Biologiya 9 dərs 11 (həzm sistemi)
-
Upload
timur-ulvi -
Category
Education
-
view
294 -
download
6
Transcript of Biologiya 9 dərs 11 (həzm sistemi)
HƏZM SİSTEMİ
MAHMUDOVA ÜLVİYYƏ
qida maddələri orqanizmdə 3 cür istifadə edilir:1.enerji mənbəyi, 2quruluş elementləri,
3.tənzimləyici elementlər.
Leykoplastın faqositozu və infuzorun qidalnması
Bağırsaqboşluqluların və kirpikli qurdların həzm sistemi
Həlqəvi qurdlar və cücülərin həzm sistemi
Balıqvə quşların həzm sistemi
Gövşəyən məməlilərin həzm sistemi
*Insanın həzm sistemi. *bədəndə olan üzvi maddələrin və suyun %-lə miqdarı
Ağız 2 hissədən ibarətdir: 1.ağız dəhlizi, 2.ağız boşluğu.(3 böyük tüpürcək vəzi var:1.qulaqyanı, 2.çənəaltı, 3.dilaltı)
Insanda 20 süd dişi, 32 daimi diş olur
Ağızda qidanı diş üyüdür, tüpürcək isladır, mutsin sürüşkən edir, ptialin və maltaza karbohidratları parçalayır,lizosim bakteriyaları
öldürür.
Qida ağızdan udlağa, qida borusuna və mədəyə düşür.
Mədənin quruluşu
Qida mədəyə düşür: 1.parasimpatik sinirin təsiri ilə mədə şirəsi yaranır, 2.qastrin ifrazolur, 3.turşuluq artır, 4.qida 12 barmaq bağırsağa keçir,
5.xolesiktokin yaranır, 6.mədəaltı vəz hormon hazırlayır, 7.qaraciyər öd verir.(öd 2 yolla gəlir: 1.öd kisəsindən, 2.birbaşa qaraciyərdən.)
Nazik bağırsağın xovlarından qlükoza və amin turşular qana, oradan qapı venası ilə qaraciyərə, qliserin və yağ turşusu isə limfaya, oradan
venaya gəlir.
Nazik bağırsağa sorulan qida maddələri qapı venası ilə qaraciyərə gəlir
Yoğun bağırsaq 3 hissədən ibarətdir:1.kor, 2.çənbər, 3.düz.
Həzm sistemində qidaları parçalayan fermentlər.
Qaraciyər orqanizmin ən böyük vəzisidir
Mədəaltı vəz iki hissədən ibarətdir:1.langerhans adacıqları, 2.pankreas hüceyrələri
Qanda şəkərin miqdarını qaraciyər və mədəaltı vəz tənzimləyir.