PAIA Sec 14 Manual – 2018 - Sesotho

BUKANATATAISO YA LEFAPHA LA DIPAPADI LE BOIKGATHOLLO AFRIKA BORWA (SRSA) ho latela Karolo ya

14 ya Molao wa Kgothaletso ya ho Fihlella Ditsebiso, 2000 (Molao wa No. 2 wa 2000)

E AMOHETSWE KE

______________________

Mong A. MOEMI MOLAODIKAKARETSO

LEFAPHA LA DIPAPADI LE BOIKGATHOLLO AFORIKA BORWA LETSATSI:

2

SETSHWANTSHO SA DIKAHARE 1. Mesebetsi ya Lefapha la Dipapadi le Boikgathollo Aforika Borwa (SRSA)

4 1.1 Sephetho sa lewa se sebetsanang le sepheo/maikemisetso a SRSA

4 1.2 Dibaka tse ka Sehloohong tsa Tshebetso

7 1.3 Setatemente ka Sepheo

7 1.4 Dintlha tsa Bohlokwa

7 1.5 Lepetjo 1.6 Mokgwa wa tshebetso o amehang 8

2. Sebopeho sa SRSA 8 2.1 Nalane 8 3. Dintlha ka botlalo tsa ho buisana le Mohlanka wa ditsebiso le Motlatsi wa

Mohlanka wa Ditsebiso 9 3.1 Mohlanka wa Ditsebiso 9 3.2 Motlatsi wa Mohlanka wa Ditsebiso 9

3.3 Ditsebiso ka kakaretso 10

4. Tataiso ho Khomishene ya Ditokelo tsa Botho Aforika Borwa le hore na molao

ona o ka sebediswa Molao 10 5. Ho fihlella Direkoto 11 5.1 Tlhaloso ya dintlha tsa boithuto tseo SRSA e di tshwereng direkoto Makala a direkoto a dintlha tsa boithuto ka nngwe 11

5.2 Ho phahlolla makunutu le ho beha ditaba pepeneneng ka boithaopo

hammoho le direkoto tse fumanehang hanghang 15 5.3 Dipehelo tsa ho etsa kopo 15

6. Ditshebeletso tse fumanehang setjhabeng le kamoo di ka fihlellwang ka teng

17

3

6.1 Ditshebeletso 17

6.2 Na o ka fihlella ditshebeletso tsena jwang 18

7. Ditlhophiso tse dumellang phehiso ya setjhaba ha ho bopuwa leano

hammoho le ho tswela pele ka mesebetsi 19

7.1 Dintlha tse hlakisang Leano le Molao 19

8. Dikalafo tse fumanehang mabapi le diketso/tshebetso kapa ho hloleha ho

sebetsa ha molao 19 8.1 Dipehelo tse latelwang ha ho raporotwa kapa ho phekolwa 20

8.2 Dikalafo tse ding tse tshehetsang 21

8.3 Mosebetsi wa ho raporota 21

9. Ntlafatso ya Bukakgakollo 21 10. Ho fumaneha ha bukatataiso 22

4

1. MESEBETSI YA LEFAPHA LA DIPAPADI LE BOIKGATHOLLO AFRIKA BORWA (SRSA)

Sepheo sa Lefapha la Dipapadi le Boikgathollo Afrika Borwa ke ho ntlafatsa boleng ba maphelo a Maafrikaborwa ohle ka ho ntshetsapele ho phehisa dipapading le boikgathollong naheng le ho phehisa ha boradipapadi le dihlopha diketsahalong tsa dipapadi tsa matjhaba. Mosebetsi wa SRSA ke ho tshehetsa Ofisi ya Letona ho ka etsa mosebetsi wa lona e leng boikarabelo ba sepolotiki le ho lekola ka kakaretso ntshetsopele le tsamaiso ya dipapadi le boikgathollo Afrika Borwa.

1.1 Sephetho sa lewa se sebetsanang le sepheo sa SRSA ke ho:

a. Sephetho sa lewa sa 1 

Baahi ba fihlelle diketsahalo tsa dipapadi le boikgathollo 

Setatemente ka Sepheo 

Baahi ba fihlelle diketsahalo tsa dipapadi le boikgathollo ka tsela e tla etsa hore ho be le keketseho ya ho phehisa selemo le selemo ya 10% dipapading le boikgathollong ke baahi diketsahalong tse kgethehileng ka selemo sa 2020.  

Maikemisetso a lewa 

Ho kenya tshebetsong mananeo a boikgathollo ka potlako. • Ditjhabana di fuwe menyetla ya ho phehisa dipapading. • Ho tshehetsa mananeo a dipapadi a dikolo. • Ho tshehetsa mananeo a ntshetsopele a dipapadi diporovenseng • Ho eketswe disebediswa tsa dipapadi le boikgathollo le phihlello ya

tsona. • Ho fanwe ka tshehetso ya setekginiki le tsamaiso.  

b.

Sephetho sa lewa sa 2 

Ho fetolwe lekala la dipapadi le boikgathollo ka ho phethahala 

Setatemente ka Sepheo 

Ho sututsa diphetoho lekaleng la dipapadi le boikgathollo e le hore Difedereishene tsa Naha di tle di fihlelle boitelo ba bona diphetohong ka 2020.

Maikemisetso a lewa 

• Ho kenya tshebetsong mananeo a boikgathollo ka potlako. • Ditjhabana di fuwe menyetla ya ho phehisa dipapading. • Ho tshehetsa mananeo a dipapadi a dikolo. • Ho tshehetsa mananeo a ntshetsopele a dipapadi diporovenseng • Ho rarollwe mathata a diphetoho Dipapading tsa Aforika Borwa ka ho

phethahala. • Ho eketswe disebediswa tsa dipapadi le boikgathollo le phihlello ya

tsona. • Ho fanwe ka tshehetso ya setekginiki le tsamaiso.

 

5

c. Sephetho sa lewa sa 3 

Boramabelo ba fihlelle katleho ya matjhaba 

Setatemente ka Sepheo 

Boramabelo le dihlopha di fihlelle katleho diketsahalong tsa matjhaba hobane ba tla be ba fumana tshehetso ya bonamodi ba tshebetso e phahameng. Katleho e nkuwa e le ntlafatso tshebetsong ya Aforika Borwa diketsahalong tse fapaneng tse kgethilweng kapa ntlafatso le/kapa tsitlallelo ya boemo ba naha matjhabeng dikhoutung tsa dipapadi tse kgethilweng ka 2020.  

Maikemisetso a lewa 

Ditshebeletso tsa saense tsa tshehetso tse hokahaneng bakeng sa boramabelo/boradiateletiki.

• Ho tshehetswe diketsahalo tse kgolo. • Ho ntshetswe pele Bohahlaudi ba Dipapadi ho tla Aforika Borwa. • Ho ananelwe dikatleho lekaleng la dipapadi le boikgathollo.  

d.

Sephetho sa lewa sa 4 

Metjha e kgothalletsang tshehetso ya dipapadi le boikgathollo 

Setatemente ka Sepheo 

Mokgwa wa tsamaiso wa tshehetso e hokahaneng (ke hore, disebediswa; diboka tsa dipapadi; tsamaiso ya akhaonto; ntlo ya dipapadi; setsha sa ditsebiso sa dipapadi; dikamano tsa matjhaba tse nang le molemo le kgaso ya dipapadi hammoho le tshehetso ka matlole) o thehilweng ebile o sebetsang ka botlalo ka selemo sa 2020.  

Maikemisetso a lewa 

Ho tshehetsa mananeo a ntshetsopele a dipapadi diporovenseng • Ho tshehetswe puso e ntle • Ho tshehetswe mekgatlo ya dipapadi le boikgathollo • Ho laolwe le ho matlafatsa dikamano tsa mawa tsa dinaha tse pedi • Ho laolwe phehiso ya mawa a dikamano tsa dinaha tse ngata • Ho eketswe disebediswa tsa dipapadi le boikgathollo le phihlello ya

tsona. • Ho fanwe ka tshehetso ya setekginiki le tsamaiso.  

e.

Sephetho sa lewa sa 5 

Dipapadi di sebediswe jwaloka disebediswa tse tshehetsang dintlha tse ka sehlohoong tsa mmuso le tsa matjhaba ka tshwanelo 

Setatemente ka Sepheo 

Keketseho ya 5% ka selemo sa 2020 ka mohopolo wa hore dipapadi di nkuwe ke baahi ba Afrika Borwa e le tsela ya ho kenya letsoho kahong ya setjhaba. Dipapadi di sebediswe e le sesebediswa se tla kenya letsoho bonyane ho dintlha tsa bohlokwa tse nne tsa matjhaba ka selemo sa 2020  

6

Maikemisetso a lewa 

Ho thusa ka boetapele ba lewa le ditshebeletso tsa tshehetso tsamaisong ya lefapha.

•Ho tshehetswe boikarabelo ba mmuso letsholong la ho lwantsha tshebediso ya dithethefatsi.

 

f.

Sephetho sa lewa sa 6 

Puso e sebetsang ka potlako ebile ka ho phethahala  

Setatemente ka Sepheo 

Ho kenya tshebetsong ditsamaiso tsa ka hare ho etsa bonnete ba hore SRSA e fumana raporoto ya dibuka tsa ditjhelete tse hlwekileng ya selemo le selemo hape le sekala sa MPAT se ho 4 dilemong tse 5.  

Maikemisetso a lewa 

Ho thusa ka boetapele ba lewa le ditshebeletso tsa tshehetso tsamaisong ya lefapha. . 

7

1.2 Dibaka tse ka Sehloohong tsa Tshebetso Sepheo sa lefapha ke ho eketsa phihlello, ntshetsopele ke bokgabane mehatong yohle ya ho phehisa dipapading le boikgathollong ho ntshetsapele bophelo bo botle mmeleng, ho toboketsa kopano ya setjhaba, kaho ya setjhaba le boleng ba bophelo ba Maafrikaborwa ohle. Ho fihlella sena, Lefapha le hlophisitswe ho latela mananeo a mahlano a latelang: Lenaneo la 1: Tsamaiso Tsamaiso ya lefapha le ho fana ka ditshebeletso tsa tshehetso ya mawa ka kakaretso hape le tsamaiso.

Lenaneo la 2: Setjhaba se Mafolofolo

Ho tshehetsa kgothaletso ya menyetla ya ho phehisa ka bongata dipapading le boikgathollong.

Lenaneo la 3: Setjhaba se Hapang

Ho tshehetsa ntshetsopele ya boramabelo/boradiateletiki ba maemo a hodimo haholo.

Lenaneo la 4: Tshehetso Dipapading

Ho ntshetsapele le ho tsitlallela tsamaiso ya tshehetso e hokahaneng ho matlafatsa phano ya tshebeletso dipapading le boikgathollong.

Lenaneo la 5: Tshehetso ya Moralo wa kaho

Ho sebetsa ka molao le ho laola phano ya ditshebeletso le disebediswa tsa dipapadi le boikgathollo. 1.3 Setatemente ka Sepheo

Sepheo le ponelopele ya SRSA di ka mokgwa o latelang:

a) Ponelopele: Setjhaba se mafolofolo se hapang.

b) Maikemisetso: Ho fetola phano ya ditshebeletso dipapading le boikgathollong ka ho etsa bonnete ba hore ho ba le phihlello e nang le tekano, ntshetsopele le bokgabane mehatong yohle ya phehiso le ho nosetsa diphehiso tsa phedisano ikonoming e ka bopang bophelo bo betere bakeng sa Maafrikaborwa ohle.

1.4 Dintlha tsa Bohlokwa:

Mosebetsi wa SRSA o kgothaletswa ke dintlha tsa bohlokwa tse latelang

Boikarabelo: Ho ba le boikarabelo bakeng sa diketso le diqeto. Batho Pele: Ho beha/thusa batho pele. Boitelo: Ho sebetsa ho feta kamoo ho lebeletsweng le ho itela ho fana ka

tshebeletso e kgabane

8

Boiqapelo: Ho fumana ditharollo tse bontshang boiqapelo. Serithi: Ho etsa dintho tse nepahetseng le ha ho se mang ya o shebileng Ho sebeletsa ditaba pepeneneng: Ho dumella ho bula tsohle mme o

hlahlobuwe Tshebetso ya sehlopha: Ho bontsha ho sebetsa ka ho kenyeletsa bohle

phanong ya ditshebeletso. 1.5 Lepetjo “Bakeng sa hao wena ya Mafolofolo” [Lefapha la Dipapadi le Boikgathollo Afrika Borwa - Bakeng sa hao wena ya Mafolofolo] 1.6 Mokgwa wa tshebetso ho ba amehang Mokgwa wa tshebetso ho ba amehang wa Lefapha o arotswe ka mekga e latelang ya ba tshwanetseng ke ho una molemo; balekane; bankakarolo le bafani ba tshebeletso. Ka kakaretso, ba amanang/bankakarolo ba Lefapha ba kenyeletsa Mokgatlo wa Seboka sa Dipapadi hammoho le mekgatlo e meng ya lehae le ya matjhaba ya dipapadi le boikgathollo, mekgatlo ya setjhaba ya SRSA: Mokgatlo wa Ditebele Afrika Borwa (BSA) le Institjhute ya Dipapadi tse hlokang dithethefatsi ya Afrika Borwa (SAIDS); Makgotla a Dipapadi a Lehae; Mekgatlo eo e seng ya Mmuso (mohlala, SCORE, Terasete ya Dipapadi, Bompodi ba Dipapadi, LoveLife); SETAs; SAQA; Diinstitushene tsa Thuto e Phahameng (USSA); Diakhademi tsa Diporovense; Lekala la Poraevete; Setjhaba sa Afrika Borwa; Mekgatlo ya Matjhaba le ya Kontinente; Palamente; Mafapha a Mmuso (a Naha & Porovense); moifo wa SRSA; Boradiateletiki; Mebuso ya Matjhaba, Mekgatlo eo e seng ya Mmuso le mekgatlo ya setjhaba; Ditsha tsa Tshebetso ya Boikwetliso e Phahameng; Batshehetsi ba Ditjhelete; Bookamedi ba Lehae le Boraditaba.

2. SEBOPEHO SA SRSA

2.1 Nalane

Bohatong ba sepolotiki, SRSA e etelwa pele ke Letona, (Mofh. Tokozile Xasa), le Motlatsi wa Letona, (Mong Gert C. Oosthuizen) ha e le tsamaisong teng le etelwa pele ke Molaodikakaretso, Mong Alec Moemi. Motlatsi wa Mong Moemi ke Mohlanka wa Tsamaiso ya ka Sehloohong (COO), Mofh. Sumayya Khan.

Lefapha la jwale la SRSA le bile teng ka mora hore ho kopanngwe

Khomishene ya Dipapadi Afrika Borwa le Lefapha la Dipapadi le Boikgathollo. Ha e le bohatong ba porovense teng mafapha a dipapadi le boikgathollo a ikarabella hape bakeng sa bonono le botjhaba, ha bohatong ba naha ho se jwalo. SRSA le Lefapha la Bonono le Botjhaba ke mekga ya mmuso e fapaneng ka ha o mong le o mong o na le maano a ona, dibopeho tsa tsamaiso le moifo.

9

Sebopeho sa mokgatlo wa SRSA se radilwe hodima sepheo sa mawa mme pheletsong hodima dibaka tsa yona tsa tshebetso. Sebopeho se setjha se radilwe ho tshehetsa Moralo wa Dipapadi le Boikgathollo. Sebopeho sena se tla kenngwa tshebetsong ka mekgahlelo..

Ntle ho SRSA, ho na le diinstitushene tse pedi tse raporotang ho Letona

la Dipapadi le Boikgathollo Afrika Borwa, tsona ke: Mokgatlo wa Ditebele Afrika Borwa (BSA) hammoho le Institjhute e Lwantshang tshebediso ya Dithethefatsi Dipapading Aforika Borwa (SAIDS).

BSA e thehilwe ho latela Molao wa Ditebele wa Afrika Borwa wa 2001

(Molao wa No. 11 wa 2001) ho laola le ho tsamaisa ditebele Riphaboliking (ho ntshetsapele ditebele le ho sireletsa ditabatabelo tsa boraditebele le moifo. E lekola dikopo bakeng sa dilaesense tse hlahang ho bankakarolo bohle ditebeleng tsa porofeshenale, ho dumella kapa ho hanela dintwa, ho kenya tshebetsong melawana e tshwanetseng le ho rupella boraditebele, moifo o sebetsang ka lesakaneng, balaodi le barupedi).

SAIDS e thehilwe ho latela Molao wa Institjhute ya Afrika Borwa ya

Dipapadi tse Hlokang dithethefatsi wa 1997 (Molao wa No. 14 wa 1997) Mosebetsi wa yona o ka sehloohong ke ho ntshetsapele phehiso dipapading moo ho se nang tshebediso ya dithethefatsi tse phahamisang tshebetso le ho ruta boradipapadi ka sefutho se kotsi sa ho sebedisa dithethefatsi dipapading. E boele e lwantshana le tshebediso ya dithethefatsi dipapading; ho etsa bonnete ba hore ho bapalwa ka tsela e bontshang tekano le boitshwaro bo botle dipapading hammoho le ho sireletsa bophelo bo botle ho batho ba bapalang dipapadi.

Sebopeho sa sekema sa SRSA se hoketswe e le Sehlomathiso sa “A”

3. DINTLHA KA BOTLALO TSA HO BUISANA LE BAHLANKA BA DITSEBISO LE BATLATSI BA BONA 3.1 Molaodikakaretso wa SRSA, Mong Alec Molemi ke Mohlanka wa Ditsebiso

ho latela Molao wa Ntshetsopele ya ho Fihlella Ditsebiso. Dintlha tsa ho buisana le yena ke tse latelang: DG@srsa.gov.za, Mohala: (012) 304-5249/8 kapa kgabo@srsa.gov.zamailto:kgabo@srsa.gov.za

3.2 Motlatsi wa Mohlanka wa Ditsebiso ke Mong Manase Makwela, Molaodi:

Tsamaiso ya Lewa, Bolekodi le Dihlahlobo, manase@srsa.gov.za, Mohala: (012) 304-5017

10

3.3 Ditsebiso ka kakaretso:

a) Aterese ya Poso: Lebokose la Poraevete X896 PRETORIA 0001 Riphaboliki ya Aforika Borwa b) Aterese ya Seterata: Regent Place Building 66 Queen Street PRETORIA (Aterese e mahareng a Diterata tsa Thabo Sehume le Lilian Ngoyi mme

makeno a makoloi a hukung ya Seterata sa Thabo Sehume le Helen Joseph).

c) Fekese: (012) 323-8440 d) Webosaete: www.srsa.gov.za e) Mohala: (012) 304-5000.

4. TATAISO YA KHOMISHENE YA DITOKELO TSA BOTHO HORE NA MOLAO ONA O KA SEBEDISWA JWANG

4.1 Tataiso ya hore na Molao wa Ntshetsopele ya ho Fihlella Ditsebiso wa 2000 o ka sebediswa jwang, e fumaneha Khomisheneng ya Ditokelo tsa Botho Afrika Borwa. Dipotso di ka romelwa ho:

Khomishene ya Ditokelo tsa Botho Afrika Borwa: Yuniti ya PAIA Lefapha la Diphuphutso le Ditokomane

a) Aterese ya Poso: Lebokose la Poraevete X2700 Houghton 2041 b) Mohala: 011-484 8300 c) Fekese: 011 484 1360 d) Webosaete: www.sahrc.org.za e) I-meili: PAIA@sahrc.org.za

11

5. HO FIHLELLA DIREKOTO 5.1 TLHALOSO YA DINTLHA TSA BOITHUTO TSEO SRSA E DI

TSHWERENG DIREKOTO HAMMOHO LE MAKALA A DIREKOTO A DINTLHA TSA BOITHUTO KA NNGWE

Ka sepheo sa ho bebofatsa kopo ho latela Molao, tlhaloso ya ntlha ya boithuto eo SRSA e tshwereng rekoto hammoho le makala a direkoto hodima ntlha ya boithuto ka nngwe e ka tsela e latelang:

5.1.1 DITSHEBELETSO TSA KGWEBO

a) Dithekiso & Dikgokahanyo:

Ditaba tse amanang le Diphatlalatso tsa ka hare le kantle tse jwaloka dikoranta tsa mosebetsing, dimakasine le Raporoto ya selemo le selemo ya SRSA; Dipuo le melaetsa ya tshehetso; diraporoto tsa Boraditaba ka Lefapha la Dipapadi le Boikgathollo, disebediswa tse bapatsang le ho ntshetsapele dipapadi; ditaba tsa boitsebo ba kgwebo; hammoho le ditsebiso ka Dipapatso tsa Dithekiso (ho sa kenyeletswe dipapatso tse amanang le mehlodi ya basebetsi). Ditaba tse amanang le dipatlisiso tsa kgotsofalo ya Lefapha; tshebediso ya puo le ditshebeletso tsa kamohelo/baamohedi ba dulang ka pele diofising tsa SRSA di ka nna tsa fumanwa Yuniting ena.

b) Thekenoloji ya Ditsebiso Ditsebiso tse amanang le moralo wa motheo wa Thekenoloji ya Ditsebiso le Dikgokahanyo [marangrang a dikhomphyuta, ho thusa ka ho fana ka dikhomphyuta le disebediswa tse ding tse amanang hammoho le dikarolwana tse bobebe], phano ya Ditharollo tsa Kgwebo ka mokgwa wa ditsamaiso tsa khomphyutha hammoho le Maano.

c) Tsamaiso ya Dithuso tsa Batho le Ntshetsopele Ditaba tse amanang le mananeo a ikgethileng a lebisitsweng ho moifo; leano le moralo wa Dithuso tsa batho; Sebopeho sa Mokgatlo; Ntshetsopele ya Mehlodi ya Batho (ho kenyetswa thupelo); Tsamaiso ya Tshebetso; ho thaota moifo le Taolo ya maemo a tshebetso a moifo.

d) Dikamano tsa Basebetsi

Ditsebiso tse amanang le Dikamano tsa Basebetsi tsa moifo; Dinyewe tsa Kgalemelo; Ditseko; Ditletlebo le Maano.

e) Ditshebeletso tsa Molao

Ditsebiso tse amanang le ditshebeletso tsa molao ho latela ditsamaiso le dikeletso tsa molao, dinyewe le dikonteraka hammoho le maano.

12

f) Taolo ya ketane ya phepelo ya dithoto Ditsebiso tse amanang le Ditshebeletso tsa Thepa (taolo ya moaho); Ditshebeletso tsa Tshireletso; Tlhokomelo ka kakaretso; Ditlatsetso tsa ditlhophiso (dipalangwang; ditshebeletso tsa boromuwa/mokganni; ditshebeletso tsa poso le kamohelo/ditshebeletso tsa moifo o emang ka pele diofising) hammoho le Maano.

5.1.2 TSAMAISO/TAOLO YA DITJHELETE

a) Ditsebiso tse amanang le taolo ya Tshebediso ya ditjhelete; ho sebetsana le dibuka; ho bajeta le ho raporota tse jwaloka Dithomello tsa MTEF hammoho le disetatemente tsa Ditjhelete hammoho le maano.

b) Ditsebiso tse amanang le Leano la Ketane ya Diphepelo tsa

Ditshebeletso (moralo le theko ya ditshebeletso); Taolo ya Thepa hammoho le tsamaiso ya Ketane ya Phepelo ya Ditshebeletso. Ho bebofatsa, ditsebiso tsena tse amanang le boingodiso ba bafepedi ba ditshebeletso; ditokomane tsa ho bulela dithendara le ho ntsha dinomoro tsa ho etsa diotara. Ditsebiso tsena di boela hape di kenyeletsa Maano a ho reka le ho rekisa Thepa; Rejisetara ya Thepa ya Lefapha; ditokomane tsa thendara tse fumanweng ho hlaha ho bafepedi ba ditshebeletso kamora hore ho fanwe ka thendara; Dikonteraka le bafepedi.

5.1.3 TSHEHETSO YA LEWA

Ditsebiso tse amanang le Tsamaiso ya Lewa, ho kenyeletswa ditokomane tsa ho rala), le Ditekolo le Ditlhahlobo tsa mananeo a SRSA hammoho le diraporoto tsa ditsebiso tsa tshebetso tsa SRSA, diraporoto tsa tlhahisoleseding (tse jwaloka Diraporoto tsa Selemo le Selemo).

5.1.4 TEKOLO YA DIBUKA YA KA HARE Ditsebiso tse amanang le ditekolo tsa dibuka tsa ka hare hammoho le taolo

ya dikotsi tse ka bang teng. 5.1.5 OFISI YA LETONA

Ditsebiso tse amanang le mananeo a ho ya setjhabeng a Ofisi ya Letona, diketsahalo tsa boraditaba le maeto a nkilweng.

5.1.6 TSAMAISO Ditsebiso ka tsamaiso ya dihlopha tsa Tshebetso; tsamaiso ya tekolo ya dibuka tsa ka hare hammoho le taolo ya dikotsi hammoho le tshehetso ya ka sehloohong ya kgwebo. 5.1.7 BODULO BA DIOFISI Ditsebiso tse amanang le ho sireletsa diofisi tsa SRSA ka ho lekana.

13

5.18 BOIKGATHOLLO BO MAFOLOFOLO Ditsebiso tse amanang le matsholo le mananeo a eketsang phehiso dipapading tse kgothaletsang ho phela hantle bophelo bo bolelele; Komiti ya Boeletsi ya Letona ho tsa Boikgathollo (MACRe) e thusang SRSA ho fihlella kannete seo lewa la boikgathollo le seo le se emetseng; Ditsebiso ka diporojeke tse jwaloka Kampo ya Batjha ya Naha, Sedikadikwe sa Bophelo, Metsotso e 67 bakeng sa Nelson Mandela; Tsamaela ho Phela le Motsamao o Moholo. 5.19 DIPAPADI TSA SETJHABA Ditsebiso ka sebopeho sa dipapadi le boikgathollo; dipapadi tse hlophisitsweng botjha; lenaneo la naha la mabotho a boithaopi; Dipapadi tsa Boholoholo; sebapadiswa sa Takuma, "bese ya dipapadi"; Dipapadi bakeng sa Phetoho ya Setjhaba hammoho le mananeo a Ntshetsopele; lenaneo la ntshetsopele ya dipapadi tsa mahaeng; letsatsi la ntshetsopele ya kolofo la Andrew Mlangeni; Letsatsi la Dipapadi le Botjhaba la Nelson Mandela. 5.1.10 DIPAPADI TSA SEKOLO Ditsebiso ka diliki tsa sekolo hammoho le ho phehisa dipapading tsa Aforika Borwa Lenaneong la Dipapadi tsa Sekolo le Bompodi ba Dikolo Naheng hape le sebapadiswa sa phatlalatso sa Shingo. 5.1.11 TSHEHETSO YA DIPAPADI TSA POROVENSE LE BOHOKAHANYI Ditsebiso ka Mokgwa wa Tshebetso wa Kerante ya DORA le diporojeke tse amanang le dipapadi moo ho nang le selekane le baetapele ba setso. 5.1.12 TSHEHETSO YA SAENSE Ditsebiso ka Lenaneo la Basari ya Dipapadi ya Letona; tsamaiso ya akhademi; ho hlwaya talente; Lenaneo la Ntshetsopele ya Dithuto tse Phahameng tsa Yunivesithi (PDP); Seboka sa Dipapadi & Boikgathollo Afrika Borwa (SASReCON); tshehetso eo ho fanwang ka yona Institjhuteng ya Aforika Borwa bakeng sa Dipapadi tse Hlokang Dithethefatsi (SAIDS) hammoho le dibuka tsa thupello tsa ThinkSport. Yuniti ena e boela hape e tshwara ditsebiso tse amanang le dipapadi tse shebaneng le dikolo le tshehetso ya saense bakeng sa boramabelo ba ntseng ba hola le ba seng ba le boemong bo hodimo. 5.1.13 TSHEHETSO YA DIKETSAHALO TSE KGOLO Ditsebiso ka tshehetso ya mmuso eo ho fanwang ka yona diketsahalong tse kgolo tse tshwarwang ke Aforika Borwa, hammoho le dipehelo bakeng sa ho thaota le ho tshwara diketsahalo tse kgolo tsa matjhaba tsa dipapadi le boikgathollo. 5.1.14 DITSAMAISO TSA KANANELO Ditsebiso ka Dikgau tsa Dipapadi; lenaneo la baki e tala ya Andrew Mlangeni; Lenaneo la Letona la Kananelo ya Tshebetso e Hlahelletseng ka mahetla le tshehetso ya Basadi Dipapading hammoho le Dikgau tsa Dipapadi tsa

14

Mabatowa. boradiateletiki ba 100 ba hlahelletseng ka mahetla ka ho fetisisa ebile ba nang le tshusumetso e kgolo, bakwetlisi, batsamaisi le bahlanka ba setekginiki (jwaloka ha e bokeletswe Bukeng e Nyenyane e Tala); hammoho le diphuphutso le ditokomane tsa nalane ya dipapadi naheng. 5.1.15 BAFANI BA DITSHEBELETSO TSA DIPAPADI LE

BOIKGATHOLLO Mokgwa wa Tshebetso wa Kerante ya Mekgatlo ya Dipapadi e Ananetsweng hammoho le tshehetso ya ditjhelete e amanang le mekgatlo ya dipapadi le boikgathollo; ditsebiso ka difedereishene tse ka sehloohong tsa dipapadi tsa sekolo; difedereishene tse tla fumana tshehetso e keneletseng bakeng sa selemo se itseng; tshehetso eo ho fanwang ka yona Liking ya Bolo ya Matsoho (NBL); phano ya tshehetso ya ditjhelete le diinstitushene tsa Mokgatlo wa Ditebele Afrika Borwa (BSA) e le mokgatlo wa setjhaba hammoho le diphetoho dipapading tse kgethilweng le mekgatlo ya boikgathollo. 5.1.16 DIPHUPHUTSO LE DIHLAHLOBO Ditsebiso ka ditaba tse amanang le diphuphutso le dihlahlobo tse jwaloka meralo ya dihlahlobo hape le diphetho tsa diporojeke tsa diphuphutso/dihlahlobo. 5.1.17 DIKAMANO TSA MATJHABA Lewa la dikamano tsa matjhaba le ditsebiso ka diphapanyetsano tsa dinaha tse pedi, ditumellano tsa dinaha tse ngata hammoho le ho phehisa ha Afrika Borwa Lebatoweng la Dinaha tse hlano Ntshetsopeleng ya Dipapadi tsa Lekgotla la Kopanelo la Aforika le neng le tsejwa pele e le Lekgotla le Phahameng la Dipapadi Aforika (SCSA) Lebatoweng la Botshelela. 5.1.18 MORALO WA DISEBEDISWA TSA DIPAPADI LE BOIKGATHOLLO Ditsebiso tse amanang le ho kala ka kgerata le ho beha ka dihlopha disebediswa; hape le ho bala le ho lekodisisa disebediswa tsa dipapadi le boikgathollo. lenaneo la ntshetsopele la lepatlelo la kolofo la setjhaba la Andrew Mlangeni; ntshetsopele le/kapa ho boela ho ntlafatswa dibaka tsa phomolo/dirapa moo bana ba bapallang teng. 5.1.19 TSAMAISO YA DISEBEDISWA TSA DIPAPADI LE

BOIKGATHOLLO Ditsebiso tse amanang le ho fana ka dibaka tsa boikwetliso setjhabaneng; dibaka tsa phomolo/dirapa moo bana ba bapallang teng hammoho le disebediswa tse amanang le tsona hape le Lenaneo la Ntshetsopele ya Kolofo la Andrew Mlangeni. ditsebiso tse amanang le thuso ya setekginiki bookameding ba lehae hammoho le bankakarolo ba bang ba tshwanetseng ho etsa bonnete ba boikamahanyo le maemo a naha nakong eo di hahwang le tsamaiso ya

15

dipapadi hammoho le diraporoto tsa tlhokomelo le tshebediso ya tsa Mohope wa Lefatshe wa FIFA 2010.

5.2 HO PHAHLOLLA MAKUNUTU LE HO BEHA DITABA PEPENENG KA BOITHAOPO HAMMOHO LE DIREKOTO TSE FUMANEHANG HANGHANG 5.2.1 Ho latela karolo ya 15(2) ya Molao o boletsweng ka hodimo mona,

Letona la Dipapadi le Boikgathollo le ntshitse tsebiso Koranteng ya Mmuso, Nomoro ya 40229 ya 26 Phato 2016, moo ho hlaloswang tsena:

(a) mekgahlelo ya direkoto tsa SRSA tse fumanehang hanghang ntle le hore

motho a etse kopo ya ho fihlella direkoto ho latela kamoo Molao ona o hlakisang, ho kenyeletswa mekgahlelo e fumanehang e jwaloka

mekgahlelo e fumanehang – (i) ho di hlahloba ho latela molao le ha e se ho latela Molao ona; (iii) tse fumanehang ntle le tefo ho tswa boemeding; hape le (b) hore na o ka fihlella direkoto tseo jwang. Lenane la Direkoto le se le behilwe webosaeteng ya SRSA,

www.srsa.gov.za.http://www.srsa.gov.za/ 5.2.2 Ho lokelwa ho hlokomelwe hore ditokomane tse hlahang Mekgatlong ya

Setjhaba e raporotang ho Letona; Difedereisheneng le Mafapheng a Porovense a ikarabellang dipapading le boikgathollong di a fumaneha ho tswa ho mekgatlo/diinstitusheneng tseo tse amehang empa e seng ho SRSA. Le ha ho le jwalo, maemong ao ditokomane tse jwalo di seng di kenyeleditswe ditokomaneng tsa SRSA tse seng di phatlaladitswe, ditsebiso tse amanang le ditokomane tse jwalo di tla fumaneha ka mokgwa wa raporoto/tokomane ya SRSA. Ho tlatseletsa, diphatlalatso di fumaneha habonolo ho hlaha Bolaoding: Dithekiso & Dikgokahano ka ho buisana le Mof Tersia Grobler, ho tersia@srsa.gov.za, kapa Mohala. (012) 304-5016. Dintlha tse ding hape tsa ho ka fumana ditokomane tsena habobebe di fumaneha Karolong ya 15 ya Lenane la Direkoto le boletsweng ka hodimo mona.

5.3 DIPEHELO TSA HO ETSA KOPO

5.3.1 Kopo e dumellwa kapa ho hanelwa neng: Mokopi o tlamehile ho fuwa monyetla wa ho fihlella rekoto ya boemedi ba

setjhaba haeba mokopi a ikamahantse le tse latelang- a) Mokopi o ikamahanya le dipehelo tsohle tsa tsamaiso tse teng Molaong

tse amanang le kopo ya ho fihlella rekoto eo; le

b) ha ho hananwe le ho fihlella rekoto ka mabaka afe kapa afe a boletsweng Molaong ona.

16

5.3.2 Na o ka etsa kopo ya ho fihlella direkoto jwang: a) Mokopi o tlamehile ho sebedisa foromo (Foromo A) e ileng ya

phatlalatswa Gazeteng ya Mmuso (Tsebiso ya Mmuso ya R187 ya la 15 Hlakola 2002).

b) Moikopedi o tlamehile ho hlakisa kopong haeba o batla khopi ya rekoto

kapa haeba o batla ho etela diofisi tsa Khomishene ya Tshebeletso ho tla lekolela rekoto eo diofising tsa boemedi ba setjhaba (Lefapha la Dipapadi le Boikgathollo). Ka lehlakoreng le leng, haeba rekoto eo e se tokomane ya pampiri, e ka nna ya lekolwa ka mokgwa oo kopo e entsweng ka ona empa moo ho kgonehang.

c) Haeba motho o etsa kopo ya ho fihlella rekoto ka mokgwa o itseng

sebopeho se itseng (mohlala, khopi ya pampiri, khopi ya eleketeroniki, jwalojwalo) mokopi o lokela ho fumana phihlello ka mokgwa oo, ntle le ha mokgwa oo o tla sitisana le tsamaiso ya boemedi ba setjhaba bo amehang (SRSA) kapa e senye rekoto eo kapa e hatikela melao ya ho sireletsa dikhopi tseo e seng tsa mmuso. Haeba ho sa kgonahale ho dumellwa ho fihlella rekoto ka mabaka a utlwahalang sebopeho seo empa e ka fumaneha ka sebopeho se seng, ka tsela e jwalo ho tlamehile ho kopanngwe ditjeo ho latela tsela eo mokopi a kopileng ka teng pele.

d) Haeba, ho tlatseletsa karabong eo ba e ngoletsweng bakeng sa rekoto,

mokopi o batla ho tsebiswa ka qeto e fihletsweng ka tsela e nngwe hape, mohlala, ka mohala, sena se tlamehile ho hlakiswa.

e) Haeba mokopi o kopa ditsebiso boemong ba motho e mong, o tlamehile

ho hlakisa maemo ao a etsang kopo ka ona.

f) Haeba moikopedi a sa kgone ho bala kapa ho ngola kapa a na le boqhwala, ha ho le jwalo, kopo ya rekoto e ka etswa ka molomo. Moofisiri wa ditsebiso o tlamehile ho tlatsa foromo boemong ba mokopi ya jwalo mme a mo fe khopi ya foromo e tlatsitsweng.

5.3.3 Ditefo

Ho na le mekgwa e mmedi ya ditefo tse hlokehang hore di lefuwe ho latela

PAIA, tsona ke tefo ya kopo le tefo ya phihlello (bakeng sa ho tsebisa moikopedi ka qeto mabapi le ho mo dumella ho fihlella rekoto eo).

a) Mokopi ya batlang ho fihlella rekoto e tshwereng ditsebiso tsa motho tse

hlahisang dintlha ka mokopi eo boyena ha ho hlokehe ho lefa ditjeo tsa tefo. Mokopi ofe kapa ofe o tlamehile ho lefa ditjeo tsa kopo e leng R35 (e lefuwang boemedi ba setjhaba).

17

b) Mohlanka wa Ditsebiso o tlamehile ho tsebisa mokopi (ntle le mokopi ya iketsetsang kopo boyona) ka tsebiso moo ho hlokehang hore mokopi hore a lefe ditjeo tse batlehang (haeba di hlokeha) hammoho le tjhelete ya peheletso (haebe e hlokeha) pele ho ka tswelwa pele ho sebetsanwa le kopo.

c) Moikopedi a ka nna a tlisa boipiletso ba ka hare, moo ho tshwanetseng

kapa a etsa kopo lekgotleng la dinyewe kgahlano le thendara kapa tefo ya tjhelete ya kopo.

d) Kamora hore mohlanka wa ditsebiso a etse qeto ka kopo eo, mokopi o

tlamehile ho tsebiswa ka qeto eo e jwalo ka tsela eo mokopi a batlileng ho tsebiswa ka ona.

e) Haeba mokopi a dumeletswe ho tswela pele; ho tlamehile ho lefuwe ditjeo

bakeng sa ho hatisa botjha hammoho le ho batlana le ho hlophisa tokomane bakeng sa nako e tlotseng e behilweng/ha ho tlotse dihora tse behilweng bakeng sa ho batlana le ho hlophisa rekoto ya ho phahlolla/ntsha dintlha.

f) Ho ke ke ha dumellwa mokopi ho fihlella rekoto mme e tla tshwarwa ho

fihlela mokopi a lefa ditjeo tse tshwanetseng.

g) Ditefo (haeba di le teng) bakeng sa ho fihlella rekoto tse kenyeletswang tsebisong ho latela 4 ka hodimo ya karolo ya 15(2) ya Molao, ke tefo e behilweng bakeng sa tlhahiso hape/e nngwe.

6. DITSHEBELETSO TSE FUMANEHANG SETJHABENG LE KAMOO DI KA FIHLELLWANG KA TENG 6.1 Ditshebeletso Ditshebeletso tsa Lefapha di ka tsela e behilweng ntlheng ya 5.1 ya

Bukakgakollo ena

a) Ditlelaente tsa SRSA di na le kgokahano ka ho toba le Lefapha. Le ha ho le jwalo, ho eletswa batho ho ikopanya le Mafapha a ikarabellang dipapading le boikgathollo bohatong ba porovense bakeng sa dipotso le ditshebeletso tse amanang le porovense ka ho toba. Mafapha ana a porovense a sebetsa ka katamelo e kgolo ebile ka mokgwa wa kgokahano e matla le SRSA.

b) Ditshebeletso tsa SRSA tse jwaloka ho phehisa ka bongata dipapading

bohatong ba setjhabana le sekolo; ntshetsopele le ho fana ka mehlodi dihlopheng tsa dipapadi le ho fana ka dikeletso tsa setekginiki ka ho fana ka disebediswa bakeng sa dipapadi le boikgathollo di ka fihlellwa ka ho buisana le mafapha a porovense a ikarabellang ho tsa dipapadi le

18

boikgathollo. Le ha ho le jwalo, ho lokelwa ho hlakiswe hore phano ya disebediswa ka boyona ke boikarabelo ba bommasepala. SRSA e phehisa lenaneo lena ka ho sebediswa Kerante ya Moralo wa Kaho wa Mmasepala o laolwang ke bommasepala ka bobona.

c) Le ha ho le jwalo, ditsebiso tse ding ka SRSA, mohlala, dihlahiswa tsa

yona tse jwaloka diraporoto le diphatlalatso tse ding di ka fumaneha Bolaoding bo Phahameng ba Dithekiso & Dikgokahano ka ho buisana le bahlanka ba lenaneng le tlasa ntlha ya ‘6.2’ ka fatshe mona. Setjhaba se boela hape sa fihlella tsena webosaeteng ya SRSA, www.srsa.gov.za.www.srsa.gov.za

6.2 Na o ka fihlella ditshebeletso tsena jwang Ditlelaente tsa SRSA di ka fihlella ditshebeletso tsa yona ka ho etsa dikopo ho:

6.2.1 Molaodikakaretso: Dipapadi le Boikgathollo Afrika Borwa a) Aterese ya Poso:

Lebokose la Poraevete X896 PRETORIA, 0001 Riphaboliki ya Aforika Borwa

b) Aterese ya Seterata: Regent Place 66 Queen Street PRETORIA (E mahareng a Diterata tsa Thabo Sehume le Lilian Ngoyi mme makeno a

makoloi a hukung ya Seterata sa Thabo Sehume le Helen Joseph) 6.2.2 Bakeng sa dipotso ka kakaretso ka nna wa letsetsa kamohelong ya

mehala ho (012) 304-5000; kapa o buisane le Tersia ho: a) Mohala: (012) 304-5016 b) Imeili: tersia@srsa.gov.zamailto:tersia@srsa.gov.za c) Fekese: (012) 323-7872 d) Webosaete: www.srsa.gov.za

19

7. DITLHOPHISO TSE DUMELLANG PHEHISO YA SETJHABA HA HO BOPUWA LEANO HAMMOHO LE NTSHETSOPELE/HO TSWELA PELE KA MESEBETSI 7.1 Dintlha tse hlakisang Leano le Molao

Ka lenaneo la lona la phehiso ka bongata, SRSA e sebedisa ka ho toba le ditjhabana ho ba thusa ho hlahisa ditletlebo le ditshisinyo tsa bona hore na ba batla hore dipapadi le boikgathollo di tsamaiswe jwang Aforika Borwa. Maikutlo a bona a thusa Lefapha ka tsela eo dibopeho tsa maano a tsona a lokelang ho ba ka yona.

a) Sepheo sa lenaneo la ho phehisa ka bongata ke ho kgothaletsa Maafrika

Borwa ho phehisa kamehla dipapading ka diketsahalong tsa boikgathollo bohatong ba sekolo le/kapa setjhabeng.

b) Lefapha le boela hape le na le kopano ka ho toba le Federeishene le

mekgatlo e meng ya dipapadi, mekgatlo ya diphuphutso tsa dipapadi le diinstitushene tsa thuto e phahameng tseo maikutlo a tsona a lekolwang bakeng sa ho ngola maano.

c) Ka kamano le Komiti ya Potefolio ya Dipapadi le Boikgathollo, Lefapha le

boela le sebedisana ka ho toba le ditjhabana ho mamela ditlhahiso tsa bona ka melao e radilweng.

d) Letona le Motlatsi wa Letona le bona ba phehisa mananeong a ho fihlella

setjhaba hammoho le Mananeong a ho Buisana le Baahi.

e) Baithaopi & Baithuti ba ntseng ba ithuta mosebetsi mananeong a SRSA ba fana ka maikutlo a bona ka mananeo le maano ka ho kenya letsoho dikopanong le diraporotong.

f) Ho mamela setjhaba le diwekeshopo g) Le ha ntlha ya ho tla diforamong e le ka sememo fela, setjhaba ka

kakaretso se ka nna sa tla dikopanong le diwekeshopong tsena tsa SRSA mme ba tlise boemedi ba bona hore ba mamelwe.

8. 'DIPHEKO TSE FUMANEHANG MABAPI LE DIKETSO TSA BASEBETSI KAPA HO SEBETSA BOHLASWA/HO HLOLEHA HO SEBETSA

Dipehelo tse latelang di ntse di tswela pele ho sebetsa bakeng sa baahi hore ba raporote kapa ho phekola diketso kapa diphoso tseo ho utlwahalang hore ha di molaong tse etswang ke SRSA kapa basebeletsi bafe kapa bafe ba yona:

20

8.1 Dipehelo tse latelwang ha ho raporotwa kapa ho phekolwa

a) Dipheko mabapi le diketso kapa ho hloleha ho sebetsa ka molao ho latela Molao wa Ntshetsopele ya Ditsebiso: Bookamedi ba Boipelaetso ba ka hare mabapi le Molao ona ke Letona la Dipapadi le Boikgathollo (dikarolo tsa 74 - 77). Kamora ho sebedisa metjha ya kalafo ya boipelaetso ya ka hare, ho ka nna ha etswa kopo lekgotleng la dinyewe (dikarolo tsa 78 - 82).

b) Mohiruwa tshebeletsong ya setjhaba a ka nna a hlahisa boipelaetso kapa

tletlebo bakeng sa diphuphutso tse tla etswa ke Khomishene ya Tshebeletso ya Setjhaba e mabapi le ketso kapa phoso ya mohlanka (Karolo ya 35 ya Molao wa Tshebeletso ya Setjhaba, 1994). Melawana ya hore na o ka hlahisa tletlebo/boipelaetso jwang e phatlaladitswe Gazeteng ya Mmuso ya 23635 ya 19 Phupjane 2002.

c) Motho a ka nna a sebedisa dikalafo tsa mosebetsing mabapi le diketso

kapa diphoso tsa mohlanka tseo tlhaho ya tsona e leng ya mosebetsing, tse bitswang, ditokelo tsa ho rarolla tseko mosebetsing (Molao wa Tshebeletso ya Setjhaba, 1994 le Molao wa Dikamano Mosebetsing, 1995).

d) Motho a ka nna a hlahisa tletlebo ya hae ho mohlahlobi wa mosebetsing

mabapi le seo ho thweng ke tlolo efe kapa efe ya molao e teng Molaong wa Maemo a Motheo Mosebetsing, 1997 (Molao wa No. 75 wa 1997 - (Molao wa 78(1)(a)), kapa Molao wa Tekano Mosebetsing, 1998 (Molao wa No. 55 wa 1998 - Karolo ya 34(e)).

e) Motho a ka nna a hlahisa tletlebo ya hae ho Mosireletsi wa Setjhaba

mabapi le ketso kapa phoso eo ho thweng ha e molaong ya mohlanka (jwaloka ha ho hlakisitswe Molaong wa Motheo hammoho le Molaong wa Mosireletsi wa Setjhaba, 1994 [Molao wa No. 23 wa 1994]).

f) Motho a ka nna a hlahisa tletlebo le Khomishene ya Ditokelo tsa Botho

Afrika Borwa mabapi le ketso kapa phoso eo ho thweng ha e molaong eo ho belaelwang hore ke tlolo ya molao kapa e le matshosetsi a tokelo efe kapa efe ya bohlokwa (ho latela Molao wa Khomishene ya Ditokelo tsa Botho, 1994 (Molao wa No. 54 wa 1994)).

g) Ha motho a tla sireletswa boiphetetsong ka hobane a ile a phahlolla

makunutu mabapi le boitshwaro bo seng molaong ba ramosebetsi kapa mohiruwa/mosebetsimmoho, motho eo ho buwang ka yena a ka latela dipehelo tsa ho phahlolla makunutu tse itseng Molaong wa Tshireletso ho Phahlolleng Makunutu wa 2000 (Molao wa No. 26 wa 2000).

h) Tshebediso ya dikalafo tse ding tsa molao tse jwaloka institushene ya

tsamaiso ya molao bakeng sa ho lekola botjha ditaba tsa toka mabapi le

21

diketso taolong ho latela Molao wa Ntshetsopele Tsamaisong ya Toka wa 2000 (Molao wa No. 3 wa 2000).

8.2 Dikalafo tse ding tse tshehetsang

8.2.1 Motho a ka kopa ho hlakisetswa mabaka bakeng sa diketso tsa

taolo/tsamaiso ho latela Molao wa Ntshetsopele Tsamaisong ya Toka wa 2000 (Karolo ya 5).

8.2.2 Motho a ka etsa kopo ya ho fihlella direkoto tsa lefapha la mmuso kapa

boemedi bofe kapa bofe ba setjhaba ho latela Molao wa Ntshetsopele ya ho Fihlella Ditsebiso wa 2000 (Karolo ya 11).

8.3 Mosebetsi wa ho raporota

8.3.1 Mohiruwa wa Tshebeletso ya Setjhaba, nakong eo a ntseng a ntseng a etsa mesebetsi ya hae ka molao; o na le boikarabelo ba ho raporota boemeding bo tshwanetseng ho latela Khoutu ya Boitshwaro Tshebeletsong ya Setjhaba diketso tsa bothetsi, bobodu, ho hira ka leeme la setswalle, tsamaiso e sa lokang hammoho le ketso efe kapa efe e thehang le ho bonwa e le tlolo ya molao kapa e bontshang leeme ditabatabelong tsa setjhaba. Mohiruwa ya hlolehang ho ikamahanya le sena o molato wa boitshwaro bo bobe. (Molawana wa B.3 le C.4.10 wa Kgaolo ya 2 ya Melawana ya Tshebeletso ya Setjhaba, 2001)

8.3.2 Boikarabelo ba mohiri le mohiruwa e mong le e mong ba ho phahlolla botlokotsebe hape le boitshwaro bofe kapa bofe bo sa lokang mosebetsing bo kenyeleditswe le ho tshehetswa ke Molao wa Ho Phahlolla Makunutu wa 2000 (Selelekeleng).

9. NTLAFATSO YA BUKAKGAKOLLO ENA LE TSEBISO HO LATELA

KAROLO YA 15 YA MOLAO

9.1 SRSA e tla, ha ho hlokeha, ntlafatsa le ho phatlalatsa bukakgakollo e boletsweng karolwaneng ya (1) ya Karolo ya 14 ka mekgahlelo e fapaneng empa e sa feteng selemo.

9.2 Ho latela Molao ona, tlhaloso e nngwe le e nngwe ho latela karolo ya 15(1) e tla phatlalatswa kapa e ntlafatswe (ho tla tswa ka hore ho sebetsa efe ka nako eo) ka ho ntsha tsebiso Gazeteng ka dinako tse behilweng tse sa feteng hanngwe selemo se seng le se seng. Phatlalatso/ntlafatso ena e tla etswa ka ditjeo tsa SRSA.

9.3 Mohlanka wa Ditsebiso a ka nna a phumola karolo ya rekoto e hlakisitsweng ho karolo ya 15(1)(a) ya Molao ka hodimo, eo ha ho ne ho etswa kopo ya ho fihlella rekoto, e ka nna ya kapa e tlamehile ho hanelwa ho latela Molao ona.

22

9.4 Ho latela Karolo ya (15)(5), karolwana (5), ya Molao, dipehelo tsa karolo ya 11 (Tokelo ya ho fihlella direkoto tsa mokgatlo wa setjhaba) hammoho le pehelo efe kapa efe Molaong ona a amanang le karolo eo ha e sebetse mokgahlelong ofe kapa ofe wa direkoto tse teng tsebisong ho latela karolwana ya 15 (2) ya Molao.

10. BUKATATAISO E FUMANEHA JWANG

Bukakgakollo ena, ho latela molawana wa 4(a) wa Melawana mabapi le Ntshetsopele ya ho Fihlella Ditsebiso (GN No. 1244 wa 22 Loetse 2003) o phatlaladitsweng tlasa karolo ya 92 kapa ya Molao mme e tla fumaneha bonyane ka dipuo tse tharo tsa mmuso (English, IsiZulu, N.Sotho) ka mokgwa o latelang:

a) ka ho e romela Khomisheneng ya Ditokelo tsa Botho Afrika Borwa

b) e tla behwa ofising e nngwe le e nngwe ya SRSA le haeba SRSA e fumana bodulo meahong e meng e fetang bonngwe hape le diofising tsa kamohelo tsa jwale tsa moaho wa SRSA (Regent Place); mme e tla behwa webosaeteng ya SRSA, www.srsa.gov.za . Bukakgakollo ena e tla boela e romelwa diinstitusheneng tsa setjhaba tse raporotang ho Letona la Dipapadi le Boikgathollo.www.srsa.gov.za

Lefapha la Dipapadi le Boikgathollo Afrika Borwa - Bakeng sa hao wena ya Mafolofolo