Bijenhotel anatomie Bijen - toomanywords.nl · Zz overwinterende volwassen bijen poppen bijen...
1
Zz overwinterende volwassen bijen poppen bijen worden actief paartijd eieren worden gelegd larven vlie g p e ri o d e n e s t e l p e rio d e volwassen bij pop larve ei zomer winter Solitaire bijen Levenscyclus Grote bijen, +/- 12-16 mm, vliegt van mei t/m augustus. Borststuk lichtbruine beharing, achterlijf donker tot zwart en weinig behaard, bij vrouwtjes achterlijf met (onderbroken) roodbruine haarbanden, vrouwtjes hebben roodbruine verzamelharen (maar deze zijn op de twee eindsegmenten zwart). G r o t e b l a d s n i j d e r M e g a c h i l e w i l l u g h b i e l l a Kleine bijen, 4-9 mm, vliegen eind mei t/m begin september. Over het algemeen zwarte dieren met enkele gele vlekken of banden, mannetjes hebben een opvallend wit-geel aangezicht, vrouwelijke bijen vaak 2 gele strepen tussen de ogen. Maskerbijen verzamelen stuifmeel niet aan het lichaam, maar in de krop. M a s k e r b i j e n H y l a e u s s o o r t e n Kleine bijen, +/- 10-12 mm, vliegt van april t/m juni, grauwbruine beharing op het borststuk, oranje-bruine beharing om het eerste deel van het achterlijf. Mannetje lichtgeel/wit behaard aangezicht, vrouwtjes beharing gezicht zwart. Vrouwtje heeft daarbij 2 hoorntjes onder de ogen. R o s s e m e t s e l b i j O s m i a r u f a Grote bijen, +/- 14-18 mm, vliegt van mei t/m september. Wespachtige tekening met middengedeelte achterlijf zwart, gele snuit, mannelijke wolbij drie doorns op het achterlijf. G r o t e w o l b i j A n t h i d i u m m a n i c a t u m Kleine bijen, +/- 6-8 mm, vliegt van juni t/m september. Zwart en redelijk onbehaard, eerste achterlijfsegment verdikte rand aan voorzijde, vrouwtjes hebben gehele verzamelharen. T r o n k e n b i j H e r i a d e s t r u n c o r u m Grote bijen, +/- 14-16 mm, vliegt van maart t/m juni. Beharing lang en grijsbruin tot zwart, heeft hele lange tong, mannetjes zijn goed te herkennen aan de lange beharing van de middenpoten, mannetjes wit behaard aangezicht, nestelt in groepen. G e w o n e s a c h e m b i j A n t h o p h o r a p l u m i p e s Met dank aan: foto’s en informatie soorten: Arie Koster (www.bijenhotels.nl) en www.wildebijen.nl anatomie: o.a. http://www.konvib.eu/het-bijenvolk/308.html tekeningen planten: Flora von Deutschland Österreich und der Schweiz (www.biolib.de) informatie levenscyclus: (www.pollinatorparadise.com/solitary_bees/hornface.htm) ontwerp en copyright: Too Many Words .nl toomanywords.nl paardenbloem wilde tijm echt knoopkruid korenbloem scherpe boterbloem lavendel gewoon duizendblad kalkaster Kop Antennes De twee voelsprieten of antennes zijn opgebouwd uit zeer beweeglijke ringen. Op deze ringen zitten gevoelige puntjes, waardoor bijen met hun antennes kunnen voelen, ruiken, proeven en horen. Met de antennes kunnen bijen de temperatuur tot op ¼ °C nauwkeurig meten. Achterlijf (abdomen) In het achterlijf bevinden zich de voortplantingsorganen, het verteringssysteem, de tracheeën en bij sommige soorten de angel. Tracheeën zijn kleine buisjes waarmee de bij ademt. De buizen staan in verbinding met de buitenwereld via kleine gaatjes in het achterlijf. Door harmonicabewegingen van het abdomen wordt de lucht beurtelings ingezogen en weer uitgeperst. Mond De mond bestaat uit verschillende kaken en een tong. Met de tong zuigt de bij nectar op. De kaken worden gebruikt om stukjes bloem weg te bijten om beter bij de nectar te kunnen komen. Ze worden ook gebruikt bij het maken van de nestplaats en soms om mee te proeven. Borststuk (thorax) Ogen Op de voorkant van de kop zitten twee grote samengestelde ogen, de facetogen. Met deze ogen kunnen bijen gepolariseerd licht waarnemen. Daarmee kan de bij zijn richting en positie bepalen. Een soort natuurlijk kompas. Daarnaast kunnen facetogen goed bewegingen waarnemen. Daardoor kan een bij in zijn snelle vlucht toch nog goed bloemen herkennen. Drie kleinere, primitieve ogen (ocelli) zitten op de bovenkant van de kop. Hiermee kunnen bijen lichtintensiteit waarnemen. Zo weten ze hoe laat het is, of dat het misschien gaat regenen. Vleugels Bijen hebben vier transparante vleugels. De voorvleugels hebben bepaalde groefjes waarmee ze tijdens de vlucht aan de achtervleugels, d.m.v. haartjes, vasthechten. Daardoor heeft elke vleugelslag nog meer effect. Poten De bij heeft drie paar poten, welke allemaal uit verschillende segmenten bestaan; een coxa (heup), een femur (dij), een tibia (scheen) en tenslotte de tarsus (voet). Alle pootjes hebben twee klauwtjes en een zuignapje. Met de klauwtjes kan de bij zich aan ruwe oppervlaktes vastgrijpen. Het zuignapje gebruikt hij om zich aan gladde vlakken vast te houden. Op de voorpoten zitten sprietenreinigers. Bijen poetsen hun voelsprieten voortdurend. De voelsprieten zitten immers vol met zintuigen. Op de achterpoten zitten bij verschillende soorten bijen de stuifmeelkorfjes; verdikkingen met haartjes waar de bij stuifmeel in vervoerd. Met de middenpoten strijkt de bij het stuifmeel af dat aan zijn lichaam kleeft en brengt het in de korfjes van de achterpoten. Andrena armata Bijen anatomie Soorten bijen... ...en levenscyclus Bloemen De meeste wilde bloemplanten in ons land zijn geschikt voor één of meer bijensoorten. Veel tuinbloemen zijn ook geschikt, bijvoorbeeld klokjes, bolgewassen, composieten (zoals paardenbloem, herfstaster), lipbloemen (zoals veldsalie, tijm, lavendel, kattenkruid) en vlinderbloemen (zoals siererwt, klaver). Wilde bijen kunnen geen nectar halen uit bloemen die door kweek meerkroonbladeren gekregen hebben. Veel zomerbloemenmengsels uit tuincentra zijn ook niet geschikt. Soorten, levenscyclus en bloemen waar bijen voedsel vinden. Een bijenhotel is een nestgelegenheid voor tal van wilde en vaak solitaire bijen. Een solitaire bij leeft alleen, dus niet zoals de bekende honingbij in een volk. Solitaire bijen gaan in het voorjaar en de zomer op zoek naar een plek om eitjes te leggen. De eitjes worden gelegd in gaatjes in bomen of muren, rieten daken en holle stengels van afgestorven planten. In dit bijenhotel hebben we deze nestplaatsen nagebootst. Je kunt zien aan afgesloten gaatjes of de “kamers” bezet zijn. De bijen steken niet, maar willen wel met rust gelaten worden. Je kunt dus rustig kijken, maar raak het bijenhotel niet aan! Bijenhotel
Transcript of Bijenhotel anatomie Bijen - toomanywords.nl · Zz overwinterende volwassen bijen poppen bijen...
Zz
overwinterendevolwassen
bijen
poppenbijen
wordenactief
paartijd
eierenworden gelegd larven vliegperiode
neste
lper
iode
volwassen bij
pop
larveei
zomer
winter
Solitaire bijenLevenscyclus
Grote bijen, +/- 12-16 mm, vliegt van mei t/m augustus. Borststuk lichtbruine beharing, achterlijf donker tot zwart en weinig
behaard, bij vrouwtjes achterlijf met (onderbroken) roodbruine haarbanden, vrouwtjes hebben
roodbruine verzamelharen (maar deze zijn op de twee eindsegmenten zwart).
Grote bladsnijder Megachile willughbiella
Kleine bijen, 4-9 mm, vliegen eind mei t/m begin september. Over het algemeen zwarte dieren met enkele gele vlekken of
banden, mannetjes hebben een opvallend wit-geel aangezicht, vrouwelijke bijen vaak 2 gele strepen
tussen de ogen. Maskerbijen verzamelen stuifmeel niet aan het lichaam,
maar in de krop.
Maskerbijen Hylaeus soorten
Kleine bijen, +/- 10-12 mm, vliegt van april t/m juni, grauwbruine beharing op het borststuk, oranje-bruine beharing om het
eerste deel van het achterlijf. Mannetje lichtgeel/wit behaard aangezicht, vrouwtjes beharing gezicht
zwart. Vrouwtje heeft daarbij 2 hoorntjes onder de ogen.
Rosse metselbij Osmia rufa
Grote bijen, +/- 14-18 mm, vliegt van mei t/m september. Wespachtige tekening met middengedeelte achterlijf zwart,
gele snuit, mannelijke wolbij drie doorns op het achterlijf.
Grote wolbij Anthidium m
anicatum
Kleine bijen, +/- 6-8 mm, vliegt van juni t/m september. Zwart en redelijk onbehaard, eerste achterlijfsegment verdikte rand
aan voorzijde, vrouwtjes hebben gehele verzamelharen.
Tronkenbij Heriades truncorum
Grote bijen, +/- 14-16 mm, vliegt van maart t/m juni. Beharing lang en grijsbruin tot zwart, heeft hele lange tong, mannetjes
zijn goed te herkennen aan de lange beharing van de middenpoten, mannetjes wit behaard aangezicht,
nestelt in groepen.
Gewone sachembij Anthophora plumipes
Met dank aan:foto’s en informatie soorten: Arie Koster (www.bijenhotels.nl) en www.wildebijen.nlanatomie: o.a. http://www.konvib.eu/het-bijenvolk/308.htmltekeningen planten: Flora von Deutschland Österreich und der Schweiz (www.biolib.de)informatie levenscyclus: (www.pollinatorparadise.com/solitary_bees/hornface.htm)ontwerp en copyright: Too Many Words .nl
toomanywords.nl
paar
denb
loem
wild
e tij
m
echt
kno
opkr
uid
kore
nblo
em
sche
rpe
bote
rblo
em
lave
ndel
gew
oon
duiz
endb
lad
kalk
aste
r
Kop
Antennes
De twee voelsprieten of antennes zijn opgebouwd uit zeer beweeglijke ringen. Op
deze ringen zitten gevoelige puntjes, waardoor bijen met hun antennes kunnen voelen, ruiken,
proeven en horen. Met de antennes kunnen bijen de temperatuur tot op ¼ °C nauwkeurig meten.
Achterlijf(abdomen)
In het achterlijf bevinden zich de voortplantingsorganen, het verteringssysteem, de tracheeën en bij sommige soorten de angel.
Tracheeën zijn kleine buisjes waarmee de bij ademt. De buizen staan in verbinding met de buitenwereld via kleine gaatjes in het achterlijf. Door harmonicabewegingen van het abdomen wordt
de lucht beurtelings ingezogen en weer uitgeperst.
Mond
De mond bestaat uit verschillende kaken en een tong. Met de tong zuigt de bij nectar op.
De kaken worden gebruikt om stukjes bloem weg te bijten om beter bij de nectar te kunnen komen. Ze worden ook gebruikt bij het maken van de
nestplaats en soms om mee te proeven.
Borststuk(thorax)
Ogen
Op de voorkant van de kop zitten twee grote samengestelde ogen, de facetogen.
Met deze ogen kunnen bijen gepolariseerd licht waarnemen. Daarmee
kan de bij zijn richting en positie bepalen. Een soort natuurlijk kompas.
Daarnaast kunnen facetogen goed bewegingen waarnemen. Daardoor kan
een bij in zijn snelle vlucht toch nog goed bloemen herkennen.
Drie kleinere, primitieve ogen (ocelli) zitten op de bovenkant van de kop.
Hiermee kunnen bijen lichtintensiteit waarnemen. Zo weten ze hoe laat het is,
of dat het misschien gaat regenen.
Vleugels
Bijen hebben vier transparante vleugels. De voorvleugels hebben bepaalde
groefjes waarmee ze tijdens de vlucht aan de achtervleugels, d.m.v. haartjes,
vasthechten. Daardoor heeft elke vleugelslag nog meer effect.
Poten
De bij heeft drie paar poten, welke allemaal uit verschillende segmenten
bestaan; een coxa (heup), een femur (dij), een tibia (scheen) en tenslotte de tarsus
(voet).
Alle pootjes hebben twee klauwtjes en een zuignapje. Met de klauwtjes kan de bij zich
aan ruwe oppervlaktes vastgrijpen. Het zuignapje gebruikt hij om zich aan gladde
vlakken vast te houden.
Op de voorpoten zitten sprietenreinigers. Bijen poetsen hun voelsprieten
voortdurend. De voelsprieten zitten immers vol met zintuigen.
Op de achterpoten zitten bij verschillende soorten bijen de stuifmeelkorfjes;
verdikkingen met haartjes waar de bij stuifmeel in vervoerd. Met de
middenpoten strijkt de bij het stuifmeel af dat aan zijn lichaam kleeft en brengt het in
de korfjes van de achterpoten.
Andrena armata
Bijenanatomie
Soorten bijen... ...en levenscyclus
BloemenDe meeste wilde bloemplanten in ons land zijn
geschikt voor één of meer bijensoorten.
Veel tuinbloemen zijn ook geschikt, bijvoorbeeld klokjes, bolgewassen, composieten (zoals
paardenbloem, herfstaster), lipbloemen (zoals veldsalie, tijm, lavendel, kattenkruid) en vlinderbloemen (zoals siererwt, klaver).
Wilde bijen kunnen geen nectar halen uit bloemen die door kweek meerkroonbladeren
gekregen hebben. Veel zomerbloemenmengsels uit tuincentra zijn ook niet geschikt.
Soorten, levenscyclus en bloemen waar bijen voedsel vinden.
Een bijenhotel is een nestgelegenheid voor tal van wilde en vaak solitaire bijen. Een solitaire bij leeft alleen, dus niet zoals de bekende honingbij in een volk.
Solitaire bijen gaan in het voorjaar en de zomer op zoek naar een plek om eitjes te leggen. De eitjes worden gelegd in gaatjes in bomen of muren, rieten daken en holle stengels van afgestorven planten. In dit bijenhotel hebben we deze nestplaatsen nagebootst. Je kunt zien aan afgesloten gaatjes of de “kamers” bezet zijn.
De bijen steken niet, maar willen wel met rust gelaten worden. Je kunt dus rustig kijken, maar raak het bijenhotel niet aan!
Bijenhotel
