Borstkanker umcg
-
Upload
jakob-de-vries -
Category
Health & Medicine
-
view
744 -
download
1
Transcript of Borstkanker umcg
26-02-13 1
Borstkanker
Mammateam UMCG
in samenwerking met BVN
26-02-13 2
26-02-13 3
Kanker bij vrouwen
1. Borst
2. Darm
3. Long
26-02-13 4
Leeftijd 45 - 75 jaar
Incidentie 11500 per jaar140 per 100.000 vrouwen30 per dag>1 per uur
Prevalentie > 100.000 vrouwen834 per 100.000 vrouwen
Sterfte 35 %4000 per jaar>10 per dag
Borstkanker
26-02-13 5
Vrouwen met borstkanker: per 100.000 (alle leeftijden)
Borstkanker Europa
Denemarken
0 20 40 60 80 100 120
Nederland
Finland
Zweden
Frankrijk
België
Italië
Luxemburg
Ierland
Verenigd Koninkrijk
Duitsland
Europese Unie
OostenrijkPortugal
Griekenland
Spanje
Incidentie
Mortaliteit
26-02-13 6
Programma
• Welkom
• Mammateam UMCG
• Diagnostiek
• Pauze
• Behandeling
26-02-13 7
Mammateam UMCG
26-02-13 8
Programma
• Welkom
• Mammateam UMCG
• Diagnostiek
• Pauze
• Behandeling
26-02-13 9
Wie & Hoe
• Vrouw zelf
• Huisarts
• Bevolkingsonderzoek
• Ziekenhuis
26-02-13 11
Vrouw zelf
Borst-zelfonderzoek
• Maandelijks
• Na menstruatie
• Geheugen
• Meer angst
• -controversieel-
26-02-13 12
26-02-13 13
26-02-13 14
Bevolkingsonderzoek
• 2-jaarlijks
• 5- tm 75 jaar
• kosteneffectief
26-02-13 15
Huisarts• RICHTLIJNEN DIAGNOSTIEK BIJ KLACHTEN OF AFWIJKINGEN naar de tekst van de NHG-Standaard
• * Bij aanwijzingen voor maligniteit (onregelmatige of slecht afgrensbare tumor, een tumor vast aan de huid en/of onderlaag, schilfering of
eczeem van de tepel, huid- en/of tepelintrekking, regionale lymfeklierzwelling, non-puerperale mastitis):
• o directe verwijzing naar een chirurg of mammateam/-poli.
• * Bij lokale, palpabele afwijking en geen aanwijzing voor maligniteit:
• o mammografie (tenzij de afwijking verdwenen is in een andere fase van de cyclus);
• + indien verdacht: verwijzing chirurg of mammateam/-poli;
• + indien gunstig: controle na drie maanden; indien nog aanwezig of groter: alsnog verwijzing.
* Borsten voelen diffuus knobbelig aan: indien bij palpatie onzekerheid bij vrouwen > 30 jaar:
• o mammografie.
* De vrouw voelt een knobbeltje, de huisarts niet:
• o controle na twee weken; als de vrouw iets blijft voelen: alsnog mammografie; bij aanhoudende klachten verwijzing naar een
chirurg of mammateam/-poli.
• * Er is gelokaliseerde pijn/gevoeligheid in een borst:
• o controle na twee weken en bij aanhoudende klachten na drie maanden; indien de klachten persisteren: mammografie.
• * Bij diffuus pijnlijke/gevoelige borsten:
• o geen indicatie voor mammografie.
• * Bij éénzijdige tepeluitvloed, bruin of bloederig:
• o verwijzing naar chirurg of mammateam/-poli.
• * Bij één- of dubbelzijdige tepeluitvloed, helder of melkachtig:
• o geen indicatie voor mammografie of verwijzing.
26-02-13 16
ziekenhuis
één dag(s)diagnostiek
• Modern
• Voor goedaardig
• Te snel ?
• Lukt niet altijd
26-02-13 17
Ziekenhuis
Lichamelijk onderzoek
• Vragen stellen
• Lichamelijk onderzoek van
borsten en lymfeklieren
• Integreren
• Klinische diagnose
26-02-13 18
Beeldonderzoek
Mammografie
• het ‘beste’
• Het ‘pijnlijkste’
• straling
26-02-13 19
Beeldonderzoek
Echografie
• Aanvullend
• Doelgericht
• Pijnloos
• Wordt beter
26-02-13 20
Weefselonderzoek
Dunne naald punctie
• Snel uitvoerbaar
• Snel beoordeelbaar
26-02-13 21
Resultaten ?
26-02-13 22
ziekenhuis
één dag(s)diagnostiek
• .... 80% goedaardig
26-02-13 23
• 72% in één dag
• 28% aanvullend onderzoek: • - dikke naald biopsie• - MRI
ziekenhuis
één dag(s)diagnostiek
26-02-13 24
Weefselonderzoek
Dikke naald biopsie
• Moeilijker uitvoerbaar
• Duurt langer
• Betrouwbaar resultaat
26-02-13 25
Beeldonderzoek
MRI
• Pijnloos
• Beangstigend
• Wordt steeds beter
• … en beter
26-02-13 26
De ultieme diagnose...
26-02-13 27
Vragen - Algemeen
• Waarom komt borstkanker zo vaak voor?
26-02-13 28
Borstkankerrisicofactoren
• Geslacht
• Leeftijd
• Familiaire belasting
• Eerdere behandeling voor ADH, borstkanker of DCIS
• Verhoogde oestrogeen expositie
– Vroege menarche
– Late menopause
– Hormonale substitutie of OAC
• Geen kinderen of eerste na 30e jr
• Adipositas en alcohol
• Bestraling vóór 40e jr
26-02-13 29
0
2
4
6
8
10
12
14
16
Nederland Europa Wereld India
% Populatie > 65 yr
26-02-13 30
Kanker
0
50
100
150
200
250
300
350
400
USA Nederland India
Incidentie Mortaliteit
/100.000
26-02-13 31
Vragen - Algemeen
• Waarom komt borstkanker zo vaak voor?• Ik heb geen vragen maar wel klachten geuit.• Is het risico op borstkanker groter bij pilgebruik?• Is borstkanker erfelijk?• Is Aluminium Chlorohydrate (in Odorex)
kankerverwekkend?• In hoeverre zijn nieuwe technieken beschikbaar in het
UMCG zoals bv microarray?• Wanneer moet ik een second opinion vragen?• Wat is de beste website voor borstkankervragen?
26-02-13 32
www.borstkanker.nlwww.stopborstkanker.nl
www.kankerbestrijding.nl borstkanker.startpagina.nl
26-02-13 33
Vragen - Diagnostiek
• Kun je op een MRI kanker beter zien dan op een
mammografie?
26-02-13 34
BorstkankerMRI
26-02-13 35
Vragen - Diagnostiek
• Kun je op een MRI kanker beter zien dan op een
mammografie?
• Wanneer moet er een punctie worden gedaan?
• Waarom moet er soms een tweede punctie worden gedaan?
• Recidief tumor – kan de graad dan anders zijn dan de
primaire tumor?
• Waarom wordt niet altijd een snelonderzoek gedaan van de
schildwachtklier?
26-02-13 36
Vragen - Logistiek
• Hoe is de samenwerking tussen de verschillende disciplines?
• Wat zijn de taken van elk lid van het mammateam?• Waarom krijg ik steeds weer een andere internist-oncoloog
te zien?• Het is erg vervelend dat de behandelend arts steeds wordt
gestoord.• Waarom moet je een dag vóór de operatie al worden
opgenomen?• Waarom krijg je niet direct een definitieve borstprothese?
26-02-13 37
Programma
• Welkom
• Mammateam UMCG
• Diagnostiek
• Pauze
• Behandeling
26-02-13 38
Programma
• Welkom
• Mammateam UMCG
• Diagnostiek
• Pauze
• Behandeling
26-02-13 39
Borstkanker 1972
K l a a r
G o e d a a r d i g
E v e n t u e e l b e s t r a l e n
B o r s t a m p u t a t i e
K w a a d a a r d i g
O p e r a t i e
K n o b b e l i n d e b o r s t
26-02-13 40
S c r e e n i n g5 0 - 7 5
F a m i l i a i rB R C A 1B R C A 2C o w d e n
E p i t h e l i o s e
C y s t e n
F i b r o s e
F i b r o a d e n o o m
B e n i g n e
A D H
C a l c i f i c a t i e s
L C I S
O n z e k e r
A m p u t a t i e
D C I S
< 1 c m
A d j u v a n t e t h e r a p i e
> 1 c m
G r o o t t e
R a d i o t h e r a p i e
V r i j
R e e x c i s i e
A b l a t i o
N i e t v r i j
S n e e v l a k k e n R e c e p t o r e n
D u c t a a l e n L o b u l a i r M e d u l l a i rT u b u l a i r
C o l l o i d
I n v a s i e f
T u m o r
N e g a t i e f
C h e m o t h e r a p i e
H o r m o n a l e t h e r a p i e
A a n t a l k l i e r e n
O k s e l k l i e r d i s e c t i e
R a d i o t h e r a p i e
P o s i t i e f
?
M i c r o m e t a s t a s e
S e n t i n e l n o d e
O k s e l
M S T
M a l i g n e
T r i p l e d i a g n o s t i e kf y s i s c h e d i a g n o s t i e k
b e e l d v o r m i n gp u n c t i e
K n o b b e l i n d e b o r s t
Borstkanker 2007
26-02-13 43
Borstkanker Richtlijnen
www.oncoline.nl
26-02-13 44
• Borst– Sparend MST+RT
– Niet sparend Ablatio
• Oksel– Sparend Sentinel node
– Niet sparend Okselklierdissectie
• Lichaam– Chemotherapie CEF
– Hormonale therapie Tamoxifen
– Doelgericht Herceptin
Borstkankerbehandeling
Keuze wordt bepaald door
Tumorfactoren
Patientfactoren
Doktersfactoren
26-02-13 45
Borstkanker
Borst Oksel
Sparend Niet sparend Sparend Niet sparend
MST AblatioSentinel Node
SchildwachtklierKlierdissectie
26-02-13 46
MST in IKN regio
17 Ziekenhuizen
100 Algemeen Chirurgen
15 Plastisch Chirurgen
26-02-13 47
0
10
20
30
40
50
60%
Sparend
Niet sparend
Overig
1862 mammacarcinomen
IKN regio 2004
26-02-13 48
Borstsparende behandelingIKN regio
26-02-13 49
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Sparend Niet sparend Overig
Gem
idd
eld
e le
efti
jd
1862 mammacarcinomen
IKN regio 2004
26-02-13 50
Waarom nog amputatie
• Contraindicatie sparende behandeling– Te groot
• Uitgebreid DCIS• Diffuse microcalcificaties
– (jonge leeftijd)– Eerdere RT borst– Collageenziekte
• Recidief• Wens patient• Profylactisch• Mastopathie
26-02-13 51
USA
• Geen MST aangeboden
• Soc status (income, insurance, age)
• ZH faciliteiten
Masood The Breast Journal 2003
26-02-13 52
Vragen - Behandeling
• Is een amputatie beter dan een borstsparende operatie?• Kan direct een borstreconstructie worden gedaan na een
borstamputatie?• Wat is het verschil tussen tamoxifen en Arimidex?• Wat zijn de resultaten van het Arimidex onderzoek?• Waarom switch van tamoxifen naar Arimidex?• Blijft de borst na behandeling altijd warmer en steviger?• Kan de chemotherapie niet wat menselijker?• Waarom wisselt de volgorde chemotherapie en radiotherapie per
patient?• Recidief tumor – is dan weer bestraling en evt chemotherapie
mogelijk?
26-02-13 53
Borstkankerbeloop
• Zeer variabel
• Groeit relatief langzaam
• Daardoor vroege detectie mogelijk
• Gevoelig voor alle behandelingen
– Chirurgie
– Radiotherapie
– Chemotherapie
– Hormonale therapie
• Overleving redelijk gunstig
26-02-13 54
Vragen – Follow up
• Waarom moet ik zo vaak terug komen?
• Waarom niet bij iedere controle een bloedtest?
• Hoe lang moet ik onder controle blijven?
• Hoe groot is de kans op kanker in de andere borst?
• Wanneer is een onderzoek door de genetica noodzakelijk?
• Proefschrift Mieke Oosterwijk: Cognitieve strategieën van
borstkankerpatiënten en de relatie met aanpassing
26-02-13 56
26-02-13 57
Reconstructieve Chirurgie• Functioneel
• Cosmetisch
26-02-13 58
Sentinel node concept
Tumor
Schildwachtklier
Poortwachterklier
26-02-13 59
26-02-13 60
Na 3 weken