BODUR ELMA FİDANLARININ DALLANMASI

KAHRAMANMARA ST MAM NVERSTES

FEN BLMLER ENSTTS BAHE BTKLER ANABLM DALI

DISAL BENZL ADENN UYGULAMASININ BODUR ELMA FDANLARININ DALLANMASI ZERNE ETKS

Adem GRZ

YKSEK LSANS TEZ

KAHRAMANMARA

Eyll-2005

KAHRAMANMARA ST MAM NVERSTES

FEN BLMLER ENSTTS BAHE BTKLER ANABLM DALI


Adem GRZ

YKSEK LSANS TEZ

Kod No:

Bu Tez /09/ 2005 Tarihinde Aadaki Jri yeleri Tarafndan Oy Birlii ile Kabul Edilmitir.

.. .. Do. Dr.

Semih ALAR Danman

Prof. Dr. Emine ZDEMR

ye

Yrd. Do Dr. Mvvvet ILGIN

ye

Yukardaki imzalarn ad geen retim yelerine ait olduunu onaylarm.

Prof. Dr. zden GRC

Enstit Mdr

Bu alma KS Bilimsel Aratrma Projeleri Ynetim Birimi tarafndan desteklenmitir. Proje No: 2004-3-7 Not: Bu tezde kullanlan zgn ve baka kaynaktan yaplan bildirilerin, izelge, ekil ve fotoraflarn kaynak gsterilmeden kullanm, 5846 sayl Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hkmlere tabidir.

NDEKLER Adem GRZ

3

NDEKLER SAYFA

NDEKLER................................................................................................................... IZET... IIABSTRACT IIINSZ IVZELGELER DZN. VEKLLER DZN... VI1. GR.. 12. NCEK ALIMALAR. 33. MATERYAL VE METOD 64. BULGULAR VE TARTIMA.. 95. SONU VE NERLER.. 15 KAYNAKLAR... 16ZGEM 18

ZET Adem GRZ

4

KAHRAMANMARA ST MAM NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS

BAHE BTKLER ANABLM DALI

YKSEK LSANS TEZ

ZET


Adem GRZ

Danman: Do. Dr. Semih ALAR

Yl: 2005 Sayfa: 20

Jri : Do. Dr. Semih ALAR : Prof. Dr. Emine ZDEMR

: Yrd. Do. Dr. Mrvet ILGIN

Bu aratrmada benzil adenin (BA) uygulamasnn M.9 anacna al Fuji elma eidine ait fidanlarn dallanmas zerine etkisi incelenmitir. Bu amala benzil adeninin 3 farkl konsantrasyonu (100, 200 ve 400 ppm) fidanlk koullarnda byyen a srgnlerine 3 gn aralklarla pskrtlmtr. BA uygulamalar fidan bana dal says ile toplam ve ortalama dal uzunluklarn tank uygulamasna gre nemli lde arttrmtr. Denemede yer alan konsantrasyonlar iinde BAnn 400 ppmlik uygulamasnn dallanmay uyartmak ve terbiyeye uygun uzunlukta dal elde etmek iin daha etkili olduu saptanmtr. BAnn 400 ppmlik konsantrasyonun 3 gn ara ile en az iki kez uygulanmas sonucu 30-50 cm uzunluunda en az 4 adet yan dal elde edilebilecei ve ayrca 10-30 cm uzunluunda 1-2 adet dal daha uyartlabilecei belirlenmitir. BA uygulamalar dallarn gvdeyle yaptklar alarn daha geni olmasna yol amtr.

Anahtar kelimeler: Elma, fidan, benzil adenin, dal uyartm.

ABSTRACT Adem GRZ

III

UNIVERSITY OF KAHRAMANMARA SUTCU IMAM INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES

DEPARTMENT OF HORTICULTURE

MSc THESIS

ABSTRACT

THE EFFECT OF EXOGENOUS BENZYL ADENINE TREATMENT

ON THE LATERAL BRANCHING OF APPLE NURSERY TREES

Adem GRZ

Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Semih ALAR

Year: 2005 Pages: 20

Jury : Assoc. Prof Dr. Semih ALAR : Prof. Dr. Emine ZDEMR

: Assist.Prof. Dr. Mrvvet ILGIN

In this study the effect of benzyl adenine (BA) treatment on the branching of Fuji/M.9 apple nursery trees. Three doses of BA (100, 200 and 400 ppm) were sprayed on the shoots arisen from buddings at 3- day intervals. BA treatments increased the branch numbers, and total and average branch lengths per tree compared with the control trees. Sprays with BA 400 ppm were found to be more effective in stimulating branching and obtaining longer laterals needed in tree training. Two supplemental sprays of BA 400 at three days intervals resulted in 4 laterals in 30-50 cm length category and 1-2 laterals in 10-30 cm length category. BA treatments increased the crotch angles of resulting laterals.

Key Words: wheat, salinity, germination, electrical currents.

NSZ Adem GRZ

IV

NSZ

lkemizdeki elma yetitiricilii son yllarda byk bir geliim ve deiim yaamaktadr. zelikle geleneksel yetitiricilie gre daha ekonomik olan bodur elma yetitiricilii giderek yaygnlamaktadr. Ancak bodur elma yetitiriciliinde kullanlan fidanlarn dall olmamas bahelerin meyve verme yan geriye atmaktadr. Bu nedenle bu yeni tarz elma yetitiricilii iin bahelere dikilen bodur fidanlarn dall olmas istenmektedir. Bu amala henz fidanlk koullarnda elma fidanlarnn dallandrlmas gerekmektedir. Bana elma fidanlarnn kimyasallarla dallandrlmas zerine tez konusu veren sayn danman hocam Do. Dr. Semih alara, desteklerini esirgemeyen bahe bitkileri blm retim yelerine ve bana bu imkan veren aileme sonsuz teekkr ederim. EYLL 2005 KAHRAMANMARA Adem GRZ

ZELGELER DZN Adem GRZ

V

ZELGELER DZN SAYFA

ekil 4.1. Benzil Adenin Uygulanan Fuji Elma Fidanlarnda Fidan Bana Den Toplam Yan Dal says.. 9

ekil 4.2. Benzil Adenin Uygulanan Fuji Elma eidi Fidanlarnda Uzunluk Kategorilerine Gre Dal Says 10

ekil 4.3. Benzil Adenin Uygulanan Fuji Elma eidi Fidanlarnda Toplam Ve Ortalama Dal Uzunluklar le Dallarn Ortalama aplar Ve Alar.

12

EKLLER DZN Adem GRZ

VI

EKLLER DZN

SAYFA

ekil 3.1. Denemenin Yapld Elma Fidanlnn Genel Grnm........ 2

ekil 3.2. A Srgnleri 60 Cm Olduunda Fidanlara Benzil Adenin Pskrtmesinin Yapl.. 3

ekil 3.3. Benzil Adenin Pskrtlen Elma Fidanlarnn Yakndan Grnm 3

ekil 4.1. Benzil Adenin Uygulanan Fuji Elma eidi Fidanlarnn Boy Geliimi. 13

ekil 4.2. Benzil Adenin Uygulanan Fuji Elma eidi Fidanlarnn ap Geliimi. 13

ekil 4.3. Benzil Adenin Pskrtlm Fidanda Yan Tomurcuklarn Uyanmas.......................................................................................... 24

ekil 4.4. Uygulama Yaplan Elma Fidanlarnda Dallanmann Grnm 14

GR Adem GRZ

2

1. GR

Trkiye yllk 2.300.000 ton elma retimi ile dnyada nemli bir konumdadr (Anonim, 2005). Ancak lkemizde retilen elmalarn kalite asndan ok iyi durumda olduu sylenemez. Bu durum kaliteli meyve retimine yeterince zen gsterilmemesinin yansra, ou reticinin modern yetitirme tekniklerini uygulamamasndan da kaynaklanmaktadr. zellikle bodur elma yetitiriciliinde meyvelerin geleneksel yetitiricilie gre daha kaliteli retildii bildirilmitir (z ve ark., 1995). lkemizdeki elma yetitiricileri eskiden yksek boylu aalar yapan standart eitler ile elma baheleri kurarken, 1970li yllardan itibaren yarbodur (spur) elma eitlerine ynelmilerdir. Son yllarda ise tam bodur elma yetitiriciliine doru bir yneli olduu dikkat ekmektedir. lkemizin elma yetitirilen nemli meyvecilik yrelerinde zellikle tam bodur M.9 anac zerine al eitlerle sk dikim elma baheleri kurulmaya balanm olup, fidan reticileri de bodur elma fidan yetitirmek zere analklarn oluturmutur.

Bodur elma yetitiriciliinin bir ok avantaj bulunmaktadr. Sk dikim elma yetitiriciliinin ilk yatrm gideri yksek olmakla birlikte dikimden sonra ksa bir srede (2-3 yl iinde) meyve elde edildiinden yaplan yatrmn erkenden dn gereklemekte, meyve retim maliyeti azalmakta, retilen meyvelerin kalitesi daha yksek olmakta ve deien pazar koullarna ksa srede uyum salanmaktadr (Tukey, 1983). lkemizde Atatrk Merkez Bahe Kltrleri Aratrma Enstitsnde yaplan bir aratrma sonucu sk dikim elma yetitiriciliinin geleneksel yetitiricilie gre ok daha ekonomik olduu saptanmtr (z ve ark., 1995). Yakn gelecekte Trkiyede bodur analarla kurulan kapama elma bahelerinin saysnda nemli art olaca da bildirilmektedir (Burak ve Ergun, 1997). Nitekim, son yllarda elma yetitiricilerinin bu ekilde modern elma baheleri kurmaya balad ve sk dikime olanak salayan M 9 anac zerine al eitlerden fidan talep ettii dikkat ekmektedir.

Modern elma bahesi kurarken dallanm fidanlarn dikilmesi erkenden ve ok meyve alnmasna yol amaktadr. Meyvecilikte ileri lkelerde bodur aalarla yaplan sk dikim elma yetitiriciliinde iyi dallanm (well-feathered) fidanlarn kullanlmas bir zorunluluk olarak kabul edilmektedir (Quinlan ve Tobutt, 1990; Hrotko ve ark., 1996; Anonim, 1999).

lkemizde elma, armut, ayva gibi yumuak ekirdekli trlerin bir yal meyve fidanlar

kam eklinde, yani dalsz olarak yetitirilmektedir. Genel uygulama olarak dikilen fidanlarn tepesi belirli bir ykseklikten kesilerek yan dallanma uyartlmaya allmaktadr. Ancak bu uygulama ile aacn besin kaynaklarn bir blm de karlmaktadr. Gen fidanlarda zorunlu olarak yaplan bu ekildeki ksaltma budamas meyveye yatma yan da ileriye atmaktadr (Quinlan ve Tobutt, 1990).

Tepe tomurcuu basks (apikal dominansi) ok kuvvetli olan ve lkemizde yaygn olarak yetitirilen Red Delicious grubu elmalarda (Starking ya da Starkrimson gibi) tepe tomurcuunun ksaltma budamas ile kartlmas hemen ilk ylda yeterince yan dallanmay salamamakta ya da sadece fidannn kesim yaplan yerine yakn birka yan dal oluturmasna

GR Adem GRZ

2

yol amaktadr. Bunun sonucunda gen aalarda birka yl boyunca budama yoluyla yan dal oluumunun uyartlmas gerekmektedir.

Bodur elma fidanlarndan erken yata bol rn alabilmek iin zel terbiye sistemleri uygulanmaktadr. Bodur elma yetitiriciliinde fidanlara ok kulanlan ince i (spindle slender) ya da ince al (spindle bush) terbiye sistemlerinin uygulanabilmesi iin de yan dallar olumu fidanlarn kullanlmas gerekmektedir.

Bu bakmdan zellikle fidanlk aamasnda yan dallanmann uyartlmas nem tamaktadr. Fidanlk aamasnda yan dallanmann kontrol edilmesinde ve aa eklinin oluturulmasnda budama, kertikleme, eme-bkme vb. elle uygulanan teknikler kullanlabilmekle birlikte, pratik adan kimyasal uygulamalar daha kolay ve ucuzdur (Quinlan ve Tobutt, 1990).

Dnyadaki eilimi izleyen yerli meyve fidanlklar da sk dikim yetitiricilik iin elma fidan retmeye ynelmilerdir. Ancak, lkemizde bodur elma fidanlar genellikle dallanmam olarak sata sunulmaktadr. Kam eklindeki bu fidanlar baheye dikildikten hemen sonra belirli bir ykseklikten kesilerek dallanma uyartlmaya allmaktadr. Oysa, baheye yeni dikilen fidanlarn dall olmas, aa zerinde iek ve meyvelerin oluaca bir alann fiziksel olarak hazr bulunmasn ve bylece erkenden rn alnmasn salamaktadr. Dikilen fidanlarn sahip olduu dallarda ertesi yl meyve oluumu vegetatif gelimeyi de erkenden bask altna aldndan sk dikim yetitiriciliin amacna uygun aa yapsna dikimden ksa bir sre sonra ulalmaktadr.

Srgnlerin u byme noktalarnda retilen oksinler aa doru tanarak

srgnlerin yanlarndaki vegetatif gzlerin srp bymesini engellemektedir. Tepe tomurcuu basknl olarak adlandrlan bu olay fidanlarn ya da bahedeki aalarn dallanmasn kontrol etmektedir. Oksin tanmn azaltan veya srgnlerin BA ieriini artran uygulamalar aalarda dallanmay arttrmaktadr.

Son yllarda lkemizde yetitirilmeye balanan Fuji elma eidinin bodur fidanlar da

fidanlk koullarnda dal yapmad iin piyasaya dalsz olarak sunulmaktadr. Baz fidanclar ise dall fidan elde etmek iin bu fidanlar 1 yl daha fidanlkta bekletmektedirler. BAnn yan dal oluumu zerine etkisi bilinmekle birlikte, uygulamann baars zerine eitli faktrler etkilidir. Meyve aalarnda fizyolojik olaylara yol aan kimyasallarn uygulama yntemi ve konsantrasyonu ile uygulanan genotipin tepkilerinin nemli olduu bildirilmektedir (Childers ve ark., 1995). Bu aratrmada M 9 anac zerine al Fuji elma eidinin fidanlarnda farkl dozlarda dsal Benzil Adenin uygulamasnn dallanma zerine olan etkisi incelenmitir.

NCEK ALIMALAR ADEM GRZ

11

2. NCEK ALIMALAR

Bitki bnyesinde bulunan hormonlarn (esas olarak oksin ve sitokinin) karlkl

etkileimi yan tomurcuklarn srmesini ynlendirmektedir. Srgn ular ile gen yapraklar alttaki yan tomurcuklarn srmesini engellemektedirler. Fidanlarda srgn ularnn koparlmas yan gzlerin srmesine ve bylece dallanmasnn artmasna yol amaktadr. Ancak, bu uygulama sonucu elde edilen dallarn fidan gvdesiyle yaptklar alar dar olmakta ve bylece yukar doru dik gelien ve istenmeyen bir aa ekli elde edilmektedir. Fidanlardaki gen srgn yapraklarnn koparlmas ise geni a yapan yan dallanmay tevik etmektedir. Ancak, bu ilem ok hassas ve yorucu bir ilemdir (Quinlan veTobutt, 1990).

Apikal dominansinin etkisini ortadan kaldrmak/azaltmak ve yan dallanmay uyartmak zere maleic hydrazide, diphenyl urea, uzun zincirli ya asitlerinin methyl esterleri gibi eitli kimyasal maddeler kullanlmaktadr. Uzun zincirli ya asitlerinin methyl esterleri sadece srgn ucundaki gen yapraklara zarar vermekte ve bylece gen yapraklarn koparlmas ilemindeki etkiyi gerekletirmektedir (Quinlan ve Preston, 1973).

Bitkilerde oksin tanmasnn engelleyen triiodobenzoic acid (TIMA) ve n-propyl-3-t-butylphenoxyacetate (ticari ad: M&B 25-105) yan dallanmay arttrmaktadr (Quinlan, 1981). teki bymeyi dzenleyicilerden benzil adenin (BA) dallanmay artrmann yansra dallarn yatay olarak bymesine de yol amaktadr Bu durum hem daln meyveye yatmas hem de aa byklnn azaltlmas bakmndan nemlidir (Faust, 1989).

Cody ve ark. (1985) Bartlett eidi armut, Bing eidi kiraz ve Oregon Spur II

Delicious eidi elma fidanlarnn fidanlktaki ilk ylki a srgnlerine 1000 ve 2000 ppm promalin (benzil adenin + gibberelik asit) pskrtmlerdir. Pskrtmeler a srgn 40-60 cm olduu zaman gerekletirilmitir. Promalin pskrtmeleri genellikle fidanlardaki yan dallanmay arttrmtr. Promalinin dk konsantrasyonlarda arda arda yaplan iki uygulamas da mitvar grlmtr. Kimyasal uygulamalar armut fidanlarnn dal uzunluu ile dal asn etkilemezken, elma fidanlarnda dal uzunluunu, kiraz fidanlarnda ise hem dal uzunluunu hem de dal asnn artmasna yol amtr. Genel olarak fidanlarn boy ve aplar uygulamalardan etkilenmemitir. Aratrclar, mekanik kesme uygulamas sonucu hem yeterli sayda yan dal olumadn hem de dal alarnn istenildii gibi geni olmadn bildirmilerdir.

Miller (1985) Red Chief eidi gen elma aalarnda dallanmann uyartlmasnda

hava basnl aletlerle uygulanan dk hacimli BA uygulamasnn (375 l/ha) seyreltilmi BA uygulamas (2800 l/ha) kadar etkili olduunu bildirmitir. Aratrclar BA ya da promalin uygulamasnn ayn sonucu verdiini vurgulamlardr. Ayn aratrclar baz dozlarda pskrtlen promalinin yapraklarda sararmalara ve ekil bozukluuna yol atna da iaret etmilerdir. Bu aratrmada hektara kullanlan su miktarnn, kimyasal madde ieriinin ve ilalama aletlerinin meme boyutlarnn dallanma zerine etkili olduu vurgulanmtr.

Green ve Autio (1990) gen elma aalarnda 100 mg/l kadar dk dozda

pskrttkleri benzil adenininin (BA) dallanmay arttrdn bildirmilerdir. Bu aratrmada BAnn yeni oluan dallar arasnda artan rekabete bal olarak dolayl olarak dal uzunluunu azaltt saptanmtr.


12

Aratrclar, daminozid uygulamasnn ise dallarn ksa kalmasnda dorudan etkili olduunu bildirmilerdir.Bu aratrmada BA uygulamas sonucu spur dallarn u tomurcuklarnn kk olmasna ve yan dala dnmesine yol at grlmtr.Warner (1991) farkl analar zerine al drt elma eidinde analarn kalemin dal alar zerine etkisi olduunu saptamtr. Aratrc zellikle dikine byyen eitlerde anacn dal alar zerine olumlu etkisinin yaylc byme gsterenlere gre daha fazla olduunu bildirmitir.

Oosthuyse ve ark. (1992) Granny Smith elma eidinin bir yal dik byyen

dallarnda yan dallanmay arttrmak iin 14 gn aralklarla ksaltma budamas uygulamtr. Denemede tam ieklenmeden 14 gn sonra yaplan ksaltma budamasnda yan tomurcuklarn uyanmasnn daha fazla olduunu bildirmitir.

Keever ve ark. (1993) Bradford armut fidanlarna yapraktan uygulanan BA ve

Promalinin fidanlarn dallanmas ve dal as zerine etkilerini aratrmlardr. Aratrmada kimyasal pskrtmeler fidanlarn stten 30 cmlik ksmna yaplmtr. Aratrclar, denemenin yapld her iki ylda da BA ve promalin uygulamalarnn yan dal saysn arttrdn ve Promalinin BAya gre daha etkili olduunu bildirmilerdir. Aratrclar fidan boylarnn uygulamalardan etkilenmediini vurgulamlardr. Bu aratrmada denemenin yapld yllardan birinde 450 mg/l ve 900 mg/l gibi yksek konsantrasyonlarnda uygulanan BA ya da promalinin ortalama srgn uzunluunu azaltt dikkat ekmitir.

Ouellette ve Young (1994) MM 106 EMLA ve MM 26 EMLA elma analarnn

hendek daldrma ile oaltma srasndaki srgnlerine dallanmay uyartmak amacyla uygulamalar yapmlardr. Bu aratrmada srgnlerin en u ksmndaki 5 yapran koparlmasnn daha fazla sayda yan tomurcuun uyanmasna yol at, buna karn srgnlerin u ksmlarnn koparlmas sonucu 5 cmden byk dal saysnn artt ve toplam dal uzunluunun en fazla olduu saptanmtr.

Ouellette ve ark. (1996) bir yal Empire elma eidi fidanlarnda dallanmay

iyiletirmek amacyla budama, yaprak koparma, eme gibi eitli uygulamalar ile promalin pskrtmesinin etkilerini kombine ederek aratrmlardr. Aratrclar, dallanmann artmasnda promalinin yaprak koparma ile kombine edilmesinin daha iyi sonu verdiini ve bu uygulama sonucu dallarn gvde zerinde daha niform dalm gsterdiini bildirmilerdir.

Hrotko ve ark. (1996) Idaret elma eidi fidanlarnn dallanmas zerine BA

uygulamalarnn etkisini aratrmlardr. Aratrclar BA kayna olarak % 10 BA ieren Paturyl 10 WSC ticari isimli maddeyi denemilerdir. Bu aratrmada benzil adenin haziran ay ierisinde a srgn 70-80 cm olunca pskrtlmeye balanmtr. Aratrmada BA 3er gn aralklarla deiik zamanlarda eklemeleri olarak denenmitir. Aratrclar % 0.04 BA uygulamasnn 1 hafta arayla 3 kez yaplmasnn dallanma asndan en iyi sonucu verdiini, ticari adan nemli olmamakla birlikte BAnn fidan boylarnda % 10-15 ksalmaya yol atn bildirmilerdir. Aratrmada BA uygulamasnda terminal bymenin azalmasna karn, yan dallarn uzunluunun artmasnn aacn toplam gelimesi zerine bu kimyasaln olumlu etkide bulunduu saptanmtr.

Cook ve ark. (2001) elmada srgnlerin dallanmas ile srgnlerin sitokinin kapsam

arasndaki ilikiyi incelemilerdir. Aratrclar srgnlerin sitokinin kapsamnn yan tomurcuklarn srmesini etkileyerek fidann dallanma eklini belirlediini saptamlar,ayrca,


13

lkbaharda tomurcuklarn uyanmasn tetikleyen sitokinin kklerden gelmediini, srgnlerden kaynaklandn bildirmilerdir.

Gastol ve Poniedzialek (2003) M.9 anac zerine al Boskoop, Elise ve Rubin elma

eitlerinin bir yal fidanlarnda ksaltma uygulamas ve 3 kimyasal maddenin (arbolin 36SL, arbolin extra ve promalin) yan dallanma zerine etkisini incelemilerdir. Aratrclar uygulanan kimyasallarn dallandrma etkisinin kimyasallarn aktif ierii ile ilgili olduunu bildirmilerdir. Aratrclara gre, BA+GA3 ieren kimyasallar (arbolin), BA+GA4+7 ierenlerden (promalin) daha etkili olmutur. Bu aratrmada denenen kimyasallarn fidanlar zerine hibir zararl etkisi grlmemitir. Ancak, aratrclar iki ayr deneme ylnda elde ettikleri sonularn farkl olmasna dayanarak evresel koullarn yan dal oluumunda ok nemli rol oynadn vurgulamlardr.

METARYAL VE METOD Adem GRZ

14

3. MATERYAL VE METOD 3.1. Materyal

Aratrma Kahramanmara ilinde zel sektre ait bir fidanlkta (Morel Fidanclk, Kahramanmara-Gaziantep yolu, Kipa arkas, yrtlmtr. Denemenin yapld yer 37056 kuzey enlemi ve 36056 dou boylamnda bulunmakta olup denizden ykseklii 640 metredir. Son on yln ortalama yllk ya 630 mmdir. Fidanlkta bir rnek ve salkl gelien M.9 analar belirlenerek 2002 yl eyll aynda Fuji elma eidi ile T gz as ile alanmtr.

zleyen ilkbaharda mart aynn ortasnda al analarn tepesi a yerinin hemen stnden a srgnn bymesi amacyla kesilmitir. A yerinin topraktan ykseklii yaklak 15 cmdir. Elma fidanlar sra aras 90 cm, sra zeri ise 30 cm olacak ekilde yetitirilmitir. Fidanlktaki bakm ileri standart fidanclk uygulamalarna gre yaplm olup, fidanlar salma sulama yntemi ile sulanmtr. (ekil 1).

3.2. Metod

Fidanlarn a srgnleri 60 cm kadar uzad zamandan (24 Haziran 2003) balamak zere fidanlarn stten 20 cm ilk ksmna benzil adenin zeltisi el pompas yardmyla pskrtlmtr (Cody ve ark., 1985). BAnn bitkiler tarafndan iyi bir ekilde alnabilmesi iin zeltisinin ierisine srfaktan olarak Tween20 (125 ml/100 lt su) katlmtr (Hrotko ve ark., 1996). Pskrtmeden nce yaplan kalibrasyona uygun olarak fidan bana yaklak 20 ml zelti pskrtlmtr (ekil 2 ve 3). BA uygulamalar sabah 09-11 saatleri arasnda yaplmtr. Denemede benzil adeninin 0, 100, 200 ve 400 ppmlik dozlar 3er gn aralklarla pskrtlmtr. Bu aratrmada aadaki uygulamalar yaplmtr:

Uygulama I: 100 ppm BA 1 kez pskrtme; 24 Haziran. Uygulama II: 100 ppm BA 2 kez pskrtme; 24 Haziran ve 28 Haziran. Uygulama III:100 ppm BA 3 kez pskrtme; 24 Haziran, 28 Haziran ve 2 Temmuz. Uygulama IV: 200 ppm BA 1 kez pskrtme; 24 Haziran. Uygulama V: 200 ppm BA 2 kez pskrtme; 24 Haziran ve 28 Haziran. Uygulama VI:200 ppm BA 3 kez pskrtme; 24 Haziran, 28 Haziran ve 2 Temmuz. Uygulama VII: 400 ppm BA 1 kez pskrtme; 24 Haziran. Uygulama VIII:400 ppm BA 2 kez pskrtme; 24 Haziran ve 28 Haziran. Uygulama IX:400 ppm BA 3 kez pskrtme; 24 Haziran, 28 Haziran ve 2 Temmuz. Tank: Tank fidanlara yukardaki tarihlerde sadece saf su pskrtlmtr.

lk BA uygulamasndan sonra yeni srgnlerin beslenmesini salamak amacyla N-P-K ve Fe ieren yaprak gbresi 25 gn aralklarla 3 kez pskrtlmtr. Fidanlar yapraklarn dktkten sonra dallar > 30 cm, 10-30 cm, 5-10 cm, < 5 cm olmak zere 4 gruba ayrlarak dallarn says, uzunluu ve ap; dallarn gvdeyle yapt alar belirlenmitir. Ayrca, fidan boylar (a noktasndan doruk srgnn ucuna kadar) ile fidan aplar (a noktasndan 5 cm yukardan) llmtr. 3.3. Sonularn statistiksel Deerlendirilmesi

Bu aratrma tesadf bloklar deneme desenine gre yinelemeli olarak kurulmu ve her yinelemede 15 adet fidan yer almtr. statistiksel deerlendirmeler Costat programnda yaplm olup ortalamalar arasndaki farkllklar Duncan testine gre belirlenmitir.


15

Ortalamalarn standart sapmalar izelgelerde yanlarnda verilmitir. Baz veriler ise grafiklerle sunulmutur. ekil 3.1. Denemenin yapld elma fidanlnn genel grnm. ekil 3.2. A srgnleri 60 cm olduunda fidanlara Benzil adenin pskrtmesinin yapl.


16

ekil 3.3. Benzil adenin pskrtlen elma fidanlarnn yakndan grnm.

BULGULAR VE TARTIMA Adem GRZ

17

4. BULGULAR VE TARTIMA

BA uygulamalarnn Fuji elma eidine ait fidanlarn toplam dal saysna olan etkisi

izelge 1de sunulmutur. Denemede kullanlan her BA konsantrasyonu da bu elma eidinde yan dallarn oluumunu uyartmtr.

Tank uygulamasnda fidan bana den toplam dal says 2.3 adet ile istatististiksel

olarak en dk dzeyde bulunmutur. BAnn 100 ppmlik 1 ve 2 kez uygulanmasnda dal says en az 3 adet olmutur. BAnn 100 ppmlik 3 kez uygulanmasnda ise fidan bana dal says 5.7 adede ykselmitir. BAnn 200 ppmlik uygulamalarnda ise fidan bana den dal says 4.0-5.3 adet arasnda deimitir. BAnn 400 ppmlik 1 kez uygulanmasnda fidanlarn dal says 5.6 adet olurken 2 ve 3 kez uygulanmasnda ise srasyla 7.7 ve 7.4 adet ile en yksek deerler elde edilmitir. Elde edilen dal saylar fidanlk aamasnda Fuji elma fidanlarna haziran aynn ortalarndan itibaren ya da a srgn 60 cm kadar uzad zaman yaplan BA pskrtmesinin dal saysnn artmas zerine etkili olduunu gstermektedir. Bu amala BAnn 400 ppmlik konsantrasyonun yan dal oluumunda daha etkili olduu sylenebilir.

BAnn 100 ppmlik 3 kez uygulanmas istatistiksel adan 1 ya da 2 kez

uygulanmasna gre daha etkili olmutur. BAnn eklemeli pskrtlmesinin olumlu etkisi BAnn 200ppmlik uygulamasnda grlmemitir. Ancak BAnn 400 ppmlik uygulamasnda 2-3 kez yaplan uygulama sonucu elde edilen dal saylar istatistiksel olarak 1 kez yaplan uygulamadan daha yksek bulunmutur. Bu durumda BA uygulamalarnda bir kez pskrtme yaplmas yerine 3 gn ara ile en az 2 kez pskrtme yaplmasnn yan dal oluumunun uyartlmasnda daha etkili olabilecei grlmtr. izelge 4.1.Benzil adenin uygulanan Fuji elma fidanlarnda fidan bana den toplam uyan

dal says.

*LSD (% 5): 2.8.

BA uygulamalarnn dal uzunluklar zerine etkisi izelge 2de sunulmutur. Tank uygulamasnda 30-50 cm kategorisinde dal bulunmazken, BA uygulamalarnn tmnde de bu kategoride dallar olumu ve aralarnda farkllklar istatistiksel olarak nemli bulunmutur.

BA dozlar (ppm) ve uygulama ekli Fidan bana den toplam dal says (adet)

Tank uygulamas 2.3 0.3 c* BA 100 x 1 uygulama 3.3 1.3 bc BA 100 x 2 uygulama 3.0 0.9 bc BA 100 x 3 uygulama 5.7 1.0 ab BA 200 x 1 uygulama 4.2 0.3 bc BA 200 x 2 uygulama 5.3 1.6 abc BA 200 x 3 uygulama 4.0 2.0 bc BA 400 x 1 uygulama 5.6 1.3 ab BA 400 x 2 uygulama 7.7 1.0 a BA 400 x 3 uygulama 7.4 1.4 a


18

BAnn 100 ppmlik uygulamalarnda 30-50 cm kategorisindeki dal says 1-2.7 adet arasnda deiirken, 200 ppmlik uygulamalarda 2-3 adet arasnda deimi ve en yksek deerlere 3-4.8 adet ile 400 ppmlik BA uygulamalar ile ulalmtr.

10-30 cm uzunluk kategorisinde BAnn 1 ve 2 kez uygulanan 100 ppmlik konsantrasyonu ile tank uygulamas 1.2 ve 1.3 adet dal ile ayn istatistiksel grupta yer alm, buna karn 3 kez yaplan uygulamada dal says 2ye ykselmitir. Ayn uzunluk kategorisinde BAnn 200 ppm ve 400 ppmlik konsantrasyonlarndaki dal saylar 1.5- 2.2. arasnda deimitir. 5-10 cm uzunluk kategorisinde tank uygulamasndaki fidanlardaki dal saylar 1.1 adet olurken BA uygulamalarnda 0.6 ile 1.4 adet arasnda deim grlm; BAnn 200 ppmlik 1 kez uygulanmasnda ve 200 ppmlik 3 kez uygulanmasnda hi dal olumamtr. En ksa uzunluk kategorisinde ise (< 5 cm) sadece BAnn 400 ppmlik eklemeli uygulamalar ok az sayda dal oluumuna neden olmutur.

BA uygulanan fidanlarda dallarn toplam saysnn yansra bunlardan terbiye srasnda

yararlanlabilmesi iin oluan dallarn kalitesi de nemlidir. BAnn bu aratrmada denenen en yksek konsantrasyonunun (400 ppm) 2 ve 3 kez uygulanmas sonucu 30-50 cm kategorisinde en az 4 adet dal olumu ve 10-30 cm uzunluk kategorisinde de 1.5 ve 2 adet dal yer almtr.

Bu durumda Fuji elma eidinin fidanlarnda hem yeterli sayda hemde terbiyede

yararlanlabilecek zellikte dal oluumunun uyartlmas asndan BAnn eklemeli uygulamalarnn daha etkili olabilecei grlmtr. izelge 4.2. Benzil adenin uygulanan Fuji elma eidi fidanlarnda uzunluk kategorilerine

gre dal says.

Uzunluk kategorilerine gre dal says / fidan (adet) BA dozlar (ppm) ve

uygulama ekli

30 50 cm

10 - 30 cm

5 - 10 cm

< 5 cm Tank - 1.2 0.2 c** 1.1 0.4 ab*** - BA 100 x 1 uygulama 1.0 0.1c* 1.3 0.2 c 1.0 0.3 ab - BA 100 x 2 uygulama 1.0 0.3c 1.2 0.1 c 0.8 0.1 b - BA 100 x 3 uygulama 2.7 1.0abc 2.0 0.3 ab 1.0 0.3 ab - BA 200 x 1 uygulama 2.0 1.4bc 2.2 0.2 a - - BA 200 x 2 uygulama 2.2 1.2abc 2.1 0.9 a 1.0 0.1 ab - BA 200 x 3 uygulama 2.0 1.2abc 2.0 0.6 ab - BA 400 x 1 uygulama 3.0 0.3abc 2.0 0.1 ab 0.6 0.2 b BA 400 x 2 uygulama 4.0 0.9 ab 1.5 0.4 bc 1.4 0.3 a 0.8 0.2 BA 400 x 3 uygulama 4.8 0.3 a 2.0 1.0 ab 0.9 0.3 ab 0.9 0.2 *LSD (% 5): 2.0; **LSD (% 5): 0.52; ***LSD (% 5): 0.48.

BA uygulamalarnn Fuji eidi elma fidanlarnn toplam ve ortalama dal uzunluklar ile dal ap ve asna olan etkileri izelge 3de verilmitir. izelgeden anlalaca zere, tm BA uygulamalar fidan bana toplam dal uzunluunu tank uygulamasna gre ok fazla arttrmtr.

Elma fidanlarnn toplam dal uzunluu tank fidanlarda sadece 40.4 cm olurken, BA

uygulamalarnda ise 90.0 cm ile 260.0 cm arasnda deimitir. Fidan bana toplam dal uzunluu asndan BAnn 400 ppmlik uygulamas teki iki

konsantrasyona gre istatistiksel olarak daha yksek deerler elde edilmesine yol amtr.


19

Nitekim 400 ppm BA konsantrasyonunda 1 kez uygulamada toplam dal uzunluu 260 cm, 2 kez uygulamada 245 cm, 3 kez uygulamada da 251 cm olmutur. Bunu en yakndan 180-196 cm ile 200 ppmlik BA uygulamalar izlemitir. BAnn en dk konsantrasyonu olan 100 ppmlik uygulamalarda ise toplam dal uzunluklar 110- 180 cm ile daha az bulunmutur. Bu veriler fidanlkta a srgnlerine BA pskrtlmesinin elma fidanlarnda daha fazla bymeye yol atna iaret edebilir.

BAnn eklemeli uygulamalarnn toplam dal uzunluu asndan olumlu etkisi sadece 100 ppmlik konsantrasyonda grlm, teki uygulamalarda ise belirgin olmamtr.

Fidan bana ortalama dal uzunluu asndan yine BA uygulamalarnn etkili olduu grlmtr (izelge 3). Tank uygulamasnda fidan bana den ortalama dal uzunluu sadece 17.4 cm olurken BA uygulanan fidanlarda bu deer 21.8 cm ile 49.2 arasnda deiimitir. Dallarn ortalama aplar incelendiinde ise tank fidanlar ile BAnn 1 ve 2 kez uygulanan 100 ppmlik uygulamalar en dk deer olan 0.5 cm ile ayn istatistik grupta yer almlardr. BAnn teki konsantrasyonlar ve uygulama ekillerinin tm de 0.8 cm ile 1.0 cm arasnda deien deerler ile dallarn daha kaln olmasna yol amtr. Tank fidanlarda dallarn gvdeyle yapt alar sadece 360 iken BA uygulanan fidanlar 650 ile 800 arasnda deien daha geni al dallara sahip olmulardr. izelge 4.3. Benzil adenin uygulanan Fuji eidi elma fidanlarnda toplam ve ortalama dal

uzunluklar ile dallarn ortalama aplar ve alar.

BA dozlar (ppm) ve

uygulama ekli

Toplam dal uzunluu / fidan

(cm)

Ortalama dal uzunluu / fidan

(cm)

Ortalama dal ap (cm)

Ortalama dal as (o)

Tank 40.4 16.0 f*

17.4 5.0 cd**

0.5 0.1 d***

36 14

BA 100 x 1 uygulama 90.0 14.0 ef

27.3 8.0 abcd

0.5 0.1 d

70 12

BA 100 x 2 uygulama 110.5 12.2 def 36.8 13.0 ab

0.5 0.3 d

75 20

BA 100 x 3 uygulama 124.4 15.5 cde 21.8 8.0 bcd

0.9 0.1 abc

80 20

BA 200 x 1 uygulama 180.3 22.1 abc 42.9 6.0 a

1.0 0.4 ab

65 16

BA 200 x 2 uygulama 176.5 17.2 bcd 33.3 3.4 abc

0.8 0.3 bcd

75 10

BA 200 x 3 uygulama 196.6 12.0 abc 49.2 6.6 a

0.9 0.1 bcd

80 24

BA 400 x 1 uygulama 260.0 26.8 a

46.4 9.0 a

1.0 0.3 ab

75 10

BA 400 x 2 uygulama 245.0 20.2 ab 31.8 5.5 abcd

1.2 0.3 a

80 12

BA 400 x 3 uygulama 251.2 39.0 ab 33.9 3.7 ab

0.9 0.2 abc

80 18

*LSD (% 5): 70; **LSD (% 5): 14.6; ***LSD (% 5): 0.34.

BA uygulamalarnn fidan boylarna etkisi ekil 3de sunulmutur. BA uygulamas fidan boylarnda tank uygulamasna gre biraz daha azalmaya yol am, ancak aralarndaki


20

farkllklar istatistiksel olarak nemli bulunmamtr. BA uygulanan fidanlarn boylar 100 cmin zerinde olup ticari adan kabul edilebilecek uzunluktadr.

ekil 4de grlecei zere, BA uygulanan fidanlarn gvde kalnl tank fidanlara

gre biraz daha fazladr. Ancak uygulamalar arasnda fidan kalnlklar asndan (11-15 mm) grlen farkllklar istatistiksel olarak nemli kmamtr. Bu durumda Fuji eidi elma fidanlarnda dal uyartmnda rol oynayan BA uygulamalarnn fidan boyu ve ap zerine etkisinin nemli olmad sylenebilir.

020406080

100120140160

Tank BA100x1

BA100x2

BA100x3

BA200x1

BA200x2

BA200x3

BA400x1

BA400x2

BA400x3

Benzil adenin uygulamalar

Fida

n bo

yu (c

m)

ekil 4.1. Benzil adenin uygulanan Fuji elma eidi fidanlarnn boy geliimi

02468

10121416

Tank BA100x1

BA100x2

BA100x3

BA200x1

BA200x2

BA200x3

BA400x1

BA400x2

BA400x3

Benzil adenin uygulamalar

Fida

n a

p (m

m)

ekil 4.2. Benzil adenin uygulanan Fuji elma eidi fidanlarnn ap geliimi.


21

ekil 4.3. Benzil adenin pskrtlm fidanda yan tomurcuklarn uyanmas.

ekil 4.4. Uygulama yaplan elma fidanlarnda dallanmann grnm.

Meyve fidanlarn dallanmas byk lde genetik yap tarafndan belirlenmektedir. Fidanlklarda ok iyi bakm ve terbiye koullarnda bile bir ok meyve eidinin az sayda ve yetersiz dalland grlmektedir (Quinlan ve Tobutt, 1990). lkemizdeki ou fidanlklarda filiz alma uygulamas ad altnda alt dallar oluturacak gen srgnler kopartlmaktadrlar. Bu uygulama fidann boylanmasna ve gsterili olmasna yol amakla birlikte, gvdenin alt ksmlarnda dal olumasn engellemektedir. zellikle, ilk yatrm gideri yksek olan ve bu nedenle erken yata meyve almann gerekli olduu bodur elma yetitiriciliinde baheye dikilen fidanlarn dall olmas ok istenen bir zelliktir. Bu aratrmada lkemizde son yllarda


22

yetitirilmeye balanan Fuji elma eidinin M.9 zerine al fidanlarnda fidanlk aamasnda dallanmas zerine benzil adeninin (BA) olumlu etkisi belirlenmitir.

Bu denemede haziran ay ortasnda a srgnlerine BA pskrtlmesinin elma fidanlarnn daha fazla dal oluturmasna yol at saptanmtr. Bu sonular BA ve Promalin (benzyladenine + GA4+7) pskrtmeleri ile elde edilen nceki aratrma sonularna uygundur (Cody ve ark., 1985; Hrotko ve ark., 1996). Cody ve ark., 1985, elma fidanlarnda BA ile promalin uygulamasnn karlatrdklar bir almada dallanmay uyartma asndan her iki kimyasal arasnda nemli bir fark olmadn ve bu nedenle daha ucuz olan BAnn kullanlabileceini bildirilmilerdir. Tank uygulamasnda fidan bana ortalama 2 adet olan dal says BA uygulamas sonucu daha yksek bulunmutur. zellikle 200 ve 400 ppm BA uygulanan fidanlarda elde edilen dal says tank fidanlarnkinden 2-3 kat daha fazla olmutur (4-7 adet). 400 ppm BA dal uyartm asndan en yksek deerler olumasna yol amtr. Ancak dal saysnn artmas tek bana nemli deildir.

Elde edilen dallarn fidan terbiyesinde kullanlabilecek uzunlukta olmas da gerekmektedir. Uzun dallar (30-50 cm) oluumu bakmndan 2-3 kez uygulanan 400 ppm BA uygulamas daha baarl bulunmutur. Bu sonu elmalarda dallanmay uyartma asndan eklemeli BA pskrtmelerinin daha etkili olduunu bildiren Wertheim ve Estabrooks (1994) ile Hrotko ve arknn (1996) bulgularyla uyumludur. Green ve Autio (1990) 100 ppm kadar dk konsantrasyonda uygulanan BAnn elmada lateral dal uyartmn salayabildiini bildirmilerdir. Ancak bizim denememizde yer alan Fuji elma eidinde istenilen say ve zellikte dal eldesi bakmndan 400 ppm daha etkili bulunmutur. Bu farklln BA uygulama ekli ya da eitler arasndaki farkllklardan kaynaklanmas olasdr. BA uygulamas yan dallarn oluumunu uyartarak toplam bymeyi de etkilemitir. Bu bulgu Hrotko ve arknn (1996) bulgusuyla uyumludur. Nitekim, fidan bana toplam dal uzunluu tank fidanlarda sadece 40.4 cm olurken, BA uygulamalarnda ise 90.0 cm ile 260.0 cm arasnda deimitir. zellikle 400 ppm BA uygulamasnda en fazla toplam yan dal uzunluu elde edilmitir. Benzer ekilde BA uygulamalar dallarn kalnln da olumlu etkilemitir.

BA uygulamalar Fuji elma fidanlarnn dal alarn da etkilemitir. Tank fidanlarda oluan dallarn alar ortalama 360 ile ok dar iken BA uygulanan fidanlarda dallar 800ye varan olduka geni a yapmtr. BAnn dal alarn arttrc etkisine teki baz meyve trlerinde de rastlanmtr (Cody ve ark., 1985; Keever ve ark, 1993). Kullanlan analarn da dal alar zerine etkili olduuna ilikin bulgular bulunmaktadr (Warner, 1991).

Fuji elma eidinin fidanlarna fidanlk koullarnda dallanmay uyartmak amacyla

yaplan BA uygulamalar fidanlarn boylarn ve kalnlklarn nemli lde etkilememitir. BA uygulanan fidanlarn uzunluklarnda bir miktar azalma olmakla birlikte, elde edilen fidanlarn boylar ve kalnlklar ticari olarak kabul edilebilir dzeydedir. Bu sonu Cody ve ark.nn (1985) bulgularyla uyumludur.


23

klimin scak olmas ve yetitirme mevsiminin uzunluu gibi bitki bymesini uyartan

koullarn fidanlarda yan dallanmay uyartabilecei bildirilmitir (Ouellette ve ark., 1996). Nitekim, kuzey iklimi koullar altnda (Polonya), Gastol ve Poniedzialek (2003) elmalarda yaptklar denemelerde yllara gre farkl sonular elde etmeleri zerine, evresel koullarn kimyasallarla dal uyartm zerine etkili olduuna iaret etmilerdir. Ancak, denemenin yapld Kahramanmara ilininin ekolojisinin scak olmas ve yllara gre nemli farkllklar gstermemesi buradaki fidanclarn elmalarda dallanmay uyartmak amacyla kullanacaklar BAdan baarl sonular almalarna yol aabilir

SONU VE NERLER Adem GRZ

24

5. SONU VE NERLER

Bodur aalarla yaplan sk dikim elma yetitiriciliinde iyi dallanm fidanlarn kullanlmas bir zorunluluktur. Ancak lkemizdeki elma fidanlklar fidanlar dalsz olarak sata sunmaktadrlar.

Bu aratrmada lkemizde son yllarda yetitirilmeye balanan Fuji elma eidinin dallanma yetenei zayf olan bir yal fidanlarna dallanmay uyartmak amacyla benzil adenin (BA) pskrtmesi yaplmtr.

Bu amala denenen konsantrasyonlar iinde BAnn 400 ppmlik uygulamasnn dallanmay uyartmak ve istenilen zelliklerde dal elde etmek iin daha uygun olduu saptanmtr.

BAnn 400 ppmlik konsantrasyonun a srgnleri 60 cm uzunlua eritii zaman 3 gn ara ile en az 2 kez eklemeli olarak pskrtlmesi en iyi sonucu vermitir. Bu uygulama sonucu 30-50 cm uzunluunda en az 4 adet yan dal elde edilebilecei ve ayrca 10-30 cm uzunluunda 1-2 adet dal daha uyartlabilecei belirlenmitir.

BA uygulamas sonucu elde edilen dallarn geni al olmas bu fidanlarn hem terbiyesinin kolay olmasna hem de erkenden meyve vermesine yol aabilir.

BA uygulamasnn fidanlklarda geni apta uygulanabilmesi iin daha hacimli pskrtme tanklarnn kullanld bir denemenin yaplmas yararl olacaktr.

BAnn 400 ppmden daha yksek dozlarnn da dal uyartm zerine etkisi incelenebilir.

BA uygulanarak dallandrlm elma fidanlaryla baheler kurularak verim performanslar aratrlmaldr.

lkemizde bodur elma fidan yetitiren fidanclarn BA uygulamalar konusunda bilgilendirilmeleri yararl olacaktr.

KAYNAKLAR Adem GRZ

25

KAYNAKLAR ANONM, 1999. Catalog and Reference Guide. Hilltop Nurseries, LLC, Hartford, Michigan. ANONM, 2005. FAO istatistikleri, www.fao-stat. BURAK, M., ERGUN, M.E. 1997. Meyvecilik-Elma Raporu. Yedinci be yllk kalknma

plan ..K. Raporu. DPT Yay. No.2469 ..K. 516, 181-214. CHILDERS, N.F., MORRIS, J.R, SIBBETT G.S. 1995. Modern Fruit Science. Horticultural

Publications, Gainesville, Florida.

CODY, C., LARSEN, F.E., FRITTS, R. Jr. 1985. Stimulation of lateral branch development in tree fruit nursery stock with GA4+7+ BA. Hortscience 20(4):758-759.

COOK, N.C., BELLSTEDT, D.U., JACOBS, G. 2001. Endogenous cytokinin distribution

patterns at budburst in Granny Smith and Breaburn apple shoots in relation to bud growth. Sci. Hort. 87: 53-63.

FAUST, M., 1989. Physiology of Temperate Zone Fruit Trees. John Wiley & Sons, New York, 338 s.

GASTOL, M., PONIEDZIALEK, W. 2003. Induction of lateral branching in nursery trees. E.

Journal of Polish Agr. Univ.,-Series Hort.6(2) artic. 8.

GREENE, D.W., AUTIO, W.R. 1990. Vegetative responses of apple trees following benzyladenine and growth regulator sprays. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 115(3): 400-404.

HROTKO, K., MAGYAR, L., BUBAN, T. 1996. Improved feathering by benzyladenine

application on one- year-old Idared apple trees. Hort. Sci.-Kerteszeti Tudomany 28(3-4): 49-53.

KEEVER, G. J., FOSTER, W.J., OLIVE, J.W., WEST, M.S., 1993. Increasing Bradford

pear crotch angles and lateral shoot counts with benzyladenine or promalin sprays. HortSci. 28(6): 678.

MILLER, S.S. 1985. Low-volume sprays of BA and Promalin increase branching in apple

trees. HortSci. 20(4): 730-732.

QUINLAN, J.D., PRESTON, A.P. 1973. Chemical induction of branching in nursery trees. Acta Hort. 34: 123-127.

QUNLAN, J.D., 1981. New chemical appproaches to the control of fruit tree form ans size.

Acta Hort. 120:95-106.

QUINLAN, J.D., TOBUTT, K.R., 1990, Manipulating fruit tree structure chemically and genetically for improved performance. HortScience, Vol. 25 (1):60-64.

KAYNAKLAR Adem GRZ

26

TUKEY, H. B., 1983. Dwarfed Fruit Trees. Cornell University Press Ltd. Third Printing, 562 s.

OOSTHUYSE, S.A., JACOBS, G., STRYDOM, D.K. 1992. Growth response of one-year-old

Granny Smith apple branches in relation to time of heading. HortScience 27(7):781-783.

OUELETTE, D.R. YOUNG, E.1994. Branch inducement in apple stoolbed shoots by summer

leaf removal and tipping. HortScience 29(12): 1480-1994. OUELLETTE, D.R., UNRATH C.R. YOUNG. E. 1996. Manual and chemical branch

inducement in fall- and spring-planted Empire apple on two rootstocks. HortSci. 31(1): 82-88.

Z, F., M. Bykylmaz, M. Burak, 1995. Bodur Meyve Yetitiricilii. Atatrk Bahe Kl.

Mer. Ar. Ens. Yayn no, 73, 54s. WARNER, J. 1991. Rootstocks affect primary scaffold branch angle of apple trees. HortSci.

26(10): 1266-1267. WERTHEIM, S.J. ESTABROOKS, E.N. 1994. Effect of repeated sprays of 6-benzyladenine

on the formation of sylleptic shoots in apple in fruit tree nursery. Sci. Hort. 60: 31-39.

Z GEM Adem GRZ

27

ZGEM

1976 ylnda Elbistanda dodum. lk ve orta retimimi Elbistanda tamamladktan sonra Kahramanmara St mam niversitesi Ziraat Fakltesine girdim. 2002 ylnda ayn Fakltenin Bahe Bitkileri Blmnden mezun oldum. Daha sonra, ayn niversitede 2003 ylnda da Fen Bilimleri Enstitsnde yksek lisansa baladm.

Evliyim.

BODUR ELMA FİDANLARININ DALLANMASI

Documents

Transcript of BODUR ELMA FİDANLARININ DALLANMASI