BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów … · • UML – Standard...
-
Upload
phungtuyen -
Category
Documents
-
view
223 -
download
0
Transcript of BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów … · • UML – Standard...
BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych.
Piotr Biernacki – MGX Infoservice25.04.2017 - Warszawa
• Przygotowanie studentów do pracy w nowoczesnych organizacjach wymaga poznania przez nich standardu opisu procesów. Jest nim BPMN 2.0 opisany normą ISO/IEC 19510. Prelekcja przybliży ten standard i omówi problemy związane z jego stosowaniem.(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja
dla opisów procesów biznesowych
Aby zrozumieć proces biznesowy należy zbudować jego model
Czym jest proces biznesowy?
• Proces biznesowy jest uporządkowanym ciągiem czynności
służącym zaspokojeniu potrzeby klienta procesu
Proces jest realizowany zgodnie z określonymi mechanizmami
Do realizacji procesów potrzebne są różnego rodzaju zasobyICOM (Input, Control, Output, Mechanism)
Klient (potrzeba)
Klient(potrzeba
zaspokojona)
Danewejściowe
Dane wyjściowe
Przez proces przepływają pojedyncze instancje (żetony) odwzorowujące zaspokajanie poj. potrzeb(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Czym jest model procesu a czym mapa procesów?
… i jakie są konsekwencje mylenia tych pojęć? • Mapa procesu służy pokazaniu zależności pomiędzy procesami
(rzadko elementami procesu) – Mapa nie opisuje jak potrzeba jest przekształcana w jej zaspokojenie, – nie nadaje się np. do badania sprawności
• Model służy zobrazowaniu funkcjonowania procesu– Model nie opisuje zależności pomiędzy procesami danej organizacji – nie nadaje się do analizy otoczenia procesów
• Prototyp – pełny, sparametryzowany model procesów– Może służyć do ich symulacji / wykonania w narzędziach wspierających realizację
• Mylenie pojęcia mapy i modelu powoduje:– Błędy w zrozumieniu istoty procesów– Niespójność modeli– Braki w identyfikacji obszarów
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Jak modelować?
• Czego oczekujemy od notacji służącej modelowaniu procesów biznesowych:– Będzie zrozumiała dla odbiorcy biznesowego – Nie będzie limitować modelującego– Pozwoli przekazać wystarczającą ilość informacji – Pozwoli na precyzyjną definicję logiki przepływu– Będzie zrozumiała dla dostawców– Będzie zrozumiała dla partnerów, z którymi musimy
omawiać współpracę• Innymi słowami notacja powinna być
zgodna z jakimś standardem
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Jakie notacje bywają wykorzystywane w modelowaniu procesów biznesowych
• BPMN– Precyzyjny, powszechny standard dedykowany do modelowania procesów biznesowych nie
związany z żadnym z producentów. Opisany normą ISO/IEC 19510:2013
• CMMN, DMN– Specyficzne sytuacje biznesowe
• UML– Standard „programistów”, dobry na etapie wdrożenia, gorszy – analizy. Narzędzia
symulacyjne nie wykorzystują UML.• EPC
– „Standard” jednego producenta, nieefektywny w dużych modelach • Swimlane/Cross functional
– Powszechny, ale niedoprecyzowany• „Własna” notacja
– Ryzyko nieporozumień z innymi organizacjami• Zwykły diagram przepływu
– Bardzo niedoprecyzowany
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Business Modeling & Integration (BMI) Domain Task Force (DTF).
• BMI DTF (dawna BPMI) współpracuje z OMG w celu promocji modelowania procesów
• Ustala standardy dla projektowania, wdrażania, wykonywania, utrzymywania procesów:– Business Process Model and Notation (BPMN)
• BPMN dostarcza biznesowi możliwość definiowania i zrozumienia wewnętrznych i zewnętrznych procedur za pomocą diagramu procesów biznesowych, która da organizacji możliwość komunikacji opartej o przyjęte standardy.
– Case Management Model and Notation (CMMN)– Decision Model and Notation (DMN)– Business Process Maturity Model (BPMM)– Business Motivation Model (BMM)– Semantics of Business Vocabulary and Rules (SBVR)– Business Process Definition Metamodel (BPDM)– Production Rule Representation (PRR)– Workflow Management Facility (WfMF)
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Cele BPMN
• Zminimalizowanie technicznych ograniczeń nakładanych na użytkownika biznesowego modelującego procesy.
• Zbudowanie pomostu pomiędzy projektem procesu biznesowego a fazą jego implementacji,– W czasie projektu procesu uwzględniamy informację o komponentach
odpowiedzialnych za jego realizację/wykonanie,• Stworzenie standardu akceptowanego przez całą społeczność
biznesową,• Wspieranie tylko tych pojęć, które służą modelowaniu procesów
biznesowych• Stworzenie możliwość zamodelowania bardzo skomplikowanych,
złożonych procesów,• Notacja BPMN dla procesów biznesowych musi być jednoznaczna i
spójna– Istnieje możliwość mapowanie z elementów notacji BPMN na instancje
poziomu wykonania
Czym jest BPMN?
• Business Process Model and Notation (BPMN, Notacja i Model Procesu Biznesowego) jest:– stabilną graficzną notacją
• opracowana w 2004 roku przez BPMI.(Obecnie BPI DTF komitet w OMG)• aktualna wersja 2.0.2 – 01.2014
– służącą do opisu kroków, zdarzeń i logiki realizacji procesu biznesowego.– zaprojektowaną tak, aby umożliwić
odzwierciedlenie: • przepływu procesu • komunikacji pomiędzy różnymi
procesami u różnych uczestników• istotnych danych w procesie.
– Opisaną normą ISO/IEC 19510:2013 Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej.
– Jednoznaczność modeli BPMN umożliwia ich symulacje, jeśli narzędzie do modelowania potrafi ją wykonać.
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
BPMN DI
• Istotnym elementem notacji BPMN jest możliwość zapisu modelu w formacie XML
• Standardowym opisem jest BPMN XML znany również jako BPMN DI– Zawiera komplet informacji o procesie, również informacji
niewidocznych na diagramie• Dane• Parametry
– Alternatywą dla BPMN DI jest XPDL 2.2• Swoją wersję XML mają również CMMN i DMN• Te standardy są BEZPŁATNE
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Diagram procesu biznesowego – podstawowe obiekty
• Elementy procesu (Węzły przepływu - Flow Nodes)– Okręgi – zdarzenia– Zaokrąglone prostokąty – czynności– Romby – bramki
• Elementy łączenia obiektów– Linia ciągła – przepływ procesu– Linia przerywana – przepływ komunikatów– Linia kropkowana – powiązania/powiązania danych– Linia podwójna – opcjonalnie konwersacje
• Miejsca realizacji procesu– Prostokąty izolowane – Baseny / Uczestnicy– Prostokąty wewnętrzne – Tory / Role biznesowe
• Dane– Prostokąty z zgiętym rogiem – dane– Cylindry – składnice danych
• Artefakty– Adnotacje– Grupy – Powiązania– (Komunikaty)
• Formalnie komunikaty są dekoratorami ale zachowują się jak artefakty
Bas
en
Tor
Tor
Adnotacja
Grupa
Komuikat
Zdarzenie
Czynność
Bramka
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Proces prywatny (Przepływ normalny)
– Wykorzystywany jest do pokazania logiki przebiegu procesu (workflow)
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Proces publiczny (d. skrócony)
– Pokazuje interakcję pomiędzy prywatnym procesem biznesowym a innym procesem lub uczestnikiem.
– Tylko te aktywności, które są używane do komunikacji na zewnątrz procesu prywatnego procesu i kontroli przepływu są pokazywane na diagramie. Inne nie występują.
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Procesy kooperacji (Model B2B)
– Pokazują interakcję pomiędzy procesami dwu lub więcej uczestników.
– Interakcja jest pokazywana jako sekwencja aktywności reprezentująca wymianę komunikatów pomiędzy uczestnikami.
– Mogą być pokazane jako dwa lub więcej procesów publicznych komunikujących się ze sobą
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Diagram współpracy
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
• Służy tylko i wyłącznie pokazaniu relacji pomiędzy procesami traktowanymi jako czarne skrzynki
Diagram Choreografii
• Pokazuje współprace pomiędzy procesami
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Diagram konwersacji
• Diagram konwersacji pokazuje jak poszczególni uczestnicy procesu komunikują się ze sobą
• Uwaga: BPMN dopuszcza umieszczanie na jednym rysunku obiektów z różnych typów diagramów
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
BPMN a UML?
• Programiści niechętnie wykorzystują modele procesów do wizualizacji procesów, które podlegają automatyzacji. Ponadto często uważają, że jeśli już z czegoś muszą skorzystać to przecież jest Activity Diagram w UML i to powinno wystarczyć.
• „Biznes” niechętnie korzysta z UML • Obie notacje mają różne podejście do tego co jest
procesem biznesowym więc diagramy opisują inne rzeczywistości.
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Jakie są zasadnicze różnice pomiędzy BPMN a UML?
• UML służy obiektowo zorientowanemu modelowaniu aplikacji
• BPMN służy procesowo zorientowanemu modelowaniu systemów. – Ponieważ BPMN jest zogniskowany na procesach
biznesowych (i ich wsparciu przez systemy informatyczne) a UML na projektowaniu oprogramowania można powiedzieć, że obie notacje są komplementarne względem siebie, gdyż pokazują różne punkty widzenia na modelowanie systemów.
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Jakie są zasadnicze różnice pomiędzy BPMN a UML?
• Obie notacje są ze sobą zgodne co do idei. – Nie wszystkie procesy biznesowe muszą być realizowane w
postaci zautomatyzowanych procesów biznesowych wykonywanych za pomocą języka realizacji procesów.
– Jeśli automatyzacja jest niezbędna to procesy i aktorzy mogą być doprecyzowani w języku UML.
• Ale trzeba pamiętać, że– Symbole w BPMN i UML nawet podobnie wyglądające mają
inne znaczenie– BPMN bazuje na koncepcji żetonu– Proces w BPMN dzieje się w organizacji
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Jakie są zasadnicze różnice pomiędzy BPMN a UML?
Transaction[for Aproval]
Service Approval
> 200
< 200
Submit for Approval
Notify Reject
Notufy No Action
Cancel transaction
Transaction[for Aproval] Auto Approve
Approved?
No
Approved
Yes
Rejected
Auto Approved
{Canceled]
Canceled
Transaction{Approved] or
[Rejeted]
No action Timer
UML
BPMN
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Jakie są zasadnicze różnice pomiędzy BPMN a UML?
UML
BPMNComputer
[for production]
Assemble Computer
Printed-CricuitBoards
Assembled Computer
Test Computer
Test Passsed?
ComputerAccepted
Tak
Computer[rejected]
Nie
Cu
stom
erC
om
pan
y Ord
er
Dep
atm
ent
Acc
tg D
epa
rtm
ent
Order prepared
Send Order
Order received
Receive Order
Order Accepted?
Fill Order
Yes
Send Invoice
Acccept Invoice
Send Payment
Accept Payment
Invoice Payment
Order
Ship Order
No
Close Order
Pick up Order
Payment made and order received
Close Order
Odrer closed
Order closedCu
stom
erC
om
pan
y Ord
er
Dep
atm
ent
Acc
tg D
epa
rtm
ent
Order received
Receive Order
Order Accepted?
Fill Order
Yes
Send InvoiceAccept
Payment
Invoice Payment
Order
Ship Order
No
Close Order
Odrer closed
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Jakie są zasadnicze różnice pomiędzy BPMN a UML?
UML
BPMN
Czy BPMN jest prosty w użyciu?
• BPMN to próba pogodzenia: – możliwości przedstawienia skomplikowanych relacji reguł
rządzących procesami biznesowymi• np. wymaganych na potrzeby automatyzacji
– z potrzebą takiego przedstawiania procesów, by były one zrozumiałe dla niezaawansowanych czytelników
• Dlatego dobre zamodelowanie procesów w tej notacji wymaga zawsze:– Dobrego zrozumienia mechanizmów tej notacji– Odpowiedniego doboru typów diagramów i wykorzystywanych
symboli do celu modelowania i odbiorcy modelu.• Dobrze przygotowany model jest łatwy w odbiorze
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Jakie są największe zagrożenia w modelowaniu z BPMN?
• Niezrozumienie co jest procesem w kontekście BPMN– Koncepcja żetonu
• Błędy w wybranych konstrukcjach uniemożliwiające:– Prawidłową interpretację modelu– Jego późniejszą automatyzację (jeśli konieczna)
• Źle dobrany sposób przedstawienia diagramu w stosunku do percepcji odbiorcy
• Niezrozumienie prawidłowych konstrukcji BPMN – Najczęściej przy zaawansowanym modelowaniu
• Wiele tych zagrożeń związanych jest z niekompetencją:– Modelujących– Odbiorców
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Czego BPMN nie obsługuje (w kontekście BPM)?
• Map procesów• Struktury organizacyjną procesów• Zaawansowanego zarządzania zasobami i relacjami
pomiędzy: – rolami biznesowymi– stanowiskami– osobami– zasobami materialnymi
sprzęt, infrastruktura itp.• Miernikami• Ryzykiem
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Czy jest sens używania BPMN w BPM?
• Co prawda BPMN nie zajmuje się ww. zakresami ale:– Mechanizm artefaktów (możliwość definiowania własnych) powoduje,
że:• Modele BPMN mogą być wykorzystywane do pogłębionych analiz• Brakujące relacje mogą być pokazywane jako dodatkowe artefakty
– Standardowa postać wymiany danych (XPDL/ BPMN XML) umożliwia wczytanie modeli z różnych narzędzi.
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Dlaczego rozpoczynać od analizy procesów?
• Prawidłowe działanie procesów w organizacji wymaga:– Ich powszechnej znajomości– Znajomości otoczenia w jakim są realizowane– Jednoznaczności regulacji z nimi związanych – Znajomości i akceptacji celu ich realizacji– Wiedzy na temat jakie rezerwy drzemią w procesach
organizacji • Znając procesy można je doskonalić
poprzez:– Zmiana organizacji procesów– Automatyzacja realizacji procesów
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Dlaczego rozpoczynać od analizy procesów?
• Doskonalenie procesów MUSI: – Opłacać się. – Służyć ich usprawnieniu.– Wynikać z realnych potrzeb
• Klientów• Procesów
• Przed wdrożeniem należy przewidzieć korzyści z wdrożenia
• Nie automatyzujemy procesów by było „nowocześniej” a jedynie dlategoby skutecznie realizować cele organizacji
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Co powinna obejmować analiza?
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
• Zamodelowanie procesów wg stanu aktualnego– Analiza przebiegu
• Identyfikację przebiegów, które nie służą do realizacji celu biznesowego
• Potencjalne miejsca automatyzacji• Istotne dane w procesie• Powiązania pomiędzy procesami• Komunikacja z innymi organizacjami
– Analiza wymagań – proponowane modele procesów docelowych
– Analiza kosztów procesu przed i po zmianie• Pełna analiza wymaga symulacji
Model symulacyjny
• Jest odmianą modelu procesu– nacisk położony jest na zobrazowanie danych istotnych do
odpowiedzi na zadane pytanie– Jest najczęściej:
• zredukowanym modelem prezentacyjnym lub• modelem badanego aspektu (nie musi być modelem procesu)
– może być tworzony w różnych metodykach opisu, np.:• model Swimlane
– (met. Rummlera-Brache)• model BPMN
– nakłada większe obostrzenia na model– dobre narzędzia pozwalają na symulację regułami
wykonawczymi narzędzi EOIF
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Koncepcja modelu symulacyjnego
• W wyniku symulacji otrzymujemy charakterystykę:• Kosztów transakcji i procesu• Czasów przebiegu żetonu i miejsc powstawania opóźnień• Wykorzystania zasobów i oczekiwania na nie• Zogniskowania procesu (powtarzalności wyników dla
scenariusza)• Prawdopodobieństwa zaistnienia danego wyniku procesu
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Jak analizować?
• Wycena funkcjonalności– Parametryzacja czasu operacji– Parametryzacja kosztu zasobów– Wyliczenie kosztu procesu– Propozycja zmian
• Zmiana przebiegu• Zmiana kompetencji• Oszacowanie czasów po zmianach
– Często eksperyment• Oszacowanie kosztu po zmianach
– Koszt badanego procesu– Koszt procesów nadzoru i zarządczych
• Wycena korzyści– Wynik przed i po automatyzacji
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Korzyści z analizy
• Modelowanie– Szybka identyfikacja procesu– Łatwa i skuteczna komunikacja– Łatwe dostrzeganie niespójności w procesach– Identyfikacja przyczyn porażek– Podstawa pod automatyzację
• Symulacja– Wykrywanie nieoczywistych problemów w procesach
• Współbieżność procesów• Brak harmonizacji zasobów
– Weryfikacja skutków projektowanych zmian– Wycena korzyści ze zmian procesów
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Dlaczego BPMN na uczelni?
• Umiejętność modelowania procesów i czytania modeli – podstawowa kompetencja w zarządzaniu
• Umiejętność symulacji i uzasadnienia rozwiązania – typowa kompetencja managerska i analityczna
• BPMN jest jedynym powszechnym standardem modelowania procesów wymaganym w:– przemyśle– administracji publicznej
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
(c) MGX Infoservice - BPMN 2.0 – podstawowa notacja dla opisów procesów biznesowych
Pytania i odpowiedzi
Piotr BiernackiMGX Infoservice
Wilanowska 14a / 1ab
00-422 Warszawa
GSM +48 601 24 26 35
tel. +48 22 71 111 71
www.mgx.com.pl, www.bpmn.org
Kopiowanie i wykorzystywanie materiałów wymaga zgody autora