Caillau, Guillon. Joannes Chrysostomus. Opera Omnia. 1835. Volume 1.

8/6/2019 Caillau, Guillon. Joannes Chrysostomus. Opera Omnia. 1835. Volume 1.

1/591


2/591


3/591


4/591


5/591


6/591


7/591


8/591


9/591


10/591


11/591


12/591


13/591


14/591


15/591


16/591


17/591


18/591


19/591


20/591


21/591


22/591


23/591


24/591


25/591


26/591


27/591


28/591


29/591


30/591


31/591


32/591


33/591


34/591


35/591


36/591


37/591


38/591


39/591


40/591


41/591


42/591


43/591


44/591


45/591


46/591


47/591


48/591


49/591


50/591


51/591


52/591


53/591


54/591


55/591


56/591


57/591


58/591


59/591


60/591


61/591


62/591


63/591


64/591


65/591


66/591


67/591


68/591


69/591


70/591


71/591


72/591


73/591


74/591


75/591


76/591


77/591


78/591


79/591


80/591


81/591


82/591


83/591


84/591


85/591


86/591


87/591


88/591


89/591


90/591


91/591


92/591


93/591


94/591


95/591


96/591


97/591


98/591


99/591


100/591


101/591


102/591


103/591


104/591


105/591


106/591


107/591


108/591


109/591


110/591


111/591


112/591


113/591


114/591


115/591


116/591


117/591


118/591


119/591


120/591


121/591


122/591


123/591


124/591


125/591


126/591


127/591


128/591


129/591


130/591


131/591


132/591


133/591


134/591


135/591


136/591


137/591


138/591


139/591


140/591


141/591


142/591


143/591


144/591


145/591


146/591


147/591


148/591


149/591


150/591


151/591


152/591


153/591


154/591


155/591


156/591


157/591


158/591


159/591


160/591


161/591


162/591


163/591


164/591


165/591


166/591


167/591


168/591


169/591


170/591


171/591


172/591


173/591


174/591


175/591


176/591


177/591


178/591


179/591


180/591


181/591


182/591


183/591


184/591


185/591


186/591


187/591


188/591


189/591


190/591


191/591


192/591


193/591


194/591


195/591


196/591


197/591


198/591


199/591


200/591


201/591


202/591


203/591


204/591


205/591


206/591


207/591


208/591


209/591


210/591


211/591


212/591


213/591


214/591


215/591


216/591


217/591


218/591


219/591


220/591


221/591


222/591


223/591


224/591


225/591


226/591


227/591


228/591


229/591


230/591


231/591


232/591


233/591


234/591


235/591


236/591


237/591


238/591


239/591


240/591


241/591


242/591


243/591


244/591


245/591


246/591


247/591


248/591


249/591


250/591


251/591


252/591


253/591


254/591


255/591


256/591


257/591


258/591


259/591


260/591


261/591


262/591


263/591


264/591


265/591


266/591


267/591


268/591


269/591


270/591


271/591


272/591


273/591


274/591


275/591


276/591


277/591


278/591


279/591


280/591


281/591


282/591


283/591


284/591


285/591


286/591


287/591


288/591


289/591


290/591


291/591


292/591


293/591


294/591


295/591


296/591


297/591


298/591


299/591


300/591


301/591


302/591


303/591


304/591


305/591


306/591


307/591


308/591


309/591


310/591


311/591


312/591


313/591


314/591


315/591


316/591


317/591


318/591


319/591


320/591


321/591


322/591


323/591


324/591


325/591


326/591


327/591


328/591


329/591


330/591


331/591


332/591


333/591


334/591


335/591


336/591


337/591


338/591


339/591


340/591


341/591


342/591


343/591


344/591


345/591


346/591


347/591


348/591


349/591


350/591


351/591


352/591


353/591


354/591


355/591


356/591


357/591


358/591


359/591


360/591


361/591


362/591


363/591


364/591


365/591


366/591


367/591


368/591


369/591


370/591


371/591


372/591


373/591


374/591


375/591


376/591


377/591


378/591


379/591


380/591


381/591


382/591


383/591


384/591


385/591


386/591


387/591


388/591


389/591


390/591


391/591


392/591


393/591


394/591


395/591


396/591


397/591


398/591


399/591


400/591


401/591


402/591


403/591


404/591


405/591


406/591


407/591


408/591


409/591


410/591


411/591


412/591


413/591


414/591


415/591


416/591


417/591


418/591


419/591


420/591


421/591


422/591


423/591


424/591


425/591


426/591


427/591


428/591


429/591


430/591


431/591


432/591


433/591


434/591


435/591


436/591


437/591


438/591


439/591


440/591


441/591


442/591


443/591


444/591


445/591


446/591


447/591


448/591


449/591


450/591


451/591


452/591


453/591


454/591


455/591


456/591


457/591


458/591


459/591


460/591


461/591


462/591


463/591


464/591


465/591


466/591


467/591


468/591


469/591


470/591


471/591


472/591


473/591


474/591


475/591


476/591


477/591


478/591


479/591


480/591


481/591


482/591


483/591


484/591


485/591


486/591


487/591


488/591


489/591


490/591


491/591


492/591


493/591


494/591


495/591


496/591


497/591


498/591


499/591


500/591


501/591


502/591


503/591


504/591


505/591


506/591


507/591


508/591


509/591


510/591


511/591


512/591


513/591


514/591


515/591


516/591


517/591


518/591


519/591


520/591


521/591


522/591


523/591


524/591


525/591


526/591


527/591


528/591


529/591


530/591


531/591


532/591


533/591


534/591


535/591


536/591


537/591


538/591


539/591


540/591


541/591


542/591


543/591


544/591


545/591


546/591


547/591

IN C\P. XIV. GENES. TIOMILIA XXXV. SSg

tlunliir , olTerant. Post ha3c Sodomorum rex Patriarchsemagnanimitaleai ohstnpescens, clicit ci : Damihi viros,

equitatum autem tolle tihi'. Honesta regis gratia , sed

vide Jusli philosophiam. Dixit autem Abram regi Sodo-smorum: Extcndam manum meam ad Deum altissimum, cjui lecit ccelum etterram, si a funiculo nsque ad spli.Te-

roterem calceamenti accipiam de omnibus tuis , ut ue

dicas : Ego dilavi Abram . INIagna Patriarcha; in con-temnendis divitiis virlus. Et cujus gratia cum juramentorecusat et dicit : Extendam manum meam ad Deum al-lissimum , qui creavit coilum etterram?

Yl. Duo simul docere vult Sodomorum regem , se ml-nimecapi donis, quse ab ipsoofierebanlur, et magnamphi-losophiae formam indicare vclle, ac pietatis doctorem ci

fieri studere ac si inslituat illum hls verbis : Illum libi

lcstem adhibeo , me nihil luarum rerum accepturum , 11-

lum, inquam, onmium Conditorem, ut nosse possis Deumomnlum, et ne credas esse deos ea, quaj ab hominum ma-nibus fabricantur. Ille enim ccell et terroc condilor, ille et

nobis in hoc bello victoritc et trlumphi auclor. ]Se igllur

cxpectes me cjuldplam ex donis tuis accepturum, Nequeenlm mercedis gratia vlndlctam feci, sed primum ob amo-

ris affectum, quem erga fratrls mei filium gcro, deinde et

propter ipsius juslltiae ofTicIum , ut e barbarorum manibus

eriperem Injuste abductos. Si a funlculo , inqult, usquc

ad sphaGroterem calcel accipiam de tuis omnlbus : hoc

est, nihll tam vlle, nec tam nllilli habltum cst quod accep-

turus sim. Nam sphaerolerem solent vocarc apicem calcei,qui In acumen desinlt, cjuod calceorum genere barbari

consuerunt uti. Exin et causam, cjuare accipere detrectet,

dicit : Ut ne dicas : Ego locupletavi Abram. Habeo

Deum, qul Innumera mlhl suppeditet bona; supcrno iani-

* Gen. XIV, 21. 2 ibid. 22, 20.


548/591

54o S. JO. CIIRYSOSTOMI ARClIIEPlSCOPi C. P.

lor auxilio : non opus mihi divltiis tuis; non indij^eo huma-

nis facuUfitibus; contentus sum Dci in me bcneficenlia;

scio illius largitalcm. Paucis et viHbus ccssi meo Lot ,magnas et inefFahiles promissiones assecutus sum , et

nunc majorum dlvitlarum negotiatlo mlhl est, ct majorem

ejus graliam mihl concllio; quare opes tuns non acclpio.

Ideo autem oplnor et juramentum adhlbuit, cl dixit : Ex-

tendam manum meam ad Dcnm altlsslnium ; ut ne pu-tet eum ita simulare, ut probaLIIe est saepe contingere;sed ut sciat hoc ita plane decretum apud Abram, ut nc vel

mlnimum quld Inde slbi seligcret. Atqueita Implebatman-datum illud, quod a Christo DIscipuHs est datum: ftGralls

accepistis, gratls date'. Num ego, inqull, aHud quld odbeUI rem attuH , praeterquam voluntalem et alacrltatem?

Vlctoriam autem , et trlumphum , ac cstera operatus est

iUe InvIsiblU vlrtute. Delnde ut ne pularet rex ipsum exsuperbia et coutemptu, quae ab eo dabantar,non acclpere,

declarans suam ct in hoc humanltatem, etphllosophicam

mentem, inquU : Non ncciplam, exceplis lis, qute comederunt juvenes , et portlone virorum , oui mecum vene-runt, Eschol, Aunan, Mainbre, liacclpicnt porllonem^;

hos, inqult, permittam accipere porlionem aUquam, quo-niam ingentis amlcltia3 speclmen declararunt. Hi enim

erant, inqnlt, confocderatl Abrse, hocest, amlcitia con-

juncll; quod hlnc ostcndllur , qula in partem periculoinim

cum co venerunt. Unde remunerare voiens eos , faclt utparlem aUquam acclpiant, apostoHcam legem ctiam in hocimplens, qu;cdlclt: Dlgnusest operarlus aUmento suo ^.

Nlhil enlm eos uUra usum suuni acclperc permltllt ; di-

cit enim: Exceptls iis, quas comederunt juvenes, ot por-

lloneeorum, qul mecum venerunt, Eschol, Aunan, Mam- brc, ii acclplcnt portlonem. Vidistls exqulsitam Palriar-

' Matth. X, 8. ^ Gen. xjv, 24. ' Mattb. x, 10. Luc. x, 7.


549/591

IN CAP. XIV. GENES. HOMILIA XXXV. S^l

chse vlrtntem, quomodo eam philosophiam exhibeat, qua;opum conlemptiim et modcsliam respiclt , nihilque nonagat, ut ne per arroganliam ct conlemplum id facere vi-

dealur , neque e vicloria superhiat?

YII. Taiem virum imltemur ct nos, obsecro, et operam

demus ut inviclos nos cuslodiamus, et neque vlrtutls ob-

tenlu superbia3 famam acqulramus, neque modesliai ob-tentu vlrtutcm negh'gamus; sedubiquc modum servemus,et bonis operibus nostris humlhtatem, quasl fundamen-

tum et basim subjicianius, ut secure quae ad virtutemspectant conslruere valeamus. Haec enim vere virtus est ,qufc conjunctnm habet humlhtatem. Qui hoc fundamen-

tum tuto jecerlt, poterlt in quantam voluerlt altiludinem

structuram excilare. Ha^c maxima cst munilio, hsec murusinconcussus, httc inexpugnabills lurris, h.Tec omne conli-

net redificinm, non sinens Ipsnm vcl a ventorum violenlia,vel ab imbrium impclu, vel a veiilorum vi dejicl : sed om-

nlbus Insldiis inaccessum fticlt.ct inviclum, quasi ex ada-

mante construclum esset, magnasque nobis divlna) largl-

talis mercedes aftert. Pcr hanc et Patriarcha tantarum

Del promisslonum acceplt magniludlnem. Scielis enlm,

permitlentc Deo, ex iis, quae ia sequentibus dicenlur, quo-

modo nunc, ut contcmpsit ea, quK daturus erat Sodomo-

rum rex, magna et Ineffabiha Dei dona consecutus est.

Pcr hanc non ille sohmi , 3cd ct Justl omnes celcbres et

clari fucrunt : Id quolquot cstls, dlvinarum Scripturarum

lectlonis studiosi, oddiscere potcritis. Benignus enlm Do-

minus, quando nos videt desplcere praesentla, ctiam Ipsa

largius suppcditat, nobisque futurorum bonorum fruc-tum recondit. Vldcre hoc potes in divltiis, In glorla hujus

vilic, et in omnlbus ahis lemporahbus rebus. Desplclamus

igltur praisentes divltias, ut veras divltlas Invenire valea-

mus ; desplclamus vanam hanc gloriam, ut vera ilk el so-


550/591

54 S. JO. CHRYSOSTOMl ARCHIEPISCOPI C. P.

Hda fruamur ; derideamus prsesentem prosperitatem, utarcana illa bona consequamur ; nihili faciamus praesentia,

ut ad futura proemia excitari valeamus. Neque enim possi-bile est, ut qui prresentibus est addictus, ineffaLilium bo-

norum desiderium concipiat unquam ; sicut lippiludinequndam oculos obtegentc, ita praesentium cupiditate in-tellectum obscurantc, nec permittente videre quid facto

opus sit. Neque rursum fieri polest, ut qui solidorum, etimmobilium bonorum amore tenetur, fluxa ista, et quae

anlequani appareant avolant et marcescunl, concupiscat.

Nam qui saucius est amore divino, et qui futurorum de-siderio tenetur, aliis oculis videt praesenlium statum, scit-

que totam vitam projsentem figuram esse alque faliaciam,

et a somniis nihil differre. Idcirco bealus Paulus hoc

scripto tradidit : Prseterit ligura mundi hujus': osten-

dens humana omnia in figura tantum esse, ac sicut umbraet somnium transire, nihil solidum, nihil verum haben-tia. Annon igitur aninii puerilis hoc est umbras suspicere,de somniis superbire, et iis quoe paulo post praeteribunt

adhaerere ? Prseterit enim, inquit, figura hujusmundl.

Itaquc cum audieris : Praelerit, quid posthac ampliusquaeris ? Quando audis figuram solum esse humana om-nia veritateque desliluta : quare te decipi sponle pateris ?

Cur cogitans quam sint mulabilia et fluxa, non ea pra)te-ris, utad illa, quae sempcr durant,ac semper stabilia, nul-

liusque vicissitudinis capacia sunt, desiderium transferas ?

V [II. Naai ut scias prudentiam Doctoris orbis, vide illumalio loco omnia prseclara hujus vita; nullius esse momenli

demonstrare volentem , quali utatur loquendi modo :a Qua2 enim videntur, momenlanea sunt *, eliamsi divi-tiarum abundantiam dicas, etiamsi 2;loi"iani, etiamsi clari-

tatem, etiamsi principatum, ctiamsi polcutiam, etiamsi

' 1 Cor. VII, 5j. . 2 2 Cor. iv, iS.


551/591

IN CAP. XIV. GENES. HOMILU XXXV. 5^5

regnum, etiamsi diademate redimltum illum, eliamsi so-

lium supremum : ha?c omnia, quae videntur brevi tcmpore

manenlia , non admodum diulurnum sui fructum nobis^raebent. Qure igitur nos inquircre vis, sl omnia tempora-

nea sunt? Illa, inqult , qua) non videntur, non hcec quse

vldentur, sed illa Ipsa, quae hisce oculis corporaiibus non

spectantur. Et quis lioc consuleret, ut qua videntur pra3-

lereantur, et quoe non videntur, inqulrantur ? ipsa rerum,

inquit, natura doceat vos. Nam hiEC quidem licet videan-tur, statim tamen prseterfluunl : iila autem, licet nunc ea

videre non possimus, sunt lamen perpetua, semperdurant,

termiuum nesclunt, finem non acciplunt , viclssltudinem

ignorant, stabllia et immobilia sunt. Fortassis tandem mo-

lestus esse videar, quotltllc fruslra consulens : sed quid

faclam? magnum malltlai damnum est, magna pecunla-

rum tyrannis, magna virtutum rarltas. Ideo cupio vel ad-monltlonis assiduitate morbum vincere, et incohmiltali in-tegrse huc convenientes restltuere. Eam enim ob remScripturas cnarrandi tantum nobis est sluclium, et Justo-

rum virtutes in medium afTerimus : nec piget eadem s3B-

pius i^epetere, ut per omnia vos inducere ad ffimulalionem

Juslorum valeamus. Vel sero tandem salutis nostra^ cu-

ram faclamus , et bene ulamur ad inducias nobis dato

hujus vita3 decursu, et dum adhuc tempus est, ad poeni-tentlam et lapsuum correcllonem festlnemus, pecunia-

rumque abundantlam in animarum nostrarum salutem ex-

pendamus, superfluaque indlgentlbus insumamus. Quare

enim , dic mlhi , permittis a rubiglne aurum et argen-

tum consumi , qure oportebat In pauperum ventres ef-

fundere , ut In tuto promptuario deposila , tempore quo

maxinie opus eorum adjulorlo habebls , hlnc consola-

tionem invenias : et qui a tc hlc pasti sunt, illo dlc fidu-

ciae fores tibi aperiant, ct accipiant te in aeterna sua ta-


552/591

544 * '^' CHRVSOSTOMI ARCIirEPISCOPI C. P.

bernacula? Vestes quoque non sinamus a vermibus rodi,

el cibsque usu in arculis pulrescere, cum tol sint qui in-

dijreant, et nbambulent nudi: sed pluris facinmus nudumChristum,quamtineas, etinduamus eum,qui propter nos-

tram salutem nudus obambulat, ut cum ipsum indueri-

mus, audiamus in die illo: Nuduseram, etmeinduistis '.

Num onerosa sunt prsecepta ? num molesta ? Ea quce pc-reunt, inquit, quas a vermlbus arroduntur, quse absquc

usu et frustra consumuntur, hcec utiliter dispensare sa-

tage, ut et dctrimenli damnum effugias, etex ipsis lucrimimaximupi tibi pares. Ingentis enini et magnae inhuniani-

latis est post lot bonorum et facultatum usum, arculis et

muris includere superflua, et non illis sublevare proximo-

rum inopinm, sed sinere a rubiglne ct linea potius cor-rumpi, ac prKdonum manibus exposita rellnquere , et

propter illa suppllciis polius plectl, quam ubi recte dis-pensaveris, pro eis prffimium accipere. Obsecro ne usque

adeo salutem nostram negllgamus, sed expensis in paupe-

res superfluis, magnam nobis liduciam antea reponamus,ut ineffjbillbus bonis frui merearaur, gratia et misericor-

dia Domini nostri Jesu Chrisli, cum quo Patri et sanctoSpirilui gloria, imperium , houor, nunc ct semper, et in

saecula sieculorum. Amen.

Matth, XXV, 56.


553/591

IN CAP. XIV. GENES. HOMILIA XXXVl. 5^5

a\VVVVV\> VV'^ \\^ VW^VV'' /VV'^ i\V\\\\A;V\ V\\ VV^ VV> \ VVVV^K VVX.^AftfVVVVW/VV^ VV\ V\^/V\\

HOMILIA XXXVI

Post hacc antem verbn factus est sermo Domlnl aJ Abramper vlsionem noclls, dlcens : Ne tlmeas, Abram, egoproteclor tuus sum; mcrces tua multa erlt valde'.

I. Thesauro culplam simllis est Justorum vlrtus, in quo

plurlmffi et Ineffabiles dlvititE reconduntur. Nam slcut quiex Illo vel parvam quamdampartcm capere potcst, multassibl inde parat opes : Ita evenlre in virtutibus Patrlarchae

deprehendere quis potest. Ecce fere quotidie ex historla

ejus vobis doctrinam proponentes, magna largitate convi-

vlum prabemus, et huc usque nondum parvam bonorumillius operum parlem enarrare potuimus; tantls sclllcet

abundat virtulibus. Et sicut a fonle largis fluente rivls,

etiamsl omnes haurlant , non solum noii Imminuuntur

fluenta e fonte manantia , sed quanto plures sunt , qui

Inde hauriant, tanlo major aquaruni vis scaturit : ita

eliam in admirondo Patriarcha fieri vldemus. Quot enim

cx illius xxo ad hoc usquc tempus ex fonte bonorum Ilhusoperiim hauriuut , ct non solum fluenla non evacuarunt,

sed multo abundantlor bonorum operum copia manat? Si-

cut enlm calenam quamdam auream, sic ejus hislorlamin Scriptura divlna recensltam invenlemus; ac slngulls

temporlbus prlmo illum observamus vera; philosophla? spe-

clmina exhibcnlcm , slalimque sequenlem Del remunera-

tlonem. El ut dlscatls ita se rem habere, opersB-prellum

fuerlt paulo allius brevitcr vobis res ejus recensere, ut

sciatis eximiam Jusli fidem, quam clrca promissioncsdivi-nas ostendlt, etbenignl Dei relributiones largiter ipsi con-

' Gen. XV, i.

L 55


554/591

546 S. JO. CnRYSOSTOMI ARCHrEPISCOPI C, P.

ccssas. Sufficit eiiim unusille Justus, ut omnes nos erudiat,

quo alacriter aggrediamur virlutis certamina , confidentes

supernis remunerationibus, et scientes misericordis Do-

mini nostri liberalitutem, omnia, quae dura et ardua in hac

vita videntur, spe remuneratlonum libenter suscipiamus.

Attendite itaque, obsecro, quomodo abinitio, postquam in-

dole sua ct insita naturce nostra; scientia bene usus est,

nullum externum sortitus doctorem , sed et ab infidelibus

parentibus educatus , divina apparitione potitus est. Namquia prima aetate non secutus est errorem paternum, sed

pietatem erga Numen exhibuit,ideo supernam visitationemstatim obtinuit, cum adhuc in Chaldaea csset; ethoc nobisbeatus Slcphanus exponit manifestius , sic dicens : Deus

gloria3 visus est patri nostro Abraham , cum adhuc esset in Mesopotamia, priusquam habitaret in Charran'. Yi-

disti quomodo eum inde visio amoverit ? Verisimile enimest eum cum sedula in Deum pietale , parentibus quoquereverentiam exhlbuissc, tantoque amore patrem sibi con-

ciliavisse, ut inde ad rehnquendam amore flhi patrlam

suam , et adhabltandum aHenam motus sit. At dillgenter

vide, obsecro, quomodo et haec, quae a Deo fult obpriorem

virtutem ejus visitatlo, iterum chnriorem ejusvirtutem red-

didcrit. Eleglt enim paternam regionem relinquere et alle-

nam Inhabitare , ut pncceptum Dei perficeret , et paratuserat etiam absquc cognatls, ut mihi vidctur , peregrlnatio-

nem suscipere : sed, ut dixi, vlri vlrtus et insignis erga pa-rentes pietas effecit ut pater comes fieret itineris. Deinde

cmii pervenissent inCharran, iUic tabernaculum fixerunt.

Et postquam morte functus est Tharra ; hoc enim patri ejus

nomen erat; iterum prsceptum est ei a Deo utexiret inde. Egredere enim, inquit, de terra tua et decognatione tua,

et veniinterram,quam monstraverolibi^Nam quiacuiri

' Act, vu, 2.-2 ii)id. 5,


555/591

IN CAP. XV. GENliS. nOMILIA XXXVI. 5^7

universa famillaet clomo in Charran mlgraverant, propterea

ilHnc imperans ei ut cgrcdcretur, addidlt : Dc terra tua et

de cognatione tua , dcclarans se velle ipsum solum pe-regrinalloncm susclpere , neque fralreni , Nachor dlco,neque alium quemquam sccum trahere. De terra tua dicebat , quia non parvo tempore ibi habitarant , et quasi

in proprla palria illic habebant domiclllum. Licet in hi-

gendis parentlbus adhuc essct occupatus, cssentque diffi-

cultates itinerls mulla3 , tamen prreceplum Domlni magnaperfecit alacritate , idque ignorans ubinam futurus crrandl

finls. Veni cnlm, inquit , non in hanc vel illam terram ,sed in eam, qiiam monstravero tibi. NihilomInus licet in-definitum essetmandatum, omissacuriosiore percontatione,

imperatum faclebat. Fratris aulem fillo assumpto , suamhinc demonstravit virtutem : quia enimjuvenem ilium nc-

ccperat , paulallmque suas virtutis imitatorem cfiecerat

cum rellnquere nolult, sed peregrinatlonis socium accepit.Quasidlceret : Sipater, qiii infidelis fuit , ob suum in meamorem , domum palcrnam , in qua nati sumus et adolevl-mus , relinquere et me comitari voluit, vitaque in allcnaterra funclus est : multo magls ego fratrls fillum, juvenem

indole sua pollicentemse

paulatimin

virtutc profecturum,non permiserim hic relinqul.

II. Quia Igltur modls omnibus suam ostendens rellglo-nem , etiam istam peregrinationem suscepit , postquam InPalajstlnam venit et Ghananaeorum fines intravit, opparuit

ei Deus, volens ejus alacrltatem confirmare et ipsi manumporrlgere, dicit el : Semlni tuo dabo terram hanc; id

quod ille admodum oplabat, ac deslderabat, fihorumnempc successionem, istudetiam ipsi statlm promlltlt, re-tribuens tantis laboribus mercedem. Quonlam enlm ex na-tura prolls expers erat, ct aetas quoquo provectlor, ne sibi

quid poUiceri posset vetabat , promissione Deus excitat et

55.


556/591

548 S. JO. fiHRYSOSTOMr ARCHIEPISCOPI C. P.

eriglt rtthletam, atque alacrem juvenllemque parat adversus

sequenlia cerlamlna. Proinde vidc quomodo post hanc pro-

missioncm Juslus aliud certamen aggredltur. Invnlescenle

enim famc , et Chananxa sterlhtate ct angustils opprcssa,

in /Egyptum contendit; illlc famis mlllgationem quaerens,

majoribus scsc periculis involvit. Cxoris cnim venustas et

pulchriludo Sarae morlcm cl quasi ante oculos ponit.

Ideo cum jam in confiniis esset/Egyptl, Ingressurus in eam,

dixituxori

:

Scio quodformosa sis' ; scio luac pulchritudi-

nis speciem , et timeo /Egyptiorum intemperanllam. Si

ergo le vidcrint, ct cognoverlnt quod uti uxorem te me-

cum ducam , te quidem in vita servahunt, ut sui furoris

impetum opere compleant; me autem occldent, quo hceateis sine ohice suam llbidlnem cxplere , ut nemo sit qui

adullerium corum prodat.u DIc igitur me fratrem tuum cssc". Yideadamantinam, vldc mcntem ferro solidiorem:

non turhavlt ejus mentem cahmiltas , quam expectabat.

ISon cogitahat ncque dlcebat intra scmetipsum : Ideone pro-

pria rehcta palria lantam prre me tuh obedienllam , inque

ahenam vcni terram, ut hisce mahs imphcarcr? Nonne

pauloanlcapromisltmlhi : Semlni luodabolcrramhanc?

Enet aduUerlietmorlis tlmor mentem nostram concutit. Scd nihil horum vel in mentem acclpere dlgnatus est.

Unum el duntaxat curoe erat, quomodo miseram haucfabulam ita ageret, duobus hlnc inde perlcuhs urgenlibus,

ulvclunum saUcm elFugere posset. Igitur postquam ipse

qufc sua eranl altuut , conslho vldehcct utens et animi

forlitudine, muher quoque singularem erga virum afTectlo-

ncm et obcdicntiam dcclarans , cooperata est, ct iis qure

decrelafuerant minUtravit. t!bi Iglturquodsuum erat per-

fecerunt, cumque jam secundum humanum morem despe-

raretur, clfereopcre completa fuIsset/Egyptiorummahtia ,

1 Ccn. %n, II. * Ihid. i5.


557/591

I.N CAP. XV. GfeXES. HOMILIA XXXVI. 5^9

luncraagnaDei in eum providentiadeclarata est. Mulieremenim Deus non sohun a contumelia eripult, indignatlone

sua in regem et in donmm cjus immissa, sed ctPatriarcIiamcummagna gloria in Palaeslinam cx yEgyplo redlre curavil.Considera quomodo benignus Dominus in mediis auxillumaflercns tenlalionibus, alLletam suum ad fercnda scqucnliacertamina fortiorem reddit : ncc unqnam eum suo destltuitadjumento, scd in omnibus rem ita temperat , ut plane vi-

deat ille sc parva proferendo , magnis et mlrum In modummagnis, humanamque naluram transcendcntibus remune-rari. Yidisti palientiam? vide item postreditum ex .Egypto

humilitatlsmaijnltudinem et insl";nemmansiietudlnem. Namcum rediisset ab /Egypto, muUamque possidcret substan-tiam, nec ipse sohis, sed fratris fihus sequebatur : Non caplebat , inqult ,

eos terra ut habitarent simul , quia

muUas facuUates habcbant: unde et rlxa ortaest inter pas-

tores Lot et Abram. Tunc Justus animne sua3 mansuetudi-

nem ctpreechTram patientiam monstrans, vocato Lot dixlt Ne sit rlxa inter mc et te, et inter pastores meos et pastores tuos , qula homines fratres sumus nos^; quasi di-

ceret : Nilill pace praestantius , nlhil contenlione damno-

sius et gravius. Ut igltur e medio tollamus omnem rixandimateriam , elige quam vohierls regionem, et reUquam mihi

rehnque,utahtIumetcontentionum molestla slmusahenl.

Vidisti viri virlutem? cessit juniori potlorum electione ,

ipse contentus vllloro tcrra. Scd vidc lilc etiam quantam

merccdem nactus sit pro iis suis officil.s. Statlm cnim se

paratlone a Lot facta, ait illi Deus : Elevalis ocuhs tuis, vlde omnem terram ab omni parte : quia omncm terram,

quam tu vidcs , tibl dabo et semini t uo usquc in saeculum ^.

Consideraquanlis benencis merilo aflicitur ob modestiam,

quam crga fratris fihum declaravit , et ipsc quidem ut parvls

1 Gen. xui, C. 2 Ibid. 8. ' IbiJ. lo.


558/591

55o S. JO. CHRtSOSTOMI ARCHIEPISCOPI C. P.

cessit, multo majora consecutns estjllle autem, qni potiorem

partemdelegerat , non mullo post in perlcula incidlt, ct

non solum nihil commodl ab cleclionc acccplt, sed et cap-

tlvus et domo atque foco repentc slmulprlvatus est, rebus-

que ipsis didicit quam eximia virtus Justi, et ipse edoctus

est ne postca quid unquam talc attentarct. Nam postquamSodomis habltare coepit,statimexcitatumest gravebellum,

ct vicinarum gentium reges insurrexerunt,et omnem regio-

nem simul depopulali sunt , gigantlbusqueoccisls, et Ama-lecllis cxpulsls , ctlam Sodomorum regem et Gomorrhaein

fugam verterunt, montanis omnibus occupatis, et equltatu

regis Sodomorum avccto una cum Lot caplivo , mulleri-

bus, omnibusque sarcinls, ablerunt.

III. Sed vlde Iterum ingentem Dei providentlam. Vo-

lens enim simul et Lot a captivltate liberum reddere , ctPatriarchoe gloriam magis illuslrare, excitat Justum ut fra-

trls fiho succurrat. Nam ut didlcit quce facta erant, cumvernacuhs suis impetu facto in reges illos, illos facile pro-

fligavlt, et Lot atque mulieres, et omnem equitatum rc-gis reduxit : qulbus tam claris trkmiphis, omnlbus pate-

facta est ingens Dei erga illum benevolenlia, et ipsum non

sua virtute tantam strogem fecisse, sed superna virlute

munltum. Et ipse quoque Patrlarcha ipsls rebus enlteba-

tur, ut Sodomills omnlbus doclor divlni cultus fierct, uec-

non verbls Illls quibus regcm alloquebatur. Nam quia cumoccurrissel rex, ct pro rebus geslls gralias eglsset, ac om-nem equltatum el se donaturum diccrct, hominesque dun-taxat accepturum , vide itcrum Jusll magnanlmltatem

quomodo phllosophise suae specimen exhibet, ostendens se

donis hujusmodl snperlorem csse, cumquc ad vera} rcli-

gionls nolltiam induclt. Non cnlm simpllciler diclt : Nonpatlar ut allquld tuorum muncrum ad rae rcdeat , nonmihi tali mercede opus est : sed quid? Extendam manum


559/591

IN CAP. XV. GENES. HOMILIA. XXXVI. 55

meam ficl Deum altlsslmum ' : quasi docens eum : Nonsunt dii qui a lc colnnlur, sed ligna ct lapides : sed unus

est Deus super omnia , qui creavit ccelum et terram ,*

a Quod_ non accipiam a te dc fimiculo usque ad spha?ro-

Bterem^: ut ne exlstimcs me illoruni i^rntia ulllonemsumpslsse, et ne dicere possls te mihi abundanti.Te fuisse

auctorem. Nam qul me triumphare et vlncere curavit,idem et dlvltiasahunde niihi suppcditat. Vlde quomodo, si-

quldcm hicrum fiicere vohiissct rex, auclorem agnoscere vic-toriiB ex Patriarchae verbls potulsset. Docebaturenini post-

hac non fidendum propriae suae virtutl, sed agnoscendum

Auctorem omniuui, ridendosque manufactos deos, et

colendum Deum, qui estsuper omnia, qui omnia condidit,qul et bonorum omnium fons est; et in summa dlscebatex omnlbus Patrlarchsc virtutem. Nam ne existlmaret Ip-sum per arrogantiam et fnstum data contemnere, idclrco

diclt : Ego quldem nllill sumam. Neque enlm opus ha-

beo, neque indigeo ut mea3 facuUates augeantur ab aUis :

cls autem, qui periculorum mcorum fuerunt socii, permit-tam ut suas portiones accipiant, quo parvam allquam la-

horum consolatlonem habeant. Ita Sodomorum regi res-

pondit Justus. Postquam auteni et Melchisedech rex Salem,panes ct vlnum afTcrens, ea ipsi alluhsset, ea ohluht :

Erat enlm sacerdos, inqult, Del aUlssImP; ab illo ac-

cepitoblata. Dcln ut rependeret benediclioncm, quam ab

co acceperat , ct glorllicationem in Deum; dixerat enlm,Benedictns Abram Dco altlsslmo, et benedictusDeusqui

tradidit inlmlcos tuos In manus tuas^; Ddecimas ei dedit

de omnlbus spohls quK attulerat. Yidistl quantam plcta-

tem et rcligionem in omnlbus pra3 se fcrat Justus, ct quo-

modo a rcge Sodomorum a funiculo usque ad sphosrotc-rem acclpere nihii voluit, accepit autem ca, quae a Melchi-

? Gen. XIV, aa. Ibid. aS. Ibid. i8. * Ibid. ig.


560/591

552 S. JO. CHRYSOSTOMI AnCHIEPlSCOPI C. P.

sedech sunt oLlata, relribnens et sua ? Qulbus nimirum nos

docuit habentlnm aliquem delectum, ct non passim ab

omnibus dona accipicnfla. Nam quamvis Sodomila illeoblato dono grati animi signa daret , erat lamen alioquin

incredulus, et institulione multa indigcbat. Proindc Pa-

triarcha dona quidem despexit, omnem auteui curam ad-hibuit, et per ea quaj acciperc recusavit, ct per ea quae

dixit, ut illum ad pietalem induceret. A Melchisedech au-tem jure ac merito accepit : virl enim virtulem divlna

Scriptura Indicavit , dicens : Erat autcm sacerdos Dei akisshui. AHas cliam quae fiebant, Chrisi.i lypus crant,

ct ipsa oblata mysterium quoddam proesignabant : ideoque

non renuit, atque ut accepit, viclssim illum remunerando,

docebat virtutis suse ma;nitudlncm. Decimas cnim ei dc-

dit, ctiam hac ralione piamsuam mentem significans. For-tasse longius excurrit oratio nostra ; atqui non sine causa

neque frustra. Paucis cnim didicimus ab inllio usque ad

hodiernam lectionem, qucB fuerit Justi hujus forlitudo,

magnanlmllas, excellens fides, mens optlmismoribus priE-

dlta, Insignls modestla, admirabihs diviliarum conleiuptus,

dlvinoi erga eum benevolentia; perpetua providcnlia ; ctquo paclo divlnum ipsi singuhs lemporibus proBbitum

palrocinium , quotidie clariorem eum et ilhislriorem red-dldit. Nunc autcm si volnerltis, et non defatlgemini, adeaquoe recens lecta sunt accedamus, et paucis qulbusdam

proposllis, absolvamus sermonem; ut discalls quanla de-

nuo ei rependalur mcrccs, eo quod conlempserit donn sibi

a Sodomorum regc oblata. Quid enim Inquit ? Post hasc

autemAcrba factuni cst verbum Domini ad Abram. Quare sic Incipit : Post hasc autcm verba ? Quse verba,

qua>so ? num Indicat verba qu;e cum Sodomorum regchabnlt? Post contemptum iihuu, inqult, poslqnam ea, qua;

abillo oblata sunt, repuHt, post doclripam illam, quamre-


561/591

IN CAP. XV. GENES. HOMILIA XXXVI. 553

jeclis donis proniintiavit, nt pietati et agnitioni Conclitoris

omnium illum inltiaret : Post hc-ec auteni verba ; post-quam decimas ?vlclchiseclech obtulit, cjuanclo, inquit, om-nia quoe ex se erant implevit, tunc Post ha^c verba fac-

tum est verbum Domini aj Abram in visione noctis,clicens : Ne timeas, Abram, ego protego te ; merces tua multa valde erit '.

IV. Vide benignitatem Domini , quomodo statim et e

vestigio sequens , beneficiis suum athb^tam remuneratur ,etad ulleriora cerlamina iterum instruens, vigore novoro-

borat. Factum est verbum Domini in visione noctis.

Quarein noctc ? ut in silentio et quiete meUus cjuoe clicun-tur accipiat. Et dicit ei : Ne timeas , Abram. Attende

immensam Dci curam. Quare dixit : Ne timeas? quiatantas opes contcmoserat , non curatis rcsiis donis, hoc

est : Ne timeas, quod despexeris tanla dona, neque anxius

sis quasi minores inde libi sint facultates. Ne timeas.

Deindc ut animum magis excitet, adjecit verbo et appella-tionem, et inquit : Ne limeas, Abram. Non enimparumad expergefacicndum fiicit, cum cjuempiamproprionominecompellamus ; deindc ait : Ego protegam tc. Multam

habet et hoc verbum emphasim. Ego qui a Chaldcxis teevocavi, ego c[iji tc huc duxi, cgo qui le a pericuUs Egypti

hberavi, ego cjai serael atqae iterum promisi tibi atcjue se-

mini tuo daturum me terram hanc, ego le protego : egocjui in dies magis et magis omnibus te clarum ostendo, ego

protego te : hoc est , cgo scuti vice tibi sum , cgo pro te

certo, cgo propugnator sum, ego curam gero, ego omnia

ililTicilia facilia tibi rcddo, cgo protcgo te. Morces tua

mulla erit valde. Nohiisli merccdcm acciperc pro L'ibo-

ribus quos sustinuisti, tantis pcriculis teipsum objiciondo,

sed contempsisti et regcm, et muncra ejus. Ego tibi mer-

' Gen. XV, i.

Caillau, Guillon. Joannes Chrysostomus. Opera Omnia. 1835. Volume 1.

Documents

Transcript of Caillau, Guillon. Joannes Chrysostomus. Opera Omnia. 1835. Volume 1.