BÜYÜKBAŞ ve KÜÇÜKBAŞ HAYVANLARDA · 2017. 5. 9. · t.c gida tarim ve hayvanilik akanliĞi...

T.CGIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI PENDİK VETERİNER KONTROL ENSTİTÜSÜ

BÜYÜKBAŞ ve KÜÇÜKBAŞ HAYVANLARDA

SİSTEMİK NEKROPSİTEKNİKLERİ ve

MARAZİ MADDE ALIMI

Zeynel ARSLAN

Veteriner Hekim


2

Ölüm nedenini araştırmak amacı ile kadavranınbir metot çerçevesinde açılıp organ ve dokularınincelenmesine nekropsi veya nekroskopi ya daotopsi adı verilir.

İnsan hekimliğinde otopsi

Veteriner hekimlikte nekropsi (leş bilimi) terimidaha çok tercih edilmektedir.


3

Nekropsi (Nekropsie, necroscopie): necro = ölü - leş,

opsie=görme,

Otopsi (Autopsie): Auto= kendi, opsie=görme. Kendi gözü

ile görme.

Obduksiyon (Obduction): Ölünün açılması.

Seksiyon (Section): Kesit anlamındadır ancak bilimsel ve adli

amaçla ölünün açılmasında kullanılır.

Biyopsi (Biopsie): Bio=canlı opsie= görme; canlıda görme


4

Nekropsi ve biyopsi sonucu elde edilen organ ve dokuörneklerindeki morfolojik değişikliklerin gözleincelenmesine makroskobik inceleme veyaanatomik - patolojik inceleme (anatomo -patolojik inceleme) denir.

Normal görünümden ayrılan morfolojik değişikliklerelezyon veya makroskobik patolojik bulgu adı verilir.


5

Nekropsinin amacı:

Ölüm ve hastalık nedeninin ortaya çıkarılmasıdır.

Hastalık ve özellikle salgın hastalıkların tanısını koymak, ölüm

sebebini ortaya çıkarmak

Klinik tanının doğruluğunu saptamak, tedavinin etki ve

başarısını değerlendirmek,

Bilimsel araştırmaların sonuçlarını değerlendirmek,

Hastalığın yapısı ve seyrinin (patogenezisini) kontrol etmek,

Hayvan, sigorta kapsamına giren hastalıktan ölmüş ise

sigortaya rapor vermek,

Adli durumlarda mahkemeye rapor vermek.


6

NekropsiYapılmasında Genel Kurallar:

Nekropsi zamanı: Ölümden sonra mümkün olduğunca hızlı

yapılmalıdır.

Nekropsi yerinin saptanması : Nekropsi salonları yada kırsal alanlar

Kadavranın imhası : Krematoryumlar bu iş için en uygun olan

yerlerdir.En çok kullanılan yöntem kireçli çukura gömülmesidir.


7


8

Nekropside Alınması Gereken Önlemler

Nekropsiyi yürütenler ile yardımcı personelin her türlü

bulaşmaya karşı dikkatli olması, her şeyden önce kendi

sağlıkları için önemlidir.

Bunun için;


9

▪Nekropsi kıyafeti, eldivenler, çizmeler, önlükler, maske

▪Nekropside kullanılan aletler nekropsiye uygun olmalı

▪Kaplar, plastik torbalar, tüpler nekropsi masasından uzak olmalıdır.

▪Nekropsi sonrası için dezenfektanlar ve bol akar su olmalı

▪El ve nekropsi aletlerinin yıkanması için fırçalar olmalı

▪Nekropsi sırasında oluşan kokuların tahliyesi yapılmalı

▪Kadavra artıklarının yok edilmesi gerekli


10

KOKUŞMA (Putrefaksiyon)

Kokuşma bakterilerinin etkisiyle dokuların parçalanması, erimesiveya dekompozisyonudur.

Enzimler endojen-bakteriyel olabilir

Kokuşma en son şekillenen değişikliktir.

Ölüm üzerinden hayli zaman geçtiğini gösterir,

Histopatolojik ve mikrobiyolojik örneklerin alınmasında kriterdir.

Kan, karaciğer, dalak, ve pankreas kokuşmadan çabuk etkilenir.

Uterus, bağırsak düz kasları ve diğer düz kaslar, akciğer, tendon,

ligament ,kemikler ve deri dayanıklıdır.


11

Kokuşma belirtileri

Postmortal gaz oluşumu

Koku

Kanın bozulması: Bakterilerin damarlara geçmesi sonucu

kanın bozulması ve hemolizi şekillenir. Kan köpüklüdür ve

damar intiması kırmızı renktedir.

Pseudomelanose: Organ ve dokuların kirli yeşil veya kahve-

siyah renk almasıdır.

Kadavrada Sinek Larvalarının Bulunması.


12

Kokuşmayı etkileyen faktörler

Çevre ısısı

Besi derecesi

Ölüm nedeni olan hastalık

Bazı ağır metal zehirlenmeleri (kokuşmayı geciktirir, mumyalar)

Antimikrobiyal maddeler, alkol, formolin, hayvana ölüm öncesi

antibiyotik uygulanması


13

Otoliz (autolysis)

Ölümden sonra doku ve hücrelerin enzimatikyollarla yıkıma uğrayıp kendi kendini eritmesi,sindirmesidir.

▪ İskemiye ve sonuçta hipoksiye bağlıdır,

▪ Lizozomal enzimler salınır

▪ Kural olarak bakteriyel enzimlerin neden olduğukokuşma (putrefaksiyon) ile beraberdir.


14

Otoliz enzimatik aktivitesi yüksek olan safra kesesi mukozası, pankreas ve adrenal medullada hızlıdır.

Karaciğer, dalak, böbrek, kalp ve beyin otolizin ilk geliştiği organlardır.

Kemik dayanıklıdır.

Spermatozoonlar 3 gün dayanabilir.

Ani ölen hayvanlarda bağırsak florasının oluşturduğu fermentasyon sonucu oluşan ısı, otolizi hızlandırır.

Otoliz ve kokuşma kışın geç, yazın hızlı olur

Tetanoz ve diğer klostridial hastalıklarda hızlıdır,

Yapağılı veya kalın kabuk yağına sahip hayvanlarda hızlıdır.


15

Dokular solgun veya beyazımsıdır,

Parankim dejenerasyonu ile karışır,

Doku kandan zenginse koyu siyah renk oluşur,

Kıvam yumuşaktır,

Bazı mukozalar yerlerinden kalkar, özefagomalasi, rumenomalasi vb),

Payer plakları kalbur manzarasındadır (status cribrosis),

Organlara parmakla bastırılırsa kolayca parçalanır.


16

NEKROPSİYÖNTEMLERİ

Dış Bakı (Genel ve Özel Bakı)

◦ Genel bakı: Vücut boşlukları açılmadan önce kadavranın dıştan yapılan muayenesidir.

Hayvanın kimliği (tür, ırk, cinsiyet, yaş, özel işaretler)

Hayvan sahibinin ve hayvanın bağlı bulunduğu kuruluş ile gönderen hekimin adı ve adresi.

Anamnez: Hayvanın ölüm ve hastalık sebebi hakkında bilgi alınması

Kadavranın beden yapısı (anomali, kırık v.s.)

Besi derecesi

Ölüm anında hayvanın pozisyonu (yan veya sırt üstü)

Ölüm belgeleri ve ölüm zamanı


17

Özel Bakı

Kadavranın baştan itibaren ekstremitelere doğru dıştan

ayrıntılı olarak incelenmesi

Deri yüzeyi, meme, dış genital organlar, boynuz, tırnak v.s incelenir.

Dıştan görülen mukoza ve doğal delikler (ağız, burun, kulak yolu, göz

konjunktivaları, anüs, vagina) incelenir.


18

İç Bakı

◦ Vücut boşlukları açıldığında içlerinde anormal bir içerik,

organların konumu ve görünüşü, organlar arasında ve

organlarla vücut duvarları arasında yapışıklığın varlığı ve

diaframın durumuna bakılır.

◦ Organlar bir yöntem dahilinde ve sırayla çıkarılıp

büyüklük, ağırlık, renk, yapı ve kıvam şekil, koku, kesit ve

üst yüzeyleri gözden geçirilir.

◦ Nekropsi bir defa yapılabilir ve iyi değerlendirilmesi

gerekir


19

Genel Yöntemler

Öncelikle dış bakı tamamlandıktan sonra şüphe edilen

hastalığa göre hangi organlar üzerinde durulacağı

saptanmalıdır.

Genelde at, sığır gibi büyük hayvanların nekropsileri yerde,

tay, buzağı, küçük ruminant, kedi, köpek nekropsileri

nekropsi masasında yapılır.


20

Her nekropside kural olarak;

▪ Kadavraya nekropsi pozisyonunun verilmesi

▪ Derinin yüzülmesi ve ekstremitelerin ayrılması

▪ Vücut boşluklarının açılması

▪ Boyun organlarının çıkarılması

▪ Başın vücuttan ayrılıp beynin çıkarılması, gerekirse göz ve kulakların açılması diğer dokuların incelenmesi,

▪ M.Spinalis

▪ Kas eklem, kemik, kemik iliği ve diğer organların incelenmesi.


21

I. Nekropsi Pozisyonu

Hayvanın cüssesine, anatomik yapısına ve amaca göre seçilir;

• Sırt üstü pozisyon çalışanlara kolaylık sağlar, vücut boşluklarında biriken içeriğin çevreye bulaşmasını engeller,

• Yan pozisyon çalışma alanının dar olması veya tek kişi ile nekropsi yapılması durumunda uygundur.

• Genellikle küçük cüsseli hayvanlar sırt üstü, büyük cüsseli hayvanlar yan taraflarına yatırılır.


22

II. Derinin Yüzülmesi ve Ekstremitelerin Ayrılması

• Derinin yüzülmesi

• Sakıncası olmayan durumlarda ekonomik değeri olan

hayvanların derisinin tümü zararsız yüzülür.

• Vücut boşluklarının açılması ve deri ve deri altı dokular ile

kaslarda oluşan patolojik değişikliklerin saptanması için yüzülür.


23

• Kadavranın ventralinde deri

üzerinde simfizis mandibuladan

simfizis pelvise kadar median hat

boyunca kesit yapılır. Meme,

erkeklerde dış genital organlar,

gençlerde göbek çevresinden

yapılmalıdır.

• Bu kesitle kesişecek şekilde her

dört ekstremitenin medial yüzü

boyunca ayaklara doğru kesitler

yapılır.

1. Sırt üstü pozisyonda derinin yüzülmesi


24

• Boyun derisi ventralde median hat

boyunca kesildikten sonra

kulaklara kadara yüzülür.

• Baş derisi göz kapağı, ağız

çevresi kadavrada kalacak şekilde

ve kulaklar deride kalacak şekilde

yüzülür.

• Karın ve göğüs boşlukları

üzerindeki deri ilk ensizyondan

sonra dorsale doğru yüzülür.

Kuyruk derisi yüzülmez.


25

2. Yan pozisyonda derinin yüzülmesi

• Bir tarafları zemin üzerinde

olduğundan üstte kalan bölgelerin

derisi ancak yüzülebilir.

• Yan pozisyonda da median hat

boyunca genital organların

çevresinden geçen ensizyonla

başlanır.

• Bu hat borunca tek taraflı olarak

deri dorsaldeki bölgelere uzanan

şekilde yüzülür.


26

Ekstremitelerin ayrılması1. Sırtüstü pozisyonda:

a) Ön bacaklardan birisi tutularak

yana açılıp toraks ile skapula

arasından bıçak yardımı ile kesilir,

diğer bacakta aynı işlem

tekrarlanır.

b) Arka bacaklardan birisi kaldırılır ve

koksa-femoral eklem üzerindeki

adduktor, grasilis ve kuartus

kasları bıçakla temizlenir. Eklem

dezartiküle edilir. Diğer arka

bacakta da işlem tekrarlanır.

c) Bu şekilde bacaklar gövdeye

destek olur.


27


28

2. Yan pozisyonda ekstremitelerin ayrılması:

Sadece üstte kalan ekstremitelerde uygulanır.

Her iki pozisyonda da deri ve deri altı dokular, kaslar, mandibular, preskapular, aksillar, prefemoralve superficial lenf yumruları gözden geçirilir.

Kesilen damarlardan akan kan (A. brachialis) renk ve pıhtılaşma yönünden incelenmelidir.

Deri ve deri altı dokular, kaslar kanama, ikterus v.s için incelenir.


29

3. Vücut boşluklarının açılması

A) Karın ve Göğüs boşluklarının ayrı açılması:

Sırt üstü pozisyonda karın boşluğunun açılması

Cartilago xiphoidea’nın hemen gerisinden bıçak veya bistüri yardımıyla birkaç cm uzunluğunda transversal kesit

Sol elin işaret ve orta parmakları rehberliğinde linea alba boyunca bıçak 45 derece açı ile pelvisekadar kesilir.

İlk transversal kesitten itibaren arkus costalarboyunca vertebralara kadar kesilir.


30

Yan pozisyonda karın boşluğunun açılması

• Transversal kesit sırt üstü pozisyonla aynıdır ve lineaalba boyunca pelvise kadar kesilir

• Kadavranın üstte kalan bölümünde arkus kostaboyunca kolumna vertebralise kadar ilk kesit uzatılır.

• İster sırt üstü, ister yan pozisyonda olsun kesitler yapıldıktan sonra anormal içerik, yabancı madde, organların konumu ve görünümü, diaframın konumu incelenir.


31

Sırt üstü pozisyonda göğüs boşluğunun açılması:

Göğüs kafesini örten sağ ve sol kaslar kesilir (kostatomun iyi çalışması için)

Diaframın sternuma yakın olan en kubbeli yerinden krura diaframatikalara

kadar hayvanın dorsaline kadar kesilir.

Açılan apertura thorasis kaudalis’te göğüs boşluğuna bakılır, sterno-

perkardial bağlantı kesilir. Sonra göğüs kafesinin kesilmesine geçilir.


32

Sırt üstü pozisyonda göğüs boşluğu farklı

şekillerde açılabilir.

• Yaşlı ve büyük cüsselilerde kostalar

kolumna vertebralise yakın olarak kesilir.

• Kedi ve köpeklerde kosta-kondral

bağlantı bölgesinden yapılabilir

• Yavru ve genç hayvanlarda bıçakla

kostkondral eklemden veya sternum

boyunca yapılabilir.

• Bu yaştaki hayvanlarda sternum geriden

hafif yukarı kaldırılır ve kostalarla

birleşim yerinden horizantal olarak

kesilir.


33

Yan pozisyonda göğüs boşluğunun açılması

Dorsalde kalan göğüs duvarının kasları

temizlenir

Diafram tek taraflı olarak vertebralara kadar

kesilir.

Üstteki göğüs kafesinin yarısı uzaklaştırılır:

Üstte kalan kostalar vertebra hizasından kesilir.

Kostaların ventral uçları sternumun lateralinden

kauda kranial yönde kesilir.

Her iki yöntemde de organların konumu rengi pozisyonu incelenir.


34

B) Karın ve Göğüs boşluklarının birlikte açılması:

Sırt üstü pozisyonda göğüs ve karın boşluklarının birlikte açılması

➢ Bu yöntem aslında ayrı ayrı açmaya benzer ancak

buradaki fark; karın boşluğu açılınca organlar çıkarılmaz ve

göğüs boşluğunun açılmasına geçilir.


35

Yan pozisyonda göğüs ve karın boşluklarının birlikte açılması

• Cart. xiphoidea gerisinden transversal kesit

• Linea alba boyunca bu kesitten sol elin rehberliğinde simfisis pelvise kadar

kesit yapılır,

• Simfizis pelvisten kesit dorsale tuber coxae’ya kadar uzatılır.

• Bu kesit, lumbar vertebraların prosesusları hizasında son kostaya kadar

devam ettirilir.

• Bu kesit göğüs duvarında dorsaldeki kostaların kesilmesiyle apertura

thoracis cranialise kadar devam eder.

• Buradan sternum ile dorsalde kalan kostaların ayrılması şeklinde devam

edilir. Bu işlem için ya sternum ayrılabilir, ya da kostakondral eklem

kesilebilir veya kostalar sternumla birleştiği yerden kesilir.

• Diafram ile göğüs kafesinin bağlantısı kesilir.


36

Boyun organlarının çıkarılması

Büyük cüsseli hayvanlarda

➢ At ve sığır gibi hayvanlarda, boyun organlarının arka 2/3’ü

göğüs boşluğu organları ile kalan üst 1/3 kısmı ise başla

beraber gövdeden ayrılarak çıkarılır.


37

Küçük cüsseli hayvanlarda boyun organlarının çıkarılması

◦ Dil, larinks, trachea, özofagus, tonsil, tiroid, paratiroid, lenf

yumruları ve göğüs boşluğu organları ile birlikte çıkarılır.

Mandibula kesilerek ağız boşluğunun açılması ve dilin çıkarılması

Mandibula; a) tüm veya b) kısmen kesilerek

Mandibula kesilmeden ağız boşluğunun ventralden açılması ve dilin

çıkarılması


38

Kafatasının açılması

◦ Baş kafatasının açılması sırasında sağa-sola kaymaması önemlidir. Yardımcı tarafından tutularak, mengeneye sıkıştırılarak veya çivili masa kullanılarak bu işlem yapılabilir.

◦ Deri yüzülüp, kaslar temizlenir.

◦ Üç adet kesit yapılır. Bu kesitler testereye 35-40 derecelik açıyla beyne ulaşmayacak şekilde yapılmalıdır

1. gözlerin arkasından os frontalenin proc. zygomaticuslarından geçecek transversal bir kesit

2. ve 3. kesitler sağdan ve soldan for. Magnuma ulaşan ve condylus occipitalisin yanından geçirilmelidir.


40

Sığırlarda ve boynuzlu hayvanlarda 2. ve 3. kesitler boynuzların

altından geçirilmelidir. Bunlara ek olarak dördüncü bir kesit daha

yapılır.


LABORATUVARA MARAZİ MADDE

GÖNDERİMİ

BSE, SCRAPİE HASTALIĞINDAN ŞÜPHELİHAYVANLARDA, NUMUNE GÖNDERİLMESİNDE DİKKAT

EDİLECEK HUSUSLAR

Doğru sonuca ulaşabilmek uygun numune

gönderilmesi ile sağlanabilir.

Bütün yöntemlerde kullandığımız numune

beynin “OBEX” kısmıdır.

Obex kısmı, Foramen Magnum’dan kaşık

ile girilerek alınabilir.

Obex, Beyin ve Beyincik dokusu olmadan

bütün halinde gönderilmelidir.

42


45

Laboratuardan istenen muayeneye göre gönderilecek

materyalin çesitleri ve gönderilme tarzları değisir. Örnekleme ve

laboratuara numune gönderme sırasında dikkat edilecek birkaç

nokta teshisin doğruluğunu ve güvenilirliğini artırır.

TEŞHİŞTE DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR

▪ Doğru Materyal

▪ Doğru Enfeksiyon Döneminde Örnekleme

▪ Doğru Transport

▪ Doğru Laboratuvar Metodu


46

DOĞRU MATERYAL

Laboratuardan istenecek teste uygun doğru materyalin uygun

sartlarda alınması dikkat edilmesi geren ilk basamaktır.

Kan, dışkı, deri, nazal-genital-konjunktival swap, süt, idrar,

apse, abort (atık), anaerobik kültür örnekleri canlı

hayvanlardan alınabilecek numune örnekleridir.

Akciğer, trahea (solunum sistemi enfeksiyonları), bağırsak

(sindirim sistemi enfeksiyonları), beyin, (merkezi sinir

sistemi enfeksiyonları), plasenta, fötüs,karaciğer vb. ölü

hayvanlardan alınabilecek numune örnekleridir.


47

DOĞRU ENFEKSİYON DÖNEMİ

• Laboratuardan istenecek teste göre uygun dönemde numune

alınması teşhiş oranını büyük oranda etkilemektedir.

• Akut enfeksiyon dönemi; klinik belirtilerin belirgin olduğu, alınan

materyallerden etken izolasyonu veya antijen tespiti şansının

%100’e çıktığı dönemdir.


48

DOĞRU TRANSPORT

• Alınan numunenin uygun sekilde saklanması ve laboratuara

gönderilmesi dikkat edilecek en önemli husustur. Alınan numunenin

istenecek teste uygun şekilde muhafaza edilmesi ve uygun şartlarda ve

çabuklukta laboratuara gönderilmesi esastır.

• Numune saklamada kullanılabilecek solüsyonlar; %50 gliserinli

tamponlanmış fosfat solüsyonu (PBS) (50 ml gliserin+50 ml PBS), PBS,

%10’luk formalin olabilir. Olmazsa olmazı buz aküsü!!!!

DOĞRU LABORATUVAR METODU

• Araştırmada kullanılacak yöntemin seçilmesi çok önemlidir.


49

ANALİZE GÖRE MATERYAL GÖNDERME

Bakteriyolojik Muayeneler için:

• Organ, akıntı, swap yavru ve yavrunun zarları, bağırsak içeriği,

süt, idrar, lenf yumrusu veya mümkünse bütün kadavra olduğu

gibi gönderilir.

• Bakteriyolojik inceleme amacıyla marazi madde gönderirken alet

ve kaplar steril olmalı (steril alet ve kaplar bulunmadığı takdirde

steril şartlarda her organ ayrı plastik torbalara konarak ağzı

bağlandıktan sonra kavanoz veya kutularda gönderilmeli). Organ

parçaları lezyonlu kısımlardan steril makas veya bıçakla

kesilerek alınmalıdır.


50

Serolojik Muayeneler için

• Kan, kan serumu, süt, süt serumu ve sperma steril olarak alınır ve

steril bir şişeye konarak gönderilir.

Histopatolojik Muayeneler için

• Organların 0,5 cm kalınlığında 2-3 cm uzunluğunda sağlam ve

lezyonlu kısımları birlikte ihtiva eden parçaları keserek %10'luk

formol içinde gönderilir.

Mikolojik Muayeneler için

• Taze lezyonlu, deri kazıntısı ve lezyonlu organlar sıkı kapalı sise

veya kavanozda gönderilir.


51

Toksikolojik Muayeneler için

• Şüphe edilen zehire göre materyal gönderilmelidir.

• Bunlar; bitki ve bitkinin tohumu, yaprak, çiçek, gövde ve kökleri,

kimyasal madde artıkları ve kapları vb. hayvan ölmüş ise mide ve

mide içeriği, karaciğer, dalak, böbrek ve böbrek etrafı yağları

gönderilir.

Virolojik Muayeneler için

• Bu amaçla; deri, kan, organ, serum, veya tüm hayvan

gönderilebilir. Alınacak materyaller; steril alınmasına özen

gösterilerek mümkünse soğuk zincirde en kısa zamanda

laboratuara ulaştırılmalıdır.

Parazitolojik Muayeneler için

• Deri kazıntısı, yün ve kıllar, iç organlar, gaita, idrar, kan frotisi,

uygun olarak gönderilir.


52

Marazi Madde Alınmasıyla İlgili Eksiklikler

• Şüphe edilen hastalığa uygun olarak alınmaması,

• Hayvan sahibi tarafından usulüne, asepsi ve antisepsi kurallarına

uygun olarak alınmaması,

• Ölümden çok sonra alınması,

• Organlardan yeterli büyüklükte materyalin alınmaması,

• Tedavi görmüş hayvanlardan alınması olarak sıralanır.


53

Marazi Madde Gönderilmesiyle İlgili Olabilecek Eksiklikler

• Prezervatif ve fiksatif sıvı kullanılmaması (Dikkat! Uzun sürede

laboratuara ulaşması halinde %50 gliserinin bakterisit etkisi vardır)

• Ambalajın standart olmayışı ve bozulması veya kırılması,

• Yolda gecikme ve kokuşma olarak sıralanabilir.


54

Protokol Düzenlenmesiyle ilgili Olabilecek Eksiklikler

• Hastalık mahalinde inceleme yapılmadan anemnezin çoğunlukla

yetistirici ifadesine dayandırılması ve protokolün bu bilgiler

doğrultusunda düzenlenmesi

• Şüphe edilen hastalığa karsı özel marazi maddenin protokolde yer

almaması,

• Yapılan aşılamalara ve tedavilere dair kayıtların yapılmaması,

• Protokol bilgilerinin teşhis çalışmalarını yönlendirmemesi veya

yönlendirme bilgilerinin yetersizliği,

• Anemnez ve teshişi istenen hastalık arasında ilginin olmayışı

sıralanabilir.


55

Materyal Gönderilirken

• Taze kadavradan alınmış olmalı,

• Bakteriyolojik, serolojik, virolojik ve mikolojik muayeneler için

alınan materyallerin gerek alınışı gerekse konacakları kapların

sterilitesine önem verilmemesi,

• Gönderme protokolü materyali gönderen Veteriner Hekim

tarafından eksiksiz olarak doldurulmalı (özellikle yapılan tedavi,

uygulanan aşı ve ilaçların detaylı olarak izahı,şüphe edilen

hastalık, hastalığın seyir şekli, ani ölüm, kronik, sporadik vakalar,

sürü problemi şeklinde işaret edilmelidir)


56

Zoonoz hastalıklar yönünden süpheli marazi madde gönderilirken;

Toplum sağlığı göz önünde bulundurularak çevrenin

kontaminasyonunu önlemek amacıyla ambalajı özellikle çok iyi

düzenlenerek gönderilmelidir.

59

MARAZİ MADDE GÖNDERME PROTOKOLÜ

A - GÖNDERENEN:

Adı- Soyadı :

Adresi :

Tel-Fax :

e-mail :

B- HAYVAN SAHİBİNİN :

Adı- Soyadı :

Adres :

Tel. No :

C – HAYVANA AİT BELGELER :

1- Kulak No:

2- Türü :

3- Irkı – Cinsiyeti :

4- Yası :

5- Verilen Besin Maddeleri: Slaj(… ), Konsantre Yem (.…), Kaba Yem(….)

6- Bakım ve Beslenme : Ahırda ( …….), Merada (………)

D-NUMUNEYE AİT BELGELER:

1-Gönderilen Numunenin Türü:

2-Numune Adedi:

3-Numunenin Alındığı Tarih:

4-Atık ise kaç günlük olduğu:

5-Uygulanan Asılar:

6-Uygulanan Ası Seri No’ları:

7-Numunenin Gönderilme Sekli:Formolde( ), Dondurulmus( ),Soğuk Sartlarda ( ), Tasıyıcı besi yerinde( ), Normal Sartlarda ( ), Diğer ( )

E-HASTALIK DURUMU :

1-Sürüdeki Hayvan Sayısı ( ) , Hastalanan ( ), Ölen ( ), İyilesen ( ),

Sirayete Maruz ( )

2-Hayvanın daha önce geçirdiği hastalık veya hastalıklar:

…………………………………………………………………………………………….

3-Daha önce yapılan tedavi ve tarihi:

…………………………………………………………………………………………….

4-HASTALIK HAKKINDA BİLGİ ( Klinik Belirtiler, Lezyonlar, Süresi, Etkilenen hayvan sayısı ve Otopsi Bulguları )

5- SÜPHE EDİLEN HASTALIK : (………………………………………………..)

F- İSTENİLEN LABORATUVAR MUAYENELERİ

1- Bakteriyolojik ( ), 2- Serolojik ( ), 3- Parazitolojik ( ), 4- Toksikolojik ( ), 5- Patolojik ( ), 6- Virolojik ( )

BÜYÜKBAŞ ve KÜÇÜKBAŞ HAYVANLARDA · 2017. 5. 9. · t.c gida tarim ve hayvanilik akanliĞi...

Documents

Transcript of BÜYÜKBAŞ ve KÜÇÜKBAŞ HAYVANLARDA · 2017. 5. 9. · t.c gida tarim ve hayvanilik akanliĞi...