BẢN TIN EU-HF SỐ 1 2

BẢN TIN EU-HFSố 01 / 3-2016

CHƯƠNG TRÌNH HỖ TRỢ CHÍNH SÁCH NGÀNH Y TẾ GIAI ĐOẠN II

1

MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU ................................................................................................................ 2

1. MÔ TẢ NGẮN GỌN VỀ HSPSP II ...............................................................................3

2. CÁC HOẠT ĐỘNG CHÀO MỪNG 20 NĂM HỢP TÁC GIỮA VIỆT NAM - EU TRONG

NGÀNH Y TẾ ...........................................................................................................5

3. QUẢN TRỊ VÀ LÃNH ĐẠO TỐT ..................................................................................7

Hỗ trợ Thực hiện Hợp đồng Hỗ trợ Cải cách ngành giai đoạn II .................................. 7

Hội thảo Triển khai Lần thứ nhất Chương trình Hỗ trợ Chính sách ngành Y tế ........... 8

Làm việc với các tỉnh mục tiêu .................................................................................... 9

4. DỊCH VỤ Y TẾ CHẤT LƯỢNG ...................................................................................11

Hội nghị quốc tế “Tăng cường y tế cơ sở cho chăm sóc sức khỏe ban đầu, hướng tới

bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân”. ..................................................................... 11

Đánh giá chất lượng bệnh viện .................................................................................. 12

Hợp tác công tư (PPP) trong lĩnh vực y tế .................................................................. 14

5. HỆ THỐNG TÀI CHÍNH Y TẾ LÀNH MẠNH ...............................................................15

6. CÁC SỰ KIỆN VÀ HOẠT ĐỘNG SẮP TỚI ...................................................................16

Quỹ Hỗ trợ Kỹ thuật của EU cho Y tếĐịa chỉ: Tòa nhà VAS, Khu Đô thị Mỹ Đình 1, quận Nam Từ Liêm, Hà NộiTel: (84 4) 6287 2666Fax: (84 4) 6287 3066

hong-nhung.nguyen@epos.de

www.euhf.vn

https://www.facebook.com/euhealthfacility

https://www.instagram.com/euhfvietnam

Chương trình do Liên Minh Châu Âu (EU) tài trợ

Chương trình này được thực hiện bởi EPOS Health Management cùng với liên danh AMDI / LSPH.

Ấn phẩm này được thực hiện với sự giúp đỡ của Liên Minh Châu Âu. Toàn bộ nội dung của ấn phẩm do Quỹ Hỗ trợ Kỹ thuật của EU cho ngành y tế chịu trách nhiệm và không phản ánh quan điểm của Liên minh Châu Âu dưới bất cứ góc độ nào.

BẢN TIN EU-HF SỐ 1 2

LỜI NÓI ĐẦU

Kính thưa Quý vị,

Chúng tôi rất vui mừng khi được giới thiệu tới Quý vị bản tin số đầu tiên của Quỹ Hỗ trợ Kỹ thuật của EU cho Y tế (EU-HF).

EU-HF được thành lập bởi Phái đoàn Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam; mục tiêu của Quỹ là cung cấp chuyên gia kỹ thuật ngắn hạn và trung hạn nhằm đáp ứng các nhu cầu xây dựng năng lực và hỗ trợ cải cách ngành y tế. Các đối tác của chúng tôi tại Việt Nam là Bộ Y tế, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam (BHXHVN), và Bộ Tài chính. Các cơ quan này sẽ đề xuất các nội dung cần hỗ trợ để EU-HF sau khi được Phái đoàn EU phê duyệt - sẽ cung cấp hỗ trợ kỹ thuật chất lượng cao, được

thiết kế phù hợp với yêu cầu của đối tác. EU-HF có thể huy động chuyên gia nhanh chóng và nhờ đó, tận dụng được các kiến thức và kinh nghiệm của chuyên gia nhằm đáp ứng các yêu cầu được đặt ra và tìm kiếm các giải pháp phù hợp.

EU-HF bắt đầu hoạt động từ tháng 3 năm 2015. Trong năm hoạt động đầu tiên, chúng tôi đã rất nỗ lực nhằm tập trung tăng cường chất lượng dịch vụ y tế tại bệnh viện, công tác tài chính y tế và báo cáo y tế. Các hoạt động chính đã được triển khai bao gồm: tổ chức Hội nghị Quốc tế về Chăm sóc Sức khỏe Ban đầu lần thứ nhất tại Huế vào tháng 3 năm 2015, tổ chức các hoạt động chào mừng 20 năm hợp tác giữa Việt Nam - EU trong ngành y tế với điểm nhấn là Lễ Kỷ niệm “20 năm Việt Nam - EU Hợp tác vì Sự nghiệp Chăm sóc Sức khỏe Người dân” do Bộ trưởng Bộ Y tế PGS. TS. Nguyễn Thị Kim Tiến và ngài Neven Mimica, Cao ủy phụ trách Hợp tác và Phát triển của EU chủ trì.

Quý vị có thể cập nhật thông tin về chúng tôi trên các mạng xã hội và đăng ký nhận bản tin điện tử thường kỳ. Trên trang web của chúng tôi, Quý vị có thể tìm thấy các thông tin về hoạt động hiện tại của dự án cũng như tải về các tài liệu do nhóm chuyên gia của chúng tôi biên soạn.

Chúng tôi rất mong bản tin này sẽ mang lại nhiều thông tin hữu ích cho Quý vị. Chúng tôi luôn nhiệt liệt chào mừng mọi ý kiến đóng góp từ Quý vị.

Trân trọng,

BS. Jose Cardona, Cố vấn trưởngQuỹ Hỗ trợ Kỹ thuật của EU cho Y tế

3

Chương trình Hỗ trợ Chính sách ngành Y tế giai đoạn II: Hướng tới Công bằng và Chất lượng Dịch vụ Y tế tại Việt Nam; đây là hoạt động hỗ trợ ngân sách ngành y tế lớn nhất của EU tại Châu Á. Mục tiêu của Chương trình là giảm nghèo bền vững và tăng trưởng kinh tế toàn diện tại Việt Nam thông qua hỗ trợ phát triển hệ thống chăm sóc y tế của Việt Nam theo hướng công bằng, hiệu quả, và cải thiện chất lượng phù hợp với chiến lược quốc gia về phát triển ngành y tế. Trọng tâm về công bằng được thể hiện qua ưu tiên thực hiện chương trình tại 10 tỉnh được coi là nghèo nhất, bao gồm: Lai Châu, Sơn La, Điện Biên, Kon Tum, Gia Lai, Hà Giang, Lào Cai, Cao Bằng, Yên Bái, và Đắk Nông.

Liên Minh Châu Âu sẽ chuyển 100 triệu Euro vào ngân sách nhà nước của Việt Nam trong ba giai đoạn với điều kiện phía Việt Nam đạt được các chỉ tiêu cụ thể. Các nguyên tắc quản trị công của Liên Minh Châu Âu đang được áp dụng trong hỗ trợ của Liên Minh Châu Âu cho Việt Nam để đảm bảo các dịch vụ công tốt nhất cho người dân và bảo vệ các nguyên tắc bình đẳng tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục và pháp lý. Liên Minh Châu Âu và Chính phủ Việt Nam đã

Các nội dung chính của Chương trình bao gồm:

1. Hỗ trợ Ngân sách

Ø Hỗ trợ ngân sách 100 triệu EUR cho giai đoạn 2015-2017 theo phương thức Hợp đồng Hỗ trợ Cải cách ngành Y tế giai đoạn II, được Chính phủ Việt Nam và Phái đoàn EU ký kết vào tháng 12 năm 2014;

Ø Đối thoại chính sách liên tục giữa Phái đoàn EU và Chính phủ Việt Nam về các ưu tiên cải cách ngành;

Ø Đối thoại liên tục giữa Phái đoàn EU và các nhà tài trợ khác nhằm điều phối các hoạt động hợp tác phát triển phù hợp với chính sách của Việt Nam;

2. Hỗ trợ Bổ sung

Ø Thiết lập và vận hành EU-HF (2015-2018)

Ø Tài trợ Dự án “Giáo dục và Đào tạo Nhân lực Y tế (HPET)” (2016) thông qua Quỹ Ủy thác do Ngân hàng Thế giới quản lý

1. MÔ TẢ NGẮN GỌN VỀ HSPSP II

BẢN TIN EU-HF SỐ 1 4

thống nhất các chỉ số cụ thể, bao gồm những thành tựu trong việc cải thiện tài chính y tế, cải thiện chất lượng dịch vụ ở cấp huyện và xã, giảm quá tải bệnh viện, tăng bao phủ bảo hiểm y tế cho người cận nghèo, cải thiện thu thập dữ liệu và báo cáo sức khỏe, công bằng và giới. Tất cả các chỉ số là chỉ số định tính và việc đánh giá kết quả đạt những chỉ số này được dựa trên các báo cáo hàng năm do Chính phủ Việt Nam gửi cho Liên minh châu Âu.

EU đã thành lập EU-HF nhằm đáp ứng linh hoạt những yêu cầu của Chính phủ Việt Nam về chuyên gia ngắn hạn, trung hạn, nhu cầu xây dựng năng lực, hỗ trợ cải cách ngành trên phương diện kỹ thuật dựa trên các trụ cột trong Khung Hệ thống Y tế do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xây dựng.

Quỹ Hỗ trợ Kỹ thuật của EU cho y tế là một công cụ được thiết lập ở cấp trung ương để hỗ trợ kỹ thuật bổ sung cho Chương trình hỗ trợ chính sách ngành y tế giai đoạn II nói riêng và hỗ trợ của EU cho ngành y tế nói chung. Các hỗ trợ kỹ thuật của EU-HF nhằm hỗ trợ Bộ Y tế trong việc đạt được các chỉ tiêu đã cam kết và để xác nhận đủ điều kiện nhận hỗ trợ tài chính từ Liên minh châu Âu. Người sử dụng chính dịch vụ từ EU-HF là Bộ Y tế và các Vụ của Bộ, Bảo Hiểm Xã Hội Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Sở Y tế của mười tỉnh hưởng lợi, các viện y tế công cộng, tổ chức xã hội dân sự.

DỊCH VỤ Y TẾ CHẤT LƯỢNG CAOEU hỗ trợ phát triển các dịch vụ y tế chất lượng cao, phòng chống bệnh truyền nhiễm, HIV/AIDS và lạm dụng ma túy. Tập trung giúp những tỉnh nghèo nhất và các nhóm thiệt thòi tiếp cận dịch vụ y tế.

NHÂN LỰC Y TẾ HOẠT ĐỘNG TỐTĐào tạo y khoa cho cán bộ y tế và nhân viên y tế thôn bản tại các tỉnh đào tạo, tập huấn cho cán bộ quản lý, cán bộ thống kê và kỹ thuật viên.

THUỐC THIẾT YẾU, VẮC XIN VÀ CÔNG NGHỆCung cấp thuốc và trang thiết bị thiết yếu cho các dịch vụ y tế tuyến đầu. Cung cấp trang thiết bị, phương tiện đi lại, máy tính, vv… kèm theo tập huấn cho các bệnh viện và trung tâm y tế.

HỆ THỐNG TÀI CHÍNH Y TẾ LÀNH MẠNHHỗ trợ xây dựng và thử nghiệm các cơ chế tài chính bền vững và công bằng để mở rộng bao phủ bảo hiểm y tế và đảm bảo tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho mọi người dân.

HỆ THỐNG THÔNG TIN Y TẾ VẬN HÀNH TỐTHỗ trợ xây dựng một hệ thống thông tin hiện đại và toàn diện để đáp ứng mọi nhu cầu như thực hiện thanh toán, chuyển tuyến bệnh nhân, giám sát và báo cáo bệnh tật.

QUẢN TRỊ VÀ LÃNH ĐẠO TỐTTư vấn chính sách và tập huấn để nâng cao kỹ năng của các nhà quản lý và nhà hoạch định chính sách. EU đóng một vai trò quan trọng trong Nhóm Đối tác Y tế (HPG) và các diễn đàn hoạch định chính sách.

ĐÁP ỨNG TỐT

CẢI THIỆN SỨC KHỎE (MỨC ĐỘ VÀ CÔNG BẰNG)

NÂNG CAO HIỆU QUẢ

BẢO VỆ TRƯỚC NHỮNG RỦI RO TÀI CHÍNH

5

Trong năm 2015, EU và Chính phủ Việt Nam đã tổ chức kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 20 năm hợp tác trong ngành y tế.

Kể từ năm 1995, EU và Việt Nam đã bắt đầu quan hệ hợp tác nhằm cải thiện dịch vụ y tế cũng như tình trạng sức khỏe của người dân Việt Nam. Nhiều kết quả khả quan đã được ghi nhận trong hai mươi năm qua nhờ sự hỗ trợ lớn lao của EU và các quốc gia thành viên: trên 400 triệu EUR đã được viện trợ cho Việt Nam, trong đó 13 tỉnh cần hỗ trợ nhất đã được hưởng lợi từ khoản viện trợ này. Theo tính toán, viện trợ của EU đã tiếp cận được đến 50% dân số Việt Nam.

EU-HF đã hỗ trợ Phái đoàn EU xây dựng một ấn phẩm ghi dấu chặng đường hợp tác giữa hai bên trong ngành y tế kể từ năm 1995. Cuốn sách có tên gọi “20 năm Việt Nam - EU Hợp tác vì Sự nghiệp Chăm sóc Sức khỏe Người dân”, và đã được giới thiệu chính thức tại buổi lễ kỷ niệm vào ngày 16 tháng 11 năm 2015. Cuốn sách này mô tả các hoạt động đã được triển khai và thành tựu đã đạt được trong sự nghiệp chăm sóc sức khỏe người dân từ 1995 đến 2015 nhờ sự hỗ trợ của EU và các quốc gia thành viên.

Lễ kỷ niệm 20 năm hợp tác giữa Việt Nam - EU trong ngành y tế được chủ trì bởi Ngài Neven Mimica, Cao Ủy phụ trách Hợp tác và Phát triển của EU và PGS. TS. Nguyễn Thị Kim Tiến, Bộ trưởng Bộ Y tế Việt Nam.

Trên 150 đại biểu đã được mời tham dự Lễ Kỷ niệm này, bao gồm Đại sứ các quốc gia thành viên EU, Bộ trưởng Bộ Y tế, lãnh đạo các Vụ/Cục Bộ Y tế, đại diện các bộ ngành và đại diện các đối tác phát triển trong ngành y tế.

Trong 20 năm hợp tác, EU luôn giữ vai trò là đối tác quan trọng của Bộ Y tế. Quan hệ hợp tác giữa hai bên tiếp tục được củng cố theo thời gian với cùng một mục tiêu chung: phát triển hệ thống chăm sóc y tế theo định hướng công bằng, hiệu quả và phát triển nhằm cải thiện chất lượng chăm sóc y tế, đáp ứng được nhu cầu ngày càng gia tăng của người dân. Hỗ trợ từ EU

2. CÁC HOẠT ĐỘNG CHÀO MỪNG 20 NĂM HỢP TÁC GIỮA VIỆT NAM - EU TRONG NGÀNH Y TẾ

BẢN TIN EU-HF SỐ 1 6

và các quốc gia thành viên đã góp phần rất lớn vào cải thiện chất lượng và mức độ sẵn sàng của dịch vụ y tế, qua đó giúp nâng cao tình trạng sức khỏe của người dân Việt Nam.

Để nhận được ấn phẩm này, vui lòng gửi thư hoặc email đến Văn phòng EU-HF.

Những thành tựu và kết quả chính của 20 năm hợp tác Việt Nam - EU (bao gồm hỗ trợ của các Quốc gia Thành viên EU) vừa qua bao gồm:

Ø 70.000 cán bộ lâm sàng đã được đào tạo về chăm sóc sơ sinh, đỡ đẻ an toàn, kiểm soát nhiễm khuẩn, chăm sóc điều dưỡng và cấp cứu.

Ø 555 cán bộ quản lý được đào tạo về lập kế hoạch chiến lược, báo cáo tài chính và quản lý tài chính

Ø Tổng số trang thiết bị trị giá hơn 75 triệu EUR đã được cung cấp cho 1.120 trạm y tế xã, 50 bệnh viện huyện và 4 bệnh viện tỉnh ở miền núi phía Bắc.

Ø Hỗ trợ phần cứng và phần mềm máy tính đã giúp 13 bệnh viện cải thiện công tác quản lý dược, giảm 50% thời gian chờ khám và giảm thời gian đăng ký khám bệnh từ 30 phút xuống còn 5 phút.

Ø Nâng cấp cơ sở y tế ở Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Kon Tum, Gia Lai và xây dựng năng lực của cán bộ y tế đã giúp tăng số ca đẻ an toàn từ 33,7% lên 72,2%.

Ø Trong năm 1997, can thiệp ở các tỉnh chiếm 50% dân số của Việt Nam có nguy cơ sốt rét đã dẫn đến việc giảm 73% tỷ lệ tử vong do sốt rét.

Ø Nhờ việc triển khai các sáng kiến tài chính y tế, hơn 1 triệu người dân tại 3.026 thôn bản nghèo đã được tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng cao trong giai đoạn 2008-2010.

Ø Với khoản hỗ trợ ngân sách trực tiếp của EU trị giá 139,1 triệu EUR kể từ năm 2012 đến nay, Chính phủ đã có thể cung cấp bảo hiểm y tế cho hơn 2 triệu người cận nghèo trên toàn đất nước trong năm 2014 và 100% người cận nghèo của 10 tỉnh mục tiêu trong năm 2015.

7

Hỗ trợ Thực hiện Hợp đồng Hỗ trợ Cải cách ngành giai đoạn II Trong khuôn khổ Hợp đồng Hỗ trợ Cải cách ngành được ký kết giữa Chính phủ Việt Nam và EU vào tháng 12 năm 2014, EU sẽ viện trợ một khoản ngân sách 100 triệu euro cho giai đoạn 2015-2017. Ngân sách này sẽ được sử dụng cho mục tiêu hỗ trợ giảm nghèo và phát triển hệ thống y tế Việt Nam. Các chỉ số cụ thể nhằm đo lường tiến độ và kết quả hoạt động cũng đã được thống nhất và sẽ phải báo cáo hàng năm dưới dạng một bộ tài liệu báo cáo kết quả hoạt động tới Trụ sở EU tại Brussels.

Để thực hiện hợp đồng cải cách ngành, Bộ Y tế đã thành lập Văn phòng điều phối chương trình hỗ trợ ngân sách vào tháng 8 năm 2015, là đơn vị chịu trách nhiệm chính trong các hoạt động phối hợp liên bộ cũng như hỗ trợ các tỉnh lập kế hoạch hoạt động cần thiết để đạt được các mục tiêu.

EU-HF đang hỗ trợ Bộ Y tế và Bộ Tài chính Việt Nam thực hiện các yêu cầu về báo cáo thông qua cung cấp hỗ trợ kỹ thuật trong việc thu thập, tổng kết các bằng chứng về tiến độ triển khai.

Vào tháng 6 năm 2015, một nhóm gồm bảy chuyên gia do TS. Ricarda Windisch - chuyên gia quốc tế về Y tế Công cộng làm trưởng nhóm đã tiến hành khảo sát tại 8 tỉnh nhằm thu thập các số liệu và hoàn thiện báo cáo kết quả hoạt động. Nội dung công việc của nhóm bao gồm xây dựng phương pháp và công cụ thu thập số liệu cho 9 chỉ số cần giám sát, hướng dẫn thẩm định chất lượng số liệu tuyến trung ương và các tuyến dưới tại 10 tỉnh, sửa đổi các báo cáo số liệu thống kê tại tuyến trung ương và tuyến tỉnh, đồng thời nêu ra ý kiến phân tích mức độ đạt được của các chỉ số. Nhờ những hỗ trợ của chuyên gia, bộ tài liệu báo cáo kết quả hoạt động đã được nộp thành công, nhờ đó, khoản viện trợ đầu tiên trị giá 20 triệu EUR của EU sẽ được giải ngân cho Việt Nam.

3. QUẢN TRỊ VÀ LÃNH ĐẠO TỐT

BẢN TIN EU-HF SỐ 1 8

Tài liệu hướng dẫn thẩm định chất lượng số liệu được coi là cơ sở cho phần mềm thu thập số liệu, hiện đang trong quá trình xây dựng. Nhóm chuyên gia hiện tại đang chuẩn bị cài đặt một module chạy trên nền tảng web, cho phép các cơ sở y tế tuyến huyện nhập liệu để Bộ Y tế có thể nắm được số liệu về mức độ hoàn thành của các chỉ số tại bất cứ thời điểm nào. Mức độ sẵn có của các số liệu cập nhật sẽ hỗ trợ các nhà quyết sách đưa ra quyết định nhanh chóng và hỗ trợ các Sở Y tế tiến hành các hoạt động cần thiết nhằm đạt được mục tiêu đề ra. EU-HF sẽ tổ chức các khóa tập huấn cần thiết và hỗ trợ trong quá trình thao tác đối với đại diện Sở Y tế của 10 tỉnh liên quan.

Hội thảo Triển khai Lần thứ nhất Chương trình Hỗ trợ Chính sách ngành Y tế Để hỗ trợ thực hiện Chương trình, EU-HF đã hợp tác với Bộ Y tế tổ chức Hội thảo Triển khai Lần thứ nhất Chương trình Hỗ trợ Chính sách ngành Y tế vào ngày 18 tháng 9 năm 2015. Mục tiêu chính của Hội thảo là giới thiệu với các đối tác về Hợp đồng Hỗ trợ Cải cách Ngành giai đoạn 2 của EU (EU-SRC 2), các tiêu chí giải ngân và cách thức triển khai. Bên cạnh đó, dựa trên các bài học kinh nghiệm rút ra từ quá trình thực hiện Chương trình Hỗ trợ Chính sách ngành Y tế giai đoạn I, Hội thảo còn là dịp để thông tin đến các đại diện tỉnh về những hoạt động và chương trình ưu tiên trong phân bổ ngân sách theo Hợp đồng Cải cách Ngành giai đoạn 2.

9

Hội thảo được đồng chủ trì bởi PGS. TS. Phạm Lê Tuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế và Ông Alejandro Montalban Carrasco, Trưởng Bộ phận Hợp tác và Phát triển của Phái đoàn EU tại Việt Nam. Tại hội thảo đã diễn ra các đối thoại cấp cao về cải thiện tình trạng sức khỏe của người dân Việt Nam trong tương lai cũng như tăng cường mức độ tiếp cận của người dân đối với dịch vụ y tế.

Hơn 100 đại biểu đại diện cho Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Kho bạc Nhà nước, BHXHVN, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng 10 tỉnh mục tiêu và các đối tác phát triển hoạt động trong ngành y tế tại Việt Nam đã tham dự Hội thảo. Nội dung thảo luận chi tiết bao gồm các tiêu chí giải ngân theo Hợp đồng Hỗ trợ Cải cách Ngành giai đoạn 2 và hỗ trợ cần thiết cho 10 tỉnh để đạt được các chỉ số trong năm 2015.

Làm việc với các tỉnh mục tiêu Trong quá trình hỗ trợ Bộ Y tế thiết lập các quy trình báo cáo và cơ chế thẩm định số liệu nhằm thu thập bằng chứng về mức độ hoàn thành của các chỉ số, EU-HF đã cùng phối hợp với Sở Y tế của 10 tỉnh nhằm hỗ trợ họ tiến hành các hoạt động kịp thời để đạt được các chỉ số theo yêu cầu. Tại các cuộc họp thường kỳ với đại diện các tỉnh, EU-HF và Bộ Y tế sẽ thảo luận và đưa ra ý kiến về cách thức cải thiện bao phủ bảo hiểm y tế cho người cận nghèo, cải thiện chất lượng dịch vụ và khả năng tiếp cận dịch vụ tại tuyến cơ sở, nhân lực bác sĩ tại tuyến xã, tăng số lượng ca đẻ được đỡ bởi nhân viên y tế được đào tạo. Bên cạnh đó, các đại diện Bộ Y tế cũng đưa ra nhiều khuyến nghị thực tiễn đối với các tỉnh nhằm sử dụng ngân sách công hiệu quả hơn. Ngân sách này bao gồm cả vốn viện trợ của EU, ngân sách các chương trình quốc gia và ngân sách từ Bộ Y tế được phân bổ đến các tỉnh có nhu cầu. Tính đến nay, EU-HF đã tổ chức hai cuộc họp thường kỳ (vào tháng 8 và tháng 11 năm 2015) và dự kiến sẽ tổ chức các cuộc họp tương tự theo định kỳ ít nhất mỗi quý một lần. EU-HF sẽ hỗ trợ Bộ Y tế tổ chức các chuyến giám sát thường xuyên tới các tỉnh trong năm 2016.

BẢN TIN EU-HF SỐ 1 10

Để cải thiện tình trạng sức khỏe của người dân tại các tỉnh có nhu cầu chăm sóc sức khỏe cao nhất, Liên minh Châu Âu và Chính phủ Việt Nam đang hợp tác cùng nhau để đạt được các mục tiêu sau đây tại các tỉnh được lựa chọn:

Tỉnh/Chỉ số

Sử dụng dịch vụ y tế ở tuyến cơ sở

công bằng trong tiếp cận dịch vụ

Tỉ lệ trạm y tế xã có bác sỹ

làm việcchất lượng dịch vụ, công bằng trong tiếp cận

dịch vụ

Số cô đỡ thôn bản đã qua đào tạo công bằng

trong tiếp cận dịch vụ

Tỉ lệ (%) ca đẻ được cán bộ y tế đã qua đào tạo đỡlàm mẹ an toàn, chất

lượng dịch vụ

Tỉ suất chết trẻ dưới 1

tuổi/1000 ca đẻ sống

làm mẹ an toàn, chăm sóc trẻ

em, dự phòng

Kết quả của những chỉ số này nhằm cải thiện dịch vụ cho dân tộc thiểu số và các nhóm dễ bị tổn

thương nhất

2012 2015 2012 2015 2012 2015 2012 2015 2012 2015

Lai Châu 944,306 1,094,611 3.9 9.7 15 30 58.0 61.0 42.2 43.4

Sơn La 1,095,568 1,151,200 56.4 57.8 15 30 83.0 86.0 24.5 24.3

Điện Biên 831,777 874,014 6.3 10.8 14 45 72.2 74.5 35.8 35.4

Kon Tum 528,011 554,823 77.3 87.0 0 30 86.3 88.0 40.0 38.2

Gia Lai 994,646 1,045,153 45.9 47.3 15 30 84.0 86.0 30.8 26.9

Hà Giang 978,923 1,028,632 34.9 36.4 31 30 83.5 86.0 35.8 34.7

Lào Cai 1,558,713 1,637,862 17.4 19.4 0 30 71.2 75.0 30.3 29.6

Cao Bằng 1,045,074 1,098,142 70.4 71.9 14 30 79.9 82.9 25.2 25.5

Yên Bái 1,464,122 1,538,469 55.6 61.1 20 30 85.4 90.0 29.6 27.1

Đắk Nông 608,550 639,452 47.9 64.8 13 30 86.1 89.0 28.5 26.4

11

Hội nghị quốc tế “Tăng cường y tế cơ sở cho chăm sóc sức khỏe ban đầu, hướng tới bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân”.

Một trong những hoạt động đầu tiên do EU-HF thực hiện là tổ chức Hội nghị Quốc tế lần thứ nhất về “Tăng cường y tế cơ sở cho chăm sóc sức khỏe ban đầu, hướng tới bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân” vào 24-25 tháng 3 năm 2015 tại TP Huế. Đây là kết quả của những nỗ lực hợp tác chung giữa Bộ Y tế Việt Nam, Phái đoàn EU tại Việt Nam, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Ngân hàng Thế giới với mục tiêu chính là đánh giá kết quả 35 năm thực hiện công tác Chăm sóc Sức khỏe Ban đầu tại Việt Nam trong giai đoạn từ năm 1978 đến năm 2014; trao đổi các kinh nghiệm trong nước và quốc tế về Chăm sóc Sức khoẻ Ban đầu, với phần trình bày kinh nghiệm của các nước Kazakhstan, Thổ Nhĩ Kì và Thái Lan; thảo luận và thống nhất về một mô hình phù hợp và định hướng cho công tác chăm sóc sức khoẻ tại tuyến cơ sở ở Việt Nam trong tương lai và xây dựng Đề án Tăng cường Y tế Cơ sở giai đoạn 2016-2026.

400 đại biểu tham dự hội nghị là các đại diện đến từ cấp trung ương (Quốc Hội, Chính Phủ, Bộ Tài chính, Bộ Y tế và các đơn vị trực thuộc như Viện nghiên cứu Chiến lược và Chính sách

Y tế, các cơ sở đào tạo, Bệnh viện trung ương, các trường đại học Y Dược), đại diện từ 50 tỉnh thành, đặc biệt là các đại biểu từ tuyến huyện và xã.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, cùng với Bà Nguyễn Thị Kim Tiến, Bộ trưởng Bộ Y tế, và Ngài Franz Jessen, Đại sứ Liên minh Châu Âu, Trưởng Phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam cùng chủ trì và tham dự đối thoại cấp cao về tăng cường chăm sóc sức khoẻ ban đầu và đảm bảo bao phủ chăm sóc sức khoẻ toàn dân.

4. DỊCH VỤ Y TẾ CHẤT LƯỢNG

BẢN TIN EU-HF SỐ 1 12

Ngài Franz Jessen, Đại sứ -Trưởng Phái đoàn EU, nhà tài trợ chính của hội nghị, đánh giá cao sự có mặt của Phó Thủ tướng tại hội nghị và theo Ngài, điều này thể hiện sự quan tâm và ý chí chính trị của Chính phủ đối với y tế cơ sở. “Tôi tin rằng sự sẵn có của dịch vụ y tế chất lượng cao tại tuyến cơ sở và tính chuyên nghiệp của các dịch vụ y tế tiên tiến ở tuyến trung ương sẽ góp phần giải quyết vấn đề quá tải bệnh viện hiện nay” - trích lời ngài Franz Jessen.

Phát biểu tại hội nghị, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cám ơn sự đóng góp của các đối tác phát triển đối với ngành y tế nói riêng và các lĩnh vực xã hội nói chung của Việt Nam. Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế hoàn thiện và trình sớm Kế hoạch Tổng thể Phát triển Hệ thống Y tế, trong đó cần nêu rõ: phạm vi y tế cơ sở, chức năng của hệ thống y tế cơ sở, vai trò của cán bộ y tế làm việc trong hệ thống này, tiêu chí đánh giá kết quả hoạt động - có tính đến đặc trưng của các vùng khác nhau và chế độ cho cán bộ y tế tuyến cơ sở.

Các nội dung của công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu đã được áp dụng hiệu quả trên thế giới và tại Việt Nam từ năm 1978 khi đất nước ký Tuyên bố Alma Ata. Trong 35 năm vừa qua, với tình hình phát triển kinh tế xã hội trong từng giai đoạn khác nhau, nhiều bài học quý báu sẽ được đưa ra chia sẻ tại hội nghị.

Sau những thảo luận tại hội nghị, kết quả là Đề án Tăng cường Chăm sóc Sức khỏe Ban đầu của Việt Nam đã được dự thảo.

Đánh giá chất lượng bệnh việnCải thiện chất lượng dịch vụ y tế, an toàn người bệnh và sự hài lòng của người bệnh hiện vẫn là những thách thức lớn đối với hầu hết các hệ thống y tế trên toàn cầu. Bộ Y tế Việt Nam thừa nhận chất lượng là một trong những yếu tố quan trọng trong quá trình tăng cường hệ thống y tế. Kể từ năm 2011, EU đã và đang tiếp tục hỗ trợ Bộ Y tế Việt Nam trong quá trình cải tiến chất lượng các cơ sở y tế. Với sự hỗ trợ của Dự án Hỗ trợ Nâng cao Năng lực ngành Y tế do EU tài trợ (2011 - 2014), Bộ Y tế xây dựng và ban hành các tiêu chuẩn chất

lượng bệnh viện (Thông tư 19/2013/TT-BYT hướng dẫn thực hiện quản lý chất lượng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh tại bệnh viện, Quyết định 4858/QĐ-BYT về thí điểm bộ tiêu chí đánh giá chất lượng bệnh viện). Chương trình Hành động Quốc gia về Cải thiện Chất lượng Khám bệnh, Chữa bệnh giai đoạn 2015-2020 cũng đang được xây dựng.

Kể từ khi áp dụng bộ tiêu chí đánh giá chất lượng bệnh viện năm 2013, Bộ Y tế đã chứng kiến các bệnh viện có nhiều nỗ lực để cải thiện chất lượng dịch vụ trong hoạt động hàng ngày. Áp dụng một hệ thống quản lý chất lượng mới trong bối cảnh Việt Nam không phải là điều dễ dàng. Hiện nay, không những các bệnh viện được hưởng lợi và trở nên tự tin hơn với chất lượng được cải tiến, bệnh nhân “được hướng dẫn rõ ràng hơn, công bằng và minh bạch hơn trong đăng ký, khám bệnh và nộp viện phí, họ được chăm sóc và điều trị tốt hơn”.

13

EU-HF đang hỗ trợ Bộ Y tế và các Sở Y tế Y tế cải thiện công tác quản lý chất lượng trong lĩnh vực bệnh viện. Để xác định phạm vi hỗ trợ, một nhóm chuyên gia của EU-HF đã tiến hành phỏng vấn các giám đốc bệnh viện và cán bộ quản lý chất lượng tại bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh, bệnh viện huyện Trạm Tấu, trạm y tế xã Bản Công (huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái), bệnh viện đa khoa khu vực Nghĩa Lộ, bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec, bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), bệnh viện Hoàn Mỹ (TP Hồ Chí Minh), bệnh viện Nhi đồng 1, bệnh viện quận Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh), bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện huyện Tam Nông, trạm y tế xã An Long (huyện Tam Nông) và bệnh viện đa khoa tỉnh Đồng Tháp.

Các cán bộ quản lý bệnh viện thể hiện rất quan tâm đến Quản lý Chất lượng/An toàn người bệnh. Tuy nhiên, nhiều cán bộ còn thiếu những kiến thức và kinh nghiệm cụ thể về Quản lý Chất lượng/An toàn người bệnh. Hoạt động đánh giá này đã xác định những yếu kém về chất lượng và những rủi ro cho người bệnh có ảnh hưởng đến

tất cả các khâu tổ chức và quá trình chăm sóc người bệnh. Đánh giá cũng chỉ ra rằng cần hỗ trợ thêm cho các bệnh viện trong hoạt động thường nhật để cải thiện chất lượng dịch vụ và an toàn người bệnh. Dựa trên đánh giá và các cuộc phỏng vấn, một số kiến nghị để cải thiện thực hành quản lý chất lượng và an toàn người bệnh đã được xây dựng. Kết quả của đánh giá nhanh sẽ được trình bày tại Diễn đàn Quốc gia về Chất lượng Bệnh viện lần thứ 3 (tháng Hai hoặc Ba năm 2016) và các hoạt động liên quan sẽ được xây dựng để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, an toàn và sự hài lòng của người bệnh.

BẢN TIN EU-HF SỐ 1 14

Hợp tác công tư (PPP) trong lĩnh vực y tế

Trong những năm gần đây, tầm quan trọng của PPP trong lĩnh vực y tế ngày càng tăng lên. Những kinh nghiệm trên thế giới ở các quốc gia đang phát triển và phát triển cho thấy PPP đã đóng góp đáng kể vào việc cải thiện chất lượng khám chữa bệnh và giúp sử dụng hiệu quả các nguồn lực sẵn có trong ngành y tế. Đúng như tên gọi của nói, công cụ này thúc đẩy sự hợp tác giữa các đối tác tư nhân (công ty đầu tư, ngân hàng, đơn vị cung cấp dịch vụ y tế tư nhân, các công ty quản lý xây dựng) với khu vực công (bộ ngành, chính quyền địa phương, bệnh viện) trong tổ chức và quản lý việc cung ứng dịch vụ. Quan hệ đối tác đó có thể bao gồm hợp tác trong việc cung cấp dịch vụ (ví dụ: cung cấp đồ ăn uống, làm sạch, dịch vụ trong phòng thí nghiệm, chẩn đoán, lọc máu), cung cấp hạ tầng (xây dựng, trang thiết bị và quản lý cơ sở hạ tầng). Tại phần lớn các nước thành viên Liên minh châu Âu và Úc, PPP thường được thực hiện thông qua các thỏa thuận cung cấp dịch vụ bệnh viện bởi các đối tác tư nhân: xây dựng và trang bị cho bệnh viện, vận hành cơ sở hạ tầng và cung cấp các dịch vụ lâm sàng.

Dựa trên tình hình tăng trưởng kinh tế hiện tại và với nhu cầu mở rộng cơ sở hạ tầng nhanh chóng, vào tháng 2 năm 2015 Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị định số 15/2015/NĐ-CP về PPP để giới thiệu công cụ này tới khu vực công ở Việt Nam, trong đó có Điều 4 liệt kê cụ thể các lĩnh vực đầu tư và phân loại dự án mà ngành y tế có thể nghiên cứu để áp dụng PPP.

Vào tháng 7 năm 2015, trong một cuộc họp do Thứ trưởng Bộ Y tế chủ trì, EU-HF đã thực hiện một bài trình bày giới thiệu về PPP trong lĩnh vực y tế. Theo kết quả của các cuộc thảo luận, hiện nay Bộ Y tế đang lựa chọn dự án mà có thể áp dụng mô hình PPP, xây dựng cơ sở pháp lý cần thiết, xác định rủi ro, chuẩn bị tài liệu đấu thầu và phát triển nguồn nhân lực ở địa phương. Bộ Y tế hiện đang khai thác các cơ hội để tăng đầu tư vào cơ sở hạ tầng y tế và cân nhắc hợp tác với khu vực tư nhân như một trong những cơ hội lâu dài và tiềm năng.

15

EU-HF có kế hoạch sẽ hỗ trợ chuyên gia tư vấn cao cấp để nâng cao nhận thức về khả năng mở rộng PPP trong lĩnh vực y tế và hỗ trợ đánh giá hai phương án áp dụng PPP.

Tài chính y tế là một trong những trụ cột của một hệ thống y tế mạnh mẽ. Với quản trị tốt và sự kết hợp hợp lý các phương thức chi trả, các nhà hoạch định chính sách và các nhà lãnh đạo có thể hài hòa các nguồn lực tài chính, kỹ thuật và nhân lực với các mục tiêu chính sách, mua sắm vật tư y tế có hiệu quả và hiệu suất, và cung cấp các dịch vụ có chất lượng theo nhu cầu CSSK đã được xác định. Các chức năng chính của tài chính y tế là huy động các nguồn vốn, tổng hợp nguồn lực, phân bổ nguồn lực, và mua dịch vụ (xem hình dưới đây). Một vấn đề xuyên suốt mà có ảnh hưởng đến tất cả các chức năng của tài chính y tế là trách nhiệm quản lý của tài chính.

Vào tháng Chín năm 2015, nhóm chuyên gia tài chính y tế (do ông Dejan Ostojic làm trưởng nhóm) tiến hành đánh giá việc thí điểm khoán định suất tại bốn tỉnh (Ninh Bình, Khánh Hòa, Bắc Ninh, Thừa Thiên Huế) và xác định những hạn chế chủ yếu của mô hình hiện tại làm cản trở việc áp dụng định suất trên toàn quốc. Dựa trên những phân tích kỹ lưỡng và thảo luận với BHXHVN và Bộ Y tế, nhóm chuyên gia đã dự thảo một Thông tư nêu lên những điều kiện để có thể áp dụng rộng rãi phương thức thanh toán định suất trên toàn quốc. Theo Thông tư này, cần sử dụng mô hình định suất có trọng số dựa trên các nhóm tuổi và hệ số điều chỉnh dựa trên các ưu tiên của Bộ Y tế đã nêu trong Kế hoạch Chiến lược của ngành.

.5. HỆ THỐNG TÀI CHÍNH Y TẾ LÀNH MẠNH

BẢN TIN EU-HF SỐ 1 16

EU-HF được yêu cầu hỗ trợ kỹ thuật trong các lĩnh vực sau: • Chuẩn bị báo cáo về việc thực hiện các chỉ số của của Hợp đồng Hỗ trợ Cải Cách Ngành Y

tế giai đoạn 2 cho năm 2015 (T2 - T3/2016)• Xây dựng tài liệu hướng dẫn lâm sàng cho một số bệnh không lây nhiễm dành cho tuyến

cơ sở (chủ yếu là ung thư, đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh hô hấp mạn tính) (T4/ 2016 - T8/2017)

• Xây dựng bộ chỉ số để cải thiện chất lượng dịch vụ ở tuyến cơ sở (T4/2016 - T8/2017)• Áp dụng PPP trong lĩnh vực y tế ở Việt Nam (T3/2016 - T3/2017)• Hỗ trợ thực hiện mô hình định suất (T2 - T12/2016)

6. CÁC SỰ KIỆN VÀ HOẠT ĐỘNG SẮP TỚI

CÁC SỰ KIỆN SẮP TỚI Ø Họp Nhóm Làm việc Kỹ thuật về Tài chính Y tế nhằm thống nhất các bước tiếp

theo trong cải thiện mô hình định suất - Tháng 2, 2016

Ø Diễn đàn Quốc gia về Chất lượng Bệnh viện (dự kiến 23-24 tháng 2 năm 2016 tại Hà Nội và 2-3 tháng 3 năm 2016 tại TP HCM)

Ø Hội thảo xây dựng tài liệu hướng dẫn lâm sàng đối với một số bệnh không lây nhiễm

17

H.E. Assoc. Prof. Nguyen Thi Kim Tien, Minister of Health, H.E. Mr. Alejandro Montalban Carrasco - Head of Cooperation and Development Section of the EU Delegation to Vietnam, Mr. Le Van Thanh - Program Officer, EU Delegation to Vietnam

PGS. TS. Bà Nguyễn Thị Kim Tiến, Bộ trưởng Bộ Y tế Việt Nam, Ngài Alejandro Montalban Carrasco - Tham tán công sứ, Trưởng ban Hợp tác phát triển Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam, Ông Lê Văn Thanh - Cán bộ chương trình, Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam

Ceremony to celebrate 20 years of Vietnam-EU Cooperation for improved health careLễ chào mừng 20 năm hợp tác Việt Nam – EU trong lĩnh vực y tế

BẢN TIN EU-HF SỐ 1 18

HPG field trip to Yen Bai province (November 2015)Nhóm đối tác y tế trong chuyến đi thực địa tại tỉnh Yên Bái (tháng 11 2015)