygrzaniu w tej temperatury wygrzaniu w tej
temperaturze a następnie bardzo temperaturze a następnie bardzo wolnym chłodzeniu ( najczęściej wolnym chłodzeniu ( najczęściej
wraz z piecem )wraz z piecem )
![Page 70: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/70.jpg)
Rodzaje wyżarzaniaRodzaje wyżarzania
Tytuł schematu
Wyżarzanie
ujednoradniające
normalizujące
zmiękczające
odprężające
![Page 71: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/71.jpg)
Zakres temperatur
powrót
![Page 72: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/72.jpg)
Wyżarzanie ujednoradniające
Temperatura wygrzewania
( 1000 – 1250 )
Czas wygrzewania ( 12 – 15 h )
Cel zabiegu
(usunięcie niejednorodności składu chemicznego powstałej podczas
krzepnięcia stali)
![Page 73: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/73.jpg)
Wyżarzanie normalizujące
Temperatura wygrzewania
( 500 C powyżej lini A 3)
Cel zabiegu
otrzymanie równomiernej drobnoziarnistej strukturywykres
![Page 74: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/74.jpg)
Wyżarzanie zmiękczające
Temperatura wygrzewania
( w przybliżenie temp. lini A1 )
Cel zabiegu
stosuje się do stali w których występują duże kryształy cementytu
![Page 75: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/75.jpg)
Wyżarzanie odprężające
Temperatura wygrzewania
( 550 – 6500 C )Cel zabiegu
usunięcie lub zmniejszenie naprężeń własnych
powstałych w materiale wskutek zgrubnej obróbki skrawaniem, odlewania,
spawania lub obróbki plastycznej
![Page 76: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/76.jpg)
Rodzaje odpuszczaniaRodzaje odpuszczania
niskie
średnie
w ysokie
O dpuszczanie
![Page 77: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/77.jpg)
Zakres temperatur odpuszczania
![Page 78: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/78.jpg)
Zakres temperatur
powrót
![Page 79: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/79.jpg)
Odpuszczanie niskie
Temperatura wygrzewania
( 150 - 250 C )
Cel zabiegu
usunięcie naprężeń własnych bez spadku twardości
![Page 80: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/80.jpg)
Odpuszczanie średnie
Temperatura wygrzewania
( 300 - 500 )Cel zabiegu
(zachowanie wysokiej wytrzymałości i sprężystości przy dostatecznie dużej
ciągliwości )
![Page 81: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/81.jpg)
Odpuszczanie wysokie
Temperatura wygrzewania
( 500 - 6500 C )Cel zabiegu
uzyskanie dużej wytrzymałości i sprężystości przy zachowaniu dużej twardości i odporności na uderzeniawykres
![Page 82: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/82.jpg)
ObróbkaObróbka
cieplno - chemicznacieplno - chemiczna
![Page 83: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/83.jpg)
Obróbka cieplno - Obróbka cieplno - chemicznachemiczna
![Page 84: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/84.jpg)
NawęglanieNawęglanie
1)1) Ogólna charakterystyka Ogólna charakterystyka nawęglanianawęglania
2)2) Rodzaje nawęglaniaRodzaje nawęglania
![Page 85: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/85.jpg)
Ogólna Ogólna charakterystyka charakterystyka
nawęglanianawęglaniaNawęglanie polega na wprowadzeniu węgla do warstw powierzchniowych
stali.
Atomy węgla wprowadzone dzięki zjawisku dyfuzji zajmują w sieciach
miejsce między węzłami utworzonymi z atomów żelaza
![Page 86: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/86.jpg)
Ogólna Ogólna charakterystyka charakterystyka
nawęglanianawęglania
Proces nawęglania polega na podgrzaniu stali do odpowiedniej
temperatury, wygrzaniu w tej temperaturze w ośrodku wydzielającym węgiel
![Page 87: Cechy i właściwości metali](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061411/5681475f550346895db49e10/html5/thumbnails/87.jpg)
Rodzaje nawęglaniaRodzaje nawęglania
Naw ęglaniew proszkach
Naw ęglaniew pas tach
Naw ęglaniew c ieczach
Naw ęglaniegazow e
Naw ęglanie