CMYK

Botim i shoqatave mjedisore “Ekolëvizja” Nr. 124, viti i shtatë i botimit, 25 QERSHOR 2010 Çmimi: 40 LEKË

www. ekolevizja. orgwww. myabcal. org

U DHA LEJA PER FABRIKEN E DHJETE TE ÇIMENTOS NE SHQIPERI

A DO TE “GJELBEROHET” POLITIKA E QEVERISE PER ENERGJINE ? Nga Agim DALIPI

Kryeministri Berisha për takimin në Kopenhagen, 19 dhjetor 2009 : “Unë mendoj se të dhënat dhe shifrat që unë paraqita patën njëimpakt thellësisht pozitiv, pasi nuk u mora me asnjë retorikë, por me projekte konkrete ku unë i bëra thirrje vendeve të pasura dheinstitucioneve financiare të botës që të mbështesin sektorin privat të Shqipërisë për shndërrimin e saj në një superfuqi të vogël tëenergjisë së ‘gjelbër’”.

FABRIKAT E ÇIMENTOSSI FABRIKA

ÇOKOLLATASHProf. Asc. Sazan GURI

Këto ditë Qeveria Shqiptare firmosidhe vulosi për fabrikën e dhjetë të çimentosnë vend që do të thotë se vendet përreth(Itali, Greqi e Spanjë) ,të penalizuara ngaBrukseli, do të kenë 10 fabrika më pak. Kjodo të thotë që vendi ynë do të prodhojëçimento pa hesap, do të pritën pyje dhegëmusha, do të gërryhen kodrat nga Krujanë Shkodër dhe do të lëshohen në ajërpluhura 10 herë me shumë. Dhe kjo thjeshtëpër një taksë të vogël, kurse fitimet janëpër të tjerë.

Nuk mjaftojnë pyjet e prerë apo tëdjegur, tashmë na bie për hise të kemi 250ha pyje për fabrikë më pak, në total 2500haose 2,500,000 trungje pemësh ose 15-200ton/ha erozion më shumë. Nuk mjaftojnëzonat e mbrojtura të kthyera në betone,tashmë na bie për kismet të kemi 10 milionton gaz karbonik (CO2) më shumë, të cilatas nuk tatohen të paktën me 10 euro/ton-i,si kudo në vendet që shesin kredite, qënga ana tjetër do të thotë se nesër vendiynë do të hyjë në penalitetet për tepricë tëkëtij gazi.

Tashmë do të përballemi me dhjetëherë më tepër pamje ndotëse vizive tëfaqeve të rrjepura të maleve tona si Kruja,që dikur na duheshin për t‘u mbrojtur ngadushmanët, tashmë po i dorëzojmë pakushte ato që ndryshe quhen hiri i të parëvetanë. Dhjetë herë më tepër mbetje tërrezikshme, dhjetë here më tepër dioksidsqufuri, dhjetë herë më tepër okside azoti,dhjetë herë më tepër pluhurosje me PM10që duket, po dhjetë herë më tepërpluhurosje me PM2,5 apo me PM1 që assyri, e as hunda, e as mushkëritë nuk ishohin e nuk i njohin.

Shkurt, ne do të donim të bashkë-bisedonim me vendimmarrësit dhepolitikanët tanë çështjet se cila ështëstrategjia për thithjen e veprave të tilla, kundryshe nga ne, vendet europiane icilësojnë, sikundër dhe ato me bazë nafte,si vepra me ndikim shumë të madh në mjedise shëndet, madje si të kategorisë “A” tëshkallës së rrezikshmërisë në lidhje meshëndetin e popullsisë. Ne do të donim tëbashkëbisedonim me vendimmarrësit dhepolitikanët tanë, çështjet se sa ështëpotenciali i mundshëm i prodhimit tëçimentos apo i numërit të fabrikave nëmiqësi me mjedisin dhe truallin tonë apoçështje në se duhen ngritur një numër itillë, cili është veprimi kumulativ i tyre nënjë zone kaq të ngjeshur e të vogël, siçështë pjesa perëndimore-veriore e venditdhe a mund të këmbejmë mbetjen e lënë etë madhe me leverdira kaq të vogla, sitaksën e Roylti-së, etj., sepse edhepunësimi i trumbetuar s`është gjë tjetër,veçse ca qindra puntorë kinezë e nipër tëKryetarëve të Komunave të pushtuara ngapluhuri i maleve gurore.

Në 16 qershor 2010 u zhvillua tryeza errumbullakët me temë “Mekanizmat e

Lexo fq. 5

DISKUTIM: MEKANIZMAT E PJESEMARRJES PUBLIKENE DRAFT- LIGJ

pjesëmarrjes publike në draft-ligjinkuadër “Për mbrojtjen mjedisore”,organizuar nga Fushata përPjesmarrje Publike, mbështetur ngaMilieukontakt International dheLëvizja

BELLS – Koalicioni Kombëtar përMjedisin. Morën pjesë ambasadoriHollandez, z. Van Den Dool,Ministrii Mjedisit z. F. Mediu, përfaqësuesnga Kuvendi i Shqipërisë, bashkia eTiranës, ministritë e linjës, biznese,organizata ndërkombëtare dheshoqëria civile.

Në kuader te Fushatës MjedisoreKombëtare “Vepro Tani!”, javën e dytë tëqershorit u zhvilluan, duke përfshirë në dyditë të njëpasnjëshme, aksione vullnëtarëshnë ndihmë të pastrimit të plazheve në Jugtë vendit, si plazhi i Qeparoit, plazhi iSpilesë, Maraçit dhe plazhi në qëndër tëHimarës.

VULLNETARET PER PASTRIMIN E PLAZHEVE NEQEPARO DHE HIMARE

Nga Pirro CENKO, Himare, 18 Qershor 2010

Lexo fq. 5

Qendra Albaforestnë bashkëpunim dhemarreveshje dypalësheme Bashkinë Kamëz dheme mbështëtjen dhefinancimin eAmbasadës Japonezenë Romë për Shqiperinë,përfundoi me suksës

projektin e gjelbërimit të oborreve tëshkollave të Bathores dhe Qendër-Kamëz.

AMBASADA JAPONEZE GJELBERON SHKOLLAT E BATHORES E QENDER-

KAMEZ

Lexo fq. 2

TELEFON I GJELBER 04 2234 851

ÇFARE MENDONI PER HIGJENEN E QYTETIT?

SI ESHTE E ÇFARE MUNGON?

Na informoni dhe kërkoniinformacion në telefonin e

gjelbër.JU MIREPRESIM

2

(Pjese nga Projekt Ligji)

B. PERCAKTIMI IINFORMACIONIT

MJEDISOR QE DUHET TEPERMBAJE RAPORTI I

VNM-se1. Nese vendimi i klasifikimit

percakton se veprimtaria do t’inenshtrohet procesit te VNM-se,propozuesi i paraqet kerkeseARM-se per vazhdimin eprocedurave te hartimit teraportit te VNM-se dhe kjo efundit, brenda 10 diteve nga datae marrjes se kerkeses,percakton ne bashkepunim mepropozuesin, informacionin dheceshtjet mjedisore qe duhentrajtuar ne raportin e VNM-se,si me poshte:

a. Alternativat e zhvillimit teprojektit qe duhen marreparasysh gjate hartimit te raportitte VNM-se;

b. Studimet fushore dhevrojtimet ne zonen e veprimtariseqe duhet te ndermerren per

Qendra Albaforest nëbashkëpunim dhe marreveshjedypalëshe me Bashkinë Kamëzdhe me mbështëtjen dhefinancimin e AmbasadësJaponeze në Romë përShqiperinë, përfundoi me

suksës projektin e gjelbërimit tëoborreve të shkollave tëBathores dhe Qendër-Kamëz.Ky projekt u inicua ngamungesa dhe nevoja emergjentëe sipërfaqeve të gjelbëra, nëqytëzën e re të Bathores dhe atëQendër-Kamëz, qytëza tëkrijuara dhe nga fluksi i lëvizjevedemografike të periudhës sëtranzicionit, dhe me qëllimin përtë kontribuar në gjelberimin

urban dhe edukimin mjedisor nëshkolla.Nevoja më emergjentëpër mjedisë të gjelbërta ishtë nëtërritoret e shkollave,si ato tëBathores dhe të Qendër-Kamëz,ku studjojnë mbi 5000 nxënës.

Nësë Kamza kishtë pas

vitëve ’90-të rreth 30 mijëbanore, ajo ka sot mbi 90 mijëdhe janë krijuar qytëza të reja siBathore, Laknas, Valias e ështëgati trefishuar Bashkia e Kamzëssi në tërritor dhe në popullsi.

Pas firmosjes së marrëveshjesdhe kontratës së bashkëpunimitmidis Ambasadës Japoneze dheQendrës AlbaForest, nëBashkinë Kamëz, nga vetëambasadori japonëz për

Shqipërinë Z. Hiroyasu Andodhe përfaqësuesja direktë përprojektët e zhvillimit përShqipërinë Znj.Yukako Ochi, nëshkollat nëntëvjeçare në QenderKamëz, dy shkollat nëntëvjeçarenë Bathore (duke përfshirë edhekopshtin), dhe në shkollen emesme filluan punimet përsistëmimin dhe krijimin esipërfaqeve të gjelbra.

Punimet kanë perfshirë njësipërfaqe prej rreth 6 000 m², tëcilat u rilevuan dhe u sistëmuannë sipërfaqe rekreative dukembjellë 5 000 fidanë drurë eshkurre, rreth 23 tipe tëndryshem, kjo në bashkepunimme nxenësit e shkollave dhemësuesit e edukimit fizik ebiologjisë, u vendosën 65 stolanë mënyrë që nxenësit të kenëmjedisë të kendeshmeshlodhesë, si edhe 45 kosha tëvegjel për të pasur nje ambientsa më të pastër e shlodhës.

Gjithashtu në keto shkollagjatë procesit mesimor uorganizuan edhe 6 seminare nëlidhje me edukimin mjedisor. Nëketo seminare morën pjesë edhemesues të lëndës së biologjisëdhe gjeografisë. Temat etrajtuara ishin mëse aktuale sip.sh. ngrohja globale dhe lidhjae saj me varfërinë, apo riciklimi

i mbeturinave dhe përfitimet prejtij. Nxënësit kanë marrë pjesëaktivisht në keto sëminare dukevërejtur edhe një ndryshim nësjelljen e tyre karshi mjedisit kuata mësonin.

Gjatë fazës së fundit tëprojektit,e cila kishtë të bentëme vlerësimin u vu re një shtimi vazove me lule nëpër klasa, gjëqë u realizua nga vetë nxenësit,

si edhe një rregullsi e re nëhedhjen e mbeturinave në koshate vendosura në oborre, si edheklasat dhe vetë oborretmbaheshin me pastër.

Në ceremoninë e organizuarme këtë rast, në BashkinëKamëz, Ambasadori Japonëz Z.

hartimin e raportit te VNM-se;c. Metodat dhe kriteret qe

duhet te perdoren perparashikimin dhe vleresimin epasojave te veprimtarise;

d. Masat zbutese qe duhet temerren ne konsiderate gjateprocesit;

e. Konsultimin e publikut dheaktoreve te interesuar gjatehartimit te raportit te VNM-se;

2. Pasi jane percaktuarinformacioni dhe ceshtjet qeduhen trajtuar ne Raportin eVNM-se, ARM-ja konsultohetne menyre te pavarur meorganet e pushtetit vendor si dheme grupet e interesit dukeperfshire edhe publikun.

3. Pas konsultimit, ARM-ja ipercjell propozuesit mendimet epaleve te konsultuara ne keteproces per ti marre nekonsiderate gjate hartimit teraportit perfundimtar te VNM-se.

4. Ne rast se ARM tejkalonafatin e parashikuar ne piken 1,

propozuesi ka te drejte tevazhdoje proceduren perhartimin e raportit te VNM-se,sipas kerkesave te kesajmetodologjie.

C. ANGAZHIMI IPALEVE GJATE HARTIMITTE RAPORTIT TE VNM-SE

1. Pasi jane identifikuarinformacioni dhe ceshtjet qeduhet te permbaje Raporti ivleresimit te ndikimit ne mjedis,propozuesi angazhon eksperte tecertifikuar per hartimin eraportit, ne perputhje mekerkesat e detajuara te Shtojces1.

2. Eksperti i mjedisit, nekuader te realizimit te procesitte VNM-se, harton ne menyrete paanshme raportin e VNM-sedhe mban pergjegjesi pervertetesine e informacionit teparaqitur ne raport, si dhe percilesine e tij.

3. Per pergatitjen e raportit,eksperti pervec te dhenave

ekzistuese, mbledh edhe tedhena te tjera te nevojshme gjatestudimeve fushore;

4. Per sigurimin e te dhenave,eksperti kerkon edheangazhimin e njesive teqeverisjes vendore e teinstitucione te tjera shteterore,te cilat i vene ne dispozicionpropozuesit informacionin ekerkuar qe disponojne, brendaafateve te percaktuara ne ligj.

5. Pasi pergatitet Raporti iVNM-se, propozuesi ekonsulton ate me publikun dheOJF-te e interesuara, duke ukrijuar lehtesirat praktike dhekohen e mjaftueshme per aksesne te.

6. Komentet dhe verejtjet edhena per raportin,dokumentohen dhe pasqyrohennga propozuesi ne Raportinperfundimtar te VNM-se.

7. Raportit perfundimtar teVNM-se i bashkelidhet edhecertifikata e subjektit tecertifikuar qe e ka hartuar ate.

PREZANTOHET PROJEKT LIGJI PER VLERESIMIN TE NDIKIMIT NE MJEDIS

METODOLOGJIA KOMBETARE E PROCESIT TE HARTIMIT TE RAPORTITTE VLERESIMIT TE NDIKIMIT NE MJEDIS

Ministria e Mjedisit organizoi një tryezë për prezantimin e projektligjit “Mbi Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis”. Ky projektligji i ri,i pergatitur ngaMinistria, me asistencën teknike të projektit CARDS të BE-se, INPAEL, në kuadrin e masave që po merren në zbatim të Marreveshjes sëStabilizim-Asociimit.Në takim merrnin pjesë ministri Mediu, kryetari i Komisionit Parlamentar për Veprimtarinë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin z. Gjana; drejtuesi iProjektit të BE z. Paolo Bacca; menaxheri i Sektorit të Mjedisit dhe Energjisë në BE z.Antoine Avignon; përfaqësues organizatash jo qeveritare,ekspertë të çeshtjeve mjedisore, si dhe një panel mjaft i gjerë me pjesëmarrje publike. Ky projektligj synon mbrojtjen e mjedisit përmes rregullimittë një qasje parandaluese dhe kërkon që për projekte të caktuara që mund të kenë ndikime të rëndësishme në mjedis, para se të jepet leja ezhvillimit nga institucionet përkatese, projektet t’i nënshtrohen një vleresimi të ndikimit të mundshëm në mjedis.

8. Publiku dhe OJF-te marrinpjese gjate procesit tevendimarrjes per veprimtarinedhe njoftohen te jene tepranishem (me perfaqesi) ditene marrjes se vendimitperfundimtar.

9. Nese publiku dhe OJF-teapo edhe grupet e interesitverejne parregullsi gjate procesitte hartimit te raportit te VNM,mund te ankohen praneMinistrit.

10. Gjate vendimmarrjes,institucioni vendimmarres merrne konsiderate mendimet epublikut, OJF-ve dhe grupeve teinteresit, lidhur me ndikimet nemjedis te projektit dhe i pasqyronato ne vendim; per verejtjet qënuk reflektohen, jepenargumentet përkatëse.

11. Vendimi perfundimtar ndajraportit te VNM-se behet publik.

12. Ndaj ketij vendim, mundte behet ankim ne Gjykate,brenda 30 diteve nga shpallja etij.

AMBASADA JAPONEZE GJELBERON SHKOLLAT E BATHORES E QENDER-KAMEZHiroyasu Ando theksoi seQeveria Japonëze, në kuadrin eprogramit të saj të mbështëtjessë zhvillimit për Shqipërinë, dotë vazhdojë të mbështësëprojekte të ndryshëm zhvillimi.Ky projekt i përmirësimit tëmjediseve të shkollave tëBathores dhe Qendër-Kamëz, si dhe edukimi mjedisor i nxënësvedhe mësuesëve të këtyre

shkollave, është një shtysë mëtëpër dhe një sipar në fushen erehabilitimit dhe zhvillimit tëmjedisit në kuadrin ebashkëpunimit të kësajambasade me Shqiperinë dhe meOJQ-të mjedisore.

Për më shumë informacion:albaforest@gmail.com

Shkolla pas përfundimit të projektit

Ambasadori japonez z. Hiroyasu Ando, gjatë vizitës në shkollat eKamzës

3

Në 16 qershor 2010 u zhvilluatryeza e rrumbullakët me temë“Mekanizmat e pjesëmarrjespublike në draft-ligjin kuadër “Përmbrojtjen e mjedisit ”. E organizuarnga Fushata për Pjesmarrje Publike,

pjesë e Vepro Tani, fushatëkombëtare për ndryshimin nëmjedis. Ky aktivitet u mbështeturnga Milieukontakt Internationaldhe Lëvizja BELLS – KoalicioniKombëtar për Mjedisin.

Në këtë tryezë morën pjesëpersonalitete si ambasadoriHollandez, z. Van Den Dool dheMinistri i Mjedisit z. Fatmir Mediu.Gjithashtu, ishin prezentpërfaqësues nga Kuvendi iShqipërisë, bashkia e Tiranës,ministritë e linjës, biznese,organizata ndërkombëtare dheshoqëria civile.

Në qëndër të diskutimit ishtedraft-ligji “Për mbrojtjenMjedisore”, gjatë së cilës uprezantua një analizë krahasuese tëkëtij draft-ligji me ligjin ekzistues nëlidhje me mekanizmat epjesëmarrjes publike nga juristimjedisor, z. Enio Haxhimihali. Nëtryezë pjesëmarrësit dispononinkomentet me shkrim nga prezencae OSCE në Shqipëri në lidhje mëkëtë draft-ligj. Përpos analizës dhekomenteve me shkrim tryezagjeneroi edhe shumë diskutime dhekomente të tjera nga pjesëmarrësit.Diskutimet dhe rekomadimet e embledhura do të përcillen pranëMMPAU, pranë komisionitpërkatës parlamentar.

Tryeza u hap nga fjalëtpërshëndetëse të ambasadoritHollandez, z. Van Den Dool, i cilitheksoi rolin që ka shoqëria civilenë hapat e rëndësishëm që duhenndërmarrë për ndryshimet nëmjedis. Ai përshendeti iniciativëndhe e mbylli me fjalët që ka ardhurmomenti për të vepruar tani.

Ministri në fjalën e tij, theksoirëndësinë e këtij takimi dhe shprehugadishmërine e tij dhe ministrisë qëai drejton për të dëgjuar dhepërcjellë sugjerimet që dalin nga kytakim. Ai theksoi gjithashtu sendryshimet pozitive në fushën emjedisit janë të lidhura shumëngushtë me integrimin e vendit neBashkimin Europian: “Sa me shpejt

PER MBROJTJEN E MJEDISITTryezë e rrumbullakët mbi “Mekanizmat e Pjesëmarrjes Publike në Draft-Ligjin Kuadër: Për Mbrojtjen e Mjedisit

këto ndryshime, aq me shpejtintegrimi! Ky projektligj ështëdiskutuar edhe në stade të tjera, pore gjej me vend për sugjerimet qëmund të keni për t’i përcjellë nëqëveri. Zoti Gjana do jetë i hapur

për të dëgjuar sugjerimet tuaja.Kemi dashur me këtë projekt ligj t’ijapim rolin e tyre të gjithapushteteve. Si atyre lokale ashtuedhe qëndrore.”

Znj. Valbona MAZREKUpërfaqësuese e Milieukontat

International (MKI) u shpreh segjithë proçesi që është ndjekur deritani ka pasur si qëllim, nxitjen eshoqërisë civile në vendimmarrje.“Kemi berë të mundur që edhekomunave në vende të ndryshme tëShqipërisë, tu japim mundësinë tëjenë pjesë e një koalicioni me të gjërë.Ata janë organ i rëndësishëmvendimmarrës. MKI do vazhdojë tënxisë komunikimin mes shoqatavemjedisore në rang kombëtar” Nëfund ajo theksoi mungesën einformacionit në publik për draft-ligjet si një nga qëllimet kryesore tëkësaj tryeze.

Gjithashtu, Z. Edlir VOKOPOLA,Lëvizja BELLS- Koalicioni Kombëtarpër Mjedisin, pasi falenderoi tëpranishmit në tryezë, theksoirendësinë e marrjes dhe dhënies sëinformacionit për mbrojtjen emjedisit. Ai përmendi studimin ekryer nga Lëvizja BELLS, në lidhjeme mendimin e qytetarëveshqipëtarë dhe përfaqësueseve tëtyre mbi Mjedisin, tek një grup prej550 personash, ku 150 prej tyrepërbëjnë vendimmarrësit. Z.Vokopola u ndal në nivelin einformacionit mbi gjendjen e

mjedisit, në besueshmërinë dhezbatueshmërinë e ligjeve dherregulloreve në Shqipëri dhe duketheksuar se nga të dhenat del se kamundësi të mëdha për të rriturstandartet e ligjeve dhe rregullavemjedisore.

Z. Enio HAXHIMIHALI nëanalizën që prezantoi u fokusua nëstrukturën e legjislacionit mjedisordhe më pas në analizën konkretembi mekanizmat e pjesëmarrjespublike në draft-ligj.

DISKUTIME DHESUGJERIME TË DALA NGA

PJESËMARRËESIT:

Z. Fatmir MEDIU: FalenderoiZ. Haxhimihalin dhe ktheu njëpërgjigje koncize mbi pikat engritura nga ai. “Ligji duhet tëlexohet në formë integrale, nenetkomplomentojnë njeri-tjetrin. Nënenet 45-48 janë të paqyruara nëVKM dhe parashikohen aty.Termat dhënia/marrja einformacionit mjedisor flasin përmarrëdhënie zyrtare. Nuk mund të

dalim jashtë kuadrit tëinformacionit që kemi sepseshumë të dhëna mjedisore nukdisponohen nga Ministria eMjedisit dhe këtu lind konflikti. Nukekziston si praktikë që ligji tëeleminiojë urdhërat dhe VKM pasiato janë kohore. Në lidhje meçështjen e publikimit i gjithëlegjislacioni mjedisor publikohetnëpërmjet REC Shqipëri. Në lidhjeme vendimmarrjen, çdo vendimmjedisor kalon në qëverinëvendore tek këshillat bashkiak.Përfaqësimi publik është ide qëduhet konsideruar, por kush do tabëjë këtë përfaqësim?”

Znj. Darcie NIELSEN,OSBE:Falenderoi organizatorët dheorientoi pjesëmarrësit tekkomentent ne shkrim në anglishtdhe shqip të përgatitura ngapërfaqësimi i OSCE në Shqipëri qëgjendeshin në dosjet e tyre.Falenderoi ministrinë e mjedisit dhetheksoi se do ishte e rëdesishmeedhe prania e qëverisë në këtëtryezë. Bën një përmbledhje tëpikave kryesore të komenteve si nëvijim: Mugesa e akteve nënligjorebën implementimin e pamundur,bashkëpunimi qëveri qëndrore dhe

vendore i paqartë. “Nuk kareferenca në ligj në lidhje mendotjen akustike, ajrin etj. Lidhja sesi do jetë ndërmjet planifikimit urbandhe mjedisit. Ndikimi në mjedis iprivatizimit të pronave shtetërore,prezenca e përgjegjësisë sëkorporatave të mëdha dhe praktikae eko-taksave, teknikat e taksavegjithashtu mungojnë”.

Z. Fatmir MEDIU: Ppo

përgatitet nje paketë për të gjithakëto që u thanë. “Ne po përpiqëmitë kemi një qëndrim të qartë në këtë.Ministria e Mjedisit duhetristrukturuar e tërë. Duhet të këtënjë strukturë të sheshtë. I vlersojkomentet dhe jam shumë i hapur”.

Z. Paolo ROCCA, (ProjektiINPAEL): Disa prej këtyre pikavejanë të pasqyryara në draft-ligje tëtjera si ai që do prezantohet ne 22qershor “ Vlerësimi i Ndikimit nëMjedis”.

Z. Gëzim DAPI (BashkiaTiranë): Ka mungesë në rregullimin,nga ana e ligjit, të roleve tëqëndrorit dhe qëverisjesvendore:këto dy pushtete duhet tëjenë të qarta. Në faqën 26, neni 59në edukimin mjedisor përfshihetminisria e punës dhe jo qëveriavendore. Neni 46 pika e lë vend përabuzim.

Z.Edlir VOKOPOLA,(LëvizjaBELLS) në fjalën e tij ai theksoirëndësinë e ndarjes së roleve dhetë funksioneve të pushteteve dhee shoqëroi me prezantimin emëposhtëm:

• Neni 11 i ligjit 8652/2000, trajtonfunksionet e përbashkëta. Këto janëfunksione që kryhen edhe ngapushteti qëndror edhe nga aivendor. Një funksion i tille, ndër tëtjera, është edhe “mbrojtja emjedisit” (pika 3, d) në zbatimin e tëcilit PQ dhe PV ndajne 4

kompetenca: Administrative;Shërbimi; Investimi dheRregullatore.

Asnjë nga aktet ligjore në fuqinuk e trajton ndarjen ekompetencave në kuptimin e këtijligji. Raportet midis dy niveleve tëqëverisjes në kryerjen e këtyre

funksioneve duhet të jenë tëpërcaktuara mirë për të mos lënëvend për keqkuptime dhekeqinterpretime, mbivendosje apolënien e hapsirave boshe në terrendhe në përgjegjësi. Një pjesë ekonsiderueshme e këtyremarrëdhënieve do të duhet tëtrajtohen në një ligj të vecantë, sicështë ky rast.

Projekt ligji duhet të vendosi

se çfare kompetence do të ketë PV,te cilat mund te jenë nga 1 deri në 4prej tyre. Në kuptimin e këtij ligjime kompetenca kuptojmë:

-Me kompetencë investiminjësitë e qëverisjes vendore kanëtë drejtë të vendosin përplanifikimin e përmirësimevekapitale, për shpërndarjen dherealizimin e tyre.

-Me komptencë shërbimi atokanë të drejtë për të vendosur se sido të kryhet një funksion aposhërbim i caktuar, psh do të kryhetnga një ndërmarrje bashkiake apodo të jepet me sipërmarrje apo do tëketë një përfshirje akoma më tëmadhe të sektorit privat. Këtu atovendosin edhe nëse duan që përkryerjen e një shërbimi tëbashkëpunojnë me njësi të tjera.Pushteti vendor me këtëkompetencë ka të drejtë të vendosëedhe për mënyrën e mirëmbajtjessë objekteve përkatëse për kryerjene një funksioni.

-Me kompetencë administrativeato kanë të drejtë të vendosin përstrukturat dhe personelin, përemërimin shkarkimin dhetransferimin e personelit si edhe përpërcaktimin e pagave dheshpërblimeve.

-Me kompetencë rregullatoreato kanë të drejtë të marrin vendimenë kontekstin e një kuadrirregullator të një funksioni apo

shërbimi të caktuar. Njësitë vendorekanë të drejtë të japin licensa, tëvendosin tarifa dhe sanksione siedhe të vendoin standarte lokaletë cilat nuk duhet të jenë nëkundërshtim me standartetkombëtare.

(vijon ne faqen 4)

Ministri F.Mediu duke folur në takim

Ndotje në gjirin e Shëngjinit

Nga zhvillimi i takimit : Mekanizmat e Pjesëmarrjes Publike nëDraft-Ligjin Kuadër: Për Mbrojtjen e Mjedisit

Ministri Mediu : Nuk mund të dalim jashtë kuadrittë informacionit që kemi sepse shumë të dhëna

mjedisore nuk disponohen nga Ministria e Mjedisit .

4

A. Struktura e legjislacionitMjedisor.

Kodi përmban ligjet dhe aktëtnenligjore dhe ai plotësohet ngaligje të veçanta për elementë tëveçantë.Ligji bazë kuadër krijon

shpërndarje të ligjeve dhe sjellmosnjohje nga njërëzit që duhet tëmerren me të. Pavarësisht theksimittë direktivave të Këshillit të Europëspër përafrimin e legjislacionitekzistues me legjislacionineuropian, nuk ka patur një relacionshpjegues për të kuptuar pse ështëndërmarre kjo iniciativë.

Kreu 7: “Informacioni mjedisor”1.Titulli i kreut: Në ligjin

ekzistues “Për mbrojtjen e mjedisit”,titulli është më i plotë (Roli ipublikut). Kjo për faktin se sipasKonventës së Aarhusit, por edhesiç del nga nenet e këtij kreu, përveç

(vijon nga faqja 3) Z. Zamir DEDEJ (Instituti per

Mbrojtjen e Natyres-INCA): Siorganizatë e kemi parë këtë draft-ligj me vemendje dhe keni përgatiturkomente me shkrim të cilat do t’i

përcjellin tek organizatorët. Mëpërpara është bërë një raport nganjë organizatë tjeter si INPAEL dheka bërë një koment se ligji është imirë, por nuk zbatohet. “Ligji i riduhet të këtë më shumë mekanizmapër nxitjen e zbatueshmërisë së tij.”

Z. Dedej thekoi këto pika: 1.Ka mangësi në bashkëpunimin eministrisë me shoqërinë civile dhevjen si pasojë e vullnetit të pakët siedhe të kapaciteteve të varfëra tëshoqërisë civile. 2. Mungesë einformacionit mjedisor në Shqiperi.Informacioni nuk është idisponueshëm. Ministria nuk kapasur rezultat pozititv në këtëdrejtim. 3. Problemi Financiar. Nukparaqitet asnjëherë faturëfinanciare për nismat ligjore dhe as

Informimit, kemi edhe përfshirjen nëVendimarrje dhe Të drejtën për t’judrejtuar pushtetit gjyqësor.

2.Neni 45: Paragrafi i parë mëshumë bën fjalë për detyrime tëinstitucionëve shtetërore, se sa për

të drejta të publikut, ndaj mund tëvendosej në një krye tjetër (p.sh.kreu 5).

3.Neni 46: a. Që në titullin e nenitrekomandojmë zëvendesimin eshprehjes: Çështje mjedisore meMjedisin (sepse fjala Mjedis ështëmë gjithëpërfshirese dhe nuk lindmë pas interpretimi në se në rastinqë publiku do të kërkojëinformacion, është ose jo “çështjemjedisore” (pra shmanget diskutimise ç’do të kuptohet me çështjen)

b.Në pikën 1d: Në se bëhet fjalëpër “raport”, duhet përcaktuar: ciliorgan e ka detyrim t’i hartojë këto

raportë, përiodicitëti i tyre, siduhet të jenë, ku botohen, etj.

c.Në pikën 2:1.Terminologjia të ndryshojë:-Eshtë: Citohet projektligji në

fjalë (ky ligj) dhe ligji 8503;-Të bëhet: legjislacioni që

garanton të drejtën e informimitnë Republikën e Shqipërisë.

2.Ka probleme në konceptimine nenit

-Eshtë: “...i sigurojnë publikutmundësinë për të marreinformacionin mjedisor…”

-Duhet riformuluar, pasi ky nenbën fjalë për detyrimin eautoriteteve për të dhënëinformacion.

4.Problemi i botimit: Neni 46i projektligjit bën fjale përpublikim të dhënash. Po kështuedhe në nenët vijues bëhet fjalëpër botime të ndryshme (përfshirëedhe aktet nenligjore).

-Rekomandojmë të për-caktohet organi konkret se ku dotë botohen (duke filluar që ngafletorja zyrtare për aktetnormative, e deri tek buletinëtpëriodikë të Ministrisë sëMjedisit, faqe interneti të saj, apoforma të tjera, për raportet endryshme dhe të dhënat e tjera.

5.Futja e konceptit:informacion i disponueshem

-Në nenet 46 dhe 47 përdoret

tërmi: informacion i disponueshëm-Rekomandimi ynë:a.Variant 1: Të hiqet pasi mund të

lerë vend për abuzimeb.Variant 2: Ligji të përcaktojë

gjithë informacionin që është idetyruar të nxjerrë (mbajë) çdo

autoritet publik me kompetenca nëfushën e mjedisit.

6.Neni 48:-Eshtë i njëjtë me ligjin ekzistues

(nuk i është bërë asnjë ndryshim)-Rekomandimi ynë: a.Të parashikohet një dispozitë

që do të zbatontë në praktikë parimine Konventës së Aarhusit që publikutnë rast fillimi të një proçesi gjyqësor

ANALIZE E ROLIT TE PUBLIKUT DHE TE MEKANIZMAVE TE PJESEMARRJES PUBLIKEPrezantim i z. Enio HAXHIMIHALI

t’i reduktoheshin shpenzimetgjyqësore, ose proçesi të mos jetë« tëpër i shtrenjtë », (neni 9 iKonventës së Aarhusit).

b.Mund të punohet përriformulimin e nenit

P.sh. përmenden: kërcënim,ndotje dhe dëmtim i mjedisit, në njëkohë që ky projekt-ligj nuk ishpjegon të gjitha këto terma.

7.Neni 49a.E drejta për përfshirje në

vendimmarrje i është lënë Këshillittë Ministrave.

Mendojmë që është vepruargabim, pasi: E drejta duhet tëgarantohet nga ligji, ndërsa Këshillii Ministrave mund të përcaktojë afatapo proçedura.

b.Në titullin e nenit përmendet“Publik i Përfshirë”, në një kohë qëky projetk-ligj, nuk e shpjegon.

Propozimi ynë: Ose të hiqet,ose të shpjegohet (mund të merretnga Konventa e Aarhusit).

8. Komentë të tjera: a.Në nenin 2 gërma c: Në

krahasim me nenin 1, pika 2 germa“dh” të ligjit ekzistues “ Për mbrotjene mjedisi”, është bërë hap mbrapa(Nuk është caktuar si qëllim, por siobjektiv).

b.Në nenin 5, pika 1, gërma “a”Ligji ekzistues ka përcaktim më tëplotë, bën ndarjen ndërmjetmbrojtjes dhe administrimit.

ky draft-ligj nuk e ka. Fondi i mjedisitngelet me dy rreshta që duhet tengrihet dhe nuk ngrihet dhe ështëgati e pamundur të bëhet.

Z. Petrit DOBI (RASPI): Neni49 i lihet Këshillit të Ministrave për

të realizuar pjesëmarrjen e publikutnë vendimmarrje por kjo nuk ështëe shpjeguar më tej. Pjesmarrja duhetpërfshihet më me detaje. Këshilli iMinistrave, me mbledhjet e tij nukmund ta zgjidhë. Nga përvoja,diskutimet publike janë financuarnga donatorë të huaj. Këto praktikaduhet të përvetësohen ngainstitucionet. Meqë qeveria ështëe interesuar duhet të investoje qëëtë nxisë diskutimin publik i cilingelet ne dore të donatorëve.

Z.Kujtim BICAKU, (NGO perMbetjet e Rrezikshme - Helmet):Ngrihen pyetjet: Kush do ti bëjëpropozimet për Këshillin eMinistrave? Ne shumë pika thuhetministria, po nuk thuhet cila ministri.Përkufizimi i ndotësit nuk është i

qartë. Ku do merret informacionidhe kush është kompetent përshpërndarjen e informacionitmjedisor?

Z. Petrit ZORBA, (Instituti iEnergjise Ujit- INEMM): Përnenin 41. Monitorimi i mjedisitsipas një plani. Termi plan nakthen mbrapa dhe nuk është iqartë. Monitorimi duhet të jetëmbi baza shkencore. Duhet tështoheshin se kush janë insti-tucionet monitoruese. Monitorimiduhet të ketë natyre nacionale.Kompanitë private nuk e bëjnëprivatisht. Duhet të jetë shteti qëe garanton monitorimin. Nukcaktohet kush e monitoron ujin,ajrin etj.

Z. Bardhyl BALZA, (Shoqatae Ricikluesve): Kompetencat einpektoreve të mjedisit:Prodhuesi duhet mbrojtur?Duhen caktuar afatet dhe vendete inspektimit dhe raportiinspektor-prodhues. Unë jam mekrijimin e nje inspektoriati tërregullt. Gjithashtu nuk kainstitute që bën analizen e letrës.Duhet përcaktuar koha e saktëedhe detyrat e inspektimit për tëshmangur abuzimin.

Z.Vullnet HAKA, nga fushae biznesit (Everesti shpk): Duhenparë kompetencat e inspektorëve.Inspektorët e mjedisit kanë mëshumë kompeteca se policiagjyqësore. Si do të realizohetpjesëmarrja publike?

Z.Rexhep NDREU, (ShoqataKombëtare-PKV): Ky draft ligj bënregres në krahasim me ligjinegzistues. Nuk mund të konceptohetqë mund të hartohen ligje papjesmarrjen e publikut. Ky ligj nuk irrit përgjegjësitë e pushtetit vendor.I ka shtuar kompetenca ministrisë.Kemi mbi 78 akte ligjore dhe nënligjore. Pra mbipopullim ligjesh. Punaështë të rritet përgjegjësia e publikutsi në diskutimet paraprake në të gjithanivelet lokale dhe qëndrore.

Z.Norman SHERIDAN,ProjektiINPAEL: Eshtë e rëndësishme se sipjesmarrja publike do integrohet nëligjet e tjera. Ky është nje ligj kuadërdhe vendos bazat për VNM,pjesëmarrjen publike dhe lejetmjedisore. Definicionet janëpërcaktime direkte të BE. Ndoshtadisa nuk jane të përshtatshme.Shumica e çështjeve që ju ngritët kampërshtypjen se do i gjeni teklegjislacioni aktual shqiptar.

KONKLUZIONET:Pas disktutimeve të shumta dhe

dialogut midis të gjitha palëvepresent e mori fjalën, znj. ValbonaMAZREKU, e cila listoikonluzionet kryesore të dala ngakjo tavolinë të renditura si mëposhtë:

1. Rregullimi i termave. Roli ipublikut dhe publik i përfshirë,çështje mjedisore.

2. Të jepet me qartë rregullimikompetencave mes pushtetitqëndror dhe atij vendor ne lidhjeme këtë ligj.

3. Mekanizmat e informimit.Botimet dhe përcaktimi saktë ishpërndajes së informacionitmjedisor nëpërmjet proçedurave tësaktësuara dhe organevepërgjegjëse.

4. Pjesëmarrja publike nëvendimmarrje jo vetëm nëpërmjetbordeve këshëllimore.

5. Të rishikohen kompetencate insperktoriatit.

Per me teper http://w w w . e k o l e v i z j a . o r g /index.php?cat_id=VEPRO+TANI

PER MBROJTJEN MJEDISORE

Z. E. Haxhimihali dukeprezantuar analizën për

strukturën e legjislacionitmjedisor

Ndotja në fushat e naftës në Ballsh

5

Qëllimi kryesor i FushatësMjedisore Kombëtare “VeproTani!”, tashmë po bëhet celebrimi

gjithëpërfshirës e me nisma ngamë të ndryshmet anëkëndShqipërise dhe me qëndërindividin në çdo ditë të veçantëmjedisore që shënohet nëkalendarin e 2010. Në këtë kuadër,javën e dytë të Qershorit, e cila lapas të djelën me DitënNdërkombëtare të Mjedisit (5Qërshor), përmbantë dhe DitënBotërore të Oqëanëve (8 Qërshor)u zhvilluan, duke përfshirë në dyditë të njëpasnjëshme, aksionëvullnëtarësh në ndihmë tëpastrimit të plazheve në Jug tëvendit, si plazhi i Qeparoit, plazhii Spilesë, Maraçit dhe plazhi nëqëndër të Himarës.

Veprimtaritë e kishin nismënnga komunitetet e zonës, nganxënës e mësues të shkollave 9-vjeçare e të mesme si shkolla

“Niko Aleksi”-Qëparo, shkolla emesme “Pirro Gjiknuri”- Himarëdhe u mbështëtën nga BashkiaHimarë dhe nga ekipet epjesëmarrjes publike dhe të ujit tëFushatës Kombëtare “Vepro Tani”.Si rezultat i pastrimit që fillimishtnisi nga nxënësit e shkollave,shumë plehra të hedhura nëplazhet shumë pranë qendrës sëqytetit Himarë e qendrës sëQeparoit, u grumbulluan e utransportuan larg zonës dhe kësajnisme ju bashkuan shumë banorëtë moshave të ndryshme që nxituantë ndihmojnë.

Për shumë fëmije, të gjeninmbeturina të shumëllojshme:shishe, qëse plastike, letra ekanaçe, të hedhura pa kujdes e tëfutura thelle nën gure në plazhin eQëparoit ishtë si të gjenin njëthesar- por të pistë, që në në fund

të fundit ja vlente ta largoje ngaplazhi.Shume qytetare uronin terinjte per nismen dhe disa prej tyre

u shprehen: “Te gjitha plehrat ekane zanafillen tek ne, tek duarttona qe duhet t`i drejtojme drejtkoshave e jo ne jo në rrugë e det.

“Paska shumë gjera ketu, sashumë qëska e shishe.... “,thërriste një 12 vjeçare bashke meshoqen e saj duke kërkuar në njëgropë të vogel të mbuluar me drurëtë kalbur në plazhin e Qëparoit.Në fakt, sivjet dukej sikur detikishtë pastruar gjithçka, andoshta dhe njërezit kishin qënëmë të kujdeshem saqë në plazhnuk duhej shpenzuar shumë kohepër të pastruar, por megjithatëfemijtë nuk të falnin, vraponin egjenin ndonjë vend të vogel qëndoshta prej vitit të kaluar kishingrumbulluar e maskuar mbetjet.Këta fëmije ishin ndër ata dhjetëravullnëtare të tjerë që erdhën nëplazh për të pastruar dhe menduar

që keto plazhe të pastra do t`ushërbenin banorëve dhepushuesve në veren që sapo

kishtë trokitur. Pastrimi zgjati derinë mesditë dhe për fundjavë, këtoplazhe ishin të pastra e plotpushues, ndër ta edhe këta të rinje fëmije.

Nga ekipet, vullnëtaret upajisën me të gjitha matërialet enëvojshme për pastrim si çanta,qeska e dorashka, ndërsaDrejtoria e Shërbimeve e BashkisëHimarë dhe kompania kontraktoree pastrimit “Kabuci” shpk ukujdes për mbarëvajtjen eveprimtarisë. Vullnëtarët qëmorën pjesë në këto veprimtari tëpastrimit të bregdetit morën falasbluza e matëriale të tjera nën logon“Vepro Tani!” dhe shprehëndëshirën ta vazhdojnë këtë nismëmjedisore,jo vetëm gjatë këtij vitipor ta përsërisin atë si një traditëedhe në vitët e ardhshme.

Eshtë për t‘u përshendeturfakti që vazhdimisht veprimtaritëe “Vepro Tani!” kanë tërhequrvemendjen e biznëseve privatëduke mbeshtëtur me shuma sadosimbolike por të vlefshme e qëshprehin përgjegjshmerinë e tyreshoqërore për mjedisin. Kësajradhe këta mbështetës ishinFshati Turistik Llogora të ciletofruan ndihmë financiare përsigurimin e materialeve qësherbyen gjatë pastrimit. Tekfarmacia FarmaVlora ne u drejtuamqë të blinim disa materialefarmaceutike të ndihmes sëshpejtë në rast të ndonjë gërvishjedhe për më shumë i kërkuam edhekëshillim se çfarë mund të nanevoitej dhe sasitë. Pasi i

VULLNETARET PER PASTRIMIN E PLAZHEVE NE QEPARO DHE HIMARENga Pirro CENKO, Himare,

18 Qershor 2010spjeguam qëllimin dhe përse nanevoiteshin materialet e ndihmësse shpejte, mbetëm të befasuarpasi përveç këshillave na dhaneedhe një pako me materialet enevojshme duke na uruar punë tëmbarë, falenderuar që pondihmonim në organizimin epastrimit të plazheve dhe na thanëqë keto janë kontribut nga ana ejonë pasi “Plazhi është i të gjithevendaj duhet të ndihmojmë tambajmë të pastër”.

Aksione të tilla i bëjnë njërëzittë shohin se çfare ata shkaktojnë,se duhet ulur përdorimi i plastikesdhe metaleve sepse,në fund tëfundit, përse shërben e gjithë kjo.Fatkeqësisht kështu janë gjeratdhe ja se çdo të thotë të jetosh nënjë vend urban pranë detit.Familjet, individët, fëmije e të

rritur, janë të ditur, mendojnë eveprojnë për jetën e mjedisin dhepër këtë mjafton të mobilizohen.Ndoshta ka ardhur koha që tëgjithë të reflektojmë për shprehjene Mark Twain, i cili ka shkruajtur:“20 vjet duke nisur që sot, ju dotë jeni më të zhgenjyer për ato qës`keni bërë sesa ato që keni bërë”.

Agim DALIPI Disa ngjarje politike të kohëve

të fundit kanë ringjallur idenë seqeveria mund të shkojë nëdrejtimin “energjetik” tëqëndrueshëm, atë që po bëjnë

edhe vendet e tjera të botës.Shpresojmë dhe urojmë që tëndodhë kështu.Nismën e kësajideje e dha fjala e kryeministrit tonënë Konferencën e Kopenhageniku pas paraqitjes së prioriteteve tëvendit për energjinë u shprehtekstualisht : “Unë mendoj se tëdhënat dhe shifrat që unë paraqitapatën një impakt thellësishtpozitiv, pasi nuk u mora me asnjëretorikë, por me projekte konkreteku unë i bëra thirrje vendeve tëpasura dhe institucioneve

A DO TE “GJELBEROHET” POLITIKA E QEVERISE PER ENERGJINE ?financiare të botës që tëmbështesin sektorin privat tëShqipërisë për shndërrimin e saj nënjë superfuqi të vogël të energjisësë ‘gjelbër’”.

Ka kohë që kryeministri

Berisha ka përmendur shumë herëdëshirën për ta kthyer Shqipërinënë një “ superfuqi “ energjetike tëBallkanit. Për të dalë nga krizat e

herëpasherëshme energjitike,qeveria shqiptare ka promovuaredhe një numër hidrocentralesh.Me 264 hidrocentrale, fuqi e

instaluar -1055 MW, që janë dhënëe po jepen me koncesion, kaskadae Devollit- 319 MW, Ashta-48.5MW, besojmë se bëhemi edhesuperfuqi edhe “ të gjelbër”. Pordhe për ato nuk është bërë njëstudim i plotë mjedisor përndikimin që do të kenë në lumenjtëtanë, faunën dhe florën e tyre, nësasinë e ujit që do të humbasë ngaavullimi i tij në basenetujembledhëse si dhe në bregdetintonë të Adriatikut, i cili lidhet melumenjtë. Por është folur përshfrytëzimin e bioenergjisë, për një“mega” impiant në Karaburun përenergji eolike. Janë përmendurinvestime të tilla deri tek fabrika ebiomasës në Lezhë e të tjera.

Por, këto i mjegullon, në mos ihedh poshtë, për shembull,ndërtimi i Petroliferës (dhe mekosto të lartë) apo vendimi ikontestuar për tecin ( në të vërtetëdy të tilla me 1600 MW) në PortoRomano, që u bë prioritet i kësajqeverie. Një nga vizitat e para që

bëri Ministri i ri i Ekonomisë,Tregëtise dhe Energjetikës,z.Dritan Prifti, pas marrjes sëdetyrës vitin e kaluar, ishte Porto

Romano, në pontilin ekarburantëve dhe gazit. Me njëqëndrim plotësisht të kundërt meato që premtoi subjekti elektoral itij para zgjedhjeve, kur gjendej nëopozitë, ai u shpreh : “Nuk mundtë ketë kthim prapa për investimet

e miratuara dhe të ndërmarra nëkuadrin e programit të kësajqeverie”. Kjo me fjalë më tëthjeshta vërteton se, jo vetëmparkut do ti shkohet deri në fund,por edhe teci i shumëpërfolur ikësaj zone (apo tecet), do tëndërtohen nga kompania italiane“Enel”. Por të mos harrojmë se ngapyetësori i zhvilluar me banorët eDurrësit doli se 72.4% e tëintervistuarëve janë kundërndërtimit të TEC-it; 68.4%

mendojnë se ky TEC nuk është idobishëm për Shqipërinë, vetëm 17,4% mendojnë se do të ndikojëpozitivisht në punësim dhe 20, 3% mendojnë se do të ofrojë sigurienergjitike. A do të merrenparasysh ? Një nga arsyet, në mos

kryesorja, që Enel do të investojënë Shqipëri janë dhe taksat ekarbonit që nuk do të paguajë poredhe ne do të hymë në Europë dheathere këto taksa do ti paguajmëne dhe nuk do te jene pak.

Megjithatë ka ca kohë që kytec duket si “i harruar” Ka mbeturnë vend nga kundërshtimi ibanorëve dhe organizatavemjedisore? Eshtë periudhëreflektimi “mjedisor” për qeverinë?

(vijon ne faqen 6)

Fëmijët lexojnë posterat efushatës

Nga pastrimi i plazhit të Himarës

Nga puna e fabrikës së çimentos në Fushë Krujë

Shkatërrimi i pyllit dhe kodrave të Krujës për furnizimin e fabrikës

Mjedisi dhe cilësia e tij nuk janë thjesht parametratë politikës por pjesë kryesore dhe bazat përplanifikim e zbatim të zhvillimit alternativ të

ekonomisë së një vendi

6

Gjate viteve të tranzicionit,fauna e gjuetisë në Shqipëri kanjohur një regres të vazhdueshëmdhe sot në listen e kafshëve, qërealisht mund të gjuhen, kanë

mbetur vetem: lepuri i egër dhedhelpra, ndërsa nga shpendët eqëndrueshëm kanë mbetur vetemthëllëza e malit dhe tushat, ndërsanga shtegtarët kryesisht llojet erosave, turtulli, shkurta, shapka, nënjë kohë që para 20 vitesh në këteliste bënin pjesë, përveç derrit tëegër, lepurit, kaprollit dhe dhia eegër, ndërsa për shpendët eqëndrueshëm fazani dhe lista eshtegtareve ka qënë disa here mëe pasur.

Megjithëse llojet e hequra ngalista kane më shumë se 20 vjet qënuk figurojnë, gjendja e tyrevazhdon të përkeqësohet, gjë qëtregon se shteti me mjetet ligjoredhe burimet njerëzore në drejtoritëe shërbimit pyjor nuk mund tafrenojë këtë proces.

Për të vene dore mbi këtefenomen, Federata e Gjuetareve tëShqipërise që përben grupin me tëmadh të interesit shpresonteshumë që ligji i ri i gjuetisë që uhartua dhe miratua kohët e funditdo të vinte bazat për një rregullimtë gjendjes dhe rehabilitim tëfaunës se gjuetise Shqipetare e cilanë fund të fundit eshte pjese enatyrshme e faunes se gjuetiseEuropiane. Duke shprehurmendimin se ligji eshte përgjithe-sisht në përputhje me standartet

Europiane mendojme se ka vendpër rregullime e plotesine nëkushtet konkrete të vendit tone.

Nuk thuhet asgjëkundi qarte seprone e kujt ështe gjahu i cili jetonnë mjedise të ndryshme si: në tokebujqësore(që eshte prone private),

në pyje dhe kullota(ku 65% esipërfaqëve eshte prone e njesivetë qëverisjes vendore dhe pjesatjeter e shtetit), në këneta, liqene elaguna, si dhe në sipërfaqëimproduktive (te cilat janeshtetërore). Kjo krijon shanse apomundësi për konflikte midis njësivetë qeverisjeve vendore, pronarëveprivatë, menaxhuesve të gjuetisëdhe shtetit.

Aktiviteti i gjuetise drejtohet nëmenyre kapilare nga MMPAU ecila duhet të hartoje një moridokumentacionesh siç janë: Listate zonave të ndaluara e të lejuarapër gjueti, dokumentacionin tekniktë zonave të gjuetisë, propoziminpër kufijtë e tyre, kriteret përsipërfaqet që mund e jepenrezervate gjuetie, propozime përprogramin kombetar të gjuetise,udhëzime për menaxhimin e zonavetë gjuetisë, tu japë përgjigjeankimimeve, të përpiloje rregullorepër rregullat e gjuetise, të

organizoje inventarin dhemonitorimin e gjuetise, etj. dhe tëgjitha keto mori punesh do tëkryhen nga vetem nga një numur ikufizuar njerëzish. Nje sektor i tillësi sektori i gjuetisë duhet tëdrejtohet të paktën në nivelinkosultativ nga një KëshillKombëtar.

Nuk përmendet aspak,megjithese në e kemi sugjeruar disahere, aspektin ekonomik tëaktivitetit të gjuetise. Nga aktivitetinatyror, shumë popullor, në Francëbrenda një viti ka një fluks financiarprej 2, 3 miliard eurosh, me 23mijëtë punësuar, 70 mijë shoqatagjuetarësh që aderojne nëFederaten Kombetare. Lënia jashtee këtij aspekti të rëndësishëmekonomik nga aktiviteti i gjuetisenë Shqipëri nuk është i drejtë.Kështu abuzohet në numrin ekafsheve që vriten, në dhenien elejeve të gjuetise, abuzohet nëaplikimin e gjuetisë turistike, nëkrijimin e kushteve për një gjueti tëpaligjshme në emër të lirive e tëdrejtave të njeriut.

Gjuetia turistike, si një mundësipër të siguruar të ardhura, ka marrenë Shqipëri një karakter abuziv pasigjuetarët e huaj që vijnë, kryesishtitalianë, përdorin mjetet më tësofistikuara si aparate zëndjellese,stampa, rrjeta, kurthe, imituesa eçdo gje të jashteligjeshme dukegjuajtur pa limit shpendeshtegetare ose të qëndrueshembrenda dhe jashte sezonit tëgjuetise. Prej tyre sigurohen tëardhura që menaxhohen ngadrejtuesit e agjensive turistike kushanset dhe mundësite përkorrupsion jane të pakufizuara.

Së fundmi në Shqipëriekzistojnë sot më shumë se 150 000armë gjuetie me leje mbajtjeje ngakomisariatet e policisë, prej tëcilëve vetëm 17 000 janë anetare tëshoqatave të gjuetise. Mendojmëse, duke patur parasysh nivelinkulturor dhe formimin e gjuetaritshqiptar, nuk është e drejtë tëlejohet pa limit mbajtja e këtyre

armëve pasi p. sh. në zonat e thellaku as nuk mund të aplikohet njëmonitorim i vertete dhe shteti nuke di se ç’bëhet.

Eshtë e domosdoshme tëndryshoje edhe ligji për krijimin dhefunksionimin e OJF-ve, një ligj tejeti vjetëruar ku jep mundësi tëpakufizuara për të krijuar sa mëshumë shoqata dhe, aq më keq,krijimin e shoqatave të gjuetareveqë kanë një specifike të veçantëpasi kemi të bëjmë me njerëz të

armatosur dhe që ushtrojneveprimtari mbi një pasurikombëtare.

Procesi i menaxhimit,monitorimit dhe ushtrimit tëaktivitetit të gjuetise kryhet ngadrejtorite e sherbimit pyjor në bazeqarqesh dhe zyrat pyjore në bazërrethesh të cilat kane jo numrin eduhur të specialisteve, pjesaderrmuese e të cilëve nuk kanëndonjë kualifikim të përshtatshem në

fushën e gjahut dhe të gjuetise.Kështu që nuk mund të përballojegjithë këto probleme pa njëmbeshtetje dhe një asistencë të fortëteknike që DSHP-të nuk janë nëgjendje ta japin, ne një kohe kur edhe

FAUNA E EGER JO PASURI VETEM E JONA, POR NJE BORXH QE JUA KEMI BREZAVE TE ARDHSHEM Nga Themi PERRI, Sekretari iPergjithshem i Federatës së

Gjuetarëve të Shqipërisë

(vijon ng faqja 5) Mund të ndodhë që një ditë të

bukur, pas vizitave të ndonjëpersonaliteti italian, do të marrimedhe njoftimin e fillimit tëpunimeve. Qeveria ka dhënë provase edhe mund të ndodhë kjo gjë,duke “harruar” edhe impenjimet

per rritjen e turizmit etj... Këtë evërteton edhe fakti i ndërtimit tënjë centrali bërthamor, që, publikushqiptar e mori vesh më parë ngafqinjët tanë të Malit të Zi, se sanga qeveria shqiptare. Më vonëkryeministri Berisha, në përurimine hidrocentralit të Ashtës dhe pasprotestave të Shkodrës për këtë

përsoneli i tyre eshte reduktuar setepërmi. Nga ana tjeter eshteFederata e Gjuetareve të Shqipërisedhe grupimi i shoqatave nëantaresine e të cilave 30 % jane mearsim të lartë dhe 50% me arsim tëmesëm. Ne përberjen e strukturaveka mbi 2 mijë specialistë të fushës sëpyjeve, faunës, biologë, agronomë,veterinerë, të cilët me kontributin etyre do të luanin një rol aktiv në fushëne faunës e gjuetisë dhe që, për fatkeq, ky grup i nuk ka asnjë rol esencial

në asnjë nga nenet e ligjit. Shoqatatkanë me drejtorite e shërbimit pyjorvetem lidhje konsultative tepër tëpaqarta, pa përgjegjesi konkrete derinë nivelin që edhe kualifikimin dhetestimin e gjuetareve duhet ta bëjnëDSHP-të. Kjo domosdoshmerishtduhej të kishte zënë vend në ligj.

Këto dhe të tjera pa përmendurpasaktesi të natyres teknike,terminologjike, gjithmonë në të mirëtë përbashkët, na detyrojnë të

kerkojmë amendime për nene tëveçante. Nuk kërkojmë as më shumëdhe as më pak, fauna e gjuetise,shoqatat dhe Federata të trajtohen sinë shtetet e tjera të Europës drejt sëcilës kërkojmë të shkojme edhe ne.

A DO TE “GJELBEROHET” POLITIKA E QEVERISE PER ENERGJINE ?central, u shpreh se “ky ështëcentrali bërthamor “.Por javët efundit marrim vesh nga z. M.Kuneshka, përfaqësues iAgjencisë Kombëtare Bërthamore(të krijuar në janar), se synimi përenergjinë bërthamore nuk ështëlënë mënjanë dhe se vendi ynë po

përpiqet të bindëAgjencinë Ndër-kombëtare tëEnergjisë Ato-mike se do tëzbatojë të gjithagarancitë eduhura lidhur mee n e r g j i n ëbërthamore që

synon të përdorë në të ardhmen.Vërtet se energjia bërthanoreështë në vetvete e pastër por katre “bishta” prapa:, riskun e lartë,koston e lartë të mirëmbajtjes(Japonia, vetëm për rikualifikimine punonjësve të këtij sektoriharxhon 3 miliard dollarë në vit)dhe problemin e madh të mbetjeve

radioaktive, që edhe vendet më tëpasura e kanë problem.

Do të ishte më mirë tëinvestonim në turizëm apobujqësinë organike që sjellgjithashtu të ardhura të mëdha sesa të bëhemi “oborri i pasëm” iBallkanit apo kontinentit plak,duke mbledhur pasojat ecentraleve me qymyr që energjinëdo tja kalonin përsëri atyre, porkësaj here të pastër, por të tillëvetëm për ta.

Zhvillimi ekonomik i gjelbërpresupozon një lloj të ri zhvillimi,ku mjedisi dhe cilësia e tij nuk janëthjesht parametra të politikës porpjesë kryesore dhe bazat përplanifikim (por dhe zbatim), tëzhvillimit alternativ të ekonomisësë një vendi. Shqipëria vërtet ështënjë vend i vogël dhe me një ndikimjo të konsiderueshëm nëndryshimet klimatike por edhe ajoduhet të bëhet pjesë e“revolucionit të gjelbër”. Për këtëështë e domosdoshme të dalim nga

skemat e zgjidhjeve të shpejta, portë dëmshme për nesër, të kalojmëedhe ne në synime afatgjata, nëprograme konkrete të zhvillimit tëekonomisë së gjelbër, energjetikës,ndërprerjes së emetimit të gazrave,turizmit etj. Të kujtojmë që Mali iZi kërkoi sivjet 15 mijë punonjëssezonalë për turizmin dhe Mali i Zika një popullsi më pak se një të

katërtën tonë. Të mos harrojmëedhe se një shtrat turisti mban katërveta të punësuar e, aq më tepër,turizmi elitar aq i përmendur ngaqeveritarët këto vitet e fundit.

Por duhet të mos mbetemivetëm në zhvillimin e diskutimevee seminareve si p.sh. ai organizuarnga UNEP, Ministria e Mjedisit, eEkonomisë etj, ku diskutohet

Programi Kombëtar për Prodhimmë të Pastër, Konsumi iQëndrueshëm, strategjitë përPërdorim të Efektshëm, por pastyre gjendja vazhdon të mbetetnjëlloj.Dhe ka se çfarë të bëjmë.Kur të tjerët subvencionojnëgrumbullimin e diferencuar dhefabrikat e riciklimit ne i tatojmë dheju kërkojmë pagesa për doganën.

Po ashtu edhe për impiantet eenergjisë diellore që paguajnë mbi35% të vlerës si doganë kur botaas nuk i taton dhe, për më tepër,shteti ju blen dhe energjinë eprodhuar. Shembuj ku të mësojmëka plot. Prandaj le ti shikojmë gjëratedhe kështu, “gjelbër “ siç po ishikon e po vepron dhe bota..

Eshtë e domosdoshme të dalim nga skemat ezgjidhjeve të shpejta, por të dëmshme për nesër, tëkalojmë edhe ne në synime afatgjata, në programe

konkrete të zhvillimit të ekonomisë së gjelbër

7

NGROHJE GLOBALEPARA 2.7 MILION VJETESH

Një “model botëror” mendryshim në klimën e Tokës, filloi

2.7 milion vjet më pare. Këtë epohojnë shkencëtarët me studimeku kanë vërtetuar se temperaturanë tropikët ka rënë në një kohë me

Importet përbëjnë më shumë senjë të katërtën e biokarburanteveqë përdor Bashkimi Evropian.Vendet e BE-së kanë ndërmarrë njëproces çertifikimi për tu siguruar qëbiokarburantet të ulin sasinë eshkarkimeve dhe, prodhimi i tyre,

të mos kërcënojnë biodiversitin.Komisioni Evropian ka përcaktuarse çfarë detyrimesh do të ketëindustra, qeveritë dhe organizatatjoqeveritare për krijimin e skemavetë çertifikimit të biokarburanteve,duke përfshirë edhe ato qëimportohen.

Günther Oettinger, komisionerieuropian për Energjinë, është

Të gjithë e njohin dhe dinë sekarburantët fosilë e djegja e tyrepër prodhimin e energjisë dhe

vazhdimësinë e zhvillimit tësistemit ekonomik të planetit, porqë ndotin ajrin e janë shkaku

shprehur se”Në vitet që vijnë,biokarburantet janë alternativakryesore e benzinës dhe naftës tëpërdorura për transportin, por dheqë prodhojnë më shumë se 20përqind të emisioneve të gazit nëBE. Standardizimi i ri i çertifikimitdo të ndihmojë në zbatimin ekërkesave të BE-së për një ulje tëkonsiderueshme në emisionet egazit. “Ne”, tha ai, “duhet tësigurojmë që biokarburantet tëjenë edhe të qëndrueshme dhe tëpërmbushin standardet më të lartamjedisore”.

Rregullat e reja për këtë proceskërkojnë që veprimtaria të kryhetnga auditorë të pavarur që do tëkontrollojnë tërë zinxhirit eprodhimit, nga bujku e deri tektregtu dhe furnizuesit e karburantit.Ato do të përqëndrohen veça-nërisht në kriteret e qëndrue-shmërisë. Përveç kësaj, përfshinnorma taksative që prodhimi ibiokarburanteve nuk duhet tëbëhet nga lëndë të para nga pyjettropikale, nga zona që shpyllëzohenapo nga zonat ligatinore, duke e

bërë të qartë se konvertimi i një pyllipër biokarburant bie ndesh mëkërkesat e qëndrueshmërisë.

Sipas specifikimeve të reja tëKE-së, shtetet anëtare kanëobjektiva të detyrueshme për rritjene energjisë të ripërtëritshme me tëpaktën 35 për qind në krahasim melëndët djegëse fosile, dhe një rritjeprej 50 për qind (2017) dhe 60 përqind (2018). Por aktualisht, një ngapyetjet më problematike në debatinnë lidhje me biokarburantet ështëedhe se si të maten emisionet egazitserrë të lëshuar në prodhimin ebiokarburanteve. Për shembull, si

duhet matur azoti nga përdorimi iplehrave organikë? Si duhen mature trajtuar mbetjet e ngurta ngaprodhimit i biokarburanteve? Njëpyetje e madhe është nëse procesete biokarburanteve dhe të çertifikimitduhet të përfshijnë përdorimin

indirekt të tokës? Kritikëtargumentojnë se përpjekjet për tapërfshirë përdorimin indirekt tëtokës në çertifikimin ebiokarburanteve janë më përpara seshkenca aktuale, duke thënë semetodologjia e vlerësimit tëemisioneve nga toka është akomae pasigurtë. Por përkrahësit e kësajteze pohojnë se do të ishte e gabuartë injorohen ndryshimet e tërthortatë përdorimit të tokës për shkak tëmangësive metodologjike dhe nëkundërshtim me detyrimin eqeverive për të siguruar për rritjene prodhimit të energjisë së

rinovueshme. Debati rreth proceseve të

çertifikimit të biokarburanteve nukka gjasa që të zhduket së shpejti.Në një botë që po kufizohet ngakërcënimi i ndryshimit të klimës dhetë shqetësuar për të ardhmen,

disponueshmëria dhe çmimi ienergjisë, biokarburantet mbetennjë nga alternativat e vetme e të

besueshme ndaj produktevekonvencionale të naftës për tëpërmbushur një pjesë të tregut tëardhmen për lëndë djegëse.

Njëkohësisht, shqetësimet nëlidhje me rritjen e emisionet të GHG,humbja e pyjeve dhe biodiversitetit,si dhe frikë se a do të jenë në gjendjefermerët për të plotësuar kërkesënnë rritje për ushqim me çmime tënjerëzit të mund ti përballojnë ka tëngjarë të rriten duke kushtëzuaredhe vendimet e politikës.

A.DALIPI

KAPITALIZMI NATYROR

BIOKARBURANTET DHE ÇERTIFIKIMI I TYRE

Biokarburantet janë alternativa kryesore ebenzinës dhe naftës të përdorura për transportin,por që dhe prodhojnë më shumë se 20 përqind të

emisioneve të gazit në BE.

JO VETEM PER KURIOZITETakullzimin në hemisferënveriore.Në një raport të publikuarnë revistën “Science”, CO2atmosferik mund të jetë “hallka” e

munguar për të spjeguar këtë pjesëtë hitorisë së tokës.

Studimi i prof. T. Herbert ngaBrown University (SHBA) që

drejton studimin e kryer kaanalizuar shtresat e tokës nështratin e detit në katër pellgje tëdetrave tropikale - Deti arab, ai iKinës Jugore, Paqësori Lindoreidhe pjesën ekuatoriale të OqeanitAtlantik, depozitimet e bimëve dhekafshëve të vdekura. Dukeanalizuar përbërjen kimike të këtijmateriali, veçanërisht eshtrat e njëorganizmi të lashtë dhe të vogëldetar, shkencëtarët ishin nëgjendje për të përcaktuar dhe njëafat kohor të ndryshimeve tëtemperaturës. Profesor Herbert kadeklaruar se “mekanizmi më i mirëglobal” për ta shpjeguar ështëniveli i gazeve serë atmosferike.Ai thotë se “Duket se ngrohjatropikale e shkaktuar nga nivelet elarta të CO2, nisën një zinxhirngjarjesh që rezultojnë në shtimine gazeve serrë, duke përfshirë edhe

avujt e ujit, që duke u lëshuar nëatmosferë, kanë shkaktuar rritjen etemperaturave.”

SATELIT PER BANKIZATPOLARE

Sateliti TanDEM-X ështëlëshuar në orbitë, 514km mbiplaneti, me një mision për tëtransmetuar të dhëna për një hartëmë të saktë tredimensionale tësipërfaqes së Tokës. Së bashku mesatelitin TerraSAR-X, të lëshuar në2007 do të sjëllin imazhestereoskopike me një saktësi më tëvogël se dy metra.

“Qëllimi ynë është për tëkrijuar një model të ri me njërezolutë dhe cilësi që nuk ekzistonsot,” shpjegon Dr. V. Helfritz,drejtues i projektit gjerman. Kysatelit është pozicionuar në njëorbitë që kalon mbi polet dhe do të

japë çdo ditë të dhëna tëvazhdueshme për situatën e

bankizave polare, trashësinë dheshtrirjen e tyre.

300 MILIARDE DOLLARE SUBVENCIONET BOTERORE PER KARBURANTET FOSILEkryesor i efektit serrë dhe ngrohjesglobale. Sipas të dhënave tëProgramit për Mjedisin të

Kombeve të Bashkuara (UNEP),sot në botë harxhohen 300 miliardëdollarë për këto lëndë djegëse dhe

kjo shifër vetëm si subvencion. Kysubvencionim ze, në ekonominëglobale, 0.7% të GDP-së (Prodhimii Brendshëm Bruto).

Në një raport të fundit tëUNEP ngrihet problemi dheshqetësimi: “Çfarë do të ndodhënë se ne, si taksapagues, nukshpenzojmë më tej 300 miliardëdollarë për qymyrgurin, naftën dhegazin natyror, por për energjinë eerës, diellit dhe ujit?”. Ky raportnxjerr kështu përfundimin seeleminimi i shpenzimeve për lëndëtdjegëse, jo vetëm do të reduktojëshkarkimet e gazrave serrë, pormund të nxisë edhe rritjenekonomike.

Achim Steiner, drejtor ipërgjithshëm i UNEP ka theksuarnë paraqitjen e raportit se “Sipërfundim, shumë subvencionepër lëndët djegëse janë paraqitur

si motive politike, por ato janëthjesht inefiçenca të përhershmenë ekonominë globale, janë pjesë

e dështimt të tregut për ndryshimetklimatike”.

8

CMYK

Adresa e redaksisë: Ish- klinika qeveritare, shkalla 3, kati IV, TiranëTel.; 04 234 851, Cel.; 068 21 82081 e-mail: ekolevizja@yahoo. com

TIRAZHI: 600 KOPJE

EDITORI – Xhemal MATOKRYEREDAKTOR – Agim DALIPI

S T

A F

I

KY NUMËR I GAZETES EKOLEVIZJASPONSORIZOHET NGA PROGRAMI: "FORCIMI I

SHOQERISE CIVILE SHQIPTARE PER NJEMJEDISI ME TE MIRE", MBESHTETUR NGA

AMBASADA HOLLANDEZE NE SHQIPERI

GRUPIMI “EKOLËVIZJA” Shoqata " EGNATIA ", Librazhd, Agim Blloshmi Shoqata e Ruajtjes dhe Mbrojtjes së Mjedisit Natyror,

Shkodër - Fatbardh Sokoli Shoqata e Ruajtjes dhe Mbrojtjes së Mjedisit Natyror, Tirane

- Pranvera Bekteshi Shoqata Kombëtare progresi pyjor – Tirane, Liljana Shehu Albaforest, Tirane, Mehmet Meta Qendra Eden, Tirane - Merita Mansaku Klubi Ekologjik, Krujë - Muharrem Goci Lilium Albanicum, Librazhd- Ferit Hysa Masmedia dhe Mjedisi - Xhemal Mato Qendra Kombëtare e Lëvizjes Ambjentaliste, Tiranë - Haziz

Marku Klubi Ekologjik, Elbasan - Ahmet Mehmeti Instituti i Studimeve të Ambjentit, Tiranë - Agron Deliu Laguna e Kaltër, Orikum - Skënder Mejdiaj Klubi Ekologjik, Librazhd - Naim Disani Forumi për integrimin social, ekonomik e kulturor,

Gjirokastër – Luan Pogaçi

Shoqata Pylli i Blertë - Buçimas, Pogradec - RuzhdiHymetllari

Milieukontakt International, Tiranë – Valbona MAZREKU Shoqata e Përmakulturës, Tiranë - Edlira Mulla Klubi Ekologjik, Tiranë - Fatos Xhemalaj G&G Group, Tiranë - Sazan Guri AULEDA, Vlorë Shoqata Mjedisi Ekologjik dhe Turistik Lura, Lurë - Ismail

Hysa Federata e gjuetarëve sportivë të Shqipërisë, Tiranë –

Themi Perri Qendra e konsulencës veterinare dhe sigurisë ushqimore,

Tirane – Gani Moka Klubi Ekologjik, Maliq – Myzafer Gjiriti Shoqata “Natyra për njeriun”, Durrës – Fali Ndreka Instituti Kombëtar për Studime dhe Kërkime të Mjeksisë

dhe Mjedisit “Fillonid Durrachieni” – Flamur Tartari Shoqata “Adriatiku”, Vlorë – Petrit Dërvishi

Shoqata “Miqtë e Thethit”, Shkodër– Dedë Nika Shoqata "PASS”, Majlinda Lleshi Shoqata “Nënujsat” Ened Mato Shoqata “Vazhdon” Gazmend Koduzi Shoqata "EKOLOGJISTI "- Durres, president Bashkim Shyle. EKOMJEDISI, Durres, Presidente Magda CARA Shoqata e Mbrojtjes së Peizazheve Natyrore në Shqipëri,

Skënder Sala Agjensia Joniane e Mjedisit, Medias dhe Informacionit,

Shkëlqim Hajno Instituti për Mirëqënie dhe Mjedis, Tiranë, Drejtor Ekzekutiv,

z. Ali Lusha Fondacioni: “Instituti i Kërkimeve të Bioteknologji”, Agron

LAMKO Qendra e Studimit të Burimeve Natyrore, Sherif LUSHAJ Instituti i Politikave Mjedisore, Edvin Pacara Zyra e Monitorimit Ambjental, Shoder, Zamir LLAZANI. Instituti për Mirëqënie dhe Ambient, Luan LUSHA Instituti për Mirëqënie dhe Ambient, Luan LUSHA

Me një gjest simbolik që, sipassaj, shënoi fundin e një epoke,Ministrja greke e Mjedisit,

Energjisë dhe NdryshimeveKlimatike, Tina Birbili, më 18qershor mbylli termocentralin“Ptolemaida 1”, një nga më tëvjetrit në Greqi.

Bisedimet e organizuara nëAgadir të Marokut dhe që synoninuljen e gjuetisë së balenave,sidomos nga Japonia, Norvegjia

dhe Islanda, kanë përfunduar parezultat. Pas negociatave,A.Liverpool, kryetari KomisionitNdërkombëtar (IFW) deklaroi se sejemi larg marrëveshjes së kërkuardhe se komuniteti i balenave do tëmbesë përsëri në duart egjuetarëve.

Delegatët e 88 qeverive, anëtare

JEPET WORLD FOODPRIZE

Çmimi Botëror i Ushqimit përvitin 2010 ju dha David Beckmanndhe Jo Luck për një veprimtari tëgjatë në zbutjen e urisë dhe tëvarfërisë. Reverendi D. Beckmanndrejton organizatën “Bread for the

World”-“Bukë për botën” dhe JoLuck është presidente e shoqatëshumanitare Heifer International.

Ceremonia u zhvillua nëUashington dhe cmimet ju dhanëfituesve nga Sekretarja e ShtetitAmerikan Hillary Clinton. M.Quinn, kryetar i World Food Prize-Çmimi Botëror i Ushqimit u shprehse: “David Beckmann dhe Jo Luckpo marrin çmimin për arritjet e tyrehistorike në ndërtimin e dy prejorganizatave më kryesore në botëbazë që luftojnë për t’i dhënë fundurisë dhe varfërisë për milionanjerëz anembanë globit dhe përpërpjekjet e tyre kritike nëmobilizimin e politikës e publikutnë këtë drejtim”.

IZRAELI PER SHKRIPË-ZIMIN E UJIT TE DETIT

Qeveria izraelite ka miratuarndërtimin e një uzine, më e madhjanë botë, për shkripëzimin e ujit tëdetit në jug të Tel Avivit, si pjesëe e një plani shumëvjeçar për tësiguruar 40% të ujit të pijshëm qëkonsumohet në Izrael. Nëpërfundim ajo duhet të prodhojnë300 milion metra kub ujë në vit.Kjo bëhet, jo vetëm për të shtuarfurnizimin me ujë të pijshëm poredhe për të reduktuar ndjeshëmvarësinë e Izraëlit nga burimet eujit të marrë nga lumi Jordan dhe

Për më tepër informacion dhe Arkivin e Gazetës:http://www.ekolevizja.org/index.php?topmenuitem=Gazeta

GREQIA MBYLL TERMOCENTRALET ME QYMYR“Mbyllja e këtij termocentrali

ndotës me qymyr shënon fundin enjë epoke dhe fillimin e një të epoke

të re me burimet e ripërtëritshme tëenergjisë që do të përvetësojëGreqia”, tha Birbili dhe shtoi se“Ne jemi duke dërguar njëmesazh të qartë se po e lemë të

Liqeni i Tiberiadës. Autoritetet izraelite kanë bërë

të ditur se konsumi i brendshëm iujit të pijshëm në është 700 milionm3, bujqësia dhe industriapërdorin 450 milion m³ dhe 100milion m³ ujë riciklohen.

Ky vend i Lindjes së Mesmeka dhe të tjera impiante të trajtimittë ujit të detit, tashmë në veprim,duke prodhuar 127 milion m³përkatësisht në Hadera, 120milionë m³ në Ashkelon dhe 45milion m³ në Palmahim.

KONDICIONERI I PAREHIBRID-DIELLOR

Si një burim energjie i pastërdhe i rinovueshëm, energjiadiellore po tërheq gjithnjë e meshumë interesin e konsumatorëve,por dhe të biznesit, të ndërgje-gjësuar për rolin në mjedis dhe që

kërkojne të kursejnë në mënyrëafatgjatë faturat e energjisë.Kështu kompania e njohurkoreane LG Electronics (LG) kaprodhuar kondicionerin e parëhibrid që përdor edhe energjinëdiellore për furnizim dhe që mundtë prodhojë deri në 70 vat/orëenergji.

Duke kombinuar energjinë errjetit me atë diellore, kondicionerijo vetëm sjell kursime të mëdhanë koston e energjisë, por ështëdhe ekologjikisht me përfitim. Ai“kursen” rreth 21.2 kg dyoksidkarboni në vit që barazohet ma atësasi që absorbojnë 780 pemë nëtë njejtën periudhë.

DESHTOJNE BISEDIMET PER GJUETINE E BALENAVE

kaluarën prapa. Eshtë një nder përmua për të mbyllur këtë njësi, ecila ka ndotur mjedisin, i ka bërikushtet e jetesës të vështira dheka dëmtuar shëndetin epunëtorëve dhe të popullatëslokale. Ky është një hap i për-caktuar për të treguarvendosmërinë e qeverisë për tëprodhuar energji të pastër.

Plani i ministrisë është qëgradualisht të ngushtojë per-dorimin e linjitit në termocentraletnë Ptolemaida, e më pas, deri nëvitin 2015 edhe ato në Kardia,Amyntaios dhe Agios Dimitrios,me përjashtim të një njësie, e cilaështë relativisht e re dhe përdorteknologjinë moderne. Birbilipremtoi për të ruajtur kontrollinshtetëror të Korporatës Greke tëenergjisë por, theksoi se qymyridhe opsioni bërthamor nuk ishinpjesë e strategjisë greke tëenergjisë.

të komisionit diskutuan për njëmoratorium dhe një plankompromisi të propozuar ngaShtetet e Bashkuara dhe vende tëtjera që janë kundër gjuetisë sëbalenave. Në Antarktik Japoniagjuan qindra balena çdo vit dheshpesh është vënë në shënjestërpër “qëllimet” e saj të deklaruarase gjuajnë për të ktyer kërkime estudime shkencore. Por fakir ështëse mishi I këtyre cetaceve që porrallohen me ritme të shpejta,gjendet në të gjitha tregjet epeshkut japonez.

Delegatët e konferencës, nëtërësi u shprehën se nuk mund tëpajtohen për sasinë e kapur dhese Tokio ka bllokuar një propozimpër ndaluar përfundimisht gjuetinëna ato zona. Diskutimi i planit të“paqes”, siç është quajtur, mundtë zgjatet edhe për një vit tjetër. Porme gjithë dështimin për të zgjidhur

çështjen më të rëndësishme nëbisedime, do të vazhdojnë

përpjekjet për të gjetur një zgjidhjenë një të ardhme sa më të afërt. Tëtre vendet, Japonia, Norvegjia dheIslanda, kanë vrarë mbi 30.000balena që nga mesi i viteve 1980.

Shkurt nga bota