Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik...

40
Buski Kwartalnik EDUKACYJNY ISSN 1730-3095 Nr 41/2013 styczeń, luty, marzec Kwartalnik Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju Szkoła Podstawowa nr 1 w Pińczowie

Transcript of Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik...

Page 1: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

Buski Kwartalnik

EDUKACYJNYISSN 1730-3095 Nr 41/2013 styczeń, luty, marzec

Kwartalnik Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju

Cya

nM

agen

taYe

llow

Bla

ck

Szkoła Podstawowanr 1 w Pińczowie

Kursy kwalifi kacyjne: ➢Oligofrenopedagogika.• Pedagogika opiekuńcza.• Pedagogika lecznicza.• Terapia pedagogiczna.• Zarządzanie oświatą.•

Kursy doskonalące ➢ (w ramach, których uczestnik zostanie objęty dodatkowo szkoleniem ICT – pakiet 2 szkoleń):Techniki plastyczne w edukacji.• Technologie informacyjno-komunikacyjne.Jak radzić sobie z uczniami przejawiającymi zaburzone zachowania?• Multi media w dydaktyce.Warunki dobrej diagnozy u dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.• Komputer w edukacji wczesnoszkolnej.Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.• E-nauczanie.Pedagogika zabawy.• Technologie informacyjno-komunikacyjne.Skuteczna komunikacja w szkole z wykorzystaniem alternatywnych i wspomagających • metod porozumiewania się.E-learningMetoda projektu jako narzędzie integracji międzyprzedmiotowej.• Multi media w dydaktyce.Psychologia rozwojowa dziecka.• Technologie informacyjno-komunikacyjne.Stres w pracy nauczyciela w kontekście wypalania zawodowego.• E-nauczanie.Doskonalenie kompetencji nauczycieli do pracy z rodzicami uczniów.• Technologie informacyjno-komunikacyjne.

Page 2: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

Cya

nM

agen

taYe

llow

Bla

ck

Szkoła Podstawowa nr 1 w Pińczowie

Page 3: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

1Buski kwartalnik Edukacyjny

Szanowni Państwo!W ostatnim czasie – do

czego już chyba przywykli-śmy – przetaczają się przez media dyskusje związane z Kartą Nauczyciela i relacjami szkół z samorządami, które dla większości polskich placówek są organami prowadzącymi. Pochłania to wiele emocji, tym bardziej, że Karta Nauczyciela to dokument – z kilkoma nowelizacjami – z 1982 roku i wszyscy do niego przywykli.

Ja jednak w słowie wstępnym do tego numeru chciałabym zwrócić uwagę nauczycieli na niezwykle ciekawą prezentację sir Kena Robinsona dotyczą-cą zmiany paradygmatu edukacji. Autor – cytując za Wikipedią – jest uznanym na świecie liderem w dzie-dzinie rozwoju innowacyjności i zasobów ludzkich. Współpracował z rządami państw w krajach Europy i Azji, z międzynarodowymi agencjami, firmami z For-tune 500, narodowym i stanowym systemem eduka-cji, organizacjami non-profit i z niektórymi wiodący-mi światowymi organizacjami kulturowymi. Polecam prezentację do obejrzenia i do refleksji pod adresem https://www.youtube.com/watch? v=_wxcXd5Cnv8

Na co ciekawego zwraca uwagę autor? Robinson dostrzega niebezpieczeństwa testowania i standaryza-cji. Wyraża obawy związane z tym, że człowiek im dłużej jest w szkole, tym bardziej uśpiona zostaje w nim pomy-słowość i kreatywność. Autor mówi o tym, że w świecie diametralnie zmieniającej się gospodarki i technologii szkoła nie może młodego człowieka nauczyć gotowej wiedzy, którą zastosuje po studiach. To „kamyczek” do naszego edukacyjnego ogródka. Już dawno postawio-no bowiem problem, że szkoła realizuje materiał, pod-stawy, a nie uczy konkretnego ucznia, szacując jego możliwości, wkład pracy, predyspozycje. Dobrym ar-gumentem jest tu przykład związany z wiekiem i przy-działem do klas mimo, że dojrzałość psychiczna i inte-lektualna dzieci w wieku szkolnym jest bardzo różna, a jednak w większości państw „oświeconych” uczeń tra-fia do danej klasy ze względu na wiek.

Z poważaniem Teresa Wójcik

W numerze:Anna KoselaSPÓJNOŚĆ PROGRAMOWA NA III I IV POZIOMIE EDUKACYJNYM W NAUCZANIU BIOLOGIILidia SojaSZEŚCIOLATKI DO SZKOŁY – SYLWETKA DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGOLidia SojaX „MAŁY” POWIATOWY KONKURS RECYTATORSKI „WSZYSTKIE DZIECI NASZE SĄ: BASIA, MICHAEL, MAŁGOSIA, JOHN…” – REGULAMIN NA ROK SZKOLNY 2012/2013Anna MasłowskaPOWIATOWY KONKURS „MOJE PONIDZIE” 2012/2013Agnieszka KaszewskaPOWIATOWY KONKURS LITERACKI „SKRZYDŁEM WIATRU PISANE”Małgorzata BębenekPROJEKT LITERACKI „WĘDRUJĄC PRZEZ WIEKI W POSZUKIWANIU POETY – ARTYSTY”Agata CyganWPŁYW AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ NA ZDROWIE I ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻYKatarzyna NowackaSKUTECZNY NASTOLATEKLucyna Kula„NIE MA DZIECI – SĄ LUDZIE”, CZYLI ECHA OBCHODÓW ROKU JANUSZA KORCZAKAAgnieszka JasińskaPOWSTANIE 1863 ROKU ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE W OPARCIU O MATERIAŁY BIBLIOTEKI PEDAGOGICZNEJ W BUSKU-ZDROJU

Barbara ŻurekZ ŻYCIA DZIECI Z SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W PACANOWIEWłodzimierz ZmarzlikLIST Z PODLASIAJan ChruślińskiGRÓB NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA W WARSZAWIEBarbara Burzawa, Agnieszka Poros, Edyta Jaklewicz-OrzełSZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 W PIŃCZOWIE

Wydaje: Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-ZdrojuRedaktor naczelny: Teresa WójcikZespół redakcyjny: Jolanta Maślicha, Teresa Wójcik, Marta Nowak, Anna Bątkowska, Ewa Guździoł.Adres redakcji: 28-100 Busko-Zdrój, Al. Mickiewicza 21, tel. (41) 378 18 56www.podidnbusko.ple-mail: [email protected]ład i druk: Kazimierska Agencja Drukarska, ul. Przemysłowa 9, 28-500 Kazimierza Wielka, tel. 41 350 2002,

www.drukarniakw.pl, e-mail: [email protected] nie zwraca materiałów i nie wprowadza merytorycznych zmian w opublikowanych artykułach.

Page 4: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

2 Buski kwartalnik Edukacyjny

anna koselaAutorka jest nauczycielką w I Liceum Ogólnokształcącym w Busku-Zdroju •oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju

SPÓJNOŚĆ PROGRAMOWA NA III I IV POZIOMIE EDUKACYJNYM W NAUCZANIU BIOLOGII

W roku szkolnym 2009/2010 wprowadzona zo-stała do przedszkoli, klas pierwszych szkół pod-stawowych i klas pierwszych gimnazjów nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego (Roz-porządzenie MEN z 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkol-nego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dz. U. z 2009 r. nr 4, poz. 17).

Jednym z podstawowych założeń nowej pod-stawy programowej jest spójność kształcenia, w tym odejście od powtarzania nauczanych tre-ści na poprzednim etapie kształcenia, na rzecz ich pogłębiania i poszerzania. Wymaga to znajomości przez nauczycieli podstawy programowej nie tylko nauczanego przedmiotu na jednym etapie kształ-cenia, ale także etapu poprzedniego i następnego oraz przedmiotów pokrewnych.

W celu zapewnienia ciągłości realizacji podsta-wy programowej na III i IV etapie edukacyjnym Kuratorium Oświaty w Kielcach we współpracy z Samorządowym Ośrodkiem Doradztwa Meto-dycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach oraz Powiatowym Ośrodkiem Doradztwa i Dosko-nalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju zorganizowa-ło cykl regionalnych konferencji metodycznych dla nauczycieli przedmiotów, których liniowa realiza-cja podstawy programowej kształcenia ogólnego rozłożona jest na dwa etapy edukacyjne – gimna-zjum i szkołę ponadgimnazjalną.

Podczas prowadzonych konferencji dla biolo-gów dokonano wnikliwej analizy treści podstawy programowej pod kątem spójności III i IV etapu kształcenia, uwzględniając również zadania szkoły, cele ogólne, cele szczegółowe, zalecane warunki i sposoby realizacji oraz komentarze do podstawy programowej. Szczególna uwaga została zwró-cona także na kompetencje kluczowe kształcone u uczniów wspólne do III i IV etapu kształcenia.

Z analizy podstawy programowej wynika, iż cele kształcenia ogólnego na wszystkich etapach edukacji są identyczne:

Przyswojenie przez uczniów określonego zaso-1. bu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki.Zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzy-2. stania posiadanych wiadomości podczas wyko-nywania zadań i rozwiązywania problemów.Kształtowanie u uczniów postaw warunkują-3. cych sprawne i odpowiednie funkcjonowanie we współczesnym świecie.Również umiejętności zdobywane przez uczniów

w trakcie kształcenia ogólnego na wszystkich eta-pach kształcenia są wspólne.

Podstawa programowa z biologii na poziomie podstawowym na IV etapie kształcenia (szkoła po-nadgimnazjalna) jest realizowana tylko podczas nauki w pierwszej klasie i obejmuje zagadnienia z biotechnologii i inżynierii genetycznej, różne aspekty bioróżnorodności i jej zagrożenia oraz for-my ochrony przyrody krajowe i międzynarodowe. Omawiane treści są uzupełnieniem wiadomości dla absolwentów szkół gimnazjalnych. Są, więc liniową kontynuacją nauczania biologii. W przy-padku nauczania tego przedmiotu na poziomie rozszerzonym na IV etapie kształcenia nauczanie ma charakter koncentryczny tzn. pogłębia wiado-mości i poszerza oraz doskonali posiadane umie-jętności ucznia. Szczegółowe cele kształcenia, czyli wymagania ogólne na III etapie edukacji (szkoła gimnazjalna) to:

Znajomość różnorodności biologicznej i pod-1. stawowych procesów biologicznych.Znajomość metodyki badań biologicznych.2. Poszukiwanie, wykorzystywanie i tworzenie in-3. formacji.Rozumowanie i argumentacja.4. Znajomość uwarunkowań zdrowia człowieka.5.

IV etap kształcenia obok w/w wymagań z III etapu edukacyjnego obejmuje dodatkowy, kolejny punkt:

Postawa wobec przyrody i środowiska.6.

Page 5: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

3Buski kwartalnik Edukacyjny

Wnikliwa analiza podstawy programowej (tom 5), ze szczególnym uwzględnieniem komentarzy po-zwala nauczycielom dokładnie realizować i różnico-wać treści nauczania wymagane odpowiednio na III i IV etapie edukacyjnym. Dlatego też podczas zajęć warsztatowych w czasie prowadzonych konferencji nauczyciele szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjal-nych wspólnie sprawdzali i omawiali różnice wyni-kające z nowej podstawy programowej dotyczące szczegółowych treści merytorycznych nauczanego materiału. Wskazywali także metody, formy pracy oraz sposoby oceniania przydatne w realizacji wy-magań programowych oraz kształtowaniu kompe-tencji i umiejętności ucznia.

Analizowano także warunki i sposoby realizacji treści programowych. Zalecane jest stosowanie

w nauczaniu biologii metod aktywizujących ze szczególnym uwzględnieniem metody projektu, organizowanie wycieczek edukacyjnych oraz zajęć terenowych, a także wykonywanie doświadczeń i eksperymentów.

Kształcenie ogólne na III i IV etapie edukacyj-nym, chociaż realizowane w dwóch różnych szko-łach tworzy programowo spójną całość i stanowi fundament wykształcenia.

Zgodnie z nową podstawą programową realiza-cja treści programowych ma nie tylko dostarczyć uczniom wiadomości i kształcić cenne umiejętno-ści, ale także ma kształtować uczniowskie postawy, co ma ogromne znaczenie w późniejszym życiu.

Zbliża się małymi kroczkami 1 września 2014 r. czyli kolejny etap reformy edukacji – obniżenie wieku szkolnego. Wdrażana reforma jest konse-kwencją założenia, że polska szkoła dojrzała już do tego, aby objąć opieką i nauką także dzieci sześcioletnie.

2 marca 2012 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 stycznia 2012 r. zmieniająca ustawę o systemie oświaty, według której obowiązek szkolny dla sześciolatków przesunięty został na 1 września 2014 r. W latach szkolnych 2012/2013 i 2013/2014 naukę w I klasie szkoły podstawowej mogą roz-począć dzieci, na wniosek rodziców, które w da-nym roku kalendarzowym kończą 6 lat (urodzone w roku 2006 i 2007). Dzieci sześcioletnie, które w okresie przejściowym nie rozpoczną spełniania obowiązku szkolnego kontynuują przygotowa-nie przedszkolne. Nauczyciele w przedszkolu, od-dziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub innej formie wychowania przedszkolnego rozwija-ją wiedzę i umiejętności dzieci, uwzględniając ich potrzeby rozwojowe. Nowelizacja zachowuje obo-wiązek rocznego przygotowania przedszkolne-go dla dzieci pięcioletnich. Tak więc dzieci uro-

dzone w roku 2008 r. – z dniem 1 września znajdą się w klasie pierwszej szkoły podstawowej.

Zadaniem szkoły jest stworzenie takich wa-runków, aby sześciolatki mogły dobrze w niej funkcjonować. Do szkoły oprócz ucznia chodzi także dziecko. Niektóre dzieci od razu stają się uczniami, a niektóre pozostają dziećmi do końca szkoły podstawowej. Każde dziecko bowiem roz-wija się w swoim tempie. Większość dzieci gubi się, chcąc połączyć rolę dziecka i ucznia.

Czy dzieci sześcioletnie są zatem gotowe do sprostania szkolnym obowiązkom? Warto przeana-lizować jaki jest sześciolatek?

W połowie 6 roku życia zaczyna się ostat-nia faza wieku przedszkolnego, która kończy się z chwilą podjęcia nauki w szkole. Sześciolatek interesuje się światem i zjawiskami w nim zacho-dzącymi. Zapoznaje się z konkretnymi właściwo-ściami przedmiotów i z zaciekawieniem, chłonie informacje o bliższym i dalszym otoczeniu. Dziec-ko w tym okresie powinno być przystosowane do pracy w zespole oraz do większego wysiłku i sku-pienia uwagi. Podstawową i ulubioną formą jego działania jest zabawa, która staje się urozmaicona i dobrze zorganizowana. W środowisku domo-

lidia sojaAutorka jest nauczycielką w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Wiślicy •oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju

SZEŚCIOLATKI DO SZKOŁY – SYLWETKA DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO

Page 6: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

4 Buski kwartalnik Edukacyjny

wym i przedszkolnym dziecko powinno spełniać dużo drobnych zadań np. pomagać w utrzymaniu porządku, podlewać kwiaty, opiekować się młod-szym rodzeństwem, kolegami. Chociaż sześciola-tek jest bardziej opanowany i mniej impulsywny od młodszych dzieci, przy niedużych trudnościach, drobnych problemach często wpada w złość, pła-cze, tupie nogami. Sześciolatek powinien dobrze rysować i malować, może mieć jednak trudności z pisaniem, co jest związane z nie w pełni ukształ-towanymi kośćmi nadgarstków. Powinien rozróż-niać prawą i lewą stronę, układać puzzle, rozumieć pojęcie czasu, przestrzeni, koloru, liczb, rozumieć pojęcia związane z odległością, znać dni tygodnia, nazwy miesięcy, pór roku, bawić się w zabawy z podziałem na role, interesować się przyrodą i jej zjawiskami, swobodnie prowadzić rozmowy i sta-rać się uzasadniać swoje decyzje.

ROZWÓJ RUCHOWYRozwój sprawności ruchowych odbywa się

w ścisłym związku z dojrzewaniem układu ner-wowego i narządów ruchu. Sześciolatek sprawnie i samodzielnie wykonuje czynności samoobsługo-we. Szybko rozwija się jego zwinność, natomiast słabiej siła fizyczna, może się szybko męczyć, ale też bardzo szybko regeneruje siły. Sześciolatek jest dość zręczny, jego ruchy stają się skoordynowa-ne, płynne i harmonijne. Potrafi podrzucić i złapać piłkę, skakać, pokonywać przeszkody i wykonywać ćwiczenia równoważne, sprawnie jeździ na rowe-rze dwukołowym. Dzieci sześcioletnie chętnie współzawodniczą ze sobą, a to wpływa pozy-tywnie na ich rozwój społeczny.

ROZWÓJ MOWY I MYŚLENIADziecko w wieku 6 lat posługuje się swobod-

nie mową potoczną i bez problemu potrafi przekazać swoje myśli, pragnienia, żądania, uczucia i emocje. Zaczyna mówić pełnymi i zło-żonymi zdaniami. Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój związany jest z rozwojem myślenia i narządów mowy. Dziecko jest ciekawe świata, dąży do jego poznania i zrozumienia praw w nim rządzących, często pyta, mówi i ustosunkowuje się do tematu. Wzrasta zdolność do dokonywania analizy i syn-tezy oraz abstrahowania, myślenie sześciolatka jest jeszcze myśleniem konkretno-wyobraże-niowym a rozwiązywanie problemów nastę-puje przypadkowo na zasadzie prób i błędów.

Myślenie abstrakcyjne (słowno-pojęciowe) za-czyna się dopiero kształtować, występują po-czątki uogólniania i tworzenia pojęć.

ROZWÓJ WRAŻEŃ I SPOSTRZEŻEŃU sześciolatka wzrasta wrażliwość zmysłów

na bodźce: lepiej odbierają bodźce z otocze-nia i reagują na złożone sygnały. W poszerzaniu orientacji dziecka szczególną rolę spełnia zmysł wzroku i słuchu. Wrażliwość wzrokowa sze-ściolatka wzrasta, potrafi on rozróżnić barwy i ich odcienie i nazwać je. Większa jest ostrość wzroku, co pozwala dostrzec położenie i wiel-kość przedmiotów oraz ich cechy i jakość. Wzrasta wrażliwość słuchowa, rozwija się słuch werbalny (wrażliwość na dźwięki mowy) i słuch muzycz-ny (poczucie rytmu, melodii, harmonii). Dzieci rozróżniają tony pod względem ich wysokości, siły i barwy. Ruch ciała jest coraz lepiej dostosowany do charakteru muzyki. Doskonali się kinetyka, co pozwala dziecku wykonywać ciągły i płynny ruch w takt muzyki. U dzieci w tym wieku przewa-ża spostrzeganie globalne, mogą już dokonać analizy i syntezy danego materiału np. rozpoznać kształty przedmiotów, figury geometryczne, ukła-dać obrazki z części.

ROZWÓJ UWAGI, WYOBRAŹNI, PAMIĘCIFunkcje te są ze sobą powiązane. Uwaga dziec-

ka jest skoncentrowana na bodźcach silnych i atrakcyjnych. Potrafi się skoncentrować na oko-ło 15 minut, uwaga ma charakter mimowolny, jest nietrwała, posiada ograniczony zakres, jest chwiejna i łatwo ulega rozproszeniu, nie ma rozdzielności. Gdy dziecko zaczyna się nudzić przenosi zainteresowanie na inną czynność czy zabawę. Czas trwania wykonywanych przez dzieci czynności wydłuża się. Świadczy to o kształtowa-niu się uwagi dowolnej, która jest warunkiem osiągnięcia przez dziecko dojrzałości szkolnej. Dominującą w tym wieku jest pamięć konkret-no-obrazowa, a pamięć słowna zaczyna się dopiero rozwijać. Mimowolny charakter pamię-ci powoduje to, że jest mało pojemna, nietrwała i niedokładna, dziecko zapamiętuje wiele szczegó-łów, ale pomija cechy istotne i sens ogólny. Powoli zaczyna kształtować się pamięć dowolna, czyli świadoma chęć zapamiętywania i przypominania. Typowa dla sześciolatka jest pamięć mecha-niczna, czyli dosłowne zapamiętywanie tekstu, szczególnie rymowanego i rytmicznego. Rozwija

Page 7: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

5Buski kwartalnik Edukacyjny

się pamięć logiczna, która polega na rozumieniu materiału i umiejętności opowiedzenia go własny-mi słowami.

ROZWÓJ EMOCJONALNO-SPOŁECZNYPod koniec wieku przedszkolnego dziecko

zdolne jest przeżywać uczucia wyższe bardziej świadomie i głęboko. Dzieci dojrzewają emocjo-nalnie, uczą się opanowywać swoje reakcje oraz ich przejawy zewnętrzne – ruchowe i słowne. Dziecko w tym wieku potrafi opiekować się młodszym ro-dzeństwem lub słabszym rówieśnikiem. Jego na-stroje i uczucia są jeszcze zmienne i gwałtowne, emocje szybko przeradzają się w inne, np. śmiech w płacz, radość w smutek. Dojrzewając emocjonal-nie sześciolatek zaczyna rozumieć emocje innych. Duże znaczenie ma dla niego grupa rówieśnicza, w której zawiera pierwsze przyjaźnie, w której współdziała i współzawodniczy. Może mieć cza-sem kłopoty ze współdziałaniem z rówieśnikami, ponieważ ma silną potrzebę rywalizacji i zwy-ciężania. Kiedy jest w dobrym nastroju pomaga kolegom i nauczycielowi, potrafi podporządkować się wymaganiom innych i przestrzega określonych norm postępowania. Sześciolatek zaczyna prze-widywać intelektualne i emocjonalne skutki

swego działania. Jest bardzo czuły na krytykę, czasem oszukuje i ma problem z przyznaniem się do winy. Dziecko w tym wieku zazwyczaj posiada przyjaciela, ale przyjaźni się i bawi głównie z oso-bami tej samej płci. Dla sześciolatka autorytetem są rodzice i nauczyciele.

Otoczmy dziecko mądrą opieką, bo tylko ona spowoduje, że dziecko będzie kiedyś pozbawionym egoizmu, umiejącym się cieszyć z życia dorosłym człowiekiem. Warto również zastanowić się jakie są nasze sześciolatki i pomóc rodzicom w podjęciu słusznej decyzji posłania do klasy pierwszej czy po-zostawienia w oddziale przedszkolnym.

Czy sześciolatki sprostają zadaniom w klasie pierwszej, czy podołają obowiązkom w następnych latach nauki szkolnej? Dziś trudno odpowiedzieć na to pytanie? Odpowiedź poznamy za lat kilka.

Literatura:Wilgucka – Okoń B., „Gotowość szkolna dzieci

sześcioletnich”.Przetacznik – Gierowska M., Makieło – Jarża G.

– „Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego”.

lidia sojaAutorka jest nauczycielką w Zespole Szkolno-Przedszkolnym •w Wiślicy oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju

X „MAŁY” POWIATOWY KONKURS RECYTATORSKI: „WSZYSTKIE DZIECI NASZE SĄ: BASIA, MICHAEL, MAŁGOSIA, JOHN…”

Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonale-nia Nauczycieli w Busku-Zdroju zaprasza uczniów klas „0”, I, II, III oraz nauczycieli i opiekunów do wzięcia udziału w X – jubileuszowej edycji „Małe-go” Powiatowego Konkursu Recytatorskiego. W bieżącym roku mottem przewodnim konkur-su są słowa piosenki Majki Jeżowskiej: „Wszyst-kie dzieci nasze są, Basia, Michael, Małgosia, John…” – dzieci całego świata, ich marzenia, pa-sje i pragnienia. Konkurs ma na celu rozwijanie zainteresowań i wrażliwości dzieci, stwarza także uczestnikom możliwość prezentacji własnych ta-lentów na scenie przy udziale publiczności. Za-praszamy dzieci wraz z opiekunami do wzięcia

udziału w X edycji „Małego” Powiatowego Kon-kursu Recytatorskiego.

REGULAMIN na rok szkolny 2012/2013

Cele konkursu:Popularyzacja literatury dziecięcej. •Rozwijanie dziecięcych talentów i zdolności. •Rozwijanie ekspresji i wrażliwości estetycznej. •Doskonalenie wyrazistej mowy, rozwijanie pa- •mięci, kształcenie odwagi i śmiałości.Doskonalenie prawidłowego interpretowania •utworu.

Page 8: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

6 Buski kwartalnik Edukacyjny

Podnoszenie poziomu kompetencji językowych •oraz zasobu słownictwa.Uświadomienie konieczności respektowania re- •guł konkursu.Integrowanie dzieci z różnych szkół i placówek. •

Tematyka:Dowolny dobór utworów z całego bogactwa

poezji dla dzieci i młodzieży, a także twórczość własna.

Uczestnicy: Do konkursu przystępują uczniowie klas „0”–I–II–

III Przedszkoli i Szkół Podstawowych z Gmin:Busko-Zdrój, Chmielnik, Gnojno, Kazimierza Wiel-

ka, Nowy Korczyn, Opatowiec, Pacanów, Pińczów, Solec-Zdrój, Stopnica, Tuczępy, Wiślica.

Warunki konkursu:Każda gmina wyznacza miejsce eliminacji gmin-

nych.Uczestnicy w konkursach gminnym i powiato-

wym podzieleni będą na dwie grupy wiekowe:dzieci z klasy „0” i I1. dzieci z klas II i III2. Każdy uczestnik zaprezentuje jeden utwór

w czasie nie przekraczającym 5 minut.

Etapy konkursu:

I etap – szkolny przeprowadzony w poszcze-gólnych placówkach (szkołach, przedszkolach).

II etap – gminny, w którym biorą udział ucznio-wie ze szkół i przedszkoli w danej Gminie:

Komisja Gminna wyłoni • 3 uczniów z każdej gru-py wiekowej, którzy najlepiej zaprezentowali swoje wiersze i zakwalifikuje ich do III etapu – finałowego.Protokoły Komisji Gminnych prosimy składać •do PODiDN w Busku-Zdroju w terminie do 26.04.2013 r.

III etap – finałowy – powiatowy: Konkurs finałowy • odbędzie się w maju 2013 r. Informacje o terminie i miejscu etapu finałowe-go zostaną przekazane koordynatorom gmin-nym z dwutygodniowym wyprzedzeniem oraz zostaną zamieszczone na stronie interneto-wej Ośrodka www.podidnbusko.pl. Uczestnicy w kolejności alfabetycznej będą pre- •zentować wybrany utwór.

Rozpoczną dzieci z klas „0”, następnie z klas •I–II–III.

Kryteria oceny:odpowiedni dobór tekstu, •staranne pamięciowe opanowanie tekstu, •intonacja i modulacja głosu, •interpunkcja, artykulacja, •tempo recytacji, •postawa recytatora, •strój uczestnika, •ogólne wrażenie estetyczne. •

Patronat medialny: „Buski Kwartalnik Eduka-cyjny”, „Moje Ponidzie”.

Dodatkowe informacje:W konkursie finałowym wezmą udział ucznio- •wie wyłonieni w eliminacjach gminnych (mak-symalnie sześć osób z gminy).Wszystkich uczestników oceniać będzie profe- •sjonalne jury.Koordynatorów Gminnych prosimy o składa- •nie zgłoszeń uczestników do konkursu finało-wego do 26.04.2013 r. według załączonego wzoru na adres: Powiatowy Ośrodek Doradz-twa i Doskonalenia Nauczycieli, 28-100 Bu-sko-Zdrój, al. Mickiewicza 21, lub e-mailem: [email protected], bądź faxem: (41) 378 18 56.Szkoły biorące udział w konkursie zobligowane •są do uzyskania zgody od rodzica lub opiekuna prawnego na przetwarzanie danych osobowych dzieci biorących udział w konkursie.Regulamin konkursu zamieszczony jest na stro- •nie PODiDN.Na dzieci czekają nagrody. •W sprawach dotyczących organizacji i przebiegu •konkursu, zapraszamy gminnych koordynato-rów „recytatorskich talentów” do PODiDN na spotkanie, o którym zostaną Państwo poinfor-mowani.Termin spotkania koordynatorów gminnych •zostanie zamieszczony na stronie internetowej Ośrodka www.podidnbusko.pl.Informacji na temat przygotowań do konkursu •udzielają koordynatorzy powiatowi: Lidia Soja tel. 605 362 844.Agnieszka Kaszewska tel. 509 596 856

Zapraszamy do udziału!

Page 9: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

7Buski kwartalnik Edukacyjny

Zapraszamy młodzież szkół podstawowych i ich opiekunów do udziału w X edycji konkursu „Moje Ponidzie”, którego celem jest upowszechnianie wiedzy o najbliższym regionie, tradycji, historii, formach ochrony przyrody, znanych i cenionych postaci Ponidzia.

Konkurs uczy, bawi, odkrywa najciekawsze, barwne, czasami zapomniane zakątki regionu. Oprócz wiedzy dydaktycznej organizatorzy za-pewniają program artystyczny w postaci spek-taklu w wykonaniu zespołu „Zlepce”, a także prelekcje pracowników Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych z wykorzystaniem środków au-diowizualnych.

Cennym aspektem konkursu jest promocja aktywnego wypoczynku na ścieżkach Ponidzia, adresowana nie tylko do młodzieży, ale także do rodziców.

Zmagania uczestników oceniać będzie jury, w skład którego zasiądą znawcy tematyki poni-dziańskiej, sfery ekologicznej naszego regionu, PODiDN, Parków Krajobrazowych Ponidzia. Rze-czowość, skrupulatność oceny pracy jest szczegól-nie istotna i rzutuje na wysoki poziom organizacyj-nej płaszczyzny konkursu.

Regulamin konkursu:

Cele konkursu:I. popularyzacja wiedzy o Ponidziu; •rozwijanie postaw patriotycznych związanych •z tożsamością kultury regionalnej;kształtowanie postaw proekologicznych; •rozwijanie umiejętności zespołowej współpracy. •

Organizacja konkursu:II. Organizator:1. Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju.Współorganizatorzy: Zespół Placówek Oświatowych nr 1 w Busku-Zdroju.

Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Par-ków Krajobrazowych.Patronat medialny:2. Buski Kwartalnik Edukacyjny, Tygodnik Ponidzie. Konkurs kierowany jest do uczniów szkół pod-3. stawowych (kl. IV–VI).

Organizacją i przebiegiem konkursu kieruje Komisja Konkursowa, którą powołuje Dyrektor PODiDN w Busku-Zdroju. W skład Komisji wchodzą nauczyciele doradcy metodyczni z PODiDN w Bu-sku-Zdroju.

Ustala się zespołowe uczestnictwo w konkursie.4. Zespół stanowi • 2 osobowa grupa uczniów.Zespół pracuje pod opieką jednego nauczy- •ciela. Każdą szkołę może reprezentować tylko jed- •na drużyna.

Konkurs przebiegać będzie w 2 etapach.5. I etap – gminny:

Reprezentujące szkołę zespoły uczniowskie •rozwiązują test przygotowany przez Komisję Konkursową.Zestawy pytań dla wszystkich gmin są iden- •tyczne.

II etap – powiatowy:Dwuosobowe zespoły wyłonione w I etapie wykonują następujące zadania:

Opracowują pracę konkursową – poster (pla-a) kat naukowy) w formacie A1/B1. Technika dowolna. Temat pracy konkursowej „Aktyw-ny wypoczynek na ścieżkach Ponidzia”.przystępują do sprawdzianu wiedzy z za-b) kresu:

znajomości walorów przyrodniczych, •kulturowych i historycznych Ponidzia;ukształtowania terenu; •form ochrony przyrody na Ponidziu; •charakterystycznej flory i fauny; •zabytków kultury materialnej; •legend Ponidzia; •

anna MasłowskaAutorka jest wicedyrektorem Zespołu Placówek Oświatowych nr 1 w Busku-Zdroju •oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju

POWIATOWY KONKURS „MOJE PONIDZIE” 2012/2013

Page 10: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

8 Buski kwartalnik Edukacyjny

tradycji regionalnych (kuchni, ubioru, •budownictwa, obrzędów);ludzi zasłużonych dla Ponidzia; •znajomości mapy Ponidzia i heraldyki •miast.

Zgłoszenia o przystąpieniu do konkursu wg 6. załączonego wzoru należy nadsyłać do dnia 28.02.2013 r. na adres:Powiatowy OśrodekDoradztwa i Doskonalenia Nauczycieli28-100 Busko-Zdrójal. Mickiewicza 21Eliminacje gminne – 7. 12.04.2013 r. godz. 1000.Wyniki eliminacji gminnych zostaną zamiesz-czone na stronie internetowej PODiDN:www.podidnbusko.pl.Finał powiatowy –8. maj 2013 r.Miejsce: Zespół Placówek Oświatowych nr 1 w Busku-Zdroju, ul. Kościuszki 1.Termin nadsyłania prac konkursowych upływa 9. z dniem: 15.05.2013 r.

Uwagi końcowe:III. We wszystkich sprawach związanych z konkur-1. sem można zwracać się do nauczycieli dorad-ców metodycznych:

Ewy Charczuk – nr telefonu 509 515 654 •Barbary Galant – nr telefonu 515 175 078 •Anny Masłowskiej – nr telefonu 507 117 623 •

Informacje na temat konkursu można uzyskać 2. również na stronie internetowej:PODiDN www.podidnbusko.pl lub pod nu-merem telefonu 41-378-18-56.Dostarczone prace pozostaną do dyspozycji 3. organizatora, który ma prawo do wykorzysta-

nia ich na wybranych przez siebie polach eks-ploatacji w nieograniczonym zakresie.Organizator zastrzega sobie prawo do publi-4. kacji nadesłanych prac konkursowych oraz do przetwarzania danych osobowych uczestni-ków konkursu.Szkoły biorące udział w konkursie zobligowane 5. są do uzyskania zgody od rodzica lub opieku-na prawnego na przetwarzanie danych osobo-wych dzieci biorących udział w konkursie.

Literatura:K. T. Zającowie – Zespół Parków Krajobrazowych •– Informator przyrodniczo-krajobrazowy, Kielce 2001 r., wznowiony w 2007 r.F. Rusak – „Buskie legendy”, • Busko-Zdrój 2002 r.M. Jurecki – „Ponidzie, w świętokrzyskim stepie”, •Kraków 2005 r. Rozdział II. Część krajoznawcza:

Ukształtowanie terenu; –Budowa geologiczna; –Hydrografia; –Przyroda; –Dzieje regionu; –Kultura regionu; –Kuchnia regionalna; –Ponidziańskie legendy; –Kraina oczyma mieszkańców; –Ochrona dziedzictwa przyrodniczego (tylko –Zespół Parków Krajobrazowych Ponidzia).

Wiadomości dotyczące Szlaku Nadnidziańskich •Zamków oraz miejscowości: Busko-Zdrój, Stopni-ca, Nowy Korczyn, Wiślica, Pińczów, Jędrzejów.Mapa powiatu buskiego. •Materiały zamieszczone na stronie PODiDN. •

agnieszka kaszewskaAutorka jest nauczycielem bibliotekarzem w Zespole Szkół Specjalnych •w Busku-Zdroju oraz nauczycielem konsultantem w PODiDN w Busku-Zdroju

Barbara GalantAutorka jest nauczycielką w I Liceum Ogólnokształcącym w Busku-Zdroju •oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju

POWIATOWY KONKURS LITERACKI „SKRZYDŁEM WIATRU PISANE”

Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju oraz Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach Filia w Busku-Zdroju zapraszają do udziału w I Powiatowym Kon-kursie Literackim pt. „Skrzydłem wiatru pisane”.

Konkurs został skierowany do uczniów szkół podstawowych klas IV–VI. Głównym przesłaniem konkursu jest kształcenie umiejętności przedsta-wiania swoich myśli, odczuć i pragnień za pomo-cą słowa pisanego. Tegoroczny temat prac „Moje

Page 11: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

9Buski kwartalnik Edukacyjny

marzenia” ma skłonić młodych ludzi do podjęcia w swej twórczości literackiej, tematu związanego z wyrażeniem osobistych przemyśleń, które zo-staną zawarte w opowiadaniach i wierszach. Ser-decznie zapraszamy do udziału w konkursie dzieci uzdolnione literacko.

Cele konkursu:Rozbudzanie zainteresowań i twórczego myśle- •nia uczniów.Kształtowanie wrażliwości twórczej. •Stwarzanie uczestnikom konkursu możliwości •prezentacji własnych uzdolnień. Motywowanie nauczycieli do podejmowania róż- •norodnych działań w pracy z uczniem zdolnym.Promowanie osiągnięć uczniów i ich nauczycieli. •

Regulamin konkursu:Temat przewodni tegorocznej edycji Odkrywa-1. nia Talentów „Moje marzenia”. Konkurs odbędzie się 13 maja 2013 r. o godzinie 2. 1100 w sali konferencyjnej Biblioteki Pedagogicz-nej w Busku-Zdroju, ul. Armii Krajowej 19. Konkurs skierowany jest do uczniów szkół pod-3. stawowych klas IV–VI.Szkoła dokonuje weryfikacji prac uczestników 4. i ustala listę uczniów zakwalifikowanych do konkursu. Każda placówka ma prawo do nadesłania 5. 4 prac wybranych po eliminacjach szkolnych.Jako zgłoszenie uczestnictwa w konkursie 6. traktuje się przesłanie tekstu wiersza lub opo-wiadania (maksymalnie 2 strony A4, czcionka Times New Roman, rozmiar 12, interlinia 1,5) wraz z danymi uczestnika na adres:Biblioteka Pedagogicznaul. Armii Krajowej 19, 28-100 Busko-Zdrój

e-mail: [email protected] dopiskiem: „Skrzydłem wiatru pisane”Dane adresowe uczestnika powinny zawierać: 7. imię i nazwisko autora, klasę, szkołę oraz imię i nazwisko opiekuna. Szkoły biorące udział w konkursie, zobligowa-8. ne są do uzyskania zgody rodzica lub opieku-na prawnego na przetwarzanie danych osobo-wych dzieci biorących udział w konkursie.Nadesłany wiersz lub opowiadanie powinny 9. być odczytane przez autora lub osobę przez niego wskazaną podczas konkursu.Ogłoszenie wyników konkursu i wręczenie na-10. gród nastąpi podczas Festiwalu Twórczości, któ-ry odbędzie się 27 maja 2013 r. o godzinie 1200 w Bibliotece Pedagogicznej w Busku-Zdroju.Podczas Festiwalu Twórczości laureaci kon-11. kursu, raz jeszcze zaprezentują swoje prace zaproszonym gościom oraz publiczności. Lista laureatów zostanie zamieszczona na stronie internetowej PODiDN w Busku-Zdroju: www.podidnbusko.pl.Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do nie-12. odpłatnej publikacji nagrodzonych i wyróżnio-nych wierszy oraz opowiadań.Termin nadsyłania zgłoszeń oraz prac upływa 13. 30 kwietnia 2013 roku.Dane organizatorów: 14. Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju tel. 41 378-18-56Biblioteka Pedagogiczna w Busku-Zdroju tel. 41 378-39-27Koordynatorzy konkursu:15. Barbara Galant tel. 515 175 078Agnieszka Kaszewska tel. 509 596 856

Na lekcjach języka polskiego zrodził się pomysł, aby w sposób wizualny, obrazowy i humorystycz-ny powtórzyć i usystematyzować zdobyte w szkole średniej wiadomości z literatury. Ostatecznie po-mysł przybrał kształt projektu klasowego, w którym

każdy uczeń miał swój udział. Można było wybrać dla siebie jedną epokę literacką. Uczniowie klasy II Uzupełniającego Liceum Ogólnokształcącego szybko i sprawnie podzielili się ulubionymi epoka-mi. Jedynie o romantyzm darli koty Karol z Krzysz-

Małgorzata BębenekAutorka jest nauczycielką w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym •dla Niepełnosprawnych Ruchowo w Busku-Zdroju

PROJEKT LITERACKI „WĘDRUJĄC PRZEZ WIEKI W POSZUKIWANIU POETY – ARTYSTY”

Page 12: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

10 Buski kwartalnik Edukacyjny

tofem. Trzeba było przekonywać Karola, że Krzyś-kowi do twarzy z romantyczną miłością, a do niego z kolei pasuje jak ulał właśnie dekadencki splin modernizmu (którego nikt jeszcze nie wybrał). Na szczęście Karol połknął haczyk i szybko zakopał to-pór wojenny. Wszyscy mieli miesiąc czasu na przy-gotowanie inscenizacji literackiej pt. „Wędrując przez wieki w poszukiwaniu poety – artysty”. Dzięki burzy mózgów wybraliśmy najlepsze pomysły na jej realizację. Każdy musiał wskazać w swojej epoce jednego reprezentatywnego poetę oraz nauczyć się na pamięć jego najbardziej znanego wiersza. Ale to nie wszystko. Aby móc poczuć klimat epoki, dobrze byłoby recytować poezję na tle ówczesnej muzyki. Tu przydała się konsultacja z nauczycielem muzyki, aby dowiedzieć się, jacy wielcy kompozy-torzy tworzyli w poszczególnych epokach. Potem

przesłuchanie na You Tube paru „kawałków” i wy-branie tego jednego, który pasuje do roli. Następ-nie nagranie odpowiednich fragmentów na płytę, w czym pomocą służył nauczyciel informatyki. Ale jak wyglądać ma poeta antyczny, średniowieczny, humanista renesansowy czy szlachcic Sarmata? I znowu każdy zanurkował w Internecie poszukując w grafice Googli stroju dla swego poety. Gdy już wizja artysty przybrała konkretny kształt, przyszedł

Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim

Nierządem (._.) Polska stoi Ja kocham cały naród (._.)

Święta miłości kochanej ojczyzny

Page 13: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

11Buski kwartalnik Edukacyjny

czas na kompletowanie kostiumów, co okazało się prawdziwym wyzwaniem. Szczęściem większość z nich udało się znaleźć w przepastnej szafie na-szej polonistki. Teraz już każdy ćwiczył recytację własnego wiersza, wszystkich pochłonęła sztuka… Piotruś plótł wieniec laurowy i przymierzał powłó-czysty chiton, Piotr wciskał na głowę kudłatą perukę Melpomeny, a Aneta plątała nogi w powłóczystej albie i trydenckim ornacie pożyczonym w parafii. Na próbach było tyleż śmiechu i bez-troskiej radości, co mrówczej pracy nad dykcją, gestem i mimiką. Trzeba było się przecież wczuć w swojego poetę… Najokazalej prezentował się chyba Marcin z sumiastym wąsem, w futrza-nej czapie, w barwnym sarmackim kon-tuszu, z szablą przy słuckim pasie. Czuł się w tej roli, jak pączek w maśle, tak też zresztą wyglądał… Do prezentacji zostało już parę dni, klasa przygotowa-ła zaproszenia dla dyrekcji, nauczycieli i wychowawców, gdy nad inscenizacją zawisły czarne chmury. Karol cierpiący na chroniczny ból zębów, zdesperowa-ny ruszył na poszukiwanie dentysty, który założy plombę na Fundusz. Było

więcej niż pewne, że nie wróci tak szybko. Milena, grająca poetę średniowiecznego, rozchorowała się równie nagle. Trzeba było gonić w piętkę, szuka-jąc zastępców. Wreszcie przyszła ta wiekopomna chwila, gdy w nastrojowej scenografii Krzysztof powitał zgromadzonych na widowni gości i zain-augurował spektakl, zapraszając widzów do odga-dywania nazwisk prezentowanych poetów. Kolej-ne epoki zmieniały się jak w kalejdoskopie. Przed każdą z nich przechadzała się w glorii i chwale Ane-ta w powłóczystej jedwabnej sukni, niosąc przed sobą kartę z jej nazwą. Operator muzyki, kamery i fotograf mieli pełne ręce roboty. W świetle jupite-rów dała o sobie jednak znać trema. Piotrek, który zastępował Karola, zapomniał zupełnie wychylić puchar przy słowach: „Choć życie nasze splunięcia niewarte, evviva l´arte!” Nie mogąc sobie tego wy-darować, wtargnął jeszcze raz na scenę i wysuszył kielich do dna za zdrowie dyrekcji, nie zważając na okrzyki reszty klasy, żeby zostawił po łyku dla nich. Z największym rozmachem odgrywał swą rolę ro-mantyczny Krzysztof, gdy wyrzucając w górę ra-miona wołał z patosem „Ja kocham cały naród!(…) Chcę go dźwignąć, uszczęśliwić, chcę nim cały świat zadziwić”. Wszyscy zresztą otrzymali rzęsiste oklaski. Ostatecznie ciało pedagogiczne wyglądało na raczej usatysfakcjonowane obejrzaną „sztuką”, klasa II ULO uznała, że było cool i full wypas, a co najdziwniejsze, materiał literacki w główkach sam się jakoś poukładał…

I tak oto, niczym Wenus z morskiej piany, naro-dził się nam szkolny „Kabaret Niemoralna Propozy-cja”, co było niewątpliwie wartością dodaną tego projektu.

Kabaret Niemoralna Propozycja

Evviva larte!

Page 14: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

12 Buski kwartalnik Edukacyjny

W ostatnich dziesięcioleciach jesteśmy świadka-mi dynamicznego rozwoju nauki i techniki. Ludzie pochłonięci troską o wygodne życie, coraz częściej zapominają o swej biologicznej egzystencji. Tech-nika ułatwia człowiekowi życie, czyni je bardziej wydajnym, jej postęp jest nieodwracalny. Jednak rozwojowi techniki towarzyszą również niestety zjawiska niekorzystne dla ludzkiego życia, które po-legają na eliminowaniu ruchu i pracy fizycznej, co ujemnie wpływa na zdrowie i rozwój fizyczny czło-wieka. Udogodnienia cywilizacji, środki komunika-cji, automatyzacja, komputeryzacja zmniejszają do minimum aktywność fizyczną w życiu codziennym ludzi. Również środki masowego przekazu, zwłasz-cza telewizja, zabierają człowiekowi coraz więcej czasu i zmuszają go do siedzącego trybu życia.

Efektem tych przemian jest szerzenie się chorób cywilizacyjnych (głównie układu krążenia i nerwic), a także niekorzystnych zjawisk społecznych wśród młodzieży.

Jednym z najważniejszych czynników powo-dujących choroby cywilizacyjne jest zmniejszona aktywność ruchowa, siedzący tryb życia, a także brak kontaktu z przyrodą i nadmierne przeciążenie układu nerwowego. Wśród młodzieży szkolnej co czwarty uczeń wykazuje odchylenia od prawidło-wego stanu zdrowia. Plagą stają się coraz częściej występujące u dzieci i młodzieży wady postawy ciała, pojawiają się problemy chorób nowotwo-rowych. Badania Lubelskiej Akademii Medycznej wykazały, że już u 17-19-latków występują podsta-wowe czynniki decydujące o zawałach serca, 7% nastolatków ma nadciśnienie tętnicze, 3% pod-wyższony procent cholesterolu, 1% cierpi na oty-łość. W starszych grupach wiekowych wskaźniki te wzrastają dwukrotnie.

Nic więc dziwnego, iż profilaktyka chorób cywi-lizacyjnych za pomocą ruchu jest tematem szeroko dyskutowanym przez lekarzy, pedagogów i psy-chologów. Zwiększona i systematyczna aktywność ruchowa może łagodzić lub usuwać występowa-nie wielu czynników chorobotwórczych. Praca fizyczna, uprawianie sportu i turystyki, rekreacja, wychowanie fizyczne, a także wszelka codzienna

aktywność ruchowa stają się dziś koniecznością. Doskonałą okazją dostarczania dzieciom i młodzieży odpowiedniej dawki ruchu stwarzają zajęcia wychowania fizycznego w szkole, a także sport i rekreacja w ramach zajęć pozalekcyj-nych. Zwłaszcza szkolne lekcje W-F powinny mieć decydujące znaczenie w zapewnieniu uczniom do-statecznej dawki ruchu i ukierunkowaniu na samo-dzielną działalność w tym zakresie.

Zmiany jakie zachodzą w organizmie pod wpły-wem systematycznej aktywności ruchowej są ogromne. Wiele z nich objawia się już na pierwszy rzut oka. Są to prosta, szczupła sylwetka, lepsze umięśnienie, sprężysty chód, brak objawów zmę-czenia przy pracy fizycznej, lepsze samopoczucie w dniach, w których inni czują się gorzej. W wyniku treningu uzyskuje się wyraźną poprawę podstawo-wych cech motorycznych, takich jak: siła, szybkość, wytrzymałość.

Ruch, wysiłek fizyczny powoduje wiele korzyst-nych zmian wewnątrz poszczególnych układów człowieka:

w układzie ruchu1. – aktywność fizyczna wpły-wa na mineralizacje kośćca; wzrastanie ko-ści u dzieci i młodzieży; zapobiega i koryguje wady postawy; wzmacnia i stabilizuje stawy; wzmacnia przyczepy, ścięgna i wiązadła; zwięk-sza przekrój i objętość włókien mięśniowych; zwiększa napięcie, siłę i sprężystość mięśni, dzięki czemu organizm lepiej przystosowuje się do różnych obciążeń.Poprawa umięśnienia ma wielkie znaczenie dla stabilizacji układu kostnego, systematyczne ćwiczenia mięśni grzbietu i brzucha prowadzą do wzmocnienia tzw. gorsetu mięśniowego, co likwiduje bądź łagodzi dolegliwości kręgosłu-pa zaliczane także do chorób cywilizacyjnych.w układzie krwionośnym2. – systematyczny trening zwiększa liczbę erytrocytów i hemo-globiny; zwiększa liczbę leukocytów; zwiększa pojemność tlenową krwi; powoduje zwolnie-nie tętna do 40–50 uderzeń na minutę; zmniej-sza ciśnienie skurczowe krwi; kształtuje ekono-miczniejszą pracę serca.

agata cyganAutorka jest studentką Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach•

WPŁYW AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ NA ZDROWIE I ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY

Page 15: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

13Buski kwartalnik Edukacyjny

Serce zmuszane do częstszego wysiłku dosto-sowuje się do większych wymagań, rozrasta się, poprawia zdolność do transportowania krwi. Człowiek z wytrenowanym sercem nie męczy się z byle powodu i jest w stanie w każdej chwi-li podjąć i dobrze znieść każdy wysiłek.w układzie oddechowym3. – aktywność rucho-wa zwiększa pojemność życiową płuc; zwięk-sza głębokość oddechu a także zużycie tlenu i pułap tlenowy o około 25%; zmniejsza liczbę oddechów na minutę; zmniejsza wielkość dłu-gu tlenowego.w układzie nerwowym4. – ćwiczenia fizyczne pobudzają dojrzewanie ośrodków ruchowych w mózgu przyspieszając tym rozwój moto-ryczności; powodują wzrost szybkości prze-wodzenia bodźców nerwowych; polepszają koordynację ruchową; zmniejszają poziom lęku; obniżają stany depresyjne oraz popra-wiają jakość snu.w układzie hormonalnym5. – aktywność fizycz-na ma korzystny wpływ na budowę i czynność przysadki mózgowej, przez co może odgrywać rolę czynnika intensyfikującego rozwój fizyczny.w układzie immunologicznym 6. – wysiłek fi-zyczny wpływa na poprawę systemu obronne-go i wzrost odporności na zachorowania.

Warto jeszcze przypomnieć, że uprawianie spor-tu powoduje zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej, co ma istotne znaczenie w profilaktyce otyłości.

Wychowanie fizyczne i sport są również czynni-kami wspomagającymi rozwój u dzieci i młodzie-ży cech o charakterze społeczno-wychowawczym: uczy dokonywania wyboru i krytycznego patrze-nia na siebie oraz podporządkowania celów jed-nostki – celom grupy; uczy właściwie przeżywać sukcesy i porażki; uczy dyscypliny; kształci życzli-wy stosunek do ludzi; przyczynia się do wzrostu zainteresowania współzawodnictwem, ale też

i współdziałaniem, kształci silną wolę; uczy konse-kwencji w osiąganiu celów; wpływa na prawidło-we kształtowanie się takich cech psychicznych, jak: refleks, inteligencja – prawidłowe rozumowa-nie, poprawna ocena sytuacji, zdolność przewi-dywania i podejmowania decyzji; wpływa na sa-modzielność i inicjatywę; zwiększa odporność na zmęczenie itd.

Jak więc widać aktywność fizyczna ma wręcz zbawienny wpływ na zdrowie i rozwój człowie-ka. Zwłaszcza dzieci i młodzież, których potrzeby ruchowe są wielkie (średnio 5 godzin dziennie), powinny wykorzystywać każdą okazję do upra-wiania różnego typu ćwiczeń. Niewątpliwie W-F w szkole daje takie możliwości i częściowo zaspo-kaja potrzeby ruchowe młodych ludzi. Niestety, niektórzy uczniowie z różnych przyczyn unikają udziału w zajęciach fizycznych, a ich stosunek do ruchu i wysiłku fizycznego jest niechętny. Świad-czy to o niskim poziomie świadomości młodzieży szkolnej, co do roli aktywności ruchowej w na-szym życiu. Dotyczy to również rodziców, którzy często przymykają oczy na mało aktywny tryb życia swych pociech, wyrządzając im w ten spo-sób wielką krzywdę. Ogromną rolę w rozwiązaniu tego problemu odgrywają nauczyciele W-F i wy-chowawcy. Ich zadaniem jest wyrobienie nawyku ruchu u swych podopiecznych oraz wyposażenie w taką wiedzę i umiejętności, żeby dbali o swe cia-ło, sprawność i zdrowie przez całe życie.

BIBLIOGRAFIABielski J.: Życie jest ruchem, Agencja Promo-Li-

der, Warszawa 1996.Cendrowski Z.: Przewodzić innym, Agencja Pro-

mo-Lider, Warszawa 1997.Chromiński Z.: Aktywność ruchowa dzieci i mło-

dzieży, Instytut Wydawniczy Związków Zawodo-wych, Warszawa 1987.

Okres dorastania to trudny czas dla każdego człowieka. Wiąże się on z wieloma zmianami w bu-dowie fizycznej i funkcjonowaniu na poziomie emocjonalnym i społecznym.

Zmieniająca się w zawrotnym tempie rzeczywistość sprawia, że młodzi ludzie mają trudności z obraniem właściwego kierunku życia. Zabiegani rodzice zbyt mało czasu poświę-

katarzyna nowackaAutorka jest zastępcą dyrektora oraz nauczycielką w Szkole Podstawowej •nr 1 w Pińczowie

SKUTECZNY NASTOLATEK

Page 16: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

14 Buski kwartalnik Edukacyjny

cają na rozmowy wspierające dzieci w tym trud-nym, ale bardzo ważnym okresie życia.

Rozmowy z uczniami na lekcjach WDŻ ujawnia-ją ich wielką potrzebę wsparcia i pomocy w budo-waniu poczucia własnej wartości, dobrych relacji z rówieśnikami, rodzicami oraz w rozwiązywaniu problemów związanych z dorastaniem i kształto-waniem cech charakteru.

Lektura książek Stvena Covea „7 nawyków sku-tecznego działania” oraz Seana Coveya „7 nawy-ków skutecznego nastolatka”, były dla mnie inspi-racją do wzbogacenia lekcji WDŻ o nowe treści i ćwiczenia, wspierające uczniów w budowaniu samooceny, dobrych relacji z rodzicami, rówieśni-kami, nawiązywaniu i podtrzymywaniu przyjaźni, kształceniu umiejętności odmawiania, określania kierunku własnego rozwoju, a przede wszystkim możliwość odnajdywania w sobie siły, która po-zwala podejmować słuszne decyzje w każdym momencie życia.

Dorastającym ludziom potrzebny jest kompas, który będzie stale wskazywał właściwy kierunek i tym samym będzie pomagał im odnaleźć wła-ściwą drogę. Takim kompasem może okazać się 7 nawyków skutecznego działania, które zostały opisane w w/w przewodnikach. Mogą one okazać się skutecznym narzędziem w pracy każdego na-uczyciela-wychowawcy.

Dzięki znajomości 7 nawy-ków można kształtować wiele umiejętności, które mają zna-czący wpływ na efektywność oddziaływań dydaktyczno-wychowawczych oraz jakość życia każdego ucznia. Poprzez kształtowanie 7 nawyków skutecznego działania możemy w znaczący sposób wesprzeć dorastają-cych ludzi w kształtowaniu obrazu samego siebie oraz pomóc im odnaleźć się w podlegającej cią-głym zmianom rzeczywistości, a w szczególności:

kształtować umiejętność organizowania swoje- •go życia, czyli skupić się na tym, co jest najważ-niejsze oraz asertywnie odrzucać to, co jest stra-tą czasu;uczyć odróżniania ważności i pilności codzien- •nych spraw oraz planowania działania;wzmocnić systematyczność (np. stawianie sobie •celów i ich weryfikacja);rozwijać charakter; •nauczyć współdziałania z rówieśnikami; •odkrywać swój unikalny potencjał; •

nauczyć się bycia osobą wiarygodną; •poprawić relacje z rodzicami; •wzmocnić poczucie własnej wartości; •zwiększyć aktywność uczniów w czterech obsza- •rach życia: fizycznym, umysłowym, duchowym i emocjonalnym.

Nawyk 1Bądź kowalem swojego losu

Nawyk ten, jest kluczem do rozwijania wszyst-kich innych nawyków. Daje moc wyboru i kształtu-je odpowiedzialność za swoje szczęście i nieszczę-ście, sukcesy i porażki. Pomiędzy bodźcem a reakcją jest czas na odzyskanie kontroli nad sobą, zastanowienia się nad wybo-rem reakcji. W tym krótkim cza-sie człowiek może wykorzystać umiejętność obserwacji same-go siebie (samoświadomość), sumienie, wyobraźnię i siłę woli, a następnie dokonać wyboru reakcji. Uświadomie-nie młodym ludziom posiadania w swoich zaso-bach takich narzędzi jest źródłem mocy, która po-zwala im podejmować słuszne decyzje w każdym momencie życia.

Nawyk 2Zaczynając coś określ sobie cel działania

Kształtowanie nawyku określania celów życio-wych tych bliższych i tych dalszych daje obraz tego, co zrobić z własnym życiem. Młodzi ludzie mają problem z określeniem ważnych celów ży-ciowych. Pokazanie im możliwości określania bliż-szych celów, związanych z ich aktualnym życiem tj. decyzje w sprawie wyboru przyjaciół, osiągnięć szkolnych, relacji z rodzicami, nauczycielami, pra-cy nad swoim poczuciem wartości uczy ich wy-biegania myślami poza dzisiejszy dzień i podej-mowania decyzji w spra-wie swojego życia na wła-ściwą drogę. Daje im to też poczucie panowania nad swoim postępowaniem, a tym samym kształ-tuje poczucie bezpieczeństwa i pewności siebie. Wartościowym ćwiczeniem w zakresie nawyku 2 jest pisanie własnej misji życiowej. Otwiera ono oczy młodych ludzi na sprawy naprawdę ważne, pomaga w podejmowaniu słusznych decyzji oraz daje poczucie stabilności.

Page 17: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

15Buski kwartalnik Edukacyjny

Ćwiartki czasu

PILNE NIEPILNE

WAŻNE

I „Wiecznie zagoniony”Sprawdzian na jutro•Chory przyjaciel•Zdążenie na czas do szkoły•

II „Rozsądny organizator”Planowanie, wyznaczanie celów•Wypracowanie na przyszły tydzień•Ćwiczenia fizyczne•Pielęgnowanie przyjaźni•Odpoczynek•

NIEWAŻNE

III „Zawsze chętny”Niezbyt ważne telefony•Rzeczy, które odrywają od nauki i pracy•Drobne problemy innych•Presja otoczenia•

IV „Obibok”Zbyt dużo czasu przed telewizorem•Zbyt wiele grania na komputerze•Gadanie przez telefon•Maratony po sklepach•

Tempo życia sprawia, że przestajemy odróżniać wagę i pilność spraw. Nadmierne spędzanie cza-su w ćwiartce I powoduje zdenerwowanie, stres, pośpiech, panikę, bóle głowy. Z kolei długie prze-bywanie w III ćwiartce powoduje brak samodyscy-pliny, obniżenie poczucia własnej wartości. Jeśli zbyt dużo czasu poświęcamy na sprawy z ćwiartki IV prowadzi to do słabości psychicznej, powoduje brak sukcesów i odpowiedzialności.

Najwięcej czasu powinniśmy spędzać w ćwiart-ce II. Są to sprawy ważne lecz nie naglące. Regu-larne spędzanie czasu w tej ćwiartce prowadzi do kontroli nad własnym życiem, daje poczucie rów-

nowagi i przynosi osiągnięcia w wielu dziedzinach. Działania w tej ćwiartce są kluczem do pozytyw-nych zmian.

Nawyk 4Przyjmuj strategię „wygrana – wygrana”

Najczęściej przyjmowane strategie to:Wygrana – przegrana – to postawa życiowa,

która mówi, że sukces należy tylko do jednej oso-by, dlatego należy walczyć. Relacje międzyludzkie, przyjaźnie, lojalność schodzą na drugi plan. Naj-ważniejsze jest, aby wygrać i być najlepszym. Stra-tegia ta prowadzi najczęściej do poczucia porażki.

Nawyk 3Najpierw rzeczy najważniejsze

Organizując swój czas w pierwszej kolejności powinniśmy zajmować się rzeczami o największym znaczeniu, czyli sprawami ważnymi ale niepilnymi. Ćwiczenia w zakresie tego nawyku uczą poko-

nywać lęki i bycia silnym w trudnych sytuacjach. Ucząc się nawyku 2 młodzi ludzie uświadamiają sobie, co jest najważniejsze, natomiast Nawyk 3 polega na nadawaniu rzeczom najważniejszym pozycji spraw priorytetowych.

Page 18: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

16 Buski kwartalnik Edukacyjny

Możemy znaleźć się na szczycie, ale będziemy tam sami, bez przyjaciół.

Przegrana – wygrana – taką postawę przyjmu-ją najczęściej osoby mało ambitne, zgadzają się na to, co dostają, poddają się presji otoczenia. Osoby przyjmujące często taką postawę czują się wyko-rzystywane, głęboko skrywają swoje prawdziwe uczucia. Ta postawa jest niezdrowa.

Przegrana – przegrana – postawę taką przyj-mują osoby, które dążą do zemsty, chcą walczyć z innymi, odgrywać się, kłócić się. Burzą takim za-chowaniem swoje relacje z ludźmi.

Wygrana – wygrana – to postawa godna pole-cenia młodym ludziom. Chodzi w niej o to, aby być miłym i stanowczym jednocześnie. Ludzie, którzy przyjmują tę strategię wierzą, że każdy może wy-grać. Aby nauczyć się przyjmowania tej postawy trzeba zadbać o kształ-towanie wiary w siebie, swój potencjał, dbać o poczucie własnej war-tości, unikać rywalizacji i porównań. Strategia wy-grana – wygrana jest zaraźliwa. Jeśli okazujesz in-nym zainteresowanie, jesteś pomocny, wyrozumia-ły, pomagasz w osiągnięciu sukcesu, tym samym powodujesz, że stajesz się magnesem dla innych ludzi. Zaczynasz poszerzać krąg ludzi darzących cię sympatią, zaufaniem, troską, chęcią pomocy i wspierania. Warto tej postawy uczyć młodych lu-dzi i dążyć do utrwalenia jej i stosowania w życiu.

Nawyk 5Staraj się najpierw zrozumieć, potem być zro-zumianym

Każdy z nas pragnie być zrozumianym. Żeby ko-goś zrozumieć trzeba nauczyć się słuchać. Słucha-nie jest obok czytania, pisania i mówienia formą porozumiewania się. Nasze słuchanie często zakłó-ca obmyślanie odpowiedzi, osądzanie lub filtrowa-nie przez własny pryzmat. Takie zakłócenia słucha-nia powodują brak poczucia zrozumienia osoby mówiącej, wycofywanie się z rozmowy, ograniczanie wypowiedzi do zdawkowych i powierzchownych.

Tylko 7% wypowiedzi to są słowa, 40% można wyczytać z tonu głosu i sposobu mó-wienia, 53% z języka ciała.

Każdy może nauczyć się bycia wspaniałym słu-chaczem poprzez ćwiczenie w słuchaniu empa-tycznym. Zamiast interpretować to, co inni mówią, słuchajmy z otwartym umysłem, z nastawieniem na zrozumienie. W tej ważnej umiejętności możemy się doskonalić codziennie i możemy zostać mistrzami słuchania empatycznego. W konsekwencji nasze re-lacje z ludźmi będą stawały się coraz dojrzalsze.

Kiedy już nauczymy się słuchać, postarajmy się, aby inni nas rozumieli. Tłumienie emocji sprawia, że rodzice nie mają nawet szansy na zrozumienie swojego dziecka. Trudne uczucia nie umierają, prze-ciwnie – rosną do wielkich rozmiarów i wybuchają jak balon. Zrozumienie tej drugiej części nawyku – postaraj się być zrozumianym, pozwala dora-stającemu człowiekowi zrozumieć konieczność mówienia o swoich emocjach i z czasem poprawia, być może nadszarpnięte relacje z rodzicami.

Nawyk 6Dąż do synergii

Synergię osiąga się wtedy, gdy zespół ludzi łączy swe siły po to, aby osiągnąć coś więcej niż w pojedynkę. Synergia jest podziwianiem tego co inne, pracą zespołową, otwartością na nowe pro-

pozycje, znajdowaniem nowych, lepszych rozwią-zań. Nawyk ten prowadzi do podziwiania różnic między ludźmi, podziwiania własnej oryginalności i tolerancji dla odmienności. Poradnik zawiera kon-kretne przykłady działania, które w sposób prak-tyczny pokazują jak osiągnąć synergię. Ubocznym skutkiem synergii i pracy zespołowej są wspaniałe relacje międzyludzkie.

Nawyk 7Pamiętaj o ostrzeniu piły

„Ostrzenie piły” to relaks i regenerację sił, które pozwalają efektywnie radzić sobie z codziennymi sprawami i problemami.

Każdy człowiek składa się z serca, ciała, umysłu i duszy. Każdej z tych części trzeba poświęcić czas i uwagę.

Page 19: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

17Buski kwartalnik Edukacyjny

Wymiar fizyczny jest równie ważny jak pozosta-łe wymiary życia. Zmiany hormonalne, zmiana głosu, pojawiające się krągłości, mięśnie powodują, że na-stolatek nie zawsze czuje się dobrze we własnym ciele. Każdy powinien wybrać dla siebie ulubioną formę aktywności fizycznej. Ćwiczenia służą nie tylko ciału, w zadziwiający sposób dodają energii, zmniejszają napięcie i rozjaśniają umysł. Podobnie działa zdrowe, racjonalne odżywianie.

W wymiarze umysłowym „ostrzenie piły” może odbywać się poprzez: czytanie, naukę, pisanie, zdobywanie nowych umiejętności, gry logiczne, dyskusje, podróże, grę w szachy.

Dbałością o dobre relacje z innymi, wzmacnia-nie poczucie własnej wartości, wyświadczanie in-nym przysług, pielęgnowanie radości życia „ostrzy-my piłę” w wymiarze emocjonalnym.

W wymiarze duchowym może dokonać tego poprzez pisanie pamiętnika, modlitwę, czytanie wartościowych książek, czasopism, oglądanie war-

tościowych filmów, rozmowy z przyjaciółmi, ryso-wanie, słuchanie optymistycznej muzyki, gra na instrumencie muzycznym.

Codziennie, każdy człowiek powinien zadbać o wszystkie cztery wymiary swojego życia. Ucząc młodych ludzi 7 nawyków skutecznego działania nie mamy pewności, że nagle ich problemy znikną. Wprowadzenie do życia nawet niewielkich zmian stopniowo zwiększa wiarę w siebie, poczucie rado-ści, a zamierzenia stają się bardziej realne, popra-wiają się relacje z innymi ludźmi. Zmiany zaczynają się od jednego małego kroczku.

„A zatem krocz z pewnością. Krocz z dbałością i taktem. I wiedz, że życie jest Wielkim Aktem Równo-wagi. A czy ci się uda? Tak! Uda się! Naprawdę! Na 98 i ¾ procent! Człowieku możesz góry przenosić!

(dr Seuss z Oh, the Place You’ll Go).

Bibliografia:1. S. Covey „7 nawyków skutecznego nastolatka”.2. S. Covey „7 nawyków skutecznego działania”.

16 września 2011 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2012 Rokiem Janusza Korczaka.

Janusz Korczak – postać znana wszystkim, za-równo dzieciom, jak i dorosłym. Lekarz z wykształ-cenia i zawodu, pisarz z talentu, wychowawca i pedagog z powołania i wyboru. Był człowiekiem skromnym i wrażliwym, idealistą wiernym najwyż-

szym wartościom. Sam o sobie mówił „Jestem nie po to, aby mnie kochali i podzi-wiali, ale po to, abym ja działał i kochał. Nie obo-wiązkiem otoczenia pomagać mnie, ale ja mam obowiązek troszczenia się o świat, o człowieka”. Większość swojego życia poświęcił dzieciom i wal-ce o ich prawa. Swoim przykładem uczył pracy nad sobą, szacunku dla innych, zachęcał do wysiłku, by stawać się coraz lepszym. Choć dziś pozostały już tylko wspomnienia, to idee Janusza Korczaka są nadal żywe.

W ramach obchodów Roku Janusza Korczaka Szkoła Podstawowa nr 2 w Busku-Zdroju, która od trzech lat nosi imię tego wielkiego człowieka, zre-alizowała szereg przedsięwzięć mających na celu zapoznanie uczniów z życiem i twórczością ich patrona oraz wykorzystanie jego twórczości i spu-ścizny pedagogicznej w projektach edukacyjno-wychowawczych placówki w roku 2012.

lucyna kulaAutorka jest nauczycielką w Szkole Podstawowej nr 2 w Busku-Zdroju•

„NIE MA DZIECI – SĄ LUDZIE”, CZYLI ECHA OBCHODÓW ROKU JANUSZA KORCZAKA

Page 20: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

18 Buski kwartalnik Edukacyjny

Aby bliżej poznać życiorys Janusza Korczaka i jego twórczość, wychowawcy poszczególnych klas oraz nauczyciele języka polskiego zorga-nizowali w styczniu Tydzień Czytania Dzieciom połączony z czytaniem i opowiadaniem treści i przesłań książek J. Korczaka adresowanych do najmłodszych.

Projekcje filmów: „Król Maciuś I” (dla klas 0–V) oraz „Korczak” A. Wajdy (dla klas V–IV), które miały miejsce w lutym, przybliżyły dzieciom postać pa-trona szkoły, a także rozbudziły w nich zaintere-sowanie jego utworami oraz historią Polski w cza-sach, w których żył.

W marcu uczniowie w ramach zajęć świetlico-wych przygotowali wraz z opiekunami wystawki na szkolnym holu prezentujące sylwetkę J. Korcza-ka i cytaty z jego utworów oraz pism pedagogicz-nych, obrazujące sposób postrzegania i rozumie-nia świata przez niego.

Bazując na tej wiedzy na temat Starego Dokto-ra, członkowie koła polonistycznego klasy szóstej wraz z opiekunem przygotowali w kwietniu spek-takl teatralny dla nauczycieli i dzieci z klas 0–VI pt. „Janusz Korczak – Nasz Patron”. W sugestywny spo-sób, poprzez wzruszające wiersze, piosenki i scenki uczniowie opowiedzieli o jego szczęśliwym dzie-ciństwie, trudnej młodości i szlachetnej postawie jako pedagoga i doktora, a także „lekarza dziecię-cych dusz” w czasie II wojny światowej.

W kwietniu uczniowie klas IV–VI wzięli ponadto udział w szkolnym konkursie wiedzy o J. Korczaku i jego twórczości na tle historii Polski czasów mię-dzywojennych i II wojny światowej oraz o prawach dziecka.

W maju odbył się szkolny konkurs plastyczny „Janusz Korczak – patron naszej szkoły”. Celem kon-kursu było przybliżenie sylwetki Janusza Korczaka i jego nowatorskich założeń pedagogicznych, za-chęta młodzieży do czytania książek jego autorstwa, rozwijanie wyobraźni i aktywności plastycznej oraz wrażliwości estetycznej dzieci. Konkurs zakończył wernisaż wyróżnionych prac na holu szkolnym.

Dzień Sportu w naszej szkole również przebiegał pod honorowym patronatem Janusza Korczaka.

Do projektu o J. Korczaku włączyła się także szkolna biblioteka, w której uczniowie wraz z opie-kunem zaprojektowali i wykonali albumy o patro-nie szkoły, oprócz tego przygotowali wystawkę jego publikacji. Również uczniowie klas I–III oraz klas IV–VI z wychowawcami opracowali albumy i księgę sławnych cytatów pisarza, które następnie zostały zaprezentowane na szkolnym holu.

Nauczyciele j. polskiego przygotowali dyktan-do szkolne – tekst o Patronie szkoły (odrębny dla

Page 21: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

19Buski kwartalnik Edukacyjny

kl. I–III oraz IV–VI), który w krótkiej formie, aczkol-wiek najeżonej trudnościami ortograficznymi, na-wiązywał do Roku Korczaka, przypominał postać patrona, tematykę jego utworów poznanych przez uczniów oraz mówił o jego przyjaźni z dziećmi.

Jeszcze jednym, małym akcentem obchodów Roku Janusza Korczaka była inscenizacja utworu „Król Maciuś Pierwszy” przygotowana przez panią Lucynę Kulę oraz uczniów klasy III c i zaprezento-wana 17 grudnia 2012 r. dzieciom z klas 0–III.

Blisko 100 lat temu Janusz Korczak powołał do życia Maciusia, małego chłopca, który po śmierci ojca – króla, musiał stanąć na czele państwa. Sam autor twierdził, że to powieść dla dzieci i dla do-rosłych. Najmłodszych ma zachęcać do zmieniania świata, ale też uczyć, że każda decyzja ma konse-kwencje – dla starszych jest jak zwierciadło, w któ-rym odbijają się wyolbrzymione wady dorosłości.

„Król Maciuś Pierwszy” – to najbardziej znany utwór tego pisarza, który w formie baśniowo-fan-tastycznej powieści przygodowej mówi o proble-mach filozoficznych i dylematach władzy małego króla – reformatora. W rolę tytułowego bohatera wcielił się Karol. Pięknie prezentował się na scenie w otoczeniu swoich sług i ministrów.

Odbywał wiele zagranicznych podróży swoją piękną karetą, którą powozili Daniel i Maksymilian.

Spotykał się z innymi królami (Bartosz, Jakub), aby zdobyć pieniądze na swoje reformy.

Dostojnie prezentował się król – Bartosz w oto-czeniu pięknych księżniczek.

Król Maciuś miał również rozliczne przygody w egzotycznych krajach. Z prośbą o pieniądze po-jechał nawet do dzikiego króla Bum – Druma (Fi-lip), którego księżniczki – murzynki (Natalia i Luiza) wyglądały wprost niesamowicie.

Gdy już Maciuś zdobył złoto ogłosił, że wpro-wadza swoje trzy reformy, i że jeszcze wiele innych reform będzie chciał wprowadzić.

Ale los reformatorów nigdy nie jest lekki… Tak kończy się ta ironiczna i całkowicie, jak na baśń przystało, realistyczna opowieść o marzeniach małego władcy. A wszystko to przyśniło się zmę-czonemu uczniowi (Hubert), za sprawą pięknej czarownicy, w rolę której wcieliła się Klaudia.

Młodzi aktorzy zachwycili publiczność nie tylko swoją grą, ale też pięknymi strojami.

Za swój występ otrzymali gromkie brawa i po-dziękowanie od pani wicedyrektor Małgorzaty Chrzanowskiej.

Przez cały rok szkoła realizuje akcje charytatyw-ne, których podmiotem są dzieci jak – „Świąteczna paczka”, udział w WOŚP, wspieranie dzieci z Afryki (z Burundi), udział w „Górze Grosza”. Chcemy w ten sposób sprawić radość dzieciom potrzebującym pomocy, a w działaniach na ich rzecz przyświe-ca nam myśl Korczaka: „Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat”.

W dniach 17–18 września w Kielcach odbył się Ogólnopolski Zlot Szkół Imienia Janusza Korczaka.

Impreza wpisuje się w działania związane z ob-chodami Roku Janusza Korczaka. Uczestniczyło w niej 125 uczniów z 12 województw naszego kraju. Uczennice Szkoły Podstawowej nr 2 z Buska-

Page 22: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

20 Buski kwartalnik Edukacyjny

Zdroju: Michalina i Zuzanna znalazły się wśród re-prezentantów województwa świętokrzyskiego.

W Polsce istnieje 248 szkół imienia Janusza Kor-czaka. Ogólnopolski Zlot Szkół Imienia Janusza Korczaka stał się okazją do spotkania oraz wymia-ny doświadczeń szkół noszących Jego imię i wcie-lających w życie Jego idee.

Podsumowując I Ogólnopolski Zlot Szkół Imienia Janusza Korczaka, Pani Kurator Małgorzata Muzoł stwierdziła, iż w pełni zostały zrealizowane wszyst-kie zamierzone cele. Wyraziła serdeczne i szczere podziękowania wszystkim instytucjom i osobom, które wsparły to wielkie przedsięwzięcie.

Z okazji Roku Korczakowskiego został wydany specjalny numer gazetki szkolnej podsumowują-cy działania szkoły dla uczczenia patrona szkoły. Prowadzona jest również strona internetowa do-

kumentująca działania związane z Rokiem Janusza Korczaka – sp2busko.hostit.pl.

Podsumowaniem projektu o patronie jest pre-zentacja multimedialna, obrazująca działania Szko-ły Podstawowej nr 2 w Roku Janusza Korczaka

Realizacja podjętych działań w Roku Janu-sza Korczaka połączyła uczniów w różnorodnych działaniach środowiska szkolnego wokół sylwetki patrona, rozbudziła wśród nich zainteresowanie twórczością patrona oraz historią Polski w czasach, w których żył, wpłynęła na podniesienie poziomu wiedzy na temat życia i dokonań Janusza Korcza-ka, posłużyła do kształcenia u uczniów umiejętno-ści ekspresyjnego wyrażania swoich myśli, emocji poprzez tworzenie ról w spektaklu oraz prac pla-stycznych.

Połączyła dzieci we wspólnej zabawie i pracy, po-służyła zdobywaniu umiejętności współpracy w gru-pie, uczyła odpowiedzialności za siebie i innych.

„Bądź sobą-szukaj własnej drogi.Poznaj siebie, zanim zechcesz

dzieci poznać.Zdaj sobie sprawę z tego,

do czego sam jesteś zdolnyzanim dzieciom poczniesz wykreślać

zakres ich praw i obowiązków”

J. Korczak.

agnieszka jasińskaAutorka jest nauczycielem bibliotekarzem w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Kielcach, •Filii w Busku-Zdroju

POWSTANIE 1863 ROKU ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE W OPARCIU O MATERIAŁY BIBLIOTEKI PEDAGOGICZNEJ W BUSKU-ZDROJU

W 2013 roku przypada 150 rocznica wybuchu Powstania Styczniowego, największego polskie-go powstania narodowego. Miało ono charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się klęską powstańców, z których kil-kadziesiąt tysięcy zostało zabitych, straconych, lub zesłanych na Syberię. Pamięć o tych wyda-rzeniach uczcił Senat Rzeczypospolitej Polskiej

uchwalając 2013 rok Rokiem Powstania Stycznio-wego. Poniższe zestawienie bibliograficzne zo-stało sporządzone w oparciu o zbiory Biblioteki Pedagogicznej w Busku-Zdroju. Zawiera 92 opisy wydawnictw zwartych i artykułów z czasopism, dotyczących bogatej historii Powstania Stycznio-wego z wyszczególnieniem regionu kieleckiego i buskiego.

Page 23: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

21Buski kwartalnik Edukacyjny

Pozycje o charakterze ogólnym:Bohun, Tomasz: Partyzanci Powstania Stycznio-1. wego / Tomasz Bohun // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 46–50Borejsza, Jerzy W.: Powstania nie można było 2. uniknąć / Jerzy W Borejsza; rozm. przepr. Woj-ciech Kalwat // „Mówią Wieki”. – 2013, nr 1, s. 6–9Bortnowski, Władysław: O Powstaniu Stycz-3. niowym: wybrane dokumenty, odezwy i wy-jątki z opracowań i pamiętników / Władysław Bortnowski. – Warszawa: Wydawnictwo „Prasa Wojskowa”, [b.r.w.]. – s. 93, [2] Sygn. 531 Wy-pożyczalniaCzajkowski, Marcin: „Prezes” ze Smolnej / Mar-4. cin Czajkowski // „Mówią Wieki” – 2013, nr 1, s. 20–19Dąbkowski, Witold: Powstanie Styczniowe 5. w Puszczy Kozienickiej / Witold Dąbkowski. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974. – s. 436, [3] Sygn. 17161 WypożyczalniaDemokracja polska w Powstaniu Styczniowym: 6. wybór źródeł / pod red. Emanuela Halicza. – Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossoliń-skich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1961. – 168 s. Sygn. 5118 WypożyczalniaGarlicki, Andrzej: Historia 1815–1939: Polska 7. i świat. Podręcznik dla liceów ogólnokształcą-cych i liceów profilowanych / Andrzej Garlicki. – Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scho-lar”, 2002. – s. 109–136: Powstanie styczniowe Sygn. S/624 CzytelniaGierowski, Józef: Historia Polski: 1492–1864 / Jó-8. zef Gierowski. –Warszawa: Państwowe Wydaw-nictwo Naukowe, 1967. – s. 246–256: Powstanie styczniowe Sygn. 9175 WypożyczalniaGierowski, Józef Andrzej: Historia Polski: 1505–9. 1864 / Józef Andrzej Gierowski. –Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978. – s. 404–439: Powstanie styczniowe Sygn. 21806 WypożyczalniaGocławska, Luiza: Szeptem i wierszem. Tajna 10. walka w postyczniowym Królestwie Polskim / Luiza Gocławska // „Mówią Wieki”. – 2005, nr 2, s. 20–25Grabiec, J: Powstanie Styczniowe 1863–1864 / 11. J. Grabiec. – Wyd. 2. – Warszawa – Kraków: Wy-dawnictwo J. Mortkowicza Towarzystwo Wy-dawnicze w Warszawie, 1921. – s. 217, [5] Sygn. 6016 WypożyczalniaGroniowski, Krzysztof: Historia Polski 1795–12. 1914 / Krzysztof Groniowski, Jerzy Skowronek.

– Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedago-giczne, 1977. – s. 169–193: Powstanie Stycznio-we 1863–64 Sygn. 20890 WypożyczalniaGrot, Zdzisław: Rok 1863 w zaborze pruskim. 13. Udział społeczeństwa polskiego w Powstaniu Styczniowym / Zdzisław. Grot. – Poznań: Wy-dawnictwo Poznańskie, 1963. – s. 238 Sygn. 5330 WypożyczalniaHalicz, Emanuel: Kwestia chłopska w Królestwie 14. Polskim w dobie Powstania Styczniowego / Emanuel Halicz. – Warszawa: Książka i Wiedza, 1955. – s. 361, [3] Sygn. 3834 WypożyczalniaJurkiewicz-Zejdowska, Alina: Muzeum Wojska 15. Polskiego w Warszawie. W 150 rocznicę Po-wstania Styczniowego / Alina Jurkiewicz-Zej-dowska // „Mówią Wieki”. – 2013, nr 2, s. 55Kaleta, Tomasz: Tajemnica starego drzeworytu, 16. czyli pułapki ikonografii Powstania styczniowe-go / Tomasz Kaleta // „Świętokrzyskie. Środowi-sko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regional-na”. – 2011, nr 4, s. 38–43Kąkolewski, Igor: Europa wobec Powstania 17. Styczniowego / Igor Kąkolewski // „Mówią Wie-ki” – 2003, nr 4, s. 12–16Kieniewicz, Stefan: Manifest 22 stycznia 1863 18. roku / Stefan Kieniewicz. – Warszawa: Wydaw-nictwo Interpress, 1989. – s. 163 Sygn. 33038; 33344 WypożyczalniaKieniewicz, Stefan: Polskie straty w Powstaniu 19. Styczniowym / Stefan Kieniewicz // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 44–45Kieniewicz, Stefan: Powstanie Styczniowe / Ste-20. fan Kieniewicz. –Wyd.2. – Warszawa: Państwo-we Wydawnictwo Naukowe, 1983. – s. 799, [1] Sygn. 27036 WypożyczalniaKieniewicz, Stefan: Powstanie styczniowe / Ste-21. fan Kieniewicz. – Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa Książka Ruch”, 1987. – s. 80. –il. – (Dzieje Narodu i Państwa Polskiego) Sygn. 31872 CzytelniaKieniewicz, Stefan: Warszawa w Powstaniu 22. Styczniowym / Stefan Kieniewicz. – Wyd. 4. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1983. – s. 239 Sygn. 27056 Wy-pożyczalniaKoberdowa, Irena: Powstanie Styczniowe 23. 1863 r. / Irena Koberdowa. – Warszawa: Pań-stwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1959. – s. 56. – (Teksty źródłowe do nauki historii w szkole) Sygn. 3073 Wypożyczalnia

Page 24: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

22 Buski kwartalnik Edukacyjny

Kozłowski, Eligiusz: Historia oręża polskiego 24. 1795–1939 / Eligiusz Kozłowski, Mieczysław Wrzosek. – Warszawa: Państwowe Wydawnic-two „Wiedza Powszechna”, 1984. – s. 307–379: Powstanie Styczniowe 1863–1864. Emigracja Postyczniowa i Komuna Paryska. Sygn. 28221 CzytelniaŁubieński, Tomasz: Gra na śmierć i życie / To-25. masz Łubieński // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 34–37Marciniec, Leszek: Więzi i korzenie. T.1 / Leszek 26. Marciniec. – Busko-Zdrój: PHW „Ponidzie Press”, 1997. – S. 13–17: Generał Marian Langiewicz Sygn. 37290; 37291; 36475; 39548 Wypoży-czalnia Sygn. 36133 CzytelniaMarciniec, Leszek: Więzi i korzenie. T.1 / Leszek 27. Marciniec. – Busko-Zdrój: PHW „Ponidzie Press”, 1997. – S. 17–18: Porucznik Aleksander Uchnast Sygn. 36133 Czytelnia Sygn. 37290; 37291; 36475; 39548 WypożyczalniaMarciniec, Leszek: Więzi i korzenie. T.1 / Leszek 28. Marciniec. – Busko-Zdrój: PHW „Ponidzie Press”, 1997. – S. 34: Henryka Pustowójtówna Sygn. 36133 Czytelnia Sygn. 37290; 37291; 36475; 39548 WypożyczalniaMarciniec, Leszek: Więzi i korzenie. T.1 / Leszek 29. Marciniec. – Busko-Zdrój: PHW „Ponidzie Press”, 1997. – S. 61–63: Adam Chmielowski – św. Brat Albert Sygn. 36133 Czytelnia Sygn. 37290; 37291; 36475; 39548 WypożyczalniaMichalska-Bracha, Lidia: Styczniowa legenda / 30. Lidia Michalska-Bracha; rozm. przepr. Jerzy Da-niel // „Teraz”. – 2013, nr 1, s. 3–4Michalska-Bracha, Lidia: Szablą i piórem. Opo-31. wieść o Walerym Przyborowskim / Lidia Mi-chalska-Bracha // „Mówią Wieki”. – 2008, nr 3, s. 58–61Osiecki, Jerzy: Powstańcze krajobrazy / Je-32. rzy Osiecki // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 44–46 Życie i działalność arty-styczna Ludomira Benedyktowicza. Petrozolin-Skowrońska, Barbara: Bądźmy przy-33. najmniej razem. Opowieść o Edwardzie Jurgen-sie / Barbara Petrozolin-Skowrońska // „Mówią Wieki” – 2006, nr 1, s. 24–29Petrozolin-Skowrońska, Barbara: Normalizacja 34. i terroryzm 1862 / Barbara Petrozolin-Skowroń-ska // „Mówią Wieki” – 1988, nr 6, s. 43–46Petrozolin-Skowrońska, Barbara: Normalizacja 35. i terroryzm 1862 /Część II/ / Barbara Petrozo-

lin-Skowrońska // „Mówią Wieki” – 1988, nr 7, s. 31–34Petrozolin-Skowrońska, Barbara: Wierni do 36. końca / Barbara Petrozolin-Skowrońska // „Mó-wią Wieki” – 1983, nr 6, s. 1–6Piłsudski, Józef: Rok 1863 / Józef Piłsudski. – 37. Warszawa: Książka i Wiedza, 1989. – s. 211, [3] Sygn. 33268 WypożyczalniaPolak, Bogusław: Wielkopolanie w Powstaniu 38. Styczniowym 1863–1864 / Bogusław Polak. – Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1982. – s. 45, [3] Sygn. 27486 WypożyczalniaPoprzęcka, Maria: W krwawym polu srebrne 39. ptaszę / Maria Poprzęcka // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 52–56Proces Romualda Traugutta i członków Rządu 40. Narodowego: akta audytoriatu polowego z lat 1863/1864. T. 1 / pod red. Emanuela Halicza. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960. – s. 323, [1] Sygn. 7393 WypożyczalniaProces Romualda Traugutta i członków Rządu 41. Narodowego: akta audytoriatu polowego z lat 1863/1864. T. 2, część 1 / pod red. Emanuela Halicza. – Warszawa: Państwowe Wydawnic-two Naukowe, 1960. – s. 344, [1] Sygn. 7394 WypożyczalniaProces Romualda Traugutta i członków Rządu 42. Narodowego: akta audytoriatu polowego z lat 1863/1864. T. 2, część 2 / pod red. Emanuela Halicza. – Warszawa: Państwowe Wydawnic-two Naukowe, 1960. – s. 345, [1] Sygn. 7395 WypożyczalniaProces Romualda Traugutta i członków Rządu 43. Narodowego: akta audytoriatu polowego z lat 1863/1864. T. 3 / pod red. Emanuela Halicza. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960. – s. 284, [1] Sygn. 7396 WypożyczalniaProces Romualda Traugutta i członków Rządu 44. Narodowego: akta audytoriatu polowego z lat 1863/1864. T. 4 / pod red. Emanuela Halicza. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961. – s. 86, [3] Sygn. 7397 WypożyczalniaRatajczyk, Leonard: Tradycje walk partyzanc-45. kich 1863 roku / Leonard Ratajczyk // „Mówią Wieki” – 1973, nr 3, s. 9–13Rusin, Joanna: Traugutt-bohater narodowego 46. mitu / Joanna Rusin // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 38–43Sikorska-Kulesza, Jolanta: Murawiew – kat Li-47. twy i zbawca Rosji / Jolanta Sikorska-Kulesza // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 26–31

Page 25: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

23Buski kwartalnik Edukacyjny

Sokołowski, August: Powstanie Styczniowe 48. (1863–1864) / August Sokołowski. – Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2002. – s. 345 Sygn. S/1375 f CzytelniaSzczechura, Tomasz: Ruch chłopski w walce 49. o ziemię 1861–1864 / Tomasz Szczechura. – Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1962. – s. 201, [2] Sygn. 5055 WypożyczalniaSzwarc, Andrzej: Czy Wielkopolski miał szansę? 50. / Andrzej Szwarc // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 18–23Szwarc, Andrzej: Czy Wielkopolski miał szansę? 51. / Andrzej Szwarc // „Mówią Wieki” – 2013, nr 1, s. 10–14Szwarc, Andrzej: Powstanie najmniej roman-52. tyczne / Andrzej Szwarc, Tomasz Łubieński; rozm. przepr. Jarosław Krawczyk, Bogusław Ku-bisz, Piotr M. Majewski // „Mówią Wieki”. – 2003, nr 1, s. 6–13Wiącek, Tadeusz: Powstańcze bitwy / Tadeusz 53. Wiącek // „Ikar” – 2003, nr 1, s. 4–5Zacharz, Sylwia: Idea walki o niepodległość 54. Polski w twórczości Stefana Żeromskiego / Sylwia Zacharz // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 6, s. 51–56Zgórniak, Marian: Polska przed powstaniem 55. styczniowym // W: Wielka historia Polski. T. 7, Polska w czasach walk o niepodległość (1815–1864) / pod red. Stanisława Grodziskiego, Je-rzego Wyrozumskiego i Mariana Zgórniaka. – Kraków: Fogra Oficyna Wydawnicza, 2001. – S. 249–290 Sygn. 38200 Czytelnia Zgórniak, Marian: Polska przed powstaniem 56. styczniowym // W: Wielka historia Polski. T.4 / pod red. Stanisława Grodziskiego, Jerzego Wy-rozumskiego i Mariana Zgórniaka. – Kraków: Fogra Oficyna Wydawnicza, 2003. – S. 255–296. Sygn. 40320; 40321 Wypożyczalnia Zgórniak, Marian: Powstanie styczniowe // W: 57. Wielka historia Polski. T. 7, Polska w czasach walk o niepodległość (1815–1864) / pod red. Stanisława Grodziskiego, Jerzego Wyrozum-skiego i Mariana Zgórniaka. – Kraków: Fogra Oficyna Wydawnicza, 2001. – S. 291–328. Sygn. 38200 Czytelnia Zgórniak, Marian: Powstanie styczniowe // W: 58. Wielka historia Polski. T.4 / pod red. Stanisława Grodziskiego, Jerzego Wyrozumskiego i Maria-na Zgórniaka. – Kraków: Fogra Oficyna Wydaw-

nicza, 2003. – S. 297–334. Sygn. 40320; 40321 Wypożyczalnia Zielińska, Marta: Od pięciu ofiar do pięciu szu-59. bienic / Marta Zielińska // „Mówią Wieki” – 1985, nr 16, s. 6–12Zdrada, Jerzy: Tajemne państwo polskie 1862–60. 1864 / Jerzy Zdrada // „Mówią Wieki” – 2013, nr 1, s. 15–19

Region kielecki i buski.Caban, Wiesław: Powstańczy matecznik / Wie-61. sław Caban; rozm. przepr. Wojciech Kalwat // „Mówią Wieki” – 2007, nr 12, s. 60–64Caban, Wiesław: Z dziejów Powstania Stycznio-62. wego w rejonie gór świętokrzyskich / Wiesław, Caban. – Warszawa – Kraków: Państwowe Wy-dawnictwo Naukowe; Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 1989. – s. 217, [19] Sygn. 33608 CzytelniaChruśliński, Jan: Działalność Generała Mariana 63. Langiewicza w Powstaniu Styczniowym na Kie-lecczyźnie w 1863 roku / Jan Chruśliński //„Buski Kwartalnik Edukacyjny”. – 2010, nr 32, s. 16–21Dąbrowski, Andrzej: Testament Deskurów / 64. Andrzej Dąbrowski // „Świętokrzyskie. Środo-wisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regio-nalna”. – 2011, nr 4, s. 49–50Dąbrowski, Dariusz: Jadwiga Prendowska łącz-65. niczka Langiewicza / Dariusz Dąbrowski // „Świę-tokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 47–48Domagała, Ewa: Powstanie Styczniowe w rejo-66. nie Małogoszcza / Ewa Domagała // „Święto-krzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2010, nr 3, s. 68–77Dulęba, Maria: Styczniowa legenda / Maria Du-67. lęba // „Przemiany”. – 1983, nr 1, s. 17–20Kalwat, Wojciech: Małogoszcz 1863 / Wojciech 68. Kalwat // „Mówią Wieki”. – 2013, nr 2, s. 50–54Kalwat, Wojciech: Powstanie styczniowe w Ły-69. sogórach / Wojciech Kalwat // „Mówią Wieki”. – 2005, nr 1, s. 46–51Kalwat, Wojciech: Straszny starzec / Wojciech 70. Kalwat // „Mówią Wieki”. – 2008, nr 3, s. 52–57Kowalczyk, Jerzy: Miejsca pamięci Powstania 71. Styczniowego 1863–1864 w Kielcach (cz.1) / Je-rzy Kowalczyk // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2012, nr 7, s. 30–41Kowalczyk, Jerzy: Miejsca pamięci Powstania 72. Styczniowego 1863–1864 w Kielcach (cz.2) / Je-

Page 26: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

24 Buski kwartalnik Edukacyjny

rzy Kowalczyk // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2012, nr 8, s. 34–46Kowalczyk, Jerzy: Okres powstania stycznio-73. wego 1863–1864 w Bliżynie / Jerzy Kowalczyk // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 23–37Marciniec, Leszek: Od Wykusu do Grochowisk 74. / Leszek Marciniec // „Biblioteczny Biuletyn In-formacyjny”. – 1992, nr 1, s. 8–10Marciniec, Leszek: Pomnik na mogile powstań-75. ców 1863 roku w Kamedułach / Leszek Mar-ciniec. – Busko-Zdrój: Agencja Reklamowo – Wydawnicza Studio ScriptGraf, 2004. – 44 s.: il. – Bibliogr. Sygn. 41772 CzytelniaMarciniec, Leszek: Por. Aleksander Uchnast – 76. młodociany powstaniec 1863 r. / Leszek Marci-niec // „Buskie Źródła”. – 1993, nr 1, s. 11–13Michniewska, Jolanta: Zadarnowscy w Po-77. wstaniu Styczniowym / Jolanta Michniewska // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2012, nr 9, s. 39–43Obcowski, Henryk: Buski wajdelota / Henryk 78. Obcowski // „Buskie Źródła”. – 1993, nr 1, s. 15–18. Sylwetka Wacława Żelichowskiego – funda-tora i opiekuna społecznego grobu powstań-ców styczniowych w Grochowiskach.Osiecki, Jerzy: Powstanie 1863 / Jerzy Osiecki 79. // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 10–16Osiński, Robert: Bitwa pod Chrobrzem – 17 mar-80. ca 1863 roku / Robert Osiński // „Buskie Źródła”. – 1994, nr 1, s. 15–19Osiński, Robert: Bitwa pod Grochowiskami – 81. 18 marca 1863 rok / Robert Osiński // „Bibliotecz-ny Biuletyn Informacyjny”. – 1992, nr 1, s. 12–15Osiński, Robert: Bitwa pod Grochowiskami – 82. 18 marca 1863 roku / Robert Osiński // „Święto-

krzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 17–22Osiński, Robert: Grupa Rekonstrukcji Histo-83. rycznej „Pułk Żuawów Śmierci” / Robert Osiński // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 80–83Osiński, Robert: Mieszkańcy Buska w Powsta-84. niu Styczniowym 1863 r. / Robert Osiński // „Buskie Źródła”. – 1993, nr 1, s. 6–10Osiński, Robert: Pierwszy pułk żuawów śmierci” 85. / Robert Osiński // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2010, nr 3, s. 59–61Osiński, Robert: Z dziejów powstania stycz-86. niowego w powiecie buskim / Robert Osiński. – Busko-Zdrój: [Nakład własny autora], 2003. – 59 s.: il. – Bibliogr.Osiński, Robert: Powstańcze losy Adama Chmie-87. lowskiego / Robert Osiński // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 5, s. 37–39Osiński, Robert: Żandarmeria powstańcza po-88. wiatu stopnickiego / Robert Osiński // „Święto-krzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 5, s. 40–43Saletra, Wojciech: Produkcja broni na Kielec-89. czyźnie w okresie powstań listopadowego i styczniowego / Wojciech Saletra // „Studia Kieleckie”. – 1984, nr 2, s. 41–58Wadowski, Andrzej: Kolejna rocznica bitwy pod 90. Grochowiskami / Andrzej Wadowski // „Buskie Źródła”. – 1994, nr 1, s. 14

Scenariusze zajęćGrzymała, Jolanta: Program poetycko-muzycz-91. ny związany z rocznicą Powstania Styczniowego 1863 r // W: Scenariusze na cały rok… część II / pod red. Elżbiety Doroszkiewicz i Krystyny Sta-szewskiej”. – Kielce: Wydawnictwo Pedagogicz-ne ZNP, 1995. – s. 7–19 Sygn. 36347 Czytelnia

Page 27: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

25Buski kwartalnik Edukacyjny

Rolf, Barbara: „Wodzem ich był człowiek świę-92. tego imienia”. Scenariusz apelu poświęconego Romualdowi Trauguttowi oraz bohaterom po-wstania styczniowego 1863 roku / Barbara Rolf // „Poradnik bibliotekarza”. – 1998, nr 3, s. 23–26

INFORMACJAPedagogiczna Biblioteka w Kielcach, Filia w Bu-

sku-Zdroju informuje, że od dnia 7 stycznia 2013 r. urzęduje w nowej siedzibie.

Adres: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach, Filia w Busku-Zdroju 28-100 Busko-Zdrój ul. Armii Krajowej 19 (budynek dawnego Studium Medycznego) Tel. 41 378 39 27

Godziny otwarcia: Poniedziałek, Wtorek, Śro-da, Piątek: 900–1700 Czwartek: biblioteka nieczynna (dzień pracy wewnętrznej) Sobota: 900–1300

„NAJPIĘKNIEJSZY STROIK ŚWIĄTECZNY…”Samorządowe Przedszkole w Pacanowie od

10 lat organizuje aukcje świąteczne. Tym razem w dniu 18 grudnia 2012 r. odbył się kiermasz stro-ików, które zostały wykonane przez dzieci wspól-nie z rodzicami, dziadkami i opiekunami w ramach przedszkolnego konkursu: „Najpiękniejszy stroik świąteczny”. Organizatorkami były nauczyciel-ki: L. Bartusiak, E. Kapusta i B. Żurek. W tym roku przedszkolaki przygotowały 61 stroików i ozdób świątecznych. Pomysły i materiały z których zosta-ły wykonane były naprawdę ciekawe. Stroiki i de-koracje miały różne formy, a wykorzystane w nich materiały to: mech, papier, aksamitny materiał, ko-lorowe wstążki, świece, szyszki, kora, sizal, bombki ręcznie ozdabiane koralikami, suszone pomarań-cze, laski pachnącego cynamonu oraz zielone ga-łązki jodły i świerku. Dominowały kolory złota, sre-bra, szafiru, bieli i czerwieni. Ozdobą całej wystawy

były żywe kwiaty gwiazdy betlejemskiej. Wszystkie te „dzieła sztuki” zgłoszone do konkursu zostały wystawione na aukcję. W pięknie udekorowanej sali przedszkolnej, przy cichym brzmieniu kolęd i aurze zbliżających się świąt można było podzi-wiać barwy i kolory, którymi mieniły się wszystkie

Barbara ŻurekAutorka jest nauczycielką w Samorządowym Przedszkolu w Pacanowie•

Z ŻYCIA DZIECI Z SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W PACANOWIE

Page 28: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

26 Buski kwartalnik Edukacyjny

wystawione cudeńka. Galeria świąteczna prezen-towała się wspaniale, a zaproszeni goście: przed-stawiciele władz samorządowych, powiatowych, lokalnych firm, mieszkańcy naszej gminy oraz przyjaciele przedszkola z trudem wybieral, i każdy coś dla siebie, bo wszystko bardzo się podobało i zdecydować było niełatwo.

Impreza zakończyła się słodkim poczęstunkiem, który przygotowała Rada Rodziców.

Fundusze zebrane podczas kiermaszu zostaną przeznaczone na potrzeby naszego przedszkola.

Spotkanie to przybliżyło atmosferę Świąt Bożego Narodzenia, a dzieciom pozwoliło radośnie uczest-niczyć w przygotowaniu do tych szczególnych świąt. Aukcja cieszyła się dużym zainteresowaniem i uznaniem z czego bardzo wszyscy się cieszymy.

Wszystkim gościom dziękujemy za przybycie, życzliwość i ciepłe słowa – te przekazane ustnie i te wpisane do przedszkolnej kroniki.

„SZLACHETNA PACZKA! – ZOSTAŃ DARCZYŃCĄ!”Podaruj potrzebującym radość, nadzieję i re-

alną pomoc na święta. Zrób Paczkę! Pod takim hasłem w Samorządowym Przed-

szkolu w Pacanowie nauczycielki: L. Bartusiak, E. Kapusta i B. Żurek zorganizowały świąteczną zbiórkę żywności dla dzieci uczęszczających do przedszkola z rodzin znaj-dujących się w ciężkiej sy-tuacji materialnej. Dzięki dobrym sercom darczyń-ców zebrałyśmy produk-ty żywnościowe, a także higieniczne i chemiczne, które zostały podzielone i przydzielone przez Radę Pedagogiczną dla dzieci, które potrzebują takiej pomocy. To dzięki WAM drodzy darczyńcy pięć rodzin miało „słodsze” święta. W imieniu własnym i tych obdarowanych serdecznie dziękujemy.

Każdy w swym sercu pragnie dobra dla siebie i innych, dążymy do dobra, oczekujemy dobra,

podziwiamy umiejętność czynie-nia dobra, odczuwamy radość z otrzymywania, ale i bezmierne szczęście z obdarowywania in-nych bezinteresowną dobrocią.

„BAL NAD BALE”W dniu 30.01.2013 r. w Samorzą-

dowym Przedszkolu w Pacanowie odbył się wielki bal postaci bajko-wych. Organizatorkami tej impre-zy były nauczycielki: L. Bartusiak, E. Kapusta i B. Żurek. Od samego rana w przedszkolu panował we-soły nastrój i wszyscy niecierpliwie czekali na rozpoczęcie zabawy. Kie-dy nadszedł ten moment kolorowy korowód złożony z przeszło 80 po-

Page 29: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

27Buski kwartalnik Edukacyjny

staci: księżniczek, wróżek, piratów, spidermanów, rycerzy, królów, biedronek, pszczółek, syrenek, czerwonych kapturków, motylków, dżina, dam dworu i wielu, wielu innych ciekawych bajkowych postaci podążył za panią dyrektor Zdzisławą Be-lon, która po przecięciu wstęgi i otwarciu wielkim srebrnym kluczem sali balowej sprawiła, że zabawa się rozpoczęła. Od tej chwili były tańce, konkursy i wspólna zabawa, którą poprowadził oczywiście nasz kochany Koziołek Matołek. W tej roli wystąpił pan Mariusz Maliga. Razem z przedszkolakami ba-wiła się pani dyrektor i wszystkie nauczycielki, któ-

re także przebrane były za postacie z bajek. Przed-szkolaków odwiedziła w tym dniu pani Karolina Kępczyk – dyrektor Europejskiego Centrum Bajki. Podczas całej imprezy przedszkolakom piękne pa-miątkowe zdjęcia wykonał pan Robert Gwóźdź. Na koniec została wybrana z każdej grupy przedszkol-nej para: królowa i król balu. Wybór był napraw-dę trudny, bo wszystkie dzieci prezentowały się wspaniale. Przedszkolaki fantastycznie się bawiły, konkursy sprawiły im wiele radości i pozostawiły niesamowite wrażenia. Był to naprawdę w naszym przedszkolu dzień niezwykły i wspaniały.

Page 30: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

28 Buski kwartalnik Edukacyjny

„DZIEŃ BABCI I DZIADKA”

Dzisiaj wszystkie smutki – precz!Święto Dziadków – ważna rzecz!

Dzień Babci i Dziadka to uroczystość na którą tradycyjnie co roku zapraszają swoje ukochane babcie i dziadziusiów przedszkolaki z Samorzą-dowego Przedszkola w Pacanowie. Mimo później-szego terminu obchodów tego święta goście nie zawiedli i przybyli licznie do Europejskiego Cen-trum Bajki w dniu 12.02.2013 r. Był to szczególny

dzień pełen uśmiechów, wzruszeń i radości. Uroczystość rozpoczę-ła pani dyrektor Zdzisława Belon składając wszystkim zebranym najserdeczniejsze życzenia. Jako pierwsze wystąpiły „Krasnoludki” w tańcu „Czarownice z Łysej Góry” a następnie razem z „Muchomor-kami” recytowały wiersze i śpie-wały piosenki. Było też tradycyjne „Sto lat” przy którym niejednej babci i dziadziusiowi zakręciła się w oku łezka wzruszenia. Występ tych grup zakończyły tańce zapre-zentowane do melodii: „Ai se eu te pego” i „Gangnam style”. Gorące brawa były największym uznaniem dla dzieci. Kolejnym punktem pro-gramu było przedstawienie „Czer-wony Kapturek” w wykonaniu star-szych przedszkolaków. Mali artyści z przejęciem odtwarzali swoje role. Występy dzieci z grup: „Biedronek” i „Żabek” zakończyły tańce prezen-tujące nazwę grupy. Poprzez wier-sze, piosenki i tańce przedszkolaki wyraziły swą wielką miłość płyną-cą z małych serduszek. Następnie każdy przedszkolak wręczył swojej babci i dziadziusiowi drobny upo-minek składając życzenia z mocny-mi całuskami. Imprezę zakończył wspólny słodki poczęstunek.

Wszystkim Babciom i wszystkim Dziadkom życzymy dużo zdrowia i nieskończonej radości płynącej z obcowania z wnukami!

Page 31: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

29Buski kwartalnik Edukacyjny

LIST Z PODLASIAPragnę serdecznie podziękować za przesłanie

mi na Podlasie, gdzie obecnie mieszkam, kwartal-ników (nr 37/2012 i 38/2012) Powiatowego Ośrod-ka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Bu-sku-Zdroju – „Buskiego Kwartalnika Edukacyjnego, i jednocześnie pogratulować Pani i zespołowi re-dakcyjnemu za piękną szatę graficzną periodyku, a nade wszystko za jakże ważną tematykę prezen-towaną w publikacjach na łamach Waszego wy-dawnictwa.

Dzielę się tymi tematami w tutejszym środowi-sku z czynnymi jeszcze moimi przyjaciółmi – peda-gogami. Wszyscy oni wskazują na wysoki profesjo-nalizm w popularyzacji wieloletnich doświadczeń placówek oświatowych, metodyki pracy, wyda-rzeń, wybitnych postaci Ponidzia itp. Szczególne zainteresowania budziły tematy: metodyka pracy nauczyciela (Jolanta Maślicha, Zofia Dybała-No-wak, Danuta Groniec-Rzepa, Agata Cygan, Marze-na Jasiukowicz, Barbara Galant); ekologia – ochro-na środowiska (Anna Masłowska, Jadwiga Lewicka, Wioletta Kumor); o Przedszkolu w Pacanowie (Bar-bara Żurek).

Jestem rodowitym busczaninem. W Busku prze-żyłem dzieciństwo, okupację hitlerowską, trudne lata powojenne. Los rzucił mnie jednak na Biało-stocczyznę. Wszystko, co dotyczy Buska jest mi nadal bardzo bliskie. Toteż, gdy czytam w „Kwar-talniku” o bohaterach Ponidzia autorstwa Jan-ka Chruślińskiego: o egzekucji w czasie okupacji słynnego buskiego gestapowca (byłem naocznym świadkiem tego wydarzenia), o ks. Ściegiennym, a ostatnio o symbolach narodowych, cieszę się, że podejmowane są tak ważne tematy. Stałe przypo-minanie młodemu pokoleniu o znaczących wyda-

rzeniach z przeszłości, pogłębianie wiedzy o sław-nych Polakach, wskazywanie na wartości symboli narodowych (dzisiaj jeszcze w tej dziedzinie jest dużo do zrobienia) to m.in. budzenie w nim dumy narodowej, patriotyzmu.

Ze wzruszeniem przeczytałem publikację Jolan-ty Maślichy „Wspomnienie o Leszku Marcińcu”. Kilka miesięcy przed jego śmiercią, latem 2009 r., spotka-liśmy się w Zdroju. Przyszedł do mnie, przyniósł mi kilka swoich książek o Busku. Długo rozmawialiśmy, snuliśmy plany edukatorskie. Byliśmy swoimi losa-mi zauroczeni. Prosił mnie o materiały o mojej sio-strze Halinie (absolwentka Liceum Pedagogicznego w Busku) – po studiach aktorce Teatru Muzycznego w Krakowie, primadonnie Operetki Śląskiej w Gliwi-cach. Zamierzał napisać książkę o trzech artystkach – pieśniarkach z Buska-Zdroju.

Niestety zdążył tylko zamieścić część materia-łu w Internecie. Odszedł „wielki piewca” społecz-ności buskiej… Cisną mi się na usta sławne słowa ks. Twardowskiego: „Śpieszmy się kochać ludzi tak szybko odchodzą…”.

W głęboką zadumę wprowadził mnie artykuł pana Bartłomieja Grzegorza Sala: „Po Busku-Zdroju i Ponidziu z Wojtkiem Belonem”. Odżyły we mnie młodzieńcze lata. Odniosłem wrażenie, jakbym z autorem kroczył po opisywanych zaułkach Poni-dzia, bo przecież… prawie wszędzie tam byłem!

[…]Przepraszam za tak obszerne moje osobiste wy-

wody, ale to refleksje po czytaniu Waszych ostat-nich kwartalników. Życzę dalszych sukcesów!

Z poważaniemWłodzimierz Zmarzlik

Tym artykułem kończymy cykl poświęcony sym-bolom narodowym.

Pomysł oddania hołdu poległym w walkach nieznanym żołnierzom narodził się bezpośred-nio po I wojnie światowej we Francji. Pierwszy na świecie Grób Nieznanego Żołnierza powstał w Pa-ryżu w 1920 roku. Upamiętnia on 1 500 tysięcy

żołnierzy, poległych na polach bitew pierwszej wojny światowej w latach 1914–1918. W Paryżu pod Łukiem Tryumfalnym złożono zwłoki pole-głego w I wojnie światowej nieznanego z nazwi-ska żołnierza i mogiłę opatrzono napisem: „Tu leży Nieznany Żołnierz”.

jan chruślińskiPułkownik w stanie spoczynku, historyk•

GRÓB NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA W WARSZAWIE

Page 32: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

30 Buski kwartalnik Edukacyjny

Miejsce to stało się przedmiotem kultu i symbolem ofiarnego męstwa i wszelkich cnót żołnierskich, nie tylko Francuzów, lecz i cudzo-ziemców, którzy zwiedzając Łuk Tryumfalny, uważają za swój obowiązek złożyć hołd ciche-go poświęcenia, bezinteresownej ofiary krwi i życia dla dobra Ojczyzny.

Dnia 4 kwietnia 1925 roku w Warszawie, w gmachu Ministerstwa Spraw Wojskowych, w sali Rady Wojennej przy gabinecie Ministra, odbyła się uroczystość wylosowania pobojowi-ska, z którego miały być ekshumowane zwłoki Nieznanego Żołnierza i złożone w mogile pod arkadami Pałacu Saskiego.

Uroczystość losowania rozpoczął minister Spraw Wojskowych, generał dywizji Włady-sław Sikorski – przemawiając między innymi powiedział:

„Zebrani tu dziś przedstawiciele rządu, wojska i społeczeństwa mają ten wysoki zaszczyt, że będą świadkami losowania pobojowiska, które uzna-my za symbol wielu naszych pobojowisk. Z całej ziemi mogił i krzyżów wybranym zostanie jedno miejsce, jako krwawe znamię walk kilku pokoleń o wolność, całość i niepodległość narodu. W po-korze i czci chyląc czoło przed dostojeństwem męki narodowej z ubiegłych lat dumni jesteśmy, że tym razem nad grobem Nieznanego Żołnie-rza, który poległ za Ojczyznę, rozbrzmi zwycięska fanfara polska i majestat prochów Jego czczony będzie przez rodaków jawnie i dumnie. Wiele bo-wiem krwi przelaliśmy na pobojowiskach Europy i całego świata. Ale najwięcej na własnej ziemi i w ostatniej wojnie zwycięskiej – przeto naszym nieznanym żołnierzem będzie jeden z tych, co polegli w okresie starcia się mocy całego naro-du polskiego z mocą wroga. Proszę pana szefa sztabu generalnego, żeby wymienił te pobojowi-ska, które w czasie wojen z lat tysiąc dziewięćset osiemnaście do tysiąc dziewięćset dwadzieścia były dość krwawe.”

Szef sztabu generalnego, generał dywizji Józef Haller, zabierając głos stwierdził: „Wybór jest trudny, armia bowiem nasza organizowała się w ogniu walk, każdy możliwie gotowy bata-lion z potrzeby bojowej rzucano na front. Dlate-

go wszystkie granice Rzeczypospolitej znaczy nić serdeczna krwi żołnierskiej, na każdym szlaku marszowym znajdują się pojedyncze i zbiorowe mogiły. Jednak w niektórych bitwach i starciach ponieśliśmy straty bardzo poważne, a nawet masowe. (…)”

Następnie wręczył księdzu biskupowi polo-wemu, generałowi Stanisławowi Galowi, pięt-naście kartek z nazwami pobojowisk, który włożył je do urny, po czym szef sztabu gene-ralnego wezwał najmłodszego kawalera orde-ru Virtuti Militari, by wystąpił w celu dokonania losowania.

Zameldował się ogniomistrz 14. Pułku Ar-tylerii Polowej Józef Buczkowski, instruktor szkoły podchorążych i wśród uroczystej ciszy wyciągnął z urny kartkę; przekazał ją mini-strowi spraw wojskowych, generałowi dywi-zji Władysławowi Sikorskiemu, który odczytał z niej na głos: „Pobojowisko lwowskie z roku tysiąc dziewięćset osiemnaście – tysiąc dziewięć-set dziewiętnaście łącznie z pobojowiskiem nad Wereszycą, to jest Gródka Jagiellońskiego, na którym krwawo i ofiarnie biła się z Ukraińcami Piąta Dywizja Piechoty. Długotrwałość, zaciętość walk, moment poświęcenia występuje tutaj w ca-łej pełni. Za zgodność – szef Biura Historycznego, Kukiel, generał brygady”.

Kończąc uroczystość Sikorski powiedział: „(…) Nie mógł lepiej paść wybór pobojowiska. Ślepy los oddał hołd krwi najbardziej ofiarnej (…)”

W dniu 29 października 1925 roku we Lwo-wie, na cmentarzu Obrońców Lwowa, odbyła się ekshumacja i wybór zwłok bezimiennego żołnierza. Rozkopano trzy mogiły żołnierskie. Na sznurach podniesiono na zewnątrz pierwszą trumnę. Komisja stwierdziła że nie są to szczątki żołnierza. To samo druga i trzecia trumna. A ko-misja żądała dowodu, że to był żołnierz.

Trzy dalsze wydobyte z grobów trumny były wszystkie zwłokami, żołnierzy: szeregowca, sierżanta i kaprala. Stwierdzono przepisowy mundur, metalowe guziki z orłami polskimi, czapki maciejówki pod pachą lub na kolanach, u dwóch dystynkcje sierżanta i kaprala – sta-nowczo stwierdzały, że owe trzy trumny zawie-

Page 33: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

31Buski kwartalnik Edukacyjny

rają szczątki żołnierzy liniowych. Wszystkie trzy zamknięte trumny ustawiono przed kaplicą cmentarną. Wówczas pani Jadwiga Zarugiewi-czowa – matka, żołnierza poległego na polach Zadwórza i pochowanego w nieznanym miej-scu, kładąc dłoń na jednej z trumien, dokona-ła wyboru. Po otwarciu trumny okazało się, że wybór padł na żołnierza bez stopnia wojskowe-go, z maciejówką. Ustalono, iż był on w wieku około 14 lat. Wieczorem trumnę przeniesiono do kaplicy obrońców Lwowa i zaciągnięto przy niej wartę honorową.

W dniu 30 października 1925 roku, w uro-czystym kondukcie z trumną na lawecie armat-niej, w asyście orkiestry konnej Ułanów Jazło-wieckich i oddziałów piechoty oraz kawalerii, przeniesiono ciało bezimiennego żołnierza do bazyliki archidiecezjalnej. Trumna została wyniesiona za pomocą specjalnej windy na pięciopiętrowy, potężny katafalk. Katafalk był ogrodzony płotem karabinów i szabel ułań-skich; w czterech rogach spoczywały zbroje husarskie. Na bieli i purpurze złote emblematy rycerskie. Po obu stronach katafalku wartę ho-norową pełniło po dwóch: oficerów, podofice-rów i szeregowców.

Następnego dnia 31 października, w ładny jesienny słoneczny dzień, Lwów odprowadził Bezimiennego Bohatera z bazyliki na dworzec kolejowy.

Ośmiu podoficerów zdjęło trumnę z kata-falku i przez szpaler pochylonych sztandarów wojskowych oraz cywilnych, przeszło ze zwło-kami do lawety armatniej, oczekującej przed katedrą. Z chwilą, gdy trumna ukazała się przed wejściem do katedry, odezwał się z cy-tadeli wystrzał armatni, a na to hasło rozległ się dźwięk dzwonów we wszystkich kościołach lwowskich. Na dwie minuty ustał wszelki ruch kołowy, w fabrykach włączono syreny.

Uformowany kondukt ruszył spod kate-dry i ulicami Lwowa: Rutowskiego, Legionów, Jagiellońską, pl. Smolki, Mickiewicza, Mar-szałkowską, Kopernika, Sapiehy i Dojazdową, skierowano się na dworzec kolejowy. Na czele konduktu jechał na koniu generał dywizji Jan

Thullie, za nim 14. Pułk Ułanów, poczty sztan-darowe, duchowieństwo trzech obrządków, la-weta armatnia z trumną, dostojnicy wojskowi i cywilni, orkiestra wojskowa, kompania hono-rowa, a kondukt zamykał oddział policji konnej. Lwów na czas przejścia konduktu był odświęt-nie udekorowany, a na ulicach towarzyszył mu szpaler mieszkańców i żołnierzy.

Na noc trumnę złożono w salonie recepcyj-nym dworca, który został na tę okazję przy-strojony przez lwowskich kolejarzy. Trumnę zamiast na katafalku złożono na karabinach maszynowych. Na noc przy trumnie stanęła warta honorowa – obok żołnierzy stanęli także kolejarze. Całą noc, przez dworzec przewijał się tłum ludzi składających bezimiennemu żołnie-rzowi ostatni hołd.

Pożegnanie zwłok na dworcu odbyło się w dniu 1 listopada z taką samą podniosłością i okazałością jaka cechowała, przebieg uroczy-stości lwowskich. O godzinie 8:48 nastąpił od-jazd ze Lwowa do Warszawy pociągu nadzwy-czajnego. Pociąg prowadzony był parowozem udekorowanym emblematami narodowymi i żałobnymi. Trumna spoczywała w ostatnim wagonie – tym samym, którym do kraju przy-jechały zwłoki Henryka Sienkiewicza. Drzwi wagonu pozostawały otwarte na oścież, aby podczas przejazdu trumna była dla wszystkich widoczna. Wagon poprzedzający był wypełnio-ny ponad setką wieńców ofiarowanych przez lwowian. Trzy pozostałe wagony zajmowała 56 – osobowa eskorta honorowa z komendantem pociągu gen. bryg. Walerym Maryańskim.

Trasa pociągu wiodła przez Żółkiew, Rawę Ruską, Bełżec, Krasnystaw, Lublin i Garwolin. Na trasie przejazdu planowano liczne postoje po około 15 minut. Zapadający mrok potęgo-wał podniosły nastrój. Wzdłuż torów rozbłysły smolne łuczywa lub stosy drewna, a przy torach na całej trasie towarzyszyły mu nieprzebrane tłumy. Na stacjach, które pociąg mijał i gdzie się zatrzymywał, orkiestry grały pieśni patrio-tyczne i żałobne, śpiewały chóry miejscowe. Późne godziny nocne nie położyły kresu tych

Page 34: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

32 Buski kwartalnik Edukacyjny

manifestacji. Droga Nieznanego Żołnierza była więcej, niż królewski pochód tryumfalny.

Pociąg wiozący szczątki Bezimiennego Bohatera, po 22 godzinach jazdy ze Lwowa, 2 listopada o godzinie szóstej rano wjechał na Dworzec Główny w Warszawie. Lokomo-tywa przyozdobiona była w barwy narodowe z wielką tarczą z Orłem Białym na przedzie. Generał Maryański przekazał trumnę oraz 126 wieńców generałowi Sikorskiemu i generałowi Suszyńskiemu. Trumna przykryta szkarłatnym całunem atłasowym z wyhaftowanym godłem państwowym, została złożona na lawecie ar-matniej zaprzężonej w szóstkę koni. Kondukt z Dworca Głównego prowadził ksiądz prałat Niewiarowski. Przed konduktem szła orkie-stra, za nią pododdziały 30. Pułku Piechoty. Za trumną szli przedstawiciele rządu i wojska. Trasa wiodła, Alejami Jerozolimskimi, Nowym Światem i Krakowskim Przedmieściem przez plac Zamkowy do katedry świętego Jana. Wszystkie domy na trasie pochodu były ozdo-bione flagami o barwach narodowych.

Przed katedrą na kondukt oczekiwał ksiądz biskup polowy, generał Stanisław Gall, który następnie wprowadził trumnę po czerwonym kobiercu na katafalk ustawiony na środku ka-tedry. Do godziny 11:00, kiedy rozpoczęło się nabożeństwo, do katedry przybywali oficjele: prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojcie-chowski, marszałkowie Sejmu i Senatu, pre-mier Władysław Grabski, generał Władysław Sikorski, generalicja. Przybył także nuncjusz papieski Lorenzo Lauri.

Podczas mszy przy katafalku stanęła warta honorowa – cztery posterunki oficerskie. Miej-sca najbliżej katafalku zajęte były przez matki poległych żołnierzy, wdowy i sieroty po żoł-nierzach oraz przez inwalidów wojennych.

Uroczystą mszę celebrował metropolita war-szawski, ksiądz kardynał Aleksander Kakowski, zaś patriotyczną homilię wygłosił ksiądz prałat Antoni Szlagowski. Wzruszył wszystkich zebra-nych. Zwrot do matek, których synowie polegli w walce i spoczywają jako nieznani, wywołał łzy i łkania. Pełnym napięcia głosem wołał:

„…Kim jesteś ty? Nie wiem. Gdzie dom twój rodzinny? Nie wiem. Kto twoi rodzice? Nie wiem i wiedzieć nie chcę i wiedzieć nie będę, aż do dnia sądnego. Wielkość Twoja w tem, żeś nieznany.

W bratniej, wspólnej mogile zagubił imię, za-gubił rodzinę, spadło z niego, co osobiste, z grobu narodził się na nowo, z grobu, gdyby z matki-zie-mi, wyszedł nieznany, zapomniany, bezimienny […] Czymże na Boga jesteś, szary żołnierzu, za-pomniany, bezimienny?

Ty jesteś odwieczny geniusz bojowy narodu, zowiesz się Męstwo, ty jesteś niespożyta, niezmo-żona moc ideałów narodowych, zowiesz się Po-święcenie. Ty jesteś wszechzwycięska niepodle-głość ducha narodowego, zowiesz się Wolność.”

Po nabożeństwie trumna została zdjęta z ka-tafalku przez ośmiu podoficerów – kawalerów krzyża Virtuti Militari, wyniesiona przed kate-drę wśród szpaleru pochylonych oddających honory sztandarów i złożona na armatniej la-wecie. Sformowano kondukt według ustalo-nego porządku. Na czele maszerował podod-dział piechoty konnej, następnie pododdziały: piechoty, artylerii, kawalerii, sztandary armii polskiej, dalej duchowieństwo wszystkich wyznań, laweta z trumną, a tuż za nią matki, wdowy i inwalidzi. W dalszej kolejności w kon-dukcie szli: prezydent Rzeczypospolitej, przed-stawiciele Ministerstwa Spraw Wojskowych, generalicja, przedstawiciele Sejmu i Senatu oraz wysocy urzędnicy, korpus oficerski i de-legacje zagraniczne. Kondukt zamykał oddział policji konnej.

Przy dźwiękach rozbrzmiewających wszyst-kich dzwonów kościelnych, kondukt przema-szerował Krakowskim Przedmieściem, na plac Saski. Po drodze konduktowi towarzyszyły ty-siące warszawiaków.

W lożach przy Pałacu Saskim zasiedli pre-zydent Rzeczypospolitej z towarzyszącym mu pierwszym marszałkiem Polski Józefem Piłsud-skim, premier i marszałkowie Sejmu i Senatu, po lewej stronie duchowieństwo rzymskoka-tolickie, arcybiskup Kościoła prawosławnego i główny rabin warszawski.

Page 35: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

33Buski kwartalnik Edukacyjny

Szkoła Podstawowa nr 1 jest najstarszą pla-cówką oświatową w Pińczowie, sięgającą swy-mi tradycjami połowy XV stulecia. W obecnym budynku nauka rozpoczęła się we wrześniu 1931 roku i trwa do dzisiaj. W naszej szkole tra-dycja łączy się z nowoczesnością.

Bazę szkoły stanowi 9 sal nauczania zin-tegrowanego i 8 sal dydaktycznych dla klas IV–VI wyposażonych w niezbędne pomoce dydaktyczne do realizacji nowej podstawy

programowej. 11 sal posiada zestawy multi-medialne (projektory i ekrany), 1 tablicę inte-raktywną, a cała szkoła objęta jest dostępem do Internetu.

Szkoła posiada 2 pracownie informatycz-ne dla klas I–VI – 35 stanowisk (15 komputerów stacjonarnych oraz 20 netbooków z projektów unijnych) oraz wyposażenie multimedialne.

Zajęcia sportowe odbywają się w 2 salach gimnastycznych: dużej (otwartej w 2010 r.)

Barbara BurzawaDyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Pińczowie•

agnieszka PorosNauczyciel bibliotekarz oraz opiekun SU w Szkole Podstawowej nr 1 w Pińczowie•

Edyta jaklewicz-OrzełPedagog szkolny oraz opiekun SU w Szkole Podstawowej nr 1 w Pińczowie•

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 W PIŃCZOWIE

Laweta z trumną zatrzymała się przed po-mnikiem księcia Józefa Poniatowskiego. Przy pomniku stali żołnierze w historycznych mun-durach wojsk polskich z czasów Księstwa War-szawskiego. Kawalerowie Virtuti Militari prze-nieśli trumnę przed salutującymi oddziałami i złożyli obok miejsca spoczynku. Punktualnie o godzinie 13:00 rozległ się strzał armatni, wzywający stolicę, a z nią cały naród, do jednej minuty ciszy i skupienia. Odkryły się głowy, za-marł ruch… Przy biciu dzwonów kościelnych trumna została opuszczona do grobowca. Nad zgromadzonymi tłumami rozległ się warkot przelatujących eskadr samolotów.

Minister spraw wojskowych złożył do gro-bowca akt erekcyjny oraz 14 żalników z zie-mią z pozostałych pobojowisk, a także srebr-ny wieniec od prezydenta Rzeczypospolitej i jedwabny całun z wizerunkiem orła białego. Minutę po złożeniu trumny do grobowca, przestały bić dzwony i oddano 24 wystrzały honorowej salwy armatniej. Grobowiec nakry-to płytą nagrobną.

Akt erekcyjny złożony w grobowcu Nieznane-go Żołnierza polskiego, miał następującą treść:

„Naród i rząd Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej z jej prezydentem Stanisławem Wojcie-chowskim na czele przy udziale przedstawicieli izb ustawodawczych, duchowieństwa wszech wyznań, wojska, władz państwowych i samo-rządowych, stowarzyszeń społecznych i licznych tłumów ludu złożył w grobowcu na placu Saskim w stołecznym mieście Warszawie wzniesionym, wydobyte ze wskazanego losem pobojowiska lwowskiego zwłoki żołnierza polskiego, który po-legł za Ojczyznę, składając w ten sposób wspól-ny hołd tysiącom bohaterów, którzy w ciągu stu-trzydziestoletniej walki o wolność legli na polu chwały za sprawę narodu.”

Gdy zawarła się płyta nad szczątkami Niezna-nego Żołnierza, prezydent Wojciechowski jako pierwszy oddał honory Grobowi Nieznanego Żołnierza i złożył wieniec od narodu, a następ-nie zapalił wieczny znicz. Przy grobie została zaciągnięta warta honorowa wystawiona przez żołnierzy z 36. Pułku Legii Akademickiej.

Ideą warszawskiego Grobu Nieznanego Żoł-nierza jest uczczenie pamięci poległych w wal-ce o niepodległość. Grób zaliczany jest do na-rodowych imponderabiliów, symbolizujących największe poświęcenie.

Page 36: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

34 Buski kwartalnik Edukacyjny

z nowoczesnym zapleczem sportowym i sa-nitarnym (pełnowymiarowe boiska do pił-ki siatkowej, koszykówki, tenisa ziemnego), z możliwością podziału na dwie części (ko-tara), z widownią (117 miejsc) posiadającej zaplecze przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych (winda, podjazdy, sanita-riaty) oraz małej dla klas 1–3 (także na zajęcia gimnastyki-korekcyjnej). Przy sali znajduje się boisko sportowe do piłki nożnej oraz zeskok do skoku w dal.

Bazę szkoły stanowią także: świetlica; sto-łówka szkolna; obserwatorium astronomicz-ne; gabinety: pedagoga szkolnego, logopedy, terapii pedagogicznej, higienistki oraz pokój spotkań z rodzicami.

Biblioteka szkolna swoim bogatym księ-gozbiorem (ponad 15 tys. woluminów) słu-ży dzieciom, nauczycielom i rodzicom. Każdy może skorzystać z czytelni oraz Internetowego Centrum Informacji Multimedialnej. Młodsze dzieci chętnie spędzają przerwy śródlekcyj-ne w kąciku czytelniczym. Stałym elementem działalności biblioteki jest organizacja spotkań w ramach akcji Cała Polska Czyta Dzieciom.

W Szkole Podstawowej nr 1 w Pińczowie pracuje 38 wykwalifikowanych nauczycieli. 34 posiada stopień nauczyciela dyplomowane-go, a 4 mianowanego. Wielu ukończyło studia podyplomowe, kursy kwalifikacyjne oraz e-learningowe z różnych dziedzin.

Uczniowie pod kierunkiem nauczycie-li zdobywają czołowe lokaty w konkursach przedmiotowych i sportowych na wszystkich szczeblach (szkolnym, gminnym, powiatowym i wojewódzkim). Biorą udział w ogólnopolskich konkursach przedmiotowych: „Kangur mate-matyczny”, „Oxford”, „Omnibus”, „Pingwin”.

W roku szkolnym 2011/2012 dwoje uczniów zostało laureatami Wojewódzkich Konkursów: Matematyczno-Przyrodniczego oraz Humani-stycznego. W bieżącym roku szkolnym do fi-nału Konkursu Matematyczno-Przyrodniczego dostała się jedna uczennica.

W ramach przeprowadzanych egzaminów i sprawdzianów zewnętrznych absolwenci SP1 osiągają wyniki przekraczające średnią w rejo-nie OKE w Łodzi.

Oferta edukacyjna i kulturalna szkoły jest bardzo bogata dając możliwość uczestnictwa każdemu dziecku w wybranych przez siebie formach.

W szkole aktywnie działa Samorząd Uczniowski. Od 20 lat organizowane są Sejmi-ki Samorządów Uczniowskich Szkół Podstawo-wych Gmin Powiatu Pińczowskiego (informacje przedstawione jako dobra praktyka są dostęp-ne na stronie Kuratorium Oświaty w Kielcach).

Samorząd wraz z opiekunami wykonuje pra-ce plastyczne promujące szkołę i miasto. Fun-dusze uzyskane ze sprzedaży wspierają szkol-ne akcje charytatywne oraz bibliotekę szkolną (zakup nowych pozycji książkowych).

Samorząd Uczniowski podejmuje także działania na rzecz ekologii (akcje: zbierania zużytych baterii, płyt CD i DVD, tonerów, ma-kulatury itp., „Dzień Ziemi”, „Sprzątanie Świata”, „Oszczędzamy nie tylko pieniądze”).

Prężnie rozwija się działalność Szkolnego Koła PCK, które rozbudza w dzieciach potrze-bę pomocy słabszym i bardziej potrzebującym. Koło co roku organizuje zbiórki funduszy i da-rów dla Domu Dziecka w Pacanowie, z którym współpracujemy od roku 1992.

Od 1956 roku nieprzerwanie działa u nas Szkolna Kasa Oszczędności. Edukacja ekono-miczna przynosi efekty w postaci wysokich lo-kat w konkursie „Dziś oszczędzam w SKO, jutro w PKO” na szczeblu regionalnym i ogólnokra-jowym.

Od 2 lat prowadzimy Szkolnego Bloga SKO, który dwukrotnie został wyróżniony jako Naj-lepszy Blog Miesiąca. Dzięki temu szkoła wzbo-gaciła się o nowoczesny projektor multimedial-ny oraz laptopa.

Szkolny Klub Europejski „Euroklub” ak-tywnie uczestniczy w propagowaniu idei in-tegracji europejskiej w środowisku szkolnym i lokalnym.

Page 37: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

35Buski kwartalnik Edukacyjny

Uczniowie mają możliwość roz-wijania swoich pasji w licznych ko-łach zainteresowań (np. teatralnym, plastycznym, wokalnym, informa-tycznym itp.) oraz na zajęciach spor-towych (SKS – piłka nożna, piłka siatkowa, pływanie).

W ramach lekcji wych. fizyczne-go, uczniowie klas V i VI objęci są programem nauki pływania (zajęcia na pływalni miejskiej „Delfinek”).

Nauczyciele prowadzą zajęcia z uczniami zdolnymi oraz przygoto-wują dzieci do sprawdzianu po kl. 6,

egzaminu na kartę rowerową (Bez-pieczeństwo w Ruchu Drogowym), konkursów z zakresu komunikacji.

Uczniowie mający problemy w nauce korzystają z zajęć terapii pedagogicznej. Szkoła realizuje pro-gram Ortografitti. Wychowankowie SP 1 objęci są opieką i pomocą pe-dagogiczną, logopedyczną i tera-peutyczną.

Tradycją szkoły są organizowane koncerty charytatywne: „Dzieci Dzie-ciom”, „Ulica Śnieżynkowa”. Podczas ich trwania odbywają się kiermasze

okolicznościowe, a fundusze przekazywane są potrzebującym. Działania te prowadzone są jako imprezy otwarte – biorą w nich udział członkowie społeczności lokalnej.

Uczniowie uczestniczą również w ogólnopol-skich akcjach charytatywnych np. „Góra Grosza”, „WOŚP”, „Magiczna plastikowa zakrętka”.

Szkoła uczestniczyła w realizacji unijnych projektów edukacyjnych Sokrates Comenius (2004–2007) i Comenius (2008–2010). Pro-gramy unijne realizowane w szkole to także: „Pierwsze uczniowskie doświadczenia drogą do wiedzy”, „Radosna Szkoła”, „Owoce i warzy-wa w szkole”, „Mleko w szkole” oraz „Indywidu-alizacja procesu nauczania”.

Pińczowska „Jedynka” brała udział w two-rzeniu Literackiego Atlasu Polski poprzez dwa

Page 38: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

36 Buski kwartalnik Edukacyjny

projekty: „Przechadzka po Atenach Sarmackich” oraz „Wspaniały świat Ponidzia Adolfa Dygasińskiego”. Jeste-śmy także posiadaczem cer-tyfikatu „Szkoła z Klasą”.

Od lutego 2013 r. SP1 stara się o certyfikat biorąc udział w projekcie „Bezpieczna szko-ła – bezpieczny uczeń”.

Realizujemy autorskie pro-gramy: Cała Szkoła Czyta, Sa-voir vivre na co dzień, Metoda ruchu rozwijającego (kl. I–III), O Unii Europejskiej z pasją.

Szkoła Podstawowa nr 1 aktywnie współpracuje ze środowiskiem lokalnym, organizując i uczestnicząc w przedsięwzięciach kultu-ralnych. Posiada wielu przyja-ciół szkoły i stałą grupę spon-sorów wspomagających jej działania. Niekwestionowaną wartością szkoły jest działają-ca w niej Rada Rodziców dzię-ki której udaje się zrealizować wiele akcji i projektów.

Od początku 2013 r. na-uczyciele i rodzice korzystają z dziennika elektronicznego.

Bieżące informacje z życia szkoły oraz dokumenty i ga-lerię zdjęć można znaleźć na: www.sp1.pinczow.com. Na-sza witryna posiada Certyfikat Fundacji Kidprojekt.pl jako „Strona Przyjazna Dzieciom”.

Zdjęcia: Agnieszka Poros, Paweł

Rutkowski

Page 39: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

Cya

nM

agen

taYe

llow

Bla

ck

Szkoła Podstawowa nr 1 w Pińczowie

Page 40: Buski Kwartalnik EDUKACYJNY - podidnbusko.pl · DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO. 4 Buski kwartalnik Edukacyjny ... Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój

Buski Kwartalnik

EDUKACYJNYISSN 1730-3095 Nr 41/2013 styczeń, luty, marzec

Kwartalnik Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju

Cya

nM

agen

taYe

llow

Bla

ck

Szkoła Podstawowanr 1 w Pińczowie

Kursy kwalifi kacyjne: ➢Oligofrenopedagogika.• Pedagogika opiekuńcza.• Pedagogika lecznicza.• Terapia pedagogiczna.• Zarządzanie oświatą.•

Kursy doskonalące ➢ (w ramach, których uczestnik zostanie objęty dodatkowo szkoleniem ICT – pakiet 2 szkoleń):Techniki plastyczne w edukacji.• Technologie informacyjno-komunikacyjne.Jak radzić sobie z uczniami przejawiającymi zaburzone zachowania?• Multi media w dydaktyce.Warunki dobrej diagnozy u dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.• Komputer w edukacji wczesnoszkolnej.Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.• E-nauczanie.Pedagogika zabawy.• Technologie informacyjno-komunikacyjne.Skuteczna komunikacja w szkole z wykorzystaniem alternatywnych i wspomagających • metod porozumiewania się.E-learningMetoda projektu jako narzędzie integracji międzyprzedmiotowej.• Multi media w dydaktyce.Psychologia rozwojowa dziecka.• Technologie informacyjno-komunikacyjne.Stres w pracy nauczyciela w kontekście wypalania zawodowego.• E-nauczanie.Doskonalenie kompetencji nauczycieli do pracy z rodzicami uczniów.• Technologie informacyjno-komunikacyjne.