Bilişim mesleği ahlak etiği belgesi

KONU:Bilgisayar Etiği Eğitimi ve

Bilişim Mesleği Ahlak Etiği Belgesi

ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ IIÖğr. Görevlisi Tijen AKADA

HAZIRLAYAN: Burak KILCI - 2009215018

Hedef ve Kazanımlar

1

Bu sunumun sonunda öğrenciler:

Etik değerlere bağlı okul ortamı hakkında bilgi sahibi olacak,

Bilgisayar etiği eğitimi konusunu öğrenecek, Bilişim mesleği ahlak ilkeleri belgesinin ilkelerini

öğrenecektir.

Etik Değerlere Bağlı Okul Ortamı(2/1)

Okul ortamında etik değerlerin benimsenip uygulanması için aşağıdaki önergeler uygulanmalıdır.

Okul müdürü ve öğretmenler etik kuralların okula yerleşmesinin gerekliliğine inanmalı ve ona göre davranmalıdır.

Okulla ilgili tüm bireyler için etik kurallar belirlenip ilgili yerlere asılmalıdır.

Etik eğitimi alan bireyler, kendi yaşantıları ile örnek olmadır.

Etik kurallara uyanlar ödüllendirilmelidir. Etik kurallara uymayanlar uyarılmalıdır.

2

Etik Değerlere Bağlı Okul Ortamı(2/2)

Okullarda etik kurallara uyulması kurum işleyiş düzeni açısından oldukça önemlidir.

Etik kuralların uygulandığı bir kurumda görev yapan personelin saygınlığı artacaktır.

Okulda öğretmen ve öğrenciler arasında güven ortamı oluşacaktır.

Sorunlarından arınmış daha nitelikli bir okul, daha kaliteli bir eğitim sunacaktır.

3

Bilgisayar Etiği Eğitimi

Bilgisayar etiği eğitiminin verilmesi amacıyla programlara konan bilgisayar etiği dersinin genel olarak amaçları;

Öğrencilerin bilgisayarlarla ilgili etik sorunların farkına varmalarını sağlamak,

Bilgisayar kullanımı ve bilgisayar mesleği uygulamalarındaki etik sorunlara ilişkin duyarlılığı yükseltmek,

Bilgisayarların topluma ve sosyal çevreye etkilerinin kapsamlı biçimde anlaşılmasını sağlamak,

Etik karar verme durumlarında yapılması gerekenlerin

sıralanabilmesi yada bilgisayarların olası etkilerinin

belirlenebilmesi için analitik yetenekleri geliştirmektir.

4

Kılıçer&Odabaşı (2005) Bilgisayar Öğretmenliği: Etik Bunun Neresinde?” isimli çalışmalarında, Türkiye’deki Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği Bölümlerindeki etik eğitiminin önemini ortaya koymuşlardır. Bu çalışmanın amacı,bilgisayar teknolojileri kullanıcılarına rehberlik edecek olan Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri

Öğretmenliğinde etiğin, doğruluk, mülkiyet, erişebilirlik ve gizlilik ölçütleri açısından neden ve nasıl öğretilmesi gerektiğini açıklamaktadır.

Araştırmaya göre, alan dersleri bünyesinde bilgisayar etiği ile ilgili konuların öğrencilere eğitim hayatları boyunca kazandırılması ve etik değerlerin özünün kavratılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Bilgisayar Etiği ile İlgili Araştırmalar:

5

Ben-Jacob (2005) “ Integrating Computer Ethics across the Curriculum: A Case Study” isimli çalışmasında,

Öğretim programları içerisinde bilgisayar kullanımının

artmasıyla birlikte öğrencilerin bilgisayar etiği ve bununla

ilgili olarak sosyal ve yasal konular hakkında bilgi sahibi

olmalarının gerekliliği üzerinde durmuştur. Ayrıca Ben-Jacob öğretmenlerin öğrencilerine

bilgisayar kullanımları sırasında gerekli olabilecek alışkanlıkların kazandırılmasında yardımcı olmaları gerektiğini ifade etmiştir. Araştırma kapsamında bu amaca hizmet amacıyla bir proje

hazırlanarak, bu bilgilerin öğrenciye kazandırılmasına yönelik

4 farklı yöntem kullanılmıştır.


6

Bu yöntemler; 3 günlük uygulamalı çalıştay düzenlenmesi, Tek günlük bir seminer düzenlenmesi, WebCT programı ile çevrimiçi bir çalıştay düzenlenmesi, Çevrimiçi ders düzenlenmesi şeklindedir.

Bu araştırmada da,bilgisayar etiği öğretiminde farklı

yöntemlerin bulunduğu,ancak hangi yöntem kullanılırsa

kullanılsın, öğrencilerin bilgisayar etiği konusunda mutlaka bilgilendirilmeleri gerektiği sonucuna varılmıştır


7

E-learning yazılım ve hizmet sektörünün en büyük iki kuruluşu Blackboard ve WebCT, 28 Şubat 2006'da açıkladıkları birleşme sürecini tamamladılar.

Anlaşma sonucu şirketler Blackboard markası adı altında birleşerek hem Blackboard hem de WebCT ürünlerini eksiksiz olarak sürdürecek ve destekleyecekti. İleride Blackboard iki ürünün en kullanışlı karakteristiklerini ve en iyi özelliklerini, yeni ürün bir grubunda birleştirerek piyasaya sunmayı hedeflemişti. Blackboard'un 60 ülkede 3,650 müşteri ve milyonlarca kullanıcısı bulunmaktadır.

Yaklaşık 800 çalışanı bulunan Blackboard, Amerika ve dünyada 7 ofisi ile hızla büyüyen bir yapıya sahiptir.

WebCT:

8

Uysal&Odabaşı (2006)’nın “Bilgisayar Etiği Öğretiminde Kullanılan Yöntemler” isimli çalışmalarında,

Bireylerde bilgisayar etiği ile ilgili sorunlara karşı farkındalık oluşturmak ve bu sorunlar hakkında uygun biçimde karar

vermelerini sağlamak amacıyla bir altyapıyı oluşturmak için

hangi yöntemlerin kullanılabileceği üzerinde tartışmalar yapılmıştır.

Araştırmada, bilgisayar etiği öğretiminde farklı yöntemlerin bulunduğu, ancak hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın,öğrencilerin bilgisayar etiği konusunda mutlaka bilgilendirilmeleri gerektiği sonucuna varılmıştır.


9

Bilişim Meslek Ahlak İlkeleri Belgesi

Türkiye Bilişim Vakfı(TBV),Türkiye’nin bilgi toplumuna dönüşebilmesi için altyapının oluşturulabilmesine katkıda bulunmayı amaçlayan bir vakıftır.

Etik çalışma grubu tarafından geliştirilen , daha sonra TBV yürütme ve yönetim kurullarının onayı ile kamuoyuna duyurulan Bilişim Meslek Ahlak İlkeleri Belgesi aşağıdaki ilkelerle sunulmuştur.

10

Temel İlkeler

Toplumun ve bireylerin güvenliğini ve sağlığını gözetir.

Adil, dürüst ve güvenilir olup, tüm insanlara karşı hiçbir ayrım gözetmeksizin eşit davranır.

İnsanların özel yaşamına saygı gösterir.

11

Genel Mesleki Yükümlülükler (2/1)

Mesleği ile ilgili yasa, kural ve standartları öğrenir ve onlara uyar.

Sahip olduğu mesleki bilgi, beceri ve deneyimleri kişisel ve kurumsal çıkarlara zarar vermeksizin paylaşır.

Bireylere ve kurumlara ait özel bilgilerin gizliliğine özen gösterir.

Bağlı olduğu yükümlülüklere ve sözleşmelere uyar.

12

Genel Mesleki Yükümlülükler (2/2)

Sorumlu olduğu iş çerçevesinde ilgili tarafları çıkarları konusunda bilgilendirir,varsa çıkar çelişkilerinde taraflardan birinin yararına davranmaz.

Yolsuzluklarla ve dürüst olmayan işlerle karşı karşıya kaldığında , kuşku duyduğu kişi ve kurumlarla işbirliğine girmez.

Sorumlu olduğu işle ilgili , işverenin bilgisi dışında, kişi veya kuruluşlardan gelebilecek komisyon , pay gibi maddi yardımı geri çevirir.

13

Bireysel Yükümlülükler

Teknik yeterliliğini korur ve geliştirir.

Yalnızca yeterli eğitim,bilgi birikimi ve deneyime sahip olduğu alanlarda kendi isteğiyle görev alır.

Meslek eleştirilerine açık olur. Bu eleştirilerin sonucu gördüğü eksiklikleri gidermeye çalışır.

Hatalarını kabul eder ve örtbas etmeye çalışmaz.

14

Toplumsal Yükümlülükler

Kendi çıkarını, işverenin çıkarını ve müşterinin çıkarını hiçbir zaman toplum çıkarının üstünde görmez.

Kamuya yapılan açıklamalarda yansız ve dürüst olur.

Toplumun bilişim teknolojisi uygulamaları ve bunların doğuracağı sonuçlar hakkında aydınlanmasına,toplumda gerekli bilincin oluşmasına katkıda bulunur.

15

Ürün ve Hizmetle İlgili Yükümlülükler

Ürünün ve üretim sürecinin en yüksek niteliğe, verime ve etkinliğe ulaşması için çalışır.

Ürün geliştirme ve üretim sürecinde yapılan gözden geçirme , denetim ve sınamalarda yapıcı davranır.

16

Meslektaşlar ve İş Arkadaşlarıyla İlgili Yükümlülükler(2/1)

Meslektaşlarının ve iş arkadaşlarının mesleki gelişmelerine yardımcı olur ve Meslek Ahlakı İlkeleri'ne uymaları için özendirir ve destek verir.

Meslektaşlarının ve iş arkadaşlarının görüş, kaygı ve şikayetlerine ilgisiz kalmaz.

Meslek yaşamında ilerlemek için hiçbir zaman meslektaşlarını gerçek olmayan nedenlerle eleştirmek, suçlamak yolunu seçerek onlara zarar vermez.

Meslektaşlarının çalışma ve çabaları sonucu ortaya çıkan ürün ve fikir eserlerine saygı gösterir.

17

Meslektaşlar ve İş Arkadaşlarıyla İlgili Yükümlülükler(2/2)

Meslektaşlarının çalışmalarını, kişisel çıkarları için izinsiz olarak incelemez, kullanmaz ve geliştirmez. Eğer herhangi bir şekilde kullanırsa, kaynağını mutlaka belirtir.

Henüz patent veya kopyalama hakkıyla ilgili yasal bir hak almamış olsa bile akademik ve mesleki tüm çalışmalara ve ürünlere karşı saygılı olur.

Meslektaşları hakkında bilgi sorulduğunda doğru bilgi verir ve işle ilgili olmayan özel bilgileri açıklamaz.

18

Yöneticilikle İlgili Yükümlülükler(2/1)

Yöneticilik görevlerini yerine getirirken, kuruluşun başta bilişim ve iletişim kaynakları olmak üzere tüm kaynaklarının etkin, verimli bir biçimde ve sadece yetkili kişiler tarafından kullanılmasını sağlar.

Yönettiği çalışanlar arasında ayrım yapmaz, onlara karşı adil, dürüst ve güvenilir olur.

Yönetimi altındaki bilgi akışının zamanında ve doğru biçimde gerçekleşmesini sağlar.

Yönetimi altındaki personelin toplumsal ve ahlaki sorumluluklarını yerine getirmesine katkıda bulunur ve onları bu konuda özendirir.

19

Yöneticilikle İlgili Yükümlülükler(2/2)

Yönettiği çalışanların mesleki gelişmelerine katkıda bulunur, onları bu konuda yönlendirir ve özendirir.

Yönettiği çalışanların işle ilgili yaptığı katkılar, buluşlar, bunlardan doğan hakları konusunda adil ve dürüst davranır.

İşe alacağı elemana, iş teklif ederken herhangi bir kişisel çıkar gözetmez, ona çalışma koşullarını tüm ayrıntılarıyla doğru olarak açıklar.

Çalışma yaşamının ahlaki ilkelerini çiğneyerek rakip kuruluştan eleman almaz.

Mesleki yaşamını mümkün olabildiği kadar özel yaşamından ayrı düşünür ve karar alırken profesyonellik ilkesinden ayrılmamaya özen gösterir.

20

İşveren ve Müşterilerle İlgili Yükümlülükler

İşvereni ve müşterileriyle olan mesleki ilişkilerinde daima güvenilir olur ve dürüst davranır.

Kendi işvereninin bilgisi ve izni olmadan ikinci bir işyerinde veya projede görev almaz.

Kendi işvereninin kaynaklarını ve olanaklarını işverenin onayı dışında kişisel işlerinde veya başka bir grubun işlerinde kullanmaz.

21

Bu İlkelerle İlgili Sorumluluklar

Bu "Bilişim Mesleği Ahlak İlkeleri" ne sahip çıkar ve yaygınlaşması için çaba gösterir.

Bu ilkeleri çiğneyen veya göz ardı eden kişi ve kurumlara karşı gerekli girişimlerde bulunur.

22

WORDLE

23

DEĞERLENDİRME SORULARI

1) Aşağıdakilerden hangisi bireysel yükümlülük ilkelerindendir?

A) Yalnızca yeterli eğitim,bilgi birikimi ve deneyime sahip olduğu alanlarda kendi isteğiyle görev alır.

B) Teknik yeterliliği sabittir.

C) Hatası olduğunda bunu saklamaya çalışır.

D) Toplumun ve bireylerin güvenliğini ve sağlığını gözetir.


2) Aşağıdakilerden hangisi bilgisayar etiği dersinin genel amaçlarındandır?

A) Öğrencilerin bilgisayarlarla ilgili etik sorunların farkına varmalarını sağlamak

B) Bilgisayar kullanımı ve bilgisayar mesleği uygulamalarındaki etik sorunlara ilişkin duyarlılığı azaltmak.

C) Bilgisayar kullanımını kolaylaştırmak.

D) Bilgisayarların topluma ve sosyal çevreye olumsuz etkilerini araştırmak.


2) Aşağıdakilerden hangisi bilgisayar etiği dersinin genel amaçlarındandır?

A) Öğrencilerin bilgisayarlarla ilgili etik sorunların farkına varmalarını sağlamak.

B) Bilgisayar kullanımı ve bilgisayar mesleği uygulamalarındaki etik sorunlara ilişkin duyarlılığı azaltmak.

C) Bilgisayar kullanımını kolaylaştırmak.

D) Bilgisayarların topluma ve sosyal çevreye olumsuz etkilerini araştırmak.


3) Aşağıdakilerden hangisi Ben-Jacob (2005) “ Integrating Computer Ethics across the Curriculum: A Case Study” isimli çalışmasındaki 4 yöntemden biri değildir?

A) 3 günlük uygulamalı çalıştay düzenlenmesi,

B) Tek günlük bir seminer düzenlenmesi,

C) C++ programı ile çevrimiçi bir çalıştay düzenlenmesi,

D) Çevrimiçi ders düzenlenmesi şeklindedir.


4) Aşağıdakilerden hangisi Bilişim Mesleği Ahlak İlkeleri Belgesinin ilkelerinden değildir?

A) Yöneticilikle ilgili yükümlülükler

B) Toplumsal yükümlülükler

C) Ürün ve hizmetle ilgili yükümlülükler

D) Eğitim öğretim yükümlülükleri

KAYNAKÇA: Kılıçer, Kerem ve H. Ferhan Odabaşı.

(2006). “Bilgisayar Öğretmenliği: Etik Bunun Neresinde?” 6thInternational Education Technology ConferenceProceedings. Famagusta, Kuzey Kıbrıs, Volume 2,ss.1124-1129

http://www.academia.edu http://www.thd.org.tr/1/haberler/64/bilisim-meslegi-ahlak-

ilkeleri-belgesi

Bilişim mesleği ahlak etiği belgesi

Documents

Transcript of Bilişim mesleği ahlak etiği belgesi