BIMBINGAN

DALAM

PENDIDIKAN

Nordin TahirIPG Kampus Ipoh

Beri nasihat / membantu ind @ kumpulan Proses membnatu org lain mmebuat keputusan terbaik.

Crow & Crow (1983); bantuan yg sesuai utk diberikan kpd ind yg terlibat.

Sprinthall (Schmidt, 1993); bimbingan digunakan bg menghuraikan bhg kurikulum yg berkaitan dgn afektif atau psikologi pendidikan.

Andrew dan Wolky (Shaw, 1973); perkhidmatan yg btersusun ditubuhkan dgn tujuan membantu MM capai perkembangan potensi max dan membuat penyesuaian, pengiktirafan terhadap kehormatan dan nilai diri ind dan memberi hak bantuan peribadi semasa diperlukan.

D.W. Lefever : suatu proses pdd yg berlanjutan, tersusun, sistematik. Ia bertujuan membantu ind mellaui daya usaha sendiri utk mengembangkan kebolehannya serta membuat penyesuaian diri dgn kehendak mkt agar perolehi kesejahtaraan hidup.

McDaniel & Shaftel : suatu pola khidmat yg merangkumi orentasi, maklumat pdd & kerjaya iventori ind, kaunseling, penempatan & aktiviti susulan.

Alice Crow : bantuan diberikan kpd ind bg menentukan matlamat jangka pendek & panjang, merancang cara bertindak serta memperbaiki sikap dan t.laku dlm aspek-aspek yg perlu.

Umum :

Proses membantu ind tingkatkan kefahaman / kemahiran utk tangani cabaran / isu dlm kehidupan dgn berkesan.

Ind belajar ubah dan bina sikap baru, nilai-nilai, kemahiran agar dpt hadapi situasi sukar.

Proses berterusan dan perlu masa utk berubah.

Mengapa MM Perlu Bimbingan?

Berkelakuan baik dlm BD dan semasa berhubung Menyelesaikan masalah yg dihadapi (peribadi, emosi,

rohani, sosial, akedemik) Membuat pilihan paling bermakna / bernilai bg mereka Mendpt kemahiran / pengetahuan, nilai utk

menyumbang kpd masyarakat.

BB utk semua MM (tdk yg bermasalah sj) / pkbgan MM secara sitematik / menolong MM (M biasa, M yg salah laras, berbakat)

Fokus utama pencegahan (drp membaiki) : cegah m.lah serius dgn beri kemahiran utk hadapi m.lah ketika MM boleh dikawal / memahami kelemahan dan kekuatan & kukuhkan kekuatan utk pencapaian matlamat tertinggi

Bimbingan adalah :

tugas pdd. Menolong MM menjd angota mkt yg berguna sejajar dgn kehendak mkt / neg.

proses pengetahuan / membantu M secara menyeluruh (ambil kira minat, bakat, keperluan, kelebihan, kelemahan M). BB yg diberi ialah ‘bimbingan hidup’ iaitu BB sosioemosi, kesihatan, pdd & kerjaya.

perlu butiran peribadi lengkap / menyeluruh (kebolehan, pencapaian, minat, bakat, latar belakang, keluarga) utk BB berkesan.

t.jawab secara kolektif antara guru, M, guru BB, sek, rakan sebaya, ibu bapa

Bimbingan adalah :

proses seumur hidup : SR – SM – U (setiap peringkat ada kesulitan)

menolong M menetapkan matlamat hidup yg realistik selaras dgn kebolehan, minat & bakat

dijalankan kepercayaan bahawa setiap M boleh berkembang / berubah ke arah positif.

utamakan masa skrg & hadapan. Bantu M jd lebih cekap sesuai diri & faham implikasi tindakannya utk jangka masa pendek / panjang.

berbeza bg setiap M ikut minat, kebolehan, bakat & motivasi utk M.

Pembimbing perlu :

bersikap terbuka, tdk menghukum, sabar serta mudah ditemui.

melengkapi diri dgn kemahiran bimbingan / faham tabii manusia & kemahiran komunikasi.

guna kemahiran intrapersonal : mendengar secara aktif, empati, penyayang, positif terhadap murid, bina hubungan yg baik.)

berhubung baik dgn guru lain (guru darjah, i.bapa, jiran & pelajar) bg mudah mendpt maklumat.

laksanaan secara koloboratif (warga sek, ibu bapa dan mkt)

Pembimbing perlu :

sediakan bilik BB selesa, lengkap (lampu, kipas, perhiasan dalaman, kondusif).

mengetahui agensi rujukan luar.

guru profesional terhadap MM, bina hubungan yg mesra, sihat, empati dan beretika.

Merahsiakan maklumat pelajar utk dpt kepercayaan drp M.

Beri masa yg cukup utk M luahkan masalah bagi memudahkan proses bimbingan

Murid / Klien perlu :

sertai BB sepenuhnya, sukarela, berterusan & membina matlamat sendiri. MM faham t.jawab terhadap perkembangan diri & buat keputusan hidup mereka (Guru tdk buat keputusan utk MM)

tdk memaksa M berkongsi maklumat. Kerelaan & kemesraan perlu diwujudkan)

Program BB oleh Unit Bhg S-Sekolah, KPM bersifat :

Menyeluruh : utk semua kelompok di sek

Perkembangan, pembaikan dan pemulihan

Terbuka : galakkan penglibatan MM secara aktif

Bersepadu : terapkan unsur BB melalui kurikulum & kokurikulum

Pelbagai mobiliti : libat pelbagai aspek pkbgan (kognitif, psikomotor, afektif, jasmani,moral @ agama, kejantinaan (jender), vokesional @ kerjaya.

Mengajar : BB ind @ kumpulan.

Perkhidmatan :

Iventori individu dan rekod Memberi maklumat Bimbingan kelompok Kaunseling Penempatan Mencegah penyalahgunaan dadah Perundingan dan rujukan Penyelarasan sumber Perbincangan dgn ibu bapa Penilaian

# : Mengendalikan fail BB bg setiap murid

# : Mengumpul & merekod butiran berkaitan

penilaian & pentafsiran minat MM.

# : Awasi corak kehadiran MM yg dirujuk utk B&K

# : Menyelaras, menjaga & kemas kini rekod MM

# : Beri maklumat ttg pencapaian & kemajuan MM

bermasalah utk tujuan pdd pemulihan

# : Jalankan kaji selidik / buat tafsiran ttg kes MM

A. PERKHIDAMATAN IVENTORI IND. & REKOD

# : Kumpul & sebar maklumat pelajaran, vokesional,

latihan & kerjaya kpd MM melalui risalah, buku

kecil, poster, buletin, pameran kerjaya.

# : Tambah & kemas kini fail maklumat kerjaya,

peluang latihan, pelajaran, sosial dan peribadi.

# : Beri penerangan cara mengisi borang

permohonan pekerjaan

# : Kendali lawatan kerjaya

# : Beri maklumat kerjaya kpd sesiapa sj

# : Adakan program pencegahan dadah.

B. PERKHIDAMATAN MEMBERI MAKLUMAT

# : Rancang & selaras aktiviti BB kelompok & tunjuk

ajar utk galakkan pkbgan k.kendiri +ve, afektif,

psikososial, jasmani, kejantinaan, vokesional,

moral & agama.

# : Adakan BB kelompok ttg m.lah disiplin, pelajaran

sosial ikut masa.

# : Bantu MM pilih mata pelajaran utk peperiksaan

UPSR, PMR, SPM dan STPM

C. PERKHIDAMATAN BIMBINGAN KELOMPOK

# : Kaunseling Ind @ Kelompok ttg :

% : pencapaian akademik yg tdk memuaskan

% : rujukan yg dibuat oleh i.bapa @ guru

% : peribadi & kerjaya

% : ketidakhadiran kegiatan kokurikulum

% : masalah disiplin (poneng, merokok

# : Kaunseling Keluarga (jika perlu) : fahami m.lah

MM dgn kerjasama drp i.bapa

# : Kaunseling Tunjuk Ajar : kelas mengajar spt

penilaian kendiri, penjelasan nilai, kemahiran

komunikasi, hadapai masalah, buat keputusan

cara-cara elak dari dadah.

D. PERKHIDAMATAN KAUNSELING

# : Bantu MM pilih bidang kokurikulum sesuai dgn

kebolehan, kemmapuan, minat mereka

# : Penempatan pekerjaan

% : Penyelarasan menempatkan MM ikut

program / pengalaman berkerja.

% : Bantu Bhg Pdd Vokesional & Teknik bekal

data ttg MM lepasan sek vok & tek.

% : Bantuu tempatkan MMlepasan sek

vok & tek memasuki firma @ kilang.

E. PERKHIDAMATAN PENEMPATAN

# : Adakan BB ind @ kelompok pupuk sikap benci

dadah

# : Menolong MM dptkan rawatan @ pemulihan

# : Bantu MM sesuaikan diri dgn persekitaran sek

lepas pemulihan.

# : Menilai dan beri maklum balas kpd JPN ttg

program pencegahan dadah di sekolah.

F. PERKHIDAMATAN MENCEGAH DADAH

# : Menolong MM lepasan sek dlm hal peribadi,

kerjaya, pelajaran (jika perlu)

# : Menolong pentadbir & staf fahami program BB sek

# : Menolong i.bapa dlm hal kebajikan MM

# : Berbincang dgn staf sek cara tingkatkan program

BB di sekolah.

# : Rancang bersama guru ttg cara berkesan awasi

kemajuan MM

# : Adakan p-prosedur utk rujuk kes tertentu kpd

pakar, agensi luar (doktor, pakar KK, pakar jiwa @

pegawai kebajikan)

G. PERKHIDAMATAN PERUNDINGAN & RUJUKAN

# : Jd penyelaras aktiviti kebajikan MM di sek dgn

agensi luar

# : Jd pakar rujuk dlm kegiatan kokurikulum

# : Jd penyelaras libatkan majikan, agensi kebajikan

dgn org-org kenamaan tempatan dlm BB di sek

# : Merancang & menjd penyelaras dlm usaha

perkenalkan aktiviti BB kpd agensi tertentu @

komuniti tempatan

H. PERKHIDAMATAN PENYELARASAN SUMBER

# : Adakan hubungan dgn i.bapa utk s-sama awasi

kemajuan anak-anak

# : Hubungai i.bapa jika kemajuan MM tdk memuas

# : Selaras program orentasi MM dgn i.bapa

# : Berkerjasama dgn i.bapa dlm wujudkan disiplin

dikalangan MM

# : Adakan sesi BB keluarga jk masalah berpunca

drp i.bapa

I. PERKHIDAMATAN PERBINCANGAN DGN I.BAPA

# : Menilai program BB di sek utk tingkatkan

mutunya

# : Menilai model BB sebelum laksana di sekolah

# : Adakan program BB rakan sebaya & program

latihan.

J. PERKHIDAMATAN PENILAIAN

BANTU MM

Bina potensi utk jd ind yg seimbang bg menghadapi cabaran hidup dengan berkesan

Bina kemahiran penyelesaian masalah / membuatkeputusan yg tepat / terbaik

Bina kemahiran penguasaan kendiri (masa, stress, sasaran dan keutamaan bg mereka)

Sedia peluang belajar dgn guna keupayaan dan minatutk kuasai keberkesanan peribadi.

BANTU MM

Bina kemahiran komunikasi dan perhubungan interpersonal

Bina nilai +ve / sihat terhadap diri & org lain utk tingkatkesedaran kendiri, faham peranan /t jawab dlm kehidupan

Bina kesedaran & sikap utk berjaya dlm akademik /kerjaya

Bina arah kendiri secara normal dan muktamad

Memudahkan perubahan t.laku bg menjalani kehidupanproduktif untuk kepuasan diri

Menyediakanperkhidamatn

pencegahan spt hindar MM terlibat dlm m.lah

disipin, t.laku tdk sopan, dadah

kaunseling krisis

pemulihan spt bantu MM atasi masalah kerjaya

sosioemosi dan akademik

MembantuMM

buat penyesuaian peribadi, sosial, emosi &

akademik dgn persekitaran & peraturan sek

kurang bernasib baik utk kembangkan potensi

ke tahap max & peroleh pencapaian baik

memahami kebolehan, bakat, minat & kelemahan diri supaya MM dpt pilih mata

pelajaran, jurusan & kerjaya yg sesuai

Menolong MM

membina tabiat kerja yg baik spt dpt siapkan

tugasan dgn teratur / menepati masa

Memahami masalah dr sudut yg luas

peroleh kemahiran berkomunikasi agar

perkembangan sosioemosi dpt ditingkatkan

menjalani program transisi (peralihan dr

SR – SM) bg mempercepatkan penyesuaian MM

mengembang secara seimbang aspek JERIS

peroleh kemahiran menyelesaikan masalah

buat keputusan terbaik dlm pelbagai situasi

dptkan pengetahuan / maklumat kerjaya bg

memudahkan permohonan ke institut

stabil emosinya serta berada dlm ketenangan

& kebahagiaan.

Memberikhidmat

bersifat sosial yg positif spt berdikari, rajin,

bersemangat, berdaya saing, (amal NNM)

berkebolehan berfikir secara rasional & cuba

mengelak krisis drp berlaku.

Memberi khidmat penyuburan & pengayaan dlm aspek pkbgan MM dgn sediakan peluang & pengalaman sesuai dgn

kemampuan & kebolehan MM

Mewujudkan peluang setiap M kembangkan daya kebolehan

dirinya mengikut kesanggupannya

Mengenal pasti kesulitan yg menganggu pencapaian akademik

MM & adakan langkah utk atasinya.

Mengadakan kem motivasi dr semasa ke semasa utk

tingkatkan aras motivasi terhadap kerja.

Berkerjasama dgn i.bapa ttg perkembangan anak-anak

mereka dlm akademik / kokurikulum.

SECARA LANGSUNG

Pertemuan bersemuka (ind / kumpulan) berkeperluanspasifik / segera / kes-kes pemulihan

# : Perbincangan / latihan utk ind yg berkeperluan j.masa panjang

# : Pencegahan / kemajuan kerjaya / bengkel / seminar

SECARA TDK LANGSUNG

PENDEKATAN DALAMBIMBINGAN

PERKEMBANGAN KRISIS

PENCEGAHAN PEMULIHAN

PENDEKATAN DALAM BIMBINGAN

# : Program direka utk tingkatkan fungsi dan pkbganpotensi sihat ind / kumpulan.

# : Bantu MM peroleh pertumbuhan peribadi yg positifmengikut peringkat umur.

# : BB rangkumi kompetensi murid @ hasil yg perlu dicapaibg 3 domin pkbgan (akademik, kerjaya, peribadi dansosial)

# : Keperluan perkembangan BB bg MM

A. PENDEKATAN PERKEMBANGAN

PKBGANAKADEMIK

PKBGANPERIBADI/

SOSIAL

PKBGANKERJAYA

# : Kemahiran asas yg MM perlukan utk berjaya di sek 3M

# : Jelaskan b.mana mereka belajar sesuatu, ingat

kembali maklumat, merancang utk selesai tugasan

# : Keupayaan utk kenalpasti situasi d mana pbj

adalah mudah atau sukar.

# : kebolehan utk jelaskan apa yg mereka suka lakukan &

b.mana mereka berubah dr tahun ke tahun

# : Kebolehan utk jelaskan pekerjaan di pelbagai latar,

jenis pekerjaan dlm keluarga.

# : Kesedaran ttg perbezaan antara rakan sebaya & dirinya

# : Kesedaran ttg kemahiran yg mereka ada.

# : Kesedaran kendiri, keyakinan dan kompetensi

# : Kemahiran dlm menjelaskan perhubungan & proses dlm

menjalin dan mengekalkan persahabatan.

# : Gambaran +ve ttg atribiut & keunikan diri /org lain

# : T.jawab terhadap tugasan & penjagaan diri / hak milik

TAHAP SEKOLAH (1)

MM perlu dibantu dlm perkembangan berikut :

PKBGANAKADEMIK

# : Strategi yg membantu MM belajar eg catat nota,

mengingat, menetapkan matlamat & sedia utk

diuji.

# : Memahami b.mana pbj berlaku secara berbeza

atas ind berebza dan b.mana ianya berlaku

serentak di dlm / luar sekolah

# : Kebolehan utk aplikasi kemahiran berbeza bg

m.pelajaran dan latar sekolah yg berbeza.

# : Kebolehan menghurai pekara yg dipelajari

berkait dgn dirinya

TAHAP SEKOLAH (2)

MM perlu dibantu dlm perkembangan berikut :

PKBGANPERIBADI/

SOSIAL

PKBGANKERJAYA

# : Pengiktirafan terhadap pilihan yg dibuat oleh

manusia terhadap pekerjaan serta peranan lain

dlm hidupmereka

# : Kebolehan utk huraikan pekerjaan org lelaki dan

p.puan serta hubungan antara minat dan

keupayaan utk bekerja

# : Kebolehan utk menjelaskan b.mana kehidupan

mereka pd masa akan datang.

# : Menjelaskan ttg diri mereka, kekuatan mereka

# : Mengenalpasti akibat drp tindakan mereka ke

atas org lain & ada kesan drp pilihan tersebut.

# : Memahami b.mana trait berkembang.

# : Keupayaan utk lahirkan penghargaan kpd org lain

atas kualiti diri mereka yg unik.

# : Keupayaan utk mengetahui bila perubahan

mungkin @ tdk mungkin berlaku

# : Keupayaan utkkenalpasti dan lahirkan perasaan

dlm adab yg diterima.

Merupakan usaha jangka panjang

CIRI-CIRI PERKEMBANGAN BIMBINGAN SPT BERIKUT :

Berbentuk kumulatif (terkumpul)

Ia tertumpu kpd perkembangan ind secara menyeluruh

Ia menekankan tugasan kes ind, perundingan, Koordinasi, memprogram, kaunseling dan kerja

Kumpulan berkaitan.

PENCEGAHAN

#: mengenalpasti kemahiran yg perlu masa sekarang / depan

serta cara menggunakan kemahiran tersebut

# : Biasanya proaktif iaitu permulaan, jangkaan, hadapinya

secara aktif dan sasaran pd satu kumpulan bukan pd ind

TUJUAN :

@ : Menangani masalah masa depan dgn sediakan ind / kumpulan

dgn kemahiran yg diperlukan atau ubah persekitaran.

@ : Pencegahan dilakukan sebelum m.lah terjadi @ sebelum

masalah kecil menjadi besar / serius

BIMBINGAN PENCEGAHAN :

% : Utamakan jangkaan (ramalan) m.lah masa depan sertasedia maklumat dan latihan kemahiran yg perlu bg cegahmasalah tsbt.

B. PENDEKATAN PENCEGAHAN

PROGRAM PENCEGAHAN :

#: Dianggap berisiko, mudah dipengaruhi dan alami

kecelaruan dlm jangka masa terdekat

OBJEKTIF UTAMA PROGRAM PENCEGAHAN :

@ : Sampaikan aktiviti / program yg boleh mencegah atau

meminimakan insiden kecelaruan terhadap populasi

yg berisiko.

@ : Contoh : Program Pencegahan Dadah Untuk MM Sekolah

Rendah.

PEMULIHAN :

#: Proses diaplikasikan selepas masalah ditemui utk dorong

moditifikasi t.laku yg bermasalah.

# : Sedia perkhidmatan kpd MM yg hadapi masalah spasifik

APLIKASI :

C. PENDEKATAN PEMULIHAN

APLIKASI : LAKUKAN DIAGNOSIS LENGKAP

Kaji individu dan masalahnya

Buat keputusan spt :1. Btk kejadian yg dpt kukuhkan t.laku yg diinginkan

2. Musnahkan t.laku yg tdk diinginkan

Contoh : MM yg tdk berfungsi dlm BD normal dibantu memoditifikasikant.Laku dgn guna teknik tertentu agar dia dpt belajar dlm BD normal

PROGRAM PEMULIHAN :

#: Fokus kpd cara galakkan MM buat pilihan yg berkesan /

sesuai dan kebolehan gunakan strategi dgn berkesan.

PENGGUNAAN PROGRAM PEMULIHAN :

@ : Keatas MM yg belum berkembang

@ : Mendemostrasi kemahiran buat pilihan yg sihat

@ : MM yg perlu bantuan utkmenangani sesuatu yg sukar.

PENDEKATAN KRISIS :

#: Berbentuk arahan dan berorentasikan tindakan

# : Digunakan semasa MM menghadapi krisis

# : Semasa hadapi krisis MM tiada masa buat refleksi-kendiri

penerokaan dalaman terhadap persepsi dan aspek

tumpuan

# : MM perlukan panduan sehingga mereka menjd stabil /

selamat dan bertanggingjawab membuat keputusan.

# : T.jawab dtg secara beransur setelah pelan tindakan

awal diperkukuhkan dan MM telah mengalami

kejayaan peringkat awal.

D. PENDEKATAN KRISIS

CIRI-CIRI REKABENTUK BB YANG BAIK

Tujuan yg jelas Aktiviti yg bersesuaian dgn umur Pelajaran yg mempunyai koordinasi serta

mengikut urutan Peluang bagi MM utk mengaplikasi, membuat

refleksi dan menilai pbj mereka.

BB digunakan utk btk arahan tertentu @ perkhidmatan maklumat spt “bimbingan BD” @ “bimbingan kumpulan kecil”

Aktiviti dibtk utk bantu MM fokus kpd pemerolehan pengetahuan @ kemahiran

Bina matlamat yg sihat / kuasai tingkah laku bg mencapai matlamat BB

Aktiviti disampaikan dlm sesi BB kumpulan kecil @ besar utk semua murid

Guru Perlu : Berkerjasama secara kolobaratif dgn guru BB agar

MM terima BB yg diperlukan.

A. BB INDIVIDU

BB INDIVIDU BERKAIT DGN :• Pencapaian akademik yg tdk memuaskan• Masalah peribadi dan kerjaya• ketidakhadiran semasa aktiviti @ kokurikulum• Masalah disiplin spt tdk dtg @ lewat ke sekolah,

ponteng dan merokok.

TUGAS GURU BB : • Adakan BB ind bg bincangkan masalah yg dihadapi MM, MM dpt kenalpasti dan pencegahan dpt diambil

• Membimbing MM menangani masalah• Kembang hubungan & k.pasti masalah yg dihadapi MM

& bantu mereka fahami antara tindakan & akibatnya• Bantu MM mengamalkan kemahiran yg diperlukan utk

hadapi situasi bermasalah dgn berkesan.

B. BB BERKUMPULAN

• Gladding (Schmidt, 1993) : tujuan BB kumpulan sbgpencegahan terhadap kecelaruan perseorangan ataukumpulan melalui pemindahan maklumat dan / atau penelitian terhadap nilai-nilai.

• Berbtk pdd & infomasi dr bercorak rawatan @ peningkatandiri

• Bantu k.pasti MM yg menghadapi konflik kritikal & kesulitan • Lebih kpd arahan dan maklumat secara semulajadi• Menitikberatkan maklumat @ arahan kpd MM yg ramai• Libat ramai murid / perkongsian / perbincangan berlaku• Berpotensi tingkatkan persekitaran BD @ sekolah dgn

utamakan aspek +ve (perkbgan & perhubungan manusia)• Maklumat / kemahiran boleh digeneralisasikan oleh MM utk

capai matlamat diri, pdd dan kerjaya mereka.

GURU PERLU : • Guna pelbagai proses pengajaran / teknik / kaedah• Saiz kumpulan sederhana (tdk lebih 25 org)• Berstruktur dan terarah dlm aktiviti.

BATASAN BB KUMPULAN : • Tdk menghasilkan perubahan signifikan kpd MM yg alami

konflik kritikal @ kesulitan dlm kehidupan & di sek, ttpboleh kenalpasti golongan ini utk dirujuk kpd kanselor.

• Saiz kumpulan besar tdk menyekat interaksi ahli kumpulanmbbkan sokongan peribadi, k.sayang dan pembinaan kepercayaan tdk begitu mendalam

• Tdk membantu ind tertentu, matlamat pdd dan kerjaya utksemua ahli kumpulan

• Dlm usaha mencapai objektif pengajaran utk pelajaran BBdlm satu siri topik, kemungkinan perhatian terhadap keperluan ind diabaikan.

RINGKASAN

BIMBINGAN Proses membantu ind / kumpulan buat pilihan yg sesuai

PRINSIPBIMBINGAN

JENISBIMBINGAN

MATLAMATBIMBINGAN

PENDEKATANBIMBINGAN

@ : Semua murid boleh rasai sesi BB tanpa kira kaum@ : T.jawab kolektif antara guru BB, MM, rakan, i.bapa@ : prosedur khusus

# : pemudahcara t.laku terhadap pelanggan# : bantu pelanggan hadapi situasi baru# : menjelaskan keperihatinan# : menguasai perhubungan interpersonal# : guna kebolehan bg kuasai keberkesanan kendiri

& : perkembangan, pencegahan, pdd pemulihan & krisisutk sedia bantuan kpd MM cara mengendali @ mencari penyelesaian kpd masalah yg dihadapi

& : individu & berkumpulan (kelompok)

Kembangkan kemahiran MM utk tangani masalah (disiplin, peribadi, akademik) dlm kehidupan

Tdk selesaikan masalah utk MM

Sbg pendengar yg baik, supaya MM dpt meneroka / menilai situasi dan diri mereka serta kembangkan kemahiran utk hadapi masalah

Berkerjasama (koloboratif) dgn guru PBB bg sedia BB yg sesuai.

Bekalkan maklumat & maklumbalas kpd guru PBB ttg keperluan & keberkesanan BB

Beri BB permulaan kpd MM dan bincang apa yg mereka perlukan sebelum rujuk kpd guru PBB utk BB @ bantuan selanjutnya.

Biasakan MM dgn BB di sek agar mereka dpt sampai maklumat BB kpd MM lain & galakan gunakan BB di sek

Sokong @ bantu program BB spt menjd fasilitator kem motivasi, mentor dlm program mentor-mentee

Kemas kini rekod MM dlm BD spt kemajuan, kehadiran,pencapaian akademik dan latarbelakang MM

Btk hubungan baik dgn MM, penyayang, positif terhadap MM, sensitif dgn memahami kehendak MM

Bantu btk nilai-nilai dan sikap +ve, komunikasi berkesan dlm aktiviti pbj BD.

PERANAN GURU MATA PELAJARAN :@ : Sediakan maklumat lengkap (personaliti, tingkahlaku,

pencapaian) MM melalui ujian dan bukan ujian (soalselidik, pemerhatian, temuduga)

@ : Buat pemerhatian terhadap MM (luar @ dlm BD) utk dpt maklumat ttg t.laku & sosial

@ : Melengkapkan, mengemaskini dan menyimpan rekodpencapaian akademik, kokurikulum MM

@ : Menyimpan laporan anekdot libatkan sesuatu peristiwatarikh dan tempat utk guru PBB / kaunselor fahami personaliti MM

@ : Melengkapkan, mengemaskini dan simpan rekod MM iaitu kad 001 R/M.

A. MENGUMPUL MAKLUMAT TENTANG MM

# : K.pasti MM bermasalah & bantu MM sebelum jd rumit # : Btk hubungan baik dgn MM utk ketahui masalah mereka# : Terdpt MM kongsi masalah dgn rakan (tdk dgn guru),

maka bina hubungan dgn rakan MM bermasalah# : Membincang masalah MM utk ketahui masalah sebenar# : Teroka cara penyelesaian bers-sama dgn MM (MM perlu

jujur, komited, rela, guna strategi penyelesaian m.lah)# : Rujuk MM bermasalah kpd pakar / kaunselor

B. MENGENALPASTI MM YG BERMASALAH

Kenalpasti MMBermasalah

Bincang masalahutk ketahui

masalahsebenar

Teroka cara penyelesaianbersama-sama

(MM perlu jujur)

$ : MM bermasalah rumit dirujuk kpd kaunselor / pakarguru PBB

$ : Masalah spesifik perlu kemahiran spesifik$ : Pastikan strategi / langkah pemulihan dituruti oleh MM$ : Kenalpasti kelemahan dlm strategi tersebut.

C. RUJUK KEPADA PAKAR

FAKTOR PENGHALANG BIMBINGAN

$ : Tdk mempunyai kemahiran kaunseling / tdk terimakursus bimbingan dan kaunseling

$ : Salah tafsir bahawa perkhidmatan BB hanya utk MMbermasalah sj, MM cuba elak bertemu guru PBB sbbtakut ditertawakan.

$ : Tdk dpt sokongan i.bapa sbb tdk mahu anak dilebel sbgbermasalah

$ : Tdk dpt sokongan guru lain sbb rasa tdk cekap sbbkurang kemahiran BB dan kaunseling.

D. MENGENALPASTI FAKTOR PENGHALANG

4 peranan guru BB & Kaunseling :

(i) : Mengumpul maklumat m-murid : guna ujian & bukan ujian utk dpt gambaran tentang personaliti, t.laku & pencapaian MM

(ii) : Mengenalpasti MM bermasalah : melalui temuduga bg mempastikan masalah sebenar dan bantu MM meneroka penyelesaian @ pilihan penyelesaian. Rujuk kes kpd pakar jk rasa tdk mampu selesai masalah

(iii) : Merujuk kpd pakar : jika tdk mampu selesai masalah dan guru perlu rancang tindakan susulan

(iv) : Mengenalpasti faktor-faktor penghalang : spt kurang kemahiran, salah faham terhadap BB dan Kaunseling serta kurang sokongan i.bapa dan guru

CONTOH KOMUNIKASI INTERPERSONAL DLM BD:

Berbual dgn murid-murid

Memberi atau membalas pujian

Berkenalan dgn rakan baru

Berkomunikasi menerusi mesej yg segera

Mengekalkan dan memperbaiki perhubungan

Memberi tunjuk arah

Memujuk guru besar.

Soalan bg meningkatkan komunikasi interpersonal (KomI) :

Apa yg ingin saya katakan?

Apa yg patut saya kata, k.kala bertentangan dgn niat baik saya?

Apa sebenarnya maksud saya, apakah kesan emosi terhadap kata-kata saya?

KONSEP

• Dibuat secara bersemuka, berbual dgn murid sblm

kelas bermula, berinteraksi dgn ibu bapa @ rakan

semasa makan malam, bertukar rahsia dgn rakan

• Berlaku sepanjang hari / ada yg berkesan & ada

yg tdk berkesan

• Proses perkongsian maklumat antara individu

• Perlukan usaha 2 hala

KOMUNIKASI INTERPERSONAL

: Memahami sepenuhnya maklumat

: Mengetahui proses komunikasi interpersonal

: Merancang dgn teliti bg mereka bentuk & melaksana

strategi komunikasi

: Guna maklum balas utk memastikan ketepatan

sesuatu mesej.

KOMUNIKATOR BERKESAN

: Kemahiran yg perlu utk meneruskan hubungan

antara individu dgn individu lain.

: Contoh kemahiran interpersonal :

‘Rakan menyatakan sesuatu, anda mendengar,

menyoal jika tdk faham, angguk kepala jika

setuju’

: Kemahiran interpersonal : menyoal, mendengar

dgn aktif, gunakan anggota badan, komunikasi

memberi perhatian, memahami berempati, refleksi

bersemuka (konfrontasi)

KEMAHIRAN INTERPERSONAL

: Satu btk rasa yang melibatkan perhubungan manusia

(perbualan, pandangan, mengurus konflik)

: 2 kumpulan memain peranan secara jelas / lengkap

: Apa sahaja bentuk interaksi – perkataan, ekspresi

muka, bahasa, gerak tubuh, kesenyapan yg boleh

diterjemahkan maksud, perasaan & sikap antara yg

terlibat.

: Pertukaran maklumat antara pengantar / penerima

: Mesej perlu jelas penerima memahami, percaya &

buat tindakan

: Maklum balas dpt melengkapkan ketepatan

komunikasi

: Medan komunikasi 2 hala

KOMUNIKASI

: Komunikasi melibatkan :

: individu dgn individu

: antara organisasi

: proses yg kompleks & libatkan banyak aspek

: penyampaian tepat drp penyampai - penerima

: ketepatan penerima dan pemahaman

: penerimaan @ penolakan selepas menerima

maklumat.

: melibatkan pengherotan & ketidaktepatan

akibat rangkaian perhubungan manusia yg luas

: kepercayaan & keyakinan (kepercayaan menjadikan

komunikasi lebih terbuka dan jujur)

: Mesej yang jelas

: Penerima memahami, mempercayai & ambil tindakan

: Menerima maklumbalas

: Atasi halangan (halangan bahasa, pendengaran,

ketidakupayaan bertutur, kebisingan, istilah &

pengetahuan murid)

: Komunikasi berkesan melibatkan :

: komponen intrinsik kerja yg efisyen

: perhubungan yg berkesan

: aliran komunikasi secara terbuka dlm

keadaan kondusif

: hubungan positif yg didorong oleh

penggunaan teknik tertentu.

KEBERKESANAN KOMUNIKASI 2 HALA

: bekerja dlm rangka rujuk yg berbeza

: tdk mampu bina hubungan dlm keadaan yg

memuaskan / selamat / berkesan

: tdk diberi perhatian serius

: anggap komunikasi tdk penting.

MASALAH KOMUNIKASI

MODEL KOMUNIKASI 2 HALA

MAKLUMBALAS

ENKOD

PENAPISPENAPIS

PENYAMPAIPENERIMA

DEKOD

MESEJ

PERSEKITARAN KEBISINGAN

PERSEKITARAN KEBISINGAN

SUMBER : Lucas R.W : Perhubungan Interpersonal Yg Berkesan

PERSEKITARAN

HALANGAN KOMUNIKASI

PENGHANTAR

Kebisingan

gangguan alat

pendengaran

Suara / bahasa

tdk jelas maksud

kabur, istilah

teknikal, soalan

yg sukar

difahami

Kurangkan aras bunyi /

komunikasi dlm bilik khas/

elak guna radio

Guna ayat ringkas & jelas,

elak guna istilah yg mbbkan

salah faham, kemukakan

soalan terbuka / tertutup utk

dpt maklumat / sedia

maklum balas yg sesuai

ASPEK CIRI HALANGAN CARA ATASI HALANGAN

PENERIMA

S-sama bercakap

Jgn mencelah @

menyampuk

Berhenti berbual & dengar

sahaja / elakkan mencelah

@ menyampai pendapat.

PENAPIS

MESEJ

Sikap (nilai, minat

kepercayaan, pdd

penderiaan dan

pengetahuan)

bertindak sbg

penapis / halang

resepsi mesej

Idea, konsep,

maklumat yg di

pindahkan sbg

penyampai

Kenalpasti faktor tsbt dlm

diri anda (guru) dpt

mencegah halangan /

kerosakan penerima mesej

drp murid-murid

Pastikan anda berpengetahuan

bermaklumat & mahir utk

sampai mesej dgn berkesan

Berupaya jawab soalan murid

ASPEK CIRI HALANGAN CARA ATASI HALANGAN

SALURAN

Keadaan / aliran

yg dilalui semasa

berkomunikasi

Komunikasi secara

bersemuka.

ENKOD

DEKOD

Murid gagal

terjemah @

fahami apa yg

guru hantar/ murid

tdk kenal

perkataan &

isyarat

Penterjemahan isi

kandungan ke

bahasa, simbol @

makna

Tingkatkan kefahaman murid

pd mesej & kenalkan murid

pd simbol, perkataan &

isyarat akan beri kesan kpd

mesej. Pilih saluran / masa

ind utk sampaikan mesej

Guru boleh

menginterpertasi dan beri

respons yg sesuai

ASPEK CIRI HALANGAN CARA ATASI HALANGAN

MAKLUMBALAS

Atasi penerimaan mesej &

diterjemah spt yg

dikehendaki.

KEMAHIRAN

Komunikasi Intrapersonal

: Keberkesanan seorg guru, rakan, pasangan hidup

pengurus bergantung kpd kemahiran Komunikasi

Intrapersonal

: Penting kpd keupayaan profesional & dokumentasi

secara meluas

: Hubungan berkesan jk ada keyakinan antara G-M

: Bina hubungan berasas kepercayaan & pertahankanya

w.pun terjadi perubahan

: Kepekaan, hormat, empati & keteguhan faktor penting

dlm bina hubungan

: Murid beri m.balas terhadap kepekaan, hormat & empati

dr guru & mahu guru rasai apa yg mereka rasa &

anggap guru sbg rangka rujukannya.

: Kemesraan, penyayang & perlakuan yg sesuai

galakan murid bertindakbalas.

: Keadaan fizikal, cara murid dialu-alukan, gerak isyarat,

nada suara, kehadiran gangguan pengaruhi mesej

: Guru guna kemesraan, nada & perkataan yg diterima

murid & elak guna kenyataan streotaip @ humur palsu.

1. MEMBINA HUBUNGAN

: Individu terima maklumat 4-6 kali lebih cepat dr

kepantasan pertuturan normal

: MM mudah terganggu, maka guru perlu beri

perhatian penuh agar mesej tdk hilang

: Guru perlu :dengar dgn penuh perasaan / dengar

dgn penuh minat dgn libatkan tumpuan mental /

gunakan ekspresi muka, gerak isyarat & postur

: Fungsi Memberi Perhatian :

: fahami kenyataan murid

: bantu fahami masalah murid

: wujudkan rasa hormat diri @ selamat bg murid

: alat peneguhan / alat komunikasi

: bantu hubungan baik G – M (klien)

2. MEMBERI PERIHATIAN

KOMPONEN MEMBERI PERHATIAN

: Kedudukan Klien (Murid) : Pastikan murid dpt duduk

dgn selesa / tiada apa-apa yg menghalang t.laku

: Bertenang : Murid duduk selesa agar kenyataan dpt

dinyatakan @ didengar dgn jelas / dorong M bercakap

: Kedudukan Tubuh (posture) Pembimbing: condong

kehadapan arah murid menunjukkan Pmbg menerima /

minat pd murid.

: Ekspresi Muka : berseri, senyum sbg tanda Pmbg

sedia menerima murid

: Tentangan Mata : bertentang mata dgn murid tanda tunjuk

minat dgn apa yg dikatakan & bersama murid dr fizikal

& mental. Ikut keselesaan murid (alih mata bila M malu)

: Soalan Terbuka : galakan murid bercakap / beri peluang

murid bercakap panjang

: Dorongan Minima Utk Bercakap : gerak isyarat, angguk

kepala, perkataan tunggal & ringkas spt „uh-uh‟,

„uh-uhm‟, „ye‟, perwatakan badan, ulang perkataan

Tentangan mata

1. Kurang memberi perhatian, kurang tentangan mata

2. Tentangan mata konsisten

3. Perhatian teliti, mengubah penggunaan tentangan mata,

sering memberi perhatian penuh.

Kedudukan tubuh badan, pergerakan dan gerak-geri

1. Tegang, kurang selesa

2. Terlalu tenang

3. Selesa, memberi perhatian penuh, gerak-geri munasabah

Kadar Pertuturan dan nada suara

1. Terlalu lambat atau cepat, nada suara tidak berubah

2. Teragak-agak, kurang pasti

3. Kadar pertuturan yang sesuai.

CONTOH : Skala kadar : Tingkah laku Memberi Perhatian

€ : Mendengar :

: Carl Rogers : Guru pmbg hendaklah mendengar

secara aktif.

: asas / komponen penting dlm interaksi &

komunikasi

: bantu kenal pasti bidang bermasalah /

perunding yg berkesan dlm selesai konflik &

masalah, buat keputusan

: alat kumpul maklumat dlm komunikasi aktifkan

proses pembelajaran

: 4 fasa mendengar iaitu pendengaran,

penumpuan, pemahaman dan bertindakbalas.

€ : Tujuan Mendengar : Fahami mesej

3. MENDENGAR DGN AKTIF

: Guru Perlu :

: tunjukkan minat yg tulen terhadap kata-kata murid

: berdiam diri sepanjang masa ttp guna semua

deria utk fahami mesej

: mendengar setiap perkataan & minda mencari

mesej yg tersirat / melalui mata lihat bahasa

tubuh, gaya isyarat / dengar kata hati anda,

buat catatan reaksi terhadap mesej

: faham maksud tersirat dan tersurat (fahami

perasaan murid dgn mendalam @ rasai apa yg

dirasai oleh murid (mendengar dgn empati)

: menyatakan dgn tepat idea & perasaan murid

: dpt mentafsir perasaan yg terpendam murid &

buktikan pd murid bahawa kita mendengar,

memahami dan menerima mereka

: profesional, ambil berat dan menghormati murid

sbg manusia

: Mendengar Dgn Aktif :

: Bantu guru menguji pemahaman ttg apa yg

dikatakan oleh murid-murid

: Mengimbas kembali pengertian maksud kpd

murid dan buat penjelasan atau betulkan salah

faham

: Tdk mengulang perkataan sama yg dituturkan

murid, ttp memasukkan pemahaman guru ttg

keseluruhan mesej murid jd satu maksud yg

menyeluruh

: Rangsangan meneroka perasaan & pemikiran

mereka

: Kegagalan Mendengar : kegagalan perkhidmatan,

murid kecewa, meningkatkan stress ind & publisiti

negatif di war-warkan.

: TEKNIK MENDENGAR SECARA AKTIF :

I. Meringkaskan Maksud M

: Guru guna perkatan sendiri bg jelaskan maksud

@ perasaan murid & yakinkan murid bahawa anda

mengerti @ tunjuk minat terhadap mereka

: Murid berpeluang jelaskan perkara sebenar

: Perjelasan berlaku bila wujud salah faham @

melahirkan sokongan kpd murid utk terus berbual

II. Melahirkan Pemahaman Terhadap Perasaan M

: Ulang perasaan yg dinyatakan @ bayangan utk

bantu anda kaji semua persepsi anda terhadap

perasaan murid

: Murid lihat perasaan sendiri secara objektif dan

menjelaskannya.

III. Mengemukakan Soalan

: Menyoal :

- dpt fahami pemikiran / perasaan murid / peroleh

maklumat tambahan

- Merangsang / menyokong murid utk rasai mereka

boleh kembangkan pemikiran / perasaan

- Mengesahkan minat dan perhatian guru

terhadap murid

: Kebaikan Mendengar Secara Aktif :

- Bekalkan lebih banyak maklumat utk perbincangan

- Kesan terapeutik

- Ind dpt luahkan perasaan membawa kpd

pelepasan emosi

: Bahasa :

: Lisan dan bukan lisan

: Pengalaman sebenar ind dpt dilahirkan

: Beri kefahaman ind lain lihat situasi sbg masalah

atau peluang

: Tanda kepekaan @ penghormatan kpd budaya

murid bila anda bertutur / memahami bahasa

mereka (formal / bahasa harian murid).

: Berpusat bg interaksi sosial @ kuasa berkesan

menggambarkan kebenaran kpd murid.

4. MENGGUNAKAN BAHASA YG SESUAI

: Maksud sesuatu perkataan bergantung kpd :

: Individu yg bercakap

: Latarbelakang individu yg bercakap

: Pendidikan individu

: Perkataan yg dipilih utk digunakan.

: Strategi :

: Guna ayat ringkas

: Elak bahasa yg sukar difahami

: Sebut perkataan dgn jelas

: Elak guna istilah yg merendah / menghina

murid.

: Bahasa Tubuh :

: Komunikasi tanpa lisan (kontek mata, ekspresi

muka, isyarat, pergerakan / posisi badan,

kelipan mata, isyarat tangan dll)

: Menjadi pelengkap perkataan (pertuturan)

: Meluah perasaan, reaksi, keadaan pemikiran

tanpa guna perkataan / tanpa bertutur

: Kajian : Bahasa tubuh yg diguna utk hantar

mesej lebih penting dr perkataan yg ditutur.

: Keseluruhan mesej yg difahami murid didapati

: 10 % dr keseluruhan kandungan

: 30 % dr kenyaringan / nada suara

: 60 % dr komunikasi non-verval (b.tubuh)

5. MEMAHAMI BAHASA TUBUH

: Pentafsiran b.tubuh perlu berhati-hati : Eg : senyuman

anggukan, kelipan mata, ekspresi mukatdk membawa

makna mendalam.

: Contoh :

MASA BAHASA TUBUH PENTAFSIRAN

Lepas 30 minDuduk dihujung kerusi

sambil membongkokbadan ke meja

Tdk bermaksud apa-apakerana itu cara murid

duduk yg paling selesa.

Situasi 1Lepas 30 min

Situasi 2Lepas 30 min

Semakin membongkokkan badannya

Duduk tegak dan Bersandar di kerusi

Tdk berminat atausudah hilang minat pd

perbincangan

Menunjukkan minat ygmendalam pdperbincangan

: 2 cara pentafsiran bahasa tubuh

a. Memerhati perlakuan individu di awal perbincangan

semasa tekanan masih rendah dan subjek mudah

diterima

b. Kesan perubahan mendadak dlm tingkah laku dan

postur.

: Jgn fahami bahasa tubuh pd isyarat sahaja ttp juga pd

postur

6. KEMAHIRAN BEREMPATI

: Kemahiran Berempati : Guru cuba memahami serta

merasai apa yg dirasa oleh murid

: Kepentingan : bantu Guru memahami kenyataan

murid & merasai perasaannya.

: Kebaikan :

: Beri gambaran kpd M bahawa Guru telah

memahami perasaannya.

: Mendorong murid menceritakan masalahnya

: Bantu Guru memahami kesulitan murid

: Respon Guru mengandungi 2 aspek iaitu

a. Aspek kognitif

b. Respon afektif.

CONTOH 1 :M : Basikal saya dilanggar kereta pagi tadi. Entah mana saya

nak cari wang utk membaikinya.

Guru : Ahmad berasa bimbang kerana tdk ada wang utk membaiki basikal yg telah dilanggar kereta.

2 aspek respon Guru berdasarkan cth di atas : a. Aspek kognitif : basikal telah dilanggar keretab. Aspek afektif : bimbang

: Kemahiran Berempati Guru mengandungi 2 komponen

kenyataan Murid (klien) iaitu :

a. Idea klien (kongitif)

b. Perasaan klien (afektif)

CONTOH 2 :M : Saya benci kawan saya Mutu. Dia suka menuduh saya

tanpa bukti. Semalam dia kehilangan pen. Dia menuduh saya mencurinya.

Guru : Kamu benci Mutu kerana dia selalu menuduh kamu tanpabukti.

2 Komponen kenyataan Guru iaitu : a. Komponen idea : kerana dia selalu menuduh kamu

tanpa bukti .b. Komponen afektif : benci

KEPENTINGAN EMPATI

Membina hubungan dgn M

Merangsangpenerokaan diri

Menyemakpemahaman dgn

klien (M)

: Murid rasa Guru memahaminya dia mudah menceritakan masalahnya.

: Guru beri respon empati : Murid mula menerokasituasi dihadapannya dgn mendalam

: Murid betulkan respon empati Guru yg kurang tepat.

Memberisokongan

: Empati adalah cara menyelami jiwa Murid draspek pengalaman, t.laku & perasaan.

Melicinkankomunikasi

Meningkatkantumpuan

Menyekatpembimbing

: Empati galakkan Murid bercakap lebih lanjut sbb merasakan Guru telah memahaminya.

: Empati tumpu pd isu-isu penting dr murid: Empati membantu Murid & Guru memahami

pengalaman, t.laku dan emosi Murid

: Empati libatkan Guru @ Pmbimbing utk beri nasihat terlalu awal

€ : Empati galakkan Murid memikirkan strategipenyelesaian masalah.

Menggalakkantindakan M

€ : Empati dorong Murid akui masalahnya & lihatmasalah dgn mendalam, menyusunstrategi dan bertindak dgn tegas..

Tepat Kurang Tepat

RESPONS EMPATI KAUNSELOR

Pengesahan oleh Murid

secara lisan @ tanpa

lisan

Tanda kurang tepat yg

ditunjukkan secara lisan

@ tanpa lisan

Penjelasan lanjut

oleh MuridKenyataan semula @

pembetulan oleh Murid

Respons kaunselor yg

berempati

Pergerakan yg disebabkan empati yg tepat & kurang tepat

• : Isyarat tangan, anggukan, sepatah perkataan @ buat

bising, postur badan, pengulangan kata kunci, senyuman

tunjukan anda berminat

• : Eg : „mmm‟, „A-haa‟, „Ya‟, „Jadi?‟, „Lagi?‟, „Ibu anda‟

• : Kebaikan :

• : Galakan Murid terus bercakap

• : Guru banyak bercakap mbbkan Murid hilang minat

• : Mudah dpt mesej (mendengar suara sendiri)

7. MEMBERI TINDAK BALAS BERSESUAIAN

A. GALAKAN YG MINIMA

: Soalan digunakan utk :

: mengembangkan maksud

: memulakan perbualan

: dpt ilustrasi (gambaran) secara spasifik

: mengkaji persepsi

: mendapat lebih maklumat ttg masalah Murid.

: 2 jenis soalan :

A. Soalan Terbuka

B. Soalan Tertutup

B. MENYOAL

A : Saoalan Terbuka

: Agar M terus bercakap / jelaskan topik dgn terperinci

: Bantu M fahami topik bkn memahami pemahaman pmbing

: Dpt peroleh banyak maklumat & dpt gambaran jelas

ttg masalah Murid

: Memudahkan sesi membimbing.

CONTOH :“Apakah perkara berkaitan ibu anda yg amat mengecewakan anda?”“Bagaimana anda boleh menghilangkan kekusutan ini?”“Apakah sebab anda meninggalkan sekolah?”“Apakah maksud anda dengan „kegagalan‟?”“Bagaimana perasaan kamu selepas dihukum oleh Guru Besar?”“Apakah sifat bapa yg mengecewakan kamu?”“Apakah perasaan Siti apabila diberitahu Siti telah mendapat 8A dlmSPM?”

B : Saoalan Tertutup

: Maklumat berbentuk fakta @ jawapan „ya – tdk‟

: Menghentikan perbualan

: Mencadangkan murid senyap & jawab bila ditanya

: Peroleh maklumat terhad (perlu kemuka byk soalan)

Guru : Sukakah kamu datang ke sekolah?M : YaGuru : Sudahkah kamu bersarapan?M : BelumGuru : Adakah kamu terlibat dgn kecurian itu?M : Tidak

CONTOH :“Apakah dia membuatkan anda marah?”“Ya” , “Tidak juga” , “Tidak” .“Anda mahu pergi dari dia?”“Oh! Saya fikir anda mahu meninggalkan rumah”

: Menyuarakan secara terbuka / eksplisit apa yg ada dlm

dlm fikiran anda utk didengar oleh org lain

: Murid akan hairan, tertanya-tanya, terganggu jika guru

ubah topik serta merta.

: Kegunaan : Utk menjelaskan;

: kpd M apa yg berlaku dlm komunikasi

: sebab mengapa topik pengajaran diubah t-tiba

: Tujuan :

: Menghapuskan kesangsian, keraguan,

anggapan buruk murid ttg apa yg berlaku

: Yakinkan murid apa yg berlaku dgn penerangan

ringkas / jelas.

C. BERFIKIR LANTANG

: Bertindak secara langsung @ terbuka apa bila

mengetahui apa yg berlaku diantara guru dgn murid pada

satu masa dan berkomunikasi secara konstruktif

: Jika komunikasi beri kesan –ve, mengacam murid, rasa tdk

selesa, tdk mesra ; maka anda perlu jelaskan sebabnya

sama ada satu kemungkinan @ pendapat sahaja.

: Eg : “Saya dpt rasakan yg kamu mula berasa marah

terhadap saya sekarang”.

D. TERUS MENERUS

: Kesenyapan : berhenti sementara

: Sebab Murid berhenti bercakap

: rasa tidak selesa

: penerokaan diri utk celik akal terhadap m.lah

: mencari idea / perasaan utk disampaikan

: Tujuan kesenyapan

: Menerima tindakan murid

: Beri keyakinan pd murid bahawa ia berhak

menentukan corak komunikasi.

: Beri peluang kpd guru / murid utk berfikir

: Membina kepercayaan

: galakan pelajar berfikir terbuka utk lahir isi hati

E. MENGGUNAKAN KESENYAPAN

: Cara guna kesenyapan dgn berkesan

: menerima murid

: peka terhadap masa

: biarkan murid memecahkan kesunyian

: jangan timbulkan kemarahan murid –

benarkan ia keluar (jika ia mahu)

CONTOH :

1. Nampaknya, saudari sdg memikirkan sesuatu. Boleh saya kongsi?

2. Mungkin saudara sudah sedia utk berkongsi dgn sayatentang apa yg difikirkan tadi.

3. Saya kira saudari ada sesuatu yg hendak disampaikan.Sila ceritakan.

: Kebolehan membuat tanggapan @ t.balas terhadap

perasaan murid secara tepat.

: Tahap sensitiviti yg tinggi utk memahami murid

: Kebolehan mengenal perasaan apabila diluahkan

: Galakan murid meluah @ menyatakan perasaan dgn jelas

: Eg :

: “Apa perasaan kamu ttg apa yg berlaku?”

: “Apa perasaan kamu sekarang?”

F. MENGENAL PASTI PERASAAN

: Refleksi :

: terhadap idea utama dgn kenyataan ringkas

: ungkap semula apa yg M terlah katakan

: isi kandungan dirumus jd maklumat baru

: terhadap perasaan (dr kenyataan beremosi murid)

fokus kepada maksud tersirat

: diguna utk tunjuk kefahaman @ bantu murid ke

arah kesedaran kendiri

: diguna disemua peringkat komunikasi

: menyemak pemahamannya dgn murid (Guru perlu

b-benar faham masalah murid

: Refleksi berkesan memberi isyarat kpd murid bhw guru

cuba memahami @ fahami dgn betul @ menerima murid

: 2 jenis refleksi : Refleksi Idea & Refleksi Perasaan

G. REFLEKSI

REFLEKSI IDEA

: kemahiran Guru sbg cubaan memahami murid

: Guru menyemak sama ada dia faham apa yg

dikatakan oleh murid

: membolehkan murid capai kesedaran diri dan

kefahaman diri.

; Guru membalikkan idea @ isi kenyataan murid

CONTOH 1 : M : Saya tidak mencuriGuru : Saudara tidak mencuri.

CONTOH 2 : M : Saya fikir saya akan gagal lagi. Saya tidak pernah

mendapat gred yang baik.Guru : Rekod lama saudara menunjukkan saudara mungkin

akan gagal.

REFLEKSI PERASAAN

: Guru membalikkan aspek emosi kpd murid

: Meninggikan tahap kesedaran murid ttg

perasaan sebenar yg dialami olehnya.

: Contoh di bawah

CONTOH 1 :

M(Man): Saya berasa saya akan gagal lagi

Guru : Ali bimbang akan gagal lagi.

CONTOH 2 :

M : Cikgu menengking saya tanpa suatu sebab tertentu.

Guru : Saudara berasa marah kerana ditengking tanpa sbb.

CONTOH 3 :

M : Saya benci sikap i.bapa saya. W.pun sudah berumur

17 tahun, mereka suka menyekat pergerakan saya.

Guru : Saudara berasa kecewa kerana kebebasan saudara

tersekat?

CONTOH 4 :

M : Saya hairan b. mana kamu kalah dlm perlawanan itu,

pada hal kamu bermain baik sekali.

Guru : Saudara hairan kerana kalah dlm perlawanan itu?

Sedih

Hampa

Terharu

Rasa sakit

Rindu

Bosan

Jemu

Marah

Meradang

Sakit hati

Benci

Suka

Geli hati

Puas hati

Takut

Rimas

Terperanjat

Tertekan

Tak sedap hati

Geram

Patahhati

Kuatir

Mesra

Kasih

Kecewa

Putus asa

Gelisah

Muram

Kecil hati

Malu

Keliru

Berang

Meluat

Panas hati

Sombong

Gembira

Seronok

Cemburu

Tersinggung

Sayang

Cinta

Iri hati

Ria

Risau

Bingung

Bimbang

Terancam

Rasa bersalah

Contoh kata-kata perasaan adalah spt berikut :

Pengukuran Tindak Balas Yg Tepat Kpd Perasaan(Cheryl J. Normington)

Arahan : Tandakan ( / ) dlm ruang berkenaan 1 2 3 4 5

Tindak balas tidak menepati isi

Jarang menepati isi

Kadangkala menepati isi

Sentiasa menepati isi

Tidak menghiraukan perasaan nyata

Tindak balas tidak menepati perasaan

Kadangkala menepati perasaan

Sentiasa menepati perasaan

Tidak dapat menyentuh perasaan dalaman

Kadangkala menyentuh perasaan

Sentiasa menepati perasaan

: Proses aktif utk menerangkan makna sesuatu

peristiwa / aktiviti kpd murid secara aktif supaya mereka

boleh melihat masalahnya dr sudut yg baru.

: tafsiran kpd masalah bg pastikan guru & murid b-benar

memahami masalah / dpt gambaran jelas masalah murid

: Matlamat :

: melatih murid mentafsir sendiri peristiwa @ masalah

yg dihadapi

: membantu murid memahami maksud sesuatu

peristiwa.

: memberi pandangan alternatif terhadap masalah

: beri makna lebih mendalam terhadap mesej

asal murid.

H. INTERPRETASI (MENTAFSIR)

: Kemahiran Interpretasi :

: gunakan perkataan mudah difahami

: jgn berikan terlalu banyak interpretasi pd satu

satu masa.

: toleransi & pengetahuan murid perlu ada supaya

M tdk di paksa terima sesuatu interpertasi.

CONTOH 2 :

M : Saya tdk dpt membuat kerja rumah jk ayah beradadirumah. Saya berasa tertekan. Dia akan marahw.pun suatu kesilapan kecil berlaku.

Guru : Drp apa yg saudara katakan ttg ayah saudara, saudara amat takut pdnya. Adakah itu benar?

CONTOH 1:

M : Saya tdk dpt mengurangkan a-aktiviti permainan saya …….tugas yg diberikan oleh pensyarah terlalubanyak. Ini melampau.

Guru : Anda cuba menyatakan p-pensyarah bersalah krnamemberi terlalu banyak tugasan dan itu mengangguaktiviti permainan anda.

CONTOH :

“Kamu menceritakan mengenai keluarga kamu seolah-olah kmau bukannya pemerhati yg berminat. Saya mengandaikan bahawa kamu tidak mempunyai perasaan terhadap mereka.”

“Tidak mustahil seseorang itu boleh mencintai atau membenci bapanya pada masa yang sama.”

“Dari apa yg kamu katakan mengenai bapa kamu, nampaknya kamu betul-betul takutkannya. Begitukah pandangan anda?”

: Penjelasan :

: membuatkan sesuatu yg kabur jd lebih fokus

atau jelas

: respon murid yg kabur (menyembunyikan sesuatu /

mengelirukan) perlu diperjelaskan

: Cara penjelasan :

I. PENJELASAN

CONTOH :

“Boleh tak kamu terangkan perasaan kamu itu dgn cara yg lain pula?

“Saya kurang faham dgn apa yg telah kamu terangkan.”“Apa maksud kamu apabila kamu berkata ibu bapa kamu tidak mempedulikan kamu langsung?”

: Konfrontasi :

: menjelaskan perselisihan yg telah kita perhatikan

dlm t.laku murid.

: satu respon membolehkan murid berdepan dgn apa

yg diperlukan @ yg perlu dielakkannya

: Tujuan :

: kenali dgn jujur / terbuka serta tunjukkan kpd murid

apa yg berlaku.

: bantu murid mengenal pasti percanggahan, rasional

helah & interpertasi yg salah.

: Kesan : timbul cabaran, pendedahan @ ancaman

J. KONFRONTASI

: Kemahiran Konfrontasi : digunakan oleh Guru bila :

1 : Bila kenyataan Mberlainan dgn tindakannya.

Eg : Murid berjanji utk dtg awal ke sek ttp masih dtg

lewat ke sek. (Konfrontasi digunakan utk betulkan

tdkan murid ini dgn menyatakan kata-katanya berbeza

dgn tindakannya )

2 : Murid tdk mahu mengaku sesuatu @ tdk ingin melihat

sesuatu perkara @ masalah dr sudut yg berlainan.

: Masalah Konfrontasi :

: timbul rasiko @ mencabar murid.

: Murid rasa tergugat & mahu tamatkan bmbingan @

tdk mahu berjumpa Guru.

: Kebaikan :

: timbul sedar diri pd M dgn cepat /dorong M ubah

t.laku sejajar dgn kata-katanya.

: Gunakan konfrontasi semasa hubungan G-M

baik (mesra / kukuh)

CONTOH 2 :

M : Bilakah rombongan ke Melaka itu akan bertolak.

G : Saudara telah menyatakan beberapa kali saudaratdk meminati rombongan tersebut, ttp saudarakerap bertanya ttgnya.

CONTOH 1:

M : Selepas makan, saya biasanya menonton TV. Lepasitu saya cuba menyiapkan kerja rumah ttp sayadapati sukar utk menyelesaikan kesemuanya

G : Nampaknya saudara mempunyai masa utkmenonton TV kekurangan masa utk menyiapkankerja rumah.

CONTOH :

“Kamu kata sekolah tdk berapa memuaskan, tetapi gred kamu sangat cemerlang.”

“Kamu asyik mengatakan kamu sayangkan emak kamu, tetapi kamu tak mahu menggembirakannya dgn selalu duduk di rumah.”

: Gbb pernah menangani m.lah serupa @ pernah alami

masalah yg sama

: Perkongsian pengalaman dgn murid dpt melegakan @

murid rasa selesa.

: Murid rasakan bukan dia sj alami masalah tersebut

: Elak maklumat yg merendahkan murid @ murid berasa

kurang senang.

H. PENDEDAHAN KENDIRI

CONTOH 2 :

M : Keluarga saya miskin.Oleh itu saya terpaksa membantu emak di gerai. Saya tdk dpt mengulangkaji sepanjang masa.

G : Mat, itulah tanggungjawab seorang anak. Bapa penoreh getah. Semasa kecil saya menjual kuih yg dibuat oleh ibu.

CONTOH 1:

M : Ini kali kedua saya cuba menduduki peperiksaan PMR. Bodohnya saya ini.

G : Itu bukan perkara luar biasa. Saya pun mendudukipeperiksaan SPM sebanyak dua kali sebelum sayalulus

: Pemparafrasaran : meringkaskan kenyataan murid dr

semasa ke semasa.

: Tujuan :

: Gbb menyemak pemahamannya ttg masalah murid

: tingkatkan ingatan G isi-sis penting

: tingkatkan pemahaman murid ttg masalah yg

dihadapinya.

: timbul kesedaran diri murid

: beri celik akal kpd murid utk selesai masalahnya

I. PEMPARAFRASARAN

CONTOH 1:

M : Saya sentiasa lambat masuk ke kelas. Ini mbbkansaya terus dihalau keluar dr bilik darjah. Saya benci cikgu kerana tindakannya itu. Lagipun sayatdk sengaja. Saya terpaksa menolong emakmembasuh baju dan seterusnya menyediakan makanan utk adik saya.

G : Nampaknya saudari marah kerana selalu dihalaukeluar dari kelas walaupun saudari ada sebab-sebab yang sah.

: Hadley : cadangan & nasihat a.lah t-teknik yg sama

dgn pujukan & oleh itu ia perlu digunakan dgn

berwaspada.

: Guru perlu meneroka satu strategi penyelesaian

masalah.

: Eg : Murid lemah dlm BI, jgn terus cadangkan utk ikuti

kelas tuisyen, sbb cadangan itu siapa saja boleh

mencadangkannya.

: Guru perlu tanya apa yg murid boleh buat utk baiki

pencapaian dlm BI

J. MEMBERI NASIHAT

: K. Immrdiacy : pengakuan ttg apa yg berlaku di sini

pd ketika ini.

: Meramal perasaan.

: Eg : M melihat keluar beberapa kali – mungkin sudah

bosan dgn sesi bimbingan. (Guru boleh bertutur dlm

suasana „disini & ketika ini‟ (here & now) spt

menyatakan kpd murid yg dia kelihatan sudah bosan

dan baik ditangguhkan.

K. KEMAHIRAN IMMEDIACY (KETIKA INI)

CONTOH 2 : G : Saya berasa saudara kurang puas hati dgn saya skrg

CONTOH 2 : G : Nampaknya saudara tdk gemar akan tempat ini,

: Guru perlu bersemuka dgn murid utk dpt maklumat jelas

terperinci (bukan lisan)

: Faedah Bersemuka :

: dpt cerita sebenar / jelas / ikhlas

: memahami perasaan / non verbal (t.laku)

: dpt membantu murid dgn cara yg betul

: beri perhatian teliti kpd kenyataan murid

L. BERSEMUKA

HALANGAN Dalam

Komunikasi Intrapersonal

… tiada seorang pun yg tidak menghargai kebaikan &

simpati. Kita mesti membina hubungan berdasarkan

saling percaya-mempercayai, memahami,

menghormati dan membantu tanpa mengambil kira

perbezaan budaya, falsafah, agama @ kepercayaan

The Dalai Lama

: Kekurangan elemen komunikasi mbbkan pemahaman

kejelasan makna akan berkurangan

: Halangan komunikasi membawa kegagalan komunikasi

: Contoh.

MESEJ

HALANGAN KOMUNIKASI

Budaya, persepsi, sejarah,kepercayaan, jangkaan,

keadaan organisasi, etnik,peranan, motivasi,

psikologi, kuasa yg adapada individu.

Makna/maksudmesej diubah

suai @hilang

: Ketidakupayaan spt kecacatan fizikal, masalah

pendengaran, pertuturan dan kesihatan

A. FIZIKAL

B. PERSEKITARAN

: Pengalaman dr persekitaran yg dikongsi bersama akan

galakkan komunikasi

: Komunikasi tdk berkesan jk maklumat tdk cukup @

terlalu banyak.

: Mesej guru akan bersaing dgn apa yg difikirkan oleh

murid-murid (fizikal @ mental).

: Bunyi bising menyukarkan penyampaian mesej

: Psikologi :

: Persepsi penyampai terhadap penerima

(sebaliknya) terhadap kemahiran /

pengetahuan.

: Perasaan saling faham-memahami

C. PSIKOLOGI

: Persepsi negatif: Tdk ada keterbukaan: Tdk percaya mempercayai: Prakonsep yg negatif

Mempengaruhitafsiran mesej

yg berbezamenyebabkan

komunikasitidak berkesan

: Komunikasi bergantung kpd pemahaman tahap pengetahuan penerima.

: Keupayaan memahami mesej / Sikap penyampai

: Perasaan personal terhadap kepakaran penyampai: Teliti jk penyampai berkemahiran tinggi : Pandangan negatif kpd penyampai mbbkan mesej tdk

diterima / hilang: Terlalu +ve mempengaruh keputusan penerima

PENYAMPAI PENERIMA

: Persepsi –ve mempengaruhi tafsiran mesej yg berbeza

: Tdk ada keterbukaan: Tdk ada kepercayaan / pra konsep -ve

KomunikasiTdk Bereksan

D. SOSIAL

: Satu perkataan mempunyai banyakmakna & berbeza ikut budaya

: Ketidakfahaman ttg budaya setempatmempengaruhi keberkesanan komunikasi

: Perbezaan jantina, wilayah, etnikmenghalang komunikasi

: Guru guna istilah / bahasa sukar difahami

: Tdk guna perkataan yg biasa penerimagunakan.

HALANGANKOMUNIKASI

Implikasi penggunaan

Kemahiran Komunikasi

Dlm membina Hubungan

Intrapersonal yg berkesan

: Pastikan semua murid berkomunikasi / berhubung

secara positif dan berkesan

: Mampu memimpin komunikasi 2 hala

: Faham matlamat dan proses Komunikasi Intrapersonal

: Rancang rekabentuk / perlaksanaan komunikasi

berdasarkan maklumbalas bg pastikan ketepatan

sesuatu mesej.

TANGGUNGJAWAB GURU

: Menyedari komunikasi harus berlaku dlm melakukan

@ sempurnakan tugasan / menyelesaikan masalah.

: Tangani masalah/kesulitan komunikasi secara

langsung.

: Berkerjasama dgn pelajar bg menstrukturkan semula

persepsi Mmengenai sikap mereka terhadap

komunikasi serta bina hubungan sempurna.

: Bina rasa percaya dgn fokus kpd situasi kumpulan

(sikap / perasaan ahli-ahli kumpulan)

Apakah yg perlu dilakukan oleh guru ?

: Beri maklumat relevan kpd murid secara terbuka

: Maksimumkan hubungan G–M (L/P) dgn galakkan soal

jawab / suara rasa tdk puas hati, bina keyakinan.

: Yakinkan pelajar bahawa guru mempercayai mereka

: Mempengaruhi org lain dgn guna kata-kata

menyampaikan maklumat.

Apakah yg perlu dilakukan oleh guru ?