Boxtel 2020, duurzaam en dynamisch centrum in het Groene Woud

Van

Postbus 60055, 6800 JB Arnhem

Velperplein 8, 6811 AG Arnhem

Telefoon (026) 355 13 55

Fax (026) 355 13 99

[email protected]

www.kplusv.nl

Rapp

ort

Boxtel 2020, duurzaam en dynamisch centrum in het Groene Woud

Opdrachtgever

gemeente Boxtel

Arnhem, 29 juni 2009

Refe

rentie

Ons kenmerk 1010689-025/kla/ppa

16 juni 2009


Inhoud 1 Boxtel; zes ambities voor 2020 1

2 Doorgaan met duurzaamheid 2

3 Een impuls voor toerisme en recreatie 5

4 Werkgelegenheid voorop 8

5 Een sterk centrum 12

6 Aangenaam leven in Boxtel 14

7 Modern bestuur en organisatie 20

8 De foto van 2020 22

Bijlagen 1 Procesverantwoording

16 juni 2009


Pagina 1

1 Boxtel; zes ambities voor 2020

Voor u ligt de nieuwe strategische visie waarin aangegeven wordt in welke richting Boxtel zich in

de periode 2010-2020 verder wil ontwikkelen. Aan deze visie is een intensief proces van praten

met en luisteren naar inwoners en organisaties uit Boxtel voorafgegaan. Meer dan 1000

Boxtelaren hebben hierbij hun inbreng geleverd. De rode draden die hier uit zijn voortgekomen,

zijn in deze visie verwerkt.

"Boxtel, duurzaam en dynamisch centrum in het Groene Woud"

is de titel die aan deze strategische visie wordt meegegeven.

Duurzaam omdat Boxtel zijn goede naam en positie op het gebied van duurzaamheid wil

continueren.

Dynamisch omdat Boxtel op belangrijke terreinen (toerisme, economie, centrumontwikkeling en

de kwaliteit van wonen en leven) de ontwikkeling naar de toekomst wil versterken en versnellen

om ook in 2020 een vitale en zo mogelijk nog vitalere gemeente te zijn.

En centrum in Het Groene Woud omdat Boxtel zijn rol als centrumgemeente in de regio en in

Het Groene Woud wil versterken.

De strategische visie is verwoord in zes ambities. Door de keuze hiervoor komen niet alle

gemeentelijke taken en activiteiten in deze visie aan de orde; dat hoeft ook niet: een strate-

gische visie geeft de hoofdrichting en de zwaartepunten aan. De zes ambities zijn ook niet echt

verrassend, omdat ze al een aantal jaren geleden in gang gezet zijn. Dat is ook begrijpelijk: de

gemeente Boxtel ontwikkelt zich verder en "begint niet opnieuw". De ambities zijn ondersteund

in de vele gesprekken die hebben plaatsgevonden en ze moeten worden voortgezet, zo moge-

lijk nog met meer kracht dan tot nu toe.

De zes ambities zijn:

•••• Boxtel blijft voorop met duurzaamheid;

•••• Boxtel ontwikkelt toerisme en recreatie tot een volwaardige bedrijfstak;

•••• Boxtel versterkt zijn positie als werkgelegenheidsgemeente;

•••• Boxtel werkt aan een sterk centrum;

•••• Boxtel is ook in 2020 een prima woongemeente;

•••• Boxtel heeft een modern bestuur.

Deze ambities worden toegelicht in de volgende 6 hoofdstukken. Het te bereiken resultaat staat

in de vorm van een sfeerbeeld verwoord in het laatste hoofdstuk: opnieuw een foto van Boxtel;

nu niet anno 2008 maar anno 2020.

16 juni 2009


Pagina 2

2 Doorgaan met duurzaamheid

Duurzaamheid is al een reeks van jaren een belangrijk onderwerp in het beleid van de

gemeente Boxtel. Er was al in 2000 een nota duurzame ontwikkeling en nadien waren er in het

oog springende resultaten, koninklijke belangstelling en prijzen. Boxtel vervult daarmee een

gids- en een voorbeeldfunctie voor het gemeentelijk duurzaamheidsbeleid.

De betekenis van het 'duurzaamheidsdenken'

Het duurzaamheidsbeleid is gebaseerd op de Telosdriehoek en op de zogenoemde Brundtland-

definitie. De Telosdriehoek gaat uit van de balans tussen het sociale, het economische en het

ecologische kapitaal ofwel tussen People, Profit en Planet (de 3 "P's"). De Verenigde Naties

Commissie Brundtland definieert een ontwikkeling als duurzaam als voorzien wordt in de

behoeften van de ene generatie zonder dat de mogelijkheden voor mensen elders op deze

aarde of voor volgende generaties beperkt worden: "je moet de aarde gelijk of beter achterlaten

dan hoe je hem aantrof".

Het duurzaamheidsmodel kan op verschillende manieren worden toegepast:

• Als principe betekent het dat een gemeentebestuur zich steeds realiseert dat het belangrijk

is om evenwicht tussen de "3 P's" na te streven. De feitelijke zorg voor de inwoners van

Boxtel (benadrukt en erkend door het belang dat deelnemers aan de gesprekken aan

sociale cohesie hechten), de zorg voor werkgelegenheid en economie en voor het milieu is

een vertaling van dit streven naar evenwicht.

• Op macro niveau betekent het veelal dat er met name een inhaalslag gemaakt moet worden

op de ecologische dimensie, omdat die de laatste decennia het meest onder druk heeft

gestaan. Energiebeleid,CO2-reductie en de kwaliteit van de natuur (biodiversiteit) zijn dan

de belangrijkste thema's. Om deze reden kiest de gemeente Boxtel in haar Duurzaam-

heidsnota "de aarde (planet) als invalshoek zonder afbreuk te doen aan de balans tussen de

drie P's" (pagina 6: uitgangspunten).

• Meer op microniveau gaat het steeds om het maken van bewuste afwegingen tussen de "3

P's" bij concrete beslissingen, zoals het ontwerp van woonwijken, de inrichting van woon-

omgevingen, de uitgangspunten voor sociaal beleid, de inrichting van bedrijventerreinen, de

voorkeur voor bedrijven met duurzame technologie en goede arbeidsvoorwaarden, de vorm-

geving van het verkeersbeleid en dergelijke.

Het duurzaamheidsdenken bevindt zich in een merkwaardige paradox: enerzijds wordt de term

duurzaam steeds vaker inflatoir gebruik; bij het minste of geringste worden zelfstandige naam-

woorden met het bijvoeglijk naamwoord "duurzaam" getooid. Anderzijds dringt eigenlijk nu pas

op wereldschaal en in volle omvang en bij grote groepen van de bevolking door welke milieu-

schade de mensheid generaties lang heeft veroorzaakt zonder naar toekomstige generaties te

kijken. De film van Al Gore heeft in belangrijke mate geholpen om de ernst van het probleem en

met name de invloed op het klimaat voor de grote massa zichtbaar te maken.

Zo bezien heeft Boxtel op dit punt een relatieve voorsprong en die wil ze graag behouden. Niet

alleen voor wat betreft de inhoud van het beleid maar ook op het gebied van bewustheid en

kennis bij grote delen van de bevolking. Dat blijkt zowel uit de gevoerde gesprekken als uit de

bevolkingsenquête: na "prima woongemeente" scoorde "duurzaam en groen" het hoogst als

antwoord op de vraag wat het belangrijkste profielkenmerk van Boxtel is.

16 juni 2009


Pagina 3

De nieuwe Duurzaamheidsnota van de gemeente Boxtel kijkt vooruit tot 2015, omdat de

omstandigheden en de stand van de techniek dan waarschijnlijk wel weer heel anders zullen

zijn. Er wordt op twee manieren naar de gemeente gekeken: de gemeente als bedrijf en de

gemeente als bestuursorgaan.

De gemeente als bedrijf

De gemeente als bedrijf heeft vooral een voorbeeldfunctie; Boxtel wil in 2015 klimaatneutraal

zijn. Dit betekent dat alle broeikasgassen die gekoppeld zijn aan eigen functioneren en produ-

ceren (met name energieverbruik, vervoer en materiaalgebruik) gecompenseerd zullen worden.

Boxtel zal dit beleid ook uitdragen naar andere gemeenten en haar eigen personeel bewust en

vertrouwd maken met dit duurzaamheidsdenken.

De gemeente als bestuursorgaan

In haar rol als lokaal bestuursorgaan kan en wil de gemeente veel betekenen op het gebied van

duurzaamheid. Op alle terreinen van overheidszorg liggen er mogelijkheden. Deze zijn in de

nieuwe Duurzaamheidsnota systematisch in beeld gebracht. Enkele aansprekende voorbeelden

daaruit zijn:

•••• Duurzaam bouwen: De gemeente is vooruitstrevend op het gebied van duurzaam bouwen.

Dit komt onder andere tot uiting in het stellen van hogere eisen aan nieuwbouwwoningen

dan wettelijk voorgeschreven waar het gaan om materiaal- en energiegebruik. Uit de

bevolkingsenquête blijkt dat 50% van de ondervraagden dit beleid steunt; een hoog

percentage gelet op het onderwerp.

•••• Natuur en Landschap: Op dit gebied is in de afgelopen periode al veel in gang gezet. De

ontwikkelingen rondom de invoering van de Reconstructiewet, de aanwijzing van Het

Groene Woud als Nationaal Landschap en de vervolgens opgestelde gebiedsvisie van de

streekraad Groene Woud en de Meierij hebben geleid tot een krachtig en toekomstvast

beleidskader voor de revitalisering van het platteland. De streekraad heeft voor de periode

tot 2013 inmiddels ook een gebiedsmeerjarenprogramma vastgesteld waar het Boxtelse

uitvoeringsprogramma "Verkwikkend Buitengebied" op gebaseerd is. In de planuitvoering tot

nu toe heeft Boxtel zijn verantwoordelijke positie als centrumgemeente in het Groene Woud

al meer dan waargemaakt. Boxtel is initiatiefnemer geweest in veel projecten en

programma's waardoor de afgelopen jaren met behulp van veel externe financiering al het

nodige is gebeurd aan de kwaliteitsverbetering van natuur en landschap. De gemeente

Boxtel zal in de toekomst deze lijn voortzetten; in Boxtelse termen: "doorgaan met het

voeden van de kip met de gouden eieren". Deze hoofddoelstelling wordt nagestreefd door

rondom de volgende doelstellingen een groot aantal projecten te initiëren:

Realisatie van het Natuur en Landschapsbeleid: Via de uitvoering van het

Landschapsontwikkelingsplan wordt de kwaliteit (ook in de zin van de mogelijkheden tot

beleving) van natuur en landschap verhoogd en versterkt. Het gaat om realisatie van de

Ecologische Hoofd Structuur en om het leggen van de verbindingen tussen die gebieden en

het versterken (qua natuurlijke kwaliteit) van het agrarisch gebied in de vorm van de aanleg

van een aantal droge en natte ecologische verbindingszones.

Het leesbare landschap: Het landschap heeft mede zijn vorm gekregen door het werken van

de mens. Voor de herkenbaarheid en acceptatie van dat landschap is het noodzakelijk om

die ontstaansgeschiedenis leesbaar te maken. Tevens zijn de cultuurhistorische waarden

een kwaliteitsimpuls voor de ontwikkeling van datzelfde landschap.

16 juni 2009


Pagina 4

Een volwaardig actieprogramma Biodiversiteit: Natuur en landschap zijn het huis van de

biodiversiteit. Het aantal soorten (de intrinsieke kwaliteit van natuur en landschap) neemt

nog steeds af. Specifieke soorten vragen extra bescherming. Als verdieping en intrinsieke

versterking van het natuur en landschapbeleid wordt biodiversiteitsbeleid gemaakt.

Deelname aan het Ontsnipperingsprogramma Groene Woud: De verkeersveiligheid van de

wegen in het buitengebied is van essentieel belang voor de fauna (in dit geval mens en

dier). Op het moment dat wegen duurzaam en veilig worden heringericht ontstaan tegelijk

mogelijkheden om de relatie met natuur en landschap te herstellen. Doelstellingen zijn

veilige wegen die geen barrière meer vormen voor de natuur. Hierdoor wordt tegelijk de

attractiviteit (en de draagkracht) van het buitengebied voor de recreant ( en dus ook voor de

eigen bevolking) vergroot.

• Klimaat en energie: Maatschappelijk gezien samen met natuurontwikkeling misschien wel

het meest tot de verbeelding sprekende thema in de duurzaamheidsdiscussie, vanwege de

combinatie van het opraken van onze natuurlijke energiebronnen en de CO2 –uitstoot/

opwarming van de aarde. De doelen zijn nationaal en internationaal gedefinieerd: In 2020(!)

moet er 20% op energie bespaard worden en moet 20% van de energie duurzaam

opgewekt worden. De gemeente wil de komende periode dit thema apart belichten om

daarmee een nieuwe en voor de bevolking aansprekende impuls aan het

duurzaamheidsdebat te geven. Er moet immers veel gebeuren, ook op lokaal niveau,om de

gestelde doelen te halen. Deskundigen schatten in dat de doelstellingen haalbaar zijn maar

dat er dan veel zonnepanelen en zonneboilers in woonhuizen en utiliteitsgebouwen

geïnstalleerd moeten worden. Ook zouden op Boxtelse schaal op bedrijfseconomisch

verantwoorde wijze één biomassacentrale en één biomassavergister geëxploiteerd kunnen

worden. De gemeente wil met inschakeling van enkele betrokken en ter zake deskundige

Boxtelaren de mogelijkheden hiervan nader verkennen, waarbij ook de mogelijkheid van een

regionale aanpak betrokken zal worden. Ook andere mogelijkheden van kleinschalige

energieopwekking (zoals kleine windturbines) zullen op hun haalbaarheid en

toepasbaarheid onderzocht worden.

• Communicatie en draagvlak: De gemeente kan zelf veel doen in de sfeer van regelgeving,

initiatieven van derden ondersteunen en er de randvoorwaarden voor creëren e.d. Maar

voor een groot gedeelte (zeker als het om energiebesparing gaat), is de gemeente voor de

realisatie van de doelstellingen ook afhankelijk van de houding en het gedrag van indivi-

duele Boxtelaren. Dit vraagt om goede communicatie van de kant van de gemeente om

betrokkenheid en draagvlak voor dit beleid te verkrijgen.

Communicatie is ook nog om een andere reden van betekenis. De gemeente wil niet alleen

werken aan draagvlakvergroting maar ook aan verdergaande bewustwording. Dit zowel op

lokale schaal (bijvoorbeeld in het onderwijs of in het verenigingsleven), als regionaal (door

de voorbeeldfunctie), als mondiaal (door samenwerkingsprojecten).

Verder zal Boxtel zich gaan melden als millenniumgemeente om daarmee aan te geven

achter de millenniumdoelen van de VN te staan en lokale initiatieven op dit vlak te willen

ondersteunen.

16 juni 2009


Pagina 5

3 Een impuls voor toerisme en recreatie

De gemeente Boxtel wil toerisme en recreatie verder professionaliseren en uitbouwen tot een

nieuwe economische drager. Er is een overheersend besef dat het meer moet en kan worden

dan het nu is maar dat de ontwikkeling niet in de richting van grootschaligheid, massatoerisme

en attractieparken moet gaan.

Voor wat betreft het buitengebied zal de beleving van natuur en landschap toch de kern

zijn en blijven. Dit is het thema dat verder geoptimaliseerd moet worden. Daarnaast kan de

aantrekkingskracht van en de toeristenstroom naar het Boxtelse buitengebied vergroot worden

als ook het centrum van Boxtel meer te bieden heeft voor toeristen en als er goede

verbindingen zijn tussen het centrum en het buitengebied. Hierdoor wordt een volwaardiger en

langduriger verblijf binnen de Boxtelse gemeentegrenzen mogelijk, zeker als er ook kwalitatief

goede overnachtingsmogelijkheden zijn.

Want in essentie is dat waar het vanuit de economische invalshoek om gaat: er moeten meer

toeristen komen die bovendien langer blijven. Als die situatie bereikt is, zullen er pas echt meer

euro's in Boxtel achterblijven. Bovendien profiteren ook de inwoners van Boxtel daar ten volle

van: betere en mooiere recreatieve mogelijkheden in de directe woonomgeving.

Recent is het toeristisch recreatief beleidsplan van de gemeente Boxtel tot stand gekomen en

voor een eerste bespreking aan de commissie voorgelegd. In de gesprekken rond de toekomst-

visie blijkt de hoofdlijn van deze nota gedragen te worden, waarbij met name de voorwaarden-

scheppende rol van de gemeente benadrukt wordt. In essentie is de hoofdrichting voor de

gewenste uitbouw van de toeristisch recreatieve sector de volgende:

• Verhoging van de attractiviteit van het buitengebied: De belevingswaarde is al hoog

maar de gebruikswaarde en de attractiewaarde kunnen verder verhoogd worden. Hierbij kan

gedacht worden aan de volgende onderdelen:

− Optimaliseren van de wandel- en fietsverbindingen tussen de kernen en het buiten-

gebied, waaronder het realiseren van een uitnodigende entree van het buitengebied

vanaf het station in combinatie met een transferpunt.

− Verbeteren van de vervoersmogelijkheden (fietsenverhuur èn openbaar vervoer) naar het

buitengebied en naar de toeristische attracties.

− Bevorderen dat er voor fietsers en wandelaars voldoende horecafaciliteiten in het buiten-

gebied zijn.

− Een kampeerbeleid vaststellen dat ruimte biedt voor de realisatie van rendabele en kwali-

tatief hoogwaardige kampeervoorzieningen zonder dat deze inbreuk plegen op de land-

schappelijke kwaliteit.

− Het realiseren van een volwaardig bezoekerscentrum voor Het Groene Woud op de

locatie van en in samenwerking met de eigenaren van Oertijdmuseum de Groene Poort.

Er is behoefte aan een geavanceerd bezoekersmanagement- en informatiesysteem in

het Groene Woud. Voor een goede presentatie en informatie is een regionale informatie-

poort zeer belangrijk. Deze informatiepoort behoort tot een groter netwerk van poorten in

het Groene Woud. Trekker van dit project is de gemeente Boxtel.

16 juni 2009


Pagina 6

• Steun voor de bestaande grotere attracties: Het Oertijdmuseum, de Kleine Aarde en

Recreatieplas de Langspier zijn belangrijke pijlers voor toerisme en recreatie in Boxtel. Zij

trekken veel bezoekers en zijn imagobepalend. Om hun bijdrage aan de ontwikkeling van

het toerisme te kunnen blijven leveren, moeten zij zich ook verder kunnen ontwikkelen.

• Versterkingen binnen het centrum: De toeristische aantrekkingskracht van Boxtel neemt

toe als ook de kracht van centrum toeneemt. Daarbij gaat het vooral om de volgende onder-

delen:

− Uitwerking van de bestaande ideeën en plannen inzake de verhoging van de verblijfs-

kwaliteit in het centrum, zoals het compacter en van hoger niveau maken van het winkel-

gebied en het autovrij maken en herinrichten van de markt in combinatie met de realisatie

van een centrale parkeervoorziening.

− Versterking van de cultuurhistorische as, inclusief het realiseren van een daarbij pas-

sende toekomstige bestemming voor kasteel Stapelen (zie ook het hoofdstuk "sterk

centrum).

− Het terugbrengen van de "binnendommeltjes" om daarmee de zichtbaarheid en attractivi-

teit van de Dommel in de kern van Boxtel te vergroten.

− Het samenbrengen van een aantal interessante erfgoed collecties om daarmee betere

kansen voor behoud te bieden alsook een belangrijke toeristische attractie toe te voegen.

• Benutten van de sterke kanten van Liempde: Liempde is een mooi Brabants dorp en

cultuurhistorisch van betekenis . Met meer dan 30 monumenten en twee beschermde

dorpsgezichten, is Liempde een belangrijke schakel in de toeristische infrastructuur.

• Uitbreiding van het aantal overnachtingsmogelijkheden: Om de toerist langer "vast te

houden" en zodoende meer economisch profijt van zijn komst te hebben, is uitbreiding van

het aantal overnachtingsmogelijkheden gewenst. Naast de al genoemde uitbreiding van

(hoogwaardige) kampeerfaciliteiten of de toename van het aantal B&B's zou de vestiging

van een hotel in of nabij de Spoorzone een geweldige impuls betekenen.

• Versterking van evenementen en evenementenbeleid: Evenementen zijn publiek-

strekkers en daarmee belangrijk voor het imago en de toeristische ontwikkeling. De

gemeente streeft daarbij tevens naar betere benutting van het landgoed Velder voor

grootschalige evenementen.

• Samenwerking en ketenvorming: Veel van wat er in Boxtel is, staat op zichzelf. Begrippen

als samenwerking, synergie en ketenvorming staan nog in de kinderschoenen. Veel onder-

linge relaties moeten ontwikkeld of verbeterd worden. Huidige ondernemers, nieuwe toe-

treders, promotieorganisaties en de gemeente zullen elkaar moeten vinden in hun streven

naar optimalisatie van het toeristisch product. Het gaat dan om inhoudelijke afstemming, om

samenwerking en om arrangementen. Het inmiddels opgezette toeristisch platform is een

goed initiatief maar zal zich krachtiger moeten ontwikkelen om deze stap goed te kunnen

zetten. Ook met de meer overkoepelende partijen, zoals het Toeristisch

Ondernemersplatform Brabant en Uit in Brabant, zal samenwerking moeten worden

gezocht.

• Promotie: Ook al heb je een goed product, als dat niet op een goede manier aan de man

gebracht wordt, zullen de gewenste resultaten uitblijven. Vanwege de positie van Boxtel in

het Groene Woud zal de nadruk moeten liggen op regionale promotie met daarbinnen toch

16 juni 2009


Pagina 7

een duidelijk accent op de locale promotie van Boxtel. Ook hier is samenwerking tussen alle

partners een noodzakelijke voorwaarde.

• De gemeente stimuleert ondernemerschap: Wil toerisme een economische factor van

betekenis worden dan moeten ondernemers kunnen ondernemen. Dit betekent dat zij het

zijn die initiatieven moeten nemen. De rol van de gemeente is vooral faciliterend en voor-

waardenscheppend. Dit samenspel zal tot de beste resultaten leiden als de gemeente, die

belang heeft bij een beter toeristisch product, positief staat ten opzichte van initiatieven die

aan dit betere product bijdragen en meedenkt bij het vinden van realisatiemogelijkheden.

Om daadwerkelijk steun te kunnen geven aan het merendeel van de hier geschetste ontwikke-

lingen heeft de regionale VVV het kader van het subsidieprogramma 'Operationeel Programma

Zuid Nederland' een projectvoorstel ingediend. Dit voorstel heeft als titel: "Recreatief

Aanvalsplan Het Groene Woud" en wordt mede namens de gemeente Boxtel en de

coöperatieve vereniging Het Groene Woud ingediend. Beoogd wordt om, ten behoeve van een

totaal in de komende jaren te investeren bedrag van € 2,3 miljoen, aanzienlijke subsidies van

hogere overheden te verwerven. De samenwerkende gemeenten in het voormalig Stadsgewest

Den Bosch hebben de gemeente Boxtel aangewezen als trekker voor de toeristisch-recreatieve

ontwikkeling van Het Groene Woud.

16 juni 2009


Pagina 8

4 Werkgelegenheid voorop

De gemeente Boxtel heeft een stabiele bovengemiddelde economische positie in de regio. Er

zijn 15.800 arbeidsplaatsen hetgeen relatief veel is voor een gemeente van deze omvang. In

vergelijking met de andere gemeenten in het "Coropgebied Brabant Noordoost" is de partici-

patiegraad van de bevolking hoog.

De samenwerkingsstructuur tussen de gemeente en de relevante partners is goed ontwikkeld,

zowel op het gebied van beheer en (her-)ontwikkeling van het bedrijventerrein Ladonk (Park-

management) als voor beheer en ontwikkeling van het centrum (Citymanagement). Ook op het

gebied van arbeidsmarktbeleid (Lokaal Arbeidsmarkt Beleid en Personeels Diensten Centrum)

is sprake van intensieve samenwerking. Met betrekking tot de verbetering van de verkeers-

structuur en de ontsluiting van Ladonk en Vorst heeft de gemeenteraad met de vaststelling van

het gemeentelijk verkeers- en vervoersplan (GVVP) de oplossingsrichting vastgesteld.

Het voor de economische ontwikkeling belangrijke deelgebied "toerisme en recreatie" is al apart

aan de orde geweest. Detailhandel komt in het hoofdstuk over het centrum aan de orde.

Nieuwe bedrijvigheid

Centrale vragen in de toekomstdiscussie betreffen de aard van de bedrijven die zich in de

toekomst op Ladonk en Vorst zullen vestigen en wat de rol van de gemeente bij deze vestiging

moet zijn. Na revitalisering van Ladonk zal er nog zo'n 25 hectaren grond uit te geven zijn en

dan is Boxtel, gelet op de huidige standpunten van de provincie, "vol". Op grond van het uitgifte-

patroon in het verleden en de lange termijnverkenningen van het CPB is de ruimte toereikend

voor de periode tot 2020 en, gelet op de dan inzettende krimp waarschijnlijk ook voor de periode

daarna. Over de bedrijven die zich in Boxtel kunnen vestigen, zegt het huidige provinciale beleid

dat het bedrijventerrein geen echte regionale functie heeft en dus alleen maar bestemd is voor

bedrijven uit Boxtel of onmiddellijke omgeving die aan uitbreiding toe zijn.

De gemeente is van mening dat dit restrictieve provinciale beleid niet bij de positie van Boxtel

en bij de kracht van het bedrijventerrein past. Na de revitalisering van Ladonk, de ontwikkeling

van Vorst en de verbetering van de infrastructuur waartoe in het GVVP besloten is, beschikt

Boxtel namelijk over een modern, aaneengesloten duurzaam bedrijventerrein met een sterke

regionale uitstraling en een goede ontsluiting naar de A2. De gemeente voelt zich in deze

opvatting gesteund door de bevolkingsenquête waarin een meerderheid voorstander is van een

meer wervend optreden om bedrijven hier naar toe te halen.

De gemeente streeft actief een ontwikkeling na waarbij naast "eigen" bedrijven, ook bedrijven

van buiten zich moeten kunnen vestigen. Het gaat dan om bedrijven die passen bij het

duurzame imago dat Boxtel kenmerkt. Dit kunnen bedrijven uit de duurzaamheidssector zelf zijn

maar ook andere bedrijven die hoogwaardige producten leveren en/of innovatief en

kennisintensief zijn. Ook voor bedrijven die bijdragen aan ketenvorming bestaat er een

voorkeur. Deze ontwikkeling zou gepaard moeten gaan met het zoeken naar andere, meer

geschikte vestigingsplaatsen voor milieuonvriendelijke bedrijven die thans nog op het

industrieterrein gevestigd zijn. De gemeente baseert dit beleid mede op het gegeven dat op

langere termijn en in algemene zin, de klassieke industriële werkgelegenheid steeds meer uit

Nederland zal verdwijnen.

16 juni 2009


Pagina 9

In dit transitieproces streeft de gemeente tenminste behoud van het aantal arbeidsplaatsen na,

maar liever nog een zekere uitbreiding daarvan. Ondanks voorspellingen dat de beroeps-

bevolking zal krimpen, acht de gemeente nog ruimte aanwezig. De participatiegraad zal nog

stijgen en wij willen het grote aantal Boxtelaren dat buiten Boxtel werkt ook mogelijkheden

bieden om dichter bij huis te komen werken.

Het bovenstaande betekent dat de gemeente streeft naar bevestiging van een prominentere

positie op provinciaal niveau. Ondertussen gaan we door met de kwalitatieve verbetering van de

vestigingsvoorwaarden: eigentijdse bedrijventerreinen, een goede infrastructuur en een

wervend woonmilieu. Van deze verbeteringen profiteert ook het zittende bedrijfsleven ten volle.

Ook omdat bij deze verbetering een ondernemersvriendelijk imago past: meedenkend en

servicegericht.

In regionaal verband betekent dit dat Boxtel zich als een constructieve partner op zal blijven

stellen en duidelijk zal maken dat hij een stevige verantwoordelijkheid op economisch gebied wil

dragen en op dat gebied veel te bieden heeft. De gemeente wil de werkgeversvereniging bij

deze transitie betrekken, onder andere door haar een adviesrol te geven bij de voorgenomen

verkoop van grond aan nieuwe kandidaten.

De ontwikkeling van Vorst

Met de vestiging van het Rabo-datacenter als daverend startschot zal de komende jaren een

modern en duurzaam bedrijventerrein worden ontwikkeld dat plaats kan bieden aan bedrijven

met een profiel zoals hierboven geschetst.

De revitalisering van Ladonk

Het bedrijventerrein Ladonk zal de komende periode gerevitaliseerd worden. Dit betekent

verbetering van de bebouwingsstructuur en oplossing van knelpunten met betrekking tot

bereikbaarheid, ontsluiting en verkeersveiligheid. Deze verbeterslag en de daarmee gepaard

gaande herstructurering zal naar verwachting 15 hectaren nieuw uitgeefbaar bedrijventerrein

opleveren. Deze revitalisering moet gezien worden in samenhang met de infrastructurele

verbetering die op zal treden na de verbreding van de Keulse Baan en na realisering van de

andere maatregelen uit het GVVP.

De ontwikkeling van de spoorzone

Hoewel formeel deel uitmakend van Ladonk is de ontwikkeling van de spoorzone als een aparte

opgave te beschouwen. De spoorzone zou een representatieve verbindingsschakel tussen de

kern van Boxtel en het gebied ten westen van het spoor moeten vormen maar is dat nu geens-

zins. Er zullen hoogwaardige functies moeten worden gerealiseerd, die een verbinding maken

met de bedrijvigheid in het gebied of met de mooie natuur aan de westen zuidwestkant van

Boxtel. Centrale thema's zijn de nog te ontwikkelen concepten: ontmoeten, welness (indoor),

recreatie en de toegang tot het Groene Woud.

De voor Boxtel zo gewenste extra hotelfunctie zou hier goed kunnen worden ondergebracht.

Het spoor zelf

De spoorlijnen en het station zijn in meerdere opzichten een factor van betekenis voor Boxtel.

Enerzijds een positieve betekenis, omdat de trein Boxtel prima ontsluit. Dat is goed voor

mensen die vanuit de stedendriehoek (en verder) naar Boxtel komen voor werk, onderwijs of

(toeristisch) bezoek en het is goed voor Boxtelaren die de omgekeerde beweging maken: in een

kwartier sta je in het centrum van Den Bosch, Tilburg of Eindhoven. Anderzijds is het spoor ook

een enorme barrière die de kern van Boxtel bovenmatig afsnijdt van het industriegebied en het

buitengebied aan de westen zuidwestkant. Voor deze barrièrewerking worden oplossingen

16 juni 2009


Pagina 10

gezocht, maar probleemloos zal het waarschijnlijk niet worden. Wat niet of te weinig gebeurt, is

onderzoek naar en overleg over de betere benutting van het spoor voor Boxtel. De eerst in het

zicht komende opties zijn dan het verkrijgen van een intercitystatus voor het station en het

benutten van het station om meer vracht naar en van Ladonk via het spoor te laten gaan.

Het aantal arbeidsplaatsen en de beroepsbevolking

Op grond van cijfers van het CPB mag verwacht worden dat het aantal arbeidsplaatsen tot 2020

nog met zo’n 1200 zal groeien, terwijl de potentiële beroepsbevolking als gevolg van demo-

grafische ontwikkelingen zal dalen. De effecten van de huidige economische crisis en van de

mogelijke verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd zijn hier nog niet in verdisconteerd.

Deze cijfers maken echter wel duidelijk dat het van belang is om te zorgen dat de

arbeidsparticipatie in de toekomst nog verder zal stijgen. Verder kan de uitgaande pendel dalen

of de inkomende pendel stijgen.De gemeente en de sociaal-economische partners zullen hun

huidige inspanningen op dit gebied moeten intensiveren en ook met nieuwe oplossingen

moeten komen.

De groei van het aantal zzp'ers

Een niet te miskennen maatschappelijke trend is de ontwikkeling van het aantal zzp'ers (de zelf-

standigen zonder personeel). De voorwaardenscheppende rol van de gemeente voor deze vorm

van economische ontwikkeling kan bestaan uit het bieden van ruimere mogelijkheden dan tot nu

toe voor "start-ups" in de woonomgeving en uit het (laten) ontwikkelen van één of meer bedrijfs-

verzamelgebouwen voor de eerste doorgroeifase waarin zzp'ers zich ontwikkelen tot kleine

bedrijfjes met enkele werknemers. Daarnaast zal het werken in woonwijken blijven toenemen.

Dit kan ook omdat het soort werk steeds vaker niet hinderlijk is.

De economische betekenis van Het Groene Woud

Het Groene Woud speelt een belangrijke rol voor de ontwikkeling van toerisme en recreatie.

Maar daarnaast willen wij ook de economische kracht van Het Groene Woud als een op zichzelf

staande kracht gaan beschouwen omdat de betekenis ervan verder reikt. Zo is Het Groene

Woud ook van grote betekenis als vestigingsfactor voor de Stedendriehoek. Wij willen in de

komende tijd, onder meer in het kader van het "Recreatief aanvalsplan Het Groene Woud" de

economische betekenis van Het Groene Woud meer aandacht geven.

De zorg als economische factor

Met de vergrijzing van onze samenleving is het iedereen duidelijk dat de zorg steeds meer een

economische factor van betekenis zal worden. De zorg is in het huidige economische profiel

van Boxtel weliswaar goed vertegenwoordigd, maar blijft toch achter bij andere plaatsen binnen

de Stedendriehoek en is zelfs licht gedaald, zo blijkt uit de cijfers die ten behoeve van het

economisch beleidsplan gebruikt worden. De gemeente gaat dit vraagstuk nader verkennen

teneinde zich hier een betere positie in te verwerven. De zorg als werkgelegenheidsgebied heeft

veel voordelen: Het biedt mogelijkheden om zowel de participatie van vrouwen als van

medewerkers met diverse scholingsniveaus te vergroten en er is nauwelijks sprake van

conjunctuurgevoeligheid.

Parallel hieraan zal ook gestreefd worden naar onderbrenging van zorgopleidingen in het

Boxtelse onderwijsveld om zodoende de markt beter te kunnen bedienen.

16 juni 2009


Pagina 11

Zakelijke dienstverlening

Net als bij de zorg is er ook bij de zakelijke dienstverlening en de financiële instellingen sprake

van een relatief mindere positie, zij het dat hier de afgelopen jaren wel flinke groei is geweest.

De gemeente streeft er net als bij de zorg naar om haar positie op dit vlak te verbeteren.

De landbouw

In de landbouw is een ontwikkeling gaande waarin het aantal agrarische bedrijven afneemt.

Naar verwachting nog met 40% in de periode tot 2020. Het niet aanwezig zijn van een bedrijfs-

opvolger en de onmogelijkheid tot uitbreiding zijn de belangrijkste oorzaken. De meeste

bedrijven die over blijven zullen groter worden en zullen ook groter moeten worden; globali-

sering van de markt, kostenstijging, constante prijsdruk en de kosten van noodzakelijke investe-

ringen om aan milieueisen te voldoen, vragen om schaalvergroting. De totale productie zal naar

verwachting niet veel veranderen.

Niet alle overblijvende bedrijven zullen deze rationele bedrijfseconomische principes volgen.

Een aantal boeren zal uit pragmatische of uit principiële overwegingen kiezen voor een minder

geoptimaliseerde bedrijfsvoering en zal additioneel inkomen gaan verwerven in vormen van

verbrede landbouw (groene en blauwe diensten en inspelen op toeristische ontwikkelingen).

Het is voor de gemeente Boxtel van belang dat de agrarische sector vitaal blijft. Dat geldt

natuurlijk vooral voor de grondgebonden landbouw omdat die een belangrijke bijdrage levert

aan de visuele beleving van het buitengebied: "zonder bebouwde akkers en koeien in de wei

ziet het er toch minder natuurlijk uit".

Aan het willen behouden van de intensieve landbouw liggen andere overwegingen ten grond-

slag. De intensieve landbouw draagt niet bij aan de kwaliteitsbeleving van het landschap.

Het is daarentegen wel een economische factor van betekenis en het is de toekomst van een

aantal Boxtelse ondernemers met hun gezinnen en (in een aantal gevallen) hun personeel. Ook

is de landbouw van grote betekenis als energieproducent in de context van ontwikkelingen

inzake lokale of regionale energieopwekking.

Met betrekking tot de intensieve landbouw zegt het bestemmingsplan buitengebied dat deze

wordt gerespecteerd binnen de randvoorwaarden van duurzaamheid. Die randvoorwaarden

worden gevormd door landelijke, provinciale en locale weten regelgeving, door de ligging van

de bedrijven in relatie tot natuur en landschap, door de mogelijkheden die technologische

vernieuwing biedt om milieubelasting te verminderen en door aspecten van ruimtelijke ordening

en verantwoorde inpassing. Door hierbinnen tot afgewogen oordeelsvorming te komen, wil de

gemeente zich inspannen om deze bedrijven de ontwikkeling te laten doormaken die

noodzakelijk is om ook in de toekomst te kunnen blijven bestaan. In die situaties waar inpassing

echter te zeer conflicteert met de belangen van natuur en landschap, zal de gemeente prioriteit

geven aan deze laatste. Blijkens de bewonersenquête is dat ook de overheersende opvatting

van de inwoners van Boxtel.

16 juni 2009


Pagina 12

5 Een sterk centrum

Ook voor het centrum geldt dat de gesprekken over de nieuwe strategische visie niet de eerste

zijn over de toekomstige ontwikkeling van het centrum. Hier springt de discussie over de strate-

gische visie dus als het ware op een rijdende trein. De Boxtelse detailhandels- en horeca-

structuurvisie uit 2002 noemt al een aantal punten ter verbetering van het centrum en in het

provinciale uitwerkingsplan van het streekplan (uit 2004) wordt gesteld dat versterking en

verbetering van het centrum aan de orde is. Het in 2008 onherroepelijk geworden nieuwe

bestemmingsplan geeft de basis om daadwerkelijk aan de slag te gaan en met de uitvoering

van het plan "de Croon" en met het van start gaan van het city-management als overleg- en

samenwerkingsstructuur tussen gemeente, winkeliers en horecaondernemers worden de eerste

stappen op dit lange pad naar een sterker centrum zichtbaar.

In 2008 heeft een aantal inwoners van Boxtel op uitnodiging van de gemeente via de methode

van de creatieve piramide meegedacht over de toekomst van het centrum en ook in de kort

daarna gestarte discussie over de nieuwe strategische visie namen de centrumontwikkelingen

een belangrijke plaats in. Uit al deze documenten en gesprekken komt een toekomstbeeld naar

voren dat helder en consistent is. De route naar 2020 ziet er volgens het gemeentebestuur als

volgt uit:

• Het ambitieniveau

Het besef dat het centrum een kwaliteitsimpuls behoeft is wijdverbreid, maar er was nog

geen duidelijke uitspraak wat dit voor de positie van Boxtel in de regio zou moeten gaan

betekenen: Een flinke schaalsprong proberen te maken en concurrerend worden met de drie

steden en met Uden-Veghel, of dichter bij huis blijven en vooral een beter centrum willen

hebben voor de eigen bewoners, de mensen uit de omliggende dorpen en de toeristen die

Boxtel bezoeken. Uit de strategische discussie blijkt dat er geen behoefte is aan een echte

schaalsprong. Een kwalitatieve versterking is nodig maar de intieme dorpse sfeer en de

menselijke maat moeten vooral behouden blijven. Men verwacht wel dat kwaliteitsverbe-

tering van het centrum in combinatie met betere toeristische mogelijkheden in het buiten-

gebied sowieso meer bezoekers en toeristen naar de kern van Boxtel zal brengen. De

ambitie zit dus veel meer in een kwaliteitsverbetering dan in een echte schaalsprong of een

veel groter wervingsgebied.

• Verbetering van de winkelstructuur

Deze is momenteel te langgerekt, waarbij een circuit ontbreekt. Het winkelgebied moet dus

compacter worden, een duidelijkere structuur en meer uitstraling krijgen. Ook is de wens

geuit naar betere en toonaangevende winkels. Verwacht mag worden dat deze zich eerder

zullen vestigen als de structuur en de uitstraling beter zijn geworden. Op deze wijze kan er

een positieve spiraal ontstaan.

•••• Het station

Voor wie Boxtel met de trein bezoekt, zijn de stationsomgeving en de Stationsstraat de

belangrijkste eerste impressies. Die passen nu niet bij het positieve beeld dat Boxtel wil

uitstralen. Ook hier zal dus aan kwaliteitsverbetering gewerkt moeten worden, met name

door de "aankleding" van de Stationsstraat te verbeteren. Bezoekers zouden als het ware

naar het centrum "gezogen" moeten worden.

16 juni 2009


Pagina 13

• Een versterking van de cultuurhistorische waarden van Boxtel

Dit betreft vooral de cultuurhistorische as van de St-Petruskerk tot kasteel Stapelen en dan

met name de beeldkwaliteit van de bebouwing, de bijzondere functies die aan de as zijn

gesitueerd en de inrichting van de openbare ruimte. Een voorbeeld hiervan is de verbetering

van het zicht op de entree van Kasteel Stapelen, waardoor de verbinding met het centrum

sterker wordt.

• Het centrum verbinden met de groene omgeving

De toeristische kracht van Boxtel kan vergroot worden als het (verbeterde en aantrekke-

lijke) centrum op een flink aantal plaatsen in goede verbinding staat met het groene buiten-

gebied. Vanwege die natuurlijke verbondenheid met het buitengebied zal het centrum van

Boxtel ook groener moeten worden.

• Een meer zichtbare Dommel in Boxtel

De Dommel, die er buiten het centrum zo mooi en zo karakteristiek bij ligt, is in het centrum

van Boxtel nauwelijks zichtbaar. De zichtbaarheid en de beleefbaarheid van deze voor

Boxtel zo betekenisvolle rivier zal in het komend decennium vergroot worden (onder andere

door wandel- en recreatiemogelijkheden). Het terugbrengen van de karakteristieke Binnen-

dommeltjes zal de waarde hiervan nog vergroten.

• Een autovrije markt

Zowel uit de bewonersenquête als uit de huiskamergesprekken kwam dit als wens naar

voren. Om een markt te krijgen die de voor het centrum gewenste sfeer uitstraalt moet de

parkeerfunctie van de markt verdwijnen( "het blik er af"). Het centrum zou sowieso wel meer

autoluw mogen worden, als er maar compenserende voorzieningen zijn zoals een centrale

parkeergelegenheid vlak bij het centrum, een kortparkeermogelijkheid vlak bij de markt en

goede parkeergelegenheid dicht bij supermarkten of winkels waar volumineuze goederen

verkocht worden.

• Verbetering van de verkeersstructuur

In combinatie met het bovenstaande zou de verkeersstructuur om en naar het centrum

duidelijker moeten worden. Datzelfde geldt voor de parkeerstructuur in het centrum.

• Meer voorzieningen

Het voorzieningenniveau in Boxtel wordt door de meeste betrokkenen als goed ervaren.

Men spreekt echter wel duidelijk de behoefte uit aan een bioscoop en aan een zekere

upgrading van het Podium. Ook al zou men het eigenlijk wel willen, men ziet wel in dat een

nieuw volwaardig theater voor de Boxtelse schaal te veel gevraagd is. Een andere voor-

ziening die erg gemist wordt, maar overigens niet per se in het centrum gesitueerd hoeft te

zijn, is de huisartsenpost.

16 juni 2009


Pagina 14

6 Aangenaam leven in Boxtel

Mensen bepalen voor een groot gedeelte zelf de kwaliteit van hun leven. De gemeente ziet het

als een belangrijke taak om de voorwaarden hiervoor te creëren. Daarin is Boxtel natuurlijk niet

uniek; dit geldt voor alle gemeenten. In veel gemeenten is een soortgelijke ontwikkeling zicht-

baar; sociaal-maatschappeliike ontwikkelingen gaan over gemeentegrenzen heen en belang-

rijke wettelijke kaders zoals de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de Wet Collectieve

Preventie Gezonheidszorg, gelden voor elke gemeente. Maar ondanks deze min of meer gelijke

uitgangspositie vult elke gemeente haar sociale beleid natuurlijk naar eigen inzicht in.

Boxtel, een prima woongemeente

Binnen de gemeente Boxtel is er recent een leefbaarheidsonderzoek gehouden. De resultaten

daarvan laten zien dat 73% van de inwoners het wonen en leven in Boxtel goed tot uitstekend

vindt. Dit is een stijging van 4 % ten opzichte van een soortgelijke peiling 5 jaar geleden. Ook

in de gesprekken die in het kader van de strategische visie gevoerd zijn, geven mensen aan

Boxtel een prima woongemeente te vinden. Maar ook in Boxtel is de situatie niet probleemloos:

in het leefbaarheidsonderzoek wordt een toename van gevoelens van eenzaamheid geconsta-

teerd en worden verkeersveiligheid, criminaliteit, parkeerproblemen, het schoonhouden van

Boxtel of eigen wijk en de kwaliteit van het openbaar vervoer het vaakst als problematisch

genoemd.

Daarnaast geldt, ook al gaat het goed en is er een grote mate van tevredenheid, 'stilstand is

achteruitgang'. Boxtel zal daarom met veel energie aan de toekomst van het woon- en leef-

klimaat blijven werken om de opgebouwde positieve reputatie te bestendigen of verder te

verbeteren en om de genoemde problemen het hoofd te bieden. Wij schetsen in een aantal

thema's de belangrijkste ambities voor 2020. Sommige hebben bestrekking op de fysieke

infrastructuur, andere op de sociale infrastructuur of op beiden.

Voldoende woningen en goede woningen in alle kernen

Tot 2020 groeit de eigen bevolking van Boxtel nog aan met 700 inwoners tot een totaal van

30.900. Voor deze groei alleen zijn ongeveer 300 woningen nodig.

Een veel groter aantal, plusminus 900 woningen, is nodig om de nog steeds doorgaande

gezinsverdunning op te vangen. De gemiddelde woningbezetting bedroeg in 2008 namelijk

2,47 en zal dalen naar ongeveer 2,30 in 2020.

Voor de eigen bevolking zijn er dus opgeteld zo'n 1200 woningen nodig.

Daarnaast wil Boxtel net als in de vorige periode in beperkte mate (bijvoorbeeld 200 woningen)

bouwen voor mensen van "buiten", bijvoorbeeld omdat ze hier (komen) werken en daarom ook

hier willen wonen. In de discussie over de strategische visie bleek er overwegend steun voor

deze "kleine plus". Het totaal aantal te bouwen woningen, voor mensen van "binnen" en "buiten"

Boxtel, komt dan op 1400 woningen.

Van deze in totaal 1400 nieuwe woningen kunnen er zo'n 650 gebouwd worden binnen de

kernen zonder dat de leefbaarheid door een te grote dichtheid wordt aangetast. Voor de rest zijn

uitbreidingslocaties nodig. Naar de huidige inzichten zijn dat nog steeds de locaties "Selissen/

Munsel" en "de Oksel" tussen de spoorlijnen.

16 juni 2009


Pagina 15

Maar net zo belangrijk als de kwantiteit van de woningbouw is de kwaliteit van de woningvoor-

raad. De volgende aspecten zijn dan met name relevant:

• De bestaande voorraad moet van een kwalitatief goed niveau blijven. Dit betekent in een

aantal gevallen sloop en vervangende nieuwbouw. De aantallen tot 2020 zijn niet bekend,

maar ter illustratie: als een woning na gemiddeld 120 jaar vervangen moet worden, betekent

dit voor Boxtel dat er 100 woningen per jaar vervangen moeten worden;

• Er moet voldoende groot onderhoud plaatsvinden, want als (om in hetzelfde voorbeeld te

blijven) een woning 120 jaar mee moet, zal er een aantal keren groot onderhoud gepleegd

moeten worden;

• Er moet voorzien worden in de veranderende vraag naar woningen. Uit het woonwensen-

onderzoek blijkt dat de vraag zich richt op betaalbare (grondgebonden) woningen voor

starters en senioren en op luxe appartementen in Liempde voor senioren. Met de nieuw-

bouw (voor uitbreiding èn voor vervanging) en met een gedeelte van de grootonderhoud-

projecten (door functiewijziging door te voeren) kan de gemeente aan deze nieuwe woon-

wensen tegemoet komen;

• Bij het bouwen en renoveren van woningen moet gestreefd worden naar meer diversiteit in

woonmilieus, om zodoende maatschappelijke segregatie tegen te gaan.

Bijzondere aandacht verdient de woningbouw in de kernen Liempde en Lennisheuvel. De leef-

baarheid in deze kernen staat onder druk en voorkomen moet worden dat starters en senioren

uit deze kernen (moeten) vertrekken omdat zij geen passende woning kunnen vinden. Dit vraagt

op de lokale situatie toegesneden oplossingen waarbij zeker in Lennisheuvel geldt dat men

meer gebaat is bij een geleidelijke bouwstroom van "kleine plukjes" dan bij een of enkele

grotere projecten.

Veiligheid

Voor de kwaliteit van wonen en leven in Boxtel is het belangrijk dat het er veilig is en dat

mensen zich er veilig voelen. In de gemeente Boxtel zijn problemen veroorzaakt door

(hang)jongeren, fietsendiefstal en autodiefstal in het oog springende onderwerpen, welke

prioriteit krijgen in de veiligheidsaanpak. Differentiatie in de woningbouw, het verbeteren van de

kwaliteit van de leefomgeving en het versterken van de sociale infrastructuur zijn de

uitgangspunten in de veiligheidsaanpak, die vooral in de integrale wijkaanpak verder vorm krijgt.

Daarnaast is ook de aanpak binnen het veiligheidshuis een belangrijk instrument ter verbetering

van de veiligheid. Samenwerkende partners zorgen voor een vangnet waardoor het

daadwerkelijk veiliger wordt. Versterkte handhaving , onder meer door inzet van bijzondere

opsporingsambtenaren (boa's) en de inzet van buurtcoördinatoren (buco's) completeren deze

aanpak.

Een ander belangrijk aspect van veiligheid is de verkeersveiligheid. Dit is een actueel thema in

Boxtel. Met de vaststelling van het GVVP heeft de gemeente aangegeven hoe hier nader vorm

aan gegeven zal worden. De komende jaren zullen de daarin genoemde maatregelen verder ter

hand genomen worden.

Kwaliteit van de openbare ruimte

Een kwalitatief hoogwaardig woonklimaat vraagt tevens om een goed beheer en onderhoud van

de openbare ruimte. Hoewel het onderhoudsniveau objectief gezien aan de norm voldoet, kwam

zowel in de rondetafelgesprekken als in de huiskamergesprekken als in de bevolkingsenquête

op verschillende manieren naar voren dat de gemeente hier nog een stapje extra mag zetten.

Met name de slechte begaanbaarheid van de trottoirs en het onderhoudsniveau van de wegen

kwamen nogal eens ter sprake. Op de vraag in de inwonersenquête waar het gemeentebestuur

16 juni 2009


Pagina 16

prioriteit aan zou moeten geven, bereikte het onderhoud van wegen en groen de tweede plaats

(na veiligheid). Het groene imago dat Boxtel als centrumgemeente in het Groene Woud heeft

vraagt ook om een duidelijke vertaling van dit groene imago naar het gebied binnen de

bebouwde kom.

Verkeer en vervoer op de goede weg

Tenslotte, is naast veiligheid en de kwaliteit van de openbare ruimte de verkeersproblematiek

volgens de Boxelaren een thema waar het gemeentebestuur niet omheen kan en overigens ook

niet omheen wil. Daarom is er een gemeentelijk verkeers- en vervoersplan (GVVP) opgesteld

en inmiddels in december 2008 door de raad vastgesteld. Vanuit de optiek van aangenaam

wonen heeft daarbij met name de discussie over de hoofdstructuur centraal gestaan. De

gekozen hoofdstructuur vergroot de leefbaarheid doordat doorgaand verkeer uit de kern wordt

gehaald. Maar er zijn nog zorgen over de aantasting van de leefbaarheid in Oost door de keuze

voor een parallelweg langs de A2.

Omdat de discussie over het GVVP zich vooral heeft gericht op de hoofdstructuur, zijn een

aantal andere eveneens belangrijke onderdelen van het plan niet zo duidelijk naar voren

gekomen. Met name de maatregelen rondom "duurzaam veilig" en het stimuleren van het

fietsverkeer beogen de leefbaarheid en de verkeersveiligheid verder te verbeteren. Als deze

maatregelen zijn uitgevoerd, verwachten wij zeker een toegenomen tevredenheid bij de

inwoners van Boxtel.

De sociale infrastructuur en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning

Naast de fysieke infrastructuur is de sociale infrastructuur van belang. Unaniem waren alle

betrokkenen bij het proces van de strategische visie het met elkaar eens: de toekomst van

Boxtel maken we samen. De inwoners van Boxtel hechten grote waarde aan de sociale cohesie

in wijken en buurten en vinden dat alle inwoners van Boxtel de kans moeten krijgen om mee te

doen in de maatschappij.

De Wet Maatschappelijke Ondersteuning onderstreept dit gedachtegoed. Daarbij legt de Wet de

nadruk op de “civil society”, verwijzend naar een samenleving van en voor burgers met een

minder ‘alverzorgende overheid’. De toekomst vraagt van burgers om verantwoordelijkheid te

nemen voor zichzelf en voor hun omgeving. De overheid faciliteert een dergelijke ontwikkeling,

zorgt voor algemene voorzieningen en springt bij waar het voor inwoners van Boxtel niet

mogelijk is om op eigen kracht volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Dat kan zich

uiten in vormen van individuele ondersteuning of ondersteuning die gericht is op kwetsbare

groepen (zoals bijvoorbeeld door middel van het armoedebeleid). Uit de bewonersenquête blijkt

dat de inwoners van Boxtel dit uitgangspunt te delen. Boxtel was en is een gemeente met een

sterk sociaal beleid en zal dat ook in de toekomst blijven.

Overigens is de gemeente Boxtel voor wat betreft de invoering van de WMO op de goede weg;

het recent gehouden klantenonderzoek geeft aan dat de inwoners van Boxtel (bovengemiddeld)

tevreden zijn.

Integrale wijkaanpak

Wij kiezen voor een integrale wijkaanpak, waarbij sociale en fysieke aspecten in onderlinge

samenhang worden gezien en waarbij op het niveau van de wijken naar de problematiek en

verbeterpunten in de wijk gekeken wordt. Wij doen dat omdat elke wijk anders is en omdat

daarmee de problematiek en de verbeterpunten in elke wijk anders zijn. Door integrale wijk-

aanpak proberen wij tevens zodanig de ontwikkelingen te kunnen volgen en bij te sturen dat

eventueel verval van wijken wordt voorkomen, omdat hier ook geldt dat voorkomen beter is dan

genezen.

16 juni 2009


Pagina 17

Wijkontwikkelingsplannen en een overlegplatform per wijk waarin ook de wijkbewoners

participeren zijn de aangewezen instrumenten. Wij willen graag via de wijk ook de buurt

bereiken, om op het niveau te komen waar de sociale interactie zich afspeelt en waar de

zelfredzame samenleving echt tot ontwikkeling moet komen.

Met de vorige strategische visie hebben wij al ingezet op het creëren van mogelijkheden tot

ontmoeting in Boxtel. Gemeenschapshuizen, brede scholen en de speelplekken hebben hierin

een functie. De gemeente wil deze ontwikkeling de komende jaren doorzetten.

Liempde en Lennisheuvel

Ook voor de kernen Liempde en Lennisheuvel kan de toekomst via de hier geschetste weg van

de integrale wijkaanpak nader vorm krijgen. Deze kernen onderscheiden zich in zekere zin van

de binnen de kern Boxtel liggende wijken. Zoals aangegeven zijn het woongemeenschappen

met een hechte sociale verbondenheid en een rijk verenigingsleven. Zo bezien zijn het

schoolvoorbeelden van wat de WMO beoogt. Maar juist in deze kernen wordt de leefbaarheid

meer dan elders bedreigd door maatschappelijke en economische ontwikkelingen zoals

ontgroening, vergrijzing en terugval in voorzieningenniveau. Het is voor de leefbaarheid in deze

kernen van belang dat zowel jongeren als ouderen er kunnen blijven wonen. De gemeente zal

hier met het woningbouwprogramma op inspelen maar realiseert zich tevens dat dit weliswaar

een belangrijke randvoorwaarde is, maar dat er ook nog andere inspanningen nodig zijn om de

leefbaarheid op peil te houden. Deze zullen in de context van de integrale dorpsontwikkelings-

plannen nader vorm moeten krijgen. Bij wijze van voorbeeld zou gedacht kunnen worden aan

het laten starten of eindigen van toeristische routes in deze kernen zodat de bestedingen in

deze kernen toenemen waardoor voorzieningen beter in stand gehouden kunnen worden.

Boxtel, een veelkleurige samenleving

De inwoners van Boxtel vertegenwoordigen meer dan negentig nationaliteiten die in goede

harmonie samenleven. De gemeente wil dat naar de toekomst toe tenminste zo houden en liefst

nog verbeteren. Daar ligt een taak voor de inwoners van Boxtel zelf maar ook voor de

gemeente. Initiatieven zoals de organisatie van de Bazaar op Selissenwal en het project "wijk in

beweging" vervullen een positieve functie. De gemeente wil op verschillende manieren

integratieprocessen bevorderen bijvoorbeeld door via het volkshuisvestingsbeleid te werken aan

gedifferentieerde woonmilieus en via het onderwijsbeleid door actief te bevorderen dat

leerlingenpopulaties op scholen een goede afspiegeling zijn van de bevolkingssamenstelling in

de wijk.

Vergrijzing als kans

Vergrijzing wordt te vaak uitsluitend als een probleem gezien. Maar vergrijzing biedt ook volop

kansen. Er zijn steeds meer ouderen en zij zijn vitaler dan vroeger. Deze groep vormt een groot

potentieel voor het verrichten van maatschappelijk belangrijke taken in de vorm van vrijwilligers-

werk. De gemeente streeft daarom naar grotere maatschappelijke participatie van deze groep.

Het mes snijdt daarmee aan twee kanten: ouderen blijven langer actief deel uitmaken van de

samenleving en zij verrichten maatschappelijk gezien zinvolle activiteiten. Uit de bevolkings-

enquête is gebleken dat een appèl doen op ouderen net zo goed geaccepteerd wordt als een

beroep doen op andere Boxtelse inwoners.

Vrijwilligers: het cement van de samenleving

Een zelfredzame samenleving kan niet zonder vrijwilligers. Gelukkig zijn er daar nog heel veel

van in Boxtel. In de discussie rond de strategische visie zijn twee tegengestelde geluiden

gehoord. Verenigingen (vooral in de sport) denken dat het steeds moeilijker wordt om

16 juni 2009


Pagina 18

vrijwilligers te vinden. In de bevolkingsenquête geeft daarentegen 10% van de ondervraagden

aan nu (nog) geen vrijwilligerswerk te doen maar daar wel toe bereid te zijn. Zij zijn alleen de

goede gelegenheid nog niet tegengekomen. De gemeente vindt werving, behoud en

ondersteuning van vrijwilligers een belangrijk thema voor de toekomst en zal dat op, een bij

deze tijd passende manier, vormgeven.

Sport en cultuur verbinden

Sport en cultuur zijn verbindende factoren en middelen bij uitstek om het meedoen in de

samenleving te vergroten. De gemeente wil bevorderen dat sport- en cultuurverenigingen hun

maatschappelijke rol breder op gaan pakken. Sport en cultuur hebben een positieve invloed op

maatschappelijke doelen als leefbaarheid, gezondheid, participatie en het ontwikkelen van

normen en waarden. In combinatie met wat hierboven gezegd is over de ondersteuning van

vrijwilligers (die de motor zijn van deze verenigingen), wil de gemeente ook verenigingen

ondersteunen in hun functioneren. Daarnaast blijft de gemeente zich verantwoordelijk voelen

voor de aanwezigheid van voldoende en kwalitatief goede voorzieningen voor sport- en

cultuurbeoefening in Boxtel.

Aandacht voor het individu

De afgelopen periode is veel geld en aandacht naar algemene voorzieningen en aspecten

gegaan. De laatste tijd groeit echter de overtuiging dat ook in het individu geïnvesteerd moet

worden. Dat geldt natuurlijk niet voor de overgrote meerderheid die zijn of haar weg wel vindt in

deze samenleving, het gaat om Boxtelse inwoners die er op eigen kracht niet komen. Een

sluitende zorgstructuur, bereiken dat iedereen een diploma heeft en basisvaardigheden om zich

in deze tijd staande te kunnen houden, het zijn zaken die niet alleen deze personen ten goede

komen maar zij bevorderen ook de leefbaarheid van wijken en buurten omdat deze personen

zich dan ook weer gemakkelijker in sociale verbanden bewegen.

Het kind centraal

Het spreekwoord zegt niet voor niks: "wie de jeugd heeft, heeft de toekomst". De samenleving

wint aan kracht als kinderen op een goede manier opgroeien en zich kunnen ontwikkelen tot

zelfstandige en verantwoordelijke burgers. Het is de primaire verantwoordelijkheid van ouders

om te zorgen dat dit goed komt. Voor het overgrote deel gaat dit ook goed. Er is echter een

toenemend aantal gevallen waarin hulp van buiten nodig is. Wij verwachten dat deze tendens

zich de komende jaren voortzet. De zorgstructuur in het onderwijs en het centrum voor jeugd en

gezin kunnen zorgen voor vroegtijdige signalering en adequate hulp zodat zo veel mogelijk

jonge Boxtelaren zich kunnen ontwikkelen tot zelfstandige en verantwoordelijke burgers.

Onderwijs

De demografische ontwikkelingen zullen in de periode tot 2020 nog niet leiden tot minder leer-

lingen; de prognoses laten nog een kleine toename zien. Er zullen wel enkele (niet verrassende)

geografische verschillen ten opzichte van nu optreden: Liempde en Lennisheuvel krijgen met

een beperkte daling van het aantal leerlingen te maken en in Boxtel - Oost en Munsel-Selissen

zal het aantal leerlingen stijgen.

16 juni 2009


Pagina 19

Voor de periode tot 2020 zien wij als belangrijke ontwikkelingen:

• verdergaande integratie van jeugd- en onderwijsbeleid;

• de doorgroei van Brede Scholen tot educatieve centra ten behoeve van het leren en

opvoeden van kinderen in de leeftijd van 0-14 jaar. Kinderen verblijven er de hele dag en er

is een aanbod op het gebied van sport,cultuur en recreatie. Dit aanbod is niet voor elke

school hetzelfde maar varieert afhankelijk van de locatie;

• verdere uitbouw van de zorgstructuur in en om de school;

• de toenemende maatschappelijke rol van de school in de wijk: ontmoeting, integratie en

ouderbetrokkenheid.

De gemeente wil samen met het onderwijsveld deze ontwikkelingen ondersteunen.

16 juni 2009


Pagina 20

7 Modern bestuur en organisatie

Om de hiervoor geschetste ambities werkelijkheid te laten worden is het nodig dat gemeente-

bestuur en ambtelijke organisatie hiermee corresponderende ambities hebben voor hun eigen

ontwikkeling tot 2020. In essentie zijn dan de volgende drie zaken van belang: Hoe positioneert

het gemeentebestuur Boxtel in de regio,hoe ziet het gemeentebestuur zijn rol in de Boxtelse

samenleving en niet in de laatste plaats, hoe ontwikkelt Boxtel zich tot een professionele

dienstverlener.

Boxtel in de regio

Boxtel is een centrumgemeente en wil die positie behouden en waar mogelijk verstevigen. Dit

betekent dat Boxtel zijn verantwoordelijkheid met betrekking tot regionale ontwikkelingen ten

volle wil dragen. Boxtel doet dat volop in alles wat de ontwikkeling van Het Groene Woud

betreft. We zijn daarin een zeer actieve partij en willen onze kennis en creativiteit in blijven

zetten om samen met onze partners de gestelde doelen te bereiken. Ook op het gebied van de

werkgelegenheidsontwikkeling willen wij onze centrumpositie recht doen. Dit is in het hoofdstuk

"werkgelegenheid voorop" nader uitgewerkt.

Ook in onze taak als openbaar bestuur willen wij graag samenwerken waar dat tot kwaliteits-

verhoging of efficiëncyverbetering kan leiden, zoals in het voorbeeld van de gezamenlijke

sociale dienst met Haaren. Intergemeentelijke samenwerking biedt in onze ogen mogelijkheden

voor een beter functioneren van de regio en voor betere dienstverlening aan de burgers. Voor

ons geldt daarbij wel als randvoorwaarde dat de afstand tussen burger en bestuur klein moet

blijven.

Ook in die gevallen waarin wij als subsidiegever of anderszins betrokken zijn bij

maatschappelijke instellingen (zoals de bibliotheek en MIK) zullen wij initiatieven van regionale

samenwerking ondersteunen. Ook aan dat soort initiatieven liggen immers overwegingen van

kwaliteitsverbetering en/of efficiëncyverhoging ten grondslag.

Bij een centrumgemeente hoort ook een adequaat spectrum aan bovenlokale en regionale

voorzieningen. Het gemeentebestuur van Boxtel ziet het als een belangrijke opdracht om hier

blijvend aan te werken. Dit betekent huidige voorzieningen (zoals bijvoorbeeld de poliklinieken)

behouden, hetgeen in een tijd van schaalvergroting en concentratiebewegingen al opdracht in

zichzelf is. Maar het betekent ook alert zijn als zich mogelijkheden voor nieuwe voorzieningen

aandienen. Onderwijs, openbaar bestuur en de zorgsector als belangrijke groeisector zijn dan

vooral in beeld.

Uitbreiding van voorzieningen heeft een drievoudige opbrengst: het biedt werkgelegenheid, het

levert een positieve bijdrage aan de kwaliteit van de leefomgeving omdat Boxtelaren niet ver

weg hoeven om van de voorziening gebruik te maken en het kan van positieve invloed zijn op

het aantrekken van weer andere voorzieningen.

Het gemeentebestuur midden in de samenleving

Met betrekking tot haar rol in de Boxtelse samenleving heeft de gemeente Boxtel de volgende

vier ambities voor 2010 – 2020 geformuleerd:

• het gemeentebestuur wil zichtbaar en toegankelijk zijn en luisteren naar wat er onder de

bevolking (bewoners, verenigingen en instellingen) leeft;

16 juni 2009


Pagina 21

• het gemeentebestuur wil de bevolking een actieve rol geven in de beleidsontwikkeling en de

resultaten hiervan terugkoppelen;

• het gemeentebestuur wil partners zoeken in de beleidsuitvoering;

• het gemeentebestuur wil kwaliteit leveren, daadkracht tonen en tempo maken.

Met deze opsomming is niet gezegd dat deze ambities er tot nu toe niet waren en ook niet dat

het tot nu toe op deze onderdelen allemaal niet goed zou gaan. Integendeel, uit de gesprekken

die gevoerd zijn, maar ook uit het recente onderzoek van de lokale rekenkamer (2008) blijkt

bijvoorbeeld dat het gemeentebestuur toegankelijk en benaderbaar is. En uit de oprichting van instituties zoals Parkmanagement en Citymanagement blijkt dat het gemeentebestuur partners zoekt om effectief en efficiënt resultaten te kunnen boeken.

Desondanks zijn uit de discussie over de strategische visie en het rekenkameronderzoek ook

enkele verbeterpunten voor de samenwerking met de bevolking naar voren gekomen. Zo geeft

het onderzoek aan dat de daadwerkelijke invloed van burgers op beleidsprocessen nog laag

wordt ingeschat en is in de gesprekken rond de strategische visie meer dan eens gesteld dat de

communicatie richting de bevolking niet altijd als voldoende wordt ervaren, dat de opvolging van

afspraken uitblijft of langer duurt dan afgesproken en dat de daadkracht en besluitvaardigheid

beter zouden mogen zijn, ook al realiseert menigeen zich dat de soms gecompliceerde politieke

verhoudingen in Boxtel in het verleden daar debet aan waren.

Het zoeken naar partners in de uitvoering van beleid komt voort uit twee ontwikkelingen. Ener-

zijds wordt de overheid steeds meer een "tussenheid". Zij staat niet meer zoals vroeger boven

de samenleving om vanuit die positie alles te regelen en te beslissen. Zij is steeds meer een

partij in de samenleving (wel vaak met een regisserende rol) die andere partijen nodig heeft

maar ook wil hebben om maatschappelijke ontwikkelingen te sturen en resultaten te bereiken.

Anderzijds zijn de samenleving en de daarin spelende vraagstukken zo ingewikkeld geworden,

dat de overheid in veel gevallen het ook niet meer alleen op kan lossen en daarom partners

bijeenbrengt om het gezamenlijk te doen.

Betere dienstverlening

Het tweede punt wat hoog op de bestuurlijke agenda staat is het verbeteren van de gemeente-

lijke dienstverlening. De gemeente wil zich verder ontwikkelen tot een professionele dienst-

verlener die in 2015 de in Nederland afgesproken ambitie waarmaakt het eerste aanspreekpunt

voor al het overheidshandelen te zijn. Dit is niet alleen een opdracht voor het bestuur maar

vooral ook voor de ambtelijke organisatie. Binnen de gemeente is dan ook de ambtelijke werk-

groep STIP (aan de horizon) bezig met het vormgeven aan deze ontwikkeling. De belangrijkste

resultaten zullen straks zijn:

• een kwaliteitshandvest dienstverlening waar de servicenormen in verwoord zijn waar de

burger op mag rekenen;

• een persoonlijke informatiepagina voor burgers waar zij met hun DigiD in kunnen loggen en

kunnen zien welke gegevens de overheid over hen heeft en hoe het staat met door hen

ingediende verzoeken en aanvragen;

• eenmalige gegevensuitvraag, zodat niet steeds opnieuw alle persoonlijke gegevens te

worden aangeleverd;

• toegankelijke dienstverlening. De klant moet kunnen kiezen via welk kanaal hij de gemeente

benadert. (internet, telefoon, brief, bezoek) Dienstverlening via internet kan 7x24 uur;

• standaardisatie en uniformering van informatieverstrekking; het antwoord moet altijd goed

zijn en niet afhangen van wie je toevallig aan de telefoon hebt.

16 juni 2009


Pagina 22

8 De foto van 2020

Ik zit in het gras, de zon brandt op mijn huid. De wind waait door mijn haren. Ik hoor alleen

fluiten van vogels en het kloppen van mijn hart. Nog geen uur geleden was ik drijfnat van een

stortbui. Op de open heide was niet snel een droge schuilplaats te vinden. De geur van de natte

heide prikt in mijn neus. In de verte zijn vaag kinderstemmen te horen. Een eend vliegt

plotseling op uit het water van de kalme vennen, kringen achterlatend. Rustig sta ik op. Mijn

kleren zijn nog klam tegen mijn benen. Dan voel ik een warme adem in mijn nek. Verschrikt kijk

ik om, recht in de ogen van een enorme roodharige verschijning. De Schotse hooglander kijkt

me hooghartig aan en vervolgt loom zijn weg. Ik besluit hetzelfde te doen en stap weer op mijn

fiets.

Op het fietspad door het bos is het inmiddels spitsuur. Ik hoor het ratelen van vele trappers die

zich in een lange sliert door het bos bewegen. Op zoek naar eindeloze ontspanning. Aan het

einde van het fietspad ontstaat een opstopping. Het bos gaat hier direct en natuurlijk over in

een levendig terras waar het bomvol fietsen staat. Aan de andere kant van de weg is direct de

bebouwing van een dorp te zien. Hoewel de huizen niet ouder dan drie jaar zijn, lijken ze al

eeuwig op deze plaats thuis te horen.

Ik verlaat de Kampina en fiets richting Lennisheuvel. Voor de Theresiakerk staan twee mannen

te praten. Het plaatje lijkt rechtstreeks uit een prentenboek te komen. Ik kijk verwonderd naar

deze mannen. De man met een grijze stoppelbaard op een huid van leer draagt een spijker-

broek vol verfspatters. Zijn beroep laat zich raden. De andere man is minder opvallend. Met een

gelukzalige glimlach groet hij mij. Ik vraag hem wat er zo bijzonder is aan deze plek. ‘Het is hier

gewoon wonderbaarlijk mooi’. ‘Dit is mijn plek waar ik oud en versleten mijn graf in gedragen

wordt’. De norskijkende kunstenaar valt hem direct in de rede; ‘Ja, vroeger was het mooi hier nu

zijn we volledig losgeknipt. Kijk daar maar eens! Voor je het weet wordt dit dorp opgeslokt door

de bedrijven hier.

Ik besluit dit maar eens te gaan bekijken en fiets in de richting van het bedrijventerrein. In eerste

instantie heb ik niet eens door dat ik het kerkdorp verlaten heb en nu midden op het bedrijven-

terrein sta. Het fraai aangelegde terrein met brede wandelpaden en bankjes waar buiten

informeel werkoverleg plaatsvindt, heeft meer weg van een park dan van een industrieterrein.

Fraaie glazen gevels waarachter hoogwaardige technologische bedrijven schuilen, worden

afgewisseld door een drukke autoboulevard en kantoortorens langs het spoor. Vanaf deze plek

zie ik de diversiteit van Boxtel. Een modern wellness centrum met grote banieren, een boule-

vard langs het spoor met eigentijdse opvallende kunstwerken langs een glazen geluidswal.

Via een fietstunnel onder het spoor kom ik in een andere wereld boven. Na de rust van de

heide, het dorpse cynisme van de kunstenaar en de verfrissende industrie zie ik een

sprookjesachtig kasteel voor me opdoemen. Het lijkt net of de tijd hier heeft stilgestaan en er

ieder moment een prins op een paard over de ophaalbrug kan komen aanstormen. Langs een

fraaie bomenlaan kom ik uit op een ruim stationsplein. Ik ben precies op tijd. De intercity uit

Utrecht rijdt net het station binnen. Het is al weer drie maanden geleden dat ik Karin sprak.

Normaal spreken we eigenlijk altijd af in Utrecht, waar ze woont. Of we gaan naar Amsterdam,

waar we samen studeerden. Hoewel ik al jaren in Boxtel woon, is Karin hier nog nooit geweest.

Met haar rode krullen is Karin een opvallende verschijning. Zeker nu ze statig van de grote

trappen naar me toeloopt. We omhelsen elkaar even innig en het voelt weer als vanouds, alsof

we elkaar dagelijks ontmoeten. ‘Zo, Boxtel, ik ben benieuwd. Ik wist eigenlijk niet eens dat hier

een station was’, merkt ze op. ‘Ga je me vandaag alles van Boxtel laten zien?’ ‘Nou alles, dat

zal niet lukken in twee dagen, maar Boxtel zal je verbazen.

16 juni 2009


Pagina 23

Het is echt mooier dan je denkt’, zeg ik met trots. ‘Ik laat me graag verrassen’, zegt Karin. Op

het station huren we een ‘Groene Woud fiets’.

We fietsen door de Stationstraat langs boutiques met trendy kleding, schoenen en tassen. In de

‘Groene Woud Winkel’ kopen we een fles appelsap en een fruitkoek. We eten in één keer een

bakje aardbeien leeg. ‘Wat is dat toch lekker, zo puur natuur’, zegt Karin. Met de fiets in onze

hand lopen we door de levendige winkelstraat. Een groepje kleuters verdringt zich bij een clown

die dieren maakt van ballonnen. Een straatmuzikant zingt Beatle songs, begeleid door zijn

akoestische gitaar. Een kunstenaar tekent karikaturen en een groep acrobaten maakt reclame

voor het festival Circo Circolo, dat over twee maanden alweer voor de 10e keer op landgoed

Velder plaatsvindt.

We parkeren onze fietsen op het autovrije marktplein vol drukke terrassen. We kiezen voor een

lunch in het streekcafé en proeven van al het lekkers dat deze regio biedt. Na de lunch verlaten

we het monumentale plein en fietsen langs de binnendommel richting raadszaal. Op een bankje

bij de hofvijver zit de burgemeester te genieten van het heerlijke weer op deze mooie middag. Ik

vertel hem dat ik Karin Boxtel laat zien. Hij glimlacht en vertelt vol trots over hetgeen de

afgelopen jaren is bereikt. Een modern intercitystation en de aankoop van Stapelen hebben

Boxtel een enorme toeristische impuls gegeven. En natuurlijk de benoeming van Boxtel tot

‘Duurzaamste gemeente van Nederland’. ‘Toen we tien jaar geleden de strategische visie van

Boxtel vaststelden, hadden we een droom. Het is bijzonder om te zien hoe de Boxtelse

bevolking samen heeft gewerkt om de ambities te realiseren’, aldus de burgemeester. ‘Boxtel

wordt nu niet meer verward met Boxmeer’, zegt hij lachend. ‘Een fijne dag nog en we zien je

zeker weer terug’, vertrouwt hij Karin toe.

Ik wil Karin natuurlijk onze woonboerderij laten zien. Toen ik vijf jaar geleden hier kwam werken,

hadden we het geluk het allerlaatste stukje bouwgrond te kunnen kopen in ‘Goede Aarde’. We

bouwden er een moderne duurzame villa, samen met een talentvolle Boxtelse architect. Onze

kinderen voelden zich direct thuis in deze wijk. Onze jongste kleuter kan er nu heerlijk spelen

met zijn vriendjes en voor onze pubermeiden zijn alle voorzieningen in de buurt. De hockeyclub,

de muziek- en dansschool en de bioscoop zijn op fietsafstand. De duurzame wijk is in de

afgelopen jaren volwassen geworden. Niet alleen de bomen zijn gegroeid maar ook de samen-

hang tussen de mensen is versterkt. Als je hier op straat vraagt waarom de mensen hier graag

wonen zul je horen: ‘dit is mijn plek, hier ben ik thuis’. Vooral toen de school in de wijk kwam, is

de sociale samenhang gegroeid. Het is nauwelijks voor te stellen dat er tien jaar geleden veel

auto’s door deze wijk reden. Geen wonder dat deze sfeervolle wijk tegenwoordig een voorbeeld

is voor duurzame stadsontwikkeling.

Karin kijkt vol bewondering naar ons huis. ‘Jullie hebben het helemaal voor elkaar’, zegt ze

tegen ons. ‘Mijn dochter speelt vanmiddag een kampioenswedstrijd tegen MOP’, ga je mee

aanmoedigen?, vraag ik aan Karin. ‘Leuk, nemen we de honden dan ook mee?, antwoordt

Karin. Het complete sportcomplex is perfect voor een gemeente als Boxtel. De combinatie van

sport met ontspanning is hier zeer geslaagd. We zien terrassen, een park met speeltuin,

sportvelden en een leisurecentrum met binnen- en buitenzwembad. Als het eindsignaal klinkt,

horen we een oorverdovend gejuich. Kampioenen, kampioenen! Reden voor een feestje. Met

een grote groep sportieve fans gaan we naar het centrum, waar we gezellig borrelen op het

terras. Ik beloof Karin dat we de volgende dag naar Liempde en omgeving gaan voor een echte

streekbeleving. We eten in restaurant Het Podium. Na een voortreffelijk verzorgd diner door

studenten van de horeca-opleiding, komen we in de bioscoop bij van een lange, vermoeiende

dag. ‘Boxtel is mooier dan je denkt’, bevestigt Karin; ‘Een levendige plaats, een echt kloppend

hart in het Groene Woud’.

De dag eindigt zoals hij begon. Uit de donkere hemel komt het met bakken omlaag. De

terrassen lopen leeg, maar in de cafés blijft het nog lang warm en gezellig. Boxtel leeft!

16 juni 2009


Pagina 1

Bijlage 1

Procesverantwoording In augustus 2008 nam de raad van de gemeente Boxtel het initiatief voor het opstellen van een

strategische visie voor Boxtel voor de periode 2010-2020. De raad zette hiermee een goede

traditie voort: Eerder verschenen op zijn initiatief strategische visies voor de periode 1990-2000

en 2000-2010.

De fractievoorzitters uit de raad vormden de regiegroep voor de nieuwe strategische visie en

nadat een extern bureau (KplusV organisatieadvies) was geselecteerd voor de procesbege-

leiding, ging in november het proces van start.

Kort samengevat bestond het proces uit de volgende fasen:

• De proloog, het voorbereidende werk: in deze fase is de strategische visie 2000-2010

("Boxtel Bloeit") geëvalueerd en is de uitgangssituatie 2008 ("de foto van Boxtel") in beeld

gebracht. De essentie van de evaluatie was dat deze visie:

• nogal algemeen geformuleerd was en weinig echte strategische keuzes bevatte;

• na de vaststelling concreet vertaald is en ook grotendeels gerealiseerd;

• naar het politiek-bestuurlijke domein zeker een bindende en inspirerende werking

gehad;

• naar het maatschappelijk middenveld en naar de ambtelijke organisatie veel minder en

ook veel korter een bindende en inspirerende werking heeft gehad.

• De dialoog, de interactie met de Boxtelse samenleving: In deze fase is intensief met de

Boxtelse gemeenschap gesproken over de (gewenste) toekomst van Boxtel. Er zijn 4 werk-

vormen gehanteerd:

− Rondetafelgesprekken. Met het maatschappelijk middenveld, met raadsleden en met

ambtelijke medewerkers zijn 18 rondetafelgesprekken gevoerd. Met de eerste groep is

steeds over een bepaald werkveld gesproken (bv onderwijs,jeugd,woningbouw,economie

e.d.), met de andere twee groepen is meer in zijn algemeenheid over de toekomst van

Boxtel gesproken. De kern van alle gesprekken bestond uit een sterkte-zwakte analyse.

In totaal namen zo'n 200 mensen deel aan deze gesprekken. In vervolg op de ronde

tafelgesprekken zijn met een beperkter aantal deelnemers een aantal onderwerpen nog

wat verder uitgediept.

− Huiskamergesprekken. Met groepen van geïnteresseerde burgers en met steeds twee

raads- en/of collegeleden als gespreksleiders is in de huiskamer van de initiatiefnemende

Boxtelaar gesproken over de toekomst van Boxtel. Elk gesprek kende een wat vrijer

gedeelte en een gedeelte waarin men kon spreken over enkele onderwerpen uit een

vaste lijst. Er hebben 20 huiskamergesprekken plaatsgevonden met in totaal ook weer

zo'n 200 deelnemers.

− Publieksenquête. Aan een representatieve steekproef van 1700 Boxtelaren zijn een

kleine 20 vragen voorgelegd die relevant zijn voor de toekomstige ontwikkeling van

Boxtel. Er zijn 680 ingevulde formulieren teruggekomen.

16 juni 2009


Pagina 2

− Feestelijke slotmanifestatie. De dialoogfase is afgerond met een publieksavond in het

Podium op 12 mei. Met Yvon Jaspers als gastvrouw debatteerden zo'n 250 bezoekers

met elkaar en met drie panels over drie belangrijke thema's voor de strategische visie, te

weten, het buitengebied, leefbare wijken en het profiel van Boxtel. Naast het debat was

er film en dans en werden er gedichten voorgedragen en een lied gezongen.

Omdat het overgrote deel van de bezoekers van de slotmanifestatie al deelnemer was

aan de rode tafelgesprekken of aan de huiskamer gesprekken, kan gesteld worden dat

ruim 1000 inwoners van Boxtel via gesprekken of de enquête zich verdiept hebben in en

uitgesproken over belangrijke onderdelen van de toekomst van Boxtel.

• De epiloog, de uiteindelijke vormgeving van de strategische visie en de beraadslagingen en

besluitvorming daarover in de vergadering van de gemeenteraad van 14 juli 2009. Op 8 juli

is er nog gelegenheid om tijdens de vergadering van de commissie algemene zaken in te

spreken op het dan voorliggende voorstel.

Boxtel 2020, duurzaam en dynamisch centrum in het Groene Woud

Documents

Transcript of Boxtel 2020, duurzaam en dynamisch centrum in het Groene Woud