Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig...

66
Bijen en volkstuinen Hoe maken we volkstuinen bijenvriendelijk Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster Voor meer informatie Voor planten voor bijen, vlinders en andere bloembezoekers www.drachtplanten.nl Voor voorbeelden van bijenvriendelijke milieus www.denederlandsebijen.nl Voor bijenhotels www.bijenhotels.nl

Transcript of Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig...

Page 1: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Bijen en volkstuinen

Hoe maken we volkstuinen bijenvriendelijkEen selectie van de mogelijkheden

Arie Koster

Voor meer informatie

Voor planten voor bijen, vlinders en andere bloembezoekers

www.drachtplanten.nl

Voor voorbeelden van bijenvriendelijke milieus

www.denederlandsebijen.nl

Voor bijenhotels

www.bijenhotels.nl

Page 2: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Inhoud presentatie

• Betekenis volkstuinen algemeen

• Betekenis insecten voor volkstuinen

• Betekenis volkstuinen voor insecten en andere dieren

• Wat kunnen volkstuinders doen om bijen te bevorderen

• ecologisch.natuurvriendelijk tuinieren

• bevorderen van bijenplanten

• bevorden van nestgelegenheid

• scheppen van een bijenvriendlijke omgeving op het totale volkstuinencomplex

• Met het laatste beginnen we: structuurvariatie in het milieu

Page 3: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Vegetatiestructuur is enorm belangrijk voor biodiversiteit

Page 4: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

.Bij deze en vorige dia: hoe complexer de vegetatiestructuur des te groter de

biodiversiteit. In een bos of beplanting met alleen een boom- en moslaag komen veel

minder soorten vogels voor dan in een bos met verschillende vegetatielagen. Dit geldt

ook voor floristische diversiteit. Meer soorten planten beteken heel vaak meer soorten

insecten. Een betegelde tuin is voor de biodiversiteit waardeloos. Een ecologisch

beheerde bloemen- en plantentuin zeer waardevol. Vooral voor bijen.

Page 5: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Oorspronkelijk was de primaire doelstelling van volkstuinen voedselvoorziening: bij veel

volkstuinders is dat nog steeds zo. Maar sociale contacten spelen ook en belangrijke rol

Page 6: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Al meer dan een halve eeuw geleden was er ook al veel aandacht voor bloemen. Niet alleen

snijbloemen, maar ook planten voor de sier op de tuin zelf.

Page 7: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Vermindering van chemische bestijdingsmiddelen.

Meer aandacht voor ecologische bestrijding van plaagdieren.

Meer oog voor natuur: vlinders, vogels.

De laatste decennia meer aandacht voor biodiversiteit.

Steeds meer dringt het besef door dat we met de natuur moeten

samenwerken. Insecten als kevers, zweefvliegen, gaasvliegen, bijen, maar

ook spinnen zijn trouwe bontgenoten van volkstuinders.

Ecologisch, biologisch, biologischdynamisch tuinieren

vanaf de jaren 60.

Page 8: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Larven van lieveheerbeestjes en zweefvliegen eten onder meer luizen

Page 9: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een nieuw volkstuin complex ergens bij Wolden met veel aandacht voor kleine dieren en

met verschillende zoekkaarten voor insecten (2003)

Page 10: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een zoekkaart voor dagvlinders

Page 11: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een zoekkaart voor hommels (sociale bijen)

Page 12: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Bijen zijn vliesvleugelige insecten die gekenmerkt zijn door:

- 2 paar vliezige vleugels: grote vleugels voor; kleine achter

- Verzamelharen op de achterpoten of aan de onderkant van het achterlijf.

- Wespentaile: een sterke insnoering tussen borststuk en achterlijf

- Een angel

- Geveerde haren (verschil met wespen)

Bijen worden onderscheiden op sociale (hommels en honingbijen) en solitaire

levenswijze.

Wat zijn bijen

Page 13: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Bijen zijn noodzakelijk voor een goede bestuiving. Zonder bijen geen of veel minder zaad

en vruchten

Page 14: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Boerenwormkruid is een drachtplant voor honingbijen, maar wordt ook door

wilde bijen bezocht

Page 15: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar

De diversiteit van bijen en andere bloembezoekende insecten is onlosmakelijk

gekoppeld aan de diversiteit van de flora.

Veel bijen leven van een of een zeer beperkt aantal soorten planten. Als die planten er

niet zijn. Zijn de bijen er ook niet. Bij het bevorderen van bijen is Floristische diversiteit is

een sleutelwoord.

Vooral in Nederlandse cultuurlandschap is de floristische diversiteit sterk van het beheer

afhankelijk.Het gaat om het beheer van: bermen, graslanden, beplantingen, oevers,

akkerranden, parken, tuinen en vele andere groene terreinen.

In steden en dorpen worden in tuinen en de openbare ruimte veel plantensoorten

aangeplant of uitgezaaid. Hierbij kan met rekening houden met de bijen en andere

bloembezoekende insecten.

Voor zeer uitvoerige info over wilde bijen en links www.drachtplanten.nl ( bevat ook een bijenkalender voor het

overgrote deel van de Nederlandse wilde bijen)

Als we de bijen willen helpen moeten we ook weten hoe ze leven

Page 16: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Alles draait om stuifmeel en nestgelenheid: slobkousbij is voor 100% van grote wederik

afhankelijk; rietsigaarmaskerbij voor zijn nestgelegenheid 100% van rietsigaar.

Page 17: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Wormkruidbij vliegt op composieten o.m. op

boerenwormkruid. Dus na de bloei maaien

Page 18: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Paardenbloem is voor veel bijen belangrijk: een zeer algemene plant met grote

betekenis

Page 19: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Heggenwikke met hommel: de meeste bloemplanten zijn voor bijen van belang

Page 20: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Bijen kennen broedzorg

- Ze maken een nest met daarin voor iedere bij een aparte broedcel.

- verzamelen nectar en stuifmeel

- leggen een ei en sluiten het nest af

Sommige bijen hebben een sterk teritorium gedrag. De mannetjes jagen elkaar weg.

Dat is onder meer het geval bij Wolbijen en Sachembijen.

Sommige bijen hebben een bijzondere wijze van nestelen. Wolbijen verzamelen

plantenharen, behangersbijen maken hun nest van stukjes blad en mestelbijen

mestelen de ingang van hun nest dicht.

Een groot deel van de bijen leven parasitair. Ze worden ook wel koekoeksbijen

genoemd.

Gedrag van bijen

Page 21: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

De grote wolbij verzamelt haren van planten voor bekleding van het nest

Page 22: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Parende wolbijen

Page 23: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Er wordt nectar en stuifmeel verzameld

Page 24: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Territorium gevecht van mannetjes grote wolbij

Page 25: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

5 mannetjes van de roze mestelbij proberen een wijfje te bevruchten

Page 26: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Waar nesten bijen

Sociale bijen: hommels en honingbijen

- In holtes van bomen, muren, rotsen.

- Hommels ook in de grond in oude muizennesten.

Solitaire/wildebijen

In grond.

- Stijlkantjes.

- Doodhout

- Braamstengels

- Afgestorven plantenstengels

- Rietdaken

- Gaten in muren

- Gaten in tuinmeubulair etc.

Zie ook www.bijenhotels.nl

Nestgelegenheid is even belangrijk. Zonder nestgelegenheid geen bijen.

Page 27: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Veel bijen nestelen in de open grond

Page 28: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Nestgangen tussen het plaveisel

Page 29: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een gravende pluimvoetbij

Page 30: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een tuintafeltje waar bijen in nestelen

Page 31: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

De schroefgaten worden als nest gebruikt

Page 32: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Afrasteringspaaltjes als nestplaats

Page 33: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Nestkastejes voor bijen

Page 34: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Detail nestkastje

Page 35: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een kunstmatige nestgang van de roze metselbij

Page 36: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Bloemrijke vegetaties zijn niet alleen goed voor bijen, maar ook voor dagvlinders en

andere insecten.

Heel veel andere insecten en spinnen die in bloemrijke vegetaties voorkomen zijn

voedsel voor vogels.

Bloemrijke vegetaties die niet te vroeg worden gemaaid leveren zaden die door

vogels worden gegeten. De putter en de huismus zijn daar voorbeelden van.

Ook veel bomen en struiken die voor de bloemen of de bessen worden aangeplant

trekken vogels aan.

Plekken waar bijvoorbeeld bramen groeien, zijn niet alleen goed voor de

bloembezoekende insecten, maar bieden ook nestgelegenheid voor vogels en

schuilplaatsen voor zoogdieren.

Dus… Als het goed gaat met de honingbij gaat het met heel veel andere dieren ook

goed.

Win-win situatie van een bloemrijk(bijenvriendelijk) landschap voor

de biodiversiteit

Page 37: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een Bijenstal op een volkstuincomplex in Amsterdam-Noord

Page 38: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een volkstuin op het volkstuin complex de Vijfsluizen tussen Schiedam en Vlaardingen: een

zeer bijenvriendelijke tuin: voor honingbijnen, minder voor wildebijen

Page 39: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een volkstuinjes in Amsterdam-Noord (ca. 1999): hier kwamen veel wilde bijen voor.

Page 40: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een bijen-/insectenhotel op het volkstuincomplex “Ons Buiten” in Utrecht.

Page 41: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een lux bijenhotel op het volkstuincomplex in Utrecht.

Page 42: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een volkstuin bij Breda met een klein bijenhotel

Page 43: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een houtbloktegen de muur

Page 44: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een nest elegenheid tegen het tuinhuisje

Page 45: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een nestkastje tegen het tuinhuisje: binnen 4 weken bewoond

Page 46: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een nestkastje tegen het tuinhuisje

Page 47: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Nestkastj is al na een paar maanden bewoond

Page 48: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Fragment nestkastje

Page 49: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Enkele voorbeelden (een uitvoerige lijst komt het komende winterseizoen)

- Groenten: pronkboon, gourgette,

- Keukenkruiden: venkel. bieslook

- Kleinfruit: bessen, aardbeien

- Fruitbomen: priom kersen, appel

- Eenjarige snijbloemen: goudsbloem, zinia, zonnebloem

- Vasteplanten: helenium, rode zonnehoud

- Klimplanten : roos, braam

Op ieder volkstuincomplex groeien tientallen of wellicht meer dan

een paar honderd soorten planten waar bijen stuifmeel en nectar

verzamelen

Page 50: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Siererwt is een snijbloem die goed is voor honingbijen, hommels en

behangersbijen

Page 51: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Fragment siererwt

Page 52: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Siererwt wordt vooral door behangersbijen bezocht. Onder meer door de lathyrusbij

Page 53: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Behangersbijen zijn te herkennen aan de buikschuier (onderkant achterlijf)

Page 54: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een honingbij op siererwt

Page 55: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Goudsbloemen

Page 56: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Goudsbloem wordt door een aantal wilde bijen bezocht, onder meer door

tuinbladsnijder

Page 57: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Pronkbonen goed voor hommels, honingbijen en behangersbijen

Page 58: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een honingbij op pronkboon

Page 59: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Venkel

Page 60: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een groefbij op venkel

Page 61: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Pompoen wordt druk bezocht door hommels en honingbijen

Page 62: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een honingbij op een bloem van pompoen

Page 63: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Kardoen

Page 64: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Artisjok

Page 65: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Bieslook in een plantenbak

Page 66: Bijen en volkstuinenvolkstuinen-emmeloord.nl/.../11/Bijen_Volkstuinen.pdf · Bijen zijn volledig afhankelijk van stuifmeel en vrijwel volledig afhankelijk van nectar De diversiteit

Een zandbij op bieslook