Brunon Hołyst

Brunon HołystBrunon Hołyst

SUICYDOLOGIASUICYDOLOGIA

SuicydologiSuicydologięę należy uznać za należy uznać za jednąjedną z interdyscyplinarnych z interdyscyplinarnych

nauk o człowieku.nauk o człowieku.

Jest ona powiązana Jest ona powiązana – z jednej strony – ściśle – z jednej strony – ściśle

z psychologiz psychologiąą,, pedagogiką, pedagogiką, socjologią i innymi naukamisocjologią i innymi naukami

humanistycznymihumanistycznymi i społecznymi,i społecznymi, z drugiej zaśz drugiej zaś –– z naukami przyrodniczymiz naukami przyrodniczymi..

Jednym z jej głJednym z jej głóównych zadawnych zadańń jest opisjest opis i charakterystyka i charakterystyka

zjawiska samobzjawiska samobóójstwa, jstwa, dokonanych na podstawie dokonanych na podstawie

analizy obiektywnych analizy obiektywnych danych.danych.

SuicydologiSuicydologięę należy uznać za należy uznać za jednąjedną z interdyscyplinarnych z interdyscyplinarnych

nauk o człowieku.nauk o człowieku.

Jest ona powiązana Jest ona powiązana – z jednej strony – ściśle – z jednej strony – ściśle

z psychologiz psychologiąą,, pedagogiką, pedagogiką, socjologią i innymi naukamisocjologią i innymi naukami

humanistycznymihumanistycznymi i społecznymi,i społecznymi, z drugiej zaśz drugiej zaś –– z naukami przyrodniczymiz naukami przyrodniczymi..

Jednym z jej głJednym z jej głóównych zadawnych zadańń jest opisjest opis i charakterystyka i charakterystyka

zjawiska samobzjawiska samobóójstwa, jstwa, dokonanych na podstawie dokonanych na podstawie

analizy obiektywnych analizy obiektywnych danych.danych.

Celem finalnym zaCelem finalnym zaśś jest jest stworzenie naukowych stworzenie naukowych

podstaw programpodstaw programóów w profilaktycznych, profilaktycznych,

redukujących zakres tego redukujących zakres tego niezwykle drastycznego niezwykle drastycznego

zjawiska. zjawiska.

ŚŚwiatowa Organizacja wiatowa Organizacja Zdrowia alarmuje, że Zdrowia alarmuje, że

samobsamobóójstwa stanowią jstwa stanowią globalny problem. globalny problem.

Każdego dnia 1500 osKażdego dnia 1500 osóób b odbiera sobie odbiera sobie żżycie,ycie,

a 15 000 czyni a 15 000 czyni nieudane prnieudane próóby.by.

Celem finalnym zaCelem finalnym zaśś jest jest stworzenie naukowych stworzenie naukowych

podstaw programpodstaw programóów w profilaktycznych, profilaktycznych,

redukujących zakres tego redukujących zakres tego niezwykle drastycznego niezwykle drastycznego

zjawiska. zjawiska.

ŚŚwiatowa Organizacja wiatowa Organizacja Zdrowia alarmuje, że Zdrowia alarmuje, że

samobsamobóójstwa stanowią jstwa stanowią globalny problem. globalny problem.

Każdego dnia 1500 osKażdego dnia 1500 osóób b odbiera sobie odbiera sobie żżycie,ycie,

a 15 000 czyni a 15 000 czyni nieudane prnieudane próóby.by.

Jeśli pragniemy ratować Jeśli pragniemy ratować życie ludzkie, życie ludzkie,

to najczęściej wystarczy to najczęściej wystarczy umiejętność ratowania umiejętność ratowania

ciała.ciała.

JeJeśśli jednak gotowi li jednak gotowi jesteśmy przywracać jesteśmy przywracać

życie niedoszłemu życie niedoszłemu samobsamobóójcy, jcy,

to dodatkowo musimy to dodatkowo musimy zdobyć umiejętność zdobyć umiejętność

przywracania obumarłej przywracania obumarłej woli, chęci do ziemskiej woli, chęci do ziemskiej

egzystencji.egzystencji.

Jeśli pragniemy ratować Jeśli pragniemy ratować życie ludzkie, życie ludzkie,

to najczęściej wystarczy to najczęściej wystarczy umiejętność ratowania umiejętność ratowania

ciała.ciała.

JeJeśśli jednak gotowi li jednak gotowi jesteśmy przywracać jesteśmy przywracać

życie niedoszłemu życie niedoszłemu samobsamobóójcy, jcy,

to dodatkowo musimy to dodatkowo musimy zdobyć umiejętność zdobyć umiejętność

przywracania obumarłej przywracania obumarłej woli, chęci do ziemskiej woli, chęci do ziemskiej

egzystencji.egzystencji.

Ambicją niniejszej Ambicją niniejszej pracy jest wniesienie pracy jest wniesienie

wkładu wkładu w spełnienie tak w spełnienie tak pojmowanego pojmowanego

humanistycznego humanistycznego obowiązku ratowania obowiązku ratowania

tych, na których spadły tych, na których spadły ciężary nie do ciężary nie do udźwignięcia.udźwignięcia.

Ambicją niniejszej Ambicją niniejszej pracy jest wniesienie pracy jest wniesienie

wkładu wkładu w spełnienie tak w spełnienie tak pojmowanego pojmowanego

humanistycznego humanistycznego obowiązku ratowania obowiązku ratowania

tych, na których spadły tych, na których spadły ciężary nie do ciężary nie do udźwignięcia.udźwignięcia.

Samobójstwa na Samobójstwa na śświecie pochwiecie pochłłaniajaniająą rocznie rocznie wiwięęcej ofiar, nicej ofiar, niżż wojny i morderstwa razem wojny i morderstwa razem wziwzięętete. .

W Europie z powodu samobójstw ginie W Europie z powodu samobójstw ginie każdego roku więcej ludzi niż w wypadkach każdego roku więcej ludzi niż w wypadkach samochodowychsamochodowych..

Zgodnie z szacunkami ekspertów Zgodnie z szacunkami ekspertów ŚŚwiatowej wiatowej Organizacji Zdrowia (WHO), na Organizacji Zdrowia (WHO), na śświecie co trzy wiecie co trzy sekundy ktosekundy ktośś podejmuje prób podejmuje próbęę samobójcz samobójcząą, , a co 40 sekund a co 40 sekund –– traci z tego powodu traci z tego powodu żżycie.ycie.

Samobójstwa na Samobójstwa na śświecie pochwiecie pochłłaniajaniająą rocznie rocznie wiwięęcej ofiar, nicej ofiar, niżż wojny i morderstwa razem wojny i morderstwa razem wziwzięętete. .

W Europie z powodu samobójstw ginie W Europie z powodu samobójstw ginie każdego roku więcej ludzi niż w wypadkach każdego roku więcej ludzi niż w wypadkach samochodowychsamochodowych..

Zgodnie z szacunkami ekspertów Zgodnie z szacunkami ekspertów ŚŚwiatowej wiatowej Organizacji Zdrowia (WHO), na Organizacji Zdrowia (WHO), na śświecie co trzy wiecie co trzy sekundy ktosekundy ktośś podejmuje prób podejmuje próbęę samobójcz samobójcząą, , a co 40 sekund a co 40 sekund –– traci z tego powodu traci z tego powodu żżycie.ycie.

W 2000 roku liczba osób, które zginW 2000 roku liczba osób, które zginęłęły y

śśmiercimierciąą samobójcz samobójcząą wynios wyniosłła okoa okołło miliona o miliona

i przekroczyi przekroczyłła liczba liczbęę ofiar dzia ofiar działłaańń wojennych wojennych

(230 tysi(230 tysięęcy) lub zabójstw (500 tysicy) lub zabójstw (500 tysięęcy). cy).

Jak podkreJak podkreśślajlająą eksperci, liczba zgonów eksperci, liczba zgonów

z powodu samobójstw wykazuje staz powodu samobójstw wykazuje stałąłą

tendencjtendencjęę wzrostow wzrostowąą. .

W 2020 roku moW 2020 roku możże ona doje ona dojśćść nawet do 1,5 mln. nawet do 1,5 mln.

W 2000 roku liczba osób, które zginW 2000 roku liczba osób, które zginęłęły y

śśmiercimierciąą samobójcz samobójcząą wynios wyniosłła okoa okołło miliona o miliona

i przekroczyi przekroczyłła liczba liczbęę ofiar dzia ofiar działłaańń wojennych wojennych

(230 tysi(230 tysięęcy) lub zabójstw (500 tysicy) lub zabójstw (500 tysięęcy). cy).

Jak podkreJak podkreśślajlająą eksperci, liczba zgonów eksperci, liczba zgonów

z powodu samobójstw wykazuje staz powodu samobójstw wykazuje stałąłą

tendencjtendencjęę wzrostow wzrostowąą. .

W 2020 roku moW 2020 roku możże ona doje ona dojśćść nawet do 1,5 mln. nawet do 1,5 mln.

W 2008 roku w Polsce odnotowano 9444 W 2008 roku w Polsce odnotowano 9444 zamachy samobójcze, z których 3964 zamachy samobójcze, z których 3964 zakozakońńczyczyłło sio sięę zgonem. zgonem.

NajwiNajwięększksząą liczb liczbęę samobójstw odnotowuje si samobójstw odnotowuje sięę w krajach Europy Wschodniej (zww krajach Europy Wschodniej (zwłłaszcza na aszcza na Litwie, Litwie, ŁŁotwie, w Estonii i Rosji), a najmniejszotwie, w Estonii i Rosji), a najmniejsząą – w krajach Ameryki – w krajach Ameryki ŁŁaciacińńskiej, krajach skiej, krajach muzumuzułłmamańńskich i w kilku krajach azjatyckich. skich i w kilku krajach azjatyckich. Na temat samobójstw w Afryce dostNa temat samobójstw w Afryce dostęępnych pnych jest obecnie bardzo majest obecnie bardzo małło danych. o danych.

W 2008 roku w Polsce odnotowano 9444 W 2008 roku w Polsce odnotowano 9444 zamachy samobójcze, z których 3964 zamachy samobójcze, z których 3964 zakozakońńczyczyłło sio sięę zgonem. zgonem.

NajwiNajwięększksząą liczb liczbęę samobójstw odnotowuje si samobójstw odnotowuje sięę w krajach Europy Wschodniej (zww krajach Europy Wschodniej (zwłłaszcza na aszcza na Litwie, Litwie, ŁŁotwie, w Estonii i Rosji), a najmniejszotwie, w Estonii i Rosji), a najmniejsząą – w krajach Ameryki – w krajach Ameryki ŁŁaciacińńskiej, krajach skiej, krajach muzumuzułłmamańńskich i w kilku krajach azjatyckich. skich i w kilku krajach azjatyckich. Na temat samobójstw w Afryce dostNa temat samobójstw w Afryce dostęępnych pnych jest obecnie bardzo majest obecnie bardzo małło danych. o danych.

KrajKraj RokRok Liczba Liczba samobójstwsamobójstw

SamobójstwaSamobójstwana 100na 100..000 000

mieszkamieszkańńcówców

LitwaLitwa

RosjaRosja

EstoniaEstonia

ŁŁotwaotwa

WWęęgrygry

SSłłoweniaowenia

FinlandiaFinlandia

ChorwacjaChorwacja

UkrainaUkraina

DaniaDania

19941994

1994 1994

1994 1994

1994 1994

19941994

1994 1994

1994 1994

1994 1994

1992 1992

19911991

17031703

6161..886886

614614

10361036

36253625

621621

13871387

10881088

1111..731731

11561156

45,8 45,8

41,8 41,8

40,9 40,9

40,1 40,1

35,335,3

31,2 31,2

27,3 27,3

22,822,8

22,5 22,5

22,522,5




AustriaAustria

FrancjaFrancja

SzwajcariaSzwajcaria

BiaBiałłoruoruśś

CzechyCzechy

LuksemburgLuksemburg

BuBułłgariagaria

JaponiaJaponia

SzwecjaSzwecja

Niemcy Niemcy

1993 1993 1993 1993

1994 1994

1993 1993

19911991

1994 1994

1994 1994

1994 1994

1993 1993

19941994

1776 1776

1212..251 251

1494 1494

2886 2886

19041904

74 74

14641464

2020..923 923

13731373

1212..718718

22,1 22,1

21,6 21,6

21,6 21,6

21,3 21,3

18,518,5

18,3 18,3

17,5 17,5

17,0 17,0

15,9 15,9

15,715,7




PolskaPolskaNorwegiaNorwegiaKazachstanKazachstanUSAUSAAustraliaAustralia

HolandiaHolandia

WWłłochyochy

PortugaliaPortugalia

Wielka Wielka BrytaniaBrytania

HiszpaniaHiszpania

1994199419931993199419941992199219931993

199319931992199219941994

1994199419921992

55195519590590583583

3030..48448420392039

1555155545434543

762762

4380438027862786

14,314,313,813,813,113,112,112,111,511,5

10,210,28,18,17,97,9

7,67,67,27,2




IzraelIzraelUzbekistan Uzbekistan Turkmeni Turkmeni stan Kanada stan Kanada GrecjaGrecja

Meksyk Meksyk Armenia Armenia Albania Albania AzerbejdAzerbejdżżan an

1993 1993 1993 1993 1994 1994 1993 1993 19941994

1993 1993 1992 1992 1993 1993 19941994

371 371 1356 1356 234 234 743 743 355355

2358 2358 83837373

7,1 7,1 6,2 6,2 5,85,8

5,7 5,7 3,53,5

2,62,6

2,3 2,3 2,3 2,3 0,60,6

Na podstawie: World Health Statistics Annual 1995, WHO, Geneve 1996, Demographic yearbook 1994, UN, New york 1996.

KrajKraj RokRok MężczyźniMężczyźni KobietyKobiety

AlbaniaAlbaniaAustraliaAustraliaAustriaAustriaBuBułłgariagariaDaniaDaniaFinlandiaFinlandiaFrancjaFrancjaGrecjaGrecjaHiszpaniaHiszpaniaHolandiaHolandiaIzraelIzraelJaponiaJaponiaKanadaKanadaKazachstanKazachstan

1993199319931993199419941994199419911991199419941993199319941994199219921993199319931993199419941993199319941994

2,92,918,718,733,033,025,325,330,030,043,643,631,631,6

5,55,511,011,013,513,510,410,423,123,1

9,89,839,739,7

1,71,74,54,5

11,911,99,79,7

15,115,111,811,811,511,5

1,41,43,43,46,96,93,73,7

10,910,91,61,69,09,0


LuksemburgLuksemburgMeksykMeksykNiemcyNiemcyNorwegiaNorwegiaPolskaPolskaPortugaliaPortugaliaRosjaRosjaSzwajcariaSzwajcariaSzwecjaSzwecjaUSAUSAWWęęgrygryWielka Wielka BrytaniaBrytaniaWWłłochyochy

1994199419931993199419941993199319941994199419941994199419941994199319931992199219941994

1994199419921992

30,830,84,54,5

22,922,921,121,124,724,712,312,374,174,130,930,922,222,219,619,655,555,5

11,911,912,112,1

6,36,30,70,78,68,66,56,54,54,53,43,4

13,313,312,212,2

9,59,54,64,6

16,816,8

3,33,34,14,1

Na podstawie: World Health Statistics Annual, WHO, Geneve 1996.

Odsetek samobójstw wzrasta wraz z wiekiem. Odsetek samobójstw wzrasta wraz z wiekiem.

Ostatnio jednak obserwuje się na caOstatnio jednak obserwuje się na całłym ym śświecie niebezpiecznwiecie niebezpiecznąą tendencj tendencjęę wzrostu wzrostu zachowazachowańń samobójczych w samobójczych wśśród osób ród osób mmłłodych, miodych, mięędzy 15. a 25. rokiem dzy 15. a 25. rokiem żżycia. ycia.

We wszystkich krajach samobójstwa znajdujWe wszystkich krajach samobójstwa znajdująą się dziś na trzecim miejscu wśród przyczyn się dziś na trzecim miejscu wśród przyczyn zgonów osób mizgonów osób mięędzy 15 a 34. rokiem dzy 15 a 34. rokiem żżycia.ycia.

Odsetek samobójstw wzrasta wraz z wiekiem. Odsetek samobójstw wzrasta wraz z wiekiem.

Ostatnio jednak obserwuje się na caOstatnio jednak obserwuje się na całłym ym śświecie niebezpiecznwiecie niebezpiecznąą tendencj tendencjęę wzrostu wzrostu zachowazachowańń samobójczych w samobójczych wśśród osób ród osób mmłłodych, miodych, mięędzy 15. a 25. rokiem dzy 15. a 25. rokiem żżycia. ycia.

We wszystkich krajach samobójstwa znajdujWe wszystkich krajach samobójstwa znajdująą się dziś na trzecim miejscu wśród przyczyn się dziś na trzecim miejscu wśród przyczyn zgonów osób mizgonów osób mięędzy 15 a 34. rokiem dzy 15 a 34. rokiem żżycia.ycia.

Wiek osób podejmujących zamachy samobójcze w 2008 r. (Polska) Wiek osób podejmujących zamachy samobójcze w 2008 r. (Polska)

WiekWiek liczba zamachówliczba zamachów w tym zakow tym zakońńczone czone zgonemzgonem

9 lat i mniej 1 1

10-14 53 19

15-19 362 198

20-24 476 277

25-29 495 321

30-34 421 287

35-39 375 266

40-44 436 351

45-49 556 443

Wiek osób podejmujWiek osób podejmująących zamachy samobójcze w 2008 r. (Polska)cych zamachy samobójcze w 2008 r. (Polska) c.d. c.d.Wiek osób podejmujWiek osób podejmująących zamachy samobójcze w 2008 r. (Polska)cych zamachy samobójcze w 2008 r. (Polska) c.d. c.d.

WiekWiek liczba zamachówliczba zamachów w tym zakow tym zakońńczone czone zgonemzgonem

50-54 610 500

55-59 505 443

60-64 288 261

65-69 197 181

70-74 161 146

75-79 127 113

80-84 93 86

85 i więcej 50 46

wiek nieustalony 31 25

MMężężczyczyźźni popeni popełłniajniająą samobójstwa cz samobójstwa częśęściej niciej niżż kobiety kobiety – z wyj– z wyjąątkiem mieszkatkiem mieszkańńców rolniczych obszarów Chin, ców rolniczych obszarów Chin, gdzie proporcje sgdzie proporcje sąą odwrotne. odwrotne.

MMężężczyczyźźni popeni popełłniajniająą samobójstwa cz samobójstwa częśęściej niciej niżż kobiety kobiety – z wyj– z wyjąątkiem mieszkatkiem mieszkańńców rolniczych obszarów Chin, ców rolniczych obszarów Chin, gdzie proporcje sgdzie proporcje sąą odwrotne. odwrotne.

RokRok OgółemOgółem MężczyźniMężczyźni KobietyKobiety

2008 3.964 3.333 631

2007 3.530 2.924 606

2006 4.090 3.444 646

2005 4.621 3.885 736

2004 4.893 4.104 789

2003 4.634 3.890 744

2002 5.100 4.215 885

2001 4.971 4.184 787

Liczba zamachów samobójczych zakończonych zgonem (Polska)Liczba zamachów samobójczych zakończonych zgonem (Polska)Liczba zamachów samobójczych zakończonych zgonem (Polska)Liczba zamachów samobójczych zakończonych zgonem (Polska)

RokRok OgółemOgółem MężczyźniMężczyźni KobietyKobiety

2000 4.947 4.090 857

1999 4.695 3.967 728

1998 5.502 4.591 911

1997 5.614 4.622 992

1996 6.334 4.392 942

1995 5.485 4.465 1.020

1994 5.538 4.541 997

1993 5.569 4.519 1.050

1992 5.453 4.426 1.027

1991 4.159 3.388 771

Liczba zamachów samobójczych zakończonych zgonem (Polska)Liczba zamachów samobójczych zakończonych zgonem (Polska) c.d. c.d.

Podejmowanie prób samobójczych ma Podejmowanie prób samobójczych ma liczne i zliczne i złłoożżone przyczyny. one przyczyny. Podejmowanie prób samobójczych ma Podejmowanie prób samobójczych ma liczne i zliczne i złłoożżone przyczyny. one przyczyny.

bieda, brak pracy, utrata ukochanej osoby, kłótnie w rodzinie, kłopoty zawodowe lub prawne.

Mogą to być np.:Mogą to być np.:

Pewną rolą odgrywają także czynniki genetyczne – historia samobójstw w rodzinie zwiększa ryzyko.Pewną rolą odgrywają także czynniki genetyczne – historia samobójstw w rodzinie zwiększa ryzyko.

Ustalone przyczyny zamachuUstalone przyczyny zamachu MężczyźniMężczyźni KobietyKobiety

choroba psychiczna 553 835

nieporozumienia rodzinne 536 671

przewlekła choroba 249 319

zawód miłosny 283 371

warunki ekonomiczne 207 256

nagła utrata źródeł utrzymania 68 76

śmierć bliskiej osoby 54 84

problemy szkolne 28 53

trwałe kalectwo 17 22

chory na AIDS 4 6

niepożądana ciąża 1 5

Ustalone przyczyny zamachów w 2008 r. w PolsceUstalone przyczyny zamachów w 2008 r. w Polsce Ustalone przyczyny zamachów w 2008 r. w PolsceUstalone przyczyny zamachów w 2008 r. w Polsce

źródłem jednego zamachu może być więcej niż jedna przyczyna

Nie zawsze moNie zawsze możżna ustalina ustalićć przyczyn przyczynęę zamachu – tak zamachu – tak bybyłło w przypadku 2396 kobiet i 2045 mo w przypadku 2396 kobiet i 2045 mężężczyznczyzn..

Na ryzyko samobNa ryzyko samobóójstwa bardziej sjstwa bardziej sąą te teżż nara narażżone one osoby cierpiosoby cierpiąące na choroby lub zaburzenia ce na choroby lub zaburzenia psychiczne, na przykpsychiczne, na przykłład depresjad depresjęę i schizofreni i schizofrenięę. . WaWażżnnąą rol rolęę mog mogąą równie równieżż odegra odegraćć nadu nadużżywanie ywanie alkoholu lub narkotykalkoholu lub narkotykóów, izolacja spow, izolacja społłeczna, eczna, dodośświadczenie przemocy w dzieciwiadczenie przemocy w dziecińństwie, choroba, stwie, choroba, ktktóórej towarzyszy silny brej towarzyszy silny bóól. l.

Nie zawsze moNie zawsze możżna ustalina ustalićć przyczyn przyczynęę zamachu – tak zamachu – tak bybyłło w przypadku 2396 kobiet i 2045 mo w przypadku 2396 kobiet i 2045 mężężczyznczyzn..

Na ryzyko samobNa ryzyko samobóójstwa bardziej sjstwa bardziej sąą te teżż nara narażżone one osoby cierpiosoby cierpiąące na choroby lub zaburzenia ce na choroby lub zaburzenia psychiczne, na przykpsychiczne, na przykłład depresjad depresjęę i schizofreni i schizofrenięę. . WaWażżnnąą rol rolęę mog mogąą równie równieżż odegra odegraćć nadu nadużżywanie ywanie alkoholu lub narkotykalkoholu lub narkotykóów, izolacja spow, izolacja społłeczna, eczna, dodośświadczenie przemocy w dzieciwiadczenie przemocy w dziecińństwie, choroba, stwie, choroba, ktktóórej towarzyszy silny brej towarzyszy silny bóól. l.

NajwaNajważżniejsze jest to, by zdaniejsze jest to, by zdaćć sobie spraw sobie sprawęę, że , że samobsamobóójstwom mojstwom możżna skutecznie przeciwdziana skutecznie przeciwdziałłaaćć..

NajwaNajważżniejsze jest to, by zdaniejsze jest to, by zdaćć sobie spraw sobie sprawęę, że , że samobsamobóójstwom mojstwom możżna skutecznie przeciwdziana skutecznie przeciwdziałłaaćć..

Należy utrudniać dostęp do środków najczęściej Należy utrudniać dostęp do środków najczęściej wybieranych w celach samobójczych, takich jak wybieranych w celach samobójczych, takich jak związki toksyczne (np. pestycydy), broń palna, związki toksyczne (np. pestycydy), broń palna, tabletki przeciwbólowe.tabletki przeciwbólowe.

Należy utrudniać dostęp do środków najczęściej Należy utrudniać dostęp do środków najczęściej wybieranych w celach samobójczych, takich jak wybieranych w celach samobójczych, takich jak związki toksyczne (np. pestycydy), broń palna, związki toksyczne (np. pestycydy), broń palna, tabletki przeciwbólowe.tabletki przeciwbólowe.

Pierwszym przełomem w tej dziedzinie był fakt, Pierwszym przełomem w tej dziedzinie był fakt, że wiele firm farmaceutycznych zaczęło pakować że wiele firm farmaceutycznych zaczęło pakować potencjalnie niebezpieczne tabletki w tzw. listki, potencjalnie niebezpieczne tabletki w tzw. listki, z których trudniej je wyłuskać niż z buteleczek. z których trudniej je wyłuskać niż z buteleczek.

Jak pokazuje praktyka ograniczyło to Jak pokazuje praktyka ograniczyło to wykorzystanie tych pigułek do prób wykorzystanie tych pigułek do prób samobójczych.samobójczych.

Pierwszym przełomem w tej dziedzinie był fakt, Pierwszym przełomem w tej dziedzinie był fakt, że wiele firm farmaceutycznych zaczęło pakować że wiele firm farmaceutycznych zaczęło pakować potencjalnie niebezpieczne tabletki w tzw. listki, potencjalnie niebezpieczne tabletki w tzw. listki, z których trudniej je wyłuskać niż z buteleczek. z których trudniej je wyłuskać niż z buteleczek.

Jak pokazuje praktyka ograniczyło to Jak pokazuje praktyka ograniczyło to wykorzystanie tych pigułek do prób wykorzystanie tych pigułek do prób samobójczych.samobójczych.

Podobne wyniki przyniosy w niektórych krajach Podobne wyniki przyniosy w niektórych krajach restrykcje dotyczrestrykcje dotycząące dostce dostęępu do broni palnej. pu do broni palnej.

Obecnie czynione sObecnie czynione sąą pr próóby ograniczenia by ograniczenia dostdostęępu do pestycydów – zwpu do pestycydów – zwłłaszcza w Chinach, aszcza w Chinach, gdzie w celach samobójczych sgdzie w celach samobójczych sąą one one wykorzystywane najczwykorzystywane najczęśęściej. ciej.

MoMożżna to osina to osiąągngnąćąć przez zwi przez zwięększenie nadzoru nad kszenie nadzoru nad chemikaliami, ich bezpieczniejsze chemikaliami, ich bezpieczniejsze przechowywanie i stosowanie odpowiednich przechowywanie i stosowanie odpowiednich rozcierozcieńńczeczeńń. .

Podobne wyniki przyniosy w niektórych krajach Podobne wyniki przyniosy w niektórych krajach restrykcje dotyczrestrykcje dotycząące dostce dostęępu do broni palnej. pu do broni palnej.

Obecnie czynione sObecnie czynione sąą pr próóby ograniczenia by ograniczenia dostdostęępu do pestycydów – zwpu do pestycydów – zwłłaszcza w Chinach, aszcza w Chinach, gdzie w celach samobójczych sgdzie w celach samobójczych sąą one one wykorzystywane najczwykorzystywane najczęśęściej. ciej.

MoMożżna to osina to osiąągngnąćąć przez zwi przez zwięększenie nadzoru nad kszenie nadzoru nad chemikaliami, ich bezpieczniejsze chemikaliami, ich bezpieczniejsze przechowywanie i stosowanie odpowiednich przechowywanie i stosowanie odpowiednich rozcierozcieńńczeczeńń. .

Bardzo istotna jest dobra opieka medycznaBardzo istotna jest dobra opieka medycznai psychologiczna nad osobami szczegi psychologiczna nad osobami szczegóólnie lnie naranarażżonymi na samobonymi na samobóójstwo – na przykjstwo – na przykłład ad chorymi psychicznie – oraz przygotowanie chorymi psychicznie – oraz przygotowanie pracownikpracownikóów z placw z placóówek medycznych wek medycznych pierwszego kontaktu do identyfikacji i leczenia pierwszego kontaktu do identyfikacji i leczenia osób szczególnie naraosób szczególnie narażżonych na samobójstwo. onych na samobójstwo. Ten ostatni sposTen ostatni sposóób dab dałł dobre wyniki dobre wyniki m.in. w Finlandii i Wielkiej Brytanii. m.in. w Finlandii i Wielkiej Brytanii.

Bardzo istotna jest dobra opieka medycznaBardzo istotna jest dobra opieka medycznai psychologiczna nad osobami szczegi psychologiczna nad osobami szczegóólnie lnie naranarażżonymi na samobonymi na samobóójstwo – na przykjstwo – na przykłład ad chorymi psychicznie – oraz przygotowanie chorymi psychicznie – oraz przygotowanie pracownikpracownikóów z placw z placóówek medycznych wek medycznych pierwszego kontaktu do identyfikacji i leczenia pierwszego kontaktu do identyfikacji i leczenia osób szczególnie naraosób szczególnie narażżonych na samobójstwo. onych na samobójstwo. Ten ostatni sposTen ostatni sposóób dab dałł dobre wyniki dobre wyniki m.in. w Finlandii i Wielkiej Brytanii. m.in. w Finlandii i Wielkiej Brytanii.

ZachZachęęcajcająące rezultaty u osce rezultaty u osóób starszych b starszych pprzynoszrzynosząą te teżż programy pomocy udzielanej przez programy pomocy udzielanej przez telefon. Watelefon. Ważżnnąą rol rolęę mog mogąą odegra odegraćć specjalnie specjalnie przygotowywane programy edukacyjne dla dzieci przygotowywane programy edukacyjne dla dzieci szkolnych.szkolnych.

ZachZachęęcajcająące rezultaty u osce rezultaty u osóób starszych b starszych pprzynoszrzynosząą te teżż programy pomocy udzielanej przez programy pomocy udzielanej przez telefon. Watelefon. Ważżnnąą rol rolęę mog mogąą odegra odegraćć specjalnie specjalnie przygotowywane programy edukacyjne dla dzieci przygotowywane programy edukacyjne dla dzieci szkolnych.szkolnych.

Do czynnikDo czynnikóów, które mogw, które mogąą uchroni uchronićć przed przed samobsamobóójstwem nalejstwem należży zaliczyy zaliczyćć wsparcie wsparcie psychiczne i spopsychiczne i społłeczne, przede wszystkim eczne, przede wszystkim ze strony rodziny i przyjacize strony rodziny i przyjaciółół, pozostawanie , pozostawanie w staw stałłym zwiym zwiąązku, przynalezku, przynależżnonośćść do grupy do grupy religijnej lub innego ugrupowania.religijnej lub innego ugrupowania.

Do czynnikDo czynnikóów, które mogw, które mogąą uchroni uchronićć przed przed samobsamobóójstwem nalejstwem należży zaliczyy zaliczyćć wsparcie wsparcie psychiczne i spopsychiczne i społłeczne, przede wszystkim eczne, przede wszystkim ze strony rodziny i przyjacize strony rodziny i przyjaciółół, pozostawanie , pozostawanie w staw stałłym zwiym zwiąązku, przynalezku, przynależżnonośćść do grupy do grupy religijnej lub innego ugrupowania.religijnej lub innego ugrupowania.

Samobójstwa to tragiczny problem zdrowia Samobójstwa to tragiczny problem zdrowia publicznego na capublicznego na całłym ym śświecie. Pochwiecie. Pochłłaniajaniająą one one wiele niepotrzebnych ofiar. Aby temu zapobiec, wiele niepotrzebnych ofiar. Aby temu zapobiec, musimy podjmusimy podjąćąć skoordynowane i intensywne skoordynowane i intensywne dziadziałłania o zasiania o zasięęgu globalnym. gu globalnym.

Samobójstwa to tragiczny problem zdrowia Samobójstwa to tragiczny problem zdrowia publicznego na capublicznego na całłym ym śświecie. Pochwiecie. Pochłłaniajaniająą one one wiele niepotrzebnych ofiar. Aby temu zapobiec, wiele niepotrzebnych ofiar. Aby temu zapobiec, musimy podjmusimy podjąćąć skoordynowane i intensywne skoordynowane i intensywne dziadziałłania o zasiania o zasięęgu globalnym. gu globalnym.


Albania 2003 4,7 3,3

Argentyna 2003 14,1 3,5Armenia 2003 3,2 0,5

Australia3 2003 17,1 4,7

Azerbejdżan 2002 1,8 0,5

Bahamas 2000 6,0 1,3

Bahrain 1988 4,9 0,5

Barbados 2001 1,4 0,0

Białoruś 2003 63,3 10,3

Belgia 1997 31,2 11,4

Bośnia i Hercegowina

1991 20,3 3,3

Zamachy samobójczeZamachy samobójcze nana ś świeciewiecie (wsp(współółczynnik na 100 tyczynnik na 100 tyss. mieszka. mieszkańńców)ców)Zamachy samobójczeZamachy samobójcze nana ś świeciewiecie (wsp(współółczynnik na 100 tyczynnik na 100 tyss. mieszka. mieszkańńców)ców)


Brazylia 2002 6,8 1,9

Bułgaria 2004 19,7 6,7Kanada 2004 17,3 5,4

Chile 2003 17,8 3,1

Chiny 1999 13,0 14,8

Columbia 2000 8,9 2,6

Costaryka 2005 10,6 1,9

Kuba 2005 18,6 6,2

Czechy 2005 25,5 5,6

Dania 2001 19,2 8,1

Dominikana 2001 2,9 0,6

Zamachy samobójczeZamachy samobójcze nana ś świeciewiecie (wsp(współółczynnik na 100 tyczynnik na 100 tyss. mieszka. mieszkańńców)ców) c.d. c.d.


Ekwador 2005 10,4 4,0

Egipt 1987 0,1 0,0Salvador 2005 10,3 3,5

Estonia 2005 35,5 7,3

Finlandia 2006 31,1 9,6

Francja 2005 26,4 9,2

Niemcy 2004 19,7 6,6

Grecja 2006 5,9 1,2

Gwatemala 2003 3,4 0,9

Gujana 2005 33,8 11,6

Węgry 2005 42,3 11,2



Islandia 2005 16,2 6,1

Indie 1998 12,2 9,1Iran 1991 0,3 0,1

Irlandia 2005 16,3 3,2

Izrael 2003 10,4 2,1

Włochy 2003 11,0 3,4

Jamajka 1990 0,3 0,0

Japonia 2006 34,8 13,2

Kazachstan 2005 45,0 8,1

Kuwejt 2002 2,5 1,4

Łotwa 2005 42,0 9,6



Litwa 2005 12,9 12,9

Luxemburg 2005 17,7 4,3Malta 2004 7,0 4,9

Mauritius 2005 13,2 3,8

Meksyk 2005 7,0 1,4

Holandia 2004 12,7 6,0

Nowa Zelandia 2000 19,8 4,2

Nikaragua 2005 11,1 3,3

Norwegia 2005 15,7 7,4

Panama 2003 11,1 1,4

Paragwaj 2003 4,5 1,6



Peru 2000 1,1 0,6

Filipiny 1993 2,5 1,7Portugalia 2003 17,5 4,9

Mołdawia 2006 31,5 5,1

Rumunia 2004 21,5 4,0

Rosja 2005 58,1 9,8

Serbia 2006 28,4 11,1

Słowacja 2005 22,3 3,4

Słowenia 2006 42,1 11,1

Hiszpania 2005 12,0 3,8

Szwecja 2002 19,5 7,1



Szwajcaria 2005 24,7 10,5

Tajlandia 2002 12,0 3,8Macedonia 2003 9,5 4,0

Turkmenistan 1998 13,8 3,5

Ukraina 2005 40,9 7,0

Wielka Brytania 2005 10,4 3,2

USA 2005 17,7 4,5

Urugwaj 2001 24,5 6,4

Uzbekisan 2003 8,1 3,0

Wenezuela 2002 8,4 1,8

Zimbabwe 1990 10,6 5,2


Źródło: WHO

W zdrowym ciele zdrowy duch W zdrowym ciele zdrowy duch –– to to żżycie ycie wymarzone. W chorym ciele chory duch to widmo wymarzone. W chorym ciele chory duch to widmo najgorszej ze najgorszej ze śśmierci. Wimierci. Więększokszośćść ludzi umiera ludzi umiera w wyniku utraty energii fizjologicznej, zachowujw wyniku utraty energii fizjologicznej, zachowująąc c do kodo końńca wolca wolęę żżycia. Zabycia. Zabóójcjcąą staje si staje sięę tu tu somatyczna niewydolnosomatyczna niewydolnośćść, wypadek czy po prostu , wypadek czy po prostu bezwzglbezwzglęędny w udny w uśśmiercaniu czas. miercaniu czas.

W zdrowym ciele zdrowy duch W zdrowym ciele zdrowy duch –– to to żżycie ycie wymarzone. W chorym ciele chory duch to widmo wymarzone. W chorym ciele chory duch to widmo najgorszej ze najgorszej ze śśmierci. Wimierci. Więększokszośćść ludzi umiera ludzi umiera w wyniku utraty energii fizjologicznej, zachowujw wyniku utraty energii fizjologicznej, zachowująąc c do kodo końńca wolca wolęę żżycia. Zabycia. Zabóójcjcąą staje si staje sięę tu tu somatyczna niewydolnosomatyczna niewydolnośćść, wypadek czy po prostu , wypadek czy po prostu bezwzglbezwzglęędny w udny w uśśmiercaniu czas. miercaniu czas.

CiaCiałło zabio zabićć mog mogąą inni. Wtedy odchodzi z tego inni. Wtedy odchodzi z tego śświata i dusza. Na niektórych z nas spada tak wiata i dusza. Na niektórych z nas spada tak dudużżo przeciwnoo przeciwnośści losu, ci losu, żże w fizjologicznie e w fizjologicznie pulsujpulsująącym ciele ginie sama chcym ciele ginie sama chęćęć żżycia. ycia. WWóówczas zdarza siwczas zdarza sięę ch chęćęć uwolnienia duszy. uwolnienia duszy.

CiaCiałło zabio zabićć mog mogąą inni. Wtedy odchodzi z tego inni. Wtedy odchodzi z tego śświata i dusza. Na niektórych z nas spada tak wiata i dusza. Na niektórych z nas spada tak dudużżo przeciwnoo przeciwnośści losu, ci losu, żże w fizjologicznie e w fizjologicznie pulsujpulsująącym ciele ginie sama chcym ciele ginie sama chęćęć żżycia. ycia. WWóówczas zdarza siwczas zdarza sięę ch chęćęć uwolnienia duszy. uwolnienia duszy.

DuszDuszęę z cia z ciałła uwolnia uwolnićć mo możżemy tylko my sami, emy tylko my sami, wtedy ginie tewtedy ginie teżż i nasze cia i nasze ciałło. Gdy zabijamy w sobie o. Gdy zabijamy w sobie ciaciałło, jest to poo, jest to pośświwięęcenie, a nie samobójstwo. cenie, a nie samobójstwo. MoMożżna chciena chciećć żżyyćć i da i daćć si sięę zabi zabićć, i odebra, i odebraćć sobie sobie żżycie, poniewaycie, ponieważż cia ciałło nie dla wszystkich jest darem o nie dla wszystkich jest darem bezcennym. Sbezcennym. Sąą warto wartośści cenniejsze. ci cenniejsze.

DuszDuszęę z cia z ciałła uwolnia uwolnićć mo możżemy tylko my sami, emy tylko my sami, wtedy ginie tewtedy ginie teżż i nasze cia i nasze ciałło. Gdy zabijamy w sobie o. Gdy zabijamy w sobie ciaciałło, jest to poo, jest to pośświwięęcenie, a nie samobójstwo. cenie, a nie samobójstwo. MoMożżna chciena chciećć żżyyćć i da i daćć si sięę zabi zabićć, i odebra, i odebraćć sobie sobie żżycie, poniewaycie, ponieważż cia ciałło nie dla wszystkich jest darem o nie dla wszystkich jest darem bezcennym. Sbezcennym. Sąą warto wartośści cenniejsze. ci cenniejsze.

Darem bezcennym dla wszystkich pozostaje Darem bezcennym dla wszystkich pozostaje dusza (Faust potwierdza tylko tdusza (Faust potwierdza tylko tęę regu regułęłę). ). Duszy siDuszy sięę nie po nie pośświwięęca, duszca, duszęę zabiera si zabiera sięę z sob z sobąą, , gdy gdy śświat staje siwiat staje sięę bez warto bez wartośści. ci.

Darem bezcennym dla wszystkich pozostaje Darem bezcennym dla wszystkich pozostaje dusza (Faust potwierdza tylko tdusza (Faust potwierdza tylko tęę regu regułęłę). ). Duszy siDuszy sięę nie po nie pośświwięęca, duszca, duszęę zabiera si zabiera sięę z sob z sobąą, , gdy gdy śświat staje siwiat staje sięę bez warto bez wartośści. ci.

Samobójstwo jest zawsze zamachem na duszSamobójstwo jest zawsze zamachem na duszęę, , przy czym dla „szkieprzy czym dla „szkiełłka i oka” widoczne pozostaje ka i oka” widoczne pozostaje samo tylko ugodzenie w cielesnsamo tylko ugodzenie w cielesnąą powłok powłokęę, , bo przeciebo przecieżż inaczej uwolni inaczej uwolnićć duszy nie mo duszy nie możżnana..

Samobójstwo jest zawsze zamachem na duszSamobójstwo jest zawsze zamachem na duszęę, , przy czym dla „szkieprzy czym dla „szkiełłka i oka” widoczne pozostaje ka i oka” widoczne pozostaje samo tylko ugodzenie w cielesnsamo tylko ugodzenie w cielesnąą powłok powłokęę, , bo przeciebo przecieżż inaczej uwolni inaczej uwolnićć duszy nie mo duszy nie możżnana..

Nie ma wiNie ma więększej rkszej różóżnicy w przywracaniu nicy w przywracaniu sprawnosprawnośści ciaci ciałła ofiary samochodowego a ofiary samochodowego wypadku czy samobójczego rzucenia siwypadku czy samobójczego rzucenia sięę pod ko pod kołła a pojazdu, nie ma rópojazdu, nie ma różżnicy w ratowaniu cianicy w ratowaniu ciałła ofiary a ofiary zatrucia pokarmowego czy samobójczego zatrucia pokarmowego czy samobójczego przedawkowania leków. przedawkowania leków.

Nie ma wiNie ma więększej rkszej różóżnicy w przywracaniu nicy w przywracaniu sprawnosprawnośści ciaci ciałła ofiary samochodowego a ofiary samochodowego wypadku czy samobójczego rzucenia siwypadku czy samobójczego rzucenia sięę pod ko pod kołła a pojazdu, nie ma rópojazdu, nie ma różżnicy w ratowaniu cianicy w ratowaniu ciałła ofiary a ofiary zatrucia pokarmowego czy samobójczego zatrucia pokarmowego czy samobójczego przedawkowania leków. przedawkowania leków.

CiaCiałło reaguje na wszelkie zako reaguje na wszelkie zakłłócenia mechaniczne ócenia mechaniczne bez wzglbez wzglęędu na ich „motywacyjne” du na ich „motywacyjne” źźrróóddłło. o. CiaCiałło reaguje na wszelkie zako reaguje na wszelkie zakłłócenia mechaniczne ócenia mechaniczne bez wzglbez wzglęędu na ich „motywacyjne” du na ich „motywacyjne” źźrróóddłło. o.

UratowaUratowaćć żżycie to uratowaycie to uratowaćć cia ciałło, uratowao, uratowaćć czczłłowieka to uratowaowieka to uratowaćć ch chęćęć żżycia. Gdy o tym ycia. Gdy o tym zapominamy, ratowanie zapominamy, ratowanie żżyciyciaa staje si staje sięę ratowaniem ratowaniem duchowo „odmduchowo „odmóżóżddżżonej” fizjologicznej maszyny.onej” fizjologicznej maszyny.

UratowaUratowaćć żżycie to uratowaycie to uratowaćć cia ciałło, uratowao, uratowaćć czczłłowieka to uratowaowieka to uratowaćć ch chęćęć żżycia. Gdy o tym ycia. Gdy o tym zapominamy, ratowanie zapominamy, ratowanie żżyciyciaa staje si staje sięę ratowaniem ratowaniem duchowo „odmduchowo „odmóżóżddżżonej” fizjologicznej maszyny.onej” fizjologicznej maszyny.

Powszechnie sPowszechnie sąądzi sidzi sięę, , żże ratowanie e ratowanie żżycia jest ycia jest moralnym nakazem. Czy jednak wolno nam moralnym nakazem. Czy jednak wolno nam ratowaratowaćć cia ciałło, jeo, jeżżeli nie potrafimy ratowaeli nie potrafimy ratowaćć ducha? ducha?

Powszechnie sPowszechnie sąądzi sidzi sięę, , żże ratowanie e ratowanie żżycia jest ycia jest moralnym nakazem. Czy jednak wolno nam moralnym nakazem. Czy jednak wolno nam ratowaratowaćć cia ciałło, jeo, jeżżeli nie potrafimy ratowaeli nie potrafimy ratowaćć ducha? ducha?

CiCiąągle rogle rośśnie zdolnonie zdolnośćść przywracania tej jednej, przywracania tej jednej, tylko cielesnej, fizjologicznej, strony tylko cielesnej, fizjologicznej, strony żżycia, która ycia, która bez drugiej, duchowej, nie jest nawet namiastkbez drugiej, duchowej, nie jest nawet namiastkąą prawdziwie ludzkiego istnienia.prawdziwie ludzkiego istnienia.

CiCiąągle rogle rośśnie zdolnonie zdolnośćść przywracania tej jednej, przywracania tej jednej, tylko cielesnej, fizjologicznej, strony tylko cielesnej, fizjologicznej, strony żżycia, która ycia, która bez drugiej, duchowej, nie jest nawet namiastkbez drugiej, duchowej, nie jest nawet namiastkąą prawdziwie ludzkiego istnienia.prawdziwie ludzkiego istnienia.

CiaCiałło moo możże istniee istniećć bez ducha. bez ducha. Duch nie moDuch nie możże istniee istniećć na tym na tym śświecie bez ciawiecie bez ciałła. a. RatujRatująąc tylko ciac tylko ciałło nie przywracamy woli o nie przywracamy woli żżycia, ycia, oożżywiamy jedynie ciaywiamy jedynie ciałło. o.

CiaCiałło moo możże istniee istniećć bez ducha. bez ducha. Duch nie moDuch nie możże istniee istniećć na tym na tym śświecie bez ciawiecie bez ciałła. a. RatujRatująąc tylko ciac tylko ciałło nie przywracamy woli o nie przywracamy woli żżycia, ycia, oożżywiamy jedynie ciaywiamy jedynie ciałło. o.

Uzasadnieniem ratowania samego ciaUzasadnieniem ratowania samego ciałła pozostaje a pozostaje nadzieja, nadzieja, żże w pewnym momencie uda sie w pewnym momencie uda sięę uratowauratowaćć w tym ciele te w tym ciele teżż dusz duszę.ę.

Uzasadnieniem ratowania samego ciaUzasadnieniem ratowania samego ciałła pozostaje a pozostaje nadzieja, nadzieja, żże w pewnym momencie uda sie w pewnym momencie uda sięę uratowauratowaćć w tym ciele te w tym ciele teżż dusz duszę.ę.

„„Po co uratowaliPo co uratowaliśście moje ciacie moje ciałło, gdy dusza o, gdy dusza pozostaje dla was obojpozostaje dla was obojęętna?” – czy stna?” – czy słłowa te, owa te, kierowane do lekarzy, nalekierowane do lekarzy, należążą do rzadko do rzadkośści? Tym ci? Tym przecieprzecieżż ró różżni sini sięę lekarz ratuj lekarz ratująący cy żżycie, a nie tylko ycie, a nie tylko biologicznbiologicznąą pow powłłokokęę..

„„Po co uratowaliPo co uratowaliśście moje ciacie moje ciałło, gdy dusza o, gdy dusza pozostaje dla was obojpozostaje dla was obojęętna?” – czy stna?” – czy słłowa te, owa te, kierowane do lekarzy, nalekierowane do lekarzy, należążą do rzadko do rzadkośści? Tym ci? Tym przecieprzecieżż ró różżni sini sięę lekarz ratuj lekarz ratująący cy żżycie, a nie tylko ycie, a nie tylko biologicznbiologicznąą pow powłłokokęę..

DDłługo trzeba studiowaugo trzeba studiowaćć i praktykowa i praktykowaćć, aby , aby umieumiećć przywraca przywracaćć człowiekowi sprawno człowiekowi sprawnośćść cia ciałła. a. Natomiast nie tak wiele jest Natomiast nie tak wiele jest źźróderódełł wiedzy, wiedzy, podrpodręęczników i katedr, z których czerpaczników i katedr, z których czerpaćć mo możżna na wiadomowiadomośćść o tym, jak przywraca o tym, jak przywracaćć wol wolęę żżycia. ycia.

KaKażżdy lekarz cieszy sidy lekarz cieszy sięę z sukcesu przywrócenia z sukcesu przywrócenia sprawnosprawnośści ciaci ciałła temu, kto usia temu, kto usiłłowaowałł odebra odebraćć sobie sobie żżycie. ycie.

DDłługo trzeba studiowaugo trzeba studiowaćć i praktykowa i praktykowaćć, aby , aby umieumiećć przywraca przywracaćć człowiekowi sprawno człowiekowi sprawnośćść cia ciałła. a. Natomiast nie tak wiele jest Natomiast nie tak wiele jest źźróderódełł wiedzy, wiedzy, podrpodręęczników i katedr, z których czerpaczników i katedr, z których czerpaćć mo możżna na wiadomowiadomośćść o tym, jak przywraca o tym, jak przywracaćć wol wolęę żżycia. ycia.

KaKażżdy lekarz cieszy sidy lekarz cieszy sięę z sukcesu przywrócenia z sukcesu przywrócenia sprawnosprawnośści ciaci ciałła temu, kto usia temu, kto usiłłowaowałł odebra odebraćć sobie sobie żżycie. ycie.

W jakie jednak wpada zakW jakie jednak wpada zakłłopotanie, jaki opotanie, jaki przeprzeżżywaywaćć musi l musi lęęk, gdy przyjdzie mu spojrzek, gdy przyjdzie mu spojrzećć w oczy ciw oczy ciąągle przepegle przepełłnione duchownione duchowąą śśmiercimierciąą..

W jakie jednak wpada zakW jakie jednak wpada zakłłopotanie, jaki opotanie, jaki przeprzeżżywaywaćć musi l musi lęęk, gdy przyjdzie mu spojrzek, gdy przyjdzie mu spojrzećć w oczy ciw oczy ciąągle przepegle przepełłnione duchownione duchowąą śśmiercimierciąą..

KaKażżdy przypadek samobójstwa sam w sobie jest dy przypadek samobójstwa sam w sobie jest niepowtarzalny. Ta prawda dotyczy takniepowtarzalny. Ta prawda dotyczy takżże chorób e chorób ciaciałła, nie tylko a, nie tylko psyche, psyche, a jednak usuwamy w nim a jednak usuwamy w nim skutki zakskutki zakłółóceceńń dzi dzięęki wiedzy nie jednostkowej, ki wiedzy nie jednostkowej, ale ogólnej – dziale ogólnej – dzięęki nauce.ki nauce.

KaKażżdy przypadek samobójstwa sam w sobie jest dy przypadek samobójstwa sam w sobie jest niepowtarzalny. Ta prawda dotyczy takniepowtarzalny. Ta prawda dotyczy takżże chorób e chorób ciaciałła, nie tylko a, nie tylko psyche, psyche, a jednak usuwamy w nim a jednak usuwamy w nim skutki zakskutki zakłółóceceńń dzi dzięęki wiedzy nie jednostkowej, ki wiedzy nie jednostkowej, ale ogólnej – dziale ogólnej – dzięęki nauce.ki nauce.

W kaW każżdym niepowtarzalnym przypadku mamy tedym niepowtarzalnym przypadku mamy teżż cocośś powtarzalnego i w powtarzalnego i włłaaśśnie ten fakt sknie ten fakt skłłania nas ania nas do refleksji nad tym, co we wspódo refleksji nad tym, co we współłczesnej nauce czesnej nauce momożże bye byćć pomocne w procesie przywracania woli pomocne w procesie przywracania woli dalszego istnienia tym, którzy ciadalszego istnienia tym, którzy ciałło swe próbowali o swe próbowali żżycia pozbawiycia pozbawićć, a którym zostało ono uratowane., a którym zostało ono uratowane.

W kaW każżdym niepowtarzalnym przypadku mamy tedym niepowtarzalnym przypadku mamy teżż cocośś powtarzalnego i w powtarzalnego i włłaaśśnie ten fakt sknie ten fakt skłłania nas ania nas do refleksji nad tym, co we wspódo refleksji nad tym, co we współłczesnej nauce czesnej nauce momożże bye byćć pomocne w procesie przywracania woli pomocne w procesie przywracania woli dalszego istnienia tym, którzy ciadalszego istnienia tym, którzy ciałło swe próbowali o swe próbowali żżycia pozbawiycia pozbawićć, a którym zostało ono uratowane., a którym zostało ono uratowane.

JeJeśśli przywracamy sprawnoli przywracamy sprawnośćść cia ciałła bez zmiany a bez zmiany warunków jego egzystencji, to czywarunków jego egzystencji, to czyżż nie jest to nie jest to zabieg jedynie techniczny, czyzabieg jedynie techniczny, czyżż nie jest to nie jest to ratowanie ratowanie żżycia tylko po to, aby skazaycia tylko po to, aby skazaćć je na je na kolejne samobójstwo?kolejne samobójstwo?

JeJeśśli przywracamy sprawnoli przywracamy sprawnośćść cia ciałła bez zmiany a bez zmiany warunków jego egzystencji, to czywarunków jego egzystencji, to czyżż nie jest to nie jest to zabieg jedynie techniczny, czyzabieg jedynie techniczny, czyżż nie jest to nie jest to ratowanie ratowanie żżycia tylko po to, aby skazaycia tylko po to, aby skazaćć je na je na kolejne samobójstwo?kolejne samobójstwo?

JeJeśśli pragniemy ratowali pragniemy ratowaćć żżycie ludzkie, to ycie ludzkie, to najcznajczęśęściej wystarczy umiejciej wystarczy umiejęętnotnośćść ratowania cia ratowania ciałła. a. JeJeśśli jednak gotowi jesteli jednak gotowi jesteśśmy przywracamy przywracaćć żżycie ycie niedoszniedoszłłemu samobójcy, to dodatkowo musimy emu samobójcy, to dodatkowo musimy zdobyzdobyćć umiej umiejęętnotnośćść przywracania obumar przywracania obumarłłej woli, ej woli, chchęęci do ziemskiej egzystencji. Przywracanie ci do ziemskiej egzystencji. Przywracanie żżycia ycia to nie tylko wzmacnianie sprawnoto nie tylko wzmacnianie sprawnośści fizycznej ci fizycznej organizmu, ale i zmniejszenie obciorganizmu, ale i zmniejszenie obciążążeeńń, gdy te , gdy te przekraczajprzekraczająą jego si jego siłły.y.

JeJeśśli pragniemy ratowali pragniemy ratowaćć żżycie ludzkie, to ycie ludzkie, to najcznajczęśęściej wystarczy umiejciej wystarczy umiejęętnotnośćść ratowania cia ratowania ciałła. a. JeJeśśli jednak gotowi jesteli jednak gotowi jesteśśmy przywracamy przywracaćć żżycie ycie niedoszniedoszłłemu samobójcy, to dodatkowo musimy emu samobójcy, to dodatkowo musimy zdobyzdobyćć umiej umiejęętnotnośćść przywracania obumar przywracania obumarłłej woli, ej woli, chchęęci do ziemskiej egzystencji. Przywracanie ci do ziemskiej egzystencji. Przywracanie żżycia ycia to nie tylko wzmacnianie sprawnoto nie tylko wzmacnianie sprawnośści fizycznej ci fizycznej organizmu, ale i zmniejszenie obciorganizmu, ale i zmniejszenie obciążążeeńń, gdy te , gdy te przekraczajprzekraczająą jego si jego siłły.y.

PodstawowPodstawowąą, pierwsz, pierwsząą przes przesłłankankąą suicydologicznego suicydologicznego wnioskowania staje siwnioskowania staje sięę twierdzenie, twierdzenie, żże samobójce samobójcąą momożże stae staćć si sięę bez wyj bez wyjąątku katku każżdy czdy człłowiek. owiek. SamobójcSamobójcąą staje si staje sięę przecie przecieżż ten, kto traci wol ten, kto traci wolęę żżycia, kto o ycia, kto o żżycie przestaje dbaycie przestaje dbaćć. .

PodstawowPodstawowąą, pierwsz, pierwsząą przes przesłłankankąą suicydologicznego suicydologicznego wnioskowania staje siwnioskowania staje sięę twierdzenie, twierdzenie, żże samobójce samobójcąą momożże stae staćć si sięę bez wyj bez wyjąątku katku każżdy czdy człłowiek. owiek. SamobójcSamobójcąą staje si staje sięę przecie przecieżż ten, kto traci wol ten, kto traci wolęę żżycia, kto o ycia, kto o żżycie przestaje dbaycie przestaje dbaćć. .

CzyCzyżż tak trudno wyobrazi tak trudno wyobrazićć sobie zdarzenia sobie zdarzenia pozbawiajpozbawiająące ce żżycie wszelkiej wartoycie wszelkiej wartośści, czynici, czyniąące ce zezeńń jedynie warto jedynie wartośćść ujemn ujemnąą, przykr, przykrąą, bolesn, bolesnąą, samo , samo tylko tylko źźródródłło cierpienia? Kao cierpienia? Każżda materia ma granice da materia ma granice swego wyczerpania – o tym przekonani sswego wyczerpania – o tym przekonani sąą wszyscy. wszyscy. KaKażżdy tedy teżż mo możże wyobrazie wyobrazićć sobie sytuacje coraz sobie sytuacje coraz trudniejsze do przetrudniejsze do przeżżycia, do zniesienia, a wiycia, do zniesienia, a więęc c i coraz mniej prawdopodobne; totei coraz mniej prawdopodobne; toteżż nikt nie wierzy, nikt nie wierzy, żże włae właśśnie on sam monie on sam możże pae paśćść ofiar ofiarąą tych zdarze tych zdarzeńń..

CzyCzyżż tak trudno wyobrazi tak trudno wyobrazićć sobie zdarzenia sobie zdarzenia pozbawiajpozbawiająące ce żżycie wszelkiej wartoycie wszelkiej wartośści, czynici, czyniąące ce zezeńń jedynie warto jedynie wartośćść ujemn ujemnąą, przykr, przykrąą, bolesn, bolesnąą, samo , samo tylko tylko źźródródłło cierpienia? Kao cierpienia? Każżda materia ma granice da materia ma granice swego wyczerpania – o tym przekonani sswego wyczerpania – o tym przekonani sąą wszyscy. wszyscy. KaKażżdy tedy teżż mo możże wyobrazie wyobrazićć sobie sytuacje coraz sobie sytuacje coraz trudniejsze do przetrudniejsze do przeżżycia, do zniesienia, a wiycia, do zniesienia, a więęc c i coraz mniej prawdopodobne; totei coraz mniej prawdopodobne; toteżż nikt nie wierzy, nikt nie wierzy, żże włae właśśnie on sam monie on sam możże pae paśćść ofiar ofiarąą tych zdarze tych zdarzeńń..

Jednostkowy przypadek odebrania sobie Jednostkowy przypadek odebrania sobie żżycia ycia

jest zawsze tragedijest zawsze tragediąą najwi najwięększksząą, w swej masie , w swej masie

zazaśś staje si staje sięę tylko statystycznym wska tylko statystycznym wskaźźnikiem, nikiem,

surowcem naukowej analizy, dowodem surowcem naukowej analizy, dowodem

przyrodniczej prawidprzyrodniczej prawidłłowoowośści. ci.

Ten sam los, który trafia bolesnymi Ten sam los, który trafia bolesnymi

dodośświadczeniami, niektórym spieszy w ostatniej wiadczeniami, niektórym spieszy w ostatniej

chwili na ratunek chwili na ratunek

i przywraca uchodzi przywraca uchodząące ce żżycie. ycie.

Nie przywraca jednak równoczeNie przywraca jednak równocześśnie dawnej nie dawnej

odpornoodpornośści na ciosy. ci na ciosy.

Jednostkowy przypadek odebrania sobie Jednostkowy przypadek odebrania sobie żżycia ycia

jest zawsze tragedijest zawsze tragediąą najwi najwięększksząą, w swej masie , w swej masie

zazaśś staje si staje sięę tylko statystycznym wska tylko statystycznym wskaźźnikiem, nikiem,

surowcem naukowej analizy, dowodem surowcem naukowej analizy, dowodem

przyrodniczej prawidprzyrodniczej prawidłłowoowośści. ci.

Ten sam los, który trafia bolesnymi Ten sam los, który trafia bolesnymi

dodośświadczeniami, niektórym spieszy w ostatniej wiadczeniami, niektórym spieszy w ostatniej

chwili na ratunek chwili na ratunek

i przywraca uchodzi przywraca uchodząące ce żżycie. ycie.

Nie przywraca jednak równoczeNie przywraca jednak równocześśnie dawnej nie dawnej

odpornoodpornośści na ciosy. ci na ciosy.

Po sukcesie w ratowaniu ciaPo sukcesie w ratowaniu ciałła stajemy wobec a stajemy wobec problemu najtrudniejszego problemu najtrudniejszego –– ratowania chratowania chęęci ci przystprzystąąpienia do dalszej gry, powtórnego pienia do dalszej gry, powtórnego udziaudziałłu w u w żżyciu; w losowaniu stajemy wobec yciu; w losowaniu stajemy wobec problemu ratowania gotowoproblemu ratowania gotowośści do ryzyka ci do ryzyka kontynuowania kontynuowania żżycia, bo ycia, bo żżycie jest przecieycie jest przecieżż nieustannym ryzykiem, zaknieustannym ryzykiem, zakłładem z sobadem z sobąą samym i z najgrosamym i z najgroźźniej pojmowanniej pojmowanąą natur naturąą śświata.wiata.

Po sukcesie w ratowaniu ciaPo sukcesie w ratowaniu ciałła stajemy wobec a stajemy wobec problemu najtrudniejszego problemu najtrudniejszego –– ratowania chratowania chęęci ci przystprzystąąpienia do dalszej gry, powtórnego pienia do dalszej gry, powtórnego udziaudziałłu w u w żżyciu; w losowaniu stajemy wobec yciu; w losowaniu stajemy wobec problemu ratowania gotowoproblemu ratowania gotowośści do ryzyka ci do ryzyka kontynuowania kontynuowania żżycia, bo ycia, bo żżycie jest przecieycie jest przecieżż nieustannym ryzykiem, zaknieustannym ryzykiem, zakłładem z sobadem z sobąą samym i z najgrosamym i z najgroźźniej pojmowanniej pojmowanąą natur naturąą śświata.wiata.

Brunon Hołyst

Documents

Transcript of Brunon Hołyst