རགགཞངམཐརམསབགསགར ཀངགསར

འབགརལའཛནགཙགལགསབས

ཤསམཛདརགགཞངཞབའཚལདསདབ འཐནརམ གསམཔ

(ནངཔའཤསཡནསར)

༢༠༡༥

ནངཆསལབ

Shezoed

Rigzhung Research Journal Issue 3

(Buddhist Studies)

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

II

སམཛད

གགངབའཚལསབ འཐནམ གམཔ

༼ནངཔསཡནར༽

Shezoed

Rigzhung Research Journal Issue 3

(Buddhist Studies)

ལམནཔ སབནང མཁསདབངབརགས

མགཔ བནའན བའཚལགགལགགའན

མཉམའལམགཔ བསམགཏན གསརབ

ངདཔལའར ནངསབའའནཔ

ངབས གསརབ

དབབཟབདཔ བསམགཏན གསརབ

དཔརནཔ ནངསབ གགངམཐམབ

ག ངགསར

དཔརདབང

copy གཐགགནངབདཔརདབའ གཆའབསབག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

III

མགཔགཏམ ཡང གགགངམཐམབཁགལསའགརངནམངམནཔསདངལམལའབདགའནའབདདངའབདཝབནརངཡདཔམཚད དལསཕརརངའབདང དགདངལམལཉམསནངའབདདནལསཐབསསའནཚགསབམཔབངརངཡདརདངགགཁར དལནསམཛདརགགངབའཚལསབའཐནམགམཔའགགངབནངསབཁགལསདཔརནའབདཝན འནངདནབབན གཙབརནངསདངའལབབདདནཡདཔལས དཔརནའབདདདགསདནཡང ངབཅསརདནལཁབགཞནགདངཁརབཟངམམདངདཔའདདདགསའ ལཁབབསའརདངབསལསནཔརམཐརགགསནརངནམངམནཔསདངལམལཉགངལསབནནརན མཚནལསབནའགགནཔཆལསརངསདངགགངབདགའནའབདདཔའཡངགཞནསནམདཔརརངསརངཚརདཔའགནའགནམལས ལཁབགཞནམགཔསལམལའཉམསངའལགཏངཐབསདགས འལཡདབདགབའཚལདངམསའབདཡད དཔརནཐགལསགགདངཁརལཝན གསཡངབདངནཔཐགལསགདངགགཁར ནངཡནཏནཆཡདཔན རངདནདངནཆཡདཔན མམབགམབཞགཔརའལཡདམནལལམནདང ད གནངངསའལསཡརསངའལགཏངབགསཡངགནངདཔའགནམདསདཁགཝམཐངམལས གསཡངརམཛདགནངའངམནབབདངདསཡདརན མགརངནའནལ ཡརངནབགསཔདཔནདང མརམངའའགགནསཔའབངསའར གསདམགགཙངམསགགངའ ནཉམསངལབརཤག སདངལམལལརག ཇཡ

མགཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

IV

དཀརཆག

༡ མངའབདགམཚནཅནལབདདངསངབནའན བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༡

༢ གགངམཐམབལསགསའལབཤདབསཔཿ གམ བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

༣

༣ སརབསསབཔབསདནཏགངབ བསམབ ངའལབངགགལགམཐམངམལགསཔ

༦

༡ གམ སཔརབསངདན ༡༡ ༢ ལཔལཔརསཔརབསངདན ༡༡ ༣ ཟནནཆངསགནཔསཔརབསངདན ༡༡ ༤ ཚངདཔནསཔརབསངདན ༡༢ ༥ ཚངདཔནལསནནཔརསཔརབསངདན ༡༢ ༦ བངསཔརབསངདན ༡༣ ༧ ཨགསཔརབསངདན ༡༤ ༨ ངབམསདཔའམསཔབསསཔརབསངདན ༡༥ ༩ ཐམསཅདལསཔརབསངདན ༡༦ ༡༠ མདནསཔརབསངདན ༡༧ ༡༡ བནསཔརབསངདན ༡༨ ༡༢ མརསཔརབསངདན ༡༨ ༡༣ སདམསཔརབསངདན ༡༩ ༡༤ གསཔརཕརལནཔསཔརབསངདན ༢༠ ༡༥ ཉསཔརབསངདན ༢༠ ༡༦ གཔརསཔརབསངདན ༢༡ ༡༧ མཔསཔརབསངདན ༢༢ ༡༨ ལགསགཔརསཔརབསངདན ༢༣ ༡༩ དཀའབཅནསཔརབསངདན ༢༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

V

༢༠ ཚངདཔནསཔརབསངདན ༢༥ ༢༡ གགདངབསཔརབསངདན ༢༧ ༢༢ ངངཔརསཔརབསངདན ༢༨ ༢༣ ངབམསདཔསཔརབསངདན ༣༠ ༢༤ ནཔརསཔརབསངདན ༣༡ ༢༥ གསཤརབྷརསཔརབསངདན ༣༡ ༢༦ གསརསཔརབསངདན ༣༢ ༢༧ ལཔརསཔརབསངདན ༣༣ ༢༨ བཟདཔརསཔརབསངདན ༣༤ ༢༩ ཚངསཔརསཔརབསངདན ༣༥ ༣༠ ངཔརསཔརབསངདན ༣༥ ༣༡ བརསཔརབསངདན ༣༦ ༣༢ གསམལབསཔརབསངདན ༣༦ ༣༣ མརསཔརབསངདན ༣༧ ༣༤ ངམརསཔརབསངདན ༣༨

༤ དངགལགསགསབདདདཔནབཟང བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༤༡

༥ གསམགཞགགསརདགའནསབབགས བསམགཏན གསརབ

༥༥

སམཛདམསལནལདདར བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༧༡

༦ གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

༧༤

༧ ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས གམདཔལནལམཚན ངགསརསའརརབབན

༡༣༡

མངའབདགམཚནཅནལབདདངསངབནའན

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མསཔབབསགས

བདབསལནཔན

དཔལའལབསདཔགབསམནཔན

གཡངཆགསཔསངཙནན

གངབགསསརབ སགཡངའལ

མསབདབནངནསའན

ཞལདཀརགསལབམཇལཙམས

ངནངནཔམདལཡལ

དངངནརན

དབངམགངབརཤག

གངནཔཚངསདངསམསས

དངསནཔནའམལསག

གབདཔསརབདངམཉམ

དནགསལབལབགངདངམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

2

གངཐསཚདཕནབབརའར

གངནཐངལབནརའ

ལབཅནནན

སརབཅནགདམསངགན

དངངབདཔནན

དབངམགངབརཤག

གསམནསདཔགས

མནཡངསཔའཇམདངསགགས

བབགནཔདདཀརའཆང

སབགསངབདགདཔའབམག

དགསལསམཔརལ

ནངའབངསལབསམའལདབངལ

ངལནསམནཡང

དབངཔབནའགཔམན

དངངལཔན

དབངམགངབརཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

3

གགངམཐམབལསགསའལབཤདབསཔཿ གམ

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

རབཏངལསགསལསངསདང ལས བ

བསགསགསམཚནདགལརབས

བཟབདལལསསགསམཚནགནསདངམན

པརབཟངསགདང མཚནགནསདངམམནཔར

མཐངབཙམསདརབགའཇགསབཔབཟངས

གཞནགངའགམད གགངམཐམབལསགསམཚནགནསདངམན

པརབནཔབཟབདགནར འལབཤདངསཔརཡདདསཔས རང

སརདཔགཔབནའལབར ལསགསམཚནདལསགསབམ

དངཿ གཡདཔས ཐགམརགསབམའལབཤདསན གསབམ

མཚནམངསལཔསངབདཔ གསརད ཀསཔལསར

ཉམསཔན སནབདངདཔདནནགསལབསངསསབཀའ

གགསགནསཔལསཔའམསགསབམསབས མཚནདལས

གསལསགསབམབདཔན

ཡངནའཇམདངསབདཔགངམལས གངསབགསནལརམདག

རབགསལབས དདནནབནགགསརདགསཀརགསབམའན

སགངསཔར ལསགསགསབམའསསརབབནའཇམདཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

4

དངསགགཡནཔརབམསཔགངརབཡནལགགདངསནགསབམ

འམཚནཔནསབལངནགགལཡད

ཿ འལབཤདསན ༀཨརཔཙནཿ སཔཿ གན ༀཨརཔཙ

ནཿ སཔདནཡང བདད འབནད སཔབབལཡདཔ

བན འབདམགཔངསནསའནངཡངདགཔརནཔརདཔས

པདནན ནམནཕམནཔསསནལསང ཿ སཟབམ

སགངསཔར ཕརནགཔནསགསགཔབརསཔའམ

མཚནདནཔསསཟབམ སའལཔརགསལབབན1 སརབ

འཇམདཔལདངསགངསགསནཔས གངསགསའམཚནལཡངམ ཨ

རཔཙནདཡམཿ འཇམདངསའབནདངཔ གསསགསལ2

ཿ སཔགཞནཡངསདང མསས སསརབ ནས

སསགསདནལའངའགཔརགསརབདམཁནཔམསསབལབས བཔ

པརངསགངསགསམསསགགངངནསལབནབསན རངད

སཔབཔམསམསདགང གཔསམནའརབརའབལ

སམདངལབས གཔསངདནཔའགགངམཐམབ

1 མཁནཔནབཟངདཔལན སསནགདནགསལབའལངསངབའད ཎའརངམབདན

ནཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༨ 2 བནཔདབངཔསགསབགསམཛདཔམདདལསའངབགངསགསའགའགབདདབལབ བྷ བདྷ

༡༦ ཤག ༧༣ ཎདསབདགགལག

བགརཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

5

མཁའདངསནཆདདཔར ཤར བདཔནདངབམསའདབབ

འནམནཡངསམནཔརབཞདགསལསཔནའལབམཚནཿ ས

བདཔའ

ཞརལཿ སཔངབངསངབཤདཔར གསརངགགངན

ང ལཔཿ སངསདངནབསངགགགསབཡད

པས ཿ སཔ བགརཎའནཔསཔགལསབཔག

ན ལནནཔས+ རལཔསཔའམམདགས

སཔས དྷ+སགནསཔལ དྷདངའསཔལསསཔརབཔདང ཇ

སསགསའམམདགསམདདངཔ གགགནརབས +

སགནསཔལ ནམ ནང ལདངསམགསན ངཔསནས

པས དརབན སར སཔའམམདགས ལ

བརབས+ འརཡངནམ ནངངསར ངཔསནས

པསརབན སརཇཡསསགསའམམདགས མབཅད

བརབསམཐརཿ སཔངགགསབཔའ

སཔ

བནདངའབམཛདཔབསཔ

འནམནཡངསམཁའདངསལ

དངསལབནབརཔ

མཁནམནཞབསཔདབནརག

སངནཔདའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

6

སརབསསབཔབསདནཏགངབ

བསམབ ངའལབངགགལགམཐམངམལགསཔ

ༀ ཐམསཅདམནཔལགའཚལལ

བགགསནབགགའསཔཔངནའགསདམཚནཅན

གསམམནཔབསགགགཔགམསཔསབ གགནམད

དགམཡངསགསབདཔནདཔའབ ནངགནངརབམསསབཔ

རངངབནབཅས སརབསབདངགགཔའངནགསལ

ལབསབབསསརབསསབཔ མཔརབསདནཏགངབདང

ཞརངགངགམངངསཙམརངམཉམཕནཔམསསའབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

7

སགསབཅདཔསམནབསནས གངགའབརབ ལསདཔ

བསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔ

ནཔ བནབསའལསའལའབརབལ བཤདཡནལགདང བཤད

གངདསགསལས དངཔབཤདཡནལགལའང བདཔནཔཏམསསབཀའ

ཐམསཅདནམཚགསཔདང བནབསཐམསཅདསའཡནལགནས

འཆདཔར གངའབནབསནཔས དངཔསའཡནལགདང དས

སགསསབ མཛདཔཔ མཐརབཅསགམལས དངཔ དངཔམཛདཔཔས

མཛད ངགངནསབས གསགངགཏགས དསདགདནམཛད ད

ནསཞབསབསཔདནགངནཔདངའ

དངཔམཛདཔཔསམཛདན གངའདངབནམཁསམགདཔའབསདཔ

གམནཡངསགསཔསམཛད གསཔངགངནསབསན སངསས

གངརབདགམདང དཔརམདནལསབས གམཔགསགང

གཏགསན རགཔངགསལསགཔནཔ གསལདང གནམད

གསགསལསམད གསགཏགསས བཔདསདགདནམཛདན

རམསཅནཐམསཅདདངགསདངནཔགཏམསརབདགའབདངདདཔར

འརབདང དཔནཚགསམཐའདགལསདལགཐརཔདནགརདང ལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསགཞནགསཔངབམསསནནསབངས

ལསདཔབསཔམསལབབཔརའདདཔམསདནམཛད པད

ནསཞབསབསཔདནགངན ཕརལནཔགགམབལབལགསཔར

བཤདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

8

གསཔགངའདསསགསསབགངན བད དསཔ ངདས

འལབབཅསབལས དངཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔནཔ

བནབསའབད ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབས

ངབགསབདནསལསདཔབསཔཕརལནཔབལམལར

བཔར མཛདཔགསལབརནཔའ

གསཔདསཔ ལམའཕགསམལམསངབནབན ནསལབནནས

བསགསཔལསབཔབཤགསཔདནདང གཔརསའགམསལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསངབམསསནནསབངསལསདཔ

བསཔམསལབཔརའརབདནའ

གམཔངདས རཚདདངངསདཔསམཔཚགསབནངབ

མངཔལལབབབནསནཔས ལསདཔབསཔལབབསནས

སལམམསབདངསགསདཔརགམནབབརགགསཔའཕང

འཐབཔརརཔའ

བཔའལབ མདནམའངབསགགསགགལབནཔའལབའ

གམཔམཛདཔཔ མཐར

ལསདཔབསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངས

གསཔགཔནཔ བནབསའམཛདཔཔ མཁསམགབདཔནདཔའ

བའམདངསསམབདཀའནགཔསཡངསགསཔབདགདནཔན བ

དཔནཁལཏཀསབརམགསའངས འགལ

ངསཔསགགསཔཙམསཐགསཔདཔརམནངགགནསགངདངགངལའང

སཐགསཔདཔརའགཔགངབས སབལལནསབགསམ

སངབཏགས ནསགསདངམནཔརམགདབལངསཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

9

མཁསཔལནང གདའདནཔལདགདངསནནཔསདངསས

ངགས ནསལནགནསཔ ནངཔསངསསཔམསདཔསཕམཔརས

འགའགགསཔབམཐའལབད འགའགལགཞནགསགས

སངསསབནཔབཔརས གསཔནངའངདབངགལབསབང

གཔརབམསམགཏགསགསཔབམཐའབགཞནམངཔགངཚརབཅད

པསགསབདཀའནགཔསངགས བདཀའནགཔ མསངསས

བནཔལནསཔསདདགའབརར རབཏངནམཁསཔམསསཚར

བཅདསངསསབནཔལའགཔདདམནས ཐབསསརབཏངནསར

གསདཔལནབགསཔབདཔནབགསསབདངསའལ

བརབས ནསལལཔདཔངབཞགཕམཔདཔགངལབ

གསབནཔལའགཔརདསཔརསནསདཔན མཐརབདཔནབས

གསཔདང འལནསདངསཕམཔརམཛད ལལཔསདངས

སངསསབཀའདམངཔབགསཔགགལགཁངགབགནསལགས

གརསབཏབབཞགཔས དངསམདདབནབསམསལབསཔསརང

བམཐགངལབགསཡངདགཔརསང གཔརའཇམདཔལད

གསབམབགསཔསབདཔནབཡབསདང རངདངངབནཔལ

མསམཐངབསལབབཀའལངཐགཔནསདསལསའསསཟབམལ

རབབཏབཔམནལའགསངངཐགཔནསའད སངསསབམན

འདསཉགགགནམཡངབབདཔབསསནསབདཔནབནནས

རབངདགམདངདབསབསཔངདངམནངགཐམསཅདམཛད

འནཔམཁསམགདཔའབསདཔགམནཡངསགསཔརརཏ ནས ལམ

འཕགསམལམསངབནབན མརསལབནནསབསགསཔལསབཔ

ངབདན ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབསངབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

10

བདནསལསདཔབསཔལརབཔརམཛདཔཕརནགགམབ

རངབནཡངསགསཔརབམཔརའདདནའང བདཔནདསམནཔར

དངསཔསདངསགགསཔསནཔདང ལམས བཟདཔབགགམ

དང བནའསནངགསབབཅསསརབསསབའགརདངནདངགས

ཏགའདབམརབསངམལཁདགམཚརབམཔསབང འལ

བདངཔ བདཆགསཔསཔསབགསབམསསསགསལལ

གསཔབཤདགངདསལ རགངདནཕརནདངཔགམཔ བཚནགམ

དངབནའསབརབསནཔདང ཞརངགངགམཕརནགས

པརངཔསནཔདངགསལས དངཔ ནཔབཚནདང བནལམས

བཚན བཟདཔབཚནདང བནའསབབཅསནཔལས དངཔན

པབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདནབཤདཔའ

དངཔགསབཅདངཔསམདརབནཔ གམསལབདག ཚངདཔནགས

དངབངདང ཨགདངཤནདང ཐམསཅདལདངམདནད སནཔ

རམཛདཔབ ནན

གསཔབདདནབཤདཔ

སནདངཡནལགདང བསམཔདགདངབདའགས མཆགསནདམནས

ན མམཡངསགཏངབསནབའ སནཔདབབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

11

དངཔགམ སཔརབསངདན

སནཔ ཡངནབདགཅགནཔབཔལམགསབསངབམས

དཔའལཔ སགརཔན3 གམབངསཔག བངསཔག

བལས བསཔབརབང བདགནང ཁཟསབནབ

བརའར སགམདཔཉམསཔརརནས གམདངམསམངསཔརར

པརངསགགསངབམསདཔསགབརབརམཛདབབསཔརམཛདཔ

སནཔའ4

གསཔལཔ ལཔརསཔརབསང དན

ཡནལགནཔ ཡངབམནའདསབདགཅགདནདཀའབབགམངཔས

ངབབཔརམཛདཔ ལཔལཔརནལསབརའངས

ལཔཟངངནརནཔམཟདདབངཔ ཡནལགགགསངནཔརམཛདཔ

ནཔརབནཔསམཚརངརབསགཔགདངནཔརམཛདཔརབསན

པཡནལག

གམཔཟནནཆངསགནཔསཔརབསང དན

བསམཔདགཔནཔ ནབདགཅགནཔབམནའདསངབམསདཔར

རཔ ལསལལཔརརཔདང མངའའབངསལངསདནམཚགསཔར

རཔ ནལབཟངཔརབསམཔདགཔསཟནནཙམནཔའསནཔར

གངས དངབགབསདནམསརགསམཐངབརར དབངཔལངད

3 དཔགབསམའངརན ལངབམསདཔའངལསགངས 4 བལལནངཡདཔསགནསགམསནསཔཡངསགསལསསགམརསནཔབཏངབསགནསནཔར

སའནདའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

12

ངདཔལསསའངསབན དངངའཇམཔདས ལགསནས ཟནན

ཙམགབདགསམསཔརན སབནམའརདངབཅསཔལགངསཔ

ནཔཡནལག

བཔཚང དཔནསཔརབསང དན

བདསའགཔནཔན ཡངནབདགཅགནཔངབལམལ

གསཔ གསསའརཔནམཚགསཔདང ཡནཏནབསལཔསབར

སཔ རབནཔངངལཅནཚངདཔནགརཔལ རངསངསསགབསད

མསརཚངདཔན ངབསཔན བདགཅནགསརངསངསསདང

བརལ མསཅནདལབཔགལངནཔབརཆདབམསནཔར

བགསམནམསང ཚངདཔནནཔབསབནཔསགནདཔརམར

པརརངསངསསངནནསམསརབདགའངདངབསལབསདམསལབ

ནཔཡན ལག

པཚངདཔནལསནནཔརསཔརབསང དན

མཆགསཔནཔན ནབདགཅགནཔབམནའདསཡནཏནདངན

འརཔནམཚགསང འགནཕནཔནཔདཔནཔཔགཙབཚངདཔན

གརཔན དབངབནསཚངདཔནདནཔལབནབནཉམསསད

ནརཟདདགསཔསརདགགཔར མཔརནརདངའ ནཔདངཡད

དགངབརསང མསདཔའནཔནཔལམསཔས ནརམསཙམཟད

པརརཔཙམནཔལརབགཞལབརརཔསདབངཔནམཚརནས

དནརའམསབདགསསཔརར སཔལསགསཔགསབཅདཔས

མབརསནས ནརམཔདགངརནངབཟདཔརསདངབར

རཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

13

གཔབངསཔརབསངདན

ནདམནཡངནཔནཔ ཡངནབམནའདསགནསནམཚགསཔ བ

དཀའབཅནདགགནསཔདནགནསགངབམསདཔའབངགརཔ

ན ཡནཏནདཔརཅནསམསཔདངསཔསཔསམསརབཆགསཔ

གས མདང ངདང བཅསགསརཏ ལངབམསདཔའ

བངབསམཔཉམསསདཔར བནསབསཔདངམཔངལབསགངསཔ

དནཔརའམསཔབགལནས གསཔ གབལབསལདངའབར

བམཔས ལམསཉཔམསསབདནསབརབཉབནདང ངསན

རདངཞ སནསཨནཔབཅསལ དནཔརབགསཔརགསལབ

འབསཔདང བངསབདགལམནདཔནགསབངངལཡངད བདག

སལབགསཔའམསལངནགསབགསཔརམཛདསགསལབལ བ

ནལཔབསམདགམངཔགརགཙམཁདགདངའབ ངཟདའབརབ

གམཔརའབབདཔགམནཔརལཔབངསམཐངནསརམངས

པརརཔདབངཔསམཐངནསདལམཚརས བནབདགརངདས

གནསནས ཏགཆརབནའབབཔདང བདཔནཔསརངདསབང

སངསནསམགམསར སདཔརཅནབནཔར

འགནལཕནཔརབསམསནས ཁངབཟངམགམཔརལབདང མནསས

བཟངཁངཔབགསཔདང བདལའརལབངགགསབནསབན

བཞགཔནཔཡནལག འང བདལའརགངབལ ངསངཡངབང

གགས ལངདལལགགསབནབན རབམནཔརམསཔརང ས

ས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

14

བནཔཨགསཔརབསང དན

སནཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནངབམསདཔརརཔ

འགནལཕནཔརའརབནདཔདང ཡནཏནམཔརདགཔསམནཔརམཚན

པསངནནརང མགསགསཔརརཔན མནགནསཔབ

ངནཔསལབསཔསགསང བགདཔགནསརཔ གབལམངཔ

འནརཔརགགསནས དགཐམསཅདབནངསནས རབངབརར

ང མསདཔའནཔགསཔབདང ནསཔ སནཔ དཔཡན

ཏནདངརབབསམཚནཔར གསཔརའདདཔབམསརངབནའང

ཡངབརརཔས བརཆདརཔལདགའནསརབདནཔགནསཀརསབ

འསདངའདབམནམཚགསཔངརབགསས ལབནསམསདཔའ

ནཔབནབནཉམསསདཔར དནཔགནསན བདང འསདཀའ

བཅནམསསབཟའངབཐམསཅདམསངབརསང ངབམས

དཔའདབསམགཏནལགསཔསགསཔལམསཔདང ཁཟསལནཔདཔ

སལཆགསཔདཔར དགངབརརཔདལདཔརགསཔ

བནཔརངབལདབངཔབནནམཚརནས མསལནསང

བམསདཔམནའངསཔམསདཔའནཔསཟསམནབསཔལབན

མཚརརལ རངགགསབནནསལདཀའབདསཔསཔས མས

དཔའནཔས ཡངདངཡངབགབལདང དངདདངནབགབལ

དང འབརའརམམསཔའགནམས བབཔརབདགར

གནས སགངསཔལསགསཔདམཔསབངམཛད ལབནདརབ

མནསགའཚལབརབསདངབརརཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

15

བདཔངབམསདཔའམསཔ བསསཔརབསང དན

མམཔནཔན ཡངནབམནའདས ངདངནངའབཡངས

བཔ ཕནའདགསཔ མནཔརའལབ མསཅནཐམསཅདལམསཔདར

པམསཔབསསབལཔརརཔན གསཔའགའགསགཞནགསད

ལམཁསཔམདངསའགཔགནདན གནདནབདགཔསརངལནསམཐར

གསཔམསངབམསདཔལརབསཔདང མསསདགའབནམ

ཚགསཔམགདངནཔམསམདངསའགཔརབམསཔལའགསཔརམས

པས དགམགགསབརའབན ནགསནབབལངདངའད ལ

ནཔདངའམསརངབནསགམངམངསཔནཔསདརའགས

སསཔདང བལངས དབངཔསངགབརསན ཤཟའནདག

སགལས མདངསཔབམནཔདབངམགནཔལདགའབ

ལཔབསདནམསལསནཔརབཤད ནསགནདཔདཔརའདདཔགནདནདག

སལཔ ངབཟའབབངསཔས ལཔརབདགའནསཁཟསམཔནཔར

དགས ཁཟསདག བདགཅགཟའསནམབབཔར ཤནན

མདང གནམདག བལགསམཉམསཔན གནདནམས

བཟའབངལགས སསནསརངསཁནསམབགགསཔ གའབརབ

དངཁརའབརབ སཆརནརགནགངགཔརབནཔལཔསགགས

ང དགལགཔརངནས དགབདགདནའངསཔལཕངསབནརདང

བརགས གནངགཔ འབ ནདའངངསངནཔསའ

ལས དསཔདཔརཅནདཔས བསཔགབལནབཟངཔར ས

གངསཔལ ནའབངསམསགབལབརརངབགསཔརལཔསརང

གགསཤགབཅདངགནདནདགལགནངབསམསཔརསཔདང ས

ལཔ ཞལམདངསངམདགགསལབ གཡབབནའགཔམཐངབདང ལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

16

པ མདངསཔསགནདནདགམསའཇམཔརརཔལནམཚརནས ག

འཚལངགནདཔབཤགསཔསནསལཔལརབསཔདནསཔལ ངབ

མསདཔསའརབམསཅནམསདཔམཚལསའདནཔརའདདད གནདནད

མསསངལགནདཔནཔསབཟདདགསཔམབདག སལམལའར

གསདཔ ངབཐབནསབདཔརགལའར མཔརཐརཔསབད

ལས དཅགདལཐགམརབབར སགངསཔདང གགདལསགསཔ

དབགབནངབརདསགངསཔས དགསངརབའསལམཉན

ནས བརབསདངབརརཔདང མསདཔའནཔ ཤནཔགནང

བལདབངཔཡམཚནར དངནདཔར གསརཔསསཔརདསཔ

མསས ལཔ སན བནགབལདཔརདཔམམཔནཔཡན

ལགནཔདང གནདནཔདགསབདགཅགནཔའརབཟངཔན

པརགངསས

དཔཐམསཅད ལསཔརབསང དན

ཡངསགཏངབནཔན སརབསགསཔལཔལཔནལ

སཐམསཅདལསགསནབ ནཔརའནཔབདངབམསལགང

ལགངའདདནཔགནངངདརབམཔརདཔ འགལཔགཞནག

སཐསང འབབརསསམནས ངཔམགམགལངབག

པལཔསངརམཛདཔས ལཔནའབངསམསལདམམབརཡབ

ལཔརས ལནའབངསའརབསནསལནསའནབབངགརབཏངབདང

ལམདངནར མཉམབདཔ སགསབནམསབཅསནཔརགནང

བལབནདརབདངབསབནམརལགལབདང བནམསམས

ངབམསདཔགསལཔརདསངབས ལཔམསདངལཔ

ནལབས ངབམསདཔདཔལརབངབནདཀའབཐསནས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

17

དགངནཔརརགསསཔདང སལསཐམསཅདལལདད

བགཔསགསནཔཡནལག5

བཔམདནསཔརབསང དན

བསནཔན ཡངནབདགཅགནཔ ནབསགསབསདནམས

མས གཞནལའབདངཕནམསབབརགནསཔ ཕནཔབསདངན

ནའང གམསཅནསས ལསས རཕནམཐགསཔརགདལསའངབ

མདནགམསཅནགགདལགསཔརརཔན ཐབསསཚགསས

གཐབསམཛདནས མཐརམངའའབངསཡངསལ དསའརམདནགསན

ངབཀའགགཔས ལབཀའམསནལབགས ནཔགསསཔམསལ

ངསདངངརམསགདཔམསའནབཀའབལབསགསམཛདཔས

མངའའབངསསགསརབདང ལངསངརཐམསཅདངལགསདངན

གཏངཁངཔབགས ཕནནགནདཔདཔརབམསསདརཔས གས

ནསབནནམཚགསཔརརབནཔཡནལགབཔའ

གསཔལམསབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདན

བཤདཔའ དངཔ བནམསདམ གསཔརཕརལནདངཉ དང

མཔགཔ དཀའབཅནདངཚངདཔནན སལམསརམཛདཔ

བའ

གསཔབདདནབཤདཔ གགདམནའདདལགང ངགལསངན

ལམམ བནགཡནཏནཆངངདང བགདགནསངདམསབའ སཔ

ལས

5 འསལདནནམཛདཔདངའབསལདདདསཔརའགམམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

18

བགགཔབནསཔརབསང དན

གགདཔངབལམསན ཡངབམནའདསགདབངཔབ

ནརཔན ལདཔལའརལངསདལམནམསམབཟདཔར ལ

དམགབཤམསཔསམཚ འམག དངཚགསགསཔརརཔང

གཉའངམསནམམཁའངསཚངབཅསཔངལམལགཔསམས

ལམབབཔརམཐངབསནངནསདདཔནཏལགསཔརགརགས

གངས ཏས ངའརབགསནམསལཕནཔརརང ད

དམགཚགསའདགམནགསཔསསསགསལ ནསདབངཔབནས

རངགབབདགཞནལགནདཔརངནདམཚནཐགསརངགགཏརཡང

སནངདགཔརསགསརབགཔལ ཡང དམསས

མརམཐངང ངགལརརལགམཐངབདང ཆརནནགཔངསགཏར

བབན གནསབབསངརབམགསཔརད བདགདམགཚགསཕམཡང

རལགང དདམགཚགསལམབཀགན གགརརངརབདཔའ

དཔས དམསདཔའརབབངབརར ནགལཕམཔརརམཐང

ནས དབངདངཡངནསར ལགར སལདདངགངབརནང

པནསམསཅནམསཡངསབངསཔལམསཡནལག

བགསཔམརསཔརབསང དན

མནནཔངབ ཡངབམནའདསནམགསསདལབཟངཔག

རནསསསབདང མཚམསདབདང བཙསཔགབལསགས

པརཡངསངསནས གདབབཔརགསབནཔཐསཔབམགལ

བཅརར ནསམསབམཐམསཅདངངལབགད སངསཚདདག

བདགདདལབགབལགབགསཔདང མདབས

བཤད འགནནཡངནརདདཔམག བསགཞནནརམམཐངངབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

19

ས སཔསགསགངསཔལབམགཞནདགསརམགང གཔབན

ཁསནནསམཉནཔ ངབམསདཔའ ཚབསམདཅངབལ

མསསངདཔལབཟདདམསཔས ངབམསདཔས སངམམཐངབར

གཔདངབགངནའངམམས དབངརཡངཚབརནས དལསདང

འགལབརདཔབས མ དཐགསསངནནནས དམའརཔམཐང

ཡང སགངསཔས མཁནཔམངརབདགའངཡམཚནརནས

གསསགསས མནཔགསས སཔམསམཚནམངཟདདརང

སལམའདརབརདདསཔལམསཡནལག

བགམཔསདམསཔརབསང དན

འདདལགངབརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའབནཔགཏངབདང

བརབདངསརབལསགསཔཡནཏནདཔརའཕགསཔསམསཅནམསལཕནཔར

བནཔལཔལཔརའངས ལ ནཔགལམམསམདམཐང

བརརཔདཆགསཔསབགསཔསངལསདམརབཏགསཔ ན

པསལཔ བནམརའལབལ ལཔསདདམཚནདལམཁསཔམམས

ལའསནགསགསབཀའབལཔར མདགངསདམམཐངབསདརབ

འག ནསདགསབསམསཔ འདབནབཟངབསལཔ མསསནས

ཆབདདནབཔལབརཆདདགསནས བནམརའསཔནལསཔབནལ

པསངརམཛདགནངབལས སདམལཔདནཔཨརཀལན

ན གལཔརངལཁམསངརབསནསཏགསནལན ལ

སདམགགསཔསལཔདའག འདདཆགསབནཔདཔརངརབབན

རནསཁལབལགསངསཔས སདམགཞནབདགདབངནཔརམནནས

གཞནངམནཔལ བདགངརབནཔ སཚདང ལབ

བནགདདངལ སགངས འདདཔསསཔམས ལཔ གསམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

20

ངདཔགདངབནམདངསཉམསཔམནཔརརབནཔསགནས ལད

ནངསབདགལགནདནགསལཔ གསསདམལཆགསསསམསན ད

དའགབསཔརགསསསཨརཀསཡངཡངགསལཔལ ལཔས དམ

པམསཕརལདལསགས གབལསནསབདགདབབ སཔསགས

གངསནསབསཔརའདདཔའདདལགངབལམསཡནལག

བབཔགསཔརཕརལནཔསཔརབསང དན

ངགལསངབཡནཏནདཔརནཔ ཡང བམནའདསངསང

རཀསགསཔརཕརལནཔསབལ ངབམསདཔའམསདཔའ

ནཔརབབ མཚ གསགསཔརགསཔཁལཔགར ས

སཔརརང མཚརའདངབཚངཔམསསགསལབབཏབནསབནང

འགཔརད རམཚའགསཔསགསབརཆདང བམཚ ངཁརསང

བསགསནབདཔརཚངཔམསསསརབསདངངགའདནཔ ང

བམསདཔས བནགགསཔམསལགསསཔ བདགདནཆད

ནམཡངདབསམསནས གཆགསམསགངཡང བསདཔརབདག

ཡངསན བནཔགའདགདང བདགབསདནམསམདགས

མཚ ངམསངབར འབབརརལགག སགངསཔསརལགཔ

མཐངནས ཚངདཔནམསཡམཚནངསཔབརརཔདང ཚངདཔནམསས

ནར དངལདབངན གརགལསགསཔདགདངནརངལབ

བརལགཔརམཛདཔལམསཡནལག

བཔཉསཔརབསང དན

ནལམམསབནཔརབསན ཡངབམནའདསམཚབ ཏག

ཚགསདང ཀརནདབསགསསམསཔརསཔ འམངཚགསདངནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

21

མཚནངཉལཔགརནསཉ མསབབརབངསཔརམཛདད ནསག

མསཅནམསལབདཔས ཆརམབབསཔརམཚགངབརམརཔདང དད

སམསབམསཔརས གམའབམསནརདནངམབདག

དནཔསམཔརབགསཔན བནཔནབསའབའགསཕནཐགསཔར

གགསནས ངསམསགངསཔརགསནརསང གནམབསནསསཔ

རབཕངསཔརརངབདགས བསམསབནགཆགསབསདཔརན

བནཔའསལཔམས ཆརཔའབསགམཚགངབརར ས

གངསམཐགསམནཔནནགཔའག གའ འགནཔརབགསནས

ཆརབབསཔསམཚགངབརར ཉལསགསཔམསདརབདགའབརརང

ངབམསདཔའ ཆརཆདདགསནས ཆརནལསཔ ཆརནའགཟབ

ངབནཔགས མསརབདགའབདཔརམཛད གནའབརབར འརབ

འདརཅན ཆརཔནམསནནའབཕབ སགངསཔདབངཔསཐས

ནསཡམཚནར མནམནམའངསནསམབརསསཔ ཆརན

འགནཔརབགསང མཔབདཔབནགངའབབཔ འཉདབངམ

ནདད བནཔདཔརཅནམན སཔསགསབདཔལམས

ཡནལག

བགཔགཔ རསཔརབསང དན

བནཔགསཡནཏནབནཔརབསན ཡངའརངབམསདཔའ

དནཔགནསགདངམགཔ ནང ངབསནསངཞགངསམང

པམལན རབདཔམངཔ ནདངནགནསས ཕམསགཆགསར

འངསཔཟརབབཔདང སབནདངངའསརའངསཔརངཟབས

སབསཔརམརཔདང འདབཤགངམགསཔརར གཞནམསའ

རསདངསནལའམསང ཐམསཅདཟབསབབརགནསཔབསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

22

གནསརནགསནཔསའགའགསཔརག གཡ གརབ

འ ངགཔསབདསཔསགཔལམདནསཚངདངབརའངསཔསམས

འགསངགགལགགབརའརདང ལངབམསདཔའསཉམ

ངབདང འདབཤགམགསཔསའརབརམབམསཔར གའཇམཔསསཔ

བདགངཔངདནདངའདབམད བདགཕམགསངདགནས

ར དལམནརངབའངའནཡངད བསདའནསརལགཔར

གས སབནཔཡངསབམསཔགསསཔས ནངསཔབན

མཐགབརརཔལམསཡནལག

བབནཔམཔསཔརབསང དན

ཆངངབབནཔརབསན ཡངབམནའདསགཞནལཕནངབབརདཔ

ལདགའབ ནཔདངལབདངབལསགསཔསབསདནམསལབཉམསནཔ

གདབངཔབནརའགནལབ ཐམསཅདམཛའབས

བལཔགདབབསགནལབནཔནསནཔདངའབངསབཅསཔ

ཆངའངབལདགའབརརཔཆངའངབལནབརགགསནས བདགདནཔ

ལངསབཟདཔར གརབཙམམདགརདའངབ ཐརགསངཟད

བལའལབ སལངནདངགསཔགསཔནཔ གབདདངནཔག

མནཔརལནས ཆངསགངབམཔལགཔགཡནཔརཐགས རཐམསཅད

མཛའབལཔའབངསའརའསཔམནནམམཁའནསབབསའགཔལ ར

འསམསམཚརངརབསཔསལངསཐལམརབདང མཔནང

ཡདབསཔལ ངབམསདཔས མཔའདམསསངལསབརས

དང འདངཞདངདརབའམགསསགངབན སརམབཆངདངམར

སགངབའངམནལ དདངནའདའབའམསགངབའངན གཔ

རངབནཅནསགངབམཔའཡནཏནཉན གངགའངནསདབངད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

23

པར ཕམདགངངལའངབརད ནརབདགཔདགངདགསད ཕན

བགམཔའརགསས སདང ཆངངའངའངཡངམཔརནཔ

གནསསངལམསབཉམས གངསསངམནརདའབརབས

བགསཔརའ གསལདངདའདམནཔརགནསཔརའར སཔལསགས

པཆངསཔརགངསཔས ལཔགམསངལབབསཆངའངབས

པངདནས ལཔ འརགཡགམངའའབངསབཅསལབལ བནས ལ

མགལསགསཔའངངའདད དབངངནལཔསསཔརས ཕནཔརལ

མདཔརབ བབགབནཉམསནཔན གསདངདཔལལམའ

ན རབསགཞནལབབཡངའཐབ སཔསགསགངསལའབངསགས

པལམལབད བནདངབརརཔལམསཡནལགབཤདཔ

རབསབབནཔའ

རམཔ སཔརབས ངབམསདཔའམགསཆངམཔཐགསའ

དནམཛདཔསནརབའ

བབདཔལགསགཔརསཔརབསང དན

བགདཔངབརབནཔན ཡངའརངབམསདཔའགལགས

གཔ འཚབལདངདཔནམཚགསཔ དཔལགརརཔ འགནཔས

མནཔརབརབམགའངསནའང ནརབངབལམསཔསམནགནས

པསདངའགལབརབགགསནསགནསཔརའདདཔ ཕམགསའདསཔསང

དགའབརརནས མསནརལདངའརལགནང རངདདནཔར

བནཔཕམཛའབསསནསངའངས སལགནསདཔརདལས

མའདངབརགསལབལ ངབམསདཔས བཙནརའབམལ ནམཡང

བབརམམསག གགམཡངནདལཡངང མནགནསཔནད ས

དང གསདངངལགགལཚང རབལདགའབབའགཔ ག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

24

བལཟདམངཔ གནསརམ ངདངའབརགགནསཔརད སཔ

སགསདའངབགསམཛའབདསཔརདཔལམསཡནལག

བདཔདཀའ བཅནསཔརབསང དན

དབསདལམསན ཡངའརངབམསདཔའ གམ

གསནཔགསཔསཔནདཔབཟའཚངགལ བགདངངམབཅསན

བནབགརཔ སནངཔགནཕམགསའདསཔངནས

གངསངནདཔནཞགའདསཔདང བདགབསནས ངབམསདཔའ

རབའངབརའདདལསཔལ ནབནཔསངསའངབརའདདཔསདཀའ

བཅནརབངབདངནགདགགསཔགགདང ནམངབག

ངབནརབང དགམཚགཙངངནཔ འམངཏགལའདབའས

ནམཚགསཔདནགནསདཔརཅནགངལ ལཔ ནངསསརབར

བརསནསབལགསབསམགཏནལརབརགནསཔརརཔདང ངབམས

དཔསདགལའརབནདངཐརཔཡནཏནནཔདང དགནམཡངརབ

ས ངངབསབནགཡགད མཚ ནངནསཔབབཏནལམནཔལ

ཆམཉམཔརབདཔམབནངསནསརངརངངལཔརསབན

ཟས སཉནཔསམགཏགསཔརགགསགགལབབརའདད རལ

མསདང དལ བསམགཏནལགཞལབསགསཔརརཔདབངཔསཐསནས

བགཔར ནམསཔབལམགཙངམརསབནཁརཆམཉམཔརབདཔདང

པངབརསཔམཐངནའང ལབདཔརརལགནསབསམགཏནལགས

པརམཛད བནཞགབར པབལཔབནསངབརསང

ལབདངམསའགསཔདངརབབརརར ནས སགལང

ངདགསཉནཔརངབམསདཔངམཔརགསཔདང སརབ

དངབནམདངསཉམསཔསསཔལ མཚནབབནབཤདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

25

དགམསདངནནའང མསདཔའནཔམསགཞནདནནརབནཔན

པས གནདཔལནལབམསསམཔརམནའབརབ མདབསར

བ འརཔམཚནམསབནཔམབདགདང ངམདའངབའངདཔར

ཤག དངཚབམསདངནཔརཤག སཔསགསནམཚགསཔརའརབན

གའབསཔདང རའསགནདནདངགསངཔ དགསགཏམཐས

ནསཚངམནའབརབརདཔལ ངབམསདཔའདགཐམསཅདལའཇམངལ

བདང བཟདཔདང ཟབཔནཔརསཔ གངསམབགཔརབག

འམ གངགའའརདལདགསརཔ འདདཔདའངབརདནས མ

ནགནསབནའབསདར སགངསཔལདབངཔཡམཚནརནསརང

གགསབནཔངངམསངབནནས པབསཔལསཔ

དང བདངརབསཔརགའཚལནསདངབརརཔའ སང

ངགཡགའརགསམསངབནཔ ངདངར མ གལདང

འདངསདང གངཔམའགགསནདགའབ ནནར ངམལ

མདགནན ནམབཛཏཏར ནཕམབདགམསཔན གནདནབང

བབན ངཔབཡན ངའལབན བནནགཔ འཆརཀ

ན སཔརབསརབང སགངསཔལམསཡནལག

པཚངདཔནསཔརབསང དན

མསཅནདནདལམསབནཔན ཡངབམནའདསནལཁབག

ངབམསདཔའངནངནགཏངབསནརའརཔབ ཡནཏནནམ

ཚགསཔདངནཔཚངདཔནགརཔ ལཔམངབམསདཔང

མརབསཔ གལཔ མནའངསཔལམནཔ བརབསནས

ལཔརངམརདམཐབདལམསསམ ན གཟའམ བབཡདདམ

སསཔལན མསགམབངསལམསདངཡནཏནདངདལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

26

རབངབལཡངམམསསསཔགདན མབགསལངརབངབ

གཐསཔས བདགགཔསཔརརབངབགམནས ངགའདནང

དངསཔལ མསམཐབརབངབགཏམཐསནསངགའདནངདང

བམགཡགའརམསསངཐསཔརར ནསངབམསདཔའལ

པ ཕངནསརལགརངམདངབགནཔན མངཔའསཔམཐངནས

གཡགཔལསཔས ས བའརཔམངསནས རབངསཐསནས

བའདགགངག མསཔདབངསའསཔརར སསཔལངབ

མསདཔའམའབམསརབདགལབགསས བདགརངསངར

འམནསརལག ལཔ ངའངསནས བདགརབངབརའཚལནགནང

བརགསས བངནགངསཔམམཅནདགས བདགརབངབརར

སབགསཔསརའཚལསསཔལ ལཔསཙམསདདརབརགསས

སང ལགསལབབཏབཔལསལཔསགནང དཀའབནགསའཆསཔ

ལམཛའབསའའརཚགསསརགསལབབཏབང བགམརཔར

མསདཔའནཔདཀའབནགསསངབལམསཡནལག

གམཔབཟདཔཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ ངབངངཔངབ དངགསཤར

བྷ ལབཟདཔ ཚངསཔངནདགབ སབཟདཔཕརནར

མཛདཔབའ

བདདནབཤདཔ ཡང སནདམནགངནང གནདལངབབ

དངབཟདཔདང གབལདངནདངགཞནདནད གནདལམསམས

གཞནདནར སབཟདཔབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

27

རགགཔགགདངབསཔརབསང དན

བསཔབནཔན ཡངནངབམསདཔའམགསནཔའག

ནནངནསབནབརབགགདརབནཔགརཔདང འགན

གལསའངསནཔསར རབསམརརབངབལམསངསལ

མསཔམསཔརསཔསམལགནསཔལདགའབརམརཔར དངཁབཟངཔ

གས སརགན མཔཆགསབར རབངབའལབདངམཔ

དཔལལགནསཔརརཔ ངམའངགསསརགནཔསགསརབང

ཆསནསའངབརརཔལ ངབམསདཔས དདདམསདན

པགནསནའགཔརབདཀའལདགཔརསསགངསཔལ ས

བནའབརདདམབཅསཔསརགངབརསབནའངས ཉམས

དགའབངནཔཚགསསབནཔནགསཚལགནང བསམགཏནདངའག

ནསལལཔགདངབནགསཚལལམཐརསངསངསངབལསས

གསརནངབམསདཔངདགའབགཏམསནསདངབགས

གགའག སདདརབངབརམཐངནསདའགཔསངཆགསཔརར

འའངམནཡངའགཔཐབསབསམསནས དཀའབམསཔརད

པར འརངམའདངནགའདངངམ དངམའལའགའ

གསགསནགབརའརརམསསཔལ ངབམསདཔས བགསཔས

བམསསམགལམབགསཔར བདགལགནདཔདཔའརངན སལགཔ

རསམནནཔབན བདགདགསནབནཡང 6གཏང སགངསཔས

ལཔ བསམཔརའངམལརབཆགསཔའགཔསདཀའབམདདས

བསཔརས དདརབངབངངབཞགཕངདཔལ ང

6 ཡངསཔགབས སཔར མཔན བནསསམགཏནནསསཔདནབངནལམགམཛདནང

གསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

28

བམསདཔའལབདངརབབརརཔས ལཔས ནམངསམམཐང

བནགསརང མདམནསརབབརའག བསརངམལབན

པརས དཀའབགནསཔགབདབསགསཔའངན སཔལ ངབམས

དཔས གངགབདགལགནདཔརབདཔ གཡབནཡངབདགསཡངམ

བཏང བདགསམནམཡངབརས བསབདགདདམབཅསབན

འར སཔསགསགངསཔསདཀའབཅནཡནཏནཡདཔརདསནསང

བནནསངཔགསལགའཚལགཔསཔའངབཤགས དདརབངབ

ལའངབཟདཔརགསལནསརབཏངབརདཔབཟདཔཕརནཡནལག

རགསཔངངཔརསཔརབསང དན

ནདམནཡངབཟདཔལསགཔརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའ

མཚནཔགལངངཔནཔ བདགཔངངཔལཔལའརངསབརར

པ ནཔངངཔདཔནགཔམཁསངནཔམདངནཔགཡདཔར

རཔགསསངངཔཚགསདགསབངསཔས གསཔཡངསབཔར

རཔལཎལཔཚངསནསཐསནས གསབའདདཔརར ལ

པ དམསཚལནངརབདའངབདསདངནཔམཚནཔགཡདབག

པལ མསམཔསའརངརངམནམསཔབནའགསཔདངབབ

དངནནརབཐསནས ངངཔཚགསམསངབབརའདད ངངཔལཔལ

ཡངདངཡངགསལབབཏབཔས མསབགམཕདནསརདངདངབལ ནས

མཚབངབརབསཔམསས ངངཔམགགསཡནཏནནམཚགསཔ

ལལཔལསཔས ལཔསགཤརབལསལམཁསཔགབཙལནསབང

བགཔསངངཔབདགཔ ངཔནཔལངངཔགཞནམསདམགགལར

ཕམཔབནགགསགགལབརའརནསསང ངངཔདཔནནཔ

བནབཟངབདགཔ ངནསམགཡསཔརརངགདངལབརཡངམསཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

29

གནསཔན ངངཔབདགཔས བནབཟངསངགའནའགཔརགས ངའ

འརརཔལདསགསརགལཡདསསཔལ བནབཟངས བབན

གདབརལ ཉམསནའདརགལང སསགསགགསགགལ

མསཔཡནཏནསཔལ ནཔའངསནསགསཀསནཏམནསབསཔས

རགགསནལགགམནཔརབབརའགབནམདངའགཔ

མཐངནས ནཔསསཔ འསནཔསན འརའབམལད ང

ཡངངའངསབན མཁའལའརའའམ སཔལ བནབཟངས ད

སའངཔགས ཞགསཔནཔསབང བདགངའཡནཏན

བསདམན སསཔལ ནཔརབཡམཚནརར བངངངང

པགཞནམསའགསནསདཔལདརགཏངསཔར བནབཟངས འ

ངངཔཚགསལབབནཔརདཔངངཔལཔན ལཔཉམསསརཔལ

བདགརངགདངལཡངགཏངབརསསསཔནཔསཐསནསཡམཚནརར

པདང རངགལའངབརབལངངམསཔཡནཏནགནབནང

འཇམཔརབགས མསལབརརནསངངཔལཔབལབཏང

ནསངངཔདཔནབནབཟངངརབདགའནསལའར དསལསསདན

དའརབར ངདངངངཔབདགཔགསལཔ ནརལདང དལམ

བརརཔནརམསབལབརའརསཔབནསཔས ལཔསགས

གགསགསདརབསཔརརནསནཔལརམབངསདངསཔའང

ནཔསརནསསཔལ ནཔས འགགསཅནསདངནཔག

ལགས བདགམསངའཇམངམནཔརརཔདང ལཔལསབལབ

ནགཟ རནརམསསལཔསཐསནསདགའངམཚརརར གརདང

ངབཞགམརདཔདང ནཔལའངནརརནམབརས

ནསངངཔབདགཔསལཔལསབབམབལནསམཐརངངཔགཙབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

30

གསརབབའསསདམཔམསདའརརངདཔབནཔརབནཔ

བཟདཔཡནལག རབནབཟངགནསབནནདགའབནསགངསས

རགམཔངབམསདཔསཔརབསང དན

བལགཔངབསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔའངབ

མསདཔའནསབརརཔན མལཡནཏནནམཚགསཔགསཔ

གསདབཔརརཏ ནསབདགདནཔའགནལཕནགདགསཔར

ངདངལའརལཔ ཕངའརསངསངབལས ལཔསཐསངངང

པནསའངསཔལའདདཔསབབལསགསཔབརརསནས རངདམསཚལ

ནངགནསདབགནསམརབནཔལ ནཔདངམཁསཔམསགདགས

བཟདཔར ངབམསདཔའའའགལཔ མནལསཔརབན ལ

པངབམསདཔའལབགའབསང བརངབརརཔདང འརན

འདཔམསསཔདངམདཔལགལབརརཔམཐངནས ངབམསདཔའ

འབརཆསཔལཔསཐསནས ངའངསནསམཚནསཔས བརངབས

མནཔརའགནནངབརཆདམངལགནདཔདམངལསགསགངསལནས

སང སལརབལགཔདབངགསཔལངནས ངབམས

དཔསདཀའབནགསལཔནཔཔགསཔབསཔནནསལཔ ཕང

རནཔདང ལཔསངབབསགསམནའངསཔབརད པགས

པནཔམཚརབརརནའངནཔདགནཡངམསདཔའནཔལབཟདང

བབསདཔསའམདལནཔའརསངབལསདཔརར རང

བམསདཔསམཔརགཔརའནཔདང ཆདཔརབ དབངགདཔརའདདཔ

བངནཔསགསབཀགནས ལཔའརདངབཅསཔཡངདགཔལམལབདནམ

མཁརངནསདནཔགནསརལགཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

31

རབཔནཔརསཔརབསང དན

གནདདལངབབབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསགངས

དཔལདངནཔསགནཔགགརབགརཔ གབབར

བའཚལབརནངསངབལས ལམརནསསགསརའངསཔདང ར

བསངམཔསགངས ངནརསནནབནའགཔར ངང གདཔ

གཡངཟབཁནངའགཔའསནངརཔརརཔགམཐངནས འསའདད

པརའགསཔསངཆགནསགཡངསརངབརརནའངསགགསཡནལགལགནད

པརམརར འནངནགངརངརགགསབརབསགསནབད

པརགསའདནཔརརཔསམཐངནས གཡངསནངགསནསབ

རནསངནཔདང རནསནནཔསགགདལགཔརའདདནས

ལབངབརབསཔལ བདགདངནཔཆགསཔནསངས དཔནགཟ

ད སའསཉམས ཉམངཡངརབཆགསཔསབནཔགབག

མབ ངའཕངསཔས ལསཕགཔརམརཔར ངབམསདཔའ

བདགལགསདཔནམནསབསཔས དངསབནའགཔམཐངནསལ

བཟངཔདརརང འའབདགལདསས བབསམསནས

རཡངབམསཔརའར སཔསགསགངསནས ནགསཚལལལམ

བནབབསནསནགསནངསང ལསསམཐགམནདནཔས

བཏབགགསནཔརདསངབགསབནའམསཔགས

གཤརའངབལཔསམཐངནསསཔལ བམརབཤདཔསལསསདགསལ

མནཔརདཔབཟདཔཡནལག

རཔགསཤརབྷརསཔརབསང དན

གནདདལབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསནའག

དནཔཉམསདགའབགནསགསཤརབྷབསདངམགསཔགརཔནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

32

ག ཆགསཔདབངསརབམགསཔརབཞནཔགསགཔལཔག

ངངཔནསའངསཔམཐངནས རལསངལབངབརརབམགས

པགསསབགསསང བཟངཔསངབགསཔལ ལམཀནགཔས

གགཡངསནཔགཡདཔརམངསམས ལཔམཚནཆདངབཅསཔརངབ

གསབདགདནཔསམཐངནས ལངནས ལཔནཔགནདཔརམར

ཏམ གཡངསཟབམའརངབས སལཆགགངབརམརཏམ ད

ནདམསསཔརམརཏམ སཔསགསགངསནསལཔགཡངསནསརབཏན

རངམལགཔལམཡངབནནསནགསཚལའབརཆསཔར ལཔསམལ

ནསའདའཇམཔམསསགགའགསབདདསསཔལ ངབམས

དཔསལམབམསས བསམསབབའངགཞནལགསན གསགས

དངམནཔབབའངགཞན གལབདགདགའབརདབདན དཔའབདས

ནཔནལསཐངས སསགསདམཔསགཏམགསཔརགངསཔབཟདཔ

ཡནལག

རགཔགསརསཔརབསང དན

གབལདངནཔརབནཔསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔ

འགདནཔགནསནམཚགསཔངཚགསདངནཔརགསཚགས

གཙབ གརབཙམཁདགདངའབ རབའཇམཔ སམདགནམས

པ གསབརརཏ གནའབབསགགརནསདངའབདཔང

བམསདཔསཐསནས ལངགཔསའམབཏན འབལམཡངབན

ནསབཏང ནསས གསསངཕནབཏགསཔལནགཟབར བདགས

བབཀའལསསཔལ ངབམསདཔའལམབརསནས སཔན

གཟབངསངཡནཏནབསདལགདམསཔ ཕནབཏགསཔའསནཔརས

ནམསཅནའགསབདགནངནསངསལའངམརགསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

33

ནསབཏང ལ ལཔ བནམ ལམལ གསརསཔ

དཔདནནཏནབདཔགམཉན གསབཙལབརནཔམསལ

ལབཅའབཙམནཔརབགསཔསཐསནས འགནབབཉམསངབར

བསམས གསསཕན པནཔསཔབད ལཔ ངསངནསསཔ

གསམགགངནགནསཔབདགསའཚལནལབནཔརབབཀའབལ

གསལསསཔལཔསཐསཔདརབདགའབརརནས བཟངཔངལནག

སསནས གསགཤརདམགཚགསནཔསབར ལགནམདའགཐགས

ལམསངསགསརནནས གསབགབསངའགཔལཔལ

བནཔས དརབགསནསབངབལ ངབམསདཔསལམབསཔ

སནས མའབབགཔསརསངདབངསངབལསའའའགསཔ

ངསསཔ ལཔསལངགབས དཕནལནགནདས

འཇལབངནགསནགངསམདའབཀངབལ ངབམསདཔའངན

པསངགངསལཔལགསལབའབསཔརགནདཔརདཔལརཡངཕན

འདགསཔམཚརབརརཔདང མསཅནལངབད གསདབལསགས

དལསམསང བརགདམསཔབཟདཔཡནལག

རབནཔ ལཔརསཔརབསང དན

བཟདཔསགཞནདནདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབམས

དཔའགགངསདཔལདངནཔདམངཔ བདགཔགརཔ ལ

ལཔའརབཅསསངདྷའསརདངཚགསལགནདཔརར

པལངསརངསགགསཐགབནབམསབངསནས དགའགས

པལསལབརདཔལམདཔསནབཔརབལབརརཔམལནའཇམཔ

གལབཞགནསངཟདགཔརརཔལ ལཔཡམཚནངནསཔས ས

བདགརངདགལཔནཔསདགརསསཔལ ཡངལཔས ནཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

34

སགསལཔ ར དགརལཔན སསཔལ ངབམསདཔས

དགའསཔགསངནཔནལདང འརའབངསངལལསགསཔབབ

མངཔགངསམཐར སབརནསམཐསསངབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རབདཔབཟདཔརསཔརབསང དན

གནདཔལམཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནལམསདང

མངཐསཔདང རབབདངལབདལསཔརདཔདཀའབཅནགར

བམསལསགཏམབཟདཔདངནཔརཕནབཏགསཔསན གལཀ

ངཀལཔབནམམངཔ འརདངབཅསཔདནཔགནསརབསཔདང ལ

པརཉམསདགའངབགབསཔརརཔསགདལགཔལ བནམདགལཔ

མནལབསབབཔརསནས ནགསཚལམསཔལངསདདནའམདང

བལས བཟདཔརབདཀའབནགསན ནངངམགརབངལ

བརམཐངནས བནམདགངགསནསབནབརས ངབམསདཔས

ངམསལགསདངགགསདངསལངསདམསཔཡནཏནལསགསཔངཔ

དལདང བཟདཔ བབནསགསགནངབརམཛདད ནསལཔགདལསསད

པབནམམསགརདངསགམསམལཔལས སནགསཚལནསསཔས

ལཔའདདཔརམལནསལངས དཀའབགནསརན རངངབཟདཔར

བབནམ འརསབརངའགཔམཐངནས གདགསམསརབའགས

ང འརངབནམའརབཞགནསབཔལའསཔདནསསཔ

ལ ངབམསདཔས ངངངབཟདཔརབནསབཟདཔཕནཡནལསགས

རསནའངལཔསཉནཔར དབཟདཔལདགའབངསའསསནས

རལསངབམསདཔཡནལགམསབཅད7སའལབརརཔམཐག

7 གདཔལས ཀངཀལཔསངཡནལགདངངལགགདཔསགངས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

35

མསནདབནའབརབལསགསཔདབགསངནཔངབསའགསངདགས

པས ངངངགསནསགས བཟདཔརགསལབམསལདགསང

མཛདམཐརབཟདཔརབངཔརཐགསཔརའབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རདཔཚངསཔརསཔརབསང དན

སལསཔརམསཔབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡངའརབམ

ནའདསབསམགཏནལམསཔརསཔདབམསགནསཚངསཔའགན

བབསཔ ལསའཕགསཔལཔཡནལགནསབ བསགན

ངནཔལབནཔནདང ཡངདགམནཔདལདཔསའགནཕརལདངམ

དསབལགཔརངབརངབམསདཔསགགསནས རངསཚངསཔའག

ནནསའདའབརངའབབལཔལའརབགབལབནཔསགངས

ནཔའརའབངསབཅསཔབནཔལམལབདཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

མཔངཔརསཔ རབསང དན

གཞནདནལརབབཟདཔལབནཔསཔརབསན ཡངནབམན

འདསནགསཚལཉམསདགའངནཔགནསནངངཔནཔགགརབག

རཔ གནགསངརལཔསནསལགསཔམསབསཔདང

མཔདང ངལབསཉམཐགཔམཐངནས མསཔསངངམསལངཔར

གཡད སམསངངལསསཔརསགསཟསངནཔབནབག

ནསསབརབར མསསམཐངབདང མསཔསངབནཔརམཛདཔ

ངཔརནཔརསནས བདགཅགལཕནཔརརངགའདརནསགསཔར

དཔའཤཟབརསཕདསའལམདཔརསཔདང རབགསནལནན

པརབརགསསསསཔདང མསབནཔཁགསརའར ངཔ

འབསམཔགསཔརབདངབདགཅགམསངམདནཔནསཐརབརབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

36

གམཉནནསམསདཔའནཔ ཤམསངསནསངམདནཔནསཐརབར

མཛདཔགཞནདནལརབབཟདཔཡནལགམཐའམའ

བཔབནའསཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ དངགསམ མང

དང བནའསགརམདགདང གསངནདངགསའདབའ སབན

འསཕརནརམཛདཔབའ

གསཔབད དནབཤདཔ ཡང སདལམསབཟདཔབབ སད

ལསབགབནལས གཞནདནནཔཆདང འགཔགབལའག

པའ སབནའསཡནལགབལས

སགགཔབརསཔརབསང དན

སདལསབགཔ བནའསརན ཡངནབམནའདསད

སརབགསཔལཔ གསགལབསཔངབམསདཔརརཔ

སངམངཔཟབལམསཔ སམཅན མ གངསངངབ

ངནཐདབངསཔ ཁངངངམགནགཔནསབབསཔརམཛདཔདང

ནཆདགཞནལགནདཔམནའབགསནསདམཔལམལབདཔརམཛདཔབན

འསཡནལག

སགསཔགསམལབསཔརབསང དན

ལམསལབནཔསཔརབསན ཡངའརབམནའདསངབ

མསདཔའམསཅནལངརངབནཅན དབངཐངབལབལདགའབལཔ

གསགརཔ ལལཔ བཙསསགབརརཔ མནཔས

སཔནཔརབསམསནས བངབརབཙའབཁངཔགསའབའགལསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

37

པ ནརདངནསབནཔནངའངཔ གགསགདངགདལསངབ

མཔསབངབགདང བསཔསགསས བཙསཔགཡངསས མས

དཔའནཔ བསདནམསམསགདནམསསམགས བབནཔལངསད

དངའབརལངསདཔརརནའང ནམསབལམསཔརསཔརའརབ

གབལལམབཟདཔར ཡབལཔརརབངབརགསལབབཏབནས ལད

དཔལདངའརཔདངའབརབརནསདཀའབནགསནགནསཔརརཔབན

འསཡནལག

སགམཔམརསཔརབསང དན

བཟདཔབབཔབནའསབནཔ ཡངའརངབམསདཔའནགསཚལ

དནཔགན མམགགརཔ ནཔགསངབམས

དཔརངབནསནས ལའགསཔདཔརབཞནཔདང ངམངསཔ འབ

ལམབཀགཔ ལགཔསགབཀབཔལསགསཔབམསཔབརནསགནདཔརསང

ལབདངདགའབདཔརཕནབཏགསཔརདཔགནདནགསམཐངནས

ངབམསདཔབསམཔབགཔར སཔ མདརསབསབ

བ ངདགངངབརའརབལ རསམདབནབསང

བཞན གཔསབལམསསཔལ སགནདནལབཟདཔཡནཏནདང

བཟདཔལབནཔརབནཔརགངས རལཕནཐབསགཔརབནཔས གནད

ནདརབམནསམབསབད གསསསསནསརངབརརཔ

བནའསཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

38

སབཔ ངམརསཔརབསང དན

སདལསབགཔརབཟདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབ

མསདཔའནགསཚལགནངམའདབཤགགམཔཚགསདངནཔག

རཔ མསཅནམངཔཡངསབངསནསབབརསས ནསགམས

དཔའནཔནགསངསངབལས ངགགགསབསཉམསའགཔལ

ངསངའངས དསསཔལ ངས སཔཚལགབར གལ

སཔངམསངགབལབསལབསགངདགའབརསང ནསག

ངམཁཟསམདཔསབཚབསགངསཔདང ངཡང གསགཞནཤཟ

ཁདངརམགསགསཔརམཐངབལ ངམརཕནཔལནལམན

བརབསམསནའངགམངབས བདགརམཆགཔརམསསམནས ང

འངསནསམནགསརཔལསངམབཏབཔན ངསངརསགབ

མསརབགཔལ ནགསཚལགགཡདཔས ལབསཐབསསཔསམ

བཟདཔདང མསདཔའནཔ གསདབགཔརངའངསསཔ

མསམག བདགདངནཔའལཕནབཏགསཔང རསརབགཔལ

བདགལམཡདབནརབཟད དམསགགསངདངབརསཔ

དང མབབརཤཡངའགསཔལརའབསབམསགསཔབཟདཔར

དསརབབལཡངབདགདབཟངཔབནཔརརསཔ རབསད

ནམསསཔལ འནའནཔགཡད ཕནབཏགསནའདདན ལན

ཆགསསཕནམབཏགས སངབམསདཔའམསགཞནལཕནབཏགསཔལ

འནའནཔདལསགསགངསཔས དརབམནསགསསསརབ

བགས མདཔརསནསདངབརརཔབནའསཡནལག ན

དངལམསབཟདདངབནའསདནནཔ བགགམདངབརགནསཁངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

39

བཞགཔ སནཔདང ལམས བཟདཔཕརནབཚནབམསཔསམ

དང བནའསབཚནལསབབཅསསརབསསབཔབསདནན

གསཔཞརངགངགམཕརནགསཔརངཔསནཔ

བནའསགམགདང བནབསམགཏན སརབ ཐབས ནལམ བས

སབཚནབཅསསརབསགགང མཐརནཔམཛདཔབགས

བམསཔསསཔརབསབདངགགཔའ ཡངབནའསགམ

དམབན དདཔནགརམདགནདྷདང གསངནགསཔའདདངག ས

དང བསམགཏནལ མབདགནངབདང ནདགས བནན

ནནཔའད སའགནདགའདངབ སདང སརབལ ཚངསན

སདནསན འབསདངལངགདང གནགསསདངགཞནདང

དངགངངབ སདང ཐབསལ ངཅནགསརམདང བནམ

གརམཁནམ ངལདངལ ངནདངབ སདང ནལམལ

ངབསནཔའདདང མགབས ངདདཔནནརབཟང

དང ཤབབསདནམསབས སདང བསལ འདནམནཔཔ ས

པདངངཔ ཆརཀནརཅནདགའདང ནམམཁའདཔལདངབ སདང

སལ འདབཟངངངཏག སངསདངའངང བངད

ལ ངབམསདཔའགསབ སས

མགམཐརནཔམཛདཔབགསལ འཕདངམསགསབམསདང བཟ

དངརལདསའངདང དཀའདངགགསབདའམས ངབསའར

ངནའདས སབདངགགཔབདགདཀ པགམཔརངངསཁང

མཛདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

40

མགདན

མཁསཔདསཔདནངམལགསང

བ ངལའབསཔནདངལ

བདགངདངའགལསམསཔམས

རགནསམཁསཔདགལབཟདགསལ

རནའགནའརབསད

ལདམ རངབནནརབདགསང

ལབསའགམཁསཔགངདགལ

བནར ཚབསནསཚགསདསམ

འརབདངགགཔ བསདནངངསམཔརབགསཔ མའངསརངའམསལཕནམསས བལརབགསཔདབནལབའ

དའ སམལ

བནདབ

༡༽ འཕགསཔགད པ སངསསབམནའདས

༢༽ གསབདདཔགབསམའང སལདབདབངཔ

ལ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔ

༣༽ སརབསབསདན ཀ པརངང

༤༽ ལསདནནམཐར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

41

དངགལགསགསབདདད པནབཟང

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

འརདངགལགསམ

ཐརམདརབསདམཚནཙམགབད

ཡདའཡང སགསརངརངས

ས མམཐརའངསས

ཤབཏགསདདཔནམཤ

ཡདང བནཔབདགཔསངསས

དངབསབམམཐར

བབདགདཔརརཡདཔལས

གཔཔསམཛདམདདཔ

བདགསཔན བསདནམསནཔ

གགསགཔའརདནཔས

རམནའལབདག

བཞགགསཙམགབདཡདཔན

ཐམསཅདམནཔལགགའཚལལ འཡངཐགམརམཚནམངས

ལརཡངཝན མམབདཔནམཁསཔགསལཔགགསཅནངཔ

དལཁབནངམཁསཔནགསཅནཡདཔན ངདངགགཁརདཔབ

བསགགནངབནརཝད ལཔསནཔམཁསཔགཡདག མ

བདཔནསགངསདབམ དཔབབགརབཀའགནངམད ལནལདར

མགནསནརཡདའ འབབརབཏང དཔབའབདཝད ལ

པསམབདཔནམནཔནམལས འདདཔབདའབད མགནསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

42

འལབའབདདགགཔབརགངདབམ མབདཔནསགདགང

གརའབདཝད གནསནས བན འཐད ནརབནར

དགགཔབད མབདཔནལནགངཡངདཔརསག ལསལཔསལན

དཔཕམཕམཔནར གནསནགསདས ལགསངནལདང

ཚནཔཡདའགནསནའབངསའབདནག གནསན ད

ངསརསག ལམམརམམསགདངཡནཏནདཔལར

འཛམསགསག སཔབསགགསདམཚནདནམཚགསཔ

མདངའབགསག མ གཏགསསམ གཏབམཡདཔལས

མ ངཡངརབཏགསག དངདངསགསདཔབད

ལཝལས ཨཔགནསནསདངསདདདལསཡངཕམཔན ལལས

ངདཔབསལབསམགཡངའགའངརཚགསགཏམབཏངག

གསལསམརལརཡང ལདསཡནཏནདགའཝལས ལདས

ད ལཔགགསཅནངཔམབམ དལཁབནངམཁསཔཡདཔ

ནདབསགཝད ངནལདམགནསནཡདརའབད

བས རལས ངལསགནསནལནསཔལསའདདཔབད ངསདགག

བཞགའབདརགནསནསགདགསངགརའབདཝད རལས

ནརབན འཐདརདགགཔབད གནསནལནབདཔལས ལཔ

སལནདཔཕམཕམཔནར ལགསངནལད གནསནལསལགན

རལནག གནསནནལདལསའཐནའཝད རལསདརངན

རངད ངམནཔནམལས ལགའནརབད གནསནསའབདབ

ན དཀདརངདང དཀངགནངརབདག གནསནསམ

རལདགའཚརའབདགནའམནརབནག རལདང

གསདཔབད རལལསངག ལལསགགསདཔམཐའམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

43

གང ཟགའརཡདཔད ངརགསདཔགརངབངརངལདནམལས

འགའབདནནརབགངདདཔད མགགསའརབདཔམཐའམཔ

གངཟགམནམསག

ལསསའའངསམད མཚནབཟངདངདདབནཔའངས རལསཕ

ངབཏགསབགཔད ཨཔངརལནམལས ལསངསལར

བཏགསག རལས སཔསཕགསལསའསལརབཏགས

ག ངསམངལསའསབཏགསར མངནམལསར

བཏགསག གཞནམཚནངཔརདབངསགཔགནསམསཔང

གདགངགནམདསདམཁསཔགརག ཨཔརལམ

གསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའགནམསརམན ར

བམབཡདབདཔནའབདབསགནངག

གལ ངརངཐགཅནམམནནའདནའནདཔརའགན

ཡདཚདགསལབབཏབཔལས པངནསསའངསག འནགནསཚང

འརབ སབཟངཔ འགསཔ ནམམཁའའརའབརམཐངམལས

གསམཚནབཟངཔནམསརམསདགའ གནསཚངབསམངར

གམདངགཙངབན ཕངཐགཁརདལནཐང ཅནདངནཔནཆ

བཏགས བདགའནམའབདབམཐའམར མཚནབཟངཔ དདནཔ

བམགའངསག སམཐགཕངཔརནམད ཕངཔརབཏབདབམཚར

མཚནཡངཔངནསསརབཏགསག ལལསགསནམལསགལར

བཏགསཔནམས གཞནའགཔགནསམསཔཕརལསངམཁསཔནཔར

ར ཨཔའནམགསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའག

ནམསརམན རབམབཡད བདཔནའབདབསགནངག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

44

ནམགམརལལབགདང འནཔངནསསབ

གངརགནངཁམསསངསའཝདདག ལབགསགསངག

ར མམའཝད པངནསསབགངམངམཉནའག པང

ནསསབགསལབགདཆབབདཔནག གསངག

རཉམསགམསརནབདཔད ལབགསངབཅསབདཔནམ

སཔན མདངབསགན འགནནངཡངསགསཔམ

རལན ངབཅསམཁསཔནཔངསནགནངམནརབག པངནས

སབགལབགསདཆབགསངགགལསབ བདཔན

གནམརའཝད ངབཅསབདཔནམསའམདངབམསཔན ང

བཅསབདཔནམཁསཔནཔམའནཔངནསསན ངབཅསགསང

གངལསབརབག ལསམབགཚནགསརངསས བ

དཔནའབདསརལགའཝད བདཔནསགནསལགསརཔངདབམམཐང

འཝད ངབཅསསགསངགངའབདརའངཆབསངཔའབདརཝ

མས ངབཅསསངཔའབདའངའབདརཝམས ཚམཆགསརགསཁ

གསསརངསས བདཔནཝད བདཔནལདངཔངནསསགསཀགག

སགགབའདདཔམསག ནང ལསཕམགསཔངནསས

བབརའགནངབཝད ཡབསདལསཔངནསསགཔམཁསཔནན

ནབབརའདརམགནངབས པངནསསཡངཡབགནངབཝད དལས

གཔནན ནའདརའདགནངབདཔར སསངག

ནམགལཔབདངདའངརགསམདཔསན མནལཔ

གགསཅནངཔམམཔརསམསདབཏངག མའནསདཡབ

བསངནཔན སབསཔངནསསནཔའབད བསབངད

མནཔངནསསསནབབརབཏངག པངནསསཡབསགངསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

45

མནབགསསགདནབབངའང ལཔ གདན ནཔ གདན ལབ

གདན མགགདན རབལསལཔ གདནཡརབཞགདརངནཔ གདན

དརབབཏངག འབམལཡངཡབས གདནབཡདསལསལཔ

གདནདངནཔ གདནཡརབཞག མརམགཐབཔགདནམཅཆསགདང

ལབགབཞགདརངལབགདནདརབབཏངག ངགསཀརངས

ས ཡབབཀའརདག སཚདརནམད དང ནཆ ཞབསའ

བགས དམགའབབངཔངནསསསལབབདག

དསབཝདདངཞབས ནཆགསཤམའགགརཝད ལསག

སམཐངདངམགསགསཤམམཐངདའངརབད པངནསས

ས ལནམསནངདམམཐངབབནངདགམམཐངརབད

ལས གསབསཔདང འརའརབཞདགདའག འབབ

འསཔལ མཁསཔགབགདད རགངམད དལནནམ ར

བལནའགནསསབནརགངསག འབམལས

ཡངཔངནསསབདངལནགའཐདཔའབདབམཐའམ པངནསསགས

བཅདཔའགངསག ནམསཐམསཅདརན གརམསཐམསཅདམཐ

མཚམསཔ མསཐམསཅདལཔ གགསནགདནན རགངམ

ད དཔངནསསནནམརའཝད འགནནངབནརགངསག

ལསཔངནསསགསཔངབཅསམངསརབངརབད ང

མགསཔརངནཔ སའནངཔཐགབཞནའགསའབདརནམད

གའབད ནགསཚལནངདཀའབདཔརའརབག གསཔམནསམད

པརརབངབམགནརལམའབདབལས པངནསསསཕམགསས

འཐནའངརགངསག ལསཔངནསསཡབམལསགནངབངགནངབམ

གནང ཡབམགསདངནང ལསརནམཉམགཞནདངབཅས མ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

46

པརརབམངབརབགསདསཔརགསལབབཏབང ཟསབཅདབགསཔལས

མརངདངནམཉམསཡབམགསག གཞནཔངནསས

ཟསབཅདནམཐངའངནམས འབརངརབངབགནགསནཔཡདཔ

ལས ནམའབདངའདགསཔའང བཏངགནངརགསལབབཏབབཏངག

ལསལའབདསརནམད ལབམབདངབཅསདནཔགགསང

གའདནགསག ལསཔངནསསལངབཅསགསརབངབརའ

ཤགརགངམད ངཕམགསགནངབལགཐནའང དདཔངསགགས

དརཝད དཕམགསསགནངབམབཔནརཝད གནངབམལས

རངཐབཚར དསལགབཅརནགསའཐནའངརསངག ཕམགསས

ཡང ལདརངརབངའདདཔཡདཔན རབངངབབརགནངབ

ལལགའངམད པངནསསཧལས ངཕམསགནངབམལབརདཀའཝམ

བཅད དཕམསའཇམཏངཏའབདགནངབབག གནནར

གངམད དརངནམངསཔའངབབནཔ འངབམལབ གགསངམཔ

ཡདཔལསན ངའངབབནཔ འངབབསངབལསབནནརགངས

ག

ལསངགསརབངབརནཔའངགསདའབདསརསང ནཔད

སག བམགདམསངགགགནངམ ཚངསདའསགཐབར

འབབདཔད ངའནབག ལསའསདབད ནཔའལག

ཅནགལསཐརཔཐམསཅདམནཔཐབཔརསག ངགསནཔའ

བཞགམཔབན གནགསན འདདམ ཡངདགལབ

ཅན ཕམབཅན ཀནགཅན གནགརགརལཔ ཁབ

ཡདསརམསའངབམབནའབདཝད ལགཅནཙངཙངནམསག

མགརངགསཅནགནསཡངདགལབཅན རའབདསརདབདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

47

མཇལརབད བམསདབདཔནའ ནངཡངདགའག(ངའན)

མཡད ལསབངསམདམཇལགརབག ནངཡངདགའགར

ཙམསནཔགཞནལསབཟངབནཔརས ཡངནཔགཞནའདབམ

བའབདཝད བནཔདངའབསབ བདངའབདཔའཕངན

རབཔལསལསརབངསཉནདག མཁསཔདབངཔལདངཔངནས

སཡངནཔཡངདགལབཅནསརབངགརབདགསགརང

བསངམལས ཡངདགལབཅནདབརཐབག

ནམགའབདཝད བདཔནཡངདགལབཅན ནའབལཡདང ངས

བཞདགདཤརཝད ལསབདཔནདནདགདཔརབཞདགདཤར དསག

ལསབནབཞདགདཤརཝནནརསཔབས གརངནངལཔགརབདག

རགགསརངའབདབནངབནམམངས མསཅན

འདདཔདང འདདཔག འདདཔགནསལསབན དནདགབལང

བ གདམཤརརབད ལསནམ ཝནམ མནམནནར

ས རསབཞགག ལས ལདངཔངནསསགསསབདཔན ང

བཅསགསབདཔནལས རབངརངབདཐབདནན བདཔན

སབདཐབཡདཔན ངབཅསགསགནངརཝད བདཔནསངརངཡང

བདམཐབ གསང༡༥ པབསནམམཁའལསཕརརའཝད ད

བམའབདབན མགམགཞནའངསཕངབགསནའརལ

རབལཔ རབངནབནགགསཔདབམཡངདགཔརགསཔསངས

སའརའངརབལས དགསབནཔལརབངཚངསཔམངས

པརདན ངནལསའདསཔབདའཐབརངབནགགསསངག

ལལསགརངལསམརལཔགརའརགགདག ལ

སགརངགནསལཡདཔནབགནངརཝད སདསབསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

48

གནསལམཤསརལཔགརབདགགཤགསགས བནམནངམངསགས

སཚད བ མནམབདཔནསབདངགགསབམས

ལདངཔངནསསགསསབདཔནམནསཡདཔལསབདཐབཡདཔན

པས ནངརངབཅསགས མནམའངནམསརམནག དལས

ཕར ངབཅསགསས བདམགསཐབང གགཤསབབཤའབདཔ

ནརདམབཅའབཞགག སངསསབམནའདསལཔ འདམཚལཀ

ལནཏཀགནསནངབགསཡདཔནཔས

ལདངཔངནསསགསའརསབབབཅས ལཔ ཁབའངམད ལ

པ ཁབ ཟངངདདཔརམམཡདཔལས ངགསལཔ ཁབ

ངརའ ཨགདངམའབམམཡདའ གཞནཁལས དམགའངམན

ན ཡངནདངདངམདགསཅནབགསཡདཔལསནན རནམམཁ

རམ བགངདདབཝད དམགའགསཔདཔརས ནངསཔཔཧ

སགལངདལཝཐལགམབདངརནངའཝད ཨགའབདབན ང

གསའཝད ངབདའ བའམགམངཔའངམནང བསགགཡང

ངབདའམའངསཔས བམནའདསཐམསཅདམནཔནམལས ངགསའལ

བསའབབཔརགགས ཡངསངསསསནཔརཉནཐསསའལདཔད

ཡངདལམསའལདཔལས དངནསཧལསཔངའལབད

ལམཡདདངནཔལབཀའགནང ལངརནངབསདམསནག

ལདངནཔལཐགངཔལསནཔརམཐངལགསཁརདཔད ད

ལམལབམཚརབབམབདག དནཔག གལསརབ

ངམ སགབམདགའཝརསཔལན ལསངནཔ

སངསསབམནའདསན སངསསལསརབང སངསསས

དགའཝནརབག ལས དངདསསངསསསནགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

49

ལས སམསགངདགལསངབདང དངའགགངན

པ བནགགསཔགསསབཀའབལ དགངསཔལཅནདང

(སམསཐམསཅདལསང བནགགསཔསགངས ལའགཔགང

ནཔ དངནཔསའདགངས དྷ བྷགཏབད

ཡརདྷམམཎཿ) རནའལངཔ དནས བནཔབ

གངསཔཙམས ལསབནཔམཐངག ལམསདདསསགག

ངགསབཅདའགངསག བཔམསསའན བལམངབག

ག ནཆདམམཐངམཐསཔ ནསངནའདསཔན འཕངལས

གས བམནའདསདགབགསཡད རཝད ལས བམན

འདསའདམཚལཀལནཏཀབགསཡདརགངས ལསལསཔངནས

སདངདཔད པངནསསསགསཔདསབདཐབནནམ དཞལརས

མདངསབབན བམམཐངམསརཝད འབནངསདངནཔལ

ལསབབནགགསཔཡངདགཔརགསཔསངསསབདཐབ དརངཉན

རམནངབནབམདགརཝདཚརགགམབ དངཚརགག

གངགནངརཚརགསགངསམད པངནསསཡངབནཔམཐངག

ལས ལདངཔངནསསགས ཀལནཏཀཚལ སངསསམཇལབར

འཝད སངསསབགསསལགསཁག དངནཔལངབམནང

མཡལབགསཡདཔམཇལག པངནསསསལ གམསངསསདང

དངནཔལགསགའཚལརཝད ལསམབདའདངཔ

གནངའཚལརལགའཚལཝད སངསསསབམགངསག

ནནམཡངནགཞནཡངང གངལསསདམསབཤདཔ ལཐགམརག

མགཙངམསབནན རགངསག ལས ངགསསསངསས

བམནའདསཞབསགའཚལ མནད ངགསརབངགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

50

གསལབབཏབ སངསསསརཤག ཚངསཔམངསཔརདགརགངས

པཙམས ངགསམཏདདངཁརངབནསཆད སསམགམ

གསལངགམམདངངབདརངབངབནཔརགས ལཤའ

འཝབམཡངཡརསངག བནཔརགསགསབམ རཤགབནགས

རསངསསཞལབགསཔབསནངམན ངགསབམསབ

བཡདཔལསབམསབཔཡངརབངག ལས ལལམབན

པརགསཞགབལངམད སངསསངབལཡབགཡབབགསག

འཡནཆད དངགལགསམགབངངགསའངསརབསན

ན

ལསབང སངསསགངསགངསནང མགབངགསཡདཔལས

མཐརཧཅངགཡདབཤདཔཁགནང ངབདཙམམཚནདནབད

པན མཉནཡདམབདགམནདཟསནསསངསསབམནའདསལཔ

ཁབལསམཉནཡདནགནངརཞལསབསག མནདཟསནས

སངསསབགསགའབདདན ལམནཔདངགགཡངགནངར

སངསསསམནདཟསནགགཁརམཉནཡདབཏངག ལམ

བདའའནམདདམསཚལ ནགསཚལ ནདགའརབསགསཤམཐངམན

དཟསནས གའགརམསསཔབས གས

གགཡངམའབབཔར མགལདཚལམཐངམད འགསཤམའག སངས

སགསདསནཔསརགངསག ལལདར ལཔགསལལ

ནམདན དམསཚལནམལསངལདཚལརབནཔས

ལསམནདཟསནས ལལདདཚལའབཙངགནངརཚརགམར

བང བཙངམབབཔརམཐའནམག ལལདསདརངགརསད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

51

མསཚལབའབདབམངབཙངརབད མནདཟསནས གའ

བད དདདམསཚལངབཚར གརམདམསཚལབམ

ནརབད ལལདསངསབཙངརཁམག མསདཔནའབད

སརདཔད ལནབཔས མསདཔནལ འནདནང གརམ

དམསཚལབམས གརལལདསནདཔདང དམསཚལ

མནདཟསནསནདཔབཟག ལསདཚལགརབམད དཚལད

ཀལསམབཔབས ལསདཚལངརངལགན གརདརངལགན

རཝད མནདཟསནསདཚལསངསསའརབཅསབགསདནན

རནནཏནབད ལས སངསསདནའསངམགབཏང

དཀའཝདཔན ངསགའབདསངསསམལཝནནརམནབསམགས

ཤམའབདབཏང གརབམནདཟསནས ནདགའརབབངས

དང གརསམབནང ལསཁངབངསལའབདཐགབཅདག

གསགརཔསམབདགམནདཟསན ངབཅསལཔ ཁབའ

སངསསའརབཅསདནལསདང མཉནཡདངབཅསགརཔབབཝ

ན དརངནདགའརབབགདརབང མནདཟསནསདག

བབཤའབང ངརངནརངརངབདགདབངམགཏགས དསབདཔད

ར ནདགའརབབགསག གསགརཔསལཔགསལལ

ངབཅསདངསངསསབམམཉམདཔབ གལདངལནགག

ལགབག ཕམསངནབགབགརདབམ ལཔསབཀའགནངམད

སབཞགབནལལསདརསབཏབག གསཔསབཞགབནར

འགའའངནམས ཡངནབགཞནགའཚལནམསརམནག

བཞགབནལངམདདཔབསསངསནངངབཤམསབགས

གསཔནསགགསབགསཔད གསཔནགདམརརས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

52

ངསཧརགགལ སཆརངགཔཕབབལསབག ག

དམརསཔངལསངནལནསཔདངངབལགབཏང

ལམཏགབནའབདགལནམམཁའངཤལབཟའ རལངསལ

བཏངམདསརལངསརབཏབརལངསགསཔརངཆབབཟའབར

འཝད ཐབསདཔརགསཔརངཆབབསཐརགསག

ལསགསཔས བམརསཉནབནཔམཐངག ཡངན

དགའརབབགཔབས གསཔགཞནསམནདཟསན ངབཅསཆ

བགགལགཁངབགལསའབདར ལསནམབམབཟ ཚརགག

གཞནདགཡངདསར རངངམགཁམསསངསབགསསརའངས ཐག

པསལགབམས གསདདཔའབཅམད ལསསབལསདབསཔ

ལགཔགསམཁར གསཐགའབགའངགསཔའཐགའཐགབངམ

ལས ལགབཤགསཔལབམརབནཔམཐངག

ལསནདགའརབབཚརནམལས སངསསའརབཅསནངསལཝད

མནདཟསནསཡནལབབམཚནརམམབམས གཙང

བངསམདབབསམབབཔས འམནདཟསནཚམཝད སངསསས

སགསའདརངཝམནང འདསཔསངསསཡངདམསཚལབཟ

ལཝལས འཐནམབབན གསགཞནའརབངསཔནའཐནའངར

གངསདབམའབདཝདའཐནག ཡངའདསཔསངསསམགགས གག

གཏརཅན ཐམསཅདབ འརབའག གརབ འངངབནབརལ

ལཝནཔས ཡནགརངལང སངསསསའབབམཛདདཡདཔལས

མནདཟསནནདགའརབསགཙསཔབནབརལ ཡནབམཛད

འབདཝད ལལདམསནདགའརབཆཤསགནབདགངཡང

ནམལས ནབདགངའཐནམད མངངའཐནཔནདགའམསརམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

53

ག སངསསསམན ཡནབགནངམད དངདགནདགའརབའ

ལལདཚལ མནདཟསནནདགའརབནནརགངསམད ལ

ལདགནམདསདསངསསདདཔསག དམསཚལའངལ

ལདཚལམནདཟསནནདགའརབར ངགསཀམཚནཡདའ

ལསབནནཔས

གལསམཛདཔདགགབདན རངམལསའདསངགསའདར

ཅནངསཡདང རངསམནསསམམཐངམལས སངསསཝ

ད ངགསའདརཅནསགརགངས ལསཐརཔལམབདདན

སངསསདངགལགསམ སབཤདདངཡནངའབདབརའནག

ལའནམགཏགསཐབསདཔལས སངསསསགལདལ

ཐགལས ངལཐགལསའནརགངམད སངསསབམནངལས

ལཅནམག གལརབནམལས གལས ངལཐགལས

འནརའནམད ཞགབནའརསངག ཡངངགམངནཔ

འགནཁམསདསབཞགགགབགས དངངགམགཞན

དསཞགབགསནམད ཞགབནའརབས ངགསའདརཅན

ངཁམསཡདཔམས སངསསདངགལགསངཁམསདཔད མ

མསགནགས གལབརཤགརམསདགའགསའངམ

ད གཞནསམཐངམའལནངལདང ནཚདསཔནམལས ག

ནནརམནསངསསལསགངསབནཔབདག མ

ལསབསདམསབསཡནབགངས སགངསམལསམཡངབནཔམཐངག

ལསལགའནམདསངསསསགལ དངབཅསགསལདཚལལགད

མམནགརགངམད ལགདམནརག ལགཔདངབཅསགསགའལ

སལགརཝད སངསསའལཐགལསལགརག ནཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

54

དརལདཚལབདཔམསཁརནརནམགལདཚལདག

ལསགལསངསསསའལབམཚརཝད སངསསས འལ

འང དམགསའལབནརགངསག རདངགལ

གསམཐརམདརབསདམཚནཙམགདདཔནབདཔའཡངདབར

རག སམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

55

གསམགཞགགསརདགའནསབབགས

བདཔནབསམགཏན གསརབ

འཇམདཔལགཞནརརཔལམབསརབགགསསཔསགའཚལལ

ཚདམལམནསཐམསཅདམནརཔ

ཚདམརརཔནཔདདང

ཚདམལམནསསནའཆདམཁསཔ

གསངཡབསམསསངརག

སསབདཏགའཐརབནབཏང

ནས འརགམགཞགགཤམགསལས

བཅདབནནསབགསམདར

བསའཆདཔར ཡངདངཔསད

མཚནད གསཔགདབལས

གཔདངགད གམཔམནམདངས

དཔགགསདབ བཔཚདམདངཚད

ནགསདབ པགབནདབ གཔསལམགཞགདང

བནཔམགདནབཅསན

དངཔསད མཚནད

ལདངགཔསཔགམདནགགནཔསཐགམརསཔསཔགངའག

ནནསདས ཡངམཚནདདབངསན གསལངགཔསཔམཚན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

56

དན འགསལསཔརངབམཔ ཅདསརགགསཅནདསཔ

ནཔརལརངསངགསལབགལདང གཔསཔལགགསལ

སགསཔཉམསངབདལསཅནགལན

གདབ

ལདནགཔདངགདགསདབདང མནམདངསདཔགགསད

བ ཚདམདངཚདམནཔགསདབསགསདབའནཚགསཡད

གཔདངགདགསདབ

གཔ ལརངབནམནམམམཐངབརལདངའབདནམཔ

ཙམགཤརབལགཔསབན དརནམའནགཔན ཡང

མའནགཔསམཔམནམམམཐངནཡང མཔམཔཙམགལ

དཔདང གཞནཡངབགསལབནནསལབཡདཔརགསཔ

མནམམམཐངཡངམཔལཤརབདང ཕམདངདགའརགསནཔནས

ལསགསཔལམནམམམཐངཡངདངམཔལཤརབདགཐམསཅདལ

གཔསབན

གད

ལམཔམལརཤརབནསལལའགཔསཔལགདས

བདང ལངགཞནམནམསངབན དརནམནམཔའནཔ

གསའ

མནམདངསདཔགགསདབ

མནམ མགདཔནསལརངབནམནམམཐངབལམན

མསབན བསའམཐངསཔའལགསམཐངབཙམགལན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

57

པར བསཐསཔ སཚརབ སངབ སསགཔ དསསཔཆཚངལ

མནམམཐངསདས

མནམལའལདངམའལབནསདན མནམཡངདགདང མནམ

རངགས གཔདངལངམའལབགཔམནམཡངདགམཚནད

དརནམའནགས གཔདངལཡངནལནནསའལབགཔ

བསའམནམརངམཚནད དརན ངདཀརཔལརཔརམཐངབདང

གལརམཐངབ

ཡངམནམལབདགནནསདན དབངཔ མནམ དམནམ

རངགམནམ ལའརམནམདངབཅསབཡད

བསའརམནམནརཔནགམམགཞགམདརབསཙམགས

དསཔསབར མནམདགལརངནམངམནཔདསཔས

དརནགམསདཔལནམངམནཔགདབངཔནཔསགདབང

ལབདགན སབནལ གདབངལགགསལདགསནས

བདང མསགངནཡངརངགསའམདསཔསའགསའམ

ལམཐགནསབན ནགམཔདགཚངནམནམངམཚངནབ

ན

སནམསགསའམསསངབདགནགལསགསཔདབངཔགགས

ཅནཔདང དགསནགགསསགསལབནནསསཔམནམདགལདབངཔ

མནམསབནལ དབངཔ མནམདགསནཡངམསལསསབན

པགངཡངའགསཔས སདམནམསཔནགནསསསའན

སཔརའརབན སཔརངསརངདགཔའམ ཡངན སཔརངགསལབ

ཆགངནཔལརངགསབན ནསབནབགནསགསདངབདགདཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

58

དནསགསབམགསརཔམསལངའནལབནནསཡངནསཡངམས

པན ནམགདགདནམནམམཐངབལལའརམནམསབན

དགམཚནདདབངསན ༡༽ བདགནདབངཔགགསཅནཔགདབངཔ

སགསཔལབནནསསཔགཔདངལབགཔདབངམནམཚནད དར

ནགགསའནག ས དནགགསའནདབངསནསགའནཔདབང

སབར ༢༽ ནམངམནཔབདགནདདབངལབནནསསཔགཔདང

ལབགཔདམནམཚནད དརགགསའནག སསསཔ

གགསའནདས དནགགསའནད མནནསགའནཔདམན

བར ༣༽ གཔདངལངསཔརངསརངདངབཆརངགམནམ

མཚནད དརནགགསའནགསརངསརངདངབ ༤༽ བདགན

ངའནལབནནསསཔབནཔགནསགསམནམགསཔས

ལའརམནམམཚནད དརནགབལབནཔགནསགསམནམ

མཐངབའཕགསལམ དནམཐངལམ མལམ བཔལམདངགམམ

བསའར གཔདངལངམའལབགཔམནམམཚནདམཁསཔཕལམ

སའདདཔས ངམསགསལགགགསངབདབངསདང གངས

རཔརངབལསགསཔདབངཔ དགམནམནཔརའདདམད དགམན

མནཔརབནདཔསནམནམདངམནམཚདམལའབདཔར

དས སནངམཚནདདགརམནམཙམམཚནདབཞགཔནལ

མནམཚདམམཚནདདསན ངདགལམའལབསཔགགགར

ནའསཔན དརནབདགན དབངཔགགསཅནཔལབནནསསཔགཔདང

ལངམའལབགཔདབངམནཚདམམཚནདདང བདགནདདབངལ

བནནསསཔགཔདངལངམའལབགཔདམནཚདམམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

59

འནངརངགདངལའརམནམལརངདཔསམཚནདགགསའགཔ

ནན

སདཔག

ལརངབནམནམམམཐངནཡང གསདངམཚནགངཡངངབགལ

བནནསལཚདདཔགདཔགལསདཔགརབན ལཡངསདཔགཡང

དགདངརངགསཡད ཡངལགམཚངབགསལབནནསསཔརང

གཞལགསཔསདཔགཡངདགན དརན བཡདཔགསལབནནས

ཐགངལལཡདཔརགསཔ ལགམམཚངབདརནཐབཚངནཔ

མཚནདང ཡངནངསཔལབདབརའལནས བའགམཔགསལ

བནནསཡདཔརཚདདཔགདན མཚནརངནཔས ལབནནསསཔ

སདཔགཡངསདཔགརངསབན

ཚདམདངཚདམམནཔགསདབ

ཚདམ རངལགངནཔདནརའལདཔརགསཔ ལཚདམསབ

ན ཡངམའལལས ཚདམབདཅནསཔ སདང མསདནགསལ

དང སཁགགསགངསཡད དངཔ དན ཚདམགངན རངལལ

བབདཔཅནསཔའ སཔདནདང གསཔདན རམསཔ དན

གསལབརདཔའངཚདམནན སཔདནན ཚདམདདདདབངསན

ཎ བསའར སཔདངཔདང གསཔ རབསགསལའགཔདང ཎ

དནའཇལབདང གསཔསགསལའགཔསདངཔརགསཔདང གསཔརགསཔ

གསལསའརགསཔརགསཔལདས སནརངབསསལལབབ

གཔཚད མམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

60

ཡངརངབསསཔགས ཚདམབསསངསཔསསསགསཚདམན

པརབཀགནས ཚདམནནགཞལལཚདམགཞནསཔལབནནསནཔར

རངབསསགསདསཔརབནཔདང བབསཔགས བགསང

སཔདང རངགསལབནཔསདཔགམསཚདམནཔརབཀགནས

ཚདམནནརངལལབབགདསསབན གཔསཔགསདབངཔ

ཚདམནཔརབཀགནས ཚདམནན འམགཔནཔགདསསབནཔན

ལདན མནམཚདམདངསདཔགཚདམགས གསརངསན

ཏ

ཚདམམནཔའམཚདན ཚདམབདཅནསཔ སཔགགསན

པས རངལལབབཅནསཔཚདམམནཔམཚནད ལདན མ

གས ལགག ཚམབཅསགམ

མགསཔམཚནད ལནཔདངམནཔགངའངམགསཔ ལགག

མཚནད ལལལགཔརགསཔ ལདནགཔལགགསདངགདལག

གསགས མགནསལགཔརགསཔ དརན ཐགངནསབབ

ཐགཔབལལནནམཔལགགདང གདལགགསགགགས

ངབདབངསའ

ཚམམཚནད ལལམཐའགསདགསཔ ལདན ཆམཉམཔ

ཚམ དནའརཚམ དནའརཚམབཅསགམ མཚནགམཔབན

ངསནསཁལབཕསདཔགལམཚནན ༡༽ འངནནམ

མཔདང ༢༽ ཕལརནསདམཔདང ༣༽ ཕལརནམདམཔ

འ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

61

སནའགའགས དབལ ཡངདགཔསཔདང མགས ལགག

ཚམབཅསབརབཞགཔཡངདནལམནམཚདམདངསདཔགཚདམགསགག

བསནསཡངདགཔསཔསགགབངསཔཙམནཔསངསཔདངད

པརདད

ཡངདནཔགསརན དབལ མནམ སདཔག དདད ང

ལམསཔ བཅདས ལགས ཚམབཅསབནའདདཔན འདགདནལ

མནསགསདངཚམབཅསདནངསཔདགདངདཔརདལ གཞནམས

མབནབལ

དདདམཚནད མཚནགངལཡངམབནཔརརངལབནཔམཐའགག

སཔ དརནལསའསཡདཔམཚནམདངལསའསཡདམཔ

མགངསགཏགསཔན

ངལམསཔམཚནད རངལརངམཚནགསལབརངཡངསསདས

པ དརནདསགགསམསཔལགཔརཆགསསའནཉནས

འམནམངསགཏགསན

བཅདསམཚནད གསནགསཔཚདནགཔ དརནམནམཚད

མདགགསཔདང སདཔགདགགསཔ འགསནགསཔས

པདནརགསནཔགསགསཔལརབརཚདམམསཔལབན

ནསསཔམསགསནགསནགསཔསབནལ འལགཔདངགད

གསཀཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

62

ལགསམཚནད རངའནངསལའལབགཔ དརནགག

གསངབདབངསདང གཔརའནཔགཔ འལའངགཔདངག

དགསཀཡདཔནན

ལམགཞག

སཔསལསམསཉམསངབ ངལའབལབནནསལ

མགཞགཡངའབཚགསཡད སནསལམགཞགདང སད

གསཕནནགགསགགལསཔནང ལམགཞགསནག

བལཡངཕནཔརའརབས ལམགཞགམདརབས གན

ཡངསསཐམསཅདདངསཔལནལ ལངམངསས

གཞལ གབསཔཐམསཅདདནགགན ངརབཏགསདསཔམཚན

ཡང སསཔརབལནཔསས སགཞལབརབལནཔསགཞལ

རངབ ནསནགབཔསགབསབན

ལལཚདམསགསལདབངསན མནརདངགརགས ལརང

སནསསནརངམཚནདངམཚནགས

མནརདངགར

མཚནསགསལབནདསཔརམནམཚདམསགསསཔལ མནར

དནན དརན མནམངབགགསརག མནམགས

སཔརགསདངམཚནལབནནསགསདསཔལ གརདནན

དརན གཔདང ཐགངནལའ

རངམཚནདངམཚན

ལཚདམགསདང མནཔགསརངམཚནམཚནདངའབགས ཚད

མགསརན ལརངསནསབཔནཔརགཔསབཏགསཔཙམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

63

མཚནདནན དརན འསམསནམམཁའ གཔསབཏགསཔཙམན

པརལསནསབཔས རངམཚནདནན དརན གགསལསགསཔ

མནཔགསརན དངགགསལམཚནདངརངམཚནསབན དར

ན གཔ གབལབ ངཔ བདགདམསམཚནདང མནནཡདཔས

གགསལསགསཔརངམཚནསབན ཡངསགཔལཡངམཔ

མཚན མནནཡདཔགརམརངམཚནནཔརབདཔསདཔརཡདད

ལབ

སལདགསགཞལབརངསཉམསངལནསདན ལ

ལངལ གངལ ནལ འགལབཅསམཔབཡདཔལས

དངཔངལ

ལངབའམསམཐངབལལངལསབན ལམནམང

ལདང གཔངལསསརཡད ༡༽ མནམཡངདགངལལ

གགསལསགསཔགགསཅནརགསཔམསདང གགསཅནམནཔསཔ

གསམསན ༢༽ མནམརངལགསངལའལཔནལབན

ནསངབགངསརཔདང བགསངབལསགསཔདགན ༣༽ ག

པངལཕམནཔ ཕམདས རངམནདངརངམགལཕམ

ཤརའངབནཔས མགལཤརབཕམའབལགཔངལསབན

གཔངལལངགཞནདནསངབདཔན གངནནགཔལཤརབ

དནམནནཡངདནདངའབམཔཙམགནཔམཚནསན

ངལནནཡདདསཔསཔད བགསདངལངགཔདང

བངདངལངགཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

64

གསཔགངལ

མནམལལརངདངའབམཔནདརལལགལགངལས

བན ཡངདརནམཔགལམཚནན མཔསམའནམནམལ

མཔརངདངའབམཔགནབཔདབངསམཔམའནམནམ

གངལབཞགཔན གངལསཔགའདནརན མནམ

སགངབརབལརལདནརགསཔགལགངལསབཞགནའངའགཔ

ན

གམཔནལ

ནལསཔངབཤདཔགཔངལན ལནལསབདཔ

མཚན གཔལའཆརབའགསལམནནཡངམནཔརན

ཆགསསནསའགཔསནརབདཔན སནགཔངལདངནལགས

དནགགན

བཔའགལ

དནམནསའགནསཐབཔལའགལསབན དརནམའན

མནམདངམའནགཔགསཀ འགལམཔནཔའ

སནབདརབསཔམསས ངལསཔནལཡད གངལདནགམན

མདབང ནལགཔསསན འགལདནམནནལཡད སཔ

རངལགཔདངགདསཔནལཡདང གངལདནགཔ

མནམནལཡདཔདང བནནལགཔནདསནཔདང འག

ལའལསདངལགསམནཔདནམནསཔནལཡདཔནན

མཁནཔབནའསམགསབདརབསཔའདདཔལདགགཔགནངའགང

དགགཔདནམནགནཔརམམཐངབསདརངམསསདདཔརའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

65

མགདན

སཔཎས དབངསགསཔགཅནའ གཔལངབམཁསའ ས

གངསཔར སཔལལའགཔདབངཔལབནཔསཔགམཔར

སཔལསགསཔདགསལརངབནགསལཔརམཐངནཡང མསགཔམ

གསནལའགནཔསསའནས དརནབསམགཏངས

པགསཔགཅནདང གཔསལལསསའནསངལརང

བནགསལཔརམཐངབཔ དརནགལངནཡངབམཁསཔནན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

66

གསགསམགཞག

ངགབསལགམཚངབགསལབནནསརངགཞལགསཔ

སདཔགཚདམམཚནདསབཤདཔབསལགམཚངབགསགང

འགན ན ལསའསཔལགམགསརམདབསཙམགན

གསཡངདག

ལགམཚངབགཏནགསགསཡངདགམཚནདན ལགམ གས

ས སབ གབདང གམཚངབགཏནགསསམམཚནགསཡངདག

ན འངདརན བདངནཔལལསཅན ཡད བཡདཔར ས

པགསལམཚནན ནལདག བབས བགསན

བབསགགསདཔདགགས དགདངབབས

ཚགསཔནལ བབནཔདགཐགམརསདས

ནསལགམདརགསཔཙམགན གསབདགནལདས

བཔགསས གསདངབབསགསལནམངམནཔའལབཡད

པདབངས བགངཡདསལཡངཡདདསཔསབ དགགས

དསལབགཏནནསདཔགབདནན འལགམཚངབ

གསགལབནནསབབགསཔསནསདཔགཚདམནདས

འབསགསདགལཡདཔའམཡངནདགདསགནཔརབན

གསསབང སབབསདངགསགསལའལབཡདདབདས

གསའལབབནསབབཔསགབགསལབཔན སབ

འལབལགསབགགནཔའལབདང ལསངའལབགསཡད

དརན གཔན སཔནཔར རནགཔདངསཔགསབ

གགའལབདང ཡད བཡདཔར རནདངབགསཔལས

ངའལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

67

གསཡངདགདབ

གསཡངདགལདན འསགསཡངདགདང རངབནགསཡངདག མ

དགསཔགསཡངདགདངགམ

འསགསཡངདག

འསགསབདཔལགམཚངབགཏནགསའསགསཡངདགདན

ན དརན ཐགངནལལསཅན ཡད བཡད པར སཔ

ཁསངསགསབདཔའམ ཡངནལཁསནཡདཔངསགསབདཔ

དསགསཡངའསགསངསབབན དརན ནཔགཏངབསཅན

ལངསདའངབན ནཔསལངསདམསསབ སགངསཔར

སཔའ

རངབནགསཡངདག

བབསདངབགགཔསགསབདཔལགམཚངབགཏནགས

རངབནགསཡངདགདནན དརན སཅན ག སཔནཔ

ར སཔ འགནལགསཔགསབདཔགསགསཡངརངབན

གསངསབབན དརན བངཅནསཅན དལབསབདང

དལའགནནརགསཔར སཔའ

མདགསཔགསཡངདག

བབསདགགཔནཔལགམཚངབ གཏནགསམདགསཔགསཡང

དགདནན བབསདགགཔསཔ བབསལ མན སཔ

དང ད སཔལསགསཔདགགགཡདཔམསན དརན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར སཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

68

ངབམདགསཔ

མདགསཔལདན ངབམདགསཔདང ངངམདགསཔགས ང

བམདགསཔསཔ རབཏངནསངངབསགདཔརབབཔལཚད

མསམདགསཔགསབདཔལརབན དརན གངཟགབདགསཅན

ད ཚདམསམདགསཔར སཔའ

ངངམདགསཔ

ངངམདགསཔསཔ རབཏངཡདཔསགནཔསབསའརཡདནང

ངབལམདགསཔགསབདཔལརབན འལའལལམདགསཔ

དང འགལདགསཔབཅསཁགགསཡད དརབདམཔབན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར རནབགངལའལསལ

དཔབསསབདཔརབཔདང མནགའརསཅན ངབག

ད ཚབགནབསདངནཔཡད པར རནངགའགལཚ

གཡདཔབསསངགདཔརབཔའ

བགསདངདགགགས

གསབབསལ ནརབདང ཡད རནགསརབཔགས

ནཔསབགསརབདང བབསལ མན རབདང ད རབ

ཡདནགསཕརལདགགཔདགགགསསབན སནའསགསདངརང

བནགསགསཔབབགསདང མདགསཔགསདགགགསན

གསརང

ལགམཔདགལསགངངམཚངནགསརངནཔདང ལབནནསས

པསདཔགརངན ལདགལསགསསམཚངནགསམབཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

69

གསནཔདང ལསསཔམགསཔ སབམཚངནགསམས

པགསདང ལསསཔཚམཅན གབམཚངནགསའགལབ

གསདང ལསསཔལགགའངབནན

དགདརབདལ ༡༽ མབཔགཏནགས སཅན གཔན

གསགངནཔར སཔ ༢༽ མསཔགཏནགས ས

ཅན གཔན སནཔརསཔ ༣༽ འགལབགཏནགས

སཅན གཔན སཔནཔརསཔའ

གསམགཞགལགནལརལ

གསགསཔའདགངརངཚ ཉམསངལརབ སཅན ན ན

པརསགསར དས དརན བསདངགསར གལད གང

ནརནདརངམགལའརའག རན འགལདགསཔགསཡངདག

ན འངབསདག དགལདཔབབས དརངམག

ལའརཡདཔབདགསན སནབསདམགལའརཡདཔར

བནགསསབཔན དམགལཡདནདགལདདསཔསསབ

བ དགལཡདནསའརམགལའརབཔསགབབཔན

རསཔ

གཞནགསདགགདངདཔངབ གསརམསལགནདཔབགསནཔས

སནདགགབགམསམབདཔར དསཔདནརངགསལས

ལསངབམདཀརདབས བམམསལདཀའགསདཔདང

ལཅནབསཔམགཐབནས སནལངསཔདཔརཤག

སཔའཡངརབངབབནཔ གསཡསམཡར བགམལ

ནངསའགལངགསརགནས བསམགཏནངཔསགསབསཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

70

མགང

ཡངདསཔདངའལབགཏམམདརབསཙམགན འཡངབཤདཔདང

མདདབའནནསདཔམཚལསབལབགངཟགམསལདམནབདག

འབསསཔགགགསཕནཔགཏནནསདམད འནངནངཔགངགས

ལཐསཔངབབཔམསལངཟདཕནཔབདང གཔརངའལསཡན

འམདངམཁནམསལགའདདསཔལསའགནབབསཔན སསཔཎ

ཚདམགགརགརབཞགཐག བདནཔབཤདལསཁངབནཔག

མགཞགམདརབསགགདང ནམནཔདམདཀརཔ ཚདམདནགཔ

ངཔགརབཞགཐགནསགསགམགཞགམདརབསགསགསགག

སཔའསང རངའདམནམསལཕནཔརརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

71

སམཛདམསལནལདདར

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མ དདངབརངངལགངསནས

དནནཐརཔལམཐགངབཏངསང

ནརདངལངསདམདམརགངསནས

དངམངབཡལབརདརསང

བབདཔལབགངརབབཞག

གསམཐའདཔགའནལའརསང

ཟངངདཔདནཔགནསགངས

ཆགསངབམལགདམཁཤརསང

གགརའགནསརངམསམཉམབཞགདཔར

མངབསདབངདངམནངགབཙངསསང

གནསགསབགཙམཡངདཔར

ཁཕསངསསལཔལབགསསང

དབངགརསམཔབངབསཙམ

དབངདནངསངནབསགསགདམསསང

སངཔལཐགདཔར

ཕ འགདལའནསང

ལསངནབསགསཔབསམ ངལདཔར

གཞནཕནབཔནམདགཁཔསསང

གཡདངབནསགཞནམརབབསམསང

དལབལམགསདརསའནསསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

72

རངརངལགངཐབགངཡངདང

གཞནལཐརཔལམའནདགསརསང

བམགསབཐབནགསས

གམགགསཚདདནབསམསསང

མསཔཤརབམསམགགདངདན

གཡདངལསབབསཔནརཡངབགསསང

འལབའནཔདངགགལསག

མསམནགདམཁསལའབབསང

ལལསཐར མཔབལགསམསང

གདགསགའགམསལངསསང

ལལདནཔནགསནགནསཔརསང

མསསངལདགསམཉམསནབརསང

ལལང གགསནགནདརལམསང

དགསཕརཞགགལངསང

དགརགསཔཙམཡངབདཔར

བགགསགསཔནགསསསང

བནཔགངདདཐབསདང

ལམབནསགཡདཔརབསམསསང

ཐསབསམམསབསཐབསདང

ཐམསཅདནངསལསའཅནམསསང

མདཔ རལཆསདལབསཙམཐམསཅད

བནཔའནཔསནཔརབསམསསང

ཁགགསཔབནའ

མསནཔརབཤདངརསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

73

བནཔམརཞབསནགཉནའངབ

སཔརམསམསབགཡདདསཔནནམ

སལབནནསའངཔབབལས

སཔནཔལསབཟངབནནམ

ཁཟསགདངའསཔབཟའབལས

བསཁཟསམབཟའབཞགནམག

སཔམཚངསཔནསས

སམསཔསསདནནས

གཞནནབདནཡངནབལསཡད

གལགསལཕགཔལངཡང

རངགནངཟདསནའནབསནའལལ

ནདངམནརངརངམསལདདན

བནཔཆགཡདདརངལསསས

སབདམངསསལམའ

སསངསངམགངལདདསང

ཧཧགདམ མཚརགཏམསཔས

དསཉམསགསལངམདགམབསམ

གཉམསམཚརཞརསཔལགསས

དའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

74

གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

ནབད

གཁངའཡངངགསརདཔནབགསཔནསངཔསརབནབསདཔན

བདངཔསལའརབནཔདངསགསདནལསལ༡༦༨༠ ལརགབཏབ

གནང རབསདངཔམཁནརབསབནཔངགདབངནལསསམཛདགནངཔཐག

ནངནནཡདཔཁངགནང འལསངསདགཏགཏགཚངམ

གཐགབདདཔལསབན དབགསཡདནསདགཔགལས

གཞནཔསཁངའརལསཨགརངབདཔབབན མའངསཔ

ཁངའནགནཔརལསམསཔར ནམགའབདཝད ནརབཏགས

སམགའརནཁཡངའངརཁགབཅདབགས འབདཝ

ལསབན ངསམནབསམལསའབདབན ཁངའརལསསའ

དཆཡངགགབརབབའབད མལསམགནཆདགདཔརག

ཐགཕབགསཔན དངཔསངསསབནཔཞབསཏགའརམས

ཡངགནནརབན སནངདནམགགམདསདང བརབཏགས

པདནམགགམརམཔམའཝགསཡདཔརལསགངསཡདཔལས ཐ

མའསངསསནསངསསདནམགདང དམསགསབམས

དནམག ལསདངཡངདའནདནམགལདའས འ

ཡངདནམགདསའསབད གདངམདཔགའཐདཔརངའབད

དརགངསཡདཔལས དནམགགམནཡདཔཁངནའལས

འསསཔན དམཚནསཔདདཔས འགདང

མདཔསགསལབདབནཔགབསགསགསའང འརངསཡང ད

གསངབའསཔརབནཔལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

75

གམལབདང གསངབཡངསགསབགགས

ནགམཡངསགསམཚར ནའདགནསབར

དསངསསབནཔས འབནའལལསབང

བསདནམསནཚགསཡངསགསང 8རགངསདབམགན

གསཔཁངའསབཐགལསརབསལསརབསབཅདབདགའནགསཤམའཐབདང ཉམསགསཡངབབད དངཡངབསདནམསཚདདཔགབསགསགསཔའརམས འརངསཡང མདལས སངསསམདནམཐངནས གཔརཡངབསཔར རབསབདང སབདངའགསའར9 རགངསདབམ ནངམགརལསངཉམསབསའབདགསཔན གནསབསཡངངབདང བདསགནདཔབཀལགས ལསགསཔཕནཡནམཡདཔརགངསག གལདཁངའལསརལསམསཔན ལསདནམསན དམསཔནའར རམཁསཔསགངསདབམ དཔདདཔའཕརརངབཞག མཐའམདདཔདསམཙམགཡངཐབསདཔལས འབམམནཁངའ བནཔདངའབདནབསཔབབ བལཔལསབལཔབརབནམནརདགས ཁངའལསབའཚལའབདབབད འབམམབའཚལའ ནངསའགལཁབགངབམགནདམཔསཞབསཏགགནམམཚད ལཡངསདགའདདཔལའཛམསཀནབནངལསདགདངལམལངབརབདསཡངནངཚངའསངལབདངངས གགསངགསསངལསབའཚལའབདརན

8 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༠༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 9 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༡༥ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

76

དགསདབབགརནགརལས

འངསཔངགསདམསནརས

སསདལབའམསམམཛདཔ

མཉམདཏགལསཔསའད

སམཁའལམནརབསབན

འདཞགསངསགལསབང

བནསབབགནསའདམཛདཔ

བདམམསལའངགའཚལལ

འམགཔངསགསདནནཡང

གབསམལགབཟངཔསབལའདས

ནདཔལསནཔག

གདམརསརམ ལསཐལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

77

རམདཔརབདཔདངབམཔརདམབཅའབགཏགའཐརབནབཏང

གགསངགསསངཆགསརབསརདསམཐངཐསང རདངཆད

གདཔཐགལསམཔབན ༡) སགནསད ༢) ལསགསངདན

དདཔ ༣) གགགངམཐམབརབགངདནདདཔ ༤)

ངཅནཁངརགནསདན ༥) ཁངཆགསརབསདས ༦) ཁནལས

དངནརབནའམསདགསལ ༧) ཁངབངསཔབདཔ ༨) ཁང

རབགནསདངདགསལ ༩) ཁངཐགགསཔབབཏངཔར ༡༠) བརབས

ཁངཉམསགསཡདཔར ༡༡) ཁངནངནདངདགསལ ༡༢ )

ཁངབནདམངསཕན ༡༣) མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

༡༤) ཁངརབས ༡༥) རབསདགཔགལས ༡༦) མགསལཐབ

ནཔར ༡༧) མཚའམངར ༡༨) ཁངསམད ༡༩) ཁང

ངགནསཡངསགསཅན ༢༠) ཁངདནགརདངངདཔན ༢༡) ཁངའ

དམགརརཡདཔར ༢༢) ཁངནངདངབབགསགནངཡདཔ

ར ༢༣) ཁངནངགསནཡདཔར ༢༤) ཁངཉམསགསབབང

ཡདཔར ༢༥) ཁངགརཏགབཀལབསན ༢༦) ཁངལསབད

བསབཅསསབཅདརགལསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

78

གཁངཆགསསསགནསད

ཡངདསནངསཔརགཁངརདཅནངཅནགཡདའ ངགསར10ངཆའགགངདའག11མངའངསཆགསཡདཔན ངགསརལས

གཞལམངཁགའཝད ལཊར༡༩ གསཁརགའངམབང

མཆགསཡདཔདང སགནསའཁལསནའགསལཊར༣ གསཁར

གགགངམཐམབཆགསཡདཔའདབས ནབསཅནག

ཁངའཆགསཡདཔན

ལདངག ལསགརགབམའཝཡདཔངདནདདཔ

ནསཁན མགརལསདནནའཡབལཔསམཐར

དབཏངམད འགལབདཧཤངནག བངངགསརཆའགགངད

10 ངགསརརབངདནཡང བདའགརངགདནའནབགམཔའགནངགདབངསལསངབཡངསའན

ངགདབངག(༡༥༡༧-༡༥༥༤) ལ༡༥༤༣ ཙམགའགནངགནསགགསདངའལའནབས མངགསཡངནད

ངགསརངཆགསཡདས ཕགམ བྷགདངམཁའའམའམཞབསསཡདཔགགས བཁངངགའདངཔ

བཅགས ལསབསཡངབཁངདངབགསགནསགགཁརམཚམསཁངཤབབགསཚནགསརཔབམགམ

པའཡདཔལས མངཔསངགསརརའབལདརག ངརའམངཔཁདནངགསཚནབནམལས

བདམའཀརང (Krong) ན རཉམསང (Trong) རདརབའག ལགསམངགསརར

ངའལལསངརནརབནའམསནཔལབཤདའམདདཔནཔས གའབདརབན གསཚན

ཀརངkrong རབའམངཔངགགསགནམལས གསཚནའདངཔཆགསཔབསལསརངམངཔསརང

ངགགསཐགལསཀརངkrong རའབཝནཔས འགཐགའཝད ངརཀརབཏགསདངནརབཀལ བད

ཡངདགཏགཏཐནམབན མངནའལལསངརཝནཔལབཤདའའསའབབནཔམཚནག

ལསམམཐང ངཔངགགསདངཡངའལདཔའཁག ངདནའསདནངངརའནཔསརབཔན

འནནའག 11 ངགསརཆའགདའགཡད བདའག ང དའག གངདའག ངམལདའག རཕགད

འགན མའབདབན དའགབལསདང ལལསརགདའགལགསབཏནདའགབའ

བགསག ཡངསགསདའགརགབའལཡདང དགགདངའལབན དའགརའདཔཡད

ཡང པརངཁབདརསང དནམདཔརརལནསཔཉམསངཅནགབགའགགནསཔ

གསཚནདའགརབན ངསཁཡངཔ gadpo རདསའགགདངསགསལཏགཏཐནཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

79

འགནང ལསདནནསདངགནཔགནངབསགནས ལ

དང གལ རངདརཡདང ལལསརཉམསགདངགས

གསར རག རབའག འབམསསམནཔགནངསག

པགདང ནགགནཔགནངསནརངརཉམསངར

གགལསབཝདའཆགསཏགཏགཡངའག དངབསདའགནངངཐང

ཏགངཁངའཡངལཔདནནསབངསགནངཔརལསབཤདའག

འབདཝད དངཔལསདནནའགརམངའངསགལཔནམ

དང སརབསནམནནརལསཁགསལནའག

གསཔལསམཐརའབདདང འག ལསབདནངཔསདརབས

གནསགཞནཁལསཕརཡངསགསཡདཔམགཏགས གརནངལཤངད

ཆབབལའབདང མཐརའརལསརཙམགཡངམཝལས

ཡངསགསཡདཔདངདཔརལསའརངདཔས མཚདམཇལཡདཔ

མཐརཡངགརདཐགལསབརབརཝགནཔརབདདཐགསསཝ

གནཔས

མཚནའབདཝལསབན མཐརའམདསངཡདགམཐརནན

ཡངནངབཅསདསནབསའག དནལས མམཁསཔས

ནངལསནཔརམསབསམཔདངམནམདམཔསའལགཏམ

དང སཉམསནདངའལབཡདལསགསརམམངམཇལཡདཔབམ

དནཔབཏངབདངདངའདད ལསབསབདབགདན

ལས མམཁསཔགསནཔགཏངཐགསཆགསགཡངདཔཡནཏནམངའ

བསལདནནམཐརགགམགནངགནངམནནརཡངམནཝམས

ནངམཐའགནརད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

80

གམགའབད ལསདནནརའམདསངཡདགན

པདབངབཏང ང འགལབདཧཤངནངགསརལསརནཡདཔ

རལསངསནལསངམནངཁགསལབདདཔརཁནངམག

ཡདཔནཔས རབཏངཁནའབནཔདངབནཔཆགསཆརཡདཔར

གཔམདདཅནགརས སཔལས ཁནའཡངམཐའགབནཔདངད

སབདགསཔས དའབདབན ལསནཔསགསགངསནན

ཁནཡངའམའཝཤགཡདཔལསབནསགནསཡངསགཏནག

ནའག མཚནའབདཝལསབན སལདནནའངགསརས

གནསའཁལསརསགཏནནཡདཔདངདཔདགསཔབགགལས

ངསནལསདངམཚནཡང དགགགཡངམམཐངའས མལར

འལལསགརབབནརའཡངབཆབརངཏནཏནགཆའག

བགསཔསརན

ནང ཚདམམའལལས མམཐངརནདཔན 12

རགངསདབམ དསཔ གནསལགརངནང ངསམམཐངབདངམ

ཝཙམགསདཔདངནམབབགསའས ལསདནན

འཡངངགསརཆའགལསརམཐའགམནརདཔདང ཁགཏམལས

ལགསཆབཞགབབཔངསནལསགམཐབཔལསབན ནགརཡང

འསའབབགམམཐང འབདཝད དདཔགཏངདཔགགཡདརབན

སརབསསབཔནངསརབསདཔཐམསཅདལསཔརབས13དངལ

སདནནམཐརགསཆའགམཇལཝལས གསགགདངསས

ནནརལསདདདཔའག

12 བདཔནསགས ཚདམམའལ ཚདབ གསབཅད གཔ 13 བདཔནདཔའབ སཔརབསད ཤག ༧༣-༩༦ བདགངསགདཔརཁང ༢༠༠༠

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

81

གནང དསནངསཔཡངསགསདརབགསངཡདགརབན

དསནངསཔརཡངསགསགརབགབདརབསངག མཁན

རབས༧ པངགདབངའནལསམཐརནང གདནཔ14རམཇལཝམས འག

གསལབནནངཡང མངགཁངཐགགསམགསརབངས15 རབད

ག ནངགསནགཞནབརགམགའང གརབཏགསདཔར

ངསདངལསརགཡངབནའག འབདཝད ལསབནའནརབ

སམཐརནངའབདབན མངངགཁང16རལམ གབདག

ངསབདདགའབདབཝད གགསཚནའཆགསསམཐཚདལས

འབདབན གསསདངབསངཁངགསགར ངའཏཆགས

ཡདའསགརབནམས འབདཝལསབན གརའཀཝདང

མཔརབངབམ མཚནགཡངབདཔའདདལངནར

གསབདགརབནམགཏགས ཝབལརཅནརངབཏགསདཔ

བཤདཡདཔབམམསབངགནརབན གརབགབའ

རངའསའབབམཐངམས འབདཝད གངགཆསགསནངགརའལདར

བའཝདངབན ངསཡངའགལསམརགརབདཡདཔན

14 ནནགངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས 15 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༢༣༠ ༢༠༠༤ 16 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

82

གགགངམཐམབརབགདནབཤདཔ

རབཏངགགངམཐམབཆགསསསགནསའངབདདནདངའལག

རའདཔནང གགགངམཐམབརབབས གར

འདཔརངསགནནརབན ངགདབངའནལསམཐརདངའག

གསལབནནངགརཐནའངསགགས གབགར

བཞགཡདཔམཚད དནཆལསའབདང བདརལབནགསའབདནངས

དངདདརསལམསགསདངམཉམབསའབདཝལས རམགསབ

དཔའགམབག དཔའལབ བསགསབང ངརདབའག

རབལཡདདབམ ཁམཔདངགངངའགམསཅན

གགསཡདང དནམདསགསདམགལཔབྷལཧདང ཤར

གསདངངགརལཔཅན གསདགའགཟངསམབ

ཅན བགསདགཚལགཅན ངགསདངནནར

ཐརགསཅནནཔརལསགསལདབམ17 འངདརབདབ

17 གའནནཔརལཔ ངཡརབདབསངསམད དཔལནའགགསཞལའདནགསབབསངབབདཔ

ལམབཟང ཤག ༡༩༣ མབཤད ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

83

གསལདརཡདཔལསབན བམགགངམཐམབནངདཆབབ

ང ལཞགསངཉམསདངབརདབངཐངངལསངའལ ནད

དངགནདཔནངནགསའངང མགངདངལ དབངཡངམསང

བར རངབརམབསཡནཏནའམཐརནམབགསབར ད

ནཔའགསངབའདའབགཚལགམཅནམསཅན

གམཔཅནལ བའནངབགསཡདཔནའལབམཚནག

དང གའགཅནགཟནལལས འགསཔདངཉམངབདཔདསནང

སགསཤམཡདགནཔཁར མངསལདངབསགསལསའབདང

མཡདཔལས འམཝདངང ལགརཞས མསཅནགཞནའཇམཏགཏ

ལསགནནགསདབམ བམཡངབཚངསགནསགའང

གདབཟངམམཡདཔཁར ནངཡནཏནདངབསམཔམས

བདཐདལསའབདང འནདཔགན དཔའམསདངའནའབདབཕ

རལཔ ལབངནམལསགནནགསཔབསཔབདནའལབ

མཚནཡངདགས གརབདཔནཔས

ངཅནཁངརདགནསདན

ཁངམཚནམ གསངགསསངརདཡདང ཡངསགསག

ཁངརདརབསངག འབདཝད གསསའབདབན ངཅནཁངར

ཝནཔས བཏགསདསཔརངསའཡང ངརངསཁ18ལསའབད

18 དསནངསཔརཡངསགསངསཁརབདབཡདང བདཔནཔདབངསརབའགགསལབན

བངས༡༧༩ ནང འཁནསམགམརའཁནསའག བམ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔའགདཀརཔ བ

ངས༡༡༤ ནངའབདང འཁནགསམགམརསག བམ Goerge Van Drem སགསབགསགནངཔ

Languages of the Greater Himalayan Region བངས༡༩ ནང Khengkha is often spelt འཁནཁ

or ནཁ but the more phonetic spelling ངསཁ is preferred རསག འབདཝད གཊར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

84

བན ངདང ཅནརའཡདཔདནནཔས དའབདབན གཔ

ཅནདང དགསཅནངཅནརབདབམགན ཁངའདབས

ངགའལཆགསཡདའསསགནསངཡངངཅནརངཡདཔས

གནསརབདནནམལས ཁངགཡནཁགཡདཔམངཔགམང

ཅནསགནསཆགསཡདས ངཅནཔརབནང ངརཉམས

(ངཔ) རའབཔནམས བམངགཡདཔཐངངང

ཅནངརབདཡདཔལསབན ངཅནསགནསའ ཁཆགསཡདཔཁང

མཚནཡངངཅནཁངརཝནམཚམརངདཔས

སདནངའབདང ངངཀ19རབཡདང ངསཁའང

གདངསཐནཔརངརབབདཐནམན དའབདབན མཐང ང

འབརམཚརབང20ཡངངའལབམཚགབདབམན ཅནརའ

སདནངའབདང གརཅན ཡནཏནཅནརཡདཔདནནདཡདཔལས ད

བརནཡངགསསངཅནཁངརརངཝམགཏགས གཁངར

སརམཔལསམ ནངསའབདབན གཁངརཡངས

གསཅནགརསངག རསངཔམཚནགབནནནརབན

གགསཚནནངསགནསསས རངསསཡདདའབདབན ཁང

ཆགསསསགནསའངཅནདང འགཤགགཤངས ཁངགཡསའག

དབཀལ གགངམཐམབཆགསསལང བགཉལཁངཆགས

གརསངསཁརལསབའཚལགནངམཤགམཚནང Hen Kha A Dialect of Mangde Valley

in Bhutan ནཁརབདགནངམམཚད མནངཡང ldquoThe name Hen Kha or lsquoearly languagersquo

suggests that it may have preceded other languagesrdquo Journal of Bhutan Studies volume 24

summer 2011 pg72 ནངབདདབམའབདབན དནམངསཁརནཔརནཁརནམད དནཡངམ

ཁརཁདགཞནལསཡངམདརདརཝབམགའངའགརབཤདག 19 ངཀརའ དནདནངའབདབན pool pond ར བདནའགམས 20 ངའབརམཚརབགབངརའགདཀརཔ བངས༡༦༣ ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔནངགསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

85

སརསརབམས བམམང ང ཏངསངརའབཡདང

གརངགརཡངསགསཡདས གསཚནངལས

ངསགཁངརཝནཔས ངརལསའགལསམརལགསརངས

ཡད

ཁངཆགསརབསདས

ཡངགཁངའངགསརསའརརབབན འམདཔནབགསཔནས

ངཔ21 སརབནབརབསནདམཔགསལ༡༦༨༠ ལརབངསགནང

ག སབངསདམཚནགནནརབན རནངསའག

ལཁབའབནདདང ལསགསགསའནངདཔརསགསན

གསཀབསགནསསདང ནངལསཡངངརངསགསབགངདངདམ

གདདནཔསདཔནབདངཔསལའརབནཔ22 དངསགས

21 ནསངཔསརབནབམག བདལསའགནཞབསངདསབགནཔས དཔནབདངཔམགད

གམཔཐགའནམད ངངགསརདཔནབགསཔགནསབསག བདཔནཔདབངསརབའག

ལརབསནངའབདབན ནསངཔརབདག བམ ངགདབངནབསམཛདཔལསབནའནརབས

མཐརནངཡང སའརརབབནནསངཔརབདཡདང ངགསརམའཇམདཔལསམདརབསསཔ

གཁངཆགསརབསནང གནསངཔརབདག འགདཀརཔ ནངའབདབན ནམངཔརབདག ནང

ནསངརབགབའརངའཐད མངབདསགནསནསངརསལསནམད པབདགདའབདརནསང

པརཝནརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངས 22 སལའརབནཔའམམཚནགཞནདམསནབམག (༡༦༡༣ ༡༦༨༠) ལ༡༦༡༣ ལརབདནའདའངས

ང གཞནལསཡངསའནཞབསའངགསརརདའནརགས ལསམཔསདམཛདགའགན

བསསདདམཛདསམདངསགཏདབན ངགསརསའམདཔནབདངཔ སརབས བསང

གསརངབདམཛདནཡངཤགབངས ལསམམསདངདམཛདདམསརབསསགསདངགས

བནམབནདཀརགལལང ནང བསགཡངང གཞངརང བསངང གཞལདངང

བཅསངགནདངབནཔརབཅསཔབངསཔམཛདསབབན ངདམསལམཚནསདགསཔབནའན

འགགགསཔལཚབསལའརབནཔམགངགསརདཔནབལསདགམཔརལ༡༦༦༧ ལརབས

གནངག ལསལ༡༦༨༠ བརནལངས༡༣ ངབནདདནབསནབངས ལཔས༢༠ དངངས༦༨

ཐགབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

86

དནལསདགསབངསབངསཔནཔས ངསངགཡདཔརབན

འགགསལབནནང གངནསདངསགསབཀའའརཔདཚངབར

བངསཔདང སནསངཔསརབནབསམངགཁངཐག

གསམགསརབངས གངཙནདནདཀརདམརལསདནམམདན དངམ

ལམདནལསགསཔགངགསནམངབངསས23 རབདཔངསང

ཡདཔན བངསལའབདབན ངགསརམའཇམདཔལསརངགསརབང༡༡

པགནམལགསཕགདང ལ༡༦༧༡ ཙམགབངསབངབརབདཡད

ང བདདའབདབབན ངགསརདཔནབདངཔསལའརབནཔ

མགལ༡༦༦༧ ལརདགམཔཐགབས ལ༡༦༨༠ བརལ༡༣ ང

ལདསབནབངསལཝཔནངདངསཔགཞནདནགགསཔ

ལའགལརབས24ནངགསལའབདབདཡདཔབན ལསབན

འནརབསམཐརནངཡང བསནསརམའངསཔརསངབབར

གགསཔདདངསགསབརདགསཔགངབཀའའརརགཔད

ཚངབརབངསཔདང བན སའརརབབནནསངཔདཔནམ

གགསརངལདམགནགཙངབརདངས ངཔརནངབསབཟངཔལ

མངངགཁངགསརའབསགནང25 རམཇལཝམས མཚནལསབནམདར

བསབན སལའརབནཔམགལ༡༦༨༠ ལ ཝཔནང

གགསཔརལསནངགསལབཁ གགསཔལརངདངསགས

དནལསགཁངའཡངནསངཔསབངསབངསཔནམར ངསན

ལསནངཐནཡདཔངབདདབམནམལསབན གཁངལ༡༦༨༠

23 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤགངས༢༣༠ ༢༠༠༤ 24 དའནནནའགསའངདང བདཔནཔདབངའགགསལབན འགགངསགནཚགས

ས༡༩༨༤ ལརཔརབནཔའགལསདརབསདངལརབསནངགསལཝམས 25 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

87

ལརབངསབངསཔསབནནམཐགབཅདབགསཔས ཝདངསངས

ཐདལསའབདནཏནཏནགནའག

ཡངགནརབསསཁནབཤདལཡདབདཔན

ཁངཐགམརགརནནཔཔངཔ26མགསགནམདནགའམགང

ཙམགགབཏབགནང རམཐངའནམད ངགསརདཔནབགསཔས

ཐགཁངའམདབངསབངསཔནརབཤདགདང ཡངཔང

པས༡༦༦༧ ལརགཁངགབཏབནམལས རགདནསབངབགསཔ

བསདཔནབགསཔསཔངཔམགསགནསལསསགསགཞནའན

དཔཝལས པངཔམགསདརངབནངའམཔཡདརགངས

སགནསགདནསཆགསཔངབནམབབཔརགགསབསབསནམ

ལས མངརསསགནསཁངབནབབ རགདནསབངསཔམཚན

ཡངམངཁངརབཏགསབཏགསཔནཔསརནརབསསབའག

26 པངཔམག (༡༤༥༠ - ༡༥༢༡) མཐངལབངཡབསགསདནབདངམའགམཔལམགསས

འངས མཐངངའབརམཚལསགརབསབས མསལགའབདབདལཔནརབད པངཔསག

མརབམསངབདལནཔནམཚ ནངབརཤག གརནཚདནནནམརཡངམབརཐནཔརཤགགར

དམདབརནམལས མཚནངམངསཐདཔཁརགགདངནཔགགམཆནའགབགསམརཡངམབརཐནམད

ཁའཛམསཔདསདདཔསགརནཔངཔརབདདངའགདརབསངནམལས གརསས

གསཐམསཅདབའདནནངག གརབཏནམགསགདནསགཙབཔང བམནནབདང ངམཁར

བནང གཙངངནང རབསབནསང མཐངགཏམསངནབསའརངསགསདནགནསདང

གགལགཁངཤབངས ལབབནཔདརསམཛད དངལ༧༢ བརགགསཔརཔདངལསང

གཏམནངགསལ པངཔམགནཔལསརཔདངཡབསགམརབཐདཡངདརག པདངཡབསགམ པ

ངཔམགདང གསསངམསབལམཚན ལསགངསཔའནལསབཅསནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

88

དགསལགབན

རབཏངམངཁངརམཚནབཏགསལའཆགསཏགཏའབཝད

ནམའངབམམམཐངངགཤརཡདང ལངསསཚདདངའལབ

བན ལསརངམནཔས པངཔམགལ༡༤༤༠ ལས༡༥༢༡ ནདང

ངས༧༢ ཙམབགསཡདཔལས ལ༡༦༦༧ ལརཔངཔསགབཏབགརབ

ངསདངབདགའག མཚནགའབད རབན བསཔངཔ

མགདངསཔགསལངས༡༤༦ གཡརསངག དངདཔནབཐདཁ

དཔད ༧ཞབསངནཔསཤརགསལཁམསདབངབབནའལ

གགས སལའརབནཔམག ངགསརཡབསངགདབངགདང

ཕམབནཔམསགབཏབགནངབསགནསཁརངབངསདཔབཀའ

གནངམར ལ༡༦༤༤ ལརངབངསམཚནཡངསའརརབབནརགནང

ཡདཔདང ལསངའམདཔནབཡངརངསམཛདགནངག ལས

ལ༡༦༦༧ ལརདཔནབལསདགམཔའནམད དཔནབགསཔ

གནསནསངཔསརབནབགནངགནངམནཔས

པངཔམགགགསལངས༡༤༦ ཙམལནསངཔདཔནབགསཔ

གནསནག ལསལ༡༦༨༠ ལརསལའརབནཔདངསཔགསཔ

དངསགསདགས གཁངབངསབངསཔནམལས བརནལངས

༡༥༩ ཙམགགདཔརཡདའསཔངཔསགབཏབ ནསངཔདརང

བནངའམཔཡདརགངསའགརབལསཡངབནཔགདང ཆའག

བགསཔམཚནགགཡངམམཐང འབདས མངགདབངཡནཏན

མཚམགསཡང གཁངདཔནབགསཔརངསརངགབཏབབཏབག

འབདཝ ལས པངཔམགདངའལབགཡངདརགངསཡདཔམཚད བ

འཚལཔརངསཡངལངསཡརམརབགསབཝད འལབཡདཔལསརངམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

89

མཐང ངསནརབསདངགགཁརབའའབདབཝདཡང ནརབས

སནཙམལས པངཔམགསགབཏབགནངབལསགཆད

ནཚདམམཐངརནམདང མསཡངངསངགསནམགངསསར

མཔལསམརབའག མཚནབན ཁངཔངཔསགབཏབ

ནཔར དཔནབགསཔནསངཔསརབནབརངསརངགབཏབགནང

གནངམགནཔས

བངསཔབདཔ

དཔནབགསཔང༧ཞབསངནཔཞལབནམམཚད དརབས༤

པལསབནའནརབསམགབམཡངནམལས ཁངབཟབདདང

ནཡངགརདཔནབརངསགསཐགམབཅདཔརདངལསལམནག

ནམརངསཡང ལསབནའནརབསམཐརནང དཞལ

བདབནགསཔརབབས27 རགསལཡདདབམན ཁངའདངཔབངསམ

དཡངངབམགརངམབངསཡདཔལས དཡངངམགརབསདང

མཐངསརའག འབདཝད འསཚདམལསའབདའསལལསཉམས

ཆགངཉམསགསབབས ཆཚངཉམསགསམགསཔརངཡརསངམ

བམགའག འབདཝལས དབམའབདབནམངགགལས

བལམཇལནའག

ཁངབརབགནསབར

བངངགསརདཔནབགསཔརངམའབདསབམགཡདང

ཁདའནམཆགསཔལས བསརབགནསམཛདདནལས ངསངཚང

27 ངགདབང ནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

90

ནམལསམཁནཔགདནའནནཔལམཁར ངབགསཚནའ

སདཀརལཝ28རབསགནསཁལསགགསཞལགགསཔད བས

མཁནནམགདགཔགགསང ཁངདཐདནམམཁའལསམར

འཕགསཔགནསབནབགསངརམཛདརབགནསགནངསརགགསག

འབདཝདའགནནགཔཕལཔསའབདབན མད༡༦ སཁང

ངརབསརམཐངཡདཔམས བངབསམགསཞལབ ངབ

མསདཔའསནམམཁའལསམརརབགནསམཛདས ངའངཔདནདགརང

འགརགངསནམལས སགནསཁལསཕརལགནསངགརནརབས

སལསབལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

བའཚལཔརངསད ནརབསའབཝདཡང ཆམཉམསརངབ

འག

དགསལགབན

མའཇམདཔལསའརལསབདནང ldquoའལལསརབང༡༣ པ

ཡསདང ལ༡༧༤༧ མཐངསགདནཔམདམསཔདདཀརསཞབས

སབཅག གགལགཁངཉམསགསདངབདམཛདཡདཔམཚད ཐགངམར

བཀའབདམཁངབངསགནང བསཔརབགནསམཛདདན གང

ངསངཚངནམལས བསམཁནནཡནཏནམཐའཡསགདནའནrdquo ར

སགནངག བདདགའབདབབན མདམསཔདདཀརམག

ཐགམརསགམམཛད ལསདངངས༥༩ ལས ༦༩ ནཚདམཁན

རབསབཔཐགབགསདངལ༧༠ ལརབརགགསཡདཔདང བས

མཁནནཡནཏནམཐའཡསམགམཁནརབསབགམཔནཔས མཚན

28 སདཀརདལཝརསངགསརཆའགངབགསཚནམཡདཔསགནསགངནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

91

བནཡནཏནམཐའཡསམགརབསབགམཔཐགནམད དམ

སཔདདཀརམགའཚབགསདཔམཚད མདམསཔདདཀརམགམཐར

ནངཡང གདངམངཚབནཔརམགསལཝལསབན རབགནས

དནལསམདམསཔདདཀརསམཁན༡༣ པམགགདནའནར

ངསཡངདགཔགལསརངམམཐང ནངགམགའབད མཁནརབས

མཔརནཔལསདངསལའརབནཔདངསཔགསཔསཚདཡར

མརབགསབབབན མཁནརབསགསཔདངགམཔགངངགས

ནམསབནམགཏགས ལསགཞནགནཔའསའབབགཡངམམཐང

ཁངཐགགསཡདསལསཐགངམབབཏངཔར

ཁངའདངཔབངསཔབསལསརང ཐགཚདགསཅནའབདབངསཡདང

བསགགངམའལ29རཁངམམཛདབགསཔབས

ངབསགསསགཁངདངམཚགསསཕགསཚནགནདཔ

མས རམཝད མསཡངདབམགནངབརཐགཚདངམབ

བཏངག གནསདནབནཚརགགའབདཝད མརངངགསརའནཔ

བང གངརསརམདཔགཁལས རབསདངགསལམའགལས

མརབལགཤགསཔལསནརབསསབའགརམངགདབངཡནཏན

29 གངམའལཝའངསགས ནདགའརབབནནལསནརབཤདཡདཔདང མངསག

དནཔདངགཁངམའལམརམཛདཔལསགལསབལགཞནགཡངནའག ལམཚནས

བམསམནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབདནངའབདབན ཞབསངའགསདསལསནལམ

རབབཟངརམཚནམབཏགསཔམངདངརབམཚནགཐནང མནལམརབབཟངསསགདནཔདང

གཁངམམཛདཔལསམམཇལ ངཁནངགངརང ངསཁལསབརགངBrakteng རབབདའཐན

ཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

92

མཚམགསགངསམས ལསབན དཡངམབལསསགནས

ང མགརགསསཡངསགསའབའག

བརབསཁངཉམསགསབར

ཁངའདངཔབངསཔལསར ཉམསགསཚརགམགགརལསམ

དངནརབསསཡངབཤདནའག ནངབརབསགསགམ

བསནནང ཁངཉམསགསཐགགསཔལགབཀལབརལས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚམགདང གསནརབསསཡངདས

ཚརཝམསརགངསའག

ཉམསགསཐངསརལསབན ཡངདབངའགལགསཔའགདདབང

གམགསལདགརའརལགབསགནངམནམལས རསངསས

བནཔདང གདཔལནའགཔདཀརབདསརའནངལགམས

གཙསཔའགལཡངསཁངདང དནངཔམསཉམསཔགསབདངགསར

བངསམཛདཔརགསལདབམ30 ཁངཡངཉམསགསདསཔབཀའ

གནངམདངགགཁ རལམདངང མད ཆསགསརམཡངགནངམལསབན

ཁངཉམསགསདན དགགངམཐམབདཐངརགམ

འབདབན བསངཁངགབཅགསདཡདང ལལསགསཚན

ནངའམནདའཐནརབསཆདཔནངནང དཆགསསབསངཁང

བདའབདབམལགཔགརབཏན མདངགགཁརམཐངལས

འནདངདངཨམ ལསགསསའབགབལ ལསངཆསཐད

ཁརདཔད ཁངབགསཙནདནངམཡདདགའརབདབངགནམ

ཝདང གདངགསའགཙནདན ངམགགཡདབབབཏང སམལང

30 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༢༠༤ ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

93

ནདགའརབབནསཟམརསསགནསལས ཁརངགཞགའབག

ཁངཐགགསཔབངསབངསཔནམདང བངསཚརནམལསགསཚནནང

མསཅནཕགཔདངཀཤལསགསཔམཐནཔསམཚད ཆརསའབབ ལགས

གགསཔལསདའཚབགསཡདཔནརབསསབཤདའག

ཁངནངན

ཁངའདངཔབངསཔབང

ལསརངཐགཚདགསའབདབངས

ཡདཔལས ནངནརལས

བན ཐགའགམནངནགཙབའ

ནའམལསབབབ

ཐགཚདམདང འརན

མདབདདང གན མན

དཔའབགགཔའབགས

གསལཡདཔམཚད བསས

མཚནབདདངའཕགསཔགནསབན

བག ལསལནབམཇལ

གས ཐགངམརའར

འཆངལསཞབསངངགདབངམལ

ཡནཆདདཀརབདམཡངསགསདང བསསངབངབཤགསསངས

སསབངསཡདཔརལསབནའནརབསམཐརནངཡང

གསལཝམས31 ལསབར བསགནཐགཚདངམབབཏངབལལས སག

31 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

94

མནནབསལགརངཐགགབཀལཉམསགསཝད ཐགཚདགས

པནངབསསསགདནཔབཀའབདགརངབསསདངགར

འཐདཔབངསཡདམཇལགསཔ རམངགདབངཡནཏནམཚམགས

གངསམས

ཁངནངནགརམནདངབསསནངམགལསདསནངསཔར

ཐནཔནགསལསརངམཇལདཔལས ཡངཡམཚནཏགཏགག

ཚར ནངལསཡངགནདལགལགགགའ མནནམགས

གངསརའབདབན བའསབདངདཔརགཡངདཔ

ནམད འབམམབའའགལཁབནངགགལསདཔལསགནམདས

དནབསཅནགགངསཔལསའགསནསལསའག

བམབ ངཁདཚདཙམདགཡདརབཤདཡདཔད ལསབན

བབཔདམརཡངམཚནལཡདཔརནརབསདངམངགདབང

ཡནཏནམཚསགངསའག འསམཚདནམའབདབན སབཟངདཔར

ཅནབ གསཀལསའདརའདང ཞལདབསམཔབརལསགསཔ

མཛདཡདང ལལསགསགསའནངའམནདགསཅནའཐནམད བ

འསནདགརབསགསགནདམགསཔམཛདདག འབདཝ

དའམནདབསནམལསརའབམམགནངབལསགསནསས

བཤདལཡདརངགསརམའཇམདཔལསཡངབདགནངག

དངགཞནཡངཁངནབངསཔད བའལངས

ནཆགསལསགསཔལའབདཝད འསགསམདཔརསས

སརངབབརགངནཔལསའག འབམགངནཔབན

གསམསདགའནམགམངདཔའབ དགའབནཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

95

ཡངནསསབཤདལའག ལསགགབའནལམགངབཏབནར

བཤདཡདའལསདངགསབན མཨཔགནགརམགསཔར

ནནད(cancer) ཐབ བ མནབཅརངགརགདནགནསར

འན ངརབརངའན ལགམདནཚདལམཁརནངནབརཆདག

ཡངའངམབགག འཨསབདསགགསགནངདརགསལབ

བཏབགནསརསངག ལསཝགལལསལགདབ མན

བཅརབཀའནདགའཚརབའབམརངརངམནངདཀའངལགཡང

དཔཐགལསངསསངགརམནཤསསནལམགངབཏབནརབ

ངསའའབཀལཝམསརད ནཤསསབཤདའག

བམགགངམཐམབགསརབཔགནསཡང མམརས

ཁགབདངལསམགརངབམང ཁངའབ མནལསཤབཟང

ངནའབགསཔད འདངའལབབའསགཡངཏནཏནཐནཡདཔ

ཉམསངལསབཅདཔན བའགཞནདངམའཝགནཔདངབདངདས

སརབནཔས

དགསལགབན

ལསབནའནརབསམཐརནང སངསསརབསབན32 རགསལཡད

ང ཁངཅདསཐམནངའབདབན ནམདབད རའདཡདད

བམ ནངསཁཐགལསའབདང དསབདབངགཡསགཡན

32 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

96

འབམཇལཡདཔལསབན ནམདབདརངནམམགཏགས སངསས

རབསབནནཔས དགམདའནམལམགསཡངནམད

བདནཔརལསགངསམས

ཁངབནདམངསཕན

༡༽ ལནདངབའནཔགན

རབཏངའགལཁབནངནཁངདངདནམངརབསགཡདསལས ཁང

འཡངམཇལཝཙམགསརངམསནངནདདཔབགཡགསཔདསགཡད

པལསབན ལནདམངསདདདཔདངདགངའནགསཔགནཆ

གརཡདཔན

༢༽ འརནབསདནམསབསགསཔངས

གངརབནང ལལདཚལམནདཟསནནདགའརབརཡངས

གསཐནའ ལདངམནདཟསནངགསབསདངའརཔགམག

ང འརཔལསནགདཔནལདཚལདངནདགའརབགསའང

ནཔལསབན འརཔབདངགཔརགསརངའགསཀར

ཕནཔལམབཟངཔཡརདནམགམདཔལབསབཟངཔཡངཁངའ

བནཐབཔལསབནབསདནམསགསགངམགརཔགནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

97

༣༽ གསནགསཀབསན

གསརངགསནཔདཔབས འནངནབརཆདལདངབ ས

ལགསའངདནཁངའནངསམདལརབནཡནབདགམཛདབ

ངདཡདཔདང འགནམལམསངདནལདབད

གབབསསགཡངནཔལསབན གསནགསམགཏད སགན

པས

༤ ༽ རངགསསདངལམལགརགས

རངགསནམངམནཔསདངལམལདའབདབན གསནགས

སབ བཔགནངདང བངདམངསགརའཆམདངགཞསམཇལཁ

གནང བསཡངཁངའབན འངམལས སདངལམལདནདང

བདགའནའབདསགརགསགཡངརཡདཔནཔས

མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

མའབདབནཁངའདབསགསཚནངམགནཔར མངཚབར

སཡངབམཐངགནམདསདམ སབཟངསབཟངགམདདང

གནསརདནལསའངཡདཔལསའག བམདབངའགལ

གསཔམགནདགའརབབནངནངལསངགསརདངམཐངབསསང

འནཔབས གངལམངཅནཁངབལསཕགཔནམད ཁངམམཇལཝ

གསགནསལསརངབསལསམརབབགནངནམད གད(དཔའགས)

ཡངམརབབསགནངབམཐངམབཐགལསའནམདང གགས

སངཅནངནངཇཆངབགལཡདཔརལསདའཚབགསཡདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

98

རབསསབཤདའག དསནངསཔརཁསབམཐངདནག

ནམས ནངགསསད བརནཡངཨསབརབམཐངམལ

ཐགགརདཡརཁངལལའག བམལའརསམདབས

ཡངརངསགངགསསའརབལཝམཚད གདངམདཔརརཡངབ

འག

ཁངརབས

མའབདབན མཐངསག33དནཔམསགཁངམཡངའལ

མརམཛདགནངཡདཔལས ཐགམརསགདནཔརལསམདརབསགབ

ན འགཔདཀརབདདའགགནམརམ དའགསགཔ བར

འགརལདངམཉམཔརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའག

གགནལབལརསཔགསཔདབངག34མགརབང༣ པནངབད ལསམ

བདའགནཡདཔདང མཐངསགབགསཁགདནསབཅགས

གནངམམཚད ནངདའནབགསགནངབནཔསནམག

འབདཝད ལབལརསཔསའརལབམགདབངགནངཔབས འལན

དངངགསགསབཅའམརགཏགསཔགགསནམལས བནཔགས

རའལགསདངསགསདསཡདཔལསའག མཚདརབང༣

པནངའགདཔལནའགཔབནཔའདངཔནའལབཡངསག

དནཔནཔལསཡངསགསནརམངགདབངཡནཏནམཚམགས

33 མཚནམསགནངཡངསགསསགདནཔརཝནཔས

34 ལབལརསཔགསཔདབངགམགསནལསཐགམཐའབརགམབངསཔནངལས ཐགམའགངསཅན

ནངབགསབངསག ལསགཙངནང གངསནངབགསཔཐགལསནལསབརཔའབངསག

ནལསཐམའམནལགདནསསགདནཔབཏབབངསནམལས དངལ༦༤ དངསཔགཞནདནགགས

སངཔརལསའགསའངནངགསལཝམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

99

གངས ལལསལབལརསཔམགབདལགནསངག ལསརབང༥

པནངནམནངནརབའམས35མགའགན ཐརཔངསགཙསཔ

གདནསངབདགབཏབགནང གསནཉམསནགསརདརབསངག

ལལསལབམགཡངབདལགནཔལསའག ལསརབང༡༠ པ

ནངཞབསངནཔམགབསཁབརབབང འགཤརབབ

གས ཤརསགདནཔདང བགཚངབགསལསབལ

དཔལསབགསནནཅནགནཔས ཞབསངམགསམཔརཁ

བདབངབནམལས མར མནགདནསངབཅགསགནངསརམ

འཐབསམདང དཔནའཐབསདཔནཁག ལསངདཔནའཐབསཡངང

དཔནབསགནངཔབས སལའརབནཔམགསབཀའམངགས

བན བཏངནཔཔདདཀརབས36སགདནཔའནཔའམམའབདན

བནའ དནབངསཔར37གསལཝམས ལསགངཚངལསམམབན

35 ནམནངནརབའམས (༡༣༠༨-༡༣༦༣) མཐངགསནནལསདངཔ བབརནཐརཔངདང ངམཁར

བནང རདནབཟངངསགསགབཏབནམལསདའནབགསགནངབདང ལསགངགསནན

ངའསབཅགསངདང ཤརནབཟངང མཐངནནངསགསགབཏབ ནལསབརཔབངསག ལས

གསནའདམཅནངམརནབཟངངདང འགམབལཁརབསམགཏནངརགདནསགསགབཏབ ནལསཐམ

བངསག འབདཝལསབན ངསའགནངནགདནསངབདགབཏབཔརལསའགསའངནང

གསལཝམས 36 རབཏངཔདདཀརབསམག བདདཔལངཤདའངསདངལ༡༢ ལསཡངསའནམཁསབདབངས

མཔམཛདག དངལ༡༨ ཡངསའནགདནསགསགདནའནསགརནག ལསཡངསའནདངབས

མནངམགསཆརགསལགཡགཡངམཛདདབངདགདམསཔགསཔརགསནནམལས ཐགམརདངགམཁར

ལསའགངནགངགབཔནངམགནངབགས ལསསལའརབནཔབཀའབནམཐངསག

མམཛད ལལསལམལམཚམསབགསག ངབམའབདབན མའངསདསབདང

སངཔདདཀརལསགསཔབཔསཤནཡདཔརའགསའངནངགསལ 37 དའནནན འགསའང ཤགངས༤༥༠ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

100

བསགནངཔནངལསམཁནརབས༤ པདམསཔདདཀར38སསགམ

མཛདག ལསམདམསཔདདཀརམཁནཐགའནམད མཁན

རབས༧ པངགདབངནལསམག39གངཚངལསསགམབསགནང

ག ངནངམམཛདབགསཔསཚདངགསརདཔནབགསཔབས

ནཔས

དསགཁངམའདངཔགནནམནནར

དཔནབགསཔནསངཔམགསགཁངནདངབནཔརབཅསཔགས

པརབངསབཔལ ངརངངགསརངདངགཁངགསཡརདངམར

འབདབགསག ལསམའབདབན ངགསརདཔནབམགརམཐང

དཀརངདང དནངགསརངནངའབདརགསལདནགསལའབདབགསད

ཡདཔནཔས དསནངསཔརདཔནབསགནངལདང ངགསརརབ

ད བརནཡངརཝགམསཁངནངནབགསལཡདཔདང

38 དམསཔདདཀརམག (༡༦༣༩-༡༧༠༨) གཟརནསགངརབསརབང༡༡ པསཡསའངས དང

ལ༥ ལས༡༣ བརནབསམནངམརངགསགདམསཔཕལརགསནག དངལ༡༤ ཐགའསཔཚལགས

མཁནནཔདདཀརའངགནསལསསཐརམནབས མཁནའདངཡངསའནདམསལམཚནསགསལསམདདགསན

ར སགཆལགདངབཅསཔམཐརནཔསམཚད གནཔ གསཔམནརགཔལམབདགཔརར

ག ལསལཔདངགསབདཉམསཝལསལམདངངབནའགལསམའནཔཕཉའརབ

བས སལའརབནཔབཀའབནབལལམལཡམརངསངཀཋམཎ (Kathmandu ) རསན

སདངམནཔརཞབསམབཔབསདངགསབདསབནབསདངསབདབག ལསངངདནཔ

དངནམམཁའངསགསགགསརབཅདདནལགཤགབས ལསལགནམཐངསགམམཛདདངལ༥༩

བསབསམཁནརབས༤ པཐགནདངལ༦༩ བརནལབངབནདདནབངསནམལས དངལ༧༠

བརགགསག བམཡངལསནདགའལམཚནལསགསཔསནདམཔཤགབནཔརའགས

འངནངགསལ 39 ངགདབངནལསམག (༡༦༦༨-༡༧༤༦) ཤརཝཅནཞལ གངརབསརབང༡༡ པསལའངསག མཔར

འསརགསམཁནབསདནམསའདརདངའདརལསམཔབབགསམཔརབས ལསབཀའནགམནཔད

དཀརནབལསནལསལཤགསན ལལསསགམམཛདམཁནཔ༧ པཐགབསལ༨ ང

བནའ དནབརབངས ལསདངལ༧༩ པབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

101

གངཚངའབདངདནངསཐངངདང རམགངནངབགསལད བར

ནཡངའག ལསནམགའབདཝད དཔནབགསཔམགདཀརངདཔན

སགདནའནཝབནཡརའནཔལམཁརམཐངདདལ40ངགཐང41

རས སགམངགདབངནལསམགདཔནབགདབངབཅརབ

བས དཔནབསམརངབགསབགསཔནནརབཀའའགནངམད མ

ང སཡངརདནདཔརསགདནཔནངརངདམགཏགས གཡངའ

སདརབཀའལནལག དཔནབསརབཏངངརངགཁངདངངགསར

ངགསཡརམརའབདརངདཔན ནཔན མདརངདནགསལ

ཐབདནལསགནགནངརགངསཔལསར དནཝགགཁང

གསལཐབདང རཝགསགདནཔགསལཐབདནལསབགསཔལ

ལསམརའབགསབགསཔནརབགཏམའརནརབསསབའག

རམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས ངགདབངནལསམཐར

ནངཡང གདནཔསབརཡངཐགརབགས42 རགསལཝལསབན

གཏམའབནཔགནམམཇལ གསལཐབའནཔརལགསའབདབད

ཡད ལལསཡང གངཚངནངལསསགདནཔདང གཁང

མའལམརམཔབནའབདབབཞགགནངག

40 འགགསལབན ཤག ༤༩༤ ༢༠༠༤ ལརཔརབནའབདབནང གབསཡདཔམཚད བདཡངཡངས

གསའབཡདང མཐངཔཁའབདབན བལརབབདཐནའག ལརབདནཡང མཐཤས

ལསདམའབལརབདང ལསཡངདམའབརབལའག 41 ཡངསགསངགཐངརའབང མཐངཔཁནངའབདབན མནའབསཐངརབབདཐནའག ས

མལསམའརལམམཐནནཚད ངགསརརབརགསལཐབདནལསསའནཔབས ཞགགག

མཐངལསངམནངབགསནམལས ནངསཔརའནཔལམཁརགསལཝབསསངགཐངནནཔས 42 ནན གངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

102

སགམགམཡངའལམརམཛདདཔའབདབབཞགགནངཔ

མཚནགབནནནརབན སཚདབསསགདནཔའའག

ལཁབནངའགཔདཀརབདགདནསངམགདང ནནཅནགཡངནཔ

ལསབན འམནལདཡདཔམཚནསནཔས ན

ངལལསའབདཝད སགམདངགམའལམརའབདངགསརཚང

ལསགདམའབབབབཞགགནངགསངག འརངསགནནརབ

ན ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངཔབས གངད

བརངཔདམསནབདང འཇམདངསབནའན ལསབཀའནཀཤསགས

ངའགལངསམལསབན གངནའཛམགམ ཐངབགས

བམསམཛདཔགསན སལབདསབསབཞགགཔདང ཤརང

དཔནཁགཡངགངནའབདམདཔར སདཔནབརངསབསགཔ

གསདནབ ལགརསརནཔརལསགསལདབམ43 དབངའགས

དམལལསརཤརགསའརལབསབདཁགདངདཔནཁགངགསར

ལསརངབབཞགགནངལདརག

རབསམཚན

དངཔརངགངཚངལསབསགནངརབསམཚནབན རབསདངཔ

མཁནརབསབནཔངགདབངའནལསནཔས འལལསརབསགསཔ

འགམཚནག འལལསཡངརབསདགཔགནག ནངང

མཚནམཐབལསའརབདམགས

43 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༤༨༥ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

103

ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངམལསརངགསརངལསབས

གནངརབསར

དངཔརངམམསཔདབངག འངསགསམཐངརལསནཔས གསཔམ

དཔལའདར གལས གམཔམའལ གངལས བཔམནབཟང

ལགས རདརསལས པམདཔལནལམཚན ངསལས གཔ

མནན(མབས) མཐངལསལས བནཔམསརབའངགནས

བདདབབལས བདཔམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) མཐངར

ལས དཔམཕམནར (རཔསངསས) ངསངའསལས44 བཔ

མགཞནཕནདབངལ (མཀ) གལས བགགཔམབབནནར

གལས བགསཔམདའནམལ (མའནལསམལ) མཐང

དགསལས བགམཔམབནའན གལས ལསད

བསདཔདལགརངམའནལསམལམགསགའགནབསཔབང

ནཔས

རབསདགཔགལསལསམནནམགལས

གགསསམངམཚནཡངསགསམབསརཝམས མ

ངའངསལའམཐངལས45 (བདད) ནམདང ནགཞན

པསལསརངངགསརངདངནངའལགསགནངག ནངམཔརག

44 མརངའངསགསངསངའསལསནང ངགསརཚངནངབགསཔདནངརཔསངསསརཝནཔ

ལསབནཡངསགསདརབསངག ཡངགགསནངབདའསའནའབདཝའཇམདནལསནམམ

གཏགསསབམཝནལགས

45 མཐངལསརབགབནམའགདཀརཔ བངས༡༡༢ ནངགསལང ལརངགདབངནབས

མཛདཔལསབནའནརབསམཐརཤགངས༡༢༠ ནངགསལ ཁནནངའབདབན ངཚངསཡདལས

ངས གསསཚརབདཡདཔརཡངབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

104

གགནངབགསཔབས ངསནདབངགམགསའགལཁབནང

ནངཔསངསསསའནངལགམགའབདགནངགསབད

སལསབས མནནདང པང གབཟང ལབཟངརང

བངགསརདའནདམངསལསགདམཁབནམལས འསངཡངགངལས

གནངབདལཁམསགསནདནདབསབཔརབཏངགནངག

འམདངགཔགབབདབདནཔགདནསནཔརདངའས

ངསདབསངཔརབཏངགནངབསམཚད འལལསཡངདངབ

བཏངགནངམལས ཡངསབམསདངབགསགབདདབསངཔརབཏང

གནངཔལསའག ངདངབགསནདནམཁནཔགཞནདགའལས

གངནབགམདང མདགསགགནསགརམཁསཔརངས འགལག

ནམད གངཚངཁགལསའགཔབཀའབདདའག དའག བར

འགརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའགསགཔགགནལ

བལརསཔགསཔདབངགགདནསམཐངསགདནཔམའབདབབཞག

གནངག འདངསམཉམགགཁནམནངནརབའམསགདནསང

བདཡདསལས གདནསགཙབཐརཔངདབསབནཔནནསབཤད

གསརཔབགས46ནནལས ངམགསགངབསཡངལསཡངགནངག

མཛདཔབའསསགདངཐརཔངབཤདཡརསངའལསངབསམ

ཚད དབསབནཔནནལཐརཔངཡངསགགསགགནངམབན

སགདནཔདངགམཡངའལམརའབདམཛདབགསག ང

ཐརཔངདངསགདནཔཉམསགསཝམཚད གཁངཡངཐགཚད

ངམགབངསབདདངཉམསགསག

46 བདཔནཔདབང འགལརབསའགགསལབན ཤག ༥༧༡ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

105

ཐརཔངབཤདལསགདམཐརའལ འགབནཔདངའབདནཝ

འབདམཛདམཁསབམངནཡདཔནངལས ད བརནཐགབས

བསཔན དརདང ས རལནལསནབགམ

ནཔས ངསའབམམབནའ དནནདཔགམཛདཔལསབན

དམངསཁགལསམངསབཝཝམཚད གཔརངསའགས

དདབངགམགདང ལམཨནཚགསསན མམཨཔབན

ལསགཤསནཚགསསཡངསབཐགལསདརབནཡདཔསམཚད

པར གསནལམཁནནཔནདགའལམཚནངབནར ངགསར

ངགངམགསགནསལམནཚགསསནསབངསགནངཔ

ཁངནངནགངགསལརབགནསཡང རངསགནངཡདཔརགསལཝ

མས47 སགདནཔདངགཁངམའལམརའབདལངསམཙམ

གནངབལདངསམ ཐརཔངམམཛདནངམབགསཡདཔདང

ལལསཐརཔངལསཡངདངསམག ལསམསཔཁངཞལན དར

གནངབགསཔངགསལཕགསཡངགངལསལ ཁངའནངརངང

བསག

མངགདབངཡནཏནམཚམགལས

མངགདབངཡནཏནམཚམགཡངསགསསགམབསརཡངཝམས

(༡༩༣༣-༢༠༡༥) ངའམཐངསའརདརརསརརགངབདའངས

ག འགདབངགམཔའགསདདབངགམགངགསརངནངམན

གརབདགནབསཔནམལནངབཨལ༥ དང ནངའལབལཁ

ལསགགནཔས འབསངགསརམགནསབནབནའསའངགནསན

47 ཡནཏནནཚགས འགམནསན ཤག༧༤ ༢༠༡༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

106

པས དངལ༢༥ ནཚདགགབགསང ལསནདགཚབསནགཕགཔ

ལསབན ངམགནསབནདབངལམཚནལསདངསརརཔ

བགསག ངཐརཔངདབསཔའནལསལསནངཔགངདངབ

ལསགསཔབད ལསསབབཐངལབནཙམགམཚམསབགས

པལལསདངལ༣༥ ངགསརམགནསབནའཇམདཔལསབཀའགནངམ

བན སགདནཔམཐགབསགཁངམཡངའལམར

ལ༡༤ ངམཛདཔད སགདནཔཐགགསཤགབཀབགནངཔསམཚད

གཁངཐགཆགསཡངཚརགགབསརའབདགསཤགབཀབག

མཛདག སགདནཔདངགམབགསབན དངལ༤༡ འག

ལབཔའགསདངདབངགམགགརམངའགསལབནམ

ལསའབང ངམནདམཔབསལམནབནཔམགདངགག

ཁརའགགངམབབའབགསནམལསར དངལ༧༥ ནཚདལ

ངས༣༥ བརནམབབགས ངབསལམམནབནཔ

མགལསདབངངདགསནཔསམདབར མམལབཟངམགབཀའ

བནདངལ༧༢ ལས༨༠ ནཐརཔངམཡངམཛད ལ༢༠༡༣ ལ

མལསདངསམམཐངསགངལསགསལཕགསམཚམསརཞལན

དརགནངབགས དངལ༨༢ ངས༡༡༡༡༢༠༡༥ དངསཔསདངས

མག

མདའནམལལས

དམདའནམལལམའནལསམལའ མཐངདགས

ནངཡབགལལདང མབསསནགསས ལ༡༩༥༩ ལ

འངསག དངལ༨ ཙམལསགསདབསསལམཚནལསགད

ལསངབརདབསངངགཕགགཤགསསངམལས དངལ༡༦ ང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

107

གསརཚངནངའལགགགནང དངལ༢༢ ལནབས དའནནན

སཕངབཤདའདངཔབགསགནངཔབས ཚངལསདངབཤད

ནངབཏངགནངབངསདཡདཔལས ནངལགམངགདགགསཔ

ལ ཕངརངབནངལགམགསགམམཚམསབགས ལསཚང

ཁནཔངལ༧ ཙམངགདགགསབགསཔབསག ང

གསརཚངནངལསགཁངམའནདཔབཀའགནངམབན མ

མཛདལགབགསག ལསཚངབཀའབནཕགདནཔལགམ

གསགམམཚམསབགས ལསལནནལགརངགཁངམ

མཛདལགསཙམསངག མངའདངཔནཔབས ཁངཐགང

ལམཚནལསབལདང ངནལགམལལསགརཐགབཀལབ

བསཡངང རགསསབཤདའག

གསལཐབའནཔར

སགདནཔམམགསགཁངམཡངའལམརམཛདའ

བགསནམལསར ཝ༧ པནངགཁངདནགསལཐབ48དན

འནདང ཝ༡ པནངསགདནཔརགསལཐབདནལསལགའནད

ཡདཔནཔས

གསམགདབངབཅརལ

གཁངནཔག པམཚངལསབསཇངལཡདཔམཚད ལསམ

གདབངདནལསགམཇལའབདབན གམགཤངཚདབངགགནངད

48 མཔདབངའགགསལབནཤག ༢༣༢ ༢༠༠༤ ལརདཔརབནཔནངགསལཐབརབདག ནང

འགསའངཤག ༣༡༣ ༢༠༠༤ ལརམལསདཔརབནཔནངགསལཐབསརགསལཝམས འབདཝད གསལ

ཐབཐབའཐབཚངདནནམལས ཐབརངའསའབབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

108

བཀངཔམབངངགསལམགགབཀལ མགདབངབཅརལ

ཡདཔམས ཡངདངཔརངཔམཚངགམལསབཅརདང ལསག

ལཔ༧ གསསལཔ༡༠ དང མགརངབསངཁངལཔ༤ མཚང

མཔབནགདབངབཅརལཡདརནསསབའག

མཁངནངབགསཔར

མགསཚནགམགསནགསཀབསགནསགནམལས གཁང

ནངབགསཔང ཁངནངངགནསམམཛདདང ལསདམངསམ

གནང འདསདབབལསགསཔགརངནང འབལབདང

གསའརབམགགསཔརརབནཔདངའབདན གགསཕན

ཐབསངམགགགས ནགསལཝརའདནམཛདབགསདཡདཔམས

བསདམསབསགདནཔལཡདཔར

གསལཐབདནལསགངདའག ལསངབདའག བདའག

ངམལདའག ནགཔརགདའགབས དའགནངལསཕརམ

གདའངསབསདམསབནམལསཁངནངགཏམསབཞགདཡདཔ

མས ལསལགསགདནཔའནཔབསམའརལམདཔལས མ

མགབསབསནམདང བསདམསརཆགགཡདཔ

བཀལ གམགཔཆབསལགབམགལཏཁརའབགས

གདནཔལབརའདཔནམས འབདཝདནམགགརངཡརདཔ

ལས ཞགའངཁམརགལགཤམནརའངསགཡདས

ཞགབགསནམལས འནངསཔརནམངགསམཐངལསབས

ཁམསགཁརསགདནཔརའརདཡདཔམས པཆབབམ ཞགའ

དནཔཉལའནངསཔརཔཧསགལསམལསནབས མརནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

109

གགརངལགདདཡདཔམས འབམདནགསལཐབམརའནཔབས

ཡངཡཔཆབསརཆམརལདཔནཔས

དསནངསཔརགསལཐབའནལམཚམསཆདཔར

དཔནབགསཔནསངཔསརབནབམགསསགམདབངའནལས

དནགསལབགསསདནལསཁངའལཝལསའབང སགམ

མའནམངགདབངཡནཏནམཚནགཁངནངགསལཐབནཡདང

ངལལསམཔདསགདནཔམབསཔད མཕམནར

ཁངམགཏནངལགསབསགནངམལསར སགམརགསལདན

གསལཡརམརབགསམཚམསཆདསངག

རར

མའབདབན དབམམའརལམམནནངའལམའཝལས ས

གནསའགཞནཁརལའབདདཔཐནསངང རཆདཚདཅནདངཤའབགདཔ

ཡདཔན བཀལརའནདངནངའནའབདདཡདཔབམ ག

མཡངརགསལདནལསསགདནཔལགའནམད བསདམསརཆ

བཀལ ལའནའབདདཡདཔམས མཚནབནདཡངཁངབ

རརའབསསགནསགའག ཆགདནལསགསཚནགམལཔ

མཚངལསགམཆགཔ༡༠ ནདཔནམད གནམནམརདངང

སའཚདང རགམནཡདཔལསལནརབས

སབཤདཔནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

110

མཚའམངར

ཁངལགསཁརཡདཔངའསཤསལགསའབདབན མཚར

གམམཚནམསའནཝམས མཚའའཡངཁགགམ

གཡདཔལསའག འབདཝལསབན མཚམཐའམབདའཡངཤག

འརའངཡདཔནང དསནངསཔརགསམཐངསརརངནའག མཚན

གལསབནནནརབན གསཚནའནངདསནངསཔརབསདངག

གསརམཚང ལསབངཆགསནམལསཡངཕརརའནའབདཝ

ད ནངལ༢༠༡༢ ལསའབགསམཚབམསསངང དནབརནགས

ནངལསཕརབསམབབགསགཡངམཐན ག འབདཝདལལསར

སཔསརགསནསསབའག

བམབཐངསགགབབན མཁངམའཁམརབན

བངསདའ གདངཁརཡདགནགཔདངབརངརབགངསགས

ཁགནནབངསབངསམནམད ཁངསབངསཔལལསགསནད

དངནངནཤངམལས མབཏབསབཏབའབདབཝད བརངསགནདཔ

ནཔརལསཐནམལས ངའབལབལཝནཔསརབཤདཡདཔད

དསཡདགནདཅནཁངའསཐདཀརབཀགགསདང ངའནངབ

རངབམམམགཤརཡདཔད ཁངབམཡངམཚཤརཝལས

བན དསདགནདཅནཁགནནའབདཝནལསའག འ

བམནམའབདབན ཁངངམགནཔརགཔདངགསསཔཆབ

མམངཤསགཡངགདངཁགནགཔཁགནན ཁམརབབརཝཡདཔ

ནང དསནངསཔའབདནམངཔདགཔགལསབལགཞནམགག

ཡངམབདཔཐགལསཁགསསསབརཝཡདཔམཐངཡདརབའབན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

111

འབདཝད སགདནཔདངགམའལམརམཛདམངགདབངཡནཏན

མཚསགངསརའབདབན ཁངལགསཁརངརང ང

གམཚབམཆགསཆགསཔམཐངམམགཏགས མཚནཔརལསངསཡང

མ ནངངནངནགགཆགསཡདཔབཤདབནཔགའང

ནའཡང གསཚནནངནཆརཔམབའཝའབདཝད ངགསས

བསལཝག འལལསདདགམགདཔརཆརཔབཡདཔལས

འགརམགཏགས ངམཚནཔདནའངནཔསརགངསམས

ཁངསམད

སམལསརངལའརགགནངསམདགརངབབཡདརབན བང

གསསངཡངསགསནམགགགནངདང ལསབནམནམགམ ང

གནསཆགགནགམངགནངགརངནཔས དངགགཁགསས

ཝབངགསནཔ མདངགནཔ འདསམདཡངགངགགགགནངད

ཡདཔམས

ལལསའབདབན བནམནམངགནངདང ངགནསའབདངཆ

གམགབངཡདཔ སགབསཆཡངངལདརའག ཁ

ལའརགགནང བཀའའརཚརགདངངམདཚརགམལ

ཞབསངམདགནངདངབབསནཡངབངལདརའག

བཀའའརགསགར

མའབདབན བཀའའརགསགགནངལདང སཚདགགསཚན

ནངཆརསམབབཔདཀའངལཐནམལས གཔདངགསསཔ ལས

བསངཁངཔབམས ནདགའརབབནལསབཀའའརཆཚངཁངནངགདན

འན ནངསཔརགསཚནགམནངགསསབཀའའརཔ འབག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

112

སའརབརབབས གསཚནརངསས སནངདཔད ཇཆངམབབ

བབགདཡདཔམས ལསགཁངནངདའནདང གསམན

བམསལབབཀའའརནམགསགག ལལམཡངངགསར

ལསབཀའའརགནངང བསངགསརངནངབཀའའརཁང

འནངལག ལསརསའརབརམཚམསཆདང ལརབན

འག༡ པས༩ ལས༡༣ བརནངསངབཀའའརགསགགནངད

ཡདཔནཔས

བསསཕགསགམགསལཚགསདངགསལཇགསཚནགམསར

བའབདངལའག ཡངནམདངཔགལཔདང ནམགསཔ

གརཔ ནམགམཔབསངཁངལཔདངརཔགསབམསང

དང ནམབཔགསསལཔདང ལསནམཔགསསརཔ

སམཔབནངཡདཔམཚད ནམགའདཔཡངསསའབདརངལ

འག

ངམདར

འག༡ པས༨ ངམདགགལཡདཔདང འབམའག༡ པ

ས༡༥ ངམདགག ལསའག༡༠ པས༡༥ ཡངངམདགག

བམས ལགགངམདགམགདནགདངགསསདདན

ཅནསམནརའབདངམདལབབས གསགཞནསཡངརང

འརབགཡདཔམཕངསཔརབསདནམསངདགསལདཡདཔམས

ཞབསངམད

ཝ༣ པས༡༠ ཞབསངམདམམདཔགཏངཡདཔདང དན

ཚདབརནམདའནབདགདགསབསལགགཡངདའབདསང ཁང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

113

རངཁགལསམནརགངཡདཔབཏན བངདཡདཔརད མམག

སགངསམས

བངགས ར

མའབདབན ལའརགགནངབངགསནམགགལསབལགནངལད

ང དསནངསཔའབདབན ཝ༤ པས༢༩ ཚརགགདང ཝ༩ པ

ས༢༩ ཚརགགའབདལའརགགནངཚརགསགནངའག འཚ

བཡནབདགརལསམགནམསང དསནངསཔའབདབན གང

ཚངལསམདལཡདཔརལསམམགསགངསམས

གསལའབསབནམར

ནམའབདབན བནམནམགམངགནངཔབས སཕགགམཇ

དངགསལཝ གཔདང གསསཔ ལསབསངཁངལཔཆབསན

བནརབའབདངདཡདཔདང ལལསངགསརངགགསངནམ

མསརབས ནངསངགནངལགསརཔབགསནམལསར

ནདངཔརགལཔཆབ ནགསཔརགརཔཆབ ནགམཔར

བསངཁངལཔདངརཔཆབ ནབཔརགསསལཔཆབ ལསན

པགསསརཔཆབསརབའབདངའག བམནག

འདཔཡངནམབནསསའབདརངལལའག གནངསཚདཡངརང

༧ ས༥ ལས༡༠ བརནདང མའབདབན དབམཁངནངདའན

ཆགསདཔལས གསཁམནསགནངཡདང དསནངསཔའབད

བན མནདངདའནགགཁརའབདགནངའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

114

བབསན

ཝ༩ པས༢༢ བབསནབངཡདཔད ནབདགཐདལས

འབདབན ལརབནགཨཔདབངའསསའབདདཡདཔམས ནམ

གཡངསགསགནསབནབགགནངཡདང ནབདགབསམཔདངའལ

བངབཤགསདངགནསབནབགསགསགནངཡདརམསགངསམས

ངགནསར

ཡངངགནསའཚགསཔསཚདའཡངའག༡༡ ས༡༣ ལསའ

བགས ས༡༦ པལནམལས འནམརམསདབངགགནང

བལསམགབདཡདཔམས

ངགནསཡནབདགརལསབན མའབད བནཁངངཐགམངར

གཔཁདནངཇརསངངད༦ གཡདཔམས ཡངཕགཨངར

ངད༢ དང མརངད༢ གངརངད༡ བམསངངདདང

དངབཀལརམངངད༡ ཡདཔམས འབདཝདསངའགཔ

ཆབསནམངབ ལཐགགསཤམའངབབསངད༢ ངལསད

ཁལབབདདངབདབབཤའབཐབཡདཔལསབའག འབད

འསམའཁངམངལསབཏན དང གསདམངསལསདཚདམ

ང ལསམགརཚངལསཚདམབརབརཝགནངངགནསཆགགབང

ཡདཔད བངངགནསངངསགལསབདབརནབཅའམར

གཏགསཡདཔམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

115

ནངདབངའགལགམཔས ངགསརཚངལསཁངམདང

ངདཔན49གལགསབསགནངམད ཁངམངཔཆབདག

འབདགནངག ལསརངགནསདནལསགངཚངལསདལཁངནངམ

དལབལ འདགཐབངཐགགསསརབའབདཁསང

ཐགལསམནརར ངགནསཚརགམབངའབགསག དངག

མགཚརགམཐགཚརབདངའམདབངཡནབདགའབད

ཐནཔན བཟའབངམན རགརཡནབདགརངསརདཔམགཏགས

གངམདལད བམགཡངཐབཐབསདཔནཔས ནངདསནངསཔ

འབདབན གསཚནགམམལསཡརདནམགགམམདཔལ

དངའདདདངབམཡདཔ མནནཡངམདངདཔདཡརསསངཡདཔ

ལས ངགནསཚརབདངབངཡནབདགའབདཡངདནགཐབབ

ཡདཔམགཏགས ཆདཔལསལསའག

རབཏངངགནསཕནཡནདངགཔརགཁངངགནསཕནཡན

རབཏང ངགནསབངབཕནཡནབསམསབཔཡདཔརའསངསསས

གངསཔདདངམཁསཔབནབསལསཐནཡདཔན ཡངསདབན

པནའཇམམནངལནཔཀ ངགདབངཡནཏནམཚསམཛདཔང

གནསགགཞན ཕནནབལས ldquoརགབསམམཔརདགཔནསགསངདང

ངབརགནསངགམཔརདགཔསཔཕནཡན སངགདགམགབ

འདགཔདང བལཔབའརབརབལབདང བངབབདང མཚམས

49 ངདཔནརཐདམའངཁགགདཔནཔགབན འབདཝདབསའརངནསགངའདངདཔར

དཔནཁངགནཔལསབན འབདགའནའབདརབསཔདངའཡངངདཔནརཐདབཏགསཔན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

116

མམསཔདགངའངབརགངསཔམཟད གནསབསནདདནབརཆདབལའང

གཞནགངལསངམབསབདང རདསགསལཚརགགབསཔཚར

བདལདཀརཔཆབདགསང བནའཕསམཐགབབཅནསཔར

བདང ཚརགགབངངནསངབཏངབརའཕགསཔསདགསདངབཅསཞལ

སབསཔནཔསདངནཔམསསངལསཔབདསབནཔར

འཚལལrdquo 50 སགངསཡདདབམདང བཔདབངགཞབསདཀརཚགསག

རངལཞལལསཡང ནདངདདནབམས ངབརགནསཔལནག

ཙམ བངནབལཔབ འརབབལབརའར མཚམསདདང

ལསབན ངདངརགཔ ངབམསདཔསརགནསའར བ

དམནཔདདས ངགནསལནགཙམབངན འཕསརསདང

པར གནསཔངམསས རནསའརབརབགསའར རདད

ནབན ངགནསབངལའབདཔརས ངགནསབངབགངཟག

ལ ནངསཔརའཚབགངསན སབདངབམསདཔའལ འཚབངསདང

མཉམཔན གསངངསམཚམསལངསན དབམཔལངསདངམཉམ

རདདནབན རངསབངབརསང གཞནསབངལཞབསཏག

བས ངགནསབནཚདསངབ ནརསགགསདངམངསཔསན མཐང

ཚདཁངསདང འསཔངཕགཚདདང མམཐནཔ རནན མཐང

ཚདམསཅནམས ངནསངགནསངའར ལབལབ འངཚད

བམགང ཕགཚདལགཚད མསཅནངནསངལསཐརང བབ

ཅནབརའར རདདནབན ང གནསམངཔབངབ ནརས

གགསདས སལཟསསལསགསཔ འལབགསཔའགཔརས ས

ངགནསཕནཡནའཡངདདནཡངསལཕནརདདང ངམསབལམཚནལ

50 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༢༢༩ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

117

འཕགསཔསདསགངསཔདང མངམགངསདངམནཔརཚགསགརང

ལསསཔའ 51རགངསཡདཔལས ངགནསབངབཕནཔདཔགདཔ

ཡདཔཐག གསནསསབཡདཔངགནཡང འགནའ

ལསའཕསགནསལམནདཔབས གནསལས

ldquoན52ངགནསབངག མདའངཅནངགནསབངག བརམངགསར

སབམཇལགrdquoརའཡདཔརབལའག མདའངཅནངགནསར

འ ངཅནཁངརགཁངངགནསཝལས ཁངའངགནས

མལསདནབརམཆདཔརབངདནནཅནགནའསངནསང

ལསལགསཔཕནཡནཡདཔབ ནདནཔདངམདའངཅནཁངང

གནསའསཚདགགཕགཔནང གསསརབའབད གསཆརང

གགགབངའངསཡདཔལསཡངམསབའག

ཁངདནགརདངངདཔན

ཁངའནངལསརངདའནགགབགསདཔལས ཁང

མདཔལདངགབདརབགཐདལསའབདང དམངསཁགལས

འབདདཔནམས འབདཝདཁངའདབསགདང གསས

ལསབསངཁངརངགམཡདསལས ངགམགརསའབདདཔནཔར

གགསཚནནངལཔདངཔ53རཚནགསབཡདསལས པ

51 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག༢༢༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 52 ནརགབནམའགསའངབངས༣༧༨ ནངནགསལ ནསགནསའ ངགསརངཆ

འགབདའགནངཡདཔན ཟམལསམའརལམབཏནཡདཔདང ངཐངའབནནམགགདཔནཔས 53 ལཔརའགངལའཇལཝདང པརའགངལའཇལམགསཔརལགགབན

ངགཞནརཔརཡངབལའག གཁལཔདངཔརགདངསབདལའག རབཏངལཔར

དནདགའཧའཇམང ལགརའདངནརགསགངངགསདསགདསཔལགསགབ

ནམདང ཡངབདདསགཔ ཁལསའངབངགགནམབདགམཛདནམ ནངནགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

118

མཚངགམགའག སལགབམགརབདནགརའབད

དཔགསལདརའག

དནགརགའགན

པཨགརངནམལངསམལངསམགཁདཀརགརགཏངབལསགརབཏག

ཏགརའབངདང ལསགདབམདཔལ ཨགརངནམ

མཔགཁདམརགརབཏངངདཀརའདདཔནཔས དནགརཐབ

ཐངསའབདབན གསཚནགམལཔལསདདངགམབསདམསཐབ

ཡདཔལསགཞནགཡངཐབདཔརལསདནགརཞབསཏགཨཔ

གཙང54སབའག

ངདཔན

པམཚངལསརབདནགརཞབསཏགནངམསངབལལས

དབངའགལགམཔབས ངགསརངནངལསགཁངམག

ལགསབསགནངམདངགགཁརངདཔནགགཡངབསགནངམལསར

དནགརགའགནགརངདཔནསབསདནགརརལགསགདཔ

ནཔས བམམམདངདནགརགངལསགསལཕགསརལགས

གནངལདང དབངའགལགམཔབསམཁནརབསཔས

ང55བས ངདཔནགསཆརགངལསགསལཕགསགནངལབགས

གནངཔརལསམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

54 ཨཔགཙངརདནགརཞབསཏགནངལསམགརངནམལས ལབདངཞབསཏགཝཉམས

ངཡདརརངསབའག 55 མཁནརབསཔསངམག (༡༩༠༦-༡༩༦༩) ཤརབསལགསརངགངརབསའངས གཞན

སལསའརརགས མཁནདཔལནངསགསལསམདགསགགནསདངབཅསཔགསན དངངསསབདན

མམཛད ངགརབསབང གམཁནརནསལསའན ལསམསདངསངབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

119

ངདཔནགའགན

ངདཔནརའཡངངདངཁང བདགའནའཐབགནམལས ཁངནང

སགརངདཔནཡདཔནཔས པགབདརབདངམདཔལ ལས

མདཔགཤགསམཚད པཨགརཁངཐགའགམརགནསབནབགདང

ངཐགམམདཔགནངདཔནཔས ཝགགནངས༡༠ ཡར སབ

དང ས༢༥ མར སབ ལསས༣༠ ནརསགགསགམཆདཔ

གནངདཡདཔམས

བམདརནབས ནབདགསགཏརབངསབགརགསའཚལནམགཏགས

དཔནངདཔནརངངམགགཕགདཡདཔམས ཕགསཐདལསདསནངས

པའབདབན ངགསརཚངནངལསཝདལམ༡༧༠༠ ཐབཡདཔམ

གཏགས ཐབངསགཞནགཡངདརནཔས ངདཔནགནངནཚདཡང

མརངསནམནཞབསཏགགསཔབརནཔལས སབཀགགཏནའལ

གདརནཔས

དནངདཔནམཛདམཚནམཔབནབདཔན

༡༽ གཔས གསགལས ༢༽ བསང བསངཁངལས

༣༽ ས གལས ༤༽ གལས ༥༽ དཔལའར གལས

༦༽ པའནལས དམཛདགསསལསནཔས

སབསགཁངའདམགརརཡདཔར

འཡངགངགསདམཛདཉམསསགངབབས ངསངཔདང

མངཔ ལསདཔནབདང དའནཔདམངསཆབསའགསདམ

བཏབཔསགསལགམངབནདནབསནམཛདགནངབནམལས གམདནགནསབགསབགགས

བདཔསདངསབབལའགསའངནངགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

120

ལདམཛདདཔཝབན ལ༡༨༧༠ ལརདམངའགསལ ལ

གམངདམཛད ལ༡༨༧༣ ལརདལསདངསམསབགསཔ

བས ངགསརདཔནབངདཀརལམཚནདང མཐངདཀརཔཔབནའན

གསཔའ མལགམངདཀརལམཚནསདཔནམཛདདང ལསཔབན

འནསམཛདཞལགཏམཡདང ངདཀརལམཚནསལགམལལས

དངསམམབབཔལསབན ངགསབརནངའགནངམལངསཔར

ལསགསལདབམ56 མཐའམདཀརཔསངགསརཔའཕམབཏང དཀརཔ

དམགགཁངནངདམགརབདཔརལས དནཔཨསན

འབདསལསརགལསདལན༩༢ ལངསཨསདནམགབསས

བཤདཔམས དམགབངགདངའལགསཁརངགརམཐའའབས

གསནངལསཕརབཟའདཀའངལགནམདསདངཡདཔརལསཡངབ

འགརནཔས

གནསལབཝད ངགསརཔདཔནབངདཀརལམཚནསདབངའསང

དཔནཨའགམདམགབརཝབན དབངའསངལསགམདཔན ཤར

དཀརགལསནཔ དབངབསདམགདཔནབས ངགསརཔདམག

གསབཏངང དམགཡངཕམལགགའབབས མམངག

དཀརཔདམགསབལབཏངབལསཡངའབསནཔས57

ཁངནངདངབབགསགནངཔར

དམདའནམལམགསགངསརའབདབན ལ༡༩༩༩ ལར

ངགསརཚངནངལསབཀའགནངམབན ཁངམའནམད མནད

56 ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས ཤག ༢༠༥ འགལཡངསདམཛད ༢༠༠༧ 57 མགནགམདག གམདཔནཔདབངབས ཤག ༡-༤༧ མདནཁང ༢༠༠༨

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

121

གཁངའནང ནམབངསའབགདཆབཔར འངང རངས

ས མནངལགཉལབའཝམསརནཔས ལསལགམལ ༢༠༠༢ ལར

ངགསརངནམམསརསཁངནངདངབགབགསགནང

ངགསརཚངནངལསདངབདང གདངགསས ལསབསངཁང

ནངལསདངབགས དངབགབམསབདང བདཔནགག

གརཔགག ལསམགགབའབགསདག བངམམནལ

གགངབནངའལདང ལགདངནངའལཝལསབན ཁངནང

གཏནསབམནམགམགལསབདག

བའསངཐདལསབཤདཔན ཚངདངབདངབདཔནགག

ལསགརཔགགདངམགགཚངལསཕགསཐབའབདང གསཚན

དངམཚནཚངཐནངབདམབན གགཁརབབསདཔ

ཐནག

ལསབའམདལགཙམསངབལལས འགབགགང

རའབདབན བགནཔལལས བགངསཁངཤསརངམ

ཙམསཔརཚངདཔནམད ཁངནངབགངསཁམགམཚངམལས

བན གངལསཕགསཐབརབཀའགནངམབན དངབཡརབ

དཔཐནསངག བངམངསདངལགངགསརཚངནངབགས

ལགཚངཁ བཤདནངབགས དཐདཁརདཔད མརངདངགག

ཁརགདདངགལསའཇམདཔལགགལསནའག འབདཝ

ལསབན བམདགསནམགནངཡདང གསཁམནདངགགཁར

བམསགནངདཔཐནམནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

122

གཁངནངལདངའརནཡདཔར

ཞབསངགངལགཔམགནཡདཔ

འགདཀརཔ ནངའབདབན ཞབསངགངལགཔགསལསའགསད

བནའནམག འགལགསཔའགསདདབངགགདབངབཅར

དནལསཀངསལསའགནཡདང དབངམགགགསམཇལམགས

པསརབདག སམཚདགསལརངཡང ངགསརཆའགགསམཁརར

ཁངནངགགསཔལསབདའག58

འབདཝད དབངའགལགསཔརའབདལ༢༦ ངགགགས

ཁཨསདལངས༩༢ ལངསདནམགབསསའབདབན ཞབསང

གསལསམལམགདབངའགསདདབངགཞབསསརགདབངབཅར

དནལསན གསམཁརརཁངནངངགབསབགསབས གས

མཁརརཁངཡདསངརསསགནསཚདཔཝལསབན བལསག

ཁངནངགནསསབགསང ངགགབདམངཔརནངརངགགས

གགསཔནམམགཏགས གསམཁརརཁངནངནརབམས བ

དདའབདབཝད ཞབསངགངལགཔམགཡབནམདམཤས

ནམལས དབངཨདབངམདབངགམགསཡབནལ

སསགནངནང གསལསའགསདབནའནམགལ༡༩༤༩ ལརང

གསརགཁངནངགགསཔརལསའདའག59 དབངའགལ

གསཔམགལགངཆབདབངས ལ༡༩༥༢ ལརནདགའ

རབབནངནངབརགགསཔརགསལཡདཔལས60 ཞབསངམགག

58 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༡༢༥ ༡༩༨༦ 59Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 pp 223 60 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༥༧༨ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

123

ཁངནངགགས ལགམའབལལསདབངལཔམགགགས

ཡདཔལསབན འགདཀརཔ ནངའདདབམནཔསརན

མཁནརབསབགསཔམགནཡདཔ

ངགསརདཔནབཔདདཀརསམཁནརབས༡༢ པནདགའམཚམག

(༡༧༢༢-༡༧༧༢) ངགསརངནངགདནའནཝབནནཔཞརཁ ག

ཁངནངཡངནརབགནསགནངཡདཔརལས ནདགའམཚ མཐརནང

མཇལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས དནདགཞག

མགངལསབནདནམཐརམཇལབསམཐབང ངགསརདཔན

བཔདདཀརསལ༡༧༦༨ ལས ༡༧༧༤ བརདཔནབབདགནབསཡད

དང61 ནདགའམཚམགསལ༡༧༦༩ ལས༡༧༧༡ བརམཁནརབསབ

གསཔབདགནབསཡད62གསགབརབབབབན ནདནཔས

ལལསམཐརམཇལབསངནགནསལའབནནདགསལག

ལམཁནནཔམགནཡདཔ

ལམཁནནཔབབནནདགའལམཚན (༡༨༩༦-༡༩༧༠) མགལ༡༩༦༥

ལརགརལསམཐངགནསམཇལབརན ལགམརནཔབསགཁང

ནཡདཔདང གགསངའརཁངའ མཁནནཔསཞལབད

གནངམརབངསཡདཔནརགཁངངདཔནབསཔསབཤད

འག ལསགལསཕརངགསགགསཔད ཕསགནསབཟ

དབསངདཀརབམཡདཔབཟངཔ སདངངནཔགསམཚནཡངཤརང

61 མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ ཤག ༣༧ འག

ལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩ 62 བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ ཤག ༡༢༡ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

124

གགས སགནསནངཡངཁངགབངསགསཔན གསཤམའངནམས

རཞལབདགནངམར དམཇལསརཡདཔབསསངཁངབངས

ཡདཔནརགཙའནམབསདཔལབཟངསགངསམམཚདགནསལནངཡང

རམཇལའག63

མཁནརབསགཔམགནཡདཔ

ངགདབངནལས (༡༩༡༦-༡༩༥༠) མགལ༡༩༤༠ ལས ༡༩༥༠ བརལགང

རབསགཔབགསཔབས ལ༡༩༤༥ ལརདབངའགལགསཔ

མགསངགསརངནངདབངགམཔམགསའརརབབནམནགར

གནསམངའགསལམཛདཔབས མཁནམགཡངངགསརངནངནཔ

ཞརཁརགཁངནངཡངནཔརལསབའག མཁནམཛདཔསཚད

དངམནགརབདགནབསཔསཚདགསགསམནམལསནདན

པས ནངདབནངལསཕརརམམཇལའསདདཔརའཚལ

མཁནརབསབནཔནཡདཔ

བསམཁནལའགསདསགསམགལ༢༠༡༤ ༡༡ ས༡༢

འགལཡངསནངབབསསནནམའཕམནམ འདངཔབང

ནའལགནངདནལསགགངམཐམབརན ས༡༦ པཁང

ནངཞབསསབཅགསརབགནསམཛདརན

63 Chencho Wangdue (14 Jan 2015) bKra shis chos gling lha khang am Potala lha khang gi

rgyab khungs (The history of Tashiling Lhakhang or Potala Lhakhang) Kuensel (Dzongkha ed)

p 4

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

125

དབངའརནཡདཔ

ཁངད མདའནམལསགངསནང ངམམནཔམ

གསཁགགདངགནཡདཔདངདཔརལསགངསདང མན

པལལསའབདབན ཡབནདངམགསབཟངམ ལསདབངཨ

ངཔདབངག དབངཨངདངསནདབངག དབངཨསངསས

སནདབངགནསགཁངནངགསནགནངབརན ག

ལལསདབངཨདབངམདབངགམགགསནགནངབརནཡདཔམ

ཚད འགལཔམགཡངཆབདགརའརལགམབསཔམ

ཁངནངཞབསསབཅགསཡདཔརལསམསགངསམས

ཁངཉམསགསབར

དམདའནམལསགངསརའབདབན ངགགསངནམ

མསརདང དངནནགས ལསབསདནམསབསསསག

བསམམདགལསཁངཉམསགསདན དངཔརངཚགསཔགབགས

ལསགའངསགནངམལསབན གངལསམདལགསརམཐབ

པ དམངསཁགལསཡངཞལའབསལཡདརནཔས ལསལ༢༠༡༢

ཝ༡༡ ལསཁངངཔབགབཏང ཉམསགསའབགསག ཚད

ཐདལསའབདབན མཡདལསའདམསགངགབདབཏངཡདཔདང མཐ

ཚདཐདལསམབམཐགབགསགསརངནང མགམཐབཏངག

བསསའབདབན སངསསའགཔང ངབཤགསས ཞབསང

ནགམཚགསཔ པདངབདགསརབངསགནངཡདཔམཚད ཁང

གཅལནངཡངབངཁངརབརབཏགཏདང སནབང

བསགརའཆམདངཞབསགརངགནངདང གནངབཏགཏབཟགར

ན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

126

ཁངགརཏགབཀལབསནབང

ལ༢༠༡༢ ཝ༡༡ པལསཁངཉམསབསའབགསཡདའ ལ

༢༠༡༤ ལནངབདཔགརཏགདངབཅསཔབབསཚརཡདཔལས འག༢ པ

ས༡༠ ངགགསགམབསཔངགདབངཡནཏནམཚམགགདནའན

གདངདཔགདབཀའདབང ལསའཆམདངགཞསལསམཡངའ

འནའཐབཐགལསགརཏགབཀལབནམའསཔབངབབསང

ཡདཔན

བམདངནནགསམགདངབསདནམསབསསགསསཁངདང

འལབགགགསགའམདརགནངམལསབན དཐདཁརདཔད

ནངབཟབདགརབབསཚརཡདང ཚནགཏངགསསངག ཁངའ

ཉམསགསབརལསགསའབབབས ཁངནངནབའ ག

བཝནཔརལསམངམསགངསཡད གངསམདལགནངམ

བན གབསམདངའནགཡདསཡངའནའཐབ ཉམསགས

གསའགངདངའནའཐབགརངལརངསམངཡདཔམཚད ལ

ལསའབདང བམའབམསཅནཐམསཅདཕནཔསགསའ

མདརངའབདགསཔརཤགརབནལམཡངབཏབདརབནམདང བ

འཚལཔརངཡངབམབནཔཞབསཏགབགནངམ ངངསམ

དལལསརངངལརངསདངདསམསརན

མགརངཁངལསབདབསབན

ཁངམཚན གགསངགསསང

གབཏབས འགངགསརགངདའགགསག

གབཏབ ངགསརདཔནབགསཔ ནསངཔསརབནབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

127

གབཏབལ ༡༦༨༠

དསཔ འགདགམཔསལའརབནཔདངསགསདནལས

སབད འགཔདཀརབད

བདག ངགསརཚང

མགབབ

བདགསགངགམཐངཐསངབམས

རལམཚགསསམབབསཔར

དསསའསདནགནདདནའ

དའདདམསལདངབམསསལ

འནངརམཐངབ གཔལ

འལསདཔགངགལཡད

སནའཛལདངཆདགཡདསན

ངནསནངསཔམསསབཟདཔརགསལ

ལསགསབསསཔདབའས

བམསསནལསདག

གསཔརསགཞནལའངལསནས

ནདངབནམསནབནརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

128

མགང

ཡངརངསབའཚལའབདའབགསཔས གགངམཐམབབ

དཔནངགདབངམཚམགསབམམལམནདངབརགངགགནང

བཀའནདགའཚརཡདརདང བནངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ

མག ད མདའནམལམག གསཁཨསདནམགབས ཨས

གཙང ཨསདབངན ངདཔནབསཔ ད ངདཔནཔའནལས

ལསཨཔམནསདངཨམལབཟངཁངདངའལཡདགནསདནགརང

ང མནའབལབམགགསཔརགསབབངངལསགངགནང

བནདགའཚརཡདརདང བའཚལརམཆནབདངསལམནགནང

གཊརཨམབསམཡངབཀའནདགའཚརཡདརན མགརངངཕ

ནམགབཡངགཔ ནམརངའབདངབརདངབསདབགགསར

བབསམགཏནསགསའརབམགགསཔརནདགགནངཡད ངངས

མདལལསརངབནདགའཚརཡདརན

མཐའནམགརའཛམངདང གའགལཁབའནངབདལསང

བ དཔནའབངསདམགརབནཔ དཔལའརངའལདརམཚརསཔ

འགགངལམལདངདམཔསའམཁའརབང ནདམཚནདང

དམགའགསགསངཙམཡངམངབར སགབདཔལལངསདཔ

ལབདངནཔརརགརནལམདངབཅས གགགངམཐམབ

གསརབབནའནས ལ༢༠༡༤ ཝ༤ ས༡༥ ཁངམན

གསཔརབཏབཚར བརབགཟབནནའབདབཐགལས ངགགསམ

ངགདབངཡནཏནམཚདང དམདའནམལམགཡངབརབད

ནསནའལསགཆདགངཡདགསརབས ལ༢༠༡༥ ཝ༡༠ ས༣༠

བའཚལགགལགགའནབལབལསངསནངགསཔརརབའ

བྷབསམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

129

བས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) གཁངམབསཔ

ད མདའནམལ ངདཔནབསཔ

ད ངདཔནཔའནལས ཨསདནམགབས

ཨསགཙང ཨསདབངན

ཨཔམནས ཨམལབཟང

བནདབམཚནཐ

ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར མ ༢༠༠༥ ནན ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ལབནགངརབསཉམསགས དའནནན འགསའང མ ༢༠༠༥ དའནནན ཞབསངནཔམཐར མ ༢༠༠༨ བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ༡༩༨༦ བདཔནཔདབང འགགསལབན ༢༠༠༤ ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས འགལཡངསདམཛདཁང ༢༠༠༧ ངནསངསས དཔལའགཔནཔཞབསངངགདབངམལམཐར འགགངངཁངའལནཚགས ༢༠༡༡ འགལསདརབསདངལརབས འགགངསགནཚགས ༡༩༨༤ བདཔནཔདབང པདངལསངགཏམ ལཡངསདམཛདཁང ཕནཡནགསགགསཚགསའད འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ ཡནཏནནཚགས འགམནསན ༢༠༡༣ གམདཔནཔདབངབས མ ༢༠༠༨ མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ འགལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

130

ལམཚན མནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབད འགལཡངསདམཛདདངགགསགཏནའགཁང ༢༠༡༠ བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ (ལརབསལབརམབལགས) གགངམཐམབ འངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ གགངབའཚལསབ འཐནམདངཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༣ གགངབའཚལསབ འཐནམགསཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ བདགམཛདནམ གསདནཁང ངདཀརབཟངའནལས ངདཀརགམཛདནམ ང བདགཔདནཁང ༢༠༠༢ ངཁངཤབངགམཛད ངཁངའལནཚགས ༢༠༡༣ Aris Michael Bhutan The Early History of a Himalayan

Kingdom Central Asian Studies Warminster 1979

Aris Michael (1982) Views of Medievel

Bhutan London and Washington

Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 Van Driem George Dzongkha Languages of the Great Himalayan Region vol I Leiden CNWS 1998 Jagar Dorji Hen Kha A dialect of Mangde Valley in Bhutan

Journal of Bhutan Studies Volume 24 Summer 2011

wwwbhutanculturalatlasorg1175culturesites-structuresmonasteries-templestatkse-lhakhang accessed November 2015

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

131

ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས

མདཔལནལམཚན

རབཅསའབཡངསགགན

ནཔཞབསལགསལབའབས

ཡངསལགསནསགགས

བདགགཞནདནགསབཔརནསབས

དམནབདགའསགསབཤདགསལབལ

ནམཁསམསགསནགམངའསཔ64

དལའརསདབནནརལསག

དནདདཟསམགཏངམངའསཔ

གསསངནམའཆནའག

འམམངའསཔ

མགངངངལཟདནསའ

མལམགསབསགམངའསཔ

དནམགབསབནནའ རབ

གབསའསགམངའསཔ

གགལགཁངདངདའནམགསལ

ངནསམདབདགསལངམངའསཔ 64 ནམནངནས འནརཁམངབསམངརགས སམངའསདངམངགསཀའལཡདངངསངཡངས

གསམངསཔའདརབབཡད མགཆམསམངཚབརགསལཡདཔངགསརངམངའའགལཡད

པལབནཔསམངའསཔསབདཔནའག ངསངཡངསགསཚབརབལདངདའགརབ

ལཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

132

བདལནརསགགསདབངན

ནསམབངསགམངའསཔ

བདལནཔདའངན

གབངསགམངའསཔ

འབསགནསཔངགནསན

ངནསགསལབཐབསགམངའསཔ

གཏནབཐབསལབགངརབན

ནཔསགངསབནབསགམངའསཔ

ལཁབསབལབདམཁནལཔན

ལཔ བཀའམསསགམངའསཔ

ལབསགངསབབསནབསམའབ

གངསབཀའབནབསགམངའསཔ

བསདནམསགསགཔངམགདའནན

སདའན65མདགམངའསཔ

ཕམབརནལབསདནམསབསགས

ཕམབནབརགམངའསཔ

གདངབརབསནདགདནགབདག

གངའརརགམངའསཔ

ཐབཚདབསགསནསབཞགནགའསར

མགསགནཔཐངསགམངའསཔ

65 ངགསརངམཚནལའགའརསའརརབབནསགསཔབསངལསསཔནཔས ནངབགས

པདའནཔམསལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

133

མདཔནཔགཔ བངནས

གལགམསལགམགནངམངའསཔ

ལནནསངཔརཐགབཅདནས

འབངསལགམདམངའསཔ

ཡརབསངབརནནལམས

སམཐནཔརསགམངའསཔ

མརབསམཐསརབཞགནནལང

ལསཚནམཐནཔརམབསམངའསཔ

མཚངཆགསངཅནབདརབས

ཕམདརདགའའམངའསཔ

ནཚདཁབཏནནཁམརག

དནདལབལབམམངམངའསཔ

སདལདངམསཞབསབན

ཐརགབསགམངའསཔ

གགདམངནནདམསཚགསའང

ནགགདའམསགམངའསཔ

གསདངནརལདཁངརན

ངམནརམདགམངའསཔ

འལནབསལདངའལདནའབདསན

ལགབདགམདགམངའསཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

134

བན གསབནདངའསནདཁང

འལདགསཟནསགམངའསཔ

དཚགསའམསངདལབརབ

ངགདགམམང མངའསཔ

དའལངསངསསའཐབཔ

བནནསགམངའསཔ

མཚརགསབཤདནརངབའ

དབལམརལལམངའསཔ

ཡརབསམསསགསནལངས

ནམགའརརམངའསཔ

གཏམའལཁམསགངགནཡང

ཐསཚདདལངམསའངསཔརཤག

ལཁམསནབསལཡགང

ལཡགམསསངགངབརཤག

གསལདཁདཔབསཤག

ངལསདརདཔབསཤག

མཛདལགངངདཔབསཤག

མསངནདདབསཤག

མཛདལགཡངནའལབབསཤག

བངམཛདནརསགངབབསཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

135

ནརཟསགམའཛམཔབསཤག

བདནགམའཛམཔབསཤག

ནང སབནདཔབསཤག

དགསནཆདདཔབསཤག

སཔའངདངལའནསའརརབབནདའནའསཔལགཏགསཔ

དཔལནལམཚན66སབསགངསང ངགསརངནངངའརརན

སགགསསརའགཔལ ངནཔངའནམལརངདངནལས

དབངསའམསངབཔསམཇལབདསབསངགའཕལརཉམསཆག

སངའགཔརསརདདངནལཕནཔམསསའབསབསཔསཤགའས

ནསཔངའནདབངའསསངདངཟདམསནམམརརའབ

དནབབའ སམལ དའ

སརམངའསཔལགདམསཔགསབཤདའགཐགབདསའརརབ

བནམནཁངལགསརཡདཔལསའབསཐགགབངདག

བསདངརམཆནསབནདཔརབནཔདབའསངངརནཔ

འསམསབནའབཔརརག

66 མདཔལནལམཚན འངསགསངསལསནམདངངགསརཚངབགས ལལསཚངནངལསམ

ཐངསགདནཔདངགཁངམའལམརབསཡདཔབནམམཛདག ངལལསམནནས

མཛདག

• Rigzhung Journal cover (1)
• rigzhung_03

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

II

སམཛད

གགངབའཚལསབ འཐནམ གམཔ

༼ནངཔསཡནར༽

Shezoed

Rigzhung Research Journal Issue 3

(Buddhist Studies)

ལམནཔ སབནང མཁསདབངབརགས

མགཔ བནའན བའཚལགགལགགའན

མཉམའལམགཔ བསམགཏན གསརབ

ངདཔལའར ནངསབའའནཔ

ངབས གསརབ

དབབཟབདཔ བསམགཏན གསརབ

དཔརནཔ ནངསབ གགངམཐམབ

ག ངགསར

དཔརདབང

copy གཐགགནངབདཔརདབའ གཆའབསབག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

III

མགཔགཏམ ཡང གགགངམཐམབཁགལསའགརངནམངམནཔསདངལམལའབདགའནའབདདངའབདཝབནརངཡདཔམཚད དལསཕརརངའབདང དགདངལམལཉམསནངའབདདནལསཐབསསའནཚགསབམཔབངརངཡདརདངགགཁར དལནསམཛདརགགངབའཚལསབའཐནམགམཔའགགངབནངསབཁགལསདཔརནའབདཝན འནངདནབབན གཙབརནངསདངའལབབདདནཡདཔལས དཔརནའབདདདགསདནཡང ངབཅསརདནལཁབགཞནགདངཁརབཟངམམདངདཔའདདདགསའ ལཁབབསའརདངབསལསནཔརམཐརགགསནརངནམངམནཔསདངལམལཉགངལསབནནརན མཚནལསབནའགགནཔཆལསརངསདངགགངབདགའནའབདདཔའཡངགཞནསནམདཔརརངསརངཚརདཔའགནའགནམལས ལཁབགཞནམགཔསལམལའཉམསངའལགཏངཐབསདགས འལཡདབདགབའཚལདངམསའབདཡད དཔརནཐགལསགགདངཁརལཝན གསཡངབདངནཔཐགལསགདངགགཁར ནངཡནཏནཆཡདཔན རངདནདངནཆཡདཔན མམབགམབཞགཔརའལཡདམནལལམནདང ད གནངངསའལསཡརསངའལགཏངབགསཡངགནངདཔའགནམདསདཁགཝམཐངམལས གསཡངརམཛདགནངའངམནབབདངདསཡདརན མགརངནའནལ ཡརངནབགསཔདཔནདང མརམངའའགགནསཔའབངསའར གསདམགགཙངམསགགངའ ནཉམསངལབརཤག སདངལམལལརག ཇཡ

མགཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

IV

དཀརཆག

༡ མངའབདགམཚནཅནལབདདངསངབནའན བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༡

༢ གགངམཐམབལསགསའལབཤདབསཔཿ གམ བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

༣

༣ སརབསསབཔབསདནཏགངབ བསམབ ངའལབངགགལགམཐམངམལགསཔ

༦

༡ གམ སཔརབསངདན ༡༡ ༢ ལཔལཔརསཔརབསངདན ༡༡ ༣ ཟནནཆངསགནཔསཔརབསངདན ༡༡ ༤ ཚངདཔནསཔརབསངདན ༡༢ ༥ ཚངདཔནལསནནཔརསཔརབསངདན ༡༢ ༦ བངསཔརབསངདན ༡༣ ༧ ཨགསཔརབསངདན ༡༤ ༨ ངབམསདཔའམསཔབསསཔརབསངདན ༡༥ ༩ ཐམསཅདལསཔརབསངདན ༡༦ ༡༠ མདནསཔརབསངདན ༡༧ ༡༡ བནསཔརབསངདན ༡༨ ༡༢ མརསཔརབསངདན ༡༨ ༡༣ སདམསཔརབསངདན ༡༩ ༡༤ གསཔརཕརལནཔསཔརབསངདན ༢༠ ༡༥ ཉསཔརབསངདན ༢༠ ༡༦ གཔརསཔརབསངདན ༢༡ ༡༧ མཔསཔརབསངདན ༢༢ ༡༨ ལགསགཔརསཔརབསངདན ༢༣ ༡༩ དཀའབཅནསཔརབསངདན ༢༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

V

༢༠ ཚངདཔནསཔརབསངདན ༢༥ ༢༡ གགདངབསཔརབསངདན ༢༧ ༢༢ ངངཔརསཔརབསངདན ༢༨ ༢༣ ངབམསདཔསཔརབསངདན ༣༠ ༢༤ ནཔརསཔརབསངདན ༣༡ ༢༥ གསཤརབྷརསཔརབསངདན ༣༡ ༢༦ གསརསཔརབསངདན ༣༢ ༢༧ ལཔརསཔརབསངདན ༣༣ ༢༨ བཟདཔརསཔརབསངདན ༣༤ ༢༩ ཚངསཔརསཔརབསངདན ༣༥ ༣༠ ངཔརསཔརབསངདན ༣༥ ༣༡ བརསཔརབསངདན ༣༦ ༣༢ གསམལབསཔརབསངདན ༣༦ ༣༣ མརསཔརབསངདན ༣༧ ༣༤ ངམརསཔརབསངདན ༣༨

༤ དངགལགསགསབདདདཔནབཟང བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༤༡

༥ གསམགཞགགསརདགའནསབབགས བསམགཏན གསརབ

༥༥

སམཛདམསལནལདདར བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༧༡

༦ གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

༧༤

༧ ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས གམདཔལནལམཚན ངགསརསའརརབབན

༡༣༡

མངའབདགམཚནཅནལབདདངསངབནའན

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མསཔབབསགས

བདབསལནཔན

དཔལའལབསདཔགབསམནཔན

གཡངཆགསཔསངཙནན

གངབགསསརབ སགཡངའལ

མསབདབནངནསའན

ཞལདཀརགསལབམཇལཙམས

ངནངནཔམདལཡལ

དངངནརན

དབངམགངབརཤག

གངནཔཚངསདངསམསས

དངསནཔནའམལསག

གབདཔསརབདངམཉམ

དནགསལབལབགངདངམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

2

གངཐསཚདཕནབབརའར

གངནཐངལབནརའ

ལབཅནནན

སརབཅནགདམསངགན

དངངབདཔནན

དབངམགངབརཤག

གསམནསདཔགས

མནཡངསཔའཇམདངསགགས

བབགནཔདདཀརའཆང

སབགསངབདགདཔའབམག

དགསལསམཔརལ

ནངའབངསལབསམའལདབངལ

ངལནསམནཡང

དབངཔབནའགཔམན

དངངལཔན

དབངམགངབརཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

3

གགངམཐམབལསགསའལབཤདབསཔཿ གམ

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

རབཏངལསགསལསངསདང ལས བ

བསགསགསམཚནདགལརབས

བཟབདལལསསགསམཚནགནསདངམན

པརབཟངསགདང མཚནགནསདངམམནཔར

མཐངབཙམསདརབགའཇགསབཔབཟངས

གཞནགངའགམད གགངམཐམབལསགསམཚནགནསདངམན

པརབནཔབཟབདགནར འལབཤདངསཔརཡདདསཔས རང

སརདཔགཔབནའལབར ལསགསམཚནདལསགསབམ

དངཿ གཡདཔས ཐགམརགསབམའལབཤདསན གསབམ

མཚནམངསལཔསངབདཔ གསརད ཀསཔལསར

ཉམསཔན སནབདངདཔདནནགསལབསངསསབཀའ

གགསགནསཔལསཔའམསགསབམསབས མཚནདལས

གསལསགསབམབདཔན

ཡངནའཇམདངསབདཔགངམལས གངསབགསནལརམདག

རབགསལབས དདནནབནགགསརདགསཀརགསབམའན

སགངསཔར ལསགསགསབམའསསརབབནའཇམདཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

4

དངསགགཡནཔརབམསཔགངརབཡནལགགདངསནགསབམ

འམཚནཔནསབལངནགགལཡད

ཿ འལབཤདསན ༀཨརཔཙནཿ སཔཿ གན ༀཨརཔཙ

ནཿ སཔདནཡང བདད འབནད སཔབབལཡདཔ

བན འབདམགཔངསནསའནངཡངདགཔརནཔརདཔས

པདནན ནམནཕམནཔསསནལསང ཿ སཟབམ

སགངསཔར ཕརནགཔནསགསགཔབརསཔའམ

མཚནདནཔསསཟབམ སའལཔརགསལབབན1 སརབ

འཇམདཔལདངསགངསགསནཔས གངསགསའམཚནལཡངམ ཨ

རཔཙནདཡམཿ འཇམདངསའབནདངཔ གསསགསལ2

ཿ སཔགཞནཡངསདང མསས སསརབ ནས

སསགསདནལའངའགཔརགསརབདམཁནཔམསསབལབས བཔ

པརངསགངསགསམསསགགངངནསལབནབསན རངད

སཔབཔམསམསདགང གཔསམནའརབརའབལ

སམདངལབས གཔསངདནཔའགགངམཐམབ

1 མཁནཔནབཟངདཔལན སསནགདནགསལབའལངསངབའད ཎའརངམབདན

ནཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༨ 2 བནཔདབངཔསགསབགསམཛདཔམདདལསའངབགངསགསའགའགབདདབལབ བྷ བདྷ

༡༦ ཤག ༧༣ ཎདསབདགགལག

བགརཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

5

མཁའདངསནཆདདཔར ཤར བདཔནདངབམསའདབབ

འནམནཡངསམནཔརབཞདགསལསཔནའལབམཚནཿ ས

བདཔའ

ཞརལཿ སཔངབངསངབཤདཔར གསརངགགངན

ང ལཔཿ སངསདངནབསངགགགསབཡད

པས ཿ སཔ བགརཎའནཔསཔགལསབཔག

ན ལནནཔས+ རལཔསཔའམམདགས

སཔས དྷ+སགནསཔལ དྷདངའསཔལསསཔརབཔདང ཇ

སསགསའམམདགསམདདངཔ གགགནརབས +

སགནསཔལ ནམ ནང ལདངསམགསན ངཔསནས

པས དརབན སར སཔའམམདགས ལ

བརབས+ འརཡངནམ ནངངསར ངཔསནས

པསརབན སརཇཡསསགསའམམདགས མབཅད

བརབསམཐརཿ སཔངགགསབཔའ

སཔ

བནདངའབམཛདཔབསཔ

འནམནཡངསམཁའདངསལ

དངསལབནབརཔ

མཁནམནཞབསཔདབནརག

སངནཔདའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

6

སརབསསབཔབསདནཏགངབ

བསམབ ངའལབངགགལགམཐམངམལགསཔ

ༀ ཐམསཅདམནཔལགའཚལལ

བགགསནབགགའསཔཔངནའགསདམཚནཅན

གསམམནཔབསགགགཔགམསཔསབ གགནམད

དགམཡངསགསབདཔནདཔའབ ནངགནངརབམསསབཔ

རངངབནབཅས སརབསབདངགགཔའངནགསལ

ལབསབབསསརབསསབཔ མཔརབསདནཏགངབདང

ཞརངགངགམངངསཙམརངམཉམཕནཔམསསའབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

7

སགསབཅདཔསམནབསནས གངགའབརབ ལསདཔ

བསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔ

ནཔ བནབསའལསའལའབརབལ བཤདཡནལགདང བཤད

གངདསགསལས དངཔབཤདཡནལགལའང བདཔནཔཏམསསབཀའ

ཐམསཅདནམཚགསཔདང བནབསཐམསཅདསའཡནལགནས

འཆདཔར གངའབནབསནཔས དངཔསའཡནལགདང དས

སགསསབ མཛདཔཔ མཐརབཅསགམལས དངཔ དངཔམཛདཔཔས

མཛད ངགངནསབས གསགངགཏགས དསདགདནམཛད ད

ནསཞབསབསཔདནགངནཔདངའ

དངཔམཛདཔཔསམཛདན གངའདངབནམཁསམགདཔའབསདཔ

གམནཡངསགསཔསམཛད གསཔངགངནསབསན སངསས

གངརབདགམདང དཔརམདནལསབས གམཔགསགང

གཏགསན རགཔངགསལསགཔནཔ གསལདང གནམད

གསགསལསམད གསགཏགསས བཔདསདགདནམཛདན

རམསཅནཐམསཅདདངགསདངནཔགཏམསརབདགའབདངདདཔར

འརབདང དཔནཚགསམཐའདགལསདལགཐརཔདནགརདང ལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསགཞནགསཔངབམསསནནསབངས

ལསདཔབསཔམསལབབཔརའདདཔམསདནམཛད པད

ནསཞབསབསཔདནགངན ཕརལནཔགགམབལབལགསཔར

བཤདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

8

གསཔགངའདསསགསསབགངན བད དསཔ ངདས

འལབབཅསབལས དངཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔནཔ

བནབསའབད ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབས

ངབགསབདནསལསདཔབསཔཕརལནཔབལམལར

བཔར མཛདཔགསལབརནཔའ

གསཔདསཔ ལམའཕགསམལམསངབནབན ནསལབནནས

བསགསཔལསབཔབཤགསཔདནདང གཔརསའགམསལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསངབམསསནནསབངསལསདཔ

བསཔམསལབཔརའརབདནའ

གམཔངདས རཚདདངངསདཔསམཔཚགསབནངབ

མངཔལལབབབནསནཔས ལསདཔབསཔལབབསནས

སལམམསབདངསགསདཔརགམནབབརགགསཔའཕང

འཐབཔརརཔའ

བཔའལབ མདནམའངབསགགསགགལབནཔའལབའ

གམཔམཛདཔཔ མཐར

ལསདཔབསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངས

གསཔགཔནཔ བནབསའམཛདཔཔ མཁསམགབདཔནདཔའ

བའམདངསསམབདཀའནགཔསཡངསགསཔབདགདནཔན བ

དཔནཁལཏཀསབརམགསའངས འགལ

ངསཔསགགསཔཙམསཐགསཔདཔརམནངགགནསགངདངགངལའང

སཐགསཔདཔརའགཔགངབས སབལལནསབགསམ

སངབཏགས ནསགསདངམནཔརམགདབལངསཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

9

མཁསཔལནང གདའདནཔལདགདངསནནཔསདངསས

ངགས ནསལནགནསཔ ནངཔསངསསཔམསདཔསཕམཔརས

འགའགགསཔབམཐའལབད འགའགལགཞནགསགས

སངསསབནཔབཔརས གསཔནངའངདབངགལབསབང

གཔརབམསམགཏགསགསཔབམཐའབགཞནམངཔགངཚརབཅད

པསགསབདཀའནགཔསངགས བདཀའནགཔ མསངསས

བནཔལནསཔསདདགའབརར རབཏངནམཁསཔམསསཚར

བཅདསངསསབནཔལའགཔདདམནས ཐབསསརབཏངནསར

གསདཔལནབགསཔབདཔནབགསསབདངསའལ

བརབས ནསལལཔདཔངབཞགཕམཔདཔགངལབ

གསབནཔལའགཔརདསཔརསནསདཔན མཐརབདཔནབས

གསཔདང འལནསདངསཕམཔརམཛད ལལཔསདངས

སངསསབཀའདམངཔབགསཔགགལགཁངགབགནསལགས

གརསབཏབབཞགཔས དངསམདདབནབསམསལབསཔསརང

བམཐགངལབགསཡངདགཔརསང གཔརའཇམདཔལད

གསབམབགསཔསབདཔནབཡབསདང རངདངངབནཔལ

མསམཐངབསལབབཀའལངཐགཔནསདསལསའསསཟབམལ

རབབཏབཔམནལའགསངངཐགཔནསའད སངསསབམན

འདསཉགགགནམཡངབབདཔབསསནསབདཔནབནནས

རབངདགམདངདབསབསཔངདངམནངགཐམསཅདམཛད

འནཔམཁསམགདཔའབསདཔགམནཡངསགསཔརརཏ ནས ལམ

འཕགསམལམསངབནབན མརསལབནནསབསགསཔལསབཔ

ངབདན ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབསངབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

10

བདནསལསདཔབསཔལརབཔརམཛདཔཕརནགགམབ

རངབནཡངསགསཔརབམཔརའདདནའང བདཔནདསམནཔར

དངསཔསདངསགགསཔསནཔདང ལམས བཟདཔབགགམ

དང བནའསནངགསབབཅསསརབསསབའགརདངནདངགས

ཏགའདབམརབསངམལཁདགམཚརབམཔསབང འལ

བདངཔ བདཆགསཔསཔསབགསབམསསསགསལལ

གསཔབཤདགངདསལ རགངདནཕརནདངཔགམཔ བཚནགམ

དངབནའསབརབསནཔདང ཞརངགངགམཕརནགས

པརངཔསནཔདངགསལས དངཔ ནཔབཚནདང བནལམས

བཚན བཟདཔབཚནདང བནའསབབཅསནཔལས དངཔན

པབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདནབཤདཔའ

དངཔགསབཅདངཔསམདརབནཔ གམསལབདག ཚངདཔནགས

དངབངདང ཨགདངཤནདང ཐམསཅདལདངམདནད སནཔ

རམཛདཔབ ནན

གསཔབདདནབཤདཔ

སནདངཡནལགདང བསམཔདགདངབདའགས མཆགསནདམནས

ན མམཡངསགཏངབསནབའ སནཔདབབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

11

དངཔགམ སཔརབསངདན

སནཔ ཡངནབདགཅགནཔབཔལམགསབསངབམས

དཔའལཔ སགརཔན3 གམབངསཔག བངསཔག

བལས བསཔབརབང བདགནང ཁཟསབནབ

བརའར སགམདཔཉམསཔརརནས གམདངམསམངསཔརར

པརངསགགསངབམསདཔསགབརབརམཛདབབསཔརམཛདཔ

སནཔའ4

གསཔལཔ ལཔརསཔརབསང དན

ཡནལགནཔ ཡངབམནའདསབདགཅགདནདཀའབབགམངཔས

ངབབཔརམཛདཔ ལཔལཔརནལསབརའངས

ལཔཟངངནརནཔམཟདདབངཔ ཡནལགགགསངནཔརམཛདཔ

ནཔརབནཔསམཚརངརབསགཔགདངནཔརམཛདཔརབསན

པཡནལག

གམཔཟནནཆངསགནཔསཔརབསང དན

བསམཔདགཔནཔ ནབདགཅགནཔབམནའདསངབམསདཔར

རཔ ལསལལཔརརཔདང མངའའབངསལངསདནམཚགསཔར

རཔ ནལབཟངཔརབསམཔདགཔསཟནནཙམནཔའསནཔར

གངས དངབགབསདནམསརགསམཐངབརར དབངཔལངད

3 དཔགབསམའངརན ལངབམསདཔའངལསགངས 4 བལལནངཡདཔསགནསགམསནསཔཡངསགསལསསགམརསནཔབཏངབསགནསནཔར

སའནདའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

12

ངདཔལསསའངསབན དངངའཇམཔདས ལགསནས ཟནན

ཙམགབདགསམསཔརན སབནམའརདངབཅསཔལགངསཔ

ནཔཡནལག

བཔཚང དཔནསཔརབསང དན

བདསའགཔནཔན ཡངནབདགཅགནཔངབལམལ

གསཔ གསསའརཔནམཚགསཔདང ཡནཏནབསལཔསབར

སཔ རབནཔངངལཅནཚངདཔནགརཔལ རངསངསསགབསད

མསརཚངདཔན ངབསཔན བདགཅནགསརངསངསསདང

བརལ མསཅནདལབཔགལངནཔབརཆདབམསནཔར

བགསམནམསང ཚངདཔནནཔབསབནཔསགནདཔརམར

པརརངསངསསངནནསམསརབདགའངདངབསལབསདམསལབ

ནཔཡན ལག

པཚངདཔནལསནནཔརསཔརབསང དན

མཆགསཔནཔན ནབདགཅགནཔབམནའདསཡནཏནདངན

འརཔནམཚགསང འགནཕནཔནཔདཔནཔཔགཙབཚངདཔན

གརཔན དབངབནསཚངདཔནདནཔལབནབནཉམསསད

ནརཟདདགསཔསརདགགཔར མཔརནརདངའ ནཔདངཡད

དགངབརསང མསདཔའནཔནཔལམསཔས ནརམསཙམཟད

པརརཔཙམནཔལརབགཞལབརརཔསདབངཔནམཚརནས

དནརའམསབདགསསཔརར སཔལསགསཔགསབཅདཔས

མབརསནས ནརམཔདགངརནངབཟདཔརསདངབར

རཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

13

གཔབངསཔརབསངདན

ནདམནཡངནཔནཔ ཡངནབམནའདསགནསནམཚགསཔ བ

དཀའབཅནདགགནསཔདནགནསགངབམསདཔའབངགརཔ

ན ཡནཏནདཔརཅནསམསཔདངསཔསཔསམསརབཆགསཔ

གས མདང ངདང བཅསགསརཏ ལངབམསདཔའ

བངབསམཔཉམསསདཔར བནསབསཔདངམཔངལབསགངསཔ

དནཔརའམསཔབགལནས གསཔ གབལབསལདངའབར

བམཔས ལམསཉཔམསསབདནསབརབཉབནདང ངསན

རདངཞ སནསཨནཔབཅསལ དནཔརབགསཔརགསལབ

འབསཔདང བངསབདགལམནདཔནགསབངངལཡངད བདག

སལབགསཔའམསལངནགསབགསཔརམཛདསགསལབལ བ

ནལཔབསམདགམངཔགརགཙམཁདགདངའབ ངཟདའབརབ

གམཔརའབབདཔགམནཔརལཔབངསམཐངནསརམངས

པརརཔདབངཔསམཐངནསདལམཚརས བནབདགརངདས

གནསནས ཏགཆརབནའབབཔདང བདཔནཔསརངདསབང

སངསནསམགམསར སདཔརཅནབནཔར

འགནལཕནཔརབསམསནས ཁངབཟངམགམཔརལབདང མནསས

བཟངཁངཔབགསཔདང བདལའརལབངགགསབནསབན

བཞགཔནཔཡནལག འང བདལའརགངབལ ངསངཡངབང

གགས ལངདལལགགསབནབན རབམནཔརམསཔརང ས

ས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

14

བནཔཨགསཔརབསང དན

སནཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནངབམསདཔརརཔ

འགནལཕནཔརའརབནདཔདང ཡནཏནམཔརདགཔསམནཔརམཚན

པསངནནརང མགསགསཔརརཔན མནགནསཔབ

ངནཔསལབསཔསགསང བགདཔགནསརཔ གབལམངཔ

འནརཔརགགསནས དགཐམསཅདབནངསནས རབངབརར

ང མསདཔའནཔགསཔབདང ནསཔ སནཔ དཔཡན

ཏནདངརབབསམཚནཔར གསཔརའདདཔབམསརངབནའང

ཡངབརརཔས བརཆདརཔལདགའནསརབདནཔགནསཀརསབ

འསདངའདབམནམཚགསཔངརབགསས ལབནསམསདཔའ

ནཔབནབནཉམསསདཔར དནཔགནསན བདང འསདཀའ

བཅནམསསབཟའངབཐམསཅདམསངབརསང ངབམས

དཔའདབསམགཏནལགསཔསགསཔལམསཔདང ཁཟསལནཔདཔ

སལཆགསཔདཔར དགངབརརཔདལདཔརགསཔ

བནཔརངབལདབངཔབནནམཚརནས མསལནསང

བམསདཔམནའངསཔམསདཔའནཔསཟསམནབསཔལབན

མཚརརལ རངགགསབནནསལདཀའབདསཔསཔས མས

དཔའནཔས ཡངདངཡངབགབལདང དངདདངནབགབལ

དང འབརའརམམསཔའགནམས བབཔརབདགར

གནས སགངསཔལསགསཔདམཔསབངམཛད ལབནདརབ

མནསགའཚལབརབསདངབརརཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

15

བདཔངབམསདཔའམསཔ བསསཔརབསང དན

མམཔནཔན ཡངནབམནའདས ངདངནངའབཡངས

བཔ ཕནའདགསཔ མནཔརའལབ མསཅནཐམསཅདལམསཔདར

པམསཔབསསབལཔརརཔན གསཔའགའགསགཞནགསད

ལམཁསཔམདངསའགཔགནདན གནདནབདགཔསརངལནསམཐར

གསཔམསངབམསདཔལརབསཔདང མསསདགའབནམ

ཚགསཔམགདངནཔམསམདངསའགཔརབམསཔལའགསཔརམས

པས དགམགགསབརའབན ནགསནབབལངདངའད ལ

ནཔདངའམསརངབནསགམངམངསཔནཔསདརའགས

སསཔདང བལངས དབངཔསངགབརསན ཤཟའནདག

སགལས མདངསཔབམནཔདབངམགནཔལདགའབ

ལཔབསདནམསལསནཔརབཤད ནསགནདཔདཔརའདདཔགནདནདག

སལཔ ངབཟའབབངསཔས ལཔརབདགའནསཁཟསམཔནཔར

དགས ཁཟསདག བདགཅགཟའསནམབབཔར ཤནན

མདང གནམདག བལགསམཉམསཔན གནདནམས

བཟའབངལགས སསནསརངསཁནསམབགགསཔ གའབརབ

དངཁརའབརབ སཆརནརགནགངགཔརབནཔལཔསགགས

ང དགལགཔརངནས དགབདགདནའངསཔལཕངསབནརདང

བརགས གནངགཔ འབ ནདའངངསངནཔསའ

ལས དསཔདཔརཅནདཔས བསཔགབལནབཟངཔར ས

གངསཔལ ནའབངསམསགབལབརརངབགསཔརལཔསརང

གགསཤགབཅདངགནདནདགལགནངབསམསཔརསཔདང ས

ལཔ ཞལམདངསངམདགགསལབ གཡབབནའགཔམཐངབདང ལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

16

པ མདངསཔསགནདནདགམསའཇམཔརརཔལནམཚརནས ག

འཚལངགནདཔབཤགསཔསནསལཔལརབསཔདནསཔལ ངབ

མསདཔསའརབམསཅནམསདཔམཚལསའདནཔརའདདད གནདནད

མསསངལགནདཔནཔསབཟདདགསཔམབདག སལམལའར

གསདཔ ངབཐབནསབདཔརགལའར མཔརཐརཔསབད

ལས དཅགདལཐགམརབབར སགངསཔདང གགདལསགསཔ

དབགབནངབརདསགངསཔས དགསངརབའསལམཉན

ནས བརབསདངབརརཔདང མསདཔའནཔ ཤནཔགནང

བལདབངཔཡམཚནར དངནདཔར གསརཔསསཔརདསཔ

མསས ལཔ སན བནགབལདཔརདཔམམཔནཔཡན

ལགནཔདང གནདནཔདགསབདགཅགནཔའརབཟངཔན

པརགངསས

དཔཐམསཅད ལསཔརབསང དན

ཡངསགཏངབནཔན སརབསགསཔལཔལཔནལ

སཐམསཅདལསགསནབ ནཔརའནཔབདངབམསལགང

ལགངའདདནཔགནངངདརབམཔརདཔ འགལཔགཞནག

སཐསང འབབརསསམནས ངཔམགམགལངབག

པལཔསངརམཛདཔས ལཔནའབངསམསལདམམབརཡབ

ལཔརས ལནའབངསའརབསནསལནསའནབབངགརབཏངབདང

ལམདངནར མཉམབདཔ སགསབནམསབཅསནཔརགནང

བལབནདརབདངབསབནམརལགལབདང བནམསམས

ངབམསདཔགསལཔརདསངབས ལཔམསདངལཔ

ནལབས ངབམསདཔདཔལརབངབནདཀའབཐསནས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

17

དགངནཔརརགསསཔདང སལསཐམསཅདལལདད

བགཔསགསནཔཡནལག5

བཔམདནསཔརབསང དན

བསནཔན ཡངནབདགཅགནཔ ནབསགསབསདནམས

མས གཞནལའབདངཕནམསབབརགནསཔ ཕནཔབསདངན

ནའང གམསཅནསས ལསས རཕནམཐགསཔརགདལསའངབ

མདནགམསཅནགགདལགསཔརརཔན ཐབསསཚགསས

གཐབསམཛདནས མཐརམངའའབངསཡངསལ དསའརམདནགསན

ངབཀའགགཔས ལབཀའམསནལབགས ནཔགསསཔམསལ

ངསདངངརམསགདཔམསའནབཀའབལབསགསམཛདཔས

མངའའབངསསགསརབདང ལངསངརཐམསཅདངལགསདངན

གཏངཁངཔབགས ཕནནགནདཔདཔརབམསསདརཔས གས

ནསབནནམཚགསཔརརབནཔཡནལགབཔའ

གསཔལམསབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདན

བཤདཔའ དངཔ བནམསདམ གསཔརཕརལནདངཉ དང

མཔགཔ དཀའབཅནདངཚངདཔནན སལམསརམཛདཔ

བའ

གསཔབདདནབཤདཔ གགདམནའདདལགང ངགལསངན

ལམམ བནགཡནཏནཆངངདང བགདགནསངདམསབའ སཔ

ལས

5 འསལདནནམཛདཔདངའབསལདདདསཔརའགམམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

18

བགགཔབནསཔརབསང དན

གགདཔངབལམསན ཡངབམནའདསགདབངཔབ

ནརཔན ལདཔལའརལངསདལམནམསམབཟདཔར ལ

དམགབཤམསཔསམཚ འམག དངཚགསགསཔརརཔང

གཉའངམསནམམཁའངསཚངབཅསཔངལམལགཔསམས

ལམབབཔརམཐངབསནངནསདདཔནཏལགསཔརགརགས

གངས ཏས ངའརབགསནམསལཕནཔརརང ད

དམགཚགསའདགམནགསཔསསསགསལ ནསདབངཔབནས

རངགབབདགཞནལགནདཔརངནདམཚནཐགསརངགགཏརཡང

སནངདགཔརསགསརབགཔལ ཡང དམསས

མརམཐངང ངགལརརལགམཐངབདང ཆརནནགཔངསགཏར

བབན གནསབབསངརབམགསཔརད བདགདམགཚགསཕམཡང

རལགང དདམགཚགསལམབཀགན གགརརངརབདཔའ

དཔས དམསདཔའརབབངབརར ནགལཕམཔརརམཐང

ནས དབངདངཡངནསར ལགར སལདདངགངབརནང

པནསམསཅནམསཡངསབངསཔལམསཡནལག

བགསཔམརསཔརབསང དན

མནནཔངབ ཡངབམནའདསནམགསསདལབཟངཔག

རནསསསབདང མཚམསདབདང བཙསཔགབལསགས

པརཡངསངསནས གདབབཔརགསབནཔཐསཔབམགལ

བཅརར ནསམསབམཐམསཅདངངལབགད སངསཚདདག

བདགདདལབགབལགབགསཔདང མདབས

བཤད འགནནཡངནརདདཔམག བསགཞནནརམམཐངངབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

19

ས སཔསགསགངསཔལབམགཞནདགསརམགང གཔབན

ཁསནནསམཉནཔ ངབམསདཔའ ཚབསམདཅངབལ

མསསངདཔལབཟདདམསཔས ངབམསདཔས སངམམཐངབར

གཔདངབགངནའངམམས དབངརཡངཚབརནས དལསདང

འགལབརདཔབས མ དཐགསསངནནནས དམའརཔམཐང

ཡང སགངསཔས མཁནཔམངརབདགའངཡམཚནརནས

གསསགསས མནཔགསས སཔམསམཚནམངཟདདརང

སལམའདརབརདདསཔལམསཡནལག

བགམཔསདམསཔརབསང དན

འདདལགངབརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའབནཔགཏངབདང

བརབདངསརབལསགསཔཡནཏནདཔརའཕགསཔསམསཅནམསལཕནཔར

བནཔལཔལཔརའངས ལ ནཔགལམམསམདམཐང

བརརཔདཆགསཔསབགསཔསངལསདམརབཏགསཔ ན

པསལཔ བནམརའལབལ ལཔསདདམཚནདལམཁསཔམམས

ལའསནགསགསབཀའབལཔར མདགངསདམམཐངབསདརབ

འག ནསདགསབསམསཔ འདབནབཟངབསལཔ མསསནས

ཆབདདནབཔལབརཆདདགསནས བནམརའསཔནལསཔབནལ

པསངརམཛདགནངབལས སདམལཔདནཔཨརཀལན

ན གལཔརངལཁམསངརབསནསཏགསནལན ལ

སདམགགསཔསལཔདའག འདདཆགསབནཔདཔརངརབབན

རནསཁལབལགསངསཔས སདམགཞནབདགདབངནཔརམནནས

གཞནངམནཔལ བདགངརབནཔ སཚདང ལབ

བནགདདངལ སགངས འདདཔསསཔམས ལཔ གསམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

20

ངདཔགདངབནམདངསཉམསཔམནཔརརབནཔསགནས ལད

ནངསབདགལགནདནགསལཔ གསསདམལཆགསསསམསན ད

དའགབསཔརགསསསཨརཀསཡངཡངགསལཔལ ལཔས དམ

པམསཕརལདལསགས གབལསནསབདགདབབ སཔསགས

གངསནསབསཔརའདདཔའདདལགངབལམསཡནལག

བབཔགསཔརཕརལནཔསཔརབསང དན

ངགལསངབཡནཏནདཔརནཔ ཡང བམནའདསངསང

རཀསགསཔརཕརལནཔསབལ ངབམསདཔའམསདཔའ

ནཔརབབ མཚ གསགསཔརགསཔཁལཔགར ས

སཔརརང མཚརའདངབཚངཔམསསགསལབབཏབནསབནང

འགཔརད རམཚའགསཔསགསབརཆདང བམཚ ངཁརསང

བསགསནབདཔརཚངཔམསསསརབསདངངགའདནཔ ང

བམསདཔས བནགགསཔམསལགསསཔ བདགདནཆད

ནམཡངདབསམསནས གཆགསམསགངཡང བསདཔརབདག

ཡངསན བནཔགའདགདང བདགབསདནམསམདགས

མཚ ངམསངབར འབབརརལགག སགངསཔསརལགཔ

མཐངནས ཚངདཔནམསཡམཚནངསཔབརརཔདང ཚངདཔནམསས

ནར དངལདབངན གརགལསགསཔདགདངནརངལབ

བརལགཔརམཛདཔལམསཡནལག

བཔཉསཔརབསང དན

ནལམམསབནཔརབསན ཡངབམནའདསམཚབ ཏག

ཚགསདང ཀརནདབསགསསམསཔརསཔ འམངཚགསདངནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

21

མཚནངཉལཔགརནསཉ མསབབརབངསཔརམཛདད ནསག

མསཅནམསལབདཔས ཆརམབབསཔརམཚགངབརམརཔདང དད

སམསབམསཔརས གམའབམསནརདནངམབདག

དནཔསམཔརབགསཔན བནཔནབསའབའགསཕནཐགསཔར

གགསནས ངསམསགངསཔརགསནརསང གནམབསནསསཔ

རབཕངསཔརརངབདགས བསམསབནགཆགསབསདཔརན

བནཔའསལཔམས ཆརཔའབསགམཚགངབརར ས

གངསམཐགསམནཔནནགཔའག གའ འགནཔརབགསནས

ཆརབབསཔསམཚགངབརར ཉལསགསཔམསདརབདགའབརརང

ངབམསདཔའ ཆརཆདདགསནས ཆརནལསཔ ཆརནའགཟབ

ངབནཔགས མསརབདགའབདཔརམཛད གནའབརབར འརབ

འདརཅན ཆརཔནམསནནའབཕབ སགངསཔདབངཔསཐས

ནསཡམཚནར མནམནམའངསནསམབརསསཔ ཆརན

འགནཔརབགསང མཔབདཔབནགངའབབཔ འཉདབངམ

ནདད བནཔདཔརཅནམན སཔསགསབདཔལམས

ཡནལག

བགཔགཔ རསཔརབསང དན

བནཔགསཡནཏནབནཔརབསན ཡངའརངབམསདཔའ

དནཔགནསགདངམགཔ ནང ངབསནསངཞགངསམང

པམལན རབདཔམངཔ ནདངནགནསས ཕམསགཆགསར

འངསཔཟརབབཔདང སབནདངངའསརའངསཔརངཟབས

སབསཔརམརཔདང འདབཤགངམགསཔརར གཞནམསའ

རསདངསནལའམསང ཐམསཅདཟབསབབརགནསཔབསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

22

གནསརནགསནཔསའགའགསཔརག གཡ གརབ

འ ངགཔསབདསཔསགཔལམདནསཚངདངབརའངསཔསམས

འགསངགགལགགབརའརདང ལངབམསདཔའསཉམ

ངབདང འདབཤགམགསཔསའརབརམབམསཔར གའཇམཔསསཔ

བདགངཔངདནདངའདབམད བདགཕམགསངདགནས

ར དལམནརངབའངའནཡངད བསདའནསརལགཔར

གས སབནཔཡངསབམསཔགསསཔས ནངསཔབན

མཐགབརརཔལམསཡནལག

བབནཔམཔསཔརབསང དན

ཆངངབབནཔརབསན ཡངབམནའདསགཞནལཕནངབབརདཔ

ལདགའབ ནཔདངལབདངབལསགསཔསབསདནམསལབཉམསནཔ

གདབངཔབནརའགནལབ ཐམསཅདམཛའབས

བལཔགདབབསགནལབནཔནསནཔདངའབངསབཅསཔ

ཆངའངབལདགའབརརཔཆངའངབལནབརགགསནས བདགདནཔ

ལངསབཟདཔར གརབཙམམདགརདའངབ ཐརགསངཟད

བལའལབ སལངནདངགསཔགསཔནཔ གབདདངནཔག

མནཔརལནས ཆངསགངབམཔལགཔགཡནཔརཐགས རཐམསཅད

མཛའབལཔའབངསའརའསཔམནནམམཁའནསབབསའགཔལ ར

འསམསམཚརངརབསཔསལངསཐལམརབདང མཔནང

ཡདབསཔལ ངབམསདཔས མཔའདམསསངལསབརས

དང འདངཞདངདརབའམགསསགངབན སརམབཆངདངམར

སགངབའངམནལ དདངནའདའབའམསགངབའངན གཔ

རངབནཅནསགངབམཔའཡནཏནཉན གངགའངནསདབངད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

23

པར ཕམདགངངལའངབརད ནརབདགཔདགངདགསད ཕན

བགམཔའརགསས སདང ཆངངའངའངཡངམཔརནཔ

གནསསངལམསབཉམས གངསསངམནརདའབརབས

བགསཔརའ གསལདངདའདམནཔརགནསཔརའར སཔལསགས

པཆངསཔརགངསཔས ལཔགམསངལབབསཆངའངབས

པངདནས ལཔ འརགཡགམངའའབངསབཅསལབལ བནས ལ

མགལསགསཔའངངའདད དབངངནལཔསསཔརས ཕནཔརལ

མདཔརབ བབགབནཉམསནཔན གསདངདཔལལམའ

ན རབསགཞནལབབཡངའཐབ སཔསགསགངསལའབངསགས

པལམལབད བནདངབརརཔལམསཡནལགབཤདཔ

རབསབབནཔའ

རམཔ སཔརབས ངབམསདཔའམགསཆངམཔཐགསའ

དནམཛདཔསནརབའ

བབདཔལགསགཔརསཔརབསང དན

བགདཔངབརབནཔན ཡངའརངབམསདཔའགལགས

གཔ འཚབལདངདཔནམཚགསཔ དཔལགརརཔ འགནཔས

མནཔརབརབམགའངསནའང ནརབངབལམསཔསམནགནས

པསདངའགལབརབགགསནསགནསཔརའདདཔ ཕམགསའདསཔསང

དགའབརརནས མསནརལདངའརལགནང རངདདནཔར

བནཔཕམཛའབསསནསངའངས སལགནསདཔརདལས

མའདངབརགསལབལ ངབམསདཔས བཙནརའབམལ ནམཡང

བབརམམསག གགམཡངནདལཡངང མནགནསཔནད ས

དང གསདངངལགགལཚང རབལདགའབབའགཔ ག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

24

བལཟདམངཔ གནསརམ ངདངའབརགགནསཔརད སཔ

སགསདའངབགསམཛའབདསཔརདཔལམསཡནལག

བདཔདཀའ བཅནསཔརབསང དན

དབསདལམསན ཡངའརངབམསདཔའ གམ

གསནཔགསཔསཔནདཔབཟའཚངགལ བགདངངམབཅསན

བནབགརཔ སནངཔགནཕམགསའདསཔངནས

གངསངནདཔནཞགའདསཔདང བདགབསནས ངབམསདཔའ

རབའངབརའདདལསཔལ ནབནཔསངསའངབརའདདཔསདཀའ

བཅནརབངབདངནགདགགསཔགགདང ནམངབག

ངབནརབང དགམཚགཙངངནཔ འམངཏགལའདབའས

ནམཚགསཔདནགནསདཔརཅནགངལ ལཔ ནངསསརབར

བརསནསབལགསབསམགཏནལརབརགནསཔརརཔདང ངབམས

དཔསདགལའརབནདངཐརཔཡནཏནནཔདང དགནམཡངརབ

ས ངངབསབནགཡགད མཚ ནངནསཔབབཏནལམནཔལ

ཆམཉམཔརབདཔམབནངསནསརངརངངལཔརསབན

ཟས སཉནཔསམགཏགསཔརགགསགགལབབརའདད རལ

མསདང དལ བསམགཏནལགཞལབསགསཔརརཔདབངཔསཐསནས

བགཔར ནམསཔབལམགཙངམརསབནཁརཆམཉམཔརབདཔདང

པངབརསཔམཐངནའང ལབདཔརརལགནསབསམགཏནལགས

པརམཛད བནཞགབར པབལཔབནསངབརསང

ལབདངམསའགསཔདངརབབརརར ནས སགལང

ངདགསཉནཔརངབམསདཔངམཔརགསཔདང སརབ

དངབནམདངསཉམསཔསསཔལ མཚནབབནབཤདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

25

དགམསདངནནའང མསདཔའནཔམསགཞནདནནརབནཔན

པས གནདཔལནལབམསསམཔརམནའབརབ མདབསར

བ འརཔམཚནམསབནཔམབདགདང ངམདའངབའངདཔར

ཤག དངཚབམསདངནཔརཤག སཔསགསནམཚགསཔརའརབན

གའབསཔདང རའསགནདནདངགསངཔ དགསགཏམཐས

ནསཚངམནའབརབརདཔལ ངབམསདཔའདགཐམསཅདལའཇམངལ

བདང བཟདཔདང ཟབཔནཔརསཔ གངསམབགཔརབག

འམ གངགའའརདལདགསརཔ འདདཔདའངབརདནས མ

ནགནསབནའབསདར སགངསཔལདབངཔཡམཚནརནསརང

གགསབནཔངངམསངབནནས པབསཔལསཔ

དང བདངརབསཔརགའཚལནསདངབརརཔའ སང

ངགཡགའརགསམསངབནཔ ངདངར མ གལདང

འདངསདང གངཔམའགགསནདགའབ ནནར ངམལ

མདགནན ནམབཛཏཏར ནཕམབདགམསཔན གནདནབང

བབན ངཔབཡན ངའལབན བནནགཔ འཆརཀ

ན སཔརབསརབང སགངསཔལམསཡནལག

པཚངདཔནསཔརབསང དན

མསཅནདནདལམསབནཔན ཡངབམནའདསནལཁབག

ངབམསདཔའངནངནགཏངབསནརའརཔབ ཡནཏནནམ

ཚགསཔདངནཔཚངདཔནགརཔ ལཔམངབམསདཔང

མརབསཔ གལཔ མནའངསཔལམནཔ བརབསནས

ལཔརངམརདམཐབདལམསསམ ན གཟའམ བབཡདདམ

སསཔལན མསགམབངསལམསདངཡནཏནདངདལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

26

རབངབལཡངམམསསསཔགདན མབགསལངརབངབ

གཐསཔས བདགགཔསཔརརབངབགམནས ངགའདནང

དངསཔལ མསམཐབརབངབགཏམཐསནསངགའདནངདང

བམགཡགའརམསསངཐསཔརར ནསངབམསདཔའལ

པ ཕངནསརལགརངམདངབགནཔན མངཔའསཔམཐངནས

གཡགཔལསཔས ས བའརཔམངསནས རབངསཐསནས

བའདགགངག མསཔདབངསའསཔརར སསཔལངབ

མསདཔའམའབམསརབདགལབགསས བདགརངསངར

འམནསརལག ལཔ ངའངསནས བདགརབངབརའཚལནགནང

བརགསས བངནགངསཔམམཅནདགས བདགརབངབརར

སབགསཔསརའཚལསསཔལ ལཔསཙམསདདརབརགསས

སང ལགསལབབཏབཔལསལཔསགནང དཀའབནགསའཆསཔ

ལམཛའབསའའརཚགསསརགསལབབཏབང བགམརཔར

མསདཔའནཔདཀའབནགསསངབལམསཡནལག

གམཔབཟདཔཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ ངབངངཔངབ དངགསཤར

བྷ ལབཟདཔ ཚངསཔངནདགབ སབཟདཔཕརནར

མཛདཔབའ

བདདནབཤདཔ ཡང སནདམནགངནང གནདལངབབ

དངབཟདཔདང གབལདངནདངགཞནདནད གནདལམསམས

གཞནདནར སབཟདཔབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

27

རགགཔགགདངབསཔརབསང དན

བསཔབནཔན ཡངནངབམསདཔའམགསནཔའག

ནནངནསབནབརབགགདརབནཔགརཔདང འགན

གལསའངསནཔསར རབསམརརབངབལམསངསལ

མསཔམསཔརསཔསམལགནསཔལདགའབརམརཔར དངཁབཟངཔ

གས སརགན མཔཆགསབར རབངབའལབདངམཔ

དཔལལགནསཔརརཔ ངམའངགསསརགནཔསགསརབང

ཆསནསའངབརརཔལ ངབམསདཔས དདདམསདན

པགནསནའགཔརབདཀའལདགཔརསསགངསཔལ ས

བནའབརདདམབཅསཔསརགངབརསབནའངས ཉམས

དགའབངནཔཚགསསབནཔནགསཚལགནང བསམགཏནདངའག

ནསལལཔགདངབནགསཚལལམཐརསངསངསངབལསས

གསརནངབམསདཔངདགའབགཏམསནསདངབགས

གགའག སདདརབངབརམཐངནསདའགཔསངཆགསཔརར

འའངམནཡངའགཔཐབསབསམསནས དཀའབམསཔརད

པར འརངམའདངནགའདངངམ དངམའལའགའ

གསགསནགབརའརརམསསཔལ ངབམསདཔས བགསཔས

བམསསམགལམབགསཔར བདགལགནདཔདཔའརངན སལགཔ

རསམནནཔབན བདགདགསནབནཡང 6གཏང སགངསཔས

ལཔ བསམཔརའངམལརབཆགསཔའགཔསདཀའབམདདས

བསཔརས དདརབངབངངབཞགཕངདཔལ ང

6 ཡངསཔགབས སཔར མཔན བནསསམགཏནནསསཔདནབངནལམགམཛདནང

གསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

28

བམསདཔའལབདངརབབརརཔས ལཔས ནམངསམམཐང

བནགསརང མདམནསརབབརའག བསརངམལབན

པརས དཀའབགནསཔགབདབསགསཔའངན སཔལ ངབམས

དཔས གངགབདགལགནདཔརབདཔ གཡབནཡངབདགསཡངམ

བཏང བདགསམནམཡངབརས བསབདགདདམབཅསབན

འར སཔསགསགངསཔསདཀའབཅནཡནཏནཡདཔརདསནསང

བནནསངཔགསལགའཚལགཔསཔའངབཤགས དདརབངབ

ལའངབཟདཔརགསལནསརབཏངབརདཔབཟདཔཕརནཡནལག

རགསཔངངཔརསཔརབསང དན

ནདམནཡངབཟདཔལསགཔརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའ

མཚནཔགལངངཔནཔ བདགཔངངཔལཔལའརངསབརར

པ ནཔངངཔདཔནགཔམཁསངནཔམདངནཔགཡདཔར

རཔགསསངངཔཚགསདགསབངསཔས གསཔཡངསབཔར

རཔལཎལཔཚངསནསཐསནས གསབའདདཔརར ལ

པ དམསཚལནངརབདའངབདསདངནཔམཚནཔགཡདབག

པལ མསམཔསའརངརངམནམསཔབནའགསཔདངབབ

དངནནརབཐསནས ངངཔཚགསམསངབབརའདད ངངཔལཔལ

ཡངདངཡངགསལབབཏབཔས མསབགམཕདནསརདངདངབལ ནས

མཚབངབརབསཔམསས ངངཔམགགསཡནཏནནམཚགསཔ

ལལཔལསཔས ལཔསགཤརབལསལམཁསཔགབཙལནསབང

བགཔསངངཔབདགཔ ངཔནཔལངངཔགཞནམསདམགགལར

ཕམཔབནགགསགགལབརའརནསསང ངངཔདཔནནཔ

བནབཟངབདགཔ ངནསམགཡསཔརརངགདངལབརཡངམསཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

29

གནསཔན ངངཔབདགཔས བནབཟངསངགའནའགཔརགས ངའ

འརརཔལདསགསརགལཡདསསཔལ བནབཟངས བབན

གདབརལ ཉམསནའདརགལང སསགསགགསགགལ

མསཔཡནཏནསཔལ ནཔའངསནསགསཀསནཏམནསབསཔས

རགགསནལགགམནཔརབབརའགབནམདངའགཔ

མཐངནས ནཔསསཔ འསནཔསན འརའབམལད ང

ཡངངའངསབན མཁའལའརའའམ སཔལ བནབཟངས ད

སའངཔགས ཞགསཔནཔསབང བདགངའཡནཏན

བསདམན སསཔལ ནཔརབཡམཚནརར བངངངང

པགཞནམསའགསནསདཔལདརགཏངསཔར བནབཟངས འ

ངངཔཚགསལབབནཔརདཔངངཔལཔན ལཔཉམསསརཔལ

བདགརངགདངལཡངགཏངབརསསསཔནཔསཐསནསཡམཚནརར

པདང རངགལའངབརབལངངམསཔཡནཏནགནབནང

འཇམཔརབགས མསལབརརནསངངཔལཔབལབཏང

ནསངངཔདཔནབནབཟངངརབདགའནསལའར དསལསསདན

དའརབར ངདངངངཔབདགཔགསལཔ ནརལདང དལམ

བརརཔནརམསབལབརའརསཔབནསཔས ལཔསགས

གགསགསདརབསཔརརནསནཔལརམབངསདངསཔའང

ནཔསརནསསཔལ ནཔས འགགསཅནསདངནཔག

ལགས བདགམསངའཇམངམནཔརརཔདང ལཔལསབལབ

ནགཟ རནརམསསལཔསཐསནསདགའངམཚརརར གརདང

ངབཞགམརདཔདང ནཔལའངནརརནམབརས

ནསངངཔབདགཔསལཔལསབབམབལནསམཐརངངཔགཙབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

30

གསརབབའསསདམཔམསདའརརངདཔབནཔརབནཔ

བཟདཔཡནལག རབནབཟངགནསབནནདགའབནསགངསས

རགམཔངབམསདཔསཔརབསང དན

བལགཔངབསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔའངབ

མསདཔའནསབརརཔན མལཡནཏནནམཚགསཔགསཔ

གསདབཔརརཏ ནསབདགདནཔའགནལཕནགདགསཔར

ངདངལའརལཔ ཕངའརསངསངབལས ལཔསཐསངངང

པནསའངསཔལའདདཔསབབལསགསཔབརརསནས རངདམསཚལ

ནངགནསདབགནསམརབནཔལ ནཔདངམཁསཔམསགདགས

བཟདཔར ངབམསདཔའའའགལཔ མནལསཔརབན ལ

པངབམསདཔའལབགའབསང བརངབརརཔདང འརན

འདཔམསསཔདངམདཔལགལབརརཔམཐངནས ངབམསདཔའ

འབརཆསཔལཔསཐསནས ངའངསནསམཚནསཔས བརངབས

མནཔརའགནནངབརཆདམངལགནདཔདམངལསགསགངསལནས

སང སལརབལགཔདབངགསཔལངནས ངབམས

དཔསདཀའབནགསལཔནཔཔགསཔབསཔནནསལཔ ཕང

རནཔདང ལཔསངབབསགསམནའངསཔབརད པགས

པནཔམཚརབརརནའངནཔདགནཡངམསདཔའནཔལབཟདང

བབསདཔསའམདལནཔའརསངབལསདཔརར རང

བམསདཔསམཔརགཔརའནཔདང ཆདཔརབ དབངགདཔརའདདཔ

བངནཔསགསབཀགནས ལཔའརདངབཅསཔཡངདགཔལམལབདནམ

མཁརངནསདནཔགནསརལགཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

31

རབཔནཔརསཔརབསང དན

གནདདལངབབབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསགངས

དཔལདངནཔསགནཔགགརབགརཔ གབབར

བའཚལབརནངསངབལས ལམརནསསགསརའངསཔདང ར

བསངམཔསགངས ངནརསནནབནའགཔར ངང གདཔ

གཡངཟབཁནངའགཔའསནངརཔརརཔགམཐངནས འསའདད

པརའགསཔསངཆགནསགཡངསརངབརརནའངསགགསཡནལགལགནད

པརམརར འནངནགངརངརགགསབརབསགསནབད

པརགསའདནཔརརཔསམཐངནས གཡངསནངགསནསབ

རནསངནཔདང རནསནནཔསགགདལགཔརའདདནས

ལབངབརབསཔལ བདགདངནཔཆགསཔནསངས དཔནགཟ

ད སའསཉམས ཉམངཡངརབཆགསཔསབནཔགབག

མབ ངའཕངསཔས ལསཕགཔརམརཔར ངབམསདཔའ

བདགལགསདཔནམནསབསཔས དངསབནའགཔམཐངནསལ

བཟངཔདརརང འའབདགལདསས བབསམསནས

རཡངབམསཔརའར སཔསགསགངསནས ནགསཚལལལམ

བནབབསནསནགསནངསང ལསསམཐགམནདནཔས

བཏབགགསནཔརདསངབགསབནའམསཔགས

གཤརའངབལཔསམཐངནསསཔལ བམརབཤདཔསལསསདགསལ

མནཔརདཔབཟདཔཡནལག

རཔགསཤརབྷརསཔརབསང དན

གནདདལབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསནའག

དནཔཉམསདགའབགནསགསཤརབྷབསདངམགསཔགརཔནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

32

ག ཆགསཔདབངསརབམགསཔརབཞནཔགསགཔལཔག

ངངཔནསའངསཔམཐངནས རལསངལབངབརརབམགས

པགསསབགསསང བཟངཔསངབགསཔལ ལམཀནགཔས

གགཡངསནཔགཡདཔརམངསམས ལཔམཚནཆདངབཅསཔརངབ

གསབདགདནཔསམཐངནས ལངནས ལཔནཔགནདཔརམར

ཏམ གཡངསཟབམའརངབས སལཆགགངབརམརཏམ ད

ནདམསསཔརམརཏམ སཔསགསགངསནསལཔགཡངསནསརབཏན

རངམལགཔལམཡངབནནསནགསཚལའབརཆསཔར ལཔསམལ

ནསའདའཇམཔམསསགགའགསབདདསསཔལ ངབམས

དཔསལམབམསས བསམསབབའངགཞནལགསན གསགས

དངམནཔབབའངགཞན གལབདགདགའབརདབདན དཔའབདས

ནཔནལསཐངས སསགསདམཔསགཏམགསཔརགངསཔབཟདཔ

ཡནལག

རགཔགསརསཔརབསང དན

གབལདངནཔརབནཔསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔ

འགདནཔགནསནམཚགསཔངཚགསདངནཔརགསཚགས

གཙབ གརབཙམཁདགདངའབ རབའཇམཔ སམདགནམས

པ གསབརརཏ གནའབབསགགརནསདངའབདཔང

བམསདཔསཐསནས ལངགཔསའམབཏན འབལམཡངབན

ནསབཏང ནསས གསསངཕནབཏགསཔལནགཟབར བདགས

བབཀའལསསཔལ ངབམསདཔའལམབརསནས སཔན

གཟབངསངཡནཏནབསདལགདམསཔ ཕནབཏགསཔའསནཔརས

ནམསཅནའགསབདགནངནསངསལའངམརགསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

33

ནསབཏང ལ ལཔ བནམ ལམལ གསརསཔ

དཔདནནཏནབདཔགམཉན གསབཙལབརནཔམསལ

ལབཅའབཙམནཔརབགསཔསཐསནས འགནབབཉམསངབར

བསམས གསསཕན པནཔསཔབད ལཔ ངསངནསསཔ

གསམགགངནགནསཔབདགསའཚལནལབནཔརབབཀའབལ

གསལསསཔལཔསཐསཔདརབདགའབརརནས བཟངཔངལནག

སསནས གསགཤརདམགཚགསནཔསབར ལགནམདའགཐགས

ལམསངསགསརནནས གསབགབསངའགཔལཔལ

བནཔས དརབགསནསབངབལ ངབམསདཔསལམབསཔ

སནས མའབབགཔསརསངདབངསངབལསའའའགསཔ

ངསསཔ ལཔསལངགབས དཕནལནགནདས

འཇལབངནགསནགངསམདའབཀངབལ ངབམསདཔའངན

པསངགངསལཔལགསལབའབསཔརགནདཔརདཔལརཡངཕན

འདགསཔམཚརབརརཔདང མསཅནལངབད གསདབལསགས

དལསམསང བརགདམསཔབཟདཔཡནལག

རབནཔ ལཔརསཔརབསང དན

བཟདཔསགཞནདནདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབམས

དཔའགགངསདཔལདངནཔདམངཔ བདགཔགརཔ ལ

ལཔའརབཅསསངདྷའསརདངཚགསལགནདཔརར

པལངསརངསགགསཐགབནབམསབངསནས དགའགས

པལསལབརདཔལམདཔསནབཔརབལབརརཔམལནའཇམཔ

གལབཞགནསངཟདགཔརརཔལ ལཔཡམཚནངནསཔས ས

བདགརངདགལཔནཔསདགརསསཔལ ཡངལཔས ནཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

34

སགསལཔ ར དགརལཔན སསཔལ ངབམསདཔས

དགའསཔགསངནཔནལདང འརའབངསངལལསགསཔབབ

མངཔགངསམཐར སབརནསམཐསསངབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རབདཔབཟདཔརསཔརབསང དན

གནདཔལམཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནལམསདང

མངཐསཔདང རབབདངལབདལསཔརདཔདཀའབཅནགར

བམསལསགཏམབཟདཔདངནཔརཕནབཏགསཔསན གལཀ

ངཀལཔབནམམངཔ འརདངབཅསཔདནཔགནསརབསཔདང ལ

པརཉམསདགའངབགབསཔརརཔསགདལགཔལ བནམདགལཔ

མནལབསབབཔརསནས ནགསཚལམསཔལངསདདནའམདང

བལས བཟདཔརབདཀའབནགསན ནངངམགརབངལ

བརམཐངནས བནམདགངགསནསབནབརས ངབམསདཔས

ངམསལགསདངགགསདངསལངསདམསཔཡནཏནལསགསཔངཔ

དལདང བཟདཔ བབནསགསགནངབརམཛདད ནསལཔགདལསསད

པབནམམསགརདངསགམསམལཔལས སནགསཚལནསསཔས

ལཔའདདཔརམལནསལངས དཀའབགནསརན རངངབཟདཔར

བབནམ འརསབརངའགཔམཐངནས གདགསམསརབའགས

ང འརངབནམའརབཞགནསབཔལའསཔདནསསཔ

ལ ངབམསདཔས ངངངབཟདཔརབནསབཟདཔཕནཡནལསགས

རསནའངལཔསཉནཔར དབཟདཔལདགའབངསའསསནས

རལསངབམསདཔཡནལགམསབཅད7སའལབརརཔམཐག

7 གདཔལས ཀངཀལཔསངཡནལགདངངལགགདཔསགངས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

35

མསནདབནའབརབལསགསཔདབགསངནཔངབསའགསངདགས

པས ངངངགསནསགས བཟདཔརགསལབམསལདགསང

མཛདམཐརབཟདཔརབངཔརཐགསཔརའབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རདཔཚངསཔརསཔརབསང དན

སལསཔརམསཔབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡངའརབམ

ནའདསབསམགཏནལམསཔརསཔདབམསགནསཚངསཔའགན

བབསཔ ལསའཕགསཔལཔཡནལགནསབ བསགན

ངནཔལབནཔནདང ཡངདགམནཔདལདཔསའགནཕརལདངམ

དསབལགཔརངབརངབམསདཔསགགསནས རངསཚངསཔའག

ནནསའདའབརངའབབལཔལའརབགབལབནཔསགངས

ནཔའརའབངསབཅསཔབནཔལམལབདཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

མཔངཔརསཔ རབསང དན

གཞནདནལརབབཟདཔལབནཔསཔརབསན ཡངནབམན

འདསནགསཚལཉམསདགའངནཔགནསནངངཔནཔགགརབག

རཔ གནགསངརལཔསནསལགསཔམསབསཔདང

མཔདང ངལབསཉམཐགཔམཐངནས མསཔསངངམསལངཔར

གཡད སམསངངལསསཔརསགསཟསངནཔབནབག

ནསསབརབར མསསམཐངབདང མསཔསངབནཔརམཛདཔ

ངཔརནཔརསནས བདགཅགལཕནཔརརངགའདརནསགསཔར

དཔའཤཟབརསཕདསའལམདཔརསཔདང རབགསནལནན

པརབརགསསསསཔདང མསབནཔཁགསརའར ངཔ

འབསམཔགསཔརབདངབདགཅགམསངམདནཔནསཐརབརབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

36

གམཉནནསམསདཔའནཔ ཤམསངསནསངམདནཔནསཐརབར

མཛདཔགཞནདནལརབབཟདཔཡནལགམཐའམའ

བཔབནའསཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ དངགསམ མང

དང བནའསགརམདགདང གསངནདངགསའདབའ སབན

འསཕརནརམཛདཔབའ

གསཔབད དནབཤདཔ ཡང སདལམསབཟདཔབབ སད

ལསབགབནལས གཞནདནནཔཆདང འགཔགབལའག

པའ སབནའསཡནལགབལས

སགགཔབརསཔརབསང དན

སདལསབགཔ བནའསརན ཡངནབམནའདསད

སརབགསཔལཔ གསགལབསཔངབམསདཔརརཔ

སངམངཔཟབལམསཔ སམཅན མ གངསངངབ

ངནཐདབངསཔ ཁངངངམགནགཔནསབབསཔརམཛདཔདང

ནཆདགཞནལགནདཔམནའབགསནསདམཔལམལབདཔརམཛདཔབན

འསཡནལག

སགསཔགསམལབསཔརབསང དན

ལམསལབནཔསཔརབསན ཡངའརབམནའདསངབ

མསདཔའམསཅནལངརངབནཅན དབངཐངབལབལདགའབལཔ

གསགརཔ ལལཔ བཙསསགབརརཔ མནཔས

སཔནཔརབསམསནས བངབརབཙའབཁངཔགསའབའགལསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

37

པ ནརདངནསབནཔནངའངཔ གགསགདངགདལསངབ

མཔསབངབགདང བསཔསགསས བཙསཔགཡངསས མས

དཔའནཔ བསདནམསམསགདནམསསམགས བབནཔལངསད

དངའབརལངསདཔརརནའང ནམསབལམསཔརསཔརའརབ

གབལལམབཟདཔར ཡབལཔརརབངབརགསལབབཏབནས ལད

དཔལདངའརཔདངའབརབརནསདཀའབནགསནགནསཔརརཔབན

འསཡནལག

སགམཔམརསཔརབསང དན

བཟདཔབབཔབནའསབནཔ ཡངའརངབམསདཔའནགསཚལ

དནཔགན མམགགརཔ ནཔགསངབམས

དཔརངབནསནས ལའགསཔདཔརབཞནཔདང ངམངསཔ འབ

ལམབཀགཔ ལགཔསགབཀབཔལསགསཔབམསཔབརནསགནདཔརསང

ལབདངདགའབདཔརཕནབཏགསཔརདཔགནདནགསམཐངནས

ངབམསདཔབསམཔབགཔར སཔ མདརསབསབ

བ ངདགངངབརའརབལ རསམདབནབསང

བཞན གཔསབལམསསཔལ སགནདནལབཟདཔཡནཏནདང

བཟདཔལབནཔརབནཔརགངས རལཕནཐབསགཔརབནཔས གནད

ནདརབམནསམབསབད གསསསསནསརངབརརཔ

བནའསཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

38

སབཔ ངམརསཔརབསང དན

སདལསབགཔརབཟདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབ

མསདཔའནགསཚལགནངམའདབཤགགམཔཚགསདངནཔག

རཔ མསཅནམངཔཡངསབངསནསབབརསས ནསགམས

དཔའནཔནགསངསངབལས ངགགགསབསཉམསའགཔལ

ངསངའངས དསསཔལ ངས སཔཚལགབར གལ

སཔངམསངགབལབསལབསགངདགའབརསང ནསག

ངམཁཟསམདཔསབཚབསགངསཔདང ངཡང གསགཞནཤཟ

ཁདངརམགསགསཔརམཐངབལ ངམརཕནཔལནལམན

བརབསམསནའངགམངབས བདགརམཆགཔརམསསམནས ང

འངསནསམནགསརཔལསངམབཏབཔན ངསངརསགབ

མསརབགཔལ ནགསཚལགགཡདཔས ལབསཐབསསཔསམ

བཟདཔདང མསདཔའནཔ གསདབགཔརངའངསསཔ

མསམག བདགདངནཔའལཕནབཏགསཔང རསརབགཔལ

བདགལམཡདབནརབཟད དམསགགསངདངབརསཔ

དང མབབརཤཡངའགསཔལརའབསབམསགསཔབཟདཔར

དསརབབལཡངབདགདབཟངཔབནཔརརསཔ རབསད

ནམསསཔལ འནའནཔགཡད ཕནབཏགསནའདདན ལན

ཆགསསཕནམབཏགས སངབམསདཔའམསགཞནལཕནབཏགསཔལ

འནའནཔདལསགསགངསཔས དརབམནསགསསསརབ

བགས མདཔརསནསདངབརརཔབནའསཡནལག ན

དངལམསབཟདདངབནའསདནནཔ བགགམདངབརགནསཁངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

39

བཞགཔ སནཔདང ལམས བཟདཔཕརནབཚནབམསཔསམ

དང བནའསབཚནལསབབཅསསརབསསབཔབསདནན

གསཔཞརངགངགམཕརནགསཔརངཔསནཔ

བནའསགམགདང བནབསམགཏན སརབ ཐབས ནལམ བས

སབཚནབཅསསརབསགགང མཐརནཔམཛདཔབགས

བམསཔསསཔརབསབདངགགཔའ ཡངབནའསགམ

དམབན དདཔནགརམདགནདྷདང གསངནགསཔའདདངག ས

དང བསམགཏནལ མབདགནངབདང ནདགས བནན

ནནཔའད སའགནདགའདངབ སདང སརབལ ཚངསན

སདནསན འབསདངལངགདང གནགསསདངགཞནདང

དངགངངབ སདང ཐབསལ ངཅནགསརམདང བནམ

གརམཁནམ ངལདངལ ངནདངབ སདང ནལམལ

ངབསནཔའདདང མགབས ངདདཔནནརབཟང

དང ཤབབསདནམསབས སདང བསལ འདནམནཔཔ ས

པདངངཔ ཆརཀནརཅནདགའདང ནམམཁའདཔལདངབ སདང

སལ འདབཟངངངཏག སངསདངའངང བངད

ལ ངབམསདཔའགསབ སས

མགམཐརནཔམཛདཔབགསལ འཕདངམསགསབམསདང བཟ

དངརལདསའངདང དཀའདངགགསབདའམས ངབསའར

ངནའདས སབདངགགཔབདགདཀ པགམཔརངངསཁང

མཛདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

40

མགདན

མཁསཔདསཔདནངམལགསང

བ ངལའབསཔནདངལ

བདགངདངའགལསམསཔམས

རགནསམཁསཔདགལབཟདགསལ

རནའགནའརབསད

ལདམ རངབནནརབདགསང

ལབསའགམཁསཔགངདགལ

བནར ཚབསནསཚགསདསམ

འརབདངགགཔ བསདནངངསམཔརབགསཔ མའངསརངའམསལཕནམསས བལརབགསཔདབནལབའ

དའ སམལ

བནདབ

༡༽ འཕགསཔགད པ སངསསབམནའདས

༢༽ གསབདདཔགབསམའང སལདབདབངཔ

ལ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔ

༣༽ སརབསབསདན ཀ པརངང

༤༽ ལསདནནམཐར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

41

དངགལགསགསབདདད པནབཟང

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

འརདངགལགསམ

ཐརམདརབསདམཚནཙམགབད

ཡདའཡང སགསརངརངས

ས མམཐརའངསས

ཤབཏགསདདཔནམཤ

ཡདང བནཔབདགཔསངསས

དངབསབམམཐར

བབདགདཔརརཡདཔལས

གཔཔསམཛདམདདཔ

བདགསཔན བསདནམསནཔ

གགསགཔའརདནཔས

རམནའལབདག

བཞགགསཙམགབདཡདཔན

ཐམསཅདམནཔལགགའཚལལ འཡངཐགམརམཚནམངས

ལརཡངཝན མམབདཔནམཁསཔགསལཔགགསཅནངཔ

དལཁབནངམཁསཔནགསཅནཡདཔན ངདངགགཁརདཔབ

བསགགནངབནརཝད ལཔསནཔམཁསཔགཡདག མ

བདཔནསགངསདབམ དཔབབགརབཀའགནངམད ལནལདར

མགནསནརཡདའ འབབརབཏང དཔབའབདཝད ལ

པསམབདཔནམནཔནམལས འདདཔབདའབད མགནསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

42

འལབའབདདགགཔབརགངདབམ མབདཔནསགདགང

གརའབདཝད གནསནས བན འཐད ནརབནར

དགགཔབད མབདཔནལནགངཡངདཔརསག ལསལཔསལན

དཔཕམཕམཔནར གནསནགསདས ལགསངནལདང

ཚནཔཡདའགནསནའབངསའབདནག གནསན ད

ངསརསག ལམམརམམསགདངཡནཏནདཔལར

འཛམསགསག སཔབསགགསདམཚནདནམཚགསཔ

མདངའབགསག མ གཏགསསམ གཏབམཡདཔལས

མ ངཡངརབཏགསག དངདངསགསདཔབད

ལཝལས ཨཔགནསནསདངསདདདལསཡངཕམཔན ལལས

ངདཔབསལབསམགཡངའགའངརཚགསགཏམབཏངག

གསལསམརལརཡང ལདསཡནཏནདགའཝལས ལདས

ད ལཔགགསཅནངཔམབམ དལཁབནངམཁསཔཡདཔ

ནདབསགཝད ངནལདམགནསནཡདརའབད

བས རལས ངལསགནསནལནསཔལསའདདཔབད ངསདགག

བཞགའབདརགནསནསགདགསངགརའབདཝད རལས

ནརབན འཐདརདགགཔབད གནསནལནབདཔལས ལཔ

སལནདཔཕམཕམཔནར ལགསངནལད གནསནལསལགན

རལནག གནསནནལདལསའཐནའཝད རལསདརངན

རངད ངམནཔནམལས ལགའནརབད གནསནསའབདབ

ན དཀདརངདང དཀངགནངརབདག གནསནསམ

རལདགའཚརའབདགནའམནརབནག རལདང

གསདཔབད རལལསངག ལལསགགསདཔམཐའམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

43

གང ཟགའརཡདཔད ངརགསདཔགརངབངརངལདནམལས

འགའབདནནརབགངདདཔད མགགསའརབདཔམཐའམཔ

གངཟགམནམསག

ལསསའའངསམད མཚནབཟངདངདདབནཔའངས རལསཕ

ངབཏགསབགཔད ཨཔངརལནམལས ལསངསལར

བཏགསག རལས སཔསཕགསལསའསལརབཏགས

ག ངསམངལསའསབཏགསར མངནམལསར

བཏགསག གཞནམཚནངཔརདབངསགཔགནསམསཔང

གདགངགནམདསདམཁསཔགརག ཨཔརལམ

གསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའགནམསརམན ར

བམབཡདབདཔནའབདབསགནངག

གལ ངརངཐགཅནམམནནའདནའནདཔརའགན

ཡདཚདགསལབབཏབཔལས པངནསསའངསག འནགནསཚང

འརབ སབཟངཔ འགསཔ ནམམཁའའརའབརམཐངམལས

གསམཚནབཟངཔནམསརམསདགའ གནསཚངབསམངར

གམདངགཙངབན ཕངཐགཁརདལནཐང ཅནདངནཔནཆ

བཏགས བདགའནམའབདབམཐའམར མཚནབཟངཔ དདནཔ

བམགའངསག སམཐགཕངཔརནམད ཕངཔརབཏབདབམཚར

མཚནཡངཔངནསསརབཏགསག ལལསགསནམལསགལར

བཏགསཔནམས གཞནའགཔགནསམསཔཕརལསངམཁསཔནཔར

ར ཨཔའནམགསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའག

ནམསརམན རབམབཡད བདཔནའབདབསགནངག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

44

ནམགམརལལབགདང འནཔངནསསབ

གངརགནངཁམསསངསའཝདདག ལབགསགསངག

ར མམའཝད པངནསསབགངམངམཉནའག པང

ནསསབགསལབགདཆབབདཔནག གསངག

རཉམསགམསརནབདཔད ལབགསངབཅསབདཔནམ

སཔན མདངབསགན འགནནངཡངསགསཔམ

རལན ངབཅསམཁསཔནཔངསནགནངམནརབག པངནས

སབགལབགསདཆབགསངགགལསབ བདཔན

གནམརའཝད ངབཅསབདཔནམསའམདངབམསཔན ང

བཅསབདཔནམཁསཔནཔམའནཔངནསསན ངབཅསགསང

གངལསབརབག ལསམབགཚནགསརངསས བ

དཔནའབདསརལགའཝད བདཔནསགནསལགསརཔངདབམམཐང

འཝད ངབཅསསགསངགངའབདརའངཆབསངཔའབདརཝ

མས ངབཅསསངཔའབདའངའབདརཝམས ཚམཆགསརགསཁ

གསསརངསས བདཔནཝད བདཔནལདངཔངནསསགསཀགག

སགགབའདདཔམསག ནང ལསཕམགསཔངནསས

བབརའགནངབཝད ཡབསདལསཔངནསསགཔམཁསཔནན

ནབབརའདརམགནངབས པངནསསཡངཡབགནངབཝད དལས

གཔནན ནའདརའདགནངབདཔར སསངག

ནམགལཔབདངདའངརགསམདཔསན མནལཔ

གགསཅནངཔམམཔརསམསདབཏངག མའནསདཡབ

བསངནཔན སབསཔངནསསནཔའབད བསབངད

མནཔངནསསསནབབརབཏངག པངནསསཡབསགངསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

45

མནབགསསགདནབབངའང ལཔ གདན ནཔ གདན ལབ

གདན མགགདན རབལསལཔ གདནཡརབཞགདརངནཔ གདན

དརབབཏངག འབམལཡངཡབས གདནབཡདསལསལཔ

གདནདངནཔ གདནཡརབཞག མརམགཐབཔགདནམཅཆསགདང

ལབགབཞགདརངལབགདནདརབབཏངག ངགསཀརངས

ས ཡབབཀའརདག སཚདརནམད དང ནཆ ཞབསའ

བགས དམགའབབངཔངནསསསལབབདག

དསབཝདདངཞབས ནཆགསཤམའགགརཝད ལསག

སམཐངདངམགསགསཤམམཐངདའངརབད པངནསས

ས ལནམསནངདམམཐངབབནངདགམམཐངརབད

ལས གསབསཔདང འརའརབཞདགདའག འབབ

འསཔལ མཁསཔགབགདད རགངམད དལནནམ ར

བལནའགནསསབནརགངསག འབམལས

ཡངཔངནསསབདངལནགའཐདཔའབདབམཐའམ པངནསསགས

བཅདཔའགངསག ནམསཐམསཅདརན གརམསཐམསཅདམཐ

མཚམསཔ མསཐམསཅདལཔ གགསནགདནན རགངམ

ད དཔངནསསནནམརའཝད འགནནངབནརགངསག

ལསཔངནསསགསཔངབཅསམངསརབངརབད ང

མགསཔརངནཔ སའནངཔཐགབཞནའགསའབདརནམད

གའབད ནགསཚལནངདཀའབདཔརའརབག གསཔམནསམད

པརརབངབམགནརལམའབདབལས པངནསསསཕམགསས

འཐནའངརགངསག ལསཔངནསསཡབམལསགནངབངགནངབམ

གནང ཡབམགསདངནང ལསརནམཉམགཞནདངབཅས མ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

46

པརརབམངབརབགསདསཔརགསལབབཏབང ཟསབཅདབགསཔལས

མརངདངནམཉམསཡབམགསག གཞནཔངནསས

ཟསབཅདནམཐངའངནམས འབརངརབངབགནགསནཔཡདཔ

ལས ནམའབདངའདགསཔའང བཏངགནངརགསལབབཏབབཏངག

ལསལའབདསརནམད ལབམབདངབཅསདནཔགགསང

གའདནགསག ལསཔངནསསལངབཅསགསརབངབརའ

ཤགརགངམད ངཕམགསགནངབལགཐནའང དདཔངསགགས

དརཝད དཕམགསསགནངབམབཔནརཝད གནངབམལས

རངཐབཚར དསལགབཅརནགསའཐནའངརསངག ཕམགསས

ཡང ལདརངརབངའདདཔཡདཔན རབངངབབརགནངབ

ལལགའངམད པངནསསཧལས ངཕམསགནངབམལབརདཀའཝམ

བཅད དཕམསའཇམཏངཏའབདགནངབབག གནནར

གངམད དརངནམངསཔའངབབནཔ འངབམལབ གགསངམཔ

ཡདཔལསན ངའངབབནཔ འངབབསངབལསབནནརགངས

ག

ལསངགསརབངབརནཔའངགསདའབདསརསང ནཔད

སག བམགདམསངགགགནངམ ཚངསདའསགཐབར

འབབདཔད ངའནབག ལསའསདབད ནཔའལག

ཅནགལསཐརཔཐམསཅདམནཔཐབཔརསག ངགསནཔའ

བཞགམཔབན གནགསན འདདམ ཡངདགལབ

ཅན ཕམབཅན ཀནགཅན གནགརགརལཔ ཁབ

ཡདསརམསའངབམབནའབདཝད ལགཅནཙངཙངནམསག

མགརངགསཅནགནསཡངདགལབཅན རའབདསརདབདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

47

མཇལརབད བམསདབདཔནའ ནངཡངདགའག(ངའན)

མཡད ལསབངསམདམཇལགརབག ནངཡངདགའགར

ཙམསནཔགཞནལསབཟངབནཔརས ཡངནཔགཞནའདབམ

བའབདཝད བནཔདངའབསབ བདངའབདཔའཕངན

རབཔལསལསརབངསཉནདག མཁསཔདབངཔལདངཔངནས

སཡངནཔཡངདགལབཅནསརབངགརབདགསགརང

བསངམལས ཡངདགལབཅནདབརཐབག

ནམགའབདཝད བདཔནཡངདགལབཅན ནའབལཡདང ངས

བཞདགདཤརཝད ལསབདཔནདནདགདཔརབཞདགདཤར དསག

ལསབནབཞདགདཤརཝནནརསཔབས གརངནངལཔགརབདག

རགགསརངའབདབནངབནམམངས མསཅན

འདདཔདང འདདཔག འདདཔགནསལསབན དནདགབལང

བ གདམཤརརབད ལསནམ ཝནམ མནམནནར

ས རསབཞགག ལས ལདངཔངནསསགསསབདཔན ང

བཅསགསབདཔནལས རབངརངབདཐབདནན བདཔན

སབདཐབཡདཔན ངབཅསགསགནངརཝད བདཔནསངརངཡང

བདམཐབ གསང༡༥ པབསནམམཁའལསཕརརའཝད ད

བམའབདབན མགམགཞནའངསཕངབགསནའརལ

རབལཔ རབངནབནགགསཔདབམཡངདགཔརགསཔསངས

སའརའངརབལས དགསབནཔལརབངཚངསཔམངས

པརདན ངནལསའདསཔབདའཐབརངབནགགསསངག

ལལསགརངལསམརལཔགརའརགགདག ལ

སགརངགནསལཡདཔནབགནངརཝད སདསབསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

48

གནསལམཤསརལཔགརབདགགཤགསགས བནམནངམངསགས

སཚད བ མནམབདཔནསབདངགགསབམས

ལདངཔངནསསགསསབདཔནམནསཡདཔལསབདཐབཡདཔན

པས ནངརངབཅསགས མནམའངནམསརམནག དལས

ཕར ངབཅསགསས བདམགསཐབང གགཤསབབཤའབདཔ

ནརདམབཅའབཞགག སངསསབམནའདསལཔ འདམཚལཀ

ལནཏཀགནསནངབགསཡདཔནཔས

ལདངཔངནསསགསའརསབབབཅས ལཔ ཁབའངམད ལ

པ ཁབ ཟངངདདཔརམམཡདཔལས ངགསལཔ ཁབ

ངརའ ཨགདངམའབམམཡདའ གཞནཁལས དམགའངམན

ན ཡངནདངདངམདགསཅནབགསཡདཔལསནན རནམམཁ

རམ བགངདདབཝད དམགའགསཔདཔརས ནངསཔཔཧ

སགལངདལཝཐལགམབདངརནངའཝད ཨགའབདབན ང

གསའཝད ངབདའ བའམགམངཔའངམནང བསགགཡང

ངབདའམའངསཔས བམནའདསཐམསཅདམནཔནམལས ངགསའལ

བསའབབཔརགགས ཡངསངསསསནཔརཉནཐསསའལདཔད

ཡངདལམསའལདཔལས དངནསཧལསཔངའལབད

ལམཡདདངནཔལབཀའགནང ལངརནངབསདམསནག

ལདངནཔལཐགངཔལསནཔརམཐངལགསཁརདཔད ད

ལམལབམཚརབབམབདག དནཔག གལསརབ

ངམ སགབམདགའཝརསཔལན ལསངནཔ

སངསསབམནའདསན སངསསལསརབང སངསསས

དགའཝནརབག ལས དངདསསངསསསནགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

49

ལས སམསགངདགལསངབདང དངའགགངན

པ བནགགསཔགསསབཀའབལ དགངསཔལཅནདང

(སམསཐམསཅདལསང བནགགསཔསགངས ལའགཔགང

ནཔ དངནཔསའདགངས དྷ བྷགཏབད

ཡརདྷམམཎཿ) རནའལངཔ དནས བནཔབ

གངསཔཙམས ལསབནཔམཐངག ལམསདདསསགག

ངགསབཅདའགངསག བཔམསསའན བལམངབག

ག ནཆདམམཐངམཐསཔ ནསངནའདསཔན འཕངལས

གས བམནའདསདགབགསཡད རཝད ལས བམན

འདསའདམཚལཀལནཏཀབགསཡདརགངས ལསལསཔངནས

སདངདཔད པངནསསསགསཔདསབདཐབནནམ དཞལརས

མདངསབབན བམམཐངམསརཝད འབནངསདངནཔལ

ལསབབནགགསཔཡངདགཔརགསཔསངསསབདཐབ དརངཉན

རམནངབནབམདགརཝདཚརགགམབ དངཚརགག

གངགནངརཚརགསགངསམད པངནསསཡངབནཔམཐངག

ལས ལདངཔངནསསགས ཀལནཏཀཚལ སངསསམཇལབར

འཝད སངསསབགསསལགསཁག དངནཔལངབམནང

མཡལབགསཡདཔམཇལག པངནསསསལ གམསངསསདང

དངནཔལགསགའཚལརཝད ལསམབདའདངཔ

གནངའཚལརལགའཚལཝད སངསསསབམགངསག

ནནམཡངནགཞནཡངང གངལསསདམསབཤདཔ ལཐགམརག

མགཙངམསབནན རགངསག ལས ངགསསསངསས

བམནའདསཞབསགའཚལ མནད ངགསརབངགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

50

གསལབབཏབ སངསསསརཤག ཚངསཔམངསཔརདགརགངས

པཙམས ངགསམཏདདངཁརངབནསཆད སསམགམ

གསལངགམམདངངབདརངབངབནཔརགས ལཤའ

འཝབམཡངཡརསངག བནཔརགསགསབམ རཤགབནགས

རསངསསཞལབགསཔབསནངམན ངགསབམསབ

བཡདཔལསབམསབཔཡངརབངག ལས ལལམབན

པརགསཞགབལངམད སངསསངབལཡབགཡབབགསག

འཡནཆད དངགལགསམགབངངགསའངསརབསན

ན

ལསབང སངསསགངསགངསནང མགབངགསཡདཔལས

མཐརཧཅངགཡདབཤདཔཁགནང ངབདཙམམཚནདནབད

པན མཉནཡདམབདགམནདཟསནསསངསསབམནའདསལཔ

ཁབལསམཉནཡདནགནངརཞལསབསག མནདཟསནས

སངསསབགསགའབདདན ལམནཔདངགགཡངགནངར

སངསསསམནདཟསནགགཁརམཉནཡདབཏངག ལམ

བདའའནམདདམསཚལ ནགསཚལ ནདགའརབསགསཤམཐངམན

དཟསནས གའགརམསསཔབས གས

གགཡངམའབབཔར མགལདཚལམཐངམད འགསཤམའག སངས

སགསདསནཔསརགངསག ལལདར ལཔགསལལ

ནམདན དམསཚལནམལསངལདཚལརབནཔས

ལསམནདཟསནས ལལདདཚལའབཙངགནངརཚརགམར

བང བཙངམབབཔརམཐའནམག ལལདསདརངགརསད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

51

མསཚལབའབདབམངབཙངརབད མནདཟསནས གའ

བད དདདམསཚལངབཚར གརམདམསཚལབམ

ནརབད ལལདསངསབཙངརཁམག མསདཔནའབད

སརདཔད ལནབཔས མསདཔནལ འནདནང གརམ

དམསཚལབམས གརལལདསནདཔདང དམསཚལ

མནདཟསནསནདཔབཟག ལསདཚལགརབམད དཚལད

ཀལསམབཔབས ལསདཚལངརངལགན གརདརངལགན

རཝད མནདཟསནསདཚལསངསསའརབཅསབགསདནན

རནནཏནབད ལས སངསསདནའསངམགབཏང

དཀའཝདཔན ངསགའབདསངསསམལཝནནརམནབསམགས

ཤམའབདབཏང གརབམནདཟསནས ནདགའརབབངས

དང གརསམབནང ལསཁངབངསལའབདཐགབཅདག

གསགརཔསམབདགམནདཟསན ངབཅསལཔ ཁབའ

སངསསའརབཅསདནལསདང མཉནཡདངབཅསགརཔབབཝ

ན དརངནདགའརབབགདརབང མནདཟསནསདག

བབཤའབང ངརངནརངརངབདགདབངམགཏགས དསབདཔད

ར ནདགའརབབགསག གསགརཔསལཔགསལལ

ངབཅསདངསངསསབམམཉམདཔབ གལདངལནགག

ལགབག ཕམསངནབགབགརདབམ ལཔསབཀའགནངམད

སབཞགབནལལསདརསབཏབག གསཔསབཞགབནར

འགའའངནམས ཡངནབགཞནགའཚལནམསརམནག

བཞགབནལངམདདཔབསསངསནངངབཤམསབགས

གསཔནསགགསབགསཔད གསཔནགདམརརས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

52

ངསཧརགགལ སཆརངགཔཕབབལསབག ག

དམརསཔངལསངནལནསཔདངངབལགབཏང

ལམཏགབནའབདགལནམམཁའངཤལབཟའ རལངསལ

བཏངམདསརལངསརབཏབརལངསགསཔརངཆབབཟའབར

འཝད ཐབསདཔརགསཔརངཆབབསཐརགསག

ལསགསཔས བམརསཉནབནཔམཐངག ཡངན

དགའརབབགཔབས གསཔགཞནསམནདཟསན ངབཅསཆ

བགགལགཁངབགལསའབདར ལསནམབམབཟ ཚརགག

གཞནདགཡངདསར རངངམགཁམསསངསབགསསརའངས ཐག

པསལགབམས གསདདཔའབཅམད ལསསབལསདབསཔ

ལགཔགསམཁར གསཐགའབགའངགསཔའཐགའཐགབངམ

ལས ལགབཤགསཔལབམརབནཔམཐངག

ལསནདགའརབབཚརནམལས སངསསའརབཅསནངསལཝད

མནདཟསནསཡནལབབམཚནརམམབམས གཙང

བངསམདབབསམབབཔས འམནདཟསནཚམཝད སངསསས

སགསའདརངཝམནང འདསཔསངསསཡངདམསཚལབཟ

ལཝལས འཐནམབབན གསགཞནའརབངསཔནའཐནའངར

གངསདབམའབདཝདའཐནག ཡངའདསཔསངསསམགགས གག

གཏརཅན ཐམསཅདབ འརབའག གརབ འངངབནབརལ

ལཝནཔས ཡནགརངལང སངསསསའབབམཛདདཡདཔལས

མནདཟསནནདགའརབསགཙསཔབནབརལ ཡནབམཛད

འབདཝད ལལདམསནདགའརབཆཤསགནབདགངཡང

ནམལས ནབདགངའཐནམད མངངའཐནཔནདགའམསརམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

53

ག སངསསསམན ཡནབགནངམད དངདགནདགའརབའ

ལལདཚལ མནདཟསནནདགའརབནནརགངསམད ལ

ལདགནམདསདསངསསདདཔསག དམསཚལའངལ

ལདཚལམནདཟསནནདགའརབར ངགསཀམཚནཡདའ

ལསབནནཔས

གལསམཛདཔདགགབདན རངམལསའདསངགསའདར

ཅནངསཡདང རངསམནསསམམཐངམལས སངསསཝ

ད ངགསའདརཅནསགརགངས ལསཐརཔལམབདདན

སངསསདངགལགསམ སབཤདདངཡནངའབདབརའནག

ལའནམགཏགསཐབསདཔལས སངསསསགལདལ

ཐགལས ངལཐགལསའནརགངམད སངསསབམནངལས

ལཅནམག གལརབནམལས གལས ངལཐགལས

འནརའནམད ཞགབནའརསངག ཡངངགམངནཔ

འགནཁམསདསབཞགགགབགས དངངགམགཞན

དསཞགབགསནམད ཞགབནའརབས ངགསའདརཅན

ངཁམསཡདཔམས སངསསདངགལགསངཁམསདཔད མ

མསགནགས གལབརཤགརམསདགའགསའངམ

ད གཞནསམཐངམའལནངལདང ནཚདསཔནམལས ག

ནནརམནསངསསལསགངསབནཔབདག མ

ལསབསདམསབསཡནབགངས སགངསམལསམཡངབནཔམཐངག

ལསལགའནམདསངསསསགལ དངབཅསགསལདཚལལགད

མམནགརགངམད ལགདམནརག ལགཔདངབཅསགསགའལ

སལགརཝད སངསསའལཐགལསལགརག ནཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

54

དརལདཚལབདཔམསཁརནརནམགལདཚལདག

ལསགལསངསསསའལབམཚརཝད སངསསས འལ

འང དམགསའལབནརགངསག རདངགལ

གསམཐརམདརབསདམཚནཙམགདདཔནབདཔའཡངདབར

རག སམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

55

གསམགཞགགསརདགའནསབབགས

བདཔནབསམགཏན གསརབ

འཇམདཔལགཞནརརཔལམབསརབགགསསཔསགའཚལལ

ཚདམལམནསཐམསཅདམནརཔ

ཚདམརརཔནཔདདང

ཚདམལམནསསནའཆདམཁསཔ

གསངཡབསམསསངརག

སསབདཏགའཐརབནབཏང

ནས འརགམགཞགགཤམགསལས

བཅདབནནསབགསམདར

བསའཆདཔར ཡངདངཔསད

མཚནད གསཔགདབལས

གཔདངགད གམཔམནམདངས

དཔགགསདབ བཔཚདམདངཚད

ནགསདབ པགབནདབ གཔསལམགཞགདང

བནཔམགདནབཅསན

དངཔསད མཚནད

ལདངགཔསཔགམདནགགནཔསཐགམརསཔསཔགངའག

ནནསདས ཡངམཚནདདབངསན གསལངགཔསཔམཚན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

56

དན འགསལསཔརངབམཔ ཅདསརགགསཅནདསཔ

ནཔརལརངསངགསལབགལདང གཔསཔལགགསལ

སགསཔཉམསངབདལསཅནགལན

གདབ

ལདནགཔདངགདགསདབདང མནམདངསདཔགགསད

བ ཚདམདངཚདམནཔགསདབསགསདབའནཚགསཡད

གཔདངགདགསདབ

གཔ ལརངབནམནམམམཐངབརལདངའབདནམཔ

ཙམགཤརབལགཔསབན དརནམའནགཔན ཡང

མའནགཔསམཔམནམམམཐངནཡང མཔམཔཙམགལ

དཔདང གཞནཡངབགསལབནནསལབཡདཔརགསཔ

མནམམམཐངཡངམཔལཤརབདང ཕམདངདགའརགསནཔནས

ལསགསཔལམནམམམཐངཡངདངམཔལཤརབདགཐམསཅདལ

གཔསབན

གད

ལམཔམལརཤརབནསལལའགཔསཔལགདས

བདང ལངགཞནམནམསངབན དརནམནམཔའནཔ

གསའ

མནམདངསདཔགགསདབ

མནམ མགདཔནསལརངབནམནམམཐངབལམན

མསབན བསའམཐངསཔའལགསམཐངབཙམགལན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

57

པར བསཐསཔ སཚརབ སངབ སསགཔ དསསཔཆཚངལ

མནམམཐངསདས

མནམལའལདངམའལབནསདན མནམཡངདགདང མནམ

རངགས གཔདངལངམའལབགཔམནམཡངདགམཚནད

དརནམའནགས གཔདངལཡངནལནནསའལབགཔ

བསའམནམརངམཚནད དརན ངདཀརཔལརཔརམཐངབདང

གལརམཐངབ

ཡངམནམལབདགནནསདན དབངཔ མནམ དམནམ

རངགམནམ ལའརམནམདངབཅསབཡད

བསའརམནམནརཔནགམམགཞགམདརབསཙམགས

དསཔསབར མནམདགལརངནམངམནཔདསཔས

དརནགམསདཔལནམངམནཔགདབངཔནཔསགདབང

ལབདགན སབནལ གདབངལགགསལདགསནས

བདང མསགངནཡངརངགསའམདསཔསའགསའམ

ལམཐགནསབན ནགམཔདགཚངནམནམངམཚངནབ

ན

སནམསགསའམསསངབདགནགལསགསཔདབངཔགགས

ཅནཔདང དགསནགགསསགསལབནནསསཔམནམདགལདབངཔ

མནམསབནལ དབངཔ མནམདགསནཡངམསལསསབན

པགངཡངའགསཔས སདམནམསཔནགནསསསའན

སཔརའརབན སཔརངསརངདགཔའམ ཡངན སཔརངགསལབ

ཆགངནཔལརངགསབན ནསབནབགནསགསདངབདགདཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

58

དནསགསབམགསརཔམསལངའནལབནནསཡངནསཡངམས

པན ནམགདགདནམནམམཐངབལལའརམནམསབན

དགམཚནདདབངསན ༡༽ བདགནདབངཔགགསཅནཔགདབངཔ

སགསཔལབནནསསཔགཔདངལབགཔདབངམནམཚནད དར

ནགགསའནག ས དནགགསའནདབངསནསགའནཔདབང

སབར ༢༽ ནམངམནཔབདགནདདབངལབནནསསཔགཔདང

ལབགཔདམནམཚནད དརགགསའནག སསསཔ

གགསའནདས དནགགསའནད མནནསགའནཔདམན

བར ༣༽ གཔདངལངསཔརངསརངདངབཆརངགམནམ

མཚནད དརནགགསའནགསརངསརངདངབ ༤༽ བདགན

ངའནལབནནསསཔབནཔགནསགསམནམགསཔས

ལའརམནམམཚནད དརནགབལབནཔགནསགསམནམ

མཐངབའཕགསལམ དནམཐངལམ མལམ བཔལམདངགམམ

བསའར གཔདངལངམའལབགཔམནམམཚནདམཁསཔཕལམ

སའདདཔས ངམསགསལགགགསངབདབངསདང གངས

རཔརངབལསགསཔདབངཔ དགམནམནཔརའདདམད དགམན

མནཔརབནདཔསནམནམདངམནམཚདམལའབདཔར

དས སནངམཚནདདགརམནམཙམམཚནདབཞགཔནལ

མནམཚདམམཚནདདསན ངདགལམའལབསཔགགགར

ནའསཔན དརནབདགན དབངཔགགསཅནཔལབནནསསཔགཔདང

ལངམའལབགཔདབངམནཚདམམཚནདདང བདགནདདབངལ

བནནསསཔགཔདངལངམའལབགཔདམནཚདམམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

59

འནངརངགདངལའརམནམལརངདཔསམཚནདགགསའགཔ

ནན

སདཔག

ལརངབནམནམམམཐངནཡང གསདངམཚནགངཡངངབགལ

བནནསལཚདདཔགདཔགལསདཔགརབན ལཡངསདཔགཡང

དགདངརངགསཡད ཡངལགམཚངབགསལབནནསསཔརང

གཞལགསཔསདཔགཡངདགན དརན བཡདཔགསལབནནས

ཐགངལལཡདཔརགསཔ ལགམམཚངབདརནཐབཚངནཔ

མཚནདང ཡངནངསཔལབདབརའལནས བའགམཔགསལ

བནནསཡདཔརཚདདཔགདན མཚནརངནཔས ལབནནསསཔ

སདཔགཡངསདཔགརངསབན

ཚདམདངཚདམམནཔགསདབ

ཚདམ རངལགངནཔདནརའལདཔརགསཔ ལཚདམསབ

ན ཡངམའལལས ཚདམབདཅནསཔ སདང མསདནགསལ

དང སཁགགསགངསཡད དངཔ དན ཚདམགངན རངལལ

བབདཔཅནསཔའ སཔདནདང གསཔདན རམསཔ དན

གསལབརདཔའངཚདམནན སཔདནན ཚདམདདདདབངསན

ཎ བསའར སཔདངཔདང གསཔ རབསགསལའགཔདང ཎ

དནའཇལབདང གསཔསགསལའགཔསདངཔརགསཔདང གསཔརགསཔ

གསལསའརགསཔརགསཔལདས སནརངབསསལལབབ

གཔཚད མམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

60

ཡངརངབསསཔགས ཚདམབསསངསཔསསསགསཚདམན

པརབཀགནས ཚདམནནགཞལལཚདམགཞནསཔལབནནསནཔར

རངབསསགསདསཔརབནཔདང བབསཔགས བགསང

སཔདང རངགསལབནཔསདཔགམསཚདམནཔརབཀགནས

ཚདམནནརངལལབབགདསསབན གཔསཔགསདབངཔ

ཚདམནཔརབཀགནས ཚདམནན འམགཔནཔགདསསབནཔན

ལདན མནམཚདམདངསདཔགཚདམགས གསརངསན

ཏ

ཚདམམནཔའམཚདན ཚདམབདཅནསཔ སཔགགསན

པས རངལལབབཅནསཔཚདམམནཔམཚནད ལདན མ

གས ལགག ཚམབཅསགམ

མགསཔམཚནད ལནཔདངམནཔགངའངམགསཔ ལགག

མཚནད ལལལགཔརགསཔ ལདནགཔལགགསདངགདལག

གསགས མགནསལགཔརགསཔ དརན ཐགངནསབབ

ཐགཔབལལནནམཔལགགདང གདལགགསགགགས

ངབདབངསའ

ཚམམཚནད ལལམཐའགསདགསཔ ལདན ཆམཉམཔ

ཚམ དནའརཚམ དནའརཚམབཅསགམ མཚནགམཔབན

ངསནསཁལབཕསདཔགལམཚནན ༡༽ འངནནམ

མཔདང ༢༽ ཕལརནསདམཔདང ༣༽ ཕལརནམདམཔ

འ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

61

སནའགའགས དབལ ཡངདགཔསཔདང མགས ལགག

ཚམབཅསབརབཞགཔཡངདནལམནམཚདམདངསདཔགཚདམགསགག

བསནསཡངདགཔསཔསགགབངསཔཙམནཔསངསཔདངད

པརདད

ཡངདནཔགསརན དབལ མནམ སདཔག དདད ང

ལམསཔ བཅདས ལགས ཚམབཅསབནའདདཔན འདགདནལ

མནསགསདངཚམབཅསདནངསཔདགདངདཔརདལ གཞནམས

མབནབལ

དདདམཚནད མཚནགངལཡངམབནཔརརངལབནཔམཐའགག

སཔ དརནལསའསཡདཔམཚནམདངལསའསཡདམཔ

མགངསགཏགསཔན

ངལམསཔམཚནད རངལརངམཚནགསལབརངཡངསསདས

པ དརནདསགགསམསཔལགཔརཆགསསའནཉནས

འམནམངསགཏགསན

བཅདསམཚནད གསནགསཔཚདནགཔ དརནམནམཚད

མདགགསཔདང སདཔགདགགསཔ འགསནགསཔས

པདནརགསནཔགསགསཔལརབརཚདམམསཔལབན

ནསསཔམསགསནགསནགསཔསབནལ འལགཔདངགད

གསཀཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

62

ལགསམཚནད རངའནངསལའལབགཔ དརནགག

གསངབདབངསདང གཔརའནཔགཔ འལའངགཔདངག

དགསཀཡདཔནན

ལམགཞག

སཔསལསམསཉམསངབ ངལའབལབནནསལ

མགཞགཡངའབཚགསཡད སནསལམགཞགདང སད

གསཕནནགགསགགལསཔནང ལམགཞགསནག

བལཡངཕནཔརའརབས ལམགཞགམདརབས གན

ཡངསསཐམསཅདདངསཔལནལ ལངམངསས

གཞལ གབསཔཐམསཅདདནགགན ངརབཏགསདསཔམཚན

ཡང སསཔརབལནཔསས སགཞལབརབལནཔསགཞལ

རངབ ནསནགབཔསགབསབན

ལལཚདམསགསལདབངསན མནརདངགརགས ལརང

སནསསནརངམཚནདངམཚནགས

མནརདངགར

མཚནསགསལབནདསཔརམནམཚདམསགསསཔལ མནར

དནན དརན མནམངབགགསརག མནམགས

སཔརགསདངམཚནལབནནསགསདསཔལ གརདནན

དརན གཔདང ཐགངནལའ

རངམཚནདངམཚན

ལཚདམགསདང མནཔགསརངམཚནམཚནདངའབགས ཚད

མགསརན ལརངསནསབཔནཔརགཔསབཏགསཔཙམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

63

མཚནདནན དརན འསམསནམམཁའ གཔསབཏགསཔཙམན

པརལསནསབཔས རངམཚནདནན དརན གགསལསགསཔ

མནཔགསརན དངགགསལམཚནདངརངམཚནསབན དར

ན གཔ གབལབ ངཔ བདགདམསམཚནདང མནནཡདཔས

གགསལསགསཔརངམཚནསབན ཡངསགཔལཡངམཔ

མཚན མནནཡདཔགརམརངམཚནནཔརབདཔསདཔརཡདད

ལབ

སལདགསགཞལབརངསཉམསངལནསདན ལ

ལངལ གངལ ནལ འགལབཅསམཔབཡདཔལས

དངཔངལ

ལངབའམསམཐངབལལངལསབན ལམནམང

ལདང གཔངལསསརཡད ༡༽ མནམཡངདགངལལ

གགསལསགསཔགགསཅནརགསཔམསདང གགསཅནམནཔསཔ

གསམསན ༢༽ མནམརངལགསངལའལཔནལབན

ནསངབགངསརཔདང བགསངབལསགསཔདགན ༣༽ ག

པངལཕམནཔ ཕམདས རངམནདངརངམགལཕམ

ཤརའངབནཔས མགལཤརབཕམའབལགཔངལསབན

གཔངལལངགཞནདནསངབདཔན གངནནགཔལཤརབ

དནམནནཡངདནདངའབམཔཙམགནཔམཚནསན

ངལནནཡདདསཔསཔད བགསདངལངགཔདང

བངདངལངགཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

64

གསཔགངལ

མནམལལརངདངའབམཔནདརལལགལགངལས

བན ཡངདརནམཔགལམཚནན མཔསམའནམནམལ

མཔརངདངའབམཔགནབཔདབངསམཔམའནམནམ

གངལབཞགཔན གངལསཔགའདནརན མནམ

སགངབརབལརལདནརགསཔགལགངལསབཞགནའངའགཔ

ན

གམཔནལ

ནལསཔངབཤདཔགཔངལན ལནལསབདཔ

མཚན གཔལའཆརབའགསལམནནཡངམནཔརན

ཆགསསནསའགཔསནརབདཔན སནགཔངལདངནལགས

དནགགན

བཔའགལ

དནམནསའགནསཐབཔལའགལསབན དརནམའན

མནམདངམའནགཔགསཀ འགལམཔནཔའ

སནབདརབསཔམསས ངལསཔནལཡད གངལདནགམན

མདབང ནལགཔསསན འགལདནམནནལཡད སཔ

རངལགཔདངགདསཔནལཡདང གངལདནགཔ

མནམནལཡདཔདང བནནལགཔནདསནཔདང འག

ལའལསདངལགསམནཔདནམནསཔནལཡདཔནན

མཁནཔབནའསམགསབདརབསཔའདདཔལདགགཔགནངའགང

དགགཔདནམནགནཔརམམཐངབསདརངམསསདདཔརའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

65

མགདན

སཔཎས དབངསགསཔགཅནའ གཔལངབམཁསའ ས

གངསཔར སཔལལའགཔདབངཔལབནཔསཔགམཔར

སཔལསགསཔདགསལརངབནགསལཔརམཐངནཡང མསགཔམ

གསནལའགནཔསསའནས དརནབསམགཏངས

པགསཔགཅནདང གཔསལལསསའནསངལརང

བནགསལཔརམཐངབཔ དརནགལངནཡངབམཁསཔནན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

66

གསགསམགཞག

ངགབསལགམཚངབགསལབནནསརངགཞལགསཔ

སདཔགཚདམམཚནདསབཤདཔབསལགམཚངབགསགང

འགན ན ལསའསཔལགམགསརམདབསཙམགན

གསཡངདག

ལགམཚངབགཏནགསགསཡངདགམཚནདན ལགམ གས

ས སབ གབདང གམཚངབགཏནགསསམམཚནགསཡངདག

ན འངདརན བདངནཔལལསཅན ཡད བཡདཔར ས

པགསལམཚནན ནལདག བབས བགསན

བབསགགསདཔདགགས དགདངབབས

ཚགསཔནལ བབནཔདགཐགམརསདས

ནསལགམདརགསཔཙམགན གསབདགནལདས

བཔགསས གསདངབབསགསལནམངམནཔའལབཡད

པདབངས བགངཡདསལཡངཡདདསཔསབ དགགས

དསལབགཏནནསདཔགབདནན འལགམཚངབ

གསགལབནནསབབགསཔསནསདཔགཚདམནདས

འབསགསདགལཡདཔའམཡངནདགདསགནཔརབན

གསསབང སབབསདངགསགསལའལབཡདདབདས

གསའལབབནསབབཔསགབགསལབཔན སབ

འལབལགསབགགནཔའལབདང ལསངའལབགསཡད

དརན གཔན སཔནཔར རནགཔདངསཔགསབ

གགའལབདང ཡད བཡདཔར རནདངབགསཔལས

ངའལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

67

གསཡངདགདབ

གསཡངདགལདན འསགསཡངདགདང རངབནགསཡངདག མ

དགསཔགསཡངདགདངགམ

འསགསཡངདག

འསགསབདཔལགམཚངབགཏནགསའསགསཡངདགདན

ན དརན ཐགངནལལསཅན ཡད བཡད པར སཔ

ཁསངསགསབདཔའམ ཡངནལཁསནཡདཔངསགསབདཔ

དསགསཡངའསགསངསབབན དརན ནཔགཏངབསཅན

ལངསདའངབན ནཔསལངསདམསསབ སགངསཔར

སཔའ

རངབནགསཡངདག

བབསདངབགགཔསགསབདཔལགམཚངབགཏནགས

རངབནགསཡངདགདནན དརན སཅན ག སཔནཔ

ར སཔ འགནལགསཔགསབདཔགསགསཡངརངབན

གསངསབབན དརན བངཅནསཅན དལབསབདང

དལའགནནརགསཔར སཔའ

མདགསཔགསཡངདག

བབསདགགཔནཔལགམཚངབ གཏནགསམདགསཔགསཡང

དགདནན བབསདགགཔསཔ བབསལ མན སཔ

དང ད སཔལསགསཔདགགགཡདཔམསན དརན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར སཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

68

ངབམདགསཔ

མདགསཔལདན ངབམདགསཔདང ངངམདགསཔགས ང

བམདགསཔསཔ རབཏངནསངངབསགདཔརབབཔལཚད

མསམདགསཔགསབདཔལརབན དརན གངཟགབདགསཅན

ད ཚདམསམདགསཔར སཔའ

ངངམདགསཔ

ངངམདགསཔསཔ རབཏངཡདཔསགནཔསབསའརཡདནང

ངབལམདགསཔགསབདཔལརབན འལའལལམདགསཔ

དང འགལདགསཔབཅསཁགགསཡད དརབདམཔབན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར རནབགངལའལསལ

དཔབསསབདཔརབཔདང མནགའརསཅན ངབག

ད ཚབགནབསདངནཔཡད པར རནངགའགལཚ

གཡདཔབསསངགདཔརབཔའ

བགསདངདགགགས

གསབབསལ ནརབདང ཡད རནགསརབཔགས

ནཔསབགསརབདང བབསལ མན རབདང ད རབ

ཡདནགསཕརལདགགཔདགགགསསབན སནའསགསདངརང

བནགསགསཔབབགསདང མདགསཔགསདགགགསན

གསརང

ལགམཔདགལསགངངམཚངནགསརངནཔདང ལབནནསས

པསདཔགརངན ལདགལསགསསམཚངནགསམབཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

69

གསནཔདང ལསསཔམགསཔ སབམཚངནགསམས

པགསདང ལསསཔཚམཅན གབམཚངནགསའགལབ

གསདང ལསསཔལགགའངབནན

དགདརབདལ ༡༽ མབཔགཏནགས སཅན གཔན

གསགངནཔར སཔ ༢༽ མསཔགཏནགས ས

ཅན གཔན སནཔརསཔ ༣༽ འགལབགཏནགས

སཅན གཔན སཔནཔརསཔའ

གསམགཞགལགནལརལ

གསགསཔའདགངརངཚ ཉམསངལརབ སཅན ན ན

པརསགསར དས དརན བསདངགསར གལད གང

ནརནདརངམགལའརའག རན འགལདགསཔགསཡངདག

ན འངབསདག དགལདཔབབས དརངམག

ལའརཡདཔབདགསན སནབསདམགལའརཡདཔར

བནགསསབཔན དམགལཡདནདགལདདསཔསསབ

བ དགལཡདནསའརམགལའརབཔསགབབཔན

རསཔ

གཞནགསདགགདངདཔངབ གསརམསལགནདཔབགསནཔས

སནདགགབགམསམབདཔར དསཔདནརངགསལས

ལསངབམདཀརདབས བམམསལདཀའགསདཔདང

ལཅནབསཔམགཐབནས སནལངསཔདཔརཤག

སཔའཡངརབངབབནཔ གསཡསམཡར བགམལ

ནངསའགལངགསརགནས བསམགཏནངཔསགསབསཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

70

མགང

ཡངདསཔདངའལབགཏམམདརབསཙམགན འཡངབཤདཔདང

མདདབའནནསདཔམཚལསབལབགངཟགམསལདམནབདག

འབསསཔགགགསཕནཔགཏནནསདམད འནངནངཔགངགས

ལཐསཔངབབཔམསལངཟདཕནཔབདང གཔརངའལསཡན

འམདངམཁནམསལགའདདསཔལསའགནབབསཔན སསཔཎ

ཚདམགགརགརབཞགཐག བདནཔབཤདལསཁངབནཔག

མགཞགམདརབསགགདང ནམནཔདམདཀརཔ ཚདམདནགཔ

ངཔགརབཞགཐགནསགསགམགཞགམདརབསགསགསགག

སཔའསང རངའདམནམསལཕནཔརརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

71

སམཛདམསལནལདདར

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མ དདངབརངངལགངསནས

དནནཐརཔལམཐགངབཏངསང

ནརདངལངསདམདམརགངསནས

དངམངབཡལབརདརསང

བབདཔལབགངརབབཞག

གསམཐའདཔགའནལའརསང

ཟངངདཔདནཔགནསགངས

ཆགསངབམལགདམཁཤརསང

གགརའགནསརངམསམཉམབཞགདཔར

མངབསདབངདངམནངགབཙངསསང

གནསགསབགཙམཡངདཔར

ཁཕསངསསལཔལབགསསང

དབངགརསམཔབངབསཙམ

དབངདནངསངནབསགསགདམསསང

སངཔལཐགདཔར

ཕ འགདལའནསང

ལསངནབསགསཔབསམ ངལདཔར

གཞནཕནབཔནམདགཁཔསསང

གཡདངབནསགཞནམརབབསམསང

དལབལམགསདརསའནསསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

72

རངརངལགངཐབགངཡངདང

གཞནལཐརཔལམའནདགསརསང

བམགསབཐབནགསས

གམགགསཚདདནབསམསསང

མསཔཤརབམསམགགདངདན

གཡདངལསབབསཔནརཡངབགསསང

འལབའནཔདངགགལསག

མསམནགདམཁསལའབབསང

ལལསཐར མཔབལགསམསང

གདགསགའགམསལངསསང

ལལདནཔནགསནགནསཔརསང

མསསངལདགསམཉམསནབརསང

ལལང གགསནགནདརལམསང

དགསཕརཞགགལངསང

དགརགསཔཙམཡངབདཔར

བགགསགསཔནགསསསང

བནཔགངདདཐབསདང

ལམབནསགཡདཔརབསམསསང

ཐསབསམམསབསཐབསདང

ཐམསཅདནངསལསའཅནམསསང

མདཔ རལཆསདལབསཙམཐམསཅད

བནཔའནཔསནཔརབསམསསང

ཁགགསཔབནའ

མསནཔརབཤདངརསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

73

བནཔམརཞབསནགཉནའངབ

སཔརམསམསབགཡདདསཔནནམ

སལབནནསའངཔབབལས

སཔནཔལསབཟངབནནམ

ཁཟསགདངའསཔབཟའབལས

བསཁཟསམབཟའབཞགནམག

སཔམཚངསཔནསས

སམསཔསསདནནས

གཞནནབདནཡངནབལསཡད

གལགསལཕགཔལངཡང

རངགནངཟདསནའནབསནའལལ

ནདངམནརངརངམསལདདན

བནཔཆགཡདདརངལསསས

སབདམངསསལམའ

སསངསངམགངལདདསང

ཧཧགདམ མཚརགཏམསཔས

དསཉམསགསལངམདགམབསམ

གཉམསམཚརཞརསཔལགསས

དའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

74

གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

ནབད

གཁངའཡངངགསརདཔནབགསཔནསངཔསརབནབསདཔན

བདངཔསལའརབནཔདངསགསདནལསལ༡༦༨༠ ལརགབཏབ

གནང རབསདངཔམཁནརབསབནཔངགདབངནལསསམཛདགནངཔཐག

ནངནནཡདཔཁངགནང འལསངསདགཏགཏགཚངམ

གཐགབདདཔལསབན དབགསཡདནསདགཔགལས

གཞནཔསཁངའརལསཨགརངབདཔབབན མའངསཔ

ཁངའནགནཔརལསམསཔར ནམགའབདཝད ནརབཏགས

སམགའརནཁཡངའངརཁགབཅདབགས འབདཝ

ལསབན ངསམནབསམལསའབདབན ཁངའརལསསའ

དཆཡངགགབརབབའབད མལསམགནཆདགདཔརག

ཐགཕབགསཔན དངཔསངསསབནཔཞབསཏགའརམས

ཡངགནནརབན སནངདནམགགམདསདང བརབཏགས

པདནམགགམརམཔམའཝགསཡདཔརལསགངསཡདཔལས ཐ

མའསངསསནསངསསདནམགདང དམསགསབམས

དནམག ལསདངཡངདའནདནམགལདའས འ

ཡངདནམགདསའསབད གདངམདཔགའཐདཔརངའབད

དརགངསཡདཔལས དནམགགམནཡདཔཁངནའལས

འསསཔན དམཚནསཔདདཔས འགདང

མདཔསགསལབདབནཔགབསགསགསའང འརངསཡང ད

གསངབའསཔརབནཔལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

75

གམལབདང གསངབཡངསགསབགགས

ནགམཡངསགསམཚར ནའདགནསབར

དསངསསབནཔས འབནའལལསབང

བསདནམསནཚགསཡངསགསང 8རགངསདབམགན

གསཔཁངའསབཐགལསརབསལསརབསབཅདབདགའནགསཤམའཐབདང ཉམསགསཡངབབད དངཡངབསདནམསཚདདཔགབསགསགསཔའརམས འརངསཡང མདལས སངསསམདནམཐངནས གཔརཡངབསཔར རབསབདང སབདངའགསའར9 རགངསདབམ ནངམགརལསངཉམསབསའབདགསཔན གནསབསཡངངབདང བདསགནདཔབཀལགས ལསགསཔཕནཡནམཡདཔརགངསག གལདཁངའལསརལསམསཔན ལསདནམསན དམསཔནའར རམཁསཔསགངསདབམ དཔདདཔའཕརརངབཞག མཐའམདདཔདསམཙམགཡངཐབསདཔལས འབམམནཁངའ བནཔདངའབདནབསཔབབ བལཔལསབལཔབརབནམནརདགས ཁངའལསབའཚལའབདབབད འབམམབའཚལའ ནངསའགལཁབགངབམགནདམཔསཞབསཏགགནམམཚད ལཡངསདགའདདཔལའཛམསཀནབནངལསདགདངལམལངབརབདསཡངནངཚངའསངལབདངངས གགསངགསསངལསབའཚལའབདརན

8 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༠༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 9 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༡༥ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

76

དགསདབབགརནགརལས

འངསཔངགསདམསནརས

སསདལབའམསམམཛདཔ

མཉམདཏགལསཔསའད

སམཁའལམནརབསབན

འདཞགསངསགལསབང

བནསབབགནསའདམཛདཔ

བདམམསལའངགའཚལལ

འམགཔངསགསདནནཡང

གབསམལགབཟངཔསབལའདས

ནདཔལསནཔག

གདམརསརམ ལསཐལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

77

རམདཔརབདཔདངབམཔརདམབཅའབགཏགའཐརབནབཏང

གགསངགསསངཆགསརབསརདསམཐངཐསང རདངཆད

གདཔཐགལསམཔབན ༡) སགནསད ༢) ལསགསངདན

དདཔ ༣) གགགངམཐམབརབགངདནདདཔ ༤)

ངཅནཁངརགནསདན ༥) ཁངཆགསརབསདས ༦) ཁནལས

དངནརབནའམསདགསལ ༧) ཁངབངསཔབདཔ ༨) ཁང

རབགནསདངདགསལ ༩) ཁངཐགགསཔབབཏངཔར ༡༠) བརབས

ཁངཉམསགསཡདཔར ༡༡) ཁངནངནདངདགསལ ༡༢ )

ཁངབནདམངསཕན ༡༣) མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

༡༤) ཁངརབས ༡༥) རབསདགཔགལས ༡༦) མགསལཐབ

ནཔར ༡༧) མཚའམངར ༡༨) ཁངསམད ༡༩) ཁང

ངགནསཡངསགསཅན ༢༠) ཁངདནགརདངངདཔན ༢༡) ཁངའ

དམགརརཡདཔར ༢༢) ཁངནངདངབབགསགནངཡདཔ

ར ༢༣) ཁངནངགསནཡདཔར ༢༤) ཁངཉམསགསབབང

ཡདཔར ༢༥) ཁངགརཏགབཀལབསན ༢༦) ཁངལསབད

བསབཅསསབཅདརགལསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

78

གཁངཆགསསསགནསད

ཡངདསནངསཔརགཁངརདཅནངཅནགཡདའ ངགསར10ངཆའགགངདའག11མངའངསཆགསཡདཔན ངགསརལས

གཞལམངཁགའཝད ལཊར༡༩ གསཁརགའངམབང

མཆགསཡདཔདང སགནསའཁལསནའགསལཊར༣ གསཁར

གགགངམཐམབཆགསཡདཔའདབས ནབསཅནག

ཁངའཆགསཡདཔན

ལདངག ལསགརགབམའཝཡདཔངདནདདཔ

ནསཁན མགརལསདནནའཡབལཔསམཐར

དབཏངམད འགལབདཧཤངནག བངངགསརཆའགགངད

10 ངགསརརབངདནཡང བདའགརངགདནའནབགམཔའགནངགདབངསལསངབཡངསའན

ངགདབངག(༡༥༡༧-༡༥༥༤) ལ༡༥༤༣ ཙམགའགནངགནསགགསདངའལའནབས མངགསཡངནད

ངགསརངཆགསཡདས ཕགམ བྷགདངམཁའའམའམཞབསསཡདཔགགས བཁངངགའདངཔ

བཅགས ལསབསཡངབཁངདངབགསགནསགགཁརམཚམསཁངཤབབགསཚནགསརཔབམགམ

པའཡདཔལས མངཔསངགསརརའབལདརག ངརའམངཔཁདནངགསཚནབནམལས

བདམའཀརང (Krong) ན རཉམསང (Trong) རདརབའག ལགསམངགསརར

ངའལལསངརནརབནའམསནཔལབཤདའམདདཔནཔས གའབདརབན གསཚན

ཀརངkrong རབའམངཔངགགསགནམལས གསཚནའདངཔཆགསཔབསལསརངམངཔསརང

ངགགསཐགལསཀརངkrong རའབཝནཔས འགཐགའཝད ངརཀརབཏགསདངནརབཀལ བད

ཡངདགཏགཏཐནམབན མངནའལལསངརཝནཔལབཤདའའསའབབནཔམཚནག

ལསམམཐང ངཔངགགསདངཡངའལདཔའཁག ངདནའསདནངངརའནཔསརབཔན

འནནའག 11 ངགསརཆའགདའགཡད བདའག ང དའག གངདའག ངམལདའག རཕགད

འགན མའབདབན དའགབལསདང ལལསརགདའགལགསབཏནདའགབའ

བགསག ཡངསགསདའགརགབའལཡདང དགགདངའལབན དའགརའདཔཡད

ཡང པརངཁབདརསང དནམདཔརརལནསཔཉམསངཅནགབགའགགནསཔ

གསཚནདའགརབན ངསཁཡངཔ gadpo རདསའགགདངསགསལཏགཏཐནཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

79

འགནང ལསདནནསདངགནཔགནངབསགནས ལ

དང གལ རངདརཡདང ལལསརཉམསགདངགས

གསར རག རབའག འབམསསམནཔགནངསག

པགདང ནགགནཔགནངསནརངརཉམསངར

གགལསབཝདའཆགསཏགཏགཡངའག དངབསདའགནངངཐང

ཏགངཁངའཡངལཔདནནསབངསགནངཔརལསབཤདའག

འབདཝད དངཔལསདནནའགརམངའངསགལཔནམ

དང སརབསནམནནརལསཁགསལནའག

གསཔལསམཐརའབདདང འག ལསབདནངཔསདརབས

གནསགཞནཁལསཕརཡངསགསཡདཔམགཏགས གརནངལཤངད

ཆབབལའབདང མཐརའརལསརཙམགཡངམཝལས

ཡངསགསཡདཔདངདཔརལསའརངདཔས མཚདམཇལཡདཔ

མཐརཡངགརདཐགལསབརབརཝགནཔརབདདཐགསསཝ

གནཔས

མཚནའབདཝལསབན མཐརའམདསངཡདགམཐརནན

ཡངནངབཅསདསནབསའག དནལས མམཁསཔས

ནངལསནཔརམསབསམཔདངམནམདམཔསའལགཏམ

དང སཉམསནདངའལབཡདལསགསརམམངམཇལཡདཔབམ

དནཔབཏངབདངདངའདད ལསབསབདབགདན

ལས མམཁསཔགསནཔགཏངཐགསཆགསགཡངདཔཡནཏནམངའ

བསལདནནམཐརགགམགནངགནངམནནརཡངམནཝམས

ནངམཐའགནརད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

80

གམགའབད ལསདནནརའམདསངཡདགན

པདབངབཏང ང འགལབདཧཤངནངགསརལསརནཡདཔ

རལསངསནལསངམནངཁགསལབདདཔརཁནངམག

ཡདཔནཔས རབཏངཁནའབནཔདངབནཔཆགསཆརཡདཔར

གཔམདདཅནགརས སཔལས ཁནའཡངམཐའགབནཔདངད

སབདགསཔས དའབདབན ལསནཔསགསགངསནན

ཁནཡངའམའཝཤགཡདཔལསབནསགནསཡངསགཏནག

ནའག མཚནའབདཝལསབན སལདནནའངགསརས

གནསའཁལསརསགཏནནཡདཔདངདཔདགསཔབགགལས

ངསནལསདངམཚནཡང དགགགཡངམམཐངའས མལར

འལལསགརབབནརའཡངབཆབརངཏནཏནགཆའག

བགསཔསརན

ནང ཚདམམའལལས མམཐངརནདཔན 12

རགངསདབམ དསཔ གནསལགརངནང ངསམམཐངབདངམ

ཝཙམགསདཔདངནམབབགསའས ལསདནན

འཡངངགསརཆའགལསརམཐའགམནརདཔདང ཁགཏམལས

ལགསཆབཞགབབཔངསནལསགམཐབཔལསབན ནགརཡང

འསའབབགམམཐང འབདཝད དདཔགཏངདཔགགཡདརབན

སརབསསབཔནངསརབསདཔཐམསཅདལསཔརབས13དངལ

སདནནམཐརགསཆའགམཇལཝལས གསགགདངསས

ནནརལསདདདཔའག

12 བདཔནསགས ཚདམམའལ ཚདབ གསབཅད གཔ 13 བདཔནདཔའབ སཔརབསད ཤག ༧༣-༩༦ བདགངསགདཔརཁང ༢༠༠༠

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

81

གནང དསནངསཔཡངསགསདརབགསངཡདགརབན

དསནངསཔརཡངསགསགརབགབདརབསངག མཁན

རབས༧ པངགདབངའནལསམཐརནང གདནཔ14རམཇལཝམས འག

གསལབནནངཡང མངགཁངཐགགསམགསརབངས15 རབད

ག ནངགསནགཞནབརགམགའང གརབཏགསདཔར

ངསདངལསརགཡངབནའག འབདཝད ལསབནའནརབ

སམཐརནངའབདབན མངངགཁང16རལམ གབདག

ངསབདདགའབདབཝད གགསཚནའཆགསསམཐཚདལས

འབདབན གསསདངབསངཁངགསགར ངའཏཆགས

ཡདའསགརབནམས འབདཝལསབན གརའཀཝདང

མཔརབངབམ མཚནགཡངབདཔའདདལངནར

གསབདགརབནམགཏགས ཝབལརཅནརངབཏགསདཔ

བཤདཡདཔབམམསབངགནརབན གརབགབའ

རངའསའབབམཐངམས འབདཝད གངགཆསགསནངགརའལདར

བའཝདངབན ངསཡངའགལསམརགརབདཡདཔན

14 ནནགངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས 15 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༢༣༠ ༢༠༠༤ 16 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

82

གགགངམཐམབརབགདནབཤདཔ

རབཏངགགངམཐམབཆགསསསགནསའངབདདནདངའལག

རའདཔནང གགགངམཐམབརབབས གར

འདཔརངསགནནརབན ངགདབངའནལསམཐརདངའག

གསལབནནངགརཐནའངསགགས གབགར

བཞགཡདཔམཚད དནཆལསའབདང བདརལབནགསའབདནངས

དངདདརསལམསགསདངམཉམབསའབདཝལས རམགསབ

དཔའགམབག དཔའལབ བསགསབང ངརདབའག

རབལཡདདབམ ཁམཔདངགངངའགམསཅན

གགསཡདང དནམདསགསདམགལཔབྷལཧདང ཤར

གསདངངགརལཔཅན གསདགའགཟངསམབ

ཅན བགསདགཚལགཅན ངགསདངནནར

ཐརགསཅནནཔརལསགསལདབམ17 འངདརབདབ

17 གའནནཔརལཔ ངཡརབདབསངསམད དཔལནའགགསཞལའདནགསབབསངབབདཔ

ལམབཟང ཤག ༡༩༣ མབཤད ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

83

གསལདརཡདཔལསབན བམགགངམཐམབནངདཆབབ

ང ལཞགསངཉམསདངབརདབངཐངངལསངའལ ནད

དངགནདཔནངནགསའངང མགངདངལ དབངཡངམསང

བར རངབརམབསཡནཏནའམཐརནམབགསབར ད

ནཔའགསངབའདའབགཚལགམཅནམསཅན

གམཔཅནལ བའནངབགསཡདཔནའལབམཚནག

དང གའགཅནགཟནལལས འགསཔདངཉམངབདཔདསནང

སགསཤམཡདགནཔཁར མངསལདངབསགསལསའབདང

མཡདཔལས འམཝདངང ལགརཞས མསཅནགཞནའཇམཏགཏ

ལསགནནགསདབམ བམཡངབཚངསགནསགའང

གདབཟངམམཡདཔཁར ནངཡནཏནདངབསམཔམས

བདཐདལསའབདང འནདཔགན དཔའམསདངའནའབདབཕ

རལཔ ལབངནམལསགནནགསཔབསཔབདནའལབ

མཚནཡངདགས གརབདཔནཔས

ངཅནཁངརདགནསདན

ཁངམཚནམ གསངགསསངརདཡདང ཡངསགསག

ཁངརདརབསངག འབདཝད གསསའབདབན ངཅནཁངར

ཝནཔས བཏགསདསཔརངསའཡང ངརངསཁ18ལསའབད

18 དསནངསཔརཡངསགསངསཁརབདབཡདང བདཔནཔདབངསརབའགགསལབན

བངས༡༧༩ ནང འཁནསམགམརའཁནསའག བམ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔའགདཀརཔ བ

ངས༡༡༤ ནངའབདང འཁནགསམགམརསག བམ Goerge Van Drem སགསབགསགནངཔ

Languages of the Greater Himalayan Region བངས༡༩ ནང Khengkha is often spelt འཁནཁ

or ནཁ but the more phonetic spelling ངསཁ is preferred རསག འབདཝད གཊར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

84

བན ངདང ཅནརའཡདཔདནནཔས དའབདབན གཔ

ཅནདང དགསཅནངཅནརབདབམགན ཁངའདབས

ངགའལཆགསཡདའསསགནསངཡངངཅནརངཡདཔས

གནསརབདནནམལས ཁངགཡནཁགཡདཔམངཔགམང

ཅནསགནསཆགསཡདས ངཅནཔརབནང ངརཉམས

(ངཔ) རའབཔནམས བམངགཡདཔཐངངང

ཅནངརབདཡདཔལསབན ངཅནསགནསའ ཁཆགསཡདཔཁང

མཚནཡངངཅནཁངརཝནམཚམརངདཔས

སདནངའབདང ངངཀ19རབཡདང ངསཁའང

གདངསཐནཔརངརབབདཐནམན དའབདབན མཐང ང

འབརམཚརབང20ཡངངའལབམཚགབདབམན ཅནརའ

སདནངའབདང གརཅན ཡནཏནཅནརཡདཔདནནདཡདཔལས ད

བརནཡངགསསངཅནཁངརརངཝམགཏགས གཁངར

སརམཔལསམ ནངསའབདབན གཁངརཡངས

གསཅནགརསངག རསངཔམཚནགབནནནརབན

གགསཚནནངསགནསསས རངསསཡདདའབདབན ཁང

ཆགསསསགནསའངཅནདང འགཤགགཤངས ཁངགཡསའག

དབཀལ གགངམཐམབཆགསསལང བགཉལཁངཆགས

གརསངསཁརལསབའཚལགནངམཤགམཚནང Hen Kha A Dialect of Mangde Valley

in Bhutan ནཁརབདགནངམམཚད མནངཡང ldquoThe name Hen Kha or lsquoearly languagersquo

suggests that it may have preceded other languagesrdquo Journal of Bhutan Studies volume 24

summer 2011 pg72 ནངབདདབམའབདབན དནམངསཁརནཔརནཁརནམད དནཡངམ

ཁརཁདགཞནལསཡངམདརདརཝབམགའངའགརབཤདག 19 ངཀརའ དནདནངའབདབན pool pond ར བདནའགམས 20 ངའབརམཚརབགབངརའགདཀརཔ བངས༡༦༣ ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔནངགསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

85

སརསརབམས བམམང ང ཏངསངརའབཡདང

གརངགརཡངསགསཡདས གསཚནངལས

ངསགཁངརཝནཔས ངརལསའགལསམརལགསརངས

ཡད

ཁངཆགསརབསདས

ཡངགཁངའངགསརསའརརབབན འམདཔནབགསཔནས

ངཔ21 སརབནབརབསནདམཔགསལ༡༦༨༠ ལརབངསགནང

ག སབངསདམཚནགནནརབན རནངསའག

ལཁབའབནདདང ལསགསགསའནངདཔརསགསན

གསཀབསགནསསདང ནངལསཡངངརངསགསབགངདངདམ

གདདནཔསདཔནབདངཔསལའརབནཔ22 དངསགས

21 ནསངཔསརབནབམག བདལསའགནཞབསངདསབགནཔས དཔནབདངཔམགད

གམཔཐགའནམད ངངགསརདཔནབགསཔགནསབསག བདཔནཔདབངསརབའག

ལརབསནངའབདབན ནསངཔརབདག བམ ངགདབངནབསམཛདཔལསབནའནརབས

མཐརནངཡང སའརརབབནནསངཔརབདཡདང ངགསརམའཇམདཔལསམདརབསསཔ

གཁངཆགསརབསནང གནསངཔརབདག འགདཀརཔ ནངའབདབན ནམངཔརབདག ནང

ནསངརབགབའརངའཐད མངབདསགནསནསངརསལསནམད པབདགདའབདརནསང

པརཝནརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངས 22 སལའརབནཔའམམཚནགཞནདམསནབམག (༡༦༡༣ ༡༦༨༠) ལ༡༦༡༣ ལརབདནའདའངས

ང གཞནལསཡངསའནཞབསའངགསརརདའནརགས ལསམཔསདམཛདགའགན

བསསདདམཛདསམདངསགཏདབན ངགསརསའམདཔནབདངཔ སརབས བསང

གསརངབདམཛདནཡངཤགབངས ལསམམསདངདམཛདདམསརབསསགསདངགས

བནམབནདཀརགལལང ནང བསགཡངང གཞངརང བསངང གཞལདངང

བཅསངགནདངབནཔརབཅསཔབངསཔམཛདསབབན ངདམསལམཚནསདགསཔབནའན

འགགགསཔལཚབསལའརབནཔམགངགསརདཔནབལསདགམཔརལ༡༦༦༧ ལརབས

གནངག ལསལ༡༦༨༠ བརནལངས༡༣ ངབནདདནབསནབངས ལཔས༢༠ དངངས༦༨

ཐགབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

86

དནལསདགསབངསབངསཔནཔས ངསངགཡདཔརབན

འགགསལབནནང གངནསདངསགསབཀའའརཔདཚངབར

བངསཔདང སནསངཔསརབནབསམངགཁངཐག

གསམགསརབངས གངཙནདནདཀརདམརལསདནམམདན དངམ

ལམདནལསགསཔགངགསནམངབངསས23 རབདཔངསང

ཡདཔན བངསལའབདབན ངགསརམའཇམདཔལསརངགསརབང༡༡

པགནམལགསཕགདང ལ༡༦༧༡ ཙམགབངསབངབརབདཡད

ང བདདའབདབབན ངགསརདཔནབདངཔསལའརབནཔ

མགལ༡༦༦༧ ལརདགམཔཐགབས ལ༡༦༨༠ བརལ༡༣ ང

ལདསབནབངསལཝཔནངདངསཔགཞནདནགགསཔ

ལའགལརབས24ནངགསལའབདབདཡདཔབན ལསབན

འནརབསམཐརནངཡང བསནསརམའངསཔརསངབབར

གགསཔདདངསགསབརདགསཔགངབཀའའརརགཔད

ཚངབརབངསཔདང བན སའརརབབནནསངཔདཔནམ

གགསརངལདམགནགཙངབརདངས ངཔརནངབསབཟངཔལ

མངངགཁངགསརའབསགནང25 རམཇལཝམས མཚནལསབནམདར

བསབན སལའརབནཔམགལ༡༦༨༠ ལ ཝཔནང

གགསཔརལསནངགསལབཁ གགསཔལརངདངསགས

དནལསགཁངའཡངནསངཔསབངསབངསཔནམར ངསན

ལསནངཐནཡདཔངབདདབམནམལསབན གཁངལ༡༦༨༠

23 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤགངས༢༣༠ ༢༠༠༤ 24 དའནནནའགསའངདང བདཔནཔདབངའགགསལབན འགགངསགནཚགས

ས༡༩༨༤ ལརཔརབནཔའགལསདརབསདངལརབསནངགསལཝམས 25 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

87

ལརབངསབངསཔསབནནམཐགབཅདབགསཔས ཝདངསངས

ཐདལསའབདནཏནཏནགནའག

ཡངགནརབསསཁནབཤདལཡདབདཔན

ཁངཐགམརགརནནཔཔངཔ26མགསགནམདནགའམགང

ཙམགགབཏབགནང རམཐངའནམད ངགསརདཔནབགསཔས

ཐགཁངའམདབངསབངསཔནརབཤདགདང ཡངཔང

པས༡༦༦༧ ལརགཁངགབཏབནམལས རགདནསབངབགསཔ

བསདཔནབགསཔསཔངཔམགསགནསལསསགསགཞནའན

དཔཝལས པངཔམགསདརངབནངའམཔཡདརགངས

སགནསགདནསཆགསཔངབནམབབཔརགགསབསབསནམ

ལས མངརསསགནསཁངབནབབ རགདནསབངསཔམཚན

ཡངམངཁངརབཏགསབཏགསཔནཔསརནརབསསབའག

26 པངཔམག (༡༤༥༠ - ༡༥༢༡) མཐངལབངཡབསགསདནབདངམའགམཔལམགསས

འངས མཐངངའབརམཚལསགརབསབས མསལགའབདབདལཔནརབད པངཔསག

མརབམསངབདལནཔནམཚ ནངབརཤག གརནཚདནནནམརཡངམབརཐནཔརཤགགར

དམདབརནམལས མཚནངམངསཐདཔཁརགགདངནཔགགམཆནའགབགསམརཡངམབརཐནམད

ཁའཛམསཔདསདདཔསགརནཔངཔརབདདངའགདརབསངནམལས གརསས

གསཐམསཅདབའདནནངག གརབཏནམགསགདནསགཙབཔང བམནནབདང ངམཁར

བནང གཙངངནང རབསབནསང མཐངགཏམསངནབསའརངསགསདནགནསདང

གགལགཁངཤབངས ལབབནཔདརསམཛད དངལ༧༢ བརགགསཔརཔདངལསང

གཏམནངགསལ པངཔམགནཔལསརཔདངཡབསགམརབཐདཡངདརག པདངཡབསགམ པ

ངཔམགདང གསསངམསབལམཚན ལསགངསཔའནལསབཅསནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

88

དགསལགབན

རབཏངམངཁངརམཚནབཏགསལའཆགསཏགཏའབཝད

ནམའངབམམམཐངངགཤརཡདང ལངསསཚདདངའལབ

བན ལསརངམནཔས པངཔམགལ༡༤༤༠ ལས༡༥༢༡ ནདང

ངས༧༢ ཙམབགསཡདཔལས ལ༡༦༦༧ ལརཔངཔསགབཏབགརབ

ངསདངབདགའག མཚནགའབད རབན བསཔངཔ

མགདངསཔགསལངས༡༤༦ གཡརསངག དངདཔནབཐདཁ

དཔད ༧ཞབསངནཔསཤརགསལཁམསདབངབབནའལ

གགས སལའརབནཔམག ངགསརཡབསངགདབངགདང

ཕམབནཔམསགབཏབགནངབསགནསཁརངབངསདཔབཀའ

གནངམར ལ༡༦༤༤ ལརངབངསམཚནཡངསའརརབབནརགནང

ཡདཔདང ལསངའམདཔནབཡངརངསམཛདགནངག ལས

ལ༡༦༦༧ ལརདཔནབལསདགམཔའནམད དཔནབགསཔ

གནསནསངཔསརབནབགནངགནངམནཔས

པངཔམགགགསལངས༡༤༦ ཙམལནསངཔདཔནབགསཔ

གནསནག ལསལ༡༦༨༠ ལརསལའརབནཔདངསཔགསཔ

དངསགསདགས གཁངབངསབངསཔནམལས བརནལངས

༡༥༩ ཙམགགདཔརཡདའསཔངཔསགབཏབ ནསངཔདརང

བནངའམཔཡདརགངསའགརབལསཡངབནཔགདང ཆའག

བགསཔམཚནགགཡངམམཐང འབདས མངགདབངཡནཏན

མཚམགསཡང གཁངདཔནབགསཔརངསརངགབཏབབཏབག

འབདཝ ལས པངཔམགདངའལབགཡངདརགངསཡདཔམཚད བ

འཚལཔརངསཡངལངསཡརམརབགསབཝད འལབཡདཔལསརངམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

89

མཐང ངསནརབསདངགགཁརབའའབདབཝདཡང ནརབས

སནཙམལས པངཔམགསགབཏབགནངབལསགཆད

ནཚདམམཐངརནམདང མསཡངངསངགསནམགངསསར

མཔལསམརབའག མཚནབན ཁངཔངཔསགབཏབ

ནཔར དཔནབགསཔནསངཔསརབནབརངསརངགབཏབགནང

གནངམགནཔས

བངསཔབདཔ

དཔནབགསཔང༧ཞབསངནཔཞལབནམམཚད དརབས༤

པལསབནའནརབསམགབམཡངནམལས ཁངབཟབདདང

ནཡངགརདཔནབརངསགསཐགམབཅདཔརདངལསལམནག

ནམརངསཡང ལསབནའནརབསམཐརནང དཞལ

བདབནགསཔརབབས27 རགསལཡདདབམན ཁངའདངཔབངསམ

དཡངངབམགརངམབངསཡདཔལས དཡངངམགརབསདང

མཐངསརའག འབདཝད འསཚདམལསའབདའསལལསཉམས

ཆགངཉམསགསབབས ཆཚངཉམསགསམགསཔརངཡརསངམ

བམགའག འབདཝལས དབམའབདབནམངགགལས

བལམཇལནའག

ཁངབརབགནསབར

བངངགསརདཔནབགསཔརངམའབདསབམགཡདང

ཁདའནམཆགསཔལས བསརབགནསམཛདདནལས ངསངཚང

27 ངགདབང ནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

90

ནམལསམཁནཔགདནའནནཔལམཁར ངབགསཚནའ

སདཀརལཝ28རབསགནསཁལསགགསཞལགགསཔད བས

མཁནནམགདགཔགགསང ཁངདཐདནམམཁའལསམར

འཕགསཔགནསབནབགསངརམཛདརབགནསགནངསརགགསག

འབདཝདའགནནགཔཕལཔསའབདབན མད༡༦ སཁང

ངརབསརམཐངཡདཔམས བངབསམགསཞལབ ངབ

མསདཔའསནམམཁའལསམརརབགནསམཛདས ངའངཔདནདགརང

འགརགངསནམལས སགནསཁལསཕརལགནསངགརནརབས

སལསབལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

བའཚལཔརངསད ནརབསའབཝདཡང ཆམཉམསརངབ

འག

དགསལགབན

མའཇམདཔལསའརལསབདནང ldquoའལལསརབང༡༣ པ

ཡསདང ལ༡༧༤༧ མཐངསགདནཔམདམསཔདདཀརསཞབས

སབཅག གགལགཁངཉམསགསདངབདམཛདཡདཔམཚད ཐགངམར

བཀའབདམཁངབངསགནང བསཔརབགནསམཛདདན གང

ངསངཚངནམལས བསམཁནནཡནཏནམཐའཡསགདནའནrdquo ར

སགནངག བདདགའབདབབན མདམསཔདདཀརམག

ཐགམརསགམམཛད ལསདངངས༥༩ ལས ༦༩ ནཚདམཁན

རབསབཔཐགབགསདངལ༧༠ ལརབརགགསཡདཔདང བས

མཁནནཡནཏནམཐའཡསམགམཁནརབསབགམཔནཔས མཚན

28 སདཀརདལཝརསངགསརཆའགངབགསཚནམཡདཔསགནསགངནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

91

བནཡནཏནམཐའཡསམགརབསབགམཔཐགནམད དམ

སཔདདཀརམགའཚབགསདཔམཚད མདམསཔདདཀརམགམཐར

ནངཡང གདངམངཚབནཔརམགསལཝལསབན རབགནས

དནལསམདམསཔདདཀརསམཁན༡༣ པམགགདནའནར

ངསཡངདགཔགལསརངམམཐང ནངགམགའབད མཁནརབས

མཔརནཔལསདངསལའརབནཔདངསཔགསཔསཚདཡར

མརབགསབབབན མཁནརབསགསཔདངགམཔགངངགས

ནམསབནམགཏགས ལསགཞནགནཔའསའབབགཡངམམཐང

ཁངཐགགསཡདསལསཐགངམབབཏངཔར

ཁངའདངཔབངསཔབསལསརང ཐགཚདགསཅནའབདབངསཡདང

བསགགངམའལ29རཁངམམཛདབགསཔབས

ངབསགསསགཁངདངམཚགསསཕགསཚནགནདཔ

མས རམཝད མསཡངདབམགནངབརཐགཚདངམབ

བཏངག གནསདནབནཚརགགའབདཝད མརངངགསརའནཔ

བང གངརསརམདཔགཁལས རབསདངགསལམའགལས

མརབལགཤགསཔལསནརབསསབའགརམངགདབངཡནཏན

29 གངམའལཝའངསགས ནདགའརབབནནལསནརབཤདཡདཔདང མངསག

དནཔདངགཁངམའལམརམཛདཔལསགལསབལགཞནགཡངནའག ལམཚནས

བམསམནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབདནངའབདབན ཞབསངའགསདསལསནལམ

རབབཟངརམཚནམབཏགསཔམངདངརབམཚནགཐནང མནལམརབབཟངསསགདནཔདང

གཁངམམཛདཔལསམམཇལ ངཁནངགངརང ངསཁལསབརགངBrakteng རབབདའཐན

ཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

92

མཚམགསགངསམས ལསབན དཡངམབལསསགནས

ང མགརགསསཡངསགསའབའག

བརབསཁངཉམསགསབར

ཁངའདངཔབངསཔལསར ཉམསགསཚརགམགགརལསམ

དངནརབསསཡངབཤདནའག ནངབརབསགསགམ

བསནནང ཁངཉམསགསཐགགསཔལགབཀལབརལས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚམགདང གསནརབསསཡངདས

ཚརཝམསརགངསའག

ཉམསགསཐངསརལསབན ཡངདབངའགལགསཔའགདདབང

གམགསལདགརའརལགབསགནངམནམལས རསངསས

བནཔདང གདཔལནའགཔདཀརབདསརའནངལགམས

གཙསཔའགལཡངསཁངདང དནངཔམསཉམསཔགསབདངགསར

བངསམཛདཔརགསལདབམ30 ཁངཡངཉམསགསདསཔབཀའ

གནངམདངགགཁ རལམདངང མད ཆསགསརམཡངགནངམལསབན

ཁངཉམསགསདན དགགངམཐམབདཐངརགམ

འབདབན བསངཁངགབཅགསདཡདང ལལསགསཚན

ནངའམནདའཐནརབསཆདཔནངནང དཆགསསབསངཁང

བདའབདབམལགཔགརབཏན མདངགགཁརམཐངལས

འནདངདངཨམ ལསགསསའབགབལ ལསངཆསཐད

ཁརདཔད ཁངབགསཙནདནངམཡདདགའརབདབངགནམ

ཝདང གདངགསའགཙནདན ངམགགཡདབབབཏང སམལང

30 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༢༠༤ ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

93

ནདགའརབབནསཟམརསསགནསལས ཁརངགཞགའབག

ཁངཐགགསཔབངསབངསཔནམདང བངསཚརནམལསགསཚནནང

མསཅནཕགཔདངཀཤལསགསཔམཐནཔསམཚད ཆརསའབབ ལགས

གགསཔལསདའཚབགསཡདཔནརབསསབཤདའག

ཁངནངན

ཁངའདངཔབངསཔབང

ལསརངཐགཚདགསའབདབངས

ཡདཔལས ནངནརལས

བན ཐགའགམནངནགཙབའ

ནའམལསབབབ

ཐགཚདམདང འརན

མདབདདང གན མན

དཔའབགགཔའབགས

གསལཡདཔམཚད བསས

མཚནབདདངའཕགསཔགནསབན

བག ལསལནབམཇལ

གས ཐགངམརའར

འཆངལསཞབསངངགདབངམལ

ཡནཆདདཀརབདམཡངསགསདང བསསངབངབཤགསསངས

སསབངསཡདཔརལསབནའནརབསམཐརནངཡང

གསལཝམས31 ལསབར བསགནཐགཚདངམབབཏངབལལས སག

31 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

94

མནནབསལགརངཐགགབཀལཉམསགསཝད ཐགཚདགས

པནངབསསསགདནཔབཀའབདགརངབསསདངགར

འཐདཔབངསཡདམཇལགསཔ རམངགདབངཡནཏནམཚམགས

གངསམས

ཁངནངནགརམནདངབསསནངམགལསདསནངསཔར

ཐནཔནགསལསརངམཇལདཔལས ཡངཡམཚནཏགཏགག

ཚར ནངལསཡངགནདལགལགགགའ མནནམགས

གངསརའབདབན བའསབདངདཔརགཡངདཔ

ནམད འབམམབའའགལཁབནངགགལསདཔལསགནམདས

དནབསཅནགགངསཔལསའགསནསལསའག

བམབ ངཁདཚདཙམདགཡདརབཤདཡདཔད ལསབན

བབཔདམརཡངམཚནལཡདཔརནརབསདངམངགདབང

ཡནཏནམཚསགངསའག འསམཚདནམའབདབན སབཟངདཔར

ཅནབ གསཀལསའདརའདང ཞལདབསམཔབརལསགསཔ

མཛདཡདང ལལསགསགསའནངའམནདགསཅནའཐནམད བ

འསནདགརབསགསགནདམགསཔམཛདདག འབདཝ

དའམནདབསནམལསརའབམམགནངབལསགསནསས

བཤདལཡདརངགསརམའཇམདཔལསཡངབདགནངག

དངགཞནཡངཁངནབངསཔད བའལངས

ནཆགསལསགསཔལའབདཝད འསགསམདཔརསས

སརངབབརགངནཔལསའག འབམགངནཔབན

གསམསདགའནམགམངདཔའབ དགའབནཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

95

ཡངནསསབཤདལའག ལསགགབའནལམགངབཏབནར

བཤདཡདའལསདངགསབན མཨཔགནགརམགསཔར

ནནད(cancer) ཐབ བ མནབཅརངགརགདནགནསར

འན ངརབརངའན ལགམདནཚདལམཁརནངནབརཆདག

ཡངའངམབགག འཨསབདསགགསགནངདརགསལབ

བཏབགནསརསངག ལསཝགལལསལགདབ མན

བཅརབཀའནདགའཚརབའབམརངརངམནངདཀའངལགཡང

དཔཐགལསངསསངགརམནཤསསནལམགངབཏབནརབ

ངསའའབཀལཝམསརད ནཤསསབཤདའག

བམགགངམཐམབགསརབཔགནསཡང མམརས

ཁགབདངལསམགརངབམང ཁངའབ མནལསཤབཟང

ངནའབགསཔད འདངའལབབའསགཡངཏནཏནཐནཡདཔ

ཉམསངལསབཅདཔན བའགཞནདངམའཝགནཔདངབདངདས

སརབནཔས

དགསལགབན

ལསབནའནརབསམཐརནང སངསསརབསབན32 རགསལཡད

ང ཁངཅདསཐམནངའབདབན ནམདབད རའདཡདད

བམ ནངསཁཐགལསའབདང དསབདབངགཡསགཡན

32 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

96

འབམཇལཡདཔལསབན ནམདབདརངནམམགཏགས སངསས

རབསབནནཔས དགམདའནམལམགསཡངནམད

བདནཔརལསགངསམས

ཁངབནདམངསཕན

༡༽ ལནདངབའནཔགན

རབཏངའགལཁབནངནཁངདངདནམངརབསགཡདསལས ཁང

འཡངམཇལཝཙམགསརངམསནངནདདཔབགཡགསཔདསགཡད

པལསབན ལནདམངསདདདཔདངདགངའནགསཔགནཆ

གརཡདཔན

༢༽ འརནབསདནམསབསགསཔངས

གངརབནང ལལདཚལམནདཟསནནདགའརབརཡངས

གསཐནའ ལདངམནདཟསནངགསབསདངའརཔགམག

ང འརཔལསནགདཔནལདཚལདངནདགའརབགསའང

ནཔལསབན འརཔབདངགཔརགསརངའགསཀར

ཕནཔལམབཟངཔཡརདནམགམདཔལབསབཟངཔཡངཁངའ

བནཐབཔལསབནབསདནམསགསགངམགརཔགནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

97

༣༽ གསནགསཀབསན

གསརངགསནཔདཔབས འནངནབརཆདལདངབ ས

ལགསའངདནཁངའནངསམདལརབནཡནབདགམཛདབ

ངདཡདཔདང འགནམལམསངདནལདབད

གབབསསགཡངནཔལསབན གསནགསམགཏད སགན

པས

༤ ༽ རངགསསདངལམལགརགས

རངགསནམངམནཔསདངལམལདའབདབན གསནགས

སབ བཔགནངདང བངདམངསགརའཆམདངགཞསམཇལཁ

གནང བསཡངཁངའབན འངམལས སདངལམལདནདང

བདགའནའབདསགརགསགཡངརཡདཔནཔས

མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

མའབདབནཁངའདབསགསཚནངམགནཔར མངཚབར

སཡངབམཐངགནམདསདམ སབཟངསབཟངགམདདང

གནསརདནལསའངཡདཔལསའག བམདབངའགལ

གསཔམགནདགའརབབནངནངལསངགསརདངམཐངབསསང

འནཔབས གངལམངཅནཁངབལསཕགཔནམད ཁངམམཇལཝ

གསགནསལསརངབསལསམརབབགནངནམད གད(དཔའགས)

ཡངམརབབསགནངབམཐངམབཐགལསའནམདང གགས

སངཅནངནངཇཆངབགལཡདཔརལསདའཚབགསཡདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

98

རབསསབཤདའག དསནངསཔརཁསབམཐངདནག

ནམས ནངགསསད བརནཡངཨསབརབམཐངམལ

ཐགགརདཡརཁངལལའག བམལའརསམདབས

ཡངརངསགངགསསའརབལཝམཚད གདངམདཔརརཡངབ

འག

ཁངརབས

མའབདབན མཐངསག33དནཔམསགཁངམཡངའལ

མརམཛདགནངཡདཔལས ཐགམརསགདནཔརལསམདརབསགབ

ན འགཔདཀརབདདའགགནམརམ དའགསགཔ བར

འགརལདངམཉམཔརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའག

གགནལབལརསཔགསཔདབངག34མགརབང༣ པནངབད ལསམ

བདའགནཡདཔདང མཐངསགབགསཁགདནསབཅགས

གནངམམཚད ནངདའནབགསགནངབནཔསནམག

འབདཝད ལབལརསཔསའརལབམགདབངགནངཔབས འལན

དངངགསགསབཅའམརགཏགསཔགགསནམལས བནཔགས

རའལགསདངསགསདསཡདཔལསའག མཚདརབང༣

པནངའགདཔལནའགཔབནཔའདངཔནའལབཡངསག

དནཔནཔལསཡངསགསནརམངགདབངཡནཏནམཚམགས

33 མཚནམསགནངཡངསགསསགདནཔརཝནཔས

34 ལབལརསཔགསཔདབངགམགསནལསཐགམཐའབརགམབངསཔནངལས ཐགམའགངསཅན

ནངབགསབངསག ལསགཙངནང གངསནངབགསཔཐགལསནལསབརཔའབངསག

ནལསཐམའམནལགདནསསགདནཔབཏབབངསནམལས དངལ༦༤ དངསཔགཞནདནགགས

སངཔརལསའགསའངནངགསལཝམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

99

གངས ལལསལབལརསཔམགབདལགནསངག ལསརབང༥

པནངནམནངནརབའམས35མགའགན ཐརཔངསགཙསཔ

གདནསངབདགབཏབགནང གསནཉམསནགསརདརབསངག

ལལསལབམགཡངབདལགནཔལསའག ལསརབང༡༠ པ

ནངཞབསངནཔམགབསཁབརབབང འགཤརབབ

གས ཤརསགདནཔདང བགཚངབགསལསབལ

དཔལསབགསནནཅནགནཔས ཞབསངམགསམཔརཁ

བདབངབནམལས མར མནགདནསངབཅགསགནངསརམ

འཐབསམདང དཔནའཐབསདཔནཁག ལསངདཔནའཐབསཡངང

དཔནབསགནངཔབས སལའརབནཔམགསབཀའམངགས

བན བཏངནཔཔདདཀརབས36སགདནཔའནཔའམམའབདན

བནའ དནབངསཔར37གསལཝམས ལསགངཚངལསམམབན

35 ནམནངནརབའམས (༡༣༠༨-༡༣༦༣) མཐངགསནནལསདངཔ བབརནཐརཔངདང ངམཁར

བནང རདནབཟངངསགསགབཏབནམལསདའནབགསགནངབདང ལསགངགསནན

ངའསབཅགསངདང ཤརནབཟངང མཐངནནངསགསགབཏབ ནལསབརཔབངསག ལས

གསནའདམཅནངམརནབཟངངདང འགམབལཁརབསམགཏནངརགདནསགསགབཏབ ནལསཐམ

བངསག འབདཝལསབན ངསའགནངནགདནསངབདགབཏབཔརལསའགསའངནང

གསལཝམས 36 རབཏངཔདདཀརབསམག བདདཔལངཤདའངསདངལ༡༢ ལསཡངསའནམཁསབདབངས

མཔམཛདག དངལ༡༨ ཡངསའནགདནསགསགདནའནསགརནག ལསཡངསའནདངབས

མནངམགསཆརགསལགཡགཡངམཛདདབངདགདམསཔགསཔརགསནནམལས ཐགམརདངགམཁར

ལསའགངནགངགབཔནངམགནངབགས ལསསལའརབནཔབཀའབནམཐངསག

མམཛད ལལསལམལམཚམསབགསག ངབམའབདབན མའངསདསབདང

སངཔདདཀརལསགསཔབཔསཤནཡདཔརའགསའངནངགསལ 37 དའནནན འགསའང ཤགངས༤༥༠ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

100

བསགནངཔནངལསམཁནརབས༤ པདམསཔདདཀར38སསགམ

མཛདག ལསམདམསཔདདཀརམཁནཐགའནམད མཁན

རབས༧ པངགདབངནལསམག39གངཚངལསསགམབསགནང

ག ངནངམམཛདབགསཔསཚདངགསརདཔནབགསཔབས

ནཔས

དསགཁངམའདངཔགནནམནནར

དཔནབགསཔནསངཔམགསགཁངནདངབནཔརབཅསཔགས

པརབངསབཔལ ངརངངགསརངདངགཁངགསཡརདངམར

འབདབགསག ལསམའབདབན ངགསརདཔནབམགརམཐང

དཀརངདང དནངགསརངནངའབདརགསལདནགསལའབདབགསད

ཡདཔནཔས དསནངསཔརདཔནབསགནངལདང ངགསརརབ

ད བརནཡངརཝགམསཁངནངནབགསལཡདཔདང

38 དམསཔདདཀརམག (༡༦༣༩-༡༧༠༨) གཟརནསགངརབསརབང༡༡ པསཡསའངས དང

ལ༥ ལས༡༣ བརནབསམནངམརངགསགདམསཔཕལརགསནག དངལ༡༤ ཐགའསཔཚལགས

མཁནནཔདདཀརའངགནསལསསཐརམནབས མཁནའདངཡངསའནདམསལམཚནསགསལསམདདགསན

ར སགཆལགདངབཅསཔམཐརནཔསམཚད གནཔ གསཔམནརགཔལམབདགཔརར

ག ལསལཔདངགསབདཉམསཝལསལམདངངབནའགལསམའནཔཕཉའརབ

བས སལའརབནཔབཀའབནབལལམལཡམརངསངཀཋམཎ (Kathmandu ) རསན

སདངམནཔརཞབསམབཔབསདངགསབདསབནབསདངསབདབག ལསངངདནཔ

དངནམམཁའངསགསགགསརབཅདདནལགཤགབས ལསལགནམཐངསགམམཛདདངལ༥༩

བསབསམཁནརབས༤ པཐགནདངལ༦༩ བརནལབངབནདདནབངསནམལས དངལ༧༠

བརགགསག བམཡངལསནདགའལམཚནལསགསཔསནདམཔཤགབནཔརའགས

འངནངགསལ 39 ངགདབངནལསམག (༡༦༦༨-༡༧༤༦) ཤརཝཅནཞལ གངརབསརབང༡༡ པསལའངསག མཔར

འསརགསམཁནབསདནམསའདརདངའདརལསམཔབབགསམཔརབས ལསབཀའནགམནཔད

དཀརནབལསནལསལཤགསན ལལསསགམམཛདམཁནཔ༧ པཐགབསལ༨ ང

བནའ དནབརབངས ལསདངལ༧༩ པབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

101

གངཚངའབདངདནངསཐངངདང རམགངནངབགསལད བར

ནཡངའག ལསནམགའབདཝད དཔནབགསཔམགདཀརངདཔན

སགདནའནཝབནཡརའནཔལམཁརམཐངདདལ40ངགཐང41

རས སགམངགདབངནལསམགདཔནབགདབངབཅརབ

བས དཔནབསམརངབགསབགསཔནནརབཀའའགནངམད མ

ང སཡངརདནདཔརསགདནཔནངརངདམགཏགས གཡངའ

སདརབཀའལནལག དཔནབསརབཏངངརངགཁངདངངགསར

ངགསཡརམརའབདརངདཔན ནཔན མདརངདནགསལ

ཐབདནལསགནགནངརགངསཔལསར དནཝགགཁང

གསལཐབདང རཝགསགདནཔགསལཐབདནལསབགསཔལ

ལསམརའབགསབགསཔནརབགཏམའརནརབསསབའག

རམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས ངགདབངནལསམཐར

ནངཡང གདནཔསབརཡངཐགརབགས42 རགསལཝལསབན

གཏམའབནཔགནམམཇལ གསལཐབའནཔརལགསའབདབད

ཡད ལལསཡང གངཚངནངལསསགདནཔདང གཁང

མའལམརམཔབནའབདབབཞགགནངག

40 འགགསལབན ཤག ༤༩༤ ༢༠༠༤ ལརཔརབནའབདབནང གབསཡདཔམཚད བདཡངཡངས

གསའབཡདང མཐངཔཁའབདབན བལརབབདཐནའག ལརབདནཡང མཐཤས

ལསདམའབལརབདང ལསཡངདམའབརབལའག 41 ཡངསགསངགཐངརའབང མཐངཔཁནངའབདབན མནའབསཐངརབབདཐནའག ས

མལསམའརལམམཐནནཚད ངགསརརབརགསལཐབདནལསསའནཔབས ཞགགག

མཐངལསངམནངབགསནམལས ནངསཔརའནཔལམཁརགསལཝབསསངགཐངནནཔས 42 ནན གངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

102

སགམགམཡངའལམརམཛདདཔའབདབབཞགགནངཔ

མཚནགབནནནརབན སཚདབསསགདནཔའའག

ལཁབནངའགཔདཀརབདགདནསངམགདང ནནཅནགཡངནཔ

ལསབན འམནལདཡདཔམཚནསནཔས ན

ངལལསའབདཝད སགམདངགམའལམརའབདངགསརཚང

ལསགདམའབབབབཞགགནངགསངག འརངསགནནརབ

ན ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངཔབས གངད

བརངཔདམསནབདང འཇམདངསབནའན ལསབཀའནཀཤསགས

ངའགལངསམལསབན གངནའཛམགམ ཐངབགས

བམསམཛདཔགསན སལབདསབསབཞགགཔདང ཤརང

དཔནཁགཡངགངནའབདམདཔར སདཔནབརངསབསགཔ

གསདནབ ལགརསརནཔརལསགསལདབམ43 དབངའགས

དམལལསརཤརགསའརལབསབདཁགདངདཔནཁགངགསར

ལསརངབབཞགགནངལདརག

རབསམཚན

དངཔརངགངཚངལསབསགནངརབསམཚནབན རབསདངཔ

མཁནརབསབནཔངགདབངའནལསནཔས འལལསརབསགསཔ

འགམཚནག འལལསཡངརབསདགཔགནག ནངང

མཚནམཐབལསའརབདམགས

43 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༤༨༥ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

103

ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངམལསརངགསརངལསབས

གནངརབསར

དངཔརངམམསཔདབངག འངསགསམཐངརལསནཔས གསཔམ

དཔལའདར གལས གམཔམའལ གངལས བཔམནབཟང

ལགས རདརསལས པམདཔལནལམཚན ངསལས གཔ

མནན(མབས) མཐངལསལས བནཔམསརབའངགནས

བདདབབལས བདཔམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) མཐངར

ལས དཔམཕམནར (རཔསངསས) ངསངའསལས44 བཔ

མགཞནཕནདབངལ (མཀ) གལས བགགཔམབབནནར

གལས བགསཔམདའནམལ (མའནལསམལ) མཐང

དགསལས བགམཔམབནའན གལས ལསད

བསདཔདལགརངམའནལསམལམགསགའགནབསཔབང

ནཔས

རབསདགཔགལསལསམནནམགལས

གགསསམངམཚནཡངསགསམབསརཝམས མ

ངའངསལའམཐངལས45 (བདད) ནམདང ནགཞན

པསལསརངངགསརངདངནངའལགསགནངག ནངམཔརག

44 མརངའངསགསངསངའསལསནང ངགསརཚངནངབགསཔདནངརཔསངསསརཝནཔ

ལསབནཡངསགསདརབསངག ཡངགགསནངབདའསའནའབདཝའཇམདནལསནམམ

གཏགསསབམཝནལགས

45 མཐངལསརབགབནམའགདཀརཔ བངས༡༡༢ ནངགསལང ལརངགདབངནབས

མཛདཔལསབནའནརབསམཐརཤགངས༡༢༠ ནངགསལ ཁནནངའབདབན ངཚངསཡདལས

ངས གསསཚརབདཡདཔརཡངབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

104

གགནངབགསཔབས ངསནདབངགམགསའགལཁབནང

ནངཔསངསསསའནངལགམགའབདགནངགསབད

སལསབས མནནདང པང གབཟང ལབཟངརང

བངགསརདའནདམངསལསགདམཁབནམལས འསངཡངགངལས

གནངབདལཁམསགསནདནདབསབཔརབཏངགནངག

འམདངགཔགབབདབདནཔགདནསནཔརདངའས

ངསདབསངཔརབཏངགནངབསམཚད འལལསཡངདངབ

བཏངགནངམལས ཡངསབམསདངབགསགབདདབསངཔརབཏང

གནངཔལསའག ངདངབགསནདནམཁནཔགཞནདགའལས

གངནབགམདང མདགསགགནསགརམཁསཔརངས འགལག

ནམད གངཚངཁགལསའགཔབཀའབདདའག དའག བར

འགརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའགསགཔགགནལ

བལརསཔགསཔདབངགགདནསམཐངསགདནཔམའབདབབཞག

གནངག འདངསམཉམགགཁནམནངནརབའམསགདནསང

བདཡདསལས གདནསགཙབཐརཔངདབསབནཔནནསབཤད

གསརཔབགས46ནནལས ངམགསགངབསཡངལསཡངགནངག

མཛདཔབའསསགདངཐརཔངབཤདཡརསངའལསངབསམ

ཚད དབསབནཔནནལཐརཔངཡངསགགསགགནངམབན

སགདནཔདངགམཡངའལམརའབདམཛདབགསག ང

ཐརཔངདངསགདནཔཉམསགསཝམཚད གཁངཡངཐགཚད

ངམགབངསབདདངཉམསགསག

46 བདཔནཔདབང འགལརབསའགགསལབན ཤག ༥༧༡ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

105

ཐརཔངབཤདལསགདམཐརའལ འགབནཔདངའབདནཝ

འབདམཛདམཁསབམངནཡདཔནངལས ད བརནཐགབས

བསཔན དརདང ས རལནལསནབགམ

ནཔས ངསའབམམབནའ དནནདཔགམཛདཔལསབན

དམངསཁགལསམངསབཝཝམཚད གཔརངསའགས

དདབངགམགདང ལམཨནཚགསསན མམཨཔབན

ལསགཤསནཚགསསཡངསབཐགལསདརབནཡདཔསམཚད

པར གསནལམཁནནཔནདགའལམཚནངབནར ངགསར

ངགངམགསགནསལམནཚགསསནསབངསགནངཔ

ཁངནངནགངགསལརབགནསཡང རངསགནངཡདཔརགསལཝ

མས47 སགདནཔདངགཁངམའལམརའབདལངསམཙམ

གནངབལདངསམ ཐརཔངམམཛདནངམབགསཡདཔདང

ལལསཐརཔངལསཡངདངསམག ལསམསཔཁངཞལན དར

གནངབགསཔངགསལཕགསཡངགངལསལ ཁངའནངརངང

བསག

མངགདབངཡནཏནམཚམགལས

མངགདབངཡནཏནམཚམགཡངསགསསགམབསརཡངཝམས

(༡༩༣༣-༢༠༡༥) ངའམཐངསའརདརརསརརགངབདའངས

ག འགདབངགམཔའགསདདབངགམགངགསརངནངམན

གརབདགནབསཔནམལནངབཨལ༥ དང ནངའལབལཁ

ལསགགནཔས འབསངགསརམགནསབནབནའསའངགནསན

47 ཡནཏནནཚགས འགམནསན ཤག༧༤ ༢༠༡༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

106

པས དངལ༢༥ ནཚདགགབགསང ལསནདགཚབསནགཕགཔ

ལསབན ངམགནསབནདབངལམཚནལསདངསརརཔ

བགསག ངཐརཔངདབསཔའནལསལསནངཔགངདངབ

ལསགསཔབད ལསསབབཐངལབནཙམགམཚམསབགས

པལལསདངལ༣༥ ངགསརམགནསབནའཇམདཔལསབཀའགནངམ

བན སགདནཔམཐགབསགཁངམཡངའལམར

ལ༡༤ ངམཛདཔད སགདནཔཐགགསཤགབཀབགནངཔསམཚད

གཁངཐགཆགསཡངཚརགགབསརའབདགསཤགབཀབག

མཛདག སགདནཔདངགམབགསབན དངལ༤༡ འག

ལབཔའགསདངདབངགམགགརམངའགསལབནམ

ལསའབང ངམནདམཔབསལམནབནཔམགདངགག

ཁརའགགངམབབའབགསནམལསར དངལ༧༥ ནཚདལ

ངས༣༥ བརནམབབགས ངབསལམམནབནཔ

མགལསདབངངདགསནཔསམདབར མམལབཟངམགབཀའ

བནདངལ༧༢ ལས༨༠ ནཐརཔངམཡངམཛད ལ༢༠༡༣ ལ

མལསདངསམམཐངསགངལསགསལཕགསམཚམསརཞལན

དརགནངབགས དངལ༨༢ ངས༡༡༡༡༢༠༡༥ དངསཔསདངས

མག

མདའནམལལས

དམདའནམལལམའནལསམལའ མཐངདགས

ནངཡབགལལདང མབསསནགསས ལ༡༩༥༩ ལ

འངསག དངལ༨ ཙམལསགསདབསསལམཚནལསགད

ལསངབརདབསངངགཕགགཤགསསངམལས དངལ༡༦ ང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

107

གསརཚངནངའལགགགནང དངལ༢༢ ལནབས དའནནན

སཕངབཤདའདངཔབགསགནངཔབས ཚངལསདངབཤད

ནངབཏངགནངབངསདཡདཔལས ནངལགམངགདགགསཔ

ལ ཕངརངབནངལགམགསགམམཚམསབགས ལསཚང

ཁནཔངལ༧ ཙམངགདགགསབགསཔབསག ང

གསརཚངནངལསགཁངམའནདཔབཀའགནངམབན མ

མཛདལགབགསག ལསཚངབཀའབནཕགདནཔལགམ

གསགམམཚམསབགས ལསལནནལགརངགཁངམ

མཛདལགསཙམསངག མངའདངཔནཔབས ཁངཐགང

ལམཚནལསབལདང ངནལགམལལསགརཐགབཀལབ

བསཡངང རགསསབཤདའག

གསལཐབའནཔར

སགདནཔམམགསགཁངམཡངའལམརམཛདའ

བགསནམལསར ཝ༧ པནངགཁངདནགསལཐབ48དན

འནདང ཝ༡ པནངསགདནཔརགསལཐབདནལསལགའནད

ཡདཔནཔས

གསམགདབངབཅརལ

གཁངནཔག པམཚངལསབསཇངལཡདཔམཚད ལསམ

གདབངདནལསགམཇལའབདབན གམགཤངཚདབངགགནངད

48 མཔདབངའགགསལབནཤག ༢༣༢ ༢༠༠༤ ལརདཔརབནཔནངགསལཐབརབདག ནང

འགསའངཤག ༣༡༣ ༢༠༠༤ ལརམལསདཔརབནཔནངགསལཐབསརགསལཝམས འབདཝད གསལ

ཐབཐབའཐབཚངདནནམལས ཐབརངའསའབབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

108

བཀངཔམབངངགསལམགགབཀལ མགདབངབཅརལ

ཡདཔམས ཡངདངཔརངཔམཚངགམལསབཅརདང ལསག

ལཔ༧ གསསལཔ༡༠ དང མགརངབསངཁངལཔ༤ མཚང

མཔབནགདབངབཅརལཡདརནསསབའག

མཁངནངབགསཔར

མགསཚནགམགསནགསཀབསགནསགནམལས གཁང

ནངབགསཔང ཁངནངངགནསམམཛདདང ལསདམངསམ

གནང འདསདབབལསགསཔགརངནང འབལབདང

གསའརབམགགསཔརརབནཔདངའབདན གགསཕན

ཐབསངམགགགས ནགསལཝརའདནམཛདབགསདཡདཔམས

བསདམསབསགདནཔལཡདཔར

གསལཐབདནལསགངདའག ལསངབདའག བདའག

ངམལདའག ནགཔརགདའགབས དའགནངལསཕརམ

གདའངསབསདམསབནམལསཁངནངགཏམསབཞགདཡདཔ

མས ལསལགསགདནཔའནཔབསམའརལམདཔལས མ

མགབསབསནམདང བསདམསརཆགགཡདཔ

བཀལ གམགཔཆབསལགབམགལཏཁརའབགས

གདནཔལབརའདཔནམས འབདཝདནམགགརངཡརདཔ

ལས ཞགའངཁམརགལགཤམནརའངསགཡདས

ཞགབགསནམལས འནངསཔརནམངགསམཐངལསབས

ཁམསགཁརསགདནཔརའརདཡདཔམས པཆབབམ ཞགའ

དནཔཉལའནངསཔརཔཧསགལསམལསནབས མརནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

109

གགརངལགདདཡདཔམས འབམདནགསལཐབམརའནཔབས

ཡངཡཔཆབསརཆམརལདཔནཔས

དསནངསཔརགསལཐབའནལམཚམསཆདཔར

དཔནབགསཔནསངཔསརབནབམགསསགམདབངའནལས

དནགསལབགསསདནལསཁངའལཝལསའབང སགམ

མའནམངགདབངཡནཏནམཚནགཁངནངགསལཐབནཡདང

ངལལསམཔདསགདནཔམབསཔད མཕམནར

ཁངམགཏནངལགསབསགནངམལསར སགམརགསལདན

གསལཡརམརབགསམཚམསཆདསངག

རར

མའབདབན དབམམའརལམམནནངའལམའཝལས ས

གནསའགཞནཁརལའབདདཔཐནསངང རཆདཚདཅནདངཤའབགདཔ

ཡདཔན བཀལརའནདངནངའནའབདདཡདཔབམ ག

མཡངརགསལདནལསསགདནཔལགའནམད བསདམསརཆ

བཀལ ལའནའབདདཡདཔམས མཚནབནདཡངཁངབ

རརའབསསགནསགའག ཆགདནལསགསཚནགམལཔ

མཚངལསགམཆགཔ༡༠ ནདཔནམད གནམནམརདངང

སའཚདང རགམནཡདཔལསལནརབས

སབཤདཔནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

110

མཚའམངར

ཁངལགསཁརཡདཔངའསཤསལགསའབདབན མཚར

གམམཚནམསའནཝམས མཚའའཡངཁགགམ

གཡདཔལསའག འབདཝལསབན མཚམཐའམབདའཡངཤག

འརའངཡདཔནང དསནངསཔརགསམཐངསརརངནའག མཚན

གལསབནནནརབན གསཚནའནངདསནངསཔརབསདངག

གསརམཚང ལསབངཆགསནམལསཡངཕརརའནའབདཝ

ད ནངལ༢༠༡༢ ལསའབགསམཚབམསསངང དནབརནགས

ནངལསཕརབསམབབགསགཡངམཐན ག འབདཝདལལསར

སཔསརགསནསསབའག

བམབཐངསགགབབན མཁངམའཁམརབན

བངསདའ གདངཁརཡདགནགཔདངབརངརབགངསགས

ཁགནནབངསབངསམནམད ཁངསབངསཔལལསགསནད

དངནངནཤངམལས མབཏབསབཏབའབདབཝད བརངསགནདཔ

ནཔརལསཐནམལས ངའབལབལཝནཔསརབཤདཡདཔད

དསཡདགནདཅནཁངའསཐདཀརབཀགགསདང ངའནངབ

རངབམམམགཤརཡདཔད ཁངབམཡངམཚཤརཝལས

བན དསདགནདཅནཁགནནའབདཝནལསའག འ

བམནམའབདབན ཁངངམགནཔརགཔདངགསསཔཆབ

མམངཤསགཡངགདངཁགནགཔཁགནན ཁམརབབརཝཡདཔ

ནང དསནངསཔའབདནམངཔདགཔགལསབལགཞནམགག

ཡངམབདཔཐགལསཁགསསསབརཝཡདཔམཐངཡདརབའབན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

111

འབདཝད སགདནཔདངགམའལམརམཛདམངགདབངཡནཏན

མཚསགངསརའབདབན ཁངལགསཁརངརང ང

གམཚབམཆགསཆགསཔམཐངམམགཏགས མཚནཔརལསངསཡང

མ ནངངནངནགགཆགསཡདཔབཤདབནཔགའང

ནའཡང གསཚནནངནཆརཔམབའཝའབདཝད ངགསས

བསལཝག འལལསདདགམགདཔརཆརཔབཡདཔལས

འགརམགཏགས ངམཚནཔདནའངནཔསརགངསམས

ཁངསམད

སམལསརངལའརགགནངསམདགརངབབཡདརབན བང

གསསངཡངསགསནམགགགནངདང ལསབནམནམགམ ང

གནསཆགགནགམངགནངགརངནཔས དངགགཁགསས

ཝབངགསནཔ མདངགནཔ འདསམདཡངགངགགགགནངད

ཡདཔམས

ལལསའབདབན བནམནམངགནངདང ངགནསའབདངཆ

གམགབངཡདཔ སགབསཆཡངངལདརའག ཁ

ལའརགགནང བཀའའརཚརགདངངམདཚརགམལ

ཞབསངམདགནངདངབབསནཡངབངལདརའག

བཀའའརགསགར

མའབདབན བཀའའརགསགགནངལདང སཚདགགསཚན

ནངཆརསམབབཔདཀའངལཐནམལས གཔདངགསསཔ ལས

བསངཁངཔབམས ནདགའརབབནལསབཀའའརཆཚངཁངནངགདན

འན ནངསཔརགསཚནགམནངགསསབཀའའརཔ འབག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

112

སའརབརབབས གསཚནརངསས སནངདཔད ཇཆངམབབ

བབགདཡདཔམས ལསགཁངནངདའནདང གསམན

བམསལབབཀའའརནམགསགག ལལམཡངངགསར

ལསབཀའའརགནངང བསངགསརངནངབཀའའརཁང

འནངལག ལསརསའརབརམཚམསཆདང ལརབན

འག༡ པས༩ ལས༡༣ བརནངསངབཀའའརགསགགནངད

ཡདཔནཔས

བསསཕགསགམགསལཚགསདངགསལཇགསཚནགམསར

བའབདངལའག ཡངནམདངཔགལཔདང ནམགསཔ

གརཔ ནམགམཔབསངཁངལཔདངརཔགསབམསང

དང ནམབཔགསསལཔདང ལསནམཔགསསརཔ

སམཔབནངཡདཔམཚད ནམགའདཔཡངསསའབདརངལ

འག

ངམདར

འག༡ པས༨ ངམདགགལཡདཔདང འབམའག༡ པ

ས༡༥ ངམདགག ལསའག༡༠ པས༡༥ ཡངངམདགག

བམས ལགགངམདགམགདནགདངགསསདདན

ཅནསམནརའབདངམདལབབས གསགཞནསཡངརང

འརབགཡདཔམཕངསཔརབསདནམསངདགསལདཡདཔམས

ཞབསངམད

ཝ༣ པས༡༠ ཞབསངམདམམདཔགཏངཡདཔདང དན

ཚདབརནམདའནབདགདགསབསལགགཡངདའབདསང ཁང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

113

རངཁགལསམནརགངཡདཔབཏན བངདཡདཔརད མམག

སགངསམས

བངགས ར

མའབདབན ལའརགགནངབངགསནམགགལསབལགནངལད

ང དསནངསཔའབདབན ཝ༤ པས༢༩ ཚརགགདང ཝ༩ པ

ས༢༩ ཚརགགའབདལའརགགནངཚརགསགནངའག འཚ

བཡནབདགརལསམགནམསང དསནངསཔའབདབན གང

ཚངལསམདལཡདཔརལསམམགསགངསམས

གསལའབསབནམར

ནམའབདབན བནམནམགམངགནངཔབས སཕགགམཇ

དངགསལཝ གཔདང གསསཔ ལསབསངཁངལཔཆབསན

བནརབའབདངདཡདཔདང ལལསངགསརངགགསངནམ

མསརབས ནངསངགནངལགསརཔབགསནམལསར

ནདངཔརགལཔཆབ ནགསཔརགརཔཆབ ནགམཔར

བསངཁངལཔདངརཔཆབ ནབཔརགསསལཔཆབ ལསན

པགསསརཔཆབསརབའབདངའག བམནག

འདཔཡངནམབནསསའབདརངལལའག གནངསཚདཡངརང

༧ ས༥ ལས༡༠ བརནདང མའབདབན དབམཁངནངདའན

ཆགསདཔལས གསཁམནསགནངཡདང དསནངསཔའབད

བན མནདངདའནགགཁརའབདགནངའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

114

བབསན

ཝ༩ པས༢༢ བབསནབངཡདཔད ནབདགཐདལས

འབདབན ལརབནགཨཔདབངའསསའབདདཡདཔམས ནམ

གཡངསགསགནསབནབགགནངཡདང ནབདགབསམཔདངའལ

བངབཤགསདངགནསབནབགསགསགནངཡདརམསགངསམས

ངགནསར

ཡངངགནསའཚགསཔསཚདའཡངའག༡༡ ས༡༣ ལསའ

བགས ས༡༦ པལནམལས འནམརམསདབངགགནང

བལསམགབདཡདཔམས

ངགནསཡནབདགརལསབན མའབད བནཁངངཐགམངར

གཔཁདནངཇརསངངད༦ གཡདཔམས ཡངཕགཨངར

ངད༢ དང མརངད༢ གངརངད༡ བམསངངདདང

དངབཀལརམངངད༡ ཡདཔམས འབདཝདསངའགཔ

ཆབསནམངབ ལཐགགསཤམའངབབསངད༢ ངལསད

ཁལབབདདངབདབབཤའབཐབཡདཔལསབའག འབད

འསམའཁངམངལསབཏན དང གསདམངསལསདཚདམ

ང ལསམགརཚངལསཚདམབརབརཝགནངངགནསཆགགབང

ཡདཔད བངངགནསངངསགལསབདབརནབཅའམར

གཏགསཡདཔམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

115

ནངདབངའགལགམཔས ངགསརཚངལསཁངམདང

ངདཔན49གལགསབསགནངམད ཁངམངཔཆབདག

འབདགནངག ལསརངགནསདནལསགངཚངལསདལཁངནངམ

དལབལ འདགཐབངཐགགསསརབའབདཁསང

ཐགལསམནརར ངགནསཚརགམབངའབགསག དངག

མགཚརགམཐགཚརབདངའམདབངཡནབདགའབད

ཐནཔན བཟའབངམན རགརཡནབདགརངསརདཔམགཏགས

གངམདལད བམགཡངཐབཐབསདཔནཔས ནངདསནངསཔ

འབདབན གསཚནགམམལསཡརདནམགགམམདཔལ

དངའདདདངབམཡདཔ མནནཡངམདངདཔདཡརསསངཡདཔ

ལས ངགནསཚརབདངབངཡནབདགའབདཡངདནགཐབབ

ཡདཔམགཏགས ཆདཔལསལསའག

རབཏངངགནསཕནཡནདངགཔརགཁངངགནསཕནཡན

རབཏང ངགནསབངབཕནཡནབསམསབཔཡདཔརའསངསསས

གངསཔདདངམཁསཔབནབསལསཐནཡདཔན ཡངསདབན

པནའཇམམནངལནཔཀ ངགདབངཡནཏནམཚསམཛདཔང

གནསགགཞན ཕནནབལས ldquoརགབསམམཔརདགཔནསགསངདང

ངབརགནསངགམཔརདགཔསཔཕནཡན སངགདགམགབ

འདགཔདང བལཔབའརབརབལབདང བངབབདང མཚམས

49 ངདཔནརཐདམའངཁགགདཔནཔགབན འབདཝདབསའརངནསགངའདངདཔར

དཔནཁངགནཔལསབན འབདགའནའབདརབསཔདངའཡངངདཔནརཐདབཏགསཔན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

116

མམསཔདགངའངབརགངསཔམཟད གནསབསནདདནབརཆདབལའང

གཞནགངལསངམབསབདང རདསགསལཚརགགབསཔཚར

བདལདཀརཔཆབདགསང བནའཕསམཐགབབཅནསཔར

བདང ཚརགགབངངནསངབཏངབརའཕགསཔསདགསདངབཅསཞལ

སབསཔནཔསདངནཔམསསངལསཔབདསབནཔར

འཚལལrdquo 50 སགངསཡདདབམདང བཔདབངགཞབསདཀརཚགསག

རངལཞལལསཡང ནདངདདནབམས ངབརགནསཔལནག

ཙམ བངནབལཔབ འརབབལབརའར མཚམསདདང

ལསབན ངདངརགཔ ངབམསདཔསརགནསའར བ

དམནཔདདས ངགནསལནགཙམབངན འཕསརསདང

པར གནསཔངམསས རནསའརབརབགསའར རདད

ནབན ངགནསབངལའབདཔརས ངགནསབངབགངཟག

ལ ནངསཔརའཚབགངསན སབདངབམསདཔའལ འཚབངསདང

མཉམཔན གསངངསམཚམསལངསན དབམཔལངསདངམཉམ

རདདནབན རངསབངབརསང གཞནསབངལཞབསཏག

བས ངགནསབནཚདསངབ ནརསགགསདངམངསཔསན མཐང

ཚདཁངསདང འསཔངཕགཚདདང མམཐནཔ རནན མཐང

ཚདམསཅནམས ངནསངགནསངའར ལབལབ འངཚད

བམགང ཕགཚདལགཚད མསཅནངནསངལསཐརང བབ

ཅནབརའར རདདནབན ང གནསམངཔབངབ ནརས

གགསདས སལཟསསལསགསཔ འལབགསཔའགཔརས ས

ངགནསཕནཡནའཡངདདནཡངསལཕནརདདང ངམསབལམཚནལ

50 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༢༢༩ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

117

འཕགསཔསདསགངསཔདང མངམགངསདངམནཔརཚགསགརང

ལསསཔའ 51རགངསཡདཔལས ངགནསབངབཕནཔདཔགདཔ

ཡདཔཐག གསནསསབཡདཔངགནཡང འགནའ

ལསའཕསགནསལམནདཔབས གནསལས

ldquoན52ངགནསབངག མདའངཅནངགནསབངག བརམངགསར

སབམཇལགrdquoརའཡདཔརབལའག མདའངཅནངགནསར

འ ངཅནཁངརགཁངངགནསཝལས ཁངའངགནས

མལསདནབརམཆདཔརབངདནནཅནགནའསངནསང

ལསལགསཔཕནཡནཡདཔབ ནདནཔདངམདའངཅནཁངང

གནསའསཚདགགཕགཔནང གསསརབའབད གསཆརང

གགགབངའངསཡདཔལསཡངམསབའག

ཁངདནགརདངངདཔན

ཁངའནངལསརངདའནགགབགསདཔལས ཁང

མདཔལདངགབདརབགཐདལསའབདང དམངསཁགལས

འབདདཔནམས འབདཝདཁངའདབསགདང གསས

ལསབསངཁངརངགམཡདསལས ངགམགརསའབདདཔནཔར

གགསཚནནངལཔདངཔ53རཚནགསབཡདསལས པ

51 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག༢༢༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 52 ནརགབནམའགསའངབངས༣༧༨ ནངནགསལ ནསགནསའ ངགསརངཆ

འགབདའགནངཡདཔན ཟམལསམའརལམབཏནཡདཔདང ངཐངའབནནམགགདཔནཔས 53 ལཔརའགངལའཇལཝདང པརའགངལའཇལམགསཔརལགགབན

ངགཞནརཔརཡངབལའག གཁལཔདངཔརགདངསབདལའག རབཏངལཔར

དནདགའཧའཇམང ལགརའདངནརགསགངངགསདསགདསཔལགསགབ

ནམདང ཡངབདདསགཔ ཁལསའངབངགགནམབདགམཛདནམ ནངནགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

118

མཚངགམགའག སལགབམགརབདནགརའབད

དཔགསལདརའག

དནགརགའགན

པཨགརངནམལངསམལངསམགཁདཀརགརགཏངབལསགརབཏག

ཏགརའབངདང ལསགདབམདཔལ ཨགརངནམ

མཔགཁདམརགརབཏངངདཀརའདདཔནཔས དནགརཐབ

ཐངསའབདབན གསཚནགམལཔལསདདངགམབསདམསཐབ

ཡདཔལསགཞནགཡངཐབདཔརལསདནགརཞབསཏགཨཔ

གཙང54སབའག

ངདཔན

པམཚངལསརབདནགརཞབསཏགནངམསངབལལས

དབངའགལགམཔབས ངགསརངནངལསགཁངམག

ལགསབསགནངམདངགགཁརངདཔནགགཡངབསགནངམལསར

དནགརགའགནགརངདཔནསབསདནགརརལགསགདཔ

ནཔས བམམམདངདནགརགངལསགསལཕགསརལགས

གནངལདང དབངའགལགམཔབསམཁནརབསཔས

ང55བས ངདཔནགསཆརགངལསགསལཕགསགནངལབགས

གནངཔརལསམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

54 ཨཔགཙངརདནགརཞབསཏགནངལསམགརངནམལས ལབདངཞབསཏགཝཉམས

ངཡདརརངསབའག 55 མཁནརབསཔསངམག (༡༩༠༦-༡༩༦༩) ཤརབསལགསརངགངརབསའངས གཞན

སལསའརརགས མཁནདཔལནངསགསལསམདགསགགནསདངབཅསཔགསན དངངསསབདན

མམཛད ངགརབསབང གམཁནརནསལསའན ལསམསདངསངབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

119

ངདཔནགའགན

ངདཔནརའཡངངདངཁང བདགའནའཐབགནམལས ཁངནང

སགརངདཔནཡདཔནཔས པགབདརབདངམདཔལ ལས

མདཔགཤགསམཚད པཨགརཁངཐགའགམརགནསབནབགདང

ངཐགམམདཔགནངདཔནཔས ཝགགནངས༡༠ ཡར སབ

དང ས༢༥ མར སབ ལསས༣༠ ནརསགགསགམཆདཔ

གནངདཡདཔམས

བམདརནབས ནབདགསགཏརབངསབགརགསའཚལནམགཏགས

དཔནངདཔནརངངམགགཕགདཡདཔམས ཕགསཐདལསདསནངས

པའབདབན ངགསརཚངནངལསཝདལམ༡༧༠༠ ཐབཡདཔམ

གཏགས ཐབངསགཞནགཡངདརནཔས ངདཔནགནངནཚདཡང

མརངསནམནཞབསཏགགསཔབརནཔལས སབཀགགཏནའལ

གདརནཔས

དནངདཔནམཛདམཚནམཔབནབདཔན

༡༽ གཔས གསགལས ༢༽ བསང བསངཁངལས

༣༽ ས གལས ༤༽ གལས ༥༽ དཔལའར གལས

༦༽ པའནལས དམཛདགསསལསནཔས

སབསགཁངའདམགརརཡདཔར

འཡངགངགསདམཛདཉམསསགངབབས ངསངཔདང

མངཔ ལསདཔནབདང དའནཔདམངསཆབསའགསདམ

བཏབཔསགསལགམངབནདནབསནམཛདགནངབནམལས གམདནགནསབགསབགགས

བདཔསདངསབབལའགསའངནངགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

120

ལདམཛདདཔཝབན ལ༡༨༧༠ ལརདམངའགསལ ལ

གམངདམཛད ལ༡༨༧༣ ལརདལསདངསམསབགསཔ

བས ངགསརདཔནབངདཀརལམཚནདང མཐངདཀརཔཔབནའན

གསཔའ མལགམངདཀརལམཚནསདཔནམཛདདང ལསཔབན

འནསམཛདཞལགཏམཡདང ངདཀརལམཚནསལགམལལས

དངསམམབབཔལསབན ངགསབརནངའགནངམལངསཔར

ལསགསལདབམ56 མཐའམདཀརཔསངགསརཔའཕམབཏང དཀརཔ

དམགགཁངནངདམགརབདཔརལས དནཔཨསན

འབདསལསརགལསདལན༩༢ ལངསཨསདནམགབསས

བཤདཔམས དམགབངགདངའལགསཁརངགརམཐའའབས

གསནངལསཕརབཟའདཀའངལགནམདསདངཡདཔརལསཡངབ

འགརནཔས

གནསལབཝད ངགསརཔདཔནབངདཀརལམཚནསདབངའསང

དཔནཨའགམདམགབརཝབན དབངའསངལསགམདཔན ཤར

དཀརགལསནཔ དབངབསདམགདཔནབས ངགསརཔདམག

གསབཏངང དམགཡངཕམལགགའབབས མམངག

དཀརཔདམགསབལབཏངབལསཡངའབསནཔས57

ཁངནངདངབབགསགནངཔར

དམདའནམལམགསགངསརའབདབན ལ༡༩༩༩ ལར

ངགསརཚངནངལསབཀའགནངམབན ཁངམའནམད མནད

56 ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས ཤག ༢༠༥ འགལཡངསདམཛད ༢༠༠༧ 57 མགནགམདག གམདཔནཔདབངབས ཤག ༡-༤༧ མདནཁང ༢༠༠༨

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

121

གཁངའནང ནམབངསའབགདཆབཔར འངང རངས

ས མནངལགཉལབའཝམསརནཔས ལསལགམལ ༢༠༠༢ ལར

ངགསརངནམམསརསཁངནངདངབགབགསགནང

ངགསརཚངནངལསདངབདང གདངགསས ལསབསངཁང

ནངལསདངབགས དངབགབམསབདང བདཔནགག

གརཔགག ལསམགགབའབགསདག བངམམནལ

གགངབནངའལདང ལགདངནངའལཝལསབན ཁངནང

གཏནསབམནམགམགལསབདག

བའསངཐདལསབཤདཔན ཚངདངབདངབདཔནགག

ལསགརཔགགདངམགགཚངལསཕགསཐབའབདང གསཚན

དངམཚནཚངཐནངབདམབན གགཁརབབསདཔ

ཐནག

ལསབའམདལགཙམསངབལལས འགབགགང

རའབདབན བགནཔལལས བགངསཁངཤསརངམ

ཙམསཔརཚངདཔནམད ཁངནངབགངསཁམགམཚངམལས

བན གངལསཕགསཐབརབཀའགནངམབན དངབཡརབ

དཔཐནསངག བངམངསདངལགངགསརཚངནངབགས

ལགཚངཁ བཤདནངབགས དཐདཁརདཔད མརངདངགག

ཁརགདདངགལསའཇམདཔལགགལསནའག འབདཝ

ལསབན བམདགསནམགནངཡདང གསཁམནདངགགཁར

བམསགནངདཔཐནམནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

122

གཁངནངལདངའརནཡདཔར

ཞབསངགངལགཔམགནཡདཔ

འགདཀརཔ ནངའབདབན ཞབསངགངལགཔགསལསའགསད

བནའནམག འགལགསཔའགསདདབངགགདབངབཅར

དནལསཀངསལསའགནཡདང དབངམགགགསམཇལམགས

པསརབདག སམཚདགསལརངཡང ངགསརཆའགགསམཁརར

ཁངནངགགསཔལསབདའག58

འབདཝད དབངའགལགསཔརའབདལ༢༦ ངགགགས

ཁཨསདལངས༩༢ ལངསདནམགབསསའབདབན ཞབསང

གསལསམལམགདབངའགསདདབངགཞབསསརགདབངབཅར

དནལསན གསམཁརརཁངནངངགབསབགསབས གས

མཁརརཁངཡདསངརསསགནསཚདཔཝལསབན བལསག

ཁངནངགནསསབགསང ངགགབདམངཔརནངརངགགས

གགསཔནམམགཏགས གསམཁརརཁངནངནརབམས བ

དདའབདབཝད ཞབསངགངལགཔམགཡབནམདམཤས

ནམལས དབངཨདབངམདབངགམགསཡབནལ

སསགནངནང གསལསའགསདབནའནམགལ༡༩༤༩ ལརང

གསརགཁངནངགགསཔརལསའདའག59 དབངའགལ

གསཔམགལགངཆབདབངས ལ༡༩༥༢ ལརནདགའ

རབབནངནངབརགགསཔརགསལཡདཔལས60 ཞབསངམགག

58 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༡༢༥ ༡༩༨༦ 59Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 pp 223 60 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༥༧༨ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

123

ཁངནངགགས ལགམའབལལསདབངལཔམགགགས

ཡདཔལསབན འགདཀརཔ ནངའདདབམནཔསརན

མཁནརབསབགསཔམགནཡདཔ

ངགསརདཔནབཔདདཀརསམཁནརབས༡༢ པནདགའམཚམག

(༡༧༢༢-༡༧༧༢) ངགསརངནངགདནའནཝབནནཔཞརཁ ག

ཁངནངཡངནརབགནསགནངཡདཔརལས ནདགའམཚ མཐརནང

མཇལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས དནདགཞག

མགངལསབནདནམཐརམཇལབསམཐབང ངགསརདཔན

བཔདདཀརསལ༡༧༦༨ ལས ༡༧༧༤ བརདཔནབབདགནབསཡད

དང61 ནདགའམཚམགསལ༡༧༦༩ ལས༡༧༧༡ བརམཁནརབསབ

གསཔབདགནབསཡད62གསགབརབབབབན ནདནཔས

ལལསམཐརམཇལབསངནགནསལའབནནདགསལག

ལམཁནནཔམགནཡདཔ

ལམཁནནཔབབནནདགའལམཚན (༡༨༩༦-༡༩༧༠) མགལ༡༩༦༥

ལརགརལསམཐངགནསམཇལབརན ལགམརནཔབསགཁང

ནཡདཔདང གགསངའརཁངའ མཁནནཔསཞལབད

གནངམརབངསཡདཔནརགཁངངདཔནབསཔསབཤད

འག ལསགལསཕརངགསགགསཔད ཕསགནསབཟ

དབསངདཀརབམཡདཔབཟངཔ སདངངནཔགསམཚནཡངཤརང

61 མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ ཤག ༣༧ འག

ལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩ 62 བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ ཤག ༡༢༡ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

124

གགས སགནསནངཡངཁངགབངསགསཔན གསཤམའངནམས

རཞལབདགནངམར དམཇལསརཡདཔབསསངཁངབངས

ཡདཔནརགཙའནམབསདཔལབཟངསགངསམམཚདགནསལནངཡང

རམཇལའག63

མཁནརབསགཔམགནཡདཔ

ངགདབངནལས (༡༩༡༦-༡༩༥༠) མགལ༡༩༤༠ ལས ༡༩༥༠ བརལགང

རབསགཔབགསཔབས ལ༡༩༤༥ ལརདབངའགལགསཔ

མགསངགསརངནངདབངགམཔམགསའརརབབནམནགར

གནསམངའགསལམཛདཔབས མཁནམགཡངངགསརངནངནཔ

ཞརཁརགཁངནངཡངནཔརལསབའག མཁནམཛདཔསཚད

དངམནགརབདགནབསཔསཚདགསགསམནམལསནདན

པས ནངདབནངལསཕརརམམཇལའསདདཔརའཚལ

མཁནརབསབནཔནཡདཔ

བསམཁནལའགསདསགསམགལ༢༠༡༤ ༡༡ ས༡༢

འགལཡངསནངབབསསནནམའཕམནམ འདངཔབང

ནའལགནངདནལསགགངམཐམབརན ས༡༦ པཁང

ནངཞབསསབཅགསརབགནསམཛདརན

63 Chencho Wangdue (14 Jan 2015) bKra shis chos gling lha khang am Potala lha khang gi

rgyab khungs (The history of Tashiling Lhakhang or Potala Lhakhang) Kuensel (Dzongkha ed)

p 4

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

125

དབངའརནཡདཔ

ཁངད མདའནམལསགངསནང ངམམནཔམ

གསཁགགདངགནཡདཔདངདཔརལསགངསདང མན

པལལསའབདབན ཡབནདངམགསབཟངམ ལསདབངཨ

ངཔདབངག དབངཨངདངསནདབངག དབངཨསངསས

སནདབངགནསགཁངནངགསནགནངབརན ག

ལལསདབངཨདབངམདབངགམགགསནགནངབརནཡདཔམ

ཚད འགལཔམགཡངཆབདགརའརལགམབསཔམ

ཁངནངཞབསསབཅགསཡདཔརལསམསགངསམས

ཁངཉམསགསབར

དམདའནམལསགངསརའབདབན ངགགསངནམ

མསརདང དངནནགས ལསབསདནམསབསསསག

བསམམདགལསཁངཉམསགསདན དངཔརངཚགསཔགབགས

ལསགའངསགནངམལསབན གངལསམདལགསརམཐབ

པ དམངསཁགལསཡངཞལའབསལཡདརནཔས ལསལ༢༠༡༢

ཝ༡༡ ལསཁངངཔབགབཏང ཉམསགསའབགསག ཚད

ཐདལསའབདབན མཡདལསའདམསགངགབདབཏངཡདཔདང མཐ

ཚདཐདལསམབམཐགབགསགསརངནང མགམཐབཏངག

བསསའབདབན སངསསའགཔང ངབཤགསས ཞབསང

ནགམཚགསཔ པདངབདགསརབངསགནངཡདཔམཚད ཁང

གཅལནངཡངབངཁངརབརབཏགཏདང སནབང

བསགརའཆམདངཞབསགརངགནངདང གནངབཏགཏབཟགར

ན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

126

ཁངགརཏགབཀལབསནབང

ལ༢༠༡༢ ཝ༡༡ པལསཁངཉམསབསའབགསཡདའ ལ

༢༠༡༤ ལནངབདཔགརཏགདངབཅསཔབབསཚརཡདཔལས འག༢ པ

ས༡༠ ངགགསགམབསཔངགདབངཡནཏནམཚམགགདནའན

གདངདཔགདབཀའདབང ལསའཆམདངགཞསལསམཡངའ

འནའཐབཐགལསགརཏགབཀལབནམའསཔབངབབསང

ཡདཔན

བམདངནནགསམགདངབསདནམསབསསགསསཁངདང

འལབགགགསགའམདརགནངམལསབན དཐདཁརདཔད

ནངབཟབདགརབབསཚརཡདང ཚནགཏངགསསངག ཁངའ

ཉམསགསབརལསགསའབབབས ཁངནངནབའ ག

བཝནཔརལསམངམསགངསཡད གངསམདལགནངམ

བན གབསམདངའནགཡདསཡངའནའཐབ ཉམསགས

གསའགངདངའནའཐབགརངལརངསམངཡདཔམཚད ལ

ལསའབདང བམའབམསཅནཐམསཅདཕནཔསགསའ

མདརངའབདགསཔརཤགརབནལམཡངབཏབདརབནམདང བ

འཚལཔརངཡངབམབནཔཞབསཏགབགནངམ ངངསམ

དལལསརངངལརངསདངདསམསརན

མགརངཁངལསབདབསབན

ཁངམཚན གགསངགསསང

གབཏབས འགངགསརགངདའགགསག

གབཏབ ངགསརདཔནབགསཔ ནསངཔསརབནབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

127

གབཏབལ ༡༦༨༠

དསཔ འགདགམཔསལའརབནཔདངསགསདནལས

སབད འགཔདཀརབད

བདག ངགསརཚང

མགབབ

བདགསགངགམཐངཐསངབམས

རལམཚགསསམབབསཔར

དསསའསདནགནདདནའ

དའདདམསལདངབམསསལ

འནངརམཐངབ གཔལ

འལསདཔགངགལཡད

སནའཛལདངཆདགཡདསན

ངནསནངསཔམསསབཟདཔརགསལ

ལསགསབསསཔདབའས

བམསསནལསདག

གསཔརསགཞནལའངལསནས

ནདངབནམསནབནརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

128

མགང

ཡངརངསབའཚལའབདའབགསཔས གགངམཐམབབ

དཔནངགདབངམཚམགསབམམལམནདངབརགངགགནང

བཀའནདགའཚརཡདརདང བནངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ

མག ད མདའནམལམག གསཁཨསདནམགབས ཨས

གཙང ཨསདབངན ངདཔནབསཔ ད ངདཔནཔའནལས

ལསཨཔམནསདངཨམལབཟངཁངདངའལཡདགནསདནགརང

ང མནའབལབམགགསཔརགསབབངངལསགངགནང

བནདགའཚརཡདརདང བའཚལརམཆནབདངསལམནགནང

གཊརཨམབསམཡངབཀའནདགའཚརཡདརན མགརངངཕ

ནམགབཡངགཔ ནམརངའབདངབརདངབསདབགགསར

བབསམགཏནསགསའརབམགགསཔརནདགགནངཡད ངངས

མདལལསརངབནདགའཚརཡདརན

མཐའནམགརའཛམངདང གའགལཁབའནངབདལསང

བ དཔནའབངསདམགརབནཔ དཔལའརངའལདརམཚརསཔ

འགགངལམལདངདམཔསའམཁའརབང ནདམཚནདང

དམགའགསགསངཙམཡངམངབར སགབདཔལལངསདཔ

ལབདངནཔརརགརནལམདངབཅས གགགངམཐམབ

གསརབབནའནས ལ༢༠༡༤ ཝ༤ ས༡༥ ཁངམན

གསཔརབཏབཚར བརབགཟབནནའབདབཐགལས ངགགསམ

ངགདབངཡནཏནམཚདང དམདའནམལམགཡངབརབད

ནསནའལསགཆདགངཡདགསརབས ལ༢༠༡༥ ཝ༡༠ ས༣༠

བའཚལགགལགགའནབལབལསངསནངགསཔརརབའ

བྷབསམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

129

བས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) གཁངམབསཔ

ད མདའནམལ ངདཔནབསཔ

ད ངདཔནཔའནལས ཨསདནམགབས

ཨསགཙང ཨསདབངན

ཨཔམནས ཨམལབཟང

བནདབམཚནཐ

ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར མ ༢༠༠༥ ནན ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ལབནགངརབསཉམསགས དའནནན འགསའང མ ༢༠༠༥ དའནནན ཞབསངནཔམཐར མ ༢༠༠༨ བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ༡༩༨༦ བདཔནཔདབང འགགསལབན ༢༠༠༤ ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས འགལཡངསདམཛདཁང ༢༠༠༧ ངནསངསས དཔལའགཔནཔཞབསངངགདབངམལམཐར འགགངངཁངའལནཚགས ༢༠༡༡ འགལསདརབསདངལརབས འགགངསགནཚགས ༡༩༨༤ བདཔནཔདབང པདངལསངགཏམ ལཡངསདམཛདཁང ཕནཡནགསགགསཚགསའད འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ ཡནཏནནཚགས འགམནསན ༢༠༡༣ གམདཔནཔདབངབས མ ༢༠༠༨ མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ འགལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

130

ལམཚན མནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབད འགལཡངསདམཛདདངགགསགཏནའགཁང ༢༠༡༠ བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ (ལརབསལབརམབལགས) གགངམཐམབ འངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ གགངབའཚལསབ འཐནམདངཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༣ གགངབའཚལསབ འཐནམགསཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ བདགམཛདནམ གསདནཁང ངདཀརབཟངའནལས ངདཀརགམཛདནམ ང བདགཔདནཁང ༢༠༠༢ ངཁངཤབངགམཛད ངཁངའལནཚགས ༢༠༡༣ Aris Michael Bhutan The Early History of a Himalayan

Kingdom Central Asian Studies Warminster 1979

Aris Michael (1982) Views of Medievel

Bhutan London and Washington

Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 Van Driem George Dzongkha Languages of the Great Himalayan Region vol I Leiden CNWS 1998 Jagar Dorji Hen Kha A dialect of Mangde Valley in Bhutan

Journal of Bhutan Studies Volume 24 Summer 2011

wwwbhutanculturalatlasorg1175culturesites-structuresmonasteries-templestatkse-lhakhang accessed November 2015

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

131

ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས

མདཔལནལམཚན

རབཅསའབཡངསགགན

ནཔཞབསལགསལབའབས

ཡངསལགསནསགགས

བདགགཞནདནགསབཔརནསབས

དམནབདགའསགསབཤདགསལབལ

ནམཁསམསགསནགམངའསཔ64

དལའརསདབནནརལསག

དནདདཟསམགཏངམངའསཔ

གསསངནམའཆནའག

འམམངའསཔ

མགངངངལཟདནསའ

མལམགསབསགམངའསཔ

དནམགབསབནནའ རབ

གབསའསགམངའསཔ

གགལགཁངདངདའནམགསལ

ངནསམདབདགསལངམངའསཔ 64 ནམནངནས འནརཁམངབསམངརགས སམངའསདངམངགསཀའལཡདངངསངཡངས

གསམངསཔའདརབབཡད མགཆམསམངཚབརགསལཡདཔངགསརངམངའའགལཡད

པལབནཔསམངའསཔསབདཔནའག ངསངཡངསགསཚབརབལདངདའགརབ

ལཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

132

བདལནརསགགསདབངན

ནསམབངསགམངའསཔ

བདལནཔདའངན

གབངསགམངའསཔ

འབསགནསཔངགནསན

ངནསགསལབཐབསགམངའསཔ

གཏནབཐབསལབགངརབན

ནཔསགངསབནབསགམངའསཔ

ལཁབསབལབདམཁནལཔན

ལཔ བཀའམསསགམངའསཔ

ལབསགངསབབསནབསམའབ

གངསབཀའབནབསགམངའསཔ

བསདནམསགསགཔངམགདའནན

སདའན65མདགམངའསཔ

ཕམབརནལབསདནམསབསགས

ཕམབནབརགམངའསཔ

གདངབརབསནདགདནགབདག

གངའརརགམངའསཔ

ཐབཚདབསགསནསབཞགནགའསར

མགསགནཔཐངསགམངའསཔ

65 ངགསརངམཚནལའགའརསའརརབབནསགསཔབསངལསསཔནཔས ནངབགས

པདའནཔམསལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

133

མདཔནཔགཔ བངནས

གལགམསལགམགནངམངའསཔ

ལནནསངཔརཐགབཅདནས

འབངསལགམདམངའསཔ

ཡརབསངབརནནལམས

སམཐནཔརསགམངའསཔ

མརབསམཐསརབཞགནནལང

ལསཚནམཐནཔརམབསམངའསཔ

མཚངཆགསངཅནབདརབས

ཕམདརདགའའམངའསཔ

ནཚདཁབཏནནཁམརག

དནདལབལབམམངམངའསཔ

སདལདངམསཞབསབན

ཐརགབསགམངའསཔ

གགདམངནནདམསཚགསའང

ནགགདའམསགམངའསཔ

གསདངནརལདཁངརན

ངམནརམདགམངའསཔ

འལནབསལདངའལདནའབདསན

ལགབདགམདགམངའསཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

134

བན གསབནདངའསནདཁང

འལདགསཟནསགམངའསཔ

དཚགསའམསངདལབརབ

ངགདགམམང མངའསཔ

དའལངསངསསའཐབཔ

བནནསགམངའསཔ

མཚརགསབཤདནརངབའ

དབལམརལལམངའསཔ

ཡརབསམསསགསནལངས

ནམགའརརམངའསཔ

གཏམའལཁམསགངགནཡང

ཐསཚདདལངམསའངསཔརཤག

ལཁམསནབསལཡགང

ལཡགམསསངགངབརཤག

གསལདཁདཔབསཤག

ངལསདརདཔབསཤག

མཛདལགངངདཔབསཤག

མསངནདདབསཤག

མཛདལགཡངནའལབབསཤག

བངམཛདནརསགངབབསཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

135

ནརཟསགམའཛམཔབསཤག

བདནགམའཛམཔབསཤག

ནང སབནདཔབསཤག

དགསནཆདདཔབསཤག

སཔའངདངལའནསའརརབབནདའནའསཔལགཏགསཔ

དཔལནལམཚན66སབསགངསང ངགསརངནངངའརརན

སགགསསརའགཔལ ངནཔངའནམལརངདངནལས

དབངསའམསངབཔསམཇལབདསབསངགའཕལརཉམསཆག

སངའགཔརསརདདངནལཕནཔམསསའབསབསཔསཤགའས

ནསཔངའནདབངའསསངདངཟདམསནམམརརའབ

དནབབའ སམལ དའ

སརམངའསཔལགདམསཔགསབཤདའགཐགབདསའརརབ

བནམནཁངལགསརཡདཔལསའབསཐགགབངདག

བསདངརམཆནསབནདཔརབནཔདབའསངངརནཔ

འསམསབནའབཔརརག

66 མདཔལནལམཚན འངསགསངསལསནམདངངགསརཚངབགས ལལསཚངནངལསམ

ཐངསགདནཔདངགཁངམའལམརབསཡདཔབནམམཛདག ངལལསམནནས

མཛདག

• Rigzhung Journal cover (1)
• rigzhung_03

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

III

མགཔགཏམ ཡང གགགངམཐམབཁགལསའགརངནམངམནཔསདངལམལའབདགའནའབདདངའབདཝབནརངཡདཔམཚད དལསཕརརངའབདང དགདངལམལཉམསནངའབདདནལསཐབསསའནཚགསབམཔབངརངཡདརདངགགཁར དལནསམཛདརགགངབའཚལསབའཐནམགམཔའགགངབནངསབཁགལསདཔརནའབདཝན འནངདནབབན གཙབརནངསདངའལབབདདནཡདཔལས དཔརནའབདདདགསདནཡང ངབཅསརདནལཁབགཞནགདངཁརབཟངམམདངདཔའདདདགསའ ལཁབབསའརདངབསལསནཔརམཐརགགསནརངནམངམནཔསདངལམལཉགངལསབནནརན མཚནལསབནའགགནཔཆལསརངསདངགགངབདགའནའབདདཔའཡངགཞནསནམདཔརརངསརངཚརདཔའགནའགནམལས ལཁབགཞནམགཔསལམལའཉམསངའལགཏངཐབསདགས འལཡདབདགབའཚལདངམསའབདཡད དཔརནཐགལསགགདངཁརལཝན གསཡངབདངནཔཐགལསགདངགགཁར ནངཡནཏནཆཡདཔན རངདནདངནཆཡདཔན མམབགམབཞགཔརའལཡདམནལལམནདང ད གནངངསའལསཡརསངའལགཏངབགསཡངགནངདཔའགནམདསདཁགཝམཐངམལས གསཡངརམཛདགནངའངམནབབདངདསཡདརན མགརངནའནལ ཡརངནབགསཔདཔནདང མརམངའའགགནསཔའབངསའར གསདམགགཙངམསགགངའ ནཉམསངལབརཤག སདངལམལལརག ཇཡ

མགཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

IV

དཀརཆག

༡ མངའབདགམཚནཅནལབདདངསངབནའན བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༡

༢ གགངམཐམབལསགསའལབཤདབསཔཿ གམ བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

༣

༣ སརབསསབཔབསདནཏགངབ བསམབ ངའལབངགགལགམཐམངམལགསཔ

༦

༡ གམ སཔརབསངདན ༡༡ ༢ ལཔལཔརསཔརབསངདན ༡༡ ༣ ཟནནཆངསགནཔསཔརབསངདན ༡༡ ༤ ཚངདཔནསཔརབསངདན ༡༢ ༥ ཚངདཔནལསནནཔརསཔརབསངདན ༡༢ ༦ བངསཔརབསངདན ༡༣ ༧ ཨགསཔརབསངདན ༡༤ ༨ ངབམསདཔའམསཔབསསཔརབསངདན ༡༥ ༩ ཐམསཅདལསཔརབསངདན ༡༦ ༡༠ མདནསཔརབསངདན ༡༧ ༡༡ བནསཔརབསངདན ༡༨ ༡༢ མརསཔརབསངདན ༡༨ ༡༣ སདམསཔརབསངདན ༡༩ ༡༤ གསཔརཕརལནཔསཔརབསངདན ༢༠ ༡༥ ཉསཔརབསངདན ༢༠ ༡༦ གཔརསཔརབསངདན ༢༡ ༡༧ མཔསཔརབསངདན ༢༢ ༡༨ ལགསགཔརསཔརབསངདན ༢༣ ༡༩ དཀའབཅནསཔརབསངདན ༢༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

V

༢༠ ཚངདཔནསཔརབསངདན ༢༥ ༢༡ གགདངབསཔརབསངདན ༢༧ ༢༢ ངངཔརསཔརབསངདན ༢༨ ༢༣ ངབམསདཔསཔརབསངདན ༣༠ ༢༤ ནཔརསཔརབསངདན ༣༡ ༢༥ གསཤརབྷརསཔརབསངདན ༣༡ ༢༦ གསརསཔརབསངདན ༣༢ ༢༧ ལཔརསཔརབསངདན ༣༣ ༢༨ བཟདཔརསཔརབསངདན ༣༤ ༢༩ ཚངསཔརསཔརབསངདན ༣༥ ༣༠ ངཔརསཔརབསངདན ༣༥ ༣༡ བརསཔརབསངདན ༣༦ ༣༢ གསམལབསཔརབསངདན ༣༦ ༣༣ མརསཔརབསངདན ༣༧ ༣༤ ངམརསཔརབསངདན ༣༨

༤ དངགལགསགསབདདདཔནབཟང བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༤༡

༥ གསམགཞགགསརདགའནསབབགས བསམགཏན གསརབ

༥༥

སམཛདམསལནལདདར བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༧༡

༦ གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

༧༤

༧ ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས གམདཔལནལམཚན ངགསརསའརརབབན

༡༣༡

མངའབདགམཚནཅནལབདདངསངབནའན

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མསཔབབསགས

བདབསལནཔན

དཔལའལབསདཔགབསམནཔན

གཡངཆགསཔསངཙནན

གངབགསསརབ སགཡངའལ

མསབདབནངནསའན

ཞལདཀརགསལབམཇལཙམས

ངནངནཔམདལཡལ

དངངནརན

དབངམགངབརཤག

གངནཔཚངསདངསམསས

དངསནཔནའམལསག

གབདཔསརབདངམཉམ

དནགསལབལབགངདངམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

2

གངཐསཚདཕནབབརའར

གངནཐངལབནརའ

ལབཅནནན

སརབཅནགདམསངགན

དངངབདཔནན

དབངམགངབརཤག

གསམནསདཔགས

མནཡངསཔའཇམདངསགགས

བབགནཔདདཀརའཆང

སབགསངབདགདཔའབམག

དགསལསམཔརལ

ནངའབངསལབསམའལདབངལ

ངལནསམནཡང

དབངཔབནའགཔམན

དངངལཔན

དབངམགངབརཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

3

གགངམཐམབལསགསའལབཤདབསཔཿ གམ

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

རབཏངལསགསལསངསདང ལས བ

བསགསགསམཚནདགལརབས

བཟབདལལསསགསམཚནགནསདངམན

པརབཟངསགདང མཚནགནསདངམམནཔར

མཐངབཙམསདརབགའཇགསབཔབཟངས

གཞནགངའགམད གགངམཐམབལསགསམཚནགནསདངམན

པརབནཔབཟབདགནར འལབཤདངསཔརཡདདསཔས རང

སརདཔགཔབནའལབར ལསགསམཚནདལསགསབམ

དངཿ གཡདཔས ཐགམརགསབམའལབཤདསན གསབམ

མཚནམངསལཔསངབདཔ གསརད ཀསཔལསར

ཉམསཔན སནབདངདཔདནནགསལབསངསསབཀའ

གགསགནསཔལསཔའམསགསབམསབས མཚནདལས

གསལསགསབམབདཔན

ཡངནའཇམདངསབདཔགངམལས གངསབགསནལརམདག

རབགསལབས དདནནབནགགསརདགསཀརགསབམའན

སགངསཔར ལསགསགསབམའསསརབབནའཇམདཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

4

དངསགགཡནཔརབམསཔགངརབཡནལགགདངསནགསབམ

འམཚནཔནསབལངནགགལཡད

ཿ འལབཤདསན ༀཨརཔཙནཿ སཔཿ གན ༀཨརཔཙ

ནཿ སཔདནཡང བདད འབནད སཔབབལཡདཔ

བན འབདམགཔངསནསའནངཡངདགཔརནཔརདཔས

པདནན ནམནཕམནཔསསནལསང ཿ སཟབམ

སགངསཔར ཕརནགཔནསགསགཔབརསཔའམ

མཚནདནཔསསཟབམ སའལཔརགསལབབན1 སརབ

འཇམདཔལདངསགངསགསནཔས གངསགསའམཚནལཡངམ ཨ

རཔཙནདཡམཿ འཇམདངསའབནདངཔ གསསགསལ2

ཿ སཔགཞནཡངསདང མསས སསརབ ནས

སསགསདནལའངའགཔརགསརབདམཁནཔམསསབལབས བཔ

པརངསགངསགསམསསགགངངནསལབནབསན རངད

སཔབཔམསམསདགང གཔསམནའརབརའབལ

སམདངལབས གཔསངདནཔའགགངམཐམབ

1 མཁནཔནབཟངདཔལན སསནགདནགསལབའལངསངབའད ཎའརངམབདན

ནཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༨ 2 བནཔདབངཔསགསབགསམཛདཔམདདལསའངབགངསགསའགའགབདདབལབ བྷ བདྷ

༡༦ ཤག ༧༣ ཎདསབདགགལག

བགརཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

5

མཁའདངསནཆདདཔར ཤར བདཔནདངབམསའདབབ

འནམནཡངསམནཔརབཞདགསལསཔནའལབམཚནཿ ས

བདཔའ

ཞརལཿ སཔངབངསངབཤདཔར གསརངགགངན

ང ལཔཿ སངསདངནབསངགགགསབཡད

པས ཿ སཔ བགརཎའནཔསཔགལསབཔག

ན ལནནཔས+ རལཔསཔའམམདགས

སཔས དྷ+སགནསཔལ དྷདངའསཔལསསཔརབཔདང ཇ

སསགསའམམདགསམདདངཔ གགགནརབས +

སགནསཔལ ནམ ནང ལདངསམགསན ངཔསནས

པས དརབན སར སཔའམམདགས ལ

བརབས+ འརཡངནམ ནངངསར ངཔསནས

པསརབན སརཇཡསསགསའམམདགས མབཅད

བརབསམཐརཿ སཔངགགསབཔའ

སཔ

བནདངའབམཛདཔབསཔ

འནམནཡངསམཁའདངསལ

དངསལབནབརཔ

མཁནམནཞབསཔདབནརག

སངནཔདའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

6

སརབསསབཔབསདནཏགངབ

བསམབ ངའལབངགགལགམཐམངམལགསཔ

ༀ ཐམསཅདམནཔལགའཚལལ

བགགསནབགགའསཔཔངནའགསདམཚནཅན

གསམམནཔབསགགགཔགམསཔསབ གགནམད

དགམཡངསགསབདཔནདཔའབ ནངགནངརབམསསབཔ

རངངབནབཅས སརབསབདངགགཔའངནགསལ

ལབསབབསསརབསསབཔ མཔརབསདནཏགངབདང

ཞརངགངགམངངསཙམརངམཉམཕནཔམསསའབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

7

སགསབཅདཔསམནབསནས གངགའབརབ ལསདཔ

བསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔ

ནཔ བནབསའལསའལའབརབལ བཤདཡནལགདང བཤད

གངདསགསལས དངཔབཤདཡནལགལའང བདཔནཔཏམསསབཀའ

ཐམསཅདནམཚགསཔདང བནབསཐམསཅདསའཡནལགནས

འཆདཔར གངའབནབསནཔས དངཔསའཡནལགདང དས

སགསསབ མཛདཔཔ མཐརབཅསགམལས དངཔ དངཔམཛདཔཔས

མཛད ངགངནསབས གསགངགཏགས དསདགདནམཛད ད

ནསཞབསབསཔདནགངནཔདངའ

དངཔམཛདཔཔསམཛདན གངའདངབནམཁསམགདཔའབསདཔ

གམནཡངསགསཔསམཛད གསཔངགངནསབསན སངསས

གངརབདགམདང དཔརམདནལསབས གམཔགསགང

གཏགསན རགཔངགསལསགཔནཔ གསལདང གནམད

གསགསལསམད གསགཏགསས བཔདསདགདནམཛདན

རམསཅནཐམསཅདདངགསདངནཔགཏམསརབདགའབདངདདཔར

འརབདང དཔནཚགསམཐའདགལསདལགཐརཔདནགརདང ལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསགཞནགསཔངབམསསནནསབངས

ལསདཔབསཔམསལབབཔརའདདཔམསདནམཛད པད

ནསཞབསབསཔདནགངན ཕརལནཔགགམབལབལགསཔར

བཤདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

8

གསཔགངའདསསགསསབགངན བད དསཔ ངདས

འལབབཅསབལས དངཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔནཔ

བནབསའབད ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབས

ངབགསབདནསལསདཔབསཔཕརལནཔབལམལར

བཔར མཛདཔགསལབརནཔའ

གསཔདསཔ ལམའཕགསམལམསངབནབན ནསལབནནས

བསགསཔལསབཔབཤགསཔདནདང གཔརསའགམསལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསངབམསསནནསབངསལསདཔ

བསཔམསལབཔརའརབདནའ

གམཔངདས རཚདདངངསདཔསམཔཚགསབནངབ

མངཔལལབབབནསནཔས ལསདཔབསཔལབབསནས

སལམམསབདངསགསདཔརགམནབབརགགསཔའཕང

འཐབཔརརཔའ

བཔའལབ མདནམའངབསགགསགགལབནཔའལབའ

གམཔམཛདཔཔ མཐར

ལསདཔབསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངས

གསཔགཔནཔ བནབསའམཛདཔཔ མཁསམགབདཔནདཔའ

བའམདངསསམབདཀའནགཔསཡངསགསཔབདགདནཔན བ

དཔནཁལཏཀསབརམགསའངས འགལ

ངསཔསགགསཔཙམསཐགསཔདཔརམནངགགནསགངདངགངལའང

སཐགསཔདཔརའགཔགངབས སབལལནསབགསམ

སངབཏགས ནསགསདངམནཔརམགདབལངསཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

9

མཁསཔལནང གདའདནཔལདགདངསནནཔསདངསས

ངགས ནསལནགནསཔ ནངཔསངསསཔམསདཔསཕམཔརས

འགའགགསཔབམཐའལབད འགའགལགཞནགསགས

སངསསབནཔབཔརས གསཔནངའངདབངགལབསབང

གཔརབམསམགཏགསགསཔབམཐའབགཞནམངཔགངཚརབཅད

པསགསབདཀའནགཔསངགས བདཀའནགཔ མསངསས

བནཔལནསཔསདདགའབརར རབཏངནམཁསཔམསསཚར

བཅདསངསསབནཔལའགཔདདམནས ཐབསསརབཏངནསར

གསདཔལནབགསཔབདཔནབགསསབདངསའལ

བརབས ནསལལཔདཔངབཞགཕམཔདཔགངལབ

གསབནཔལའགཔརདསཔརསནསདཔན མཐརབདཔནབས

གསཔདང འལནསདངསཕམཔརམཛད ལལཔསདངས

སངསསབཀའདམངཔབགསཔགགལགཁངགབགནསལགས

གརསབཏབབཞགཔས དངསམདདབནབསམསལབསཔསརང

བམཐགངལབགསཡངདགཔརསང གཔརའཇམདཔལད

གསབམབགསཔསབདཔནབཡབསདང རངདངངབནཔལ

མསམཐངབསལབབཀའལངཐགཔནསདསལསའསསཟབམལ

རབབཏབཔམནལའགསངངཐགཔནསའད སངསསབམན

འདསཉགགགནམཡངབབདཔབསསནསབདཔནབནནས

རབངདགམདངདབསབསཔངདངམནངགཐམསཅདམཛད

འནཔམཁསམགདཔའབསདཔགམནཡངསགསཔརརཏ ནས ལམ

འཕགསམལམསངབནབན མརསལབནནསབསགསཔལསབཔ

ངབདན ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབསངབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

10

བདནསལསདཔབསཔལརབཔརམཛདཔཕརནགགམབ

རངབནཡངསགསཔརབམཔརའདདནའང བདཔནདསམནཔར

དངསཔསདངསགགསཔསནཔདང ལམས བཟདཔབགགམ

དང བནའསནངགསབབཅསསརབསསབའགརདངནདངགས

ཏགའདབམརབསངམལཁདགམཚརབམཔསབང འལ

བདངཔ བདཆགསཔསཔསབགསབམསསསགསལལ

གསཔབཤདགངདསལ རགངདནཕརནདངཔགམཔ བཚནགམ

དངབནའསབརབསནཔདང ཞརངགངགམཕརནགས

པརངཔསནཔདངགསལས དངཔ ནཔབཚནདང བནལམས

བཚན བཟདཔབཚནདང བནའསབབཅསནཔལས དངཔན

པབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདནབཤདཔའ

དངཔགསབཅདངཔསམདརབནཔ གམསལབདག ཚངདཔནགས

དངབངདང ཨགདངཤནདང ཐམསཅདལདངམདནད སནཔ

རམཛདཔབ ནན

གསཔབདདནབཤདཔ

སནདངཡནལགདང བསམཔདགདངབདའགས མཆགསནདམནས

ན མམཡངསགཏངབསནབའ སནཔདབབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

11

དངཔགམ སཔརབསངདན

སནཔ ཡངནབདགཅགནཔབཔལམགསབསངབམས

དཔའལཔ སགརཔན3 གམབངསཔག བངསཔག

བལས བསཔབརབང བདགནང ཁཟསབནབ

བརའར སགམདཔཉམསཔརརནས གམདངམསམངསཔརར

པརངསགགསངབམསདཔསགབརབརམཛདབབསཔརམཛདཔ

སནཔའ4

གསཔལཔ ལཔརསཔརབསང དན

ཡནལགནཔ ཡངབམནའདསབདགཅགདནདཀའབབགམངཔས

ངབབཔརམཛདཔ ལཔལཔརནལསབརའངས

ལཔཟངངནརནཔམཟདདབངཔ ཡནལགགགསངནཔརམཛདཔ

ནཔརབནཔསམཚརངརབསགཔགདངནཔརམཛདཔརབསན

པཡནལག

གམཔཟནནཆངསགནཔསཔརབསང དན

བསམཔདགཔནཔ ནབདགཅགནཔབམནའདསངབམསདཔར

རཔ ལསལལཔརརཔདང མངའའབངསལངསདནམཚགསཔར

རཔ ནལབཟངཔརབསམཔདགཔསཟནནཙམནཔའསནཔར

གངས དངབགབསདནམསརགསམཐངབརར དབངཔལངད

3 དཔགབསམའངརན ལངབམསདཔའངལསགངས 4 བལལནངཡདཔསགནསགམསནསཔཡངསགསལསསགམརསནཔབཏངབསགནསནཔར

སའནདའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

12

ངདཔལསསའངསབན དངངའཇམཔདས ལགསནས ཟནན

ཙམགབདགསམསཔརན སབནམའརདངབཅསཔལགངསཔ

ནཔཡནལག

བཔཚང དཔནསཔརབསང དན

བདསའགཔནཔན ཡངནབདགཅགནཔངབལམལ

གསཔ གསསའརཔནམཚགསཔདང ཡནཏནབསལཔསབར

སཔ རབནཔངངལཅནཚངདཔནགརཔལ རངསངསསགབསད

མསརཚངདཔན ངབསཔན བདགཅནགསརངསངསསདང

བརལ མསཅནདལབཔགལངནཔབརཆདབམསནཔར

བགསམནམསང ཚངདཔནནཔབསབནཔསགནདཔརམར

པརརངསངསསངནནསམསརབདགའངདངབསལབསདམསལབ

ནཔཡན ལག

པཚངདཔནལསནནཔརསཔརབསང དན

མཆགསཔནཔན ནབདགཅགནཔབམནའདསཡནཏནདངན

འརཔནམཚགསང འགནཕནཔནཔདཔནཔཔགཙབཚངདཔན

གརཔན དབངབནསཚངདཔནདནཔལབནབནཉམསསད

ནརཟདདགསཔསརདགགཔར མཔརནརདངའ ནཔདངཡད

དགངབརསང མསདཔའནཔནཔལམསཔས ནརམསཙམཟད

པརརཔཙམནཔལརབགཞལབརརཔསདབངཔནམཚརནས

དནརའམསབདགསསཔརར སཔལསགསཔགསབཅདཔས

མབརསནས ནརམཔདགངརནངབཟདཔརསདངབར

རཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

13

གཔབངསཔརབསངདན

ནདམནཡངནཔནཔ ཡངནབམནའདསགནསནམཚགསཔ བ

དཀའབཅནདགགནསཔདནགནསགངབམསདཔའབངགརཔ

ན ཡནཏནདཔརཅནསམསཔདངསཔསཔསམསརབཆགསཔ

གས མདང ངདང བཅསགསརཏ ལངབམསདཔའ

བངབསམཔཉམསསདཔར བནསབསཔདངམཔངལབསགངསཔ

དནཔརའམསཔབགལནས གསཔ གབལབསལདངའབར

བམཔས ལམསཉཔམསསབདནསབརབཉབནདང ངསན

རདངཞ སནསཨནཔབཅསལ དནཔརབགསཔརགསལབ

འབསཔདང བངསབདགལམནདཔནགསབངངལཡངད བདག

སལབགསཔའམསལངནགསབགསཔརམཛདསགསལབལ བ

ནལཔབསམདགམངཔགརགཙམཁདགདངའབ ངཟདའབརབ

གམཔརའབབདཔགམནཔརལཔབངསམཐངནསརམངས

པརརཔདབངཔསམཐངནསདལམཚརས བནབདགརངདས

གནསནས ཏགཆརབནའབབཔདང བདཔནཔསརངདསབང

སངསནསམགམསར སདཔརཅནབནཔར

འགནལཕནཔརབསམསནས ཁངབཟངམགམཔརལབདང མནསས

བཟངཁངཔབགསཔདང བདལའརལབངགགསབནསབན

བཞགཔནཔཡནལག འང བདལའརགངབལ ངསངཡངབང

གགས ལངདལལགགསབནབན རབམནཔརམསཔརང ས

ས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

14

བནཔཨགསཔརབསང དན

སནཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནངབམསདཔརརཔ

འགནལཕནཔརའརབནདཔདང ཡནཏནམཔརདགཔསམནཔརམཚན

པསངནནརང མགསགསཔརརཔན མནགནསཔབ

ངནཔསལབསཔསགསང བགདཔགནསརཔ གབལམངཔ

འནརཔརགགསནས དགཐམསཅདབནངསནས རབངབརར

ང མསདཔའནཔགསཔབདང ནསཔ སནཔ དཔཡན

ཏནདངརབབསམཚནཔར གསཔརའདདཔབམསརངབནའང

ཡངབརརཔས བརཆདརཔལདགའནསརབདནཔགནསཀརསབ

འསདངའདབམནམཚགསཔངརབགསས ལབནསམསདཔའ

ནཔབནབནཉམསསདཔར དནཔགནསན བདང འསདཀའ

བཅནམསསབཟའངབཐམསཅདམསངབརསང ངབམས

དཔའདབསམགཏནལགསཔསགསཔལམསཔདང ཁཟསལནཔདཔ

སལཆགསཔདཔར དགངབརརཔདལདཔརགསཔ

བནཔརངབལདབངཔབནནམཚརནས མསལནསང

བམསདཔམནའངསཔམསདཔའནཔསཟསམནབསཔལབན

མཚརརལ རངགགསབནནསལདཀའབདསཔསཔས མས

དཔའནཔས ཡངདངཡངབགབལདང དངདདངནབགབལ

དང འབརའརམམསཔའགནམས བབཔརབདགར

གནས སགངསཔལསགསཔདམཔསབངམཛད ལབནདརབ

མནསགའཚལབརབསདངབརརཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

15

བདཔངབམསདཔའམསཔ བསསཔརབསང དན

མམཔནཔན ཡངནབམནའདས ངདངནངའབཡངས

བཔ ཕནའདགསཔ མནཔརའལབ མསཅནཐམསཅདལམསཔདར

པམསཔབསསབལཔརརཔན གསཔའགའགསགཞནགསད

ལམཁསཔམདངསའགཔགནདན གནདནབདགཔསརངལནསམཐར

གསཔམསངབམསདཔལརབསཔདང མསསདགའབནམ

ཚགསཔམགདངནཔམསམདངསའགཔརབམསཔལའགསཔརམས

པས དགམགགསབརའབན ནགསནབབལངདངའད ལ

ནཔདངའམསརངབནསགམངམངསཔནཔསདརའགས

སསཔདང བལངས དབངཔསངགབརསན ཤཟའནདག

སགལས མདངསཔབམནཔདབངམགནཔལདགའབ

ལཔབསདནམསལསནཔརབཤད ནསགནདཔདཔརའདདཔགནདནདག

སལཔ ངབཟའབབངསཔས ལཔརབདགའནསཁཟསམཔནཔར

དགས ཁཟསདག བདགཅགཟའསནམབབཔར ཤནན

མདང གནམདག བལགསམཉམསཔན གནདནམས

བཟའབངལགས སསནསརངསཁནསམབགགསཔ གའབརབ

དངཁརའབརབ སཆརནརགནགངགཔརབནཔལཔསགགས

ང དགལགཔརངནས དགབདགདནའངསཔལཕངསབནརདང

བརགས གནངགཔ འབ ནདའངངསངནཔསའ

ལས དསཔདཔརཅནདཔས བསཔགབལནབཟངཔར ས

གངསཔལ ནའབངསམསགབལབརརངབགསཔརལཔསརང

གགསཤགབཅདངགནདནདགལགནངབསམསཔརསཔདང ས

ལཔ ཞལམདངསངམདགགསལབ གཡབབནའགཔམཐངབདང ལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

16

པ མདངསཔསགནདནདགམསའཇམཔརརཔལནམཚརནས ག

འཚལངགནདཔབཤགསཔསནསལཔལརབསཔདནསཔལ ངབ

མསདཔསའརབམསཅནམསདཔམཚལསའདནཔརའདདད གནདནད

མསསངལགནདཔནཔསབཟདདགསཔམབདག སལམལའར

གསདཔ ངབཐབནསབདཔརགལའར མཔརཐརཔསབད

ལས དཅགདལཐགམརབབར སགངསཔདང གགདལསགསཔ

དབགབནངབརདསགངསཔས དགསངརབའསལམཉན

ནས བརབསདངབརརཔདང མསདཔའནཔ ཤནཔགནང

བལདབངཔཡམཚནར དངནདཔར གསརཔསསཔརདསཔ

མསས ལཔ སན བནགབལདཔརདཔམམཔནཔཡན

ལགནཔདང གནདནཔདགསབདགཅགནཔའརབཟངཔན

པརགངསས

དཔཐམསཅད ལསཔརབསང དན

ཡངསགཏངབནཔན སརབསགསཔལཔལཔནལ

སཐམསཅདལསགསནབ ནཔརའནཔབདངབམསལགང

ལགངའདདནཔགནངངདརབམཔརདཔ འགལཔགཞནག

སཐསང འབབརསསམནས ངཔམགམགལངབག

པལཔསངརམཛདཔས ལཔནའབངསམསལདམམབརཡབ

ལཔརས ལནའབངསའརབསནསལནསའནབབངགརབཏངབདང

ལམདངནར མཉམབདཔ སགསབནམསབཅསནཔརགནང

བལབནདརབདངབསབནམརལགལབདང བནམསམས

ངབམསདཔགསལཔརདསངབས ལཔམསདངལཔ

ནལབས ངབམསདཔདཔལརབངབནདཀའབཐསནས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

17

དགངནཔརརགསསཔདང སལསཐམསཅདལལདད

བགཔསགསནཔཡནལག5

བཔམདནསཔརབསང དན

བསནཔན ཡངནབདགཅགནཔ ནབསགསབསདནམས

མས གཞནལའབདངཕནམསབབརགནསཔ ཕནཔབསདངན

ནའང གམསཅནསས ལསས རཕནམཐགསཔརགདལསའངབ

མདནགམསཅནགགདལགསཔརརཔན ཐབསསཚགསས

གཐབསམཛདནས མཐརམངའའབངསཡངསལ དསའརམདནགསན

ངབཀའགགཔས ལབཀའམསནལབགས ནཔགསསཔམསལ

ངསདངངརམསགདཔམསའནབཀའབལབསགསམཛདཔས

མངའའབངསསགསརབདང ལངསངརཐམསཅདངལགསདངན

གཏངཁངཔབགས ཕནནགནདཔདཔརབམསསདརཔས གས

ནསབནནམཚགསཔརརབནཔཡནལགབཔའ

གསཔལམསབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདན

བཤདཔའ དངཔ བནམསདམ གསཔརཕརལནདངཉ དང

མཔགཔ དཀའབཅནདངཚངདཔནན སལམསརམཛདཔ

བའ

གསཔབདདནབཤདཔ གགདམནའདདལགང ངགལསངན

ལམམ བནགཡནཏནཆངངདང བགདགནསངདམསབའ སཔ

ལས

5 འསལདནནམཛདཔདངའབསལདདདསཔརའགམམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

18

བགགཔབནསཔརབསང དན

གགདཔངབལམསན ཡངབམནའདསགདབངཔབ

ནརཔན ལདཔལའརལངསདལམནམསམབཟདཔར ལ

དམགབཤམསཔསམཚ འམག དངཚགསགསཔརརཔང

གཉའངམསནམམཁའངསཚངབཅསཔངལམལགཔསམས

ལམབབཔརམཐངབསནངནསདདཔནཏལགསཔརགརགས

གངས ཏས ངའརབགསནམསལཕནཔརརང ད

དམགཚགསའདགམནགསཔསསསགསལ ནསདབངཔབནས

རངགབབདགཞནལགནདཔརངནདམཚནཐགསརངགགཏརཡང

སནངདགཔརསགསརབགཔལ ཡང དམསས

མརམཐངང ངགལརརལགམཐངབདང ཆརནནགཔངསགཏར

བབན གནསབབསངརབམགསཔརད བདགདམགཚགསཕམཡང

རལགང དདམགཚགསལམབཀགན གགརརངརབདཔའ

དཔས དམསདཔའརབབངབརར ནགལཕམཔརརམཐང

ནས དབངདངཡངནསར ལགར སལདདངགངབརནང

པནསམསཅནམསཡངསབངསཔལམསཡནལག

བགསཔམརསཔརབསང དན

མནནཔངབ ཡངབམནའདསནམགསསདལབཟངཔག

རནསསསབདང མཚམསདབདང བཙསཔགབལསགས

པརཡངསངསནས གདབབཔརགསབནཔཐསཔབམགལ

བཅརར ནསམསབམཐམསཅདངངལབགད སངསཚདདག

བདགདདལབགབལགབགསཔདང མདབས

བཤད འགནནཡངནརདདཔམག བསགཞནནརམམཐངངབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

19

ས སཔསགསགངསཔལབམགཞནདགསརམགང གཔབན

ཁསནནསམཉནཔ ངབམསདཔའ ཚབསམདཅངབལ

མསསངདཔལབཟདདམསཔས ངབམསདཔས སངམམཐངབར

གཔདངབགངནའངམམས དབངརཡངཚབརནས དལསདང

འགལབརདཔབས མ དཐགསསངནནནས དམའརཔམཐང

ཡང སགངསཔས མཁནཔམངརབདགའངཡམཚནརནས

གསསགསས མནཔགསས སཔམསམཚནམངཟདདརང

སལམའདརབརདདསཔལམསཡནལག

བགམཔསདམསཔརབསང དན

འདདལགངབརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའབནཔགཏངབདང

བརབདངསརབལསགསཔཡནཏནདཔརའཕགསཔསམསཅནམསལཕནཔར

བནཔལཔལཔརའངས ལ ནཔགལམམསམདམཐང

བརརཔདཆགསཔསབགསཔསངལསདམརབཏགསཔ ན

པསལཔ བནམརའལབལ ལཔསདདམཚནདལམཁསཔམམས

ལའསནགསགསབཀའབལཔར མདགངསདམམཐངབསདརབ

འག ནསདགསབསམསཔ འདབནབཟངབསལཔ མསསནས

ཆབདདནབཔལབརཆདདགསནས བནམརའསཔནལསཔབནལ

པསངརམཛདགནངབལས སདམལཔདནཔཨརཀལན

ན གལཔརངལཁམསངརབསནསཏགསནལན ལ

སདམགགསཔསལཔདའག འདདཆགསབནཔདཔརངརབབན

རནསཁལབལགསངསཔས སདམགཞནབདགདབངནཔརམནནས

གཞནངམནཔལ བདགངརབནཔ སཚདང ལབ

བནགདདངལ སགངས འདདཔསསཔམས ལཔ གསམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

20

ངདཔགདངབནམདངསཉམསཔམནཔརརབནཔསགནས ལད

ནངསབདགལགནདནགསལཔ གསསདམལཆགསསསམསན ད

དའགབསཔརགསསསཨརཀསཡངཡངགསལཔལ ལཔས དམ

པམསཕརལདལསགས གབལསནསབདགདབབ སཔསགས

གངསནསབསཔརའདདཔའདདལགངབལམསཡནལག

བབཔགསཔརཕརལནཔསཔརབསང དན

ངགལསངབཡནཏནདཔརནཔ ཡང བམནའདསངསང

རཀསགསཔརཕརལནཔསབལ ངབམསདཔའམསདཔའ

ནཔརབབ མཚ གསགསཔརགསཔཁལཔགར ས

སཔརརང མཚརའདངབཚངཔམསསགསལབབཏབནསབནང

འགཔརད རམཚའགསཔསགསབརཆདང བམཚ ངཁརསང

བསགསནབདཔརཚངཔམསསསརབསདངངགའདནཔ ང

བམསདཔས བནགགསཔམསལགསསཔ བདགདནཆད

ནམཡངདབསམསནས གཆགསམསགངཡང བསདཔརབདག

ཡངསན བནཔགའདགདང བདགབསདནམསམདགས

མཚ ངམསངབར འབབརརལགག སགངསཔསརལགཔ

མཐངནས ཚངདཔནམསཡམཚནངསཔབརརཔདང ཚངདཔནམསས

ནར དངལདབངན གརགལསགསཔདགདངནརངལབ

བརལགཔརམཛདཔལམསཡནལག

བཔཉསཔརབསང དན

ནལམམསབནཔརབསན ཡངབམནའདསམཚབ ཏག

ཚགསདང ཀརནདབསགསསམསཔརསཔ འམངཚགསདངནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

21

མཚནངཉལཔགརནསཉ མསབབརབངསཔརམཛདད ནསག

མསཅནམསལབདཔས ཆརམབབསཔརམཚགངབརམརཔདང དད

སམསབམསཔརས གམའབམསནརདནངམབདག

དནཔསམཔརབགསཔན བནཔནབསའབའགསཕནཐགསཔར

གགསནས ངསམསགངསཔརགསནརསང གནམབསནསསཔ

རབཕངསཔརརངབདགས བསམསབནགཆགསབསདཔརན

བནཔའསལཔམས ཆརཔའབསགམཚགངབརར ས

གངསམཐགསམནཔནནགཔའག གའ འགནཔརབགསནས

ཆརབབསཔསམཚགངབརར ཉལསགསཔམསདརབདགའབརརང

ངབམསདཔའ ཆརཆདདགསནས ཆརནལསཔ ཆརནའགཟབ

ངབནཔགས མསརབདགའབདཔརམཛད གནའབརབར འརབ

འདརཅན ཆརཔནམསནནའབཕབ སགངསཔདབངཔསཐས

ནསཡམཚནར མནམནམའངསནསམབརསསཔ ཆརན

འགནཔརབགསང མཔབདཔབནགངའབབཔ འཉདབངམ

ནདད བནཔདཔརཅནམན སཔསགསབདཔལམས

ཡནལག

བགཔགཔ རསཔརབསང དན

བནཔགསཡནཏནབནཔརབསན ཡངའརངབམསདཔའ

དནཔགནསགདངམགཔ ནང ངབསནསངཞགངསམང

པམལན རབདཔམངཔ ནདངནགནསས ཕམསགཆགསར

འངསཔཟརབབཔདང སབནདངངའསརའངསཔརངཟབས

སབསཔརམརཔདང འདབཤགངམགསཔརར གཞནམསའ

རསདངསནལའམསང ཐམསཅདཟབསབབརགནསཔབསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

22

གནསརནགསནཔསའགའགསཔརག གཡ གརབ

འ ངགཔསབདསཔསགཔལམདནསཚངདངབརའངསཔསམས

འགསངགགལགགབརའརདང ལངབམསདཔའསཉམ

ངབདང འདབཤགམགསཔསའརབརམབམསཔར གའཇམཔསསཔ

བདགངཔངདནདངའདབམད བདགཕམགསངདགནས

ར དལམནརངབའངའནཡངད བསདའནསརལགཔར

གས སབནཔཡངསབམསཔགསསཔས ནངསཔབན

མཐགབརརཔལམསཡནལག

བབནཔམཔསཔརབསང དན

ཆངངབབནཔརབསན ཡངབམནའདསགཞནལཕནངབབརདཔ

ལདགའབ ནཔདངལབདངབལསགསཔསབསདནམསལབཉམསནཔ

གདབངཔབནརའགནལབ ཐམསཅདམཛའབས

བལཔགདབབསགནལབནཔནསནཔདངའབངསབཅསཔ

ཆངའངབལདགའབརརཔཆངའངབལནབརགགསནས བདགདནཔ

ལངསབཟདཔར གརབཙམམདགརདའངབ ཐརགསངཟད

བལའལབ སལངནདངགསཔགསཔནཔ གབདདངནཔག

མནཔརལནས ཆངསགངབམཔལགཔགཡནཔརཐགས རཐམསཅད

མཛའབལཔའབངསའརའསཔམནནམམཁའནསབབསའགཔལ ར

འསམསམཚརངརབསཔསལངསཐལམརབདང མཔནང

ཡདབསཔལ ངབམསདཔས མཔའདམསསངལསབརས

དང འདངཞདངདརབའམགསསགངབན སརམབཆངདངམར

སགངབའངམནལ དདངནའདའབའམསགངབའངན གཔ

རངབནཅནསགངབམཔའཡནཏནཉན གངགའངནསདབངད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

23

པར ཕམདགངངལའངབརད ནརབདགཔདགངདགསད ཕན

བགམཔའརགསས སདང ཆངངའངའངཡངམཔརནཔ

གནསསངལམསབཉམས གངསསངམནརདའབརབས

བགསཔརའ གསལདངདའདམནཔརགནསཔརའར སཔལསགས

པཆངསཔརགངསཔས ལཔགམསངལབབསཆངའངབས

པངདནས ལཔ འརགཡགམངའའབངསབཅསལབལ བནས ལ

མགལསགསཔའངངའདད དབངངནལཔསསཔརས ཕནཔརལ

མདཔརབ བབགབནཉམསནཔན གསདངདཔལལམའ

ན རབསགཞནལབབཡངའཐབ སཔསགསགངསལའབངསགས

པལམལབད བནདངབརརཔལམསཡནལགབཤདཔ

རབསབབནཔའ

རམཔ སཔརབས ངབམསདཔའམགསཆངམཔཐགསའ

དནམཛདཔསནརབའ

བབདཔལགསགཔརསཔརབསང དན

བགདཔངབརབནཔན ཡངའརངབམསདཔའགལགས

གཔ འཚབལདངདཔནམཚགསཔ དཔལགརརཔ འགནཔས

མནཔརབརབམགའངསནའང ནརབངབལམསཔསམནགནས

པསདངའགལབརབགགསནསགནསཔརའདདཔ ཕམགསའདསཔསང

དགའབརརནས མསནརལདངའརལགནང རངདདནཔར

བནཔཕམཛའབསསནསངའངས སལགནསདཔརདལས

མའདངབརགསལབལ ངབམསདཔས བཙནརའབམལ ནམཡང

བབརམམསག གགམཡངནདལཡངང མནགནསཔནད ས

དང གསདངངལགགལཚང རབལདགའབབའགཔ ག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

24

བལཟདམངཔ གནསརམ ངདངའབརགགནསཔརད སཔ

སགསདའངབགསམཛའབདསཔརདཔལམསཡནལག

བདཔདཀའ བཅནསཔརབསང དན

དབསདལམསན ཡངའརངབམསདཔའ གམ

གསནཔགསཔསཔནདཔབཟའཚངགལ བགདངངམབཅསན

བནབགརཔ སནངཔགནཕམགསའདསཔངནས

གངསངནདཔནཞགའདསཔདང བདགབསནས ངབམསདཔའ

རབའངབརའདདལསཔལ ནབནཔསངསའངབརའདདཔསདཀའ

བཅནརབངབདངནགདགགསཔགགདང ནམངབག

ངབནརབང དགམཚགཙངངནཔ འམངཏགལའདབའས

ནམཚགསཔདནགནསདཔརཅནགངལ ལཔ ནངསསརབར

བརསནསབལགསབསམགཏནལརབརགནསཔརརཔདང ངབམས

དཔསདགལའརབནདངཐརཔཡནཏནནཔདང དགནམཡངརབ

ས ངངབསབནགཡགད མཚ ནངནསཔབབཏནལམནཔལ

ཆམཉམཔརབདཔམབནངསནསརངརངངལཔརསབན

ཟས སཉནཔསམགཏགསཔརགགསགགལབབརའདད རལ

མསདང དལ བསམགཏནལགཞལབསགསཔརརཔདབངཔསཐསནས

བགཔར ནམསཔབལམགཙངམརསབནཁརཆམཉམཔརབདཔདང

པངབརསཔམཐངནའང ལབདཔརརལགནསབསམགཏནལགས

པརམཛད བནཞགབར པབལཔབནསངབརསང

ལབདངམསའགསཔདངརབབརརར ནས སགལང

ངདགསཉནཔརངབམསདཔངམཔརགསཔདང སརབ

དངབནམདངསཉམསཔསསཔལ མཚནབབནབཤདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

25

དགམསདངནནའང མསདཔའནཔམསགཞནདནནརབནཔན

པས གནདཔལནལབམསསམཔརམནའབརབ མདབསར

བ འརཔམཚནམསབནཔམབདགདང ངམདའངབའངདཔར

ཤག དངཚབམསདངནཔརཤག སཔསགསནམཚགསཔརའརབན

གའབསཔདང རའསགནདནདངགསངཔ དགསགཏམཐས

ནསཚངམནའབརབརདཔལ ངབམསདཔའདགཐམསཅདལའཇམངལ

བདང བཟདཔདང ཟབཔནཔརསཔ གངསམབགཔརབག

འམ གངགའའརདལདགསརཔ འདདཔདའངབརདནས མ

ནགནསབནའབསདར སགངསཔལདབངཔཡམཚནརནསརང

གགསབནཔངངམསངབནནས པབསཔལསཔ

དང བདངརབསཔརགའཚལནསདངབརརཔའ སང

ངགཡགའརགསམསངབནཔ ངདངར མ གལདང

འདངསདང གངཔམའགགསནདགའབ ནནར ངམལ

མདགནན ནམབཛཏཏར ནཕམབདགམསཔན གནདནབང

བབན ངཔབཡན ངའལབན བནནགཔ འཆརཀ

ན སཔརབསརབང སགངསཔལམསཡནལག

པཚངདཔནསཔརབསང དན

མསཅནདནདལམསབནཔན ཡངབམནའདསནལཁབག

ངབམསདཔའངནངནགཏངབསནརའརཔབ ཡནཏནནམ

ཚགསཔདངནཔཚངདཔནགརཔ ལཔམངབམསདཔང

མརབསཔ གལཔ མནའངསཔལམནཔ བརབསནས

ལཔརངམརདམཐབདལམསསམ ན གཟའམ བབཡདདམ

སསཔལན མསགམབངསལམསདངཡནཏནདངདལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

26

རབངབལཡངམམསསསཔགདན མབགསལངརབངབ

གཐསཔས བདགགཔསཔརརབངབགམནས ངགའདནང

དངསཔལ མསམཐབརབངབགཏམཐསནསངགའདནངདང

བམགཡགའརམསསངཐསཔརར ནསངབམསདཔའལ

པ ཕངནསརལགརངམདངབགནཔན མངཔའསཔམཐངནས

གཡགཔལསཔས ས བའརཔམངསནས རབངསཐསནས

བའདགགངག མསཔདབངསའསཔརར སསཔལངབ

མསདཔའམའབམསརབདགལབགསས བདགརངསངར

འམནསརལག ལཔ ངའངསནས བདགརབངབརའཚལནགནང

བརགསས བངནགངསཔམམཅནདགས བདགརབངབརར

སབགསཔསརའཚལསསཔལ ལཔསཙམསདདརབརགསས

སང ལགསལབབཏབཔལསལཔསགནང དཀའབནགསའཆསཔ

ལམཛའབསའའརཚགསསརགསལབབཏབང བགམརཔར

མསདཔའནཔདཀའབནགསསངབལམསཡནལག

གམཔབཟདཔཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ ངབངངཔངབ དངགསཤར

བྷ ལབཟདཔ ཚངསཔངནདགབ སབཟདཔཕརནར

མཛདཔབའ

བདདནབཤདཔ ཡང སནདམནགངནང གནདལངབབ

དངབཟདཔདང གབལདངནདངགཞནདནད གནདལམསམས

གཞནདནར སབཟདཔབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

27

རགགཔགགདངབསཔརབསང དན

བསཔབནཔན ཡངནངབམསདཔའམགསནཔའག

ནནངནསབནབརབགགདརབནཔགརཔདང འགན

གལསའངསནཔསར རབསམརརབངབལམསངསལ

མསཔམསཔརསཔསམལགནསཔལདགའབརམརཔར དངཁབཟངཔ

གས སརགན མཔཆགསབར རབངབའལབདངམཔ

དཔལལགནསཔརརཔ ངམའངགསསརགནཔསགསརབང

ཆསནསའངབརརཔལ ངབམསདཔས དདདམསདན

པགནསནའགཔརབདཀའལདགཔརསསགངསཔལ ས

བནའབརདདམབཅསཔསརགངབརསབནའངས ཉམས

དགའབངནཔཚགསསབནཔནགསཚལགནང བསམགཏནདངའག

ནསལལཔགདངབནགསཚལལམཐརསངསངསངབལསས

གསརནངབམསདཔངདགའབགཏམསནསདངབགས

གགའག སདདརབངབརམཐངནསདའགཔསངཆགསཔརར

འའངམནཡངའགཔཐབསབསམསནས དཀའབམསཔརད

པར འརངམའདངནགའདངངམ དངམའལའགའ

གསགསནགབརའརརམསསཔལ ངབམསདཔས བགསཔས

བམསསམགལམབགསཔར བདགལགནདཔདཔའརངན སལགཔ

རསམནནཔབན བདགདགསནབནཡང 6གཏང སགངསཔས

ལཔ བསམཔརའངམལརབཆགསཔའགཔསདཀའབམདདས

བསཔརས དདརབངབངངབཞགཕངདཔལ ང

6 ཡངསཔགབས སཔར མཔན བནསསམགཏནནསསཔདནབངནལམགམཛདནང

གསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

28

བམསདཔའལབདངརབབརརཔས ལཔས ནམངསམམཐང

བནགསརང མདམནསརབབརའག བསརངམལབན

པརས དཀའབགནསཔགབདབསགསཔའངན སཔལ ངབམས

དཔས གངགབདགལགནདཔརབདཔ གཡབནཡངབདགསཡངམ

བཏང བདགསམནམཡངབརས བསབདགདདམབཅསབན

འར སཔསགསགངསཔསདཀའབཅནཡནཏནཡདཔརདསནསང

བནནསངཔགསལགའཚལགཔསཔའངབཤགས དདརབངབ

ལའངབཟདཔརགསལནསརབཏངབརདཔབཟདཔཕརནཡནལག

རགསཔངངཔརསཔརབསང དན

ནདམནཡངབཟདཔལསགཔརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའ

མཚནཔགལངངཔནཔ བདགཔངངཔལཔལའརངསབརར

པ ནཔངངཔདཔནགཔམཁསངནཔམདངནཔགཡདཔར

རཔགསསངངཔཚགསདགསབངསཔས གསཔཡངསབཔར

རཔལཎལཔཚངསནསཐསནས གསབའདདཔརར ལ

པ དམསཚལནངརབདའངབདསདངནཔམཚནཔགཡདབག

པལ མསམཔསའརངརངམནམསཔབནའགསཔདངབབ

དངནནརབཐསནས ངངཔཚགསམསངབབརའདད ངངཔལཔལ

ཡངདངཡངགསལབབཏབཔས མསབགམཕདནསརདངདངབལ ནས

མཚབངབརབསཔམསས ངངཔམགགསཡནཏནནམཚགསཔ

ལལཔལསཔས ལཔསགཤརབལསལམཁསཔགབཙལནསབང

བགཔསངངཔབདགཔ ངཔནཔལངངཔགཞནམསདམགགལར

ཕམཔབནགགསགགལབརའརནསསང ངངཔདཔནནཔ

བནབཟངབདགཔ ངནསམགཡསཔརརངགདངལབརཡངམསཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

29

གནསཔན ངངཔབདགཔས བནབཟངསངགའནའགཔརགས ངའ

འརརཔལདསགསརགལཡདསསཔལ བནབཟངས བབན

གདབརལ ཉམསནའདརགལང སསགསགགསགགལ

མསཔཡནཏནསཔལ ནཔའངསནསགསཀསནཏམནསབསཔས

རགགསནལགགམནཔརབབརའགབནམདངའགཔ

མཐངནས ནཔསསཔ འསནཔསན འརའབམལད ང

ཡངངའངསབན མཁའལའརའའམ སཔལ བནབཟངས ད

སའངཔགས ཞགསཔནཔསབང བདགངའཡནཏན

བསདམན སསཔལ ནཔརབཡམཚནརར བངངངང

པགཞནམསའགསནསདཔལདརགཏངསཔར བནབཟངས འ

ངངཔཚགསལབབནཔརདཔངངཔལཔན ལཔཉམསསརཔལ

བདགརངགདངལཡངགཏངབརསསསཔནཔསཐསནསཡམཚནརར

པདང རངགལའངབརབལངངམསཔཡནཏནགནབནང

འཇམཔརབགས མསལབརརནསངངཔལཔབལབཏང

ནསངངཔདཔནབནབཟངངརབདགའནསལའར དསལསསདན

དའརབར ངདངངངཔབདགཔགསལཔ ནརལདང དལམ

བརརཔནརམསབལབརའརསཔབནསཔས ལཔསགས

གགསགསདརབསཔརརནསནཔལརམབངསདངསཔའང

ནཔསརནསསཔལ ནཔས འགགསཅནསདངནཔག

ལགས བདགམསངའཇམངམནཔརརཔདང ལཔལསབལབ

ནགཟ རནརམསསལཔསཐསནསདགའངམཚརརར གརདང

ངབཞགམརདཔདང ནཔལའངནརརནམབརས

ནསངངཔབདགཔསལཔལསབབམབལནསམཐརངངཔགཙབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

30

གསརབབའསསདམཔམསདའརརངདཔབནཔརབནཔ

བཟདཔཡནལག རབནབཟངགནསབནནདགའབནསགངསས

རགམཔངབམསདཔསཔརབསང དན

བལགཔངབསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔའངབ

མསདཔའནསབརརཔན མལཡནཏནནམཚགསཔགསཔ

གསདབཔརརཏ ནསབདགདནཔའགནལཕནགདགསཔར

ངདངལའརལཔ ཕངའརསངསངབལས ལཔསཐསངངང

པནསའངསཔལའདདཔསབབལསགསཔབརརསནས རངདམསཚལ

ནངགནསདབགནསམརབནཔལ ནཔདངམཁསཔམསགདགས

བཟདཔར ངབམསདཔའའའགལཔ མནལསཔརབན ལ

པངབམསདཔའལབགའབསང བརངབརརཔདང འརན

འདཔམསསཔདངམདཔལགལབརརཔམཐངནས ངབམསདཔའ

འབརཆསཔལཔསཐསནས ངའངསནསམཚནསཔས བརངབས

མནཔརའགནནངབརཆདམངལགནདཔདམངལསགསགངསལནས

སང སལརབལགཔདབངགསཔལངནས ངབམས

དཔསདཀའབནགསལཔནཔཔགསཔབསཔནནསལཔ ཕང

རནཔདང ལཔསངབབསགསམནའངསཔབརད པགས

པནཔམཚརབརརནའངནཔདགནཡངམསདཔའནཔལབཟདང

བབསདཔསའམདལནཔའརསངབལསདཔརར རང

བམསདཔསམཔརགཔརའནཔདང ཆདཔརབ དབངགདཔརའདདཔ

བངནཔསགསབཀགནས ལཔའརདངབཅསཔཡངདགཔལམལབདནམ

མཁརངནསདནཔགནསརལགཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

31

རབཔནཔརསཔརབསང དན

གནདདལངབབབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསགངས

དཔལདངནཔསགནཔགགརབགརཔ གབབར

བའཚལབརནངསངབལས ལམརནསསགསརའངསཔདང ར

བསངམཔསགངས ངནརསནནབནའགཔར ངང གདཔ

གཡངཟབཁནངའགཔའསནངརཔརརཔགམཐངནས འསའདད

པརའགསཔསངཆགནསགཡངསརངབརརནའངསགགསཡནལགལགནད

པརམརར འནངནགངརངརགགསབརབསགསནབད

པརགསའདནཔརརཔསམཐངནས གཡངསནངགསནསབ

རནསངནཔདང རནསནནཔསགགདལགཔརའདདནས

ལབངབརབསཔལ བདགདངནཔཆགསཔནསངས དཔནགཟ

ད སའསཉམས ཉམངཡངརབཆགསཔསབནཔགབག

མབ ངའཕངསཔས ལསཕགཔརམརཔར ངབམསདཔའ

བདགལགསདཔནམནསབསཔས དངསབནའགཔམཐངནསལ

བཟངཔདརརང འའབདགལདསས བབསམསནས

རཡངབམསཔརའར སཔསགསགངསནས ནགསཚལལལམ

བནབབསནསནགསནངསང ལསསམཐགམནདནཔས

བཏབགགསནཔརདསངབགསབནའམསཔགས

གཤརའངབལཔསམཐངནསསཔལ བམརབཤདཔསལསསདགསལ

མནཔརདཔབཟདཔཡནལག

རཔགསཤརབྷརསཔརབསང དན

གནདདལབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསནའག

དནཔཉམསདགའབགནསགསཤརབྷབསདངམགསཔགརཔནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

32

ག ཆགསཔདབངསརབམགསཔརབཞནཔགསགཔལཔག

ངངཔནསའངསཔམཐངནས རལསངལབངབརརབམགས

པགསསབགསསང བཟངཔསངབགསཔལ ལམཀནགཔས

གགཡངསནཔགཡདཔརམངསམས ལཔམཚནཆདངབཅསཔརངབ

གསབདགདནཔསམཐངནས ལངནས ལཔནཔགནདཔརམར

ཏམ གཡངསཟབམའརངབས སལཆགགངབརམརཏམ ད

ནདམསསཔརམརཏམ སཔསགསགངསནསལཔགཡངསནསརབཏན

རངམལགཔལམཡངབནནསནགསཚལའབརཆསཔར ལཔསམལ

ནསའདའཇམཔམསསགགའགསབདདསསཔལ ངབམས

དཔསལམབམསས བསམསབབའངགཞནལགསན གསགས

དངམནཔབབའངགཞན གལབདགདགའབརདབདན དཔའབདས

ནཔནལསཐངས སསགསདམཔསགཏམགསཔརགངསཔབཟདཔ

ཡནལག

རགཔགསརསཔརབསང དན

གབལདངནཔརབནཔསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔ

འགདནཔགནསནམཚགསཔངཚགསདངནཔརགསཚགས

གཙབ གརབཙམཁདགདངའབ རབའཇམཔ སམདགནམས

པ གསབརརཏ གནའབབསགགརནསདངའབདཔང

བམསདཔསཐསནས ལངགཔསའམབཏན འབལམཡངབན

ནསབཏང ནསས གསསངཕནབཏགསཔལནགཟབར བདགས

བབཀའལསསཔལ ངབམསདཔའལམབརསནས སཔན

གཟབངསངཡནཏནབསདལགདམསཔ ཕནབཏགསཔའསནཔརས

ནམསཅནའགསབདགནངནསངསལའངམརགསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

33

ནསབཏང ལ ལཔ བནམ ལམལ གསརསཔ

དཔདནནཏནབདཔགམཉན གསབཙལབརནཔམསལ

ལབཅའབཙམནཔརབགསཔསཐསནས འགནབབཉམསངབར

བསམས གསསཕན པནཔསཔབད ལཔ ངསངནསསཔ

གསམགགངནགནསཔབདགསའཚལནལབནཔརབབཀའབལ

གསལསསཔལཔསཐསཔདརབདགའབརརནས བཟངཔངལནག

སསནས གསགཤརདམགཚགསནཔསབར ལགནམདའགཐགས

ལམསངསགསརནནས གསབགབསངའགཔལཔལ

བནཔས དརབགསནསབངབལ ངབམསདཔསལམབསཔ

སནས མའབབགཔསརསངདབངསངབལསའའའགསཔ

ངསསཔ ལཔསལངགབས དཕནལནགནདས

འཇལབངནགསནགངསམདའབཀངབལ ངབམསདཔའངན

པསངགངསལཔལགསལབའབསཔརགནདཔརདཔལརཡངཕན

འདགསཔམཚརབརརཔདང མསཅནལངབད གསདབལསགས

དལསམསང བརགདམསཔབཟདཔཡནལག

རབནཔ ལཔརསཔརབསང དན

བཟདཔསགཞནདནདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབམས

དཔའགགངསདཔལདངནཔདམངཔ བདགཔགརཔ ལ

ལཔའརབཅསསངདྷའསརདངཚགསལགནདཔརར

པལངསརངསགགསཐགབནབམསབངསནས དགའགས

པལསལབརདཔལམདཔསནབཔརབལབརརཔམལནའཇམཔ

གལབཞགནསངཟདགཔརརཔལ ལཔཡམཚནངནསཔས ས

བདགརངདགལཔནཔསདགརསསཔལ ཡངལཔས ནཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

34

སགསལཔ ར དགརལཔན སསཔལ ངབམསདཔས

དགའསཔགསངནཔནལདང འརའབངསངལལསགསཔབབ

མངཔགངསམཐར སབརནསམཐསསངབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རབདཔབཟདཔརསཔརབསང དན

གནདཔལམཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནལམསདང

མངཐསཔདང རབབདངལབདལསཔརདཔདཀའབཅནགར

བམསལསགཏམབཟདཔདངནཔརཕནབཏགསཔསན གལཀ

ངཀལཔབནམམངཔ འརདངབཅསཔདནཔགནསརབསཔདང ལ

པརཉམསདགའངབགབསཔརརཔསགདལགཔལ བནམདགལཔ

མནལབསབབཔརསནས ནགསཚལམསཔལངསདདནའམདང

བལས བཟདཔརབདཀའབནགསན ནངངམགརབངལ

བརམཐངནས བནམདགངགསནསབནབརས ངབམསདཔས

ངམསལགསདངགགསདངསལངསདམསཔཡནཏནལསགསཔངཔ

དལདང བཟདཔ བབནསགསགནངབརམཛདད ནསལཔགདལསསད

པབནམམསགརདངསགམསམལཔལས སནགསཚལནསསཔས

ལཔའདདཔརམལནསལངས དཀའབགནསརན རངངབཟདཔར

བབནམ འརསབརངའགཔམཐངནས གདགསམསརབའགས

ང འརངབནམའརབཞགནསབཔལའསཔདནསསཔ

ལ ངབམསདཔས ངངངབཟདཔརབནསབཟདཔཕནཡནལསགས

རསནའངལཔསཉནཔར དབཟདཔལདགའབངསའསསནས

རལསངབམསདཔཡནལགམསབཅད7སའལབརརཔམཐག

7 གདཔལས ཀངཀལཔསངཡནལགདངངལགགདཔསགངས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

35

མསནདབནའབརབལསགསཔདབགསངནཔངབསའགསངདགས

པས ངངངགསནསགས བཟདཔརགསལབམསལདགསང

མཛདམཐརབཟདཔརབངཔརཐགསཔརའབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རདཔཚངསཔརསཔརབསང དན

སལསཔརམསཔབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡངའརབམ

ནའདསབསམགཏནལམསཔརསཔདབམསགནསཚངསཔའགན

བབསཔ ལསའཕགསཔལཔཡནལགནསབ བསགན

ངནཔལབནཔནདང ཡངདགམནཔདལདཔསའགནཕརལདངམ

དསབལགཔརངབརངབམསདཔསགགསནས རངསཚངསཔའག

ནནསའདའབརངའབབལཔལའརབགབལབནཔསགངས

ནཔའརའབངསབཅསཔབནཔལམལབདཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

མཔངཔརསཔ རབསང དན

གཞནདནལརབབཟདཔལབནཔསཔརབསན ཡངནབམན

འདསནགསཚལཉམསདགའངནཔགནསནངངཔནཔགགརབག

རཔ གནགསངརལཔསནསལགསཔམསབསཔདང

མཔདང ངལབསཉམཐགཔམཐངནས མསཔསངངམསལངཔར

གཡད སམསངངལསསཔརསགསཟསངནཔབནབག

ནསསབརབར མསསམཐངབདང མསཔསངབནཔརམཛདཔ

ངཔརནཔརསནས བདགཅགལཕནཔརརངགའདརནསགསཔར

དཔའཤཟབརསཕདསའལམདཔརསཔདང རབགསནལནན

པརབརགསསསསཔདང མསབནཔཁགསརའར ངཔ

འབསམཔགསཔརབདངབདགཅགམསངམདནཔནསཐརབརབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

36

གམཉནནསམསདཔའནཔ ཤམསངསནསངམདནཔནསཐརབར

མཛདཔགཞནདནལརབབཟདཔཡནལགམཐའམའ

བཔབནའསཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ དངགསམ མང

དང བནའསགརམདགདང གསངནདངགསའདབའ སབན

འསཕརནརམཛདཔབའ

གསཔབད དནབཤདཔ ཡང སདལམསབཟདཔབབ སད

ལསབགབནལས གཞནདནནཔཆདང འགཔགབལའག

པའ སབནའསཡནལགབལས

སགགཔབརསཔརབསང དན

སདལསབགཔ བནའསརན ཡངནབམནའདསད

སརབགསཔལཔ གསགལབསཔངབམསདཔརརཔ

སངམངཔཟབལམསཔ སམཅན མ གངསངངབ

ངནཐདབངསཔ ཁངངངམགནགཔནསབབསཔརམཛདཔདང

ནཆདགཞནལགནདཔམནའབགསནསདམཔལམལབདཔརམཛདཔབན

འསཡནལག

སགསཔགསམལབསཔརབསང དན

ལམསལབནཔསཔརབསན ཡངའརབམནའདསངབ

མསདཔའམསཅནལངརངབནཅན དབངཐངབལབལདགའབལཔ

གསགརཔ ལལཔ བཙསསགབརརཔ མནཔས

སཔནཔརབསམསནས བངབརབཙའབཁངཔགསའབའགལསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

37

པ ནརདངནསབནཔནངའངཔ གགསགདངགདལསངབ

མཔསབངབགདང བསཔསགསས བཙསཔགཡངསས མས

དཔའནཔ བསདནམསམསགདནམསསམགས བབནཔལངསད

དངའབརལངསདཔརརནའང ནམསབལམསཔརསཔརའརབ

གབལལམབཟདཔར ཡབལཔརརབངབརགསལབབཏབནས ལད

དཔལདངའརཔདངའབརབརནསདཀའབནགསནགནསཔརརཔབན

འསཡནལག

སགམཔམརསཔརབསང དན

བཟདཔབབཔབནའསབནཔ ཡངའརངབམསདཔའནགསཚལ

དནཔགན མམགགརཔ ནཔགསངབམས

དཔརངབནསནས ལའགསཔདཔརབཞནཔདང ངམངསཔ འབ

ལམབཀགཔ ལགཔསགབཀབཔལསགསཔབམསཔབརནསགནདཔརསང

ལབདངདགའབདཔརཕནབཏགསཔརདཔགནདནགསམཐངནས

ངབམསདཔབསམཔབགཔར སཔ མདརསབསབ

བ ངདགངངབརའརབལ རསམདབནབསང

བཞན གཔསབལམསསཔལ སགནདནལབཟདཔཡནཏནདང

བཟདཔལབནཔརབནཔརགངས རལཕནཐབསགཔརབནཔས གནད

ནདརབམནསམབསབད གསསསསནསརངབརརཔ

བནའསཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

38

སབཔ ངམརསཔརབསང དན

སདལསབགཔརབཟདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབ

མསདཔའནགསཚལགནངམའདབཤགགམཔཚགསདངནཔག

རཔ མསཅནམངཔཡངསབངསནསབབརསས ནསགམས

དཔའནཔནགསངསངབལས ངགགགསབསཉམསའགཔལ

ངསངའངས དསསཔལ ངས སཔཚལགབར གལ

སཔངམསངགབལབསལབསགངདགའབརསང ནསག

ངམཁཟསམདཔསབཚབསགངསཔདང ངཡང གསགཞནཤཟ

ཁདངརམགསགསཔརམཐངབལ ངམརཕནཔལནལམན

བརབསམསནའངགམངབས བདགརམཆགཔརམསསམནས ང

འངསནསམནགསརཔལསངམབཏབཔན ངསངརསགབ

མསརབགཔལ ནགསཚལགགཡདཔས ལབསཐབསསཔསམ

བཟདཔདང མསདཔའནཔ གསདབགཔརངའངསསཔ

མསམག བདགདངནཔའལཕནབཏགསཔང རསརབགཔལ

བདགལམཡདབནརབཟད དམསགགསངདངབརསཔ

དང མབབརཤཡངའགསཔལརའབསབམསགསཔབཟདཔར

དསརབབལཡངབདགདབཟངཔབནཔརརསཔ རབསད

ནམསསཔལ འནའནཔགཡད ཕནབཏགསནའདདན ལན

ཆགསསཕནམབཏགས སངབམསདཔའམསགཞནལཕནབཏགསཔལ

འནའནཔདལསགསགངསཔས དརབམནསགསསསརབ

བགས མདཔརསནསདངབརརཔབནའསཡནལག ན

དངལམསབཟདདངབནའསདནནཔ བགགམདངབརགནསཁངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

39

བཞགཔ སནཔདང ལམས བཟདཔཕརནབཚནབམསཔསམ

དང བནའསབཚནལསབབཅསསརབསསབཔབསདནན

གསཔཞརངགངགམཕརནགསཔརངཔསནཔ

བནའསགམགདང བནབསམགཏན སརབ ཐབས ནལམ བས

སབཚནབཅསསརབསགགང མཐརནཔམཛདཔབགས

བམསཔསསཔརབསབདངགགཔའ ཡངབནའསགམ

དམབན དདཔནགརམདགནདྷདང གསངནགསཔའདདངག ས

དང བསམགཏནལ མབདགནངབདང ནདགས བནན

ནནཔའད སའགནདགའདངབ སདང སརབལ ཚངསན

སདནསན འབསདངལངགདང གནགསསདངགཞནདང

དངགངངབ སདང ཐབསལ ངཅནགསརམདང བནམ

གརམཁནམ ངལདངལ ངནདངབ སདང ནལམལ

ངབསནཔའདདང མགབས ངདདཔནནརབཟང

དང ཤབབསདནམསབས སདང བསལ འདནམནཔཔ ས

པདངངཔ ཆརཀནརཅནདགའདང ནམམཁའདཔལདངབ སདང

སལ འདབཟངངངཏག སངསདངའངང བངད

ལ ངབམསདཔའགསབ སས

མགམཐརནཔམཛདཔབགསལ འཕདངམསགསབམསདང བཟ

དངརལདསའངདང དཀའདངགགསབདའམས ངབསའར

ངནའདས སབདངགགཔབདགདཀ པགམཔརངངསཁང

མཛདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

40

མགདན

མཁསཔདསཔདནངམལགསང

བ ངལའབསཔནདངལ

བདགངདངའགལསམསཔམས

རགནསམཁསཔདགལབཟདགསལ

རནའགནའརབསད

ལདམ རངབནནརབདགསང

ལབསའགམཁསཔགངདགལ

བནར ཚབསནསཚགསདསམ

འརབདངགགཔ བསདནངངསམཔརབགསཔ མའངསརངའམསལཕནམསས བལརབགསཔདབནལབའ

དའ སམལ

བནདབ

༡༽ འཕགསཔགད པ སངསསབམནའདས

༢༽ གསབདདཔགབསམའང སལདབདབངཔ

ལ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔ

༣༽ སརབསབསདན ཀ པརངང

༤༽ ལསདནནམཐར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

41

དངགལགསགསབདདད པནབཟང

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

འརདངགལགསམ

ཐརམདརབསདམཚནཙམགབད

ཡདའཡང སགསརངརངས

ས མམཐརའངསས

ཤབཏགསདདཔནམཤ

ཡདང བནཔབདགཔསངསས

དངབསབམམཐར

བབདགདཔརརཡདཔལས

གཔཔསམཛདམདདཔ

བདགསཔན བསདནམསནཔ

གགསགཔའརདནཔས

རམནའལབདག

བཞགགསཙམགབདཡདཔན

ཐམསཅདམནཔལགགའཚལལ འཡངཐགམརམཚནམངས

ལརཡངཝན མམབདཔནམཁསཔགསལཔགགསཅནངཔ

དལཁབནངམཁསཔནགསཅནཡདཔན ངདངགགཁརདཔབ

བསགགནངབནརཝད ལཔསནཔམཁསཔགཡདག མ

བདཔནསགངསདབམ དཔབབགརབཀའགནངམད ལནལདར

མགནསནརཡདའ འབབརབཏང དཔབའབདཝད ལ

པསམབདཔནམནཔནམལས འདདཔབདའབད མགནསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

42

འལབའབདདགགཔབརགངདབམ མབདཔནསགདགང

གརའབདཝད གནསནས བན འཐད ནརབནར

དགགཔབད མབདཔནལནགངཡངདཔརསག ལསལཔསལན

དཔཕམཕམཔནར གནསནགསདས ལགསངནལདང

ཚནཔཡདའགནསནའབངསའབདནག གནསན ད

ངསརསག ལམམརམམསགདངཡནཏནདཔལར

འཛམསགསག སཔབསགགསདམཚནདནམཚགསཔ

མདངའབགསག མ གཏགསསམ གཏབམཡདཔལས

མ ངཡངརབཏགསག དངདངསགསདཔབད

ལཝལས ཨཔགནསནསདངསདདདལསཡངཕམཔན ལལས

ངདཔབསལབསམགཡངའགའངརཚགསགཏམབཏངག

གསལསམརལརཡང ལདསཡནཏནདགའཝལས ལདས

ད ལཔགགསཅནངཔམབམ དལཁབནངམཁསཔཡདཔ

ནདབསགཝད ངནལདམགནསནཡདརའབད

བས རལས ངལསགནསནལནསཔལསའདདཔབད ངསདགག

བཞགའབདརགནསནསགདགསངགརའབདཝད རལས

ནརབན འཐདརདགགཔབད གནསནལནབདཔལས ལཔ

སལནདཔཕམཕམཔནར ལགསངནལད གནསནལསལགན

རལནག གནསནནལདལསའཐནའཝད རལསདརངན

རངད ངམནཔནམལས ལགའནརབད གནསནསའབདབ

ན དཀདརངདང དཀངགནངརབདག གནསནསམ

རལདགའཚརའབདགནའམནརབནག རལདང

གསདཔབད རལལསངག ལལསགགསདཔམཐའམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

43

གང ཟགའརཡདཔད ངརགསདཔགརངབངརངལདནམལས

འགའབདནནརབགངདདཔད མགགསའརབདཔམཐའམཔ

གངཟགམནམསག

ལསསའའངསམད མཚནབཟངདངདདབནཔའངས རལསཕ

ངབཏགསབགཔད ཨཔངརལནམལས ལསངསལར

བཏགསག རལས སཔསཕགསལསའསལརབཏགས

ག ངསམངལསའསབཏགསར མངནམལསར

བཏགསག གཞནམཚནངཔརདབངསགཔགནསམསཔང

གདགངགནམདསདམཁསཔགརག ཨཔརལམ

གསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའགནམསརམན ར

བམབཡདབདཔནའབདབསགནངག

གལ ངརངཐགཅནམམནནའདནའནདཔརའགན

ཡདཚདགསལབབཏབཔལས པངནསསའངསག འནགནསཚང

འརབ སབཟངཔ འགསཔ ནམམཁའའརའབརམཐངམལས

གསམཚནབཟངཔནམསརམསདགའ གནསཚངབསམངར

གམདངགཙངབན ཕངཐགཁརདལནཐང ཅནདངནཔནཆ

བཏགས བདགའནམའབདབམཐའམར མཚནབཟངཔ དདནཔ

བམགའངསག སམཐགཕངཔརནམད ཕངཔརབཏབདབམཚར

མཚནཡངཔངནསསརབཏགསག ལལསགསནམལསགལར

བཏགསཔནམས གཞནའགཔགནསམསཔཕརལསངམཁསཔནཔར

ར ཨཔའནམགསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའག

ནམསརམན རབམབཡད བདཔནའབདབསགནངག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

44

ནམགམརལལབགདང འནཔངནསསབ

གངརགནངཁམསསངསའཝདདག ལབགསགསངག

ར མམའཝད པངནསསབགངམངམཉནའག པང

ནསསབགསལབགདཆབབདཔནག གསངག

རཉམསགམསརནབདཔད ལབགསངབཅསབདཔནམ

སཔན མདངབསགན འགནནངཡངསགསཔམ

རལན ངབཅསམཁསཔནཔངསནགནངམནརབག པངནས

སབགལབགསདཆབགསངགགལསབ བདཔན

གནམརའཝད ངབཅསབདཔནམསའམདངབམསཔན ང

བཅསབདཔནམཁསཔནཔམའནཔངནསསན ངབཅསགསང

གངལསབརབག ལསམབགཚནགསརངསས བ

དཔནའབདསརལགའཝད བདཔནསགནསལགསརཔངདབམམཐང

འཝད ངབཅསསགསངགངའབདརའངཆབསངཔའབདརཝ

མས ངབཅསསངཔའབདའངའབདརཝམས ཚམཆགསརགསཁ

གསསརངསས བདཔནཝད བདཔནལདངཔངནསསགསཀགག

སགགབའདདཔམསག ནང ལསཕམགསཔངནསས

བབརའགནངབཝད ཡབསདལསཔངནསསགཔམཁསཔནན

ནབབརའདརམགནངབས པངནསསཡངཡབགནངབཝད དལས

གཔནན ནའདརའདགནངབདཔར སསངག

ནམགལཔབདངདའངརགསམདཔསན མནལཔ

གགསཅནངཔམམཔརསམསདབཏངག མའནསདཡབ

བསངནཔན སབསཔངནསསནཔའབད བསབངད

མནཔངནསསསནབབརབཏངག པངནསསཡབསགངསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

45

མནབགསསགདནབབངའང ལཔ གདན ནཔ གདན ལབ

གདན མགགདན རབལསལཔ གདནཡརབཞགདརངནཔ གདན

དརབབཏངག འབམལཡངཡབས གདནབཡདསལསལཔ

གདནདངནཔ གདནཡརབཞག མརམགཐབཔགདནམཅཆསགདང

ལབགབཞགདརངལབགདནདརབབཏངག ངགསཀརངས

ས ཡབབཀའརདག སཚདརནམད དང ནཆ ཞབསའ

བགས དམགའབབངཔངནསསསལབབདག

དསབཝདདངཞབས ནཆགསཤམའགགརཝད ལསག

སམཐངདངམགསགསཤམམཐངདའངརབད པངནསས

ས ལནམསནངདམམཐངབབནངདགམམཐངརབད

ལས གསབསཔདང འརའརབཞདགདའག འབབ

འསཔལ མཁསཔགབགདད རགངམད དལནནམ ར

བལནའགནསསབནརགངསག འབམལས

ཡངཔངནསསབདངལནགའཐདཔའབདབམཐའམ པངནསསགས

བཅདཔའགངསག ནམསཐམསཅདརན གརམསཐམསཅདམཐ

མཚམསཔ མསཐམསཅདལཔ གགསནགདནན རགངམ

ད དཔངནསསནནམརའཝད འགནནངབནརགངསག

ལསཔངནསསགསཔངབཅསམངསརབངརབད ང

མགསཔརངནཔ སའནངཔཐགབཞནའགསའབདརནམད

གའབད ནགསཚལནངདཀའབདཔརའརབག གསཔམནསམད

པརརབངབམགནརལམའབདབལས པངནསསསཕམགསས

འཐནའངརགངསག ལསཔངནསསཡབམལསགནངབངགནངབམ

གནང ཡབམགསདངནང ལསརནམཉམགཞནདངབཅས མ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

46

པརརབམངབརབགསདསཔརགསལབབཏབང ཟསབཅདབགསཔལས

མརངདངནམཉམསཡབམགསག གཞནཔངནསས

ཟསབཅདནམཐངའངནམས འབརངརབངབགནགསནཔཡདཔ

ལས ནམའབདངའདགསཔའང བཏངགནངརགསལབབཏབབཏངག

ལསལའབདསརནམད ལབམབདངབཅསདནཔགགསང

གའདནགསག ལསཔངནསསལངབཅསགསརབངབརའ

ཤགརགངམད ངཕམགསགནངབལགཐནའང དདཔངསགགས

དརཝད དཕམགསསགནངབམབཔནརཝད གནངབམལས

རངཐབཚར དསལགབཅརནགསའཐནའངརསངག ཕམགསས

ཡང ལདརངརབངའདདཔཡདཔན རབངངབབརགནངབ

ལལགའངམད པངནསསཧལས ངཕམསགནངབམལབརདཀའཝམ

བཅད དཕམསའཇམཏངཏའབདགནངབབག གནནར

གངམད དརངནམངསཔའངབབནཔ འངབམལབ གགསངམཔ

ཡདཔལསན ངའངབབནཔ འངབབསངབལསབནནརགངས

ག

ལསངགསརབངབརནཔའངགསདའབདསརསང ནཔད

སག བམགདམསངགགགནངམ ཚངསདའསགཐབར

འབབདཔད ངའནབག ལསའསདབད ནཔའལག

ཅནགལསཐརཔཐམསཅདམནཔཐབཔརསག ངགསནཔའ

བཞགམཔབན གནགསན འདདམ ཡངདགལབ

ཅན ཕམབཅན ཀནགཅན གནགརགརལཔ ཁབ

ཡདསརམསའངབམབནའབདཝད ལགཅནཙངཙངནམསག

མགརངགསཅནགནསཡངདགལབཅན རའབདསརདབདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

47

མཇལརབད བམསདབདཔནའ ནངཡངདགའག(ངའན)

མཡད ལསབངསམདམཇལགརབག ནངཡངདགའགར

ཙམསནཔགཞནལསབཟངབནཔརས ཡངནཔགཞནའདབམ

བའབདཝད བནཔདངའབསབ བདངའབདཔའཕངན

རབཔལསལསརབངསཉནདག མཁསཔདབངཔལདངཔངནས

སཡངནཔཡངདགལབཅནསརབངགརབདགསགརང

བསངམལས ཡངདགལབཅནདབརཐབག

ནམགའབདཝད བདཔནཡངདགལབཅན ནའབལཡདང ངས

བཞདགདཤརཝད ལསབདཔནདནདགདཔརབཞདགདཤར དསག

ལསབནབཞདགདཤརཝནནརསཔབས གརངནངལཔགརབདག

རགགསརངའབདབནངབནམམངས མསཅན

འདདཔདང འདདཔག འདདཔགནསལསབན དནདགབལང

བ གདམཤརརབད ལསནམ ཝནམ མནམནནར

ས རསབཞགག ལས ལདངཔངནསསགསསབདཔན ང

བཅསགསབདཔནལས རབངརངབདཐབདནན བདཔན

སབདཐབཡདཔན ངབཅསགསགནངརཝད བདཔནསངརངཡང

བདམཐབ གསང༡༥ པབསནམམཁའལསཕརརའཝད ད

བམའབདབན མགམགཞནའངསཕངབགསནའརལ

རབལཔ རབངནབནགགསཔདབམཡངདགཔརགསཔསངས

སའརའངརབལས དགསབནཔལརབངཚངསཔམངས

པརདན ངནལསའདསཔབདའཐབརངབནགགསསངག

ལལསགརངལསམརལཔགརའརགགདག ལ

སགརངགནསལཡདཔནབགནངརཝད སདསབསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

48

གནསལམཤསརལཔགརབདགགཤགསགས བནམནངམངསགས

སཚད བ མནམབདཔནསབདངགགསབམས

ལདངཔངནསསགསསབདཔནམནསཡདཔལསབདཐབཡདཔན

པས ནངརངབཅསགས མནམའངནམསརམནག དལས

ཕར ངབཅསགསས བདམགསཐབང གགཤསབབཤའབདཔ

ནརདམབཅའབཞགག སངསསབམནའདསལཔ འདམཚལཀ

ལནཏཀགནསནངབགསཡདཔནཔས

ལདངཔངནསསགསའརསབབབཅས ལཔ ཁབའངམད ལ

པ ཁབ ཟངངདདཔརམམཡདཔལས ངགསལཔ ཁབ

ངརའ ཨགདངམའབམམཡདའ གཞནཁལས དམགའངམན

ན ཡངནདངདངམདགསཅནབགསཡདཔལསནན རནམམཁ

རམ བགངདདབཝད དམགའགསཔདཔརས ནངསཔཔཧ

སགལངདལཝཐལགམབདངརནངའཝད ཨགའབདབན ང

གསའཝད ངབདའ བའམགམངཔའངམནང བསགགཡང

ངབདའམའངསཔས བམནའདསཐམསཅདམནཔནམལས ངགསའལ

བསའབབཔརགགས ཡངསངསསསནཔརཉནཐསསའལདཔད

ཡངདལམསའལདཔལས དངནསཧལསཔངའལབད

ལམཡདདངནཔལབཀའགནང ལངརནངབསདམསནག

ལདངནཔལཐགངཔལསནཔརམཐངལགསཁརདཔད ད

ལམལབམཚརབབམབདག དནཔག གལསརབ

ངམ སགབམདགའཝརསཔལན ལསངནཔ

སངསསབམནའདསན སངསསལསརབང སངསསས

དགའཝནརབག ལས དངདསསངསསསནགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

49

ལས སམསགངདགལསངབདང དངའགགངན

པ བནགགསཔགསསབཀའབལ དགངསཔལཅནདང

(སམསཐམསཅདལསང བནགགསཔསགངས ལའགཔགང

ནཔ དངནཔསའདགངས དྷ བྷགཏབད

ཡརདྷམམཎཿ) རནའལངཔ དནས བནཔབ

གངསཔཙམས ལསབནཔམཐངག ལམསདདསསགག

ངགསབཅདའགངསག བཔམསསའན བལམངབག

ག ནཆདམམཐངམཐསཔ ནསངནའདསཔན འཕངལས

གས བམནའདསདགབགསཡད རཝད ལས བམན

འདསའདམཚལཀལནཏཀབགསཡདརགངས ལསལསཔངནས

སདངདཔད པངནསསསགསཔདསབདཐབནནམ དཞལརས

མདངསབབན བམམཐངམསརཝད འབནངསདངནཔལ

ལསབབནགགསཔཡངདགཔརགསཔསངསསབདཐབ དརངཉན

རམནངབནབམདགརཝདཚརགགམབ དངཚརགག

གངགནངརཚརགསགངསམད པངནསསཡངབནཔམཐངག

ལས ལདངཔངནསསགས ཀལནཏཀཚལ སངསསམཇལབར

འཝད སངསསབགསསལགསཁག དངནཔལངབམནང

མཡལབགསཡདཔམཇལག པངནསསསལ གམསངསསདང

དངནཔལགསགའཚལརཝད ལསམབདའདངཔ

གནངའཚལརལགའཚལཝད སངསསསབམགངསག

ནནམཡངནགཞནཡངང གངལསསདམསབཤདཔ ལཐགམརག

མགཙངམསབནན རགངསག ལས ངགསསསངསས

བམནའདསཞབསགའཚལ མནད ངགསརབངགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

50

གསལབབཏབ སངསསསརཤག ཚངསཔམངསཔརདགརགངས

པཙམས ངགསམཏདདངཁརངབནསཆད སསམགམ

གསལངགམམདངངབདརངབངབནཔརགས ལཤའ

འཝབམཡངཡརསངག བནཔརགསགསབམ རཤགབནགས

རསངསསཞལབགསཔབསནངམན ངགསབམསབ

བཡདཔལསབམསབཔཡངརབངག ལས ལལམབན

པརགསཞགབལངམད སངསསངབལཡབགཡབབགསག

འཡནཆད དངགལགསམགབངངགསའངསརབསན

ན

ལསབང སངསསགངསགངསནང མགབངགསཡདཔལས

མཐརཧཅངགཡདབཤདཔཁགནང ངབདཙམམཚནདནབད

པན མཉནཡདམབདགམནདཟསནསསངསསབམནའདསལཔ

ཁབལསམཉནཡདནགནངརཞལསབསག མནདཟསནས

སངསསབགསགའབདདན ལམནཔདངགགཡངགནངར

སངསསསམནདཟསནགགཁརམཉནཡདབཏངག ལམ

བདའའནམདདམསཚལ ནགསཚལ ནདགའརབསགསཤམཐངམན

དཟསནས གའགརམསསཔབས གས

གགཡངམའབབཔར མགལདཚལམཐངམད འགསཤམའག སངས

སགསདསནཔསརགངསག ལལདར ལཔགསལལ

ནམདན དམསཚལནམལསངལདཚལརབནཔས

ལསམནདཟསནས ལལདདཚལའབཙངགནངརཚརགམར

བང བཙངམབབཔརམཐའནམག ལལདསདརངགརསད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

51

མསཚལབའབདབམངབཙངརབད མནདཟསནས གའ

བད དདདམསཚལངབཚར གརམདམསཚལབམ

ནརབད ལལདསངསབཙངརཁམག མསདཔནའབད

སརདཔད ལནབཔས མསདཔནལ འནདནང གརམ

དམསཚལབམས གརལལདསནདཔདང དམསཚལ

མནདཟསནསནདཔབཟག ལསདཚལགརབམད དཚལད

ཀལསམབཔབས ལསདཚལངརངལགན གརདརངལགན

རཝད མནདཟསནསདཚལསངསསའརབཅསབགསདནན

རནནཏནབད ལས སངསསདནའསངམགབཏང

དཀའཝདཔན ངསགའབདསངསསམལཝནནརམནབསམགས

ཤམའབདབཏང གརབམནདཟསནས ནདགའརབབངས

དང གརསམབནང ལསཁངབངསལའབདཐགབཅདག

གསགརཔསམབདགམནདཟསན ངབཅསལཔ ཁབའ

སངསསའརབཅསདནལསདང མཉནཡདངབཅསགརཔབབཝ

ན དརངནདགའརབབགདརབང མནདཟསནསདག

བབཤའབང ངརངནརངརངབདགདབངམགཏགས དསབདཔད

ར ནདགའརབབགསག གསགརཔསལཔགསལལ

ངབཅསདངསངསསབམམཉམདཔབ གལདངལནགག

ལགབག ཕམསངནབགབགརདབམ ལཔསབཀའགནངམད

སབཞགབནལལསདརསབཏབག གསཔསབཞགབནར

འགའའངནམས ཡངནབགཞནགའཚལནམསརམནག

བཞགབནལངམདདཔབསསངསནངངབཤམསབགས

གསཔནསགགསབགསཔད གསཔནགདམརརས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

52

ངསཧརགགལ སཆརངགཔཕབབལསབག ག

དམརསཔངལསངནལནསཔདངངབལགབཏང

ལམཏགབནའབདགལནམམཁའངཤལབཟའ རལངསལ

བཏངམདསརལངསརབཏབརལངསགསཔརངཆབབཟའབར

འཝད ཐབསདཔརགསཔརངཆབབསཐརགསག

ལསགསཔས བམརསཉནབནཔམཐངག ཡངན

དགའརབབགཔབས གསཔགཞནསམནདཟསན ངབཅསཆ

བགགལགཁངབགལསའབདར ལསནམབམབཟ ཚརགག

གཞནདགཡངདསར རངངམགཁམསསངསབགསསརའངས ཐག

པསལགབམས གསདདཔའབཅམད ལསསབལསདབསཔ

ལགཔགསམཁར གསཐགའབགའངགསཔའཐགའཐགབངམ

ལས ལགབཤགསཔལབམརབནཔམཐངག

ལསནདགའརབབཚརནམལས སངསསའརབཅསནངསལཝད

མནདཟསནསཡནལབབམཚནརམམབམས གཙང

བངསམདབབསམབབཔས འམནདཟསནཚམཝད སངསསས

སགསའདརངཝམནང འདསཔསངསསཡངདམསཚལབཟ

ལཝལས འཐནམབབན གསགཞནའརབངསཔནའཐནའངར

གངསདབམའབདཝདའཐནག ཡངའདསཔསངསསམགགས གག

གཏརཅན ཐམསཅདབ འརབའག གརབ འངངབནབརལ

ལཝནཔས ཡནགརངལང སངསསསའབབམཛདདཡདཔལས

མནདཟསནནདགའརབསགཙསཔབནབརལ ཡནབམཛད

འབདཝད ལལདམསནདགའརབཆཤསགནབདགངཡང

ནམལས ནབདགངའཐནམད མངངའཐནཔནདགའམསརམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

53

ག སངསསསམན ཡནབགནངམད དངདགནདགའརབའ

ལལདཚལ མནདཟསནནདགའརབནནརགངསམད ལ

ལདགནམདསདསངསསདདཔསག དམསཚལའངལ

ལདཚལམནདཟསནནདགའརབར ངགསཀམཚནཡདའ

ལསབནནཔས

གལསམཛདཔདགགབདན རངམལསའདསངགསའདར

ཅནངསཡདང རངསམནསསམམཐངམལས སངསསཝ

ད ངགསའདརཅནསགརགངས ལསཐརཔལམབདདན

སངསསདངགལགསམ སབཤདདངཡནངའབདབརའནག

ལའནམགཏགསཐབསདཔལས སངསསསགལདལ

ཐགལས ངལཐགལསའནརགངམད སངསསབམནངལས

ལཅནམག གལརབནམལས གལས ངལཐགལས

འནརའནམད ཞགབནའརསངག ཡངངགམངནཔ

འགནཁམསདསབཞགགགབགས དངངགམགཞན

དསཞགབགསནམད ཞགབནའརབས ངགསའདརཅན

ངཁམསཡདཔམས སངསསདངགལགསངཁམསདཔད མ

མསགནགས གལབརཤགརམསདགའགསའངམ

ད གཞནསམཐངམའལནངལདང ནཚདསཔནམལས ག

ནནརམནསངསསལསགངསབནཔབདག མ

ལསབསདམསབསཡནབགངས སགངསམལསམཡངབནཔམཐངག

ལསལགའནམདསངསསསགལ དངབཅསགསལདཚལལགད

མམནགརགངམད ལགདམནརག ལགཔདངབཅསགསགའལ

སལགརཝད སངསསའལཐགལསལགརག ནཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

54

དརལདཚལབདཔམསཁརནརནམགལདཚལདག

ལསགལསངསསསའལབམཚརཝད སངསསས འལ

འང དམགསའལབནརགངསག རདངགལ

གསམཐརམདརབསདམཚནཙམགདདཔནབདཔའཡངདབར

རག སམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

55

གསམགཞགགསརདགའནསབབགས

བདཔནབསམགཏན གསརབ

འཇམདཔལགཞནརརཔལམབསརབགགསསཔསགའཚལལ

ཚདམལམནསཐམསཅདམནརཔ

ཚདམརརཔནཔདདང

ཚདམལམནསསནའཆདམཁསཔ

གསངཡབསམསསངརག

སསབདཏགའཐརབནབཏང

ནས འརགམགཞགགཤམགསལས

བཅདབནནསབགསམདར

བསའཆདཔར ཡངདངཔསད

མཚནད གསཔགདབལས

གཔདངགད གམཔམནམདངས

དཔགགསདབ བཔཚདམདངཚད

ནགསདབ པགབནདབ གཔསལམགཞགདང

བནཔམགདནབཅསན

དངཔསད མཚནད

ལདངགཔསཔགམདནགགནཔསཐགམརསཔསཔགངའག

ནནསདས ཡངམཚནདདབངསན གསལངགཔསཔམཚན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

56

དན འགསལསཔརངབམཔ ཅདསརགགསཅནདསཔ

ནཔརལརངསངགསལབགལདང གཔསཔལགགསལ

སགསཔཉམསངབདལསཅནགལན

གདབ

ལདནགཔདངགདགསདབདང མནམདངསདཔགགསད

བ ཚདམདངཚདམནཔགསདབསགསདབའནཚགསཡད

གཔདངགདགསདབ

གཔ ལརངབནམནམམམཐངབརལདངའབདནམཔ

ཙམགཤརབལགཔསབན དརནམའནགཔན ཡང

མའནགཔསམཔམནམམམཐངནཡང མཔམཔཙམགལ

དཔདང གཞནཡངབགསལབནནསལབཡདཔརགསཔ

མནམམམཐངཡངམཔལཤརབདང ཕམདངདགའརགསནཔནས

ལསགསཔལམནམམམཐངཡངདངམཔལཤརབདགཐམསཅདལ

གཔསབན

གད

ལམཔམལརཤརབནསལལའགཔསཔལགདས

བདང ལངགཞནམནམསངབན དརནམནམཔའནཔ

གསའ

མནམདངསདཔགགསདབ

མནམ མགདཔནསལརངབནམནམམཐངབལམན

མསབན བསའམཐངསཔའལགསམཐངབཙམགལན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

57

པར བསཐསཔ སཚརབ སངབ སསགཔ དསསཔཆཚངལ

མནམམཐངསདས

མནམལའལདངམའལབནསདན མནམཡངདགདང མནམ

རངགས གཔདངལངམའལབགཔམནམཡངདགམཚནད

དརནམའནགས གཔདངལཡངནལནནསའལབགཔ

བསའམནམརངམཚནད དརན ངདཀརཔལརཔརམཐངབདང

གལརམཐངབ

ཡངམནམལབདགནནསདན དབངཔ མནམ དམནམ

རངགམནམ ལའརམནམདངབཅསབཡད

བསའརམནམནརཔནགམམགཞགམདརབསཙམགས

དསཔསབར མནམདགལརངནམངམནཔདསཔས

དརནགམསདཔལནམངམནཔགདབངཔནཔསགདབང

ལབདགན སབནལ གདབངལགགསལདགསནས

བདང མསགངནཡངརངགསའམདསཔསའགསའམ

ལམཐགནསབན ནགམཔདགཚངནམནམངམཚངནབ

ན

སནམསགསའམསསངབདགནགལསགསཔདབངཔགགས

ཅནཔདང དགསནགགསསགསལབནནསསཔམནམདགལདབངཔ

མནམསབནལ དབངཔ མནམདགསནཡངམསལསསབན

པགངཡངའགསཔས སདམནམསཔནགནསསསའན

སཔརའརབན སཔརངསརངདགཔའམ ཡངན སཔརངགསལབ

ཆགངནཔལརངགསབན ནསབནབགནསགསདངབདགདཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

58

དནསགསབམགསརཔམསལངའནལབནནསཡངནསཡངམས

པན ནམགདགདནམནམམཐངབལལའརམནམསབན

དགམཚནདདབངསན ༡༽ བདགནདབངཔགགསཅནཔགདབངཔ

སགསཔལབནནསསཔགཔདངལབགཔདབངམནམཚནད དར

ནགགསའནག ས དནགགསའནདབངསནསགའནཔདབང

སབར ༢༽ ནམངམནཔབདགནདདབངལབནནསསཔགཔདང

ལབགཔདམནམཚནད དརགགསའནག སསསཔ

གགསའནདས དནགགསའནད མནནསགའནཔདམན

བར ༣༽ གཔདངལངསཔརངསརངདངབཆརངགམནམ

མཚནད དརནགགསའནགསརངསརངདངབ ༤༽ བདགན

ངའནལབནནསསཔབནཔགནསགསམནམགསཔས

ལའརམནམམཚནད དརནགབལབནཔགནསགསམནམ

མཐངབའཕགསལམ དནམཐངལམ མལམ བཔལམདངགམམ

བསའར གཔདངལངམའལབགཔམནམམཚནདམཁསཔཕལམ

སའདདཔས ངམསགསལགགགསངབདབངསདང གངས

རཔརངབལསགསཔདབངཔ དགམནམནཔརའདདམད དགམན

མནཔརབནདཔསནམནམདངམནམཚདམལའབདཔར

དས སནངམཚནདདགརམནམཙམམཚནདབཞགཔནལ

མནམཚདམམཚནདདསན ངདགལམའལབསཔགགགར

ནའསཔན དརནབདགན དབངཔགགསཅནཔལབནནསསཔགཔདང

ལངམའལབགཔདབངམནཚདམམཚནདདང བདགནདདབངལ

བནནསསཔགཔདངལངམའལབགཔདམནཚདམམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

59

འནངརངགདངལའརམནམལརངདཔསམཚནདགགསའགཔ

ནན

སདཔག

ལརངབནམནམམམཐངནཡང གསདངམཚནགངཡངངབགལ

བནནསལཚདདཔགདཔགལསདཔགརབན ལཡངསདཔགཡང

དགདངརངགསཡད ཡངལགམཚངབགསལབནནསསཔརང

གཞལགསཔསདཔགཡངདགན དརན བཡདཔགསལབནནས

ཐགངལལཡདཔརགསཔ ལགམམཚངབདརནཐབཚངནཔ

མཚནདང ཡངནངསཔལབདབརའལནས བའགམཔགསལ

བནནསཡདཔརཚདདཔགདན མཚནརངནཔས ལབནནསསཔ

སདཔགཡངསདཔགརངསབན

ཚདམདངཚདམམནཔགསདབ

ཚདམ རངལགངནཔདནརའལདཔརགསཔ ལཚདམསབ

ན ཡངམའལལས ཚདམབདཅནསཔ སདང མསདནགསལ

དང སཁགགསགངསཡད དངཔ དན ཚདམགངན རངལལ

བབདཔཅནསཔའ སཔདནདང གསཔདན རམསཔ དན

གསལབརདཔའངཚདམནན སཔདནན ཚདམདདདདབངསན

ཎ བསའར སཔདངཔདང གསཔ རབསགསལའགཔདང ཎ

དནའཇལབདང གསཔསགསལའགཔསདངཔརགསཔདང གསཔརགསཔ

གསལསའརགསཔརགསཔལདས སནརངབསསལལབབ

གཔཚད མམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

60

ཡངརངབསསཔགས ཚདམབསསངསཔསསསགསཚདམན

པརབཀགནས ཚདམནནགཞལལཚདམགཞནསཔལབནནསནཔར

རངབསསགསདསཔརབནཔདང བབསཔགས བགསང

སཔདང རངགསལབནཔསདཔགམསཚདམནཔརབཀགནས

ཚདམནནརངལལབབགདསསབན གཔསཔགསདབངཔ

ཚདམནཔརབཀགནས ཚདམནན འམགཔནཔགདསསབནཔན

ལདན མནམཚདམདངསདཔགཚདམགས གསརངསན

ཏ

ཚདམམནཔའམཚདན ཚདམབདཅནསཔ སཔགགསན

པས རངལལབབཅནསཔཚདམམནཔམཚནད ལདན མ

གས ལགག ཚམབཅསགམ

མགསཔམཚནད ལནཔདངམནཔགངའངམགསཔ ལགག

མཚནད ལལལགཔརགསཔ ལདནགཔལགགསདངགདལག

གསགས མགནསལགཔརགསཔ དརན ཐགངནསབབ

ཐགཔབལལནནམཔལགགདང གདལགགསགགགས

ངབདབངསའ

ཚམམཚནད ལལམཐའགསདགསཔ ལདན ཆམཉམཔ

ཚམ དནའརཚམ དནའརཚམབཅསགམ མཚནགམཔབན

ངསནསཁལབཕསདཔགལམཚནན ༡༽ འངནནམ

མཔདང ༢༽ ཕལརནསདམཔདང ༣༽ ཕལརནམདམཔ

འ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

61

སནའགའགས དབལ ཡངདགཔསཔདང མགས ལགག

ཚམབཅསབརབཞགཔཡངདནལམནམཚདམདངསདཔགཚདམགསགག

བསནསཡངདགཔསཔསགགབངསཔཙམནཔསངསཔདངད

པརདད

ཡངདནཔགསརན དབལ མནམ སདཔག དདད ང

ལམསཔ བཅདས ལགས ཚམབཅསབནའདདཔན འདགདནལ

མནསགསདངཚམབཅསདནངསཔདགདངདཔརདལ གཞནམས

མབནབལ

དདདམཚནད མཚནགངལཡངམབནཔརརངལབནཔམཐའགག

སཔ དརནལསའསཡདཔམཚནམདངལསའསཡདམཔ

མགངསགཏགསཔན

ངལམསཔམཚནད རངལརངམཚནགསལབརངཡངསསདས

པ དརནདསགགསམསཔལགཔརཆགསསའནཉནས

འམནམངསགཏགསན

བཅདསམཚནད གསནགསཔཚདནགཔ དརནམནམཚད

མདགགསཔདང སདཔགདགགསཔ འགསནགསཔས

པདནརགསནཔགསགསཔལརབརཚདམམསཔལབན

ནསསཔམསགསནགསནགསཔསབནལ འལགཔདངགད

གསཀཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

62

ལགསམཚནད རངའནངསལའལབགཔ དརནགག

གསངབདབངསདང གཔརའནཔགཔ འལའངགཔདངག

དགསཀཡདཔནན

ལམགཞག

སཔསལསམསཉམསངབ ངལའབལབནནསལ

མགཞགཡངའབཚགསཡད སནསལམགཞགདང སད

གསཕནནགགསགགལསཔནང ལམགཞགསནག

བལཡངཕནཔརའརབས ལམགཞགམདརབས གན

ཡངསསཐམསཅདདངསཔལནལ ལངམངསས

གཞལ གབསཔཐམསཅདདནགགན ངརབཏགསདསཔམཚན

ཡང སསཔརབལནཔསས སགཞལབརབལནཔསགཞལ

རངབ ནསནགབཔསགབསབན

ལལཚདམསགསལདབངསན མནརདངགརགས ལརང

སནསསནརངམཚནདངམཚནགས

མནརདངགར

མཚནསགསལབནདསཔརམནམཚདམསགསསཔལ མནར

དནན དརན མནམངབགགསརག མནམགས

སཔརགསདངམཚནལབནནསགསདསཔལ གརདནན

དརན གཔདང ཐགངནལའ

རངམཚནདངམཚན

ལཚདམགསདང མནཔགསརངམཚནམཚནདངའབགས ཚད

མགསརན ལརངསནསབཔནཔརགཔསབཏགསཔཙམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

63

མཚནདནན དརན འསམསནམམཁའ གཔསབཏགསཔཙམན

པརལསནསབཔས རངམཚནདནན དརན གགསལསགསཔ

མནཔགསརན དངགགསལམཚནདངརངམཚནསབན དར

ན གཔ གབལབ ངཔ བདགདམསམཚནདང མནནཡདཔས

གགསལསགསཔརངམཚནསབན ཡངསགཔལཡངམཔ

མཚན མནནཡདཔགརམརངམཚནནཔརབདཔསདཔརཡདད

ལབ

སལདགསགཞལབརངསཉམསངལནསདན ལ

ལངལ གངལ ནལ འགལབཅསམཔབཡདཔལས

དངཔངལ

ལངབའམསམཐངབལལངལསབན ལམནམང

ལདང གཔངལསསརཡད ༡༽ མནམཡངདགངལལ

གགསལསགསཔགགསཅནརགསཔམསདང གགསཅནམནཔསཔ

གསམསན ༢༽ མནམརངལགསངལའལཔནལབན

ནསངབགངསརཔདང བགསངབལསགསཔདགན ༣༽ ག

པངལཕམནཔ ཕམདས རངམནདངརངམགལཕམ

ཤརའངབནཔས མགལཤརབཕམའབལགཔངལསབན

གཔངལལངགཞནདནསངབདཔན གངནནགཔལཤརབ

དནམནནཡངདནདངའབམཔཙམགནཔམཚནསན

ངལནནཡདདསཔསཔད བགསདངལངགཔདང

བངདངལངགཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

64

གསཔགངལ

མནམལལརངདངའབམཔནདརལལགལགངལས

བན ཡངདརནམཔགལམཚནན མཔསམའནམནམལ

མཔརངདངའབམཔགནབཔདབངསམཔམའནམནམ

གངལབཞགཔན གངལསཔགའདནརན མནམ

སགངབརབལརལདནརགསཔགལགངལསབཞགནའངའགཔ

ན

གམཔནལ

ནལསཔངབཤདཔགཔངལན ལནལསབདཔ

མཚན གཔལའཆརབའགསལམནནཡངམནཔརན

ཆགསསནསའགཔསནརབདཔན སནགཔངལདངནལགས

དནགགན

བཔའགལ

དནམནསའགནསཐབཔལའགལསབན དརནམའན

མནམདངམའནགཔགསཀ འགལམཔནཔའ

སནབདརབསཔམསས ངལསཔནལཡད གངལདནགམན

མདབང ནལགཔསསན འགལདནམནནལཡད སཔ

རངལགཔདངགདསཔནལཡདང གངལདནགཔ

མནམནལཡདཔདང བནནལགཔནདསནཔདང འག

ལའལསདངལགསམནཔདནམནསཔནལཡདཔནན

མཁནཔབནའསམགསབདརབསཔའདདཔལདགགཔགནངའགང

དགགཔདནམནགནཔརམམཐངབསདརངམསསདདཔརའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

65

མགདན

སཔཎས དབངསགསཔགཅནའ གཔལངབམཁསའ ས

གངསཔར སཔལལའགཔདབངཔལབནཔསཔགམཔར

སཔལསགསཔདགསལརངབནགསལཔརམཐངནཡང མསགཔམ

གསནལའགནཔསསའནས དརནབསམགཏངས

པགསཔགཅནདང གཔསལལསསའནསངལརང

བནགསལཔརམཐངབཔ དརནགལངནཡངབམཁསཔནན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

66

གསགསམགཞག

ངགབསལགམཚངབགསལབནནསརངགཞལགསཔ

སདཔགཚདམམཚནདསབཤདཔབསལགམཚངབགསགང

འགན ན ལསའསཔལགམགསརམདབསཙམགན

གསཡངདག

ལགམཚངབགཏནགསགསཡངདགམཚནདན ལགམ གས

ས སབ གབདང གམཚངབགཏནགསསམམཚནགསཡངདག

ན འངདརན བདངནཔལལསཅན ཡད བཡདཔར ས

པགསལམཚནན ནལདག བབས བགསན

བབསགགསདཔདགགས དགདངབབས

ཚགསཔནལ བབནཔདགཐགམརསདས

ནསལགམདརགསཔཙམགན གསབདགནལདས

བཔགསས གསདངབབསགསལནམངམནཔའལབཡད

པདབངས བགངཡདསལཡངཡདདསཔསབ དགགས

དསལབགཏནནསདཔགབདནན འལགམཚངབ

གསགལབནནསབབགསཔསནསདཔགཚདམནདས

འབསགསདགལཡདཔའམཡངནདགདསགནཔརབན

གསསབང སབབསདངགསགསལའལབཡདདབདས

གསའལབབནསབབཔསགབགསལབཔན སབ

འལབལགསབགགནཔའལབདང ལསངའལབགསཡད

དརན གཔན སཔནཔར རནགཔདངསཔགསབ

གགའལབདང ཡད བཡདཔར རནདངབགསཔལས

ངའལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

67

གསཡངདགདབ

གསཡངདགལདན འསགསཡངདགདང རངབནགསཡངདག མ

དགསཔགསཡངདགདངགམ

འསགསཡངདག

འསགསབདཔལགམཚངབགཏནགསའསགསཡངདགདན

ན དརན ཐགངནལལསཅན ཡད བཡད པར སཔ

ཁསངསགསབདཔའམ ཡངནལཁསནཡདཔངསགསབདཔ

དསགསཡངའསགསངསབབན དརན ནཔགཏངབསཅན

ལངསདའངབན ནཔསལངསདམསསབ སགངསཔར

སཔའ

རངབནགསཡངདག

བབསདངབགགཔསགསབདཔལགམཚངབགཏནགས

རངབནགསཡངདགདནན དརན སཅན ག སཔནཔ

ར སཔ འགནལགསཔགསབདཔགསགསཡངརངབན

གསངསབབན དརན བངཅནསཅན དལབསབདང

དལའགནནརགསཔར སཔའ

མདགསཔགསཡངདག

བབསདགགཔནཔལགམཚངབ གཏནགསམདགསཔགསཡང

དགདནན བབསདགགཔསཔ བབསལ མན སཔ

དང ད སཔལསགསཔདགགགཡདཔམསན དརན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར སཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

68

ངབམདགསཔ

མདགསཔལདན ངབམདགསཔདང ངངམདགསཔགས ང

བམདགསཔསཔ རབཏངནསངངབསགདཔརབབཔལཚད

མསམདགསཔགསབདཔལརབན དརན གངཟགབདགསཅན

ད ཚདམསམདགསཔར སཔའ

ངངམདགསཔ

ངངམདགསཔསཔ རབཏངཡདཔསགནཔསབསའརཡདནང

ངབལམདགསཔགསབདཔལརབན འལའལལམདགསཔ

དང འགལདགསཔབཅསཁགགསཡད དརབདམཔབན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར རནབགངལའལསལ

དཔབསསབདཔརབཔདང མནགའརསཅན ངབག

ད ཚབགནབསདངནཔཡད པར རནངགའགལཚ

གཡདཔབསསངགདཔརབཔའ

བགསདངདགགགས

གསབབསལ ནརབདང ཡད རནགསརབཔགས

ནཔསབགསརབདང བབསལ མན རབདང ད རབ

ཡདནགསཕརལདགགཔདགགགསསབན སནའསགསདངརང

བནགསགསཔབབགསདང མདགསཔགསདགགགསན

གསརང

ལགམཔདགལསགངངམཚངནགསརངནཔདང ལབནནསས

པསདཔགརངན ལདགལསགསསམཚངནགསམབཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

69

གསནཔདང ལསསཔམགསཔ སབམཚངནགསམས

པགསདང ལསསཔཚམཅན གབམཚངནགསའགལབ

གསདང ལསསཔལགགའངབནན

དགདརབདལ ༡༽ མབཔགཏནགས སཅན གཔན

གསགངནཔར སཔ ༢༽ མསཔགཏནགས ས

ཅན གཔན སནཔརསཔ ༣༽ འགལབགཏནགས

སཅན གཔན སཔནཔརསཔའ

གསམགཞགལགནལརལ

གསགསཔའདགངརངཚ ཉམསངལརབ སཅན ན ན

པརསགསར དས དརན བསདངགསར གལད གང

ནརནདརངམགལའརའག རན འགལདགསཔགསཡངདག

ན འངབསདག དགལདཔབབས དརངམག

ལའརཡདཔབདགསན སནབསདམགལའརཡདཔར

བནགསསབཔན དམགལཡདནདགལདདསཔསསབ

བ དགལཡདནསའརམགལའརབཔསགབབཔན

རསཔ

གཞནགསདགགདངདཔངབ གསརམསལགནདཔབགསནཔས

སནདགགབགམསམབདཔར དསཔདནརངགསལས

ལསངབམདཀརདབས བམམསལདཀའགསདཔདང

ལཅནབསཔམགཐབནས སནལངསཔདཔརཤག

སཔའཡངརབངབབནཔ གསཡསམཡར བགམལ

ནངསའགལངགསརགནས བསམགཏནངཔསགསབསཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

70

མགང

ཡངདསཔདངའལབགཏམམདརབསཙམགན འཡངབཤདཔདང

མདདབའནནསདཔམཚལསབལབགངཟགམསལདམནབདག

འབསསཔགགགསཕནཔགཏནནསདམད འནངནངཔགངགས

ལཐསཔངབབཔམསལངཟདཕནཔབདང གཔརངའལསཡན

འམདངམཁནམསལགའདདསཔལསའགནབབསཔན སསཔཎ

ཚདམགགརགརབཞགཐག བདནཔབཤདལསཁངབནཔག

མགཞགམདརབསགགདང ནམནཔདམདཀརཔ ཚདམདནགཔ

ངཔགརབཞགཐགནསགསགམགཞགམདརབསགསགསགག

སཔའསང རངའདམནམསལཕནཔརརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

71

སམཛདམསལནལདདར

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མ དདངབརངངལགངསནས

དནནཐརཔལམཐགངབཏངསང

ནརདངལངསདམདམརགངསནས

དངམངབཡལབརདརསང

བབདཔལབགངརབབཞག

གསམཐའདཔགའནལའརསང

ཟངངདཔདནཔགནསགངས

ཆགསངབམལགདམཁཤརསང

གགརའགནསརངམསམཉམབཞགདཔར

མངབསདབངདངམནངགབཙངསསང

གནསགསབགཙམཡངདཔར

ཁཕསངསསལཔལབགསསང

དབངགརསམཔབངབསཙམ

དབངདནངསངནབསགསགདམསསང

སངཔལཐགདཔར

ཕ འགདལའནསང

ལསངནབསགསཔབསམ ངལདཔར

གཞནཕནབཔནམདགཁཔསསང

གཡདངབནསགཞནམརབབསམསང

དལབལམགསདརསའནསསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

72

རངརངལགངཐབགངཡངདང

གཞནལཐརཔལམའནདགསརསང

བམགསབཐབནགསས

གམགགསཚདདནབསམསསང

མསཔཤརབམསམགགདངདན

གཡདངལསབབསཔནརཡངབགསསང

འལབའནཔདངགགལསག

མསམནགདམཁསལའབབསང

ལལསཐར མཔབལགསམསང

གདགསགའགམསལངསསང

ལལདནཔནགསནགནསཔརསང

མསསངལདགསམཉམསནབརསང

ལལང གགསནགནདརལམསང

དགསཕརཞགགལངསང

དགརགསཔཙམཡངབདཔར

བགགསགསཔནགསསསང

བནཔགངདདཐབསདང

ལམབནསགཡདཔརབསམསསང

ཐསབསམམསབསཐབསདང

ཐམསཅདནངསལསའཅནམསསང

མདཔ རལཆསདལབསཙམཐམསཅད

བནཔའནཔསནཔརབསམསསང

ཁགགསཔབནའ

མསནཔརབཤདངརསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

73

བནཔམརཞབསནགཉནའངབ

སཔརམསམསབགཡདདསཔནནམ

སལབནནསའངཔབབལས

སཔནཔལསབཟངབནནམ

ཁཟསགདངའསཔབཟའབལས

བསཁཟསམབཟའབཞགནམག

སཔམཚངསཔནསས

སམསཔསསདནནས

གཞནནབདནཡངནབལསཡད

གལགསལཕགཔལངཡང

རངགནངཟདསནའནབསནའལལ

ནདངམནརངརངམསལདདན

བནཔཆགཡདདརངལསསས

སབདམངསསལམའ

སསངསངམགངལདདསང

ཧཧགདམ མཚརགཏམསཔས

དསཉམསགསལངམདགམབསམ

གཉམསམཚརཞརསཔལགསས

དའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

74

གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

ནབད

གཁངའཡངངགསརདཔནབགསཔནསངཔསརབནབསདཔན

བདངཔསལའརབནཔདངསགསདནལསལ༡༦༨༠ ལརགབཏབ

གནང རབསདངཔམཁནརབསབནཔངགདབངནལསསམཛདགནངཔཐག

ནངནནཡདཔཁངགནང འལསངསདགཏགཏགཚངམ

གཐགབདདཔལསབན དབགསཡདནསདགཔགལས

གཞནཔསཁངའརལསཨགརངབདཔབབན མའངསཔ

ཁངའནགནཔརལསམསཔར ནམགའབདཝད ནརབཏགས

སམགའརནཁཡངའངརཁགབཅདབགས འབདཝ

ལསབན ངསམནབསམལསའབདབན ཁངའརལསསའ

དཆཡངགགབརབབའབད མལསམགནཆདགདཔརག

ཐགཕབགསཔན དངཔསངསསབནཔཞབསཏགའརམས

ཡངགནནརབན སནངདནམགགམདསདང བརབཏགས

པདནམགགམརམཔམའཝགསཡདཔརལསགངསཡདཔལས ཐ

མའསངསསནསངསསདནམགདང དམསགསབམས

དནམག ལསདངཡངདའནདནམགལདའས འ

ཡངདནམགདསའསབད གདངམདཔགའཐདཔརངའབད

དརགངསཡདཔལས དནམགགམནཡདཔཁངནའལས

འསསཔན དམཚནསཔདདཔས འགདང

མདཔསགསལབདབནཔགབསགསགསའང འརངསཡང ད

གསངབའསཔརབནཔལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

75

གམལབདང གསངབཡངསགསབགགས

ནགམཡངསགསམཚར ནའདགནསབར

དསངསསབནཔས འབནའལལསབང

བསདནམསནཚགསཡངསགསང 8རགངསདབམགན

གསཔཁངའསབཐགལསརབསལསརབསབཅདབདགའནགསཤམའཐབདང ཉམསགསཡངབབད དངཡངབསདནམསཚདདཔགབསགསགསཔའརམས འརངསཡང མདལས སངསསམདནམཐངནས གཔརཡངབསཔར རབསབདང སབདངའགསའར9 རགངསདབམ ནངམགརལསངཉམསབསའབདགསཔན གནསབསཡངངབདང བདསགནདཔབཀལགས ལསགསཔཕནཡནམཡདཔརགངསག གལདཁངའལསརལསམསཔན ལསདནམསན དམསཔནའར རམཁསཔསགངསདབམ དཔདདཔའཕརརངབཞག མཐའམདདཔདསམཙམགཡངཐབསདཔལས འབམམནཁངའ བནཔདངའབདནབསཔབབ བལཔལསབལཔབརབནམནརདགས ཁངའལསབའཚལའབདབབད འབམམབའཚལའ ནངསའགལཁབགངབམགནདམཔསཞབསཏགགནམམཚད ལཡངསདགའདདཔལའཛམསཀནབནངལསདགདངལམལངབརབདསཡངནངཚངའསངལབདངངས གགསངགསསངལསབའཚལའབདརན

8 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༠༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 9 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༡༥ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

76

དགསདབབགརནགརལས

འངསཔངགསདམསནརས

སསདལབའམསམམཛདཔ

མཉམདཏགལསཔསའད

སམཁའལམནརབསབན

འདཞགསངསགལསབང

བནསབབགནསའདམཛདཔ

བདམམསལའངགའཚལལ

འམགཔངསགསདནནཡང

གབསམལགབཟངཔསབལའདས

ནདཔལསནཔག

གདམརསརམ ལསཐལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

77

རམདཔརབདཔདངབམཔརདམབཅའབགཏགའཐརབནབཏང

གགསངགསསངཆགསརབསརདསམཐངཐསང རདངཆད

གདཔཐགལསམཔབན ༡) སགནསད ༢) ལསགསངདན

དདཔ ༣) གགགངམཐམབརབགངདནདདཔ ༤)

ངཅནཁངརགནསདན ༥) ཁངཆགསརབསདས ༦) ཁནལས

དངནརབནའམསདགསལ ༧) ཁངབངསཔབདཔ ༨) ཁང

རབགནསདངདགསལ ༩) ཁངཐགགསཔབབཏངཔར ༡༠) བརབས

ཁངཉམསགསཡདཔར ༡༡) ཁངནངནདངདགསལ ༡༢ )

ཁངབནདམངསཕན ༡༣) མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

༡༤) ཁངརབས ༡༥) རབསདགཔགལས ༡༦) མགསལཐབ

ནཔར ༡༧) མཚའམངར ༡༨) ཁངསམད ༡༩) ཁང

ངགནསཡངསགསཅན ༢༠) ཁངདནགརདངངདཔན ༢༡) ཁངའ

དམགརརཡདཔར ༢༢) ཁངནངདངབབགསགནངཡདཔ

ར ༢༣) ཁངནངགསནཡདཔར ༢༤) ཁངཉམསགསབབང

ཡདཔར ༢༥) ཁངགརཏགབཀལབསན ༢༦) ཁངལསབད

བསབཅསསབཅདརགལསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

78

གཁངཆགསསསགནསད

ཡངདསནངསཔརགཁངརདཅནངཅནགཡདའ ངགསར10ངཆའགགངདའག11མངའངསཆགསཡདཔན ངགསརལས

གཞལམངཁགའཝད ལཊར༡༩ གསཁརགའངམབང

མཆགསཡདཔདང སགནསའཁལསནའགསལཊར༣ གསཁར

གགགངམཐམབཆགསཡདཔའདབས ནབསཅནག

ཁངའཆགསཡདཔན

ལདངག ལསགརགབམའཝཡདཔངདནདདཔ

ནསཁན མགརལསདནནའཡབལཔསམཐར

དབཏངམད འགལབདཧཤངནག བངངགསརཆའགགངད

10 ངགསརརབངདནཡང བདའགརངགདནའནབགམཔའགནངགདབངསལསངབཡངསའན

ངགདབངག(༡༥༡༧-༡༥༥༤) ལ༡༥༤༣ ཙམགའགནངགནསགགསདངའལའནབས མངགསཡངནད

ངགསརངཆགསཡདས ཕགམ བྷགདངམཁའའམའམཞབསསཡདཔགགས བཁངངགའདངཔ

བཅགས ལསབསཡངབཁངདངབགསགནསགགཁརམཚམསཁངཤབབགསཚནགསརཔབམགམ

པའཡདཔལས མངཔསངགསརརའབལདརག ངརའམངཔཁདནངགསཚནབནམལས

བདམའཀརང (Krong) ན རཉམསང (Trong) རདརབའག ལགསམངགསརར

ངའལལསངརནརབནའམསནཔལབཤདའམདདཔནཔས གའབདརབན གསཚན

ཀརངkrong རབའམངཔངགགསགནམལས གསཚནའདངཔཆགསཔབསལསརངམངཔསརང

ངགགསཐགལསཀརངkrong རའབཝནཔས འགཐགའཝད ངརཀརབཏགསདངནརབཀལ བད

ཡངདགཏགཏཐནམབན མངནའལལསངརཝནཔལབཤདའའསའབབནཔམཚནག

ལསམམཐང ངཔངགགསདངཡངའལདཔའཁག ངདནའསདནངངརའནཔསརབཔན

འནནའག 11 ངགསརཆའགདའགཡད བདའག ང དའག གངདའག ངམལདའག རཕགད

འགན མའབདབན དའགབལསདང ལལསརགདའགལགསབཏནདའགབའ

བགསག ཡངསགསདའགརགབའལཡདང དགགདངའལབན དའགརའདཔཡད

ཡང པརངཁབདརསང དནམདཔརརལནསཔཉམསངཅནགབགའགགནསཔ

གསཚནདའགརབན ངསཁཡངཔ gadpo རདསའགགདངསགསལཏགཏཐནཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

79

འགནང ལསདནནསདངགནཔགནངབསགནས ལ

དང གལ རངདརཡདང ལལསརཉམསགདངགས

གསར རག རབའག འབམསསམནཔགནངསག

པགདང ནགགནཔགནངསནརངརཉམསངར

གགལསབཝདའཆགསཏགཏགཡངའག དངབསདའགནངངཐང

ཏགངཁངའཡངལཔདནནསབངསགནངཔརལསབཤདའག

འབདཝད དངཔལསདནནའགརམངའངསགལཔནམ

དང སརབསནམནནརལསཁགསལནའག

གསཔལསམཐརའབདདང འག ལསབདནངཔསདརབས

གནསགཞནཁལསཕརཡངསགསཡདཔམགཏགས གརནངལཤངད

ཆབབལའབདང མཐརའརལསརཙམགཡངམཝལས

ཡངསགསཡདཔདངདཔརལསའརངདཔས མཚདམཇལཡདཔ

མཐརཡངགརདཐགལསབརབརཝགནཔརབདདཐགསསཝ

གནཔས

མཚནའབདཝལསབན མཐརའམདསངཡདགམཐརནན

ཡངནངབཅསདསནབསའག དནལས མམཁསཔས

ནངལསནཔརམསབསམཔདངམནམདམཔསའལགཏམ

དང སཉམསནདངའལབཡདལསགསརམམངམཇལཡདཔབམ

དནཔབཏངབདངདངའདད ལསབསབདབགདན

ལས མམཁསཔགསནཔགཏངཐགསཆགསགཡངདཔཡནཏནམངའ

བསལདནནམཐརགགམགནངགནངམནནརཡངམནཝམས

ནངམཐའགནརད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

80

གམགའབད ལསདནནརའམདསངཡདགན

པདབངབཏང ང འགལབདཧཤངནངགསརལསརནཡདཔ

རལསངསནལསངམནངཁགསལབདདཔརཁནངམག

ཡདཔནཔས རབཏངཁནའབནཔདངབནཔཆགསཆརཡདཔར

གཔམདདཅནགརས སཔལས ཁནའཡངམཐའགབནཔདངད

སབདགསཔས དའབདབན ལསནཔསགསགངསནན

ཁནཡངའམའཝཤགཡདཔལསབནསགནསཡངསགཏནག

ནའག མཚནའབདཝལསབན སལདནནའངགསརས

གནསའཁལསརསགཏནནཡདཔདངདཔདགསཔབགགལས

ངསནལསདངམཚནཡང དགགགཡངམམཐངའས མལར

འལལསགརབབནརའཡངབཆབརངཏནཏནགཆའག

བགསཔསརན

ནང ཚདམམའལལས མམཐངརནདཔན 12

རགངསདབམ དསཔ གནསལགརངནང ངསམམཐངབདངམ

ཝཙམགསདཔདངནམབབགསའས ལསདནན

འཡངངགསརཆའགལསརམཐའགམནརདཔདང ཁགཏམལས

ལགསཆབཞགབབཔངསནལསགམཐབཔལསབན ནགརཡང

འསའབབགམམཐང འབདཝད དདཔགཏངདཔགགཡདརབན

སརབསསབཔནངསརབསདཔཐམསཅདལསཔརབས13དངལ

སདནནམཐརགསཆའགམཇལཝལས གསགགདངསས

ནནརལསདདདཔའག

12 བདཔནསགས ཚདམམའལ ཚདབ གསབཅད གཔ 13 བདཔནདཔའབ སཔརབསད ཤག ༧༣-༩༦ བདགངསགདཔརཁང ༢༠༠༠

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

81

གནང དསནངསཔཡངསགསདརབགསངཡདགརབན

དསནངསཔརཡངསགསགརབགབདརབསངག མཁན

རབས༧ པངགདབངའནལསམཐརནང གདནཔ14རམཇལཝམས འག

གསལབནནངཡང མངགཁངཐགགསམགསརབངས15 རབད

ག ནངགསནགཞནབརགམགའང གརབཏགསདཔར

ངསདངལསརགཡངབནའག འབདཝད ལསབནའནརབ

སམཐརནངའབདབན མངངགཁང16རལམ གབདག

ངསབདདགའབདབཝད གགསཚནའཆགསསམཐཚདལས

འབདབན གསསདངབསངཁངགསགར ངའཏཆགས

ཡདའསགརབནམས འབདཝལསབན གརའཀཝདང

མཔརབངབམ མཚནགཡངབདཔའདདལངནར

གསབདགརབནམགཏགས ཝབལརཅནརངབཏགསདཔ

བཤདཡདཔབམམསབངགནརབན གརབགབའ

རངའསའབབམཐངམས འབདཝད གངགཆསགསནངགརའལདར

བའཝདངབན ངསཡངའགལསམརགརབདཡདཔན

14 ནནགངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས 15 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༢༣༠ ༢༠༠༤ 16 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

82

གགགངམཐམབརབགདནབཤདཔ

རབཏངགགངམཐམབཆགསསསགནསའངབདདནདངའལག

རའདཔནང གགགངམཐམབརབབས གར

འདཔརངསགནནརབན ངགདབངའནལསམཐརདངའག

གསལབནནངགརཐནའངསགགས གབགར

བཞགཡདཔམཚད དནཆལསའབདང བདརལབནགསའབདནངས

དངདདརསལམསགསདངམཉམབསའབདཝལས རམགསབ

དཔའགམབག དཔའལབ བསགསབང ངརདབའག

རབལཡདདབམ ཁམཔདངགངངའགམསཅན

གགསཡདང དནམདསགསདམགལཔབྷལཧདང ཤར

གསདངངགརལཔཅན གསདགའགཟངསམབ

ཅན བགསདགཚལགཅན ངགསདངནནར

ཐརགསཅནནཔརལསགསལདབམ17 འངདརབདབ

17 གའནནཔརལཔ ངཡརབདབསངསམད དཔལནའགགསཞལའདནགསབབསངབབདཔ

ལམབཟང ཤག ༡༩༣ མབཤད ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

83

གསལདརཡདཔལསབན བམགགངམཐམབནངདཆབབ

ང ལཞགསངཉམསདངབརདབངཐངངལསངའལ ནད

དངགནདཔནངནགསའངང མགངདངལ དབངཡངམསང

བར རངབརམབསཡནཏནའམཐརནམབགསབར ད

ནཔའགསངབའདའབགཚལགམཅནམསཅན

གམཔཅནལ བའནངབགསཡདཔནའལབམཚནག

དང གའགཅནགཟནལལས འགསཔདངཉམངབདཔདསནང

སགསཤམཡདགནཔཁར མངསལདངབསགསལསའབདང

མཡདཔལས འམཝདངང ལགརཞས མསཅནགཞནའཇམཏགཏ

ལསགནནགསདབམ བམཡངབཚངསགནསགའང

གདབཟངམམཡདཔཁར ནངཡནཏནདངབསམཔམས

བདཐདལསའབདང འནདཔགན དཔའམསདངའནའབདབཕ

རལཔ ལབངནམལསགནནགསཔབསཔབདནའལབ

མཚནཡངདགས གརབདཔནཔས

ངཅནཁངརདགནསདན

ཁངམཚནམ གསངགསསངརདཡདང ཡངསགསག

ཁངརདརབསངག འབདཝད གསསའབདབན ངཅནཁངར

ཝནཔས བཏགསདསཔརངསའཡང ངརངསཁ18ལསའབད

18 དསནངསཔརཡངསགསངསཁརབདབཡདང བདཔནཔདབངསརབའགགསལབན

བངས༡༧༩ ནང འཁནསམགམརའཁནསའག བམ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔའགདཀརཔ བ

ངས༡༡༤ ནངའབདང འཁནགསམགམརསག བམ Goerge Van Drem སགསབགསགནངཔ

Languages of the Greater Himalayan Region བངས༡༩ ནང Khengkha is often spelt འཁནཁ

or ནཁ but the more phonetic spelling ངསཁ is preferred རསག འབདཝད གཊར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

84

བན ངདང ཅནརའཡདཔདནནཔས དའབདབན གཔ

ཅནདང དགསཅནངཅནརབདབམགན ཁངའདབས

ངགའལཆགསཡདའསསགནསངཡངངཅནརངཡདཔས

གནསརབདནནམལས ཁངགཡནཁགཡདཔམངཔགམང

ཅནསགནསཆགསཡདས ངཅནཔརབནང ངརཉམས

(ངཔ) རའབཔནམས བམངགཡདཔཐངངང

ཅནངརབདཡདཔལསབན ངཅནསགནསའ ཁཆགསཡདཔཁང

མཚནཡངངཅནཁངརཝནམཚམརངདཔས

སདནངའབདང ངངཀ19རབཡདང ངསཁའང

གདངསཐནཔརངརབབདཐནམན དའབདབན མཐང ང

འབརམཚརབང20ཡངངའལབམཚགབདབམན ཅནརའ

སདནངའབདང གརཅན ཡནཏནཅནརཡདཔདནནདཡདཔལས ད

བརནཡངགསསངཅནཁངརརངཝམགཏགས གཁངར

སརམཔལསམ ནངསའབདབན གཁངརཡངས

གསཅནགརསངག རསངཔམཚནགབནནནརབན

གགསཚནནངསགནསསས རངསསཡདདའབདབན ཁང

ཆགསསསགནསའངཅནདང འགཤགགཤངས ཁངགཡསའག

དབཀལ གགངམཐམབཆགསསལང བགཉལཁངཆགས

གརསངསཁརལསབའཚལགནངམཤགམཚནང Hen Kha A Dialect of Mangde Valley

in Bhutan ནཁརབདགནངམམཚད མནངཡང ldquoThe name Hen Kha or lsquoearly languagersquo

suggests that it may have preceded other languagesrdquo Journal of Bhutan Studies volume 24

summer 2011 pg72 ནངབདདབམའབདབན དནམངསཁརནཔརནཁརནམད དནཡངམ

ཁརཁདགཞནལསཡངམདརདརཝབམགའངའགརབཤདག 19 ངཀརའ དནདནངའབདབན pool pond ར བདནའགམས 20 ངའབརམཚརབགབངརའགདཀརཔ བངས༡༦༣ ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔནངགསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

85

སརསརབམས བམམང ང ཏངསངརའབཡདང

གརངགརཡངསགསཡདས གསཚནངལས

ངསགཁངརཝནཔས ངརལསའགལསམརལགསརངས

ཡད

ཁངཆགསརབསདས

ཡངགཁངའངགསརསའརརབབན འམདཔནབགསཔནས

ངཔ21 སརབནབརབསནདམཔགསལ༡༦༨༠ ལརབངསགནང

ག སབངསདམཚནགནནརབན རནངསའག

ལཁབའབནདདང ལསགསགསའནངདཔརསགསན

གསཀབསགནསསདང ནངལསཡངངརངསགསབགངདངདམ

གདདནཔསདཔནབདངཔསལའརབནཔ22 དངསགས

21 ནསངཔསརབནབམག བདལསའགནཞབསངདསབགནཔས དཔནབདངཔམགད

གམཔཐགའནམད ངངགསརདཔནབགསཔགནསབསག བདཔནཔདབངསརབའག

ལརབསནངའབདབན ནསངཔརབདག བམ ངགདབངནབསམཛདཔལསབནའནརབས

མཐརནངཡང སའརརབབནནསངཔརབདཡདང ངགསརམའཇམདཔལསམདརབསསཔ

གཁངཆགསརབསནང གནསངཔརབདག འགདཀརཔ ནངའབདབན ནམངཔརབདག ནང

ནསངརབགབའརངའཐད མངབདསགནསནསངརསལསནམད པབདགདའབདརནསང

པརཝནརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངས 22 སལའརབནཔའམམཚནགཞནདམསནབམག (༡༦༡༣ ༡༦༨༠) ལ༡༦༡༣ ལརབདནའདའངས

ང གཞནལསཡངསའནཞབསའངགསརརདའནརགས ལསམཔསདམཛདགའགན

བསསདདམཛདསམདངསགཏདབན ངགསརསའམདཔནབདངཔ སརབས བསང

གསརངབདམཛདནཡངཤགབངས ལསམམསདངདམཛདདམསརབསསགསདངགས

བནམབནདཀརགལལང ནང བསགཡངང གཞངརང བསངང གཞལདངང

བཅསངགནདངབནཔརབཅསཔབངསཔམཛདསབབན ངདམསལམཚནསདགསཔབནའན

འགགགསཔལཚབསལའརབནཔམགངགསརདཔནབལསདགམཔརལ༡༦༦༧ ལརབས

གནངག ལསལ༡༦༨༠ བརནལངས༡༣ ངབནདདནབསནབངས ལཔས༢༠ དངངས༦༨

ཐགབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

86

དནལསདགསབངསབངསཔནཔས ངསངགཡདཔརབན

འགགསལབནནང གངནསདངསགསབཀའའརཔདཚངབར

བངསཔདང སནསངཔསརབནབསམངགཁངཐག

གསམགསརབངས གངཙནདནདཀརདམརལསདནམམདན དངམ

ལམདནལསགསཔགངགསནམངབངསས23 རབདཔངསང

ཡདཔན བངསལའབདབན ངགསརམའཇམདཔལསརངགསརབང༡༡

པགནམལགསཕགདང ལ༡༦༧༡ ཙམགབངསབངབརབདཡད

ང བདདའབདབབན ངགསརདཔནབདངཔསལའརབནཔ

མགལ༡༦༦༧ ལརདགམཔཐགབས ལ༡༦༨༠ བརལ༡༣ ང

ལདསབནབངསལཝཔནངདངསཔགཞནདནགགསཔ

ལའགལརབས24ནངགསལའབདབདཡདཔབན ལསབན

འནརབསམཐརནངཡང བསནསརམའངསཔརསངབབར

གགསཔདདངསགསབརདགསཔགངབཀའའརརགཔད

ཚངབརབངསཔདང བན སའརརབབནནསངཔདཔནམ

གགསརངལདམགནགཙངབརདངས ངཔརནངབསབཟངཔལ

མངངགཁངགསརའབསགནང25 རམཇལཝམས མཚནལསབནམདར

བསབན སལའརབནཔམགལ༡༦༨༠ ལ ཝཔནང

གགསཔརལསནངགསལབཁ གགསཔལརངདངསགས

དནལསགཁངའཡངནསངཔསབངསབངསཔནམར ངསན

ལསནངཐནཡདཔངབདདབམནམལསབན གཁངལ༡༦༨༠

23 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤགངས༢༣༠ ༢༠༠༤ 24 དའནནནའགསའངདང བདཔནཔདབངའགགསལབན འགགངསགནཚགས

ས༡༩༨༤ ལརཔརབནཔའགལསདརབསདངལརབསནངགསལཝམས 25 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

87

ལརབངསབངསཔསབནནམཐགབཅདབགསཔས ཝདངསངས

ཐདལསའབདནཏནཏནགནའག

ཡངགནརབསསཁནབཤདལཡདབདཔན

ཁངཐགམརགརནནཔཔངཔ26མགསགནམདནགའམགང

ཙམགགབཏབགནང རམཐངའནམད ངགསརདཔནབགསཔས

ཐགཁངའམདབངསབངསཔནརབཤདགདང ཡངཔང

པས༡༦༦༧ ལརགཁངགབཏབནམལས རགདནསབངབགསཔ

བསདཔནབགསཔསཔངཔམགསགནསལསསགསགཞནའན

དཔཝལས པངཔམགསདརངབནངའམཔཡདརགངས

སགནསགདནསཆགསཔངབནམབབཔརགགསབསབསནམ

ལས མངརསསགནསཁངབནབབ རགདནསབངསཔམཚན

ཡངམངཁངརབཏགསབཏགསཔནཔསརནརབསསབའག

26 པངཔམག (༡༤༥༠ - ༡༥༢༡) མཐངལབངཡབསགསདནབདངམའགམཔལམགསས

འངས མཐངངའབརམཚལསགརབསབས མསལགའབདབདལཔནརབད པངཔསག

མརབམསངབདལནཔནམཚ ནངབརཤག གརནཚདནནནམརཡངམབརཐནཔརཤགགར

དམདབརནམལས མཚནངམངསཐདཔཁརགགདངནཔགགམཆནའགབགསམརཡངམབརཐནམད

ཁའཛམསཔདསདདཔསགརནཔངཔརབདདངའགདརབསངནམལས གརསས

གསཐམསཅདབའདནནངག གརབཏནམགསགདནསགཙབཔང བམནནབདང ངམཁར

བནང གཙངངནང རབསབནསང མཐངགཏམསངནབསའརངསགསདནགནསདང

གགལགཁངཤབངས ལབབནཔདརསམཛད དངལ༧༢ བརགགསཔརཔདངལསང

གཏམནངགསལ པངཔམགནཔལསརཔདངཡབསགམརབཐདཡངདརག པདངཡབསགམ པ

ངཔམགདང གསསངམསབལམཚན ལསགངསཔའནལསབཅསནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

88

དགསལགབན

རབཏངམངཁངརམཚནབཏགསལའཆགསཏགཏའབཝད

ནམའངབམམམཐངངགཤརཡདང ལངསསཚདདངའལབ

བན ལསརངམནཔས པངཔམགལ༡༤༤༠ ལས༡༥༢༡ ནདང

ངས༧༢ ཙམབགསཡདཔལས ལ༡༦༦༧ ལརཔངཔསགབཏབགརབ

ངསདངབདགའག མཚནགའབད རབན བསཔངཔ

མགདངསཔགསལངས༡༤༦ གཡརསངག དངདཔནབཐདཁ

དཔད ༧ཞབསངནཔསཤརགསལཁམསདབངབབནའལ

གགས སལའརབནཔམག ངགསརཡབསངགདབངགདང

ཕམབནཔམསགབཏབགནངབསགནསཁརངབངསདཔབཀའ

གནངམར ལ༡༦༤༤ ལརངབངསམཚནཡངསའརརབབནརགནང

ཡདཔདང ལསངའམདཔནབཡངརངསམཛདགནངག ལས

ལ༡༦༦༧ ལརདཔནབལསདགམཔའནམད དཔནབགསཔ

གནསནསངཔསརབནབགནངགནངམནཔས

པངཔམགགགསལངས༡༤༦ ཙམལནསངཔདཔནབགསཔ

གནསནག ལསལ༡༦༨༠ ལརསལའརབནཔདངསཔགསཔ

དངསགསདགས གཁངབངསབངསཔནམལས བརནལངས

༡༥༩ ཙམགགདཔརཡདའསཔངཔསགབཏབ ནསངཔདརང

བནངའམཔཡདརགངསའགརབལསཡངབནཔགདང ཆའག

བགསཔམཚནགགཡངམམཐང འབདས མངགདབངཡནཏན

མཚམགསཡང གཁངདཔནབགསཔརངསརངགབཏབབཏབག

འབདཝ ལས པངཔམགདངའལབགཡངདརགངསཡདཔམཚད བ

འཚལཔརངསཡངལངསཡརམརབགསབཝད འལབཡདཔལསརངམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

89

མཐང ངསནརབསདངགགཁརབའའབདབཝདཡང ནརབས

སནཙམལས པངཔམགསགབཏབགནངབལསགཆད

ནཚདམམཐངརནམདང མསཡངངསངགསནམགངསསར

མཔལསམརབའག མཚནབན ཁངཔངཔསགབཏབ

ནཔར དཔནབགསཔནསངཔསརབནབརངསརངགབཏབགནང

གནངམགནཔས

བངསཔབདཔ

དཔནབགསཔང༧ཞབསངནཔཞལབནམམཚད དརབས༤

པལསབནའནརབསམགབམཡངནམལས ཁངབཟབདདང

ནཡངགརདཔནབརངསགསཐགམབཅདཔརདངལསལམནག

ནམརངསཡང ལསབནའནརབསམཐརནང དཞལ

བདབནགསཔརབབས27 རགསལཡདདབམན ཁངའདངཔབངསམ

དཡངངབམགརངམབངསཡདཔལས དཡངངམགརབསདང

མཐངསརའག འབདཝད འསཚདམལསའབདའསལལསཉམས

ཆགངཉམསགསབབས ཆཚངཉམསགསམགསཔརངཡརསངམ

བམགའག འབདཝལས དབམའབདབནམངགགལས

བལམཇལནའག

ཁངབརབགནསབར

བངངགསརདཔནབགསཔརངམའབདསབམགཡདང

ཁདའནམཆགསཔལས བསརབགནསམཛདདནལས ངསངཚང

27 ངགདབང ནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

90

ནམལསམཁནཔགདནའནནཔལམཁར ངབགསཚནའ

སདཀརལཝ28རབསགནསཁལསགགསཞལགགསཔད བས

མཁནནམགདགཔགགསང ཁངདཐདནམམཁའལསམར

འཕགསཔགནསབནབགསངརམཛདརབགནསགནངསརགགསག

འབདཝདའགནནགཔཕལཔསའབདབན མད༡༦ སཁང

ངརབསརམཐངཡདཔམས བངབསམགསཞལབ ངབ

མསདཔའསནམམཁའལསམརརབགནསམཛདས ངའངཔདནདགརང

འགརགངསནམལས སགནསཁལསཕརལགནསངགརནརབས

སལསབལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

བའཚལཔརངསད ནརབསའབཝདཡང ཆམཉམསརངབ

འག

དགསལགབན

མའཇམདཔལསའརལསབདནང ldquoའལལསརབང༡༣ པ

ཡསདང ལ༡༧༤༧ མཐངསགདནཔམདམསཔདདཀརསཞབས

སབཅག གགལགཁངཉམསགསདངབདམཛདཡདཔམཚད ཐགངམར

བཀའབདམཁངབངསགནང བསཔརབགནསམཛདདན གང

ངསངཚངནམལས བསམཁནནཡནཏནམཐའཡསགདནའནrdquo ར

སགནངག བདདགའབདབབན མདམསཔདདཀརམག

ཐགམརསགམམཛད ལསདངངས༥༩ ལས ༦༩ ནཚདམཁན

རབསབཔཐགབགསདངལ༧༠ ལརབརགགསཡདཔདང བས

མཁནནཡནཏནམཐའཡསམགམཁནརབསབགམཔནཔས མཚན

28 སདཀརདལཝརསངགསརཆའགངབགསཚནམཡདཔསགནསགངནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

91

བནཡནཏནམཐའཡསམགརབསབགམཔཐགནམད དམ

སཔདདཀརམགའཚབགསདཔམཚད མདམསཔདདཀརམགམཐར

ནངཡང གདངམངཚབནཔརམགསལཝལསབན རབགནས

དནལསམདམསཔདདཀརསམཁན༡༣ པམགགདནའནར

ངསཡངདགཔགལསརངམམཐང ནངགམགའབད མཁནརབས

མཔརནཔལསདངསལའརབནཔདངསཔགསཔསཚདཡར

མརབགསབབབན མཁནརབསགསཔདངགམཔགངངགས

ནམསབནམགཏགས ལསགཞནགནཔའསའབབགཡངམམཐང

ཁངཐགགསཡདསལསཐགངམབབཏངཔར

ཁངའདངཔབངསཔབསལསརང ཐགཚདགསཅནའབདབངསཡདང

བསགགངམའལ29རཁངམམཛདབགསཔབས

ངབསགསསགཁངདངམཚགསསཕགསཚནགནདཔ

མས རམཝད མསཡངདབམགནངབརཐགཚདངམབ

བཏངག གནསདནབནཚརགགའབདཝད མརངངགསརའནཔ

བང གངརསརམདཔགཁལས རབསདངགསལམའགལས

མརབལགཤགསཔལསནརབསསབའགརམངགདབངཡནཏན

29 གངམའལཝའངསགས ནདགའརབབནནལསནརབཤདཡདཔདང མངསག

དནཔདངགཁངམའལམརམཛདཔལསགལསབལགཞནགཡངནའག ལམཚནས

བམསམནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབདནངའབདབན ཞབསངའགསདསལསནལམ

རབབཟངརམཚནམབཏགསཔམངདངརབམཚནགཐནང མནལམརབབཟངསསགདནཔདང

གཁངམམཛདཔལསམམཇལ ངཁནངགངརང ངསཁལསབརགངBrakteng རབབདའཐན

ཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

92

མཚམགསགངསམས ལསབན དཡངམབལསསགནས

ང མགརགསསཡངསགསའབའག

བརབསཁངཉམསགསབར

ཁངའདངཔབངསཔལསར ཉམསགསཚརགམགགརལསམ

དངནརབསསཡངབཤདནའག ནངབརབསགསགམ

བསནནང ཁངཉམསགསཐགགསཔལགབཀལབརལས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚམགདང གསནརབསསཡངདས

ཚརཝམསརགངསའག

ཉམསགསཐངསརལསབན ཡངདབངའགལགསཔའགདདབང

གམགསལདགརའརལགབསགནངམནམལས རསངསས

བནཔདང གདཔལནའགཔདཀརབདསརའནངལགམས

གཙསཔའགལཡངསཁངདང དནངཔམསཉམསཔགསབདངགསར

བངསམཛདཔརགསལདབམ30 ཁངཡངཉམསགསདསཔབཀའ

གནངམདངགགཁ རལམདངང མད ཆསགསརམཡངགནངམལསབན

ཁངཉམསགསདན དགགངམཐམབདཐངརགམ

འབདབན བསངཁངགབཅགསདཡདང ལལསགསཚན

ནངའམནདའཐནརབསཆདཔནངནང དཆགསསབསངཁང

བདའབདབམལགཔགརབཏན མདངགགཁརམཐངལས

འནདངདངཨམ ལསགསསའབགབལ ལསངཆསཐད

ཁརདཔད ཁངབགསཙནདནངམཡདདགའརབདབངགནམ

ཝདང གདངགསའགཙནདན ངམགགཡདབབབཏང སམལང

30 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༢༠༤ ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

93

ནདགའརབབནསཟམརསསགནསལས ཁརངགཞགའབག

ཁངཐགགསཔབངསབངསཔནམདང བངསཚརནམལསགསཚནནང

མསཅནཕགཔདངཀཤལསགསཔམཐནཔསམཚད ཆརསའབབ ལགས

གགསཔལསདའཚབགསཡདཔནརབསསབཤདའག

ཁངནངན

ཁངའདངཔབངསཔབང

ལསརངཐགཚདགསའབདབངས

ཡདཔལས ནངནརལས

བན ཐགའགམནངནགཙབའ

ནའམལསབབབ

ཐགཚདམདང འརན

མདབདདང གན མན

དཔའབགགཔའབགས

གསལཡདཔམཚད བསས

མཚནབདདངའཕགསཔགནསབན

བག ལསལནབམཇལ

གས ཐགངམརའར

འཆངལསཞབསངངགདབངམལ

ཡནཆདདཀརབདམཡངསགསདང བསསངབངབཤགསསངས

སསབངསཡདཔརལསབནའནརབསམཐརནངཡང

གསལཝམས31 ལསབར བསགནཐགཚདངམབབཏངབལལས སག

31 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

94

མནནབསལགརངཐགགབཀལཉམསགསཝད ཐགཚདགས

པནངབསསསགདནཔབཀའབདགརངབསསདངགར

འཐདཔབངསཡདམཇལགསཔ རམངགདབངཡནཏནམཚམགས

གངསམས

ཁངནངནགརམནདངབསསནངམགལསདསནངསཔར

ཐནཔནགསལསརངམཇལདཔལས ཡངཡམཚནཏགཏགག

ཚར ནངལསཡངགནདལགལགགགའ མནནམགས

གངསརའབདབན བའསབདངདཔརགཡངདཔ

ནམད འབམམབའའགལཁབནངགགལསདཔལསགནམདས

དནབསཅནགགངསཔལསའགསནསལསའག

བམབ ངཁདཚདཙམདགཡདརབཤདཡདཔད ལསབན

བབཔདམརཡངམཚནལཡདཔརནརབསདངམངགདབང

ཡནཏནམཚསགངསའག འསམཚདནམའབདབན སབཟངདཔར

ཅནབ གསཀལསའདརའདང ཞལདབསམཔབརལསགསཔ

མཛདཡདང ལལསགསགསའནངའམནདགསཅནའཐནམད བ

འསནདགརབསགསགནདམགསཔམཛདདག འབདཝ

དའམནདབསནམལསརའབམམགནངབལསགསནསས

བཤདལཡདརངགསརམའཇམདཔལསཡངབདགནངག

དངགཞནཡངཁངནབངསཔད བའལངས

ནཆགསལསགསཔལའབདཝད འསགསམདཔརསས

སརངབབརགངནཔལསའག འབམགངནཔབན

གསམསདགའནམགམངདཔའབ དགའབནཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

95

ཡངནསསབཤདལའག ལསགགབའནལམགངབཏབནར

བཤདཡདའལསདངགསབན མཨཔགནགརམགསཔར

ནནད(cancer) ཐབ བ མནབཅརངགརགདནགནསར

འན ངརབརངའན ལགམདནཚདལམཁརནངནབརཆདག

ཡངའངམབགག འཨསབདསགགསགནངདརགསལབ

བཏབགནསརསངག ལསཝགལལསལགདབ མན

བཅརབཀའནདགའཚརབའབམརངརངམནངདཀའངལགཡང

དཔཐགལསངསསངགརམནཤསསནལམགངབཏབནརབ

ངསའའབཀལཝམསརད ནཤསསབཤདའག

བམགགངམཐམབགསརབཔགནསཡང མམརས

ཁགབདངལསམགརངབམང ཁངའབ མནལསཤབཟང

ངནའབགསཔད འདངའལབབའསགཡངཏནཏནཐནཡདཔ

ཉམསངལསབཅདཔན བའགཞནདངམའཝགནཔདངབདངདས

སརབནཔས

དགསལགབན

ལསབནའནརབསམཐརནང སངསསརབསབན32 རགསལཡད

ང ཁངཅདསཐམནངའབདབན ནམདབད རའདཡདད

བམ ནངསཁཐགལསའབདང དསབདབངགཡསགཡན

32 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

96

འབམཇལཡདཔལསབན ནམདབདརངནམམགཏགས སངསས

རབསབནནཔས དགམདའནམལམགསཡངནམད

བདནཔརལསགངསམས

ཁངབནདམངསཕན

༡༽ ལནདངབའནཔགན

རབཏངའགལཁབནངནཁངདངདནམངརབསགཡདསལས ཁང

འཡངམཇལཝཙམགསརངམསནངནདདཔབགཡགསཔདསགཡད

པལསབན ལནདམངསདདདཔདངདགངའནགསཔགནཆ

གརཡདཔན

༢༽ འརནབསདནམསབསགསཔངས

གངརབནང ལལདཚལམནདཟསནནདགའརབརཡངས

གསཐནའ ལདངམནདཟསནངགསབསདངའརཔགམག

ང འརཔལསནགདཔནལདཚལདངནདགའརབགསའང

ནཔལསབན འརཔབདངགཔརགསརངའགསཀར

ཕནཔལམབཟངཔཡརདནམགམདཔལབསབཟངཔཡངཁངའ

བནཐབཔལསབནབསདནམསགསགངམགརཔགནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

97

༣༽ གསནགསཀབསན

གསརངགསནཔདཔབས འནངནབརཆདལདངབ ས

ལགསའངདནཁངའནངསམདལརབནཡནབདགམཛདབ

ངདཡདཔདང འགནམལམསངདནལདབད

གབབསསགཡངནཔལསབན གསནགསམགཏད སགན

པས

༤ ༽ རངགསསདངལམལགརགས

རངགསནམངམནཔསདངལམལདའབདབན གསནགས

སབ བཔགནངདང བངདམངསགརའཆམདངགཞསམཇལཁ

གནང བསཡངཁངའབན འངམལས སདངལམལདནདང

བདགའནའབདསགརགསགཡངརཡདཔནཔས

མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

མའབདབནཁངའདབསགསཚནངམགནཔར མངཚབར

སཡངབམཐངགནམདསདམ སབཟངསབཟངགམདདང

གནསརདནལསའངཡདཔལསའག བམདབངའགལ

གསཔམགནདགའརབབནངནངལསངགསརདངམཐངབསསང

འནཔབས གངལམངཅནཁངབལསཕགཔནམད ཁངམམཇལཝ

གསགནསལསརངབསལསམརབབགནངནམད གད(དཔའགས)

ཡངམརབབསགནངབམཐངམབཐགལསའནམདང གགས

སངཅནངནངཇཆངབགལཡདཔརལསདའཚབགསཡདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

98

རབསསབཤདའག དསནངསཔརཁསབམཐངདནག

ནམས ནངགསསད བརནཡངཨསབརབམཐངམལ

ཐགགརདཡརཁངལལའག བམལའརསམདབས

ཡངརངསགངགསསའརབལཝམཚད གདངམདཔརརཡངབ

འག

ཁངརབས

མའབདབན མཐངསག33དནཔམསགཁངམཡངའལ

མརམཛདགནངཡདཔལས ཐགམརསགདནཔརལསམདརབསགབ

ན འགཔདཀརབདདའགགནམརམ དའགསགཔ བར

འགརལདངམཉམཔརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའག

གགནལབལརསཔགསཔདབངག34མགརབང༣ པནངབད ལསམ

བདའགནཡདཔདང མཐངསགབགསཁགདནསབཅགས

གནངམམཚད ནངདའནབགསགནངབནཔསནམག

འབདཝད ལབལརསཔསའརལབམགདབངགནངཔབས འལན

དངངགསགསབཅའམརགཏགསཔགགསནམལས བནཔགས

རའལགསདངསགསདསཡདཔལསའག མཚདརབང༣

པནངའགདཔལནའགཔབནཔའདངཔནའལབཡངསག

དནཔནཔལསཡངསགསནརམངགདབངཡནཏནམཚམགས

33 མཚནམསགནངཡངསགསསགདནཔརཝནཔས

34 ལབལརསཔགསཔདབངགམགསནལསཐགམཐའབརགམབངསཔནངལས ཐགམའགངསཅན

ནངབགསབངསག ལསགཙངནང གངསནངབགསཔཐགལསནལསབརཔའབངསག

ནལསཐམའམནལགདནསསགདནཔབཏབབངསནམལས དངལ༦༤ དངསཔགཞནདནགགས

སངཔརལསའགསའངནངགསལཝམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

99

གངས ལལསལབལརསཔམགབདལགནསངག ལསརབང༥

པནངནམནངནརབའམས35མགའགན ཐརཔངསགཙསཔ

གདནསངབདགབཏབགནང གསནཉམསནགསརདརབསངག

ལལསལབམགཡངབདལགནཔལསའག ལསརབང༡༠ པ

ནངཞབསངནཔམགབསཁབརབབང འགཤརབབ

གས ཤརསགདནཔདང བགཚངབགསལསབལ

དཔལསབགསནནཅནགནཔས ཞབསངམགསམཔརཁ

བདབངབནམལས མར མནགདནསངབཅགསགནངསརམ

འཐབསམདང དཔནའཐབསདཔནཁག ལསངདཔནའཐབསཡངང

དཔནབསགནངཔབས སལའརབནཔམགསབཀའམངགས

བན བཏངནཔཔདདཀརབས36སགདནཔའནཔའམམའབདན

བནའ དནབངསཔར37གསལཝམས ལསགངཚངལསམམབན

35 ནམནངནརབའམས (༡༣༠༨-༡༣༦༣) མཐངགསནནལསདངཔ བབརནཐརཔངདང ངམཁར

བནང རདནབཟངངསགསགབཏབནམལསདའནབགསགནངབདང ལསགངགསནན

ངའསབཅགསངདང ཤརནབཟངང མཐངནནངསགསགབཏབ ནལསབརཔབངསག ལས

གསནའདམཅནངམརནབཟངངདང འགམབལཁརབསམགཏནངརགདནསགསགབཏབ ནལསཐམ

བངསག འབདཝལསབན ངསའགནངནགདནསངབདགབཏབཔརལསའགསའངནང

གསལཝམས 36 རབཏངཔདདཀརབསམག བདདཔལངཤདའངསདངལ༡༢ ལསཡངསའནམཁསབདབངས

མཔམཛདག དངལ༡༨ ཡངསའནགདནསགསགདནའནསགརནག ལསཡངསའནདངབས

མནངམགསཆརགསལགཡགཡངམཛདདབངདགདམསཔགསཔརགསནནམལས ཐགམརདངགམཁར

ལསའགངནགངགབཔནངམགནངབགས ལསསལའརབནཔབཀའབནམཐངསག

མམཛད ལལསལམལམཚམསབགསག ངབམའབདབན མའངསདསབདང

སངཔདདཀརལསགསཔབཔསཤནཡདཔརའགསའངནངགསལ 37 དའནནན འགསའང ཤགངས༤༥༠ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

100

བསགནངཔནངལསམཁནརབས༤ པདམསཔདདཀར38སསགམ

མཛདག ལསམདམསཔདདཀརམཁནཐགའནམད མཁན

རབས༧ པངགདབངནལསམག39གངཚངལསསགམབསགནང

ག ངནངམམཛདབགསཔསཚདངགསརདཔནབགསཔབས

ནཔས

དསགཁངམའདངཔགནནམནནར

དཔནབགསཔནསངཔམགསགཁངནདངབནཔརབཅསཔགས

པརབངསབཔལ ངརངངགསརངདངགཁངགསཡརདངམར

འབདབགསག ལསམའབདབན ངགསརདཔནབམགརམཐང

དཀརངདང དནངགསརངནངའབདརགསལདནགསལའབདབགསད

ཡདཔནཔས དསནངསཔརདཔནབསགནངལདང ངགསརརབ

ད བརནཡངརཝགམསཁངནངནབགསལཡདཔདང

38 དམསཔདདཀརམག (༡༦༣༩-༡༧༠༨) གཟརནསགངརབསརབང༡༡ པསཡསའངས དང

ལ༥ ལས༡༣ བརནབསམནངམརངགསགདམསཔཕལརགསནག དངལ༡༤ ཐགའསཔཚལགས

མཁནནཔདདཀརའངགནསལསསཐརམནབས མཁནའདངཡངསའནདམསལམཚནསགསལསམདདགསན

ར སགཆལགདངབཅསཔམཐརནཔསམཚད གནཔ གསཔམནརགཔལམབདགཔརར

ག ལསལཔདངགསབདཉམསཝལསལམདངངབནའགལསམའནཔཕཉའརབ

བས སལའརབནཔབཀའབནབལལམལཡམརངསངཀཋམཎ (Kathmandu ) རསན

སདངམནཔརཞབསམབཔབསདངགསབདསབནབསདངསབདབག ལསངངདནཔ

དངནམམཁའངསགསགགསརབཅདདནལགཤགབས ལསལགནམཐངསགམམཛདདངལ༥༩

བསབསམཁནརབས༤ པཐགནདངལ༦༩ བརནལབངབནདདནབངསནམལས དངལ༧༠

བརགགསག བམཡངལསནདགའལམཚནལསགསཔསནདམཔཤགབནཔརའགས

འངནངགསལ 39 ངགདབངནལསམག (༡༦༦༨-༡༧༤༦) ཤརཝཅནཞལ གངརབསརབང༡༡ པསལའངསག མཔར

འསརགསམཁནབསདནམསའདརདངའདརལསམཔབབགསམཔརབས ལསབཀའནགམནཔད

དཀརནབལསནལསལཤགསན ལལསསགམམཛདམཁནཔ༧ པཐགབསལ༨ ང

བནའ དནབརབངས ལསདངལ༧༩ པབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

101

གངཚངའབདངདནངསཐངངདང རམགངནངབགསལད བར

ནཡངའག ལསནམགའབདཝད དཔནབགསཔམགདཀརངདཔན

སགདནའནཝབནཡརའནཔལམཁརམཐངདདལ40ངགཐང41

རས སགམངགདབངནལསམགདཔནབགདབངབཅརབ

བས དཔནབསམརངབགསབགསཔནནརབཀའའགནངམད མ

ང སཡངརདནདཔརསགདནཔནངརངདམགཏགས གཡངའ

སདརབཀའལནལག དཔནབསརབཏངངརངགཁངདངངགསར

ངགསཡརམརའབདརངདཔན ནཔན མདརངདནགསལ

ཐབདནལསགནགནངརགངསཔལསར དནཝགགཁང

གསལཐབདང རཝགསགདནཔགསལཐབདནལསབགསཔལ

ལསམརའབགསབགསཔནརབགཏམའརནརབསསབའག

རམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས ངགདབངནལསམཐར

ནངཡང གདནཔསབརཡངཐགརབགས42 རགསལཝལསབན

གཏམའབནཔགནམམཇལ གསལཐབའནཔརལགསའབདབད

ཡད ལལསཡང གངཚངནངལསསགདནཔདང གཁང

མའལམརམཔབནའབདབབཞགགནངག

40 འགགསལབན ཤག ༤༩༤ ༢༠༠༤ ལརཔརབནའབདབནང གབསཡདཔམཚད བདཡངཡངས

གསའབཡདང མཐངཔཁའབདབན བལརབབདཐནའག ལརབདནཡང མཐཤས

ལསདམའབལརབདང ལསཡངདམའབརབལའག 41 ཡངསགསངགཐངརའབང མཐངཔཁནངའབདབན མནའབསཐངརབབདཐནའག ས

མལསམའརལམམཐནནཚད ངགསརརབརགསལཐབདནལསསའནཔབས ཞགགག

མཐངལསངམནངབགསནམལས ནངསཔརའནཔལམཁརགསལཝབསསངགཐངནནཔས 42 ནན གངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

102

སགམགམཡངའལམརམཛདདཔའབདབབཞགགནངཔ

མཚནགབནནནརབན སཚདབསསགདནཔའའག

ལཁབནངའགཔདཀརབདགདནསངམགདང ནནཅནགཡངནཔ

ལསབན འམནལདཡདཔམཚནསནཔས ན

ངལལསའབདཝད སགམདངགམའལམརའབདངགསརཚང

ལསགདམའབབབབཞགགནངགསངག འརངསགནནརབ

ན ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངཔབས གངད

བརངཔདམསནབདང འཇམདངསབནའན ལསབཀའནཀཤསགས

ངའགལངསམལསབན གངནའཛམགམ ཐངབགས

བམསམཛདཔགསན སལབདསབསབཞགགཔདང ཤརང

དཔནཁགཡངགངནའབདམདཔར སདཔནབརངསབསགཔ

གསདནབ ལགརསརནཔརལསགསལདབམ43 དབངའགས

དམལལསརཤརགསའརལབསབདཁགདངདཔནཁགངགསར

ལསརངབབཞགགནངལདརག

རབསམཚན

དངཔརངགངཚངལསབསགནངརབསམཚནབན རབསདངཔ

མཁནརབསབནཔངགདབངའནལསནཔས འལལསརབསགསཔ

འགམཚནག འལལསཡངརབསདགཔགནག ནངང

མཚནམཐབལསའརབདམགས

43 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༤༨༥ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

103

ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངམལསརངགསརངལསབས

གནངརབསར

དངཔརངམམསཔདབངག འངསགསམཐངརལསནཔས གསཔམ

དཔལའདར གལས གམཔམའལ གངལས བཔམནབཟང

ལགས རདརསལས པམདཔལནལམཚན ངསལས གཔ

མནན(མབས) མཐངལསལས བནཔམསརབའངགནས

བདདབབལས བདཔམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) མཐངར

ལས དཔམཕམནར (རཔསངསས) ངསངའསལས44 བཔ

མགཞནཕནདབངལ (མཀ) གལས བགགཔམབབནནར

གལས བགསཔམདའནམལ (མའནལསམལ) མཐང

དགསལས བགམཔམབནའན གལས ལསད

བསདཔདལགརངམའནལསམལམགསགའགནབསཔབང

ནཔས

རབསདགཔགལསལསམནནམགལས

གགསསམངམཚནཡངསགསམབསརཝམས མ

ངའངསལའམཐངལས45 (བདད) ནམདང ནགཞན

པསལསརངངགསརངདངནངའལགསགནངག ནངམཔརག

44 མརངའངསགསངསངའསལསནང ངགསརཚངནངབགསཔདནངརཔསངསསརཝནཔ

ལསབནཡངསགསདརབསངག ཡངགགསནངབདའསའནའབདཝའཇམདནལསནམམ

གཏགསསབམཝནལགས

45 མཐངལསརབགབནམའགདཀརཔ བངས༡༡༢ ནངགསལང ལརངགདབངནབས

མཛདཔལསབནའནརབསམཐརཤགངས༡༢༠ ནངགསལ ཁནནངའབདབན ངཚངསཡདལས

ངས གསསཚརབདཡདཔརཡངབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

104

གགནངབགསཔབས ངསནདབངགམགསའགལཁབནང

ནངཔསངསསསའནངལགམགའབདགནངགསབད

སལསབས མནནདང པང གབཟང ལབཟངརང

བངགསརདའནདམངསལསགདམཁབནམལས འསངཡངགངལས

གནངབདལཁམསགསནདནདབསབཔརབཏངགནངག

འམདངགཔགབབདབདནཔགདནསནཔརདངའས

ངསདབསངཔརབཏངགནངབསམཚད འལལསཡངདངབ

བཏངགནངམལས ཡངསབམསདངབགསགབདདབསངཔརབཏང

གནངཔལསའག ངདངབགསནདནམཁནཔགཞནདགའལས

གངནབགམདང མདགསགགནསགརམཁསཔརངས འགལག

ནམད གངཚངཁགལསའགཔབཀའབདདའག དའག བར

འགརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའགསགཔགགནལ

བལརསཔགསཔདབངགགདནསམཐངསགདནཔམའབདབབཞག

གནངག འདངསམཉམགགཁནམནངནརབའམསགདནསང

བདཡདསལས གདནསགཙབཐརཔངདབསབནཔནནསབཤད

གསརཔབགས46ནནལས ངམགསགངབསཡངལསཡངགནངག

མཛདཔབའསསགདངཐརཔངབཤདཡརསངའལསངབསམ

ཚད དབསབནཔནནལཐརཔངཡངསགགསགགནངམབན

སགདནཔདངགམཡངའལམརའབདམཛདབགསག ང

ཐརཔངདངསགདནཔཉམསགསཝམཚད གཁངཡངཐགཚད

ངམགབངསབདདངཉམསགསག

46 བདཔནཔདབང འགལརབསའགགསལབན ཤག ༥༧༡ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

105

ཐརཔངབཤདལསགདམཐརའལ འགབནཔདངའབདནཝ

འབདམཛདམཁསབམངནཡདཔནངལས ད བརནཐགབས

བསཔན དརདང ས རལནལསནབགམ

ནཔས ངསའབམམབནའ དནནདཔགམཛདཔལསབན

དམངསཁགལསམངསབཝཝམཚད གཔརངསའགས

དདབངགམགདང ལམཨནཚགསསན མམཨཔབན

ལསགཤསནཚགསསཡངསབཐགལསདརབནཡདཔསམཚད

པར གསནལམཁནནཔནདགའལམཚནངབནར ངགསར

ངགངམགསགནསལམནཚགསསནསབངསགནངཔ

ཁངནངནགངགསལརབགནསཡང རངསགནངཡདཔརགསལཝ

མས47 སགདནཔདངགཁངམའལམརའབདལངསམཙམ

གནངབལདངསམ ཐརཔངམམཛདནངམབགསཡདཔདང

ལལསཐརཔངལསཡངདངསམག ལསམསཔཁངཞལན དར

གནངབགསཔངགསལཕགསཡངགངལསལ ཁངའནངརངང

བསག

མངགདབངཡནཏནམཚམགལས

མངགདབངཡནཏནམཚམགཡངསགསསགམབསརཡངཝམས

(༡༩༣༣-༢༠༡༥) ངའམཐངསའརདརརསརརགངབདའངས

ག འགདབངགམཔའགསདདབངགམགངགསརངནངམན

གརབདགནབསཔནམལནངབཨལ༥ དང ནངའལབལཁ

ལསགགནཔས འབསངགསརམགནསབནབནའསའངགནསན

47 ཡནཏནནཚགས འགམནསན ཤག༧༤ ༢༠༡༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

106

པས དངལ༢༥ ནཚདགགབགསང ལསནདགཚབསནགཕགཔ

ལསབན ངམགནསབནདབངལམཚནལསདངསརརཔ

བགསག ངཐརཔངདབསཔའནལསལསནངཔགངདངབ

ལསགསཔབད ལསསབབཐངལབནཙམགམཚམསབགས

པལལསདངལ༣༥ ངགསརམགནསབནའཇམདཔལསབཀའགནངམ

བན སགདནཔམཐགབསགཁངམཡངའལམར

ལ༡༤ ངམཛདཔད སགདནཔཐགགསཤགབཀབགནངཔསམཚད

གཁངཐགཆགསཡངཚརགགབསརའབདགསཤགབཀབག

མཛདག སགདནཔདངགམབགསབན དངལ༤༡ འག

ལབཔའགསདངདབངགམགགརམངའགསལབནམ

ལསའབང ངམནདམཔབསལམནབནཔམགདངགག

ཁརའགགངམབབའབགསནམལསར དངལ༧༥ ནཚདལ

ངས༣༥ བརནམབབགས ངབསལམམནབནཔ

མགལསདབངངདགསནཔསམདབར མམལབཟངམགབཀའ

བནདངལ༧༢ ལས༨༠ ནཐརཔངམཡངམཛད ལ༢༠༡༣ ལ

མལསདངསམམཐངསགངལསགསལཕགསམཚམསརཞལན

དརགནངབགས དངལ༨༢ ངས༡༡༡༡༢༠༡༥ དངསཔསདངས

མག

མདའནམལལས

དམདའནམལལམའནལསམལའ མཐངདགས

ནངཡབགལལདང མབསསནགསས ལ༡༩༥༩ ལ

འངསག དངལ༨ ཙམལསགསདབསསལམཚནལསགད

ལསངབརདབསངངགཕགགཤགསསངམལས དངལ༡༦ ང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

107

གསརཚངནངའལགགགནང དངལ༢༢ ལནབས དའནནན

སཕངབཤདའདངཔབགསགནངཔབས ཚངལསདངབཤད

ནངབཏངགནངབངསདཡདཔལས ནངལགམངགདགགསཔ

ལ ཕངརངབནངལགམགསགམམཚམསབགས ལསཚང

ཁནཔངལ༧ ཙམངགདགགསབགསཔབསག ང

གསརཚངནངལསགཁངམའནདཔབཀའགནངམབན མ

མཛདལགབགསག ལསཚངབཀའབནཕགདནཔལགམ

གསགམམཚམསབགས ལསལནནལགརངགཁངམ

མཛདལགསཙམསངག མངའདངཔནཔབས ཁངཐགང

ལམཚནལསབལདང ངནལགམལལསགརཐགབཀལབ

བསཡངང རགསསབཤདའག

གསལཐབའནཔར

སགདནཔམམགསགཁངམཡངའལམརམཛདའ

བགསནམལསར ཝ༧ པནངགཁངདནགསལཐབ48དན

འནདང ཝ༡ པནངསགདནཔརགསལཐབདནལསལགའནད

ཡདཔནཔས

གསམགདབངབཅརལ

གཁངནཔག པམཚངལསབསཇངལཡདཔམཚད ལསམ

གདབངདནལསགམཇལའབདབན གམགཤངཚདབངགགནངད

48 མཔདབངའགགསལབནཤག ༢༣༢ ༢༠༠༤ ལརདཔརབནཔནངགསལཐབརབདག ནང

འགསའངཤག ༣༡༣ ༢༠༠༤ ལརམལསདཔརབནཔནངགསལཐབསརགསལཝམས འབདཝད གསལ

ཐབཐབའཐབཚངདནནམལས ཐབརངའསའབབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

108

བཀངཔམབངངགསལམགགབཀལ མགདབངབཅརལ

ཡདཔམས ཡངདངཔརངཔམཚངགམལསབཅརདང ལསག

ལཔ༧ གསསལཔ༡༠ དང མགརངབསངཁངལཔ༤ མཚང

མཔབནགདབངབཅརལཡདརནསསབའག

མཁངནངབགསཔར

མགསཚནགམགསནགསཀབསགནསགནམལས གཁང

ནངབགསཔང ཁངནངངགནསམམཛདདང ལསདམངསམ

གནང འདསདབབལསགསཔགརངནང འབལབདང

གསའརབམགགསཔརརབནཔདངའབདན གགསཕན

ཐབསངམགགགས ནགསལཝརའདནམཛདབགསདཡདཔམས

བསདམསབསགདནཔལཡདཔར

གསལཐབདནལསགངདའག ལསངབདའག བདའག

ངམལདའག ནགཔརགདའགབས དའགནངལསཕརམ

གདའངསབསདམསབནམལསཁངནངགཏམསབཞགདཡདཔ

མས ལསལགསགདནཔའནཔབསམའརལམདཔལས མ

མགབསབསནམདང བསདམསརཆགགཡདཔ

བཀལ གམགཔཆབསལགབམགལཏཁརའབགས

གདནཔལབརའདཔནམས འབདཝདནམགགརངཡརདཔ

ལས ཞགའངཁམརགལགཤམནརའངསགཡདས

ཞགབགསནམལས འནངསཔརནམངགསམཐངལསབས

ཁམསགཁརསགདནཔརའརདཡདཔམས པཆབབམ ཞགའ

དནཔཉལའནངསཔརཔཧསགལསམལསནབས མརནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

109

གགརངལགདདཡདཔམས འབམདནགསལཐབམརའནཔབས

ཡངཡཔཆབསརཆམརལདཔནཔས

དསནངསཔརགསལཐབའནལམཚམསཆདཔར

དཔནབགསཔནསངཔསརབནབམགསསགམདབངའནལས

དནགསལབགསསདནལསཁངའལཝལསའབང སགམ

མའནམངགདབངཡནཏནམཚནགཁངནངགསལཐབནཡདང

ངལལསམཔདསགདནཔམབསཔད མཕམནར

ཁངམགཏནངལགསབསགནངམལསར སགམརགསལདན

གསལཡརམརབགསམཚམསཆདསངག

རར

མའབདབན དབམམའརལམམནནངའལམའཝལས ས

གནསའགཞནཁརལའབདདཔཐནསངང རཆདཚདཅནདངཤའབགདཔ

ཡདཔན བཀལརའནདངནངའནའབདདཡདཔབམ ག

མཡངརགསལདནལསསགདནཔལགའནམད བསདམསརཆ

བཀལ ལའནའབདདཡདཔམས མཚནབནདཡངཁངབ

རརའབསསགནསགའག ཆགདནལསགསཚནགམལཔ

མཚངལསགམཆགཔ༡༠ ནདཔནམད གནམནམརདངང

སའཚདང རགམནཡདཔལསལནརབས

སབཤདཔནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

110

མཚའམངར

ཁངལགསཁརཡདཔངའསཤསལགསའབདབན མཚར

གམམཚནམསའནཝམས མཚའའཡངཁགགམ

གཡདཔལསའག འབདཝལསབན མཚམཐའམབདའཡངཤག

འརའངཡདཔནང དསནངསཔརགསམཐངསརརངནའག མཚན

གལསབནནནརབན གསཚནའནངདསནངསཔརབསདངག

གསརམཚང ལསབངཆགསནམལསཡངཕརརའནའབདཝ

ད ནངལ༢༠༡༢ ལསའབགསམཚབམསསངང དནབརནགས

ནངལསཕརབསམབབགསགཡངམཐན ག འབདཝདལལསར

སཔསརགསནསསབའག

བམབཐངསགགབབན མཁངམའཁམརབན

བངསདའ གདངཁརཡདགནགཔདངབརངརབགངསགས

ཁགནནབངསབངསམནམད ཁངསབངསཔལལསགསནད

དངནངནཤངམལས མབཏབསབཏབའབདབཝད བརངསགནདཔ

ནཔརལསཐནམལས ངའབལབལཝནཔསརབཤདཡདཔད

དསཡདགནདཅནཁངའསཐདཀརབཀགགསདང ངའནངབ

རངབམམམགཤརཡདཔད ཁངབམཡངམཚཤརཝལས

བན དསདགནདཅནཁགནནའབདཝནལསའག འ

བམནམའབདབན ཁངངམགནཔརགཔདངགསསཔཆབ

མམངཤསགཡངགདངཁགནགཔཁགནན ཁམརབབརཝཡདཔ

ནང དསནངསཔའབདནམངཔདགཔགལསབལགཞནམགག

ཡངམབདཔཐགལསཁགསསསབརཝཡདཔམཐངཡདརབའབན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

111

འབདཝད སགདནཔདངགམའལམརམཛདམངགདབངཡནཏན

མཚསགངསརའབདབན ཁངལགསཁརངརང ང

གམཚབམཆགསཆགསཔམཐངམམགཏགས མཚནཔརལསངསཡང

མ ནངངནངནགགཆགསཡདཔབཤདབནཔགའང

ནའཡང གསཚནནངནཆརཔམབའཝའབདཝད ངགསས

བསལཝག འལལསདདགམགདཔརཆརཔབཡདཔལས

འགརམགཏགས ངམཚནཔདནའངནཔསརགངསམས

ཁངསམད

སམལསརངལའརགགནངསམདགརངབབཡདརབན བང

གསསངཡངསགསནམགགགནངདང ལསབནམནམགམ ང

གནསཆགགནགམངགནངགརངནཔས དངགགཁགསས

ཝབངགསནཔ མདངགནཔ འདསམདཡངགངགགགགནངད

ཡདཔམས

ལལསའབདབན བནམནམངགནངདང ངགནསའབདངཆ

གམགབངཡདཔ སགབསཆཡངངལདརའག ཁ

ལའརགགནང བཀའའརཚརགདངངམདཚརགམལ

ཞབསངམདགནངདངབབསནཡངབངལདརའག

བཀའའརགསགར

མའབདབན བཀའའརགསགགནངལདང སཚདགགསཚན

ནངཆརསམབབཔདཀའངལཐནམལས གཔདངགསསཔ ལས

བསངཁངཔབམས ནདགའརབབནལསབཀའའརཆཚངཁངནངགདན

འན ནངསཔརགསཚནགམནངགསསབཀའའརཔ འབག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

112

སའརབརབབས གསཚནརངསས སནངདཔད ཇཆངམབབ

བབགདཡདཔམས ལསགཁངནངདའནདང གསམན

བམསལབབཀའའརནམགསགག ལལམཡངངགསར

ལསབཀའའརགནངང བསངགསརངནངབཀའའརཁང

འནངལག ལསརསའརབརམཚམསཆདང ལརབན

འག༡ པས༩ ལས༡༣ བརནངསངབཀའའརགསགགནངད

ཡདཔནཔས

བསསཕགསགམགསལཚགསདངགསལཇགསཚནགམསར

བའབདངལའག ཡངནམདངཔགལཔདང ནམགསཔ

གརཔ ནམགམཔབསངཁངལཔདངརཔགསབམསང

དང ནམབཔགསསལཔདང ལསནམཔགསསརཔ

སམཔབནངཡདཔམཚད ནམགའདཔཡངསསའབདརངལ

འག

ངམདར

འག༡ པས༨ ངམདགགལཡདཔདང འབམའག༡ པ

ས༡༥ ངམདགག ལསའག༡༠ པས༡༥ ཡངངམདགག

བམས ལགགངམདགམགདནགདངགསསདདན

ཅནསམནརའབདངམདལབབས གསགཞནསཡངརང

འརབགཡདཔམཕངསཔརབསདནམསངདགསལདཡདཔམས

ཞབསངམད

ཝ༣ པས༡༠ ཞབསངམདམམདཔགཏངཡདཔདང དན

ཚདབརནམདའནབདགདགསབསལགགཡངདའབདསང ཁང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

113

རངཁགལསམནརགངཡདཔབཏན བངདཡདཔརད མམག

སགངསམས

བངགས ར

མའབདབན ལའརགགནངབངགསནམགགལསབལགནངལད

ང དསནངསཔའབདབན ཝ༤ པས༢༩ ཚརགགདང ཝ༩ པ

ས༢༩ ཚརགགའབདལའརགགནངཚརགསགནངའག འཚ

བཡནབདགརལསམགནམསང དསནངསཔའབདབན གང

ཚངལསམདལཡདཔརལསམམགསགངསམས

གསལའབསབནམར

ནམའབདབན བནམནམགམངགནངཔབས སཕགགམཇ

དངགསལཝ གཔདང གསསཔ ལསབསངཁངལཔཆབསན

བནརབའབདངདཡདཔདང ལལསངགསརངགགསངནམ

མསརབས ནངསངགནངལགསརཔབགསནམལསར

ནདངཔརགལཔཆབ ནགསཔརགརཔཆབ ནགམཔར

བསངཁངལཔདངརཔཆབ ནབཔརགསསལཔཆབ ལསན

པགསསརཔཆབསརབའབདངའག བམནག

འདཔཡངནམབནསསའབདརངལལའག གནངསཚདཡངརང

༧ ས༥ ལས༡༠ བརནདང མའབདབན དབམཁངནངདའན

ཆགསདཔལས གསཁམནསགནངཡདང དསནངསཔའབད

བན མནདངདའནགགཁརའབདགནངའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

114

བབསན

ཝ༩ པས༢༢ བབསནབངཡདཔད ནབདགཐདལས

འབདབན ལརབནགཨཔདབངའསསའབདདཡདཔམས ནམ

གཡངསགསགནསབནབགགནངཡདང ནབདགབསམཔདངའལ

བངབཤགསདངགནསབནབགསགསགནངཡདརམསགངསམས

ངགནསར

ཡངངགནསའཚགསཔསཚདའཡངའག༡༡ ས༡༣ ལསའ

བགས ས༡༦ པལནམལས འནམརམསདབངགགནང

བལསམགབདཡདཔམས

ངགནསཡནབདགརལསབན མའབད བནཁངངཐགམངར

གཔཁདནངཇརསངངད༦ གཡདཔམས ཡངཕགཨངར

ངད༢ དང མརངད༢ གངརངད༡ བམསངངདདང

དངབཀལརམངངད༡ ཡདཔམས འབདཝདསངའགཔ

ཆབསནམངབ ལཐགགསཤམའངབབསངད༢ ངལསད

ཁལབབདདངབདབབཤའབཐབཡདཔལསབའག འབད

འསམའཁངམངལསབཏན དང གསདམངསལསདཚདམ

ང ལསམགརཚངལསཚདམབརབརཝགནངངགནསཆགགབང

ཡདཔད བངངགནསངངསགལསབདབརནབཅའམར

གཏགསཡདཔམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

115

ནངདབངའགལགམཔས ངགསརཚངལསཁངམདང

ངདཔན49གལགསབསགནངམད ཁངམངཔཆབདག

འབདགནངག ལསརངགནསདནལསགངཚངལསདལཁངནངམ

དལབལ འདགཐབངཐགགསསརབའབདཁསང

ཐགལསམནརར ངགནསཚརགམབངའབགསག དངག

མགཚརགམཐགཚརབདངའམདབངཡནབདགའབད

ཐནཔན བཟའབངམན རགརཡནབདགརངསརདཔམགཏགས

གངམདལད བམགཡངཐབཐབསདཔནཔས ནངདསནངསཔ

འབདབན གསཚནགམམལསཡརདནམགགམམདཔལ

དངའདདདངབམཡདཔ མནནཡངམདངདཔདཡརསསངཡདཔ

ལས ངགནསཚརབདངབངཡནབདགའབདཡངདནགཐབབ

ཡདཔམགཏགས ཆདཔལསལསའག

རབཏངངགནསཕནཡནདངགཔརགཁངངགནསཕནཡན

རབཏང ངགནསབངབཕནཡནབསམསབཔཡདཔརའསངསསས

གངསཔདདངམཁསཔབནབསལསཐནཡདཔན ཡངསདབན

པནའཇམམནངལནཔཀ ངགདབངཡནཏནམཚསམཛདཔང

གནསགགཞན ཕནནབལས ldquoརགབསམམཔརདགཔནསགསངདང

ངབརགནསངགམཔརདགཔསཔཕནཡན སངགདགམགབ

འདགཔདང བལཔབའརབརབལབདང བངབབདང མཚམས

49 ངདཔནརཐདམའངཁགགདཔནཔགབན འབདཝདབསའརངནསགངའདངདཔར

དཔནཁངགནཔལསབན འབདགའནའབདརབསཔདངའཡངངདཔནརཐདབཏགསཔན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

116

མམསཔདགངའངབརགངསཔམཟད གནསབསནདདནབརཆདབལའང

གཞནགངལསངམབསབདང རདསགསལཚརགགབསཔཚར

བདལདཀརཔཆབདགསང བནའཕསམཐགབབཅནསཔར

བདང ཚརགགབངངནསངབཏངབརའཕགསཔསདགསདངབཅསཞལ

སབསཔནཔསདངནཔམསསངལསཔབདསབནཔར

འཚལལrdquo 50 སགངསཡདདབམདང བཔདབངགཞབསདཀརཚགསག

རངལཞལལསཡང ནདངདདནབམས ངབརགནསཔལནག

ཙམ བངནབལཔབ འརབབལབརའར མཚམསདདང

ལསབན ངདངརགཔ ངབམསདཔསརགནསའར བ

དམནཔདདས ངགནསལནགཙམབངན འཕསརསདང

པར གནསཔངམསས རནསའརབརབགསའར རདད

ནབན ངགནསབངལའབདཔརས ངགནསབངབགངཟག

ལ ནངསཔརའཚབགངསན སབདངབམསདཔའལ འཚབངསདང

མཉམཔན གསངངསམཚམསལངསན དབམཔལངསདངམཉམ

རདདནབན རངསབངབརསང གཞནསབངལཞབསཏག

བས ངགནསབནཚདསངབ ནརསགགསདངམངསཔསན མཐང

ཚདཁངསདང འསཔངཕགཚདདང མམཐནཔ རནན མཐང

ཚདམསཅནམས ངནསངགནསངའར ལབལབ འངཚད

བམགང ཕགཚདལགཚད མསཅནངནསངལསཐརང བབ

ཅནབརའར རདདནབན ང གནསམངཔབངབ ནརས

གགསདས སལཟསསལསགསཔ འལབགསཔའགཔརས ས

ངགནསཕནཡནའཡངདདནཡངསལཕནརདདང ངམསབལམཚནལ

50 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༢༢༩ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

117

འཕགསཔསདསགངསཔདང མངམགངསདངམནཔརཚགསགརང

ལསསཔའ 51རགངསཡདཔལས ངགནསབངབཕནཔདཔགདཔ

ཡདཔཐག གསནསསབཡདཔངགནཡང འགནའ

ལསའཕསགནསལམནདཔབས གནསལས

ldquoན52ངགནསབངག མདའངཅནངགནསབངག བརམངགསར

སབམཇལགrdquoརའཡདཔརབལའག མདའངཅནངགནསར

འ ངཅནཁངརགཁངངགནསཝལས ཁངའངགནས

མལསདནབརམཆདཔརབངདནནཅནགནའསངནསང

ལསལགསཔཕནཡནཡདཔབ ནདནཔདངམདའངཅནཁངང

གནསའསཚདགགཕགཔནང གསསརབའབད གསཆརང

གགགབངའངསཡདཔལསཡངམསབའག

ཁངདནགརདངངདཔན

ཁངའནངལསརངདའནགགབགསདཔལས ཁང

མདཔལདངགབདརབགཐདལསའབདང དམངསཁགལས

འབདདཔནམས འབདཝདཁངའདབསགདང གསས

ལསབསངཁངརངགམཡདསལས ངགམགརསའབདདཔནཔར

གགསཚནནངལཔདངཔ53རཚནགསབཡདསལས པ

51 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག༢༢༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 52 ནརགབནམའགསའངབངས༣༧༨ ནངནགསལ ནསགནསའ ངགསརངཆ

འགབདའགནངཡདཔན ཟམལསམའརལམབཏནཡདཔདང ངཐངའབནནམགགདཔནཔས 53 ལཔརའགངལའཇལཝདང པརའགངལའཇལམགསཔརལགགབན

ངགཞནརཔརཡངབལའག གཁལཔདངཔརགདངསབདལའག རབཏངལཔར

དནདགའཧའཇམང ལགརའདངནརགསགངངགསདསགདསཔལགསགབ

ནམདང ཡངབདདསགཔ ཁལསའངབངགགནམབདགམཛདནམ ནངནགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

118

མཚངགམགའག སལགབམགརབདནགརའབད

དཔགསལདརའག

དནགརགའགན

པཨགརངནམལངསམལངསམགཁདཀརགརགཏངབལསགརབཏག

ཏགརའབངདང ལསགདབམདཔལ ཨགརངནམ

མཔགཁདམརགརབཏངངདཀརའདདཔནཔས དནགརཐབ

ཐངསའབདབན གསཚནགམལཔལསདདངགམབསདམསཐབ

ཡདཔལསགཞནགཡངཐབདཔརལསདནགརཞབསཏགཨཔ

གཙང54སབའག

ངདཔན

པམཚངལསརབདནགརཞབསཏགནངམསངབལལས

དབངའགལགམཔབས ངགསརངནངལསགཁངམག

ལགསབསགནངམདངགགཁརངདཔནགགཡངབསགནངམལསར

དནགརགའགནགརངདཔནསབསདནགརརལགསགདཔ

ནཔས བམམམདངདནགརགངལསགསལཕགསརལགས

གནངལདང དབངའགལགམཔབསམཁནརབསཔས

ང55བས ངདཔནགསཆརགངལསགསལཕགསགནངལབགས

གནངཔརལསམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

54 ཨཔགཙངརདནགརཞབསཏགནངལསམགརངནམལས ལབདངཞབསཏགཝཉམས

ངཡདརརངསབའག 55 མཁནརབསཔསངམག (༡༩༠༦-༡༩༦༩) ཤརབསལགསརངགངརབསའངས གཞན

སལསའརརགས མཁནདཔལནངསགསལསམདགསགགནསདངབཅསཔགསན དངངསསབདན

མམཛད ངགརབསབང གམཁནརནསལསའན ལསམསདངསངབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

119

ངདཔནགའགན

ངདཔནརའཡངངདངཁང བདགའནའཐབགནམལས ཁངནང

སགརངདཔནཡདཔནཔས པགབདརབདངམདཔལ ལས

མདཔགཤགསམཚད པཨགརཁངཐགའགམརགནསབནབགདང

ངཐགམམདཔགནངདཔནཔས ཝགགནངས༡༠ ཡར སབ

དང ས༢༥ མར སབ ལསས༣༠ ནརསགགསགམཆདཔ

གནངདཡདཔམས

བམདརནབས ནབདགསགཏརབངསབགརགསའཚལནམགཏགས

དཔནངདཔནརངངམགགཕགདཡདཔམས ཕགསཐདལསདསནངས

པའབདབན ངགསརཚངནངལསཝདལམ༡༧༠༠ ཐབཡདཔམ

གཏགས ཐབངསགཞནགཡངདརནཔས ངདཔནགནངནཚདཡང

མརངསནམནཞབསཏགགསཔབརནཔལས སབཀགགཏནའལ

གདརནཔས

དནངདཔནམཛདམཚནམཔབནབདཔན

༡༽ གཔས གསགལས ༢༽ བསང བསངཁངལས

༣༽ ས གལས ༤༽ གལས ༥༽ དཔལའར གལས

༦༽ པའནལས དམཛདགསསལསནཔས

སབསགཁངའདམགརརཡདཔར

འཡངགངགསདམཛདཉམསསགངབབས ངསངཔདང

མངཔ ལསདཔནབདང དའནཔདམངསཆབསའགསདམ

བཏབཔསགསལགམངབནདནབསནམཛདགནངབནམལས གམདནགནསབགསབགགས

བདཔསདངསབབལའགསའངནངགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

120

ལདམཛདདཔཝབན ལ༡༨༧༠ ལརདམངའགསལ ལ

གམངདམཛད ལ༡༨༧༣ ལརདལསདངསམསབགསཔ

བས ངགསརདཔནབངདཀརལམཚནདང མཐངདཀརཔཔབནའན

གསཔའ མལགམངདཀརལམཚནསདཔནམཛདདང ལསཔབན

འནསམཛདཞལགཏམཡདང ངདཀརལམཚནསལགམལལས

དངསམམབབཔལསབན ངགསབརནངའགནངམལངསཔར

ལསགསལདབམ56 མཐའམདཀརཔསངགསརཔའཕམབཏང དཀརཔ

དམགགཁངནངདམགརབདཔརལས དནཔཨསན

འབདསལསརགལསདལན༩༢ ལངསཨསདནམགབསས

བཤདཔམས དམགབངགདངའལགསཁརངགརམཐའའབས

གསནངལསཕརབཟའདཀའངལགནམདསདངཡདཔརལསཡངབ

འགརནཔས

གནསལབཝད ངགསརཔདཔནབངདཀརལམཚནསདབངའསང

དཔནཨའགམདམགབརཝབན དབངའསངལསགམདཔན ཤར

དཀརགལསནཔ དབངབསདམགདཔནབས ངགསརཔདམག

གསབཏངང དམགཡངཕམལགགའབབས མམངག

དཀརཔདམགསབལབཏངབལསཡངའབསནཔས57

ཁངནངདངབབགསགནངཔར

དམདའནམལམགསགངསརའབདབན ལ༡༩༩༩ ལར

ངགསརཚངནངལསབཀའགནངམབན ཁངམའནམད མནད

56 ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས ཤག ༢༠༥ འགལཡངསདམཛད ༢༠༠༧ 57 མགནགམདག གམདཔནཔདབངབས ཤག ༡-༤༧ མདནཁང ༢༠༠༨

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

121

གཁངའནང ནམབངསའབགདཆབཔར འངང རངས

ས མནངལགཉལབའཝམསརནཔས ལསལགམལ ༢༠༠༢ ལར

ངགསརངནམམསརསཁངནངདངབགབགསགནང

ངགསརཚངནངལསདངབདང གདངགསས ལསབསངཁང

ནངལསདངབགས དངབགབམསབདང བདཔནགག

གརཔགག ལསམགགབའབགསདག བངམམནལ

གགངབནངའལདང ལགདངནངའལཝལསབན ཁངནང

གཏནསབམནམགམགལསབདག

བའསངཐདལསབཤདཔན ཚངདངབདངབདཔནགག

ལསགརཔགགདངམགགཚངལསཕགསཐབའབདང གསཚན

དངམཚནཚངཐནངབདམབན གགཁརབབསདཔ

ཐནག

ལསབའམདལགཙམསངབལལས འགབགགང

རའབདབན བགནཔལལས བགངསཁངཤསརངམ

ཙམསཔརཚངདཔནམད ཁངནངབགངསཁམགམཚངམལས

བན གངལསཕགསཐབརབཀའགནངམབན དངབཡརབ

དཔཐནསངག བངམངསདངལགངགསརཚངནངབགས

ལགཚངཁ བཤདནངབགས དཐདཁརདཔད མརངདངགག

ཁརགདདངགལསའཇམདཔལགགལསནའག འབདཝ

ལསབན བམདགསནམགནངཡདང གསཁམནདངགགཁར

བམསགནངདཔཐནམནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

122

གཁངནངལདངའརནཡདཔར

ཞབསངགངལགཔམགནཡདཔ

འགདཀརཔ ནངའབདབན ཞབསངགངལགཔགསལསའགསད

བནའནམག འགལགསཔའགསདདབངགགདབངབཅར

དནལསཀངསལསའགནཡདང དབངམགགགསམཇལམགས

པསརབདག སམཚདགསལརངཡང ངགསརཆའགགསམཁརར

ཁངནངགགསཔལསབདའག58

འབདཝད དབངའགལགསཔརའབདལ༢༦ ངགགགས

ཁཨསདལངས༩༢ ལངསདནམགབསསའབདབན ཞབསང

གསལསམལམགདབངའགསདདབངགཞབསསརགདབངབཅར

དནལསན གསམཁརརཁངནངངགབསབགསབས གས

མཁརརཁངཡདསངརསསགནསཚདཔཝལསབན བལསག

ཁངནངགནསསབགསང ངགགབདམངཔརནངརངགགས

གགསཔནམམགཏགས གསམཁརརཁངནངནརབམས བ

དདའབདབཝད ཞབསངགངལགཔམགཡབནམདམཤས

ནམལས དབངཨདབངམདབངགམགསཡབནལ

སསགནངནང གསལསའགསདབནའནམགལ༡༩༤༩ ལརང

གསརགཁངནངགགསཔརལསའདའག59 དབངའགལ

གསཔམགལགངཆབདབངས ལ༡༩༥༢ ལརནདགའ

རབབནངནངབརགགསཔརགསལཡདཔལས60 ཞབསངམགག

58 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༡༢༥ ༡༩༨༦ 59Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 pp 223 60 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༥༧༨ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

123

ཁངནངགགས ལགམའབལལསདབངལཔམགགགས

ཡདཔལསབན འགདཀརཔ ནངའདདབམནཔསརན

མཁནརབསབགསཔམགནཡདཔ

ངགསརདཔནབཔདདཀརསམཁནརབས༡༢ པནདགའམཚམག

(༡༧༢༢-༡༧༧༢) ངགསརངནངགདནའནཝབནནཔཞརཁ ག

ཁངནངཡངནརབགནསགནངཡདཔརལས ནདགའམཚ མཐརནང

མཇལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས དནདགཞག

མགངལསབནདནམཐརམཇལབསམཐབང ངགསརདཔན

བཔདདཀརསལ༡༧༦༨ ལས ༡༧༧༤ བརདཔནབབདགནབསཡད

དང61 ནདགའམཚམགསལ༡༧༦༩ ལས༡༧༧༡ བརམཁནརབསབ

གསཔབདགནབསཡད62གསགབརབབབབན ནདནཔས

ལལསམཐརམཇལབསངནགནསལའབནནདགསལག

ལམཁནནཔམགནཡདཔ

ལམཁནནཔབབནནདགའལམཚན (༡༨༩༦-༡༩༧༠) མགལ༡༩༦༥

ལརགརལསམཐངགནསམཇལབརན ལགམརནཔབསགཁང

ནཡདཔདང གགསངའརཁངའ མཁནནཔསཞལབད

གནངམརབངསཡདཔནརགཁངངདཔནབསཔསབཤད

འག ལསགལསཕརངགསགགསཔད ཕསགནསབཟ

དབསངདཀརབམཡདཔབཟངཔ སདངངནཔགསམཚནཡངཤརང

61 མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ ཤག ༣༧ འག

ལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩ 62 བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ ཤག ༡༢༡ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

124

གགས སགནསནངཡངཁངགབངསགསཔན གསཤམའངནམས

རཞལབདགནངམར དམཇལསརཡདཔབསསངཁངབངས

ཡདཔནརགཙའནམབསདཔལབཟངསགངསམམཚདགནསལནངཡང

རམཇལའག63

མཁནརབསགཔམགནཡདཔ

ངགདབངནལས (༡༩༡༦-༡༩༥༠) མགལ༡༩༤༠ ལས ༡༩༥༠ བརལགང

རབསགཔབགསཔབས ལ༡༩༤༥ ལརདབངའགལགསཔ

མགསངགསརངནངདབངགམཔམགསའརརབབནམནགར

གནསམངའགསལམཛདཔབས མཁནམགཡངངགསརངནངནཔ

ཞརཁརགཁངནངཡངནཔརལསབའག མཁནམཛདཔསཚད

དངམནགརབདགནབསཔསཚདགསགསམནམལསནདན

པས ནངདབནངལསཕརརམམཇལའསདདཔརའཚལ

མཁནརབསབནཔནཡདཔ

བསམཁནལའགསདསགསམགལ༢༠༡༤ ༡༡ ས༡༢

འགལཡངསནངབབསསནནམའཕམནམ འདངཔབང

ནའལགནངདནལསགགངམཐམབརན ས༡༦ པཁང

ནངཞབསསབཅགསརབགནསམཛདརན

63 Chencho Wangdue (14 Jan 2015) bKra shis chos gling lha khang am Potala lha khang gi

rgyab khungs (The history of Tashiling Lhakhang or Potala Lhakhang) Kuensel (Dzongkha ed)

p 4

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

125

དབངའརནཡདཔ

ཁངད མདའནམལསགངསནང ངམམནཔམ

གསཁགགདངགནཡདཔདངདཔརལསགངསདང མན

པལལསའབདབན ཡབནདངམགསབཟངམ ལསདབངཨ

ངཔདབངག དབངཨངདངསནདབངག དབངཨསངསས

སནདབངགནསགཁངནངགསནགནངབརན ག

ལལསདབངཨདབངམདབངགམགགསནགནངབརནཡདཔམ

ཚད འགལཔམགཡངཆབདགརའརལགམབསཔམ

ཁངནངཞབསསབཅགསཡདཔརལསམསགངསམས

ཁངཉམསགསབར

དམདའནམལསགངསརའབདབན ངགགསངནམ

མསརདང དངནནགས ལསབསདནམསབསསསག

བསམམདགལསཁངཉམསགསདན དངཔརངཚགསཔགབགས

ལསགའངསགནངམལསབན གངལསམདལགསརམཐབ

པ དམངསཁགལསཡངཞལའབསལཡདརནཔས ལསལ༢༠༡༢

ཝ༡༡ ལསཁངངཔབགབཏང ཉམསགསའབགསག ཚད

ཐདལསའབདབན མཡདལསའདམསགངགབདབཏངཡདཔདང མཐ

ཚདཐདལསམབམཐགབགསགསརངནང མགམཐབཏངག

བསསའབདབན སངསསའགཔང ངབཤགསས ཞབསང

ནགམཚགསཔ པདངབདགསརབངསགནངཡདཔམཚད ཁང

གཅལནངཡངབངཁངརབརབཏགཏདང སནབང

བསགརའཆམདངཞབསགརངགནངདང གནངབཏགཏབཟགར

ན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

126

ཁངགརཏགབཀལབསནབང

ལ༢༠༡༢ ཝ༡༡ པལསཁངཉམསབསའབགསཡདའ ལ

༢༠༡༤ ལནངབདཔགརཏགདངབཅསཔབབསཚརཡདཔལས འག༢ པ

ས༡༠ ངགགསགམབསཔངགདབངཡནཏནམཚམགགདནའན

གདངདཔགདབཀའདབང ལསའཆམདངགཞསལསམཡངའ

འནའཐབཐགལསགརཏགབཀལབནམའསཔབངབབསང

ཡདཔན

བམདངནནགསམགདངབསདནམསབསསགསསཁངདང

འལབགགགསགའམདརགནངམལསབན དཐདཁརདཔད

ནངབཟབདགརབབསཚརཡདང ཚནགཏངགསསངག ཁངའ

ཉམསགསབརལསགསའབབབས ཁངནངནབའ ག

བཝནཔརལསམངམསགངསཡད གངསམདལགནངམ

བན གབསམདངའནགཡདསཡངའནའཐབ ཉམསགས

གསའགངདངའནའཐབགརངལརངསམངཡདཔམཚད ལ

ལསའབདང བམའབམསཅནཐམསཅདཕནཔསགསའ

མདརངའབདགསཔརཤགརབནལམཡངབཏབདརབནམདང བ

འཚལཔརངཡངབམབནཔཞབསཏགབགནངམ ངངསམ

དལལསརངངལརངསདངདསམསརན

མགརངཁངལསབདབསབན

ཁངམཚན གགསངགསསང

གབཏབས འགངགསརགངདའགགསག

གབཏབ ངགསརདཔནབགསཔ ནསངཔསརབནབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

127

གབཏབལ ༡༦༨༠

དསཔ འགདགམཔསལའརབནཔདངསགསདནལས

སབད འགཔདཀརབད

བདག ངགསརཚང

མགབབ

བདགསགངགམཐངཐསངབམས

རལམཚགསསམབབསཔར

དསསའསདནགནདདནའ

དའདདམསལདངབམསསལ

འནངརམཐངབ གཔལ

འལསདཔགངགལཡད

སནའཛལདངཆདགཡདསན

ངནསནངསཔམསསབཟདཔརགསལ

ལསགསབསསཔདབའས

བམསསནལསདག

གསཔརསགཞནལའངལསནས

ནདངབནམསནབནརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

128

མགང

ཡངརངསབའཚལའབདའབགསཔས གགངམཐམབབ

དཔནངགདབངམཚམགསབམམལམནདངབརགངགགནང

བཀའནདགའཚརཡདརདང བནངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ

མག ད མདའནམལམག གསཁཨསདནམགབས ཨས

གཙང ཨསདབངན ངདཔནབསཔ ད ངདཔནཔའནལས

ལསཨཔམནསདངཨམལབཟངཁངདངའལཡདགནསདནགརང

ང མནའབལབམགགསཔརགསབབངངལསགངགནང

བནདགའཚརཡདརདང བའཚལརམཆནབདངསལམནགནང

གཊརཨམབསམཡངབཀའནདགའཚརཡདརན མགརངངཕ

ནམགབཡངགཔ ནམརངའབདངབརདངབསདབགགསར

བབསམགཏནསགསའརབམགགསཔརནདགགནངཡད ངངས

མདལལསརངབནདགའཚརཡདརན

མཐའནམགརའཛམངདང གའགལཁབའནངབདལསང

བ དཔནའབངསདམགརབནཔ དཔལའརངའལདརམཚརསཔ

འགགངལམལདངདམཔསའམཁའརབང ནདམཚནདང

དམགའགསགསངཙམཡངམངབར སགབདཔལལངསདཔ

ལབདངནཔརརགརནལམདངབཅས གགགངམཐམབ

གསརབབནའནས ལ༢༠༡༤ ཝ༤ ས༡༥ ཁངམན

གསཔརབཏབཚར བརབགཟབནནའབདབཐགལས ངགགསམ

ངགདབངཡནཏནམཚདང དམདའནམལམགཡངབརབད

ནསནའལསགཆདགངཡདགསརབས ལ༢༠༡༥ ཝ༡༠ ས༣༠

བའཚལགགལགགའནབལབལསངསནངགསཔརརབའ

བྷབསམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

129

བས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) གཁངམབསཔ

ད མདའནམལ ངདཔནབསཔ

ད ངདཔནཔའནལས ཨསདནམགབས

ཨསགཙང ཨསདབངན

ཨཔམནས ཨམལབཟང

བནདབམཚནཐ

ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར མ ༢༠༠༥ ནན ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ལབནགངརབསཉམསགས དའནནན འགསའང མ ༢༠༠༥ དའནནན ཞབསངནཔམཐར མ ༢༠༠༨ བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ༡༩༨༦ བདཔནཔདབང འགགསལབན ༢༠༠༤ ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས འགལཡངསདམཛདཁང ༢༠༠༧ ངནསངསས དཔལའགཔནཔཞབསངངགདབངམལམཐར འགགངངཁངའལནཚགས ༢༠༡༡ འགལསདརབསདངལརབས འགགངསགནཚགས ༡༩༨༤ བདཔནཔདབང པདངལསངགཏམ ལཡངསདམཛདཁང ཕནཡནགསགགསཚགསའད འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ ཡནཏནནཚགས འགམནསན ༢༠༡༣ གམདཔནཔདབངབས མ ༢༠༠༨ མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ འགལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

130

ལམཚན མནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབད འགལཡངསདམཛདདངགགསགཏནའགཁང ༢༠༡༠ བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ (ལརབསལབརམབལགས) གགངམཐམབ འངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ གགངབའཚལསབ འཐནམདངཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༣ གགངབའཚལསབ འཐནམགསཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ བདགམཛདནམ གསདནཁང ངདཀརབཟངའནལས ངདཀརགམཛདནམ ང བདགཔདནཁང ༢༠༠༢ ངཁངཤབངགམཛད ངཁངའལནཚགས ༢༠༡༣ Aris Michael Bhutan The Early History of a Himalayan

Kingdom Central Asian Studies Warminster 1979

Aris Michael (1982) Views of Medievel

Bhutan London and Washington

Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 Van Driem George Dzongkha Languages of the Great Himalayan Region vol I Leiden CNWS 1998 Jagar Dorji Hen Kha A dialect of Mangde Valley in Bhutan

Journal of Bhutan Studies Volume 24 Summer 2011

wwwbhutanculturalatlasorg1175culturesites-structuresmonasteries-templestatkse-lhakhang accessed November 2015

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

131

ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས

མདཔལནལམཚན

རབཅསའབཡངསགགན

ནཔཞབསལགསལབའབས

ཡངསལགསནསགགས

བདགགཞནདནགསབཔརནསབས

དམནབདགའསགསབཤདགསལབལ

ནམཁསམསགསནགམངའསཔ64

དལའརསདབནནརལསག

དནདདཟསམགཏངམངའསཔ

གསསངནམའཆནའག

འམམངའསཔ

མགངངངལཟདནསའ

མལམགསབསགམངའསཔ

དནམགབསབནནའ རབ

གབསའསགམངའསཔ

གགལགཁངདངདའནམགསལ

ངནསམདབདགསལངམངའསཔ 64 ནམནངནས འནརཁམངབསམངརགས སམངའསདངམངགསཀའལཡདངངསངཡངས

གསམངསཔའདརབབཡད མགཆམསམངཚབརགསལཡདཔངགསརངམངའའགལཡད

པལབནཔསམངའསཔསབདཔནའག ངསངཡངསགསཚབརབལདངདའགརབ

ལཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

132

བདལནརསགགསདབངན

ནསམབངསགམངའསཔ

བདལནཔདའངན

གབངསགམངའསཔ

འབསགནསཔངགནསན

ངནསགསལབཐབསགམངའསཔ

གཏནབཐབསལབགངརབན

ནཔསགངསབནབསགམངའསཔ

ལཁབསབལབདམཁནལཔན

ལཔ བཀའམསསགམངའསཔ

ལབསགངསབབསནབསམའབ

གངསབཀའབནབསགམངའསཔ

བསདནམསགསགཔངམགདའནན

སདའན65མདགམངའསཔ

ཕམབརནལབསདནམསབསགས

ཕམབནབརགམངའསཔ

གདངབརབསནདགདནགབདག

གངའརརགམངའསཔ

ཐབཚདབསགསནསབཞགནགའསར

མགསགནཔཐངསགམངའསཔ

65 ངགསརངམཚནལའགའརསའརརབབནསགསཔབསངལསསཔནཔས ནངབགས

པདའནཔམསལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

133

མདཔནཔགཔ བངནས

གལགམསལགམགནངམངའསཔ

ལནནསངཔརཐགབཅདནས

འབངསལགམདམངའསཔ

ཡརབསངབརནནལམས

སམཐནཔརསགམངའསཔ

མརབསམཐསརབཞགནནལང

ལསཚནམཐནཔརམབསམངའསཔ

མཚངཆགསངཅནབདརབས

ཕམདརདགའའམངའསཔ

ནཚདཁབཏནནཁམརག

དནདལབལབམམངམངའསཔ

སདལདངམསཞབསབན

ཐརགབསགམངའསཔ

གགདམངནནདམསཚགསའང

ནགགདའམསགམངའསཔ

གསདངནརལདཁངརན

ངམནརམདགམངའསཔ

འལནབསལདངའལདནའབདསན

ལགབདགམདགམངའསཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

134

བན གསབནདངའསནདཁང

འལདགསཟནསགམངའསཔ

དཚགསའམསངདལབརབ

ངགདགམམང མངའསཔ

དའལངསངསསའཐབཔ

བནནསགམངའསཔ

མཚརགསབཤདནརངབའ

དབལམརལལམངའསཔ

ཡརབསམསསགསནལངས

ནམགའརརམངའསཔ

གཏམའལཁམསགངགནཡང

ཐསཚདདལངམསའངསཔརཤག

ལཁམསནབསལཡགང

ལཡགམསསངགངབརཤག

གསལདཁདཔབསཤག

ངལསདརདཔབསཤག

མཛདལགངངདཔབསཤག

མསངནདདབསཤག

མཛདལགཡངནའལབབསཤག

བངམཛདནརསགངབབསཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

135

ནརཟསགམའཛམཔབསཤག

བདནགམའཛམཔབསཤག

ནང སབནདཔབསཤག

དགསནཆདདཔབསཤག

སཔའངདངལའནསའརརབབནདའནའསཔལགཏགསཔ

དཔལནལམཚན66སབསགངསང ངགསརངནངངའརརན

སགགསསརའགཔལ ངནཔངའནམལརངདངནལས

དབངསའམསངབཔསམཇལབདསབསངགའཕལརཉམསཆག

སངའགཔརསརདདངནལཕནཔམསསའབསབསཔསཤགའས

ནསཔངའནདབངའསསངདངཟདམསནམམརརའབ

དནབབའ སམལ དའ

སརམངའསཔལགདམསཔགསབཤདའགཐགབདསའརརབ

བནམནཁངལགསརཡདཔལསའབསཐགགབངདག

བསདངརམཆནསབནདཔརབནཔདབའསངངརནཔ

འསམསབནའབཔརརག

66 མདཔལནལམཚན འངསགསངསལསནམདངངགསརཚངབགས ལལསཚངནངལསམ

ཐངསགདནཔདངགཁངམའལམརབསཡདཔབནམམཛདག ངལལསམནནས

མཛདག

• Rigzhung Journal cover (1)
• rigzhung_03

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

IV

དཀརཆག

༡ མངའབདགམཚནཅནལབདདངསངབནའན བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༡

༢ གགངམཐམབལསགསའལབཤདབསཔཿ གམ བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

༣

༣ སརབསསབཔབསདནཏགངབ བསམབ ངའལབངགགལགམཐམངམལགསཔ

༦

༡ གམ སཔརབསངདན ༡༡ ༢ ལཔལཔརསཔརབསངདན ༡༡ ༣ ཟནནཆངསགནཔསཔརབསངདན ༡༡ ༤ ཚངདཔནསཔརབསངདན ༡༢ ༥ ཚངདཔནལསནནཔརསཔརབསངདན ༡༢ ༦ བངསཔརབསངདན ༡༣ ༧ ཨགསཔརབསངདན ༡༤ ༨ ངབམསདཔའམསཔབསསཔརབསངདན ༡༥ ༩ ཐམསཅདལསཔརབསངདན ༡༦ ༡༠ མདནསཔརབསངདན ༡༧ ༡༡ བནསཔརབསངདན ༡༨ ༡༢ མརསཔརབསངདན ༡༨ ༡༣ སདམསཔརབསངདན ༡༩ ༡༤ གསཔརཕརལནཔསཔརབསངདན ༢༠ ༡༥ ཉསཔརབསངདན ༢༠ ༡༦ གཔརསཔརབསངདན ༢༡ ༡༧ མཔསཔརབསངདན ༢༢ ༡༨ ལགསགཔརསཔརབསངདན ༢༣ ༡༩ དཀའབཅནསཔརབསངདན ༢༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

V

༢༠ ཚངདཔནསཔརབསངདན ༢༥ ༢༡ གགདངབསཔརབསངདན ༢༧ ༢༢ ངངཔརསཔརབསངདན ༢༨ ༢༣ ངབམསདཔསཔརབསངདན ༣༠ ༢༤ ནཔརསཔརབསངདན ༣༡ ༢༥ གསཤརབྷརསཔརབསངདན ༣༡ ༢༦ གསརསཔརབསངདན ༣༢ ༢༧ ལཔརསཔརབསངདན ༣༣ ༢༨ བཟདཔརསཔརབསངདན ༣༤ ༢༩ ཚངསཔརསཔརབསངདན ༣༥ ༣༠ ངཔརསཔརབསངདན ༣༥ ༣༡ བརསཔརབསངདན ༣༦ ༣༢ གསམལབསཔརབསངདན ༣༦ ༣༣ མརསཔརབསངདན ༣༧ ༣༤ ངམརསཔརབསངདན ༣༨

༤ དངགལགསགསབདདདཔནབཟང བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༤༡

༥ གསམགཞགགསརདགའནསབབགས བསམགཏན གསརབ

༥༥

སམཛདམསལནལདདར བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༧༡

༦ གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

༧༤

༧ ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས གམདཔལནལམཚན ངགསརསའརརབབན

༡༣༡

མངའབདགམཚནཅནལབདདངསངབནའན

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མསཔབབསགས

བདབསལནཔན

དཔལའལབསདཔགབསམནཔན

གཡངཆགསཔསངཙནན

གངབགསསརབ སགཡངའལ

མསབདབནངནསའན

ཞལདཀརགསལབམཇལཙམས

ངནངནཔམདལཡལ

དངངནརན

དབངམགངབརཤག

གངནཔཚངསདངསམསས

དངསནཔནའམལསག

གབདཔསརབདངམཉམ

དནགསལབལབགངདངམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

2

གངཐསཚདཕནབབརའར

གངནཐངལབནརའ

ལབཅནནན

སརབཅནགདམསངགན

དངངབདཔནན

དབངམགངབརཤག

གསམནསདཔགས

མནཡངསཔའཇམདངསགགས

བབགནཔདདཀརའཆང

སབགསངབདགདཔའབམག

དགསལསམཔརལ

ནངའབངསལབསམའལདབངལ

ངལནསམནཡང

དབངཔབནའགཔམན

དངངལཔན

དབངམགངབརཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

3

གགངམཐམབལསགསའལབཤདབསཔཿ གམ

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

རབཏངལསགསལསངསདང ལས བ

བསགསགསམཚནདགལརབས

བཟབདལལསསགསམཚནགནསདངམན

པརབཟངསགདང མཚནགནསདངམམནཔར

མཐངབཙམསདརབགའཇགསབཔབཟངས

གཞནགངའགམད གགངམཐམབལསགསམཚནགནསདངམན

པརབནཔབཟབདགནར འལབཤདངསཔརཡདདསཔས རང

སརདཔགཔབནའལབར ལསགསམཚནདལསགསབམ

དངཿ གཡདཔས ཐགམརགསབམའལབཤདསན གསབམ

མཚནམངསལཔསངབདཔ གསརད ཀསཔལསར

ཉམསཔན སནབདངདཔདནནགསལབསངསསབཀའ

གགསགནསཔལསཔའམསགསབམསབས མཚནདལས

གསལསགསབམབདཔན

ཡངནའཇམདངསབདཔགངམལས གངསབགསནལརམདག

རབགསལབས དདནནབནགགསརདགསཀརགསབམའན

སགངསཔར ལསགསགསབམའསསརབབནའཇམདཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

4

དངསགགཡནཔརབམསཔགངརབཡནལགགདངསནགསབམ

འམཚནཔནསབལངནགགལཡད

ཿ འལབཤདསན ༀཨརཔཙནཿ སཔཿ གན ༀཨརཔཙ

ནཿ སཔདནཡང བདད འབནད སཔབབལཡདཔ

བན འབདམགཔངསནསའནངཡངདགཔརནཔརདཔས

པདནན ནམནཕམནཔསསནལསང ཿ སཟབམ

སགངསཔར ཕརནགཔནསགསགཔབརསཔའམ

མཚནདནཔསསཟབམ སའལཔརགསལབབན1 སརབ

འཇམདཔལདངསགངསགསནཔས གངསགསའམཚནལཡངམ ཨ

རཔཙནདཡམཿ འཇམདངསའབནདངཔ གསསགསལ2

ཿ སཔགཞནཡངསདང མསས སསརབ ནས

སསགསདནལའངའགཔརགསརབདམཁནཔམསསབལབས བཔ

པརངསགངསགསམསསགགངངནསལབནབསན རངད

སཔབཔམསམསདགང གཔསམནའརབརའབལ

སམདངལབས གཔསངདནཔའགགངམཐམབ

1 མཁནཔནབཟངདཔལན སསནགདནགསལབའལངསངབའད ཎའརངམབདན

ནཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༨ 2 བནཔདབངཔསགསབགསམཛདཔམདདལསའངབགངསགསའགའགབདདབལབ བྷ བདྷ

༡༦ ཤག ༧༣ ཎདསབདགགལག

བགརཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

5

མཁའདངསནཆདདཔར ཤར བདཔནདངབམསའདབབ

འནམནཡངསམནཔརབཞདགསལསཔནའལབམཚནཿ ས

བདཔའ

ཞརལཿ སཔངབངསངབཤདཔར གསརངགགངན

ང ལཔཿ སངསདངནབསངགགགསབཡད

པས ཿ སཔ བགརཎའནཔསཔགལསབཔག

ན ལནནཔས+ རལཔསཔའམམདགས

སཔས དྷ+སགནསཔལ དྷདངའསཔལསསཔརབཔདང ཇ

སསགསའམམདགསམདདངཔ གགགནརབས +

སགནསཔལ ནམ ནང ལདངསམགསན ངཔསནས

པས དརབན སར སཔའམམདགས ལ

བརབས+ འརཡངནམ ནངངསར ངཔསནས

པསརབན སརཇཡསསགསའམམདགས མབཅད

བརབསམཐརཿ སཔངགགསབཔའ

སཔ

བནདངའབམཛདཔབསཔ

འནམནཡངསམཁའདངསལ

དངསལབནབརཔ

མཁནམནཞབསཔདབནརག

སངནཔདའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

6

སརབསསབཔབསདནཏགངབ

བསམབ ངའལབངགགལགམཐམངམལགསཔ

ༀ ཐམསཅདམནཔལགའཚལལ

བགགསནབགགའསཔཔངནའགསདམཚནཅན

གསམམནཔབསགགགཔགམསཔསབ གགནམད

དགམཡངསགསབདཔནདཔའབ ནངགནངརབམསསབཔ

རངངབནབཅས སརབསབདངགགཔའངནགསལ

ལབསབབསསརབསསབཔ མཔརབསདནཏགངབདང

ཞརངགངགམངངསཙམརངམཉམཕནཔམསསའབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

7

སགསབཅདཔསམནབསནས གངགའབརབ ལསདཔ

བསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔ

ནཔ བནབསའལསའལའབརབལ བཤདཡནལགདང བཤད

གངདསགསལས དངཔབཤདཡནལགལའང བདཔནཔཏམསསབཀའ

ཐམསཅདནམཚགསཔདང བནབསཐམསཅདསའཡནལགནས

འཆདཔར གངའབནབསནཔས དངཔསའཡནལགདང དས

སགསསབ མཛདཔཔ མཐརབཅསགམལས དངཔ དངཔམཛདཔཔས

མཛད ངགངནསབས གསགངགཏགས དསདགདནམཛད ད

ནསཞབསབསཔདནགངནཔདངའ

དངཔམཛདཔཔསམཛདན གངའདངབནམཁསམགདཔའབསདཔ

གམནཡངསགསཔསམཛད གསཔངགངནསབསན སངསས

གངརབདགམདང དཔརམདནལསབས གམཔགསགང

གཏགསན རགཔངགསལསགཔནཔ གསལདང གནམད

གསགསལསམད གསགཏགསས བཔདསདགདནམཛདན

རམསཅནཐམསཅདདངགསདངནཔགཏམསརབདགའབདངདདཔར

འརབདང དཔནཚགསམཐའདགལསདལགཐརཔདནགརདང ལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསགཞནགསཔངབམསསནནསབངས

ལསདཔབསཔམསལབབཔརའདདཔམསདནམཛད པད

ནསཞབསབསཔདནགངན ཕརལནཔགགམབལབལགསཔར

བཤདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

8

གསཔགངའདསསགསསབགངན བད དསཔ ངདས

འལབབཅསབལས དངཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔནཔ

བནབསའབད ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབས

ངབགསབདནསལསདཔབསཔཕརལནཔབལམལར

བཔར མཛདཔགསལབརནཔའ

གསཔདསཔ ལམའཕགསམལམསངབནབན ནསལབནནས

བསགསཔལསབཔབཤགསཔདནདང གཔརསའགམསལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསངབམསསནནསབངསལསདཔ

བསཔམསལབཔརའརབདནའ

གམཔངདས རཚདདངངསདཔསམཔཚགསབནངབ

མངཔལལབབབནསནཔས ལསདཔབསཔལབབསནས

སལམམསབདངསགསདཔརགམནབབརགགསཔའཕང

འཐབཔརརཔའ

བཔའལབ མདནམའངབསགགསགགལབནཔའལབའ

གམཔམཛདཔཔ མཐར

ལསདཔབསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངས

གསཔགཔནཔ བནབསའམཛདཔཔ མཁསམགབདཔནདཔའ

བའམདངསསམབདཀའནགཔསཡངསགསཔབདགདནཔན བ

དཔནཁལཏཀསབརམགསའངས འགལ

ངསཔསགགསཔཙམསཐགསཔདཔརམནངགགནསགངདངགངལའང

སཐགསཔདཔརའགཔགངབས སབལལནསབགསམ

སངབཏགས ནསགསདངམནཔརམགདབལངསཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

9

མཁསཔལནང གདའདནཔལདགདངསནནཔསདངསས

ངགས ནསལནགནསཔ ནངཔསངསསཔམསདཔསཕམཔརས

འགའགགསཔབམཐའལབད འགའགལགཞནགསགས

སངསསབནཔབཔརས གསཔནངའངདབངགལབསབང

གཔརབམསམགཏགསགསཔབམཐའབགཞནམངཔགངཚརབཅད

པསགསབདཀའནགཔསངགས བདཀའནགཔ མསངསས

བནཔལནསཔསདདགའབརར རབཏངནམཁསཔམསསཚར

བཅདསངསསབནཔལའགཔདདམནས ཐབསསརབཏངནསར

གསདཔལནབགསཔབདཔནབགསསབདངསའལ

བརབས ནསལལཔདཔངབཞགཕམཔདཔགངལབ

གསབནཔལའགཔརདསཔརསནསདཔན མཐརབདཔནབས

གསཔདང འལནསདངསཕམཔརམཛད ལལཔསདངས

སངསསབཀའདམངཔབགསཔགགལགཁངགབགནསལགས

གརསབཏབབཞགཔས དངསམདདབནབསམསལབསཔསརང

བམཐགངལབགསཡངདགཔརསང གཔརའཇམདཔལད

གསབམབགསཔསབདཔནབཡབསདང རངདངངབནཔལ

མསམཐངབསལབབཀའལངཐགཔནསདསལསའསསཟབམལ

རབབཏབཔམནལའགསངངཐགཔནསའད སངསསབམན

འདསཉགགགནམཡངབབདཔབསསནསབདཔནབནནས

རབངདགམདངདབསབསཔངདངམནངགཐམསཅདམཛད

འནཔམཁསམགདཔའབསདཔགམནཡངསགསཔརརཏ ནས ལམ

འཕགསམལམསངབནབན མརསལབནནསབསགསཔལསབཔ

ངབདན ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབསངབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

10

བདནསལསདཔབསཔལརབཔརམཛདཔཕརནགགམབ

རངབནཡངསགསཔརབམཔརའདདནའང བདཔནདསམནཔར

དངསཔསདངསགགསཔསནཔདང ལམས བཟདཔབགགམ

དང བནའསནངགསབབཅསསརབསསབའགརདངནདངགས

ཏགའདབམརབསངམལཁདགམཚརབམཔསབང འལ

བདངཔ བདཆགསཔསཔསབགསབམསསསགསལལ

གསཔབཤདགངདསལ རགངདནཕརནདངཔགམཔ བཚནགམ

དངབནའསབརབསནཔདང ཞརངགངགམཕརནགས

པརངཔསནཔདངགསལས དངཔ ནཔབཚནདང བནལམས

བཚན བཟདཔབཚནདང བནའསབབཅསནཔལས དངཔན

པབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདནབཤདཔའ

དངཔགསབཅདངཔསམདརབནཔ གམསལབདག ཚངདཔནགས

དངབངདང ཨགདངཤནདང ཐམསཅདལདངམདནད སནཔ

རམཛདཔབ ནན

གསཔབདདནབཤདཔ

སནདངཡནལགདང བསམཔདགདངབདའགས མཆགསནདམནས

ན མམཡངསགཏངབསནབའ སནཔདབབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

11

དངཔགམ སཔརབསངདན

སནཔ ཡངནབདགཅགནཔབཔལམགསབསངབམས

དཔའལཔ སགརཔན3 གམབངསཔག བངསཔག

བལས བསཔབརབང བདགནང ཁཟསབནབ

བརའར སགམདཔཉམསཔརརནས གམདངམསམངསཔརར

པརངསགགསངབམསདཔསགབརབརམཛདབབསཔརམཛདཔ

སནཔའ4

གསཔལཔ ལཔརསཔརབསང དན

ཡནལགནཔ ཡངབམནའདསབདགཅགདནདཀའབབགམངཔས

ངབབཔརམཛདཔ ལཔལཔརནལསབརའངས

ལཔཟངངནརནཔམཟདདབངཔ ཡནལགགགསངནཔརམཛདཔ

ནཔརབནཔསམཚརངརབསགཔགདངནཔརམཛདཔརབསན

པཡནལག

གམཔཟནནཆངསགནཔསཔརབསང དན

བསམཔདགཔནཔ ནབདགཅགནཔབམནའདསངབམསདཔར

རཔ ལསལལཔརརཔདང མངའའབངསལངསདནམཚགསཔར

རཔ ནལབཟངཔརབསམཔདགཔསཟནནཙམནཔའསནཔར

གངས དངབགབསདནམསརགསམཐངབརར དབངཔལངད

3 དཔགབསམའངརན ལངབམསདཔའངལསགངས 4 བལལནངཡདཔསགནསགམསནསཔཡངསགསལསསགམརསནཔབཏངབསགནསནཔར

སའནདའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

12

ངདཔལསསའངསབན དངངའཇམཔདས ལགསནས ཟནན

ཙམགབདགསམསཔརན སབནམའརདངབཅསཔལགངསཔ

ནཔཡནལག

བཔཚང དཔནསཔརབསང དན

བདསའགཔནཔན ཡངནབདགཅགནཔངབལམལ

གསཔ གསསའརཔནམཚགསཔདང ཡནཏནབསལཔསབར

སཔ རབནཔངངལཅནཚངདཔནགརཔལ རངསངསསགབསད

མསརཚངདཔན ངབསཔན བདགཅནགསརངསངསསདང

བརལ མསཅནདལབཔགལངནཔབརཆདབམསནཔར

བགསམནམསང ཚངདཔནནཔབསབནཔསགནདཔརམར

པརརངསངསསངནནསམསརབདགའངདངབསལབསདམསལབ

ནཔཡན ལག

པཚངདཔནལསནནཔརསཔརབསང དན

མཆགསཔནཔན ནབདགཅགནཔབམནའདསཡནཏནདངན

འརཔནམཚགསང འགནཕནཔནཔདཔནཔཔགཙབཚངདཔན

གརཔན དབངབནསཚངདཔནདནཔལབནབནཉམསསད

ནརཟདདགསཔསརདགགཔར མཔརནརདངའ ནཔདངཡད

དགངབརསང མསདཔའནཔནཔལམསཔས ནརམསཙམཟད

པརརཔཙམནཔལརབགཞལབརརཔསདབངཔནམཚརནས

དནརའམསབདགསསཔརར སཔལསགསཔགསབཅདཔས

མབརསནས ནརམཔདགངརནངབཟདཔརསདངབར

རཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

13

གཔབངསཔརབསངདན

ནདམནཡངནཔནཔ ཡངནབམནའདསགནསནམཚགསཔ བ

དཀའབཅནདགགནསཔདནགནསགངབམསདཔའབངགརཔ

ན ཡནཏནདཔརཅནསམསཔདངསཔསཔསམསརབཆགསཔ

གས མདང ངདང བཅསགསརཏ ལངབམསདཔའ

བངབསམཔཉམསསདཔར བནསབསཔདངམཔངལབསགངསཔ

དནཔརའམསཔབགལནས གསཔ གབལབསལདངའབར

བམཔས ལམསཉཔམསསབདནསབརབཉབནདང ངསན

རདངཞ སནསཨནཔབཅསལ དནཔརབགསཔརགསལབ

འབསཔདང བངསབདགལམནདཔནགསབངངལཡངད བདག

སལབགསཔའམསལངནགསབགསཔརམཛདསགསལབལ བ

ནལཔབསམདགམངཔགརགཙམཁདགདངའབ ངཟདའབརབ

གམཔརའབབདཔགམནཔརལཔབངསམཐངནསརམངས

པརརཔདབངཔསམཐངནསདལམཚརས བནབདགརངདས

གནསནས ཏགཆརབནའབབཔདང བདཔནཔསརངདསབང

སངསནསམགམསར སདཔརཅནབནཔར

འགནལཕནཔརབསམསནས ཁངབཟངམགམཔརལབདང མནསས

བཟངཁངཔབགསཔདང བདལའརལབངགགསབནསབན

བཞགཔནཔཡནལག འང བདལའརགངབལ ངསངཡངབང

གགས ལངདལལགགསབནབན རབམནཔརམསཔརང ས

ས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

14

བནཔཨགསཔརབསང དན

སནཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནངབམསདཔརརཔ

འགནལཕནཔརའརབནདཔདང ཡནཏནམཔརདགཔསམནཔརམཚན

པསངནནརང མགསགསཔརརཔན མནགནསཔབ

ངནཔསལབསཔསགསང བགདཔགནསརཔ གབལམངཔ

འནརཔརགགསནས དགཐམསཅདབནངསནས རབངབརར

ང མསདཔའནཔགསཔབདང ནསཔ སནཔ དཔཡན

ཏནདངརབབསམཚནཔར གསཔརའདདཔབམསརངབནའང

ཡངབརརཔས བརཆདརཔལདགའནསརབདནཔགནསཀརསབ

འསདངའདབམནམཚགསཔངརབགསས ལབནསམསདཔའ

ནཔབནབནཉམསསདཔར དནཔགནསན བདང འསདཀའ

བཅནམསསབཟའངབཐམསཅདམསངབརསང ངབམས

དཔའདབསམགཏནལགསཔསགསཔལམསཔདང ཁཟསལནཔདཔ

སལཆགསཔདཔར དགངབརརཔདལདཔརགསཔ

བནཔརངབལདབངཔབནནམཚརནས མསལནསང

བམསདཔམནའངསཔམསདཔའནཔསཟསམནབསཔལབན

མཚརརལ རངགགསབནནསལདཀའབདསཔསཔས མས

དཔའནཔས ཡངདངཡངབགབལདང དངདདངནབགབལ

དང འབརའརམམསཔའགནམས བབཔརབདགར

གནས སགངསཔལསགསཔདམཔསབངམཛད ལབནདརབ

མནསགའཚལབརབསདངབརརཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

15

བདཔངབམསདཔའམསཔ བསསཔརབསང དན

མམཔནཔན ཡངནབམནའདས ངདངནངའབཡངས

བཔ ཕནའདགསཔ མནཔརའལབ མསཅནཐམསཅདལམསཔདར

པམསཔབསསབལཔརརཔན གསཔའགའགསགཞནགསད

ལམཁསཔམདངསའགཔགནདན གནདནབདགཔསརངལནསམཐར

གསཔམསངབམསདཔལརབསཔདང མསསདགའབནམ

ཚགསཔམགདངནཔམསམདངསའགཔརབམསཔལའགསཔརམས

པས དགམགགསབརའབན ནགསནབབལངདངའད ལ

ནཔདངའམསརངབནསགམངམངསཔནཔསདརའགས

སསཔདང བལངས དབངཔསངགབརསན ཤཟའནདག

སགལས མདངསཔབམནཔདབངམགནཔལདགའབ

ལཔབསདནམསལསནཔརབཤད ནསགནདཔདཔརའདདཔགནདནདག

སལཔ ངབཟའབབངསཔས ལཔརབདགའནསཁཟསམཔནཔར

དགས ཁཟསདག བདགཅགཟའསནམབབཔར ཤནན

མདང གནམདག བལགསམཉམསཔན གནདནམས

བཟའབངལགས སསནསརངསཁནསམབགགསཔ གའབརབ

དངཁརའབརབ སཆརནརགནགངགཔརབནཔལཔསགགས

ང དགལགཔརངནས དགབདགདནའངསཔལཕངསབནརདང

བརགས གནངགཔ འབ ནདའངངསངནཔསའ

ལས དསཔདཔརཅནདཔས བསཔགབལནབཟངཔར ས

གངསཔལ ནའབངསམསགབལབརརངབགསཔརལཔསརང

གགསཤགབཅདངགནདནདགལགནངབསམསཔརསཔདང ས

ལཔ ཞལམདངསངམདགགསལབ གཡབབནའགཔམཐངབདང ལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

16

པ མདངསཔསགནདནདགམསའཇམཔརརཔལནམཚརནས ག

འཚལངགནདཔབཤགསཔསནསལཔལརབསཔདནསཔལ ངབ

མསདཔསའརབམསཅནམསདཔམཚལསའདནཔརའདདད གནདནད

མསསངལགནདཔནཔསབཟདདགསཔམབདག སལམལའར

གསདཔ ངབཐབནསབདཔརགལའར མཔརཐརཔསབད

ལས དཅགདལཐགམརབབར སགངསཔདང གགདལསགསཔ

དབགབནངབརདསགངསཔས དགསངརབའསལམཉན

ནས བརབསདངབརརཔདང མསདཔའནཔ ཤནཔགནང

བལདབངཔཡམཚནར དངནདཔར གསརཔསསཔརདསཔ

མསས ལཔ སན བནགབལདཔརདཔམམཔནཔཡན

ལགནཔདང གནདནཔདགསབདགཅགནཔའརབཟངཔན

པརགངསས

དཔཐམསཅད ལསཔརབསང དན

ཡངསགཏངབནཔན སརབསགསཔལཔལཔནལ

སཐམསཅདལསགསནབ ནཔརའནཔབདངབམསལགང

ལགངའདདནཔགནངངདརབམཔརདཔ འགལཔགཞནག

སཐསང འབབརསསམནས ངཔམགམགལངབག

པལཔསངརམཛདཔས ལཔནའབངསམསལདམམབརཡབ

ལཔརས ལནའབངསའརབསནསལནསའནབབངགརབཏངབདང

ལམདངནར མཉམབདཔ སགསབནམསབཅསནཔརགནང

བལབནདརབདངབསབནམརལགལབདང བནམསམས

ངབམསདཔགསལཔརདསངབས ལཔམསདངལཔ

ནལབས ངབམསདཔདཔལརབངབནདཀའབཐསནས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

17

དགངནཔརརགསསཔདང སལསཐམསཅདལལདད

བགཔསགསནཔཡནལག5

བཔམདནསཔརབསང དན

བསནཔན ཡངནབདགཅགནཔ ནབསགསབསདནམས

མས གཞནལའབདངཕནམསབབརགནསཔ ཕནཔབསདངན

ནའང གམསཅནསས ལསས རཕནམཐགསཔརགདལསའངབ

མདནགམསཅནགགདལགསཔརརཔན ཐབསསཚགསས

གཐབསམཛདནས མཐརམངའའབངསཡངསལ དསའརམདནགསན

ངབཀའགགཔས ལབཀའམསནལབགས ནཔགསསཔམསལ

ངསདངངརམསགདཔམསའནབཀའབལབསགསམཛདཔས

མངའའབངསསགསརབདང ལངསངརཐམསཅདངལགསདངན

གཏངཁངཔབགས ཕནནགནདཔདཔརབམསསདརཔས གས

ནསབནནམཚགསཔརརབནཔཡནལགབཔའ

གསཔལམསབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདན

བཤདཔའ དངཔ བནམསདམ གསཔརཕརལནདངཉ དང

མཔགཔ དཀའབཅནདངཚངདཔནན སལམསརམཛདཔ

བའ

གསཔབདདནབཤདཔ གགདམནའདདལགང ངགལསངན

ལམམ བནགཡནཏནཆངངདང བགདགནསངདམསབའ སཔ

ལས

5 འསལདནནམཛདཔདངའབསལདདདསཔརའགམམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

18

བགགཔབནསཔརབསང དན

གགདཔངབལམསན ཡངབམནའདསགདབངཔབ

ནརཔན ལདཔལའརལངསདལམནམསམབཟདཔར ལ

དམགབཤམསཔསམཚ འམག དངཚགསགསཔརརཔང

གཉའངམསནམམཁའངསཚངབཅསཔངལམལགཔསམས

ལམབབཔརམཐངབསནངནསདདཔནཏལགསཔརགརགས

གངས ཏས ངའརབགསནམསལཕནཔརརང ད

དམགཚགསའདགམནགསཔསསསགསལ ནསདབངཔབནས

རངགབབདགཞནལགནདཔརངནདམཚནཐགསརངགགཏརཡང

སནངདགཔརསགསརབགཔལ ཡང དམསས

མརམཐངང ངགལརརལགམཐངབདང ཆརནནགཔངསགཏར

བབན གནསབབསངརབམགསཔརད བདགདམགཚགསཕམཡང

རལགང དདམགཚགསལམབཀགན གགརརངརབདཔའ

དཔས དམསདཔའརབབངབརར ནགལཕམཔརརམཐང

ནས དབངདངཡངནསར ལགར སལདདངགངབརནང

པནསམསཅནམསཡངསབངསཔལམསཡནལག

བགསཔམརསཔརབསང དན

མནནཔངབ ཡངབམནའདསནམགསསདལབཟངཔག

རནསསསབདང མཚམསདབདང བཙསཔགབལསགས

པརཡངསངསནས གདབབཔརགསབནཔཐསཔབམགལ

བཅརར ནསམསབམཐམསཅདངངལབགད སངསཚདདག

བདགདདལབགབལགབགསཔདང མདབས

བཤད འགནནཡངནརདདཔམག བསགཞནནརམམཐངངབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

19

ས སཔསགསགངསཔལབམགཞནདགསརམགང གཔབན

ཁསནནསམཉནཔ ངབམསདཔའ ཚབསམདཅངབལ

མསསངདཔལབཟདདམསཔས ངབམསདཔས སངམམཐངབར

གཔདངབགངནའངམམས དབངརཡངཚབརནས དལསདང

འགལབརདཔབས མ དཐགསསངནནནས དམའརཔམཐང

ཡང སགངསཔས མཁནཔམངརབདགའངཡམཚནརནས

གསསགསས མནཔགསས སཔམསམཚནམངཟདདརང

སལམའདརབརདདསཔལམསཡནལག

བགམཔསདམསཔརབསང དན

འདདལགངབརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའབནཔགཏངབདང

བརབདངསརབལསགསཔཡནཏནདཔརའཕགསཔསམསཅནམསལཕནཔར

བནཔལཔལཔརའངས ལ ནཔགལམམསམདམཐང

བརརཔདཆགསཔསབགསཔསངལསདམརབཏགསཔ ན

པསལཔ བནམརའལབལ ལཔསདདམཚནདལམཁསཔམམས

ལའསནགསགསབཀའབལཔར མདགངསདམམཐངབསདརབ

འག ནསདགསབསམསཔ འདབནབཟངབསལཔ མསསནས

ཆབདདནབཔལབརཆདདགསནས བནམརའསཔནལསཔབནལ

པསངརམཛདགནངབལས སདམལཔདནཔཨརཀལན

ན གལཔརངལཁམསངརབསནསཏགསནལན ལ

སདམགགསཔསལཔདའག འདདཆགསབནཔདཔརངརབབན

རནསཁལབལགསངསཔས སདམགཞནབདགདབངནཔརམནནས

གཞནངམནཔལ བདགངརབནཔ སཚདང ལབ

བནགདདངལ སགངས འདདཔསསཔམས ལཔ གསམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

20

ངདཔགདངབནམདངསཉམསཔམནཔརརབནཔསགནས ལད

ནངསབདགལགནདནགསལཔ གསསདམལཆགསསསམསན ད

དའགབསཔརགསསསཨརཀསཡངཡངགསལཔལ ལཔས དམ

པམསཕརལདལསགས གབལསནསབདགདབབ སཔསགས

གངསནསབསཔརའདདཔའདདལགངབལམསཡནལག

བབཔགསཔརཕརལནཔསཔརབསང དན

ངགལསངབཡནཏནདཔརནཔ ཡང བམནའདསངསང

རཀསགསཔརཕརལནཔསབལ ངབམསདཔའམསདཔའ

ནཔརབབ མཚ གསགསཔརགསཔཁལཔགར ས

སཔརརང མཚརའདངབཚངཔམསསགསལབབཏབནསབནང

འགཔརད རམཚའགསཔསགསབརཆདང བམཚ ངཁརསང

བསགསནབདཔརཚངཔམསསསརབསདངངགའདནཔ ང

བམསདཔས བནགགསཔམསལགསསཔ བདགདནཆད

ནམཡངདབསམསནས གཆགསམསགངཡང བསདཔརབདག

ཡངསན བནཔགའདགདང བདགབསདནམསམདགས

མཚ ངམསངབར འབབརརལགག སགངསཔསརལགཔ

མཐངནས ཚངདཔནམསཡམཚནངསཔབརརཔདང ཚངདཔནམསས

ནར དངལདབངན གརགལསགསཔདགདངནརངལབ

བརལགཔརམཛདཔལམསཡནལག

བཔཉསཔརབསང དན

ནལམམསབནཔརབསན ཡངབམནའདསམཚབ ཏག

ཚགསདང ཀརནདབསགསསམསཔརསཔ འམངཚགསདངནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

21

མཚནངཉལཔགརནསཉ མསབབརབངསཔརམཛདད ནསག

མསཅནམསལབདཔས ཆརམབབསཔརམཚགངབརམརཔདང དད

སམསབམསཔརས གམའབམསནརདནངམབདག

དནཔསམཔརབགསཔན བནཔནབསའབའགསཕནཐགསཔར

གགསནས ངསམསགངསཔརགསནརསང གནམབསནསསཔ

རབཕངསཔརརངབདགས བསམསབནགཆགསབསདཔརན

བནཔའསལཔམས ཆརཔའབསགམཚགངབརར ས

གངསམཐགསམནཔནནགཔའག གའ འགནཔརབགསནས

ཆརབབསཔསམཚགངབརར ཉལསགསཔམསདརབདགའབརརང

ངབམསདཔའ ཆརཆདདགསནས ཆརནལསཔ ཆརནའགཟབ

ངབནཔགས མསརབདགའབདཔརམཛད གནའབརབར འརབ

འདརཅན ཆརཔནམསནནའབཕབ སགངསཔདབངཔསཐས

ནསཡམཚནར མནམནམའངསནསམབརསསཔ ཆརན

འགནཔརབགསང མཔབདཔབནགངའབབཔ འཉདབངམ

ནདད བནཔདཔརཅནམན སཔསགསབདཔལམས

ཡནལག

བགཔགཔ རསཔརབསང དན

བནཔགསཡནཏནབནཔརབསན ཡངའརངབམསདཔའ

དནཔགནསགདངམགཔ ནང ངབསནསངཞགངསམང

པམལན རབདཔམངཔ ནདངནགནསས ཕམསགཆགསར

འངསཔཟརབབཔདང སབནདངངའསརའངསཔརངཟབས

སབསཔརམརཔདང འདབཤགངམགསཔརར གཞནམསའ

རསདངསནལའམསང ཐམསཅདཟབསབབརགནསཔབསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

22

གནསརནགསནཔསའགའགསཔརག གཡ གརབ

འ ངགཔསབདསཔསགཔལམདནསཚངདངབརའངསཔསམས

འགསངགགལགགབརའརདང ལངབམསདཔའསཉམ

ངབདང འདབཤགམགསཔསའརབརམབམསཔར གའཇམཔསསཔ

བདགངཔངདནདངའདབམད བདགཕམགསངདགནས

ར དལམནརངབའངའནཡངད བསདའནསརལགཔར

གས སབནཔཡངསབམསཔགསསཔས ནངསཔབན

མཐགབརརཔལམསཡནལག

བབནཔམཔསཔརབསང དན

ཆངངབབནཔརབསན ཡངབམནའདསགཞནལཕནངབབརདཔ

ལདགའབ ནཔདངལབདངབལསགསཔསབསདནམསལབཉམསནཔ

གདབངཔབནརའགནལབ ཐམསཅདམཛའབས

བལཔགདབབསགནལབནཔནསནཔདངའབངསབཅསཔ

ཆངའངབལདགའབརརཔཆངའངབལནབརགགསནས བདགདནཔ

ལངསབཟདཔར གརབཙམམདགརདའངབ ཐརགསངཟད

བལའལབ སལངནདངགསཔགསཔནཔ གབདདངནཔག

མནཔརལནས ཆངསགངབམཔལགཔགཡནཔརཐགས རཐམསཅད

མཛའབལཔའབངསའརའསཔམནནམམཁའནསབབསའགཔལ ར

འསམསམཚརངརབསཔསལངསཐལམརབདང མཔནང

ཡདབསཔལ ངབམསདཔས མཔའདམསསངལསབརས

དང འདངཞདངདརབའམགསསགངབན སརམབཆངདངམར

སགངབའངམནལ དདངནའདའབའམསགངབའངན གཔ

རངབནཅནསགངབམཔའཡནཏནཉན གངགའངནསདབངད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

23

པར ཕམདགངངལའངབརད ནརབདགཔདགངདགསད ཕན

བགམཔའརགསས སདང ཆངངའངའངཡངམཔརནཔ

གནསསངལམསབཉམས གངསསངམནརདའབརབས

བགསཔརའ གསལདངདའདམནཔརགནསཔརའར སཔལསགས

པཆངསཔརགངསཔས ལཔགམསངལབབསཆངའངབས

པངདནས ལཔ འརགཡགམངའའབངསབཅསལབལ བནས ལ

མགལསགསཔའངངའདད དབངངནལཔསསཔརས ཕནཔརལ

མདཔརབ བབགབནཉམསནཔན གསདངདཔལལམའ

ན རབསགཞནལབབཡངའཐབ སཔསགསགངསལའབངསགས

པལམལབད བནདངབརརཔལམསཡནལགབཤདཔ

རབསབབནཔའ

རམཔ སཔརབས ངབམསདཔའམགསཆངམཔཐགསའ

དནམཛདཔསནརབའ

བབདཔལགསགཔརསཔརབསང དན

བགདཔངབརབནཔན ཡངའརངབམསདཔའགལགས

གཔ འཚབལདངདཔནམཚགསཔ དཔལགརརཔ འགནཔས

མནཔརབརབམགའངསནའང ནརབངབལམསཔསམནགནས

པསདངའགལབརབགགསནསགནསཔརའདདཔ ཕམགསའདསཔསང

དགའབརརནས མསནརལདངའརལགནང རངདདནཔར

བནཔཕམཛའབསསནསངའངས སལགནསདཔརདལས

མའདངབརགསལབལ ངབམསདཔས བཙནརའབམལ ནམཡང

བབརམམསག གགམཡངནདལཡངང མནགནསཔནད ས

དང གསདངངལགགལཚང རབལདགའབབའགཔ ག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

24

བལཟདམངཔ གནསརམ ངདངའབརགགནསཔརད སཔ

སགསདའངབགསམཛའབདསཔརདཔལམསཡནལག

བདཔདཀའ བཅནསཔརབསང དན

དབསདལམསན ཡངའརངབམསདཔའ གམ

གསནཔགསཔསཔནདཔབཟའཚངགལ བགདངངམབཅསན

བནབགརཔ སནངཔགནཕམགསའདསཔངནས

གངསངནདཔནཞགའདསཔདང བདགབསནས ངབམསདཔའ

རབའངབརའདདལསཔལ ནབནཔསངསའངབརའདདཔསདཀའ

བཅནརབངབདངནགདགགསཔགགདང ནམངབག

ངབནརབང དགམཚགཙངངནཔ འམངཏགལའདབའས

ནམཚགསཔདནགནསདཔརཅནགངལ ལཔ ནངསསརབར

བརསནསབལགསབསམགཏནལརབརགནསཔརརཔདང ངབམས

དཔསདགལའརབནདངཐརཔཡནཏནནཔདང དགནམཡངརབ

ས ངངབསབནགཡགད མཚ ནངནསཔབབཏནལམནཔལ

ཆམཉམཔརབདཔམབནངསནསརངརངངལཔརསབན

ཟས སཉནཔསམགཏགསཔརགགསགགལབབརའདད རལ

མསདང དལ བསམགཏནལགཞལབསགསཔརརཔདབངཔསཐསནས

བགཔར ནམསཔབལམགཙངམརསབནཁརཆམཉམཔརབདཔདང

པངབརསཔམཐངནའང ལབདཔརརལགནསབསམགཏནལགས

པརམཛད བནཞགབར པབལཔབནསངབརསང

ལབདངམསའགསཔདངརབབརརར ནས སགལང

ངདགསཉནཔརངབམསདཔངམཔརགསཔདང སརབ

དངབནམདངསཉམསཔསསཔལ མཚནབབནབཤདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

25

དགམསདངནནའང མསདཔའནཔམསགཞནདནནརབནཔན

པས གནདཔལནལབམསསམཔརམནའབརབ མདབསར

བ འརཔམཚནམསབནཔམབདགདང ངམདའངབའངདཔར

ཤག དངཚབམསདངནཔརཤག སཔསགསནམཚགསཔརའརབན

གའབསཔདང རའསགནདནདངགསངཔ དགསགཏམཐས

ནསཚངམནའབརབརདཔལ ངབམསདཔའདགཐམསཅདལའཇམངལ

བདང བཟདཔདང ཟབཔནཔརསཔ གངསམབགཔརབག

འམ གངགའའརདལདགསརཔ འདདཔདའངབརདནས མ

ནགནསབནའབསདར སགངསཔལདབངཔཡམཚནརནསརང

གགསབནཔངངམསངབནནས པབསཔལསཔ

དང བདངརབསཔརགའཚལནསདངབརརཔའ སང

ངགཡགའརགསམསངབནཔ ངདངར མ གལདང

འདངསདང གངཔམའགགསནདགའབ ནནར ངམལ

མདགནན ནམབཛཏཏར ནཕམབདགམསཔན གནདནབང

བབན ངཔབཡན ངའལབན བནནགཔ འཆརཀ

ན སཔརབསརབང སགངསཔལམསཡནལག

པཚངདཔནསཔརབསང དན

མསཅནདནདལམསབནཔན ཡངབམནའདསནལཁབག

ངབམསདཔའངནངནགཏངབསནརའརཔབ ཡནཏནནམ

ཚགསཔདངནཔཚངདཔནགརཔ ལཔམངབམསདཔང

མརབསཔ གལཔ མནའངསཔལམནཔ བརབསནས

ལཔརངམརདམཐབདལམསསམ ན གཟའམ བབཡདདམ

སསཔལན མསགམབངསལམསདངཡནཏནདངདལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

26

རབངབལཡངམམསསསཔགདན མབགསལངརབངབ

གཐསཔས བདགགཔསཔརརབངབགམནས ངགའདནང

དངསཔལ མསམཐབརབངབགཏམཐསནསངགའདནངདང

བམགཡགའརམསསངཐསཔརར ནསངབམསདཔའལ

པ ཕངནསརལགརངམདངབགནཔན མངཔའསཔམཐངནས

གཡགཔལསཔས ས བའརཔམངསནས རབངསཐསནས

བའདགགངག མསཔདབངསའསཔརར སསཔལངབ

མསདཔའམའབམསརབདགལབགསས བདགརངསངར

འམནསརལག ལཔ ངའངསནས བདགརབངབརའཚལནགནང

བརགསས བངནགངསཔམམཅནདགས བདགརབངབརར

སབགསཔསརའཚལསསཔལ ལཔསཙམསདདརབརགསས

སང ལགསལབབཏབཔལསལཔསགནང དཀའབནགསའཆསཔ

ལམཛའབསའའརཚགསསརགསལབབཏབང བགམརཔར

མསདཔའནཔདཀའབནགསསངབལམསཡནལག

གམཔབཟདཔཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ ངབངངཔངབ དངགསཤར

བྷ ལབཟདཔ ཚངསཔངནདགབ སབཟདཔཕརནར

མཛདཔབའ

བདདནབཤདཔ ཡང སནདམནགངནང གནདལངབབ

དངབཟདཔདང གབལདངནདངགཞནདནད གནདལམསམས

གཞནདནར སབཟདཔབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

27

རགགཔགགདངབསཔརབསང དན

བསཔབནཔན ཡངནངབམསདཔའམགསནཔའག

ནནངནསབནབརབགགདརབནཔགརཔདང འགན

གལསའངསནཔསར རབསམརརབངབལམསངསལ

མསཔམསཔརསཔསམལགནསཔལདགའབརམརཔར དངཁབཟངཔ

གས སརགན མཔཆགསབར རབངབའལབདངམཔ

དཔལལགནསཔརརཔ ངམའངགསསརགནཔསགསརབང

ཆསནསའངབརརཔལ ངབམསདཔས དདདམསདན

པགནསནའགཔརབདཀའལདགཔརསསགངསཔལ ས

བནའབརདདམབཅསཔསརགངབརསབནའངས ཉམས

དགའབངནཔཚགསསབནཔནགསཚལགནང བསམགཏནདངའག

ནསལལཔགདངབནགསཚལལམཐརསངསངསངབལསས

གསརནངབམསདཔངདགའབགཏམསནསདངབགས

གགའག སདདརབངབརམཐངནསདའགཔསངཆགསཔརར

འའངམནཡངའགཔཐབསབསམསནས དཀའབམསཔརད

པར འརངམའདངནགའདངངམ དངམའལའགའ

གསགསནགབརའརརམསསཔལ ངབམསདཔས བགསཔས

བམསསམགལམབགསཔར བདགལགནདཔདཔའརངན སལགཔ

རསམནནཔབན བདགདགསནབནཡང 6གཏང སགངསཔས

ལཔ བསམཔརའངམལརབཆགསཔའགཔསདཀའབམདདས

བསཔརས དདརབངབངངབཞགཕངདཔལ ང

6 ཡངསཔགབས སཔར མཔན བནསསམགཏནནསསཔདནབངནལམགམཛདནང

གསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

28

བམསདཔའལབདངརབབརརཔས ལཔས ནམངསམམཐང

བནགསརང མདམནསརབབརའག བསརངམལབན

པརས དཀའབགནསཔགབདབསགསཔའངན སཔལ ངབམས

དཔས གངགབདགལགནདཔརབདཔ གཡབནཡངབདགསཡངམ

བཏང བདགསམནམཡངབརས བསབདགདདམབཅསབན

འར སཔསགསགངསཔསདཀའབཅནཡནཏནཡདཔརདསནསང

བནནསངཔགསལགའཚལགཔསཔའངབཤགས དདརབངབ

ལའངབཟདཔརགསལནསརབཏངབརདཔབཟདཔཕརནཡནལག

རགསཔངངཔརསཔརབསང དན

ནདམནཡངབཟདཔལསགཔརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའ

མཚནཔགལངངཔནཔ བདགཔངངཔལཔལའརངསབརར

པ ནཔངངཔདཔནགཔམཁསངནཔམདངནཔགཡདཔར

རཔགསསངངཔཚགསདགསབངསཔས གསཔཡངསབཔར

རཔལཎལཔཚངསནསཐསནས གསབའདདཔརར ལ

པ དམསཚལནངརབདའངབདསདངནཔམཚནཔགཡདབག

པལ མསམཔསའརངརངམནམསཔབནའགསཔདངབབ

དངནནརབཐསནས ངངཔཚགསམསངབབརའདད ངངཔལཔལ

ཡངདངཡངགསལབབཏབཔས མསབགམཕདནསརདངདངབལ ནས

མཚབངབརབསཔམསས ངངཔམགགསཡནཏནནམཚགསཔ

ལལཔལསཔས ལཔསགཤརབལསལམཁསཔགབཙལནསབང

བགཔསངངཔབདགཔ ངཔནཔལངངཔགཞནམསདམགགལར

ཕམཔབནགགསགགལབརའརནསསང ངངཔདཔནནཔ

བནབཟངབདགཔ ངནསམགཡསཔརརངགདངལབརཡངམསཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

29

གནསཔན ངངཔབདགཔས བནབཟངསངགའནའགཔརགས ངའ

འརརཔལདསགསརགལཡདསསཔལ བནབཟངས བབན

གདབརལ ཉམསནའདརགལང སསགསགགསགགལ

མསཔཡནཏནསཔལ ནཔའངསནསགསཀསནཏམནསབསཔས

རགགསནལགགམནཔརབབརའགབནམདངའགཔ

མཐངནས ནཔསསཔ འསནཔསན འརའབམལད ང

ཡངངའངསབན མཁའལའརའའམ སཔལ བནབཟངས ད

སའངཔགས ཞགསཔནཔསབང བདགངའཡནཏན

བསདམན སསཔལ ནཔརབཡམཚནརར བངངངང

པགཞནམསའགསནསདཔལདརགཏངསཔར བནབཟངས འ

ངངཔཚགསལབབནཔརདཔངངཔལཔན ལཔཉམསསརཔལ

བདགརངགདངལཡངགཏངབརསསསཔནཔསཐསནསཡམཚནརར

པདང རངགལའངབརབལངངམསཔཡནཏནགནབནང

འཇམཔརབགས མསལབརརནསངངཔལཔབལབཏང

ནསངངཔདཔནབནབཟངངརབདགའནསལའར དསལསསདན

དའརབར ངདངངངཔབདགཔགསལཔ ནརལདང དལམ

བརརཔནརམསབལབརའརསཔབནསཔས ལཔསགས

གགསགསདརབསཔརརནསནཔལརམབངསདངསཔའང

ནཔསརནསསཔལ ནཔས འགགསཅནསདངནཔག

ལགས བདགམསངའཇམངམནཔརརཔདང ལཔལསབལབ

ནགཟ རནརམསསལཔསཐསནསདགའངམཚརརར གརདང

ངབཞགམརདཔདང ནཔལའངནརརནམབརས

ནསངངཔབདགཔསལཔལསབབམབལནསམཐརངངཔགཙབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

30

གསརབབའསསདམཔམསདའརརངདཔབནཔརབནཔ

བཟདཔཡནལག རབནབཟངགནསབནནདགའབནསགངསས

རགམཔངབམསདཔསཔརབསང དན

བལགཔངབསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔའངབ

མསདཔའནསབརརཔན མལཡནཏནནམཚགསཔགསཔ

གསདབཔརརཏ ནསབདགདནཔའགནལཕནགདགསཔར

ངདངལའརལཔ ཕངའརསངསངབལས ལཔསཐསངངང

པནསའངསཔལའདདཔསབབལསགསཔབརརསནས རངདམསཚལ

ནངགནསདབགནསམརབནཔལ ནཔདངམཁསཔམསགདགས

བཟདཔར ངབམསདཔའའའགལཔ མནལསཔརབན ལ

པངབམསདཔའལབགའབསང བརངབརརཔདང འརན

འདཔམསསཔདངམདཔལགལབརརཔམཐངནས ངབམསདཔའ

འབརཆསཔལཔསཐསནས ངའངསནསམཚནསཔས བརངབས

མནཔརའགནནངབརཆདམངལགནདཔདམངལསགསགངསལནས

སང སལརབལགཔདབངགསཔལངནས ངབམས

དཔསདཀའབནགསལཔནཔཔགསཔབསཔནནསལཔ ཕང

རནཔདང ལཔསངབབསགསམནའངསཔབརད པགས

པནཔམཚརབརརནའངནཔདགནཡངམསདཔའནཔལབཟདང

བབསདཔསའམདལནཔའརསངབལསདཔརར རང

བམསདཔསམཔརགཔརའནཔདང ཆདཔརབ དབངགདཔརའདདཔ

བངནཔསགསབཀགནས ལཔའརདངབཅསཔཡངདགཔལམལབདནམ

མཁརངནསདནཔགནསརལགཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

31

རབཔནཔརསཔརབསང དན

གནདདལངབབབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསགངས

དཔལདངནཔསགནཔགགརབགརཔ གབབར

བའཚལབརནངསངབལས ལམརནསསགསརའངསཔདང ར

བསངམཔསགངས ངནརསནནབནའགཔར ངང གདཔ

གཡངཟབཁནངའགཔའསནངརཔརརཔགམཐངནས འསའདད

པརའགསཔསངཆགནསགཡངསརངབརརནའངསགགསཡནལགལགནད

པརམརར འནངནགངརངརགགསབརབསགསནབད

པརགསའདནཔརརཔསམཐངནས གཡངསནངགསནསབ

རནསངནཔདང རནསནནཔསགགདལགཔརའདདནས

ལབངབརབསཔལ བདགདངནཔཆགསཔནསངས དཔནགཟ

ད སའསཉམས ཉམངཡངརབཆགསཔསབནཔགབག

མབ ངའཕངསཔས ལསཕགཔརམརཔར ངབམསདཔའ

བདགལགསདཔནམནསབསཔས དངསབནའགཔམཐངནསལ

བཟངཔདརརང འའབདགལདསས བབསམསནས

རཡངབམསཔརའར སཔསགསགངསནས ནགསཚལལལམ

བནབབསནསནགསནངསང ལསསམཐགམནདནཔས

བཏབགགསནཔརདསངབགསབནའམསཔགས

གཤརའངབལཔསམཐངནསསཔལ བམརབཤདཔསལསསདགསལ

མནཔརདཔབཟདཔཡནལག

རཔགསཤརབྷརསཔརབསང དན

གནདདལབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསནའག

དནཔཉམསདགའབགནསགསཤརབྷབསདངམགསཔགརཔནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

32

ག ཆགསཔདབངསརབམགསཔརབཞནཔགསགཔལཔག

ངངཔནསའངསཔམཐངནས རལསངལབངབརརབམགས

པགསསབགསསང བཟངཔསངབགསཔལ ལམཀནགཔས

གགཡངསནཔགཡདཔརམངསམས ལཔམཚནཆདངབཅསཔརངབ

གསབདགདནཔསམཐངནས ལངནས ལཔནཔགནདཔརམར

ཏམ གཡངསཟབམའརངབས སལཆགགངབརམརཏམ ད

ནདམསསཔརམརཏམ སཔསགསགངསནསལཔགཡངསནསརབཏན

རངམལགཔལམཡངབནནསནགསཚལའབརཆསཔར ལཔསམལ

ནསའདའཇམཔམསསགགའགསབདདསསཔལ ངབམས

དཔསལམབམསས བསམསབབའངགཞནལགསན གསགས

དངམནཔབབའངགཞན གལབདགདགའབརདབདན དཔའབདས

ནཔནལསཐངས སསགསདམཔསགཏམགསཔརགངསཔབཟདཔ

ཡནལག

རགཔགསརསཔརབསང དན

གབལདངནཔརབནཔསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔ

འགདནཔགནསནམཚགསཔངཚགསདངནཔརགསཚགས

གཙབ གརབཙམཁདགདངའབ རབའཇམཔ སམདགནམས

པ གསབརརཏ གནའབབསགགརནསདངའབདཔང

བམསདཔསཐསནས ལངགཔསའམབཏན འབལམཡངབན

ནསབཏང ནསས གསསངཕནབཏགསཔལནགཟབར བདགས

བབཀའལསསཔལ ངབམསདཔའལམབརསནས སཔན

གཟབངསངཡནཏནབསདལགདམསཔ ཕནབཏགསཔའསནཔརས

ནམསཅནའགསབདགནངནསངསལའངམརགསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

33

ནསབཏང ལ ལཔ བནམ ལམལ གསརསཔ

དཔདནནཏནབདཔགམཉན གསབཙལབརནཔམསལ

ལབཅའབཙམནཔརབགསཔསཐསནས འགནབབཉམསངབར

བསམས གསསཕན པནཔསཔབད ལཔ ངསངནསསཔ

གསམགགངནགནསཔབདགསའཚལནལབནཔརབབཀའབལ

གསལསསཔལཔསཐསཔདརབདགའབརརནས བཟངཔངལནག

སསནས གསགཤརདམགཚགསནཔསབར ལགནམདའགཐགས

ལམསངསགསརནནས གསབགབསངའགཔལཔལ

བནཔས དརབགསནསབངབལ ངབམསདཔསལམབསཔ

སནས མའབབགཔསརསངདབངསངབལསའའའགསཔ

ངསསཔ ལཔསལངགབས དཕནལནགནདས

འཇལབངནགསནགངསམདའབཀངབལ ངབམསདཔའངན

པསངགངསལཔལགསལབའབསཔརགནདཔརདཔལརཡངཕན

འདགསཔམཚརབརརཔདང མསཅནལངབད གསདབལསགས

དལསམསང བརགདམསཔབཟདཔཡནལག

རབནཔ ལཔརསཔརབསང དན

བཟདཔསགཞནདནདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབམས

དཔའགགངསདཔལདངནཔདམངཔ བདགཔགརཔ ལ

ལཔའརབཅསསངདྷའསརདངཚགསལགནདཔརར

པལངསརངསགགསཐགབནབམསབངསནས དགའགས

པལསལབརདཔལམདཔསནབཔརབལབརརཔམལནའཇམཔ

གལབཞགནསངཟདགཔརརཔལ ལཔཡམཚནངནསཔས ས

བདགརངདགལཔནཔསདགརསསཔལ ཡངལཔས ནཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

34

སགསལཔ ར དགརལཔན སསཔལ ངབམསདཔས

དགའསཔགསངནཔནལདང འརའབངསངལལསགསཔབབ

མངཔགངསམཐར སབརནསམཐསསངབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རབདཔབཟདཔརསཔརབསང དན

གནདཔལམཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནལམསདང

མངཐསཔདང རབབདངལབདལསཔརདཔདཀའབཅནགར

བམསལསགཏམབཟདཔདངནཔརཕནབཏགསཔསན གལཀ

ངཀལཔབནམམངཔ འརདངབཅསཔདནཔགནསརབསཔདང ལ

པརཉམསདགའངབགབསཔརརཔསགདལགཔལ བནམདགལཔ

མནལབསབབཔརསནས ནགསཚལམསཔལངསདདནའམདང

བལས བཟདཔརབདཀའབནགསན ནངངམགརབངལ

བརམཐངནས བནམདགངགསནསབནབརས ངབམསདཔས

ངམསལགསདངགགསདངསལངསདམསཔཡནཏནལསགསཔངཔ

དལདང བཟདཔ བབནསགསགནངབརམཛདད ནསལཔགདལསསད

པབནམམསགརདངསགམསམལཔལས སནགསཚལནསསཔས

ལཔའདདཔརམལནསལངས དཀའབགནསརན རངངབཟདཔར

བབནམ འརསབརངའགཔམཐངནས གདགསམསརབའགས

ང འརངབནམའརབཞགནསབཔལའསཔདནསསཔ

ལ ངབམསདཔས ངངངབཟདཔརབནསབཟདཔཕནཡནལསགས

རསནའངལཔསཉནཔར དབཟདཔལདགའབངསའསསནས

རལསངབམསདཔཡནལགམསབཅད7སའལབརརཔམཐག

7 གདཔལས ཀངཀལཔསངཡནལགདངངལགགདཔསགངས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

35

མསནདབནའབརབལསགསཔདབགསངནཔངབསའགསངདགས

པས ངངངགསནསགས བཟདཔརགསལབམསལདགསང

མཛདམཐརབཟདཔརབངཔརཐགསཔརའབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རདཔཚངསཔརསཔརབསང དན

སལསཔརམསཔབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡངའརབམ

ནའདསབསམགཏནལམསཔརསཔདབམསགནསཚངསཔའགན

བབསཔ ལསའཕགསཔལཔཡནལགནསབ བསགན

ངནཔལབནཔནདང ཡངདགམནཔདལདཔསའགནཕརལདངམ

དསབལགཔརངབརངབམསདཔསགགསནས རངསཚངསཔའག

ནནསའདའབརངའབབལཔལའརབགབལབནཔསགངས

ནཔའརའབངསབཅསཔབནཔལམལབདཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

མཔངཔརསཔ རབསང དན

གཞནདནལརབབཟདཔལབནཔསཔརབསན ཡངནབམན

འདསནགསཚལཉམསདགའངནཔགནསནངངཔནཔགགརབག

རཔ གནགསངརལཔསནསལགསཔམསབསཔདང

མཔདང ངལབསཉམཐགཔམཐངནས མསཔསངངམསལངཔར

གཡད སམསངངལསསཔརསགསཟསངནཔབནབག

ནསསབརབར མསསམཐངབདང མསཔསངབནཔརམཛདཔ

ངཔརནཔརསནས བདགཅགལཕནཔརརངགའདརནསགསཔར

དཔའཤཟབརསཕདསའལམདཔརསཔདང རབགསནལནན

པརབརགསསསསཔདང མསབནཔཁགསརའར ངཔ

འབསམཔགསཔརབདངབདགཅགམསངམདནཔནསཐརབརབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

36

གམཉནནསམསདཔའནཔ ཤམསངསནསངམདནཔནསཐརབར

མཛདཔགཞནདནལརབབཟདཔཡནལགམཐའམའ

བཔབནའསཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ དངགསམ མང

དང བནའསགརམདགདང གསངནདངགསའདབའ སབན

འསཕརནརམཛདཔབའ

གསཔབད དནབཤདཔ ཡང སདལམསབཟདཔབབ སད

ལསབགབནལས གཞནདནནཔཆདང འགཔགབལའག

པའ སབནའསཡནལགབལས

སགགཔབརསཔརབསང དན

སདལསབགཔ བནའསརན ཡངནབམནའདསད

སརབགསཔལཔ གསགལབསཔངབམསདཔརརཔ

སངམངཔཟབལམསཔ སམཅན མ གངསངངབ

ངནཐདབངསཔ ཁངངངམགནགཔནསབབསཔརམཛདཔདང

ནཆདགཞནལགནདཔམནའབགསནསདམཔལམལབདཔརམཛདཔབན

འསཡནལག

སགསཔགསམལབསཔརབསང དན

ལམསལབནཔསཔརབསན ཡངའརབམནའདསངབ

མསདཔའམསཅནལངརངབནཅན དབངཐངབལབལདགའབལཔ

གསགརཔ ལལཔ བཙསསགབརརཔ མནཔས

སཔནཔརབསམསནས བངབརབཙའབཁངཔགསའབའགལསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

37

པ ནརདངནསབནཔནངའངཔ གགསགདངགདལསངབ

མཔསབངབགདང བསཔསགསས བཙསཔགཡངསས མས

དཔའནཔ བསདནམསམསགདནམསསམགས བབནཔལངསད

དངའབརལངསདཔརརནའང ནམསབལམསཔརསཔརའརབ

གབལལམབཟདཔར ཡབལཔརརབངབརགསལབབཏབནས ལད

དཔལདངའརཔདངའབརབརནསདཀའབནགསནགནསཔརརཔབན

འསཡནལག

སགམཔམརསཔརབསང དན

བཟདཔབབཔབནའསབནཔ ཡངའརངབམསདཔའནགསཚལ

དནཔགན མམགགརཔ ནཔགསངབམས

དཔརངབནསནས ལའགསཔདཔརབཞནཔདང ངམངསཔ འབ

ལམབཀགཔ ལགཔསགབཀབཔལསགསཔབམསཔབརནསགནདཔརསང

ལབདངདགའབདཔརཕནབཏགསཔརདཔགནདནགསམཐངནས

ངབམསདཔབསམཔབགཔར སཔ མདརསབསབ

བ ངདགངངབརའརབལ རསམདབནབསང

བཞན གཔསབལམསསཔལ སགནདནལབཟདཔཡནཏནདང

བཟདཔལབནཔརབནཔརགངས རལཕནཐབསགཔརབནཔས གནད

ནདརབམནསམབསབད གསསསསནསརངབརརཔ

བནའསཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

38

སབཔ ངམརསཔརབསང དན

སདལསབགཔརབཟདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབ

མསདཔའནགསཚལགནངམའདབཤགགམཔཚགསདངནཔག

རཔ མསཅནམངཔཡངསབངསནསབབརསས ནསགམས

དཔའནཔནགསངསངབལས ངགགགསབསཉམསའགཔལ

ངསངའངས དསསཔལ ངས སཔཚལགབར གལ

སཔངམསངགབལབསལབསགངདགའབརསང ནསག

ངམཁཟསམདཔསབཚབསགངསཔདང ངཡང གསགཞནཤཟ

ཁདངརམགསགསཔརམཐངབལ ངམརཕནཔལནལམན

བརབསམསནའངགམངབས བདགརམཆགཔརམསསམནས ང

འངསནསམནགསརཔལསངམབཏབཔན ངསངརསགབ

མསརབགཔལ ནགསཚལགགཡདཔས ལབསཐབསསཔསམ

བཟདཔདང མསདཔའནཔ གསདབགཔརངའངསསཔ

མསམག བདགདངནཔའལཕནབཏགསཔང རསརབགཔལ

བདགལམཡདབནརབཟད དམསགགསངདངབརསཔ

དང མབབརཤཡངའགསཔལརའབསབམསགསཔབཟདཔར

དསརབབལཡངབདགདབཟངཔབནཔརརསཔ རབསད

ནམསསཔལ འནའནཔགཡད ཕནབཏགསནའདདན ལན

ཆགསསཕནམབཏགས སངབམསདཔའམསགཞནལཕནབཏགསཔལ

འནའནཔདལསགསགངསཔས དརབམནསགསསསརབ

བགས མདཔརསནསདངབརརཔབནའསཡནལག ན

དངལམསབཟདདངབནའསདནནཔ བགགམདངབརགནསཁངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

39

བཞགཔ སནཔདང ལམས བཟདཔཕརནབཚནབམསཔསམ

དང བནའསབཚནལསབབཅསསརབསསབཔབསདནན

གསཔཞརངགངགམཕརནགསཔརངཔསནཔ

བནའསགམགདང བནབསམགཏན སརབ ཐབས ནལམ བས

སབཚནབཅསསརབསགགང མཐརནཔམཛདཔབགས

བམསཔསསཔརབསབདངགགཔའ ཡངབནའསགམ

དམབན དདཔནགརམདགནདྷདང གསངནགསཔའདདངག ས

དང བསམགཏནལ མབདགནངབདང ནདགས བནན

ནནཔའད སའགནདགའདངབ སདང སརབལ ཚངསན

སདནསན འབསདངལངགདང གནགསསདངགཞནདང

དངགངངབ སདང ཐབསལ ངཅནགསརམདང བནམ

གརམཁནམ ངལདངལ ངནདངབ སདང ནལམལ

ངབསནཔའདདང མགབས ངདདཔནནརབཟང

དང ཤབབསདནམསབས སདང བསལ འདནམནཔཔ ས

པདངངཔ ཆརཀནརཅནདགའདང ནམམཁའདཔལདངབ སདང

སལ འདབཟངངངཏག སངསདངའངང བངད

ལ ངབམསདཔའགསབ སས

མགམཐརནཔམཛདཔབགསལ འཕདངམསགསབམསདང བཟ

དངརལདསའངདང དཀའདངགགསབདའམས ངབསའར

ངནའདས སབདངགགཔབདགདཀ པགམཔརངངསཁང

མཛདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

40

མགདན

མཁསཔདསཔདནངམལགསང

བ ངལའབསཔནདངལ

བདགངདངའགལསམསཔམས

རགནསམཁསཔདགལབཟདགསལ

རནའགནའརབསད

ལདམ རངབནནརབདགསང

ལབསའགམཁསཔགངདགལ

བནར ཚབསནསཚགསདསམ

འརབདངགགཔ བསདནངངསམཔརབགསཔ མའངསརངའམསལཕནམསས བལརབགསཔདབནལབའ

དའ སམལ

བནདབ

༡༽ འཕགསཔགད པ སངསསབམནའདས

༢༽ གསབདདཔགབསམའང སལདབདབངཔ

ལ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔ

༣༽ སརབསབསདན ཀ པརངང

༤༽ ལསདནནམཐར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

41

དངགལགསགསབདདད པནབཟང

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

འརདངགལགསམ

ཐརམདརབསདམཚནཙམགབད

ཡདའཡང སགསརངརངས

ས མམཐརའངསས

ཤབཏགསདདཔནམཤ

ཡདང བནཔབདགཔསངསས

དངབསབམམཐར

བབདགདཔརརཡདཔལས

གཔཔསམཛདམདདཔ

བདགསཔན བསདནམསནཔ

གགསགཔའརདནཔས

རམནའལབདག

བཞགགསཙམགབདཡདཔན

ཐམསཅདམནཔལགགའཚལལ འཡངཐགམརམཚནམངས

ལརཡངཝན མམབདཔནམཁསཔགསལཔགགསཅནངཔ

དལཁབནངམཁསཔནགསཅནཡདཔན ངདངགགཁརདཔབ

བསགགནངབནརཝད ལཔསནཔམཁསཔགཡདག མ

བདཔནསགངསདབམ དཔབབགརབཀའགནངམད ལནལདར

མགནསནརཡདའ འབབརབཏང དཔབའབདཝད ལ

པསམབདཔནམནཔནམལས འདདཔབདའབད མགནསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

42

འལབའབདདགགཔབརགངདབམ མབདཔནསགདགང

གརའབདཝད གནསནས བན འཐད ནརབནར

དགགཔབད མབདཔནལནགངཡངདཔརསག ལསལཔསལན

དཔཕམཕམཔནར གནསནགསདས ལགསངནལདང

ཚནཔཡདའགནསནའབངསའབདནག གནསན ད

ངསརསག ལམམརམམསགདངཡནཏནདཔལར

འཛམསགསག སཔབསགགསདམཚནདནམཚགསཔ

མདངའབགསག མ གཏགསསམ གཏབམཡདཔལས

མ ངཡངརབཏགསག དངདངསགསདཔབད

ལཝལས ཨཔགནསནསདངསདདདལསཡངཕམཔན ལལས

ངདཔབསལབསམགཡངའགའངརཚགསགཏམབཏངག

གསལསམརལརཡང ལདསཡནཏནདགའཝལས ལདས

ད ལཔགགསཅནངཔམབམ དལཁབནངམཁསཔཡདཔ

ནདབསགཝད ངནལདམགནསནཡདརའབད

བས རལས ངལསགནསནལནསཔལསའདདཔབད ངསདགག

བཞགའབདརགནསནསགདགསངགརའབདཝད རལས

ནརབན འཐདརདགགཔབད གནསནལནབདཔལས ལཔ

སལནདཔཕམཕམཔནར ལགསངནལད གནསནལསལགན

རལནག གནསནནལདལསའཐནའཝད རལསདརངན

རངད ངམནཔནམལས ལགའནརབད གནསནསའབདབ

ན དཀདརངདང དཀངགནངརབདག གནསནསམ

རལདགའཚརའབདགནའམནརབནག རལདང

གསདཔབད རལལསངག ལལསགགསདཔམཐའམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

43

གང ཟགའརཡདཔད ངརགསདཔགརངབངརངལདནམལས

འགའབདནནརབགངདདཔད མགགསའརབདཔམཐའམཔ

གངཟགམནམསག

ལསསའའངསམད མཚནབཟངདངདདབནཔའངས རལསཕ

ངབཏགསབགཔད ཨཔངརལནམལས ལསངསལར

བཏགསག རལས སཔསཕགསལསའསལརབཏགས

ག ངསམངལསའསབཏགསར མངནམལསར

བཏགསག གཞནམཚནངཔརདབངསགཔགནསམསཔང

གདགངགནམདསདམཁསཔགརག ཨཔརལམ

གསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའགནམསརམན ར

བམབཡདབདཔནའབདབསགནངག

གལ ངརངཐགཅནམམནནའདནའནདཔརའགན

ཡདཚདགསལབབཏབཔལས པངནསསའངསག འནགནསཚང

འརབ སབཟངཔ འགསཔ ནམམཁའའརའབརམཐངམལས

གསམཚནབཟངཔནམསརམསདགའ གནསཚངབསམངར

གམདངགཙངབན ཕངཐགཁརདལནཐང ཅནདངནཔནཆ

བཏགས བདགའནམའབདབམཐའམར མཚནབཟངཔ དདནཔ

བམགའངསག སམཐགཕངཔརནམད ཕངཔརབཏབདབམཚར

མཚནཡངཔངནསསརབཏགསག ལལསགསནམལསགལར

བཏགསཔནམས གཞནའགཔགནསམསཔཕརལསངམཁསཔནཔར

ར ཨཔའནམགསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའག

ནམསརམན རབམབཡད བདཔནའབདབསགནངག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

44

ནམགམརལལབགདང འནཔངནསསབ

གངརགནངཁམསསངསའཝདདག ལབགསགསངག

ར མམའཝད པངནསསབགངམངམཉནའག པང

ནསསབགསལབགདཆབབདཔནག གསངག

རཉམསགམསརནབདཔད ལབགསངབཅསབདཔནམ

སཔན མདངབསགན འགནནངཡངསགསཔམ

རལན ངབཅསམཁསཔནཔངསནགནངམནརབག པངནས

སབགལབགསདཆབགསངགགལསབ བདཔན

གནམརའཝད ངབཅསབདཔནམསའམདངབམསཔན ང

བཅསབདཔནམཁསཔནཔམའནཔངནསསན ངབཅསགསང

གངལསབརབག ལསམབགཚནགསརངསས བ

དཔནའབདསརལགའཝད བདཔནསགནསལགསརཔངདབམམཐང

འཝད ངབཅསསགསངགངའབདརའངཆབསངཔའབདརཝ

མས ངབཅསསངཔའབདའངའབདརཝམས ཚམཆགསརགསཁ

གསསརངསས བདཔནཝད བདཔནལདངཔངནསསགསཀགག

སགགབའདདཔམསག ནང ལསཕམགསཔངནསས

བབརའགནངབཝད ཡབསདལསཔངནསསགཔམཁསཔནན

ནབབརའདརམགནངབས པངནསསཡངཡབགནངབཝད དལས

གཔནན ནའདརའདགནངབདཔར སསངག

ནམགལཔབདངདའངརགསམདཔསན མནལཔ

གགསཅནངཔམམཔརསམསདབཏངག མའནསདཡབ

བསངནཔན སབསཔངནསསནཔའབད བསབངད

མནཔངནསསསནབབརབཏངག པངནསསཡབསགངསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

45

མནབགསསགདནབབངའང ལཔ གདན ནཔ གདན ལབ

གདན མགགདན རབལསལཔ གདནཡརབཞགདརངནཔ གདན

དརབབཏངག འབམལཡངཡབས གདནབཡདསལསལཔ

གདནདངནཔ གདནཡརབཞག མརམགཐབཔགདནམཅཆསགདང

ལབགབཞགདརངལབགདནདརབབཏངག ངགསཀརངས

ས ཡབབཀའརདག སཚདརནམད དང ནཆ ཞབསའ

བགས དམགའབབངཔངནསསསལབབདག

དསབཝདདངཞབས ནཆགསཤམའགགརཝད ལསག

སམཐངདངམགསགསཤམམཐངདའངརབད པངནསས

ས ལནམསནངདམམཐངབབནངདགམམཐངརབད

ལས གསབསཔདང འརའརབཞདགདའག འབབ

འསཔལ མཁསཔགབགདད རགངམད དལནནམ ར

བལནའགནསསབནརགངསག འབམལས

ཡངཔངནསསབདངལནགའཐདཔའབདབམཐའམ པངནསསགས

བཅདཔའགངསག ནམསཐམསཅདརན གརམསཐམསཅདམཐ

མཚམསཔ མསཐམསཅདལཔ གགསནགདནན རགངམ

ད དཔངནསསནནམརའཝད འགནནངབནརགངསག

ལསཔངནསསགསཔངབཅསམངསརབངརབད ང

མགསཔརངནཔ སའནངཔཐགབཞནའགསའབདརནམད

གའབད ནགསཚལནངདཀའབདཔརའརབག གསཔམནསམད

པརརབངབམགནརལམའབདབལས པངནསསསཕམགསས

འཐནའངརགངསག ལསཔངནསསཡབམལསགནངབངགནངབམ

གནང ཡབམགསདངནང ལསརནམཉམགཞནདངབཅས མ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

46

པརརབམངབརབགསདསཔརགསལབབཏབང ཟསབཅདབགསཔལས

མརངདངནམཉམསཡབམགསག གཞནཔངནསས

ཟསབཅདནམཐངའངནམས འབརངརབངབགནགསནཔཡདཔ

ལས ནམའབདངའདགསཔའང བཏངགནངརགསལབབཏབབཏངག

ལསལའབདསརནམད ལབམབདངབཅསདནཔགགསང

གའདནགསག ལསཔངནསསལངབཅསགསརབངབརའ

ཤགརགངམད ངཕམགསགནངབལགཐནའང དདཔངསགགས

དརཝད དཕམགསསགནངབམབཔནརཝད གནངབམལས

རངཐབཚར དསལགབཅརནགསའཐནའངརསངག ཕམགསས

ཡང ལདརངརབངའདདཔཡདཔན རབངངབབརགནངབ

ལལགའངམད པངནསསཧལས ངཕམསགནངབམལབརདཀའཝམ

བཅད དཕམསའཇམཏངཏའབདགནངབབག གནནར

གངམད དརངནམངསཔའངབབནཔ འངབམལབ གགསངམཔ

ཡདཔལསན ངའངབབནཔ འངབབསངབལསབནནརགངས

ག

ལསངགསརབངབརནཔའངགསདའབདསརསང ནཔད

སག བམགདམསངགགགནངམ ཚངསདའསགཐབར

འབབདཔད ངའནབག ལསའསདབད ནཔའལག

ཅནགལསཐརཔཐམསཅདམནཔཐབཔརསག ངགསནཔའ

བཞགམཔབན གནགསན འདདམ ཡངདགལབ

ཅན ཕམབཅན ཀནགཅན གནགརགརལཔ ཁབ

ཡདསརམསའངབམབནའབདཝད ལགཅནཙངཙངནམསག

མགརངགསཅནགནསཡངདགལབཅན རའབདསརདབདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

47

མཇལརབད བམསདབདཔནའ ནངཡངདགའག(ངའན)

མཡད ལསབངསམདམཇལགརབག ནངཡངདགའགར

ཙམསནཔགཞནལསབཟངབནཔརས ཡངནཔགཞནའདབམ

བའབདཝད བནཔདངའབསབ བདངའབདཔའཕངན

རབཔལསལསརབངསཉནདག མཁསཔདབངཔལདངཔངནས

སཡངནཔཡངདགལབཅནསརབངགརབདགསགརང

བསངམལས ཡངདགལབཅནདབརཐབག

ནམགའབདཝད བདཔནཡངདགལབཅན ནའབལཡདང ངས

བཞདགདཤརཝད ལསབདཔནདནདགདཔརབཞདགདཤར དསག

ལསབནབཞདགདཤརཝནནརསཔབས གརངནངལཔགརབདག

རགགསརངའབདབནངབནམམངས མསཅན

འདདཔདང འདདཔག འདདཔགནསལསབན དནདགབལང

བ གདམཤརརབད ལསནམ ཝནམ མནམནནར

ས རསབཞགག ལས ལདངཔངནསསགསསབདཔན ང

བཅསགསབདཔནལས རབངརངབདཐབདནན བདཔན

སབདཐབཡདཔན ངབཅསགསགནངརཝད བདཔནསངརངཡང

བདམཐབ གསང༡༥ པབསནམམཁའལསཕརརའཝད ད

བམའབདབན མགམགཞནའངསཕངབགསནའརལ

རབལཔ རབངནབནགགསཔདབམཡངདགཔརགསཔསངས

སའརའངརབལས དགསབནཔལརབངཚངསཔམངས

པརདན ངནལསའདསཔབདའཐབརངབནགགསསངག

ལལསགརངལསམརལཔགརའརགགདག ལ

སགརངགནསལཡདཔནབགནངརཝད སདསབསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

48

གནསལམཤསརལཔགརབདགགཤགསགས བནམནངམངསགས

སཚད བ མནམབདཔནསབདངགགསབམས

ལདངཔངནསསགསསབདཔནམནསཡདཔལསབདཐབཡདཔན

པས ནངརངབཅསགས མནམའངནམསརམནག དལས

ཕར ངབཅསགསས བདམགསཐབང གགཤསབབཤའབདཔ

ནརདམབཅའབཞགག སངསསབམནའདསལཔ འདམཚལཀ

ལནཏཀགནསནངབགསཡདཔནཔས

ལདངཔངནསསགསའརསབབབཅས ལཔ ཁབའངམད ལ

པ ཁབ ཟངངདདཔརམམཡདཔལས ངགསལཔ ཁབ

ངརའ ཨགདངམའབམམཡདའ གཞནཁལས དམགའངམན

ན ཡངནདངདངམདགསཅནབགསཡདཔལསནན རནམམཁ

རམ བགངདདབཝད དམགའགསཔདཔརས ནངསཔཔཧ

སགལངདལཝཐལགམབདངརནངའཝད ཨགའབདབན ང

གསའཝད ངབདའ བའམགམངཔའངམནང བསགགཡང

ངབདའམའངསཔས བམནའདསཐམསཅདམནཔནམལས ངགསའལ

བསའབབཔརགགས ཡངསངསསསནཔརཉནཐསསའལདཔད

ཡངདལམསའལདཔལས དངནསཧལསཔངའལབད

ལམཡདདངནཔལབཀའགནང ལངརནངབསདམསནག

ལདངནཔལཐགངཔལསནཔརམཐངལགསཁརདཔད ད

ལམལབམཚརབབམབདག དནཔག གལསརབ

ངམ སགབམདགའཝརསཔལན ལསངནཔ

སངསསབམནའདསན སངསསལསརབང སངསསས

དགའཝནརབག ལས དངདསསངསསསནགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

49

ལས སམསགངདགལསངབདང དངའགགངན

པ བནགགསཔགསསབཀའབལ དགངསཔལཅནདང

(སམསཐམསཅདལསང བནགགསཔསགངས ལའགཔགང

ནཔ དངནཔསའདགངས དྷ བྷགཏབད

ཡརདྷམམཎཿ) རནའལངཔ དནས བནཔབ

གངསཔཙམས ལསབནཔམཐངག ལམསདདསསགག

ངགསབཅདའགངསག བཔམསསའན བལམངབག

ག ནཆདམམཐངམཐསཔ ནསངནའདསཔན འཕངལས

གས བམནའདསདགབགསཡད རཝད ལས བམན

འདསའདམཚལཀལནཏཀབགསཡདརགངས ལསལསཔངནས

སདངདཔད པངནསསསགསཔདསབདཐབནནམ དཞལརས

མདངསབབན བམམཐངམསརཝད འབནངསདངནཔལ

ལསབབནགགསཔཡངདགཔརགསཔསངསསབདཐབ དརངཉན

རམནངབནབམདགརཝདཚརགགམབ དངཚརགག

གངགནངརཚརགསགངསམད པངནསསཡངབནཔམཐངག

ལས ལདངཔངནསསགས ཀལནཏཀཚལ སངསསམཇལབར

འཝད སངསསབགསསལགསཁག དངནཔལངབམནང

མཡལབགསཡདཔམཇལག པངནསསསལ གམསངསསདང

དངནཔལགསགའཚལརཝད ལསམབདའདངཔ

གནངའཚལརལགའཚལཝད སངསསསབམགངསག

ནནམཡངནགཞནཡངང གངལསསདམསབཤདཔ ལཐགམརག

མགཙངམསབནན རགངསག ལས ངགསསསངསས

བམནའདསཞབསགའཚལ མནད ངགསརབངགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

50

གསལབབཏབ སངསསསརཤག ཚངསཔམངསཔརདགརགངས

པཙམས ངགསམཏདདངཁརངབནསཆད སསམགམ

གསལངགམམདངངབདརངབངབནཔརགས ལཤའ

འཝབམཡངཡརསངག བནཔརགསགསབམ རཤགབནགས

རསངསསཞལབགསཔབསནངམན ངགསབམསབ

བཡདཔལསབམསབཔཡངརབངག ལས ལལམབན

པརགསཞགབལངམད སངསསངབལཡབགཡབབགསག

འཡནཆད དངགལགསམགབངངགསའངསརབསན

ན

ལསབང སངསསགངསགངསནང མགབངགསཡདཔལས

མཐརཧཅངགཡདབཤདཔཁགནང ངབདཙམམཚནདནབད

པན མཉནཡདམབདགམནདཟསནསསངསསབམནའདསལཔ

ཁབལསམཉནཡདནགནངརཞལསབསག མནདཟསནས

སངསསབགསགའབདདན ལམནཔདངགགཡངགནངར

སངསསསམནདཟསནགགཁརམཉནཡདབཏངག ལམ

བདའའནམདདམསཚལ ནགསཚལ ནདགའརབསགསཤམཐངམན

དཟསནས གའགརམསསཔབས གས

གགཡངམའབབཔར མགལདཚལམཐངམད འགསཤམའག སངས

སགསདསནཔསརགངསག ལལདར ལཔགསལལ

ནམདན དམསཚལནམལསངལདཚལརབནཔས

ལསམནདཟསནས ལལདདཚལའབཙངགནངརཚརགམར

བང བཙངམབབཔརམཐའནམག ལལདསདརངགརསད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

51

མསཚལབའབདབམངབཙངརབད མནདཟསནས གའ

བད དདདམསཚལངབཚར གརམདམསཚལབམ

ནརབད ལལདསངསབཙངརཁམག མསདཔནའབད

སརདཔད ལནབཔས མསདཔནལ འནདནང གརམ

དམསཚལབམས གརལལདསནདཔདང དམསཚལ

མནདཟསནསནདཔབཟག ལསདཚལགརབམད དཚལད

ཀལསམབཔབས ལསདཚལངརངལགན གརདརངལགན

རཝད མནདཟསནསདཚལསངསསའརབཅསབགསདནན

རནནཏནབད ལས སངསསདནའསངམགབཏང

དཀའཝདཔན ངསགའབདསངསསམལཝནནརམནབསམགས

ཤམའབདབཏང གརབམནདཟསནས ནདགའརབབངས

དང གརསམབནང ལསཁངབངསལའབདཐགབཅདག

གསགརཔསམབདགམནདཟསན ངབཅསལཔ ཁབའ

སངསསའརབཅསདནལསདང མཉནཡདངབཅསགརཔབབཝ

ན དརངནདགའརབབགདརབང མནདཟསནསདག

བབཤའབང ངརངནརངརངབདགདབངམགཏགས དསབདཔད

ར ནདགའརབབགསག གསགརཔསལཔགསལལ

ངབཅསདངསངསསབམམཉམདཔབ གལདངལནགག

ལགབག ཕམསངནབགབགརདབམ ལཔསབཀའགནངམད

སབཞགབནལལསདརསབཏབག གསཔསབཞགབནར

འགའའངནམས ཡངནབགཞནགའཚལནམསརམནག

བཞགབནལངམདདཔབསསངསནངངབཤམསབགས

གསཔནསགགསབགསཔད གསཔནགདམརརས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

52

ངསཧརགགལ སཆརངགཔཕབབལསབག ག

དམརསཔངལསངནལནསཔདངངབལགབཏང

ལམཏགབནའབདགལནམམཁའངཤལབཟའ རལངསལ

བཏངམདསརལངསརབཏབརལངསགསཔརངཆབབཟའབར

འཝད ཐབསདཔརགསཔརངཆབབསཐརགསག

ལསགསཔས བམརསཉནབནཔམཐངག ཡངན

དགའརབབགཔབས གསཔགཞནསམནདཟསན ངབཅསཆ

བགགལགཁངབགལསའབདར ལསནམབམབཟ ཚརགག

གཞནདགཡངདསར རངངམགཁམསསངསབགསསརའངས ཐག

པསལགབམས གསདདཔའབཅམད ལསསབལསདབསཔ

ལགཔགསམཁར གསཐགའབགའངགསཔའཐགའཐགབངམ

ལས ལགབཤགསཔལབམརབནཔམཐངག

ལསནདགའརབབཚརནམལས སངསསའརབཅསནངསལཝད

མནདཟསནསཡནལབབམཚནརམམབམས གཙང

བངསམདབབསམབབཔས འམནདཟསནཚམཝད སངསསས

སགསའདརངཝམནང འདསཔསངསསཡངདམསཚལབཟ

ལཝལས འཐནམབབན གསགཞནའརབངསཔནའཐནའངར

གངསདབམའབདཝདའཐནག ཡངའདསཔསངསསམགགས གག

གཏརཅན ཐམསཅདབ འརབའག གརབ འངངབནབརལ

ལཝནཔས ཡནགརངལང སངསསསའབབམཛདདཡདཔལས

མནདཟསནནདགའརབསགཙསཔབནབརལ ཡནབམཛད

འབདཝད ལལདམསནདགའརབཆཤསགནབདགངཡང

ནམལས ནབདགངའཐནམད མངངའཐནཔནདགའམསརམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

53

ག སངསསསམན ཡནབགནངམད དངདགནདགའརབའ

ལལདཚལ མནདཟསནནདགའརབནནརགངསམད ལ

ལདགནམདསདསངསསདདཔསག དམསཚལའངལ

ལདཚལམནདཟསནནདགའརབར ངགསཀམཚནཡདའ

ལསབནནཔས

གལསམཛདཔདགགབདན རངམལསའདསངགསའདར

ཅནངསཡདང རངསམནསསམམཐངམལས སངསསཝ

ད ངགསའདརཅནསགརགངས ལསཐརཔལམབདདན

སངསསདངགལགསམ སབཤདདངཡནངའབདབརའནག

ལའནམགཏགསཐབསདཔལས སངསསསགལདལ

ཐགལས ངལཐགལསའནརགངམད སངསསབམནངལས

ལཅནམག གལརབནམལས གལས ངལཐགལས

འནརའནམད ཞགབནའརསངག ཡངངགམངནཔ

འགནཁམསདསབཞགགགབགས དངངགམགཞན

དསཞགབགསནམད ཞགབནའརབས ངགསའདརཅན

ངཁམསཡདཔམས སངསསདངགལགསངཁམསདཔད མ

མསགནགས གལབརཤགརམསདགའགསའངམ

ད གཞནསམཐངམའལནངལདང ནཚདསཔནམལས ག

ནནརམནསངསསལསགངསབནཔབདག མ

ལསབསདམསབསཡནབགངས སགངསམལསམཡངབནཔམཐངག

ལསལགའནམདསངསསསགལ དངབཅསགསལདཚལལགད

མམནགརགངམད ལགདམནརག ལགཔདངབཅསགསགའལ

སལགརཝད སངསསའལཐགལསལགརག ནཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

54

དརལདཚལབདཔམསཁརནརནམགལདཚལདག

ལསགལསངསསསའལབམཚརཝད སངསསས འལ

འང དམགསའལབནརགངསག རདངགལ

གསམཐརམདརབསདམཚནཙམགདདཔནབདཔའཡངདབར

རག སམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

55

གསམགཞགགསརདགའནསབབགས

བདཔནབསམགཏན གསརབ

འཇམདཔལགཞནརརཔལམབསརབགགསསཔསགའཚལལ

ཚདམལམནསཐམསཅདམནརཔ

ཚདམརརཔནཔདདང

ཚདམལམནསསནའཆདམཁསཔ

གསངཡབསམསསངརག

སསབདཏགའཐརབནབཏང

ནས འརགམགཞགགཤམགསལས

བཅདབནནསབགསམདར

བསའཆདཔར ཡངདངཔསད

མཚནད གསཔགདབལས

གཔདངགད གམཔམནམདངས

དཔགགསདབ བཔཚདམདངཚད

ནགསདབ པགབནདབ གཔསལམགཞགདང

བནཔམགདནབཅསན

དངཔསད མཚནད

ལདངགཔསཔགམདནགགནཔསཐགམརསཔསཔགངའག

ནནསདས ཡངམཚནདདབངསན གསལངགཔསཔམཚན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

56

དན འགསལསཔརངབམཔ ཅདསརགགསཅནདསཔ

ནཔརལརངསངགསལབགལདང གཔསཔལགགསལ

སགསཔཉམསངབདལསཅནགལན

གདབ

ལདནགཔདངགདགསདབདང མནམདངསདཔགགསད

བ ཚདམདངཚདམནཔགསདབསགསདབའནཚགསཡད

གཔདངགདགསདབ

གཔ ལརངབནམནམམམཐངབརལདངའབདནམཔ

ཙམགཤརབལགཔསབན དརནམའནགཔན ཡང

མའནགཔསམཔམནམམམཐངནཡང མཔམཔཙམགལ

དཔདང གཞནཡངབགསལབནནསལབཡདཔརགསཔ

མནམམམཐངཡངམཔལཤརབདང ཕམདངདགའརགསནཔནས

ལསགསཔལམནམམམཐངཡངདངམཔལཤརབདགཐམསཅདལ

གཔསབན

གད

ལམཔམལརཤརབནསལལའགཔསཔལགདས

བདང ལངགཞནམནམསངབན དརནམནམཔའནཔ

གསའ

མནམདངསདཔགགསདབ

མནམ མགདཔནསལརངབནམནམམཐངབལམན

མསབན བསའམཐངསཔའལགསམཐངབཙམགལན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

57

པར བསཐསཔ སཚརབ སངབ སསགཔ དསསཔཆཚངལ

མནམམཐངསདས

མནམལའལདངམའལབནསདན མནམཡངདགདང མནམ

རངགས གཔདངལངམའལབགཔམནམཡངདགམཚནད

དརནམའནགས གཔདངལཡངནལནནསའལབགཔ

བསའམནམརངམཚནད དརན ངདཀརཔལརཔརམཐངབདང

གལརམཐངབ

ཡངམནམལབདགནནསདན དབངཔ མནམ དམནམ

རངགམནམ ལའརམནམདངབཅསབཡད

བསའརམནམནརཔནགམམགཞགམདརབསཙམགས

དསཔསབར མནམདགལརངནམངམནཔདསཔས

དརནགམསདཔལནམངམནཔགདབངཔནཔསགདབང

ལབདགན སབནལ གདབངལགགསལདགསནས

བདང མསགངནཡངརངགསའམདསཔསའགསའམ

ལམཐགནསབན ནགམཔདགཚངནམནམངམཚངནབ

ན

སནམསགསའམསསངབདགནགལསགསཔདབངཔགགས

ཅནཔདང དགསནགགསསགསལབནནསསཔམནམདགལདབངཔ

མནམསབནལ དབངཔ མནམདགསནཡངམསལསསབན

པགངཡངའགསཔས སདམནམསཔནགནསསསའན

སཔརའརབན སཔརངསརངདགཔའམ ཡངན སཔརངགསལབ

ཆགངནཔལརངགསབན ནསབནབགནསགསདངབདགདཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

58

དནསགསབམགསརཔམསལངའནལབནནསཡངནསཡངམས

པན ནམགདགདནམནམམཐངབལལའརམནམསབན

དགམཚནདདབངསན ༡༽ བདགནདབངཔགགསཅནཔགདབངཔ

སགསཔལབནནསསཔགཔདངལབགཔདབངམནམཚནད དར

ནགགསའནག ས དནགགསའནདབངསནསགའནཔདབང

སབར ༢༽ ནམངམནཔབདགནདདབངལབནནསསཔགཔདང

ལབགཔདམནམཚནད དརགགསའནག སསསཔ

གགསའནདས དནགགསའནད མནནསགའནཔདམན

བར ༣༽ གཔདངལངསཔརངསརངདངབཆརངགམནམ

མཚནད དརནགགསའནགསརངསརངདངབ ༤༽ བདགན

ངའནལབནནསསཔབནཔགནསགསམནམགསཔས

ལའརམནམམཚནད དརནགབལབནཔགནསགསམནམ

མཐངབའཕགསལམ དནམཐངལམ མལམ བཔལམདངགམམ

བསའར གཔདངལངམའལབགཔམནམམཚནདམཁསཔཕལམ

སའདདཔས ངམསགསལགགགསངབདབངསདང གངས

རཔརངབལསགསཔདབངཔ དགམནམནཔརའདདམད དགམན

མནཔརབནདཔསནམནམདངམནམཚདམལའབདཔར

དས སནངམཚནདདགརམནམཙམམཚནདབཞགཔནལ

མནམཚདམམཚནདདསན ངདགལམའལབསཔགགགར

ནའསཔན དརནབདགན དབངཔགགསཅནཔལབནནསསཔགཔདང

ལངམའལབགཔདབངམནཚདམམཚནདདང བདགནདདབངལ

བནནསསཔགཔདངལངམའལབགཔདམནཚདམམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

59

འནངརངགདངལའརམནམལརངདཔསམཚནདགགསའགཔ

ནན

སདཔག

ལརངབནམནམམམཐངནཡང གསདངམཚནགངཡངངབགལ

བནནསལཚདདཔགདཔགལསདཔགརབན ལཡངསདཔགཡང

དགདངརངགསཡད ཡངལགམཚངབགསལབནནསསཔརང

གཞལགསཔསདཔགཡངདགན དརན བཡདཔགསལབནནས

ཐགངལལཡདཔརགསཔ ལགམམཚངབདརནཐབཚངནཔ

མཚནདང ཡངནངསཔལབདབརའལནས བའགམཔགསལ

བནནསཡདཔརཚདདཔགདན མཚནརངནཔས ལབནནསསཔ

སདཔགཡངསདཔགརངསབན

ཚདམདངཚདམམནཔགསདབ

ཚདམ རངལགངནཔདནརའལདཔརགསཔ ལཚདམསབ

ན ཡངམའལལས ཚདམབདཅནསཔ སདང མསདནགསལ

དང སཁགགསགངསཡད དངཔ དན ཚདམགངན རངལལ

བབདཔཅནསཔའ སཔདནདང གསཔདན རམསཔ དན

གསལབརདཔའངཚདམནན སཔདནན ཚདམདདདདབངསན

ཎ བསའར སཔདངཔདང གསཔ རབསགསལའགཔདང ཎ

དནའཇལབདང གསཔསགསལའགཔསདངཔརགསཔདང གསཔརགསཔ

གསལསའརགསཔརགསཔལདས སནརངབསསལལབབ

གཔཚད མམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

60

ཡངརངབསསཔགས ཚདམབསསངསཔསསསགསཚདམན

པརབཀགནས ཚདམནནགཞལལཚདམགཞནསཔལབནནསནཔར

རངབསསགསདསཔརབནཔདང བབསཔགས བགསང

སཔདང རངགསལབནཔསདཔགམསཚདམནཔརབཀགནས

ཚདམནནརངལལབབགདསསབན གཔསཔགསདབངཔ

ཚདམནཔརབཀགནས ཚདམནན འམགཔནཔགདསསབནཔན

ལདན མནམཚདམདངསདཔགཚདམགས གསརངསན

ཏ

ཚདམམནཔའམཚདན ཚདམབདཅནསཔ སཔགགསན

པས རངལལབབཅནསཔཚདམམནཔམཚནད ལདན མ

གས ལགག ཚམབཅསགམ

མགསཔམཚནད ལནཔདངམནཔགངའངམགསཔ ལགག

མཚནད ལལལགཔརགསཔ ལདནགཔལགགསདངགདལག

གསགས མགནསལགཔརགསཔ དརན ཐགངནསབབ

ཐགཔབལལནནམཔལགགདང གདལགགསགགགས

ངབདབངསའ

ཚམམཚནད ལལམཐའགསདགསཔ ལདན ཆམཉམཔ

ཚམ དནའརཚམ དནའརཚམབཅསགམ མཚནགམཔབན

ངསནསཁལབཕསདཔགལམཚནན ༡༽ འངནནམ

མཔདང ༢༽ ཕལརནསདམཔདང ༣༽ ཕལརནམདམཔ

འ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

61

སནའགའགས དབལ ཡངདགཔསཔདང མགས ལགག

ཚམབཅསབརབཞགཔཡངདནལམནམཚདམདངསདཔགཚདམགསགག

བསནསཡངདགཔསཔསགགབངསཔཙམནཔསངསཔདངད

པརདད

ཡངདནཔགསརན དབལ མནམ སདཔག དདད ང

ལམསཔ བཅདས ལགས ཚམབཅསབནའདདཔན འདགདནལ

མནསགསདངཚམབཅསདནངསཔདགདངདཔརདལ གཞནམས

མབནབལ

དདདམཚནད མཚནགངལཡངམབནཔརརངལབནཔམཐའགག

སཔ དརནལསའསཡདཔམཚནམདངལསའསཡདམཔ

མགངསགཏགསཔན

ངལམསཔམཚནད རངལརངམཚནགསལབརངཡངསསདས

པ དརནདསགགསམསཔལགཔརཆགསསའནཉནས

འམནམངསགཏགསན

བཅདསམཚནད གསནགསཔཚདནགཔ དརནམནམཚད

མདགགསཔདང སདཔགདགགསཔ འགསནགསཔས

པདནརགསནཔགསགསཔལརབརཚདམམསཔལབན

ནསསཔམསགསནགསནགསཔསབནལ འལགཔདངགད

གསཀཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

62

ལགསམཚནད རངའནངསལའལབགཔ དརནགག

གསངབདབངསདང གཔརའནཔགཔ འལའངགཔདངག

དགསཀཡདཔནན

ལམགཞག

སཔསལསམསཉམསངབ ངལའབལབནནསལ

མགཞགཡངའབཚགསཡད སནསལམགཞགདང སད

གསཕནནགགསགགལསཔནང ལམགཞགསནག

བལཡངཕནཔརའརབས ལམགཞགམདརབས གན

ཡངསསཐམསཅདདངསཔལནལ ལངམངསས

གཞལ གབསཔཐམསཅདདནགགན ངརབཏགསདསཔམཚན

ཡང སསཔརབལནཔསས སགཞལབརབལནཔསགཞལ

རངབ ནསནགབཔསགབསབན

ལལཚདམསགསལདབངསན མནརདངགརགས ལརང

སནསསནརངམཚནདངམཚནགས

མནརདངགར

མཚནསགསལབནདསཔརམནམཚདམསགསསཔལ མནར

དནན དརན མནམངབགགསརག མནམགས

སཔརགསདངམཚནལབནནསགསདསཔལ གརདནན

དརན གཔདང ཐགངནལའ

རངམཚནདངམཚན

ལཚདམགསདང མནཔགསརངམཚནམཚནདངའབགས ཚད

མགསརན ལརངསནསབཔནཔརགཔསབཏགསཔཙམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

63

མཚནདནན དརན འསམསནམམཁའ གཔསབཏགསཔཙམན

པརལསནསབཔས རངམཚནདནན དརན གགསལསགསཔ

མནཔགསརན དངགགསལམཚནདངརངམཚནསབན དར

ན གཔ གབལབ ངཔ བདགདམསམཚནདང མནནཡདཔས

གགསལསགསཔརངམཚནསབན ཡངསགཔལཡངམཔ

མཚན མནནཡདཔགརམརངམཚནནཔརབདཔསདཔརཡདད

ལབ

སལདགསགཞལབརངསཉམསངལནསདན ལ

ལངལ གངལ ནལ འགལབཅསམཔབཡདཔལས

དངཔངལ

ལངབའམསམཐངབལལངལསབན ལམནམང

ལདང གཔངལསསརཡད ༡༽ མནམཡངདགངལལ

གགསལསགསཔགགསཅནརགསཔམསདང གགསཅནམནཔསཔ

གསམསན ༢༽ མནམརངལགསངལའལཔནལབན

ནསངབགངསརཔདང བགསངབལསགསཔདགན ༣༽ ག

པངལཕམནཔ ཕམདས རངམནདངརངམགལཕམ

ཤརའངབནཔས མགལཤརབཕམའབལགཔངལསབན

གཔངལལངགཞནདནསངབདཔན གངནནགཔལཤརབ

དནམནནཡངདནདངའབམཔཙམགནཔམཚནསན

ངལནནཡདདསཔསཔད བགསདངལངགཔདང

བངདངལངགཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

64

གསཔགངལ

མནམལལརངདངའབམཔནདརལལགལགངལས

བན ཡངདརནམཔགལམཚནན མཔསམའནམནམལ

མཔརངདངའབམཔགནབཔདབངསམཔམའནམནམ

གངལབཞགཔན གངལསཔགའདནརན མནམ

སགངབརབལརལདནརགསཔགལགངལསབཞགནའངའགཔ

ན

གམཔནལ

ནལསཔངབཤདཔགཔངལན ལནལསབདཔ

མཚན གཔལའཆརབའགསལམནནཡངམནཔརན

ཆགསསནསའགཔསནརབདཔན སནགཔངལདངནལགས

དནགགན

བཔའགལ

དནམནསའགནསཐབཔལའགལསབན དརནམའན

མནམདངམའནགཔགསཀ འགལམཔནཔའ

སནབདརབསཔམསས ངལསཔནལཡད གངལདནགམན

མདབང ནལགཔསསན འགལདནམནནལཡད སཔ

རངལགཔདངགདསཔནལཡདང གངལདནགཔ

མནམནལཡདཔདང བནནལགཔནདསནཔདང འག

ལའལསདངལགསམནཔདནམནསཔནལཡདཔནན

མཁནཔབནའསམགསབདརབསཔའདདཔལདགགཔགནངའགང

དགགཔདནམནགནཔརམམཐངབསདརངམསསདདཔརའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

65

མགདན

སཔཎས དབངསགསཔགཅནའ གཔལངབམཁསའ ས

གངསཔར སཔལལའགཔདབངཔལབནཔསཔགམཔར

སཔལསགསཔདགསལརངབནགསལཔརམཐངནཡང མསགཔམ

གསནལའགནཔསསའནས དརནབསམགཏངས

པགསཔགཅནདང གཔསལལསསའནསངལརང

བནགསལཔརམཐངབཔ དརནགལངནཡངབམཁསཔནན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

66

གསགསམགཞག

ངགབསལགམཚངབགསལབནནསརངགཞལགསཔ

སདཔགཚདམམཚནདསབཤདཔབསལགམཚངབགསགང

འགན ན ལསའསཔལགམགསརམདབསཙམགན

གསཡངདག

ལགམཚངབགཏནགསགསཡངདགམཚནདན ལགམ གས

ས སབ གབདང གམཚངབགཏནགསསམམཚནགསཡངདག

ན འངདརན བདངནཔལལསཅན ཡད བཡདཔར ས

པགསལམཚནན ནལདག བབས བགསན

བབསགགསདཔདགགས དགདངབབས

ཚགསཔནལ བབནཔདགཐགམརསདས

ནསལགམདརགསཔཙམགན གསབདགནལདས

བཔགསས གསདངབབསགསལནམངམནཔའལབཡད

པདབངས བགངཡདསལཡངཡདདསཔསབ དགགས

དསལབགཏནནསདཔགབདནན འལགམཚངབ

གསགལབནནསབབགསཔསནསདཔགཚདམནདས

འབསགསདགལཡདཔའམཡངནདགདསགནཔརབན

གསསབང སབབསདངགསགསལའལབཡདདབདས

གསའལབབནསབབཔསགབགསལབཔན སབ

འལབལགསབགགནཔའལབདང ལསངའལབགསཡད

དརན གཔན སཔནཔར རནགཔདངསཔགསབ

གགའལབདང ཡད བཡདཔར རནདངབགསཔལས

ངའལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

67

གསཡངདགདབ

གསཡངདགལདན འསགསཡངདགདང རངབནགསཡངདག མ

དགསཔགསཡངདགདངགམ

འསགསཡངདག

འསགསབདཔལགམཚངབགཏནགསའསགསཡངདགདན

ན དརན ཐགངནལལསཅན ཡད བཡད པར སཔ

ཁསངསགསབདཔའམ ཡངནལཁསནཡདཔངསགསབདཔ

དསགསཡངའསགསངསབབན དརན ནཔགཏངབསཅན

ལངསདའངབན ནཔསལངསདམསསབ སགངསཔར

སཔའ

རངབནགསཡངདག

བབསདངབགགཔསགསབདཔལགམཚངབགཏནགས

རངབནགསཡངདགདནན དརན སཅན ག སཔནཔ

ར སཔ འགནལགསཔགསབདཔགསགསཡངརངབན

གསངསབབན དརན བངཅནསཅན དལབསབདང

དལའགནནརགསཔར སཔའ

མདགསཔགསཡངདག

བབསདགགཔནཔལགམཚངབ གཏནགསམདགསཔགསཡང

དགདནན བབསདགགཔསཔ བབསལ མན སཔ

དང ད སཔལསགསཔདགགགཡདཔམསན དརན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར སཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

68

ངབམདགསཔ

མདགསཔལདན ངབམདགསཔདང ངངམདགསཔགས ང

བམདགསཔསཔ རབཏངནསངངབསགདཔརབབཔལཚད

མསམདགསཔགསབདཔལརབན དརན གངཟགབདགསཅན

ད ཚདམསམདགསཔར སཔའ

ངངམདགསཔ

ངངམདགསཔསཔ རབཏངཡདཔསགནཔསབསའརཡདནང

ངབལམདགསཔགསབདཔལརབན འལའལལམདགསཔ

དང འགལདགསཔབཅསཁགགསཡད དརབདམཔབན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར རནབགངལའལསལ

དཔབསསབདཔརབཔདང མནགའརསཅན ངབག

ད ཚབགནབསདངནཔཡད པར རནངགའགལཚ

གཡདཔབསསངགདཔརབཔའ

བགསདངདགགགས

གསབབསལ ནརབདང ཡད རནགསརབཔགས

ནཔསབགསརབདང བབསལ མན རབདང ད རབ

ཡདནགསཕརལདགགཔདགགགསསབན སནའསགསདངརང

བནགསགསཔབབགསདང མདགསཔགསདགགགསན

གསརང

ལགམཔདགལསགངངམཚངནགསརངནཔདང ལབནནསས

པསདཔགརངན ལདགལསགསསམཚངནགསམབཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

69

གསནཔདང ལསསཔམགསཔ སབམཚངནགསམས

པགསདང ལསསཔཚམཅན གབམཚངནགསའགལབ

གསདང ལསསཔལགགའངབནན

དགདརབདལ ༡༽ མབཔགཏནགས སཅན གཔན

གསགངནཔར སཔ ༢༽ མསཔགཏནགས ས

ཅན གཔན སནཔརསཔ ༣༽ འགལབགཏནགས

སཅན གཔན སཔནཔརསཔའ

གསམགཞགལགནལརལ

གསགསཔའདགངརངཚ ཉམསངལརབ སཅན ན ན

པརསགསར དས དརན བསདངགསར གལད གང

ནརནདརངམགལའརའག རན འགལདགསཔགསཡངདག

ན འངབསདག དགལདཔབབས དརངམག

ལའརཡདཔབདགསན སནབསདམགལའརཡདཔར

བནགསསབཔན དམགལཡདནདགལདདསཔསསབ

བ དགལཡདནསའརམགལའརབཔསགབབཔན

རསཔ

གཞནགསདགགདངདཔངབ གསརམསལགནདཔབགསནཔས

སནདགགབགམསམབདཔར དསཔདནརངགསལས

ལསངབམདཀརདབས བམམསལདཀའགསདཔདང

ལཅནབསཔམགཐབནས སནལངསཔདཔརཤག

སཔའཡངརབངབབནཔ གསཡསམཡར བགམལ

ནངསའགལངགསརགནས བསམགཏནངཔསགསབསཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

70

མགང

ཡངདསཔདངའལབགཏམམདརབསཙམགན འཡངབཤདཔདང

མདདབའནནསདཔམཚལསབལབགངཟགམསལདམནབདག

འབསསཔགགགསཕནཔགཏནནསདམད འནངནངཔགངགས

ལཐསཔངབབཔམསལངཟདཕནཔབདང གཔརངའལསཡན

འམདངམཁནམསལགའདདསཔལསའགནབབསཔན སསཔཎ

ཚདམགགརགརབཞགཐག བདནཔབཤདལསཁངབནཔག

མགཞགམདརབསགགདང ནམནཔདམདཀརཔ ཚདམདནགཔ

ངཔགརབཞགཐགནསགསགམགཞགམདརབསགསགསགག

སཔའསང རངའདམནམསལཕནཔརརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

71

སམཛདམསལནལདདར

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མ དདངབརངངལགངསནས

དནནཐརཔལམཐགངབཏངསང

ནརདངལངསདམདམརགངསནས

དངམངབཡལབརདརསང

བབདཔལབགངརབབཞག

གསམཐའདཔགའནལའརསང

ཟངངདཔདནཔགནསགངས

ཆགསངབམལགདམཁཤརསང

གགརའགནསརངམསམཉམབཞགདཔར

མངབསདབངདངམནངགབཙངསསང

གནསགསབགཙམཡངདཔར

ཁཕསངསསལཔལབགསསང

དབངགརསམཔབངབསཙམ

དབངདནངསངནབསགསགདམསསང

སངཔལཐགདཔར

ཕ འགདལའནསང

ལསངནབསགསཔབསམ ངལདཔར

གཞནཕནབཔནམདགཁཔསསང

གཡདངབནསགཞནམརབབསམསང

དལབལམགསདརསའནསསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

72

རངརངལགངཐབགངཡངདང

གཞནལཐརཔལམའནདགསརསང

བམགསབཐབནགསས

གམགགསཚདདནབསམསསང

མསཔཤརབམསམགགདངདན

གཡདངལསབབསཔནརཡངབགསསང

འལབའནཔདངགགལསག

མསམནགདམཁསལའབབསང

ལལསཐར མཔབལགསམསང

གདགསགའགམསལངསསང

ལལདནཔནགསནགནསཔརསང

མསསངལདགསམཉམསནབརསང

ལལང གགསནགནདརལམསང

དགསཕརཞགགལངསང

དགརགསཔཙམཡངབདཔར

བགགསགསཔནགསསསང

བནཔགངདདཐབསདང

ལམབནསགཡདཔརབསམསསང

ཐསབསམམསབསཐབསདང

ཐམསཅདནངསལསའཅནམསསང

མདཔ རལཆསདལབསཙམཐམསཅད

བནཔའནཔསནཔརབསམསསང

ཁགགསཔབནའ

མསནཔརབཤདངརསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

73

བནཔམརཞབསནགཉནའངབ

སཔརམསམསབགཡདདསཔནནམ

སལབནནསའངཔབབལས

སཔནཔལསབཟངབནནམ

ཁཟསགདངའསཔབཟའབལས

བསཁཟསམབཟའབཞགནམག

སཔམཚངསཔནསས

སམསཔསསདནནས

གཞནནབདནཡངནབལསཡད

གལགསལཕགཔལངཡང

རངགནངཟདསནའནབསནའལལ

ནདངམནརངརངམསལདདན

བནཔཆགཡདདརངལསསས

སབདམངསསལམའ

སསངསངམགངལདདསང

ཧཧགདམ མཚརགཏམསཔས

དསཉམསགསལངམདགམབསམ

གཉམསམཚརཞརསཔལགསས

དའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

74

གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

ནབད

གཁངའཡངངགསརདཔནབགསཔནསངཔསརབནབསདཔན

བདངཔསལའརབནཔདངསགསདནལསལ༡༦༨༠ ལརགབཏབ

གནང རབསདངཔམཁནརབསབནཔངགདབངནལསསམཛདགནངཔཐག

ནངནནཡདཔཁངགནང འལསངསདགཏགཏགཚངམ

གཐགབདདཔལསབན དབགསཡདནསདགཔགལས

གཞནཔསཁངའརལསཨགརངབདཔབབན མའངསཔ

ཁངའནགནཔརལསམསཔར ནམགའབདཝད ནརབཏགས

སམགའརནཁཡངའངརཁགབཅདབགས འབདཝ

ལསབན ངསམནབསམལསའབདབན ཁངའརལསསའ

དཆཡངགགབརབབའབད མལསམགནཆདགདཔརག

ཐགཕབགསཔན དངཔསངསསབནཔཞབསཏགའརམས

ཡངགནནརབན སནངདནམགགམདསདང བརབཏགས

པདནམགགམརམཔམའཝགསཡདཔརལསགངསཡདཔལས ཐ

མའསངསསནསངསསདནམགདང དམསགསབམས

དནམག ལསདངཡངདའནདནམགལདའས འ

ཡངདནམགདསའསབད གདངམདཔགའཐདཔརངའབད

དརགངསཡདཔལས དནམགགམནཡདཔཁངནའལས

འསསཔན དམཚནསཔདདཔས འགདང

མདཔསགསལབདབནཔགབསགསགསའང འརངསཡང ད

གསངབའསཔརབནཔལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

75

གམལབདང གསངབཡངསགསབགགས

ནགམཡངསགསམཚར ནའདགནསབར

དསངསསབནཔས འབནའལལསབང

བསདནམསནཚགསཡངསགསང 8རགངསདབམགན

གསཔཁངའསབཐགལསརབསལསརབསབཅདབདགའནགསཤམའཐབདང ཉམསགསཡངབབད དངཡངབསདནམསཚདདཔགབསགསགསཔའརམས འརངསཡང མདལས སངསསམདནམཐངནས གཔརཡངབསཔར རབསབདང སབདངའགསའར9 རགངསདབམ ནངམགརལསངཉམསབསའབདགསཔན གནསབསཡངངབདང བདསགནདཔབཀལགས ལསགསཔཕནཡནམཡདཔརགངསག གལདཁངའལསརལསམསཔན ལསདནམསན དམསཔནའར རམཁསཔསགངསདབམ དཔདདཔའཕརརངབཞག མཐའམདདཔདསམཙམགཡངཐབསདཔལས འབམམནཁངའ བནཔདངའབདནབསཔབབ བལཔལསབལཔབརབནམནརདགས ཁངའལསབའཚལའབདབབད འབམམབའཚལའ ནངསའགལཁབགངབམགནདམཔསཞབསཏགགནམམཚད ལཡངསདགའདདཔལའཛམསཀནབནངལསདགདངལམལངབརབདསཡངནངཚངའསངལབདངངས གགསངགསསངལསབའཚལའབདརན

8 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༠༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 9 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༡༥ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

76

དགསདབབགརནགརལས

འངསཔངགསདམསནརས

སསདལབའམསམམཛདཔ

མཉམདཏགལསཔསའད

སམཁའལམནརབསབན

འདཞགསངསགལསབང

བནསབབགནསའདམཛདཔ

བདམམསལའངགའཚལལ

འམགཔངསགསདནནཡང

གབསམལགབཟངཔསབལའདས

ནདཔལསནཔག

གདམརསརམ ལསཐལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

77

རམདཔརབདཔདངབམཔརདམབཅའབགཏགའཐརབནབཏང

གགསངགསསངཆགསརབསརདསམཐངཐསང རདངཆད

གདཔཐགལསམཔབན ༡) སགནསད ༢) ལསགསངདན

དདཔ ༣) གགགངམཐམབརབགངདནདདཔ ༤)

ངཅནཁངརགནསདན ༥) ཁངཆགསརབསདས ༦) ཁནལས

དངནརབནའམསདགསལ ༧) ཁངབངསཔབདཔ ༨) ཁང

རབགནསདངདགསལ ༩) ཁངཐགགསཔབབཏངཔར ༡༠) བརབས

ཁངཉམསགསཡདཔར ༡༡) ཁངནངནདངདགསལ ༡༢ )

ཁངབནདམངསཕན ༡༣) མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

༡༤) ཁངརབས ༡༥) རབསདགཔགལས ༡༦) མགསལཐབ

ནཔར ༡༧) མཚའམངར ༡༨) ཁངསམད ༡༩) ཁང

ངགནསཡངསགསཅན ༢༠) ཁངདནགརདངངདཔན ༢༡) ཁངའ

དམགརརཡདཔར ༢༢) ཁངནངདངབབགསགནངཡདཔ

ར ༢༣) ཁངནངགསནཡདཔར ༢༤) ཁངཉམསགསབབང

ཡདཔར ༢༥) ཁངགརཏགབཀལབསན ༢༦) ཁངལསབད

བསབཅསསབཅདརགལསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

78

གཁངཆགསསསགནསད

ཡངདསནངསཔརགཁངརདཅནངཅནགཡདའ ངགསར10ངཆའགགངདའག11མངའངསཆགསཡདཔན ངགསརལས

གཞལམངཁགའཝད ལཊར༡༩ གསཁརགའངམབང

མཆགསཡདཔདང སགནསའཁལསནའགསལཊར༣ གསཁར

གགགངམཐམབཆགསཡདཔའདབས ནབསཅནག

ཁངའཆགསཡདཔན

ལདངག ལསགརགབམའཝཡདཔངདནདདཔ

ནསཁན མགརལསདནནའཡབལཔསམཐར

དབཏངམད འགལབདཧཤངནག བངངགསརཆའགགངད

10 ངགསརརབངདནཡང བདའགརངགདནའནབགམཔའགནངགདབངསལསངབཡངསའན

ངགདབངག(༡༥༡༧-༡༥༥༤) ལ༡༥༤༣ ཙམགའགནངགནསགགསདངའལའནབས མངགསཡངནད

ངགསརངཆགསཡདས ཕགམ བྷགདངམཁའའམའམཞབསསཡདཔགགས བཁངངགའདངཔ

བཅགས ལསབསཡངབཁངདངབགསགནསགགཁརམཚམསཁངཤབབགསཚནགསརཔབམགམ

པའཡདཔལས མངཔསངགསརརའབལདརག ངརའམངཔཁདནངགསཚནབནམལས

བདམའཀརང (Krong) ན རཉམསང (Trong) རདརབའག ལགསམངགསརར

ངའལལསངརནརབནའམསནཔལབཤདའམདདཔནཔས གའབདརབན གསཚན

ཀརངkrong རབའམངཔངགགསགནམལས གསཚནའདངཔཆགསཔབསལསརངམངཔསརང

ངགགསཐགལསཀརངkrong རའབཝནཔས འགཐགའཝད ངརཀརབཏགསདངནརབཀལ བད

ཡངདགཏགཏཐནམབན མངནའལལསངརཝནཔལབཤདའའསའབབནཔམཚནག

ལསམམཐང ངཔངགགསདངཡངའལདཔའཁག ངདནའསདནངངརའནཔསརབཔན

འནནའག 11 ངགསརཆའགདའགཡད བདའག ང དའག གངདའག ངམལདའག རཕགད

འགན མའབདབན དའགབལསདང ལལསརགདའགལགསབཏནདའགབའ

བགསག ཡངསགསདའགརགབའལཡདང དགགདངའལབན དའགརའདཔཡད

ཡང པརངཁབདརསང དནམདཔརརལནསཔཉམསངཅནགབགའགགནསཔ

གསཚནདའགརབན ངསཁཡངཔ gadpo རདསའགགདངསགསལཏགཏཐནཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

79

འགནང ལསདནནསདངགནཔགནངབསགནས ལ

དང གལ རངདརཡདང ལལསརཉམསགདངགས

གསར རག རབའག འབམསསམནཔགནངསག

པགདང ནགགནཔགནངསནརངརཉམསངར

གགལསབཝདའཆགསཏགཏགཡངའག དངབསདའགནངངཐང

ཏགངཁངའཡངལཔདནནསབངསགནངཔརལསབཤདའག

འབདཝད དངཔལསདནནའགརམངའངསགལཔནམ

དང སརབསནམནནརལསཁགསལནའག

གསཔལསམཐརའབདདང འག ལསབདནངཔསདརབས

གནསགཞནཁལསཕརཡངསགསཡདཔམགཏགས གརནངལཤངད

ཆབབལའབདང མཐརའརལསརཙམགཡངམཝལས

ཡངསགསཡདཔདངདཔརལསའརངདཔས མཚདམཇལཡདཔ

མཐརཡངགརདཐགལསབརབརཝགནཔརབདདཐགསསཝ

གནཔས

མཚནའབདཝལསབན མཐརའམདསངཡདགམཐརནན

ཡངནངབཅསདསནབསའག དནལས མམཁསཔས

ནངལསནཔརམསབསམཔདངམནམདམཔསའལགཏམ

དང སཉམསནདངའལབཡདལསགསརམམངམཇལཡདཔབམ

དནཔབཏངབདངདངའདད ལསབསབདབགདན

ལས མམཁསཔགསནཔགཏངཐགསཆགསགཡངདཔཡནཏནམངའ

བསལདནནམཐརགགམགནངགནངམནནརཡངམནཝམས

ནངམཐའགནརད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

80

གམགའབད ལསདནནརའམདསངཡདགན

པདབངབཏང ང འགལབདཧཤངནངགསརལསརནཡདཔ

རལསངསནལསངམནངཁགསལབདདཔརཁནངམག

ཡདཔནཔས རབཏངཁནའབནཔདངབནཔཆགསཆརཡདཔར

གཔམདདཅནགརས སཔལས ཁནའཡངམཐའགབནཔདངད

སབདགསཔས དའབདབན ལསནཔསགསགངསནན

ཁནཡངའམའཝཤགཡདཔལསབནསགནསཡངསགཏནག

ནའག མཚནའབདཝལསབན སལདནནའངགསརས

གནསའཁལསརསགཏནནཡདཔདངདཔདགསཔབགགལས

ངསནལསདངམཚནཡང དགགགཡངམམཐངའས མལར

འལལསགརབབནརའཡངབཆབརངཏནཏནགཆའག

བགསཔསརན

ནང ཚདམམའལལས མམཐངརནདཔན 12

རགངསདབམ དསཔ གནསལགརངནང ངསམམཐངབདངམ

ཝཙམགསདཔདངནམབབགསའས ལསདནན

འཡངངགསརཆའགལསརམཐའགམནརདཔདང ཁགཏམལས

ལགསཆབཞགབབཔངསནལསགམཐབཔལསབན ནགརཡང

འསའབབགམམཐང འབདཝད དདཔགཏངདཔགགཡདརབན

སརབསསབཔནངསརབསདཔཐམསཅདལསཔརབས13དངལ

སདནནམཐརགསཆའགམཇལཝལས གསགགདངསས

ནནརལསདདདཔའག

12 བདཔནསགས ཚདམམའལ ཚདབ གསབཅད གཔ 13 བདཔནདཔའབ སཔརབསད ཤག ༧༣-༩༦ བདགངསགདཔརཁང ༢༠༠༠

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

81

གནང དསནངསཔཡངསགསདརབགསངཡདགརབན

དསནངསཔརཡངསགསགརབགབདརབསངག མཁན

རབས༧ པངགདབངའནལསམཐརནང གདནཔ14རམཇལཝམས འག

གསལབནནངཡང མངགཁངཐགགསམགསརབངས15 རབད

ག ནངགསནགཞནབརགམགའང གརབཏགསདཔར

ངསདངལསརགཡངབནའག འབདཝད ལསབནའནརབ

སམཐརནངའབདབན མངངགཁང16རལམ གབདག

ངསབདདགའབདབཝད གགསཚནའཆགསསམཐཚདལས

འབདབན གསསདངབསངཁངགསགར ངའཏཆགས

ཡདའསགརབནམས འབདཝལསབན གརའཀཝདང

མཔརབངབམ མཚནགཡངབདཔའདདལངནར

གསབདགརབནམགཏགས ཝབལརཅནརངབཏགསདཔ

བཤདཡདཔབམམསབངགནརབན གརབགབའ

རངའསའབབམཐངམས འབདཝད གངགཆསགསནངགརའལདར

བའཝདངབན ངསཡངའགལསམརགརབདཡདཔན

14 ནནགངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས 15 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༢༣༠ ༢༠༠༤ 16 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

82

གགགངམཐམབརབགདནབཤདཔ

རབཏངགགངམཐམབཆགསསསགནསའངབདདནདངའལག

རའདཔནང གགགངམཐམབརབབས གར

འདཔརངསགནནརབན ངགདབངའནལསམཐརདངའག

གསལབནནངགརཐནའངསགགས གབགར

བཞགཡདཔམཚད དནཆལསའབདང བདརལབནགསའབདནངས

དངདདརསལམསགསདངམཉམབསའབདཝལས རམགསབ

དཔའགམབག དཔའལབ བསགསབང ངརདབའག

རབལཡདདབམ ཁམཔདངགངངའགམསཅན

གགསཡདང དནམདསགསདམགལཔབྷལཧདང ཤར

གསདངངགརལཔཅན གསདགའགཟངསམབ

ཅན བགསདགཚལགཅན ངགསདངནནར

ཐརགསཅནནཔརལསགསལདབམ17 འངདརབདབ

17 གའནནཔརལཔ ངཡརབདབསངསམད དཔལནའགགསཞལའདནགསབབསངབབདཔ

ལམབཟང ཤག ༡༩༣ མབཤད ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

83

གསལདརཡདཔལསབན བམགགངམཐམབནངདཆབབ

ང ལཞགསངཉམསདངབརདབངཐངངལསངའལ ནད

དངགནདཔནངནགསའངང མགངདངལ དབངཡངམསང

བར རངབརམབསཡནཏནའམཐརནམབགསབར ད

ནཔའགསངབའདའབགཚལགམཅནམསཅན

གམཔཅནལ བའནངབགསཡདཔནའལབམཚནག

དང གའགཅནགཟནལལས འགསཔདངཉམངབདཔདསནང

སགསཤམཡདགནཔཁར མངསལདངབསགསལསའབདང

མཡདཔལས འམཝདངང ལགརཞས མསཅནགཞནའཇམཏགཏ

ལསགནནགསདབམ བམཡངབཚངསགནསགའང

གདབཟངམམཡདཔཁར ནངཡནཏནདངབསམཔམས

བདཐདལསའབདང འནདཔགན དཔའམསདངའནའབདབཕ

རལཔ ལབངནམལསགནནགསཔབསཔབདནའལབ

མཚནཡངདགས གརབདཔནཔས

ངཅནཁངརདགནསདན

ཁངམཚནམ གསངགསསངརདཡདང ཡངསགསག

ཁངརདརབསངག འབདཝད གསསའབདབན ངཅནཁངར

ཝནཔས བཏགསདསཔརངསའཡང ངརངསཁ18ལསའབད

18 དསནངསཔརཡངསགསངསཁརབདབཡདང བདཔནཔདབངསརབའགགསལབན

བངས༡༧༩ ནང འཁནསམགམརའཁནསའག བམ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔའགདཀརཔ བ

ངས༡༡༤ ནངའབདང འཁནགསམགམརསག བམ Goerge Van Drem སགསབགསགནངཔ

Languages of the Greater Himalayan Region བངས༡༩ ནང Khengkha is often spelt འཁནཁ

or ནཁ but the more phonetic spelling ངསཁ is preferred རསག འབདཝད གཊར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

84

བན ངདང ཅནརའཡདཔདནནཔས དའབདབན གཔ

ཅནདང དགསཅནངཅནརབདབམགན ཁངའདབས

ངགའལཆགསཡདའསསགནསངཡངངཅནརངཡདཔས

གནསརབདནནམལས ཁངགཡནཁགཡདཔམངཔགམང

ཅནསགནསཆགསཡདས ངཅནཔརབནང ངརཉམས

(ངཔ) རའབཔནམས བམངགཡདཔཐངངང

ཅནངརབདཡདཔལསབན ངཅནསགནསའ ཁཆགསཡདཔཁང

མཚནཡངངཅནཁངརཝནམཚམརངདཔས

སདནངའབདང ངངཀ19རབཡདང ངསཁའང

གདངསཐནཔརངརབབདཐནམན དའབདབན མཐང ང

འབརམཚརབང20ཡངངའལབམཚགབདབམན ཅནརའ

སདནངའབདང གརཅན ཡནཏནཅནརཡདཔདནནདཡདཔལས ད

བརནཡངགསསངཅནཁངརརངཝམགཏགས གཁངར

སརམཔལསམ ནངསའབདབན གཁངརཡངས

གསཅནགརསངག རསངཔམཚནགབནནནརབན

གགསཚནནངསགནསསས རངསསཡདདའབདབན ཁང

ཆགསསསགནསའངཅནདང འགཤགགཤངས ཁངགཡསའག

དབཀལ གགངམཐམབཆགསསལང བགཉལཁངཆགས

གརསངསཁརལསབའཚལགནངམཤགམཚནང Hen Kha A Dialect of Mangde Valley

in Bhutan ནཁརབདགནངམམཚད མནངཡང ldquoThe name Hen Kha or lsquoearly languagersquo

suggests that it may have preceded other languagesrdquo Journal of Bhutan Studies volume 24

summer 2011 pg72 ནངབདདབམའབདབན དནམངསཁརནཔརནཁརནམད དནཡངམ

ཁརཁདགཞནལསཡངམདརདརཝབམགའངའགརབཤདག 19 ངཀརའ དནདནངའབདབན pool pond ར བདནའགམས 20 ངའབརམཚརབགབངརའགདཀརཔ བངས༡༦༣ ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔནངགསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

85

སརསརབམས བམམང ང ཏངསངརའབཡདང

གརངགརཡངསགསཡདས གསཚནངལས

ངསགཁངརཝནཔས ངརལསའགལསམརལགསརངས

ཡད

ཁངཆགསརབསདས

ཡངགཁངའངགསརསའརརབབན འམདཔནབགསཔནས

ངཔ21 སརབནབརབསནདམཔགསལ༡༦༨༠ ལརབངསགནང

ག སབངསདམཚནགནནརབན རནངསའག

ལཁབའབནདདང ལསགསགསའནངདཔརསགསན

གསཀབསགནསསདང ནངལསཡངངརངསགསབགངདངདམ

གདདནཔསདཔནབདངཔསལའརབནཔ22 དངསགས

21 ནསངཔསརབནབམག བདལསའགནཞབསངདསབགནཔས དཔནབདངཔམགད

གམཔཐགའནམད ངངགསརདཔནབགསཔགནསབསག བདཔནཔདབངསརབའག

ལརབསནངའབདབན ནསངཔརབདག བམ ངགདབངནབསམཛདཔལསབནའནརབས

མཐརནངཡང སའརརབབནནསངཔརབདཡདང ངགསརམའཇམདཔལསམདརབསསཔ

གཁངཆགསརབསནང གནསངཔརབདག འགདཀརཔ ནངའབདབན ནམངཔརབདག ནང

ནསངརབགབའརངའཐད མངབདསགནསནསངརསལསནམད པབདགདའབདརནསང

པརཝནརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངས 22 སལའརབནཔའམམཚནགཞནདམསནབམག (༡༦༡༣ ༡༦༨༠) ལ༡༦༡༣ ལརབདནའདའངས

ང གཞནལསཡངསའནཞབསའངགསརརདའནརགས ལསམཔསདམཛདགའགན

བསསདདམཛདསམདངསགཏདབན ངགསརསའམདཔནབདངཔ སརབས བསང

གསརངབདམཛདནཡངཤགབངས ལསམམསདངདམཛདདམསརབསསགསདངགས

བནམབནདཀརགལལང ནང བསགཡངང གཞངརང བསངང གཞལདངང

བཅསངགནདངབནཔརབཅསཔབངསཔམཛདསབབན ངདམསལམཚནསདགསཔབནའན

འགགགསཔལཚབསལའརབནཔམགངགསརདཔནབལསདགམཔརལ༡༦༦༧ ལརབས

གནངག ལསལ༡༦༨༠ བརནལངས༡༣ ངབནདདནབསནབངས ལཔས༢༠ དངངས༦༨

ཐགབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

86

དནལསདགསབངསབངསཔནཔས ངསངགཡདཔརབན

འགགསལབནནང གངནསདངསགསབཀའའརཔདཚངབར

བངསཔདང སནསངཔསརབནབསམངགཁངཐག

གསམགསརབངས གངཙནདནདཀརདམརལསདནམམདན དངམ

ལམདནལསགསཔགངགསནམངབངསས23 རབདཔངསང

ཡདཔན བངསལའབདབན ངགསརམའཇམདཔལསརངགསརབང༡༡

པགནམལགསཕགདང ལ༡༦༧༡ ཙམགབངསབངབརབདཡད

ང བདདའབདབབན ངགསརདཔནབདངཔསལའརབནཔ

མགལ༡༦༦༧ ལརདགམཔཐགབས ལ༡༦༨༠ བརལ༡༣ ང

ལདསབནབངསལཝཔནངདངསཔགཞནདནགགསཔ

ལའགལརབས24ནངགསལའབདབདཡདཔབན ལསབན

འནརབསམཐརནངཡང བསནསརམའངསཔརསངབབར

གགསཔདདངསགསབརདགསཔགངབཀའའརརགཔད

ཚངབརབངསཔདང བན སའརརབབནནསངཔདཔནམ

གགསརངལདམགནགཙངབརདངས ངཔརནངབསབཟངཔལ

མངངགཁངགསརའབསགནང25 རམཇལཝམས མཚནལསབནམདར

བསབན སལའརབནཔམགལ༡༦༨༠ ལ ཝཔནང

གགསཔརལསནངགསལབཁ གགསཔལརངདངསགས

དནལསགཁངའཡངནསངཔསབངསབངསཔནམར ངསན

ལསནངཐནཡདཔངབདདབམནམལསབན གཁངལ༡༦༨༠

23 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤགངས༢༣༠ ༢༠༠༤ 24 དའནནནའགསའངདང བདཔནཔདབངའགགསལབན འགགངསགནཚགས

ས༡༩༨༤ ལརཔརབནཔའགལསདརབསདངལརབསནངགསལཝམས 25 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

87

ལརབངསབངསཔསབནནམཐགབཅདབགསཔས ཝདངསངས

ཐདལསའབདནཏནཏནགནའག

ཡངགནརབསསཁནབཤདལཡདབདཔན

ཁངཐགམརགརནནཔཔངཔ26མགསགནམདནགའམགང

ཙམགགབཏབགནང རམཐངའནམད ངགསརདཔནབགསཔས

ཐགཁངའམདབངསབངསཔནརབཤདགདང ཡངཔང

པས༡༦༦༧ ལརགཁངགབཏབནམལས རགདནསབངབགསཔ

བསདཔནབགསཔསཔངཔམགསགནསལསསགསགཞནའན

དཔཝལས པངཔམགསདརངབནངའམཔཡདརགངས

སགནསགདནསཆགསཔངབནམབབཔརགགསབསབསནམ

ལས མངརསསགནསཁངབནབབ རགདནསབངསཔམཚན

ཡངམངཁངརབཏགསབཏགསཔནཔསརནརབསསབའག

26 པངཔམག (༡༤༥༠ - ༡༥༢༡) མཐངལབངཡབསགསདནབདངམའགམཔལམགསས

འངས མཐངངའབརམཚལསགརབསབས མསལགའབདབདལཔནརབད པངཔསག

མརབམསངབདལནཔནམཚ ནངབརཤག གརནཚདནནནམརཡངམབརཐནཔརཤགགར

དམདབརནམལས མཚནངམངསཐདཔཁརགགདངནཔགགམཆནའགབགསམརཡངམབརཐནམད

ཁའཛམསཔདསདདཔསགརནཔངཔརབདདངའགདརབསངནམལས གརསས

གསཐམསཅདབའདནནངག གརབཏནམགསགདནསགཙབཔང བམནནབདང ངམཁར

བནང གཙངངནང རབསབནསང མཐངགཏམསངནབསའརངསགསདནགནསདང

གགལགཁངཤབངས ལབབནཔདརསམཛད དངལ༧༢ བརགགསཔརཔདངལསང

གཏམནངགསལ པངཔམགནཔལསརཔདངཡབསགམརབཐདཡངདརག པདངཡབསགམ པ

ངཔམགདང གསསངམསབལམཚན ལསགངསཔའནལསབཅསནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

88

དགསལགབན

རབཏངམངཁངརམཚནབཏགསལའཆགསཏགཏའབཝད

ནམའངབམམམཐངངགཤརཡདང ལངསསཚདདངའལབ

བན ལསརངམནཔས པངཔམགལ༡༤༤༠ ལས༡༥༢༡ ནདང

ངས༧༢ ཙམབགསཡདཔལས ལ༡༦༦༧ ལརཔངཔསགབཏབགརབ

ངསདངབདགའག མཚནགའབད རབན བསཔངཔ

མགདངསཔགསལངས༡༤༦ གཡརསངག དངདཔནབཐདཁ

དཔད ༧ཞབསངནཔསཤརགསལཁམསདབངབབནའལ

གགས སལའརབནཔམག ངགསརཡབསངགདབངགདང

ཕམབནཔམསགབཏབགནངབསགནསཁརངབངསདཔབཀའ

གནངམར ལ༡༦༤༤ ལརངབངསམཚནཡངསའརརབབནརགནང

ཡདཔདང ལསངའམདཔནབཡངརངསམཛདགནངག ལས

ལ༡༦༦༧ ལརདཔནབལསདགམཔའནམད དཔནབགསཔ

གནསནསངཔསརབནབགནངགནངམནཔས

པངཔམགགགསལངས༡༤༦ ཙམལནསངཔདཔནབགསཔ

གནསནག ལསལ༡༦༨༠ ལརསལའརབནཔདངསཔགསཔ

དངསགསདགས གཁངབངསབངསཔནམལས བརནལངས

༡༥༩ ཙམགགདཔརཡདའསཔངཔསགབཏབ ནསངཔདརང

བནངའམཔཡདརགངསའགརབལསཡངབནཔགདང ཆའག

བགསཔམཚནགགཡངམམཐང འབདས མངགདབངཡནཏན

མཚམགསཡང གཁངདཔནབགསཔརངསརངགབཏབབཏབག

འབདཝ ལས པངཔམགདངའལབགཡངདརགངསཡདཔམཚད བ

འཚལཔརངསཡངལངསཡརམརབགསབཝད འལབཡདཔལསརངམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

89

མཐང ངསནརབསདངགགཁརབའའབདབཝདཡང ནརབས

སནཙམལས པངཔམགསགབཏབགནངབལསགཆད

ནཚདམམཐངརནམདང མསཡངངསངགསནམགངསསར

མཔལསམརབའག མཚནབན ཁངཔངཔསགབཏབ

ནཔར དཔནབགསཔནསངཔསརབནབརངསརངགབཏབགནང

གནངམགནཔས

བངསཔབདཔ

དཔནབགསཔང༧ཞབསངནཔཞལབནམམཚད དརབས༤

པལསབནའནརབསམགབམཡངནམལས ཁངབཟབདདང

ནཡངགརདཔནབརངསགསཐགམབཅདཔརདངལསལམནག

ནམརངསཡང ལསབནའནརབསམཐརནང དཞལ

བདབནགསཔརབབས27 རགསལཡདདབམན ཁངའདངཔབངསམ

དཡངངབམགརངམབངསཡདཔལས དཡངངམགརབསདང

མཐངསརའག འབདཝད འསཚདམལསའབདའསལལསཉམས

ཆགངཉམསགསབབས ཆཚངཉམསགསམགསཔརངཡརསངམ

བམགའག འབདཝལས དབམའབདབནམངགགལས

བལམཇལནའག

ཁངབརབགནསབར

བངངགསརདཔནབགསཔརངམའབདསབམགཡདང

ཁདའནམཆགསཔལས བསརབགནསམཛདདནལས ངསངཚང

27 ངགདབང ནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

90

ནམལསམཁནཔགདནའནནཔལམཁར ངབགསཚནའ

སདཀརལཝ28རབསགནསཁལསགགསཞལགགསཔད བས

མཁནནམགདགཔགགསང ཁངདཐདནམམཁའལསམར

འཕགསཔགནསབནབགསངརམཛདརབགནསགནངསརགགསག

འབདཝདའགནནགཔཕལཔསའབདབན མད༡༦ སཁང

ངརབསརམཐངཡདཔམས བངབསམགསཞལབ ངབ

མསདཔའསནམམཁའལསམརརབགནསམཛདས ངའངཔདནདགརང

འགརགངསནམལས སགནསཁལསཕརལགནསངགརནརབས

སལསབལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

བའཚལཔརངསད ནརབསའབཝདཡང ཆམཉམསརངབ

འག

དགསལགབན

མའཇམདཔལསའརལསབདནང ldquoའལལསརབང༡༣ པ

ཡསདང ལ༡༧༤༧ མཐངསགདནཔམདམསཔདདཀརསཞབས

སབཅག གགལགཁངཉམསགསདངབདམཛདཡདཔམཚད ཐགངམར

བཀའབདམཁངབངསགནང བསཔརབགནསམཛདདན གང

ངསངཚངནམལས བསམཁནནཡནཏནམཐའཡསགདནའནrdquo ར

སགནངག བདདགའབདབབན མདམསཔདདཀརམག

ཐགམརསགམམཛད ལསདངངས༥༩ ལས ༦༩ ནཚདམཁན

རབསབཔཐགབགསདངལ༧༠ ལརབརགགསཡདཔདང བས

མཁནནཡནཏནམཐའཡསམགམཁནརབསབགམཔནཔས མཚན

28 སདཀརདལཝརསངགསརཆའགངབགསཚནམཡདཔསགནསགངནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

91

བནཡནཏནམཐའཡསམགརབསབགམཔཐགནམད དམ

སཔདདཀརམགའཚབགསདཔམཚད མདམསཔདདཀརམགམཐར

ནངཡང གདངམངཚབནཔརམགསལཝལསབན རབགནས

དནལསམདམསཔདདཀརསམཁན༡༣ པམགགདནའནར

ངསཡངདགཔགལསརངམམཐང ནངགམགའབད མཁནརབས

མཔརནཔལསདངསལའརབནཔདངསཔགསཔསཚདཡར

མརབགསབབབན མཁནརབསགསཔདངགམཔགངངགས

ནམསབནམགཏགས ལསགཞནགནཔའསའབབགཡངམམཐང

ཁངཐགགསཡདསལསཐགངམབབཏངཔར

ཁངའདངཔབངསཔབསལསརང ཐགཚདགསཅནའབདབངསཡདང

བསགགངམའལ29རཁངམམཛདབགསཔབས

ངབསགསསགཁངདངམཚགསསཕགསཚནགནདཔ

མས རམཝད མསཡངདབམགནངབརཐགཚདངམབ

བཏངག གནསདནབནཚརགགའབདཝད མརངངགསརའནཔ

བང གངརསརམདཔགཁལས རབསདངགསལམའགལས

མརབལགཤགསཔལསནརབསསབའགརམངགདབངཡནཏན

29 གངམའལཝའངསགས ནདགའརབབནནལསནརབཤདཡདཔདང མངསག

དནཔདངགཁངམའལམརམཛདཔལསགལསབལགཞནགཡངནའག ལམཚནས

བམསམནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབདནངའབདབན ཞབསངའགསདསལསནལམ

རབབཟངརམཚནམབཏགསཔམངདངརབམཚནགཐནང མནལམརབབཟངསསགདནཔདང

གཁངམམཛདཔལསམམཇལ ངཁནངགངརང ངསཁལསབརགངBrakteng རབབདའཐན

ཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

92

མཚམགསགངསམས ལསབན དཡངམབལསསགནས

ང མགརགསསཡངསགསའབའག

བརབསཁངཉམསགསབར

ཁངའདངཔབངསཔལསར ཉམསགསཚརགམགགརལསམ

དངནརབསསཡངབཤདནའག ནངབརབསགསགམ

བསནནང ཁངཉམསགསཐགགསཔལགབཀལབརལས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚམགདང གསནརབསསཡངདས

ཚརཝམསརགངསའག

ཉམསགསཐངསརལསབན ཡངདབངའགལགསཔའགདདབང

གམགསལདགརའརལགབསགནངམནམལས རསངསས

བནཔདང གདཔལནའགཔདཀརབདསརའནངལགམས

གཙསཔའགལཡངསཁངདང དནངཔམསཉམསཔགསབདངགསར

བངསམཛདཔརགསལདབམ30 ཁངཡངཉམསགསདསཔབཀའ

གནངམདངགགཁ རལམདངང མད ཆསགསརམཡངགནངམལསབན

ཁངཉམསགསདན དགགངམཐམབདཐངརགམ

འབདབན བསངཁངགབཅགསདཡདང ལལསགསཚན

ནངའམནདའཐནརབསཆདཔནངནང དཆགསསབསངཁང

བདའབདབམལགཔགརབཏན མདངགགཁརམཐངལས

འནདངདངཨམ ལསགསསའབགབལ ལསངཆསཐད

ཁརདཔད ཁངབགསཙནདནངམཡདདགའརབདབངགནམ

ཝདང གདངགསའགཙནདན ངམགགཡདབབབཏང སམལང

30 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༢༠༤ ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

93

ནདགའརབབནསཟམརསསགནསལས ཁརངགཞགའབག

ཁངཐགགསཔབངསབངསཔནམདང བངསཚརནམལསགསཚནནང

མསཅནཕགཔདངཀཤལསགསཔམཐནཔསམཚད ཆརསའབབ ལགས

གགསཔལསདའཚབགསཡདཔནརབསསབཤདའག

ཁངནངན

ཁངའདངཔབངསཔབང

ལསརངཐགཚདགསའབདབངས

ཡདཔལས ནངནརལས

བན ཐགའགམནངནགཙབའ

ནའམལསབབབ

ཐགཚདམདང འརན

མདབདདང གན མན

དཔའབགགཔའབགས

གསལཡདཔམཚད བསས

མཚནབདདངའཕགསཔགནསབན

བག ལསལནབམཇལ

གས ཐགངམརའར

འཆངལསཞབསངངགདབངམལ

ཡནཆདདཀརབདམཡངསགསདང བསསངབངབཤགསསངས

སསབངསཡདཔརལསབནའནརབསམཐརནངཡང

གསལཝམས31 ལསབར བསགནཐགཚདངམབབཏངབལལས སག

31 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

94

མནནབསལགརངཐགགབཀལཉམསགསཝད ཐགཚདགས

པནངབསསསགདནཔབཀའབདགརངབསསདངགར

འཐདཔབངསཡདམཇལགསཔ རམངགདབངཡནཏནམཚམགས

གངསམས

ཁངནངནགརམནདངབསསནངམགལསདསནངསཔར

ཐནཔནགསལསརངམཇལདཔལས ཡངཡམཚནཏགཏགག

ཚར ནངལསཡངགནདལགལགགགའ མནནམགས

གངསརའབདབན བའསབདངདཔརགཡངདཔ

ནམད འབམམབའའགལཁབནངགགལསདཔལསགནམདས

དནབསཅནགགངསཔལསའགསནསལསའག

བམབ ངཁདཚདཙམདགཡདརབཤདཡདཔད ལསབན

བབཔདམརཡངམཚནལཡདཔརནརབསདངམངགདབང

ཡནཏནམཚསགངསའག འསམཚདནམའབདབན སབཟངདཔར

ཅནབ གསཀལསའདརའདང ཞལདབསམཔབརལསགསཔ

མཛདཡདང ལལསགསགསའནངའམནདགསཅནའཐནམད བ

འསནདགརབསགསགནདམགསཔམཛདདག འབདཝ

དའམནདབསནམལསརའབམམགནངབལསགསནསས

བཤདལཡདརངགསརམའཇམདཔལསཡངབདགནངག

དངགཞནཡངཁངནབངསཔད བའལངས

ནཆགསལསགསཔལའབདཝད འསགསམདཔརསས

སརངབབརགངནཔལསའག འབམགངནཔབན

གསམསདགའནམགམངདཔའབ དགའབནཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

95

ཡངནསསབཤདལའག ལསགགབའནལམགངབཏབནར

བཤདཡདའལསདངགསབན མཨཔགནགརམགསཔར

ནནད(cancer) ཐབ བ མནབཅརངགརགདནགནསར

འན ངརབརངའན ལགམདནཚདལམཁརནངནབརཆདག

ཡངའངམབགག འཨསབདསགགསགནངདརགསལབ

བཏབགནསརསངག ལསཝགལལསལགདབ མན

བཅརབཀའནདགའཚརབའབམརངརངམནངདཀའངལགཡང

དཔཐགལསངསསངགརམནཤསསནལམགངབཏབནརབ

ངསའའབཀལཝམསརད ནཤསསབཤདའག

བམགགངམཐམབགསརབཔགནསཡང མམརས

ཁགབདངལསམགརངབམང ཁངའབ མནལསཤབཟང

ངནའབགསཔད འདངའལབབའསགཡངཏནཏནཐནཡདཔ

ཉམསངལསབཅདཔན བའགཞནདངམའཝགནཔདངབདངདས

སརབནཔས

དགསལགབན

ལསབནའནརབསམཐརནང སངསསརབསབན32 རགསལཡད

ང ཁངཅདསཐམནངའབདབན ནམདབད རའདཡདད

བམ ནངསཁཐགལསའབདང དསབདབངགཡསགཡན

32 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

96

འབམཇལཡདཔལསབན ནམདབདརངནམམགཏགས སངསས

རབསབནནཔས དགམདའནམལམགསཡངནམད

བདནཔརལསགངསམས

ཁངབནདམངསཕན

༡༽ ལནདངབའནཔགན

རབཏངའགལཁབནངནཁངདངདནམངརབསགཡདསལས ཁང

འཡངམཇལཝཙམགསརངམསནངནདདཔབགཡགསཔདསགཡད

པལསབན ལནདམངསདདདཔདངདགངའནགསཔགནཆ

གརཡདཔན

༢༽ འརནབསདནམསབསགསཔངས

གངརབནང ལལདཚལམནདཟསནནདགའརབརཡངས

གསཐནའ ལདངམནདཟསནངགསབསདངའརཔགམག

ང འརཔལསནགདཔནལདཚལདངནདགའརབགསའང

ནཔལསབན འརཔབདངགཔརགསརངའགསཀར

ཕནཔལམབཟངཔཡརདནམགམདཔལབསབཟངཔཡངཁངའ

བནཐབཔལསབནབསདནམསགསགངམགརཔགནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

97

༣༽ གསནགསཀབསན

གསརངགསནཔདཔབས འནངནབརཆདལདངབ ས

ལགསའངདནཁངའནངསམདལརབནཡནབདགམཛདབ

ངདཡདཔདང འགནམལམསངདནལདབད

གབབསསགཡངནཔལསབན གསནགསམགཏད སགན

པས

༤ ༽ རངགསསདངལམལགརགས

རངགསནམངམནཔསདངལམལདའབདབན གསནགས

སབ བཔགནངདང བངདམངསགརའཆམདངགཞསམཇལཁ

གནང བསཡངཁངའབན འངམལས སདངལམལདནདང

བདགའནའབདསགརགསགཡངརཡདཔནཔས

མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

མའབདབནཁངའདབསགསཚནངམགནཔར མངཚབར

སཡངབམཐངགནམདསདམ སབཟངསབཟངགམདདང

གནསརདནལསའངཡདཔལསའག བམདབངའགལ

གསཔམགནདགའརབབནངནངལསངགསརདངམཐངབསསང

འནཔབས གངལམངཅནཁངབལསཕགཔནམད ཁངམམཇལཝ

གསགནསལསརངབསལསམརབབགནངནམད གད(དཔའགས)

ཡངམརབབསགནངབམཐངམབཐགལསའནམདང གགས

སངཅནངནངཇཆངབགལཡདཔརལསདའཚབགསཡདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

98

རབསསབཤདའག དསནངསཔརཁསབམཐངདནག

ནམས ནངགསསད བརནཡངཨསབརབམཐངམལ

ཐགགརདཡརཁངལལའག བམལའརསམདབས

ཡངརངསགངགསསའརབལཝམཚད གདངམདཔརརཡངབ

འག

ཁངརབས

མའབདབན མཐངསག33དནཔམསགཁངམཡངའལ

མརམཛདགནངཡདཔལས ཐགམརསགདནཔརལསམདརབསགབ

ན འགཔདཀརབདདའགགནམརམ དའགསགཔ བར

འགརལདངམཉམཔརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའག

གགནལབལརསཔགསཔདབངག34མགརབང༣ པནངབད ལསམ

བདའགནཡདཔདང མཐངསགབགསཁགདནསབཅགས

གནངམམཚད ནངདའནབགསགནངབནཔསནམག

འབདཝད ལབལརསཔསའརལབམགདབངགནངཔབས འལན

དངངགསགསབཅའམརགཏགསཔགགསནམལས བནཔགས

རའལགསདངསགསདསཡདཔལསའག མཚདརབང༣

པནངའགདཔལནའགཔབནཔའདངཔནའལབཡངསག

དནཔནཔལསཡངསགསནརམངགདབངཡནཏནམཚམགས

33 མཚནམསགནངཡངསགསསགདནཔརཝནཔས

34 ལབལརསཔགསཔདབངགམགསནལསཐགམཐའབརགམབངསཔནངལས ཐགམའགངསཅན

ནངབགསབངསག ལསགཙངནང གངསནངབགསཔཐགལསནལསབརཔའབངསག

ནལསཐམའམནལགདནསསགདནཔབཏབབངསནམལས དངལ༦༤ དངསཔགཞནདནགགས

སངཔརལསའགསའངནངགསལཝམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

99

གངས ལལསལབལརསཔམགབདལགནསངག ལསརབང༥

པནངནམནངནརབའམས35མགའགན ཐརཔངསགཙསཔ

གདནསངབདགབཏབགནང གསནཉམསནགསརདརབསངག

ལལསལབམགཡངབདལགནཔལསའག ལསརབང༡༠ པ

ནངཞབསངནཔམགབསཁབརབབང འགཤརབབ

གས ཤརསགདནཔདང བགཚངབགསལསབལ

དཔལསབགསནནཅནགནཔས ཞབསངམགསམཔརཁ

བདབངབནམལས མར མནགདནསངབཅགསགནངསརམ

འཐབསམདང དཔནའཐབསདཔནཁག ལསངདཔནའཐབསཡངང

དཔནབསགནངཔབས སལའརབནཔམགསབཀའམངགས

བན བཏངནཔཔདདཀརབས36སགདནཔའནཔའམམའབདན

བནའ དནབངསཔར37གསལཝམས ལསགངཚངལསམམབན

35 ནམནངནརབའམས (༡༣༠༨-༡༣༦༣) མཐངགསནནལསདངཔ བབརནཐརཔངདང ངམཁར

བནང རདནབཟངངསགསགབཏབནམལསདའནབགསགནངབདང ལསགངགསནན

ངའསབཅགསངདང ཤརནབཟངང མཐངནནངསགསགབཏབ ནལསབརཔབངསག ལས

གསནའདམཅནངམརནབཟངངདང འགམབལཁརབསམགཏནངརགདནསགསགབཏབ ནལསཐམ

བངསག འབདཝལསབན ངསའགནངནགདནསངབདགབཏབཔརལསའགསའངནང

གསལཝམས 36 རབཏངཔདདཀརབསམག བདདཔལངཤདའངསདངལ༡༢ ལསཡངསའནམཁསབདབངས

མཔམཛདག དངལ༡༨ ཡངསའནགདནསགསགདནའནསགརནག ལསཡངསའནདངབས

མནངམགསཆརགསལགཡགཡངམཛདདབངདགདམསཔགསཔརགསནནམལས ཐགམརདངགམཁར

ལསའགངནགངགབཔནངམགནངབགས ལསསལའརབནཔབཀའབནམཐངསག

མམཛད ལལསལམལམཚམསབགསག ངབམའབདབན མའངསདསབདང

སངཔདདཀརལསགསཔབཔསཤནཡདཔརའགསའངནངགསལ 37 དའནནན འགསའང ཤགངས༤༥༠ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

100

བསགནངཔནངལསམཁནརབས༤ པདམསཔདདཀར38སསགམ

མཛདག ལསམདམསཔདདཀརམཁནཐགའནམད མཁན

རབས༧ པངགདབངནལསམག39གངཚངལསསགམབསགནང

ག ངནངམམཛདབགསཔསཚདངགསརདཔནབགསཔབས

ནཔས

དསགཁངམའདངཔགནནམནནར

དཔནབགསཔནསངཔམགསགཁངནདངབནཔརབཅསཔགས

པརབངསབཔལ ངརངངགསརངདངགཁངགསཡརདངམར

འབདབགསག ལསམའབདབན ངགསརདཔནབམགརམཐང

དཀརངདང དནངགསརངནངའབདརགསལདནགསལའབདབགསད

ཡདཔནཔས དསནངསཔརདཔནབསགནངལདང ངགསརརབ

ད བརནཡངརཝགམསཁངནངནབགསལཡདཔདང

38 དམསཔདདཀརམག (༡༦༣༩-༡༧༠༨) གཟརནསགངརབསརབང༡༡ པསཡསའངས དང

ལ༥ ལས༡༣ བརནབསམནངམརངགསགདམསཔཕལརགསནག དངལ༡༤ ཐགའསཔཚལགས

མཁནནཔདདཀརའངགནསལསསཐརམནབས མཁནའདངཡངསའནདམསལམཚནསགསལསམདདགསན

ར སགཆལགདངབཅསཔམཐརནཔསམཚད གནཔ གསཔམནརགཔལམབདགཔརར

ག ལསལཔདངགསབདཉམསཝལསལམདངངབནའགལསམའནཔཕཉའརབ

བས སལའརབནཔབཀའབནབལལམལཡམརངསངཀཋམཎ (Kathmandu ) རསན

སདངམནཔརཞབསམབཔབསདངགསབདསབནབསདངསབདབག ལསངངདནཔ

དངནམམཁའངསགསགགསརབཅདདནལགཤགབས ལསལགནམཐངསགམམཛདདངལ༥༩

བསབསམཁནརབས༤ པཐགནདངལ༦༩ བརནལབངབནདདནབངསནམལས དངལ༧༠

བརགགསག བམཡངལསནདགའལམཚནལསགསཔསནདམཔཤགབནཔརའགས

འངནངགསལ 39 ངགདབངནལསམག (༡༦༦༨-༡༧༤༦) ཤརཝཅནཞལ གངརབསརབང༡༡ པསལའངསག མཔར

འསརགསམཁནབསདནམསའདརདངའདརལསམཔབབགསམཔརབས ལསབཀའནགམནཔད

དཀརནབལསནལསལཤགསན ལལསསགམམཛདམཁནཔ༧ པཐགབསལ༨ ང

བནའ དནབརབངས ལསདངལ༧༩ པབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

101

གངཚངའབདངདནངསཐངངདང རམགངནངབགསལད བར

ནཡངའག ལསནམགའབདཝད དཔནབགསཔམགདཀརངདཔན

སགདནའནཝབནཡརའནཔལམཁརམཐངདདལ40ངགཐང41

རས སགམངགདབངནལསམགདཔནབགདབངབཅརབ

བས དཔནབསམརངབགསབགསཔནནརབཀའའགནངམད མ

ང སཡངརདནདཔརསགདནཔནངརངདམགཏགས གཡངའ

སདརབཀའལནལག དཔནབསརབཏངངརངགཁངདངངགསར

ངགསཡརམརའབདརངདཔན ནཔན མདརངདནགསལ

ཐབདནལསགནགནངརགངསཔལསར དནཝགགཁང

གསལཐབདང རཝགསགདནཔགསལཐབདནལསབགསཔལ

ལསམརའབགསབགསཔནརབགཏམའརནརབསསབའག

རམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས ངགདབངནལསམཐར

ནངཡང གདནཔསབརཡངཐགརབགས42 རགསལཝལསབན

གཏམའབནཔགནམམཇལ གསལཐབའནཔརལགསའབདབད

ཡད ལལསཡང གངཚངནངལསསགདནཔདང གཁང

མའལམརམཔབནའབདབབཞགགནངག

40 འགགསལབན ཤག ༤༩༤ ༢༠༠༤ ལརཔརབནའབདབནང གབསཡདཔམཚད བདཡངཡངས

གསའབཡདང མཐངཔཁའབདབན བལརབབདཐནའག ལརབདནཡང མཐཤས

ལསདམའབལརབདང ལསཡངདམའབརབལའག 41 ཡངསགསངགཐངརའབང མཐངཔཁནངའབདབན མནའབསཐངརབབདཐནའག ས

མལསམའརལམམཐནནཚད ངགསརརབརགསལཐབདནལསསའནཔབས ཞགགག

མཐངལསངམནངབགསནམལས ནངསཔརའནཔལམཁརགསལཝབསསངགཐངནནཔས 42 ནན གངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

102

སགམགམཡངའལམརམཛདདཔའབདབབཞགགནངཔ

མཚནགབནནནརབན སཚདབསསགདནཔའའག

ལཁབནངའགཔདཀརབདགདནསངམགདང ནནཅནགཡངནཔ

ལསབན འམནལདཡདཔམཚནསནཔས ན

ངལལསའབདཝད སགམདངགམའལམརའབདངགསརཚང

ལསགདམའབབབབཞགགནངགསངག འརངསགནནརབ

ན ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངཔབས གངད

བརངཔདམསནབདང འཇམདངསབནའན ལསབཀའནཀཤསགས

ངའགལངསམལསབན གངནའཛམགམ ཐངབགས

བམསམཛདཔགསན སལབདསབསབཞགགཔདང ཤརང

དཔནཁགཡངགངནའབདམདཔར སདཔནབརངསབསགཔ

གསདནབ ལགརསརནཔརལསགསལདབམ43 དབངའགས

དམལལསརཤརགསའརལབསབདཁགདངདཔནཁགངགསར

ལསརངབབཞགགནངལདརག

རབསམཚན

དངཔརངགངཚངལསབསགནངརབསམཚནབན རབསདངཔ

མཁནརབསབནཔངགདབངའནལསནཔས འལལསརབསགསཔ

འགམཚནག འལལསཡངརབསདགཔགནག ནངང

མཚནམཐབལསའརབདམགས

43 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༤༨༥ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

103

ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངམལསརངགསརངལསབས

གནངརབསར

དངཔརངམམསཔདབངག འངསགསམཐངརལསནཔས གསཔམ

དཔལའདར གལས གམཔམའལ གངལས བཔམནབཟང

ལགས རདརསལས པམདཔལནལམཚན ངསལས གཔ

མནན(མབས) མཐངལསལས བནཔམསརབའངགནས

བདདབབལས བདཔམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) མཐངར

ལས དཔམཕམནར (རཔསངསས) ངསངའསལས44 བཔ

མགཞནཕནདབངལ (མཀ) གལས བགགཔམབབནནར

གལས བགསཔམདའནམལ (མའནལསམལ) མཐང

དགསལས བགམཔམབནའན གལས ལསད

བསདཔདལགརངམའནལསམལམགསགའགནབསཔབང

ནཔས

རབསདགཔགལསལསམནནམགལས

གགསསམངམཚནཡངསགསམབསརཝམས མ

ངའངསལའམཐངལས45 (བདད) ནམདང ནགཞན

པསལསརངངགསརངདངནངའལགསགནངག ནངམཔརག

44 མརངའངསགསངསངའསལསནང ངགསརཚངནངབགསཔདནངརཔསངསསརཝནཔ

ལསབནཡངསགསདརབསངག ཡངགགསནངབདའསའནའབདཝའཇམདནལསནམམ

གཏགསསབམཝནལགས

45 མཐངལསརབགབནམའགདཀརཔ བངས༡༡༢ ནངགསལང ལརངགདབངནབས

མཛདཔལསབནའནརབསམཐརཤགངས༡༢༠ ནངགསལ ཁནནངའབདབན ངཚངསཡདལས

ངས གསསཚརབདཡདཔརཡངབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

104

གགནངབགསཔབས ངསནདབངགམགསའགལཁབནང

ནངཔསངསསསའནངལགམགའབདགནངགསབད

སལསབས མནནདང པང གབཟང ལབཟངརང

བངགསརདའནདམངསལསགདམཁབནམལས འསངཡངགངལས

གནངབདལཁམསགསནདནདབསབཔརབཏངགནངག

འམདངགཔགབབདབདནཔགདནསནཔརདངའས

ངསདབསངཔརབཏངགནངབསམཚད འལལསཡངདངབ

བཏངགནངམལས ཡངསབམསདངབགསགབདདབསངཔརབཏང

གནངཔལསའག ངདངབགསནདནམཁནཔགཞནདགའལས

གངནབགམདང མདགསགགནསགརམཁསཔརངས འགལག

ནམད གངཚངཁགལསའགཔབཀའབདདའག དའག བར

འགརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའགསགཔགགནལ

བལརསཔགསཔདབངགགདནསམཐངསགདནཔམའབདབབཞག

གནངག འདངསམཉམགགཁནམནངནརབའམསགདནསང

བདཡདསལས གདནསགཙབཐརཔངདབསབནཔནནསབཤད

གསརཔབགས46ནནལས ངམགསགངབསཡངལསཡངགནངག

མཛདཔབའསསགདངཐརཔངབཤདཡརསངའལསངབསམ

ཚད དབསབནཔནནལཐརཔངཡངསགགསགགནངམབན

སགདནཔདངགམཡངའལམརའབདམཛདབགསག ང

ཐརཔངདངསགདནཔཉམསགསཝམཚད གཁངཡངཐགཚད

ངམགབངསབདདངཉམསགསག

46 བདཔནཔདབང འགལརབསའགགསལབན ཤག ༥༧༡ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

105

ཐརཔངབཤདལསགདམཐརའལ འགབནཔདངའབདནཝ

འབདམཛདམཁསབམངནཡདཔནངལས ད བརནཐགབས

བསཔན དརདང ས རལནལསནབགམ

ནཔས ངསའབམམབནའ དནནདཔགམཛདཔལསབན

དམངསཁགལསམངསབཝཝམཚད གཔརངསའགས

དདབངགམགདང ལམཨནཚགསསན མམཨཔབན

ལསགཤསནཚགསསཡངསབཐགལསདརབནཡདཔསམཚད

པར གསནལམཁནནཔནདགའལམཚནངབནར ངགསར

ངགངམགསགནསལམནཚགསསནསབངསགནངཔ

ཁངནངནགངགསལརབགནསཡང རངསགནངཡདཔརགསལཝ

མས47 སགདནཔདངགཁངམའལམརའབདལངསམཙམ

གནངབལདངསམ ཐརཔངམམཛདནངམབགསཡདཔདང

ལལསཐརཔངལསཡངདངསམག ལསམསཔཁངཞལན དར

གནངབགསཔངགསལཕགསཡངགངལསལ ཁངའནངརངང

བསག

མངགདབངཡནཏནམཚམགལས

མངགདབངཡནཏནམཚམགཡངསགསསགམབསརཡངཝམས

(༡༩༣༣-༢༠༡༥) ངའམཐངསའརདརརསརརགངབདའངས

ག འགདབངགམཔའགསདདབངགམགངགསརངནངམན

གརབདགནབསཔནམལནངབཨལ༥ དང ནངའལབལཁ

ལསགགནཔས འབསངགསརམགནསབནབནའསའངགནསན

47 ཡནཏནནཚགས འགམནསན ཤག༧༤ ༢༠༡༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

106

པས དངལ༢༥ ནཚདགགབགསང ལསནདགཚབསནགཕགཔ

ལསབན ངམགནསབནདབངལམཚནལསདངསརརཔ

བགསག ངཐརཔངདབསཔའནལསལསནངཔགངདངབ

ལསགསཔབད ལསསབབཐངལབནཙམགམཚམསབགས

པལལསདངལ༣༥ ངགསརམགནསབནའཇམདཔལསབཀའགནངམ

བན སགདནཔམཐགབསགཁངམཡངའལམར

ལ༡༤ ངམཛདཔད སགདནཔཐགགསཤགབཀབགནངཔསམཚད

གཁངཐགཆགསཡངཚརགགབསརའབདགསཤགབཀབག

མཛདག སགདནཔདངགམབགསབན དངལ༤༡ འག

ལབཔའགསདངདབངགམགགརམངའགསལབནམ

ལསའབང ངམནདམཔབསལམནབནཔམགདངགག

ཁརའགགངམབབའབགསནམལསར དངལ༧༥ ནཚདལ

ངས༣༥ བརནམབབགས ངབསལམམནབནཔ

མགལསདབངངདགསནཔསམདབར མམལབཟངམགབཀའ

བནདངལ༧༢ ལས༨༠ ནཐརཔངམཡངམཛད ལ༢༠༡༣ ལ

མལསདངསམམཐངསགངལསགསལཕགསམཚམསརཞལན

དརགནངབགས དངལ༨༢ ངས༡༡༡༡༢༠༡༥ དངསཔསདངས

མག

མདའནམལལས

དམདའནམལལམའནལསམལའ མཐངདགས

ནངཡབགལལདང མབསསནགསས ལ༡༩༥༩ ལ

འངསག དངལ༨ ཙམལསགསདབསསལམཚནལསགད

ལསངབརདབསངངགཕགགཤགསསངམལས དངལ༡༦ ང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

107

གསརཚངནངའལགགགནང དངལ༢༢ ལནབས དའནནན

སཕངབཤདའདངཔབགསགནངཔབས ཚངལསདངབཤད

ནངབཏངགནངབངསདཡདཔལས ནངལགམངགདགགསཔ

ལ ཕངརངབནངལགམགསགམམཚམསབགས ལསཚང

ཁནཔངལ༧ ཙམངགདགགསབགསཔབསག ང

གསརཚངནངལསགཁངམའནདཔབཀའགནངམབན མ

མཛདལགབགསག ལསཚངབཀའབནཕགདནཔལགམ

གསགམམཚམསབགས ལསལནནལགརངགཁངམ

མཛདལགསཙམསངག མངའདངཔནཔབས ཁངཐགང

ལམཚནལསབལདང ངནལགམལལསགརཐགབཀལབ

བསཡངང རགསསབཤདའག

གསལཐབའནཔར

སགདནཔམམགསགཁངམཡངའལམརམཛདའ

བགསནམལསར ཝ༧ པནངགཁངདནགསལཐབ48དན

འནདང ཝ༡ པནངསགདནཔརགསལཐབདནལསལགའནད

ཡདཔནཔས

གསམགདབངབཅརལ

གཁངནཔག པམཚངལསབསཇངལཡདཔམཚད ལསམ

གདབངདནལསགམཇལའབདབན གམགཤངཚདབངགགནངད

48 མཔདབངའགགསལབནཤག ༢༣༢ ༢༠༠༤ ལརདཔརབནཔནངགསལཐབརབདག ནང

འགསའངཤག ༣༡༣ ༢༠༠༤ ལརམལསདཔརབནཔནངགསལཐབསརགསལཝམས འབདཝད གསལ

ཐབཐབའཐབཚངདནནམལས ཐབརངའསའབབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

108

བཀངཔམབངངགསལམགགབཀལ མགདབངབཅརལ

ཡདཔམས ཡངདངཔརངཔམཚངགམལསབཅརདང ལསག

ལཔ༧ གསསལཔ༡༠ དང མགརངབསངཁངལཔ༤ མཚང

མཔབནགདབངབཅརལཡདརནསསབའག

མཁངནངབགསཔར

མགསཚནགམགསནགསཀབསགནསགནམལས གཁང

ནངབགསཔང ཁངནངངགནསམམཛདདང ལསདམངསམ

གནང འདསདབབལསགསཔགརངནང འབལབདང

གསའརབམགགསཔརརབནཔདངའབདན གགསཕན

ཐབསངམགགགས ནགསལཝརའདནམཛདབགསདཡདཔམས

བསདམསབསགདནཔལཡདཔར

གསལཐབདནལསགངདའག ལསངབདའག བདའག

ངམལདའག ནགཔརགདའགབས དའགནངལསཕརམ

གདའངསབསདམསབནམལསཁངནངགཏམསབཞགདཡདཔ

མས ལསལགསགདནཔའནཔབསམའརལམདཔལས མ

མགབསབསནམདང བསདམསརཆགགཡདཔ

བཀལ གམགཔཆབསལགབམགལཏཁརའབགས

གདནཔལབརའདཔནམས འབདཝདནམགགརངཡརདཔ

ལས ཞགའངཁམརགལགཤམནརའངསགཡདས

ཞགབགསནམལས འནངསཔརནམངགསམཐངལསབས

ཁམསགཁརསགདནཔརའརདཡདཔམས པཆབབམ ཞགའ

དནཔཉལའནངསཔརཔཧསགལསམལསནབས མརནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

109

གགརངལགདདཡདཔམས འབམདནགསལཐབམརའནཔབས

ཡངཡཔཆབསརཆམརལདཔནཔས

དསནངསཔརགསལཐབའནལམཚམསཆདཔར

དཔནབགསཔནསངཔསརབནབམགསསགམདབངའནལས

དནགསལབགསསདནལསཁངའལཝལསའབང སགམ

མའནམངགདབངཡནཏནམཚནགཁངནངགསལཐབནཡདང

ངལལསམཔདསགདནཔམབསཔད མཕམནར

ཁངམགཏནངལགསབསགནངམལསར སགམརགསལདན

གསལཡརམརབགསམཚམསཆདསངག

རར

མའབདབན དབམམའརལམམནནངའལམའཝལས ས

གནསའགཞནཁརལའབདདཔཐནསངང རཆདཚདཅནདངཤའབགདཔ

ཡདཔན བཀལརའནདངནངའནའབདདཡདཔབམ ག

མཡངརགསལདནལསསགདནཔལགའནམད བསདམསརཆ

བཀལ ལའནའབདདཡདཔམས མཚནབནདཡངཁངབ

རརའབསསགནསགའག ཆགདནལསགསཚནགམལཔ

མཚངལསགམཆགཔ༡༠ ནདཔནམད གནམནམརདངང

སའཚདང རགམནཡདཔལསལནརབས

སབཤདཔནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

110

མཚའམངར

ཁངལགསཁརཡདཔངའསཤསལགསའབདབན མཚར

གམམཚནམསའནཝམས མཚའའཡངཁགགམ

གཡདཔལསའག འབདཝལསབན མཚམཐའམབདའཡངཤག

འརའངཡདཔནང དསནངསཔརགསམཐངསརརངནའག མཚན

གལསབནནནརབན གསཚནའནངདསནངསཔརབསདངག

གསརམཚང ལསབངཆགསནམལསཡངཕརརའནའབདཝ

ད ནངལ༢༠༡༢ ལསའབགསམཚབམསསངང དནབརནགས

ནངལསཕརབསམབབགསགཡངམཐན ག འབདཝདལལསར

སཔསརགསནསསབའག

བམབཐངསགགབབན མཁངམའཁམརབན

བངསདའ གདངཁརཡདགནགཔདངབརངརབགངསགས

ཁགནནབངསབངསམནམད ཁངསབངསཔལལསགསནད

དངནངནཤངམལས མབཏབསབཏབའབདབཝད བརངསགནདཔ

ནཔརལསཐནམལས ངའབལབལཝནཔསརབཤདཡདཔད

དསཡདགནདཅནཁངའསཐདཀརབཀགགསདང ངའནངབ

རངབམམམགཤརཡདཔད ཁངབམཡངམཚཤརཝལས

བན དསདགནདཅནཁགནནའབདཝནལསའག འ

བམནམའབདབན ཁངངམགནཔརགཔདངགསསཔཆབ

མམངཤསགཡངགདངཁགནགཔཁགནན ཁམརབབརཝཡདཔ

ནང དསནངསཔའབདནམངཔདགཔགལསབལགཞནམགག

ཡངམབདཔཐགལསཁགསསསབརཝཡདཔམཐངཡདརབའབན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

111

འབདཝད སགདནཔདངགམའལམརམཛདམངགདབངཡནཏན

མཚསགངསརའབདབན ཁངལགསཁརངརང ང

གམཚབམཆགསཆགསཔམཐངམམགཏགས མཚནཔརལསངསཡང

མ ནངངནངནགགཆགསཡདཔབཤདབནཔགའང

ནའཡང གསཚནནངནཆརཔམབའཝའབདཝད ངགསས

བསལཝག འལལསདདགམགདཔརཆརཔབཡདཔལས

འགརམགཏགས ངམཚནཔདནའངནཔསརགངསམས

ཁངསམད

སམལསརངལའརགགནངསམདགརངབབཡདརབན བང

གསསངཡངསགསནམགགགནངདང ལསབནམནམགམ ང

གནསཆགགནགམངགནངགརངནཔས དངགགཁགསས

ཝབངགསནཔ མདངགནཔ འདསམདཡངགངགགགགནངད

ཡདཔམས

ལལསའབདབན བནམནམངགནངདང ངགནསའབདངཆ

གམགབངཡདཔ སགབསཆཡངངལདརའག ཁ

ལའརགགནང བཀའའརཚརགདངངམདཚརགམལ

ཞབསངམདགནངདངབབསནཡངབངལདརའག

བཀའའརགསགར

མའབདབན བཀའའརགསགགནངལདང སཚདགགསཚན

ནངཆརསམབབཔདཀའངལཐནམལས གཔདངགསསཔ ལས

བསངཁངཔབམས ནདགའརབབནལསབཀའའརཆཚངཁངནངགདན

འན ནངསཔརགསཚནགམནངགསསབཀའའརཔ འབག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

112

སའརབརབབས གསཚནརངསས སནངདཔད ཇཆངམབབ

བབགདཡདཔམས ལསགཁངནངདའནདང གསམན

བམསལབབཀའའརནམགསགག ལལམཡངངགསར

ལསབཀའའརགནངང བསངགསརངནངབཀའའརཁང

འནངལག ལསརསའརབརམཚམསཆདང ལརབན

འག༡ པས༩ ལས༡༣ བརནངསངབཀའའརགསགགནངད

ཡདཔནཔས

བསསཕགསགམགསལཚགསདངགསལཇགསཚནགམསར

བའབདངལའག ཡངནམདངཔགལཔདང ནམགསཔ

གརཔ ནམགམཔབསངཁངལཔདངརཔགསབམསང

དང ནམབཔགསསལཔདང ལསནམཔགསསརཔ

སམཔབནངཡདཔམཚད ནམགའདཔཡངསསའབདརངལ

འག

ངམདར

འག༡ པས༨ ངམདགགལཡདཔདང འབམའག༡ པ

ས༡༥ ངམདགག ལསའག༡༠ པས༡༥ ཡངངམདགག

བམས ལགགངམདགམགདནགདངགསསདདན

ཅནསམནརའབདངམདལབབས གསགཞནསཡངརང

འརབགཡདཔམཕངསཔརབསདནམསངདགསལདཡདཔམས

ཞབསངམད

ཝ༣ པས༡༠ ཞབསངམདམམདཔགཏངཡདཔདང དན

ཚདབརནམདའནབདགདགསབསལགགཡངདའབདསང ཁང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

113

རངཁགལསམནརགངཡདཔབཏན བངདཡདཔརད མམག

སགངསམས

བངགས ར

མའབདབན ལའརགགནངབངགསནམགགལསབལགནངལད

ང དསནངསཔའབདབན ཝ༤ པས༢༩ ཚརགགདང ཝ༩ པ

ས༢༩ ཚརགགའབདལའརགགནངཚརགསགནངའག འཚ

བཡནབདགརལསམགནམསང དསནངསཔའབདབན གང

ཚངལསམདལཡདཔརལསམམགསགངསམས

གསལའབསབནམར

ནམའབདབན བནམནམགམངགནངཔབས སཕགགམཇ

དངགསལཝ གཔདང གསསཔ ལསབསངཁངལཔཆབསན

བནརབའབདངདཡདཔདང ལལསངགསརངགགསངནམ

མསརབས ནངསངགནངལགསརཔབགསནམལསར

ནདངཔརགལཔཆབ ནགསཔརགརཔཆབ ནགམཔར

བསངཁངལཔདངརཔཆབ ནབཔརགསསལཔཆབ ལསན

པགསསརཔཆབསརབའབདངའག བམནག

འདཔཡངནམབནསསའབདརངལལའག གནངསཚདཡངརང

༧ ས༥ ལས༡༠ བརནདང མའབདབན དབམཁངནངདའན

ཆགསདཔལས གསཁམནསགནངཡདང དསནངསཔའབད

བན མནདངདའནགགཁརའབདགནངའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

114

བབསན

ཝ༩ པས༢༢ བབསནབངཡདཔད ནབདགཐདལས

འབདབན ལརབནགཨཔདབངའསསའབདདཡདཔམས ནམ

གཡངསགསགནསབནབགགནངཡདང ནབདགབསམཔདངའལ

བངབཤགསདངགནསབནབགསགསགནངཡདརམསགངསམས

ངགནསར

ཡངངགནསའཚགསཔསཚདའཡངའག༡༡ ས༡༣ ལསའ

བགས ས༡༦ པལནམལས འནམརམསདབངགགནང

བལསམགབདཡདཔམས

ངགནསཡནབདགརལསབན མའབད བནཁངངཐགམངར

གཔཁདནངཇརསངངད༦ གཡདཔམས ཡངཕགཨངར

ངད༢ དང མརངད༢ གངརངད༡ བམསངངདདང

དངབཀལརམངངད༡ ཡདཔམས འབདཝདསངའགཔ

ཆབསནམངབ ལཐགགསཤམའངབབསངད༢ ངལསད

ཁལབབདདངབདབབཤའབཐབཡདཔལསབའག འབད

འསམའཁངམངལསབཏན དང གསདམངསལསདཚདམ

ང ལསམགརཚངལསཚདམབརབརཝགནངངགནསཆགགབང

ཡདཔད བངངགནསངངསགལསབདབརནབཅའམར

གཏགསཡདཔམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

115

ནངདབངའགལགམཔས ངགསརཚངལསཁངམདང

ངདཔན49གལགསབསགནངམད ཁངམངཔཆབདག

འབདགནངག ལསརངགནསདནལསགངཚངལསདལཁངནངམ

དལབལ འདགཐབངཐགགསསརབའབདཁསང

ཐགལསམནརར ངགནསཚརགམབངའབགསག དངག

མགཚརགམཐགཚརབདངའམདབངཡནབདགའབད

ཐནཔན བཟའབངམན རགརཡནབདགརངསརདཔམགཏགས

གངམདལད བམགཡངཐབཐབསདཔནཔས ནངདསནངསཔ

འབདབན གསཚནགམམལསཡརདནམགགམམདཔལ

དངའདདདངབམཡདཔ མནནཡངམདངདཔདཡརསསངཡདཔ

ལས ངགནསཚརབདངབངཡནབདགའབདཡངདནགཐབབ

ཡདཔམགཏགས ཆདཔལསལསའག

རབཏངངགནསཕནཡནདངགཔརགཁངངགནསཕནཡན

རབཏང ངགནསབངབཕནཡནབསམསབཔཡདཔརའསངསསས

གངསཔདདངམཁསཔབནབསལསཐནཡདཔན ཡངསདབན

པནའཇམམནངལནཔཀ ངགདབངཡནཏནམཚསམཛདཔང

གནསགགཞན ཕནནབལས ldquoརགབསམམཔརདགཔནསགསངདང

ངབརགནསངགམཔརདགཔསཔཕནཡན སངགདགམགབ

འདགཔདང བལཔབའརབརབལབདང བངབབདང མཚམས

49 ངདཔནརཐདམའངཁགགདཔནཔགབན འབདཝདབསའརངནསགངའདངདཔར

དཔནཁངགནཔལསབན འབདགའནའབདརབསཔདངའཡངངདཔནརཐདབཏགསཔན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

116

མམསཔདགངའངབརགངསཔམཟད གནསབསནདདནབརཆདབལའང

གཞནགངལསངམབསབདང རདསགསལཚརགགབསཔཚར

བདལདཀརཔཆབདགསང བནའཕསམཐགབབཅནསཔར

བདང ཚརགགབངངནསངབཏངབརའཕགསཔསདགསདངབཅསཞལ

སབསཔནཔསདངནཔམསསངལསཔབདསབནཔར

འཚལལrdquo 50 སགངསཡདདབམདང བཔདབངགཞབསདཀརཚགསག

རངལཞལལསཡང ནདངདདནབམས ངབརགནསཔལནག

ཙམ བངནབལཔབ འརབབལབརའར མཚམསདདང

ལསབན ངདངརགཔ ངབམསདཔསརགནསའར བ

དམནཔདདས ངགནསལནགཙམབངན འཕསརསདང

པར གནསཔངམསས རནསའརབརབགསའར རདད

ནབན ངགནསབངལའབདཔརས ངགནསབངབགངཟག

ལ ནངསཔརའཚབགངསན སབདངབམསདཔའལ འཚབངསདང

མཉམཔན གསངངསམཚམསལངསན དབམཔལངསདངམཉམ

རདདནབན རངསབངབརསང གཞནསབངལཞབསཏག

བས ངགནསབནཚདསངབ ནརསགགསདངམངསཔསན མཐང

ཚདཁངསདང འསཔངཕགཚདདང མམཐནཔ རནན མཐང

ཚདམསཅནམས ངནསངགནསངའར ལབལབ འངཚད

བམགང ཕགཚདལགཚད མསཅནངནསངལསཐརང བབ

ཅནབརའར རདདནབན ང གནསམངཔབངབ ནརས

གགསདས སལཟསསལསགསཔ འལབགསཔའགཔརས ས

ངགནསཕནཡནའཡངདདནཡངསལཕནརདདང ངམསབལམཚནལ

50 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༢༢༩ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

117

འཕགསཔསདསགངསཔདང མངམགངསདངམནཔརཚགསགརང

ལསསཔའ 51རགངསཡདཔལས ངགནསབངབཕནཔདཔགདཔ

ཡདཔཐག གསནསསབཡདཔངགནཡང འགནའ

ལསའཕསགནསལམནདཔབས གནསལས

ldquoན52ངགནསབངག མདའངཅནངགནསབངག བརམངགསར

སབམཇལགrdquoརའཡདཔརབལའག མདའངཅནངགནསར

འ ངཅནཁངརགཁངངགནསཝལས ཁངའངགནས

མལསདནབརམཆདཔརབངདནནཅནགནའསངནསང

ལསལགསཔཕནཡནཡདཔབ ནདནཔདངམདའངཅནཁངང

གནསའསཚདགགཕགཔནང གསསརབའབད གསཆརང

གགགབངའངསཡདཔལསཡངམསབའག

ཁངདནགརདངངདཔན

ཁངའནངལསརངདའནགགབགསདཔལས ཁང

མདཔལདངགབདརབགཐདལསའབདང དམངསཁགལས

འབདདཔནམས འབདཝདཁངའདབསགདང གསས

ལསབསངཁངརངགམཡདསལས ངགམགརསའབདདཔནཔར

གགསཚནནངལཔདངཔ53རཚནགསབཡདསལས པ

51 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག༢༢༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 52 ནརགབནམའགསའངབངས༣༧༨ ནངནགསལ ནསགནསའ ངགསརངཆ

འགབདའགནངཡདཔན ཟམལསམའརལམབཏནཡདཔདང ངཐངའབནནམགགདཔནཔས 53 ལཔརའགངལའཇལཝདང པརའགངལའཇལམགསཔརལགགབན

ངགཞནརཔརཡངབལའག གཁལཔདངཔརགདངསབདལའག རབཏངལཔར

དནདགའཧའཇམང ལགརའདངནརགསགངངགསདསགདསཔལགསགབ

ནམདང ཡངབདདསགཔ ཁལསའངབངགགནམབདགམཛདནམ ནངནགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

118

མཚངགམགའག སལགབམགརབདནགརའབད

དཔགསལདརའག

དནགརགའགན

པཨགརངནམལངསམལངསམགཁདཀརགརགཏངབལསགརབཏག

ཏགརའབངདང ལསགདབམདཔལ ཨགརངནམ

མཔགཁདམརགརབཏངངདཀརའདདཔནཔས དནགརཐབ

ཐངསའབདབན གསཚནགམལཔལསདདངགམབསདམསཐབ

ཡདཔལསགཞནགཡངཐབདཔརལསདནགརཞབསཏགཨཔ

གཙང54སབའག

ངདཔན

པམཚངལསརབདནགརཞབསཏགནངམསངབལལས

དབངའགལགམཔབས ངགསརངནངལསགཁངམག

ལགསབསགནངམདངགགཁརངདཔནགགཡངབསགནངམལསར

དནགརགའགནགརངདཔནསབསདནགརརལགསགདཔ

ནཔས བམམམདངདནགརགངལསགསལཕགསརལགས

གནངལདང དབངའགལགམཔབསམཁནརབསཔས

ང55བས ངདཔནགསཆརགངལསགསལཕགསགནངལབགས

གནངཔརལསམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

54 ཨཔགཙངརདནགརཞབསཏགནངལསམགརངནམལས ལབདངཞབསཏགཝཉམས

ངཡདརརངསབའག 55 མཁནརབསཔསངམག (༡༩༠༦-༡༩༦༩) ཤརབསལགསརངགངརབསའངས གཞན

སལསའརརགས མཁནདཔལནངསགསལསམདགསགགནསདངབཅསཔགསན དངངསསབདན

མམཛད ངགརབསབང གམཁནརནསལསའན ལསམསདངསངབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

119

ངདཔནགའགན

ངདཔནརའཡངངདངཁང བདགའནའཐབགནམལས ཁངནང

སགརངདཔནཡདཔནཔས པགབདརབདངམདཔལ ལས

མདཔགཤགསམཚད པཨགརཁངཐགའགམརགནསབནབགདང

ངཐགམམདཔགནངདཔནཔས ཝགགནངས༡༠ ཡར སབ

དང ས༢༥ མར སབ ལསས༣༠ ནརསགགསགམཆདཔ

གནངདཡདཔམས

བམདརནབས ནབདགསགཏརབངསབགརགསའཚལནམགཏགས

དཔནངདཔནརངངམགགཕགདཡདཔམས ཕགསཐདལསདསནངས

པའབདབན ངགསརཚངནངལསཝདལམ༡༧༠༠ ཐབཡདཔམ

གཏགས ཐབངསགཞནགཡངདརནཔས ངདཔནགནངནཚདཡང

མརངསནམནཞབསཏགགསཔབརནཔལས སབཀགགཏནའལ

གདརནཔས

དནངདཔནམཛདམཚནམཔབནབདཔན

༡༽ གཔས གསགལས ༢༽ བསང བསངཁངལས

༣༽ ས གལས ༤༽ གལས ༥༽ དཔལའར གལས

༦༽ པའནལས དམཛདགསསལསནཔས

སབསགཁངའདམགརརཡདཔར

འཡངགངགསདམཛདཉམསསགངབབས ངསངཔདང

མངཔ ལསདཔནབདང དའནཔདམངསཆབསའགསདམ

བཏབཔསགསལགམངབནདནབསནམཛདགནངབནམལས གམདནགནསབགསབགགས

བདཔསདངསབབལའགསའངནངགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

120

ལདམཛདདཔཝབན ལ༡༨༧༠ ལརདམངའགསལ ལ

གམངདམཛད ལ༡༨༧༣ ལརདལསདངསམསབགསཔ

བས ངགསརདཔནབངདཀརལམཚནདང མཐངདཀརཔཔབནའན

གསཔའ མལགམངདཀརལམཚནསདཔནམཛདདང ལསཔབན

འནསམཛདཞལགཏམཡདང ངདཀརལམཚནསལགམལལས

དངསམམབབཔལསབན ངགསབརནངའགནངམལངསཔར

ལསགསལདབམ56 མཐའམདཀརཔསངགསརཔའཕམབཏང དཀརཔ

དམགགཁངནངདམགརབདཔརལས དནཔཨསན

འབདསལསརགལསདལན༩༢ ལངསཨསདནམགབསས

བཤདཔམས དམགབངགདངའལགསཁརངགརམཐའའབས

གསནངལསཕརབཟའདཀའངལགནམདསདངཡདཔརལསཡངབ

འགརནཔས

གནསལབཝད ངགསརཔདཔནབངདཀརལམཚནསདབངའསང

དཔནཨའགམདམགབརཝབན དབངའསངལསགམདཔན ཤར

དཀརགལསནཔ དབངབསདམགདཔནབས ངགསརཔདམག

གསབཏངང དམགཡངཕམལགགའབབས མམངག

དཀརཔདམགསབལབཏངབལསཡངའབསནཔས57

ཁངནངདངབབགསགནངཔར

དམདའནམལམགསགངསརའབདབན ལ༡༩༩༩ ལར

ངགསརཚངནངལསབཀའགནངམབན ཁངམའནམད མནད

56 ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས ཤག ༢༠༥ འགལཡངསདམཛད ༢༠༠༧ 57 མགནགམདག གམདཔནཔདབངབས ཤག ༡-༤༧ མདནཁང ༢༠༠༨

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

121

གཁངའནང ནམབངསའབགདཆབཔར འངང རངས

ས མནངལགཉལབའཝམསརནཔས ལསལགམལ ༢༠༠༢ ལར

ངགསརངནམམསརསཁངནངདངབགབགསགནང

ངགསརཚངནངལསདངབདང གདངགསས ལསབསངཁང

ནངལསདངབགས དངབགབམསབདང བདཔནགག

གརཔགག ལསམགགབའབགསདག བངམམནལ

གགངབནངའལདང ལགདངནངའལཝལསབན ཁངནང

གཏནསབམནམགམགལསབདག

བའསངཐདལསབཤདཔན ཚངདངབདངབདཔནགག

ལསགརཔགགདངམགགཚངལསཕགསཐབའབདང གསཚན

དངམཚནཚངཐནངབདམབན གགཁརབབསདཔ

ཐནག

ལསབའམདལགཙམསངབལལས འགབགགང

རའབདབན བགནཔལལས བགངསཁངཤསརངམ

ཙམསཔརཚངདཔནམད ཁངནངབགངསཁམགམཚངམལས

བན གངལསཕགསཐབརབཀའགནངམབན དངབཡརབ

དཔཐནསངག བངམངསདངལགངགསརཚངནངབགས

ལགཚངཁ བཤདནངབགས དཐདཁརདཔད མརངདངགག

ཁརགདདངགལསའཇམདཔལགགལསནའག འབདཝ

ལསབན བམདགསནམགནངཡདང གསཁམནདངགགཁར

བམསགནངདཔཐནམནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

122

གཁངནངལདངའརནཡདཔར

ཞབསངགངལགཔམགནཡདཔ

འགདཀརཔ ནངའབདབན ཞབསངགངལགཔགསལསའགསད

བནའནམག འགལགསཔའགསདདབངགགདབངབཅར

དནལསཀངསལསའགནཡདང དབངམགགགསམཇལམགས

པསརབདག སམཚདགསལརངཡང ངགསརཆའགགསམཁརར

ཁངནངགགསཔལསབདའག58

འབདཝད དབངའགལགསཔརའབདལ༢༦ ངགགགས

ཁཨསདལངས༩༢ ལངསདནམགབསསའབདབན ཞབསང

གསལསམལམགདབངའགསདདབངགཞབསསརགདབངབཅར

དནལསན གསམཁརརཁངནངངགབསབགསབས གས

མཁརརཁངཡདསངརསསགནསཚདཔཝལསབན བལསག

ཁངནངགནསསབགསང ངགགབདམངཔརནངརངགགས

གགསཔནམམགཏགས གསམཁརརཁངནངནརབམས བ

དདའབདབཝད ཞབསངགངལགཔམགཡབནམདམཤས

ནམལས དབངཨདབངམདབངགམགསཡབནལ

སསགནངནང གསལསའགསདབནའནམགལ༡༩༤༩ ལརང

གསརགཁངནངགགསཔརལསའདའག59 དབངའགལ

གསཔམགལགངཆབདབངས ལ༡༩༥༢ ལརནདགའ

རབབནངནངབརགགསཔརགསལཡདཔལས60 ཞབསངམགག

58 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༡༢༥ ༡༩༨༦ 59Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 pp 223 60 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༥༧༨ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

123

ཁངནངགགས ལགམའབལལསདབངལཔམགགགས

ཡདཔལསབན འགདཀརཔ ནངའདདབམནཔསརན

མཁནརབསབགསཔམགནཡདཔ

ངགསརདཔནབཔདདཀརསམཁནརབས༡༢ པནདགའམཚམག

(༡༧༢༢-༡༧༧༢) ངགསརངནངགདནའནཝབནནཔཞརཁ ག

ཁངནངཡངནརབགནསགནངཡདཔརལས ནདགའམཚ མཐརནང

མཇལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས དནདགཞག

མགངལསབནདནམཐརམཇལབསམཐབང ངགསརདཔན

བཔདདཀརསལ༡༧༦༨ ལས ༡༧༧༤ བརདཔནབབདགནབསཡད

དང61 ནདགའམཚམགསལ༡༧༦༩ ལས༡༧༧༡ བརམཁནརབསབ

གསཔབདགནབསཡད62གསགབརབབབབན ནདནཔས

ལལསམཐརམཇལབསངནགནསལའབནནདགསལག

ལམཁནནཔམགནཡདཔ

ལམཁནནཔབབནནདགའལམཚན (༡༨༩༦-༡༩༧༠) མགལ༡༩༦༥

ལརགརལསམཐངགནསམཇལབརན ལགམརནཔབསགཁང

ནཡདཔདང གགསངའརཁངའ མཁནནཔསཞལབད

གནངམརབངསཡདཔནརགཁངངདཔནབསཔསབཤད

འག ལསགལསཕརངགསགགསཔད ཕསགནསབཟ

དབསངདཀརབམཡདཔབཟངཔ སདངངནཔགསམཚནཡངཤརང

61 མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ ཤག ༣༧ འག

ལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩ 62 བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ ཤག ༡༢༡ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

124

གགས སགནསནངཡངཁངགབངསགསཔན གསཤམའངནམས

རཞལབདགནངམར དམཇལསརཡདཔབསསངཁངབངས

ཡདཔནརགཙའནམབསདཔལབཟངསགངསམམཚདགནསལནངཡང

རམཇལའག63

མཁནརབསགཔམགནཡདཔ

ངགདབངནལས (༡༩༡༦-༡༩༥༠) མགལ༡༩༤༠ ལས ༡༩༥༠ བརལགང

རབསགཔབགསཔབས ལ༡༩༤༥ ལརདབངའགལགསཔ

མགསངགསརངནངདབངགམཔམགསའརརབབནམནགར

གནསམངའགསལམཛདཔབས མཁནམགཡངངགསརངནངནཔ

ཞརཁརགཁངནངཡངནཔརལསབའག མཁནམཛདཔསཚད

དངམནགརབདགནབསཔསཚདགསགསམནམལསནདན

པས ནངདབནངལསཕརརམམཇལའསདདཔརའཚལ

མཁནརབསབནཔནཡདཔ

བསམཁནལའགསདསགསམགལ༢༠༡༤ ༡༡ ས༡༢

འགལཡངསནངབབསསནནམའཕམནམ འདངཔབང

ནའལགནངདནལསགགངམཐམབརན ས༡༦ པཁང

ནངཞབསསབཅགསརབགནསམཛདརན

63 Chencho Wangdue (14 Jan 2015) bKra shis chos gling lha khang am Potala lha khang gi

rgyab khungs (The history of Tashiling Lhakhang or Potala Lhakhang) Kuensel (Dzongkha ed)

p 4

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

125

དབངའརནཡདཔ

ཁངད མདའནམལསགངསནང ངམམནཔམ

གསཁགགདངགནཡདཔདངདཔརལསགངསདང མན

པལལསའབདབན ཡབནདངམགསབཟངམ ལསདབངཨ

ངཔདབངག དབངཨངདངསནདབངག དབངཨསངསས

སནདབངགནསགཁངནངགསནགནངབརན ག

ལལསདབངཨདབངམདབངགམགགསནགནངབརནཡདཔམ

ཚད འགལཔམགཡངཆབདགརའརལགམབསཔམ

ཁངནངཞབསསབཅགསཡདཔརལསམསགངསམས

ཁངཉམསགསབར

དམདའནམལསགངསརའབདབན ངགགསངནམ

མསརདང དངནནགས ལསབསདནམསབསསསག

བསམམདགལསཁངཉམསགསདན དངཔརངཚགསཔགབགས

ལསགའངསགནངམལསབན གངལསམདལགསརམཐབ

པ དམངསཁགལསཡངཞལའབསལཡདརནཔས ལསལ༢༠༡༢

ཝ༡༡ ལསཁངངཔབགབཏང ཉམསགསའབགསག ཚད

ཐདལསའབདབན མཡདལསའདམསགངགབདབཏངཡདཔདང མཐ

ཚདཐདལསམབམཐགབགསགསརངནང མགམཐབཏངག

བསསའབདབན སངསསའགཔང ངབཤགསས ཞབསང

ནགམཚགསཔ པདངབདགསརབངསགནངཡདཔམཚད ཁང

གཅལནངཡངབངཁངརབརབཏགཏདང སནབང

བསགརའཆམདངཞབསགརངགནངདང གནངབཏགཏབཟགར

ན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

126

ཁངགརཏགབཀལབསནབང

ལ༢༠༡༢ ཝ༡༡ པལསཁངཉམསབསའབགསཡདའ ལ

༢༠༡༤ ལནངབདཔགརཏགདངབཅསཔབབསཚརཡདཔལས འག༢ པ

ས༡༠ ངགགསགམབསཔངགདབངཡནཏནམཚམགགདནའན

གདངདཔགདབཀའདབང ལསའཆམདངགཞསལསམཡངའ

འནའཐབཐགལསགརཏགབཀལབནམའསཔབངབབསང

ཡདཔན

བམདངནནགསམགདངབསདནམསབསསགསསཁངདང

འལབགགགསགའམདརགནངམལསབན དཐདཁརདཔད

ནངབཟབདགརབབསཚརཡདང ཚནགཏངགསསངག ཁངའ

ཉམསགསབརལསགསའབབབས ཁངནངནབའ ག

བཝནཔརལསམངམསགངསཡད གངསམདལགནངམ

བན གབསམདངའནགཡདསཡངའནའཐབ ཉམསགས

གསའགངདངའནའཐབགརངལརངསམངཡདཔམཚད ལ

ལསའབདང བམའབམསཅནཐམསཅདཕནཔསགསའ

མདརངའབདགསཔརཤགརབནལམཡངབཏབདརབནམདང བ

འཚལཔརངཡངབམབནཔཞབསཏགབགནངམ ངངསམ

དལལསརངངལརངསདངདསམསརན

མགརངཁངལསབདབསབན

ཁངམཚན གགསངགསསང

གབཏབས འགངགསརགངདའགགསག

གབཏབ ངགསརདཔནབགསཔ ནསངཔསརབནབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

127

གབཏབལ ༡༦༨༠

དསཔ འགདགམཔསལའརབནཔདངསགསདནལས

སབད འགཔདཀརབད

བདག ངགསརཚང

མགབབ

བདགསགངགམཐངཐསངབམས

རལམཚགསསམབབསཔར

དསསའསདནགནདདནའ

དའདདམསལདངབམསསལ

འནངརམཐངབ གཔལ

འལསདཔགངགལཡད

སནའཛལདངཆདགཡདསན

ངནསནངསཔམསསབཟདཔརགསལ

ལསགསབསསཔདབའས

བམསསནལསདག

གསཔརསགཞནལའངལསནས

ནདངབནམསནབནརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

128

མགང

ཡངརངསབའཚལའབདའབགསཔས གགངམཐམབབ

དཔནངགདབངམཚམགསབམམལམནདངབརགངགགནང

བཀའནདགའཚརཡདརདང བནངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ

མག ད མདའནམལམག གསཁཨསདནམགབས ཨས

གཙང ཨསདབངན ངདཔནབསཔ ད ངདཔནཔའནལས

ལསཨཔམནསདངཨམལབཟངཁངདངའལཡདགནསདནགརང

ང མནའབལབམགགསཔརགསབབངངལསགངགནང

བནདགའཚརཡདརདང བའཚལརམཆནབདངསལམནགནང

གཊརཨམབསམཡངབཀའནདགའཚརཡདརན མགརངངཕ

ནམགབཡངགཔ ནམརངའབདངབརདངབསདབགགསར

བབསམགཏནསགསའརབམགགསཔརནདགགནངཡད ངངས

མདལལསརངབནདགའཚརཡདརན

མཐའནམགརའཛམངདང གའགལཁབའནངབདལསང

བ དཔནའབངསདམགརབནཔ དཔལའརངའལདརམཚརསཔ

འགགངལམལདངདམཔསའམཁའརབང ནདམཚནདང

དམགའགསགསངཙམཡངམངབར སགབདཔལལངསདཔ

ལབདངནཔརརགརནལམདངབཅས གགགངམཐམབ

གསརབབནའནས ལ༢༠༡༤ ཝ༤ ས༡༥ ཁངམན

གསཔརབཏབཚར བརབགཟབནནའབདབཐགལས ངགགསམ

ངགདབངཡནཏནམཚདང དམདའནམལམགཡངབརབད

ནསནའལསགཆདགངཡདགསརབས ལ༢༠༡༥ ཝ༡༠ ས༣༠

བའཚལགགལགགའནབལབལསངསནངགསཔརརབའ

བྷབསམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

129

བས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) གཁངམབསཔ

ད མདའནམལ ངདཔནབསཔ

ད ངདཔནཔའནལས ཨསདནམགབས

ཨསགཙང ཨསདབངན

ཨཔམནས ཨམལབཟང

བནདབམཚནཐ

ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར མ ༢༠༠༥ ནན ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ལབནགངརབསཉམསགས དའནནན འགསའང མ ༢༠༠༥ དའནནན ཞབསངནཔམཐར མ ༢༠༠༨ བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ༡༩༨༦ བདཔནཔདབང འགགསལབན ༢༠༠༤ ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས འགལཡངསདམཛདཁང ༢༠༠༧ ངནསངསས དཔལའགཔནཔཞབསངངགདབངམལམཐར འགགངངཁངའལནཚགས ༢༠༡༡ འགལསདརབསདངལརབས འགགངསགནཚགས ༡༩༨༤ བདཔནཔདབང པདངལསངགཏམ ལཡངསདམཛདཁང ཕནཡནགསགགསཚགསའད འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ ཡནཏནནཚགས འགམནསན ༢༠༡༣ གམདཔནཔདབངབས མ ༢༠༠༨ མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ འགལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

130

ལམཚན མནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབད འགལཡངསདམཛདདངགགསགཏནའགཁང ༢༠༡༠ བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ (ལརབསལབརམབལགས) གགངམཐམབ འངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ གགངབའཚལསབ འཐནམདངཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༣ གགངབའཚལསབ འཐནམགསཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ བདགམཛདནམ གསདནཁང ངདཀརབཟངའནལས ངདཀརགམཛདནམ ང བདགཔདནཁང ༢༠༠༢ ངཁངཤབངགམཛད ངཁངའལནཚགས ༢༠༡༣ Aris Michael Bhutan The Early History of a Himalayan

Kingdom Central Asian Studies Warminster 1979

Aris Michael (1982) Views of Medievel

Bhutan London and Washington

Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 Van Driem George Dzongkha Languages of the Great Himalayan Region vol I Leiden CNWS 1998 Jagar Dorji Hen Kha A dialect of Mangde Valley in Bhutan

Journal of Bhutan Studies Volume 24 Summer 2011

wwwbhutanculturalatlasorg1175culturesites-structuresmonasteries-templestatkse-lhakhang accessed November 2015

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

131

ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས

མདཔལནལམཚན

རབཅསའབཡངསགགན

ནཔཞབསལགསལབའབས

ཡངསལགསནསགགས

བདགགཞནདནགསབཔརནསབས

དམནབདགའསགསབཤདགསལབལ

ནམཁསམསགསནགམངའསཔ64

དལའརསདབནནརལསག

དནདདཟསམགཏངམངའསཔ

གསསངནམའཆནའག

འམམངའསཔ

མགངངངལཟདནསའ

མལམགསབསགམངའསཔ

དནམགབསབནནའ རབ

གབསའསགམངའསཔ

གགལགཁངདངདའནམགསལ

ངནསམདབདགསལངམངའསཔ 64 ནམནངནས འནརཁམངབསམངརགས སམངའསདངམངགསཀའལཡདངངསངཡངས

གསམངསཔའདརབབཡད མགཆམསམངཚབརགསལཡདཔངགསརངམངའའགལཡད

པལབནཔསམངའསཔསབདཔནའག ངསངཡངསགསཚབརབལདངདའགརབ

ལཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

132

བདལནརསགགསདབངན

ནསམབངསགམངའསཔ

བདལནཔདའངན

གབངསགམངའསཔ

འབསགནསཔངགནསན

ངནསགསལབཐབསགམངའསཔ

གཏནབཐབསལབགངརབན

ནཔསགངསབནབསགམངའསཔ

ལཁབསབལབདམཁནལཔན

ལཔ བཀའམསསགམངའསཔ

ལབསགངསབབསནབསམའབ

གངསབཀའབནབསགམངའསཔ

བསདནམསགསགཔངམགདའནན

སདའན65མདགམངའསཔ

ཕམབརནལབསདནམསབསགས

ཕམབནབརགམངའསཔ

གདངབརབསནདགདནགབདག

གངའརརགམངའསཔ

ཐབཚདབསགསནསབཞགནགའསར

མགསགནཔཐངསགམངའསཔ

65 ངགསརངམཚནལའགའརསའརརབབནསགསཔབསངལསསཔནཔས ནངབགས

པདའནཔམསལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

133

མདཔནཔགཔ བངནས

གལགམསལགམགནངམངའསཔ

ལནནསངཔརཐགབཅདནས

འབངསལགམདམངའསཔ

ཡརབསངབརནནལམས

སམཐནཔརསགམངའསཔ

མརབསམཐསརབཞགནནལང

ལསཚནམཐནཔརམབསམངའསཔ

མཚངཆགསངཅནབདརབས

ཕམདརདགའའམངའསཔ

ནཚདཁབཏནནཁམརག

དནདལབལབམམངམངའསཔ

སདལདངམསཞབསབན

ཐརགབསགམངའསཔ

གགདམངནནདམསཚགསའང

ནགགདའམསགམངའསཔ

གསདངནརལདཁངརན

ངམནརམདགམངའསཔ

འལནབསལདངའལདནའབདསན

ལགབདགམདགམངའསཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

134

བན གསབནདངའསནདཁང

འལདགསཟནསགམངའསཔ

དཚགསའམསངདལབརབ

ངགདགམམང མངའསཔ

དའལངསངསསའཐབཔ

བནནསགམངའསཔ

མཚརགསབཤདནརངབའ

དབལམརལལམངའསཔ

ཡརབསམསསགསནལངས

ནམགའརརམངའསཔ

གཏམའལཁམསགངགནཡང

ཐསཚདདལངམསའངསཔརཤག

ལཁམསནབསལཡགང

ལཡགམསསངགངབརཤག

གསལདཁདཔབསཤག

ངལསདརདཔབསཤག

མཛདལགངངདཔབསཤག

མསངནདདབསཤག

མཛདལགཡངནའལབབསཤག

བངམཛདནརསགངབབསཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

135

ནརཟསགམའཛམཔབསཤག

བདནགམའཛམཔབསཤག

ནང སབནདཔབསཤག

དགསནཆདདཔབསཤག

སཔའངདངལའནསའརརབབནདའནའསཔལགཏགསཔ

དཔལནལམཚན66སབསགངསང ངགསརངནངངའརརན

སགགསསརའགཔལ ངནཔངའནམལརངདངནལས

དབངསའམསངབཔསམཇལབདསབསངགའཕལརཉམསཆག

སངའགཔརསརདདངནལཕནཔམསསའབསབསཔསཤགའས

ནསཔངའནདབངའསསངདངཟདམསནམམརརའབ

དནབབའ སམལ དའ

སརམངའསཔལགདམསཔགསབཤདའགཐགབདསའརརབ

བནམནཁངལགསརཡདཔལསའབསཐགགབངདག

བསདངརམཆནསབནདཔརབནཔདབའསངངརནཔ

འསམསབནའབཔརརག

66 མདཔལནལམཚན འངསགསངསལསནམདངངགསརཚངབགས ལལསཚངནངལསམ

ཐངསགདནཔདངགཁངམའལམརབསཡདཔབནམམཛདག ངལལསམནནས

མཛདག

• Rigzhung Journal cover (1)
• rigzhung_03

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________ _________________

V

༢༠ ཚངདཔནསཔརབསངདན ༢༥ ༢༡ གགདངབསཔརབསངདན ༢༧ ༢༢ ངངཔརསཔརབསངདན ༢༨ ༢༣ ངབམསདཔསཔརབསངདན ༣༠ ༢༤ ནཔརསཔརབསངདན ༣༡ ༢༥ གསཤརབྷརསཔརབསངདན ༣༡ ༢༦ གསརསཔརབསངདན ༣༢ ༢༧ ལཔརསཔརབསངདན ༣༣ ༢༨ བཟདཔརསཔརབསངདན ༣༤ ༢༩ ཚངསཔརསཔརབསངདན ༣༥ ༣༠ ངཔརསཔརབསངདན ༣༥ ༣༡ བརསཔརབསངདན ༣༦ ༣༢ གསམལབསཔརབསངདན ༣༦ ༣༣ མརསཔརབསངདན ༣༧ ༣༤ ངམརསཔརབསངདན ༣༨

༤ དངགལགསགསབདདདཔནབཟང བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༤༡

༥ གསམགཞགགསརདགའནསབབགས བསམགཏན གསརབ

༥༥

སམཛདམསལནལདདར བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

༧༡

༦ གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

༧༤

༧ ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས གམདཔལནལམཚན ངགསརསའརརབབན

༡༣༡

མངའབདགམཚནཅནལབདདངསངབནའན

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མསཔབབསགས

བདབསལནཔན

དཔལའལབསདཔགབསམནཔན

གཡངཆགསཔསངཙནན

གངབགསསརབ སགཡངའལ

མསབདབནངནསའན

ཞལདཀརགསལབམཇལཙམས

ངནངནཔམདལཡལ

དངངནརན

དབངམགངབརཤག

གངནཔཚངསདངསམསས

དངསནཔནའམལསག

གབདཔསརབདངམཉམ

དནགསལབལབགངདངམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

2

གངཐསཚདཕནབབརའར

གངནཐངལབནརའ

ལབཅནནན

སརབཅནགདམསངགན

དངངབདཔནན

དབངམགངབརཤག

གསམནསདཔགས

མནཡངསཔའཇམདངསགགས

བབགནཔདདཀརའཆང

སབགསངབདགདཔའབམག

དགསལསམཔརལ

ནངའབངསལབསམའལདབངལ

ངལནསམནཡང

དབངཔབནའགཔམན

དངངལཔན

དབངམགངབརཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

3

གགངམཐམབལསགསའལབཤདབསཔཿ གམ

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

རབཏངལསགསལསངསདང ལས བ

བསགསགསམཚནདགལརབས

བཟབདལལསསགསམཚནགནསདངམན

པརབཟངསགདང མཚནགནསདངམམནཔར

མཐངབཙམསདརབགའཇགསབཔབཟངས

གཞནགངའགམད གགངམཐམབལསགསམཚནགནསདངམན

པརབནཔབཟབདགནར འལབཤདངསཔརཡདདསཔས རང

སརདཔགཔབནའལབར ལསགསམཚནདལསགསབམ

དངཿ གཡདཔས ཐགམརགསབམའལབཤདསན གསབམ

མཚནམངསལཔསངབདཔ གསརད ཀསཔལསར

ཉམསཔན སནབདངདཔདནནགསལབསངསསབཀའ

གགསགནསཔལསཔའམསགསབམསབས མཚནདལས

གསལསགསབམབདཔན

ཡངནའཇམདངསབདཔགངམལས གངསབགསནལརམདག

རབགསལབས དདནནབནགགསརདགསཀརགསབམའན

སགངསཔར ལསགསགསབམའསསརབབནའཇམདཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

4

དངསགགཡནཔརབམསཔགངརབཡནལགགདངསནགསབམ

འམཚནཔནསབལངནགགལཡད

ཿ འལབཤདསན ༀཨརཔཙནཿ སཔཿ གན ༀཨརཔཙ

ནཿ སཔདནཡང བདད འབནད སཔབབལཡདཔ

བན འབདམགཔངསནསའནངཡངདགཔརནཔརདཔས

པདནན ནམནཕམནཔསསནལསང ཿ སཟབམ

སགངསཔར ཕརནགཔནསགསགཔབརསཔའམ

མཚནདནཔསསཟབམ སའལཔརགསལབབན1 སརབ

འཇམདཔལདངསགངསགསནཔས གངསགསའམཚནལཡངམ ཨ

རཔཙནདཡམཿ འཇམདངསའབནདངཔ གསསགསལ2

ཿ སཔགཞནཡངསདང མསས སསརབ ནས

སསགསདནལའངའགཔརགསརབདམཁནཔམསསབལབས བཔ

པརངསགངསགསམསསགགངངནསལབནབསན རངད

སཔབཔམསམསདགང གཔསམནའརབརའབལ

སམདངལབས གཔསངདནཔའགགངམཐམབ

1 མཁནཔནབཟངདཔལན སསནགདནགསལབའལངསངབའད ཎའརངམབདན

ནཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༨ 2 བནཔདབངཔསགསབགསམཛདཔམདདལསའངབགངསགསའགའགབདདབལབ བྷ བདྷ

༡༦ ཤག ༧༣ ཎདསབདགགལག

བགརཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

5

མཁའདངསནཆདདཔར ཤར བདཔནདངབམསའདབབ

འནམནཡངསམནཔརབཞདགསལསཔནའལབམཚནཿ ས

བདཔའ

ཞརལཿ སཔངབངསངབཤདཔར གསརངགགངན

ང ལཔཿ སངསདངནབསངགགགསབཡད

པས ཿ སཔ བགརཎའནཔསཔགལསབཔག

ན ལནནཔས+ རལཔསཔའམམདགས

སཔས དྷ+སགནསཔལ དྷདངའསཔལསསཔརབཔདང ཇ

སསགསའམམདགསམདདངཔ གགགནརབས +

སགནསཔལ ནམ ནང ལདངསམགསན ངཔསནས

པས དརབན སར སཔའམམདགས ལ

བརབས+ འརཡངནམ ནངངསར ངཔསནས

པསརབན སརཇཡསསགསའམམདགས མབཅད

བརབསམཐརཿ སཔངགགསབཔའ

སཔ

བནདངའབམཛདཔབསཔ

འནམནཡངསམཁའདངསལ

དངསལབནབརཔ

མཁནམནཞབསཔདབནརག

སངནཔདའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

6

སརབསསབཔབསདནཏགངབ

བསམབ ངའལབངགགལགམཐམངམལགསཔ

ༀ ཐམསཅདམནཔལགའཚལལ

བགགསནབགགའསཔཔངནའགསདམཚནཅན

གསམམནཔབསགགགཔགམསཔསབ གགནམད

དགམཡངསགསབདཔནདཔའབ ནངགནངརབམསསབཔ

རངངབནབཅས སརབསབདངགགཔའངནགསལ

ལབསབབསསརབསསབཔ མཔརབསདནཏགངབདང

ཞརངགངགམངངསཙམརངམཉམཕནཔམསསའབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

7

སགསབཅདཔསམནབསནས གངགའབརབ ལསདཔ

བསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔ

ནཔ བནབསའལསའལའབརབལ བཤདཡནལགདང བཤད

གངདསགསལས དངཔབཤདཡནལགལའང བདཔནཔཏམསསབཀའ

ཐམསཅདནམཚགསཔདང བནབསཐམསཅདསའཡནལགནས

འཆདཔར གངའབནབསནཔས དངཔསའཡནལགདང དས

སགསསབ མཛདཔཔ མཐརབཅསགམལས དངཔ དངཔམཛདཔཔས

མཛད ངགངནསབས གསགངགཏགས དསདགདནམཛད ད

ནསཞབསབསཔདནགངནཔདངའ

དངཔམཛདཔཔསམཛདན གངའདངབནམཁསམགདཔའབསདཔ

གམནཡངསགསཔསམཛད གསཔངགངནསབསན སངསས

གངརབདགམདང དཔརམདནལསབས གམཔགསགང

གཏགསན རགཔངགསལསགཔནཔ གསལདང གནམད

གསགསལསམད གསགཏགསས བཔདསདགདནམཛདན

རམསཅནཐམསཅདདངགསདངནཔགཏམསརབདགའབདངདདཔར

འརབདང དཔནཚགསམཐའདགལསདལགཐརཔདནགརདང ལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསགཞནགསཔངབམསསནནསབངས

ལསདཔབསཔམསལབབཔརའདདཔམསདནམཛད པད

ནསཞབསབསཔདནགངན ཕརལནཔགགམབལབལགསཔར

བཤདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

8

གསཔགངའདསསགསསབགངན བད དསཔ ངདས

འལབབཅསབལས དངཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔནཔ

བནབསའབད ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབས

ངབགསབདནསལསདཔབསཔཕརལནཔབལམལར

བཔར མཛདཔགསལབརནཔའ

གསཔདསཔ ལམའཕགསམལམསངབནབན ནསལབནནས

བསགསཔལསབཔབཤགསཔདནདང གཔརསའགམསལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསངབམསསནནསབངསལསདཔ

བསཔམསལབཔརའརབདནའ

གམཔངདས རཚདདངངསདཔསམཔཚགསབནངབ

མངཔལལབབབནསནཔས ལསདཔབསཔལབབསནས

སལམམསབདངསགསདཔརགམནབབརགགསཔའཕང

འཐབཔརརཔའ

བཔའལབ མདནམའངབསགགསགགལབནཔའལབའ

གམཔམཛདཔཔ མཐར

ལསདཔབསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངས

གསཔགཔནཔ བནབསའམཛདཔཔ མཁསམགབདཔནདཔའ

བའམདངསསམབདཀའནགཔསཡངསགསཔབདགདནཔན བ

དཔནཁལཏཀསབརམགསའངས འགལ

ངསཔསགགསཔཙམསཐགསཔདཔརམནངགགནསགངདངགངལའང

སཐགསཔདཔརའགཔགངབས སབལལནསབགསམ

སངབཏགས ནསགསདངམནཔརམགདབལངསཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

9

མཁསཔལནང གདའདནཔལདགདངསནནཔསདངསས

ངགས ནསལནགནསཔ ནངཔསངསསཔམསདཔསཕམཔརས

འགའགགསཔབམཐའལབད འགའགལགཞནགསགས

སངསསབནཔབཔརས གསཔནངའངདབངགལབསབང

གཔརབམསམགཏགསགསཔབམཐའབགཞནམངཔགངཚརབཅད

པསགསབདཀའནགཔསངགས བདཀའནགཔ མསངསས

བནཔལནསཔསདདགའབརར རབཏངནམཁསཔམསསཚར

བཅདསངསསབནཔལའགཔདདམནས ཐབསསརབཏངནསར

གསདཔལནབགསཔབདཔནབགསསབདངསའལ

བརབས ནསལལཔདཔངབཞགཕམཔདཔགངལབ

གསབནཔལའགཔརདསཔརསནསདཔན མཐརབདཔནབས

གསཔདང འལནསདངསཕམཔརམཛད ལལཔསདངས

སངསསབཀའདམངཔབགསཔགགལགཁངགབགནསལགས

གརསབཏབབཞགཔས དངསམདདབནབསམསལབསཔསརང

བམཐགངལབགསཡངདགཔརསང གཔརའཇམདཔལད

གསབམབགསཔསབདཔནབཡབསདང རངདངངབནཔལ

མསམཐངབསལབབཀའལངཐགཔནསདསལསའསསཟབམལ

རབབཏབཔམནལའགསངངཐགཔནསའད སངསསབམན

འདསཉགགགནམཡངབབདཔབསསནསབདཔནབནནས

རབངདགམདངདབསབསཔངདངམནངགཐམསཅདམཛད

འནཔམཁསམགདཔའབསདཔགམནཡངསགསཔརརཏ ནས ལམ

འཕགསམལམསངབནབན མརསལབནནསབསགསཔལསབཔ

ངབདན ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབསངབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

10

བདནསལསདཔབསཔལརབཔརམཛདཔཕརནགགམབ

རངབནཡངསགསཔརབམཔརའདདནའང བདཔནདསམནཔར

དངསཔསདངསགགསཔསནཔདང ལམས བཟདཔབགགམ

དང བནའསནངགསབབཅསསརབསསབའགརདངནདངགས

ཏགའདབམརབསངམལཁདགམཚརབམཔསབང འལ

བདངཔ བདཆགསཔསཔསབགསབམསསསགསལལ

གསཔབཤདགངདསལ རགངདནཕརནདངཔགམཔ བཚནགམ

དངབནའསབརབསནཔདང ཞརངགངགམཕརནགས

པརངཔསནཔདངགསལས དངཔ ནཔབཚནདང བནལམས

བཚན བཟདཔབཚནདང བནའསབབཅསནཔལས དངཔན

པབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདནབཤདཔའ

དངཔགསབཅདངཔསམདརབནཔ གམསལབདག ཚངདཔནགས

དངབངདང ཨགདངཤནདང ཐམསཅདལདངམདནད སནཔ

རམཛདཔབ ནན

གསཔབདདནབཤདཔ

སནདངཡནལགདང བསམཔདགདངབདའགས མཆགསནདམནས

ན མམཡངསགཏངབསནབའ སནཔདབབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

11

དངཔགམ སཔརབསངདན

སནཔ ཡངནབདགཅགནཔབཔལམགསབསངབམས

དཔའལཔ སགརཔན3 གམབངསཔག བངསཔག

བལས བསཔབརབང བདགནང ཁཟསབནབ

བརའར སགམདཔཉམསཔརརནས གམདངམསམངསཔརར

པརངསགགསངབམསདཔསགབརབརམཛདབབསཔརམཛདཔ

སནཔའ4

གསཔལཔ ལཔརསཔརབསང དན

ཡནལགནཔ ཡངབམནའདསབདགཅགདནདཀའབབགམངཔས

ངབབཔརམཛདཔ ལཔལཔརནལསབརའངས

ལཔཟངངནརནཔམཟདདབངཔ ཡནལགགགསངནཔརམཛདཔ

ནཔརབནཔསམཚརངརབསགཔགདངནཔརམཛདཔརབསན

པཡནལག

གམཔཟནནཆངསགནཔསཔརབསང དན

བསམཔདགཔནཔ ནབདགཅགནཔབམནའདསངབམསདཔར

རཔ ལསལལཔརརཔདང མངའའབངསལངསདནམཚགསཔར

རཔ ནལབཟངཔརབསམཔདགཔསཟནནཙམནཔའསནཔར

གངས དངབགབསདནམསརགསམཐངབརར དབངཔལངད

3 དཔགབསམའངརན ལངབམསདཔའངལསགངས 4 བལལནངཡདཔསགནསགམསནསཔཡངསགསལསསགམརསནཔབཏངབསགནསནཔར

སའནདའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

12

ངདཔལསསའངསབན དངངའཇམཔདས ལགསནས ཟནན

ཙམགབདགསམསཔརན སབནམའརདངབཅསཔལགངསཔ

ནཔཡནལག

བཔཚང དཔནསཔརབསང དན

བདསའགཔནཔན ཡངནབདགཅགནཔངབལམལ

གསཔ གསསའརཔནམཚགསཔདང ཡནཏནབསལཔསབར

སཔ རབནཔངངལཅནཚངདཔནགརཔལ རངསངསསགབསད

མསརཚངདཔན ངབསཔན བདགཅནགསརངསངསསདང

བརལ མསཅནདལབཔགལངནཔབརཆདབམསནཔར

བགསམནམསང ཚངདཔནནཔབསབནཔསགནདཔརམར

པརརངསངསསངནནསམསརབདགའངདངབསལབསདམསལབ

ནཔཡན ལག

པཚངདཔནལསནནཔརསཔརབསང དན

མཆགསཔནཔན ནབདགཅགནཔབམནའདསཡནཏནདངན

འརཔནམཚགསང འགནཕནཔནཔདཔནཔཔགཙབཚངདཔན

གརཔན དབངབནསཚངདཔནདནཔལབནབནཉམསསད

ནརཟདདགསཔསརདགགཔར མཔརནརདངའ ནཔདངཡད

དགངབརསང མསདཔའནཔནཔལམསཔས ནརམསཙམཟད

པརརཔཙམནཔལརབགཞལབརརཔསདབངཔནམཚརནས

དནརའམསབདགསསཔརར སཔལསགསཔགསབཅདཔས

མབརསནས ནརམཔདགངརནངབཟདཔརསདངབར

རཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

13

གཔབངསཔརབསངདན

ནདམནཡངནཔནཔ ཡངནབམནའདསགནསནམཚགསཔ བ

དཀའབཅནདགགནསཔདནགནསགངབམསདཔའབངགརཔ

ན ཡནཏནདཔརཅནསམསཔདངསཔསཔསམསརབཆགསཔ

གས མདང ངདང བཅསགསརཏ ལངབམསདཔའ

བངབསམཔཉམསསདཔར བནསབསཔདངམཔངལབསགངསཔ

དནཔརའམསཔབགལནས གསཔ གབལབསལདངའབར

བམཔས ལམསཉཔམསསབདནསབརབཉབནདང ངསན

རདངཞ སནསཨནཔབཅསལ དནཔརབགསཔརགསལབ

འབསཔདང བངསབདགལམནདཔནགསབངངལཡངད བདག

སལབགསཔའམསལངནགསབགསཔརམཛདསགསལབལ བ

ནལཔབསམདགམངཔགརགཙམཁདགདངའབ ངཟདའབརབ

གམཔརའབབདཔགམནཔརལཔབངསམཐངནསརམངས

པརརཔདབངཔསམཐངནསདལམཚརས བནབདགརངདས

གནསནས ཏགཆརབནའབབཔདང བདཔནཔསརངདསབང

སངསནསམགམསར སདཔརཅནབནཔར

འགནལཕནཔརབསམསནས ཁངབཟངམགམཔརལབདང མནསས

བཟངཁངཔབགསཔདང བདལའརལབངགགསབནསབན

བཞགཔནཔཡནལག འང བདལའརགངབལ ངསངཡངབང

གགས ལངདལལགགསབནབན རབམནཔརམསཔརང ས

ས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

14

བནཔཨགསཔརབསང དན

སནཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནངབམསདཔརརཔ

འགནལཕནཔརའརབནདཔདང ཡནཏནམཔརདགཔསམནཔརམཚན

པསངནནརང མགསགསཔརརཔན མནགནསཔབ

ངནཔསལབསཔསགསང བགདཔགནསརཔ གབལམངཔ

འནརཔརགགསནས དགཐམསཅདབནངསནས རབངབརར

ང མསདཔའནཔགསཔབདང ནསཔ སནཔ དཔཡན

ཏནདངརབབསམཚནཔར གསཔརའདདཔབམསརངབནའང

ཡངབརརཔས བརཆདརཔལདགའནསརབདནཔགནསཀརསབ

འསདངའདབམནམཚགསཔངརབགསས ལབནསམསདཔའ

ནཔབནབནཉམསསདཔར དནཔགནསན བདང འསདཀའ

བཅནམསསབཟའངབཐམསཅདམསངབརསང ངབམས

དཔའདབསམགཏནལགསཔསགསཔལམསཔདང ཁཟསལནཔདཔ

སལཆགསཔདཔར དགངབརརཔདལདཔརགསཔ

བནཔརངབལདབངཔབནནམཚརནས མསལནསང

བམསདཔམནའངསཔམསདཔའནཔསཟསམནབསཔལབན

མཚརརལ རངགགསབནནསལདཀའབདསཔསཔས མས

དཔའནཔས ཡངདངཡངབགབལདང དངདདངནབགབལ

དང འབརའརམམསཔའགནམས བབཔརབདགར

གནས སགངསཔལསགསཔདམཔསབངམཛད ལབནདརབ

མནསགའཚལབརབསདངབརརཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

15

བདཔངབམསདཔའམསཔ བསསཔརབསང དན

མམཔནཔན ཡངནབམནའདས ངདངནངའབཡངས

བཔ ཕནའདགསཔ མནཔརའལབ མསཅནཐམསཅདལམསཔདར

པམསཔབསསབལཔརརཔན གསཔའགའགསགཞནགསད

ལམཁསཔམདངསའགཔགནདན གནདནབདགཔསརངལནསམཐར

གསཔམསངབམསདཔལརབསཔདང མསསདགའབནམ

ཚགསཔམགདངནཔམསམདངསའགཔརབམསཔལའགསཔརམས

པས དགམགགསབརའབན ནགསནབབལངདངའད ལ

ནཔདངའམསརངབནསགམངམངསཔནཔསདརའགས

སསཔདང བལངས དབངཔསངགབརསན ཤཟའནདག

སགལས མདངསཔབམནཔདབངམགནཔལདགའབ

ལཔབསདནམསལསནཔརབཤད ནསགནདཔདཔརའདདཔགནདནདག

སལཔ ངབཟའབབངསཔས ལཔརབདགའནསཁཟསམཔནཔར

དགས ཁཟསདག བདགཅགཟའསནམབབཔར ཤནན

མདང གནམདག བལགསམཉམསཔན གནདནམས

བཟའབངལགས སསནསརངསཁནསམབགགསཔ གའབརབ

དངཁརའབརབ སཆརནརགནགངགཔརབནཔལཔསགགས

ང དགལགཔརངནས དགབདགདནའངསཔལཕངསབནརདང

བརགས གནངགཔ འབ ནདའངངསངནཔསའ

ལས དསཔདཔརཅནདཔས བསཔགབལནབཟངཔར ས

གངསཔལ ནའབངསམསགབལབརརངབགསཔརལཔསརང

གགསཤགབཅདངགནདནདགལགནངབསམསཔརསཔདང ས

ལཔ ཞལམདངསངམདགགསལབ གཡབབནའགཔམཐངབདང ལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

16

པ མདངསཔསགནདནདགམསའཇམཔརརཔལནམཚརནས ག

འཚལངགནདཔབཤགསཔསནསལཔལརབསཔདནསཔལ ངབ

མསདཔསའརབམསཅནམསདཔམཚལསའདནཔརའདདད གནདནད

མསསངལགནདཔནཔསབཟདདགསཔམབདག སལམལའར

གསདཔ ངབཐབནསབདཔརགལའར མཔརཐརཔསབད

ལས དཅགདལཐགམརབབར སགངསཔདང གགདལསགསཔ

དབགབནངབརདསགངསཔས དགསངརབའསལམཉན

ནས བརབསདངབརརཔདང མསདཔའནཔ ཤནཔགནང

བལདབངཔཡམཚནར དངནདཔར གསརཔསསཔརདསཔ

མསས ལཔ སན བནགབལདཔརདཔམམཔནཔཡན

ལགནཔདང གནདནཔདགསབདགཅགནཔའརབཟངཔན

པརགངསས

དཔཐམསཅད ལསཔརབསང དན

ཡངསགཏངབནཔན སརབསགསཔལཔལཔནལ

སཐམསཅདལསགསནབ ནཔརའནཔབདངབམསལགང

ལགངའདདནཔགནངངདརབམཔརདཔ འགལཔགཞནག

སཐསང འབབརསསམནས ངཔམགམགལངབག

པལཔསངརམཛདཔས ལཔནའབངསམསལདམམབརཡབ

ལཔརས ལནའབངསའརབསནསལནསའནབབངགརབཏངབདང

ལམདངནར མཉམབདཔ སགསབནམསབཅསནཔརགནང

བལབནདརབདངབསབནམརལགལབདང བནམསམས

ངབམསདཔགསལཔརདསངབས ལཔམསདངལཔ

ནལབས ངབམསདཔདཔལརབངབནདཀའབཐསནས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

17

དགངནཔརརགསསཔདང སལསཐམསཅདལལདད

བགཔསགསནཔཡནལག5

བཔམདནསཔརབསང དན

བསནཔན ཡངནབདགཅགནཔ ནབསགསབསདནམས

མས གཞནལའབདངཕནམསབབརགནསཔ ཕནཔབསདངན

ནའང གམསཅནསས ལསས རཕནམཐགསཔརགདལསའངབ

མདནགམསཅནགགདལགསཔརརཔན ཐབསསཚགསས

གཐབསམཛདནས མཐརམངའའབངསཡངསལ དསའརམདནགསན

ངབཀའགགཔས ལབཀའམསནལབགས ནཔགསསཔམསལ

ངསདངངརམསགདཔམསའནབཀའབལབསགསམཛདཔས

མངའའབངསསགསརབདང ལངསངརཐམསཅདངལགསདངན

གཏངཁངཔབགས ཕནནགནདཔདཔརབམསསདརཔས གས

ནསབནནམཚགསཔརརབནཔཡནལགབཔའ

གསཔལམསབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདན

བཤདཔའ དངཔ བནམསདམ གསཔརཕརལནདངཉ དང

མཔགཔ དཀའབཅནདངཚངདཔནན སལམསརམཛདཔ

བའ

གསཔབདདནབཤདཔ གགདམནའདདལགང ངགལསངན

ལམམ བནགཡནཏནཆངངདང བགདགནསངདམསབའ སཔ

ལས

5 འསལདནནམཛདཔདངའབསལདདདསཔརའགམམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

18

བགགཔབནསཔརབསང དན

གགདཔངབལམསན ཡངབམནའདསགདབངཔབ

ནརཔན ལདཔལའརལངསདལམནམསམབཟདཔར ལ

དམགབཤམསཔསམཚ འམག དངཚགསགསཔརརཔང

གཉའངམསནམམཁའངསཚངབཅསཔངལམལགཔསམས

ལམབབཔརམཐངབསནངནསདདཔནཏལགསཔརགརགས

གངས ཏས ངའརབགསནམསལཕནཔརརང ད

དམགཚགསའདགམནགསཔསསསགསལ ནསདབངཔབནས

རངགབབདགཞནལགནདཔརངནདམཚནཐགསརངགགཏརཡང

སནངདགཔརསགསརབགཔལ ཡང དམསས

མརམཐངང ངགལརརལགམཐངབདང ཆརནནགཔངསགཏར

བབན གནསབབསངརབམགསཔརད བདགདམགཚགསཕམཡང

རལགང དདམགཚགསལམབཀགན གགརརངརབདཔའ

དཔས དམསདཔའརབབངབརར ནགལཕམཔརརམཐང

ནས དབངདངཡངནསར ལགར སལདདངགངབརནང

པནསམསཅནམསཡངསབངསཔལམསཡནལག

བགསཔམརསཔརབསང དན

མནནཔངབ ཡངབམནའདསནམགསསདལབཟངཔག

རནསསསབདང མཚམསདབདང བཙསཔགབལསགས

པརཡངསངསནས གདབབཔརགསབནཔཐསཔབམགལ

བཅརར ནསམསབམཐམསཅདངངལབགད སངསཚདདག

བདགདདལབགབལགབགསཔདང མདབས

བཤད འགནནཡངནརདདཔམག བསགཞནནརམམཐངངབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

19

ས སཔསགསགངསཔལབམགཞནདགསརམགང གཔབན

ཁསནནསམཉནཔ ངབམསདཔའ ཚབསམདཅངབལ

མསསངདཔལབཟདདམསཔས ངབམསདཔས སངམམཐངབར

གཔདངབགངནའངམམས དབངརཡངཚབརནས དལསདང

འགལབརདཔབས མ དཐགསསངནནནས དམའརཔམཐང

ཡང སགངསཔས མཁནཔམངརབདགའངཡམཚནརནས

གསསགསས མནཔགསས སཔམསམཚནམངཟདདརང

སལམའདརབརདདསཔལམསཡནལག

བགམཔསདམསཔརབསང དན

འདདལགངབརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའབནཔགཏངབདང

བརབདངསརབལསགསཔཡནཏནདཔརའཕགསཔསམསཅནམསལཕནཔར

བནཔལཔལཔརའངས ལ ནཔགལམམསམདམཐང

བརརཔདཆགསཔསབགསཔསངལསདམརབཏགསཔ ན

པསལཔ བནམརའལབལ ལཔསདདམཚནདལམཁསཔམམས

ལའསནགསགསབཀའབལཔར མདགངསདམམཐངབསདརབ

འག ནསདགསབསམསཔ འདབནབཟངབསལཔ མསསནས

ཆབདདནབཔལབརཆདདགསནས བནམརའསཔནལསཔབནལ

པསངརམཛདགནངབལས སདམལཔདནཔཨརཀལན

ན གལཔརངལཁམསངརབསནསཏགསནལན ལ

སདམགགསཔསལཔདའག འདདཆགསབནཔདཔརངརབབན

རནསཁལབལགསངསཔས སདམགཞནབདགདབངནཔརམནནས

གཞནངམནཔལ བདགངརབནཔ སཚདང ལབ

བནགདདངལ སགངས འདདཔསསཔམས ལཔ གསམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

20

ངདཔགདངབནམདངསཉམསཔམནཔརརབནཔསགནས ལད

ནངསབདགལགནདནགསལཔ གསསདམལཆགསསསམསན ད

དའགབསཔརགསསསཨརཀསཡངཡངགསལཔལ ལཔས དམ

པམསཕརལདལསགས གབལསནསབདགདབབ སཔསགས

གངསནསབསཔརའདདཔའདདལགངབལམསཡནལག

བབཔགསཔརཕརལནཔསཔརབསང དན

ངགལསངབཡནཏནདཔརནཔ ཡང བམནའདསངསང

རཀསགསཔརཕརལནཔསབལ ངབམསདཔའམསདཔའ

ནཔརབབ མཚ གསགསཔརགསཔཁལཔགར ས

སཔརརང མཚརའདངབཚངཔམསསགསལབབཏབནསབནང

འགཔརད རམཚའགསཔསགསབརཆདང བམཚ ངཁརསང

བསགསནབདཔརཚངཔམསསསརབསདངངགའདནཔ ང

བམསདཔས བནགགསཔམསལགསསཔ བདགདནཆད

ནམཡངདབསམསནས གཆགསམསགངཡང བསདཔརབདག

ཡངསན བནཔགའདགདང བདགབསདནམསམདགས

མཚ ངམསངབར འབབརརལགག སགངསཔསརལགཔ

མཐངནས ཚངདཔནམསཡམཚནངསཔབརརཔདང ཚངདཔནམསས

ནར དངལདབངན གརགལསགསཔདགདངནརངལབ

བརལགཔརམཛདཔལམསཡནལག

བཔཉསཔརབསང དན

ནལམམསབནཔརབསན ཡངབམནའདསམཚབ ཏག

ཚགསདང ཀརནདབསགསསམསཔརསཔ འམངཚགསདངནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

21

མཚནངཉལཔགརནསཉ མསབབརབངསཔརམཛདད ནསག

མསཅནམསལབདཔས ཆརམབབསཔརམཚགངབརམརཔདང དད

སམསབམསཔརས གམའབམསནརདནངམབདག

དནཔསམཔརབགསཔན བནཔནབསའབའགསཕནཐགསཔར

གགསནས ངསམསགངསཔརགསནརསང གནམབསནསསཔ

རབཕངསཔརརངབདགས བསམསབནགཆགསབསདཔརན

བནཔའསལཔམས ཆརཔའབསགམཚགངབརར ས

གངསམཐགསམནཔནནགཔའག གའ འགནཔརབགསནས

ཆརབབསཔསམཚགངབརར ཉལསགསཔམསདརབདགའབརརང

ངབམསདཔའ ཆརཆདདགསནས ཆརནལསཔ ཆརནའགཟབ

ངབནཔགས མསརབདགའབདཔརམཛད གནའབརབར འརབ

འདརཅན ཆརཔནམསནནའབཕབ སགངསཔདབངཔསཐས

ནསཡམཚནར མནམནམའངསནསམབརསསཔ ཆརན

འགནཔརབགསང མཔབདཔབནགངའབབཔ འཉདབངམ

ནདད བནཔདཔརཅནམན སཔསགསབདཔལམས

ཡནལག

བགཔགཔ རསཔརབསང དན

བནཔགསཡནཏནབནཔརབསན ཡངའརངབམསདཔའ

དནཔགནསགདངམགཔ ནང ངབསནསངཞགངསམང

པམལན རབདཔམངཔ ནདངནགནསས ཕམསགཆགསར

འངསཔཟརབབཔདང སབནདངངའསརའངསཔརངཟབས

སབསཔརམརཔདང འདབཤགངམགསཔརར གཞནམསའ

རསདངསནལའམསང ཐམསཅདཟབསབབརགནསཔབསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

22

གནསརནགསནཔསའགའགསཔརག གཡ གརབ

འ ངགཔསབདསཔསགཔལམདནསཚངདངབརའངསཔསམས

འགསངགགལགགབརའརདང ལངབམསདཔའསཉམ

ངབདང འདབཤགམགསཔསའརབརམབམསཔར གའཇམཔསསཔ

བདགངཔངདནདངའདབམད བདགཕམགསངདགནས

ར དལམནརངབའངའནཡངད བསདའནསརལགཔར

གས སབནཔཡངསབམསཔགསསཔས ནངསཔབན

མཐགབརརཔལམསཡནལག

བབནཔམཔསཔརབསང དན

ཆངངབབནཔརབསན ཡངབམནའདསགཞནལཕནངབབརདཔ

ལདགའབ ནཔདངལབདངབལསགསཔསབསདནམསལབཉམསནཔ

གདབངཔབནརའགནལབ ཐམསཅདམཛའབས

བལཔགདབབསགནལབནཔནསནཔདངའབངསབཅསཔ

ཆངའངབལདགའབརརཔཆངའངབལནབརགགསནས བདགདནཔ

ལངསབཟདཔར གརབཙམམདགརདའངབ ཐརགསངཟད

བལའལབ སལངནདངགསཔགསཔནཔ གབདདངནཔག

མནཔརལནས ཆངསགངབམཔལགཔགཡནཔརཐགས རཐམསཅད

མཛའབལཔའབངསའརའསཔམནནམམཁའནསབབསའགཔལ ར

འསམསམཚརངརབསཔསལངསཐལམརབདང མཔནང

ཡདབསཔལ ངབམསདཔས མཔའདམསསངལསབརས

དང འདངཞདངདརབའམགསསགངབན སརམབཆངདངམར

སགངབའངམནལ དདངནའདའབའམསགངབའངན གཔ

རངབནཅནསགངབམཔའཡནཏནཉན གངགའངནསདབངད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

23

པར ཕམདགངངལའངབརད ནརབདགཔདགངདགསད ཕན

བགམཔའརགསས སདང ཆངངའངའངཡངམཔརནཔ

གནསསངལམསབཉམས གངསསངམནརདའབརབས

བགསཔརའ གསལདངདའདམནཔརགནསཔརའར སཔལསགས

པཆངསཔརགངསཔས ལཔགམསངལབབསཆངའངབས

པངདནས ལཔ འརགཡགམངའའབངསབཅསལབལ བནས ལ

མགལསགསཔའངངའདད དབངངནལཔསསཔརས ཕནཔརལ

མདཔརབ བབགབནཉམསནཔན གསདངདཔལལམའ

ན རབསགཞནལབབཡངའཐབ སཔསགསགངསལའབངསགས

པལམལབད བནདངབརརཔལམསཡནལགབཤདཔ

རབསབབནཔའ

རམཔ སཔརབས ངབམསདཔའམགསཆངམཔཐགསའ

དནམཛདཔསནརབའ

བབདཔལགསགཔརསཔརབསང དན

བགདཔངབརབནཔན ཡངའརངབམསདཔའགལགས

གཔ འཚབལདངདཔནམཚགསཔ དཔལགརརཔ འགནཔས

མནཔརབརབམགའངསནའང ནརབངབལམསཔསམནགནས

པསདངའགལབརབགགསནསགནསཔརའདདཔ ཕམགསའདསཔསང

དགའབརརནས མསནརལདངའརལགནང རངདདནཔར

བནཔཕམཛའབསསནསངའངས སལགནསདཔརདལས

མའདངབརགསལབལ ངབམསདཔས བཙནརའབམལ ནམཡང

བབརམམསག གགམཡངནདལཡངང མནགནསཔནད ས

དང གསདངངལགགལཚང རབལདགའབབའགཔ ག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

24

བལཟདམངཔ གནསརམ ངདངའབརགགནསཔརད སཔ

སགསདའངབགསམཛའབདསཔརདཔལམསཡནལག

བདཔདཀའ བཅནསཔརབསང དན

དབསདལམསན ཡངའརངབམསདཔའ གམ

གསནཔགསཔསཔནདཔབཟའཚངགལ བགདངངམབཅསན

བནབགརཔ སནངཔགནཕམགསའདསཔངནས

གངསངནདཔནཞགའདསཔདང བདགབསནས ངབམསདཔའ

རབའངབརའདདལསཔལ ནབནཔསངསའངབརའདདཔསདཀའ

བཅནརབངབདངནགདགགསཔགགདང ནམངབག

ངབནརབང དགམཚགཙངངནཔ འམངཏགལའདབའས

ནམཚགསཔདནགནསདཔརཅནགངལ ལཔ ནངསསརབར

བརསནསབལགསབསམགཏནལརབརགནསཔརརཔདང ངབམས

དཔསདགལའརབནདངཐརཔཡནཏནནཔདང དགནམཡངརབ

ས ངངབསབནགཡགད མཚ ནངནསཔབབཏནལམནཔལ

ཆམཉམཔརབདཔམབནངསནསརངརངངལཔརསབན

ཟས སཉནཔསམགཏགསཔརགགསགགལབབརའདད རལ

མསདང དལ བསམགཏནལགཞལབསགསཔརརཔདབངཔསཐསནས

བགཔར ནམསཔབལམགཙངམརསབནཁརཆམཉམཔརབདཔདང

པངབརསཔམཐངནའང ལབདཔརརལགནསབསམགཏནལགས

པརམཛད བནཞགབར པབལཔབནསངབརསང

ལབདངམསའགསཔདངརབབརརར ནས སགལང

ངདགསཉནཔརངབམསདཔངམཔརགསཔདང སརབ

དངབནམདངསཉམསཔསསཔལ མཚནབབནབཤདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

25

དགམསདངནནའང མསདཔའནཔམསགཞནདནནརབནཔན

པས གནདཔལནལབམསསམཔརམནའབརབ མདབསར

བ འརཔམཚནམསབནཔམབདགདང ངམདའངབའངདཔར

ཤག དངཚབམསདངནཔརཤག སཔསགསནམཚགསཔརའརབན

གའབསཔདང རའསགནདནདངགསངཔ དགསགཏམཐས

ནསཚངམནའབརབརདཔལ ངབམསདཔའདགཐམསཅདལའཇམངལ

བདང བཟདཔདང ཟབཔནཔརསཔ གངསམབགཔརབག

འམ གངགའའརདལདགསརཔ འདདཔདའངབརདནས མ

ནགནསབནའབསདར སགངསཔལདབངཔཡམཚནརནསརང

གགསབནཔངངམསངབནནས པབསཔལསཔ

དང བདངརབསཔརགའཚལནསདངབརརཔའ སང

ངགཡགའརགསམསངབནཔ ངདངར མ གལདང

འདངསདང གངཔམའགགསནདགའབ ནནར ངམལ

མདགནན ནམབཛཏཏར ནཕམབདགམསཔན གནདནབང

བབན ངཔབཡན ངའལབན བནནགཔ འཆརཀ

ན སཔརབསརབང སགངསཔལམསཡནལག

པཚངདཔནསཔརབསང དན

མསཅནདནདལམསབནཔན ཡངབམནའདསནལཁབག

ངབམསདཔའངནངནགཏངབསནརའརཔབ ཡནཏནནམ

ཚགསཔདངནཔཚངདཔནགརཔ ལཔམངབམསདཔང

མརབསཔ གལཔ མནའངསཔལམནཔ བརབསནས

ལཔརངམརདམཐབདལམསསམ ན གཟའམ བབཡདདམ

སསཔལན མསགམབངསལམསདངཡནཏནདངདལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

26

རབངབལཡངམམསསསཔགདན མབགསལངརབངབ

གཐསཔས བདགགཔསཔརརབངབགམནས ངགའདནང

དངསཔལ མསམཐབརབངབགཏམཐསནསངགའདནངདང

བམགཡགའརམསསངཐསཔརར ནསངབམསདཔའལ

པ ཕངནསརལགརངམདངབགནཔན མངཔའསཔམཐངནས

གཡགཔལསཔས ས བའརཔམངསནས རབངསཐསནས

བའདགགངག མསཔདབངསའསཔརར སསཔལངབ

མསདཔའམའབམསརབདགལབགསས བདགརངསངར

འམནསརལག ལཔ ངའངསནས བདགརབངབརའཚལནགནང

བརགསས བངནགངསཔམམཅནདགས བདགརབངབརར

སབགསཔསརའཚལསསཔལ ལཔསཙམསདདརབརགསས

སང ལགསལབབཏབཔལསལཔསགནང དཀའབནགསའཆསཔ

ལམཛའབསའའརཚགསསརགསལབབཏབང བགམརཔར

མསདཔའནཔདཀའབནགསསངབལམསཡནལག

གམཔབཟདཔཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ ངབངངཔངབ དངགསཤར

བྷ ལབཟདཔ ཚངསཔངནདགབ སབཟདཔཕརནར

མཛདཔབའ

བདདནབཤདཔ ཡང སནདམནགངནང གནདལངབབ

དངབཟདཔདང གབལདངནདངགཞནདནད གནདལམསམས

གཞནདནར སབཟདཔབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

27

རགགཔགགདངབསཔརབསང དན

བསཔབནཔན ཡངནངབམསདཔའམགསནཔའག

ནནངནསབནབརབགགདརབནཔགརཔདང འགན

གལསའངསནཔསར རབསམརརབངབལམསངསལ

མསཔམསཔརསཔསམལགནསཔལདགའབརམརཔར དངཁབཟངཔ

གས སརགན མཔཆགསབར རབངབའལབདངམཔ

དཔལལགནསཔརརཔ ངམའངགསསརགནཔསགསརབང

ཆསནསའངབརརཔལ ངབམསདཔས དདདམསདན

པགནསནའགཔརབདཀའལདགཔརསསགངསཔལ ས

བནའབརདདམབཅསཔསརགངབརསབནའངས ཉམས

དགའབངནཔཚགསསབནཔནགསཚལགནང བསམགཏནདངའག

ནསལལཔགདངབནགསཚལལམཐརསངསངསངབལསས

གསརནངབམསདཔངདགའབགཏམསནསདངབགས

གགའག སདདརབངབརམཐངནསདའགཔསངཆགསཔརར

འའངམནཡངའགཔཐབསབསམསནས དཀའབམསཔརད

པར འརངམའདངནགའདངངམ དངམའལའགའ

གསགསནགབརའརརམསསཔལ ངབམསདཔས བགསཔས

བམསསམགལམབགསཔར བདགལགནདཔདཔའརངན སལགཔ

རསམནནཔབན བདགདགསནབནཡང 6གཏང སགངསཔས

ལཔ བསམཔརའངམལརབཆགསཔའགཔསདཀའབམདདས

བསཔརས དདརབངབངངབཞགཕངདཔལ ང

6 ཡངསཔགབས སཔར མཔན བནསསམགཏནནསསཔདནབངནལམགམཛདནང

གསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

28

བམསདཔའལབདངརབབརརཔས ལཔས ནམངསམམཐང

བནགསརང མདམནསརབབརའག བསརངམལབན

པརས དཀའབགནསཔགབདབསགསཔའངན སཔལ ངབམས

དཔས གངགབདགལགནདཔརབདཔ གཡབནཡངབདགསཡངམ

བཏང བདགསམནམཡངབརས བསབདགདདམབཅསབན

འར སཔསགསགངསཔསདཀའབཅནཡནཏནཡདཔརདསནསང

བནནསངཔགསལགའཚལགཔསཔའངབཤགས དདརབངབ

ལའངབཟདཔརགསལནསརབཏངབརདཔབཟདཔཕརནཡནལག

རགསཔངངཔརསཔརབསང དན

ནདམནཡངབཟདཔལསགཔརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའ

མཚནཔགལངངཔནཔ བདགཔངངཔལཔལའརངསབརར

པ ནཔངངཔདཔནགཔམཁསངནཔམདངནཔགཡདཔར

རཔགསསངངཔཚགསདགསབངསཔས གསཔཡངསབཔར

རཔལཎལཔཚངསནསཐསནས གསབའདདཔརར ལ

པ དམསཚལནངརབདའངབདསདངནཔམཚནཔགཡདབག

པལ མསམཔསའརངརངམནམསཔབནའགསཔདངབབ

དངནནརབཐསནས ངངཔཚགསམསངབབརའདད ངངཔལཔལ

ཡངདངཡངགསལབབཏབཔས མསབགམཕདནསརདངདངབལ ནས

མཚབངབརབསཔམསས ངངཔམགགསཡནཏནནམཚགསཔ

ལལཔལསཔས ལཔསགཤརབལསལམཁསཔགབཙལནསབང

བགཔསངངཔབདགཔ ངཔནཔལངངཔགཞནམསདམགགལར

ཕམཔབནགགསགགལབརའརནསསང ངངཔདཔནནཔ

བནབཟངབདགཔ ངནསམགཡསཔརརངགདངལབརཡངམསཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

29

གནསཔན ངངཔབདགཔས བནབཟངསངགའནའགཔརགས ངའ

འརརཔལདསགསརགལཡདསསཔལ བནབཟངས བབན

གདབརལ ཉམསནའདརགལང སསགསགགསགགལ

མསཔཡནཏནསཔལ ནཔའངསནསགསཀསནཏམནསབསཔས

རགགསནལགགམནཔརབབརའགབནམདངའགཔ

མཐངནས ནཔསསཔ འསནཔསན འརའབམལད ང

ཡངངའངསབན མཁའལའརའའམ སཔལ བནབཟངས ད

སའངཔགས ཞགསཔནཔསབང བདགངའཡནཏན

བསདམན སསཔལ ནཔརབཡམཚནརར བངངངང

པགཞནམསའགསནསདཔལདརགཏངསཔར བནབཟངས འ

ངངཔཚགསལབབནཔརདཔངངཔལཔན ལཔཉམསསརཔལ

བདགརངགདངལཡངགཏངབརསསསཔནཔསཐསནསཡམཚནརར

པདང རངགལའངབརབལངངམསཔཡནཏནགནབནང

འཇམཔརབགས མསལབརརནསངངཔལཔབལབཏང

ནསངངཔདཔནབནབཟངངརབདགའནསལའར དསལསསདན

དའརབར ངདངངངཔབདགཔགསལཔ ནརལདང དལམ

བརརཔནརམསབལབརའརསཔབནསཔས ལཔསགས

གགསགསདརབསཔརརནསནཔལརམབངསདངསཔའང

ནཔསརནསསཔལ ནཔས འགགསཅནསདངནཔག

ལགས བདགམསངའཇམངམནཔརརཔདང ལཔལསབལབ

ནགཟ རནརམསསལཔསཐསནསདགའངམཚརརར གརདང

ངབཞགམརདཔདང ནཔལའངནརརནམབརས

ནསངངཔབདགཔསལཔལསབབམབལནསམཐརངངཔགཙབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

30

གསརབབའསསདམཔམསདའརརངདཔབནཔརབནཔ

བཟདཔཡནལག རབནབཟངགནསབནནདགའབནསགངསས

རགམཔངབམསདཔསཔརབསང དན

བལགཔངབསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔའངབ

མསདཔའནསབརརཔན མལཡནཏནནམཚགསཔགསཔ

གསདབཔརརཏ ནསབདགདནཔའགནལཕནགདགསཔར

ངདངལའརལཔ ཕངའརསངསངབལས ལཔསཐསངངང

པནསའངསཔལའདདཔསབབལསགསཔབརརསནས རངདམསཚལ

ནངགནསདབགནསམརབནཔལ ནཔདངམཁསཔམསགདགས

བཟདཔར ངབམསདཔའའའགལཔ མནལསཔརབན ལ

པངབམསདཔའལབགའབསང བརངབརརཔདང འརན

འདཔམསསཔདངམདཔལགལབརརཔམཐངནས ངབམསདཔའ

འབརཆསཔལཔསཐསནས ངའངསནསམཚནསཔས བརངབས

མནཔརའགནནངབརཆདམངལགནདཔདམངལསགསགངསལནས

སང སལརབལགཔདབངགསཔལངནས ངབམས

དཔསདཀའབནགསལཔནཔཔགསཔབསཔནནསལཔ ཕང

རནཔདང ལཔསངབབསགསམནའངསཔབརད པགས

པནཔམཚརབརརནའངནཔདགནཡངམསདཔའནཔལབཟདང

བབསདཔསའམདལནཔའརསངབལསདཔརར རང

བམསདཔསམཔརགཔརའནཔདང ཆདཔརབ དབངགདཔརའདདཔ

བངནཔསགསབཀགནས ལཔའརདངབཅསཔཡངདགཔལམལབདནམ

མཁརངནསདནཔགནསརལགཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

31

རབཔནཔརསཔརབསང དན

གནདདལངབབབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསགངས

དཔལདངནཔསགནཔགགརབགརཔ གབབར

བའཚལབརནངསངབལས ལམརནསསགསརའངསཔདང ར

བསངམཔསགངས ངནརསནནབནའགཔར ངང གདཔ

གཡངཟབཁནངའགཔའསནངརཔརརཔགམཐངནས འསའདད

པརའགསཔསངཆགནསགཡངསརངབརརནའངསགགསཡནལགལགནད

པརམརར འནངནགངརངརགགསབརབསགསནབད

པརགསའདནཔརརཔསམཐངནས གཡངསནངགསནསབ

རནསངནཔདང རནསནནཔསགགདལགཔརའདདནས

ལབངབརབསཔལ བདགདངནཔཆགསཔནསངས དཔནགཟ

ད སའསཉམས ཉམངཡངརབཆགསཔསབནཔགབག

མབ ངའཕངསཔས ལསཕགཔརམརཔར ངབམསདཔའ

བདགལགསདཔནམནསབསཔས དངསབནའགཔམཐངནསལ

བཟངཔདརརང འའབདགལདསས བབསམསནས

རཡངབམསཔརའར སཔསགསགངསནས ནགསཚལལལམ

བནབབསནསནགསནངསང ལསསམཐགམནདནཔས

བཏབགགསནཔརདསངབགསབནའམསཔགས

གཤརའངབལཔསམཐངནསསཔལ བམརབཤདཔསལསསདགསལ

མནཔརདཔབཟདཔཡནལག

རཔགསཤརབྷརསཔརབསང དན

གནདདལབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསནའག

དནཔཉམསདགའབགནསགསཤརབྷབསདངམགསཔགརཔནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

32

ག ཆགསཔདབངསརབམགསཔརབཞནཔགསགཔལཔག

ངངཔནསའངསཔམཐངནས རལསངལབངབརརབམགས

པགསསབགསསང བཟངཔསངབགསཔལ ལམཀནགཔས

གགཡངསནཔགཡདཔརམངསམས ལཔམཚནཆདངབཅསཔརངབ

གསབདགདནཔསམཐངནས ལངནས ལཔནཔགནདཔརམར

ཏམ གཡངསཟབམའརངབས སལཆགགངབརམརཏམ ད

ནདམསསཔརམརཏམ སཔསགསགངསནསལཔགཡངསནསརབཏན

རངམལགཔལམཡངབནནསནགསཚལའབརཆསཔར ལཔསམལ

ནསའདའཇམཔམསསགགའགསབདདསསཔལ ངབམས

དཔསལམབམསས བསམསབབའངགཞནལགསན གསགས

དངམནཔབབའངགཞན གལབདགདགའབརདབདན དཔའབདས

ནཔནལསཐངས སསགསདམཔསགཏམགསཔརགངསཔབཟདཔ

ཡནལག

རགཔགསརསཔརབསང དན

གབལདངནཔརབནཔསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔ

འགདནཔགནསནམཚགསཔངཚགསདངནཔརགསཚགས

གཙབ གརབཙམཁདགདངའབ རབའཇམཔ སམདགནམས

པ གསབརརཏ གནའབབསགགརནསདངའབདཔང

བམསདཔསཐསནས ལངགཔསའམབཏན འབལམཡངབན

ནསབཏང ནསས གསསངཕནབཏགསཔལནགཟབར བདགས

བབཀའལསསཔལ ངབམསདཔའལམབརསནས སཔན

གཟབངསངཡནཏནབསདལགདམསཔ ཕནབཏགསཔའསནཔརས

ནམསཅནའགསབདགནངནསངསལའངམརགསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

33

ནསབཏང ལ ལཔ བནམ ལམལ གསརསཔ

དཔདནནཏནབདཔགམཉན གསབཙལབརནཔམསལ

ལབཅའབཙམནཔརབགསཔསཐསནས འགནབབཉམསངབར

བསམས གསསཕན པནཔསཔབད ལཔ ངསངནསསཔ

གསམགགངནགནསཔབདགསའཚལནལབནཔརབབཀའབལ

གསལསསཔལཔསཐསཔདརབདགའབརརནས བཟངཔངལནག

སསནས གསགཤརདམགཚགསནཔསབར ལགནམདའགཐགས

ལམསངསགསརནནས གསབགབསངའགཔལཔལ

བནཔས དརབགསནསབངབལ ངབམསདཔསལམབསཔ

སནས མའབབགཔསརསངདབངསངབལསའའའགསཔ

ངསསཔ ལཔསལངགབས དཕནལནགནདས

འཇལབངནགསནགངསམདའབཀངབལ ངབམསདཔའངན

པསངགངསལཔལགསལབའབསཔརགནདཔརདཔལརཡངཕན

འདགསཔམཚརབརརཔདང མསཅནལངབད གསདབལསགས

དལསམསང བརགདམསཔབཟདཔཡནལག

རབནཔ ལཔརསཔརབསང དན

བཟདཔསགཞནདནདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབམས

དཔའགགངསདཔལདངནཔདམངཔ བདགཔགརཔ ལ

ལཔའརབཅསསངདྷའསརདངཚགསལགནདཔརར

པལངསརངསགགསཐགབནབམསབངསནས དགའགས

པལསལབརདཔལམདཔསནབཔརབལབརརཔམལནའཇམཔ

གལབཞགནསངཟདགཔརརཔལ ལཔཡམཚནངནསཔས ས

བདགརངདགལཔནཔསདགརསསཔལ ཡངལཔས ནཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

34

སགསལཔ ར དགརལཔན སསཔལ ངབམསདཔས

དགའསཔགསངནཔནལདང འརའབངསངལལསགསཔབབ

མངཔགངསམཐར སབརནསམཐསསངབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རབདཔབཟདཔརསཔརབསང དན

གནདཔལམཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནལམསདང

མངཐསཔདང རབབདངལབདལསཔརདཔདཀའབཅནགར

བམསལསགཏམབཟདཔདངནཔརཕནབཏགསཔསན གལཀ

ངཀལཔབནམམངཔ འརདངབཅསཔདནཔགནསརབསཔདང ལ

པརཉམསདགའངབགབསཔརརཔསགདལགཔལ བནམདགལཔ

མནལབསབབཔརསནས ནགསཚལམསཔལངསདདནའམདང

བལས བཟདཔརབདཀའབནགསན ནངངམགརབངལ

བརམཐངནས བནམདགངགསནསབནབརས ངབམསདཔས

ངམསལགསདངགགསདངསལངསདམསཔཡནཏནལསགསཔངཔ

དལདང བཟདཔ བབནསགསགནངབརམཛདད ནསལཔགདལསསད

པབནམམསགརདངསགམསམལཔལས སནགསཚལནསསཔས

ལཔའདདཔརམལནསལངས དཀའབགནསརན རངངབཟདཔར

བབནམ འརསབརངའགཔམཐངནས གདགསམསརབའགས

ང འརངབནམའརབཞགནསབཔལའསཔདནསསཔ

ལ ངབམསདཔས ངངངབཟདཔརབནསབཟདཔཕནཡནལསགས

རསནའངལཔསཉནཔར དབཟདཔལདགའབངསའསསནས

རལསངབམསདཔཡནལགམསབཅད7སའལབརརཔམཐག

7 གདཔལས ཀངཀལཔསངཡནལགདངངལགགདཔསགངས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

35

མསནདབནའབརབལསགསཔདབགསངནཔངབསའགསངདགས

པས ངངངགསནསགས བཟདཔརགསལབམསལདགསང

མཛདམཐརབཟདཔརབངཔརཐགསཔརའབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རདཔཚངསཔརསཔརབསང དན

སལསཔརམསཔབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡངའརབམ

ནའདསབསམགཏནལམསཔརསཔདབམསགནསཚངསཔའགན

བབསཔ ལསའཕགསཔལཔཡནལགནསབ བསགན

ངནཔལབནཔནདང ཡངདགམནཔདལདཔསའགནཕརལདངམ

དསབལགཔརངབརངབམསདཔསགགསནས རངསཚངསཔའག

ནནསའདའབརངའབབལཔལའརབགབལབནཔསགངས

ནཔའརའབངསབཅསཔབནཔལམལབདཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

མཔངཔརསཔ རབསང དན

གཞནདནལརབབཟདཔལབནཔསཔརབསན ཡངནབམན

འདསནགསཚལཉམསདགའངནཔགནསནངངཔནཔགགརབག

རཔ གནགསངརལཔསནསལགསཔམསབསཔདང

མཔདང ངལབསཉམཐགཔམཐངནས མསཔསངངམསལངཔར

གཡད སམསངངལསསཔརསགསཟསངནཔབནབག

ནསསབརབར མསསམཐངབདང མསཔསངབནཔརམཛདཔ

ངཔརནཔརསནས བདགཅགལཕནཔརརངགའདརནསགསཔར

དཔའཤཟབརསཕདསའལམདཔརསཔདང རབགསནལནན

པརབརགསསསསཔདང མསབནཔཁགསརའར ངཔ

འབསམཔགསཔརབདངབདགཅགམསངམདནཔནསཐརབརབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

36

གམཉནནསམསདཔའནཔ ཤམསངསནསངམདནཔནསཐརབར

མཛདཔགཞནདནལརབབཟདཔཡནལགམཐའམའ

བཔབནའསཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ དངགསམ མང

དང བནའསགརམདགདང གསངནདངགསའདབའ སབན

འསཕརནརམཛདཔབའ

གསཔབད དནབཤདཔ ཡང སདལམསབཟདཔབབ སད

ལསབགབནལས གཞནདནནཔཆདང འགཔགབལའག

པའ སབནའསཡནལགབལས

སགགཔབརསཔརབསང དན

སདལསབགཔ བནའསརན ཡངནབམནའདསད

སརབགསཔལཔ གསགལབསཔངབམསདཔརརཔ

སངམངཔཟབལམསཔ སམཅན མ གངསངངབ

ངནཐདབངསཔ ཁངངངམགནགཔནསབབསཔརམཛདཔདང

ནཆདགཞནལགནདཔམནའབགསནསདམཔལམལབདཔརམཛདཔབན

འསཡནལག

སགསཔགསམལབསཔརབསང དན

ལམསལབནཔསཔརབསན ཡངའརབམནའདསངབ

མསདཔའམསཅནལངརངབནཅན དབངཐངབལབལདགའབལཔ

གསགརཔ ལལཔ བཙསསགབརརཔ མནཔས

སཔནཔརབསམསནས བངབརབཙའབཁངཔགསའབའགལསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

37

པ ནརདངནསབནཔནངའངཔ གགསགདངགདལསངབ

མཔསབངབགདང བསཔསགསས བཙསཔགཡངསས མས

དཔའནཔ བསདནམསམསགདནམསསམགས བབནཔལངསད

དངའབརལངསདཔརརནའང ནམསབལམསཔརསཔརའརབ

གབལལམབཟདཔར ཡབལཔརརབངབརགསལབབཏབནས ལད

དཔལདངའརཔདངའབརབརནསདཀའབནགསནགནསཔརརཔབན

འསཡནལག

སགམཔམརསཔརབསང དན

བཟདཔབབཔབནའསབནཔ ཡངའརངབམསདཔའནགསཚལ

དནཔགན མམགགརཔ ནཔགསངབམས

དཔརངབནསནས ལའགསཔདཔརབཞནཔདང ངམངསཔ འབ

ལམབཀགཔ ལགཔསགབཀབཔལསགསཔབམསཔབརནསགནདཔརསང

ལབདངདགའབདཔརཕནབཏགསཔརདཔགནདནགསམཐངནས

ངབམསདཔབསམཔབགཔར སཔ མདརསབསབ

བ ངདགངངབརའརབལ རསམདབནབསང

བཞན གཔསབལམསསཔལ སགནདནལབཟདཔཡནཏནདང

བཟདཔལབནཔརབནཔརགངས རལཕནཐབསགཔརབནཔས གནད

ནདརབམནསམབསབད གསསསསནསརངབརརཔ

བནའསཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

38

སབཔ ངམརསཔརབསང དན

སདལསབགཔརབཟདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབ

མསདཔའནགསཚལགནངམའདབཤགགམཔཚགསདངནཔག

རཔ མསཅནམངཔཡངསབངསནསབབརསས ནསགམས

དཔའནཔནགསངསངབལས ངགགགསབསཉམསའགཔལ

ངསངའངས དསསཔལ ངས སཔཚལགབར གལ

སཔངམསངགབལབསལབསགངདགའབརསང ནསག

ངམཁཟསམདཔསབཚབསགངསཔདང ངཡང གསགཞནཤཟ

ཁདངརམགསགསཔརམཐངབལ ངམརཕནཔལནལམན

བརབསམསནའངགམངབས བདགརམཆགཔརམསསམནས ང

འངསནསམནགསརཔལསངམབཏབཔན ངསངརསགབ

མསརབགཔལ ནགསཚལགགཡདཔས ལབསཐབསསཔསམ

བཟདཔདང མསདཔའནཔ གསདབགཔརངའངསསཔ

མསམག བདགདངནཔའལཕནབཏགསཔང རསརབགཔལ

བདགལམཡདབནརབཟད དམསགགསངདངབརསཔ

དང མབབརཤཡངའགསཔལརའབསབམསགསཔབཟདཔར

དསརབབལཡངབདགདབཟངཔབནཔརརསཔ རབསད

ནམསསཔལ འནའནཔགཡད ཕནབཏགསནའདདན ལན

ཆགསསཕནམབཏགས སངབམསདཔའམསགཞནལཕནབཏགསཔལ

འནའནཔདལསགསགངསཔས དརབམནསགསསསརབ

བགས མདཔརསནསདངབརརཔབནའསཡནལག ན

དངལམསབཟདདངབནའསདནནཔ བགགམདངབརགནསཁངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

39

བཞགཔ སནཔདང ལམས བཟདཔཕརནབཚནབམསཔསམ

དང བནའསབཚནལསབབཅསསརབསསབཔབསདནན

གསཔཞརངགངགམཕརནགསཔརངཔསནཔ

བནའསགམགདང བནབསམགཏན སརབ ཐབས ནལམ བས

སབཚནབཅསསརབསགགང མཐརནཔམཛདཔབགས

བམསཔསསཔརབསབདངགགཔའ ཡངབནའསགམ

དམབན དདཔནགརམདགནདྷདང གསངནགསཔའདདངག ས

དང བསམགཏནལ མབདགནངབདང ནདགས བནན

ནནཔའད སའགནདགའདངབ སདང སརབལ ཚངསན

སདནསན འབསདངལངགདང གནགསསདངགཞནདང

དངགངངབ སདང ཐབསལ ངཅནགསརམདང བནམ

གརམཁནམ ངལདངལ ངནདངབ སདང ནལམལ

ངབསནཔའདདང མགབས ངདདཔནནརབཟང

དང ཤབབསདནམསབས སདང བསལ འདནམནཔཔ ས

པདངངཔ ཆརཀནརཅནདགའདང ནམམཁའདཔལདངབ སདང

སལ འདབཟངངངཏག སངསདངའངང བངད

ལ ངབམསདཔའགསབ སས

མགམཐརནཔམཛདཔབགསལ འཕདངམསགསབམསདང བཟ

དངརལདསའངདང དཀའདངགགསབདའམས ངབསའར

ངནའདས སབདངགགཔབདགདཀ པགམཔརངངསཁང

མཛདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

40

མགདན

མཁསཔདསཔདནངམལགསང

བ ངལའབསཔནདངལ

བདགངདངའགལསམསཔམས

རགནསམཁསཔདགལབཟདགསལ

རནའགནའརབསད

ལདམ རངབནནརབདགསང

ལབསའགམཁསཔགངདགལ

བནར ཚབསནསཚགསདསམ

འརབདངགགཔ བསདནངངསམཔརབགསཔ མའངསརངའམསལཕནམསས བལརབགསཔདབནལབའ

དའ སམལ

བནདབ

༡༽ འཕགསཔགད པ སངསསབམནའདས

༢༽ གསབདདཔགབསམའང སལདབདབངཔ

ལ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔ

༣༽ སརབསབསདན ཀ པརངང

༤༽ ལསདནནམཐར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

41

དངགལགསགསབདདད པནབཟང

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

འརདངགལགསམ

ཐརམདརབསདམཚནཙམགབད

ཡདའཡང སགསརངརངས

ས མམཐརའངསས

ཤབཏགསདདཔནམཤ

ཡདང བནཔབདགཔསངསས

དངབསབམམཐར

བབདགདཔརརཡདཔལས

གཔཔསམཛདམདདཔ

བདགསཔན བསདནམསནཔ

གགསགཔའརདནཔས

རམནའལབདག

བཞགགསཙམགབདཡདཔན

ཐམསཅདམནཔལགགའཚལལ འཡངཐགམརམཚནམངས

ལརཡངཝན མམབདཔནམཁསཔགསལཔགགསཅནངཔ

དལཁབནངམཁསཔནགསཅནཡདཔན ངདངགགཁརདཔབ

བསགགནངབནརཝད ལཔསནཔམཁསཔགཡདག མ

བདཔནསགངསདབམ དཔབབགརབཀའགནངམད ལནལདར

མགནསནརཡདའ འབབརབཏང དཔབའབདཝད ལ

པསམབདཔནམནཔནམལས འདདཔབདའབད མགནསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

42

འལབའབདདགགཔབརགངདབམ མབདཔནསགདགང

གརའབདཝད གནསནས བན འཐད ནརབནར

དགགཔབད མབདཔནལནགངཡངདཔརསག ལསལཔསལན

དཔཕམཕམཔནར གནསནགསདས ལགསངནལདང

ཚནཔཡདའགནསནའབངསའབདནག གནསན ད

ངསརསག ལམམརམམསགདངཡནཏནདཔལར

འཛམསགསག སཔབསགགསདམཚནདནམཚགསཔ

མདངའབགསག མ གཏགསསམ གཏབམཡདཔལས

མ ངཡངརབཏགསག དངདངསགསདཔབད

ལཝལས ཨཔགནསནསདངསདདདལསཡངཕམཔན ལལས

ངདཔབསལབསམགཡངའགའངརཚགསགཏམབཏངག

གསལསམརལརཡང ལདསཡནཏནདགའཝལས ལདས

ད ལཔགགསཅནངཔམབམ དལཁབནངམཁསཔཡདཔ

ནདབསགཝད ངནལདམགནསནཡདརའབད

བས རལས ངལསགནསནལནསཔལསའདདཔབད ངསདགག

བཞགའབདརགནསནསགདགསངགརའབདཝད རལས

ནརབན འཐདརདགགཔབད གནསནལནབདཔལས ལཔ

སལནདཔཕམཕམཔནར ལགསངནལད གནསནལསལགན

རལནག གནསནནལདལསའཐནའཝད རལསདརངན

རངད ངམནཔནམལས ལགའནརབད གནསནསའབདབ

ན དཀདརངདང དཀངགནངརབདག གནསནསམ

རལདགའཚརའབདགནའམནརབནག རལདང

གསདཔབད རལལསངག ལལསགགསདཔམཐའམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

43

གང ཟགའརཡདཔད ངརགསདཔགརངབངརངལདནམལས

འགའབདནནརབགངདདཔད མགགསའརབདཔམཐའམཔ

གངཟགམནམསག

ལསསའའངསམད མཚནབཟངདངདདབནཔའངས རལསཕ

ངབཏགསབགཔད ཨཔངརལནམལས ལསངསལར

བཏགསག རལས སཔསཕགསལསའསལརབཏགས

ག ངསམངལསའསབཏགསར མངནམལསར

བཏགསག གཞནམཚནངཔརདབངསགཔགནསམསཔང

གདགངགནམདསདམཁསཔགརག ཨཔརལམ

གསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའགནམསརམན ར

བམབཡདབདཔནའབདབསགནངག

གལ ངརངཐགཅནམམནནའདནའནདཔརའགན

ཡདཚདགསལབབཏབཔལས པངནསསའངསག འནགནསཚང

འརབ སབཟངཔ འགསཔ ནམམཁའའརའབརམཐངམལས

གསམཚནབཟངཔནམསརམསདགའ གནསཚངབསམངར

གམདངགཙངབན ཕངཐགཁརདལནཐང ཅནདངནཔནཆ

བཏགས བདགའནམའབདབམཐའམར མཚནབཟངཔ དདནཔ

བམགའངསག སམཐགཕངཔརནམད ཕངཔརབཏབདབམཚར

མཚནཡངཔངནསསརབཏགསག ལལསགསནམལསགལར

བཏགསཔནམས གཞནའགཔགནསམསཔཕརལསངམཁསཔནཔར

ར ཨཔའནམགསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའག

ནམསརམན རབམབཡད བདཔནའབདབསགནངག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

44

ནམགམརལལབགདང འནཔངནསསབ

གངརགནངཁམསསངསའཝདདག ལབགསགསངག

ར མམའཝད པངནསསབགངམངམཉནའག པང

ནསསབགསལབགདཆབབདཔནག གསངག

རཉམསགམསརནབདཔད ལབགསངབཅསབདཔནམ

སཔན མདངབསགན འགནནངཡངསགསཔམ

རལན ངབཅསམཁསཔནཔངསནགནངམནརབག པངནས

སབགལབགསདཆབགསངགགལསབ བདཔན

གནམརའཝད ངབཅསབདཔནམསའམདངབམསཔན ང

བཅསབདཔནམཁསཔནཔམའནཔངནསསན ངབཅསགསང

གངལསབརབག ལསམབགཚནགསརངསས བ

དཔནའབདསརལགའཝད བདཔནསགནསལགསརཔངདབམམཐང

འཝད ངབཅསསགསངགངའབདརའངཆབསངཔའབདརཝ

མས ངབཅསསངཔའབདའངའབདརཝམས ཚམཆགསརགསཁ

གསསརངསས བདཔནཝད བདཔནལདངཔངནསསགསཀགག

སགགབའདདཔམསག ནང ལསཕམགསཔངནསས

བབརའགནངབཝད ཡབསདལསཔངནསསགཔམཁསཔནན

ནབབརའདརམགནངབས པངནསསཡངཡབགནངབཝད དལས

གཔནན ནའདརའདགནངབདཔར སསངག

ནམགལཔབདངདའངརགསམདཔསན མནལཔ

གགསཅནངཔམམཔརསམསདབཏངག མའནསདཡབ

བསངནཔན སབསཔངནསསནཔའབད བསབངད

མནཔངནསསསནབབརབཏངག པངནསསཡབསགངསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

45

མནབགསསགདནབབངའང ལཔ གདན ནཔ གདན ལབ

གདན མགགདན རབལསལཔ གདནཡརབཞགདརངནཔ གདན

དརབབཏངག འབམལཡངཡབས གདནབཡདསལསལཔ

གདནདངནཔ གདནཡརབཞག མརམགཐབཔགདནམཅཆསགདང

ལབགབཞགདརངལབགདནདརབབཏངག ངགསཀརངས

ས ཡབབཀའརདག སཚདརནམད དང ནཆ ཞབསའ

བགས དམགའབབངཔངནསསསལབབདག

དསབཝདདངཞབས ནཆགསཤམའགགརཝད ལསག

སམཐངདངམགསགསཤམམཐངདའངརབད པངནསས

ས ལནམསནངདམམཐངབབནངདགམམཐངརབད

ལས གསབསཔདང འརའརབཞདགདའག འབབ

འསཔལ མཁསཔགབགདད རགངམད དལནནམ ར

བལནའགནསསབནརགངསག འབམལས

ཡངཔངནསསབདངལནགའཐདཔའབདབམཐའམ པངནསསགས

བཅདཔའགངསག ནམསཐམསཅདརན གརམསཐམསཅདམཐ

མཚམསཔ མསཐམསཅདལཔ གགསནགདནན རགངམ

ད དཔངནསསནནམརའཝད འགནནངབནརགངསག

ལསཔངནསསགསཔངབཅསམངསརབངརབད ང

མགསཔརངནཔ སའནངཔཐགབཞནའགསའབདརནམད

གའབད ནགསཚལནངདཀའབདཔརའརབག གསཔམནསམད

པརརབངབམགནརལམའབདབལས པངནསསསཕམགསས

འཐནའངརགངསག ལསཔངནསསཡབམལསགནངབངགནངབམ

གནང ཡབམགསདངནང ལསརནམཉམགཞནདངབཅས མ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

46

པརརབམངབརབགསདསཔརགསལབབཏབང ཟསབཅདབགསཔལས

མརངདངནམཉམསཡབམགསག གཞནཔངནསས

ཟསབཅདནམཐངའངནམས འབརངརབངབགནགསནཔཡདཔ

ལས ནམའབདངའདགསཔའང བཏངགནངརགསལབབཏབབཏངག

ལསལའབདསརནམད ལབམབདངབཅསདནཔགགསང

གའདནགསག ལསཔངནསསལངབཅསགསརབངབརའ

ཤགརགངམད ངཕམགསགནངབལགཐནའང དདཔངསགགས

དརཝད དཕམགསསགནངབམབཔནརཝད གནངབམལས

རངཐབཚར དསལགབཅརནགསའཐནའངརསངག ཕམགསས

ཡང ལདརངརབངའདདཔཡདཔན རབངངབབརགནངབ

ལལགའངམད པངནསསཧལས ངཕམསགནངབམལབརདཀའཝམ

བཅད དཕམསའཇམཏངཏའབདགནངབབག གནནར

གངམད དརངནམངསཔའངབབནཔ འངབམལབ གགསངམཔ

ཡདཔལསན ངའངབབནཔ འངབབསངབལསབནནརགངས

ག

ལསངགསརབངབརནཔའངགསདའབདསརསང ནཔད

སག བམགདམསངགགགནངམ ཚངསདའསགཐབར

འབབདཔད ངའནབག ལསའསདབད ནཔའལག

ཅནགལསཐརཔཐམསཅདམནཔཐབཔརསག ངགསནཔའ

བཞགམཔབན གནགསན འདདམ ཡངདགལབ

ཅན ཕམབཅན ཀནགཅན གནགརགརལཔ ཁབ

ཡདསརམསའངབམབནའབདཝད ལགཅནཙངཙངནམསག

མགརངགསཅནགནསཡངདགལབཅན རའབདསརདབདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

47

མཇལརབད བམསདབདཔནའ ནངཡངདགའག(ངའན)

མཡད ལསབངསམདམཇལགརབག ནངཡངདགའགར

ཙམསནཔགཞནལསབཟངབནཔརས ཡངནཔགཞནའདབམ

བའབདཝད བནཔདངའབསབ བདངའབདཔའཕངན

རབཔལསལསརབངསཉནདག མཁསཔདབངཔལདངཔངནས

སཡངནཔཡངདགལབཅནསརབངགརབདགསགརང

བསངམལས ཡངདགལབཅནདབརཐབག

ནམགའབདཝད བདཔནཡངདགལབཅན ནའབལཡདང ངས

བཞདགདཤརཝད ལསབདཔནདནདགདཔརབཞདགདཤར དསག

ལསབནབཞདགདཤརཝནནརསཔབས གརངནངལཔགརབདག

རགགསརངའབདབནངབནམམངས མསཅན

འདདཔདང འདདཔག འདདཔགནསལསབན དནདགབལང

བ གདམཤརརབད ལསནམ ཝནམ མནམནནར

ས རསབཞགག ལས ལདངཔངནསསགསསབདཔན ང

བཅསགསབདཔནལས རབངརངབདཐབདནན བདཔན

སབདཐབཡདཔན ངབཅསགསགནངརཝད བདཔནསངརངཡང

བདམཐབ གསང༡༥ པབསནམམཁའལསཕརརའཝད ད

བམའབདབན མགམགཞནའངསཕངབགསནའརལ

རབལཔ རབངནབནགགསཔདབམཡངདགཔརགསཔསངས

སའརའངརབལས དགསབནཔལརབངཚངསཔམངས

པརདན ངནལསའདསཔབདའཐབརངབནགགསསངག

ལལསགརངལསམརལཔགརའརགགདག ལ

སགརངགནསལཡདཔནབགནངརཝད སདསབསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

48

གནསལམཤསརལཔགརབདགགཤགསགས བནམནངམངསགས

སཚད བ མནམབདཔནསབདངགགསབམས

ལདངཔངནསསགསསབདཔནམནསཡདཔལསབདཐབཡདཔན

པས ནངརངབཅསགས མནམའངནམསརམནག དལས

ཕར ངབཅསགསས བདམགསཐབང གགཤསབབཤའབདཔ

ནརདམབཅའབཞགག སངསསབམནའདསལཔ འདམཚལཀ

ལནཏཀགནསནངབགསཡདཔནཔས

ལདངཔངནསསགསའརསབབབཅས ལཔ ཁབའངམད ལ

པ ཁབ ཟངངདདཔརམམཡདཔལས ངགསལཔ ཁབ

ངརའ ཨགདངམའབམམཡདའ གཞནཁལས དམགའངམན

ན ཡངནདངདངམདགསཅནབགསཡདཔལསནན རནམམཁ

རམ བགངདདབཝད དམགའགསཔདཔརས ནངསཔཔཧ

སགལངདལཝཐལགམབདངརནངའཝད ཨགའབདབན ང

གསའཝད ངབདའ བའམགམངཔའངམནང བསགགཡང

ངབདའམའངསཔས བམནའདསཐམསཅདམནཔནམལས ངགསའལ

བསའབབཔརགགས ཡངསངསསསནཔརཉནཐསསའལདཔད

ཡངདལམསའལདཔལས དངནསཧལསཔངའལབད

ལམཡདདངནཔལབཀའགནང ལངརནངབསདམསནག

ལདངནཔལཐགངཔལསནཔརམཐངལགསཁརདཔད ད

ལམལབམཚརབབམབདག དནཔག གལསརབ

ངམ སགབམདགའཝརསཔལན ལསངནཔ

སངསསབམནའདསན སངསསལསརབང སངསསས

དགའཝནརབག ལས དངདསསངསསསནགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

49

ལས སམསགངདགལསངབདང དངའགགངན

པ བནགགསཔགསསབཀའབལ དགངསཔལཅནདང

(སམསཐམསཅདལསང བནགགསཔསགངས ལའགཔགང

ནཔ དངནཔསའདགངས དྷ བྷགཏབད

ཡརདྷམམཎཿ) རནའལངཔ དནས བནཔབ

གངསཔཙམས ལསབནཔམཐངག ལམསདདསསགག

ངགསབཅདའགངསག བཔམསསའན བལམངབག

ག ནཆདམམཐངམཐསཔ ནསངནའདསཔན འཕངལས

གས བམནའདསདགབགསཡད རཝད ལས བམན

འདསའདམཚལཀལནཏཀབགསཡདརགངས ལསལསཔངནས

སདངདཔད པངནསསསགསཔདསབདཐབནནམ དཞལརས

མདངསབབན བམམཐངམསརཝད འབནངསདངནཔལ

ལསབབནགགསཔཡངདགཔརགསཔསངསསབདཐབ དརངཉན

རམནངབནབམདགརཝདཚརགགམབ དངཚརགག

གངགནངརཚརགསགངསམད པངནསསཡངབནཔམཐངག

ལས ལདངཔངནསསགས ཀལནཏཀཚལ སངསསམཇལབར

འཝད སངསསབགསསལགསཁག དངནཔལངབམནང

མཡལབགསཡདཔམཇལག པངནསསསལ གམསངསསདང

དངནཔལགསགའཚལརཝད ལསམབདའདངཔ

གནངའཚལརལགའཚལཝད སངསསསབམགངསག

ནནམཡངནགཞནཡངང གངལསསདམསབཤདཔ ལཐགམརག

མགཙངམསབནན རགངསག ལས ངགསསསངསས

བམནའདསཞབསགའཚལ མནད ངགསརབངགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

50

གསལབབཏབ སངསསསརཤག ཚངསཔམངསཔརདགརགངས

པཙམས ངགསམཏདདངཁརངབནསཆད སསམགམ

གསལངགམམདངངབདརངབངབནཔརགས ལཤའ

འཝབམཡངཡརསངག བནཔརགསགསབམ རཤགབནགས

རསངསསཞལབགསཔབསནངམན ངགསབམསབ

བཡདཔལསབམསབཔཡངརབངག ལས ལལམབན

པརགསཞགབལངམད སངསསངབལཡབགཡབབགསག

འཡནཆད དངགལགསམགབངངགསའངསརབསན

ན

ལསབང སངསསགངསགངསནང མགབངགསཡདཔལས

མཐརཧཅངགཡདབཤདཔཁགནང ངབདཙམམཚནདནབད

པན མཉནཡདམབདགམནདཟསནསསངསསབམནའདསལཔ

ཁབལསམཉནཡདནགནངརཞལསབསག མནདཟསནས

སངསསབགསགའབདདན ལམནཔདངགགཡངགནངར

སངསསསམནདཟསནགགཁརམཉནཡདབཏངག ལམ

བདའའནམདདམསཚལ ནགསཚལ ནདགའརབསགསཤམཐངམན

དཟསནས གའགརམསསཔབས གས

གགཡངམའབབཔར མགལདཚལམཐངམད འགསཤམའག སངས

སགསདསནཔསརགངསག ལལདར ལཔགསལལ

ནམདན དམསཚལནམལསངལདཚལརབནཔས

ལསམནདཟསནས ལལདདཚལའབཙངགནངརཚརགམར

བང བཙངམབབཔརམཐའནམག ལལདསདརངགརསད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

51

མསཚལབའབདབམངབཙངརབད མནདཟསནས གའ

བད དདདམསཚལངབཚར གརམདམསཚལབམ

ནརབད ལལདསངསབཙངརཁམག མསདཔནའབད

སརདཔད ལནབཔས མསདཔནལ འནདནང གརམ

དམསཚལབམས གརལལདསནདཔདང དམསཚལ

མནདཟསནསནདཔབཟག ལསདཚལགརབམད དཚལད

ཀལསམབཔབས ལསདཚལངརངལགན གརདརངལགན

རཝད མནདཟསནསདཚལསངསསའརབཅསབགསདནན

རནནཏནབད ལས སངསསདནའསངམགབཏང

དཀའཝདཔན ངསགའབདསངསསམལཝནནརམནབསམགས

ཤམའབདབཏང གརབམནདཟསནས ནདགའརབབངས

དང གརསམབནང ལསཁངབངསལའབདཐགབཅདག

གསགརཔསམབདགམནདཟསན ངབཅསལཔ ཁབའ

སངསསའརབཅསདནལསདང མཉནཡདངབཅསགརཔབབཝ

ན དརངནདགའརབབགདརབང མནདཟསནསདག

བབཤའབང ངརངནརངརངབདགདབངམགཏགས དསབདཔད

ར ནདགའརབབགསག གསགརཔསལཔགསལལ

ངབཅསདངསངསསབམམཉམདཔབ གལདངལནགག

ལགབག ཕམསངནབགབགརདབམ ལཔསབཀའགནངམད

སབཞགབནལལསདརསབཏབག གསཔསབཞགབནར

འགའའངནམས ཡངནབགཞནགའཚལནམསརམནག

བཞགབནལངམདདཔབསསངསནངངབཤམསབགས

གསཔནསགགསབགསཔད གསཔནགདམརརས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

52

ངསཧརགགལ སཆརངགཔཕབབལསབག ག

དམརསཔངལསངནལནསཔདངངབལགབཏང

ལམཏགབནའབདགལནམམཁའངཤལབཟའ རལངསལ

བཏངམདསརལངསརབཏབརལངསགསཔརངཆབབཟའབར

འཝད ཐབསདཔརགསཔརངཆབབསཐརགསག

ལསགསཔས བམརསཉནབནཔམཐངག ཡངན

དགའརབབགཔབས གསཔགཞནསམནདཟསན ངབཅསཆ

བགགལགཁངབགལསའབདར ལསནམབམབཟ ཚརགག

གཞནདགཡངདསར རངངམགཁམསསངསབགསསརའངས ཐག

པསལགབམས གསདདཔའབཅམད ལསསབལསདབསཔ

ལགཔགསམཁར གསཐགའབགའངགསཔའཐགའཐགབངམ

ལས ལགབཤགསཔལབམརབནཔམཐངག

ལསནདགའརབབཚརནམལས སངསསའརབཅསནངསལཝད

མནདཟསནསཡནལབབམཚནརམམབམས གཙང

བངསམདབབསམབབཔས འམནདཟསནཚམཝད སངསསས

སགསའདརངཝམནང འདསཔསངསསཡངདམསཚལབཟ

ལཝལས འཐནམབབན གསགཞནའརབངསཔནའཐནའངར

གངསདབམའབདཝདའཐནག ཡངའདསཔསངསསམགགས གག

གཏརཅན ཐམསཅདབ འརབའག གརབ འངངབནབརལ

ལཝནཔས ཡནགརངལང སངསསསའབབམཛདདཡདཔལས

མནདཟསནནདགའརབསགཙསཔབནབརལ ཡནབམཛད

འབདཝད ལལདམསནདགའརབཆཤསགནབདགངཡང

ནམལས ནབདགངའཐནམད མངངའཐནཔནདགའམསརམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

53

ག སངསསསམན ཡནབགནངམད དངདགནདགའརབའ

ལལདཚལ མནདཟསནནདགའརབནནརགངསམད ལ

ལདགནམདསདསངསསདདཔསག དམསཚལའངལ

ལདཚལམནདཟསནནདགའརབར ངགསཀམཚནཡདའ

ལསབནནཔས

གལསམཛདཔདགགབདན རངམལསའདསངགསའདར

ཅནངསཡདང རངསམནསསམམཐངམལས སངསསཝ

ད ངགསའདརཅནསགརགངས ལསཐརཔལམབདདན

སངསསདངགལགསམ སབཤདདངཡནངའབདབརའནག

ལའནམགཏགསཐབསདཔལས སངསསསགལདལ

ཐགལས ངལཐགལསའནརགངམད སངསསབམནངལས

ལཅནམག གལརབནམལས གལས ངལཐགལས

འནརའནམད ཞགབནའརསངག ཡངངགམངནཔ

འགནཁམསདསབཞགགགབགས དངངགམགཞན

དསཞགབགསནམད ཞགབནའརབས ངགསའདརཅན

ངཁམསཡདཔམས སངསསདངགལགསངཁམསདཔད མ

མསགནགས གལབརཤགརམསདགའགསའངམ

ད གཞནསམཐངམའལནངལདང ནཚདསཔནམལས ག

ནནརམནསངསསལསགངསབནཔབདག མ

ལསབསདམསབསཡནབགངས སགངསམལསམཡངབནཔམཐངག

ལསལགའནམདསངསསསགལ དངབཅསགསལདཚལལགད

མམནགརགངམད ལགདམནརག ལགཔདངབཅསགསགའལ

སལགརཝད སངསསའལཐགལསལགརག ནཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

54

དརལདཚལབདཔམསཁརནརནམགལདཚལདག

ལསགལསངསསསའལབམཚརཝད སངསསས འལ

འང དམགསའལབནརགངསག རདངགལ

གསམཐརམདརབསདམཚནཙམགདདཔནབདཔའཡངདབར

རག སམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

55

གསམགཞགགསརདགའནསབབགས

བདཔནབསམགཏན གསརབ

འཇམདཔལགཞནརརཔལམབསརབགགསསཔསགའཚལལ

ཚདམལམནསཐམསཅདམནརཔ

ཚདམརརཔནཔདདང

ཚདམལམནསསནའཆདམཁསཔ

གསངཡབསམསསངརག

སསབདཏགའཐརབནབཏང

ནས འརགམགཞགགཤམགསལས

བཅདབནནསབགསམདར

བསའཆདཔར ཡངདངཔསད

མཚནད གསཔགདབལས

གཔདངགད གམཔམནམདངས

དཔགགསདབ བཔཚདམདངཚད

ནགསདབ པགབནདབ གཔསལམགཞགདང

བནཔམགདནབཅསན

དངཔསད མཚནད

ལདངགཔསཔགམདནགགནཔསཐགམརསཔསཔགངའག

ནནསདས ཡངམཚནདདབངསན གསལངགཔསཔམཚན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

56

དན འགསལསཔརངབམཔ ཅདསརགགསཅནདསཔ

ནཔརལརངསངགསལབགལདང གཔསཔལགགསལ

སགསཔཉམསངབདལསཅནགལན

གདབ

ལདནགཔདངགདགསདབདང མནམདངསདཔགགསད

བ ཚདམདངཚདམནཔགསདབསགསདབའནཚགསཡད

གཔདངགདགསདབ

གཔ ལརངབནམནམམམཐངབརལདངའབདནམཔ

ཙམགཤརབལགཔསབན དརནམའནགཔན ཡང

མའནགཔསམཔམནམམམཐངནཡང མཔམཔཙམགལ

དཔདང གཞནཡངབགསལབནནསལབཡདཔརགསཔ

མནམམམཐངཡངམཔལཤརབདང ཕམདངདགའརགསནཔནས

ལསགསཔལམནམམམཐངཡངདངམཔལཤརབདགཐམསཅདལ

གཔསབན

གད

ལམཔམལརཤརབནསལལའགཔསཔལགདས

བདང ལངགཞནམནམསངབན དརནམནམཔའནཔ

གསའ

མནམདངསདཔགགསདབ

མནམ མགདཔནསལརངབནམནམམཐངབལམན

མསབན བསའམཐངསཔའལགསམཐངབཙམགལན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

57

པར བསཐསཔ སཚརབ སངབ སསགཔ དསསཔཆཚངལ

མནམམཐངསདས

མནམལའལདངམའལབནསདན མནམཡངདགདང མནམ

རངགས གཔདངལངམའལབགཔམནམཡངདགམཚནད

དརནམའནགས གཔདངལཡངནལནནསའལབགཔ

བསའམནམརངམཚནད དརན ངདཀརཔལརཔརམཐངབདང

གལརམཐངབ

ཡངམནམལབདགནནསདན དབངཔ མནམ དམནམ

རངགམནམ ལའརམནམདངབཅསབཡད

བསའརམནམནརཔནགམམགཞགམདརབསཙམགས

དསཔསབར མནམདགལརངནམངམནཔདསཔས

དརནགམསདཔལནམངམནཔགདབངཔནཔསགདབང

ལབདགན སབནལ གདབངལགགསལདགསནས

བདང མསགངནཡངརངགསའམདསཔསའགསའམ

ལམཐགནསབན ནགམཔདགཚངནམནམངམཚངནབ

ན

སནམསགསའམསསངབདགནགལསགསཔདབངཔགགས

ཅནཔདང དགསནགགསསགསལབནནསསཔམནམདགལདབངཔ

མནམསབནལ དབངཔ མནམདགསནཡངམསལསསབན

པགངཡངའགསཔས སདམནམསཔནགནསསསའན

སཔརའརབན སཔརངསརངདགཔའམ ཡངན སཔརངགསལབ

ཆགངནཔལརངགསབན ནསབནབགནསགསདངབདགདཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

58

དནསགསབམགསརཔམསལངའནལབནནསཡངནསཡངམས

པན ནམགདགདནམནམམཐངབལལའརམནམསབན

དགམཚནདདབངསན ༡༽ བདགནདབངཔགགསཅནཔགདབངཔ

སགསཔལབནནསསཔགཔདངལབགཔདབངམནམཚནད དར

ནགགསའནག ས དནགགསའནདབངསནསགའནཔདབང

སབར ༢༽ ནམངམནཔབདགནདདབངལབནནསསཔགཔདང

ལབགཔདམནམཚནད དརགགསའནག སསསཔ

གགསའནདས དནགགསའནད མནནསགའནཔདམན

བར ༣༽ གཔདངལངསཔརངསརངདངབཆརངགམནམ

མཚནད དརནགགསའནགསརངསརངདངབ ༤༽ བདགན

ངའནལབནནསསཔབནཔགནསགསམནམགསཔས

ལའརམནམམཚནད དརནགབལབནཔགནསགསམནམ

མཐངབའཕགསལམ དནམཐངལམ མལམ བཔལམདངགམམ

བསའར གཔདངལངམའལབགཔམནམམཚནདམཁསཔཕལམ

སའདདཔས ངམསགསལགགགསངབདབངསདང གངས

རཔརངབལསགསཔདབངཔ དགམནམནཔརའདདམད དགམན

མནཔརབནདཔསནམནམདངམནམཚདམལའབདཔར

དས སནངམཚནདདགརམནམཙམམཚནདབཞགཔནལ

མནམཚདམམཚནདདསན ངདགལམའལབསཔགགགར

ནའསཔན དརནབདགན དབངཔགགསཅནཔལབནནསསཔགཔདང

ལངམའལབགཔདབངམནཚདམམཚནདདང བདགནདདབངལ

བནནསསཔགཔདངལངམའལབགཔདམནཚདམམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

59

འནངརངགདངལའརམནམལརངདཔསམཚནདགགསའགཔ

ནན

སདཔག

ལརངབནམནམམམཐངནཡང གསདངམཚནགངཡངངབགལ

བནནསལཚདདཔགདཔགལསདཔགརབན ལཡངསདཔགཡང

དགདངརངགསཡད ཡངལགམཚངབགསལབནནསསཔརང

གཞལགསཔསདཔགཡངདགན དརན བཡདཔགསལབནནས

ཐགངལལཡདཔརགསཔ ལགམམཚངབདརནཐབཚངནཔ

མཚནདང ཡངནངསཔལབདབརའལནས བའགམཔགསལ

བནནསཡདཔརཚདདཔགདན མཚནརངནཔས ལབནནསསཔ

སདཔགཡངསདཔགརངསབན

ཚདམདངཚདམམནཔགསདབ

ཚདམ རངལགངནཔདནརའལདཔརགསཔ ལཚདམསབ

ན ཡངམའལལས ཚདམབདཅནསཔ སདང མསདནགསལ

དང སཁགགསགངསཡད དངཔ དན ཚདམགངན རངལལ

བབདཔཅནསཔའ སཔདནདང གསཔདན རམསཔ དན

གསལབརདཔའངཚདམནན སཔདནན ཚདམདདདདབངསན

ཎ བསའར སཔདངཔདང གསཔ རབསགསལའགཔདང ཎ

དནའཇལབདང གསཔསགསལའགཔསདངཔརགསཔདང གསཔརགསཔ

གསལསའརགསཔརགསཔལདས སནརངབསསལལབབ

གཔཚད མམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

60

ཡངརངབསསཔགས ཚདམབསསངསཔསསསགསཚདམན

པརབཀགནས ཚདམནནགཞལལཚདམགཞནསཔལབནནསནཔར

རངབསསགསདསཔརབནཔདང བབསཔགས བགསང

སཔདང རངགསལབནཔསདཔགམསཚདམནཔརབཀགནས

ཚདམནནརངལལབབགདསསབན གཔསཔགསདབངཔ

ཚདམནཔརབཀགནས ཚདམནན འམགཔནཔགདསསབནཔན

ལདན མནམཚདམདངསདཔགཚདམགས གསརངསན

ཏ

ཚདམམནཔའམཚདན ཚདམབདཅནསཔ སཔགགསན

པས རངལལབབཅནསཔཚདམམནཔམཚནད ལདན མ

གས ལགག ཚམབཅསགམ

མགསཔམཚནད ལནཔདངམནཔགངའངམགསཔ ལགག

མཚནད ལལལགཔརགསཔ ལདནགཔལགགསདངགདལག

གསགས མགནསལགཔརགསཔ དརན ཐགངནསབབ

ཐགཔབལལནནམཔལགགདང གདལགགསགགགས

ངབདབངསའ

ཚམམཚནད ལལམཐའགསདགསཔ ལདན ཆམཉམཔ

ཚམ དནའརཚམ དནའརཚམབཅསགམ མཚནགམཔབན

ངསནསཁལབཕསདཔགལམཚནན ༡༽ འངནནམ

མཔདང ༢༽ ཕལརནསདམཔདང ༣༽ ཕལརནམདམཔ

འ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

61

སནའགའགས དབལ ཡངདགཔསཔདང མགས ལགག

ཚམབཅསབརབཞགཔཡངདནལམནམཚདམདངསདཔགཚདམགསགག

བསནསཡངདགཔསཔསགགབངསཔཙམནཔསངསཔདངད

པརདད

ཡངདནཔགསརན དབལ མནམ སདཔག དདད ང

ལམསཔ བཅདས ལགས ཚམབཅསབནའདདཔན འདགདནལ

མནསགསདངཚམབཅསདནངསཔདགདངདཔརདལ གཞནམས

མབནབལ

དདདམཚནད མཚནགངལཡངམབནཔརརངལབནཔམཐའགག

སཔ དརནལསའསཡདཔམཚནམདངལསའསཡདམཔ

མགངསགཏགསཔན

ངལམསཔམཚནད རངལརངམཚནགསལབརངཡངསསདས

པ དརནདསགགསམསཔལགཔརཆགསསའནཉནས

འམནམངསགཏགསན

བཅདསམཚནད གསནགསཔཚདནགཔ དརནམནམཚད

མདགགསཔདང སདཔགདགགསཔ འགསནགསཔས

པདནརགསནཔགསགསཔལརབརཚདམམསཔལབན

ནསསཔམསགསནགསནགསཔསབནལ འལགཔདངགད

གསཀཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

62

ལགསམཚནད རངའནངསལའལབགཔ དརནགག

གསངབདབངསདང གཔརའནཔགཔ འལའངགཔདངག

དགསཀཡདཔནན

ལམགཞག

སཔསལསམསཉམསངབ ངལའབལབནནསལ

མགཞགཡངའབཚགསཡད སནསལམགཞགདང སད

གསཕནནགགསགགལསཔནང ལམགཞགསནག

བལཡངཕནཔརའརབས ལམགཞགམདརབས གན

ཡངསསཐམསཅདདངསཔལནལ ལངམངསས

གཞལ གབསཔཐམསཅདདནགགན ངརབཏགསདསཔམཚན

ཡང སསཔརབལནཔསས སགཞལབརབལནཔསགཞལ

རངབ ནསནགབཔསགབསབན

ལལཚདམསགསལདབངསན མནརདངགརགས ལརང

སནསསནརངམཚནདངམཚནགས

མནརདངགར

མཚནསགསལབནདསཔརམནམཚདམསགསསཔལ མནར

དནན དརན མནམངབགགསརག མནམགས

སཔརགསདངམཚནལབནནསགསདསཔལ གརདནན

དརན གཔདང ཐགངནལའ

རངམཚནདངམཚན

ལཚདམགསདང མནཔགསརངམཚནམཚནདངའབགས ཚད

མགསརན ལརངསནསབཔནཔརགཔསབཏགསཔཙམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

63

མཚནདནན དརན འསམསནམམཁའ གཔསབཏགསཔཙམན

པརལསནསབཔས རངམཚནདནན དརན གགསལསགསཔ

མནཔགསརན དངགགསལམཚནདངརངམཚནསབན དར

ན གཔ གབལབ ངཔ བདགདམསམཚནདང མནནཡདཔས

གགསལསགསཔརངམཚནསབན ཡངསགཔལཡངམཔ

མཚན མནནཡདཔགརམརངམཚནནཔརབདཔསདཔརཡདད

ལབ

སལདགསགཞལབརངསཉམསངལནསདན ལ

ལངལ གངལ ནལ འགལབཅསམཔབཡདཔལས

དངཔངལ

ལངབའམསམཐངབལལངལསབན ལམནམང

ལདང གཔངལསསརཡད ༡༽ མནམཡངདགངལལ

གགསལསགསཔགགསཅནརགསཔམསདང གགསཅནམནཔསཔ

གསམསན ༢༽ མནམརངལགསངལའལཔནལབན

ནསངབགངསརཔདང བགསངབལསགསཔདགན ༣༽ ག

པངལཕམནཔ ཕམདས རངམནདངརངམགལཕམ

ཤརའངབནཔས མགལཤརབཕམའབལགཔངལསབན

གཔངལལངགཞནདནསངབདཔན གངནནགཔལཤརབ

དནམནནཡངདནདངའབམཔཙམགནཔམཚནསན

ངལནནཡདདསཔསཔད བགསདངལངགཔདང

བངདངལངགཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

64

གསཔགངལ

མནམལལརངདངའབམཔནདརལལགལགངལས

བན ཡངདརནམཔགལམཚནན མཔསམའནམནམལ

མཔརངདངའབམཔགནབཔདབངསམཔམའནམནམ

གངལབཞགཔན གངལསཔགའདནརན མནམ

སགངབརབལརལདནརགསཔགལགངལསབཞགནའངའགཔ

ན

གམཔནལ

ནལསཔངབཤདཔགཔངལན ལནལསབདཔ

མཚན གཔལའཆརབའགསལམནནཡངམནཔརན

ཆགསསནསའགཔསནརབདཔན སནགཔངལདངནལགས

དནགགན

བཔའགལ

དནམནསའགནསཐབཔལའགལསབན དརནམའན

མནམདངམའནགཔགསཀ འགལམཔནཔའ

སནབདརབསཔམསས ངལསཔནལཡད གངལདནགམན

མདབང ནལགཔསསན འགལདནམནནལཡད སཔ

རངལགཔདངགདསཔནལཡདང གངལདནགཔ

མནམནལཡདཔདང བནནལགཔནདསནཔདང འག

ལའལསདངལགསམནཔདནམནསཔནལཡདཔནན

མཁནཔབནའསམགསབདརབསཔའདདཔལདགགཔགནངའགང

དགགཔདནམནགནཔརམམཐངབསདརངམསསདདཔརའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

65

མགདན

སཔཎས དབངསགསཔགཅནའ གཔལངབམཁསའ ས

གངསཔར སཔལལའགཔདབངཔལབནཔསཔགམཔར

སཔལསགསཔདགསལརངབནགསལཔརམཐངནཡང མསགཔམ

གསནལའགནཔསསའནས དརནབསམགཏངས

པགསཔགཅནདང གཔསལལསསའནསངལརང

བནགསལཔརམཐངབཔ དརནགལངནཡངབམཁསཔནན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

66

གསགསམགཞག

ངགབསལགམཚངབགསལབནནསརངགཞལགསཔ

སདཔགཚདམམཚནདསབཤདཔབསལགམཚངབགསགང

འགན ན ལསའསཔལགམགསརམདབསཙམགན

གསཡངདག

ལགམཚངབགཏནགསགསཡངདགམཚནདན ལགམ གས

ས སབ གབདང གམཚངབགཏནགསསམམཚནགསཡངདག

ན འངདརན བདངནཔལལསཅན ཡད བཡདཔར ས

པགསལམཚནན ནལདག བབས བགསན

བབསགགསདཔདགགས དགདངབབས

ཚགསཔནལ བབནཔདགཐགམརསདས

ནསལགམདརགསཔཙམགན གསབདགནལདས

བཔགསས གསདངབབསགསལནམངམནཔའལབཡད

པདབངས བགངཡདསལཡངཡདདསཔསབ དགགས

དསལབགཏནནསདཔགབདནན འལགམཚངབ

གསགལབནནསབབགསཔསནསདཔགཚདམནདས

འབསགསདགལཡདཔའམཡངནདགདསགནཔརབན

གསསབང སབབསདངགསགསལའལབཡདདབདས

གསའལབབནསབབཔསགབགསལབཔན སབ

འལབལགསབགགནཔའལབདང ལསངའལབགསཡད

དརན གཔན སཔནཔར རནགཔདངསཔགསབ

གགའལབདང ཡད བཡདཔར རནདངབགསཔལས

ངའལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

67

གསཡངདགདབ

གསཡངདགལདན འསགསཡངདགདང རངབནགསཡངདག མ

དགསཔགསཡངདགདངགམ

འསགསཡངདག

འསགསབདཔལགམཚངབགཏནགསའསགསཡངདགདན

ན དརན ཐགངནལལསཅན ཡད བཡད པར སཔ

ཁསངསགསབདཔའམ ཡངནལཁསནཡདཔངསགསབདཔ

དསགསཡངའསགསངསབབན དརན ནཔགཏངབསཅན

ལངསདའངབན ནཔསལངསདམསསབ སགངསཔར

སཔའ

རངབནགསཡངདག

བབསདངབགགཔསགསབདཔལགམཚངབགཏནགས

རངབནགསཡངདགདནན དརན སཅན ག སཔནཔ

ར སཔ འགནལགསཔགསབདཔགསགསཡངརངབན

གསངསབབན དརན བངཅནསཅན དལབསབདང

དལའགནནརགསཔར སཔའ

མདགསཔགསཡངདག

བབསདགགཔནཔལགམཚངབ གཏནགསམདགསཔགསཡང

དགདནན བབསདགགཔསཔ བབསལ མན སཔ

དང ད སཔལསགསཔདགགགཡདཔམསན དརན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར སཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

68

ངབམདགསཔ

མདགསཔལདན ངབམདགསཔདང ངངམདགསཔགས ང

བམདགསཔསཔ རབཏངནསངངབསགདཔརབབཔལཚད

མསམདགསཔགསབདཔལརབན དརན གངཟགབདགསཅན

ད ཚདམསམདགསཔར སཔའ

ངངམདགསཔ

ངངམདགསཔསཔ རབཏངཡདཔསགནཔསབསའརཡདནང

ངབལམདགསཔགསབདཔལརབན འལའལལམདགསཔ

དང འགལདགསཔབཅསཁགགསཡད དརབདམཔབན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར རནབགངལའལསལ

དཔབསསབདཔརབཔདང མནགའརསཅན ངབག

ད ཚབགནབསདངནཔཡད པར རནངགའགལཚ

གཡདཔབསསངགདཔརབཔའ

བགསདངདགགགས

གསབབསལ ནརབདང ཡད རནགསརབཔགས

ནཔསབགསརབདང བབསལ མན རབདང ད རབ

ཡདནགསཕརལདགགཔདགགགསསབན སནའསགསདངརང

བནགསགསཔབབགསདང མདགསཔགསདགགགསན

གསརང

ལགམཔདགལསགངངམཚངནགསརངནཔདང ལབནནསས

པསདཔགརངན ལདགལསགསསམཚངནགསམབཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

69

གསནཔདང ལསསཔམགསཔ སབམཚངནགསམས

པགསདང ལསསཔཚམཅན གབམཚངནགསའགལབ

གསདང ལསསཔལགགའངབནན

དགདརབདལ ༡༽ མབཔགཏནགས སཅན གཔན

གསགངནཔར སཔ ༢༽ མསཔགཏནགས ས

ཅན གཔན སནཔརསཔ ༣༽ འགལབགཏནགས

སཅན གཔན སཔནཔརསཔའ

གསམགཞགལགནལརལ

གསགསཔའདགངརངཚ ཉམསངལརབ སཅན ན ན

པརསགསར དས དརན བསདངགསར གལད གང

ནརནདརངམགལའརའག རན འགལདགསཔགསཡངདག

ན འངབསདག དགལདཔབབས དརངམག

ལའརཡདཔབདགསན སནབསདམགལའརཡདཔར

བནགསསབཔན དམགལཡདནདགལདདསཔསསབ

བ དགལཡདནསའརམགལའརབཔསགབབཔན

རསཔ

གཞནགསདགགདངདཔངབ གསརམསལགནདཔབགསནཔས

སནདགགབགམསམབདཔར དསཔདནརངགསལས

ལསངབམདཀརདབས བམམསལདཀའགསདཔདང

ལཅནབསཔམགཐབནས སནལངསཔདཔརཤག

སཔའཡངརབངབབནཔ གསཡསམཡར བགམལ

ནངསའགལངགསརགནས བསམགཏནངཔསགསབསཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

70

མགང

ཡངདསཔདངའལབགཏམམདརབསཙམགན འཡངབཤདཔདང

མདདབའནནསདཔམཚལསབལབགངཟགམསལདམནབདག

འབསསཔགགགསཕནཔགཏནནསདམད འནངནངཔགངགས

ལཐསཔངབབཔམསལངཟདཕནཔབདང གཔརངའལསཡན

འམདངམཁནམསལགའདདསཔལསའགནབབསཔན སསཔཎ

ཚདམགགརགརབཞགཐག བདནཔབཤདལསཁངབནཔག

མགཞགམདརབསགགདང ནམནཔདམདཀརཔ ཚདམདནགཔ

ངཔགརབཞགཐགནསགསགམགཞགམདརབསགསགསགག

སཔའསང རངའདམནམསལཕནཔརརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

71

སམཛདམསལནལདདར

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མ དདངབརངངལགངསནས

དནནཐརཔལམཐགངབཏངསང

ནརདངལངསདམདམརགངསནས

དངམངབཡལབརདརསང

བབདཔལབགངརབབཞག

གསམཐའདཔགའནལའརསང

ཟངངདཔདནཔགནསགངས

ཆགསངབམལགདམཁཤརསང

གགརའགནསརངམསམཉམབཞགདཔར

མངབསདབངདངམནངགབཙངསསང

གནསགསབགཙམཡངདཔར

ཁཕསངསསལཔལབགསསང

དབངགརསམཔབངབསཙམ

དབངདནངསངནབསགསགདམསསང

སངཔལཐགདཔར

ཕ འགདལའནསང

ལསངནབསགསཔབསམ ངལདཔར

གཞནཕནབཔནམདགཁཔསསང

གཡདངབནསགཞནམརབབསམསང

དལབལམགསདརསའནསསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

72

རངརངལགངཐབགངཡངདང

གཞནལཐརཔལམའནདགསརསང

བམགསབཐབནགསས

གམགགསཚདདནབསམསསང

མསཔཤརབམསམགགདངདན

གཡདངལསབབསཔནརཡངབགསསང

འལབའནཔདངགགལསག

མསམནགདམཁསལའབབསང

ལལསཐར མཔབལགསམསང

གདགསགའགམསལངསསང

ལལདནཔནགསནགནསཔརསང

མསསངལདགསམཉམསནབརསང

ལལང གགསནགནདརལམསང

དགསཕརཞགགལངསང

དགརགསཔཙམཡངབདཔར

བགགསགསཔནགསསསང

བནཔགངདདཐབསདང

ལམབནསགཡདཔརབསམསསང

ཐསབསམམསབསཐབསདང

ཐམསཅདནངསལསའཅནམསསང

མདཔ རལཆསདལབསཙམཐམསཅད

བནཔའནཔསནཔརབསམསསང

ཁགགསཔབནའ

མསནཔརབཤདངརསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

73

བནཔམརཞབསནགཉནའངབ

སཔརམསམསབགཡདདསཔནནམ

སལབནནསའངཔབབལས

སཔནཔལསབཟངབནནམ

ཁཟསགདངའསཔབཟའབལས

བསཁཟསམབཟའབཞགནམག

སཔམཚངསཔནསས

སམསཔསསདནནས

གཞནནབདནཡངནབལསཡད

གལགསལཕགཔལངཡང

རངགནངཟདསནའནབསནའལལ

ནདངམནརངརངམསལདདན

བནཔཆགཡདདརངལསསས

སབདམངསསལམའ

སསངསངམགངལདདསང

ཧཧགདམ མཚརགཏམསཔས

དསཉམསགསལངམདགམབསམ

གཉམསམཚརཞརསཔལགསས

དའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

74

གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

ནབད

གཁངའཡངངགསརདཔནབགསཔནསངཔསརབནབསདཔན

བདངཔསལའརབནཔདངསགསདནལསལ༡༦༨༠ ལརགབཏབ

གནང རབསདངཔམཁནརབསབནཔངགདབངནལསསམཛདགནངཔཐག

ནངནནཡདཔཁངགནང འལསངསདགཏགཏགཚངམ

གཐགབདདཔལསབན དབགསཡདནསདགཔགལས

གཞནཔསཁངའརལསཨགརངབདཔབབན མའངསཔ

ཁངའནགནཔརལསམསཔར ནམགའབདཝད ནརབཏགས

སམགའརནཁཡངའངརཁགབཅདབགས འབདཝ

ལསབན ངསམནབསམལསའབདབན ཁངའརལསསའ

དཆཡངགགབརབབའབད མལསམགནཆདགདཔརག

ཐགཕབགསཔན དངཔསངསསབནཔཞབསཏགའརམས

ཡངགནནརབན སནངདནམགགམདསདང བརབཏགས

པདནམགགམརམཔམའཝགསཡདཔརལསགངསཡདཔལས ཐ

མའསངསསནསངསསདནམགདང དམསགསབམས

དནམག ལསདངཡངདའནདནམགལདའས འ

ཡངདནམགདསའསབད གདངམདཔགའཐདཔརངའབད

དརགངསཡདཔལས དནམགགམནཡདཔཁངནའལས

འསསཔན དམཚནསཔདདཔས འགདང

མདཔསགསལབདབནཔགབསགསགསའང འརངསཡང ད

གསངབའསཔརབནཔལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

75

གམལབདང གསངབཡངསགསབགགས

ནགམཡངསགསམཚར ནའདགནསབར

དསངསསབནཔས འབནའལལསབང

བསདནམསནཚགསཡངསགསང 8རགངསདབམགན

གསཔཁངའསབཐགལསརབསལསརབསབཅདབདགའནགསཤམའཐབདང ཉམསགསཡངབབད དངཡངབསདནམསཚདདཔགབསགསགསཔའརམས འརངསཡང མདལས སངསསམདནམཐངནས གཔརཡངབསཔར རབསབདང སབདངའགསའར9 རགངསདབམ ནངམགརལསངཉམསབསའབདགསཔན གནསབསཡངངབདང བདསགནདཔབཀལགས ལསགསཔཕནཡནམཡདཔརགངསག གལདཁངའལསརལསམསཔན ལསདནམསན དམསཔནའར རམཁསཔསགངསདབམ དཔདདཔའཕརརངབཞག མཐའམདདཔདསམཙམགཡངཐབསདཔལས འབམམནཁངའ བནཔདངའབདནབསཔབབ བལཔལསབལཔབརབནམནརདགས ཁངའལསབའཚལའབདབབད འབམམབའཚལའ ནངསའགལཁབགངབམགནདམཔསཞབསཏགགནམམཚད ལཡངསདགའདདཔལའཛམསཀནབནངལསདགདངལམལངབརབདསཡངནངཚངའསངལབདངངས གགསངགསསངལསབའཚལའབདརན

8 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༠༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 9 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༡༥ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

76

དགསདབབགརནགརལས

འངསཔངགསདམསནརས

སསདལབའམསམམཛདཔ

མཉམདཏགལསཔསའད

སམཁའལམནརབསབན

འདཞགསངསགལསབང

བནསབབགནསའདམཛདཔ

བདམམསལའངགའཚལལ

འམགཔངསགསདནནཡང

གབསམལགབཟངཔསབལའདས

ནདཔལསནཔག

གདམརསརམ ལསཐལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

77

རམདཔརབདཔདངབམཔརདམབཅའབགཏགའཐརབནབཏང

གགསངགསསངཆགསརབསརདསམཐངཐསང རདངཆད

གདཔཐགལསམཔབན ༡) སགནསད ༢) ལསགསངདན

དདཔ ༣) གགགངམཐམབརབགངདནདདཔ ༤)

ངཅནཁངརགནསདན ༥) ཁངཆགསརབསདས ༦) ཁནལས

དངནརབནའམསདགསལ ༧) ཁངབངསཔབདཔ ༨) ཁང

རབགནསདངདགསལ ༩) ཁངཐགགསཔབབཏངཔར ༡༠) བརབས

ཁངཉམསགསཡདཔར ༡༡) ཁངནངནདངདགསལ ༡༢ )

ཁངབནདམངསཕན ༡༣) མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

༡༤) ཁངརབས ༡༥) རབསདགཔགལས ༡༦) མགསལཐབ

ནཔར ༡༧) མཚའམངར ༡༨) ཁངསམད ༡༩) ཁང

ངགནསཡངསགསཅན ༢༠) ཁངདནགརདངངདཔན ༢༡) ཁངའ

དམགརརཡདཔར ༢༢) ཁངནངདངབབགསགནངཡདཔ

ར ༢༣) ཁངནངགསནཡདཔར ༢༤) ཁངཉམསགསབབང

ཡདཔར ༢༥) ཁངགརཏགབཀལབསན ༢༦) ཁངལསབད

བསབཅསསབཅདརགལསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

78

གཁངཆགསསསགནསད

ཡངདསནངསཔརགཁངརདཅནངཅནགཡདའ ངགསར10ངཆའགགངདའག11མངའངསཆགསཡདཔན ངགསརལས

གཞལམངཁགའཝད ལཊར༡༩ གསཁརགའངམབང

མཆགསཡདཔདང སགནསའཁལསནའགསལཊར༣ གསཁར

གགགངམཐམབཆགསཡདཔའདབས ནབསཅནག

ཁངའཆགསཡདཔན

ལདངག ལསགརགབམའཝཡདཔངདནདདཔ

ནསཁན མགརལསདནནའཡབལཔསམཐར

དབཏངམད འགལབདཧཤངནག བངངགསརཆའགགངད

10 ངགསརརབངདནཡང བདའགརངགདནའནབགམཔའགནངགདབངསལསངབཡངསའན

ངགདབངག(༡༥༡༧-༡༥༥༤) ལ༡༥༤༣ ཙམགའགནངགནསགགསདངའལའནབས མངགསཡངནད

ངགསརངཆགསཡདས ཕགམ བྷགདངམཁའའམའམཞབསསཡདཔགགས བཁངངགའདངཔ

བཅགས ལསབསཡངབཁངདངབགསགནསགགཁརམཚམསཁངཤབབགསཚནགསརཔབམགམ

པའཡདཔལས མངཔསངགསརརའབལདརག ངརའམངཔཁདནངགསཚནབནམལས

བདམའཀརང (Krong) ན རཉམསང (Trong) རདརབའག ལགསམངགསརར

ངའལལསངརནརབནའམསནཔལབཤདའམདདཔནཔས གའབདརབན གསཚན

ཀརངkrong རབའམངཔངགགསགནམལས གསཚནའདངཔཆགསཔབསལསརངམངཔསརང

ངགགསཐགལསཀརངkrong རའབཝནཔས འགཐགའཝད ངརཀརབཏགསདངནརབཀལ བད

ཡངདགཏགཏཐནམབན མངནའལལསངརཝནཔལབཤདའའསའབབནཔམཚནག

ལསམམཐང ངཔངགགསདངཡངའལདཔའཁག ངདནའསདནངངརའནཔསརབཔན

འནནའག 11 ངགསརཆའགདའགཡད བདའག ང དའག གངདའག ངམལདའག རཕགད

འགན མའབདབན དའགབལསདང ལལསརགདའགལགསབཏནདའགབའ

བགསག ཡངསགསདའགརགབའལཡདང དགགདངའལབན དའགརའདཔཡད

ཡང པརངཁབདརསང དནམདཔརརལནསཔཉམསངཅནགབགའགགནསཔ

གསཚནདའགརབན ངསཁཡངཔ gadpo རདསའགགདངསགསལཏགཏཐནཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

79

འགནང ལསདནནསདངགནཔགནངབསགནས ལ

དང གལ རངདརཡདང ལལསརཉམསགདངགས

གསར རག རབའག འབམསསམནཔགནངསག

པགདང ནགགནཔགནངསནརངརཉམསངར

གགལསབཝདའཆགསཏགཏགཡངའག དངབསདའགནངངཐང

ཏགངཁངའཡངལཔདནནསབངསགནངཔརལསབཤདའག

འབདཝད དངཔལསདནནའགརམངའངསགལཔནམ

དང སརབསནམནནརལསཁགསལནའག

གསཔལསམཐརའབདདང འག ལསབདནངཔསདརབས

གནསགཞནཁལསཕརཡངསགསཡདཔམགཏགས གརནངལཤངད

ཆབབལའབདང མཐརའརལསརཙམགཡངམཝལས

ཡངསགསཡདཔདངདཔརལསའརངདཔས མཚདམཇལཡདཔ

མཐརཡངགརདཐགལསབརབརཝགནཔརབདདཐགསསཝ

གནཔས

མཚནའབདཝལསབན མཐརའམདསངཡདགམཐརནན

ཡངནངབཅསདསནབསའག དནལས མམཁསཔས

ནངལསནཔརམསབསམཔདངམནམདམཔསའལགཏམ

དང སཉམསནདངའལབཡདལསགསརམམངམཇལཡདཔབམ

དནཔབཏངབདངདངའདད ལསབསབདབགདན

ལས མམཁསཔགསནཔགཏངཐགསཆགསགཡངདཔཡནཏནམངའ

བསལདནནམཐརགགམགནངགནངམནནརཡངམནཝམས

ནངམཐའགནརད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

80

གམགའབད ལསདནནརའམདསངཡདགན

པདབངབཏང ང འགལབདཧཤངནངགསརལསརནཡདཔ

རལསངསནལསངམནངཁགསལབདདཔརཁནངམག

ཡདཔནཔས རབཏངཁནའབནཔདངབནཔཆགསཆརཡདཔར

གཔམདདཅནགརས སཔལས ཁནའཡངམཐའགབནཔདངད

སབདགསཔས དའབདབན ལསནཔསགསགངསནན

ཁནཡངའམའཝཤགཡདཔལསབནསགནསཡངསགཏནག

ནའག མཚནའབདཝལསབན སལདནནའངགསརས

གནསའཁལསརསགཏནནཡདཔདངདཔདགསཔབགགལས

ངསནལསདངམཚནཡང དགགགཡངམམཐངའས མལར

འལལསགརབབནརའཡངབཆབརངཏནཏནགཆའག

བགསཔསརན

ནང ཚདམམའལལས མམཐངརནདཔན 12

རགངསདབམ དསཔ གནསལགརངནང ངསམམཐངབདངམ

ཝཙམགསདཔདངནམབབགསའས ལསདནན

འཡངངགསརཆའགལསརམཐའགམནརདཔདང ཁགཏམལས

ལགསཆབཞགབབཔངསནལསགམཐབཔལསབན ནགརཡང

འསའབབགམམཐང འབདཝད དདཔགཏངདཔགགཡདརབན

སརབསསབཔནངསརབསདཔཐམསཅདལསཔརབས13དངལ

སདནནམཐརགསཆའགམཇལཝལས གསགགདངསས

ནནརལསདདདཔའག

12 བདཔནསགས ཚདམམའལ ཚདབ གསབཅད གཔ 13 བདཔནདཔའབ སཔརབསད ཤག ༧༣-༩༦ བདགངསགདཔརཁང ༢༠༠༠

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

81

གནང དསནངསཔཡངསགསདརབགསངཡདགརབན

དསནངསཔརཡངསགསགརབགབདརབསངག མཁན

རབས༧ པངགདབངའནལསམཐརནང གདནཔ14རམཇལཝམས འག

གསལབནནངཡང མངགཁངཐགགསམགསརབངས15 རབད

ག ནངགསནགཞནབརགམགའང གརབཏགསདཔར

ངསདངལསརགཡངབནའག འབདཝད ལསབནའནརབ

སམཐརནངའབདབན མངངགཁང16རལམ གབདག

ངསབདདགའབདབཝད གགསཚནའཆགསསམཐཚདལས

འབདབན གསསདངབསངཁངགསགར ངའཏཆགས

ཡདའསགརབནམས འབདཝལསབན གརའཀཝདང

མཔརབངབམ མཚནགཡངབདཔའདདལངནར

གསབདགརབནམགཏགས ཝབལརཅནརངབཏགསདཔ

བཤདཡདཔབམམསབངགནརབན གརབགབའ

རངའསའབབམཐངམས འབདཝད གངགཆསགསནངགརའལདར

བའཝདངབན ངསཡངའགལསམརགརབདཡདཔན

14 ནནགངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས 15 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༢༣༠ ༢༠༠༤ 16 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

82

གགགངམཐམབརབགདནབཤདཔ

རབཏངགགངམཐམབཆགསསསགནསའངབདདནདངའལག

རའདཔནང གགགངམཐམབརབབས གར

འདཔརངསགནནརབན ངགདབངའནལསམཐརདངའག

གསལབནནངགརཐནའངསགགས གབགར

བཞགཡདཔམཚད དནཆལསའབདང བདརལབནགསའབདནངས

དངདདརསལམསགསདངམཉམབསའབདཝལས རམགསབ

དཔའགམབག དཔའལབ བསགསབང ངརདབའག

རབལཡདདབམ ཁམཔདངགངངའགམསཅན

གགསཡདང དནམདསགསདམགལཔབྷལཧདང ཤར

གསདངངགརལཔཅན གསདགའགཟངསམབ

ཅན བགསདགཚལགཅན ངགསདངནནར

ཐརགསཅནནཔརལསགསལདབམ17 འངདརབདབ

17 གའནནཔརལཔ ངཡརབདབསངསམད དཔལནའགགསཞལའདནགསབབསངབབདཔ

ལམབཟང ཤག ༡༩༣ མབཤད ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

83

གསལདརཡདཔལསབན བམགགངམཐམབནངདཆབབ

ང ལཞགསངཉམསདངབརདབངཐངངལསངའལ ནད

དངགནདཔནངནགསའངང མགངདངལ དབངཡངམསང

བར རངབརམབསཡནཏནའམཐརནམབགསབར ད

ནཔའགསངབའདའབགཚལགམཅནམསཅན

གམཔཅནལ བའནངབགསཡདཔནའལབམཚནག

དང གའགཅནགཟནལལས འགསཔདངཉམངབདཔདསནང

སགསཤམཡདགནཔཁར མངསལདངབསགསལསའབདང

མཡདཔལས འམཝདངང ལགརཞས མསཅནགཞནའཇམཏགཏ

ལསགནནགསདབམ བམཡངབཚངསགནསགའང

གདབཟངམམཡདཔཁར ནངཡནཏནདངབསམཔམས

བདཐདལསའབདང འནདཔགན དཔའམསདངའནའབདབཕ

རལཔ ལབངནམལསགནནགསཔབསཔབདནའལབ

མཚནཡངདགས གརབདཔནཔས

ངཅནཁངརདགནསདན

ཁངམཚནམ གསངགསསངརདཡདང ཡངསགསག

ཁངརདརབསངག འབདཝད གསསའབདབན ངཅནཁངར

ཝནཔས བཏགསདསཔརངསའཡང ངརངསཁ18ལསའབད

18 དསནངསཔརཡངསགསངསཁརབདབཡདང བདཔནཔདབངསརབའགགསལབན

བངས༡༧༩ ནང འཁནསམགམརའཁནསའག བམ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔའགདཀརཔ བ

ངས༡༡༤ ནངའབདང འཁནགསམགམརསག བམ Goerge Van Drem སགསབགསགནངཔ

Languages of the Greater Himalayan Region བངས༡༩ ནང Khengkha is often spelt འཁནཁ

or ནཁ but the more phonetic spelling ངསཁ is preferred རསག འབདཝད གཊར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

84

བན ངདང ཅནརའཡདཔདནནཔས དའབདབན གཔ

ཅནདང དགསཅནངཅནརབདབམགན ཁངའདབས

ངགའལཆགསཡདའསསགནསངཡངངཅནརངཡདཔས

གནསརབདནནམལས ཁངགཡནཁགཡདཔམངཔགམང

ཅནསགནསཆགསཡདས ངཅནཔརབནང ངརཉམས

(ངཔ) རའབཔནམས བམངགཡདཔཐངངང

ཅནངརབདཡདཔལསབན ངཅནསགནསའ ཁཆགསཡདཔཁང

མཚནཡངངཅནཁངརཝནམཚམརངདཔས

སདནངའབདང ངངཀ19རབཡདང ངསཁའང

གདངསཐནཔརངརབབདཐནམན དའབདབན མཐང ང

འབརམཚརབང20ཡངངའལབམཚགབདབམན ཅནརའ

སདནངའབདང གརཅན ཡནཏནཅནརཡདཔདནནདཡདཔལས ད

བརནཡངགསསངཅནཁངརརངཝམགཏགས གཁངར

སརམཔལསམ ནངསའབདབན གཁངརཡངས

གསཅནགརསངག རསངཔམཚནགབནནནརབན

གགསཚནནངསགནསསས རངསསཡདདའབདབན ཁང

ཆགསསསགནསའངཅནདང འགཤགགཤངས ཁངགཡསའག

དབཀལ གགངམཐམབཆགསསལང བགཉལཁངཆགས

གརསངསཁརལསབའཚལགནངམཤགམཚནང Hen Kha A Dialect of Mangde Valley

in Bhutan ནཁརབདགནངམམཚད མནངཡང ldquoThe name Hen Kha or lsquoearly languagersquo

suggests that it may have preceded other languagesrdquo Journal of Bhutan Studies volume 24

summer 2011 pg72 ནངབདདབམའབདབན དནམངསཁརནཔརནཁརནམད དནཡངམ

ཁརཁདགཞནལསཡངམདརདརཝབམགའངའགརབཤདག 19 ངཀརའ དནདནངའབདབན pool pond ར བདནའགམས 20 ངའབརམཚརབགབངརའགདཀརཔ བངས༡༦༣ ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔནངགསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

85

སརསརབམས བམམང ང ཏངསངརའབཡདང

གརངགརཡངསགསཡདས གསཚནངལས

ངསགཁངརཝནཔས ངརལསའགལསམརལགསརངས

ཡད

ཁངཆགསརབསདས

ཡངགཁངའངགསརསའརརབབན འམདཔནབགསཔནས

ངཔ21 སརབནབརབསནདམཔགསལ༡༦༨༠ ལརབངསགནང

ག སབངསདམཚནགནནརབན རནངསའག

ལཁབའབནདདང ལསགསགསའནངདཔརསགསན

གསཀབསགནསསདང ནངལསཡངངརངསགསབགངདངདམ

གདདནཔསདཔནབདངཔསལའརབནཔ22 དངསགས

21 ནསངཔསརབནབམག བདལསའགནཞབསངདསབགནཔས དཔནབདངཔམགད

གམཔཐགའནམད ངངགསརདཔནབགསཔགནསབསག བདཔནཔདབངསརབའག

ལརབསནངའབདབན ནསངཔརབདག བམ ངགདབངནབསམཛདཔལསབནའནརབས

མཐརནངཡང སའརརབབནནསངཔརབདཡདང ངགསརམའཇམདཔལསམདརབསསཔ

གཁངཆགསརབསནང གནསངཔརབདག འགདཀརཔ ནངའབདབན ནམངཔརབདག ནང

ནསངརབགབའརངའཐད མངབདསགནསནསངརསལསནམད པབདགདའབདརནསང

པརཝནརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངས 22 སལའརབནཔའམམཚནགཞནདམསནབམག (༡༦༡༣ ༡༦༨༠) ལ༡༦༡༣ ལརབདནའདའངས

ང གཞནལསཡངསའནཞབསའངགསརརདའནརགས ལསམཔསདམཛདགའགན

བསསདདམཛདསམདངསགཏདབན ངགསརསའམདཔནབདངཔ སརབས བསང

གསརངབདམཛདནཡངཤགབངས ལསམམསདངདམཛདདམསརབསསགསདངགས

བནམབནདཀརགལལང ནང བསགཡངང གཞངརང བསངང གཞལདངང

བཅསངགནདངབནཔརབཅསཔབངསཔམཛདསབབན ངདམསལམཚནསདགསཔབནའན

འགགགསཔལཚབསལའརབནཔམགངགསརདཔནབལསདགམཔརལ༡༦༦༧ ལརབས

གནངག ལསལ༡༦༨༠ བརནལངས༡༣ ངབནདདནབསནབངས ལཔས༢༠ དངངས༦༨

ཐགབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

86

དནལསདགསབངསབངསཔནཔས ངསངགཡདཔརབན

འགགསལབནནང གངནསདངསགསབཀའའརཔདཚངབར

བངསཔདང སནསངཔསརབནབསམངགཁངཐག

གསམགསརབངས གངཙནདནདཀརདམརལསདནམམདན དངམ

ལམདནལསགསཔགངགསནམངབངསས23 རབདཔངསང

ཡདཔན བངསལའབདབན ངགསརམའཇམདཔལསརངགསརབང༡༡

པགནམལགསཕགདང ལ༡༦༧༡ ཙམགབངསབངབརབདཡད

ང བདདའབདབབན ངགསརདཔནབདངཔསལའརབནཔ

མགལ༡༦༦༧ ལརདགམཔཐགབས ལ༡༦༨༠ བརལ༡༣ ང

ལདསབནབངསལཝཔནངདངསཔགཞནདནགགསཔ

ལའགལརབས24ནངགསལའབདབདཡདཔབན ལསབན

འནརབསམཐརནངཡང བསནསརམའངསཔརསངབབར

གགསཔདདངསགསབརདགསཔགངབཀའའརརགཔད

ཚངབརབངསཔདང བན སའརརབབནནསངཔདཔནམ

གགསརངལདམགནགཙངབརདངས ངཔརནངབསབཟངཔལ

མངངགཁངགསརའབསགནང25 རམཇལཝམས མཚནལསབནམདར

བསབན སལའརབནཔམགལ༡༦༨༠ ལ ཝཔནང

གགསཔརལསནངགསལབཁ གགསཔལརངདངསགས

དནལསགཁངའཡངནསངཔསབངསབངསཔནམར ངསན

ལསནངཐནཡདཔངབདདབམནམལསབན གཁངལ༡༦༨༠

23 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤགངས༢༣༠ ༢༠༠༤ 24 དའནནནའགསའངདང བདཔནཔདབངའགགསལབན འགགངསགནཚགས

ས༡༩༨༤ ལརཔརབནཔའགལསདརབསདངལརབསནངགསལཝམས 25 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

87

ལརབངསབངསཔསབནནམཐགབཅདབགསཔས ཝདངསངས

ཐདལསའབདནཏནཏནགནའག

ཡངགནརབསསཁནབཤདལཡདབདཔན

ཁངཐགམརགརནནཔཔངཔ26མགསགནམདནགའམགང

ཙམགགབཏབགནང རམཐངའནམད ངགསརདཔནབགསཔས

ཐགཁངའམདབངསབངསཔནརབཤདགདང ཡངཔང

པས༡༦༦༧ ལརགཁངགབཏབནམལས རགདནསབངབགསཔ

བསདཔནབགསཔསཔངཔམགསགནསལསསགསགཞནའན

དཔཝལས པངཔམགསདརངབནངའམཔཡདརགངས

སགནསགདནསཆགསཔངབནམབབཔརགགསབསབསནམ

ལས མངརསསགནསཁངབནབབ རགདནསབངསཔམཚན

ཡངམངཁངརབཏགསབཏགསཔནཔསརནརབསསབའག

26 པངཔམག (༡༤༥༠ - ༡༥༢༡) མཐངལབངཡབསགསདནབདངམའགམཔལམགསས

འངས མཐངངའབརམཚལསགརབསབས མསལགའབདབདལཔནརབད པངཔསག

མརབམསངབདལནཔནམཚ ནངབརཤག གརནཚདནནནམརཡངམབརཐནཔརཤགགར

དམདབརནམལས མཚནངམངསཐདཔཁརགགདངནཔགགམཆནའགབགསམརཡངམབརཐནམད

ཁའཛམསཔདསདདཔསགརནཔངཔརབདདངའགདརབསངནམལས གརསས

གསཐམསཅདབའདནནངག གརབཏནམགསགདནསགཙབཔང བམནནབདང ངམཁར

བནང གཙངངནང རབསབནསང མཐངགཏམསངནབསའརངསགསདནགནསདང

གགལགཁངཤབངས ལབབནཔདརསམཛད དངལ༧༢ བརགགསཔརཔདངལསང

གཏམནངགསལ པངཔམགནཔལསརཔདངཡབསགམརབཐདཡངདརག པདངཡབསགམ པ

ངཔམགདང གསསངམསབལམཚན ལསགངསཔའནལསབཅསནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

88

དགསལགབན

རབཏངམངཁངརམཚནབཏགསལའཆགསཏགཏའབཝད

ནམའངབམམམཐངངགཤརཡདང ལངསསཚདདངའལབ

བན ལསརངམནཔས པངཔམགལ༡༤༤༠ ལས༡༥༢༡ ནདང

ངས༧༢ ཙམབགསཡདཔལས ལ༡༦༦༧ ལརཔངཔསགབཏབགརབ

ངསདངབདགའག མཚནགའབད རབན བསཔངཔ

མགདངསཔགསལངས༡༤༦ གཡརསངག དངདཔནབཐདཁ

དཔད ༧ཞབསངནཔསཤརགསལཁམསདབངབབནའལ

གགས སལའརབནཔམག ངགསརཡབསངགདབངགདང

ཕམབནཔམསགབཏབགནངབསགནསཁརངབངསདཔབཀའ

གནངམར ལ༡༦༤༤ ལརངབངསམཚནཡངསའརརབབནརགནང

ཡདཔདང ལསངའམདཔནབཡངརངསམཛདགནངག ལས

ལ༡༦༦༧ ལརདཔནབལསདགམཔའནམད དཔནབགསཔ

གནསནསངཔསརབནབགནངགནངམནཔས

པངཔམགགགསལངས༡༤༦ ཙམལནསངཔདཔནབགསཔ

གནསནག ལསལ༡༦༨༠ ལརསལའརབནཔདངསཔགསཔ

དངསགསདགས གཁངབངསབངསཔནམལས བརནལངས

༡༥༩ ཙམགགདཔརཡདའསཔངཔསགབཏབ ནསངཔདརང

བནངའམཔཡདརགངསའགརབལསཡངབནཔགདང ཆའག

བགསཔམཚནགགཡངམམཐང འབདས མངགདབངཡནཏན

མཚམགསཡང གཁངདཔནབགསཔརངསརངགབཏབབཏབག

འབདཝ ལས པངཔམགདངའལབགཡངདརགངསཡདཔམཚད བ

འཚལཔརངསཡངལངསཡརམརབགསབཝད འལབཡདཔལསརངམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

89

མཐང ངསནརབསདངགགཁརབའའབདབཝདཡང ནརབས

སནཙམལས པངཔམགསགབཏབགནངབལསགཆད

ནཚདམམཐངརནམདང མསཡངངསངགསནམགངསསར

མཔལསམརབའག མཚནབན ཁངཔངཔསགབཏབ

ནཔར དཔནབགསཔནསངཔསརབནབརངསརངགབཏབགནང

གནངམགནཔས

བངསཔབདཔ

དཔནབགསཔང༧ཞབསངནཔཞལབནམམཚད དརབས༤

པལསབནའནརབསམགབམཡངནམལས ཁངབཟབདདང

ནཡངགརདཔནབརངསགསཐགམབཅདཔརདངལསལམནག

ནམརངསཡང ལསབནའནརབསམཐརནང དཞལ

བདབནགསཔརབབས27 རགསལཡདདབམན ཁངའདངཔབངསམ

དཡངངབམགརངམབངསཡདཔལས དཡངངམགརབསདང

མཐངསརའག འབདཝད འསཚདམལསའབདའསལལསཉམས

ཆགངཉམསགསབབས ཆཚངཉམསགསམགསཔརངཡརསངམ

བམགའག འབདཝལས དབམའབདབནམངགགལས

བལམཇལནའག

ཁངབརབགནསབར

བངངགསརདཔནབགསཔརངམའབདསབམགཡདང

ཁདའནམཆགསཔལས བསརབགནསམཛདདནལས ངསངཚང

27 ངགདབང ནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

90

ནམལསམཁནཔགདནའནནཔལམཁར ངབགསཚནའ

སདཀརལཝ28རབསགནསཁལསགགསཞལགགསཔད བས

མཁནནམགདགཔགགསང ཁངདཐདནམམཁའལསམར

འཕགསཔགནསབནབགསངརམཛདརབགནསགནངསརགགསག

འབདཝདའགནནགཔཕལཔསའབདབན མད༡༦ སཁང

ངརབསརམཐངཡདཔམས བངབསམགསཞལབ ངབ

མསདཔའསནམམཁའལསམརརབགནསམཛདས ངའངཔདནདགརང

འགརགངསནམལས སགནསཁལསཕརལགནསངགརནརབས

སལསབལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

བའཚལཔརངསད ནརབསའབཝདཡང ཆམཉམསརངབ

འག

དགསལགབན

མའཇམདཔལསའརལསབདནང ldquoའལལསརབང༡༣ པ

ཡསདང ལ༡༧༤༧ མཐངསགདནཔམདམསཔདདཀརསཞབས

སབཅག གགལགཁངཉམསགསདངབདམཛདཡདཔམཚད ཐགངམར

བཀའབདམཁངབངསགནང བསཔརབགནསམཛདདན གང

ངསངཚངནམལས བསམཁནནཡནཏནམཐའཡསགདནའནrdquo ར

སགནངག བདདགའབདབབན མདམསཔདདཀརམག

ཐགམརསགམམཛད ལསདངངས༥༩ ལས ༦༩ ནཚདམཁན

རབསབཔཐགབགསདངལ༧༠ ལརབརགགསཡདཔདང བས

མཁནནཡནཏནམཐའཡསམགམཁནརབསབགམཔནཔས མཚན

28 སདཀརདལཝརསངགསརཆའགངབགསཚནམཡདཔསགནསགངནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

91

བནཡནཏནམཐའཡསམགརབསབགམཔཐགནམད དམ

སཔདདཀརམགའཚབགསདཔམཚད མདམསཔདདཀརམགམཐར

ནངཡང གདངམངཚབནཔརམགསལཝལསབན རབགནས

དནལསམདམསཔདདཀརསམཁན༡༣ པམགགདནའནར

ངསཡངདགཔགལསརངམམཐང ནངགམགའབད མཁནརབས

མཔརནཔལསདངསལའརབནཔདངསཔགསཔསཚདཡར

མརབགསབབབན མཁནརབསགསཔདངགམཔགངངགས

ནམསབནམགཏགས ལསགཞནགནཔའསའབབགཡངམམཐང

ཁངཐགགསཡདསལསཐགངམབབཏངཔར

ཁངའདངཔབངསཔབསལསརང ཐགཚདགསཅནའབདབངསཡདང

བསགགངམའལ29རཁངམམཛདབགསཔབས

ངབསགསསགཁངདངམཚགསསཕགསཚནགནདཔ

མས རམཝད མསཡངདབམགནངབརཐགཚདངམབ

བཏངག གནསདནབནཚརགགའབདཝད མརངངགསརའནཔ

བང གངརསརམདཔགཁལས རབསདངགསལམའགལས

མརབལགཤགསཔལསནརབསསབའགརམངགདབངཡནཏན

29 གངམའལཝའངསགས ནདགའརབབནནལསནརབཤདཡདཔདང མངསག

དནཔདངགཁངམའལམརམཛདཔལསགལསབལགཞནགཡངནའག ལམཚནས

བམསམནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབདནངའབདབན ཞབསངའགསདསལསནལམ

རབབཟངརམཚནམབཏགསཔམངདངརབམཚནགཐནང མནལམརབབཟངསསགདནཔདང

གཁངམམཛདཔལསམམཇལ ངཁནངགངརང ངསཁལསབརགངBrakteng རབབདའཐན

ཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

92

མཚམགསགངསམས ལསབན དཡངམབལསསགནས

ང མགརགསསཡངསགསའབའག

བརབསཁངཉམསགསབར

ཁངའདངཔབངསཔལསར ཉམསགསཚརགམགགརལསམ

དངནརབསསཡངབཤདནའག ནངབརབསགསགམ

བསནནང ཁངཉམསགསཐགགསཔལགབཀལབརལས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚམགདང གསནརབསསཡངདས

ཚརཝམསརགངསའག

ཉམསགསཐངསརལསབན ཡངདབངའགལགསཔའགདདབང

གམགསལདགརའརལགབསགནངམནམལས རསངསས

བནཔདང གདཔལནའགཔདཀརབདསརའནངལགམས

གཙསཔའགལཡངསཁངདང དནངཔམསཉམསཔགསབདངགསར

བངསམཛདཔརགསལདབམ30 ཁངཡངཉམསགསདསཔབཀའ

གནངམདངགགཁ རལམདངང མད ཆསགསརམཡངགནངམལསབན

ཁངཉམསགསདན དགགངམཐམབདཐངརགམ

འབདབན བསངཁངགབཅགསདཡདང ལལསགསཚན

ནངའམནདའཐནརབསཆདཔནངནང དཆགསསབསངཁང

བདའབདབམལགཔགརབཏན མདངགགཁརམཐངལས

འནདངདངཨམ ལསགསསའབགབལ ལསངཆསཐད

ཁརདཔད ཁངབགསཙནདནངམཡདདགའརབདབངགནམ

ཝདང གདངགསའགཙནདན ངམགགཡདབབབཏང སམལང

30 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༢༠༤ ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

93

ནདགའརབབནསཟམརསསགནསལས ཁརངགཞགའབག

ཁངཐགགསཔབངསབངསཔནམདང བངསཚརནམལསགསཚནནང

མསཅནཕགཔདངཀཤལསགསཔམཐནཔསམཚད ཆརསའབབ ལགས

གགསཔལསདའཚབགསཡདཔནརབསསབཤདའག

ཁངནངན

ཁངའདངཔབངསཔབང

ལསརངཐགཚདགསའབདབངས

ཡདཔལས ནངནརལས

བན ཐགའགམནངནགཙབའ

ནའམལསབབབ

ཐགཚདམདང འརན

མདབདདང གན མན

དཔའབགགཔའབགས

གསལཡདཔམཚད བསས

མཚནབདདངའཕགསཔགནསབན

བག ལསལནབམཇལ

གས ཐགངམརའར

འཆངལསཞབསངངགདབངམལ

ཡནཆདདཀརབདམཡངསགསདང བསསངབངབཤགསསངས

སསབངསཡདཔརལསབནའནརབསམཐརནངཡང

གསལཝམས31 ལསབར བསགནཐགཚདངམབབཏངབལལས སག

31 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

94

མནནབསལགརངཐགགབཀལཉམསགསཝད ཐགཚདགས

པནངབསསསགདནཔབཀའབདགརངབསསདངགར

འཐདཔབངསཡདམཇལགསཔ རམངགདབངཡནཏནམཚམགས

གངསམས

ཁངནངནགརམནདངབསསནངམགལསདསནངསཔར

ཐནཔནགསལསརངམཇལདཔལས ཡངཡམཚནཏགཏགག

ཚར ནངལསཡངགནདལགལགགགའ མནནམགས

གངསརའབདབན བའསབདངདཔརགཡངདཔ

ནམད འབམམབའའགལཁབནངགགལསདཔལསགནམདས

དནབསཅནགགངསཔལསའགསནསལསའག

བམབ ངཁདཚདཙམདགཡདརབཤདཡདཔད ལསབན

བབཔདམརཡངམཚནལཡདཔརནརབསདངམངགདབང

ཡནཏནམཚསགངསའག འསམཚདནམའབདབན སབཟངདཔར

ཅནབ གསཀལསའདརའདང ཞལདབསམཔབརལསགསཔ

མཛདཡདང ལལསགསགསའནངའམནདགསཅནའཐནམད བ

འསནདགརབསགསགནདམགསཔམཛདདག འབདཝ

དའམནདབསནམལསརའབམམགནངབལསགསནསས

བཤདལཡདརངགསརམའཇམདཔལསཡངབདགནངག

དངགཞནཡངཁངནབངསཔད བའལངས

ནཆགསལསགསཔལའབདཝད འསགསམདཔརསས

སརངབབརགངནཔལསའག འབམགངནཔབན

གསམསདགའནམགམངདཔའབ དགའབནཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

95

ཡངནསསབཤདལའག ལསགགབའནལམགངབཏབནར

བཤདཡདའལསདངགསབན མཨཔགནགརམགསཔར

ནནད(cancer) ཐབ བ མནབཅརངགརགདནགནསར

འན ངརབརངའན ལགམདནཚདལམཁརནངནབརཆདག

ཡངའངམབགག འཨསབདསགགསགནངདརགསལབ

བཏབགནསརསངག ལསཝགལལསལགདབ མན

བཅརབཀའནདགའཚརབའབམརངརངམནངདཀའངལགཡང

དཔཐགལསངསསངགརམནཤསསནལམགངབཏབནརབ

ངསའའབཀལཝམསརད ནཤསསབཤདའག

བམགགངམཐམབགསརབཔགནསཡང མམརས

ཁགབདངལསམགརངབམང ཁངའབ མནལསཤབཟང

ངནའབགསཔད འདངའལབབའསགཡངཏནཏནཐནཡདཔ

ཉམསངལསབཅདཔན བའགཞནདངམའཝགནཔདངབདངདས

སརབནཔས

དགསལགབན

ལསབནའནརབསམཐརནང སངསསརབསབན32 རགསལཡད

ང ཁངཅདསཐམནངའབདབན ནམདབད རའདཡདད

བམ ནངསཁཐགལསའབདང དསབདབངགཡསགཡན

32 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

96

འབམཇལཡདཔལསབན ནམདབདརངནམམགཏགས སངསས

རབསབནནཔས དགམདའནམལམགསཡངནམད

བདནཔརལསགངསམས

ཁངབནདམངསཕན

༡༽ ལནདངབའནཔགན

རབཏངའགལཁབནངནཁངདངདནམངརབསགཡདསལས ཁང

འཡངམཇལཝཙམགསརངམསནངནདདཔབགཡགསཔདསགཡད

པལསབན ལནདམངསདདདཔདངདགངའནགསཔགནཆ

གརཡདཔན

༢༽ འརནབསདནམསབསགསཔངས

གངརབནང ལལདཚལམནདཟསནནདགའརབརཡངས

གསཐནའ ལདངམནདཟསནངགསབསདངའརཔགམག

ང འརཔལསནགདཔནལདཚལདངནདགའརབགསའང

ནཔལསབན འརཔབདངགཔརགསརངའགསཀར

ཕནཔལམབཟངཔཡརདནམགམདཔལབསབཟངཔཡངཁངའ

བནཐབཔལསབནབསདནམསགསགངམགརཔགནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

97

༣༽ གསནགསཀབསན

གསརངགསནཔདཔབས འནངནབརཆདལདངབ ས

ལགསའངདནཁངའནངསམདལརབནཡནབདགམཛདབ

ངདཡདཔདང འགནམལམསངདནལདབད

གབབསསགཡངནཔལསབན གསནགསམགཏད སགན

པས

༤ ༽ རངགསསདངལམལགརགས

རངགསནམངམནཔསདངལམལདའབདབན གསནགས

སབ བཔགནངདང བངདམངསགརའཆམདངགཞསམཇལཁ

གནང བསཡངཁངའབན འངམལས སདངལམལདནདང

བདགའནའབདསགརགསགཡངརཡདཔནཔས

མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

མའབདབནཁངའདབསགསཚནངམགནཔར མངཚབར

སཡངབམཐངགནམདསདམ སབཟངསབཟངགམདདང

གནསརདནལསའངཡདཔལསའག བམདབངའགལ

གསཔམགནདགའརབབནངནངལསངགསརདངམཐངབསསང

འནཔབས གངལམངཅནཁངབལསཕགཔནམད ཁངམམཇལཝ

གསགནསལསརངབསལསམརབབགནངནམད གད(དཔའགས)

ཡངམརབབསགནངབམཐངམབཐགལསའནམདང གགས

སངཅནངནངཇཆངབགལཡདཔརལསདའཚབགསཡདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

98

རབསསབཤདའག དསནངསཔརཁསབམཐངདནག

ནམས ནངགསསད བརནཡངཨསབརབམཐངམལ

ཐགགརདཡརཁངལལའག བམལའརསམདབས

ཡངརངསགངགསསའརབལཝམཚད གདངམདཔརརཡངབ

འག

ཁངརབས

མའབདབན མཐངསག33དནཔམསགཁངམཡངའལ

མརམཛདགནངཡདཔལས ཐགམརསགདནཔརལསམདརབསགབ

ན འགཔདཀརབདདའགགནམརམ དའགསགཔ བར

འགརལདངམཉམཔརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའག

གགནལབལརསཔགསཔདབངག34མགརབང༣ པནངབད ལསམ

བདའགནཡདཔདང མཐངསགབགསཁགདནསབཅགས

གནངམམཚད ནངདའནབགསགནངབནཔསནམག

འབདཝད ལབལརསཔསའརལབམགདབངགནངཔབས འལན

དངངགསགསབཅའམརགཏགསཔགགསནམལས བནཔགས

རའལགསདངསགསདསཡདཔལསའག མཚདརབང༣

པནངའགདཔལནའགཔབནཔའདངཔནའལབཡངསག

དནཔནཔལསཡངསགསནརམངགདབངཡནཏནམཚམགས

33 མཚནམསགནངཡངསགསསགདནཔརཝནཔས

34 ལབལརསཔགསཔདབངགམགསནལསཐགམཐའབརགམབངསཔནངལས ཐགམའགངསཅན

ནངབགསབངསག ལསགཙངནང གངསནངབགསཔཐགལསནལསབརཔའབངསག

ནལསཐམའམནལགདནསསགདནཔབཏབབངསནམལས དངལ༦༤ དངསཔགཞནདནགགས

སངཔརལསའགསའངནངགསལཝམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

99

གངས ལལསལབལརསཔམགབདལགནསངག ལསརབང༥

པནངནམནངནརབའམས35མགའགན ཐརཔངསགཙསཔ

གདནསངབདགབཏབགནང གསནཉམསནགསརདརབསངག

ལལསལབམགཡངབདལགནཔལསའག ལསརབང༡༠ པ

ནངཞབསངནཔམགབསཁབརབབང འགཤརབབ

གས ཤརསགདནཔདང བགཚངབགསལསབལ

དཔལསབགསནནཅནགནཔས ཞབསངམགསམཔརཁ

བདབངབནམལས མར མནགདནསངབཅགསགནངསརམ

འཐབསམདང དཔནའཐབསདཔནཁག ལསངདཔནའཐབསཡངང

དཔནབསགནངཔབས སལའརབནཔམགསབཀའམངགས

བན བཏངནཔཔདདཀརབས36སགདནཔའནཔའམམའབདན

བནའ དནབངསཔར37གསལཝམས ལསགངཚངལསམམབན

35 ནམནངནརབའམས (༡༣༠༨-༡༣༦༣) མཐངགསནནལསདངཔ བབརནཐརཔངདང ངམཁར

བནང རདནབཟངངསགསགབཏབནམལསདའནབགསགནངབདང ལསགངགསནན

ངའསབཅགསངདང ཤརནབཟངང མཐངནནངསགསགབཏབ ནལསབརཔབངསག ལས

གསནའདམཅནངམརནབཟངངདང འགམབལཁརབསམགཏནངརགདནསགསགབཏབ ནལསཐམ

བངསག འབདཝལསབན ངསའགནངནགདནསངབདགབཏབཔརལསའགསའངནང

གསལཝམས 36 རབཏངཔདདཀརབསམག བདདཔལངཤདའངསདངལ༡༢ ལསཡངསའནམཁསབདབངས

མཔམཛདག དངལ༡༨ ཡངསའནགདནསགསགདནའནསགརནག ལསཡངསའནདངབས

མནངམགསཆརགསལགཡགཡངམཛདདབངདགདམསཔགསཔརགསནནམལས ཐགམརདངགམཁར

ལསའགངནགངགབཔནངམགནངབགས ལསསལའརབནཔབཀའབནམཐངསག

མམཛད ལལསལམལམཚམསབགསག ངབམའབདབན མའངསདསབདང

སངཔདདཀརལསགསཔབཔསཤནཡདཔརའགསའངནངགསལ 37 དའནནན འགསའང ཤགངས༤༥༠ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

100

བསགནངཔནངལསམཁནརབས༤ པདམསཔདདཀར38སསགམ

མཛདག ལསམདམསཔདདཀརམཁནཐགའནམད མཁན

རབས༧ པངགདབངནལསམག39གངཚངལསསགམབསགནང

ག ངནངམམཛདབགསཔསཚདངགསརདཔནབགསཔབས

ནཔས

དསགཁངམའདངཔགནནམནནར

དཔནབགསཔནསངཔམགསགཁངནདངབནཔརབཅསཔགས

པརབངསབཔལ ངརངངགསརངདངགཁངགསཡརདངམར

འབདབགསག ལསམའབདབན ངགསརདཔནབམགརམཐང

དཀརངདང དནངགསརངནངའབདརགསལདནགསལའབདབགསད

ཡདཔནཔས དསནངསཔརདཔནབསགནངལདང ངགསརརབ

ད བརནཡངརཝགམསཁངནངནབགསལཡདཔདང

38 དམསཔདདཀརམག (༡༦༣༩-༡༧༠༨) གཟརནསགངརབསརབང༡༡ པསཡསའངས དང

ལ༥ ལས༡༣ བརནབསམནངམརངགསགདམསཔཕལརགསནག དངལ༡༤ ཐགའསཔཚལགས

མཁནནཔདདཀརའངགནསལསསཐརམནབས མཁནའདངཡངསའནདམསལམཚནསགསལསམདདགསན

ར སགཆལགདངབཅསཔམཐརནཔསམཚད གནཔ གསཔམནརགཔལམབདགཔརར

ག ལསལཔདངགསབདཉམསཝལསལམདངངབནའགལསམའནཔཕཉའརབ

བས སལའརབནཔབཀའབནབལལམལཡམརངསངཀཋམཎ (Kathmandu ) རསན

སདངམནཔརཞབསམབཔབསདངགསབདསབནབསདངསབདབག ལསངངདནཔ

དངནམམཁའངསགསགགསརབཅདདནལགཤགབས ལསལགནམཐངསགམམཛདདངལ༥༩

བསབསམཁནརབས༤ པཐགནདངལ༦༩ བརནལབངབནདདནབངསནམལས དངལ༧༠

བརགགསག བམཡངལསནདགའལམཚནལསགསཔསནདམཔཤགབནཔརའགས

འངནངགསལ 39 ངགདབངནལསམག (༡༦༦༨-༡༧༤༦) ཤརཝཅནཞལ གངརབསརབང༡༡ པསལའངསག མཔར

འསརགསམཁནབསདནམསའདརདངའདརལསམཔབབགསམཔརབས ལསབཀའནགམནཔད

དཀརནབལསནལསལཤགསན ལལསསགམམཛདམཁནཔ༧ པཐགབསལ༨ ང

བནའ དནབརབངས ལསདངལ༧༩ པབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

101

གངཚངའབདངདནངསཐངངདང རམགངནངབགསལད བར

ནཡངའག ལསནམགའབདཝད དཔནབགསཔམགདཀརངདཔན

སགདནའནཝབནཡརའནཔལམཁརམཐངདདལ40ངགཐང41

རས སགམངགདབངནལསམགདཔནབགདབངབཅརབ

བས དཔནབསམརངབགསབགསཔནནརབཀའའགནངམད མ

ང སཡངརདནདཔརསགདནཔནངརངདམགཏགས གཡངའ

སདརབཀའལནལག དཔནབསརབཏངངརངགཁངདངངགསར

ངགསཡརམརའབདརངདཔན ནཔན མདརངདནགསལ

ཐབདནལསགནགནངརགངསཔལསར དནཝགགཁང

གསལཐབདང རཝགསགདནཔགསལཐབདནལསབགསཔལ

ལསམརའབགསབགསཔནརབགཏམའརནརབསསབའག

རམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས ངགདབངནལསམཐར

ནངཡང གདནཔསབརཡངཐགརབགས42 རགསལཝལསབན

གཏམའབནཔགནམམཇལ གསལཐབའནཔརལགསའབདབད

ཡད ལལསཡང གངཚངནངལསསགདནཔདང གཁང

མའལམརམཔབནའབདབབཞགགནངག

40 འགགསལབན ཤག ༤༩༤ ༢༠༠༤ ལརཔརབནའབདབནང གབསཡདཔམཚད བདཡངཡངས

གསའབཡདང མཐངཔཁའབདབན བལརབབདཐནའག ལརབདནཡང མཐཤས

ལསདམའབལརབདང ལསཡངདམའབརབལའག 41 ཡངསགསངགཐངརའབང མཐངཔཁནངའབདབན མནའབསཐངརབབདཐནའག ས

མལསམའརལམམཐནནཚད ངགསརརབརགསལཐབདནལསསའནཔབས ཞགགག

མཐངལསངམནངབགསནམལས ནངསཔརའནཔལམཁརགསལཝབསསངགཐངནནཔས 42 ནན གངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

102

སགམགམཡངའལམརམཛདདཔའབདབབཞགགནངཔ

མཚནགབནནནརབན སཚདབསསགདནཔའའག

ལཁབནངའགཔདཀརབདགདནསངམགདང ནནཅནགཡངནཔ

ལསབན འམནལདཡདཔམཚནསནཔས ན

ངལལསའབདཝད སགམདངགམའལམརའབདངགསརཚང

ལསགདམའབབབབཞགགནངགསངག འརངསགནནརབ

ན ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངཔབས གངད

བརངཔདམསནབདང འཇམདངསབནའན ལསབཀའནཀཤསགས

ངའགལངསམལསབན གངནའཛམགམ ཐངབགས

བམསམཛདཔགསན སལབདསབསབཞགགཔདང ཤརང

དཔནཁགཡངགངནའབདམདཔར སདཔནབརངསབསགཔ

གསདནབ ལགརསརནཔརལསགསལདབམ43 དབངའགས

དམལལསརཤརགསའརལབསབདཁགདངདཔནཁགངགསར

ལསརངབབཞགགནངལདརག

རབསམཚན

དངཔརངགངཚངལསབསགནངརབསམཚནབན རབསདངཔ

མཁནརབསབནཔངགདབངའནལསནཔས འལལསརབསགསཔ

འགམཚནག འལལསཡངརབསདགཔགནག ནངང

མཚནམཐབལསའརབདམགས

43 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༤༨༥ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

103

ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངམལསརངགསརངལསབས

གནངརབསར

དངཔརངམམསཔདབངག འངསགསམཐངརལསནཔས གསཔམ

དཔལའདར གལས གམཔམའལ གངལས བཔམནབཟང

ལགས རདརསལས པམདཔལནལམཚན ངསལས གཔ

མནན(མབས) མཐངལསལས བནཔམསརབའངགནས

བདདབབལས བདཔམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) མཐངར

ལས དཔམཕམནར (རཔསངསས) ངསངའསལས44 བཔ

མགཞནཕནདབངལ (མཀ) གལས བགགཔམབབནནར

གལས བགསཔམདའནམལ (མའནལསམལ) མཐང

དགསལས བགམཔམབནའན གལས ལསད

བསདཔདལགརངམའནལསམལམགསགའགནབསཔབང

ནཔས

རབསདགཔགལསལསམནནམགལས

གགསསམངམཚནཡངསགསམབསརཝམས མ

ངའངསལའམཐངལས45 (བདད) ནམདང ནགཞན

པསལསརངངགསརངདངནངའལགསགནངག ནངམཔརག

44 མརངའངསགསངསངའསལསནང ངགསརཚངནངབགསཔདནངརཔསངསསརཝནཔ

ལསབནཡངསགསདརབསངག ཡངགགསནངབདའསའནའབདཝའཇམདནལསནམམ

གཏགསསབམཝནལགས

45 མཐངལསརབགབནམའགདཀརཔ བངས༡༡༢ ནངགསལང ལརངགདབངནབས

མཛདཔལསབནའནརབསམཐརཤགངས༡༢༠ ནངགསལ ཁནནངའབདབན ངཚངསཡདལས

ངས གསསཚརབདཡདཔརཡངབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

104

གགནངབགསཔབས ངསནདབངགམགསའགལཁབནང

ནངཔསངསསསའནངལགམགའབདགནངགསབད

སལསབས མནནདང པང གབཟང ལབཟངརང

བངགསརདའནདམངསལསགདམཁབནམལས འསངཡངགངལས

གནངབདལཁམསགསནདནདབསབཔརབཏངགནངག

འམདངགཔགབབདབདནཔགདནསནཔརདངའས

ངསདབསངཔརབཏངགནངབསམཚད འལལསཡངདངབ

བཏངགནངམལས ཡངསབམསདངབགསགབདདབསངཔརབཏང

གནངཔལསའག ངདངབགསནདནམཁནཔགཞནདགའལས

གངནབགམདང མདགསགགནསགརམཁསཔརངས འགལག

ནམད གངཚངཁགལསའགཔབཀའབདདའག དའག བར

འགརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའགསགཔགགནལ

བལརསཔགསཔདབངགགདནསམཐངསགདནཔམའབདབབཞག

གནངག འདངསམཉམགགཁནམནངནརབའམསགདནསང

བདཡདསལས གདནསགཙབཐརཔངདབསབནཔནནསབཤད

གསརཔབགས46ནནལས ངམགསགངབསཡངལསཡངགནངག

མཛདཔབའསསགདངཐརཔངབཤདཡརསངའལསངབསམ

ཚད དབསབནཔནནལཐརཔངཡངསགགསགགནངམབན

སགདནཔདངགམཡངའལམརའབདམཛདབགསག ང

ཐརཔངདངསགདནཔཉམསགསཝམཚད གཁངཡངཐགཚད

ངམགབངསབདདངཉམསགསག

46 བདཔནཔདབང འགལརབསའགགསལབན ཤག ༥༧༡ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

105

ཐརཔངབཤདལསགདམཐརའལ འགབནཔདངའབདནཝ

འབདམཛདམཁསབམངནཡདཔནངལས ད བརནཐགབས

བསཔན དརདང ས རལནལསནབགམ

ནཔས ངསའབམམབནའ དནནདཔགམཛདཔལསབན

དམངསཁགལསམངསབཝཝམཚད གཔརངསའགས

དདབངགམགདང ལམཨནཚགསསན མམཨཔབན

ལསགཤསནཚགསསཡངསབཐགལསདརབནཡདཔསམཚད

པར གསནལམཁནནཔནདགའལམཚནངབནར ངགསར

ངགངམགསགནསལམནཚགསསནསབངསགནངཔ

ཁངནངནགངགསལརབགནསཡང རངསགནངཡདཔརགསལཝ

མས47 སགདནཔདངགཁངམའལམརའབདལངསམཙམ

གནངབལདངསམ ཐརཔངམམཛདནངམབགསཡདཔདང

ལལསཐརཔངལསཡངདངསམག ལསམསཔཁངཞལན དར

གནངབགསཔངགསལཕགསཡངགངལསལ ཁངའནངརངང

བསག

མངགདབངཡནཏནམཚམགལས

མངགདབངཡནཏནམཚམགཡངསགསསགམབསརཡངཝམས

(༡༩༣༣-༢༠༡༥) ངའམཐངསའརདརརསརརགངབདའངས

ག འགདབངགམཔའགསདདབངགམགངགསརངནངམན

གརབདགནབསཔནམལནངབཨལ༥ དང ནངའལབལཁ

ལསགགནཔས འབསངགསརམགནསབནབནའསའངགནསན

47 ཡནཏནནཚགས འགམནསན ཤག༧༤ ༢༠༡༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

106

པས དངལ༢༥ ནཚདགགབགསང ལསནདགཚབསནགཕགཔ

ལསབན ངམགནསབནདབངལམཚནལསདངསརརཔ

བགསག ངཐརཔངདབསཔའནལསལསནངཔགངདངབ

ལསགསཔབད ལསསབབཐངལབནཙམགམཚམསབགས

པལལསདངལ༣༥ ངགསརམགནསབནའཇམདཔལསབཀའགནངམ

བན སགདནཔམཐགབསགཁངམཡངའལམར

ལ༡༤ ངམཛདཔད སགདནཔཐགགསཤགབཀབགནངཔསམཚད

གཁངཐགཆགསཡངཚརགགབསརའབདགསཤགབཀབག

མཛདག སགདནཔདངགམབགསབན དངལ༤༡ འག

ལབཔའགསདངདབངགམགགརམངའགསལབནམ

ལསའབང ངམནདམཔབསལམནབནཔམགདངགག

ཁརའགགངམབབའབགསནམལསར དངལ༧༥ ནཚདལ

ངས༣༥ བརནམབབགས ངབསལམམནབནཔ

མགལསདབངངདགསནཔསམདབར མམལབཟངམགབཀའ

བནདངལ༧༢ ལས༨༠ ནཐརཔངམཡངམཛད ལ༢༠༡༣ ལ

མལསདངསམམཐངསགངལསགསལཕགསམཚམསརཞལན

དརགནངབགས དངལ༨༢ ངས༡༡༡༡༢༠༡༥ དངསཔསདངས

མག

མདའནམལལས

དམདའནམལལམའནལསམལའ མཐངདགས

ནངཡབགལལདང མབསསནགསས ལ༡༩༥༩ ལ

འངསག དངལ༨ ཙམལསགསདབསསལམཚནལསགད

ལསངབརདབསངངགཕགགཤགསསངམལས དངལ༡༦ ང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

107

གསརཚངནངའལགགགནང དངལ༢༢ ལནབས དའནནན

སཕངབཤདའདངཔབགསགནངཔབས ཚངལསདངབཤད

ནངབཏངགནངབངསདཡདཔལས ནངལགམངགདགགསཔ

ལ ཕངརངབནངལགམགསགམམཚམསབགས ལསཚང

ཁནཔངལ༧ ཙམངགདགགསབགསཔབསག ང

གསརཚངནངལསགཁངམའནདཔབཀའགནངམབན མ

མཛདལགབགསག ལསཚངབཀའབནཕགདནཔལགམ

གསགམམཚམསབགས ལསལནནལགརངགཁངམ

མཛདལགསཙམསངག མངའདངཔནཔབས ཁངཐགང

ལམཚནལསབལདང ངནལགམལལསགརཐགབཀལབ

བསཡངང རགསསབཤདའག

གསལཐབའནཔར

སགདནཔམམགསགཁངམཡངའལམརམཛདའ

བགསནམལསར ཝ༧ པནངགཁངདནགསལཐབ48དན

འནདང ཝ༡ པནངསགདནཔརགསལཐབདནལསལགའནད

ཡདཔནཔས

གསམགདབངབཅརལ

གཁངནཔག པམཚངལསབསཇངལཡདཔམཚད ལསམ

གདབངདནལསགམཇལའབདབན གམགཤངཚདབངགགནངད

48 མཔདབངའགགསལབནཤག ༢༣༢ ༢༠༠༤ ལརདཔརབནཔནངགསལཐབརབདག ནང

འགསའངཤག ༣༡༣ ༢༠༠༤ ལརམལསདཔརབནཔནངགསལཐབསརགསལཝམས འབདཝད གསལ

ཐབཐབའཐབཚངདནནམལས ཐབརངའསའབབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

108

བཀངཔམབངངགསལམགགབཀལ མགདབངབཅརལ

ཡདཔམས ཡངདངཔརངཔམཚངགམལསབཅརདང ལསག

ལཔ༧ གསསལཔ༡༠ དང མགརངབསངཁངལཔ༤ མཚང

མཔབནགདབངབཅརལཡདརནསསབའག

མཁངནངབགསཔར

མགསཚནགམགསནགསཀབསགནསགནམལས གཁང

ནངབགསཔང ཁངནངངགནསམམཛདདང ལསདམངསམ

གནང འདསདབབལསགསཔགརངནང འབལབདང

གསའརབམགགསཔརརབནཔདངའབདན གགསཕན

ཐབསངམགགགས ནགསལཝརའདནམཛདབགསདཡདཔམས

བསདམསབསགདནཔལཡདཔར

གསལཐབདནལསགངདའག ལསངབདའག བདའག

ངམལདའག ནགཔརགདའགབས དའགནངལསཕརམ

གདའངསབསདམསབནམལསཁངནངགཏམསབཞགདཡདཔ

མས ལསལགསགདནཔའནཔབསམའརལམདཔལས མ

མགབསབསནམདང བསདམསརཆགགཡདཔ

བཀལ གམགཔཆབསལགབམགལཏཁརའབགས

གདནཔལབརའདཔནམས འབདཝདནམགགརངཡརདཔ

ལས ཞགའངཁམརགལགཤམནརའངསགཡདས

ཞགབགསནམལས འནངསཔརནམངགསམཐངལསབས

ཁམསགཁརསགདནཔརའརདཡདཔམས པཆབབམ ཞགའ

དནཔཉལའནངསཔརཔཧསགལསམལསནབས མརནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

109

གགརངལགདདཡདཔམས འབམདནགསལཐབམརའནཔབས

ཡངཡཔཆབསརཆམརལདཔནཔས

དསནངསཔརགསལཐབའནལམཚམསཆདཔར

དཔནབགསཔནསངཔསརབནབམགསསགམདབངའནལས

དནགསལབགསསདནལསཁངའལཝལསའབང སགམ

མའནམངགདབངཡནཏནམཚནགཁངནངགསལཐབནཡདང

ངལལསམཔདསགདནཔམབསཔད མཕམནར

ཁངམགཏནངལགསབསགནངམལསར སགམརགསལདན

གསལཡརམརབགསམཚམསཆདསངག

རར

མའབདབན དབམམའརལམམནནངའལམའཝལས ས

གནསའགཞནཁརལའབདདཔཐནསངང རཆདཚདཅནདངཤའབགདཔ

ཡདཔན བཀལརའནདངནངའནའབདདཡདཔབམ ག

མཡངརགསལདནལསསགདནཔལགའནམད བསདམསརཆ

བཀལ ལའནའབདདཡདཔམས མཚནབནདཡངཁངབ

རརའབསསགནསགའག ཆགདནལསགསཚནགམལཔ

མཚངལསགམཆགཔ༡༠ ནདཔནམད གནམནམརདངང

སའཚདང རགམནཡདཔལསལནརབས

སབཤདཔནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

110

མཚའམངར

ཁངལགསཁརཡདཔངའསཤསལགསའབདབན མཚར

གམམཚནམསའནཝམས མཚའའཡངཁགགམ

གཡདཔལསའག འབདཝལསབན མཚམཐའམབདའཡངཤག

འརའངཡདཔནང དསནངསཔརགསམཐངསརརངནའག མཚན

གལསབནནནརབན གསཚནའནངདསནངསཔརབསདངག

གསརམཚང ལསབངཆགསནམལསཡངཕརརའནའབདཝ

ད ནངལ༢༠༡༢ ལསའབགསམཚབམསསངང དནབརནགས

ནངལསཕརབསམབབགསགཡངམཐན ག འབདཝདལལསར

སཔསརགསནསསབའག

བམབཐངསགགབབན མཁངམའཁམརབན

བངསདའ གདངཁརཡདགནགཔདངབརངརབགངསགས

ཁགནནབངསབངསམནམད ཁངསབངསཔལལསགསནད

དངནངནཤངམལས མབཏབསབཏབའབདབཝད བརངསགནདཔ

ནཔརལསཐནམལས ངའབལབལཝནཔསརབཤདཡདཔད

དསཡདགནདཅནཁངའསཐདཀརབཀགགསདང ངའནངབ

རངབམམམགཤརཡདཔད ཁངབམཡངམཚཤརཝལས

བན དསདགནདཅནཁགནནའབདཝནལསའག འ

བམནམའབདབན ཁངངམགནཔརགཔདངགསསཔཆབ

མམངཤསགཡངགདངཁགནགཔཁགནན ཁམརབབརཝཡདཔ

ནང དསནངསཔའབདནམངཔདགཔགལསབལགཞནམགག

ཡངམབདཔཐགལསཁགསསསབརཝཡདཔམཐངཡདརབའབན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

111

འབདཝད སགདནཔདངགམའལམརམཛདམངགདབངཡནཏན

མཚསགངསརའབདབན ཁངལགསཁརངརང ང

གམཚབམཆགསཆགསཔམཐངམམགཏགས མཚནཔརལསངསཡང

མ ནངངནངནགགཆགསཡདཔབཤདབནཔགའང

ནའཡང གསཚནནངནཆརཔམབའཝའབདཝད ངགསས

བསལཝག འལལསདདགམགདཔརཆརཔབཡདཔལས

འགརམགཏགས ངམཚནཔདནའངནཔསརགངསམས

ཁངསམད

སམལསརངལའརགགནངསམདགརངབབཡདརབན བང

གསསངཡངསགསནམགགགནངདང ལསབནམནམགམ ང

གནསཆགགནགམངགནངགརངནཔས དངགགཁགསས

ཝབངགསནཔ མདངགནཔ འདསམདཡངགངགགགགནངད

ཡདཔམས

ལལསའབདབན བནམནམངགནངདང ངགནསའབདངཆ

གམགབངཡདཔ སགབསཆཡངངལདརའག ཁ

ལའརགགནང བཀའའརཚརགདངངམདཚརགམལ

ཞབསངམདགནངདངབབསནཡངབངལདརའག

བཀའའརགསགར

མའབདབན བཀའའརགསགགནངལདང སཚདགགསཚན

ནངཆརསམབབཔདཀའངལཐནམལས གཔདངགསསཔ ལས

བསངཁངཔབམས ནདགའརབབནལསབཀའའརཆཚངཁངནངགདན

འན ནངསཔརགསཚནགམནངགསསབཀའའརཔ འབག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

112

སའརབརབབས གསཚནརངསས སནངདཔད ཇཆངམབབ

བབགདཡདཔམས ལསགཁངནངདའནདང གསམན

བམསལབབཀའའརནམགསགག ལལམཡངངགསར

ལསབཀའའརགནངང བསངགསརངནངབཀའའརཁང

འནངལག ལསརསའརབརམཚམསཆདང ལརབན

འག༡ པས༩ ལས༡༣ བརནངསངབཀའའརགསགགནངད

ཡདཔནཔས

བསསཕགསགམགསལཚགསདངགསལཇགསཚནགམསར

བའབདངལའག ཡངནམདངཔགལཔདང ནམགསཔ

གརཔ ནམགམཔབསངཁངལཔདངརཔགསབམསང

དང ནམབཔགསསལཔདང ལསནམཔགསསརཔ

སམཔབནངཡདཔམཚད ནམགའདཔཡངསསའབདརངལ

འག

ངམདར

འག༡ པས༨ ངམདགགལཡདཔདང འབམའག༡ པ

ས༡༥ ངམདགག ལསའག༡༠ པས༡༥ ཡངངམདགག

བམས ལགགངམདགམགདནགདངགསསདདན

ཅནསམནརའབདངམདལབབས གསགཞནསཡངརང

འརབགཡདཔམཕངསཔརབསདནམསངདགསལདཡདཔམས

ཞབསངམད

ཝ༣ པས༡༠ ཞབསངམདམམདཔགཏངཡདཔདང དན

ཚདབརནམདའནབདགདགསབསལགགཡངདའབདསང ཁང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

113

རངཁགལསམནརགངཡདཔབཏན བངདཡདཔརད མམག

སགངསམས

བངགས ར

མའབདབན ལའརགགནངབངགསནམགགལསབལགནངལད

ང དསནངསཔའབདབན ཝ༤ པས༢༩ ཚརགགདང ཝ༩ པ

ས༢༩ ཚརགགའབདལའརགགནངཚརགསགནངའག འཚ

བཡནབདགརལསམགནམསང དསནངསཔའབདབན གང

ཚངལསམདལཡདཔརལསམམགསགངསམས

གསལའབསབནམར

ནམའབདབན བནམནམགམངགནངཔབས སཕགགམཇ

དངགསལཝ གཔདང གསསཔ ལསབསངཁངལཔཆབསན

བནརབའབདངདཡདཔདང ལལསངགསརངགགསངནམ

མསརབས ནངསངགནངལགསརཔབགསནམལསར

ནདངཔརགལཔཆབ ནགསཔརགརཔཆབ ནགམཔར

བསངཁངལཔདངརཔཆབ ནབཔརགསསལཔཆབ ལསན

པགསསརཔཆབསརབའབདངའག བམནག

འདཔཡངནམབནསསའབདརངལལའག གནངསཚདཡངརང

༧ ས༥ ལས༡༠ བརནདང མའབདབན དབམཁངནངདའན

ཆགསདཔལས གསཁམནསགནངཡདང དསནངསཔའབད

བན མནདངདའནགགཁརའབདགནངའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

114

བབསན

ཝ༩ པས༢༢ བབསནབངཡདཔད ནབདགཐདལས

འབདབན ལརབནགཨཔདབངའསསའབདདཡདཔམས ནམ

གཡངསགསགནསབནབགགནངཡདང ནབདགབསམཔདངའལ

བངབཤགསདངགནསབནབགསགསགནངཡདརམསགངསམས

ངགནསར

ཡངངགནསའཚགསཔསཚདའཡངའག༡༡ ས༡༣ ལསའ

བགས ས༡༦ པལནམལས འནམརམསདབངགགནང

བལསམགབདཡདཔམས

ངགནསཡནབདགརལསབན མའབད བནཁངངཐགམངར

གཔཁདནངཇརསངངད༦ གཡདཔམས ཡངཕགཨངར

ངད༢ དང མརངད༢ གངརངད༡ བམསངངདདང

དངབཀལརམངངད༡ ཡདཔམས འབདཝདསངའགཔ

ཆབསནམངབ ལཐགགསཤམའངབབསངད༢ ངལསད

ཁལབབདདངབདབབཤའབཐབཡདཔལསབའག འབད

འསམའཁངམངལསབཏན དང གསདམངསལསདཚདམ

ང ལསམགརཚངལསཚདམབརབརཝགནངངགནསཆགགབང

ཡདཔད བངངགནསངངསགལསབདབརནབཅའམར

གཏགསཡདཔམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

115

ནངདབངའགལགམཔས ངགསརཚངལསཁངམདང

ངདཔན49གལགསབསགནངམད ཁངམངཔཆབདག

འབདགནངག ལསརངགནསདནལསགངཚངལསདལཁངནངམ

དལབལ འདགཐབངཐགགསསརབའབདཁསང

ཐགལསམནརར ངགནསཚརགམབངའབགསག དངག

མགཚརགམཐགཚརབདངའམདབངཡནབདགའབད

ཐནཔན བཟའབངམན རགརཡནབདགརངསརདཔམགཏགས

གངམདལད བམགཡངཐབཐབསདཔནཔས ནངདསནངསཔ

འབདབན གསཚནགམམལསཡརདནམགགམམདཔལ

དངའདདདངབམཡདཔ མནནཡངམདངདཔདཡརསསངཡདཔ

ལས ངགནསཚརབདངབངཡནབདགའབདཡངདནགཐབབ

ཡདཔམགཏགས ཆདཔལསལསའག

རབཏངངགནསཕནཡནདངགཔརགཁངངགནསཕནཡན

རབཏང ངགནསབངབཕནཡནབསམསབཔཡདཔརའསངསསས

གངསཔདདངམཁསཔབནབསལསཐནཡདཔན ཡངསདབན

པནའཇམམནངལནཔཀ ངགདབངཡནཏནམཚསམཛདཔང

གནསགགཞན ཕནནབལས ldquoརགབསམམཔརདགཔནསགསངདང

ངབརགནསངགམཔརདགཔསཔཕནཡན སངགདགམགབ

འདགཔདང བལཔབའརབརབལབདང བངབབདང མཚམས

49 ངདཔནརཐདམའངཁགགདཔནཔགབན འབདཝདབསའརངནསགངའདངདཔར

དཔནཁངགནཔལསབན འབདགའནའབདརབསཔདངའཡངངདཔནརཐདབཏགསཔན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

116

མམསཔདགངའངབརགངསཔམཟད གནསབསནདདནབརཆདབལའང

གཞནགངལསངམབསབདང རདསགསལཚརགགབསཔཚར

བདལདཀརཔཆབདགསང བནའཕསམཐགབབཅནསཔར

བདང ཚརགགབངངནསངབཏངབརའཕགསཔསདགསདངབཅསཞལ

སབསཔནཔསདངནཔམསསངལསཔབདསབནཔར

འཚལལrdquo 50 སགངསཡདདབམདང བཔདབངགཞབསདཀརཚགསག

རངལཞལལསཡང ནདངདདནབམས ངབརགནསཔལནག

ཙམ བངནབལཔབ འརབབལབརའར མཚམསདདང

ལསབན ངདངརགཔ ངབམསདཔསརགནསའར བ

དམནཔདདས ངགནསལནགཙམབངན འཕསརསདང

པར གནསཔངམསས རནསའརབརབགསའར རདད

ནབན ངགནསབངལའབདཔརས ངགནསབངབགངཟག

ལ ནངསཔརའཚབགངསན སབདངབམསདཔའལ འཚབངསདང

མཉམཔན གསངངསམཚམསལངསན དབམཔལངསདངམཉམ

རདདནབན རངསབངབརསང གཞནསབངལཞབསཏག

བས ངགནསབནཚདསངབ ནརསགགསདངམངསཔསན མཐང

ཚདཁངསདང འསཔངཕགཚདདང མམཐནཔ རནན མཐང

ཚདམསཅནམས ངནསངགནསངའར ལབལབ འངཚད

བམགང ཕགཚདལགཚད མསཅནངནསངལསཐརང བབ

ཅནབརའར རདདནབན ང གནསམངཔབངབ ནརས

གགསདས སལཟསསལསགསཔ འལབགསཔའགཔརས ས

ངགནསཕནཡནའཡངདདནཡངསལཕནརདདང ངམསབལམཚནལ

50 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༢༢༩ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

117

འཕགསཔསདསགངསཔདང མངམགངསདངམནཔརཚགསགརང

ལསསཔའ 51རགངསཡདཔལས ངགནསབངབཕནཔདཔགདཔ

ཡདཔཐག གསནསསབཡདཔངགནཡང འགནའ

ལསའཕསགནསལམནདཔབས གནསལས

ldquoན52ངགནསབངག མདའངཅནངགནསབངག བརམངགསར

སབམཇལགrdquoརའཡདཔརབལའག མདའངཅནངགནསར

འ ངཅནཁངརགཁངངགནསཝལས ཁངའངགནས

མལསདནབརམཆདཔརབངདནནཅནགནའསངནསང

ལསལགསཔཕནཡནཡདཔབ ནདནཔདངམདའངཅནཁངང

གནསའསཚདགགཕགཔནང གསསརབའབད གསཆརང

གགགབངའངསཡདཔལསཡངམསབའག

ཁངདནགརདངངདཔན

ཁངའནངལསརངདའནགགབགསདཔལས ཁང

མདཔལདངགབདརབགཐདལསའབདང དམངསཁགལས

འབདདཔནམས འབདཝདཁངའདབསགདང གསས

ལསབསངཁངརངགམཡདསལས ངགམགརསའབདདཔནཔར

གགསཚནནངལཔདངཔ53རཚནགསབཡདསལས པ

51 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག༢༢༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 52 ནརགབནམའགསའངབངས༣༧༨ ནངནགསལ ནསགནསའ ངགསརངཆ

འགབདའགནངཡདཔན ཟམལསམའརལམབཏནཡདཔདང ངཐངའབནནམགགདཔནཔས 53 ལཔརའགངལའཇལཝདང པརའགངལའཇལམགསཔརལགགབན

ངགཞནརཔརཡངབལའག གཁལཔདངཔརགདངསབདལའག རབཏངལཔར

དནདགའཧའཇམང ལགརའདངནརགསགངངགསདསགདསཔལགསགབ

ནམདང ཡངབདདསགཔ ཁལསའངབངགགནམབདགམཛདནམ ནངནགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

118

མཚངགམགའག སལགབམགརབདནགརའབད

དཔགསལདརའག

དནགརགའགན

པཨགརངནམལངསམལངསམགཁདཀརགརགཏངབལསགརབཏག

ཏགརའབངདང ལསགདབམདཔལ ཨགརངནམ

མཔགཁདམརགརབཏངངདཀརའདདཔནཔས དནགརཐབ

ཐངསའབདབན གསཚནགམལཔལསདདངགམབསདམསཐབ

ཡདཔལསགཞནགཡངཐབདཔརལསདནགརཞབསཏགཨཔ

གཙང54སབའག

ངདཔན

པམཚངལསརབདནགརཞབསཏགནངམསངབལལས

དབངའགལགམཔབས ངགསརངནངལསགཁངམག

ལགསབསགནངམདངགགཁརངདཔནགགཡངབསགནངམལསར

དནགརགའགནགརངདཔནསབསདནགརརལགསགདཔ

ནཔས བམམམདངདནགརགངལསགསལཕགསརལགས

གནངལདང དབངའགལགམཔབསམཁནརབསཔས

ང55བས ངདཔནགསཆརགངལསགསལཕགསགནངལབགས

གནངཔརལསམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

54 ཨཔགཙངརདནགརཞབསཏགནངལསམགརངནམལས ལབདངཞབསཏགཝཉམས

ངཡདརརངསབའག 55 མཁནརབསཔསངམག (༡༩༠༦-༡༩༦༩) ཤརབསལགསརངགངརབསའངས གཞན

སལསའརརགས མཁནདཔལནངསགསལསམདགསགགནསདངབཅསཔགསན དངངསསབདན

མམཛད ངགརབསབང གམཁནརནསལསའན ལསམསདངསངབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

119

ངདཔནགའགན

ངདཔནརའཡངངདངཁང བདགའནའཐབགནམལས ཁངནང

སགརངདཔནཡདཔནཔས པགབདརབདངམདཔལ ལས

མདཔགཤགསམཚད པཨགརཁངཐགའགམརགནསབནབགདང

ངཐགམམདཔགནངདཔནཔས ཝགགནངས༡༠ ཡར སབ

དང ས༢༥ མར སབ ལསས༣༠ ནརསགགསགམཆདཔ

གནངདཡདཔམས

བམདརནབས ནབདགསགཏརབངསབགརགསའཚལནམགཏགས

དཔནངདཔནརངངམགགཕགདཡདཔམས ཕགསཐདལསདསནངས

པའབདབན ངགསརཚངནངལསཝདལམ༡༧༠༠ ཐབཡདཔམ

གཏགས ཐབངསགཞནགཡངདརནཔས ངདཔནགནངནཚདཡང

མརངསནམནཞབསཏགགསཔབརནཔལས སབཀགགཏནའལ

གདརནཔས

དནངདཔནམཛདམཚནམཔབནབདཔན

༡༽ གཔས གསགལས ༢༽ བསང བསངཁངལས

༣༽ ས གལས ༤༽ གལས ༥༽ དཔལའར གལས

༦༽ པའནལས དམཛདགསསལསནཔས

སབསགཁངའདམགརརཡདཔར

འཡངགངགསདམཛདཉམསསགངབབས ངསངཔདང

མངཔ ལསདཔནབདང དའནཔདམངསཆབསའགསདམ

བཏབཔསགསལགམངབནདནབསནམཛདགནངབནམལས གམདནགནསབགསབགགས

བདཔསདངསབབལའགསའངནངགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

120

ལདམཛདདཔཝབན ལ༡༨༧༠ ལརདམངའགསལ ལ

གམངདམཛད ལ༡༨༧༣ ལརདལསདངསམསབགསཔ

བས ངགསརདཔནབངདཀརལམཚནདང མཐངདཀརཔཔབནའན

གསཔའ མལགམངདཀརལམཚནསདཔནམཛདདང ལསཔབན

འནསམཛདཞལགཏམཡདང ངདཀརལམཚནསལགམལལས

དངསམམབབཔལསབན ངགསབརནངའགནངམལངསཔར

ལསགསལདབམ56 མཐའམདཀརཔསངགསརཔའཕམབཏང དཀརཔ

དམགགཁངནངདམགརབདཔརལས དནཔཨསན

འབདསལསརགལསདལན༩༢ ལངསཨསདནམགབསས

བཤདཔམས དམགབངགདངའལགསཁརངགརམཐའའབས

གསནངལསཕརབཟའདཀའངལགནམདསདངཡདཔརལསཡངབ

འགརནཔས

གནསལབཝད ངགསརཔདཔནབངདཀརལམཚནསདབངའསང

དཔནཨའགམདམགབརཝབན དབངའསངལསགམདཔན ཤར

དཀརགལསནཔ དབངབསདམགདཔནབས ངགསརཔདམག

གསབཏངང དམགཡངཕམལགགའབབས མམངག

དཀརཔདམགསབལབཏངབལསཡངའབསནཔས57

ཁངནངདངབབགསགནངཔར

དམདའནམལམགསགངསརའབདབན ལ༡༩༩༩ ལར

ངགསརཚངནངལསབཀའགནངམབན ཁངམའནམད མནད

56 ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས ཤག ༢༠༥ འགལཡངསདམཛད ༢༠༠༧ 57 མགནགམདག གམདཔནཔདབངབས ཤག ༡-༤༧ མདནཁང ༢༠༠༨

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

121

གཁངའནང ནམབངསའབགདཆབཔར འངང རངས

ས མནངལགཉལབའཝམསརནཔས ལསལགམལ ༢༠༠༢ ལར

ངགསརངནམམསརསཁངནངདངབགབགསགནང

ངགསརཚངནངལསདངབདང གདངགསས ལསབསངཁང

ནངལསདངབགས དངབགབམསབདང བདཔནགག

གརཔགག ལསམགགབའབགསདག བངམམནལ

གགངབནངའལདང ལགདངནངའལཝལསབན ཁངནང

གཏནསབམནམགམགལསབདག

བའསངཐདལསབཤདཔན ཚངདངབདངབདཔནགག

ལསགརཔགགདངམགགཚངལསཕགསཐབའབདང གསཚན

དངམཚནཚངཐནངབདམབན གགཁརབབསདཔ

ཐནག

ལསབའམདལགཙམསངབལལས འགབགགང

རའབདབན བགནཔལལས བགངསཁངཤསརངམ

ཙམསཔརཚངདཔནམད ཁངནངབགངསཁམགམཚངམལས

བན གངལསཕགསཐབརབཀའགནངམབན དངབཡརབ

དཔཐནསངག བངམངསདངལགངགསརཚངནངབགས

ལགཚངཁ བཤདནངབགས དཐདཁརདཔད མརངདངགག

ཁརགདདངགལསའཇམདཔལགགལསནའག འབདཝ

ལསབན བམདགསནམགནངཡདང གསཁམནདངགགཁར

བམསགནངདཔཐནམནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

122

གཁངནངལདངའརནཡདཔར

ཞབསངགངལགཔམགནཡདཔ

འགདཀརཔ ནངའབདབན ཞབསངགངལགཔགསལསའགསད

བནའནམག འགལགསཔའགསདདབངགགདབངབཅར

དནལསཀངསལསའགནཡདང དབངམགགགསམཇལམགས

པསརབདག སམཚདགསལརངཡང ངགསརཆའགགསམཁརར

ཁངནངགགསཔལསབདའག58

འབདཝད དབངའགལགསཔརའབདལ༢༦ ངགགགས

ཁཨསདལངས༩༢ ལངསདནམགབསསའབདབན ཞབསང

གསལསམལམགདབངའགསདདབངགཞབསསརགདབངབཅར

དནལསན གསམཁརརཁངནངངགབསབགསབས གས

མཁརརཁངཡདསངརསསགནསཚདཔཝལསབན བལསག

ཁངནངགནསསབགསང ངགགབདམངཔརནངརངགགས

གགསཔནམམགཏགས གསམཁརརཁངནངནརབམས བ

དདའབདབཝད ཞབསངགངལགཔམགཡབནམདམཤས

ནམལས དབངཨདབངམདབངགམགསཡབནལ

སསགནངནང གསལསའགསདབནའནམགལ༡༩༤༩ ལརང

གསརགཁངནངགགསཔརལསའདའག59 དབངའགལ

གསཔམགལགངཆབདབངས ལ༡༩༥༢ ལརནདགའ

རབབནངནངབརགགསཔརགསལཡདཔལས60 ཞབསངམགག

58 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༡༢༥ ༡༩༨༦ 59Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 pp 223 60 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༥༧༨ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

123

ཁངནངགགས ལགམའབལལསདབངལཔམགགགས

ཡདཔལསབན འགདཀརཔ ནངའདདབམནཔསརན

མཁནརབསབགསཔམགནཡདཔ

ངགསརདཔནབཔདདཀརསམཁནརབས༡༢ པནདགའམཚམག

(༡༧༢༢-༡༧༧༢) ངགསརངནངགདནའནཝབནནཔཞརཁ ག

ཁངནངཡངནརབགནསགནངཡདཔརལས ནདགའམཚ མཐརནང

མཇལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས དནདགཞག

མགངལསབནདནམཐརམཇལབསམཐབང ངགསརདཔན

བཔདདཀརསལ༡༧༦༨ ལས ༡༧༧༤ བརདཔནབབདགནབསཡད

དང61 ནདགའམཚམགསལ༡༧༦༩ ལས༡༧༧༡ བརམཁནརབསབ

གསཔབདགནབསཡད62གསགབརབབབབན ནདནཔས

ལལསམཐརམཇལབསངནགནསལའབནནདགསལག

ལམཁནནཔམགནཡདཔ

ལམཁནནཔབབནནདགའལམཚན (༡༨༩༦-༡༩༧༠) མགལ༡༩༦༥

ལརགརལསམཐངགནསམཇལབརན ལགམརནཔབསགཁང

ནཡདཔདང གགསངའརཁངའ མཁནནཔསཞལབད

གནངམརབངསཡདཔནརགཁངངདཔནབསཔསབཤད

འག ལསགལསཕརངགསགགསཔད ཕསགནསབཟ

དབསངདཀརབམཡདཔབཟངཔ སདངངནཔགསམཚནཡངཤརང

61 མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ ཤག ༣༧ འག

ལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩ 62 བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ ཤག ༡༢༡ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

124

གགས སགནསནངཡངཁངགབངསགསཔན གསཤམའངནམས

རཞལབདགནངམར དམཇལསརཡདཔབསསངཁངབངས

ཡདཔནརགཙའནམབསདཔལབཟངསགངསམམཚདགནསལནངཡང

རམཇལའག63

མཁནརབསགཔམགནཡདཔ

ངགདབངནལས (༡༩༡༦-༡༩༥༠) མགལ༡༩༤༠ ལས ༡༩༥༠ བརལགང

རབསགཔབགསཔབས ལ༡༩༤༥ ལརདབངའགལགསཔ

མགསངགསརངནངདབངགམཔམགསའརརབབནམནགར

གནསམངའགསལམཛདཔབས མཁནམགཡངངགསརངནངནཔ

ཞརཁརགཁངནངཡངནཔརལསབའག མཁནམཛདཔསཚད

དངམནགརབདགནབསཔསཚདགསགསམནམལསནདན

པས ནངདབནངལསཕརརམམཇལའསདདཔརའཚལ

མཁནརབསབནཔནཡདཔ

བསམཁནལའགསདསགསམགལ༢༠༡༤ ༡༡ ས༡༢

འགལཡངསནངབབསསནནམའཕམནམ འདངཔབང

ནའལགནངདནལསགགངམཐམབརན ས༡༦ པཁང

ནངཞབསསབཅགསརབགནསམཛདརན

63 Chencho Wangdue (14 Jan 2015) bKra shis chos gling lha khang am Potala lha khang gi

rgyab khungs (The history of Tashiling Lhakhang or Potala Lhakhang) Kuensel (Dzongkha ed)

p 4

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

125

དབངའརནཡདཔ

ཁངད མདའནམལསགངསནང ངམམནཔམ

གསཁགགདངགནཡདཔདངདཔརལསགངསདང མན

པལལསའབདབན ཡབནདངམགསབཟངམ ལསདབངཨ

ངཔདབངག དབངཨངདངསནདབངག དབངཨསངསས

སནདབངགནསགཁངནངགསནགནངབརན ག

ལལསདབངཨདབངམདབངགམགགསནགནངབརནཡདཔམ

ཚད འགལཔམགཡངཆབདགརའརལགམབསཔམ

ཁངནངཞབསསབཅགསཡདཔརལསམསགངསམས

ཁངཉམསགསབར

དམདའནམལསགངསརའབདབན ངགགསངནམ

མསརདང དངནནགས ལསབསདནམསབསསསག

བསམམདགལསཁངཉམསགསདན དངཔརངཚགསཔགབགས

ལསགའངསགནངམལསབན གངལསམདལགསརམཐབ

པ དམངསཁགལསཡངཞལའབསལཡདརནཔས ལསལ༢༠༡༢

ཝ༡༡ ལསཁངངཔབགབཏང ཉམསགསའབགསག ཚད

ཐདལསའབདབན མཡདལསའདམསགངགབདབཏངཡདཔདང མཐ

ཚདཐདལསམབམཐགབགསགསརངནང མགམཐབཏངག

བསསའབདབན སངསསའགཔང ངབཤགསས ཞབསང

ནགམཚགསཔ པདངབདགསརབངསགནངཡདཔམཚད ཁང

གཅལནངཡངབངཁངརབརབཏགཏདང སནབང

བསགརའཆམདངཞབསགརངགནངདང གནངབཏགཏབཟགར

ན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

126

ཁངགརཏགབཀལབསནབང

ལ༢༠༡༢ ཝ༡༡ པལསཁངཉམསབསའབགསཡདའ ལ

༢༠༡༤ ལནངབདཔགརཏགདངབཅསཔབབསཚརཡདཔལས འག༢ པ

ས༡༠ ངགགསགམབསཔངགདབངཡནཏནམཚམགགདནའན

གདངདཔགདབཀའདབང ལསའཆམདངགཞསལསམཡངའ

འནའཐབཐགལསགརཏགབཀལབནམའསཔབངབབསང

ཡདཔན

བམདངནནགསམགདངབསདནམསབསསགསསཁངདང

འལབགགགསགའམདརགནངམལསབན དཐདཁརདཔད

ནངབཟབདགརབབསཚརཡདང ཚནགཏངགསསངག ཁངའ

ཉམསགསབརལསགསའབབབས ཁངནངནབའ ག

བཝནཔརལསམངམསགངསཡད གངསམདལགནངམ

བན གབསམདངའནགཡདསཡངའནའཐབ ཉམསགས

གསའགངདངའནའཐབགརངལརངསམངཡདཔམཚད ལ

ལསའབདང བམའབམསཅནཐམསཅདཕནཔསགསའ

མདརངའབདགསཔརཤགརབནལམཡངབཏབདརབནམདང བ

འཚལཔརངཡངབམབནཔཞབསཏགབགནངམ ངངསམ

དལལསརངངལརངསདངདསམསརན

མགརངཁངལསབདབསབན

ཁངམཚན གགསངགསསང

གབཏབས འགངགསརགངདའགགསག

གབཏབ ངགསརདཔནབགསཔ ནསངཔསརབནབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

127

གབཏབལ ༡༦༨༠

དསཔ འགདགམཔསལའརབནཔདངསགསདནལས

སབད འགཔདཀརབད

བདག ངགསརཚང

མགབབ

བདགསགངགམཐངཐསངབམས

རལམཚགསསམབབསཔར

དསསའསདནགནདདནའ

དའདདམསལདངབམསསལ

འནངརམཐངབ གཔལ

འལསདཔགངགལཡད

སནའཛལདངཆདགཡདསན

ངནསནངསཔམསསབཟདཔརགསལ

ལསགསབསསཔདབའས

བམསསནལསདག

གསཔརསགཞནལའངལསནས

ནདངབནམསནབནརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

128

མགང

ཡངརངསབའཚལའབདའབགསཔས གགངམཐམབབ

དཔནངགདབངམཚམགསབམམལམནདངབརགངགགནང

བཀའནདགའཚརཡདརདང བནངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ

མག ད མདའནམལམག གསཁཨསདནམགབས ཨས

གཙང ཨསདབངན ངདཔནབསཔ ད ངདཔནཔའནལས

ལསཨཔམནསདངཨམལབཟངཁངདངའལཡདགནསདནགརང

ང མནའབལབམགགསཔརགསབབངངལསགངགནང

བནདགའཚརཡདརདང བའཚལརམཆནབདངསལམནགནང

གཊརཨམབསམཡངབཀའནདགའཚརཡདརན མགརངངཕ

ནམགབཡངགཔ ནམརངའབདངབརདངབསདབགགསར

བབསམགཏནསགསའརབམགགསཔརནདགགནངཡད ངངས

མདལལསརངབནདགའཚརཡདརན

མཐའནམགརའཛམངདང གའགལཁབའནངབདལསང

བ དཔནའབངསདམགརབནཔ དཔལའརངའལདརམཚརསཔ

འགགངལམལདངདམཔསའམཁའརབང ནདམཚནདང

དམགའགསགསངཙམཡངམངབར སགབདཔལལངསདཔ

ལབདངནཔརརགརནལམདངབཅས གགགངམཐམབ

གསརབབནའནས ལ༢༠༡༤ ཝ༤ ས༡༥ ཁངམན

གསཔརབཏབཚར བརབགཟབནནའབདབཐགལས ངགགསམ

ངགདབངཡནཏནམཚདང དམདའནམལམགཡངབརབད

ནསནའལསགཆདགངཡདགསརབས ལ༢༠༡༥ ཝ༡༠ ས༣༠

བའཚལགགལགགའནབལབལསངསནངགསཔརརབའ

བྷབསམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

129

བས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) གཁངམབསཔ

ད མདའནམལ ངདཔནབསཔ

ད ངདཔནཔའནལས ཨསདནམགབས

ཨསགཙང ཨསདབངན

ཨཔམནས ཨམལབཟང

བནདབམཚནཐ

ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར མ ༢༠༠༥ ནན ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ལབནགངརབསཉམསགས དའནནན འགསའང མ ༢༠༠༥ དའནནན ཞབསངནཔམཐར མ ༢༠༠༨ བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ༡༩༨༦ བདཔནཔདབང འགགསལབན ༢༠༠༤ ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས འགལཡངསདམཛདཁང ༢༠༠༧ ངནསངསས དཔལའགཔནཔཞབསངངགདབངམལམཐར འགགངངཁངའལནཚགས ༢༠༡༡ འགལསདརབསདངལརབས འགགངསགནཚགས ༡༩༨༤ བདཔནཔདབང པདངལསངགཏམ ལཡངསདམཛདཁང ཕནཡནགསགགསཚགསའད འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ ཡནཏནནཚགས འགམནསན ༢༠༡༣ གམདཔནཔདབངབས མ ༢༠༠༨ མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ འགལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

130

ལམཚན མནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབད འགལཡངསདམཛདདངགགསགཏནའགཁང ༢༠༡༠ བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ (ལརབསལབརམབལགས) གགངམཐམབ འངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ གགངབའཚལསབ འཐནམདངཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༣ གགངབའཚལསབ འཐནམགསཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ བདགམཛདནམ གསདནཁང ངདཀརབཟངའནལས ངདཀརགམཛདནམ ང བདགཔདནཁང ༢༠༠༢ ངཁངཤབངགམཛད ངཁངའལནཚགས ༢༠༡༣ Aris Michael Bhutan The Early History of a Himalayan

Kingdom Central Asian Studies Warminster 1979

Aris Michael (1982) Views of Medievel

Bhutan London and Washington

Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 Van Driem George Dzongkha Languages of the Great Himalayan Region vol I Leiden CNWS 1998 Jagar Dorji Hen Kha A dialect of Mangde Valley in Bhutan

Journal of Bhutan Studies Volume 24 Summer 2011

wwwbhutanculturalatlasorg1175culturesites-structuresmonasteries-templestatkse-lhakhang accessed November 2015

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

131

ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས

མདཔལནལམཚན

རབཅསའབཡངསགགན

ནཔཞབསལགསལབའབས

ཡངསལགསནསགགས

བདགགཞནདནགསབཔརནསབས

དམནབདགའསགསབཤདགསལབལ

ནམཁསམསགསནགམངའསཔ64

དལའརསདབནནརལསག

དནདདཟསམགཏངམངའསཔ

གསསངནམའཆནའག

འམམངའསཔ

མགངངངལཟདནསའ

མལམགསབསགམངའསཔ

དནམགབསབནནའ རབ

གབསའསགམངའསཔ

གགལགཁངདངདའནམགསལ

ངནསམདབདགསལངམངའསཔ 64 ནམནངནས འནརཁམངབསམངརགས སམངའསདངམངགསཀའལཡདངངསངཡངས

གསམངསཔའདརབབཡད མགཆམསམངཚབརགསལཡདཔངགསརངམངའའགལཡད

པལབནཔསམངའསཔསབདཔནའག ངསངཡངསགསཚབརབལདངདའགརབ

ལཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

132

བདལནརསགགསདབངན

ནསམབངསགམངའསཔ

བདལནཔདའངན

གབངསགམངའསཔ

འབསགནསཔངགནསན

ངནསགསལབཐབསགམངའསཔ

གཏནབཐབསལབགངརབན

ནཔསགངསབནབསགམངའསཔ

ལཁབསབལབདམཁནལཔན

ལཔ བཀའམསསགམངའསཔ

ལབསགངསབབསནབསམའབ

གངསབཀའབནབསགམངའསཔ

བསདནམསགསགཔངམགདའནན

སདའན65མདགམངའསཔ

ཕམབརནལབསདནམསབསགས

ཕམབནབརགམངའསཔ

གདངབརབསནདགདནགབདག

གངའརརགམངའསཔ

ཐབཚདབསགསནསབཞགནགའསར

མགསགནཔཐངསགམངའསཔ

65 ངགསརངམཚནལའགའརསའརརབབནསགསཔབསངལསསཔནཔས ནངབགས

པདའནཔམསལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

133

མདཔནཔགཔ བངནས

གལགམསལགམགནངམངའསཔ

ལནནསངཔརཐགབཅདནས

འབངསལགམདམངའསཔ

ཡརབསངབརནནལམས

སམཐནཔརསགམངའསཔ

མརབསམཐསརབཞགནནལང

ལསཚནམཐནཔརམབསམངའསཔ

མཚངཆགསངཅནབདརབས

ཕམདརདགའའམངའསཔ

ནཚདཁབཏནནཁམརག

དནདལབལབམམངམངའསཔ

སདལདངམསཞབསབན

ཐརགབསགམངའསཔ

གགདམངནནདམསཚགསའང

ནགགདའམསགམངའསཔ

གསདངནརལདཁངརན

ངམནརམདགམངའསཔ

འལནབསལདངའལདནའབདསན

ལགབདགམདགམངའསཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

134

བན གསབནདངའསནདཁང

འལདགསཟནསགམངའསཔ

དཚགསའམསངདལབརབ

ངགདགམམང མངའསཔ

དའལངསངསསའཐབཔ

བནནསགམངའསཔ

མཚརགསབཤདནརངབའ

དབལམརལལམངའསཔ

ཡརབསམསསགསནལངས

ནམགའརརམངའསཔ

གཏམའལཁམསགངགནཡང

ཐསཚདདལངམསའངསཔརཤག

ལཁམསནབསལཡགང

ལཡགམསསངགངབརཤག

གསལདཁདཔབསཤག

ངལསདརདཔབསཤག

མཛདལགངངདཔབསཤག

མསངནདདབསཤག

མཛདལགཡངནའལབབསཤག

བངམཛདནརསགངབབསཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

135

ནརཟསགམའཛམཔབསཤག

བདནགམའཛམཔབསཤག

ནང སབནདཔབསཤག

དགསནཆདདཔབསཤག

སཔའངདངལའནསའརརབབནདའནའསཔལགཏགསཔ

དཔལནལམཚན66སབསགངསང ངགསརངནངངའརརན

སགགསསརའགཔལ ངནཔངའནམལརངདངནལས

དབངསའམསངབཔསམཇལབདསབསངགའཕལརཉམསཆག

སངའགཔརསརདདངནལཕནཔམསསའབསབསཔསཤགའས

ནསཔངའནདབངའསསངདངཟདམསནམམརརའབ

དནབབའ སམལ དའ

སརམངའསཔལགདམསཔགསབཤདའགཐགབདསའརརབ

བནམནཁངལགསརཡདཔལསའབསཐགགབངདག

བསདངརམཆནསབནདཔརབནཔདབའསངངརནཔ

འསམསབནའབཔརརག

66 མདཔལནལམཚན འངསགསངསལསནམདངངགསརཚངབགས ལལསཚངནངལསམ

ཐངསགདནཔདངགཁངམའལམརབསཡདཔབནམམཛདག ངལལསམནནས

མཛདག

• Rigzhung Journal cover (1)
• rigzhung_03

མངའབདགམཚནཅནལབདདངསངབནའན

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མསཔབབསགས

བདབསལནཔན

དཔལའལབསདཔགབསམནཔན

གཡངཆགསཔསངཙནན

གངབགསསརབ སགཡངའལ

མསབདབནངནསའན

ཞལདཀརགསལབམཇལཙམས

ངནངནཔམདལཡལ

དངངནརན

དབངམགངབརཤག

གངནཔཚངསདངསམསས

དངསནཔནའམལསག

གབདཔསརབདངམཉམ

དནགསལབལབགངདངམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

2

གངཐསཚདཕནབབརའར

གངནཐངལབནརའ

ལབཅནནན

སརབཅནགདམསངགན

དངངབདཔནན

དབངམགངབརཤག

གསམནསདཔགས

མནཡངསཔའཇམདངསགགས

བབགནཔདདཀརའཆང

སབགསངབདགདཔའབམག

དགསལསམཔརལ

ནངའབངསལབསམའལདབངལ

ངལནསམནཡང

དབངཔབནའགཔམན

དངངལཔན

དབངམགངབརཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

3

གགངམཐམབལསགསའལབཤདབསཔཿ གམ

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

རབཏངལསགསལསངསདང ལས བ

བསགསགསམཚནདགལརབས

བཟབདལལསསགསམཚནགནསདངམན

པརབཟངསགདང མཚནགནསདངམམནཔར

མཐངབཙམསདརབགའཇགསབཔབཟངས

གཞནགངའགམད གགངམཐམབལསགསམཚནགནསདངམན

པརབནཔབཟབདགནར འལབཤདངསཔརཡདདསཔས རང

སརདཔགཔབནའལབར ལསགསམཚནདལསགསབམ

དངཿ གཡདཔས ཐགམརགསབམའལབཤདསན གསབམ

མཚནམངསལཔསངབདཔ གསརད ཀསཔལསར

ཉམསཔན སནབདངདཔདནནགསལབསངསསབཀའ

གགསགནསཔལསཔའམསགསབམསབས མཚནདལས

གསལསགསབམབདཔན

ཡངནའཇམདངསབདཔགངམལས གངསབགསནལརམདག

རབགསལབས དདནནབནགགསརདགསཀརགསབམའན

སགངསཔར ལསགསགསབམའསསརབབནའཇམདཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

4

དངསགགཡནཔརབམསཔགངརབཡནལགགདངསནགསབམ

འམཚནཔནསབལངནགགལཡད

ཿ འལབཤདསན ༀཨརཔཙནཿ སཔཿ གན ༀཨརཔཙ

ནཿ སཔདནཡང བདད འབནད སཔབབལཡདཔ

བན འབདམགཔངསནསའནངཡངདགཔརནཔརདཔས

པདནན ནམནཕམནཔསསནལསང ཿ སཟབམ

སགངསཔར ཕརནགཔནསགསགཔབརསཔའམ

མཚནདནཔསསཟབམ སའལཔརགསལབབན1 སརབ

འཇམདཔལདངསགངསགསནཔས གངསགསའམཚནལཡངམ ཨ

རཔཙནདཡམཿ འཇམདངསའབནདངཔ གསསགསལ2

ཿ སཔགཞནཡངསདང མསས སསརབ ནས

སསགསདནལའངའགཔརགསརབདམཁནཔམསསབལབས བཔ

པརངསགངསགསམསསགགངངནསལབནབསན རངད

སཔབཔམསམསདགང གཔསམནའརབརའབལ

སམདངལབས གཔསངདནཔའགགངམཐམབ

1 མཁནཔནབཟངདཔལན སསནགདནགསལབའལངསངབའད ཎའརངམབདན

ནཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༨ 2 བནཔདབངཔསགསབགསམཛདཔམདདལསའངབགངསགསའགའགབདདབལབ བྷ བདྷ

༡༦ ཤག ༧༣ ཎདསབདགགལག

བགརཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

5

མཁའདངསནཆདདཔར ཤར བདཔནདངབམསའདབབ

འནམནཡངསམནཔརབཞདགསལསཔནའལབམཚནཿ ས

བདཔའ

ཞརལཿ སཔངབངསངབཤདཔར གསརངགགངན

ང ལཔཿ སངསདངནབསངགགགསབཡད

པས ཿ སཔ བགརཎའནཔསཔགལསབཔག

ན ལནནཔས+ རལཔསཔའམམདགས

སཔས དྷ+སགནསཔལ དྷདངའསཔལསསཔརབཔདང ཇ

སསགསའམམདགསམདདངཔ གགགནརབས +

སགནསཔལ ནམ ནང ལདངསམགསན ངཔསནས

པས དརབན སར སཔའམམདགས ལ

བརབས+ འརཡངནམ ནངངསར ངཔསནས

པསརབན སརཇཡསསགསའམམདགས མབཅད

བརབསམཐརཿ སཔངགགསབཔའ

སཔ

བནདངའབམཛདཔབསཔ

འནམནཡངསམཁའདངསལ

དངསལབནབརཔ

མཁནམནཞབསཔདབནརག

སངནཔདའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

6

སརབསསབཔབསདནཏགངབ

བསམབ ངའལབངགགལགམཐམངམལགསཔ

ༀ ཐམསཅདམནཔལགའཚལལ

བགགསནབགགའསཔཔངནའགསདམཚནཅན

གསམམནཔབསགགགཔགམསཔསབ གགནམད

དགམཡངསགསབདཔནདཔའབ ནངགནངརབམསསབཔ

རངངབནབཅས སརབསབདངགགཔའངནགསལ

ལབསབབསསརབསསབཔ མཔརབསདནཏགངབདང

ཞརངགངགམངངསཙམརངམཉམཕནཔམསསའབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

7

སགསབཅདཔསམནབསནས གངགའབརབ ལསདཔ

བསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔ

ནཔ བནབསའལསའལའབརབལ བཤདཡནལགདང བཤད

གངདསགསལས དངཔབཤདཡནལགལའང བདཔནཔཏམསསབཀའ

ཐམསཅདནམཚགསཔདང བནབསཐམསཅདསའཡནལགནས

འཆདཔར གངའབནབསནཔས དངཔསའཡནལགདང དས

སགསསབ མཛདཔཔ མཐརབཅསགམལས དངཔ དངཔམཛདཔཔས

མཛད ངགངནསབས གསགངགཏགས དསདགདནམཛད ད

ནསཞབསབསཔདནགངནཔདངའ

དངཔམཛདཔཔསམཛདན གངའདངབནམཁསམགདཔའབསདཔ

གམནཡངསགསཔསམཛད གསཔངགངནསབསན སངསས

གངརབདགམདང དཔརམདནལསབས གམཔགསགང

གཏགསན རགཔངགསལསགཔནཔ གསལདང གནམད

གསགསལསམད གསགཏགསས བཔདསདགདནམཛདན

རམསཅནཐམསཅདདངགསདངནཔགཏམསརབདགའབདངདདཔར

འརབདང དཔནཚགསམཐའདགལསདལགཐརཔདནགརདང ལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསགཞནགསཔངབམསསནནསབངས

ལསདཔབསཔམསལབབཔརའདདཔམསདནམཛད པད

ནསཞབསབསཔདནགངན ཕརལནཔགགམབལབལགསཔར

བཤདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

8

གསཔགངའདསསགསསབགངན བད དསཔ ངདས

འལབབཅསབལས དངཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔནཔ

བནབསའབད ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབས

ངབགསབདནསལསདཔབསཔཕརལནཔབལམལར

བཔར མཛདཔགསལབརནཔའ

གསཔདསཔ ལམའཕགསམལམསངབནབན ནསལབནནས

བསགསཔལསབཔབཤགསཔདནདང གཔརསའགམསལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསངབམསསནནསབངསལསདཔ

བསཔམསལབཔརའརབདནའ

གམཔངདས རཚདདངངསདཔསམཔཚགསབནངབ

མངཔལལབབབནསནཔས ལསདཔབསཔལབབསནས

སལམམསབདངསགསདཔརགམནབབརགགསཔའཕང

འཐབཔརརཔའ

བཔའལབ མདནམའངབསགགསགགལབནཔའལབའ

གམཔམཛདཔཔ མཐར

ལསདཔབསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངས

གསཔགཔནཔ བནབསའམཛདཔཔ མཁསམགབདཔནདཔའ

བའམདངསསམབདཀའནགཔསཡངསགསཔབདགདནཔན བ

དཔནཁལཏཀསབརམགསའངས འགལ

ངསཔསགགསཔཙམསཐགསཔདཔརམནངགགནསགངདངགངལའང

སཐགསཔདཔརའགཔགངབས སབལལནསབགསམ

སངབཏགས ནསགསདངམནཔརམགདབལངསཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

9

མཁསཔལནང གདའདནཔལདགདངསནནཔསདངསས

ངགས ནསལནགནསཔ ནངཔསངསསཔམསདཔསཕམཔརས

འགའགགསཔབམཐའལབད འགའགལགཞནགསགས

སངསསབནཔབཔརས གསཔནངའངདབངགལབསབང

གཔརབམསམགཏགསགསཔབམཐའབགཞནམངཔགངཚརབཅད

པསགསབདཀའནགཔསངགས བདཀའནགཔ མསངསས

བནཔལནསཔསདདགའབརར རབཏངནམཁསཔམསསཚར

བཅདསངསསབནཔལའགཔདདམནས ཐབསསརབཏངནསར

གསདཔལནབགསཔབདཔནབགསསབདངསའལ

བརབས ནསལལཔདཔངབཞགཕམཔདཔགངལབ

གསབནཔལའགཔརདསཔརསནསདཔན མཐརབདཔནབས

གསཔདང འལནསདངསཕམཔརམཛད ལལཔསདངས

སངསསབཀའདམངཔབགསཔགགལགཁངགབགནསལགས

གརསབཏབབཞགཔས དངསམདདབནབསམསལབསཔསརང

བམཐགངལབགསཡངདགཔརསང གཔརའཇམདཔལད

གསབམབགསཔསབདཔནབཡབསདང རངདངངབནཔལ

མསམཐངབསལབབཀའལངཐགཔནསདསལསའསསཟབམལ

རབབཏབཔམནལའགསངངཐགཔནསའད སངསསབམན

འདསཉགགགནམཡངབབདཔབསསནསབདཔནབནནས

རབངདགམདངདབསབསཔངདངམནངགཐམསཅདམཛད

འནཔམཁསམགདཔའབསདཔགམནཡངསགསཔརརཏ ནས ལམ

འཕགསམལམསངབནབན མརསལབནནསབསགསཔལསབཔ

ངབདན ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབསངབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

10

བདནསལསདཔབསཔལརབཔརམཛདཔཕརནགགམབ

རངབནཡངསགསཔརབམཔརའདདནའང བདཔནདསམནཔར

དངསཔསདངསགགསཔསནཔདང ལམས བཟདཔབགགམ

དང བནའསནངགསབབཅསསརབསསབའགརདངནདངགས

ཏགའདབམརབསངམལཁདགམཚརབམཔསབང འལ

བདངཔ བདཆགསཔསཔསབགསབམསསསགསལལ

གསཔབཤདགངདསལ རགངདནཕརནདངཔགམཔ བཚནགམ

དངབནའསབརབསནཔདང ཞརངགངགམཕརནགས

པརངཔསནཔདངགསལས དངཔ ནཔབཚནདང བནལམས

བཚན བཟདཔབཚནདང བནའསབབཅསནཔལས དངཔན

པབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདནབཤདཔའ

དངཔགསབཅདངཔསམདརབནཔ གམསལབདག ཚངདཔནགས

དངབངདང ཨགདངཤནདང ཐམསཅདལདངམདནད སནཔ

རམཛདཔབ ནན

གསཔབདདནབཤདཔ

སནདངཡནལགདང བསམཔདགདངབདའགས མཆགསནདམནས

ན མམཡངསགཏངབསནབའ སནཔདབབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

11

དངཔགམ སཔརབསངདན

སནཔ ཡངནབདགཅགནཔབཔལམགསབསངབམས

དཔའལཔ སགརཔན3 གམབངསཔག བངསཔག

བལས བསཔབརབང བདགནང ཁཟསབནབ

བརའར སགམདཔཉམསཔརརནས གམདངམསམངསཔརར

པརངསགགསངབམསདཔསགབརབརམཛདབབསཔརམཛདཔ

སནཔའ4

གསཔལཔ ལཔརསཔརབསང དན

ཡནལགནཔ ཡངབམནའདསབདགཅགདནདཀའབབགམངཔས

ངབབཔརམཛདཔ ལཔལཔརནལསབརའངས

ལཔཟངངནརནཔམཟདདབངཔ ཡནལགགགསངནཔརམཛདཔ

ནཔརབནཔསམཚརངརབསགཔགདངནཔརམཛདཔརབསན

པཡནལག

གམཔཟནནཆངསགནཔསཔརབསང དན

བསམཔདགཔནཔ ནབདགཅགནཔབམནའདསངབམསདཔར

རཔ ལསལལཔརརཔདང མངའའབངསལངསདནམཚགསཔར

རཔ ནལབཟངཔརབསམཔདགཔསཟནནཙམནཔའསནཔར

གངས དངབགབསདནམསརགསམཐངབརར དབངཔལངད

3 དཔགབསམའངརན ལངབམསདཔའངལསགངས 4 བལལནངཡདཔསགནསགམསནསཔཡངསགསལསསགམརསནཔབཏངབསགནསནཔར

སའནདའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

12

ངདཔལསསའངསབན དངངའཇམཔདས ལགསནས ཟནན

ཙམགབདགསམསཔརན སབནམའརདངབཅསཔལགངསཔ

ནཔཡནལག

བཔཚང དཔནསཔརབསང དན

བདསའགཔནཔན ཡངནབདགཅགནཔངབལམལ

གསཔ གསསའརཔནམཚགསཔདང ཡནཏནབསལཔསབར

སཔ རབནཔངངལཅནཚངདཔནགརཔལ རངསངསསགབསད

མསརཚངདཔན ངབསཔན བདགཅནགསརངསངསསདང

བརལ མསཅནདལབཔགལངནཔབརཆདབམསནཔར

བགསམནམསང ཚངདཔནནཔབསབནཔསགནདཔརམར

པརརངསངསསངནནསམསརབདགའངདངབསལབསདམསལབ

ནཔཡན ལག

པཚངདཔནལསནནཔརསཔརབསང དན

མཆགསཔནཔན ནབདགཅགནཔབམནའདསཡནཏནདངན

འརཔནམཚགསང འགནཕནཔནཔདཔནཔཔགཙབཚངདཔན

གརཔན དབངབནསཚངདཔནདནཔལབནབནཉམསསད

ནརཟདདགསཔསརདགགཔར མཔརནརདངའ ནཔདངཡད

དགངབརསང མསདཔའནཔནཔལམསཔས ནརམསཙམཟད

པརརཔཙམནཔལརབགཞལབརརཔསདབངཔནམཚརནས

དནརའམསབདགསསཔརར སཔལསགསཔགསབཅདཔས

མབརསནས ནརམཔདགངརནངབཟདཔརསདངབར

རཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

13

གཔབངསཔརབསངདན

ནདམནཡངནཔནཔ ཡངནབམནའདསགནསནམཚགསཔ བ

དཀའབཅནདགགནསཔདནགནསགངབམསདཔའབངགརཔ

ན ཡནཏནདཔརཅནསམསཔདངསཔསཔསམསརབཆགསཔ

གས མདང ངདང བཅསགསརཏ ལངབམསདཔའ

བངབསམཔཉམསསདཔར བནསབསཔདངམཔངལབསགངསཔ

དནཔརའམསཔབགལནས གསཔ གབལབསལདངའབར

བམཔས ལམསཉཔམསསབདནསབརབཉབནདང ངསན

རདངཞ སནསཨནཔབཅསལ དནཔརབགསཔརགསལབ

འབསཔདང བངསབདགལམནདཔནགསབངངལཡངད བདག

སལབགསཔའམསལངནགསབགསཔརམཛདསགསལབལ བ

ནལཔབསམདགམངཔགརགཙམཁདགདངའབ ངཟདའབརབ

གམཔརའབབདཔགམནཔརལཔབངསམཐངནསརམངས

པརརཔདབངཔསམཐངནསདལམཚརས བནབདགརངདས

གནསནས ཏགཆརབནའབབཔདང བདཔནཔསརངདསབང

སངསནསམགམསར སདཔརཅནབནཔར

འགནལཕནཔརབསམསནས ཁངབཟངམགམཔརལབདང མནསས

བཟངཁངཔབགསཔདང བདལའརལབངགགསབནསབན

བཞགཔནཔཡནལག འང བདལའརགངབལ ངསངཡངབང

གགས ལངདལལགགསབནབན རབམནཔརམསཔརང ས

ས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

14

བནཔཨགསཔརབསང དན

སནཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནངབམསདཔརརཔ

འགནལཕནཔརའརབནདཔདང ཡནཏནམཔརདགཔསམནཔརམཚན

པསངནནརང མགསགསཔརརཔན མནགནསཔབ

ངནཔསལབསཔསགསང བགདཔགནསརཔ གབལམངཔ

འནརཔརགགསནས དགཐམསཅདབནངསནས རབངབརར

ང མསདཔའནཔགསཔབདང ནསཔ སནཔ དཔཡན

ཏནདངརབབསམཚནཔར གསཔརའདདཔབམསརངབནའང

ཡངབརརཔས བརཆདརཔལདགའནསརབདནཔགནསཀརསབ

འསདངའདབམནམཚགསཔངརབགསས ལབནསམསདཔའ

ནཔབནབནཉམསསདཔར དནཔགནསན བདང འསདཀའ

བཅནམསསབཟའངབཐམསཅདམསངབརསང ངབམས

དཔའདབསམགཏནལགསཔསགསཔལམསཔདང ཁཟསལནཔདཔ

སལཆགསཔདཔར དགངབརརཔདལདཔརགསཔ

བནཔརངབལདབངཔབནནམཚརནས མསལནསང

བམསདཔམནའངསཔམསདཔའནཔསཟསམནབསཔལབན

མཚརརལ རངགགསབནནསལདཀའབདསཔསཔས མས

དཔའནཔས ཡངདངཡངབགབལདང དངདདངནབགབལ

དང འབརའརམམསཔའགནམས བབཔརབདགར

གནས སགངསཔལསགསཔདམཔསབངམཛད ལབནདརབ

མནསགའཚལབརབསདངབརརཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

15

བདཔངབམསདཔའམསཔ བསསཔརབསང དན

མམཔནཔན ཡངནབམནའདས ངདངནངའབཡངས

བཔ ཕནའདགསཔ མནཔརའལབ མསཅནཐམསཅདལམསཔདར

པམསཔབསསབལཔརརཔན གསཔའགའགསགཞནགསད

ལམཁསཔམདངསའགཔགནདན གནདནབདགཔསརངལནསམཐར

གསཔམསངབམསདཔལརབསཔདང མསསདགའབནམ

ཚགསཔམགདངནཔམསམདངསའགཔརབམསཔལའགསཔརམས

པས དགམགགསབརའབན ནགསནབབལངདངའད ལ

ནཔདངའམསརངབནསགམངམངསཔནཔསདརའགས

སསཔདང བལངས དབངཔསངགབརསན ཤཟའནདག

སགལས མདངསཔབམནཔདབངམགནཔལདགའབ

ལཔབསདནམསལསནཔརབཤད ནསགནདཔདཔརའདདཔགནདནདག

སལཔ ངབཟའབབངསཔས ལཔརབདགའནསཁཟསམཔནཔར

དགས ཁཟསདག བདགཅགཟའསནམབབཔར ཤནན

མདང གནམདག བལགསམཉམསཔན གནདནམས

བཟའབངལགས སསནསརངསཁནསམབགགསཔ གའབརབ

དངཁརའབརབ སཆརནརགནགངགཔརབནཔལཔསགགས

ང དགལགཔརངནས དགབདགདནའངསཔལཕངསབནརདང

བརགས གནངགཔ འབ ནདའངངསངནཔསའ

ལས དསཔདཔརཅནདཔས བསཔགབལནབཟངཔར ས

གངསཔལ ནའབངསམསགབལབརརངབགསཔརལཔསརང

གགསཤགབཅདངགནདནདགལགནངབསམསཔརསཔདང ས

ལཔ ཞལམདངསངམདགགསལབ གཡབབནའགཔམཐངབདང ལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

16

པ མདངསཔསགནདནདགམསའཇམཔརརཔལནམཚརནས ག

འཚལངགནདཔབཤགསཔསནསལཔལརབསཔདནསཔལ ངབ

མསདཔསའརབམསཅནམསདཔམཚལསའདནཔརའདདད གནདནད

མསསངལགནདཔནཔསབཟདདགསཔམབདག སལམལའར

གསདཔ ངབཐབནསབདཔརགལའར མཔརཐརཔསབད

ལས དཅགདལཐགམརབབར སགངསཔདང གགདལསགསཔ

དབགབནངབརདསགངསཔས དགསངརབའསལམཉན

ནས བརབསདངབརརཔདང མསདཔའནཔ ཤནཔགནང

བལདབངཔཡམཚནར དངནདཔར གསརཔསསཔརདསཔ

མསས ལཔ སན བནགབལདཔརདཔམམཔནཔཡན

ལགནཔདང གནདནཔདགསབདགཅགནཔའརབཟངཔན

པརགངསས

དཔཐམསཅད ལསཔརབསང དན

ཡངསགཏངབནཔན སརབསགསཔལཔལཔནལ

སཐམསཅདལསགསནབ ནཔརའནཔབདངབམསལགང

ལགངའདདནཔགནངངདརབམཔརདཔ འགལཔགཞནག

སཐསང འབབརསསམནས ངཔམགམགལངབག

པལཔསངརམཛདཔས ལཔནའབངསམསལདམམབརཡབ

ལཔརས ལནའབངསའརབསནསལནསའནབབངགརབཏངབདང

ལམདངནར མཉམབདཔ སགསབནམསབཅསནཔརགནང

བལབནདརབདངབསབནམརལགལབདང བནམསམས

ངབམསདཔགསལཔརདསངབས ལཔམསདངལཔ

ནལབས ངབམསདཔདཔལརབངབནདཀའབཐསནས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

17

དགངནཔརརགསསཔདང སལསཐམསཅདལལདད

བགཔསགསནཔཡནལག5

བཔམདནསཔརབསང དན

བསནཔན ཡངནབདགཅགནཔ ནབསགསབསདནམས

མས གཞནལའབདངཕནམསབབརགནསཔ ཕནཔབསདངན

ནའང གམསཅནསས ལསས རཕནམཐགསཔརགདལསའངབ

མདནགམསཅནགགདལགསཔརརཔན ཐབསསཚགསས

གཐབསམཛདནས མཐརམངའའབངསཡངསལ དསའརམདནགསན

ངབཀའགགཔས ལབཀའམསནལབགས ནཔགསསཔམསལ

ངསདངངརམསགདཔམསའནབཀའབལབསགསམཛདཔས

མངའའབངསསགསརབདང ལངསངརཐམསཅདངལགསདངན

གཏངཁངཔབགས ཕནནགནདཔདཔརབམསསདརཔས གས

ནསབནནམཚགསཔརརབནཔཡནལགབཔའ

གསཔལམསབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདན

བཤདཔའ དངཔ བནམསདམ གསཔརཕརལནདངཉ དང

མཔགཔ དཀའབཅནདངཚངདཔནན སལམསརམཛདཔ

བའ

གསཔབདདནབཤདཔ གགདམནའདདལགང ངགལསངན

ལམམ བནགཡནཏནཆངངདང བགདགནསངདམསབའ སཔ

ལས

5 འསལདནནམཛདཔདངའབསལདདདསཔརའགམམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

18

བགགཔབནསཔརབསང དན

གགདཔངབལམསན ཡངབམནའདསགདབངཔབ

ནརཔན ལདཔལའརལངསདལམནམསམབཟདཔར ལ

དམགབཤམསཔསམཚ འམག དངཚགསགསཔརརཔང

གཉའངམསནམམཁའངསཚངབཅསཔངལམལགཔསམས

ལམབབཔརམཐངབསནངནསདདཔནཏལགསཔརགརགས

གངས ཏས ངའརབགསནམསལཕནཔརརང ད

དམགཚགསའདགམནགསཔསསསགསལ ནསདབངཔབནས

རངགབབདགཞནལགནདཔརངནདམཚནཐགསརངགགཏརཡང

སནངདགཔརསགསརབགཔལ ཡང དམསས

མརམཐངང ངགལརརལགམཐངབདང ཆརནནགཔངསགཏར

བབན གནསབབསངརབམགསཔརད བདགདམགཚགསཕམཡང

རལགང དདམགཚགསལམབཀགན གགརརངརབདཔའ

དཔས དམསདཔའརབབངབརར ནགལཕམཔརརམཐང

ནས དབངདངཡངནསར ལགར སལདདངགངབརནང

པནསམསཅནམསཡངསབངསཔལམསཡནལག

བགསཔམརསཔརབསང དན

མནནཔངབ ཡངབམནའདསནམགསསདལབཟངཔག

རནསསསབདང མཚམསདབདང བཙསཔགབལསགས

པརཡངསངསནས གདབབཔརགསབནཔཐསཔབམགལ

བཅརར ནསམསབམཐམསཅདངངལབགད སངསཚདདག

བདགདདལབགབལགབགསཔདང མདབས

བཤད འགནནཡངནརདདཔམག བསགཞནནརམམཐངངབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

19

ས སཔསགསགངསཔལབམགཞནདགསརམགང གཔབན

ཁསནནསམཉནཔ ངབམསདཔའ ཚབསམདཅངབལ

མསསངདཔལབཟདདམསཔས ངབམསདཔས སངམམཐངབར

གཔདངབགངནའངམམས དབངརཡངཚབརནས དལསདང

འགལབརདཔབས མ དཐགསསངནནནས དམའརཔམཐང

ཡང སགངསཔས མཁནཔམངརབདགའངཡམཚནརནས

གསསགསས མནཔགསས སཔམསམཚནམངཟདདརང

སལམའདརབརདདསཔལམསཡནལག

བགམཔསདམསཔརབསང དན

འདདལགངབརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའབནཔགཏངབདང

བརབདངསརབལསགསཔཡནཏནདཔརའཕགསཔསམསཅནམསལཕནཔར

བནཔལཔལཔརའངས ལ ནཔགལམམསམདམཐང

བརརཔདཆགསཔསབགསཔསངལསདམརབཏགསཔ ན

པསལཔ བནམརའལབལ ལཔསདདམཚནདལམཁསཔམམས

ལའསནགསགསབཀའབལཔར མདགངསདམམཐངབསདརབ

འག ནསདགསབསམསཔ འདབནབཟངབསལཔ མསསནས

ཆབདདནབཔལབརཆདདགསནས བནམརའསཔནལསཔབནལ

པསངརམཛདགནངབལས སདམལཔདནཔཨརཀལན

ན གལཔརངལཁམསངརབསནསཏགསནལན ལ

སདམགགསཔསལཔདའག འདདཆགསབནཔདཔརངརབབན

རནསཁལབལགསངསཔས སདམགཞནབདགདབངནཔརམནནས

གཞནངམནཔལ བདགངརབནཔ སཚདང ལབ

བནགདདངལ སགངས འདདཔསསཔམས ལཔ གསམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

20

ངདཔགདངབནམདངསཉམསཔམནཔརརབནཔསགནས ལད

ནངསབདགལགནདནགསལཔ གསསདམལཆགསསསམསན ད

དའགབསཔརགསསསཨརཀསཡངཡངགསལཔལ ལཔས དམ

པམསཕརལདལསགས གབལསནསབདགདབབ སཔསགས

གངསནསབསཔརའདདཔའདདལགངབལམསཡནལག

བབཔགསཔརཕརལནཔསཔརབསང དན

ངགལསངབཡནཏནདཔརནཔ ཡང བམནའདསངསང

རཀསགསཔརཕརལནཔསབལ ངབམསདཔའམསདཔའ

ནཔརབབ མཚ གསགསཔརགསཔཁལཔགར ས

སཔརརང མཚརའདངབཚངཔམསསགསལབབཏབནསབནང

འགཔརད རམཚའགསཔསགསབརཆདང བམཚ ངཁརསང

བསགསནབདཔརཚངཔམསསསརབསདངངགའདནཔ ང

བམསདཔས བནགགསཔམསལགསསཔ བདགདནཆད

ནམཡངདབསམསནས གཆགསམསགངཡང བསདཔརབདག

ཡངསན བནཔགའདགདང བདགབསདནམསམདགས

མཚ ངམསངབར འབབརརལགག སགངསཔསརལགཔ

མཐངནས ཚངདཔནམསཡམཚནངསཔབརརཔདང ཚངདཔནམསས

ནར དངལདབངན གརགལསགསཔདགདངནརངལབ

བརལགཔརམཛདཔལམསཡནལག

བཔཉསཔརབསང དན

ནལམམསབནཔརབསན ཡངབམནའདསམཚབ ཏག

ཚགསདང ཀརནདབསགསསམསཔརསཔ འམངཚགསདངནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

21

མཚནངཉལཔགརནསཉ མསབབརབངསཔརམཛདད ནསག

མསཅནམསལབདཔས ཆརམབབསཔརམཚགངབརམརཔདང དད

སམསབམསཔརས གམའབམསནརདནངམབདག

དནཔསམཔརབགསཔན བནཔནབསའབའགསཕནཐགསཔར

གགསནས ངསམསགངསཔརགསནརསང གནམབསནསསཔ

རབཕངསཔརརངབདགས བསམསབནགཆགསབསདཔརན

བནཔའསལཔམས ཆརཔའབསགམཚགངབརར ས

གངསམཐགསམནཔནནགཔའག གའ འགནཔརབགསནས

ཆརབབསཔསམཚགངབརར ཉལསགསཔམསདརབདགའབརརང

ངབམསདཔའ ཆརཆདདགསནས ཆརནལསཔ ཆརནའགཟབ

ངབནཔགས མསརབདགའབདཔརམཛད གནའབརབར འརབ

འདརཅན ཆརཔནམསནནའབཕབ སགངསཔདབངཔསཐས

ནསཡམཚནར མནམནམའངསནསམབརསསཔ ཆརན

འགནཔརབགསང མཔབདཔབནགངའབབཔ འཉདབངམ

ནདད བནཔདཔརཅནམན སཔསགསབདཔལམས

ཡནལག

བགཔགཔ རསཔརབསང དན

བནཔགསཡནཏནབནཔརབསན ཡངའརངབམསདཔའ

དནཔགནསགདངམགཔ ནང ངབསནསངཞགངསམང

པམལན རབདཔམངཔ ནདངནགནསས ཕམསགཆགསར

འངསཔཟརབབཔདང སབནདངངའསརའངསཔརངཟབས

སབསཔརམརཔདང འདབཤགངམགསཔརར གཞནམསའ

རསདངསནལའམསང ཐམསཅདཟབསབབརགནསཔབསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

22

གནསརནགསནཔསའགའགསཔརག གཡ གརབ

འ ངགཔསབདསཔསགཔལམདནསཚངདངབརའངསཔསམས

འགསངགགལགགབརའརདང ལངབམསདཔའསཉམ

ངབདང འདབཤགམགསཔསའརབརམབམསཔར གའཇམཔསསཔ

བདགངཔངདནདངའདབམད བདགཕམགསངདགནས

ར དལམནརངབའངའནཡངད བསདའནསརལགཔར

གས སབནཔཡངསབམསཔགསསཔས ནངསཔབན

མཐགབརརཔལམསཡནལག

བབནཔམཔསཔརབསང དན

ཆངངབབནཔརབསན ཡངབམནའདསགཞནལཕནངབབརདཔ

ལདགའབ ནཔདངལབདངབལསགསཔསབསདནམསལབཉམསནཔ

གདབངཔབནརའགནལབ ཐམསཅདམཛའབས

བལཔགདབབསགནལབནཔནསནཔདངའབངསབཅསཔ

ཆངའངབལདགའབརརཔཆངའངབལནབརགགསནས བདགདནཔ

ལངསབཟདཔར གརབཙམམདགརདའངབ ཐརགསངཟད

བལའལབ སལངནདངགསཔགསཔནཔ གབདདངནཔག

མནཔརལནས ཆངསགངབམཔལགཔགཡནཔརཐགས རཐམསཅད

མཛའབལཔའབངསའརའསཔམནནམམཁའནསབབསའགཔལ ར

འསམསམཚརངརབསཔསལངསཐལམརབདང མཔནང

ཡདབསཔལ ངབམསདཔས མཔའདམསསངལསབརས

དང འདངཞདངདརབའམགསསགངབན སརམབཆངདངམར

སགངབའངམནལ དདངནའདའབའམསགངབའངན གཔ

རངབནཅནསགངབམཔའཡནཏནཉན གངགའངནསདབངད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

23

པར ཕམདགངངལའངབརད ནརབདགཔདགངདགསད ཕན

བགམཔའརགསས སདང ཆངངའངའངཡངམཔརནཔ

གནསསངལམསབཉམས གངསསངམནརདའབརབས

བགསཔརའ གསལདངདའདམནཔརགནསཔརའར སཔལསགས

པཆངསཔརགངསཔས ལཔགམསངལབབསཆངའངབས

པངདནས ལཔ འརགཡགམངའའབངསབཅསལབལ བནས ལ

མགལསགསཔའངངའདད དབངངནལཔསསཔརས ཕནཔརལ

མདཔརབ བབགབནཉམསནཔན གསདངདཔལལམའ

ན རབསགཞནལབབཡངའཐབ སཔསགསགངསལའབངསགས

པལམལབད བནདངབརརཔལམསཡནལགབཤདཔ

རབསབབནཔའ

རམཔ སཔརབས ངབམསདཔའམགསཆངམཔཐགསའ

དནམཛདཔསནརབའ

བབདཔལགསགཔརསཔརབསང དན

བགདཔངབརབནཔན ཡངའརངབམསདཔའགལགས

གཔ འཚབལདངདཔནམཚགསཔ དཔལགརརཔ འགནཔས

མནཔརབརབམགའངསནའང ནརབངབལམསཔསམནགནས

པསདངའགལབརབགགསནསགནསཔརའདདཔ ཕམགསའདསཔསང

དགའབརརནས མསནརལདངའརལགནང རངདདནཔར

བནཔཕམཛའབསསནསངའངས སལགནསདཔརདལས

མའདངབརགསལབལ ངབམསདཔས བཙནརའབམལ ནམཡང

བབརམམསག གགམཡངནདལཡངང མནགནསཔནད ས

དང གསདངངལགགལཚང རབལདགའབབའགཔ ག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

24

བལཟདམངཔ གནསརམ ངདངའབརགགནསཔརད སཔ

སགསདའངབགསམཛའབདསཔརདཔལམསཡནལག

བདཔདཀའ བཅནསཔརབསང དན

དབསདལམསན ཡངའརངབམསདཔའ གམ

གསནཔགསཔསཔནདཔབཟའཚངགལ བགདངངམབཅསན

བནབགརཔ སནངཔགནཕམགསའདསཔངནས

གངསངནདཔནཞགའདསཔདང བདགབསནས ངབམསདཔའ

རབའངབརའདདལསཔལ ནབནཔསངསའངབརའདདཔསདཀའ

བཅནརབངབདངནགདགགསཔགགདང ནམངབག

ངབནརབང དགམཚགཙངངནཔ འམངཏགལའདབའས

ནམཚགསཔདནགནསདཔརཅནགངལ ལཔ ནངསསརབར

བརསནསབལགསབསམགཏནལརབརགནསཔརརཔདང ངབམས

དཔསདགལའརབནདངཐརཔཡནཏནནཔདང དགནམཡངརབ

ས ངངབསབནགཡགད མཚ ནངནསཔབབཏནལམནཔལ

ཆམཉམཔརབདཔམབནངསནསརངརངངལཔརསབན

ཟས སཉནཔསམགཏགསཔརགགསགགལབབརའདད རལ

མསདང དལ བསམགཏནལགཞལབསགསཔརརཔདབངཔསཐསནས

བགཔར ནམསཔབལམགཙངམརསབནཁརཆམཉམཔརབདཔདང

པངབརསཔམཐངནའང ལབདཔརརལགནསབསམགཏནལགས

པརམཛད བནཞགབར པབལཔབནསངབརསང

ལབདངམསའགསཔདངརབབརརར ནས སགལང

ངདགསཉནཔརངབམསདཔངམཔརགསཔདང སརབ

དངབནམདངསཉམསཔསསཔལ མཚནབབནབཤདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

25

དགམསདངནནའང མསདཔའནཔམསགཞནདནནརབནཔན

པས གནདཔལནལབམསསམཔརམནའབརབ མདབསར

བ འརཔམཚནམསབནཔམབདགདང ངམདའངབའངདཔར

ཤག དངཚབམསདངནཔརཤག སཔསགསནམཚགསཔརའརབན

གའབསཔདང རའསགནདནདངགསངཔ དགསགཏམཐས

ནསཚངམནའབརབརདཔལ ངབམསདཔའདགཐམསཅདལའཇམངལ

བདང བཟདཔདང ཟབཔནཔརསཔ གངསམབགཔརབག

འམ གངགའའརདལདགསརཔ འདདཔདའངབརདནས མ

ནགནསབནའབསདར སགངསཔལདབངཔཡམཚནརནསརང

གགསབནཔངངམསངབནནས པབསཔལསཔ

དང བདངརབསཔརགའཚལནསདངབརརཔའ སང

ངགཡགའརགསམསངབནཔ ངདངར མ གལདང

འདངསདང གངཔམའགགསནདགའབ ནནར ངམལ

མདགནན ནམབཛཏཏར ནཕམབདགམསཔན གནདནབང

བབན ངཔབཡན ངའལབན བནནགཔ འཆརཀ

ན སཔརབསརབང སགངསཔལམསཡནལག

པཚངདཔནསཔརབསང དན

མསཅནདནདལམསབནཔན ཡངབམནའདསནལཁབག

ངབམསདཔའངནངནགཏངབསནརའརཔབ ཡནཏནནམ

ཚགསཔདངནཔཚངདཔནགརཔ ལཔམངབམསདཔང

མརབསཔ གལཔ མནའངསཔལམནཔ བརབསནས

ལཔརངམརདམཐབདལམསསམ ན གཟའམ བབཡདདམ

སསཔལན མསགམབངསལམསདངཡནཏནདངདལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

26

རབངབལཡངམམསསསཔགདན མབགསལངརབངབ

གཐསཔས བདགགཔསཔརརབངབགམནས ངགའདནང

དངསཔལ མསམཐབརབངབགཏམཐསནསངགའདནངདང

བམགཡགའརམསསངཐསཔརར ནསངབམསདཔའལ

པ ཕངནསརལགརངམདངབགནཔན མངཔའསཔམཐངནས

གཡགཔལསཔས ས བའརཔམངསནས རབངསཐསནས

བའདགགངག མསཔདབངསའསཔརར སསཔལངབ

མསདཔའམའབམསརབདགལབགསས བདགརངསངར

འམནསརལག ལཔ ངའངསནས བདགརབངབརའཚལནགནང

བརགསས བངནགངསཔམམཅནདགས བདགརབངབརར

སབགསཔསརའཚལསསཔལ ལཔསཙམསདདརབརགསས

སང ལགསལབབཏབཔལསལཔསགནང དཀའབནགསའཆསཔ

ལམཛའབསའའརཚགསསརགསལབབཏབང བགམརཔར

མསདཔའནཔདཀའབནགསསངབལམསཡནལག

གམཔབཟདཔཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ ངབངངཔངབ དངགསཤར

བྷ ལབཟདཔ ཚངསཔངནདགབ སབཟདཔཕརནར

མཛདཔབའ

བདདནབཤདཔ ཡང སནདམནགངནང གནདལངབབ

དངབཟདཔདང གབལདངནདངགཞནདནད གནདལམསམས

གཞནདནར སབཟདཔབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

27

རགགཔགགདངབསཔརབསང དན

བསཔབནཔན ཡངནངབམསདཔའམགསནཔའག

ནནངནསབནབརབགགདརབནཔགརཔདང འགན

གལསའངསནཔསར རབསམརརབངབལམསངསལ

མསཔམསཔརསཔསམལགནསཔལདགའབརམརཔར དངཁབཟངཔ

གས སརགན མཔཆགསབར རབངབའལབདངམཔ

དཔལལགནསཔརརཔ ངམའངགསསརགནཔསགསརབང

ཆསནསའངབརརཔལ ངབམསདཔས དདདམསདན

པགནསནའགཔརབདཀའལདགཔརསསགངསཔལ ས

བནའབརདདམབཅསཔསརགངབརསབནའངས ཉམས

དགའབངནཔཚགསསབནཔནགསཚལགནང བསམགཏནདངའག

ནསལལཔགདངབནགསཚལལམཐརསངསངསངབལསས

གསརནངབམསདཔངདགའབགཏམསནསདངབགས

གགའག སདདརབངབརམཐངནསདའགཔསངཆགསཔརར

འའངམནཡངའགཔཐབསབསམསནས དཀའབམསཔརད

པར འརངམའདངནགའདངངམ དངམའལའགའ

གསགསནགབརའརརམསསཔལ ངབམསདཔས བགསཔས

བམསསམགལམབགསཔར བདགལགནདཔདཔའརངན སལགཔ

རསམནནཔབན བདགདགསནབནཡང 6གཏང སགངསཔས

ལཔ བསམཔརའངམལརབཆགསཔའགཔསདཀའབམདདས

བསཔརས དདརབངབངངབཞགཕངདཔལ ང

6 ཡངསཔགབས སཔར མཔན བནསསམགཏནནསསཔདནབངནལམགམཛདནང

གསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

28

བམསདཔའལབདངརབབརརཔས ལཔས ནམངསམམཐང

བནགསརང མདམནསརབབརའག བསརངམལབན

པརས དཀའབགནསཔགབདབསགསཔའངན སཔལ ངབམས

དཔས གངགབདགལགནདཔརབདཔ གཡབནཡངབདགསཡངམ

བཏང བདགསམནམཡངབརས བསབདགདདམབཅསབན

འར སཔསགསགངསཔསདཀའབཅནཡནཏནཡདཔརདསནསང

བནནསངཔགསལགའཚལགཔསཔའངབཤགས དདརབངབ

ལའངབཟདཔརགསལནསརབཏངབརདཔབཟདཔཕརནཡནལག

རགསཔངངཔརསཔརབསང དན

ནདམནཡངབཟདཔལསགཔརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའ

མཚནཔགལངངཔནཔ བདགཔངངཔལཔལའརངསབརར

པ ནཔངངཔདཔནགཔམཁསངནཔམདངནཔགཡདཔར

རཔགསསངངཔཚགསདགསབངསཔས གསཔཡངསབཔར

རཔལཎལཔཚངསནསཐསནས གསབའདདཔརར ལ

པ དམསཚལནངརབདའངབདསདངནཔམཚནཔགཡདབག

པལ མསམཔསའརངརངམནམསཔབནའགསཔདངབབ

དངནནརབཐསནས ངངཔཚགསམསངབབརའདད ངངཔལཔལ

ཡངདངཡངགསལབབཏབཔས མསབགམཕདནསརདངདངབལ ནས

མཚབངབརབསཔམསས ངངཔམགགསཡནཏནནམཚགསཔ

ལལཔལསཔས ལཔསགཤརབལསལམཁསཔགབཙལནསབང

བགཔསངངཔབདགཔ ངཔནཔལངངཔགཞནམསདམགགལར

ཕམཔབནགགསགགལབརའརནསསང ངངཔདཔནནཔ

བནབཟངབདགཔ ངནསམགཡསཔརརངགདངལབརཡངམསཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

29

གནསཔན ངངཔབདགཔས བནབཟངསངགའནའགཔརགས ངའ

འརརཔལདསགསརགལཡདསསཔལ བནབཟངས བབན

གདབརལ ཉམསནའདརགལང སསགསགགསགགལ

མསཔཡནཏནསཔལ ནཔའངསནསགསཀསནཏམནསབསཔས

རགགསནལགགམནཔརབབརའགབནམདངའགཔ

མཐངནས ནཔསསཔ འསནཔསན འརའབམལད ང

ཡངངའངསབན མཁའལའརའའམ སཔལ བནབཟངས ད

སའངཔགས ཞགསཔནཔསབང བདགངའཡནཏན

བསདམན སསཔལ ནཔརབཡམཚནརར བངངངང

པགཞནམསའགསནསདཔལདརགཏངསཔར བནབཟངས འ

ངངཔཚགསལབབནཔརདཔངངཔལཔན ལཔཉམསསརཔལ

བདགརངགདངལཡངགཏངབརསསསཔནཔསཐསནསཡམཚནརར

པདང རངགལའངབརབལངངམསཔཡནཏནགནབནང

འཇམཔརབགས མསལབརརནསངངཔལཔབལབཏང

ནསངངཔདཔནབནབཟངངརབདགའནསལའར དསལསསདན

དའརབར ངདངངངཔབདགཔགསལཔ ནརལདང དལམ

བརརཔནརམསབལབརའརསཔབནསཔས ལཔསགས

གགསགསདརབསཔརརནསནཔལརམབངསདངསཔའང

ནཔསརནསསཔལ ནཔས འགགསཅནསདངནཔག

ལགས བདགམསངའཇམངམནཔརརཔདང ལཔལསབལབ

ནགཟ རནརམསསལཔསཐསནསདགའངམཚརརར གརདང

ངབཞགམརདཔདང ནཔལའངནརརནམབརས

ནསངངཔབདགཔསལཔལསབབམབལནསམཐརངངཔགཙབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

30

གསརབབའསསདམཔམསདའརརངདཔབནཔརབནཔ

བཟདཔཡནལག རབནབཟངགནསབནནདགའབནསགངསས

རགམཔངབམསདཔསཔརབསང དན

བལགཔངབསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔའངབ

མསདཔའནསབརརཔན མལཡནཏནནམཚགསཔགསཔ

གསདབཔརརཏ ནསབདགདནཔའགནལཕནགདགསཔར

ངདངལའརལཔ ཕངའརསངསངབལས ལཔསཐསངངང

པནསའངསཔལའདདཔསབབལསགསཔབརརསནས རངདམསཚལ

ནངགནསདབགནསམརབནཔལ ནཔདངམཁསཔམསགདགས

བཟདཔར ངབམསདཔའའའགལཔ མནལསཔརབན ལ

པངབམསདཔའལབགའབསང བརངབརརཔདང འརན

འདཔམསསཔདངམདཔལགལབརརཔམཐངནས ངབམསདཔའ

འབརཆསཔལཔསཐསནས ངའངསནསམཚནསཔས བརངབས

མནཔརའགནནངབརཆདམངལགནདཔདམངལསགསགངསལནས

སང སལརབལགཔདབངགསཔལངནས ངབམས

དཔསདཀའབནགསལཔནཔཔགསཔབསཔནནསལཔ ཕང

རནཔདང ལཔསངབབསགསམནའངསཔབརད པགས

པནཔམཚརབརརནའངནཔདགནཡངམསདཔའནཔལབཟདང

བབསདཔསའམདལནཔའརསངབལསདཔརར རང

བམསདཔསམཔརགཔརའནཔདང ཆདཔརབ དབངགདཔརའདདཔ

བངནཔསགསབཀགནས ལཔའརདངབཅསཔཡངདགཔལམལབདནམ

མཁརངནསདནཔགནསརལགཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

31

རབཔནཔརསཔརབསང དན

གནདདལངབབབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསགངས

དཔལདངནཔསགནཔགགརབགརཔ གབབར

བའཚལབརནངསངབལས ལམརནསསགསརའངསཔདང ར

བསངམཔསགངས ངནརསནནབནའགཔར ངང གདཔ

གཡངཟབཁནངའགཔའསནངརཔརརཔགམཐངནས འསའདད

པརའགསཔསངཆགནསགཡངསརངབརརནའངསགགསཡནལགལགནད

པརམརར འནངནགངརངརགགསབརབསགསནབད

པརགསའདནཔརརཔསམཐངནས གཡངསནངགསནསབ

རནསངནཔདང རནསནནཔསགགདལགཔརའདདནས

ལབངབརབསཔལ བདགདངནཔཆགསཔནསངས དཔནགཟ

ད སའསཉམས ཉམངཡངརབཆགསཔསབནཔགབག

མབ ངའཕངསཔས ལསཕགཔརམརཔར ངབམསདཔའ

བདགལགསདཔནམནསབསཔས དངསབནའགཔམཐངནསལ

བཟངཔདརརང འའབདགལདསས བབསམསནས

རཡངབམསཔརའར སཔསགསགངསནས ནགསཚལལལམ

བནབབསནསནགསནངསང ལསསམཐགམནདནཔས

བཏབགགསནཔརདསངབགསབནའམསཔགས

གཤརའངབལཔསམཐངནསསཔལ བམརབཤདཔསལསསདགསལ

མནཔརདཔབཟདཔཡནལག

རཔགསཤརབྷརསཔརབསང དན

གནདདལབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསནའག

དནཔཉམསདགའབགནསགསཤརབྷབསདངམགསཔགརཔནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

32

ག ཆགསཔདབངསརབམགསཔརབཞནཔགསགཔལཔག

ངངཔནསའངསཔམཐངནས རལསངལབངབརརབམགས

པགསསབགསསང བཟངཔསངབགསཔལ ལམཀནགཔས

གགཡངསནཔགཡདཔརམངསམས ལཔམཚནཆདངབཅསཔརངབ

གསབདགདནཔསམཐངནས ལངནས ལཔནཔགནདཔརམར

ཏམ གཡངསཟབམའརངབས སལཆགགངབརམརཏམ ད

ནདམསསཔརམརཏམ སཔསགསགངསནསལཔགཡངསནསརབཏན

རངམལགཔལམཡངབནནསནགསཚལའབརཆསཔར ལཔསམལ

ནསའདའཇམཔམསསགགའགསབདདསསཔལ ངབམས

དཔསལམབམསས བསམསབབའངགཞནལགསན གསགས

དངམནཔབབའངགཞན གལབདགདགའབརདབདན དཔའབདས

ནཔནལསཐངས སསགསདམཔསགཏམགསཔརགངསཔབཟདཔ

ཡནལག

རགཔགསརསཔརབསང དན

གབལདངནཔརབནཔསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔ

འགདནཔགནསནམཚགསཔངཚགསདངནཔརགསཚགས

གཙབ གརབཙམཁདགདངའབ རབའཇམཔ སམདགནམས

པ གསབརརཏ གནའབབསགགརནསདངའབདཔང

བམསདཔསཐསནས ལངགཔསའམབཏན འབལམཡངབན

ནསབཏང ནསས གསསངཕནབཏགསཔལནགཟབར བདགས

བབཀའལསསཔལ ངབམསདཔའལམབརསནས སཔན

གཟབངསངཡནཏནབསདལགདམསཔ ཕནབཏགསཔའསནཔརས

ནམསཅནའགསབདགནངནསངསལའངམརགསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

33

ནསབཏང ལ ལཔ བནམ ལམལ གསརསཔ

དཔདནནཏནབདཔགམཉན གསབཙལབརནཔམསལ

ལབཅའབཙམནཔརབགསཔསཐསནས འགནབབཉམསངབར

བསམས གསསཕན པནཔསཔབད ལཔ ངསངནསསཔ

གསམགགངནགནསཔབདགསའཚལནལབནཔརབབཀའབལ

གསལསསཔལཔསཐསཔདརབདགའབརརནས བཟངཔངལནག

སསནས གསགཤརདམགཚགསནཔསབར ལགནམདའགཐགས

ལམསངསགསརནནས གསབགབསངའགཔལཔལ

བནཔས དརབགསནསབངབལ ངབམསདཔསལམབསཔ

སནས མའབབགཔསརསངདབངསངབལསའའའགསཔ

ངསསཔ ལཔསལངགབས དཕནལནགནདས

འཇལབངནགསནགངསམདའབཀངབལ ངབམསདཔའངན

པསངགངསལཔལགསལབའབསཔརགནདཔརདཔལརཡངཕན

འདགསཔམཚརབརརཔདང མསཅནལངབད གསདབལསགས

དལསམསང བརགདམསཔབཟདཔཡནལག

རབནཔ ལཔརསཔརབསང དན

བཟདཔསགཞནདནདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབམས

དཔའགགངསདཔལདངནཔདམངཔ བདགཔགརཔ ལ

ལཔའརབཅསསངདྷའསརདངཚགསལགནདཔརར

པལངསརངསགགསཐགབནབམསབངསནས དགའགས

པལསལབརདཔལམདཔསནབཔརབལབརརཔམལནའཇམཔ

གལབཞགནསངཟདགཔརརཔལ ལཔཡམཚནངནསཔས ས

བདགརངདགལཔནཔསདགརསསཔལ ཡངལཔས ནཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

34

སགསལཔ ར དགརལཔན སསཔལ ངབམསདཔས

དགའསཔགསངནཔནལདང འརའབངསངལལསགསཔབབ

མངཔགངསམཐར སབརནསམཐསསངབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རབདཔབཟདཔརསཔརབསང དན

གནདཔལམཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནལམསདང

མངཐསཔདང རབབདངལབདལསཔརདཔདཀའབཅནགར

བམསལསགཏམབཟདཔདངནཔརཕནབཏགསཔསན གལཀ

ངཀལཔབནམམངཔ འརདངབཅསཔདནཔགནསརབསཔདང ལ

པརཉམསདགའངབགབསཔརརཔསགདལགཔལ བནམདགལཔ

མནལབསབབཔརསནས ནགསཚལམསཔལངསདདནའམདང

བལས བཟདཔརབདཀའབནགསན ནངངམགརབངལ

བརམཐངནས བནམདགངགསནསབནབརས ངབམསདཔས

ངམསལགསདངགགསདངསལངསདམསཔཡནཏནལསགསཔངཔ

དལདང བཟདཔ བབནསགསགནངབརམཛདད ནསལཔགདལསསད

པབནམམསགརདངསགམསམལཔལས སནགསཚལནསསཔས

ལཔའདདཔརམལནསལངས དཀའབགནསརན རངངབཟདཔར

བབནམ འརསབརངའགཔམཐངནས གདགསམསརབའགས

ང འརངབནམའརབཞགནསབཔལའསཔདནསསཔ

ལ ངབམསདཔས ངངངབཟདཔརབནསབཟདཔཕནཡནལསགས

རསནའངལཔསཉནཔར དབཟདཔལདགའབངསའསསནས

རལསངབམསདཔཡནལགམསབཅད7སའལབརརཔམཐག

7 གདཔལས ཀངཀལཔསངཡནལགདངངལགགདཔསགངས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

35

མསནདབནའབརབལསགསཔདབགསངནཔངབསའགསངདགས

པས ངངངགསནསགས བཟདཔརགསལབམསལདགསང

མཛདམཐརབཟདཔརབངཔརཐགསཔརའབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རདཔཚངསཔརསཔརབསང དན

སལསཔརམསཔབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡངའརབམ

ནའདསབསམགཏནལམསཔརསཔདབམསགནསཚངསཔའགན

བབསཔ ལསའཕགསཔལཔཡནལགནསབ བསགན

ངནཔལབནཔནདང ཡངདགམནཔདལདཔསའགནཕརལདངམ

དསབལགཔརངབརངབམསདཔསགགསནས རངསཚངསཔའག

ནནསའདའབརངའབབལཔལའརབགབལབནཔསགངས

ནཔའརའབངསབཅསཔབནཔལམལབདཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

མཔངཔརསཔ རབསང དན

གཞནདནལརབབཟདཔལབནཔསཔརབསན ཡངནབམན

འདསནགསཚལཉམསདགའངནཔགནསནངངཔནཔགགརབག

རཔ གནགསངརལཔསནསལགསཔམསབསཔདང

མཔདང ངལབསཉམཐགཔམཐངནས མསཔསངངམསལངཔར

གཡད སམསངངལསསཔརསགསཟསངནཔབནབག

ནསསབརབར མསསམཐངབདང མསཔསངབནཔརམཛདཔ

ངཔརནཔརསནས བདགཅགལཕནཔརརངགའདརནསགསཔར

དཔའཤཟབརསཕདསའལམདཔརསཔདང རབགསནལནན

པརབརགསསསསཔདང མསབནཔཁགསརའར ངཔ

འབསམཔགསཔརབདངབདགཅགམསངམདནཔནསཐརབརབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

36

གམཉནནསམསདཔའནཔ ཤམསངསནསངམདནཔནསཐརབར

མཛདཔགཞནདནལརབབཟདཔཡནལགམཐའམའ

བཔབནའསཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ དངགསམ མང

དང བནའསགརམདགདང གསངནདངགསའདབའ སབན

འསཕརནརམཛདཔབའ

གསཔབད དནབཤདཔ ཡང སདལམསབཟདཔབབ སད

ལསབགབནལས གཞནདནནཔཆདང འགཔགབལའག

པའ སབནའསཡནལགབལས

སགགཔབརསཔརབསང དན

སདལསབགཔ བནའསརན ཡངནབམནའདསད

སརབགསཔལཔ གསགལབསཔངབམསདཔརརཔ

སངམངཔཟབལམསཔ སམཅན མ གངསངངབ

ངནཐདབངསཔ ཁངངངམགནགཔནསབབསཔརམཛདཔདང

ནཆདགཞནལགནདཔམནའབགསནསདམཔལམལབདཔརམཛདཔབན

འསཡནལག

སགསཔགསམལབསཔརབསང དན

ལམསལབནཔསཔརབསན ཡངའརབམནའདསངབ

མསདཔའམསཅནལངརངབནཅན དབངཐངབལབལདགའབལཔ

གསགརཔ ལལཔ བཙསསགབརརཔ མནཔས

སཔནཔརབསམསནས བངབརབཙའབཁངཔགསའབའགལསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

37

པ ནརདངནསབནཔནངའངཔ གགསགདངགདལསངབ

མཔསབངབགདང བསཔསགསས བཙསཔགཡངསས མས

དཔའནཔ བསདནམསམསགདནམསསམགས བབནཔལངསད

དངའབརལངསདཔརརནའང ནམསབལམསཔརསཔརའརབ

གབལལམབཟདཔར ཡབལཔརརབངབརགསལབབཏབནས ལད

དཔལདངའརཔདངའབརབརནསདཀའབནགསནགནསཔརརཔབན

འསཡནལག

སགམཔམརསཔརབསང དན

བཟདཔབབཔབནའསབནཔ ཡངའརངབམསདཔའནགསཚལ

དནཔགན མམགགརཔ ནཔགསངབམས

དཔརངབནསནས ལའགསཔདཔརབཞནཔདང ངམངསཔ འབ

ལམབཀགཔ ལགཔསགབཀབཔལསགསཔབམསཔབརནསགནདཔརསང

ལབདངདགའབདཔརཕནབཏགསཔརདཔགནདནགསམཐངནས

ངབམསདཔབསམཔབགཔར སཔ མདརསབསབ

བ ངདགངངབརའརབལ རསམདབནབསང

བཞན གཔསབལམསསཔལ སགནདནལབཟདཔཡནཏནདང

བཟདཔལབནཔརབནཔརགངས རལཕནཐབསགཔརབནཔས གནད

ནདརབམནསམབསབད གསསསསནསརངབརརཔ

བནའསཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

38

སབཔ ངམརསཔརབསང དན

སདལསབགཔརབཟདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབ

མསདཔའནགསཚལགནངམའདབཤགགམཔཚགསདངནཔག

རཔ མསཅནམངཔཡངསབངསནསབབརསས ནསགམས

དཔའནཔནགསངསངབལས ངགགགསབསཉམསའགཔལ

ངསངའངས དསསཔལ ངས སཔཚལགབར གལ

སཔངམསངགབལབསལབསགངདགའབརསང ནསག

ངམཁཟསམདཔསབཚབསགངསཔདང ངཡང གསགཞནཤཟ

ཁདངརམགསགསཔརམཐངབལ ངམརཕནཔལནལམན

བརབསམསནའངགམངབས བདགརམཆགཔརམསསམནས ང

འངསནསམནགསརཔལསངམབཏབཔན ངསངརསགབ

མསརབགཔལ ནགསཚལགགཡདཔས ལབསཐབསསཔསམ

བཟདཔདང མསདཔའནཔ གསདབགཔརངའངསསཔ

མསམག བདགདངནཔའལཕནབཏགསཔང རསརབགཔལ

བདགལམཡདབནརབཟད དམསགགསངདངབརསཔ

དང མབབརཤཡངའགསཔལརའབསབམསགསཔབཟདཔར

དསརབབལཡངབདགདབཟངཔབནཔརརསཔ རབསད

ནམསསཔལ འནའནཔགཡད ཕནབཏགསནའདདན ལན

ཆགསསཕནམབཏགས སངབམསདཔའམསགཞནལཕནབཏགསཔལ

འནའནཔདལསགསགངསཔས དརབམནསགསསསརབ

བགས མདཔརསནསདངབརརཔབནའསཡནལག ན

དངལམསབཟདདངབནའསདནནཔ བགགམདངབརགནསཁངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

39

བཞགཔ སནཔདང ལམས བཟདཔཕརནབཚནབམསཔསམ

དང བནའསབཚནལསབབཅསསརབསསབཔབསདནན

གསཔཞརངགངགམཕརནགསཔརངཔསནཔ

བནའསགམགདང བནབསམགཏན སརབ ཐབས ནལམ བས

སབཚནབཅསསརབསགགང མཐརནཔམཛདཔབགས

བམསཔསསཔརབསབདངགགཔའ ཡངབནའསགམ

དམབན དདཔནགརམདགནདྷདང གསངནགསཔའདདངག ས

དང བསམགཏནལ མབདགནངབདང ནདགས བནན

ནནཔའད སའགནདགའདངབ སདང སརབལ ཚངསན

སདནསན འབསདངལངགདང གནགསསདངགཞནདང

དངགངངབ སདང ཐབསལ ངཅནགསརམདང བནམ

གརམཁནམ ངལདངལ ངནདངབ སདང ནལམལ

ངབསནཔའདདང མགབས ངདདཔནནརབཟང

དང ཤབབསདནམསབས སདང བསལ འདནམནཔཔ ས

པདངངཔ ཆརཀནརཅནདགའདང ནམམཁའདཔལདངབ སདང

སལ འདབཟངངངཏག སངསདངའངང བངད

ལ ངབམསདཔའགསབ སས

མགམཐརནཔམཛདཔབགསལ འཕདངམསགསབམསདང བཟ

དངརལདསའངདང དཀའདངགགསབདའམས ངབསའར

ངནའདས སབདངགགཔབདགདཀ པགམཔརངངསཁང

མཛདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

40

མགདན

མཁསཔདསཔདནངམལགསང

བ ངལའབསཔནདངལ

བདགངདངའགལསམསཔམས

རགནསམཁསཔདགལབཟདགསལ

རནའགནའརབསད

ལདམ རངབནནརབདགསང

ལབསའགམཁསཔགངདགལ

བནར ཚབསནསཚགསདསམ

འརབདངགགཔ བསདནངངསམཔརབགསཔ མའངསརངའམསལཕནམསས བལརབགསཔདབནལབའ

དའ སམལ

བནདབ

༡༽ འཕགསཔགད པ སངསསབམནའདས

༢༽ གསབདདཔགབསམའང སལདབདབངཔ

ལ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔ

༣༽ སརབསབསདན ཀ པརངང

༤༽ ལསདནནམཐར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

41

དངགལགསགསབདདད པནབཟང

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

འརདངགལགསམ

ཐརམདརབསདམཚནཙམགབད

ཡདའཡང སགསརངརངས

ས མམཐརའངསས

ཤབཏགསདདཔནམཤ

ཡདང བནཔབདགཔསངསས

དངབསབམམཐར

བབདགདཔརརཡདཔལས

གཔཔསམཛདམདདཔ

བདགསཔན བསདནམསནཔ

གགསགཔའརདནཔས

རམནའལབདག

བཞགགསཙམགབདཡདཔན

ཐམསཅདམནཔལགགའཚལལ འཡངཐགམརམཚནམངས

ལརཡངཝན མམབདཔནམཁསཔགསལཔགགསཅནངཔ

དལཁབནངམཁསཔནགསཅནཡདཔན ངདངགགཁརདཔབ

བསགགནངབནརཝད ལཔསནཔམཁསཔགཡདག མ

བདཔནསགངསདབམ དཔབབགརབཀའགནངམད ལནལདར

མགནསནརཡདའ འབབརབཏང དཔབའབདཝད ལ

པསམབདཔནམནཔནམལས འདདཔབདའབད མགནསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

42

འལབའབདདགགཔབརགངདབམ མབདཔནསགདགང

གརའབདཝད གནསནས བན འཐད ནརབནར

དགགཔབད མབདཔནལནགངཡངདཔརསག ལསལཔསལན

དཔཕམཕམཔནར གནསནགསདས ལགསངནལདང

ཚནཔཡདའགནསནའབངསའབདནག གནསན ད

ངསརསག ལམམརམམསགདངཡནཏནདཔལར

འཛམསགསག སཔབསགགསདམཚནདནམཚགསཔ

མདངའབགསག མ གཏགསསམ གཏབམཡདཔལས

མ ངཡངརབཏགསག དངདངསགསདཔབད

ལཝལས ཨཔགནསནསདངསདདདལསཡངཕམཔན ལལས

ངདཔབསལབསམགཡངའགའངརཚགསགཏམབཏངག

གསལསམརལརཡང ལདསཡནཏནདགའཝལས ལདས

ད ལཔགགསཅནངཔམབམ དལཁབནངམཁསཔཡདཔ

ནདབསགཝད ངནལདམགནསནཡདརའབད

བས རལས ངལསགནསནལནསཔལསའདདཔབད ངསདགག

བཞགའབདརགནསནསགདགསངགརའབདཝད རལས

ནརབན འཐདརདགགཔབད གནསནལནབདཔལས ལཔ

སལནདཔཕམཕམཔནར ལགསངནལད གནསནལསལགན

རལནག གནསནནལདལསའཐནའཝད རལསདརངན

རངད ངམནཔནམལས ལགའནརབད གནསནསའབདབ

ན དཀདརངདང དཀངགནངརབདག གནསནསམ

རལདགའཚརའབདགནའམནརབནག རལདང

གསདཔབད རལལསངག ལལསགགསདཔམཐའམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

43

གང ཟགའརཡདཔད ངརགསདཔགརངབངརངལདནམལས

འགའབདནནརབགངདདཔད མགགསའརབདཔམཐའམཔ

གངཟགམནམསག

ལསསའའངསམད མཚནབཟངདངདདབནཔའངས རལསཕ

ངབཏགསབགཔད ཨཔངརལནམལས ལསངསལར

བཏགསག རལས སཔསཕགསལསའསལརབཏགས

ག ངསམངལསའསབཏགསར མངནམལསར

བཏགསག གཞནམཚནངཔརདབངསགཔགནསམསཔང

གདགངགནམདསདམཁསཔགརག ཨཔརལམ

གསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའགནམསརམན ར

བམབཡདབདཔནའབདབསགནངག

གལ ངརངཐགཅནམམནནའདནའནདཔརའགན

ཡདཚདགསལབབཏབཔལས པངནསསའངསག འནགནསཚང

འརབ སབཟངཔ འགསཔ ནམམཁའའརའབརམཐངམལས

གསམཚནབཟངཔནམསརམསདགའ གནསཚངབསམངར

གམདངགཙངབན ཕངཐགཁརདལནཐང ཅནདངནཔནཆ

བཏགས བདགའནམའབདབམཐའམར མཚནབཟངཔ དདནཔ

བམགའངསག སམཐགཕངཔརནམད ཕངཔརབཏབདབམཚར

མཚནཡངཔངནསསརབཏགསག ལལསགསནམལསགལར

བཏགསཔནམས གཞནའགཔགནསམསཔཕརལསངམཁསཔནཔར

ར ཨཔའནམགསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའག

ནམསརམན རབམབཡད བདཔནའབདབསགནངག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

44

ནམགམརལལབགདང འནཔངནསསབ

གངརགནངཁམསསངསའཝདདག ལབགསགསངག

ར མམའཝད པངནསསབགངམངམཉནའག པང

ནསསབགསལབགདཆབབདཔནག གསངག

རཉམསགམསརནབདཔད ལབགསངབཅསབདཔནམ

སཔན མདངབསགན འགནནངཡངསགསཔམ

རལན ངབཅསམཁསཔནཔངསནགནངམནརབག པངནས

སབགལབགསདཆབགསངགགལསབ བདཔན

གནམརའཝད ངབཅསབདཔནམསའམདངབམསཔན ང

བཅསབདཔནམཁསཔནཔམའནཔངནསསན ངབཅསགསང

གངལསབརབག ལསམབགཚནགསརངསས བ

དཔནའབདསརལགའཝད བདཔནསགནསལགསརཔངདབམམཐང

འཝད ངབཅསསགསངགངའབདརའངཆབསངཔའབདརཝ

མས ངབཅསསངཔའབདའངའབདརཝམས ཚམཆགསརགསཁ

གསསརངསས བདཔནཝད བདཔནལདངཔངནསསགསཀགག

སགགབའདདཔམསག ནང ལསཕམགསཔངནསས

བབརའགནངབཝད ཡབསདལསཔངནསསགཔམཁསཔནན

ནབབརའདརམགནངབས པངནསསཡངཡབགནངབཝད དལས

གཔནན ནའདརའདགནངབདཔར སསངག

ནམགལཔབདངདའངརགསམདཔསན མནལཔ

གགསཅནངཔམམཔརསམསདབཏངག མའནསདཡབ

བསངནཔན སབསཔངནསསནཔའབད བསབངད

མནཔངནསསསནབབརབཏངག པངནསསཡབསགངསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

45

མནབགསསགདནབབངའང ལཔ གདན ནཔ གདན ལབ

གདན མགགདན རབལསལཔ གདནཡརབཞགདརངནཔ གདན

དརབབཏངག འབམལཡངཡབས གདནབཡདསལསལཔ

གདནདངནཔ གདནཡརབཞག མརམགཐབཔགདནམཅཆསགདང

ལབགབཞགདརངལབགདནདརབབཏངག ངགསཀརངས

ས ཡབབཀའརདག སཚདརནམད དང ནཆ ཞབསའ

བགས དམགའབབངཔངནསསསལབབདག

དསབཝདདངཞབས ནཆགསཤམའགགརཝད ལསག

སམཐངདངམགསགསཤམམཐངདའངརབད པངནསས

ས ལནམསནངདམམཐངབབནངདགམམཐངརབད

ལས གསབསཔདང འརའརབཞདགདའག འབབ

འསཔལ མཁསཔགབགདད རགངམད དལནནམ ར

བལནའགནསསབནརགངསག འབམལས

ཡངཔངནསསབདངལནགའཐདཔའབདབམཐའམ པངནསསགས

བཅདཔའགངསག ནམསཐམསཅདརན གརམསཐམསཅདམཐ

མཚམསཔ མསཐམསཅདལཔ གགསནགདནན རགངམ

ད དཔངནསསནནམརའཝད འགནནངབནརགངསག

ལསཔངནསསགསཔངབཅསམངསརབངརབད ང

མགསཔརངནཔ སའནངཔཐགབཞནའགསའབདརནམད

གའབད ནགསཚལནངདཀའབདཔརའརབག གསཔམནསམད

པརརབངབམགནརལམའབདབལས པངནསསསཕམགསས

འཐནའངརགངསག ལསཔངནསསཡབམལསགནངབངགནངབམ

གནང ཡབམགསདངནང ལསརནམཉམགཞནདངབཅས མ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

46

པརརབམངབརབགསདསཔརགསལབབཏབང ཟསབཅདབགསཔལས

མརངདངནམཉམསཡབམགསག གཞནཔངནསས

ཟསབཅདནམཐངའངནམས འབརངརབངབགནགསནཔཡདཔ

ལས ནམའབདངའདགསཔའང བཏངགནངརགསལབབཏབབཏངག

ལསལའབདསརནམད ལབམབདངབཅསདནཔགགསང

གའདནགསག ལསཔངནསསལངབཅསགསརབངབརའ

ཤགརགངམད ངཕམགསགནངབལགཐནའང དདཔངསགགས

དརཝད དཕམགསསགནངབམབཔནརཝད གནངབམལས

རངཐབཚར དསལགབཅརནགསའཐནའངརསངག ཕམགསས

ཡང ལདརངརབངའདདཔཡདཔན རབངངབབརགནངབ

ལལགའངམད པངནསསཧལས ངཕམསགནངབམལབརདཀའཝམ

བཅད དཕམསའཇམཏངཏའབདགནངབབག གནནར

གངམད དརངནམངསཔའངབབནཔ འངབམལབ གགསངམཔ

ཡདཔལསན ངའངབབནཔ འངབབསངབལསབནནརགངས

ག

ལསངགསརབངབརནཔའངགསདའབདསརསང ནཔད

སག བམགདམསངགགགནངམ ཚངསདའསགཐབར

འབབདཔད ངའནབག ལསའསདབད ནཔའལག

ཅནགལསཐརཔཐམསཅདམནཔཐབཔརསག ངགསནཔའ

བཞགམཔབན གནགསན འདདམ ཡངདགལབ

ཅན ཕམབཅན ཀནགཅན གནགརགརལཔ ཁབ

ཡདསརམསའངབམབནའབདཝད ལགཅནཙངཙངནམསག

མགརངགསཅནགནསཡངདགལབཅན རའབདསརདབདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

47

མཇལརབད བམསདབདཔནའ ནངཡངདགའག(ངའན)

མཡད ལསབངསམདམཇལགརབག ནངཡངདགའགར

ཙམསནཔགཞནལསབཟངབནཔརས ཡངནཔགཞནའདབམ

བའབདཝད བནཔདངའབསབ བདངའབདཔའཕངན

རབཔལསལསརབངསཉནདག མཁསཔདབངཔལདངཔངནས

སཡངནཔཡངདགལབཅནསརབངགརབདགསགརང

བསངམལས ཡངདགལབཅནདབརཐབག

ནམགའབདཝད བདཔནཡངདགལབཅན ནའབལཡདང ངས

བཞདགདཤརཝད ལསབདཔནདནདགདཔརབཞདགདཤར དསག

ལསབནབཞདགདཤརཝནནརསཔབས གརངནངལཔགརབདག

རགགསརངའབདབནངབནམམངས མསཅན

འདདཔདང འདདཔག འདདཔགནསལསབན དནདགབལང

བ གདམཤརརབད ལསནམ ཝནམ མནམནནར

ས རསབཞགག ལས ལདངཔངནསསགསསབདཔན ང

བཅསགསབདཔནལས རབངརངབདཐབདནན བདཔན

སབདཐབཡདཔན ངབཅསགསགནངརཝད བདཔནསངརངཡང

བདམཐབ གསང༡༥ པབསནམམཁའལསཕརརའཝད ད

བམའབདབན མགམགཞནའངསཕངབགསནའརལ

རབལཔ རབངནབནགགསཔདབམཡངདགཔརགསཔསངས

སའརའངརབལས དགསབནཔལརབངཚངསཔམངས

པརདན ངནལསའདསཔབདའཐབརངབནགགསསངག

ལལསགརངལསམརལཔགརའརགགདག ལ

སགརངགནསལཡདཔནབགནངརཝད སདསབསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

48

གནསལམཤསརལཔགརབདགགཤགསགས བནམནངམངསགས

སཚད བ མནམབདཔནསབདངགགསབམས

ལདངཔངནསསགསསབདཔནམནསཡདཔལསབདཐབཡདཔན

པས ནངརངབཅསགས མནམའངནམསརམནག དལས

ཕར ངབཅསགསས བདམགསཐབང གགཤསབབཤའབདཔ

ནརདམབཅའབཞགག སངསསབམནའདསལཔ འདམཚལཀ

ལནཏཀགནསནངབགསཡདཔནཔས

ལདངཔངནསསགསའརསབབབཅས ལཔ ཁབའངམད ལ

པ ཁབ ཟངངདདཔརམམཡདཔལས ངགསལཔ ཁབ

ངརའ ཨགདངམའབམམཡདའ གཞནཁལས དམགའངམན

ན ཡངནདངདངམདགསཅནབགསཡདཔལསནན རནམམཁ

རམ བགངདདབཝད དམགའགསཔདཔརས ནངསཔཔཧ

སགལངདལཝཐལགམབདངརནངའཝད ཨགའབདབན ང

གསའཝད ངབདའ བའམགམངཔའངམནང བསགགཡང

ངབདའམའངསཔས བམནའདསཐམསཅདམནཔནམལས ངགསའལ

བསའབབཔརགགས ཡངསངསསསནཔརཉནཐསསའལདཔད

ཡངདལམསའལདཔལས དངནསཧལསཔངའལབད

ལམཡདདངནཔལབཀའགནང ལངརནངབསདམསནག

ལདངནཔལཐགངཔལསནཔརམཐངལགསཁརདཔད ད

ལམལབམཚརབབམབདག དནཔག གལསརབ

ངམ སགབམདགའཝརསཔལན ལསངནཔ

སངསསབམནའདསན སངསསལསརབང སངསསས

དགའཝནརབག ལས དངདསསངསསསནགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

49

ལས སམསགངདགལསངབདང དངའགགངན

པ བནགགསཔགསསབཀའབལ དགངསཔལཅནདང

(སམསཐམསཅདལསང བནགགསཔསགངས ལའགཔགང

ནཔ དངནཔསའདགངས དྷ བྷགཏབད

ཡརདྷམམཎཿ) རནའལངཔ དནས བནཔབ

གངསཔཙམས ལསབནཔམཐངག ལམསདདསསགག

ངགསབཅདའགངསག བཔམསསའན བལམངབག

ག ནཆདམམཐངམཐསཔ ནསངནའདསཔན འཕངལས

གས བམནའདསདགབགསཡད རཝད ལས བམན

འདསའདམཚལཀལནཏཀབགསཡདརགངས ལསལསཔངནས

སདངདཔད པངནསསསགསཔདསབདཐབནནམ དཞལརས

མདངསབབན བམམཐངམསརཝད འབནངསདངནཔལ

ལསབབནགགསཔཡངདགཔརགསཔསངསསབདཐབ དརངཉན

རམནངབནབམདགརཝདཚརགགམབ དངཚརགག

གངགནངརཚརགསགངསམད པངནསསཡངབནཔམཐངག

ལས ལདངཔངནསསགས ཀལནཏཀཚལ སངསསམཇལབར

འཝད སངསསབགསསལགསཁག དངནཔལངབམནང

མཡལབགསཡདཔམཇལག པངནསསསལ གམསངསསདང

དངནཔལགསགའཚལརཝད ལསམབདའདངཔ

གནངའཚལརལགའཚལཝད སངསསསབམགངསག

ནནམཡངནགཞནཡངང གངལསསདམསབཤདཔ ལཐགམརག

མགཙངམསབནན རགངསག ལས ངགསསསངསས

བམནའདསཞབསགའཚལ མནད ངགསརབངགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

50

གསལབབཏབ སངསསསརཤག ཚངསཔམངསཔརདགརགངས

པཙམས ངགསམཏདདངཁརངབནསཆད སསམགམ

གསལངགམམདངངབདརངབངབནཔརགས ལཤའ

འཝབམཡངཡརསངག བནཔརགསགསབམ རཤགབནགས

རསངསསཞལབགསཔབསནངམན ངགསབམསབ

བཡདཔལསབམསབཔཡངརབངག ལས ལལམབན

པརགསཞགབལངམད སངསསངབལཡབགཡབབགསག

འཡནཆད དངགལགསམགབངངགསའངསརབསན

ན

ལསབང སངསསགངསགངསནང མགབངགསཡདཔལས

མཐརཧཅངགཡདབཤདཔཁགནང ངབདཙམམཚནདནབད

པན མཉནཡདམབདགམནདཟསནསསངསསབམནའདསལཔ

ཁབལསམཉནཡདནགནངརཞལསབསག མནདཟསནས

སངསསབགསགའབདདན ལམནཔདངགགཡངགནངར

སངསསསམནདཟསནགགཁརམཉནཡདབཏངག ལམ

བདའའནམདདམསཚལ ནགསཚལ ནདགའརབསགསཤམཐངམན

དཟསནས གའགརམསསཔབས གས

གགཡངམའབབཔར མགལདཚལམཐངམད འགསཤམའག སངས

སགསདསནཔསརགངསག ལལདར ལཔགསལལ

ནམདན དམསཚལནམལསངལདཚལརབནཔས

ལསམནདཟསནས ལལདདཚལའབཙངགནངརཚརགམར

བང བཙངམབབཔརམཐའནམག ལལདསདརངགརསད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

51

མསཚལབའབདབམངབཙངརབད མནདཟསནས གའ

བད དདདམསཚལངབཚར གརམདམསཚལབམ

ནརབད ལལདསངསབཙངརཁམག མསདཔནའབད

སརདཔད ལནབཔས མསདཔནལ འནདནང གརམ

དམསཚལབམས གརལལདསནདཔདང དམསཚལ

མནདཟསནསནདཔབཟག ལསདཚལགརབམད དཚལད

ཀལསམབཔབས ལསདཚལངརངལགན གརདརངལགན

རཝད མནདཟསནསདཚལསངསསའརབཅསབགསདནན

རནནཏནབད ལས སངསསདནའསངམགབཏང

དཀའཝདཔན ངསགའབདསངསསམལཝནནརམནབསམགས

ཤམའབདབཏང གརབམནདཟསནས ནདགའརབབངས

དང གརསམབནང ལསཁངབངསལའབདཐགབཅདག

གསགརཔསམབདགམནདཟསན ངབཅསལཔ ཁབའ

སངསསའརབཅསདནལསདང མཉནཡདངབཅསགརཔབབཝ

ན དརངནདགའརབབགདརབང མནདཟསནསདག

བབཤའབང ངརངནརངརངབདགདབངམགཏགས དསབདཔད

ར ནདགའརབབགསག གསགརཔསལཔགསལལ

ངབཅསདངསངསསབམམཉམདཔབ གལདངལནགག

ལགབག ཕམསངནབགབགརདབམ ལཔསབཀའགནངམད

སབཞགབནལལསདརསབཏབག གསཔསབཞགབནར

འགའའངནམས ཡངནབགཞནགའཚལནམསརམནག

བཞགབནལངམདདཔབསསངསནངངབཤམསབགས

གསཔནསགགསབགསཔད གསཔནགདམརརས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

52

ངསཧརགགལ སཆརངགཔཕབབལསབག ག

དམརསཔངལསངནལནསཔདངངབལགབཏང

ལམཏགབནའབདགལནམམཁའངཤལབཟའ རལངསལ

བཏངམདསརལངསརབཏབརལངསགསཔརངཆབབཟའབར

འཝད ཐབསདཔརགསཔརངཆབབསཐརགསག

ལསགསཔས བམརསཉནབནཔམཐངག ཡངན

དགའརབབགཔབས གསཔགཞནསམནདཟསན ངབཅསཆ

བགགལགཁངབགལསའབདར ལསནམབམབཟ ཚརགག

གཞནདགཡངདསར རངངམགཁམསསངསབགསསརའངས ཐག

པསལགབམས གསདདཔའབཅམད ལསསབལསདབསཔ

ལགཔགསམཁར གསཐགའབགའངགསཔའཐགའཐགབངམ

ལས ལགབཤགསཔལབམརབནཔམཐངག

ལསནདགའརབབཚརནམལས སངསསའརབཅསནངསལཝད

མནདཟསནསཡནལབབམཚནརམམབམས གཙང

བངསམདབབསམབབཔས འམནདཟསནཚམཝད སངསསས

སགསའདརངཝམནང འདསཔསངསསཡངདམསཚལབཟ

ལཝལས འཐནམབབན གསགཞནའརབངསཔནའཐནའངར

གངསདབམའབདཝདའཐནག ཡངའདསཔསངསསམགགས གག

གཏརཅན ཐམསཅདབ འརབའག གརབ འངངབནབརལ

ལཝནཔས ཡནགརངལང སངསསསའབབམཛདདཡདཔལས

མནདཟསནནདགའརབསགཙསཔབནབརལ ཡནབམཛད

འབདཝད ལལདམསནདགའརབཆཤསགནབདགངཡང

ནམལས ནབདགངའཐནམད མངངའཐནཔནདགའམསརམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

53

ག སངསསསམན ཡནབགནངམད དངདགནདགའརབའ

ལལདཚལ མནདཟསནནདགའརབནནརགངསམད ལ

ལདགནམདསདསངསསདདཔསག དམསཚལའངལ

ལདཚལམནདཟསནནདགའརབར ངགསཀམཚནཡདའ

ལསབནནཔས

གལསམཛདཔདགགབདན རངམལསའདསངགསའདར

ཅནངསཡདང རངསམནསསམམཐངམལས སངསསཝ

ད ངགསའདརཅནསགརགངས ལསཐརཔལམབདདན

སངསསདངགལགསམ སབཤདདངཡནངའབདབརའནག

ལའནམགཏགསཐབསདཔལས སངསསསགལདལ

ཐགལས ངལཐགལསའནརགངམད སངསསབམནངལས

ལཅནམག གལརབནམལས གལས ངལཐགལས

འནརའནམད ཞགབནའརསངག ཡངངགམངནཔ

འགནཁམསདསབཞགགགབགས དངངགམགཞན

དསཞགབགསནམད ཞགབནའརབས ངགསའདརཅན

ངཁམསཡདཔམས སངསསདངགལགསངཁམསདཔད མ

མསགནགས གལབརཤགརམསདགའགསའངམ

ད གཞནསམཐངམའལནངལདང ནཚདསཔནམལས ག

ནནརམནསངསསལསགངསབནཔབདག མ

ལསབསདམསབསཡནབགངས སགངསམལསམཡངབནཔམཐངག

ལསལགའནམདསངསསསགལ དངབཅསགསལདཚལལགད

མམནགརགངམད ལགདམནརག ལགཔདངབཅསགསགའལ

སལགརཝད སངསསའལཐགལསལགརག ནཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

54

དརལདཚལབདཔམསཁརནརནམགལདཚལདག

ལསགལསངསསསའལབམཚརཝད སངསསས འལ

འང དམགསའལབནརགངསག རདངགལ

གསམཐརམདརབསདམཚནཙམགདདཔནབདཔའཡངདབར

རག སམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

55

གསམགཞགགསརདགའནསབབགས

བདཔནབསམགཏན གསརབ

འཇམདཔལགཞནརརཔལམབསརབགགསསཔསགའཚལལ

ཚདམལམནསཐམསཅདམནརཔ

ཚདམརརཔནཔདདང

ཚདམལམནསསནའཆདམཁསཔ

གསངཡབསམསསངརག

སསབདཏགའཐརབནབཏང

ནས འརགམགཞགགཤམགསལས

བཅདབནནསབགསམདར

བསའཆདཔར ཡངདངཔསད

མཚནད གསཔགདབལས

གཔདངགད གམཔམནམདངས

དཔགགསདབ བཔཚདམདངཚད

ནགསདབ པགབནདབ གཔསལམགཞགདང

བནཔམགདནབཅསན

དངཔསད མཚནད

ལདངགཔསཔགམདནགགནཔསཐགམརསཔསཔགངའག

ནནསདས ཡངམཚནདདབངསན གསལངགཔསཔམཚན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

56

དན འགསལསཔརངབམཔ ཅདསརགགསཅནདསཔ

ནཔརལརངསངགསལབགལདང གཔསཔལགགསལ

སགསཔཉམསངབདལསཅནགལན

གདབ

ལདནགཔདངགདགསདབདང མནམདངསདཔགགསད

བ ཚདམདངཚདམནཔགསདབསགསདབའནཚགསཡད

གཔདངགདགསདབ

གཔ ལརངབནམནམམམཐངབརལདངའབདནམཔ

ཙམགཤརབལགཔསབན དརནམའནགཔན ཡང

མའནགཔསམཔམནམམམཐངནཡང མཔམཔཙམགལ

དཔདང གཞནཡངབགསལབནནསལབཡདཔརགསཔ

མནམམམཐངཡངམཔལཤརབདང ཕམདངདགའརགསནཔནས

ལསགསཔལམནམམམཐངཡངདངམཔལཤརབདགཐམསཅདལ

གཔསབན

གད

ལམཔམལརཤརབནསལལའགཔསཔལགདས

བདང ལངགཞནམནམསངབན དརནམནམཔའནཔ

གསའ

མནམདངསདཔགགསདབ

མནམ མགདཔནསལརངབནམནམམཐངབལམན

མསབན བསའམཐངསཔའལགསམཐངབཙམགལན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

57

པར བསཐསཔ སཚརབ སངབ སསགཔ དསསཔཆཚངལ

མནམམཐངསདས

མནམལའལདངམའལབནསདན མནམཡངདགདང མནམ

རངགས གཔདངལངམའལབགཔམནམཡངདགམཚནད

དརནམའནགས གཔདངལཡངནལནནསའལབགཔ

བསའམནམརངམཚནད དརན ངདཀརཔལརཔརམཐངབདང

གལརམཐངབ

ཡངམནམལབདགནནསདན དབངཔ མནམ དམནམ

རངགམནམ ལའརམནམདངབཅསབཡད

བསའརམནམནརཔནགམམགཞགམདརབསཙམགས

དསཔསབར མནམདགལརངནམངམནཔདསཔས

དརནགམསདཔལནམངམནཔགདབངཔནཔསགདབང

ལབདགན སབནལ གདབངལགགསལདགསནས

བདང མསགངནཡངརངགསའམདསཔསའགསའམ

ལམཐགནསབན ནགམཔདགཚངནམནམངམཚངནབ

ན

སནམསགསའམསསངབདགནགལསགསཔདབངཔགགས

ཅནཔདང དགསནགགསསགསལབནནསསཔམནམདགལདབངཔ

མནམསབནལ དབངཔ མནམདགསནཡངམསལསསབན

པགངཡངའགསཔས སདམནམསཔནགནསསསའན

སཔརའརབན སཔརངསརངདགཔའམ ཡངན སཔརངགསལབ

ཆགངནཔལརངགསབན ནསབནབགནསགསདངབདགདཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

58

དནསགསབམགསརཔམསལངའནལབནནསཡངནསཡངམས

པན ནམགདགདནམནམམཐངབལལའརམནམསབན

དགམཚནདདབངསན ༡༽ བདགནདབངཔགགསཅནཔགདབངཔ

སགསཔལབནནསསཔགཔདངལབགཔདབངམནམཚནད དར

ནགགསའནག ས དནགགསའནདབངསནསགའནཔདབང

སབར ༢༽ ནམངམནཔབདགནདདབངལབནནསསཔགཔདང

ལབགཔདམནམཚནད དརགགསའནག སསསཔ

གགསའནདས དནགགསའནད མནནསགའནཔདམན

བར ༣༽ གཔདངལངསཔརངསརངདངབཆརངགམནམ

མཚནད དརནགགསའནགསརངསརངདངབ ༤༽ བདགན

ངའནལབནནསསཔབནཔགནསགསམནམགསཔས

ལའརམནམམཚནད དརནགབལབནཔགནསགསམནམ

མཐངབའཕགསལམ དནམཐངལམ མལམ བཔལམདངགམམ

བསའར གཔདངལངམའལབགཔམནམམཚནདམཁསཔཕལམ

སའདདཔས ངམསགསལགགགསངབདབངསདང གངས

རཔརངབལསགསཔདབངཔ དགམནམནཔརའདདམད དགམན

མནཔརབནདཔསནམནམདངམནམཚདམལའབདཔར

དས སནངམཚནདདགརམནམཙམམཚནདབཞགཔནལ

མནམཚདམམཚནདདསན ངདགལམའལབསཔགགགར

ནའསཔན དརནབདགན དབངཔགགསཅནཔལབནནསསཔགཔདང

ལངམའལབགཔདབངམནཚདམམཚནདདང བདགནདདབངལ

བནནསསཔགཔདངལངམའལབགཔདམནཚདམམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

59

འནངརངགདངལའརམནམལརངདཔསམཚནདགགསའགཔ

ནན

སདཔག

ལརངབནམནམམམཐངནཡང གསདངམཚནགངཡངངབགལ

བནནསལཚདདཔགདཔགལསདཔགརབན ལཡངསདཔགཡང

དགདངརངགསཡད ཡངལགམཚངབགསལབནནསསཔརང

གཞལགསཔསདཔགཡངདགན དརན བཡདཔགསལབནནས

ཐགངལལཡདཔརགསཔ ལགམམཚངབདརནཐབཚངནཔ

མཚནདང ཡངནངསཔལབདབརའལནས བའགམཔགསལ

བནནསཡདཔརཚདདཔགདན མཚནརངནཔས ལབནནསསཔ

སདཔགཡངསདཔགརངསབན

ཚདམདངཚདམམནཔགསདབ

ཚདམ རངལགངནཔདནརའལདཔརགསཔ ལཚདམསབ

ན ཡངམའལལས ཚདམབདཅནསཔ སདང མསདནགསལ

དང སཁགགསགངསཡད དངཔ དན ཚདམགངན རངལལ

བབདཔཅནསཔའ སཔདནདང གསཔདན རམསཔ དན

གསལབརདཔའངཚདམནན སཔདནན ཚདམདདདདབངསན

ཎ བསའར སཔདངཔདང གསཔ རབསགསལའགཔདང ཎ

དནའཇལབདང གསཔསགསལའགཔསདངཔརགསཔདང གསཔརགསཔ

གསལསའརགསཔརགསཔལདས སནརངབསསལལབབ

གཔཚད མམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

60

ཡངརངབསསཔགས ཚདམབསསངསཔསསསགསཚདམན

པརབཀགནས ཚདམནནགཞལལཚདམགཞནསཔལབནནསནཔར

རངབསསགསདསཔརབནཔདང བབསཔགས བགསང

སཔདང རངགསལབནཔསདཔགམསཚདམནཔརབཀགནས

ཚདམནནརངལལབབགདསསབན གཔསཔགསདབངཔ

ཚདམནཔརབཀགནས ཚདམནན འམགཔནཔགདསསབནཔན

ལདན མནམཚདམདངསདཔགཚདམགས གསརངསན

ཏ

ཚདམམནཔའམཚདན ཚདམབདཅནསཔ སཔགགསན

པས རངལལབབཅནསཔཚདམམནཔམཚནད ལདན མ

གས ལགག ཚམབཅསགམ

མགསཔམཚནད ལནཔདངམནཔགངའངམགསཔ ལགག

མཚནད ལལལགཔརགསཔ ལདནགཔལགགསདངགདལག

གསགས མགནསལགཔརགསཔ དརན ཐགངནསབབ

ཐགཔབལལནནམཔལགགདང གདལགགསགགགས

ངབདབངསའ

ཚམམཚནད ལལམཐའགསདགསཔ ལདན ཆམཉམཔ

ཚམ དནའརཚམ དནའརཚམབཅསགམ མཚནགམཔབན

ངསནསཁལབཕསདཔགལམཚནན ༡༽ འངནནམ

མཔདང ༢༽ ཕལརནསདམཔདང ༣༽ ཕལརནམདམཔ

འ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

61

སནའགའགས དབལ ཡངདགཔསཔདང མགས ལགག

ཚམབཅསབརབཞགཔཡངདནལམནམཚདམདངསདཔགཚདམགསགག

བསནསཡངདགཔསཔསགགབངསཔཙམནཔསངསཔདངད

པརདད

ཡངདནཔགསརན དབལ མནམ སདཔག དདད ང

ལམསཔ བཅདས ལགས ཚམབཅསབནའདདཔན འདགདནལ

མནསགསདངཚམབཅསདནངསཔདགདངདཔརདལ གཞནམས

མབནབལ

དདདམཚནད མཚནགངལཡངམབནཔརརངལབནཔམཐའགག

སཔ དརནལསའསཡདཔམཚནམདངལསའསཡདམཔ

མགངསགཏགསཔན

ངལམསཔམཚནད རངལརངམཚནགསལབརངཡངསསདས

པ དརནདསགགསམསཔལགཔརཆགསསའནཉནས

འམནམངསགཏགསན

བཅདསམཚནད གསནགསཔཚདནགཔ དརནམནམཚད

མདགགསཔདང སདཔགདགགསཔ འགསནགསཔས

པདནརགསནཔགསགསཔལརབརཚདམམསཔལབན

ནསསཔམསགསནགསནགསཔསབནལ འལགཔདངགད

གསཀཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

62

ལགསམཚནད རངའནངསལའལབགཔ དརནགག

གསངབདབངསདང གཔརའནཔགཔ འལའངགཔདངག

དགསཀཡདཔནན

ལམགཞག

སཔསལསམསཉམསངབ ངལའབལབནནསལ

མགཞགཡངའབཚགསཡད སནསལམགཞགདང སད

གསཕནནགགསགགལསཔནང ལམགཞགསནག

བལཡངཕནཔརའརབས ལམགཞགམདརབས གན

ཡངསསཐམསཅདདངསཔལནལ ལངམངསས

གཞལ གབསཔཐམསཅདདནགགན ངརབཏགསདསཔམཚན

ཡང སསཔརབལནཔསས སགཞལབརབལནཔསགཞལ

རངབ ནསནགབཔསགབསབན

ལལཚདམསགསལདབངསན མནརདངགརགས ལརང

སནསསནརངམཚནདངམཚནགས

མནརདངགར

མཚནསགསལབནདསཔརམནམཚདམསགསསཔལ མནར

དནན དརན མནམངབགགསརག མནམགས

སཔརགསདངམཚནལབནནསགསདསཔལ གརདནན

དརན གཔདང ཐགངནལའ

རངམཚནདངམཚན

ལཚདམགསདང མནཔགསརངམཚནམཚནདངའབགས ཚད

མགསརན ལརངསནསབཔནཔརགཔསབཏགསཔཙམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

63

མཚནདནན དརན འསམསནམམཁའ གཔསབཏགསཔཙམན

པརལསནསབཔས རངམཚནདནན དརན གགསལསགསཔ

མནཔགསརན དངགགསལམཚནདངརངམཚནསབན དར

ན གཔ གབལབ ངཔ བདགདམསམཚནདང མནནཡདཔས

གགསལསགསཔརངམཚནསབན ཡངསགཔལཡངམཔ

མཚན མནནཡདཔགརམརངམཚནནཔརབདཔསདཔརཡདད

ལབ

སལདགསགཞལབརངསཉམསངལནསདན ལ

ལངལ གངལ ནལ འགལབཅསམཔབཡདཔལས

དངཔངལ

ལངབའམསམཐངབལལངལསབན ལམནམང

ལདང གཔངལསསརཡད ༡༽ མནམཡངདགངལལ

གགསལསགསཔགགསཅནརགསཔམསདང གགསཅནམནཔསཔ

གསམསན ༢༽ མནམརངལགསངལའལཔནལབན

ནསངབགངསརཔདང བགསངབལསགསཔདགན ༣༽ ག

པངལཕམནཔ ཕམདས རངམནདངརངམགལཕམ

ཤརའངབནཔས མགལཤརབཕམའབལགཔངལསབན

གཔངལལངགཞནདནསངབདཔན གངནནགཔལཤརབ

དནམནནཡངདནདངའབམཔཙམགནཔམཚནསན

ངལནནཡདདསཔསཔད བགསདངལངགཔདང

བངདངལངགཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

64

གསཔགངལ

མནམལལརངདངའབམཔནདརལལགལགངལས

བན ཡངདརནམཔགལམཚནན མཔསམའནམནམལ

མཔརངདངའབམཔགནབཔདབངསམཔམའནམནམ

གངལབཞགཔན གངལསཔགའདནརན མནམ

སགངབརབལརལདནརགསཔགལགངལསབཞགནའངའགཔ

ན

གམཔནལ

ནལསཔངབཤདཔགཔངལན ལནལསབདཔ

མཚན གཔལའཆརབའགསལམནནཡངམནཔརན

ཆགསསནསའགཔསནརབདཔན སནགཔངལདངནལགས

དནགགན

བཔའགལ

དནམནསའགནསཐབཔལའགལསབན དརནམའན

མནམདངམའནགཔགསཀ འགལམཔནཔའ

སནབདརབསཔམསས ངལསཔནལཡད གངལདནགམན

མདབང ནལགཔསསན འགལདནམནནལཡད སཔ

རངལགཔདངགདསཔནལཡདང གངལདནགཔ

མནམནལཡདཔདང བནནལགཔནདསནཔདང འག

ལའལསདངལགསམནཔདནམནསཔནལཡདཔནན

མཁནཔབནའསམགསབདརབསཔའདདཔལདགགཔགནངའགང

དགགཔདནམནགནཔརམམཐངབསདརངམསསདདཔརའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

65

མགདན

སཔཎས དབངསགསཔགཅནའ གཔལངབམཁསའ ས

གངསཔར སཔལལའགཔདབངཔལབནཔསཔགམཔར

སཔལསགསཔདགསལརངབནགསལཔརམཐངནཡང མསགཔམ

གསནལའགནཔསསའནས དརནབསམགཏངས

པགསཔགཅནདང གཔསལལསསའནསངལརང

བནགསལཔརམཐངབཔ དརནགལངནཡངབམཁསཔནན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

66

གསགསམགཞག

ངགབསལགམཚངབགསལབནནསརངགཞལགསཔ

སདཔགཚདམམཚནདསབཤདཔབསལགམཚངབགསགང

འགན ན ལསའསཔལགམགསརམདབསཙམགན

གསཡངདག

ལགམཚངབགཏནགསགསཡངདགམཚནདན ལགམ གས

ས སབ གབདང གམཚངབགཏནགསསམམཚནགསཡངདག

ན འངདརན བདངནཔལལསཅན ཡད བཡདཔར ས

པགསལམཚནན ནལདག བབས བགསན

བབསགགསདཔདགགས དགདངབབས

ཚགསཔནལ བབནཔདགཐགམརསདས

ནསལགམདརགསཔཙམགན གསབདགནལདས

བཔགསས གསདངབབསགསལནམངམནཔའལབཡད

པདབངས བགངཡདསལཡངཡདདསཔསབ དགགས

དསལབགཏནནསདཔགབདནན འལགམཚངབ

གསགལབནནསབབགསཔསནསདཔགཚདམནདས

འབསགསདགལཡདཔའམཡངནདགདསགནཔརབན

གསསབང སབབསདངགསགསལའལབཡདདབདས

གསའལབབནསབབཔསགབགསལབཔན སབ

འལབལགསབགགནཔའལབདང ལསངའལབགསཡད

དརན གཔན སཔནཔར རནགཔདངསཔགསབ

གགའལབདང ཡད བཡདཔར རནདངབགསཔལས

ངའལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

67

གསཡངདགདབ

གསཡངདགལདན འསགསཡངདགདང རངབནགསཡངདག མ

དགསཔགསཡངདགདངགམ

འསགསཡངདག

འསགསབདཔལགམཚངབགཏནགསའསགསཡངདགདན

ན དརན ཐགངནལལསཅན ཡད བཡད པར སཔ

ཁསངསགསབདཔའམ ཡངནལཁསནཡདཔངསགསབདཔ

དསགསཡངའསགསངསབབན དརན ནཔགཏངབསཅན

ལངསདའངབན ནཔསལངསདམསསབ སགངསཔར

སཔའ

རངབནགསཡངདག

བབསདངབགགཔསགསབདཔལགམཚངབགཏནགས

རངབནགསཡངདགདནན དརན སཅན ག སཔནཔ

ར སཔ འགནལགསཔགསབདཔགསགསཡངརངབན

གསངསབབན དརན བངཅནསཅན དལབསབདང

དལའགནནརགསཔར སཔའ

མདགསཔགསཡངདག

བབསདགགཔནཔལགམཚངབ གཏནགསམདགསཔགསཡང

དགདནན བབསདགགཔསཔ བབསལ མན སཔ

དང ད སཔལསགསཔདགགགཡདཔམསན དརན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར སཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

68

ངབམདགསཔ

མདགསཔལདན ངབམདགསཔདང ངངམདགསཔགས ང

བམདགསཔསཔ རབཏངནསངངབསགདཔརབབཔལཚད

མསམདགསཔགསབདཔལརབན དརན གངཟགབདགསཅན

ད ཚདམསམདགསཔར སཔའ

ངངམདགསཔ

ངངམདགསཔསཔ རབཏངཡདཔསགནཔསབསའརཡདནང

ངབལམདགསཔགསབདཔལརབན འལའལལམདགསཔ

དང འགལདགསཔབཅསཁགགསཡད དརབདམཔབན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར རནབགངལའལསལ

དཔབསསབདཔརབཔདང མནགའརསཅན ངབག

ད ཚབགནབསདངནཔཡད པར རནངགའགལཚ

གཡདཔབསསངགདཔརབཔའ

བགསདངདགགགས

གསབབསལ ནརབདང ཡད རནགསརབཔགས

ནཔསབགསརབདང བབསལ མན རབདང ད རབ

ཡདནགསཕརལདགགཔདགགགསསབན སནའསགསདངརང

བནགསགསཔབབགསདང མདགསཔགསདགགགསན

གསརང

ལགམཔདགལསགངངམཚངནགསརངནཔདང ལབནནསས

པསདཔགརངན ལདགལསགསསམཚངནགསམབཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

69

གསནཔདང ལསསཔམགསཔ སབམཚངནགསམས

པགསདང ལསསཔཚམཅན གབམཚངནགསའགལབ

གསདང ལསསཔལགགའངབནན

དགདརབདལ ༡༽ མབཔགཏནགས སཅན གཔན

གསགངནཔར སཔ ༢༽ མསཔགཏནགས ས

ཅན གཔན སནཔརསཔ ༣༽ འགལབགཏནགས

སཅན གཔན སཔནཔརསཔའ

གསམགཞགལགནལརལ

གསགསཔའདགངརངཚ ཉམསངལརབ སཅན ན ན

པརསགསར དས དརན བསདངགསར གལད གང

ནརནདརངམགལའརའག རན འགལདགསཔགསཡངདག

ན འངབསདག དགལདཔབབས དརངམག

ལའརཡདཔབདགསན སནབསདམགལའརཡདཔར

བནགསསབཔན དམགལཡདནདགལདདསཔསསབ

བ དགལཡདནསའརམགལའརབཔསགབབཔན

རསཔ

གཞནགསདགགདངདཔངབ གསརམསལགནདཔབགསནཔས

སནདགགབགམསམབདཔར དསཔདནརངགསལས

ལསངབམདཀརདབས བམམསལདཀའགསདཔདང

ལཅནབསཔམགཐབནས སནལངསཔདཔརཤག

སཔའཡངརབངབབནཔ གསཡསམཡར བགམལ

ནངསའགལངགསརགནས བསམགཏནངཔསགསབསཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

70

མགང

ཡངདསཔདངའལབགཏམམདརབསཙམགན འཡངབཤདཔདང

མདདབའནནསདཔམཚལསབལབགངཟགམསལདམནབདག

འབསསཔགགགསཕནཔགཏནནསདམད འནངནངཔགངགས

ལཐསཔངབབཔམསལངཟདཕནཔབདང གཔརངའལསཡན

འམདངམཁནམསལགའདདསཔལསའགནབབསཔན སསཔཎ

ཚདམགགརགརབཞགཐག བདནཔབཤདལསཁངབནཔག

མགཞགམདརབསགགདང ནམནཔདམདཀརཔ ཚདམདནགཔ

ངཔགརབཞགཐགནསགསགམགཞགམདརབསགསགསགག

སཔའསང རངའདམནམསལཕནཔརརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

71

སམཛདམསལནལདདར

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མ དདངབརངངལགངསནས

དནནཐརཔལམཐགངབཏངསང

ནརདངལངསདམདམརགངསནས

དངམངབཡལབརདརསང

བབདཔལབགངརབབཞག

གསམཐའདཔགའནལའརསང

ཟངངདཔདནཔགནསགངས

ཆགསངབམལགདམཁཤརསང

གགརའགནསརངམསམཉམབཞགདཔར

མངབསདབངདངམནངགབཙངསསང

གནསགསབགཙམཡངདཔར

ཁཕསངསསལཔལབགསསང

དབངགརསམཔབངབསཙམ

དབངདནངསངནབསགསགདམསསང

སངཔལཐགདཔར

ཕ འགདལའནསང

ལསངནབསགསཔབསམ ངལདཔར

གཞནཕནབཔནམདགཁཔསསང

གཡདངབནསགཞནམརབབསམསང

དལབལམགསདརསའནསསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

72

རངརངལགངཐབགངཡངདང

གཞནལཐརཔལམའནདགསརསང

བམགསབཐབནགསས

གམགགསཚདདནབསམསསང

མསཔཤརབམསམགགདངདན

གཡདངལསབབསཔནརཡངབགསསང

འལབའནཔདངགགལསག

མསམནགདམཁསལའབབསང

ལལསཐར མཔབལགསམསང

གདགསགའགམསལངསསང

ལལདནཔནགསནགནསཔརསང

མསསངལདགསམཉམསནབརསང

ལལང གགསནགནདརལམསང

དགསཕརཞགགལངསང

དགརགསཔཙམཡངབདཔར

བགགསགསཔནགསསསང

བནཔགངདདཐབསདང

ལམབནསགཡདཔརབསམསསང

ཐསབསམམསབསཐབསདང

ཐམསཅདནངསལསའཅནམསསང

མདཔ རལཆསདལབསཙམཐམསཅད

བནཔའནཔསནཔརབསམསསང

ཁགགསཔབནའ

མསནཔརབཤདངརསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

73

བནཔམརཞབསནགཉནའངབ

སཔརམསམསབགཡདདསཔནནམ

སལབནནསའངཔབབལས

སཔནཔལསབཟངབནནམ

ཁཟསགདངའསཔབཟའབལས

བསཁཟསམབཟའབཞགནམག

སཔམཚངསཔནསས

སམསཔསསདནནས

གཞནནབདནཡངནབལསཡད

གལགསལཕགཔལངཡང

རངགནངཟདསནའནབསནའལལ

ནདངམནརངརངམསལདདན

བནཔཆགཡདདརངལསསས

སབདམངསསལམའ

སསངསངམགངལདདསང

ཧཧགདམ མཚརགཏམསཔས

དསཉམསགསལངམདགམབསམ

གཉམསམཚརཞརསཔལགསས

དའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

74

གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

ནབད

གཁངའཡངངགསརདཔནབགསཔནསངཔསརབནབསདཔན

བདངཔསལའརབནཔདངསགསདནལསལ༡༦༨༠ ལརགབཏབ

གནང རབསདངཔམཁནརབསབནཔངགདབངནལསསམཛདགནངཔཐག

ནངནནཡདཔཁངགནང འལསངསདགཏགཏགཚངམ

གཐགབདདཔལསབན དབགསཡདནསདགཔགལས

གཞནཔསཁངའརལསཨགརངབདཔབབན མའངསཔ

ཁངའནགནཔརལསམསཔར ནམགའབདཝད ནརབཏགས

སམགའརནཁཡངའངརཁགབཅདབགས འབདཝ

ལསབན ངསམནབསམལསའབདབན ཁངའརལསསའ

དཆཡངགགབརབབའབད མལསམགནཆདགདཔརག

ཐགཕབགསཔན དངཔསངསསབནཔཞབསཏགའརམས

ཡངགནནརབན སནངདནམགགམདསདང བརབཏགས

པདནམགགམརམཔམའཝགསཡདཔརལསགངསཡདཔལས ཐ

མའསངསསནསངསསདནམགདང དམསགསབམས

དནམག ལསདངཡངདའནདནམགལདའས འ

ཡངདནམགདསའསབད གདངམདཔགའཐདཔརངའབད

དརགངསཡདཔལས དནམགགམནཡདཔཁངནའལས

འསསཔན དམཚནསཔདདཔས འགདང

མདཔསགསལབདབནཔགབསགསགསའང འརངསཡང ད

གསངབའསཔརབནཔལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

75

གམལབདང གསངབཡངསགསབགགས

ནགམཡངསགསམཚར ནའདགནསབར

དསངསསབནཔས འབནའལལསབང

བསདནམསནཚགསཡངསགསང 8རགངསདབམགན

གསཔཁངའསབཐགལསརབསལསརབསབཅདབདགའནགསཤམའཐབདང ཉམསགསཡངབབད དངཡངབསདནམསཚདདཔགབསགསགསཔའརམས འརངསཡང མདལས སངསསམདནམཐངནས གཔརཡངབསཔར རབསབདང སབདངའགསའར9 རགངསདབམ ནངམགརལསངཉམསབསའབདགསཔན གནསབསཡངངབདང བདསགནདཔབཀལགས ལསགསཔཕནཡནམཡདཔརགངསག གལདཁངའལསརལསམསཔན ལསདནམསན དམསཔནའར རམཁསཔསགངསདབམ དཔདདཔའཕརརངབཞག མཐའམདདཔདསམཙམགཡངཐབསདཔལས འབམམནཁངའ བནཔདངའབདནབསཔབབ བལཔལསབལཔབརབནམནརདགས ཁངའལསབའཚལའབདབབད འབམམབའཚལའ ནངསའགལཁབགངབམགནདམཔསཞབསཏགགནམམཚད ལཡངསདགའདདཔལའཛམསཀནབནངལསདགདངལམལངབརབདསཡངནངཚངའསངལབདངངས གགསངགསསངལསབའཚལའབདརན

8 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༠༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 9 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༡༥ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

76

དགསདབབགརནགརལས

འངསཔངགསདམསནརས

སསདལབའམསམམཛདཔ

མཉམདཏགལསཔསའད

སམཁའལམནརབསབན

འདཞགསངསགལསབང

བནསབབགནསའདམཛདཔ

བདམམསལའངགའཚལལ

འམགཔངསགསདནནཡང

གབསམལགབཟངཔསབལའདས

ནདཔལསནཔག

གདམརསརམ ལསཐལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

77

རམདཔརབདཔདངབམཔརདམབཅའབགཏགའཐརབནབཏང

གགསངགསསངཆགསརབསརདསམཐངཐསང རདངཆད

གདཔཐགལསམཔབན ༡) སགནསད ༢) ལསགསངདན

དདཔ ༣) གགགངམཐམབརབགངདནདདཔ ༤)

ངཅནཁངརགནསདན ༥) ཁངཆགསརབསདས ༦) ཁནལས

དངནརབནའམསདགསལ ༧) ཁངབངསཔབདཔ ༨) ཁང

རབགནསདངདགསལ ༩) ཁངཐགགསཔབབཏངཔར ༡༠) བརབས

ཁངཉམསགསཡདཔར ༡༡) ཁངནངནདངདགསལ ༡༢ )

ཁངབནདམངསཕན ༡༣) མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

༡༤) ཁངརབས ༡༥) རབསདགཔགལས ༡༦) མགསལཐབ

ནཔར ༡༧) མཚའམངར ༡༨) ཁངསམད ༡༩) ཁང

ངགནསཡངསགསཅན ༢༠) ཁངདནགརདངངདཔན ༢༡) ཁངའ

དམགརརཡདཔར ༢༢) ཁངནངདངབབགསགནངཡདཔ

ར ༢༣) ཁངནངགསནཡདཔར ༢༤) ཁངཉམསགསབབང

ཡདཔར ༢༥) ཁངགརཏགབཀལབསན ༢༦) ཁངལསབད

བསབཅསསབཅདརགལསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

78

གཁངཆགསསསགནསད

ཡངདསནངསཔརགཁངརདཅནངཅནགཡདའ ངགསར10ངཆའགགངདའག11མངའངསཆགསཡདཔན ངགསརལས

གཞལམངཁགའཝད ལཊར༡༩ གསཁརགའངམབང

མཆགསཡདཔདང སགནསའཁལསནའགསལཊར༣ གསཁར

གགགངམཐམབཆགསཡདཔའདབས ནབསཅནག

ཁངའཆགསཡདཔན

ལདངག ལསགརགབམའཝཡདཔངདནདདཔ

ནསཁན མགརལསདནནའཡབལཔསམཐར

དབཏངམད འགལབདཧཤངནག བངངགསརཆའགགངད

10 ངགསརརབངདནཡང བདའགརངགདནའནབགམཔའགནངགདབངསལསངབཡངསའན

ངགདབངག(༡༥༡༧-༡༥༥༤) ལ༡༥༤༣ ཙམགའགནངགནསགགསདངའལའནབས མངགསཡངནད

ངགསརངཆགསཡདས ཕགམ བྷགདངམཁའའམའམཞབསསཡདཔགགས བཁངངགའདངཔ

བཅགས ལསབསཡངབཁངདངབགསགནསགགཁརམཚམསཁངཤབབགསཚནགསརཔབམགམ

པའཡདཔལས མངཔསངགསརརའབལདརག ངརའམངཔཁདནངགསཚནབནམལས

བདམའཀརང (Krong) ན རཉམསང (Trong) རདརབའག ལགསམངགསརར

ངའལལསངརནརབནའམསནཔལབཤདའམདདཔནཔས གའབདརབན གསཚན

ཀརངkrong རབའམངཔངགགསགནམལས གསཚནའདངཔཆགསཔབསལསརངམངཔསརང

ངགགསཐགལསཀརངkrong རའབཝནཔས འགཐགའཝད ངརཀརབཏགསདངནརབཀལ བད

ཡངདགཏགཏཐནམབན མངནའལལསངརཝནཔལབཤདའའསའབབནཔམཚནག

ལསམམཐང ངཔངགགསདངཡངའལདཔའཁག ངདནའསདནངངརའནཔསརབཔན

འནནའག 11 ངགསརཆའགདའགཡད བདའག ང དའག གངདའག ངམལདའག རཕགད

འགན མའབདབན དའགབལསདང ལལསརགདའགལགསབཏནདའགབའ

བགསག ཡངསགསདའགརགབའལཡདང དགགདངའལབན དའགརའདཔཡད

ཡང པརངཁབདརསང དནམདཔརརལནསཔཉམསངཅནགབགའགགནསཔ

གསཚནདའགརབན ངསཁཡངཔ gadpo རདསའགགདངསགསལཏགཏཐནཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

79

འགནང ལསདནནསདངགནཔགནངབསགནས ལ

དང གལ རངདརཡདང ལལསརཉམསགདངགས

གསར རག རབའག འབམསསམནཔགནངསག

པགདང ནགགནཔགནངསནརངརཉམསངར

གགལསབཝདའཆགསཏགཏགཡངའག དངབསདའགནངངཐང

ཏགངཁངའཡངལཔདནནསབངསགནངཔརལསབཤདའག

འབདཝད དངཔལསདནནའགརམངའངསགལཔནམ

དང སརབསནམནནརལསཁགསལནའག

གསཔལསམཐརའབདདང འག ལསབདནངཔསདརབས

གནསགཞནཁལསཕརཡངསགསཡདཔམགཏགས གརནངལཤངད

ཆབབལའབདང མཐརའརལསརཙམགཡངམཝལས

ཡངསགསཡདཔདངདཔརལསའརངདཔས མཚདམཇལཡདཔ

མཐརཡངགརདཐགལསབརབརཝགནཔརབདདཐགསསཝ

གནཔས

མཚནའབདཝལསབན མཐརའམདསངཡདགམཐརནན

ཡངནངབཅསདསནབསའག དནལས མམཁསཔས

ནངལསནཔརམསབསམཔདངམནམདམཔསའལགཏམ

དང སཉམསནདངའལབཡདལསགསརམམངམཇལཡདཔབམ

དནཔབཏངབདངདངའདད ལསབསབདབགདན

ལས མམཁསཔགསནཔགཏངཐགསཆགསགཡངདཔཡནཏནམངའ

བསལདནནམཐརགགམགནངགནངམནནརཡངམནཝམས

ནངམཐའགནརད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

80

གམགའབད ལསདནནརའམདསངཡདགན

པདབངབཏང ང འགལབདཧཤངནངགསརལསརནཡདཔ

རལསངསནལསངམནངཁགསལབདདཔརཁནངམག

ཡདཔནཔས རབཏངཁནའབནཔདངབནཔཆགསཆརཡདཔར

གཔམདདཅནགརས སཔལས ཁནའཡངམཐའགབནཔདངད

སབདགསཔས དའབདབན ལསནཔསགསགངསནན

ཁནཡངའམའཝཤགཡདཔལསབནསགནསཡངསགཏནག

ནའག མཚནའབདཝལསབན སལདནནའངགསརས

གནསའཁལསརསགཏནནཡདཔདངདཔདགསཔབགགལས

ངསནལསདངམཚནཡང དགགགཡངམམཐངའས མལར

འལལསགརབབནརའཡངབཆབརངཏནཏནགཆའག

བགསཔསརན

ནང ཚདམམའལལས མམཐངརནདཔན 12

རགངསདབམ དསཔ གནསལགརངནང ངསམམཐངབདངམ

ཝཙམགསདཔདངནམབབགསའས ལསདནན

འཡངངགསརཆའགལསརམཐའགམནརདཔདང ཁགཏམལས

ལགསཆབཞགབབཔངསནལསགམཐབཔལསབན ནགརཡང

འསའབབགམམཐང འབདཝད དདཔགཏངདཔགགཡདརབན

སརབསསབཔནངསརབསདཔཐམསཅདལསཔརབས13དངལ

སདནནམཐརགསཆའགམཇལཝལས གསགགདངསས

ནནརལསདདདཔའག

12 བདཔནསགས ཚདམམའལ ཚདབ གསབཅད གཔ 13 བདཔནདཔའབ སཔརབསད ཤག ༧༣-༩༦ བདགངསགདཔརཁང ༢༠༠༠

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

81

གནང དསནངསཔཡངསགསདརབགསངཡདགརབན

དསནངསཔརཡངསགསགརབགབདརབསངག མཁན

རབས༧ པངགདབངའནལསམཐརནང གདནཔ14རམཇལཝམས འག

གསལབནནངཡང མངགཁངཐགགསམགསརབངས15 རབད

ག ནངགསནགཞནབརགམགའང གརབཏགསདཔར

ངསདངལསརགཡངབནའག འབདཝད ལསབནའནརབ

སམཐརནངའབདབན མངངགཁང16རལམ གབདག

ངསབདདགའབདབཝད གགསཚནའཆགསསམཐཚདལས

འབདབན གསསདངབསངཁངགསགར ངའཏཆགས

ཡདའསགརབནམས འབདཝལསབན གརའཀཝདང

མཔརབངབམ མཚནགཡངབདཔའདདལངནར

གསབདགརབནམགཏགས ཝབལརཅནརངབཏགསདཔ

བཤདཡདཔབམམསབངགནརབན གརབགབའ

རངའསའབབམཐངམས འབདཝད གངགཆསགསནངགརའལདར

བའཝདངབན ངསཡངའགལསམརགརབདཡདཔན

14 ནནགངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས 15 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༢༣༠ ༢༠༠༤ 16 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

82

གགགངམཐམབརབགདནབཤདཔ

རབཏངགགངམཐམབཆགསསསགནསའངབདདནདངའལག

རའདཔནང གགགངམཐམབརབབས གར

འདཔརངསགནནརབན ངགདབངའནལསམཐརདངའག

གསལབནནངགརཐནའངསགགས གབགར

བཞགཡདཔམཚད དནཆལསའབདང བདརལབནགསའབདནངས

དངདདརསལམསགསདངམཉམབསའབདཝལས རམགསབ

དཔའགམབག དཔའལབ བསགསབང ངརདབའག

རབལཡདདབམ ཁམཔདངགངངའགམསཅན

གགསཡདང དནམདསགསདམགལཔབྷལཧདང ཤར

གསདངངགརལཔཅན གསདགའགཟངསམབ

ཅན བགསདགཚལགཅན ངགསདངནནར

ཐརགསཅནནཔརལསགསལདབམ17 འངདརབདབ

17 གའནནཔརལཔ ངཡརབདབསངསམད དཔལནའགགསཞལའདནགསབབསངབབདཔ

ལམབཟང ཤག ༡༩༣ མབཤད ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

83

གསལདརཡདཔལསབན བམགགངམཐམབནངདཆབབ

ང ལཞགསངཉམསདངབརདབངཐངངལསངའལ ནད

དངགནདཔནངནགསའངང མགངདངལ དབངཡངམསང

བར རངབརམབསཡནཏནའམཐརནམབགསབར ད

ནཔའགསངབའདའབགཚལགམཅནམསཅན

གམཔཅནལ བའནངབགསཡདཔནའལབམཚནག

དང གའགཅནགཟནལལས འགསཔདངཉམངབདཔདསནང

སགསཤམཡདགནཔཁར མངསལདངབསགསལསའབདང

མཡདཔལས འམཝདངང ལགརཞས མསཅནགཞནའཇམཏགཏ

ལསགནནགསདབམ བམཡངབཚངསགནསགའང

གདབཟངམམཡདཔཁར ནངཡནཏནདངབསམཔམས

བདཐདལསའབདང འནདཔགན དཔའམསདངའནའབདབཕ

རལཔ ལབངནམལསགནནགསཔབསཔབདནའལབ

མཚནཡངདགས གརབདཔནཔས

ངཅནཁངརདགནསདན

ཁངམཚནམ གསངགསསངརདཡདང ཡངསགསག

ཁངརདརབསངག འབདཝད གསསའབདབན ངཅནཁངར

ཝནཔས བཏགསདསཔརངསའཡང ངརངསཁ18ལསའབད

18 དསནངསཔརཡངསགསངསཁརབདབཡདང བདཔནཔདབངསརབའགགསལབན

བངས༡༧༩ ནང འཁནསམགམརའཁནསའག བམ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔའགདཀརཔ བ

ངས༡༡༤ ནངའབདང འཁནགསམགམརསག བམ Goerge Van Drem སགསབགསགནངཔ

Languages of the Greater Himalayan Region བངས༡༩ ནང Khengkha is often spelt འཁནཁ

or ནཁ but the more phonetic spelling ངསཁ is preferred རསག འབདཝད གཊར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

84

བན ངདང ཅནརའཡདཔདནནཔས དའབདབན གཔ

ཅནདང དགསཅནངཅནརབདབམགན ཁངའདབས

ངགའལཆགསཡདའསསགནསངཡངངཅནརངཡདཔས

གནསརབདནནམལས ཁངགཡནཁགཡདཔམངཔགམང

ཅནསགནསཆགསཡདས ངཅནཔརབནང ངརཉམས

(ངཔ) རའབཔནམས བམངགཡདཔཐངངང

ཅནངརབདཡདཔལསབན ངཅནསགནསའ ཁཆགསཡདཔཁང

མཚནཡངངཅནཁངརཝནམཚམརངདཔས

སདནངའབདང ངངཀ19རབཡདང ངསཁའང

གདངསཐནཔརངརབབདཐནམན དའབདབན མཐང ང

འབརམཚརབང20ཡངངའལབམཚགབདབམན ཅནརའ

སདནངའབདང གརཅན ཡནཏནཅནརཡདཔདནནདཡདཔལས ད

བརནཡངགསསངཅནཁངརརངཝམགཏགས གཁངར

སརམཔལསམ ནངསའབདབན གཁངརཡངས

གསཅནགརསངག རསངཔམཚནགབནནནརབན

གགསཚནནངསགནསསས རངསསཡདདའབདབན ཁང

ཆགསསསགནསའངཅནདང འགཤགགཤངས ཁངགཡསའག

དབཀལ གགངམཐམབཆགསསལང བགཉལཁངཆགས

གརསངསཁརལསབའཚལགནངམཤགམཚནང Hen Kha A Dialect of Mangde Valley

in Bhutan ནཁརབདགནངམམཚད མནངཡང ldquoThe name Hen Kha or lsquoearly languagersquo

suggests that it may have preceded other languagesrdquo Journal of Bhutan Studies volume 24

summer 2011 pg72 ནངབདདབམའབདབན དནམངསཁརནཔརནཁརནམད དནཡངམ

ཁརཁདགཞནལསཡངམདརདརཝབམགའངའགརབཤདག 19 ངཀརའ དནདནངའབདབན pool pond ར བདནའགམས 20 ངའབརམཚརབགབངརའགདཀརཔ བངས༡༦༣ ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔནངགསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

85

སརསརབམས བམམང ང ཏངསངརའབཡདང

གརངགརཡངསགསཡདས གསཚནངལས

ངསགཁངརཝནཔས ངརལསའགལསམརལགསརངས

ཡད

ཁངཆགསརབསདས

ཡངགཁངའངགསརསའརརབབན འམདཔནབགསཔནས

ངཔ21 སརབནབརབསནདམཔགསལ༡༦༨༠ ལརབངསགནང

ག སབངསདམཚནགནནརབན རནངསའག

ལཁབའབནདདང ལསགསགསའནངདཔརསགསན

གསཀབསགནསསདང ནངལསཡངངརངསགསབགངདངདམ

གདདནཔསདཔནབདངཔསལའརབནཔ22 དངསགས

21 ནསངཔསརབནབམག བདལསའགནཞབསངདསབགནཔས དཔནབདངཔམགད

གམཔཐགའནམད ངངགསརདཔནབགསཔགནསབསག བདཔནཔདབངསརབའག

ལརབསནངའབདབན ནསངཔརབདག བམ ངགདབངནབསམཛདཔལསབནའནརབས

མཐརནངཡང སའརརབབནནསངཔརབདཡདང ངགསརམའཇམདཔལསམདརབསསཔ

གཁངཆགསརབསནང གནསངཔརབདག འགདཀརཔ ནངའབདབན ནམངཔརབདག ནང

ནསངརབགབའརངའཐད མངབདསགནསནསངརསལསནམད པབདགདའབདརནསང

པརཝནརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངས 22 སལའརབནཔའམམཚནགཞནདམསནབམག (༡༦༡༣ ༡༦༨༠) ལ༡༦༡༣ ལརབདནའདའངས

ང གཞནལསཡངསའནཞབསའངགསརརདའནརགས ལསམཔསདམཛདགའགན

བསསདདམཛདསམདངསགཏདབན ངགསརསའམདཔནབདངཔ སརབས བསང

གསརངབདམཛདནཡངཤགབངས ལསམམསདངདམཛདདམསརབསསགསདངགས

བནམབནདཀརགལལང ནང བསགཡངང གཞངརང བསངང གཞལདངང

བཅསངགནདངབནཔརབཅསཔབངསཔམཛདསབབན ངདམསལམཚནསདགསཔབནའན

འགགགསཔལཚབསལའརབནཔམགངགསརདཔནབལསདགམཔརལ༡༦༦༧ ལརབས

གནངག ལསལ༡༦༨༠ བརནལངས༡༣ ངབནདདནབསནབངས ལཔས༢༠ དངངས༦༨

ཐགབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

86

དནལསདགསབངསབངསཔནཔས ངསངགཡདཔརབན

འགགསལབནནང གངནསདངསགསབཀའའརཔདཚངབར

བངསཔདང སནསངཔསརབནབསམངགཁངཐག

གསམགསརབངས གངཙནདནདཀརདམརལསདནམམདན དངམ

ལམདནལསགསཔགངགསནམངབངསས23 རབདཔངསང

ཡདཔན བངསལའབདབན ངགསརམའཇམདཔལསརངགསརབང༡༡

པགནམལགསཕགདང ལ༡༦༧༡ ཙམགབངསབངབརབདཡད

ང བདདའབདབབན ངགསརདཔནབདངཔསལའརབནཔ

མགལ༡༦༦༧ ལརདགམཔཐགབས ལ༡༦༨༠ བརལ༡༣ ང

ལདསབནབངསལཝཔནངདངསཔགཞནདནགགསཔ

ལའགལརབས24ནངགསལའབདབདཡདཔབན ལསབན

འནརབསམཐརནངཡང བསནསརམའངསཔརསངབབར

གགསཔདདངསགསབརདགསཔགངབཀའའརརགཔད

ཚངབརབངསཔདང བན སའརརབབནནསངཔདཔནམ

གགསརངལདམགནགཙངབརདངས ངཔརནངབསབཟངཔལ

མངངགཁངགསརའབསགནང25 རམཇལཝམས མཚནལསབནམདར

བསབན སལའརབནཔམགལ༡༦༨༠ ལ ཝཔནང

གགསཔརལསནངགསལབཁ གགསཔལརངདངསགས

དནལསགཁངའཡངནསངཔསབངསབངསཔནམར ངསན

ལསནངཐནཡདཔངབདདབམནམལསབན གཁངལ༡༦༨༠

23 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤགངས༢༣༠ ༢༠༠༤ 24 དའནནནའགསའངདང བདཔནཔདབངའགགསལབན འགགངསགནཚགས

ས༡༩༨༤ ལརཔརབནཔའགལསདརབསདངལརབསནངགསལཝམས 25 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

87

ལརབངསབངསཔསབནནམཐགབཅདབགསཔས ཝདངསངས

ཐདལསའབདནཏནཏནགནའག

ཡངགནརབསསཁནབཤདལཡདབདཔན

ཁངཐགམརགརནནཔཔངཔ26མགསགནམདནགའམགང

ཙམགགབཏབགནང རམཐངའནམད ངགསརདཔནབགསཔས

ཐགཁངའམདབངསབངསཔནརབཤདགདང ཡངཔང

པས༡༦༦༧ ལརགཁངགབཏབནམལས རགདནསབངབགསཔ

བསདཔནབགསཔསཔངཔམགསགནསལསསགསགཞནའན

དཔཝལས པངཔམགསདརངབནངའམཔཡདརགངས

སགནསགདནསཆགསཔངབནམབབཔརགགསབསབསནམ

ལས མངརསསགནསཁངབནབབ རགདནསབངསཔམཚན

ཡངམངཁངརབཏགསབཏགསཔནཔསརནརབསསབའག

26 པངཔམག (༡༤༥༠ - ༡༥༢༡) མཐངལབངཡབསགསདནབདངམའགམཔལམགསས

འངས མཐངངའབརམཚལསགརབསབས མསལགའབདབདལཔནརབད པངཔསག

མརབམསངབདལནཔནམཚ ནངབརཤག གརནཚདནནནམརཡངམབརཐནཔརཤགགར

དམདབརནམལས མཚནངམངསཐདཔཁརགགདངནཔགགམཆནའགབགསམརཡངམབརཐནམད

ཁའཛམསཔདསདདཔསགརནཔངཔརབདདངའགདརབསངནམལས གརསས

གསཐམསཅདབའདནནངག གརབཏནམགསགདནསགཙབཔང བམནནབདང ངམཁར

བནང གཙངངནང རབསབནསང མཐངགཏམསངནབསའརངསགསདནགནསདང

གགལགཁངཤབངས ལབབནཔདརསམཛད དངལ༧༢ བརགགསཔརཔདངལསང

གཏམནངགསལ པངཔམགནཔལསརཔདངཡབསགམརབཐདཡངདརག པདངཡབསགམ པ

ངཔམགདང གསསངམསབལམཚན ལསགངསཔའནལསབཅསནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

88

དགསལགབན

རབཏངམངཁངརམཚནབཏགསལའཆགསཏགཏའབཝད

ནམའངབམམམཐངངགཤརཡདང ལངསསཚདདངའལབ

བན ལསརངམནཔས པངཔམགལ༡༤༤༠ ལས༡༥༢༡ ནདང

ངས༧༢ ཙམབགསཡདཔལས ལ༡༦༦༧ ལརཔངཔསགབཏབགརབ

ངསདངབདགའག མཚནགའབད རབན བསཔངཔ

མགདངསཔགསལངས༡༤༦ གཡརསངག དངདཔནབཐདཁ

དཔད ༧ཞབསངནཔསཤརགསལཁམསདབངབབནའལ

གགས སལའརབནཔམག ངགསརཡབསངགདབངགདང

ཕམབནཔམསགབཏབགནངབསགནསཁརངབངསདཔབཀའ

གནངམར ལ༡༦༤༤ ལརངབངསམཚནཡངསའརརབབནརགནང

ཡདཔདང ལསངའམདཔནབཡངརངསམཛདགནངག ལས

ལ༡༦༦༧ ལརདཔནབལསདགམཔའནམད དཔནབགསཔ

གནསནསངཔསརབནབགནངགནངམནཔས

པངཔམགགགསལངས༡༤༦ ཙམལནསངཔདཔནབགསཔ

གནསནག ལསལ༡༦༨༠ ལརསལའརབནཔདངསཔགསཔ

དངསགསདགས གཁངབངསབངསཔནམལས བརནལངས

༡༥༩ ཙམགགདཔརཡདའསཔངཔསགབཏབ ནསངཔདརང

བནངའམཔཡདརགངསའགརབལསཡངབནཔགདང ཆའག

བགསཔམཚནགགཡངམམཐང འབདས མངགདབངཡནཏན

མཚམགསཡང གཁངདཔནབགསཔརངསརངགབཏབབཏབག

འབདཝ ལས པངཔམགདངའལབགཡངདརགངསཡདཔམཚད བ

འཚལཔརངསཡངལངསཡརམརབགསབཝད འལབཡདཔལསརངམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

89

མཐང ངསནརབསདངགགཁརབའའབདབཝདཡང ནརབས

སནཙམལས པངཔམགསགབཏབགནངབལསགཆད

ནཚདམམཐངརནམདང མསཡངངསངགསནམགངསསར

མཔལསམརབའག མཚནབན ཁངཔངཔསགབཏབ

ནཔར དཔནབགསཔནསངཔསརབནབརངསརངགབཏབགནང

གནངམགནཔས

བངསཔབདཔ

དཔནབགསཔང༧ཞབསངནཔཞལབནམམཚད དརབས༤

པལསབནའནརབསམགབམཡངནམལས ཁངབཟབདདང

ནཡངགརདཔནབརངསགསཐགམབཅདཔརདངལསལམནག

ནམརངསཡང ལསབནའནརབསམཐརནང དཞལ

བདབནགསཔརབབས27 རགསལཡདདབམན ཁངའདངཔབངསམ

དཡངངབམགརངམབངསཡདཔལས དཡངངམགརབསདང

མཐངསརའག འབདཝད འསཚདམལསའབདའསལལསཉམས

ཆགངཉམསགསབབས ཆཚངཉམསགསམགསཔརངཡརསངམ

བམགའག འབདཝལས དབམའབདབནམངགགལས

བལམཇལནའག

ཁངབརབགནསབར

བངངགསརདཔནབགསཔརངམའབདསབམགཡདང

ཁདའནམཆགསཔལས བསརབགནསམཛདདནལས ངསངཚང

27 ངགདབང ནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

90

ནམལསམཁནཔགདནའནནཔལམཁར ངབགསཚནའ

སདཀརལཝ28རབསགནསཁལསགགསཞལགགསཔད བས

མཁནནམགདགཔགགསང ཁངདཐདནམམཁའལསམར

འཕགསཔགནསབནབགསངརམཛདརབགནསགནངསརགགསག

འབདཝདའགནནགཔཕལཔསའབདབན མད༡༦ སཁང

ངརབསརམཐངཡདཔམས བངབསམགསཞལབ ངབ

མསདཔའསནམམཁའལསམརརབགནསམཛདས ངའངཔདནདགརང

འགརགངསནམལས སགནསཁལསཕརལགནསངགརནརབས

སལསབལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

བའཚལཔརངསད ནརབསའབཝདཡང ཆམཉམསརངབ

འག

དགསལགབན

མའཇམདཔལསའརལསབདནང ldquoའལལསརབང༡༣ པ

ཡསདང ལ༡༧༤༧ མཐངསགདནཔམདམསཔདདཀརསཞབས

སབཅག གགལགཁངཉམསགསདངབདམཛདཡདཔམཚད ཐགངམར

བཀའབདམཁངབངསགནང བསཔརབགནསམཛདདན གང

ངསངཚངནམལས བསམཁནནཡནཏནམཐའཡསགདནའནrdquo ར

སགནངག བདདགའབདབབན མདམསཔདདཀརམག

ཐགམརསགམམཛད ལསདངངས༥༩ ལས ༦༩ ནཚདམཁན

རབསབཔཐགབགསདངལ༧༠ ལརབརགགསཡདཔདང བས

མཁནནཡནཏནམཐའཡསམགམཁནརབསབགམཔནཔས མཚན

28 སདཀརདལཝརསངགསརཆའགངབགསཚནམཡདཔསགནསགངནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

91

བནཡནཏནམཐའཡསམགརབསབགམཔཐགནམད དམ

སཔདདཀརམགའཚབགསདཔམཚད མདམསཔདདཀརམགམཐར

ནངཡང གདངམངཚབནཔརམགསལཝལསབན རབགནས

དནལསམདམསཔདདཀརསམཁན༡༣ པམགགདནའནར

ངསཡངདགཔགལསརངམམཐང ནངགམགའབད མཁནརབས

མཔརནཔལསདངསལའརབནཔདངསཔགསཔསཚདཡར

མརབགསབབབན མཁནརབསགསཔདངགམཔགངངགས

ནམསབནམགཏགས ལསགཞནགནཔའསའབབགཡངམམཐང

ཁངཐགགསཡདསལསཐགངམབབཏངཔར

ཁངའདངཔབངསཔབསལསརང ཐགཚདགསཅནའབདབངསཡདང

བསགགངམའལ29རཁངམམཛདབགསཔབས

ངབསགསསགཁངདངམཚགསསཕགསཚནགནདཔ

མས རམཝད མསཡངདབམགནངབརཐགཚདངམབ

བཏངག གནསདནབནཚརགགའབདཝད མརངངགསརའནཔ

བང གངརསརམདཔགཁལས རབསདངགསལམའགལས

མརབལགཤགསཔལསནརབསསབའགརམངགདབངཡནཏན

29 གངམའལཝའངསགས ནདགའརབབནནལསནརབཤདཡདཔདང མངསག

དནཔདངགཁངམའལམརམཛདཔལསགལསབལགཞནགཡངནའག ལམཚནས

བམསམནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབདནངའབདབན ཞབསངའགསདསལསནལམ

རབབཟངརམཚནམབཏགསཔམངདངརབམཚནགཐནང མནལམརབབཟངསསགདནཔདང

གཁངམམཛདཔལསམམཇལ ངཁནངགངརང ངསཁལསབརགངBrakteng རབབདའཐན

ཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

92

མཚམགསགངསམས ལསབན དཡངམབལསསགནས

ང མགརགསསཡངསགསའབའག

བརབསཁངཉམསགསབར

ཁངའདངཔབངསཔལསར ཉམསགསཚརགམགགརལསམ

དངནརབསསཡངབཤདནའག ནངབརབསགསགམ

བསནནང ཁངཉམསགསཐགགསཔལགབཀལབརལས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚམགདང གསནརབསསཡངདས

ཚརཝམསརགངསའག

ཉམསགསཐངསརལསབན ཡངདབངའགལགསཔའགདདབང

གམགསལདགརའརལགབསགནངམནམལས རསངསས

བནཔདང གདཔལནའགཔདཀརབདསརའནངལགམས

གཙསཔའགལཡངསཁངདང དནངཔམསཉམསཔགསབདངགསར

བངསམཛདཔརགསལདབམ30 ཁངཡངཉམསགསདསཔབཀའ

གནངམདངགགཁ རལམདངང མད ཆསགསརམཡངགནངམལསབན

ཁངཉམསགསདན དགགངམཐམབདཐངརགམ

འབདབན བསངཁངགབཅགསདཡདང ལལསགསཚན

ནངའམནདའཐནརབསཆདཔནངནང དཆགསསབསངཁང

བདའབདབམལགཔགརབཏན མདངགགཁརམཐངལས

འནདངདངཨམ ལསགསསའབགབལ ལསངཆསཐད

ཁརདཔད ཁངབགསཙནདནངམཡདདགའརབདབངགནམ

ཝདང གདངགསའགཙནདན ངམགགཡདབབབཏང སམལང

30 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༢༠༤ ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

93

ནདགའརབབནསཟམརསསགནསལས ཁརངགཞགའབག

ཁངཐགགསཔབངསབངསཔནམདང བངསཚརནམལསགསཚནནང

མསཅནཕགཔདངཀཤལསགསཔམཐནཔསམཚད ཆརསའབབ ལགས

གགསཔལསདའཚབགསཡདཔནརབསསབཤདའག

ཁངནངན

ཁངའདངཔབངསཔབང

ལསརངཐགཚདགསའབདབངས

ཡདཔལས ནངནརལས

བན ཐགའགམནངནགཙབའ

ནའམལསབབབ

ཐགཚདམདང འརན

མདབདདང གན མན

དཔའབགགཔའབགས

གསལཡདཔམཚད བསས

མཚནབདདངའཕགསཔགནསབན

བག ལསལནབམཇལ

གས ཐགངམརའར

འཆངལསཞབསངངགདབངམལ

ཡནཆདདཀརབདམཡངསགསདང བསསངབངབཤགསསངས

སསབངསཡདཔརལསབནའནརབསམཐརནངཡང

གསལཝམས31 ལསབར བསགནཐགཚདངམབབཏངབལལས སག

31 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

94

མནནབསལགརངཐགགབཀལཉམསགསཝད ཐགཚདགས

པནངབསསསགདནཔབཀའབདགརངབསསདངགར

འཐདཔབངསཡདམཇལགསཔ རམངགདབངཡནཏནམཚམགས

གངསམས

ཁངནངནགརམནདངབསསནངམགལསདསནངསཔར

ཐནཔནགསལསརངམཇལདཔལས ཡངཡམཚནཏགཏགག

ཚར ནངལསཡངགནདལགལགགགའ མནནམགས

གངསརའབདབན བའསབདངདཔརགཡངདཔ

ནམད འབམམབའའགལཁབནངགགལསདཔལསགནམདས

དནབསཅནགགངསཔལསའགསནསལསའག

བམབ ངཁདཚདཙམདགཡདརབཤདཡདཔད ལསབན

བབཔདམརཡངམཚནལཡདཔརནརབསདངམངགདབང

ཡནཏནམཚསགངསའག འསམཚདནམའབདབན སབཟངདཔར

ཅནབ གསཀལསའདརའདང ཞལདབསམཔབརལསགསཔ

མཛདཡདང ལལསགསགསའནངའམནདགསཅནའཐནམད བ

འསནདགརབསགསགནདམགསཔམཛདདག འབདཝ

དའམནདབསནམལསརའབམམགནངབལསགསནསས

བཤདལཡདརངགསརམའཇམདཔལསཡངབདགནངག

དངགཞནཡངཁངནབངསཔད བའལངས

ནཆགསལསགསཔལའབདཝད འསགསམདཔརསས

སརངབབརགངནཔལསའག འབམགངནཔབན

གསམསདགའནམགམངདཔའབ དགའབནཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

95

ཡངནསསབཤདལའག ལསགགབའནལམགངབཏབནར

བཤདཡདའལསདངགསབན མཨཔགནགརམགསཔར

ནནད(cancer) ཐབ བ མནབཅརངགརགདནགནསར

འན ངརབརངའན ལགམདནཚདལམཁརནངནབརཆདག

ཡངའངམབགག འཨསབདསགགསགནངདརགསལབ

བཏབགནསརསངག ལསཝགལལསལགདབ མན

བཅརབཀའནདགའཚརབའབམརངརངམནངདཀའངལགཡང

དཔཐགལསངསསངགརམནཤསསནལམགངབཏབནརབ

ངསའའབཀལཝམསརད ནཤསསབཤདའག

བམགགངམཐམབགསརབཔགནསཡང མམརས

ཁགབདངལསམགརངབམང ཁངའབ མནལསཤབཟང

ངནའབགསཔད འདངའལབབའསགཡངཏནཏནཐནཡདཔ

ཉམསངལསབཅདཔན བའགཞནདངམའཝགནཔདངབདངདས

སརབནཔས

དགསལགབན

ལསབནའནརབསམཐརནང སངསསརབསབན32 རགསལཡད

ང ཁངཅདསཐམནངའབདབན ནམདབད རའདཡདད

བམ ནངསཁཐགལསའབདང དསབདབངགཡསགཡན

32 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

96

འབམཇལཡདཔལསབན ནམདབདརངནམམགཏགས སངསས

རབསབནནཔས དགམདའནམལམགསཡངནམད

བདནཔརལསགངསམས

ཁངབནདམངསཕན

༡༽ ལནདངབའནཔགན

རབཏངའགལཁབནངནཁངདངདནམངརབསགཡདསལས ཁང

འཡངམཇལཝཙམགསརངམསནངནདདཔབགཡགསཔདསགཡད

པལསབན ལནདམངསདདདཔདངདགངའནགསཔགནཆ

གརཡདཔན

༢༽ འརནབསདནམསབསགསཔངས

གངརབནང ལལདཚལམནདཟསནནདགའརབརཡངས

གསཐནའ ལདངམནདཟསནངགསབསདངའརཔགམག

ང འརཔལསནགདཔནལདཚལདངནདགའརབགསའང

ནཔལསབན འརཔབདངགཔརགསརངའགསཀར

ཕནཔལམབཟངཔཡརདནམགམདཔལབསབཟངཔཡངཁངའ

བནཐབཔལསབནབསདནམསགསགངམགརཔགནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

97

༣༽ གསནགསཀབསན

གསརངགསནཔདཔབས འནངནབརཆདལདངབ ས

ལགསའངདནཁངའནངསམདལརབནཡནབདགམཛདབ

ངདཡདཔདང འགནམལམསངདནལདབད

གབབསསགཡངནཔལསབན གསནགསམགཏད སགན

པས

༤ ༽ རངགསསདངལམལགརགས

རངགསནམངམནཔསདངལམལདའབདབན གསནགས

སབ བཔགནངདང བངདམངསགརའཆམདངགཞསམཇལཁ

གནང བསཡངཁངའབན འངམལས སདངལམལདནདང

བདགའནའབདསགརགསགཡངརཡདཔནཔས

མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

མའབདབནཁངའདབསགསཚནངམགནཔར མངཚབར

སཡངབམཐངགནམདསདམ སབཟངསབཟངགམདདང

གནསརདནལསའངཡདཔལསའག བམདབངའགལ

གསཔམགནདགའརབབནངནངལསངགསརདངམཐངབསསང

འནཔབས གངལམངཅནཁངབལསཕགཔནམད ཁངམམཇལཝ

གསགནསལསརངབསལསམརབབགནངནམད གད(དཔའགས)

ཡངམརབབསགནངབམཐངམབཐགལསའནམདང གགས

སངཅནངནངཇཆངབགལཡདཔརལསདའཚབགསཡདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

98

རབསསབཤདའག དསནངསཔརཁསབམཐངདནག

ནམས ནངགསསད བརནཡངཨསབརབམཐངམལ

ཐགགརདཡརཁངལལའག བམལའརསམདབས

ཡངརངསགངགསསའརབལཝམཚད གདངམདཔརརཡངབ

འག

ཁངརབས

མའབདབན མཐངསག33དནཔམསགཁངམཡངའལ

མརམཛདགནངཡདཔལས ཐགམརསགདནཔརལསམདརབསགབ

ན འགཔདཀརབདདའགགནམརམ དའགསགཔ བར

འགརལདངམཉམཔརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའག

གགནལབལརསཔགསཔདབངག34མགརབང༣ པནངབད ལསམ

བདའགནཡདཔདང མཐངསགབགསཁགདནསབཅགས

གནངམམཚད ནངདའནབགསགནངབནཔསནམག

འབདཝད ལབལརསཔསའརལབམགདབངགནངཔབས འལན

དངངགསགསབཅའམརགཏགསཔགགསནམལས བནཔགས

རའལགསདངསགསདསཡདཔལསའག མཚདརབང༣

པནངའགདཔལནའགཔབནཔའདངཔནའལབཡངསག

དནཔནཔལསཡངསགསནརམངགདབངཡནཏནམཚམགས

33 མཚནམསགནངཡངསགསསགདནཔརཝནཔས

34 ལབལརསཔགསཔདབངགམགསནལསཐགམཐའབརགམབངསཔནངལས ཐགམའགངསཅན

ནངབགསབངསག ལསགཙངནང གངསནངབགསཔཐགལསནལསབརཔའབངསག

ནལསཐམའམནལགདནསསགདནཔབཏབབངསནམལས དངལ༦༤ དངསཔགཞནདནགགས

སངཔརལསའགསའངནངགསལཝམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

99

གངས ལལསལབལརསཔམགབདལགནསངག ལསརབང༥

པནངནམནངནརབའམས35མགའགན ཐརཔངསགཙསཔ

གདནསངབདགབཏབགནང གསནཉམསནགསརདརབསངག

ལལསལབམགཡངབདལགནཔལསའག ལསརབང༡༠ པ

ནངཞབསངནཔམགབསཁབརབབང འགཤརབབ

གས ཤརསགདནཔདང བགཚངབགསལསབལ

དཔལསབགསནནཅནགནཔས ཞབསངམགསམཔརཁ

བདབངབནམལས མར མནགདནསངབཅགསགནངསརམ

འཐབསམདང དཔནའཐབསདཔནཁག ལསངདཔནའཐབསཡངང

དཔནབསགནངཔབས སལའརབནཔམགསབཀའམངགས

བན བཏངནཔཔདདཀརབས36སགདནཔའནཔའམམའབདན

བནའ དནབངསཔར37གསལཝམས ལསགངཚངལསམམབན

35 ནམནངནརབའམས (༡༣༠༨-༡༣༦༣) མཐངགསནནལསདངཔ བབརནཐརཔངདང ངམཁར

བནང རདནབཟངངསགསགབཏབནམལསདའནབགསགནངབདང ལསགངགསནན

ངའསབཅགསངདང ཤརནབཟངང མཐངནནངསགསགབཏབ ནལསབརཔབངསག ལས

གསནའདམཅནངམརནབཟངངདང འགམབལཁརབསམགཏནངརགདནསགསགབཏབ ནལསཐམ

བངསག འབདཝལསབན ངསའགནངནགདནསངབདགབཏབཔརལསའགསའངནང

གསལཝམས 36 རབཏངཔདདཀརབསམག བདདཔལངཤདའངསདངལ༡༢ ལསཡངསའནམཁསབདབངས

མཔམཛདག དངལ༡༨ ཡངསའནགདནསགསགདནའནསགརནག ལསཡངསའནདངབས

མནངམགསཆརགསལགཡགཡངམཛདདབངདགདམསཔགསཔརགསནནམལས ཐགམརདངགམཁར

ལསའགངནགངགབཔནངམགནངབགས ལསསལའརབནཔབཀའབནམཐངསག

མམཛད ལལསལམལམཚམསབགསག ངབམའབདབན མའངསདསབདང

སངཔདདཀརལསགསཔབཔསཤནཡདཔརའགསའངནངགསལ 37 དའནནན འགསའང ཤགངས༤༥༠ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

100

བསགནངཔནངལསམཁནརབས༤ པདམསཔདདཀར38སསགམ

མཛདག ལསམདམསཔདདཀརམཁནཐགའནམད མཁན

རབས༧ པངགདབངནལསམག39གངཚངལསསགམབསགནང

ག ངནངམམཛདབགསཔསཚདངགསརདཔནབགསཔབས

ནཔས

དསགཁངམའདངཔགནནམནནར

དཔནབགསཔནསངཔམགསགཁངནདངབནཔརབཅསཔགས

པརབངསབཔལ ངརངངགསརངདངགཁངགསཡརདངམར

འབདབགསག ལསམའབདབན ངགསརདཔནབམགརམཐང

དཀརངདང དནངགསརངནངའབདརགསལདནགསལའབདབགསད

ཡདཔནཔས དསནངསཔརདཔནབསགནངལདང ངགསརརབ

ད བརནཡངརཝགམསཁངནངནབགསལཡདཔདང

38 དམསཔདདཀརམག (༡༦༣༩-༡༧༠༨) གཟརནསགངརབསརབང༡༡ པསཡསའངས དང

ལ༥ ལས༡༣ བརནབསམནངམརངགསགདམསཔཕལརགསནག དངལ༡༤ ཐགའསཔཚལགས

མཁནནཔདདཀརའངགནསལསསཐརམནབས མཁནའདངཡངསའནདམསལམཚནསགསལསམདདགསན

ར སགཆལགདངབཅསཔམཐརནཔསམཚད གནཔ གསཔམནརགཔལམབདགཔརར

ག ལསལཔདངགསབདཉམསཝལསལམདངངབནའགལསམའནཔཕཉའརབ

བས སལའརབནཔབཀའབནབལལམལཡམརངསངཀཋམཎ (Kathmandu ) རསན

སདངམནཔརཞབསམབཔབསདངགསབདསབནབསདངསབདབག ལསངངདནཔ

དངནམམཁའངསགསགགསརབཅདདནལགཤགབས ལསལགནམཐངསགམམཛདདངལ༥༩

བསབསམཁནརབས༤ པཐགནདངལ༦༩ བརནལབངབནདདནབངསནམལས དངལ༧༠

བརགགསག བམཡངལསནདགའལམཚནལསགསཔསནདམཔཤགབནཔརའགས

འངནངགསལ 39 ངགདབངནལསམག (༡༦༦༨-༡༧༤༦) ཤརཝཅནཞལ གངརབསརབང༡༡ པསལའངསག མཔར

འསརགསམཁནབསདནམསའདརདངའདརལསམཔབབགསམཔརབས ལསབཀའནགམནཔད

དཀརནབལསནལསལཤགསན ལལསསགམམཛདམཁནཔ༧ པཐགབསལ༨ ང

བནའ དནབརབངས ལསདངལ༧༩ པབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

101

གངཚངའབདངདནངསཐངངདང རམགངནངབགསལད བར

ནཡངའག ལསནམགའབདཝད དཔནབགསཔམགདཀརངདཔན

སགདནའནཝབནཡརའནཔལམཁརམཐངདདལ40ངགཐང41

རས སགམངགདབངནལསམགདཔནབགདབངབཅརབ

བས དཔནབསམརངབགསབགསཔནནརབཀའའགནངམད མ

ང སཡངརདནདཔརསགདནཔནངརངདམགཏགས གཡངའ

སདརབཀའལནལག དཔནབསརབཏངངརངགཁངདངངགསར

ངགསཡརམརའབདརངདཔན ནཔན མདརངདནགསལ

ཐབདནལསགནགནངརགངསཔལསར དནཝགགཁང

གསལཐབདང རཝགསགདནཔགསལཐབདནལསབགསཔལ

ལསམརའབགསབགསཔནརབགཏམའརནརབསསབའག

རམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས ངགདབངནལསམཐར

ནངཡང གདནཔསབརཡངཐགརབགས42 རགསལཝལསབན

གཏམའབནཔགནམམཇལ གསལཐབའནཔརལགསའབདབད

ཡད ལལསཡང གངཚངནངལསསགདནཔདང གཁང

མའལམརམཔབནའབདབབཞགགནངག

40 འགགསལབན ཤག ༤༩༤ ༢༠༠༤ ལརཔརབནའབདབནང གབསཡདཔམཚད བདཡངཡངས

གསའབཡདང མཐངཔཁའབདབན བལརབབདཐནའག ལརབདནཡང མཐཤས

ལསདམའབལརབདང ལསཡངདམའབརབལའག 41 ཡངསགསངགཐངརའབང མཐངཔཁནངའབདབན མནའབསཐངརབབདཐནའག ས

མལསམའརལམམཐནནཚད ངགསརརབརགསལཐབདནལསསའནཔབས ཞགགག

མཐངལསངམནངབགསནམལས ནངསཔརའནཔལམཁརགསལཝབསསངགཐངནནཔས 42 ནན གངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

102

སགམགམཡངའལམརམཛདདཔའབདབབཞགགནངཔ

མཚནགབནནནརབན སཚདབསསགདནཔའའག

ལཁབནངའགཔདཀརབདགདནསངམགདང ནནཅནགཡངནཔ

ལསབན འམནལདཡདཔམཚནསནཔས ན

ངལལསའབདཝད སགམདངགམའལམརའབདངགསརཚང

ལསགདམའབབབབཞགགནངགསངག འརངསགནནརབ

ན ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངཔབས གངད

བརངཔདམསནབདང འཇམདངསབནའན ལསབཀའནཀཤསགས

ངའགལངསམལསབན གངནའཛམགམ ཐངབགས

བམསམཛདཔགསན སལབདསབསབཞགགཔདང ཤརང

དཔནཁགཡངགངནའབདམདཔར སདཔནབརངསབསགཔ

གསདནབ ལགརསརནཔརལསགསལདབམ43 དབངའགས

དམལལསརཤརགསའརལབསབདཁགདངདཔནཁགངགསར

ལསརངབབཞགགནངལདརག

རབསམཚན

དངཔརངགངཚངལསབསགནངརབསམཚནབན རབསདངཔ

མཁནརབསབནཔངགདབངའནལསནཔས འལལསརབསགསཔ

འགམཚནག འལལསཡངརབསདགཔགནག ནངང

མཚནམཐབལསའརབདམགས

43 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༤༨༥ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

103

ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངམལསརངགསརངལསབས

གནངརབསར

དངཔརངམམསཔདབངག འངསགསམཐངརལསནཔས གསཔམ

དཔལའདར གལས གམཔམའལ གངལས བཔམནབཟང

ལགས རདརསལས པམདཔལནལམཚན ངསལས གཔ

མནན(མབས) མཐངལསལས བནཔམསརབའངགནས

བདདབབལས བདཔམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) མཐངར

ལས དཔམཕམནར (རཔསངསས) ངསངའསལས44 བཔ

མགཞནཕནདབངལ (མཀ) གལས བགགཔམབབནནར

གལས བགསཔམདའནམལ (མའནལསམལ) མཐང

དགསལས བགམཔམབནའན གལས ལསད

བསདཔདལགརངམའནལསམལམགསགའགནབསཔབང

ནཔས

རབསདགཔགལསལསམནནམགལས

གགསསམངམཚནཡངསགསམབསརཝམས མ

ངའངསལའམཐངལས45 (བདད) ནམདང ནགཞན

པསལསརངངགསརངདངནངའལགསགནངག ནངམཔརག

44 མརངའངསགསངསངའསལསནང ངགསརཚངནངབགསཔདནངརཔསངསསརཝནཔ

ལསབནཡངསགསདརབསངག ཡངགགསནངབདའསའནའབདཝའཇམདནལསནམམ

གཏགསསབམཝནལགས

45 མཐངལསརབགབནམའགདཀརཔ བངས༡༡༢ ནངགསལང ལརངགདབངནབས

མཛདཔལསབནའནརབསམཐརཤགངས༡༢༠ ནངགསལ ཁནནངའབདབན ངཚངསཡདལས

ངས གསསཚརབདཡདཔརཡངབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

104

གགནངབགསཔབས ངསནདབངགམགསའགལཁབནང

ནངཔསངསསསའནངལགམགའབདགནངགསབད

སལསབས མནནདང པང གབཟང ལབཟངརང

བངགསརདའནདམངསལསགདམཁབནམལས འསངཡངགངལས

གནངབདལཁམསགསནདནདབསབཔརབཏངགནངག

འམདངགཔགབབདབདནཔགདནསནཔརདངའས

ངསདབསངཔརབཏངགནངབསམཚད འལལསཡངདངབ

བཏངགནངམལས ཡངསབམསདངབགསགབདདབསངཔརབཏང

གནངཔལསའག ངདངབགསནདནམཁནཔགཞནདགའལས

གངནབགམདང མདགསགགནསགརམཁསཔརངས འགལག

ནམད གངཚངཁགལསའགཔབཀའབདདའག དའག བར

འགརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའགསགཔགགནལ

བལརསཔགསཔདབངགགདནསམཐངསགདནཔམའབདབབཞག

གནངག འདངསམཉམགགཁནམནངནརབའམསགདནསང

བདཡདསལས གདནསགཙབཐརཔངདབསབནཔནནསབཤད

གསརཔབགས46ནནལས ངམགསགངབསཡངལསཡངགནངག

མཛདཔབའསསགདངཐརཔངབཤདཡརསངའལསངབསམ

ཚད དབསབནཔནནལཐརཔངཡངསགགསགགནངམབན

སགདནཔདངགམཡངའལམརའབདམཛདབགསག ང

ཐརཔངདངསགདནཔཉམསགསཝམཚད གཁངཡངཐགཚད

ངམགབངསབདདངཉམསགསག

46 བདཔནཔདབང འགལརབསའགགསལབན ཤག ༥༧༡ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

105

ཐརཔངབཤདལསགདམཐརའལ འགབནཔདངའབདནཝ

འབདམཛདམཁསབམངནཡདཔནངལས ད བརནཐགབས

བསཔན དརདང ས རལནལསནབགམ

ནཔས ངསའབམམབནའ དནནདཔགམཛདཔལསབན

དམངསཁགལསམངསབཝཝམཚད གཔརངསའགས

དདབངགམགདང ལམཨནཚགསསན མམཨཔབན

ལསགཤསནཚགསསཡངསབཐགལསདརབནཡདཔསམཚད

པར གསནལམཁནནཔནདགའལམཚནངབནར ངགསར

ངགངམགསགནསལམནཚགསསནསབངསགནངཔ

ཁངནངནགངགསལརབགནསཡང རངསགནངཡདཔརགསལཝ

མས47 སགདནཔདངགཁངམའལམརའབདལངསམཙམ

གནངབལདངསམ ཐརཔངམམཛདནངམབགསཡདཔདང

ལལསཐརཔངལསཡངདངསམག ལསམསཔཁངཞལན དར

གནངབགསཔངགསལཕགསཡངགངལསལ ཁངའནངརངང

བསག

མངགདབངཡནཏནམཚམགལས

མངགདབངཡནཏནམཚམགཡངསགསསགམབསརཡངཝམས

(༡༩༣༣-༢༠༡༥) ངའམཐངསའརདརརསརརགངབདའངས

ག འགདབངགམཔའགསདདབངགམགངགསརངནངམན

གརབདགནབསཔནམལནངབཨལ༥ དང ནངའལབལཁ

ལསགགནཔས འབསངགསརམགནསབནབནའསའངགནསན

47 ཡནཏནནཚགས འགམནསན ཤག༧༤ ༢༠༡༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

106

པས དངལ༢༥ ནཚདགགབགསང ལསནདགཚབསནགཕགཔ

ལསབན ངམགནསབནདབངལམཚནལསདངསརརཔ

བགསག ངཐརཔངདབསཔའནལསལསནངཔགངདངབ

ལསགསཔབད ལསསབབཐངལབནཙམགམཚམསབགས

པལལསདངལ༣༥ ངགསརམགནསབནའཇམདཔལསབཀའགནངམ

བན སགདནཔམཐགབསགཁངམཡངའལམར

ལ༡༤ ངམཛདཔད སགདནཔཐགགསཤགབཀབགནངཔསམཚད

གཁངཐགཆགསཡངཚརགགབསརའབདགསཤགབཀབག

མཛདག སགདནཔདངགམབགསབན དངལ༤༡ འག

ལབཔའགསདངདབངགམགགརམངའགསལབནམ

ལསའབང ངམནདམཔབསལམནབནཔམགདངགག

ཁརའགགངམབབའབགསནམལསར དངལ༧༥ ནཚདལ

ངས༣༥ བརནམབབགས ངབསལམམནབནཔ

མགལསདབངངདགསནཔསམདབར མམལབཟངམགབཀའ

བནདངལ༧༢ ལས༨༠ ནཐརཔངམཡངམཛད ལ༢༠༡༣ ལ

མལསདངསམམཐངསགངལསགསལཕགསམཚམསརཞལན

དརགནངབགས དངལ༨༢ ངས༡༡༡༡༢༠༡༥ དངསཔསདངས

མག

མདའནམལལས

དམདའནམལལམའནལསམལའ མཐངདགས

ནངཡབགལལདང མབསསནགསས ལ༡༩༥༩ ལ

འངསག དངལ༨ ཙམལསགསདབསསལམཚནལསགད

ལསངབརདབསངངགཕགགཤགསསངམལས དངལ༡༦ ང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

107

གསརཚངནངའལགགགནང དངལ༢༢ ལནབས དའནནན

སཕངབཤདའདངཔབགསགནངཔབས ཚངལསདངབཤད

ནངབཏངགནངབངསདཡདཔལས ནངལགམངགདགགསཔ

ལ ཕངརངབནངལགམགསགམམཚམསབགས ལསཚང

ཁནཔངལ༧ ཙམངགདགགསབགསཔབསག ང

གསརཚངནངལསགཁངམའནདཔབཀའགནངམབན མ

མཛདལགབགསག ལསཚངབཀའབནཕགདནཔལགམ

གསགམམཚམསབགས ལསལནནལགརངགཁངམ

མཛདལགསཙམསངག མངའདངཔནཔབས ཁངཐགང

ལམཚནལསབལདང ངནལགམལལསགརཐགབཀལབ

བསཡངང རགསསབཤདའག

གསལཐབའནཔར

སགདནཔམམགསགཁངམཡངའལམརམཛདའ

བགསནམལསར ཝ༧ པནངགཁངདནགསལཐབ48དན

འནདང ཝ༡ པནངསགདནཔརགསལཐབདནལསལགའནད

ཡདཔནཔས

གསམགདབངབཅརལ

གཁངནཔག པམཚངལསབསཇངལཡདཔམཚད ལསམ

གདབངདནལསགམཇལའབདབན གམགཤངཚདབངགགནངད

48 མཔདབངའགགསལབནཤག ༢༣༢ ༢༠༠༤ ལརདཔརབནཔནངགསལཐབརབདག ནང

འགསའངཤག ༣༡༣ ༢༠༠༤ ལརམལསདཔརབནཔནངགསལཐབསརགསལཝམས འབདཝད གསལ

ཐབཐབའཐབཚངདནནམལས ཐབརངའསའབབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

108

བཀངཔམབངངགསལམགགབཀལ མགདབངབཅརལ

ཡདཔམས ཡངདངཔརངཔམཚངགམལསབཅརདང ལསག

ལཔ༧ གསསལཔ༡༠ དང མགརངབསངཁངལཔ༤ མཚང

མཔབནགདབངབཅརལཡདརནསསབའག

མཁངནངབགསཔར

མགསཚནགམགསནགསཀབསགནསགནམལས གཁང

ནངབགསཔང ཁངནངངགནསམམཛདདང ལསདམངསམ

གནང འདསདབབལསགསཔགརངནང འབལབདང

གསའརབམགགསཔརརབནཔདངའབདན གགསཕན

ཐབསངམགགགས ནགསལཝརའདནམཛདབགསདཡདཔམས

བསདམསབསགདནཔལཡདཔར

གསལཐབདནལསགངདའག ལསངབདའག བདའག

ངམལདའག ནགཔརགདའགབས དའགནངལསཕརམ

གདའངསབསདམསབནམལསཁངནངགཏམསབཞགདཡདཔ

མས ལསལགསགདནཔའནཔབསམའརལམདཔལས མ

མགབསབསནམདང བསདམསརཆགགཡདཔ

བཀལ གམགཔཆབསལགབམགལཏཁརའབགས

གདནཔལབརའདཔནམས འབདཝདནམགགརངཡརདཔ

ལས ཞགའངཁམརགལགཤམནརའངསགཡདས

ཞགབགསནམལས འནངསཔརནམངགསམཐངལསབས

ཁམསགཁརསགདནཔརའརདཡདཔམས པཆབབམ ཞགའ

དནཔཉལའནངསཔརཔཧསགལསམལསནབས མརནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

109

གགརངལགདདཡདཔམས འབམདནགསལཐབམརའནཔབས

ཡངཡཔཆབསརཆམརལདཔནཔས

དསནངསཔརགསལཐབའནལམཚམསཆདཔར

དཔནབགསཔནསངཔསརབནབམགསསགམདབངའནལས

དནགསལབགསསདནལསཁངའལཝལསའབང སགམ

མའནམངགདབངཡནཏནམཚནགཁངནངགསལཐབནཡདང

ངལལསམཔདསགདནཔམབསཔད མཕམནར

ཁངམགཏནངལགསབསགནངམལསར སགམརགསལདན

གསལཡརམརབགསམཚམསཆདསངག

རར

མའབདབན དབམམའརལམམནནངའལམའཝལས ས

གནསའགཞནཁརལའབདདཔཐནསངང རཆདཚདཅནདངཤའབགདཔ

ཡདཔན བཀལརའནདངནངའནའབདདཡདཔབམ ག

མཡངརགསལདནལསསགདནཔལགའནམད བསདམསརཆ

བཀལ ལའནའབདདཡདཔམས མཚནབནདཡངཁངབ

རརའབསསགནསགའག ཆགདནལསགསཚནགམལཔ

མཚངལསགམཆགཔ༡༠ ནདཔནམད གནམནམརདངང

སའཚདང རགམནཡདཔལསལནརབས

སབཤདཔནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

110

མཚའམངར

ཁངལགསཁརཡདཔངའསཤསལགསའབདབན མཚར

གམམཚནམསའནཝམས མཚའའཡངཁགགམ

གཡདཔལསའག འབདཝལསབན མཚམཐའམབདའཡངཤག

འརའངཡདཔནང དསནངསཔརགསམཐངསརརངནའག མཚན

གལསབནནནརབན གསཚནའནངདསནངསཔརབསདངག

གསརམཚང ལསབངཆགསནམལསཡངཕརརའནའབདཝ

ད ནངལ༢༠༡༢ ལསའབགསམཚབམསསངང དནབརནགས

ནངལསཕརབསམབབགསགཡངམཐན ག འབདཝདལལསར

སཔསརགསནསསབའག

བམབཐངསགགབབན མཁངམའཁམརབན

བངསདའ གདངཁརཡདགནགཔདངབརངརབགངསགས

ཁགནནབངསབངསམནམད ཁངསབངསཔལལསགསནད

དངནངནཤངམལས མབཏབསབཏབའབདབཝད བརངསགནདཔ

ནཔརལསཐནམལས ངའབལབལཝནཔསརབཤདཡདཔད

དསཡདགནདཅནཁངའསཐདཀརབཀགགསདང ངའནངབ

རངབམམམགཤརཡདཔད ཁངབམཡངམཚཤརཝལས

བན དསདགནདཅནཁགནནའབདཝནལསའག འ

བམནམའབདབན ཁངངམགནཔརགཔདངགསསཔཆབ

མམངཤསགཡངགདངཁགནགཔཁགནན ཁམརབབརཝཡདཔ

ནང དསནངསཔའབདནམངཔདགཔགལསབལགཞནམགག

ཡངམབདཔཐགལསཁགསསསབརཝཡདཔམཐངཡདརབའབན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

111

འབདཝད སགདནཔདངགམའལམརམཛདམངགདབངཡནཏན

མཚསགངསརའབདབན ཁངལགསཁརངརང ང

གམཚབམཆགསཆགསཔམཐངམམགཏགས མཚནཔརལསངསཡང

མ ནངངནངནགགཆགསཡདཔབཤདབནཔགའང

ནའཡང གསཚནནངནཆརཔམབའཝའབདཝད ངགསས

བསལཝག འལལསདདགམགདཔརཆརཔབཡདཔལས

འགརམགཏགས ངམཚནཔདནའངནཔསརགངསམས

ཁངསམད

སམལསརངལའརགགནངསམདགརངབབཡདརབན བང

གསསངཡངསགསནམགགགནངདང ལསབནམནམགམ ང

གནསཆགགནགམངགནངགརངནཔས དངགགཁགསས

ཝབངགསནཔ མདངགནཔ འདསམདཡངགངགགགགནངད

ཡདཔམས

ལལསའབདབན བནམནམངགནངདང ངགནསའབདངཆ

གམགབངཡདཔ སགབསཆཡངངལདརའག ཁ

ལའརགགནང བཀའའརཚརགདངངམདཚརགམལ

ཞབསངམདགནངདངབབསནཡངབངལདརའག

བཀའའརགསགར

མའབདབན བཀའའརགསགགནངལདང སཚདགགསཚན

ནངཆརསམབབཔདཀའངལཐནམལས གཔདངགསསཔ ལས

བསངཁངཔབམས ནདགའརབབནལསབཀའའརཆཚངཁངནངགདན

འན ནངསཔརགསཚནགམནངགསསབཀའའརཔ འབག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

112

སའརབརབབས གསཚནརངསས སནངདཔད ཇཆངམབབ

བབགདཡདཔམས ལསགཁངནངདའནདང གསམན

བམསལབབཀའའརནམགསགག ལལམཡངངགསར

ལསབཀའའརགནངང བསངགསརངནངབཀའའརཁང

འནངལག ལསརསའརབརམཚམསཆདང ལརབན

འག༡ པས༩ ལས༡༣ བརནངསངབཀའའརགསགགནངད

ཡདཔནཔས

བསསཕགསགམགསལཚགསདངགསལཇགསཚནགམསར

བའབདངལའག ཡངནམདངཔགལཔདང ནམགསཔ

གརཔ ནམགམཔབསངཁངལཔདངརཔགསབམསང

དང ནམབཔགསསལཔདང ལསནམཔགསསརཔ

སམཔབནངཡདཔམཚད ནམགའདཔཡངསསའབདརངལ

འག

ངམདར

འག༡ པས༨ ངམདགགལཡདཔདང འབམའག༡ པ

ས༡༥ ངམདགག ལསའག༡༠ པས༡༥ ཡངངམདགག

བམས ལགགངམདགམགདནགདངགསསདདན

ཅནསམནརའབདངམདལབབས གསགཞནསཡངརང

འརབགཡདཔམཕངསཔརབསདནམསངདགསལདཡདཔམས

ཞབསངམད

ཝ༣ པས༡༠ ཞབསངམདམམདཔགཏངཡདཔདང དན

ཚདབརནམདའནབདགདགསབསལགགཡངདའབདསང ཁང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

113

རངཁགལསམནརགངཡདཔབཏན བངདཡདཔརད མམག

སགངསམས

བངགས ར

མའབདབན ལའརགགནངབངགསནམགགལསབལགནངལད

ང དསནངསཔའབདབན ཝ༤ པས༢༩ ཚརགགདང ཝ༩ པ

ས༢༩ ཚརགགའབདལའརགགནངཚརགསགནངའག འཚ

བཡནབདགརལསམགནམསང དསནངསཔའབདབན གང

ཚངལསམདལཡདཔརལསམམགསགངསམས

གསལའབསབནམར

ནམའབདབན བནམནམགམངགནངཔབས སཕགགམཇ

དངགསལཝ གཔདང གསསཔ ལསབསངཁངལཔཆབསན

བནརབའབདངདཡདཔདང ལལསངགསརངགགསངནམ

མསརབས ནངསངགནངལགསརཔབགསནམལསར

ནདངཔརགལཔཆབ ནགསཔརགརཔཆབ ནགམཔར

བསངཁངལཔདངརཔཆབ ནབཔརགསསལཔཆབ ལསན

པགསསརཔཆབསརབའབདངའག བམནག

འདཔཡངནམབནསསའབདརངལལའག གནངསཚདཡངརང

༧ ས༥ ལས༡༠ བརནདང མའབདབན དབམཁངནངདའན

ཆགསདཔལས གསཁམནསགནངཡདང དསནངསཔའབད

བན མནདངདའནགགཁརའབདགནངའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

114

བབསན

ཝ༩ པས༢༢ བབསནབངཡདཔད ནབདགཐདལས

འབདབན ལརབནགཨཔདབངའསསའབདདཡདཔམས ནམ

གཡངསགསགནསབནབགགནངཡདང ནབདགབསམཔདངའལ

བངབཤགསདངགནསབནབགསགསགནངཡདརམསགངསམས

ངགནསར

ཡངངགནསའཚགསཔསཚདའཡངའག༡༡ ས༡༣ ལསའ

བགས ས༡༦ པལནམལས འནམརམསདབངགགནང

བལསམགབདཡདཔམས

ངགནསཡནབདགརལསབན མའབད བནཁངངཐགམངར

གཔཁདནངཇརསངངད༦ གཡདཔམས ཡངཕགཨངར

ངད༢ དང མརངད༢ གངརངད༡ བམསངངདདང

དངབཀལརམངངད༡ ཡདཔམས འབདཝདསངའགཔ

ཆབསནམངབ ལཐགགསཤམའངབབསངད༢ ངལསད

ཁལབབདདངབདབབཤའབཐབཡདཔལསབའག འབད

འསམའཁངམངལསབཏན དང གསདམངསལསདཚདམ

ང ལསམགརཚངལསཚདམབརབརཝགནངངགནསཆགགབང

ཡདཔད བངངགནསངངསགལསབདབརནབཅའམར

གཏགསཡདཔམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

115

ནངདབངའགལགམཔས ངགསརཚངལསཁངམདང

ངདཔན49གལགསབསགནངམད ཁངམངཔཆབདག

འབདགནངག ལསརངགནསདནལསགངཚངལསདལཁངནངམ

དལབལ འདགཐབངཐགགསསརབའབདཁསང

ཐགལསམནརར ངགནསཚརགམབངའབགསག དངག

མགཚརགམཐགཚརབདངའམདབངཡནབདགའབད

ཐནཔན བཟའབངམན རགརཡནབདགརངསརདཔམགཏགས

གངམདལད བམགཡངཐབཐབསདཔནཔས ནངདསནངསཔ

འབདབན གསཚནགམམལསཡརདནམགགམམདཔལ

དངའདདདངབམཡདཔ མནནཡངམདངདཔདཡརསསངཡདཔ

ལས ངགནསཚརབདངབངཡནབདགའབདཡངདནགཐབབ

ཡདཔམགཏགས ཆདཔལསལསའག

རབཏངངགནསཕནཡནདངགཔརགཁངངགནསཕནཡན

རབཏང ངགནསབངབཕནཡནབསམསབཔཡདཔརའསངསསས

གངསཔདདངམཁསཔབནབསལསཐནཡདཔན ཡངསདབན

པནའཇམམནངལནཔཀ ངགདབངཡནཏནམཚསམཛདཔང

གནསགགཞན ཕནནབལས ldquoརགབསམམཔརདགཔནསགསངདང

ངབརགནསངགམཔརདགཔསཔཕནཡན སངགདགམགབ

འདགཔདང བལཔབའརབརབལབདང བངབབདང མཚམས

49 ངདཔནརཐདམའངཁགགདཔནཔགབན འབདཝདབསའརངནསགངའདངདཔར

དཔནཁངགནཔལསབན འབདགའནའབདརབསཔདངའཡངངདཔནརཐདབཏགསཔན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

116

མམསཔདགངའངབརགངསཔམཟད གནསབསནདདནབརཆདབལའང

གཞནགངལསངམབསབདང རདསགསལཚརགགབསཔཚར

བདལདཀརཔཆབདགསང བནའཕསམཐགབབཅནསཔར

བདང ཚརགགབངངནསངབཏངབརའཕགསཔསདགསདངབཅསཞལ

སབསཔནཔསདངནཔམསསངལསཔབདསབནཔར

འཚལལrdquo 50 སགངསཡདདབམདང བཔདབངགཞབསདཀརཚགསག

རངལཞལལསཡང ནདངདདནབམས ངབརགནསཔལནག

ཙམ བངནབལཔབ འརབབལབརའར མཚམསདདང

ལསབན ངདངརགཔ ངབམསདཔསརགནསའར བ

དམནཔདདས ངགནསལནགཙམབངན འཕསརསདང

པར གནསཔངམསས རནསའརབརབགསའར རདད

ནབན ངགནསབངལའབདཔརས ངགནསབངབགངཟག

ལ ནངསཔརའཚབགངསན སབདངབམསདཔའལ འཚབངསདང

མཉམཔན གསངངསམཚམསལངསན དབམཔལངསདངམཉམ

རདདནབན རངསབངབརསང གཞནསབངལཞབསཏག

བས ངགནསབནཚདསངབ ནརསགགསདངམངསཔསན མཐང

ཚདཁངསདང འསཔངཕགཚདདང མམཐནཔ རནན མཐང

ཚདམསཅནམས ངནསངགནསངའར ལབལབ འངཚད

བམགང ཕགཚདལགཚད མསཅནངནསངལསཐརང བབ

ཅནབརའར རདདནབན ང གནསམངཔབངབ ནརས

གགསདས སལཟསསལསགསཔ འལབགསཔའགཔརས ས

ངགནསཕནཡནའཡངདདནཡངསལཕནརདདང ངམསབལམཚནལ

50 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༢༢༩ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

117

འཕགསཔསདསགངསཔདང མངམགངསདངམནཔརཚགསགརང

ལསསཔའ 51རགངསཡདཔལས ངགནསབངབཕནཔདཔགདཔ

ཡདཔཐག གསནསསབཡདཔངགནཡང འགནའ

ལསའཕསགནསལམནདཔབས གནསལས

ldquoན52ངགནསབངག མདའངཅནངགནསབངག བརམངགསར

སབམཇལགrdquoརའཡདཔརབལའག མདའངཅནངགནསར

འ ངཅནཁངརགཁངངགནསཝལས ཁངའངགནས

མལསདནབརམཆདཔརབངདནནཅནགནའསངནསང

ལསལགསཔཕནཡནཡདཔབ ནདནཔདངམདའངཅནཁངང

གནསའསཚདགགཕགཔནང གསསརབའབད གསཆརང

གགགབངའངསཡདཔལསཡངམསབའག

ཁངདནགརདངངདཔན

ཁངའནངལསརངདའནགགབགསདཔལས ཁང

མདཔལདངགབདརབགཐདལསའབདང དམངསཁགལས

འབདདཔནམས འབདཝདཁངའདབསགདང གསས

ལསབསངཁངརངགམཡདསལས ངགམགརསའབདདཔནཔར

གགསཚནནངལཔདངཔ53རཚནགསབཡདསལས པ

51 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག༢༢༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 52 ནརགབནམའགསའངབངས༣༧༨ ནངནགསལ ནསགནསའ ངགསརངཆ

འགབདའགནངཡདཔན ཟམལསམའརལམབཏནཡདཔདང ངཐངའབནནམགགདཔནཔས 53 ལཔརའགངལའཇལཝདང པརའགངལའཇལམགསཔརལགགབན

ངགཞནརཔརཡངབལའག གཁལཔདངཔརགདངསབདལའག རབཏངལཔར

དནདགའཧའཇམང ལགརའདངནརགསགངངགསདསགདསཔལགསགབ

ནམདང ཡངབདདསགཔ ཁལསའངབངགགནམབདགམཛདནམ ནངནགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

118

མཚངགམགའག སལགབམགརབདནགརའབད

དཔགསལདརའག

དནགརགའགན

པཨགརངནམལངསམལངསམགཁདཀརགརགཏངབལསགརབཏག

ཏགརའབངདང ལསགདབམདཔལ ཨགརངནམ

མཔགཁདམརགརབཏངངདཀརའདདཔནཔས དནགརཐབ

ཐངསའབདབན གསཚནགམལཔལསདདངགམབསདམསཐབ

ཡདཔལསགཞནགཡངཐབདཔརལསདནགརཞབསཏགཨཔ

གཙང54སབའག

ངདཔན

པམཚངལསརབདནགརཞབསཏགནངམསངབལལས

དབངའགལགམཔབས ངགསརངནངལསགཁངམག

ལགསབསགནངམདངགགཁརངདཔནགགཡངབསགནངམལསར

དནགརགའགནགརངདཔནསབསདནགརརལགསགདཔ

ནཔས བམམམདངདནགརགངལསགསལཕགསརལགས

གནངལདང དབངའགལགམཔབསམཁནརབསཔས

ང55བས ངདཔནགསཆརགངལསགསལཕགསགནངལབགས

གནངཔརལསམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

54 ཨཔགཙངརདནགརཞབསཏགནངལསམགརངནམལས ལབདངཞབསཏགཝཉམས

ངཡདརརངསབའག 55 མཁནརབསཔསངམག (༡༩༠༦-༡༩༦༩) ཤརབསལགསརངགངརབསའངས གཞན

སལསའརརགས མཁནདཔལནངསགསལསམདགསགགནསདངབཅསཔགསན དངངསསབདན

མམཛད ངགརབསབང གམཁནརནསལསའན ལསམསདངསངབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

119

ངདཔནགའགན

ངདཔནརའཡངངདངཁང བདགའནའཐབགནམལས ཁངནང

སགརངདཔནཡདཔནཔས པགབདརབདངམདཔལ ལས

མདཔགཤགསམཚད པཨགརཁངཐགའགམརགནསབནབགདང

ངཐགམམདཔགནངདཔནཔས ཝགགནངས༡༠ ཡར སབ

དང ས༢༥ མར སབ ལསས༣༠ ནརསགགསགམཆདཔ

གནངདཡདཔམས

བམདརནབས ནབདགསགཏརབངསབགརགསའཚལནམགཏགས

དཔནངདཔནརངངམགགཕགདཡདཔམས ཕགསཐདལསདསནངས

པའབདབན ངགསརཚངནངལསཝདལམ༡༧༠༠ ཐབཡདཔམ

གཏགས ཐབངསགཞནགཡངདརནཔས ངདཔནགནངནཚདཡང

མརངསནམནཞབསཏགགསཔབརནཔལས སབཀགགཏནའལ

གདརནཔས

དནངདཔནམཛདམཚནམཔབནབདཔན

༡༽ གཔས གསགལས ༢༽ བསང བསངཁངལས

༣༽ ས གལས ༤༽ གལས ༥༽ དཔལའར གལས

༦༽ པའནལས དམཛདགསསལསནཔས

སབསགཁངའདམགརརཡདཔར

འཡངགངགསདམཛདཉམསསགངབབས ངསངཔདང

མངཔ ལསདཔནབདང དའནཔདམངསཆབསའགསདམ

བཏབཔསགསལགམངབནདནབསནམཛདགནངབནམལས གམདནགནསབགསབགགས

བདཔསདངསབབལའགསའངནངགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

120

ལདམཛདདཔཝབན ལ༡༨༧༠ ལརདམངའགསལ ལ

གམངདམཛད ལ༡༨༧༣ ལརདལསདངསམསབགསཔ

བས ངགསརདཔནབངདཀརལམཚནདང མཐངདཀརཔཔབནའན

གསཔའ མལགམངདཀརལམཚནསདཔནམཛདདང ལསཔབན

འནསམཛདཞལགཏམཡདང ངདཀརལམཚནསལགམལལས

དངསམམབབཔལསབན ངགསབརནངའགནངམལངསཔར

ལསགསལདབམ56 མཐའམདཀརཔསངགསརཔའཕམབཏང དཀརཔ

དམགགཁངནངདམགརབདཔརལས དནཔཨསན

འབདསལསརགལསདལན༩༢ ལངསཨསདནམགབསས

བཤདཔམས དམགབངགདངའལགསཁརངགརམཐའའབས

གསནངལསཕརབཟའདཀའངལགནམདསདངཡདཔརལསཡངབ

འགརནཔས

གནསལབཝད ངགསརཔདཔནབངདཀརལམཚནསདབངའསང

དཔནཨའགམདམགབརཝབན དབངའསངལསགམདཔན ཤར

དཀརགལསནཔ དབངབསདམགདཔནབས ངགསརཔདམག

གསབཏངང དམགཡངཕམལགགའབབས མམངག

དཀརཔདམགསབལབཏངབལསཡངའབསནཔས57

ཁངནངདངབབགསགནངཔར

དམདའནམལམགསགངསརའབདབན ལ༡༩༩༩ ལར

ངགསརཚངནངལསབཀའགནངམབན ཁངམའནམད མནད

56 ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས ཤག ༢༠༥ འགལཡངསདམཛད ༢༠༠༧ 57 མགནགམདག གམདཔནཔདབངབས ཤག ༡-༤༧ མདནཁང ༢༠༠༨

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

121

གཁངའནང ནམབངསའབགདཆབཔར འངང རངས

ས མནངལགཉལབའཝམསརནཔས ལསལགམལ ༢༠༠༢ ལར

ངགསརངནམམསརསཁངནངདངབགབགསགནང

ངགསརཚངནངལསདངབདང གདངགསས ལསབསངཁང

ནངལསདངབགས དངབགབམསབདང བདཔནགག

གརཔགག ལསམགགབའབགསདག བངམམནལ

གགངབནངའལདང ལགདངནངའལཝལསབན ཁངནང

གཏནསབམནམགམགལསབདག

བའསངཐདལསབཤདཔན ཚངདངབདངབདཔནགག

ལསགརཔགགདངམགགཚངལསཕགསཐབའབདང གསཚན

དངམཚནཚངཐནངབདམབན གགཁརབབསདཔ

ཐནག

ལསབའམདལགཙམསངབལལས འགབགགང

རའབདབན བགནཔལལས བགངསཁངཤསརངམ

ཙམསཔརཚངདཔནམད ཁངནངབགངསཁམགམཚངམལས

བན གངལསཕགསཐབརབཀའགནངམབན དངབཡརབ

དཔཐནསངག བངམངསདངལགངགསརཚངནངབགས

ལགཚངཁ བཤདནངབགས དཐདཁརདཔད མརངདངགག

ཁརགདདངགལསའཇམདཔལགགལསནའག འབདཝ

ལསབན བམདགསནམགནངཡདང གསཁམནདངགགཁར

བམསགནངདཔཐནམནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

122

གཁངནངལདངའརནཡདཔར

ཞབསངགངལགཔམགནཡདཔ

འགདཀརཔ ནངའབདབན ཞབསངགངལགཔགསལསའགསད

བནའནམག འགལགསཔའགསདདབངགགདབངབཅར

དནལསཀངསལསའགནཡདང དབངམགགགསམཇལམགས

པསརབདག སམཚདགསལརངཡང ངགསརཆའགགསམཁརར

ཁངནངགགསཔལསབདའག58

འབདཝད དབངའགལགསཔརའབདལ༢༦ ངགགགས

ཁཨསདལངས༩༢ ལངསདནམགབསསའབདབན ཞབསང

གསལསམལམགདབངའགསདདབངགཞབསསརགདབངབཅར

དནལསན གསམཁརརཁངནངངགབསབགསབས གས

མཁརརཁངཡདསངརསསགནསཚདཔཝལསབན བལསག

ཁངནངགནསསབགསང ངགགབདམངཔརནངརངགགས

གགསཔནམམགཏགས གསམཁརརཁངནངནརབམས བ

དདའབདབཝད ཞབསངགངལགཔམགཡབནམདམཤས

ནམལས དབངཨདབངམདབངགམགསཡབནལ

སསགནངནང གསལསའགསདབནའནམགལ༡༩༤༩ ལརང

གསརགཁངནངགགསཔརལསའདའག59 དབངའགལ

གསཔམགལགངཆབདབངས ལ༡༩༥༢ ལརནདགའ

རབབནངནངབརགགསཔརགསལཡདཔལས60 ཞབསངམགག

58 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༡༢༥ ༡༩༨༦ 59Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 pp 223 60 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༥༧༨ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

123

ཁངནངགགས ལགམའབལལསདབངལཔམགགགས

ཡདཔལསབན འགདཀརཔ ནངའདདབམནཔསརན

མཁནརབསབགསཔམགནཡདཔ

ངགསརདཔནབཔདདཀརསམཁནརབས༡༢ པནདགའམཚམག

(༡༧༢༢-༡༧༧༢) ངགསརངནངགདནའནཝབནནཔཞརཁ ག

ཁངནངཡངནརབགནསགནངཡདཔརལས ནདགའམཚ མཐརནང

མཇལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས དནདགཞག

མགངལསབནདནམཐརམཇལབསམཐབང ངགསརདཔན

བཔདདཀརསལ༡༧༦༨ ལས ༡༧༧༤ བརདཔནབབདགནབསཡད

དང61 ནདགའམཚམགསལ༡༧༦༩ ལས༡༧༧༡ བརམཁནརབསབ

གསཔབདགནབསཡད62གསགབརབབབབན ནདནཔས

ལལསམཐརམཇལབསངནགནསལའབནནདགསལག

ལམཁནནཔམགནཡདཔ

ལམཁནནཔབབནནདགའལམཚན (༡༨༩༦-༡༩༧༠) མགལ༡༩༦༥

ལརགརལསམཐངགནསམཇལབརན ལགམརནཔབསགཁང

ནཡདཔདང གགསངའརཁངའ མཁནནཔསཞལབད

གནངམརབངསཡདཔནརགཁངངདཔནབསཔསབཤད

འག ལསགལསཕརངགསགགསཔད ཕསགནསབཟ

དབསངདཀརབམཡདཔབཟངཔ སདངངནཔགསམཚནཡངཤརང

61 མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ ཤག ༣༧ འག

ལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩ 62 བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ ཤག ༡༢༡ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

124

གགས སགནསནངཡངཁངགབངསགསཔན གསཤམའངནམས

རཞལབདགནངམར དམཇལསརཡདཔབསསངཁངབངས

ཡདཔནརགཙའནམབསདཔལབཟངསགངསམམཚདགནསལནངཡང

རམཇལའག63

མཁནརབསགཔམགནཡདཔ

ངགདབངནལས (༡༩༡༦-༡༩༥༠) མགལ༡༩༤༠ ལས ༡༩༥༠ བརལགང

རབསགཔབགསཔབས ལ༡༩༤༥ ལརདབངའགལགསཔ

མགསངགསརངནངདབངགམཔམགསའརརབབནམནགར

གནསམངའགསལམཛདཔབས མཁནམགཡངངགསརངནངནཔ

ཞརཁརགཁངནངཡངནཔརལསབའག མཁནམཛདཔསཚད

དངམནགརབདགནབསཔསཚདགསགསམནམལསནདན

པས ནངདབནངལསཕརརམམཇལའསདདཔརའཚལ

མཁནརབསབནཔནཡདཔ

བསམཁནལའགསདསགསམགལ༢༠༡༤ ༡༡ ས༡༢

འགལཡངསནངབབསསནནམའཕམནམ འདངཔབང

ནའལགནངདནལསགགངམཐམབརན ས༡༦ པཁང

ནངཞབསསབཅགསརབགནསམཛདརན

63 Chencho Wangdue (14 Jan 2015) bKra shis chos gling lha khang am Potala lha khang gi

rgyab khungs (The history of Tashiling Lhakhang or Potala Lhakhang) Kuensel (Dzongkha ed)

p 4

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

125

དབངའརནཡདཔ

ཁངད མདའནམལསགངསནང ངམམནཔམ

གསཁགགདངགནཡདཔདངདཔརལསགངསདང མན

པལལསའབདབན ཡབནདངམགསབཟངམ ལསདབངཨ

ངཔདབངག དབངཨངདངསནདབངག དབངཨསངསས

སནདབངགནསགཁངནངགསནགནངབརན ག

ལལསདབངཨདབངམདབངགམགགསནགནངབརནཡདཔམ

ཚད འགལཔམགཡངཆབདགརའརལགམབསཔམ

ཁངནངཞབསསབཅགསཡདཔརལསམསགངསམས

ཁངཉམསགསབར

དམདའནམལསགངསརའབདབན ངགགསངནམ

མསརདང དངནནགས ལསབསདནམསབསསསག

བསམམདགལསཁངཉམསགསདན དངཔརངཚགསཔགབགས

ལསགའངསགནངམལསབན གངལསམདལགསརམཐབ

པ དམངསཁགལསཡངཞལའབསལཡདརནཔས ལསལ༢༠༡༢

ཝ༡༡ ལསཁངངཔབགབཏང ཉམསགསའབགསག ཚད

ཐདལསའབདབན མཡདལསའདམསགངགབདབཏངཡདཔདང མཐ

ཚདཐདལསམབམཐགབགསགསརངནང མགམཐབཏངག

བསསའབདབན སངསསའགཔང ངབཤགསས ཞབསང

ནགམཚགསཔ པདངབདགསརབངསགནངཡདཔམཚད ཁང

གཅལནངཡངབངཁངརབརབཏགཏདང སནབང

བསགརའཆམདངཞབསགརངགནངདང གནངབཏགཏབཟགར

ན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

126

ཁངགརཏགབཀལབསནབང

ལ༢༠༡༢ ཝ༡༡ པལསཁངཉམསབསའབགསཡདའ ལ

༢༠༡༤ ལནངབདཔགརཏགདངབཅསཔབབསཚརཡདཔལས འག༢ པ

ས༡༠ ངགགསགམབསཔངགདབངཡནཏནམཚམགགདནའན

གདངདཔགདབཀའདབང ལསའཆམདངགཞསལསམཡངའ

འནའཐབཐགལསགརཏགབཀལབནམའསཔབངབབསང

ཡདཔན

བམདངནནགསམགདངབསདནམསབསསགསསཁངདང

འལབགགགསགའམདརགནངམལསབན དཐདཁརདཔད

ནངབཟབདགརབབསཚརཡདང ཚནགཏངགསསངག ཁངའ

ཉམསགསབརལསགསའབབབས ཁངནངནབའ ག

བཝནཔརལསམངམསགངསཡད གངསམདལགནངམ

བན གབསམདངའནགཡདསཡངའནའཐབ ཉམསགས

གསའགངདངའནའཐབགརངལརངསམངཡདཔམཚད ལ

ལསའབདང བམའབམསཅནཐམསཅདཕནཔསགསའ

མདརངའབདགསཔརཤགརབནལམཡངབཏབདརབནམདང བ

འཚལཔརངཡངབམབནཔཞབསཏགབགནངམ ངངསམ

དལལསརངངལརངསདངདསམསརན

མགརངཁངལསབདབསབན

ཁངམཚན གགསངགསསང

གབཏབས འགངགསརགངདའགགསག

གབཏབ ངགསརདཔནབགསཔ ནསངཔསརབནབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

127

གབཏབལ ༡༦༨༠

དསཔ འགདགམཔསལའརབནཔདངསགསདནལས

སབད འགཔདཀརབད

བདག ངགསརཚང

མགབབ

བདགསགངགམཐངཐསངབམས

རལམཚགསསམབབསཔར

དསསའསདནགནདདནའ

དའདདམསལདངབམསསལ

འནངརམཐངབ གཔལ

འལསདཔགངགལཡད

སནའཛལདངཆདགཡདསན

ངནསནངསཔམསསབཟདཔརགསལ

ལསགསབསསཔདབའས

བམསསནལསདག

གསཔརསགཞནལའངལསནས

ནདངབནམསནབནརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

128

མགང

ཡངརངསབའཚལའབདའབགསཔས གགངམཐམབབ

དཔནངགདབངམཚམགསབམམལམནདངབརགངགགནང

བཀའནདགའཚརཡདརདང བནངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ

མག ད མདའནམལམག གསཁཨསདནམགབས ཨས

གཙང ཨསདབངན ངདཔནབསཔ ད ངདཔནཔའནལས

ལསཨཔམནསདངཨམལབཟངཁངདངའལཡདགནསདནགརང

ང མནའབལབམགགསཔརགསབབངངལསགངགནང

བནདགའཚརཡདརདང བའཚལརམཆནབདངསལམནགནང

གཊརཨམབསམཡངབཀའནདགའཚརཡདརན མགརངངཕ

ནམགབཡངགཔ ནམརངའབདངབརདངབསདབགགསར

བབསམགཏནསགསའརབམགགསཔརནདགགནངཡད ངངས

མདལལསརངབནདགའཚརཡདརན

མཐའནམགརའཛམངདང གའགལཁབའནངབདལསང

བ དཔནའབངསདམགརབནཔ དཔལའརངའལདརམཚརསཔ

འགགངལམལདངདམཔསའམཁའརབང ནདམཚནདང

དམགའགསགསངཙམཡངམངབར སགབདཔལལངསདཔ

ལབདངནཔརརགརནལམདངབཅས གགགངམཐམབ

གསརབབནའནས ལ༢༠༡༤ ཝ༤ ས༡༥ ཁངམན

གསཔརབཏབཚར བརབགཟབནནའབདབཐགལས ངགགསམ

ངགདབངཡནཏནམཚདང དམདའནམལམགཡངབརབད

ནསནའལསགཆདགངཡདགསརབས ལ༢༠༡༥ ཝ༡༠ ས༣༠

བའཚལགགལགགའནབལབལསངསནངགསཔརརབའ

བྷབསམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

129

བས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) གཁངམབསཔ

ད མདའནམལ ངདཔནབསཔ

ད ངདཔནཔའནལས ཨསདནམགབས

ཨསགཙང ཨསདབངན

ཨཔམནས ཨམལབཟང

བནདབམཚནཐ

ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར མ ༢༠༠༥ ནན ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ལབནགངརབསཉམསགས དའནནན འགསའང མ ༢༠༠༥ དའནནན ཞབསངནཔམཐར མ ༢༠༠༨ བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ༡༩༨༦ བདཔནཔདབང འགགསལབན ༢༠༠༤ ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས འགལཡངསདམཛདཁང ༢༠༠༧ ངནསངསས དཔལའགཔནཔཞབསངངགདབངམལམཐར འགགངངཁངའལནཚགས ༢༠༡༡ འགལསདརབསདངལརབས འགགངསགནཚགས ༡༩༨༤ བདཔནཔདབང པདངལསངགཏམ ལཡངསདམཛདཁང ཕནཡནགསགགསཚགསའད འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ ཡནཏནནཚགས འགམནསན ༢༠༡༣ གམདཔནཔདབངབས མ ༢༠༠༨ མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ འགལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

130

ལམཚན མནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབད འགལཡངསདམཛདདངགགསགཏནའགཁང ༢༠༡༠ བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ (ལརབསལབརམབལགས) གགངམཐམབ འངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ གགངབའཚལསབ འཐནམདངཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༣ གགངབའཚལསབ འཐནམགསཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ བདགམཛདནམ གསདནཁང ངདཀརབཟངའནལས ངདཀརགམཛདནམ ང བདགཔདནཁང ༢༠༠༢ ངཁངཤབངགམཛད ངཁངའལནཚགས ༢༠༡༣ Aris Michael Bhutan The Early History of a Himalayan

Kingdom Central Asian Studies Warminster 1979

Aris Michael (1982) Views of Medievel

Bhutan London and Washington

Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 Van Driem George Dzongkha Languages of the Great Himalayan Region vol I Leiden CNWS 1998 Jagar Dorji Hen Kha A dialect of Mangde Valley in Bhutan

Journal of Bhutan Studies Volume 24 Summer 2011

wwwbhutanculturalatlasorg1175culturesites-structuresmonasteries-templestatkse-lhakhang accessed November 2015

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

131

ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས

མདཔལནལམཚན

རབཅསའབཡངསགགན

ནཔཞབསལགསལབའབས

ཡངསལགསནསགགས

བདགགཞནདནགསབཔརནསབས

དམནབདགའསགསབཤདགསལབལ

ནམཁསམསགསནགམངའསཔ64

དལའརསདབནནརལསག

དནདདཟསམགཏངམངའསཔ

གསསངནམའཆནའག

འམམངའསཔ

མགངངངལཟདནསའ

མལམགསབསགམངའསཔ

དནམགབསབནནའ རབ

གབསའསགམངའསཔ

གགལགཁངདངདའནམགསལ

ངནསམདབདགསལངམངའསཔ 64 ནམནངནས འནརཁམངབསམངརགས སམངའསདངམངགསཀའལཡདངངསངཡངས

གསམངསཔའདརབབཡད མགཆམསམངཚབརགསལཡདཔངགསརངམངའའགལཡད

པལབནཔསམངའསཔསབདཔནའག ངསངཡངསགསཚབརབལདངདའགརབ

ལཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

132

བདལནརསགགསདབངན

ནསམབངསགམངའསཔ

བདལནཔདའངན

གབངསགམངའསཔ

འབསགནསཔངགནསན

ངནསགསལབཐབསགམངའསཔ

གཏནབཐབསལབགངརབན

ནཔསགངསབནབསགམངའསཔ

ལཁབསབལབདམཁནལཔན

ལཔ བཀའམསསགམངའསཔ

ལབསགངསབབསནབསམའབ

གངསབཀའབནབསགམངའསཔ

བསདནམསགསགཔངམགདའནན

སདའན65མདགམངའསཔ

ཕམབརནལབསདནམསབསགས

ཕམབནབརགམངའསཔ

གདངབརབསནདགདནགབདག

གངའརརགམངའསཔ

ཐབཚདབསགསནསབཞགནགའསར

མགསགནཔཐངསགམངའསཔ

65 ངགསརངམཚནལའགའརསའརརབབནསགསཔབསངལསསཔནཔས ནངབགས

པདའནཔམསལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

133

མདཔནཔགཔ བངནས

གལགམསལགམགནངམངའསཔ

ལནནསངཔརཐགབཅདནས

འབངསལགམདམངའསཔ

ཡརབསངབརནནལམས

སམཐནཔརསགམངའསཔ

མརབསམཐསརབཞགནནལང

ལསཚནམཐནཔརམབསམངའསཔ

མཚངཆགསངཅནབདརབས

ཕམདརདགའའམངའསཔ

ནཚདཁབཏནནཁམརག

དནདལབལབམམངམངའསཔ

སདལདངམསཞབསབན

ཐརགབསགམངའསཔ

གགདམངནནདམསཚགསའང

ནགགདའམསགམངའསཔ

གསདངནརལདཁངརན

ངམནརམདགམངའསཔ

འལནབསལདངའལདནའབདསན

ལགབདགམདགམངའསཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

134

བན གསབནདངའསནདཁང

འལདགསཟནསགམངའསཔ

དཚགསའམསངདལབརབ

ངགདགམམང མངའསཔ

དའལངསངསསའཐབཔ

བནནསགམངའསཔ

མཚརགསབཤདནརངབའ

དབལམརལལམངའསཔ

ཡརབསམསསགསནལངས

ནམགའརརམངའསཔ

གཏམའལཁམསགངགནཡང

ཐསཚདདལངམསའངསཔརཤག

ལཁམསནབསལཡགང

ལཡགམསསངགངབརཤག

གསལདཁདཔབསཤག

ངལསདརདཔབསཤག

མཛདལགངངདཔབསཤག

མསངནདདབསཤག

མཛདལགཡངནའལབབསཤག

བངམཛདནརསགངབབསཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

135

ནརཟསགམའཛམཔབསཤག

བདནགམའཛམཔབསཤག

ནང སབནདཔབསཤག

དགསནཆདདཔབསཤག

སཔའངདངལའནསའརརབབནདའནའསཔལགཏགསཔ

དཔལནལམཚན66སབསགངསང ངགསརངནངངའརརན

སགགསསརའགཔལ ངནཔངའནམལརངདངནལས

དབངསའམསངབཔསམཇལབདསབསངགའཕལརཉམསཆག

སངའགཔརསརདདངནལཕནཔམསསའབསབསཔསཤགའས

ནསཔངའནདབངའསསངདངཟདམསནམམརརའབ

དནབབའ སམལ དའ

སརམངའསཔལགདམསཔགསབཤདའགཐགབདསའརརབ

བནམནཁངལགསརཡདཔལསའབསཐགགབངདག

བསདངརམཆནསབནདཔརབནཔདབའསངངརནཔ

འསམསབནའབཔརརག

66 མདཔལནལམཚན འངསགསངསལསནམདངངགསརཚངབགས ལལསཚངནངལསམ

ཐངསགདནཔདངགཁངམའལམརབསཡདཔབནམམཛདག ངལལསམནནས

མཛདག

• Rigzhung Journal cover (1)
• rigzhung_03

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

2

གངཐསཚདཕནབབརའར

གངནཐངལབནརའ

ལབཅནནན

སརབཅནགདམསངགན

དངངབདཔནན

དབངམགངབརཤག

གསམནསདཔགས

མནཡངསཔའཇམདངསགགས

བབགནཔདདཀརའཆང

སབགསངབདགདཔའབམག

དགསལསམཔརལ

ནངའབངསལབསམའལདབངལ

ངལནསམནཡང

དབངཔབནའགཔམན

དངངལཔན

དབངམགངབརཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

3

གགངམཐམབལསགསའལབཤདབསཔཿ གམ

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

རབཏངལསགསལསངསདང ལས བ

བསགསགསམཚནདགལརབས

བཟབདལལསསགསམཚནགནསདངམན

པརབཟངསགདང མཚནགནསདངམམནཔར

མཐངབཙམསདརབགའཇགསབཔབཟངས

གཞནགངའགམད གགངམཐམབལསགསམཚནགནསདངམན

པརབནཔབཟབདགནར འལབཤདངསཔརཡདདསཔས རང

སརདཔགཔབནའལབར ལསགསམཚནདལསགསབམ

དངཿ གཡདཔས ཐགམརགསབམའལབཤདསན གསབམ

མཚནམངསལཔསངབདཔ གསརད ཀསཔལསར

ཉམསཔན སནབདངདཔདནནགསལབསངསསབཀའ

གགསགནསཔལསཔའམསགསབམསབས མཚནདལས

གསལསགསབམབདཔན

ཡངནའཇམདངསབདཔགངམལས གངསབགསནལརམདག

རབགསལབས དདནནབནགགསརདགསཀརགསབམའན

སགངསཔར ལསགསགསབམའསསརབབནའཇམདཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

4

དངསགགཡནཔརབམསཔགངརབཡནལགགདངསནགསབམ

འམཚནཔནསབལངནགགལཡད

ཿ འལབཤདསན ༀཨརཔཙནཿ སཔཿ གན ༀཨརཔཙ

ནཿ སཔདནཡང བདད འབནད སཔབབལཡདཔ

བན འབདམགཔངསནསའནངཡངདགཔརནཔརདཔས

པདནན ནམནཕམནཔསསནལསང ཿ སཟབམ

སགངསཔར ཕརནགཔནསགསགཔབརསཔའམ

མཚནདནཔསསཟབམ སའལཔརགསལབབན1 སརབ

འཇམདཔལདངསགངསགསནཔས གངསགསའམཚནལཡངམ ཨ

རཔཙནདཡམཿ འཇམདངསའབནདངཔ གསསགསལ2

ཿ སཔགཞནཡངསདང མསས སསརབ ནས

སསགསདནལའངའགཔརགསརབདམཁནཔམསསབལབས བཔ

པརངསགངསགསམསསགགངངནསལབནབསན རངད

སཔབཔམསམསདགང གཔསམནའརབརའབལ

སམདངལབས གཔསངདནཔའགགངམཐམབ

1 མཁནཔནབཟངདཔལན སསནགདནགསལབའལངསངབའད ཎའརངམབདན

ནཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༨ 2 བནཔདབངཔསགསབགསམཛདཔམདདལསའངབགངསགསའགའགབདདབལབ བྷ བདྷ

༡༦ ཤག ༧༣ ཎདསབདགགལག

བགརཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

5

མཁའདངསནཆདདཔར ཤར བདཔནདངབམསའདབབ

འནམནཡངསམནཔརབཞདགསལསཔནའལབམཚནཿ ས

བདཔའ

ཞརལཿ སཔངབངསངབཤདཔར གསརངགགངན

ང ལཔཿ སངསདངནབསངགགགསབཡད

པས ཿ སཔ བགརཎའནཔསཔགལསབཔག

ན ལནནཔས+ རལཔསཔའམམདགས

སཔས དྷ+སགནསཔལ དྷདངའསཔལསསཔརབཔདང ཇ

སསགསའམམདགསམདདངཔ གགགནརབས +

སགནསཔལ ནམ ནང ལདངསམགསན ངཔསནས

པས དརབན སར སཔའམམདགས ལ

བརབས+ འརཡངནམ ནངངསར ངཔསནས

པསརབན སརཇཡསསགསའམམདགས མབཅད

བརབསམཐརཿ སཔངགགསབཔའ

སཔ

བནདངའབམཛདཔབསཔ

འནམནཡངསམཁའདངསལ

དངསལབནབརཔ

མཁནམནཞབསཔདབནརག

སངནཔདའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

6

སརབསསབཔབསདནཏགངབ

བསམབ ངའལབངགགལགམཐམངམལགསཔ

ༀ ཐམསཅདམནཔལགའཚལལ

བགགསནབགགའསཔཔངནའགསདམཚནཅན

གསམམནཔབསགགགཔགམསཔསབ གགནམད

དགམཡངསགསབདཔནདཔའབ ནངགནངརབམསསབཔ

རངངབནབཅས སརབསབདངགགཔའངནགསལ

ལབསབབསསརབསསབཔ མཔརབསདནཏགངབདང

ཞརངགངགམངངསཙམརངམཉམཕནཔམསསའབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

7

སགསབཅདཔསམནབསནས གངགའབརབ ལསདཔ

བསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔ

ནཔ བནབསའལསའལའབརབལ བཤདཡནལགདང བཤད

གངདསགསལས དངཔབཤདཡནལགལའང བདཔནཔཏམསསབཀའ

ཐམསཅདནམཚགསཔདང བནབསཐམསཅདསའཡནལགནས

འཆདཔར གངའབནབསནཔས དངཔསའཡནལགདང དས

སགསསབ མཛདཔཔ མཐརབཅསགམལས དངཔ དངཔམཛདཔཔས

མཛད ངགངནསབས གསགངགཏགས དསདགདནམཛད ད

ནསཞབསབསཔདནགངནཔདངའ

དངཔམཛདཔཔསམཛདན གངའདངབནམཁསམགདཔའབསདཔ

གམནཡངསགསཔསམཛད གསཔངགངནསབསན སངསས

གངརབདགམདང དཔརམདནལསབས གམཔགསགང

གཏགསན རགཔངགསལསགཔནཔ གསལདང གནམད

གསགསལསམད གསགཏགསས བཔདསདགདནམཛདན

རམསཅནཐམསཅདདངགསདངནཔགཏམསརབདགའབདངདདཔར

འརབདང དཔནཚགསམཐའདགལསདལགཐརཔདནགརདང ལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསགཞནགསཔངབམསསནནསབངས

ལསདཔབསཔམསལབབཔརའདདཔམསདནམཛད པད

ནསཞབསབསཔདནགངན ཕརལནཔགགམབལབལགསཔར

བཤདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

8

གསཔགངའདསསགསསབགངན བད དསཔ ངདས

འལབབཅསབལས དངཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔནཔ

བནབསའབད ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབས

ངབགསབདནསལསདཔབསཔཕརལནཔབལམལར

བཔར མཛདཔགསལབརནཔའ

གསཔདསཔ ལམའཕགསམལམསངབནབན ནསལབནནས

བསགསཔལསབཔབཤགསཔདནདང གཔརསའགམསལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསངབམསསནནསབངསལསདཔ

བསཔམསལབཔརའརབདནའ

གམཔངདས རཚདདངངསདཔསམཔཚགསབནངབ

མངཔལལབབབནསནཔས ལསདཔབསཔལབབསནས

སལམམསབདངསགསདཔརགམནབབརགགསཔའཕང

འཐབཔརརཔའ

བཔའལབ མདནམའངབསགགསགགལབནཔའལབའ

གམཔམཛདཔཔ མཐར

ལསདཔབསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངས

གསཔགཔནཔ བནབསའམཛདཔཔ མཁསམགབདཔནདཔའ

བའམདངསསམབདཀའནགཔསཡངསགསཔབདགདནཔན བ

དཔནཁལཏཀསབརམགསའངས འགལ

ངསཔསགགསཔཙམསཐགསཔདཔརམནངགགནསགངདངགངལའང

སཐགསཔདཔརའགཔགངབས སབལལནསབགསམ

སངབཏགས ནསགསདངམནཔརམགདབལངསཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

9

མཁསཔལནང གདའདནཔལདགདངསནནཔསདངསས

ངགས ནསལནགནསཔ ནངཔསངསསཔམསདཔསཕམཔརས

འགའགགསཔབམཐའལབད འགའགལགཞནགསགས

སངསསབནཔབཔརས གསཔནངའངདབངགལབསབང

གཔརབམསམགཏགསགསཔབམཐའབགཞནམངཔགངཚརབཅད

པསགསབདཀའནགཔསངགས བདཀའནགཔ མསངསས

བནཔལནསཔསདདགའབརར རབཏངནམཁསཔམསསཚར

བཅདསངསསབནཔལའགཔདདམནས ཐབསསརབཏངནསར

གསདཔལནབགསཔབདཔནབགསསབདངསའལ

བརབས ནསལལཔདཔངབཞགཕམཔདཔགངལབ

གསབནཔལའགཔརདསཔརསནསདཔན མཐརབདཔནབས

གསཔདང འལནསདངསཕམཔརམཛད ལལཔསདངས

སངསསབཀའདམངཔབགསཔགགལགཁངགབགནསལགས

གརསབཏབབཞགཔས དངསམདདབནབསམསལབསཔསརང

བམཐགངལབགསཡངདགཔརསང གཔརའཇམདཔལད

གསབམབགསཔསབདཔནབཡབསདང རངདངངབནཔལ

མསམཐངབསལབབཀའལངཐགཔནསདསལསའསསཟབམལ

རབབཏབཔམནལའགསངངཐགཔནསའད སངསསབམན

འདསཉགགགནམཡངབབདཔབསསནསབདཔནབནནས

རབངདགམདངདབསབསཔངདངམནངགཐམསཅདམཛད

འནཔམཁསམགདཔའབསདཔགམནཡངསགསཔརརཏ ནས ལམ

འཕགསམལམསངབནབན མརསལབནནསབསགསཔལསབཔ

ངབདན ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབསངབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

10

བདནསལསདཔབསཔལརབཔརམཛདཔཕརནགགམབ

རངབནཡངསགསཔརབམཔརའདདནའང བདཔནདསམནཔར

དངསཔསདངསགགསཔསནཔདང ལམས བཟདཔབགགམ

དང བནའསནངགསབབཅསསརབསསབའགརདངནདངགས

ཏགའདབམརབསངམལཁདགམཚརབམཔསབང འལ

བདངཔ བདཆགསཔསཔསབགསབམསསསགསལལ

གསཔབཤདགངདསལ རགངདནཕརནདངཔགམཔ བཚནགམ

དངབནའསབརབསནཔདང ཞརངགངགམཕརནགས

པརངཔསནཔདངགསལས དངཔ ནཔབཚནདང བནལམས

བཚན བཟདཔབཚནདང བནའསབབཅསནཔལས དངཔན

པབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདནབཤདཔའ

དངཔགསབཅདངཔསམདརབནཔ གམསལབདག ཚངདཔནགས

དངབངདང ཨགདངཤནདང ཐམསཅདལདངམདནད སནཔ

རམཛདཔབ ནན

གསཔབདདནབཤདཔ

སནདངཡནལགདང བསམཔདགདངབདའགས མཆགསནདམནས

ན མམཡངསགཏངབསནབའ སནཔདབབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

11

དངཔགམ སཔརབསངདན

སནཔ ཡངནབདགཅགནཔབཔལམགསབསངབམས

དཔའལཔ སགརཔན3 གམབངསཔག བངསཔག

བལས བསཔབརབང བདགནང ཁཟསབནབ

བརའར སགམདཔཉམསཔརརནས གམདངམསམངསཔརར

པརངསགགསངབམསདཔསགབརབརམཛདབབསཔརམཛདཔ

སནཔའ4

གསཔལཔ ལཔརསཔརབསང དན

ཡནལགནཔ ཡངབམནའདསབདགཅགདནདཀའབབགམངཔས

ངབབཔརམཛདཔ ལཔལཔརནལསབརའངས

ལཔཟངངནརནཔམཟདདབངཔ ཡནལགགགསངནཔརམཛདཔ

ནཔརབནཔསམཚརངརབསགཔགདངནཔརམཛདཔརབསན

པཡནལག

གམཔཟནནཆངསགནཔསཔརབསང དན

བསམཔདགཔནཔ ནབདགཅགནཔབམནའདསངབམསདཔར

རཔ ལསལལཔརརཔདང མངའའབངསལངསདནམཚགསཔར

རཔ ནལབཟངཔརབསམཔདགཔསཟནནཙམནཔའསནཔར

གངས དངབགབསདནམསརགསམཐངབརར དབངཔལངད

3 དཔགབསམའངརན ལངབམསདཔའངལསགངས 4 བལལནངཡདཔསགནསགམསནསཔཡངསགསལསསགམརསནཔབཏངབསགནསནཔར

སའནདའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

12

ངདཔལསསའངསབན དངངའཇམཔདས ལགསནས ཟནན

ཙམགབདགསམསཔརན སབནམའརདངབཅསཔལགངསཔ

ནཔཡནལག

བཔཚང དཔནསཔརབསང དན

བདསའགཔནཔན ཡངནབདགཅགནཔངབལམལ

གསཔ གསསའརཔནམཚགསཔདང ཡནཏནབསལཔསབར

སཔ རབནཔངངལཅནཚངདཔནགརཔལ རངསངསསགབསད

མསརཚངདཔན ངབསཔན བདགཅནགསརངསངསསདང

བརལ མསཅནདལབཔགལངནཔབརཆདབམསནཔར

བགསམནམསང ཚངདཔནནཔབསབནཔསགནདཔརམར

པརརངསངསསངནནསམསརབདགའངདངབསལབསདམསལབ

ནཔཡན ལག

པཚངདཔནལསནནཔརསཔརབསང དན

མཆགསཔནཔན ནབདགཅགནཔབམནའདསཡནཏནདངན

འརཔནམཚགསང འགནཕནཔནཔདཔནཔཔགཙབཚངདཔན

གརཔན དབངབནསཚངདཔནདནཔལབནབནཉམསསད

ནརཟདདགསཔསརདགགཔར མཔརནརདངའ ནཔདངཡད

དགངབརསང མསདཔའནཔནཔལམསཔས ནརམསཙམཟད

པརརཔཙམནཔལརབགཞལབརརཔསདབངཔནམཚརནས

དནརའམསབདགསསཔརར སཔལསགསཔགསབཅདཔས

མབརསནས ནརམཔདགངརནངབཟདཔརསདངབར

རཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

13

གཔབངསཔརབསངདན

ནདམནཡངནཔནཔ ཡངནབམནའདསགནསནམཚགསཔ བ

དཀའབཅནདགགནསཔདནགནསགངབམསདཔའབངགརཔ

ན ཡནཏནདཔརཅནསམསཔདངསཔསཔསམསརབཆགསཔ

གས མདང ངདང བཅསགསརཏ ལངབམསདཔའ

བངབསམཔཉམསསདཔར བནསབསཔདངམཔངལབསགངསཔ

དནཔརའམསཔབགལནས གསཔ གབལབསལདངའབར

བམཔས ལམསཉཔམསསབདནསབརབཉབནདང ངསན

རདངཞ སནསཨནཔབཅསལ དནཔརབགསཔརགསལབ

འབསཔདང བངསབདགལམནདཔནགསབངངལཡངད བདག

སལབགསཔའམསལངནགསབགསཔརམཛདསགསལབལ བ

ནལཔབསམདགམངཔགརགཙམཁདགདངའབ ངཟདའབརབ

གམཔརའབབདཔགམནཔརལཔབངསམཐངནསརམངས

པརརཔདབངཔསམཐངནསདལམཚརས བནབདགརངདས

གནསནས ཏགཆརབནའབབཔདང བདཔནཔསརངདསབང

སངསནསམགམསར སདཔརཅནབནཔར

འགནལཕནཔརབསམསནས ཁངབཟངམགམཔརལབདང མནསས

བཟངཁངཔབགསཔདང བདལའརལབངགགསབནསབན

བཞགཔནཔཡནལག འང བདལའརགངབལ ངསངཡངབང

གགས ལངདལལགགསབནབན རབམནཔརམསཔརང ས

ས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

14

བནཔཨགསཔརབསང དན

སནཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནངབམསདཔརརཔ

འགནལཕནཔརའརབནདཔདང ཡནཏནམཔརདགཔསམནཔརམཚན

པསངནནརང མགསགསཔརརཔན མནགནསཔབ

ངནཔསལབསཔསགསང བགདཔགནསརཔ གབལམངཔ

འནརཔརགགསནས དགཐམསཅདབནངསནས རབངབརར

ང མསདཔའནཔགསཔབདང ནསཔ སནཔ དཔཡན

ཏནདངརབབསམཚནཔར གསཔརའདདཔབམསརངབནའང

ཡངབརརཔས བརཆདརཔལདགའནསརབདནཔགནསཀརསབ

འསདངའདབམནམཚགསཔངརབགསས ལབནསམསདཔའ

ནཔབནབནཉམསསདཔར དནཔགནསན བདང འསདཀའ

བཅནམསསབཟའངབཐམསཅདམསངབརསང ངབམས

དཔའདབསམགཏནལགསཔསགསཔལམསཔདང ཁཟསལནཔདཔ

སལཆགསཔདཔར དགངབརརཔདལདཔརགསཔ

བནཔརངབལདབངཔབནནམཚརནས མསལནསང

བམསདཔམནའངསཔམསདཔའནཔསཟསམནབསཔལབན

མཚརརལ རངགགསབནནསལདཀའབདསཔསཔས མས

དཔའནཔས ཡངདངཡངབགབལདང དངདདངནབགབལ

དང འབརའརམམསཔའགནམས བབཔརབདགར

གནས སགངསཔལསགསཔདམཔསབངམཛད ལབནདརབ

མནསགའཚལབརབསདངབརརཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

15

བདཔངབམསདཔའམསཔ བསསཔརབསང དན

མམཔནཔན ཡངནབམནའདས ངདངནངའབཡངས

བཔ ཕནའདགསཔ མནཔརའལབ མསཅནཐམསཅདལམསཔདར

པམསཔབསསབལཔརརཔན གསཔའགའགསགཞནགསད

ལམཁསཔམདངསའགཔགནདན གནདནབདགཔསརངལནསམཐར

གསཔམསངབམསདཔལརབསཔདང མསསདགའབནམ

ཚགསཔམགདངནཔམསམདངསའགཔརབམསཔལའགསཔརམས

པས དགམགགསབརའབན ནགསནབབལངདངའད ལ

ནཔདངའམསརངབནསགམངམངསཔནཔསདརའགས

སསཔདང བལངས དབངཔསངགབརསན ཤཟའནདག

སགལས མདངསཔབམནཔདབངམགནཔལདགའབ

ལཔབསདནམསལསནཔརབཤད ནསགནདཔདཔརའདདཔགནདནདག

སལཔ ངབཟའབབངསཔས ལཔརབདགའནསཁཟསམཔནཔར

དགས ཁཟསདག བདགཅགཟའསནམབབཔར ཤནན

མདང གནམདག བལགསམཉམསཔན གནདནམས

བཟའབངལགས སསནསརངསཁནསམབགགསཔ གའབརབ

དངཁརའབརབ སཆརནརགནགངགཔརབནཔལཔསགགས

ང དགལགཔརངནས དགབདགདནའངསཔལཕངསབནརདང

བརགས གནངགཔ འབ ནདའངངསངནཔསའ

ལས དསཔདཔརཅནདཔས བསཔགབལནབཟངཔར ས

གངསཔལ ནའབངསམསགབལབརརངབགསཔརལཔསརང

གགསཤགབཅདངགནདནདགལགནངབསམསཔརསཔདང ས

ལཔ ཞལམདངསངམདགགསལབ གཡབབནའགཔམཐངབདང ལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

16

པ མདངསཔསགནདནདགམསའཇམཔརརཔལནམཚརནས ག

འཚལངགནདཔབཤགསཔསནསལཔལརབསཔདནསཔལ ངབ

མསདཔསའརབམསཅནམསདཔམཚལསའདནཔརའདདད གནདནད

མསསངལགནདཔནཔསབཟདདགསཔམབདག སལམལའར

གསདཔ ངབཐབནསབདཔརགལའར མཔརཐརཔསབད

ལས དཅགདལཐགམརབབར སགངསཔདང གགདལསགསཔ

དབགབནངབརདསགངསཔས དགསངརབའསལམཉན

ནས བརབསདངབརརཔདང མསདཔའནཔ ཤནཔགནང

བལདབངཔཡམཚནར དངནདཔར གསརཔསསཔརདསཔ

མསས ལཔ སན བནགབལདཔརདཔམམཔནཔཡན

ལགནཔདང གནདནཔདགསབདགཅགནཔའརབཟངཔན

པརགངསས

དཔཐམསཅད ལསཔརབསང དན

ཡངསགཏངབནཔན སརབསགསཔལཔལཔནལ

སཐམསཅདལསགསནབ ནཔརའནཔབདངབམསལགང

ལགངའདདནཔགནངངདརབམཔརདཔ འགལཔགཞནག

སཐསང འབབརསསམནས ངཔམགམགལངབག

པལཔསངརམཛདཔས ལཔནའབངསམསལདམམབརཡབ

ལཔརས ལནའབངསའརབསནསལནསའནབབངགརབཏངབདང

ལམདངནར མཉམབདཔ སགསབནམསབཅསནཔརགནང

བལབནདརབདངབསབནམརལགལབདང བནམསམས

ངབམསདཔགསལཔརདསངབས ལཔམསདངལཔ

ནལབས ངབམསདཔདཔལརབངབནདཀའབཐསནས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

17

དགངནཔརརགསསཔདང སལསཐམསཅདལལདད

བགཔསགསནཔཡནལག5

བཔམདནསཔརབསང དན

བསནཔན ཡངནབདགཅགནཔ ནབསགསབསདནམས

མས གཞནལའབདངཕནམསབབརགནསཔ ཕནཔབསདངན

ནའང གམསཅནསས ལསས རཕནམཐགསཔརགདལསའངབ

མདནགམསཅནགགདལགསཔརརཔན ཐབསསཚགསས

གཐབསམཛདནས མཐརམངའའབངསཡངསལ དསའརམདནགསན

ངབཀའགགཔས ལབཀའམསནལབགས ནཔགསསཔམསལ

ངསདངངརམསགདཔམསའནབཀའབལབསགསམཛདཔས

མངའའབངསསགསརབདང ལངསངརཐམསཅདངལགསདངན

གཏངཁངཔབགས ཕནནགནདཔདཔརབམསསདརཔས གས

ནསབནནམཚགསཔརརབནཔཡནལགབཔའ

གསཔལམསབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདན

བཤདཔའ དངཔ བནམསདམ གསཔརཕརལནདངཉ དང

མཔགཔ དཀའབཅནདངཚངདཔནན སལམསརམཛདཔ

བའ

གསཔབདདནབཤདཔ གགདམནའདདལགང ངགལསངན

ལམམ བནགཡནཏནཆངངདང བགདགནསངདམསབའ སཔ

ལས

5 འསལདནནམཛདཔདངའབསལདདདསཔརའགམམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

18

བགགཔབནསཔརབསང དན

གགདཔངབལམསན ཡངབམནའདསགདབངཔབ

ནརཔན ལདཔལའརལངསདལམནམསམབཟདཔར ལ

དམགབཤམསཔསམཚ འམག དངཚགསགསཔརརཔང

གཉའངམསནམམཁའངསཚངབཅསཔངལམལགཔསམས

ལམབབཔརམཐངབསནངནསདདཔནཏལགསཔརགརགས

གངས ཏས ངའརབགསནམསལཕནཔརརང ད

དམགཚགསའདགམནགསཔསསསགསལ ནསདབངཔབནས

རངགབབདགཞནལགནདཔརངནདམཚནཐགསརངགགཏརཡང

སནངདགཔརསགསརབགཔལ ཡང དམསས

མརམཐངང ངགལརརལགམཐངབདང ཆརནནགཔངསགཏར

བབན གནསབབསངརབམགསཔརད བདགདམགཚགསཕམཡང

རལགང དདམགཚགསལམབཀགན གགརརངརབདཔའ

དཔས དམསདཔའརབབངབརར ནགལཕམཔརརམཐང

ནས དབངདངཡངནསར ལགར སལདདངགངབརནང

པནསམསཅནམསཡངསབངསཔལམསཡནལག

བགསཔམརསཔརབསང དན

མནནཔངབ ཡངབམནའདསནམགསསདལབཟངཔག

རནསསསབདང མཚམསདབདང བཙསཔགབལསགས

པརཡངསངསནས གདབབཔརགསབནཔཐསཔབམགལ

བཅརར ནསམསབམཐམསཅདངངལབགད སངསཚདདག

བདགདདལབགབལགབགསཔདང མདབས

བཤད འགནནཡངནརདདཔམག བསགཞནནརམམཐངངབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

19

ས སཔསགསགངསཔལབམགཞནདགསརམགང གཔབན

ཁསནནསམཉནཔ ངབམསདཔའ ཚབསམདཅངབལ

མསསངདཔལབཟདདམསཔས ངབམསདཔས སངམམཐངབར

གཔདངབགངནའངམམས དབངརཡངཚབརནས དལསདང

འགལབརདཔབས མ དཐགསསངནནནས དམའརཔམཐང

ཡང སགངསཔས མཁནཔམངརབདགའངཡམཚནརནས

གསསགསས མནཔགསས སཔམསམཚནམངཟདདརང

སལམའདརབརདདསཔལམསཡནལག

བགམཔསདམསཔརབསང དན

འདདལགངབརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའབནཔགཏངབདང

བརབདངསརབལསགསཔཡནཏནདཔརའཕགསཔསམསཅནམསལཕནཔར

བནཔལཔལཔརའངས ལ ནཔགལམམསམདམཐང

བརརཔདཆགསཔསབགསཔསངལསདམརབཏགསཔ ན

པསལཔ བནམརའལབལ ལཔསདདམཚནདལམཁསཔམམས

ལའསནགསགསབཀའབལཔར མདགངསདམམཐངབསདརབ

འག ནསདགསབསམསཔ འདབནབཟངབསལཔ མསསནས

ཆབདདནབཔལབརཆདདགསནས བནམརའསཔནལསཔབནལ

པསངརམཛདགནངབལས སདམལཔདནཔཨརཀལན

ན གལཔརངལཁམསངརབསནསཏགསནལན ལ

སདམགགསཔསལཔདའག འདདཆགསབནཔདཔརངརབབན

རནསཁལབལགསངསཔས སདམགཞནབདགདབངནཔརམནནས

གཞནངམནཔལ བདགངརབནཔ སཚདང ལབ

བནགདདངལ སགངས འདདཔསསཔམས ལཔ གསམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

20

ངདཔགདངབནམདངསཉམསཔམནཔརརབནཔསགནས ལད

ནངསབདགལགནདནགསལཔ གསསདམལཆགསསསམསན ད

དའགབསཔརགསསསཨརཀསཡངཡངགསལཔལ ལཔས དམ

པམསཕརལདལསགས གབལསནསབདགདབབ སཔསགས

གངསནསབསཔརའདདཔའདདལགངབལམསཡནལག

བབཔགསཔརཕརལནཔསཔརབསང དན

ངགལསངབཡནཏནདཔརནཔ ཡང བམནའདསངསང

རཀསགསཔརཕརལནཔསབལ ངབམསདཔའམསདཔའ

ནཔརབབ མཚ གསགསཔརགསཔཁལཔགར ས

སཔརརང མཚརའདངབཚངཔམསསགསལབབཏབནསབནང

འགཔརད རམཚའགསཔསགསབརཆདང བམཚ ངཁརསང

བསགསནབདཔརཚངཔམསསསརབསདངངགའདནཔ ང

བམསདཔས བནགགསཔམསལགསསཔ བདགདནཆད

ནམཡངདབསམསནས གཆགསམསགངཡང བསདཔརབདག

ཡངསན བནཔགའདགདང བདགབསདནམསམདགས

མཚ ངམསངབར འབབརརལགག སགངསཔསརལགཔ

མཐངནས ཚངདཔནམསཡམཚནངསཔབརརཔདང ཚངདཔནམསས

ནར དངལདབངན གརགལསགསཔདགདངནརངལབ

བརལགཔརམཛདཔལམསཡནལག

བཔཉསཔརབསང དན

ནལམམསབནཔརབསན ཡངབམནའདསམཚབ ཏག

ཚགསདང ཀརནདབསགསསམསཔརསཔ འམངཚགསདངནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

21

མཚནངཉལཔགརནསཉ མསབབརབངསཔརམཛདད ནསག

མསཅནམསལབདཔས ཆརམབབསཔརམཚགངབརམརཔདང དད

སམསབམསཔརས གམའབམསནརདནངམབདག

དནཔསམཔརབགསཔན བནཔནབསའབའགསཕནཐགསཔར

གགསནས ངསམསགངསཔརགསནརསང གནམབསནསསཔ

རབཕངསཔརརངབདགས བསམསབནགཆགསབསདཔརན

བནཔའསལཔམས ཆརཔའབསགམཚགངབརར ས

གངསམཐགསམནཔནནགཔའག གའ འགནཔརབགསནས

ཆརབབསཔསམཚགངབརར ཉལསགསཔམསདརབདགའབརརང

ངབམསདཔའ ཆརཆདདགསནས ཆརནལསཔ ཆརནའགཟབ

ངབནཔགས མསརབདགའབདཔརམཛད གནའབརབར འརབ

འདརཅན ཆརཔནམསནནའབཕབ སགངསཔདབངཔསཐས

ནསཡམཚནར མནམནམའངསནསམབརསསཔ ཆརན

འགནཔརབགསང མཔབདཔབནགངའབབཔ འཉདབངམ

ནདད བནཔདཔརཅནམན སཔསགསབདཔལམས

ཡནལག

བགཔགཔ རསཔརབསང དན

བནཔགསཡནཏནབནཔརབསན ཡངའརངབམསདཔའ

དནཔགནསགདངམགཔ ནང ངབསནསངཞགངསམང

པམལན རབདཔམངཔ ནདངནགནསས ཕམསགཆགསར

འངསཔཟརབབཔདང སབནདངངའསརའངསཔརངཟབས

སབསཔརམརཔདང འདབཤགངམགསཔརར གཞནམསའ

རསདངསནལའམསང ཐམསཅདཟབསབབརགནསཔབསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

22

གནསརནགསནཔསའགའགསཔརག གཡ གརབ

འ ངགཔསབདསཔསགཔལམདནསཚངདངབརའངསཔསམས

འགསངགགལགགབརའརདང ལངབམསདཔའསཉམ

ངབདང འདབཤགམགསཔསའརབརམབམསཔར གའཇམཔསསཔ

བདགངཔངདནདངའདབམད བདགཕམགསངདགནས

ར དལམནརངབའངའནཡངད བསདའནསརལགཔར

གས སབནཔཡངསབམསཔགསསཔས ནངསཔབན

མཐགབརརཔལམསཡནལག

བབནཔམཔསཔརབསང དན

ཆངངབབནཔརབསན ཡངབམནའདསགཞནལཕནངབབརདཔ

ལདགའབ ནཔདངལབདངབལསགསཔསབསདནམསལབཉམསནཔ

གདབངཔབནརའགནལབ ཐམསཅདམཛའབས

བལཔགདབབསགནལབནཔནསནཔདངའབངསབཅསཔ

ཆངའངབལདགའབརརཔཆངའངབལནབརགགསནས བདགདནཔ

ལངསབཟདཔར གརབཙམམདགརདའངབ ཐརགསངཟད

བལའལབ སལངནདངགསཔགསཔནཔ གབདདངནཔག

མནཔརལནས ཆངསགངབམཔལགཔགཡནཔརཐགས རཐམསཅད

མཛའབལཔའབངསའརའསཔམནནམམཁའནསབབསའགཔལ ར

འསམསམཚརངརབསཔསལངསཐལམརབདང མཔནང

ཡདབསཔལ ངབམསདཔས མཔའདམསསངལསབརས

དང འདངཞདངདརབའམགསསགངབན སརམབཆངདངམར

སགངབའངམནལ དདངནའདའབའམསགངབའངན གཔ

རངབནཅནསགངབམཔའཡནཏནཉན གངགའངནསདབངད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

23

པར ཕམདགངངལའངབརད ནརབདགཔདགངདགསད ཕན

བགམཔའརགསས སདང ཆངངའངའངཡངམཔརནཔ

གནསསངལམསབཉམས གངསསངམནརདའབརབས

བགསཔརའ གསལདངདའདམནཔརགནསཔརའར སཔལསགས

པཆངསཔརགངསཔས ལཔགམསངལབབསཆངའངབས

པངདནས ལཔ འརགཡགམངའའབངསབཅསལབལ བནས ལ

མགལསགསཔའངངའདད དབངངནལཔསསཔརས ཕནཔརལ

མདཔརབ བབགབནཉམསནཔན གསདངདཔལལམའ

ན རབསགཞནལབབཡངའཐབ སཔསགསགངསལའབངསགས

པལམལབད བནདངབརརཔལམསཡནལགབཤདཔ

རབསབབནཔའ

རམཔ སཔརབས ངབམསདཔའམགསཆངམཔཐགསའ

དནམཛདཔསནརབའ

བབདཔལགསགཔརསཔརབསང དན

བགདཔངབརབནཔན ཡངའརངབམསདཔའགལགས

གཔ འཚབལདངདཔནམཚགསཔ དཔལགརརཔ འགནཔས

མནཔརབརབམགའངསནའང ནརབངབལམསཔསམནགནས

པསདངའགལབརབགགསནསགནསཔརའདདཔ ཕམགསའདསཔསང

དགའབརརནས མསནརལདངའརལགནང རངདདནཔར

བནཔཕམཛའབསསནསངའངས སལགནསདཔརདལས

མའདངབརགསལབལ ངབམསདཔས བཙནརའབམལ ནམཡང

བབརམམསག གགམཡངནདལཡངང མནགནསཔནད ས

དང གསདངངལགགལཚང རབལདགའབབའགཔ ག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

24

བལཟདམངཔ གནསརམ ངདངའབརགགནསཔརད སཔ

སགསདའངབགསམཛའབདསཔརདཔལམསཡནལག

བདཔདཀའ བཅནསཔརབསང དན

དབསདལམསན ཡངའརངབམསདཔའ གམ

གསནཔགསཔསཔནདཔབཟའཚངགལ བགདངངམབཅསན

བནབགརཔ སནངཔགནཕམགསའདསཔངནས

གངསངནདཔནཞགའདསཔདང བདགབསནས ངབམསདཔའ

རབའངབརའདདལསཔལ ནབནཔསངསའངབརའདདཔསདཀའ

བཅནརབངབདངནགདགགསཔགགདང ནམངབག

ངབནརབང དགམཚགཙངངནཔ འམངཏགལའདབའས

ནམཚགསཔདནགནསདཔརཅནགངལ ལཔ ནངསསརབར

བརསནསབལགསབསམགཏནལརབརགནསཔརརཔདང ངབམས

དཔསདགལའརབནདངཐརཔཡནཏནནཔདང དགནམཡངརབ

ས ངངབསབནགཡགད མཚ ནངནསཔབབཏནལམནཔལ

ཆམཉམཔརབདཔམབནངསནསརངརངངལཔརསབན

ཟས སཉནཔསམགཏགསཔརགགསགགལབབརའདད རལ

མསདང དལ བསམགཏནལགཞལབསགསཔརརཔདབངཔསཐསནས

བགཔར ནམསཔབལམགཙངམརསབནཁརཆམཉམཔརབདཔདང

པངབརསཔམཐངནའང ལབདཔརརལགནསབསམགཏནལགས

པརམཛད བནཞགབར པབལཔབནསངབརསང

ལབདངམསའགསཔདངརབབརརར ནས སགལང

ངདགསཉནཔརངབམསདཔངམཔརགསཔདང སརབ

དངབནམདངསཉམསཔསསཔལ མཚནབབནབཤདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

25

དགམསདངནནའང མསདཔའནཔམསགཞནདནནརབནཔན

པས གནདཔལནལབམསསམཔརམནའབརབ མདབསར

བ འརཔམཚནམསབནཔམབདགདང ངམདའངབའངདཔར

ཤག དངཚབམསདངནཔརཤག སཔསགསནམཚགསཔརའརབན

གའབསཔདང རའསགནདནདངགསངཔ དགསགཏམཐས

ནསཚངམནའབརབརདཔལ ངབམསདཔའདགཐམསཅདལའཇམངལ

བདང བཟདཔདང ཟབཔནཔརསཔ གངསམབགཔརབག

འམ གངགའའརདལདགསརཔ འདདཔདའངབརདནས མ

ནགནསབནའབསདར སགངསཔལདབངཔཡམཚནརནསརང

གགསབནཔངངམསངབནནས པབསཔལསཔ

དང བདངརབསཔརགའཚལནསདངབརརཔའ སང

ངགཡགའརགསམསངབནཔ ངདངར མ གལདང

འདངསདང གངཔམའགགསནདགའབ ནནར ངམལ

མདགནན ནམབཛཏཏར ནཕམབདགམསཔན གནདནབང

བབན ངཔབཡན ངའལབན བནནགཔ འཆརཀ

ན སཔརབསརབང སགངསཔལམསཡནལག

པཚངདཔནསཔརབསང དན

མསཅནདནདལམསབནཔན ཡངབམནའདསནལཁབག

ངབམསདཔའངནངནགཏངབསནརའརཔབ ཡནཏནནམ

ཚགསཔདངནཔཚངདཔནགརཔ ལཔམངབམསདཔང

མརབསཔ གལཔ མནའངསཔལམནཔ བརབསནས

ལཔརངམརདམཐབདལམསསམ ན གཟའམ བབཡདདམ

སསཔལན མསགམབངསལམསདངཡནཏནདངདལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

26

རབངབལཡངམམསསསཔགདན མབགསལངརབངབ

གཐསཔས བདགགཔསཔརརབངབགམནས ངགའདནང

དངསཔལ མསམཐབརབངབགཏམཐསནསངགའདནངདང

བམགཡགའརམསསངཐསཔརར ནསངབམསདཔའལ

པ ཕངནསརལགརངམདངབགནཔན མངཔའསཔམཐངནས

གཡགཔལསཔས ས བའརཔམངསནས རབངསཐསནས

བའདགགངག མསཔདབངསའསཔརར སསཔལངབ

མསདཔའམའབམསརབདགལབགསས བདགརངསངར

འམནསརལག ལཔ ངའངསནས བདགརབངབརའཚལནགནང

བརགསས བངནགངསཔམམཅནདགས བདགརབངབརར

སབགསཔསརའཚལསསཔལ ལཔསཙམསདདརབརགསས

སང ལགསལབབཏབཔལསལཔསགནང དཀའབནགསའཆསཔ

ལམཛའབསའའརཚགསསརགསལབབཏབང བགམརཔར

མསདཔའནཔདཀའབནགསསངབལམསཡནལག

གམཔབཟདཔཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ ངབངངཔངབ དངགསཤར

བྷ ལབཟདཔ ཚངསཔངནདགབ སབཟདཔཕརནར

མཛདཔབའ

བདདནབཤདཔ ཡང སནདམནགངནང གནདལངབབ

དངབཟདཔདང གབལདངནདངགཞནདནད གནདལམསམས

གཞནདནར སབཟདཔབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

27

རགགཔགགདངབསཔརབསང དན

བསཔབནཔན ཡངནངབམསདཔའམགསནཔའག

ནནངནསབནབརབགགདརབནཔགརཔདང འགན

གལསའངསནཔསར རབསམརརབངབལམསངསལ

མསཔམསཔརསཔསམལགནསཔལདགའབརམརཔར དངཁབཟངཔ

གས སརགན མཔཆགསབར རབངབའལབདངམཔ

དཔལལགནསཔརརཔ ངམའངགསསརགནཔསགསརབང

ཆསནསའངབརརཔལ ངབམསདཔས དདདམསདན

པགནསནའགཔརབདཀའལདགཔརསསགངསཔལ ས

བནའབརདདམབཅསཔསརགངབརསབནའངས ཉམས

དགའབངནཔཚགསསབནཔནགསཚལགནང བསམགཏནདངའག

ནསལལཔགདངབནགསཚལལམཐརསངསངསངབལསས

གསརནངབམསདཔངདགའབགཏམསནསདངབགས

གགའག སདདརབངབརམཐངནསདའགཔསངཆགསཔརར

འའངམནཡངའགཔཐབསབསམསནས དཀའབམསཔརད

པར འརངམའདངནགའདངངམ དངམའལའགའ

གསགསནགབརའརརམསསཔལ ངབམསདཔས བགསཔས

བམསསམགལམབགསཔར བདགལགནདཔདཔའརངན སལགཔ

རསམནནཔབན བདགདགསནབནཡང 6གཏང སགངསཔས

ལཔ བསམཔརའངམལརབཆགསཔའགཔསདཀའབམདདས

བསཔརས དདརབངབངངབཞགཕངདཔལ ང

6 ཡངསཔགབས སཔར མཔན བནསསམགཏནནསསཔདནབངནལམགམཛདནང

གསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

28

བམསདཔའལབདངརབབརརཔས ལཔས ནམངསམམཐང

བནགསརང མདམནསརབབརའག བསརངམལབན

པརས དཀའབགནསཔགབདབསགསཔའངན སཔལ ངབམས

དཔས གངགབདགལགནདཔརབདཔ གཡབནཡངབདགསཡངམ

བཏང བདགསམནམཡངབརས བསབདགདདམབཅསབན

འར སཔསགསགངསཔསདཀའབཅནཡནཏནཡདཔརདསནསང

བནནསངཔགསལགའཚལགཔསཔའངབཤགས དདརབངབ

ལའངབཟདཔརགསལནསརབཏངབརདཔབཟདཔཕརནཡནལག

རགསཔངངཔརསཔརབསང དན

ནདམནཡངབཟདཔལསགཔརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའ

མཚནཔགལངངཔནཔ བདགཔངངཔལཔལའརངསབརར

པ ནཔངངཔདཔནགཔམཁསངནཔམདངནཔགཡདཔར

རཔགསསངངཔཚགསདགསབངསཔས གསཔཡངསབཔར

རཔལཎལཔཚངསནསཐསནས གསབའདདཔརར ལ

པ དམསཚལནངརབདའངབདསདངནཔམཚནཔགཡདབག

པལ མསམཔསའརངརངམནམསཔབནའགསཔདངབབ

དངནནརབཐསནས ངངཔཚགསམསངབབརའདད ངངཔལཔལ

ཡངདངཡངགསལབབཏབཔས མསབགམཕདནསརདངདངབལ ནས

མཚབངབརབསཔམསས ངངཔམགགསཡནཏནནམཚགསཔ

ལལཔལསཔས ལཔསགཤརབལསལམཁསཔགབཙལནསབང

བགཔསངངཔབདགཔ ངཔནཔལངངཔགཞནམསདམགགལར

ཕམཔབནགགསགགལབརའརནསསང ངངཔདཔནནཔ

བནབཟངབདགཔ ངནསམགཡསཔརརངགདངལབརཡངམསཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

29

གནསཔན ངངཔབདགཔས བནབཟངསངགའནའགཔརགས ངའ

འརརཔལདསགསརགལཡདསསཔལ བནབཟངས བབན

གདབརལ ཉམསནའདརགལང སསགསགགསགགལ

མསཔཡནཏནསཔལ ནཔའངསནསགསཀསནཏམནསབསཔས

རགགསནལགགམནཔརབབརའགབནམདངའགཔ

མཐངནས ནཔསསཔ འསནཔསན འརའབམལད ང

ཡངངའངསབན མཁའལའརའའམ སཔལ བནབཟངས ད

སའངཔགས ཞགསཔནཔསབང བདགངའཡནཏན

བསདམན སསཔལ ནཔརབཡམཚནརར བངངངང

པགཞནམསའགསནསདཔལདརགཏངསཔར བནབཟངས འ

ངངཔཚགསལབབནཔརདཔངངཔལཔན ལཔཉམསསརཔལ

བདགརངགདངལཡངགཏངབརསསསཔནཔསཐསནསཡམཚནརར

པདང རངགལའངབརབལངངམསཔཡནཏནགནབནང

འཇམཔརབགས མསལབརརནསངངཔལཔབལབཏང

ནསངངཔདཔནབནབཟངངརབདགའནསལའར དསལསསདན

དའརབར ངདངངངཔབདགཔགསལཔ ནརལདང དལམ

བརརཔནརམསབལབརའརསཔབནསཔས ལཔསགས

གགསགསདརབསཔརརནསནཔལརམབངསདངསཔའང

ནཔསརནསསཔལ ནཔས འགགསཅནསདངནཔག

ལགས བདགམསངའཇམངམནཔརརཔདང ལཔལསབལབ

ནགཟ རནརམསསལཔསཐསནསདགའངམཚརརར གརདང

ངབཞགམརདཔདང ནཔལའངནརརནམབརས

ནསངངཔབདགཔསལཔལསབབམབལནསམཐརངངཔགཙབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

30

གསརབབའསསདམཔམསདའརརངདཔབནཔརབནཔ

བཟདཔཡནལག རབནབཟངགནསབནནདགའབནསགངསས

རགམཔངབམསདཔསཔརབསང དན

བལགཔངབསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔའངབ

མསདཔའནསབརརཔན མལཡནཏནནམཚགསཔགསཔ

གསདབཔརརཏ ནསབདགདནཔའགནལཕནགདགསཔར

ངདངལའརལཔ ཕངའརསངསངབལས ལཔསཐསངངང

པནསའངསཔལའདདཔསབབལསགསཔབརརསནས རངདམསཚལ

ནངགནསདབགནསམརབནཔལ ནཔདངམཁསཔམསགདགས

བཟདཔར ངབམསདཔའའའགལཔ མནལསཔརབན ལ

པངབམསདཔའལབགའབསང བརངབརརཔདང འརན

འདཔམསསཔདངམདཔལགལབརརཔམཐངནས ངབམསདཔའ

འབརཆསཔལཔསཐསནས ངའངསནསམཚནསཔས བརངབས

མནཔརའགནནངབརཆདམངལགནདཔདམངལསགསགངསལནས

སང སལརབལགཔདབངགསཔལངནས ངབམས

དཔསདཀའབནགསལཔནཔཔགསཔབསཔནནསལཔ ཕང

རནཔདང ལཔསངབབསགསམནའངསཔབརད པགས

པནཔམཚརབརརནའངནཔདགནཡངམསདཔའནཔལབཟདང

བབསདཔསའམདལནཔའརསངབལསདཔརར རང

བམསདཔསམཔརགཔརའནཔདང ཆདཔརབ དབངགདཔརའདདཔ

བངནཔསགསབཀགནས ལཔའརདངབཅསཔཡངདགཔལམལབདནམ

མཁརངནསདནཔགནསརལགཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

31

རབཔནཔརསཔརབསང དན

གནདདལངབབབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསགངས

དཔལདངནཔསགནཔགགརབགརཔ གབབར

བའཚལབརནངསངབལས ལམརནསསགསརའངསཔདང ར

བསངམཔསགངས ངནརསནནབནའགཔར ངང གདཔ

གཡངཟབཁནངའགཔའསནངརཔརརཔགམཐངནས འསའདད

པརའགསཔསངཆགནསགཡངསརངབརརནའངསགགསཡནལགལགནད

པརམརར འནངནགངརངརགགསབརབསགསནབད

པརགསའདནཔརརཔསམཐངནས གཡངསནངགསནསབ

རནསངནཔདང རནསནནཔསགགདལགཔརའདདནས

ལབངབརབསཔལ བདགདངནཔཆགསཔནསངས དཔནགཟ

ད སའསཉམས ཉམངཡངརབཆགསཔསབནཔགབག

མབ ངའཕངསཔས ལསཕགཔརམརཔར ངབམསདཔའ

བདགལགསདཔནམནསབསཔས དངསབནའགཔམཐངནསལ

བཟངཔདརརང འའབདགལདསས བབསམསནས

རཡངབམསཔརའར སཔསགསགངསནས ནགསཚལལལམ

བནབབསནསནགསནངསང ལསསམཐགམནདནཔས

བཏབགགསནཔརདསངབགསབནའམསཔགས

གཤརའངབལཔསམཐངནསསཔལ བམརབཤདཔསལསསདགསལ

མནཔརདཔབཟདཔཡནལག

རཔགསཤརབྷརསཔརབསང དན

གནདདལབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསནའག

དནཔཉམསདགའབགནསགསཤརབྷབསདངམགསཔགརཔནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

32

ག ཆགསཔདབངསརབམགསཔརབཞནཔགསགཔལཔག

ངངཔནསའངསཔམཐངནས རལསངལབངབརརབམགས

པགསསབགསསང བཟངཔསངབགསཔལ ལམཀནགཔས

གགཡངསནཔགཡདཔརམངསམས ལཔམཚནཆདངབཅསཔརངབ

གསབདགདནཔསམཐངནས ལངནས ལཔནཔགནདཔརམར

ཏམ གཡངསཟབམའརངབས སལཆགགངབརམརཏམ ད

ནདམསསཔརམརཏམ སཔསགསགངསནསལཔགཡངསནསརབཏན

རངམལགཔལམཡངབནནསནགསཚལའབརཆསཔར ལཔསམལ

ནསའདའཇམཔམསསགགའགསབདདསསཔལ ངབམས

དཔསལམབམསས བསམསབབའངགཞནལགསན གསགས

དངམནཔབབའངགཞན གལབདགདགའབརདབདན དཔའབདས

ནཔནལསཐངས སསགསདམཔསགཏམགསཔརགངསཔབཟདཔ

ཡནལག

རགཔགསརསཔརབསང དན

གབལདངནཔརབནཔསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔ

འགདནཔགནསནམཚགསཔངཚགསདངནཔརགསཚགས

གཙབ གརབཙམཁདགདངའབ རབའཇམཔ སམདགནམས

པ གསབརརཏ གནའབབསགགརནསདངའབདཔང

བམསདཔསཐསནས ལངགཔསའམབཏན འབལམཡངབན

ནསབཏང ནསས གསསངཕནབཏགསཔལནགཟབར བདགས

བབཀའལསསཔལ ངབམསདཔའལམབརསནས སཔན

གཟབངསངཡནཏནབསདལགདམསཔ ཕནབཏགསཔའསནཔརས

ནམསཅནའགསབདགནངནསངསལའངམརགསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

33

ནསབཏང ལ ལཔ བནམ ལམལ གསརསཔ

དཔདནནཏནབདཔགམཉན གསབཙལབརནཔམསལ

ལབཅའབཙམནཔརབགསཔསཐསནས འགནབབཉམསངབར

བསམས གསསཕན པནཔསཔབད ལཔ ངསངནསསཔ

གསམགགངནགནསཔབདགསའཚལནལབནཔརབབཀའབལ

གསལསསཔལཔསཐསཔདརབདགའབརརནས བཟངཔངལནག

སསནས གསགཤརདམགཚགསནཔསབར ལགནམདའགཐགས

ལམསངསགསརནནས གསབགབསངའགཔལཔལ

བནཔས དརབགསནསབངབལ ངབམསདཔསལམབསཔ

སནས མའབབགཔསརསངདབངསངབལསའའའགསཔ

ངསསཔ ལཔསལངགབས དཕནལནགནདས

འཇལབངནགསནགངསམདའབཀངབལ ངབམསདཔའངན

པསངགངསལཔལགསལབའབསཔརགནདཔརདཔལརཡངཕན

འདགསཔམཚརབརརཔདང མསཅནལངབད གསདབལསགས

དལསམསང བརགདམསཔབཟདཔཡནལག

རབནཔ ལཔརསཔརབསང དན

བཟདཔསགཞནདནདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབམས

དཔའགགངསདཔལདངནཔདམངཔ བདགཔགརཔ ལ

ལཔའརབཅསསངདྷའསརདངཚགསལགནདཔརར

པལངསརངསགགསཐགབནབམསབངསནས དགའགས

པལསལབརདཔལམདཔསནབཔརབལབརརཔམལནའཇམཔ

གལབཞགནསངཟདགཔརརཔལ ལཔཡམཚནངནསཔས ས

བདགརངདགལཔནཔསདགརསསཔལ ཡངལཔས ནཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

34

སགསལཔ ར དགརལཔན སསཔལ ངབམསདཔས

དགའསཔགསངནཔནལདང འརའབངསངལལསགསཔབབ

མངཔགངསམཐར སབརནསམཐསསངབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རབདཔབཟདཔརསཔརབསང དན

གནདཔལམཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནལམསདང

མངཐསཔདང རབབདངལབདལསཔརདཔདཀའབཅནགར

བམསལསགཏམབཟདཔདངནཔརཕནབཏགསཔསན གལཀ

ངཀལཔབནམམངཔ འརདངབཅསཔདནཔགནསརབསཔདང ལ

པརཉམསདགའངབགབསཔརརཔསགདལགཔལ བནམདགལཔ

མནལབསབབཔརསནས ནགསཚལམསཔལངསདདནའམདང

བལས བཟདཔརབདཀའབནགསན ནངངམགརབངལ

བརམཐངནས བནམདགངགསནསབནབརས ངབམསདཔས

ངམསལགསདངགགསདངསལངསདམསཔཡནཏནལསགསཔངཔ

དལདང བཟདཔ བབནསགསགནངབརམཛདད ནསལཔགདལསསད

པབནམམསགརདངསགམསམལཔལས སནགསཚལནསསཔས

ལཔའདདཔརམལནསལངས དཀའབགནསརན རངངབཟདཔར

བབནམ འརསབརངའགཔམཐངནས གདགསམསརབའགས

ང འརངབནམའརབཞགནསབཔལའསཔདནསསཔ

ལ ངབམསདཔས ངངངབཟདཔརབནསབཟདཔཕནཡནལསགས

རསནའངལཔསཉནཔར དབཟདཔལདགའབངསའསསནས

རལསངབམསདཔཡནལགམསབཅད7སའལབརརཔམཐག

7 གདཔལས ཀངཀལཔསངཡནལགདངངལགགདཔསགངས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

35

མསནདབནའབརབལསགསཔདབགསངནཔངབསའགསངདགས

པས ངངངགསནསགས བཟདཔརགསལབམསལདགསང

མཛདམཐརབཟདཔརབངཔརཐགསཔརའབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རདཔཚངསཔརསཔརབསང དན

སལསཔརམསཔབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡངའརབམ

ནའདསབསམགཏནལམསཔརསཔདབམསགནསཚངསཔའགན

བབསཔ ལསའཕགསཔལཔཡནལགནསབ བསགན

ངནཔལབནཔནདང ཡངདགམནཔདལདཔསའགནཕརལདངམ

དསབལགཔརངབརངབམསདཔསགགསནས རངསཚངསཔའག

ནནསའདའབརངའབབལཔལའརབགབལབནཔསགངས

ནཔའརའབངསབཅསཔབནཔལམལབདཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

མཔངཔརསཔ རབསང དན

གཞནདནལརབབཟདཔལབནཔསཔརབསན ཡངནབམན

འདསནགསཚལཉམསདགའངནཔགནསནངངཔནཔགགརབག

རཔ གནགསངརལཔསནསལགསཔམསབསཔདང

མཔདང ངལབསཉམཐགཔམཐངནས མསཔསངངམསལངཔར

གཡད སམསངངལསསཔརསགསཟསངནཔབནབག

ནསསབརབར མསསམཐངབདང མསཔསངབནཔརམཛདཔ

ངཔརནཔརསནས བདགཅགལཕནཔརརངགའདརནསགསཔར

དཔའཤཟབརསཕདསའལམདཔརསཔདང རབགསནལནན

པརབརགསསསསཔདང མསབནཔཁགསརའར ངཔ

འབསམཔགསཔརབདངབདགཅགམསངམདནཔནསཐརབརབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

36

གམཉནནསམསདཔའནཔ ཤམསངསནསངམདནཔནསཐརབར

མཛདཔགཞནདནལརབབཟདཔཡནལགམཐའམའ

བཔབནའསཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ དངགསམ མང

དང བནའསགརམདགདང གསངནདངགསའདབའ སབན

འསཕརནརམཛདཔབའ

གསཔབད དནབཤདཔ ཡང སདལམསབཟདཔབབ སད

ལསབགབནལས གཞནདནནཔཆདང འགཔགབལའག

པའ སབནའསཡནལགབལས

སགགཔབརསཔརབསང དན

སདལསབགཔ བནའསརན ཡངནབམནའདསད

སརབགསཔལཔ གསགལབསཔངབམསདཔརརཔ

སངམངཔཟབལམསཔ སམཅན མ གངསངངབ

ངནཐདབངསཔ ཁངངངམགནགཔནསབབསཔརམཛདཔདང

ནཆདགཞནལགནདཔམནའབགསནསདམཔལམལབདཔརམཛདཔབན

འསཡནལག

སགསཔགསམལབསཔརབསང དན

ལམསལབནཔསཔརབསན ཡངའརབམནའདསངབ

མསདཔའམསཅནལངརངབནཅན དབངཐངབལབལདགའབལཔ

གསགརཔ ལལཔ བཙསསགབརརཔ མནཔས

སཔནཔརབསམསནས བངབརབཙའབཁངཔགསའབའགལསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

37

པ ནརདངནསབནཔནངའངཔ གགསགདངགདལསངབ

མཔསབངབགདང བསཔསགསས བཙསཔགཡངསས མས

དཔའནཔ བསདནམསམསགདནམསསམགས བབནཔལངསད

དངའབརལངསདཔརརནའང ནམསབལམསཔརསཔརའརབ

གབལལམབཟདཔར ཡབལཔརརབངབརགསལབབཏབནས ལད

དཔལདངའརཔདངའབརབརནསདཀའབནགསནགནསཔརརཔབན

འསཡནལག

སགམཔམརསཔརབསང དན

བཟདཔབབཔབནའསབནཔ ཡངའརངབམསདཔའནགསཚལ

དནཔགན མམགགརཔ ནཔགསངབམས

དཔརངབནསནས ལའགསཔདཔརབཞནཔདང ངམངསཔ འབ

ལམབཀགཔ ལགཔསགབཀབཔལསགསཔབམསཔབརནསགནདཔརསང

ལབདངདགའབདཔརཕནབཏགསཔརདཔགནདནགསམཐངནས

ངབམསདཔབསམཔབགཔར སཔ མདརསབསབ

བ ངདགངངབརའརབལ རསམདབནབསང

བཞན གཔསབལམསསཔལ སགནདནལབཟདཔཡནཏནདང

བཟདཔལབནཔརབནཔརགངས རལཕནཐབསགཔརབནཔས གནད

ནདརབམནསམབསབད གསསསསནསརངབརརཔ

བནའསཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

38

སབཔ ངམརསཔརབསང དན

སདལསབགཔརབཟདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབ

མསདཔའནགསཚལགནངམའདབཤགགམཔཚགསདངནཔག

རཔ མསཅནམངཔཡངསབངསནསབབརསས ནསགམས

དཔའནཔནགསངསངབལས ངགགགསབསཉམསའགཔལ

ངསངའངས དསསཔལ ངས སཔཚལགབར གལ

སཔངམསངགབལབསལབསགངདགའབརསང ནསག

ངམཁཟསམདཔསབཚབསགངསཔདང ངཡང གསགཞནཤཟ

ཁདངརམགསགསཔརམཐངབལ ངམརཕནཔལནལམན

བརབསམསནའངགམངབས བདགརམཆགཔརམསསམནས ང

འངསནསམནགསརཔལསངམབཏབཔན ངསངརསགབ

མསརབགཔལ ནགསཚལགགཡདཔས ལབསཐབསསཔསམ

བཟདཔདང མསདཔའནཔ གསདབགཔརངའངསསཔ

མསམག བདགདངནཔའལཕནབཏགསཔང རསརབགཔལ

བདགལམཡདབནརབཟད དམསགགསངདངབརསཔ

དང མབབརཤཡངའགསཔལརའབསབམསགསཔབཟདཔར

དསརབབལཡངབདགདབཟངཔབནཔརརསཔ རབསད

ནམསསཔལ འནའནཔགཡད ཕནབཏགསནའདདན ལན

ཆགསསཕནམབཏགས སངབམསདཔའམསགཞནལཕནབཏགསཔལ

འནའནཔདལསགསགངསཔས དརབམནསགསསསརབ

བགས མདཔརསནསདངབརརཔབནའསཡནལག ན

དངལམསབཟདདངབནའསདནནཔ བགགམདངབརགནསཁངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

39

བཞགཔ སནཔདང ལམས བཟདཔཕརནབཚནབམསཔསམ

དང བནའསབཚནལསབབཅསསརབསསབཔབསདནན

གསཔཞརངགངགམཕརནགསཔརངཔསནཔ

བནའསགམགདང བནབསམགཏན སརབ ཐབས ནལམ བས

སབཚནབཅསསརབསགགང མཐརནཔམཛདཔབགས

བམསཔསསཔརབསབདངགགཔའ ཡངབནའསགམ

དམབན དདཔནགརམདགནདྷདང གསངནགསཔའདདངག ས

དང བསམགཏནལ མབདགནངབདང ནདགས བནན

ནནཔའད སའགནདགའདངབ སདང སརབལ ཚངསན

སདནསན འབསདངལངགདང གནགསསདངགཞནདང

དངགངངབ སདང ཐབསལ ངཅནགསརམདང བནམ

གརམཁནམ ངལདངལ ངནདངབ སདང ནལམལ

ངབསནཔའདདང མགབས ངདདཔནནརབཟང

དང ཤབབསདནམསབས སདང བསལ འདནམནཔཔ ས

པདངངཔ ཆརཀནརཅནདགའདང ནམམཁའདཔལདངབ སདང

སལ འདབཟངངངཏག སངསདངའངང བངད

ལ ངབམསདཔའགསབ སས

མགམཐརནཔམཛདཔབགསལ འཕདངམསགསབམསདང བཟ

དངརལདསའངདང དཀའདངགགསབདའམས ངབསའར

ངནའདས སབདངགགཔབདགདཀ པགམཔརངངསཁང

མཛདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

40

མགདན

མཁསཔདསཔདནངམལགསང

བ ངལའབསཔནདངལ

བདགངདངའགལསམསཔམས

རགནསམཁསཔདགལབཟདགསལ

རནའགནའརབསད

ལདམ རངབནནརབདགསང

ལབསའགམཁསཔགངདགལ

བནར ཚབསནསཚགསདསམ

འརབདངགགཔ བསདནངངསམཔརབགསཔ མའངསརངའམསལཕནམསས བལརབགསཔདབནལབའ

དའ སམལ

བནདབ

༡༽ འཕགསཔགད པ སངསསབམནའདས

༢༽ གསབདདཔགབསམའང སལདབདབངཔ

ལ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔ

༣༽ སརབསབསདན ཀ པརངང

༤༽ ལསདནནམཐར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

41

དངགལགསགསབདདད པནབཟང

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

འརདངགལགསམ

ཐརམདརབསདམཚནཙམགབད

ཡདའཡང སགསརངརངས

ས མམཐརའངསས

ཤབཏགསདདཔནམཤ

ཡདང བནཔབདགཔསངསས

དངབསབམམཐར

བབདགདཔརརཡདཔལས

གཔཔསམཛདམདདཔ

བདགསཔན བསདནམསནཔ

གགསགཔའརདནཔས

རམནའལབདག

བཞགགསཙམགབདཡདཔན

ཐམསཅདམནཔལགགའཚལལ འཡངཐགམརམཚནམངས

ལརཡངཝན མམབདཔནམཁསཔགསལཔགགསཅནངཔ

དལཁབནངམཁསཔནགསཅནཡདཔན ངདངགགཁརདཔབ

བསགགནངབནརཝད ལཔསནཔམཁསཔགཡདག མ

བདཔནསགངསདབམ དཔབབགརབཀའགནངམད ལནལདར

མགནསནརཡདའ འབབརབཏང དཔབའབདཝད ལ

པསམབདཔནམནཔནམལས འདདཔབདའབད མགནསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

42

འལབའབདདགགཔབརགངདབམ མབདཔནསགདགང

གརའབདཝད གནསནས བན འཐད ནརབནར

དགགཔབད མབདཔནལནགངཡངདཔརསག ལསལཔསལན

དཔཕམཕམཔནར གནསནགསདས ལགསངནལདང

ཚནཔཡདའགནསནའབངསའབདནག གནསན ད

ངསརསག ལམམརམམསགདངཡནཏནདཔལར

འཛམསགསག སཔབསགགསདམཚནདནམཚགསཔ

མདངའབགསག མ གཏགསསམ གཏབམཡདཔལས

མ ངཡངརབཏགསག དངདངསགསདཔབད

ལཝལས ཨཔགནསནསདངསདདདལསཡངཕམཔན ལལས

ངདཔབསལབསམགཡངའགའངརཚགསགཏམབཏངག

གསལསམརལརཡང ལདསཡནཏནདགའཝལས ལདས

ད ལཔགགསཅནངཔམབམ དལཁབནངམཁསཔཡདཔ

ནདབསགཝད ངནལདམགནསནཡདརའབད

བས རལས ངལསགནསནལནསཔལསའདདཔབད ངསདགག

བཞགའབདརགནསནསགདགསངགརའབདཝད རལས

ནརབན འཐདརདགགཔབད གནསནལནབདཔལས ལཔ

སལནདཔཕམཕམཔནར ལགསངནལད གནསནལསལགན

རལནག གནསནནལདལསའཐནའཝད རལསདརངན

རངད ངམནཔནམལས ལགའནརབད གནསནསའབདབ

ན དཀདརངདང དཀངགནངརབདག གནསནསམ

རལདགའཚརའབདགནའམནརབནག རལདང

གསདཔབད རལལསངག ལལསགགསདཔམཐའམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

43

གང ཟགའརཡདཔད ངརགསདཔགརངབངརངལདནམལས

འགའབདནནརབགངདདཔད མགགསའརབདཔམཐའམཔ

གངཟགམནམསག

ལསསའའངསམད མཚནབཟངདངདདབནཔའངས རལསཕ

ངབཏགསབགཔད ཨཔངརལནམལས ལསངསལར

བཏགསག རལས སཔསཕགསལསའསལརབཏགས

ག ངསམངལསའསབཏགསར མངནམལསར

བཏགསག གཞནམཚནངཔརདབངསགཔགནསམསཔང

གདགངགནམདསདམཁསཔགརག ཨཔརལམ

གསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའགནམསརམན ར

བམབཡདབདཔནའབདབསགནངག

གལ ངརངཐགཅནམམནནའདནའནདཔརའགན

ཡདཚདགསལབབཏབཔལས པངནསསའངསག འནགནསཚང

འརབ སབཟངཔ འགསཔ ནམམཁའའརའབརམཐངམལས

གསམཚནབཟངཔནམསརམསདགའ གནསཚངབསམངར

གམདངགཙངབན ཕངཐགཁརདལནཐང ཅནདངནཔནཆ

བཏགས བདགའནམའབདབམཐའམར མཚནབཟངཔ དདནཔ

བམགའངསག སམཐགཕངཔརནམད ཕངཔརབཏབདབམཚར

མཚནཡངཔངནསསརབཏགསག ལལསགསནམལསགལར

བཏགསཔནམས གཞནའགཔགནསམསཔཕརལསངམཁསཔནཔར

ར ཨཔའནམགསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའག

ནམསརམན རབམབཡད བདཔནའབདབསགནངག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

44

ནམགམརལལབགདང འནཔངནསསབ

གངརགནངཁམསསངསའཝདདག ལབགསགསངག

ར མམའཝད པངནསསབགངམངམཉནའག པང

ནསསབགསལབགདཆབབདཔནག གསངག

རཉམསགམསརནབདཔད ལབགསངབཅསབདཔནམ

སཔན མདངབསགན འགནནངཡངསགསཔམ

རལན ངབཅསམཁསཔནཔངསནགནངམནརབག པངནས

སབགལབགསདཆབགསངགགལསབ བདཔན

གནམརའཝད ངབཅསབདཔནམསའམདངབམསཔན ང

བཅསབདཔནམཁསཔནཔམའནཔངནསསན ངབཅསགསང

གངལསབརབག ལསམབགཚནགསརངསས བ

དཔནའབདསརལགའཝད བདཔནསགནསལགསརཔངདབམམཐང

འཝད ངབཅསསགསངགངའབདརའངཆབསངཔའབདརཝ

མས ངབཅསསངཔའབདའངའབདརཝམས ཚམཆགསརགསཁ

གསསརངསས བདཔནཝད བདཔནལདངཔངནསསགསཀགག

སགགབའདདཔམསག ནང ལསཕམགསཔངནསས

བབརའགནངབཝད ཡབསདལསཔངནསསགཔམཁསཔནན

ནབབརའདརམགནངབས པངནསསཡངཡབགནངབཝད དལས

གཔནན ནའདརའདགནངབདཔར སསངག

ནམགལཔབདངདའངརགསམདཔསན མནལཔ

གགསཅནངཔམམཔརསམསདབཏངག མའནསདཡབ

བསངནཔན སབསཔངནསསནཔའབད བསབངད

མནཔངནསསསནབབརབཏངག པངནསསཡབསགངསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

45

མནབགསསགདནབབངའང ལཔ གདན ནཔ གདན ལབ

གདན མགགདན རབལསལཔ གདནཡརབཞགདརངནཔ གདན

དརབབཏངག འབམལཡངཡབས གདནབཡདསལསལཔ

གདནདངནཔ གདནཡརབཞག མརམགཐབཔགདནམཅཆསགདང

ལབགབཞགདརངལབགདནདརབབཏངག ངགསཀརངས

ས ཡབབཀའརདག སཚདརནམད དང ནཆ ཞབསའ

བགས དམགའབབངཔངནསསསལབབདག

དསབཝདདངཞབས ནཆགསཤམའགགརཝད ལསག

སམཐངདངམགསགསཤམམཐངདའངརབད པངནསས

ས ལནམསནངདམམཐངབབནངདགམམཐངརབད

ལས གསབསཔདང འརའརབཞདགདའག འབབ

འསཔལ མཁསཔགབགདད རགངམད དལནནམ ར

བལནའགནསསབནརགངསག འབམལས

ཡངཔངནསསབདངལནགའཐདཔའབདབམཐའམ པངནསསགས

བཅདཔའགངསག ནམསཐམསཅདརན གརམསཐམསཅདམཐ

མཚམསཔ མསཐམསཅདལཔ གགསནགདནན རགངམ

ད དཔངནསསནནམརའཝད འགནནངབནརགངསག

ལསཔངནསསགསཔངབཅསམངསརབངརབད ང

མགསཔརངནཔ སའནངཔཐགབཞནའགསའབདརནམད

གའབད ནགསཚལནངདཀའབདཔརའརབག གསཔམནསམད

པརརབངབམགནརལམའབདབལས པངནསསསཕམགསས

འཐནའངརགངསག ལསཔངནསསཡབམལསགནངབངགནངབམ

གནང ཡབམགསདངནང ལསརནམཉམགཞནདངབཅས མ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

46

པརརབམངབརབགསདསཔརགསལབབཏབང ཟསབཅདབགསཔལས

མརངདངནམཉམསཡབམགསག གཞནཔངནསས

ཟསབཅདནམཐངའངནམས འབརངརབངབགནགསནཔཡདཔ

ལས ནམའབདངའདགསཔའང བཏངགནངརགསལབབཏབབཏངག

ལསལའབདསརནམད ལབམབདངབཅསདནཔགགསང

གའདནགསག ལསཔངནསསལངབཅསགསརབངབརའ

ཤགརགངམད ངཕམགསགནངབལགཐནའང དདཔངསགགས

དརཝད དཕམགསསགནངབམབཔནརཝད གནངབམལས

རངཐབཚར དསལགབཅརནགསའཐནའངརསངག ཕམགསས

ཡང ལདརངརབངའདདཔཡདཔན རབངངབབརགནངབ

ལལགའངམད པངནསསཧལས ངཕམསགནངབམལབརདཀའཝམ

བཅད དཕམསའཇམཏངཏའབདགནངབབག གནནར

གངམད དརངནམངསཔའངབབནཔ འངབམལབ གགསངམཔ

ཡདཔལསན ངའངབབནཔ འངབབསངབལསབནནརགངས

ག

ལསངགསརབངབརནཔའངགསདའབདསརསང ནཔད

སག བམགདམསངགགགནངམ ཚངསདའསགཐབར

འབབདཔད ངའནབག ལསའསདབད ནཔའལག

ཅནགལསཐརཔཐམསཅདམནཔཐབཔརསག ངགསནཔའ

བཞགམཔབན གནགསན འདདམ ཡངདགལབ

ཅན ཕམབཅན ཀནགཅན གནགརགརལཔ ཁབ

ཡདསརམསའངབམབནའབདཝད ལགཅནཙངཙངནམསག

མགརངགསཅནགནསཡངདགལབཅན རའབདསརདབདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

47

མཇལརབད བམསདབདཔནའ ནངཡངདགའག(ངའན)

མཡད ལསབངསམདམཇལགརབག ནངཡངདགའགར

ཙམསནཔགཞནལསབཟངབནཔརས ཡངནཔགཞནའདབམ

བའབདཝད བནཔདངའབསབ བདངའབདཔའཕངན

རབཔལསལསརབངསཉནདག མཁསཔདབངཔལདངཔངནས

སཡངནཔཡངདགལབཅནསརབངགརབདགསགརང

བསངམལས ཡངདགལབཅནདབརཐབག

ནམགའབདཝད བདཔནཡངདགལབཅན ནའབལཡདང ངས

བཞདགདཤརཝད ལསབདཔནདནདགདཔརབཞདགདཤར དསག

ལསབནབཞདགདཤརཝནནརསཔབས གརངནངལཔགརབདག

རགགསརངའབདབནངབནམམངས མསཅན

འདདཔདང འདདཔག འདདཔགནསལསབན དནདགབལང

བ གདམཤརརབད ལསནམ ཝནམ མནམནནར

ས རསབཞགག ལས ལདངཔངནསསགསསབདཔན ང

བཅསགསབདཔནལས རབངརངབདཐབདནན བདཔན

སབདཐབཡདཔན ངབཅསགསགནངརཝད བདཔནསངརངཡང

བདམཐབ གསང༡༥ པབསནམམཁའལསཕརརའཝད ད

བམའབདབན མགམགཞནའངསཕངབགསནའརལ

རབལཔ རབངནབནགགསཔདབམཡངདགཔརགསཔསངས

སའརའངརབལས དགསབནཔལརབངཚངསཔམངས

པརདན ངནལསའདསཔབདའཐབརངབནགགསསངག

ལལསགརངལསམརལཔགརའརགགདག ལ

སགརངགནསལཡདཔནབགནངརཝད སདསབསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

48

གནསལམཤསརལཔགརབདགགཤགསགས བནམནངམངསགས

སཚད བ མནམབདཔནསབདངགགསབམས

ལདངཔངནསསགསསབདཔནམནསཡདཔལསབདཐབཡདཔན

པས ནངརངབཅསགས མནམའངནམསརམནག དལས

ཕར ངབཅསགསས བདམགསཐབང གགཤསབབཤའབདཔ

ནརདམབཅའབཞགག སངསསབམནའདསལཔ འདམཚལཀ

ལནཏཀགནསནངབགསཡདཔནཔས

ལདངཔངནསསགསའརསབབབཅས ལཔ ཁབའངམད ལ

པ ཁབ ཟངངདདཔརམམཡདཔལས ངགསལཔ ཁབ

ངརའ ཨགདངམའབམམཡདའ གཞནཁལས དམགའངམན

ན ཡངནདངདངམདགསཅནབགསཡདཔལསནན རནམམཁ

རམ བགངདདབཝད དམགའགསཔདཔརས ནངསཔཔཧ

སགལངདལཝཐལགམབདངརནངའཝད ཨགའབདབན ང

གསའཝད ངབདའ བའམགམངཔའངམནང བསགགཡང

ངབདའམའངསཔས བམནའདསཐམསཅདམནཔནམལས ངགསའལ

བསའབབཔརགགས ཡངསངསསསནཔརཉནཐསསའལདཔད

ཡངདལམསའལདཔལས དངནསཧལསཔངའལབད

ལམཡདདངནཔལབཀའགནང ལངརནངབསདམསནག

ལདངནཔལཐགངཔལསནཔརམཐངལགསཁརདཔད ད

ལམལབམཚརབབམབདག དནཔག གལསརབ

ངམ སགབམདགའཝརསཔལན ལསངནཔ

སངསསབམནའདསན སངསསལསརབང སངསསས

དགའཝནརབག ལས དངདསསངསསསནགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

49

ལས སམསགངདགལསངབདང དངའགགངན

པ བནགགསཔགསསབཀའབལ དགངསཔལཅནདང

(སམསཐམསཅདལསང བནགགསཔསགངས ལའགཔགང

ནཔ དངནཔསའདགངས དྷ བྷགཏབད

ཡརདྷམམཎཿ) རནའལངཔ དནས བནཔབ

གངསཔཙམས ལསབནཔམཐངག ལམསདདསསགག

ངགསབཅདའགངསག བཔམསསའན བལམངབག

ག ནཆདམམཐངམཐསཔ ནསངནའདསཔན འཕངལས

གས བམནའདསདགབགསཡད རཝད ལས བམན

འདསའདམཚལཀལནཏཀབགསཡདརགངས ལསལསཔངནས

སདངདཔད པངནསསསགསཔདསབདཐབནནམ དཞལརས

མདངསབབན བམམཐངམསརཝད འབནངསདངནཔལ

ལསབབནགགསཔཡངདགཔརགསཔསངསསབདཐབ དརངཉན

རམནངབནབམདགརཝདཚརགགམབ དངཚརགག

གངགནངརཚརགསགངསམད པངནསསཡངབནཔམཐངག

ལས ལདངཔངནསསགས ཀལནཏཀཚལ སངསསམཇལབར

འཝད སངསསབགསསལགསཁག དངནཔལངབམནང

མཡལབགསཡདཔམཇལག པངནསསསལ གམསངསསདང

དངནཔལགསགའཚལརཝད ལསམབདའདངཔ

གནངའཚལརལགའཚལཝད སངསསསབམགངསག

ནནམཡངནགཞནཡངང གངལསསདམསབཤདཔ ལཐགམརག

མགཙངམསབནན རགངསག ལས ངགསསསངསས

བམནའདསཞབསགའཚལ མནད ངགསརབངགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

50

གསལབབཏབ སངསསསརཤག ཚངསཔམངསཔརདགརགངས

པཙམས ངགསམཏདདངཁརངབནསཆད སསམགམ

གསལངགམམདངངབདརངབངབནཔརགས ལཤའ

འཝབམཡངཡརསངག བནཔརགསགསབམ རཤགབནགས

རསངསསཞལབགསཔབསནངམན ངགསབམསབ

བཡདཔལསབམསབཔཡངརབངག ལས ལལམབན

པརགསཞགབལངམད སངསསངབལཡབགཡབབགསག

འཡནཆད དངགལགསམགབངངགསའངསརབསན

ན

ལསབང སངསསགངསགངསནང མགབངགསཡདཔལས

མཐརཧཅངགཡདབཤདཔཁགནང ངབདཙམམཚནདནབད

པན མཉནཡདམབདགམནདཟསནསསངསསབམནའདསལཔ

ཁབལསམཉནཡདནགནངརཞལསབསག མནདཟསནས

སངསསབགསགའབདདན ལམནཔདངགགཡངགནངར

སངསསསམནདཟསནགགཁརམཉནཡདབཏངག ལམ

བདའའནམདདམསཚལ ནགསཚལ ནདགའརབསགསཤམཐངམན

དཟསནས གའགརམསསཔབས གས

གགཡངམའབབཔར མགལདཚལམཐངམད འགསཤམའག སངས

སགསདསནཔསརགངསག ལལདར ལཔགསལལ

ནམདན དམསཚལནམལསངལདཚལརབནཔས

ལསམནདཟསནས ལལདདཚལའབཙངགནངརཚརགམར

བང བཙངམབབཔརམཐའནམག ལལདསདརངགརསད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

51

མསཚལབའབདབམངབཙངརབད མནདཟསནས གའ

བད དདདམསཚལངབཚར གརམདམསཚལབམ

ནརབད ལལདསངསབཙངརཁམག མསདཔནའབད

སརདཔད ལནབཔས མསདཔནལ འནདནང གརམ

དམསཚལབམས གརལལདསནདཔདང དམསཚལ

མནདཟསནསནདཔབཟག ལསདཚལགརབམད དཚལད

ཀལསམབཔབས ལསདཚལངརངལགན གརདརངལགན

རཝད མནདཟསནསདཚལསངསསའརབཅསབགསདནན

རནནཏནབད ལས སངསསདནའསངམགབཏང

དཀའཝདཔན ངསགའབདསངསསམལཝནནརམནབསམགས

ཤམའབདབཏང གརབམནདཟསནས ནདགའརབབངས

དང གརསམབནང ལསཁངབངསལའབདཐགབཅདག

གསགརཔསམབདགམནདཟསན ངབཅསལཔ ཁབའ

སངསསའརབཅསདནལསདང མཉནཡདངབཅསགརཔབབཝ

ན དརངནདགའརབབགདརབང མནདཟསནསདག

བབཤའབང ངརངནརངརངབདགདབངམགཏགས དསབདཔད

ར ནདགའརབབགསག གསགརཔསལཔགསལལ

ངབཅསདངསངསསབམམཉམདཔབ གལདངལནགག

ལགབག ཕམསངནབགབགརདབམ ལཔསབཀའགནངམད

སབཞགབནལལསདརསབཏབག གསཔསབཞགབནར

འགའའངནམས ཡངནབགཞནགའཚལནམསརམནག

བཞགབནལངམདདཔབསསངསནངངབཤམསབགས

གསཔནསགགསབགསཔད གསཔནགདམརརས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

52

ངསཧརགགལ སཆརངགཔཕབབལསབག ག

དམརསཔངལསངནལནསཔདངངབལགབཏང

ལམཏགབནའབདགལནམམཁའངཤལབཟའ རལངསལ

བཏངམདསརལངསརབཏབརལངསགསཔརངཆབབཟའབར

འཝད ཐབསདཔརགསཔརངཆབབསཐརགསག

ལསགསཔས བམརསཉནབནཔམཐངག ཡངན

དགའརབབགཔབས གསཔགཞནསམནདཟསན ངབཅསཆ

བགགལགཁངབགལསའབདར ལསནམབམབཟ ཚརགག

གཞནདགཡངདསར རངངམགཁམསསངསབགསསརའངས ཐག

པསལགབམས གསདདཔའབཅམད ལསསབལསདབསཔ

ལགཔགསམཁར གསཐགའབགའངགསཔའཐགའཐགབངམ

ལས ལགབཤགསཔལབམརབནཔམཐངག

ལསནདགའརབབཚརནམལས སངསསའརབཅསནངསལཝད

མནདཟསནསཡནལབབམཚནརམམབམས གཙང

བངསམདབབསམབབཔས འམནདཟསནཚམཝད སངསསས

སགསའདརངཝམནང འདསཔསངསསཡངདམསཚལབཟ

ལཝལས འཐནམབབན གསགཞནའརབངསཔནའཐནའངར

གངསདབམའབདཝདའཐནག ཡངའདསཔསངསསམགགས གག

གཏརཅན ཐམསཅདབ འརབའག གརབ འངངབནབརལ

ལཝནཔས ཡནགརངལང སངསསསའབབམཛདདཡདཔལས

མནདཟསནནདགའརབསགཙསཔབནབརལ ཡནབམཛད

འབདཝད ལལདམསནདགའརབཆཤསགནབདགངཡང

ནམལས ནབདགངའཐནམད མངངའཐནཔནདགའམསརམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

53

ག སངསསསམན ཡནབགནངམད དངདགནདགའརབའ

ལལདཚལ མནདཟསནནདགའརབནནརགངསམད ལ

ལདགནམདསདསངསསདདཔསག དམསཚལའངལ

ལདཚལམནདཟསནནདགའརབར ངགསཀམཚནཡདའ

ལསབནནཔས

གལསམཛདཔདགགབདན རངམལསའདསངགསའདར

ཅནངསཡདང རངསམནསསམམཐངམལས སངསསཝ

ད ངགསའདརཅནསགརགངས ལསཐརཔལམབདདན

སངསསདངགལགསམ སབཤདདངཡནངའབདབརའནག

ལའནམགཏགསཐབསདཔལས སངསསསགལདལ

ཐགལས ངལཐགལསའནརགངམད སངསསབམནངལས

ལཅནམག གལརབནམལས གལས ངལཐགལས

འནརའནམད ཞགབནའརསངག ཡངངགམངནཔ

འགནཁམསདསབཞགགགབགས དངངགམགཞན

དསཞགབགསནམད ཞགབནའརབས ངགསའདརཅན

ངཁམསཡདཔམས སངསསདངགལགསངཁམསདཔད མ

མསགནགས གལབརཤགརམསདགའགསའངམ

ད གཞནསམཐངམའལནངལདང ནཚདསཔནམལས ག

ནནརམནསངསསལསགངསབནཔབདག མ

ལསབསདམསབསཡནབགངས སགངསམལསམཡངབནཔམཐངག

ལསལགའནམདསངསསསགལ དངབཅསགསལདཚལལགད

མམནགརགངམད ལགདམནརག ལགཔདངབཅསགསགའལ

སལགརཝད སངསསའལཐགལསལགརག ནཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

54

དརལདཚལབདཔམསཁརནརནམགལདཚལདག

ལསགལསངསསསའལབམཚརཝད སངསསས འལ

འང དམགསའལབནརགངསག རདངགལ

གསམཐརམདརབསདམཚནཙམགདདཔནབདཔའཡངདབར

རག སམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

55

གསམགཞགགསརདགའནསབབགས

བདཔནབསམགཏན གསརབ

འཇམདཔལགཞནརརཔལམབསརབགགསསཔསགའཚལལ

ཚདམལམནསཐམསཅདམནརཔ

ཚདམརརཔནཔདདང

ཚདམལམནསསནའཆདམཁསཔ

གསངཡབསམསསངརག

སསབདཏགའཐརབནབཏང

ནས འརགམགཞགགཤམགསལས

བཅདབནནསབགསམདར

བསའཆདཔར ཡངདངཔསད

མཚནད གསཔགདབལས

གཔདངགད གམཔམནམདངས

དཔགགསདབ བཔཚདམདངཚད

ནགསདབ པགབནདབ གཔསལམགཞགདང

བནཔམགདནབཅསན

དངཔསད མཚནད

ལདངགཔསཔགམདནགགནཔསཐགམརསཔསཔགངའག

ནནསདས ཡངམཚནདདབངསན གསལངགཔསཔམཚན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

56

དན འགསལསཔརངབམཔ ཅདསརགགསཅནདསཔ

ནཔརལརངསངགསལབགལདང གཔསཔལགགསལ

སགསཔཉམསངབདལསཅནགལན

གདབ

ལདནགཔདངགདགསདབདང མནམདངསདཔགགསད

བ ཚདམདངཚདམནཔགསདབསགསདབའནཚགསཡད

གཔདངགདགསདབ

གཔ ལརངབནམནམམམཐངབརལདངའབདནམཔ

ཙམགཤརབལགཔསབན དརནམའནགཔན ཡང

མའནགཔསམཔམནམམམཐངནཡང མཔམཔཙམགལ

དཔདང གཞནཡངབགསལབནནསལབཡདཔརགསཔ

མནམམམཐངཡངམཔལཤརབདང ཕམདངདགའརགསནཔནས

ལསགསཔལམནམམམཐངཡངདངམཔལཤརབདགཐམསཅདལ

གཔསབན

གད

ལམཔམལརཤརབནསལལའགཔསཔལགདས

བདང ལངགཞནམནམསངབན དརནམནམཔའནཔ

གསའ

མནམདངསདཔགགསདབ

མནམ མགདཔནསལརངབནམནམམཐངབལམན

མསབན བསའམཐངསཔའལགསམཐངབཙམགལན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

57

པར བསཐསཔ སཚརབ སངབ སསགཔ དསསཔཆཚངལ

མནམམཐངསདས

མནམལའལདངམའལབནསདན མནམཡངདགདང མནམ

རངགས གཔདངལངམའལབགཔམནམཡངདགམཚནད

དརནམའནགས གཔདངལཡངནལནནསའལབགཔ

བསའམནམརངམཚནད དརན ངདཀརཔལརཔརམཐངབདང

གལརམཐངབ

ཡངམནམལབདགནནསདན དབངཔ མནམ དམནམ

རངགམནམ ལའརམནམདངབཅསབཡད

བསའརམནམནརཔནགམམགཞགམདརབསཙམགས

དསཔསབར མནམདགལརངནམངམནཔདསཔས

དརནགམསདཔལནམངམནཔགདབངཔནཔསགདབང

ལབདགན སབནལ གདབངལགགསལདགསནས

བདང མསགངནཡངརངགསའམདསཔསའགསའམ

ལམཐགནསབན ནགམཔདགཚངནམནམངམཚངནབ

ན

སནམསགསའམསསངབདགནགལསགསཔདབངཔགགས

ཅནཔདང དགསནགགསསགསལབནནསསཔམནམདགལདབངཔ

མནམསབནལ དབངཔ མནམདགསནཡངམསལསསབན

པགངཡངའགསཔས སདམནམསཔནགནསསསའན

སཔརའརབན སཔརངསརངདགཔའམ ཡངན སཔརངགསལབ

ཆགངནཔལརངགསབན ནསབནབགནསགསདངབདགདཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

58

དནསགསབམགསརཔམསལངའནལབནནསཡངནསཡངམས

པན ནམགདགདནམནམམཐངབལལའརམནམསབན

དགམཚནདདབངསན ༡༽ བདགནདབངཔགགསཅནཔགདབངཔ

སགསཔལབནནསསཔགཔདངལབགཔདབངམནམཚནད དར

ནགགསའནག ས དནགགསའནདབངསནསགའནཔདབང

སབར ༢༽ ནམངམནཔབདགནདདབངལབནནསསཔགཔདང

ལབགཔདམནམཚནད དརགགསའནག སསསཔ

གགསའནདས དནགགསའནད མནནསགའནཔདམན

བར ༣༽ གཔདངལངསཔརངསརངདངབཆརངགམནམ

མཚནད དརནགགསའནགསརངསརངདངབ ༤༽ བདགན

ངའནལབནནསསཔབནཔགནསགསམནམགསཔས

ལའརམནམམཚནད དརནགབལབནཔགནསགསམནམ

མཐངབའཕགསལམ དནམཐངལམ མལམ བཔལམདངགམམ

བསའར གཔདངལངམའལབགཔམནམམཚནདམཁསཔཕལམ

སའདདཔས ངམསགསལགགགསངབདབངསདང གངས

རཔརངབལསགསཔདབངཔ དགམནམནཔརའདདམད དགམན

མནཔརབནདཔསནམནམདངམནམཚདམལའབདཔར

དས སནངམཚནདདགརམནམཙམམཚནདབཞགཔནལ

མནམཚདམམཚནདདསན ངདགལམའལབསཔགགགར

ནའསཔན དརནབདགན དབངཔགགསཅནཔལབནནསསཔགཔདང

ལངམའལབགཔདབངམནཚདམམཚནདདང བདགནདདབངལ

བནནསསཔགཔདངལངམའལབགཔདམནཚདམམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

59

འནངརངགདངལའརམནམལརངདཔསམཚནདགགསའགཔ

ནན

སདཔག

ལརངབནམནམམམཐངནཡང གསདངམཚནགངཡངངབགལ

བནནསལཚདདཔགདཔགལསདཔགརབན ལཡངསདཔགཡང

དགདངརངགསཡད ཡངལགམཚངབགསལབནནསསཔརང

གཞལགསཔསདཔགཡངདགན དརན བཡདཔགསལབནནས

ཐགངལལཡདཔརགསཔ ལགམམཚངབདརནཐབཚངནཔ

མཚནདང ཡངནངསཔལབདབརའལནས བའགམཔགསལ

བནནསཡདཔརཚདདཔགདན མཚནརངནཔས ལབནནསསཔ

སདཔགཡངསདཔགརངསབན

ཚདམདངཚདམམནཔགསདབ

ཚདམ རངལགངནཔདནརའལདཔརགསཔ ལཚདམསབ

ན ཡངམའལལས ཚདམབདཅནསཔ སདང མསདནགསལ

དང སཁགགསགངསཡད དངཔ དན ཚདམགངན རངལལ

བབདཔཅནསཔའ སཔདནདང གསཔདན རམསཔ དན

གསལབརདཔའངཚདམནན སཔདནན ཚདམདདདདབངསན

ཎ བསའར སཔདངཔདང གསཔ རབསགསལའགཔདང ཎ

དནའཇལབདང གསཔསགསལའགཔསདངཔརགསཔདང གསཔརགསཔ

གསལསའརགསཔརགསཔལདས སནརངབསསལལབབ

གཔཚད མམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

60

ཡངརངབསསཔགས ཚདམབསསངསཔསསསགསཚདམན

པརབཀགནས ཚདམནནགཞལལཚདམགཞནསཔལབནནསནཔར

རངབསསགསདསཔརབནཔདང བབསཔགས བགསང

སཔདང རངགསལབནཔསདཔགམསཚདམནཔརབཀགནས

ཚདམནནརངལལབབགདསསབན གཔསཔགསདབངཔ

ཚདམནཔརབཀགནས ཚདམནན འམགཔནཔགདསསབནཔན

ལདན མནམཚདམདངསདཔགཚདམགས གསརངསན

ཏ

ཚདམམནཔའམཚདན ཚདམབདཅནསཔ སཔགགསན

པས རངལལབབཅནསཔཚདམམནཔམཚནད ལདན མ

གས ལགག ཚམབཅསགམ

མགསཔམཚནད ལནཔདངམནཔགངའངམགསཔ ལགག

མཚནད ལལལགཔརགསཔ ལདནགཔལགགསདངགདལག

གསགས མགནསལགཔརགསཔ དརན ཐགངནསབབ

ཐགཔབལལནནམཔལགགདང གདལགགསགགགས

ངབདབངསའ

ཚམམཚནད ལལམཐའགསདགསཔ ལདན ཆམཉམཔ

ཚམ དནའརཚམ དནའརཚམབཅསགམ མཚནགམཔབན

ངསནསཁལབཕསདཔགལམཚནན ༡༽ འངནནམ

མཔདང ༢༽ ཕལརནསདམཔདང ༣༽ ཕལརནམདམཔ

འ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

61

སནའགའགས དབལ ཡངདགཔསཔདང མགས ལགག

ཚམབཅསབརབཞགཔཡངདནལམནམཚདམདངསདཔགཚདམགསགག

བསནསཡངདགཔསཔསགགབངསཔཙམནཔསངསཔདངད

པརདད

ཡངདནཔགསརན དབལ མནམ སདཔག དདད ང

ལམསཔ བཅདས ལགས ཚམབཅསབནའདདཔན འདགདནལ

མནསགསདངཚམབཅསདནངསཔདགདངདཔརདལ གཞནམས

མབནབལ

དདདམཚནད མཚནགངལཡངམབནཔརརངལབནཔམཐའགག

སཔ དརནལསའསཡདཔམཚནམདངལསའསཡདམཔ

མགངསགཏགསཔན

ངལམསཔམཚནད རངལརངམཚནགསལབརངཡངསསདས

པ དརནདསགགསམསཔལགཔརཆགསསའནཉནས

འམནམངསགཏགསན

བཅདསམཚནད གསནགསཔཚདནགཔ དརནམནམཚད

མདགགསཔདང སདཔགདགགསཔ འགསནགསཔས

པདནརགསནཔགསགསཔལརབརཚདམམསཔལབན

ནསསཔམསགསནགསནགསཔསབནལ འལགཔདངགད

གསཀཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

62

ལགསམཚནད རངའནངསལའལབགཔ དརནགག

གསངབདབངསདང གཔརའནཔགཔ འལའངགཔདངག

དགསཀཡདཔནན

ལམགཞག

སཔསལསམསཉམསངབ ངལའབལབནནསལ

མགཞགཡངའབཚགསཡད སནསལམགཞགདང སད

གསཕནནགགསགགལསཔནང ལམགཞགསནག

བལཡངཕནཔརའརབས ལམགཞགམདརབས གན

ཡངསསཐམསཅདདངསཔལནལ ལངམངསས

གཞལ གབསཔཐམསཅདདནགགན ངརབཏགསདསཔམཚན

ཡང སསཔརབལནཔསས སགཞལབརབལནཔསགཞལ

རངབ ནསནགབཔསགབསབན

ལལཚདམསགསལདབངསན མནརདངགརགས ལརང

སནསསནརངམཚནདངམཚནགས

མནརདངགར

མཚནསགསལབནདསཔརམནམཚདམསགསསཔལ མནར

དནན དརན མནམངབགགསརག མནམགས

སཔརགསདངམཚནལབནནསགསདསཔལ གརདནན

དརན གཔདང ཐགངནལའ

རངམཚནདངམཚན

ལཚདམགསདང མནཔགསརངམཚནམཚནདངའབགས ཚད

མགསརན ལརངསནསབཔནཔརགཔསབཏགསཔཙམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

63

མཚནདནན དརན འསམསནམམཁའ གཔསབཏགསཔཙམན

པརལསནསབཔས རངམཚནདནན དརན གགསལསགསཔ

མནཔགསརན དངགགསལམཚནདངརངམཚནསབན དར

ན གཔ གབལབ ངཔ བདགདམསམཚནདང མནནཡདཔས

གགསལསགསཔརངམཚནསབན ཡངསགཔལཡངམཔ

མཚན མནནཡདཔགརམརངམཚནནཔརབདཔསདཔརཡདད

ལབ

སལདགསགཞལབརངསཉམསངལནསདན ལ

ལངལ གངལ ནལ འགལབཅསམཔབཡདཔལས

དངཔངལ

ལངབའམསམཐངབལལངལསབན ལམནམང

ལདང གཔངལསསརཡད ༡༽ མནམཡངདགངལལ

གགསལསགསཔགགསཅནརགསཔམསདང གགསཅནམནཔསཔ

གསམསན ༢༽ མནམརངལགསངལའལཔནལབན

ནསངབགངསརཔདང བགསངབལསགསཔདགན ༣༽ ག

པངལཕམནཔ ཕམདས རངམནདངརངམགལཕམ

ཤརའངབནཔས མགལཤརབཕམའབལགཔངལསབན

གཔངལལངགཞནདནསངབདཔན གངནནགཔལཤརབ

དནམནནཡངདནདངའབམཔཙམགནཔམཚནསན

ངལནནཡདདསཔསཔད བགསདངལངགཔདང

བངདངལངགཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

64

གསཔགངལ

མནམལལརངདངའབམཔནདརལལགལགངལས

བན ཡངདརནམཔགལམཚནན མཔསམའནམནམལ

མཔརངདངའབམཔགནབཔདབངསམཔམའནམནམ

གངལབཞགཔན གངལསཔགའདནརན མནམ

སགངབརབལརལདནརགསཔགལགངལསབཞགནའངའགཔ

ན

གམཔནལ

ནལསཔངབཤདཔགཔངལན ལནལསབདཔ

མཚན གཔལའཆརབའགསལམནནཡངམནཔརན

ཆགསསནསའགཔསནརབདཔན སནགཔངལདངནལགས

དནགགན

བཔའགལ

དནམནསའགནསཐབཔལའགལསབན དརནམའན

མནམདངམའནགཔགསཀ འགལམཔནཔའ

སནབདརབསཔམསས ངལསཔནལཡད གངལདནགམན

མདབང ནལགཔསསན འགལདནམནནལཡད སཔ

རངལགཔདངགདསཔནལཡདང གངལདནགཔ

མནམནལཡདཔདང བནནལགཔནདསནཔདང འག

ལའལསདངལགསམནཔདནམནསཔནལཡདཔནན

མཁནཔབནའསམགསབདརབསཔའདདཔལདགགཔགནངའགང

དགགཔདནམནགནཔརམམཐངབསདརངམསསདདཔརའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

65

མགདན

སཔཎས དབངསགསཔགཅནའ གཔལངབམཁསའ ས

གངསཔར སཔལལའགཔདབངཔལབནཔསཔགམཔར

སཔལསགསཔདགསལརངབནགསལཔརམཐངནཡང མསགཔམ

གསནལའགནཔསསའནས དརནབསམགཏངས

པགསཔགཅནདང གཔསལལསསའནསངལརང

བནགསལཔརམཐངབཔ དརནགལངནཡངབམཁསཔནན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

66

གསགསམགཞག

ངགབསལགམཚངབགསལབནནསརངགཞལགསཔ

སདཔགཚདམམཚནདསབཤདཔབསལགམཚངབགསགང

འགན ན ལསའསཔལགམགསརམདབསཙམགན

གསཡངདག

ལགམཚངབགཏནགསགསཡངདགམཚནདན ལགམ གས

ས སབ གབདང གམཚངབགཏནགསསམམཚནགསཡངདག

ན འངདརན བདངནཔལལསཅན ཡད བཡདཔར ས

པགསལམཚནན ནལདག བབས བགསན

བབསགགསདཔདགགས དགདངབབས

ཚགསཔནལ བབནཔདགཐགམརསདས

ནསལགམདརགསཔཙམགན གསབདགནལདས

བཔགསས གསདངབབསགསལནམངམནཔའལབཡད

པདབངས བགངཡདསལཡངཡདདསཔསབ དགགས

དསལབགཏནནསདཔགབདནན འལགམཚངབ

གསགལབནནསབབགསཔསནསདཔགཚདམནདས

འབསགསདགལཡདཔའམཡངནདགདསགནཔརབན

གསསབང སབབསདངགསགསལའལབཡདདབདས

གསའལབབནསབབཔསགབགསལབཔན སབ

འལབལགསབགགནཔའལབདང ལསངའལབགསཡད

དརན གཔན སཔནཔར རནགཔདངསཔགསབ

གགའལབདང ཡད བཡདཔར རནདངབགསཔལས

ངའལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

67

གསཡངདགདབ

གསཡངདགལདན འསགསཡངདགདང རངབནགསཡངདག མ

དགསཔགསཡངདགདངགམ

འསགསཡངདག

འསགསབདཔལགམཚངབགཏནགསའསགསཡངདགདན

ན དརན ཐགངནལལསཅན ཡད བཡད པར སཔ

ཁསངསགསབདཔའམ ཡངནལཁསནཡདཔངསགསབདཔ

དསགསཡངའསགསངསབབན དརན ནཔགཏངབསཅན

ལངསདའངབན ནཔསལངསདམསསབ སགངསཔར

སཔའ

རངབནགསཡངདག

བབསདངབགགཔསགསབདཔལགམཚངབགཏནགས

རངབནགསཡངདགདནན དརན སཅན ག སཔནཔ

ར སཔ འགནལགསཔགསབདཔགསགསཡངརངབན

གསངསབབན དརན བངཅནསཅན དལབསབདང

དལའགནནརགསཔར སཔའ

མདགསཔགསཡངདག

བབསདགགཔནཔལགམཚངབ གཏནགསམདགསཔགསཡང

དགདནན བབསདགགཔསཔ བབསལ མན སཔ

དང ད སཔལསགསཔདགགགཡདཔམསན དརན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར སཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

68

ངབམདགསཔ

མདགསཔལདན ངབམདགསཔདང ངངམདགསཔགས ང

བམདགསཔསཔ རབཏངནསངངབསགདཔརབབཔལཚད

མསམདགསཔགསབདཔལརབན དརན གངཟགབདགསཅན

ད ཚདམསམདགསཔར སཔའ

ངངམདགསཔ

ངངམདགསཔསཔ རབཏངཡདཔསགནཔསབསའརཡདནང

ངབལམདགསཔགསབདཔལརབན འལའལལམདགསཔ

དང འགལདགསཔབཅསཁགགསཡད དརབདམཔབན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར རནབགངལའལསལ

དཔབསསབདཔརབཔདང མནགའརསཅན ངབག

ད ཚབགནབསདངནཔཡད པར རནངགའགལཚ

གཡདཔབསསངགདཔརབཔའ

བགསདངདགགགས

གསབབསལ ནརབདང ཡད རནགསརབཔགས

ནཔསབགསརབདང བབསལ མན རབདང ད རབ

ཡདནགསཕརལདགགཔདགགགསསབན སནའསགསདངརང

བནགསགསཔབབགསདང མདགསཔགསདགགགསན

གསརང

ལགམཔདགལསགངངམཚངནགསརངནཔདང ལབནནསས

པསདཔགརངན ལདགལསགསསམཚངནགསམབཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

69

གསནཔདང ལསསཔམགསཔ སབམཚངནགསམས

པགསདང ལསསཔཚམཅན གབམཚངནགསའགལབ

གསདང ལསསཔལགགའངབནན

དགདརབདལ ༡༽ མབཔགཏནགས སཅན གཔན

གསགངནཔར སཔ ༢༽ མསཔགཏནགས ས

ཅན གཔན སནཔརསཔ ༣༽ འགལབགཏནགས

སཅན གཔན སཔནཔརསཔའ

གསམགཞགལགནལརལ

གསགསཔའདགངརངཚ ཉམསངལརབ སཅན ན ན

པརསགསར དས དརན བསདངགསར གལད གང

ནརནདརངམགལའརའག རན འགལདགསཔགསཡངདག

ན འངབསདག དགལདཔབབས དརངམག

ལའརཡདཔབདགསན སནབསདམགལའརཡདཔར

བནགསསབཔན དམགལཡདནདགལདདསཔསསབ

བ དགལཡདནསའརམགལའརབཔསགབབཔན

རསཔ

གཞནགསདགགདངདཔངབ གསརམསལགནདཔབགསནཔས

སནདགགབགམསམབདཔར དསཔདནརངགསལས

ལསངབམདཀརདབས བམམསལདཀའགསདཔདང

ལཅནབསཔམགཐབནས སནལངསཔདཔརཤག

སཔའཡངརབངབབནཔ གསཡསམཡར བགམལ

ནངསའགལངགསརགནས བསམགཏནངཔསགསབསཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

70

མགང

ཡངདསཔདངའལབགཏམམདརབསཙམགན འཡངབཤདཔདང

མདདབའནནསདཔམཚལསབལབགངཟགམསལདམནབདག

འབསསཔགགགསཕནཔགཏནནསདམད འནངནངཔགངགས

ལཐསཔངབབཔམསལངཟདཕནཔབདང གཔརངའལསཡན

འམདངམཁནམསལགའདདསཔལསའགནབབསཔན སསཔཎ

ཚདམགགརགརབཞགཐག བདནཔབཤདལསཁངབནཔག

མགཞགམདརབསགགདང ནམནཔདམདཀརཔ ཚདམདནགཔ

ངཔགརབཞགཐགནསགསགམགཞགམདརབསགསགསགག

སཔའསང རངའདམནམསལཕནཔརརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

71

སམཛདམསལནལདདར

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མ དདངབརངངལགངསནས

དནནཐརཔལམཐགངབཏངསང

ནརདངལངསདམདམརགངསནས

དངམངབཡལབརདརསང

བབདཔལབགངརབབཞག

གསམཐའདཔགའནལའརསང

ཟངངདཔདནཔགནསགངས

ཆགསངབམལགདམཁཤརསང

གགརའགནསརངམསམཉམབཞགདཔར

མངབསདབངདངམནངགབཙངསསང

གནསགསབགཙམཡངདཔར

ཁཕསངསསལཔལབགསསང

དབངགརསམཔབངབསཙམ

དབངདནངསངནབསགསགདམསསང

སངཔལཐགདཔར

ཕ འགདལའནསང

ལསངནབསགསཔབསམ ངལདཔར

གཞནཕནབཔནམདགཁཔསསང

གཡདངབནསགཞནམརབབསམསང

དལབལམགསདརསའནསསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

72

རངརངལགངཐབགངཡངདང

གཞནལཐརཔལམའནདགསརསང

བམགསབཐབནགསས

གམགགསཚདདནབསམསསང

མསཔཤརབམསམགགདངདན

གཡདངལསབབསཔནརཡངབགསསང

འལབའནཔདངགགལསག

མསམནགདམཁསལའབབསང

ལལསཐར མཔབལགསམསང

གདགསགའགམསལངསསང

ལལདནཔནགསནགནསཔརསང

མསསངལདགསམཉམསནབརསང

ལལང གགསནགནདརལམསང

དགསཕརཞགགལངསང

དགརགསཔཙམཡངབདཔར

བགགསགསཔནགསསསང

བནཔགངདདཐབསདང

ལམབནསགཡདཔརབསམསསང

ཐསབསམམསབསཐབསདང

ཐམསཅདནངསལསའཅནམསསང

མདཔ རལཆསདལབསཙམཐམསཅད

བནཔའནཔསནཔརབསམསསང

ཁགགསཔབནའ

མསནཔརབཤདངརསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

73

བནཔམརཞབསནགཉནའངབ

སཔརམསམསབགཡདདསཔནནམ

སལབནནསའངཔབབལས

སཔནཔལསབཟངབནནམ

ཁཟསགདངའསཔབཟའབལས

བསཁཟསམབཟའབཞགནམག

སཔམཚངསཔནསས

སམསཔསསདནནས

གཞནནབདནཡངནབལསཡད

གལགསལཕགཔལངཡང

རངགནངཟདསནའནབསནའལལ

ནདངམནརངརངམསལདདན

བནཔཆགཡདདརངལསསས

སབདམངསསལམའ

སསངསངམགངལདདསང

ཧཧགདམ མཚརགཏམསཔས

དསཉམསགསལངམདགམབསམ

གཉམསམཚརཞརསཔལགསས

དའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

74

གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

ནབད

གཁངའཡངངགསརདཔནབགསཔནསངཔསརབནབསདཔན

བདངཔསལའརབནཔདངསགསདནལསལ༡༦༨༠ ལརགབཏབ

གནང རབསདངཔམཁནརབསབནཔངགདབངནལསསམཛདགནངཔཐག

ནངནནཡདཔཁངགནང འལསངསདགཏགཏགཚངམ

གཐགབདདཔལསབན དབགསཡདནསདགཔགལས

གཞནཔསཁངའརལསཨགརངབདཔབབན མའངསཔ

ཁངའནགནཔརལསམསཔར ནམགའབདཝད ནརབཏགས

སམགའརནཁཡངའངརཁགབཅདབགས འབདཝ

ལསབན ངསམནབསམལསའབདབན ཁངའརལསསའ

དཆཡངགགབརབབའབད མལསམགནཆདགདཔརག

ཐགཕབགསཔན དངཔསངསསབནཔཞབསཏགའརམས

ཡངགནནརབན སནངདནམགགམདསདང བརབཏགས

པདནམགགམརམཔམའཝགསཡདཔརལསགངསཡདཔལས ཐ

མའསངསསནསངསསདནམགདང དམསགསབམས

དནམག ལསདངཡངདའནདནམགལདའས འ

ཡངདནམགདསའསབད གདངམདཔགའཐདཔརངའབད

དརགངསཡདཔལས དནམགགམནཡདཔཁངནའལས

འསསཔན དམཚནསཔདདཔས འགདང

མདཔསགསལབདབནཔགབསགསགསའང འརངསཡང ད

གསངབའསཔརབནཔལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

75

གམལབདང གསངབཡངསགསབགགས

ནགམཡངསགསམཚར ནའདགནསབར

དསངསསབནཔས འབནའལལསབང

བསདནམསནཚགསཡངསགསང 8རགངསདབམགན

གསཔཁངའསབཐགལསརབསལསརབསབཅདབདགའནགསཤམའཐབདང ཉམསགསཡངབབད དངཡངབསདནམསཚདདཔགབསགསགསཔའརམས འརངསཡང མདལས སངསསམདནམཐངནས གཔརཡངབསཔར རབསབདང སབདངའགསའར9 རགངསདབམ ནངམགརལསངཉམསབསའབདགསཔན གནསབསཡངངབདང བདསགནདཔབཀལགས ལསགསཔཕནཡནམཡདཔརགངསག གལདཁངའལསརལསམསཔན ལསདནམསན དམསཔནའར རམཁསཔསགངསདབམ དཔདདཔའཕརརངབཞག མཐའམདདཔདསམཙམགཡངཐབསདཔལས འབམམནཁངའ བནཔདངའབདནབསཔབབ བལཔལསབལཔབརབནམནརདགས ཁངའལསབའཚལའབདབབད འབམམབའཚལའ ནངསའགལཁབགངབམགནདམཔསཞབསཏགགནམམཚད ལཡངསདགའདདཔལའཛམསཀནབནངལསདགདངལམལངབརབདསཡངནངཚངའསངལབདངངས གགསངགསསངལསབའཚལའབདརན

8 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༠༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 9 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༡༥ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

76

དགསདབབགརནགརལས

འངསཔངགསདམསནརས

སསདལབའམསམམཛདཔ

མཉམདཏགལསཔསའད

སམཁའལམནརབསབན

འདཞགསངསགལསབང

བནསབབགནསའདམཛདཔ

བདམམསལའངགའཚལལ

འམགཔངསགསདནནཡང

གབསམལགབཟངཔསབལའདས

ནདཔལསནཔག

གདམརསརམ ལསཐལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

77

རམདཔརབདཔདངབམཔརདམབཅའབགཏགའཐརབནབཏང

གགསངགསསངཆགསརབསརདསམཐངཐསང རདངཆད

གདཔཐགལསམཔབན ༡) སགནསད ༢) ལསགསངདན

དདཔ ༣) གགགངམཐམབརབགངདནདདཔ ༤)

ངཅནཁངརགནསདན ༥) ཁངཆགསརབསདས ༦) ཁནལས

དངནརབནའམསདགསལ ༧) ཁངབངསཔབདཔ ༨) ཁང

རབགནསདངདགསལ ༩) ཁངཐགགསཔབབཏངཔར ༡༠) བརབས

ཁངཉམསགསཡདཔར ༡༡) ཁངནངནདངདགསལ ༡༢ )

ཁངབནདམངསཕན ༡༣) མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

༡༤) ཁངརབས ༡༥) རབསདགཔགལས ༡༦) མགསལཐབ

ནཔར ༡༧) མཚའམངར ༡༨) ཁངསམད ༡༩) ཁང

ངགནསཡངསགསཅན ༢༠) ཁངདནགརདངངདཔན ༢༡) ཁངའ

དམགརརཡདཔར ༢༢) ཁངནངདངབབགསགནངཡདཔ

ར ༢༣) ཁངནངགསནཡདཔར ༢༤) ཁངཉམསགསབབང

ཡདཔར ༢༥) ཁངགརཏགབཀལབསན ༢༦) ཁངལསབད

བསབཅསསབཅདརགལསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

78

གཁངཆགསསསགནསད

ཡངདསནངསཔརགཁངརདཅནངཅནགཡདའ ངགསར10ངཆའགགངདའག11མངའངསཆགསཡདཔན ངགསརལས

གཞལམངཁགའཝད ལཊར༡༩ གསཁརགའངམབང

མཆགསཡདཔདང སགནསའཁལསནའགསལཊར༣ གསཁར

གགགངམཐམབཆགསཡདཔའདབས ནབསཅནག

ཁངའཆགསཡདཔན

ལདངག ལསགརགབམའཝཡདཔངདནདདཔ

ནསཁན མགརལསདནནའཡབལཔསམཐར

དབཏངམད འགལབདཧཤངནག བངངགསརཆའགགངད

10 ངགསརརབངདནཡང བདའགརངགདནའནབགམཔའགནངགདབངསལསངབཡངསའན

ངགདབངག(༡༥༡༧-༡༥༥༤) ལ༡༥༤༣ ཙམགའགནངགནསགགསདངའལའནབས མངགསཡངནད

ངགསརངཆགསཡདས ཕགམ བྷགདངམཁའའམའམཞབསསཡདཔགགས བཁངངགའདངཔ

བཅགས ལསབསཡངབཁངདངབགསགནསགགཁརམཚམསཁངཤབབགསཚནགསརཔབམགམ

པའཡདཔལས མངཔསངགསརརའབལདརག ངརའམངཔཁདནངགསཚནབནམལས

བདམའཀརང (Krong) ན རཉམསང (Trong) རདརབའག ལགསམངགསརར

ངའལལསངརནརབནའམསནཔལབཤདའམདདཔནཔས གའབདརབན གསཚན

ཀརངkrong རབའམངཔངགགསགནམལས གསཚནའདངཔཆགསཔབསལསརངམངཔསརང

ངགགསཐགལསཀརངkrong རའབཝནཔས འགཐགའཝད ངརཀརབཏགསདངནརབཀལ བད

ཡངདགཏགཏཐནམབན མངནའལལསངརཝནཔལབཤདའའསའབབནཔམཚནག

ལསམམཐང ངཔངགགསདངཡངའལདཔའཁག ངདནའསདནངངརའནཔསརབཔན

འནནའག 11 ངགསརཆའགདའགཡད བདའག ང དའག གངདའག ངམལདའག རཕགད

འགན མའབདབན དའགབལསདང ལལསརགདའགལགསབཏནདའགབའ

བགསག ཡངསགསདའགརགབའལཡདང དགགདངའལབན དའགརའདཔཡད

ཡང པརངཁབདརསང དནམདཔརརལནསཔཉམསངཅནགབགའགགནསཔ

གསཚནདའགརབན ངསཁཡངཔ gadpo རདསའགགདངསགསལཏགཏཐནཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

79

འགནང ལསདནནསདངགནཔགནངབསགནས ལ

དང གལ རངདརཡདང ལལསརཉམསགདངགས

གསར རག རབའག འབམསསམནཔགནངསག

པགདང ནགགནཔགནངསནརངརཉམསངར

གགལསབཝདའཆགསཏགཏགཡངའག དངབསདའགནངངཐང

ཏགངཁངའཡངལཔདནནསབངསགནངཔརལསབཤདའག

འབདཝད དངཔལསདནནའགརམངའངསགལཔནམ

དང སརབསནམནནརལསཁགསལནའག

གསཔལསམཐརའབདདང འག ལསབདནངཔསདརབས

གནསགཞནཁལསཕརཡངསགསཡདཔམགཏགས གརནངལཤངད

ཆབབལའབདང མཐརའརལསརཙམགཡངམཝལས

ཡངསགསཡདཔདངདཔརལསའརངདཔས མཚདམཇལཡདཔ

མཐརཡངགརདཐགལསབརབརཝགནཔརབདདཐགསསཝ

གནཔས

མཚནའབདཝལསབན མཐརའམདསངཡདགམཐརནན

ཡངནངབཅསདསནབསའག དནལས མམཁསཔས

ནངལསནཔརམསབསམཔདངམནམདམཔསའལགཏམ

དང སཉམསནདངའལབཡདལསགསརམམངམཇལཡདཔབམ

དནཔབཏངབདངདངའདད ལསབསབདབགདན

ལས མམཁསཔགསནཔགཏངཐགསཆགསགཡངདཔཡནཏནམངའ

བསལདནནམཐརགགམགནངགནངམནནརཡངམནཝམས

ནངམཐའགནརད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

80

གམགའབད ལསདནནརའམདསངཡདགན

པདབངབཏང ང འགལབདཧཤངནངགསརལསརནཡདཔ

རལསངསནལསངམནངཁགསལབདདཔརཁནངམག

ཡདཔནཔས རབཏངཁནའབནཔདངབནཔཆགསཆརཡདཔར

གཔམདདཅནགརས སཔལས ཁནའཡངམཐའགབནཔདངད

སབདགསཔས དའབདབན ལསནཔསགསགངསནན

ཁནཡངའམའཝཤགཡདཔལསབནསགནསཡངསགཏནག

ནའག མཚནའབདཝལསབན སལདནནའངགསརས

གནསའཁལསརསགཏནནཡདཔདངདཔདགསཔབགགལས

ངསནལསདངམཚནཡང དགགགཡངམམཐངའས མལར

འལལསགརབབནརའཡངབཆབརངཏནཏནགཆའག

བགསཔསརན

ནང ཚདམམའལལས མམཐངརནདཔན 12

རགངསདབམ དསཔ གནསལགརངནང ངསམམཐངབདངམ

ཝཙམགསདཔདངནམབབགསའས ལསདནན

འཡངངགསརཆའགལསརམཐའགམནརདཔདང ཁགཏམལས

ལགསཆབཞགབབཔངསནལསགམཐབཔལསབན ནགརཡང

འསའབབགམམཐང འབདཝད དདཔགཏངདཔགགཡདརབན

སརབསསབཔནངསརབསདཔཐམསཅདལསཔརབས13དངལ

སདནནམཐརགསཆའགམཇལཝལས གསགགདངསས

ནནརལསདདདཔའག

12 བདཔནསགས ཚདམམའལ ཚདབ གསབཅད གཔ 13 བདཔནདཔའབ སཔརབསད ཤག ༧༣-༩༦ བདགངསགདཔརཁང ༢༠༠༠

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

81

གནང དསནངསཔཡངསགསདརབགསངཡདགརབན

དསནངསཔརཡངསགསགརབགབདརབསངག མཁན

རབས༧ པངགདབངའནལསམཐརནང གདནཔ14རམཇལཝམས འག

གསལབནནངཡང མངགཁངཐགགསམགསརབངས15 རབད

ག ནངགསནགཞནབརགམགའང གརབཏགསདཔར

ངསདངལསརགཡངབནའག འབདཝད ལསབནའནརབ

སམཐརནངའབདབན མངངགཁང16རལམ གབདག

ངསབདདགའབདབཝད གགསཚནའཆགསསམཐཚདལས

འབདབན གསསདངབསངཁངགསགར ངའཏཆགས

ཡདའསགརབནམས འབདཝལསབན གརའཀཝདང

མཔརབངབམ མཚནགཡངབདཔའདདལངནར

གསབདགརབནམགཏགས ཝབལརཅནརངབཏགསདཔ

བཤདཡདཔབམམསབངགནརབན གརབགབའ

རངའསའབབམཐངམས འབདཝད གངགཆསགསནངགརའལདར

བའཝདངབན ངསཡངའགལསམརགརབདཡདཔན

14 ནནགངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས 15 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༢༣༠ ༢༠༠༤ 16 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

82

གགགངམཐམབརབགདནབཤདཔ

རབཏངགགངམཐམབཆགསསསགནསའངབདདནདངའལག

རའདཔནང གགགངམཐམབརབབས གར

འདཔརངསགནནརབན ངགདབངའནལསམཐརདངའག

གསལབནནངགརཐནའངསགགས གབགར

བཞགཡདཔམཚད དནཆལསའབདང བདརལབནགསའབདནངས

དངདདརསལམསགསདངམཉམབསའབདཝལས རམགསབ

དཔའགམབག དཔའལབ བསགསབང ངརདབའག

རབལཡདདབམ ཁམཔདངགངངའགམསཅན

གགསཡདང དནམདསགསདམགལཔབྷལཧདང ཤར

གསདངངགརལཔཅན གསདགའགཟངསམབ

ཅན བགསདགཚལགཅན ངགསདངནནར

ཐརགསཅནནཔརལསགསལདབམ17 འངདརབདབ

17 གའནནཔརལཔ ངཡརབདབསངསམད དཔལནའགགསཞལའདནགསབབསངབབདཔ

ལམབཟང ཤག ༡༩༣ མབཤད ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

83

གསལདརཡདཔལསབན བམགགངམཐམབནངདཆབབ

ང ལཞགསངཉམསདངབརདབངཐངངལསངའལ ནད

དངགནདཔནངནགསའངང མགངདངལ དབངཡངམསང

བར རངབརམབསཡནཏནའམཐརནམབགསབར ད

ནཔའགསངབའདའབགཚལགམཅནམསཅན

གམཔཅནལ བའནངབགསཡདཔནའལབམཚནག

དང གའགཅནགཟནལལས འགསཔདངཉམངབདཔདསནང

སགསཤམཡདགནཔཁར མངསལདངབསགསལསའབདང

མཡདཔལས འམཝདངང ལགརཞས མསཅནགཞནའཇམཏགཏ

ལསགནནགསདབམ བམཡངབཚངསགནསགའང

གདབཟངམམཡདཔཁར ནངཡནཏནདངབསམཔམས

བདཐདལསའབདང འནདཔགན དཔའམསདངའནའབདབཕ

རལཔ ལབངནམལསགནནགསཔབསཔབདནའལབ

མཚནཡངདགས གརབདཔནཔས

ངཅནཁངརདགནསདན

ཁངམཚནམ གསངགསསངརདཡདང ཡངསགསག

ཁངརདརབསངག འབདཝད གསསའབདབན ངཅནཁངར

ཝནཔས བཏགསདསཔརངསའཡང ངརངསཁ18ལསའབད

18 དསནངསཔརཡངསགསངསཁརབདབཡདང བདཔནཔདབངསརབའགགསལབན

བངས༡༧༩ ནང འཁནསམགམརའཁནསའག བམ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔའགདཀརཔ བ

ངས༡༡༤ ནངའབདང འཁནགསམགམརསག བམ Goerge Van Drem སགསབགསགནངཔ

Languages of the Greater Himalayan Region བངས༡༩ ནང Khengkha is often spelt འཁནཁ

or ནཁ but the more phonetic spelling ངསཁ is preferred རསག འབདཝད གཊར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

84

བན ངདང ཅནརའཡདཔདནནཔས དའབདབན གཔ

ཅནདང དགསཅནངཅནརབདབམགན ཁངའདབས

ངགའལཆགསཡདའསསགནསངཡངངཅནརངཡདཔས

གནསརབདནནམལས ཁངགཡནཁགཡདཔམངཔགམང

ཅནསགནསཆགསཡདས ངཅནཔརབནང ངརཉམས

(ངཔ) རའབཔནམས བམངགཡདཔཐངངང

ཅནངརབདཡདཔལསབན ངཅནསགནསའ ཁཆགསཡདཔཁང

མཚནཡངངཅནཁངརཝནམཚམརངདཔས

སདནངའབདང ངངཀ19རབཡདང ངསཁའང

གདངསཐནཔརངརབབདཐནམན དའབདབན མཐང ང

འབརམཚརབང20ཡངངའལབམཚགབདབམན ཅནརའ

སདནངའབདང གརཅན ཡནཏནཅནརཡདཔདནནདཡདཔལས ད

བརནཡངགསསངཅནཁངརརངཝམགཏགས གཁངར

སརམཔལསམ ནངསའབདབན གཁངརཡངས

གསཅནགརསངག རསངཔམཚནགབནནནརབན

གགསཚནནངསགནསསས རངསསཡདདའབདབན ཁང

ཆགསསསགནསའངཅནདང འགཤགགཤངས ཁངགཡསའག

དབཀལ གགངམཐམབཆགསསལང བགཉལཁངཆགས

གརསངསཁརལསབའཚལགནངམཤགམཚནང Hen Kha A Dialect of Mangde Valley

in Bhutan ནཁརབདགནངམམཚད མནངཡང ldquoThe name Hen Kha or lsquoearly languagersquo

suggests that it may have preceded other languagesrdquo Journal of Bhutan Studies volume 24

summer 2011 pg72 ནངབདདབམའབདབན དནམངསཁརནཔརནཁརནམད དནཡངམ

ཁརཁདགཞནལསཡངམདརདརཝབམགའངའགརབཤདག 19 ངཀརའ དནདནངའབདབན pool pond ར བདནའགམས 20 ངའབརམཚརབགབངརའགདཀརཔ བངས༡༦༣ ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔནངགསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

85

སརསརབམས བམམང ང ཏངསངརའབཡདང

གརངགརཡངསགསཡདས གསཚནངལས

ངསགཁངརཝནཔས ངརལསའགལསམརལགསརངས

ཡད

ཁངཆགསརབསདས

ཡངགཁངའངགསརསའརརབབན འམདཔནབགསཔནས

ངཔ21 སརབནབརབསནདམཔགསལ༡༦༨༠ ལརབངསགནང

ག སབངསདམཚནགནནརབན རནངསའག

ལཁབའབནདདང ལསགསགསའནངདཔརསགསན

གསཀབསགནསསདང ནངལསཡངངརངསགསབགངདངདམ

གདདནཔསདཔནབདངཔསལའརབནཔ22 དངསགས

21 ནསངཔསརབནབམག བདལསའགནཞབསངདསབགནཔས དཔནབདངཔམགད

གམཔཐགའནམད ངངགསརདཔནབགསཔགནསབསག བདཔནཔདབངསརབའག

ལརབསནངའབདབན ནསངཔརབདག བམ ངགདབངནབསམཛདཔལསབནའནརབས

མཐརནངཡང སའརརབབནནསངཔརབདཡདང ངགསརམའཇམདཔལསམདརབསསཔ

གཁངཆགསརབསནང གནསངཔརབདག འགདཀརཔ ནངའབདབན ནམངཔརབདག ནང

ནསངརབགབའརངའཐད མངབདསགནསནསངརསལསནམད པབདགདའབདརནསང

པརཝནརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངས 22 སལའརབནཔའམམཚནགཞནདམསནབམག (༡༦༡༣ ༡༦༨༠) ལ༡༦༡༣ ལརབདནའདའངས

ང གཞནལསཡངསའནཞབསའངགསརརདའནརགས ལསམཔསདམཛདགའགན

བསསདདམཛདསམདངསགཏདབན ངགསརསའམདཔནབདངཔ སརབས བསང

གསརངབདམཛདནཡངཤགབངས ལསམམསདངདམཛདདམསརབསསགསདངགས

བནམབནདཀརགལལང ནང བསགཡངང གཞངརང བསངང གཞལདངང

བཅསངགནདངབནཔརབཅསཔབངསཔམཛདསབབན ངདམསལམཚནསདགསཔབནའན

འགགགསཔལཚབསལའརབནཔམགངགསརདཔནབལསདགམཔརལ༡༦༦༧ ལརབས

གནངག ལསལ༡༦༨༠ བརནལངས༡༣ ངབནདདནབསནབངས ལཔས༢༠ དངངས༦༨

ཐགབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

86

དནལསདགསབངསབངསཔནཔས ངསངགཡདཔརབན

འགགསལབནནང གངནསདངསགསབཀའའརཔདཚངབར

བངསཔདང སནསངཔསརབནབསམངགཁངཐག

གསམགསརབངས གངཙནདནདཀརདམརལསདནམམདན དངམ

ལམདནལསགསཔགངགསནམངབངསས23 རབདཔངསང

ཡདཔན བངསལའབདབན ངགསརམའཇམདཔལསརངགསརབང༡༡

པགནམལགསཕགདང ལ༡༦༧༡ ཙམགབངསབངབརབདཡད

ང བདདའབདབབན ངགསརདཔནབདངཔསལའརབནཔ

མགལ༡༦༦༧ ལརདགམཔཐགབས ལ༡༦༨༠ བརལ༡༣ ང

ལདསབནབངསལཝཔནངདངསཔགཞནདནགགསཔ

ལའགལརབས24ནངགསལའབདབདཡདཔབན ལསབན

འནརབསམཐརནངཡང བསནསརམའངསཔརསངབབར

གགསཔདདངསགསབརདགསཔགངབཀའའརརགཔད

ཚངབརབངསཔདང བན སའརརབབནནསངཔདཔནམ

གགསརངལདམགནགཙངབརདངས ངཔརནངབསབཟངཔལ

མངངགཁངགསརའབསགནང25 རམཇལཝམས མཚནལསབནམདར

བསབན སལའརབནཔམགལ༡༦༨༠ ལ ཝཔནང

གགསཔརལསནངགསལབཁ གགསཔལརངདངསགས

དནལསགཁངའཡངནསངཔསབངསབངསཔནམར ངསན

ལསནངཐནཡདཔངབདདབམནམལསབན གཁངལ༡༦༨༠

23 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤགངས༢༣༠ ༢༠༠༤ 24 དའནནནའགསའངདང བདཔནཔདབངའགགསལབན འགགངསགནཚགས

ས༡༩༨༤ ལརཔརབནཔའགལསདརབསདངལརབསནངགསལཝམས 25 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

87

ལརབངསབངསཔསབནནམཐགབཅདབགསཔས ཝདངསངས

ཐདལསའབདནཏནཏནགནའག

ཡངགནརབསསཁནབཤདལཡདབདཔན

ཁངཐགམརགརནནཔཔངཔ26མགསགནམདནགའམགང

ཙམགགབཏབགནང རམཐངའནམད ངགསརདཔནབགསཔས

ཐགཁངའམདབངསབངསཔནརབཤདགདང ཡངཔང

པས༡༦༦༧ ལརགཁངགབཏབནམལས རགདནསབངབགསཔ

བསདཔནབགསཔསཔངཔམགསགནསལསསགསགཞནའན

དཔཝལས པངཔམགསདརངབནངའམཔཡདརགངས

སགནསགདནསཆགསཔངབནམབབཔརགགསབསབསནམ

ལས མངརསསགནསཁངབནབབ རགདནསབངསཔམཚན

ཡངམངཁངརབཏགསབཏགསཔནཔསརནརབསསབའག

26 པངཔམག (༡༤༥༠ - ༡༥༢༡) མཐངལབངཡབསགསདནབདངམའགམཔལམགསས

འངས མཐངངའབརམཚལསགརབསབས མསལགའབདབདལཔནརབད པངཔསག

མརབམསངབདལནཔནམཚ ནངབརཤག གརནཚདནནནམརཡངམབརཐནཔརཤགགར

དམདབརནམལས མཚནངམངསཐདཔཁརགགདངནཔགགམཆནའགབགསམརཡངམབརཐནམད

ཁའཛམསཔདསདདཔསགརནཔངཔརབདདངའགདརབསངནམལས གརསས

གསཐམསཅདབའདནནངག གརབཏནམགསགདནསགཙབཔང བམནནབདང ངམཁར

བནང གཙངངནང རབསབནསང མཐངགཏམསངནབསའརངསགསདནགནསདང

གགལགཁངཤབངས ལབབནཔདརསམཛད དངལ༧༢ བརགགསཔརཔདངལསང

གཏམནངགསལ པངཔམགནཔལསརཔདངཡབསགམརབཐདཡངདརག པདངཡབསགམ པ

ངཔམགདང གསསངམསབལམཚན ལསགངསཔའནལསབཅསནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

88

དགསལགབན

རབཏངམངཁངརམཚནབཏགསལའཆགསཏགཏའབཝད

ནམའངབམམམཐངངགཤརཡདང ལངསསཚདདངའལབ

བན ལསརངམནཔས པངཔམགལ༡༤༤༠ ལས༡༥༢༡ ནདང

ངས༧༢ ཙམབགསཡདཔལས ལ༡༦༦༧ ལརཔངཔསགབཏབགརབ

ངསདངབདགའག མཚནགའབད རབན བསཔངཔ

མགདངསཔགསལངས༡༤༦ གཡརསངག དངདཔནབཐདཁ

དཔད ༧ཞབསངནཔསཤརགསལཁམསདབངབབནའལ

གགས སལའརབནཔམག ངགསརཡབསངགདབངགདང

ཕམབནཔམསགབཏབགནངབསགནསཁརངབངསདཔབཀའ

གནངམར ལ༡༦༤༤ ལརངབངསམཚནཡངསའརརབབནརགནང

ཡདཔདང ལསངའམདཔནབཡངརངསམཛདགནངག ལས

ལ༡༦༦༧ ལརདཔནབལསདགམཔའནམད དཔནབགསཔ

གནསནསངཔསརབནབགནངགནངམནཔས

པངཔམགགགསལངས༡༤༦ ཙམལནསངཔདཔནབགསཔ

གནསནག ལསལ༡༦༨༠ ལརསལའརབནཔདངསཔགསཔ

དངསགསདགས གཁངབངསབངསཔནམལས བརནལངས

༡༥༩ ཙམགགདཔརཡདའསཔངཔསགབཏབ ནསངཔདརང

བནངའམཔཡདརགངསའགརབལསཡངབནཔགདང ཆའག

བགསཔམཚནགགཡངམམཐང འབདས མངགདབངཡནཏན

མཚམགསཡང གཁངདཔནབགསཔརངསརངགབཏབབཏབག

འབདཝ ལས པངཔམགདངའལབགཡངདརགངསཡདཔམཚད བ

འཚལཔརངསཡངལངསཡརམརབགསབཝད འལབཡདཔལསརངམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

89

མཐང ངསནརབསདངགགཁརབའའབདབཝདཡང ནརབས

སནཙམལས པངཔམགསགབཏབགནངབལསགཆད

ནཚདམམཐངརནམདང མསཡངངསངགསནམགངསསར

མཔལསམརབའག མཚནབན ཁངཔངཔསགབཏབ

ནཔར དཔནབགསཔནསངཔསརབནབརངསརངགབཏབགནང

གནངམགནཔས

བངསཔབདཔ

དཔནབགསཔང༧ཞབསངནཔཞལབནམམཚད དརབས༤

པལསབནའནརབསམགབམཡངནམལས ཁངབཟབདདང

ནཡངགརདཔནབརངསགསཐགམབཅདཔརདངལསལམནག

ནམརངསཡང ལསབནའནརབསམཐརནང དཞལ

བདབནགསཔརབབས27 རགསལཡདདབམན ཁངའདངཔབངསམ

དཡངངབམགརངམབངསཡདཔལས དཡངངམགརབསདང

མཐངསརའག འབདཝད འསཚདམལསའབདའསལལསཉམས

ཆགངཉམསགསབབས ཆཚངཉམསགསམགསཔརངཡརསངམ

བམགའག འབདཝལས དབམའབདབནམངགགལས

བལམཇལནའག

ཁངབརབགནསབར

བངངགསརདཔནབགསཔརངམའབདསབམགཡདང

ཁདའནམཆགསཔལས བསརབགནསམཛདདནལས ངསངཚང

27 ངགདབང ནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

90

ནམལསམཁནཔགདནའནནཔལམཁར ངབགསཚནའ

སདཀརལཝ28རབསགནསཁལསགགསཞལགགསཔད བས

མཁནནམགདགཔགགསང ཁངདཐདནམམཁའལསམར

འཕགསཔགནསབནབགསངརམཛདརབགནསགནངསརགགསག

འབདཝདའགནནགཔཕལཔསའབདབན མད༡༦ སཁང

ངརབསརམཐངཡདཔམས བངབསམགསཞལབ ངབ

མསདཔའསནམམཁའལསམརརབགནསམཛདས ངའངཔདནདགརང

འགརགངསནམལས སགནསཁལསཕརལགནསངགརནརབས

སལསབལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

བའཚལཔརངསད ནརབསའབཝདཡང ཆམཉམསརངབ

འག

དགསལགབན

མའཇམདཔལསའརལསབདནང ldquoའལལསརབང༡༣ པ

ཡསདང ལ༡༧༤༧ མཐངསགདནཔམདམསཔདདཀརསཞབས

སབཅག གགལགཁངཉམསགསདངབདམཛདཡདཔམཚད ཐགངམར

བཀའབདམཁངབངསགནང བསཔརབགནསམཛདདན གང

ངསངཚངནམལས བསམཁནནཡནཏནམཐའཡསགདནའནrdquo ར

སགནངག བདདགའབདབབན མདམསཔདདཀརམག

ཐགམརསགམམཛད ལསདངངས༥༩ ལས ༦༩ ནཚདམཁན

རབསབཔཐགབགསདངལ༧༠ ལརབརགགསཡདཔདང བས

མཁནནཡནཏནམཐའཡསམགམཁནརབསབགམཔནཔས མཚན

28 སདཀརདལཝརསངགསརཆའགངབགསཚནམཡདཔསགནསགངནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

91

བནཡནཏནམཐའཡསམགརབསབགམཔཐགནམད དམ

སཔདདཀརམགའཚབགསདཔམཚད མདམསཔདདཀརམགམཐར

ནངཡང གདངམངཚབནཔརམགསལཝལསབན རབགནས

དནལསམདམསཔདདཀརསམཁན༡༣ པམགགདནའནར

ངསཡངདགཔགལསརངམམཐང ནངགམགའབད མཁནརབས

མཔརནཔལསདངསལའརབནཔདངསཔགསཔསཚདཡར

མརབགསབབབན མཁནརབསགསཔདངགམཔགངངགས

ནམསབནམགཏགས ལསགཞནགནཔའསའབབགཡངམམཐང

ཁངཐགགསཡདསལསཐགངམབབཏངཔར

ཁངའདངཔབངསཔབསལསརང ཐགཚདགསཅནའབདབངསཡདང

བསགགངམའལ29རཁངམམཛདབགསཔབས

ངབསགསསགཁངདངམཚགསསཕགསཚནགནདཔ

མས རམཝད མསཡངདབམགནངབརཐགཚདངམབ

བཏངག གནསདནབནཚརགགའབདཝད མརངངགསརའནཔ

བང གངརསརམདཔགཁལས རབསདངགསལམའགལས

མརབལགཤགསཔལསནརབསསབའགརམངགདབངཡནཏན

29 གངམའལཝའངསགས ནདགའརབབནནལསནརབཤདཡདཔདང མངསག

དནཔདངགཁངམའལམརམཛདཔལསགལསབལགཞནགཡངནའག ལམཚནས

བམསམནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབདནངའབདབན ཞབསངའགསདསལསནལམ

རབབཟངརམཚནམབཏགསཔམངདངརབམཚནགཐནང མནལམརབབཟངསསགདནཔདང

གཁངམམཛདཔལསམམཇལ ངཁནངགངརང ངསཁལསབརགངBrakteng རབབདའཐན

ཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

92

མཚམགསགངསམས ལསབན དཡངམབལསསགནས

ང མགརགསསཡངསགསའབའག

བརབསཁངཉམསགསབར

ཁངའདངཔབངསཔལསར ཉམསགསཚརགམགགརལསམ

དངནརབསསཡངབཤདནའག ནངབརབསགསགམ

བསནནང ཁངཉམསགསཐགགསཔལགབཀལབརལས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚམགདང གསནརབསསཡངདས

ཚརཝམསརགངསའག

ཉམསགསཐངསརལསབན ཡངདབངའགལགསཔའགདདབང

གམགསལདགརའརལགབསགནངམནམལས རསངསས

བནཔདང གདཔལནའགཔདཀརབདསརའནངལགམས

གཙསཔའགལཡངསཁངདང དནངཔམསཉམསཔགསབདངགསར

བངསམཛདཔརགསལདབམ30 ཁངཡངཉམསགསདསཔབཀའ

གནངམདངགགཁ རལམདངང མད ཆསགསརམཡངགནངམལསབན

ཁངཉམསགསདན དགགངམཐམབདཐངརགམ

འབདབན བསངཁངགབཅགསདཡདང ལལསགསཚན

ནངའམནདའཐནརབསཆདཔནངནང དཆགསསབསངཁང

བདའབདབམལགཔགརབཏན མདངགགཁརམཐངལས

འནདངདངཨམ ལསགསསའབགབལ ལསངཆསཐད

ཁརདཔད ཁངབགསཙནདནངམཡདདགའརབདབངགནམ

ཝདང གདངགསའགཙནདན ངམགགཡདབབབཏང སམལང

30 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༢༠༤ ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

93

ནདགའརབབནསཟམརསསགནསལས ཁརངགཞགའབག

ཁངཐགགསཔབངསབངསཔནམདང བངསཚརནམལསགསཚནནང

མསཅནཕགཔདངཀཤལསགསཔམཐནཔསམཚད ཆརསའབབ ལགས

གགསཔལསདའཚབགསཡདཔནརབསསབཤདའག

ཁངནངན

ཁངའདངཔབངསཔབང

ལསརངཐགཚདགསའབདབངས

ཡདཔལས ནངནརལས

བན ཐགའགམནངནགཙབའ

ནའམལསབབབ

ཐགཚདམདང འརན

མདབདདང གན མན

དཔའབགགཔའབགས

གསལཡདཔམཚད བསས

མཚནབདདངའཕགསཔགནསབན

བག ལསལནབམཇལ

གས ཐགངམརའར

འཆངལསཞབསངངགདབངམལ

ཡནཆདདཀརབདམཡངསགསདང བསསངབངབཤགསསངས

སསབངསཡདཔརལསབནའནརབསམཐརནངཡང

གསལཝམས31 ལསབར བསགནཐགཚདངམབབཏངབལལས སག

31 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

94

མནནབསལགརངཐགགབཀལཉམསགསཝད ཐགཚདགས

པནངབསསསགདནཔབཀའབདགརངབསསདངགར

འཐདཔབངསཡདམཇལགསཔ རམངགདབངཡནཏནམཚམགས

གངསམས

ཁངནངནགརམནདངབསསནངམགལསདསནངསཔར

ཐནཔནགསལསརངམཇལདཔལས ཡངཡམཚནཏགཏགག

ཚར ནངལསཡངགནདལགལགགགའ མནནམགས

གངསརའབདབན བའསབདངདཔརགཡངདཔ

ནམད འབམམབའའགལཁབནངགགལསདཔལསགནམདས

དནབསཅནགགངསཔལསའགསནསལསའག

བམབ ངཁདཚདཙམདགཡདརབཤདཡདཔད ལསབན

བབཔདམརཡངམཚནལཡདཔརནརབསདངམངགདབང

ཡནཏནམཚསགངསའག འསམཚདནམའབདབན སབཟངདཔར

ཅནབ གསཀལསའདརའདང ཞལདབསམཔབརལསགསཔ

མཛདཡདང ལལསགསགསའནངའམནདགསཅནའཐནམད བ

འསནདགརབསགསགནདམགསཔམཛདདག འབདཝ

དའམནདབསནམལསརའབམམགནངབལསགསནསས

བཤདལཡདརངགསརམའཇམདཔལསཡངབདགནངག

དངགཞནཡངཁངནབངསཔད བའལངས

ནཆགསལསགསཔལའབདཝད འསགསམདཔརསས

སརངབབརགངནཔལསའག འབམགངནཔབན

གསམསདགའནམགམངདཔའབ དགའབནཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

95

ཡངནསསབཤདལའག ལསགགབའནལམགངབཏབནར

བཤདཡདའལསདངགསབན མཨཔགནགརམགསཔར

ནནད(cancer) ཐབ བ མནབཅརངགརགདནགནསར

འན ངརབརངའན ལགམདནཚདལམཁརནངནབརཆདག

ཡངའངམབགག འཨསབདསགགསགནངདརགསལབ

བཏབགནསརསངག ལསཝགལལསལགདབ མན

བཅརབཀའནདགའཚརབའབམརངརངམནངདཀའངལགཡང

དཔཐགལསངསསངགརམནཤསསནལམགངབཏབནརབ

ངསའའབཀལཝམསརད ནཤསསབཤདའག

བམགགངམཐམབགསརབཔགནསཡང མམརས

ཁགབདངལསམགརངབམང ཁངའབ མནལསཤབཟང

ངནའབགསཔད འདངའལབབའསགཡངཏནཏནཐནཡདཔ

ཉམསངལསབཅདཔན བའགཞནདངམའཝགནཔདངབདངདས

སརབནཔས

དགསལགབན

ལསབནའནརབསམཐརནང སངསསརབསབན32 རགསལཡད

ང ཁངཅདསཐམནངའབདབན ནམདབད རའདཡདད

བམ ནངསཁཐགལསའབདང དསབདབངགཡསགཡན

32 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

96

འབམཇལཡདཔལསབན ནམདབདརངནམམགཏགས སངསས

རབསབནནཔས དགམདའནམལམགསཡངནམད

བདནཔརལསགངསམས

ཁངབནདམངསཕན

༡༽ ལནདངབའནཔགན

རབཏངའགལཁབནངནཁངདངདནམངརབསགཡདསལས ཁང

འཡངམཇལཝཙམགསརངམསནངནདདཔབགཡགསཔདསགཡད

པལསབན ལནདམངསདདདཔདངདགངའནགསཔགནཆ

གརཡདཔན

༢༽ འརནབསདནམསབསགསཔངས

གངརབནང ལལདཚལམནདཟསནནདགའརབརཡངས

གསཐནའ ལདངམནདཟསནངགསབསདངའརཔགམག

ང འརཔལསནགདཔནལདཚལདངནདགའརབགསའང

ནཔལསབན འརཔབདངགཔརགསརངའགསཀར

ཕནཔལམབཟངཔཡརདནམགམདཔལབསབཟངཔཡངཁངའ

བནཐབཔལསབནབསདནམསགསགངམགརཔགནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

97

༣༽ གསནགསཀབསན

གསརངགསནཔདཔབས འནངནབརཆདལདངབ ས

ལགསའངདནཁངའནངསམདལརབནཡནབདགམཛདབ

ངདཡདཔདང འགནམལམསངདནལདབད

གབབསསགཡངནཔལསབན གསནགསམགཏད སགན

པས

༤ ༽ རངགསསདངལམལགརགས

རངགསནམངམནཔསདངལམལདའབདབན གསནགས

སབ བཔགནངདང བངདམངསགརའཆམདངགཞསམཇལཁ

གནང བསཡངཁངའབན འངམལས སདངལམལདནདང

བདགའནའབདསགརགསགཡངརཡདཔནཔས

མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

མའབདབནཁངའདབསགསཚནངམགནཔར མངཚབར

སཡངབམཐངགནམདསདམ སབཟངསབཟངགམདདང

གནསརདནལསའངཡདཔལསའག བམདབངའགལ

གསཔམགནདགའརབབནངནངལསངགསརདངམཐངབསསང

འནཔབས གངལམངཅནཁངབལསཕགཔནམད ཁངམམཇལཝ

གསགནསལསརངབསལསམརབབགནངནམད གད(དཔའགས)

ཡངམརབབསགནངབམཐངམབཐགལསའནམདང གགས

སངཅནངནངཇཆངབགལཡདཔརལསདའཚབགསཡདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

98

རབསསབཤདའག དསནངསཔརཁསབམཐངདནག

ནམས ནངགསསད བརནཡངཨསབརབམཐངམལ

ཐགགརདཡརཁངལལའག བམལའརསམདབས

ཡངརངསགངགསསའརབལཝམཚད གདངམདཔརརཡངབ

འག

ཁངརབས

མའབདབན མཐངསག33དནཔམསགཁངམཡངའལ

མརམཛདགནངཡདཔལས ཐགམརསགདནཔརལསམདརབསགབ

ན འགཔདཀརབདདའགགནམརམ དའགསགཔ བར

འགརལདངམཉམཔརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའག

གགནལབལརསཔགསཔདབངག34མགརབང༣ པནངབད ལསམ

བདའགནཡདཔདང མཐངསགབགསཁགདནསབཅགས

གནངམམཚད ནངདའནབགསགནངབནཔསནམག

འབདཝད ལབལརསཔསའརལབམགདབངགནངཔབས འལན

དངངགསགསབཅའམརགཏགསཔགགསནམལས བནཔགས

རའལགསདངསགསདསཡདཔལསའག མཚདརབང༣

པནངའགདཔལནའགཔབནཔའདངཔནའལབཡངསག

དནཔནཔལསཡངསགསནརམངགདབངཡནཏནམཚམགས

33 མཚནམསགནངཡངསགསསགདནཔརཝནཔས

34 ལབལརསཔགསཔདབངགམགསནལསཐགམཐའབརགམབངསཔནངལས ཐགམའགངསཅན

ནངབགསབངསག ལསགཙངནང གངསནངབགསཔཐགལསནལསབརཔའབངསག

ནལསཐམའམནལགདནསསགདནཔབཏབབངསནམལས དངལ༦༤ དངསཔགཞནདནགགས

སངཔརལསའགསའངནངགསལཝམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

99

གངས ལལསལབལརསཔམགབདལགནསངག ལསརབང༥

པནངནམནངནརབའམས35མགའགན ཐརཔངསགཙསཔ

གདནསངབདགབཏབགནང གསནཉམསནགསརདརབསངག

ལལསལབམགཡངབདལགནཔལསའག ལསརབང༡༠ པ

ནངཞབསངནཔམགབསཁབརབབང འགཤརབབ

གས ཤརསགདནཔདང བགཚངབགསལསབལ

དཔལསབགསནནཅནགནཔས ཞབསངམགསམཔརཁ

བདབངབནམལས མར མནགདནསངབཅགསགནངསརམ

འཐབསམདང དཔནའཐབསདཔནཁག ལསངདཔནའཐབསཡངང

དཔནབསགནངཔབས སལའརབནཔམགསབཀའམངགས

བན བཏངནཔཔདདཀརབས36སགདནཔའནཔའམམའབདན

བནའ དནབངསཔར37གསལཝམས ལསགངཚངལསམམབན

35 ནམནངནརབའམས (༡༣༠༨-༡༣༦༣) མཐངགསནནལསདངཔ བབརནཐརཔངདང ངམཁར

བནང རདནབཟངངསགསགབཏབནམལསདའནབགསགནངབདང ལསགངགསནན

ངའསབཅགསངདང ཤརནབཟངང མཐངནནངསགསགབཏབ ནལསབརཔབངསག ལས

གསནའདམཅནངམརནབཟངངདང འགམབལཁརབསམགཏནངརགདནསགསགབཏབ ནལསཐམ

བངསག འབདཝལསབན ངསའགནངནགདནསངབདགབཏབཔརལསའགསའངནང

གསལཝམས 36 རབཏངཔདདཀརབསམག བདདཔལངཤདའངསདངལ༡༢ ལསཡངསའནམཁསབདབངས

མཔམཛདག དངལ༡༨ ཡངསའནགདནསགསགདནའནསགརནག ལསཡངསའནདངབས

མནངམགསཆརགསལགཡགཡངམཛདདབངདགདམསཔགསཔརགསནནམལས ཐགམརདངགམཁར

ལསའགངནགངགབཔནངམགནངབགས ལསསལའརབནཔབཀའབནམཐངསག

མམཛད ལལསལམལམཚམསབགསག ངབམའབདབན མའངསདསབདང

སངཔདདཀརལསགསཔབཔསཤནཡདཔརའགསའངནངགསལ 37 དའནནན འགསའང ཤགངས༤༥༠ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

100

བསགནངཔནངལསམཁནརབས༤ པདམསཔདདཀར38སསགམ

མཛདག ལསམདམསཔདདཀརམཁནཐགའནམད མཁན

རབས༧ པངགདབངནལསམག39གངཚངལསསགམབསགནང

ག ངནངམམཛདབགསཔསཚདངགསརདཔནབགསཔབས

ནཔས

དསགཁངམའདངཔགནནམནནར

དཔནབགསཔནསངཔམགསགཁངནདངབནཔརབཅསཔགས

པརབངསབཔལ ངརངངགསརངདངགཁངགསཡརདངམར

འབདབགསག ལསམའབདབན ངགསརདཔནབམགརམཐང

དཀརངདང དནངགསརངནངའབདརགསལདནགསལའབདབགསད

ཡདཔནཔས དསནངསཔརདཔནབསགནངལདང ངགསརརབ

ད བརནཡངརཝགམསཁངནངནབགསལཡདཔདང

38 དམསཔདདཀརམག (༡༦༣༩-༡༧༠༨) གཟརནསགངརབསརབང༡༡ པསཡསའངས དང

ལ༥ ལས༡༣ བརནབསམནངམརངགསགདམསཔཕལརགསནག དངལ༡༤ ཐགའསཔཚལགས

མཁནནཔདདཀརའངགནསལསསཐརམནབས མཁནའདངཡངསའནདམསལམཚནསགསལསམདདགསན

ར སགཆལགདངབཅསཔམཐརནཔསམཚད གནཔ གསཔམནརགཔལམབདགཔརར

ག ལསལཔདངགསབདཉམསཝལསལམདངངབནའགལསམའནཔཕཉའརབ

བས སལའརབནཔབཀའབནབལལམལཡམརངསངཀཋམཎ (Kathmandu ) རསན

སདངམནཔརཞབསམབཔབསདངགསབདསབནབསདངསབདབག ལསངངདནཔ

དངནམམཁའངསགསགགསརབཅདདནལགཤགབས ལསལགནམཐངསགམམཛདདངལ༥༩

བསབསམཁནརབས༤ པཐགནདངལ༦༩ བརནལབངབནདདནབངསནམལས དངལ༧༠

བརགགསག བམཡངལསནདགའལམཚནལསགསཔསནདམཔཤགབནཔརའགས

འངནངགསལ 39 ངགདབངནལསམག (༡༦༦༨-༡༧༤༦) ཤརཝཅནཞལ གངརབསརབང༡༡ པསལའངསག མཔར

འསརགསམཁནབསདནམསའདརདངའདརལསམཔབབགསམཔརབས ལསབཀའནགམནཔད

དཀརནབལསནལསལཤགསན ལལསསགམམཛདམཁནཔ༧ པཐགབསལ༨ ང

བནའ དནབརབངས ལསདངལ༧༩ པབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

101

གངཚངའབདངདནངསཐངངདང རམགངནངབགསལད བར

ནཡངའག ལསནམགའབདཝད དཔནབགསཔམགདཀརངདཔན

སགདནའནཝབནཡརའནཔལམཁརམཐངདདལ40ངགཐང41

རས སགམངགདབངནལསམགདཔནབགདབངབཅརབ

བས དཔནབསམརངབགསབགསཔནནརབཀའའགནངམད མ

ང སཡངརདནདཔརསགདནཔནངརངདམགཏགས གཡངའ

སདརབཀའལནལག དཔནབསརབཏངངརངགཁངདངངགསར

ངགསཡརམརའབདརངདཔན ནཔན མདརངདནགསལ

ཐབདནལསགནགནངརགངསཔལསར དནཝགགཁང

གསལཐབདང རཝགསགདནཔགསལཐབདནལསབགསཔལ

ལསམརའབགསབགསཔནརབགཏམའརནརབསསབའག

རམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས ངགདབངནལསམཐར

ནངཡང གདནཔསབརཡངཐགརབགས42 རགསལཝལསབན

གཏམའབནཔགནམམཇལ གསལཐབའནཔརལགསའབདབད

ཡད ལལསཡང གངཚངནངལསསགདནཔདང གཁང

མའལམརམཔབནའབདབབཞགགནངག

40 འགགསལབན ཤག ༤༩༤ ༢༠༠༤ ལརཔརབནའབདབནང གབསཡདཔམཚད བདཡངཡངས

གསའབཡདང མཐངཔཁའབདབན བལརབབདཐནའག ལརབདནཡང མཐཤས

ལསདམའབལརབདང ལསཡངདམའབརབལའག 41 ཡངསགསངགཐངརའབང མཐངཔཁནངའབདབན མནའབསཐངརབབདཐནའག ས

མལསམའརལམམཐནནཚད ངགསརརབརགསལཐབདནལསསའནཔབས ཞགགག

མཐངལསངམནངབགསནམལས ནངསཔརའནཔལམཁརགསལཝབསསངགཐངནནཔས 42 ནན གངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

102

སགམགམཡངའལམརམཛདདཔའབདབབཞགགནངཔ

མཚནགབནནནརབན སཚདབསསགདནཔའའག

ལཁབནངའགཔདཀརབདགདནསངམགདང ནནཅནགཡངནཔ

ལསབན འམནལདཡདཔམཚནསནཔས ན

ངལལསའབདཝད སགམདངགམའལམརའབདངགསརཚང

ལསགདམའབབབབཞགགནངགསངག འརངསགནནརབ

ན ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངཔབས གངད

བརངཔདམསནབདང འཇམདངསབནའན ལསབཀའནཀཤསགས

ངའགལངསམལསབན གངནའཛམགམ ཐངབགས

བམསམཛདཔགསན སལབདསབསབཞགགཔདང ཤརང

དཔནཁགཡངགངནའབདམདཔར སདཔནབརངསབསགཔ

གསདནབ ལགརསརནཔརལསགསལདབམ43 དབངའགས

དམལལསརཤརགསའརལབསབདཁགདངདཔནཁགངགསར

ལསརངབབཞགགནངལདརག

རབསམཚན

དངཔརངགངཚངལསབསགནངརབསམཚནབན རབསདངཔ

མཁནརབསབནཔངགདབངའནལསནཔས འལལསརབསགསཔ

འགམཚནག འལལསཡངརབསདགཔགནག ནངང

མཚནམཐབལསའརབདམགས

43 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༤༨༥ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

103

ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངམལསརངགསརངལསབས

གནངརབསར

དངཔརངམམསཔདབངག འངསགསམཐངརལསནཔས གསཔམ

དཔལའདར གལས གམཔམའལ གངལས བཔམནབཟང

ལགས རདརསལས པམདཔལནལམཚན ངསལས གཔ

མནན(མབས) མཐངལསལས བནཔམསརབའངགནས

བདདབབལས བདཔམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) མཐངར

ལས དཔམཕམནར (རཔསངསས) ངསངའསལས44 བཔ

མགཞནཕནདབངལ (མཀ) གལས བགགཔམབབནནར

གལས བགསཔམདའནམལ (མའནལསམལ) མཐང

དགསལས བགམཔམབནའན གལས ལསད

བསདཔདལགརངམའནལསམལམགསགའགནབསཔབང

ནཔས

རབསདགཔགལསལསམནནམགལས

གགསསམངམཚནཡངསགསམབསརཝམས མ

ངའངསལའམཐངལས45 (བདད) ནམདང ནགཞན

པསལསརངངགསརངདངནངའལགསགནངག ནངམཔརག

44 མརངའངསགསངསངའསལསནང ངགསརཚངནངབགསཔདནངརཔསངསསརཝནཔ

ལསབནཡངསགསདརབསངག ཡངགགསནངབདའསའནའབདཝའཇམདནལསནམམ

གཏགསསབམཝནལགས

45 མཐངལསརབགབནམའགདཀརཔ བངས༡༡༢ ནངགསལང ལརངགདབངནབས

མཛདཔལསབནའནརབསམཐརཤགངས༡༢༠ ནངགསལ ཁནནངའབདབན ངཚངསཡདལས

ངས གསསཚརབདཡདཔརཡངབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

104

གགནངབགསཔབས ངསནདབངགམགསའགལཁབནང

ནངཔསངསསསའནངལགམགའབདགནངགསབད

སལསབས མནནདང པང གབཟང ལབཟངརང

བངགསརདའནདམངསལསགདམཁབནམལས འསངཡངགངལས

གནངབདལཁམསགསནདནདབསབཔརབཏངགནངག

འམདངགཔགབབདབདནཔགདནསནཔརདངའས

ངསདབསངཔརབཏངགནངབསམཚད འལལསཡངདངབ

བཏངགནངམལས ཡངསབམསདངབགསགབདདབསངཔརབཏང

གནངཔལསའག ངདངབགསནདནམཁནཔགཞནདགའལས

གངནབགམདང མདགསགགནསགརམཁསཔརངས འགལག

ནམད གངཚངཁགལསའགཔབཀའབདདའག དའག བར

འགརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའགསགཔགགནལ

བལརསཔགསཔདབངགགདནསམཐངསགདནཔམའབདབབཞག

གནངག འདངསམཉམགགཁནམནངནརབའམསགདནསང

བདཡདསལས གདནསགཙབཐརཔངདབསབནཔནནསབཤད

གསརཔབགས46ནནལས ངམགསགངབསཡངལསཡངགནངག

མཛདཔབའསསགདངཐརཔངབཤདཡརསངའལསངབསམ

ཚད དབསབནཔནནལཐརཔངཡངསགགསགགནངམབན

སགདནཔདངགམཡངའལམརའབདམཛདབགསག ང

ཐརཔངདངསགདནཔཉམསགསཝམཚད གཁངཡངཐགཚད

ངམགབངསབདདངཉམསགསག

46 བདཔནཔདབང འགལརབསའགགསལབན ཤག ༥༧༡ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

105

ཐརཔངབཤདལསགདམཐརའལ འགབནཔདངའབདནཝ

འབདམཛདམཁསབམངནཡདཔནངལས ད བརནཐགབས

བསཔན དརདང ས རལནལསནབགམ

ནཔས ངསའབམམབནའ དནནདཔགམཛདཔལསབན

དམངསཁགལསམངསབཝཝམཚད གཔརངསའགས

དདབངགམགདང ལམཨནཚགསསན མམཨཔབན

ལསགཤསནཚགསསཡངསབཐགལསདརབནཡདཔསམཚད

པར གསནལམཁནནཔནདགའལམཚནངབནར ངགསར

ངགངམགསགནསལམནཚགསསནསབངསགནངཔ

ཁངནངནགངགསལརབགནསཡང རངསགནངཡདཔརགསལཝ

མས47 སགདནཔདངགཁངམའལམརའབདལངསམཙམ

གནངབལདངསམ ཐརཔངམམཛདནངམབགསཡདཔདང

ལལསཐརཔངལསཡངདངསམག ལསམསཔཁངཞལན དར

གནངབགསཔངགསལཕགསཡངགངལསལ ཁངའནངརངང

བསག

མངགདབངཡནཏནམཚམགལས

མངགདབངཡནཏནམཚམགཡངསགསསགམབསརཡངཝམས

(༡༩༣༣-༢༠༡༥) ངའམཐངསའརདརརསརརགངབདའངས

ག འགདབངགམཔའགསདདབངགམགངགསརངནངམན

གརབདགནབསཔནམལནངབཨལ༥ དང ནངའལབལཁ

ལསགགནཔས འབསངགསརམགནསབནབནའསའངགནསན

47 ཡནཏནནཚགས འགམནསན ཤག༧༤ ༢༠༡༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

106

པས དངལ༢༥ ནཚདགགབགསང ལསནདགཚབསནགཕགཔ

ལསབན ངམགནསབནདབངལམཚནལསདངསརརཔ

བགསག ངཐརཔངདབསཔའནལསལསནངཔགངདངབ

ལསགསཔབད ལསསབབཐངལབནཙམགམཚམསབགས

པལལསདངལ༣༥ ངགསརམགནསབནའཇམདཔལསབཀའགནངམ

བན སགདནཔམཐགབསགཁངམཡངའལམར

ལ༡༤ ངམཛདཔད སགདནཔཐགགསཤགབཀབགནངཔསམཚད

གཁངཐགཆགསཡངཚརགགབསརའབདགསཤགབཀབག

མཛདག སགདནཔདངགམབགསབན དངལ༤༡ འག

ལབཔའགསདངདབངགམགགརམངའགསལབནམ

ལསའབང ངམནདམཔབསལམནབནཔམགདངགག

ཁརའགགངམབབའབགསནམལསར དངལ༧༥ ནཚདལ

ངས༣༥ བརནམབབགས ངབསལམམནབནཔ

མགལསདབངངདགསནཔསམདབར མམལབཟངམགབཀའ

བནདངལ༧༢ ལས༨༠ ནཐརཔངམཡངམཛད ལ༢༠༡༣ ལ

མལསདངསམམཐངསགངལསགསལཕགསམཚམསརཞལན

དརགནངབགས དངལ༨༢ ངས༡༡༡༡༢༠༡༥ དངསཔསདངས

མག

མདའནམལལས

དམདའནམལལམའནལསམལའ མཐངདགས

ནངཡབགལལདང མབསསནགསས ལ༡༩༥༩ ལ

འངསག དངལ༨ ཙམལསགསདབསསལམཚནལསགད

ལསངབརདབསངངགཕགགཤགསསངམལས དངལ༡༦ ང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

107

གསརཚངནངའལགགགནང དངལ༢༢ ལནབས དའནནན

སཕངབཤདའདངཔབགསགནངཔབས ཚངལསདངབཤད

ནངབཏངགནངབངསདཡདཔལས ནངལགམངགདགགསཔ

ལ ཕངརངབནངལགམགསགམམཚམསབགས ལསཚང

ཁནཔངལ༧ ཙམངགདགགསབགསཔབསག ང

གསརཚངནངལསགཁངམའནདཔབཀའགནངམབན མ

མཛདལགབགསག ལསཚངབཀའབནཕགདནཔལགམ

གསགམམཚམསབགས ལསལནནལགརངགཁངམ

མཛདལགསཙམསངག མངའདངཔནཔབས ཁངཐགང

ལམཚནལསབལདང ངནལགམལལསགརཐགབཀལབ

བསཡངང རགསསབཤདའག

གསལཐབའནཔར

སགདནཔམམགསགཁངམཡངའལམརམཛདའ

བགསནམལསར ཝ༧ པནངགཁངདནགསལཐབ48དན

འནདང ཝ༡ པནངསགདནཔརགསལཐབདནལསལགའནད

ཡདཔནཔས

གསམགདབངབཅརལ

གཁངནཔག པམཚངལསབསཇངལཡདཔམཚད ལསམ

གདབངདནལསགམཇལའབདབན གམགཤངཚདབངགགནངད

48 མཔདབངའགགསལབནཤག ༢༣༢ ༢༠༠༤ ལརདཔརབནཔནངགསལཐབརབདག ནང

འགསའངཤག ༣༡༣ ༢༠༠༤ ལརམལསདཔརབནཔནངགསལཐབསརགསལཝམས འབདཝད གསལ

ཐབཐབའཐབཚངདནནམལས ཐབརངའསའབབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

108

བཀངཔམབངངགསལམགགབཀལ མགདབངབཅརལ

ཡདཔམས ཡངདངཔརངཔམཚངགམལསབཅརདང ལསག

ལཔ༧ གསསལཔ༡༠ དང མགརངབསངཁངལཔ༤ མཚང

མཔབནགདབངབཅརལཡདརནསསབའག

མཁངནངབགསཔར

མགསཚནགམགསནགསཀབསགནསགནམལས གཁང

ནངབགསཔང ཁངནངངགནསམམཛདདང ལསདམངསམ

གནང འདསདབབལསགསཔགརངནང འབལབདང

གསའརབམགགསཔརརབནཔདངའབདན གགསཕན

ཐབསངམགགགས ནགསལཝརའདནམཛདབགསདཡདཔམས

བསདམསབསགདནཔལཡདཔར

གསལཐབདནལསགངདའག ལསངབདའག བདའག

ངམལདའག ནགཔརགདའགབས དའགནངལསཕརམ

གདའངསབསདམསབནམལསཁངནངགཏམསབཞགདཡདཔ

མས ལསལགསགདནཔའནཔབསམའརལམདཔལས མ

མགབསབསནམདང བསདམསརཆགགཡདཔ

བཀལ གམགཔཆབསལགབམགལཏཁརའབགས

གདནཔལབརའདཔནམས འབདཝདནམགགརངཡརདཔ

ལས ཞགའངཁམརགལགཤམནརའངསགཡདས

ཞགབགསནམལས འནངསཔརནམངགསམཐངལསབས

ཁམསགཁརསགདནཔརའརདཡདཔམས པཆབབམ ཞགའ

དནཔཉལའནངསཔརཔཧསགལསམལསནབས མརནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

109

གགརངལགདདཡདཔམས འབམདནགསལཐབམརའནཔབས

ཡངཡཔཆབསརཆམརལདཔནཔས

དསནངསཔརགསལཐབའནལམཚམསཆདཔར

དཔནབགསཔནསངཔསརབནབམགསསགམདབངའནལས

དནགསལབགསསདནལསཁངའལཝལསའབང སགམ

མའནམངགདབངཡནཏནམཚནགཁངནངགསལཐབནཡདང

ངལལསམཔདསགདནཔམབསཔད མཕམནར

ཁངམགཏནངལགསབསགནངམལསར སགམརགསལདན

གསལཡརམརབགསམཚམསཆདསངག

རར

མའབདབན དབམམའརལམམནནངའལམའཝལས ས

གནསའགཞནཁརལའབདདཔཐནསངང རཆདཚདཅནདངཤའབགདཔ

ཡདཔན བཀལརའནདངནངའནའབདདཡདཔབམ ག

མཡངརགསལདནལསསགདནཔལགའནམད བསདམསརཆ

བཀལ ལའནའབདདཡདཔམས མཚནབནདཡངཁངབ

རརའབསསགནསགའག ཆགདནལསགསཚནགམལཔ

མཚངལསགམཆགཔ༡༠ ནདཔནམད གནམནམརདངང

སའཚདང རགམནཡདཔལསལནརབས

སབཤདཔནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

110

མཚའམངར

ཁངལགསཁརཡདཔངའསཤསལགསའབདབན མཚར

གམམཚནམསའནཝམས མཚའའཡངཁགགམ

གཡདཔལསའག འབདཝལསབན མཚམཐའམབདའཡངཤག

འརའངཡདཔནང དསནངསཔརགསམཐངསརརངནའག མཚན

གལསབནནནརབན གསཚནའནངདསནངསཔརབསདངག

གསརམཚང ལསབངཆགསནམལསཡངཕརརའནའབདཝ

ད ནངལ༢༠༡༢ ལསའབགསམཚབམསསངང དནབརནགས

ནངལསཕརབསམབབགསགཡངམཐན ག འབདཝདལལསར

སཔསརགསནསསབའག

བམབཐངསགགབབན མཁངམའཁམརབན

བངསདའ གདངཁརཡདགནགཔདངབརངརབགངསགས

ཁགནནབངསབངསམནམད ཁངསབངསཔལལསགསནད

དངནངནཤངམལས མབཏབསབཏབའབདབཝད བརངསགནདཔ

ནཔརལསཐནམལས ངའབལབལཝནཔསརབཤདཡདཔད

དསཡདགནདཅནཁངའསཐདཀརབཀགགསདང ངའནངབ

རངབམམམགཤརཡདཔད ཁངབམཡངམཚཤརཝལས

བན དསདགནདཅནཁགནནའབདཝནལསའག འ

བམནམའབདབན ཁངངམགནཔརགཔདངགསསཔཆབ

མམངཤསགཡངགདངཁགནགཔཁགནན ཁམརབབརཝཡདཔ

ནང དསནངསཔའབདནམངཔདགཔགལསབལགཞནམགག

ཡངམབདཔཐགལསཁགསསསབརཝཡདཔམཐངཡདརབའབན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

111

འབདཝད སགདནཔདངགམའལམརམཛདམངགདབངཡནཏན

མཚསགངསརའབདབན ཁངལགསཁརངརང ང

གམཚབམཆགསཆགསཔམཐངམམགཏགས མཚནཔརལསངསཡང

མ ནངངནངནགགཆགསཡདཔབཤདབནཔགའང

ནའཡང གསཚནནངནཆརཔམབའཝའབདཝད ངགསས

བསལཝག འལལསདདགམགདཔརཆརཔབཡདཔལས

འགརམགཏགས ངམཚནཔདནའངནཔསརགངསམས

ཁངསམད

སམལསརངལའརགགནངསམདགརངབབཡདརབན བང

གསསངཡངསགསནམགགགནངདང ལསབནམནམགམ ང

གནསཆགགནགམངགནངགརངནཔས དངགགཁགསས

ཝབངགསནཔ མདངགནཔ འདསམདཡངགངགགགགནངད

ཡདཔམས

ལལསའབདབན བནམནམངགནངདང ངགནསའབདངཆ

གམགབངཡདཔ སགབསཆཡངངལདརའག ཁ

ལའརགགནང བཀའའརཚརགདངངམདཚརགམལ

ཞབསངམདགནངདངབབསནཡངབངལདརའག

བཀའའརགསགར

མའབདབན བཀའའརགསགགནངལདང སཚདགགསཚན

ནངཆརསམབབཔདཀའངལཐནམལས གཔདངགསསཔ ལས

བསངཁངཔབམས ནདགའརབབནལསབཀའའརཆཚངཁངནངགདན

འན ནངསཔརགསཚནགམནངགསསབཀའའརཔ འབག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

112

སའརབརབབས གསཚནརངསས སནངདཔད ཇཆངམབབ

བབགདཡདཔམས ལསགཁངནངདའནདང གསམན

བམསལབབཀའའརནམགསགག ལལམཡངངགསར

ལསབཀའའརགནངང བསངགསརངནངབཀའའརཁང

འནངལག ལསརསའརབརམཚམསཆདང ལརབན

འག༡ པས༩ ལས༡༣ བརནངསངབཀའའརགསགགནངད

ཡདཔནཔས

བསསཕགསགམགསལཚགསདངགསལཇགསཚནགམསར

བའབདངལའག ཡངནམདངཔགལཔདང ནམགསཔ

གརཔ ནམགམཔབསངཁངལཔདངརཔགསབམསང

དང ནམབཔགསསལཔདང ལསནམཔགསསརཔ

སམཔབནངཡདཔམཚད ནམགའདཔཡངསསའབདརངལ

འག

ངམདར

འག༡ པས༨ ངམདགགལཡདཔདང འབམའག༡ པ

ས༡༥ ངམདགག ལསའག༡༠ པས༡༥ ཡངངམདགག

བམས ལགགངམདགམགདནགདངགསསདདན

ཅནསམནརའབདངམདལབབས གསགཞནསཡངརང

འརབགཡདཔམཕངསཔརབསདནམསངདགསལདཡདཔམས

ཞབསངམད

ཝ༣ པས༡༠ ཞབསངམདམམདཔགཏངཡདཔདང དན

ཚདབརནམདའནབདགདགསབསལགགཡངདའབདསང ཁང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

113

རངཁགལསམནརགངཡདཔབཏན བངདཡདཔརད མམག

སགངསམས

བངགས ར

མའབདབན ལའརགགནངབངགསནམགགལསབལགནངལད

ང དསནངསཔའབདབན ཝ༤ པས༢༩ ཚརགགདང ཝ༩ པ

ས༢༩ ཚརགགའབདལའརགགནངཚརགསགནངའག འཚ

བཡནབདགརལསམགནམསང དསནངསཔའབདབན གང

ཚངལསམདལཡདཔརལསམམགསགངསམས

གསལའབསབནམར

ནམའབདབན བནམནམགམངགནངཔབས སཕགགམཇ

དངགསལཝ གཔདང གསསཔ ལསབསངཁངལཔཆབསན

བནརབའབདངདཡདཔདང ལལསངགསརངགགསངནམ

མསརབས ནངསངགནངལགསརཔབགསནམལསར

ནདངཔརགལཔཆབ ནགསཔརགརཔཆབ ནགམཔར

བསངཁངལཔདངརཔཆབ ནབཔརགསསལཔཆབ ལསན

པགསསརཔཆབསརབའབདངའག བམནག

འདཔཡངནམབནསསའབདརངལལའག གནངསཚདཡངརང

༧ ས༥ ལས༡༠ བརནདང མའབདབན དབམཁངནངདའན

ཆགསདཔལས གསཁམནསགནངཡདང དསནངསཔའབད

བན མནདངདའནགགཁརའབདགནངའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

114

བབསན

ཝ༩ པས༢༢ བབསནབངཡདཔད ནབདགཐདལས

འབདབན ལརབནགཨཔདབངའསསའབདདཡདཔམས ནམ

གཡངསགསགནསབནབགགནངཡདང ནབདགབསམཔདངའལ

བངབཤགསདངགནསབནབགསགསགནངཡདརམསགངསམས

ངགནསར

ཡངངགནསའཚགསཔསཚདའཡངའག༡༡ ས༡༣ ལསའ

བགས ས༡༦ པལནམལས འནམརམསདབངགགནང

བལསམགབདཡདཔམས

ངགནསཡནབདགརལསབན མའབད བནཁངངཐགམངར

གཔཁདནངཇརསངངད༦ གཡདཔམས ཡངཕགཨངར

ངད༢ དང མརངད༢ གངརངད༡ བམསངངདདང

དངབཀལརམངངད༡ ཡདཔམས འབདཝདསངའགཔ

ཆབསནམངབ ལཐགགསཤམའངབབསངད༢ ངལསད

ཁལབབདདངབདབབཤའབཐབཡདཔལསབའག འབད

འསམའཁངམངལསབཏན དང གསདམངསལསདཚདམ

ང ལསམགརཚངལསཚདམབརབརཝགནངངགནསཆགགབང

ཡདཔད བངངགནསངངསགལསབདབརནབཅའམར

གཏགསཡདཔམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

115

ནངདབངའགལགམཔས ངགསརཚངལསཁངམདང

ངདཔན49གལགསབསགནངམད ཁངམངཔཆབདག

འབདགནངག ལསརངགནསདནལསགངཚངལསདལཁངནངམ

དལབལ འདགཐབངཐགགསསརབའབདཁསང

ཐགལསམནརར ངགནསཚརགམབངའབགསག དངག

མགཚརགམཐགཚརབདངའམདབངཡནབདགའབད

ཐནཔན བཟའབངམན རགརཡནབདགརངསརདཔམགཏགས

གངམདལད བམགཡངཐབཐབསདཔནཔས ནངདསནངསཔ

འབདབན གསཚནགམམལསཡརདནམགགམམདཔལ

དངའདདདངབམཡདཔ མནནཡངམདངདཔདཡརསསངཡདཔ

ལས ངགནསཚརབདངབངཡནབདགའབདཡངདནགཐབབ

ཡདཔམགཏགས ཆདཔལསལསའག

རབཏངངགནསཕནཡནདངགཔརགཁངངགནསཕནཡན

རབཏང ངགནསབངབཕནཡནབསམསབཔཡདཔརའསངསསས

གངསཔདདངམཁསཔབནབསལསཐནཡདཔན ཡངསདབན

པནའཇམམནངལནཔཀ ངགདབངཡནཏནམཚསམཛདཔང

གནསགགཞན ཕནནབལས ldquoརགབསམམཔརདགཔནསགསངདང

ངབརགནསངགམཔརདགཔསཔཕནཡན སངགདགམགབ

འདགཔདང བལཔབའརབརབལབདང བངབབདང མཚམས

49 ངདཔནརཐདམའངཁགགདཔནཔགབན འབདཝདབསའརངནསགངའདངདཔར

དཔནཁངགནཔལསབན འབདགའནའབདརབསཔདངའཡངངདཔནརཐདབཏགསཔན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

116

མམསཔདགངའངབརགངསཔམཟད གནསབསནདདནབརཆདབལའང

གཞནགངལསངམབསབདང རདསགསལཚརགགབསཔཚར

བདལདཀརཔཆབདགསང བནའཕསམཐགབབཅནསཔར

བདང ཚརགགབངངནསངབཏངབརའཕགསཔསདགསདངབཅསཞལ

སབསཔནཔསདངནཔམསསངལསཔབདསབནཔར

འཚལལrdquo 50 སགངསཡདདབམདང བཔདབངགཞབསདཀརཚགསག

རངལཞལལསཡང ནདངདདནབམས ངབརགནསཔལནག

ཙམ བངནབལཔབ འརབབལབརའར མཚམསདདང

ལསབན ངདངརགཔ ངབམསདཔསརགནསའར བ

དམནཔདདས ངགནསལནགཙམབངན འཕསརསདང

པར གནསཔངམསས རནསའརབརབགསའར རདད

ནབན ངགནསབངལའབདཔརས ངགནསབངབགངཟག

ལ ནངསཔརའཚབགངསན སབདངབམསདཔའལ འཚབངསདང

མཉམཔན གསངངསམཚམསལངསན དབམཔལངསདངམཉམ

རདདནབན རངསབངབརསང གཞནསབངལཞབསཏག

བས ངགནསབནཚདསངབ ནརསགགསདངམངསཔསན མཐང

ཚདཁངསདང འསཔངཕགཚདདང མམཐནཔ རནན མཐང

ཚདམསཅནམས ངནསངགནསངའར ལབལབ འངཚད

བམགང ཕགཚདལགཚད མསཅནངནསངལསཐརང བབ

ཅནབརའར རདདནབན ང གནསམངཔབངབ ནརས

གགསདས སལཟསསལསགསཔ འལབགསཔའགཔརས ས

ངགནསཕནཡནའཡངདདནཡངསལཕནརདདང ངམསབལམཚནལ

50 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༢༢༩ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

117

འཕགསཔསདསགངསཔདང མངམགངསདངམནཔརཚགསགརང

ལསསཔའ 51རགངསཡདཔལས ངགནསབངབཕནཔདཔགདཔ

ཡདཔཐག གསནསསབཡདཔངགནཡང འགནའ

ལསའཕསགནསལམནདཔབས གནསལས

ldquoན52ངགནསབངག མདའངཅནངགནསབངག བརམངགསར

སབམཇལགrdquoརའཡདཔརབལའག མདའངཅནངགནསར

འ ངཅནཁངརགཁངངགནསཝལས ཁངའངགནས

མལསདནབརམཆདཔརབངདནནཅནགནའསངནསང

ལསལགསཔཕནཡནཡདཔབ ནདནཔདངམདའངཅནཁངང

གནསའསཚདགགཕགཔནང གསསརབའབད གསཆརང

གགགབངའངསཡདཔལསཡངམསབའག

ཁངདནགརདངངདཔན

ཁངའནངལསརངདའནགགབགསདཔལས ཁང

མདཔལདངགབདརབགཐདལསའབདང དམངསཁགལས

འབདདཔནམས འབདཝདཁངའདབསགདང གསས

ལསབསངཁངརངགམཡདསལས ངགམགརསའབདདཔནཔར

གགསཚནནངལཔདངཔ53རཚནགསབཡདསལས པ

51 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག༢༢༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 52 ནརགབནམའགསའངབངས༣༧༨ ནངནགསལ ནསགནསའ ངགསརངཆ

འགབདའགནངཡདཔན ཟམལསམའརལམབཏནཡདཔདང ངཐངའབནནམགགདཔནཔས 53 ལཔརའགངལའཇལཝདང པརའགངལའཇལམགསཔརལགགབན

ངགཞནརཔརཡངབལའག གཁལཔདངཔརགདངསབདལའག རབཏངལཔར

དནདགའཧའཇམང ལགརའདངནརགསགངངགསདསགདསཔལགསགབ

ནམདང ཡངབདདསགཔ ཁལསའངབངགགནམབདགམཛདནམ ནངནགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

118

མཚངགམགའག སལགབམགརབདནགརའབད

དཔགསལདརའག

དནགརགའགན

པཨགརངནམལངསམལངསམགཁདཀརགརགཏངབལསགརབཏག

ཏགརའབངདང ལསགདབམདཔལ ཨགརངནམ

མཔགཁདམརགརབཏངངདཀརའདདཔནཔས དནགརཐབ

ཐངསའབདབན གསཚནགམལཔལསདདངགམབསདམསཐབ

ཡདཔལསགཞནགཡངཐབདཔརལསདནགརཞབསཏགཨཔ

གཙང54སབའག

ངདཔན

པམཚངལསརབདནགརཞབསཏགནངམསངབལལས

དབངའགལགམཔབས ངགསརངནངལསགཁངམག

ལགསབསགནངམདངགགཁརངདཔནགགཡངབསགནངམལསར

དནགརགའགནགརངདཔནསབསདནགརརལགསགདཔ

ནཔས བམམམདངདནགརགངལསགསལཕགསརལགས

གནངལདང དབངའགལགམཔབསམཁནརབསཔས

ང55བས ངདཔནགསཆརགངལསགསལཕགསགནངལབགས

གནངཔརལསམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

54 ཨཔགཙངརདནགརཞབསཏགནངལསམགརངནམལས ལབདངཞབསཏགཝཉམས

ངཡདརརངསབའག 55 མཁནརབསཔསངམག (༡༩༠༦-༡༩༦༩) ཤརབསལགསརངགངརབསའངས གཞན

སལསའརརགས མཁནདཔལནངསགསལསམདགསགགནསདངབཅསཔགསན དངངསསབདན

མམཛད ངགརབསབང གམཁནརནསལསའན ལསམསདངསངབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

119

ངདཔནགའགན

ངདཔནརའཡངངདངཁང བདགའནའཐབགནམལས ཁངནང

སགརངདཔནཡདཔནཔས པགབདརབདངམདཔལ ལས

མདཔགཤགསམཚད པཨགརཁངཐགའགམརགནསབནབགདང

ངཐགམམདཔགནངདཔནཔས ཝགགནངས༡༠ ཡར སབ

དང ས༢༥ མར སབ ལསས༣༠ ནརསགགསགམཆདཔ

གནངདཡདཔམས

བམདརནབས ནབདགསགཏརབངསབགརགསའཚལནམགཏགས

དཔནངདཔནརངངམགགཕགདཡདཔམས ཕགསཐདལསདསནངས

པའབདབན ངགསརཚངནངལསཝདལམ༡༧༠༠ ཐབཡདཔམ

གཏགས ཐབངསགཞནགཡངདརནཔས ངདཔནགནངནཚདཡང

མརངསནམནཞབསཏགགསཔབརནཔལས སབཀགགཏནའལ

གདརནཔས

དནངདཔནམཛདམཚནམཔབནབདཔན

༡༽ གཔས གསགལས ༢༽ བསང བསངཁངལས

༣༽ ས གལས ༤༽ གལས ༥༽ དཔལའར གལས

༦༽ པའནལས དམཛདགསསལསནཔས

སབསགཁངའདམགརརཡདཔར

འཡངགངགསདམཛདཉམསསགངབབས ངསངཔདང

མངཔ ལསདཔནབདང དའནཔདམངསཆབསའགསདམ

བཏབཔསགསལགམངབནདནབསནམཛདགནངབནམལས གམདནགནསབགསབགགས

བདཔསདངསབབལའགསའངནངགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

120

ལདམཛདདཔཝབན ལ༡༨༧༠ ལརདམངའགསལ ལ

གམངདམཛད ལ༡༨༧༣ ལརདལསདངསམསབགསཔ

བས ངགསརདཔནབངདཀརལམཚནདང མཐངདཀརཔཔབནའན

གསཔའ མལགམངདཀརལམཚནསདཔནམཛདདང ལསཔབན

འནསམཛདཞལགཏམཡདང ངདཀརལམཚནསལགམལལས

དངསམམབབཔལསབན ངགསབརནངའགནངམལངསཔར

ལསགསལདབམ56 མཐའམདཀརཔསངགསརཔའཕམབཏང དཀརཔ

དམགགཁངནངདམགརབདཔརལས དནཔཨསན

འབདསལསརགལསདལན༩༢ ལངསཨསདནམགབསས

བཤདཔམས དམགབངགདངའལགསཁརངགརམཐའའབས

གསནངལསཕརབཟའདཀའངལགནམདསདངཡདཔརལསཡངབ

འགརནཔས

གནསལབཝད ངགསརཔདཔནབངདཀརལམཚནསདབངའསང

དཔནཨའགམདམགབརཝབན དབངའསངལསགམདཔན ཤར

དཀརགལསནཔ དབངབསདམགདཔནབས ངགསརཔདམག

གསབཏངང དམགཡངཕམལགགའབབས མམངག

དཀརཔདམགསབལབཏངབལསཡངའབསནཔས57

ཁངནངདངབབགསགནངཔར

དམདའནམལམགསགངསརའབདབན ལ༡༩༩༩ ལར

ངགསརཚངནངལསབཀའགནངམབན ཁངམའནམད མནད

56 ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས ཤག ༢༠༥ འགལཡངསདམཛད ༢༠༠༧ 57 མགནགམདག གམདཔནཔདབངབས ཤག ༡-༤༧ མདནཁང ༢༠༠༨

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

121

གཁངའནང ནམབངསའབགདཆབཔར འངང རངས

ས མནངལགཉལབའཝམསརནཔས ལསལགམལ ༢༠༠༢ ལར

ངགསརངནམམསརསཁངནངདངབགབགསགནང

ངགསརཚངནངལསདངབདང གདངགསས ལསབསངཁང

ནངལསདངབགས དངབགབམསབདང བདཔནགག

གརཔགག ལསམགགབའབགསདག བངམམནལ

གགངབནངའལདང ལགདངནངའལཝལསབན ཁངནང

གཏནསབམནམགམགལསབདག

བའསངཐདལསབཤདཔན ཚངདངབདངབདཔནགག

ལསགརཔགགདངམགགཚངལསཕགསཐབའབདང གསཚན

དངམཚནཚངཐནངབདམབན གགཁརབབསདཔ

ཐནག

ལསབའམདལགཙམསངབལལས འགབགགང

རའབདབན བགནཔལལས བགངསཁངཤསརངམ

ཙམསཔརཚངདཔནམད ཁངནངབགངསཁམགམཚངམལས

བན གངལསཕགསཐབརབཀའགནངམབན དངབཡརབ

དཔཐནསངག བངམངསདངལགངགསརཚངནངབགས

ལགཚངཁ བཤདནངབགས དཐདཁརདཔད མརངདངགག

ཁརགདདངགལསའཇམདཔལགགལསནའག འབདཝ

ལསབན བམདགསནམགནངཡདང གསཁམནདངགགཁར

བམསགནངདཔཐནམནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

122

གཁངནངལདངའརནཡདཔར

ཞབསངགངལགཔམགནཡདཔ

འགདཀརཔ ནངའབདབན ཞབསངགངལགཔགསལསའགསད

བནའནམག འགལགསཔའགསདདབངགགདབངབཅར

དནལསཀངསལསའགནཡདང དབངམགགགསམཇལམགས

པསརབདག སམཚདགསལརངཡང ངགསརཆའགགསམཁརར

ཁངནངགགསཔལསབདའག58

འབདཝད དབངའགལགསཔརའབདལ༢༦ ངགགགས

ཁཨསདལངས༩༢ ལངསདནམགབསསའབདབན ཞབསང

གསལསམལམགདབངའགསདདབངགཞབསསརགདབངབཅར

དནལསན གསམཁརརཁངནངངགབསབགསབས གས

མཁརརཁངཡདསངརསསགནསཚདཔཝལསབན བལསག

ཁངནངགནསསབགསང ངགགབདམངཔརནངརངགགས

གགསཔནམམགཏགས གསམཁརརཁངནངནརབམས བ

དདའབདབཝད ཞབསངགངལགཔམགཡབནམདམཤས

ནམལས དབངཨདབངམདབངགམགསཡབནལ

སསགནངནང གསལསའགསདབནའནམགལ༡༩༤༩ ལརང

གསརགཁངནངགགསཔརལསའདའག59 དབངའགལ

གསཔམགལགངཆབདབངས ལ༡༩༥༢ ལརནདགའ

རབབནངནངབརགགསཔརགསལཡདཔལས60 ཞབསངམགག

58 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༡༢༥ ༡༩༨༦ 59Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 pp 223 60 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༥༧༨ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

123

ཁངནངགགས ལགམའབལལསདབངལཔམགགགས

ཡདཔལསབན འགདཀརཔ ནངའདདབམནཔསརན

མཁནརབསབགསཔམགནཡདཔ

ངགསརདཔནབཔདདཀརསམཁནརབས༡༢ པནདགའམཚམག

(༡༧༢༢-༡༧༧༢) ངགསརངནངགདནའནཝབནནཔཞརཁ ག

ཁངནངཡངནརབགནསགནངཡདཔརལས ནདགའམཚ མཐརནང

མཇལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས དནདགཞག

མགངལསབནདནམཐརམཇལབསམཐབང ངགསརདཔན

བཔདདཀརསལ༡༧༦༨ ལས ༡༧༧༤ བརདཔནབབདགནབསཡད

དང61 ནདགའམཚམགསལ༡༧༦༩ ལས༡༧༧༡ བརམཁནརབསབ

གསཔབདགནབསཡད62གསགབརབབབབན ནདནཔས

ལལསམཐརམཇལབསངནགནསལའབནནདགསལག

ལམཁནནཔམགནཡདཔ

ལམཁནནཔབབནནདགའལམཚན (༡༨༩༦-༡༩༧༠) མགལ༡༩༦༥

ལརགརལསམཐངགནསམཇལབརན ལགམརནཔབསགཁང

ནཡདཔདང གགསངའརཁངའ མཁནནཔསཞལབད

གནངམརབངསཡདཔནརགཁངངདཔནབསཔསབཤད

འག ལསགལསཕརངགསགགསཔད ཕསགནསབཟ

དབསངདཀརབམཡདཔབཟངཔ སདངངནཔགསམཚནཡངཤརང

61 མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ ཤག ༣༧ འག

ལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩ 62 བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ ཤག ༡༢༡ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

124

གགས སགནསནངཡངཁངགབངསགསཔན གསཤམའངནམས

རཞལབདགནངམར དམཇལསརཡདཔབསསངཁངབངས

ཡདཔནརགཙའནམབསདཔལབཟངསགངསམམཚདགནསལནངཡང

རམཇལའག63

མཁནརབསགཔམགནཡདཔ

ངགདབངནལས (༡༩༡༦-༡༩༥༠) མགལ༡༩༤༠ ལས ༡༩༥༠ བརལགང

རབསགཔབགསཔབས ལ༡༩༤༥ ལརདབངའགལགསཔ

མགསངགསརངནངདབངགམཔམགསའརརབབནམནགར

གནསམངའགསལམཛདཔབས མཁནམགཡངངགསརངནངནཔ

ཞརཁརགཁངནངཡངནཔརལསབའག མཁནམཛདཔསཚད

དངམནགརབདགནབསཔསཚདགསགསམནམལསནདན

པས ནངདབནངལསཕརརམམཇལའསདདཔརའཚལ

མཁནརབསབནཔནཡདཔ

བསམཁནལའགསདསགསམགལ༢༠༡༤ ༡༡ ས༡༢

འགལཡངསནངབབསསནནམའཕམནམ འདངཔབང

ནའལགནངདནལསགགངམཐམབརན ས༡༦ པཁང

ནངཞབསསབཅགསརབགནསམཛདརན

63 Chencho Wangdue (14 Jan 2015) bKra shis chos gling lha khang am Potala lha khang gi

rgyab khungs (The history of Tashiling Lhakhang or Potala Lhakhang) Kuensel (Dzongkha ed)

p 4

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

125

དབངའརནཡདཔ

ཁངད མདའནམལསགངསནང ངམམནཔམ

གསཁགགདངགནཡདཔདངདཔརལསགངསདང མན

པལལསའབདབན ཡབནདངམགསབཟངམ ལསདབངཨ

ངཔདབངག དབངཨངདངསནདབངག དབངཨསངསས

སནདབངགནསགཁངནངགསནགནངབརན ག

ལལསདབངཨདབངམདབངགམགགསནགནངབརནཡདཔམ

ཚད འགལཔམགཡངཆབདགརའརལགམབསཔམ

ཁངནངཞབསསབཅགསཡདཔརལསམསགངསམས

ཁངཉམསགསབར

དམདའནམལསགངསརའབདབན ངགགསངནམ

མསརདང དངནནགས ལསབསདནམསབསསསག

བསམམདགལསཁངཉམསགསདན དངཔརངཚགསཔགབགས

ལསགའངསགནངམལསབན གངལསམདལགསརམཐབ

པ དམངསཁགལསཡངཞལའབསལཡདརནཔས ལསལ༢༠༡༢

ཝ༡༡ ལསཁངངཔབགབཏང ཉམསགསའབགསག ཚད

ཐདལསའབདབན མཡདལསའདམསགངགབདབཏངཡདཔདང མཐ

ཚདཐདལསམབམཐགབགསགསརངནང མགམཐབཏངག

བསསའབདབན སངསསའགཔང ངབཤགསས ཞབསང

ནགམཚགསཔ པདངབདགསརབངསགནངཡདཔམཚད ཁང

གཅལནངཡངབངཁངརབརབཏགཏདང སནབང

བསགརའཆམདངཞབསགརངགནངདང གནངབཏགཏབཟགར

ན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

126

ཁངགརཏགབཀལབསནབང

ལ༢༠༡༢ ཝ༡༡ པལསཁངཉམསབསའབགསཡདའ ལ

༢༠༡༤ ལནངབདཔགརཏགདངབཅསཔབབསཚརཡདཔལས འག༢ པ

ས༡༠ ངགགསགམབསཔངགདབངཡནཏནམཚམགགདནའན

གདངདཔགདབཀའདབང ལསའཆམདངགཞསལསམཡངའ

འནའཐབཐགལསགརཏགབཀལབནམའསཔབངབབསང

ཡདཔན

བམདངནནགསམགདངབསདནམསབསསགསསཁངདང

འལབགགགསགའམདརགནངམལསབན དཐདཁརདཔད

ནངབཟབདགརབབསཚརཡདང ཚནགཏངགསསངག ཁངའ

ཉམསགསབརལསགསའབབབས ཁངནངནབའ ག

བཝནཔརལསམངམསགངསཡད གངསམདལགནངམ

བན གབསམདངའནགཡདསཡངའནའཐབ ཉམསགས

གསའགངདངའནའཐབགརངལརངསམངཡདཔམཚད ལ

ལསའབདང བམའབམསཅནཐམསཅདཕནཔསགསའ

མདརངའབདགསཔརཤགརབནལམཡངབཏབདརབནམདང བ

འཚལཔརངཡངབམབནཔཞབསཏགབགནངམ ངངསམ

དལལསརངངལརངསདངདསམསརན

མགརངཁངལསབདབསབན

ཁངམཚན གགསངགསསང

གབཏབས འགངགསརགངདའགགསག

གབཏབ ངགསརདཔནབགསཔ ནསངཔསརབནབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

127

གབཏབལ ༡༦༨༠

དསཔ འགདགམཔསལའརབནཔདངསགསདནལས

སབད འགཔདཀརབད

བདག ངགསརཚང

མགབབ

བདགསགངགམཐངཐསངབམས

རལམཚགསསམབབསཔར

དསསའསདནགནདདནའ

དའདདམསལདངབམསསལ

འནངརམཐངབ གཔལ

འལསདཔགངགལཡད

སནའཛལདངཆདགཡདསན

ངནསནངསཔམསསབཟདཔརགསལ

ལསགསབསསཔདབའས

བམསསནལསདག

གསཔརསགཞནལའངལསནས

ནདངབནམསནབནརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

128

མགང

ཡངརངསབའཚལའབདའབགསཔས གགངམཐམབབ

དཔནངགདབངམཚམགསབམམལམནདངབརགངགགནང

བཀའནདགའཚརཡདརདང བནངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ

མག ད མདའནམལམག གསཁཨསདནམགབས ཨས

གཙང ཨསདབངན ངདཔནབསཔ ད ངདཔནཔའནལས

ལསཨཔམནསདངཨམལབཟངཁངདངའལཡདགནསདནགརང

ང མནའབལབམགགསཔརགསབབངངལསགངགནང

བནདགའཚརཡདརདང བའཚལརམཆནབདངསལམནགནང

གཊརཨམབསམཡངབཀའནདགའཚརཡདརན མགརངངཕ

ནམགབཡངགཔ ནམརངའབདངབརདངབསདབགགསར

བབསམགཏནསགསའརབམགགསཔརནདགགནངཡད ངངས

མདལལསརངབནདགའཚརཡདརན

མཐའནམགརའཛམངདང གའགལཁབའནངབདལསང

བ དཔནའབངསདམགརབནཔ དཔལའརངའལདརམཚརསཔ

འགགངལམལདངདམཔསའམཁའརབང ནདམཚནདང

དམགའགསགསངཙམཡངམངབར སགབདཔལལངསདཔ

ལབདངནཔརརགརནལམདངབཅས གགགངམཐམབ

གསརབབནའནས ལ༢༠༡༤ ཝ༤ ས༡༥ ཁངམན

གསཔརབཏབཚར བརབགཟབནནའབདབཐགལས ངགགསམ

ངགདབངཡནཏནམཚདང དམདའནམལམགཡངབརབད

ནསནའལསགཆདགངཡདགསརབས ལ༢༠༡༥ ཝ༡༠ ས༣༠

བའཚལགགལགགའནབལབལསངསནངགསཔརརབའ

བྷབསམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

129

བས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) གཁངམབསཔ

ད མདའནམལ ངདཔནབསཔ

ད ངདཔནཔའནལས ཨསདནམགབས

ཨསགཙང ཨསདབངན

ཨཔམནས ཨམལབཟང

བནདབམཚནཐ

ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར མ ༢༠༠༥ ནན ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ལབནགངརབསཉམསགས དའནནན འགསའང མ ༢༠༠༥ དའནནན ཞབསངནཔམཐར མ ༢༠༠༨ བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ༡༩༨༦ བདཔནཔདབང འགགསལབན ༢༠༠༤ ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས འགལཡངསདམཛདཁང ༢༠༠༧ ངནསངསས དཔལའགཔནཔཞབསངངགདབངམལམཐར འགགངངཁངའལནཚགས ༢༠༡༡ འགལསདརབསདངལརབས འགགངསགནཚགས ༡༩༨༤ བདཔནཔདབང པདངལསངགཏམ ལཡངསདམཛདཁང ཕནཡནགསགགསཚགསའད འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ ཡནཏནནཚགས འགམནསན ༢༠༡༣ གམདཔནཔདབངབས མ ༢༠༠༨ མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ འགལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

130

ལམཚན མནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབད འགལཡངསདམཛདདངགགསགཏནའགཁང ༢༠༡༠ བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ (ལརབསལབརམབལགས) གགངམཐམབ འངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ གགངབའཚལསབ འཐནམདངཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༣ གགངབའཚལསབ འཐནམགསཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ བདགམཛདནམ གསདནཁང ངདཀརབཟངའནལས ངདཀརགམཛདནམ ང བདགཔདནཁང ༢༠༠༢ ངཁངཤབངགམཛད ངཁངའལནཚགས ༢༠༡༣ Aris Michael Bhutan The Early History of a Himalayan

Kingdom Central Asian Studies Warminster 1979

Aris Michael (1982) Views of Medievel

Bhutan London and Washington

Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 Van Driem George Dzongkha Languages of the Great Himalayan Region vol I Leiden CNWS 1998 Jagar Dorji Hen Kha A dialect of Mangde Valley in Bhutan

Journal of Bhutan Studies Volume 24 Summer 2011

wwwbhutanculturalatlasorg1175culturesites-structuresmonasteries-templestatkse-lhakhang accessed November 2015

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

131

ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས

མདཔལནལམཚན

རབཅསའབཡངསགགན

ནཔཞབསལགསལབའབས

ཡངསལགསནསགགས

བདགགཞནདནགསབཔརནསབས

དམནབདགའསགསབཤདགསལབལ

ནམཁསམསགསནགམངའསཔ64

དལའརསདབནནརལསག

དནདདཟསམགཏངམངའསཔ

གསསངནམའཆནའག

འམམངའསཔ

མགངངངལཟདནསའ

མལམགསབསགམངའསཔ

དནམགབསབནནའ རབ

གབསའསགམངའསཔ

གགལགཁངདངདའནམགསལ

ངནསམདབདགསལངམངའསཔ 64 ནམནངནས འནརཁམངབསམངརགས སམངའསདངམངགསཀའལཡདངངསངཡངས

གསམངསཔའདརབབཡད མགཆམསམངཚབརགསལཡདཔངགསརངམངའའགལཡད

པལབནཔསམངའསཔསབདཔནའག ངསངཡངསགསཚབརབལདངདའགརབ

ལཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

132

བདལནརསགགསདབངན

ནསམབངསགམངའསཔ

བདལནཔདའངན

གབངསགམངའསཔ

འབསགནསཔངགནསན

ངནསགསལབཐབསགམངའསཔ

གཏནབཐབསལབགངརབན

ནཔསགངསབནབསགམངའསཔ

ལཁབསབལབདམཁནལཔན

ལཔ བཀའམསསགམངའསཔ

ལབསགངསབབསནབསམའབ

གངསབཀའབནབསགམངའསཔ

བསདནམསགསགཔངམགདའནན

སདའན65མདགམངའསཔ

ཕམབརནལབསདནམསབསགས

ཕམབནབརགམངའསཔ

གདངབརབསནདགདནགབདག

གངའརརགམངའསཔ

ཐབཚདབསགསནསབཞགནགའསར

མགསགནཔཐངསགམངའསཔ

65 ངགསརངམཚནལའགའརསའརརབབནསགསཔབསངལསསཔནཔས ནངབགས

པདའནཔམསལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

133

མདཔནཔགཔ བངནས

གལགམསལགམགནངམངའསཔ

ལནནསངཔརཐགབཅདནས

འབངསལགམདམངའསཔ

ཡརབསངབརནནལམས

སམཐནཔརསགམངའསཔ

མརབསམཐསརབཞགནནལང

ལསཚནམཐནཔརམབསམངའསཔ

མཚངཆགསངཅནབདརབས

ཕམདརདགའའམངའསཔ

ནཚདཁབཏནནཁམརག

དནདལབལབམམངམངའསཔ

སདལདངམསཞབསབན

ཐརགབསགམངའསཔ

གགདམངནནདམསཚགསའང

ནགགདའམསགམངའསཔ

གསདངནརལདཁངརན

ངམནརམདགམངའསཔ

འལནབསལདངའལདནའབདསན

ལགབདགམདགམངའསཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

134

བན གསབནདངའསནདཁང

འལདགསཟནསགམངའསཔ

དཚགསའམསངདལབརབ

ངགདགམམང མངའསཔ

དའལངསངསསའཐབཔ

བནནསགམངའསཔ

མཚརགསབཤདནརངབའ

དབལམརལལམངའསཔ

ཡརབསམསསགསནལངས

ནམགའརརམངའསཔ

གཏམའལཁམསགངགནཡང

ཐསཚདདལངམསའངསཔརཤག

ལཁམསནབསལཡགང

ལཡགམསསངགངབརཤག

གསལདཁདཔབསཤག

ངལསདརདཔབསཤག

མཛདལགངངདཔབསཤག

མསངནདདབསཤག

མཛདལགཡངནའལབབསཤག

བངམཛདནརསགངབབསཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

135

ནརཟསགམའཛམཔབསཤག

བདནགམའཛམཔབསཤག

ནང སབནདཔབསཤག

དགསནཆདདཔབསཤག

སཔའངདངལའནསའརརབབནདའནའསཔལགཏགསཔ

དཔལནལམཚན66སབསགངསང ངགསརངནངངའརརན

སགགསསརའགཔལ ངནཔངའནམལརངདངནལས

དབངསའམསངབཔསམཇལབདསབསངགའཕལརཉམསཆག

སངའགཔརསརདདངནལཕནཔམསསའབསབསཔསཤགའས

ནསཔངའནདབངའསསངདངཟདམསནམམརརའབ

དནབབའ སམལ དའ

སརམངའསཔལགདམསཔགསབཤདའགཐགབདསའརརབ

བནམནཁངལགསརཡདཔལསའབསཐགགབངདག

བསདངརམཆནསབནདཔརབནཔདབའསངངརནཔ

འསམསབནའབཔརརག

66 མདཔལནལམཚན འངསགསངསལསནམདངངགསརཚངབགས ལལསཚངནངལསམ

ཐངསགདནཔདངགཁངམའལམརབསཡདཔབནམམཛདག ངལལསམནནས

མཛདག

• Rigzhung Journal cover (1)
• rigzhung_03

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

3

གགངམཐམབལསགསའལབཤདབསཔཿ གམ

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

རབཏངལསགསལསངསདང ལས བ

བསགསགསམཚནདགལརབས

བཟབདལལསསགསམཚནགནསདངམན

པརབཟངསགདང མཚནགནསདངམམནཔར

མཐངབཙམསདརབགའཇགསབཔབཟངས

གཞནགངའགམད གགངམཐམབལསགསམཚནགནསདངམན

པརབནཔབཟབདགནར འལབཤདངསཔརཡདདསཔས རང

སརདཔགཔབནའལབར ལསགསམཚནདལསགསབམ

དངཿ གཡདཔས ཐགམརགསབམའལབཤདསན གསབམ

མཚནམངསལཔསངབདཔ གསརད ཀསཔལསར

ཉམསཔན སནབདངདཔདནནགསལབསངསསབཀའ

གགསགནསཔལསཔའམསགསབམསབས མཚནདལས

གསལསགསབམབདཔན

ཡངནའཇམདངསབདཔགངམལས གངསབགསནལརམདག

རབགསལབས དདནནབནགགསརདགསཀརགསབམའན

སགངསཔར ལསགསགསབམའསསརབབནའཇམདཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

4

དངསགགཡནཔརབམསཔགངརབཡནལགགདངསནགསབམ

འམཚནཔནསབལངནགགལཡད

ཿ འལབཤདསན ༀཨརཔཙནཿ སཔཿ གན ༀཨརཔཙ

ནཿ སཔདནཡང བདད འབནད སཔབབལཡདཔ

བན འབདམགཔངསནསའནངཡངདགཔརནཔརདཔས

པདནན ནམནཕམནཔསསནལསང ཿ སཟབམ

སགངསཔར ཕརནགཔནསགསགཔབརསཔའམ

མཚནདནཔསསཟབམ སའལཔརགསལབབན1 སརབ

འཇམདཔལདངསགངསགསནཔས གངསགསའམཚནལཡངམ ཨ

རཔཙནདཡམཿ འཇམདངསའབནདངཔ གསསགསལ2

ཿ སཔགཞནཡངསདང མསས སསརབ ནས

སསགསདནལའངའགཔརགསརབདམཁནཔམསསབལབས བཔ

པརངསགངསགསམསསགགངངནསལབནབསན རངད

སཔབཔམསམསདགང གཔསམནའརབརའབལ

སམདངལབས གཔསངདནཔའགགངམཐམབ

1 མཁནཔནབཟངདཔལན སསནགདནགསལབའལངསངབའད ཎའརངམབདན

ནཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༨ 2 བནཔདབངཔསགསབགསམཛདཔམདདལསའངབགངསགསའགའགབདདབལབ བྷ བདྷ

༡༦ ཤག ༧༣ ཎདསབདགགལག

བགརཁང པརངསགསཔ ༢༠༠༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

5

མཁའདངསནཆདདཔར ཤར བདཔནདངབམསའདབབ

འནམནཡངསམནཔརབཞདགསལསཔནའལབམཚནཿ ས

བདཔའ

ཞརལཿ སཔངབངསངབཤདཔར གསརངགགངན

ང ལཔཿ སངསདངནབསངགགགསབཡད

པས ཿ སཔ བགརཎའནཔསཔགལསབཔག

ན ལནནཔས+ རལཔསཔའམམདགས

སཔས དྷ+སགནསཔལ དྷདངའསཔལསསཔརབཔདང ཇ

སསགསའམམདགསམདདངཔ གགགནརབས +

སགནསཔལ ནམ ནང ལདངསམགསན ངཔསནས

པས དརབན སར སཔའམམདགས ལ

བརབས+ འརཡངནམ ནངངསར ངཔསནས

པསརབན སརཇཡསསགསའམམདགས མབཅད

བརབསམཐརཿ སཔངགགསབཔའ

སཔ

བནདངའབམཛདཔབསཔ

འནམནཡངསམཁའདངསལ

དངསལབནབརཔ

མཁནམནཞབསཔདབནརག

སངནཔདའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

6

སརབསསབཔབསདནཏགངབ

བསམབ ངའལབངགགལགམཐམངམལགསཔ

ༀ ཐམསཅདམནཔལགའཚལལ

བགགསནབགགའསཔཔངནའགསདམཚནཅན

གསམམནཔབསགགགཔགམསཔསབ གགནམད

དགམཡངསགསབདཔནདཔའབ ནངགནངརབམསསབཔ

རངངབནབཅས སརབསབདངགགཔའངནགསལ

ལབསབབསསརབསསབཔ མཔརབསདནཏགངབདང

ཞརངགངགམངངསཙམརངམཉམཕནཔམསསའབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

7

སགསབཅདཔསམནབསནས གངགའབརབ ལསདཔ

བསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔ

ནཔ བནབསའལསའལའབརབལ བཤདཡནལགདང བཤད

གངདསགསལས དངཔབཤདཡནལགལའང བདཔནཔཏམསསབཀའ

ཐམསཅདནམཚགསཔདང བནབསཐམསཅདསའཡནལགནས

འཆདཔར གངའབནབསནཔས དངཔསའཡནལགདང དས

སགསསབ མཛདཔཔ མཐརབཅསགམལས དངཔ དངཔམཛདཔཔས

མཛད ངགངནསབས གསགངགཏགས དསདགདནམཛད ད

ནསཞབསབསཔདནགངནཔདངའ

དངཔམཛདཔཔསམཛདན གངའདངབནམཁསམགདཔའབསདཔ

གམནཡངསགསཔསམཛད གསཔངགངནསབསན སངསས

གངརབདགམདང དཔརམདནལསབས གམཔགསགང

གཏགསན རགཔངགསལསགཔནཔ གསལདང གནམད

གསགསལསམད གསགཏགསས བཔདསདགདནམཛདན

རམསཅནཐམསཅདདངགསདངནཔགཏམསརབདགའབདངདདཔར

འརབདང དཔནཚགསམཐའདགལསདལགཐརཔདནགརདང ལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསགཞནགསཔངབམསསནནསབངས

ལསདཔབསཔམསལབབཔརའདདཔམསདནམཛད པད

ནསཞབསབསཔདནགངན ཕརལནཔགགམབལབལགསཔར

བཤདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

8

གསཔགངའདསསགསསབགངན བད དསཔ ངདས

འལབབཅསབལས དངཔསརབསསབཔསཡངསགསཔགཔནཔ

བནབསའབད ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབས

ངབགསབདནསལསདཔབསཔཕརལནཔབལམལར

བཔར མཛདཔགསལབརནཔའ

གསཔདསཔ ལམའཕགསམལམསངབནབན ནསལབནནས

བསགསཔལསབཔབཤགསཔདནདང གཔརསའགམསལབ

མཛདཔབཟངཔ སགསངབམསསནནསབངསལསདཔ

བསཔམསལབཔརའརབདནའ

གམཔངདས རཚདདངངསདཔསམཔཚགསབནངབ

མངཔལལབབབནསནཔས ལསདཔབསཔལབབསནས

སལམམསབདངསགསདཔརགམནབབརགགསཔའཕང

འཐབཔརརཔའ

བཔའལབ མདནམའངབསགགསགགལབནཔའལབའ

གམཔམཛདཔཔ མཐར

ལསདཔབསཔནཔགངམགརཔསརབསསབཔསཡངས

གསཔགཔནཔ བནབསའམཛདཔཔ མཁསམགབདཔནདཔའ

བའམདངསསམབདཀའནགཔསཡངསགསཔབདགདནཔན བ

དཔནཁལཏཀསབརམགསའངས འགལ

ངསཔསགགསཔཙམསཐགསཔདཔརམནངགགནསགངདངགངལའང

སཐགསཔདཔརའགཔགངབས སབལལནསབགསམ

སངབཏགས ནསགསདངམནཔརམགདབལངསཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

9

མཁསཔལནང གདའདནཔལདགདངསནནཔསདངསས

ངགས ནསལནགནསཔ ནངཔསངསསཔམསདཔསཕམཔརས

འགའགགསཔབམཐའལབད འགའགལགཞནགསགས

སངསསབནཔབཔརས གསཔནངའངདབངགལབསབང

གཔརབམསམགཏགསགསཔབམཐའབགཞནམངཔགངཚརབཅད

པསགསབདཀའནགཔསངགས བདཀའནགཔ མསངསས

བནཔལནསཔསདདགའབརར རབཏངནམཁསཔམསསཚར

བཅདསངསསབནཔལའགཔདདམནས ཐབསསརབཏངནསར

གསདཔལནབགསཔབདཔནབགསསབདངསའལ

བརབས ནསལལཔདཔངབཞགཕམཔདཔགངལབ

གསབནཔལའགཔརདསཔརསནསདཔན མཐརབདཔནབས

གསཔདང འལནསདངསཕམཔརམཛད ལལཔསདངས

སངསསབཀའདམངཔབགསཔགགལགཁངགབགནསལགས

གརསབཏབབཞགཔས དངསམདདབནབསམསལབསཔསརང

བམཐགངལབགསཡངདགཔརསང གཔརའཇམདཔལད

གསབམབགསཔསབདཔནབཡབསདང རངདངངབནཔལ

མསམཐངབསལབབཀའལངཐགཔནསདསལསའསསཟབམལ

རབབཏབཔམནལའགསངངཐགཔནསའད སངསསབམན

འདསཉགགགནམཡངབབདཔབསསནསབདཔནབནནས

རབངདགམདངདབསབསཔངདངམནངགཐམསཅདམཛད

འནཔམཁསམགདཔའབསདཔགམནཡངསགསཔརརཏ ནས ལམ

འཕགསམལམསངབནབན མརསལབནནསབསགསཔལསབཔ

ངབདན ནཔབཔདབངཔསནབཔལམགནསབསངབགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

10

བདནསལསདཔབསཔལརབཔརམཛདཔཕརནགགམབ

རངབནཡངསགསཔརབམཔརའདདནའང བདཔནདསམནཔར

དངསཔསདངསགགསཔསནཔདང ལམས བཟདཔབགགམ

དང བནའསནངགསབབཅསསརབསསབའགརདངནདངགས

ཏགའདབམརབསངམལཁདགམཚརབམཔསབང འལ

བདངཔ བདཆགསཔསཔསབགསབམསསསགསལལ

གསཔབཤདགངདསལ རགངདནཕརནདངཔགམཔ བཚནགམ

དངབནའསབརབསནཔདང ཞརངགངགམཕརནགས

པརངཔསནཔདངགསལས དངཔ ནཔབཚནདང བནལམས

བཚན བཟདཔབཚནདང བནའསབབཅསནཔལས དངཔན

པབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདནབཤདཔའ

དངཔགསབཅདངཔསམདརབནཔ གམསལབདག ཚངདཔནགས

དངབངདང ཨགདངཤནདང ཐམསཅདལདངམདནད སནཔ

རམཛདཔབ ནན

གསཔབདདནབཤདཔ

སནདངཡནལགདང བསམཔདགདངབདའགས མཆགསནདམནས

ན མམཡངསགཏངབསནབའ སནཔདབབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

11

དངཔགམ སཔརབསངདན

སནཔ ཡངནབདགཅགནཔབཔལམགསབསངབམས

དཔའལཔ སགརཔན3 གམབངསཔག བངསཔག

བལས བསཔབརབང བདགནང ཁཟསབནབ

བརའར སགམདཔཉམསཔརརནས གམདངམསམངསཔརར

པརངསགགསངབམསདཔསགབརབརམཛདབབསཔརམཛདཔ

སནཔའ4

གསཔལཔ ལཔརསཔརབསང དན

ཡནལགནཔ ཡངབམནའདསབདགཅགདནདཀའབབགམངཔས

ངབབཔརམཛདཔ ལཔལཔརནལསབརའངས

ལཔཟངངནརནཔམཟདདབངཔ ཡནལགགགསངནཔརམཛདཔ

ནཔརབནཔསམཚརངརབསགཔགདངནཔརམཛདཔརབསན

པཡནལག

གམཔཟནནཆངསགནཔསཔརབསང དན

བསམཔདགཔནཔ ནབདགཅགནཔབམནའདསངབམསདཔར

རཔ ལསལལཔརརཔདང མངའའབངསལངསདནམཚགསཔར

རཔ ནལབཟངཔརབསམཔདགཔསཟནནཙམནཔའསནཔར

གངས དངབགབསདནམསརགསམཐངབརར དབངཔལངད

3 དཔགབསམའངརན ལངབམསདཔའངལསགངས 4 བལལནངཡདཔསགནསགམསནསཔཡངསགསལསསགམརསནཔབཏངབསགནསནཔར

སའནདའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

12

ངདཔལསསའངསབན དངངའཇམཔདས ལགསནས ཟནན

ཙམགབདགསམསཔརན སབནམའརདངབཅསཔལགངསཔ

ནཔཡནལག

བཔཚང དཔནསཔརབསང དན

བདསའགཔནཔན ཡངནབདགཅགནཔངབལམལ

གསཔ གསསའརཔནམཚགསཔདང ཡནཏནབསལཔསབར

སཔ རབནཔངངལཅནཚངདཔནགརཔལ རངསངསསགབསད

མསརཚངདཔན ངབསཔན བདགཅནགསརངསངསསདང

བརལ མསཅནདལབཔགལངནཔབརཆདབམསནཔར

བགསམནམསང ཚངདཔནནཔབསབནཔསགནདཔརམར

པརརངསངསསངནནསམསརབདགའངདངབསལབསདམསལབ

ནཔཡན ལག

པཚངདཔནལསནནཔརསཔརབསང དན

མཆགསཔནཔན ནབདགཅགནཔབམནའདསཡནཏནདངན

འརཔནམཚགསང འགནཕནཔནཔདཔནཔཔགཙབཚངདཔན

གརཔན དབངབནསཚངདཔནདནཔལབནབནཉམསསད

ནརཟདདགསཔསརདགགཔར མཔརནརདངའ ནཔདངཡད

དགངབརསང མསདཔའནཔནཔལམསཔས ནརམསཙམཟད

པརརཔཙམནཔལརབགཞལབརརཔསདབངཔནམཚརནས

དནརའམསབདགསསཔརར སཔལསགསཔགསབཅདཔས

མབརསནས ནརམཔདགངརནངབཟདཔརསདངབར

རཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

13

གཔབངསཔརབསངདན

ནདམནཡངནཔནཔ ཡངནབམནའདསགནསནམཚགསཔ བ

དཀའབཅནདགགནསཔདནགནསགངབམསདཔའབངགརཔ

ན ཡནཏནདཔརཅནསམསཔདངསཔསཔསམསརབཆགསཔ

གས མདང ངདང བཅསགསརཏ ལངབམསདཔའ

བངབསམཔཉམསསདཔར བནསབསཔདངམཔངལབསགངསཔ

དནཔརའམསཔབགལནས གསཔ གབལབསལདངའབར

བམཔས ལམསཉཔམསསབདནསབརབཉབནདང ངསན

རདངཞ སནསཨནཔབཅསལ དནཔརབགསཔརགསལབ

འབསཔདང བངསབདགལམནདཔནགསབངངལཡངད བདག

སལབགསཔའམསལངནགསབགསཔརམཛདསགསལབལ བ

ནལཔབསམདགམངཔགརགཙམཁདགདངའབ ངཟདའབརབ

གམཔརའབབདཔགམནཔརལཔབངསམཐངནསརམངས

པརརཔདབངཔསམཐངནསདལམཚརས བནབདགརངདས

གནསནས ཏགཆརབནའབབཔདང བདཔནཔསརངདསབང

སངསནསམགམསར སདཔརཅནབནཔར

འགནལཕནཔརབསམསནས ཁངབཟངམགམཔརལབདང མནསས

བཟངཁངཔབགསཔདང བདལའརལབངགགསབནསབན

བཞགཔནཔཡནལག འང བདལའརགངབལ ངསངཡངབང

གགས ལངདལལགགསབནབན རབམནཔརམསཔརང ས

ས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

14

བནཔཨགསཔརབསང དན

སནཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནངབམསདཔརརཔ

འགནལཕནཔརའརབནདཔདང ཡནཏནམཔརདགཔསམནཔརམཚན

པསངནནརང མགསགསཔརརཔན མནགནསཔབ

ངནཔསལབསཔསགསང བགདཔགནསརཔ གབལམངཔ

འནརཔརགགསནས དགཐམསཅདབནངསནས རབངབརར

ང མསདཔའནཔགསཔབདང ནསཔ སནཔ དཔཡན

ཏནདངརབབསམཚནཔར གསཔརའདདཔབམསརངབནའང

ཡངབརརཔས བརཆདརཔལདགའནསརབདནཔགནསཀརསབ

འསདངའདབམནམཚགསཔངརབགསས ལབནསམསདཔའ

ནཔབནབནཉམསསདཔར དནཔགནསན བདང འསདཀའ

བཅནམསསབཟའངབཐམསཅདམསངབརསང ངབམས

དཔའདབསམགཏནལགསཔསགསཔལམསཔདང ཁཟསལནཔདཔ

སལཆགསཔདཔར དགངབརརཔདལདཔརགསཔ

བནཔརངབལདབངཔབནནམཚརནས མསལནསང

བམསདཔམནའངསཔམསདཔའནཔསཟསམནབསཔལབན

མཚརརལ རངགགསབནནསལདཀའབདསཔསཔས མས

དཔའནཔས ཡངདངཡངབགབལདང དངདདངནབགབལ

དང འབརའརམམསཔའགནམས བབཔརབདགར

གནས སགངསཔལསགསཔདམཔསབངམཛད ལབནདརབ

མནསགའཚལབརབསདངབརརཔནཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

15

བདཔངབམསདཔའམསཔ བསསཔརབསང དན

མམཔནཔན ཡངནབམནའདས ངདངནངའབཡངས

བཔ ཕནའདགསཔ མནཔརའལབ མསཅནཐམསཅདལམསཔདར

པམསཔབསསབལཔརརཔན གསཔའགའགསགཞནགསད

ལམཁསཔམདངསའགཔགནདན གནདནབདགཔསརངལནསམཐར

གསཔམསངབམསདཔལརབསཔདང མསསདགའབནམ

ཚགསཔམགདངནཔམསམདངསའགཔརབམསཔལའགསཔརམས

པས དགམགགསབརའབན ནགསནབབལངདངའད ལ

ནཔདངའམསརངབནསགམངམངསཔནཔསདརའགས

སསཔདང བལངས དབངཔསངགབརསན ཤཟའནདག

སགལས མདངསཔབམནཔདབངམགནཔལདགའབ

ལཔབསདནམསལསནཔརབཤད ནསགནདཔདཔརའདདཔགནདནདག

སལཔ ངབཟའབབངསཔས ལཔརབདགའནསཁཟསམཔནཔར

དགས ཁཟསདག བདགཅགཟའསནམབབཔར ཤནན

མདང གནམདག བལགསམཉམསཔན གནདནམས

བཟའབངལགས སསནསརངསཁནསམབགགསཔ གའབརབ

དངཁརའབརབ སཆརནརགནགངགཔརབནཔལཔསགགས

ང དགལགཔརངནས དགབདགདནའངསཔལཕངསབནརདང

བརགས གནངགཔ འབ ནདའངངསངནཔསའ

ལས དསཔདཔརཅནདཔས བསཔགབལནབཟངཔར ས

གངསཔལ ནའབངསམསགབལབརརངབགསཔརལཔསརང

གགསཤགབཅདངགནདནདགལགནངབསམསཔརསཔདང ས

ལཔ ཞལམདངསངམདགགསལབ གཡབབནའགཔམཐངབདང ལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

16

པ མདངསཔསགནདནདགམསའཇམཔརརཔལནམཚརནས ག

འཚལངགནདཔབཤགསཔསནསལཔལརབསཔདནསཔལ ངབ

མསདཔསའརབམསཅནམསདཔམཚལསའདནཔརའདདད གནདནད

མསསངལགནདཔནཔསབཟདདགསཔམབདག སལམལའར

གསདཔ ངབཐབནསབདཔརགལའར མཔརཐརཔསབད

ལས དཅགདལཐགམརབབར སགངསཔདང གགདལསགསཔ

དབགབནངབརདསགངསཔས དགསངརབའསལམཉན

ནས བརབསདངབརརཔདང མསདཔའནཔ ཤནཔགནང

བལདབངཔཡམཚནར དངནདཔར གསརཔསསཔརདསཔ

མསས ལཔ སན བནགབལདཔརདཔམམཔནཔཡན

ལགནཔདང གནདནཔདགསབདགཅགནཔའརབཟངཔན

པརགངསས

དཔཐམསཅད ལསཔརབསང དན

ཡངསགཏངབནཔན སརབསགསཔལཔལཔནལ

སཐམསཅདལསགསནབ ནཔརའནཔབདངབམསལགང

ལགངའདདནཔགནངངདརབམཔརདཔ འགལཔགཞནག

སཐསང འབབརསསམནས ངཔམགམགལངབག

པལཔསངརམཛདཔས ལཔནའབངསམསལདམམབརཡབ

ལཔརས ལནའབངསའརབསནསལནསའནབབངགརབཏངབདང

ལམདངནར མཉམབདཔ སགསབནམསབཅསནཔརགནང

བལབནདརབདངབསབནམརལགལབདང བནམསམས

ངབམསདཔགསལཔརདསངབས ལཔམསདངལཔ

ནལབས ངབམསདཔདཔལརབངབནདཀའབཐསནས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

17

དགངནཔརརགསསཔདང སལསཐམསཅདལལདད

བགཔསགསནཔཡནལག5

བཔམདནསཔརབསང དན

བསནཔན ཡངནབདགཅགནཔ ནབསགསབསདནམས

མས གཞནལའབདངཕནམསབབརགནསཔ ཕནཔབསདངན

ནའང གམསཅནསས ལསས རཕནམཐགསཔརགདལསའངབ

མདནགམསཅནགགདལགསཔརརཔན ཐབསསཚགསས

གཐབསམཛདནས མཐརམངའའབངསཡངསལ དསའརམདནགསན

ངབཀའགགཔས ལབཀའམསནལབགས ནཔགསསཔམསལ

ངསདངངརམསགདཔམསའནབཀའབལབསགསམཛདཔས

མངའའབངསསགསརབདང ལངསངརཐམསཅདངལགསདངན

གཏངཁངཔབགས ཕནནགནདཔདཔརབམསསདརཔས གས

ནསབནནམཚགསཔརརབནཔཡནལགབཔའ

གསཔལམསབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང བདདན

བཤདཔའ དངཔ བནམསདམ གསཔརཕརལནདངཉ དང

མཔགཔ དཀའབཅནདངཚངདཔནན སལམསརམཛདཔ

བའ

གསཔབདདནབཤདཔ གགདམནའདདལགང ངགལསངན

ལམམ བནགཡནཏནཆངངདང བགདགནསངདམསབའ སཔ

ལས

5 འསལདནནམཛདཔདངའབསལདདདསཔརའགམམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

18

བགགཔབནསཔརབསང དན

གགདཔངབལམསན ཡངབམནའདསགདབངཔབ

ནརཔན ལདཔལའརལངསདལམནམསམབཟདཔར ལ

དམགབཤམསཔསམཚ འམག དངཚགསགསཔརརཔང

གཉའངམསནམམཁའངསཚངབཅསཔངལམལགཔསམས

ལམབབཔརམཐངབསནངནསདདཔནཏལགསཔརགརགས

གངས ཏས ངའརབགསནམསལཕནཔརརང ད

དམགཚགསའདགམནགསཔསསསགསལ ནསདབངཔབནས

རངགབབདགཞནལགནདཔརངནདམཚནཐགསརངགགཏརཡང

སནངདགཔརསགསརབགཔལ ཡང དམསས

མརམཐངང ངགལརརལགམཐངབདང ཆརནནགཔངསགཏར

བབན གནསབབསངརབམགསཔརད བདགདམགཚགསཕམཡང

རལགང དདམགཚགསལམབཀགན གགརརངརབདཔའ

དཔས དམསདཔའརབབངབརར ནགལཕམཔརརམཐང

ནས དབངདངཡངནསར ལགར སལདདངགངབརནང

པནསམསཅནམསཡངསབངསཔལམསཡནལག

བགསཔམརསཔརབསང དན

མནནཔངབ ཡངབམནའདསནམགསསདལབཟངཔག

རནསསསབདང མཚམསདབདང བཙསཔགབལསགས

པརཡངསངསནས གདབབཔརགསབནཔཐསཔབམགལ

བཅརར ནསམསབམཐམསཅདངངལབགད སངསཚདདག

བདགདདལབགབལགབགསཔདང མདབས

བཤད འགནནཡངནརདདཔམག བསགཞནནརམམཐངངབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

19

ས སཔསགསགངསཔལབམགཞནདགསརམགང གཔབན

ཁསནནསམཉནཔ ངབམསདཔའ ཚབསམདཅངབལ

མསསངདཔལབཟདདམསཔས ངབམསདཔས སངམམཐངབར

གཔདངབགངནའངམམས དབངརཡངཚབརནས དལསདང

འགལབརདཔབས མ དཐགསསངནནནས དམའརཔམཐང

ཡང སགངསཔས མཁནཔམངརབདགའངཡམཚནརནས

གསསགསས མནཔགསས སཔམསམཚནམངཟདདརང

སལམའདརབརདདསཔལམསཡནལག

བགམཔསདམསཔརབསང དན

འདདལགངབརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའབནཔགཏངབདང

བརབདངསརབལསགསཔཡནཏནདཔརའཕགསཔསམསཅནམསལཕནཔར

བནཔལཔལཔརའངས ལ ནཔགལམམསམདམཐང

བརརཔདཆགསཔསབགསཔསངལསདམརབཏགསཔ ན

པསལཔ བནམརའལབལ ལཔསདདམཚནདལམཁསཔམམས

ལའསནགསགསབཀའབལཔར མདགངསདམམཐངབསདརབ

འག ནསདགསབསམསཔ འདབནབཟངབསལཔ མསསནས

ཆབདདནབཔལབརཆདདགསནས བནམརའསཔནལསཔབནལ

པསངརམཛདགནངབལས སདམལཔདནཔཨརཀལན

ན གལཔརངལཁམསངརབསནསཏགསནལན ལ

སདམགགསཔསལཔདའག འདདཆགསབནཔདཔརངརབབན

རནསཁལབལགསངསཔས སདམགཞནབདགདབངནཔརམནནས

གཞནངམནཔལ བདགངརབནཔ སཚདང ལབ

བནགདདངལ སགངས འདདཔསསཔམས ལཔ གསམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

20

ངདཔགདངབནམདངསཉམསཔམནཔརརབནཔསགནས ལད

ནངསབདགལགནདནགསལཔ གསསདམལཆགསསསམསན ད

དའགབསཔརགསསསཨརཀསཡངཡངགསལཔལ ལཔས དམ

པམསཕརལདལསགས གབལསནསབདགདབབ སཔསགས

གངསནསབསཔརའདདཔའདདལགངབལམསཡནལག

བབཔགསཔརཕརལནཔསཔརབསང དན

ངགལསངབཡནཏནདཔརནཔ ཡང བམནའདསངསང

རཀསགསཔརཕརལནཔསབལ ངབམསདཔའམསདཔའ

ནཔརབབ མཚ གསགསཔརགསཔཁལཔགར ས

སཔརརང མཚརའདངབཚངཔམསསགསལབབཏབནསབནང

འགཔརད རམཚའགསཔསགསབརཆདང བམཚ ངཁརསང

བསགསནབདཔརཚངཔམསསསརབསདངངགའདནཔ ང

བམསདཔས བནགགསཔམསལགསསཔ བདགདནཆད

ནམཡངདབསམསནས གཆགསམསགངཡང བསདཔརབདག

ཡངསན བནཔགའདགདང བདགབསདནམསམདགས

མཚ ངམསངབར འབབརརལགག སགངསཔསརལགཔ

མཐངནས ཚངདཔནམསཡམཚནངསཔབརརཔདང ཚངདཔནམསས

ནར དངལདབངན གརགལསགསཔདགདངནརངལབ

བརལགཔརམཛདཔལམསཡནལག

བཔཉསཔརབསང དན

ནལམམསབནཔརབསན ཡངབམནའདསམཚབ ཏག

ཚགསདང ཀརནདབསགསསམསཔརསཔ འམངཚགསདངནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

21

མཚནངཉལཔགརནསཉ མསབབརབངསཔརམཛདད ནསག

མསཅནམསལབདཔས ཆརམབབསཔརམཚགངབརམརཔདང དད

སམསབམསཔརས གམའབམསནརདནངམབདག

དནཔསམཔརབགསཔན བནཔནབསའབའགསཕནཐགསཔར

གགསནས ངསམསགངསཔརགསནརསང གནམབསནསསཔ

རབཕངསཔརརངབདགས བསམསབནགཆགསབསདཔརན

བནཔའསལཔམས ཆརཔའབསགམཚགངབརར ས

གངསམཐགསམནཔནནགཔའག གའ འགནཔརབགསནས

ཆརབབསཔསམཚགངབརར ཉལསགསཔམསདརབདགའབརརང

ངབམསདཔའ ཆརཆདདགསནས ཆརནལསཔ ཆརནའགཟབ

ངབནཔགས མསརབདགའབདཔརམཛད གནའབརབར འརབ

འདརཅན ཆརཔནམསནནའབཕབ སགངསཔདབངཔསཐས

ནསཡམཚནར མནམནམའངསནསམབརསསཔ ཆརན

འགནཔརབགསང མཔབདཔབནགངའབབཔ འཉདབངམ

ནདད བནཔདཔརཅནམན སཔསགསབདཔལམས

ཡནལག

བགཔགཔ རསཔརབསང དན

བནཔགསཡནཏནབནཔརབསན ཡངའརངབམསདཔའ

དནཔགནསགདངམགཔ ནང ངབསནསངཞགངསམང

པམལན རབདཔམངཔ ནདངནགནསས ཕམསགཆགསར

འངསཔཟརབབཔདང སབནདངངའསརའངསཔརངཟབས

སབསཔརམརཔདང འདབཤགངམགསཔརར གཞནམསའ

རསདངསནལའམསང ཐམསཅདཟབསབབརགནསཔབསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

22

གནསརནགསནཔསའགའགསཔརག གཡ གརབ

འ ངགཔསབདསཔསགཔལམདནསཚངདངབརའངསཔསམས

འགསངགགལགགབརའརདང ལངབམསདཔའསཉམ

ངབདང འདབཤགམགསཔསའརབརམབམསཔར གའཇམཔསསཔ

བདགངཔངདནདངའདབམད བདགཕམགསངདགནས

ར དལམནརངབའངའནཡངད བསདའནསརལགཔར

གས སབནཔཡངསབམསཔགསསཔས ནངསཔབན

མཐགབརརཔལམསཡནལག

བབནཔམཔསཔརབསང དན

ཆངངབབནཔརབསན ཡངབམནའདསགཞནལཕནངབབརདཔ

ལདགའབ ནཔདངལབདངབལསགསཔསབསདནམསལབཉམསནཔ

གདབངཔབནརའགནལབ ཐམསཅདམཛའབས

བལཔགདབབསགནལབནཔནསནཔདངའབངསབཅསཔ

ཆངའངབལདགའབརརཔཆངའངབལནབརགགསནས བདགདནཔ

ལངསབཟདཔར གརབཙམམདགརདའངབ ཐརགསངཟད

བལའལབ སལངནདངགསཔགསཔནཔ གབདདངནཔག

མནཔརལནས ཆངསགངབམཔལགཔགཡནཔརཐགས རཐམསཅད

མཛའབལཔའབངསའརའསཔམནནམམཁའནསབབསའགཔལ ར

འསམསམཚརངརབསཔསལངསཐལམརབདང མཔནང

ཡདབསཔལ ངབམསདཔས མཔའདམསསངལསབརས

དང འདངཞདངདརབའམགསསགངབན སརམབཆངདངམར

སགངབའངམནལ དདངནའདའབའམསགངབའངན གཔ

རངབནཅནསགངབམཔའཡནཏནཉན གངགའངནསདབངད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

23

པར ཕམདགངངལའངབརད ནརབདགཔདགངདགསད ཕན

བགམཔའརགསས སདང ཆངངའངའངཡངམཔརནཔ

གནསསངལམསབཉམས གངསསངམནརདའབརབས

བགསཔརའ གསལདངདའདམནཔརགནསཔརའར སཔལསགས

པཆངསཔརགངསཔས ལཔགམསངལབབསཆངའངབས

པངདནས ལཔ འརགཡགམངའའབངསབཅསལབལ བནས ལ

མགལསགསཔའངངའདད དབངངནལཔསསཔརས ཕནཔརལ

མདཔརབ བབགབནཉམསནཔན གསདངདཔལལམའ

ན རབསགཞནལབབཡངའཐབ སཔསགསགངསལའབངསགས

པལམལབད བནདངབརརཔལམསཡནལགབཤདཔ

རབསབབནཔའ

རམཔ སཔརབས ངབམསདཔའམགསཆངམཔཐགསའ

དནམཛདཔསནརབའ

བབདཔལགསགཔརསཔརབསང དན

བགདཔངབརབནཔན ཡངའརངབམསདཔའགལགས

གཔ འཚབལདངདཔནམཚགསཔ དཔལགརརཔ འགནཔས

མནཔརབརབམགའངསནའང ནརབངབལམསཔསམནགནས

པསདངའགལབརབགགསནསགནསཔརའདདཔ ཕམགསའདསཔསང

དགའབརརནས མསནརལདངའརལགནང རངདདནཔར

བནཔཕམཛའབསསནསངའངས སལགནསདཔརདལས

མའདངབརགསལབལ ངབམསདཔས བཙནརའབམལ ནམཡང

བབརམམསག གགམཡངནདལཡངང མནགནསཔནད ས

དང གསདངངལགགལཚང རབལདགའབབའགཔ ག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

24

བལཟདམངཔ གནསརམ ངདངའབརགགནསཔརད སཔ

སགསདའངབགསམཛའབདསཔརདཔལམསཡནལག

བདཔདཀའ བཅནསཔརབསང དན

དབསདལམསན ཡངའརངབམསདཔའ གམ

གསནཔགསཔསཔནདཔབཟའཚངགལ བགདངངམབཅསན

བནབགརཔ སནངཔགནཕམགསའདསཔངནས

གངསངནདཔནཞགའདསཔདང བདགབསནས ངབམསདཔའ

རབའངབརའདདལསཔལ ནབནཔསངསའངབརའདདཔསདཀའ

བཅནརབངབདངནགདགགསཔགགདང ནམངབག

ངབནརབང དགམཚགཙངངནཔ འམངཏགལའདབའས

ནམཚགསཔདནགནསདཔརཅནགངལ ལཔ ནངསསརབར

བརསནསབལགསབསམགཏནལརབརགནསཔརརཔདང ངབམས

དཔསདགལའརབནདངཐརཔཡནཏནནཔདང དགནམཡངརབ

ས ངངབསབནགཡགད མཚ ནངནསཔབབཏནལམནཔལ

ཆམཉམཔརབདཔམབནངསནསརངརངངལཔརསབན

ཟས སཉནཔསམགཏགསཔརགགསགགལབབརའདད རལ

མསདང དལ བསམགཏནལགཞལབསགསཔརརཔདབངཔསཐསནས

བགཔར ནམསཔབལམགཙངམརསབནཁརཆམཉམཔརབདཔདང

པངབརསཔམཐངནའང ལབདཔརརལགནསབསམགཏནལགས

པརམཛད བནཞགབར པབལཔབནསངབརསང

ལབདངམསའགསཔདངརབབརརར ནས སགལང

ངདགསཉནཔརངབམསདཔངམཔརགསཔདང སརབ

དངབནམདངསཉམསཔསསཔལ མཚནབབནབཤདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

25

དགམསདངནནའང མསདཔའནཔམསགཞནདནནརབནཔན

པས གནདཔལནལབམསསམཔརམནའབརབ མདབསར

བ འརཔམཚནམསབནཔམབདགདང ངམདའངབའངདཔར

ཤག དངཚབམསདངནཔརཤག སཔསགསནམཚགསཔརའརབན

གའབསཔདང རའསགནདནདངགསངཔ དགསགཏམཐས

ནསཚངམནའབརབརདཔལ ངབམསདཔའདགཐམསཅདལའཇམངལ

བདང བཟདཔདང ཟབཔནཔརསཔ གངསམབགཔརབག

འམ གངགའའརདལདགསརཔ འདདཔདའངབརདནས མ

ནགནསབནའབསདར སགངསཔལདབངཔཡམཚནརནསརང

གགསབནཔངངམསངབནནས པབསཔལསཔ

དང བདངརབསཔརགའཚལནསདངབརརཔའ སང

ངགཡགའརགསམསངབནཔ ངདངར མ གལདང

འདངསདང གངཔམའགགསནདགའབ ནནར ངམལ

མདགནན ནམབཛཏཏར ནཕམབདགམསཔན གནདནབང

བབན ངཔབཡན ངའལབན བནནགཔ འཆརཀ

ན སཔརབསརབང སགངསཔལམསཡནལག

པཚངདཔནསཔརབསང དན

མསཅནདནདལམསབནཔན ཡངབམནའདསནལཁབག

ངབམསདཔའངནངནགཏངབསནརའརཔབ ཡནཏནནམ

ཚགསཔདངནཔཚངདཔནགརཔ ལཔམངབམསདཔང

མརབསཔ གལཔ མནའངསཔལམནཔ བརབསནས

ལཔརངམརདམཐབདལམསསམ ན གཟའམ བབཡདདམ

སསཔལན མསགམབངསལམསདངཡནཏནདངདལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

26

རབངབལཡངམམསསསཔགདན མབགསལངརབངབ

གཐསཔས བདགགཔསཔརརབངབགམནས ངགའདནང

དངསཔལ མསམཐབརབངབགཏམཐསནསངགའདནངདང

བམགཡགའརམསསངཐསཔརར ནསངབམསདཔའལ

པ ཕངནསརལགརངམདངབགནཔན མངཔའསཔམཐངནས

གཡགཔལསཔས ས བའརཔམངསནས རབངསཐསནས

བའདགགངག མསཔདབངསའསཔརར སསཔལངབ

མསདཔའམའབམསརབདགལབགསས བདགརངསངར

འམནསརལག ལཔ ངའངསནས བདགརབངབརའཚལནགནང

བརགསས བངནགངསཔམམཅནདགས བདགརབངབརར

སབགསཔསརའཚལསསཔལ ལཔསཙམསདདརབརགསས

སང ལགསལབབཏབཔལསལཔསགནང དཀའབནགསའཆསཔ

ལམཛའབསའའརཚགསསརགསལབབཏབང བགམརཔར

མསདཔའནཔདཀའབནགསསངབལམསཡནལག

གམཔབཟདཔཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ ངབངངཔངབ དངགསཤར

བྷ ལབཟདཔ ཚངསཔངནདགབ སབཟདཔཕརནར

མཛདཔབའ

བདདནབཤདཔ ཡང སནདམནགངནང གནདལངབབ

དངབཟདཔདང གབལདངནདངགཞནདནད གནདལམསམས

གཞནདནར སབཟདཔབལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

27

རགགཔགགདངབསཔརབསང དན

བསཔབནཔན ཡངནངབམསདཔའམགསནཔའག

ནནངནསབནབརབགགདརབནཔགརཔདང འགན

གལསའངསནཔསར རབསམརརབངབལམསངསལ

མསཔམསཔརསཔསམལགནསཔལདགའབརམརཔར དངཁབཟངཔ

གས སརགན མཔཆགསབར རབངབའལབདངམཔ

དཔལལགནསཔརརཔ ངམའངགསསརགནཔསགསརབང

ཆསནསའངབརརཔལ ངབམསདཔས དདདམསདན

པགནསནའགཔརབདཀའལདགཔརསསགངསཔལ ས

བནའབརདདམབཅསཔསརགངབརསབནའངས ཉམས

དགའབངནཔཚགསསབནཔནགསཚལགནང བསམགཏནདངའག

ནསལལཔགདངབནགསཚལལམཐརསངསངསངབལསས

གསརནངབམསདཔངདགའབགཏམསནསདངབགས

གགའག སདདརབངབརམཐངནསདའགཔསངཆགསཔརར

འའངམནཡངའགཔཐབསབསམསནས དཀའབམསཔརད

པར འརངམའདངནགའདངངམ དངམའལའགའ

གསགསནགབརའརརམསསཔལ ངབམསདཔས བགསཔས

བམསསམགལམབགསཔར བདགལགནདཔདཔའརངན སལགཔ

རསམནནཔབན བདགདགསནབནཡང 6གཏང སགངསཔས

ལཔ བསམཔརའངམལརབཆགསཔའགཔསདཀའབམདདས

བསཔརས དདརབངབངངབཞགཕངདཔལ ང

6 ཡངསཔགབས སཔར མཔན བནསསམགཏནནསསཔདནབངནལམགམཛདནང

གསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

28

བམསདཔའལབདངརབབརརཔས ལཔས ནམངསམམཐང

བནགསརང མདམནསརབབརའག བསརངམལབན

པརས དཀའབགནསཔགབདབསགསཔའངན སཔལ ངབམས

དཔས གངགབདགལགནདཔརབདཔ གཡབནཡངབདགསཡངམ

བཏང བདགསམནམཡངབརས བསབདགདདམབཅསབན

འར སཔསགསགངསཔསདཀའབཅནཡནཏནཡདཔརདསནསང

བནནསངཔགསལགའཚལགཔསཔའངབཤགས དདརབངབ

ལའངབཟདཔརགསལནསརབཏངབརདཔབཟདཔཕརནཡནལག

རགསཔངངཔརསཔརབསང དན

ནདམནཡངབཟདཔལསགཔརབནཔ ཡངའརངབམསདཔའ

མཚནཔགལངངཔནཔ བདགཔངངཔལཔལའརངསབརར

པ ནཔངངཔདཔནགཔམཁསངནཔམདངནཔགཡདཔར

རཔགསསངངཔཚགསདགསབངསཔས གསཔཡངསབཔར

རཔལཎལཔཚངསནསཐསནས གསབའདདཔརར ལ

པ དམསཚལནངརབདའངབདསདངནཔམཚནཔགཡདབག

པལ མསམཔསའརངརངམནམསཔབནའགསཔདངབབ

དངནནརབཐསནས ངངཔཚགསམསངབབརའདད ངངཔལཔལ

ཡངདངཡངགསལབབཏབཔས མསབགམཕདནསརདངདངབལ ནས

མཚབངབརབསཔམསས ངངཔམགགསཡནཏནནམཚགསཔ

ལལཔལསཔས ལཔསགཤརབལསལམཁསཔགབཙལནསབང

བགཔསངངཔབདགཔ ངཔནཔལངངཔགཞནམསདམགགལར

ཕམཔབནགགསགགལབརའརནསསང ངངཔདཔནནཔ

བནབཟངབདགཔ ངནསམགཡསཔརརངགདངལབརཡངམསཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

29

གནསཔན ངངཔབདགཔས བནབཟངསངགའནའགཔརགས ངའ

འརརཔལདསགསརགལཡདསསཔལ བནབཟངས བབན

གདབརལ ཉམསནའདརགལང སསགསགགསགགལ

མསཔཡནཏནསཔལ ནཔའངསནསགསཀསནཏམནསབསཔས

རགགསནལགགམནཔརབབརའགབནམདངའགཔ

མཐངནས ནཔསསཔ འསནཔསན འརའབམལད ང

ཡངངའངསབན མཁའལའརའའམ སཔལ བནབཟངས ད

སའངཔགས ཞགསཔནཔསབང བདགངའཡནཏན

བསདམན སསཔལ ནཔརབཡམཚནརར བངངངང

པགཞནམསའགསནསདཔལདརགཏངསཔར བནབཟངས འ

ངངཔཚགསལབབནཔརདཔངངཔལཔན ལཔཉམསསརཔལ

བདགརངགདངལཡངགཏངབརསསསཔནཔསཐསནསཡམཚནརར

པདང རངགལའངབརབལངངམསཔཡནཏནགནབནང

འཇམཔརབགས མསལབརརནསངངཔལཔབལབཏང

ནསངངཔདཔནབནབཟངངརབདགའནསལའར དསལསསདན

དའརབར ངདངངངཔབདགཔགསལཔ ནརལདང དལམ

བརརཔནརམསབལབརའརསཔབནསཔས ལཔསགས

གགསགསདརབསཔརརནསནཔལརམབངསདངསཔའང

ནཔསརནསསཔལ ནཔས འགགསཅནསདངནཔག

ལགས བདགམསངའཇམངམནཔརརཔདང ལཔལསབལབ

ནགཟ རནརམསསལཔསཐསནསདགའངམཚརརར གརདང

ངབཞགམརདཔདང ནཔལའངནརརནམབརས

ནསངངཔབདགཔསལཔལསབབམབལནསམཐརངངཔགཙབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

30

གསརབབའསསདམཔམསདའརརངདཔབནཔརབནཔ

བཟདཔཡནལག རབནབཟངགནསབནནདགའབནསགངསས

རགམཔངབམསདཔསཔརབསང དན

བལགཔངབསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔའངབ

མསདཔའནསབརརཔན མལཡནཏནནམཚགསཔགསཔ

གསདབཔརརཏ ནསབདགདནཔའགནལཕནགདགསཔར

ངདངལའརལཔ ཕངའརསངསངབལས ལཔསཐསངངང

པནསའངསཔལའདདཔསབབལསགསཔབརརསནས རངདམསཚལ

ནངགནསདབགནསམརབནཔལ ནཔདངམཁསཔམསགདགས

བཟདཔར ངབམསདཔའའའགལཔ མནལསཔརབན ལ

པངབམསདཔའལབགའབསང བརངབརརཔདང འརན

འདཔམསསཔདངམདཔལགལབརརཔམཐངནས ངབམསདཔའ

འབརཆསཔལཔསཐསནས ངའངསནསམཚནསཔས བརངབས

མནཔརའགནནངབརཆདམངལགནདཔདམངལསགསགངསལནས

སང སལརབལགཔདབངགསཔལངནས ངབམས

དཔསདཀའབནགསལཔནཔཔགསཔབསཔནནསལཔ ཕང

རནཔདང ལཔསངབབསགསམནའངསཔབརད པགས

པནཔམཚརབརརནའངནཔདགནཡངམསདཔའནཔལབཟདང

བབསདཔསའམདལནཔའརསངབལསདཔརར རང

བམསདཔསམཔརགཔརའནཔདང ཆདཔརབ དབངགདཔརའདདཔ

བངནཔསགསབཀགནས ལཔའརདངབཅསཔཡངདགཔལམལབདནམ

མཁརངནསདནཔགནསརལགཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

31

རབཔནཔརསཔརབསང དན

གནདདལངབབབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསགངས

དཔལདངནཔསགནཔགགརབགརཔ གབབར

བའཚལབརནངསངབལས ལམརནསསགསརའངསཔདང ར

བསངམཔསགངས ངནརསནནབནའགཔར ངང གདཔ

གཡངཟབཁནངའགཔའསནངརཔརརཔགམཐངནས འསའདད

པརའགསཔསངཆགནསགཡངསརངབརརནའངསགགསཡནལགལགནད

པརམརར འནངནགངརངརགགསབརབསགསནབད

པརགསའདནཔརརཔསམཐངནས གཡངསནངགསནསབ

རནསངནཔདང རནསནནཔསགགདལགཔརའདདནས

ལབངབརབསཔལ བདགདངནཔཆགསཔནསངས དཔནགཟ

ད སའསཉམས ཉམངཡངརབཆགསཔསབནཔགབག

མབ ངའཕངསཔས ལསཕགཔརམརཔར ངབམསདཔའ

བདགལགསདཔནམནསབསཔས དངསབནའགཔམཐངནསལ

བཟངཔདརརང འའབདགལདསས བབསམསནས

རཡངབམསཔརའར སཔསགསགངསནས ནགསཚལལལམ

བནབབསནསནགསནངསང ལསསམཐགམནདནཔས

བཏབགགསནཔརདསངབགསབནའམསཔགས

གཤརའངབལཔསམཐངནསསཔལ བམརབཤདཔསལསསདགསལ

མནཔརདཔབཟདཔཡནལག

རཔགསཤརབྷརསཔརབསང དན

གནདདལབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡང བམནའདསནའག

དནཔཉམསདགའབགནསགསཤརབྷབསདངམགསཔགརཔནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

32

ག ཆགསཔདབངསརབམགསཔརབཞནཔགསགཔལཔག

ངངཔནསའངསཔམཐངནས རལསངལབངབརརབམགས

པགསསབགསསང བཟངཔསངབགསཔལ ལམཀནགཔས

གགཡངསནཔགཡདཔརམངསམས ལཔམཚནཆདངབཅསཔརངབ

གསབདགདནཔསམཐངནས ལངནས ལཔནཔགནདཔརམར

ཏམ གཡངསཟབམའརངབས སལཆགགངབརམརཏམ ད

ནདམསསཔརམརཏམ སཔསགསགངསནསལཔགཡངསནསརབཏན

རངམལགཔལམཡངབནནསནགསཚལའབརཆསཔར ལཔསམལ

ནསའདའཇམཔམསསགགའགསབདདསསཔལ ངབམས

དཔསལམབམསས བསམསབབའངགཞནལགསན གསགས

དངམནཔབབའངགཞན གལབདགདགའབརདབདན དཔའབདས

ནཔནལསཐངས སསགསདམཔསགཏམགསཔརགངསཔབཟདཔ

ཡནལག

རགཔགསརསཔརབསང དན

གབལདངནཔརབནཔསཔརབསན ཡང ནབདགཅགནཔ

འགདནཔགནསནམཚགསཔངཚགསདངནཔརགསཚགས

གཙབ གརབཙམཁདགདངའབ རབའཇམཔ སམདགནམས

པ གསབརརཏ གནའབབསགགརནསདངའབདཔང

བམསདཔསཐསནས ལངགཔསའམབཏན འབལམཡངབན

ནསབཏང ནསས གསསངཕནབཏགསཔལནགཟབར བདགས

བབཀའལསསཔལ ངབམསདཔའལམབརསནས སཔན

གཟབངསངཡནཏནབསདལགདམསཔ ཕནབཏགསཔའསནཔརས

ནམསཅནའགསབདགནངནསངསལའངམརགསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

33

ནསབཏང ལ ལཔ བནམ ལམལ གསརསཔ

དཔདནནཏནབདཔགམཉན གསབཙལབརནཔམསལ

ལབཅའབཙམནཔརབགསཔསཐསནས འགནབབཉམསངབར

བསམས གསསཕན པནཔསཔབད ལཔ ངསངནསསཔ

གསམགགངནགནསཔབདགསའཚལནལབནཔརབབཀའབལ

གསལསསཔལཔསཐསཔདརབདགའབརརནས བཟངཔངལནག

སསནས གསགཤརདམགཚགསནཔསབར ལགནམདའགཐགས

ལམསངསགསརནནས གསབགབསངའགཔལཔལ

བནཔས དརབགསནསབངབལ ངབམསདཔསལམབསཔ

སནས མའབབགཔསརསངདབངསངབལསའའའགསཔ

ངསསཔ ལཔསལངགབས དཕནལནགནདས

འཇལབངནགསནགངསམདའབཀངབལ ངབམསདཔའངན

པསངགངསལཔལགསལབའབསཔརགནདཔརདཔལརཡངཕན

འདགསཔམཚརབརརཔདང མསཅནལངབད གསདབལསགས

དལསམསང བརགདམསཔབཟདཔཡནལག

རབནཔ ལཔརསཔརབསང དན

བཟདཔསགཞནདནདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབམས

དཔའགགངསདཔལདངནཔདམངཔ བདགཔགརཔ ལ

ལཔའརབཅསསངདྷའསརདངཚགསལགནདཔརར

པལངསརངསགགསཐགབནབམསབངསནས དགའགས

པལསལབརདཔལམདཔསནབཔརབལབརརཔམལནའཇམཔ

གལབཞགནསངཟདགཔརརཔལ ལཔཡམཚནངནསཔས ས

བདགརངདགལཔནཔསདགརསསཔལ ཡངལཔས ནཔལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

34

སགསལཔ ར དགརལཔན སསཔལ ངབམསདཔས

དགའསཔགསངནཔནལདང འརའབངསངལལསགསཔབབ

མངཔགངསམཐར སབརནསམཐསསངབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རབདཔབཟདཔརསཔརབསང དན

གནདཔལམཔསཔརབསན ཡངབམནའདསནལམསདང

མངཐསཔདང རབབདངལབདལསཔརདཔདཀའབཅནགར

བམསལསགཏམབཟདཔདངནཔརཕནབཏགསཔསན གལཀ

ངཀལཔབནམམངཔ འརདངབཅསཔདནཔགནསརབསཔདང ལ

པརཉམསདགའངབགབསཔརརཔསགདལགཔལ བནམདགལཔ

མནལབསབབཔརསནས ནགསཚལམསཔལངསདདནའམདང

བལས བཟདཔརབདཀའབནགསན ནངངམགརབངལ

བརམཐངནས བནམདགངགསནསབནབརས ངབམསདཔས

ངམསལགསདངགགསདངསལངསདམསཔཡནཏནལསགསཔངཔ

དལདང བཟདཔ བབནསགསགནངབརམཛདད ནསལཔགདལསསད

པབནམམསགརདངསགམསམལཔལས སནགསཚལནསསཔས

ལཔའདདཔརམལནསལངས དཀའབགནསརན རངངབཟདཔར

བབནམ འརསབརངའགཔམཐངནས གདགསམསརབའགས

ང འརངབནམའརབཞགནསབཔལའསཔདནསསཔ

ལ ངབམསདཔས ངངངབཟདཔརབནསབཟདཔཕནཡནལསགས

རསནའངལཔསཉནཔར དབཟདཔལདགའབངསའསསནས

རལསངབམསདཔཡནལགམསབཅད7སའལབརརཔམཐག

7 གདཔལས ཀངཀལཔསངཡནལགདངངལགགདཔསགངས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

35

མསནདབནའབརབལསགསཔདབགསངནཔངབསའགསངདགས

པས ངངངགསནསགས བཟདཔརགསལབམསལདགསང

མཛདམཐརབཟདཔརབངཔརཐགསཔརའབརམཛདཔབཟདཔཡནལག

རདཔཚངསཔརསཔརབསང དན

སལསཔརམསཔབཟདཔབནཔསཔརབསན ཡངའརབམ

ནའདསབསམགཏནལམསཔརསཔདབམསགནསཚངསཔའགན

བབསཔ ལསའཕགསཔལཔཡནལགནསབ བསགན

ངནཔལབནཔནདང ཡངདགམནཔདལདཔསའགནཕརལདངམ

དསབལགཔརངབརངབམསདཔསགགསནས རངསཚངསཔའག

ནནསའདའབརངའབབལཔལའརབགབལབནཔསགངས

ནཔའརའབངསབཅསཔབནཔལམལབདཔརམཛདཔབཟདཔཡནལག

མཔངཔརསཔ རབསང དན

གཞནདནལརབབཟདཔལབནཔསཔརབསན ཡངནབམན

འདསནགསཚལཉམསདགའངནཔགནསནངངཔནཔགགརབག

རཔ གནགསངརལཔསནསལགསཔམསབསཔདང

མཔདང ངལབསཉམཐགཔམཐངནས མསཔསངངམསལངཔར

གཡད སམསངངལསསཔརསགསཟསངནཔབནབག

ནསསབརབར མསསམཐངབདང མསཔསངབནཔརམཛདཔ

ངཔརནཔརསནས བདགཅགལཕནཔརརངགའདརནསགསཔར

དཔའཤཟབརསཕདསའལམདཔརསཔདང རབགསནལནན

པརབརགསསསསཔདང མསབནཔཁགསརའར ངཔ

འབསམཔགསཔརབདངབདགཅགམསངམདནཔནསཐརབརབར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

36

གམཉནནསམསདཔའནཔ ཤམསངསནསངམདནཔནསཐརབར

མཛདཔགཞནདནལརབབཟདཔཡནལགམཐའམའ

བཔབནའསཕརལནཔབཚནལ གསབཅདངཔསམདརབནཔདང

བདདནབཤདཔའ དངཔ དངགསམ མང

དང བནའསགརམདགདང གསངནདངགསའདབའ སབན

འསཕརནརམཛདཔབའ

གསཔབད དནབཤདཔ ཡང སདལམསབཟདཔབབ སད

ལསབགབནལས གཞནདནནཔཆདང འགཔགབལའག

པའ སབནའསཡནལགབལས

སགགཔབརསཔརབསང དན

སདལསབགཔ བནའསརན ཡངནབམནའདསད

སརབགསཔལཔ གསགལབསཔངབམསདཔརརཔ

སངམངཔཟབལམསཔ སམཅན མ གངསངངབ

ངནཐདབངསཔ ཁངངངམགནགཔནསབབསཔརམཛདཔདང

ནཆདགཞནལགནདཔམནའབགསནསདམཔལམལབདཔརམཛདཔབན

འསཡནལག

སགསཔགསམལབསཔརབསང དན

ལམསལབནཔསཔརབསན ཡངའརབམནའདསངབ

མསདཔའམསཅནལངརངབནཅན དབངཐངབལབལདགའབལཔ

གསགརཔ ལལཔ བཙསསགབརརཔ མནཔས

སཔནཔརབསམསནས བངབརབཙའབཁངཔགསའབའགལསས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

37

པ ནརདངནསབནཔནངའངཔ གགསགདངགདལསངབ

མཔསབངབགདང བསཔསགསས བཙསཔགཡངསས མས

དཔའནཔ བསདནམསམསགདནམསསམགས བབནཔལངསད

དངའབརལངསདཔརརནའང ནམསབལམསཔརསཔརའརབ

གབལལམབཟདཔར ཡབལཔརརབངབརགསལབབཏབནས ལད

དཔལདངའརཔདངའབརབརནསདཀའབནགསནགནསཔརརཔབན

འསཡནལག

སགམཔམརསཔརབསང དན

བཟདཔབབཔབནའསབནཔ ཡངའརངབམསདཔའནགསཚལ

དནཔགན མམགགརཔ ནཔགསངབམས

དཔརངབནསནས ལའགསཔདཔརབཞནཔདང ངམངསཔ འབ

ལམབཀགཔ ལགཔསགབཀབཔལསགསཔབམསཔབརནསགནདཔརསང

ལབདངདགའབདཔརཕནབཏགསཔརདཔགནདནགསམཐངནས

ངབམསདཔབསམཔབགཔར སཔ མདརསབསབ

བ ངདགངངབརའརབལ རསམདབནབསང

བཞན གཔསབལམསསཔལ སགནདནལབཟདཔཡནཏནདང

བཟདཔལབནཔརབནཔརགངས རལཕནཐབསགཔརབནཔས གནད

ནདརབམནསམབསབད གསསསསནསརངབརརཔ

བནའསཡནལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

38

སབཔ ངམརསཔརབསང དན

སདལསབགཔརབཟདཔརབནཔསཔརབསན ཡངའརངབ

མསདཔའནགསཚལགནངམའདབཤགགམཔཚགསདངནཔག

རཔ མསཅནམངཔཡངསབངསནསབབརསས ནསགམས

དཔའནཔནགསངསངབལས ངགགགསབསཉམསའགཔལ

ངསངའངས དསསཔལ ངས སཔཚལགབར གལ

སཔངམསངགབལབསལབསགངདགའབརསང ནསག

ངམཁཟསམདཔསབཚབསགངསཔདང ངཡང གསགཞནཤཟ

ཁདངརམགསགསཔརམཐངབལ ངམརཕནཔལནལམན

བརབསམསནའངགམངབས བདགརམཆགཔརམསསམནས ང

འངསནསམནགསརཔལསངམབཏབཔན ངསངརསགབ

མསརབགཔལ ནགསཚལགགཡདཔས ལབསཐབསསཔསམ

བཟདཔདང མསདཔའནཔ གསདབགཔརངའངསསཔ

མསམག བདགདངནཔའལཕནབཏགསཔང རསརབགཔལ

བདགལམཡདབནརབཟད དམསགགསངདངབརསཔ

དང མབབརཤཡངའགསཔལརའབསབམསགསཔབཟདཔར

དསརབབལཡངབདགདབཟངཔབནཔརརསཔ རབསད

ནམསསཔལ འནའནཔགཡད ཕནབཏགསནའདདན ལན

ཆགསསཕནམབཏགས སངབམསདཔའམསགཞནལཕནབཏགསཔལ

འནའནཔདལསགསགངསཔས དརབམནསགསསསརབ

བགས མདཔརསནསདངབརརཔབནའསཡནལག ན

དངལམསབཟདདངབནའསདནནཔ བགགམདངབརགནསཁངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

39

བཞགཔ སནཔདང ལམས བཟདཔཕརནབཚནབམསཔསམ

དང བནའསབཚནལསབབཅསསརབསསབཔབསདནན

གསཔཞརངགངགམཕརནགསཔརངཔསནཔ

བནའསགམགདང བནབསམགཏན སརབ ཐབས ནལམ བས

སབཚནབཅསསརབསགགང མཐརནཔམཛདཔབགས

བམསཔསསཔརབསབདངགགཔའ ཡངབནའསགམ

དམབན དདཔནགརམདགནདྷདང གསངནགསཔའདདངག ས

དང བསམགཏནལ མབདགནངབདང ནདགས བནན

ནནཔའད སའགནདགའདངབ སདང སརབལ ཚངསན

སདནསན འབསདངལངགདང གནགསསདངགཞནདང

དངགངངབ སདང ཐབསལ ངཅནགསརམདང བནམ

གརམཁནམ ངལདངལ ངནདངབ སདང ནལམལ

ངབསནཔའདདང མགབས ངདདཔནནརབཟང

དང ཤབབསདནམསབས སདང བསལ འདནམནཔཔ ས

པདངངཔ ཆརཀནརཅནདགའདང ནམམཁའདཔལདངབ སདང

སལ འདབཟངངངཏག སངསདངའངང བངད

ལ ངབམསདཔའགསབ སས

མགམཐརནཔམཛདཔབགསལ འཕདངམསགསབམསདང བཟ

དངརལདསའངདང དཀའདངགགསབདའམས ངབསའར

ངནའདས སབདངགགཔབདགདཀ པགམཔརངངསཁང

མཛདཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

40

མགདན

མཁསཔདསཔདནངམལགསང

བ ངལའབསཔནདངལ

བདགངདངའགལསམསཔམས

རགནསམཁསཔདགལབཟདགསལ

རནའགནའརབསད

ལདམ རངབནནརབདགསང

ལབསའགམཁསཔགངདགལ

བནར ཚབསནསཚགསདསམ

འརབདངགགཔ བསདནངངསམཔརབགསཔ མའངསརངའམསལཕནམསས བལརབགསཔདབནལབའ

དའ སམལ

བནདབ

༡༽ འཕགསཔགད པ སངསསབམནའདས

༢༽ གསབདདཔགབསམའང སལདབདབངཔ

ལ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔ

༣༽ སརབསབསདན ཀ པརངང

༤༽ ལསདནནམཐར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

41

དངགལགསགསབདདད པནབཟང

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

འརདངགལགསམ

ཐརམདརབསདམཚནཙམགབད

ཡདའཡང སགསརངརངས

ས མམཐརའངསས

ཤབཏགསདདཔནམཤ

ཡདང བནཔབདགཔསངསས

དངབསབམམཐར

བབདགདཔརརཡདཔལས

གཔཔསམཛདམདདཔ

བདགསཔན བསདནམསནཔ

གགསགཔའརདནཔས

རམནའལབདག

བཞགགསཙམགབདཡདཔན

ཐམསཅདམནཔལགགའཚལལ འཡངཐགམརམཚནམངས

ལརཡངཝན མམབདཔནམཁསཔགསལཔགགསཅནངཔ

དལཁབནངམཁསཔནགསཅནཡདཔན ངདངགགཁརདཔབ

བསགགནངབནརཝད ལཔསནཔམཁསཔགཡདག མ

བདཔནསགངསདབམ དཔབབགརབཀའགནངམད ལནལདར

མགནསནརཡདའ འབབརབཏང དཔབའབདཝད ལ

པསམབདཔནམནཔནམལས འདདཔབདའབད མགནསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

42

འལབའབདདགགཔབརགངདབམ མབདཔནསགདགང

གརའབདཝད གནསནས བན འཐད ནརབནར

དགགཔབད མབདཔནལནགངཡངདཔརསག ལསལཔསལན

དཔཕམཕམཔནར གནསནགསདས ལགསངནལདང

ཚནཔཡདའགནསནའབངསའབདནག གནསན ད

ངསརསག ལམམརམམསགདངཡནཏནདཔལར

འཛམསགསག སཔབསགགསདམཚནདནམཚགསཔ

མདངའབགསག མ གཏགསསམ གཏབམཡདཔལས

མ ངཡངརབཏགསག དངདངསགསདཔབད

ལཝལས ཨཔགནསནསདངསདདདལསཡངཕམཔན ལལས

ངདཔབསལབསམགཡངའགའངརཚགསགཏམབཏངག

གསལསམརལརཡང ལདསཡནཏནདགའཝལས ལདས

ད ལཔགགསཅནངཔམབམ དལཁབནངམཁསཔཡདཔ

ནདབསགཝད ངནལདམགནསནཡདརའབད

བས རལས ངལསགནསནལནསཔལསའདདཔབད ངསདགག

བཞགའབདརགནསནསགདགསངགརའབདཝད རལས

ནརབན འཐདརདགགཔབད གནསནལནབདཔལས ལཔ

སལནདཔཕམཕམཔནར ལགསངནལད གནསནལསལགན

རལནག གནསནནལདལསའཐནའཝད རལསདརངན

རངད ངམནཔནམལས ལགའནརབད གནསནསའབདབ

ན དཀདརངདང དཀངགནངརབདག གནསནསམ

རལདགའཚརའབདགནའམནརབནག རལདང

གསདཔབད རལལསངག ལལསགགསདཔམཐའམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

43

གང ཟགའརཡདཔད ངརགསདཔགརངབངརངལདནམལས

འགའབདནནརབགངདདཔད མགགསའརབདཔམཐའམཔ

གངཟགམནམསག

ལསསའའངསམད མཚནབཟངདངདདབནཔའངས རལསཕ

ངབཏགསབགཔད ཨཔངརལནམལས ལསངསལར

བཏགསག རལས སཔསཕགསལསའསལརབཏགས

ག ངསམངལསའསབཏགསར མངནམལསར

བཏགསག གཞནམཚནངཔརདབངསགཔགནསམསཔང

གདགངགནམདསདམཁསཔགརག ཨཔརལམ

གསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའགནམསརམན ར

བམབཡདབདཔནའབདབསགནངག

གལ ངརངཐགཅནམམནནའདནའནདཔརའགན

ཡདཚདགསལབབཏབཔལས པངནསསའངསག འནགནསཚང

འརབ སབཟངཔ འགསཔ ནམམཁའའརའབརམཐངམལས

གསམཚནབཟངཔནམསརམསདགའ གནསཚངབསམངར

གམདངགཙངབན ཕངཐགཁརདལནཐང ཅནདངནཔནཆ

བཏགས བདགའནམའབདབམཐའམར མཚནབཟངཔ དདནཔ

བམགའངསག སམཐགཕངཔརནམད ཕངཔརབཏབདབམཚར

མཚནཡངཔངནསསརབཏགསག ལལསགསནམལསགལར

བཏགསཔནམས གཞནའགཔགནསམསཔཕརལསངམཁསཔནཔར

ར ཨཔའནམགསངགབབདཔད ཨཔསངལསངའག

ནམསརམན རབམབཡད བདཔནའབདབསགནངག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

44

ནམགམརལལབགདང འནཔངནསསབ

གངརགནངཁམསསངསའཝདདག ལབགསགསངག

ར མམའཝད པངནསསབགངམངམཉནའག པང

ནསསབགསལབགདཆབབདཔནག གསངག

རཉམསགམསརནབདཔད ལབགསངབཅསབདཔནམ

སཔན མདངབསགན འགནནངཡངསགསཔམ

རལན ངབཅསམཁསཔནཔངསནགནངམནརབག པངནས

སབགལབགསདཆབགསངགགལསབ བདཔན

གནམརའཝད ངབཅསབདཔནམསའམདངབམསཔན ང

བཅསབདཔནམཁསཔནཔམའནཔངནསསན ངབཅསགསང

གངལསབརབག ལསམབགཚནགསརངསས བ

དཔནའབདསརལགའཝད བདཔནསགནསལགསརཔངདབམམཐང

འཝད ངབཅསསགསངགངའབདརའངཆབསངཔའབདརཝ

མས ངབཅསསངཔའབདའངའབདརཝམས ཚམཆགསརགསཁ

གསསརངསས བདཔནཝད བདཔནལདངཔངནསསགསཀགག

སགགབའདདཔམསག ནང ལསཕམགསཔངནསས

བབརའགནངབཝད ཡབསདལསཔངནསསགཔམཁསཔནན

ནབབརའདརམགནངབས པངནསསཡངཡབགནངབཝད དལས

གཔནན ནའདརའདགནངབདཔར སསངག

ནམགལཔབདངདའངརགསམདཔསན མནལཔ

གགསཅནངཔམམཔརསམསདབཏངག མའནསདཡབ

བསངནཔན སབསཔངནསསནཔའབད བསབངད

མནཔངནསསསནབབརབཏངག པངནསསཡབསགངསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

45

མནབགསསགདནབབངའང ལཔ གདན ནཔ གདན ལབ

གདན མགགདན རབལསལཔ གདནཡརབཞགདརངནཔ གདན

དརབབཏངག འབམལཡངཡབས གདནབཡདསལསལཔ

གདནདངནཔ གདནཡརབཞག མརམགཐབཔགདནམཅཆསགདང

ལབགབཞགདརངལབགདནདརབབཏངག ངགསཀརངས

ས ཡབབཀའརདག སཚདརནམད དང ནཆ ཞབསའ

བགས དམགའབབངཔངནསསསལབབདག

དསབཝདདངཞབས ནཆགསཤམའགགརཝད ལསག

སམཐངདངམགསགསཤམམཐངདའངརབད པངནསས

ས ལནམསནངདམམཐངབབནངདགམམཐངརབད

ལས གསབསཔདང འརའརབཞདགདའག འབབ

འསཔལ མཁསཔགབགདད རགངམད དལནནམ ར

བལནའགནསསབནརགངསག འབམལས

ཡངཔངནསསབདངལནགའཐདཔའབདབམཐའམ པངནསསགས

བཅདཔའགངསག ནམསཐམསཅདརན གརམསཐམསཅདམཐ

མཚམསཔ མསཐམསཅདལཔ གགསནགདནན རགངམ

ད དཔངནསསནནམརའཝད འགནནངབནརགངསག

ལསཔངནསསགསཔངབཅསམངསརབངརབད ང

མགསཔརངནཔ སའནངཔཐགབཞནའགསའབདརནམད

གའབད ནགསཚལནངདཀའབདཔརའརབག གསཔམནསམད

པརརབངབམགནརལམའབདབལས པངནསསསཕམགསས

འཐནའངརགངསག ལསཔངནསསཡབམལསགནངབངགནངབམ

གནང ཡབམགསདངནང ལསརནམཉམགཞནདངབཅས མ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

46

པརརབམངབརབགསདསཔརགསལབབཏབང ཟསབཅདབགསཔལས

མརངདངནམཉམསཡབམགསག གཞནཔངནསས

ཟསབཅདནམཐངའངནམས འབརངརབངབགནགསནཔཡདཔ

ལས ནམའབདངའདགསཔའང བཏངགནངརགསལབབཏབབཏངག

ལསལའབདསརནམད ལབམབདངབཅསདནཔགགསང

གའདནགསག ལསཔངནསསལངབཅསགསརབངབརའ

ཤགརགངམད ངཕམགསགནངབལགཐནའང དདཔངསགགས

དརཝད དཕམགསསགནངབམབཔནརཝད གནངབམལས

རངཐབཚར དསལགབཅརནགསའཐནའངརསངག ཕམགསས

ཡང ལདརངརབངའདདཔཡདཔན རབངངབབརགནངབ

ལལགའངམད པངནསསཧལས ངཕམསགནངབམལབརདཀའཝམ

བཅད དཕམསའཇམཏངཏའབདགནངབབག གནནར

གངམད དརངནམངསཔའངབབནཔ འངབམལབ གགསངམཔ

ཡདཔལསན ངའངབབནཔ འངབབསངབལསབནནརགངས

ག

ལསངགསརབངབརནཔའངགསདའབདསརསང ནཔད

སག བམགདམསངགགགནངམ ཚངསདའསགཐབར

འབབདཔད ངའནབག ལསའསདབད ནཔའལག

ཅནགལསཐརཔཐམསཅདམནཔཐབཔརསག ངགསནཔའ

བཞགམཔབན གནགསན འདདམ ཡངདགལབ

ཅན ཕམབཅན ཀནགཅན གནགརགརལཔ ཁབ

ཡདསརམསའངབམབནའབདཝད ལགཅནཙངཙངནམསག

མགརངགསཅནགནསཡངདགལབཅན རའབདསརདབདཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

47

མཇལརབད བམསདབདཔནའ ནངཡངདགའག(ངའན)

མཡད ལསབངསམདམཇལགརབག ནངཡངདགའགར

ཙམསནཔགཞནལསབཟངབནཔརས ཡངནཔགཞནའདབམ

བའབདཝད བནཔདངའབསབ བདངའབདཔའཕངན

རབཔལསལསརབངསཉནདག མཁསཔདབངཔལདངཔངནས

སཡངནཔཡངདགལབཅནསརབངགརབདགསགརང

བསངམལས ཡངདགལབཅནདབརཐབག

ནམགའབདཝད བདཔནཡངདགལབཅན ནའབལཡདང ངས

བཞདགདཤརཝད ལསབདཔནདནདགདཔརབཞདགདཤར དསག

ལསབནབཞདགདཤརཝནནརསཔབས གརངནངལཔགརབདག

རགགསརངའབདབནངབནམམངས མསཅན

འདདཔདང འདདཔག འདདཔགནསལསབན དནདགབལང

བ གདམཤརརབད ལསནམ ཝནམ མནམནནར

ས རསབཞགག ལས ལདངཔངནསསགསསབདཔན ང

བཅསགསབདཔནལས རབངརངབདཐབདནན བདཔན

སབདཐབཡདཔན ངབཅསགསགནངརཝད བདཔནསངརངཡང

བདམཐབ གསང༡༥ པབསནམམཁའལསཕརརའཝད ད

བམའབདབན མགམགཞནའངསཕངབགསནའརལ

རབལཔ རབངནབནགགསཔདབམཡངདགཔརགསཔསངས

སའརའངརབལས དགསབནཔལརབངཚངསཔམངས

པརདན ངནལསའདསཔབདའཐབརངབནགགསསངག

ལལསགརངལསམརལཔགརའརགགདག ལ

སགརངགནསལཡདཔནབགནངརཝད སདསབསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

48

གནསལམཤསརལཔགརབདགགཤགསགས བནམནངམངསགས

སཚད བ མནམབདཔནསབདངགགསབམས

ལདངཔངནསསགསསབདཔནམནསཡདཔལསབདཐབཡདཔན

པས ནངརངབཅསགས མནམའངནམསརམནག དལས

ཕར ངབཅསགསས བདམགསཐབང གགཤསབབཤའབདཔ

ནརདམབཅའབཞགག སངསསབམནའདསལཔ འདམཚལཀ

ལནཏཀགནསནངབགསཡདཔནཔས

ལདངཔངནསསགསའརསབབབཅས ལཔ ཁབའངམད ལ

པ ཁབ ཟངངདདཔརམམཡདཔལས ངགསལཔ ཁབ

ངརའ ཨགདངམའབམམཡདའ གཞནཁལས དམགའངམན

ན ཡངནདངདངམདགསཅནབགསཡདཔལསནན རནམམཁ

རམ བགངདདབཝད དམགའགསཔདཔརས ནངསཔཔཧ

སགལངདལཝཐལགམབདངརནངའཝད ཨགའབདབན ང

གསའཝད ངབདའ བའམགམངཔའངམནང བསགགཡང

ངབདའམའངསཔས བམནའདསཐམསཅདམནཔནམལས ངགསའལ

བསའབབཔརགགས ཡངསངསསསནཔརཉནཐསསའལདཔད

ཡངདལམསའལདཔལས དངནསཧལསཔངའལབད

ལམཡདདངནཔལབཀའགནང ལངརནངབསདམསནག

ལདངནཔལཐགངཔལསནཔརམཐངལགསཁརདཔད ད

ལམལབམཚརབབམབདག དནཔག གལསརབ

ངམ སགབམདགའཝརསཔལན ལསངནཔ

སངསསབམནའདསན སངསསལསརབང སངསསས

དགའཝནརབག ལས དངདསསངསསསནགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

49

ལས སམསགངདགལསངབདང དངའགགངན

པ བནགགསཔགསསབཀའབལ དགངསཔལཅནདང

(སམསཐམསཅདལསང བནགགསཔསགངས ལའགཔགང

ནཔ དངནཔསའདགངས དྷ བྷགཏབད

ཡརདྷམམཎཿ) རནའལངཔ དནས བནཔབ

གངསཔཙམས ལསབནཔམཐངག ལམསདདསསགག

ངགསབཅདའགངསག བཔམསསའན བལམངབག

ག ནཆདམམཐངམཐསཔ ནསངནའདསཔན འཕངལས

གས བམནའདསདགབགསཡད རཝད ལས བམན

འདསའདམཚལཀལནཏཀབགསཡདརགངས ལསལསཔངནས

སདངདཔད པངནསསསགསཔདསབདཐབནནམ དཞལརས

མདངསབབན བམམཐངམསརཝད འབནངསདངནཔལ

ལསབབནགགསཔཡངདགཔརགསཔསངསསབདཐབ དརངཉན

རམནངབནབམདགརཝདཚརགགམབ དངཚརགག

གངགནངརཚརགསགངསམད པངནསསཡངབནཔམཐངག

ལས ལདངཔངནསསགས ཀལནཏཀཚལ སངསསམཇལབར

འཝད སངསསབགསསལགསཁག དངནཔལངབམནང

མཡལབགསཡདཔམཇལག པངནསསསལ གམསངསསདང

དངནཔལགསགའཚལརཝད ལསམབདའདངཔ

གནངའཚལརལགའཚལཝད སངསསསབམགངསག

ནནམཡངནགཞནཡངང གངལསསདམསབཤདཔ ལཐགམརག

མགཙངམསབནན རགངསག ལས ངགསསསངསས

བམནའདསཞབསགའཚལ མནད ངགསརབངགནངར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

50

གསལབབཏབ སངསསསརཤག ཚངསཔམངསཔརདགརགངས

པཙམས ངགསམཏདདངཁརངབནསཆད སསམགམ

གསལངགམམདངངབདརངབངབནཔརགས ལཤའ

འཝབམཡངཡརསངག བནཔརགསགསབམ རཤགབནགས

རསངསསཞལབགསཔབསནངམན ངགསབམསབ

བཡདཔལསབམསབཔཡངརབངག ལས ལལམབན

པརགསཞགབལངམད སངསསངབལཡབགཡབབགསག

འཡནཆད དངགལགསམགབངངགསའངསརབསན

ན

ལསབང སངསསགངསགངསནང མགབངགསཡདཔལས

མཐརཧཅངགཡདབཤདཔཁགནང ངབདཙམམཚནདནབད

པན མཉནཡདམབདགམནདཟསནསསངསསབམནའདསལཔ

ཁབལསམཉནཡདནགནངརཞལསབསག མནདཟསནས

སངསསབགསགའབདདན ལམནཔདངགགཡངགནངར

སངསསསམནདཟསནགགཁརམཉནཡདབཏངག ལམ

བདའའནམདདམསཚལ ནགསཚལ ནདགའརབསགསཤམཐངམན

དཟསནས གའགརམསསཔབས གས

གགཡངམའབབཔར མགལདཚལམཐངམད འགསཤམའག སངས

སགསདསནཔསརགངསག ལལདར ལཔགསལལ

ནམདན དམསཚལནམལསངལདཚལརབནཔས

ལསམནདཟསནས ལལདདཚལའབཙངགནངརཚརགམར

བང བཙངམབབཔརམཐའནམག ལལདསདརངགརསད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

51

མསཚལབའབདབམངབཙངརབད མནདཟསནས གའ

བད དདདམསཚལངབཚར གརམདམསཚལབམ

ནརབད ལལདསངསབཙངརཁམག མསདཔནའབད

སརདཔད ལནབཔས མསདཔནལ འནདནང གརམ

དམསཚལབམས གརལལདསནདཔདང དམསཚལ

མནདཟསནསནདཔབཟག ལསདཚལགརབམད དཚལད

ཀལསམབཔབས ལསདཚལངརངལགན གརདརངལགན

རཝད མནདཟསནསདཚལསངསསའརབཅསབགསདནན

རནནཏནབད ལས སངསསདནའསངམགབཏང

དཀའཝདཔན ངསགའབདསངསསམལཝནནརམནབསམགས

ཤམའབདབཏང གརབམནདཟསནས ནདགའརབབངས

དང གརསམབནང ལསཁངབངསལའབདཐགབཅདག

གསགརཔསམབདགམནདཟསན ངབཅསལཔ ཁབའ

སངསསའརབཅསདནལསདང མཉནཡདངབཅསགརཔབབཝ

ན དརངནདགའརབབགདརབང མནདཟསནསདག

བབཤའབང ངརངནརངརངབདགདབངམགཏགས དསབདཔད

ར ནདགའརབབགསག གསགརཔསལཔགསལལ

ངབཅསདངསངསསབམམཉམདཔབ གལདངལནགག

ལགབག ཕམསངནབགབགརདབམ ལཔསབཀའགནངམད

སབཞགབནལལསདརསབཏབག གསཔསབཞགབནར

འགའའངནམས ཡངནབགཞནགའཚལནམསརམནག

བཞགབནལངམདདཔབསསངསནངངབཤམསབགས

གསཔནསགགསབགསཔད གསཔནགདམརརས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

52

ངསཧརགགལ སཆརངགཔཕབབལསབག ག

དམརསཔངལསངནལནསཔདངངབལགབཏང

ལམཏགབནའབདགལནམམཁའངཤལབཟའ རལངསལ

བཏངམདསརལངསརབཏབརལངསགསཔརངཆབབཟའབར

འཝད ཐབསདཔརགསཔརངཆབབསཐརགསག

ལསགསཔས བམརསཉནབནཔམཐངག ཡངན

དགའརབབགཔབས གསཔགཞནསམནདཟསན ངབཅསཆ

བགགལགཁངབགལསའབདར ལསནམབམབཟ ཚརགག

གཞནདགཡངདསར རངངམགཁམསསངསབགསསརའངས ཐག

པསལགབམས གསདདཔའབཅམད ལསསབལསདབསཔ

ལགཔགསམཁར གསཐགའབགའངགསཔའཐགའཐགབངམ

ལས ལགབཤགསཔལབམརབནཔམཐངག

ལསནདགའརབབཚརནམལས སངསསའརབཅསནངསལཝད

མནདཟསནསཡནལབབམཚནརམམབམས གཙང

བངསམདབབསམབབཔས འམནདཟསནཚམཝད སངསསས

སགསའདརངཝམནང འདསཔསངསསཡངདམསཚལབཟ

ལཝལས འཐནམབབན གསགཞནའརབངསཔནའཐནའངར

གངསདབམའབདཝདའཐནག ཡངའདསཔསངསསམགགས གག

གཏརཅན ཐམསཅདབ འརབའག གརབ འངངབནབརལ

ལཝནཔས ཡནགརངལང སངསསསའབབམཛདདཡདཔལས

མནདཟསནནདགའརབསགཙསཔབནབརལ ཡནབམཛད

འབདཝད ལལདམསནདགའརབཆཤསགནབདགངཡང

ནམལས ནབདགངའཐནམད མངངའཐནཔནདགའམསརམན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

53

ག སངསསསམན ཡནབགནངམད དངདགནདགའརབའ

ལལདཚལ མནདཟསནནདགའརབནནརགངསམད ལ

ལདགནམདསདསངསསདདཔསག དམསཚལའངལ

ལདཚལམནདཟསནནདགའརབར ངགསཀམཚནཡདའ

ལསབནནཔས

གལསམཛདཔདགགབདན རངམལསའདསངགསའདར

ཅནངསཡདང རངསམནསསམམཐངམལས སངསསཝ

ད ངགསའདརཅནསགརགངས ལསཐརཔལམབདདན

སངསསདངགལགསམ སབཤདདངཡནངའབདབརའནག

ལའནམགཏགསཐབསདཔལས སངསསསགལདལ

ཐགལས ངལཐགལསའནརགངམད སངསསབམནངལས

ལཅནམག གལརབནམལས གལས ངལཐགལས

འནརའནམད ཞགབནའརསངག ཡངངགམངནཔ

འགནཁམསདསབཞགགགབགས དངངགམགཞན

དསཞགབགསནམད ཞགབནའརབས ངགསའདརཅན

ངཁམསཡདཔམས སངསསདངགལགསངཁམསདཔད མ

མསགནགས གལབརཤགརམསདགའགསའངམ

ད གཞནསམཐངམའལནངལདང ནཚདསཔནམལས ག

ནནརམནསངསསལསགངསབནཔབདག མ

ལསབསདམསབསཡནབགངས སགངསམལསམཡངབནཔམཐངག

ལསལགའནམདསངསསསགལ དངབཅསགསལདཚལལགད

མམནགརགངམད ལགདམནརག ལགཔདངབཅསགསགའལ

སལགརཝད སངསསའལཐགལསལགརག ནཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

54

དརལདཚལབདཔམསཁརནརནམགལདཚལདག

ལསགལསངསསསའལབམཚརཝད སངསསས འལ

འང དམགསའལབནརགངསག རདངགལ

གསམཐརམདརབསདམཚནཙམགདདཔནབདཔའཡངདབར

རག སམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

55

གསམགཞགགསརདགའནསབབགས

བདཔནབསམགཏན གསརབ

འཇམདཔལགཞནརརཔལམབསརབགགསསཔསགའཚལལ

ཚདམལམནསཐམསཅདམནརཔ

ཚདམརརཔནཔདདང

ཚདམལམནསསནའཆདམཁསཔ

གསངཡབསམསསངརག

སསབདཏགའཐརབནབཏང

ནས འརགམགཞགགཤམགསལས

བཅདབནནསབགསམདར

བསའཆདཔར ཡངདངཔསད

མཚནད གསཔགདབལས

གཔདངགད གམཔམནམདངས

དཔགགསདབ བཔཚདམདངཚད

ནགསདབ པགབནདབ གཔསལམགཞགདང

བནཔམགདནབཅསན

དངཔསད མཚནད

ལདངགཔསཔགམདནགགནཔསཐགམརསཔསཔགངའག

ནནསདས ཡངམཚནདདབངསན གསལངགཔསཔམཚན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

56

དན འགསལསཔརངབམཔ ཅདསརགགསཅནདསཔ

ནཔརལརངསངགསལབགལདང གཔསཔལགགསལ

སགསཔཉམསངབདལསཅནགལན

གདབ

ལདནགཔདངགདགསདབདང མནམདངསདཔགགསད

བ ཚདམདངཚདམནཔགསདབསགསདབའནཚགསཡད

གཔདངགདགསདབ

གཔ ལརངབནམནམམམཐངབརལདངའབདནམཔ

ཙམགཤརབལགཔསབན དརནམའནགཔན ཡང

མའནགཔསམཔམནམམམཐངནཡང མཔམཔཙམགལ

དཔདང གཞནཡངབགསལབནནསལབཡདཔརགསཔ

མནམམམཐངཡངམཔལཤརབདང ཕམདངདགའརགསནཔནས

ལསགསཔལམནམམམཐངཡངདངམཔལཤརབདགཐམསཅདལ

གཔསབན

གད

ལམཔམལརཤརབནསལལའགཔསཔལགདས

བདང ལངགཞནམནམསངབན དརནམནམཔའནཔ

གསའ

མནམདངསདཔགགསདབ

མནམ མགདཔནསལརངབནམནམམཐངབལམན

མསབན བསའམཐངསཔའལགསམཐངབཙམགལན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

57

པར བསཐསཔ སཚརབ སངབ སསགཔ དསསཔཆཚངལ

མནམམཐངསདས

མནམལའལདངམའལབནསདན མནམཡངདགདང མནམ

རངགས གཔདངལངམའལབགཔམནམཡངདགམཚནད

དརནམའནགས གཔདངལཡངནལནནསའལབགཔ

བསའམནམརངམཚནད དརན ངདཀརཔལརཔརམཐངབདང

གལརམཐངབ

ཡངམནམལབདགནནསདན དབངཔ མནམ དམནམ

རངགམནམ ལའརམནམདངབཅསབཡད

བསའརམནམནརཔནགམམགཞགམདརབསཙམགས

དསཔསབར མནམདགལརངནམངམནཔདསཔས

དརནགམསདཔལནམངམནཔགདབངཔནཔསགདབང

ལབདགན སབནལ གདབངལགགསལདགསནས

བདང མསགངནཡངརངགསའམདསཔསའགསའམ

ལམཐགནསབན ནགམཔདགཚངནམནམངམཚངནབ

ན

སནམསགསའམསསངབདགནགལསགསཔདབངཔགགས

ཅནཔདང དགསནགགསསགསལབནནསསཔམནམདགལདབངཔ

མནམསབནལ དབངཔ མནམདགསནཡངམསལསསབན

པགངཡངའགསཔས སདམནམསཔནགནསསསའན

སཔརའརབན སཔརངསརངདགཔའམ ཡངན སཔརངགསལབ

ཆགངནཔལརངགསབན ནསབནབགནསགསདངབདགདཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

58

དནསགསབམགསརཔམསལངའནལབནནསཡངནསཡངམས

པན ནམགདགདནམནམམཐངབལལའརམནམསབན

དགམཚནདདབངསན ༡༽ བདགནདབངཔགགསཅནཔགདབངཔ

སགསཔལབནནསསཔགཔདངལབགཔདབངམནམཚནད དར

ནགགསའནག ས དནགགསའནདབངསནསགའནཔདབང

སབར ༢༽ ནམངམནཔབདགནདདབངལབནནསསཔགཔདང

ལབགཔདམནམཚནད དརགགསའནག སསསཔ

གགསའནདས དནགགསའནད མནནསགའནཔདམན

བར ༣༽ གཔདངལངསཔརངསརངདངབཆརངགམནམ

མཚནད དརནགགསའནགསརངསརངདངབ ༤༽ བདགན

ངའནལབནནསསཔབནཔགནསགསམནམགསཔས

ལའརམནམམཚནད དརནགབལབནཔགནསགསམནམ

མཐངབའཕགསལམ དནམཐངལམ མལམ བཔལམདངགམམ

བསའར གཔདངལངམའལབགཔམནམམཚནདམཁསཔཕལམ

སའདདཔས ངམསགསལགགགསངབདབངསདང གངས

རཔརངབལསགསཔདབངཔ དགམནམནཔརའདདམད དགམན

མནཔརབནདཔསནམནམདངམནམཚདམལའབདཔར

དས སནངམཚནདདགརམནམཙམམཚནདབཞགཔནལ

མནམཚདམམཚནདདསན ངདགལམའལབསཔགགགར

ནའསཔན དརནབདགན དབངཔགགསཅནཔལབནནསསཔགཔདང

ལངམའལབགཔདབངམནཚདམམཚནདདང བདགནདདབངལ

བནནསསཔགཔདངལངམའལབགཔདམནཚདམམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

59

འནངརངགདངལའརམནམལརངདཔསམཚནདགགསའགཔ

ནན

སདཔག

ལརངབནམནམམམཐངནཡང གསདངམཚནགངཡངངབགལ

བནནསལཚདདཔགདཔགལསདཔགརབན ལཡངསདཔགཡང

དགདངརངགསཡད ཡངལགམཚངབགསལབནནསསཔརང

གཞལགསཔསདཔགཡངདགན དརན བཡདཔགསལབནནས

ཐགངལལཡདཔརགསཔ ལགམམཚངབདརནཐབཚངནཔ

མཚནདང ཡངནངསཔལབདབརའལནས བའགམཔགསལ

བནནསཡདཔརཚདདཔགདན མཚནརངནཔས ལབནནསསཔ

སདཔགཡངསདཔགརངསབན

ཚདམདངཚདམམནཔགསདབ

ཚདམ རངལགངནཔདནརའལདཔརགསཔ ལཚདམསབ

ན ཡངམའལལས ཚདམབདཅནསཔ སདང མསདནགསལ

དང སཁགགསགངསཡད དངཔ དན ཚདམགངན རངལལ

བབདཔཅནསཔའ སཔདནདང གསཔདན རམསཔ དན

གསལབརདཔའངཚདམནན སཔདནན ཚདམདདདདབངསན

ཎ བསའར སཔདངཔདང གསཔ རབསགསལའགཔདང ཎ

དནའཇལབདང གསཔསགསལའགཔསདངཔརགསཔདང གསཔརགསཔ

གསལསའརགསཔརགསཔལདས སནརངབསསལལབབ

གཔཚད མམཚནདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

60

ཡངརངབསསཔགས ཚདམབསསངསཔསསསགསཚདམན

པརབཀགནས ཚདམནནགཞལལཚདམགཞནསཔལབནནསནཔར

རངབསསགསདསཔརབནཔདང བབསཔགས བགསང

སཔདང རངགསལབནཔསདཔགམསཚདམནཔརབཀགནས

ཚདམནནརངལལབབགདསསབན གཔསཔགསདབངཔ

ཚདམནཔརབཀགནས ཚདམནན འམགཔནཔགདསསབནཔན

ལདན མནམཚདམདངསདཔགཚདམགས གསརངསན

ཏ

ཚདམམནཔའམཚདན ཚདམབདཅནསཔ སཔགགསན

པས རངལལབབཅནསཔཚདམམནཔམཚནད ལདན མ

གས ལགག ཚམབཅསགམ

མགསཔམཚནད ལནཔདངམནཔགངའངམགསཔ ལགག

མཚནད ལལལགཔརགསཔ ལདནགཔལགགསདངགདལག

གསགས མགནསལགཔརགསཔ དརན ཐགངནསབབ

ཐགཔབལལནནམཔལགགདང གདལགགསགགགས

ངབདབངསའ

ཚམམཚནད ལལམཐའགསདགསཔ ལདན ཆམཉམཔ

ཚམ དནའརཚམ དནའརཚམབཅསགམ མཚནགམཔབན

ངསནསཁལབཕསདཔགལམཚནན ༡༽ འངནནམ

མཔདང ༢༽ ཕལརནསདམཔདང ༣༽ ཕལརནམདམཔ

འ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

61

སནའགའགས དབལ ཡངདགཔསཔདང མགས ལགག

ཚམབཅསབརབཞགཔཡངདནལམནམཚདམདངསདཔགཚདམགསགག

བསནསཡངདགཔསཔསགགབངསཔཙམནཔསངསཔདངད

པརདད

ཡངདནཔགསརན དབལ མནམ སདཔག དདད ང

ལམསཔ བཅདས ལགས ཚམབཅསབནའདདཔན འདགདནལ

མནསགསདངཚམབཅསདནངསཔདགདངདཔརདལ གཞནམས

མབནབལ

དདདམཚནད མཚནགངལཡངམབནཔརརངལབནཔམཐའགག

སཔ དརནལསའསཡདཔམཚནམདངལསའསཡདམཔ

མགངསགཏགསཔན

ངལམསཔམཚནད རངལརངམཚནགསལབརངཡངསསདས

པ དརནདསགགསམསཔལགཔརཆགསསའནཉནས

འམནམངསགཏགསན

བཅདསམཚནད གསནགསཔཚདནགཔ དརནམནམཚད

མདགགསཔདང སདཔགདགགསཔ འགསནགསཔས

པདནརགསནཔགསགསཔལརབརཚདམམསཔལབན

ནསསཔམསགསནགསནགསཔསབནལ འལགཔདངགད

གསཀཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

62

ལགསམཚནད རངའནངསལའལབགཔ དརནགག

གསངབདབངསདང གཔརའནཔགཔ འལའངགཔདངག

དགསཀཡདཔནན

ལམགཞག

སཔསལསམསཉམསངབ ངལའབལབནནསལ

མགཞགཡངའབཚགསཡད སནསལམགཞགདང སད

གསཕནནགགསགགལསཔནང ལམགཞགསནག

བལཡངཕནཔརའརབས ལམགཞགམདརབས གན

ཡངསསཐམསཅདདངསཔལནལ ལངམངསས

གཞལ གབསཔཐམསཅདདནགགན ངརབཏགསདསཔམཚན

ཡང སསཔརབལནཔསས སགཞལབརབལནཔསགཞལ

རངབ ནསནགབཔསགབསབན

ལལཚདམསགསལདབངསན མནརདངགརགས ལརང

སནསསནརངམཚནདངམཚནགས

མནརདངགར

མཚནསགསལབནདསཔརམནམཚདམསགསསཔལ མནར

དནན དརན མནམངབགགསརག མནམགས

སཔརགསདངམཚནལབནནསགསདསཔལ གརདནན

དརན གཔདང ཐགངནལའ

རངམཚནདངམཚན

ལཚདམགསདང མནཔགསརངམཚནམཚནདངའབགས ཚད

མགསརན ལརངསནསབཔནཔརགཔསབཏགསཔཙམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

63

མཚནདནན དརན འསམསནམམཁའ གཔསབཏགསཔཙམན

པརལསནསབཔས རངམཚནདནན དརན གགསལསགསཔ

མནཔགསརན དངགགསལམཚནདངརངམཚནསབན དར

ན གཔ གབལབ ངཔ བདགདམསམཚནདང མནནཡདཔས

གགསལསགསཔརངམཚནསབན ཡངསགཔལཡངམཔ

མཚན མནནཡདཔགརམརངམཚནནཔརབདཔསདཔརཡདད

ལབ

སལདགསགཞལབརངསཉམསངལནསདན ལ

ལངལ གངལ ནལ འགལབཅསམཔབཡདཔལས

དངཔངལ

ལངབའམསམཐངབལལངལསབན ལམནམང

ལདང གཔངལསསརཡད ༡༽ མནམཡངདགངལལ

གགསལསགསཔགགསཅནརགསཔམསདང གགསཅནམནཔསཔ

གསམསན ༢༽ མནམརངལགསངལའལཔནལབན

ནསངབགངསརཔདང བགསངབལསགསཔདགན ༣༽ ག

པངལཕམནཔ ཕམདས རངམནདངརངམགལཕམ

ཤརའངབནཔས མགལཤརབཕམའབལགཔངལསབན

གཔངལལངགཞནདནསངབདཔན གངནནགཔལཤརབ

དནམནནཡངདནདངའབམཔཙམགནཔམཚནསན

ངལནནཡདདསཔསཔད བགསདངལངགཔདང

བངདངལངགཔན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

64

གསཔགངལ

མནམལལརངདངའབམཔནདརལལགལགངལས

བན ཡངདརནམཔགལམཚནན མཔསམའནམནམལ

མཔརངདངའབམཔགནབཔདབངསམཔམའནམནམ

གངལབཞགཔན གངལསཔགའདནརན མནམ

སགངབརབལརལདནརགསཔགལགངལསབཞགནའངའགཔ

ན

གམཔནལ

ནལསཔངབཤདཔགཔངལན ལནལསབདཔ

མཚན གཔལའཆརབའགསལམནནཡངམནཔརན

ཆགསསནསའགཔསནརབདཔན སནགཔངལདངནལགས

དནགགན

བཔའགལ

དནམནསའགནསཐབཔལའགལསབན དརནམའན

མནམདངམའནགཔགསཀ འགལམཔནཔའ

སནབདརབསཔམསས ངལསཔནལཡད གངལདནགམན

མདབང ནལགཔསསན འགལདནམནནལཡད སཔ

རངལགཔདངགདསཔནལཡདང གངལདནགཔ

མནམནལཡདཔདང བནནལགཔནདསནཔདང འག

ལའལསདངལགསམནཔདནམནསཔནལཡདཔནན

མཁནཔབནའསམགསབདརབསཔའདདཔལདགགཔགནངའགང

དགགཔདནམནགནཔརམམཐངབསདརངམསསདདཔརའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

65

མགདན

སཔཎས དབངསགསཔགཅནའ གཔལངབམཁསའ ས

གངསཔར སཔལལའགཔདབངཔལབནཔསཔགམཔར

སཔལསགསཔདགསལརངབནགསལཔརམཐངནཡང མསགཔམ

གསནལའགནཔསསའནས དརནབསམགཏངས

པགསཔགཅནདང གཔསལལསསའནསངལརང

བནགསལཔརམཐངབཔ དརནགལངནཡངབམཁསཔནན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

66

གསགསམགཞག

ངགབསལགམཚངབགསལབནནསརངགཞལགསཔ

སདཔགཚདམམཚནདསབཤདཔབསལགམཚངབགསགང

འགན ན ལསའསཔལགམགསརམདབསཙམགན

གསཡངདག

ལགམཚངབགཏནགསགསཡངདགམཚནདན ལགམ གས

ས སབ གབདང གམཚངབགཏནགསསམམཚནགསཡངདག

ན འངདརན བདངནཔལལསཅན ཡད བཡདཔར ས

པགསལམཚནན ནལདག བབས བགསན

བབསགགསདཔདགགས དགདངབབས

ཚགསཔནལ བབནཔདགཐགམརསདས

ནསལགམདརགསཔཙམགན གསབདགནལདས

བཔགསས གསདངབབསགསལནམངམནཔའལབཡད

པདབངས བགངཡདསལཡངཡདདསཔསབ དགགས

དསལབགཏནནསདཔགབདནན འལགམཚངབ

གསགལབནནསབབགསཔསནསདཔགཚདམནདས

འབསགསདགལཡདཔའམཡངནདགདསགནཔརབན

གསསབང སབབསདངགསགསལའལབཡདདབདས

གསའལབབནསབབཔསགབགསལབཔན སབ

འལབལགསབགགནཔའལབདང ལསངའལབགསཡད

དརན གཔན སཔནཔར རནགཔདངསཔགསབ

གགའལབདང ཡད བཡདཔར རནདངབགསཔལས

ངའལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

67

གསཡངདགདབ

གསཡངདགལདན འསགསཡངདགདང རངབནགསཡངདག མ

དགསཔགསཡངདགདངགམ

འསགསཡངདག

འསགསབདཔལགམཚངབགཏནགསའསགསཡངདགདན

ན དརན ཐགངནལལསཅན ཡད བཡད པར སཔ

ཁསངསགསབདཔའམ ཡངནལཁསནཡདཔངསགསབདཔ

དསགསཡངའསགསངསབབན དརན ནཔགཏངབསཅན

ལངསདའངབན ནཔསལངསདམསསབ སགངསཔར

སཔའ

རངབནགསཡངདག

བབསདངབགགཔསགསབདཔལགམཚངབགཏནགས

རངབནགསཡངདགདནན དརན སཅན ག སཔནཔ

ར སཔ འགནལགསཔགསབདཔགསགསཡངརངབན

གསངསབབན དརན བངཅནསཅན དལབསབདང

དལའགནནརགསཔར སཔའ

མདགསཔགསཡངདག

བབསདགགཔནཔལགམཚངབ གཏནགསམདགསཔགསཡང

དགདནན བབསདགགཔསཔ བབསལ མན སཔ

དང ད སཔལསགསཔདགགགཡདཔམསན དརན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར སཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

68

ངབམདགསཔ

མདགསཔལདན ངབམདགསཔདང ངངམདགསཔགས ང

བམདགསཔསཔ རབཏངནསངངབསགདཔརབབཔལཚད

མསམདགསཔགསབདཔལརབན དརན གངཟགབདགསཅན

ད ཚདམསམདགསཔར སཔའ

ངངམདགསཔ

ངངམདགསཔསཔ རབཏངཡདཔསགནཔསབསའརཡདནང

ངབལམདགསཔགསབདཔལརབན འལའལལམདགསཔ

དང འགལདགསཔབཅསཁགགསཡད དརབདམཔབན མཚནམ

མཚནངསཅན བད དཔར རནབགངལའལསལ

དཔབསསབདཔརབཔདང མནགའརསཅན ངབག

ད ཚབགནབསདངནཔཡད པར རནངགའགལཚ

གཡདཔབསསངགདཔརབཔའ

བགསདངདགགགས

གསབབསལ ནརབདང ཡད རནགསརབཔགས

ནཔསབགསརབདང བབསལ མན རབདང ད རབ

ཡདནགསཕརལདགགཔདགགགསསབན སནའསགསདངརང

བནགསགསཔབབགསདང མདགསཔགསདགགགསན

གསརང

ལགམཔདགལསགངངམཚངནགསརངནཔདང ལབནནསས

པསདཔགརངན ལདགལསགསསམཚངནགསམབཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

69

གསནཔདང ལསསཔམགསཔ སབམཚངནགསམས

པགསདང ལསསཔཚམཅན གབམཚངནགསའགལབ

གསདང ལསསཔལགགའངབནན

དགདརབདལ ༡༽ མབཔགཏནགས སཅན གཔན

གསགངནཔར སཔ ༢༽ མསཔགཏནགས ས

ཅན གཔན སནཔརསཔ ༣༽ འགལབགཏནགས

སཅན གཔན སཔནཔརསཔའ

གསམགཞགལགནལརལ

གསགསཔའདགངརངཚ ཉམསངལརབ སཅན ན ན

པརསགསར དས དརན བསདངགསར གལད གང

ནརནདརངམགལའརའག རན འགལདགསཔགསཡངདག

ན འངབསདག དགལདཔབབས དརངམག

ལའརཡདཔབདགསན སནབསདམགལའརཡདཔར

བནགསསབཔན དམགལཡདནདགལདདསཔསསབ

བ དགལཡདནསའརམགལའརབཔསགབབཔན

རསཔ

གཞནགསདགགདངདཔངབ གསརམསལགནདཔབགསནཔས

སནདགགབགམསམབདཔར དསཔདནརངགསལས

ལསངབམདཀརདབས བམམསལདཀའགསདཔདང

ལཅནབསཔམགཐབནས སནལངསཔདཔརཤག

སཔའཡངརབངབབནཔ གསཡསམཡར བགམལ

ནངསའགལངགསརགནས བསམགཏནངཔསགསབསཔའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

70

མགང

ཡངདསཔདངའལབགཏམམདརབསཙམགན འཡངབཤདཔདང

མདདབའནནསདཔམཚལསབལབགངཟགམསལདམནབདག

འབསསཔགགགསཕནཔགཏནནསདམད འནངནངཔགངགས

ལཐསཔངབབཔམསལངཟདཕནཔབདང གཔརངའལསཡན

འམདངམཁནམསལགའདདསཔལསའགནབབསཔན སསཔཎ

ཚདམགགརགརབཞགཐག བདནཔབཤདལསཁངབནཔག

མགཞགམདརབསགགདང ནམནཔདམདཀརཔ ཚདམདནགཔ

ངཔགརབཞགཐགནསགསགམགཞགམདརབསགསགསགག

སཔའསང རངའདམནམསལཕནཔརརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

71

སམཛདམསལནལདདར

བདཔནསབནང མཁསདབངབརགས

མ དདངབརངངལགངསནས

དནནཐརཔལམཐགངབཏངསང

ནརདངལངསདམདམརགངསནས

དངམངབཡལབརདརསང

བབདཔལབགངརབབཞག

གསམཐའདཔགའནལའརསང

ཟངངདཔདནཔགནསགངས

ཆགསངབམལགདམཁཤརསང

གགརའགནསརངམསམཉམབཞགདཔར

མངབསདབངདངམནངགབཙངསསང

གནསགསབགཙམཡངདཔར

ཁཕསངསསལཔལབགསསང

དབངགརསམཔབངབསཙམ

དབངདནངསངནབསགསགདམསསང

སངཔལཐགདཔར

ཕ འགདལའནསང

ལསངནབསགསཔབསམ ངལདཔར

གཞནཕནབཔནམདགཁཔསསང

གཡདངབནསགཞནམརབབསམསང

དལབལམགསདརསའནསསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

72

རངརངལགངཐབགངཡངདང

གཞནལཐརཔལམའནདགསརསང

བམགསབཐབནགསས

གམགགསཚདདནབསམསསང

མསཔཤརབམསམགགདངདན

གཡདངལསབབསཔནརཡངབགསསང

འལབའནཔདངགགལསག

མསམནགདམཁསལའབབསང

ལལསཐར མཔབལགསམསང

གདགསགའགམསལངསསང

ལལདནཔནགསནགནསཔརསང

མསསངལདགསམཉམསནབརསང

ལལང གགསནགནདརལམསང

དགསཕརཞགགལངསང

དགརགསཔཙམཡངབདཔར

བགགསགསཔནགསསསང

བནཔགངདདཐབསདང

ལམབནསགཡདཔརབསམསསང

ཐསབསམམསབསཐབསདང

ཐམསཅདནངསལསའཅནམསསང

མདཔ རལཆསདལབསཙམཐམསཅད

བནཔའནཔསནཔརབསམསསང

ཁགགསཔབནའ

མསནཔརབཤདངརསང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

73

བནཔམརཞབསནགཉནའངབ

སཔརམསམསབགཡདདསཔནནམ

སལབནནསའངཔབབལས

སཔནཔལསབཟངབནནམ

ཁཟསགདངའསཔབཟའབལས

བསཁཟསམབཟའབཞགནམག

སཔམཚངསཔནསས

སམསཔསསདནནས

གཞནནབདནཡངནབལསཡད

གལགསལཕགཔལངཡང

རངགནངཟདསནའནབསནའལལ

ནདངམནརངརངམསལདདན

བནཔཆགཡདདརངལསསས

སབདམངསསལམའ

སསངསངམགངལདདསང

ཧཧགདམ མཚརགཏམསཔས

དསཉམསགསལངམདགམབསམ

གཉམསམཚརཞརསཔལགསས

དའ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

74

གགསངགསསངཁངལསམཐངབདནན

བདཔནབནའན བའཚལགགལགགའན

ནབད

གཁངའཡངངགསརདཔནབགསཔནསངཔསརབནབསདཔན

བདངཔསལའརབནཔདངསགསདནལསལ༡༦༨༠ ལརགབཏབ

གནང རབསདངཔམཁནརབསབནཔངགདབངནལསསམཛདགནངཔཐག

ནངནནཡདཔཁངགནང འལསངསདགཏགཏགཚངམ

གཐགབདདཔལསབན དབགསཡདནསདགཔགལས

གཞནཔསཁངའརལསཨགརངབདཔབབན མའངསཔ

ཁངའནགནཔརལསམསཔར ནམགའབདཝད ནརབཏགས

སམགའརནཁཡངའངརཁགབཅདབགས འབདཝ

ལསབན ངསམནབསམལསའབདབན ཁངའརལསསའ

དཆཡངགགབརབབའབད མལསམགནཆདགདཔརག

ཐགཕབགསཔན དངཔསངསསབནཔཞབསཏགའརམས

ཡངགནནརབན སནངདནམགགམདསདང བརབཏགས

པདནམགགམརམཔམའཝགསཡདཔརལསགངསཡདཔལས ཐ

མའསངསསནསངསསདནམགདང དམསགསབམས

དནམག ལསདངཡངདའནདནམགལདའས འ

ཡངདནམགདསའསབད གདངམདཔགའཐདཔརངའབད

དརགངསཡདཔལས དནམགགམནཡདཔཁངནའལས

འསསཔན དམཚནསཔདདཔས འགདང

མདཔསགསལབདབནཔགབསགསགསའང འརངསཡང ད

གསངབའསཔརབནཔལས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

75

གམལབདང གསངབཡངསགསབགགས

ནགམཡངསགསམཚར ནའདགནསབར

དསངསསབནཔས འབནའལལསབང

བསདནམསནཚགསཡངསགསང 8རགངསདབམགན

གསཔཁངའསབཐགལསརབསལསརབསབཅདབདགའནགསཤམའཐབདང ཉམསགསཡངབབད དངཡངབསདནམསཚདདཔགབསགསགསཔའརམས འརངསཡང མདལས སངསསམདནམཐངནས གཔརཡངབསཔར རབསབདང སབདངའགསའར9 རགངསདབམ ནངམགརལསངཉམསབསའབདགསཔན གནསབསཡངངབདང བདསགནདཔབཀལགས ལསགསཔཕནཡནམཡདཔརགངསག གལདཁངའལསརལསམསཔན ལསདནམསན དམསཔནའར རམཁསཔསགངསདབམ དཔདདཔའཕརརངབཞག མཐའམདདཔདསམཙམགཡངཐབསདཔལས འབམམནཁངའ བནཔདངའབདནབསཔབབ བལཔལསབལཔབརབནམནརདགས ཁངའལསབའཚལའབདབབད འབམམབའཚལའ ནངསའགལཁབགངབམགནདམཔསཞབསཏགགནམམཚད ལཡངསདགའདདཔལའཛམསཀནབནངལསདགདངལམལངབརབདསཡངནངཚངའསངལབདངངས གགསངགསསངལསབའཚལའབདརན

8 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༠༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 9 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༡༡༥ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

76

དགསདབབགརནགརལས

འངསཔངགསདམསནརས

སསདལབའམསམམཛདཔ

མཉམདཏགལསཔསའད

སམཁའལམནརབསབན

འདཞགསངསགལསབང

བནསབབགནསའདམཛདཔ

བདམམསལའངགའཚལལ

འམགཔངསགསདནནཡང

གབསམལགབཟངཔསབལའདས

ནདཔལསནཔག

གདམརསརམ ལསཐལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

77

རམདཔརབདཔདངབམཔརདམབཅའབགཏགའཐརབནབཏང

གགསངགསསངཆགསརབསརདསམཐངཐསང རདངཆད

གདཔཐགལསམཔབན ༡) སགནསད ༢) ལསགསངདན

དདཔ ༣) གགགངམཐམབརབགངདནདདཔ ༤)

ངཅནཁངརགནསདན ༥) ཁངཆགསརབསདས ༦) ཁནལས

དངནརབནའམསདགསལ ༧) ཁངབངསཔབདཔ ༨) ཁང

རབགནསདངདགསལ ༩) ཁངཐགགསཔབབཏངཔར ༡༠) བརབས

ཁངཉམསགསཡདཔར ༡༡) ཁངནངནདངདགསལ ༡༢ )

ཁངབནདམངསཕན ༡༣) མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

༡༤) ཁངརབས ༡༥) རབསདགཔགལས ༡༦) མགསལཐབ

ནཔར ༡༧) མཚའམངར ༡༨) ཁངསམད ༡༩) ཁང

ངགནསཡངསགསཅན ༢༠) ཁངདནགརདངངདཔན ༢༡) ཁངའ

དམགརརཡདཔར ༢༢) ཁངནངདངབབགསགནངཡདཔ

ར ༢༣) ཁངནངགསནཡདཔར ༢༤) ཁངཉམསགསབབང

ཡདཔར ༢༥) ཁངགརཏགབཀལབསན ༢༦) ཁངལསབད

བསབཅསསབཅདརགལསན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

78

གཁངཆགསསསགནསད

ཡངདསནངསཔརགཁངརདཅནངཅནགཡདའ ངགསར10ངཆའགགངདའག11མངའངསཆགསཡདཔན ངགསརལས

གཞལམངཁགའཝད ལཊར༡༩ གསཁརགའངམབང

མཆགསཡདཔདང སགནསའཁལསནའགསལཊར༣ གསཁར

གགགངམཐམབཆགསཡདཔའདབས ནབསཅནག

ཁངའཆགསཡདཔན

ལདངག ལསགརགབམའཝཡདཔངདནདདཔ

ནསཁན མགརལསདནནའཡབལཔསམཐར

དབཏངམད འགལབདཧཤངནག བངངགསརཆའགགངད

10 ངགསརརབངདནཡང བདའགརངགདནའནབགམཔའགནངགདབངསལསངབཡངསའན

ངགདབངག(༡༥༡༧-༡༥༥༤) ལ༡༥༤༣ ཙམགའགནངགནསགགསདངའལའནབས མངགསཡངནད

ངགསརངཆགསཡདས ཕགམ བྷགདངམཁའའམའམཞབསསཡདཔགགས བཁངངགའདངཔ

བཅགས ལསབསཡངབཁངདངབགསགནསགགཁརམཚམསཁངཤབབགསཚནགསརཔབམགམ

པའཡདཔལས མངཔསངགསརརའབལདརག ངརའམངཔཁདནངགསཚནབནམལས

བདམའཀརང (Krong) ན རཉམསང (Trong) རདརབའག ལགསམངགསརར

ངའལལསངརནརབནའམསནཔལབཤདའམདདཔནཔས གའབདརབན གསཚན

ཀརངkrong རབའམངཔངགགསགནམལས གསཚནའདངཔཆགསཔབསལསརངམངཔསརང

ངགགསཐགལསཀརངkrong རའབཝནཔས འགཐགའཝད ངརཀརབཏགསདངནརབཀལ བད

ཡངདགཏགཏཐནམབན མངནའལལསངརཝནཔལབཤདའའསའབབནཔམཚནག

ལསམམཐང ངཔངགགསདངཡངའལདཔའཁག ངདནའསདནངངརའནཔསརབཔན

འནནའག 11 ངགསརཆའགདའགཡད བདའག ང དའག གངདའག ངམལདའག རཕགད

འགན མའབདབན དའགབལསདང ལལསརགདའགལགསབཏནདའགབའ

བགསག ཡངསགསདའགརགབའལཡདང དགགདངའལབན དའགརའདཔཡད

ཡང པརངཁབདརསང དནམདཔརརལནསཔཉམསངཅནགབགའགགནསཔ

གསཚནདའགརབན ངསཁཡངཔ gadpo རདསའགགདངསགསལཏགཏཐནཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

79

འགནང ལསདནནསདངགནཔགནངབསགནས ལ

དང གལ རངདརཡདང ལལསརཉམསགདངགས

གསར རག རབའག འབམསསམནཔགནངསག

པགདང ནགགནཔགནངསནརངརཉམསངར

གགལསབཝདའཆགསཏགཏགཡངའག དངབསདའགནངངཐང

ཏགངཁངའཡངལཔདནནསབངསགནངཔརལསབཤདའག

འབདཝད དངཔལསདནནའགརམངའངསགལཔནམ

དང སརབསནམནནརལསཁགསལནའག

གསཔལསམཐརའབདདང འག ལསབདནངཔསདརབས

གནསགཞནཁལསཕརཡངསགསཡདཔམགཏགས གརནངལཤངད

ཆབབལའབདང མཐརའརལསརཙམགཡངམཝལས

ཡངསགསཡདཔདངདཔརལསའརངདཔས མཚདམཇལཡདཔ

མཐརཡངགརདཐགལསབརབརཝགནཔརབདདཐགསསཝ

གནཔས

མཚནའབདཝལསབན མཐརའམདསངཡདགམཐརནན

ཡངནངབཅསདསནབསའག དནལས མམཁསཔས

ནངལསནཔརམསབསམཔདངམནམདམཔསའལགཏམ

དང སཉམསནདངའལབཡདལསགསརམམངམཇལཡདཔབམ

དནཔབཏངབདངདངའདད ལསབསབདབགདན

ལས མམཁསཔགསནཔགཏངཐགསཆགསགཡངདཔཡནཏནམངའ

བསལདནནམཐརགགམགནངགནངམནནརཡངམནཝམས

ནངམཐའགནརད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

80

གམགའབད ལསདནནརའམདསངཡདགན

པདབངབཏང ང འགལབདཧཤངནངགསརལསརནཡདཔ

རལསངསནལསངམནངཁགསལབདདཔརཁནངམག

ཡདཔནཔས རབཏངཁནའབནཔདངབནཔཆགསཆརཡདཔར

གཔམདདཅནགརས སཔལས ཁནའཡངམཐའགབནཔདངད

སབདགསཔས དའབདབན ལསནཔསགསགངསནན

ཁནཡངའམའཝཤགཡདཔལསབནསགནསཡངསགཏནག

ནའག མཚནའབདཝལསབན སལདནནའངགསརས

གནསའཁལསརསགཏནནཡདཔདངདཔདགསཔབགགལས

ངསནལསདངམཚནཡང དགགགཡངམམཐངའས མལར

འལལསགརབབནརའཡངབཆབརངཏནཏནགཆའག

བགསཔསརན

ནང ཚདམམའལལས མམཐངརནདཔན 12

རགངསདབམ དསཔ གནསལགརངནང ངསམམཐངབདངམ

ཝཙམགསདཔདངནམབབགསའས ལསདནན

འཡངངགསརཆའགལསརམཐའགམནརདཔདང ཁགཏམལས

ལགསཆབཞགབབཔངསནལསགམཐབཔལསབན ནགརཡང

འསའབབགམམཐང འབདཝད དདཔགཏངདཔགགཡདརབན

སརབསསབཔནངསརབསདཔཐམསཅདལསཔརབས13དངལ

སདནནམཐརགསཆའགམཇལཝལས གསགགདངསས

ནནརལསདདདཔའག

12 བདཔནསགས ཚདམམའལ ཚདབ གསབཅད གཔ 13 བདཔནདཔའབ སཔརབསད ཤག ༧༣-༩༦ བདགངསགདཔརཁང ༢༠༠༠

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

81

གནང དསནངསཔཡངསགསདརབགསངཡདགརབན

དསནངསཔརཡངསགསགརབགབདརབསངག མཁན

རབས༧ པངགདབངའནལསམཐརནང གདནཔ14རམཇལཝམས འག

གསལབནནངཡང མངགཁངཐགགསམགསརབངས15 རབད

ག ནངགསནགཞནབརགམགའང གརབཏགསདཔར

ངསདངལསརགཡངབནའག འབདཝད ལསབནའནརབ

སམཐརནངའབདབན མངངགཁང16རལམ གབདག

ངསབདདགའབདབཝད གགསཚནའཆགསསམཐཚདལས

འབདབན གསསདངབསངཁངགསགར ངའཏཆགས

ཡདའསགརབནམས འབདཝལསབན གརའཀཝདང

མཔརབངབམ མཚནགཡངབདཔའདདལངནར

གསབདགརབནམགཏགས ཝབལརཅནརངབཏགསདཔ

བཤདཡདཔབམམསབངགནརབན གརབགབའ

རངའསའབབམཐངམས འབདཝད གངགཆསགསནངགརའལདར

བའཝདངབན ངསཡངའགལསམརགརབདཡདཔན

14 ནནགངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས 15 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༢༣༠ ༢༠༠༤ 16 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

82

གགགངམཐམབརབགདནབཤདཔ

རབཏངགགངམཐམབཆགསསསགནསའངབདདནདངའལག

རའདཔནང གགགངམཐམབརབབས གར

འདཔརངསགནནརབན ངགདབངའནལསམཐརདངའག

གསལབནནངགརཐནའངསགགས གབགར

བཞགཡདཔམཚད དནཆལསའབདང བདརལབནགསའབདནངས

དངདདརསལམསགསདངམཉམབསའབདཝལས རམགསབ

དཔའགམབག དཔའལབ བསགསབང ངརདབའག

རབལཡདདབམ ཁམཔདངགངངའགམསཅན

གགསཡདང དནམདསགསདམགལཔབྷལཧདང ཤར

གསདངངགརལཔཅན གསདགའགཟངསམབ

ཅན བགསདགཚལགཅན ངགསདངནནར

ཐརགསཅནནཔརལསགསལདབམ17 འངདརབདབ

17 གའནནཔརལཔ ངཡརབདབསངསམད དཔལནའགགསཞལའདནགསབབསངབབདཔ

ལམབཟང ཤག ༡༩༣ མབཤད ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

83

གསལདརཡདཔལསབན བམགགངམཐམབནངདཆབབ

ང ལཞགསངཉམསདངབརདབངཐངངལསངའལ ནད

དངགནདཔནངནགསའངང མགངདངལ དབངཡངམསང

བར རངབརམབསཡནཏནའམཐརནམབགསབར ད

ནཔའགསངབའདའབགཚལགམཅནམསཅན

གམཔཅནལ བའནངབགསཡདཔནའལབམཚནག

དང གའགཅནགཟནལལས འགསཔདངཉམངབདཔདསནང

སགསཤམཡདགནཔཁར མངསལདངབསགསལསའབདང

མཡདཔལས འམཝདངང ལགརཞས མསཅནགཞནའཇམཏགཏ

ལསགནནགསདབམ བམཡངབཚངསགནསགའང

གདབཟངམམཡདཔཁར ནངཡནཏནདངབསམཔམས

བདཐདལསའབདང འནདཔགན དཔའམསདངའནའབདབཕ

རལཔ ལབངནམལསགནནགསཔབསཔབདནའལབ

མཚནཡངདགས གརབདཔནཔས

ངཅནཁངརདགནསདན

ཁངམཚནམ གསངགསསངརདཡདང ཡངསགསག

ཁངརདརབསངག འབདཝད གསསའབདབན ངཅནཁངར

ཝནཔས བཏགསདསཔརངསའཡང ངརངསཁ18ལསའབད

18 དསནངསཔརཡངསགསངསཁརབདབཡདང བདཔནཔདབངསརབའགགསལབན

བངས༡༧༩ ནང འཁནསམགམརའཁནསའག བམ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔའགདཀརཔ བ

ངས༡༡༤ ནངའབདང འཁནགསམགམརསག བམ Goerge Van Drem སགསབགསགནངཔ

Languages of the Greater Himalayan Region བངས༡༩ ནང Khengkha is often spelt འཁནཁ

or ནཁ but the more phonetic spelling ངསཁ is preferred རསག འབདཝད གཊར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

84

བན ངདང ཅནརའཡདཔདནནཔས དའབདབན གཔ

ཅནདང དགསཅནངཅནརབདབམགན ཁངའདབས

ངགའལཆགསཡདའསསགནསངཡངངཅནརངཡདཔས

གནསརབདནནམལས ཁངགཡནཁགཡདཔམངཔགམང

ཅནསགནསཆགསཡདས ངཅནཔརབནང ངརཉམས

(ངཔ) རའབཔནམས བམངགཡདཔཐངངང

ཅནངརབདཡདཔལསབན ངཅནསགནསའ ཁཆགསཡདཔཁང

མཚནཡངངཅནཁངརཝནམཚམརངདཔས

སདནངའབདང ངངཀ19རབཡདང ངསཁའང

གདངསཐནཔརངརབབདཐནམན དའབདབན མཐང ང

འབརམཚརབང20ཡངངའལབམཚགབདབམན ཅནརའ

སདནངའབདང གརཅན ཡནཏནཅནརཡདཔདནནདཡདཔལས ད

བརནཡངགསསངཅནཁངརརངཝམགཏགས གཁངར

སརམཔལསམ ནངསའབདབན གཁངརཡངས

གསཅནགརསངག རསངཔམཚནགབནནནརབན

གགསཚནནངསགནསསས རངསསཡདདའབདབན ཁང

ཆགསསསགནསའངཅནདང འགཤགགཤངས ཁངགཡསའག

དབཀལ གགངམཐམབཆགསསལང བགཉལཁངཆགས

གརསངསཁརལསབའཚལགནངམཤགམཚནང Hen Kha A Dialect of Mangde Valley

in Bhutan ནཁརབདགནངམམཚད མནངཡང ldquoThe name Hen Kha or lsquoearly languagersquo

suggests that it may have preceded other languagesrdquo Journal of Bhutan Studies volume 24

summer 2011 pg72 ནངབདདབམའབདབན དནམངསཁརནཔརནཁརནམད དནཡངམ

ཁརཁདགཞནལསཡངམདརདརཝབམགའངའགརབཤདག 19 ངཀརའ དནདནངའབདབན pool pond ར བདནའགམས 20 ངའབརམཚརབགབངརའགདཀརཔ བངས༡༦༣ ༡༩༨༦ ལརདཔརབནཔནངགསལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

85

སརསརབམས བམམང ང ཏངསངརའབཡདང

གརངགརཡངསགསཡདས གསཚནངལས

ངསགཁངརཝནཔས ངརལསའགལསམརལགསརངས

ཡད

ཁངཆགསརབསདས

ཡངགཁངའངགསརསའརརབབན འམདཔནབགསཔནས

ངཔ21 སརབནབརབསནདམཔགསལ༡༦༨༠ ལརབངསགནང

ག སབངསདམཚནགནནརབན རནངསའག

ལཁབའབནདདང ལསགསགསའནངདཔརསགསན

གསཀབསགནསསདང ནངལསཡངངརངསགསབགངདངདམ

གདདནཔསདཔནབདངཔསལའརབནཔ22 དངསགས

21 ནསངཔསརབནབམག བདལསའགནཞབསངདསབགནཔས དཔནབདངཔམགད

གམཔཐགའནམད ངངགསརདཔནབགསཔགནསབསག བདཔནཔདབངསརབའག

ལརབསནངའབདབན ནསངཔརབདག བམ ངགདབངནབསམཛདཔལསབནའནརབས

མཐརནངཡང སའརརབབནནསངཔརབདཡདང ངགསརམའཇམདཔལསམདརབསསཔ

གཁངཆགསརབསནང གནསངཔརབདག འགདཀརཔ ནངའབདབན ནམངཔརབདག ནང

ནསངརབགབའརངའཐད མངབདསགནསནསངརསལསནམད པབདགདའབདརནསང

པརཝནརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངས 22 སལའརབནཔའམམཚནགཞནདམསནབམག (༡༦༡༣ ༡༦༨༠) ལ༡༦༡༣ ལརབདནའདའངས

ང གཞནལསཡངསའནཞབསའངགསརརདའནརགས ལསམཔསདམཛདགའགན

བསསདདམཛདསམདངསགཏདབན ངགསརསའམདཔནབདངཔ སརབས བསང

གསརངབདམཛདནཡངཤགབངས ལསམམསདངདམཛདདམསརབསསགསདངགས

བནམབནདཀརགལལང ནང བསགཡངང གཞངརང བསངང གཞལདངང

བཅསངགནདངབནཔརབཅསཔབངསཔམཛདསབབན ངདམསལམཚནསདགསཔབནའན

འགགགསཔལཚབསལའརབནཔམགངགསརདཔནབལསདགམཔརལ༡༦༦༧ ལརབས

གནངག ལསལ༡༦༨༠ བརནལངས༡༣ ངབནདདནབསནབངས ལཔས༢༠ དངངས༦༨

ཐགབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

86

དནལསདགསབངསབངསཔནཔས ངསངགཡདཔརབན

འགགསལབནནང གངནསདངསགསབཀའའརཔདཚངབར

བངསཔདང སནསངཔསརབནབསམངགཁངཐག

གསམགསརབངས གངཙནདནདཀརདམརལསདནམམདན དངམ

ལམདནལསགསཔགངགསནམངབངསས23 རབདཔངསང

ཡདཔན བངསལའབདབན ངགསརམའཇམདཔལསརངགསརབང༡༡

པགནམལགསཕགདང ལ༡༦༧༡ ཙམགབངསབངབརབདཡད

ང བདདའབདབབན ངགསརདཔནབདངཔསལའརབནཔ

མགལ༡༦༦༧ ལརདགམཔཐགབས ལ༡༦༨༠ བརལ༡༣ ང

ལདསབནབངསལཝཔནངདངསཔགཞནདནགགསཔ

ལའགལརབས24ནངགསལའབདབདཡདཔབན ལསབན

འནརབསམཐརནངཡང བསནསརམའངསཔརསངབབར

གགསཔདདངསགསབརདགསཔགངབཀའའརརགཔད

ཚངབརབངསཔདང བན སའརརབབནནསངཔདཔནམ

གགསརངལདམགནགཙངབརདངས ངཔརནངབསབཟངཔལ

མངངགཁངགསརའབསགནང25 རམཇལཝམས མཚནལསབནམདར

བསབན སལའརབནཔམགལ༡༦༨༠ ལ ཝཔནང

གགསཔརལསནངགསལབཁ གགསཔལརངདངསགས

དནལསགཁངའཡངནསངཔསབངསབངསཔནམར ངསན

ལསནངཐནཡདཔངབདདབམནམལསབན གཁངལ༡༦༨༠

23 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤགངས༢༣༠ ༢༠༠༤ 24 དའནནནའགསའངདང བདཔནཔདབངའགགསལབན འགགངསགནཚགས

ས༡༩༨༤ ལརཔརབནཔའགལསདརབསདངལརབསནངགསལཝམས 25 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

87

ལརབངསབངསཔསབནནམཐགབཅདབགསཔས ཝདངསངས

ཐདལསའབདནཏནཏནགནའག

ཡངགནརབསསཁནབཤདལཡདབདཔན

ཁངཐགམརགརནནཔཔངཔ26མགསགནམདནགའམགང

ཙམགགབཏབགནང རམཐངའནམད ངགསརདཔནབགསཔས

ཐགཁངའམདབངསབངསཔནརབཤདགདང ཡངཔང

པས༡༦༦༧ ལརགཁངགབཏབནམལས རགདནསབངབགསཔ

བསདཔནབགསཔསཔངཔམགསགནསལསསགསགཞནའན

དཔཝལས པངཔམགསདརངབནངའམཔཡདརགངས

སགནསགདནསཆགསཔངབནམབབཔརགགསབསབསནམ

ལས མངརསསགནསཁངབནབབ རགདནསབངསཔམཚན

ཡངམངཁངརབཏགསབཏགསཔནཔསརནརབསསབའག

26 པངཔམག (༡༤༥༠ - ༡༥༢༡) མཐངལབངཡབསགསདནབདངམའགམཔལམགསས

འངས མཐངངའབརམཚལསགརབསབས མསལགའབདབདལཔནརབད པངཔསག

མརབམསངབདལནཔནམཚ ནངབརཤག གརནཚདནནནམརཡངམབརཐནཔརཤགགར

དམདབརནམལས མཚནངམངསཐདཔཁརགགདངནཔགགམཆནའགབགསམརཡངམབརཐནམད

ཁའཛམསཔདསདདཔསགརནཔངཔརབདདངའགདརབསངནམལས གརསས

གསཐམསཅདབའདནནངག གརབཏནམགསགདནསགཙབཔང བམནནབདང ངམཁར

བནང གཙངངནང རབསབནསང མཐངགཏམསངནབསའརངསགསདནགནསདང

གགལགཁངཤབངས ལབབནཔདརསམཛད དངལ༧༢ བརགགསཔརཔདངལསང

གཏམནངགསལ པངཔམགནཔལསརཔདངཡབསགམརབཐདཡངདརག པདངཡབསགམ པ

ངཔམགདང གསསངམསབལམཚན ལསགངསཔའནལསབཅསནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

88

དགསལགབན

རབཏངམངཁངརམཚནབཏགསལའཆགསཏགཏའབཝད

ནམའངབམམམཐངངགཤརཡདང ལངསསཚདདངའལབ

བན ལསརངམནཔས པངཔམགལ༡༤༤༠ ལས༡༥༢༡ ནདང

ངས༧༢ ཙམབགསཡདཔལས ལ༡༦༦༧ ལརཔངཔསགབཏབགརབ

ངསདངབདགའག མཚནགའབད རབན བསཔངཔ

མགདངསཔགསལངས༡༤༦ གཡརསངག དངདཔནབཐདཁ

དཔད ༧ཞབསངནཔསཤརགསལཁམསདབངབབནའལ

གགས སལའརབནཔམག ངགསརཡབསངགདབངགདང

ཕམབནཔམསགབཏབགནངབསགནསཁརངབངསདཔབཀའ

གནངམར ལ༡༦༤༤ ལརངབངསམཚནཡངསའརརབབནརགནང

ཡདཔདང ལསངའམདཔནབཡངརངསམཛདགནངག ལས

ལ༡༦༦༧ ལརདཔནབལསདགམཔའནམད དཔནབགསཔ

གནསནསངཔསརབནབགནངགནངམནཔས

པངཔམགགགསལངས༡༤༦ ཙམལནསངཔདཔནབགསཔ

གནསནག ལསལ༡༦༨༠ ལརསལའརབནཔདངསཔགསཔ

དངསགསདགས གཁངབངསབངསཔནམལས བརནལངས

༡༥༩ ཙམགགདཔརཡདའསཔངཔསགབཏབ ནསངཔདརང

བནངའམཔཡདརགངསའགརབལསཡངབནཔགདང ཆའག

བགསཔམཚནགགཡངམམཐང འབདས མངགདབངཡནཏན

མཚམགསཡང གཁངདཔནབགསཔརངསརངགབཏབབཏབག

འབདཝ ལས པངཔམགདངའལབགཡངདརགངསཡདཔམཚད བ

འཚལཔརངསཡངལངསཡརམརབགསབཝད འལབཡདཔལསརངམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

89

མཐང ངསནརབསདངགགཁརབའའབདབཝདཡང ནརབས

སནཙམལས པངཔམགསགབཏབགནངབལསགཆད

ནཚདམམཐངརནམདང མསཡངངསངགསནམགངསསར

མཔལསམརབའག མཚནབན ཁངཔངཔསགབཏབ

ནཔར དཔནབགསཔནསངཔསརབནབརངསརངགབཏབགནང

གནངམགནཔས

བངསཔབདཔ

དཔནབགསཔང༧ཞབསངནཔཞལབནམམཚད དརབས༤

པལསབནའནརབསམགབམཡངནམལས ཁངབཟབདདང

ནཡངགརདཔནབརངསགསཐགམབཅདཔརདངལསལམནག

ནམརངསཡང ལསབནའནརབསམཐརནང དཞལ

བདབནགསཔརབབས27 རགསལཡདདབམན ཁངའདངཔབངསམ

དཡངངབམགརངམབངསཡདཔལས དཡངངམགརབསདང

མཐངསརའག འབདཝད འསཚདམལསའབདའསལལསཉམས

ཆགངཉམསགསབབས ཆཚངཉམསགསམགསཔརངཡརསངམ

བམགའག འབདཝལས དབམའབདབནམངགགལས

བལམཇལནའག

ཁངབརབགནསབར

བངངགསརདཔནབགསཔརངམའབདསབམགཡདང

ཁདའནམཆགསཔལས བསརབགནསམཛདདནལས ངསངཚང

27 ངགདབང ནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

90

ནམལསམཁནཔགདནའནནཔལམཁར ངབགསཚནའ

སདཀརལཝ28རབསགནསཁལསགགསཞལགགསཔད བས

མཁནནམགདགཔགགསང ཁངདཐདནམམཁའལསམར

འཕགསཔགནསབནབགསངརམཛདརབགནསགནངསརགགསག

འབདཝདའགནནགཔཕལཔསའབདབན མད༡༦ སཁང

ངརབསརམཐངཡདཔམས བངབསམགསཞལབ ངབ

མསདཔའསནམམཁའལསམརརབགནསམཛདས ངའངཔདནདགརང

འགརགངསནམལས སགནསཁལསཕརལགནསངགརནརབས

སལསབལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

བའཚལཔརངསད ནརབསའབཝདཡང ཆམཉམསརངབ

འག

དགསལགབན

མའཇམདཔལསའརལསབདནང ldquoའལལསརབང༡༣ པ

ཡསདང ལ༡༧༤༧ མཐངསགདནཔམདམསཔདདཀརསཞབས

སབཅག གགལགཁངཉམསགསདངབདམཛདཡདཔམཚད ཐགངམར

བཀའབདམཁངབངསགནང བསཔརབགནསམཛདདན གང

ངསངཚངནམལས བསམཁནནཡནཏནམཐའཡསགདནའནrdquo ར

སགནངག བདདགའབདབབན མདམསཔདདཀརམག

ཐགམརསགམམཛད ལསདངངས༥༩ ལས ༦༩ ནཚདམཁན

རབསབཔཐགབགསདངལ༧༠ ལརབརགགསཡདཔདང བས

མཁནནཡནཏནམཐའཡསམགམཁནརབསབགམཔནཔས མཚན

28 སདཀརདལཝརསངགསརཆའགངབགསཚནམཡདཔསགནསགངནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

91

བནཡནཏནམཐའཡསམགརབསབགམཔཐགནམད དམ

སཔདདཀརམགའཚབགསདཔམཚད མདམསཔདདཀརམགམཐར

ནངཡང གདངམངཚབནཔརམགསལཝལསབན རབགནས

དནལསམདམསཔདདཀརསམཁན༡༣ པམགགདནའནར

ངསཡངདགཔགལསརངམམཐང ནངགམགའབད མཁནརབས

མཔརནཔལསདངསལའརབནཔདངསཔགསཔསཚདཡར

མརབགསབབབན མཁནརབསགསཔདངགམཔགངངགས

ནམསབནམགཏགས ལསགཞནགནཔའསའབབགཡངམམཐང

ཁངཐགགསཡདསལསཐགངམབབཏངཔར

ཁངའདངཔབངསཔབསལསརང ཐགཚདགསཅནའབདབངསཡདང

བསགགངམའལ29རཁངམམཛདབགསཔབས

ངབསགསསགཁངདངམཚགསསཕགསཚནགནདཔ

མས རམཝད མསཡངདབམགནངབརཐགཚདངམབ

བཏངག གནསདནབནཚརགགའབདཝད མརངངགསརའནཔ

བང གངརསརམདཔགཁལས རབསདངགསལམའགལས

མརབལགཤགསཔལསནརབསསབའགརམངགདབངཡནཏན

29 གངམའལཝའངསགས ནདགའརབབནནལསནརབཤདཡདཔདང མངསག

དནཔདངགཁངམའལམརམཛདཔལསགལསབལགཞནགཡངནའག ལམཚནས

བམསམནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབདནངའབདབན ཞབསངའགསདསལསནལམ

རབབཟངརམཚནམབཏགསཔམངདངརབམཚནགཐནང མནལམརབབཟངསསགདནཔདང

གཁངམམཛདཔལསམམཇལ ངཁནངགངརང ངསཁལསབརགངBrakteng རབབདའཐན

ཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

92

མཚམགསགངསམས ལསབན དཡངམབལསསགནས

ང མགརགསསཡངསགསའབའག

བརབསཁངཉམསགསབར

ཁངའདངཔབངསཔལསར ཉམསགསཚརགམགགརལསམ

དངནརབསསཡངབཤདནའག ནངབརབསགསགམ

བསནནང ཁངཉམསགསཐགགསཔལགབཀལབརལས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚམགདང གསནརབསསཡངདས

ཚརཝམསརགངསའག

ཉམསགསཐངསརལསབན ཡངདབངའགལགསཔའགདདབང

གམགསལདགརའརལགབསགནངམནམལས རསངསས

བནཔདང གདཔལནའགཔདཀརབདསརའནངལགམས

གཙསཔའགལཡངསཁངདང དནངཔམསཉམསཔགསབདངགསར

བངསམཛདཔརགསལདབམ30 ཁངཡངཉམསགསདསཔབཀའ

གནངམདངགགཁ རལམདངང མད ཆསགསརམཡངགནངམལསབན

ཁངཉམསགསདན དགགངམཐམབདཐངརགམ

འབདབན བསངཁངགབཅགསདཡདང ལལསགསཚན

ནངའམནདའཐནརབསཆདཔནངནང དཆགསསབསངཁང

བདའབདབམལགཔགརབཏན མདངགགཁརམཐངལས

འནདངདངཨམ ལསགསསའབགབལ ལསངཆསཐད

ཁརདཔད ཁངབགསཙནདནངམཡདདགའརབདབངགནམ

ཝདང གདངགསའགཙནདན ངམགགཡདབབབཏང སམལང

30 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༢༠༤ ༡༩༨༦ ལརཔརབནཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

93

ནདགའརབབནསཟམརསསགནསལས ཁརངགཞགའབག

ཁངཐགགསཔབངསབངསཔནམདང བངསཚརནམལསགསཚནནང

མསཅནཕགཔདངཀཤལསགསཔམཐནཔསམཚད ཆརསའབབ ལགས

གགསཔལསདའཚབགསཡདཔནརབསསབཤདའག

ཁངནངན

ཁངའདངཔབངསཔབང

ལསརངཐགཚདགསའབདབངས

ཡདཔལས ནངནརལས

བན ཐགའགམནངནགཙབའ

ནའམལསབབབ

ཐགཚདམདང འརན

མདབདདང གན མན

དཔའབགགཔའབགས

གསལཡདཔམཚད བསས

མཚནབདདངའཕགསཔགནསབན

བག ལསལནབམཇལ

གས ཐགངམརའར

འཆངལསཞབསངངགདབངམལ

ཡནཆདདཀརབདམཡངསགསདང བསསངབངབཤགསསངས

སསབངསཡདཔརལསབནའནརབསམཐརནངཡང

གསལཝམས31 ལསབར བསགནཐགཚདངམབབཏངབལལས སག

31 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

94

མནནབསལགརངཐགགབཀལཉམསགསཝད ཐགཚདགས

པནངབསསསགདནཔབཀའབདགརངབསསདངགར

འཐདཔབངསཡདམཇལགསཔ རམངགདབངཡནཏནམཚམགས

གངསམས

ཁངནངནགརམནདངབསསནངམགལསདསནངསཔར

ཐནཔནགསལསརངམཇལདཔལས ཡངཡམཚནཏགཏགག

ཚར ནངལསཡངགནདལགལགགགའ མནནམགས

གངསརའབདབན བའསབདངདཔརགཡངདཔ

ནམད འབམམབའའགལཁབནངགགལསདཔལསགནམདས

དནབསཅནགགངསཔལསའགསནསལསའག

བམབ ངཁདཚདཙམདགཡདརབཤདཡདཔད ལསབན

བབཔདམརཡངམཚནལཡདཔརནརབསདངམངགདབང

ཡནཏནམཚསགངསའག འསམཚདནམའབདབན སབཟངདཔར

ཅནབ གསཀལསའདརའདང ཞལདབསམཔབརལསགསཔ

མཛདཡདང ལལསགསགསའནངའམནདགསཅནའཐནམད བ

འསནདགརབསགསགནདམགསཔམཛདདག འབདཝ

དའམནདབསནམལསརའབམམགནངབལསགསནསས

བཤདལཡདརངགསརམའཇམདཔལསཡངབདགནངག

དངགཞནཡངཁངནབངསཔད བའལངས

ནཆགསལསགསཔལའབདཝད འསགསམདཔརསས

སརངབབརགངནཔལསའག འབམགངནཔབན

གསམསདགའནམགམངདཔའབ དགའབནཔར

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

95

ཡངནསསབཤདལའག ལསགགབའནལམགངབཏབནར

བཤདཡདའལསདངགསབན མཨཔགནགརམགསཔར

ནནད(cancer) ཐབ བ མནབཅརངགརགདནགནསར

འན ངརབརངའན ལགམདནཚདལམཁརནངནབརཆདག

ཡངའངམབགག འཨསབདསགགསགནངདརགསལབ

བཏབགནསརསངག ལསཝགལལསལགདབ མན

བཅརབཀའནདགའཚརབའབམརངརངམནངདཀའངལགཡང

དཔཐགལསངསསངགརམནཤསསནལམགངབཏབནརབ

ངསའའབཀལཝམསརད ནཤསསབཤདའག

བམགགངམཐམབགསརབཔགནསཡང མམརས

ཁགབདངལསམགརངབམང ཁངའབ མནལསཤབཟང

ངནའབགསཔད འདངའལབབའསགཡངཏནཏནཐནཡདཔ

ཉམསངལསབཅདཔན བའགཞནདངམའཝགནཔདངབདངདས

སརབནཔས

དགསལགབན

ལསབནའནརབསམཐརནང སངསསརབསབན32 རགསལཡད

ང ཁངཅདསཐམནངའབདབན ནམདབད རའདཡདད

བམ ནངསཁཐགལསའབདང དསབདབངགཡསགཡན

32 ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར ཤག ༡༤༥ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

96

འབམཇལཡདཔལསབན ནམདབདརངནམམགཏགས སངསས

རབསབནནཔས དགམདའནམལམགསཡངནམད

བདནཔརལསགངསམས

ཁངབནདམངསཕན

༡༽ ལནདངབའནཔགན

རབཏངའགལཁབནངནཁངདངདནམངརབསགཡདསལས ཁང

འཡངམཇལཝཙམགསརངམསནངནདདཔབགཡགསཔདསགཡད

པལསབན ལནདམངསདདདཔདངདགངའནགསཔགནཆ

གརཡདཔན

༢༽ འརནབསདནམསབསགསཔངས

གངརབནང ལལདཚལམནདཟསནནདགའརབརཡངས

གསཐནའ ལདངམནདཟསནངགསབསདངའརཔགམག

ང འརཔལསནགདཔནལདཚལདངནདགའརབགསའང

ནཔལསབན འརཔབདངགཔརགསརངའགསཀར

ཕནཔལམབཟངཔཡརདནམགམདཔལབསབཟངཔཡངཁངའ

བནཐབཔལསབནབསདནམསགསགངམགརཔགནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

97

༣༽ གསནགསཀབསན

གསརངགསནཔདཔབས འནངནབརཆདལདངབ ས

ལགསའངདནཁངའནངསམདལརབནཡནབདགམཛདབ

ངདཡདཔདང འགནམལམསངདནལདབད

གབབསསགཡངནཔལསབན གསནགསམགཏད སགན

པས

༤ ༽ རངགསསདངལམལགརགས

རངགསནམངམནཔསདངལམལདའབདབན གསནགས

སབ བཔགནངདང བངདམངསགརའཆམདངགཞསམཇལཁ

གནང བསཡངཁངའབན འངམལས སདངལམལདནདང

བདགའནའབདསགརགསགཡངརཡདཔནཔས

མངཁགལསཁངབམཐངཐངས

མའབདབནཁངའདབསགསཚནངམགནཔར མངཚབར

སཡངབམཐངགནམདསདམ སབཟངསབཟངགམདདང

གནསརདནལསའངཡདཔལསའག བམདབངའགལ

གསཔམགནདགའརབབནངནངལསངགསརདངམཐངབསསང

འནཔབས གངལམངཅནཁངབལསཕགཔནམད ཁངམམཇལཝ

གསགནསལསརངབསལསམརབབགནངནམད གད(དཔའགས)

ཡངམརབབསགནངབམཐངམབཐགལསའནམདང གགས

སངཅནངནངཇཆངབགལཡདཔརལསདའཚབགསཡདན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

98

རབསསབཤདའག དསནངསཔརཁསབམཐངདནག

ནམས ནངགསསད བརནཡངཨསབརབམཐངམལ

ཐགགརདཡརཁངལལའག བམལའརསམདབས

ཡངརངསགངགསསའརབལཝམཚད གདངམདཔརརཡངབ

འག

ཁངརབས

མའབདབན མཐངསག33དནཔམསགཁངམཡངའལ

མརམཛདགནངཡདཔལས ཐགམརསགདནཔརལསམདརབསགབ

ན འགཔདཀརབདདའགགནམརམ དའགསགཔ བར

འགརལདངམཉམཔརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའག

གགནལབལརསཔགསཔདབངག34མགརབང༣ པནངབད ལསམ

བདའགནཡདཔདང མཐངསགབགསཁགདནསབཅགས

གནངམམཚད ནངདའནབགསགནངབནཔསནམག

འབདཝད ལབལརསཔསའརལབམགདབངགནངཔབས འལན

དངངགསགསབཅའམརགཏགསཔགགསནམལས བནཔགས

རའལགསདངསགསདསཡདཔལསའག མཚདརབང༣

པནངའགདཔལནའགཔབནཔའདངཔནའལབཡངསག

དནཔནཔལསཡངསགསནརམངགདབངཡནཏནམཚམགས

33 མཚནམསགནངཡངསགསསགདནཔརཝནཔས

34 ལབལརསཔགསཔདབངགམགསནལསཐགམཐའབརགམབངསཔནངལས ཐགམའགངསཅན

ནངབགསབངསག ལསགཙངནང གངསནངབགསཔཐགལསནལསབརཔའབངསག

ནལསཐམའམནལགདནསསགདནཔབཏབབངསནམལས དངལ༦༤ དངསཔགཞནདནགགས

སངཔརལསའགསའངནངགསལཝམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

99

གངས ལལསལབལརསཔམགབདལགནསངག ལསརབང༥

པནངནམནངནརབའམས35མགའགན ཐརཔངསགཙསཔ

གདནསངབདགབཏབགནང གསནཉམསནགསརདརབསངག

ལལསལབམགཡངབདལགནཔལསའག ལསརབང༡༠ པ

ནངཞབསངནཔམགབསཁབརབབང འགཤརབབ

གས ཤརསགདནཔདང བགཚངབགསལསབལ

དཔལསབགསནནཅནགནཔས ཞབསངམགསམཔརཁ

བདབངབནམལས མར མནགདནསངབཅགསགནངསརམ

འཐབསམདང དཔནའཐབསདཔནཁག ལསངདཔནའཐབསཡངང

དཔནབསགནངཔབས སལའརབནཔམགསབཀའམངགས

བན བཏངནཔཔདདཀརབས36སགདནཔའནཔའམམའབདན

བནའ དནབངསཔར37གསལཝམས ལསགངཚངལསམམབན

35 ནམནངནརབའམས (༡༣༠༨-༡༣༦༣) མཐངགསནནལསདངཔ བབརནཐརཔངདང ངམཁར

བནང རདནབཟངངསགསགབཏབནམལསདའནབགསགནངབདང ལསགངགསནན

ངའསབཅགསངདང ཤརནབཟངང མཐངནནངསགསགབཏབ ནལསབརཔབངསག ལས

གསནའདམཅནངམརནབཟངངདང འགམབལཁརབསམགཏནངརགདནསགསགབཏབ ནལསཐམ

བངསག འབདཝལསབན ངསའགནངནགདནསངབདགབཏབཔརལསའགསའངནང

གསལཝམས 36 རབཏངཔདདཀརབསམག བདདཔལངཤདའངསདངལ༡༢ ལསཡངསའནམཁསབདབངས

མཔམཛདག དངལ༡༨ ཡངསའནགདནསགསགདནའནསགརནག ལསཡངསའནདངབས

མནངམགསཆརགསལགཡགཡངམཛདདབངདགདམསཔགསཔརགསནནམལས ཐགམརདངགམཁར

ལསའགངནགངགབཔནངམགནངབགས ལསསལའརབནཔབཀའབནམཐངསག

མམཛད ལལསལམལམཚམསབགསག ངབམའབདབན མའངསདསབདང

སངཔདདཀརལསགསཔབཔསཤནཡདཔརའགསའངནངགསལ 37 དའནནན འགསའང ཤགངས༤༥༠ མདནཁང ༢༠༠༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

100

བསགནངཔནངལསམཁནརབས༤ པདམསཔདདཀར38སསགམ

མཛདག ལསམདམསཔདདཀརམཁནཐགའནམད མཁན

རབས༧ པངགདབངནལསམག39གངཚངལསསགམབསགནང

ག ངནངམམཛདབགསཔསཚདངགསརདཔནབགསཔབས

ནཔས

དསགཁངམའདངཔགནནམནནར

དཔནབགསཔནསངཔམགསགཁངནདངབནཔརབཅསཔགས

པརབངསབཔལ ངརངངགསརངདངགཁངགསཡརདངམར

འབདབགསག ལསམའབདབན ངགསརདཔནབམགརམཐང

དཀརངདང དནངགསརངནངའབདརགསལདནགསལའབདབགསད

ཡདཔནཔས དསནངསཔརདཔནབསགནངལདང ངགསརརབ

ད བརནཡངརཝགམསཁངནངནབགསལཡདཔདང

38 དམསཔདདཀརམག (༡༦༣༩-༡༧༠༨) གཟརནསགངརབསརབང༡༡ པསཡསའངས དང

ལ༥ ལས༡༣ བརནབསམནངམརངགསགདམསཔཕལརགསནག དངལ༡༤ ཐགའསཔཚལགས

མཁནནཔདདཀརའངགནསལསསཐརམནབས མཁནའདངཡངསའནདམསལམཚནསགསལསམདདགསན

ར སགཆལགདངབཅསཔམཐརནཔསམཚད གནཔ གསཔམནརགཔལམབདགཔརར

ག ལསལཔདངགསབདཉམསཝལསལམདངངབནའགལསམའནཔཕཉའརབ

བས སལའརབནཔབཀའབནབལལམལཡམརངསངཀཋམཎ (Kathmandu ) རསན

སདངམནཔརཞབསམབཔབསདངགསབདསབནབསདངསབདབག ལསངངདནཔ

དངནམམཁའངསགསགགསརབཅདདནལགཤགབས ལསལགནམཐངསགམམཛདདངལ༥༩

བསབསམཁནརབས༤ པཐགནདངལ༦༩ བརནལབངབནདདནབངསནམལས དངལ༧༠

བརགགསག བམཡངལསནདགའལམཚནལསགསཔསནདམཔཤགབནཔརའགས

འངནངགསལ 39 ངགདབངནལསམག (༡༦༦༨-༡༧༤༦) ཤརཝཅནཞལ གངརབསརབང༡༡ པསལའངསག མཔར

འསརགསམཁནབསདནམསའདརདངའདརལསམཔབབགསམཔརབས ལསབཀའནགམནཔད

དཀརནབལསནལསལཤགསན ལལསསགམམཛདམཁནཔ༧ པཐགབསལ༨ ང

བནའ དནབརབངས ལསདངལ༧༩ པབརགགསག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

101

གངཚངའབདངདནངསཐངངདང རམགངནངབགསལད བར

ནཡངའག ལསནམགའབདཝད དཔནབགསཔམགདཀརངདཔན

སགདནའནཝབནཡརའནཔལམཁརམཐངདདལ40ངགཐང41

རས སགམངགདབངནལསམགདཔནབགདབངབཅརབ

བས དཔནབསམརངབགསབགསཔནནརབཀའའགནངམད མ

ང སཡངརདནདཔརསགདནཔནངརངདམགཏགས གཡངའ

སདརབཀའལནལག དཔནབསརབཏངངརངགཁངདངངགསར

ངགསཡརམརའབདརངདཔན ནཔན མདརངདནགསལ

ཐབདནལསགནགནངརགངསཔལསར དནཝགགཁང

གསལཐབདང རཝགསགདནཔགསལཐབདནལསབགསཔལ

ལསམརའབགསབགསཔནརབགཏམའརནརབསསབའག

རམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས ངགདབངནལསམཐར

ནངཡང གདནཔསབརཡངཐགརབགས42 རགསལཝལསབན

གཏམའབནཔགནམམཇལ གསལཐབའནཔརལགསའབདབད

ཡད ལལསཡང གངཚངནངལསསགདནཔདང གཁང

མའལམརམཔབནའབདབབཞགགནངག

40 འགགསལབན ཤག ༤༩༤ ༢༠༠༤ ལརཔརབནའབདབནང གབསཡདཔམཚད བདཡངཡངས

གསའབཡདང མཐངཔཁའབདབན བལརབབདཐནའག ལརབདནཡང མཐཤས

ལསདམའབལརབདང ལསཡངདམའབརབལའག 41 ཡངསགསངགཐངརའབང མཐངཔཁནངའབདབན མནའབསཐངརབབདཐནའག ས

མལསམའརལམམཐནནཚད ངགསརརབརགསལཐབདནལསསའནཔབས ཞགགག

མཐངལསངམནངབགསནམལས ནངསཔརའནཔལམཁརགསལཝབསསངགཐངནནཔས 42 ནན གངའམ ཁཔ ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ཤག ༢༩༠ ང༣ པ

ལབནགངརབསཉམསགས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

102

སགམགམཡངའལམརམཛདདཔའབདབབཞགགནངཔ

མཚནགབནནནརབན སཚདབསསགདནཔའའག

ལཁབནངའགཔདཀརབདགདནསངམགདང ནནཅནགཡངནཔ

ལསབན འམནལདཡདཔམཚནསནཔས ན

ངལལསའབདཝད སགམདངགམའལམརའབདངགསརཚང

ལསགདམའབབབབཞགགནངགསངག འརངསགནནརབ

ན ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངཔབས གངད

བརངཔདམསནབདང འཇམདངསབནའན ལསབཀའནཀཤསགས

ངའགལངསམལསབན གངནའཛམགམ ཐངབགས

བམསམཛདཔགསན སལབདསབསབཞགགཔདང ཤརང

དཔནཁགཡངགངནའབདམདཔར སདཔནབརངསབསགཔ

གསདནབ ལགརསརནཔརལསགསལདབམ43 དབངའགས

དམལལསརཤརགསའརལབསབདཁགདངདཔནཁགངགསར

ལསརངབབཞགགནངལདརག

རབསམཚན

དངཔརངགངཚངལསབསགནངརབསམཚནབན རབསདངཔ

མཁནརབསབནཔངགདབངའནལསནཔས འལལསརབསགསཔ

འགམཚནག འལལསཡངརབསདགཔགནག ནངང

མཚནམཐབལསའརབདམགས

43 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༤༨༥ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

103

ཡབའགསདམལངགསརདཔནབགནངམལསརངགསརངལསབས

གནངརབསར

དངཔརངམམསཔདབངག འངསགསམཐངརལསནཔས གསཔམ

དཔལའདར གལས གམཔམའལ གངལས བཔམནབཟང

ལགས རདརསལས པམདཔལནལམཚན ངསལས གཔ

མནན(མབས) མཐངལསལས བནཔམསརབའངགནས

བདདབབལས བདཔམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) མཐངར

ལས དཔམཕམནར (རཔསངསས) ངསངའསལས44 བཔ

མགཞནཕནདབངལ (མཀ) གལས བགགཔམབབནནར

གལས བགསཔམདའནམལ (མའནལསམལ) མཐང

དགསལས བགམཔམབནའན གལས ལསད

བསདཔདལགརངམའནལསམལམགསགའགནབསཔབང

ནཔས

རབསདགཔགལསལསམནནམགལས

གགསསམངམཚནཡངསགསམབསརཝམས མ

ངའངསལའམཐངལས45 (བདད) ནམདང ནགཞན

པསལསརངངགསརངདངནངའལགསགནངག ནངམཔརག

44 མརངའངསགསངསངའསལསནང ངགསརཚངནངབགསཔདནངརཔསངསསརཝནཔ

ལསབནཡངསགསདརབསངག ཡངགགསནངབདའསའནའབདཝའཇམདནལསནམམ

གཏགསསབམཝནལགས

45 མཐངལསརབགབནམའགདཀརཔ བངས༡༡༢ ནངགསལང ལརངགདབངནབས

མཛདཔལསབནའནརབསམཐརཤགངས༡༢༠ ནངགསལ ཁནནངའབདབན ངཚངསཡདལས

ངས གསསཚརབདཡདཔརཡངབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

104

གགནངབགསཔབས ངསནདབངགམགསའགལཁབནང

ནངཔསངསསསའནངལགམགའབདགནངགསབད

སལསབས མནནདང པང གབཟང ལབཟངརང

བངགསརདའནདམངསལསགདམཁབནམལས འསངཡངགངལས

གནངབདལཁམསགསནདནདབསབཔརབཏངགནངག

འམདངགཔགབབདབདནཔགདནསནཔརདངའས

ངསདབསངཔརབཏངགནངབསམཚད འལལསཡངདངབ

བཏངགནངམལས ཡངསབམསདངབགསགབདདབསངཔརབཏང

གནངཔལསའག ངདངབགསནདནམཁནཔགཞནདགའལས

གངནབགམདང མདགསགགནསགརམཁསཔརངས འགལག

ནམད གངཚངཁགལསའགཔབཀའབདདའག དའག བར

འགརདབགམཡདསལས ཡངསགསདའགསགཔགགནལ

བལརསཔགསཔདབངགགདནསམཐངསགདནཔམའབདབབཞག

གནངག འདངསམཉམགགཁནམནངནརབའམསགདནསང

བདཡདསལས གདནསགཙབཐརཔངདབསབནཔནནསབཤད

གསརཔབགས46ནནལས ངམགསགངབསཡངལསཡངགནངག

མཛདཔབའསསགདངཐརཔངབཤདཡརསངའལསངབསམ

ཚད དབསབནཔནནལཐརཔངཡངསགགསགགནངམབན

སགདནཔདངགམཡངའལམརའབདམཛདབགསག ང

ཐརཔངདངསགདནཔཉམསགསཝམཚད གཁངཡངཐགཚད

ངམགབངསབདདངཉམསགསག

46 བདཔནཔདབང འགལརབསའགགསལབན ཤག ༥༧༡ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

105

ཐརཔངབཤདལསགདམཐརའལ འགབནཔདངའབདནཝ

འབདམཛདམཁསབམངནཡདཔནངལས ད བརནཐགབས

བསཔན དརདང ས རལནལསནབགམ

ནཔས ངསའབམམབནའ དནནདཔགམཛདཔལསབན

དམངསཁགལསམངསབཝཝམཚད གཔརངསའགས

དདབངགམགདང ལམཨནཚགསསན མམཨཔབན

ལསགཤསནཚགསསཡངསབཐགལསདརབནཡདཔསམཚད

པར གསནལམཁནནཔནདགའལམཚནངབནར ངགསར

ངགངམགསགནསལམནཚགསསནསབངསགནངཔ

ཁངནངནགངགསལརབགནསཡང རངསགནངཡདཔརགསལཝ

མས47 སགདནཔདངགཁངམའལམརའབདལངསམཙམ

གནངབལདངསམ ཐརཔངམམཛདནངམབགསཡདཔདང

ལལསཐརཔངལསཡངདངསམག ལསམསཔཁངཞལན དར

གནངབགསཔངགསལཕགསཡངགངལསལ ཁངའནངརངང

བསག

མངགདབངཡནཏནམཚམགལས

མངགདབངཡནཏནམཚམགཡངསགསསགམབསརཡངཝམས

(༡༩༣༣-༢༠༡༥) ངའམཐངསའརདརརསརརགངབདའངས

ག འགདབངགམཔའགསདདབངགམགངགསརངནངམན

གརབདགནབསཔནམལནངབཨལ༥ དང ནངའལབལཁ

ལསགགནཔས འབསངགསརམགནསབནབནའསའངགནསན

47 ཡནཏནནཚགས འགམནསན ཤག༧༤ ༢༠༡༣

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

106

པས དངལ༢༥ ནཚདགགབགསང ལསནདགཚབསནགཕགཔ

ལསབན ངམགནསབནདབངལམཚནལསདངསརརཔ

བགསག ངཐརཔངདབསཔའནལསལསནངཔགངདངབ

ལསགསཔབད ལསསབབཐངལབནཙམགམཚམསབགས

པལལསདངལ༣༥ ངགསརམགནསབནའཇམདཔལསབཀའགནངམ

བན སགདནཔམཐགབསགཁངམཡངའལམར

ལ༡༤ ངམཛདཔད སགདནཔཐགགསཤགབཀབགནངཔསམཚད

གཁངཐགཆགསཡངཚརགགབསརའབདགསཤགབཀབག

མཛདག སགདནཔདངགམབགསབན དངལ༤༡ འག

ལབཔའགསདངདབངགམགགརམངའགསལབནམ

ལསའབང ངམནདམཔབསལམནབནཔམགདངགག

ཁརའགགངམབབའབགསནམལསར དངལ༧༥ ནཚདལ

ངས༣༥ བརནམབབགས ངབསལམམནབནཔ

མགལསདབངངདགསནཔསམདབར མམལབཟངམགབཀའ

བནདངལ༧༢ ལས༨༠ ནཐརཔངམཡངམཛད ལ༢༠༡༣ ལ

མལསདངསམམཐངསགངལསགསལཕགསམཚམསརཞལན

དརགནངབགས དངལ༨༢ ངས༡༡༡༡༢༠༡༥ དངསཔསདངས

མག

མདའནམལལས

དམདའནམལལམའནལསམལའ མཐངདགས

ནངཡབགལལདང མབསསནགསས ལ༡༩༥༩ ལ

འངསག དངལ༨ ཙམལསགསདབསསལམཚནལསགད

ལསངབརདབསངངགཕགགཤགསསངམལས དངལ༡༦ ང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

107

གསརཚངནངའལགགགནང དངལ༢༢ ལནབས དའནནན

སཕངབཤདའདངཔབགསགནངཔབས ཚངལསདངབཤད

ནངབཏངགནངབངསདཡདཔལས ནངལགམངགདགགསཔ

ལ ཕངརངབནངལགམགསགམམཚམསབགས ལསཚང

ཁནཔངལ༧ ཙམངགདགགསབགསཔབསག ང

གསརཚངནངལསགཁངམའནདཔབཀའགནངམབན མ

མཛདལགབགསག ལསཚངབཀའབནཕགདནཔལགམ

གསགམམཚམསབགས ལསལནནལགརངགཁངམ

མཛདལགསཙམསངག མངའདངཔནཔབས ཁངཐགང

ལམཚནལསབལདང ངནལགམལལསགརཐགབཀལབ

བསཡངང རགསསབཤདའག

གསལཐབའནཔར

སགདནཔམམགསགཁངམཡངའལམརམཛདའ

བགསནམལསར ཝ༧ པནངགཁངདནགསལཐབ48དན

འནདང ཝ༡ པནངསགདནཔརགསལཐབདནལསལགའནད

ཡདཔནཔས

གསམགདབངབཅརལ

གཁངནཔག པམཚངལསབསཇངལཡདཔམཚད ལསམ

གདབངདནལསགམཇལའབདབན གམགཤངཚདབངགགནངད

48 མཔདབངའགགསལབནཤག ༢༣༢ ༢༠༠༤ ལརདཔརབནཔནངགསལཐབརབདག ནང

འགསའངཤག ༣༡༣ ༢༠༠༤ ལརམལསདཔརབནཔནངགསལཐབསརགསལཝམས འབདཝད གསལ

ཐབཐབའཐབཚངདནནམལས ཐབརངའསའབབའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

108

བཀངཔམབངངགསལམགགབཀལ མགདབངབཅརལ

ཡདཔམས ཡངདངཔརངཔམཚངགམལསབཅརདང ལསག

ལཔ༧ གསསལཔ༡༠ དང མགརངབསངཁངལཔ༤ མཚང

མཔབནགདབངབཅརལཡདརནསསབའག

མཁངནངབགསཔར

མགསཚནགམགསནགསཀབསགནསགནམལས གཁང

ནངབགསཔང ཁངནངངགནསམམཛདདང ལསདམངསམ

གནང འདསདབབལསགསཔགརངནང འབལབདང

གསའརབམགགསཔརརབནཔདངའབདན གགསཕན

ཐབསངམགགགས ནགསལཝརའདནམཛདབགསདཡདཔམས

བསདམསབསགདནཔལཡདཔར

གསལཐབདནལསགངདའག ལསངབདའག བདའག

ངམལདའག ནགཔརགདའགབས དའགནངལསཕརམ

གདའངསབསདམསབནམལསཁངནངགཏམསབཞགདཡདཔ

མས ལསལགསགདནཔའནཔབསམའརལམདཔལས མ

མགབསབསནམདང བསདམསརཆགགཡདཔ

བཀལ གམགཔཆབསལགབམགལཏཁརའབགས

གདནཔལབརའདཔནམས འབདཝདནམགགརངཡརདཔ

ལས ཞགའངཁམརགལགཤམནརའངསགཡདས

ཞགབགསནམལས འནངསཔརནམངགསམཐངལསབས

ཁམསགཁརསགདནཔརའརདཡདཔམས པཆབབམ ཞགའ

དནཔཉལའནངསཔརཔཧསགལསམལསནབས མརནམ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

109

གགརངལགདདཡདཔམས འབམདནགསལཐབམརའནཔབས

ཡངཡཔཆབསརཆམརལདཔནཔས

དསནངསཔརགསལཐབའནལམཚམསཆདཔར

དཔནབགསཔནསངཔསརབནབམགསསགམདབངའནལས

དནགསལབགསསདནལསཁངའལཝལསའབང སགམ

མའནམངགདབངཡནཏནམཚནགཁངནངགསལཐབནཡདང

ངལལསམཔདསགདནཔམབསཔད མཕམནར

ཁངམགཏནངལགསབསགནངམལསར སགམརགསལདན

གསལཡརམརབགསམཚམསཆདསངག

རར

མའབདབན དབམམའརལམམནནངའལམའཝལས ས

གནསའགཞནཁརལའབདདཔཐནསངང རཆདཚདཅནདངཤའབགདཔ

ཡདཔན བཀལརའནདངནངའནའབདདཡདཔབམ ག

མཡངརགསལདནལསསགདནཔལགའནམད བསདམསརཆ

བཀལ ལའནའབདདཡདཔམས མཚནབནདཡངཁངབ

རརའབསསགནསགའག ཆགདནལསགསཚནགམལཔ

མཚངལསགམཆགཔ༡༠ ནདཔནམད གནམནམརདངང

སའཚདང རགམནཡདཔལསལནརབས

སབཤདཔནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

110

མཚའམངར

ཁངལགསཁརཡདཔངའསཤསལགསའབདབན མཚར

གམམཚནམསའནཝམས མཚའའཡངཁགགམ

གཡདཔལསའག འབདཝལསབན མཚམཐའམབདའཡངཤག

འརའངཡདཔནང དསནངསཔརགསམཐངསརརངནའག མཚན

གལསབནནནརབན གསཚནའནངདསནངསཔརབསདངག

གསརམཚང ལསབངཆགསནམལསཡངཕརརའནའབདཝ

ད ནངལ༢༠༡༢ ལསའབགསམཚབམསསངང དནབརནགས

ནངལསཕརབསམབབགསགཡངམཐན ག འབདཝདལལསར

སཔསརགསནསསབའག

བམབཐངསགགབབན མཁངམའཁམརབན

བངསདའ གདངཁརཡདགནགཔདངབརངརབགངསགས

ཁགནནབངསབངསམནམད ཁངསབངསཔལལསགསནད

དངནངནཤངམལས མབཏབསབཏབའབདབཝད བརངསགནདཔ

ནཔརལསཐནམལས ངའབལབལཝནཔསརབཤདཡདཔད

དསཡདགནདཅནཁངའསཐདཀརབཀགགསདང ངའནངབ

རངབམམམགཤརཡདཔད ཁངབམཡངམཚཤརཝལས

བན དསདགནདཅནཁགནནའབདཝནལསའག འ

བམནམའབདབན ཁངངམགནཔརགཔདངགསསཔཆབ

མམངཤསགཡངགདངཁགནགཔཁགནན ཁམརབབརཝཡདཔ

ནང དསནངསཔའབདནམངཔདགཔགལསབལགཞནམགག

ཡངམབདཔཐགལསཁགསསསབརཝཡདཔམཐངཡདརབའབན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

111

འབདཝད སགདནཔདངགམའལམརམཛདམངགདབངཡནཏན

མཚསགངསརའབདབན ཁངལགསཁརངརང ང

གམཚབམཆགསཆགསཔམཐངམམགཏགས མཚནཔརལསངསཡང

མ ནངངནངནགགཆགསཡདཔབཤདབནཔགའང

ནའཡང གསཚནནངནཆརཔམབའཝའབདཝད ངགསས

བསལཝག འལལསདདགམགདཔརཆརཔབཡདཔལས

འགརམགཏགས ངམཚནཔདནའངནཔསརགངསམས

ཁངསམད

སམལསརངལའརགགནངསམདགརངབབཡདརབན བང

གསསངཡངསགསནམགགགནངདང ལསབནམནམགམ ང

གནསཆགགནགམངགནངགརངནཔས དངགགཁགསས

ཝབངགསནཔ མདངགནཔ འདསམདཡངགངགགགགནངད

ཡདཔམས

ལལསའབདབན བནམནམངགནངདང ངགནསའབདངཆ

གམགབངཡདཔ སགབསཆཡངངལདརའག ཁ

ལའརགགནང བཀའའརཚརགདངངམདཚརགམལ

ཞབསངམདགནངདངབབསནཡངབངལདརའག

བཀའའརགསགར

མའབདབན བཀའའརགསགགནངལདང སཚདགགསཚན

ནངཆརསམབབཔདཀའངལཐནམལས གཔདངགསསཔ ལས

བསངཁངཔབམས ནདགའརབབནལསབཀའའརཆཚངཁངནངགདན

འན ནངསཔརགསཚནགམནངགསསབཀའའརཔ འབག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

112

སའརབརབབས གསཚནརངསས སནངདཔད ཇཆངམབབ

བབགདཡདཔམས ལསགཁངནངདའནདང གསམན

བམསལབབཀའའརནམགསགག ལལམཡངངགསར

ལསབཀའའརགནངང བསངགསརངནངབཀའའརཁང

འནངལག ལསརསའརབརམཚམསཆདང ལརབན

འག༡ པས༩ ལས༡༣ བརནངསངབཀའའརགསགགནངད

ཡདཔནཔས

བསསཕགསགམགསལཚགསདངགསལཇགསཚནགམསར

བའབདངལའག ཡངནམདངཔགལཔདང ནམགསཔ

གརཔ ནམགམཔབསངཁངལཔདངརཔགསབམསང

དང ནམབཔགསསལཔདང ལསནམཔགསསརཔ

སམཔབནངཡདཔམཚད ནམགའདཔཡངསསའབདརངལ

འག

ངམདར

འག༡ པས༨ ངམདགགལཡདཔདང འབམའག༡ པ

ས༡༥ ངམདགག ལསའག༡༠ པས༡༥ ཡངངམདགག

བམས ལགགངམདགམགདནགདངགསསདདན

ཅནསམནརའབདངམདལབབས གསགཞནསཡངརང

འརབགཡདཔམཕངསཔརབསདནམསངདགསལདཡདཔམས

ཞབསངམད

ཝ༣ པས༡༠ ཞབསངམདམམདཔགཏངཡདཔདང དན

ཚདབརནམདའནབདགདགསབསལགགཡངདའབདསང ཁང

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

113

རངཁགལསམནརགངཡདཔབཏན བངདཡདཔརད མམག

སགངསམས

བངགས ར

མའབདབན ལའརགགནངབངགསནམགགལསབལགནངལད

ང དསནངསཔའབདབན ཝ༤ པས༢༩ ཚརགགདང ཝ༩ པ

ས༢༩ ཚརགགའབདལའརགགནངཚརགསགནངའག འཚ

བཡནབདགརལསམགནམསང དསནངསཔའབདབན གང

ཚངལསམདལཡདཔརལསམམགསགངསམས

གསལའབསབནམར

ནམའབདབན བནམནམགམངགནངཔབས སཕགགམཇ

དངགསལཝ གཔདང གསསཔ ལསབསངཁངལཔཆབསན

བནརབའབདངདཡདཔདང ལལསངགསརངགགསངནམ

མསརབས ནངསངགནངལགསརཔབགསནམལསར

ནདངཔརགལཔཆབ ནགསཔརགརཔཆབ ནགམཔར

བསངཁངལཔདངརཔཆབ ནབཔརགསསལཔཆབ ལསན

པགསསརཔཆབསརབའབདངའག བམནག

འདཔཡངནམབནསསའབདརངལལའག གནངསཚདཡངརང

༧ ས༥ ལས༡༠ བརནདང མའབདབན དབམཁངནངདའན

ཆགསདཔལས གསཁམནསགནངཡདང དསནངསཔའབད

བན མནདངདའནགགཁརའབདགནངའག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

114

བབསན

ཝ༩ པས༢༢ བབསནབངཡདཔད ནབདགཐདལས

འབདབན ལརབནགཨཔདབངའསསའབདདཡདཔམས ནམ

གཡངསགསགནསབནབགགནངཡདང ནབདགབསམཔདངའལ

བངབཤགསདངགནསབནབགསགསགནངཡདརམསགངསམས

ངགནསར

ཡངངགནསའཚགསཔསཚདའཡངའག༡༡ ས༡༣ ལསའ

བགས ས༡༦ པལནམལས འནམརམསདབངགགནང

བལསམགབདཡདཔམས

ངགནསཡནབདགརལསབན མའབད བནཁངངཐགམངར

གཔཁདནངཇརསངངད༦ གཡདཔམས ཡངཕགཨངར

ངད༢ དང མརངད༢ གངརངད༡ བམསངངདདང

དངབཀལརམངངད༡ ཡདཔམས འབདཝདསངའགཔ

ཆབསནམངབ ལཐགགསཤམའངབབསངད༢ ངལསད

ཁལབབདདངབདབབཤའབཐབཡདཔལསབའག འབད

འསམའཁངམངལསབཏན དང གསདམངསལསདཚདམ

ང ལསམགརཚངལསཚདམབརབརཝགནངངགནསཆགགབང

ཡདཔད བངངགནསངངསགལསབདབརནབཅའམར

གཏགསཡདཔམས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

115

ནངདབངའགལགམཔས ངགསརཚངལསཁངམདང

ངདཔན49གལགསབསགནངམད ཁངམངཔཆབདག

འབདགནངག ལསརངགནསདནལསགངཚངལསདལཁངནངམ

དལབལ འདགཐབངཐགགསསརབའབདཁསང

ཐགལསམནརར ངགནསཚརགམབངའབགསག དངག

མགཚརགམཐགཚརབདངའམདབངཡནབདགའབད

ཐནཔན བཟའབངམན རགརཡནབདགརངསརདཔམགཏགས

གངམདལད བམགཡངཐབཐབསདཔནཔས ནངདསནངསཔ

འབདབན གསཚནགམམལསཡརདནམགགམམདཔལ

དངའདདདངབམཡདཔ མནནཡངམདངདཔདཡརསསངཡདཔ

ལས ངགནསཚརབདངབངཡནབདགའབདཡངདནགཐབབ

ཡདཔམགཏགས ཆདཔལསལསའག

རབཏངངགནསཕནཡནདངགཔརགཁངངགནསཕནཡན

རབཏང ངགནསབངབཕནཡནབསམསབཔཡདཔརའསངསསས

གངསཔདདངམཁསཔབནབསལསཐནཡདཔན ཡངསདབན

པནའཇམམནངལནཔཀ ངགདབངཡནཏནམཚསམཛདཔང

གནསགགཞན ཕནནབལས ldquoརགབསམམཔརདགཔནསགསངདང

ངབརགནསངགམཔརདགཔསཔཕནཡན སངགདགམགབ

འདགཔདང བལཔབའརབརབལབདང བངབབདང མཚམས

49 ངདཔནརཐདམའངཁགགདཔནཔགབན འབདཝདབསའརངནསགངའདངདཔར

དཔནཁངགནཔལསབན འབདགའནའབདརབསཔདངའཡངངདཔནརཐདབཏགསཔན

པས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

116

མམསཔདགངའངབརགངསཔམཟད གནསབསནདདནབརཆདབལའང

གཞནགངལསངམབསབདང རདསགསལཚརགགབསཔཚར

བདལདཀརཔཆབདགསང བནའཕསམཐགབབཅནསཔར

བདང ཚརགགབངངནསངབཏངབརའཕགསཔསདགསདངབཅསཞལ

སབསཔནཔསདངནཔམསསངལསཔབདསབནཔར

འཚལལrdquo 50 སགངསཡདདབམདང བཔདབངགཞབསདཀརཚགསག

རངལཞལལསཡང ནདངདདནབམས ངབརགནསཔལནག

ཙམ བངནབལཔབ འརབབལབརའར མཚམསདདང

ལསབན ངདངརགཔ ངབམསདཔསརགནསའར བ

དམནཔདདས ངགནསལནགཙམབངན འཕསརསདང

པར གནསཔངམསས རནསའརབརབགསའར རདད

ནབན ངགནསབངལའབདཔརས ངགནསབངབགངཟག

ལ ནངསཔརའཚབགངསན སབདངབམསདཔའལ འཚབངསདང

མཉམཔན གསངངསམཚམསལངསན དབམཔལངསདངམཉམ

རདདནབན རངསབངབརསང གཞནསབངལཞབསཏག

བས ངགནསབནཚདསངབ ནརསགགསདངམངསཔསན མཐང

ཚདཁངསདང འསཔངཕགཚདདང མམཐནཔ རནན མཐང

ཚདམསཅནམས ངནསངགནསངའར ལབལབ འངཚད

བམགང ཕགཚདལགཚད མསཅནངནསངལསཐརང བབ

ཅནབརའར རདདནབན ང གནསམངཔབངབ ནརས

གགསདས སལཟསསལསགསཔ འལབགསཔའགཔརས ས

ངགནསཕནཡནའཡངདདནཡངསལཕནརདདང ངམསབལམཚནལ

50 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག ༢༢༩ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

117

འཕགསཔསདསགངསཔདང མངམགངསདངམནཔརཚགསགརང

ལསསཔའ 51རགངསཡདཔལས ངགནསབངབཕནཔདཔགདཔ

ཡདཔཐག གསནསསབཡདཔངགནཡང འགནའ

ལསའཕསགནསལམནདཔབས གནསལས

ldquoན52ངགནསབངག མདའངཅནངགནསབངག བརམངགསར

སབམཇལགrdquoརའཡདཔརབལའག མདའངཅནངགནསར

འ ངཅནཁངརགཁངངགནསཝལས ཁངའངགནས

མལསདནབརམཆདཔརབངདནནཅནགནའསངནསང

ལསལགསཔཕནཡནཡདཔབ ནདནཔདངམདའངཅནཁངང

གནསའསཚདགགཕགཔནང གསསརབའབད གསཆརང

གགགབངའངསཡདཔལསཡངམསབའག

ཁངདནགརདངངདཔན

ཁངའནངལསརངདའནགགབགསདཔལས ཁང

མདཔལདངགབདརབགཐདལསའབདང དམངསཁགལས

འབདདཔནམས འབདཝདཁངའདབསགདང གསས

ལསབསངཁངརངགམཡདསལས ངགམགརསའབདདཔནཔར

གགསཚནནངལཔདངཔ53རཚནགསབཡདསལས པ

51 ཕནཡནགསགགསཚགསའད ཤག༢༢༨ འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ 52 ནརགབནམའགསའངབངས༣༧༨ ནངནགསལ ནསགནསའ ངགསརངཆ

འགབདའགནངཡདཔན ཟམལསམའརལམབཏནཡདཔདང ངཐངའབནནམགགདཔནཔས 53 ལཔརའགངལའཇལཝདང པརའགངལའཇལམགསཔརལགགབན

ངགཞནརཔརཡངབལའག གཁལཔདངཔརགདངསབདལའག རབཏངལཔར

དནདགའཧའཇམང ལགརའདངནརགསགངངགསདསགདསཔལགསགབ

ནམདང ཡངབདདསགཔ ཁལསའངབངགགནམབདགམཛདནམ ནངནགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

118

མཚངགམགའག སལགབམགརབདནགརའབད

དཔགསལདརའག

དནགརགའགན

པཨགརངནམལངསམལངསམགཁདཀརགརགཏངབལསགརབཏག

ཏགརའབངདང ལསགདབམདཔལ ཨགརངནམ

མཔགཁདམརགརབཏངངདཀརའདདཔནཔས དནགརཐབ

ཐངསའབདབན གསཚནགམལཔལསདདངགམབསདམསཐབ

ཡདཔལསགཞནགཡངཐབདཔརལསདནགརཞབསཏགཨཔ

གཙང54སབའག

ངདཔན

པམཚངལསརབདནགརཞབསཏགནངམསངབལལས

དབངའགལགམཔབས ངགསརངནངལསགཁངམག

ལགསབསགནངམདངགགཁརངདཔནགགཡངབསགནངམལསར

དནགརགའགནགརངདཔནསབསདནགརརལགསགདཔ

ནཔས བམམམདངདནགརགངལསགསལཕགསརལགས

གནངལདང དབངའགལགམཔབསམཁནརབསཔས

ང55བས ངདཔནགསཆརགངལསགསལཕགསགནངལབགས

གནངཔརལསམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས

54 ཨཔགཙངརདནགརཞབསཏགནངལསམགརངནམལས ལབདངཞབསཏགཝཉམས

ངཡདརརངསབའག 55 མཁནརབསཔསངམག (༡༩༠༦-༡༩༦༩) ཤརབསལགསརངགངརབསའངས གཞན

སལསའརརགས མཁནདཔལནངསགསལསམདགསགགནསདངབཅསཔགསན དངངསསབདན

མམཛད ངགརབསབང གམཁནརནསལསའན ལསམསདངསངབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

119

ངདཔནགའགན

ངདཔནརའཡངངདངཁང བདགའནའཐབགནམལས ཁངནང

སགརངདཔནཡདཔནཔས པགབདརབདངམདཔལ ལས

མདཔགཤགསམཚད པཨགརཁངཐགའགམརགནསབནབགདང

ངཐགམམདཔགནངདཔནཔས ཝགགནངས༡༠ ཡར སབ

དང ས༢༥ མར སབ ལསས༣༠ ནརསགགསགམཆདཔ

གནངདཡདཔམས

བམདརནབས ནབདགསགཏརབངསབགརགསའཚལནམགཏགས

དཔནངདཔནརངངམགགཕགདཡདཔམས ཕགསཐདལསདསནངས

པའབདབན ངགསརཚངནངལསཝདལམ༡༧༠༠ ཐབཡདཔམ

གཏགས ཐབངསགཞནགཡངདརནཔས ངདཔནགནངནཚདཡང

མརངསནམནཞབསཏགགསཔབརནཔལས སབཀགགཏནའལ

གདརནཔས

དནངདཔནམཛདམཚནམཔབནབདཔན

༡༽ གཔས གསགལས ༢༽ བསང བསངཁངལས

༣༽ ས གལས ༤༽ གལས ༥༽ དཔལའར གལས

༦༽ པའནལས དམཛདགསསལསནཔས

སབསགཁངའདམགརརཡདཔར

འཡངགངགསདམཛདཉམསསགངབབས ངསངཔདང

མངཔ ལསདཔནབདང དའནཔདམངསཆབསའགསདམ

བཏབཔསགསལགམངབནདནབསནམཛདགནངབནམལས གམདནགནསབགསབགགས

བདཔསདངསབབལའགསའངནངགསལག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

120

ལདམཛདདཔཝབན ལ༡༨༧༠ ལརདམངའགསལ ལ

གམངདམཛད ལ༡༨༧༣ ལརདལསདངསམསབགསཔ

བས ངགསརདཔནབངདཀརལམཚནདང མཐངདཀརཔཔབནའན

གསཔའ མལགམངདཀརལམཚནསདཔནམཛདདང ལསཔབན

འནསམཛདཞལགཏམཡདང ངདཀརལམཚནསལགམལལས

དངསམམབབཔལསབན ངགསབརནངའགནངམལངསཔར

ལསགསལདབམ56 མཐའམདཀརཔསངགསརཔའཕམབཏང དཀརཔ

དམགགཁངནངདམགརབདཔརལས དནཔཨསན

འབདསལསརགལསདལན༩༢ ལངསཨསདནམགབསས

བཤདཔམས དམགབངགདངའལགསཁརངགརམཐའའབས

གསནངལསཕརབཟའདཀའངལགནམདསདངཡདཔརལསཡངབ

འགརནཔས

གནསལབཝད ངགསརཔདཔནབངདཀརལམཚནསདབངའསང

དཔནཨའགམདམགབརཝབན དབངའསངལསགམདཔན ཤར

དཀརགལསནཔ དབངབསདམགདཔནབས ངགསརཔདམག

གསབཏངང དམགཡངཕམལགགའབབས མམངག

དཀརཔདམགསབལབཏངབལསཡངའབསནཔས57

ཁངནངདངབབགསགནངཔར

དམདའནམལམགསགངསརའབདབན ལ༡༩༩༩ ལར

ངགསརཚངནངལསབཀའགནངམབན ཁངམའནམད མནད

56 ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས ཤག ༢༠༥ འགལཡངསདམཛད ༢༠༠༧ 57 མགནགམདག གམདཔནཔདབངབས ཤག ༡-༤༧ མདནཁང ༢༠༠༨

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

121

གཁངའནང ནམབངསའབགདཆབཔར འངང རངས

ས མནངལགཉལབའཝམསརནཔས ལསལགམལ ༢༠༠༢ ལར

ངགསརངནམམསརསཁངནངདངབགབགསགནང

ངགསརཚངནངལསདངབདང གདངགསས ལསབསངཁང

ནངལསདངབགས དངབགབམསབདང བདཔནགག

གརཔགག ལསམགགབའབགསདག བངམམནལ

གགངབནངའལདང ལགདངནངའལཝལསབན ཁངནང

གཏནསབམནམགམགལསབདག

བའསངཐདལསབཤདཔན ཚངདངབདངབདཔནགག

ལསགརཔགགདངམགགཚངལསཕགསཐབའབདང གསཚན

དངམཚནཚངཐནངབདམབན གགཁརབབསདཔ

ཐནག

ལསབའམདལགཙམསངབལལས འགབགགང

རའབདབན བགནཔལལས བགངསཁངཤསརངམ

ཙམསཔརཚངདཔནམད ཁངནངབགངསཁམགམཚངམལས

བན གངལསཕགསཐབརབཀའགནངམབན དངབཡརབ

དཔཐནསངག བངམངསདངལགངགསརཚངནངབགས

ལགཚངཁ བཤདནངབགས དཐདཁརདཔད མརངདངགག

ཁརགདདངགལསའཇམདཔལགགལསནའག འབདཝ

ལསབན བམདགསནམགནངཡདང གསཁམནདངགགཁར

བམསགནངདཔཐནམནཔས

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

122

གཁངནངལདངའརནཡདཔར

ཞབསངགངལགཔམགནཡདཔ

འགདཀརཔ ནངའབདབན ཞབསངགངལགཔགསལསའགསད

བནའནམག འགལགསཔའགསདདབངགགདབངབཅར

དནལསཀངསལསའགནཡདང དབངམགགགསམཇལམགས

པསརབདག སམཚདགསལརངཡང ངགསརཆའགགསམཁརར

ཁངནངགགསཔལསབདའག58

འབདཝད དབངའགལགསཔརའབདལ༢༦ ངགགགས

ཁཨསདལངས༩༢ ལངསདནམགབསསའབདབན ཞབསང

གསལསམལམགདབངའགསདདབངགཞབསསརགདབངབཅར

དནལསན གསམཁརརཁངནངངགབསབགསབས གས

མཁརརཁངཡདསངརསསགནསཚདཔཝལསབན བལསག

ཁངནངགནསསབགསང ངགགབདམངཔརནངརངགགས

གགསཔནམམགཏགས གསམཁརརཁངནངནརབམས བ

དདའབདབཝད ཞབསངགངལགཔམགཡབནམདམཤས

ནམལས དབངཨདབངམདབངགམགསཡབནལ

སསགནངནང གསལསའགསདབནའནམགལ༡༩༤༩ ལརང

གསརགཁངནངགགསཔརལསའདའག59 དབངའགལ

གསཔམགལགངཆབདབངས ལ༡༩༥༢ ལརནདགའ

རབབནངནངབརགགསཔརགསལཡདཔལས60 ཞབསངམགག

58 བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ཤག ༡༢༥ ༡༩༨༦ 59Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 pp 223 60 བདཔནཔདབང འགགསལབན ཤག ༥༧༨ ༢༠༠༤

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

123

ཁངནངགགས ལགམའབལལསདབངལཔམགགགས

ཡདཔལསབན འགདཀརཔ ནངའདདབམནཔསརན

མཁནརབསབགསཔམགནཡདཔ

ངགསརདཔནབཔདདཀརསམཁནརབས༡༢ པནདགའམཚམག

(༡༧༢༢-༡༧༧༢) ངགསརངནངགདནའནཝབནནཔཞརཁ ག

ཁངནངཡངནརབགནསགནངཡདཔརལས ནདགའམཚ མཐརནང

མཇལའགརམངགདབངཡནཏནམཚམགསགངསམས དནདགཞག

མགངལསབནདནམཐརམཇལབསམཐབང ངགསརདཔན

བཔདདཀརསལ༡༧༦༨ ལས ༡༧༧༤ བརདཔནབབདགནབསཡད

དང61 ནདགའམཚམགསལ༡༧༦༩ ལས༡༧༧༡ བརམཁནརབསབ

གསཔབདགནབསཡད62གསགབརབབབབན ནདནཔས

ལལསམཐརམཇལབསངནགནསལའབནནདགསལག

ལམཁནནཔམགནཡདཔ

ལམཁནནཔབབནནདགའལམཚན (༡༨༩༦-༡༩༧༠) མགལ༡༩༦༥

ལརགརལསམཐངགནསམཇལབརན ལགམརནཔབསགཁང

ནཡདཔདང གགསངའརཁངའ མཁནནཔསཞལབད

གནངམརབངསཡདཔནརགཁངངདཔནབསཔསབཤད

འག ལསགལསཕརངགསགགསཔད ཕསགནསབཟ

དབསངདཀརབམཡདཔབཟངཔ སདངངནཔགསམཚནཡངཤརང

61 མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ ཤག ༣༧ འག

ལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩ 62 བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ ཤག ༡༢༡ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

124

གགས སགནསནངཡངཁངགབངསགསཔན གསཤམའངནམས

རཞལབདགནངམར དམཇལསརཡདཔབསསངཁངབངས

ཡདཔནརགཙའནམབསདཔལབཟངསགངསམམཚདགནསལནངཡང

རམཇལའག63

མཁནརབསགཔམགནཡདཔ

ངགདབངནལས (༡༩༡༦-༡༩༥༠) མགལ༡༩༤༠ ལས ༡༩༥༠ བརལགང

རབསགཔབགསཔབས ལ༡༩༤༥ ལརདབངའགལགསཔ

མགསངགསརངནངདབངགམཔམགསའརརབབནམནགར

གནསམངའགསལམཛདཔབས མཁནམགཡངངགསརངནངནཔ

ཞརཁརགཁངནངཡངནཔརལསབའག མཁནམཛདཔསཚད

དངམནགརབདགནབསཔསཚདགསགསམནམལསནདན

པས ནངདབནངལསཕརརམམཇལའསདདཔརའཚལ

མཁནརབསབནཔནཡདཔ

བསམཁནལའགསདསགསམགལ༢༠༡༤ ༡༡ ས༡༢

འགལཡངསནངབབསསནནམའཕམནམ འདངཔབང

ནའལགནངདནལསགགངམཐམབརན ས༡༦ པཁང

ནངཞབསསབཅགསརབགནསམཛདརན

63 Chencho Wangdue (14 Jan 2015) bKra shis chos gling lha khang am Potala lha khang gi

rgyab khungs (The history of Tashiling Lhakhang or Potala Lhakhang) Kuensel (Dzongkha ed)

p 4

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

125

དབངའརནཡདཔ

ཁངད མདའནམལསགངསནང ངམམནཔམ

གསཁགགདངགནཡདཔདངདཔརལསགངསདང མན

པལལསའབདབན ཡབནདངམགསབཟངམ ལསདབངཨ

ངཔདབངག དབངཨངདངསནདབངག དབངཨསངསས

སནདབངགནསགཁངནངགསནགནངབརན ག

ལལསདབངཨདབངམདབངགམགགསནགནངབརནཡདཔམ

ཚད འགལཔམགཡངཆབདགརའརལགམབསཔམ

ཁངནངཞབསསབཅགསཡདཔརལསམསགངསམས

ཁངཉམསགསབར

དམདའནམལསགངསརའབདབན ངགགསངནམ

མསརདང དངནནགས ལསབསདནམསབསསསག

བསམམདགལསཁངཉམསགསདན དངཔརངཚགསཔགབགས

ལསགའངསགནངམལསབན གངལསམདལགསརམཐབ

པ དམངསཁགལསཡངཞལའབསལཡདརནཔས ལསལ༢༠༡༢

ཝ༡༡ ལསཁངངཔབགབཏང ཉམསགསའབགསག ཚད

ཐདལསའབདབན མཡདལསའདམསགངགབདབཏངཡདཔདང མཐ

ཚདཐདལསམབམཐགབགསགསརངནང མགམཐབཏངག

བསསའབདབན སངསསའགཔང ངབཤགསས ཞབསང

ནགམཚགསཔ པདངབདགསརབངསགནངཡདཔམཚད ཁང

གཅལནངཡངབངཁངརབརབཏགཏདང སནབང

བསགརའཆམདངཞབསགརངགནངདང གནངབཏགཏབཟགར

ན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

126

ཁངགརཏགབཀལབསནབང

ལ༢༠༡༢ ཝ༡༡ པལསཁངཉམསབསའབགསཡདའ ལ

༢༠༡༤ ལནངབདཔགརཏགདངབཅསཔབབསཚརཡདཔལས འག༢ པ

ས༡༠ ངགགསགམབསཔངགདབངཡནཏནམཚམགགདནའན

གདངདཔགདབཀའདབང ལསའཆམདངགཞསལསམཡངའ

འནའཐབཐགལསགརཏགབཀལབནམའསཔབངབབསང

ཡདཔན

བམདངནནགསམགདངབསདནམསབསསགསསཁངདང

འལབགགགསགའམདརགནངམལསབན དཐདཁརདཔད

ནངབཟབདགརབབསཚརཡདང ཚནགཏངགསསངག ཁངའ

ཉམསགསབརལསགསའབབབས ཁངནངནབའ ག

བཝནཔརལསམངམསགངསཡད གངསམདལགནངམ

བན གབསམདངའནགཡདསཡངའནའཐབ ཉམསགས

གསའགངདངའནའཐབགརངལརངསམངཡདཔམཚད ལ

ལསའབདང བམའབམསཅནཐམསཅདཕནཔསགསའ

མདརངའབདགསཔརཤགརབནལམཡངབཏབདརབནམདང བ

འཚལཔརངཡངབམབནཔཞབསཏགབགནངམ ངངསམ

དལལསརངངལརངསདངདསམསརན

མགརངཁངལསབདབསབན

ཁངམཚན གགསངགསསང

གབཏབས འགངགསརགངདའགགསག

གབཏབ ངགསརདཔནབགསཔ ནསངཔསརབནབ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

127

གབཏབལ ༡༦༨༠

དསཔ འགདགམཔསལའརབནཔདངསགསདནལས

སབད འགཔདཀརབད

བདག ངགསརཚང

མགབབ

བདགསགངགམཐངཐསངབམས

རལམཚགསསམབབསཔར

དསསའསདནགནདདནའ

དའདདམསལདངབམསསལ

འནངརམཐངབ གཔལ

འལསདཔགངགལཡད

སནའཛལདངཆདགཡདསན

ངནསནངསཔམསསབཟདཔརགསལ

ལསགསབསསཔདབའས

བམསསནལསདག

གསཔརསགཞནལའངལསནས

ནདངབནམསནབནརག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

128

མགང

ཡངརངསབའཚལའབདའབགསཔས གགངམཐམབབ

དཔནངགདབངམཚམགསབམམལམནདངབརགངགགནང

བཀའནདགའཚརཡདརདང བནངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ

མག ད མདའནམལམག གསཁཨསདནམགབས ཨས

གཙང ཨསདབངན ངདཔནབསཔ ད ངདཔནཔའནལས

ལསཨཔམནསདངཨམལབཟངཁངདངའལཡདགནསདནགརང

ང མནའབལབམགགསཔརགསབབངངལསགངགནང

བནདགའཚརཡདརདང བའཚལརམཆནབདངསལམནགནང

གཊརཨམབསམཡངབཀའནདགའཚརཡདརན མགརངངཕ

ནམགབཡངགཔ ནམརངའབདངབརདངབསདབགགསར

བབསམགཏནསགསའརབམགགསཔརནདགགནངཡད ངངས

མདལལསརངབནདགའཚརཡདརན

མཐའནམགརའཛམངདང གའགལཁབའནངབདལསང

བ དཔནའབངསདམགརབནཔ དཔལའརངའལདརམཚརསཔ

འགགངལམལདངདམཔསའམཁའརབང ནདམཚནདང

དམགའགསགསངཙམཡངམངབར སགབདཔལལངསདཔ

ལབདངནཔརརགརནལམདངབཅས གགགངམཐམབ

གསརབབནའནས ལ༢༠༡༤ ཝ༤ ས༡༥ ཁངམན

གསཔརབཏབཚར བརབགཟབནནའབདབཐགལས ངགགསམ

ངགདབངཡནཏནམཚདང དམདའནམལམགཡངབརབད

ནསནའལསགཆདགངཡདགསརབས ལ༢༠༡༥ ཝ༡༠ ས༣༠

བའཚལགགལགགའནབལབལསངསནངགསཔརརབའ

བྷབསམལ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

129

བས

ངགགསམངགདབངཡནཏནམཚ (མབས) གཁངམབསཔ

ད མདའནམལ ངདཔནབསཔ

ད ངདཔནཔའནལས ཨསདནམགབས

ཨསགཙང ཨསདབངན

ཨཔམནས ཨམལབཟང

བནདབམཚནཐ

ངགདབངནབ ལསབནའནརབསམཐར མ ༢༠༠༥ ནན ངགདབངའནལསམཐརལསདགའངབསཔ ལབནགངརབསཉམསགས དའནནན འགསའང མ ༢༠༠༥ དའནནན ཞབསངནཔམཐར མ ༢༠༠༨ བདཔནགནགམདག འགདཀརཔ ༡༩༨༦ བདཔནཔདབང འགགསལབན ༢༠༠༤ ངགགསགཤསནཚགསདབངའས འགསདལརབས འགལཡངསདམཛདཁང ༢༠༠༧ ངནསངསས དཔལའགཔནཔཞབསངངགདབངམལམཐར འགགངངཁངའལནཚགས ༢༠༡༡ འགལསདརབསདངལརབས འགགངསགནཚགས ༡༩༨༤ བདཔནཔདབང པདངལསངགཏམ ལཡངསདམཛདཁང ཕནཡནགསགགསཚགསའད འརགམཛདསའལཚན ༢༠༡༡ ཡནཏནནཚགས འགམནསན ༢༠༡༣ གམདཔནཔདབངབས མ ༢༠༠༨ མཁནཔནཚགསབས ངགསརངཆགསརབསབགསཔསདནབ བའཚལམབཔ ཀ འགལཡངསའམསནཁང ༢༠༠༩

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

130

ལམཚན མནལམརབབཟངམཐརནགཏམབབད འགལཡངསདམཛདདངགགསགཏནའགཁང ༢༠༡༠ བསམགཏན བནསཔདདཀརནཔ (ལརབསལབརམབལགས) གགངམཐམབ འངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ གགངབའཚལསབ འཐནམདངཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༣ གགངབའཚལསབ འཐནམགསཔ གགངམཐམབའངརབསདངལམལབ ༢༠༡༥ བདགམཛདནམ གསདནཁང ངདཀརབཟངའནལས ངདཀརགམཛདནམ ང བདགཔདནཁང ༢༠༠༢ ངཁངཤབངགམཛད ངཁངའལནཚགས ༢༠༡༣ Aris Michael Bhutan The Early History of a Himalayan

Kingdom Central Asian Studies Warminster 1979

Aris Michael (1982) Views of Medievel

Bhutan London and Washington

Ashi Dorji Wangmo Wangchuck Of rainbows and clouds the life of Yab Ugyen Dorji as told to his daughter London Serindia 1998 Van Driem George Dzongkha Languages of the Great Himalayan Region vol I Leiden CNWS 1998 Jagar Dorji Hen Kha A dialect of Mangde Valley in Bhutan

Journal of Bhutan Studies Volume 24 Summer 2011

wwwbhutanculturalatlasorg1175culturesites-structuresmonasteries-templestatkse-lhakhang accessed November 2015

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

131

ངནསངངདགསབཤདནརངབསབབགསས

མདཔལནལམཚན

རབཅསའབཡངསགགན

ནཔཞབསལགསལབའབས

ཡངསལགསནསགགས

བདགགཞནདནགསབཔརནསབས

དམནབདགའསགསབཤདགསལབལ

ནམཁསམསགསནགམངའསཔ64

དལའརསདབནནརལསག

དནདདཟསམགཏངམངའསཔ

གསསངནམའཆནའག

འམམངའསཔ

མགངངངལཟདནསའ

མལམགསབསགམངའསཔ

དནམགབསབནནའ རབ

གབསའསགམངའསཔ

གགལགཁངདངདའནམགསལ

ངནསམདབདགསལངམངའསཔ 64 ནམནངནས འནརཁམངབསམངརགས སམངའསདངམངགསཀའལཡདངངསངཡངས

གསམངསཔའདརབབཡད མགཆམསམངཚབརགསལཡདཔངགསརངམངའའགལཡད

པལབནཔསམངའསཔསབདཔནའག ངསངཡངསགསཚབརབལདངདའགརབ

ལཡད

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

132

བདལནརསགགསདབངན

ནསམབངསགམངའསཔ

བདལནཔདའངན

གབངསགམངའསཔ

འབསགནསཔངགནསན

ངནསགསལབཐབསགམངའསཔ

གཏནབཐབསལབགངརབན

ནཔསགངསབནབསགམངའསཔ

ལཁབསབལབདམཁནལཔན

ལཔ བཀའམསསགམངའསཔ

ལབསགངསབབསནབསམའབ

གངསབཀའབནབསགམངའསཔ

བསདནམསགསགཔངམགདའནན

སདའན65མདགམངའསཔ

ཕམབརནལབསདནམསབསགས

ཕམབནབརགམངའསཔ

གདངབརབསནདགདནགབདག

གངའརརགམངའསཔ

ཐབཚདབསགསནསབཞགནགའསར

མགསགནཔཐངསགམངའསཔ

65 ངགསརངམཚནལའགའརསའརརབབནསགསཔབསངལསསཔནཔས ནངབགས

པདའནཔམསལབན

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

133

མདཔནཔགཔ བངནས

གལགམསལགམགནངམངའསཔ

ལནནསངཔརཐགབཅདནས

འབངསལགམདམངའསཔ

ཡརབསངབརནནལམས

སམཐནཔརསགམངའསཔ

མརབསམཐསརབཞགནནལང

ལསཚནམཐནཔརམབསམངའསཔ

མཚངཆགསངཅནབདརབས

ཕམདརདགའའམངའསཔ

ནཚདཁབཏནནཁམརག

དནདལབལབམམངམངའསཔ

སདལདངམསཞབསབན

ཐརགབསགམངའསཔ

གགདམངནནདམསཚགསའང

ནགགདའམསགམངའསཔ

གསདངནརལདཁངརན

ངམནརམདགམངའསཔ

འལནབསལདངའལདནའབདསན

ལགབདགམདགམངའསཔ

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

134

བན གསབནདངའསནདཁང

འལདགསཟནསགམངའསཔ

དཚགསའམསངདལབརབ

ངགདགམམང མངའསཔ

དའལངསངསསའཐབཔ

བནནསགམངའསཔ

མཚརགསབཤདནརངབའ

དབལམརལལམངའསཔ

ཡརབསམསསགསནལངས

ནམགའརརམངའསཔ

གཏམའལཁམསགངགནཡང

ཐསཚདདལངམསའངསཔརཤག

ལཁམསནབསལཡགང

ལཡགམསསངགངབརཤག

གསལདཁདཔབསཤག

ངལསདརདཔབསཤག

མཛདལགངངདཔབསཤག

མསངནདདབསཤག

མཛདལགཡངནའལབབསཤག

བངམཛདནརསགངབབསཤག

སམཛད གགངབའཚལསབ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

135

ནརཟསགམའཛམཔབསཤག

བདནགམའཛམཔབསཤག

ནང སབནདཔབསཤག

དགསནཆདདཔབསཤག

སཔའངདངལའནསའརརབབནདའནའསཔལགཏགསཔ

དཔལནལམཚན66སབསགངསང ངགསརངནངངའརརན

སགགསསརའགཔལ ངནཔངའནམལརངདངནལས

དབངསའམསངབཔསམཇལབདསབསངགའཕལརཉམསཆག

སངའགཔརསརདདངནལཕནཔམསསའབསབསཔསཤགའས

ནསཔངའནདབངའསསངདངཟདམསནམམརརའབ

དནབབའ སམལ དའ

སརམངའསཔལགདམསཔགསབཤདའགཐགབདསའརརབ

བནམནཁངལགསརཡདཔལསའབསཐགགབངདག

བསདངརམཆནསབནདཔརབནཔདབའསངངརནཔ

འསམསབནའབཔརརག

66 མདཔལནལམཚན འངསགསངསལསནམདངངགསརཚངབགས ལལསཚངནངལསམ

ཐངསགདནཔདངགཁངམའལམརབསཡདཔབནམམཛདག ངལལསམནནས

མཛདག

• Rigzhung Journal cover (1)
• rigzhung_03