Biznesi 2005 - Versioni b - (e Zgjidhur)

8/8/2019 Biznesi 2005 - Versioni b - (e Zgjidhur)

1/6

Universiteti i TiransFakulteti EkonomikDepartamenti iFinancsSeksioni i Financs

MiratoiPrgjegjsi i seksionit t financs

Prof. Dr. Beshir CICERI

Tez provimi (versioni B e zgjidhur)

Dega: BiznesLnda: Drejtim FinanciarData: 29.06.2005Koha: 2 or

Seksioni 1 (40 pik)

Test

do prgjigje e sakt vlersohet me 2 pik. do pyetje pa prgjigje, me dy apo m shum prgjigje, si edheme prgjigje t gabuar vlersohet me 0 pik. Zgjidhni alternativn tuaj pa dhn shpjegime.

1. Nse nj firm ka nj pronar t vetm mund t thuhet se objektivi i vrtet i drejtuesit financiarduhet t jet maksimizimi i fluksit t arks (EPS).

E vrtet E gabuar

2. Beta e nj portofoli aktivesh financiare sht e barabart me shumn e prodhimeve t betave t doletre me vler me probabilitetin e realizimit t do bete.

E vrtet E gabuar

3. Problemi i agjensis ekziston ndrmjet furnitorve dhe klientve. Gjithashtu problemi i agjensis mundt ekzistoj edhe ndrmjet punonjsve dhe aksionerve.

E vrtet E gabuar

4. N bilanc, totali i aktiveve duhet t barazoj gjithnj totalin e detyrimeve dhe t kapitalit t vet.

E vrtet E gabuar

5. Kosto specifike e secilit burim financimi n llogaritjen e WACC vlersohet pas tatimit.

E vrtet E gabuar

6.

Risku i diversifikueshm, i cili matet nga devijimi standart, mund t reduktohet duke shtuar m shumaksione n nj portofol.

E vrtet E gabuar

7. Sa her q kosto e nj burimi kapital ndryshon, aq her do t kemi nj pik thyerjeje n kurbn WMCC.

E vrtet E gabuar

8. Nj firm duhet t investoj gjithnj n nj projekt, pranimi i t cilit shpie n uljen e kostos skapitalit t firms.

E vrtet E gabuar

9. Nse nj projekt investues krkon prdorimin e toks e cila ndodhet aktualisht n pronsin e firms,projektit duhet ti ngarkohet kosto e zhytur e blerjes s ksaj toke.

- 1 -


2/6

E vrtet E gabuar

10. Nj firm ka nj fitim marxhinal prej 15% mbi shitjet t cilat jan $20.000.000. Nse firma ka borxh$7.500.000, aktive totale prej $22.500.000 dhe nj kosto interesi pas tatimit mbi borxhin prej 5%, sasht ROA pr kt firm?

15,1% 12,0% 8,4%

10,9% 13,3%

11. Prdorimi i indeksit t prfitueshmris (PI) n przgjedhjen e projekteve n kushtet e racionimit tkapitalit:

Do t na jap t njjtn renditje si teknika NPV; Do t maksimizoj NPV, por jo IRR; Mund t na shpjer n zgjedhje jokorrekte; sht teknika m e mir.

12. Nj firm ka shpenzime totale interesi n masn $10.000 n vit, shitje prej $1 milion, norm tatimore40% dhe nj fitim marxhinal neto prej 6%. Sa sht raporti i mbulimit t interesave?

16 20 7 10 11

13. Keni prpunuar t dhnat n vijim pr tre aksione:Aksion

iDevijimistandart

Beta

A 0,23 0,79B 0,25 0,61C 0,20 1,29

Nse jeni kundrshtar i riskut duhet t zgjidhnit aksionin _____ nse ai do t mbahej i izoluar dhe

aksionin _____ nse ai do t mbahej si pjes e nj portofoli t mir-diversifikuar. A; A C; A B; A A; B C; B

14. Nj investitor po shqyrton blerjen e 20 akrave tok. Nga nj analiz e br sht arritur nprfundimin q nse toka prdoret si kullot bagtish do t gjeneroj nj fluks arke prej $1.000 do vitderi n pafundsi. Nse investitori krkon nj kthim 10% nga investime t ktij lloji, cili sht mimi qai/ajo do t jet i gatshm t paguaj pr blerjen e saj?

$1.000 $100.000 $1.000.000 $10.000 $150.000

15. Nse NPV sht pozitive, cili nga pohimet q vijojn sht i vrtet? Norma e aktualizimit sht: E barabart me IRR-n M e madhe sesa IRR M e vogl sesa IRR Shum e lart Shum e ult

16. Nse nj firm i qndron besnike modelit t dividentve t mbetur, nj emetim i ri i aksionit tzakonshm nga ana e kompanis nnkupton q:

Raporti i pagimit t dividentit mbeti konstant Nuk u paguan divident pr kt vit Raporti i pagimit t dividentit po rritet Raporti i pagimit t dividentit po ulet Shuma n dollar e investimeve ka rn

17. Nse nj kompani prdor t njjtn norm aktualizimi pr vlersimin e projekteve, cili nga rezultatet n

vijim ka m tepr t ngjar t ndodh? Do t pranohen projekte t varfr me risk t lart

- 2 -


3/6

Do t refuzohen projekte t mir me risk t ult Do t pranohen vetm projekte t mir me risk t ult Nuk do t pranohet asnj projekt Dy prgjigjet e para jan t dyja t sakta

18. Cili nga pohimet n vijim sht i gabuar? Kur firma rrit levn e saj operative pr nj nivel t dhn

prodhimi, ky veprim: Ndryshon strukturn e kostove operative t firms Rrit riskun e biznesit t firms Rrit devijimin standart t EBIT-it t firms Rrit luhatshmrin e EPS-s s firms Ul levn financiare t firms

19. sht rregull i prgjithshm fakti q struktura e kapitalit e cila:

Maksimizon EPS-n e pritur, t maksimizoj gjithashtu mimin pr aksion t zakonshm Minimizon normn e interesit mbi borxhin, maksimizon gjithashtu EPS-n e pritur Minimizon normn e krkuar t kthimit nga aksioni i zakonshm, maksimizon gjithashtu mimin e

ktij aksioni Maksimizion mimin pr aksion t zakonshm, minimizon gjithashtu koston mesatare t ponderuar t

kapitalit pr do vllim financimi Asnj nga pohimet e msiprm nuk sht i sakt

20. Myron Gordon dhe John Lintner besojn q norma e krkuar e kthimit nga kapitali i vet rritet me rniene raportit t pagimit t dividentit. Argumenti i tyre bazohet n supozimin q:

Investitort jan indiferent ndrmjet dividentve dhe t ardhurave nga kapitali Investitort krkojn q kthimi nga dividenti dhe kthimi nga kapitali t barazojn nj konstante T ardhurat nga kapitali tatohen me nj norm m t lart sesa ato nga dividentt Investitort i konsiderojn dividentt m pak riskoz sesa t ardhurat potenciale nga kapitali q

mund t gjenerohen n t ardhmen Investitort e vlersojn nj dollar nga t ardhurat e pritshme nga kapitali m shum sesa nj

dollar nga dividentt e pritshm pr shkak t tatimit m t ult mbi t ardhurn nga kapitali

Seksioni 2 (60 pik):

Ushtrime

Ushtrimi 1 (10 pik)Supozoni se tezja juaj n 31 Dhjetor shiti shtpin e saj dhe mori nj hipotek t vlersuar pr $10.000 si

pjes e pagess. Norma nominale e interesit t hipoteks sht 10% e cila paguhet do 6 muaj duke filluarnga 30 Qershori dhe hipoteka do t amortizohet pr 10 vjet. Pas nj viti tezja juaj duhet t plotsojFormularin 1099 me IRS-n (Drejtorin e Tatimeve) dhe me personin q bleu shtpin, duke i informuar atapr interesat e prfshir n dy pagesat e kryera gjat vitit. (Ky interes do t jet e ardhur pr tezen tuajdhe shpenzim pr blersin.) Sa sht shuma e interesit total t paguar gjat vitit t par?

ZhvillimPrpara se t fillojm zgjidhjen e ushtrimit le t unifikojm simbolikn:Hipoteka H= $10.000Norma nominale vjetore e interesit i = 10%Norma nominale 6-mujore e interesit i = 10%:2 = 5%Numri i pagesave t interesit n= 2 x 10 vjet = 20 pagesa

- 3 -


4/6

Duke ditur q hipoteka karakterizohet nga nj pages fikse, e cila quhet kst dhe q prfshin edheshlyerjen e principalit edhe pagesn e interesit1, ather zgjidhjen e ushtrimit do ta fillojm pikrisht ngagjetja e kstit 6-mujor q paguan tezja ime. Pr gjetjen e shums s kstit veprojm si vijon:

Ksti 6-mujor i hipoteks 43,802$4622,12

000.10

%)5;20(

== RPVIFA

HR

N 6-mujorin e par t vitit t par, tezja paguan $802,43, nga t cilat 500$000.10%5 = prfaqsojnpagesn e interesit, ndrsa pjesa tjetr ($302,43) prfaqson shlyerjen e principalit. N 6-mujorin e dytt vitit t par tezja paguan gjithashtu nj kst prej $802,43 nga t cilat

88,484$)43,302000.10(%5 prfaqsojn pagesn e interesit, ndrsa pjesa q mbetet nga ksti)55,317$88,48443,802( = prfaqson shlyerjen e principalit pr kt periudh.

Si rrjedhim, shuma totale e interesit q paguhet nga tezja n vitin e par t hipoteks sht:

88,984$88,484$500$ =+ .

Ushtrimi 2 (10 pik)

Pr nj kompani ndrtimesh jepen raportet e mposhtm: raporti i borxhit 50% raporti i rrotullimit t aktiveve gjithsej 0.25 marzhi i fitimit mbi shitjet 10%

Aktualisht ka paknaqsi me nivelin e ROE-s dhe mendohet se kjo mund t dyfishohet. Kjo mund t arrihet:(1) duke rritur prqindjen e fitimeve mbi shitjet n 12%; dhe (2) duke rritur prdorimin e borxhit.Rrotullimi i mjeteve gjithsej nuk do t ndryshoj. Cili do t jet raporti i ri i borxhit, q me nj prqindje tfitimit mbi shitjet prej 12%, do t dyfishonte ROE-n?

ZhvillimLe t gjejm fillimisht nivelin e vjetr t ROE-s. Dim q:

vetiKapital

aktiveshTotal

aktiveshTotal

Shitje

Shitje

Fitim

vetiKapital

FitimROE ==

N rastin ton: 10%Shitje

Fitim= ; 0,25

aktiveshTotal

Shitje= ;

20,51

1

)aktiveshTotal

Borxh-(1aktiveshTotal

aktiveshTotal

Borxh-aktiveshTotal

aktiveshTotal

vetiKapital

aktiveshTotal=

===

Si prfundim kemi: 5%20,250,1ROE ==

Tashm duhet t gjejm raportin e ri t borxhit kur dim q: ROE = 2 x 5% = 10%; marzhi i fitimit neto = 12% dhe; raporti i rrotullimit t aktiveve gjithsej = 0,25

Duke iu referuar prsri formuls s msiprme kemi:

3

10xx0,250,120,1

vetiKapital

aktiveshTotal

aktiveshTotal

Shitje

Shitje

Fitim

vetiKapital

FitimROE

==

==

Prej ktej: 70%0,710

3

1aktiveshTotal

vetiKapital

1aktiveshTotal

vetiKapital-aktiveshTotal

aktiveshTotal

Borxh=====

1 N rastin e hipoteks interesi llogaritet mbi shumn e mbetur t principalit (huas).

- 4 -


5/6

Ushtrimi 3 (10 pik)Supozojm se po menaxhoni nj portofol prej 10 aksionesh t cilt mbahen n sasi t barabart me njri-tjetrin. Beta aktuale e portofolit sht 1,64 dhe beta e aksionit A sht 2,0. Nse aksioni A shitet, saduhet t jet beta e aksionit q do ta zvendsoj at n mnyr q beta e portofolit t ri t jet 1,55?

Zhvillim

Duke ditur se formula pr llogaritjen e bets s portofolit sht: =

=n

i

iip w1

nxjerrim n rastin ton

betn e portofolit t vjetr dhe konkretisht:

==

===+=

9

1

9

1

44,11,0264,11,064,11,01,0i

i

i

Aivp

Duke zvendsuar n betn e portofolit t ri do t kishim:

1,11,0

44,155,155,11,01,0

9

1

=

==+==

X

i

Xirp

Ushtrimi 4 (15 pik)Reni Co. ka nj raport borxhi prej 20%. Drejtimi i firms ka arritur n konkluzionin q kjo strukturkapitali sht optimale pr firmn. Reni Co.ka analizuar mundsit e saj investuese pr vitin e ardhshmdhe ka identifikuar katr projekte t mundshm q gjenerojn IRR m t madhe sesa zero.

Investimi

Madhsia IRR

A $3 milion20,1%

B 6 milion 18,8C 12 milion 19,2

D 9 milion 18,0

E ardhura neto e parashikuar pr vitin e ardhshm sht $10 milion dhe firma shpreson t paguaj 50% tksaj shume si divident pr 1 milion aksionet e zakonshm q ka n qarkullim. Fitimet jan rritur me njnorm konstante prej 10% gjat viteve t fundit dhe kjo norm pritet t ruhet deri n pafundsi. Nsekompania detyrohet t shes kapital aksioner, ajo duhet t prballoj kosto emetimi n masn 15% (mimikorrent i tregut sht $50/aksion). Nse emetohet borxh deri n $5 milion, kosto e tij do t jet 8%.Megjithat, nse borxhi total i krkuar sht mbi $5 milion, ather norma n kupon e borxhit do t jet10%. Norma marxhinale e tatimit sht 40%. Sa i madh duhet t jet buxheti kapital, nse pranohen t

gjith investimet q prmbushin kushtin IRR > WMCC?

ZhvillimGjejm fillimisht shumn q firma do t mbaj n formn e fitimit t pashprndar. Meqnse paguhen 50%e fitimeve neto si divident, ather mbeten n firm 0,5 x $10.000.000 = $5.000.000. Dividenti pr aksiondo t jet pikrisht $5.000.000/1.000.000 = $5/aksion.Pr t gjetur at q na krkon ushtrimi duhet paraprakisht t gjejm intervalet e financimit prgjat tcilave kosto mesatare e ponderuar e kapitalit mbetet konstante dhe WACC pr secilin nivel.Kapitali i vet do t gjeneroj nj pik thyerjeje, meqnse financimi me kt z prbhet nga fitimi ipashprndar ($5.000.000) dhe aksionet e rinj t zakonshm. Pika e thyerjes n financimin trsor sht$5.000.000/0,8 = $6.250.000. Pr nivele financimi m t vogla se kjo shum kosto e kapitalit t vet do jet

- 5 -


6/6

ajo e fitimit te pashprndar dhe konkretisht: %201,050

5=+=FPk . Mbi kt nivel kosto e kapitalit t

vet sht ajo e aksioneve t reja t zakonshme dhe konkretisht: %76,211,0)15,01(50

5+

=AZk .

Edhe borxhi gjeneron nj pik thyerjeje n financimin trsor q sht: $5.000.000/0,2 = $25.000.000.Nn kt nivel financimi kosto e borxhit pas tatimit sht: 8% x (1 0,4) = 4,8%. Mbi kt nivel, kosto e

borxhit pas tatimit bhet: 10% x (1 0,4) = 6%.Intervalet e financimit prgjat t cilave WACC mbetet konstante jan tre dhe pikrisht:

Intervali 1: 0 6.250.000 WACC = 20% x 0,8 + 4,8% x 0,2 = 16,96%Intervali 2: 6.250.000 25.000.000 WACC = 21,76% x 0,8 + 4,8% x 0,2 = 18,368%Intervali 3: 25.000.000 - ... WACC = 21,76% x 0,8 + 6% x 0,2 = 18,608%

Tani le ti rendisim projektet e msiprme sipas IRR duke shnuar dhe investimin fillestar kumulativ:

Projekti Shuma e investuar IRRInvestimikumulativ

WACC

A $3 milion20,1

%

$3 milion 16,96%

C 12 milion 19,2 15 milion 18,368%B 6 milion 18,8 21 milion 18,368%D 9 milion 18,0 30 milion 18,608%

Duket qart q projekti i fundit nuk duhet t pranohet, kshtu q buxheti kapital duhet t jet $21 milion.

Ushtrimi 5 (15 pik)Sonila Inc. pret nj EBIT prej $2.000.000 pr vitin q vjen. Struktura optimale e kapitalit t firmskonsiston n 40% borxh dhe 60% kapital i vet, ndrsa norma e tatimit q paguhet nga firma sht 40%.Kosto e kapitalit t vet sht 14% dhe kompania paguan nj norm interesi prej 10% mbi borxhin afatgjat

prej $5.000.000. N qarkullim jan 1 milion aksione t zakonshm. N ciklin e ardhshm t buxhetimit tkapitalit, firma shpreson t financoj nj projekt t madh me NPV pozitive, q kushton $1.200.000 dhe dota financoj kt projekt duke respektuar strukturn e synuar t kapitalit. Nse firma ndjek politikn edividentve t mbetur dhe nuk disponohen projekte t tjer, sa sht raporti i shpresuar i pagimit tdividentit?

ZhvillimGjejm fillimisht sa sht fitimi neto i periudhs. Interesi pr borxhin sht 0,1 x $5.000.000 = $500.000.Fitimi pas tatimit mbetet t jet: ($2.000.000 500.000) x (1 0,4) = $900.000.Tani gjejm se pjes e investimit t ri do t financohet me kapital t vet. Kjo shum sht $1.200.000 x0,6 = $720.000. Si rrjedhim, pjesa q mbetet pr divident pas financimit t projektit do t jet:

$900.000 - $720.000 = $180.000. Raporti i pagess s dividentit mbetet t jet: $180.000/$900.000 =20%.

Hartuan tezn:

Prof. Dr. Beshir CICERIRejnald MUA

Elisabeta SEMINISonila MEOFranc ZHUPA

S u k s e s e !

- 6 -

Biznesi 2005 - Versioni b - (e Zgjidhur)

Documents

Transcript of Biznesi 2005 - Versioni b - (e Zgjidhur)