Borderline Times. Het einde van de normaliteit
34
BORDERLINE TIMES HET EINDE VAN DE NORMALITEIT PROF DR DIRK DE WACHTER KULeuven Elcker-Ik Centrum, 21/10/13
description
We leven in borderline tijden. In de psychiatrie is borderline vandaag met voorsprong de vaakst gestelde diagnose. Bovendien is de lijn tussen patiënten en niet-patiënten flinterdun. Zijn wij collectief op weg naar ziekte en ongenoegen? Psychiatrie is de spiegel van de wereld waarin we leven. Dirk De Wachter schetst borderline dan ook als een maatschappelijk ziektebeeld. Eén conclusie staat als een paal boven water: In onze westerse maatschappij zijn de symptomen van borderline niet ver te zoeken. Meer nog, ze kenmerken onze leefwereld. Wij zijn ons brein in de tijd.
Transcript of Borderline Times. Het einde van de normaliteit
BORDERLINE TIMESHET EINDE VAN DE
NORMALITEIT
PROF DR DIRK DE WACHTER
KULeuven Elcker-Ik Centrum, 21/10/13
“psychiater sum, ergo sum”
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders
Fourth Edition Text Revision DSM-IV-TR
American Psychiatric Association
Michel Houellebecq
Extension du domaine de la lutte, 1994
Les particules élémentaires, 1998 Rester vivant et autres textes, 1999 Lanzarote, 2000 Plateforme, 2002 La poursuite du bonheur, 2002 La possibilité d’une île, 2005 La carte et le territoire, 2010 Configuration du dernier rivage, 2013
Arnon Grunberg“Het aapje dat geluk pakt”,
2005“Als je jong bent, denk je dat er
normale mensen bestaan, maar dat jij de pech hebt ze niet te kennen. Later kom je erachter dat dat onzin is, dat er geen normale mensen bestaan. Er bestaan alleen patiënten. Sommige patiënten weten zich staande te houden ten koste van andere patiënten en die noemen we daarom geen patiënten. Die noemen we geslaagd”.
(1) Verlatingsangst
Individualisering / eenzaamheid Individuele beslissingsvrijheid Wegvallen van (kern)-gezin als zekerheid “Dood” van universalismen en funderingen“Dood” van consensus, continuïteit en eenheid
The Opportunist, 2011Oil on canvas,160 x190cm
“Certains êtres éprouvent très tôt
une effrayante impossibilité à vivre
par eux-mêmes; au fond ils ne
supportent pas de voir leur propre
vie en face, et de la voir en entier,
sans zones d’ombre, sans arrière-
plans.”
(2) Instabiele en intense relaties
Romantische liefde Wegwerp cultuur Hedonisme Vergankelijkheid / versplintering
complexiteit : efemeriteit “Dood” van geschiedenis
Göricke, 2008Oil, ink on animal bones,25 x 25cm
“Il ne fallait pas se monter la tête,
cela n’arrivait presque jamais;
pourtant dans certains cas,
extrêmement rares, presque
miraculeux cela pouvait arriver”
(3) Onaangepaste agressiebeheersing
Televisie en computer-cultuurHooliganismeCriminaliteit: meer /driesterVerkeersagressieMachteloosheid“Omdat men eindig is, gaat men te ver”
(BATAILLE)Geweld (paradoxaal)
Black Milk Bordering White Fear, 2005Oil on canvas,50 x 70cm, 4 parts
“C’est foutu depuis longtemps, depuis
l’origine….
lance-toi des ce soir dans la carrière de
meurtre; crois-moi mon ami, c’est la
seule chance qu’il te reste. “
(4) Identiteitsstoornissen
Vervagen van sekserollenGeen traditionele sjablonenMode / lifestyle / looks / design“Dood” van de mens : het subject“Wie ben ik” : zonder woorden
Together, 2010Oil on porcelain, wood, wax,84 x 36,5 x 8cm
“La difficulté, c’est qu’il ne suffit pas
exactement de vivre selon la règle …
la règle est complexe, multiforme ….
le domaine de la règle ne vous suffisait
plus; vous ne pouviez vivre plus
longtemps dans le domaine de la
règle…”
(5) Affectlabiliteit
Afwezigheid van diepteGenotscultuur / genotseconomieVluchtige / nieuwePermanent nu (einde van de geschiedenis)
Josefine, 2010Oil on skull,Mirror, wood,31,7 x 27,5cm
“Le désir lui-même disparaît; il ne reste que
l’amertume, la jalousie et la peur. Surtout, il
reste l’amertume; une immense, une
inconcevable amertume. Aucune civilisation,
aucune époque n’ont été capables de
développer chez leurs sujets une telle quantité
d’amertume.”
(6) Impulsiviteit
Seksualiteit Middelengebruik Voeding Geld Autorijden
Fast / short / kicking / new
Die Zueignung, 2009Oil, X-ray on paper,125 x 80cm
“L’objectif principal de sa vie avait été sexuel; il n’était plus possible d’en changer.”
“Et puis je prends des calmants, et tout s’arrange. Tout s’arrange.”
(7) Voorbijgaande, stress-gebonden paranoïde / dissociatiesymptomen
Hype-cultuur “Second life” Virtuele illusies Game-escapisme
Es spukt, 2005C-print on diasec,250 x 180cm, 4 parts
“ Nous voulons retourner dans l’ancienne demeure où nos pères ont vécu sous l’aile d’un archange.Nous voulons retrouver cette morale étrange qui sanctifait la vie jusqu’à la dernière heure”.
(8) Automutilatie / Suicidaliteit
Lichaamscultuur Directe actie Absurditeit: “extreme make-over” Paradoxaal zoeken van “subject” Euthanasie
Last Supper, 2010Oil on grave plates,Wood, glass93 x 108
"J’ai deux paires de ciseaux ….l’envie persiste, grandit et se transforme. Cette fois mon projet est de prendre une paire de ciseaux, de les planter dans mes yeux et d’arracher."
(9) Zinloosheid / leegte
Ontkerkelijking Einde van de ideologieën Einde van de grote verhalen Relativisme / scepticisme Twijfel
“A la carte”religiositeit “Situatie-ethiek”
The Count, 2010Oil on canvas,160x 190cm
“J’ai si peu vécu que j’ai tendance à
m’imaginer que je ne vais pas mourir; il
paraît invraisemblable qu’une vie humaine
se réduise à si peu de chose.”
Besluit: Enkele subversieve vragen
Zijn we nu allemaal ziek ? Moeten we de hele wereld genezen ? Is dit beroep nog wel doenbaar ? Is er een plaats voor “kunst” ? Was het vroeger dan beter ? Wat moeten we daar nu allemaal
mee ?
Epiloog : LEVINAS’ petite bonté…
