CMYK

Botim i shoqatave mjedisore “Ekolëvizja” Nr. 115, viti i shtatë i botimit, 25 SHKURT 2010 Çmimi: 40 LEKË

www. ekolevizja. org

TELEFON I GJELBER 04 2234 851CILI ESHTE MENDIMI JUAJ PER MJEDISIN URBAN NE TIRANE

DHE ZONEN KU JETONI?Na informoni dhe kërkoni informacion në telefonin e gjelbër.

JU MIREPRESIM

Lexo fq. ?

Në datën 18. 02. 2010 në qytetin eLezhës u zhvilluan një sërë veprimtarishnë mjediset e shkollës “Gergj Kastrioti”me një pjesëmarrje të gjerë të shkollavepjesëmarrëse në projektin “COMBI”,mbështetur nga UNICEF dhe Ambasadae Hollandës, shkollat “Gjergj Fishta”,“Gjergj Kastrioti”, “Kosova”, Rrilë dhe

Nga zhvillimi i konkursit “Mjedisi dhe riciklimi i plastikës “me shkollat 9 vjeçare të Lezhës.

Ja si e kuptojnë dhe dëshirojnë fëmijët mjedisinnë vendin e tyre.

Tregu i ujit, por dhe shisheve plastike,si në shekullin 20-të që kaloi dheshekullin 21 që po mbyll një dekadë,është bërë tregu më i madh në vëllimpothuajse në çdo rajon të madhgjeografik të botës. Vetëm në 2008 ky urrit me 5, 6 përqind në krahasim me njëvit më parë.

RIKTHIM TE UJI I ÇEZMES, ULJE E PRODHIMIT TESHISHEVE PLASTIKE

SHISHET PLASTIKE DHE KOSTOT E TYRE

Çdo vit mbi 500 miliardë qese përdoren sot në botë.I korespondon që çdo minutë përdoren një milionose 83 qese për çdo banor të planetit. Mesatarja nëvendet e pasura është akoma më e lartë. Vetem neSHBA, me nje popullsi prej rreth 250 milion, përdoren2. 5 milion shishe plastike çdo orë ndersa në Zvicër,për vitin 2004, u përdorën 850 mijë ton plastikë.

Energjia e përdorur për prodhimin e një shishejetë vetme prej 1. 5 litrash mund të mbajë ndezur njëllambë 60 watt për një orë. Ndërsa duke ricikluar njëkilogram plastikë (rreth njëzetepesë shishe) kursehen35 kilowat/orë që janë të barabarta me energjinë qëpërdorin në një orë 300 llamba, nga 100 wat secila.

DEMET MJEDISORE NGA PLASTIKA

Mbi 100 shkolla janë ndërtuar ngaUNICEF në Pakistan, në përgjigje tëshkatërrimeve nga tërmeti i vitit 2005. Këtoi janë dorëzuar qeverisë në Kashmirin eadministruar nga Pakistani Sipas një nismetë marrë nga UNICEF-i dhe autoritetet evendit. Nisma, e quajtur “Për të ndërtuarpërsëri dhe më mirë” u zbatua membështetjen e Agjensisë Australiane përZhvillim Ndërkombëtar, AgjensisëKanadeze për Zhvillim, Ambasadës sëMbretërisë së Holandës dhe KomisionitEvropian.

SHKOLLA NE PAKISTAN PER FEMIJET E DEMTUARNGA TERMETI

Shqetësimet per mjedisin u diskutuan nëtryezën e parë kombëtare të KoalicionitKombëtar për Mjedisin në Shqipëri, të

Shëngjin. Morën pjesë, përveç drejtuesvetë projektit nga Grupimi “Ekolëvizja” nxënës,mësues, prindër dhe përfaqësues tëpushtetit lokal. Veprimtaria u drejtua ngakoordinatorja e projektit për Lezhën, zonjaAlbina Gjini.

NJE DITE NE LEZHEVEPRIMTARI ME NXENESIT E SHKOLLAVE,PJESEMARRESE NE PROJEKTIN “COMBI”

KOALICION KOMBETAR PER MJEDISINorganizuar nga Instituti i Kërkimeve Urbane,më 17 shkurt 2010. Takimi u zhvillua membështetjen e Ambasadës të Mbretërisë sëHollandës në Tiranë, në kuadër të fushatësmjedisore të nismuar nga Lëvizja BELLSdhe projektit “REA – RegionalEnvironmental Advocacy, Action andCohesion in the Westerns Balkans”. Takimirezultoi me krijimin e Koalicionit Kombëtarpër Mjedisin në Shqipëri, i cili tashmë ka nëpërbërjen e tij 64 antare.

Lexo fq. 9Lexo fq. 7

Lexo fq. 6Lexo fq. 3

Lexo fq. 2

Lexo fq. ?

2

Në Davos Zvicrës u publikuaRaporti i Indeksit të Performancës

Mjedisore (EPI) për vitin 2010, kuShqipëria renditet në vendin e 23-të, e vlerësuar me 71. 4 pikë nga100 të mundshme, nga 163 vendete monitoruara. Ky fakt bëhet edhemë domethënes krahasuar merenditjen e vitit 2006, pasiShqipëria ngjit 32 shkallë dukekaluar nga vendi i 57-të në vendine 25-të në 2008.

Sipas njoftimit të Ministrisë,monitorimi, vlerësimi, hartimi dhepublikimi i raportit është bërë ngakatër qëndra të specializuara dheprestigjioze ndërkombëtare përmjedisin: Universiteti i Yale-s(Qendra për Politikat dheLegjislacionin Mjedisor) dheUniversiteti Columbia (Qendra per

Mjedisi është sektori më ianashkaluar nga politika shqiptaredhe për mbrojtjen e tij nuk ështëinvestuar asnjëherë aq sa duhet.Ligjet ekzistuese nuk zbatohen, emandej përçapjet për përmirësimin etyre kanë mbetur në mes të rrugës.Të tilla shqetësime u diskutuan nëtryezën e parë kombëtare tëKoalicionit Kombëtar për Mjedisin nëShqipëri, të organizuar nga Instituti iKërkimeve Urbane, më 17 shkurt 2010.Takimi u zhvillua me mbështetjen eAmbasadës të Mbretërisë sëHollandës në Tiranë, në kuadër të

fushatës mjedisore të nismuar ngaLëvizja BELLS dhe projektit “REA –Regional Environmental Advocacy,Action and Cohesion in the WesternsBalkans” dhe u drejtua ngaKordinatori Kombëtar i LëvizjesBELLS dhe Projektit REA në Shqipëri,z. Edlir Vokopola.

Në takim morën pjesë dhediskutuan, Ambasadori i Mbretërisësë Hollandës në Tiranë, z. Van denDool, kryetari i KomisionitParlamentar për AktivitetetProdhuese, Tregtinë dhe Mjedisin, z.Jemin Gjana; zëvendësministri iMjedisit, Pyjeve dhe Administrimit tëUjërave, z. Taulant Bino; si dhedeputetë të Kuvendit të Shqipërisë,deputetë nga kuvendet e Kosovësdhe Maqedonisë, kryetarë tëBashkive të qyteteve më të mëdha tëvendit, përfaqësues nga pushtetivendor, nga shoqëria civile dhe media,

Sipas një raporti të Avokatit tëPopullit, z. Emir Dobjani, në kryeqytetgazi radon është disa herë më i lartëse parametrat evropianë. Ai kapërpiluar edhe një rekomandimdrejtuar Kryeministrisë, Ministrit tëMjedisit dhe atij të Shëndetësisë nëtë cilin kërkon marrjen e masave tënevojshme për mbikeqyrjen dhekontrollin e ndotjes së mjedisit urbannë Tiranë.

Alarmi i referohet një studimi tëkryer prej specialistëve të shërbimitgjeologjik, lidhur me prezencën e gazitRadon, në 37 qendra kryesore urbanetë vendit. Rezultatet e këtij studimi,në baze të sipërfaqes që është matur,kanë treguar se 30% e siperfaqes sëTiranës rezulton me risk të lartë radonidhe ku si zona me risk më të lartë janëpërcaktuar Kodra e Kuqe,Kinostudio, Gropa pas Pallatit tëKulturës dhe ajo e parkut kombëtarnë Dajt, ku niveli i këtij gazi radioaktivështë regjistruar deri në 10 herë mëshumë se parametrat e BE-së. Praniae këtij gazi në kryeqytet konfirmohetedhe nga matjet e bëra nga AgjensiaRajonale e Mjedisit, e cila ka testuarpraninë e Rn222 në nëntokën eTiranës, në mjediset e brendshme tështepive si dhe në depozitën e ujit nëBërxull.

Për mjediset e brëndëshme, nëTiranë janë kryer 32 monitorime, kurezulton se nivelet mesatare të

Rrjetin Informativ Ndërkombëtarpër Shkencën e Tokës) në SHBA,

Qendra Kërkimore e Përbashkët eKomisionit Europian në Ispra, Italidhe Forumi Ekonomik Botëror nëGjenevë të Zvicrës. Rezultatet janënxjerre nga grumbullimi dhepërpunimi i të dhënave nga

institucione të specializuara siBanka Botërore, OrganizataBotërore e Shëndetësisë, Programii Kombeve të Bashkuara përMjedisin (UNEP), UNICEF, FAO,etj.

SHQIPERIA ZE VENDIN E 23-të NEPERFORMANCEN MJEDISORE

Treguesit më të mire kanë qënë treguesit emonitoruara për fushën e pyjeve, cilësinë e ujërave,ndikimi që ky i fundit ka në shëndetin e njeriut dhe

ekosistemeve.

Në këtë publikim janëmonitoruar 163 vende për dhjete kategori ku përfshihet: mjedis ishëndetshëm, cilësia e ajrit,menexhimi i burimeve ujore,biodiversiteti dhe habitatet,pyjet, peshkimi, bujqesia dhendryshimet klimatike. Nga këtofusha janë monitoruar 25 treguessi përmbajtja në ajër e dioksidit tësulfurit, ozoni, karboni industrial,grimcat e pluhurit, emisionet nëajër për frymë të popullsisë,përdorimi i pesticideve,biodiversiteti, zonat e mbrojtura,indeksi i cilësisë së ujit, etj.

Treguesit e publikuar nga tëdhënat e monitoruara janëvleresuar edhe në kuadrin emasave dhe politikave që janëndjekur për përmirësimin e tyre.Treguesit me performancë më tëmire se 140 vëndet e tjera qëShqipëria ka lënë pas, kanë qënë

treguesit e monitoruara përfushën e pyjeve, cilësinë eujërave, ndikimi që ky i fundit kanë shëndetin e njeriut dheekosistemeve.

KOALICION KOMBETAR PER MJEDISINsi dhe përfaqësues të rrjetit REA ngaMali i Zi, Kosova e Maqedonia.

Takimi rezultoi me sukses nëkrijimin e KoalicioniT Kombëtar përMjedisin në Shqipëri, i cili tashmëka në përbërjen e tij 64 antare nga tecilet 8 përfaqësues të Parlamentit,deputetë të Partisë Socialiste dhePartisë Demokratike, qeverinëvendore e përfaqësuar nga 5kryetarë bashkish, shoqëria civile ecila perfaqesohet me 28 organiziata,përfaqësues të medias, biznesit dheindividë të tjerë të interesuar.Anëtarët e Koalicionit firmosën edhe

një Memorandum Mirëkuptimi,duke i hapur rrugën një procesi tërëndësishëm që do të ketë në fokusine saj prioritizimin e problemeve,ndërgjegjësimin dhe lobbimin përpërmirësimin e politikave mjedisorenë vendin tonë.

Objektivat kryesore të KoalicionitKombëtar për Mjedisin janë: rritja endërgjegjësimit dhe kapaciteteveinstitucionale të aktorëve të interesitqë çështjet e mjedisit të bëhenprioritare në politikat dhe punën përzhvillim; rritja e bashkëpunimit ndër-sektorial për zbatimin e nismave përmjedisin; rritja e bashkëpunimitrajonal; përmirësimi i njohurive tëaktorëve të interesit mbi standardetdhe vlerat e BE mbi mjedisin; tëshpejtohet harmonizimi ilegjislacionit shqiptar me standardetligjore mjedisore të BashkimitEvropian, etj.

përqëndrimit të radonit luhaten ngavlerat më të ulta nën 50Bq/m3, derinë 10 herë mbi normën e lejuar, dukekapur vlerat e 3831 Bq/m3. Ndërsasipas studimit të kryer nga Ministriae Mjedisit, qyteti i Tiranes rezultontë jetë i vendosur mbi shtresë tokeaktive, që prodhon radon. Sipasekspertëve, pjesa që dominohet ngashtëpite e ulta 1-2 katshe dhe që çdoditë po kthehen në ndërtime të reja,është pjesa ku zhvillohet kjo shtresëaktive, e cila duhet izoluar për tëpenguar kalimin e radonit në banesa.

Radoni është një gaz radioaktiv,

pa ngjyrë, pa shije dhe pa erë, ipakapshëm nga shqisat e njeriut. Aikrijohet si rezultat i shpërndarjesradioaktiv të uraniumit dhe toriumit,që gjenden në tokë. Ky gazradioaktiv që përmban elementeradioaktive shfaqet edhe nëbrendësi të banesave, sidomos nëbodrumet dhe në katet e është njëndër burimet kryesore të kancerit tëmushkërive.

NGA MINISTRIA E MJEDISIT

RADONI NE TIRANEAvokati i Popullit kërkon masa nga shteti

Një program i veçantë në News 24 u zhvillua,27 Janar, për projektin e edukimit mjedisor nëshkollat e projektit CLEEN dhe në veçanti

Projektin COMBI -” Shqipëria ime e pastër dhe ebukur”.Në këtë emision prej dy orë e gjysëmmorën pjesë zv.ministri i Mjedisit z. Taulant Bino,nxënës, mësues, bisnesmenë, përfaqësues tëshoqatave në projektin CLEEN.

Po ashtu projekti është promovuar në 8programe të tjera, si në në Televizionin Shqiptar,Top Channel, Vizion +, Ora News, TelevizioninKoha etj.

Janë botuar 13 artikuj në gazeta për të

NGA ZBATIMI I PROJEKTIT CLEEN

FUSHATE NE MEDIA ...promovuar projektin “Shqipëria ime e bukur dhe epastër”dhe veprimtaritë e zhvilluara në kuadër të tij.

Janë botuar 10 numura të gazetës “Ekolëvizja”ekskluzivisht për të promovuar këtë projekt.

Në Radio-TV CLUB FM u transmetuan 20 “strishe”vetëm për projektin COMBI dhe mbrojtjen e mjedisitnga mbetjet plastike. Po ashtu janë transmetuar dyprograme të veçanta në orët e mëngjezit, 25 Janar dhe 1Shkurt, vetëm për projektin COMBI dhe mbrojtjen ngambetjet plastike.

-Janë prodhuar dhe shpërndarë 45,000 postera.- Janë transmetuar 38 njoftime “filler” tek News 24

TV (1-19 Shkurt 2010).

- Transmetimi i Spot-it të projektit (30 here) në TVNews 24 (27 Janar-9 Shkurt 2010).

-Transmetimi i 20 njoftimeve “filler” në televizioninCLUB FM TV.

SHIFRA DHE FAKTE TE ARRITJEVETE PROJEKTIT “COMBI”

-Janë zhvilluar tre konferenca lokale, nëShkodër, Korçë dhe Lezhë.

- 40 shkolla janë përfshirë në grumbullimin ediferencuar për mbledhjen e plastikës dhe nëaktivitetet e projektit COMBI me rreth 40,000fëmijë.

- Një shkollë e ciklit të ulët ka rreth 1300nxënes.Pra në një ditë mblidhen mbi 1000 shishe

dhe qese plastike.- Në 15 shkolla të Tiranës mblidhen 15 000 shishe

dhe qese.- Në 40 shkollat pjesëmarrëse në projekt janë

mbledhur çdo muaj 40.000 shishe qese plastike.- Janë mbledhur dhe janë çuar për riciklim 800.000

shishe plastike në 10 muajt e zbatimit të projektit.

3

Në datën 18. 02. 2010 në qytetine Lezhës u zhvilluan një sërëveprimtarish në mjediset e shkollës“Gergj Kastrioti” me një pjesëmarrjetë gjerë të shkollave pjesëmarrësenë projektin “COMBI”, mbështeturnga UNICEF dhe Ambasada eHollandës, shkollat “Gjergj Fishta”,“Gjergj Kastrioti”, “Kosova”, Rrilëdhe Shëngjin. Morën pjesë, përveçdrejtuesve të projektit nga Grupimi“Ekolëvizja” nxënës, mësues,prindër dhe përfaqësues tëpushtetit lokal. Veprimtaria udrejtua nga koordinatorja eprojektit për Lezhën, zonja AlbinaGjini.

Që në mëngjes, me ardhjen nëshkollë, nxenësit sollën në koshine vendosur për grumbullim tëdiferencuar, shishe dhe mbeturinatë tjera plastike dhe më pas në sajtë bashkëpunimit me Bashkinë eqytetit të Lezhës, kjo e funditmundësoi tërheqjen e mbetjevenga shkolla.

Fillimisht u zhvilluan dyintervista me prindërit e fëmijëvetë qytetit të Lezhës për të ditur sesa fëmijët kanë përçuarsensibizilimin mbi mbetjet plastike,te prindërit dhe familjarët e tyre.

Koordinatorja, znj. Albina Gjiniparaqiti para pjesëmarrësve,ekspozitën me krijimet e nxënësveme tematikë mjedisin. Aty kishteshumë punime të bukura memateriale plastike të riciklueshmedhe më tej u zhvillua konkursi meshkollat e përfshira në projektin

COMBI. Konkursi u zhvillua përpikturën më të mirë, poezinë më tëmirë dhe esenë më të mirë. Të gjithakëto punime kishin si tematikëmjedisin. Fëmijët, me anë të këtyrepunimeve, kishin shprehurmendimet e tyre se si do ta doninmjedisin dhe se në ç’gjëndje është

-Çmimi i parë për pikturën më tëmirë, Gjystina Ivanaj, klasa e 8-të, Shkolla “Gjergj Kastrioti”.-Çmimi i dytë për pikturë,Gjyljana Sinaj, Shkolla “Gj.Fishta”, tema: “Përdorimi ishisheve plastike”.-Çmimi i parë për maketin më tëmirë, Klaudio Marku dhe grupi4 dimensional klasa e 9-të përmaketin “Qyteti i Lezhës”.-Çmimi i dytë për maket, klasa e shtatë, Shkolla Rrilë, për maketin“Një vazo lulesh me mbetjet plastike”.-Çmimi i parë për poezinë më të mirë, Albi Çipollari, klasa e 5-të,Shkolla “Gjergj Kastrioti”, poezia “Në sytë e viteve”.-Çmimi i dytë për poezi, Vilfrida Ndreu, Shkolla Shëngjin.Çmimi i dytë për poezi, Diana Lakaj, klasa e 7-të, Shkolla “GjergjFishta”.-Çmimi I për esse-në më të mirë, Sara Muçaj, klasa e nëntë, Shkolla“Gjergj Fishta “.-Çmimi i dytë për esse, Erisa Dembacaj, Shkolla “Kosova”.-Çmimi i dytë për esse, Besiana Simoni, klasa e tetë, Shkolla “GjergjFishta “.

NJE DITE NE LEZHE, VEPRIMTARI ME NXENESIT E SHKOLLAVE,PJESEMARRESE NE PROJEKTIN “COMBI”

FITUESIT E KONKURSIT PERFITUESIT E KONKURSIT PERFITUESIT E KONKURSIT PERFITUESIT E KONKURSIT PERFITUESIT E KONKURSIT PERMJEDISIN ME SHKOLLAMJEDISIN ME SHKOLLAMJEDISIN ME SHKOLLAMJEDISIN ME SHKOLLAMJEDISIN ME SHKOLLATTTTT

9 VJEÇARE TE LEZHES9 VJEÇARE TE LEZHES9 VJEÇARE TE LEZHES9 VJEÇARE TE LEZHES9 VJEÇARE TE LEZHES

ai në qytetin e tyre. Konkursi uorganizua me iniciativën eshkollave të përfshira në projektdhe me mbështetjen e Qëndrës sëGrupimit EKOLEVIZJA.

Nga çdo shkollë merrnin pjesërreth 10 nxënës dhe mësuesetpërkatëse në konkursin e zhvilluar.Për shpalljen e fituesve në këtëkonkurs u ngrit edhe një juri memësues të gjimnazit të cilat bënë njëvlerësim objektiv për çmimet që udhanë. Kështu u shpallën 5 fituesme çmim të parë dhe 5 me cmimin edytë. Juria e pati të vështirë nëvëndosjen e cmimeve sepse tëgjitha punimet e fëmijëve ishin tëbukura dhe origjinale. Fëmijët kishinpunuar me dëshirë të madhe dhekishin realizuar punime shumë tëbukura dhe përmes këtyre punimevekishin shprehur deshiren se si dota donim mjedisin ku ata jetojnë.

Një nxënës i shkollës KosovëXhordi Marko në krijimin e tij tëtitulluar “Toka Shqiptare” kishteshkruar:

Toka Shqiptare shumë mëpëlqen,

gjithcka të bukur aty e gjen,ujin e pastër si kristal,e ka në cdo fushë dhe mal,fruta, lule dhe gjelbërimei prodhon e shtrenjta toka ime. Më pas dita u zhvillua

konferenca lokale për qytetin eLezhës. Kjo konferencë kishte siqëllim, nëpërmjet një tryezë tërrumbullakët, të diskutohej progresii projektit “Shqipëria ime e pastërdhe e bukur” dhe pikërisht arritjetkryesore, sfidat e hasura gjatëzhvillimit të projektit si dhe ide tëreja për vazhdimësinë e tij në tëardhmen.

Pjesëmarrës në konferencëishin drejtorë të shkollavepjesëmarrëse në projektin COMBI,mësuesit e edukimit mjedisor,përfaqësues të Bashkisë Lezhë,Përfaqësues nga Drejtoria ArsimoreLezhë, kordinatorja e projektit përrrethin e Lezhës, përfaqësues ngaEkolëvizja, nxënës dhe përfaqësuesnga media lokale.

Fjalën e hapjes e mori Z. XhemalMATO drejtues i Qëndrës sëGrupimit Ekolëvizja, i cili fillimishtfalenderoi pjesëmarresit. Më pas aivlerësoi punën e bërë nga shkollate përfshira në projekt duke thënëse ka ngelur i impresionuar nga

aktivitetet dhe impenjimi imësuesve dhe fëmijëve të Lezhes.Z. Mato u shpreh se Lezha ështënjë nga qytetet më aktive në projektdhe që ka punuar me shumëseriozitet, duke falenderuar edheBashkinë e lezhes per kordinimin emirë që është bërë për tërheqjen eplastikave nga shkollat.

Pastaj e mori fjalen Z. PaulinZefi, Përgjegjës i Trajnim-Kualifikimit në Drejtorinë Arsimorenë rrethin e Lezhës, i cili falenderoiorganizatorët e kësaj konferencedhe u shpreh se ky projekt ështëfryt i bashkëpunimit mes DAR,pushtetit lokal dhe shkollave membështetjen e Ekolëvizjes. Z. Zefitha se gjëndja e mjedisit vjen nganjë kulturë e munguar e gjithëshoqërisë Shqipëtare përsa i përketndjeshmërisë ndaj problemeve tëmjedisit. Z. Zefi u shpreh i gatshëm

që të jepte ndihmën e tij jo vetëmpër shkollat pjesëmarrëse të këtijprojekti por për ta shtrirë projektinnë të gjitha shkollat e rrethit tëLezhës.

Kordinatorja e projektit përLezhën Znj. Albina Gjini, në fjalëne saj bëri një përmbledhje tëveprimtarive që ishin zhvilluar nëRrethin e Lezhës në kuadër tëprojektit që nga momenti i fillimittë tij dhe deri tani. Disa ngamomentet më të rëndësishme tëprezantimit të Znj. Albina kishin tëbënin me impaktin e arritur me anëtë aktiviteteve të zhvilluaranëpërmjet përfshirjrs së edukimitmjedisor në mesimdhenie dhekonkretisht orëve ekstraku-rrikulare, përshirjes në programetvjetore, orëve të lira, kroskurrikulat,grumbullimit të mbetjeve plastike

përgjithësimi i shembullit pozitiv etj.Ajo theksoi se janë zhvilluar nëklasë dhe jashtë saj tema teveçanta, aktivitete tematike,konkurse, janë shpërndarëfletëpalosje dhe posterasensibilizuese, janë bërë ekspozita

punimesh me materiale tericiklueshme etj.

Ndikimi i projektit ështëreflektuar në një ambjent më tëpastër, ambjent më të gjelber,qytetarë më të sensibilizuar,veprime më të përgjegjshme ndajmjedisit. “Ajo që unë kam vënë re-shprehet znj. Albina - është senxënësit ndjehen aktivë dhe

krijues, mësuesit ndjehen tëmotivuar dhe të vlerësuar dhekomuniteti ndjehet i përfshirë dhei sensibilizuar”. Rekomandimet eZnj. Albina për vazhdimësinë eprojektit ishin: të përfshihen edheciklet e tjera të shkollës, tëpasurohet baza materiale, tëperfshihen më tepër shkolla, të namundësohet një aparat fotografiknë mënyrë që të pasqyrojmë tëgjitha aktivitetet që zhvillojmë, tëjetë më i frytshëm bashkëpunimime firmën e plastikës, ndoshta tuablejnë shkollave plastikën. ZnjAlbina e përfundoi prezantimin esaj duke falenderuar AmbasadënHollandeze, UNICEF-in, GrupiminEkolëvizja, Bashkinë Lezhë,Biznesin privat, Drejtuesit eshkollave pjesmarrëse në projekt,prindërve, mësuesve, nxënësve.

Më pas, në fjalën e tij, mori z.Nikolin Prendi, supervizor ishërbimeve publike në Bashkinë eLezhës, falenderoi të pranishmit nëkëtë konferencë dhe po ashtuvlerësoi ndihmën e dhënë nga anae Bashkisë Lezhë duke theksuarse projekti varet nga të gjithë ne.Z. Prendi u shpreh se ështëbashkëpunuar me shkollat epërfshira në projektin Combi, dukeorganizuar tërheqjen e plastikavetë mbledhuara nga nxënësit dukeu kordinuar edhe me kompaninëGjermane Schefer, e cila ka zbatuarnë qytet një projekt përgrumbullimin e diferencuar, i cili povazhdon me sukses. Z. Prendi thase qyteti i Lezhës është një ngaqytetet më të pastra në Shqipëri.Bashkia e Lezhës do të jeptendihmën e saj për cdo nismë përmirëmbajtjen e mjedisit në këtëqytet. Ai tha se Bashkia e Lezhëska vendosur 56 kontenierë nëbashkëpunim me kompaninëGjermane “Schefer” në qytetin eLezhës për të bërë grumbullimin ediferencuar të mbetjeve.

( vijon ne faqen 4)

Nga zhvllimi i konferencës për projektin “COMBI” për shkollat e Lezhës.

Koordinatorja e projektit znj. Albina Gjini gjatë prezantimit të materialitpër veprimtaritë e zhvilluara

Nxënësit e shkollës “GjergjKastrioti” duke paraqitur punimet

e tyre për konkursin

Përfaqësuesi i Bashkisë, z. Nikolin Prendi, duke diskutuar në konferencë.

Në konkursin e poezisë dhe punimeve plastike në shkollat eLezhës morën pjesë 130 nxënës, u paraqitën 60 poezi dhe 40 ese, tëgjitha me temë mbrojtjen e mjedisit dhe trajtimin e plastikave.

4

Ese nga Ardi CALI, Klasa e V-të,shkolla “Gjergj Kastrioti”

Mbetjet, mbeturinat, mjedisi. . Psetë përmend vetëm një fjalë?!Mos vallënuk kam fjali, paragrafë apo tekst, për

të folur për mbeturinat apo mbetjet?!Mbetjet, një fjalë e cila të lë për tëdëshiruar, një fjalë e cila gjendetkudo… një fjalë e cila duhet tëpërmendet tek të gjithë njerëzit, një

Ese nga Enes BEJTJA Jetojmë në një botë që ecën si e

çmendur drejt industrializimit dukeshkatërruar atë që nëna natyrë e ka

ndërtuar për qindra e mijëra vjet dhe qëështë shumë më e domosdoshme dhe eshëndetshme për ne. Mjedisi, natyradhe gjithçka e gjallë që na rrethon ështëpasuria më e madhe që kemi trashëguar,por që fatkeqësisht po e shpërdorojmëdhe po e shkatërrojmë pa dhimbje dhepa e kuptuar se dashje pa dashje poprishim ekuilibrat biologjikë, poprishim të ardhmen tonë. Dhe efektete shkatërrimit kanë filluar të ndihenkudo në ajër, në tokë dhe në ujra,temperaturat po rriten çdo vit, akujtshkrijnë, detrat gllabërojnë tokën pamëshirë dhe me këto ritme ndoshta nënjë të ardhme jo të largët, bota s’do tëjetë më një planet nënë, por një shterpëqë nuk dhuron asgjë përveç një hapësireboshe dhe të frikshme.

Efekti serrë ne e dimë që krijohetnga lëshimi në atmosferë i CO2 dhe i

Ese nga Kostandina MARKU,Klasa e 7-të, Shkolla “At Zef

Pllumi” Shëngjin Tek hedh sytë të vështrosh tej

dritares, sytë që kanë parë vetëmvuajtjen e këtij qyteti të mjerë, tëmbushen me lot hidhërimi. Qyteti ynë,Shëngjini që dikur qe një gonxhe efreskët, tashmë është kthyer në njëgonxhe të vyshkur, të plakur, tëmërzitur duke dashur të rilulëzojë edhenjë herë të vetme. Qyteti, natyra, toka,deti, s’kanë gojë të flasin për atë që poi bëjmë, por rënkimi i tyre ivazhdueshëm shton dëshirën e tëvegjëlve për mbrojtjen e mjedisit. Tëvjen vërtet keq kur sheh vendin ku je

rritur të të shkatërrohet para syve. Tëvjen të shpërthesh e të thuash me zëtë lartë: “Mbroni Mjedisin”, sa tëdëgjohet në të gjithë universin, por tëgjithë janë shpërfillës e tëpapërgjegjshëm. Por s’e keni fajin ju onjerëz, fajin e ka “pluhuri” që ju kaverbuar sytë, e prishur mëndjen.

Po të mos ishte natyra ku do të

TRESHTIMI i MJEDISITAlbert LLESHI, Shkolla ”Gjergj

Kastrioti”

Nje ditë mjedisi po qante me lot,Aq i mërzitur ishte sa s’fliste dot,Pas pak u qetësua u ngrit në këmbë dhe foli,Te gjithë njerëzve iu drejtua,dhe e pyeti pse s’me doni?Njerzit u shtangen dhe u hutuan,Ishte i zhveshur, i ndotur dhe i palarë,Por një çast ata menduanMos valle ne jemi shkaktarë?Ku shkoi gjelberimi?Pse pemët jane tharë?Njerzit i mbuloi trishtimi,Na fal o mjedis i thanë. Mjedisi foli me qetësi,Ju lutem më dëgjoni,o njerëz, o femijëMjedis i pasterdo të thotë JETEGJATESI.

MJEDISIKasandra HILA Klasa v-b Shkolla

”At Zef Pllumi”, Shëngjin

Shoh përreth gjithë trishtim,si është bërë qyteti im;Ku i iku bukuria? bashkë me të dhe krenaria?Çdo ditë bregun eksploroj,mbeturinat i pastroj,I ndaj veç sendet plastike,se natyra i ka “armike”,Me pak punë e shumë deshirë,mund te jetohet pastër dhe mirë.

MBRO MJEDISINXhovana SIMONI, Klasa 4-ët

Njerëzit e qytetit,Duhet të kenë kujdes,Plehërat e shpërndara,Mos t’i hedhin çdo mëngjes.

Kur shkoj në shkollë,Lagjen rri e vështroj,Mjedisin e ndotur,Vallë si mund ta mbroj?

Të gjithë së bashku,të mbrojmë mjedisin tani,Sepse do të na presë një e ardhme,Plot jetë e lumturi.

Oborrin e shkollës,ta mbrojmë o fëmijë,Letra në tokë mos të hedhim,Por lule, gjelbërim ngado të mbjellim.

Me pak punë e shumë deshirë, mund te jetohet pastër dhe mirë. Kasandra Hila ,Klasa v-b Shkolla “At Zef Pllumi”, Shëngjin

NJE DITE NE LEZHE, VEPRIMTARI ME NXENESIT E SHK(Vijon nga faqja 3) Z. Prendi u pyet nga Z. Mato

se çfarë bëhet me mbetjet pasgrumbullimit. Ai u përgjigj se “Eshtëmenduar që faza e parë do të ishtesensibilizimi i banorëve të Lezhës,dhe deri tani mund të themi që rreth70% e popullsisë ështësensibilizuar për këtë problematikë.Faza tjetër parashikon ricklimin dhene kemi biseduar si Bashki me disakompani ricikluese. Jemi ende neproces dhe shpresojmë të kemi njëpërgjigje së shpejti”.

Në prezantimin e saj Zv/drejtoresha e shkollës “GjergjFishta” znj. Edmira Mlika me anë tëfotove të bëra gjatë aktiviteteve

pasqyroi mesazhe shumë të qartadhe impakte reale. Ajo theksoi senë programet mësimore ështëpërfshirë EDUKIMI MJEDISOR silëndë me vetë në orët e veprimtarisëjashtëkurrikulare. Projekti ështëzbatuar në të gjitha klasat, jo vetëmme nxënësit, mësuesit e të cilëvejanë përfshirë në projekt por edheme nxënësit e klasave të tjera.Projekti është planifikuar në orëmësimore me module të shtrira nëdy ose tre orë mësimore. Nxënësitu përshtatën dhe punojnë medeshirë në orët e edukimit mjedisor.Një mbështetje, pjesërisht ështëgjetur dhe në komunitet.

Drejtoresha e shkollës

“Kosova”, znj. Zana Brahimiprezantoi në vija të përgjithshmese si projekti Combi kishte ecur qënga momenti i fillimit të tij dhe deritani. Ajo që vlen për t’u përmendurështë se kjo shkollë kishte caktuarditën e Premte si ditën e mjedisit,dhe gjatë kësaj dite zhvillohenaktivitete të ndryshme si orët e lirakonkurse te ndryshme me krijimete nxenesve etj. Një tjetër veçori ekësaj shkolle ishin dhe takimet meprindërit e nxënësve dhekomunitetin përreth. Ështësensibilizuar komuniteti në njëmasë të tillë për problemet emjedisit sa janë organizuar për tëmirëmbajtur dhe pastruar atë në

format e kujdestarëve per hyrjet epallateve perreth.

Ndërsa zv/Drejtoresha eshkollës së Rrilës, znj. Mrika Alia,u shpreh se edhe shkolla e tyre,kishte shpallur ditën e Premte sidita e mjedisit, ku të gjithë fëmijëtsillnin mbetjet plastike tëmbledhura, gjithashtu ishinzhvilluar një sërë aktivitetesh.

Një pasqyrë të aktiviteteve tëzhvilluara në shkollën e Shëngjinitbëri dhe zv/drejtoresha e shkollëssë Shëngjinit, znj. Elsa Palaj. Ajotheksoi se projekti është pritur mirësi nga nxënësit edhe nga mësuesit

dhe janë zhvilluar aktivitete tëndryshme në kuadër të tij. Znj.Palaj tha se përkushtimi i nxënësveduket dhe nga pjesëmarrja nëkonkursin e sotëm dhe në punimete nxënësve të kësaj shkolle.

Znj. Lulezime Celami,drejtoreshë e Shkollës “GjergjKastrioti”, shkollë në të cilën uzhvilluan të gjitha aktivitetet editës, fillimisht falenderoi të gjithëtë pranishmit për pjesëmarrjen dheshprehu se entuziazmi me të cilinështë ndjekur projekti u pa sot ngaaktivitetet e bëra. Ajo që znj.Celami tha se vlerësonte më tepërnga nismat e projektit ishin

jetonit? Po të mos ishte ushqimi i cilin

ndodhet në natyrë, mos juve do t’ju

ushqenin hotelet me llaç, beton, hekurdhe para?

Thirrini mëndjes more njerëz,sepse po gaboni rëndë me nënën natyrëe cila është vetë JETA.

Detin bashkë me gjallesat qëndodhen në të po e “vrasim”, bukurinëe natyrës e shëmton bukuria epallateve të shumtë.

Do thoni ju çka mbetur pa ushkatërruar?

Kanë mbetur pa u shkatërruar jetëttona, diçka që po e bëjmë realitet. Dotë vijë koha që do të jetojmë në mëshirëtë fatit, por do të jetë shpresë boshe,prandaj vepro para se gjithçka tëmbarojë.Thirrini mëndjes njerëz,sepse po gaboni rëndëme nënën natyrë e cila

është vetë JETA.

fjalë e vogël, por që shkakton shumësëmundje epidemike, shkatërronmjedisin, lulet, pemët, pyjet, ajrin,organizmin e njeriut, etj. Fjala ‘mbetje’gjendet kudo në shtëpi, në shkollë, nëmjedise të ndryshme sportive dhekulturore…

Më mirë një vend me mbeturinaapo i lulëzuar, i pastër, i qetë, imahnitur nga bukuritë përrallore tënatyrës?! Mendoj se kjo e dyta, pranatyra e këndshme me lulet me aromamahnitëse dhe me ngjyrat rrëzëllitëset’i marrin mendtë dhe të shlodhin ngaidetë dhe mendimet e rëndomta qëmund të kemi në kokë. Një vend i cilitë kënaq shpirtin nga bukuritë enatyrës që ndodhesh, të bën shumë tëëmbël me të tjerët, të bën të dashur,joirritues, joziliqar, por njeri ideal,pozitiv për familjen, shoqërinë,mësuesit, miqtë, etj.

Thuhet se njeriu përshtatet memjedisin ku jeton. Gjithashtu, them

se mjedisi mahnitës e bën njeriunromantik, të qetë, të dashur,mirësjellës, të respektueshëm dheanasjelltas; Në një mjedis të keq kaveç djall dhe dreq! Prandaj dëshirojdhe dua të këmbëngul përherë që njeriume një formim të duhur dhe pozitiv tëjetojë larg mbetjeve, larg papastërtisë,larg negativitetit. Tematikat, orët emësimit, mbledhjet shoqërore përmbetjet, mjedisin, papastërtinë dhekujdesin ndaj natyrës janë më se tëdomosdoshme. Ja pra, kjo është ajoqë them dhe që mendoj unë për të qenësa më aktivë, dhe jo indiferentë ndajkujdesit për vendin ku jetojmë, sepseflitet përherë për të mirën e njerëzimit.

Dëshiroj dhe dua tëkëmbëngul që njeriu menjë formim të duhur dhe

pozitiv të jetojë largmbetjeve, largpapastërtisë

gazrave të tjera të dëmshme që nxjerrinfabrikat, uzinat, makinat dhe djegia elëndëve prej plastike të cilat të hedhuravend e pa vend për t’u eleminuar digjenme idenë se e pastruam ambientin. Ponë të vërtetë ç’kemi bërë? Pastrojmënga njëra anë (në këtë rast tokën) dhe

nga ana tjetër ndotim ajrin që vetë ethithim duke rrezikuar seriozisht jetëndhe shëndetin por edhe natyrën.

Unë dua një planet të pastër ngambeturinat, nga ndotjet, ngapapastërtitë, prandaj në këtë aspektduhet të jemi të gjithë të vëmendshëmdhe ato t’i hedhim në vende të caktuaraqë pastaj ato të përpunohen dhe tëriciklohen sepse vetëm kështu ato nukpërbëjnë rrezik për jetën tonë. Nëshkollën tonë tashmë është bërë traditëmbledhja e produkteve prej plastike tëcilat dërgohen për riciklim duke u bërë

kështu të dobishme përsëri. Unë e kamparë fabrikën e riciklimit dhe të them tëdrejtën jam emocionuar mjaft sepse atykuptova se po të duan njerëzit botamund të marrë frymë lirisht ngapapastërtitë dhe toka të jetë e lulëzuarpa asnjë mbetje mbi trup. Për muariciklimi i ngjan një rrethi rrotull të cilitsillen si ëngjëj mbrojtës grumbullimi,shkrirja, përpunimi, dhe së fundmiprodhimi i një produkti të ri. Pra a kamë mirë se të kursesh lëndën e parë, tëpastrosh ambientin dhe të fitosh njëprodukt të ri? Riciklimi është gjuha qëduhet të flasë një botë e pastër.Po të duan njerëzit, bota

mund të marrë frymëlirisht nga papastërtitë

dhe toka të jetë elulëzuar pa asnjëmbetje mbi trup

MBETJET

PER MBROJTJEN E MJEDISIT

SHENGJINI NJE MREKULLI DREJTSHKATERRIMIT

Juria e konkursit dhuke dhënëçmimet.

Fituesit e çmimeve dhe punimet etyre.

Punonjësit e Ndërmarrjes sëPastrimit tërheqin nga shkolla

mbetjet plastike

Fëmijët e shkollës “Kosova”paraqesin punimet e tyre në

konkurs.

Mesazhi i fëmijëve në konferencën ezhvilluar me shkollat e Lezhës

5

Ese NGA Elsa UJKA, Klasa e 4-t,Shkolla “Gjergj Kastrioti”

Kjo fjalë shumë e bukur dhe shumëe rëndësishme për çdo njeri. Por sishumë raste ne harrojmë se duhet tëkujdesemi për jetën. E që të kujdesemi

për jetën, duhet të mirëmbajmë vendin,mjedisin ku jetojmë. Si do të jemi tëshëndetshëm, të aftë për të mësuar dhepër të qenë të lumtur, nëse kalojmënëpër një mjedis me ajër të ndotur dhe

popullsisë rreth këtij problemi mjaftshqetësues. Këshillat janë tëshumë dëgjuara, por fatkeqësishtpak të praktikuara. Minimumi qëmund të bëjmë është që mbeturinatti hedhim në vëndin e duhur dhe jonë tokë, dhe gjithashtu të përpiqemiqë të krijojmë sa më shumë sipërfaqetë gjelbërta, përreth mjediseve kune kalojmë pjesën më të madhe tëkohës sic janë shkollat. Tëshpresojme që me pak perpjekje tegjithsecilit, te bëhen ndryshime tëmedha”.

Më e pakta që mund tëbëjmë është që

mbeturinat ti hedhim nëvëndin e duhur dhe të

përpiqemi që të krijojmësa më shumë sipërfaqetë gjelbërta në mjediset

ku jetojmë

MJEDISIArbana BAJRAMI, Klasa 3-të,

Shkolla „Gjergj Kastrioti“

Mirëmëngjesi o mjedis.Pse sot je kaq pis?A të ndoti mbeturinaQë hodhi shoqja ime Ina ?

Jam i lodhur i mërzitur,ajri i pastër më ka braktisur.Po vepruat të gjithë si Ina,Unë do mbulohem me mbeturina.

Ndaj ju lutem o fëmijë,kini për mua pak mëshirë!Sjellja juaj më trishtonShpirtin mua ma lëndon.

Më vjen keq që po ju them,jeta juaj është në dilemë.Gjithë pasojat do ti kuptoni,kur te mjeku ju të shkoni.

SHQIPERIA IME EPASTER DHE BUKUR

Denis MALAJ

Më pëlqen të shëtis kopshtit plot lule,Me pemë rreth e rrotull plot hijeshi,Kënaqem tek i shoh që rriten para syve,Çdo ditë lulëzojnë mbushur pafajësi.

I dua këto krijesa mahnitëse,Ngjyrat e gjithë botës në to janë skalitur,Aromat e këndshme të kënaqin zemrën,Në mendje dhe shpirt, përherë të ngulitur.

Dhe rriten filizat të njomë si fëmijë,Me vesën e ftohtë që lag çdo mëngjes,Me diellin e ngrohtë dhe flladin që fryn,Me sythat që hapen gjithmonë me përtesë.

Pemët, lulet lëshojnë kundërmim,Aroma e këndshme tokën pushton,Pemët hapin krahët mbushur lulëzim,Jetë të pafundme na dhurojnë.

Kështu e dua Shqipërinë time,Të pastër e të bukur përgjithmonë,Me lule e pemë që rriten ndër vite,Në zemrat tona gjithnjë lulëzojnë.

Do t’ju tregoj një historiQë nuk është trillim i gjyshes as mendjes time si fëmijë,Dy magjistarë po bënin një sherr të madhNuk ziheshin me grushte as nuk hidhnin fall

Dilema kishte qënë e tillëNjëri donte një botë me mjedis të pastër, tjetri e donte meerrësirë,publiku u ngrit në këmbë dhe brohoriti“të lumtë goja” i thanë magjistarit të mirë se rëndësi të madheka mjedisi.

Magjistari tjetër rrudhi vetullat dhe thirri shërbëtorët besnikëU dha urdhër të shkatërrojnë mjedisin pa pasur frikë.Kaloi nata, zbardhi dita,cfarë të shihnin njerëzit e shkretë, gati sa nuk u ra pika

Mbeturinat kishin varrosur jeshilllëkun e dikurshëmDeti, tashmë i ndotur nuk rrihte bregun zhurmshëm.Tashmë mbledhjen tjetër e thirri magjistari i mirë,Mori fjalën dhe tha “Të besosh cfarë i ka ndodhur mjedisittonë, e kemi vështirë.

Miq, na duhet një planQë mjedisi të mos ekzistojë një bosht na ndan,Kush është fajtori?

ME PELQEN!Kiara LASKA, Shkolla “Gjergj

Kastrioti”Jam nxënëse e klasës së tretë,Kiara më thonë,Më pëlqen ambienti,Për Drinin që na përshkon.

Pemët e bukura me kurorë,Reklamat,Ah, sikur të binte dëborë!Ta shikoj nga xhamat.

Më pëlqen pastërtia,Dritat,Mjedisi, bardhësia,Qyteti im!

FJALET E GJYSHESVilfrida NDREU, Klasa e 4-ët,

Shkolla “At Zef Pllumi” Shëngjin

Kur unë ha ndonjë biskotë,Amballazhin s’e mbaj dot,Dhe e hedh atë në tokë.

Gjyshja ndodhi në ballkon,-Ç’bën kështu more Agron?Pse e hodhe letrën poshtë,s’ke mundësi ta hedhësh në kosh?

-Ah moj gjyshe, pse bërtet,Letrat s’do i mbaj në xhep.Po i mblodha letrat unëPastrueset s’do kenë më punë.

-Djali i gjyshes çfarë po fletPastruesit kanë punën e vetDuhet të ndihmojmë njëri-tjetrinQë të mbajmë pastër ambjentin.

HKOLLAVE, PJESEMARRESE NE PROJEKTIN “COMBI”eskursionet e ndryshme të bëra mefëmijët. Kështu eskursioni nëfabrikën e riciklimit të mbetjeveplastike Polymeren Recycling nëTiranë, ku morën pjesë 50 fëmijëishte tepër mbresëlënës. Fëmijëtatje panë nga afër se si mbetjetplastike ricikloheshin dhe ishinshumë entuziastë për të kontribuarnë mbajtjen e mjedisit pastër dukee parë vetë procesin se si mbetjetriciklohen. Përshtypjet nga kyaktivitet nxënësit që bënëeskursionin ja përcollën gjithëfëmijëve të tjerë të shkollës. Porshkolla ka zhvilluar edheeskursione të tjera si në vendgrumbullimin e ri të mbetjeve në

Bushat dhe një sërë aktiviteteshtë tjera. Të kënaqur ngaekskursioni tek fabrika e plastikësnxënësit janë ndjerë tëgjithpërfshirë, kanë mësuar gjëratë dobishme, janë aftësuar për tëpunuar vetë, ndjehen të dobishëm,ndjehen përgjegjës për veprime tëmëtejshme, ndjehen ndikues ndajkomunitetit, ndjehen të vlerësuar.

Z. Xhemal Mato bëri mbylljene konferencës, duke falenderuarpjesëmarrësit për pasqyrën eaktiviteteve dhe seriozitetin epërfshirjes së tyre si dhe mendimete dhëna gjatë saj.

E dini shumë mirë, ai që nuk e mban mjedisin pastërThjesht X-i dhe Y-ni

Magjistari i mirë me buzëqeshje tha: - “T’i punojmë njërreng armikut”.Nuk vazhdoi më tej, të nesërmen dëgjuam britmën e tëligut.Kur morëm vesh cfarë kishte ndodhur u gajasëm së qeshuriKishin mbushur plot me mbeturina shtëpinë e dreqit.

Në mes të drekës u bë një mbledhje e jashtëzakonshmeDo të kërkonte falje magjistari i keq dhe pse ishte pendesëe vonshmeDy magjistarët magjinë bashkuanEdhe një herë botës ngjyrat ia lejuan.

Krijuan një pastërti më të pastër se pastërtiaRezultati, një mjedis i bukur, katalizator e mira dhe ligësiraTi kthehemi realitetitNuk është përrallë, por një këshillë, se po shkojmë drejtfatalitetit.

Ne, këtë mjedis sic e kemi trashëguar do ta trashëgojmëNa e kanë dorëzuar të bukur dhe ashtu duhet ta dorëzojmë,I pastër, i qetë, thjesht e mrekullueshmeSe i tillë është mjedisi ynë një ëndërr e jetueshme.

Ese nga Erisa Dembacaj Një nga problemet më të mëdha

që po i kanoset njerëzimit është edhendotja e mjedisit. Shumë diskutime,replika janë hedhur përsa i përket

kësaj problematike. Shkaqet janënga më të ndryshmet, por mëkryesorja për mendimin tim jemi nenjerëzit. Ne po e shkatërrojmë vetëme dorën tonë globin tonë gjigand icili na u dorëzua thuajse i paprekurnga paraardhësit dhe tani detyrajone është të vazhdojmë këtë”traditë” tek pasardhësit tanë, tëcilet duhet dhe e meritojnë një mjedistë pastër e të shëndetshëm përvazhdimësinë e jetës në tokë.

Shpeshherë ne vërejme në murete shkollës informacione të cilat nalënë të kuptojmë rëndësinë e ruajtjessë mjedisit, sidomos për mirqënientonë dhe të njerëzve që na rrethojnë.Reklama në televizione, fletëpalosje,takime sensibilizuese janë përpjekjetqë po bëhen për ndërgjegjësimin e

me mbeturina? Shumë njerëz mendojnë se aty ku

mbaron dera e shtëpisë së tij mbaronedhe përgjegjësia. Por kjo është një gjëe gabuar se nëse ne nuk kujdesemi tëgjithë së bashku për mjedisin, atëherënuk do t’ia dalim të mbrojmë shëndetittonë. Unë mendoj se duhet tëkontribuojmë aq sa të mundemi nëmirëmbajtjen e mjedisit duke moshedhur mbeturina në tokë, dukeorganizuar shokët dhe shoqet e lagjesqë ta bëjmë ç’do fundjavë pastrimin elagjes. Dhe kështu do të luajmë nëambientin e pastër.

Përgjegjësia nukmbaron aty ku mbaron

dera e shtëpisë porduhet të kujdesemi tëgjithë së bashku për

mjedisin

KRYESORJA NE MJEDIS ESHTE NJERIU

JETA!

MAGJIA E MJEDISIT TONE PLOT JETE !Emiliana TUKU, Klasa e 8-të, Shkolla “Kosova”, Fituese e çmimit të parë.

Prindërit e fëmijëve duke folur për impaktin pozitiv ,në familje e jashtë saj ,të veprimtarive të shkollave të Lezhës nëprojektin “Shqipëria ime e pastër dhe e bukur”: z.Petrit Marku, znj.Rudina Ujka dhe z. Fran Laska.

Fëmijët mbushin koshin me mbetjetplastike që kanë grumbulluar

Fëmijët sjellin shishet plastike ngashtëpia për ti grumbulluar për

riciklim në koshin e shkollës

Nxënësit e shkollës “GjergjKastrioti” në konkurs.

Makina e Pastrimit potransporton shishet plastike të

mbledhura nga fëmijët

Nga zhvillimi i konferencës

6

Duke vërejtur konsumatorët nësupermerkate shikohet zakoni ipërhapur, nganjëherë qese mbiqese, për ti çuar mallrat deri temakina ose shtëpia e pastaj tihedhin këto në plehra : njëpërdorim prej 10 apo 20 minutashe pastaj do të duhen 1000 vjet qënatyra ti degradojë, e shoqëruarkjo me çlirimin e gazrave toksikë.

Çdo vit mbi 500 miliardë qesepërdoren sot në botë. Ikorespondon që çdo minutëpërdoren një milion ose 83 qesepër çdo banor të planetit.Mesatarja në vendet e pasuraështë akoma më e lartë. Vetem neSHBA, me nje popullsi prej rreth250 milion, përdoren 2. 5 milionshishe plastike çdo orë ndersa nëZvicër, për vitin 2004, u përdorën850 mijë ton plastikë.

Plastikat janë edhe të vështirapër tu ricikluar dhe përfundojnë :

Harxhimi për prodhimin eplastikës mund të kuptohet mëlehtë duke marrë parasyshenergjinë e përdorur :

- Energjia e përdorur përprodhimin e një shisheje të vetmeprej 1. 5 litrash mund të mbajëndezur një llambë 60 watt për njëorë.

- Duke ricikluar një kilogramplastikë ( rreth njëzetepesë shishe)kursehen 35 kilowat/orë që janë tëbarabarta me energjinë qëpërdorin në një orë 300 llamba, nga100 wat secila.

- 75% e materialit të përdorurpër të fabrikuar një bluzë veroremund të zëvëndësohet mericiklimin e shisheve plastike.

- Në 20 vitet e fundit, përdorimii plastikës së përdorur nëprodhimin e automjeteve është

parqet e fëmijëve, mbulesa tëndryshme, barka plazhi etj...

- Amerikanët përdorin 2. 5milion shishe plastike çdo orë.

* Qese plastike dhe mbeturinatë tjera plastike hedhur në oqeane,vrasin më shumë si 1 milion krijesatë detit çdo vit.

Çfarë duhet hedhur nëkoshat e mbledhjes së plastikës

për riciklim :• Gjithë kontenitorët që mbajnë

shenjën PE, PET e PVC.• Kontenitorët për lëngjet.• Shishet e shampos.• Flakonët e prodhimeve që

përdoren për pastrimine shtëpisë.• Vasketat plastike të mishit,

sallamit, ëmbëlsirave etj. . .• Konfeksionet e ushqimeve.• Polistirol i përdorur në

a) Një pjesë në mbetjet urbaneose edhe në natyrë ku duhen 300

deri 1000 vjet për tu fotodegraduar,d. m. th. të coptohen, por nukshkatërrohen. Këto pjesë toksikekontaminojnë terrenin dhe ujratduke hyrë kështu edhe në zinxhirin

ushqimir të njeriut e kafshëve.b) Një pjesë, të rrëmbyera nga

ujrat shkojnë në kanalet e ujravetë zeza e në lumenj ku shkaktojnëbllokime e dëme të ndjeshme.

c) Në disa vende, që përdorininceneratorë për djegjen embetjeve urbane, qeset, bashkë

me mbetje të tjrea “termo-valorizohen”, d. m. th. digjen dukelëshuar sasi të mëdha CO2 në

atmosferë. Vetëm në Zvicër, përvitin 2005, janë djegur 500 tonplastikë.

Efektet e plastikës janë me afate

tepër të gjata për mjediset detare.Çmohet se degradimi në ujë iplastikës vazhdon nga 450 deri1000 vjet. Si rrjedhim plastika,toksike në shkallë të lartë, në detra“rrugëton” e shpërndahet në zonatë gjera detare. Ajo kalon në

zinxhirin ushqimor nëpërmjetmikroorganizmave ( si. sh. atoKrill), tek peshqit e përfundon tekkonsumatorët humanë. Njëshembëll domethënës është rënia,ne 1993, në det e 20 konteinerëvemë lodra plastike që udhëtonin ngaKina për SHBA. Në 1994 këto lodra

kishin arrityur në Alaskë e deri nëIslandë, ai Pacifik, Arktiku dheAtlantiku, pra në tre oqeane pernje vit.

DEMET MJEDISORE NGA PLASTIKA

Amerikanët kanë një term tëvetin për riciklimin krijues , si quhetnë Europë , krijimi i veprave të artit

nga materiale të riciklueshme. Mekëtëb ata nënkuptojnë do objectqë krijohet nga materiale tëriciklueshme .

Me këtë temë merren disa faqeinterneti ku , u jepen sidomosfëmijëve këshilla për riciklimin dheide konkrete për ti zbatuar në shtëpiapo në shkollë .

Një faqe e tillë është hapur dhenë Itali, http://paneamoreecreativita.it, ku po jepen

shumë ide për qëllim edukimi dhezbavitjeje. Kështu nga fëmijët ukrijua dhe traktori i quajtur Linda.

Për këtë duhen :-Një shishe plastike ;- Shirit ngjitës elektricisti me

ngjyra të ndryshme;- Një kuti dhe disa shirita

KENDI I RICIKLIMIT PER FEMIJETLODRA NGA "UPCYCLE "

kartoni;- 16 tapa shishesh plastike të

mëdha (8 për traktorin dhe tëtë për

rimorkjon);-Katër shkopij druri;- Një copë llastik;Përgatitija: Hapen me një kacavidë

fillimisht tapat dhe ju vendosimshkopinjtë.

Shishja pritet në tre pjesë dhe ,pasi kemi larguar pjesën e qafës ,

JO VETEM PER KURIOZITETrritur me 114% dhe çmohet se, pakëtë sasi automjetet do tëpeshonin 200 kilogram më tepër.

- Për tu dekompozuar një enëplastike qumështi do 1 milion vjet,

ndërsa një gotë plastike mund tëkërkojë 50-80 vjet.

- Plastikat e ricikluar mund të

përdoret për të prodhuar koshashtëpiakë plehrash, lojra për

URAT

Bota po ndotet përherë e më tepërnga plstika .

Mbeturinat plastike “pushtojnë”Gjirin e Porto Palermos

Ndotja me mbeturina plastike nëplazhin e Semanit

Ndotja me plastike në kepin eRodonit

dy pjesët e tjera i bashkojmë duke imbështjellë me karton dhe duke i

bashkuar me shiritin ngjitës, njerënhorizontalisht dhe tjetrënvertikalisht . E dekorojmë me ngjyraose me shirita ngjitësash sipasdëshirës. Hapim brimat në pjesën

horizontale dhe vendosimshkopinjtë me rrotat. Rimorkjo

bëhet thjeshtë me kutinë e kartonit,duke i shtuar rrotat në të njëjtënmënyrë dhe duke e lidhur me copëne llastikut pas traktorit .

Per me teper:http://paneamoreecreativita.it

ambalazhe të produkteveshtëpiake.

• Çantat prej nyloni.• Plastika e filmave të aparatëve

fotografikë.

Nuk hidhen në këto kosha dhenuk riciklohen:

• Gjithë kontenitorët që nukmbajnë shenjën PE, PET e PVC.

• Gjithë kontenitorët që kanëmbetje organike ose lëndë toksike.

• Lojrat prej plastike.• Mbajtëset e compakt disqeve.• Kasetat e audio e video.• Pjatat, gotat dhe serviset e

ngrënies prej plastike.• Tubat e pastës së dhëmbëve.• Shishet e vajit.• Mbetjet plastike nga spitalet.• Elektroshtëpiake ose orendi

shtëpie prej plastike.

7

Miliona ton naftë kthehet nëshishe plastike, shumica e të

cilave nuk riciklohen. Për shembul,në SHBA, norma kombëtare përriciklimin e PET është vetëm 23, 1për qind, më poshtë normës 39, 7për qind ka arritur një dekadë mëparë.

PET (emërtimi shkencor -terephthalate polietileni), ështëmateriali më i përdorur për tëprodhuar këto shishe dhe ka njëkosto që, përgjithësishtmendohet e vogël. Por e vërtetaështë krejt tjetër.

1. Për prodhimin e një kilogramPET (25 shishe prej 1, 5 litrashsecila ) konsumohet 2 litra naftëdhe 17, 5 litra ujë. Ato do tëambalazhojnë 37, 5 litra ujë, pravetëm dyfishin e ujit që ështëharxhuar për to.

Kjo sasi lëshon në atmosferë :40 gr. hidrokarbure; 25 gr. oksidetë squfurit; 20 gr. Oksid të azotit;18 gr. monoksid karboni dhe 2, 3kilogram dyoksid karboni, gaziserrë që po mundohemi të luftojmësot. (State of the World -2004).

2. Për të kryer transportin e 15ton ujë të ambalazhuar, që ikorrespondon 10. 000 shishe uji

Kërkimi për lëndë plastike “tëgjelbra” dhe në veçanti përobjektet një përdorimëshe sishishet e enët plastike, ështëobjekt i studimeve në mbarë botën.Rreth 99 përqint e plastikës qëprodhohet sot vjen ngakarburantët fosilë me një prodhim

që i kalon 150 milion ton ne vit. Përkëtë një teknologji e re ështëstudiuar dhe përpunuar ngaImperial College i Londrës (Këshilli i Kërkimeve inxhinjerikedhe fizike ).

Së shpejti ambalazhet plastikepër ushqimet dhe të tjerë artikujnjëpërdorimësh mind të kthehen nëplehra organike duke u

kompostuar bashkë me mbetjet etjera organike që nxjerrim ngashtëpitë tona. Kjo falë një polimeritë ri të nxjerrë nga sheqernat. Kypolimer përftohet nga sheqernat enjohura si biomasa linjoceluloze tëcilat merren nga kultura jo tëngrënëshme si pemët me rritje tëshpejtë dhe barishte ose ngaburime të rinovueshme tëbiomasave bujqësore dhembetjeve ushqimore.

Dr. Williams, drejtuese eprojektit është shprehur se : “Kjofushë kërkimesh është nxitur nganjë këndvështrim mjedisor por dhepër arsye ekonomike dhe tëfurnizimit. Zbulimi ynë ështëthelbësor për përdorimin eagrokulturave jo ushqimore nëprodhimin e polimerit sepse, veçarsyeve ekonomike egzistojnë dheato etike në përdorimin e burimeveushqimore për energji apo plastikëtë rinovueshme”. Shumicadërrmuese e plastikave tërinovueshme që prodhohen sot, nëfakt, vijnë nga misri dhe kallami isheqerit.

nga 1. 5 litra, një kamion i mirë e nëgjendje të përsosur punekonsumon 1 litër naftë çdo 4 km(25 litra per 100 km). Dukesupozuar një distancë mesatareprej 300 km, duke përfshirë edherrugën e kthimit, një rrugëmesatare, kur dihet se uji vjen edhenga Italia apo Greqia, konsumi inaftës arrin në 25 litra, e cila, endarë për 10. 000 shishe llogaritet

se harxhon rret 8 cm3 naftës përshishe. Po ti shumëzijmë këto me250 shishe për person në vit (rrethnjë litër ujë në ditë), del setransporti kërkon 2 litra naftë për

person. Pra llogaritja tregon sekonsumi i naftës për të prodhuar epërdorur shishe plastike është :

- 10 litra për prodhimin e 250shisheve;

- Konsumi i kamionëve në naftë(shishe plastike bosh nga fabrikaqi i prodhon tek kompania eprodhimit të ujit e pastaj në treg;

- Konsumi i kamionëve qëmbledhin e mbartin mbeturinat

urbane, nga koshat ku i hedhimnë vendepozitimet ;

- Konsumi i benzinës apo naftësnga blerësit për në shtëpi(llogaritur vetëm për 25% të tyre

SHISHET PET DHE KOSTOT E TYREUji i ambalazhuar mund të jetë fitimprurës për industrinë,

por është një humbje e madhe për mjedisin

RIKTHIM TE UJI I ÇEZMES ULJE E PRODHIMIT TE SHISHEVE PLASTIKE

Pavarësisht një performance jotë rregullt, prodhimi i shisheve tëujit të ambalazhuar mbetet njëindustri në rritje. Ky ujë qëndron idyti nga lëngjet e shitura pas pijevetë gazuara, të cilat po vinë në rënie.Tregu i ujit, por dhe shisheve, si nëshekullin 20-të që kaloi dheshekullin 21 që po mbyll një dekadë,është bërë tregu më i madh në vëllimpothuajse në çdo rajon të madhgjeografik të botës.

Uji i ambalazhuar u krijua si njëpraktikë komerciale kryesisht nëEvropën Perëndimore, ku, përkonsumatorët, ka qenë pjesë eritualit të tyre të përditshëm tëkonsumit. Por tani është një pije evërtetë globale deri në qoshet mëtë largëta të globit. Disa tregjeaziatike kanë arritur rritje tëfuqishme duke u bërë tregjetkryesore gjatë viteve 2000 me 200miliardë litra prodhim vjetor sipasGlobal Market. Vetëm në 2008 ky urrit me 5, 6 përqind në krahasim menjë vit më parë. Kjo ka ardhur n në

vendet në zhvillim, edhe si përparimekonomik e rritje të mirëqënies, sitë paktën një zgjidhje e pjesshmepër problemin e ujit që mungon nëshumë vende ose është ipapërshtatshëm, por dhe si rezultati presionit të biznesit. Sigurisht,

konsumi për banor varet sipasrajoneve por ndryshon për vendete varfra, shpesh në mënyrëdramatike, nga mesatarja globale.Për shembull, disa vende tëEuropës Perëndimore kanë nivelekonsumi për frymë shumë 7-10 herëmë të larta se shumë vende tëAfrikës apo Azisë.

Por ky fenomen ka sjellë edheprodhimin e shisheve plastike, nëpërgjithësi PET. Tabela emëposhtëme shpreh rritjen eprodhimit të shisheve plastike,pothuaj në përpjestim të drejtë merritjen e konsumit të ujit tëambalazhuar.

WORLD TOTAL 38, 110. 8 52,696. 8 6. 7%

SHTETI RRITJA1.SHBA 6. 7%2.MEKSIKE 8. 3%3.KINA 15. 6%4.BRAZIL 5. 8%5.GJERMANI 1. 7%6.TAILANDE 5. 5%7.INDONEZI 9. 6%8.FRANCA -1. 2%9.NE BOTE 7. 8% Vihet re rritja me ritme të mëdha

e përdorimit të ujit të ambalazhuarnë vendet në zhvillim, por dhe uljae në vende si Franca ku po bëhetnjë politikë ndërgjegjësimi përlargimin nga ambalazhet e kthimi tekuji i çezmës, qoftë dhe I filtruar nëfamilje.

që kanë makina; Nga këto llogaritje del se për

vetëm një njeri që përdor 250shishe ujë të ambalazhuar në vitkonsumi vjetor i karburantit ështëmidis 12-15 litra naftë. Dhe për njëfamilje prej 4 personash harxhondirekt për blerjen e ujit 400 eurodhe “djeg” si karburant 42 deri 60litra naftë që, me çmimin e tregut,kushton 55 deri 80 euro, në vend

që të pijë ujin nga rubineti ishtëpisë, që dhe atë e paguan.Këto janë llogari ekonomike papërmendur që i bëjmë por dukemenduar edhe avantazhet. Por

edhe nga pikëpamja kimike ebakteriologjike nuk kemi ndonjëavantazh veçse e kemi bërë zakontë kërkojmë pastërtinë e ujit pordhe të ankohemi për erën e klorit.Por kjo bëhet e tjeshtë dukepërdorur filtra të posaçëm, që edhetë shtrenjtë nuk janë ( blihen një

herë në disa muaj apo në vit ) dhefiltrojnë dhe mbetje të tjera tëngurta që mund të ketë uji. Porduke kujtuar dëmin në shëndet enë mjedis avantazhi shkon përherëe më tepër tek uji i zakonshëm irubinetave të shtëpisë.

www. bottledwater. org/content/statistics

Për prodhimin e një kilogramPET (25 shishe prej 1, 5 litrashsecila ) konsumohet 2 litra naftëdhe 17, 5 litra ujë.

Prodhimi i nje kilogram plastikelëshon në atmosferë : 40 gr.hidrokarbure; 25 gr. okside tësqufurit; 20 gr. Oksid të azotit; 18gr. monoksid karboni dhe 2, 3kilogram dyoksid karboni, gaziserrë që po mundohemi të luftojmësot.

LENDE PLASTIKE “E GJELBER” NGA BOTAMURE TE GJELBER ME SHISHE PLASTIKE

Willy Pocket, një kompani amerikane riciklimi, ka gjaturnjë mënyrë origjinale për të ripërdorur shishet e plastikës.Ajo ka krijuar me to mure vertikalë (por dhe horizontalë )

dhe hapësirat e shisheve të prera i ka dekoruar me bimëdhe lule Ideja është marrë nga muret e gjelbër, të cilët kanëfilluar të përdoren përherë e më tepër, sidomos në Europë.Ideja është e thjeshtë por mënyrat e përdorimit kanë qënëtë shumta dhe këto mure të gjelbër po përhapen edhe nëSHBA, sidomos në hapësirat publike.

TAIVANI RICIKLON SHISHETPLASTIKE

Tregues mjedisorë të kënaqshëm janëarritur nga industria tekstile e Taivanit edheme ndihmesën e Tzu-Chi Foundation qëvepron në fushën e luftës kundër degradimitmjedisor. Në këtë drejtim ky grupim kandërmarrë një kërkim mbi mundësinë etransformimit të shisheve të plastikës, tëdestinuara për tu hedhur në plehra, nëmbulesa emergjence për misione në vendete varfra.

Presidenti i shoqatës, Cheng Yen, falëkëmbënguljes arriti të zgjonte interesin eindustrisë tekstile dhe investoi për njëprojekt tre vjeçar. Në përfundim të projektit uarrit, duke ricikluar shishet e plastikës sëkryeqytetit Taipei, të prodhonte 244 mijëmbulesa në poliester. Kjo u bë e mundur ngastudimet dhe eksperimentet që treguan selënda e përftuar nga shishet ishte pothuaj enjëjtë me atë që përdornin fabrikat qëprodhonin veshje sintetike. Gjithë sasia eplastikës u mblodh, u pastrua, u copëzua e ushkri nga një skuadër vullnetarëshambientalistë të këtij fondacioni. Në vazhdimkjo u kthye në fibra tekstile nga e cila u endënmbulesat. Një pjesë e mirë e tyre u përdorgjatë tërmetit të ndodhur në Sichuan të Kinës.

8

CMYK

Adresa e redaksisë: Ish- klinika qeveritare, shkalla 3, kati IV, TiranëTel. ; 04 234 851, Cel. ; 068 21 82081 e-mail: ekolevizja@yahoo. com

TIRAZHI: 600 KOPJE

EDITORI – Xhemal MATOKRYEREDAKTOR – Agim DALIPI

S T

A F I

KY NUMUR I GAZETES “EKOLEVIZJA”SPONSORIZOHET NGA PROJEKTI COMBI -

“SHQIPERIA IME E PASTER DHE E BUKUR“,MUNDESUAR NGA UNICEF, MBESHTETUR NGA

AMBASADA HOLLANDEZE

NGA VEPRIMTARITE E UNICEF-it NE BOTE

Përkundër progresit, miliona fëmijëende jetojnë ende në varfëri në Egjipt.Ky është përfundimi i një studimi,udhëhequr nga Drejtori i UNICEF-itpër Lindjen e Mesme dhe Afrikën eVeriut, Sigrid Kaag, publikuar në 18shkurt 2010.

“Eshtë e rëndësishme që fëmijëttë jenë në zemër të politikave tëzhvillimit, Gati gjysma e Egjiptit janënën moshën nën 18 vjeç dhe jetojnëme më pak se 2 dollarë në ditë”, ushpreh Kaag, në fillimin e studimit nëKairo. “Është e rëndësishme të shohimse si ndikon varfëria në jetën e tyredhe se si ne mund t’i ndihmojmë ata,sepse një fëmijë i cili jeton në varfëri,rrallë mund të ketë një shans të dytëpër arsim apo një fillim të shëndetshëmnë jetë. ” Ky është studimi i parë i tillënë vend që merr në shqyrtim fëmijërinëdhe varfërinë në të njëjtën kohë.

Ky studim është pjesë e një nismeglobale të UNICEF-i, kryer midis 2007dhe 2009, për të shqyrtuar ndikimin evarfërisë mbi fëmijët në 46 vende.Studimi përqendrohet mbi varfërinëdhe të metat e hasura në trajtimin efëmijëve, në mundësitë dhe strategjitëkombëtare të reduktimit të varfërisë,duke përfshirë edhe kontekstindemografik dhe ekonomik, punësimin,shpenzimet publike dhe private sociale,hapësirën fiskale dhe ndihmat e huaja.Në rajonin e Lindjes së Mesme dheAfrikën e Veriut, tre vende të tjera kanëkryer studime të ngjashme: Xhibutit,Maroku dhe Jemeni.

Në përfundim të studimit dhe

Mbi 100 shkolla janë ndërtuar ngaUNICEF në Pakistan, në përgjigje tëshkatërrimeve nga tërmeti i vitit 2005.Këto i janë dorëzuar qeverisë nëKashmirin e administruar nga PakistaniSipas një nisme të marrë nga UNICEF-i dhe autoritetet e vendit. Nisma, equajtur “Për të ndërtuar përsëri dhe mëmirë” u zbatua me mbështetjen eAgjensisë Australiane për ZhvillimNdërkombëtar, Agjensisë Kanadeze përZhvillim, Ambasadës së Mbretërisë sëHolandës dhe Komisionit Evropian. Nëpërpjekje për të “ndërtuar përsëri mëmirë, ” shkollat e reja janë ndërtuar sipasstandardeve më të larta ndërkombëtare.Ata janë të sigurta nga tërmetet dhesipas specifikave për të rritur kapacitetine fëmijëve në shkolla. Rreth 13. 000fëmijë tani ndjekin shkollat e ndërtuarrishtazi.

“Qëllimi ynë i vërtetë është për tësiguruar që fëmijët të marrin arsimimmë të mirë të mundshëm, ” ka thënëFaëad Syed Ali Shah, I UNICEF-Pakistan. ”Mësuesit në shkollat janëtrajnuar në metodat miqësore tëmësimdhënies që promovojnë tëmësuarit interaktiv dhe ndalimin edënimit trupor”. Në tetor 2005 tërmeti

Për më shumë informacion, vizitoni: http://www. unicef. org/socialpolicy/

STUDIM PER FEMIJET E EGJIPTIT SHKOLLA NE PAKISTAN PERFEMIJET E DEMTUAR NGA TERMETI

Disa nga rezultatet janë:• Më shumë se 7 milion fëmijë janë privuar nga një osemë shumë të drejta, të cilat përfshijnë të drejtën përushqimi, akses për ujë, akses në shërbimet bazë të

kujdesit shëndetësor, strehim, arsim, pjesëmarrje dhembrojtje.

• Rreth 5 milion fëmijë janë të privuar nga kushtet epërshtatshme të strehimit.

• 1. 5 milion fëmijë nën moshën 5 vuajnë nga sëmundjetdhe mungesa e ushqimit.

• Edhe pse varfëria nuk ka dallim nga seksi, vajzat,veçanërisht në zonat rurale, ka më pak të ngjarë tëshkojnë në shkollë apo përfundojnë arsimin e tyre.

paraqitjes së tij në Kairo, drejtori Kaagu takua dhe diskutoi me ministra dheme zonjën e parë të Egjiptit, zj. S.Mubarak. Diskutimet u përqëndruan

edhe në punën e UNICEF-it në venddhe rajon, si një bashkëpunim në rritjedhe me vlera për fëmijët e vendit.

vrau të paktën 17. 000 nxënës e studentëdhe rreth 900 mëssues në shkolla dukepatur një efekt shkatërrues në godinatshkollore dhe infrastrukturën e tyre.

Sipas vlerësimeve të qeverisë, rreth 6.000 shkolla fillore dhe të mesme udëmtuan ose u shkatërruan (të cilatpërfaqësonin 52 për qind të numrit tëpërgjithshëm të shkollave).

“Nuk ka investim më të madh në tëardhmen e një vendi sesa një investimi nëedukimin e fëmijëve”, ka theksuar LucChauvin, zëvendës Përfaqësuesi iUNICEF-it në Pakistan. “Në partneritetme Ministrinë e Arsimit dhe autoritetetprovinciale, ne nuk kemi ndërtuar vetëmshkolla, por kemi marrë një hap tërëndësishëm drejt sigurimit që fëmijët nëzonat e prekura nga tërmeti 2005 të kenëqasje për arsim cilësor më të mirë se kurrëmë parë.”

UNICEF: ORKESTRA E BERLINIT KONCERT PER BAMIRESI Orkestra filarmonike e Berlinit,

Ambasadore e UNICEF, dha në 20 shkurtnjë koncert bamirësie për fëmijët e Haitit.E drejtuar nga maestro Sir Simon Rattledhe me pianistin e njohur japonez,

Mitsuko Uchida, koncerti shërbeu përtë mbledhur ndihma për fëmijët e Haitittë dëmtuar nga tërmeti. Koncerti u shfaqnë sallë por dhe online në internet për tëmbledhur sa më shumë të ardhura. ”Ne

jemi duke dhënë koncert për tëmbledhur para për katastrofën në Haiti,” tha Sir Simon Rattle në një intervistëpara koncertit. “Si të ardhurat nga çdobiletë ashtu dhe ato të ardhura nga

shitjet online do të shkojnë direkt nëUNICEF prandoj ftoj njerëzit tëbashkohen me ne dhe të plotësojnëdëshirat e tyre për muzikë e njëkohësishttë na ndihmojë në të njëjtën kohë”.