Bookmarks 9

freepressγιατοβιβλιο

bookmarks09

νεεσκυκλοφοριεσ

παρουσιασεισ

συνεντευξεισ

Ατζεντα

ιουλιοσ2010

issn1792-1120

wwwe-bookmarksgr

ΝΟΜΙΖΩΑΡΧΙΣΕΝΑΦΥΣΑΕΙΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣΛΙΒΑΣ

laquoΣύμφωνα με την έκτακτη 83η συνεδρία της ΕΕΕΕΕ με επικεφαλής εμού του ιδίου και απαρτιζόμενη από τους υπrsquo αρίθμ 237 και 4 επιτρόπους η οποία διήρκεσε 97 σελίδες και μισή έχουμε τα εξής συμπεράσματαndashαποφάσειςη lsquoδημοκρατίαrsquo είναι στρογγυλή μπλε με κίτρινες βούλες τρέχει με 180 χιλιόμε-τρα ανά ώρα κατοικεί στα δέντρα και σε πόες κι έχει βάρος τετράχρονου παιδιού Ως εκ τούτου προσβάλλει τον ιερό θεσμό της βασιλείας εφόσον προσβάλλει άμε-σα την αισθητική της βασίλισσας η οποία ως γνωστόν απεχθάνεται το κίτρινο ιδίως στις βούλεςhellip Για αυτό εφεξής η λέξη κατατάσσεται στις λογοκριμένες και στους χρήστες αυτής επιβάλλεται η εσχάτη των ποινών η ποινή του θανάτουhellip Διότι lsquoΚρα-τίστην είναι δημοκρατίαν εν η πάντες ως τύραννον φοβούνται τον νόμονrsquoraquo

Ο Ορέστης έγραψε ένα καταπληκτικό παραμύθι για μεγάλους που συνοδεύεται από την πρωτότυπη εικονογράφηση του Γιώργου Γούση Το βιβλίο ldquoΣτη μυστικιστική ησυχία της νύχταςrdquo κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Χαραμάδα σε όλη την Ελλάδα σε τιμή 10 ΕυρώΚεντρική Διάθεση Εκδόσεις Χαραμάδα 2610342886 6978415843

gt

ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΚριστιάν ΜπομπένΑιχμάλωτος του λίκνουΣελ 96 Τιμή Εκδότη 9 Ευρώ

ldquoΤρελός είναι εκείνος που άφησε τον πόνο να πάρει τη θέση του laquoΗ γιαγιά σου είναι στο τρελοκομείο Την έχουν δεμένη με σεντόνια Παλεύει όλη μέρα σε μια καρέκλαraquo Εκείνος που μου τα λέει αυτά γε-λώντας είναι ο παππούς μου ο σύζυγος εκείνης που φέρνω αμέσως στο μυαλό μου λευκοντυμένη σα μούμια να ουρλιάζει δίχως να βγαίνει άχνα από το στόμα της Είμαι οκτώ χρονών Τα λόγια που μόλις άκουσα έδωσαν στην κουζίνα όπου βρίσκομαι ένα φως σαν πυρηνική ακτινοβολία κλεισμένο σε τέσσερις τοίχους Οι γονείς μου έχουν πάει στον κινηματογράφο κι ο παππούς μου με φυλάει γιrsquo απόψε Αυτός ο άνθρωπος δεν έχει ίχνος κακίας μέσα του Οι χειρότερες καταστροφές δεν προήλθαν από ανθρώπους κακούς αλλά απλώς αδύναμους ή απερίσκεπτουςΓράφω αυτό το βιβλίο για όλους εκείνους τους ανθρώπους που αν και έχουν μια ζωή απλή και πολύ όμορφη καταλήγουν να την αμφισβητούν γιατί τους προβάλλουν πάντα μόνο ότι είναι θεαματικόΌλη μου τη ζωή την πέρασα σε δύο πόλεις στο Λε Κρεζό και στην πόλη που βρίσκεται από πάνω μέσα στα σύννεφαrdquo

Πέτια ΝτουμπάροβαΚείμενα ενός κοριτσιούΣελ 80 Τιμή Εκδότη 7 Ευρώ

ldquoΚαμιά φορά θέλω να μεταμορφωθώ σrsquo ένα μικρό κομμάτι κιμωλίας Τόσο μικρό σχεδόν αόρατο Να κάθομαι λευκή σαν φτερό γλάρου μπροστά στον μαυροπίνακα Κανείς να μη με σκέφτεται Να νιώσω πως οι δακρυσμένες από την ταραχή παλάμες των παιδιών που εξετάζονται με ποτίζουν και κάνουν την τρυφερή μου σκόνη ακόμη πιο πυκνή Εγώ θα φιλάω τα ταραγμένα δάχτυλα και με χαρά θα δίνω τη ζεστή μου σάρκα σε διάφορα θεωρήματα Θα μετράω ήσυχα τον παλμό καθενός που με κρατά στο χέρι του Θα μαντεύω πάνω στις γραμμές και στις φλέβες της κάθε μιας παλάμης και θα αφήνω λευκή σκόνη σαν ζεστή άμμο Θα ακούω στο διάλειμμα διάφορα κουτσομπολιά για το κορίτσι που ήμουν πριν και σιωπηλά θα γελάω Κι όταν η σύντομη λευκή ζωή μου λιώσει κάτω από το βρεγμένο σφουγ-γάρι θα γίνω πάλι η ίδια Τότε θα ξέρω για τον καθένα περισσότερα Και μαζεύοντας τα χρώματα από τόσες ταραχές και γαλάζιους νεανικούς παλμούς θα είμαι η πιο ευτυχισμένηrdquo

Χαραμάδα Τηλ 2610342886 infoharamadacom Διάθεση Πρακτορείο Απόλλων

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥΠεριοδικό BookmarksISSN 1792-1120

ΙδιοκτήτηςΕκδότηςΔιευθυντήςΥπεύθυνος σύμφωνα με τον νόμο Νεκτάριος Λαμπρόπουλος

Αρχισυντάκτης Γιάννης Πλιώτας

Συντάκτες (αλφαβητικά) Λευτέρης Αδαμίδης Γιάννης Αντάμης Νίκος Αραπάκης Μαρία Γεωργοπούλου Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος Δημήτρης Γκιούλος Ευθυμία Δεσποτάκη Νόρα Δημοπούλου Αλέξης Καυγάς Εβίτα Λύκου Κατερίνα Μαλακατέ Μαρία Μπακοπούλου Βαγγέλης Μπέκας Κίκα Ολυμπίου Δέσποινα Παναγιωτοπούλου Μαρία Παπαδημητρίου Στέλλα Πεκιαρίδη Δημήτρης Σαρρής Χρήστος Σιντόρης Ευαγγελία Σολωμού Μαρία Τσουκανά Μάρκος Φράγκος Συνεργασίες τεύχους Βασίλης Ρούβαλης Άννα Νιαράκη Γιάννης Σαχανίδης

Γραφιστική επιμέλεια Νάσος ΒασιλόπουλοςΣχεδιασμόςΈκδοσηΔιανομή Εκδόσεις ΧαραμάδαΡήγα Φεραίου 168 26222 Πάτρα

Φωτογραφία Εξωφύλλου Στέλλα Πεκιαρίδη

Επικοινωνία Τηλ 2610342886 και 2610320169infoharamadacomjohnpliotasgmailcom

Ξεφυλλίστε όλα τα τεύχη μας εδώ

wwwe-bookmarksgr

Ο Μίλαν ο Κούντερα ή της Μίλαν ο Χούντελαρ

Καλοκαίρι και ο λίβας σε συνδυασμό με το μουντιάλ δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για αναγνώσεις Εδώ και δέκα μέρες προσπαθώ να τελειώσω το laquoΛαμπρό Φεγγάριraquo της Λίαν Χερν και στέκεται αδύνατο Μία παίζει η Βραζιλία μία ο Μέσι μία τα λιοντάρια της Αγγλίας (ας μην τα απαξιώνουμε- τουλάχιστον δεν ήταν τόσο χάλια όσο οι Γάλλοι) και το μάτι συνέχεια γλιστράει προς τη Νότιο Αφρική Και μετά το σφύριγμα της λήξης ξεκινάει να κάνει ζέστη βγαίνεις από το σπίτι και νομίζεις ότι κάποιος έχει ξεχάσει ανοιχτό το φούρνο Άρα οφείλεις να κατευθυνθείς προς την παραλία να παίξεις εκνευριστικές ρακέτες και να βυθιστείς στην πλημμυρίδαΚαι αργά το βράδυ που νομίζεις ότι μπορείς να αναζητήσεις λίγη γαλήνη στις σελίδες του Κούντερα έρχονται τα πάρτυ και τα ποτά να αποτελειώσουν οποιαδήποτε λογοτεχνική διάθεση Μέσα σε αυτό το κλίμα πώς μπορεί κάποιος να τελειώσει το βιβλίο του Μπορείτε εσείς να συγκεντρωθείτε μετά τη δεύτερη τεκίλα ή όταν οι βουβουζέλες ηχούν θριαμβευτικά για το γκολ του ΧούντελαρΚι όμως Είτε στην παραλία είτε στο ημίχρονο απrsquo τους αγώνες υπάρχει χρόνος για βιβλία (σε πάρτυ καλύτερα μην πάτε με βιβλίο ) ) ) ) ) ) ) ) ))) Έρχομαι λοιπόν να κάνω προτάσεις που θα σας λύσουν τα χέρια γιατί -ας μην κρυβόμαστε- στην παραλία ειδικά το βιβλίο είναι ξεκάθαρα στιλιστική επιλογή Καλό το laquoΒιβλίο του Γέλιου και της Λήθηςraquo του Μίλαν αλλά κανείς απrsquo την παρέα σας δεν θα εντυπωσιαστεί ιδιαίτερα αν το κουβαλήσετε μαζί με τα βατραχοπέδιλα Κάποτε ήταν της μόδας ο Κώδικας (ομπρέλα και Ντα Βίντσι) φέτος έχει έρθει η ώρα να δημιουργήσετε δικό σας ρεύμαΠρώτη επιλογή laquoΨάχνοντας για Κοχύλιαraquo της Ρόζαμουντ Πίλτσερ Ο τίτλος τα λέει όλα Αντί να τσαλαβουτάτε στην αμμουδιά για κοχύλια εσείς θα τα αναζητάτε στις σελίδες του βιβλίου Πάντως πέρα από το αστείο το συγκεκριμένο βιβλίο σας το συστήνω ανεπιφύλακτα είναι ένα από τα καλύτερα που έχω διαβάσειΑναπληρωματική επιλογή laquoΟ Γέρος και η Θάλασσαraquo Ναι του παλιόφιλου Έρνεστ Χέμινγουει Εκτός από τα λογοπαίγνια που μπορείτε να δημιουργήσετε με τον τίτλο η νουβέλα είναι μικρή ευκολοδιάβαστη και θα σας ανοίξει την όρεξη για ψάρια Για την ακρίβεια και εγώ σε παραλία τη διάβασα- μόνο μειονέκτημα ότι δεν προσφέρει μεγάλη σκιά Αν όμως πραγματικά βαριέστε και σας πιάνει πονοκέφαλος με το διάβασμα πάρτε το μαζί σας και προσποιηθείτε ότι το ξεφυλλίζετε Αν σας ρωτήσουν για την υπόθεση κανένα πρόβλημα Ένας γέρος ψαράς έχει πολλές μέρες να πιάσει ψάρια Πιάνει ένα μεγάλο αλλά του το τρώνε οι καρχαρίες ΑυτάΑν τώρα βλέπετε αγώνα έξω με φίλους υπάρχει μια αξιοπρεπής επιλογή για το ημίχρονο ή το laquoΟ τυχερός αριθμός του όκτορος Μπου και laquoΟ τυχερός αριθμός του όκτορος Μπου και laquoΟ τυχερός αριθμός του όκτορος Μπου και άλλα καλοκαιρινά παραμύθιαraquo του Λένου Χρηστίδη Παρανοϊκό περιτύλιγμα για τέσσερα εξωφρενικά αστεία διηγήματα που περιλαμβάνουν και έναν ερασιτεχνικό αγώνα ποδοσφαίρου Απλές καθημερινές καλοκαιρινές ιστορίες ενός απλού καθημερινού καλοκαιριού Και αυτό από τα αγαπημένα μου Πρέπει να κλείσω απότομα Οι Οράνιε πατάνε το χορτάρι

bookmarkspages4_5 από τον Γιάννη Πλιώτα

Το αποχαιρετιστήριο τεύχος του καλύτερου μουσικού περιοδικού έρχεται σε περιορισμένα αντίτυπα Προλάβετέ το στο Περίπτερο 13 Stand 3Εκδόσεις Χαραμάδα 2610320169 infoharamadacom

βιβλίο επισκεπτών pages6_7

σελιδοδείκτες

της Άννας Νιαράκη

Η Άννα Νιαράκη είναι ποιήτρια Το βιβλίο της ldquoΤετράδιο Πειραμάτωνrdquo θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Χαραμάδα

Bad Bargain

Στην εγκατάλειψη των ηδονώνΣε ένα μαχαίρι της κουζίναςεστιάζω τηλεσκοπικά την αναίρεση

Κόβω τις γέφυρεςΚόβω σαλάταΑυτόματες σκέψεις ξεπηδούναπό οργασμικές συνήθειεςΚινήσεις μηχανικές

Κατασκευάζω ορισμούς σεένα ανύπαρκτο σταυρόλεξοΟι λέξεις κρέμονται ήδησταυρωμένες

Τις ξεκρεμάω και τις πετώάτακτα στο πάτωμα

Περνάνε μέρες Τις κοιτάζωμε απόγνωσηΔεν τις καταλαβαίνωΔοκιμάζω να τις πωμα η γλώσσα μου αρνείταινα προφέρει σύμφωνα

Δεν συμφωνήσαμεγιrsquo αυτό ποτέΌταν με άφησες παιδίπήρες μαζί την πιο αθώαμυρωδιά μου

Και μου άφησες λέξειςάπειρες ανάπηρεςγια συντροφιά μου

εραστές από χαρτί

Αβίαστα παραδόθηκα στην εντροπία του έρωταΚι όσο επιμένεις να τακτοποιείςΤόσο το χάος διαστέλλεται μες στο κεφάλι μουΜου εξηγείς με λογική ότι δεν γίνεταιΜα εγώ αποτυπώνω στο χαρτί χίλιες προτάσειςΠου υμνούν το στέρνο σουΑλήθεια ποτέ πριν δεν με είχε απασχολήσει ένα στέρνο τόσοΣτέλνεις γράμματα που εξηγούν και αναλύουν το ανέφικτοΚι εγώ απαντάω με ποιήματαΕσύ θα κερδίσεις στο τέλοςμα το χαρτί να ξέρειςπροτιμά να φιλοξενεί περιγραφές του θώρακαπαρά δικαιολογίες

νυχτερινή ίσως

στον Γιάννη

Ξωτικό σε αστικό δάσοςη περιπλάνηση μοιάζειειδωμένη από περισκόπιοΣτο βάθος κουρτίνες από καυσαέριαθολώνουν την προοπτικήΣα να μοιράζεται το βάρος ανισομερώςσε σκάλες κυλιόμενες και υπόγειαΠαράταιρες κηλίδες ανασυσταίνουνολογράμματα εκεί που ανάσαινεςΓραμμές που χάσκουν άσυρτεςκαι μια αδύναμη βροχή ανίκανηνα λειάνει τριβές λιμνάζει δίπλα στησκέψη σουhellip

Ο Λευτέρης Σακκάς γεννήθηκε στο Περιστέρι Αττικής το 1971 και κατάγεται από τον Αμάραντο και την Πυξαριά Κονίτσης του νομού Ιωαννίνων Τελείωσε το 27ο Γενικό Λύκειο στην Ακαδημία Πλάτωνος και είναι πτυχιούχος Νο-σηλευτικής των ΤΕΙ Εργάζεται σε δομή ψυχοκοινωνικής αποκατάστασηςΓια το πρώτο του βιβλίο το ιστορικό μυθιστόρημα ldquoΈξοδοςrdquo που κυκλοφόρησε από τις ίδιες εκδόσεις τον Απρίλιο του 2008 βραβεύτηκε από τον Δήμο Ιεράς πόλεως Μεσολογγίου στα πλαίσια των Εορτών Εξόδου Οι ldquoΕκλεκτοί του θανάτουrdquo είναι το δεύτερο βιβλίο του

laquoΉταν πέντε χιλιόμετρα μακριά από την ακτή Και τι δεν σκαρφίζονταν για να ξεχάσουν τη φουρτούνα και να νικήσουν την επιθυμία να ξεράσουν ότι είχαν φάει και πιει Η Μάγχη δεν αστειευόταν από το μπαρκάρισμα τους έδειξε τι τους περιμένει και στη μέση του καναλι-ού έκανε ότι γούσταρε Ο λοχίας Μπέρτον κοίταξε τον Κράλλη να ανασαίνει βαθιά και αργά Έσφιξε τη ζώνη του και έβγαλε ένα τσιγάρο από ένα κακομοιριασμένο πακέτο που είχε στην τσέπη του laquoΑυτό ήταν λοχίαraquoΚούνησε πάνω κάτω το κεφάλι του και άνοιξε λίγο τα μάτια του κοιτάζοντας τον προορισμό τουςlaquoΕύχομαι το απόγευμα να μιλάμε πάλιraquo είπε και σήκωσε το οπλοπολυβόλο του

Ήταν στο πρώτο κύμα καμιά διακοσαριά σκάφη που θα έβγαζαν στην ακτή όλο το νοικοκυριό τους Με γρήγο-ρες κινήσεις τσέκαραν τον εξοπλισμό τους Γεμιστήρες όπλο σφιχτά δεμένο υποσιάγωνο χειροβομβίδες επί-δεσμος Έδωσαν λίγη περισσότερη σημασία σε αυτόν Σκεφτόμενοι σε τι χρησιμεύει ένιωσαν να σφίγγεται το στομάχι τους Ο Κράλλης άκουσε ψίθυρους δίπλα του Ήταν ο ΜπιλlaquoΠαραμιλάς από τώραraquolaquoΣκάσε Κάνω την προσευχή μουraquolaquoΕλπίζω να ξέρεις πολλέςraquolaquoΕσύ ξέρεις καμίαraquolaquoΝαιraquolaquoΤότε σκάσε και κάνε κι εσύraquo

Απόσπασμα από το βιβλίο του Λευτέρη Σακκά ldquo Οι εκλεκτοί του θανάτουrdquo

συγγραφείςpages8_9

bookmarks

Λευτέρης Σακκάςσυνέντευξη στον Γιάννη ΠλιώταΌσα χρόνια κι αν περάσουν ο άνθρωπος θα συνεχίζει να διαβάζει για ένα συγκεκριμένο αποτρόπαιο γεγονός που άλλαξε τη δομή του κόσμου καθώς και την αίσθηση του τι είναι δίκαιο και τι όχι Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος εξήντα πέντε χρόνια μετά τη λήξη του αποτελεί ακόμα και στις μέρες μας ένα από τα κυρίαρχα θέματα για μελέτη και μυθιστορηματική διαπραγμάτευση

Λευτέρης ΣακκάςΟι εκλεκτοί του θανάτουΝ amp Σ Μπατσιούλας 2010

Οι laquoΕκλεκτοί του θανάτουraquo προσθέτουν τον δικό του κρίκο στην αλυσίδα των πολεμικών μυθιστο-ρημάτων κρίκο διαφορετικού υλικού από όσους προϋπάρχουν Οι Έλληνες συγγραφείς κατά κανόνα αγγίζουν μόνο όσα έχουν να κάνουν με τον εμφύ-λιο αλλά ο Σακκάς επιλέγει ένα ευρύτερο πλαίσιο για την πλοκή του Χρησιμοποιώντας παράλληλες αφηγήσεις διαφορετικών χρόνων ταξιδεύει από τη σφαγή των Καλαβρύτων μέχρι τη Νορμανδία και την αντεπίθεση των Γερμανών στις Αρδέννες Ήρωές του είναι ο ελληνοαμερικάνος στρατιώτης Κράλλης και ο αξιωματικός των SS Βάινχαρντ Ο δεύτερος κα-ταλήγει σε ένα ψυχιατρείο όπου ένας νοσηλευτής θα επιχειρήσει μία επικίνδυνη κατάδυση στην ψυχή ενός εξ ορισμού εγκληματία πολέμουΗ γραφή του Σακκά είναι αξιόλογα λιτή και οι σελίδες των laquoΕκλεκτών του θανάτουraquo γυρίζουν γρήγορα Η οπτική γωνία που επιλέγει δημιουργεί πρωτότυπα βλέμματα το ίδιο και τα ηθικά διλλήματα που θέτει Νομίζω αν σας αρέσουν τα ιστορικά μυθιστορήματα δεν θα σας απογοητεύσει και σίγουρα θα μείνει στο κεφάλι σας ο απόηχος από την εμβληματική φράση του Πλάτωνα με την οποία κλείνει το βιβλίο laquoΜόνο οι νεκροί έχουν δει το τέλος του πολέμουraquo

Γιάννης Πλιώτας

ldquoΗ ομορφιά σήμερα έχει συνδεθεί με τη σεξουαλική διαθεσιμότηταrdquo

Γιατί μας ελκύουν τόσο πολύ οι ιστορίες σχετικά με τον πόλεμο Μήπως σε περιόδους κοινωνικής κρίσης αυξάνεται η τάση για καταφυγή σε αναγνώσματα που περιγράφουν μεγάλες καταστροφές Δεν πιστεύω πως είμαστε τόσο αυτοκαταστροφικοί Μάλλον είναι η γοητεία του επι-κίνδυνου που συνδυάζεται με την άνεση και την ασφάλεια του καναπέ Και φυσικά το έμφυτο γνώρισμα να συμπάσχουμε με εκείνους που πονούν Πόση έρευνα χρειαστήκατε για να γράψετε τους laquoΕκλεκτούς του Θανάτουraquo και πόσο επηρέασε τη δομή της ιστορίας η επαγγελματική σας ενασχόληση με την ψυχοκοι-νωνική αποκατάσταση ατόμων Έχει ο χαρακτήρας Κουρτ στοιχεία από αληθινούς ασθενείς σαςΚαι μόνο που με ρωτάτε για τον Κουρτ χαίρομαι πολύ Είναι ένας άνθρωπος με το σύν-δρομο μετατραυματικής ψύχωσης και φυσικά η επαγγελματική μου ενασχόληση μου έδωσε όλα τα στοιχεία που χρειαζόμουν Τα μηνύματα από ανθρώπους που ασχολού-νται με την ψυχιατρική είναι πως απέδωσα πιστά την ψυχική αυτή κατάσταση φρό-ντισα με επιμέλεια όμως ώστε να μην ξεφύγει ο έλεγχος και από ιστορικό μυθιστόρη-μα γράψω πτυχιακή εργασία Η έρευνα για το βιβλίο ήταν κοπιαστική Και συνεχίζεται Ανακύπτουν συνεχώς στοιχεία τα οποία χρειάζονται επιβεβαίωση και τεκμηρίωση Για παράδειγμα ίσως τελικά ο Γιόακιμ Πάιπερ να μην ήταν εγκληματίας πολέμου και εξε-πλάγην όταν ανακάλυψα κάποια από τα στοιχεία Περισσότερα θα πούμε εν καιρώ γιατί αν συμβαίνει όντως κάτι τέτοιο πρέπει να επανορθώνουμε Όχι τόσο οι συγγρα-φείς όσο η ίδια η ιστορίαΜπαίνει στον πειρασμό ο συγγραφέας να αλλοιώσει μικρά κομμάτια της καταγεγραμ-μένης ιστορίας ή να παραβλέψει ότι δεν ταιριάζει με την πλοκή στο μυαλό τουΣε ένα ιστορικό μυθιστόρημα ο συγγραφέας έχει να επιλέξει το ποσοστό μύθου και ιστορίας που θα χρησιμοποιήσει Επειδή θεωρώ αυτό το laquoπαρεξηγημένοraquo είδος λο-γοτεχνίας έναν υπέροχο τρόπο για να μάθει κάποιος ιστορία επιλέγω στα δικά μου βι-βλία να αυξάνω πολύ το ποσοστό της Συγγραφική αδεία μπορούμε να παραβλέψουμε κάποια γεγονότα ή να μεταθέσουμε χρονικά κάποια άλλα Αλλά προς Θεού Έχουμε την ανάγκη εμείς οι συγγραφείς να πειράξουμε λίγο την ιστορία προφανώς επειδή δεν έχουμε τη δυνατότητα να ταξιδέψουμε στο παρελθόν και το χρησιμοποιούμε ως υποκατάστατο αλλά η απόβαση στη Νορμανδία έγινε τον Ιούνη του ΄44 και όχι τον Ιούλη έγινε το πρωί και όχι το μεσημέρι Οποιαδήποτε αυθαίρετη αλλαγή σε σημα-ντικά κομμάτια της ιστορίας δεν εξυπηρετεί το σκοπό του ιστορικού μυθιστορήματος Και βέβαια το κομμάτι της μυθοπλασίας πρέπει να είναι και αυτό εναρμονισμένο με το ιστορικό πλαίσιο και όχι κάτι που θα είναι εξωπραγματικόΜε τι μέρος της ευθύνης βαρύνεται ένας απλός στρατιώτης ο οποίος εξαναγκάζεται μέσω διαταγών να πάρει μέρος σε εγκλήματα πολέμου Η ιεραρχία μπορεί να αποτε-λέσει άλλοθιΑυτό εξαρτάται από το πώς έχει ρυθμίσει ο κάθε ένας την laquoψυχικήraquo του ζυγαριά Και βέβαια εκείνος που θα κληθεί να τον κρίνει με γνώμονα την αντίστοιχη δική του Η απάντηση λοιπόν είναι όχι δύσκολη αλλά αδύνατη σε αυτή την ερώτηση Σε κάποιο σημείο του βιβλίου γράφω ακριβώς για αυτό το ζήτημα laquoΜπορεί κάποιος να χαρα-κτηριστεί ήρωας επειδή αντιστάθηκε και προτίμησε να χάσει τη ζωή του Κάποιος άλλος όμως μπορεί να τον πει τρελό Αν κάποιος υπάκουσε με βαριά την ψυχή του σίγουρα μπορεί να γραφτεί στην ιστορία ως δειλός Θα είχε όμως άδικο κάποιος αν τον χαρακτήριζε άνθρωποraquo

συνέντευξη

ldquoΣε ένα ιστορικό μυθιστόρημα ο συγγραφέας έχει να επιλέξει το ποσοστό μύθου και ιστορίας που θα χρησιμοποιήσειrdquo

Υπάρχει συγχώρεση ακόμα για τα πιο ειδεχθή εγκλήματα Ισχύει ότι στον πόλεμο αποκαλύπτεται η αληθινή φύση του ανθρώπουΣτον πόλεμο πρέπει να σκοτώσεις Μερικές φορές κάνεις πράγματα απίστευτα κάποιος στρατιώτης αμερικανός στην μάχη του Γκουανταλκανάλ έγραψε στην μητέρα του ότι βασανισμένος από τα κουνούπια όταν έπιανε ένα το ακρωτηρίαζε και το έθαβε ζωντανό για να το εκδικη-θεί Οι Ιάπωνες αποκεφάλιζαν αιχμαλώτους πολέμου Οι Γερμανοί εκτελούσαν παιδιά και γέροντες και πειραμα-τίζονταν εγχειρίζοντας χωρίς αναισθητικό Οι Σύμμαχοι βομβάρδισαν τρεις φορές την Δρέσδη σε δεκαέξι ώρες Οι Σοβιετικοί βίασαν κάποια γυναίκα στο Βερολίνο είκοσι εφτά φορές Αυτή είναι η αληθινή φύση του ανθρώπου Όλα αυτά τα λέμε απάνθρωπα δεν έχουν σχέση με το εί-δος μας είναι κάτι άλλο Όσον αφορά τη συγχώρεση Όχι δεν νομίζω ότι μπορεί να υπάρξει συγχώρεση για τα πιο ειδεχθή εγκλήματα Και ας είμαι Χριστιανός Ορθόδοξος νομίζω πως κανένας δεν έχει αυτήν την ικανότητα πλην ελαχίστων τους οποίους ειλικρινά ζηλεύωΟ συγγραφέας οφείλει να πάρει ξεκάθαρη θέση πάνω σε αμφιλεγόμενα ιστορικά γεγονότα Δεν είναι δεδομένο ότι από άλλους θα θεωρηθεί φορέας αλήθειας και από άλλους φορέας προπαγάνδαςΌταν γράφεις ιστορικό μυθιστόρημα πρέπει να είσαι προε-τοιμασμένος για την κριτική που θα ασκηθεί Για το πρώτο μου βιβλίο την laquoΈξοδοraquo χαρακτηρίστηκα από μερικούς εθνικιστής επειδή έγραψα ότι το πεσκέσι στον σουλτάνο μετά την πτώση του Μεσολογγίου ήταν κομμένα αυτιά Μα αυτό είναι καταγεγραμμένο Και βέβαια αυτοί που με χαρακτήρισαν έτσι παρέβλεψαν τη σαφέστατη αναφορά μου στα εγκλήματα που διέπραξαν οι δικοί μας όπως την μεγάλη σφαγή του μουσουλμανικού πληθυσμού κατά την άλωση της Τριπολιτσάς Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης το ανα-φέρει στα απομνημονεύματά του Για τους laquoΕκλεκτούς του θανάτουraquo κάποιοι είπαν ότι είμαι ναζιστής Επειδή αναφέρω το έγκλημα της Δρέσδης κάτι που αναγνωρί-ζεται πια παγκόσμια ως έγκλημα πολέμου Και για άλλους λόγους που το μόνο που με κάνουν να διαπιστώνω είναι

ότι εκείνοι που με κρίνουν ως ακροδεξιό ή ναζιστή ή ότι άλλο θέλετε πείτε αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν σίγουρα δεν ήταν καλοί στο μάθημα των Νέων Ελληνικών στα σχολεία Το βιβλίο αυτό λέει αλήθειες Και για να απαντήσω στο πρώτο σκέλος της ερώτησης σας λέω ότι εγώ δεν διστάζω να παίρνω ξεκάθαρη θέση και κατανοώ εκείνους που δεν επιλέγουν αυτό Και είμαι προετοιμασμένος για οποιαδή-ποτε κριτική έχω όμως και εγώ το δικαίωμα να κρίνω την κριτική αφού εγώ είμαι αυτός που επέλεξε το δύσκολο δρόμο να εκτεθεί στο κοινό εκφράζοντας την άποψή μου για ιστορικά γεγονότα

Το ιστορικό μυθιστόρημα είναι πιο δύσκολο από άλλα είδη λογοτεχνίας Δίνετε περισσότερο χώρο σε όσα έχουν συμβεί ή σε όσα φαντάζεστε ότι θα μπορούσαν να είχαν συμβείΘέλει την έρευνα χωρίς αυτήν δεν μπορείς να γράψεις ιστορικό μυθιστόρημα Δεν ξέρω αν είναι πιο δύσκολο σίγουρα απαιτεί περισσότερο χρόνο όμως Δίνω περισ-σότερο χώρο στα ιστορικά γεγονότα και χτίζω το κομμάτι του μύθου έτσι ώστε να ταιριάζει απόλυτα με αυτά και να

μη φαντάζει αυθαίρετοΕσείς τι διαβάζετε στον ελεύθερο χρόνο σας Ποια είναι τα αγαπημένα σας ιστορικά μυθιστορήματα και ποιο θα προ-τείνατε σε κάποιον χωρίς επαφή με το είδοςΔιαβάζω ετερόκλητα είδη λογοτεχνίας και αυτό ξενίζει τους ανθρώπους που με γνωρίζουν Μου αρέσει πολύ για παράδειγμα και το τεχνολογικό θρίλερ και μόλις τελειώσω ένα τέτοιο βιβλίο μπορεί να διαβάσω κάτι ιστορικό ή κάτι με άκρατο χιούμορ Είμαι λάτρης του Αρκά του Μάικλ Κράιτον του Στίβεν Πρέσφιλντ και του Τζον Μάντοξ Ρό-μπερτς Διαβάζω και ταξιδιωτικούς οδηγούς η οικονομι-κή μου δυνατότητα περιορίζεται στη χώρα μας και είναι ένας τρόπος να ταξιδεύω Και ανάμεσα στα ταξίδια αυτά ίσως να θελήσω να λύσω ένα μυστήριο βοηθώντας τον αγαπημένο μου ήρωα τον Σέρλοκ Χόλμς Το αγαπημένο μου ιστορικό μυθιστόρημα είναι του Ρόμπερτς από τη σειρά SPQR laquoΣτην υπηρεσία της Συγκλήτου και του λαού της Ρώμηςraquo Προτείνω αυτό και την laquoΈξοδοraquo ενός νέου Έλληνα συγγραφέα Σας θυμίζει κάτι (γέλια)Η οικονομική κρίση θα επηρεάσει το χώρο του βιβλίου Το μέλλον του βιβλίου είναι σε συσκευές ανάγνωσης και smart phones Θα ζήσουμε μια επανάσταση που θα συ-γκρίνεται με την εφεύρεση της τυπογραφίαςΉδη έχει επηρεαστεί ο χώρος του βιβλίου από την οικονο-μική κρίση Οι πληρωμές εκατέρωθεν είναι ελάχιστες και έχει αντίκτυπο αυτό σε όλους όσους δραστηριοποιούνται στο χώρο Ο νέος τρόπος ανάγνωσης των βιβλίων εξυπη-ρετεί λειτουργικά ζητήματα όπως αποθήκευση και κό-στος παραγωγής πιστεύω όμως ακράδαντα ότι το βιβλίο είναι έννοια συνυφασμένη με τις λέξεις χαρτί εκτύπωση τυπογραφείο και θεωρώ το ηλεκτρονικό του μέλλον κατα-δικαστικό και ζοφερό Δεν πρόκειται να ζήσουμε επανά-σταση σαν την εφεύρεση της τυπογραφίας και νομίζω ότι θα ήταν ιεροσυλία να εξισώσουμε τον Γουτεμβέργιο με τα smart phones και τις συσκευές ανάγνωσης Και αναρωτιέ-μαι ποια θα είναι η μαγεία με μια συσκευή ανάγνωσης που χωράει δεν ξέρω κι εγώ πόσα βιβλία από ένα ή δύο ωραία βιβλία που θα τα ξεφυλλίζουμε παραδοσιακάhellipόχι δεν μου αρέσει καθόλου αυτό που δύσκολα θα αποφύγουμε


bookmarks

pages12_13

Το laquoπαράνομοraquo κατέβασμα μπορεί να έχει θε-τική επίδραση σε ένα έργο Θα προτιμούσατε να πληρώσουν χίλια άτομα για να αγοράσουν το βιβλίο σας ή να πληρώσουν εκατό και να το κατεβάσουν ακόμα δέκα χιλιάδες δωρεάν Το ίντερνετ θα φέρει εξελίξεις και στο χώρο των πνευματικών δικαιωμάτωνΔεν γνωρίζω καμία laquoπαράνομηraquo δραστηριότητα που να έχει κάτι θετικό Και φανταστείτε τους laquoΕκλεκτούςraquo που έχουν την σπουδαία ευκαιρία να εκδοθούν στο εξωτερικό ndash έχουν γίνει κάποι-ες επαφές και άρεσαν πολύ σε μεγάλο εκδοτικό οίκο μιας μακρινής χώρας ndash να κατεβαίνουν παράνομα κατά βούληση σε οποιοδήποτε υπο-λογιστή Αν κάποιος συγγραφέας προτιμήσει να δει το βιβλίο του τον κόπο του το πνευματικό του παιδί να γίνεται βορά στις ορέξεις του ίντερ-νετ τότε μάλλον με υποκριτή θα μιλάτε Εγώ δεν υποκρίνομαι θέλω να δω το βιβλίο μου να προοδεύει και πρόοδος για ένα βιβλίο είναι όχι το παράνομο download αλλά οι όσο το δυνατόν περισσότεροι αναγνώστες Και αν είναι και ευχα-ριστημένοι ακόμα καλύτεραΈνας συγγραφέας μπορεί να κάνει αντικειμενική κριτική σε συναδέλφους του Σας ζητούν φίλοι να κρίνετε έργα τουςΕίναι λιγάκι δύσκολο αυτό Συνάντησα από την πρώτη μου ενασχόληση με το χώρο της συγγρα-φής ανθρώπους που με δέχτηκαν με θέρμη και πολλές ευχές αλλά και άλλους που με αντιμετώ-πισαν ως εισβολέα Λες και ο σκοπός μου είναι να φάω από την πίττα τους Ο σκοπός μου είναι να προσφέρω και εγώ μια διαφορετική συντα-γή στον κόσμο Δεν φθονώ κανέναν συνάδελφό μου κρίνω και εγώ όπως κρίνομαι και αν η δική μου συνταγή δεν αρέσει τελικά τότε το πολύ πολύ να σταματήσω να μαγειρεύω Αντικειμενι-κή κριτική Το αντικειμενικό είναι πολύ δύσκολο να το προσδιορίσουμε Οπότε ας μείνουμε στην καλόβουλη κριτική κάτι που θεωρώ υποχρέω-σή μου για τα πνευματικά έργα των φίλων μου ή μηΓιατί δεν υπάρχουν επαγγελματίες συγγραφείς στην Ελλάδα Πόσο δύσκολο είναι το ξεκίνημα για έναν νέο συγγραφέαΛείπει το αναγνωστικό κοινό Υπάρχει υπερπλη-θώρα εκδόσεων Αγοράζουμε βιβλία με βασικό

κριτήριο το μέγεθος Οι ρυθμοί της ζωής είναι εξαντλητικοί Πως μπορεί κάποιος να γίνει τώρα επαγγελματίας συγγραφέας σε αυτήν την κα-τάσταση Το ξεκίνημα είναι δύσκολο για έναν νέο συγγραφέα ιδίως αν το όνειρό του είναι να βιοποριστεί από την δραστηριότητα αυτή Τα έντυπα και η διαφήμιση ευνοούν γνωστούς και δοκιμασμένους συγγραφείς στηρίζουν εκδότες με οικονομική άνεση Εντάξει είναι από μένα αποδεκτό αυτό Δεν έχω σκοπό να βγάλω χρή-ματα από τη συγγραφή προτιμώ να γράψω κάτι και να έχω να πω πράγματα στον κόσμο που θα επιλέξει το βιβλίο μου Για το λόγο αυτό παρα-μένω πιστός στους εκδότες μου έχουμε την ίδια φιλοσοφία και έχουμε χτίσει μια σχέση πάνω σε αυτή τη βάση κάτι που δεν ήθελα να χαλάσω αν και για τους laquoΕκλεκτούςraquo είχα μια άκρως τι-μητική και συμφέρουσα πρόταση από γνωστό εκδοτικό οίκο Θέλω το βιβλίο να είναι όχημα πολιτισμού περισσότερο από μηχανή παραγω-γής ευρώΚάποιο βιβλίο που διαβάσατε πρόσφατα και σας απογοήτευσε Ως αναγνώστης μένετε πιστός σε αγαπημένους σας συγγραφείςΔιάβασα κάποιο βιβλίο που με απογοήτευσε Δεν πρόκειται όμως να το πω είναι άδικο για αυτόν που κοπίασε να το γράψει και καθόλου τιμητικό για εκείνους που έχουν την αντίθετη άποψη Θα σας πω για κάποιο που με γοήτευσε Είναι το laquoΙστανμπούλraquo του Τούρκου νομπελίστα Ορχάν Παμούκ Ένας νέος συγγραφέας από την Ελλάδα γοητεύτηκε από έναν Τούρκο συγγραφέα κατα-ξιωμένο Μοιάζω για εθνικιστήςΘα μοιραστείτε λίγα λόγια για το επόμενο έργο σαςΈχουν πέσει τα μπετά και έχουν γίνει και τα χτι-σίματα ήδη Με μεράκι και σωστή δουλειά θα δι-αμορφώσουμε τους εσωτερικούς χώρους και θα φτιάξουμε και τον κήπο Δεν είναι πολυκατοικία είναι ένα βιβλίο που θα σας ταξιδέψει στην Αρ-χαία Ελλάδα Επιτρέψτε μου παρακαλώ να μην πω περισσότερα Και αν αυτή τη στιγμή είπατε μέσα σας laquoγιατί δεν μας λέει κι άλλαraquo μάλλον έχω αρχίσει να πετυχαίνω ως συγγραφέαςΕυχαριστώ θερμά για τη φιλοξενία

bookmarks είπαν άλλοιpages12_13 βόλτα σε τέσσερα λογοτεχνικά blog

Βιβλιοκαφέhttpvivliocafeblogspotcom

ldquoΓιατί είδα με συμπάθεια και εντέλει απόλαυσα το βιβλίο Καταρχάς ο Ροθ ξεφεύγει από δύο μοτίβα που έχουν καταντήσει μανιέρα στα κείμενά-τουrdquo

Philip RothΗ ταπείνωσηΜτφ Κατερίνα ΣχινάΠόλις 2010

Κώστας ΧαρίτοςΣχέδιο ΦράκταλΤρίτων 2009

Το ημερολόγιο ενός τιποτένιουhttpnihilioblogspotcom

ldquoΤο σχέδιο Φράκταλ πάλι του Κώστα Χαρίτου είναι από τα βιβλία εκείνα που τα χαρίζεις σε κά-ποιον που δεν δε διαβάζει φανταστικό και να το ξεκοκκαλίσει άνεταrdquo

Δημήτρης Αθηνάκηςhttpathinakisdimitriswordpresscom

ldquoΣτο καινούργιο μυθιστόρημα του Τζόναθαν Σάφραν Φόερ μπορεί να μείνεις γιrsquo αρκετή ώρα μπροστά σε μια σελίδα όχι γιατί υπάρχει η πιθανότητα να μην καταλα-βαίνεις γρυ απrsquo όσα διαμείβονται εκεί αλλά γιατί πολύ απλά αποτελούν ένα ανελέητο έργο τέχνηςrdquo

Τζόναθαν Σάφραν ΦόερΕξαιρετικά δυνατά και απίστευτα κοντά Μτφ Ελένη ΗλιοπούλουΜελάνι 2009

Αναγνώστριαhttpanagnostriablogspotcom

ldquoΤρία σε έναrdquo θα μπορούσε να ονομαστεί το εξαι-ρετικό αυτό βιβλίο ένα χορταστικό ανάγνωσμα 550 σελίδων που είναι βέβαιο ότι θα γοητεύσει τους λάτρεις των ιστορικών μυθιστορημάτωνrdquo

Εκατερίνα ΓκραφΤο τέρας της Πετρούπολης Μτφ Αντώνης ΞανθόπουλοςΓκοβόστης 2009

Η Έλλη

laquoΘέλω να σε τρώω με το κουτάλιraquo

Οι λογαριασμοί στοίβα Τα χέρια της είναι βρεγμένα Το κορμί της είναι τόσο εύθραυστο που κόβεται με την καρδιά ενός μαρουλιού Το πλένει υπομονετικά περιμένοντας να αντικρύσει το λευκό του κέντρο ανέγγι-χτο από τη σκόνη το χώμα και τη σαπίλα Αθώο Σε κάτι πρέπει να έχεις εμπιστοσύνη και η Έλλη τελικά έχει μόνο στις μαρουλοκαρδιέςΤο φαί έχει μεγάλη σημασία να ξέρεις Ότι ταΐζεις το περιμένεις Είναι και λίγο δικό σου Είτε τρώει από το στήθος σου ή το χέρι σου τσιμπάει από το πιάτο σου ή το ψυγείο σου μασουλάει το αυτί σου ή γλείφει τα δάχτυλά σου αν είναι ο γάτος ή το αδέσποτο του ακαλύπτου ή ο άντρας της ζωής σου αν είναι κουμπαράς ή ελπίδες ή τα όνειρά σου κάθε τι που τρέφεται από τη χούφτα σου με τα σποράκια το γάλα τα κέρματα τις λέξεις και τα νυχτερινά σου λεπτά ότι καταβροχθίζει τη ζωή σου δαγκώνει το μέσα σου το χωράς το αγαπάςΠράσινες σακούλες με κίτρινα κορδελάκια Γεμάτες μέχρι πάνω ξέχει-λες Απλά πράματα Τα πράματά του Μερικές φορές τα ίχνη των ανθρώ-πων είναι εξίσου ενοχλητικά με τα πατημένα κόρν φλέικς Δεν έχεις ιδέα πώς να τα μαζέψεις και είναι παντού Δεν τα ρουφάει η σκούπα δεν τα πιάνουν τα χέρια σου Ψίχουλα Νομίζεις στην αρχή ότι κάπου σε πάνε αλλά η Έλλη ξέρει ότι δεν θα την οδηγήσουν πουθενά πια Ας πάρουν το δρόμο που τους αξίζει Τα σκουπίδια είναι μια παρεξηγημένη λέξη κι ο δρόμος το ξέρει πολύ καλά αυτόΚαημένο Ελλάκι Είσαι η σούπερ ηρωίδα γιrsquoαυτή την εβδομάδα γιατί μερικά πράγματα δεν τα καταλαβαίνεις Οι άνθρωποι έρχονται και φεύ-γουν μας τρώνε και τους τρώμε και μετά σου πετάνε ένα θόρι και τέλος Απομένει ξανά να σου ανήκει απλώς και μόνο το νοτιότερο σύνορό σου Αφύλακτο

Η Έλλη είναι η ηρωίδα του διηγήματος laquoΈλα Έλλη τάισε το γουρουνακιraquo από τη συλλογή διηγημάτωνlaquoΚάτι θα γίνει θα δείςraquo του Μιχάλη ΟικονόμουΕκδοσεις Πόλις

σούπερ-ήρωεςαπό τη Νόρα Δημοπούλου

Τετάρτη Μπορεί τον πόλεμο (τον εμφύλιο πόλεμο στην Ισπανία) να τον κέρδισαν οι φασίστες του Φράνκο και οι σύμμαχοί τους την ιστορία του όμως την έγραψαν μάλλον οι ηττημένοι δημοκρα-τικοί (που δεν ήταν πάντως όλοι τους και τόσο δημοκρατικοί) Σήμερα εβδομήντα και πλέον χρόνια αργότερα μαζί με τους πρωταγωνιστές που εξέλιπαν μοιάζει να έχουν κοπάσει πια στην Ισπανία τα πάθη οι φανατισμοί και οι μνησικακίες της εμ-φύλιας σύρραξης δίνοντας όμως τη θέση τους στη μυθοποίηση και στη λήθη Εμφα-νίζονται ωστόσο κατά καιρούς ορισμένα βιβλία που επιχειρούν να αφηγηθούν ή να στοχαστούν τα ιστορικά γεγονότα που ξεκίνησαν στις 17 Ιουλίου του 1936 με μεγαλύτερη νηφαλιότητα Ένα από αυτά βρέθηκα σήμερα να το διαβάζω για δεύ-τερη φορά (κι ας μην έχουν περάσει ούτε δυο μήνες από την πρώτη ανάγνωση) ενώ η πρόθεσή μου ήταν απλώς να το ξεφυλλί-σω για να εντοπίσω μια φράση που ζητού-σα Πρόκειται για τα laquoΤυφλά ηλιοτρόπιαraquo του Alberto Mιndez (μτφ Κωνσταντίνος Παλαιολόγος εκδ Πάπυρος)

Πέμπτη Από χθες που μπλέχτηκα για άλλη μια φορά στην αναγνωστική δίνη του ισπανικού εμφυλίου πολέμου ψάχνω στη βιβλιοθήκη μου (χωρίς αποτέλεσμα μέχρι στιγμής) να βρω ένα ακόμη σχετικό βιβλίο που έχω στον νου μου Αντί για εκείνο έπεσα κατά τύχη πάνω σε ένα άλλο μυ-θιστόρημα το laquoΜέρες και νύχτεςraquo του Andres Trapiello (μτφ Κυριάκος Φιλιππί-δης εκδ Πόλις) στη σελίδα 29 του οποίου βρίσκω διατυπωμένη με πικρή υπερηφά-νεια από έναν δημοκρατικό την αιτία της διαρκούς επικαιρότητας αυτού απrsquo όλους τους εμφυλίους πολέμους της ιστορίας laquoΑν το καλοσκεφτώ καταλήγω στο συμπέ-ρασμα ότι δεν φοβάμαι τον θάνατο Έζησα στιγμές σημαντικές για την ανθρωπότητα και αγωνίστηκα γιrsquo αυτά που πιστεύω τη Δικαιοσύνη την Ελευθερία τον Άνθρωπο Από δω και πέρα κάθε φορά που τα έθνη του κόσμου θα μιλούν για τη Δικαιοσύνη για την Ελευθερία και για τον Άνθρωπο θέλουν δεν θέλουν εμάς θα θυμούνταιraquo

Παρασκευή Έτσι γίνεται πάντα όταν παρασύρομαι από την ανάγνωση και χά-νομαι μέσα στους τίτλους των βιβλίων μου (ή και βιβλίων που δεν τα έχω στη βιβλιο-θήκη μου) άλλο ψάχνω κι άλλο βρίσκω γιrsquo αλλού κινάω κι αλλού βρίσκομαι Το βιβλίο του Τραπιέγιο κατέβασα απrsquo το ράφι χθες αυτό όμως που έψαχνα ήταν οι laquoΣτρατι-ώτες της Σαλαμίναςraquo του Χαβιέρ Θέρκας ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα στο οποίο η αφήγηση στέκει κυρίως στη δυσεξήγητη για καιρό πολέμου πράξη ενός στρατιώτη των δημοκρατικών ο οποίος χάρισε τη ζωή σε έναν από τους ιδρυτές της φασιστικής Φάλαγγας και με αφορμή αυτό το δευτε-ρεύον επεισόδιο του ισπανικού εμφυλίου ο συγγραφέας στοχάζεται βαθιά τις έννοιες του ηρωισμού και της ανθρωπιάς της μνήμης και της λήθης απέναντι στο οριακό γεγονός του πόλεμου Συνεχίζω ωστόσο την ανάγνωση των laquoΤυφλών ηλιοτροπί-ωνraquo Πρόκειται για τέσσερις ξεχωριστές ιστορίες οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους χάρη σε κάποια πρόσωπα που μεταπηδούν από τη μία στην άλλη και κυρίως επειδή και στις τέσσερις περιπτώσεις πρόκειται για τελεσίδικα ηττημένους από την ιστο-ρία ανθρώπους

Οι τίτλοι των ιστοριών ορίζουν με ακρίβεια το χρονικό και ψυχικό πλαίσιο στο οποίο επιλέγει να σταθεί ο συγγραφέας laquoΠρώτη ήττα 1939 ή Εάν η καρδιά σκεφτόταν θα έπαυε να χτυπάraquo laquoΔεύτερη ήττα 1940 ή Τα χειρόγραφα που βρέθηκαν στη λησμο-νιάraquo laquoΤρίτη ήττα 1941 ή Η γλώσσα των νεκρώνraquo laquoΤέταρτη ήττα 1942 ή Τα τυφλά ηλιοτρόπιαraquo Είναι κυρίως οι συνέπειες και τα τραύματα που προκάλεσε αυτός ο πόλε-μος στους νικητές και τους ηττημένους οι οποίες ενδιαφέρουν τον Αλμπέρτο Μέντεθ Ένας λοχαγός του φρανκικού στρατού πα-ραδίδεται στους Δημοκρατικούς μία ημέ-ρα πριν από την ήττα τους προτιμώντας να συμμεριστεί τη δική τους μοίρα παρά να συμμετέχει στη νίκη εναντίον τους Ένας μαχητής των δημοκρατικών κρατάει ση-μειώσεις σrsquo ένα τετράδιο περιμένοντας τον θάνατό του αφού έχει ήδη χάσει τη γυναί-κα του laquoΈχω την αίσθηση ότι όλα θα τελει-ώσουν όταν μου τελειώσει το τετράδιο Γιrsquo αυτό γράφω αραιά και πού Το μολύβι μου μάλλον έχασε κι αυτό τον πόλεμο όπως εγώ και πιθανόν η τελευταία λέξη που θα γράψει να είναι ldquoμελαγχολίαrdquoraquo

Ένας φυλακισμένος καθυστερεί την ανα-πόφευκτη εκτέλεσή του διηγούμενος στον συνταγματάρχη που τον ανακρίνει (αλλά και στη σύζυγο του τελευταίου που παρίσταται) ψεύτικες και παρηγορητικές ιστορίες για τον γιο τους με τον οποίο είχε κάποτε βρεθεί στην ίδια φυλακή (ο ένας ως πολιτικός και ο άλλος ως κοινός ποινικός κρατούμενος) ώσπου κάποια στιγμή δεν αντέχει άλλο το ψέμα αυτό και ομολογεί τη σκληρή αλήθεια Ένας ηττημένος αριστερός κρύβεται στο σπίτι του ενώ η γυναίκα του που προσποιείται τη χήρα δέχεται πιεστική πολιορκία από έναν ιερέα με προθέσεις κατά το ήμισυ φι-λανθρωπικές και κατά το ήμισυ ερωτικές laquoΘέλω να διηγηθώ την αλήθεια για να τη μάθω γιατί η αλήθεια μού ξεγλιστρά όπως το νερό της βροχής μέσα από τα δάχτυλα του ναυαγούraquo

Δευτέρα Το ενδιαφέρον μου των τελευ-ταίων ημερών για την ισπανική λογοτεχνία (αναπόφευκτα και για τον εμφύλιο πόλεμό της) οφείλεται εν μέρει σrsquo ένα πρόσφατο ταξίδι μου στην Ανδαλουσία και εν μέρει στη συστηματική μου ενασχόληση που μετράει ήδη αρκετές εβδομάδες με τον laquoΔον Κιχώτηraquo του Θερβάντες Για χάρη του laquoΔον Κιχώτηraquo οδηγήθηκα στην κλασική όσο και ογκώδη μελέτη του Erich Auerbach laquoΜίμησιςraquo (μτφ Λευτέρης Αναγνώστου εκδ Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέ-ζης) για να διαβάσω το σχετικό κεφάλαιο laquoΗ μεταμορφωμένη Δουλτσινέαraquo καθώς και το ήκιστα σχετικό laquoΗ εξόρμηση του ιπ-πότηraquo Η laquoΜίμησιςraquo του Άουερμπαχ είναι από εκείνα τα βιβλία που διαβάζονται με δύο τρόπους είτε κανονικά από την πρώτη τους σελίδα ως την τελευταία είτε απο-σπασματικά ανάλογα με τα κατά καιρούς ενδιαφέροντα του αναγνώστη ndash σήμερα το κεφάλαιο για τον Θερβάντες τον άλλο μήνα το κεφάλαιο για τον Σαίξπηρ και τον άλλο χρόνο εκείνο για τον Μπαλζάκ και τον Σταντάλ ή τον Βολταίρο Τη δεύτερη τακτι-κή σκόπευα εξαρχής να εφαρμόσω στην πρώτη τελικά κατέληξα

Τρίτη Το πρώτο κεφάλαιο με τον τίτ-λο laquoΗ ουλή του Οδυσσέαraquo το οποίο είχε πρωτοδημοσιευτεί πριν από χρόνια στα ελληνικά (στο πρώτο τεύχος του περιοδι-κού laquoΠοίησηraquo αν θυμάμαι καλά) συγκρί-νει τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους απεικονίζεται η πραγματικότητα στην laquoΟδύσσειαraquo και στην laquoΠαλαιά Δια-θήκηraquo Το τελευταίο κεφάλαιο εξετάζει το ίδιο θέμα στα μυθιστορήματα της Βιρ-τζίνια Γουλφ και στο laquoΑναζητώντας τον χαμένο χρόνοraquo του Προυστ Στα δεκαοχτώ κεφάλαια που μεσολαβούν ο Άουερμπαχ διατρέχει ένα μεγάλο μέρος της ευρωπα-ϊκής λογοτεχνίας παραθέτοντας μικρά αποσπάσματα από χαρακτηριστικά έργα κάθε περιόδου και αναδεικνύοντας με την ανάλυσή του τον τρόπο που κάθε εποχή προσεγγίζει και ερμηνεύει την αντικειμε-νική πραγματικότητα Καθοδηγητικό νήμα και συνεκτικός ιστός σε αυτή τη μακριά δι-αδρομή είναι ο ρεαλισμός η γοητεία όμως του βιβλίου έγκειται πάνω απrsquo όλα στην αγάπη για την ανάγνωση που αναδύεται από κάθε σελίδα του laquoΑν ο Όμηρος και ο Δάντης δεν υπήρχανraquo σχολιάζει ο George Steiner στον πρόλογο laquoή αν είχαν χαθεί Μια βαθιά αγαλλίαση για την καλή μας τύχη διαπνέει αυτό το βιβλίοraquo

Ημερολόγιο Ανάγνωσηςαπό τον Χαράλαμπο Γιαννακόπουλο

pages14_15

bookmarks

Ο σε

λιδο

δείκ

της τ

ου μ

ήνα

(στε

ίλτε μ

ας το

υς αγ

απημ

ένου

ς σας

)

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ laquoΑυτοί οι νωθροί και βαριεστημένοι στρα-τιώτες είναι που κέρδισαν τον πόλεμο Όχι αυτοί θέλουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους όπου δεν θα φτάσουν ως τροπαι-ούχοι στρατιωτικοί αλλά ως όντα ξένα προς τη ζωή ως απόντες από την ίδια τους την εστία και σιγά σιγά θα μετατραπούν σε ηττημένη σάρκα Θα σμίξουν με όλους όσοι έχουν χάσει από τους οποίους θα ξεχωρίζουν μόνο από το στίγμα των αλληλο-συγκρουόμενων μνησικακιών τους

Στο τέλος θα φοβούνται όπως και οι νικημένοι τον πραγματι-κό νικητή αυτόν που νίκησε και τον εχθρικό στρατό αλλά και το δικό τους Μόνο κάποιοι νεκροί θα θεωρηθούν πρωταγωνι-στές του πολέμουraquo

Alberto Mιndez laquoΤα τυφλά ηλιοτρόπιαraquo μτφ Κωνσταντίνος Παλαιολόγος εκδ Πάπυρος








ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ldquolaquoΊσως δεν είναι εντελώς σωστό να πούμε αυτό που κατάφερε ο Θερβάντες Θα ήταν μάλλον πιο ακριβές αν λέγα-με αυτό που βγήκε από τα χέρια του Εδώ και αιώνες ιδιαίτερα από την εποχή του ρομαντισμού του έχουν αποδοθεί πολλά που εκείνος μάλλον δεν τα είχε υποψιαστεί και ασφαλώς δεν τα είχε επιδιώξει Τέτοιες αποκλίνουσες ερμηνείες και υπερερμηνείες ενός παλαιού κειμένου είναι συχνά γόνιμες ένα βιβλίο όπως ο laquoΔον Κιχώτηςraquo ξεφεύγει από τις προθέσεις του συγγραφέα του και ακολουθεί τη δική του ζωή Εμφανίζεται με νέο πρόσωπο σε κάθε εποχή που το απολαμβάνει Ο ιστορικός όμως που επιζητεί να προσδιορίσει τη θέση ενός έργου μέσα στην πορεία της ιστορίας

είναι απαραίτητο να ξεκαθαρίσει εφόσον είναι δυνατόν τι σήμαινε το έργο για τον συγγραφέα και τους συγχρόνους του Προσπάθη-σα να ερμηνεύσω όσο γίνεται λιγότερο Προπάντων τόνισα πολλές φορές πόσο φτωχό σε τραγικά στοιχεία και προβληματισμό είναι το κείμενο που μου δίνει την εντύπωση ενός εύθυμου δράματος σε πολλές βαθμίδες της υφολογικής κλίμακας ιδιαίτερα στη βαθ-μίδα του καθημερινού ρεαλισμούraquo

Erich Auerbach laquoΜίμησιςraquo μτφ Λευτέρης Αναγνώστου Αντί προλόγου George Steiner εκδ Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τρα-πέζης

1Dean Koontz Φράνκεσταϊν Ο άσωτος υιόςΜτφ Ανδρέας ΜιαούληςΠλατύπους 2007

Από έναν συγγραφέα ειδικό στη λογοτεχνία του τρόμου προέρχεται ο laquoΆσωτος υιόςraquo το πρώτο βιβλίο της τριλο-γίας laquoΦράνκενσταϊνraquo Κρατώντας τον κλασικό μύθο έρ-χεται να τον εμπλουτίσει δίνοντάς μας τη δική του εκδοχή για συνέχειαΤοποθετημένο στην Νέα Ορλεάνη το βιβλίο μας διηγεί-ται μια σκοτεινή ιστορία δολοφονιών Η ντεντέκτιβ Οrsquo Κόνορ και ο συνεργάτης της προσπαθούν να διαλευκά-νουν μια σειρά από αποτρόπαιους φόνους και έρχονται αντιμέτωποι με καταστάσεις βγαλμένες από εφιαλτικά σενάρια ταινιώνΠαράλληλα με αυτούς ο Δευκαλίωνας θέλει και αυτός να μπει ένα τέλος σε αυτούς τους φρικτούς φόνους Αλλά γιrsquo αυτόν η κινητήριος δύναμη είναι η εκδίκηση για τον Δημιουργό του Για εκείνον που τον έφτιαξε και τον οδή-γησε στο μαρτύριοΜε γρήγορη αφήγηση καταφέρνει να παρουσιάσει μια ιστορία του φανταστικού σαν αληθινή Καταφέρνει να κάνει οικείο το θρίλερ στο αναγνωστικό κοινό μας ωθεί να αναρωτηθούμε για την ανθρώπινη φύση και δείχνει με πολύ έξυπνο τρόπο τις αγωνίες που διέπουν την ύπαρξή μας Οι σκηνές του βιβλίου εναλλάσσονται γρήγορα και αυτό βοηθά στη διατήρηση της αγωνίας και του ενδιαφέ-ροντος από την πρώτη ως την τελευταία σελίδαΟ Dean Koontz δεν επικεντρώνεται μόνο στο να προ-καλέσει το φόβο στους αναγνώστες αλλά καταφέρνει να παρουσιάσει την ψυχολογία των πρωταγωνιστών είτε είναι απλοί αστυνομικοί που κάνουν τη δουλειά τους είτε ψυχοπαθείς δολοφόνοιΔιαβάζοντας το πρώτο βιβλίο της τριλογίας αναρωτι-

όμαστε αν θα έπρεπε να φοβόμαστε τους μύθους που κατασκευάζουν οι άνθρωποι ή τους ίδιους τους ανθρώ-πους Θα ενθουσιαστούν όχι μόνο οι φανατικοί αναγνώ-στες της λογοτεχνίας τρόμου αλλά και όλοι όσοι έλκονται από το μυστήριο

Dean KoontzΦράνκενσταϊν Πόλη της νύχταςΜτφ Ανδρέας ΜιαούληςΠλατύπους 2007 Το δεύτερο μέρος της τριλογίας του laquoΦράνκενσταϊνraquo του Dean Koontz προσφέρει ακόμη περισσότερη περιπέτεια στους αναγνώστες Οι ντετέκτιβ Οrsquo Κόνορ και Μάντισον αντιλαμβάνονται την επικινδυνότητα της κατάστασης στο θέμα της αντιμετώπισης του Βίκτωρα και λαμβάνουν τα μέτρα τουςΌμως η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχο ακόμα και του παρανοϊκού δημιουργού των πλασμάτων αυτών Ούτε εκείνος δε μπορεί να φανταστεί για τι πράγματα είναι ικανοί αυτοί που θέλουν να αντικαταστήσουν τους ανθρώπους Και φτάνει κάποια στιγμή που όλα ξεφεύ-γουν από τον έλεγχο του Μοναδική ελπίδα για την αν-θρωπότητα το μυστηριώδες πλάσμα που ακούει στο όνομα ΔευκαλίωνΟι έννοιες του Καλού και του Κακού είναι αυτές που κυ-ριαρχούν στο πολύ καλό μυθιστόρημα τρόμου Οι κανο-νικοί άνθρωποι και τα δημιουργήματα ενός παράφρονα έρχονται αντιμέτωποι ο καθένας με τα ζητήματα που τους απασχολούν είτε πρόκειται για πίστη είτε για ουτο-πικές επιθυμίεςΤο μυστήριο και η αγωνία είναι χαρακτηριστικά γνω-ρίσματα της γραφής του μαζί με την ένταση και την περιπέτεια Τα πρόσωπα που υπήρχαν στο πρώτο βιβλίο και αυτά που προστίθενται μας βάζουν σε έναν κόσμο

που τα πιο παράλογα που μπορεί να φανταστεί ο ανθρώ-πινους νους υπάρχουν Μάλιστα το κάνουν τόσο φυσικά που γιrsquo αυτό και μόνο ο συγγραφέας αξίζει τον τίτλο του άρχοντα των θρίλερ

Dean KoontzΦράνκεσταϊν Νεκρός και ζωντανόςΜτφ Ανδρέας ΜιαούληςΠλατύπους 2009 Το τρίτο μέρος της σειράς laquoΦράνκενσταϊνraquo έρχεται ακό-μα πιο δυνατό από τα δύο προηγούμενα Τη στιγμή που ο τυφώνας απειλεί τη Νέα Ορλεάνη Τα δημιουργήματα του παρανοϊκού Βίκτωρα Φράνκεσταϊν αρχίζουν να χάνουν τον έλεγχο Μερικά από αυτά γίνονται τόσο επικίνδυνα όσο και οι χειρότεροι ανθρώπινοι εφιάλτες

Οι ντεντέκτιβ Οrsquo Κόνορ και Μάντισον προσπαθούν να σταματήσουν την εξάπλωση του κακού Η μοναδική βο-ήθεια που έχουν είναι ο Δευκαλίων το πρώτο δημιούργη-μα του Βίκτωρα Γεμάτο αγωνία και τρόμο το τρίτο μέρος της σειράς αυτής προσφέρει στο αναγνωστικό κοινό μια περιπέτεια που θα συναρπάσειΟ συγγραφέας έχει καταφέρει να δημιουργήσει έναν κόσμο τρομαχτικό αλλά αληθοφανή σε τέτοιο σημείο που ο αναγνώστης ξεχνάει ότι διαβάζει ένα μυθιστόρημα φα-ντασίας Πέρα όμως από τον τρόμο που είναι το βασικό χαρακτηριστικό της γραφής του Dean Koontz το βιβλίο προσφέρει και αρκετή τροφή για σκέψη Σκέψη πάνω στις επιστημονικές ανακαλύψεις και κατά πόσο αυτές χρησιμοποιούνται πάντα με καλό σκοπόΟι αναγνώστες που αγαπούν τη λογοτεχνία του τρόμου έχουν βρει στο πρόσωπου του συγγραφέα έναν άξιο συ-νεχιστή των μεγάλων δασκάλων του είδους

dean koontzpages16_17

bookmarks

32

από τη Μαρία Γεωργοπούλου

Ο Dean Ray Koontz γεννήθηκε το 1945 είναι Αμερικάνος συγγραφέας και έγινε διάσημος γράφοντας θρίλερ Συχνά ανακατεύει στα έργα του στοιχεία τρόμου επιστημονικής φαντασίας μυ-στηρίου και σάτιρας μεταπηδώντας από το ένα είδος στο άλλο Εργαζόταν ως καθηγητής και στον ελεύθερο χρόνο του έγραψε το πρώτο μυθιστόρημα του το laquoStar Questraquo Οι ικανότητές του ήταν τόσο ξεχωριστές που στην αρχή της καριέρας του έγραφε υπό διάφορα ψευδώνυμα εκδίδοντας μέχρι και οχτώ βιβλία ανά χρόνοΠολύ γνωστός έγινε το 1980 με το τριακοστό έκτο μυθιστόρημά του το laquoWhispersraquo και από τότε είκοσι τέσσερα από τα βιβλία του έχουν αναρριχηθεί στην πρώτη θέση της λίστας best sellers των New York Times Το πρώτο βιβλίο της δεύτερης τριλογίας του Koontz με θέμα τον Φρανκεστάιν κυκλοφορεί στην Αμερική από τις 15 Ιουνίου

τρία βιβλία

3

1

2

3

Νώντας Παπαγεωργίου 1 Το ΕΚΕΒΙ εδώ και δεκαπέντε χρόνια από τότε που ιδρύθηκε έχει αναλάβει δράσεις για την αύξηση του αναγνωστικού κοινού για την προώθηση του ελλη-νικού βιβλίου στο εξωτερικό για την ενίσχυση των επαγγελματιών της εκδοτικής παραγωγής Πρόκειται για έναν θεσμό με πολύπλευρο έργο διοργάνωση επιτυχημένων διεθνών εκθέσεων (Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης Έκθεση Παιδικού και Εφηβι-κού Βιβλίου στην Αθήνα) συγκρότηση και ενίσχυση Λεσχών Ανάγνωσης σε όλη τη χώρα δημιουργία και διατήρηση ηλεκτρονικής τράπεζας δεδομένων (ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ) κά Τόσο το ΔΣ του ΕΚΕΒΙ όσο και η διευθύντριά του και οι υπάλληλοί του είναι άνθρω-ποι με μεγάλη εμπειρία και γνώση και πάνω απrsquo όλα αγαπούν το βιβλίο Τέτοιοι πολιτιστικοί φορείς πρέπει να ενισχύονται γιατί έχουν συγκροτηθεί με κόπο και μεράκιΟι εκδόσεις θα συνεχίζουν να υπάρχουν αλλά σίγου-ρα θα πρέπει να υπάρχει όπως συμβαίνει σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες ένας φορέας του κράτους που θα τις στηρίζει και θα τις προωθεί τόσο μέσα στην ίδια τη χώρα (ενίσχυση βιβλιοπωλείων της επαρχίας βι-βλιοθήκες) όσο και στο εξωτερικό

2 Το βιβλίο δεν είναι είδος πρώτης ανάγκης και επο-μένως έχει επηρεαστεί από την οικονομική κρίση όπως και τα περισσότερα προϊόντα Οι αναγνώστες ακόμα και οι φανατικοί βιβλιόφιλοι θα αγοράσουν λιγότερα βιβλία για τις διακοπές τους Τα βιβλιοπω-λεία περνούν δύσκολες εποχές και οι εκδότες προ-σπαθούμε να ελέγξουμε την παραγωγή εκδίδοντας τίτλους που έχουν απήχηση στο αναγνωστικό κοινό Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο Οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ προσπαθούν να κρατήσουν χαμηλή τη λιανική τιμή του βιβλίου όσο μας το επιτρέπουν φυσικά τα έξοδα παραγωγής του

3 Είναι γεγονός ότι με τα e-books έχουμε ένα νέο προϊόν μια νέα επιλογή για διάβασμα Οι πωλήσεις θα επηρεαστούν σίγουρα όχι όμως στο άμεσο μέλλον Προς το παρόν οι εξελίξεις αυτές αφορούν κυρίως λεξικά και άλλα εγχειρίδια τέτοιου είδους που χρη-σιμοποιούνται για επιστημονικές έρευνες ή εργασίες κλπ Ωστόσο δεν πιστεύουμε ότι το παραδοσιακό βι-βλίο κινδυνεύει με την κυριολεκτική έννοια του όρου Μας ανοίγεται μια νέα αγορά και οι αναγνώστες έχουν περισσότερες επιλογές για τον τρόπο ανάγνωσης Το θέμα είναι να υπάρχουν αναγνώστες Άλλωστε πιστεύουμε ότι θα μεσολαβήσει μεγάλο χρονικό διάστημα ndashκαι ακόμα μεγαλύτερο στην Ελ-λάδα- μέχρι να συμβιβαστεί ο κόσμος με αυτή την αλ-λαγή που φυσικά είναι η μεγαλύτερη στον χώρο αυτό

η γνώμη των εκδοτώνpages18_19

bookmarks

Οι ερωτήσεις του Bookmarks

1 Είστε ικανοποιημένοι από τη δράση του ΕΚΕΒΙ Θα έχουν αντίκτυπο στις εκδόσεις οι πρόσφατες εξελίξεις εκεί2 Πώς μεταφράζεται η οικονομική κρίση στον χώρο του βιβλίου3 Πόσο θα επηρεάσουν την αγορά τα e-books Περνάει το βιβλίο σε μία άλλη εποχή

Σύμφωνα με τον Καναδό οικονομολόγο John Kenneth Galbraith (1908 - 2006) ldquoΗ μόνη αξία των οικονομι-κών προβλέψεων είναι ότι κάνουν την αστρολογία να φαίνεται αξιόπιστηrdquo

Εν μέσω της οικονομικής καταιγίδας του τελευταίου χρόνου είδαμε βίαιες ανακατατάξεις στο χώρο του βιβλίου των περιοδικών εκδόσεων που το αφορούν καθώς και δραστικές περικοπές στο ΕΚΕΒΙ Ναι συνέ-βησαν λιμοί λοιμοί και καταποντισμοί αποτέλεσμα της γενικευμένης ελληνικής οικονομικής κρίσης Επιπλέον είμαστε μία χώρα της οποίας οι κάτοικοι δεν διαβάζουν ιδιαίτερα Μάλλον ας μην κρυβόμαστε διαβάζουν ελάχιστα ή καθόλου Μια δράκα βιβλία στην Ελλάδα πουλάνε πάνω από δέκα είκοσι χιλιάδες αντίτυπα κάθε χρόνο την ίδια ώρα που στη Σουηδία των 9 εκατομμυρίων κατοίκων η τριλογία του Stieg Larsson ldquoMilleniumrdquo (ldquoΤο κορίτσι με το τατουάζrdquo κλπ) πούλησε 35 εκατομμύρια βιβλία Σίγουρα έχετε κι εσείς γνωστούς και φίλους που διαβάζουν περίπου 0 (μηδέν) βιβλία κάθε χρόνο Αλλά θεωρούμε ότι πάντα ανοίγεται μια χαραμάδα αισιοδοξίας Η τεχνολογία προσφέρει νέες δυνατότητες η εξέλιξη είναι αέναη καλά βιβλία θα γράφονται και από Έλληνες Τρανό παράδειγμα το ldquoLogicomixrdquo των Απόστολου Δοξιάδη και σία που αναρριχήθηκε επανειλημμένα στη λίστα με τα best seller των New York Times ενώ το Time το συμπεριέλαβε στα δέκα καλύτερα βιβλία του 2009

Για να σχηματίσουμε σφαιρικότερη άποψη ζητήσαμε από τέσσερις γνωστούς εκδότες να απαντήσουν σε τρεις κοινές ερωτήσεις

από την εποχή της τυπογραφίαςΠαρακολουθώντας τις εξελίξεις στον χώρο αυτό προχω-ρούμε στην ψηφιοποίηση των εκπαιδευτικών μας βιβλίων ξεκινώντας από τα εκπαιδευτικά βιβλία (σχολικά βοηθή-ματα) του Γυμνασίου και στη συνέχεια θα ακολουθήσουν ψηφιακές εκδόσεις για τα βιβλία του Λυκείου και του Δη-μοτικού Οι ψηφιακές μας εκδόσεις θα είναι συμβατές με όλα τα PC και θα διατίθενται κυρίως μέσω των βιβλιοπω-λείων όλης της χώρας

Νίκος Μουρατίδης

1 Είμαστε ένας πολύ καινούργιος εκδοτικός οίκος και ακόμα δεν έχου-με έρθει σε επαφή με το ΕΚΕΒΙ Δεν ξέρουμε τι ακριβώς κάνουν Δεν μας

ενημέρωσε κανείς τους ούτε βρέθηκε κάποιος τους να μας καλωσορίσει στην μεγάλη εκδοτική οικογένεια των βιβλίων

2 Με προσοχή με επιμονή και υπομονή όσον αφορά εμάς που είμαστε ένα laquoτίποταraquo μπροστά στα εκδοτικά μεγαθή-ρια Επίσης με πολύ καλά βιβλία αλλά και καλές εκδόσεις Στην κρίση εμείς θα απαντήσουμε με ποιότητα

3 Βεβαίως αλλά και το βιβλίο με την κλασσική έννοια δεν θα πεθάνει ποτέ Το βιβλίο εκτός απrsquo όλα τα άλλα είναι και φετίχ

Γιώργος Δάρδανος

1 Το ΕΚΕΒΙ έχει αρκετές δραστηριότητες οι οποίες βοη-θούν το χώρο του βιβλίου όπως η Διεθνής Έκθεση Θεσσα-λονίκης που με λίγες βελτιώσεις ως προς τον χαρακτήρα της εμπορικό-επαγγελματικό είναι η σημαντικότερη έκθεση βιβλίου που γίνεται στην Ελλάδα και κάθε χρόνο καταξιώνεται περισσότερο Μια τέτοια αντίστοιχη έκθεση με τα σωματεία των εκδοτών και τη συνδρομή του Υπουρ-γείου θα έπρεπε να γίνεται και στην Αθήνα Θετικές είναι

οι δράσεις και της Biblionet οι λέσχες ανάγνωσης η δρα-στηριότητα του ΕΚΕΜΕΛ και η προβολή των πολιτιστικών εκδηλώσεων που γίνονται στο χώρο των βιβλιοπωλείων Στις άμεσες προτεραιότητες του ΕΚΕΒΙ θα πρέπει να είναι η ίδρυση ενός παρατηρητηρίου για το e-book σε συνεργα-σία με τους εκδότες και τον ΟΣΔΕΛ όπου θα παρακολου-θούν σε καθημερινή βάση τις εξελίξεις στο διεθνή χώρο σε αυτή τη μεταβατική περίοδο και μέσω της ιστοσελίδας να ενημερώνονται οι εκδότες και ταυτόχρονα να προω-θήσει νομοθετικό πλαίσιο κατοχύρωσης των πνευματικών και εκδοτικών δικαιωμάτων από την πειρατεία και τις φωτοτυπίες Επίσης θα πρέπει οπωσδήποτε να μην είναι μόνο Κέντρο Βιβλίου του Υπουργείου Πολιτισμού και για να μπορεί να λέγεται Εθνικό θα πρέπει να ασχοληθεί και με ευρύτερα θέματα όπως η ίδρυση η λειτουργία και ο εμπλουτισμός των σχολικών και άλλων βιβλιοθηκών με βιβλία και κατάλληλο ηλεκτρονικό υλικό κά

2 Δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση αλλά και το κατά-ντημα του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης στην πα-ράκαμψη του εκδότη και του βιβλιοπωλείου μέσω των laquoπροσφορώνraquo του αθέμιτου ανταγωνισμού (δεν πληρώ-νουν αγγελιόσημο ούτε άλλους φόρους για την προβολή τους) και η πολιτεία δεν θα ήθελε να ανοίξει μέτωπο με τον Τύπο Στην οικονομική κρίση είναι αλήθεια ότι το βιβλίο προσφέρεται σαν ένα φτηνό είδος Νομίζω ότι αυτοί που διαβάζουν ποιοτικά βιβλία είναι σήμερα πολύ περισσότε-ροι από τότε αφού την εποχή εκείνη η παραλογοτεχνία δεν υπολογιζόταν στην είσπραξη ενός βιβλιοπωλείουbull τα βιβλία αυτού του είδους τα πουλούσαν στα περίπτερα σε φτηνές πρόχειρες εκδόσεις Σήμερα οι νεοεισελθόντες στο χώρο εκδότες κάνουνε καλές στοιχειοθεσίες φτιάχνουμε ωραία εξώφυλλα και τα πουλάμε μέσα από τα βιβλιοπω-λεία Μεγάλη ευθύνη των εκδοτών αποτελεί το γιατί δεν έχουμε σήμερα περισσότερους απαιτητικούς-ποιοτικούς αναγνώστεςbull και ακόμα ως πότε θα λέμε αυτά τα σκύ-βαλα γυναικεία λογοτεχνία Αλλά ούτε το ίδιο το σχολείο και οι καθηγητές ούτε οι γονείς βοηθούν όσο πρέπει προς την κατεύθυνση αυτή Αφήσαμε τις βιβλιοθήκες -μεγάλη αμαρτία- στην τύχη τους Αν υπήρχαν και βιβλιοθήκες ο κόσμος θα μπορούσε να δανειστεί βιβλία Επίσης με τις συνεχείς κινητοποιήσεις και ότι αυτές συνεπάγονται η κί-νηση στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας κυρίως μετά το με-σημέρι είναι ελαχίστη Χρειάζεται όσοι κάνουν τις δίκαιες

διεκδικήσεις τους να προστατέψουν τα βιβλιοπωλεία και τις επιχειρήσεις που απασχολούν τόσους εργαζόμενους ώστε το κέντρο να μην μετατρέπεται σε γκέτο τρομοκρα-τίας μετά το τέλος των δίκαιων κινητοποιήσεων

3 Σχετικά με το ηλεκτρονικό βιβλίο σας παραπέμπω στο βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα laquoΣελίδες στην Οθόνη ή σε χαρτί Το μέλλον της ανάγνωσηςraquo σε δική μου επιμέ-λεια Πιστεύω ότι είναι πολύ νωρίς ακόμα να μιλήσουμε για επιρροή των e-books στις μέρες μας Δεν πρέπει ούτε να τα θεοποιούμε ούτε να τα δαιμονοποιούμε Όπως είναι σήμερα χωρίς βελτιώσεις είναι πιθανό να στείλει πολύ κόσμο στον οφθαλμίατρο

Χρίστος Γεωργιάδης

1 Δεν είχαμε ποτέ καμία απολύτως σχέση με το ΕΚΕΒΙ Οι πρόσφατες εξελίξεις εκεί δεν ξέρω αν θα έχουν αντίκτυπο σε άλλες εκδόσεις πάντως δεν έχουν κανένα αντίκτυπο στις δικές μας

2 Το βιβλίο είναι ένα αγαθό που διαχρονικά επηρεάζεται ελάχιστα είτε από οικονομικές κρίσεις είτε από εποχές οικονομικής ευμάρειας Όσοι διαβάζουν βιβλία δεν στα-ματάνε να το κάνουν σε εποχές κρίσης Άλλωστε η τιμή του σε σχέση με το χρόνο συντροφιάς που προσφέρει το καθιστούν το φτηνότερο μέσο ψυχαγωγίας Παρομοίως όσοι δεν διάβαζουν δεν ξεκινάνε σε εποχές οικονομικής άνεσης 3 Το e-book είναι απλά ένα ακόμη ldquoσημείοrdquo πώλησης του βιβλίου Το e-book από μόνο του δεν θα επηρεάσει αρνη-τικά την αγορά Η πειρατεία του όμως που στη χώρα μας ανθεί μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις

ξένη λογοτεχνία

Σκηνές κυνηγιού Rafael ChirbesΜτφ Κρίτων Ηλιόπουλος Άγρα 2009

ldquoIrsquove got a square old heart and no one makes the parts that I need to repairhelliprdquo αυ-τοί οι στίχοι των The Black Heart Procession μου έρχονται στο μυαλό καθώς διαβάζω το βιβλίο του Rafael Chirbes Ένας άντρας προς το τέλος της ζωής του ξεκινάει ένα επίπονο ταξίδι στις θύμησες του Ο πλουτισμός και η κοινωνική άνοδος οι ερωμένες η επίπλαστη οικογενειακή ευτυχία ουδέποτε μπόρεσαν να δώσουν καταφύγιο στην γερασμένη από πάντα καρδιά του laquoΈνα είδος ημερολογίουraquo όπως αποκαλεί ο ίδιος ο ήρωας την εξομολόγηση του ή ένα γράμμα προς το γιο του Το σίγουρο είναι πως τα λόγια του επιζητούν έναν ακροατή μοιάζουν να θέλουν να κρατηθούν από κά-που πριν πέσουν στο κενό και σκορπίσουν Και ενώ η γραφή του Chirbes είναι όμορφη και παραστατική η αίσθηση που μου άφησε το βιβλίο μοιάζει με στάλες βροχής που ξε-κινούν να πέφτουν θαρρείς ανακουφιστικά αλλά γρήγορα σου φαίνονται μονότονες

ΜίκκελΜπίρκεγκορΤο βιβλιοπωλείο των σκιώνΜτφΛύοΚαλοβυρνάςΠατάκης2009 Τοποθετημένο στην Κοπεγχάγη το πρώτο μυθιστόρημα του σαραντάχρονου Δανού προγραμματιστή Μίκκελ Μπίρκερκορ έρχε-ται να συνεχίσει τη μόδα των μπεστ σέλλερ μυστηρίου που έφερε ο Νταν Μπράουν με τον κώδικα Ντα Βίντσι και από τότε έχουν μπει στην καθημερινότητά μας και στις βιβλιοθή-κες μας Βιβλία με όλες τις προδιαγραφές να γίνουν Χολιγουντιανές παραγωγές καθώς διαθέτουν σε αφθονία αυτά που ζητάει το φι-λοθεάμον κοινό και οι παραγωγοί στην άλλη άκρη του Ατλαντικού μυστήριο ένταση δράση και έρωτας σε εξωτικές τοποθεσίες ενδεδυμένα με τον κατάλληλο μανδύα απο-κρυφισμού και φυσικά με χαρούμενο φινάλε για να πάμε όλοι ήρεμοι σπίτια μας αλλά και για να πέσουν τα κατάλληλα δάκρυα συγκί-νησης από τους λάτρεις των μπλοκμπάστερς Ο Μπίρκερκορ λοιπόν δε ξεφεύγει από αυτή την απόλυτα πετυχημένη συνταγή Και γιατί να το κάνει άλλωστε μιας και είναι ο συντομότερος δρόμος για να οδηγηθεί στην επιτυχία Αυτό φυσικά δε σημαίνει

pages20_21

bookmarks

Αντουάν Μπελό laquoΟι ΠαραχαράκτεςraquoΜτφ Ευγενία ΓραμματικοπούλουΠόλις2009

laquoΟι Παραχαράκτεςraquo του Αντουάν Μπελό είναι ένα μυθιστόρημα που στηρίζεται σε μια εξαιρετική αρχική ιδέα και καταφέρνει να τη στηρίξει ως το τέλος χωρίς να πλατειάζει Ο κεντρικός ήρωας Σλιβ Νταρ-τουνγκούβερ είναι ένας νεαρός πτυχιούχος γεωγραφίας που προ-σλαμβάνεται στην ιδανική δουλειά Εκεί ο άμεσα προϊστάμενός του τον προσεγγίζει για να τον βάλει σε μια ακόμα καλύτερη τον κάνει πρά-κτορα μιας μοναδικής οργάνωση τον ΟΠΠ(Όμιλο Παραχάραξης της Πραγματικότητας) Ο νεαρός πρω-ταγωνιστής στην αρχή ενθουσιά-ζεται με την ιδέα της δημιουργίας παράλληλων σεναρίων και ψευδών πηγών που τα στηρίζουν Του αρέσει η παιγνιώδης διάθεση και η αίσθη-ση πως μπορεί να προκαλέσει τα πάντα διεθνώς με μια του σκέψη κι

έτσι ρίχνεται στη δουλειά Γρήγορα όμως θα προσγειωθεί και θα αρχίσει να αναρωτιέται για τους σκοπούς μιας οργάνωσης που ξοδεύει κόπο και χρήμα για να αλλάξει αυτό που πραγματικά έγινε Ακόμα περισ-σότερο όταν ανακαλύπτει πως το δίκτυο της οργάνωσης είναι τόσο καλά μπλεγμένο σε όλο τον κόσμο που κατορθώνει να πλαστογραφεί τα αρχεία της Στάζι να στέλνει ψευδώς τη Λάικα στο διάστημα ή να φέρνει στο προσκήνιο ένα είδος ψαριού προς εξαφάνιση που δεν υπήρξε ποτέ Στην προσπάθειά του να βρει τα κίνητρα θα αποκτήσει φίλους θα καταρρακωθεί και θα εξυψωθεί θα ζήσει μια ασυνήθιστη ζωή Το βιβλίο μέσα από την εξαι-ρετική πλοκή που σου κρατά το ενδιαφέρον και τον ενθουσιασμό σε πρώτο επίπεδο θέτει θέματα ηθι-κής οικονομίας πολιτικής ndashμιας πλειάδας πραγμάτων που θα απα-σχολούσαν έτσι κι αλλιώς κάποιον που παρακολουθεί τη διεθνή επι-καιρότητα κι ας μην ήταν Παραχα-ράκτης Ο συγγραφέας επιδεικνύει αξιοθαύμαστη δυνατότητα να χώνε-ται στα πιο σοβαρά διεθνή θέματα να γυρίζει τον ήρωα του στα πέρατα του κόσμου και ταυτόχρονα να μένει προσγειωμένος στον πρωταρχικό στόχο της γραφής ο αναγνώστης που έχει ήδη διαβάσει ως το τέλος 513 σελίδες να θέλει κι άλλο

Ευαγγελία Σολωμού

Κατερίνα Μαλακατέ

πως το βιβλίο δεν είναι άξιο λόγου ούτε και απαραίτητα πως θα πρέπει να περι-μένουμε την πιθανή του έξοδο στους κι-νηματογράφους για να έχουμε την πρώτη επαφή μαζί του κρατώντας μια σακούλα ποπ κορν και μια κόκα-κόλα Το αντίθετο μάλιστα Ο Δανός καταφέρνει να κρατή-σει σε αγωνία τον αναγνώστη από τις πρώτες κιόλας σελίδες με ήρωες πολυε-πίπεδους και συνεχείς ανατροπές στη ροή της ιστορίας που κάνουν τις 500 περίπου σελίδες της να κυλάνε σα νεράκι ενώ η πένα του δημιουργεί με μαεστρία μια πολύ ατμοσφαιρική Κοπεγχάγη και μια ακόμα περισσότερο μυστηριακή Αλεξάνδρεια Λεπτομέρειες για το βιβλίο δε θα σας αποκαλύψω πολλές απλά φανταστείτε να είχατε τη δύναμη να επηρεάστε κάποιον με μέσο μόνο ένα βιβλίο Εν κατακλείδι πρό-κειται για μια πολύ προσεγμένη δουλεία αρκετά διασκεδαστική και εν τέλει ένα πολύ καλό δώρο για τις γιορτές μιας και μέ-ρες που είναι θέλουμε να χαλαρώσουμε και

όχι να προβληματιστούμε Απολαύστε το

Χάλεντ Ελ ΧαμίσιΤαξί στους δρόμους του ΚαΐρουΜτφ Πέρσα ΚουμούτσηΜεταίχμιο 2009

Έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στους Άραβες

λογοτέχνες Θεωρώ ότι έχουν το laquoπαρα-μύθιraquo στο αίμα τους Επίσης βρίσκω ότι έχουν πολλές ομοιότητες με εμάς Όχι βέ-βαια εμφανισιακά αλλά ως προς τον τρόπο που σκέφτονται και λειτουργούνΟ Χαμίσι που χρησιμοποιεί καθημερινά ταξί για τις μετακινήσεις του στο πολύ-βουο και συνεχώς μπλοκαρισμένο λόγω της απίστευτης κίνησης Κάιρο είχε μια σχετικά απλή ιδέα κατέγραψε στο χαρτί πολλές από τις ιστορίες που του διηγή-θηκαν οι οδηγοί των ταξί Μrsquo αυτόν τον έξυπνο τρόπο καταφέρνει να δώσει στον αναγνώστη μια πολύ γνήσια εικόνα της Αιγύπτου του εικοστού πρώτου αιώνα Εικόνα που στους μεγαλύτερους σε ηλικία Έλληνες αναγνώστες θα μπορούσε να θυ-μίζει την Ελλάδα του rsquo50 ή του rsquo60 Όλα τα είδη των λαϊκών ανθρώπων πα-ρελαύνουν από το βιβλίο ο φανατικός μουσουλμάνος ο έντιμος ο δεισιδαίμων ο ο ο Οι φτωχοί ως επί το πλείστον οδηγοί διηγούνται στο συγγραφέα ιστο-

ρίες που προκαλούν θλίψη θυμηδία συμπόνια ή γέλιο Ένα μωσαϊκό λογικών και πρακτικών από ανθρώπους που ζουν τουλάχιστον οι περισσότεροι στην απόλυ-τη ένδεια και που ο συγγραφέας σχολιάζει με κατανόηση και χιούμορ Οι περισσότερες από τις 58 ιστορίες είναι απολαυστικές Απολαυστικός και ο τρόπος που τις μεταφέρει ο συγγραφέας χρησι-μοποιώντας ως εργαλείο αμεσότητας τη γλώσσα των καθημερινών ανθρώπων

Δημήτρης Γκιούλος

Νίκος Αραπάκης

ελληνική λογοτεχνία

Αλέξης ΣταμάτηςΣκότωσε ότι αγαπάςΚαστανιώτης 2009

Στο laquoΣκότωσε ότι αγαπάςraquo ο Αλέξης Σταμάτης συγγραφέας πολύ αγαπη-μένων μου βιβλίων όπως το laquoΜπαρ Φλομπέρraquo και το laquoΜητέρα Στάχτηraquo πειραματίζεται και αλλάζει φόρμα Τα προηγούμενά του είναι σφιχτοδε-μένα από άποψη πλοκής εξαιρετικά σκηνοθετημένα για να σε οδηγούν σε μια λύση αναπάντεχη μεν ομαλά εξελισσόμενη δε Δεν ξέρω αν υπήρ-χε πρόθεση μα εδώ μάς δίνεται ένα μυθιστόρημα σχεδόν μεταμοντέρνο Και δεν μπορώ παρά να χαιρετίσω μια τέτοια προσπάθεια στο βάλτο της ελληνικής λογοτεχνικής πραγ-ματικότητας που αρνείται σθεναρά εδώ και χρόνια να καταλάβει τί γίνε-ται κάτω από τη μύτη της σε όλο τον κόσμοΟ ήρωας του βιβλίου είναι ένας πε-τυχημένος σκηνοθέτης και σεναριο-γράφος που έχει πέσει στην ευκολία της μανιέρας από τις δύσκολες ται-νίες της αρχής του τώρα έχει κάνει

εμπορικότερη στροφή χωρίς κατrsquo ανάγκη να εκχυδαϊστεί Έχει μόλις τελειώσει ένα ημιαυτοβιογραφικό σενάριο που αρέσει σε όλους στον παραγωγό στους συνεργάτες του μια σίγουρη επιτυχία όταν μέσα από ένα τυχαίο γεγονός μπλέκεται με δυο άτομα μια γοητευτική νεα-ρή γυναίκα κι έναν laquoγιατρόraquo που θα τον οδηγήσουν σε άλλους δρόμους Θα τον βάλουν στη διαδικασία της αλήθειαςΤο βιβλίο παρουσιάζει εξαιρετικά ευρήματα γραφής τα οποία θα ήταν καλύτερα ακόμα δοσμένα αν δεν άλλαζαν τα τυπογραφικά στοιχεία για να μας τα επισημάνουν κι ένα αναπάντεχο τέλος για όλους εμάς που αγαπήσαμε τα προηγούμενα μυθιστορήματά του υποθέτω Από τα μοναδικά στοιχεία που κάπως με ενόχλησαν ήταν η συνεχής αναφορά σε φράσεις από βιβλία και ταινίες κάποιες φορές ίσως μόνον για να είναι εκεί Εξαίρεση η laquoΝοσταλγίαraquo του Ταρκόφσκι με ουσιαστικό λόγο ύπαρξης στην πορεία της πλοκήςΕν ολίγοις το laquoΣκότωσε ότι αγαπάςraquo χωρίς να μπορέσει να αντικαταστή-σει μέσα μου τα προηγούμενα βιβλία του Αλέξη Σταμάτη με τις αδυναμίες και τις αστοχίες του κάποιες στιγμές μού έδωσε ελπίδα Πώς άνθρωποι με φανερό συγγραφικό ταλέντο δεν κά-θονται στα αυγά τους και τις ευκολίες τους τολμούν να βγουν από αυτά και να ανοίξουν πανιά για άλλα

pages22_23

bookmarks



Νίκος ΜουρατίδηςΒραχονησίδαΤετράγωνο 2009

Επέλεξα να γράψω κριτική για το βιβλίο του Νίκου Μουρατίδη όχι γιατί ο συγγραφέας είναι αναγνωρίσιμη περσόνα αλλά γιατί διάβασα τη Βραχονησίδα και μου άρεσε τόσο ώστε να είναι ένα απrsquo τα λίγα βιβλία που προτείνω σε φίλους Ο Μουρατίδης γεννήθηκε στη Νίκαια του Πειραιά σπούδασε κινηματογράφο ασχολήθηκε με τη μουσική και πρόσφατα ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο Τετράγωνο Έχει γράψει σενάρια για τηλεοπτικές σειρές το μυθιστόρημα laquoΑθήνα-Θεσσαλονίκηraquo δύο παιδικά με ήρωα το μικρό Αλκιβιάδη και τη συλλογή διηγημάτων laquoΕγώ ήμουν αντράκιraquoΤη laquoΒραχονησίδαraquo τη διάβασα σε τρεις μέρες Είναι ένα αξιόλογο κοινωνικό μυθιστόρημα στο οποίο θα απέδιδα τον τίτλο ldquoliterature for the massesrdquo χωρίς να κρύβω ίχνος ειρωνείας στην πρόταση Χαρακτηρίζεται από στρωτή λιτή αφήγηση και μία ιστορία που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη απrsquo την αρχή ως το τέλος Παράλληλα ο συγγραφέας επιχειρεί να μοιραστεί προσωπικούς προβληματισμούς πάνω στο σύγχρονο τρόπο ζωήςΔύο στενά συνδεδεμένες οικογένειες ταλανίζο-

νται από εύρος προβλημάτων σαν όλα αυτά που αντιμετωπίζουμε (ή κινδυνεύουμε να αντιμετω-πίσουμε) Οικονομικά μόλυνση υποβάθμιση ζωής έλλειψη παιδείας ναρκωτικά κατάπτωση ιδεολογιών οτιδήποτε Η λίστα θα μπορού-σε να συνεχίζεται μέχρι το τέλος της σελίδας Απέναντι σε αυτό τον ορυμαγδό ο Μανόλης ένας καλοκάγαθος αστός θέτει σε εφαρμογή ένα σιωπηλό σχέδιο σωτηρίας Ονειρεύεται όχι απλώς να εγκαταλείψει την πόλη-κτήνος αλλά να μετακομίσουν οι δύο οικογένειες σε ένα απο-μονωμένο νησάκι στα βορειοανατολικά παράλια της Λέσβου Η laquoΒραχονησίδαraquo είναι μια καταγραφή της αστι-κής απόγνωσης Οι χαρακτήρες του βιβλίου εί-ναι απόλυτα ευδιάκριτοι και σκιαγραφημένοι με συνέπεια μέσω αναδρομών στο παρελθόν τους Τα κίνητρά τους είναι σαγηνευμένα από μια Ουτοπία και ταυτόχρονα ορθολογιστικά Βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την εναλλαγή μεταξύ τριτοπρόσωπης και πρωτοπρόσωπης αφήγησης και μου άρεσε η αμεσότητα που απέπνεε το κεί-μενο- αισθανόμουν σαν να άκουγα την αφήγηση ενός φίλου Κλείνοντας το βιβλίο έμεινα με την αίσθηση ότι δεν θα πρόσθετα ούτε μία τελείαΠαραθέτω και ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από τις σκέψεις του Μανόλη laquoΗ τηλεόραση ποτέ δεν ήταν το φόρτε μου και σπανίως βλέπω κάτι Τα τελευταία χρόνια μάλιστα που είχαν ξεφτιλιστεί και τα θέματα και οι εκπομπές δεν θέλω να δω τίποτα πια Είχα καταλήξει ότι τελικά όλοι αυτοί που δουλεύουν στην τηλεόραση ζουν τόσο πολύ μέσα στα σκουπίδια που δεν τα μυρί-ζουν πια Δεν τους ενοχλεί η δυσοσμία Ούτε την Άννα την ενδιέφερε ποτέ η τηλεόραση ευτυχώς Υποστηρίζει μάλιστα ότι η τηλεόραση σε μεγάλο ποσοστό παράγει και προωθεί με επικίνδυνες συνέπειες μια νέα μορφή υποκουλτούραςraquo





page24_25

bookmarχ

Νασίμ ΑλατράςΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ αιτίες και μύθοιΚΨΜ 2009

laquoΗ αποδόμηση της αλήθειας των Ισραηλινώνraquo Αυτή η φράση θα μπο-ρούσε να είναι ένας άλλος τίτλος του βιβλίου Ίσως δε αυτός ο άλλος τίτλος να είναι πιο ακριβής όσον αφορά το περιεχόμενό του Ο συγ-γραφέας ξεκινώντας από το 3000 πχ και καταλήγοντας στο σήμερα προσπαθεί να εξηγήσει τα αίτια της σύγκρουσης Αράβων και Εβραίων Προσπάθεια στηριγμένη σε πλήθος πηγών που στους περισσότερους από εμάς είναι παντελώς άγνωστεςΗ laquoαποδόμησηraquo ξεκινάει με τη Βίβλο Ναι όσο και αν η ηχεί παράξενα στrsquo αυτιά του αναγνώστη οι Ισραηλινοί σύμφωνα με τον συγγραφέα χρη-

σιμοποιούν τη Βίβλο για να στηρίξουν το δικαίωμά τους να κατοικούν στη laquoγη της επαγγελίαςraquo Φιλισταίοι Χαναναίοι Αιγύπτιοι και πολλοί ακόμη λαοί που κατοίκησαν ή εξουσίασαν τη συγκεκριμένη περιοχή στα βάθη των αιώνων παρελαύνουν από το βιβλίο με στόχο να αποδειχθεί πως πολλοί λαοί πάντως σίγουρα όχι οι εβραίοι είναι αυτοί που έχουν ιστορικά δικαιώματα στην πολύπαθη περιοχή Κατόπιν επιχειρείται να καταδειχθεί το laquoσιωνιστικό σχέδιοraquo σε όλο του το μεγαλείο Αρχαιολόγοι Σταυροφόροι Ναπολέοντας και πολλοί ακόμη κατηγορούνται πως υπήρξαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο υπηρέτες αυτού του σχεδίου Το μεγαλύτερο όμως μέρος του βιβλίου αναφέρεται στο ποιοι και γιατί ευθύνονται για τη σημερινή κατά-σταση Και αυτοί σύμφωνα πάλι με το συγγραφέα είναι οι Άγγλοι οι οποίοι με την παρότρυνση και την αρωγή κάποιων πλούσιων εβραίων εκμεταλλεύτηκαν τη συναισθηματική φόρτιση που είχε προκαλέσει παγκόσμια το ολοκαύτωμα των εβραίων για να υλοποιήσουν το σχέδιο ίδρυσης του Ισραηλινού κράτους Μετά μπαίνουν στη μέση πολλά ακόμη τα πετρέλαια οι Αμερικανοί οι σιδηρόδρομοι οι ευθύνες των Αρά-βων ηγετών ο Στάλιν Αναμφισβήτητα η ιστορική έρευνα του συγγραφέα είναι εξαιρετική και τεράστια σε μέγεθος Η βιβλιογραφία και οι πηγές που αναφέρονται είναι αμέτρητες Θα μπορούσα να αναφέρω αρκετά ακόμη αλλά δεν θα το κάνω Όποιος διαβάσει το βιβλίο και νομίζω ότι όποιος ενδιαφέρεται για το θέμα πρέπει να το κάνει θα έχει την ευκαιρία να τα διαπιστώσει ιδίοις όμμασι Αυτό που θα προσπαθήσω να μεταφέρω είναι η αίσθηση που μου άφησε το βιβλίο Χωρίς να έχω εμπερι-στατωμένη άποψη για το τι συμβαίνει στη συγκεκριμένη περιοχή έχω την αίσθηση ότι ο συγγραφέας είναι φορτισμένος συναισθηματικά και πατριωτικά Πράγμα όχι παράλογο αφού ο Αλατράς είναι Παλαιστίνιος στην καταγωγή Όμως δεν μπορώ να παραβλέψω το γεγονός ότι είναι ελάχιστες οι φορές για να μην πω ανύπαρκτες που στη μακραίωνη αυτή διαμάχη καταλογίζεται ευθύνη στους Άραβες Αντιλαμβάνομαι ότι η ευθύνη βαραίνει ως επί το πλείστον τους δυνατούς και δυνατοί σε αυτή την περίπτωση είναι οι Εβραίοι όμως από ένα ιστορικό βιβλίο με τέτοιο πλήθος στοιχείων και γενικώς αξιόλογη έρευνα θα περίμενα πε-ρισσότερο μοίρασμα laquoτης πίτας των ευθυνώνraquo Αλλά επαναλαμβάνω αυτό είναι αίσθηση και όχι άποψη Θα κλείσω τα του βιβλίου με ένα στοιχείο που με εντυπωσίασε Τη γλώσσα του συγγραφέα Ο Αλατράς που έχει σπουδάσει στην Ελλάδα και είναι δημοσιογράφος στην Ελευθεροτυπία γνωρίζει καταπληκτικά τη γλώσσα μας Σίγουρα πολύ καλύτερα από πολλούς συμπατριώτες μας Όσο και αν έχει βοηθήσει ο επιμελη-τής του οίκου είναι ηλίου φαεινότερο ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που γνωρίζει άριστα τα ελληνικά


Οδοιπορικό στην ΙστανμπούλΜτφ Στέλλα ΧρηστίδουΚαστανιώτης 2009

Είπες ldquoΘα πάγω σrsquo άλλη γη θα πάγω σrsquo άλλη θάλασσα Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλύτερη απrsquo αυτήrdquo Η πόλις θα σε ακολουθείΤι μας κάνει να ερωτευόμαστε μια πόλη Η φυσική της ομορφιά ή η γοη-τευτική της ασχήμια Οι όμορφες ανα-μνήσεις ή οι οδυνηρές Η ηδύτητά της ή η αψάδα της Δώδεκα συγγραφείς ερωτευμένοι με την Κωνσταντινού-πολη περιγράφουν την ιδιαίτερη σχέ-ση τους μαζί της Μια σχέση πάθους και αφοσίωσης που δεν ξεθωριάζει με την πάροδο των χρόνων αφού η Πόλη συνεχίζει να αποτελεί το αντι-κείμενο λατρείας τους ακόμη κι αν έχουν επισκεφθεί πόλεις ωραιότερες ακόμη κι αν αυτή είναι γερασμένη και ξεχασμένη πιαΣτις σελίδες του βιβλίου αυτού μάς αποκαλύπτεται η Κωνσταντινούπολη μέσα από τα μάτια ανθρώπων ερω-τευμένων μαζί της Μια πόλη πολύ-βουη πλανεύτρα γεμάτη μεθυστικά

αρώματα και ηδονικές γεύσεις μια πόλη πάντα έτοιμη να σε παρασύρει αν αφεθείς στους μαγευτικούς της ήχους Καθηλωμένη εκούσια στο πα-ρελθόν της μοιάζει να ζει σε μιαν άλ-λην εποχή αναπολώντας τις ένδοξες μέρες της Ένα πλήθος συγγραφέων -ανάμεσα τους και ο γνωστός μας για το ldquoΝυχτερινό Δελτίοrdquo Πέτρος Μάρκα-ρης- αφηγούνται τη δική τους ιστορία αγάπης με την πόλη αυτή που άφησε το στίγμα της σε ένα μικρό ή μεγάλο κομμάτι της ζωής τουςΗ έκδοση του βιβλίου είναι ιδιαίτερα φροντισμένη Στο τέλος κάθε διηγή-ματος υπάρχουν επιπρόσθετες πληρο-φορίες για κάθε μέρος της πόλης που αναφέρεται βοηθώντας μας έτσι να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη και πιο αντικειμενική εικόνα για καθένα από αυτά Επίσης στο τέλος του βιβλίου βρίσκεται ένας πλήρης κατάλογος με την βιογραφία του κάθε συγγραφέα ιδιαίτερα χρήσιμος καθώς πολλά από τα ονόματα της ανθολογίας δεν είναι γνωστά στο ευρύ κοινόΤο μόνο μελανό σημείο στο οποίο θα μπορούσα να σταθώ είναι η μετάφρα-ση των διηγημάτων Τα ορθογραφικά λάθη τα εκφραστικά ατοπήματα και η κακή σύνταξη κάποιων προτάσεων παρακωλύουν την απρόσκοπτη πρό-σληψη των κειμένων και μειώνουν την απόλαυση της ανάγνωσης Ελπί-ζουμε όλα αυτά να διορθωθούν στις επόμενες εκδόσεις του βιβλίου αυτού που αποτελεί ιδανικό δώρο για όσους έχουν ταξιδέψει στην Κωνσταντινού-πολη ή ονειρεύονται να ταξιδέψουν ή απλά ονειρεύονται γενικά Γιατί ldquoκάθε ταξίδι ανοίγεται στα περιστέριαrdquo

Μαρία Παπαδημητρίου

Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing

Σαν bookcrossική κοινότητα παρόλο που ldquoβρισκόμαστεrdquo όλοι μας μέσω internet στο ελληνικό forum του wwwbookcrossingcom και έχουμε δη-μιουργήσει μεγάλες ή μικρές παρέες σε κάποιες από τις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας υπάρχει η ανάγκη να ξεσηκώσουμε και μέλη που κα-τοικούν σε μικρότερες πόλεις να τους γνωρίσουμε και να τους εξηγή-σουμε τυχόν απορίες να τους βοηθήσουμε και να τους εμψυχώσουμε να μπούνε πιο ενεργά στη διαδικασία και στην παρέα του BookCrossing Όλα ξεκίνησαν από το Βόλο όπου συναντήθηκαν bookcrossers από τη Θεσ-σαλονίκη τη Λάρισα και την Αθήνα απελευθέρωσαν βιβλία σε όλο το μή-κους της παραλίας και κατανάλωσαν αρκετό τσίπουρο Ακολούθησαν η Καβάλα όπου είδαν τη θέα από το Κάστρο το Ηράκλειο που οργάνωσαν την πρώτη συνάντηση των μελών της πόλης η Λάρισα όπου προωθήσαν το συνέδριο BookCrossing που θα γινόταν στην πόλη μερικούς μήνες αργό-τερα τα Γιάννενα όπου διασκέδασαν με τις αποκριάτικες τζαμάλες η Πά-τρα στην οποία περπάτησαν στα Ψηλά Αλώνια η Σύρος που φάγανε λου-κούμια η Αίγινα όπου κάναν μπάνιο η Καστοριά που χάζεψαν τη λίμνη Οι εξορμήσεις μας έχουν γίνει συνήθεια και τις οργανώνουμε με πολύ μεράκι Αποτελούν πλέον σημαντικό κομμάτι της ελληνική κοινότητας και θέλουμε να βρεθούμε σε όσο γίνεται περισσότερα μέρη Ποιος ξέρει ίσως την επόμενη φορά βρεθούμε και στη δική σας πόλη Θα μας καταλάβετε από τα βιβλία που θα αφή-νουμε πίσω μας

από τον Γιάννη ΣαχανίδηZlatkoGR

laquoΕίναι στο χέρι σας να στοχαστείτε πάνω σε διάφορα θέματα παίρνοντας αφορμή από τις φτωχές μου συμβουλές εγώ δεν έχω πια ούτε τον καιρό ούτε το κουράγιο για κάτι τέτοιο Ξαναδιαβάστε τις πολλές φορές και συγχωρέστε την αναμφισβήτητη αφέλειά μουraquo Μαξ Ζακόμπ laquoΣυμβουλές σrsquo ένα νέο ποιητήraquo

1 Robert Louis Stevenson laquoΓράμμα σrsquo έναν νέο που προτίθεται να σταδιοδρομή-σει στο χώρο της τέχνηςraquo (1888) Ο επίδοξος συγγραφέας υποστηρίζει ο Στήβεν-σον δεν πρέπει να ελπίζει σε τιμές χρήματα ή φήμη Αυτά προορίζονται για άλλα επαγγέλματα λιγότερο ευχάριστα και ενδεχομένως πιο χρήσιμα laquoΗ πραγματική αμοιβή εδώ είναι η ίδια η δουλειάraquo

2 Rainer Maria Rilke laquoΓράμματα σrsquo ένα νέο ποιητήraquo (1929) Στις δέκα επιστολές που έστειλε ο γερμανός ποιητής από το 1903 ως το 1908 σε έναν άγνωστό του νέο δεν διατυπώνεται με σαφήνεια μόνο η ποιητική του αλλά συνολικά η άποψή του για τη ζωή laquoΚατά βάθος ndash και ίσα-ίσα σrsquo ότι πιο βαθύ και πιο σημαντικό ndash είμαστε ανείπωτα μόνοιraquo

3 Virginia Woolf laquoΓράμμα σε έναν νέο ποιητήraquo (1932) Κοίτα έξω από το παρά-θυρό σου την κίνηση του δρόμου μη λησμονείς τον εαυτό σου αφομοίωσε κάθε εμπειρία που σου προσφέρεται γράψε εκτενή ποιήματα στα οποία νrsquo ακούγονται οι φωνές πολλών ανθρώπων συμβουλεύει η Βιρτζίνια Γουλφ laquoκαι για τrsquo όνομα του Θεού μη δημοσιεύσεις τίποτα πριν τα τριάνταraquo

4 Κώστας Αξελός laquoΓράμματα σrsquo ένα νέο στοχαστήraquo (1996) Επτά γράμματα που laquoπροσπαθούν να προσφέρουν ένα είδος προσανατολισμούraquo απευθύνει προς κάθε ενδιαφερόμενο ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος Τα ερωτήματα που θέτει η σκέψη η ποίηση και η δράση η πραγματικότητα η φιλία το διαφανές η πολιτική η σχέση μας με τον κόσμο είναι μερικά μόνο από τα θέματα του βιβλίου

5 Μάριο Βάργκας Γιόσα laquoΕπιστολές σrsquo ένα νέο συγγραφέαraquo (1997) Μεθοδικά με σαφήνεια και με απλότητα εξηγεί ο συγγραφέας του συνταρακτικού laquoΗ πόλη και τα σκυλιάraquo την τέχνη και την τεχνική της πεζογραφίας μυώντας ταυτόχρονα τον αναγνώστη και στην τέχνη της απολαυστικής και επωφελούς ανάγνωσης χάρη στις εκατοντάδες καίριες ερεθιστικές και διαφωτιστικές αναφορές του σε μεγάλα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας

ευανάγνωστα Χ5από τον Χαράλαμπο Γιαννακόπουλο

Γράμματα σε μαθητευόμενους μάγους

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΙΓΟΥΡΟΥΧορογραφία []

Κίνηση - κοίμησηστην άνυδρη χώραο ήλιος σκληραίνει τις φτέρνεςήλιος που παριστάνει το φεγγάριάσπρη μπογιά που καίειΟύτε ιδρώτας ούτε σάλιοΚαι μόνος ήχοςο βήχας κάκτοςκυκλικόςΝαι το μηδέν συμπαθέστεροσαφώς ευκρινέστεροτροχός του τίποταδαχτυλίδι δίχως δάχτυλοφαντάσματος μανδύαςΝαι το μηδέν ξεκούραστοστρογγυλός ύπνοςχωρίς ξυπνήματα κι ανοησίες

Κίνηση - πτώσηοριστικήμετά τη μέραμετά του ονείρου τον επίλογομετά την εισβολή της ρίζαςτο φυτό σκέψη μαραίνεταιΌπως όλα τα άνευ σταγόνας παλιο-πράματαΚαι παύουν τα γυρίσματαΟ καιρός προσπερνά και -επιτέ-λους-με ξεχνά

[]

προτάσεις από το περιοδικό gtgtgtgt

Δημήτρης ΛεοντζάκοςΚινέζικαΝεφέλη 2010

Μου είπε ο γιατρός Είδα ένα κεφάλι ζώου Και γύρω από αυτό Το όνειρό μου Και ακόμη πιο έξω εγώ πάλι κοιμάμαι Οι ομόκεντροι κύκλοι μου Και ακόμη πιο έξω αυτή η ζωή Η ζωή μου

Γιώργος Κακουλίδης7Γαβριηλίδης 2010

Οτι ονειρεύομαι γίνεται χθες είδα ένα χέρι και το βρή-κα το πρωί στο κρεβάτι μου ασημωμένο έως τον καρ-πό χέρι κομμένο από ένα αρχαίο τριαντάφυλλο που το αγκάθι του με πόνο μrsquo έκανε να συνέλθω

ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ατζέντα ιουλίουpages30_31

bookmarks

Εκδηλώσεις gt Φεστιβάλ_Τήνος

laquo1ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΗΝΟΥraquo

Το τριήμερο 29 30 και 31 Ιουλίου 2010 θα πραγματοποιηθεί στην Τήνο το 1ο Δι-εθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου στο οποίο συμμετέχουν 27 διάσημοι συγγρα-φείς και ποιητές από 18 χώρες καθώς και μουσικοί χορευτές και ηθοποιοί από την Τήνο Το Φεστιβάλ συνδιοργανώνεται από την laquoΚοινωνία των (δε)κάτωνraquo την Αtlantis Ρroductions με τους φορείς της Κύπρου το Ιδεόγραμμα σε συνεργασία με το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου το Δήμο Τήνου το Δήμο Εξωμβούργου και το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού Στο φεστιβάλ θα συμμετέχουν οι λογοτέχνες ποιητές Φερνάντο Αραμπάλ Χομέρο Αρίτζις Πιερ Ασουλίν Θανάσης Βαλτινός Μεχμέτ Γιασίν Ζυράννα Ζατέλη Ανν Κάρσον Νίκη Μαραγκού Μάριος Μιχαηλίδης Γιώργος Μολέσκης Έλλη Παιονίδου Τίτος Πατρίκιος Μόμα Ράντιτς Γιώργος Σκαμπαρδώνης Αλίσια Στόλινγκς Έρση Σωτηροπούλου Τσβετάνκα Ελέν-κοβα κλπ Στόχος των διοργανωτών είναι το Φεστιβάλ να γίνει θεσμός και να διε-ξάγεται κάθε δύο χρόνιαΠέμπτη 29 Ιουλίου Έναρξη του Φεστιβάλ στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού (Δήμος Τήνου) Εννέα συγγραφείς και ποιητές διαβάζουν και μιλούν για το έργο τους και για τη λογοτεχνία της πατρίδας τους Χαιρετισμοί επισήμων και διοργανωτών ανα-γνώριση ευεργετών χορηγών υποστηρικτών και χορηγών επικοινωνίας Μουσικά ιντερλούδια τζαζ ΔεξίωσηΠαρασκευή 30 Ιουλίου Ακόμα εννέα συγγραφείς και ποιητές διαβάζουν και μιλούν για το έργο τους και για τη λογοτεχνία της πατρίδας τους στο χωριό Βωλάξ (Δήμος Εξωμβούργου) Τοπικοί μουσικοί και τοπικό χορευτικό συγκρότημαΣάββατο 31 Ιουλίου Οι τελευταίοι εννέα συγγραφείς και ποιητές διαβάζουν και μιλούν για το έργο τους και για τη λογοτεχνία της πατρίδας τους στο χωριό Πύργος (Κοινότητα Πανόρμου) Τοπικοί μουσικοί και τοπικό χορευτικό συγκρότημαΑπό 2972010 έως 3172010Πληροφορίες httpwwwtinoslitfestivalcom

Εκδηλώσεις gt Έκθεση_Αθήνα

laquoΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗraquo Υδατογραφίες της Anna Boghiguian

Το Μουσείο Μπενάκη σε συνεργασία με τη γκαλερί Καλφαγιάν παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Αθήνα το έργο της Anna Boghiguian Με οδηγό τις υδατογρα-φίες της ξαναδιαβάζουμε τα ποιήματα του Καβάφη και ταξιδεύουμε στο μαγικό τοπίο της Αλεξάνδρειας Ένα ταξίδι που φαίνεται λυρικό αλλά είναι συνάμα εκρη-κτικό και σκοτεινό ένα ταξίδι που μεταφέρει το παρελθόν στο παρόν ξεπλένει τον Αλέξανδρο στα νερά του Γάγγη και κρύβει μέσα στο αστικό τοπίο τους Λαιστρυγό-νες και τους Κύκλωπες Μέσα από το αρχείο του Μουσείου Μπενάκη η έκθεση έχει αντλήσει χειρόγραφα ποιήματα του Καβάφη καθώς και πρώτες εκδόσεις έργων του υλικό που εντάσσεται στην έκθεση Παρουσιάζεται ο laquoκόσμος τουraquo μέσα από υδατογραφίες με έντονα χρώματα και ακολουθούν η ενότητα της laquoΑλεξάνδρειαςraquo συνοδευόμενη από το ποίημα laquoΗ πόλιςraquo σε χειρόγραφό του έργα εμπνευσμένα από τα ποιήματα laquoΠεριμένοντας τους βαρβάρουςraquo laquoΑπολείπειν ο Θεός Αντώνιονraquo και laquoΟιδίπουςraquo η ενότητα της laquoΙθάκηςraquo συνοδευόμενη από τα πρώτα τυπώματα σε μονόφυλλα καθώς και όψεις από το σπίτι του ποιητήΑπό 1452010 έως 1992010 Στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης (Αγίων Ασωμά-των 22 amp Διπύλου 12 Κεραμεικός)Πληροφορίες 210 3251311 Μουσείο Μπενάκη Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης - Γκαλερί Καλφαγιάν (wwwbenakigr)Εγκαίνια Παρασκευή 14 Μαΐου 2010 ώρα 2000 Ώρες λειτουργίας μουσείου Τρίτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο amp Κυριακή 0900-1500 Τετάρτη 0900-2100 Δευτέρα κλειστά Η έκθεση της Anna Boghiguian εντάσσεται στο VIP πρό-γραμμα της Αrt Athina

Εκδηλώσεις gt Έκθεση_Βερολίνο

laquoΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ΜΙΑ ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΣΗraquo Έκθεση φωτογραφίας στο ΕΙΠ Βερολίνου

Έκθεση φωτογραφίας με τίτλο laquoΓιώργος Σεφέρης Μια περιδιάβασηraquo Οι αυθεντικές φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο του νομπελίστα ποιητή οι οποίες θα φιλοξενηθούν στους χώρους του Παραρτήματος Βερολίνου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στο πλαίσιο του 11ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης (4-12 Ιουνίου 2010) αποτελώντας ένα πανόραμα του βίου του από τα παιδικά του χρόνια μέχρι τις τελευταίες του μέρες υπήρξαν ιδιοκτησία του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (MIET) και παραχωρήθηκαν στο Παράρτημα Βερολίνου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού κατά το Διεθνές Έτος Σεφέρη 2000Από 762010 έως 3072010 1000-1600 στο Ελληνικό Ίδρυμα Πο-λιτισμού Παράρτημα Βερολίνου (Wittenbergplatz 3A)Οργάνωση Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού - Παράρτημα ΒερολίνουΏρες επίσκεψης Δευτέρα έως Παρασκευή 10 πμ-4 μμ Είσοδος ελεύθερη

Εκδηλώσεις gt Έκθεση _Ύδρα

laquoΑΚΡΙΘΑΚΗΣ - ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ ποιος είναι ο τρελός λαγόςraquo

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης δεκαπέντε χρόνων από τον θάνατο του Αλέξη Ακριθάκη αλλά και πέντε χρόνων από τον θάνατο του Μίλτου Σαχτούρη παρουσιάζεται στο Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο Υδρας μία παράλληλη αφιερωματική πρωτότυπη έκθεση με τον αινιγματικό τίτλο laquoΑκριθάκης - Σα-χτούρης ποιος είναι ο τρελός λαγόςraquo Η έκθεση αποτελείται από δύο μεγάλες ενότητες όπου επιλεγμένα ποιήματα του Σαχτούρη και χαρακτηριστικά έργα απrsquo όλες τις περιόδους της ζωγραφικής του Ακριθάκη συνυπάρχουν και αντιπαρατίθενται σrsquo ένα εποικοδομητικό διάλογο αναδεικνύοντας τις ομοιότητες και τις αντιστοιχίες που εντοπίζονται στο έργο τους μέσα από ποικίλες και -κυρίως- αναπάντεχες αναφο-ρές Κατά τη διάρκεια της έκθεσης έχουν προγραμματιστεί διάφορες δραστηριότητες όπως ξεναγήσεις εκπαιδευτικά προγράμματα αναγνώσεις ποιημάτων από γνωστούς ηθοποιούς καθώς και η προβολή των ντοκιμαντέρ για τον Μίλτο Σαχτούρη laquoΟ τρελός λαγόςraquo και laquoΚληρονόμος πουλιώνraquo του σκηνοθέτη Λευτέρη Ξανθόπουλου Επίσης προσωπικότητες της τέχνης και των γραμμάτων θα μιλήσουν για το έργο του Μίλτου Σαχτούρη και του Αλέξη Ακριθάκη Την επιμέλεια όλου του προγράμματος έχει αναλάβει η ιστορικός τέχνης Μαρία ΚοτζαμάνηΑπό 1862010 έως 3072010 στο Ιστορικό Αρχείο - Μουσείο Ύδρας

pages32_33

bookmarks

Εκδηλώσεις gt Αφήγηση Παραμυθιού_Κέα

laquo8η ΓΙΟΡΤΗ ΠΑΡΑΜΥ-ΘΙΩΝ στην Κέαraquo

Το laquoΚέντρο Μελέτης και Διάδο-σης Μύθων και Παραμυθιώνraquo οργανώνει στην Κέα στο όγδοο ταξίδι στη laquoΧώρα των μύθων και των παραμυθιώνraquo σε αρ-χαία πλακόστρωτα μονοπάτια με φόντο το δρυοδάσος σε παραλίες σε αρχαιολογικούς χώρους σε πλατείες σοκάκια και γραφικά ξωκλήσια από 17 έως 25 Ιουλίου 2010 Το φετινό θέμα της Γιορτής είναι laquoΜετα-μορφώσειςraquo Θα ακουστούν ιστορίες απrsquo όλο τον κόσμο από Έλληνες και ξένους αφηγη-τές Καθημερινά θα υπάρχουν αφηγήσεις και εκδηλώσεις για μικρούς και μεγάλους με ελεύ-θερη είσοδο ΠΡΟΕΟΡΤΙΑ-Στις 10 Ιουλίου θα εγκαινια-στεί η έκθεση με τίτλο laquoΜετα-μορφώσειςraquo στη γκαλερί laquoart saraquo στο Βουρκάρι Κέας Την Κυριακή 11 Ιουλίου το πρωί θα πραγματοποιηθούν αφηγήσεις για παιδιά και δραστηριότητες με κατασκευές -Το Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών στην Επικοι-νωνία την Εκπαίδευση και τα ΜΜΕ με την υποστήριξη του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Εφηρμοσμένης Επικοινωνίας κάνει την εκ-

κίνηση των εκδηλώσεων με την επίδειξη σε πρώτη έκδοση μιας ανοικτής ψηφιακής πλατφόρμας για την καταγραφή παρουσίαση και συν-δημιουρ-

γία αφηγήσεων κάθε είδους και μορ-φής Θα επακολουθήσει ένα βιωματικό εργαστήριο επινόησης ιστοριών για παιδιά και για όσους αγαπούν να φα-ντάζονται

ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣτην εναρκτήρια εκδήλωση της γιορ-τής θα περιλαμβάνονται αφηγήσεις ιστοριών που ξεχώρισαν ανάμεσα σε 22000 ιστορίες και γράφτηκαν από παιδιά για τον πανελλήνιο διαγωνισμό τον οποίο διοργάνωσε το περιοδικό Κids Fun Παράλληλα στο χώρο της εκ-δήλωσης θα πραγματοποιηθεί έκθεση παιδικής ζωγραφικής με έργα που επι-λέχθηκαν στο διαγωνισμό

ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝΓια πρώτη φορά στη Γιορτή Παραμυθι-ών θα πραγματοποιηθεί με τη συνερ-γασία του Συλλόγου Φίλων της Κέας Μαραθώνιος αφηγήσεων στην παρα-λία του Οτζιά με συμμετοχές αφηγη-τών από την Ελλάδα και το εξωτερικό Η Κέα και η Κρήτη αγκαλιάζουν το παραμύθι Η Γιορτή Παραμυθιών φιλο-ξενεί τον Πολιτιστικό φορέα laquoΦίλοι του Αμαρίουraquo (Friends of Amari Culture-Connection-Creativity) Σε ειδική εκ-

δήλωση θα παρουσιαστούν οι δράσεις και τα εργαστήρια αφηγηματικής τέχνης που υλοποιούνται στο Αμάρι της Κρήτης

ατζέντα ιουλίου

ΟΡΙΖΟΝΤΕΣΜαθητευόμενοι Αφηγητές θα έχουν την ευκαιρία να μοιραστούν τις ιστορίες τους συνοδευόμενοι από τις μουσικές του Παύλου Φασιανού και τις εικαστικές παρεμβάσεις του Αλέκου Φασιανού

ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΡΘΑΙΑ - ΣΤΟ laquoΔΙΑΖΩΜΑraquo ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥΜια μεγάλη στιγμή για τη Γιορτή Παραμυθιών αλλά και για την Κέα θα είναι η εκδήλωση που θα γίνει στην Καρθαία για την ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου σε συνεργασία με το σωματείο laquoΔιάζωμαraquo Στην εκδήλωση θα αφηγηθούν ιστορί-ες από τον τόπο τους ο Γιάννης Σιμωνίδης πρεσβευτής ελληνικού πολιτισμού ο Amir Mirzai αφηγητής από το Ιράν ο Said Dibaj μουσικός από το Ιράν και ο Peter Chand αφηγητής από την Ινδία Η σύζευξη των τριών μεγάλων πολιτι-σμών θα επιτευχθεί συμβολικά μέσω του αρχαίου θεάτρου της Καρθαίας

ΟΙ ΝΥΦΕΣ ΤΟΥ ΒΟΡΡΑΤα γιγαντόσωμα Τρολς που ζουν στα βουνά παρέα με τα μικρούτσικα Νίσεν θα μοιράσουν τα μυστικά της μακρινής Νορβηγίας και της Σουηδίας για μια μυθική ημέρα αφιερωμένη στις νύφες του Βορρά Οδηγοί στο ταξίδι αυτό θα είναι κα-λεσμένοι αφηγητές από τη Νορβηγία και τη Σουηδία

ΤΕΛΟΣ ΚΑΛΟ ΟΛΑ ΜΥΘΙΚΑΗ εκδήλωση λήξης σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο laquoΣιμωνίδης ο Κείοςraquo θα γίνει στη βρύση του Βενιαμίν κάτω από τον αιωνόβιο πλάτανο Αφη-γήσεις χορός παραδοσιακή μουσική μαγειρέματα και κρασί Σας περιμένουμε για να τσουγκρίσουμε και να ευχηθούμε laquoκαι του χρόνουraquo

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΓια τις ημέρες της Γιορτής παράλληλα με τις εκδηλώσεις έχουν προγραμματι-στεί εκπαιδευτικά εργαστήρια για ενήλικες αλλά και διαδραστικές αφηγήσεις για παιδιάΑπό 1772010 έως 2572010 στην ΚέαΠληροφορίες 210 4313332 ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΜΥΘΩΝ ΚΑΙ ΠΑ-ΡΑΜΥΘΙΩΝ (wwwe-mythoseu)

Εκδηλώσεις gt Έκθεση_Τεργέστη

laquoΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ Ο ποιητής των θαλασσών και του ανεκπλήρωτου έρωταraquo

Αφιέρωμα στον ποιητή Νίκο Καββαδία (1910-1975) οργανώνει το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού στο εξωτερικό στα Παραρτήματα και τις Εστίες του με αφορμή την επέτειο των εκατό χρόνων από τη γέννηση του ποιητή Το αφιέρω-μα παρουσιάζεται στη γλώσσα της κάθε χώρας σε μια προσπάθεια να προωθη-θεί η ελληνική λογοτεχνία και να επικοινωνήσει μαζί της το κοινόlaquoΔεν είναι τίποτα περισσότερο από μια προσπάθεια συσπείρωσης των δυνάμε-ων του πνεύματος και της τέχνης προς την κατεύθυνση της εδραίωσης της σύγ-χρονης ελληνικής έκφρασης και του διαλόγου με τους άλλους λαούςraquo- τονίζει ο πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού καθηγητής κ Γ Μπαμπινιώτης laquoΤο ΕΙΠ στηριζόμενο στο ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει και στον εθελοντι-σμό φίλων του ελληνικού πολιτισμού αντιμετωπίζει τις δύσκολες περιόδους της οικονομικής κρίσης και προσπαθεί να διατηρήσει την παρουσία της Ελλάδας στο εξωτερικό μέσα από τη διάδοση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμούraquoΣτην έκθεση υπάρχουν σκηνές από τη ζωή και τα ταξίδια του Ν Καββαδία φωτογραφίες με πρόσωπα και λιμάνια που παραπέμπουν στο λόγο του ποιητή Ανάμεσά τους παρεμβάλλονται ποιήματα και κείμενα- όλα μεταφρασμένα στην ιταλική γλώσσα- σε μια προσπάθεια να προσεγγίσει ο επισκέπτης την ποίηση του Μαραμπού Από 1862010 έως 1872010 1700-2100 στην αίθουσα Filoxenia (Τεργέ-στη)

pages34_35

bookmarks

Τα διακόσια παντελόνια γεμίζουν αέρα και φουσκώ-νουν Μου φαίνονται σαν άντρες χοντροί χωρίς κε-φάλι που ισορροπούν κρεμασμένοι από τα κορδόνια στο σκοινί της μπουγάδας Εμείς τα αγόρια τρέχουμε ανάμεσα στις σειρές που σχηματίζουν τα λευκά παντε-λόνια χτυπώντας με δύναμη τα φουσκωμένα πισινά

βιβλία που λάβαμεκαι η πρώτη τους παράγραφος

Arturo BareaΟ αντάρτηςΜτφ Δέσποινα ΜάρκουΓκοβόστης 2010

Δημήτρης Σ ΑλεξίουΑμαρτωλά ΘαύματαΔιόπτρα 2010

Κοίταξε ψηλά τον ήλιο Απομεσήμερο Έκαιγε ακόμα αλλά όχι για πολύ Οι πέτρες είχαν κουραστεί να λε-ηλατούνται απrsquo τις ακτίνες του κι έπαιρναν την εκδί-κησή τους πυρώνοντας τη γη τώρα πια περισσότερο απrsquo αυτόν Τα βάτα κρατούσαν στα αγκαθωτά τους σπλάχνα τη σιγουριά της απάθειάς τους

Ανδρέας ΜήτσουΟ αγαπημένος των μελισσώνΚαστανιώτης 2010

Αυτή η ιστορία γράφτηκε για να δικαιολογήσει μία αναίτια επίθεση Ένας γέρος σχεδόν άνθρωπος επι-τέθηκε σε λουόμενο στην παραλία πέντε η ώρα το απόγευμα επιχειρώντας να τον στραγγαλίσει με τα χέρια του Ο επιτηθέμενος ήταν κοντύτερος και πολύ μεγαλύτερος σε ηλικία από τον κολυμβητή

Το όνομά του ήταν Μπίλλυ Μόρροου αλλά στη γεινο-τιά των φώναζαν Ντούντς Ήταν μια γειτονιά με ξύλινα σπίτια κοντά στον αυτοκινητόδρομο που πάει στην Ιντιανάπολη- ο Μπίλλυ έμενε εκεί στην οδό Ντυμπέ-ιλ σε μια μονοκατοικία που είχε χτιστεί το lsquo52 όταν η πόλη το Σάουθ Μπεντ της Ιντιάνα ήταν γεμάτη ερ-γοστάσια

Σώτη ΤριανταφύλλουΟ υπόγειος ουρανόςΠατάκης 2010(αρχική έκδοση Πόλις 1998)

Φαγητό ενώ προσπαθώ απεγνωσμένα να αποφύγω τη σκέψη του φαγητού Τι να έχω φάει που με πείραξε Τι να μου πάσαρε αυτό το φίδι ο Λα Ρυ Λες να κατάπια κάνενα χαλασμένο κομμάτι μπαλονόψαρου φούγκου Μήπως έγινε καμιά σκοτεινή ζύμωση στα έντερά μου

Ronald GiphardΣημείο ΒρασμούΜτφ Αλέξης ΚαζάζηςGema 2008

Το ημερολόγιο έδειχνε 23 Ιουνίου 1965Η ώρα ήταν μία μετά τα μεσάνυχτα και ο Αχιλλέας Ζάρ-κας άναψε το τελευταίο τσιγάρο από τα τρία πακέτα που είχε καπνίσει εκείνη τη μέρα-Να πάρει η οργή μονολόγησε έχω καπνίσει σήμερα εξήντα τσιγάρα από δέκα που κάπνιζα

Νίκος Κ ΣακελλαρόπουλοςΤο μαύρο μάμπαΒεργίνα 2010

Πάτρα


laquoΣύμφωνα με την έκτακτη 83η συνεδρία της ΕΕΕΕΕ με επικεφαλής εμού του ιδίου και απαρτιζόμενη από τους υπrsquo αρίθμ 237 και 4 επιτρόπους η οποία διήρκεσε 97 σελίδες και μισή έχουμε τα εξής συμπεράσματαndashαποφάσειςη lsquoδημοκρατίαrsquo είναι στρογγυλή μπλε με κίτρινες βούλες τρέχει με 180 χιλιόμε-τρα ανά ώρα κατοικεί στα δέντρα και σε πόες κι έχει βάρος τετράχρονου παιδιού Ως εκ τούτου προσβάλλει τον ιερό θεσμό της βασιλείας εφόσον προσβάλλει άμε-σα την αισθητική της βασίλισσας η οποία ως γνωστόν απεχθάνεται το κίτρινο ιδίως στις βούλεςhellip Για αυτό εφεξής η λέξη κατατάσσεται στις λογοκριμένες και στους χρήστες αυτής επιβάλλεται η εσχάτη των ποινών η ποινή του θανάτουhellip Διότι lsquoΚρα-τίστην είναι δημοκρατίαν εν η πάντες ως τύραννον φοβούνται τον νόμονrsquoraquo

Ο Ορέστης έγραψε ένα καταπληκτικό παραμύθι για μεγάλους που συνοδεύεται από την πρωτότυπη εικονογράφηση του Γιώργου Γούση Το βιβλίο ldquoΣτη μυστικιστική ησυχία της νύχταςrdquo κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Χαραμάδα σε όλη την Ελλάδα σε τιμή 10 ΕυρώΚεντρική Διάθεση Εκδόσεις Χαραμάδα 2610342886 6978415843

gt














wwwe-bookmarksgr









Bad Bargain


















bookmarks














bookmarks

pages12_13
















Η Έλλη













pages14_15

bookmarks

Ο σε

λιδο

δείκ

της τ

ου μ

ήνα

(στε

ίλτε μ

ας το

υς αγ

απημ

ένου

ς σας

)






















bookmarks

32




3

1

2

3





bookmarks

























pages20_21

bookmarks


















pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα















wwwe-bookmarksgr









Bad Bargain


















bookmarks














bookmarks

pages12_13
















Η Έλλη













pages14_15

bookmarks

Ο σε

λιδο

δείκ

της τ

ου μ

ήνα

(στε

ίλτε μ

ας το

υς αγ

απημ

ένου

ς σας

)






















bookmarks

32




3

1

2

3





bookmarks

























pages20_21

bookmarks


















pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα







Bad Bargain


















bookmarks














bookmarks

pages12_13
















Η Έλλη













pages14_15

bookmarks

Ο σε

λιδο

δείκ

της τ

ου μ

ήνα

(στε

ίλτε μ

ας το

υς αγ

απημ

ένου

ς σας

)






















bookmarks

32




3

1

2

3





bookmarks

























pages20_21

bookmarks


















pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα







bookmarks














bookmarks

pages12_13
















Η Έλλη













pages14_15

bookmarks

Ο σε

λιδο

δείκ

της τ

ου μ

ήνα

(στε

ίλτε μ

ας το

υς αγ

απημ

ένου

ς σας

)






















bookmarks

32




3

1

2

3





bookmarks

























pages20_21

bookmarks


















pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα











bookmarks

pages12_13
















Η Έλλη













pages14_15

bookmarks

Ο σε

λιδο

δείκ

της τ

ου μ

ήνα

(στε

ίλτε μ

ας το

υς αγ

απημ

ένου

ς σας

)






















bookmarks

32




3

1

2

3





bookmarks

























pages20_21

bookmarks


















pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα


pages12_13
















Η Έλλη













pages14_15

bookmarks

Ο σε

λιδο

δείκ

της τ

ου μ

ήνα

(στε

ίλτε μ

ας το

υς αγ

απημ

ένου

ς σας

)






















bookmarks

32




3

1

2

3





bookmarks

























pages20_21

bookmarks


















pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα















Η Έλλη













pages14_15

bookmarks

Ο σε

λιδο

δείκ

της τ

ου μ

ήνα

(στε

ίλτε μ

ας το

υς αγ

απημ

ένου

ς σας

)






















bookmarks

32




3

1

2

3





bookmarks

























pages20_21

bookmarks


















pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα










pages14_15

bookmarks

Ο σε

λιδο

δείκ

της τ

ου μ

ήνα

(στε

ίλτε μ

ας το

υς αγ

απημ

ένου

ς σας

)






















bookmarks

32




3

1

2

3





bookmarks

























pages20_21

bookmarks


















pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα




















bookmarks

32




3

1

2

3





bookmarks

























pages20_21

bookmarks


















pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα



3

1

2

3





bookmarks

























pages20_21

bookmarks


















pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα






bookmarks

























pages20_21

bookmarks


















pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα





















pages20_21

bookmarks


















pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα














pages22_23

bookmarks










page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα






page24_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα


_25

bookmarχ









Πόλη





Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα






Πόλη

pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα


pages26_27

bookcrossing














[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα





[]








bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα



bookmarks













pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα








pages32_33

bookmarks


















pages34_35

bookmarks














Πάτρα










pages34_35

bookmarks














Πάτρα


Πάτρα


Bookmarks 9

Documents

Transcript of Bookmarks 9