Bulli 2004_1

24
bulli bulli EDITEUR RESPONSABLE: Association Nationale des Etudiants Ingénieurs Luxembourgeois 4, bd Grande-Duchesse Charlotte L-1330 LUXEMBOURG Imprimerie Rapidpress bulli Freijoer 2004 LUXEMBOURG PORT PAYÉ P/S. 083

description

Aneil Bulli 2004_1

Transcript of Bulli 2004_1

Page 1: Bulli 2004_1

bullibulliEDITEUR RESPONSABLE:

Association Nationale desEtudiants Ingénieurs Luxembourgeois

4, bd Grande-Duchesse CharlotteL-1330 LUXEMBOURG

Imprimerie Rapidpress

bu

lli

Frei

joer

20

04

LUXEM

BO

UR

G

POR

T PAYÉP/S. 083

Page 2: Bulli 2004_1

Responsablen Editeur:Association Nationale des Etudiants Ingénieurs Luxembourgeois (ANEIL)4, bd Grande-Duchesse CharlotteL-1330 Luxembourgtél.: +352 45 13 54fax.: +352 45 09 32Internet Homepage: http://www.aneil.luE-Mail: [email protected]: IBAN LU54 0019 4200 0727 3000

Dë Bulli kënnt 4 Mol d’Joer eraus, an huet eng Oplaag vun 500 Exemplären.

Redakteren:Jean-Luc-Arend, Brian Burg, Philippe Osch

Chefredakter:Olivier Jeitz

Layout:Olivier Jeitz

Drock:Imprimerie Rapidpress

D’Reproduktioun vun den Artikelen as grondsätzlech erlaabt wann d’Quell ugin gëtt. D’ANEIL as awer nët verantwortlëchfir de Gebrauch deen domatt kéint gemaat gin.D’Artikelen engagéieren nëmmen den Auteur.Un eis Abonnenten: de Bulli gëtt eraus gin vun Studenten, déi hier ANEIL’s Charge nierwt hieren eigentlëchen Studienerfëllen. Wéinst Zäitmangel as ët dann och nët méiglech eng perfekt Zeitung ze veröffentlechen.

Dëse Bulli as op recycléiertem an 100% chlorfräi gebleechtem Pabeier gedréckt gin.

IWWERSIICHT 1 / 2004

IMPRESSUM

3 Virwuert 4 Den ANEIL-Comité 2004 6 Generalversammlung vun der ANEIL 7 ANEIL-Schoulaktioun 8 Stroumversuergung zu Lëtzebuerg12 Réseaux d’atomes14 Mat engem Solar Fliiger ronderem d’Erd16 Mirabella V18 ... wenn der Deich bricht22 Déi méi lëschteg Säit

Page 3: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

3

VirwuertVIRWUERT

Salut léiwe Lieser vum Bulli

D’Fréijoer huet ugefangen an domatt hues Du den éischten Bulli vum Joeran der Hand. D’Joer as elo schon e puer Méint amgangen, an domatt ochen neien Comité aktiv.Ob der leschter AG am Dezember goufen 7 nei Leit an den Comité gewielt,ween dat as kann’s de ob der nächster Säit noliesen.Ech well vun der Gelenheet profitéieren fir denen aalen Comitésmemberen,Pierre, François, Bob, Mike, David, Françoise an dem Georges, fir hierAarbescht déi se fir d’ANEIL geleescht hun Merci ze soen.

Den Comité vun dessem Joër as och héich motivéiert an probéiert säinBescht ze maachen fir erem vill flott Aktivitéiten unzebidden. Ausserdemwärten déi vill nei Léit och néi Ideen matbrengen déi mer wärten probéierenze realiséieren. E groussen Projet wou mer wellen lancéieren asd’Erneierung vun eiser Homepage. Haut wou vill vun den Informatiounenaus dem Internet kommen, as et och fir e Veräin wichteg emmer engaktuell an flott Internetsäit ze hun. Wann et souwäit as dann wärten mirIech desst matdeelen, mee bis dohin as nach emmer eis bekanntenHomepage aktuell.

Zenter der AG haaten mir zwou erfollegréich Schoulaktiounen zu Woltzan zu Esch wou mir probéiert hun den Schüler den Ingénieursstudium anBeruff méi no ze brengen. Détailer heizou fannd dir an dessem Bulli.

Als lescht well ech nach ob eis nächst Aktivitéiten obmirksam maachen,ob eis éischt Visite den 26. März bei d’Ceratizit zu Mamer an eis TableRonde den 9. Abrëll ob der Uni Lëtzebuerg (Campus Kirchbierg).Profitéiert vun der flotter Gelenheet fir mat villen Firmen vun Lëtzebuergan Kontakt ze kommen.

Elo bleiwt mir just nach vill Spass beim Liesen vum Bulli ze wenschen.

Bis demnächst.

Äre Präsident

Guy Lux

Page 4: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

4

Guy LuxPrésidentAachen - Maschinenbau

Joseph Stumper Secrétaire Lausanne - Maschinenbau

1, Buchholzerwee L-5740 Filsdorf Tel: 23 66 82 91

Chemin des triaudes 18050 CH-1024 Ecublens, Lausanne Tel: 0041/21/69 37 151

E-Mail: [email protected]

Dany Heusbourg Gestionnaire des fichiers Aachen - Elektrotechnik

8, rue de Bascharage L-4910 Hautcharage Tel: 50 13 43

Adalbertsteinweg 181 D-52066 Aachen Tel: 0049/241/90 10 600

E-Mail: Dany.Heusbourg@ post.rwth-aachen.de

33, am BruchL-8062 BertrangeTel: 31 98 53

Theaterplatz 1aD-50062 AachenTel: 0049/241/40 90 804

E-Mail: [email protected]

DEN ANEIL-COMITE 2004

Olivier Jeitz Délégué aux publications Kaiserslautern - Bauingenieur

10, rue Joffroy L-4992 Sanem Tel: 59 10 19

Kurt-Schumacher-Str. 14 D-67663 Kaiserslautern Tel: 0049/631/311 59 07

E-Mail: [email protected]

Jean-Luc Arend Délégué aux programmes d’échanges Lausanne - Elektrotechnik

24, rue Edmond Klein L-9251 Diekirch Tel: 80 93 61

27c, route de Charavanes CH-1007 Lausanne Tel : 0041/21/624 84 59

E-Mail: [email protected]

Philippe AlzinDélégué aux relationspubliquesAachen - Maschinenbau30, rue Léon KauffmannL-1853 Luxembourg/CentsTel: 45 23 67

Rütscherstr. 165/408D-52072 AachenTel: 0049/241/99 66 055

E-Mail: [email protected]

Philippe Osch Vice-Président Zürich - Maschinenbau

14, rue du Chemin de Fer L-8378 Kleinbettingen Tel: 091 64 43 02

Bülachstr. 3c CH-8057 Zürich Tel: 0041/1/313 16 03

E-Mail: [email protected]

Véronique Gondoin Caissier Zürich - Maschinenbau

13, rue J-B Neuens L-7553 Mersch Tel: 021 29 89 63

Obstgartenstr. 36 CH-80506 Zürich Tel: 0041/76/337 90 01

E-Mail: [email protected]

Page 5: Bulli 2004_1

PUBLICITÉ

PAUL WURTH

Page 6: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

6

Generalversammlung (28. Dezember 2003)

Generalversammlung vun der ANEIL

Den 28. Dezember 2003 gouf die alljährlech Generalversammlung vun der ANEIL an der Stad oofgehaal.

De President vun 2003, Pierre Mahowald, huet d’Leit begréisst, an dem Comité fir déi gutt Aarbechtmerci gesot. Weider Mercien sinn un d’Entreprisen gaang déi mat hirem Sponsoring d’Aarbecht vun derANEIL méiglech gemaach hunn.

Als nächste Punkt stung den Aktivitéitsrapport um Ordre du jour. De Sekretär Bob Greiveldinger huetkuurz virgestallt wat dann 2003 sou bei der ANEIL als Haaptaktivitéiten gelaaf ass. Do waren als éischtenPunkt d’ Industrievisiten bei der Goodyear zu Colmar-Bierg, SIDEN (Syndicat Intercommunal deDépollution des Eaux résiduaires du Nord), SEO (Société Electrique de l’Our), der TGV-Zentrale(Turbine à Gaz- Vapeur) zu Esch- Uelzecht, PRIMOREC S.A. an bei SES Global zu Betzdorf. Ausserdemsinn mer den Tunnel Gousselerbierg, en Deel vun der Nordstroos, kucke gaang. E weidere wichtegePunkt am ANEIL- Joer war déi traditionell Table Ronde, Treffen tëschent Industrie an Student. DestJoer fënnt des interessant Aktivitéit iwwrigens um Site vun der Uni Letzebuerg statt. Déi internationalRees ass op Prag gaang.

Wéi all Joer haat d’ANEIL och 2003 verschidden Publikatiounen erausginn: de Bulli, an och den „Let’sEngineer“ Editioun 2003/2004, als Informatiounsbroschür fir d’Schüler déi sech fir d’Ingenieursstudieninteresséieren.

Engem weideren Uleies vun der Aneil ass och 2003 probeiert ginn Rechnung ze droen: derSchülerinformatioun. D’ANEIL war matt engem Stand op der „Foire des Etudes et des Formations“ umKirchbierg vertrueden. Desweideren war d’ANEIL bei der Schülerinformatioun vun der ACEL an derSpuerkees derbäi an stung interesséierten Schüler Ried an Äntwert.Am Uschloss gouf den Rapport vum Caissier présentéiert, fir gutt geheescht, wouropshin den Comité2003 d’Décharge krut.

Den nächste Punkt war d’Wahl vun engem neie Comité fir den Exercice 2004.

D’Zesummensetzung huet sech sou erginn wéi der et hei op denen éischte Säiten am Bulli liesen kënnt.Den neie Comité hofft dass dir him genau sou vill Vertrauen entgéintbrengt wéi dem Comité 2003.

D’Generalversammlung gouf mat engem gemittlechen Iessen oofgeschloss.

Vum Philippe Osch

Page 7: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

7

ANEIL-Schoulaktioun

Den 14. Februar ass d’ANEIL, op Invitatioun vum Lycée du Nord Wiltz an der ACEL op der Journéed’information pour étudiants zu Wolz gewiescht. Déi ronn 150 Schüler an Schülerinnen vun de Klassen12e/13e an 2e/1ère, sou wéi d’Vertrieder vun dene verschiddenen Assocoiatiounen goufen vum DirekterJo Trojan am Konferenzsall vum LNW begréisst. An senger Ried huet den Direkter ënnerstrach wéiwichteg de richtege Choix vun den Studien, souwéi eng gutt Informatioun ass.

Uschléissend huet d’ACEL d’Studienmodalitéiten an dene verschiddene Länner firgestallt. Dëss Firstellungwar relativ ausféierlech, wann och verschidden Informatiounen net ganz richteg riwwer koumen. Domisst d’ACEL vläit nach, an Rëcksprooch mat Studenten aus dene betraffene Länner, en puer Korrekturenfirhuelen.

Als Nächst goufen dunn d’Schüler an d’Schülerinnen, entspriechend hiren Interessen, op verschiddeSäll opgedeelt. D’Ingenieursstudenten haaten och een eegene Sall, deen mat 15 Leit een vun deenenmeeschtbesichtenen war. Do sinn mir dunn, am oppenen Dialog op den Schüler hir Froen agaang.

Als Oofschloss ass et ee klenge Patt ginn, offréiert vum LNW. Heibäi huet den Direkter nachengker vunder Gelegenheet profitéiert fir all dene Fräiwëllegen fir hir Informatiounsaarbecht merci ze soen.

An mengen Aan war dess Veranstaltung en Erfolleg. D’Schüler hunn vill Froen gestallt, an haten deelweisschon ganz konkret Virstellungen, woubäi se hei nach wieder op verschidden Detailler a punkto Umellungop der Uni, Bourse... opmierksam gemat gi sinn.

Ech hun och selwer d’Erfahrung gemach, dass et vill Informatioun brauch, iir en eng genau Iddi huet waaten lo well maachen, an dobäi sinn sou Informatiounsdeeg e wichtegt Element.

Vum Philippe Osch

ANEIL-Schoulaktioun (14. Februar 2004)

Page 8: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

8

Stroumversuergung zu Lëtzebuerg

Stroumversuergung zu Lëtzebuerg

I. Aleedung

D’Ziel vun dësem Artikel ass et e klengen Ableck an d’Elektresch-, respektiv d’Stroumversuergung zuLëtzebuerg ze gin.Et sief awer am viraus drop higewisen, dass all genannten Zuelen mat Firsiicht ze genéissen sin, obwuelprobéiert gin ass, alles mat Quellen ze beleen.

II. Iwwerbleck iwwert d’Elektresch zu Lëtzebuerg

De Gesamtbedarf un Energie zu Lëtzebuerg gëtt aus Kuel, Uelech, Erdgas a Stroum zesummegestallt.Am folgenden wärten mer awer just op d’Elektresch agoen waat ongeféier 13%[2] vun dëser verbrauchterGesamtenergie duerstellt. Am Joer 2002 huet daat ca. 6TWh[2] (6000GWh) entsprach.Dësen Undeel ass am Schnett zwar manner wéi a verglaichbar industrialiséierte Länner (ca. 1/4), awergréisstendeels op eisen iwwerduechschnëttlechen Uelechverbrauch zereckzeféieren (et sief nëmmen unde ville Benzin erënnert deen bei eis verkaaf gëtt).

Wéi komme mer iwwerhapt un dëse Stroum?

Natirlech gëtt Stroum an Turbinen hiergestallt. Mee d’Fro hei ass éischter wou dës Génératiounsanlaagenstin.Do wär als éischt d’Egeproduktioun zu Lëtzebuerg genannt, déi ongeféier d’Halschend[3] vumGesamtelektreschbedarf oofdeckt. Dës ass folgenderweis opgedeelt:

- D’TGV (Turbine à Gaz-Vapeur) Anlaag zu Esch-Uelzelcht produzéiert en Undeel vun knappiwwer 70%[3] vun eiser Egeproduktioun.

- D’Pompe-Spaicher-Wierk zu Veianen huet en Undeel vun »25%[3].- An de Rescht (»5%[3]) gëtt durch aner méi kleng Anlaagen hiergestallt. Daat sin d’Wasserturbinen

vun de Schléisen an der Musel an am Stauséi, d’Wandmillen déi am Éisléck stin, Solarquellen,Biomassverbrennung a verschidden méi kleng Co-Génératiounsanlaagen an der Industrie (Dieseloder Erdgas Générateren déi Stroum an Hëtzt produzéieren; et sief beispillhaft d’Goodyear and’Dupont genannt).

Net alles awer waat zu Lëtzebuerg produzéiert gëtt, gëtt och zu Lëtzebuerg verbraucht, mee dozouspéider méi.

De Rescht vum néidegen Elektresch (déi aner Halschend[3]) gëtt aus Daitschland importéiert[3].

Schematesch durgestallt gesait daat folgendermoosen aus:

100% Elektresch 50% Egeproduktioun 70% TGV-Anlaag zu Esch 25% Pompe-Spaicher Wierk zu Veianen 5% Divers 50% Import 100% Daitschland

Page 9: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

9

Wou geet daat Ganzt hin?

Et kann een de Stroumverbrauch an drai Kategorien andeelen:- D’Industrie à »60%[1] vum Gesamtverbrauch- D’privat Haushalter à »20%[1] vum Gesamtverbrauch- Den öffentlechen Dengscht an aner Verbraucher à »20%[1] vum Gesamtverbrauch.

An dëser Tabell gesait een d’Entwecklung vun de leschte Joer’en beim Stroumverbrauch (erausgin vunder Internationaler Engerie Agentur[1]).

III. Elektreschverdeelung zu Lëtzebuerg

Zu Lëtzebuerg gin et 2 elektresch Netzer, d’CEGEDEL an d’SOTEL, déi fir d’Verdeelung zoustännegsin. D’SOTEL ass e speziellt Netz, waat vun der demoleger Arbed an d’Liewen geruff gin ass, fir hieregen Anlaagen mat Elektresch ze versuergen. Dëst Netz ass un daat Belscht Netz ugeschloss antransportéiert ongeféier 30%[2] vum elektresch Bedarf zu Lëtzebuerg. Do kann een dann och erausliesenwéifill Stroum déi heiteg Arcelor zu Lëtzebuerg verbraucht.D’CEGEDEL, déi daat anert Netz bedreiwt (waat un Daitschland ugeschloss ass), transportéiert deganze Rescht Elektresch (»70%[2]) a beliwwert all déi aner Verbraucher mat Stroum.

Stroumversuergung zu Lëtzebuerg

Page 10: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

10

IV. Curisoitéiten an der lëtzebuergescher Elektreschversuergung

Op den éischten Bléck gesait daat heiten ganz schéin aus, mee et gin e puer intressant Détailer umlëtzebuerger Stroum-Marché déi et verdengt hun erwähnt ze gin.

- Déi zwee Verdeelungs-Netzer zu Lëtzebuerg (CEGEDEL an SOTEL) sin aus technesche Grennnet mateneen verbonnen.[1]

Firwaat ass daat hei sou intressant? Ma aus folgendem Grond:Zu Esch-Uelzecht gëtt et jo wéi schon erwähnt eng Gaz-Damp-Turbine déi Elektresch hierstellt.Kontraktlech ass festgehaalen, dass 1/3 vun dësem Stroum direkt un d’Arcelor geet, 1/3 und’CEGEDEL an de leschten Drettel un d’Belge (well et sech em eng Belge Bedreiwer-Firmahandelt). Dës Anlaag ass awer un d’SOTEL Netz ugeschloss, sou dass daat Elektresch waatd’CEGEDEL zegutt huet, den Transit durch d’Belge an Daitschland maachen muss (iwwertd’Ardennen) fir erem op Lëtebuerg ze kommen.[1]

- Den Deel Elektresch, deen d’Arcelor vun der Anlaag zu Esch bezitt, geet awer just duer firongeféier 1/3 vun hierem Elektreschverbrauch ze decken. Dofir muss si erem 2/3 vun hieremBedarf aus der Belge importéieren. [3] Den opmierksamen Lieser wärt lo awer schon festgestallthun, dass ongeféier dës Quantitéit vun Elektresch an d’Belge exportéiert gin ass. Ons Handelsbilanzam Elektresch geet also mat der Belge Null vu Null op[3].

- Weider kann een nach bemierken, dass et an der Gaz-Damp Anlaag zu Esch-Uelzecht nachëmmer keen Fernwärme-Netz gëtt, woumatt een d’Oofwärmt weiderverwärten kéint. Momentangëtt déi nach ëmmer an d’Atmosphäre geloos a reduzéiert domat drastesch de Wirkungsgradvun der Anlaag.

- D’Pompespaicher-Wierk zu Veianen ass guer net un d’Lëtzebuerger Stroumnetz ugebonnen.Hei gëtt just bellegen (Nuecht-) Stroum benotzt fir Wasser eropzepompelen deen dann als deieren(Spëtzestonnen-) Stroum erem un Daitschland kann verkaaf gin, wann d’Wasser erem erooffléisst. Direkt huet Lëtzebuerg also naischt un dësem Elektresch-Wierk, ausser dass mer umStroumpraiss kënnen Gewenner erzielen an eng Méilechkeet hun, fir Stroum ze spaicheren. [1]

- Als leschte Punkt sierf nach erwähnt, dass obwuel mer e schéint Atomkraftwierk am Gart stoenhun, et keng direkt Stroumleitung teschend Lëtzebuerg a Frankraich gëtt. [1]

V. Konklusiounen

Wann een sech e beschen mam Stroum-Marché zu Lëtzebuerg auserneen setzt, stellt ee fest, dass merouni d’Hellef vun eise Noperen eis Stroumversuergung net oprechterhaalen kéinten. Mee an Ubetruechtvun engem vereenegten Europa stellt daat kee gréissere Problem duer. Intressant wärt et awer an Zukunftgin, wann d’Liberaliséierung vum Stroummarché bis a Kraft trëtt an ee sai Stroum vu quasi egalwoubezéien kann.Natirlech ass daat reelt Bild vun der Stroumversuergung zu Lëtzebuerg awer e gutt Steck méi komplexwéi hei duergestallt. Mee déi grouss Zig vun dësem Mart sollten un Hand vun dësem Artikel schonrichteg duergestallt sin.

Stroumversuergung zu Lëtzebuerg

Page 11: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

11

VI. Quellen

Folgend Quellen sin fir dësen Artikel benotzt gin:[1] International Engery Agency, Energy Policies of IEA Countries (Luxembourg 2002), www.iea.org[2] Cegedel, Rapport Annuel 2002, www.cegedel.lu[3] Service de l’Energie de l’Etat, Statistiques d’énergie électricité 2002, www.see.lu

Vum Brian Burg

Stroumversuergung zu Lëtzebuerg

Page 12: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

12

Réseaux d’atomes

Des super réseaux d’atomes pour doper nosordinateurs de demain?

Parvenir à l’auto-organisation des atomes en super réseau pour exploiter leurs propriétésindividuelles, c’est chose possible aujourd’hui grâce à la découverte des scientifiques de l’Institutde physique des nanostructures de l’EPFL. Au cours de leurs travaux, Wolf-Dieter Schneider etson équipe sont parvenus, pour la première fois, à créer et à visualiser un super réseau d’atomessur une surface. Publiée dans la revue de référence « Physical Review Letters », cette avancée enrecherche fondamentale pourrait un jour conduire à augmenter considérablement le stockage del’information sur nos disques durs.

Wolf-Dieter Schneider, quel était l’objectif de votre expérience ?

Pour résumer en quelques mots, disons que notre but visait - en arrangeant des atomes de façon ordonnée,distants de quelques nanomètres - à créer un super réseau étendu sur une surface de quelques mm2. Enplus de son intérêt pour la compréhension des systèmes bidimensionnels, cette expérience nous permettrade mieux exploiter les propriétés individuelles des atomes.

Qu’entendez-vous précisément par « super réseau » ?

Un super réseau sur une surface se définit toujours par rapport à un autre réseau. Dans le cas qui nousoccupe, ce super réseau représente une structure périodique d’atomes dans laquelle la distance entre cesobjets est un multiple de la distance entre les atomes du réseau de la surface sousjacente qui eux, enrevanche, sont «collés» les uns aux autres.

Avec notre équipe, nous sommes parvenus,pour la première fois, à créer un super réseaud’atomes dans lequel les éléments sontéquidistants de quelques nanomètresseulement. Pour tisser ce super réseau, nousavons utilisé des atomes de cérium, évaporésen chauffant une petite boule de cériummétallique. Comme substrat, nous avonschoisi un cristal d’argent à la surface duquelse trouve un gaz bidimensionnel d’électrons.En présence d’un atome à la surface, ces

électrons sont diffusés et forment des ondes circulaires autour de lui. En raison de la très faible liaisonentre l’argent et le cérium, les atomes «glissent» sur la surface et se positionnent sur les crêtes des ondescirculaires les plus proches. Ce mécanisme est à la base de l’auto-organisation du super réseau d’atomesde cérium, phénomène très intéressant du point de vue de la recherche fondamentale que nous avons puobserver par microscopie à effet tunnel.

Page 13: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

13

Réseaux d’atomes

Dans quels domaines les super réseaux d’atomes pourraient-ils trouver des débouchés ?

Précisons d’emblée que les manipulations se sont déroulées dans des conditions extrêmes, à très bassetempérature et dans un vide très poussé, afin de ne pas contaminer l’échantillon. Durant toute l’expérience,la température ne dépassait pas les 4 Kelvins (-269° C). Ainsi, avant de pouvoir envisager une applicationfuture, il s’agirait de trouver la manière de reproduire l’expérience dans des conditions de pressionatmosphérique et de température propres à notre vie quotidienne.

Ceci dit, les super réseaux d’atomes pourraient éventuellement connaître un futur intéressant dans le secteurdu stockage de l’information. Sur les disques durs actuels, un bit est constitué de millions d’atomes formantun domaine magnétique. Un bit à un seul atome représenterait l’étape ultime de la miniaturisation et apporteraitun important gain de place. Grâce à la distance nanométrique entre les atomes, beaucoup plus petite dansnotre super réseau que dans les systèmes actuels, on pourrait en outre multiplier par mille la quantitéd’information stockée par cm2, ce qui permettrait de stocker 10 Terabits par cm2 (1013 bits). Cependant,pour atteindre pareille miniaturisation, il serait indispensable de mettre au point une nouvelle technique delecture et d’écriture de l’information sur un tel disque, ce qui représente bien évidemment un défitechnologique d’importance.

«Physical Review Letters»: Creation of an atomic superlattice by immersing metallic adatoms in atwo-dimensional electron sea: Fabien Silly, Marina Pivetta, Markus Ternes, François Patthey,Jonathan P. Pelz, Wolf-Dieter Schneider, volume 92, page 016101, (2004).

Weider Informatiounen enner: http://ipn.epfl.ch

Page 14: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

14

Mat engem Solar Fliiger rondrem d’Erd

Mat engem Solar Fliiger rondrem d’Erd

Wien erënnert sech net un dem Bertrand Piccard sengem Tour vunder Erd mat engem Ballon ouni Escale ? Am März 1999 haat hiendësen Exploit no dräi feelgeschloenen Versich, als éischten Menschmam Brian Jones zesummen am Breitling Orbiter 3 geschafft.

Den neien Projet vum Bertrand Piccard:

Dem Piccard säin neien Projet schengt nach méi amitiéis ze sin. 100Jaar nom éischten Flug mat engem Fliiger vun den Gebridder Wright,well den Piccard och Fliigergeschicht schreiwen. Hien well nämlechd’Erd mat engem Fliiger ouni Teschenlandung emronnen. Do dernierftsoll den Fliiger ouni Brennstoff un Bord, mee nemmen materneierbaren Energien (Wand an Sonn) an der Luucht bleiwen ounischädlech Emissiounen auszescheeden.

Dem Piccard seng Objektiver sin awer net nemmen Fliigergeschicht ze schreiwen, mee hien erhofft sechdaat d’Leit emdenken fiir d’énergetesch an ökologesch Zukunft vun der Erd ze secheren.

Den Projet huet Enn 2003 ugefaang. Während 2004-2005 soll den Design an d’Kons-truktioun vuméischten Prototyp erfollegen. Ufank 2006 soll dann déi éischt Testflig stattfannen. 2007 soll een zweetenPrototyp färdeg gin an 2009 iwwer puer Deeg an der Luucht bleiwen.

Ier den éischten Prototyp awer an d’Luucht kann goen, bleiwen nach vill Probleemer ze léisen. D’Strukturvum ganzen Fliiger wert révolutionnär gin, mat enger enormer Fligelspannwäit fiir haaptsächlech genuchSonnenenergie opzefänken. Des Energie muss stockéiert gin während dem Daag, fiir genuch Energiewährend der Nuecht ze hunn fiir an der Luucht ze bleiwen. Déi ganz Aussenhaut vum Fliiger wert ausSolarzellen bestoen. Ausserdem muss den Fliiger iwwer puer Deeg an der Luucht bleiwen ouni brauchenteschenzelanden. Fiir des Probleemer ze léisen, wert nach vill Forschung an deenen veschiddenstenBeréischer néideg sin, wéi Aerodynamik, Materialien, Energieproduktioun an –stockage, Elektromotoren,Informatik,…

Den Chef de Projet ass den André Borschberg, Ingénieur an Pilot. Den Brian Jones soll och des Kéiernees als Projektleader vun der Partie sin. Do dernierft ass d’EPF Lausanne wessenschaftlechen Partnervum Projet, déi och schons um Erfolleg vum Breitling Orbiter 3 an der Alinghi, déi den America’s Cuplescht Jaar gewonnen huet, bedeelegt war.

Page 15: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

15

Mat engem Solar Fliiger rondrem d’Erd

Den Bertrand Piccard féiert d’Traditioun vun der Famill Piccard fort:

An der Famill Piccard huet d’Wessenschaft an d’Forschung nach emmer eng grouss Roll gespillt. Siehuet mat extravaganten Ideen an Erfindungen op sech opmierksam gemaach huet.

Dem Bertrand Piccard säin Grousspapp, Auguste(1884-1962), Kolleeg vum Marie Curie an AlbertEinstein, war Professor op der Universitéit Zürich,duerno zu Bréissel, huet verschidden Erfindungenan Rekorder an der Fliigerei, am Tauchen an ananeren Beréicher gemaach an opgestallt. Doofiirass et och net verwonnerlech, dass den Hergésech un him inspiriéiert huet an huet hien amProfesseur Tournesol am Tinitin duergestallt.

Säin Papp, Jacques, huet d’Aarbechten vumAuguste fortgesaat an och Rekorder am Tauchenopgestallt.

Den Bertrand féiert also d’Traditioun vun der Famill mat sengen neien Ideen an Rekorder fort.

· http://www.epfl.ch· http://images-solar-impulse.epfl.ch· http://www.solar-impulse.com· http://www.bertrandpiccard.com

Vum Jean-Luc Arend

Page 16: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

16

Mirabella V

Mirabella V, die größte Segelyacht der WeltAls ein guter Freund kürzlich mit der Geschwindigkeit seiner neuen Motoryacht prahlte, konnterte JoeVittoria mit einer Wette: Von Monaco nach Cannes, Motor- gegen Segelboot, Pferdestärken gegenWidkraft. Nur eine Bendingung stellte der Amerikaner: Es müssen Gäste an Bord sein.

„Seine Motoryacht wird bei hohem Tempo so hart auf die Wellenschlagen, dass sich die Gäste übergeben“, prophezeit Vittoria. „Erwird zurückschallten müssen – und wir werden so ruhig an ihmvorbeiziehen dass wir mit einer Tasse Kaffee in der Hand an derRehling stehen können.“

Die Segelyacht, die dem turbinengetriebenen Gegnern die Grenzenaufzeigen soll, wurde Ende November 2003 in Southampton /England zum ersten mal zu Wasser gelassen. Die “MIRABELLA V”, geschätzte 100 Millionen Dollar teuer, strotzt nur so von Superlativen:Der neuseeländische Yacht-Designer Ron Holland und diesüdenglische Werft Vosper Thornycroft entwarfen für denamerikanischen Multimillionär Joe Vittoria ein Schiff, das größer, höherund komfortabler ist als alles, was bisher existierte. “Ich wollte eineSegelyacht, die schneller als 20 Knoten fährt, hoch am Wind segelnkann und den Gästen den Luxus bietet, den sie von zu Hause gewohntsind” erläutert Vittoria.

Mit einer Gesamtlaenge von 75 Metern und einer Breite von knapp unter 15 Metern wird das neueSpielzeug des Ex-Chefs der Autovermietung AVIS der mit Abstand größte Einmaster der Welt sein - 27Meter länger als der bisherige Rekordhalter, die in Neuseeland gebaute Slup “Georgia”. Noch deutlicherwird der Unterschied beim Gewicht: Die Mirabella V wird fertig aufgeriggt, also unter voller Besegelung,um die 740 Tonnen wiegen, die Georgia bringt es nicht einmal auf die Hälfte. Fast alle Teile des Hightech-Kolosses mussten völlig neu entwickelt werden. Mannshohe, bis zu 1,2 Tonnen schwere Elektrowinschensollen bis zu 4538 Quadratmeter Segelfläche in Schach halten, eine Hydraulik den 150-Tonnen Kielsechs Meter in den Rumpf hineinziehen und so für hafengerechten Tiefgang sorgen.

Page 17: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

17

Einige Häfen wird die “MIRABELLA V” jedoch niemals anlaufen können: Mit fast 90 Meter Masthöhehaben weder die Erbauer des Panamakanals noch die Konstrukteure der Brücken in San Francisco oderNew York gerechnet.

Die technischen Risiken der Gigantomanie sind enorm. Allein aufdem Mast lasten bis zu 450 Tonnen - soviel wie acht “Leopard2” Panzer. Was passiert, wenn das Kohlefaser-Teil unter derBelastung bricht, mag sich niemand vorstellen. StephanSemmerling, Yacht-Consultant mit langjähriger Erfahrung, hält dasProjekt denn auch für unkalkulierbar: „Keiner weiß, welche Kräftein dieser Höhe auf das Segel wirken. Das ist technischer undoptischer Größenwahn.“ Den Konstrukteur Ron Holland lässtdie Kritik kalt: „Wir haben das beste Team, die modernste Technikund die erfahrendsten Zulieferer. Es wird klappen.“

Das sollte es auch: Reißt eine der mit bis zu 38 Tonnen belasteten Schoten, würde das zurückschlagendeSeil einen Menschen ohne weiteres durchtrennen. „Ron Holland ist ein mutiger Mann“, bemerkteSemmerling dazu.

Füt Vittoria ist die größe auch Mittel zumZweck: „Der Schlüssel imChartergeschäft ist , dass die Frisuren derDamen adrett und trocken bleiben. Daserreichst du nur, wenn die Deckenhöhestimmt und du ein überdachtes Beiboothast.“ Das befindet sich in einer Garageim Heck des Schiffes; ein Kran hebt denneun Meter langen Tender ins Wasser.Allzu große Angst vor frisur-schädigendem Wetter muss auf der„Mirabella V“ indes niemand haben: Imeuropäischen Winter wird sie in derKaribik unterwegs sein, im Sommer imMittelmeer.

Für 250.000 Dollar Chartergebühr pro Woche gibt es dann auch allerlei Spielzeug für das Kind imbetuchten Mann: Zwei Jet-Ski, vier “Laser”-Jollen, zwei Schlauchboote mit Aussenborder, Kajaks,Tauchausrüstungen und sogar zwei ferngesteuerte Mini-Marabellas im Maßstab 1:50. Wenigerwassersportbegeisterte Gäste kämpfen derweil in der Sauna oder im Freiluftkino gegen die luxuriöseLangeweile. Auf dem Skydeck kann eine Leinwand hochgezogen werden, der Sound kommt auskabellosen Kopfhörern.

Die weniger wohlhabenden Millionäre können sich immerhin mit einem Kunstdruck der “MIRABELLAV” trösten. Der wird ebenfalls von Ron Holland vertrieben und ist, in limitierter Auflage, schon für € 1.600zu haben.

Quelle: Spiegel Nr.49/2003 und www.mirabella-yachts.com

Mirabella V

Page 18: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

18

...wenn der Deich bricht

... wenn der Deich brichtFrank Kemper besuchte den Lehrstuhl und das Institut für Wasserbau und Wasserwirtschaft. Inder Versuchshalle (Kreuzherrenstrafle) erforscht das Institut anhand von maßstabsgetreuen

Simulationsmodellen die Konsequenzen vonDeichbrüchen. Gerade in solchen Versuchshallenerlebt man Forschung hautnah. <Ke>

Die Notwendigkeit dieser Untersuchungen erkannte manim Zuge von Überlegungen zum Versagensrisiko vonHochwasser-schutzwänden. Die Gefahren sollten an demRWTH-Institut untersucht werden.

Zur Erhaltung des Stadtbildes kommen in einigen bebauten Uferbereichen der Stadt Köln bei Vorhersageeines Hochwassers mobile Schutzwände zum Einsatz. Die Verwendung solcher mobilenSchutzeinrichtungen ist allerdings nicht ganz unproblematisch. Zum einen besteht eineStandsicherheitsgefährdung aufgrund mangelnder Erfahrung der am Aufbau beteiligten Helfer und zumanderen herrscht in der Aufbauphase naturgemäß ein recht hoher Zeitdruck. Desweiteren ist es schonvorgekommen, dass Passanten Sicherungs- und Verankerungsbolzen gelöst haben. Um die akuteGefährdung beim Versagen einer solchen Schutzwand zuuntersuchen, mußten im Versuchslabor für Wasserbau undWasserwirtschaft zunächst experimentelleUntersuchungen durchgeführt werden. In allen bisherigenUntersuchungen wurden die Folgen von (Stau-)Dammbrüchen betrachtet, die Erkenntnisse hieraus sindjedoch nur bedingt auf das Versagen von Deichenübertragbar, wie die nebenstehende Abbildungverdeutlicht.

Die neuartigen Untersuchungen wurden erforderlich, da die Stromrichtung und somit die resultierendeAusströmrichtung am Deich anders verläuft, als beim Damm. Weiterhin sind die ParameterBeschleunigungshöhe, Ausbreitungsgeschwindigkeit, sowie das Verhältnis Zufluss /Abfluss nichtvergleichbar. Es handelte sich somit um die ersten Untersuchungen eines Deichmodells.

Aufgrund der eben erläuterten Randbedingungen wurde ein Modell entwickelt, das den natürlichenGegebenheiten sehr nahe kommt. Das Modell besteht aus einer Wasserrinne, durch die im Anfangszustandgroße Mengen Wasser abfließen. Diese Rinne simuliert den fließenden Strom. Im Untersuchungszustandwird eine parallel zur Stromrichtung befindliche Wand schlagartig geöffnet: Der Deich bricht.

Erst nach dem Kippen des integrierten Wandelements läuft auch Wasser über die Ablauffläche. Es sindnun folgende Größen für die Analyse des Vorganges von Interesse: Die Wellenausbreitung, dieGeschwindigkeitsverteilung in der Ablaufwelle und die Strömungskräfte.

Page 19: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

19

...wenn der Deich bricht

Zur Erfassung der auftretenden Geschwindigkeiten in der durch die Wandöffnung abfließendenWassermenge (hieraus lassen sich dann in Verbindung mit der Wasserspiegelhöhe die auftretenden Kräfteberechnen) gibt es unterschiedliche Methoden. Ein sehr anschauliches Verfahren ist dieGeschwindigkeitsauswertung mittels Hochgeschwindigkeitskamera. Diese Kamera filmt mit einerBildwiederholfrequenz bis zu 4500 Einzelbildern pro Sekunde die ausfließende Wassermenge.Anschließend kann dann bei der Auswertung die relative Lageänderung pro Viertausendstel-Sekunde(oder eines Vielfachen hiervon) und damit die momentane Geschwindigkeit der Wellenfront ermitteltwerden. Um auch die Strömungsgeschwindigkeiten innerhalb der abflieflenden Wassermenge erfassenzu können, muss man sich kom-plexerer Verfahren bedienen. Zu nennen wäre hier beispielsweise dasVerfahren der Laser-Doppler-Velocimetry (LDV). Diese Messtechnik ist im Vergleich zu anderenMesstechniken noch relativ jung und besitzt entscheidende Vorteile gegenüber den konventionellenMethoden. Der größte Vorteil der LDV besteht in der berührungslosen Messung derFließgeschwindigkeiten ohne Störung derStrömungen. Die konventionellen Verfahren zurMessung von Flussgeschwindigkeiten sind nichtberührungslos (Prandtl-Sonden, Messstreifen,Messflügel, etc.), hierdurch wird die Strömungverändert und somit werden dieUntersuchungsergebnisse eventuell verfälscht.Beim LDV wird ein Laserstrahl an einem sichim Fluid bewegenden Partikel gestreut undanschließend von einer Empfangsoptikaufgefangen. Die Auswertung liefert dann dieFlussgeschwindigkeit mit einer Genauigkeit vonca. 1,5% zum Messwert.

Wie bereits erwähnt, wird aus den ermitttelten Geschwindigkeiten und Wassertiefen die wirkende Krafterrechnet. Weiterhin wurde bei den Untersuchungen in Köln das nötige Gewicht errechnet, das einKörper der Flutwelle entgegen setzen muss, um seine Lage nicht zu verändern. Bei dem beschriebenenProjekt der mobilen Hochwasserschutzwände wurden diese Informationen zur Bestimmung vonEvakuierungszeiten und -räumen verwendet. Heute sind die Hochwasserschutzwände der Stadt, andersals früher, nicht mehr zugänglich für Passanten und die Evakuierungsräume werden polizeilich überwacht.

Momentan werden weitergehende Untersuchungenam Institut durchgeführt, es sollen nunmehrallgemeinere Aussagen zur Deichbruchproblematikformuliert werden. Aus diesem Grund wird zur Zeitan einem neuen Versuchsstand gebaut. Hier solldie austretende Wasserströmung dreidimensionaluntersucht werden. Dieser neue Versuchsstand wirdnoch dieses Jahr in Betrieb genommen. Wie sohäufig in der experimentellen Forschung sollen auchdiese Untersuchungen der Entwicklung, bzw.Überprüfung von numerischen Modellen zurUntersuchung von Versagensfällen beiHochwasserdeichen dienen.

Page 20: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

20

Wenn man die Mühe und Sorgfalt betrachtet, die am Institut für Wasserbau für die Versuchsdurchführungenverwandt wird, kann man sich leicht vorstellen, dass es für die Zukunft nicht sinnvoll und wirtschaftlich ist,jede Variante am wirklichkeitsnahen Modell zu untersuchen. Numerische Methoden sind hier einfachkostengünstiger. Wenn also jemand ganz genau wisssen möchte, was passiert wenn der Deich bricht - ander Fakultät für Bauingenieurwesen wird auch in diesem Bereich Pionierarbeit geleistet.

Quelle: Maulwurf - Ausgabe 2/2001 (RWTH-Aachen)

...wenn der Deich bricht

D’ANEIL am Internet:

www.aneil.lu

Page 21: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

21

Table Ronde 2004

D’ANEIL INVITÉIERT DECH OP HIER TRADITIONELL

„TABLE RONDE“DÉI DE FREIDEG DEN 9. ABRËLL 2004 UM 15H00

OP DER UNIVERSITÉ DU LUXEMBOURG, FACULTÉ DES SCIENCES, DE LA TECHNOLOGIE ET DE

LA COMMUNICATION

6, RUE COUDENHOVE- KALERGI L-1359 LUXEMBOURG/KIRCHBERG AS.

Den Zweck vun der Table Ronde as ët, éischt Kontakter zwëschen de Studenten an hieren potentiellenEmployeuren z´erméiglechen an as domatt besonnësch interessant fir déi Leit déi geschwënn matt hireStudien färdeg ginn. En plus fënns de hei och Informatiounen aus éischter Hand iwwër Stagen agesichten Spezialisatiounen an Trender aus der Industrie.

De Programm vun der Table Ronde 2004 as (Ufank 15h00):

- Begréissung vum Monsieur Guy Lux, President vun der ANEIL- Begréissung vum Prof. Dr. Massimo Malvetti, Doyen vun der Faculté des Sciences, de la

Technologie et de la Communictation op der Université du Luxembourg- Begréissung vum Monsieur François Jaeger, President vun der ALI- Virtrag vum Monsieur Georges Schummer, ingénieur dipl., iwwert den Projet BB (Bus Bunn)

an iwwert den aktuellen Stand vun desem Projet.- Presentatioun vun de Responsabelen vun den Entreprisen an Administratiounen- Ufank vun der Table Ronde a Réceptioun offréiert vun der ANEIL.

Och dëst Joër gi mir zou dëser Gelegenheet d’Brochure „4 â contact“ eraus, déi op der Table Rondeverdeelt gëtt, an an där d´Entreprisen, déi Ingénieuren astellen, mat hiren Rekruteirungsmethodenviergestallt ginn.

D´ANEIL seet Merci fir Däin Interessi.

Page 22: Bulli 2004_1

bulli Freijoer 2004

22

Déi méi lëschteg Säit

Unterhalten sich ein Mediziner, ein Ingenieur und ein Informatiker, wer wohl zuerst auf der Welt war.

Mediziner: Also das war ja wohl ein Mediziner. Denn schon in der Bibel steht, Gott schuf Eva aus derRippe von Adam. Das ist eindeutig ein chirurgischer Eingriff.

Ingenieur: In der Bibel steht aber, am Anfang war das Chaos. Und man braucht einen Ingenieur, um dasin den Griff zu kriegen. Daher muss ein Ingenieur der Erste gewesen sein.

Da lehnt sich der Informatiker zurück:Und wer, meint Ihr, hat das Chaos erzeugt ???

Experimentalphysiker, Theoretischer Physiker und Mathematiker diskutieren, ob es besser ist, eine Frauoder nur eine Freundin zu haben.

Der Experimentalphysiker: „Freundin, weil da kann man verschiedene durchprobieren.“Der Theoretische Physiker: „Frau, wegen der Sicherheit.“Der Mathematiker: „Ich bin für beides. Wenn ich nicht bei meiner Frau bin, denkt sie, ich wäre bei derFreundin, bei meiner Freundin ist es umgekehrt, und so kann ich ungestört in die Bibliothek.“

Page 23: Bulli 2004_1
Page 24: Bulli 2004_1

EXPOSITIONS DES SCIENCES 2001

PUBLICITÉ

ARCELOR