Botim Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes E premte, 20 janar ... · një bote tjetër shumë...

ushtriaE prEmtE, 20 janar 2012 1

E premte, 20 janar 2012

Botim Qendror i Ministrisë së MbrojtjesViti i 67-të i botimit Nr. 3 (8105)

ushtria

Fa, objektivat e 100 vjetorit

w w w. m o d . g o v. a l / g a z e t a u s h t r i a ( t e l . 1 6 - 5 7 ) e - m a i l : g a z e t a u s h t r i a @ m o d . g o v. a l

shefat e shtabeve të Përgjithshëm të NatO-s dhe

partnerëve mblidhen në Bruksel

Ceremonia/Përqafimet me mijëra mesazhe. Efektivë të Policisë së Shtetit pjesë e “OMLT 2”

Nisen për në Afganistan misionet “EAGLE 4” dhe Kontingjenti i 10-të

faqen 4

Delegacioni i Shqipërisë kryesohej nga gjeneralmajor Gjunkshi. Ja takimet

Festohet 5-vjetori i Regjimentit të Mbështetjes

letraZv/komandanti i usEuCOM letër për

Shefin e Shtabit të Përgjithshëm

faqen 4

10 atashe ushtarakë, rezidentë në Shqipëri në Komisionin

e Sigurisë Kombëtare

Gjenerali John Gardner vlerëson gjeneralmajor Xhemal Gjunkshin për drejtimin, kontributin dhe rezultatet e takimit

të shefave të Mbrojtjes të A5 në Zagreb, Kroaci

takiM Me drejtuesit

Regjimenti i Mbështetjes së Shtabit të Përgjithshëm të FA-së ka festuar të martën 5-vjetorin e krijimit të tij. Në ceremoninë e organizuar me këtë rast merrte pjesë zv/ministri i Mbrojtjes, Ekrem Spahiu, zv/shefi i Shtabit të Përgjithshëm, gjeneralbrigade Zyber Dushku, komandanti i Forcave Tokësore, gjeneralbrigade Viktor Berdo, ko-mandanti i Komandës së Doktrinës dhe Stërvitjes, gjener-albrigade Agim Lala, ushtarakë të tjerë të lartë të Forcave tona të Armatosura, veteranë ushtarakë, ish-drejtues dhe punonjës të kësaj njësie ushtarake, etj. Komandanti i Regji-mentit të Mbështetjes, nënkolonel Besnik Sylaj, në fjalën e tij të hapjes bëri një retrospektivë që nga koha e krijimit të regjimentit e deri në ditën e sotme... faqen 5

faqen 4faqen 3

Së bashku me dy komandantët e Komandave Strategjike, Admiral Stavridis dhe Gjeneral Abrial, SHSHP është diskutuar për situatat në

Afganistan, Kosovë dhe operacionet e tjera të NATO-s

takimet

Ministri Imami: Ju me kurajën, trimërinë dhe profesionalizmin tuaj jeni pjesa më e çmuar, pasuria e Forcave tona të Armatosura. Ju jeni themeli i suksesit të tyre dhe kjo na bën të gjithëve krenar

faqen 7

Përvjetori

historik/ 20 jaNar 1921, kompaNia E parë xhENiErE E Ushtrisë shqiptarE

Sot, Forcat e Xhenios mbushin 91 vjetMe aktivizimin e kompanisë së parë xheniere, në përbërje të Divizionit të parë të Ushtrisë Kombëtare Shqiptare, pikërisht më 20 janar 1921, nisi aktiviteti xhenier në mënyrë të organizuar. Nisur nga nevojat që diktonte koha, pas një viti u krijuan edhe nënreparte të tjerë xhenierë, si kompania e ndërtimit të urave, kompania e transportit dhe ajo e korrespondencës, duke u bërë kështu 4 kompani xheniere. Kushtëzuar nga nevojat e kohës, xhenio e viteve `20 vlerësohej veçanërisht për dy detyra kryesore: kom-paktësimin e strukturave të reja në përbërje të Ushtrisë Kombëtare dhe punimet ndërtuese për vendosjen e ush-trisë në kazerma. Më datën 24/ 6/ 1928 për herë të parë u krijua Komanda e Trupave Xheniere... faqet 8-9

Pensionet e ushtarakëve, ja 360 përfituesit e rinj

lista

faqen 10

Gjeografia, kuptimi i sistemit është përgjigjja

Gjeopolitika

faqen 15

anija “EDirNE”, teston aftësitë operacionale të Forcave Detare

operacioni

faqen 6 Zv/ndihmës sekretari amerikan rithekson

mbështetjen për Kosovën

faqen 11

helikopterët “Cougar” arritja me e madhe e 2012

Diplomati amerikan Filip Riker ka zhvilluar të hënën një takim pune me kryeministrin e Kosovës Hashim Thaçi

riker në Maqedoni: Zgjidhni kontestin e emrit, më pas vjen NatO-ja”

ushtriaE prEmtE, 20 janar 20122 zyrtare

bejdo Malo

stafiDrejtor i Publikimeve:

Lavdrim Lita

Kryeredaktor: Mina Hysa

Gazetarë:Albert Hitoaliaj

Bejdo Malo Alba Musaraj

redaktore korrektore: Elona Shimaj Mako

Graphic Designer:Afërdita Hysaj

Përqafime me mijëra mesa-zhe. Kështu mund të thuhet me katër fjalë momenti i përqafimit të paqeruajtësve

shqiptarë me familjarët e tyre. Një det mallëngjimi, dashurie, urimi dhe respekti mund të quhet ajo që ndodhi në Aeroportin e Rinasit, ceremonia e përcjelljes nga famil-jarët e paqeruajtësve shqiptarë. Ky ritual i përsëritur me dhjetëra herë në Rinas është shndërruar në një libër të madh dashurie. Me kokën lart shkoni dhe kryeni detyrën. Ju na bëni të ndihemi krenarë. Ky ishte urimi i mbi 300 familjarëve të kon-tingjentit “EAGLE 4” që u nis për në Afganistan. Porosia më e çmuar ju dha nga ministri i Mbrojtjes Arben Imami, i cili në thelb të përshëndetjes së tij tha: “Ju me kurajën, trimërinë dhe profesionalizmin tuaj jeni pjesa më e çmuar, pasuria e Forcave tona të Armatosura. Ju jeni themeli i suksesit të tyre dhe kjo na bën të gjithëve krenar”. Emocionet i kishin përmbytur familjarët e komandantit të këtij misioni nënkolonel Behar Mara. Të katër familjarët e tij që kishin ardhur për ta përcjellë kishin vetëm një urim. “Shkoni me kokën lart për të kryer këtë detyrë të shenjtë” Ata e jepnin urimin për të kontingjentin dhe jo vetëm për komandantin e tyre, që shkon për herë të tretë në këtë de-tyrë. Për nënkolonel Arben Kingjin, paqeruajtësin e parë shqiptar që ka shkelur në tokën afgane kishin ardhur veç familjarëve të tij dhe kushërinjtë e parë dhe miqtë e tij. Ata ndanin të njëjtat emocione me nënkolonelin që drejton një nga repartet elitë të Forcave të Armatosura, Batalionin e Transportueshëm nga Ajri. Është

Përqafimet me mijëra mesazhehera e tretë që ai shkon në mision, por emocionet e kësaj here janë shumë të veçanta thonë këta familjarë. Kur futesh mes tyre nuk kanë rëndësi fare emrat rëndësi kanë emocionet dhe mesazhet që ata përcjellin për këta paqeruajtës, të cilët përfaqësojnë Shqipërinë në një mision shumë kup-timplotë. Duke u shpëtuar ndonjë lot familjarët e zëvendëskomandantit të misionit, kapiten Simon Alikaj thonë se: “Jemi krenarë. Ai është një ushtarak shumë i përkushtuar dhe përvoja e tij në Afganistan do ta ndihmojë që ai të jetë më i mbushur, më i pjekur dhe më i matur” Kur je mes familjarëve të komandantit të grupit të parë Feti Vogëli mbushesh me mbresa nga porositë që ata kanë për njeriun e tyre të dashur. Ata e përshëndesin dhe i dërgojnë puthje të cilat janë një kujtim shumë i bukur për këtë ushtarak serioz, fjalëpakë dhe me një përvojë të pasur. Resul Fejzo është kapiten nga grada dhe koman-

dant i grupit të dytë të paqeruajtësve që do të shkojnë në mision, por ai është shumë i emocionuar, por dhe e konsideron ditë të paharruar nisjen për në mision. Për të familjarët janë pjesa më e shtrenjtë e jetës së tij dhe me ta ndahet me një përqafim të gjatë duke u thënë se do të dëgjohemi dhe i uron që të kenë shëndet dhe mbarësi në punë. Është shpalosje e një bote tjetër shumë dimensionale momenti i ndarjes me familjarët e këtyre paqeruajtësve. Janë emocione krejtësisht të paprovuara nga ata. Këtë botë të pafundme emocionesh dhe përmallimi e shikon në momentin kur shikon se si i japin porosi njeri tjetrit familjarët e toger Sokol Mitrushit dhe togeri familjarëve të tij. Këtë ndarje shumë të ëmbël të gjithë e fiksojnë në celular apo në fotografi. Janë fotografitë me të bukura të jetës thotë oficeri i ndërlidhjes së këtij mi-sioni toger Laert Ramadani. Po krejt ndryshe lexohet takimi i përcjelljes së

specialistit të zbulimit nëntoger Denis Deliu me familjarët e tij. Ai thotë se mallin e tyre do ta ketë mikun më të ngushtë në mision dhe fotografitë e tërë familjes i ka marrë me vete. Nëntoger Dorjan Mile thotë se sot bota e informacionit është shumë e sofistikuar dhe moderne. Ne kemi mundësi të komunikojmë me familjet tona dhe kjo falë mundësisë që na ka krijuar Ministria ne Mbrojtjes, por dhe mundësive të elektronikës. Mesazhet që përcjellin këta djem nga fronti i luftës janë shumë domethënëse jo vetëm për familjarët e tyre, por dhe për flamurin që përfaqësojnë. Këta familjarë u japin një copë atdhe me vete dhe ata u dhurojnë shumë dashuri atyre. Veç ceremonisë zyrtare, cer-emonia e përshëndetjes me familjarët është më emocionuesja, më e bukura dhe më mbresëlënësja. Këta rreth 300 familjarë japin me mijëra urime, japim me mijëra përshëndetje për tërë paqeruajtësit e këtij misioni. Po aq

të veçanta për këta paqeruajtës dhe familjarët e tyre ishin dhe përshëndet-jet e ministrit të Mbrojtjes Arben Ima-mi, shefit të Shtabit të Përgjithshëm, gjeneralmajor Xhemal Gjunkshi, ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës Alexander Arvizu, drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit, Hysni Burgaj, atasheu ushtarak ital-ian në Tiranë, gjeneralbrigade Vito Dell’Edera, gjeneralë dhe ushtarakë të tjerë të lartë të Forcave tona të Armatosura Numri i kontingjenteve drejt Afganistanit dhe personeli i përfshirë në to është treguesi më i mirë i vendosmërisë së vendit tonë për të kontribuar për sigurinë dhe paqen globale, është treguesi i dedikimit dhe përgjegjshmërisë që ne kemi kundrejt Aleancës së Atlantikut të Veriut dhe, në veçanti për aleatin tonë të madh SHBA. Ministri i Mbrojtjes Arben “Jam i bindur se ju do ta ktheni me nder flamurin e kombit ashtu siç kanë bërë dhe po bëjnë kolegët tuaj para jush. Ju me kurajën, trimërinë dhe profesionalizmin tuaj jeni pjesa më e çmuar, pasuria e Forcave tona të Ar-matosura. Ju jeni themeli i suksesit të tyre dhe kjo na bën të gjithëve krenar, prandaj shkoni të gjithë me kokën lart dhe të jeni të sigurt se do të keni të gjithë përkujdesjen dhe mbështetjen e qeverisë shqiptare për ju dhe familjet tuaja. Do të keni mirënjohjen e të gjithë popullit, qeverisë shqiptare dhe të aleatëve tanë. Suksese në misionin tuaj të vështirë dhe uroj të ktheheni shëndoshë e mirë dhe dalshi faqebardhë. Kontingjentet shkojnë në mision të kompletuar me armatimet dhe pajisjet më të mira. Ata kanë një trashëgimi përvoje të admirueshme, e cila vjen nga mësimet e nxjerra nga pjesëmarrja e tyre në misionet e mëparshme.

ushtriaE prEmtE, 20 janar 2012 3zyrtare

Paraditen e së hënës, në pjesën ushtarake të aero-portit kombëtar ‘Nënë Tereza’, u zhvillua cer-

emonia e përcjelljes me mision në Afganistan të kontingjentit të luftimit ‘EAGLE 4’, kontingjentit të 10-të paqeruajtës si dhe 5 efektivë të Poli-cisë së Shtetit që do të bëjnë pjesë në kontingjentin ‘OMLT 2’ të ekipit trajnues të policisë afgane. Në këtë ceremoni ishin të pranishëm ministri i Mbrojtjes Arben Imami, shefi i Shtabit të Përgjithshëm, gjeneralma-jor Xhemal Gjunkshi, Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amer-ikës Alexander Arvizu, drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit, Hysni Burgaj, atasheu ushtarak ital-ian në Tiranë, gjeneralbrigade Vito Dell’Edera, gjeneralë dhe ushtarakë të tjerë të lartë të Forcave tona të Armatosura, familjarë dhe të afërm të paqeruajtësve që u nisen me mi-sion, etj. Pas fjalës së rastit që mbajti komandanti i Forcave Tokësore, gjeneralbrigade Viktor Berdo, trupat paqeruajtëse u përshëndetën nga ministri i Mbrojtjes Arben Imami, i cili në fjalën e tij garantoi trupat e të dy kontingjenteve, por edhe përfaqë-suesit e Ministrisë së Brendshme për mbështetjen dhe respektin që qeveria shqiptare, Ministria e Mbrojtjes, Shtabi i Përgjithshëm dhe të gjithë shqiptarët, tregojnë ndaj tyre që sot marrin rrugën e largët drejt Afgani-stanit, duke realizuar detyra sa të rëndësishme, të vështira po aq edhe fisnike, për të garantuar paqen kudo në botë. “Sot, - theksoi në fjalën e tij ministri Imami, - nisim një grup, i cili është kompleks në misione, detyra dhe në njësi. Është nder dhe kënaqësi për të gjithë ne që jemi këtu, që ju përcjellim në këtë mision, sepse në fakt ju jeni krenaria jonë. Numri i kontingjenteve që kemi ni-sur drejt Afganistanit dhe personeli i përfshirë në to është treguesi më i mirë i vendosmërisë së vendit tonë për të kontribuar për sigurinë dhe paqen globale, është treguesi i dedikimit dhe përgjegjshmërisë që ne kemi kundrejt Aleancës së Atlan-tikut të Veriut dhe, në veçanti për aleatin tonë të madh SHBA”. Duke u ndalur në mbështetjen dhe ndih-mën e pakursyer që kanë dhënë dhe vijojnë të japin për Forcat tona të Armatosura, sidomos në angazhimet në misionet paqeruajtëse, ministri i Mbrojtjes Arben Imami tha: - “Gjej rastin të falënderoj SHBA dhe Italinë mike për të gjithë mbështetjen që i kanë dhënë trupave tona në mision në Herat dhe Kandahar, në veçanti në përgatitjen e këtyre trupave për mision. Po kështu, dua t’i garantoj qeveritë e tyre për vullnetin e qever-isë shqiptare për ta vazhduar këtë bashkëpunim dhe dedikimin tonë për të qenë prezent në ISAF, ashtu siç është edhe slogani: “Të gjithë bashkë brenda, të gjithë së bashku jashtë”. Më tej ministri Imami nën-vizoi se, falë punës dhe përkushtimit është rritur në mënyrë progresive prezenca në numër, si dhe ajo çka është më e rëndësishme, cilësia e operacioneve që ne po kryejmë. Tashmë angazhimi ynë nuk kufizo-

Nisen për në Afganistan “EAGLE 4” dhe

Kontingjenti i 10-tëMinistri Imami: Ju me kurajën, trimërinë dhe profesionalizmin tuaj

jeni pjesa më e çmuar, pasuria e Forcave tona të Armatosura. Ju jeni themeli i suksesit të tyre dhe kjo na bën të gjithëve krenar

het më nga detyrat e mbështetjes, por është shtrirë edhe në detyra luftimi dhe trajnimi të ushtrisë dhe policisë afgane. Ky është njëkohë-

sisht demonstrim i qartë i rritjes së kapaciteteve, dislokueshmërisë dhe profesionalizmit të Forcave tona të Armatosura. Në përfundim të fjalës

së tij, ministri Imami duke iu drej-tuar edhe një herë trupave paqerua-jtëse u shpreh: “Jam i bindur se ju do ta ktheni me nder flamurin e kombit

ashtu siç kanë bërë dhe po bëjnë kolegët tuaj para jush. Ju me kura-jën, trimërinë dhe profesionalizmin tuaj jeni pjesa më e çmuar, pasuria e Forcave tona të Armatosura. Ju jeni themeli i suksesit të tyre dhe kjo na bën të gjithëve krenar, prandaj shkoni të gjithë me kokën lart dhe të jeni të sigurt se do të keni të gjithë përkujdesjen dhe mbështetjen e qeverisë shqiptare për ju dhe familjet tuaja. Do të keni mirënjohjen e të gjithë popullit, qeverisë shqiptare dhe të aleatëve tanë. Suksese në misionin tuaj të vështirë dhe uroj të ktheheni shëndoshë e mirë dhe dalshi faqebardhë!”. Trupat paqeruajtëse u përshëndetën edhe nga drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit Hysni Burgaj, i cili ndër të tjera theksoi se, për punonjësit e Policisë së Shtetit është hera e dytë që marrin pjesë në mision policor jashtë ven-dit. Në këtë mënyrë ne po tregojmë se Policia e Shtetit jo vetëm është mbartëse dhe zbatuese e standardeve dhe praktikave më të mira bashkëko-hore, por njëherësh është përçuese e standardeve dhe praktikave në organizata policore dhe në vende të tjera. Sipas tij, këto masa kanë fil-luar që me fazën e përzgjedhjes dhe trajnimit të personelit pjesëmarrës në këtë mision deri në kompletimin e tyre me logjistikën e nevojshme, falë edhe bashkëpunimit të ngushtë me programin ICITAP, NATO dhe Shtabin e Përgjithshëm të FA-së. Kontingjenti ‘EAGLE 4’ përbëhet nga 45 efektiva të Batalionit të Forcave Speciale. Ky kontingjent zëvendëson kontingjentin ‘EAGLE 3’, i cili aktualisht ndodhet me mi-sion luftimi në terren, në vijën e parë të frontit të luftës në Kandahar, Afganistan. Kontingjenti ‘EAGLE 4’ është i atashuar pranë Komandës së Forcave Speciale Amerikane dhe do të drejtohet nga Nënkolonel Behar Mara. Ndërsa kontingjenti i 10-të paqeruajtës, përbëhet nga 220 trupa efektivë të Batalionit të Këm-bësorisë Malore, në Vaun e Dejës, të Batalionit të Transportueshëm nga ajri në Poshnje Berat dhe për-faqësues nga shtabi i Forcave Tokë-sore. Ky altkontingjent zëvendëson kontingjentin e 9-të paqeruajtës, që kryen aktualisht detyra të ndryshme për të garantuar paqen dhe sigurinë në Herat të Afganistanit. Ai është në përbërje të komandës së forcave italiane në Herat dhe do të drejtohet nga nënkolonel Arben Kingji. Ndër-sa 5 efektivë të Policisë së Shtetit do të bëjnë pjesë në kontingjentin ‘OMLT 2’ të ekipit trajnues të policisë afgane. Trupat paqerua-jtëse të dy kontingjenteve shkojnë në Afganistan pas një përgatitje profesionale serioze, të mirëtra-jnuar dhe stërvitur intensivisht, si brenda dhe jashtë vendit, duke pasur asistencën e vazhdueshme të partnerëve tanë ndërkombëtar. Po kështu, kontingjentet shkojnë në mision të kompletuar me armatimet dhe pajisjet më të mira. Ata kanë një trashëgimi përvoje të admirueshme, e cila vjen nga mësimet e nxjerra nga pjesëmarrja e tyre në misionet e mëparshme.

ushtriaE prEmtE, 20 janar 20124

Zëvendëskomandanti i USEUCOM letër për Shefin e Shtabit të PërgjithshëmGjenerali John Gardner vlerëson gjeneralmajor Xhemal Gjunkshin për drejtimin,

kontributin dhe rezultatet e takimit të shefave të Mbrojtjes të A5 në Zagreb, Kroaci

zyrtare

Takimi i parë i Komitetit Ushtarak të NATO-s në formatin e SHSHP, nën drejtimin e kryetarit të ri të

Komitetit Ushtarak, gjeneral Bartels, ka nisur ta mërkurën në Komandën e NATO-s në Bruksel. Përfaqësuesit më të lartë të 67 vendeve pjesëmar-rëse do të diskutojnë në formate të ndryshme zhvillimet rreth opera-cioneve të NATO-s, implementimit të strukturës së re komanduese dhe detyrimet që rrjedhin prej saj. Del-egacioni i Forcave të Armatosura të Shqipërisë kryesohet nga gjeneralm-ajor Xhemal Gjunkshi. Së bashku me dy komandantët e Komandave Strat-egjike, admiral Stavridis dhe gjeneral Abrial, SHSHP do të diskutojnë për situatat në Afganistan, Kosovë dhe operacionet e tjera të NATO-s. Në lidhje me Afganistanin, fokusi do të jetë tranzicioni dhe perspektiva afatgjatë e vendit. Komandanti i ISAF, gjeneral Allen dhe ambasadori Gass do të informojnë SHSHP për çështjet kyçe të misionit. Ndërsa për KFOR-in prezantimet do të mbahen nga gjeneralmajor Drews dhe z. De Marnhac (kryetar i EULEX-it). Ven-det anëtare të Dialogut të Mesdheut dhe Partneritetit Euroatlantik do të diskutojnë për thellimin e bash-këpunimit ushtarak me NATO-n, mbështetur në Konceptin e Ri Strat-egjik të NATO-s. Komiteti Ushtarak do të ketë edhe një takim në formatin NATO-Rusi. Fjalën e hapjes të këtij takimi të rëndësishëm të 166-të të Komitetit Ushtarak të NATO-s në formatin e SHSHP e mbajti kryetari i ri i Komitetit, gjeneral Bartels. Pasi i uroi mirëseardhjen të gjithë të pranishmëve, ai theksoi se është një privilegj të drejtonte këtë komitet. Më tej në fjalën e tij, gjeneral Bartels foli për sfidat komplekse të sigurisë me të cilat NATO është duke u për-

10 atashe ushtarakë, rezidentë në Shqipëri takojnë drejtuesit e Komisionit të Sigurisë Kombëtare

Kryetari i Komisionit parlamentar të Sigurisë Kombëtare Leonard Demi dhe nënkryetari Ilir Gjoni pritën

sot në një takim dhjetë Atashe Ushtarakë të vendeve anëtare të NATO-s, si dhe të vendeve të tjera mike, rezidentë në vendin tonë, me kërkesën e këtyre të fundit. Kryetari i komisionit, z.Demi, njohu zyrtarët e lartë ushtarakë me punën që kryen Komisioni

parlamentar i Sigurisë Kombëtare i Kuvendit dhe u ndal në kontributin që ky komision jep për integrimin e plotë të Shqipërisë në Struk-turat e e Aleancës, si dhe në mbështetje të procesit të integrimit të vendit në Bashkimin Evropian në mjedisin e ri të sigurisë. Të dy drejtuesit e Komisionit të Sigurisë Kombëtare i njohën atashetë ushtarakë me paketën ligjore dhe reformat, që mbështesin këtë

veprimtari, me dokumentet e rinj strategjikë që po hartohen, me përpjekjet që bëjnë insti-tucionet tona të sigurisë për të qenë efektiv në kryerjen e detyrave të tyre, në kuadër të mbrojtjes kolektive, menaxhimit të krizave dhe sigurisë bashkëpunuese. Në fund të ta-kimit, ata iu përgjigjën pyetjeve në drejtim të strukturimit, drejtimit demokratik të Forcave të Armatosura, të municioneve, etj.

Delegacioni i Forcave të armatosura të shqipërisë kryesohet nga gjeneralmajor Xhemal Gjunkshi

Shefat e Shtabeve të Përgjithshëm të vendeve të NATO-s dhe partnerëve mblidhen në Bruksel

Së bashku me dy komandantët e Komandave Strategjike, admiral Stavridis dhe gjeneral Abrial, SHSHP u diskutua për situatat në Afganistan, Kosovë dhe operacionet e tjera të NATO-s

ballur si në operacionin në Afgani-stan, i cili është në një pikë kthese, ndërsa siguria është duke i kaluar forcave afgane, për shqetësimet e vazhdueshme të sigurisë në Afrikën Veriore dhe në Lindjen e Mesme. Objektivi i afërt, theksoi ai, është të krijojmë kushtet për sukses të Samitit të Çikagos, që do të mbahet në maj të vitit 2012. Përpara se të mbërrijmë në këtë Samit, koha është e shkurtër dhe janë vetëm disa takime në nivel

Përmes një letre mbërritur më 16 ja-nar 2012, gjeneral John Gardner,

zëvendëskomandant i USEUCOM, edhe një herë jep vlerësimet më të larta në adresë të gjeneralmajor Gjunkshit, për drejtimin me kompetence dhe kontributin personal

në takimin e shefave të Mbrojtjes së A5. Siç shprehet gjeneral Gardner, ky takim tregoi edhe një herë vlerësimin për këtë forum, si një angazhim i përbashkët rajonal. Është kuptimplotë fakti që rezultatet e këtij takimi, gjetën miratim të plotë edhe në takimin e

ministrave të Mbrojtjes të Kartës së Adriatikut në Durrës. Më tej gjenerali Gardner kërkoi që ky bashkëpunim të thellohet edhe në fusha të tjera me interes rajonal e me gjerë, për të cilat shefi i Shtabit të Përgjithshëm ka dhënë orientim të vlerësohen me prioritet.

të lartë, prandaj duhet të punojmë shpejt për të arritur sukses. Në fund të fjalës së tij, gjenerali Bartels i uroi suksese dhe i falënderoi për pjesëmarrjen në këtë takim.

Gjatë takimeve për operacionet e NATO-s, ISAF dhe KFOR e mori fjalën edhe gjeneralmajor Xhemal Gjunkshi. SHSHP të FA-së shprehu mbështetjen e plotë të Shqipërisë për operacionin ISAF dhe vazh-dimin e kontributit me trupa edhe

gjatë fazave të tjera të operacionit. Ndërsa gjatë takimit për operacionin KFOR, si edhe SHSHP të vendeve të NATO-s, gjeneral Gjunkshi vlerësoi punën e bërë nga strukturat e KFOR dhe FSK në menaxhimin e situatës dhe ruajtjen e sigurisë dhe paqes në rajon. Gjithashtu u vlerësua arritja e nivelit të kërkuar operacional të FSK. Së fundmi, SHSHP të vendeve të NATO-s mbështetën njëzëri ruajtjen e gjendjes së tanishme të

trupave në Kosovë deri sa të krijohen kushtet për të kaluar në fazat e tjera të Operacionit.

Gjatë qëndrimit të tij në Ko-mandën e NATO-s, gjeneral Gjunkshi ka takuar dhe diskutuar edhe me SHSHP të vendeve të tjera të rajonit dhe NATO-s, ku ndër më të spikaturat ishte takimi me gjeneral Dempsey, SHSHP të SHBA-së, admiral Stavr-idis, komandanti i ACO, Gjeneral Allen, komandanti i ISAF, etj.

ushtriaE prEmtE, 20 janar 2012 5zyrtare

Regjimenti i Mbështetjes së Shtabit të Përgjith-shëm të FA-së ka fes-tuar të martën 5-vjetorin

e krijimit të tij. Në ceremoninë e organizuar me këtë rast mer-rte pjesë zv/ministri i Mbrojtjes, Ekrem Spahiu, zv/shefi i Shtabit të Përgjithshëm, gjeneralbrigade Zyber Dushku, komandanti i Forcave Tokësore, gjeneralbri-gade Viktor Berdo, komandanti i Komandës së Doktrinës dhe Stërvitjes, gjeneralbrigade Agim Lala, ushtarakë të tjerë të lartë të Forcave tona të Armatosura, vet-eranë ushtarakë, ish-drejtues dhe punonjës të kësaj njësie ushtarake, etj. Komandanti i Regjimentit të Mbështetjes, nënkolonel Besnik Sylaj, në fjalën e tij të hapjes bëri një retrospektivë që nga koha e kri-jimit të regjimentit e deri në ditën e sotme. “Regjimenti i Mbështetjes në këto 5 vite të ekzistencës së tij, - tha ai, - i ka shërbyer më së miri detyrave të menaxhimit të mbështetjes me masa të sigurisë dhe ruajtjes së personaliteteve më të larta të Ministrisë së Mbrojtjes dhe Shtabit të Përgjithshëm. Mi-sioni dhe përgjegjësitë për këtë njësi mbetën po ato që nga dita e krijimit, por ritmika dhe cilësia e plotësimit të tyre u harmonizuan me zhvillimet në Forcat tona të Armatosura”. Në emër të shefit të Shtabit të Përgjithshëm të FA-së, përshëndeti zv/shefi i Shtabit të Përgjithshëm, gjeneralbrigade Zyber Dushku, i cili pasi i uroi të gjithë ushtarët, oficerët dhe punon-jësit civilë efektivë të kësaj njësie tha se, regjimenti juaj u krijua 5 vite më parë si një hallkë e domo-sdoshme në strukturat e FA-së me synim mbështetjen e veprimtarive të Ministrisë së Mbrojtjes dhe Shtabit të Përgjithshëm. Gjatë kë-tyre viteve ju keni arritur të kryeni detyra mjaft të rëndësishme, si dhe të krijoni emrin e mirë dhe fiz-ionominë e një njësie model, falë punës, angazhimit, seriozitetit dhe përkushtimit të të gjithë personelit ushtarak dhe civil që ka shërbyer dhe vazhdon të shërbejë këtu. Duke e cilësuar vitin 2012 mjaft të rëndësishëm për FA, gjeneralbri-gade Dushku theksoi: “2012 është një vit i rëndësishëm për të gjithë ne kudo ku punojmë apo shërbe-jmë në emër të Atdheut. Prandaj do të kërkoja nga të gjitha struk-turat e FA-së, përfshi këtu edhe regjimentin tuaj, që të rrisin edhe më tej cilësinë e shërbimeve e t’u përgjigjemi në kohë dhe me cilësi kërkesave të kohës”. Regjimenti i Mbështetjes së Shtabit të Përgjith-shëm u krijua 5 vjet më parë, me urdhër të ministrit të Mbrojtjes Nr. 17, datë 17.01.2007, si struk-turë në përbërje të Komandës së Mbështetjes. Nga janari i vitit 2010 Regjimenti i Mbështetjes kaloi në vartësi të drejtpërdrejtë të Shtabit të Përgjithshëm të FA-së. Ndër de-tyrat kryesore që ka kjo njësi ush-

Kremtohet 5-vjetori i Regjimentit të

Mbështetjes të ShPFA-së

tarake janë: mbështetja me masa të sigurisë dhe ruajtjes të MM-së, SHPFA-së, të vendkomandave dhe instalimeve ushtarake; mbështet zhvillimin e ceremonive zyrtare shtetërore dhe ato të Ceremonialit; realizon mbështetjen me transport për personelin e MM-së, SHPFA-së, delegacioneve ushtarake dhe stërvitjeve të përbashkëta që kryhen në vendin tonë në kuadër të Aleancës; administron dhe bën përpunimin tekniko-shkencor të dokumentacioneve arkivore të FA-së; kompletimi me sisteme e pajisje të Institutit të Gjeografisë Ushtarake; kompletimi me instru-mente dhe uniformë i Orkestrës Frymore dhe Truprojës së Nderit; krijimin e resurseve për të fuqizuar shtëpitë e pushimit të ushtarakëve etj. Në përfundim të ceremonisë për këtë njësi dhe disa ushtarakë të saj u shpërndanë edhe disa medalje të akorduara nga shefi i Shtabit të Përgjithshëm i FA-së.

Iu akordua medalja: “Repart i shquar”, me motivacion: “Për realizimin me sukses të detyrave duke treguar ven-dosmëri të lartë gjatë përm-bushjes së misionit përmes vështirësive”

Komandantit të regjimentit, nënkolonel Besnik Sylaj

Iu akordua medalja: “Për shërbime të veçanta”, me motivacionin: “Për arritje të merituara në zbatimin e detyrave të gatishmërisë, stërvitjes dhe disiplinës”.

Me medaljen “Për shërbime të veçanta” u dekoruan edhe: 1- N/kolonel Isuf Hamati2- N/kolonel Asllan Nuzi3- Major Muharrem Shkurta

Medalja “Nderi për Shërbim Ushtarak” iu dha: 1- N/kolonel Kadri Zela2- Major Ilirjan Ibrahimi

Ndërsa disa ushtarakë të tjerë u dekoruan me Medaljen e Shërbimit dhe Medaljen e Karrierës.

Medaljet e akorduara

regjimentit të Mbështetjes

ushtriaE prEmtE, 20 janar 20126 Forcat detare

Gjate kësaj periudhe disa aksidente në hapësirën detare të vendit tonë kane testuar aftësitë opera-

cionale të Forcave tona Detare dhe institucioneve të tjera të shtetit shqiptar, të cilat i janë përgjigjur në kohë të gjitha emergjencave të krijuara në det. Ngjarja e fundit ishte ndihma që iu dha ekuipazhit të anijes “Edirne”, me flamur të Sierra Leone, {jo panamez, siç e dhanë të tjerët}, e cila mbasi kaloi kanalin e Korinthit më datën 11.01.2012, më 12 Janar, ora 06.00, shkarkoi karburantin në depozitat e Porto Romanos dhe qëndroi në radën e saj, në koordinatat φ =43 25 61 dhe φ=19 22 12, në pritje për të lundruar në destinacion tjetër. Fatkeqësia ndo-dhi gjatë saldimit të një mekanizmi të anijes në kushte të palejueshme, një pakujdesi fatale kjo që i kushtoi mbytjen tankerit “Edirne” për një kohë më pak se gjysmë ore. Pas shpërthimit e para anije qe mbërriti ne vendngjarje ishte mjeti detar i shërbimit portual “BRUNO-1” i cili evokoi të mbijetuarit e pare. Ngjarja nuk i shpëtoi radarëve dhe sistemit “Lokheed Martin” te PSV-20, Koder Durrës, te cilët ne orën 13.40 date 15.01.2012, njoftuan oficerin e shërbimit të FD ne QNOD, se në Veri-Perëndim të PSV-20, 5 milje ne perëndim te Porto Romanos u dëgjua një shpërthim i fuqishëm i shoqëruar me shtëllunga te mëdha tymi. Nga oficeri i FD, major Afrim Hoxha, me shërbim në QNOD menjëherë u vlerësua situata e krijuar e cila ju bë prezent zv/komandantit të Forcës Detare, QBO, Kapitanerisë, Policisë Kufitare, Doganës (antikontrabandës detare) dhe Inspektoratit te Peshkim-it. Ne Orën 13.46, zv/komandanti i Forcave Detare, kapiten i rangut të I Artur Mecollari, i dha urdhër anijes së gatshme “ArchAngel-01”, me komandant kap.rangut të III, Besnik Cami dhe vendbanim në Kepin e Palit, anijes Iliria P-131, me komandant kap.lt.Blerim Hoxha dhe vendbanim në portin e Dur-rësit për dalje në det dhe fillimin e operacionit të kërkim–shpëtimit në rajonin e aksidentit sipas koordina-tave φ=43o25’61, φ=19o22’12”. Ndërkohë që iu kërkua ndihme QBO dhe për Helikopterë të FAj në mbështetje të operacionit të Kërkim – Shpëtimit, si dhe ju dha urdhër Anijes R-117, me komandant kap.lt. Artan Nika, Alban Duka, të dalë për operacionin e kërkim-shpëtimit. Që në fillim, mbas vlerësimit të situatës u gjykua që operacioni të jetë sa më i shpejtë, me një numër

Anija “EDIRNE”, teston aftësitë operacionale të Forcave tona Detare

Institucionet detare të shtetit shqiptar bashkëpunojnë ngushtësisht në këtë operacion të suksesshëm kërkim-shpëtimi {SAR}

të konsiderueshëm mjetesh detare dhe ajrore, me qëllim zvogëlimin e sipërfaqes së kërkimit dhe rritjen së rendimentit të këtij operacioni. Në vijim të kërkimit, në kohë rekord, për 20 minuta, “ArchAngel-01”, mbërriti ne vendin e ngjarjes, është e disata herë që kjo anije vepron ne këtë mënyrë. Në zbatim të urdhrit si koordinator i sipërfaqes së SAR-it, Komandanti i A-01, vendosi kontrol-lin taktik mbi të gjitha mjetet e kër-kimit duke organizuar dhe kontrol-luar një sipërfaqe prej rreth 10 milje katrore, kryesisht ne afërsi dhe në jug-lindje të koordinatave të mbytjes së Anijes “Edirne”. Për këtë qëllim gjatë këtij operacioni u përdorën pesë anije dhe dy helikopterë, të cilat u

përfshinë direkt në dy ditët e opera-cionit. Për të organizuar operacionin me sukses ata morën dhe të dhënat meteorologjike të datës 15.01.2012, ku era ka qene VP me forcën 4-5, ndërsa Deti me forcën 3-4. Në rajon vepronte një rryme detare me drejtim Veri dhe shpejtësi 0.3-0.4 nyje. Gjithashtu vetëm 15’ mbas ngjarjes u morr drejtimi i operacionit nga grupi operacional i FD, i kryesuar nga kapiten i rangut të II Tomor Spaho, kapiten i rangut të III Lulzim Kryeziu, etj. Në orën 14.04, sistemi i identifikimit automatik (AIS) të Anijes tip tanker “EDIRNE’’ zh-duket nga ekranet e radarëve dhe sistemit të vëzhgimit në QNOD dhe me 14.25 del në rajonin e operacionit

anija R-117 e FDV, ndërsa në orën 14.34, komandanti i anijes A-01 raporton se në vendngjarje ka shumë ndotje të mjedisit detar me vajra dhe karburant të dala nga anija e mbytur, por pavarësisht kësaj vështirësie ata gjeten një kufome në vendin e aksidentit dhe e morën në bordin e anijes. Më pas ne orën 15.12, ko-mandanti i anijes R-117 identifikoi një kufome tjetër në det, të cilën e mori skafi i Policisë Kufitare në bordin e tij. Në orën 15.50, Anija Iliria P-131, doli nga porti i Durrësit dhe filloi lundrimin për në rajonin e operacionit të kërkim –shpëtimit dhe ne orën 16.05 mbi rajonin e zonës së operacionit fluturuan dy helikopterë, njeri i Ministrisë Rendit dhe tjetri

i Ministrisë të Shëndetësisë. Ne orën 16.50, për shkak të errësirës dhe forcës së detit u vështirësua vazhdimi i kërkim-shpëtimit, ndaj mbasi u çuan kufomat ne spitalin rajonal te Durrësit, me urdhër të zv/komandantit të FD ndërpritet ky operacion për te vazhduar me datën 16 Janar në orën 08:00 me dy anije R-117 dhe A-01. Gjate operacionit u gjeten dy zadra shpëtimi nga të cilat një ishte e mbyllur dhe një e hapur, të cilat u morën nga rimorkiatori i Portit. Operacioni vazhdoi dhe me datën 16 me anijet A-01, R-117 te FDV, skafet e Policisë Kufitare dhe Motovedetën e anikontrabandës nen komandën e Archangel-01.

Shefqet Kercelli

anija “EDirNE”:Flamur të Sierra Lione, tip tanker transport Gazi te lëngshëm Ekuipazhi 15 persona.

shtetësia e ekuipazhit: 3 Turq 4 Azerbajxhane6 Gjeorgjianë 2 Ukrainas

Kapiteni i anijes me shtetësi Azerbajxhanase

të dhënat mbi anijen:- Tipi i anijes “Tanker” - Viti i prodhimit :1980- Gjatësia:92m - Gjerësia:14 m- Tonazhi:4112 ton- Shpejtësia maksimum 9.7 nyje - Flamuri: Sierra Lione- IMO: 7704291.

1. Prefekturën e Qarkut te Durrësit.2. Kapitenerinë e Portit Durrës.3. Policinë Kufitare te Durrësit.4. Antikontrabandën e MF.5. Drejtorinë e Portit Durrës.6. Spitalin Rajonal Durrës.

1. Anija “ILIRIA” e FDV e nisur nga Porti i Durrësit.2. Motovedeta A-01 e Rojës Bregdetare, FDV, e nisur nga Baza e Kepit të Palit.3. Motovedeta R-117 e Rojës Bregdetare, FDV, e nisur nga Baza e Kepit të Palit4. Motovedeta BP-02 e Policisë Kufitare e nisur nga Porti i Durrësit.5. Motovedeta e Antikontrabandës V-07 e nisur nga Porti i Durrësit.6. Rimorkiatori i mjeteve detare, Sh.a, Durrës.7. Helikopterë 2( një i Ministrisë së Rendit dhe një i Ministrisë së Shëndetësisë.Meqenëse ARCHANGEL-01 mbërriti me shpejt në vendngjarje, komandanti i saj, kapiten i rangut III Besnik Çami, u emërua që në fillim të operacionit koordinator i sipërfaqes së kërkimit, duke ruajtur kontrollin dhe komunikimin me të gjitha mjetet detare dhe ajrore në kërkim.

1. Nga ana operacionale ky operacion tregoi dhe njëherë se aftësia për të reaguar në kohë dhe me efikasitet i efektivave të Flotiljes Detare Veriore të përfshira në operacion ishte në një nivel optimal dhe u realizua me dinjitet

2. Koordinimi QNOD-Anije dhe anasjelltas u realizua dhe funksionoi shumë mirë

3. Sistemi i kontrollit të hapësirës detare dhe realizimi i operacionit u konkretizua plotësisht

4. Lidhur me komandim–kontrollin kjo gjë funksionoi nor-malisht dhe pa probleme, funksionuan efektivisht të gjitha strukturat e FD, Shtabi, Flotilja Detare e Veriut, Kompania e Vëzhgimit Detar, SIHVD dhe sistemi i ndërlidhjes e komunikimit

5. Operacioni nuk ishte thjesht një emergjence civile por një operacion i mirëfillte kërkim-shpëtimi (SAR). Forcat tona Detare regjistrojnë ne kalendarin e këtij viti jubilar te 100 vjetorit te pavarësisë te parin operacion humanitar ne shpëtim te jetëve te njerëzve

Përfundime:Gjate operacionit u bashkëpunua me:

Morën pjesë në kërkim:

ushtriaE prEmtE, 20 janar 2012 77Forcat ajrore

Forcat ajrore dhe objektivat e 100 vjetorit

Helikopterët “Cougar” arritja me

e madhe e 2012Viti 2012 është një vit jubilar për

Forcat e Armatosura Shqiptare, pasi përkon me 100 vjetorin e krijimit të tyre, dhe si i tillë për

Forcën Ajrore objektivat dhe detyrat e plani-zuar për këtë vit janë të shumta. Rritja e shkallës së operacionalitetit të Forcës Ajrore për të realizuar misionin për kontrollin, vëzh-gimin dhe mbrojtjen e hapësirës ajrore dhe përballimin e situatave “renegate”, si dhe për të bërë të mundur në mënyrë graduale marrjen dhe pasqyrimin e situatës (pamjes ajrore) në Qendrën Operacionale të Forcës Ajrore. Ko-mandanti i kësaj force Gjeneral Brigade Dhori Spirollari sqaron prioritet kryesore te kësaj force për vitin 2012. Ai thotë pwr gazetën “Ushtria” se : Kjo do të arrihet duke koordin-uar punën midis strukturave përgjegjëse të Forcës Ajrore dhe strukturave të NATO-s, CAOC-5 dhe CAOC-7, në realizimin e Policimit Ajror dhe realizimin me sukses të stërvitjeve të planizuara. Si detyrë e rëndë-sishme mbetet implementimi i programit për shkëmbimin e pasqyrave ajrore me NATO-n, programi i Air Policing dhe modernizimi me pajisje të reja, duke vlerësuar bashkëpunimin e frytshëm me ANTA-n. Bazuar në detyrimet që ka Forca Ajrore për kontrollin e hapësirës ajrore janë marrë të gjitha masat për trajnimin e personelit për njohjen dhe zbatimin e stan-dardeve, procedurave dhe manualeve të teknikës dhe marrëveshjeve të ratifikuara nga vendi ynë për kontrollin e hapësirës ajrore, për ndërveprim me vendet e Aleancës. Në kuadër të krijimit dhe zgjerimit të kapaciteteve të Mbrojtjes së Integruar Ajrore të NATO-s (NATINADS) janë planëzuar programe tra-jnimi e kualifikimi të personelit sipas funksio-neve të sistemit MASE. Modernizimi i teknikës ajrore këtë vit do të shënojë arritjen më të madhe në historinë e Forcës Ajrore, pasi është hera e parë që në radhët e Forcave Ajrore Shqiptare vijnë helikopterë të prodhuar enkas për Shqipërinë, helikopteri e ri COUGAR, i cili pranverën e këtij vitit do të bëhet pjesë e Forcës Ajrore. Është fat e privilegj për brezin që punon në Forcën Ajrore që do të marrë në përdorim këtë teknike fluturuese, e cila është moderne. Modernizimi i infrastrukturës. Gjatë vitit 2012 do të punohet për ristrukturimin i aerodromit të Kuçovës, duke synuar përm-bushjen e standardeve dhe plotësimin e kush-teve për një aerodrom ushtarak HNS modern, i cili do të shërbejë për realizimin e aktivitetit të drejtim-kontroll-komandimit të njësive e reparteve të forcës, për aktivitetin operacio-nal të aviacionit, si dhe për bazimin e forcave ushtarake të huaja gjatë zhvillimit të stërvitjeve të përbashkëta. Objektiv i rëndësishëm i punës sonë është përfundimi i Master-Planeve të bazave ajrore Kuçovë dhe Farkë dhe ndjekjen e punës deri në miratimin e tyre Janë marrë masat dhe së shpejti fillojmë punën për ako-modimin e helikopterëve të rinj “COUGAR” në rajonin e Rinasit dhe të Kuçovës. Për vitin 2012 mbetet si detyrë e rëndësishme rritja e kapaciteteve operacionale të Forcës Ajrore, duke i kushtuar një rëndësi të veçantë stërvitjes ajrore, ku me prioritet do të jenë fluturimet trajnuese për grupet e kalimit të pilotëve në helikopterin BO-105 dhe AB-205, fluturimet në kushte të vështira meteorologjike, si dhe fluturimet natën. Një rëndësi e veçantë do ti kushtohet edhe grupit të pilotëve të cilët do të trajnohen për helikopterin e ri “COUGAR”. Stërvitjet që janë planëzuar për t’u zhvilluar

këtë vit do të synojnë rritjen e kapaciteteve luftarake të reparteve, për aktivitete mbështetëse të Autoriteteve Civile (emergjen-cat civile) për përballimin e fatkeqësive të ndryshme natyrore si dhe stërvitje për konso-lidimin e përdorimit të forcave sipas koncep-tit Joint. Më tej zoti Dhori Spirollari konfir-mon se: Në përputhje me planin e moderniz-imit, kemi planëzuar program të veçantë stërvitje aftësuese për ekuipazhet prioritare për përmirësimin e aftësive të pilotëve në misione stërvitore me helikopterë të vetmuar, në dyshe dhe treshe, operacionet me vendet aleate, “Joint” dhe operacionet e Kërkim - Shpëtimit (SAR), për t’i paraprirë me sukses procesit të modernizimit me helikopterëve të rinj. Në bashkëpunim me Forcat Ajrore Franceze po vazhdon me sukses përgatitja e efektivi fluturues. Për fluturimet në interes të stërvitjeve të FT e FD, BrMR, Br.Logj. PU po bashkëpunojmë me këto komanda, me qël-lim planifikimin vjetor për t’iu përgjigjur kërkesës së tyre për mbështetje me helikopterë të stërvitjeve. Vëmendja do të vijojë të përqen-drohet në përmirësimin e aftësive të pilotëve, në misione stërvitore me helikopterë në op-eracionet e kombinuara e të përbashkëta si dhe në ato humanitare e civile. Procesit të mod-ernizimit të Bazave Ajrore me helikopterë shumërolësh, i ka paraprirë hartimi dhe zhvil-limi i programit të përgatitjes së gjithanshme

të efektivit fluturues, mirëmbajtës. Veçanër-isht, vëmendje gjatë këtij viti do ti kushtohet proçesit të vlerësimit të vazhdueshëm të përvetësimit të programit SAR, pasi do ti paraprijë vlerësimit dhe realizimit të detyri-meve tona si anëtar i NATO-s. Gjatë vitit do të vazhdojmë sërish përpjekjet për kualifikimin tekniko-profesional të efektivit teknik e spe-cialist të mirëmbajtjes, me qëllim përmirësimin e mëtejshëm të infrastrukturës së mirëmbajtjes dhe rritjen e nivelit të riparimeve. Duke ndjekur me përparësi modernizimin e teknikës dhe infrastrukturës dhe kualifikimi i person-elit të Forcës, forcimi i shkallës së sigurisë dhe gatishmërisë në repartet e Forcës Ajrore janë edhe disa prej drejtimeve që ne do ti shohim me përparësi gjatë këtij viti jubilar. Unë shpreh bindjen se ashtu si deri më sot personeli i Forcës Ajrore do të përmbushë me rigorozitet e përkushtim detyrat e vëna, me qëllim rritjen dhe konsolidimin e gatishmërisë operacionale për realizimin e misionit të Forcës Ajrore, modernizimin e saj, si dhe integrimin në strukturat homologe të NATO-s. Viti që sapo kemi mbyllur ka qenë një vit i suksesshëm për Forcën Ajrore, arritjet dhe realizimet kanë qenë të shumta por unë do të veçoja si më të rëndësishme disa prej tyre: Realizimin e misionit të Forcës Ajrore, kon-trolli dhe mbrojtja e hapësirës ajrore me resurset tona dhe të NATO-s nëpërmjet

Policimit Ajror, koordinimit shumë të mirë me ANTA-n si dhe duke përdorur me efiçencë mjetet tona të zbulimit, Qendrën Operacio-nale të Forcës Ajrore dhe koordinatorët e Policimit Ajror në SHPFA/QBO. Zhvillimi i koncepteve operacionale ka ndikuar në rritjen e aftësive drejtuese të personelit, aftësisë fluturuese të pilotëve, të cilët duke iu për-shtatur edhe STANAG-ve të përcaktuara kanë rritur ndjeshëm nivelin e tyre profesional dhe numrin e fluturimeve. Gjatë këtij viti me prioritet është parë realizimi i planit të flutu-rimit të pilotëve, ku u arrit që 12 pilotë të kalojnë pragun e 180 orëve të fluturimit, 14 pilotë dolën vetëm në helikopterët AB-205 dhe BO-105, si dhe u përgatitën 4 instruktorë. Personeli i Qendrës së Kontroll Raportimit të situatës ajrore ka menaxhuar me profesional-izëm trafikun ajror në përgjithësi dhe veça-nërisht përballimin e situatave emergjente apo edhe gjatë fluturimeve stërvitore të bëra gjatë vitit. Në qendër të vëmendjes nga ky personel ka qenë mbajtja në gatishmëri e sistemeve të komunikimit për realizimin e detyrave të komandim - drejtimit dhe komunikimi për Policimin Ajror me strukturat e NATO-s. Për kontrollin e hapësirës ajrore shqiptare është koordinuar puna midis strukturave përgjegjëse të Forcës Ajrore dhe strukturave të NATO-s, CAOC-5 dhe CAOC-7 në realizimin e Policimit Ajror, si dhe janë realizuar me sukses stërvitjet e planëzuara “Tango Scream-ble”. Përgatitja e personelit fluturues, arritja e standardeve të larta fluturuese. Një vë-mendje e veçantë gjatë këtij viti iu kushtua përgatitjes së pilotëve të rinj të kalimit në helikopterët BO-105 dhe AB-205, si dhe rritjes së shkallës së gatishmërisë teknike në bash-këpunim me specialistët e firmave të huaja për mirëmbajtjen dhe shfrytëzimin e teknikës ajrore. Fushat kryesore të bashkëpunimit me vendet e tjera të NATO-s ishin; ndjekja e kontratës së blerjes së helikopterëve te rinj COUGAR, modernizimi i sistemit të vëzh-gimit ajror, ngritja dhe funksionimi i qendrës së komandim kontrollit QKR (CRC), përmirësimi i infrastrukturës në Bazën Ajrore Farkë, modernizimi i Bazës Ajrore Kuçovë për HNS, si dhe krijimi i infrastrukturës për realizimin e Policimit Ajror. Theksoj se gjatë stërvitjeve të përbashkëta, të cilat kanë qenë të shumta në numër, në çdo njërën prej tyre nga Forca Ajrore është treguar profesional-izëm, përkushtim dhe koordinimin e vepri-meve në realizimin e detyrave me forcat e tjera pjesëmarrëse. Ndër to do përmend: stërvitjet me Forcën Tokësore, Forcën Detare, stër-vitja me Batalionin Special, Batalionin Ko-mando, Policinë Ushtarake, stërvitja komando shtabi “Reagimi i Përbashkët 2011”, stërvitja me ribazim e teknikës ajrore në rajonin e Kukësit “Drini-2011” dhe stërvitje të tjera individuale. Stërvitja ajrore u vlerësua si parësore për rritjen e aftësive operacionale të përcaktuara dhe në forcimin e gatishmërisë operacionale dhe stërvitjes. Përvoja e fituar nga emergjencat e janarit, si dhe pjesëmarrja në operacionet humanitare, stërvitjet e për-bashkëta të zhvilluara gjatë vitit të kaluar, realizimi i programit fluturues për pilotët, kryerja e detyrave speciale, janë tregues kup-timplotë të përkushtimit dhe rritjes së aftësive profesionale të efektivave fluturues. Efektivi inxhiniero-teknik në mënyrë të vazhdueshme ka siguruar një nivel të lartë të gatishmërisë teknike të mjeteve fluturuese duke realizuar një punë normale e pa premisa për ngjarje të jashtëzakonshme.

bejdo Malo


Xhenio mbu shi 91 vjethistorik

Me aktivizimin e kom-panisë së parë xhe-niere, në përbërje të Divizionit të parë të

Ushtrisë Kombëtare Shqiptare, pikërisht më 20 janar 1921, nisi aktiviteti xhenier në mënyrë të orga-nizuar. Nisur nga nevojat që dik-tonte koha, pas një viti u krijuan edhe nënreparte të tjerë xhenierë, si kom-pania e ndërtimit të urave, kompania e transportit dhe ajo e korrespon-dencës, duke u bërë kështu 4 kom-pani xheniere. Kushtëzuar nga nevojat e kohës, xhenio e viteve ̀ 20 vlerësohej veçanërisht për dy detyra kryesore: kompaktësimin e struk-turave të reja në përbërje të Ushtrisë Kombëtare dhe punimet ndërtuese për vendosjen e ushtrisë në kazerma. Më datën 24/ 6/ 1928 për herë të parë u krijua Komanda e Trupave Xhe-niere. Me këtë organizim, duke përjashtuar 1 kxh që varej nga ko-manda e Divizionit aktiv, formacio-net e tjera vareshin nga kjo komandë. Në vitin 1929 numëroheshin gjithsej 10 nënreparte xhenierë. Dokumentet tregojnë se struktura e armës së xhenios ka ardhur duke u rritur e përmirësuar vazhdimisht, deri në krijimin e Drejtorisë së Xhenios në vitin 1929. Struktura e reparteve xheniere përfshinte kompanitë e zjar-rmëtarëve e minatorëve, të urave, të ndërlidhjes e transportit deri te zjar-rfikësit (pompierët). Efektivi i çdo kompanie shkonte 105 deri në 120 vetë. Gjatë Luftës Antifashiste Na-cional Çlirimtare, njësitë partizane përdorën shumë elementë të sigu-rimit xhenier e të luftës me mina, edhe pse strukturat xheniere të par-aluftës ishin shpërberë. Më 10 prill të vitit 1944, Shtabi i Përgjithshëm i UNÇl urdhëroi ngritjen e skuadrave të para minatore, të cilat i dhanë një impuls të madh veprimeve xheniere gjatë luftës, duke hedhur kështu bazat e para të ngritjes së njësive xheniere pas çlirimit të vendit. Më 10.4.1945, u organizua repart i parë xhenier, batalioni minator, i përbërë nga dy kompani, i cili u vendos menjëherë në plazhin e Durrësit, për të kryer çminimin e bregdetit të minuar nga pushtuesit nazifashistë, të cilët në ikje lanë me mijëra mina KT e KK. Në këtë aksion shumë të rëndësishëm për sigurinë e vendit dhe zhvillimin e ekonomisë, ra heroikisht dëshmori i parë xhenier,

kapiteni Panajot Haxhimihali. Në korrik të vitit 1945 u krijuan nën-repartet xheniere në divizione dhe e para njësi xheniere, e cila u vendos në Elbasan. Në vitet e mëvonshme, në përputhje edhe me nevojat e FA, repartet e njësitë xheniere u rritën e u modernizuan, duke krijuar njësi të reja si Brigada e Urave në Kavajë, Brigada e Xhenios në Tiranë, si dhe tre Regjimente Xhenierë, që mer-reshin kryesisht me ndërtimin e ob-jekteve mbrojtës me përmasa të mëdha, si baza detare Porto Palermo e Shëngjin, baza ajrore Gjadër, ob-jektet në Poliçan, Mjekës, Gramsh, etj. Ne vitin 1983, në kuadër të riorganizimit të ushtrisë dhe shtimit të strukturave të saj, u krijua Diviz-ioni i Xhenios, struktura më e madhe xheniere e të gjitha kohërave. Dxh përfshinte në strukturën e tij 3 brigada xheniere, 3 regjimente xhe-nierë dhe 9 batalione fortifikimi. Në kushtet e ndryshimeve të mëdha demokratike në vend dhe në rajon, në vitin 1993, struktura gjigande e divizionit xhenier u suprimua dhe në vend të tij u krijua Brigada Xheniero-Ndërtuese. Aktualisht, në vazhdim të reformimit dhe ristrukturimit të FA, trupat xheniere përfaqësohen me një batalion xhenier, në përbërje të Brigadës së Mbështetjes rajonale.

Kontributi ndërtues dhe humanitar i trupave xheniere Kontributi hu-manitar i trupave xheniere është i hershëm. Ai filloi pas çlirimit të vendit me çminimin e bregdetit të minuar nga pushtuesit nazistë, nga Currilat deri te Karpeni i Kavajës, me një gjatësi rreth 20 kilometra, në Portin e Shëngjinit, në Portin e Vlorës, në Gjirin e Semanit, të Sa-

randës, dhe në shumë qafa malesh e lugina. Pushtuesit tashmë të larguar nga vendi ynë nuk kishin lënë asnjë dokument mbi minimin e bregdetit. Jeta ishte paralizuar plotësisht dhe vdekja sillej rrotull kudo ku shkelte këmba e njerëzve të pafajshëm, që donin të ndërtonin jetën e tyre pas një lufte shkatërrimtare. Ishin shkatërruar rrugë e ura, banesa e

godina ishin të rrafshuara. Në këto kushte të vështira xhenierët iu përveshën punës. Krahas pastrimit të territorit nga minat, pas çlirimit të vendit, repartet xheniere ishin të pranishme në rindërtimin e urës së Kuçit, mbi lumin Osum, të urës së Semanit, të urës së Vjosës, urës së Matit, të Dragotit dhe Leklit në Te-pelenë, e shumë ura të tjera. U ndërtuan me dhjetëra ura mekanike Bejli të ardhura ndihmë nga UN-RRA, si shpërblim për luftën e bërë ndaj nazifashistëve, dhe si vend shumë i dëmtuar në Luftën e Dytë botërore. Dhe vazhduan xhenierët punën pa pushuar në ndërtimin e rrugës Kukës-Peshkopi, Gramsh-Lozhan, Çorovodë-Frashër, në rrugën e Malësisë së Madhe, etj. Xhenierët kanë qenë të pranishëm në tharjen e kënetave, në ndërtimin e kanaleve të mëdhenj bonifikues, në ndërtimin e pritave dhe argjinaturave, të hidrovorëve dhe ujësjellësve, kudo ku kishte nevojë vendi. Trupat xhe-niere nuk pushuan kurrë së vepruari, kurdoherë në ndihmë të popullit për kapërcimin e fatkeqësive natyrore. Eliminimi i pasojave të shkaktuara nga natyra e aksidentet industrialë ka qenë objekt i punës edhe i xheni-erëve. Nuk mund të lemë pa përmen-dur kontributin e dhënë nga xhenierët

20 janar 1921, kompania e parë xheniere e Ushtrisë Shqiptare

ushtriaE prEmtE, 20 janar 2012 9

Krahas pastrimit të territorit nga minat, pas çlirimit të vendit, repartet xheniere ishin të pranishme në rindërtimin e urës së Kuçit,

mbi lumin Osum, të urës së Semanit, të urës së Vjosës, urës së Matit, të Dragotit dhe Leklit në

Tepelenë, e shumë ura të tjera

Ndihmesë të madhe batalioni xhenier ka dhënë në mbështetje të Brigadës Logjistike, në aksionin e rëndësishëm të FA, për asgjësimin e municioneve të tepërta, duke përmirësuar rrugët që të çojnë në poligonet e asgjësimit dhe në brendësi të tyre në Trajlar Përmet, në poligonin Bizë, në Qaf Bari, Elbasan, etj

Xhenio mbu shi 91 vjethistorik

për fikjen e pusit të naftës e të gazit në Marinëz, për eliminimin e paso-jave të krijuara nga tërmetet e fuq-ishëm të rënë në Dibër, Tepelenë, Sarandë, e veçanërisht në Shkodër e Lezhë, ku dëmet ishin katastrofike. Pas viteve ̀ 90, në kushtet e ndryshi-meve të mëdha demokratike në vend dhe në rajon, xhenierëve iu besua përmirësimi i rrugëve kryesore të vendit me një volum të madh punimesh si, zgjerimi i rrugës kom-bëtare Llogara – Palase në vitin 2000 (rreth 12 km), zgjerimi i rrugës kombëtare Bogove – Çorovode në vitin 2001 (19.5 km), ndërtimi i rrugës kombëtare Qafe Mejdan – Qafe Morine në vitin 2002 (rreth 7.7 km), ndërtimi i segmentit rrugor Milot-Rrëshen, pjesë e Aksit Dur-rës- Kukës- Morine në vitin 2003-2005 (10.5 km), zgjerimi dhe asfal-timi i segmentit rrugor Kthesa e Dajtit-Qafe Molle në vitin 2005 (5.5 km), në interes të projektit të shkatër-rimit të lëndëve kimike, etj. Krahas strukturave të tjera të BrM, pjesë-marrja në përballimin e emergjen-cave civile ka qenë një tjetër medalje e shkëlqyer e trupave xheniere, në çbllokimin e rrugëve nga dëbora, eliminimin e pasojave nga përmbyt-jet, veçanërisht në rajonet Shkodër e Lezhë, ndërtimi e përmirësimi i

shumë rrugëve në zonat rurale të vendit, etj. Forcat dhe mjetet e bata-lionit xhenier kanë kryer operacione të shumëllojshme në ndihmë të popullsisë civile si, evakuim të popullsisë me varka e mjete, paketim dhe shpërndarje të ndihmave ushqi-more dhe materiale të tjera, elimin-imin e pasojave të krijuara në in-frastrukturën rrugore dhe në për-

forcimin dhe ndërtimin e argji-naturave. Në këto operacione, në kushte të vështira të motit dhe ter-renit, xhenierët kanë shpalosur edhe njëherë ndjenjën e lartë të sakrificës, profesionalizmin dhe disiplinën sh-embullore. Në këto operacione nuk kanë munguar të kontribuojnë edhe gratë xheniere. Një ndihmesë të madhe trupat xheniere në këtë peri-

udhë kanë dhënë në përmirësimin e infrastrukturës së njësive e reparteve të FA, falë edhe mbështetjes së gji-thanshme të dhënë nga komandanti dhe shtabi i BrMR. Vetëm gjate vitit 2011 batalioni xhenier ka punuar në njësi e reparte të FA si në Kombina-tin Mekanik Poliçan Skrapar për përmirësimin infrastrukturës së de-montimit të municioneve), në ko-mandën dhe shtabin e BrMR për përmirësimin infrastrukturës, në objektin e Ish RI-së për rikonstruk-sionin e godinës për banesë për familjet e ushtarakëve, në SH.P.U. Jalë, Vlorë e Durrës, për përmirësimin e infrastrukturës dhe krijimin e am-bienteve shlodhës dhe argëtues për pushuesit, në ambientet e KMR Ko-rçë, për zgjerimin e rrugës që shkon në në Qendrën e Riparimeve, në KDS, etj. Një ndihmesë të madhe batalioni xhenier ka dhënë në mbështetje të Brigadës Logjistike, në aksionin e rëndësishëm të FA, për asgjësimin e municioneve të tepërta, duke përmirësuar rrugët që të çojnë në poligonet e asgjësimit dhe në brendësi të tyre në Trajlar Përmet, në poligonin Bizë, në Qaf Bari, El-basan, etj. Gjatë vitit 2011, me forca e mjete të konsiderueshme Batalioni xhenier ka punuar në 7 komuna e bashki, në të katër anët e vendit si,

në komunat Qendër Tepelenë, në Margegaj Tropojë, në Farkë Tiranë, në Lazarat Gjirokastër, në Gurrë e Madhe, Mat, në Kuç, Vlorë, në Luzni, etj. Në këto punime, xheni-erët kanë përmirësuar rrugët ekzis-tuese ose kanë hapur rrugë të reja, duke ndikuar në përmirësimin e jetës së komunitetit. Një kontribut të rëndësishëm batalioni xhenier ka dhënë në ndërtimin e urave Bejli, të dhuruara nga ushtria italiane dhe ajo greke. Në harkun e një dhjetëvjeçari, kompania e urave ka ndërtuar rreth 62 ura mekanike tip “Bejli”, në të katër anët e vendit, me një gjatësi të përgjithshme mbi 2 km. Për tu thek-suar janë urat e ndërtuara gjatë vitit 2011 në komunë Hotolisht Librazhd, 54 metra të gjatë dhe Vig Mnel, Shkodër, 33 metra të gjatë. Me të vërtetë urat e ndërtuara nga ky nën-repart kanë qënë shumë të çmuara për komunitetin, sepse kanë shkurtu-ar rrugët e komunikimit, kanë ndi-hmuar fëmijët të shkojnë në shkollë pa u rrezikuar nga ujërat e rrëmbye-shëm të lumenjve dhe përrenjve, kanë ndihmuar zhvillimin e ekono-misë, etj. Ndryshe këto ura janë quajtur edhe “ura komunikimi”, midis ushtrisë dhe popullit, sepse ato e kanë prezantuar denjësisht nga afër natyrën humanitare dhe profesioniste të FA, i kanë bërë ato më të dashura dhe më të pranueshme në komunitet. Urat e ndërtuara në Sheshin Nënë Tereza” në interes të aktivitetit sportiv Relly Albania dhe pranë Muzeut kombëtar, në interes të Pa-nairit Ndërkombëtar të Armëve të organizuar nga FA, kanë qenë një demonstrim i vërtetë i profesional-izmit të xhenierëve, i përkushtimit dhe i disiplinës shembullore të tyre. Jo rastësisht ata kanë marrë vlerësimin dhe përgëzimet e komandantit të BrMR, gjeneralbrigade Abaz Lleshi, sepse ai e ka ndjekur nga afër dhe ka parë sakrificat dhe përkushtimin e xhenierëve. Në këto ditë të ftohta dimri, krahas masave të marra për përballimin e detyrave të ngarkuara dhe ndonjë emergjence të mund-shme, komandanti i batalionit kolo-nel Riza Shiqerukaj nuk harroi të mbledhë shtabin dhe të marrë men-dime për ta festuar ditëlindjen e xhenios, thjeshtë por në mënyrë dinjitoze, ashtu siç e meriton.

Përparim VeliuMajor Erjon Lleshi

ushtriaE prEmtE, 20 janar 201210 lista

Lista e ushtarakëve që ju është llogaritur suplementi dhe ju është dërguar në DRSSH

Pensionet e ushtarakëve, ja 360 përfituesit e rinjGazeta Ushtria po boton listën, që i përket përgatitjes së dokumenteve për pensione suplementare të ushtarakëve. Ja 360 përfituesit e rinj

Nr Emer Atesi Mbiemer1 Maksut Qazim Kullolli2 Qamil Ali Hoxhaj3 Ahmet Demir Demcollari4 Bilbil Bajram Beqiraj5 Kristostan Thoma Llaka6 Shyqyri Abdulla Lahja7 Spiro Kole Dedja8 Xhevair Abedin Shegaj9 Spiro Rrap Hysaj10 Tomson Qazim Lani11 Simon Cobo Shakaj12 Mano(Manal) Petro Varfi13 Osman Sulejman Shehu14 Nuredin Riza Bizhga15 Theodhori Fane Agari16 Xhezo Reshit Koshena17 Sokrat Spiro Gjerasi18 Selim Lamce Cacaj19 Vangjel Anastas Zhonga20 Zimet Daut Azizaj21 Shaban Rexhep Boka22 Muhamet Muco Mucaj23 Lirim Arshi Kananaj24 Dhimiter Mihallaq Shuke25 Fatmir Reshat Pajo26 Hysen Qazim Balla27 Laver Sulejman Hoxha28 Emin Arif Bala29 Tartar Hamit Celaj30 Aliko Rakip Alikaj31 Halit Veli Troplini32 Mark Prec Kola33 Reshit Qazim Seferi34 Fatmir Ferit Kokona35 Llaqi Vasil Goga36 Pandi Thoma Zguro37 Mane Hiso Hoxhaj38 Kujtim Novruz Ago39 Katjusha Shaban Kodhaj40 Nurce Sejdin Caushaj41 Xhelal Hajdar Agua42 Pellumb Demir Lamce43 Harallamb Kristaq Madhi44 Pajtim Zaim Demaj45 Imer Sadik Toska46 Dhimitraq Gaqe Shyti47 Florinda Qazim Shahini48 Ferdinant Jovan Misha49 Viktor Dhimitraq Papa50 Premto Petro Dhame51 Lipi Koco Gjino52 Gezim Shuaip Shkreli53 Selime Ismail Miraka(Kuraka54 Bashkim Xhaferr Saraci55 Angjelina Themi Gjata56 Ahmet Sami Gjini57 Ligor Koci Tytyni58 Tasi Stefan Kolezi59 Tomorr Xhaferr Guni60 Myrtezan Shaqo Arapaj61 Muhamet Hajdar Vrekaj62 Hilmi Arshi Hoxhaj63 Enver Lulo Seraj64 Agron Feti Hazizi65 Shpetim Reuf Metohu66 Bektash Mahmut Shametaj67 Zihni Xhemal Sinani68 Piro Dhori Rrapo69 Sotir Dhami Kostari70 Metan(Xhetan) Xhelil Ismailaj71 Piro Simo Xhelaj

72 Yzeir Hysen Coba73 Besnik Daver Hashorva74 Lutfi Kaso Hysenji75 Naim Hate Agolli76 Nexhmedin Nuri Kanani77 Sinan Mustafa Beshiri78 Bashkim Adil Bregu79 Nevruz Nebi Sako80 Et'Hem Tefik Aliaj81 Habil Hezar Zerani82 Haki Bexhet Luarasi83 Leni(Eleni) Llazar Ceci84 Petrit Lilo Nuraj85 Sami Imer Sokoli86 Sure Shaban Gerdeci87 Gjon Ndue Caka88 Bajram Zarif Balla89 Dhimiter Gaqo Trola90 Andrea Thanas Haxhinasto91 Margarit Thanas Zhupa92 Hysen Brahim Xhelilaj93 Esat Abdulla Duraku94 Shefqet Hilmi Sajamit95 Pano Spiro Coni96 Vasil Tiko Gjino97 Stefan Theodor Sallaku98 Dioklencian Zak Andoni99 Gogo Andrea Xhani100 Adem Sadik Zyberi101 Perikli Theodhor Jace102 Tomorr Mehmet Muho103 Daut Emin Zeneli104 Muhamet Sheremet Qori105 Emin Hetem Domi106 Remzi Hasan Gjata107 Mahmut Haxhi Hoxha108 Shkurt Ramazan Allbani109 Shemshi Hamdi Mataj110 Preng Nikoll Kolaj111 Selim Muhedin Bakiri112 Ramiz Hamdi Ficori113 Perlat Elmaz Kondi114 Aferdita Bejo Hida115 Gafur Shefit Olldashi116 Agim Ferik Hila117 Vasil Dhimiter Kushi118 Gani Dule Progonati119 Bashkim Hamza Leka120 Lefter Ali Sulaj121 Safet Iljaz Qarri122 Shqefen Gjin Doci123 Namik Brahim Shehaj124 Hamdi Safet Kadi125 Pjeter Luk Mikeli126 Saliko Qani Hoxhaj127 Bodun Nasip Shahini128 Caush Rexhep Hysaj129 Faik Qamil Sinani130 Sadik Dule Muraj131 Pjeter Zef Gjinaj132 Dilaver Elmaz Bajramaj133 Fadil Mirte Qyrdedi134 Vladimir Neshat Carcani135 Pal Zenun Kolbucaj136 Kastriot Hiqmet Zotaj137 Myfit Hamza Qordukaj138 Musa Tahir Xifaj139 Luftim Hysen Xhani140 Pashko Balto Shllaku141 Azem Hysni Troka142 Luan Tefik Nepravishta143 Ramazan Osman Leka

144 Viktor Petro Totoni145 Delo Brahim Isufi146 Celo Ramadan Boraj147 Memisha Veip Jonuzi148 Servet Bajram Zhapa149 Teli Xhelal Baku150 Beqir Hajrulla Xeka151 Jakup Rakip Metaj152 Agim Asaf Mersini153 Gezim Njazi Kafeja154 Halil Maliq Hysa155 Gani Rakip Gjokola156 Muhamet Kamber Elezi157 Luan Besim Sinaj158 Arshi Sali Limaj159 Qemal Bajram Llakaj160 Cano Faslli Mehmetaj161 Gjoke Dede Rushaj162 Hysen Ethem Levanaj163 Petraq Dhimitraq Naci164 Elmaz Ali Spaho165 Bashkim Taip Pashollari166 Edison Hetem Yzeiraj167 Zana Qani Gjergo(Dume)168 Kol Bib Nikollaj169 Kristaq Miti Qirici170 Tonin Nikoll Dodani171 Pellumb Rakip Resuli172 Sotiraq Spase Mato173 Robert Islam Mulellari174 Jorgji Petro Papandile175 Rushit Abdulla Tocilla176 Haki Adem Masha177 Gjergj Mark Mucaj178 Fadil Xhemal Xhepa179 Sylejman Din Ymeraj180 Sulejman Ali Mena181 Todi Gori Mile182 Rahman Baxhul Spahaj183 Latif Shaban Topciu184 Islam Jashar Dauti185 Guri Xhaferr Pashaj186 Ismet Musim Haska187 Eqrem Qani Bektashi188 Xhafer Shahin Sina189 Gjon Pjeter Lekgegaj190 Xhemal Hysen Haranlli191 Sabri Hamza Stafa192 Arif Haxhi Topalli193 Izet Skender Haxhiraj194 Sotir Zoi Cobo195 Petrit Ibrahim Shima196 Faslli Nazif Kovaci197 Gjon Pjeter Pali198 Muharrem Islam Kucani199 Agim Abdulla Grimici200 Kujtim Jonuz Molla201 Tatjana Aleks Kromidha202 Veli Daut Haxhi203 Stefan Foro Grillo204 Rako Koli Mihali205 Nexhip Hysen Shena206 Rako Vani Milishti207 Gjin Dede Qehaja208 Dhimitraq Jani Lumi209 Bib Dod Lleshi210 Dhori Nasip Zhezha211 Fatbardha Myfterem Gogjana212 Fatime Fehta Zenuni213 Gjergji Mitri Prifti214 Sejdi Ahmet Piskaj215 Sarac Nesim Bedaj

216 Petrit Pali Muca217 Ismail Kamber Qeli218 Farudin Selami Bardhaj219 Apostol Simo Simo220 Bejkush Shefqet Fejzaj221 Skender Novrus Allushaj222 Musa Myrteza Xhanaj223 Vasil Kovi Jakovi224 Ethem Fido Ibrahimi225 Miltiadh Stefan Xhillari226 Agim Xhaferr Manaj227 Cerciz Sinan Lelaj228 Safet Behai Toto229 Sadik Mustafa Demiraj230 Xhemali Ismail Cakani231 Sali Sinan Sinanaj232 Ismet Hamdi Sina233 Nesret Jakup Allkoci234 Bashkim Beqir Ferra235 Vllasi(Vlash) Sotir Arapi236 Mustafa Riza Shurdhi237 Sulejman Hysen Kapolli(Kapllani238 Napolon Panajot Gjiknuri239 Bujar Maliq Molloholli240 Sahit Ali Musaj241 Hajdar Isuf Qyra242 Filip Qiro Meksi243 Kostandin Vangjel Dhimo244 Luftar Bazo Memushaj245 Mark Ndue Pulaj246 Zalo Ismail Bajraktari247 Xhenet Alisha Mucaj248 Sako Haxhi Hoxhaj249 Mujedin Laze Brokaj250 Eqerem Gjysho Xhafa251 Nikolla Rakip Shkurtaj252 Hajdar Mazllem Dyrmishi253 Agron Tofik Muhametaj254 Valter Abas Bazaj255 Engjell Halil Abazaj256 Nuri Mehmet Metaj257 Laze Trifon Mihali258 Baftjar Sinan Kacaj259 Namik Bajram Xefraj260 Cuman Hader Barjamaj261 Sefer Barjam Malaj262 Grigor Petro Thanasko263 Shako Delo Haxhiaj264 Selam(Ilia) Feim Begaj(Pando265 Hazbi Myrteza Tare266 Dalip Demir Dalipaj267 Asqeri Jonus Llanaj268 Halil Hyso Bregasi269 Maliq Nasip Alikaj270 Myrtezan Zoto Mara271 Solli Laze(Llazar Gjermeni272 Drita Rexhep Merja273 Ibrahim Ali Lutaj274 Arjan Fejzo Daupaj275 Memo Imer Rukaj276 Haxhiali Muharem Kamberi277 Muco Ramadan Bocaj278 Dalip Fejzo Pashaj279 Lifto Sulo Memushaj280 Mehmet Veli Allushaj281 Ymer Elmaz Dervishi282 Lefter(Ismail) Sheme Leskaj283 Jonuz Selman Mediu284 Kiu Tuni Mishtaku285 Ksenofon Thoma Llaguri286 Hajri Bino Kasa287 Nebi Shefit Cela

288 Pandeli Theodhori Xholla289 Zeman Lilo Lalaj290 Petrit Emin Kocaj291 Petraq Trifon Truja292 Ibrahim Laver Gargaj293 Petro Ilia Naco294 Sefi Zalo Beqo295 Spiro Paskal Kokuri296 Baxhul Mersin Bajramaj297 Hilmi Zoto Aliaj298 Lico Dino Licaj299 Mitat Shahin Bellaj300 Pavllo Vangjel Xhaxho301 Baftjar Muharem Mullaj302 Cune Ali Gjoveshaj303 Dino Alil Llanaj304 Idajet Sheme Hajdinaj305 Petraq Mihallaq Shahini306 Pilo Kost Lesko307 Ramadan Azbi Ramadani308 Faslli Hito Kociaj309 Perparim Hajdar Zylo310 Sali Shaban Shembitraku311 Stefan Pavllo Miho312 Gole Haki Merko313 Nuredin Ramadan Hoxha314 Allaman Mehmet Hoxha315 Xhevair Brahim Zela316 Pano Qendro Xhavaro317 Qerim Shaqir Lipo318 Miti Moni Ngresi319 Muhamet Ferat Muhametaj320 Resmi Xhemal Hysenbelliu321 Resul Tahir Sulo322 Perparim Sali Imeraj323 Kalem Tosun Mane324 Elmas Teki Dulo325 Mazllem Iljaz Ylli326 Argjir Mantho Nake327 Hiqmet Nexhip Balliu328 Kujtim Harulla Kamani329 Vangjel Qerim Bitraj330 Zenel Hysen Gega331 Petrit Arshim Aliaj332 Qani Hamit Spahiu333 Kadri Asllan Sevdari334 Safet Fejzi Mero335 Shyqyri Sheme Bracaj336 Llukan Thimjo Dafa337 Hariz Ramazan Kurtri338 Guman Sefer Sejdiaj339 Balil Tofik Haxhiaj340 Qemal Tajar Jaupi341 Neshat Bektash Hoxha342 Bashkim Janaq Karapataqi(Karapici)343 Shefqet Kadri Vangjeli344 Kostaq Aleko Karoli345 Skender Mine Seraj346 Tajar Batjar Kambo347 Hamdi Hysen Cota348 Violeta Qamil Ciko349 Mersin Shyqyri Barameu350 Cane Jashar Nanaj351 Vasil Ndini Vila352 Xhemal Xhemil Abazi353 Feim Besim Xhebraj354 Dhimitri Andon Gegeni355 Luftim Bajram Musa356 Avni Vait (Sait) Diko357 Ahmet Asllan Laci358 Shahin Taulla Kallajxhiu359 Myzafer Kamce Thana360 Emin Refat Nanaj

ushtriaE prEmtE, 20 janar 2012 11rajon

Diplomati amerikan Filip Riker ka zhvilluar të hënën një takim pune me kryeministrin e Ko-

sovës Hashim Thaçi. Takimi është zhvilluar në dyer të mbyllura dhe është realizuar në kuadër të një vizite dyditëshe i Riker në Kosovë. Në një komunikate me shkrim nga zyra e kryeministrit të Kosovës Hashim Thaçi thuhet se ai e kishte njoftuar diplomatin amerikan Riker për zhvillimet kryesore në Kosovë, duke vënë theksin për dialogun e bisedimeve teknike me Serbinë në Bruksel, pastaj për implementimin e marrëveshjeve të arritura dhe për përmbushjen e parakushteve për hapjen e perspektivës euroatlantike. “Në takim po ashtu u bisedua për thellimin bashkëpunimit rajonal të Kosovës, për vazhdimin e reformave dhe zhvillimin ekonomik”, thuhet në komunikatë. Ndërkaq diplomati amerikan, sipas kësaj komunikate ritheksoi “mbështetjen e qever-isë amerikane për zhvillimin dhe afirmimin e mëtejmë të shtetit të Ko-sovës”. Riker po ashtu ka zhvilluar një takim të ndarë edhe me koordi-natoren e Kosovës në bisedimet me Serbinë, Edita Tahiri. Edhe ky takim është zhvilluar pa praninë e mediave. Vizita e zotit Riker në Kosovë pason protestën e Lëvizjes Vetëvendosje të

Zv/ndihmës sekretari amerikan rithekson mbështetjen e SHBA për Kosovën

Diplomati amerikan Filip Riker ka zhvilluar të hënën një takim pune me kryeministrin e Kosovës Hashim Thaçi

Zëvendësndihmëssekre-tari amerikan i Shtetit, Filip Riker, ka qëndruar të mërkurën në Shkup,

ku pas takimit me kryeministrin e Maqedonisë, Nikolla Gruevski, u ka dhënë maqedonasve porosi të qartë: “Të zgjidhet çështja e emrit dhe më pas vjen NATO-ja”. I pyetur nga gazetarët nëse Maqedonia është ose jo në agjendën e samitit të radhës së NATO-s, Riker ka deklaruar se kjo varet nga aktivitetet e autoriteteve të Maqedonisë, nëse do të shënojnë progres në zgjidhjen e kontestit me Greqinë. Maqedonia është në agjendën e NATO-s tanimë kohë të gjatë. Siç e dini, në Bukuresht, është thënë qartë se Maqedonia do të marrë ftesë për t’u anëtarësuar në Aleancë, posa dy vendet fqinje (Maqedonia dhe Greqia) të arrijnë ujdi për të tejkaluar dallimet rreth kontestit për çështjen e emrit”, ka deklaruar Riker. Zyrtari i lartë amerikan vlerëson se

Gjeneralmajor Kadri Kastrati, ko-mandant i Forcës së Sigurisë të

Kosovës (FSK), me ftesë të koman-dantit të Gardës së Ajovës, SHBA-së, gjeneralmajorit Timothy Orr, udhëtoi sot, për një vizitë zyrtare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Vizita reali-zohet në kuadër të thellimit të bash-këpunimit në mes FSK dhe Gardës Kombëtare të Ajovës, e cila ka filluar që me nënshkrimin e memorandumit për bashkëpunim në mars të viti 2011. Gjatë qëndrimit në Ajova, komandanti i FSK së bashku me komandantin e Gardës Kombëtare të Ajovës do të kenë disa aktivitete dhe paraqitje të përbashkëta.

shtunën më 14 janar, në përpjekje për të bllokuar pikat kufitare me Serbinë, në frymë të, siç thuhej, mocionit të miratuar nga Kuvendi i Kosovës për reciprocitet të plotë me Serbinë në rrafshin ekonomik dhe politik. Protesta përfundoi me më shumë se 140 arrestime dhe dhjetëra lëndime nga radhët e Policisë së Kosovës dhe protestuesve. Ndryshe, kjo është hera e dytë që zoti Riker viziton Ko-sovën në cilësinë e zëvendësndihmës

sekretarit amerikan të shtetit. Hera e parë ishte më 17 gusht të vitit të kaluar, pas operacionit të Qeverisë së Kosovës në veri të vendit, për të funksionalizuar pikat kufitare me Serbinë. Atë botë, zoti Riker u pati dhënë mbështetje autoriteteve qeveri-tare të Kosovës të vendosin sundimin e rendit dhe ligjit në veri, ndërkaq kishte përsëritur se kufijtë e Kosovës janë të paprekshëm dhe se nuk mund të ketë ndarje.

Riker në Maqedoni: Zgjidhni kontestin e emrit, më pas vjen NATO-ja

vendimi i Gjykatës Ndërkombëtare në Hagë është mundësi e mirë që të intensifikohen përpjekjet që të gjendet një zgjidhje e pranueshme për të dyja palët, Maqedoninë dhe Greqinë. Riker, gjithashtu, ka për-shëndetur takimet e ndërmjetësuesit Metju Nimic me përfaqësuesit e dy vendeve në Nju Jork. Ai ka sqaruar se Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë funksionon sipas rregullave

të veta dhe, nga ana tjetër, Aleanca funksionon në bazë të parimit të arritjes së konsensusit për çka dhe obligohen anëtarët menjëherë pas anëtarësimit në NATO, ka deklaruar zëvendësndihmëssekretari amerikan i Shtetit, Filip Riker. “Do ta përsëris edhe një herë, konsensusi është ai që NATO-n e bën organizatë të suk-sesshme dhe me ndikim siç është. Sot vendet e rajonit e përfaqësojnë veten,

gjithashtu kanë edhe mundësinë që të përcaktojnë rrugën e tyre, të punojnë dhe të negociojnë. NATO-ja i ka lënë të hapura dyert e saj, OKB-ja e mbështet anëtarësimin e Maqedonisë në NATO dhe kjo është ajo që ne e dëshirojmë”, ka deklaruar Riker. Ai ka njoftuar se gjatë takimit me zyrtarët e lartë shtetërorë të vendit ka biseduar edhe për rëndësinë e lirisë së mediave dhe pavarësinë e sistemit gjyqësor. Gjatë qëndrimit në Shkup, zëvendësndihmëssekretari amerikan i Shtetit është takuar dhe me presiden-tin e Maqedonisë, Gjorgje Ivanov, zëvendëskryeministren për çështje të Integrimeve, Teuta Arifi , shefin e diplomacisë maqedonase, Nikolla Popovski , ministrin e Mbrojtjes Fatmir Besimi, dhe liderët e partive politike - Lidhjes Social-Demokrate në opozitë, Branko Cërvenkovski, dhe atë të BDI-së, Ali Ahmeti. Vizita e Rikerit në Maqedoni pason qën-drimin e tij në Kosovë.

Komandanti i FsK udhëtoi për një vizitë zyrtare në shBa

Gjatë qëndrimit në Shkup, zëvendësndihmëssekretari amerikan i Shtetit është

takuar dhe me presidentin e Maqedonisë, Gjorgje Ivanov,

zëvendëskryeministren për çështje të Integrimeve,

Teuta Arifi , shefin e diplomacisë maqedonase,

Nikolla Popovski , ministrin e Mbrojtjes Fatmir Besimi, dhe liderët e partive politike - Lidhjes Social-Demokrate

në opozitë, Branko Cërvenkovski, dhe atë të

BDI-së, Ali Ahmeti

ushtriaE prEmtE, 20 janar 201212 nato

Prioritetet kryesore gjatë të tranzicionit në Afganistan

Ambasadori Simon Gass është Përfaqësuesi i Lartë civil në Afganistan. Në një intervistë në stacionin

televiziv të NATO-s, ai foli për pri-oritetet e vitit 2012 dhe theksoi një numër të ndryshëm çështjesh.

“Unë mendoj se vazhdimi i pro-cesit të tranzicionit do të jetë një pjesë shumë e rëndësishme e asaj që ne do të bëjmë. Ne do ta vazhdojmë fushatën ushtarake. Në të njëjtën kohë mendoj se puna me partnerët ndërkombëtarë do të japë frytet e saj dhe do të shohim përmirësime të vazhdueshme në ndërtimin e suksesit, që është arritur tashmë në fusha të tilla si qeverisja e zhvillimi, ku qeveria e Afganistanit po punon gjithnjë e më shumë për t’i ofruar popullit të saj shërbime si dhe për t’u siguruar se qeverisja është arritur në të gjitha pjesët e Afganistanit”, shpjegon Gass. “Kjo është një detyrë e ashpër, por ne do të zhvillojmë një konferencë në Tokio këtë vit për të parë aspektet e zhvillimit të Afganistanit dhe mendoj se kjo do të na japë një mundësi re-ale”, shton ai. Partneriteti i qëndrueshëm

Një samit i NATO-s do të mbahet në Çikago në muajin maj. Ky takim do të jetë samiti i parë i NATO-s në Shtetet e Bashkuara që prej vitit 1999, ku Aleanca festoi 50-vjetorin e saj në Uashington. Ambasadori Gass tha se kjo do të jetë një mbledhje mjaft e rëndësishme.

“Kjo do të na japë ne një përku-fizim më të madh për marrëdhëniet e NATO-s me Afganistanin përtej vitit 2014 dhe shpresoj se do të jemi në gjendje për të arritur qartësi më të madhe, për shembull, çfarë dëshiron qeveria e Afganistanit që të bëjë NATO pasi tranzicioni të ketë përfunduar, nëse kjo është në rolin e trajnimit dhe këshillimit të forcave së sigurisë afgane, apo çfarëdo lloj funksioni tjetër që NATO mund të ndihmojë” tha ai. “Unë mendoj se kjo do të trajtojë çështje të tilla se si bashkësia ndërkombëtare do të ndihmojë për të mbështetur finan-

ciarisht forcat afgane të sigurisë në vitet e ardhshme. Kjo nuk është një përgjegjësi vetëm e NATO-s, por e të gjithë komunitetit ndërkombëtar dhe shpresoj se në Çikago ne do të qartësojmë këto çështje”.rritja e aftësive

Forcat e sigurisë kombëtare af-gane (ANSF) po rriten në numër. Objektivi i këtij viti është që të kemi 352.000 forca policie e ushtarake deri në tetor të këtij viti. Ambasadori Gass tha se ANSF po forcohen gjithnjë e më shumë.

“Me forcat e sigurisë afgane, ajo që ne po shohim nuk është vetëm një numër në rritje i ushtrisë dhe policisë, por ne me të vërtetë po shohim një aftësi më të madhe. Unë kam parë kohët e fundit mënyrën se si po rriten forcat e sigurisë afgane jo vetëm duke marrë pjesë në operacione, por duke udhëhequr operacionet konvencionale në Afganistan. Kjo po rritet me norma mjaft mbresëlënëse dhe kjo për shkak të aftësive në rritje”, tha ai.Drejtimi i procesit të paqes në afganistan

Kohët e fundit është diskutuar mjaft në shtyp për arritjen e paqes me talebanët. Gass tha se çdo negociatë lidhur me paqen duhet të udhëhiqet nga afganët.

“Nëse ne po shohim shenja të disa

lëvizjeve që mund të çojnë në një proces politik, atëherë kjo duhet të jetë një gjë e mirë, por është e tillë për aq kohë që ndjekin disa kërkesa. Një kërkesë që është bërë mjaft e qartë nga qeveria e Afganistanit, por dhe nga partnerë të rëndësishëm ndërkom-bëtarë, siç janë Shtetet e Bashkuara, është se ky duhet të jetë një proces i udhëhequr nga afganët dhe unë jam i bindur se do të jetë kështu, sepse një proces paqeje i udhëhequr nga të huajt, kushdo qofshin ata, nuk do të garantojë llojin e paqes që Afganistani dëshiron”, tha ai.Pikëpamje pozitive

Simon Gass, ish ambasadori britanik në Iran, ka në këtë detyrë që prej nëntë muajsh.

Ai tha: “Kjo është një punë sfiduese, por dhe interesante, tabloja po ndryshon pak e nga pak dhe kjo është inkurajuese. Unë mendoj me të vërtetë se ne po arrijmë progres në Afganistan. Ka ende shumë sfida për-para, kjo e bën punën interesante. Ka mjaft mundësi ku ne mund të themi ekzaktësisht se çfarë do të ndodhë dhe unë besoj se jemi në rrugën e duhur dhe do të arrijmë një rezultat pozitiv dhe të gjithë ne që kemi qenë e punuar në Afganistan me partnerët tanë për të arritur këtë, do të fitojmë një ndjenjë kënaqësie”. Alba Musaraj

“Unë mendoj se vazhdimi i procesit të tranzicionit do të jetë një pjesë shumë e rëndësishme e asaj që ne do të bëjmë. Ne do ta vazhdojmë fushatën ushtarake. Në të njëjtën kohë mendoj se puna me partnerët ndërkombëtarë do të japë frytet e saj dhe do të shohim përmirësime të vazhdueshme në ndërtimin e suksesit, që është arritur tashmë në fusha të tilla si qeverisja e zhvillimi, ku qeveria e Afganistanit po punon gjithnjë e më shumë për t’i ofruar popullit të saj shërbime si dhe për t’u siguruar se qeverisja është arritur në të gjitha pjesët e Afganistanit”, shpjegon Gass

Deklaratë nga rasmussen mbi rishikimet e mbrojtjes amerikane

Unë e përshëndes deklaratën e presiden-tit Obama mbi rishikimin e mbrojtjes

strategjike të SHBA-së. Deklarata pasoi konsultimin me aleatët. Unë e vlerësoj angazhimin e Shteteve të Bashkuara për sigurinë europiane, për të ruajtur forcën dhe solidaritetin e Aleancës tonë e për të mbështetur mbrojtjen tonë kolektive. Në një botë të paparashikueshme, afirmimi i Shteteve të Bashkuara që partneriteti ynë transatlantik mbetet i domosdoshëm për sigurinë e të gjithë aleatëve, është çelësi kryesor. Presidenti Obama tha se SHBA-ja do të vazhdojë të investojë në NATO, sepse

Aleanca e ka treguar me kohë dhe sidomos në Libi, që është një forcë e fuqishme.

Rishikimi thekson rëndësinë e aftësive moderne, e një fleksibiliteti më të madh dhe të partneriteteve efektive. Kjo është tërësisht në përputhje me Konceptin Strategjik, të cilin e miratuam në samitin e Lisbonës dhe mishëron parimin e Mbrojtjes së Zgjuar, që unë pres të përdoret si një parim udhëzues për NATO-n në samitin tonë të ardhshëm të Çikagos në muajin maj.

Shtetet e Bashkuara kanë luajtur një rol kryesor në transformimin e sistemit ndërkombëtar gjatë 65 viteve të kaluara.

Duke punuar me kombet e të njëjtit men-dim, Shtetet e Bashkuara kanë krijuar një botë më të sigurt, të qëndrueshme dhe të begatë për popullin amerikan, aleatët tanë dhe partnerët përreth globit, që ka ekzistuar që para Luftës së Dytë Botërore. Gjatë dekadës së fundit, Shtetet e Bash-kuara kanë ndërmarrë operacione në Irak e Afganistan për t’i sjellë stabilitet këtyre vendeve. Mjedisi i sigurisë globale paraqet një sërë sfidash gjithnjë e më komplekse dhe mundësi për të cilat duhet të zbatohen të gjithë elementët e fuqisë kombëtare të Shteteve të Bashkuara.

Simon Gass është Përfaqësuesi i Lartë civil në Afganistan

ushtriaE prEmtE, 19 gusht 2011 13acadeMicUs

4.2. teknologji të tjera

Edhe zhv i l l ime n ë teknologji të tjera janë domethënëse. Zhvilli-met në të ashtuquajturën

nanotechnology mund të ndryshoj-në nga vaksinat, kompjuterat deri tek automobilat. Sfida për shërbi-met e inteligjencës dhe agjencitë e zbatimit të ligjit do shtohen në monitorimin dhe interceptimin e aktiviteteve të kundërshtarit, i cili do kërkojë për teknologji të reja, do ketë rritje të konkurrencës në avancime të interesave të tyre. 5. Qeverisje kombëtare he ndërkombëtare

Shtete kombe do të vazhdojnë të jenë aktorë dominantë në botë, megjithatë ato do vazhdojnë të përballen me teste e konfrontime. Vendimet që qeveritë do marrin në përballje me këto ndryshime do jenë faktorë konfliktesh të brendshme apo të jashtme.

Globalizimi do komplikojë vendimmarrjen e qeverive dhe do krijojë terrene të reja për bash-këpunime. Vendet do kenë përherë e më tepër më pak kontroll mbi fluksin në rritje të informacionit kapitaleve, të mirave materiale, popullsive, teknologjive dhe sëmundjeve përtej kufijve.

Aktorët jo shtetërorë të çdo lloji, përfshi edhe biznese, kom-pani të fuqishme, organizata jo fit-imprurëse do ndryshojnë autorite-tin e qeverisjeve . Bashkëpunimi rajonal dhe ndërkombëtar midis shërbimeve të inteligjencës dhe agjensive të zbatimit të ligjit do të rritet ndjeshëm, por operacio-net më sensitive dhe shkëmbimi i informacionit do të vazhdojë të rritet edhe në nivele bilaterale. Organizatat transnacionale të krimit do të përbëjnë një sfidë për shtetet. Këto grupime do shfrytë-zojnë informacionin edhe në fusha të ndjeshme dhe të sofistikuara.

Organizata kriminale dhe rrjete të krimit të organizuar, me bazë në Amerikën e Veriut, Evropën Perëndimore, Kinë, Kolumbi, Iz-rael e Japoni, Meksikë, Nigeri dhe Rusi, do ta zgjerojnë shkallën dhe synimet e aktivitetit të tyre. Ata do vazhdojnë të korruptojë liderë në vende jo të qëndrueshme, do bashkëpunojnë me grupime kry-engritëse dhe lëvizje politike për të kontrolluar zona më të gjera gjeografike . 6. tendencat për konflikte të reja.

Natyra e konfliktit në të ardh-men do ndryshojë. Rreziku për luftë konvencionale midis vendeve të zhvilluara është i ulët për 15 vitet e ardhshme. Por komuniteti ndërkombëtar do vazhdojë të për-ballet me mundësinë e luftërave brenda shteteve si dhe një numër

Ma MiMoza Xharo

konfliktesh në shkallë të brend-shme. Potenciali për konflikte ndërshtetërore mund të vijë nga rivalitete në Azi, duke filluar nga Indi-Pakistan te Kinë-Tajvan si dhe mes antagonistëve në Lind-jen e Mesme. Potenciali për këto konflikte do rritet, i ndikuar edhe nga shkalla e prodhimit të armëve të dëmtimit në masë, sistemeve me rreze të gjatë veprimi raketore dhe teknologji të tjera.

Shumimi i armëve të dëmtimit në masë vazhdon të ndryshojë në një mënyrë të tillë që do ta bëjë të vështirë monitorimin dhe kon-trollin e tyre, duke rritur rrezikun e surprizave domethënëse. Mes këtyre zhvillimeve ka më shumë të ngjarë të përdoren teknika zh-gënjimi dhe refuzimi duke fshehur aktivitetin e tyre nga përpjekjet monitoruese dhe duke krijuar indikatorë që të çojnë në dështime inteligjence. 6.1. Konfliktet e brendshme

Konflikte të brendshme që vijnë nga probleme fetare, et-nike, ekonomike, debate politike do të mbeten në të njëjtin nivel apo të shtohen në numër . Konf-

likte të kësaj natyre do të shkak-tojnë zhvendosje të brendshme, fluks emigrimesh refugjatësh dhe emergjenca humanitare. Kombeve të Bashkuara do t’u duhet të për-ballen me një sërë problemesh të kësaj natyre, ku shpesh do t’u duhet të bëjnë rezoluta për ndërhyrje apo menaxhim krizash. Konflikte të brendshme mund të ndodhin në shumë në Afrikën Subsahariane, Kaukazit dhe Azinë Qendrore dhe pjesë të Azisë Juglindore, Amerikës Qendrore dhe rajoneve të Andeve.

Në të njëjtën kohë, shtete me aftësi qeverisje të dobët, do va-zhdojnë të ndeshen me probleme etnike fetare ekonomi të pazhvil-luara, kufij të pambrojtur rigoro-zisht dhe ndoshta do shndërrohen terren i përshtatshëm për grupe terroriste, të cilat janë në kërkim të vendeve parajsë, ku mund të veprojnë lirshëm.6.2. Kërcënime asimetrike

SHBA dhe vende të tjera do va-zhdojnë të përballen me kërcënime të natyrës asimetrike, në të cilat aktorë shtetërore dhe joshtetërorë do shmangin përdorimin e forcës

ushtarake por do vazhdojnë të përbëjnë kërcënim. Mbështetja në rritje te rrjetet kompjuterike do t’i bëjë vendet e zhvilluara më atraktive ndaj këtyre kërcëni-meve. Rrjetet kompjuterike sot iu ofrojnë kundërshtarëve opsione të reja për kërcënime anonime. Nuk dihet sa të aftë do jenë ata të ndërmarrin sulme kibernetike të fuqishme por gjithsesi kjo do përbëjë një emergjencë që komu-nitetet e inteligjencës do të duhet të fokusohen në parandalimin e këtyre lloj sulmesh, çka kërkon teknologji dhe profesionalizëm, bashkëpunim dhe përfshirje edhe të ekspertëve të fushës nga jashtë komunitetit të inteligjencës. Kërcënim tjetër do jetë edhe ai i natyrave bioteknologjike. Avan-cimi në këtë fushë i teknologjisë do kërkojë adaptim të komuniteteve të inteligjencës në reagim për të parandaluar bioterrorizmin.Konkluzione

1. Për shtete kombe politikat kombëtare do të kenë rëndësi. Për të mundur të jenë prezent në këto ndryshime, shteteve do t’u duhet të zhvillojnë teknologji të reja,

reforma në tregje, edukim pub-lik dhe rritje të pjesëmarrjes në qeverisje të aktorëve jo shtetërorë. Shteteve do t’u duhet të zhvil-lojnë kapacitete në komunitetin e inteligjencës , blerje teknologjish trajnime, thithje ekspertize nga stafe shkencore e akademike.

2. Organizata ndërkombëtare do të duhet të gjejnë metoda më efikase bashkëpunimi në përballje me krimin transnacional. Për tu përballur me këtë axhendë transnacionale, qeveritë do të duhet të zhvillojnë teknologji ko-munikimi dhe bashkëpunimi midis institucioneve të sigurisë kombëtare.

3. Pavarësisht ndryshimeve në një botë drejt globalizimit, qeveritë do vazhdojnë të kenë nevojë për mbështetje nga shërbi-met e inteligjencës për të mbrojtur interesat e tyre. Çështja qëndron se si këto shërbime inteligjence do adaptojnë metodat dhe mënyrat e operimit në këtë botë në ndryshim për t’i paraprirë kërcënimeve dhe rreziqeve të një natyre të re.

4. Sa më e gjerë bëhet çështja e sigurisë kombëtare, kërcënimet me të cilat na duhet të përballemi janë të një natyre transatlantike prandaj dhe reagimi duhet të jetë më bashkëpunuese midis agjen-sive dhe qeverive. “Kërcënimet nga ato financiare globale te emi-gracioni i paligjshëm deri te ter-rorizmi,, krimi i organizuar dhe informacionet operative kërkojnë bashkëpunim jo vetëm në plane të ngushta bilaterale por edhe multilaterale.

5. Çdo aspekt i inteligjencës si: grumbullimi, operacionet, analiza, shpërndarja dhe mbrojtja e informacionit, e burimeve dhe metodave, do të varet nga aplikimi i teknologjive të reja. Shërbimet e inteligjencës do të duhen të kenë akses te teknologjitë e reja, të cilat mund të realizohen vetëm nëpërmjet partneriteteve qoftë edhe me sektorin komercial.

6. Për të mbuluar çështjet komplekse shërbimet do t’u duhet të rekrutojnë profesionistë të rinj të trajnojnë ata me metodat e reja për të përmbushur axhendat e tyre të së ardhmes.

7. Asnjë shërbim apo agjensi inteligjence nuk mund të përm-bushë nevojat e së ardhmes me ekspertët që ka sot, informacioni dhe ekspertiza kërkon përgjigje çështjesh kritike në zona të tilla si bioteknologjia, mjedisi, katastro-fat humanitare, sëmundjet epi-demike në shkallë të gjerë etj, të cilat kanë nevojë për ekspertizë me të detajuar dhe specifike. Për këtë arsye institucioneve të inteligjencës do tu duhet të krijojnë partneritete me ekspertë të fushave dhe të komunitetit të shkencave ekzakte.

Roli i komunitetit të inteligjencës në një

botë të globalizuar


Strateg dhe takticien me vizion

të gjerë e novator

stUdiMi

proF. asoc. dr. bernard zotaj

Në kuadër të 100 vjet shtet shqiptar

Strategjia e përdorur nga Skën-derbeutbëri që të vlerësohet drejt sasia dhe cilësia e ushtrisë. Skënderbeu për këtë qëllim, rriti

efektivat e ushtrisë dhe brenda mundësive që lejonin kushtet e vendit, vëmendje të veçantë i kushtoi përmirësimit të vazh-dueshëm të cilësisë, si në pikëpamje të cilësive morale ashtu edhe të aftësive taktiko – profesionale. Nëpërmjet zbatimit me krijimtari të këtyre detyrave të strat-egjisë në fushën e luftës, Skënderbeu dhe ushtria e tij u ndeshën dhe fituan kundër dy sulltanëve më të mëdhenj të perandorisë osmane.

Skënderbeu si komandant i talentuar dhe i përmasave strategjike, ishte dhe luftëtar trim, i pajisur më virtyte të larta njerëzore. Gjithmonë do ta gjeje mes komandantëve dhe luftëtareve të tij, duke qenë për ta edukator, shok dhe bashkëluftëtar. Në fushën e betejës hidhej në sulm dhe luftonte si luftëtar i thjeshtë. Ishin këto cilësi që e kishin bërë Skënder-beun të dashur për luftëtarët e ushtrisë së tij dhe një shembull të lartë për të gjithë komandantët.

Zhvillimi i taktikës nga Skënderbeu u bë paralel me përsosjen e organizimit dhe të armatosjes së ushtrisë, me rritjen e përvojës së luftëtarëve të tij dhe me pikësynimin që ti kundërvihej me sukses në fushën e luftimit taktikës që përdoret armiku. Gjatë përpunimit të saj Skënder-beu ka meritën e madhe si ai në fushën e stërvitjes u shndërrua në një instruktor, duke e bërë mjeshtërinë e tij luftarake pronë të luftëtarëve. Në interes të zhvil-limit të taktikës, Skënderbeu i kushtoi kujdes pajisjes së ushtrisë me armatimin e kohës, duke përfshirë dhe armët e zjarrit. Ai nuk i nënvleftësoi as mjetet e thjeshta duke qenë edhe në këtë fushë novator. Gurëhedhësi, i përdorur për herë të parë në Krujë, duke shkaktuar rrëmujë e panik në formacionet armike, ka hyrë në historinë botërore si gurëhedhësi shqiptar.

Skënderbeu zotëronte tërësisht fushën e betejës, duke gjetur për çdo situate zgjidhjen më optimale e në përshtatsh-mëri me situatat. Urdhrat e udhëzimet e tij në momentet më të vështira të luftimit, i frymëzonin luftëtarët e tij dhe vinin në lëvizje formacione të tëra. Skënderbeu vëmendje të veçantë i kushtoi përpunimit e zhvillimit të taktikës së luftimit mësymës, si lloj kryesor i veprimeve luftarake. Nëpërmjet luftimit mësymës ai synonte që forcat e tij të goditnin armikun pareshtur e të mbanin iniciativën në duart e veta. Për arritjen e këtyre qëllimeve, repartet shqiptare të komanduara nga Skënderbeu dhe bashkëluftëtarët e tij, asnjëherë nuk iu nënshtruan vullnetit të armikut. Në të gjitha rastet i diktuan armikut vullnetin e tyre dhe e detyruan atë të zhvillonte luftime në atë vend dhe në atë kohë që ishin më të përshtatshme për ta.

Parimi i asgjësimit të armikut pjesë – pjesë, ishte në themel të taktikës së Skënderbeut, si e vetmja taktikë e drejtë për të korrur fitoren kundër një ushtrie agresore, me epërsi në forca dhe mjete. Skënderbeu, për të zbatuar këtë parim

në fushën e luftimit, zbatoi me mjeshtri sulmet e befasishme dhe të shpejta të reparteve të vogla e duke goditur armikun ditën dhe natën, në çdo orë e kohë. Me taktikën e larmishme synonte copëtimin e formacioneve të armikut, veprimet diver-sioniste brenda në kampet e tij, goditjen e karvanëve të furnizimit etj. Metoda e asgjësimit të armikut pjesë – pjesë ishte e lidhur ngushtë me përqëndrimin e forcave në drejtimet më të rëndësishme, që i jepte mundësi ushtrisë shqiptare ti godiste for-macionet e armikut në pikat më të dobëta dhe tu jepte atyre një goditje fillestare të fuqishme, duke krijuar në këto drejtime epërsinë e nevojshme taktike.

Studimi i përvojës së formacioneve të luftimit të ushtrisë shqiptare tregon për novatorizmin e madh të Skënderbeut. Ndryshe nga ushtritë e vendeve mesjetare, formacionet e luftimit të ushtrisë shqiptare nuk qenë të mbërthyera në skema fikse, të ngushta e shabllone, dhe ndryshonin nga një luftim në tjetrin. Këto dhe një tërësi parime të tjera si: manovra e forcave dhe e mjeteve me luftim, mjeshtëria në bash-kërendimin e veprimeve luftarake ndërmjet këmbësorisë e kalorësisë si dhe nëpërmjet skalioneve e grupimeve; shpejtësia, befa-sia dhe shpirti i nismës; tërheqja e armikut në kurthet e mashtrimit; shfrytëzimi i natës dhe i motit të keq, krijuan terren për larmi,

dinamizëm, elasticitet dhe krijimtari në veprimet e shkallës taktike dhe i dhanë luftimit karakter vendimtar.

Skënderbeu u tregua novator dhe në kushtet e luftimit mbrojtës. Ai nuk ve-pron sipas rregullave fikse e shablloneve që përdoreshin në atë kohë për mbrojtjen e kështjellave, duke i mbyllur të gjitha forcat brenda tyre. Ai brenda kështjellave vendosi forca të pakta, duke mbajtur forcat kryesore jashtë tyre, me detyrë të sulmonin armikun dhe të lehtësonin mbrojtjen e kështjellave, metodë kjo e bazuar në pa-rimin “mbrojtje duke sulmuar”. Zbatimi me vendosmëri i këtij parimi mundësonte rraskapitjen, konsumimin e asgjësimin e forcave të rëndësishme të armikut dhe krijimin e kushteve të favorshme për të zhvilluar me sukses mësymjen e përgjith-shme.

Analiza e luftërave dhe betejave të zhvilluara tregon qartë se Skënderbeu duke qenë njohës i thellë i artit ushtarak, kombinoi me mjeshtëri luftën e rregullt me luftën guerile. Gjykim realist jep për ketë çështje specialisti i fushës ushtarake, teoricien i artit ushtarak të shek. XVIII, Gjenerali Anglez Xhejms Uollf. Do të ishte një punë e paçmueshme, - shkruan ai, - po të mund të sigurohej një përshkrim i mjaftueshëm i veprave të Skënderbeut, sepse ai shkëlqen midis të gjithë gjener-alëve të kohëve të vjetra dhe të sotme si udhëheqës i një ushtrie të vogël mbrojtëse. Teoricieni anglez, i cili ngre heroin tonë mbi të gjithë gjeneralët e kohëve të vjetra dhe të reja, ishte kryesisht i interesuar për veprat e një udhëheqësi të një lufte të rregullt se sa të një komandanti të çetave partizane. Skënderbeu ishte një mjeshtër i madh i luftës në prita, por në të njëjtën kohe ai ishte dhe një strateg po kaq i shquar i luftës së rregullt.

Intensiteti i studimeve për Skënderbeun ka marrë përmasa të tilla sa bibliografia e botimeve për veprën e tij e ka kaluar shfrën 1000, të shkruara në 21 gjuhë të botës, të gjitha me vlera shkencore e që kanë synuar ti shërbejnë edukimit patriotik e luftarak të popujve.

Skënderbeu ishte strateg dhe koman-dant ushtarak që të gjitha aftësitë dhe energjitë e tij i vuri në shërbim të detyrës themelore të kohës, çlirimit dhe mbrojtjes së vendit nga fuqia më e madhe e kohës, Perandoria Otomane. Kjo detyrë tepër e ndërlikuar e vuri heroin tonë kombëtare në udhëheqje të të gjitha situatave të vështira, të cilat i kapërceu me sukses, si në pikëpamje politike edhe në zgjedhjet ushtarake. Aftësitë e Skënderbeut nxorën në dritë strategun me famë botërore dhe i dhanë mundësi atij të përpunojë dhe zbatojë një strategji origjinale. Lufta shqiptaro-osmane ishte një luftë e paba-rabartë. Populli shqiptar ishte i detyruar të luftonte kundër një armiku shumë herë më të fuqishëm në pikëpamjen ushtarake, siç ishte Perandoria Otomane. Në situata të caktuara, populli shqiptar zhvilloi luftë edhe në disa fronte, duke përballuar me sukses mësymjet e kundërshtarëve. Në këto kushte, Skënderbeu si një strateg dhe takticien i madh, ndërtoi artin e tij ushtarak dhe ju kundërvu me sukses luftës e artit ushtarak të armiqve duke arritur nivelin më të lartë të kohës.

ushtriaE prEmtE, 20 janar 2012 15gjeopolitika

Gjeografia, kuptimi i sistemit është përgjigjja

prof. dr. pajtim ribajalbert hitoaliaj

Në kuadër të 100 vjetorit të kri-jimit të shtetit shqiptar, në faqet e gazetës “Ushtria” do të fillojë të publikohet një rubrikë e re:

gjeopolitika. Kjo rubrikë ka si synim që të sjellë një seri shkrimesh të cilët do të rrëfejnë pjesët themelore të mendimit gjeo-politik, teoritë kryesore të gjeopolitikës dhe mendimtarët bazë të kësaj disipline. Arsyeja qendrore e këtyre shkrimeve, nuk do të jetë thjesht apo vetëm këndvështrimi gjithëpërf-shirës i kësaj shkence. Synimi është që në përfundim të serisë së shkrimeve, të jetë rrëfyer një logjikë gjeopolitike te e cila të mund të bazohet një gjeopolitikë shqiptare. Duke parë teoritë dhe mendimtarët kryesorë, do të kuptojmë më qartë strategjitë globale e rajonale në marrëdhëniet mes shteteve, të aplikuara edhe në ditët e sotme më besnikëri ndaj disa formulave gjeopolitike që japin çelësin e sundimit global.

Mund të fillohet diskutimi mbi gjeopoli-tikën nga shumë momente, por sidoqoftë, të gjithë këto momente shtrihen mbi rrafshin gjeografik. Janë bërë vlerësime të ndryshme mbi zhvillimin e gjeopolitikës. Po përzgje-dhim njërin, duke e shfrytëzuar si shtysë për të shtjelluar disa koncepte bazë mbi sistemin gjeografik brenda të cilit zhvillohet gjeopoli-tika: “gjeopolitika evuloi nga gjeografia poli-tike, e cila është një degë e gjeografisë”.Gjeografia

Gjeografia është studimi sistematik i pozi-cionit dhe vendit. Origjina e fjalës vjen nga greqishtja e vjetër: geo “tokë” dhe grafein “shkruaj”. Pra gjeografia merret me përsh-krimin e tokës. Ajo është studimi shkencor i sipërfaqes së tokës dhe përshkruan e analizon ndryshimet hapësinore në fenomenet natyrore, biologjike dhe njerëzore që ndodhin në sipër-faqen e tokës, duke vëzhguar marrëdhëniet e ndërmjetme. Gjeografët ngrenë pyetjet se ku janë të vendosura dhe përse shpërhapen fenomene të ndryshme. Pas përshkrimit dhe shpjegimit të modeleve mbi hapësirën, ata hu-lumtojnë dhe krahasojnë natyrën e papërsërit-shme të vendeve, teksa marrin në konsideratë marrëdhëniet ndërmjet vendeve të veçanta dhe ekonomisë globale. Gjeografia moderne është e ngjashme me fusha të tjera të dijes, si përmbajtje, por e ndryshme nga mënyra e qasjes. Numri i gjerë i subjekteve të analizuara në gjeografi studiohet po ashtu nga një numër i gjerë disiplinash shkencore si klimatologjia, hidrologjia, biologjia, historia, demografia, sociologjia, ekonomia, shkencat politike etj. Ajo që e dallon gjeografinë nga këto disiplina është qasja unike dhe gjithëpërfshirëse ndaj dijes. Gjeografia bashkon dijen mbi forcat shoqërore, ekonomike, politike, kulturore dhe mjedisore, të cilat i japin formë aktivitetit njerëzor anë e mbanë botës. Gjeografia përdor disa koncepte kryesore, kur i drejtohet fenom-eneve e proceseve të ndryshme. Kjo i referohet kryesisht një vendi, distance, drejtimi, kat-egorizimi, shpërndarje, vendi dhe rajoni. Në hulumtimin e pozicionit të vendeve, gjeografët bëjnë dallimin ndërmjet vendndodhjes abso-lute dhe relative. Kjo e fundit jep veçanërisht shumë mundësi për shpjegime gjeografike. Vendndodhja e një vendi në krahasim me të tjerët tregon pozicionin relativ, vendimtar për sa i përket mënyrës së kuptimit të gjeopolitikës ndërkombëtare.

Për shembull, pozicioni i Gjermanisë në qendër të Europës Kontinentale, ndërmjet Francës dhe Anglisë në perëndim dhe Rusisë dhe Europës Lindore në lindje, ka rezultuar

vendimtar për zhvillimin e gjeopolitikës gjer-mane në histori. Kush do të mund të thoshte dot se pozicioni gjeografik nuk ka ndikuar edhe në fatet e Shqipërisë?

Distanca është gjithashtu e përshtatshme, si në termin relativ edhe në atë absolut. Distanca relative, matet në termat kohore të udhëtimit apo të shpenzimit, në vend që të matet me milje, kilometra apo njësi të tjera të hapësirës. Njohuria mbi distancën relative është vendimtare në një botë bashkëkohore, të karakterizuar nga ndërvarësia botërore në rritje, telekomunikimi i menjëhershëm dhe koha a reduktuar e udhëtimeve nga një vend në tjetrin. Armët nukleare sollën një impakt të madh me reduktimin e distancës dhe sjelljen e armikut edhe më pranë. Gara e armatimit ndërmjet Bashkimit Sovjetik dhe SHBA-së gjatë Luftës së Ftohtë, mund të shpjegohet, të paktën pjesërisht, nëse shihet pozicioni i të dy superfuqive në të krahët e Polit të Veriut. Shpërndarja e një fenomeni reflekton për-shtatjen e tij në hapësirë. Gjeografia studion rekuizitet gjeometrike të shpërndarjes, po aq sa dhe procesin e përgjegjshëm për krijimin dhe ndryshimin e shpërndarjes. Gjeopolitika dhe marrëdhëniet ndërkombëtare janë të influencuara nga shpërndarja e popullsisë, rezervave natyrore, industrive, shpenzimeve ushtarake, kulturave, grupeve etnike dhe shumë të tjerëve. Shpërndarjet janë subjekt i ndryshueshëm me kalimin e kohës dhe ndry-shimi i shpërndarjes mund të ketë efekte të thella në marrëdhëniet ndërkombëtare.

Përhapja është procesi, nëpërmjet të cilit idetë e reja, shpikjet apo teknologjitë trans-metohen nga një vend në tjetrin, përmes hapë-sirës e nëpër kohë. Për shembull, Revolucioni Industrial u përhap nga vendi i origjinës, Anglia, në shek. e 18-të, në Europë dhe në Amerikën e Veriut në shek. 19-të dhe thuajse në të gjithë pjesët e tjera të botës, në shek. 20-të. Si rregull, shpërndarjet ndryshojnë si rezultat i ndryshimit të procesit të përhapjes. Që këtu, njohja e përhapjes ndihmon në mënyrë vendimtare për të kuptuar ndryshimet në hapësirën e shpërndarjeve. Këto ndry-shime ciklike, ndikojnë shpesh te gjeopolitika dhe marrëdhëniet ndërkombëtare.

Vendi është një çështje e rëndësishme e gjeografisë. Ai ka historinë, kulturën, gjeografinë e tij, kombinimi i të cilave e bën atë unik. Atributet e ndryshueshme të një vendi janë faktorët shpjegues të natyrës së marrëdhënieve me vendet e tjera. Duke marrë parasysh ndërvarësinë në rritje të botës së sot-me, gjeografia nuk mund të kontrollojë cilësitë unike dhe karakteristikat e vendeve individuale pa referencë ndaj marrëdhënieve mes tyre. Për shembull, ne do të kishim vështirë që të kuptonim pozicionin e Europës gjatë erës së Luftës së Ftohtë, pa iu referuar vendndodhjes së saj, mes SHBA-së dhe Bashkimit Sovjetik. Gjeografia fokusohet gjithashtu në rajone. Një rajon mund të përkufizohet si një grup vendesh me të dhëna tipare të përbashkëta të tilla si kultura, ekonomia, sistemi politik, gjuha, re-

ligjioni dhe shumë të tjera. Rajonet kanë fituar më shumë rëndësi për analizën gjeografike të Europës, qysh kur procesi i integrimit ka pa-sur moton: Europa e Rajoneve. Gjeografia ka dy nën-disiplina kryesore: gjeografinë fizike dhe atë njerëzore. E para, hulumton vendn-dodhjen dhe shpërndarjen e komponentëve të veçantë të mjedisit natyror: format e terrenit, klimën, bimësinë, mbulesën tokësore. Njohja e gjeografisë fizike së vendeve të veçanta është shpesh vendimtare për të kuptuar konfliktet ndërkombëtare. Për shembull, pozicionimi verior rus dhe nevoja për hyrje në portet e ujërave të ngrohta, të cilat mund të shërbejnë për ankorim gjatë gjithë vitit, e ka bërë Detin Mesdhe një synim të rëndësishëm për poli-tikën e jashtme ruse në shekuj (krahas anës strategjike dhe rrugëkalimeve që gjenden në Mesdhe). Nën-disiplina e dytë përqendrohet në marrëdhëniet ndërmjet shoqërisë njerëzore dhe kulturës dhe hapësirës në të cilën ata je-tojnë. Kjo ndahet tradicionalisht në një numër fushash: gjeografia urbane, gjeografia sociale, gjeografia historike e kështu me radhë. Për shkak të gjerësisë të subjektit së gjeografisë njerëzore, kjo është pa shumë të papritura dhe në shumë mënyra, jashtë mase praktike.Gjeografia politike

Një prej disiplinave tradicionale të gjeografisë njerëzore është gjeografia poli-tike. Ajo ka gjithë karakteristikat të një nën-disiplinë të institucionalizuar: ka shumë publikime të përkushtuara ndaj saj, të qua-jtura zakonisht, thjesht Gjeografia Politike, përfaqësime të organizuara zyrtarisht, të tilla si, Grupi i Studimeve të Gjeografisë Politike i Bashkimit Ndërkombëtar Gjeografik, men-dimtarë të së shkuarës dhe sigurisht kurse universitetesh, libra etj.

Nuk ka një përkufizim të pranuar uni-versalisht në lidhje me fushën e kërkimit të quajtur gjeografia politike. Gjithsesi, është e vlefshme që të përmendim përkufizimin e bërë nga gjeopolitikani Yves Lacoste, një gjeograf i shquar francez i cili shkruan se gjeografia politike është një analizë e veçorive gjeografike të fenomenit politik, të tilla si madhësia dhe forma e shtet-kombeve të ndryshme, vendndodhja e kryeqyteteve të tyre, përcaktimi i kufijve po aq sa dhe çështjet e zgjedhjeve dhe problemet me planifikimin territorial. Si probleme gjeopolitike, i njëjti autor kupton rivalitetin ndërmjet shteteve të ndryshme, por gjithashtu edhe brenda të njëjtit shtet apo komb. Dhe këto rivalitete ekzistojnë qysh prej zanafillës së historisë së njerëzimit, por ato janë bërë së fundi subjekte kryesore të debateve mbi interesat kombëtare e ndërkombëtare, për shkak së lirisë të së shprehurit e është më e fortë ditët e sotme. Autorë të tjerë konsiderojnë se gjeografia politike heton marrëdhënien ndërmjet poli-tikës dhe gjeografisë në shkallën e hapësirës, radhitur nga lokale në ndërkombëtare.

Sipas opinionit të tyre, çështjet e zakon-shme për gjeografinë politike janë kufijtë dhe diskutimet mbi kufijtë, procedurat e

zgjedhjeve dhe dalja e rezultateve, polemikat mbi përdorimin e tokës, ligji dhe sistemet ligjore dhe menaxhimi i burimeve të për-bashkëta të tilla si oqeanet, Antarktida dhe hapësira qiellore/yjore e jashtme. “Fjalori i gjeopolitikës”, botim i drejtuar nga John O’Loughlin në vitin 1994, jep përcaktimin e mëposhtëm: “Gjeografia politike është pjesë e hetimit gjeografik i cili këqyr formimin ter-ritorial të fuqive politike – burimet e fuqisë, zhvendosjet e fuqisë dhe përdorimin e push-tetit politik në lidhje me vendndodhjen dhe karakteristikat territoriale – dhe konkluzionet e saja, gdhendjen e marrëdhënieve lidhjeve nëpërmjet zbatimit të fuqisë politike”.

Tradicionalisht fokusi ka qenë te kombet e shtetet, por duke u zgjeruar ai i referohet klasave, racave dhe gjinive, komuniteteve lokale si fuqi aktive në formësimin e mar-rëdhënieve territoriale. I debatueshëm nuk është vetëm subjekti, por gjithashtu edhe statusi i gjeografisë politike nuk është i qartë: është një disiplinë shkencore, është një diskutim apo është thjesht një mënyrë mendimi? (shënim: këtu po jepen paanësisht mendimet e ndryshme ekzistuese mbi këtë disiplinë). Përgjigjja më e zakonshme është se gjeografia politike mund të përkufizohet si një prej tre mundësive. Për më tepër, çështja e gjeografisë politike është gjithashtu në ndryshim, duke konsideruar se gjeografia politike e hershme interesohej kryesisht për marrëdhëniet ndërmjet territorit fizik, fuqisë shtetërore dhe rivalitetit politik e ushtarak botëror. Këto shqetësime vazhdojnë të jenë çështje të rëndësishme për gjeografinë politike bashkëkohore, por disa të tjera janë shtuar sakaq. Gjeografët politikë, tashmë zhvillojnë beteja sociale e politike dhe lëvizje sociale shumë më tepër se sa në të shkuarën. Për shembull, lëvizjet shoqërore të cilat gjeografët politikë studiojnë më shpesh se sa të tjerat, janë ato që shoqërohen me rajoniz-imin dhe nacionalizmin. Këto lëvizje janë më të përshtatshmet për mendimin gjeopolitik sepse ato janë të lidhura drejtpërdrejt me ter-ritorin. Në ndryshim, edhe pse ka lëvizje të tjera shoqërore, të tilla si ato që shoqërohen me punësimin, gratë, minoritetet etnike dhe mjedisin, që janë tërësisht politike dhe që të gjitha shënjojnë karakteristika gjeografike, ato janë anashkaluar nga gjeografët politikë, sepse ato nuk përshtaten dhe aq mirë me temat e tyre tradicionale. Po cili mund të ishte një krahasim përmbledhës për ndry-shimet, përkufizimet dhe zbatimet ndërmjet gjeopolitikës dhe gjeografisë politike?

Gjeografia politike analizon influencën e faktorëve politikë tek gjeografia: pra ka natyrë analitike dhe interpretuese; përfaqëson forcat vepruese dhe kufijtë e tyre në fushën “politike” dhe mënyrën se si kontribuojnë në modifikimin e botës: përqasje krahasuese; ka për qëllim, nëpërmjet larmisë së të dhë-nave që të mbështesë zgjedhjen politike; i përket disiplinës së shkencave gjeografike të zbatuara në aktivitetet politike të njeriut në hapësirë; është analiza e veprimit politik në hapësirë.

Gjeopolitika analizon peshën e faktorëve gjeografikë mbi politikën e jashtme dhe ndërkombëtare, me objektiva strategjike: natyrë përshkruese; paraqet situata ku ak-torët diskutojnë (kundërshtojnë) njëri-tjetrin dhe përpiqen të realizojnë qëllimet e tyre: përqasje konkrete; i përcakton interesat kombëtare në një kontekst ndërkombëtar: nuk është neutrale; aspiron, nëpërmjet teorive të saj, të përcaktojë zgjedhjet e strategjisë politike; sipas disave nuk është një shkence sipas të tjerëve është, por gjithsesi konsiston në një përqasje të veçantë me politikën; është konkurrencë për pushtimin e hapësirës.

Gjeopolitika, maja e trekëndëshit: gjeopolitikë, gjeografi politike, gjeografi


“eagle 4”

Kontingjenti i 10-të paqeruajtës

poster

Botim Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes E premte, 20 janar ... · një bote tjetër shumë...

Documents

Transcript of Botim Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes E premte, 20 janar ... · një bote tjetër shumë...